Бәсекелестікті дамыту жөніндегі мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттары туралы

Қазақстан Республикасы Президентінің 2020 жылғы 31 желтоқсандағы № 484 Жарлығы.

Орнықты экономикалық өсуді қамтамасыз ету, ел экономикасының тиімділігін арттыру және Қазақстан Республикасының тауар нарықтарында бәсекелес ортаны қалыптастыру мақсатында ҚАУЛЫ ЕТЕМІН:

1. Қазақстан Республикасында бәсекелестікті дамытуға жәрдемдесу және проактивті бәсекелестік саясатты енгізу Қазақстан Республикасының Президенті, Үкіметі, орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдары, жергілікті өзін-өзі басқару органдары қызметінің басым бағыты деп жариялансын.

2. Бәсекелестікті дамыту жөніндегі мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттары мыналар деп айқындалсын:

1) тауар нарықтарында нарықтық шоғырлану деңгейін төмендету;

2) тауар нарықтарына кірудің әкімшілік және экономикалық кедергілерін, мемлекеттік бағалық реттеу құралдарын қысқарту;

3) кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау шараларын және нарықтың жаңа қатысушыларының пайда болуына немесе кәсіпкерлік субъектілері арасындағы бәсекелестікті күшейтуге бағытталған инвестицияларды іске асыру;

4) тауарлардың жаңа түрлерінің нарықтарын қалыптастыру, отандық өндірушілер өнімдерінің айналысы, олардың әлемдік нарықтарға шығуы саласын кеңейту;

5) мемлекет қатысатын нарық субъектілерінің үлесін қысқарту және мемлекеттің экономикалық активтерін басқару тиімділігін арттыру;

6) шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту, оның ел экономикасына үлесін ұлғайту;

7) биржалық сауданы кеңейту;

8) мемлекеттік қолдау шараларына және мемлекеттік органдардың, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің, сондай-ақ жер қойнауын пайдаланушылардың сатып алуына кәсіпкерлік субъектілерінің тең қол жеткізуін қамтамасыз ету;

9) үстем немесе монополиялық жағдайға ие тауар нарығы субъектілерінің ақпараттық ашықтығын қамтамасыз ету және Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын бұзушылықтардың алдын алу жөніндегі шаралар жүйесін олардың іске асыруы.

3. Бәсекелестікті дамыту жөніндегі мемлекеттік саясатты іске асыру мынадай қағидаттар негізінде жүзеге асырылады:

1) барлық кәсіпкерлік субъектілерінің меншік нысанына қарамастан теңдігі;

2) бәсекелестікті дамыту жөніндегі мемлекеттік саясат нәтижелерінің өлшенуі;

3) монополияға қарсы реттеу мен бақылаудың ақпараттық ашықтығы мен айқындығы;

4) монополияға қарсы реттеудің профилактикалық шараларының басымдылығы;

5) бәсекелестікті дамыту жөніндегі мемлекеттік саясатты орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының іске асыруына жауаптылығы.

4. Қазақстан Республикасының Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі "Қазақстан Республикасында бәсекелестікті дамыту жөніндегі 2021-2025 жылдарға арналған ұлттық жобаны" (бұдан әрі – Ұлттық жоба) әзірлесін және 2021 жылғы 1 сәуірге дейін Қазақстан Республикасының Үкіметіне енгізсін.

5. Қазақстан Республикасының Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі:

1) 2021 жылдың соңына дейін Қазақстан Республикасының заңнамасына Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының стандарттарына сәйкес нормативтік құқықтық актілер жобаларының бәсекелестікке әсерін бағалау тетігі мен әдіснамасын енгізуді көздейтін өзгерістер мен толықтырулар енгізуді қамтамасыз етсін;

2) Ұлттық жобаға үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектілерінің қатысу мүмкіндігін қарасын.

6. Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Қазақстан Республикасының Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігімен бірлесіп еліміздің қаржы нарықтарында проактивті бәсекелестік саясатты іске асыруға мүмкіндік беретін бәсекелестікті дамытудың аралық және түпкілікті индикаторларын пысықтасын.

7. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты Қазақстан Республика-сының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын сотта қолдану практикасының біркелкілігін қамтамасыз ету және істерді қараудың сапасын арттыру мақсатында соттардың монополияға қарсы істерді қарау практикасын жинақтап-қорыту және мамандандыру жөніндегі жұмысты ұйымдастырсын.

8. Құқық қорғау органдары бәсекелестікті қорғау саласындағы қылмыстық жаза қолданылатын әрекеттерді анықтау мен олардың жолын кесу және Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын бұзушылықтарды тергеп-тексеру және тергеп-тексерулер жүргізуге кедергі келтіретін құқыққа қарсы әрекеттердің жолын кесу бойынша бірлескен іс-шаралар жүргізу бөлігінде монополияға қарсы органмен өзара іс-қимыл тетігін енгізу жөнінде шаралар қабылдасын.

9. Қазақстан Республикасының Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі Қазақстан Республикасының Ақпарат және қоғамдық даму министрлігімен бірлесіп бәсекелестікті дамыту жөніндегі мемлекеттік саясатты іске асыру туралы, Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының талаптары туралы ақпараттың кеңінен таратуды қамтамасыз етсін.

10. Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі жоғары оқу орындарының магистратура деңгейіндегі "Бәсекелестік құқығы" білім беру бағдарламасын әзірлеп, одан әрі білім беру бағдарламаларының тізіліміне енгізу мүмкіндігін қарасын.

11. Осы Жарлықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігіне жүктелсін.

12. Осы Жарлық қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Президенті

Қ.Тоқаев

Об основных направлениях государственной политики по развитию конкуренции

Указ Президента Республики Казахстан от 31 декабря 2020 года № 484

В целях обеспечения устойчивого экономического роста, повышения эффективности экономики страны и формирования конкурентной среды на товарных рынках Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЮ:

1. Объявить содействие развитию конкуренции и внедрение проактивной конкурентной политики в Республике Казахстан приоритетным направлением деятельности Президента, Правительства Республики Казахстан, центральных государственных и местных исполнительных органов, органов местного самоуправления.

2. Определить основными направлениями государственной политики по развитию конкуренции:

1) снижение уровня рыночной концентрации на товарных рынках;

2) сокращение административных и экономических барьеров входа на товарные рынки, инструментов государственного ценового регулирования;

3) реализацию мер государственной поддержки предпринимательства и инвестиций, направленных на появление новых участников рынка или усиление конкуренции между субъектами предпринимательства;

4) формирование рынков новых видов товаров, расширение сферы обращения продукции отечественных производителей, выхода их на мировые рынки;

5) сокращение доли субъектов рынка с государственным участием и повышение эффективности управления экономическими активами государства;

6) развитие малого и среднего предпринимательства, увеличение его вклада в экономику страны;

7) расширение биржевой торговли;

8) обеспечение равного доступа субъектов предпринимательства к мерам государственной поддержки и закупкам государственных органов, субъектов квазигосударственного сектора, а также недропользователей;

9) обеспечение информационной открытости субъектов товарного рынка, занимающих доминирующее или монопольное положение, и реализацию ими системы мер по предупреждению нарушений законодательства Республики Казахстан в области защиты конкуренции.

3. Реализация государственной политики по развитию конкуренции осуществляется на основе принципов:

1) равенства всех субъектов предпринимательства независимо от их формы собственности;

2) измеримости результатов государственной политики по развитию конкуренции;

3) информационной открытости и прозрачности антимонопольного регулирования и контроля;

4) приоритетности профилактических мер антимонопольного регулирования;

5) ответственности центральных государственных и местных исполнительных органов, органов местного самоуправления за реализацию государственной политики по развитию конкуренции.

4. Агентству по защите и развитию конкуренции Республики Казахстан разработать и внести в Правительство Республики Казахстан до 1 апреля 2021 года "Национальный проект по развитию конкуренции в Республике Казахстан на 2021-2025 годы" (далее - Национальный проект).

5. Агентству по защите и развитию конкуренции Республики Казахстан:

1) обеспечить до конца 2021 года внесение в законодательство Республики Казахстан изменений и дополнений, предусматривающих внедрение механизма и методологии оценки воздействия на конкуренцию проектов нормативных правовых актов, в соответствии со стандартами Организации экономического сотрудничества и развития;

2) рассмотреть возможность участия в Национальном проекте субъектов рынка, занимающих доминирующее или монопольное положение.

6. Агентству Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка совместно с Агентством по защите и развитию конкуренции Республики Казахстан проработать промежуточные и конечные индикаторы развития конкуренции, позволяющие реализовывать проактивную конкурентную политику на финансовых рынках страны.

7. Верховному Суду Республики Казахстан в целях обеспечения единообразия судебной практики применения законодательства Республики Казахстан в области защиты конкуренции и повышения качества рассмотрения дел организовать работу по обобщению и специализации практики рассмотрения судами антимонопольных дел.

8. Правоохранительным органам принять меры по выявлению и пресечению уголовно наказуемых деяний в области защиты конкуренции и внедрению механизма взаимодействия с антимонопольным органом в части проведения совместных мероприятий по расследованию нарушений законодательства Республики Казахстан в области защиты конкуренции и пресечения противоправных действий, препятствующих проведению расследований.

9. Агентству по защите и развитию конкуренции Республики Казахстан совместно с Министерством информации и общественного развития Республики Казахстан обеспечить широкое распространение информации о реализации государственной политики по развитию конкуренции, требованиях законодательства Республики Казахстан в области защиты конкуренции.

10. Министерству образования и науки Республики Казахстан рассмотреть возможность разработки высшими учебными заведениями образовательной программы уровня магистратуры "Конкурентное право" с дальнейшим включением в Реестр образовательных программ.

11. Контроль за исполнением настоящего Указа возложить на Администрацию Президента Республики Казахстан.

12. Настоящий Указ вводится в действие со дня его подписания.

Президент Республики Казахстан

К. Токаев