Халық депутаттары жергiлiктi Кеңестерiнiң қарамағына беру үшiн пайдаланылмаған және ұтымсыз пайдаланылып жүрген жерлердi жүйелi түрде анықтау тәртiбiн бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң Қаулысы 1992 жылғы 4 қараша N 938. Күшi жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1996.10.30. N 1312 қаулысымен.

Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң "Қазақ ССР-iнде жер реформасын жүзеге асыру жөнiндегi бiрiншi кезектегi мiндеттер туралы" 1991 жылғы 27 ақпандағы N 132 қаулысына сәйкес Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетi қаулы етедi:
Халық депутаттары жергiлiктi Кеңестерiнiң қарамағына беру үшiн пайдаланылмаған және ұтымсыз пайдаланылып жүрген жерлердi жүйелi түрде анықтаудың қоса берiлiп отырған Тәртiбi бекiтiлсiн.

Қазақстан Республикасының

Премьер-министрi

Қазақстан Республикасы

Министрлер Кабинетiнiң

1992 жылғы 4 қарашадағы

N 938 қаулысымен

Бекiтiлген

Халық депутаттары жергiлiктi Кеңестерiнiң
қарамағына беру үшiн пайдаланылмаған және ұтымсыз
пайдаланылып жүрген жерлердi жүйелi түрде анықтау
ТӘРТIБI

1. Жердi пайдалану мен қорғау тиiмдiлiгiн арттыру, шаруа қожалықтарына, жалгерлерге, ауыл шаруашылығы кооперативтерiне, жеке қосалқы шаруашылықпен, бақша және мал шаруашылығымен, құрылыс салумен, тұрғын үйге қызмет көрсетумен, саяжай құрылысымен айналысу үшiн азаматтарға жер беру, сондай-ақ өнеркәсiп, құрылыс, көлiк және басқа кәсiпорындарды ауыл шаруашылығы өнiмдерiн өндiрудi ұйымдастыру үшiн жер учаскелерiмен қамтамасыз ету мақсатында жер заңымен арнаулы жер қорын құру көзделiп отыр.
2. Қазақстан Республикасы Жер Кодексiнiң 32 бабына және Қазақстан Республикасының "Жер реформасы туралы" Заңының 8 бабына сәйкес арнаулы жер қоры колхоздардың, совхоздардың, орман шаруашылығы кәсiпорындарының, елдi мекендердiң, өнеркәсiп, көлiк, байланыс, қорғаныс және басқа жер иеленушiлер мен жер пайдаланушылардың пайдаланылмаған және ұтымсыз пайдаланылып жүрген жерлерi есебiнен құрылады.
3. Пайдаланылмаған және ұтымсыз пайдаланып жүрген жерлердi анықтауды жер алаптарын түгендеудi жүргiзу кезiнде, сондай-ақ жер заңдылығының сақталуына, жерге орналастыру сызбалары мен жобаларын жасауға, жер кадастры мен жер мониторингiн жүргiзуге бақылау жасау тәртiбiмен жұмыстарды жүйелi түрде орындау кезiнде Қазақстан Республикасының Жер қатынастары және жерге орналастыру жөнiндегi мемлекеттiк комитетiнiң органдары жүзеге асырады.
Жер алаптарын түгендеудi халық депутаттары аудандық Кеңесiнiң немесе аудандық әкiмнiң өтiнiмi бойынша Қазақстан Республикасының Жер қатынастары және жерге орналастыру жөнiндегi мемлекеттiк комитетiнiң жерге орналастыру жөнiндегi жобалау ұйымдары жүргiзедi.
4. Пайдаланылмаған жерлерге мыналар жатады:
а) батпақтану, қайта сор тарту және басқа себептердiң салдарынан ауыл шаруашылығында пайдаланылмаған ауыл шаруашылық алқаптар;
б) ауыл шаруашылық өндiрiсi үшiн берiлген, бiрақ берiлген сәтiнен бастап бiр жыл iшiнде пайдаланылмаған жерлер (шаруа қожалығынан басқасы);
в) орман шаруашылығының мұқтажына пайдаланылмаған, ағаш отырғызылмаған және ауыл шаруашылық өндiрiсiн жүргiзуге жарамды орман қорының жерлерi;
г) табиғат қорғау, сауықтыру, демалыс және тарихи-мәдени мақсаттағы жерлерден басқа, егер олардың мақсаты игерiлуi 2 жыл iшiнде жүзеге асырылмаса, ауыл шаруашылық мақсатқа арналмаған жерлер.
5. Ұтымды пайдаланылмай жүрген жерлерге мыналар жатады:
а) өнiмдiлiктiң нақты деңгейi (жемшөптiк алаптар өнiмдiлiгi қолайсыз ауа-райы жағдайындағы жылды қоспағанда, соңғы 3 жыл iшiнде кадастрлық бағалау бойынша белгiленген нормативтiк көрсеткiштен төмен немесе топырақтың пайдаланылуы жүзеге асырылатын осындай сапалы және қарапайым жағдайдағы жер үшiн орта аудандық деңгейден 20 процентке төмен ауыл шаруашылық алаптарының барлық категорияларындағы жерлер;
б) шаруашылық қызметтi дұрыс жүргiзбеу нәтижесiнде топырақ құнарлылығының төмендеуiне, жердiң басқа да өзiндiк нашарлауына, эрозияның артуына, су жайылуға, батпақтануға, қайта сор тартуға, нығыздалуға, құрғауға, бүлiнуге немесе топырақтың құнарлы қабатының жойылуына әкеп соқтырған жерлер;
в) жерге орналастыру жобаларында белгiленген жердi пайдалану тәртiбi мен шарты, аумақта топырақ қорғауды ұйымдастыру және жердi ұтымды пайдалану мен қорғауға бағытталған басқа да шаралар сақталмаған жерлер;
г) табиғат қорғау, сауықтыру, демалыс және тарихи-мәдени мақсаттағы жерлерден басқа, егер оларды пайдаланудың нақты көрсеткiштерi жобалау немесе нормативтiк талаптарға сәйкес келмесе, ауыл шаруашылығының пайдалануына жарамды елдi мекендердiң, өнеркәсiп, көлiк, байланыс, қорғаныс жерлерi және басқа да ауыл шаруашылық мақсатқа жатпайтын жерлер;
д) шаруашылық қызметтiң нәтижесiнде өндiрiс қалдықтарымен, химиялық, радиоактивтi заттармен ластанған, өсiмдiк, жануарлар әлемiне және қоршаған табиғи ортаның басқа да құрамдарына терiс әсер етiп, жалпы экологиялық жағдайдың нашарлауын тудыратын жерлер.
6. Пайдаланылмаған және ұтымсыз пайдаланылып жүрген жерлердi анықтау, ереже бойынша, тұтас әкiмшiлiк аудан немесе аудан шаруашылықтарының тобы бойынша жүргiзiледi.
Бұл жұмыстарды жүргiзу қажеттiгi ауданның әрбiр жер иелену және жер пайдалану жөнiндегi қолда бар жоспарлау-картографиялық материалын, жерге орналастыру жобасын, жер кадастрының деректерiн, топырақ, ботаникалық, мелиорациялық, басқа да зерттеулер, суармалы жерлердi түгендеу мен жайылымды суару материалдарын, сондай-ақ ауыл шаруашылығы дақылдары өнiмдiлiгiнiң, жемшөптiк алаптар өнiмдiлiгiнiң көрсеткiштерiн, малдың жайылымдағы өзiндiк үлестi көрсеткiштерiн және тағы басқаларын зерттеу негiзiнде белгiленедi.
Аталған материалдарды талдау нәтижесiнде жер иелену мен жер пайдалану көзделедi, оларда жер алаптарына түгендеу жүргiзiледi.
7. Жер пайдаланудың нақты жағдайын егжей-тегжейлi зерттеудi мүдделi жер иелену және жер пайдалану өкiлдерiнiң қатысуымен алқапты зерттеу кезiнде оның бедерiне, топырағына, өсiмдiгiне, мелиорациялық жайына, жердiң пайдаланылу сипатына, учаскеде ағаш алаңының, жол жүйесiнiң, жарық беру желiсiнiң, құрылыстың, ғимараттың, жердi суару және жемшөп алаптарын суару көздерi болуына, бұта өсу дәрежесiне баға бере отырып жерге орналастыру жөнiндегi жобалау ұйымдарының мамандары жүргiзедi.
8. Жердi алқаптық зерттеудiң нәтижелерi алқапты зерттеу сызбасының қосымшасымен бiрге актiмен хатталады.
Бұл құжаттарда пайдаланылмаған және ұтымсыз пайдаланылып жүрген жерлер, олардың алаңы, сапалық жайы, пайдаланылмау немесе ұтымсыз пайдаланылу себебi көрiнiс табады.
Жердi алқаптық зерттеу актi мен сызбасына зерттеу жүргiзген жерге орналастыру жөнiндегi жобалау ұйымдарының мамандары, сондай-ақ мүдделi жер иеленушiлер мен жер пайдаланушылар өкiлдерi қол қояды.
9. Анықталмаған пайдаланылмаған және ұтымсыз пайдаланылып жүрген жерлер туралы материалдар қорыту және арнаулы жер қорын құру жөнiнде ұсыныс әзiрлеу үшiн аудандық жер қатынастары және жерге орналастыру жөнiндегi комитетке жiберiледi.
10. Жер қатынастары және жерге орналастыру жөнiндегi аудандық комитет пайдаланылмаған және ұтымсыз пайдаланылып жүрген жерлердi анықтау нәтижелерi бойынша арнаулы жер қорын құру жөнiнде, сондай-ақ жер иеленушiлер мен жер пайдаланушылардың жердi түгел немесе бiр бөлiгiн одан әрi пайдалану мүмкiндiгi мен шарты, белгiленген тәртiппен оны басқа жер иеленушiлер мен жер пайдаланушылар үшiн алып қою жөнiнде; кейiннен иеленуге, пайдалануға және жалға беруге бөлу үшiн жер қорының құрамына енгiзу, егер басқа тәсiлдермен топырақ құнарлылығын қалпына келтiру мүмкiн болмаса, бүлiнген ауыл шаруашылық алаптарын сақтау жөнiнде; орман қорының және ауыл шаруашылығына жатпайтын кәсiпорындар құрамынан неғұрлым өнiмдi жерлердi ауыл шаруашылық мақсаттағы өнiмдiлiгi төмен және басқа жерлерге белгiленген тәртiппен айырбастау жөнiнде ұсыныс әзiрлеп, оны аудан әкiмiнiң қарауына енгiзедi.
Аудан әкiмiне жiберiлген материалдар мынадай мазмұнда болады:
тұжырымдары және ұсыныстарымен қоса түсiнiктеме хат; пайдаланылмаған және ұтымсыз пайдаланылып жүрген жерлердiң анықталған учаскелерiнiң орналасқан жерлерi бейнеленген ауданның жер иелену және жер пайдалану сызбасы;
ауданның жер иелену және жер пайдалану зерттеуiмен тексерiлген жер құрамы.
11. Арнаулы жер құрамына енгiзiлген пайдаланылмаған және ұтымсыз пайдаланылып жүрген жерлер жер иеленушiлер мен жер пайдаланушылардың бұрынғы құрамында қалады, олар аудан әкiмi белгiлеген тәртiппен және шартпен пайдаланылады.
Арнаулы жер қорынан мұндай жерлердi аудан әкiмi азаматтардан, кооперативтерден, кәсiпорындардан, ұйымдардан және мекемелерден оларға ауыл шаруашылық және басқа мақсаттар үшiн жер учаскелерiн беру жөнiнде түскен кепiлдемелер бойынша ала алады.
Бұл жерлердi пайдалануды ұйымдастыру мүмкiн болмаған жағдайда оларды бұрынғы жер иеленушiлерi мен жер пайдаланушылары алып қояды және жер қоры құрамына берiледi.

Об утверждении порядка систематического выявления неиспользуемых и нерационально используемых земель для передачи их в ведение местных Советов народных депутатов

Постановление Кабинета Министров Республики Казахстан от 4 ноября 1992 года N 938. Утратило силу постановлением Правительства РК от 30 октября 1996 г. N 1312 ~P961312

В соответствии с постановлением Кабинета Министров Казахской ССР от 27 февраля 1991 года N 132 "О первоочередных задачах по реализации земельной реформы в Казахской ССР" Кабинет Министров Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
Утвердить прилагаемый Порядок систематического выявления неиспользуемых и нерационально используемых земель для передачи их в ведение местных Советов народных депутатов.

Премьер-министр
Республики Казахстан
УТВЕРЖДЕН
постановлением Кабинета Министров
Республики Казахстан
от 4 ноября 1992 года N 938

П О Р Я Д О К
систематического выявления неиспользуемых
и нерационально используемых земель для передачи
их в ведение местных Советов народных депутатов

1. В целях повышения эффективности использования и охраны земель, предоставления земель крестьянским хозяйствам, арендаторам, сельскохозяйственным кооперативам, гражданам для ведения личного подсобного хозяйства, садоводства и животноводства, строительства и обслуживания жилого дома, дачного строительства, а также обеспечения земельными участками промышленных, строительных, транспортных и других предприятий для организации производства продукции сельского хозяйства земельным законодательством предусматривается создание специального земельного фонда.
2. В соответствии со статьей 32 Земельного кодекса Республики Казахстан и статьей 8 Закона Республики Казахстан "О земельной реформе" специальный земельный фонд формируется за счет неиспользуемых и нерационально используемых земель колхозов, совхозов, лесохозяйственных предприятий, населенных пунктов, промышленности, транспорта, связи, обороны и других землевладельцев и землепользователей.
3. Выявление неиспользуемых и нерационально используемых земель осуществляется органами Государственного комитета Республики Казахстан по земельным отношениям и землеустройству при проведении инвентаризации земельных угодий, а также при систематическом выполнении работ в порядке контроля за соблюдением земельного законодательства, разработки схем и проектов землеустройства, ведения земельного кадастра и мониторинга земель.
Инвентаризация земельных угодий проводится проектными организациями по землеустройству Государственного комитета Республики Казахстан по земельным отношениям и землеустройству по заявке районного Совета народных депутатов или главы районной администрации.
4. К неиспользуемым землям относятся:
а) сельскохозяйственные угодья, не используемые в сельском хозяйстве вследствие заболоченности, вторичного засоления и других причин;
б) земли, предоставленные для сельскохозяйственного производства, но не используемые в течение одного года с момента их предоставления (за исключением крестьянского хозяйства);
в) земли лесного фонда, не покрытые лесом и пригодные для ведения сельскохозяйственного производства, не используемые для нужд лесного хозяйства;
г) земли несельскохозяйственного назначения, за исключением земель природоохранного, оздоровительного, рекреационного и историко-культурного назначения, если в течение 2 лет не осуществлено их целевое освоение.
5. К нерационально используемым землям относятся:
а) сельскохозяйственные угодья во всех категориях земель, на которых фактический уровень урожайности (продуктивности кормовых угодий) за последние 3 года, исключая годы с неблагоприятными климатическими условиями, ниже нормативного показателя, определенного по кадастровой оценке, или на 20 процентов ниже среднерайонного для земель с аналогичным качеством и естественными условиями, в которых осуществляется использование почв;
б) земли, на которых в результате неправильной хозяйственной деятельности происходит снижение плодородия почв и ухудшение других свойств земли, развитие эрозии, подтопление, заболачивание, вторичное засоление, уплотнение, иссушение, порча или уничтожение плодородного слоя почвы;
в) земли, на которых не соблюдаются установленные проектами землеустройства режим и условия их использования, почвозащитная организация территории и другие мероприятия, направленные на рациональное использование и охрану земель;
г) пригодные для сельскохозяйственного использования земли населенных пунктов, промышленности, транспорта, связи, обороны и иного несельскохозяйственного назначения, за исключением земель природоохранного, оздоровительного, рекреационного и историко-культурного назначения, если фактические показатели их использования не соответствуют проектным или нормативным требованиям;
д) земли, на которых в результате хозяйственной деятельности происходит их загрязнение отходами производства, химическими и радиоактивными веществами, сказывается негативное воздействие на растительный и животный мир и другие компоненты окружающей природной среды, происходит ухудшение общей экологической обстановки.
6. Выявление неиспользуемых и нерационально используемых земель проводится, как правило, в целом по административному району или группе хозяйств района.
Необходимость проведения этих работ устанавливается на основании изучения по каждому землевладению и землепользованию района имеющегося планово-картографического материала, проекта землеустройства, данных земельного кадастра, материалов почвенного, ботанического, мелиоративного, других обследований, инвентаризации орошаемых земель и обводнения пастбищ, а также показателей урожайности сельскохозяйственных культур, продуктивности кормовых угодий, удельных показателей нагрузки скота на пастбища и др.
В результате анализа указанных материалов намечаются землевладения и землепользования, в которых проводится инвентаризация земельных угодий.
7. Детальное изучение фактического состояния использования земель осуществляется специалистами проектных организаций по землеустройству с участием представителей заинтересованных землевладений или землепользований при полевом обследовании с оценкой рельефа, почв, растительности, мелиоративного состояния, характера использования земель, наличия на участке лесных площадей, дорожной сети, линий электропередачи, строений, сооружений, источников орошения земель и обводнения кормовых угодий, степени зарастания кустарником.
8. Результаты полевого обследования земель оформляются актом с приложением чертежа полевого обследования.
В этих документах отражаются местонахождение неиспользуемых и нерационально используемых земель, площади, качественное состояние, причины неиспользования или нерационального использования.
Акт и чертеж полевого обследования земель подписываются специалистами проектной организации по землеустройству, проводившими обследование, а также представителями заинтересованного землевладения или землепользования.
9. Материалы о выявленных неиспользуемых и нерационально используемых землях направляются в комитет по земельным отношениям и землеустройству района для обобщения и подготовки предложений по формированию специального земельного фонда.
10. Комитет по земельным отношениям и землеустройству района по результатам выявления неиспользуемых и нерационально используемых земель разрабатывает и вносит на рассмотрение главы районной администрации предложения по формированию специального земельного фонда, а также о возможности и условиях дальнейшего использования всех или части земель землевладельцем или землепользователем, их изъятии в установленном порядке для предоставления другим землевладельцам и землепользователям; о зачислении в состав земель запаса для последующего выделения во владение, пользование и аренду или консервации деградированных сельскохозяйственных угодий, если иными способами невозможно восстановить плодородие почв; об обмене в установленном порядке более продуктивных земель из состава лесного фонда и несельскохозяйственных предприятий на менее продуктивные из земель сельскохозяйственного назначения и др.
Направляемые главе районной администрации материалы содержат:
пояснительную записку с выводами и предложениями;
схему землевладений и землепользований района с отображением размещения выявленных участков неиспользуемых и нерационально используемых земель;
экспликацию земель затрагиваемых обследованием землевладений и землепользований района.
11. Включенные в специальный земельный фонд неиспользуемые и нерационально используемые земли остаются в составе прежних землевладений и землепользований, используются ими в порядке и на условиях, установленных главой районной администрации.
Из специального земельного фонда глава районной администрации изымает такие земли по мере поступления ходатайств от граждан, кооперативов, предприятий, организаций и учреждений о предоставлении им земельных участков для сельскохозяйственных и других целей.
При невозможности организации использования этих земель прежними землевладельцами и землепользователями они изымаются и передаются в состав земель запаса.