Ауыл шаруашылық жануарларының кейбір инфекциялық ауруларының алдын-алу және жою бойынша шараларды жүргізудің Ветеринариялық ережелерін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2005 жылғы 10 қаңтардағы N 8 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2005 жылғы 3 ақпанда тіркелді. Тіркеу N 3421. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2012 жылғы 17 қаңтардағы № 10-1/18 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 2012.01.17 № 10-1/18 (қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 26-бабына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН :
1. Қоса берілгендер бекітілсін:
1) Шошқаның вирустық трансмиссивтік гастроэнтеритін алдын алу және жою бойынша іс-шараларды жүргізудің ветеринариялық ережесі;
2) Шошқаның везикулярлық ауруын алдын-алу және жою бойынша іс-шараларды жүргізудің ветеринариялық ережесі;
2. Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігінің облыстық Астана және Алматы қалалары аумақтық басқармалары Ветеринария департаментімен бірге заңнамада белгіленген тәртіпте осы бұйрықтан туындайтын қажетті шараларды қабылдасын.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Ветеринария департаментінің директоры А.Ә.Қожамұратовқа жүктелсін.
4. Осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінен мемлекеттік тіркеуден өткен күнінен бастап күшіне енеді.

Министр

Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы Министрінің
2005 жылғы 10 қаңтардағы
N 8 бұйрығымен бекітілген

Шошқаның вирустық трансмиссивтік гастроэнтеритін
алдын алу және жою бойынша іс-шараларды жүргізудің
Ветеринариялық ережесі

Осы Ветеринариялық ереже, Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 26-бабына сәйкес, жеке және заңды тұлғалардың міндетті түрде шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтерит ауруының алдын алу және жою шаралары туралы Ветеринариялық ереже (әрі қарай - Ветеринариялық ереже) ветеринариялық іс-шаралардың ұйымдастыру және орындау тәртібін анықтайды.

1. Жалпы ереже

1. Шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтериті (Gastrоеnterіtіs іnfectіosa suum, вирусный гастроэнтерит свиней) аса жұғымтал катарлы-геморрагиялық гастроэнтерит, құсу, іші өту, сусызданумен ерекшеленетін, әсіресе 10 күнге дейінгі торайларды көп шығынға ұшырататын ауру.
Қоздырушысы - құрамында рибонуклеин қышқылы бар вирус, сыртқы ауаға төзімсіз, ультракүлгін сәуледе, күн сәулесінде, жоғарғы (60-80 ^о С) температурада жылдам өледі, сезімтал жануарлардың денесінде 45 күнге дейін сақталады.
Ауру қоздырушысының бастауы - ауру және аурудан айыққан шошқалар. Аурумен зақымдалу қоректенгенде және ауамен болады. Аурудың пайда болуына, шошқаларды үзіліссіз бір бөлмеде тудыру, аналық шошқаларды ұстайтын шошқа қораларының профилактикалық санациялауға үзілістің жоқтығы және жеке секциялардың жоқтығы себеп болады. Бұл орайда, сезімтал жануарларға қораларда әрдайым вирустың пассированиясы болады және вирус қораларда көбейеді.

2. Вирустық трансмиссивті гастроэнтерит ауруына диагнозды клиникалық, патологияанатомиялық, эпизоотологиялық деректерге және вирусты идентификациялаған жағдайда зертханалық зерттеулер арқылы қойылады.

3. Зертханаға, ауру шошқалардың ащы ішегін (ащы және мықын ішектерді ішіндегі құрамымен бірге) және бірінші күн ауырған торайлардың ішек бездерін жібереді. Сынамаларды зертханаға, аузы тығыз жабылған шыны құтыға салып, оны ішінде сұйық азоты бар Дьюар құтысына салып жібереді. Серологиялық зерттеулер үшін, жануарлардан қан сарысуын, арнайы мұз салынған термосқа салып зертханаға жібереді.

4. Трансмиссивті гастроэнтериттің табындағы эпизоотологиялық жағдайына байланысты шаруашылық субъектілер мыналарға бөлінеді:
1) шошқаның трансмиссивті гастроэнтеритіне қан сарысуын тексергенде малдардың ауруға теріс нәтиже реакция беруі, яғни табылмауы және ауру қоздырғышы жоқ;
2) аурудан таза, тек шошқаның трансмиссивті гастроэнтеритіне қан сарысуын тексергенде оң нәтиже көрсеткен жануарлары бар;
3) шошқаның трансмиссивті гастроэнтеритінен таза емес (клиникалық белгілері анықталған шошқалары бар).

2. Шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтерит
ауруын алдын алу іс-шаралары

5. Қарамағында шошқалары бар шаруашылық субъектілері, шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтерит ауруының алдын алу іс-шараларын орындау мақсатында, жыл сайын жоспарлы ветеринариялық іс-шаралар өткізеді.

6. Шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтеритін алдын алу келесілермен негізделеді:
1) шаруашылық субъектілердің аумағын індет қоздырғышының енуінен қорғау;
2) шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтерит ауруын алдын алу мақсатында, барлық аналық шошқаларды, вакцинаны қолдану нұсқауына сәйкес профилактикалық вакцинация жасалынады;
3) аналық шошқалардың тууын бөлекше орындарда ұйымдастыру;
4) шошқалардың тууын бөлекше орындарда ұйымдастырғанда, "бос - бос емес" принципін сақтау керек;
5) шошқалардың тууын бөлекше орындарда ұйымдастырғанда, профилактикалық уақыттар белгілеп, механикалық тазалық, күту құрал-саймандарды жуу, кептіру, дезинфекция жасау жұмыстарын жүргізеді.

7. Трансмиссивті гастроэнтериттің табындағы эпизоотологиялық жағдайына байланысты шаруашылық субъектілерді біріктіргенде, репродукторларды белгілегенде, сатып алушылар мен тасымалдаушылар белгілейді.

8. Шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтеритінен сау шошқа шаруашылық субъектілерін толықтырғанда, эпизоотиялық жағдайы ұқсайтын шаруашылық субъектісінен жасақтайды, сонымен қатар 30 күндік профилактикалық карантин кезінде міндетті түрде шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтеритіне серологиялық тәсілмен тексеру қажет. Егер, олар серологиялық зерттеу кезінде оң нәтиже көрсетсе, онда шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтеритінен таза шаруашылық субъектісін жасақтауға болмайды. Ол жануарларды союға немесе эпизоотиялық жағдайы ұқсас шаруашылық субъектісіне жібереді.

9. Егер тексеру кезінде ауруға оң реакция берген шошқалары бар шаруашылық субъектілерін топтастырғанда, осындай ауруы бар шаруашылық субъектілерінен немесе аурудан таза шаруашылықтан жасақтайды.

10. Ауруға қолайсыз шаруашылық субъектілерінде және ауру малы бар шаруашылық субъектілерінде, тексергенде ауруға оң реакция берген шаруашылықта барлық аналық басты вакцинамен егеді.

11. Шошқа қораларында технологиялық микроклиматты қалыпты жағдайда ұстау керек.
Әрбір төлден жүріп өткеннен кейін, қораларды малдардан тазартады, 5-7 күн профилактикалық үзіліс беріп, құрал-жабдықтарды санитарлық өңдеуден өткізеді.

3. Шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтерит
ауруынан қолайсыз шаруашылықты сауықтыру шаралары

12. Шаруашылық субъектісінде шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтеритіне диагноз қойылғаннан кейін, сол шаруашылық субъектіге қызмет көрсететін ветеринариялық маман ол туралы жедел ауылдық округтің және ауданның (қаланың) мемлекеттік ветеринариялық инспекторларына хабарлайды.

13. Тиісті аумақтың мемлекеттік Бас ветеринариялық инспекторы шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтеритіне диагноз қойылғаннан кейін, эпизоотиялық тексерістер жүргізу, эпизоотиялық ошақтың және қолайсыз пункттің шекарасын анықтау үшін жедел, міндетті түрде сол жерге келуі тиіс.

14. Шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтериті анықталған қойылғаннан кейін, "Ветеринария туралы" Заңының 27-бабының 1-ші тармағын басшылыққа ала отырып, сол тиісті аумақтың мемлекеттік ветеринариялық инспекторының ұсынуымен жергілікті атқарушы орган шешім шығарып қолайсыз пунктке, шектеу қояды.

15. Шектеудің тәртібі бойынша шаруашылық субъектісінен алып кетуге немесе шаруашылыққа алып келуге, шошқаларды әрі бері тасымалдауға, алыс-беріс жүргізуге және қолайсыз шаруашылық субъектісіне, мал қораларына жануарларды бағып күтетін адамдардан басқаға кіріп шығуға тиым салынады.

16. Барлық буаз аналық шошқаларды шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтеритіне қарсы, вакцинаны қолдану нұсқауына сәйкес вакциналайды.

17. Мал соятын орындарға, клиникалық белгілері жоқ жануарларды союға арнайы жабдықталған тасымал көлігімен әкелуге рұқсат беріледі.

18. Шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтеритіне қолайсыз шаруашылық субъектілерінде шошқалар тұрған бөлімдерді, күтім құралдарын, көлік, құрал саймандарды шектеу алынғанша, күн сайын күйдіргіш натрийдің 3 проценттік ерітіндісімен немесе жаңа сөндірілген әктің 20 проценттік тұнбасымен дезинфекциялайды.

19. Шаруашылық субъектісі және оның ветеринариялық мамандары мал бағудың технологиясынан кеткен қателіктерді болдырмау үшін шаралар қолданады.

20. Егер бір бөлек секцияда ауру шыға қалған жағдайда, екінші бір секцияға аурудың таралуын болдырмау үшін, малдарды жақын мал соятын бекеттерде союды ұйымдастырады. Малдан босаған секцияларды механикалық санитарлық тазалағаннан кейін, 4 процентті күйдіргіш натрийдің ыстық ерітіндісімен тиісті нұсқамаға сәйкес жақсылап дезинфекциялайды.

21. Шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтерит ауруымен ауырған және ауруға күдікті сезікті және ауырған шошқалардан өндірілген ет және ішкі ағзаларды ветеринариялық-санитариялық сараптау өткізгеннен соң оларды пісіріліп жасалатын, пісіріп-қақтайтын шұжықтар немесе консерві жасауға жібереді. Шұжық жасауға мүмкіншілік болмаған кезде ет пен ішкі ағзаларды пісіру тәсілімен залалсыздандырады, оларды шикідей пайдалануға рұқсат етілмейді.

22. Шошқаның вирустық трансмиссивті гастроэнтерит ауруына сезікті және ауырған малдардың терісін, дезинфекциялайды.
Шошқа қылшығын 1 процентті формальдегидтің ерітіндісімен залалсыздандырады, осыдан кейін оны шектеусіз пайдалануға болады.
Өлген жануарлардың өлексесін өртеу арқылы жояды.

23. Егер барлық ауру немесе ауруға күдікті жануарларды сою мүмкін болмаса оларды симптоматикалық жолмен емдейді. Ауру шыққан жерден қалған аналық шошқаларды оқшаулап бағады және бордақылайды, келешек өнім өндіруге пайдаланбайды. Жануарлардан босаған мал қораларды механикалық тазартып дезинфекциялайды.

24. Қазақстан Республикасы "Ветеринария туралы" Заңының 27 бабының 3-ші тармағына сәйкес тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің мемлекеттік бас ветеринариялық инспекторының ұсынуымен жергілікті атқарушы орган шектеуді іс-шараларын алады.

25. Осы Ветеринариялық ережеде көрсетілген сауықтыру шараларды орындағаннан соң, соңғы ауру жануар өлгеннен, сойылғаннан немесе ет комбинатына өткізілгеннен соң 21 күннен кейін шаруашылық субъектісі қолайлы деп есептеледі.

Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы Министрінің
2005 жылғы 10 қаңтардағы
N 8 бұйрығымен бекітілген

Шошқаның везикулярлық ауруын алдын-алу
және жою бойынша іс-шараларды жүргізудің
Ветеринариялық ережесі

Осы Ветеринариялық ереже, Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 26-бабына сәйкес, жеке және заңды тұлғалардың міндетті түрде шошқаның везикулярлық ауруының алдын алу және жою шаралары туралы Ветеринариялық ереже (әрі қарай - Ветеринариялық ереже) ветеринариялық іс-шаралардың ұйымдастыру және орындау тәртібін анықтайды.

1. Жалпы ереже

1. Шошқаның везикулярлық ауруы - барлық жастағы шошқалар ауыратын, аса жұғымтал ауру, жіті түрде өтуімен сипатталады, дене қызбасымен және тері қабынып танауында, тұяқтардың шашасында, тұяқтың арасында және табанында визикулалар пайда болады.

2. Қоздырғыш - Pіcnavіrіdае тұқымдас, Enterovіrus туыстас вирус. Ауыл шаруашылығы жануарларының ішінде вирусқа тек қана шошқалар жасына қарамастан бейім келеді. Сонымен қатар жабайы шошқалар да ауырады. Емшек еметін бір күндік торайлар жиі, іштен індет жұғып шыққанда ауырады. Жекеленген адамдардың да ауырғаны байқалған.
Аурудың бастауы, ауру шошқалар. Ауру, ауру шошқалардан алынған өнімдерден, шошқаның залалсыздандырылмаған өнімдерінің қалдықтарынан, сыртқы ластанған объектілерден (қора, күту құрал-саймандары, көлік).

3. Ауру, аусылға қарағанда жұғымталдығы төмен және баяу, аз ғана жануарларға тарайды. Санитарлық жағдайы төмен, ауруға қолайсыз шаруашылықтарда, жануарлар 100% дейін ауырады. Соның ішінде 5-6%-нің аяқ ауруы асқынады, ол тұяқтарының түсіп қалуымен байқалады. Ауру 7-10 тәулікке созылады. Аусылға қарағанда, бұл ауру жеңілдеу өтеді. Аздаған вируспен ластанғанда ауру симптомсыз өтеді деп есептейді. Бұл ауруда вирус тасымалдаушылар әлі толығымен зерттелмеген, бірақ ауырған малдар ауру вирусын 4 айға дейін алып жүреді деп есептеледі, жұғымтал малдарға қауіпті.

4. Шошқаның везикулярлық ауруымен табиғи жағдайда ауырып жазылған немесе эксперимент үшін жұқтырылған шошқалар ауырып жазылғаннан кейін иммунды болады. Аналық шошқаларды буаздығы 3 айлық кезінде вакцинамен егілген болса, онда уыз арқылы жаңа туған торайларға иммунитет берілетіні анықталған. Осындай жағдайда жаңа туған торайларға эксперимент ретінде ауру жұқтырса туғаннан 21 күн өткесін вирусқа төзімділігі байқалған, ал вакцина егілмеген аналықтан туған торайлар вирусқа бейім екені анықталған, онда вирусқа қарсы антидене жоқ болып шыққан.

5. Аурудың белгілері аусылға ұқсас келеді. Инкубациялық уақыты 28 күн. Дене қызуы 41-42 ^о -қа дейін көтеріледі, ауызында, тілде, таңдайда, еріндерінде және бақайшақтарында, тұяқтарының арасында, табанда кейде желін ұштарында визикулярлық жаралар пайда болады. Жарақат шошқаның тұмсығында және сирақтарында визикулалар өте жиі кездеседі. Бірін-біріне қосылмаған визикулалардың көлемі 1-3 миллиметр болады және мөлдір сұйыққа толы болады. Кейбір жерлеріндегі көптеген визикулалар жарылып, жануарлар тез жазылып кетеді, екінші бір індетті жұқтырмайды, сонымен қатар басқа да жаралар болмайды.

6. Ауру жеңіл түрде өтеді. Аяқтары жараланған жануарлар әдетте ақсайды, жекелеген жағдайларда жануардың азыққа деген тәбеті нашарлайды. Ауруға байланысты, малдың жаппай өлімге ұшырауы байқалмайды. Ауру жануарларда тышқақ, буаздарда іш тастау, сүті суалып кету, орталық нерв жүйесінің зақымдану белгілері, жүріс-тұрысы бұзылады және сал болуы байқалады.
Ауру ауыр өткенде жануарлар жүдейді, оның бұрынғы қалпына келуі 6 айға созылады.

7. Диагнозды, эпизоотиялық, клиникалық, паталогоанатомиялық және зертхананың зерттеулерінің нәтижесімен қояды.
Зертханада шошқаның визикулярлық ауруын анықтау - вирусты табу және бірдейлестіру арқылы немесе патологиялық сынамада вирустық антигенді табу (комплиментті байлау реакциясы, диффузиялық прецепитация реакциясы, иммунофлюоресценциялы және бейтараптау реакциясы, электронды микроскоп) негізінде қойылады, сезімтал ұлпаның өсуінің немесе вирусқа бейім жануарларды вирусты жұқтыру арқылы және анти денені ауырып жазылған жануарлардың қан сарысуынан ретроспективтік әдіс арқылы табу арқылы негізделеді.

8. Паталогоанатомиялық өзгерістер эпидермистің терең қабатында және эпителий клеткаларының шар тәрізді қайта түлеуімен және хорионның лейкоциттық инфильтраттауымен сипатталады. Осыған ұқсас визикулаларды және эрозиялық жараларды шошқаның тұмсығында, тілінде, желінінде, тұяқ арасында, табанда және бақайларының арасында болады.

9. Патологиялық материалды (визикулалық қабырға) тиісті бекітілген "Визикулярлық синдром ауруын болдыратын вирустарды бірыңғайлау үшін, қолданылатын диагностикалық жиынтықтардың нұсқамасына" сәйкес қолданады. Жиынтыққа, шошқаның визикулярлық ауруын, шошқаның визикулярлық экзентемасын, визикулярлық стоматитті және аусыл ауруларын дифферентизация жасайтын, сонымен қатар осы вирустарға келетін типті сары сулар кіреді.
Вирустық антигенді тура табу үшін, комплиментті байлау реакциясы, диффузиялық прецепитациялау реакциясы және иммунды флюроресценциялынатын реакция қолданылады.

2. Шошқаның везикулярлық ауруының енуінің
алдын алу іс-шаралары

10. Ветеринариялық шекаралық бақылау бекеттерінде, визикулярлық аурумен таза емес елдерден келген жолаушылардың азық-түліктерін тексереді.

11. Қазақстан Республикасының территориясында аурудың алдын алуда ауру қоздырғышын таратпау мақсатында келесілерге тиым салынады:
1) визикулярлық ауруға таза емес деп танылған елден шошқаның терісін, шошқа өнімдерін және шошқаларды әкелуге тиым салынады;
2) халықаралық жолдардағы - аэропорттардан, ұшақтардан, кемелерден, пойыздардан жиналған тамақ қалдықтарын шошқаға азық ретінде беруге тиым салынады;
3) құстардың жаппай ұшу аралығында, шаруашылық субъектілерінде, елді мекендерде шошқаларды қоршалған ашық алаңдарда, бағып күтуге болмайды.

12. Шошқаның везикулярлық ауруының алдын алудың басты жолы, ол аурудың қоздырғышын сау шаруашылыққа ендірмеу және шаруашылық, ауылдық, аудандық, облыстық жерлердің көлемінде шошқаларды тасымалдауды қадағалау.

13. Шошқаның везикулярлық ауруының қоздырғышының енбеуі үшін, шаруашылық субъектілері:
1) шошқа фермаларын ұйымдастыруды тек қана шошқаның визикулалық ауруынан таза шаруашылықтардан сау шошқалармен толтыру қажет;
2) шаруашылыққа әкелінген шошқаларды 30 күндік карантинде ұстау қажет. Карантин кезінде шошқаларды шошқаның везикулярлық ауруына серологиялық әдіспен зерттейді.

3. Шошқаның везикулярлық ауруына күдік
туған кезде, атқарылатын іс-шаралар

14. Шошқаның везикулярлық ауруына күдік туған кезде шаруашылық субъектісі басшысы немесе ветеринариялық маман, ауданның (қаланың) Бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторына хабарлап, ауру және ауруға күдікті шошқаларды оқшаулап, оларға арнайы малшы тағайындайды, сонымен қатар басқа сақтану шараларын жүргізеді.

15. Тиісті әкімшілік аумақтағы ауданның (қаланың) Бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторы, шошқаның визикулярлық ауруына күдікті деген хабар алғаннан соң, міндетті түрде сол жерге келіп, эпизоотиялық жағдайды анықтап, оның диагнозын анықтауға шара қолданып және аурудың әрі қарай тарап кетпеуіне жол бермеуі тиіс.
Бұл мақсатта:
1) аурудың қоздырғышының ену жолдарын анықтау үшін, шаруашылықта мұқият эпизоотиялық зерттеу жүргізеді;
2) көрші шаруашылықтарда, елді мекендерде шошқаның визикулярлық ауруына және шошқаның басқа да ауруларының эпизоотиялық жағдайын анықтайды;
3) оқшауланған шошқалардың клиникалық жағдайын анықтайды, оның ішінде шошқалардың аурудың әр сатысында болатын дене қызу реакциясына назар аударады;
4) патологиялық сынаманы алып, зерттеуге жібереді.

4. Шошқаның везикулярлық ауруының қоздырғышының
күдікті аумаққа енетін жерде атқарылатын іс-шаралар

16. Қауіпті аумаққа, шошқаның везикулярлық ауруынан таза емес шаруашылықтар мен елді мекендерге шекаралас аумақтар жатады, сонымен қатар ол аумаққа соңғы 12 ай бойы таза емес аумаққа қарым-қатынасы болған, шошқаларды, жем-шөптерді әкелген немесе шығарған және басқа да қатынастары болған шаруашылықтар жатады.

17. Қауіпті аумақта келесі іс-шаралар атқарылады:
1) Жергілікті халықты аурудың тарау қаупі бар және оны болдырмау іс-шаралары туралы хабардар етеді шошқаларды, аурудан таза емес аумаққа шекаралас барлық шаруашылықтарда алдын алу мақсатында вакцина егіледі бұрынғы егілуін еске алып таза емес аумақтан карантин алынғаннан кейін 2 жыл бойы вакцина егеді;
2) базарларда, ет комбинаттарында, шошқалардан өндірілген өнімдерді өңдейтін, дайындайтын кәсіпорындарда мемлекеттік ветеринариялық қадағалауды күшейтеді;
3) қауіпті аумақтан шошқаларды енгізуге және алып шығуға (ет комбинаттарына немесе сою пункттеріне апарудан басқа) тиым салынады. Вакцина еккен шошқаларды 21 күннен кейін ғана базарларда сатуға рұқсат беріледі;
4) шошқаларды бағып-күтуге және азықтандыру кезіне ветеринариялық-санитариялық бақылау қойылады.

5. Шошқаның везикулярлық ауруын жою туралы іс-шаралар

18. Қазақстан Республикасы "Ветеринария туралы" Заңының 27-бабының 1-ші тармағына сәйкес, шошқаның везикулярлық ауруынан диагноз қойылғаннан кейін аудан (қала) әкімшілігі, ауданның (қаланың) Бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторының ұсынуымен, шаруашылық субъектісіне, ауданға, облысқа (оның жеке бір бөлігін) шошқаның визикулярлық ауруына таза емес деп шешім шығарып, оған шектеу немесе карантин қояды және ошақтағы ауруды жою және алдын алу үшін өткізілетін негізгі іс-шараларды анықтайды.

19. Аурудан таза емес шаруашылықпен, ауру шығар алдында 18 күн бұрын жұмыс істескен шаруашылық немесе ет өңдейтін кәсіпорындарға шектеу қойылады.

20. Карантин қойылған шаруашылықтарда, елді мекендерде келесілерге тиым салынады:
1) карантинді аумаққа және оның сыртына шошқаларды алып кіруге, шығуға (тек жануарларды ет комбинаттарын немесе сою пункттеріне апарудан басқа);
2) аурудан таза емес пункттерден шошқадан өндірілген өнімдерді шикідей алып шығуға, тек ет комбинаттарына немесе сою пункттеріне өңдеуге апарғаннан басқа, сонымен қатар жем-шөптерді, құрал-жабдықтарды және құрал-саймандарды да алып шығуға болмайды;
3) ветеринария маманның рұқсатынсыз шошқаларды топтастыруға және союға;
4) санитарлық өңдеусіз автокөліктерді карантинді аумақтан шығаруға;
5) күтуші тұлғалардың санитариялық дауалаусыз эпизоотиялық ошақтан шығуына;
6) шошқаларды күтуге қатысы жоқ тұлғалардың шошқа қораларына кіруіне;
7) шошқаларды және олардан өндірілген шикі өнімдерді (ет, май, өкпе-бауыр) базарларда сатуға;
8) жәрмеңкелер және басқада шараларды өткізуге байланысты, ауруға бейім жануарларды шоғырландыруға.

21. Шошқаның везикулярлық ауруын жою іс-шараларын жүргізгенде шаруашылықтың өндірістік бағытын, аумағын және ауруға шалдыққан жануарлардың көлемін есепке алу керек.

22. Егер, шошқа комплекстерінде және репродуктивті шаруашылықтарда, асыл тұқымды зауыттарда, таза емес фермаларда жануарларды сою тиімді болмаса, күнделікті клиникалық бақылау жасайды, шошқаның везикулярлық ауруымен ауырған және ауруға күдікті барлық жануарларды, сонымен қатар өсіп-дамуы төмендеген шошқаларды союға жібереді, бөлмелер дезинфекцияланады. Таза емес шаруашылық субъектілерінде және елді мекендердегі шошқаның визикулярлық ауруынан сау және қауіпті аумақтағы шошқаларға вакцина егіледі.

23. Шошқаның везикулярлық ауруымен ауру және оған күдікті шошқаларды союды ет комбинаттардың арнайы санитариялық сою цехтарында немесе жеке ауысымда жалпы конвейерде, сонымен қатар шаруашылықтың арнайы жабдықталған сою пункттерінде (аулаларда) вирустың тарап кетпеуі туралы нұсқауын сақтап союды ұйымдастырады.
Шаруашылық субъектілердегі шошқаларды еріксіз союды, әр жағдайда ауданның (қаланың) Бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторының рұқсатымен және сол әкімшілік аумақтың ветеринариялық инспекторының бақылауымен сойылады.

24. Шошқаларды союға немесе олардан өндірілген өнімдерді автокөлікпен тасымалдау кезінде, автокөліктердің кузовалары бүтін, сұйық ақпайтын болуы тиіс. Жолшыбай елді мекендерде тоқтауға және шошқаны ләжсізден союға тиым салынады.
Шаруашылық субъектісінен, онымен қатар ет комбинаттың немесе сою пунктінен шығатын автокөліктер мұқият тазартылып, дезинфекцияланады. Жануарларды арту және түсіру кезінде және жануарларды тасымалдағанда жолшыбай шошқаларды қадағалайтын тұлғалардың арнайы киімдерін дезинфекциялайды.
Шошқаларды сойғанда пайдаланған құрал жабдықтарды, жұмыс біткеннен соң дезинфекциялайды. Құндылығы төмен ағаштан жасалынған құрал саймандарды өртеп жібереді. Сою пункттерін (аулаларды), әрбір шошқа сойылғаннан кейін тазалап дезинфекциялайды.

25. Етті, шел майды және іш-құрылыс мүшелерін пісірілген немесе пісіріліп қақталған шұжықтар немесе консерві жасауға жібереді, немесе пісіруге жібереді.
Арық ұшаларды ішкі құрылыс мүшелерімен бірге және өлекселерді ветеринариялық мамандардың бақылауымен өртеуге немесе техникалық қайта өңдеуге жібереді.

26. Бас, сирақтары мен құйрықтарын қарапайым технологиялық режиммен өңдеп тағамға жаратуға болады.

27. Жануарлардың терісін алмайды, оларды ұйытады немесе ыстық сумен жидітеді. Ет комбинаттарында немесе сою пункттерінде жануарлардың терісін алып залалсыздандырады.

28. Барлық іс-шаралар орындалғаннан соң, карантинді алар алдында екі рет қорытынды дезинфекция жасалынады.

29. Шошқаның визикулярлық ауруын алдын алу үшін инактивацияланған вакцина қолданады.
30. Қазақстан Республикасы "Ветеринария туралы" Заңының 27-бабының 3-ші тармағына сәйкес шошқаның визикулярлық ауруынан таза емес шаруашылық субъектілерінен карантинді жергілікті әкімшілік, ауданның (қаланың) Бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторының ұсынуымен, барлық ауырған және ауыруға күдікті, сонымен қатар өсу барысы төмен шошқаларды сойғасын, барлық ветеринариялық-санитариялық іс-шараларды өткізгеннен соң, 30 күннен кейін карантин алынады.

31. Шаруашылық субъектісінен карантин алынғаннан кейін, 12 ай мерзім бойы шектеу қойылады, осы уақыт ішінде шошқаларды басқа шаруашылыққа апаруға, сонымен қатар ауырып жазылған шошқаларды сау шошқалармен бірге ұстауға болмайды.

32. Шаруашылық субъектісі аумағында соңғы 2 жыл ішінде шошқаның визикулярлық ауруы анықталмаған болса, онда олар аурудан сау болып саналады.

33. Егер, аурудан таза емес шаруашылық субъектісіндегі барлық шошқалар сойылса, онда ол шаруашылықтан карантин, онда тиісті ветеринариялық-санитариялық іс-шаралар орындалғаннан соң және қорытынды дезинфекция жасалынғаннан кейін алынады.
Бұл шаруашылыққа сау шошқаларды әкелу ауданның (қаланың) Бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторының рұқсатымен атқарылады.

34. Шаруашылық субъектіден, елді мекеннен карантин алынғаннан кейін 12 ай бойына шектеу қойылады, бұл уақыт ішінде:
1) бұрынғы шошқаның везикулярлық ауруына таза емес аумақтан шошқаларды шығаруға және сатуға, тек ет комбинаттарына шошқалардан өндірілген өнімдерді апарғаннан басқа;
2) пошта арқылы шошқадан өндірілген өнімдер мен шикізаттарды сәлемдемемен жіберуге.

35. Шошқаларды союды бөлек партиялармен, санитариялық сою цехында немесе ет комбинатында жеке ауысымда атқарылады. Ветеринариялық куәлікте карантин алынған айы, күні көрсетіледі.

36. Шошқаның везикулярлық ауруымен ауырған шошқалардың өнімдерін қайта өңдейді.

37. Шошқаның везикулярлық ауруынан сауықтырылған шаруашылық субъектілерінде, шошқаларды 2 жыл бойы, осы аурудың вакцинасын пайдалану туралы нұсқамасына сәйкес вакцина егіледі.

Об утверждении Ветеринарных правил проведения мероприятий по профилактике и ликвидации некоторых инфекционных болезней сельскохозяйственных животных

Приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 10 января 2005 года № 8. Зарегистрирован Министерством юстиции Республики Казахстан 3 февраля 2005 года № 3421. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 17 января 2012 года № 10-1/18

Сноска. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства РК от 17.01.2012 № 10-1/18.

В соответствии со статьи 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии", ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемые:
1) Ветеринарные правила проведения мероприятий по профилактике и ликвидации трансмиссивного гастроэнтерита свиней;
2) Ветеринарные правила проведения мероприятий по профилактике и ликвидации везикулярной болезни свиней.
2. Департаменту ветеринарии совместно с областными территориальными управлениями, городов Астана и Алматы Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан, в установленном законодательством порядке, принять необходимые меры, вытекающие из настоящего приказа.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на директора Департамента ветеринарии Кожумратова А.А.
4. Настоящий приказ вступает в силу со дня его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

Министр

Утверждены
Приказом Министра сельского
хозяйства Республики Казахстан
от 10 января 2005 года N 8

Ветеринарные правила
проведения мероприятий по профилактике и
ликвидации трансмиссивного гастроэнтерита свиней

Настоящие Ветеринарные правила проведения мероприятий по профилактике и ликвидации трансмиссивного гастроэнтерита свиней (далее - Ветеринарные правила) определяют порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан «О ветеринарии».

1. Общие положения

1. Трансмиссивный гастроэнтерит свиней - высококонтагиозная вирусная болезнь, поражающая, в основном, поросят до 2-х недельного возраста. 3аболевание характеризуется острым течением, рвотой, диареей, дегидратацией организма, высокой летальностью.
Возбудитель болезни - рибонуклеиновая кислота, содержащая вирус, неустойчивый во внешней среде, быстро погибает под действием ультрафиолетового облучения, солнечного света, повышенных температур (60-80ҮС) в организме восприимчивых животных сохраняется в течение 45 дней.
Источником возбудителя инфекции являются больные и переболевшие трансмиссивным гастроэнтеритом животные. Основные пути заражения оральный и аэрогенный. Возникновению вспышек болезни способствуют непрерывное проведение опоросов в одном помещении, отсутствие профилактических перерывов для санации свинарников - маточников или изолированных секций. При этом в помещении происходит постоянное пассирование вируса на восприимчивых животных и накопление его в помещении.
2. Диагноз на трансмиссивный гастроэнтерит ставят на основании клинических, патологоанатомических, эпизоотологических данных и результатов лабораторных исследований при условии идентификации вируса.
3. Для исследования в лабораторию направляют тонкий отдел кишечника (тощую и подвздошную кишки с содержимым) и мезентериальные лимфатические узлы от поросят в первые сутки проявления болезни. Пробы патологического материала доставляют в лабораторию в плотно закрытых стеклянных флаконах, помещенных в сосуды Дьюара с жидким азотом. Для серологических исследований в лабораторию направляют в термосе со льдом сыворотки крови свиноматок.
4. В зависимости от эпизоотического состояния стад по трансмиссивному гастроэнтериту свиней хозяйствующие субъекты различают:
1) свободные от возбудителя болезни и не имеющие животных, положительно реагирующих при исследовании сывороток крови на трансмиссивный гастроэнтерит;
2) благополучные, но имеющие животных, реагирующих при исследовании на трансмиссивный гастроэнтерит;
3) неблагополучные по трансмиссивному гастроэнтериту свиней (имеющие свиней с клиническим проявлением заболевания).

2. Мероприятия по профилактике заболевания свиней
трансмиссивным гастроэнтеритом

5. С целью предупреждения и профилактики заболевания трансмиссивного гастроэнтерита свиней хозяйствующие субъекты, в собственности которых имеются свиньи, ежегодно проводят плановые ветеринарные мероприятия по профилактике трансмиссивного гастроэнтерита свиней.
6. Профилактика трансмиссивного гастроэнтерита свиней основывается на:
охране территорий хозяйствующего субъекта от заноса возбудителей инфекции;
систематической профилактической вакцинации всего маточного поголовья против трансмиссивного гастроэнтерита в соответствии с наставлением по применению соответствующей вакцины;
организации раздельных опоросов основных и ремонтных свиноматок;
соблюдении принципа «свободно - занято» при проведении опоросов;
проведении в период профилактических перерывов тщательной механической очистки, дезинфекции, мойки и сушки помещений для опоросов, находящегося в них инвентаря и оборудования.
7. Порядок комплектования хозяйствующих субъектов и репродукторов устанавливается исходя из эпизоотического благополучия по трансмиссивному гастроэнтериту свиней хозяйствующего субъекта - покупателей и поставщиков.
8. Комплектование поголовья свиней хозяйствующего субъекта, свободных от трансмиссивного гастроэнтерита производить только из хозяйствующих субъектов с таким же эпизоотическим состоянием по данной болезни, с обязательным серологическим обследованием на трансмиссивный гастроэнтерит в период 30-дневного профилактического карантина всего поступившего поголовья. При выявлении положительно реагирующих животных, не допускается использовать группу свиней для комплектования свободного от трансмиссивного гастроэнтерита свиней хозяйствующего субъекта. Эти животные подлежат убою или передаче в хозяйствующий субъект с аналогическим эпизоотическим состоянием.
9. В хозяйствующих субъектах, в которых выявлены животные, положительно реагирующие при серологическом исследовании на трансмиссивный гастроэнтерит свиней, разрешается комплектовать животными из хозяйствующего субъекта с аналогичным состоянием или свободных от трансмиссивного гастроэнтерита.
10. В неблагополучных хозяйствующих субъектах и в хозяйствующих субъектах, имеющих животных, положительно реагирующих при исследовании на трансмиссивный гастроэнтерит свиней, вакцинируют все маточное поголовье свиней.
11. В свиноводческих помещениях необходимо поддерживать соответствующий технологическим параметрам микроклимат.
После каждого цикла (тура) опоросов помещение (изолированную секцию) полностью освобождают от животных и в течение профилактического перерыва (5 - 7 дней) его тщательно подготавливают, оборудование и инвентарь подвергают санитарной обработке.

3. Мероприятия по оздоровлению хозяйств
неблагополучных по трансмиссивному гастроэнтериту свиней

12. При установлении диагноза на трансмиссивный гастроэнтерит свиней в хозяйствующем субъекте ветеринарный специалист, обслуживающий данный сельский округ, немедленно сообщает об этом ветеринарному инспектору сельского округа и главному государственному ветеринарному инспектору района (города).
13. Главный государственный ветеринарный инспектор соответствующей территории по получении извещения об установлении диагноза на трансмиссивный гастроэнтерит свиней обязан немедленно прибыть на место для проведения эпизоотического обследования, определения границ эпизоотического очага и неблагополучного пункта.
14. Согласно пункту 1 статьи 27 Закона Республики Казахстан «О ветеринарии» по представлению главного государственного ветеринарного инспектора соответствующей территории, где выявлен случай заболевания свиней трансмиссивным гастроэнтеритом, решением местного исполнительного органа устанавливает ограничение на неблагополучный пункт.
15. По условиям ограничений не допускают ввоз в хозяйствующий субъект и вывоз свиней в другие хозяйствующие субъекты, перегруппировку неблагополучного свинопоголовья, а также посещение неблагополучного хозяйствующего субъекта лицами, не связанными с обслуживанием животных.

16. Всех супоросных свиноматок прививают вакциной против трансмиссивного гастроэнтерита в соответствии с наставлением по ее применению.
17. Разрешается вывозить на специально оборудованном транспортном средстве клинически здоровых животных для убоя на убойных пунктах.
18. Станки, предметы ухода, оборудование и транспортные средства на неблагополучного хозяйствующего субъекта дезинфицируют 3%-ным раствором едкого натра или 20%-ной взвесью свежегашеной извести ежедневно до объявления хозяйствующего субъекта благополучным по трансмиссивному гастроэнтериту свиней.
19. Хозяйствующий субъект и его ветеринарные специалисты должны немедленно принять меры к устранению нарушений в технологии содержания свиней, следствием которых явилась вспышка данного заболевания.
20. При возникновении заболевания у животных, находящихся в одной изолированной секции, с целью недопущения дальнейшего распространения болезни всех животных секции подвергают убою на санитарной бойне хозяйствующего субъекта или ближайших убойных пунктах. Освободившееся помещение (секцию) подвергают дезинфекции 4%-ным горячим раствором едкого натра, затем в нем проводят механическую очистку и дезинфекцию.
21. После проведения ветеринарно-санитарной экспертизы мяса и субпродуктов, полученных от убоя свиней, больных и подозрительных по заболеванию трансмиссивного гастроэнтерита свиней, направляют на изготовление варенных, варено-копченных колбасных изделий, консервов. При невозможности переработки на колбасные изделия мясо и субпродукты обеззараживают проваркой, в сыром виде их использование не допускается.
22. Шкуры от больных и подозрительных по заболеванию животных подвергают дезинфекции.
Щетину дезинфицируют 1%-ным раствором формальдегида, после чего ее выпускают без ограничений.
Трупы павших от трансмиссивного гастроэнтерита животных сжигают.
23. В случае невозможности убоя всех больных и подозрительных по заболеванию животных проводят симптоматическое лечение. Оставшееся после вспышки заболевания маточное поголовье в дальнейшем направляют на откорм и для воспроизводства не используют. Помещение после его полного освобождения от животных подвергают дезинфекции и механической очистке.
24. Решение о снятии ограничительных мероприятий принимается местными исполнительными органами по представлению главного государственного ветеринарного инспектора соответствующей территории, согласно пункту 3 статьи 27 Закона Республики Казахстан «О ветеринарии».
25. Хозяйствующий субъект объявляют благополучным через 21 дня после последнего случая падежа, выздоровления заболевших животных или сдачи их на убой, а также проведения всех других оздоровительных мероприятий, предусмотренных в настоящих Ветеринарных правилах.

Утверждены
Приказом Министра сельского
хозяйства Республики Казахстан
от 10 января 2005 года N 8

Ветеринарные правила
проведения мероприятий по профилактике и
ликвидации везикулярной болезни свиней

Настоящие Ветеринарные правила проведения мероприятий по профилактике и ликвидации везикулярной болезни свиней (далее - Ветеринарные правила) определяют порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан «О ветеринарии».

1. Общие положения

1. Везикулярная болезнь свиней - высококонтагиозная болезнь свиней всех возрастных групп, характеризующаяся острым течением, лихорадкой и поражением кожного покрова с образованием везикул на рыле, конечностях в области венчика, межкопытной щели и мякишей.
2. Возбудитель - вирус семейства Picrnaviridae, рода Enterovirus. Из сельскохозяйственных животных к вирусу восприимчивы только свиньи всех возрастных групп. Болеют также дикие свиньи. Восприимчивы поросята-сосуны однодневного возраста при интрацеребральном заражении. Отмечены отдельные случаи заболевания людей.
Источником инфекции являются больные свиньи. Болезнь может распространяться с продуктами убоя от больных свиней, необеззараженными отходами животного происхождения, через инфицированные вирусом объекты внешней среды (помещения, предметы ухода, транспорт).
3. Болезнь характеризуется меньшей контагиозностью и распространяется медленнее, чем ящур, с охватом меньшего количества животных. В неблагополучных хозяйствах с низкой санитарной культурой может поражаться 100% восприимчивых свиней, причем у 5-6% из них отмечают осложнения на конечности, которые проявляются отторжением рогового башмака. Продолжительность болезни 7-10 суток. Течение более доброкачественное, чем при ящуре. Установлено, что заражение небольшим количеством вируса может обусловить у свиней инаппаратную инфекцию. Вирусоносительство при этой болезни изучено недостаточно, однако считают, что переболевшие свиньи до 4 месяцев остаются вирусоносителями и представляют опасность для восприимчивых животных.
4. Заболевшие в естественных условиях или экспериментально зараженные свиньи после переболевания становятся иммунными. Установлено, что свиноматки, вакцинированные на третьем месяце супоросности, через молозиво обеспечивают иммунитет у новорожденных поросят. При экспериментальном заражении таких поросят устойчивость к вирусу отмечается по меньшей мере 21 день после рождения, тогда как поросята, рожденные от невакцинированных маток, чувствительны и не имеют антител к вирусу.
5. Симптомы сходны с таковыми при ящуре. Инкубационный период 28 дней. Температура тела повышается до 41-42 ^о С, появляются везикулярные поражения в ротовой полости (язык, нҰбо, губы), на рыле, конечностях (венчик, межкопытная щель, мякиши копыт), иногда на сосках вымени. Очень часто везикулы наблюдают на пятачке, у некоторых свиней - на коже пясти и плюсны. Отдельные неслившиеся везикулы достигают в диаметре 1-3 мм и содержат прозрачную жидкость. Во многих местах многочисленные везикулы лопаются и у большинства животных заживают быстро, без развития вторичной инфекции или других поражений.
6. Заболевание протекает сравнительно легко. Больные животные при поражении конечностей хромают, отмечается ослабление аппетита. Массовой гибели животных в результате переболевания не регистрируют. Нередко отмечают диарею, аборты у супоросных и агалактию у кормящих свиноматок, а также симптомы поражения центральной нервной системы, нарушение координации движения и параличи.
При более тяжелом течении болезни животные худеют, и требуется длительное время (до 6 мес и более) для восстановления начальной массы.
7. Диагноз ставят на основании эпизоотологических, клинических, патологоанатомических данных и результатов лабораторных исследований.
Лабораторная диагностика везикулярной болезни свиней основывается на прямом обнаружении и идентификации вируса или вирусного антигена в патологическом материале (реакция связывания комплемента, реакция диффузной преципитации), реакция иммунофлюоресценции и нейтрализации, электронная микроскопия), выделении вируса путем заражения чувствительной культуры ткани или восприимчивых животных и ретроспективном обнаружении антител к вирусу в сыворотках крови переболевших животных.
8. Патологоанатомические изменения локализуются в глубоких слоях эпидермиса и характеризуются шаровидным перерождением эпителиальных клеток с лейкоцитарной инфильтрацией хориона. Характерные везикулы и эрозии обнаруживают на рыле (на пятачке), языке, вымени, а также в области венчика, мякишей и межпальцевого пространства.
9. Патологический материал (стенки везикул) используют дифференциации и типирования вирусов везикулярной болезни свиней, везикулярной экзантемы свиней, везикулярного стоматита и ящура. Исследование патологического материала в лабораторных условиях проводят с помощью реакции связывания комплемента.
Для прямого обнаружения вирусного антигена в патологическом материале используют также реакцию связывания комплемента, реакцию диффузной преципитации и реакцию иммунно флюоресценции.

2. Мероприятия по предупреждению заноса
заболевания везикулярной болезни свиней

10. На пограничных контрольных ветеринарных постах подвергают досмотру пищевые продукты у пассажиров из стран, неблагополучных по везикулярной болезни свиней.
11. В целях предупреждения заноса возбудителя на территорию Республики Казахстан не допускается:

1) ввозить свиней, продукты их убоя и свиные кожи из стран, неблагополучных по везикулярной болезни;
2) использовать в корм свиньям пищевые отходы, собранные в аэропортах, самолетах, поездах и на пароходах, обслуживающих международные линии;
3) содержать свиней на открытых выгульных площадках в хозяйствующих субъектов в период массового перелета птиц.
12. Основой профилактики везикулярной болезни свиней является предотвращение заноса возбудителя болезни в благополучный хозяйствующий субъект и контроль за перемещением свинопоголовья в пределах хозяйствующего субъекта, района, области.
13. Для предупреждения заноса возбудителя везикулярной болезни свиней хозяйствующие субъекты:
1) комплектуют хозяйствующие субъекты здоровыми животными только из благополучных по везикулярной болезни свиней хозяйствующих субъектов;
2) подвергают карантинированию поступающих в хозяйствующий субъект свиней в течение 30 дней. В период карантина свиней подвергают серологическим исследованиям на везикулярную болезнь свиней.

3. Мероприятия при подозрении на
заболевание везикулярной болезни свиней

14. При подозрении на заболевание везикулярной болезни свиней руководитель хозяйствующего субъекта и ветеринарный специалист, обслуживающий хозяйствующий субъект, сообщают об этом главному государственному ветеринарному инспектору района (города), организовывают изоляцию больных и подозрительных по заболеванию животных, закрепляют за ними отдельный обслуживающий персонал, а также принимают другие предупредительные меры.
15. Главный государственный ветеринарный инспектор соответствующей территории района (города), получивший сообщение о подозрении на заболевание везикулярной болезни свиней, обязан немедленно прибыть на место, выяснить эпизоотическую обстановку, принять меры для уточнения диагноза и недопущения распространения болезни.
В этих целях:
1) в хозяйстве проводят тщательные эпизоотологическое обследование, анализ по выяснению источника и путей заноса возбудителя болезни;
2) уточняют эпизоотическую обстановку по везикулярной болезни свиней и другим болезням свиней в окружающих хозяйствующих субъектах;
3) проводят клинический осмотр свинопоголовья, находящегося в изоляторе, обращая особое внимание на температурную реакцию у животных в различных стадиях заболевания;
4) отбирают патологический материал и направляют для исследования.

4. Мероприятия в зоне, угрожаемой по заносу
возбудителя везикулярной болезни свиней

16. В угрожаемую зону входит территория с населенными пунктами и хозяйствующие субъекты, непосредственно прилегающими к неблагополучному по везикулярной болезни свиней пункту, а также хозяйствующий субъект, которые в течение последних 12 месяцев имели производственные связи с неблагополучным пунктом по ввозу или вывозу свиней, кормов для них или другие хозяйственные связи.
17. В угрожаемой зоне осуществляют следующие мероприятия:
1) оповещают население об угрозе распространения болезни и проводимых в связи с этим мероприятиях. Проводят профилактическую вакцинацию свиней инактивированной, в течение 2 лет после снятия карантина с неблагополучного пункта;
2) усиливают государственный ветеринарный надзор на рынках, мясокомбинатах, предприятиях, заготавливающих и перерабатывающих продукты и сырье, полученные от убоя свиней;
3) не допускают ввоз и вывоз свиней из угрожаемой зоны (за исключением мясокомбината или убойного пункта). Торговлю на рынках живыми свиньями проводят через 21 дней после их вакцинации против везикулярной болезни свиней;
4) устанавливают ветеринарно-санитарный контроль за содержанием и кормлением свиней.

5. Мероприятия по ликвидации заболевания везикулярной болезни свиней

18. При установлении диагноза на везикулярной болезни свиней главный ветеринарный инспектор района (города), вносит представление в местный исполнительный орган об установлении ограничительных мероприятий или карантина на хозяйствующий субъект, район, область по везикулярной болезни свиней, согласно пункту 1 статьи 27 Закона Республики Казахстан «О ветеринарии» и определяет основные мероприятия по ликвидации болезни в очаге и профилактике ее в угрожаемой зоне.
19. На мясоперерабатывающее предприятие и хозяйствующий субъект, с которыми неблагополучный хозяйствующий субъект имел связь за 18 дней до возникновения болезни, накладывают ограничение.
20. В карантинированных хозяйствующих субъектах не допускают:
1) ввоз на карантинируемую территорию и вывоз за ее пределы свиней (за исключением вывоза животных на мясокомбинат или убойные пункты);
2) вывоз из неблагополучного пункта сырой свинины и других необеззараженных продуктов убоя свиней, кроме как на мясокомбинаты или убойные пункты для переработки, а также кормов, оборудования и инвентаря;
3) убой и перегруппировку свиней внутри хозяйствующего субъекта без разрешения ветеринарных специалистов;
4) выезд транспортных средств за пределы карантинируемой территории без дезообработки;
5) выход обслуживающему из эпизоотического очага болезни без санитарной обработки;
6) вход в свиноводческие помещения лицам, не связанным с обслуживанием животных;
7) продажу на рынках живых свиней, а также продуктов убоя в сыром виде (мясо, сало, ливер и другие);
8) проведение ярмарок и других мероприятий, связанных со скоплением восприимчивых к болезни животных.
21. При проведении мероприятий по ликвидации заболевания везикулярной болезни свиней учитывают производственное направление, размер хозяйствующего субъекта и степень пораженности поголовья.
22. В свиноводческих комплексах и репродуктивных хозяйствующих субъектах, на племзаводах, в которых убой всего свинопоголовья неблагополучной хозяйствующего субъекта нецелесообразен, проводят ежедневно клинический осмотр, подвергают убою всех больных и подозрительных по заболеванию везикулярной болезнью свиней, а также отстающих в развитии животных, помещения подвергают дезинфекции. Клинически здоровых свиней в неблагополучных и угрожаемых по везикулярной болезни свиней хозяйствующих субъектах вакцинируют.
23. Убой больных и подозрительных по заболеванию везикулярной болезни свиней проводят на санитарной бойне или на общем конвейере мясокомбината в отдельную смену, а также на специально оборудованных убойных пунктах (площадках) хозяйствующего субъекта с соблюдением правил, предотвращающих распространение вируса.
Вынужденный убой свиней в хозяйствующих субъектах граждан допускают в каждом отдельном случае с разрешения главного государственного ветеринарного инспектора района (города) под наблюдением государственного ветеринарного инспектора сельского округа.
24. Свиней для убоя или продукты их убоя для переработки доставляют на мясокомбинат или убойные пункты транспортными средствами с плотными, не пропускающими жидкость кузовами. В пути следования не допускается делать остановки в населенных пунктах, а также убой свиней.
Транспортные средства при выезде из хозяйствующего субъекта, а также с территории мясокомбината или убойного пункта тщательно очищают и дезинфицируют. Спецодежду и обувь лиц, работающих на погрузке и разгрузке, а также обслуживающих свиней работников в пути следования подвергают дезинфекции.
Использованное во время убоя животных оборудование после окончания работы тщательно дезинфицируют. Малоценные деревянные приспособления сжигают. Убойные пункты (площадки) очищают и дезинфицируют.
25. Мясо, шпик и субпродукты перерабатывают на вареные или варено-копченые колбасы или консервы, или направляют на проварку.
Туши истощенных животных со всеми внутренностями, а также трупы свиней сжигают или направляют на техническую утилизацию под контролем ветеринарных специалистов.
26. Допускается использование голов, ног и хвостов для выработки зельца и студня с соблюдением обычных технологических режимов их изготовления.
27. Шкуры с животных не снимают, а опаливают или ошпаривают. На мясокомбинатах или убойных пунктах допускается снятие шкур, которые подвергают обеззараживанию.
28. Перед снятием карантина, после завершения выполнения всех мероприятий, проводят двукратную заключительную дезинфекцию.
29. Для специфической профилактики везикулярной болезни свиней применяют инактивированные вакцины.

30. Решение о снятии карантина с неблагополучного по везикулярной болезни свиней хозяйствующего субъекта принимается местным исполнительным органом по представлению главного государственного ветеринарного инспектора соответствующей территории, согласно пункту 3 статьи 27 Закона «О ветеринарии» через 30 дней после убоя всех больных и подозрительных по заболеванию животных, либо отстающих в росте свиней в соответствии, а также проведения всех ветеринарно-санитарных мероприятий, а территория хозяйствующего субъекта признаются неблагополучными 60 дней.
31. После снятия карантина вводят ограничения, которыми не допускают в течение 12 месяцев вывозить свиней в другие хозяйствующие субъекты, а также содержать вместе переболевших и здоровых свиней.
32. Хозяйствующий субъект считается благополучным по везикулярной болезни свиней тогда, когда будет установлено, что по меньшей мере за последние два года везикулярная болезнь свиней на его территории не регистрировалось.
33. Если в неблагополучном хозяйствующем субъекте все поголовье свиней подвергнули убою, то карантин с такого хозяйствующего субъекта снимают после проведения в нем соответствующих ветеринарно-санитарных мероприятий и заключительной дезинфекции.
Ввоз здорового поголовья свиней в такие хозяйства допускается только с разрешения главного государственного ветеринарного инспектора района (города).
34. После снятия с хозяйствующего субъекта карантина вводят ограничения на срок 12 месяцев, в течение которого не допускается:
1) вывозить и реализовывать свиней и их продукты убоя, кроме мясокомбината, за пределы бывшей неблагополучной по везикулярной болезни свиней территории;
2) отправлять в посылках продукты и сырье свиного происхождения.
35. Убой свиней производят отдельной партией на санитарной бойне или мясокомбинате в отдельную смену. В ветеринарном свидетельстве при этом указывают дату снятия карантина.
36. Продукты убоя больных животных везикулярной болезни свиней перерабатывают.
37. В оздоровленных от везикулярной болезни свиней хозяйствующих субъектах проводят в течение 2 лет прививки свиней согласно наставлению по применению вакцины против этой болезни.