Азаматтардың ұрпақты болу денсаулығын сақтауды және отбасын жоспарлау жөнінде қызметтер көрсетуді дамыту жөніндегі шаралар туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2009 жылғы 28 қазандағы N 595 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2009 жылғы 23 қарашада Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне N 5873 болып енгізілді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2016 жылғы 1 ақпандағы № 74 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 01.02.2016 № 74 бұйрығымен.

"Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 96-бабына сәйкес және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 28 желтоқсандағы N 1325 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасында ана мен бала өлім-жітімін төмендетудің 2008-2010 жылдарға арналған бағдарламасын орындау үшін БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған Азаматтардың ұрпақты болу денсаулығын сақтауды және отбасын жоспарлау жөнінде қызметтер көрсетуді дамыту жөніндегі нұсқаулық бекітілсін.
2. Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының денсаулық сақтау басқармалары (келісім бойынша) осы бұйрықты іске асыру жөніндегі шараларды қабылдасын.
3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Стратегия және денсаулық сақтау саласын дамыту департаменті (Айдарханов А.Т.) осы бұйрықты белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеу жөніндегі іс-шараларды қабылдасын.
4. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Әкімшілік-құқықтық жұмыс департаменті (Бисмильдин Ф.Б.) осы бұйрықтың ресми жариялануын қамтамасыз етсін.
5. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрі Т.А. Вощенковаға жүктелсін.
6. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап он күнтізбелік күн өткеннен кейін қолданысқа енеді.

Министр Ж. Досқалиев

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрінің
2009 жылғы 28 қазандағы
N 595 бұйрығымен
бекітілген

Азаматтардың ұрпақты болу денсаулығын сақтау және отбасын жоспарлау жөнінде көрсетілетін қызметтерді көрсету жүйесін дамыту жөніндегі нұсқаулық

1. Осы Азаматтардың ұрпақты болу денсаулығын сақтау және отбасын жоспарлау жөнінде көрсетілетін қызметтерді көрсету жүйесін дамыту жөніндегі нұсқаулық "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Қазақстан Республикасы Кодексінің 96-бабына сәйкес әзірленді.
2. Отбасын жоспарлау – жекелеген адамдардың немесе қосақтардың олар қалаған балалардың санын, туулар мен оларды туу уақытының арасындағы интервалдарды анықтау қабілеті. Отбасын жоспарлауға контрацепцияны және бедеулікті емдеу әдістерін пайдалану арқылы қол жеткізіледі.
3. Отбасын жоспарлау мақсатында ұрпақты болу денсаулығын сақтау, тек қалаған және дені сау балалар туу үшін тиімді уақытты таңдау, түсіктер мен ана өлім-жітімінің санын төмендету болып табылады.
4. Денсаулық сақтау саласында отбасын жоспарлау жөніндегі іс-шаралар мыналарды көздейді:
1) ұрпақты болу денсаулығын сақтау және отбасын жоспарлау жөніндегі қызметтерді жетілдіру және дамыту;
2) ұрпақты болу денсаулығын сақтау, жыныстық мінез-құлық, қазіргі заманғы контрацепциялық құралдарды пайдалану мәселелері бойынша халыққа арналған ақпараттық жүйені жетілдіру;
3) халықтың отбасын жоспарлау қызметі мен әдістеріне қолжетімділігін қамтамасыз ету;
4) аборт қауіпсіздігі технологияларын (жүктілікті 1-2 триместрлерінде пероралдық антипрогестиндер мен простагландиндерді және ваккум-аспирация үшін бір реттік пластикалық канюльді пайдалана отырып) енгізу;
5) отбасын жоспарлау жөніндегі мамандарды, адамгершілік-жыныстық тәрбиелеу бойынша оқытушыларды даярлаудың тиімді жүйесін құру;
6) Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының ұсыныстары мен стандарттарына сәйкес контрацепция құралдарын қолдану жөніндегі медициналық өлшемдер мен ұсынымдар бойынша ұлттық нұсқаулықты әзірлеу және енгізу;
7) отбасын жоспарлау жөніндегі клиникалық хаттамаларды (стандарттарды) үнемі қайта қарау және бейімдеу;
8) отбасын жоспарлау жөніндегі көрсетілетін қызметтің сапа индикаторын әзірлеу және енгізу;
9) отбасын жоспарлау жөніндегі көрсетілетін қызметтің мониторингі және бағалау.
5. Отбасын жоспарлау жөніндегі қызметті денсаулық сақтау ұйымдары, жеке медициналық практикамен айналысатын жеке тұлғалар көрсетеді.
6. Медицина қызметкерлері мен жеке медициналық практикамен айналысатын жеке тұлғалар отбасын жоспарлау және ұрпақты болу денсаулығын сақтау мәселелері жөнінде пациенттерге консультация беруді жүзеге асырады және отбасын жоспарлаудың қазіргі заманғы әдістері туралы халыққа ақпаратты (дәрістер, әңгімелесу, бұқаралық ақпарат құралдарында сөз сөйлеулер) ұсынады.
7. Отбасын жоспарлау мамандары (арнайы отбасын жоспарлау жөніндегі дайындықтан өткен дәрігерлер және акушерлер, медбикелер, фармацевтер) мен акушер-гинекологтар:
1) отбасын жоспарлау және ұрпақты болу денсаулықты қорғау мәселелері жөнінде қызмет көрсете отырып денсаулық жай-күйін, жасын және жекелеген ерекшеліктерін ескере отырып ұтымды әдістер мен контрацепция құралдарын жеке таңдай бойынша пациенттерге, оның ішінде жасөспірімдерге консультация беруді;
2) тиімді контрацепция құралдарымен өте қауіпті топ әйелдерді неғұрлым көп қамтуды (оралды контрацепция, инъекциялық контрацепция, трансдермалды және жатыр ішіндегі заттар, әйелдердің қалауы жөніндегі және медициналық көрсеткіштер жөніндегі хирургиялық стерилизациялау);
3) гормоналды контрацепция және жатыр ішіндегі заттармен пайдаланушы пациенттерді диспансерлік бақылауды;
4) отбасын жоспарлау жөніндегі туғаннан кейін және тумай тұрып, аборттан кейін консультация беру және контрацепция әдістерін таңдау кезінде көмек көрсетуді;
5) перзентханалар мен перзентхана гинекологиялық бөлімшелерінің абортты төмендету жөніндегі жұмыстарындағы сабақтастықты қамтамасыз етеді.
8. Жалпы практика дәрігерлері, терапевтер:
1) отбасын жоспарлау және ұрпақты болу денсаулықты қорғау мәселелері жөнінде пациенттерге консультация беруді;
2) экстрагенеталды ауру бар фертильді жас шамасындағы әйелдерді диспансеризациялауды және алдағы жүктілікке дайындықты;
3) жүктілікке абсолюттік және салыстырмалы қарсы көрсетімдерімен фертильді жас шамасындағы әйелдер тобын контрацепциямен қамтуды қамтамасыз етеді.
9. Педиатр дәрігерлер, жасөспірімдер терапевтері:
1) әлеуметтік-нашар отбасынан экстрагениталды аурумен, тәртіп факторының қауіп-қатерімен балалар мен жасөспірімдерді анықтау, диспансеризациялау және сауықтыруды;
2) жасөспірімдерді отбасын жоспарлау мәселесі жөніндегі және оларды отбасы өміріне дайындау да ақпараттандыруды;
3) лактациялық аменорея әдісі жөніндегі консультация беру және отбасын жоспарлау мәселесі жөніндегі босанғаннан кейінгі кезеңде әйелдерді ақпараттандыруды қамтамасыз етеді;
10. Генетик дәрігерлер:
1) ұрпақ денсаулығын болжау үшін отбасын жоспарлау мәселесі жөніндегі консультацияны;
2) прегрвидарды дайындық жөніндегі ұсыныстар ұсынуды қамтамасыз етеді.
11. Уролог (андролог, сексопатолог) дәрігерлер:
1) отбасын жоспарлау, жыныстық қатынастардың бұзылуы, жыныстық жолмен берілетін, оның ішінде анасына іштегі нәрестеге берілетін жұқпалар мәселелері жөніндегі пациенттерге кеңес беруді;
2) пациент денсаулығының жағдайын бағалауды қамтамасыз етеді.
12. ЖҚТБ-ның алдын алу және оған қарсы күрес орталықтарының дәрігерлері отбасын жоспарлау және жыныстық жолмен берілетін, оның ішінде анасына іштегі нәрестеге берілетін жұқпаның берілуінен сақтандыру мәселелері жөніндегі пациенттерге ақпарат және консультация беруді қамтамасыз етеді.
13. Нарколог, психиатр, фтизиатр, онколог, дерматовенеролог дәрігерлер отбасын жоспарлау мәселесі жөніндегі ақпарат пен консультация беруді қамтамасыз етеді, сондай-ақ, негізгі ауруларды, отбасын жоспарлау мәселесі жөніндегі арнайы дайындықты өткен, мамандармен бірлесіп контрацепция әдістемесімен бақылау және динамикалық байқау.
14. Акушерлер мен мейірбикелер отбасын жоспарлау және ұрпақты болу денсаулықты қорғау мәселелері жөніндегі пациенттерге ақпарат және консультация беруді қамтамасыз етеді.
15. Отбасын жоспарлау оқуын өткен әлеуметтік қызметкерлер, отбасын жоспарлау және ұрпақты болу денсаулықты қорғау мәселелері жөніндегі пациенттерге ақпарат жүргізе алады.
16. Жасөспірімдер мен жастарға адамгершілік-жыныстық тәрбие беруде психологтар қатысады.

О мерах по развитию охраны репродуктивного здоровья граждан и оказанию услуг по планированию семьи

Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 28 октября 2009 года № 595. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 23 ноября 2009 года № 5873. Утратил силу приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 1 февраля 2016 года № 74

Сноска. Утратил силу приказом Министра здравоохранения и социального развития РК от 01.02.2016 № 74.

Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие приказа см. п. 6.

В соответствии со статьей 96 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" и во исполнение Программы по снижению материнской и детской смертности в Республике Казахстан на 2008-2010 годы, утвержденной постановлением Правительства Республики Казахстан от 28 декабря 2007 года № 1325, ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемую Инструкцию по развитию охраны репродуктивного здоровья граждан и оказанию услуг по планированию семьи.
2. Начальникам Управлений здравоохранения областей, городов Алматы и Астаны (по согласованию) обеспечить исполнение настоящего приказа.
3. Департаменту стратегии и развития здравоохранения Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Айдарханов А.Т.) принять меры по государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан.
4. Департаменту административно-правовой работы Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Бисмильдин Ф.Б.) обеспечить официальное опубликование настоящего приказа.
5. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения Республики Казахстан Т. Вощенкову.
6. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

Министр Ж. Доскалиев

Утверждена
приказом Министра здравоохранения
Республики Казахстан
от 28 октября 2009 года № 595

Инструкция
по развитию системы охраны репродуктивного здоровья граждан и
оказанию услуг по планированию семьи

1. Настоящая Инструкция по развитию системы охраны репродуктивного здоровья граждан и оказанию услуг по планированию семьи разработана в соответствии с подпунктом 4) статьи 7 Закона Республики Казахстан от 16 июня 2004 года "О репродуктивных правах граждан и гарантиях их осуществления".
2. Планирование семьи - это способность отдельных людей или пар определять число детей, которое они бы хотели иметь, интервалы между рождениями и время их рождения. Планирование семьи достигается путем использования методов контрацепции и лечением бесплодия.
3. Целью планирования семьи является охрана репродуктивного здоровья, выбор оптимального времени для рождения только желанных и здоровых детей, снижение числа абортов и материнской смертности.
4. Мероприятия по планированию семьи в системе здравоохранения предусматривают:
1) совершенствование и развитие услуг по планированию семьи;
2) совершенствование информационной системы для населения по вопросам охраны репродуктивного здоровья, сексуального поведения, использования современных средств контрацепции;
3) обеспечение доступа населения к услугам и методам планирования семьи;
4) внедрение технологий безопасного аборта (с использованием пероральных антипрогестинов и простагландинов в 1-2 триместрах беременности и одноразовых пластиковых канюль для вакуум-аспирации);
5) создание эффективной системы подготовки специалистов по планированию семьи, педагогов по нравственно-половому воспитанию;
6) разработку и внедрение национального руководства по медицинским критериям и рекомендациям по применению средств контрацепции в соответствии с рекомендациями и стандартами Всемирной организации здравоохранения;
7) регулярный пересмотр и адаптацию клинических протоколов (стандартов) по планированию семьи;
8) разработку и внедрение индикаторов качества предоставляемых услуг по планированию семьи;
9) мониторинг и оценку оказываемых услуг по планированию семьи.
5. Услуги по планированию семьи оказываются организациями здравоохранения, физическими лицами, занимающиеся частной медицинской практикой.
6. Медицинские работники, физические лица, занимающиеся частной медицинской практикой, осуществляют консультирование пациентов по вопросам планирования семьи и охраны репродуктивного здоровья и предоставляют населению информацию о современных методах планирования семьи (лекции, беседы, выступления в средствах массовой информации).
7. Специалисты по планированию семьи (врачи и акушеры, медицинские сестры, фармацевты, прошедшие специальную подготовку по планированию семьи) и акушеры-гинекологи обеспечивают:
1) консультирование пациентов, в том числе подростков с предоставлением услуг по вопросам планирования семьи и охране репродуктивного здоровья;
2) максимальный охват женщин группы высокого риска эффективными средствами контрацепции (оральные контрацептивы, инъекционные контрацептивы, трансдермальные и внутриматочные средства, хирургическая стерилизация по медицинским показаниям и по желанию женщин);
3) диспансерное наблюдение за пациентами, пользующимися гормональными контрацептивами и внутриматочными средствами;
4) консультирование по планированию семьи после родов, до- и после аборта и оказание помощи в выборе методов контрацепции;
5) преемственность в работе по снижению абортов с родильными домами и гинекологическими отделениями родильных домов.
8. Врачи общей практики, терапевты обеспечивают:
1) консультирование пациентов по вопросам планирования семьи и охране репродуктивного здоровья;
2) диспансеризацию женщин фертильного возраста с наличием экстрагенитальных заболеваний и подготовку к предстоящей беременности;
3) охват контрацепцией группы женщин фертильного возраста с абсолютными и относительными противопоказаниями к беременности.
9. Врачи педиатры, подростковые терапевты обеспечивают:
1) выявление, диспансеризацию и оздоровление детей и подростков с экстрагенитальными заболеваниями, поведенческими факторами риска, из социально - неблагополучных семей;
2) информирование подростков по вопросам планирования семьи и их подготовку к семейной жизни;
3) консультирование по методу лактационной аменореи и информирование женщин в послеродовом периоде по вопросам планирования семьи.
10. Врачи генетики обеспечивают:
1) консультирование по вопросам планирования семьи для прогноза здоровья потомства;
2) предоставление рекомендаций по прегравидарной подготовке.
11. Врачи урологи (андрологии, сексопатологи) обеспечивают:
1) консультирование пациентов по вопросам планирования семьи, нарушения половой функции, инфекций, передающихся половым путем;
2) оценку состояния здоровья пациентов.
12. Врачи центров по профилактике и борьбе с синдромом приобретенного иммунодефицита обеспечивают информирование и консультирование пациентов по вопросам планирования семьи и предупреждения передачи инфекций, передающихся половым путем, в том числе от матери к плоду.
13. Врачи наркологи, психиатры, фтизиатры, онкологи, дерматовенерологи обеспечивают информирование и консультирование по вопросам планирования семьи, а также проводят оценку основного заболевания, контроль и динамическое наблюдение за методом контрацепции совместно со специалистами, прошедшими специальную подготовку по планированию семьи.
14. Акушеры и медицинские сестры обеспечивают информирование и консультирование пациентов по вопросам планирования семьи и охране репродуктивного здоровья.
15. Социальные работники, прошедшие обучение планированию семьи, могут проводить информирование населения по вопросам планирования семьи и охране репродуктивного здоровья.
16. Психологи принимают участие в нравственно-половом воспитании подростков и молодежи.