Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң жанындағы Республикалық терминология комиссиясы туралы

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1998 жылғы 21 сәуiрдегi N 367 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 9 наурыздағы № 114 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 09.03.2022 № 114 қаулысымен.
Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 24.04.2013 № 397 қаулысымен (24.04.2013 бастап қолданысқа енгізіледі).

"Қазақстан Республикасындағы тіл туралы" 1997 жылғы 11 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 24-1-бабының 1) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 24.04.2013 № 397 қаулысымен (24.04.2013 бастап қолданысқа енгізіледі).

1. Қоса беріліп отырған:

1) Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң жанындағы Республикалық терминология комиссиясының құрамы;

2) Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң жанындағы Республикалық терминология комиссиясы туралы ереже бекiтiлсiн.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 24.04.2013 № 397 қаулысымен (24.04.2013 бастап қолданысқа енгізіледі).

2. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 24.04.2013 № 397 қаулысымен (24.04.2013 бастап қолданысқа енгізіледі).

3. Мыналардың күшi жойылған деп танылсын:

"Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетi жанындағы Мемлекеттiк терминология комиссиясы туралы" Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1994 жылғы 30 маусымдағы N 744 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 1994 ж., N 27, 304-құжат);

"Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1994 жылғы 30 маусымдағы N 744 қаулысына өзгерiстер енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1995 жылғы 17 қазандағы N 1339 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 1995 ж., N 33, 414-құжат).

Қазақстан Республикасының Премьер-Министрi

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1998 жылғы 21 сәуiрдегi N 367 қаулысымен бекiтiлген

Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы
Республикалық терминология комиссиясы туралы
ереже

Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 24.04.2013 № 397 қаулысымен (24.04.2013 бастап қолданысқа енгізіледі).

1. Жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы Республикалық терминология комиссиясы (бұдан әрі – Комиссия) экономиканың, ғылымның, техниканың, мәдениеттің барлық салалары бойынша қазақ тілінің терминологиялық лексикасы саласында ұсыныстар әзірлейтін консультациялық-кеңесші орган болып табылады.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 24.04.2013 № 397 қаулысымен (24.04.2013 бастап қолданысқа енгізіледі).

2. Комиссия өз қызметiнде Қазақстан Республикасының Конституциясын, заңдарын, Қазақстан Республикасының Президентi мен Үкiметiнiң актiлерiн, өзге де нормативтiк құқықтық актiлердi, сондай-ақ осы Ереженi басшылыққа алады.

3. Комиссияның құрамы Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қаулысымен бекiтiледi.

4. Комиссия өз қызметiнде:

байырғы қазақ лексикасы (кәсiби лексика, диалектизм, ескiрген лексика, ауызекi тiл үлгiлерi және т.б.) сөздерiнiң қорын барынша пайдалану;

басқа түркi тiлдерiнiң оң тәжiрибесiн термин шығармашылығында пайдалану;

халықтардың арасындағы экономикалық, мәдени, ғылыми-техникалық байланыстарды жүзеге асыру үшiн қажеттi интернационалдық терминдердi қолдану. Аталған принцип терминдердi қазақ орфографиясының заңдарына бағындыру жолымен iске асырылады;

ғылымның, техниканың салалық аяларында семантикасы немесе нысаны бойынша тегi жағынан жақын терминдердiң қолданылуын үйлестiру, сондай-ақ ұлттық және интернационалдық терминдердiң табиғи тепе-теңдiгiн сақтау принциптерiн басшылыққа алады.

2. Негiзгi мiндеттерi мен өкiлеттiгi

5. Комиссияның негiзгi мiндеттерi мен өкiлеттiгi:

отырыстарда мақұлданған терминдер мен номенклатураларды қарау және бекiту;

экономиканың, ғылымның, техниканың және мәдениеттiң түрлi салалары бойынша комиссия бекiткен терминдердi бюллетеньдер мен салалық терминологиялық сөздiктер түрiнде шығаруға ұсынымдар дайындау, сондай-ақ терминдердi республикалық бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау;

терминдер мен номенклатуралардың практикалық пайдаланылуы мен қолданылуының дұрыстығы мен дәйектiлiгiн айқындау мақсатында, қажет болған жағдайда қазақ тiлiнiң терминологиясын құру және жетiлдiру жөнiндегi ұсыныстарды дайындау үшiн ғалымдарды, газеттер мен журналдар редакцияларының, теледидар мен радио хабарын таратудың, кiтап баспаларының, сондай-ақ республиканың мүдделi министрлiктерi мен ведомстволарының қызметкерлерiн тарту;

экономиканың, ғылымның, техниканың және мәдениеттiң тиiстi салалары бойынша терминология секцияларын құру.

Ескерту. 5-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2004.02.20 N 208, 2005.04.01 N 295, 2008.06.11 N 577 Қаулыларымен.

3. Жұмысын ұйымдастыру

6. Комиссияның отырысы оның төрағасы бекiтетiн жұмыс жоспарына сәйкес жүйелi түрде өткiзiледi.

Егер оған мүшелерiнiң жартысынан көбi қатысса, отырыс күшi бар деп саналады.

7. Комиссияның хатшысы Комиссияның жұмыс жоспарын әзірлеуді қамтамасыз етеді, отырыс хаттамаларын ресімдейді.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 09.04.2014 N 329 қаулысымен.

7-1. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Тіл саясаты комитеті Комиссияның жұмыс органы болып табылады.

Комиссияның жұмыс органы комиссия жұмысын ұйымдастырушылық-техникалық қамтамасыз етуді жүзеге асырады, оның ішінде комиссия отырысының күн тәртібі бойынша ұсыныстарды, қажетті құжаттарды, материалдарды дайындайды, олар комиссия отырысы өткізілгенге дейін үш жұмыс күні қалғанда хаттама жобасымен қоса комиссия мүшелеріне жіберілуі тиіс.

Ескерту. Ереже 7-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 2008.06.11 N 577 Қаулысымен, жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 09.04.2014 N 329 қаулысымен; өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 04.09.2014 N 970; 09.02.2021 № 39 (01.01.2021 бастап қолданысқа енгiзiледi) қаулыларымен.

8. Комиссия шешімдері ашық дауыс беру арқылы қабылданады және оларға комиссия мүшелерінің жалпы санының көпшілігі дауыс берсе, қабылданды деп есептеледі. Дауыс беру комиссия отырысында Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 16 наурыздағы № 247 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы консультациялық-кеңесші органдар мен жұмыс топтарын құру тәртібі, қызметі мен таратылуы туралы нұсқаулыққа (бұдан әрі – Нұсқаулық) қосымшаға сәйкес нысан бойынша дауыс беру парағын толтыру жолымен өткізіледі. Дауыстар тең болған жағдайда, төраға дауыс берген шешім қабылданды деп есептеледі.

Комиссия мүшелерінің ерекше пікір білдіруге құқығы бар, оны білдірген жағдайда, ол жазбаша түрде жазылуы және Нұсқаулықтың 24-тармағында көзделген комиссияның есеп-хатына қоса берілуі тиіс.

Комиссия отырыстарын өткізу нәтижелері бойынша және дауыс беру парақтарының негізінде үш жұмыс күні ішінде хаттама жасалады, оған төраға мен хатшы қол қояды.

Дауыс беру қорытындысы бойынша хаттама жобасының мазмұны өзгерген кезде Комиссияның хатшысы дауыс беру парағын қабылданған шешімнің нақтыланған редакциясымен қоса Комиссия мүшелеріне келісу үшін жібереді.

Комиссия мүшелері дауыс беру парағын алғаннан кейін бір жұмыс күні ішінде келісу не себептерін негіздей отырып, келіспеу туралы жауап береді.

Ескерту. 8-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 09.04.2014 N 329 қаулысымен; өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 04.09.2014 N 970 қаулысымен.

8-1. Дауыс беру парақтарымен қоса, комиссия материалдары мен хаттамалық шешімдерін есепке алуды және сақтауды комиссияның жұмыс органы жүзеге асырады.

Ескерту. Ереже 8-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 09.04.2014 N 329 қаулысымен.

9. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2004.02.20. N 208 қаулысымен.

10. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2004.02.20. N 208 қаулысымен.

11. Мемтерминком өз қызметiнде Қазақстан Республикасының Үкiметiне есеп бередi.

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1998 жылғы 21 сәуiрдегi № 367 қаулысымен бекітілген

Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы Республикалық терминология комиссиясының құрамы

Ескерту. Құрам жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 09.02.2021 № 39 (01.01.2021 бастап қолданысқа енгiзiледi) қаулысымен.

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым вице-министрі, төраға

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің Тіл саясаты комитетінің төрағасы, төрағаның орынбасары

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің Тіл саясаты комитеті төрағасының орынбасары, хатшы

Қазақстан Республикасының Парламенті Сенатының депутаты (келісу бойынша)

Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің депутаты (келісу бойынша)

"Астана" медициналық университетінің профилактикалық медицина және тамақтану кафедрасының профессоры (келісу бойынша)

Қазақстан Республикасы Парламентінің Сенаты Аппаратының Редакциялық-баспа бөлімінің меңгерушісі (келісу бойынша)

Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісі Аппаратының Редакциялау және аударма бөлімінің меңгерушісі (келісу бойынша)

Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі Жалпы бөлімінің редакциялық сараптама және актілерді шығару секторының меңгерушісі (келісу бойынша)

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрі Кеңсесінің Бақылау және құжаттамалық қамтамасыз ету бөлімінің бас инспекторы

"Egemen Qazaqstan" республикалық газеті" акционерлік қоғамының президенті (келісу бойынша)

"Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының жетекші ғылыми қызметкері (келісу бойынша)

"Назарбаев университеті" дербес білім беру ұйымының қазақ тілі кафедрасының профессоры (келісу бойынша)

"Ана тілі" ұлттық газеті "Қазақ газеттері" жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің бас редакторы (келісу бойынша)

"Түркістан" газеті "Айқын-Литер" жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің бас редакторы (келісу бойынша)

жазушы, аудармашы (келісу бойынша).

О Республиканской терминологической комиссии при Правительстве Республики Казахстан

Постановление Правительства Республики Казахстан от 21 апреля 1998 года № 367. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 9 марта 2022 года № 114.

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 09.03.2022 № 114.
Сноска. Заголовок в редакции постановления Правительства РК от 24.04.2013 № 397 (вводится в действие с 24.04.2013).
Примечание РЦПИ!
В текст постановления внесены изменения на казахском языке, на русском языке текст не изменяется в соответствии с постановлением Правительства РК от 30.12.2014 № 1401 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

В соответствии с подпунктом 1) статьи 24-1 Закона Республики Казахстан от 11 июля 1997 года "О языках в Республике Казахстан" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

Сноска. Преамбула в редакции постановления Правительства РК от 24.04.2013 № 397 (вводится в действие с 24.04.2013).

1. Утвердить прилагаемые:

1) состав Республиканской терминологической комиссии при Правительстве Республики Казахстан;

2) Положение о Республиканской терминологической комиссии при Правительстве Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 1 в редакции постановления Правительства РК от 24.04.2013 № 397 (вводится в действие с 24.04.2013).

2. Исключен постановлением Правительства РК от 24.04.2013 № 397 (вводится в действие с 24.04.2013).

3. Признать утратившими силу:

постановление Кабинета Министров Республики Казахстан от 30 июня 1994 г. N 744 "О Государственной терминологической комиссии при Кабинете Министров Республики Казахстан (Казгостерминком)" (САПП Республики Казахстан, 1994 г., N 27, ст. 304);

постановление Правительства Республики Казахстан от 17 октября 1995 г. N 1339 "О внесении изменений в постановление Кабинета Министров Республики Казахстан от 30 июня 1994 г. N 744" (САПП Республики Казахстан, 1995 г., N 33, ст. 414).

Премьер-Министр Республики Казахстан

Утверждено постановлением Правительства Республики Казахстан от 21 апреля 1998 г. № 367

Положение
о Республиканской терминологической комиссии при Правительстве
Республики Казахстан

Сноска. Заголовок положения в редакции постановления Правительства РК от 24.04.2013 № 397 (вводится в действие с 24.04.2013).

1. Общие положения

1. Республиканская терминологическая комиссия при Правительстве Республики Казахстан (далее – Комиссия) является консультативно-совещательным органом, вырабатывающим предложения в области терминологической лексики казахского языка по всем отраслям экономики, науки, техники, культуры.

Сноска. Пункт 1 в редакции постановления Правительства РК от 24.04.2013 № 397 (вводится в действие с 24.04.2013).

2. Комиссия в своей деятельности руководствуется Конституцией, законами Республики Казахстан, актами Президента и Правительства Республики Казахстан, иными нормативными правовыми актами, а также настоящим Положением.

3. Состав Комиссии утверждается постановлением Правительства Республики Казахстан.

4. Комиссия в своей деятельности руководствуется принципами:

максимального использования запаса слов исконно казахской лексики (профессиональная лексика, диалектизм, устаревшая лексика, образцы устной речи и др.);

использования позитивного опыта других тюркских языков в терминотворчестве;

применения интернациональных терминов, необходимых для осуществления экономических, культурных, научно-технических связей между народами. Данный принцип реализуется путем подчинения терминов законам казахской орфографии;

координации применения генетически родственных по семантике или форме терминов в отраслевых сферах науки, техники, а также сохранения естественного баланса национальных и интернациональных терминов.

2. Основные задачи и полномочия

5. Основные задачи и полномочия Комиссии:

рассмотрение и утверждение на заседаниях апробированных терминов и номенклатуры;

подготовка рекомендаций к изданию утвержденных Комиссией терминов по различным отраслям экономики, науки, техники и культуры в виде бюллетеней и отраслевых терминологических словарей, а также опубликование терминов в республиканских средствах массовой информации;

привлечение в случае необходимости для подготовки предложений по созданию и совершенствованию терминологии казахского языка ученых, работников редакций газет и журналов, телевидения и радиовещания, книжных издательств, а также заинтересованных министерств и ведомств республики с целью определения правильности и последовательности практического употребления и применения терминов и номенклатуры;

образование терминологических секций по соответствующим отраслям экономики, науки, техники и культуры.

Сноска. Пункт 5 с изменениями, внесенными постановлениями Правительства РК от 20.02.2004 N 208 ; от 01.04.2005 N 295 ; от 11.06.2008 N 577 .

3. Организация работы

6. Заседания Комиссии проводятся регулярно в соответствии с планом работы, который утверждается ее председателем.

Заседания считаются действительными, если на них присутствуют более половины членов.

7. Секретарь Комиссии обеспечивает разработку плана работы Комиссии, оформляет протоколы заседания.

Сноска. Пункт 7 в редакции постановления Правительства РК от 09.04.2014 № 329.

7-1. Рабочим органом Комиссии является Комитет языковой политики Министерства образования и науки Республики Казахстан.

Рабочий орган Комиссии осуществляет организационно-техническое обеспечение работы Комиссии, в том числе готовит предложения по повестке дня заседания Комиссии, необходимые документы, материалы, которые должны быть направлены членам Комиссии за три рабочих дня до проведения заседания Комиссии с приложением проекта протокола.

Сноска. Глава 3 дополнена пунктом 7-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 11.06.2008 N 577; в редакции постановления Правительства РК от 09.04.2014 № 329; с изменениями, внесенными постановлениями Правительства РК от 04.09.2014 № 970; от 09.02.2021 № 39 (вводится в действие с 01.01.2021).

8. Решения Комиссии принимаются открытым голосованием и считаются принятыми, если за них подано большинство голосов от общего количества членов Комиссии. Голосование проводится путем заполнения на заседании Комиссии листа голосования по форме согласно приложению к Инструкции о порядке создания, деятельности и ликвидации консультативно-совещательных органов при Правительстве Республики Казахстан и рабочих групп (далее – Инструкция), утвержденной постановлением Правительства Республики Казахстан от 16 марта 1999 года № 247. В случае равенства голосов принятым считается решение, за которое проголосовал председатель.

Члены Комиссии имеют право на особое мнение, которое, в случае его выражения, должно быть изложено в письменном виде и приложено к письму-отчету Комиссии, предусмотренному пунктом 24 Инструкции.

По результатам проведения заседаний Комиссии и на основании листов голосования в течение трех рабочих дней составляется протокол, подписываемый председателем и секретарем.

При изменении по итогам голосования содержания проекта протокола секретарь Комиссии направляет лист голосования с уточненной редакцией принятого решения членам Комиссии для согласования.

Члены Комиссии после получения проекта листа согласования направляют в течение одного рабочего дня ответ о согласии либо несогласии с обоснованием причин.

Сноска. Пункт 8 в редакции постановления Правительства РК от 09.04.2014 № 329; с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 04.09.2014 № 970.

8-1. Учет и хранение материалов и протокольных решений Комиссии с приложением листов голосования осуществляет рабочий орган Комиссии.

Сноска. Положение дополнено пунктом 8-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 09.04.2014 № 329.
9. (Исключен - постановлением Правительства РК от 20.02.2004 N 208)
10. (Исключен - постановлением Правительства РК от 20.02.2004 N 208)

11. Комиссия в своей деятельности подотчетна Правительству Республики Казахстан.

Утвержден постановлением Правительства Республики Казахстан от 21 апреля 1998 года № 367

Состав Республиканской терминологической комиссии при Правительстве Республики Казахстан

Сноска. Состав в редакции постановления Правительства РК от 09.02.2021 № 39 (вводится в действие с 01.01.2021).

вице-министр образования и науки Республики Казахстан, председатель председатель Комитета языковой политики Министерства образования и науки Республики Казахстан, заместитель председателя

заместитель председателя Комитета языковой политики Министерства образования и науки Республики Казахстан, секретарь

депутат Сената Парламента Республики Казахстан (по согласованию)

депутат Мажилиса Парламента Республики Казахстан (по согласованию)

профессор кафедры профилактической медицины и питания Медицинского университета "Астана" (по согласованию)

заведующий редакционно-издательским отделом Аппарата Сената Парламента Республики Казахстан (по согласованию)

заведующий отделом редактирования и перевода Аппарата Мажилиса Парламента Республики Казахстан (по согласованию)

заведующий сектором редакционной экспертизы и выпуска актов Общего отдела Администрации Президента Республики Казахстан (по согласованию)

главный инспектор Отдела контроля и документационного обеспечения Канцелярии Премьер-Министра Республики Казахстан

президент акционерного общества "Республиканская газета "Egemen Qazaqstan" (по согласованию)

ведущий научный сотрудник республиканского государственного предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" (по согласованию)

профессор кафедры казахского языка автономной организации образования "Назарбаев университет" (по согласованию)

главный редактор товарищества с ограниченной ответственностью "Қазақ газеттері" национальной газеты "Ана тілі" (по согласованию)

главный редактор товарищества с ограниченной ответственностью "Айқын-Литер" газеты "Түркістан" (по согласованию)

писатель, переводчик (по согласованию).