Қазақстан Республикасының аумағында автомобиль жолдарын, жол ғимараттарын пайдалану ережесiн және оларды қорғау тәртiбiн бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң Қаулысы 1993 жылғы 20 сәуiр N 316. Күшi жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998.09.05. N 845 қаулысымен

Қазақстан Республикасының аумағында автомобиль жолдары мен жол ғимараттарының сақталуын қамтамасыз ету және оларды пайдалану тәртiбiн белгiлеу мақсатында Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетi қаулы етедi:
1. Қазақстан Республикасының аумағында автомобиль жолдарын, жол

ғимараттарын пайдалану ережесi және оларды қорғау тәртiбi бекiтiлсiн

(қоса берiлiп отыр).

2. Қазақстан Республикасының Көлiк құрылысы министрлiгiне, Iшкi

iстер министрлiгiне бекiтiлген Ереженiң орындалуына бақылау жасау

мiндеттелсiн.

3. "Республиканың автомобиль жолдарының жайы және оларды жөндеу

мен күтiп ұстауды жақсарту жөнiндегi шаралар туралы" Қазақ ССР

Министрлер Советiнiң 1975 жылғы 30 маусымдағы N 339 қаулысы

7-тармағының (Қазақ ССР ҚЖ, 1975 ж., N 14, 67-ст., күшi жойылған

деп танылсын.

Қазақстан Республикасы

Премьер-министрiнiң

бiрiншi орынбасары

Қазақстан Республикасы

Министрлер Кабинетiнiң

1993 жылғы 20 сәуiрдегi

N 316 қаулысымен

Бекiтiлген

Қазақстан Республикасының аумағында

автомобиль жолдарын, жол ғимараттарын

пайдалану ережесi және оларды қорғау

ТӘРТIБI

ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1. Осы ережелер автомобиль жолдары мен жол ғимараттарының күтiп ұсталуын және қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мақсатында оларды пайдалану тәртiбiн белгiлейдi. Ереже барлық министрлiктер мен ведомстволарға, кәсiпорындар мен мекемелерге, сондай-ақ жол қозғалысына қатысушылардың, жүргiзушiлердiң және оларды пайдаланатын, бөлiнген автомобиль жолдары тiлкемi шегiнде құрылыс және жөндеу жұмысын жүргiзетiн азаматтардың бәрiне қолданылады.
2. Ереже автомобиль жолдарын пайдаланушылардың, жол органдарының және шаруашылықтық автомобиль жолдарын иеленушiлердiң құқын, мiндетi мен жауапкершiлiгiн анықтайды.
. Жол органдары - балансында жалпы пайдаланудағы автомобиль жолдары бар ұйымдар.
3. "Жол қоры туралы" Қазақстан Республикасы Заңын күшiне енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесi қаулысын жүзеге асыру туралы" Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1992 жылғы 19 наурыздағы N 260 қаулысымен (Қазақстан Республикасының ПҰАЖ, 1992 ж., N 12, 201-бап) бекiтiлген Қазақстан Республикасы автомобиль жолдарын саралау жөнiндегi ережеге сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан автомобиль жолдары жалпы пайдаланудағы автомобиль жолдары және шаруашылық автомобиль жолдары деп бөлiнедi. Жалпы пайдаланудағы автомобиль жолдары өзiнiң халық шаруашылық және әкiмшiлiк маңызына қарай республикалық және жергiлiктi автомобиль жолдары деп бөлiнедi.
4. Қазақстан Республикасының жалпы пайдаланудағы автомобиль жолдары олардың құрамына енетiн барлық ғимараттарымен және жайғастыру элементтерiмен (көпiрлерiмен, құбырларымен, жол пайдалану қызметi үйлерiмен, қардан қорғау құрылғыларымен және қоршауларымен, сәулеттiк безендiрулерiмен, қозғалысты ұйымдастырудың техникалық құралдарымен, автосервис кешендерiмен және т.б.), сондай-ақ жасыл желектi алқаптарымен қоса мемлекеттiк меншiк болып табылады.
Жалпы пайдаланудағы жолдарды қорғауды Қазақстан Республикасының жол органдары жүзеге асырады.
5. Жалпы пайдаланудағы автомобиль жолдарындағы қозғалыс осы Ереже мен Жол қозғалысы ережесiн сақтай отырып жүзеге асырылуға тиiс.

Автомобиль жолдарын пайдаланушылардың
құқықтары мен мiндеттерi

6. Жолдар мен жол ғимараттарының сақталуын және оларда қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiн көлiк құралдарының автомобиль жолдарында жүрiп-тұруына жол берiледi.
7. Автомобиль көлiгi мен көлiк құралдарының белгiленген жылдамдықпен жолда қауiпсiз, әрi iркiлiссiз жүрiп-тұруын қамтамасыз ету барлық жол пайдаланушылардың, жол органдарының, жол қозғалысын бақылау мен реттеу органдарының мiндетi болып табылады.
8. Көлiк құралдарының жүргiзушiлерi және автомобиль жолдары мен жол ғимараттарында қозғалыс қауiпсiздiгiне қатер төндiретiн ақауларды байқаған азаматтар оларды өз күштерiмен жою жөнiнде өздерiне байланысты шараларды қолдануға немесе бұл жайында таяу жердегi жол органына ие Қазақстан Республикасының iшкi iстер органдарына дереу хабарлауға тиiс.
9. Көлiк құралдарын пайдалануға жауапты лауазымды және басқа адамдар, жер қазу немесе құрылыс жұмыстарын атқарушы ұйымдар, кәсiпорындар көлiк құралдарының өте жақсы төсенiшi бар жолға шыға берiсте доңғалақтарды балшықтан тазартуға және оның жүрiп-тұру бөлiгiн ластауына жол берiлмеуiн қамтамасыз етуге мiндеттi.
10. Бөлiнген тiлкемнiң шекарасынан тысқары автомобиль жолдары өтетiн аумақтағы жер пайдаланушылар:
жалпы пайдаланудағы жолға шығаберiс тұсы мен оларға кiреберiс тұсын техникалық жағынан түзiк күйiнде ұстауға;
жолда көлiк құралдарының жайғастырылмаған кiреберiс және шығаберiс тұсының болуына жол бермеуге;
жолмен жапсарлас қоршаулар мен құрылыстарды түзiк күйiнде ұстауға;
көру мүмкiндiгiн қиындатып, қозғалыс қауiпсiздiгiн нашарлататын конструкциялардың, тастардың және басқа материалдардың үйiлуiне жол бермеуге;
арамшөптi орып тастауға мiндеттi.
11. Кәсiпорындардың, мекемелердiң, шаруашылықтардың және ұйымдардың лауазымды адамдары, сондай-ақ пайдалануында жолмен шектесетiн жер учаскелерi бар азаматтар үй малдары мен құстардың жолға шығуына жол бермеу шараларын қолдануға мiндеттi.
12. Жол иесi берген және мемлекеттiк автомобиль инспекциясымен келiсiлген жұмыс атқару құқығы ордерi болғанда ғана жолда жұмыс жүргiзуге жол берiледi.
13. Автомобиль жолдарында жұмыс жүргiзiлетiн жерде қозғалыс тәртiбi мен оны ұйымдастыру Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлiгiнiң Мемлекеттiк автомобиль инспекциясы бөлiмшелерiмен келiсiлiп қолданылып жүрген нұсқауларға сәйкес жүзеге асырылады.
14. Жол шегiнде немесе бөлiнген тiлкемде нендей бiр жұмыс жүргiзетiн кәсiпорындар, мекемелер мен ұйымдар жол органдары және Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлiгiнiң Мемлекеттiк автомобиль инспекциясы берген техникалық шарттарды, осы жұмыстарды жүзеге асыру мерзiмiн сақтауға, жұмыс жүргiзiлетiн аймақтар мен уақытша айналма жолда қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге толық жауап бередi.

Автомобиль жолдарын пайдаланушыларға
арналған мiндеттi түрдегi келiсулер тiзбесi

15. Автокөлiк иелерi автомобиль жолдарын пайдаланған кезде жол органдарымен, автоинспекция бөлiмшелерiмен:
аса көлемдi және ауыр салмақты жүктердi тасымалдауды;
жарылғыш, радиоактивтi және өте уытты заттарды тасымалдауды;
автомобиль жолдары каналдарды, байланыс пен электр желiлерiн, мұнай газ, су құбырларын және темiр жолды қиып өтетiнiн;
темiр жол желiсiнiң дөңестiгi мен еңкiштiгiн немесе автомобиль жолын бiр деңгейде қиып өтетiн жағдайда қосымша жол төсеудi;
темiр жол өткелдерiн қайта құруды жөндеудi және жабуды;
киоскiлердi, павильондарды немесе өзге де құрылыстарды орналастыруды;
жол ақпаратына қатысы жоқ транспаранттар, маңдайша жазулар, жарнамалар, плакаттар iлудi;
сыртқы жарық беру бағаналарын орнатуды;
мелиорациялық және басқа мақсат үшiн көпiрден жоғары немесе төмен қарай 2,5 километрлiк қашықтықта өзен мен су ағызу арнасын тереңдетедi;
жолмен жапсарлас немесе жердiң еңiстiгiне қарай жолдан биiк шлюздердi, плотиналар мен басқа да мелиоративтiк және техникалық ғимараттарды салуды, жаңғыртуды, жөндеудi;
бұқаралық және спорт шараларын өткiзудi;
бөлiнген тiлкемде және онымен шектес жерде үйлер тұрғызуды, дуалдар салуды, карьерлер жасауды;
жолаушылардың жалпы пайдаланудағы көлiк құралдары маршруттарын ашуды;
жолдан шығаберiс және жүк тиеу мен түсiруге арналған алаңдар жасауды, сондай-ақ ағаш кесудi және оны отырғызуды;
жолды және жол ғимараттарын өлшеп, суретке түсiрудi келiседi.
16. Егер көлемдi, ауыр жүк тиелген, немесе белдiкке нормативтi мөлшерден көп салмақ түсетiн көлiк құралдары доңғалақтарының түрпiсi бар машиналар мен механизмдердiң өтуi салдарынан автомобиль жолдары бұзылса немесе шөгiп кетсе, онда оларды бастапқы қалпына келтiрудi жол органдары жүк пен көлiк құралдары иелерiнен өндiрiп алатын ақы есебiнен жүргiзедi.
17. Министрлiктер,ведомстволар мен басқа да заңды ұйымдар жобалау тапсырмасын жол органдарымен және шаруашылық жолдары иелерiмен келiскеннен кейiн ғана объектiлердi жобалап, салуды, сондай-ақ жол бойына қойылатын сәулеттiк шағын нысандарды безендiрудi жүзеге асыра алады. Соңғыларының автомобиль жолдарын салу, көркейту, көгалдандыру жобасы сақталмай жүзеге асырылып жатқан объектiлер құрылысын тоқтата тұруға құқығы бар.
18. Келешекте жалпы пайдаланудағы жолды салу мен оны жаңғыртуға жағдай жасау, қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету және жол маңындағы жер бедерiнiң бүлiнуiн болдырмау мақсатында жол органдарымен алдын ала келiспейiнше;
жергiлiктi маңызы бар жолдан кемiнде 100 метр қашықтықта;
республикалық маңызы бар жолдан кемiнде 200 метр қашықтықта елдi мекендердi, үйлердi, ғимараттарды, инженерлiк коммуникацияларды және басқа объектiлердi жобалау мен салуға тиым салынады.
Осы жол маңындағы тiлкемдерде жер учаскелерi жол қызметi мен жол сервисiнiң үйлерi мен ғимараттарын салу үшiн ғана бөлiнуi мүмкiн.
Автомобиль жолдарының бойындағы инженерлiк коммуникациялар елдi мекендерде топырақ төсемiнiң шетiнен кемiнде 25 метр және одан тысқары жерлерде - кемiнде 50 метр қашықтықта тартылуға тиiс.
Коммуникацияларды тарту кезiнде жолды және жол ғимараттарын қалпына келтiру жөнiндегi жұмыс оны орындаушы, ұйымдардың қаржысы мен материалдары есебiнен атқарылады. Бұл жұмысты жол ұйымдары немесе инженерлiк коммуникацияларды тартумен шұғылданатын ұйымдар орындайды.
19. Жол органдарынан инженерлiк коммуникацияларды тартуға рұқсат алу үшiн осы жұмысты атқарушы ұйымдар:
белгiленген тәртiппен әзiрленiп, бекiтiлген жобалық құжаттаманы;
тапсырыс берушiнiң жұмысты қаржыландыру қамтамасыз етiлетiнi туралы кепiлдiк хатын;
жұмысты орындаудың күнтiзбектiк графигiн;
жолдың бүлiнген элементтерiн қалпына келтiру туралы мiндеттеменi немесе жолдың бүлiнген учаскесiн қалпына келтiретiн нақты жол ұйымын қаржыландыру туралы кепiлдiк хатын табыс етуге тиiс.
Егер қалпына келтiру жұмысын жол ұйымы атқаратын болса, онда бұл үшiн қажеттi қаржы оның есеп айырысу шотына аударылғаннан кейiн ғана инженерлiк коммуникацияларды тартуға рұқсат етiледi. Бұл үшiн бүлiнген жер учаскесiн қалпына келтiру мерзiмi көрсетiлiп жол төсемiнiң, топырақ үйiндiсiнiң, айналма жол мен жол ғимараттарының нақты жай-күйi, алдағы атқарылар жұмыстың сипаты мен көлемi туралы жол ұйымының және тапсырыс берушi ұйымның өкiлдерi екiжақты актi ресiмдейдi.
Жұмыс елдi мекендермен шектес жерлерде атқарылатын жағдайда тиiстi жергiлiктi әкiмнiң рұқсаты да қажет.
20. Жол органдары жалпы пайдаланудағы жолда жүргiзiлетiн жұмысты мемавтоинспекциямен келiсiп алуға мiндеттi.
21. Шұғыл түрде авариялық-қалпына келтiру жұмысын жүргiзу қажет болған жағдайда бұл жұмыс осы жол қарауында тұратын жол органының өкiлi мен шаруашылық жолы иесiнiң қатысуымен атқарылып, берiлген рұқсат кейiннен осы Ереженiң 19-тармағымен белгiленген тәртiп бойынша ресiмделуге тиiс.
Жол органдары өкiлi нұсқауының қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қатысты бөлiгi орындалуға мiндеттi болып табылады.
22. Жолдарда орындалған қалпына келтiру жұмысын жол органдары атқарушы ұйымдардың қатысуымен қабылдайды және екiжақты актiмен ресiмделедi.
23. Жүк таситын көлiк құралдарының белдiгiне түсетiн салмақтың шегi пұрсатты мөлшерден аспауға тиiс. Бұл салмақтың шегi туралы ақпаратты жол органдары белгiлейдi. Тасылатын жүктiң салмағы бұл мөлшерден асып кеткен жағдайда жол төселiмiн қалпына келтiру шығынын көлiк құралдарының иелерi Қазақстан Республикасының Көлiк құрылысы министрлiгi бекiткен нормативтер бойынша өтеуге мiндеттi.
24. Басқа мемлекеттердiң көлiк құралдарының иелерi автомобиль жолындағы аумағына кiргенi үшiн Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетi бекiткен тариф бойынша жол қорына ақы төлейдi. Мұндай ақы төлеу өз аумағына автокөлiк құралдарының кiргенi үшiн осындай ақы (алым) енгiзген мемлекеттерге қолданылады.

Жол органдарының және шаруашылық
жолдары иелерiнiң жолды пайдаланушылар
жөнiндегi құқықтары мен мiндеттерi

25. Жолдарды, көпiрлердi, жол құбырларын, қозғалысты ұйымдастырудың техникалық құралдарын және басқа ғимараттарды пайдалануға жауапты жол органдары мен шаруашылық жолдарының иелерi автомобиль жолдарында көлiк құралдарының қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мақсатында:
қолданылып жүрген нормативтi құжаттардың талаптарына сәйкес автомобиль жолдары мен олардағы ғимараттарды түзiп және қозғалыс үшiн қауiпсiз етiп күтiп-ұстауға, сондай-ақ осы жолдардағы жүрiп-тұру жағдайын жақсартуға қажеттi шаралар қолдануға;
қыста жолдар мен ғимараттарды дер кезiнде қардан тазартып, төселiмнiң тайғанақтығын және жолдың ластануын болдырмайтын шараларды қолданып, қозғалысқа қатысушыларға жылыну қостары мен түнемелiк орындар беруге;
жолдың авариялық учаскелерiн шарбақтармен қоршауды, жол белгiлерiмен, күндiз-түнi бiрдей жақсы көрiнетiн басқа да құралдармен қамтамасыз етуге, жолдың жөнделiп жатқан учаскелерiн айналып өтетiн жолдар мен уақытша ғимараттар салуға, оларға қажеттi жол белгiлерiн қоюға және қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiндей етiп ақаусыз ұстауға;
жүргiншiлердi метеорологиялық жағдайдың күтiлiп отырған қатерлi өзгерiстерi, сондай-ақ қозғалысты уақытша шектеу немесе доғару туралы хабардар етудiң қажеттi шараларын қолдануға;
қолайсыз ауа райы мен тосын құбылыстардың туындауы, немесе жол табаны төселiмiнiң бұзылуы, сондай-ақ құрылыс салу-жөндеу жұмыстарын жүргiзу кезiнде қозғалысты шектеуге немесе оған тиым салуға (жол белгiлерiнiң, таңбалардың, ұйымдастырудың арнаулы құралдарының көмегiмен ғана шектеу енгiзiлуi мүмкiн), бұл жайында тиiстi жергiлiктi әкiмдер мен автомобиль көлiгiн басқару органдарын дереу хабардар етуге, Жол органдары мен Мемлекеттiк автомобиль инспекциясы қозғалысты шектеудiң немесе оған тиым салудың қолданылатын мерзiмiн көрсету, соның iшiнде бұқаралық ақпарат құралдары арқылы жол қозғалысына қатысушыларды хабарландыру туралы шешiм қабылдайды;
жол-көлiк оқиғаларының есебiн жүргiзiп, олардың пайда болу себептерi мен жағдайына талдау жасап, тиiсiнше шаралар қолдануға;
авария, автоапат, тосын күйзелiс жағдайында дәрiгерлер келгенше медициналық жәрдем көрсетiп, жол қозғалысына қатысушыларды құтқару шараларын қолдануға;
адамдардың өлiмiне әкеп соқтырған және материалдық елеулi нұқсан келтiрген жол-көлiк оқиғаларын тексеруге қатысуға, сондай-ақ, егер жолдың жайы мен күйiне қарай жол-көлiк оқиғасы жасалған болса, қызмет бабындағы тексерудi жүргiзуге;
көлiк құралдарын жүргiзушiлерге ақылы қызмет көрсету үшiн жол бойындағы автосервис пен автокөлiк құралдарын жөндеу мекенi жүйесiн дамыта беруге ықпал етуге мiндеттi.
26. Темiр жол арқылы өтетiн өткелдердiң автомобиль жолдарымен бiр деңгейде ұсталуын, сондай-ақ шлагбаумдардың барлық түрiнiң болуын және өткелдердi күзетудi темiр жол дистанциялары немесе тиiсiнше темiр жол иелерi, ал жалпы пайдаланудағы автомобиль жолдарының темiр жол арқылы өтетiн өтпежолын күтiп-ұстауды Қазақстан Республикасы Көлiк құрылысы министрлiгiнiң жол органдары жүзеге асырады.
27. Төселiмнiң жетiлдiрiлген түрлерiмен қапталған негiзгi жолдар табанының ластануына жол бермеу үшiн оларға шығаберiс пен олардан түсеберiстiң бәрi құмдауыт және құмды топырақ жағдайында 50 метрлiк, топырақтың жай түрiнде - 100 метрлiк, ал қиыршық тас төселген жолдарда - кемiнде 25 метрлiк қатқыл табанды төселiмi болуға тиiс. Жалпы пайдаланудағы жолдарды қиып өтетiн немесе оларға түйiсетiн кiреберiс пен шығаберiске қатқыл табанды төселiм төсеудi осы жолдар қарауында тұрған кәсiпорындар, ұйымдар, шаруашылықтар өздерiнiң қаржысы есебiнен, Қазақстан Республикасы Көлiк құрылысы министрлiгi жол органдарының техникалық бақылау жасауымен жүзеге асырады.
28. Жол табанының бүлiнуi салдарынан жабық немесе жүрiп-тұру шектелген жол учаскелерi арқылы шұғыл тасымал оны жасайтын ұйым бүлiнген жердi түзеп, жүккөтерiмдiлiгiн қалпына келтiру шығындарына өтем жасаған жағдайда жол органдарының рұқсат етуiмен ғана жүргiзiледi.
29. Жол салушы немесе оны жаңғыртушы жол органдары мен шаруашылық жолдарының иелерi ескi жол учаскелерiн шектес жер құрамында пайдалануға болатындай күйге келтiруге мiндеттi.

Автомобиль жолдарын, жол ғимараттарын
пайдалану ережесiн және оларды қорғау
тәртiбiн бұзғандық үшiн жауаптылық

30. Автомобиль жолдарында:
жалпы көлемi, массасы немесе жүкпен не жүксiз белдiкке түсетiн салмағы нормадан астам немесе қойылған жол белгiсiнде көрсетiлгеннен көп көлiк құралдарын жүргiзуге;
жолды, жол ғимараттарын, қозғалысты ұйымдастырудың техникалық құралдарын, желектi алқапты және жолды жайғастырудың басқа заттарын бүлдiруге;
көлiк құралдарының, ауыл шаруашылық және басқа техниканың белгi қойылып, жабдықталмаған жерде жолға шығуы мен одан түсуiне және олар арқылы өтуiне;
барлық көлiк құралдарының айырым тiлкемiне шығып, онда аялдауына;
рұқсат етiлмеген жолда жаттығу жүрiсiн жасауға;
шынжыр табанды көлiктiң, доңғалақтарында шығыңқы бедерлерi: түрпiлерi, тiкендi сымдары, шынжырлары, т. б. бар мәшинелер мен механизмдердiң жүрiп өтуiне;
жанар-жағар материалдардың төгiлуi ықтимал жұмыстарды орындауға, көлiк құралдарын жөндеп, майлауға, оларды тазартып, жууға (осы жұмыстар қажет болуына қарай арнайы жабдықталған жерлерде, ал айрықша жағдайларды жол жиегiнде жасалып, соның өзiнде көлiк құралдарының жүргiзушiлерi немесе олардың иелерi қалған қоқысты, материалдарды және басқа заттарды жинап алуға тиiс);
жолдың жүрiп-тұру бөлiгiн, жиегiн, көпiрлердi, трубаларды, арықтарды, дренаждық және суағызар құрылғылар мен бөлiнген тiлкемдердi құрылыс материалдарымен, ауыл шаруашылық өнiмдерiмен және басқа заттармен ластауға, сондай-ақ тиiсiнше оралып, қапталмаған, жолға және бөлiнген тiлкемге шашылатын жүктердi тасуға, жолдың жүрiп-тұру бөлiгiнде жүк тиеп, түсiруге;
арнайы бөлiнгеннен тысқары жерлерде, сондай-ақ түнде және бұлыңғырлау көрiнетiн жағдайда малды жолды қиып айдап өтуге, өте жетiлдiрiлген төселiмдi жолмен мал айдауға және оны тiлкемдерде жайып-бағуға;
жолдың бөлiнген тiлкемдерi шегiнде демалыс лагерьлерiн, шатырлық және басқа қалашықтарды орналастыруға, белгi қойылмаған жерлерде
сауда жасауға;
автомобиль жолдарының жүрiп-тұру бөлiгi мен көпiрлерде, сейiлдеуге, көпiрлерде, көпiр таяныштары мен мұз кескiштерден 50 метр қашықтықта кiр жууға, балық аулауға;
көпiрлер астына қайық стансаларын орналастыруға, қайықтар мен плоттарды көпiр таяныштарына байлауға;
ағаш көпiрлер мен ағаш төселген көпiрлерде шылым шегуге, бөлiнген тiлкемде және ағаш көпiрлерден 100 метрге дейiн жерде от жағуға;
жолдың бөлiнген тiлкемiнде өрттен сақтану талабын сақтамай тез тұтынатын және жанар материалдарды (жалпы қоюға рұқсат болғанымен) үйiп қоюға;
құрғақ шөптi өртеуге;
сым үзiлетiн жағдайда қауiпсiздiктi қамтамасыз ететiн сақтандыру құрылғыларынсыз автомобиль жолдарының жоғары вольттi электр желiлерiн қиып өтуiне;
топырақ төсемiнiң, сондай-ақ көпiрлер мен жол құбырлары астында нендей бiр коммуникациялар (мұнай, су, газ құбырларын, канализация және т. б.) тартуға;
автомобиль жолдарын судың басып кетуiне, бөлiнген тiлкемнiң батпақтануына әкелiп соқтыратын сортаң жерлердi шаюға, жол жиегiндегi жыраларды суландырғыш ретiнде пайдалануға, ауыл шаруашылық дақылдарын суаруға;
канализациялық, өнеркәсiптiк, мелиоративтiк және сарқынды суды су бұрғыш ғимараттар мен резервтегi орынға ағызуға;
көпiрлердiң жоғары және төменгi жағында кемiнде 2,5 метр қашықтықта құм мен қиыршық тас қазу үшiн карьерлiк жұмыстар жасауға, өзендер мен субұрғыш арналарын тереңдетуге;
кюветтiң сыртқы жиегiне, шұқыр шетiне немесе төсем табанына бiр метр тақау жердi жыртуға;
шлюздер, плотиналар мен басқа да мелиоративтiк және гидротехникалық ғимараттар салуға тыйым салынады.
31. Жол органдары кiнәсынан осы Ережелердiң талаптарын бұзғандық үшiн оның қызметкерлерi заңмен белгiленген материалдық, әкiмшiлiк және қылмыстық жауапкершiлiкке тартылады.
32. Жол иелерi табыс еткен актiлер негiзiнде осы Ережелердi бұзғандық үшiн лауазымды адамдар мен азаматтар Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленген тәртiппен жауап бередi.
Автомобиль жолдарын пайдалану Ережесiн бұзған кәсiпорындар мен азаматтар айыппұлды төлегенiне қарамастан жол органдарына келтiрiлген шығынды толық өтейдi.
33. Жол қозғалысына қатысушылар мен автокөлiк құралдарына жол органдары кiнәсiнен материалдық нұқсан келтiрiлген жағдайда жол органдары оны қолданылып жүрген заңдарға сәйкес өтеуге мiндеттi.
34. Жол шегiнде және оған бөлiнген тiлкемде жұмыс жасаушы кәсiпорындар мен азаматтар жол органдарымен және мемлекеттiк автомобиль инспекциясы органдарымен келiсiлген технология мен жұмыс мерзiмiн сақтамағаны, сондай-ақ жұмыс жүргiзiлiп жатқан аймақта, сонымен бiрге жолдан уақытша шығаберiстер мен айналма жолдарда қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамасыз етпегенi үшiн заңмен белгiленген тәртiппен жауап бередi.
35. Автомобиль жолымен жанасатын немесе оны қиып өтетiн құрылысты өз бетiмен салуға, жолды және оның ғимараттарының жайғастырылуын бүлдiруге, сондай-ақ өз бетiмен жұмыс жасауға, ғимараттар салып, орнатуға жол берген кәсiпорындар, ұйымдар, мекемелер мен азаматтар жол шаруашылығына келтiрiлген материалдық нұқсанды қолданылып жүрген заңда белгiленген тәртiппен төлейдi. Сонымен қатар жол органдарының талап етуi және олар белгiлеген тәртiп бойынша кәсiпорындар, ұйымдар, мекемелер мен азаматтар өздерi тұрғызған ғимараттарды өз күштерiмен әрi өздерiнiң қаражаты есебiнен бұзып, жер учаскесiн ретке келтiруге мiндеттi.
Келтiрiлген нұқсанды өтеу мақсатымен осы тармаққа сәйкес өндiрiп алынған ақшалай қаражат жол органдарының есепшотына аударылады және автомобиль жолдары мен ғимараттарын жөндеп, қалпына келтiруге пайдаланылады. Автомобиль жолының бөлiнген тiлкемiнде ағаш кесiп, жасыл желектi алқапты зақымдауға кiнәлiлер қолданылып жүрген заңға сәйкес жауап бередi.
36. Осы Ережелердiң орындалуына бақылау жасау Қазақстан Республикасы Көлiк құрылысы министрлiгiнiң жол органдары мен Iшкi iстер министрлiгiнiң органдарына жүктеледi.

Об утвеpждении Пpавил пользования автомобильными доpогами, доpожными сооpужениями и поpядка их охpаны на теppитоpии Республики Казахстан

Постановление Кабинета Министpов Республики Казахстан от 20 апpеля 1993 г. N 316. Утратило силу - постановлением Правительства РК от 5 сентября 1998 г. N 845 ~P980845.

В целях обеспечения сохранности автомобильных дорог и дорожных сооружений на территории Республики Казахстан и определения порядка их пользования Кабинет Министров Республики Казахстан постановляет:
1. Утвердить Правила пользования автомобильными дорогами, дорожными сооружениями и порядок их охраны на территории Республики Казахстан (прилагаются).
2. Обязать Министерство транспортного строительства, Министерство внутренних дел Республики Казахстан обеспечить контроль за исполнением утвержденных Правил.
3. Признать утратившим силу пункт 7 постановления Совета Министров Казахской ССР от 30 июня 1975 г. N 339 "О состоянии и мерах по улучшению ремонта и содержания автомобильных дорог республики" (СП КазССР, 1975 г., N 14, ст. 67).

Первый заместитель

Премьер-министра

Республики Казахстан

Утверждены

постановлением Кабинета Министров

Республики Казахстан

от 20 апреля 1993 г. N 316

ПРАВИЛА

пользования автомобильными дорогами, дорожными
сооружениями и порядок их охраны на территории
Республики Казахстан

ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

1. Настоящие Правила устанавливают порядок пользования автомобильными дорогами и дорожными сооружениями в целях обеспечения их сохранности и безопасности дорожного движения. Правила распространяются на все министерства и ведомства, предприятия и учреждения, а также на всех участников движения по дорогам, водителей и граждан, пользующихся ими и производящих строительные и ремонтные работы в пределах полосы отвода автомобильных дорог.
2. Правила определяют права, обязанности и ответственность пользователей автомобильных дорог, дорожных органов и владельцев хозяйственных автомобильных дорог.
Сноска. Дорожные органы - организации, на балансе которых находятся автомобильные дороги общего пользования.
3. В соответствии с Положением о классификации автомобильных дорог Республики Казахстан, утвержденным постановлением Кабинета Министров Республики Казахстан от 19 марта 1992 г. N 260 P920260_ "О реализации постановления Верховного Совета Республики Казахстан "О введении в действие Закона Республики Казахстан "О дорожном фонде" (САПП Республики Казахстан, 1992 г., N 12, ст. 201), автомобильные дороги, расположенные на территории Республики Казахстан, подразделяются на автомобильные дороги общего пользования и хозяйственные автомобильные дороги. Автомобильные дороги общего пользования по своему народнохозяйственному и административному значению подразделяются на республиканские автомобильные дороги и местные автомобильные дороги.
4. Автомобильные дороги общего пользования Республики Казахстан со всеми входящими в их состав сооружениями и элементами обустройства (мостами, трубами, зданиями дорожно-эксплуатационной службы, снегозащитными устройствами и ограждениями, архитектурным оформлением, техническими средствами организации дорожного движения, комплексами автосервиса и др.), а также зелеными насаждениями являются государственной собственностью.
Охрана дорог общего пользования осуществляется дорожными органами Республики Казахстан.
5. Движение на автомобильных дорогах общего пользования должно осуществляться с соблюдением настоящих Правил и Правил дорожного движения.

ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ ПОЛЬЗОВАТЕЛЕЙ
АВТОМОБИЛЬНЫХ ДОРОГ

6. На автомобильных дорогах допускается движение транспортных средств, обеспечивающих сохранность дорог и дорожных сооружений и безопасный проезд по ним.
7. Обязанностью всех пользователей дорог, дорожных органов, органов контроля и регулирования дорожного движения является обеспечение на дорогах безопасного и бесперебойного движения автомобильного транспорта и транспортных средств с заданными скоростями.
8. Водители транспортных средств и граждане, обнаружившие на автомобильных дорогах и дорожных сооружениях неисправности, угрожающие безопасности движения, должны принять зависящие от них меры по устранению их собственными силами или немедленно сообщить об этом в ближайший дорожный орган или орган внутренних дел Республики Казахстан.
9. Ответственные за пользование транспортными средствами должностные и другие лица, организации, предприятия, производящие земляные или строительные работы, обязаны в местах выезда транспортных средств на дороги с усовершенствованным покрытием обеспечивать очистку колес от грязи и не допускать попадания ее на проезжую часть.
10. Землепользователи, по территории которых проходят автомобильные дороги вне границ полосы отвода, обязаны:
содержать в технически исправном состоянии съезды на дороги общего пользования и подъезды к ним;
не допускать образования необустроенных съездов и выездов на дороги транспортных средств;
содержать смежные с дорогой изгороди и строения в исправном состоянии;
не допускать складирования конструкций, камней и прочих материалов, затрудняющих видимость и ухудшающих безопасность движения;
скашивать сорняки.
11. Должностные лица предприятий, учреждений, хозяйств и организаций, а также граждане, которые имеют в пользовании земельные участки, граничащие с дорогой, обязаны принимать меры, исключающие возможность выхода домашних животных и птиц на дорогу.
12. Производство работ на дорогах допускается только при наличии ордера на право производства работ, выданного владельцем дороги и согласованного с госавтоинспекцией.
13. Порядок и организация движения в местах производства работ на автомобильных дорогах осуществляются в соответствии с действующими инструкциями, согласованными с подразделениями Госавтоинспекции Министерства внутренних дел Республики Казахстан.
14. Предприятия, учреждения и организации, производящие любые работы в пределах дороги или полосы отвода, несут полную ответственность за соблюдение выданных дорожными органами и Госавтоинспекцией МВД Республики Казахстан технических условий, сроков осуществления этих работ и обеспечение безопасности движения в зоне их производства и на временных объездах.

ПЕРЕЧЕНЬ ОБЯЗАТЕЛЬНЫХ СОГЛАСОВАНИЙ
ДЛЯ ПОЛЬЗОВАТЕЛЕЙ АВТОМОБИЛЬНЫХ ДОРОГ

15. Владельцы автотранспорта при пользовании автомобильными дорогами производят согласования с дорожными органами, подразделениями Госавтоинспекции на:
перевозку крупногабаритных и тяжеловесных грузов;
перевозку взрывчатых, радиоактивных и сильнодействующих ядовитых веществ;
пересечение автомобильных дорог каналами, линиями связи и электропередачи, нефтепроводами, газопроводами, водопроводами и железными дорогами;
подъем и понижение железнодорожных путей или укладку дополнительного пути при пересечении с автомобильными дорогами в одном уровне;
устройство, реконструкцию, ремонт и ликвидацию железнодорожных переездов;
размещение киосков, павильонов или иных сооружений;
установку транспарантов, вывесок, реклам, плакатов, не имеющих отношения к дорожной информации;
устройство опор наружного освещения;
углубление русел рек и водотоков выше или ниже мостов для мелиоративных и других целей на расстоянии 2,5 км;
устройство, реконструкцию и ремонт шлюзов, плотин и других мелиоративных и гидротехнических сооружений, совмещенных с дорогами или расположенных выше дорог по уклону местности;
проведение массовых и спортивных мероприятий;
возведение зданий в полосе отвода и на границе с ней, устройство заборов, разработку карьеров;
открытие маршрутов движения пассажирских транспортных средств общего пользования;
устройство съездов с дорог и площадок для погрузки и разгрузки грузов, а также вырубку и посадку насаждений;
производство измерений и съемок дорог и дорожных сооружений.
16. Если в результате проезда транспортных средств с габаритами, массой или нагрузками на ось более нормативных и проезда гусеничного транспорта или машин и механизмов, имеющих на колесах выступы, возникли разрушения или деформация на автомобильных дорогах, то восстановление их несущей способности производится за плату, взимаемую дорожными органами с владельцев грузов и транспортных средств;
17. Министерства, ведомства и другие юридические лица могут осуществлять проектирование и строительство объектов, в том числе мелиоративных, а также оформление малых архитектурных форм, располагаемых вдоль дорог, только после согласования заданий на проектирование с дорожными органами и владельцами хозяйственных дорог. Последние имеют право приостанавливать строительство объектов, осуществляемое с нарушением проекта застройки, благоустройства и озеленения автомобильных дорог.
18. В целях создания условий для перспективного строительства и реконструкции дорог общего пользования, обеспечения безопасности дорожного движения и предотвращения порчи придорожного ландшафта запрещается проектирование и строительство населенных пунктов, зданий, сооружений, инженерных коммуникаций и других объектов без предварительного согласования с дорожными органами:
- на расстоянии менее 100 метров от дорог местного значения;
- на расстоянии менее 200 метров от дорог республиканского значения.
В этих придорожных полосах земельные участки могут отводиться только под строительство зданий и сооружений дорожной службы и дорожного сервиса.
Прокладка инженерных коммуникаций вдоль автомобильных дорог должна производиться не ближе 25 м от бровки земляного полотна в населенных пунктах и не ближе 50 м за их пределами.
Работы по восстановлению дорог и дорожных сооружений при прокладке коммуникаций производятся за счет средств и материалов организации, выполняющей работы. Эти работы выполняются дорожными организациями или организацией, осуществляющей работы по прокладке инженерных коммуникаций.
19. Для получения разрешения на прокладку инженерных коммуникаций от дорожных органов организация, производящая эти работы, обязана представить:
- проектную документацию, разработанную и утвержденную в установленном порядке;
- гарантийное письмо заказчика об обеспечении финансирования работ;
- календарный график производства работ;
- обязательство о восстановлении поврежденных элементов дороги и гарантийное письмо о финансировании конкретной дорожной организации, которой предстоит осуществлять восстановление поврежденного участка дороги.
В случае, если восстановительные работы будут выполняться дорожной организацией, то разрешение на прокладку инженерных коммуникаций выдается только после перечисления необходимых для этого средств на ее расчетный счет. Для этого представителями дорожной организации заказчика оформляется двусторонний акт о фактическом состоянии дорожного покрытия, земляного полотна, объездов и дорожных сооружений, характере и объеме предстоящих работ с указанием сроков восстановления поврежденных участков.
В тех случаях, когда работы предполагаются в границах населенных пунктов, необходимо также разрешение главы соответствующей местной администрации.
20. Дорожные органы обязаны согласовывать с госавтоинспекцией производство работ на дорогах общего пользования.
21. В случаях необходимости проведения срочных аварийно-восстановительных работ они должны выполняться с участием представителя дорожных органов, в ведении которых находится данная дорога, и владельцев хозяйственных дорог с последующим оформлением разрешений в порядке, установленном пунктом 19 настоящих Правил.
Указания представителя дорожных органов в части обеспечения безопасности дорожного движения являются обязательными.
22. Приемка выполненных восстановительных работ на дорогах осуществляется дорожными органами с участием организации-исполнителя и оформляется двусторонним актом.
23. Предельная нагрузка на ось транспортных средств, перевозящих грузы, не должна превышать допустимую. Информация о предельных нагрузках устанавливается дорожными органами. В случаях превышения веса перевозимых грузов владельцы транспортных средств обязаны возмещать дорожным органам затраты на восстановление дорожных покрытий по нормативам, утверждаемым Министерством транспортного строительства Республики Казахстан.
24. Владельцы транспортных средств других государств уплачивают в дорожный фонд по установленным Кабинетом Министров Республики Казахстан тарифам за въезд на ее территорию по автомобильным дорогам. Указанная плата применяется к тем государствам, которые ввели аналогичные платы (сборы) за въезд автотранспортных средств на их территории.

ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ ОРГАНОВ И ВЛАДЕЛЬЦЕВ
ХОЗЯЙСТВЕННЫХ ДОРОГ ПО ОТНОШЕНИЮ К
ПОЛЬЗОВАТЕЛЯМ ДОРОГ

25. Дорожные органы и владельцы хозяйственных дорог, ответственные за эксплуатацию дорог, мостов, путепроводов, технических средств организации движения и других сооружений, в целях обеспечения безопасности движения транспортных средств на автомобильных дорогах обязаны:
содержать автомобильные дороги и сооружения на них в исправном и безопасном для движения состоянии в соответствии с требованиями действующих нормативных документов, а также принимать необходимые меры к улучшению условий движения на этих дорогах;
своевременно очищать дороги и сооружения от снега в зимний период, принимать меры против скользкости покрытия и загрязнения дорог, предоставлять участникам движения пункты обогрева и ночлега;
обеспечивать ограждения аварийных участков дорог барьерами, дорожными знаками и другими средствами, хорошо видимыми в дневное и ночное время. Устраивать объезды ремонтируемых участков дорог и искусственных сооружений, обставлять их необходимыми дорожными знаками и содержать в исправном состоянии, обеспечивающем безопасность движения;
принимать необходимые меры к оповещению участников движения об ожидаемых опасных изменениях метеорологической обстановки, а также о временном ограничении или прекращении движения;
ограничивать или запрещать движение при возникновении неблагоприятных климатических и стихийных явлений или потере несущей способности дорожной одежды, а также при проведении строительно-ремонтных работ (ограничения могут вводиться только с помощью дорожных знаков, разметки и специальных средств организации движения) с оперативным уведомлением соответствующих глав местных администраций и органов управления автомобильным транспортом. Решения об ограничении или прекращении движения с указанием срока его действия и информированием участников движения, в том числе через средства массовой информации, принимаются дорожными органами либо Государственной автомобильной инспекцией;
вести учет дорожно-транспортных происшествий, анализировать причины и условия их возникновения с принятием соответствующих мер;
обеспечивать возможную доврачебную медицинскую помощь и осуществлять меры по спасению участников движения в случаях аварий, автокатастроф, стихийных бедствий;
принимать участие в расследовании дорожно-транспортных происшествий, связанных с гибелью людей, и в случаях нанесения значительного материального ущерба, а также проводить служебное расследование, если дорожно-транспортное происшествие произошло по дорожным условиям;
способствовать развитию сети придорожных пунктов автосервиса и ремонта автотранспортных средств для оказания платных услуг водителям транспортных средств.
26. Содержание переездов через железнодорожные пути в одном уровне с автомобильными дорогами, а также всех видов шлагбаумов и охрана переездов осуществляются дистанциями пути железной дороги или владельцами соответствующих железнодорожных путей, а содержание путепроводов автомобильных дорог общего пользования через железную дорогу - дорожными органами Министерства транспортного строительства Республики Казахстан.
27. Во избежание загрязнения проезжей части основных дорог с усовершенствованными типами покрытий все съезды и выезды с них должны иметь твердое покрытие протяженностью 50 метров при супесчаных и песчаных грунтах и 100 метров при других видах грунта, а на дорогах с гравийными покрытиями - не менее 25 метров. Устройство твердого покрытия на выездах и съездах, пересекающих и примыкающих к дорогам общего пользования, осуществляется предприятиями, организациями, хозяйствами, в ведении которых они находятся, и за счет их средств под техническим контролем дорожных органов Министерства транспортного строительства Республики Казахстан.
28. Экстренные перевозки по закрытым или ограниченным для движения участкам дорог из-за потери их несущей способности могут производиться только по разрешениям дорожных органов, при условии компенсации расходов на ликвидацию разрушений и восстановление несущей способности дорог, организацией, осуществляющей перевозки.
29. Дорожные органы и владельцы хозяйственных дорог, проводящие строительство или реконструкцию дорог, обязаны приводить участки старых дорог в состояние, пригодное для их использования в составе смежных угодий.

ОТВЕТСТВЕННОСТЬ ЗА НАРУШЕНИЕ
ПРАВИЛ ПОЛЬЗОВАНИЯ АВТОМОБИЛЬНЫМИ ДОРОГАМИ,
ДОРОЖНЫМИ СООРУЖЕНИЯМИ И ПОРЯДКА ИХ ОХРАНЫ

30. На автомобильных дорогах запрещаются:
проезд транспортных средств, общие габариты, масса или нагрузка на ось которых с грузом или без груза превышают нормы или больше указанных на установленных дорожных знаках;
повреждение дорог, дорожных сооружений, технических средств организации дорожного движения, зеленых насаждений и другого дорожного обустройства;
съезд и въезд транспортных средств, сельскохозяйственной и другой техники на дороги и проезд через них в не установленных и не оборудованных для этого местах;
съезд всех видов транспорта на разделительную полосу и остановка на ней;
учебная езда на дорогах, где она не разрешена;
проезд гусеничного транспорта, машин и механизмов, имеющих на колесах выступы: шпоры, шипы, цепи и др.;
выполнение работ, связанных с вероятностью пролива горюче-смазочных материалов, ремонт и смазка транспортных средств, чистка и мойка транспорта (эти операции в случае необходимости должны производиться в специально оборудованных местах, а в исключительных случаях - на обочине, при этом оставшийся мусор, материалы и другие предметы должны быть немедленно убраны водителями или владельцами транспортных средств);
загрязнение и загромождение проезжей части, обочин дороги, мостов, труб, канав, дренажных и водоотводных устройств и полосы отвода строительными материалами, сельхозпродуктами и другими предметами, а также провоз засоряющих дорогу и полосу отвода грузов без соответствующей паковки, погрузка и выгрузка грузов на проезжей части;
прогон животных через дороги вне специально отведенных мест, а также в темное время суток и в условиях недостаточной видимости; прогон животных по дорогам с усовершенствованным покрытием и выпас их в полосе отвода;
устройство лагерей, палаточных и других городков отдыха, торговля в неустановленных местах в пределах полосы отвода дороги;
прогулки на проезжей части автомобильных дорог и мостов, купание, стирка белья и ловля рыбы с мостов, возле опор мостов и ледорезов на расстоянии 50 метров;
устройство под мостами лодочных станций, причаливание лодок и плотов к опорам мостов;
курение на деревянных мостах и мостах с деревянными настилами, разведение огня в полосе отвода и ближе 100 м от деревянных мостов;
складирование в полосе отвода дорог (при наличии разрешения на общее складирование) легковоспламеняющихся и горючих материалов без соблюдения требований пожарной безопасности;
выжигание сухой травы;
устройство пересечений автомобильных дорог высоковольтными линиями электропередачи без предохранительных устройств, обеспечивающих безопасность в случае обрыва проводов;
прокладка каких-либо коммуникаций (нефтепродуктопровода, водопровода, газопровода, канализации и др.) в теле земляного полотна, также под мостами и путепроводами;
промывка засоленных земель, использование дорожных кюветов как оросителей, полив сельскохозяйственных культур, влекущий подтапливание автомобильных дорог и заболачивание полосы отвода;
спуск канализационных, промышленных, мелиоративных и сточных вод в водоотводные сооружения и резервы;
производство карьерных разработок по добыче песка и гравия и углубление русел в поймах рек и водоотводов выше и ниже мостов на расстоянии менее 2,5 км;
вспашка почвы ближе 1 метра от наружной бровки кювета, края выемки или подошвы насыпи;
устройство шлюзов, плотин и других мелиоративных и гидротехнических сооружений.
31. За нарушение требований настоящих Правил по вине дорожных органов их работники несут установленную законодательством материальную, административную и уголовную ответственность.
32. За нарушение настоящих Правил на основании актов, представленных владельцами дорог, должностные лица и граждане несут ответственность в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
Независимо от уплаты штрафа предприятия и граждане, нарушившие Правила пользования автомобильными дорогами, полностью возмещают дорожным органам убытки, причиненные нарушениями.
33. В случаях, когда материальный ущерб участникам движения и автотранспортным средствам причинен по вине дорожных органов, дорожные органы обязаны возместить причиненный ущерб в соответствии с действующим законодательством.
34. Предприятия и граждане, производящие работы в пределах дороги или ее полосы отвода, несут установленную законом ответственность за несоблюдение согласованных с дорожными органами и органами государственной автомобильной инспекции технологии и сроков работ, а также за необеспечение безопасности движения как в зоне производства работ, так и на временных съездах и объездах.
35. Предприятия, организации, учреждения и граждане, допустившие самовольное строительство примыканий или пересечений автомобильных дорог, дорожных сооружений и обустройств, а также допустившие самовольное производство работ, устройство и установку сооружений, возмещают материальный ущерб