ИПС "Әділет"

ҚАУЛЫ ЕТЕМІН:

1. "Қазақстан Республикасын үдемелі индустриялық-инновациялық дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарлама және Қазақстан Республикасы Президентінің кейбір жарлықтарының күші жойылды деп тану туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 19 наурыздағы № 958 Жарлығына мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

жоғарыда аталған Жарлықпен бекітілген Қазақстан Республикасын үдемелі индустриялық-инновациялық дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламада:

"Бағдарламаның мақсаты, басымдықтары, міндеттері мен принциптері" деген бөлім мынадай мазмұндағы абзацпен толықтырылсын:

"білім — ғылым — инновация - білікті кадрларды даярлау, ғылым жетістіктері, нарықта сұранысқа ие инновациялық технологиялар мен өнімдердің жаңа түрлерін жасау арасындағы өзара тығыз байланысты қамтамасыз ету үшін базалық құрамдауыш.";

"Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары" деген бөлімде:

"1. Экономиканы әртараптандыруды және оның бәсекеге қабілеттілігінің өсуін қамтамасыз ететін басым секторларын дамыту" деген кіші бөлім мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Экономиканы әртараптандыруды және бәсекеге қабілеттілігінің өсуін қамтамасыз ететін оның басым секторларын дамыту

Алдағы кезеңде индустрияландыру саясаты индустриялық-инновациялық процестердің катализаторларына айналатын "дәстүрлі мамандандыру" салаларын дамыту арқылы басым шикізаттық емес секторларды озыңқы дамытуға бағытталатын болады.

Мемлекеттің күш-жігері экономиканың мынадай басым секторларын дамытуға шоғырландырылады:

1) дәстүрлі: кейіннен шикізат өндірістерінен анағұрлым жоғары қайта өңдеулерге көше отырып мұнай-газ секторы, тау-кен металлургия кешені, атом және химия өнеркәсібі;

2) жер қойнауын пайдаланушылар, ұлттық компаниялар мен мемлекет сұранысына негізделген: машина жасау, құрылыс индустриясы, фармацевтика;

3) шикізаттық сектормен байланыстырылмаған және негізінен экспортқа бағдарланған өндірістер: агроөнеркәсіптік кешен, жеңіл өнеркәсіп, туризм;

4) алдағы 15 - 20 жылда әлемдік экономикада үстем рөлге ие болатын "болашақ экономикасының" секторлары: ақпараттық және коммуникациялық технологиялар, биотехнологиялар, баламалы энергетика, ғарыш қызметі.

Көрсетілген секторлардың тізбесі толық емес әрі Бағдарламаны іске асыру барысында толықтырылып отырады.

Жоғарыда көрсетілген басым бағыттардың өзектілігі 2010 - 2011 жылдары КИСТЕП Корея ғылым мен технологияларды бағалау және жоспарлау институтының әдіснамалық қолдауымен Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі жүргізген алғашқы ғылыми-технологиялық форсайт нәтижелерімен расталды. Осылайша, технологиялық болжау қорытындылары бойынша экономиканың басым 7 саласы (тау-кен металлургия кешені, энергетика, агроөнеркәсіптік кешен, химия өнеркәсібі, мұнай-газ секторы, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар, машина жасау) бойынша Қазақстан үшін сындарлы 75 технологиядан тұратын тізбе айқындалды.

Оның үстіне, энергия тиімділігі технологиялары және ақпараттық-коммуникациялық технологиялар салааралық сипаттағы технологияларға жатқызылған, оларды дамыту орталық және жергілікті атқарушы органдар үшін басымдыққа айналуға тиіс.

Форсайттық зерттеулердің келесі кезеңінде сындарлы технологияларды дамыту мақсатында мемлекеттің, бизнес пен ғылымның өзара іс-қимыл жасауына негізделген түйінді өнімдер мен көрсетілетін қызметтерді алу мақсатында сындарлы технологияларды дамыту бойынша тетіктер мен шаралар кешенін жүйелеуді көздейтін нысаналы технологиялық бағдарламалар (бұдан әрі - НТБ) әзірленіп, іске асырылатын болады. НТБ ғылыми-технологиялық саладағы мемлекеттік-жекеше әріптестіктің пәрменді тетігі болып табылады деп болжануда. Ұзақ мерзімді перспективада олар экономиканың түрлі секторларының бәсекеге қабілеттілігін күшейтуде оң рөл атқара алады.

Бағдарламаны іске асыру кезінде әлемдік қоғамдастықтың үшінші индустриялық төңкеріске аяқ басқанын ескеру қажет, оның сипаттамаларының бірі сұраныстың кастомизациялануы (өнімдер мен көрсетілетін қызметтерді нақты тұтынушының мүддесі мен талаптарын ескере отырып өндіру), тауарлар мен көрсетілетін қызметтер өндірісінде жеке тәсілді қолдану болып табылады, бұл жұмыс күшіне, өндірістің орналастырылуына және ұйымдастырылуына қойылатын талаптарда елеулі із қалдыруға тиіс.

Үшінші өнеркәсіптік төңкерістің негізгі 4 тренді ерекшеленеді:

1) автоматтандыру, өндірістерді цифрландыру (ақпаратты берудің ұқсас нысанынан цифрлық нысанға ауысу) және робот техникасы;

2) жаңа материалдар;

3) жаңа буын логистикасы;

4) "жасыл" технологиялар.

Сонымен қатар, индустриялық-инновациялық саясат үшінші индустриялық төңкерістің негіз қалаушы мынадай талаптарына жауап беруі тиіс:

1) энергия тұтынуды және қоршаған ортаға шығарындыларды азайтуды қамтамасыз ететін энергия үнемдеу және энергия тиімділігі технологияларын, жаңартылатын энергия көздерін дамыту, сондай-ақ энергетикалық тәуелсіздікке көшу (яғни, электр энергиясын дербес өндіру);

2) басқару жүйелерін автоматтандыру, роботтандырылған өндірістер құру, басып шығарудың 3D технологияларын қолдану есебінен өндірістердің икемділігіне қол жеткізу. Бұл орташа және ұсақ сериялы өндіріс шеңберінде жаңа өнімдер өндіруге және тауарларды тапсырыс бойынша жылдам өткізуге арналған технологиялық процестердің ұтқырлығын қамтамасыз етуге ықпал етеді;

3) интернет мүмкіндіктерін кең ауқымда қолдануды қамтамасыз ететін ақпараттық қоғам қалыптастыру;

4) өндіріс үшін мүлдем өзгеше мүмкіндіктерге ие және бірқатар артықшылықты сапалары (жоғары беріктік, жеңілдік, әмбебаптық, неғұрлым төмен құн) бар композитті материалдар, нанотехнологиялар секілді жаңа материалдарды дамыту.

Жоғарыда келтірілген басым бағыттарды іске асыру мақсатында оларды іске асыру кезіндегі негізгі проблемалар анықталып, технологияларды пайдаланудың перспективалылығына талдау жүргізілетін болады, технологияларды тұтынушыларды оқыту, ынталандыру, отандық қызметкерлерді осы технологиялармен жұмыс істеуге бейімдеу бойынша іс-шаралар жүзеге асырылады, сондай-ақ зерттеу орталықтарын, оқу зертханаларын, ірі көлемді инновациялық жобалар құру бойынша іс-шаралар іске асырылады.

Экономиканы ойдағыдай әртараптандыру республиканың орнықты дамуымен, оның ішінде орнықты дамуды басқару жүйесін оңтайландыру және төмен көміртекті экономиканың "жасыл" саясатын енгізу жолымен, инвестициялар тарту, экологиялық проблемаларды шешу, табиғат экожүйелеріне антропогендік жүктеменің келеңсіз әсерін төмендету, қоршаған ортаға эмиссияларды азайту бойынша табиғатты пайдаланушылардың жауапкершілігін күшейту, қалдықтарды кешенді қайта өңдеу арқылы дамуымен тығыз байланысты.

Экономиканы әртараптандыруды жеделдету процесінде мемлекет тиімсіз жобаларды іске асыруға қарсы тұратын болады, сондықтан қолдау үшін жобаларды таңдаудың негізгі критерийлері өнімділік, энергия тиімділігі және ең алдымен, Кеден одағының әлеуетін іске асыру мүмкіндігіне байланысты, экспортқа бағдарлану болып табылады.

Индустриялық саясат өндірістік интеграция мен өнеркәсіптік кооперациядағы кәсіпорындардың бәсекелестік артықшылықтарын нысаналы қолдануға бағдарланатын болады, олардың нәтижесінде жаңа буын кластерлері қалыптасуы мүмкін. Ғылыми, технологиялық және маркетингтік қызмет салаларындағы әлемдік көшбасшылармен ынтымақтастық нәтижесінде отандық кәсіпорындарға ғылыми-зерттеу және технологиялық әлеует деңгейін арттыруға, қолданыстағы технологиялар трансфертіне ықпал етуге және жаңаларын жасауға мүмкіндік береді.

Бұдан басқа, озық технологиялар трансферті мен оларды енгізу, қажетті ғылыми-зерттеу инфрақұрылымын дамытуды және отандық компаниялардың инновациялық қызметіне жағдай жасау мен оларды ынталандыруды қамтитын қолайлы "инновациялық ахуал" базасын қамтамасыз ету қажеттілігі бар.

Осыған байланысты, технологиялар трансферті негізгі үш бағыт бойынша жүзеге асырылатын болады:

Шетелдік технологияларға қолжетімділікті қамтамасыз ету. Өнеркәсіптің қажеттілігін анықтау мақсатында бастапқыда нарықты талдауды жүзеге асыру жөніндегі мәселелер, елдегі қандай да бір технологияларды қолдану және бейімдеу мүмкіндіктері, оның ішінде форсайттық зерттеулер шеңберінде пысықталатын болады. Алынған нәтижелердің негізінде "Технологиялық даму жөніндегі ұлттық агенттік" акционерлік қоғамы арқылы шетелдік технологиялардың дерекқорларына жол ашу, байланысты жолға қою, технологиялар трансфертіне, оның ішінде нысаналы технологиялық бағдарламалар арқылы қолдау көрсету бағдарламасы іске асырылатын болады. Өз кезегінде, осы жұмысты атқару отандық кәсіпорындардың инновациялық белсенділігін арттыруға ықпал ететін болады.

Технологиялар трансферті желісін құру. Атап айтқанда, АҚШ және басқа да елдермен бірлесіп технологиялар трансферті орталықтарын құру жөніндегі мәселелер пысықталатын болады. Мұндай орталықтар отандық кәсіпорындардың әлемдік қазіргі заманғы технологияларға және керісінше шетелдік перспективалы әзірлемелердің отандық нарыққа қолжетіліміндегі байланыстырушы буын, сондай-ақ қазақстандық бизнестің жетекші "коммуникация нүктелері" әрі идеялардың негізгі генераторы болмақ. Технологиялар трансфертінің бірлескен халықаралық орталықтары отандық кәсіпорындар үшін шетелде технологиялық әріптестер мен технологиялар іздестіруді де, қазақстандық стартаптарды алға жылжытуды да жүзеге асыратын болады.

Отандық технологиялар мен ғылыми әзірлемелерді әлемдік технологиялық нарыққа шығару жөніндегі жұмысты ұйымдастыру. Ол үшін "Технологиялық даму жөніндегі ұлттық агенттік" акционерлік қоғамында үздік отандық технологиялық стартаптарды кейіннен шетелде алға жылжыту үшін оларды іріктеу жөніндегі бағдарлама, оның ішінде тағылымдамалар, оқытулар ұйымдастыру, консалтингтік қызметтерге ақы төлеу, сондай-ақ жетекші әлемдік бизнес-акселераторлармен ынтымақтастық арқылы іске асырылады.";

"1.1 "Дәстүрлі индустриялардағы" өндірісті әртараптандыру" деген тарауда:

"Мұнай-газ секторы" деген параграфта:

"Мемлекеттік қолдаудың секторалдық және жобалау шаралары" мынадай мазмұндағы бөліктермен толықтырылсын:

"Инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу

Мұнай-газ секторы саласындағы инновациялық саясатты іске асыру шеңберінде түйінді технологиялық міндеттерді шешуге және озық ғылыми-технологиялық жаңа бағыттарды дамытуға басымдық берілетін болады.

"ҚазМұнайГаз" ҰК" акционерлік қоғамы кен орындарының үлгісінде игерудің кейінгі сатысындағы кен орындары үшін технологиялық болжамдау қорытындылары бойынша қабаттардың мұнай беруін арттыру технологиялары айқындалатын болады. Осы сындарлы технологияны дамыту - "ҚазМұнайГаз" ҰК" акционерлік қоғамы кен орындарының үлгісінде игерудің кейінгі сатысындағы кен орындары үшін қабаттардың мұнай беруін арттыру технологияларын дамыту" нысаналы технологиялық бағдарламасын іске асыру тетігі (қабаттық қысымды ұстап тұру, ерекше жағдайларда ұңғымаларды бұрғылау технологиялары, жоғары дәлдік қабілеті бар сейсмикалық барлау, егжей-тегжейлі моделін жасау үшін сейсмикалық барлау деректерін интеграцияланған түсіндіру технологиясы, мұнай дайындау технологиясы), сонымен қатар каталитикалық технологиялар арқылы, оның ішінде полимерлер мен эластомерлер (полиэтилен, полипропилен, синтетикалық каучук) алу процестері үшін қамтамасыз етілетін болады".";

"Тау-кен металлургиясы саласы" деген параграфта:

"Саланы дамытудың негізгі бағыттарында":

бірінші бөліктің үшінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"шағын және орта бизнес кәсіпорындарының базалық, жерде сирек және өте сирек кездесетін металдар негізінде жоғары бөліністі, қосылған құны жоғары түпкілікті өнім өндірістерін ұйымдастыру.";

"Мемлекеттік қолдаудың секторалдық және жобалық шараларында":

"Көлік инфрақұрылымымен қамтамасыз ету" мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

"Іске асыру жоспарланған инвестициялық жобаларды энергетикалық және көлік инфрақұрылымымен қамтамасыз ету жөніндегі мәселелер пысықталатын болады.";

"Инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу" мынадай мазмұндағы төртінші, бесінші және алтыншы бөліктермен толықтырылсын:

"Тау-кен металлургиясы кешені саласындағы инновациялық саясатты іске асыру шеңберінде түйінді технологиялық міндеттерді шешуге және озық ғылыми-технологиялық жаңа бағыттарды дамытуға басымдық берілетін болады.

Технологиялық болжамдау қорытындылары бойынша тау-кен металлургиясы кешені саласында мынадай сындарлы технологиялар айқындалды: түсті металдардың қорытпаларын, кешенді ферроқорытпаларды өндіру технологиялары, темірді тікелей қалпына келтіру, металдарды сілтісіздендіру, тозуға төзімді қорытпаларды балқыту, тозуға төзімді және ыстыққа төзімді бұйымдарды құю технологиялары, шойыннан, болаттан, түсті металдардан бұйымдар құю технологиялары, пайдалы қазбалардың кен орындарын іздестіру мен барлаудың, техногендік кен орындарын қайта өңдеудің, ұжымдық концентраттар алудың, таза металдарды тікелей алудың, байытуы қиын және сапасы төмен шикізаттарды байыту мен қайта өңдеудің геологиялық-геофизикалық әдістерінің технологиялары. Аталған сындарлы технологияларды дамыту нысаналы технологиялық бағдарламалар тетігін іске асыру арқылы қамтамасыз етіледі.

Саланың минералды шикізат пен жоғары бөліністі металлургиядан пайдалы құрауыштарды кешенді алу жөніндегі инновациялық-технологиялық база жасалып, қолданысқа енгізіледі.

Мыналар:

1) тау-кен кәсіпорындарындағы негізгі өндірістік процестерді автоматтандыру жөнінде жобалар әзірленіп, іске асыру мәселелері пысықталатын;

2) импорттық технологияларды бейімдеу мен жаңғырту тетіктері дайындалатын болады.";

"Ресурстық қамтамасыз ету" мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

"Мыналар:

1) халықаралық стандарттарға сәйкес пайдалы қазбалар қорын бағалау және есепке алу жүйесін құру;

2) техногендік минералдық түзілімдерді (ТМТ) өнеркәсіптік пайдалануға тарту процестерін басқару жүйесін құру;

3) іздестіру-барлау жұмыстарын жүргізудің бірінші кезекті учаскелерін бөле отырып, болжамды ресурстардың жай-күйі мен орналастырылуына бағалау жүргізу мәселелері пысықталатын болады.";

"Химия өнеркәсібі" деген параграфта:

"Мемлекеттік қолдаудың секторалдық және жобалық шараларында":

"Инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу" мынадай мазмұндағы төртінші және бесінші бөліктермен толықтырылсын:

"Химия өнеркәсібі саласында иннованиялық саясатты іске асыру шеңберінде түйінді технологиялық міндеттерді шешуге және жаңа озық ғылыми-технологиялық бағыттарды дамытуға басымдық берілетін болады.

Технологиялық болжамдау қорытындылары бойынша химия өнеркәсібі саласында мынадай сындарлы технологиялар айқындалды: металл бұйымдарын алмастыру үшін композициялық және керамикалық материалдар алу технологиялары, биомассадан (екінші буынның биоэтанолы, биоыдырайтын полимерлер) жасалған өнімдер алудың биохимиялық технологиялары, мұнайды, газды қайта өңдеу процестеріне арналған нанокатализаторлар әзірлеу, күрделі (кешенді) минералдық және органикалық-минералдық тыңайтқыштар алу технологиялары, көмір химиясын дамытуға арналған технологиялар. Аталған сындарлы технологияларды дамыту нысаналы технологиялық бағдарламалар тетігін іске асыру арқылы қамтамасыз етілетін болады.";

"Атом өнеркәсібі" деген параграфта:

"Мемлекеттік қолдаудың секторалдық және жобалық шаралары" мынадай мазмұндағы бөлікпен толықтырылсын:

"Инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу

Атом өнеркәсібі саласында инновациялық саясатты іске асыру шеңберінде түйінді технологиялық міндеттерді шешуге және жаңа озық ғылыми-технологиялық бағыттарды дамытуға басымдық берілетін болады.

Технологиялық болжамдау қорытындылары бойынша атом өнеркәсібі саласында мынадай сындарлы технологиялар айқындалды: энергия өндіру үшін нанотехнологиялар негізінде жаңа материалдар шығару жөніндегі технологиялар, түрлі радиоизотопты өнімдер (ядролық медицинаға және экономиканың басқа да салаларына арналған) алу технологиялары. Аталған сындарлы технологияларды дамыту нысаналы технологиялық бағдарламалар тетігін іске асыру арқылы қамтамасыз етілетін болады.";

"1.2. Ішкі сұраныс негізінде салаларды дамыту" деген тарауда:

"Машина жасау" деген параграфта:

"Мемлекеттік қолдаудың секторалдық және жобалық шараларында":

"Машина жасау саласында инновациялық саясатты іске асыру шеңберінде түйінді технологиялық міндеттерді шешуге және жаңа озық ғылыми-технологиялық бағыттарды, оның ішінде технологиялық болжамдау қорытындылары бойынша айқындалған мынадай сындарлы технологияларды дамытуға басымдық беріледі: механикалық іске қосу, композиттік бөлшектер өндірісі, материалдарды механикалық әсерлерден (еріту, тозаң себу, қорғаныс қабатын тегістеу), химиялық әсерлерден (коррозияға қарсы жабындар; лак-бояу, оксидті), термиялық әсерлерден (термооқшаулағыш жағудың электр химиялық тәсілі, композиттерді еріту) қорғау технологиялары, 3D-принтинг, тораптарды құрастыру (құрастыру бірліктері), толық иленген дөңгелектерді және орталықтарды дайындау, газ-турбина қозғалтқыштарын жөндеу, қалпына келтіру және сынау технологиялары.

Осы сындарлы технологияларды, сондай-ақ форсайттық зерттеулер мен талдаулар нәтижесінде айқындалатын өзге де бағыттарды дамыту нысаналы технологиялық бағдарламалар тетігін іске асыру арқылы қамтамасыз етілетін болады.";

"Фармацевтика өнеркәсібі" деген параграфта:

"Мемлекеттік қолдаудың секторалдық және жобалық шаралары" мынадай мазмұндағы бөліктермен толықтырылсын:

"Инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу

Фармацевтика өнеркәсібі саласында инновациялық саясатты іске асыру шеңберінде түйінді технологиялық міндеттерді шешуге және жаңа озық ғылыми-технологиялық бағыттарды дамытуға басымдық берілетін болады.";

"Құрылыс индустриясы және құрылыс материалдарын өндіру" деген параграфта:

"Мемлекеттік қолдаудың секторалдық және жобалық шараларында":

"Инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу" мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын:

"Құрылыс индустриясы саласында инновациялық саясатты іске асыру шеңберінде түйінді технологиялық міндеттерді шешуге және жаңа озық ғылыми-технологиялық бағыттарды дамытуға басымдық берілетін болады.";

"1.3. Экспорттық әлеуеті бар салаларды қолдау" деген тарауда:

"Агроөнеркәсіптік кешен" деген параграфта:

"Мемлекеттік қолдаудың секторалдық және жобалық шаралары" мынадай мазмұндағы бөліктермен толықтырылсын:

"Инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу

Агроөнеркәсіптік кешен саласында инновациялық саясатты іске асыру шеңберінде түйінді технологиялық міндеттерді шешуге және жаңа озық ғылыми-технологиялық бағыттарды дамытуға басымдық берілетін болады.

Технологиялық болжамдау қорытындылары бойынша агроөнеркәсіптік кешен саласында мынадай сындарлы технологиялар айқындалды: топырақтың құнарлығын қалпына келтіру, суарудың прогрессивті жүйелері, мал шаруашылығын қарқынды дамыту технологиялары, ауыл шаруашылығы шикізатын терең қайта өңдеу технологиялары, инженерлік энзимология, жасушалық және геномдық селекция, жасушалық және молекулярлық инженерия, биопрепараттар жасау технологиялары, өнімдердің биоқауіпсіздігін қамтамасыз ету әдістері.

Аталған сындарлы технологияларды дамыту нысаналы технологиялық бағдарламалар тетігін іске асыру арқылы қамтамасыз етілетін болады.";

"Жеңіл өнеркәсіп" деген параграфта:

"Мемлекеттік қолдаудың секторалдық және жобалық шаралары" мынадай мазмұндағы бөліктермен толықтырылсын:

"Инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу

Жеңіл өнеркәсіп саласында инновациялық саясатты іске асыру шеңберінде түйінді технологиялық міндеттерді шешуге және жаңа озық ғылыми-технологиялық бағыттарды дамытуға басымдық берілетін болады.";

"Туристік сала" деген параграфта:

"Мемлекеттік қолдаудың секторалдық және жобалық шаралары" мынадай мазмұндағы бөліктермен толықтырылсын:

"Инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу

Туризм саласында инновациялық саясатты іске асыру шеңберінде түйінді технологиялық міндеттерді шешуге және жаңа озық ғылыми-технологиялық бағыттарды дамытуға басымдық берілетін болады.";

"1.4. "Болашақ экономикасы" секторларын дамыту" деген тарауда:

"Ақпараттық және коммуникациялық технологиялар" деген параграфта:

"Мемлекеттік қолдаудың секторалдық және жобалық шараларында":

"Инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу" мынадай мазмұндағы үшінші және төртінші бөліктермен толықтырылсын:

"АКТ саласында инновациялық саясатты іске асыру шеңберінде түйінді технологиялық міндеттерді шешуге және жаңа озық ғылыми-технологиялық бағыттарды дамытуға басымдық берілетін болады.

Технологиялық болжамдау қорытындылары бойынша АКТ саласында мынадай сындарлы технологиялар айқындалды: "бұлтты" есептеулер, ұтқыр және мультимедиялық технологиялар, образдар мен сөзді анықтап білу технологиялары, ақпараттық қауіпсіздік технологиялары. Аталған сындарлы технологияларды дамыту нысаналы технологиялық бағдарламалар тетігін іске асыру арқылы қамтамасыз етілетін болады.";

"Ғарыш қызметі" деген параграфта:

"Саланы дамытудың негізгі бағыттары" мынадай мазмұндағы бөлікпен толықтырылсын:

"Аталған жобалар шеңберінде өнеркәсіптік қуаттар импорты және технологиялар алмасу жүргізіледі, сондай-ақ бірлескен халықаралық компаниялар мен ел үшін пайдалы әріптестіктер құруға, оларды дамыту жөніндегі мәселелер пысықталатын болады.";

"Мемлекеттік қолдаудың секторалдық және жобалық шараларында":

"Инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу" мынадай мазмұндағы бөлікпен толықтырылсын:

"Ғарыш саласында иннованиялық саясатты іске асыру шеңберінде түйінді технологиялық міндеттерді шешуге және жаңа озық ғылыми-технологиялық бағыттарды дамытуға басымдық берілетін болады.";

"Жаңартылатын энергия көздері" деген параграфта:

"Мемлекеттік қолдаудың секторалдық және жобалық шаралары" мынадай мазмұндағы бөліктермен толықтырылсын:

"Инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу

Энергетика саласында, атап айтқанда жаңартылатын энергия көздерін дамыту саласында инновациялық саясатты іске асыру шеңберінде түйінді технологиялық міндеттерді шешуге және жаңа озық ғылыми-технологиялық бағыттарды дамытуға басымдық берілетін болады.

Технологиялық болжамдау қорытындылары бойынша жаңартылатын энергия көздері саласында мынадай сындарлы технологиялар айқындалды: термоэлементтер мен (күн) фотоэлементтер шығару жөніндегі технологиялар, ауа ағынының концентраторларын пайдаланатын жел агрегаттарын шығару жөніндегі технологиялар, құйынды жел турбиналарын дайындау технологиялары, күн сәулесі есебінен жылумен жабдықтау және электр энергиясын өндіру жөніндегі технологиялар, күн сәулесі концентраторларын шығару жөніндегі технологиялар, парниктік газдардың шығарындыларын азайтуды және жаңартылатын энергия көздерін енгізуді экономикалық ынталандыру жөніндегі технологиялар. Аталған сындарлы технологияларды дамыту нысаналы технологиялық бағдарламалар тетігін іске асыру арқылы қамтамасыз етілетін болады.";

"2. Басым секторлардың дамуын қолдаудың басты шаралары" деген кіші бөлімде:

"2.1. Энергетика инфрақұрылымымен қамтамасыз ету" деген тарауда:

"Іс-қимылдар стратегиясы" деген параграф мынадай мазмұндағы бөлікпен толықтырылсын:

"Инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу

Энергетика саласында инновациялық саясатты іске асыру шеңберінде түйінді технологиялық міндеттерді шешуге және жаңа озық ғылыми-технологиялық бағыттарды дамытуға басымдық берілетін болады.

Технологиялық болжамдау қорытындылары бойынша электр энергетикасы саласында мынадай сындарлы технологиялар айқындалды: жасыл экономика және энергия үнемдеу технологиялары, тұрғын үй құрылысы саласындағы технологиялар, жаңа үлгідегі ионисторлар мен конденсаторлар шығару жөніндегі технологиялар, жаңа буын аккумуляторларын шығару жөніндегі технологиялар, отынның жаңа түрін жасауға арналған технологиялар, пиролизді және пайдаланатын қазандық агрегаттар шығару және көмірді газдандыру жөніндегі технологиялар, отынның барлық түрлеріне арналған шағын қазан-агрегаттар шығару жөніндегі технологиялар, энергия өндіруге арналған нанотехнологиялар негізінде жаңа материалдар шығару жөніндегі технологиялар, тік ағынды гидротурбиналары бар қысымсыз ГЭС шығару жөніндегі технологиялар, магистралдық құбыржолдардағы тік ағынды гидротурбиналар шығару жөніндегі технологиялар, жарықтандырудың жарықдиодты шамдарын шығару жөніндегі технологиялар, көмірді газдандыру технологиялары, газды кәдеге жарату технологиялары, күлі көп көмірді жағу жөніндегі технологиялар, жылу шығаратын құрастырылымдар шығару жөніндегі технологиялар, энергия қондырғыларының жұмыс режимдерін бақылау және есепке алу датчиктерін шығару жөніндегі технологиялар, түрлі радиоизотопты өнімдер (ядролық медицина және экономиканың басқа да салалары үшін) алу технологиялары, күн сәулесі есебінен жылумен жабдықтау және электр энергиясын өндіру жөніндегі технологиялар, күн сәулесі концентраторларын шығару жөніндегі технологиялар. Аталған сындарлы технологияларды дамыту нысаналы технологиялық бағдарламалар тетігін іске асыру арқылы қамтамасыз етілетін болады.";

"2.2. Көлік инфрақұрылымымен қамтамасыз ету" деген тарауда:

"Іс-қимылдар стратегиясы" деген параграфта:

"Инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу" мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

"Көлік инфрақұрылымымен қамтамасыз ету саласында инновациялық саясатты іске асыру шеңберінде түйінді технологиялық міндеттерді шешуге және жаңа озық ғылыми-технологиялық бағыттарды дамытуға басымдық берілетін болады.";

"2.5 Білікті кадр ресурстарымен қамтамасыз ету" деген тарауда:

"Іс-қимылдар стратегиясы" деген параграф мынадай мазмұндағы екінші, үшінші, төртінші және бесінші бөліктермен толықтырылсын:

"Еңбек ресурстарындағы қажеттілікті айқындау үшін салалық министрліктер әрбір нақты жобада жылдар бойынша, олардың құрылысы мен жұмыс істеу кезеңінде мамандықтар бөлінісінде еңбек ресурстарының қажеттілігін айқындайды және Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігіне ұсынады.

Осы жобаларды қажетті көлемде және талап етілетін білікті мамандармен қамтамасыз ету:

1) өңірлік еңбек нарығында, оның ішінде жұмыссыздардың арасынан қажетті кадрларды (жұмысшылар) іздеу;

2) вахталық жұмыс әдісін қоса алғанда, елдің еңбек ресурстары артық басқа өңірлерінен еңбек ресурстарын тарту;

3) бюджеттік бағдарламалар есебінен де, сол сияқты ірі кәсіпорындардың оқу орталықтары базасында да жұмыссыздар қатарынан

кадрлар даярлау және қайта даярлау;

4) нақты жобалардағы сұранысқа сәйкес шетелдік жұмыс күшін тарту есебінен жүзеге асырылатын болады.

ҮИИМДБ жобаларының қажеттілігіне сәйкес білім беру жүйесі арқылы қажетті кадрларды жоспарлы даярлау осы мәселедегі бастапқы міндет ретінде қаралады.

Қазіргі (болжамды) кадр тапшылығының орнын толтыру мақсатында кадрларды қажетті мамандықтарға (кәсіптерге) қайта оқыту, ішкі еңбек көші-қонына жәрдемдесу, сондай-ақ шетелдік қызметкерлерді тарту жөніндегі шаралар іске асырылатын болады.";

"2.8. Техникалық реттеу және сапа инфрақұрылымын құру" деген тарауда:

"Іс-қимылдар стратегиясы" деген параграф мынадай мазмұндағы бөліктермен толықтырылсын:

"Инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу

Сонымен қатар, өнімділік, экологиялық, энергия тиімділігі және ресурс үнемдеу жөніндегі ұлттық стандарттар әзірленеді. Мұндай "технологиялық дәліздерді" қалыптастыру табиғи ресурстарды пайдаланудың тиімділігін, өнім (көрсетілетін қызметтер) қауіпсіздігін арттыруға, энергия мен материал қажетсінуді азайтуға мүмкіндік береді.

Осыған байланысты, кейіннен осы талаптарды стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарға қоса отырып, орта мерзімді перспективада өнімдердің жекелеген түрлерін өндіру кезінде қолданысқа енгізу үшін технологияларға қойылатын ең аз талаптар айқындалатын болады.";

"2.10. Инновацияларды дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу" деген тарауда:

"Негізгі міндеттер" деген параграф мынадай редакцияда жазылсын:

"Негізгі міндеттер

1. Тиімді ұлттық инновациялық жүйені қалыптастыру және инновациялық инфрақұрылымды дамыту.

2. Өнімдер мен көрсетілетін қызметтердің жаңа түрлерінің инновациялық әзірлемелерін ауқымды және жеделдетіп игеруге ынталандыратын жағдайлар жасау.

3. Отандық кәсіпорындардың техникалық, технологиялық және басқарушылық деңгейлерін, оның ішінде технологиялардың кең ауқымды трансферті есебінен жаңғырту.

4. Осы шешімдерді кейіннен отандық кәсіпорындарға енгізу үшін ғылым алдында нақты технологиялық міндеттер қою.

5. Денсаулық сақтау және ауыл шаруашылығы, қоршаған ортаны қорғау, тамақ және қайта өңдеу өнеркәсібі үшін ғылымды қажетсінетін технологияларды және бәсекеге қабілетті биотехнологиялық өнімдерді жасау және енгізу.

6. Ғылым мен өнеркәсіптің өзара тығыз байланысын, оның ішінде нысаналы технологиялық бағдарламаларды іске асыру арқылы қамтамасыз ету.";

"Іс-қимылдар стратегиясы" деген параграф мынадай мазмұндағы бөліктермен толықтырылсын:

"Кәсіпорындардың экономикалық тиімділігін ынталандыру

Қазақстан Республикасын инновациялық дамытудың 2020 жылға дейінгі тұжырымдамасына сәйкес таяу жылдарға арналған инновациялық саясаттағы басты екпін негізінен технологиялар трансферті, техникалық жаңғырту, бизнес-процестерді жетілдіру арқылы кәсіпорындардың экономикалық тиімділігін ынталандыруға жасалатын болады.

Осыған байланысты қойылған міндетті іске асыруды қамтамасыз ету және инновациялық саясат саласындағы бірыңғай үйлестірілген іс-қимылды қалыптастыру мақсатында Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылға дейінгі күш-жігері мынадай басым бағыттарды дамытуға шоғырландырылатын болады.

Бірінші - өңірлерді шоғырланған инновациялық дамыту. Жергілікті атқарушы органдар жүзеге асыратын инновациялық саясатты жандандыру инновациялық қызметтің тиімділігін арттырудың маңызды алғышартына айналды.

Өңірлерде өңірлік инновациялық жүйелерді құру мәселесі пысықталатын болады. Бұдан басқа, өңірлерде инновациялық саясатты іске асырудың меншікті құралдары, инновацияларды қолдаудың тиісті құралдары, инновациялық инфрақұрылым элементтері болады.

Бұдан басқа, әрбір өңірде өңірдің инновациялық әлеуетін, инновациялық өнімдерге деген қажеттіліктерін айқындау, ашу және дамыту, инновациялық жобаларды жылжыту және олардың бастамашыларына жан-жақты көмек көрсету мақсатында "бір терезе" қағидаты бойынша қажетті инфрақұрылыммен жабдықталған және жеткілікті ресурстық әлеуетке ие инновацияларды қолдау орталықтарын құру мәселесі пысықталатын болады.

Осы процестерді әдіснамалық және консультациялық сүйемелдеуді Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі "Технологиялық даму жөніндегі ұлттық агенттік" акционерлік қоғамы арқылы қамтамасыз ететін болады.

Сонымен қатар, өңірлерде технопарктерді дамытудың жүйелік проблемалары шешіледі, атап айтқанда, олардың мамандануы мен жұмыс істеу модельдері нақты айқындалатын болады.

Назарбаев Университеті мен Инновациялық технологиялар паркі арасындағы рөлдер бөлініп, ұлттық инновациялық екі кластерді дамытуға барынша күш жұмсалады.

Әлемдік тәжірибе көрсетіп отырғандай, жаңғыртудың неғұрлым сәтті моделі - бұл аса ірі университеттердің айналасындағы зияткерлік аймақтар. Осыған байланысты Назарбаев Университетінің айналасынан инновациялық-зияткерлік кластер құру трансфертке және оларды кейіннен өндіріске енгізе отырып, жаңа технологиялар құруға ықпал етеді.

Инновациялық технологиялар паркі өнертапқыштыққа сай болуға және Қазақстанда, Силикон алқабы мен Малайзиядағы Сабержая секілді, шетелдік желілік технопарктердің тәжірибесін енгізуге тиіс.

Парк қамқоршылар кеңесіне және жер қойнауын пайдаланушылардың 1 % мөлшеріндегі аударым қаражатының есебінен құрылатын өзінің нысаналы қорына сүйенуге тиіс.

Осы технопарктер мен инновациялық кластерлерді қаржыландыру инновацияларды дамытуға жиынтық жылдық кірістің 1 %-ын аудару жөніндегі міндеттемелер шеңберінде жүргізіледі.

Екінші - технологиялардың екіжақты трансферті саясатын іске асыру. Технологиялар трансферті және отандық өнеркәсіптің инновациялық әзірлемелерді игеруі үшін жүйелі жағдайлар жасалады. Осыған байланысты, бірінші кезеңде технологиялар трансфертінің бірлескен орталықтарын құру, сондай-ақ жетекші орталықтарда қазақстандық ірі өкілдіктерді ашу, инновацияларды жетекші инновациялық компаниялардың кеңселерімен қатар шоғырландыру арқылы озық серпінді технологиялар трансферті мәселесі пысықталатын болады.

Бұдан басқа, ірі ЖОО-мен, ҒЗИ және инновациялық жүйелердің басқа да субъектілерінің дарынды шетелдік ғалымдар мен мамандар трансфертін жүзеге асыруы шеңберінде олардың әлемдік стандарттар деңгейінде болуының бәсекелестік жағдайлары мен барлық қажетті бейімдеушілік қолдау көрсетуді көздейтін бөлек шаралар кешенін пысықтау қажет.

Үшінші - инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау құралдарын ұсыну рәсімдерінің тиімділігін арттыру. Тәуекелді қаржыландыруды дамытуға ерекше мән беру керек. Қазақстан Республикасының Үкіметі инновациялық жобаларды мемлекеттік қаржыландыру тәуекелдерінің жүйесін әзірлеу мәселесін қарастыруға тиіс. Инновациялық қаржыландырудың ерекше табиғатын ескере отырып, мұндай жобалардың іске асырылуын бақылау бюджет қаражатының жұмсалуын дәстүрлі бақылаудан мүлдем өзгеше болуға тиіс. Жобалардың сәтті болуының жоғары ықтималдығын қамтамасыз ететін шешімдерді қабылдаудың айқын әрі икемді рәсімдерін корпоративтік деңгейде бекіту қажет. Бақылау тек осы рәсімдерді сақтаудан ғана тұруы тиіс.

Сонымен қатар, инновациялық қызметке мемлекеттік қолдау көрсету жөнінде түсіндіру жұмыстарын жүргізу бөлігінде орталық және жергілікті атқарушы органдардың жұмыстарын күшейту жөніндегі мәселе пысықталатын болады. Аталған шара халықтың хабардар болу деңгейін жоғарылатуға мүмкіндік береді және қолдау құралдарын ұсынуға өтініш берушілер санын көбейтуге септігін тигізеді.

Төртінші - инновациялық қызметті салықтық ынталандыруды қамтамасыз ету. Осы бағытта Қазақстан Республикасының Салық кодексінде көзделген ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды дамытуды ынталандыру шаралары қолданылатын болады.

Бұдан басқа, ұлттық инновациялық жүйені дамытудың әлемдік үздік тәжірибесіне сәйкес шағын инновациялық кәсіпорындардың ерекше мәртебесін айқындау жөніндегі шаралар қабылданады.

Бесінші - нысаналы технологиялық бағдарламалар (бұдан әрі - НТБ) тетігін іске асыру. Қолданбалы зерттеулерді жүргізу кезінде нысаналы технологиялық бағдарламалар мемлекет пен бизнестің үлестік қатысуы негізінде технологиялық құзыретті арттыру тетігіне айналуға тиіс.

НТБ-ны барынша тиімді іске асыру мақсатында НТБ-ны іске асыруды тиісті саладағы уәкілетті органға бекітуді көздейтін қаржыландыру тетігі әзірленетін болады.

Алтыншы - инновациялық жобалардың бірыңғай тізілімін қалыптастыру. Аталған бағыт шеңберінде Инновациялар картасы қалыптастырылады. Инновациялар картасы жобаларының мониторингі мен оларды жылжытудың тиісті тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын болады.

Жетінші - технологияларды коммерцияландыру жүйесінің тиімділігін арттыру. Осыған байланысты инновациялық жобалар мен зияткерлік меншікті коммерцияландыру жүйесін дамыту жөніндегі нормативтік-құқықтық базаны жасау мәселесі пысықталатын болады.

Сонымен қатар, жыл сайын РR-стратегияны, жастар мен кәсіпорындар қызметкерлері, бизнесмендер арасында байқаулар, семинарлар, көрмелер, конгрестер және халықта инновациялар мен инноваторлар туралы жағымды пікір қалыптастыратын басқа да іс-шараларды өткізуді қамтитын кешендік насихаттауды іске асыру жөнінде жұмыс жүргізіледі.

Инновациялық қызметті ынталандырудағы негізгі рөл ұлттық компанияларға - отандық экономиканың негізгі флагмандарына тиесілі болады, олардың даму стратегиялары, бағдарламалары мен жоспарлары ғылыми қызметті, технологиялар мен инновацияларды дамыту саласындағы қызметтің негізгі бағыттарын көрсетуі тиіс. Сонымен қатар, олар инновацияны дамытуға арналған міндетті аударымдар түрінде жыл сайын бөлетін қаражат ұлттық инновациялық жүйені нығайтуға септігін тигізеді.

Сонымен қатар, қазіргі уақытта инновацияны дамыту барлық деңгейдегі мемлекеттік органдар үшін басым қызмет болып табылатындығын ескере отырып, орталық және жергілікті атқарушы органдардың салалық және өңірлік бағдарламалық құжаттарында инновациялық даму саласындағы қызметінің негізгі бағыттарының міндетті түрде көрсетілуін қарастыру қажет, бұл біріншіден, оларды инновациялық саясатты іске асыруға тартуға мүмкіндік береді, екіншіден, мемлекеттік органдардың инновациялық қызметіне рейтингтік бағалау жүргізу шеңберінде көшбасшы позицияларға жету үшін қуатты түрткі болады.";

"Заңнаманы жақсарту" деген параграф мынадай редакцияда жазылсын:

"Заңнаманы жақсарту

Қолданыстағы заңнамаға өзгерістер мен толықтырулар енгізу және мынадай нормативтік құқықтық актілерді қабылдау:

1. "Инновациялық технологиялар паркі" инновациялық кластері туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.

2. "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне "Инновациялық технологиялар паркі" инновациялық кластері мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.";

"2.12 Инвестициялар тарту және арнайы экономикалық аймақтарды дамыту" деген тарауда:

"Іс-қимылдар стратегиясы" деген параграф мынадай мазмұндағы бөліктермен толықтырылсын:

"Өнеркәсіптік қуаттарды импорттау және технологиялар алмасу бойынша жоспарлы жұмыс Қазақстан Республикасына инвестиция тарту үшін бұрын айқындалған нысаналы топ — бұл басым 20 инвестор ел және 136 технологиялық көшбасшы шеңберінде жалғасын табатын болады.

Атқарылған жұмыстар нәтижесінде:

1) Германия Федеративтік Республикасы — инвесторлары өз өнеркәсіптік қуаттарын қомақты көлемде Қазақстан Республикасына, атап айтқанда "Сарыарқа" АЭА-ға импорттаған басым елдердің бірі болып табылады;

2) 136 технологиялық көшбасшының бірі болып табылатын Toyota Motors Corporation компаниясының жобасы іске асырудың белсенді кезеңіне жақындап келеді.

Жоғарыда аталған нысаналы топты өткізілген технологиялық форсайт шеңберінде айқындалған 75 сындарлы технология бойынша неғұрлым құзыретті шетелдік компаниялармен толықтыру ұсынылады. Перспективалы технологиялық бағыттарды тарту және дамытудың сценарийі ретінде "шикізатты технологияларға айырбастау" формуласын пайдалану ұсынылып отыр, яғни Қазақстан Республикасының шикізаттық әлеуеті өнеркәсіптік қуаттар импортына және технологиялар трансфертіне айырбасталып пайдаланылатын болады.

Нысаналы топ өкілдерін іздестіру аясында бұрын роуд-шоу және бизнес-форумдар өздерін жақсы жағынан көрсетті. Роуд-шоу тиімді құралын осы компаниялармен байланысқа шығу үшін пайдалану ауқымын кеңейту ұсынылып отыр.

Нысаналы топ өкілдерін Қазақстан Республикасына тарту өңір шеңберінде елдің бәсекеге қабілеттілігін айтарлықтай арттырады. Әлемдегі озық елдердің өнеркәсіптік қуаттарын импорттау және технологиялық көшбасшылардың технологияларына қолжетімділік Қазақстан Республикасы өнімдерінің Кеден одағы мен Орталық Азия елдерінің нарықтарын жаулауын қамтамасыз етеді.

Нысаналы топтағы шетелдік инвесторлармен өзара іс-қимылды бірлескен халықаралық компаниялар және ел үшін пайдалы әріптестіктер құру мен оны дамыту негізінде құру ұсынылып отыр. Осыған байланысты ынтымақтастықтың барынша өзекті нысаны бірлескен кәсіпорындар құру болып табылады, бұл үшін неғұрлым перспективалы отандық серіктестерді айқындау қажет.

Бұл ретте отандық кәсіпкерлер тарапынан үлеске кіру үшін өз капиталының болмауы тәуекелінің мүмкін екенін ескеру керек. Осы проблеманы шешу үшін субсидияланған кредит беру және жобалық, қарыздық және акционерлік қаржыландыру сияқты қаржыландыру құралдарын дамыту түріндегі қажетті мемлекеттік қолдау көрсету мәселесі қаралатын болады.

Тұтастай алғанда, Қазақстан Республикасына ТШИ тарту жүйесі құрылған, Қазақстан Республикасының инвестициялық тартымдылығы жоспарлы түрде дамуда, бірақ осы саладағы мемлекеттік саясатты одан әрі жетілдіру үшін Қазақстан Республикасының заңнамалық, сол сияқты институционалдық өрісіне белгілі бір өзгерістер енгізу талап етіледі.

Осылайша, инвесторлардың халықаралық коммерциялық арбитражға қолжетімділігін кеңейту мәселелері пысықталатын болады, осының шеңберінде "Инвестициялар" ұғымын заңнамалық тұрғыда егжей-тегжейлі түсіндіру, халықаралық шарттарға сәйкес арбитраждық келісімдер нысандарының тізбесін кеңейту, үшінші тұлғаның арбитраждық шешімге шағымдану мүмкіндігі туралы норманы алып тастау, шетелдік халықаралық коммерциялық арбитражда талап-арызды қамтамасыз етуге қатысты олқылықтарды жою ұсынылып отыр.

Экономикада мемлекеттің қатысу үлесін және шетелдік инвесторларға тосқауылдарды азайту шеңберінде инвестициялық ағындарға мемлекеттің барынша аз ықпалын және кемсітпеушілік, ашықтық, есеп берушілік қағидаттарын қамтамасыз ете отырып, ұлттық қауіпсіздік саласындағы үздік халықаралық тәжірибені қолдану ұсынылады.

Шетелдік инвесторлардың ұлттық нарыққа неғұрлым тиімді кіруін қамтамасыз ету мақсатында шетелдік жұмысшылардың дербес жұмысқа орналасуы үшін кәсіптер тізбесінің шектеулілігі мәселелерін шешу ұсынылып отыр.

ТШИ-дің ағып келуі мен шағын және орта бизнестің (одан әрі — ШОБ) дамуы — экономикалық өсудің айтарлықтай қозғаушы күші болып табылады, бұл ретте қосымша құнның жаһандық тізбектерінің бөлшектенуі Қазақстан Республикасының ШОБ-ғы үшін инвесторлардың жеткізу тізбегіне интеграциялануына және осылайша технологияларды, дағдылар мен ноу-хауды берудің сыртқы оң әсерлерін тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.

Аталған саясатты қалыптастыру және іске асыру процесінде ШОБ пен ТШИ арасындағы байланыстарды қалыптастыру мен пайдалану арқылы құн жасаудың жаһандық тізбектеріне шағын және орта кәсіпорындардың интеграциялануына жәрдемдесуге бағытталған мемлекеттік қолдау көрсету мәселесі қаралатын болады. Кластерлер, жергілікті қамту, әлеуетті және дағдыларды арттыру ШОБ пен ТШИ арасындағы байланыстарды дамыту үшін тиімді стратегиялар ретінде қарастырылуда. Бұл ретте, өңірлік даму бағдарламаларымен және ТШИ-ды ынталандыру стратегияларымен үйлесімділік қажет.

Жоғарыда көрсетілген бағыттардан басқа мемлекеттік кәсіпорындарда корпоративтік басқару, зияткерлік меншікті қорғау, бизнесті жауапкершілікпен жүргізу практикасын дамыту және сауда саясатын ырықтандыру мәселелері пысықталады.

Алдағы жылдары ТШИ тартудың жолға қойылған жүйесі шеңберінде тиісті өңірдің әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияларының құрылымдық бөлімшелері және еншілес кәсіпорындары ретінде еліміздің барлық өңірлерінде құрылған Инвесторларға қызмет көрсету орталықтарының (бұдан әрі - ИҚО) толыққанды қызметіне кедергі болатын бірқатар проблемалық мәселелер шешілетін болады. Инвесторларға операциялық қызмет көрсету үшін ИҚО фронт-офис болып табылады және клиентпен тікелей қарым-қатынасты жүзеге асырады (бастапқы құжаттарды, қажетті байланыс деректерін және жобаны жылжытуды бастау үшін қажетті басқа ақпаратты алу), сондай-ақ шетелдік инвесторлардың өтінішіне жергілікті жерде жедел және дұрыс ден қоюды қамтамасыз етеді.

Оларды қызмет үшін қажетті жағдайлармен қамтамасыз ету мақсатында ИҚО ел өңірлерінде жұмыс істеп жатқан инвесторлармен тұрақты түрде талқылаулар өткізетін болады.

ИҚО-ны күшейтумен қатар, ТШИ үшін өсіп отырған жаһандық бәсекелестік шеңберінде инвестициялар тарту жөніндегі ұлттық оператордың өкілеттіктерін кеңейту жоспарланып отыр.".

2. Қазақстан Республикасының Үкіметі екі ай мерзімде осы Жарлықтан туындайтын қажетті шараларды қабылдасын.

3. Осы Жарлық қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті	Н.Назарбаев

ПОСТАНОВЛЯЮ:

1. Внести в Указ Президента Республики Казахстан от 19 марта 2010 года № 958 "О Государственной программе по форсированному индустриально-инновационному развитию Республики Казахстан на 2010-2014 годы и признании утратившими силу некоторых указов Президента Республики Казахстан" следующие изменения и дополнения:

в Государственной программе по форсированному индустриально-инновационному развитию Республики Казахстан на 2010-2014 годы, утвержденной вышеназванным Указом:

раздел "Цель, приоритеты, задачи и принципы программы" дополнить абзацем следующего содержания:

"образование - наука - инновация - базовые составляющие для обеспечения тесной взаимосвязи между подготовкой квалифицированных кадров, достижениями науки, созданием инновационных технологий и новых видов продукции, востребованных на рынках.";

в разделе "Основные направления реализации Программы":

подраздел "1. Развитие приоритетных секторов экономики, обеспечивающих ее диверсификацию и рост конкурентоспособности" изложить в следующей редакции:

"1. Развитие приоритетных секторов экономики, обеспечивающих ее диверсификацию и рост конкурентоспособности

В предстоящий период политика индустриализации будет направлена на опережающее развитие приоритетных несырьевых секторов через развитие отраслей "традиционной специализации", которые станут катализаторами индустриально-инновационных процессов.

Усилия государства сконцентрируются на развитии следующих приоритетных секторов экономики:

1) традиционных: нефтегазового сектора, горно-металлургического комплекса, атомной и химической промышленности с последующим переходом сырьевых производств на более высокие переделы;

2) основанных на спросе недропользователей, национальных компаний и государства: машиностроение, строительная индустрия, фармацевтика;

3) производств, не связанных с сырьевым сектором и ориентированных преимущественно на экспорт: агропромышленный комплекс, легкая промышленность, туризм;

4) секторов "экономики будущего", которые будут играть доминирующую роль в мировой экономике в последующие 15-20 лет: информационные и коммуникационные технологии, биотехнологии, альтернативная энергетика, космическая деятельность.

Перечень указанных секторов не является исчерпывающим и будет дополняться в процессе реализации Программы.

Актуальность вышеуказанных приоритетных направлений подтверждена результатами первого научно-технологического форсайта, проведенного Министерством индустрии и новых технологий Республики Казахстан при методологической поддержке Корейского института оценки и планирования науки и технологии КИСТЕП в 2010-2011 годах. Так, по итогам технологического прогнозирования был определен перечень из 75 критических для Казахстана технологий по 7 приоритетным отраслям экономики (горно-металлургический комплекс, энергетика, агропромышленный комплекс, химическая промышленность, нефтегазовый сектор, информационно-коммуникационные технологии, машиностроение).

Более того, технологии энергоэффективности и информационно-коммуникационные технологии были отнесены к технологиям межотраслевого характера, развитие которых должно стать приоритетом для центральных и местных исполнительных органов.

На следующем этапе форсайтных исследований в целях развития критических технологий будут разрабатываться и реализовываться целевые технологические программы (далее - ЦТП), предусматривающие систематизацию механизмов и комплексов мер по развитию критических технологий с целью получения ключевых продуктов и услуг, основанные на взаимодействии государства, бизнеса и науки. Предполагается, что ЦТП будут являться действенным механизмом государственно-частного партнерства в научно-технологической сфере. В долгосрочной перспективе они смогут сыграть положительную роль в усилении конкурентоспособности различных секторов экономики.

При реализации Программы необходимо учитывать, что мировое сообщество вступило в третью индустриальную революцию, одной из характеристик которой являются кастомизация спроса (производство продуктов и услуг с учетом интересов и требований конкретного потребителя), применение индивидуального подхода в производстве товаров и услуг, что должно наложить существенный отпечаток на требования, предъявляемые к рабочей силе, размещению и организации производства.

Выделяются 4 основных тренда третьей промышленной революции:

1) автоматизация, цифровизация производств (переход с аналоговой формы передачи информации на цифровую) и робототехника;

2) новые материалы;

3) логистика нового поколения;

4) "зеленые" технологии.

Вместе с тем, индустриально-инновационная политика должна отвечать следующим основополагающим требованиям третьей индустриальной революции:

1) развитие технологий энергосбережения и энергоэффективности, возобновляемых источников энергии, обеспечивающих снижение потребления энергии и выбросов в окружающую среду, а также переход к энергетической независимости (т.е. автономная выработка электроэнергии);

2) достижение гибкости производств за счет автоматизации систем управления, создания роботизированных производств, применения технологии 3D-печати. Это будет способствовать обеспечению мобильности технологических процессов для производства новой продукции и быстрому сбыту товаров под заказ в рамках средне- и мелкосерийного производства;

3) построение информационного общества, обеспечивающего широкомасштабное использование интернет-возможностей;

4) развитие новых материалов, таких как композитные материалы, нанотехнологии, имеющих совершенно иные возможности для производства и обладающих рядом преимущественных качеств (высокая прочность, легкость, универсальность, более низкая стоимость).

В целях реализации вышеприведенных приоритетных направлений будут проводиться анализ перспективности использования технологий с выявлением основных проблем при их реализации, осуществляться мероприятия по обучению, стимулированию потребителей технологий, приобщению отечественных работников к работе с данными технологиями, а также реализовываться меры по созданию исследовательских центров, учебных лабораторий, крупномасштабных инновационных проектов.

Успешная диверсификация экономики неразрывно связана с устойчивым развитием республики, в том числе путем оптимизации системы управления устойчивым развитием и внедрения "зеленой" политики низкоуглеродной экономики, привлечения инвестиций, решения экологических проблем, снижения негативного воздействия антропогенной нагрузки на природные экосистемы, усиления ответственности природопользователей по снижению эмиссий в окружающую среду, комплексной переработки отходов.

В процессе ускорения диверсификации экономики государство будет противостоять реализации неэффективных проектов, поэтому основными критериями выбора проектов для поддержки будут производительность, энергоэффективность и экспортоориентированность, связанные, прежде всего, с возможностью реализации потенциала Таможенного союза.

Индустриальная политика будет ориентирована на целенаправленное использование конкурентных преимуществ предприятий в производственной интеграции и промышленной кооперации, в результате которых могут быть сформированы кластеры нового поколения. Сотрудничество с мировыми лидерами в научной, технологической и маркетинговой сферах деятельности в результате позволит отечественным предприятиям повысить уровень научно-исследовательского и технологического потенциала, способствовать трансферту существующих и созданию новых технологий.

Кроме того, существует необходимость обеспечения базы для трансферта и внедрения передовых технологий, развития необходимой научно-исследовательской инфраструктуры и формирования благоприятного "инновационного климата", включающего создание условий и стимулов для инновационной деятельности отечественных компаний.

В этой связи, трансферт технологий будет осуществляться по трем основным направлениям:

Обеспечение доступа к зарубежным технологиям. Первоначально будут проработаны вопросы по осуществлению анализа рынка с целью выявления потребностей промышленности, возможности применения и адаптации тех или иных технологий в стране, в том числе в рамках реализации форсайтных исследований. На основе полученных результатов через акционерное общество "Национальное агентство по технологическому развитию" будет реализовываться программа по открытию доступа к базам данных зарубежных технологий, налаживанию контактов, оказанию поддержки в трансферте технологий, в том числе через целевые технологические программы. В свою очередь, проведение данной работы будет способствовать наращиванию инновационной активности отечественных предприятий.

Создание сети трансферта технологий. В частности, будут проработаны вопросы по созданию центров трансферта технологий совместно с США и другими странами. Подобные центры будут являться связующим звеном в доступе отечественных предприятий к мировым современным технологиям и наоборот зарубежных перспективных разработок к отечественному рынку, а также ведущими "точками коммуникаций" казахстанского бизнеса и основных генераторов идей. Совместные международные центры трансферта технологий будут осуществлять как поиск за рубежом технологических партнеров и технологий для отечественных предприятий, так и продвижение казахстанских стартапов.

Организация работы по продвижению отечественных технологий и научных разработок на мировом технологическом рынке. Для этого в акционерном обществе "Национальное агентство по технологическому развитию" будет реализовываться программа по отбору лучших отечественных технологических стартапов для последующего продвижения их за рубеж, в том числе через организацию стажировок, обучение, оплату консалтинговых услуг, а также сотрудничество с ведущими мировыми бизнес-акселераторами.";

в главе "1.1 Диверсификация производства в "традиционных индустриях":

в параграфе "Нефтегазовый сектор":

"Секторальные и проектные меры государственной поддержки" дополнить частями следующего содержания:

"Развитие инноваций и содействие технологической модернизации

В рамках реализации инновационной политики в отрасли нефтегазового сектора приоритет будет отдан решению ключевых технологических задач и развитию новых передовых научно-технологических направлений.

По итогам технологического прогнозирования для месторождений на поздней стадии разработки на примере месторождений акционерного общества "НК "КазМунайГаз" будут определены технологии повышения нефтеотдачи пластов. Развитие данной критической технологии будет обеспечиваться через механизм реализации целевой технологической программы "Развитие технологий повышения нефтеотдачи пласта для месторождений на поздней стадии разработки на примере месторождений акционерного общества "НК "КазМунайГаз" (поддержание пластового давления, технологии бурения скважин в особых условиях, сейсморазведка с высокой разрешающей способностью, технология интегрированной интерпретации данных сейсморазведки для создания детальной модели, технология подготовки нефти), также каталитические технологии, в том числе для процессов получения полимеров и эластомеров (полиэтилен, полипропилен, синтетический каучук)".";

в параграфе "Горно-металлургическая отрасль":

в "Основных направлениях развития отрасли":

абзац третий части первой изложить в следующей редакции:

"организация производств конечной продукции высоких переделов с высокой добавленной стоимостью на основе базовых, редких и редкоземельных металлов предприятиями малого и среднего бизнеса.";

в "Секторальных и проектных мерах государственной поддержки":

"Обеспечение транспортной инфраструктурой" дополнить частью второй следующего содержания:

"Будут проработаны вопросы по обеспечению энергетической и транспортной инфраструктурой планируемых к реализации инвестиционных проектов.";

"Развитие инноваций и содействие технологической модернизации" дополнить частями четвертой, пятой и шестой следующего содержания:

"В рамках реализации инновационной политики в отрасли горно-металлургического комплекса приоритет будет отдан решению ключевых технологических задач и развитию новых передовых научно-технологических направлений.

По итогам технологического прогнозирования были определены следующие критические технологии в области горно-металлургического комплекса: технологии производства сплавов цветных металлов, комплексных ферросплавов, технологии прямого восстановления железа, выщелачивания металлов, выплавки износостойких сплавов, отливки износостойких и жаропрочных изделий, технологии литья изделий из чугуна, стали, цветных металлов, технологии геолого-геофизических методов поиска и разведки месторождений полезных ископаемых, переработки техногенных месторождений, получения коллективных концентратов, прямого получения чистых металлов, обогащения и переработки труднообогатимого и низкокачественного сырья. Развитие данных критических технологий будет обеспечиваться через реализацию механизма целевых технологических программ.

Будет создана и внедрена инновационно-технологическая база отрасли по комплексному извлечению полезных компонентов из минерального сырья и металлургии высоких переделов.

Будут:

1) проработаны вопросы разработки и реализации проектов по автоматизации основных производственных процессов на горных предприятиях;

2) подготовлены механизмы адаптации и модернизации импортных технологий.";

"Ресурсное обеспечение" дополнить частью третьей следующего содержания:

"Будет проработан вопрос по:

1) созданию системы оценки и учета запасов полезных ископаемых, соответствующей международным стандартам;

2) созданию системы управления процессами вовлечения в промышленное использование техногенных минеральных образований (ТМО);

3) проведению оценки состояния и размещения прогнозных ресурсов с выделением первоочередных участков проведения поисково-разведочных работ.";

в параграфе "Химическая промышленность":

в "Секторальных и проектных мерах государственной поддержки":

"Развитие инноваций и содействие технологической модернизации" дополнить частями четвертой и пятой следующего содержания:

"В рамках реализации инновационной политики в отрасли химической промышленности приоритет будет отдан решению ключевых технологических задач и развитию новых передовых научно-технологических направлений.

По итогам технологического прогнозирования были определены следующие критические технологии в области химической промышленности: технологии получения композиционных и керамических материалов для замещения металлических изделий, биохимические технологии получения продукции из биомассы (биоэтанол второго поколения, биоразлагаемые полимеры), разработка нанокатализаторов для процессов нефте-, газопереработки, технологии получения сложных (комплексных) минеральных и органоминеральных удобрений, технологии для развития углехимии. Развитие данных критических технологий будет обеспечиваться через реализацию механизма целевых технологических программ.";

в параграфе "Атомная промышленность":

"Секторальные и проектные меры государственной поддержки" дополнить частями следующего содержания:

"Развитие инноваций и содействие технологической модернизации

В рамках реализации инновационной политики в отрасли атомной промышленности приоритет будет отдан решению ключевых технологических задач и развитию новых передовых научно-технологических направлений.

По итогам технологического прогнозирования были определены следующие критические технологии в области атомной промышленности: технологии по выпуску новых материалов на основе нанотехнологий для выработки энергии, технологии получения различной радиоизотопной продукции (для ядерной медицины и других отраслей экономики). Развитие данных критических технологий будет обеспечиваться через реализацию механизма целевых технологических программ.";

в главе "1.2 Развитие отраслей на базе внутреннего спроса":

в параграфе "Машиностроение":

в "Секторальных и проектных мерах государственной поддержки":

"В рамках реализации инновационной политики в отрасли машиностроения приоритет будет отдан решению ключевых технологических задач и развитию новых передовых научно-технологических направлений, в том числе определенных по итогам технологического прогнозирования следующих критических технологий: технологии механоактивации, производства композитных деталей, защиты материалов от механических воздействий (наплавка, напыление, футеровка защитного слоя), от химического воздействия (антикоррозионные покрытия; лакокрасочные, оксидные), от термического воздействия (электрохимический способ нанесения термоизоляции, наплавка композитов), технологии 3D-принтинга, сборки узлов (сборочных единиц), изготовления цельнокатаных колес и центров, ремонта, восстановления и испытаний газотурбинных двигателей.

Развитие данных критических технологий, а также иных направлений, определяемых в результате форсайтных исследований и анализа, будет обеспечиваться через реализацию механизма целевых технологических программ.";

в параграфе "Фармацевтическая промышленность":

"Секторальные и проектные меры государственной поддержки" дополнить частями следующего содержания:

"Развитие инноваций и содействие технологической модернизации

В рамках реализации инновационной политики в отрасли фармацевтической промышленности приоритет будет отдан решению ключевых технологических задач и развитию новых передовых научно-технологических направлений.";

в параграфе "Строительная индустрия и производство строительных материалов":

в "Секторальных и проектных мерах государственной поддержки":

"Развитие инноваций и содействие технологической модернизации" дополнить частью третьей следующего содержания:

"В рамках реализации инновационной политики в отрасли строительной индустрии приоритет будет отдан решению ключевых технологических задач и развитию новых передовых научно-технологических направлений.";

в главе "1.3 Поддержка отраслей, имеющих экспортный потенциал":

в параграфе "Агропромышленный комплекс":

"Секторальные и проектные меры государственной поддержки" дополнить частями следующего содержания:

"Развитие инноваций и содействие технологической модернизации

В рамках реализации инновационной политики в отрасли агропромышленного комплекса приоритет будет отдан решению ключевых технологических задач и развитию новых передовых научно-технологических направлений.

По итогам технологического прогнозирования определены следующие критические технологии в области агропромышленного комплекса: воспроизводство плодородия почв, прогрессивные системы орошения, технологии интенсивного развития животноводства, технологии глубокой переработки сельскохозяйственного сырья, инженерная энзимология, клеточная и геномная селекция, клеточная и молекулярная инженерия, технологии создания биопрепаратов, методы обеспечения биобезопасности продукции.

Развитие данных критических технологий будет обеспечиваться через реализацию механизма целевых технологических программ.";

в параграфе "Легкая промышленность":

"Секторальные и проектные меры государственной поддержки" дополнить частями следующего содержания:

"Развитие инноваций и содействие технологической модернизации

В рамках реализации инновационной политики в отрасли легкой промышленности приоритет будет отдан решению ключевых технологических задач и развитию новых передовых научно-технологических направлений.";

в параграфе "Туристская отрасль":

"Секторальные и проектные меры государственной поддержки" дополнить частями следующего содержания:

"Развитие инноваций и содействие технологической модернизации

В рамках реализации инновационной политики в отрасли туризма приоритет будет отдан решению ключевых технологических задач и развитию новых передовых научно-технологических направлений.";

в главе "1.4 Развитие секторов "экономики будущего":

в параграфе "Информационные и коммуникационные технологии":

в "Секторальных и проектных мерах государственной поддержки":

"Развитие инноваций и содействие технологической модернизации"

дополнить частями третьей и четвертой следующего содержания:

"В рамках реализации инновационной политики в отрасли ИКТ приоритет будет отдан решению ключевых технологических задач и развитию новых передовых научно-технологических направлений.

По итогам технологического прогнозирования были определены следующие критические технологии в области ИКТ: облачные вычисления, мобильные и мультимедийные технологии, технологии распознавания образов и речи, технологии информационной безопасности. Развитие данных критических технологий будет обеспечиваться через реализацию механизма целевых технологических программ.";

в параграфе "Космическая деятельность":

"Основные направления развития отрасли" дополнить частью следующего содержания:

"В рамках данных проектов будут производиться импорт промышленных мощностей и обмен технологиями, а также проработаны вопросы по созданию и развитию совместных международных компаний и выгодных для страны партнерств.";

в "Секторальных и проектных мерах государственной поддержки":

"Развитие инноваций и содействие технологической модернизации" дополнить частью следующего содержания:

"В рамках реализации инновационной политики в космической отрасли приоритет будет отдан решению ключевых технологических задач и развитию новых передовых научно-технологических направлений.";

в параграфе "Возобновляемые источники энергии":

"Секторальные и проектные меры государственной поддержки" дополнить частями следующего содержания:

"Развитие инноваций и содействие технологической модернизации

В рамках реализации инновационной политики в энергетической отрасли, а именно в области развития возобновляемых источников энергии приоритет будет отдан решению ключевых технологических задач и развитию новых передовых научно-технологических направлений.

По итогам технологического прогнозирования определены следующие критические технологии в области возобновляемых источников энергии: технологии по выпуску термоэлементов и (солнечных) фотоэлементов, технологии по выпуску ветровых агрегатов, использующих концентраторы воздушных потоков, технологии изготовления вихревых ветротурбин, технологии по теплоснабжению и генерации электрической энергии за счет солнечных лучей, технологии по выпуску концентраторов солнечных лучей, технологии по экономическому стимулированию снижения выбросов парниковых газов и внедрения возобновляемых источников энергии. Развитие данных критических технологий будет обеспечиваться через реализацию механизма целевых технологических программ.";

в подразделе "2. Ключевые меры поддержки развития приоритетных секторов":

в главе "2.1 Обеспечение энергетической инфраструктурой":

параграф "Стратегия действий" дополнить частями следующего содержания:

"Развитие инноваций и содействие технологической модернизации

В рамках реализации инновационной политики в энергетической отрасли приоритет будет отдан решению ключевых технологических задач и развитию новых передовых научно-технологических направлений.

По итогам технологического прогнозирования были определены следующие критические технологии в области электроэнергетики: технологии "зеленой экономики" и энергосбережения, технологии в сфере жилищного строительства, технологии по выпуску ионисторов и конденсаторов нового типа, технологии по выпуску аккумуляторов нового поколения, технологии для создания нового вида топлива, технологии по выпуску котлоагрегатов, использующие пиролиз и газификацию угля, технологии по выпуску малых котлоагрегатов на всех видах топлива, технологии по выпуску новых материалов на основе нанотехнологий для выработки энергии технологии по выпуску безнапорных ГЭС с прямоточными гидротурбинами, технологии по выпуску прямоточных гидротурбин на магистральных трубопроводах, технологии по выпуску светодиодных ламп освещения, технологии газификации угля, технологии утилизации газа, технологии по сжиганию высокозольного угля, технологии для производства тепловыделяющих сборок, технологии по выпуску датчиков контроля и учета режимов работы энергоустановок, технологии получения различной радиоизотопной продукции (для ядерной медицины и других отраслей экономики), технологии по теплоснабжению и генерации электрической энергии за счет солнечных лучей, технологии по выпуску концентраторов солнечных лучей. Развитие данных критических технологий будет обеспечиваться через реализацию механизма целевых технологических программ.";

в главе "2.2 Обеспечение транспортной инфраструктурой":

в параграфе "Стратегия действий":

"Развитие инноваций и содействие технологической модернизации" дополнить частью второй следующего содержания:

"В рамках реализации инновационной политики в области обеспечения транспортной инфраструктурой приоритет будет отдан решению ключевых технологических задач и развитию новых передовых научно-технологических направлений.";

в главе 2.5 "Обеспечение квалифицированными кадровыми ресурсами":

параграф "Стратегия действий" дополнить частями второй, третьей, четвертой и пятой следующего содержания:

"Для определения необходимой потребности в трудовых ресурсах отраслевые министерства определяют потребность в трудовых ресурсах на каждом конкретном проекте по годам, в разрезе специальностей на периоды их строительства и функционирования и представляют в Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан.

Обеспечение данных проектов кадрами в нужном объеме и требуемой квалификации будет осуществляться за счет:

1) поиска необходимых кадров (работников) на региональных рынках труда, в том числе из числа безработных;

2) вовлечения трудовых ресурсов из других регионов страны с избытком трудовых ресурсов, включая вахтовый метод работы;

3) подготовки и переподготовки кадров как из числа безработных за счет бюджетных программ, так и на базе учебных центров крупных предприятий;

4) привлечения иностранной рабочей силы в соответствии со спросом на конкретных проектах.

Первичной задачей в данном вопросе рассматривается плановая подготовка необходимых кадров через систему образования в соответствии с потребностями проектов ГПФИИР.

В целях заполнения имеющегося (предполагаемого) дефицита кадров будут реализованы меры по переобучению кадров необходимым специальностям (профессиям), содействию внутренней трудовой миграции, а также привлечению иностранных работников.";

в главе "2.8 Техническое регулирование и создание инфраструктуры качества":

параграф "Стратегия действий" дополнить частями следующего содержания:

"Развитие инноваций и содействие технологической модернизации

Вместе с тем, будут разработаны национальные стандарты по

производительности, экологичности, энергоэффективности и ресурсосбережению. Формирование таких "технологических коридоров" позволит повысить эффективность использования природных ресурсов, безопасность продукции (услуг), снизить энерго- и материалоемкость.

В этой связи, будут определяться минимальные требования к технологиям для внедрения в среднесрочной перспективе при производстве отдельных видов продукции с последующим включением этих требований в нормативные документы по стандартизации.";

в главе "2.10 Развитие инноваций и содействие технологической модернизации":

параграф "Основные задачи" изложить в следующей редакции:

"Основные задачи

1. Формирование эффективной национальной инновационной системы и развитие инновационной инфраструктуры.

2. Создание условий, стимулирующих масштабное и ускоренное освоение инновационных разработок новых видов продукции и услуг.

3. Модернизация технического, технологического и управленческого уровней отечественных предприятий, в том числе за счет широкомасштабного трансферта технологий.

4. Постановка четких технологических задач перед наукой для последующего внедрения данных решений на отечественных предприятиях.

5. Создание и внедрение наукоемких технологий и конкурентоспособной биотехнологической продукции для здравоохранения и сельского хозяйства, охраны окружающей среды, пищевой и перерабатывающей промышленности.

6. Обеспечение тесной взаимосвязи науки и промышленности, в том числе через реализацию целевых технологических программ.";

параграф "Стратегия действий" дополнить частями следующего содержания:

"Стимулирование экономической эффективности предприятий

В соответствии с Концепцией инновационного развития Республики Казахстан до 2020 года основной акцент в инновационной политике на ближайшие годы будет сделан на стимулировании экономической эффективности предприятий преимущественно через трансферт технологий, техническую модернизацию, совершенствование бизнес-процессов.

В этой связи, в целях обеспечения реализации поставленной задачи и формирования единых скоординированных действий в области инновационной политики усилия Правительства Республики Казахстан до 2015 года будут сосредоточены на развитии следующих приоритетных направлений.

Первое - сфокусированное инновационное развитие регионов. Важной предпосылкой повышения эффективности инновационной деятельности станет активизация инновационной политики, осуществляемой местными исполнительными органами.

В регионах будет проработан вопрос создания региональных инновационных систем. Кроме того, регионы будут располагать собственными средствами на реализацию инновационной политики, соответствующими инструментами поддержки инноваций, элементами инновационной инфраструктуры.

Кроме того, в каждом регионе будет проработан вопрос создания центров поддержки инноваций по принципу "одного окна" в целях определения, раскрытия и развития инновационного потенциала региона, потребности в инновационных продуктах, продвижения инновационных проектов и оказания всестороннего содействия их инициаторам, оснащенных необходимой инфраструктурой и имеющих достаточный ресурсный потенциал.

Методологическое и консультационное сопровождение данных процессов будет обеспечивать Министерство индустрии и новых технологий Республики Казахстан через акционерное общество "Национальное агентство по технологическому развитию".

Вместе с тем, в регионах будут решены системные проблемы развития технопарков, в частности, четко определены их специализация и модели функционирования.

Основной упор будет придаваться развитию двух национальных инновационных кластеров с разделением ролей между Назарбаев Университетом и Парком инновационных технологий.

Как показывает мировой опыт, наиболее успешная модель модернизации - это интеллектуальные зоны вокруг крупнейших университетов. В этой связи, создание вокруг Назарбаев Университета инновационно-интеллектуального кластера будет способствовать трансферту и созданию новых технологий с их последующим внедрением в производство.

Парк инновационных технологий должен отвечать за изобретательство и воплотить в Казахстане опыт Силиконовой долины и сетевых технопарков зарубежных стран, таких как Сабержая в Малайзии.

Парк должен опираться на попечительский совет и собственный целевой фонд, создаваемый, в том числе за счет средств отчисления недропользователей в размере 1 %.

Финансирование данных технопарков и инновационных кластеров будет производиться, в том числе в рамках обязательств по отчислению 1 % от совокупного годового дохода на развитие инноваций.

Второе - реализация политики двустороннего трансферта технологий. Будут созданы системные условия для трансферта технологий и освоения отечественной промышленностью инновационных разработок. В этой связи, на первом этапе будет проработан вопрос трансферта опережающих прорывных технологий посредством создания совместных центров трансферта технологий, а также открытия крупных казахстанских представительств в ведущих центрах, генерации инноваций рядом с офисами ведущих инновационных компаний.

Кроме того, в рамках осуществления трансферта талантливых зарубежных ученых и специалистов крупными вузами, НИИ и другими субъектами инновационной системы необходимо проработать отдельный комплекс мер, предусматривающий конкурентные условия их пребывания на уровне мировых стандартов и всю необходимую адаптационную поддержку.

Третье - повышение эффективности процедур предоставления инструментов государственной поддержки инновационной деятельности. Особое значение следует придать развитию рискового финансирования. Правительству Республики Казахстан следует рассмотреть вопрос по разработке системы рисков государственного финансирования инновационных проектов. Учитывая особую природу инновационного финансирования, контроль за реализацией таких проектов должен коренным образом отличаться от традиционного контроля расходования бюджетных средств. Необходимо утвердить на корпоративном уровне прозрачные и гибкие процедуры принятия решений, обеспечивающие высокую вероятность успеха проектов. Контроль должен сводиться исключительно к соблюдению данных процедур.

Вместе с тем, будет проработан вопрос по усилению работы центральных и местных исполнительных органов в части проведения разъяснительной работы по оказанию государственной поддержки инновационной деятельности. Данная мера позволит повысить уровень информированности населения и будет способствовать увеличению числа заявителей на предоставление инструментов поддержки.

Четвертое - обеспечение налогового стимулирования инновационной деятельности. На данном направлении будут применены меры стимулирования развития научно-исследовательских, научно-технических и (или) опытно-конструкторских работ, предусмотренные Налоговым кодексом Республики Казахстан.

Кроме того, в соответствии с лучшей мировой практикой развития национальной инновационной системы будут приняты меры по определению особого статуса малых инновационных предприятий.

Пятое - реализация механизма целевых технологических программ (далее - ЦТП). При проведении прикладных исследований целевые технологические программы должны стать механизмом повышения технологической компетенции на основе долевого участия государства и бизнеса.

С целью наиболее эффективной реализации ЦТП будет разработан механизм финансирования, предусматривающий закрепление реализации ЦТП за уполномоченным органом соответствующей отрасли.

Шестое - формирование единого реестра инновационных проектов. В рамках данного направления будет сформирована карта инноваций. Соответствующий порядок мониторинга и продвижения проектов карты инноваций будет определен Правительством Республики Казахстан.

Седьмое - повышение эффективности системы коммерциализации технологий. В этой связи, будет проработан вопрос создания нормативно-правовой базы по развитию системы коммерциализации инновационных проектов и интеллектуальной собственности.

Вместе с тем, ежегодно будет проводиться работа по реализации комплексной пропаганды, включающей в себя проведение PR-стратегии, конкурсов среди молодежи и работников предприятий, бизнесменов, семинаров, выставок, конгрессов и других мероприятий, формирующих у населения благоприятное мнение об инновациях и инноваторах.

Ключевая роль в создании стимулов инновационной деятельности будет принадлежать национальным компаниям - главным флагманам отечественной экономики, стратегии, программы и планы развития которых должны будут отражать основные направления деятельности в области развития научной деятельности, технологий и инноваций. Вместе с тем, выделяемые ими ежегодно средства в виде обязательных отчислений на развитие инноваций будут способствовать укреплению национальной инновационной системы.

К тому же, учитывая, что в настоящее время развитие инноваций является приоритетной деятельностью для государственных органов всех уровней, необходимо предусмотреть в отраслевых и региональных программных документах центральных и местных исполнительных органов обязательное отражение основных направлений деятельности в области инновационного развития, что, во-первых, позволит вовлечь их в реализацию инновационной политики, во-вторых, станет мощным стимулом для достижения лидирующих позиций в рамках введения рейтинговой оценки инновационной деятельности государственных органов.";

параграф "Совершенствование законодательства" изложить в следующей редакции:

"Совершенствование законодательства

Внесение изменений и дополнений в действующее законодательство и принятие следующих нормативных правовых актов:

1. Закон Республики Казахстан "Об инновационном кластере "Парк инновационных технологий".

2. Закон Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам инновационного кластера "Парк инновационных технологий".";

в главе "2.12 Привлечение инвестиций и развитие специальных экономических зон":

параграф "Стратегия действий" дополнить частями следующего содержания:

"Планомерная работа по импорту промышленных мощностей и обмену технологиями будет продолжена в рамках ранее определенной целевой группы для привлечения в Республику Казахстан - это 20 приоритетных стран-инвесторов и 136 технологических лидеров.

В результате проведенных работ:

1) Федеративная Республика Германия является одной из приоритетных стран, инвесторы из которой в большом количестве импортировали свои промышленные мощности в Республику Казахстан, в частности в СЭЗ "Сарыарка";

2) проект Toyota Motors Corporation, являющийся одним из 136 технологических лидеров, подходит к активной фазе реализации.

Вышеуказанную целевую группу предлагается дополнить иностранными компаниями, наиболее компетентными в 75 критических технологиях, определенных в рамках проведенного технологического форсайта. В качестве сценария привлечения и развития перспективных технологических направлений предлагается использовать формулу "сырье в обмен на технологии", т.е. сырьевой потенциал Республики Казахстан будет использован в обмен на импорт промышленных мощностей и трансферт технологий.

В рамках поиска представителей целевой группы ранее успешно себя зарекомендовали роуд-шоу и бизнес-форумы. Предлагается расширить использование эффективного инструмента роуд-шоу для выхода на контакт с данными компаниями.

Привлечение представителей целевой группы в Республику Казахстан существенно повысит конкурентоспособность страны в рамках региона. Импорт промышленных мощностей передовых стран в мире и доступ к технологиям технологических лидеров обеспечат экспансию продукции Республики Казахстан на рынки стран Таможенного союза и Центральной Азии.

Взаимодействие с иностранными инвесторами из целевой группы предлагается построить на основе создания и развития совместных международных компаний и выгодных для страны партнерств. В этой связи наиболее актуальной формой сотрудничества является создание совместных предприятий, для чего необходимо определить наиболее перспективных отечественных партнеров.

При этом стоит учитывать, что со стороны отечественных предпринимателей возможен риск отсутствия собственного капитала для вхождения в долю. Для решения данной проблемы будет рассмотрен вопрос оказания необходимой государственной поддержки в виде субсидированного кредитования и развития таких инструментов финансирования, как проектное, долговое и акционерное финансирование.

В целом система привлечения ПИИ в Республику Казахстан выстроена, инвестиционная привлекательность Республики Казахстан планомерно развивается, но для дальнейшего совершенствования государственной политики в этой области требуется внесение определенных изменений как в законодательное, так и в институциональное поле Республики Казахстан.

Так, будут проработаны вопросы расширения доступа инвесторов в международный коммерческий арбитраж, в рамках которого предлагается законодательно детализировать понятие "Инвестиции", расширить перечень форм арбитражных соглашений в соответствии с международными договорами, исключить норму о возможности обжалования арбитражного решения третьим лицом, устранить пробелы, касающиеся обеспечения иска в зарубежных международных коммерческих арбитражах.

В рамках снижения участия государства в экономике и барьеров для иностранных инвесторов предлагается применить лучшую международную практику в области национальной безопасности с обеспечением наименьшего влияния государства на инвестиционные потоки и принципов недискриминационности, транспарентности, подотчетности.

В целях обеспечения более эффективного входа иностранных инвесторов на национальный рынок предлагается решить вопросы ограниченности перечня профессий для самостоятельного трудоустройства иностранных работников.

Приток ПИИ и развитие малого и среднего бизнеса (далее - МСБ) являются существенной движущей силой для экономического роста, при этом фрагментация глобальных цепочек добавленной стоимости предоставляет возможность для МСБ Республики Казахстан интегрироваться в цепь поставок инвесторов и, таким образом, эффективно использовать положительные внешние эффекты от передачи технологий, навыков и ноу-хау.

В процессе формирования и реализации данной политики будет рассмотрен вопрос оказания государственной поддержки, направленной на содействие интеграции малых и средних предприятий в глобальные цепочки создания стоимости путем формирования и использования связей между МСБ и ПИИ. Кластеры, местное содержание, наращивание потенциала и навыков рассматриваются как эффективные стратегии для развития связей между МСБ и ПИИ. При этом необходима координация с программами регионального развития и стратегиями поощрения ПИИ.

Помимо вышеуказанных направлений будут проработаны вопросы корпоративного управления в государственных предприятиях, защиты интеллектуальной собственности, развития практики ответственного ведения бизнеса и либерализации торговой политики.

В рамках выстроенной системы привлечения ПИИ в предстоящие годы будет решен ряд проблемных вопросов, препятствующих полноценной деятельности центров обслуживания инвесторов (далее - ЦОИ), созданных во всех регионах страны в качестве структурных подразделений или дочерних предприятий социально-предпринимательских корпораций соответствующего региона. ЦОИ являются фронт-офисами для операционного обслуживания инвесторов и будут осуществлять прямое общение с клиентом (получение первичных документов, необходимых контактов и другой информации для начала продвижения проекта), а также обеспечивать оперативное и правильное реагирование на обращение иностранных инвесторов на местах.

ЦОИ будут регулярно проводить обсуждения с действующими инвесторами в регионах страны с целью обеспечения их необходимыми условиями для деятельности.

Помимо усиления ЦОИ, в рамках растущей глобальной конкуренции за ПИИ планируется расширение полномочий национального оператора по привлечению инвестиций.".

2. Правительству Республики Казахстан в двухмесячный срок принять необходимые меры, вытекающие из настоящего Указа.

3. Настоящий Указ вводится в действие со дня подписания.

Президент
Республики Казахстан	Н. Назарбаев