Білім ұйымдарында эксперимент есебінде жүзеге асырылатын білім беру бағдарламаларын әзірлеу, тексеру және енгізу тәртібінің Ережелерін бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрінің 2001 жылғы 10 сәуірдегі N 240 бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2001 жылғы 7 маусымдағы тіркелді. Тіркеу N 1539. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 21 ақпандағы № 58 Бұйрығымен.

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 2012.02.21 № 58 (алғаш ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының "Білім туралы" Z990389_ Заңының 18 бабына сәйкесті ереженiң жүзеге асырылуы үшiн, білім ұйымдарының инновациялық белсендiлiгiн дамытып және экспериментальдік қызметін реттеу мақсатында

БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Білім ұйымдарында эксперимент есебінде жүзеге асырылатын білім беру бағдарламаларын әзірлеу, тексеру және енгізу тәртібі туралы ережелері бекітілсін.
2. Жоғары және орта кәсіптік білім департаменті (Ә. Әбжаппаров) осы бұйрықты, белгіленген тәртіппен, Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткізсін.
3. Осы бұйрық мемлекеттік тіркеуден өткен күнінен бастап күшіне енеді.
4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау вице-Министр Ә. Ахметовке жүктелсін.

Министр

ҰСЫНАДЫ: КЕЛІСІЛДІ:

Жоғары білім және орта Бірінші вице-Министр
кәсіптік білім департаменті

02 сәуірде 2001 ж. "09" сәуірде 2001 ж.

Вице-Министр

"06" сәуірде 2001 ж.

Бюджет, жоспарлау және
қаржы департаменті
"05" сәуірде 2001 ж.

Орта жалпы және бастауыш
кәсіптік білім
департаменті

"04" сәуірде 2001 ж.

Құқықтық қамтамасыз
ету басқармасы

"03" сәуірде 2001 ж.

Ұйымдастыру-бақылау
жұмысының басқармасы

"03" сәуірде 2001 ж.

Қазақстан Республикасы
Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң 10 сәуiр 2001 жылғы
N 240 бұйрығымен
бекiтiлдi

Бiлiм ұйымдарында эксперимент есебiнде
жүзеге асырылатын білiм беру бағдарламаларын
әзiрлеу, тексеру және енгiзу тәртiбi туралы
ЕРЕЖЕЛЕР

1. Жалпы ережелер

1. Осы Білiм ұйымдарында эксперимент есебiнде жүзеге асырылатын бiлiм беру бағдарламаларын әзiрлеу, тексеру және енгiзу ережелерi (әрi қарай - Ережелер) Қазақстан Республикасының "Бiлiм туралы" Z990389_ Заңының 18 бабына сәйкес әзiрленген және білiм беру Бағдарламаларын жүзеге асыруға бағытталған бiлiм ұйымының эксперимент есебiнде мақсаты мен мiндеттерi, мазмұны, құру шарты мен тәртiбiн айқындайды (әрi қарай - экспериментальдiк бағдарлама).
2. Экспериментальдiк бағдарламаларының мақсаты ұлттық бiлiм беру жүйесiнiң дамытылуы және жетілдiруi, ғылыми, педагогикалық, құқықтық, қаржы-экономикалық, кадрлық және материалдық-техникалық мәселелердiң алдын-ала шешiлiп қамтамасыз етілуi болып табылады.
3. Экспериментальдiк бағдарламаларының мiндеттерi:
1) білiм ұйымдарының инновациялық қызметiн тәртiптеу және жүйелеу;
2) бiлiм алушы және тәрбиеленушi тұлғаның дамуын, оның өздік даму, өз-өзiн анықтау және өз бетiмен бiлiмiн көтеру қабiлетiн қамтамасыз ететiн жаңа білiм беру бағдарламалары мен технологияларын әзiрлеу, апробациялау және оқыту мен тәрбиелеу прогрессивтi нысандарын, әдiстерiн, тәсілдерiн, құралдарын енгiзу;
3) болжау тұжырымдамалық көзқарас пен балама жүйелердi және демократиялық, адамгершілiк және гуманитарлық бiлiм үлгiлерiн қалыптастыру болып табылады.
4. Экспериментальдiк бағдарлама:
1) Қазақстанның білiм беру-ақпараттық, ғылыми, әлеуметтiк-мәдени кеңiстiгiн қамтамасыз ету үшiн әзiрленген мәселелердiң маңыздылығымен;
2) бiлiмнiң мазмұнын жаңарту және жаңғырту, бiлiм беру үрдiсiнiң ұйымдастыру құрылымын (оқыту мен тәрбиелеудiң ұйымдастыру нысандары, әдiстерi, тәсілдерi және құралдар) дамыту және жетiлдiру бойынша мiндеттердi шешуге бағытталған бiлiм беру бағдарламаның авторларының инновациялық қызметімен;
3) бiлiм алушылардың және тәрбиеленушiлердiң жалпы адамзаттық және ұлттық құндылықты, қазақстандық отаншылдықты, белсендi азаматтық ұстанымдылықты, әлеуметтiк жауапкершiлiктi қалыптастыруға бағытталуымен айқындалады.
5. Экспериментальдiк бағдарламаның авторы (авторлары) педагогикалық, ғылыми-педагогикалық, ғылыми ұжымдар, сондай-ақ ғылыми-зерттеу ұйымдары және ведомстволық бағыныстылығына және нысанына қарамастан білiм ұйымдары болып табылады.
6. Эксперименттiк тәртiп бойынша инновациялық экспериментальдiк бағдарламаны жүзеге асыратын, бiлiм ұйымы (бiлiм ұйымы кешенi), оның құрылымдық бөлiмдерi жұмыс iстей алады.
7. Эксперименттiк жұмыстың тәртiбi бойынша автор (авторлар) экспериментальдiк бағдарламаға:
1) оқыту және тәрбиенiң ұйымдастыру құрылымына, мақсатына, мазмұнына;
2) педагогикалық және ғылыми-педагогикалық кадрларды қайта кәсiби даярлау нысанына;
3) бiлiм ұйымының жұмыс iстеу және дамыту тәртiбiнiң, жоспарланған эксперимент бойынша өткiзiлетiнiне;
4) бiлiм ұйымының басқармашылық жүйесiне өзгерiстер енгiзе алады.

2. Экспериментальдiк бағдарламаның
әзiрлеу, тексеру және енгiзу шарты мен тәртiбi

8. Экспериментальдiк бағдарламаны әзiрлеу үшiн автор (авторлар) Қазақстан Республикасының Бiлiм және ғылым министрлiгi (әрi қарай - Министрлiк) жазбаша өтiнiм берiп, оның мазмұнында:
1) жоспарланған эксперимент өткiзiлетiн бiлiм ұйымының атауы, орны (заңды тұлғалық, нақты мекен-жайы, байланыс телефондары);
2) экспериментальдiк бағдарламаның қысқаша түйiнiн, оның ұлттық бiлiм жүйесiнiң дамуымен қоғамдық маңыздылығын ғылыми дәлелдеуi;
3) эксперименттiң бағдарламасы (эксперименттiң негiзгi идеялары, бастапқы теориялық-методологиялық ережелерi, эксперименттiң кезеңдерi мен және әр кезең бойынша болжамдық нәтижелерi, зерттеу әдiстерi, эксперименттi өткiзу үшiн қажеттi жағдайлар, эксперименттiң нәтижесiн растайтын бақылау, мониторинг және қамтамасыз ету құралдары, эксперименттiң бағдарламасын қамтамасыз ету үшiн оқу-әдiстемелiк жұмыстардың тiзiмi);
4) эксперименттi кадрлық, экономикалық, материалдық-техникалық және ғылыми қамтамасыз ету үшiн алдын ала есеп жасау; қаржы-қаражаттың көздерi көрсетiлуi керек.
9. Экспериментальдiк бағдарламаның қоғамдық маңыздылығын бағалау үшiн Министрлiк сараптамалық тобын құрастырып, оның құрамын бұйрықпен бекiтедi.
Сараптамалық топтардың саны экспериментальдiк бағдарламаның мазмұнымен айқындалады. Сараптамалық топтардың құрамын қалыптастыруда экспериментальдiк бағдарламаның авторы (авторлар) мен экспериментальдiк бағдарламалар бойынша Республикалық Кеңес (әрi қарай - Кеңес) қатысады.
10. Сараптамалық топтардың құрамына Министрлiктiң, Ы. Алтынсарин атындағы Қазақ бiлiм академиясының, басқа ғылыми мекемелердiң, эксперимент өтiп жатқан аумағында бiлiм басқару органдары мен жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдарының өкiлдерi мен бiлiм ұйымдарының педагогикалық, ғылыми, ғылыми-педагогикалық және басшы қызметкерлерi кiредi.
11. Экспериментальдiк бағдарламаның сараптамасы кезең сайын бөлiнiп өткiзiледi:
1) бiрiншi кезеңде ұсынылған сұранымның бастапқы (алғашқы) бағасы берiледi;
2) екiншi кезеңде сараптаманы өткiзу әдiстемесiмен бiрiншi кезеңдегi мақұлданған сұранымның жобасының сараптамасы берiледi;
3) үшiншi қорытынды кезеңде қорытынды сараптама берiлiп және әрбiр бағдарламаға берiлген сараптамалық қорытынды ресiмделедi.
12. Қорытынды кезеңнiң сараптамасының нәтижесi бойынша сараптамалық топпен қорытынды жасалып, оған барлық сараптамалық топтың мүшелерi қол қойып, осы қорытындымен келiспейтiндердiң ерекше пiкiрлерi көрсетiледi.
13. Кеңес сараптамалық топтарының қорытындыларының негiзiнде, эксперимент жүргiзу үшiн бiлiм ұйымдары-iзденушiлерiн таңдап, Министрлiкке бiлiм ұйымының эксперимент есебiнде жұмыс iстеуiне мүмкiндiктерiнiң барлығын дәлелдей отырып, ұсыныс жасайды.
14. Министрлiктiң бұйрығымен iзденушi бiлiм ұйымына эксперимент есебiнде жұмыс iстеуге рұқсат берiлiп, эксперименттiң тақырыбы (мәселесi), мерзiмi бекiтiледi.
15. Егер сараптамалық топ терiс қорытынды берсе экспериментальдiк бағдарламаның авторы (авторлары) оны өңдеп, өтiнiмдi бiр жылдан кейiн қайта бере алады.
16. Экспериментальдiк бағдарламаның апробация мен енгiзiлуiне эксперимент есебiнде жұмыс iстеуiне рұқсаты бар бiлiм ұйымдарында жүргiзiледi.

3. Экспериментальдiк бағдарлама бойынша
Республикалық кеңесiнiң қызметi мен мiндеттерi

17. Эксперимент бағдарламасын iске асыру мақсатында және эксперимент есебiнде жұмысын қамтамасыз ету үшiн Министрлiктiң бұйрығымен экспериментальдiк бағдарламалар бойынша Республикалық Кеңесiн құрады. Кеңес құрамына Министрлiкке қарасты республикалық ұйымдарының, педагогикалық ассоциацияларының және оқу-әдiстемелiк бiрлестiктерiнiң өкiлдерi кiруi мүмкiн.
18. Кеңес:
1) Қазақстан Республикасында бiлiмнiң озық дамуына жәрдемдесетiн

экспериментальдiк жұмыстың басым бағыттарын айқындайды;

2) экспериментальдiк бағдарламаларының негiзгi бағыттары және оларды

экспериментальдiк тексерiсiнiң нәтижелерi бойынша деректер банкiсiн

қалыптастырады;

3) эксперимент нәтижесiн қолдану механизмiн дайындайды;

4) өтiп жатқан эксперименттер туралы бiлiм ұйымдарына, барлық мүдделi

тұлғаларға хабарлайды;

5) Министрлiкке эксперимент бағдарламасының қаржыландыруы туралы

ұсыныс жасайды;

6) экспериментпен қызмет ететiн бiлiм ұйымдары эксперимент

бағдарламаларын орындау нәтижесiне жылдық есебiне талдау жүргiзедi;

7) сараптамалық топтардың құрамының қалыптасуына қатысады;

8) эксперимент жүргiзу үшiн iзденушi-бiлiм ұйымдарын таңдап алады.

19. Кеңестi төраға басқарады. Төраға жоқ болған жағдайда оның

мiндетiн Кеңес төрағасының орынбасарына жүктеледi.

20. Кеңес мүшесi сараптамалық топтың құрамына кiре алмайды.

21. Кеңес өз қызметiнде осы Ереженi басшылыққа алады.

22. Эксперимент есебiнде жұмыс iстеу үшiн рұқсат алған бiлiм ұйымы

эксперименттiң өтуiне байланысты Кеңес алдында ең кем дегенде жылына бiр

рет есеп бередi.

23. Эксперимент есебiнде жұмыс iстеу үшiн рұқсат алған бiлiм ұйымының

инновациялық қызметiнiң бағасын Министрлiк жүргiзедi.

24. Эксперимент есебiнде жұмыс iстеуiне құқығын эксперимент

бағдарламасы аяқталғаннан кейiн айырады да және алдын ала төмендегi

көрсетiлген жағдайларды ескередi:

1) эксперименттiң терiс нәтиже алғанын;

2) эксперимент бағдарламасының қаржыландырылмағанын.

25. Эксперимент есебiнде жұмыс iстеу үшiн рұқсат алған бiлiм ұйымының

құқығынан, айыру туралы шешiмiн Министрлiк қабылдайды.

4. Эксперимент бағдарламасын қаржыландыру

26. Эксперимент бағдарламасын қаржыландыру:

1) демеушiлер, ұйымдар, жеке азаматтар;

2) жергілiктi өзiн-өзi басқару органдарының тиiстi бiлiмдi дамыту

қорлары;

3) бiлiм ұйымдары ақылы бiлiм беру қызметтерден түскен кiрiс

қаржылары арқылы жүзеге асырылады.

27. Экспериментальдiк алаң мәртебесiн алған бiлiм ұйымы экспериментке

қатысып жүрген бiлiм ұйымдары қызметкерлерiнiң инновациялық iс-әрекетiн

ынталандыру үшiн өздiгiнен еңбек туралы заңдылығына сәйкес еңбек нысаны

мен төлеу жүйесiнiң, жалақы мен лауазымдық жалақының өлшем ақысын және де

қосымша төлем, үстемақы, сыйлық өлшемi және материалдық ынталандыру, басқа

да шараларды бюджеттен тыс қаржыландыру көздерiнен айқындайды.

Мамандар:

Омарбекова А.Т.

Икебаева Ә.Ж.

Об утверждении Правил о порядке разработки, апробации и внедрения образовательных программ, реализуемых в режиме эксперимента в организации образования

Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 10 апреля 2001 года № 240. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 07 июня 2001 года за № 1539. Утратил силу приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 21 февраля 2012 года № 58

Сноска. Утратил силу приказом Министра образования и науки РК от 21.02.2012 № 58 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В целях реализации положений статьи 18 Закона Z990389_ "Об образовании" Республики Казахстан, развития инновационной активности и регулирования экспериментальной деятельности организаций образования приказываю:
1. Утвердить прилагаемые Правила о порядке разработки, апробации и внедрения образовательных программ, реализуемых в режиме эксперимента в организации образования.
2. Департаменту высшего и среднего профессионального образования (А. Абжаппаров) в соответствии с установленным порядком провести государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан.
3. Настоящий приказ вступает в силу с момента его государственной регистрации.
4. Контроль за выполнением настоящего приказа возложить на вице-Министра А. Ахметова.

Министр

Утверждены

Приказом Министра

образования и науки

Республики Казахстан

от 10 апреля 2001 г.

N 240

ПРАВИЛА

о порядке разработки, апробации и внедрения
образовательных программ, реализуемых в режиме
эксперимента в организации образования

1. Общие положения

1. Настоящие Правила о порядке разработки, апробации и внедрения образовательных программ, реализуемых в режиме эксперимента в организации образования (далее - Правила) разработаны в соответствии со статьей 18 Закона Республики Казахстан Z990389_ "Об образовании" и определяют цели и задачи, содержание, условия и порядок создания образовательных программ, реализуемых в режиме эксперимента в организации образования (далее - экспериментальная программа).
2. Целью экспериментальных программ является дальнейшее развитие и совершенствование национальной системы образования, опережающее решение вопросов ее научного, педагогического, правового, финансово- экономического, кадрового и материально-технического обеспечения.
3. Задачами экспериментальных программ являются:
1) упорядочение и систематизация инновационной деятельности организаций образования;
2) разработка, апробация и внедрение новых образовательных программ и технологий, прогрессивных форм, методов, приемов и средств обучения и воспитания, обеспечивающих развитие личности обучающегося и воспитанника, его способности к саморазвитию, самоопределению и самообразованию;
3) формирование и развитие прогностических концептуальных подходов и альтернативных систем и моделей демократического, гуманистического и гуманитарного образования.
4. Экспериментальная программа определяется:
1) значимостью разрабатываемых проблем для обеспечения образовательно-информационного, научного и социокультурного пространства Казахстана;
2) направленностью инновационной деятельности авторов образовательной инициативы на решение задач по обновлению и модернизации содержания образования, развитию и совершенствованию организационной структуры образовательного процесса (организационных форм, методов, приемов и средств обучения и воспитания);
3) нацеленностью на формирование у обучающихся и воспитанников общечеловеческих и национальных ценностей, казахстанского патриотизма, активной гражданской позиции, социальной ответственности.
5. Автором (авторами) экспериментальной программы могут быть педагогические, научно-педагогические, научные коллективы, а также научно- исследовательские организации и организации образования независимо от ведомственной подчиненности и форм собственности.
6. В режиме эксперимента может работать организация образования (комплекс организаций образования), его структурные подразделения, реализующие инновационные экспериментальные программы.
7. Работа в режиме эксперимента дает право автору (авторам) экспериментальной программы вносить изменения в:
1) цели, содержание, организационную структуру обучения и воспитания;
2) формы профессиональной подготовки и переподготовки педагогических и научно-педагогических кадров;
3) режим функционирования и развития организации образования, на базе которого планируется проведение эксперимента;
4) систему управления организацией образования.

2. Условия и порядок разработки, апробации
и внедрения экспериментальной программы

8. Для разработки экспериментальной программы автор (авторы) обращается в Министерство образования и науки Республики Казахстан (далее - Министерство) с письменной заявкой, которая должна содержать:
1) наименование, место нахождения (юридический, фактический адреса, контактные телефоны) организации образования, на базе которой планируется проведение эксперимента;
2) краткое резюме экспериментальной программы, научное обоснование ее социальной значимости для развития национальной системы образования;
3) программу эксперимента (основные идеи эксперимента, цели, исходные теоретико-методологические положения, этапы эксперимента и прогнозируемые результаты по каждому этапу, методы исследования, необходимые условия проведения эксперимента, средства контроля, мониторинга и обеспечения достоверности результатов эксперимента, перечень учебно-методических разработок, обеспечивающих программу эксперимента);
4) предварительные расчеты по кадровому, экономическому, материально-техническому и научному обеспечению эксперимента; источники финансирования.
9. Для оценки социальной значимости экспериментальной программы Министерством создаются экспертные группы, состав которых утверждается приказом Министра образования и науки Республики Казахстан.
Количество экспертных групп определяется содержанием экспериментальных программ. В формировании состава экспертных групп участвуют автор (авторы) экспериментальной программы и Республиканский Совет по экспериментальным программам (далее - Совет).
10. В состав экспертных групп входят представители Министерства, Казахской академии образования им. И.Алтынсарина, органов управления образованием и органов местного самоуправления, на территории которых проводится эксперимент, педагогические, научные, научно-педагогические и руководящие работники организаций образования.
11. Экспертиза экспериментальной программы проводится поэтапно:
1) на первом этапе осуществляется первичная оценка представленной заявки;
2) на втором этапе вырабатывается методика проведения экспертизы и экспертиза проекта по одобренной на первом этапе заявке;
3) на третьем заключительном этапе проводится итоговая экспертиза и оформление экспертного заключения по каждой программе.
12. По результатам заключительного этапа экспертизы экспертной группой оформляется заключение, которое подписывается всеми членами экспертной группы с указанием особого мнения несогласных с данным заключением.
13. На основании заключений экспертных групп Совет осуществляет выбор организаций образования - соискателей на ведение эксперимента и дает рекомендации Министерству о возможности работы организации образования в режиме эксперимента с обоснованием целесообразности проведения эксперимента.
14. Приказом Министерства организации образования - соискателю дается разрешение для работы в режиме эксперимента, утверждаются тема (проблема), сроки эксперимента.
15. В случае отрицательного заключения экспертной группы автор (авторы) экспериментальной программы после ее доработки может подать заявку в Министерство повторно не ранее, чем через год.
16. Апробация и внедрение экспериментальных программ осуществляется в организациях образования, имеющих разрешение Министерства для работы в режиме эксперимента.

3. Деятельность и функции Республиканского Совета
по экспериментальным программам

17. В целях реализации программы эксперимента и обеспечения режима эксперимента Министерством создается консультативно-совещательный орган при Министерстве - Республиканский Совет по экспериментальным программам (далее - Совет). В состав Совета в количестве 7 человек входят представители Министерства, организаций образования и науки, педагогических ассоциаций и учебно-методических объединений.
18. Состав Совета утверждается приказом Министра образования и науки Республики Казахстан.
19. Совет:
1) определяет приоритетные направления экспериментальной работы, способствующие прогрессивному развитию образования в Республике Казахстан;
2) формирует банк данных об основных направлениях экспериментальных

программ, а также результатах их экспериментальной проверки;

3) разрабатывает механизм использования результатов эксперимента;

4) информирует организации образования, всех заинтересованных лиц о

проводимых экспериментах;

5) проводит анализ ежегодных отчетов организаций образования,

работающих в режиме эксперимента, о результатах выполнения программы

эксперимента;

6) участвует в формировании состава экспертных групп;

7) осуществляет выбор организаций образования - соискателей на

ведение эксперимента;

8) представляет в Министерство ежегодную справку о ходе проведения

эксперимента.

20. Решения Совета принимаются простым большинством голосов

присутствующих на заседании членов Совета.

21. Руководство Советом осуществляет его председатель, являющийся

куратором эксперимента от Министерства. В отсутствие председателя его

функции возлагаются на заместителя председателя Совета.

22. Член Совета не может входить в состав экспертной группы.

23. Совет в своей деятельности руководствуется настоящими Правилами.

24. Организация образования, получившая разрешение на работу в режиме

эксперимента, по вопросам, связанным с проведением эксперимента,

отчитывается перед Советом не реже одного раза в год.

25. Оценка инновационной деятельности организации образования,

получившей разрешение на работу в режиме эксперимента, проводится

Министерством.

26. Право на работу в режиме эксперимента может быть лишено после

завершения программы эксперимента, а также досрочно в случаях:

1) получения отрицательных результатов эксперимента;

2) отсутствия финансирования программы эксперимента.

27. Решение о лишении права организации образования, получившей

разрешение на работу в режиме эксперимента, принимается Министерством.

4. Финансирование программы эксперимента

28. Финансирование программы эксперимента осуществляется за счет собственных средств организации образования, получившей разрешение для работы в режиме эксперимента.
29. В целях стимулирования инновационной деятельности работников организаций образования, участвующих в проведении эксперимента, организация образования, получившая разрешение на работу в режиме эксперимента, самостоятельно определяет форму и систему оплаты труда в соответствии с трудовым законодательством.

(Специалисты: Склярова И.В.,

Умбетова А.М.)