Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2011 жылғы 14 наурыздағы № 137 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2011 жылы 11 сәуірде № 6883 тіркелді.

"Ішкі су көлігі туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 6 шілдедегі Заңының 9-бабының 1-тармағының 17) тармақшасын іске асыру мақсатында БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасы бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің Көлік және қатынас жолдары комитеті (Н.И. Қилыбай) белгіленген заңнамалық тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігіне осы бұйрықты мемлекеттік тіркеу үшін ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы көлік және коммуникация министрлігінің жауапты хатшысы Ж. Қасымбекке жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

Ә. Құсайынов

Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2011 жылғы 14 наурыздағы № 137 бұйрығымен бекітілген

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасы
1-бөлік. Корпус
1-бөлім. Болат корпустың конструкциясы және беріктілігі
1. Жалпы ережелер

1. Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау Қағидасы (бұдан әрі - Қағида) өздігінен жүретін және өздігінен жүрмейтін жүк кемелеріне, сүйреткіштерге, мұзжарғыштарға, су ығыстырғыш жолаушылар тасымалдайтын кемелерге, "М-СП" сыныпты техникалық флот кемелеріне және каботажды жүзуде тұрған "М-ПР" және "О-ПР" сыныпты барлық типті және міндетті кемелерге қолданылады. Халықаралық рейстер жасайтын кемелер үшін сондай-ақ халықаралық конвенциялар талаптарын орындатуы қажет.

"О-ПР", "М-ПР" және "М-СП" - кеменің конструктивті ерекшелігін және оның теңіз аудандарында жүзу шарттарын анықтайтын, аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелер сыныбының негізгі символдар формуласындағы әріптік тіркестер.

2. Осы Қағидада айтылмаған барлық жағдайларда Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2011 жылғы 9 наурыздағы № 127 "Ішкі суларда жүзетін кемелерді жасау қағидасын бекіту туралы" бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерінің 2011 жылғы 5 сәуірдегі № 6871 Мемлекеттік тіркеу тізімінде тіркелген) Ішкі суларда жүзетін кемелерді жасау қағидасын (бұдан әрі - ІЖКЖҚ) басшылыққа алады.

3. Осы Қағиданың жекелеген ережелері, пайдалануда табылатын кемелерге қолданылады.

Кеме қатынасы тіркелімнің сыныбымен кемелердің аралас "өзен-теңіз" суларында жүзу шарттары осы Қағиданың 1-қосымшасында келтірілген.

2. "М-СП" сыныпты кемелер

4. Осы тарау талаптары ұзындығы 25-тен 140 м-ге дейінгі құрғақ жүкті және құймалы кемелерге қолданылады;

ұзындығы 25-тен 140 м-ге дейінгі жолаушылар тасымалдайтын кемелер, сүйреткіштер және мұзжарғыштар.

Осы тарау талаптарын қолданылатын кемелердің басты өлшемдерінің ара қатынасы осы Қағида 2-қосымшада көрсетілген шектен аспауы тиіс.

Н биіктікте, эквивалентті брусқа қосылатын, бойлық бекітіліп орнатылған цилиндрлі жүк сыйымдылықтарымен немесе тронковты палубамен құйылма жүк кемелер үшін биіктікті сыйымдылықтың жоғарғы шегіне дейін немесе тронковты палубаға дейін көтереді.

Осы тараудың және бөлімнің талаптарын қолдану тұтастай ұзындығы 140 м аса және 25 м кем кемелер үшін Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауына жатады.

5. Жүктеменің барлық түрінде кеменің алдыңғы жағымен шөгуі L>60 кезінде кемінде 1,7 м және L<25 кемінде кезінде 01,9 м болуы тиіс. Кемелердің аралық ұзындықтарына алдыңғы жағымен ең төменгі рұқсат етілген шөгуі сызықтық интерполяциямен анықталады.

6. Қосымша толқынды майысу сәті мынадай қатынас көмегімен анықталады, кНм:

M_dв=+9,81k_ok₁k₂k₃

BL²h (1)

мұндағы к₀ — мәні мынадай формула бойынша анықталатын коэффициент:

k₀=1,24-1,7B/L <1,0; (2)

к₁ — L кеме ұзындығына байланысты мәні осы Қағиданың 3-қосымшасына сәйкес анықталатын коэффициент.

к₂ — L және Т_н алдыңғы жағымен шөгуіне байланысты мәні мынадай формула бойынша анықталатын коэффициент:

k₂=2-20T_H/L >1,0; (3)

k₃ – L кеме ұзындығына және қабылданған рұқсат етілген толқын биіктігіне байланысты мәні жүкке арналған өздігінен жүретін кемелерге осы Қағиданың 4-қосымшасына сәйкес анықталатын коэффициент. k₃ басқа типті кемелер үшін Кеме қатынасы тіркелімімен келісім бойынша белгіленеді.

L — кеме ұзындығы, м;

Т — кеменің шөгуі, м;

— толық су ығысуының коэффициенті;

h — 3,5 м тең қабылданатын есептелінген толқын биіктігі.

L, Т және

мәндері тынық суда майысу сәтін анықтау кезінде жүктеменің есептелінген күйіне байланысты қабылданады.

Қосымша толқында майысу сәтін кеменің ортаңғы бөлігінде 0,5 L ұзындықта және сызықтық қатынас бойынша шеттеріне қарай нөлге дейін кемитін тұрақты түрде қабылданады.

7. Есептік жергілікті жүктемелер кемеге қабылданған толқынның шекті биіктігі бойынша белгіленетін шектеулерге қарамастан r=1,75 м есепті толқынның жартылай биіктігінде ІЖКЖҚ 1-бөлімінің 43–58-тармақтарының көрсеткіштеріне сәйкес анықталады. Есепті толқынның осы жарты биіктігінде жиынтық белдеуінің қарсыласу сәтін ІЖКЖҚ 1-бөліміндегі 6-тарауда көрсетілген формулалар бойынша есептейді.

8. Корпус байланыстарының қалыңдығын, мм, нәтижелерге қарамастан, осы Қағидаға 4-қосымшадағы ескертулерді және ІЖКЖҚ 198-205-тармақтарын ескере отырып, осы Қағидаға 5-қосымшада көрсетілген мәннен кем болмауы тиіс.

Бойлық бекітіліп орнатылған цилиндрлі сыйымдылықтарымен құйма кемелер үшін цилиндр R радиусының цилиндрлі қабықшаның палуба асты бөлігінің қалыңдығына қатынасы 200-ден аспауы, ал t қалыңдығы 14 мм кем емес қабылдау керек. Палуба астындағы цилиндрлі қабықтың t₁ қалыңдығы 10 мм кем емес қабылданады. ширстректің ортаңғы бөлігіндегі және кеме корпусының ортаңғы бөлігіндегі палубалық стрингердің сыртқы қаптамасының ең аз қалыңдығы осы Қағиданың 5-қосымшасына сәйкес Н₁ - эквивалентті брустың биіктігі болып келетін шартты ұзындығы L_шарт= LН/Н₁ кемелерге арналғандай болып қабылданады.

Цилиндрлік сыйымдылықтың жоғарғы жиектерінен бастап диаметралды жазықтықтағы палубаға дейінгі тігі бойынша арақашықтықты 1,2R жоғары емес қабылдау керек.

9. Егер кемені теңізде кеме ұзындығы 3,5% кем, түп конструкцияларының күшеюі ІЖКЖҚ 1-бөлігінің 293-294-тармақтарына сәйкес алдыңғы жағымен шөгуді қамтамасыз ететін тиеу кезінде пайдалану мүмкіндігі көзделген жағдайда алдыңғы жақ перпендикулярдан ұзындығы 0,2L корпус учаскесінде орындалуы тиіс.

10. Осы Қағиданың 9-тармағында көрсетілген бос шпангоуттардың жазықтықтарда форпик аралығынан артқа қарай орнатылатын флорларда, рамалық шпангоуттардың жазықтықтарында орнатылатын және осы аудандағы екі түпті биіктіктің 1/3 биіктігінен кем емес және бойлық қаттылық қабырғаның биіктігінен кемінде 2,5 флорлар қабырғаларының қалыңдығымен бірдей, қабырға қалыңдығы болуы тиіс.

Осындай флорлардың бос жиектерін фланецтермен немесе белдеулермен бекітеді.

11. Форпикте кемінде үш карлингс болуы тиіс. Карлингстердің және рамалық бимстер қабырғаларының биіктігі бос бимстер биіктігінен 2,5 кем емес қабылданады.

12. Осы Қағиданың 9-тармағында көрсетілген аудандардағы палубаның бөлек учаскелерінің жалғанған белдеулері бар бос бимстердің көлденең қимасының ауданының қарсыласу сәті W кемінде, м³, мынадай болуы тиіс:

W =5,5·10^-6 dB²₁ (4)

мұндағы d – бимстер арасындағы арақашықтық, м;

В₁ — карлингстер арасында немесе карлингстер мен бойлық аралықпен немесе борт арасында өлшенген бимстердің едәуір аралығы, м.

13. ІЖКЖҚ І-бөлігінің 295-тармағымен талап етілетін күшейтулер, машиналық бөлімшенің артқы жақ аралығынан ахтерпикті қоса артқы жақ шеттеріне дейінгі ұзындықта орындалуы тиіс.

14. Машиналық бөлімшеде әрбір екінші шпангоут рамалық болуы тиіс.

15. Машиналық бөлімшелер үшін жалғанған белдеулері бар карлингстердің көлденең қимасы ауданының қарсыласу сәті W мынадай болуы тиіс, м³:

W =5,8·10^-6а₁d₁², (5)

мұндағы а₁ — карлингстермен тіреліп тұратын палуба ауданының орташа ені, м;

d₁ — көлденең аралықтары немесе пиллерстер ортасынан және көлденең аралық арасында өлшенген карлингстің едәуір аралығы, м.

Бимстердің көлденең қимасының пішіні карлингстердегідей етіп қабылдау қажет.

16. "М-СП (мұз)" сыныпты кемелерде қалыңдығы 0,4 м майда, жылжымалы, жүзбелі мұзда эпизодтық жүзу жағдайларынан белгіленген ІЖКЖҚ 1-бөлігінің 310-тармағының талаптарына сәйкес корпусты күшейтуді орындайды.

17. Кемені пайдалану уақыты аяқталған уақытында корпустың жалпы беріктілігінің есептерінде корпус байланыстарының орташа қалдық қалыңдығы осы Қағиданың 6-қосымшсында көрсетілген тозудың есепті жылдамдығының мәнін ескере отырып анықтау ұсынылады.

18. Ұзындығы 50 м және одан асатын жолаушылар тасымалдайтын кемелер үшін майыстыру және аса майыстыру кезінде кеменің орта бөлігіндегі есепті майыстыру сәтін анықтау кезінде ІЖКЖҚ 39-тармағында қолданылатын тынық суда М_ТВ майыстыру сәтінің мәні кНм ІЖКЖҚ 25-тармағына сәйкес есептелінеді және абсолютті көлем бойынша мынадай формуламен қабылданады:

M_TB=±k_TB·d·B·L², (6)

мұндағы d— толық су ығыстыру коэффициенті;

к_тв — мәні мынадай формула бойынша анықталатын коэффициент

k_mв=k

k_L.k

-34,34k₀k₁k₂ >0; (7)

k_б— мәні осы Қағиданың 7-қосымшасына сәйкес анықталатын коэффициент;

k_L — мәні мынадай теңдеу арқылы анықталатын коэффициент:

немесе осы Қағиданың 8-қосымшасына сәйкес қабылданады;

к₁ — мәні осы Қағиданың 3-қосымшасына сәйкес анықталатын коэффициент;

^k

— мәні мынадай формула бойынша анықталатын коэффициент:

^k

=1+0,7/

(9)

к_о, к₂ — мәні осы Қағиданың 9-тармағына сәйкес анықталуы тиіс коэффициенттер.

Қатынас арқылы анықталатын иілу сәті (6) кеменің ортаңғы бөлігінде 0,5L және сызықтық қатынас бойынша нөлге дейінгі шеттерге қарай кемитін тұрақты ұзындықта қабылданады.

19. Кемелердің қабырғаларының және қондырма палубасының және рубкаларының есептік қысымы осылайша анықталады:

бүйір жағындағы қабырғаларда – осы Қағиданың 9-қосымшасы бойынша;

жүк орналастыруға арналмаған ашық палубаларда – осы Қағиданың 10-қосымшасы бойынша;

шеткі қабырғаларда – осы Қағиданың 11-қосымшасы бойынша.

Осы Қағиданың 9 – 12-қосымшаларындағы x/L=0,5 и x/L= 0,5 мәндер кеменің конструкциялық ватерсызығы бойынша алдыңғы және артқы жағымен шөгудің перпендикуляр қималарына, x/L=0 — мидель қимасына сәйкес келеді.

Экипаж, жолаушылар және жабдықтарды орналастыруға арналған жабық палубалар үшін есептік қысым кемінде 5,0 кПа рұқсат етіледі.

20. Жолаушылар тасымалдайтын су ығыстырғыш кемелердің, сүйреткіштердің және мұзжарғыштардың қондырғылар және рубкалардың қабырғалары мен палубалар табақтарының қалыңдығы нәтижелер және болат категориясына (марка) қарамастан осы Қағиданың 12-қосымшасында көрсетілген мәннен кем қабылдамау керек:

1) егер шпация 550 мм аса қабылданса, онда осы Қағиданың 12-қосымшасында көрсетілген жабындар табақтарының ең аз қалыңдығы 550 мм мәнмен салыстырғандағы шпацияның көбеюіне пропорционалды көбейеді;

2) егер шпация 550 мм ден аз болып қабылданса, онда осы Қағиданың 11-қосымшасында көрсетілген жабындар табақтарының ең аз қалыңдығы 550 мм мәнмен салыстырғандағы шпацияның пропорционалды азайтылуы мүмкін. Қалыңдықтардың азаюы 10% аспауы тиіс;

3) егер конструкция жеңіл ерітіндіден жасалса, оның элементтер табақтарының ең аз қалыңдығы болаттан жасалған конструкцияға сәйкес қажеттіліктен кем болмауы тиіс.

21. Сүйреткіштердің, мұзжарғыштардың корпустар байланысының табақтарының қалыңдығы, болаттың есеп және категория (марка) нәтижелеріне қарамастан осы Қағиданың 13-қосымшасында көрсетілген мәннен кем болмағанда рұқсат етіледі.

22. ІЖКЖҚ І-бөлігінің 356-363-тармақтарының талаптары сүйреткіштерге қолданылады. Сонымен бірге корпусты конструкцияның табақ элементтерінің қалыңдығы барлық жағдайларда осы Қағиданың 13-қосымшасында көрсетілген мәннен кем болмауы тиіс, сонымен бірге ІЖКЖҚ І- бөлігінің 361-тармағымен регламенттелген су өткізбейтін аралықтардың қалыңдығын қосымша 1 мм көбеюі талап етілмейді.

23. Егер ІЖКЖҚ І-бөлігінің 340-тармағының талаптары орындалса, онда жолаушылар таситын кемелерден басқа 50 м кем ұзындықты кемелердің жалпы беріктілігінің есебін орындамауға болады.

Сонымен бірге ІЖКЖҚ І-бөлігінің (229) формуласына кіретін k₁ коэффициент мәнінің ұзындығы L=50 м кемелер үшін 51,3 және ұзындығы L=25 м кемелер үшін 17,2 тең деп қабылданады, ал ІЖКЖҚ І-бөлігінің (229) формуласының жақшасының ішінде тұрған көріністің ең жоғары мәні шектелмейді.

Сүйреткіштер және мұзжарғыштардың жергілікті беріктілігінің есебі кеме ұзындығына қарамастан орындалады.

24. ІЖКЖҚ 1-бөлігінің 339 және 340-тармақтарында көрсетілген талаптар су ығыстырғыш жолаушылар таситын кемелерге қолданылады.

3. "М-ПР" сыныпты кемелер

25. Құрғақ жүкті және құйма кемелердің шөгуі алдыңғы жағымен L > 60 м кезінде 1,4 м кем емес және L < 25 м кезінде 0,75 м кем емес болуы тиіс. Кемелердің аралық ұзындықтары үшін алдыңғы жағымен шөгудің ең төменгірұқсат етілуі сызықты интерполяциямен анықталады.

26. Корпустың жалпы беріктілігінің есептерінде кеменің қызмет ету мерзімі аяқталу уақытында корпус байланыстарының орташа қалдық қалыңдықтарын осы Қағиданың 5-қосымшасында көрсетілген есепті тозу жылдамдығын ескере отырып анықтау ұсынылады.

27. Қосымша иілу сәті толқынның h=3,0 м есепті биіктігінде осы Қағиданың 8-тармағына сәйкес анықтау керек. k₁ коэффициент мәні осы Қағиданың 14-қосымшасы бойынша анықталады.

Жүк тасымалдайтын өздігінен жүретін кемелер үшін k₃ коэффициентінің мәні осы Қағиданың 15-қосымшасы бойынша анықталады.

Басқа типті кемелер үшін k₃ Кеме қатынасы тіркелімімен келісім бойынша анықталады.

28. Есептік жергілікті жүктемелер ІЖКЖҚ 43-58-тармақтарының нұсқауларына сәйкес кемеге орнатылатын толқынның рұқсат етілетін биіктігі бойынша шектеулеріне қарамастан қабылданатын есепті толқынның r = 1,50 м есепті жарты биіктігінде анықталады. Есепті толқынның осы есепті биіктігінде, ІЖКЖҚ 6-тарауындағы формула бойынша жинақ арқалығының көлденең қимасының қарсыласу сәті есептелінеді.

29. Ұзындығы 50 м және одан кем кемелер үшін ІЖКЖҚ 340-тармағының талаптарының орындалуын тексерген жағдайда, ІЖКЖҚ (229) формуласына жататын k₁ коэффициентінің мәні 67,6 тең және 22,4 тең қабылдануы тиіс, ұзындығы 50 м және 25 м "М-ПР 2,5" сыныпты кемелер үшін тиісінше.

4. "О-ПР" сыныпты кемелер, шектелген қызмет мерзіміне жобаланған кемелерге арналған арнайы талаптар

30. Құрғақ жүкті және құйма кемелердің алдыңғы жағымен шөгуі L>60 м кезінде 0,9 м кем емес және L<25 м кезінде 0,5 м кем болмауы тиіс. Кемелердің аралық ұзындықтары үшін ең төменгі рұқсат етілген алдыңғы жағымен шөгуі сызықты интерполяциямен анықталады.

31. Қосымша толқынды иілу сәті есепті толқынның h=2 м биіктігінде және осы Қағиданың 8-тармағы бойынша қабылданатын коэффициентінің мәндерінде және осы Қағиданың 16-қосымшасы бойынша өздігінен жүретін жүк кемелері үшін анықталатын k₃ коэффициентінің мәндерінде анықталады. Басқа типті кемелер үшін k₃ Кеме қатынасы тіркелімімен келісім бойынша анықталады.

32. Корпустың жалпы беріктілігінің есептерінде кеменің қызмет ету мерзімі аяқталу уақытында корпус байланыстарының орташа қалдық қалыңдықтары осы Қағиданың 6-қосымшасында көрсетілген есепті тозу жылдамдығын ескере отырып анықтау ұсынылады.

33. Есепті жергілікті жүктемелер ІЖКЖҚ 43-58-тармақтарының нұсқаулықтарына сәйкес кемеге орнатылатын толқынның рұқсат етілетін биіктігі бойынша шектеулеріне қарамастан қабылданатын есепті толқынның r = 1,0 м есепті жарты биіктігінде анықталады. Есепті толқынның осы есепті биіктігінде жинақ арқалығының көлденең қимасының қарсыласу сәті ІЖКЖҚ 6-тарауында жазылған формулалар бойынша есептелінеді.

34. ІЖКЖҚ 340-тармағының талаптарына сәйкес орындалуын тексеру кезінде ІЖКЖҚ (230) формуласына кіретін k₁ коэффициенті мәнінің ұзындығы 50 м және одан кем кемелер үшін, ұзындығы L = 50 м кемелер үшін 93,6 және ұзындығы L = 25 м кемелер үшін 33,6 тең қабылдануы тиіс.

35. Аралас суларда жүзетін кемелер үшін сан тәрізді және басқа өзенде жүзбейтін тұмсық шеттерінің қоршауын қолдану мүмкіндігі Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауына жатады.

36. Қызмет ету мерзімі шектеліп жобаланған кемелер үшін осы Қағиданың 10, 14, 17-тармақтарымен регламенттелген негізделген жеке байланыстар көлемінің кемуі рұқсат етіледі.

37. Қызмет ету мерзімі шектеліп жобаланған кемелер үшін байланыстар өлшемдерінің рұқсат етілген мәнін төмендету Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауындағы нәрсе болып табылады.

2-бөлім. Конструктивті өртке қарсы қорғаныс

5. Жалпы талаптар, анықтамалар және ұғымдар

38. Осы бөлімнің талаптары тек қана "М-СП" сыныпты кемелерге қолданылады. Қозғалтқыштар, қазандар сондай-ақ шаруашылық қажеттіліктер үшін, будың тұтану температурасы 60^оС кем сұйық отынды қолдануға болмайды.

39. Олардың сыныптары және жасайтын рейс мазмұнына қарамастан жолаушылар таситын кемелердің конструктивті өртке қарсы қорғанысы түзетулер енгізілген 1974 жылғы Теңіздегі адам өмірін қорғау туралы халықаралық конвенцияға (бұдан әрі – СОЛАС-74) сәйкес болуы тиіс.

Ескерту. 39-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 28.03.2018 № 198 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

40. Осы Қағидада мынадай анықтамалар қолданылады:

1) Жүк үй-жайлары - жүктерді тасымалдауға арналған жүк танктері, оның ішінде төгуге арналған цистерналар;

кемелік қорға жатпайтын құрғақ жүктерге арналған бөлмелер, оның ішінде бактарында отыны жоқ контейнерлерді және алмалы-салмалы цистерналарды, автокөлікті тасымалдауға арналған құрғақ жүк және рефережераторлы трюмдар және твиндектер;

кеменің аса бөлігі немесе барлық ұзындығына жайылатын горизанталды тәсілмен тиелетін және түсірілетін жабық жүк үй-жайлары;

кеменің аса бөлігі немесе барлық ұзындығына жайылатын екі жағынан немесе бір жағынан да ашық және қаптамада немесе талшықта үнемі ашық тесіктер арқылы бөлімшенің ұзына бойы нәтижелі желдеткіші бар горизантальды тәсілімен тиелетін және түсірілетін ашық жүк үй-жайлары;

ашық палуба – жоғарыдан және кемінде екі жағынан қоршаған орта әсеріне толық ашық палуба.

2) С типті конструкциялар – олардан бу және жалынның өтуі және температура ауытқуы сақталу талаптары қойылмайтын жанбайтын материалдардан жасалған конструкциялар;

3) А категориялы машиналық үй-жай – мыналар орналасқан үй-жайлар:

бас қозғалтқыш ретінде қолданылатын ішкі жану қозғалтқыштары;

олардың сомалық қуаты кемінде 375 кВт тұратын қосымша қажеттіліктер үшін, қолданылатын ішкі жану қозғалтқыштары;

сұйық отында жұмыста істейтін кез келген қазан немесе сұйық отынды дайындауға арналған қондырғы, немесе сұйық отында жұмыста істейтін жабдық (инертті газдар генераторлары, инсенераторлар және басқа агрегаттар).

4) хабарландырудың палуба аралық құралдары – ішкі басқыштар, лифттер және эскалаторлар (толық машиналық үй-жайларда орналасқандардан басқа) және олардың қоршаулары;

5) В типті біртекті талшықтар немесе жамаулар – А немесе В типті конструкцияда немесе кеменің сыртқы қабаттарында аяқталатын В типті талшықтар немесе жамаулар;

6) ағызу цистернасы – жүк танктерін жууға қолданған және ластанған балластты суларды жинауға арналған цистерна;

7) қызметтік үй-жайлар: шаруашылық үй-жайлар және қоймалар:

камбуздар, су қайнатуға арналған үй-жай, тегістеуіштер, сауналар және басқа сұйық, қатты, газ тәріздес отында жұмыс істейтін немесе электрлі қыздырғыш элементтермен жабдықталған оттық құрылғысы бар функционалды міндетті объектілер;

тағамды қоймалар, ыдыс жуғыштар, дайындаушы;

жеңіл тұтанатын материалдар және сұйықтықтар қоймалары – тұтанатын сұйықтықтар, тұтанатын сұйылтылған және сығылған газдар қоймалары;

жанатын материалдар қоймалары – шкипердің, балташы ұстаханасы, киноленталар қоймалары, іш киімдер, кептіргіштер;

жанбайтын материалдардың қоймалары – қосалқы бөлшектер, машиналық үй-жайлар құрамына жатпайтын механикалық және электрлі шеберханалар.

8) 1С бөлімшелерді қорғау тәсілі – "В" немесе "С" типті жанбайтын жабулар түріндегі барлық ішкі бөлгіш аралықтардың және ІЖКЖҚ талаптарына сәйкес өртті анықтау туралы сигналбергіштің стационарлы жүйесі қондырғысының орындалуын болжамдайды. Осы жүйенің автоматты түтін хабарлағыштары және жасанды хабарлағыштары тұрғын бөлімшелер шекарасында барлық коридорлар, барлық траптар және эвакуация жолдарындағы өртті анықтауды қамтамасыз ететіндей етіп орналасуы тиіс.

9) сұйық отынды дайындауды орнату – қозғалтқыштарға және/немесе қазандарға отынды дайындау және беру үшін қолданылатын техникалық құралдар және жабдықтар комплексі. Отын айдайтын және/немесе отын басқылайтын сорғылар, сепараторлар, құбырлар және арматуралар, сүзгілер және отын қысымы 0,18 МПа асатын жылытқыштар жатады.

6. Кемелердің барлық типтеріне арналған жалпы талаптар

41. А типті металды конструкцияның металды палубалар, аралықтар және борттарға, сондай-ақ А типті металды конструктивті түтіктер, кабельдер және желдеткіш каналдардан өтетін жерлерде жанасатын орындарда осы А типті конструкциялардың жанасатын орындарында және конструкциялар арқылы өтетін жанбайтын материалдармен оқшаулау көзделеді. Оқшауланатын ауданның жалпы ұзындығы А типті конструкциядан бір немесе екі жақтарынан салынатын оқшауларға қарамастан кемінде 500 мм болуы тиіс. Егер стандартты өрт сынаулармен кем арақашықтықта оқшаулау мүмкіндігі дәлелденсе оқшауланатын учаскелердің ұзындығын азайтуға рұқсат етіледі.

42. Екі аралас бөлімшелерді бөлетін, бірінде жанатын ортасы жоқ немесе қондырғылар және рубкалардың бет қабаты болып келетін А типті конструкциялар отқа төзімділігі бойынша А-0 типті конструкцияларға орнатылған талаптарға сәйкес болуы тиіс.

43. В типті біртекті талшықтар және тігулер оларға жататын палубалар және аралықтар жиынтығында өртке төзімділік бойынша тиісті кестелерінде көрсетілген А типті қоршаулардың оқшаулау және өртке төзімділік талаптарына толық немесе жарым-жартылай сәйкес етіп қабылдауға рұқсат етіледі.

44. В типті аралықтар палубадан палубаға және сыртқы қаптамаға немесе басқа шектейтін конструкцияларға дейін жайылуы тиіс. Бірақ, егер осы шектеуіш конструкция аралықтан екі жаққа да жайылатын толық талшықтармен немесе В типті қаптамамен қорғалса, онда соңғысы сондай тұрақты талшықпен немесе қаптамамен аяқталуға рұқсат етіледі.

45. А және В типті конструкциялардың жабық саңылаулары осы саңылаулар орналасқан конструкция тектес типті болуы тиіс.

А типті конструкциядағы тесіктердің жабулары өртке төзімділігін сынау үшін стандартты 60 минут бойы бу және жалын өткізбеуі және болаттан немесе оған тең материалдан жасалуы тиіс.

В типті конструкциялардағы тесіктердің жабулары өртке төзімділікке сынау кезінде стандартты 30 минут бойы жалынды өткізбеуі және жанбайтын материалдан жасалуы тиіс.

А-0 типті коридорлы аралықтарда В типті есіктерді орнатуға рұқсат етіледі.

Тұрғын және қызметтік үй-жайлар ішіндегі аралықтардағы барлық терезелер және иллюминаторлар аралықтың өртке қарсы қасиетін нашарлатпайтындай етіп тұрғызылады. Көрсетілген талаптар корпус, қондырғы және рубкалардың сыртқы қаптамасында шыныланған аралықтар, терезелер және иллюминаторларға және қондырғылар және рубкалардың сыртқы есіктеріне қолданылмайды.

46. Басты тік зоналар аралықтарындағы, траптар қоршауларындағы өртке қарсы есіктер, сондай-ақ механикалық берілісті, сыртқы және әдетте жабық су өткізбейтін есіктерден басқа машиналық үй-жайлардың А категориялы есіктері өздігінен жабылуы тиіс. Осы есіктер жабылуына қарама-қарсы басқа жаққа қарай 3,5^о дейін бұрылып жабылуы тиіс. Есіктерде, оларды ашық күйде ұстайтын және қашықтан басқару арқылы немесе тікелей есіктің екі жағынан да жабдықталған орындардан босатылуын жүзеге асыратын құрылғысы болады. Есіктерді ұстайтын құрылғы қашықтан басқару жүйе зақымданған кезінде автоматты түрде жабылатындай етіп жасалуы тиіс.

Егер, екі жаққа да ашылатын екі жақты қақпағы бар есіктер рұқсат етілсе, оларда есікті ашық күйде ұстайтын құрылғымен ашу кезіндегі әрекетте енгізілуі мүмкін ілгек-бекіткіші болады.

47. Өртке тұрақты аралықтарда орнатылған есіктің астыңғы бұрышында (басты өртке тұрақты аралықтардағы есіктерден басқа) өртке су себетін түтік құбырды салу үшін өздігінен жабылатын құрылғысы бар саңылауды көздеуге рұқсат етіледі. Осы саңылаудың диаметрі одан осы кемеде қолданылатын жалғаушы басты түтік құбырдың кедергісіз өтуін және есік арқылы тартылған өртке су себетін түтік құбыр болған кезінде есіктің жабылу мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

48. А типті есіктердегі желдеткіш саңылаулар және торлар құрылғысы рұқсат етілмейді.

49. Аралықтар, каюталар және қоғамдық үй-жайдың дәліздік аралықтар есіктерінің төменгі жартысында немесе олардың астында, траптардың қоршауларындағы есіктерден басқа, желдеткіш саңылауларды орнатуға болады. Осындай саңылаулардың жалпы пайдалы ауданы 0,05 м² аспауы тиіс және олар жанбайтын материалдардан жасалған тормен жабдықталуы тиіс.

50. В типті есіктердің жоғарғы бөлігі ерекше өңделген ыстыққа төзімді шыны немесе металды тормен арматураланған шыны қолданылған әйнекті болуына рұқсат етіледі. Шыныны бекітуге арналған рамкалар болаттан немесе басқа жанбайтын материалдан жасалуы тиіс. Әйнектелген есіктердің конструкцясы В типті конструкцияға қойылатын барлық талаптарға сәйкес, осындай есіктердің үлгілерін өртке төзімділігіне стандартты сынау нәтижелері расталады.

51. А және В типті есіктердің ілгектері еріту температурасы кемінде 950⁰ С материалдан жасалады.

52. Егер А және В типті жабуларда электрлі кабельдерді, құбырларды, шахталарды, желдеткіш каналдарды салу үшін немесе желдеткіш жүйе, жарықтандырғыш арматура, тораптарды орнату үшін саңылаулар және басқалар көзделсе, отқа төзімді конструкцияларды сақтауға арналған шараларды қабылдайды.

53. Барлық есіктердің ойықтары, желдеткіш каналдар, бу түтіктер айналасындағы сақиналы аумақтар, машиналық, қазандық және сорғы үй-жайлардың жарықтандырғыш люктерінде оларды жабуға арналған құрылғылары болады. Осы құрылғылар өрт кезінде оларды ашық палуба арқылы басқарылатындай етіп жобалануы қажет. Жабуларды ашық палубадан басқару туралы талаптар жоғарыда көрсетілген бөлімшелерден тыста қамтамасыз етуі жеткілікті болатын жабылатын есіктерге жатпайды.

54. Машиналық және сорғы үй-жайлардың жарықтандырғыш люктерінде әйнектелген панельдер орнатылмайды. Машиналық үй-жайларды шектейтін терезелерді конструкцияларда орнатуға рұқсат етілмейді. Осы машиналық үй-жайлар ішінде орналасқан басқару посттарының қоршауларында шыныны қолдану мүмкіндігін алып тастамайды.

Жарық люктерде орнатылған иллюминаторларда металды тормен арматураланған шынылары болады.

55. Тұрғын, қызмет үй-жайлардағы және басқару постарындағы лифт траптарын және шахталарын қорғау мынадай тәсілмен орындалуы тиіс:

1) тек қана бір палубадан өтетін траптар кемінде В-0 типті қоршаулармен және өздігінен жабылатын есіктермен бір деңгейде қорғайды. Тек бір палуба арқылы өтетін лифттер екі деңгейдегі А-0 типті жабулармен қоршалады. Бір палубадан аса палубадан өтетін лифттердің траптары және шахталары кемінде А-0 типті жабулармен қоршалуы және барлық деңгейлерде өздігінен жабылатын есіктермен қорғалады;

2) 12 адам және одан кем адамдарға есептелінген, ал бір палубадан аса палубадан өтетін және тұрғын үй-жайдың әрбір деңгейіндегі ашық палубасына шығатын кемінде екі шығу жолдары бар тұрғын үй-жайлары бар кемелерде лифттердің траптары және шахталары В-0 типті жабулармен қорғалады;

3) шахталар құрылғысы будың және жалынның бір палубааралық аумақтардан екіншісіне кіруін болдырмайды;

4) егер есікті ашық күйде ұстайтын құрылғы қарастырылса, ол осы Қағиданың 58-тармағының талаптарына сәйкес болуы қажет.

56. ІЖКЖҚ III-бөлігінің 1862-тармағының талаптарын қанағаттандыратын машиналық үй-жай траптарының бірі шығу жолдарының бойында осы траптардың А-15 типті конструкциямен қоршау түріндегі тұрақты өрттен қорғанысы болуы тиіс.

7. Жүк кемелеріне арналған қосымша талаптар

57. Осы тараудағы талаптар осы Қағиданың 8-тарауында жазылған талаптарды толықтырады және жалпы сыйымдылығы 500 және одан жоғары жүк кемелеріне қолданылады.

Жалпы сыйымдылық - уәкілетті органмен бекітілген, Ішкі және аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді сыныптау қағидасына (бұдан әрі – Сыныптау қағидасы) 1-қосымшаға сәйкес анықталатын мөлшер.

58. Тұрғын және қызмет үй-жайларда В және С типті жанбайтын конструкицялардан жасалған барлық ішкі аралықтарының орнатылуын алдын ала көздейтін 1С қорғау тәсілі қолданылады.

59. Аралас бөлімшелерді бөлетін аралықтар және палубалардың ең аз өртке төзімділігі тиісінше келесіні ескере отырып, осы Қағиданың 18 және 19-қосымшасының талаптарына жауап беруі тиіс.

Аралас үй-жайлар арасындағы конструкция типін анықтау үшін осы Қағида өртке қауіптілігіне байланысты, осы үй-жайларды мынадай категорияларға бөледі:

1 – ІЖКЖҚ 941-тармағының 18) тармақшасына сәйкес басқару постары;

2 – дәліздер, вестибюлдер және тамбурлар;

3 – дәліздер, вестибюлдер және тамбурлардан басқа ІЖКЖҚ I-бөлігінің 971-тармағы 11) тармақшасына сәйкес тұрғын үй-жайлар;

4 – ішкі траптар және лифттер (толық машиналық бөлімшелерде орналасқандағылардан басқа) және олардың қоршаулары. Тек қана бір палубааралық аумақта қоршалған трап, ол өртке қарсы есікпен бөлінбеген үй-жайдың бөлігі ретінде қаралады;

5 – қызметтік үй-жайлар (өрт қауіптігі төмен): ауданы 2 м² кем жанатын материалдар қоймалары, жанбайтын материалдардың қоймалары, құрғату және жуу үй-жайлары;

6 – А категориялы машиналық үй-жайлар; басқа да машиналық үй-жайлар: 6 категорияда атап өткеннен басқа машиналық үй-жайлар және арнайы электрлі үй-жайлар;

7 – басқа да машиналық үй-жайлар: 6 категорияда атап өткеннен басқа машиналық үй-жайлар және арнайы электрлі үй-жайлар;

8 – осы Қағиданың 42-тармағының 1) тармақшасына сәйкес жүктік үй-жайлары;

9 – 5 категорияда атап өткеннен басқа осы Қағиданың 42-тармағы 7) тармақшасына сәйкес (өрт қауіпі жоғары) қызметтік үй-жайлар;

10 – ашық палубалар: өртке қауіп төндірмейтін ашық палубалық аумақтар және жабық серуендеуге арналған палубалар, қондырғылар және рубкалардан тыс әуе аумақтары;

11 – осы Қағиданың 42-тармағының 1) тармақшасына сәйкес горизантальды тәсілмен тиеу және түсіруге арналған жүктік үй-жайлар.

60. Басқару орындарындағы, тұрғын және қызмет үй-жайлардағы өңдеудің тартылуын алдын алатын барлық талшықтар, тігулер және оларға жататын елеуіш жанбайтын материалдан жасалады.

61. А немесе В типті конструкция сияқты орындау қажет болмайтын тұрғын және қызмет үй-жайлардағы аралықтар барынша С типті конструкция орындалады.

8. Мұнай құйылатын кемелерге қойылатын қосымша талаптар

62. Осы талаптар осы Қағиданың 7-тарауында айтылған, мұнай құятын кемелерге қойылатын талаптарды толықтырады.

63. Осы талаптар жалпы сыйымдылығы 500 және одан аса, бу тұтыну температурасы 60⁰С және одан төмен шикі құрғақ мұнайды және мұнай өнімдерін тасымалдауға арналған мұнай құйылатын кемелерге қолданылады. Бу тұтыну температурасы 60⁰С жоғары мұнай өнімдерін тасымалдауға арналған кемелер осы Қағиданың талаптарына жауап беруі тиіс.

Жалпы сыйымдылығы 500 дейінгі кемелер ІЖКЖҚ 9-бөлімінің талаптарына жауап беруі қажет.

64. Аралас үй-жайларды бөлетін аралықтардың ең аз өртке төзімділігі осы Қағиданың 20-қосымша талаптарына, аралас үй-жайларды бөлетін палубалардың ең аз өртке төзімділігі – осы Қағиданың 21-қосымша талаптарына жауап беруі тиіс.

Аралас үй-жайлар арасындағы конструкция типін анықтау үшін осы Қағида осы үй-жайларды өртке қауіптілігіне байланысты мынадай категорияларға бөледі:

1 – басқару орындары;

2 - вестибюльдер, дәліздер және тамбурлар;

3 – дәліздер, вестибюльдар және тамбурлардан басқа тұрғын үй-жайлар;

4 – палубааралық хабарландырулар (ішкі траптар және лифттер).

Тек бір палубааралық аумақта ғана қоршалған трап, ол өртке қарсы есіктермен бөлінбеген үй-жайлардың бөлігі ретінде қарастырылады;

5 – қызметтік үй-жайлар (өртке қауіптігі төмен): ауданы 2 м² кем жанатын материалдар қоймалары, жанбайтын материалдар қоймалары, құрғату және жуу үй-жайлары;

6 - А категориялы машиналық үй-жайлар;

7 - басқа да машиналық үй-жайлар;

8 – жүктік, сорғы үй-жайлары;

9 - 5 категорияда атап өткеннен басқа қызметтік үй-жайлар (өрт қаупі жоғары), сондай-ақ жүк операциялармен басқару орындары, инсенераторлар үй-жайлары;

10 – ашық палубалар - өртке қауіп төндірмейтін ашық палубалық аумақтар, қондырғылар және рубкалардан тыс әуе аумақтары.

65. Барлық биіктігі бойынша жүк зонасына қарай қарайтын тұрғын бөлімшелерді қоршайтын қондырғылар және рубкалардың сыртқы конструкицялары (осындай бөлімшелер орналасқан ілмелі палубаларды қоса), және оларға жанасатын жоғарғы палубадан бастап үш ярус биіктікте 3 м бойындағы борттық конструкицялар А-60 типті конструкцияны оқшаулауы болады.

66. Жүк зонасына қарай қаралған сыртқы қабырғалардағы терезелер және иллюминаторлар, сондай-ақ оларға жанасатын жүк зонасына қарай қарайтын қондырғы немесе рубканың соңынан кемінде 3 және 5 м аспайтын кеме ұзындығының 4 % арақашықтығындағы жоғарғы палубадан 3 сатылы биіктіктегі қондырғылар және рубкалардың борттық қабырғалары бітеу типті (ашылмайтын) болуы тиіс.

Талаптар рульдік рубканың ашылатын типті болуы мүмкін, бірақ рубканың жабық күйінде өткізбеушілігін қамтамасыз терезелеріне қолданылмайды.

Бірінші қабаттың маңдай аралықтарында көрсетілген иллюминаторларында, олардың корпустарында үнемі ілініп тұратын дауылды қақпақтарымен болуы тиіс. Корпус, рама, дауылды қақпақ және шыныны бекітуге арналған сақина болаттан немесе сол тектес материалдан жасалады.

Иллюминаторлар әйнектері шыңдалған және қалыңдығы мынадай болуы тиіс:

жарықтағы диаметрі 200 мм және одан кем кезіндегі кемінде 10 мм;

жарықтағы диаметрі 300 мм-ден 350 мм дейін кемінде 15 мм;

жарықтағы диаметрі 400 мм кезіндегі кемінде 19 мм.

Жарықтағы диаметр 400 мм аспауы қажет. Жарықтағы аралық диаметрлер үшін (200 ден 300 мм дейін және 350 ден 400 мм дейін) әйнек қалыңдығы сызықтық интерполяциямен анықталады.

67. Осы Қағиданың 68-тармағында көрсетілген қабырғаларда басқару постарына, басқа үй-жайлармен хабарласпайтын жүк операцияларымен, азық-түлік және басқа қоймаларға шығатын есіктерден басқа есіктерді орнатуға рұқсат етілмейді. Осындай постарды және қоймаларды қоршайтын аралықтар А-60 типті болуы қажет.

Талап рульдік рубка есіктеріне қолданыдмайды. Осы есіктер жабық күйінде рульдік рубканың газ өткізбеушілігін қамтамасыз етеді.

Осы Қағиданың 68-тармағында көрсетілген қабырғаларда жөнделген жабдықты тасымалдау үшін саңылауларды жабатын алмалы-салмалы табақтарының бұрандаларында орнатуға рұқсат етіледі.

68. Машиналық үй-жайлар, басқару постары, жүк операцияларымен басқару постары, тұрғын және шаруашылық үй-жайлары (оқшауланған жүк инвентарінің қоймаларынан басқа) жүк танктерден, ағызу цистерналарынан, сорғы үй-жайлардын және коффердамдардан артқа қарай орналасады.

А категориялы машиналық үй-жайларға жатпайтын машиналық үй-жайларды, басқару постарын, тұрғын және қызметтік үй-жайларды, олар жүк танктерден және ағызу цистерналардан, коффедрамдармен, сорғы үй-жайлармен немесе оқшауланған балластты танктермен бөлу шартымен орнатуға болады, сонымен бірге осы үй-жайларды жүк танктерінен, ағызу цистерналарынан, сорғы үй-жайларынан, коффедамдардан артқа орналастыруымен салыстырғанға тең қауіпсіздік деңгейі қамтамасыз етіледі.

69. Тұрғын үй-жайлар ауданында шылым тартуға арналған (шылым шегу орны) жабық бөлімшелер көзделеді.

Осы бөлімшелер В-15 типті конструкциядан жасалады, ал өңдеуі жалынды баяу тарататын материалдан жасалады.

70. Жүк сорғылары газ өткізбейтін аралықтармен шектелген бөлек үй-жайларда орналасады. Сорғы үй-жайларын машиналық бөлімшелерден жүк сорғыларының біліктермен электрлі кабельдер арқылы бөлетін конструкцияның қиылысуына рұқсат етіледі. Бұл жағдайларда көрсетілген біліктер немесе кабельдерді өткізетін саңылаулар мақұлданған типті нығыздауыштармен жабдықталады.

Сорғы үй-жайларын басқа үй-жайлармен бөлетін аралықтарда және палубаларда осы конструкицялардың өртке төзімділігін бұзбайтын мақұлданған типті орнатуға болады.

Жүктік сорғы үй-жайының палубалық жарықтандырғыш люктері болаттан жасалады және сорғы үй-жайының сыртынан жабылады.

Сорғы үй-жайының аралықтарының биіктігі борттың есепті 1/2 биіктігіне аспайтын машиналық үй-жайдың саңылауы тереңдетілген болуы тиіс.

71. Машиналық үй-жайды жүк танктері және ағызу цистерналардан коффедамдармен, жүк сорғы үй-жайлармен немесе оқшауланған балласттың танктерімен бөлінеді.

Машиналық үй-жайларға бұрышымен жанасатын жүк танкі немесе ағызу цистернасы бұрыштық коффердамдармен бөлінеді.

Қарауға жатпайтын бұрыштық коффердамдар осы мақсатқа сай құраммен толтырылады.

Жүк танктеріне және ағызу цистерналарына жанасатын бөліктерді, сондай-ақ отынды айдауға арналған сорғы үй-жайларын балласттауға арналған сорғы үй-жайлар және оларға жататын жабдықтарды машиналық үй-жайларды егер ол бөлімшелерде жүк сорғы бөлімшелеріне қажетті өрт қауіпсіздігінің деңгейі бар жүк танктерден және ағызу цистерналарынан бөлу үшін қолдануға болады.

72. Тұрғын және қызметтік үй-жайлар орналасқан қондырғыдан шамамен 2 м арақашықтықтағы жоғарғы палубада биіктігі кемінде 150 мм борттан бортқа дейін жайылатын толық комингс орнатылады.

73. Көмірмен жұмыс істейтін камбузды плиталарды және басқа жабдықтарды қолдануға рұқсат етілмейді.

74. Өртке қауіпті зонада орналасқан жағалау брустың конструкциясы және материалы кеменің басқа да жүзбелі объектілеріне, жағалау қабырғаларына және шлюз қабырғаларына соққан кезінде ұшқын пайда болу мүмкіндігін болдырмайды.

75. Тұрғын және қызметтік үй-жайлар желдеткіштерінің, сондай-ақ басқару постарының қабылдауыш саңылаулары жүк зонасы жағына қарай қармайтын қондырғы немесе рубканың сыртқы қабырғаларында немесе жүк цистернасы жағына қарай қаратылған қондырғы немесе рубкалардан 3-тен жоғары және шетінен 5-тен аспайтын кеме ұзындығының кемінде 4% ға тең арақашықтықтағы қондырғы немесе рубканың борттық қабырғасында орналасады.

Машиналық үй-жайлардың желдеткіш каналдарының саңылаулары ІЖКЖҚ ІІІ - бөлігінің 2521-тармақ талаптарын ескере отырып, жүк зонасынан мүмкіндігінше қашықтау орналасады.

76. Құрамдастырылған кемелерде, сондай-ақ мынадай талаптар орындалуы тиіс:

1) ағызу цистерналарының конструкциясы ретінде корпус қаптамасы, палуба төсемі, сорғы бөлімшесінің аралығы немесе отын цистернасының қабырғасы болып келетін жағдайдан басқа коффердамдармен қоршалған ағызу цистерналары. Осы коффердамдар түп асты аумақтар және сорғы бөлімше құбырларының туннельдерін қоса барлық қоршалған (жабық) үй-жайлардан су өткізбейтін конструкциямен бөлінеді. Коффедрамдарды сумен толтыру және оларды құрғатуға арналған құралдар көзделеді.

Егер ағызу цистернасының шектеуіш конструкциясы ретінде жүктік сорғы бөлімшенің аралығы болса, бұл сорғы бөлімшесі түп асты аумақтан, сорғы бөлімшелерінің құбырларына арналған туннельдерден немесе басқа қоршалған (жабық) бөлімшелерден герметикалық конструкциямен бөледі. Бірақ бұрандамен бекітілетін газ өткізбейтін қақпақтармен жабдықталған саңылауларға рұқсат етіледі;

2) сорғы бөлімшелерін ағызу цистерналарымен байланыстыратын құбырларды ажыратуға арналған құрылғы көзделеді. Бұл ретте бұқтырмасы бар оларға ауыспалы фланецтері бекітілген қақпақтар немесе тиісті терең фланецтері бар алмалы-салмалы келте құбыр қолданылады.

Құбырларды ажыратуға арналған құрылғы ағызу цистернасын жақын орналастырылады. Бірақ, егер осы құрылғыны көрсетілген жерде орнату қиыншылық тудырса, ол сорғы үй-жайының тікелей аралығында құбырдың өтетін жерінде орнатуға рұқсат етіледі.

Кемеде бар жүк және құрғату жүйесіне қосымша ретінде ашық палубада салынған ағызу цистернасының құрамын айдау үшін бөлек сорғылар және құбырлар көзделеді;

3) ағызу цистерналарын тек ашық палубада тазалауға рұқсат етіледі. Люктер герметикалық жабындармен жабдықталады. Осындай жабындар, олардың ретсіз ашылу мүмкіндігін болдырмайтын бекітетін құрылғымен жабдықталады;

4) егер борттық жүк танктер көделсе, жүк құбырлары осы танктердің ішінде орнатылады. Кеме қатынасы тіркелімімен келісім бойынша жүк құбырларды орнатуды тиісті құрғату және желдету мүмкіндігі көзделетін арнайы борттық туннельдерде орнатуға жол беріледі.

Егер борттық жүк цистерналар көделмесе, онда жүк құбырлар арнайы туннельдерде орнатылады;

5) барлық жүк үй-жайларын, сондай-ақ кез келген оларға аралас үй-жайлардыі жасанды желдету мүмкіндігі көзделеді. Жасанды желдету тасымалданатын желдеткішпен қамтамасыз етіледі.

Осы тармақтың 1) тармақшасында аталған ағызу цистерналарымен аралас жүктік сорғы бөлімшелерде, құбырлар туннельдерінде және коффердамдарда мақұлданған стационарлы сигнал беру жүйесі және тұтанатын буды бақылау көзделеді.

Өлшеулерді ашық палубадан немесе қолжетімді жерлерде жүргізуге мүмкіндік беретін жүк зонасында орналасқан басқа барлық бөлімшелерде бу топтауын өлшеуге арналған құрылғы көзделеді;

6) төгуге арналған цистерналарда мұнай өнімдер қалдықтары қалған кезде құрғақ жүктер операциясы жүргізілген кезіндегі сақтандыру тәсілдері бойынша нұсқаулық ілінеді.

3-бөлім. Орнықтылық
9. Жалпы талаптар

77. Осы тарау талаптары каботажды және халықаралық рейстерді жүзеге асыратын кемелерде міндетті түрде орындалуы қажет.

Халықаралық рейстер жасайтын кемелерге де, СОЛАС-74 және MSC (267(85) қарарымен қабылданған, түзетулер енгізілген, 2008 жылғы Зақымданбаған жағдайдағы кемелердің орнықтылығының халықаралық кодексінің талаптарын орындау міндетті болып табылады.

Ескерту. 77-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 28.03.2018 № 198 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

78. Әрбір кеме осы Қағиданың 22-қосымша талаптарына сәйкес жасалған Орнықтылық және батпаушылық жөніндегі ақпаратпен (әрі қарай- Ақпаратпен) жабдықталады. Халықаралық рейстер жасайтын кемелер үшін Ақпарат сондай-ақ ағылшын тілінде де жасалады.

10. Негізгі критерийлер бойынша
"М-СП" сыныпты кемелердің орнықтылығы

79. Орнықтылық талаптары толқын биіктігі 3,5 м және жел жылдамдығы 24 м/с дейінгі (3%-қамсыздануы) есептік жүзу шартында көзделеді.

80. Негізгі критерий бойынша "М-СП" сыныпты кемелердің орнықтылығы осы Қағиданың 100-тармағында айтылғандардан басқа, ІЖКЖҚ 12-бөлімінде айтылған түсіндіру тәсілдерінде осы Қағиданың 87 – 97-тармақтар талаптарын ескере отырып қамтамасыз етіледі, егр басқалар көзделмесе.

81. Құрғақ жүк кемелерінің орнықтылығы тиеудің мынадай тәсілдерінде тексерілуі тиіс:

1) қормен толтырылған трюмдар бойынша біртекті таралған біртектес жүкке толы жазғы жүк маркасымен шөгу кезіндегі кеме;

2) біртекті жүкпен толтырылған және 10% қоры бар кеме;

3) балластпен және қормен толтырылған жүгі жоқ кеме;

4) балластпен және 10% қоры бар жүгі жоқ кеме.

82. Құйма кемелердің орнықтылығы тиеудің мына тәсілдерінде тексерілуі тиіс:

1) жүгі толық және қоры толық жазғы жүк маркасы бойынша шөгу кезіндегі кеме;

2) жүкпен және 10% қормен толтырылған кеме;

3) жүгі жоқ, балласты бар және қормен толтырылған кеме;

4) балласты және 10% қоры бар жүгі жоқ кеме.

83. Контейнерлер тасымалдайтын кемелердің орнықтылығы тиеудің мынадай тәсілдері кезінде тексерілуі тиіс:

1) салмағы қормен толтырылған, және қажет болған жағдайда жазғы жүк маркасына дейін сұйық балласты бар контейнерлердің әрбір типінің бруттосының ең жоғары салмағы сол және басқа бөліктеріне тең жүгі бар әрбір контейнерлері аса көп кеме;

2) осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетілген сияқты тиелген кеме;

3) салмағы қормен толтырылған, және қажет болған жағдайда сұйық балласты бар контейнерлердің әрбір типінің бруттоның ең жоғары салмағы 0,6 тең жүгі бар әрбір контейнерлері аса көп кеме;

4) осы тармақтың 3) тармақшасында көрсетілген сияқты тиелген, бірақ 10% қоры бар кеме;

5) бос контейнерлері көп, балласты бар және қоры толы кеме;

6) осы тармақтың 5) тармақшасында көрсетілген сияқты тиелген, бірақ 10% қоры бар кеме.

84. Палубада орман жүгін таситын кемелердің орнықтылығы тиеудің мынадай тәсілдері кезінде тексерілуі тиіс:

1) жазғы (орман) жүк маркасына шөгу кезіндегі қоры толтырылған, трюмдарда және палубада орналасқан техникалық тапсырмасы ( егер тиеудің меншікті көлемі туралы мәліметтер болмаса, онда м — 2,32 м³/т деп қабылданады) көзделген тиеу көлемі меншікті орман жүктері бар кеме. Егер трюмдарда және палубада орман жүктерімен толық толтырылып шөгуі жүк маркасынан кем болса, түп балластты цистерналардың балластына қабылдауға болады;

2) осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетілген сияқты тиелген, бірақ 10% қоры бар кем;

3) тиеудің аса меншікті көлемінің техникалық тапсырмасы көзделген және трюмдарда және палубада орналасқан орман жүктері бар, қоры толтырылған кеме;

4) осы тармақтың 3) тармақшасында көрсетілген сияқты тиелген, бірақ 10% қоры бар кем;

85. Қолайсыз температура жағдайында пайдалануға арналған кемелердің орнықтылығы ІЖКЖҚ I бөлігінің 1059-тармағының және 1071-тармақтың 3) тармақшасына сәйкес қабылданатын мұзды жүктемелерді ескере отырып тексеріледі.

86. Кеменің бастапқы метаорталық биіктігін (бос қабаттардың әсерін ескере отырып) кемінде 0,15 м деп қабылдау керек.

87. Кеменің статикалық орнықтылығының диаграммасы мынадай талаптарды қанағаттандырады:

1) статикалық орнықтылық диаграммасының ең жоғары иіні қисаю бұрышы Ө_m > 25^o болған кезінде ұзындығы 80 м және одан кем кемелер үшін кемінде 0,25 м және ұзындығы 105 м және одан аса кемелер үшін кемінде 0,20 м болуы тиіс. Ұзындығы 80 м, бірақ 105 м кем кемелер үшін иін 1_max жоғарыда көрсетілген мәліметтердің сызықтық интерполяциясы арқылы анықталады;

2) статикалық орнықтылық диаграммасының орау бұрышы немесе 50⁰ кем емес үзілу бұрышы рұқсат етіледі;

3) қисық қалыптасатын иіннің ауданы кемінде мынадай болуы тиіс:

30⁰ қисаю бұрышына дейін - 0,055 м-рад;

40⁰ қисаю бұрышына дейін немесе бату бұрышына дейін (қандай бұрыш кем болуына байланысты) 0,09 м-рад;

30⁰ бұрышынан 40⁰ бұрышына дейін немесе бату бұрышына дейін (қандай бұрыш кем болуына байланысты) - 0,03 м-рад.

88. Егер есепті ауа-райы жағдайында осы Қағиданың 79-тармағына сәйкес желдің динамикалық қысымына тұрақты болса, кеменің негізгі критерий бойынша орнықтылығы (ауа-райы критериі) жеткілікті деп саналады яғни

М_кр ? М_доп немесе К = М_доп/М_кр ? 1, (10)

Формуладағы (10) М_кр және М_доп мәндері ІЖКЖҚ 60-тарауда келтірілген сызба бойынша "М" сыныпты кемелерге сияқты, сонымен бірге кеме тербелісінің есепті амплитудасы осы Қағиданың 89-тармағына сәйкес анықталады.

89. Қаңқалы кильдері жоқ қаңқасы домалақ кеменің тербеліс амплитудасы, град, мынадай формула бойынша анықталады

Ө_m = m₁m₂m₃ (11)

мұндағы т₁ — көбейткіш, мынадай формула бойынша анықталады

немесе кеменің В енінің Т шөгуіне қатынасына байланысты осы Қағиданың 23-қосымшасына сәйкес қабылданады;

m ₂ — көбейткіш, мынадай формуламен анықталатын

m₂= 109,745-124,4

+52,94

² -- 41,68/

+5,85/

² (13)

немесе жалпы толықтық коэффициентіне б байланысты осы Қағиданың 24-қосымшасына сәйкес қабылданады;

т₃ - көбейткіш, мынадай формуламен анықталады

немесе

қатынасқа байланысты осы Қағиданың 25-қосымшасына сәйкес қабылданады;

h₀ — бастапқы метаорталық биіктігі, м.

90. Егер кемеде қаңқалы кильдер болса, онда тербеліс амплитудасы мынадай формула бойынша анықталады

Ө'_m = kӨ_m, (15)

мұндағы k коэффициенті а = 100 А_к /(LB) байланысты мынадай формула бойынша есептелінеді

немесе қаңқа кильдері А_К ауданының LB туындысына қатынасына байланысты осы Қағиданың 26-қосымшасына сәйкес қабылданады.

91. Кеме қатынасы тіркелімімен келісім бойынша тербеліс амплитудасы, "М" сыныпты кемелерге сияқты, ІЖКҚ 60-тарауында көрсетілген сызба бойынша анықталатын ең төменгі рұқсат етілетін мәндерге дейін ғана рұқсат етіледі, сонымен бірге тербеліс амплитудасы Ө_m мынадай формула бойынша есептелінеді, град,

Ө_m = 1/(0,1306 - 0,2584m + 0,2272m² -0,0674т³) (17)

немесе m параметріне байланысты осы Қағиданың 27-қосымшасына сәйкес қабылданады.

92. Тиелетін жүктерді таситын кемелердің орнықтылығы мынадай талаптарға жауап беруі тиіс:

1) борттық тербеліс кезіндегі (g үлесіндегі) есепті үдеуі а _расч 0,3 аспауы керек, яғни үдету критерийі бар

К*=0,3/а_расч > 1,

мұндағы а_расч=1,1·10^-3 Вm₁²Ө_m

В — қолданыстағы ватерсызық бойынша кеме ені;

m₁ — ІЖКЖҚ 1079-тармағына сәйкес анықталатын көбейткіш;

Ө_m- ІЖКЖҚ 61-тарауына сәйкес анықталатын тербеліс амплитудасы;

2) К*<1 кезінде 3% қамтамасыздандырудың толқынның рұқсат етілген биіктігі осы Қағиданың 28-қосымша мәліметтері бойынша қабылданады.

93. Палубада орман жүктерін тасымалдайтын кемелердің орнықтылығына қойылатын қосымша талаптар:

1) метаорталық биіктігі (бос қабаттарының әсерін ескере отырып) 0,20 м кем болмауы тиіс;

2) статикалық орнықтылық диаграммасының ең жоғары иіні 0,25 м кем болмауы тиіс.

94. Палубада контейнерлерді тасымалдайтын кемелердің орнықтылығына қойылатын қосымша талапатар:

1) метаорталық биіктігі (бос қабаттарының әсерін ескере отырып) 0,20 м кем болмауы тиіс;

2) белгіленген айналымда немесе үнемі жел әрекетіндегі орнықтылық диаграммасы бойынша анықталған қисаю бұрышы палуба суға кіретін кезіндегі бұрыштың жартысынан аспауы тиіс, кез келген жағдайда қисаю бұрышы 15Ү аспауы тиіс. Сонымен бірге белгіленген айналымдағы қисаю сәті ІЖКЖҚ 1103-тармаққа, ал желдің статикалық әрекетінен – ІЖКЖҚ 1108-тармағына сәйкес анықталуы тиіс.

Контейнерлер жүк люктерінің қақпақтарында ғана орналасқан жағдайда, палуба жиегінің кіру бұрышының орнына Кеме қатынасының тіркелімімен келісім бойынша люк комингсі жиегінің кіру бұрышы қабылданады.

95. Мынадай шарт орындалған жағдайда орнықтылық есептерінде балластты, отынды және басқа цистерналардағы (танктердегі) сұйықтықтың бос қабатының әсерін ескермеуге болады:

мұндағы v— танктің толық көлемі, м³;

b - танктің ең жоғары ені, м;

y - сұйықтықтың меншікті салмағы, кН/м³;

D_П - бос кеменің салмақпен су ығыстыруы, кН;

₁ - танктің жалпы толықтығының коэффициенті:

₁ = V/(lbh)

I, b, h - танктің ең жоғары ұзындығы, ені және биіктігі, м;

к — мынадай формула бойынша есептелетні коэффициент:

к 10² = -0,817 + 6,694 b/h-0,917(b/h)² + 0,017/(b/h) (19)

немесе b/h байланысты осы Қағиданың 29-қосымшасына сәйкес қабылданады.

11. "М-СП" сыныпты жолаушылар таситын кемелер.
Сүйреткіш кемелер

96. Жолаушы кемесінің орнықтылығы тиеудің мынадай тәсілдерінде тексеріледі:

1) жүкпен толтырылған, жүктері бар жолаушылар саны толы және қоры толтырылған кеме;

2) жүкпен толтырылған, жүктері бар жолаушылар саны толы және 10 % қоры бар кеме;

3) жүгі жоқ, жүктері бар жолаушылар саны толы және қоры толтырылған кеме;

4) жүгі жоқ, жолаушылар саны толы және 10% қоры бар кеме;

5) жүгі және жолаушылары жоқ және қоры толтырылған кеме;

6) жүгі және жолаушылары жоқ және 10% қоры бар кеме.

97 Статикалық орнықтылық диаграммасы:

1) Статикалық орнықтылық диаграммасының ең жоғары иіні l_mах қисаю бұрышы в >30⁰ болған кезінде ұзындығы 80 м және одан кем кемелер үшін кемінде 0,25 м және ұзындығы 105 м және одан аса кемелер үшін 0,20 м.

Кеме ұзындығының аралық мәндері үшін l_mах мәні мынадай формула бойынша анықталады:

l_mах = 0,41-0,002L (20)

Қондырғы және рубкалар әсерінен диаграммада екі максимумның статикалық орнықтылығы болған жағдайда диаграмманың тура күйдегі бірінші максимум 25⁰ алыс болмауы қажет.

2) жағымды статикалық орнықтылық шегі (диаграмманың оралу бұрышы немесе үзілу бұрышы) кемінде 60⁰ болуы тиіс, осы шек әрбір статикалық орнықтылықтың жағымды шегін азайту градусына осы тармақтың 1) тармақшасына сәйкес анықталған нормалық мәннен асатын диаграмманың ең жоғары иінін l_mах 0,01 қосу шартымен 50⁰ дейін азайтылуы мүмкін.

3) кильдері салынған немесе жетілдіруі 2002 жылдың 1 шілдесінде немесе осы күннен кейін басталған кемелер үшін статикалық орнықтылық диаграммасының жағымды бөлігінің ауданы 30⁰ қисаю бұрышына дейін кемінде 0,055 м рад және 40⁰ қисаю бұрышына дейін кемінде 0,09 м рад немесе егер осы бұрыш 40⁰ кем болса бату бұрышы %, қосымша, қисаю бұрышының 30⁰ және 40⁰ арасындағы немесе егер осы бұрыш 40⁰ кем болса, 30⁰бұрыш және бату бұрышы Ө_f арасындағы диаграмманың жағымды бөлігінің ауданы кемінде 0,03 м рад құрайды.

98. Негізгі критерий бойынша (ауа-райы критериі) шектеулері бар халықаралық рейстер жасайтын кемелердің орнықтылығы мынадай талаптар орындалатын болса, жеткілікті деп саналады:

1) желдік қисаю сәтінің иініне l_w1 осы Қағиданың 30-қосымшасына сәйкес келетін оның диаметральды жазықтығына перпендикуляр бағытталған жылдамдығы тұрақты жел әрекетіндегі кеме;

2) жел әрекетінен және және горизанталды тураны l_wl қиятын және иінді қалпына келтіретін қисық l = f(Ө), бірінші нүктесінен борттық нүктенің борттық тербеліс амплитудасына Ө_m тең бұрышына дейін сәйкес келетін кеме қисаюының статикалық бұрышынан Ө₀ (кезкелген жағдайда 16⁰ аспауы тиіс) желдетілген бортқа қисаятын кеме толқын әрекетінен;

3) қисаю бұрыш сәтінің l_w2 иініне сәйкес келетін жел екпіні динамикалық әсер ететін қисайтылған кемеге;

4) ауа-райы критерийін анықтау үшін осы Қағиданың 30-қосымшасында штрихталған а және в ауданы есептелінеді және салыстырылады.

В ауданы горизанталды тураның қисайту сәтінің l_w2 иіні деңгейінде және мыналармен салыстырылатын кіші бұрыштарының: Ө₂=50⁰ қисайтудың; Ө_f толтырудың; Ө_С лақтырудың қалпына келтірілетін иінінің қисаюымен l = f(Ө) шектелген. а ауданы қисайту сәтінің l_w2 иіні деңгейінде және Ө₀ - Ө_m тең қисайту бұрышына горизанталды турада l = f(Ө) қалпына келетін қисықпен шектелуі мүмкін.

5) егер b ауданы а ауданына тең немесе асатын болса, яғни К > 1 ауа-райы критерий К=b/а бойынша кеменің орнықтылығы жеткілікті деп саналады;

6) желден қисаю сәтінің иіні l_wl барлық бұрыштарға тең болып қабылданады және мынадай формула боынша есептелінеді, м:

l_wl = p_v S z/(100 g D) (21)

мұндағы p_v – желдің статикалық қысымы: p_v =252 Па;

z – бір уақытта қисайтылатын және кеменің екі жақ дрейфері кезіндегі қисайтылып жатқан қостың көрсетілген иіні, м;

z = z_П – (1 - a₁ a₂)T (22)

мұндағы z_n – кеменің негізгі жазықтығынан желкенді орталығының жоғарлауы,

Т — шөгу;

а₁ — шет жақтағы дрейфтің қисаю қостың z иініне қарай судың қарсыласу күшін ескеретін коэффициент В/Т қатынасына байланысты (В – кеме ені, м) осы Қағиданың 31-қосымшасына сәйкес қабылданады;

а₂ – z_g /В қатынасына байланысты (z_g — кеменің негізгі жазықтығынан ортаслық салмағының асуы, м) осы Қағидаға 32-қосымша бойынша анықталатын қисаятын қостың z иініне инерция күшіне тиетін әсерін ескеретін коэффициент;

S – тиеу тәсілін тексерумен қоса кемені отырғызу кезіндегі оның желкенділік ауданы, м²;

D — тиеу тәсілін тексерумен қоса кеменің су ығыстыруы, т;

g — бос құлаудың үдеуі: g=9,81 м/с².

Қисайту иіні l_w2 мынадай формула бойынша анықталады:

l_w2 = 1,5 l_w1 (23)

99. Қаңқасы домалақ кеменің тербеліс амплитудасы в_т мынадай формула бойынша анықталады, град:

Ө_m= 109 k x₁ m₂

(24)

мұндағы k — осы Қағиданың 26-қосымшасына сәйкес қабылданатын қаңқалы кильдердің әсері ескерілетін коэффициент;

x₁ — кеме енінің В шөгуіне Т қатынасына байланысты осы Қағиданың 33-қосымшасына сәйкес немесе В/Т диапазонындағы 2,4-тен 3,5-ке дейін анықтылған мына формула бойынша есептелінетін мөлшерсіз көбейткіш:

m₂ – осы Қағиданың 23-қосымшасына сәйкес анықталатын мөлшерсіз көбейткіш;

r — параметр:

r = 0,73 + 0,6 (z_g - Т) /Т<l; (26)

s — мәні мынадай формула бойынша анықталатын кеменің борт жақты кезеңіне т байланысты осы Қағиданың 34-қосымшасына сәйкес анықталатын мөлшерсіз көбейткіш, с:

= 2cB/

. (27)

тербеліс кезеңінің 6-дан 20 с дейінгі өзгеру диапазонында осы Қағиданың 34-қосымшасына сәйкес орнына мынадай формула қолданылады:

s=0,03+0,0439

-0,838 10-² ф²+0,536 10-³ ф³-1,1399 10-⁵ ф⁴; (28)

с — кеменің өлшеміне байланысты түзетілетін коэффициент:

с =0,373 + 0,023 В/Т- 0,043L/100; (29)

h — түзетілген метаорталық биіктігі, м (сұйық жүктердің бос қабаттарын түзетулермен);

L — кеме ұзындығы, м.

Қаңқасы үшкір кеменің тербеліс амплитудасы осы Қағиданың (24) формуласы бойынша есептелінген амплитудасы 70 % тең деп қабылдау керек.

Тербеліс амплитудасының есепті мәнін толық градусқа дейін шамалау керек.

100. "М-СП" сыныпты жолаушы кемесінің орнықтылығын қосымша талаптар бойынша ІЖКЖҚ 1096 – 1100, 1102 – 1105, 1107-тармақтарына сәйкес қосымша талаптар бойынша тексеру керек.

101. ІЖКЖҚ 1123-тармағына қосымша аралас суларда жүзетін тіркеп сүйреткіш кемелер үшін борттық тербеліс әсерін ескере отырып, сүйреткіш арқанның динамикалық әрекетінде орнықтылығы тексеріледі, яғни мынадай шарт орындалады:

D(d_доп - d_k) > M_p (30)

мұндағы М_р — ІЖКЖҚ 1124-тармағына сәйкес анықталатын тартылған сүйреткіш арқанның динамикалық әсерінен туатын қисайту сәті, кНм;

D - қолданыстағы ватерсызық бойынша шөгу кезіндегі кеменің салмақпен су ығыстыруы, кН;

d_доп – негізгі критерий бойынша тексеру кезіндегідей нұсқаулықтарға сәйкес анықталатын рұқсат етілген қисайту бұрышының динамикалық орнықтылық диаграммасынан алынған рұқсат етілген сәтінің иіні, м;

d_K — "О-ПР" және "М-ПР" сыныпты тіркеп сүйреткіштер үшін ІЖКЖҚ 61-тарауының көрсеткіштеріне сәйкес және "М-СП" сыныпты кемелер үшін осы Қағиданың 91-93-тармақтарына сәйкес қабылданған есепті тербелу амплитудасының динамикалық орнықтылық диаграммасының иіні, м.

12. Бидай үйінін тасымалдайтын кемелердің орнықтылығы

102. Осы тарау талаптары бидайды үйіп тасымалдаумен тиелген "М-СП" және "М-ПР" сыныпты кемелерге қолданылады.

Осы тараудағы "бидай" термині бидай мәдениетінің жемістері (бидай, арыс, арпа, сұлы, жүгері, күріш, құмай), атбас бұршақты бидай мәдениеті (бұршақ, үрме бұршақ, қытайбұршақ, жоңышка, нута, жасымық) және табиғи түріндегі бидай астық тұқымдастар жемістеріне ұқсас бөліктер де ығысу қасиеті осы мәдениеттердің өңделген жемістері ретінде түсіндіріледі.

103. Қағиданың осы тараудағы талаптарын орындау кезінде Кеме қатынасының тіркелімі әрбір кемеге бидайды тасымалдауға жарамдылығы туралы куәлік береді.

Орнықтылығы жайлы ақпаратқа қосымша мынадай ақпараттардың болуы Куәлікті беру шарты болып келеді:

бидайды тиеу жоспарлары;

бидаймен толтырылған осы көлемнің ауырлық орталық аппликатының (жоғарлауы) және қисаю сәтінің шартты көлемін анықтауға арналған қисықтар немесе кестелер. Мұндай мәліметтер әрбір бөліктерге ұсынылуы тиіс және бидайды тасымлдау кезінде қолданылатын уақытша құралдар (қалқандар, шифтингсбордтар) әсері ескерілуі тиіс;

капитан осы Қағиданың 104-тармағындағы талаптар орындалғанын дәлелдеу үшін түрлі су ығыстыруда және ауырлық орталығының түрлі жоғарылауы кезінде ең жоғары рұқсат етілген қисайту сәтін анықтауға арналған кестелер немесе қисықтар;

осы Қағиданың 105-тармақ талаптарын жинақтайтын кемені тиеу бойынша қысқаша нұсқаулық;

есептің нақты көрінісі.

Тиеу жағдайында үш меншікті тиелетін көлемдерін алдын ала қарастыру ұсынылады, мысалы: 1,25; 1,50 және 1,75 м³/т.

104. Бидайды үйіп тасымалдауға арналған кеменің орнықтылық сипаттамасы мынадай талаптарға сәйкес болуы қажет:

1) бидайды ығыстырудан туындайтын қисайту бұрышы 12Ү немесе қандай мән кем болуына байланысты палуба жиегі суға кіретін мәннен аспайды;

2) осы Қағиданың 35-қосымшасына сәйкес, статикалық орнықтылық диаграммасында, 40^о дейінгі қисық қисайтушы және қисық қалпына келтіретін иін арасындағы қалдық аудан (осы екі қисықтың ординаталары арасындағы ең көп айырмашылығына сәйкес) немесе қандай бұрыш кем болуына байланысты бату бұрышы тиеудің кез келген жағдайларында кемінде 0,075 м рад;

3) танктердегі сұйықтықтың бос қабаттарының әсеріне түзетулері бар бастапқы метаорталықтың биіктігі кемінде 0,30 м болуы қажет.

105. Бидайды үйіп тиеу кезінде мынадай талаптардың орындалуы көзделеді:

1) бидайдың бос беттерін тегістеу және бидай ығысу әсерін минимумға келтіру үшін тасымалдау процесінде бидайдың бақылаусыз ығысуын алдын алу мақсатында жүк трюмдеріндегі және/немесе палуба асты аумақтардағы бидайды тегістеу ретінде түсінілетін оны штивкалаудың қажет және орынды тәсілдері қабылданады;

2) штивкасы бар толтырылған кез келген бөлікте үйінді бидай палуба асты және люктер астындағы барлық аумақтарды мүмкіндігінше ең көп толтырылатындай етіп штифтелуі тиіс;

3) штивкасы жоқ кез келген толтырылған бөліктегі бидай үйіндісі люк аумақтарын макстмалды толтырылады, бірақ, люк кесінділерінің шеттерінен шығатын еңіс бұрышында да орналасуы мүмкін. Толтырылған бөлік осы категорияға сәйкес болуы мүмкін, егер:

Кеме қатынасының тіркелімі Бидайды тасымалдауға жарамдылығы туралы куәлікті бере отырып, бос орынды биіктігін есептеу кезінде бидайдың бөліктерге еркін төгілуінен болатын палуба асты бос орындарының формасы ескеру негізінде кемені штивкалау бойынша талаптарды орындаудан босатады, бөлік арнайы тағайындалған деп есептелінеді, де, осындай бөліктердің шеттеріндегі бидайды штифкалау бойынша талаптардан босатуға рұқсат етеді.

Арнайы тағайындалған бөлік ретінде бидайдың кез-келген көлденең ығысуының әсерін шектейтіндей етіп орналасқан немесе люктің бойлық комингсімен бірге бір жазықтықта орналасқан кемінде екі вертикалды немесе еңісті бидай өткізбейтін бойлық аралықтары бар кез-келген жүк бөлімшелері түсіндіріледі;

4) тиеуден кейін бөлшектеп толтырылған бөліктерді бидайдың барлық бос беттерін тегістеу қажет;

5) егер осы Қағиданың 22-қосымшасына сәйкес есеп бидай ығысуына жататын қолайсыз қисайту әсерін ескермейтін болса, кез келген бөлшектеп толтырылған бөліктегі бидай үйінінің бос беттері бидайдың ығысуын болдырмау үшін арнайы құрылғы көмегімен бекітіледі;

6) штифкаланған толтырылған бөліктерде, штивкаланбаған толтырылған бөліктерде және бөлшектеп толтырылған бөліктерде қажет болған жағдайларда бойлық аралықтар, оған төгілетін бидайдың әрекетіне аралықтың беріктілігі жеткілікті, бидай өткізбейтін болу шартымен бидайдың ығысуынан қолайсыз қисаю әрекетінің әсерін азайтуға арналған құрал ретінде орнатуына рұқсат етіледі.

4-бөлім. Суға батпаушылық
13. Жалпы талаптар, анықтамалар.
"М-СП" сыныпты жүк кемелері

106. Осы бөлімнің талаптарын орындау каботажды және халықаралық рейстерді жүзеге асыратын кемелерге орындау міндетті болып табылады. Халықаралық рейстерді жүзеге асыратын кемелерге де СОЛАС-74 талаптарын орындау міндетті болып табылады.

Осы Қағидада мынадай түрде түсіндірілетін терминдер қолданылған:

1) бөліктерге бөлетін жүк ватерсызығы – корпусты бөліктерге бөлуде қолданылатын ватерсызық;

2) бөліктерге бөлетін ең жоғарғы ватерсызық – қағидамен рұқсат етілген корпусты бөліктерге бөлуге сәкес келетін тұбаның ватерсызығы;

3) кеменің ұзындығы - бөліктерге бөлетін ең жоғарғы ватерсызық деңгейінде корпустың ең соңғы нүктесінен қалпына келтірілген, перпендикулярлар арасындағы арақышықтық;

4) Кеменің ені - Бөліктерге бөлетін ең жоғарғы ватерсызық деңгейіндегі немесе төменгі шпангоуттардың сыртқы жиек аралығының едәуір жоғары ені;

5) шөгу – миделде өлшенген, негізгі жазықтықтан осы бөліктерге бөлетін ватерсызыққа дейінгі тік бойынша арақышықтық;

6) аралықтар палубасы – көлденең су өткізбейтін аралықтар жеткізілген, ең жоғарғы палуб;

7) Тиеудің шекті сызығы - кемінде борттағы аралықтар палубасының жоғарғы бетінен 76 мм төмен жүргізілген сызық;

8) Белгіленген нүктеде батудың шекті сызығы – шартты бөлімнің ең үлкен ұзындығы кеме ұзындығы бойынша қарастырылатын сандық нүктеде оның көлемінің орталық абциссасы бар үздіксіз аралықтар палубасы бар кемеде осы Қағиданың 126-тармағында көрсетілген су өткізгіштік коэффициентінен оны су басқаннан кейін, тиісінше жүк ватерсызығының бөлімдерге қысымында тұнған кезде және алғашқы дифферент болған жағдайда апатты ватерсызығын суға батудың шекті сызығына тиеді;

9) машиналық жай – энергетикалық қондырғылардың басты және қосымша элементтері, шеберханалар, отынды қабылдау пункті және осындай бөлімдер, сондай-ақ осы бөлімдердің шахталары орналасқан жай;

10) жолаушылар жайы – Жүк, қойма, азық-түлік және пошта бөлімдерін қоспағанда, жолаушыларды орналастыруға және қызмет көрсетуге арналған жай. Тиеудің шекті сызығынан төмен орналасқан және экипажды орналастыруға және қызмет көрсетуге арналған жай, жолаушылар жайы сияқты қарастырылуы тиіс;

11) кезекші қайықша – суға түсіп кеткен адамдарды, кеме апатынан зардап шеккен адамдарды құтқару үшін лезде қолданылатын үнемі дайын тұратын құтқару құралы;

12) жеке ыстыққорғайтын құрал – суық суда болған адамдардың дене температурасын қалпына келтіруге арналған, төмен жылу өткізгіштілігімен су өтпейтін материалдан жасалған қап немесе костюм.

Ескерту. 106-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 28.03.2018 № 198 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

107. Батпаушылықты есеппен тексеруді ІЖКЖҚ I-бөлімінің талаптарына сәйкес әрбір бөлік батқан жағдай үшін орындайды.

108. Кемелердің батпаушылығына қойылатын талаптар мынадай бату кезінде қамтамасыз етіледі:

1) мұнай құятын кемелерде және өздігінен жүретін алаң-кемелерде–кез келген бір бөліктің батуы кезінде;

2) құрғақ жүк кемелерінде – форпик, ахтерпик, түп арасындағы және/немесе бортаралық бөліктердің батуы кезінде.

109. Мұнай құятын кемелерде батпаушылық талаптарын орындалуын растайтын есептерінде мыналар ескеріледі:

1) борт бойынша болуы мүмкін зақымдану өлшемін мынадай етіп қабылдау керек:

зақымдану ұзындығы — L²/³/3;

жазғы су асты бортына сәйкес деңгейінде диаметралды жазықтығына тура бұрыштағы сыртқы қаптаманың ішкі қабатынан өлшенген зақымдану тереңділігі, — В/5;

2) түп бойынша болуы мүмкін зақымдану өлшемдері мынадай болуы тиіс:

зақымдану ұзындығы — L²/³/3 тұмсықтық перпендикулярдан 0,3L және түптің қалған бөліктерінен 5 м тең ұзындықта;

зақымның ені — кемінде 5 м;

вертикал бойынша көлемі — негізгі жазықтықтан 8/15;

3) сұйық жүктерді тасымалдауға арналған сыйымдылықтардың өткізушілік коэффициенті мынаған тең етіп қабылданады:

аса қатты талаптарға сәйкес келетініне байланысты шығынданатын сұйық жүктерге арналған сауыттар үшін 0 немесе 0,95;

зақымданған сауыттардан төгілген сұйықтықтың кез-келген көлемін, сондай-ақ оның бөлшектеп толу мүмкіндігін ескере отырып басқа да сұйық жүктерге арналған сауыттар үшін 0 ден 0,95 дейін. бөлшектеп толтырылған сауыттардың өткізушілік коэффициенті оларда тасымалдайтын жүк көлеміне байланысты анықтау керек;

4) егер екі көршілес көлденең су өткізбейтін аралықтар арасындағы арақашықтық осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген тесілген жер көлемінен кем болса, немесе егер көлденең аралықта болуы мүмкін зақымданудың шегінде орналасқан ұзындығы 3,5 м асатын кемері болса, онда тиісті бөлік жобалаушының қарауы бойынша аралас бөліктердің біріне қосылуы тиіс;

5) егер болуы мүмкін зақымданудың шегінде құбырлар, каналдар және тоннельдер орналасса, онда олардың құрылымы батпаған деп есептелінетін бөліктерге су кіруін болдырмауы тиіс.

110. Егер олардың орындалуы кеменің пайдалану сапасының елеулі нашарлауын тудырса, Кеме қатынасының тіркелімімен келісім бойынша ұзындығы 100 м және одан кем мұнай құятын кеменің батпаушылығын есептеу кезінде осы Қағиданың 118-тармағының 1) тармақшасының және 119-тармағының талаптарын орындамауға рұқсат етіледі.

111. Бірнеше бөліктерден бату шартынан қосымша тексеруді, жобалаудың техникалық тапсырмасымен көзделген жағдайда жүргізу қажет.

112. Жүк трюмдар ауданындағы кемелерде екі түп және екі борты болуы қажет.

16. "М-СП" сыныпты жолаушылар кемесі
§ 1. Жолаушылар кемесінің бөліктерінің рұқсат етілген ұзындығы

113. Жолаушылар кемелерінде су өткізбеушілік талаптарын орындауды растайтын есептерді болуы мүмкін зақымдардың ұзындығы оның орналасу орнына қарамастан мынаған тең болуы тиіс:

3,0 + 0,03, L

мұнда L — кеме ұзындығы, м.

Есепке қажетті қалған өлшемдерді осы Қағиданың 110-тармағына сәйкес қабылдау қажет.

114. Көлем ортасының абциссасы кеме, ұзындығы бойынша сандық осьтің қандай да бір нүктесінде орналасқан бөліктің рұқсат етілетін едәуір ұзындығы қарастырылып жатқан нүктеде батудың шекті ұзындығының кеме ұзындығына байланысты және бөлу факторы деп аталатын параметрге көбейту арқылы анықталады.

Батудың шекті ұзындығын l_пр анықтау кезінде бату ауданындағы батырудың шекті сызығының суға кіруіне рұқсат етіледі.

115. Осы ұзындықты кеме үшін бөлу факторы қызмет критерийі деп аталатын және Р и Р₁ көлеміне байланыста, мұндағы Р – батырудың шекті сызығынан төмен жолаушылар бөлімшелерінің толық көлемі болып келетін сандық критерий C_s көмегімен анықталады тиіс, м³;

Р₁ — жолаушылар сыйымдылығының параметрі:

Р₁= f (КN);

К — коэффициент: (31)

К =0,056L;

L –осы Қағиданың 113-тармағында көзделген мәліметтер;

N — осы кемеде тасымалдауға рұқсат етілген жолаушылар саны. Егер K·N шығармасы Р соммасынан және батырудың шекті сызығынан жоғары орналасқан жолаушылар үй-жайының факті бойынша толық көлемінен асса, онда Р₁ параметрі салыстырған көлемі асатынына байланысты осы соммаға немесе 2/3·KN тең қабылданады. Басқа жағдайларда, Р₁ = K·N. Егер Р₁ Р–дан асса, онда:

C_s = 72(М+2 Р₁)/(V+ Р₁ - Р), (32)

және басқа жағдайларда:

C_s = 72(М+2 Р₁)/V, (33)

(32) және (33) формулаларда:

М — машиналық үй-жайдан алға немесе артқа қарай екінші түптен тыс орналасқан тұрақты отынды цистерналар көлемі қосылған машиналық үй-жайдың көлемі, м³;

V — батырудың шекті сызығынан төмен кеменің толық көлемі, м³.

Аралықтардың үздіксіз аралық палубасы, үй-жай көлемі жоқ кемелер үшін батудың шеткі ұзындығын анықтау кезінде қабылданатын батырудың нақты шекті сызығына дейін қабылданады.

116. Форпикті немесе таранды аралық палубасына дейін су өткізбейтін болуы қажет, бұл аралық кеме ұзындығының кемінде 5 % және 3 м оған қосылатын 5 % кеме ұзындығынан аспайтын тұмсықтық перпендикулярға дейінгі арақашықтықта орналасады.

117. Ұзындығы 100 м және одан асатын кемелерде таранды аралықтан бастап артқы жаққа дейінгі негізгі көлденең аралықтың бірі бөліктің рұқсат етілген ұзындығынан аспайтын алдыңғы жағы перпендикулярдан басталатын арақашықтықта орналасады.

118. Мынаған S тең қызмет критерийлер мәні бар ұзындығы 131 м кем, бірақ кемінде 79 м кемелердің таранды аралықтан артқы жағына қарай бөліктерге бөлу:

S = 3574 - 25L/ 13, (34)

бірге тең бөлу факторының мәнінде жүзеге асырылады;

қызмет критерийі C_s=123 және одан асатын - мынаған В тең бөлу факторының мәнінде:

В = 30,3/ (L-42)+0,18, (35)

аралық қызмет критерийі C_s= S және C_s=123 - мынаған F тең бөлу факторының мәнінде:

F = 1-(1-В)(C_s- S)/ (123- S), (36)

119. Қызмет критерий мәнінен S ұзындығы 131 м, бірақ кемінде 79 м кеменің таранды аралығынан артқы жағына қарай бөліктерге бөлу бірге тең бөлу факторының мәнінде жүзеге асырылуы тиіс. Осы ережеден ауытқуы Кеме қатынасының тіркелімімен арнайы келісуге жатады.

120. Осы Қағиданың 120-тармағының нұсқаулары 12 жолаушылардан аса, бірақ L²/60 немесе аспайтын, немесе салыстырған мәндері қайсысына байланысты 50-ден аспайтын жолаушыларды тасымалдайтын кез келген ұзындықты кемелерге де қолданылады.

121. Мына шарттардың бірі орындалса, көлденең аралықта кемер болады:

1) осындай аралықпен бөлінген екі бөліктердің соммалық ұзындығы кемелердегі бөлу факторы 0,9 асатын мәні болған, осындай екі бөліктердің соммалық ұзындығы бөліктің рұқсат етілген ұзындығынан аспауы тиіс, жағдайдан басқа батырудың шекті ұзындығы 90 % немесе еселенген рұқсат етілген ұзындықтан аспайды;

2) кемер ауданында жазық аралықпен қамтамасыз етілетін қауіпсіздік дәрежесін сақтау үшін бөліктерге бөлуге қатысты қосымша тәсілдер;

3) үстінен кемер жайылатын бөлік ұзындығы кемерден 76 мм кем қабылданған батырудың шекті сызығына сәйкес рұқсат етілетін ұзындықтан аспайды.

§2. Батудың шекті ұзындығы

122. Батырудың шекті ұзындығының есебі осы кеменің пішінін, шөгуін және басқа да сипаттамаларын ескере отырып жүргізіледі.

123. Батудың шекті сызығын анықтау кезінде батырудың шекті сызығынан төмен орналасқан мынадай әрбір кеме бөліктерінің барлық ұзындығы бойынша бірыңғай орташа өткізушілік коэффициенті қолданылады:

1) машиналық бөлімшенің;

2) машиналық бөлімшеден алдыңғы жаққа қарай орналасқан бөлік,

3) машиналық бөлімшеден артқы жаққа қарай орналасқан бөліктер.

124. Барлық машиналық бөлімшелердің орташа өткізушілік коэффициенті м мынадай формула бойынша есептелінеді:

м = 0,85 + 0,1 (a - с)/V, (37)

мұндағы а — машиналық бөлімшелер шегінде батудың шекті сызығынан төмен орналасқан жолаушылар тасымалдайтын кемелердің көлемі;

с — машиналық бөлімшелер шегінде батудың шекті сызығынан төмен жүктер немесе қорлар үшін палубаралық бөлімшелердің көлемі;

V — батудың шекті сызығынан төмен машиналық бөлімшенің толық көлемі.

§ 3. Зақымданған кеменің орнықтылығы

125. Зақымданған кеменің орнықтылығына қойылатын талаптардың орындалуын растайтын есептер тиеудің пайдалану жағдайларының отырғызу және орнықтылығына қатысты ең нашарына жүргізіледі және осы есептермен қалған барлық жағдайларда кемені отырғызу және апаттық орнықтылығы жақсы болатыны көрсетіледі.

126. Апаттық орнықтылық есептерінде өткізушілік коэффициенттер мынадай етіп қабылданады:

0,85 - кемелік техникалық құралдармен және электрлі жабдықтармен бос емес бөлімшелер;

0,6 - қорлармен және жүктермен бос емес үй-жайлар үшін;

0,95 - тұрғын үй-жайлар және жолаушыларға қызмет көрсететін үй-жайлар, шыңды бөліктер және бос жүк бөліктер үшін;

0,98 - балластты және басқа бос цистерналар үшін.

Сұйық жүгі бар цистерналардың өткізушілік коэффициенті борт сыртындағы сумен жүктің орнын басуды ескере отырып анықталады.

127. Кеме орнықтылығының талаптары орындалады деп есептелінеді, егер кеменің әрбір бөлек бөлігінің батуы жолаушылар саны 600 адам және одан кем кезінде;

немесе осы Қағиданың 114-тармағында көрсетілген зақымдану көлемін ескере отырып екі аралас бөліктердің;

немесе кеменің жолаушылар саны 600 адамнан асатын және осы Қағиданың 127-тармағына сәйкес анықталатын өткізушілік коэффициентімен;

есептер осы Қағиданың 128 дан 134-тармақтардағы талаптар орындалғанын көрсетеді.

Қағиданың осы тарауының талаптарына қарамастан кильдері 2002 жылдың 1 шілдесінде немесе кештеу салынған бортында 400 және одан аса адамдар саны бар жолаушылар таситын кемелер кеме ұзындығы бойынша кез-келген жерінде зақымданудың орналасуы кезінде осы Қағиданың 128 – 136-тармақтардың талаптарына сәйкес болуы қажет.

§ 4. Зақымданған кеменің отырғызуына және орнықтылық
элементтеріне қойылатын талаптар

128. Тұрақты су ығыстыру тәсілімен анықталған батудың соңғы кезеңіндегі кеменің метаорталық биіктігі 0,05 м кем емес қабылданады.

129. Симметриялы емес бату кезінде қисаю бұрышы мынадан аспауы тиіс:

түзету бойынша амалдар қолданғанға дейін - 15⁰;

түзетуден кейін – бір бөлік батқаннан кейін 7⁰ және екі аралас бөліктердің батуы кезінде 12⁰. Кемені түзету уақытының 15 минуттан асуына рұқсат етілмейді.

130. Егер су зақымданбаған бөліктерді толтыруы мүмкін ашық саңылаулары болса батудың шеткі сызығы суға кірмеуі қажет, апаттық ватерсызық осындай саңылаулардың төменгі жиектерінен 0,3 м аса жақындамауы қажет.

131. Қолайлы иінді апаттық орнықтылықтың диаграммасының ұзындығы Ө_D тұрақты теңдік бұрышының шегінен 15⁰ кем емес қабылданады. Егер қалпына келтірілетін иін диаграммасы астындағы ауданы 5/Ө_D қатысты көбейсе, осы ұзындығы 10⁰ дейін азайтылады.

132. Салыстырылып жатқан мәндерінің азына дейін теңдік бұрышынан өлшенген қисық диаграмма астындағы аудан:

1) үдетуші бату орындалатын бұрыштар;

2) бір бөлік батқан жағдайда (диаграмма координаттарының басынан бастап) 22⁰ немесе екі көршілес бөліктердің бір уақытта батуы кезінде 27⁰;

3) кемінде 0,015 м-рад болуы қажет.

133. Осы Қағиданың 131-тармағында көрсетілген диаграмманың ұзындығы шегінде қалдығы қолайлы қалпына келетін иін мынадай қисайту сәттерінің едәуірін ескере отырып анықталады:

1) жолаушылардың бір бортта жиналуынан;

2) бір борттан адамдар және жабдықтардың толық комплеткісі бар барлық құтқару қайықшалары және салдарының шлюпбалка және кранбалка көмегімен түсіруден;

3) жел жүктемесінің әрекетінен.

Онда ең жоғары қалпына келетін иін мынаған тең болады:

l _max= М_кр / D, (38)

мұндағы М_кр — ең жоғары қисаю сәті, кНм;

D — су ығыстыруы, кН.

Кез келген жағдайларда осы қалпына келетін иін кемінде 0,1 м болып қабылданады.

134. Қалдықты қалпына келетін иінді анықтау үшін қажет қисайту сәттерін мынадай мақұлдамаларды ескере отырып есептеу қажет:

1) жолаушылардың жиналуынан туындайтын сәттерді анықтау кезінде: жолаушылар жиналуының тығыздығы 1 м² 4 адамнан тұрады, бір адам салмағы 75 кг тең, жолаушылар құтқару құралдарына отырғызу үшін жиналу орнында бір борттағы палубалардың бос аймақтарында және едәуір қисайту сәті туындайтындай етіп орналасқан деп қабылданады.

2) адамдар және жабдықтарының толық комплектісі бар барлық құтқару қайықшалары және салдарынан шлюпбалка және кранбалка көмегімен бір борттан түсіру кезінде туындайтын сәттерді анықтағанда: зақымданғаннан кейін кеме қисайтылған жақтағы бортта орнатылған барлық кезекші құтқару қайықшалар және салдар комплектісі толық адамдар және жабдықтар борт сыртына шығарылған және құтқару құралдарынан тыс орналасқан түсіруге дайын, тұлғалар қосымша қисайту және қалпына келетін сәттерін тудырмайды деп қабылданады;

қисайтылғанға қарама-қарсы кеменің бортындағы құтқару құралдары оларды орнату орындарында қарастырылады;

3) жел жүктемесінің нәтижесінен пайда болатын сәттерді анықтау кезінде жел қысымы 120 н/м², желдеткіш орталығына есепті алаң зақымданғанға дейін желдетудің ауданына, ал иін желдеткіш орталығына дейінгі зақымданбаған күйге тисті ортаңғы шөгудің жартысында орналасқан нүктеден вертикалды арақашықтық сәтіне тең деп қабылданады.

5-бөлім. Су үсті борты және жүк маркасы
17. Жалпы талаптар "М-СП" сыныпты кемелердің су үсті
борты және жүк маркасы

135. Осы бөлім талаптары каботажды рейстерді жүзеге асыратын кемелерге қолданылады.

Халықаралық рейстер жасайтын кемелерге түзетулер енгізілген, 1988 жылғы Хаттамамен өзгертілген, 1966 жылғы Жүк маркасы туралы халықаралық конвенцияның (бұдан әрі – ЖМК 66/88) тиісті талаптары қолданылады.

ЖМК 66/88 талаптарына сәйкес салынатын жүк маркасынан басқа халықаралық рейстер жасайтын кемелерде шөгуі көрсетілген "МС" және "ОС" шөгуі көрсетілген "М" және "О" разрядты ішкі су жолдарымен жүзуге арналған жүк маркасын салуға болады.

Ескерту. 135-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 28.03.2018 № 198 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

136. Ойпаттылығы стандартты кемелердің ең кішкентай жазғы су үсті бортының биіктігі осы Қағиданың 37-қосымшасында көрсетілгеннен кем емес қабылданады.

Бірінші қабаттың жабық қондырғысы бар ұзындығы 100 м және одан асатын жолаушылар тасымалдайтын кемелер үшін кестелі ең кем су үсті борты мынадай формула бойынша анықталатын

F көлеміне дейін азайтылуы мүмкін, м:

F = h_кl_нb_н/(0,88L_sB_s) (39)

мұндағы h_к — тік бойынша келесі салыстырылатын көлемнің ең кемі, м:

аралық палубасынан бастап бірінші қабаттың жабық қондырғысының сыртқы қабырғаларында орналасқан жабық тесіктердің төменгі жиектеріне дейінгі арақашықтық;

су үсті бортының палубасында қоршайтын люктердің комингстердің биіктігі;

l_н, b_н — бірінші қабат қондырғысының ұзындығы және ені, м;

L_s — батырудың шекті сызықтарынан төмен орналасқан кеме бөлігінің едәуір аса ұзындығы;

B_s — батудың шекті сызықтарынан төмен орналасқан кеме корпусы бөлігінің едәуір аса ені.

137. алдыңғы жақ перпендикулярындағы су үсті бортының биіктігі мидельдегі стандартты ойпаттылықтың және ең төменгі су үсті бортының ординатасының соммалық мәнінен кем болмауы тиіс.

138. Кемелердің борттарына өлшемі осы Қағиданың 38-қосымшасында көрсетілген жүк маркасы салынады.

139. Артық суы үсті борты бар кемелердің жүк маркасы осы Қағидаға 39-қосымшаға сәйкес салу керек.

Жүк маркасы шеңберінің горизантальды сызығының жоғарғы жиегін палубалық сызықтық жоғарғы жиегінен бастап тік бойынша өлшенген артық су үсті бортының биіктігіне тең арақашықтықта орналастыру керек.

Көрсетілген арақашықтық кеменің теңіз ауданындағы тұзды судың нақты тығыздығын ескере отырып мынадай формула бойынша анықталады:

T = T(y-l) (40)

мұндағы

Т – тұзды және тұщы судың маркалары арасындағы арақашықтық, м;

y - жүзу ауданындағы тұзды судың нақты тығыздығы, т/м³.

Ішкі су бассейндерінде жүзетін "М" және "О" разрядты және "М-ПР" және "О-ПР" сыныпты кемелер пайдаланылатын тұзды судың теңіз ауданындағы жағалауларында жүзуге арналған марканы жүк маркасының шеңберінен артқы жағына қарай қарай салу керек.

140. Ең аз су үсті борты бар кемелердегі жүк маркасы осы Қағиданың 40-қосымшасына сәйкес салыну керек.

Шеңбердің горизантальды сызығының жоғарғы жиегі палубалық сызықтың жиегінен бастап тік бойынша төмен өлшенген жазғы ең аз су үсті бортының мәніне тең арақашықтықта орналасады.

Каспий теңіздерінде пайдаланылатын кемелерге шеңберден алдыңғы жағына қарай жазғы жүк маркасын (жүк маркасының орта деңгейінде), тұщы судың жүк маркасын және қысқы жүк маркасын салу қажет.

Ұзындығы 100 м асатын кемелерге қысқы жүк маркасы салынбайды.

Қысқы жүк маркасын жазғы шөгудің 1/48 тең арақашықтықта жазғы жүк маркасынан төмен салу қажет.

Шеңберден артқы жағына қарай "М" және "О" разрядты бассейндерде және "М-ПР" және "О-ПР" сыныпты кемелердің жүзуіне рұқсат етілетін тұзды суы бар теңіз аудандарындағы жағалауларында жүзуге арналған жүк маркасын салу қажет.

141. Ұзындығы 100 м дейін кемелер үшін қолданылатын жазғы және қысқы жүк маркасының кезеңдері осы Қағиданың 41-қосымшасында көрсетілген.

142. Жабық кемелердің стандартты ойпаттылығының ординатасы S осы Қағиданың 42-қосымшада көрсетілген. Олар, сондай-ақ мынадай формулалар бойынша да есептелінеді:

алдыңғы жағы

S = 1695,461 - 0,711L + 0,0127L² - 20595,72/L (41)

артқы жағы

S = 766,951 + 0,6L + 0,305 10^-2L² - 8639,939/L (42)

мұндағы L — кеме ұзындығы, м.

"М-СП" сыныпты құйма кемелер үшін стандартты ойпаттылықтың ординатасын "М" сыныпты құйма кемелерге сияқты ІЖКЖҚ 77-тарауына сәйкес анықтайды.

143. Егер ойпаттылық, бак және ют стандарттан кем болса, онда су үсті борттың ең кем биіктігін ІЖКЖҚ 1226-тармағының көрсеткіштеріне сәйкес ұғайту керек. Сонымен бірге, стандартты ретінде тиісінше осы Қағиданың 143 және 145-тармақтарында көрсетілген ойпаттылық, ординатасын және бак және ют көлемін қабылдайды.

144. Бак және юттың стандартты көлемін мынадай етіп қабылдау керек:

1) палуба үстінен бактың биіктігі 1500 мм кем емес;

2) бак ұзындығы кеме ұзындығынан 0,07 кем емес және кеме енінің жартысынан кем емес;

3) бак биіктігінің жартысынан кем емес палуба үстіндегі ют биіктігі;

4) ют ұзындығы кеме ұзындығынан 0,03 кем емес, бірақ кемінде 2м.

16. "М-СП" сыныпты кемелердің жабық тесіктерінің люктері
§ 1. Жүк люктері

145. Диаметральды жазықтықтағы палуба төсемінің жоғарғы жиегін қоса жүк люктері комингстерінің биіктігі кемінде 450 мм тең деп қабылдау керек.

146. Жабуларға жататын талаптар өткізбеушілігі аралықтар және жапқыштар көмегімен қамтамасыз етілетін болатты механикаландырған жабуларға қолданылады. Басқа типтердің жабуларын қолдану әрбір бөлек жағдайларда Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауына жатады.

147. Жабу осы жабуларда тасымалдауға болжанған жүктен салмақты жүктемеге есептелінеді. Бірақ барлық жағдайларда кеме ұзындығына байланысты ең аз жүктемені сызықты өсетін ұзындығы 24 м кемеде 7,35 кПа бастап ұзындығы 100 м кемеде 12,15 кПа дейін есептелінеді. Ұзындығы 24 м кем және 100 м асатын кемелерде салмақты жүктемені кеме ұзындығына байланыстырмай және жоғарыда көрсетілген шекті мәндерге тиісінше 7,35 кПа және 12,15 кПа тең қабылдайды.

148. Есептік жүктеменің жабулары әрекеттенуі кезінде осы Қағиданың 148-тармағына сәйкес жабулар элементтеріндегі кернеу ағымдылықтың жоғарғы шегіндегі 0,4-тен немесе материалдың созылуға уақытша қарсыласу 0,235-нан (рұқсат етілетін кернеудің кем мәні қабылданады) аспайды.

149. Люкті жабулардың иілу көрсеткішін 0,0028l (l - бимстер аралықтарының немесе қақпақтың алдыңғы қабырғаларының ұзындығы) жоғары емес қабылдау керек.

150. Люкті жабулардың болатты төсемдерінің қалыңдығы қаттылық қабырғалар аралығындағы арақашықтық кемінде 0,01 немесе 6 мм (асатын мәні көлем қабылданады) тең.

151. Жүк люктерінің жабу механизмінің тораптары бір соңғы трюмның толық тиеудің алдыңғы және артқы жағына қарай ең көп дифферентіне және қисайту 5^o дейін қоршаған ортаның - 25^oС-тен+50^oС-ге дейінгі температурасында қалыпты жұмысты қамтамасыз етеді.

152. Құйма кемелердің жүк бөліктері люктерінің жабулары тасымалданатын сұйықтық буының ішкі қысымында үнемі ілінуі (алынбайтын) және өткізбейтін қайырылған күйінде кемінде 24,5 кПа болуы қажет.

153. Құйма кемелердің жүк бөліктер люктерінің болатты қақпақтары табақтарының қалыңдығы кемінде 8 мм, ал жеңіл ерітіндіден жасалған қақпақтар үшін кемінде 10 мм рұқсат етіледі. Қақпақ ұзындығы бойынша әрбір 400 мм сайын қақпақ қалыңдығына тең және биіктігі кемінде 80 мм жолақтардан жасалған қаттылық қабырғалары орнатылады.

§ 2. Басқыш люктер және басқа да тесіктер

154. Басқыш люктер және рубкалар комингстерінің биіктігі оларды ашық палубада орналастыру кезінде кемінде 450 мм және қондырғылар палубаларында орналастыру кезінде кемінде 380 мм қабылданады.

155. Ашық палубаға шығатын есіктер комингстерінің биіктігі кемінде 380 мм, ал қондырғылар палубасына шығатын есіктер кемінде 280 мм деп қабылдайды.

156. Сумен толтыруға жататын төгу және тартқыш желдеткіштің су өткізбейтін қабаттары болады.

Алмалы-салмалы желдеткіш бастардың комингстерінде қақпақтар немесе басқа өткізбейтін жабулар көделеді.

Су үсті бортының палубасындағы ашық бөліктердегі желдеткіш бастарында биіктігі кемінде 760 мм мықты болатты комингс болады.

157. Басқыш люктердің вертикалды табақтарының қалыңдығы басқыш люктер орналасқан палуба қалыңдығына тең, бірақ 8 мм жоғары емес.

158. Басқыш люктердің қақпақтары және қондырғылар, рубкалар және тамбурлардың барлық сыртқы есіктері үнемі ілінген және су өткізбейтін болуы қажет, оларды болаттан немесе өртке қарсы құрам сіңген өртке тұрақтылығы бойынша ағаштан кем болмайтын материалдан жасалу қажет. Қақпақтар және есіктерді ашу, жабу және қайыру үшін екі жағынан да қолданылуы мүмкін тез әрекет ететін құрылғы көзделеді.

Жолаушылар тасымалдайтын кемелер үшін осы тармақтың талаптары басқыш люктер қақпақтарына және су үсті борттың палубасында орналасқан қондырғылар, рубкалар және тамбурлардың сыртқы есіктеріне ғана қолданылады.

159. Болаттан жасалған басқыш люктердің жазық қақпақтары табақтарының қалыңдығы кемінде олар орнатылған қаптама немесе төсем қалыңдығы ретінде қабылдануы, бірақ 10 мм жоғары емес.

160. Жолаушылар тасымалдайтын кемелердің борттық иллюминаторлары олардың төменгі жиектері қай арақашықтық кең болуына байланысты 0,0255 немесе 500 мм тең арақашықтығындағы жазғы жүк маркасының үстінде орналасқан ең төменгі нүктесі борттағы су үсті борттың палубасына параллель жүргізілген сызықтан төмен орналаспайтындай етіп орнатылады.

161. Тұмсықтық перпендикулярдан 0,25 кеме ұзындығына бірінші қабаттың жабық қондырғыларында және рубкаларындағы тура аралықтарда сондай-ақ екінші қабттың жабық қондырғыларында және рубкаларындағы тура аралықтарында су үсті борттың палубасынан төмен корпустың сыртқы қаптамасындағы иллюминаторларда корпусты конструкицяларда үнемі ілініп тұратын штормдық қақпақтары болады. Иллюминатор шынысының қалыңдығы осы Қағиданың 68-тармағы талаптарына сәйкес болуы қажет.

162. Осы Қағиданың 163-тармағында көрсетілген аудандардан және конструкциялардан тыс жерде орналасқан жолаушылар таситын кемелердің бірінші және екінші қабатты қондырғыларындағы иллюминаторлар жарықтағы диаметрі 350 мм және одан асатын шыны қалыңдығы кемінде 8 мм және ілінген штормдық қақпақтары болады. Жарықтағы диаметр 400 мм аспайды.

17. "М-ПР" және "О-ПР" сыныпты кемелердің жүк маркасы

163. Артық су үсті борты бар "М-ПР" сыныпты кемелердің жүк маркасы осы Қағиданың 43-қосымшасына сәйкес салу керек.

Жүк маркасы шеңберінің горизантальды сызығының жоғарғы жиегін палубалық сызықтың жоғарғы жиегінен тік бойынша төмен өлшенген артық су үсті бортының биіктігіне тең арақашықтықта орналасады.

Жүк маркасы шеңберінен алдыңғы жаққа қарай шеңбер ортасынан жоғары қарай 1/48 шөгуге тиісті арақашықтықта тұщы су маркасын салу керек. Көрсетілген арақашықтық осы Қағиданың 40-формуласы бойынша кеме жүзетін теңіз аудандарындағы тұщы судың факті бойынша тығыздығын ескере отырып орнатылады.

Жүк маркасының шеңберінен кормаға қарай "М", "О" және "Р" разрядты ішкі су бассейндерде және "О-ПР" сыныпты кемелер пайдаланылатын тұщы суы бар теңіз аудандарының жағалауларында жүзуге арналған маркасы салынады.

164. Су үсті борты ең аз "М-ПР" сыныпты кемелердің жүк маркасын осы Қағиданың 44-қосымшасына сәйкес салу керек.

Ең аз су үсті бортының мәні ІЖКЖҚ 1-бөлімінің 159 және 160–қосымшалары бойынша анықталады, сонымен бірге, кестелік мәндер тұщы судағы шөгуіне сәйкес 1/48-ге ұлғайтылады. Көрсетілген ұлғайту осы Қағиданың (40) формуласы бойынша кеменің жүзу ауданындағы тұщы судың нақты тығыздығын ескере отырып орнатылады.

Шеңберден артқы жаққа қарай жазғы жүк маркасын (жүк маркасы ортасының деңгейінде) және тұщы судың жүк маркасын салу керек.

Шеңберден артқы жаққа қарай "М", "О" және "Р" разрядты бассейндерде және "О-ПР" сыныпты кемелер жүзуге рұқсат етілетін тұщы суы бар теңіз аудандар жағалауларында жүзуге арналған жүк маркалары салынады.

165. Артық су үсті борты бар "О-ПР" сыныпты кемелер үшін жүк маркасы осы Қағиданың 45-қосымшасына сәйкес салыну керек.

Жүк маркасы шеңберінің горизантальды сызығының жоғарғы жиегін палубалық сызықтың жоғарғы жиегінен тік бойынша төмен қарай өлшенген артық су үсті бортының биіктігіне тең арақашықтықта орналастыру керек.

Жүк маркасының шеңберінен артқы жаққа қарай шеңбер ортасынан жоғары қарай 1/48 шөгуіне сәйкес арақашықтықта тұщы суға арналған маркасын салу керек. Көрсетілген арақашықтық осы Қағиданың (40) формуласы бойынша кеме жүзетін теңіз ауданындағы тұщы судың нақты тығыздығын ескере отырып белгілеуге рұқсат етіледі.

Жүк маркасының шеңберінен артқы жағына қарай қарай "О" және "Р" разрядты ішкі жолдармен жүзуге арналған маркасын салу керек.

166. "О-ПР" сыныпты кемелерге ең аз су үсті бортымен жүк маркасын осы Қағиданың 46-қосымшасына сәйкес салу керек.

Ең аз су үсті бортының мәні ІЖКЖҚ 1-бөлімінің 160 және 161 қосымшаларына сәйкес анықталады, сонымен бірге, кестелік мәндері тұщы суда шөгуіне сәйкес 1/48 ұлғайтылады. Көрсетілген көбейту осы Қағиданың (40) формуласы бойынша кеменің жүзу ауданындағы тұщы судың нақты тығыздығын ескере отырып белгіленеді.

Шеңберден артқы жағына қарай жазғы жүк маркасын (жүк маркасы ортасының деңгейінде) және тұщы суға арналған жүк маркасын салу керек.

Шеңберден артқы жағына қарай "О" және "Р" разрядты бассейндерде жүзуге арналған жүк маркасын салу керек.

Шеңберден алдыңғы жаққа қарай жазғы жүк маркасы (жүк маркасының ортасында деңгейінде) және тұщы суға арналған жүк маркасы салыну керек.

Шеңберден артқы жаққа қарай "О" және "Р" разрядты бассейндерде жүзуге арналған жүк маркасын салу керек.

18. "М-ПР" және "О-ПР" сыныпты кеме саңылауларының жабулары

167. "М-ПР" сыныпты кемелердегі жүк люктерінің жабулары осы жабуларда тасымалдануы көзделетін жүктен салмақты жүктемеге есептелінеді. Сонымен бірге, кеме ұзындығына байланысты люктердің жабылуына түсетін аса ең аз жүктемені кеме ұзындығы 24 м болғанда 4,90 кПа дан кеме ұзындығы 100 м болғанда 9,81 кПа дейін сызықты өсетін деп есептеу керек. Ұзындығы 24-тен кем және 100 м асатын кемелер үшін үлесті салмақты жүктемені кеме ұзындығына қарамастан және жоғарыда көрсетілген мәндерге тиісінше 4,90 кПа және 9,81 кПа тең етіп қабылдау керек.

168. Жоғарғы палубаның ашық учаскелеріндегі жүк люктерін және басқа люктерді және саңылаулардың жабулары, "О-ПР" сыныпты кемелердің бас палубасындаға қондырғының кіретін жолдары және басқа саңылаулары беріктілігі мен өткізбеушілігі бойынша "М" сыныпты кемелерге қойылатын талаптарға сәйкес болуы қажет. Сонымен қатар жүк люктерінің жабулары осы жабуларда тасымалдау көзделген жүктен түсетін салмақты жүктемеге есептелінеді. Сонымен бірге, кеме ұзындығына байланысты жүк люктері жабуларының үлесті ең аз жүктемесін кеме ұзындығы 24 м болғанда 2,45 кПа дан, кеме ұзындығы 100 м болғанда 5,40 кПа дейін сызықты өсетін деп санау керек. Ұзындығы 24 кем және 100 м асатын кемелер үшін үлесті жүктемені кеме ұзындығына қарамастан және жоғарыда көрсетілген мәндерге тиісінше 2,45 кПа және 5,40 кПа тең етіп қабылдау керек.

2-бөлік. Энергетикалық қондырғылар және жүйелер
6-бөлім. Жүйелер
19. Ішкі жану қозғалтқыштары, білік жетектер

169. Өздігінен жүзетін кемелердің бас қозғалтқыштарының қуаты (буксир және жеңіл - итергемеліш) ең көп пайдалану шөгуінде тынық судағы жүріс жылдамдығы – 10 тораптан кем болуын қамтамасыз етеді.

170. Еспелі біліктің жұмыс мойындарында коррозияға қарсы қаптауы болуы қажет. Қаптаулар арасындағы білік бөліктерін теңіз суының әрекетінен қорғау қажет.

171.. Біліктің қола қаптауының қалыңдығы s, мм, мынадай формула бойынша анықталатын мәннен кем қабылданбау қажет:

s = 0,03 d_r + 7,5 (43)

мұндағы d'_r — еспелі біліктің нақты диаметрі, мм.

Мойынтіректер арасындағы қаптаулардың қалыңдығын 0,75s азайтуға рұқсат етіледі.

172. Бірыңғай қаптауларды қолдану ұсынылады. Бөлек бөліктерден тұратын қаптаулар дәнекерлеу немесе басқа Кеме қатынасының тіркелімімен келісілген тәсілмен жалғанады. Дәнекерлеген тігістердің жіктерін қаптаудың жұмыс орнынан тыс жерде салу ұсынылады.

20. Коррозиядан қорғау

173. Осы тараудың талаптары сондай-ақ "М-СП" және "М-ПР" сыныпты кемелерге де қолданылады.

174. Құрғату және балластты құбырлардың борт сыртындағы судың болатты түтіктері, сондай-ақ су және балластты – отынды цистерналардың ауамен салқындату, өлшеуіш және құйғыш түтіктері, жүк цистерналардың газөткізетін түтіктері, иілу және пісіруден кейінгі мұнай құйылатын кемелердің коффедрамдарының ауамен салқындатқыш түтіктерін коррозиядан Кеме қатынасының тіркелімімен мақұлданған тәсілмен қорғайды.

175. Кеменің болатты құбырларымен және корпусымен жалғауларында мысты ерітіндіден жасалған түпті, борттық және жол арматураларының борт сыртындағы су жүйесінде қолдану кезінде Кеме қатынасының тіркелімімен мақұлданған байланыс коррозиядан қорғауы көзделеді.

21. Ауа және газ өткізгіш түтіктер

176. Сұйықтық төмен қарай ағуы мүмкін палубадан тесіктің төменгі жиегіне дейін өлшенетін ауамен салқындатқыш түтіктің биіктігі су үсті борттың палубасынан кемінде 600 мм және қондырғының палубасынан 380 мм құруы тиіс.

177. Ашық палубаларда орналасқан ауа құбырларының шығу ұштарында судың цистернаға түсуін болдырмайтын автоматты түрде әрекеттенетін стационарлы орнатылған құрылғылар болуы тиіс.

178. Газ өткізетін жүйелердің тыныс алатын саңылауларының шығатын саңлаулары бас палубадан кемінде 2,0 м биіктікте орналасуы және тұтыну қаупін тудыруы мүмкін рубкалардан, қондырғылардан, ауа жиналу орындарынан, электр жабдықтан және палубалық механизмдерден кемінде 5,0 м қашық тұруы тиіс.

179. Газ өткізетін түтіктердің ашық шеттері мына талаптарға жауап беруі қажет:

1) тұтану температурасы 60^оС және одан төмен мұнай өнімдерді тасымалдайтын кемелерде аса шапшаң құрылғылармен жабдықталмаған түтіктердің шығатын шеттері бас палубадан кемінде 6 м орналасады;

2) кемінде 30 м/с жылдамдықпен газ ауалы қоспаның шығуын қамтамасыз ететін аса шапшаң құрылғылармен жабдықталған газ өткізетін түтіктердің шығатын саңылаулары бас палубадан кемінде 2,0 м биіктікте орналасады;

3) екі алдыңғы жағайларда газ өткізетін түтіктердің шығатын саңылаулары рубкалардан, қондырғылардан, ауа жиналатын орыннан және тұтану көздері орналасқан жабық бөлмелерге шығатын саңылаулар, сондай-ақ тұтану қаупін тудыруы мүмкін басқа да объектілерден горизанталь бойынша кемінде 10 м арақашықтықта орналасады;

4) будың тұтану температурасы 60^оС жоғары мұнай өнімдерін тасымалдайтын кемелерде шығатын тесіктер бас палубадан кемінде 0,6 м биіктікте объектілердің осы тармақтың 3) тармақшасында көрсетілген ең ұзақ мүмкін болатын, бірақ кемінде 3 м арақашықтықта орналасады.

22. Арматуралардың конструкциясы және орнатылуы.
Құрғатқыш жүйесі

180. Су үсті борттан төмен, сондай-ақ су үсті борттың палубасында орналасқан бөлмелерге келетін ІЖКЖҚ III-бөлігінің 2361-тармақта көрсетілгеннен басқа, шпигатты түтіктердің құятын саңылаулары оларды су үсті борттың палубасынан жоғары орналасқан қол жетімді жерден мәжбүрлейтін қайтару қақпақтармен жабдықталады.

181. Қондырғалар және рубкалардың жабық бөлімшелерін құрғатуға арналған ағынды түтіктер машиналық бөлімшелердің немесе трюмдардың льялына (құдықтар) бөлінуі мүмкін. Осы түтіктерде аралық палубасынан жоғары орнынан басқарылатын қақпақтар орнатылады, егер машиналық бөлімше немесе трюмдар суға толған кезде, көрсетілген бөлемелерге су кіруі мүмкін.

7 бөлім. Автоматтандыру,
өртке қарсы жабдықтар және жүйелер
23. "М-СП" сыныпты кемелер

182. ІЖКЖҚ II-бөлігінің 173-қосымшасында көрсетілген мәндерге қосымша мынадай сақтандырғыш сигнал берулер көзделеді:

1) автономиялық бу қазандардың форсункасының алдында ауыр отынның ең аз қысымы туралы;

2) автоматтандыру және кемелік тифонның ауа сақтандырғыш жүйесіндегі ең аз қысымы туралы;

3) компрессорлардан шығуы кезінде ауаның ең жоғары температурасы туралы (I және II топты кемелерде);

4) жедел тоқтату құрылғыларымен және АСД және қорғау құралдарының қорегін жоғалтқаны туралы.

183. Әрекетке рульдік рубкасынан жүргізілетін машиналық қызметкерлерді шақыратын сигнализация көзделеді.

Бұл сигнализация машиналық персоналдар орналасуы мүмкін бөлімшелерде нақты естілуі туралы.

184. ОБП-да АҚБ жүйесімен рульдік рубкадан берілетін бас қозғалтқыштарды басқару командасының индикаторы көзделеді.

24. Өрт сөндіру жүйелеріне қойылатыны жалпы талаптар

185. Өртті сумен сөндіру жүйесіне қосымша кемелік бөлмелер осы Қағиданың 47-қосымшасына сәйкес стационарлы өрт сөндіру жүйесімен жабдықталады.

Кеме қатынасы тіркелімінің келісімімен басқа эквивалентті жүйелерді қолдануға рұқсат етіледі.

186. Өртке қауіп төндіретін екі немесе аралас бөлмелер арасы өзара герметикалық немесе өткізбейтін аралықтармен немесе палубалармен бөлінбесе, немесе егер сұйық отын бір бөлмеден басқасына аға алатын болса және осындай ағу мүмкіндігі құрылымды жойылмаса, онда өрт сөндіргіш затты және тиісінше өрт сөндіру жүйесін таңдау өртке аса қауіп төндіретін бөлмеге қатысты жүргізіледі, сондай-ақ өрт сөндіргіш заттың пайдалану көлемінің есебі және оны берудің қарқындылығы өзара арасында жалғанатын барлық бөлмелердің сомалық аудан немесе көлемі бойынша (тиісінше) жүргізіледі.

Егер қорғанатын бөлмелер өзара қатынаспаса, өрт сөндіргіш заттың қажетті көлемінің есебі бір үлкен бөлмеге жүргізіледі.

187. Герметикалық және су өткізбейтін есіктер тек егер оларда қашықтан басқарылатын берілісі болса және өрт сөндіргіш зат шығарылуы мүмкін постарда болған жағдайда ғана аралас машиналық бөлменің аралығынан бөлетін жабулар ретінде көзделеді. Егер мұндай сигнал беру болмаса, өрт сөндіргіш заттың есебі және жеткізуі аралас үй-жайлардың сомалық көлемдегі (аудандары) өрт сөндіру құралдармен қамтамасыз ету қажеттілігінен жүргізіледі.

188. Егер көмір қышқылды немесе аэрозольды сөндіру жүйесімен қорғалған бөлмеде сыйымдылығы бос ауа бойынша осы бөлме көлемінің 30% (хладондармен сөндіру жүйесі үшін 10 % аса) асатын болса, өрт сөндіретін заттың көлемі қорғалатын бөлменің есепті көлемінің қорғалуынан және сығылған ауаның бос көлемінің артуының қажеттілігінен анықталады.

Егер ауаны ауа сақтандырғыш қақпақтардың және жеңіл ерітілетін тұғырықтан қорғалатын бөлмеден тыс шығару қамтамасыз етілсе, өрт сөндіргіш заттың осылай ұлғайтылуын көздемеуге рұқсат етіледі.

189. Көлемді өрт сөндіру жүйелермен жабдықталған үй-жайлардағы аса қысымды болдырмау мақсатында қажет болған жағдайда өрт сөндіретін заттарды шығару кезінде қақпақтар орнатылуы немесе бар құрылғылар (мысалы, ауамен салқындатқыш түтіктер немесе желдеткіш каналдар) қолданылады.

190. Өрт сөндіргіш заттың көлемі мен қарқындылығын қорғалған бөлменің есепті көлеміне (немесе тиісінше есепті ауданына) есептеу кезінде екінші түпте орналасқан цистерналардың көлемінен (ауданынан) басқа осы бөлмеде орналасқан өртке қауіпті заттарды сақтауға арналған цистерналардың сомалық көмелі (ауданы) қосылады.

Егер қорғалған бөлме А категориялы машиналық болса, онда есепті көлемге екінші түпте орналасқан цистерналардан басқа бөлме ішінде орналасқан және олармен шектелетін отынды және майлы цистерналардың көлемін қосу қажет. Сонымен бірге, бөлек орналасқан цистернаның немесе екі аралас цистерналардың едәуір біреуінің көлемін қосу қажет. Үштен асатын көлемді қосу қажет болмайды.

191. Жүйелерді орнату өрт сөндіргіш заттың онда қоршалған учаскелерін қоса (мысалы, машиналық үй-жайлардағы басқару постары, машиналық үй-жайлардағы шеберханалар) қорғалған бөлменің барлық аумағына түсуін қамтамасыз етеді.

192. Өрт сөндіру станцияларын қорғалған бөлмеден тыс жерде орнату қиын жалпы сыйымдылығы 150 кем кемелерде, сондай-ақ бөлек қорғалған бөлмелердің көлемі 100 м³ аспайтын басқа кемелердегі бөлек жағдайларда осындай станцияларды қорғалған бөлмеден тыс жерде істейтін сол сәтте қашықтан қосылатын мықты құрылғымен міндетті түрде жабдықтау шартымен қорғалған бөлме ішінде өрт сөндіру заттары және қысым астындағы сауыттары бар сұйық қоймаларды орнатуға болады, сонымен бірге қашықтан қосу жетектерінің орналасуы орны нақты белгіленуі және жалпы кемелік және апатты желіден берілетін жарығы болуы тиіс. Оларда үнемі адамдар болатын бөлме ішінде орналасқан улағыш қасиеттері бар өрт сөндіргіш заттарынан тұратын сұйық қоймалар автономды мәжбүрлеу желдеткішпен жабдықталған болатты газ өткізбейтін қоршауларда жасайды.

193. Өрт сөндіру жүйелерінің жалғауларында қолданылатын аралықтар өрт сөндіргіш заттың және теңіз ортасының (теңіз судың және ылғал атмосфералық ауаға) әсеріне тұрақты материалдан жасалады.

194. Құбырларға болатты түтіктер қолданылуы тиіс. Болатты түтіктердің теңі ретінде мысты, мысты-никельді немесе екі елес металлды (қабаттар бірінің материалы болат немесе мыс болатын) түтіктер қолданылуы мүмкін.

Болатты түтіктерде ішкі және сыртқы коррозияға қарсы төсемдері болуы қажет.

Осы жүйелердің дұрыс және қауіпсіз әрекетін қамтамасыз ететін өрт крандары, басқа да жабдықтар және өрт сөндіру жүйесінің арматурасы теңіз ортасының әрекетіне тұрақты материалдан жасалады.

25. Сумен сөндіру жүйесі және көбікпен сөндіру жүйесі

195. Осы Қағиданың (44) формуласы бойынша анықталатын стационарлы өрт сорғылар саны және суды крандар арқылы беру кезінде кез келген кранның орналасқан орнындағы ең жоғарғы қысымы осы Қағиданың 48-қосымшасында көрсетілген мәннен кем емес қабылданады.

196. Жалпы сыйымдылығы 1000 және одан асатын өздігінен кемелерде қосымша осы тараудың және ІЖКЖҚ 2804, 2805, 2807, 2810- тармақтарының талаптарына сәйкес стационарлы апатты өрт сорғысы орнатылады.

197. Егер бөлімшелердің бірінде өрт болған кезінде басқа бөлмеде орналасқан сорғылар өрт магистралына су беруін қамтамасыз ету есебімен жетектері үшін өрт сорғылары және қуат көздері бірден аспайтын болатты палуба немесе аралықтары бар түрлі бөлімшелерде орналасса, апатты өрт сорғысы орнатылмайды.

198. Кез келген крандағы қысымында стационарлы өрт сорғыларының сомалық беруі осы Қағиданың 48-қосымшасында көрсетілген мәннен кем болмауы тиіс, м³/с:

Q = 0,008/m² (44)

мұндағы m — кеменің өлшемдеріне байланысты коэффициент:

L, В, Н – кеменің басты өлшемдері, м.

199. Егер қамтамасыз ету шартынан су қолданатын басқа жүйелердің бір уақыттағы жұмысында үлкен беріліс қажет болмаса, сорғы бөлімшелерінің сомалық берілісі 180 м³/с аспауы қажет.

200. Өрт сорғыларының сомалық берілісін анықтау кезінде мұнай құйылатын кемелердің тұмсықтық бөлігінде орнатылған сорғылардың және апатты сорғылардың беріліс есебі қабылданбайды.

201. Әрбір стационарлы өрт сорғысы, осы кемеде қабылданған бағаналарды отырғызудың едәуір диаметрінде кемінде екі су ағыны берілуіне есептелінеді.

202. Апатты сорғыдан басқа, әрбір стационарлы сорғыда қажетті өрт сорғылардың санына бөлінген жайлы қажетті берілістің кемінде 80% тең, бірақ кемінде 25 м³/с берілісі болады.

203. Егер кемеде суды стационарлы өрт сорғыларынан тұтынатын басқа өрт сөндіру жүйелері көзделсе, осы сорғылардың берілісі осы қағиданың (44) формуласы бойынша анықталған берілістің кемінде 50% беретін өрт су жүйесінің жұмысын және судың аса едәуір бөлігін тұтынатын басқа жүйелерінің бірінің паралельді жұмысын қамтамасыз ету үшін жеткілікті болуы қажет. Осы жағдайда өрт жүйесі үшін су көлемі екі ең үлкен саптамалармен берілуі үшін жеткілікті болуы тиіс, бірақ суды 90 м³/с берілуі қажет емес. Сонымен бірге, өрт сөндірудің басқа жүйелерінің жұмысына, сондай-ақ осы Қағиданың 202-тармағының талабымен қажет етілетін құбырларда қысымның өсуінен туындаған әрбір кран арқылы өтетін судың ұлғаюын ескеру қажет.

204. Егер олардың берілісі және қысымы есепті болса, стационарлық өрт сорғысы ретінде борт сыртындағы судың санитарлы, балластты, құрғатқыш және басқа сорғылары қолданылады, сонымен бірге, олар сондай-ақ осы Қағиданың 223-тармағының талаптарына жауап беруі қажет.

205. А категориялы машиналық үй-жайлардан тыс орналасқан өрт сорғыларында олар орнатылған бөліктерде бөлек қабылдағыш кингстоны болады.

206. Апатты сорғыны қоса, барлық өрт сорғылары температурасы жағымды үй-жайларда орналасады.

207. Өрт сорғылары орналасқан бөлмелердің кезең сайын вахтасыз қызмет етілетін жүк кемелерде, немесе вахтада тек қана бір адам болса, тұрақта үнемі вахтасы бар рубкадан және ауданынан сорғылардың біреуін қашықтан қосылуы және сорғы үй-жайлардағы қақпақтардың қосымша ашылуынсыз судың магистральға түсуі көзделеді. Қашықтықтан қосу орнына магистральдағы су қысымының көрсеткіші орнатылады.

208. Төмен және орта еселенген көбікті алу үшін көбік түрлендіргіш тұщы және теңіз суда жұмыс істейді.

ІІІ-бөлік. Кемелік құрылғылар және жабдықтау
8 бөлім. Рульдік және зәкірлік құрылғы
26. "М-СП" сыныпты кемелер үшін рульдік құрылғы

209. Руль баллерінің төменгі мойыны тот баспайтын болаттан жасалған қаптамамен немесе Кеме қатынасының тіркелімімен келісілген басқа тәсілмен қорғау ұсынылады.

210. Рульдік құрылғының тораптары және бөліктерінің беріктілігін есептеу кезінде рұқсат етілетін мынадай кернеулерді қабылдайды:

0,24 R_eH — ширатылуы және кесу үшін;

0,40 R_eH — бүгу және ширатумен қоса бүгу үшін;

0,60 R_eH — созу және қысуы үшін.

мұндағы R_eH — материалдыңжоғарғы ағымдылық шегі.

27. "М-СП" сыныпты кемелер

211. "М-СП" сыныпты кемелердің зәкірлік құрылғысы ІЖКЖҚ 4-бөлігінің 186-қосымшасында көрсетілген норма бойынша қабылдау керек, сонымен бірге тұмсықтық зәкірлердің салмағы 20 %, ал зәкірлі шынжырлардың қосынды ұзындығы — 25 % ұлғайтылады.

212. Жабдықтау сипаттамасы 1000 м² және одан асатын өздігінен жүзетін кемелер кормалық зәкірлік құрылғымен жабдықталады. Кормалық зәкірдің салмағы тұмсықтық зәкірлердің қосынды салмағынан кемінде 25 %, ал зәкірлік шынжырдың ұзындығы тұмсықтық зәкірлік құрылғының зәкірлік шынжырының ұзындығынан кемінде 75 % болады.

213. Зәкірлік механизмдер шынжырлар калибрі 16 мм ге және оған дейінгі тереңділігі 33 м және шынырлар калибрі 16 мм асатын тереңділігі 40 м екі тұмсықтық зәкірлерді бір уақытта таңдауын қамтамасыз етеді.

28. "М-ПР" және "О-ПР" сыныпты кемелер

214. "М-ПР" сыныпты кемелердің зәкірлік жабдығын ІЖКЖҚ IІІ-бөлігінің 185-қосымшасында көрсетілген норма бойынша қабылдау керек. Сонымен бірге, буксирден басқа жабдықтау сипаттамасы 1000 м² және одан асатын барлық кемелер үшін шынжырларының қсынды ұзындығы кестелік мәндермен салыстырғанда бір біріккен жерге (25 м) ұлғайтылады.

215. "О-ПР" сыныпты кемелердің зәкірлік жабдығын ІЖКЖҚ IІІ-бөлігінің 185-қосымшасында көрсетілген норма бойынша қабылдау керек. Сонымен бірге, жабдықтау сипаттамасы 1000 м² және одан асатын барлық кемелер үшін шынжырларының сомалық ұзындығы кестелік мәндермен салыстырғанда бір біріккен жерге (25 м) ұлғайтылады.

9 бөлім. Сүйреуші және тіркейтін құрылғы
29. Жалпы талаптар, тіркейтін құрылғылардың
есепті жүктемесін жәнеберіктілік қор коэффициентін анықтау

216. Сүйреткіш кемелер сүйреуші арқанның ұзындығынан кемінде 300 м сүйреуші шығырмен автоматты түрде жабдықталады.

217. Осы тарау талаптары толқын биіктігі бойынша 4,5 м > h_3% > 2,0 м пайдаланылатын аралас суларда жүзетін итермелегіш құрамдардың тіркейтін құрылғысының екі топсалы конструкцияға қолданылады.

Екі топсалы конструкция ретінде итермелегіш баржамен тіркеп қойғаннан кейін бір бос дәрежеде (құрамның диаметралды жазықтығына перпендикуляр орналасқан горизанталды оське қатысты құрамды кемелердің бұрылысы) баржаға қатысты орын алмастыра алатындай етіп, тіркеуші құрылғының осындай конструкциясы деп түсіндіріледі.

218. Аралас суларда жүзетін кемелердің тіркеуші құрылғылары теңіз аудандарында рульдерді немесе бұрылыс саптаманы борттан бортқа құрамның толық жүрісінде жылдамдығы ең жоғары болған кезде, сондай-ақ толқындатуға қатысты кез келген курстық бұрыштың қозғалысында орын ауыстыру жұмыстары үшін беріктілігі жеткілікті болуы қажет.

219. Сонымен бірге, топсалы тіркеуші құрылғыға әрекет ететін есептік жүктемелер мынадай формула бойынша анықталған мәндерден кем қабылданбайды, кН:

1) бойлық жүктемелер үшін

көлденең жүктемелер үшін

2) тік жүктемелер үшін

мұндағы және l_ш параметрлеріне байланысты осы Қағиданың 49-қосымшасындағы формулалар бойынша анықталатын бойлық, көлденең және тік жүктеменің коэффициеттері;

с - су тығыздығы, т/м³;

g — бос құлауды жылдамдату:

g=9,81 м/с²;

h — толқын биіктігі, м;

,

,

,

- мынадай мәндермен анықталатын итерілетін құрамның қатысты ұзындығы, ені, шөгуі және ығыстырғышы:

= L₁L₂/(L₁ + L₂);

= B₁B₂(B₁ + B₂);

= T₁T₂(T₁ + T₂);

= D₁D₂(D₁ + D₂); (49)

L₁, B₁, T₁, D₁ - баржаның тиісінше конструктивті ватерсызық бойынша ұзындығы, ені, шөгуі және оның көлемді ығыстыруы, м³;

L₂, B₂, T₂, D₂ - баржаның тиісінше конструктивті ватерсызық бойынша ұзындығы, ені, шөгуі итергемеліштің және оның көлемді ығыстыруы, м³;

- толқын ұзындығы, м;

- курстық бұрыш (0⁰-89⁰ - жолдағы толқындату; 91⁰-180⁰ - қарсы келген толқындату);

V — итерілетін құрамының қозғалу жылдамдығы;

2b— тіркеудің топсалары арасындағы ара-қашықтық, м;

l_ш= l_m2/ (l_m1+l_m2) – итерілетін құрамға тіркейтін құрылғының топсасының осінің қатысты мәні 0,10

l_ш

0,35;

l_m1, l_m2 – баржа және итергемеліштің тиісінше топса осінен бастап ауырлық ортасына дейінгі ара-қашықтық, м.

220. Итерілетін құрамның тіркейтін құрылғысының конструкциясын екі топсалыдан ерекшелігі болса, оның байланыстарындағы есептік жүктемесін есептеу әрбір бөлек жағдайларда Кеме қатынасының тіркелімінің арнайы қарауына жатады.

221. Тіркейтін жабдық бөліктерінің беріктілік есебі материалдың ағымдылық шегі 0,63 тең етіп қабылдануы тиіс рұқсат етілетін кернеулер бойынша жүргізіледі.

222. Тіркейтін жабдықты стендте сынау үшін сынамалық жүктемесі есептіктен 1,5 кем емес қабылдау керек.

Байқау жүктемесінің әрекеті кезінде тіркейтін құрал бөліктеріндегі едәуір аса кернеуі материал ағымдылығының шегі 0,95 тен аспайды.

223. Тіркейтін құрылғылардың конструкциясы оларды әртүрлі тиеу жағдайларында кемелерді берікті жалғануын қамтамасыз етеді.

224. Осы Қағидада белгіленгеннен ерекшеленетін h

және р параметрлерінде тіркейтін құрылғының есепті жүктемесін анықтау қажет болса, жүктемені Кеме қатынасының тіркелімімен келісілген әдістеме бойынша есептеу әдісімен анықтауға болады.

30. Тіркейтін құрылғыларды құрастыру

225. Жалғау тораптарында үлесті азайту мақсатында тіркейтін құрылғылар құрамның диаметральды жазықтығынан мүмкіндігінше ең жоғары қашықтықта орналасады.

226. Тіркейтін құрылғы баржада команда болмаған кезде де тіркелуін қамтамасыз етеді. Тіркеу жергілікті басқару орнынан немесе итермелегіштің жүрістегі рубкасынан қашықтан жүзеге асырылады.

227. Тіркейтін құрылғы баржаның немесе итермелегіштің бір (кезкелген) бөлігінің батуы және 15⁰ статикалық қисаюы кезінде есепті толқындатуда құрамның кемелердің тіркеуін ағытуын мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

228. Тіркейтін құрылғы кемінде жұмыс жүктемеде жел және толқындатуда құрам тіркеуді ағыту мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

229. Егер тіркеу жүйесінің жетегі гидравликалық болса, онда жабық күйде басқару пультында қашықтық индикациясымен механикалық түрде бекітіледі.

230. Толқындатуда жүзу кезінде құрам секцияларының корпустық конструкциясы өзара қатынасы жойылады.

10 бөлім. Құтқару құралдары
31. Жалпы талаптар

231. Осы тараудың талаптары каботажды рейстерді жүзеге асыратын кемелерде орындауға міндетті болып табылады. Халықаралық рейстер жасайтын кемелер үшін, сондай-ақ "М-СП" сыныпты жолаушылар таситын кемелер үшін олармен жасалатын рейстердің сипаттамасына қарамастан СОЛАС-74 және ИМО Теңіздегі қауіпсіздік жөніндегі комитетінің MSC 48(66) қарарымен қабылданған, Құтқару құралдар жөніндегі халықаралық кодекс (бұдан әрі – ҚҚХК) талаптарын орындау міндетті болып табылады.

Ескерту. 231-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 28.03.2018 № 198 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

232. Құтқару құралдарында Сыныптау қоғамының сертификаты болуы қажет.

Құтқару құралдарына, оларды сынау тәсілдеріне, кемеде орналасуына қойылатын талаптар ІЖКЖҚ 45-бөліміне сәйкес болуы қажет.

233. Пайдаланудағы қолданыстағы құтқару құралдарын немесе құрылғыларды кемелерде ауыстыру, сондай-ақ оларға қосымша құралдарды немесе құрылғыларды орнату кезінде осындай құралдар осы бөлімнің талаптарына сәйкес болуы қажет.

Құтқару құрылғысын ауыстырмай құтқарғыш құралды ауыстыру кезінде (немесе керісінше) ол қаншалықты тиімді және техникалық негізделуіне қатысты ауыстырылатын құтқарғыш құралдың немесе құрылғының сол типіне ауыстыруға болады.

32. "М-СП" сыныпты кемелерді құтқару құралдарымен жабдықтау

234. Кемелерді осы Қағиданың 50-қосымшасында көрсетілген нормалар бойынша құтқару құралдарымен жабдықтайды.

235. Кемені осы Қағиданың 35-тарауына сәйкес кезекші қайықшамен жабдықтайды. Кезекші қайықшаға қойылатын талаптарға сәйкес болатын құтқару құралдарының біреуі кезекші ретінде көзделеді.

236. Кеме төрт зымырандар және төрт жолы бар жолмен лақтырылатын құрылғымен жабдықталады.

237. Кезекші қайықша командасының әрбір мүшесіне гидротермокостюм көзделеді.

238. Кемеде адамдарды суға түсірмей салдарға отырғызуды қамтамасыз ететін Кеме қатынасының тіркелімімен рұқсат етілген құрылғы болмаса, кемеде лақтырылатын типті құтқару салдарында әрбір адамға гидротермокостюмдер көзделеді.

33. "М-СП" сыныпты құтқару құралдармен
жабдықтау және таңбалау

239. Жабдықтау заттарында сыныптау қоғамының рұқсаттамасы, мықты, ыңғайлы қорабы болуы және тойтарыс ілмектен басқа қайықшада штатты орындарда тиісті түрде бекітілген, жәшіктер және бөліктерде сақталуы қажет. Жабдықтаулар кемені қалдырған кезде кедергі туындамайтындай етіп бекітіледі.

Құтқарғыш қайықшаның жабдықтауында мыналар болуы тиіс:

1) қайықшаға штерттермен немесе тізбектермен бекітілген тұтқасы бар жүзбелі ескектің жеткілікті саны;

2) екі тойтарыс ілмектері;

3) қауға және екі шелек;

4) өмірді сақтау бойынша нұсқаулық;

5) нактоузбен көрсеткіштерді қалыпты есептеуге жеткілікті диаметрлі орамы жанатын немесе жарықтандыру құралдарымен жабдықталған компас;

6) қайықшаның және ниралдың үш ұзындығына тең ұзындығы ұзындықты жүзбелі зәкір. Жүзбелі зәкірдің, дректің және ниралдың беріктілігі кез келген теңіз жағдайларында жеткілікті;

7) диаметрі адамдар жабдықтаулары және қозғалтқыш саны толық құтқару қайықшаның жарылу үлесі кемінде 0,35 ұзындығы құтқарғыш қайықшаның кеменің ватерсызығына дейін кемеде орналасқан кемінде екі еселенген ара қашықтығында теңіз суда аса кем шөгуі кезінде немесе қайсысы көп болуына қатысты 15 м екі берікті фалиньдер. Оқшаулау құрылғысына бекітілген бір фалинь құтқарғыш қайықшаның алдыңғы жақ шетінде, ал басқасы қайықшаның форштевенде немесе оған жақын және пайдалануға дайын түрде берікті бекітіледі;

8) қайықшаның әрбір шеттерінен бір-бірден екі балта;

9) егер екі күнге бір адамға 1 литр есебімен суды шаша алатын тұщыландырушысы болса, су өткізбейтін сауыттардағы әрбір адамға 3 л ішетін су немесе су өткізбейтін сауыттардағы әрбір адамға 2 л ішетін су;

10) штерті бар тот баспайтын шөміш;

11) мақұлданған типті ішетін суға арналған тот баспайтын градусталған сауыт;

12) ауа және су өткізбейтін қорапта құтқару қайықшасында орналастыруға рұқсат етілетін адамдар санынан әрбір асамға кемінде 10 МДж есебіндегі азықтық рацион;

13) төрт парашютты зымырандар;

14) алты фальшфейерлер;

15) екі жүзбелі түтіндік шашкілері;

16) су өткізбейтін қораптағы артық батареялар және артық шамдар комплектісі бар Морзе әліппесінің сигналдарын беруге жарайтын су өткізбейтін электр фонарі;

17) бір сигналды айна (гелиограф);

18) су өткізбейтін қораптағы немесе суға тұрақты материалдан жасалған құтқарғыш сигналдардың үйлесітірлген кестесі;

19) сигналды ысқырық немесе оған тең сигнал дыбысты құрал;

20) пайдаланғаннан кейін қайтадан мықты жабылатын су өткізбейтін қораптағы бірінші көмек көрсететін дәрі қорабы;

21) теңіз ауруға қарсы алты таблетка және әрбір адамға есептелінген гигиеналық пакеттер;

22) қайықшаға штертпен бекітілген бүктемелі пышақ;

23) үш консервілер ашқыштар;

24) ұзындығы кемінде 30 м жүзбелі линге бекітілген екі жүзбелі құтқарғыш сақиналар;

25) қолмен құрғатқыш сорғы;

26) балық бұйымдарының комплектісі;

27) қозғалтқыштың құрал-сайман және қосалқы бөліктерінің комплектісі;

28) жанатын мұнайды сөндіруге жарамды тасымал өрт сөндіргіш;

29) 180 м арақашықтықтағы ені 18 м жарық түске боялған объектінің түнгі уақытта көз тартарлық арықтандыруды қамтамасыз ететін прожектор 6 сағат бойы, оның ішінде кемінде 3 сағат бойы үнемі жұмыс істейтін. Егер прожектор стационарлы орнатылса, оның орнатуы горизанталды жазықтықта 360^о және вертикалды жазықтықта 90^о жоғары және горизанталдан 30^о төмен бұруына болады;

30) радиолокациялық шағылдырғыш;

31) құтқарғыш қайықшада орнатуға рұқсат етілетін адамдарың 10%, бірақ кемінде екі адамға жеткілікті санында жеке жылу ұстағыш құралдары болуы тиіс.

240. Осы Қағиданың 239-тармағының 12), 17), 22) және 26) тармақшаларымен қажет етілетін заттар Каспий теңізінің бассейнінде пайдаланылатын кемелердің жабдықтауынан алынып тасталады.

241. Тұмсықтық бөліктегі қайықшаның екі борттарында мыналар салынуы тиіс:

1) құтқару қайықшасының нақты басты өлшемдерін және онда орнатуға рұқсат етілетін адамдар санын көрсететін өшпейтін бояумен салынған жазулар;

2) қайықша жататын кеменің атауын және тұрғызу портының латын әліппесінің баспа әріптерімен. Қайықша жататын кеменің атауы және оның нөмірі олар жоғарыдан көрінетіндей етіп салынады.

242. Қайықша корпусының сыртқы қаптамасы, жиналатын және қатты жабулардың сыртқы жақтары және қайықшаның қатты жаппасы астындағы ішкі қабаты қызғылт сарыға боялады. Жабулардың және тенттің ішкі қабаттары қайықшада орналасқан адамдарды тітіркендірмейтін түске боялады.

34. "М-СП" сыныпты кемелердің құтқарғыш салдарының
жабдықтауы және таңбалауы

243. Құтқарғыш салдың жабдықтау заттары уәкілетті органмен рұқсат етілуі және мүмкіндігінше ықшамдау, шағын болуы, ыңғайлы және мықты қорапта, сондай-ақ тиісті тәсілмен өзінің салда штатты орындарда бекітілуі қажет.

Әрбір құтқару салдың жабдықталуы кемінде мынадай заттардан тұруы тиіс:

1) ұзындығы кемінде 30 м жүзбелі құтқарғыш оңғаққа бекітілген жүзбелі құтқару дөңгелегі;

2) құтқару салға фалиньнің бекіту орнына жақын брезент жаппасының сыртқы жағынан қалтасында сақталатын және штертпен бекітілген, оны суда ұстауға алатын жүзбелі материалдан жасалған тұтқасы бар бүктемелі пышақ. Сыйымдылығы 13 адам және аса құтқару сал бүрмелі болуы мүмкін екінші пышақпен жабдықталады;

3) жүзбелі шөміш;

4) екі губка;

5) жүзбелі зәкір (дректті, оқыс жұлып-жұлқитын қимылды, және ниралға тұрақты тәсілмен). Зәкір құтқарғыш салға оны суға түсіргеннен кейін құтқару салды үрлеу кезінде желге аса тұрақты күйде құтқарғыш салды суда ұсталынатындай етіп үнемі бекітілуі тиіс. Жүзбелі зәкірдің, оның дректовының және ниралының бріктілігі кез келген теңіз жағдайларында жеткілікті болуы тиіс. Жүзбелі зәкір арқанның екі шеттерінде вертлюгтарымен жабдықталуы және строптар арасында зәкірді теріс айналдыруын болдырмауы қажет;

6) екі жүзбелі ескектер (ескіш);

7) пайдаланудан кейін қайта мықты жабуға болатын су өткізбейтін қораптағы бірінші көмек көрсету дәрі қорабы;

8) сигналды ысқырық немесе басқа тең дыбыс сигналды құрал;

9) алты фальшфейерлер;

10) су өткізбейтін қораптағы артық батареялар және артық шамдар комплектісі бар Морзе әліппесінің сигналдарын беруге жарайтын су өткізбейтін электр фонары;

11) құтқарғыш салда өмірді сақтау бойынша нұсқаулық;

12) алғашқы әрекеттер бойынша нұсқаулық;

13) құтқарғыш қайықшада орнатуға рұқсат етілетін адамдарың 10%, бірақ кемінде екі адамға жеткілікті санында жеке жылу ұстағыш құралдары.

244. Осы Қағиданың 245-тармағына сәйкес жабдықтауы бар құтқару салдарының таңбалауы баспа әріптермен орындалған "С PACK" жазуларынан тұрады.

245. Әдетте, жабдықтау контейнер салдың бөлігі ретінде оған үнемі бекітілген және оның құрамына залал тигізбей кемінде 30 минут бойы жүзе алатын контейнерлерден басқа құтқарғыш салдың ішінде бекітілген контейнерде сақталады.

35. Кезекші қайықшаларға қойылатын талаптар

246. Кезекші қайықша мынадай талаптарға талаптарға жауап беруі қажет:

1) осы Қағиданың 241-тармағына сәйкес тиісті сертификат және таңбалауы, мақұлданған типті конструкциясының болуы;

2) үрленген қайықшалар таңбалауында серия нөмірі, дайындаушы-ұйымның атауы немесе сауда атауы, сондай-ақ жасау күнінен тұруы тиіс;

3) егер конструкциясы қатты кезекші қайықшада толық берікті жабулары болмаса, қайықша ұзындығының кемінде 15 % жайылатын талдыңғы жақ жабулары болады;

4) толық жабық кезекші қайықша өздігінен қалпына келетін типті болады. Бөлігі жабылған кезекші қайықша өздігінен құрғайтын типті болады немесе қарқынды құрғату құралдарымен жабдықталады;

5) кезекші қайықшаның жабуында, қажет болғанда жабудың сырттан өтуі үшін тұтқасы болуы керек. Бөлігі жабылған қайықша, сондай-ақ биіктігі кемінде 600 мм леерді қошауларының ашық бөліктері болады;

6) қайықшада рульдік жақсы көрінісі бар басқару постымен жабдықталған;

7) кезекші қайықша 6 торапқа дейінгі жылдамдықта маневр жасай алатын және осы жылдамдықты кемінде 4 сағат бойы сақтайды;

8) кезекші қайықшалар суда орналасқан адамдарды құтқару, құтқарғыш салдарды жинақтау және кемеде бар адамдар және жабдықтаулармен толық жүктелген құтқару салдардың аса едәуірін сүйреу үшін толқындатуда оңтайлы және жылдамдығы жеткілікті болады;

9) кезекші қайықша стационарлы қозғалтқышпен немесе ілмелі мотормен жабдықталады;

10) осы тармақтың 8) тармақшасының талаптарына сәйкес құтқарғыш салдарды жинауға немесе сүйреу үшін беріктілігі жеткілікті сүйреуіштер стационарлы құрылғымен жабдықталады;

11) үрленген кезекші қайықшаның жүзушілігі көлемі шамамен кемінде тең бес бөлек бөліктерге бөлінген, немесе оның жалпы көлемінің 60% аспайтын әрбір көлемді жүзбеліліктің екі бөлек түтіктермен бөлінген бір жүзбелі түтікпен жабдықталуы қамтамасыз етіледі;

12) үрлемелі кезекші қайықша бортын жасайтын жүзбелі түтіктер үрлемелі кезекші қайықшада орналастыруға рұқсат етілетін адамдар санынан әр қайсысына кемінде 0,17м³ көлемі қамтамасыз етіледі;

13) үрлемелі қайықшаның жүзбелілігінің әрбір бөлігі оны қолмен немесе түсіруге арналған құралдармен үрлеу үшін қайта түспейтін қақпақпен жабдықталған;

14) түптің төменгі қабатында және үрленген кезекші қайықшаның сыртқы қабатындағы осал орындарында еселенген жолақтар көзделген;

15) егер транец болса, ол үрленген кезекші қайықшаның едәуір ұзындығынан 20% аса артқы жаққа қарай батпауы тиіс;

16) фалиндерді алдыңғы және артұы жаққа қарай бекіту үшін тиісті кенеп, сондай-ақ қайықшаның ішкі және сыртқы жағынан иілген жерге бекітілген құтқарғыш леерлер көзделген;

17) үрленген кезекші қайықша үнемі үрленген күйде болады;

18) кезекші қайықшаларды дайындау және түсіруі 5 минуттан аспайтын уақытта жүргізіледі.

247. Кезекші қайықшалардың жабдықтау заттары мақұлданған типті, мүмкіндігінше шағын, ықшамды, қорабы ыңғайлы және берікті болуы және қайықшада өзінің штатты орындарда бекітілуі қажет.

Әрбір кезекші қайықшада мынадай жабдықтау заттары болады:

1) кемінде екі жүзбелі және бір рульдік ескектер. Әрбір ескектер үшін тұтқа немесе оған эквивалентті құрылғы көзделеді;

2) тойтарыс ілмек;

3) жүзбелі шөміш және шелек;

4) пышақ (қауіпсіз орындаудағы үрлемелі қайықшалар);

5) құтқару шеңберлері бар ұзындығы 30 м екі жүзбелі лақтырылатын шеттері;

6) нактоузы бар диаметрі көрсеткіштерді қалыпты есептеу үшін жеткілікті жарықтандыру құралдарымен жабдықталған немесе жанатын орамы бар компас;

7) ұзындығы кемінде 10 м лині бар және беріктілігі жеткілікті және қайықшаны қайтаруға арналған арқаны бар жүзбелі зәкір;

8) тұмсықтық бөлікте тез берілметіндей етіп бекітілген, ұзындығы және беріктілігі жүрісте суға түсіру үшін жеткілікті фалинь;

9) салдарды сүйреу үшін беріктілігі жеткілікті ұзындығы кемінде 50 м жүзбелі оңғақ;

10) Морзе әліппесінің сигналдарын беру үшін жеткілікті су өткізбейтін орындаудағы қосалқы батареялары және шамдар комплектісі бар электрфонарь;

11) сигналды ысқырық немесе дыбыс сигналы эквивалентті құрылғы;

12) су өткізбейтін қораптағы бірінші көмек көрсету дәрі қорабы;

13) 6 сағат бойы түнде 180 м арақашықтықта ені 18 м түсі жарық затты қарқынды жарықтандыратын мақұлданған жарық көзі бар прожектор;

14) кезекші қайықшада орналастыруға рұқсат етілетін адамдар санының 10% жеткілікті жеке жылу ұстағыш құралдар немесе қай мән көптігіне байланысты екі;

15) радиолокациялық шағылдырғыш;

16) үрленген қайықшаларға қосымша: екі губкалар, қолмен тасымалданатын көрік немесе сорғы, тиісті қорапта тесікті жамау үшін жөндеу құрылғыларының комплектісі, қауіпсіз орындаудағы тойтарыс ілмек.

36. "М-ПР" және "О-ПР" сыныпты кемелерді
құтқару құралдарымен жабдықтау

248. Жолаушыларды тасымалдауға арналған кемелерді құтқару құралдармен жабдықтауды "М" разрядты бассейндерде пайдаланылатын жолаушыларды тасымалдауға арналған кемелерге орнатылған нормалар бойынша қабылдау керек. Сонымен бірге, ұзындығы 30 м асатын кемелерде өздігінен жанатын буйы бар кемінде екі құтқарғыш шеңберлері болуы қажет.

249. Техникалық флоттың жүк, сүйреткіш, өндірістік және өздігінен жүзетін кемелерді құтқару құралдармен жабдықтауды осы Қағиданың 51-қосымшасында келтірілген нормалар бойынша қабылданады.

250. Тұтану температурасы 60ҮС аспайтын мұнай жүктерін тасымалдауға арналған құйма кемелер өрттен сақтандыратын құтқарғыш қайықшалармен жабдықталады.

251. Өздігінен жүзбейтін кемелерді құтқару құралдарымен жабдықтауды мынадай етіп қабылдау керек:

1) "М-ПР" сыныпты кемелер үшін — "М" разрядты бассейндерде пайдаланылатын жүк тасымалдайтын өздігінен жүзетін кемелерге сияқты;

2) "О-ПР" сыныпты кемелер үшін — "М" разрядты бассейндерде пайдаланылатын өздігінен жүзбейтін кемелерге сияқты.

252. Су асты қанатындағы кемелерді құтқару құралдарымен жабдықтауды "М" разрядты бассейндерде пайдаланылатын басым бөлігі су бетінде қалқып жүзетін кемелерге орнатылған нормалар бойынша қабылдау керек.

Сонымен бірге, кеме экипаж және жолаушылардың 105 % құтқарғыш кеудешлермен жабдықтайды.

Құтқарғыш кеудешелерді құтқарғыш көкірекшелермен ауыстыруға болмайды.

Ұзындығы 60 м асатын су асты қанатындағы кемелер үшін құтқарғыш оңғақтары бар кемінде екі құтқарғыш шеңберлер көзделеді.

253. "М-ПР" сыныпты кемелерді құтқарғыш қайықшалармен жабдықтауды осы тармақтың 12), 17) тармақшаларында қажет етілетін заттардан басқа 239-тармаққа, ал осы кемелердің құтқарғыш салдарын – кез-келген жүзу ауданында 37-тарау бойынша қабылдау керек.

"О-ПР" сыныпты кемелердің құтқарғыш қайықшалар және салдармен жабдықтауды "М" разрядты бассейндерде пайдаланылатын кемелердің нормалары бойынша қабылдау керек.

11-бөлім. Сигналды құралдар,
навигациялық және авариялық жабдықтаулар
37. Жалпы талаптар.
Кемелерді сигналды құралдармен жабдықтау

254. Аралас суларда жүзетін кемелер ішкі су жолдарымен жүзу кезінде қажет ететін сигналды құралдармен және жүзеге асырып жатқан рейстің сипаттамасына қарамастан (каботажды немесе халықаралық) түзетулер енгізілген Теңізде кемелердің соқтығысуын ескерту халықаралық қағидалар туралы конвенцияның (бұдан әрі – ТКСЕХҚ-72) ережелеріне сәйкес теңіз аудандарында жүзу кезінде талап етілетін сигналды құралдармен жабдықталады.

Ескерту. 254-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 28.03.2018 № 198 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

255. Пиротехникалық сигналды құралдардан басқа кемелерді сигналды құралдармен жабдықтауды осы Қағиданың 52-қосымшасында көрсетілген нормалар бойынша қабылдау керек.

256. "М-СП" және "М-ПР сыныпты өздігінен жүзетін кемелерде топты, борттық, артқы жақ, шеңберлі ("басқарылу мүмкіндігі жоқ кеме" және зәкірлі), сүйреушіден тұратын қосалқы электр фонарлар комплектісі болады.

257. Кемелерді пиротехникалық сигналды құралдармен жабдықтауды осы Қағиданың 53-қосымшасына сәйкес қабылдау керек, сонымен бірге ІЖКЖҚ 3533-тармағының талаптары аралас суларда жүзетін кемелерге қолданылмайды.

38. Сигналды құралдарға қойылатын техникалық талаптар

258. Теңіз аудандарында жүзуге қажет екі қызметті орындайтын сигналды фонарлар, сондай-ақ фонарларда (ішкі суларда жүзу және теңіз аудандарында жүзу кезінде пайдаланылатын фонарлар) осы Қағиданың 54 және 55-қосымшаларында көрсетілген сипаттамасы болуы қажет. Сигналды-ажыратқыш фонарлардың техникалық талаптары осы Қағиданың 54-қосымша талаптарын ескере отырып ІСЖКҚ 329-тарауының талаптарына сәйкес болуы қажет.

259. Сигналды-жалтыр фонарьлардың негізгі сипаттамалары осы Қағиданың 55-қосымшасындағы талаптарға сәйкес болуы қажет.

260. Сигналды-жалтыр фонарларының бір жалтырының көлденең жарық күші I_n кемінде мынадай болуы тиіс, кд:

I_n =(0,2 + t_n) I/t_n, (50)

мұндағы t_n - жалтырдың ұзақтығы, с;

I - отырып ІЖКҚ 3552-тармағына сәйкес жарық күші, кд.

Осы формуланы күндізгі сигнал бергіштің шамдарына пайдалану кезінде ІСКЖҚ 3514-тармағына сәйкес анықталған жарық күші 5000 рет ұлғайтылады.

261. Күндізгі сигнал беру шамында, егер өзінің аккумуляторлы батареялары болмаса, ІСКЖҚ 3751-тармағына сәйкес жалпы кемелік желі қорегінен және апатты қоректену көзінен қоректенетін IP22-IP13 қорғау дәрежесі болады.

Күндізгі сигнал беру шамы пайдалануда қауіпсіз, тез орын ауыстыратын және бір адаммен қолдануға ыңғайлы болуы қажет.

262. Маневрлеуді көрсеткіш фонарь кеменің маневрлеуінің бүкіл уақыты бойы жалтыр түсті сигналдардың берілуін қамтамасыз етеді.

Әрбір жалтырдың ұзақтығы және жалтырлар арасындағы интервал шамамен 1 секунд, кезекті сигналдар арасындағы интервал – кемінде 10 секунд.

263. Ысқырықтардың негізгі сипаттамалары осы Қағиданың 56-қосымша талаптарына сәйкес келеді.

264. Қоңырау немесе гонг, немесе ұқсас дыбыс сипаттамалары бар басқа құрылғы 1 м арақашықтықта кемінде 110 дБ дыбыстық қысымының деңгейін қамтамасыз етеді.

265. Қоңыраулар және гонгтар коррозияға тұрақты материалдан жасалады және таза үн шығарады.

Қоңырау және гонгты бояуға болмайды. Қоңырау кең қонышының диаметрі ұзындығы 20 м асатын кемелерге кемінде 300 мм және ұзындығы 12 ден бастап 20 м дейінгі кемелер үшін кемінде 200 мм болуы керек. Қоңыраудың "тілдің" механикалық берілісі бар қоңырауды қолдану ұсынылады, сонымен бірге қоңырауға қолмен хабарлау мүмкіндігі сақталады."Тіл" салмағы кемінде қоңырау салмағының 3% тең.

266. Сигналды фигуралар қара түсті болуы қажет, сонымен бірге шар диаметрі кемінде 0,6 м; ал ромб әрбір конустың көлемі d/h =0,60,6 м жалпы негіздемесі бар екі конустан тұруы тиіс, мұндағы d — конустың диаметрі, h — конустың биіктігі.

39. Кемеде сигналды құралдарды орнату

267. Фонарларды тура орнату кезінде (біреуі басқасының астында) сүйреткіш фонарь қажет кемелерден басқа, олардың арасындағы арақашықтық кемінде 2 м, ал ең төменгі фонарь кеме корпусынан кемінде 4 м биіктікте орналасады.

Ұзындығы 20 м кем кемелерде осы арақашықтықтарды 1 м және тиісінше 2 м ге дейін азайтуға рұқсат етіледі.

268. Зәкірлі фонарлардан басқа, көрініс бұрышы 360^о горизанталды жазықтықтағы фонарлар, олардың оттары 6^о асатын секторларда діңгектермен, стеньгамен немесе қондырғылармен жабылмайтындай етіп орнатылуы тиіс. Сонымен бірге, фонарьды жарық көздің сыртқы диаметріне тең (шамның қыздыру жібі) диаметрлі домалақ жарық көзі ретінде қарастыру керек.

269. Осы Қағиданың 269-тармақ талаптарын орындау мүмкін емес болса, Кеме қатынасының тіркелімімен келісім бойынша әрбір отқа фонарьлар жүйесін орнатуға болады. Әрбір осындай жүйе бір горизанталды деңгейде орнатылуы, және осы фонарларды кез келген бағыттан бөлек көру мүмкіндігі жойылады.

270. Алдыңғы топтық фонарь басты палуба үстінен кемінде 6 м болатын биіктікте кеменің диаметралды жазықтығында тұмсықтық діңгекте орнатылады. Егер кеме ені 6 м асатын болса, онда фонарьды кеме енінен кем емес биіктікте орнату қажет, бірақ басты палубадан 12 м асатын биіктікте орнатудың қажеттілігі жоқ.

Ұзындығы 20 м кемелерде топтық фонарьды орнату биіктігі планширь үстінен кемінде 2,5 м рұқсат етіледі.

271. Артқы топтық фонарьды кеменің диаметралды жазықтықта орнату керек. Тігінен бойынша алдыңғы және артқы топтық фонарлар арасындағы арақашықтық кемінде 4,5 м болуы қажет. Осы фонарьлар арасындағы көлденең арақашықтық кеме ұзындығынан кемінде 4,5 м болады. Осы фонарьлар арасындағы көлденең арақашықтығының кеме ұзындығы кемінде 0,5 қабылдау керек, сонымен бірге алдыңғыны форштевннен кеме ұзындығының 0,25 аспайтын арақашықтықта орнату қажет.

272. Өздігінен жүзетін кемелердегі борттық фонарьларды алдыңғы топтық фонарьлардың орналасу биіктігінен 0,75 аспайтын корпустан бастап алдыңғы топтық фонарьлардың биіктігінде орнату керек. 20 м кем кемелерде борттық фонарьлар топтық фонарьдың алдында орнатылады.

Өздігінен жүзбейтін кемелердегі борттық фонарьлар кеме корпусының алдыңғы жағында орнатылады.

273. Артқы жақтағы фонарьды фальшборттың планширінде, артқы жақтағы леерді қоршауларында немесе юта рубкасының артқы қабырғасында кеменің диаметралды жазықтығында орнату керек.

Сүйреткіш кемелерде артқы жақтағы фонарьды сүйреткіш құрылғы үстінен түтін түтігінде (фальш түтігінде, рубка қабырғасында) орнатуға болады. Барлық жағдайларда артқы жақтағы фонарь борттық ажыратқыштан төмен орнатылады.

274. Оты ақ (зәкірлі) домалақ фонарьлар кеменің алдыңғы және артқы жақ бөліктерінде орнатылады, сонымен бірге алдыңғы жақтағы ақ домалақ фонарьды орнату биіктігі кеме корпусының үстінен кемінде 6 м болады. Артқы жақтағы домалақ ақ фонарь осындай тұмсықтық фонарьдан кемінде 4,5 м төмен орнатылады.

Егер кемеде бір домалақ фонарьды орнату талап етілсе, оны аса көрінетін жерде орнату керек.

Ақ оты бар домалақ фонарларды стационарлы арнайы бағандарда, сондай-ақ арнайы көтергіш құрылғы көмегімен орнатуға болады.

275. Қызыл оты бар екі домалақ фонарьды ("Басқарылу мүмкіндігі жоқ кеме") көрінетін жерде осы Қағиданың 267 – 269-тармақтарын ескере отырып стационарлы немесе көтергіш құрылғы көмегімен біреуі екіншісінің үстінен тура орнатады.

276. Сүйреткіш фонарларды осы Қағиданың 269-тармағын ескере отырып алдыңғы немесе артқы топтық фонарьлардан жоғары және/немесе төмен орнатады.

277. Сүйреткіш фонарьды осы Қағиданың 267-тармағын ескере отырып артқы жақтағы фонарьдың үстінен орнатады.

278. Күндізгі сигнал беру шамы рульдік немесе штурман рубкасында сақталады және әрдайым пайдалануға дайын болады.

279. Маневрді көрсеткіш фонарь диаметралды жазықтықта және мүмкіндігінше алдыңғы топтық фонарьдан кемінде 2 м биіктікте орналасады, сонымен бірге ол артқы топтық фонарьдан кемінде 2 м жоғары немесе төмен орналасады.

Тек қана бір топтық фонарь бар кемеде маневрді көрсеткіш фонарь аса көрінетін жерде топтық фонарьдан тік бойынша кемінде 2 м жоғары орнатылады.

Егер жарық және дыбысты сигналдарды бір уақытта беру көзделсе, сондай-ақ жарық сигналдарды бөлек беру мүмкіндігін көздеу керек.

280. Гонг дыбыс таралуына ештеңе кедергі болмайтын орында кеменің артқы шеттерінде мүмкіндігінше жақын және қисайту кезінде қоршаған заттармен жанаспайтындай етіп еркін орналасады.

Қолағаш сақтау үшін гонгқа тікелей жақын орналасқан арнайы ұяшықты көздеу керек.

40. Навигациялық және авариялық жабдықтау, өтпелі көпірлер

281. Аралас суларда жүзетін кемелердің навигациялық жабдықтаулары "М" сыныпты I және II категориялы кемелерге сияқты ІЖКЖҚ 3608-тармағының талаптарына сәйкес қабылу керек.

282. Бортында адамдар бар өздігінен жүзбейтін аралас суларда жүзетін кемелер дүрбімен, қол лотымен және кренометрмен жабдықталады.

283. "М-СП" және "М-ПР" сыныпты кемелер үшін апаттық жабдықтауды осы Қағиданың 57-қосымшасындада көрсетілген нормаларға сәйкес қабылдау керек.

284. "О-ПР" сыныпты кемелер осы Қағиданың 57-қосымшасында көрсетілген нормалар бойынша авариялық мүлікпен жабдықталады, сонымен бірге ұзындығы 30 дан бастап 140 м дейінгі "О-ПР" сыныпты кемелерді ұзындығы 30 дан бастап 70 м дейінгі "М-СП" сыныпты кемелерге орнатылған нормалар бойынша жабдықтау керек.

285. Экипажы бар өздігінен жүзбейтін кемелерде осы Қағиданың 57-қосымшада 1 – 4, 7 – 21, 30, 31, 35 – 48-тармақтар бойынша апатты жабдықтауды көздемеуге рұқсат етіледі.

Командасы жоқ өздігінен жүзбейтін кемелерде авариялық жабдықтауды көздемеуге рұқсат етіледі.

286. Осы Қағиданың 57-қосымшасында көрсетілген такелажды құрал-саймандар комплектісі осы Қағиданың 58-қосымшасында көрсетілген нормаларға сәйкес болуы, сонымен бірге * белгісімен белгіленген құрал-саймандар түтін тұтану температурасы 60^оС төмен тұтанатын сұйықтықты тасымалдайтын мұнай құйылатын кемелерде шашыранды жасамайтын орындауда қойылуы қажет.

287. Әрбір мұнай құятын кемеде экипажға пайдаланудың кез келген жайдайларында кеменің тұмсықтық бөлігіне қауіпсіз өтуін қамтамасыз ететін құралдар көзделеді.

288. Өтуі мынадан тұруы тиіс берік конструкциялы ауыспалы көпір арқылы қамтамасыз етіледі:

1) ені кемінде 1 м болуы және ДЖ жақын орналасуы тиіс;

2) интервалы үш шпациядан аспайтын бағандарда кемінде 1,1 м биіктіктегі қоршайтын леермен жабдықталуы тиіс;

3) интервалы 40 м аспайтын палубадан борт жаққа кіретін есіктері болуы;

4) егер ашық палубаның ұзақтығы 70 м асатын болса, көпірдің барлық ұзындығы бойынша интервалы 45 м аспайтын ыңғайлы конструкциядағы баспана көзделеді.

Әрбір осындай баспана кемінде бір адам сиятындай және оны қолайсыз күн райынан қорғауы тиіс.

41. Дауылтраптар

289. Осы бөлімнің талаптары "М-СП" сыныпты кемелерге қолданылады.

290. Әрбір өздігінен жүзетін кемелерде ұжымдық құтқару құралдарын отырғызу орнына, кеменің борт жанына түсірілетін, отырғызылатын дауылтрап көзделеді.

Осы талап аса төмен пайдалану шөгуінде кеменің ватерсызығынан 2 м кем биіктікте орналасқан (жолаушылар тасымалдайтын кемелерде 1,5 м кем) палубадан құтқарғыш салдарға отырғызу жүргізілетін жалпы сыйымдылығы 500 кем жүк және жолаушылар тасымалдайтын кемелерге қолданылмайды.

291. Әрбір өздігінен жүзетін кемелерде лоцмандық дауылтрап, сондай-ақ лоцмандық дауылтрапты кеменің кез келген бортына орнатуға мүмкіндік беретін құралдар қарастырылуы тиіс.

292. Лоцмандық дауылтраптарды орнатудың әрбір орындарында өздігінен жанатын буйы бар құтқарғыш шеңбер, сондай-ақ қажет болған жағдайда лақтырылатын шеттері көзделеді.

293. Лоцмандық дауылтрапты және лоцман кемеге көтерілетін (түсетін) орнында борт сыртындағы аймақты жеткілікті жарықтануы қамтамасыз етілуі қажет.

294. Дауылтраптар құятын саңылаулардан тыс аудандарда және мүмкіндігінше кеменің үшкірленген қоршауларынан қашық орнатылады, оған қоса траптың әрбір сатысы кеме бортына берікті тіреледі.

Егер кеме конструкциясының ерекшеліктері (мысалы, жағалау брустары) осы талапты орындауға мүмкіндік бермесе, адамдарды қауіпсіз отырғызуын қамтамасыз ететін тәсілдер қабылданады.

295. Адамдарды палубадан дауылтрапқа қарай және керісінше қауіпсіз өтуі үшін тұтқа қарастырылады.

296. Дауылтраптар мынадай талаптарға сәйкес болуы қажет:

1) дауылтрап конструкциясы толық (бөлек кесінділерден тұрмай) және ұзындығы кеменің кез келген пайдаланудағы шөгуінде және дифферентте, сондай-ақ қарама қарсы бортқа 15^о қисайту кезінде орнату орны су деңгейіне жететіндей болуы;

2) дауылтраптың бір шетінде дауылтрапты жабуға арналған құрылғы көзделген;

3) дауылтраптардың адырналары айналасы кемінде 65 мм жабынсыз екі манильді арқаннан жасалады.

Арқандардың барлық шеттері олардың айналуын болдырмау мақсатында бітелген.

Манильді арқандарды көлемі, үзілу үлесіне, қоршаған орта әрекетіне тұрақтылығы, созылуы және қолмен алу ыңғайлылығы бойынша тең материалға ауыстыруға рұқсат етіледі;

4) дауылтраптың балясинасы мінсіз, үшкір жиексіз және сынықсыз қатты ағаштан немесе басқа ұқсас материалдан жасалуы және беті сырғанақ болмайды.

Егер траптың балясиндері ағаштан жасалса, онда төрт төменгі балясиндердің қаттылығы және беріктілігі жеткілікті ылғал жұтпайтын (резина немесе қандай-да бір басқа) материалдан жасау ұсынылады;

5) дауылтраптың балясиндері бір-бірінен кемінде 300 мм және 380 мм аспайтын тең арақашықтықта орналасуы, және оралмай, лақтырылмай және горизанталды күйін сақтайтындай етіп бекітілген;

6) адырналар арасындағы балясиннің тіркекті бетінің ұзындығы кемінде 400 мм, тірек бетінің ені – кемінде 115 мм, сырғанамайтын төсемді ескермегендегі ағаштан жасалған балясинаның қалыңдығы – кемінде 25 мм болады;

7) конструкцияда кергі трапты оның айналуына қарсы пайдалану кезінде олар бүтін кесектен жасалған және ұзындығы кемінде 1800 мм болады.

Төменгі кергі төменгі бесінші балясинде орнатылады, ал екі көршілес кергілер арасында 9 аспайтын балясиндер орнатылады.

Кергілер көршілес балясиндер арасында орналаспайды, олардың біреуі қызмет етеді.

4-бөлік. Электр жабдықтары, радиобайланыс құралдары,
навигациялық жабдықтар
12-бөлім. Электр жабдықтары
42. Авариялық электр қондырғысы, жалпы талаптар, "М-СП",
"О-ПР" және "М-ПР" сыныпты кемелер

297. Осы бөлімнің талаптары каботажды рейстерді жасайтын кемелерге қолданылады. Халықаралық рейстер жасайтын кемелер үшін СОЛАС-74 талаптарын орындау міндетті болып табылады.

Ескерту. 297-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 28.03.2018 № 198 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

298. Әрбір кемеде басты тұрақты палубадан жоғары және машиналық шахтадан тыс орналасқан авариялық электр қуат көзі орнатылады. Осындай көз, кемінде шарт бойынша бір батарея сыйымдылығы және орналасуы бойынша апатты көздерге қойылатын талаптарға сәйкес болу шартымен электр қуаттың негізгі көзі аккумуляторлы батареялар болса қажет емес.

299. Бір уақыттағы жұмысы авариялық көздің қуаты кернеудің электр қуаттың негізгі көзінен жойылуы кезінде қауіпсіз жүзуі үшін қажет болатын барлық қоректендіруді тұтынуына жеткілікті болуы қажет.

300. Жалпы сыйымдылығы 300 және одан асатын кемелердегі авария көзі мынадай тұтынушалырдың 12 сағат бойы қоректенуін қамтамасыз етеді:

1) ІЖКЖҚ V-бөлігінің 392-қосымшасында көрсетілген;

2) авариялық мүлікті, өрт инвентарын орналастыруды, өрт жабдықтауы және қолмен өртті хабарлағышты орнатуын, гирокомпас бөлмесін, медицина бөлмесін авриялық жарықтандыруы;

3) осы Қағиданың 615- тармағында көрсетілген навигациялық жабдықты;

4) егер ол авариялық дизель-генератордан қоректенетін болса, өрт сорғысының электр жетегінен.

Радиожабдықты авариялық көзден қоректендіру осы Қағиданың 43-тармағының 3 параграфында көрсетілген талаптарына сәйкес болуы қажет.

301. Авариялық дизель-генератормен жабдықталған кемелерде қосымша аккумулятор батареясы (электр қуатының қысқаша уақыт пайдаланылатын көзі) көзделеді.

Аккумуляторлы батарея кернеудің номиналдыдан оның шығуларында 0,88 төмен азаюсыз және зарядтаусыз мынадай тұтынушылардың 30 минут бойы қоректенуін қамтамасыз етеді:

1) осы Қағиданың 301-тармағының 2) тармақшасын ескере отырып, ЖКЖҚ V-бөлігінің 391-қосымшаның 3-тармағында көрсетілген кемелердің авариялық жарықтандыруын;

2) сигналды-ажыратқыш фонарларды ("Басқарылу мүмкіндігі жоқ кеме");

3) өртті байқаудың сигнал беру жүйесін (егер өзінің батареясы болмаса);

4) көлемді өрт сөндіруді (егер өзінің батареясы болмаса) қосуы туралы авралды сигнал беруді, командалық хабарлауды және сақтандырғыш сигнал беруді.

302. Авариялық дизель-генераторды қосуға арналған құрылғыда екі тәуелсіз қуат көздері болады. Әрбір көздің қуат көзі кемінде үш қосуды жүзеге асыруға жеткілікті болады.

303. "О-ПР" және "М-ПР" сыныпты кемелерде навигациялық жабдық және радиожабдықтың апатты қоректену көзі осы Қағиданың 301-тармағының талаптарына сәйкес болуы қажет.

13 бөлім. Радиобайланыс құралдары
43. Кемелерді радиобайланыс құралдарымен жинақтау
§ 1. Жалпы талаптар.
Анықтамалар және ұғынымдар

304. Қағиданың осы бөлімі халықаралық рейстер жасайтын және жасамайтын 308 және 310-тармақтарында көрсетілген аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерге қолданылады.

305. Радиобайланыс құралдары және олардың құрамына қойылатын талаптарға сәйкес болуы тиіс техникалық талаптар Қағиданың осы тарау нормаларымен анықталған.

306. Қағиданың тиісті бөлімдерінде және тарауларында басқасы айтылмаса, Қағиданың осы бөлігінің нормалары жобаланатын кемелерге, жасаудағы және пайдаланудағы кемелерге қолданылады.

307. Осы Қағиданың 43-48- бөлімдерінде қолданылатын терминдер және аббревиатуралар мыналарды білдіреді:

1) авариялық радиобуй (бұдан әрі - АРБ) – сәулеленуі іздеу және құтқару операцияларын жеңілдету үшін қызмет ететін жылжымалы қызмет стациясы;

2) іске қосу уақыты – электр энергия көзін қосқан сәттен бастап, радиожабдықты іске келтіру үшін қажетті уақыт кезеңі;

3) акватория портының ішкі рейді – табиғи жағалаулық сызық толқынынан қорғалған немесе кемелердің тұрағын қамтамасыз ететін ішкі шектеуші құрылыстарымен, белгіленген шекарадағы порттың су беті участогы;

4) апат кезіндегі және қауіпсізідікті қамтамасыз ету үшін байланыстың ғаламдық теңіздік жүйесі (бұдан әрі – АКБҒТЖ) – Халықаралық теңіз ұйымымен әзірленген, талаптары СОЛАС-74 "Радиобайланыс" 4-тарауында көзделген және Қағиданың осы бөлігіне радиобайланыстың халықаралық жүйесі;

5) АКБҒТЖ идентификаторлары – теңіздік жылжымалы қызметтегі идентификаторлар, кемені шақыру сигналы, ИНМАРСАТ жүйесіндегі идентификаторлар немесе кемелік радиожабдықтармен беріле алатын немесе кеменің идентификациясы үшін қолданылатын сериялық нөмірдің идентификаторлары;

6) ИНМАРСАТ – 1976 жылы 3 қыркүйекте қабылданған Теңіз спутниктік байланысының халықаралық ұйым туралы Конвенциямен құрылған ұйым, 1994 жылғы 9 желтоқсаннан бастап - Жылжымалы спутниктік байланыстың халықаралық ұйымы.

7) теңіздегі қауіпсіздік бойынша ақпарат (бұдан әрі - ТҚА) – навигациялық және метеорологиялық ескертулер, метеорологиялық болжаулар және кемлерге үшін берілетін қауіпсіздікке қатысты шұғыл хабарламалар;

8) конвенция – 1974 жылғы түзетулер енгізілген Теңіздегі адам өмірін қорғау бойынша халықаралық конвенция;

9) КОСПАС – САРСАТ – спутник жүйелерін полярлы орбита маңында қолданылатын, апатқа ұшыраған кемелер мен самолеттерді іздеу және қорғаудың халықаралық жүйесі;

10) НАВТЕКС – халықаралық қызметі – жүйеленген беріліс және ағылшын тілінде әріп басатын телеграфия көмегімен теңіздегі қауіпсіздік бойынша ақпаратты 518 кГц жиілігінде автоматты қабылдау;

11) А1 теңіз ауданы - сандық сайлау шақыруын қолданумен (бұдан әрі-ССШ), кемінде бір жағалаулық аралық-толқындық (бұдан әрі - АТ) радиотелефония режимінде іс-қимыл зонасы шегіндегі апат туралы хабарламаны үнемі қамтамасыз етуші аудан;

12) А2 теңіз ауданы - А1 теңіз ауданын қоспағанда, сандық сайлау шақыруын қолданумен (бұдан әрі-ССШ), кемінде бір жағалаулық аралық-толқындық (бұдан әрі - АТ) радиотелефония режимінде іс-қимыл зонасы шегіндегі апат туралы хабарламаны үнемі қамтамасыз етуші аудан;

13) А3 теңіз ауданы – А1 және А2 аудандарын қоспағанда, ИНМАРСАТ спутниктерінің геостационарлы іс- қимылы шегінде апат туралы хабарламаны үнемі қамтамасыз етуші аудан;

14) А4 теңіз ауданы - А1, А2 және А3 теңіз аудандарынан тыс аудандарды белгілейді;

15) үздіксіз бақылаулар –, кеменің радио қабылдауы нашарлағанда немесе өзіндік радиоауысу кезінде тұйықталғанда немесе құрылңы мерзімді техникалық қызмет көрсетуде, жөндеуде немесе тексеруде табылғанда, қысқа интервалдардан басқа үздіксіз радиобақылаулар;

16) кедергілер – бір немесе бірнеше сәулеленулермен, радияциямен және индукциямен туындаған, радиобайланыс жүйесінде және осындай қажетсіз энергияның болмауы кезінде, ұшырамауға болатын кез келген сапаның, қателіктердің немесе ақпараттарды жоғалтуда нашарлауына әсер ететін қабылдауға қажетсіз энергияның әсер етуі;

17) жалпы мақсаттағы радиобайланыс – апат, шұғыл және қауіпсіз туралы хабарлама болып табылмайтын, қызметтік және жеке хабарламалармен радио алмасу;

18) кеңейтілген топтық шақыру (бұдан әрі - КТШ) – ИНМАРСАТ жылжымалы спутниктік жүйесі арқылы апат, қауіпсіздік және шұғылдылық туралы хабарламаларды тартудың кең толқынды қызметі;

19) радиобайланыс регламенті – соңғы қолданыстағы электр байланысының халықаралық конвенциясының қосымшасы немесе қосымша ретінде қаралатын құжат;

20) қорғау хабарламасының жүйесі (бұдан әрі - ҚХЖ) – кемеден құзырлы ұйымға құпия сигналды қалыптастыруды және беруді немесе қорғаныстың бұзылуы туралы немесе кеменің қауіп астында тұрғандығы туралы хабарлауды қамтамасыз етуші жүйе;

21) құтқару бірлігі - іздеу-құтқару жұмыстарын жылдам жүргізуге жарамды, оқытылған персоналдармен жабдықталған және жабдықтармен жарықтандырылған объект (кеме, вертолет және басқалары);

22) кемелік жер станциясы – кеменің бортында орнатылған, теңіздік жылжымалы спутниктік қызметтің жылжымалы жер станциясы;

23) қысқа жолақыт әріп басатын (бұдан әрі – ҚЖӘБ) телеграфия – Электрбайланыстың халықаралық одағының тиісті ұсыныстарына жауап беретін (бұдан әрі - ЭХО) автоматтық телеграфтық аппаратты қолданатын байланыс тәсілі;

24) УКВ – екі жақты радиотелефондық байланыстың аппаратурасы – жүзбелі құтқару құралдары және кеме арасындағы, сондай-ақ жүзбелі құтқару құралдары және құтқару бірліктері арасындағы байланыстарға арналған аппаратура;

25) сандық сайлаушы шақыру (бұдан әрі - ССШ) – радиостанцияларға байланысты орнатуға және ақпаратты басқа станция немесе станция тобына беруге рұқсат ететін және радио бойынша Халықаралық кеңестік комитеттің тиісті ұсыныстарын қанағаттандыратын, сандық кодты қолданушы байланыс тәсілі.

Ескерту. 307-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 28.03.2018 № 198 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

§ 3. Радиожабдықтың құрамы

308. Халықаралық рейстер жасайтын жолаушыларды тасымалдауға арналған әрбір кемеде, сондай-ақ жалпы сыйымдылығы 300 және одан асатын әрбір кемеде осы Қағиданың 56-қосымшасына сәйкес радиожабдық орнатылады.

Осы бөліммен қарастырылмаған радиожабдық Кеме қатынасының тіркелімінің куәлігі болу немесе оның Кеме қатынасының тіркелімімен рұқсаттама беру туралы мәселені арнайы қараудың нәтижесі бойынша кемелерге қосымша ретінде орнатуға рұқсат етеді.

309. Осы Қағиданың 59-қосымшасын қолдану кезінде мыналарды басшылыққа алу қажет:

1) егер кеме рейстерді А1 теңіз ауданында жасайтын болса, онда осы Қағидаға 56-қосымшаға қажет етілетін радиожабдыққа қосымша осы аудан үшін екінші апат туралы хабарландыруды тарататын құралдарға қарамастан ретінде немесе ЦТШ бар екінші УҚТ – радиоқондырғы (70 каналда ЦТШ-ға үздіксіз қадағалау жүргізуді қамтамасыз ететін қабылдағышы жоқ радиостанция) ретінде, немесе УҚТ АРБ, немесе ЦТШ бар АТ-радиоқондырғысы (егер кеме рейстерді ЦТШ бар АТ-станциямен бақыланатын ауанда жайсайтын болса), немесе ЦТШ бар ҚТ-радиоқондырғысымен, немесе. ИНМАРСАТ кемелік жер станциясы немесе КОСПАС - САРСАТ жүйесінің АРБ серігі қолданылады.

Егер кеме А2 және А3 теңіз аудандарында рейстер жасайтын болса, онда осы Қағидаға 56-қосымшаға қажет радиожадыққа қосымша осы аудан үшін екінші апат туралы хабарландыруды тарататын құралдарға қарамастан ретінде ИНМАРСАТ қосымша кемелік жер станциясы, немесе КОСПАС-САРСАТ жүйесінің АРБ серігі, немесе ЦТШ бар ҚТ-радиоқондырғысы (егер ол А1, А2 және A3 теңіз аудандары үшін осы осы Қағидаға 59-қосымшаға қажет етілетін негізі ретінде орнатылмаса) қолданылады.

Егер кеме А1, А2, А3 және А4 теңіз аудандарында, онда осы теңіз аудандары үшін екінші апат туралы хабарландыруды тарататын құрал ретінде КОСПАС-САРСАТ жүйесінің АРБ серігі қолданылады.

Егер кемедегі жабдықтың жұмысы оның қайталануымен қамтамасыз етілсе, онда оның қайталайтын жабдықта болу шартымен екінші авария туралы хабарландыруды тарататын құралдар көзделмейді;

2) құрамдастырылған радиоқондырғы немесе бөлек құрылғы түріндегі радиоқондырғы рұқсат етіледі;

3) 16 каналда үздіксіз тыңдап қадағалауды қолдану оны тоқтату күнімен шектелмейді;

4) АТ/ҚТ-радиоқондырғысы болса, көрсетілген радиожабдық қажет етілмейді;

5) егер радиотелефон станциясында 1605-4000 кГц немесе 4000-27500 кГц диапазондағы жұмыс жиілігінде жалпы тағайымды хабарландыруды тарату және қабылдау қамтамасыз етілетін болса, онда осы мақсатта радиотелефонияны немесе әріп басатын телеграфияны немесе ИНМАРСАТ кемелік жер станцияны қолданумен тағайымы жалпы радиохабарландыруларды тарату және қабылдау қамтамасыз ететін бөлек радиоқондырғы немесе АТ/ҚТ-радиоқондырғы көзделуі тиіс;

6) ИНМАРСАТ кемелік жер станциясы болса, көрсетілген жабдық қажет етілмейді;

7) егер АТ/ҚТ – радиоқондырғы 1605-4000 кГц және 4000-27500 кГц жұмыс жиіліктерінде тағайымы жалпы радиохабарландыруларды таратуды және қабылдауды қамтамасыз етпесе, онда осы мақсаттарға радиотелефония немесе әріп басатын телеграфияны қолданумен міндеті жалпы радиохабарландыруларды тарату және қабылдауды қамтамасыз ететін бөлек радиоқондырғы көзделеді;

8) егер кеме НАВТЕКС халықаралық қызметі қамтамасыз ететін кез-келген ауданда рейстер жасайтын болса, қабылдағыш міндетті түрде орнатылады;

9) ИНМАРСАТ кемелік жер станциясы құрамында рұқсат етіледі;

10) кеме рейстерді НАВТЕКС халықаралық қызметімен қамтамасыз етілмейтін ИНМАРСАТ геостационарлы серікпен алынатын кез келген аудандарда жасайтын болса, қабылдағыш міндетті түрде орнатылады;

11) АТ әріп басатын телеграфия көмегімен теңізде қауіпсіздік бойынша ақпарат берілуін қамтамасыз ететін аудандарда ғана рейстер жасайтын кемелерде осы қабылдағышты КТШ қабылдағыштың орнына орнатуға болады;

12) КОСПАС-САРСАТ жүйесінің АРБ серігінің бірі еркін қалқиды;

13) әдетте кемені басқару жүзеге асырылатын орыннан кеме жүзу ауданына сәйкес байланыстың түрлі түрінде қолданылатын кемінде екі бөлек және тәуелсіз құралдармен апат туралы хабарландырудың таратылуы қамтамасыз етілетін бір АРБ орнатылады;

14) жарықтандыру жағдайы – ІЖКЖҚ 71-бөліміне сәйкес;

15) рейстерді тек қана А1 теңіз аудандарында жасайтын кемелерде Кеме қатынасының тіркелімімен келісім бойынша КОСПАС-САРСАТ жүйесінің АРБ орнына УҚТ АРБ орнатуға болады;

16) кемелік радиолакациялық жауапкер құтқарғыш құралдардың радиолакациялық жауапкерлердің бірі болуы мүмкін;

17) жолаушылар тасымалдамайтын жалпы сыйымдылығы кемінде 500 және одан асатын кемелерде екі жақты радиотелефон байланысының УҚТ-аппаратурасын және құтқарғыш құралдардың бір радиолакациялық жауапкерін қарастыру жеткілікті;

18) егер жабдықтың жұмысы оны қайталаумен қамтамасыз етілсе, онда осындай жабдықтың екінші комплектісі орнатылады;

19) жүзу ауданына байланысты Кеме қатынасының тіркелімімен келісім бойынша қайталанатын АТ-радиоқондырғының орнына ИНМАРСАТ кемелік жер станциясын орнатуға рұқсат етіледі;

20) егер қайталанатын жабдық ретінде АТ/ҚТ-радиоқондырғы орнатылса, ИНМАРСАТ кемелік жер станциясының қайталанатын комплектісі қажет емес;

21) ауық-ауық рейстерді А4 ауданында жасайтын және АТ/ҚТ-радиоқондырғымен жабдықталған кемелерге қайталанатын АТ/ҚТ-радиоқондырғысы ИНМАРСАТ кемелік жер станциясымен ауыстырылады;

22) рейстерді А1/А2 теңіз аудандарында жасайтын және ИНМАРСАТ кемелік жер станциясымен жабдықталған кеме 2187,5 кГц жиілікте ЦТШ – ға бақылау жүргізу қабылдағышымен жабдықталады;

23) әрбір жолаушылар тасымалдайтын кемеде әдетте кеме басқарылатын орында 121,5 МГц және 123,1 МГц авиациялық жиілігін пайдаланатын іздеу және құтқару мақсатында әрекет ету орнында екі жақты радиобайланыс үшін құрал көзделеді;

24) біреуі тасымалдаушы болатын екі комплектіні орнатуға болады;

25) халықаралық рейстер жасайтын жалпы сыйымдылығы 500 және одан асатын барлық жолаушылар және жүк тасымалдайтын кемелерге қажет.

310. Халықаралық рейстер жасайтын жалпы сыйымдылығы 300 кем әрбір кемеде, сондай-ақ халықаралық рейстер жасамайтын әрбір кемеде мынадай радиожабдық орнатылады:

1) ішкі су жолдарында – осы осы Қағиданың 57-қосымшасына сәйкес;

2) рейстерді А1 теңіз ауданында жасау кезінде:

ЦТШ бар УҚТ-радиоқондырғысы;

КОСПАС-САРСАТ жүйесінің еркін қалқып шығатын АРБ серігі;

радиолокациялық жауапкер;

құтқару құралдардың екі жақты радиотелефон байланысының УҚТ-аппаратурасы – 2 комплект;

командалық хабарлағыш құрылғы;

3) рейстерді А1 және А2 теңіз аудандарында жасау кезінде А1 теңіз ауданына радиожабдықтың жоғарыда атап өткен құрамына қосымша:

ЦТШ бар АТ-радиоқондырғысы;

НАВТЕКС қызметінің қабылдағышы;

НАВТЕКС қызметінің әрекет ету зонасынан тыс жерде үнемі пайдаланылатын кемелерде КТШ қабылдағышы қондырылуы тиіс;

4) рейстерді А1, А2 және А3, сондай-ақ А1, А2, А3 және А4 теңіз аудандарында жасау кеінде А теңіз ауданының атап өткен радиожабдықтың құрамына қосымша:

ЦТШ бар АТ-радиоқондырғысы;

КХЖ қабылдағышы және ГЛОНАСС/GPS серіктік навигациялық жүйесінің қабылдағышы бар ИНМАРСАТ-С кемелік жер станциясы;

Осы Қағиданың 310-тармағының 3) тармақшасында көрсетілгендей оны пайдалануда ескере отырып НАВТЕКС қызметінің қабылдағышы.

311. Порт айдынының ішкі рейдтерімен шектелген рейстер жасайтын кемелер КОСПАС-САРСАТ жүйесінің еркін қалқып шығатын АРБ серігінен басқа осы Қағиданың 310-тармағына сәйкес А1 теңіз ауданы үшін жабдықтармен жарақталады.

Порт айдынының ішкі рейдтерімен шектелген рейстер жасайтын кемелерде А1 теңіз ауданы үшін осы Қағиданың 310-тармағына сәйкес радиожабдық орнатылады. Егер порт айдының ішкі рейді А1 теңіз ауданы болып келетін болса, КОСПАС-САРСАТ жүйесінің АРБ серігінің орнына УҚТ АРБ орнатуға болады.

312. Оларды сүйреуге (итеруге) арналған бортында адамдары бар "М-СП", "М-ПР", "О-ПР" сыныпты өздігінен жүрмейтін кемелер командалық хабарлағыш құрылғыдан басқа, осы Қағиданың 311-тармағының 2) тармақшасына сәйкес А1 теңіз ауданына арналған радиожабдықтармен жабдықталады.

313. Мұнай құятын, мұнай жинайтын, газ тасымалдайтын және химия тасымалдайтын кемелерде келетін жиіліктегі таратқыштың қуаты антеннада 500 Вт аспайды. Сонымен бірге, таратқыштың пикті қуаты 1000 Вт аспайды.

Жоғарыда көрсетілген кемелерде тасымалданатын (шағын) УҚТ-радиотелефон станциялар шашырандыдан қауіпсіз орындауда болуы қажет.

314. Осы Қағиданың 308-тармағына сәйкес радиожабдықпен жарақталған және жүзуді А1, сондай-ақ А1 және А2 теңіз аудандарында жүзеге асыратын кемелерде радиожабдықтың жұмыс қабілеттілігі: жабдықты қайталау; жағалаулық техникалық қызмет көрсету және жөндеу; теңізде білікті техникалық қызмет көрсету және жөндеу сияқты тәсілдердің бірі арқылы, немесе осы тәсілдердің үйлесу көмегімен қамтамасыз етіледі.

Осы Қағиданың 310-тармағына сәйкес радиожабдықпен жарақталған кемелерде радиожабдықтың жұмыс қабілеті жағалаулық техникалық қызмет көрсету және жөндеу көмегімен қамтамасыз етіледі.

315. Осы Қағиданың 308-тармағына сәйкес радиожабдықпен жарақталған және жүзуді А1, А2 және АЗ, сондай-ақ А1, А2, АЗ және А4 теңіз аудандарында жүзеге асыратын кемелердегі жабдықтың жұмысы қабілеті: жабдықты қайталау, жағалаулық техникалық қызмет көрсету және жөндеу, теңізде білікті техникалық қызмет көрсету және жөндеуді қамтамасыз ету сияқты кемінде екі тәсілді үйлестіру арқылы қамтамасыз етіледі.

Осы Қағиданың 310-тармағына сәйкес радиожабдықпен жарақталған кемелерде радиожабдықтың жұмыс қабілеті бірінші немесе екінші сыныпты радиоэлектроника дипломы бар кемелік радио маманмен орындалатын теңізде жағалаулық техникалық қызмет көрсету және жөндеу және білікті техникалық қызмет көрсету және жөндеу көмегімен қамтамасыз етіледі.

316. Осы Қағиданың 308 және 310-тармақтарында көрсетілгенге қосымша кемелер егер осы жабдық осы жүйелердің әрекет теу аудандарында пайданаланылатын кемелер (немесе кемелер тобы) үшін міндетті болса, хабарландыру, жүзу шарттарының орындалуын объективті бақылау және кеме қатынасының қауіпсіздігі жүйесінде пайдаланылатын жабдықпен жарақталады.

317. Техникалық қызмет көрсету және жөндеу тәсіліне қарамастан әрбір кемеде радиожабдыққа қызмет көрсетуді және жөндеуді қамтамасыз ету үшін тиісті құрал-саймандар, қосалқы бөлшектер және сынау жабдығы көзделеді.

Радиожабдықтың әрбір түріне құрамы және қосалқы бөлшектердің көлемі Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауына жатады.

318. Рейстерді А1, А2 және А3 немесе А1, А2, А3 және А4 теңіз аудандарында жасайтын әрбір кемеде радиожабдыққа техникалық қызмет көрсету тәсіліне қарамастан, үнемі сипаттамалары, принципті сызбалары, жабдықтың әрбір түрін пайдалану бойынша нұсқаулық болуы, сондай-ақ техникалық қызмет көрсету үшін қажет жеңіл алынатын құрал-саймандар, қосалқы бөлшектер және сынау жабдығы көзделеді.

319. Рейстерді А1 немесе А1 және А2 теңіз аудандарында жасайтын кемелерде техникалық құжаттама, құрал-саймандар, өлшеуіш құралдар, қосалқы бөлшектер және сынау жабдығының көлемі радиожабдықтың құрамына, оған техникалық қызмет көрсету және жөндеу тәсіліне байланысты анықталуы тиіс, және Кеме қатынасының тіркелімінің арнайы қарауына жатады.

320. Егер радиожабдықтың жұмыс тәсілінің бірі жағалаулық техникалық қызмет көрсету және жөндеу болып келетін тәсілдердің үйлесімімен қамтамасыз етілетін болса, онда кемелерде жабдықты жасаушымен немесе оған уәкілетті кәсіпорнымен жағалаулық қызмет көрсетуге келісім шарты немесе жағалаулық техникалық қызмет көрсету қамтамасыз етілуі анықталатын жазбаша декларация/жоспар ұсынылады. Сонымен бірге, осы кемелер пайдаланылатын теңіз аудандарында радиожабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

§ 3 Қоректендіру көздері

321. Радиожабдықты, оған негізгі электр қуат көзінен беруі тоқтаған жағдайда авариялық қуат көзінен беруін қамтамасыз ету шарттары осы Қағиданың 325-тармағымен регламенттеледі.

322. Әрбір кемеде авария кезінде радиобайланысты қамтамасыз ететін және кемелік электр қуатының негізгі және апатты көздері бұзылған жағдайда қауіпсіздік мақсатындағы радиоқондырғыларды қоректендіру үшін электр қуатының резервті көзі көзделеді. Резервті көзі немесе қуат көздері УҚТ радиоқондырғысының және кеме жабдықталған теңіз ауданына немесе теңіз аудандарына байланысты немесе АТ – радиоқондырғысы, немесе АТ/ҚТ – радиоқондырғысы, немесе ИНМАРСАТ кемелік жер станциясының бір уақытта жұмыс істеуін қамтамасыз етеді:

1) авариялық қуат көзі бар кемелерде, егер осындай қуат көзі кемінде 12 сағат радиоқондырғысының электр қуатын қоса барлық талаптарға толық сәйкес келеді;

2) авариялық қуат көзі жоқ радиоқондырғысының электр қуатын қоса барлық талаптарға толық сәйкес келетін кемелерде 6 сағат.

Резервті көзі немесе қуат көздері тәуелсіз АТ - және ҚТ радиоқондырғыларын бір уақытта қоректендірудің қажеттілігі жоқ.

Рейстерді порт айдынының шекараларында ғана жасайтын электр қуатының резервті көзі кемінде 1 сағат бойы радиожабдықтың бір уақытта жұмысын қамтамасыз етеді.

323. Резерв көзі немесе қуат көзі кемелік қуат қондырғыларынан және кемелік электр жүйесінен тәуелсіз болуы қажет.

Электр қуатының резервті көзі осы Қағиданың 327- 333-тармақ талаптарына сәйкес болуы қажет.

324. Егер радиоқондырғының тиісті жұмысын қамтамасыз ету үшін ақпаратты кемелік навигациялық немесе басқа жабдықтан үздіксіз енгізуді жүзеге асыруы қажет болса, онда осындай ақпаратты апат болған жағдайында басты немесе апатты кемелік электр қуат көзінен үнемі берілуін қамтамасыз етуін қамсыздандыратын құралдар көзделеді.

Сонымен бірге, кеме басқарылатын орыннан резервті электр қуат көзіне өтуі туралы түсті және дыбысты сигнал беру көзделеді.

325. Радиобайланыстың кемелік құралдары қоректі осы Қағиданың 60-қосымшасына сәйкес алады.

326. Осы Қағиданың 60-қосымшасын пайдалану кезінде жақшадағы сандар мынадай мағына беретінін ескеру қажет:

1) 1995 жылдың 1 ақпанда немесе осы күннен кейін салынған кемелерде кезең бойы кемінде 12 сағат бойы қажет;

2) 1995 жылдың 1 ақпанда салынған кемелерге кезең бойы кемінде 6 сағат бойы қажет;

3) электр қуаты көзінің сыйымдылығы АРБ-ның кемінде 48 сағат бойы жұмысын қамтамасыз етуіне жеткілікті болуы тиіс;

4) электр қуат көзінің сыйымдылығы радиолакациялық станцияның сигналдарын қабылдауға дайын режимінде 96 сағат бойы және дайындық кезеңіне қосымша, жауапты сигналдардың шығуы режимінде 1 кГц импульстердің қайталану жиілігінде радиолакатордың үздіксіз сәулеленуі кезінде 8 сағат бойы жұмысын қамтамасыз етуі үшін жеткілікті;

5) егер ІЖКЖҚ 5-бөлігіне сәйкес осындай көзі қажет болса, сондай-ақ апатты қысқа уақытты (өтпелі) электр қуат көзінен қоректендіру көзделген;

6) электр қуат көзінің сыйымдылығы жұмыс циклі 1:9 номиналды қуатының аса едәуір кезінде 8 сағат бойы жұмысын қамтамасыз етуі үшін жеткілікті болып табылады. Осы жұмыс циклі 6 с – беру, 6 с – шуды басқыштың жұмысы деңгейінен жоғары қабылдауы және 48 с - шуды басқыштың жұмысы деңгейінен төмен сияқты анықталады;

7) екі жақты телефон байланысының стационарлы УҚТ – аппаратурасы үшін;

8) жасырын сигнал немесе хабарландыру қоректі осы Қағиданың 326-тармағына сәйкес резервті электр қуат көзінен алатын радиожабдықпен берілетін кемелерде қажет.

327. Авария жағдайларында әрбір қажет етілетін радиоқондырғының резервті электр қуатының сыйымдылығы мынадай мәндердің сомасымен анықталады:

1) беру режимінде тұтынатын 0,5 тоқ күші;

2) қабылдау режимі үшін тұтынатын тоқ күші;

3) қосымша тұтынушыларды қоректендіру үшін қажет тоқ күші.

Резервті электр қуат көзінің сыйымдылығын азайту мүмкіндігін ескеру үшін оны пайдалану процесінде есептелінген сыйымдылықтың 40% көбеюі көзделеді.

328. Резервті электр қуат көзінің сыйымдылығы қайта зарядталатын аккумуляторлы батареядан немесе батареялардан тұратын болса, онда оларға 10 сағат бойы қажет етілетін ең аз сыйымдылыққа дейін қайта зарядталуы тиіс автоматты зарядтау құрылғысы көзделеді.

329. Автоматты зарядтау құрылғысында қосылған күйдегі түсті сигнал беру болуы қажет.

Кеме басқарылатын орнында зарядтау кернеуі немесе тоғы автоматты түрде зарядтау жағдайында батареяларды дайындаушы-зауытпен көрсетілген шектен шыққан жағдайда іске қосылатын дыбысты және түсті сигнализация көзделеді. Сигнал беру ажырау мүмкіндігі болмайды. Дыбысты сигнал беру тек қолмен растау және оны ажырату мүмкіндігі болады. Сигнал беру зарядтаудың қалыпты жағдайын қалпына келуі кезінде қайтадан автоматты түрде шығыс күйіне қайта келеді. Сигнал берудің тоқтауы зарядты немесе батареяны тоқтатпайды.

330. Автоматты зарядтау құрылғысы электр қоректе қосу немесе үзілуінен кейін 5 секунд бойы жұмысқа дайын болуы қажет.

331. Автоматты зарядтау құрылғысында кабельдерді батареялардан үзілуі немесе ажырауы кезінде, сондай-ақ батарея клеммаларының қысқа матасуы кезінде зақымданудан қорғайтын конструкциялы болады. Егер осы қорғаныс электронды құралдармен қамтамасыз етілсе, онда ол тізбектің ажырауын немесе қысқа матасуды жоюдан кейін қайта қалпына автоматты түрде келуі қажет.

332. Аккумуляторлы батареяның немесе батареялардың сыйымдылығы 12 айдан аспайтын интервал арқылы және кеме теңізде орналаспаған уақытта тиісті тәсілді қолдану арқылы тексеріледі.

333. Егер электр қуатының резервті көзі ретінде үздіксіз қоректендіру көзі қолданылса, онда осы Қағиданың 329-тармағымен қажет етілетін сигнал беру сондай-ақ жүйенің өзі де бұзылуы кезінде де іске қосылады.

Үздіксіз қоректендіру көзінің бұзылуы кезінде радиоқондырғыларды кеменің негізгі немесе апатты электр қуат көзіне қосу көзделеді.

Зарядтау құрылғысының номиналды тоғы мынадай мәндердің сомасы ретінде анықталады:

тарату үшін тұтынатын 0,1 тоқ күші;

тарату үшін тұтынатын тоқ күші;

қосымша тұтынушыларды қоректендіру үшін қажет тоқ күші;

батареяның номиналды зарядтау тоғы.

44. Радиожабдықты орналастыру және кабельді
желіні жөндеу

334. Радиоқондырғы талаптары:

1) механикалық, электр немесе басқа көздің зиянды кедергілері оны тиісті пайдалануға кедергі болмайтындай етіп орналасады;

2) электр магнитті үйлесімділігі қамтамасыз етілетін және радиоқондырғының және басқа жабдықтың және жүйенің арасында өзара әсері болмайтындай етіп орналасады;

3) аса едәуір қауіпсіздік дәрежесі және пайдалану беріктілігін қамтамасыз ететіндей етіп орналасады;

4) судың зиянды әрекетінен, өкпек температуралы тербелістен, қоршаған ортаның басқа қолайсыз жағдайларынан қорғануы;

5) радиоқондырғының жұмысын басқару органдарын жарықтандыруға арналған негізгі және апатты электр энергия көзіне қарамастан жарақтаумен қамтамасыз етіледі;

6) ешбір магнитті компас компастан қондырғыға дейінгі жазылған қауіпсіз арақашықтықтан жақын болмайтындай етіп орналасады.

335. Радиожабдықты орналастыруға қатысты талаптарды орындау үшін әрбір кемеде жүрістегі көпіршікте ІЖКЖҚ 4382-тармағына және 464-тарауына қосымша АДТБЖ жабдықты басқару және пайдалану үшін, сондай-ақ кемені пайдалану кезінде ішкі кемелік байланысты жүзеге асыру үшін – радиобайланыстың жұмыс орны немесе ІЖКЖҚ 4381-тармағына сәйкес радиожабдықты орналастыруға арналған арнайы бөлме орын көзделеді.

336. Радиобайланыстың жұмыс орны жүрістегі көпірдегі кормалық бөлікте капитанның вахталық көмекшісімен радиожабдықпен жұмыс істеу кезінде навигациялық жағдайды толық көрсетуі қамтамасыз етілетіндей етіп орналасады.

337. Егер радиобайланыстың жұмыс орны жүрістегі көпірдің қалған бөлігінен аралықтармен бөлінген болса, онда ол шыныдан жасалады немесе терезесі болады.

338. Радиобайланыстың жұмыс орнымен және жүрістегі көпірдіңқалған бөлігінің арасында құлыптанатын есік болмауы тиіс жәнетәуліктің түңгі уақытында жарық көздерінен көмескі эффектін болдырмау үшін перде көзделуі қажет.

339. Радиобайланыстың жұмыс орнында мыналар көзделеді: үстел, ІЖКЖҚ 4405-тармағына сәйкес сағат, палубаға бекітілген жұмыс кресло, сондай-ақ негізгі жарықтандыру және электр қуаттың резервті көзінен жарықтандыруы.

340. Радиотелефон каналдарын басқару органдары, сондай-ақ авария және ЦТШ және радиотелефония режимінде қауіпсіздік туралы хабарландыруды дайындауды және беруді қамтамасыз ететін УҚТ-радиоқондырғысы жүрістегі көпірдің алдыңғы жақ бөлігінде орналасады.

Радиобайланысты қажет болған жерде жүрістегі көпірдің қанаттарынан қамтамасыз ету үшін құрылғы көзделеді.

Жоғарыда көрсетілген талапты орындау үшін тасымалданатын УҚТ – радиоқондырғысы қолданылады.

341. Қайталауға арналған АТ-радиоқондырғы, АТ/ҚТ-радиоқондырғысы және ИНМАРСАТ кемелік жер станциясы радиобайланыстың жұмыс орнында орналастырылады.

342. Егер ІЖКЖҚ 4381-тармағына сәйкес радиорубка көзделсе, онда УҚТ-радиоқондырғысынан басқа, осы Қағиданың 341-тармағында көрсетілген радиоқондырғылармен апат туралы хабарландыруды беруінен кейін апат кезінде және қауіпсіздікті қамтамасыз ету кезінде радиоалмасу радиорубкадан жүзеге асырылады.

343. Радиоқондырғымен басқару органдарының қасында жабдықты пайдалану кезінде қолданылатын кеменің шақыратын сигналмен, кемелік станцияның сәйкестендіргішімен және басқа кодтары бар тақтайша орнатылады.

344. НАВТЕКС, КТШ, ИНМАРСАТ халықаралық қызметінің, сондай-ақ теңіздегі қауіпсіздік туралы ақпаратты қабылдауға арналған ҚТ ҚӘБ қабылдағыштары радиобайланыстың жұмыс орнында орналастырады.

345. Жолаушылар тасымалдайтын кемелерде қосымша мынадай талаптар орындалады:

1) апат туралы хабарландыруды беру панелі радиобайланыстың жұмыс орнында орнатылады. Осы панельде, басқан кезінде осы мақсатқа қажет барлық радиоқондырғыларды қолданумен апат туралы хабарландыру беретін немесе бір кнопка, немесе әрбір қондырғыға бір-бір кнопкадан болады. Панельде кнопка немесе кнопкалар іске қосылғаны жайлы нақты және көрнекті көрінуі тиіс. Кнопканы немесе кнопкаларды алдын ала іске қосуды болдырмауға арналған құралдар көзделеді. Егер серікті апат радиобуй – орналасу орнын көрсеткіш апат туралы хабарландыру беретін екінші құрал ретінде қолданылатын болса, және ол қашықтан іске қосылмаса, онда радиобайланыстың жұмыс орнына жақын орнатылған қосымша АРБ іске қосылады;

2) кеменің орналасуы туралы ақпарат апат туралы хабарландыруды беретін панельдерде кнопка немесе кнопкаларды іске қосу кезінде апат туралы алғашқы хабарландыруды қосуға арналған радиобайланыстың барлық тиісті жабдықтарға автоматты түрде және үздіксіз түседі;

3) апат туралы хабарландыруды қабылдау туралы сигнал беру панелі радиобайланыстың жұмыс орнында орнатылады. Осы панельде апат туралы хабарландыруды қабылдайтын көзбен шолып және дыбысты сигнал беру көзделеді және сондай-ақ осы хабарландырулар түскен радиоқызметі көрсетіледі.

346. Апат туралы хабарландыруды беруге қатысы, кемінде екі бөлек және тәуелсіз радиобайланыс құралдарымен Осы Қағиданың 308 және 309-тармақтарын орындау үшін радиожабдықты апат туралы хабарландыруды беретін панельге қосу кезінде осы Қағиданың 61-қосымшасын басшылыққа алады.

347. Рейстерді А1, А2 және А3, сондай-ақ А1, А2, А3 және А4 теңіз аудандарында жасайтын кемелерде қайталау үшін орнатылған радиожабдық, осы жабдықпен апат туралы хабарландыру беретін панельге қосу және оның орнатылған панельге тікелей байланыста орналасуы талап етілмейді.

348. Радиоқондырғыға тікелей жақын әрбір кеменің жүрістегі көпірінде ЦТШ мен жұмыс істеу туралы пайдалану шаралары, сондай-ақ апат жағдайында тиісті радиоқондырғылармен жұмыс істеу бойынша шаралары ілінеді.

Сондай-ақ, Халықаралық теңіз кәсіпорнымен жасалған "Апатқа ұшыраған кемелердің капитандардың АДТБЖ жабдығын пайдалануы бойынша нұсқаулық" және апат туралы жалған хабарландыруды жою процедуралары ілінеді.

349. Апат туралы хабарландыруды беретін екінші тәуелсіз құрал ретінде арналған және қашықтан іске қосылмайтын серікті апатты радиобуй радиобайланыстың жұмыс орнына жақын апат туралы хабарландыруды беру үшін тез арада беру мүмкіндігі қамтамасыз етілетіндей етіп орнатылады, қолмен бөлінуі және кез келген құтқарғыш қайықшаға немесе кез келген құтқарғыш салға бір адаммен еркін ауыстырылады.

350. Кемеге орнатуға арналған еркін қалқып шығатын серікті және УҚТ-радиобуй кеменің ашық палубасында пайдаланудың төтенше жағдайларында ауыстырылатындай және кеме батқан кезінде еркін қалқып шығатындай етіп орнатылады. Оларға апат туралы хабарландыруды бөлу және беруі үшін тез арада жетуі, сондай-ақ бір адаммен кез келген құтқарғыш қайықшаға немесе кез келген құтқарғыш салға тез ауыстыруы қамтамасыз етіледі

351. Әрбір апатты радиобуйды орнату орнына жақын СОЛАС-74 талаптарына сәйкес жақсы көрінетін радиобуй символы көзделеді.

Ескерту. 351-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 28.03.2018 № 198 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

352. Радиолакациялық жауап бергіштер кез келген құтқарғыш қайықшаға немесе кез келген құтқарғыш салға тез ауыстырылуы мүмкін орындарда орнатылуы, немесе әрбір құтқарғыш қайықшада немесе құтқарғыш салда бір радиолакациялық жауапкер орнатылады.

Кемінде екі радиолакациялық жауап бергіші бар және еркін түсумен түсірілетін құтқарғыш қайықшалармен жабдықталған кемелердегі бір радиолакациялық жауапкер еркін түсумен түсірілетін құтқарғыш қайықшада, ал басқасы кеме бортында еркін қолдануға және кез келген басқа құтқарғыш қайықшаға немесе салға жеңіл ауыстырылатындай етіп жүрістегі көпірге тікелей жақын орналасады.

353. Әрбір радиолакациялық жауапкерді орнату орнына жақын СОЛАС-74 конвенция талаптарына сәйкес жақсы көрінетін символ көзделеді.

354. Егер одан аппаратураны кез келген құтқарғыш қайықшаға және кез келген құтқарғыш салға аса тез және ыңғайлы ауыстыру қамтамасыз етілетін болса, екі жақты радиотелефон байланысының УҚТ-аппаратурасы жүрістегі көпірде немесе рейс кезінде құлыптанбайтын кеменің басқа бөлмесінде сақталуы тиіс. Аппаратура көрінетін жерде сақталады.

355. Әуе кемелері бар екі жақты радиотелефон байланысының стационарлы УҚТ-аппаратурасы көрінетін жерде жүрістегі көпірде орналасады.

356. Екі жақты радиотелефон байланысының УҚТ-аппаратурасын сақтау және орналастыру орнына жақын СОЛАС-74 талаптарына сәйкес жақсы көрінетін символдар көзделеді.

Ескерту. 356-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Инвестициялар және даму министрінің 28.03.2018 № 198 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

357. ІЖКЖҚ 467-тарауына қосымша әрбір жолаушылар тасымалдайтын кемеде командалық хабарлағыш құрылғыда кемінде үш хабарлағыш желілері болуы тиіс. Осы желілердің біріне кемінде өзінің ұзына бойы жеткілікті таралған және екі бөлек және тәуелсіз күшейткішке қосылған жануды таратпайтын кабельден жасалған екі ілмек болады.

358. Кәдімгі жағдайларда кеме жүзуде болған кезде авариялық хабарландыруларды тарату кезінде дыбыстық қысымның ең аз деңгейі мынадай болады:

1) ішкі бөлімшелерде 75 дБ (А) және адам сөзінің деңгейінен кемінде 20 дБ (А) жоғары;

2) ашық палубаларда 80 дБ (А) және адам сөзінің деңгейінен кемінде 15 дБ (А) жоғары.

359. Командалық хабарлағыш құрылғыда электрлі және акустикалық кері байланысты немесе басқа кедергілерді болдырмайтын шаралар қолданылады.

47. Антенна құрылғылары

360. Әрбір кемеде осы Қағиданың 59-қосымшасына және 310-тармақта көрсетілген радиожабдықтың жұмысын қамтамасыз ету үшін, мынадай антенналар орнатылады:

1) УҚТ-радиотелефондық станциясының антенналары;

2) ЦТШ бақылау жүргізу үшін УҚТ қабылдағыш антеннасы;

3) АТ-радиотелефондық станциясының антені;

4) ЦТШ бақылау жүргізу үшін АТ қабылдағыш антені;

5) АТ/ҚТ радиотаратқыш телефониясының және ҚӘБ (ПВ диапазонының антеннасы және КВ диапазонының антеннасы);

6) ИНМАРСАТ кемелік жер станциясының антеннасы және РГВ қабылдағыш антеннасы;

7) ССШ және телефонияның АТ/ҚТ–радиоқабылдағышын және ҚӘБ бақылау жүргізу үшін АТ/ҚТ - қабылдағыш антеннасы;

8) НАВТЕКС қабылдағышының антеннасы және ТҚА қабылдау үшін ҚТ - әріп басатын радиотелеграф қабылдағышы.

361. ИНМАРСАТ кемелік жер станциясына қойылатын талаптар:

1) спутниктен үнемі аңду қамтамасыз етілетіндей етіп орнатылады;

2) радиолокациялық антенналардың мачталарының жоғарғы бөлігінде немесе осы мачта үшін арнайы көзделген бөлігінде орналасады;

3) дірілі аз оңай қолжетімді жерде орнатылады;

4) радиолокациялық станцияның жазықтығынан басқа жазықтықта орналасады.

362. ИНМАРСАТ кемелік жер станциясының бағытталған антенналары үшін, антеннадан 10 м радиуста кемелік конструкциялармен жасалған 6⁰ ЖОоғары көлеңке секторларды жою бойынша шаралар көзделеді.

Бағытталмаған антенналар үшін антеннадан 1 м радиуста кемелік конструкциялармен жасалған 2⁰ жоғары көлеңке секторларды жою бойынша шаралар көзделеді.

363. ИНМАРСАТ кемелік жер станциясын орнату кезінде басқа міндеттегі антенналарға және магнитті компасқа дейінгі келесі қауіпсіз қашықтықтар қамтамасыз етіледі:

1) ҚТ – диапозонының антенналарына дейін – 5 м аса;

2) УҚТ – диапозонының антенналарына дейін – 4 м аса;

3) магнитті компасқа дейін – 3 м аса.

364. ИНМАРСАТ кемелік жер станциясының антеннасы – кеменің алдыңғы жағы және артқы жағына қарай бағытталуы бойынша 5⁰ дейін және сол және оң борт бағыттарында 15⁰ дейін радио жабдықтардың жұмыс сипаттамасын нашарлататын, көлеңкелік секторлар болмайтындай етіліп орнатылады.

365. ИНМАРСАТ кемелік жер станциясының екі антеннасын орнатқан кезде тік жазықтықта олардың арасындағы қашықтық кемінде 1 м болады.

46. Радио жабдыққа қойылатын талаптар
§ 1. Жалпы талаптар

366. Радио жабдық ІЖКЖҚ 69-бөлімінің жалпы талаптарына және қосымша Қағиданың осы тарауының талаптарына жауап беруі қажет.

367. Басқару органдарының саны, олардың конструкциясы, жұмыс істеу тәсілі, орналасуы, құрылғысы және өлшемі пайдаланудың қарапайымдылығын және тиімділігін қамтамасыз етеді. Басқару органдары абайсызда қосылу-ажыратылудың және радиожабдық күйін өзгертудің мүмкіндігінше минимумға келтіретіндей етіп салыну қажет.

368. Апат туралы хабарлама беруге арналған радио жабдық құрылымы байқаусыздан немесе абайсыздан апат туралы хабарлама беру мүмкіндігін жоқ конструкиясы болады.

Радио жабдықтың авариялық жұмысына арналған басқару органдары қақпақпен жабылады. Сонымен бірге авариялық жұмыстар үшін тақтайдағы ажыратқыштар нақты белгіленген түсті болады.

369. Әдетте кемені басқару жүзеге асырылатын жерден апат және қауіпсіздік туралы хабарламаны дайындау және беру мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

370. Апат туралы кез келген хабарлама, радио жабдық апат туралы хабарламаны оның жұмысын қолмен тоқтатпағанға дейін сигнал беретінін көрсететін жарықтық және дыбыстық сигнал бергіш іске қосылады.

371. Радиожабдық кеме координатын, оларды анықтау күні және уақытын түзетуге арналған мәліметтерді автоматты енгізетін жапсарлас құралдарды қосады.

Жапсарлас құралдары жоқ анықтау орнының жабдықтары үшін, орынды анықтайтын ішкі электронды жүйесімен жоғарыда көрсетілген талапты орындау үшін арнайы жанасатын құрылғы көзделеді.

Радиожабдыққа сондай-ақ кеменің координаты, оларды анықтау күні мен уақыты туралы ақпаратты қолмен енгізу құралы кіреді.

Егер орынды анықтаудың электронды құралынан мәліметтер алынбаса немесе қолмен енгізгенде осы мәліметтер 4 сағаттан кейін жаңартылған жағдайда, іске қосылатын дыбыстық және жарықтық сигнал беру көзделеді. 23,5 сағаттан артық жаңартылмаған орналасқан жағдай туралы кез келген ақпарат жадыдан өшіріледі.

ИНМАРСАТ кемелік жер станциясында 24 сағаттан артық жаңартылмаған орналасқан жағдай туралы ақпарат анық белгіленеді.

372. Радиоқондырғыларда апат туралы хабарламаны берудің (қорғау қалпақшасын көтеру немесе қақпақтар бірінші әрекет, апат туралы хабарламаны беретін кнопканы басу екінші әрекет болып есептеледі) жалғыз арнайы кнопка көмегімен, анық белгіленген және басқару органдарынан физикалық ажыратылған жабдықтың қалыпты (функционалды кнопкалар, клавиатура пернелері) жұмыс істеуіне арналған және басқа мақсаттарға апат туралы хабарламаны беруден басқа арналмаған екі тәуелсіз әрекетпен жүзеге асырылады.

Осы кнопка "АПАТ" ("DISTRESS") деп жазылған қызыл түсті және байқаусызда іске қосылудан қорғалған болады.

Егер кнопканы байқаусызда апат туралы хабар беруден қорғау үшін мөлдір емес қақпақ немесе қалпақша қолданылады, бірақ олар сондай-ақ "АПАТ" ("DISTRESS") жазуымен белгіленеді.

Апат туралы хабарламаны беру кнопкасы үнемі жабдыққа бекітілген серіппелі қақпақпен немесе қалпақшамен жабылуы қажет (мысалы, ілмек).

Апат туралы хабарламаны беру үшін қосымша пломбаларды жою, қақпақтың немесе қалпақшаның бүтіндігін бұзуды талап етпеу қажет.

Апат туралы хабарламаны беру кнопкасы дыбыстық және жарықтық сигнал берумен қоса жүреді.

Апат туралы хабарламаны беру кнопкасы 3 секунд ішінде басылады. Сонымен бірге үздікті дыбыстық және жарық сигналы кнопканы басқаннан кейін лезде қосылады. Кнопканы басқан күйде ұстап тұрғаннан бастап 3 секундтан кейін апат туралы хабарлама басталады, ал үздікті дыбысты және жарықты сигнал беру тұрақты болады.

Апат туралы хабарламаны берудің қайталануын үзетін мүмкіндік қамтамасыз етіледі. Мұндай әрекет апат туралы хабарламаны оны беру уақытында үзбеу қажет, бірақ апат туралы хабарлама берудің қайталануын тоқтатады.

373. Апат немесе жедел немесе апат категориясы бар шақыру қабылданғаннан кейін іске қосылатын дыбыстық және жарықтық сигнал беру көзделеді.

Сигнал беру ажырамайтын және қолмен квитирлеу мүмкіндігі болу қажет.

374. Барлық басқару органдары қалыпты күйге келтіруді жеңіл өндіру мүмкіндігін және әдетте жабдықты басқаруды шығаратын орыннан оңай ажыратылуға мүмкіндік береді. Әдеттегі пайдалану кезінде талап етілмейтін басқару органдары оңай жерде болмау қажет.

375. Жабдықтың өзінде немесе оператордың жұмыс орнында басқару органын ажыратуға мүмкіндік беретін және кез келген уақытта индикатор көрсеткішін алуды жеңілдететін жеткілікті түсті қамтамасыз етілу керек. Кеме жүргізушіге кедергі келтіретін жабдықтан туындайтын жарықтың интенсивтілігін төмендетуге арналған құрал көзделеді.

376. Жабдықтың конструкциясы басқару органдарын дұрыс қолданбайтын жабдыққа шығын әкелмейтіндей немесе персоналдарға зиян келтірмейтіндей болу қажет.

377. Жабдық айдау, діріл, ылғалдылығы және температурасы, параметрлері және мәндері ІЖКЖҚ 3633– 3636-тармақтарында келтірілген уақыт аралығында тоқтаусыз жұмыс істеу қажет.

378. Әдетте негізгі компасқа немесе артық магнит компасына жақын орналасатын, пайдалану құжаттамасында немесе жабдықтың әрбір блогында, жабдық блогы орнатылатын магниттік компастан қауіпсіз қашықтық дәл көрсетіледі.

379. Жабдық негізгі блоктарды жаңа қиын калибрлеуді немесе келтірулерді жүргізбей тез ауыстыратындай болып жобалануы қажет.

380. Жабдық негізгі блоктар тексеру мақсатында техникалық күтуге және жөндеуге еркін баратындай болып жобаланады және орнатылады.

381. Жабдық ІЖКЖҚ 3632-тармаққа сәйкес кемедегі қоректендіру көздері кернеуінің тербелуі кезінде тұрақты жұмыс істеуі қажет.

382. Жабдыққа артық тоқтан, кернеуден, ІЖКЖҚ 3632-тармаққа сәйкес абайсыз қысқа мерзімді және қорек көзінің қарама-қарсылығының әсерінен қорғайтын құрал кіруі қажет.

383. Егер жабдықты бір электр энергиясы көзінен жоғары қоректендіру көзделсе, онда бір көзден басқа қорекке автоматты түрде ауыстыруға арналған құрылғы көзделеді. Егер олар электр қоректің кемелік жүйесінде көзделсе бұл құрылғы жабдық құрамына кірмейді.

384. Барлық кемелік УҚТ, АТ және ҚТ - таратқыштар, паузасының жалпы ұзақтылығының сәулеленудің жалпы ұзақтылығына 2:1 қатынасты жұмыс циклі кезіндегі кемінде 6 сағат бойы тұрақты жұмыс істеуіне есептелінеді.

§ 2. АТ - радиоқондырғы

385. Радиоқондырғы радиотелефонияны және ЦИВ-ті қолданумен мына категориялар үшін шақыруларды мынадай мақсаттар үшін қамтамасыз ету қажет:

1) апат туралы хабарлама беру, шұғыл және қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

2) кемені пайдалануға қажетті ақпараттарды беру;

3) қоғамдық корреспонденцияны беру.

386. Радиоқондырғы төмендегі мақсаттар үшін радиотелефония режиміндегі радио байланысын қамтамасыз етеді:

1) апат туралы хабарлама беру, шұғыл және қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

2) кемені пайдалануға қажет ақпараттарды беру;

3) қоғамдық корреспонденцияны беру.

387. Егер радиоқондырғы тек апат туралы хабарламаны, сондай-ақ апат және қауіпсіз кезінде байланысқа арналған болса, онда осы Қағиданың 385-тармағының 2), 3) тармақшалары және 386-тармақтың 2), 3) тармақшаларының талаптары міндетті емес.

388. Радиоқондырғыға мыналар жатады:

1) антеннасы бар таратқыш/қабылдағыш

2) орнатылған немесе алып жүретін микро телефонды тұтқасы бар басқару пульттары және орнатылған немесе алып жүретін дауыс ұлғайтқыш;

3) орнатылған немесе алып жүретін ЦТШ құрылғысы;

4) 2187,5 кГц (ЦТШ) жиілікте үздіксіз бақылауды қамтамасыз ететін арнайы қабылдағыш.

389. Таратқыш 1605—4000 кГц жиілік диапазонындағы жұмысты қамтамасыз етеді. Жұмыс жиілігінің саны – екіден кем емес: 2182 және 2187,5 кГц.

390. Таратқыш сәулеленудің мынадай сыныптарын қамтамасыз етеді: J3E, НЗЕ және J2B немесе F1B.

2002 жылғы 1 шілдеден кейін дайындалған таратқыштар үшін Н3Е сәулелену сыныбы талап етілмейді.

391. Қайта модуляцияны болдырмайтын автоматты құрал көзделеді.

392. Қалыпты модуляция кезінде J2B немесе F1B сәулелену сыныбында айналатын пиктік қуат 60 Вт кем болмау қажет.

393. Егер орташа шығу қуаты 400 Вт асса, онда шығу қуатын 400 Вт дейін немесе/және кіші төмендету мүмкін болу үшін іс-шаралар қабылданады.

394. Радио қондырғы 2182 кГц және 2187,5 кГц жиілікте қосылғаннан кейін бір минут ішінде іске қосылуды қамтамасыз етеді.

395. Таратқыш стандартты эквивалентпен антенналарды жабдықтайды:

С = 300 пФ, R = 4 Ом

396. Қабылдағыш 1605-4000 кГц диапазонында дискретті күйге келтіруді қамтамасыз етеді. Кемінде екі белгіленген жиілікке келтірілген қабылдағышты қолдануға болады: 2182 және 2187,5 кГц.

397. Қабылдағыш J3E, НЗЕ, J2B және F1B сыныпты сәулеленумен жоғарғы бүйірлік жиілік жолағында қабылдауды қамтамасыз етеді.

398. Қабылдағыштың жиілігі қыздырудан кейін талап етілетін жиіліктен +10 Гц шегінде қалады.

399. J3E және F1B сыныпты сәулеленулер үшін қабылдағыштың сезімталдығы қабылдағыштың кірудегі сигнал/шуы 20 дБ қатынасында 6 мкВ кем болмау қажет. ЦТШ үшін қателесу коэффициенті кемінде 10^-2 белгіге 12 дБ сигнал/шудың қатынасынан алыну қажет.

400. Қабылдағыш дауыс үлкейткішке кемінде 2 Вт және микро телефонды тұтқаға 1 мВт кем емес қуатты қамтамасыз етеді.

401. Егер ЦТШ құрылғысы бекітіліп орнатылған болмаса, онда сандық таңдау шақыру үшін қосымша шығу көзделеді.

402. Радиоқабылдағыштың көршілес канал бойынша таңдап алушылығы кедергіні 6 кГц шегіндіргенде кемінде 60 дБ қабылдайды.

Жанама каналдар бойынша таңдап алушылығы кемінде 80 дБ тең.

1 мкВ қатынасты интермодуляциялық таңдап алушылық кемінде 70 дБ тең.

Сызықтық емес бұрмаланудың коэффициенті 7% аспайды.

403. Күшейтудің автоматты ретке келтіргіші көзделеді.

404. ССШ құрылғысы ЦТШ форматтарын олардың жиынтығын және тексеруін декодтауды және кодтауды қамтамасыз етеді.

405. Егер қабылданған хабарламалар бірден баспаға шықарылмаса, онда ЦТШ құрылғысының жадында кемінде 20 қабылданған хабарламаның сақталуын қамтамасыз ететін жеткілікті көлемі көзделеді.

Бұл хабарламалар оқылғанға дейін құрылғының жадында сақталу және олар қабылданғаннан 48 сағаттан кейін өшіріледі.

406. Салынған немесе алып шығатын басқару пульттарымен радио қондырғыны басқару мүмкіндігі көзделеді.

Екі алып шығатын басқару пульті болған кезде басымдылық кемені әдетте қай жерден басқару жүзеге асырылатын жерде орнатылған басқару пультына қамтамасыз етіледі.

407. Радио қондырғыны басқару жүйесі мыналарды қамтамасыз етеді:

1) ЦТШ апатын шақыруды қосу. ЦТШ апатын шақыруды беру басқа жұмыстар түрінің алдында басымдыққа ие болу қажет;

2) ЦТШ апатын шақыруды қол режимінде ретрансляциялау;

3) 2182 және 2187,5 кГц жиілігін қосу. Осы жиіліктердегі күйге келтіру органдары және басқаруы анық белгіленеді.

4) 2182 кГц жиілікке ауыстырып қосқан кезде J3E (НЗЕ) сәулелену сыныбында автоматты түрде таңдауы;

5) 2182 кГц жиілікке ауыстырып қосқан кезде J2B немесе F1B сәулелену класының автоматты түрде таңдауы.

408. Сәулелену сыныптарын ауыстырып қосу бірден аспайтын басқару органымен жүзеге асырылады.

409. Қабылдағыш және таратқыш жиілігін тәуелсіз ретке келтіру мүмкіндігі қамтамасыз етіледі. Бұл талаптар қабылдап таратқыштарды қолдануға кедергі келтірмейді.

410. Басқару органдарының жұмысы жағымсыз сәулеленулерді тудырмайды.

411. ЦТШ форматтарын енгізген және қабылдаған үлгісін түсіну үшін қолайлы индикация көзделеді. Ақпаратты көрсету құралының өлшемі, онда екі қатарға және одан жоғары кемінде 160 белгі сиятындай болады.

412. Дыбыстық және жарықтық сигнал беруді тексеру мүмкіндігі көзделеді.

413. Тарату және беру жиілігінің индикациясы қамтамасыз етіледі.

414. Қолмен келтірілетін радио қондырғының нақты және жылдам келтіруін қамтамасыз ететін жеткілікті құралдары болады.

415. Өздігінен идентификациялау мәліметтері ЦТШ құрылғысының жадында сақталады және бақылау мақсатында оларды индикацияға шақыру мүмкіндігі көзделеледі. Осы мәліметтерді ауыстыруға рұқсат етпеу мүмкіндігі жойылады.

416. Сигналдарды сәулелендірмей ЦТШ құрылғысын мерзімді тексеруді қамтамасыз ететін құрал көзделеді.

417. Егер радио қондырғының қалыпты жұмыс үшін қыздыру қажет болса, онда радио қондырғының қорегін ажыратқан кезінде қыздыруды қамтамасыз ететін тізбекке беру қамтамасыз етіледі.

Қыздыру тізбегін сөндіргіш анық белгіленеді. Қыздыру тізбегінің байқаусыздан ажырап кетуінен қорғанысы қамтамасыз етіледі.

Жұмыс температурасына қоректі бергеннен кейін 30 минут ішінде қол жеткізіледі.

418. Таратқыштың кез келген бөлігіне оны қосқан кезден кейін қоректі беруді кешіктіру қажет болған жағдайда, мұндай кешіктіру автоматты түрде қамтамасыз етіледі.

§ 3 АТ/ҚТ-радиоқондырғысы

419. Радио қондырғы тізбектер үшін радио телефонды және ССШ қолданумен келесі мақсаттар үшін мынадай шақыру категорияларын қамтамасыз етеді:

1) апат туралы хабарлау, жылдамдықты және қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

2) кемені пайдалануға қажет ақпараттарды беру;

3) қоғамдық корреспонденцияны беру.

420. Радио қондырғы радиотелефон және ҚӘБ режимінде радио байланысты мынадай мақсаттар үшін қамтамасыз етеді:

1) апат туралы хабарлау, жылдамдықты және қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

2) кемені пайдалануға қажет ақпараттарды беру;

3) қоғамдық корреспонденцияны беру.

421. Егер радио қондырғы апат туралы хабарламаны, сондай-ақ апат кезінде байланысты қамтамасыз ету үшін және қауіпсіздікті қамтамасыз етуге арналған болса, онда 420- тармақтың 2), 3) тармақшалары және 420-тармақтың 2), 3) тармақшалары міндетті болып табылмайды.

422. Радио қондырғыға мыналар жатады:

1) антеннасы бар таратқыш/қабылдағыш;

2) салынған немесе алып жүретін микро телефонды тұтқамен және салынған немесе алып жүретін дауыс үлкейткіштері бар басқару пульттары;

3) салынған немесе алып жүретін қысқа жолақты әріп басатын құрылғы;

4) салынған немесе алып жүретін ЦТШ құрылғысы;

5) 2187,5, 8414,5 кГц жиіліктерде және ЦТШ жүйесінде 4207,5, 6312, 12577 немесе 16804,5 кГц апат жиілігінің бірінде және қауіпсіздік қамтамасыз етуде ЦТШ шақыруларына үздіксіз бақылауды қамтамасыз ететін арнайы қабылдағыш. Кез келген уақытта қабылдағыш осы апат жиілігінің және қауіпсіздік қамтамасыз етудің кез келген ЦТШ жүйесінде таңдау мүмкіндігін қамтамасыз етіледі.

423. Таратқыш 1,605—27,5 МГц жиілік диапазонында жұмысты қамтамасыз етеді. Жұмыс жиілігінің саны кемінде 18 болуы тиіс: радиотелефония үшін 2182; 4125; 6215; 8291; 12290; 16420 кГц; УБПЧ үшін - 2174,5; 4177,5; 6268; 8376,5 12520; 16695 кГц; ЦТШ үшін - 2187,5; 4207,5; 6312; 8414,5; 12577; 16804,5 кГц.

424. Таратқыш мына сәулелену сыныптарын қамтамасыз етеді: J3E, НЗЕ және J2B немесе F1B.

2002 жылғы 1 шілдеден кейін дайындалған таратқыштар үшін Н3Е сәулелену сыныбы талап етілмейді.

425. Қайта модуляцияларды автоматты түрде болдырмайтын құрал көзделеді.

426. Қалыпты модуляция кезінде J3E және НЗЕ сәулелену сыныптарында айналатын пиктік қуат немесе J2B немесе F1B сәулелену сыныптарында орташа қуат мынадай болады:

1) жиіліктің жұмыс диапазонының шегіндегі кез келген жиілікте кемінде 60 Вт;

2) АТ-диапозоны үшін 400 Вт аспайды;

3) ҚТ-диапозоны үшін 1500 Вт аспайды.

427. Егер орташа шығу қуаты 400 Вт асатын болса, онда оны автоматты түрде 400 Вт дейін немесе одан төмен АТ-диапозонындағы таратқышты жиілікке қосу кезінде төмендетуді қамтамасыз етуге арналған іс-шаралар көзделеді.

428. Радио қондырғы қосқаннан соң бір минут өткеннен кейін 2182 кГц және 2187,5 кГц жиілікте жұмыс істеуді қамтамасыз етеді.

429. Қабылдағыш 1,605—27,5 МГц жиілік диапазонында дискретті күйге келтіруді қамтамасыз етеді.

Кемінде 18 болуы тиіс, тіркелген жиіліктерге келтірілген қабылдағыштарды қолдануға болады: радиотелефон үшін: - 2182; 4125; 6215; 8291; 12290 және 16420 кГц; ҚӘБ үшін 2174,5; 4177,5; 6268; 8376,5; 12520 және 16695 кГц; ЦТШ үшін 2187,5; 4207,5; 6312; 8414,5; 12577 және 16804,5 кГц.

430. Қабылдағыш J3E, НЗЕ, J2B және F1B сәулелену сыныптарымен жоғарғы бүйірлік жиілік жолағында қабылдауды қамтамасыз етеді.

431. Қабылдағыштың жиілігі қыздырудан кейін талап етілген жиіліктен +10 Гц шегінде қалады.

432. J3E және F1B класты сәулелену үшін қабылдағыштың сезімталдығы қабылдағыштың 20 дБ кіруінде сигнал/шудың қатынасы кезінде 6 мкВ кем болмау қажет. ҚӘБ және ЦТШ үшін қателесу коэффициенті 10^-2 белгісі 12 дБ сигнал/шу қатынасынан алынады.

433. Қабылдағыш дауыс үлкейткішке кемінде 2 Вт және микротелефон тұтқасына кемінде 1 мВт қуатты қамтамасыз етеді.

434. ЦТШ және ҚӘБ сигналдары үшін, егер ЦТШ және УБПЧ құрылғылары салынған болмаған жағдайда қосымша шығулар көзделеді.

435. Көршілес канал бойынша радиоқабылдағыштың таңдап алушылығы кедергіні +6 кГц шегіндіргенде кемінде 60 дБ тең.

Жанама каналдар бойынша таңдап алушылығы кемінде 80 дБ тең.

1 мкВ қатынасты интермодуляциялық таңдап алушылық кемінде 70 дБ тең.

Сызықтық емес бұрмаланудың коэффициенті кемінде 7% тең.

436. Күшейтудің автоматты түрде ретке келтіргіші көзделеді.

437. ЦТШ құрылғысы ЦТШ форматтарын олардың жиынтығын және тексеруін декодтауды және кодтауды қамтамасыз етеді.

438. Егер қабылданған хабарламалар бірден баспаға шықпаса, онда ЦТШ құрылғысының жадында кемінде 20 қабылданатын хабарламаға жеткілікті көлемі көзделеді.

Бұл хабарламалар оқылғанға дейін құрылғының жадында сақталады және олар қабылданғаннан 48 сағаттан кейін өшіріледі.

439. Егер сканерлейтін құрылғысы бар қабылдағыш қолданылса, біреуге қарағанда көбірек ЦТШ апат каналын үздіксіз бақылауды атқару үшін 2 с ішінде сканерленуі қажет, ал әрбір каналда бақылау уақыты әрбір ЦТШ алдында болатын нүктелердің жүйелілігін байқауды қамтамасыз ету қажет. Сканерлеу 100 Бод жылдамдықпен берілетін нүктелерді анықтаған кезде ғана тоқтатылады.

440. Қысқа жолақты әріпті басатын құрылғы айналыс және таңдап шақыру режимінде ҚӘБ арналған апаттың бір жиілікті каналдарында жұмыс істеуді қамтамасыз етеді.

441. ҚӘБ құрылғысына мыналар жатады:

1) хабарламаның кодын ашатын және кодтайтын құрал;

2) таратуға арналған хабарламаны жасау және тексеру құралы;

3) алынған хабарламаны жазып алуды қамтамасыз ететін құрал.

442. Өздігінен идентификациялау мәліметтері ҚӘБ құрылғысында сақталады. Мәліметтердің олардың жеңіл өзгеруінен сақтау қамтамасыз етіледі.

443. Салынған немесе қолға алып жүретін басқару пульттарымен бірге радио қондырғыны басқару мүмкіндігі көзделеді.

Екі алып жүретін басқару пульттары болған кезде басымдық әдетте кемені басқару жүзеге асырылатын орында орнатылған басқару пультын қамтамасыз етеді.

444. Радио қондырғымен басқару жүйесі мыналарды қамтамасыз етеді:

1) ЦТШ апатын шақыруды қосу.

ЦТШ апатын шақыруды іске қосу басқа жұмыс түрінің алдында басымдыққа ие болу қажет;

2) ЦТШ апатын шақырудың қабылдауды растау;

3) ЦТШ апатын шақыруды қайта трансляциялау;

4) 2182 және 2187,5 кГц жиілігін қосу.

Осы жиіліктердегі ретке келтіру және басқару органдары нақты белгіленеді;

5) 2182 кГц жиілікке ауыстырып қосу кезінде J3E (НЗЕ) сәулелену сыныбын автоматты түрде таңдау;

6) осы Қағиданың 423 және 429-тармақтарында көрсетілген ЦТШ және ҚӘБ апат және қауіпсіздік жиілігіне ауыстырып қосу кезіндегі J2B немесе F1B сәулелену клапсын автоматты түрде таңдау;

7) сәулелену сыныптарын ауыстырып қосу бірден аспайтын басқару органымен жүзеге асырылады;

8) қабылдағыш және таратқыштың жиілігін тәуелсіз ретке келтіру мүмкіндігі қамтамасыз етіледі. Бұл талаптар қабылдап таратқышты қолдануға кедергі келтірмейді.

445. Басқару органдарының жұмысы жағымсыз сәулеленулерді тудырмайды.

446. ЦТШ форматтарын енгізген және қабылдаған үлгісін түсіну үшін қолайлы индикация көзделеді. Ақпаратты көрсету құралының өлшемі, онда екі қатарға және одан жоғары кемінде 160 белгі сиятындай болады.

447. Дыбыстық және жарықтық сигнал беруді тексеру мүмкіндігі көзделеді.

448. Тарату және қабылдау жиілігінің индикациясы қамтамасыз етіледі.

449. Қолмен ретке келтірілетін радио қондырғы нақты және жылдам келтіруді қамтамасыз ететін құралдарды жеткілікті санымен жабдықталады.

450. Өздігінен идентификациялау ЦТШ құрылғысының жадында сақталады және бақылау мақсатында оларды индикацияға шақыру мүмкіндігі көзделеді. Осы мәліметтерді оңай ауыстыру мүмкіндігі болмайды.

451. Сигналдарды сәулелендірмей ЦТШ құрылғысын мерзімді тексеруді қамтамасыз ететін құрал көзделеді.

452. Егер радио қондырғының қалыпты жұмыс үшін қыздыру қажет болса, онда радиоқондырғының қорегін ажыратқан кезінде қыздыруды қамтамасыз ететін тізбекке беру қамтамасыз етіледі.

Қыздыру тізбегін сөндіргіш нақты белгіленеді. Оны қыздыру тізбегінің байқаусызда қосылып кетуінен қорғау қамтамасыз етіледі.

Қоректі бергеннен кейін 30 минут жұмыс температурасы ішінде жетеді.

453. Таратқыштың кез келген бөлігіне оны қосқан кезден кейін қоректі беруді кешіктіру қажет болған жағдайда, мұндай кешіктіру автоматты түрде қамтамасыз етіледі.

§ 4. УҚТ-радиоқондырғысы

454. Радиоқондырғы радиотелефонды және ЦТШ қолдану арқылы мына мақсаттар үшін мынадай шақыру категорияларын қамтамасыз ету қажет:

1) апат туралы хабарлау, жылдамдықты және қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

2) кемені пайдалануға қажетті ақпараттарды беру;

3) қоғамдық корреспонденцияны беру.

455. Радиоқондырғы радиотелефон режимінде радиобайланысты мынадай мақсаттар үшін қамтамасыз етіледі:

1) апат, шұғыл және қауіпсіздігі туралы хабарлау,

2) кемені пайдалануға қажеі ақпараттарды беру;

3) қоғамдық корреспонденцияны беру.

456. Радиоқондырғыға мыналар жатады:

1) антеннасы бар таратқыш/қабылдағыш;

2) салынған немесе алып жүретін микротелефонды тұтқасы бар және салынған немесе алып жүретін дауыс үлкейткіші бар басқару пульттары;

3) телефон трубкасында телефонмен бірігуі мүмкін, қабылдау/таратуды кнопкамен ауыстырып қосатын микрофон;

4) салынған немесе қолға алып жүретін дауыс үлкейткіш,

5) салынған немесе жекелеген ЦТШ құрылғысы;

6) 70 каналда үздіксіз бақылау жүргізуді қамтамасыз ететін арнайы ЦТШ қабылдағышы.

Радиоқондырғыға, сондай-ақ қосымша қабылдағыштар жатады.

457. ЦТШ құрылғысы 70–ші каналда жұмыс істеуді қамтамасыз етеді және мыналарды қосады:

1) хабарламалардың кодын ашатын және кодтайтын құрал;

2) ЦТШ хабарламаларын жасау үшін қажет құрал;

3) таратуға дейінгі дайындалған хабарламаны тексеру құралды;

4) алынған шақырудағы ақпаратты анық түрде бейнелеу құралы;

5) Егер қабылданған хабарламалар бірден баспаға шықпаса, онда ЦТШ құрылғысының жадында кемінде 20 қабылданатын хабарламаға жеткілікті көлемі көзделеді.

Бұл хабарламалар оқылғанға дейін құрылғы жадында сақталады және оларды қабылдағаннан кейін 48 сағаттан кейін өшіріледі.

6) өздігінен идентификациялау мәліметтері ЦТШ құрылғысының жадында сақталады және бақылау мақсатында оларды индикацияға шақыру мүмкіндігі көзделеді. Мәліметтердің кішкене өзгерту мүмкіндігі болмайды.

7) сигналдарды сәулелендірмей ЦТШ құрылғысын мерзімді тексеруді қамтамасыз ететін құрылғы көзделеді;

8) модулденген ЦТШ сигналының деңгейі кезінде 1 мкВ тең ЦТШ құрылғысына қосылған қабылдағыш ЦИВ құрылғысы ең жоғары рұқсат етілген 10^-2 тең (шығуда) қателесу коэффициентімен хабарламаның кодын ашуды қамтамасыз етеді.

458. УҚТ-радиоқондырғы құрамына кіретін радиотелефон станциясы мына талаптарға жауап беруі қажет:

1) радиостанция G3E (радиотелефон каналдары) және G2B (70-ші канал ЦТШ) сәулелену типін қолдану арқылы, 156 - 174 МГц жиілік жолағында теңіз жылжымалы қызметінің жиілігіндегі жұмыстарға арналады. Жиіліктер арасындағы айырмашылық 25 кГц.

2) радиостанция: симплексті каналдарда 156,3-156,875 МГц жиілік диапазонында; 156,025- 157,425 МГц жиілік диапазонында тарату үшін және 160,625 - 162,025 МГц жиілік диапазонында дуплексті каналдарда қабылдау үшін жұмыс істейді.

3) радиостанцияда каналдар саны жеткілікті, бірақ кемінде 5 болу қажет, оның ішінде 70 канал (156,525 МГц); 6 канал (156,3 МГц); 16 канал (156,8 МГц);

4) 100% модуляция тереңдігіне тиісті жиіліктің ең жоғары девиациясы +5 кГц жақын болуы мүмкін, бірақ қандай жағдай болса да +5 кГц аспау қажет;

5) жиілікті модуляция, қабылдағышта кейіннен кері түзетілумен алдын ала 6 дБ октаваға түзетіледі;

6) дыбыстық жиілікті өткізу жолағы 3000 Гц аспайды;

7) радиостанция антеннаға тік поляризациядан жұмыс істеу қажет. Бұл қаншалықты мүмкін болса сәулелену көлденең жазықтыққа бағытталмау қажет;

8) таратқыштың номиналды қуаты кемінде 6 Вт және 25 Вт тең. Таратқыштың 156,525 МГц каналынан басқа, қуатты 1 ден 0,1 Вт дейін төмендететін құрылғысы болады;

9) модуляция өнімдерімен ескертілген кез келген жанама сәулеленудің орташа қуаты, Халықаралық теңіз жылжымалы қызметінің кез келген каналында 100 мкВт аспау қажет, ал Халықаралық теңіз жылжымалы қызметінің кез-келген дискретті жиілік жолағындағы кез-келген жанама сәулеленудің орташа қуаты — 2,5 мкВт аспайды.

10) сигнал/шудың 20 дБ қатынасындағы қабылдағыштың сезімталдығы 2 мкВ кем болмайды;

11) радиостанция қабылдағышының шығуы қуаттылығы кемінде 0,5 Вт дауыс үлкейткішке және микротелефон тұтқасына есептелінеді. Телефон тұтқасы дыбысының шығу қуатының әсерінсіз дауыс үлкейткішті өшіру мүмкіндігін қамтамасыз етіледі;

12) дуплексті жұмыс кезінде (сәулелену) дауыс үлкейткіш автоматты түрде ажыратылады. Телефон тұтқасындағы электрлі және дыбыстық кері байланысты болдырмау үшін шаралар қабылданады;

13) бір каналдан басқа каналға өту 5 секунд ішінде жүзеге асырылады. Таратудан қабылдауға өту және керісінше 0,3 с аспайды;

14) қабылдағыш шығатын қуаты өзгертілуі мүмкін дыбыс күшін қолмен реттеу органымен жабдықталуы тиіс;

15) дауыс қаттылығын реттегіш "нөлде" тұрған кезде 16-шы каналда дауыс үлкейткіште 50 мВт ең аз қуатты қамтамасыз ететін құрылғы көзделеді;

16) радиостанцияның алдыңғы тақтайшасында ажыратылатын шуды басқыш көзделу қажет;

17) радиоқондырғының қосылғанын көрсететін, жарықтық сигнал беретін радиоқондырғылардың барлық УҚТ қосуға арналған екі позициялы ажыратқыш көзделеді;

18) көтергіш жиіліктің берілуін көрсететін көзбен шолып индикациялау көзделеді;

19) радиостанцияда келтірілген канал нөмірі көрініп тұру қажет. Канал нөмірін анықтау жарықтандырудың барлық жағдайларында қамтамасыз етілу қажет. Бұл қай жерде тәжірибеде мүмкін болса, сонда 16 және 70-ші канал анық белгіленеді;

20) радиостанция комплектісінде, жүрістегі көпір қанатынан тікелей радио байланысты жүргізуге мүмкіндік беретін құрылғы көзделеді;

21) каналдарды ауыстырып қосу кезінде радиостанция сигналдарды сәулелендірмейді;

22) тапсыру/қабылдауды басқару органының жұмысы жағымсыз сәулелендіруді тудырмайды.

23) қабылдау/тарату ауыстырып қосқыш көмегімен тарату режимін қабылдау режиміне ауыстыруға арналған құрылғы көзделеді. Бұдан басқа қолмен басқару органсыз дуплексті каналдардың жұмысына арналған қосымша құрылғы көзделеді;

24) қабылдағышты жоғарғы жиілік бойынша 6 дБ деңгейінде өткізу жолағы +5 кГц жиіліктің ең көп девиациясымен сигналды қабылдау үшін жеткілікті болады;

25) қабылдағыштың сызықтық емес бұрмалану коэффициенті 7% жоғары емес қабылданады;

26) көршілес канал бойынша қабылдағыштың таңдауы кемінде 75 дБ қабылдайды;

27) қабылдағыштың интер модуляциялық таңдаушылығы кемінде 70 дБ тең;

28) егер сканерлеу режимі болмаса, онда микротелефон тұтқасын штатты орынға орнатқан кезде радиостанцияны 16-шы каналға ауыстырып қосатын құрылғы көзделеді;

29) симплексті жұмыстан дуплексті жұмысқа ауысу және керісінше тиісті каналдарға ауысумен автоматты түрде жүзеге асырылады;

30) симплексті жұмыс кезіндегі тарату режимінде, шығу қуаты басылады;

31) көп каналды бақылауға (сканерлеу) арналған құрылғысы бар радиотелефон станциясы мынадай талаптарды қанағаттандырады:

басым және қосымша каналдарды автоматты түрде сканерден өткізетін екі каналды бақылауы;

егер басым каналды таңдау көзделмесе, онда 16-шы канал басым болады;

екі сканерлеуші каналдардың нөмірлері анық белгіленуі қажет;

сканерден өткізу режиміндегі уақытта тарату мүмкіндігі болмау қажет;

сканерден өткізетін құрылғыны ажыратқан кезде таратқыш және қабылдағыш таңдалған қосымша каналға автоматты түрде ауысу қажет;

басым сипаттағы каналға қолмен ауыстыру мүмкіндігі бір басқару органымен көзделеді.

Сканерден өткізу сипаттамалары:

басым сипаттағы канал екі секундта кемінде бір реттік жиілікпен сканерленеді;

егер басым сипаттағы каналда сигнал қабылданса, қабылдағыш осы сигнал ұзақтылығы ішінде каналда қалады;

егер қосымша каналда сигнал қабылданса, басым сипаттағы каналды сканерлеу, қосымша каналда қабылдауды мүмкіндігінше қысқаша үзілетіндей етіп, бірақ 150 мс ұзамай жалғасуы қажет. Қабылдағыштың құрылғысы басым сипаттағы каналды қарау кезеңінде оның сенімді жұмысын қамтамасыз етеді;

егер басым сипаттағы каналда сигнал қабылданбай, ал қосымша каналда қабылданса, онда қосымша каналға келу ұзақтылығы кемінде 850 мс уақытты құрайды;

сигнал қабылданатын каналда индикация қамтамасыз етіледі.

§ 5. Кеңейтілген топтық шақыру қабылдағышы

459. Кеңейтілген топтық шақыру қабылдағышы (бұдан әрі - КТШ) мына түрдегі хабарламаларды үздіксіз қабылдауды қамтамасыз етеді:

1) барлық кемелерге арналған хабарламалар;

2) ИНМАРСАТ жүйесі бойынша хабарламалар;

3) кеме топтарына арналған хабарламалар;

4) жеке хабарламалар;

5) географиялық мекенжайлы хабарлама.

460. КТШ қабылдағыштың нөмірлері жадыға енгізілуі тиіс 20 каналдардың кез келгенінде тіркелген ретке келтіруге арналған құралы болады.

Олардың ішіндегі 4 канал тұрақты белгіленген:

Жиілік, МГц 1537,10 1537,70 1537,72 1541,45

Канал нөмірі 10840 11080 11088 12580

461.КТШ қабылдағышының сезімталдығы —23,0 дБ/К нашар болмауы қажет.

462. Жабдық қабылданған ақпаратты баспаға шығаруды қамтамасыз етеді. КТШ қабылданған хабарламалар осы Қағиданың 466 және 469 – тармақтарында көрсетілген, оларды қабылдағаннан кейін бірден баспаға шығаратын хабарламаларды қоспағанда, әрі қарай баспаға шығару үшін, индикациясы бар жадыда сақталады.

463. КТШ қабылдағышы жеке блок түрінде немесе басқа құрылғымен бірігіп орындалады. Антенна сияқты, аз шулайтын күшейткіш және кемелік жер станциясының көбік құраушысы басқа құрылғылардың элементтері қабылдағыштың құрама бөлігі ретінде қолданылады.

464. Қолдан енгізуге арналған мына құралдар көзделеді:

1) кеменің орналасуы туралы мәліметтер, аудандық топтық шақыруларды қабылдау үшін кеме табылатын аудандағы НАВАРЕА зонасының коды;

2) жеке идентификаторды (ID) және топтық идентификаторды (ENID);

3) қосымша навигациялық жабдықтан және кеме координаттарын автоматты енгізу және олардың географиялық ауданның кодына автоматты айналдыру көзделеді.

465. КТШ қабылдағышта қабылданған хабарламалардың таңдалған типтерін кеме координаты, НАВАРЕА зонасы, географиялық зона және қабылдағыштың идентификаторын 6 айдан кем емес уақытта сақтауға арналған тәуелсіз қоректенетін есте сақтау құрылғысы болуы қажет.

466. КТШ қабылдағыш "апат", "шұғыл" басымды хабарламаларды қабылдаған жағдайда арнайы дыбыстық сигналдарды шығару қажет, сондай-ақ мұндай хабарламаларды әдетте кемені басқару жүзеге асырылатын жерден қабылдағыш индикациясының анық көруін қамтамасыз етеді.

Көрсетілген дыбыстық және визуальды сигналдарды сөндіру қолмен жүргізіледі.

467. Жабдықта, кеңейтілген топтық шақыру немесе үйлестірудің жоқтығы жиілігін көтерушіге дұрыс келтірілмегендігін көрсететін индикация көзделеді.

468. Қабылданған хабарламаларды баспаға шығару, қабылдауда туындайтын қателерден тәуелсіз шығарылады. Басып шығару құрылғысы бұрмаланып қабылданған белгілермен шығарылады.

469. Қызметтік топ белгілерінен шығару немесе жою, жабдықтың тиісті навигациялық және метеорологиялық ескертулерді, іздеу және құтқару бойынша ақпараттарды және кеме табылатын шекте географиялық ауданға бағытталатын арнайы жекелеген ескертулерді жою мүмкіндігі болмайтын жағдайды қоспағанда оператордың бақылауында болады.

470. Жабдық қатесіз қабылданған хабарламаны қайта баспаға шығармайды.

471. Басып шығаратын құрылғы барлық таңбаларды ХТК-5 Халықаралық телеграфтық кодқа сәйкес шығарады, қатарда кемінде 40 с таңбаны басып шығару және сөйлем, егер ол ағымдағы қатарға толықтай сыймайтын болса, басқа қатарға автоматты түрде ауыстырады. Хабарламаны басып шығаруды аяқтағаннан кейін қатарды бес есе аудару жүргізіледі.

472. Бір қорек көзін басқасына ауыстыру немесе электр энергиясын берудің кез келген үзілісі 60 с ішінде жабдықты жұмыс режиміне қолмен қайта енгізуді талап етпеу қажет және жадыда сақталатын қабылданған хабарламалардың жойылуына әкеледі.

473. КТШ қабылдағыш, осы Қағиданың бөлімдерінде айтылған талаптардан басқа Халықаралық теңіз зымыран ұйымының техникалық талаптарын қанағаттандырады және ИНМАРСАТ типімен мақұлданады.

474. Бағытталмаған антенна мүмкіндігінше кеменің алдыңғы жағы және артқы жағына қарай 5^о дейін бағыт бойынша және сол және оң борттарға 15^о дейінгі бағыттарда жабдықтың жұмыс сипаттамасын нашарлататын антеннаны көлеңкелейтін кедергілер жоқ жерде орналасады.

Антеннадан 1 м қашықтықта кемелік конструкциялар және 2^о жоғары көлеңке секторларын құраушы заттар болмайды.

475. Егер тұрақты бағытталған антенна қолданылса, онда ол мүмкіндігінше 5^о жоғары бұрыш кезінде азимут бойынша көлеңкелейтін кедергі жоқ және антеннадан 10 м радиуста 6^о жоғары көлеңке секторын құрамайтын жерде орналасады.

§ 6. НАВТЕКС қызметінің қабылдағышы

476. Жабдыққа екі радиоқабылдағыш кіру қажет: сигналдарды өңдеу құрылғысы және мына құрылғылардың бірі:

1) бекітіліп орантылған басып шығаратын құрылғы;

2) басып шығаратын құрылғымен жанасуды қамтамасыз ететін стандартты алынып салынатын және қабылданған шешімдердің энергияға тәуелді жады блогымен ақпараттарды (дисплей) бейнелейтін құрал;

3) интегралданған навигация жүйесіне қосылған, қабылданған шешімдердің энергияға тәуелді блогы.

477. НАВТЕКС қызметінің қабылдағышы қабылдаудан оператормен жойылған, қызмет көрсету аудандары және хабарлама түрлері ақпараттарды алуды қамтамасыз ету қажет және/немесе ақпараттарды сипаттау құралы әрқашан қол жетімді болу қажет.

478. Жабдық комплектісіне Халықаралық НАВТЕКС қызметінің 518 кГц жиілігінде жұмыс істейтін бір қабылдағыш кіру қажет және екінші қабылдағыш біріншімен бір мезгілде, НАВТЕКС қызметінің ақпараттарын таратуға арналған басқа жиілікте барынша аз жұмыс істеу қажет. 518 кГц жиілігінде жұмыс істейтін қабылдағышта қабылданған ақпаратты сипаттау құралына немесе баспаға шығаруға ұсынуға басымдығы болу қажет. Қабылдағыштардың бірімен қабылданған хабарламаны басып шығару немесе ақпаратты сипаттау екі қабылдағышпен қабылдау процесін жалғастыруға кедергі келтірмейді.

479. Қабылдағыштың сезімталдығы 2 мкВ электр қозғалатын күшпен 50 Ом активті қарсыласуымен көздер үшін таңбаға қателесу коэффициенті 4% болатындай болу қажет.

480. НАВТЕКС қызметінің әрбір қабылдағышы электр қорегін сөндірген кезде онда 200 кем емес сыйымдылығы орташа есеппен 500 таңбадан (жазылатын және жазылмайтын) тұратын хабарлама сақталатындай энергияға тәуелді жады болады. Кез келген сақталған хабарламаны қызметкерлермен жою мүмкіндігі болмайды. Жады толтырылған кезінде ең ескі хабарламаларды автоматты түрде жою және жаңадан қабылданған хабарламаларды жазу қамтамасыз етіледі.

481. Жабдықта жекелеп белгіленген хабарламаларды тұрақты жадыда сақтау мүмкіндігі көзделеді. Бұл хабарламалар энергиядан тәуелді жадының 25% жоғары емес көлемін алу қажет және қандай жағдай болса да жаңа қабылданған хабарламалармен ығыстырылмайды. Хабарламаны тұрақты сақтау туралы белгіні алу қамтамасыз етіледі, бұдан кейін мұндай хабарламалар қабылданатын жаңа хабарламалар шамасы және жабдық жадын толтыру бойынша әдеттегі тәртіппен жойылады.

482. Жабдық өзінің жадында әрбір қабылдағыш кемінде 200 хабарламалардың идентификаторын сақтайды.

60 және 72 сағаттар аралығындағы мерзім өтуі бойынша хабарлама идентификаторы жады құрылғысынан автоматты түрде өшіріледі. Егер қабылданған хабарламалар саны жабдық жадының көлемінен асса, онда хабарламаның ең ескі идентификаторлары автоматты түрде жойылады.

НАВТЕКС қызметінің қабылдағышында тек дұрыс қабылданған хабарлама идентификаторлары ғана сақталады. Қателесу коэффициенті 4% төмен таңбалы хабарландырулар дұрыс қабылданған деп есептеледі.

483. Жабдық жадында табылатын, қызмет көрсету ауданы және хабарлама түрі туралы ақпарат электр қорегін берудегі үзіліс кезінде 6 сағатқа дейін өшірілмейді.

484. Іздеу және құтқару бойынша хабарламаны қабылдау жағдайында сигнал беру әдетте кемені басқаратын жерден іске қосылады. Бұл сигнализация өз қалпына тек қолмен келтіріледі.

485. Ақпаратты және/немесе басып шығарушы құрылғының сипаттау құралы қатарда кемінде 32 таңбаны сипаттау және/немесе басып шығаруды қамтамасыз етеді.

486. Егер НАВТЕКС қызметінің қабылдағышында ақпаратты сипаттау құралы көзделсе, онда ол мына талаптарға сәйкес болуы тиіс:

1) жаңа қабылданған хабарлама туралы индикация лезде қызметкерлермен растауға дейін, немесе алғаннан кейін 24 сағат ішінде бейнеленеді;

2) жаңа қабылданған хабарламалардың мәтіні де сипатталады;

3) құрал хабарламаның кемінде 16 қатарлы мәтінін сипаттауды қамтамасыз етеді;

4) өзінің конструктивті параметрі және өлшемі бойынша ақпаратты сипаттау құралы, қалыпты жұмыс күйінде және үлгінің әдеттегі бұрышы кезінде хабарлама оңай оқылады;

5) басып шығарушы құрал болмаған кезде ақпаратты сипаттау құралы әдетте кемені басқару жүзеге асырылатын жерде орналасады;

487. Егер қатарларды автоматты түрде ауыстыру кезінде сөздер бөлінген болса, онда бұл сипатталатын және/немесе басып шығарылған мәтінде белгіленеді.

488. Қабылданған хабарламаларды ақпараттарды сипаттау құралы көмегімен сипаттау кезінде қатарларды ауыстыру таңбаларын немесе қандай да бір белгілеу үлгісін автоматты түрде қосу көмегімен хабарлама аяғының анық индикациясы қамтамасыз етіледі. Қабылданған хабарламаны басып шығаруды аяқтағаннан кейін басып шығарушы құрылғы немесе олармен жанасқан құрылғы қатарларды ауыстыру белгілерін автоматты түрде қойып шығады.

489. Егер қабылданған хабарламадағы таңба бұрмаланған түрде алынса, жабдық "жұлдызшаны" бейнелеу/басып шығару қажет.

490. Егер басып шығаратын құрылғы енгізілген болмаса, онда басып шығарушы құрылғыға шығару үшін мына ақпараттарды таңдау мүмкіндігі қамтамасыз етіледі:

1) алынған, олардың қабылдану шамасы бойынша барлық хабарламаларды;

2) энергияға тәуелді жадыда сақталатын, барлық хабарламаларды;

3) белгіленген жерлерден немесе хабарламаның арнайы коды бар белгіленген жиіліктерде қабылданған, барлық хабарламаларды;

4) ағымдағы сәтте ақпаратты сипаттау құралында пайда болатын, барлық хабарламаларды;

5) ақпаратты сипаттау құрылғысында пайда болатын, жекелеген таңдалатын хабарламаларды.

Сонымен бірге жабдық басып шығарушы құрылғыны қосу үшін жанасудың стандартты құрылғысы болу қажет.

491. Жабдық радио қабылдағыштың қалыпты жұмысын тексеретін құралдармен, ақпаратты сипаттау құралдарымен, басып шығарушы құрылғымен және энергияға тәуелді есте сақтаушы құрылғымен жарықтандырылады.

492. Жабдық комплектісіне ең аз ретінде, басқа радио-навигациялық жабдықпен жанасуды және осы жабдыққа алынған мәліметтерді беруді қамтамасыз ететін бір жанасу құрылғысы жатады.

493. Басқа навигациялық жабдығымен және радио жабдығымен жанасатын барлық құрылғы тиісті халықаралық стандарттарды қанағаттандыру қажет.

§ 7. Теңіздегі қауіпсіздік бойынша ақпараттарды
қабылдауға арналған әріп басатын радиотелеграфияның
АТ – қабылдағышы

494. Жабдық радио қабылдағыштан, сигналды өңдеу құрылғысынан, басып шығарушы құрылғы және жиілікті автоматты және қолмен қайта келтіруді басқару органдарынан тұру қажет.

495. Радиоқабылдағыш 4210; 6314; 8416,5; 12579; 16806,5; 19680,5; 22376; 26100,5 кГц жиіліктерде жұмыс істеу қажет. Халықаралық және НАВТЕКС ұлттық қызметіне (518; 490 и 4209,5 кГц) арналған қосымша жиіліктер көзделуі қажет.

496. Егер олар көзделген болса, қабылдағыштың, сигналды өңдеу құрылғысының және басып шығарушы құрылғының және жиілікті автоматты қайта құрауды қамтамасыз ететін құралдардың жұмыс қабілеттілігін тексеру көзделеді.

497. Жабдықта хабарламалардың 225 идентификаторын сақтау қамтамасыз етіледі. 60 және 72 сағат аралығындағы мерзім өтуі кезінде хабарлама идентификаторы жады құрылғысынан автоматты өшіреді. Егер қабылданған хабарламалар саны жадының сыйымдылығынан асатын болса, онда ертерек қабылданған хабарламалар автоматты түрде жойылады.

498. Іздеу және құтқару бойынша хабарламаны қабылдау индикациясы үшін, әдетте кемені басқаруды жүзеге асыратын жерден дыбыстық және жарықтық сигнал беру көзделеді. Сигнал бергіш тек қолмен ғана ажыратылады.

499. Жабдық жадында табылатын қызмет көрсету ауданы және хабарлама түрі туралы ақпарат электр қуатын беру кезіндегі үзіліс кезінде 6 сағатқа дейін өшірілмейді.

500. Қабылдағыштың сезімталдығы 6 мкВ электр қозғалатын күшпен таңбаға қателесу коэффициенті 10^-2 болмайтындай болу қажет.

501. Қызметтік топ белгілерінен шығару немесе жою, жабдық тиісті навигациялық және метеорологиялық ескертулерді, іздеу және құтқару бойынша ақпараттарды және кеме табылатын зонадан жағалаулық радиостанциямен берілетін арнайы жекелеген ескертулерді, жою мүмкіндігі болмайтын жағдайды қоспағанда оператордың бақылауында болу қажет.

502. Оператормен жадыдан өшірілген, қызмет көрсету ауданы және хабарлама түрлері туралы ақпаратты алу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

503. Жабдықта дұрыс қабылданған хабарламаның идентификаторлары ғана сақталады. Егер таңбаға қателер мәні 4% төмен болса, хабарлама дұрыс қабылданған деп есептеледі.

504. Басып шығарушы құрылғы қатарда кемінде 32 таңбаларды басып шығару қажет.

505. Егер ол толықтай қатарда сию мүмкін болмаса, сигналдарды өңдеу және басып шығарушы құрылғысы сөйлемнің келесі қатарға ауысуын қамтамасыз етіледі.

Басып шығарушы құрылғы хабарламаны баспаға бергеннен кейін қатардың ауысуын автоматты түрде жүзеге асырады.

506. Егер таңба қатемен қабылданса, жабдық "жұлдызшаны" басып шығарады.

507. Егер жабдық өзіне қабылдағыш жиілігін автоматты түрде қайта құруды қамтамасыз ететін құралды кіргізетін болса, онда жиілік жүйелілігін және ҚӘБ қолданумен ИБМ АТ-ға беруді жүзеге асыратын барлық радиостанциялардың хабарының кестесін қамтитын қайта бағдарламалаушы есте сақтайтын құрылғымен байланысуы қажет +1 с жүрісінің дәлдігімен уақытты біртұтас координациялау сағаты көзделеді.

§ 8. ИНМАРСАТ кемелік жер станциясы

508. Кемелік жер станциясы телефон және/немесе мынадай мақсаттар үшін мәліметтерді тарату режиміндегі радио байланысты қамтамасыз етеді:

1) апат, шұғыл, қауіпсіздік және жалпы міндет туралы хабарлау;

2) іздеу және шығару әрекетіндегі координацияларды;

3) теңізде жүзу қауіпсіздігі бойынша ақпараттарды беру.

509. Кемелік жер станциясында оның идентификациялық нөмірін өзгерте алатын, басқарудың қандай да бір ішкі органдары болмайды.

510. Телефония режимінде немесе әдетте кемені басқаруды жүзеге асыратын жерден мәліметтерді беру режимінде, сондай-ақ апат туралы хабарды беруге арналған кез келген басқа жерден апат туралы хабарлауды беру мүмкіндігі қамтамасыз етіледі. Бұдан басқа, егер радио байланысты жүзеге асыруға арналған арнайы бөлме көзделсе, онда оның ішінде апат туралы хабарды таратуға арналған құрал көзделеді.

Апат туралы хабарды беру құралдары осы Қағиданың 372-тармағы талап еткендей болады.

Егер апат, шұғыл және қауіпсіздікті сигналдарын қабылдайтын басқа ешқандай құралдар немесе апат сигналдарын ретрансляциялау көзделмесе, ал телефонды дыбыс деңгейінің қазіргі деңгейі немесе басып шығарушы құрылғы мұндай хабарламаларды қабылдау кезінде жеткіліксіз болса, онда кемелік жер станциясы дыбыстық және жарықтық сигналдардың қажетті беру деңгейін қамтамасыз етеді.

511. Бір қорек көзінен басқаға ауысу немесе 60 с дейінгі уақыт аралығында электр энергиясын берудегі кез келген үзіліс жабдық жұмыс режиміне қолмен қайта енгізуді талап етпейді және жадыда сақталатын хабарламалардың жоғалуына әкеледі.

512. Егер кемелік жер станциясы өзіне кеңейтілген топтық шақыруды өзіне қосатын болса, онда оның сипаттамалары кеңейтілген топтық шақыру жабдықтарына ұсынылатын талаптарға сәйкес келеді.

513. Кемелік жер станциясының өздігінен бақылау жүйесі болу қажет және дыбыстық және/немесе жарықтық сигнал берудің автоматты қосылуын төмендегі жағдайларда қамтамасыз етеді:

1) антеннаның жолсерікті бақылауын жоғалту;

2) радиостанцияның жұмыс қабілеттілігінің бұзылуы;

3) қоректің болмауы немесе резерв көзінің қосылуы.

514. Кемелік жер станциясы апат сигналдарын беруді сигналдардың өзін бермей тексеру мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

515. Кемелік жер станциясы осы Қағидада айтылған талаптардан басқа, ИНМАРСАТ техникалық талаптарын қанағаттандырады және ИНМАРСАТ типті мақұлданады.

§ 9. Авариялық радиобуйға арналған жалпы талаптар

516. Осы Қағиданың 48-тарауының §1, сондай-ақ қолданылатын ІЖКЖҚ 508-тарау талаптарына қосымша, авариялық УҚТ радиобуйдың жәнеКОСПАС-САРСАТ және ИНМАРСАТ жүйесінің АРБ спутнигі осы бөлімнің қосымша талаптарына жауап береді.

517. АРБ еркін қалқудан кейін автоматты түрде қосылады.

Жабдық, оны орнату, бекіту және ажырату құрылғысы сенімді болуы және экстремальды кемелік жағдайларда жұмыс істейді.

518. АРБ:

1) оқытылмаған қызметкерлермен іске оңай қосылуы және құтқару құралына бір адаммен ауыстырылады;

2) байқаусыздан қосылып кетуден қорғайтын тиісті құралдармен жабдықталады;

3) оның электрлі бөліктері кемінде 5 минут уақытта 10 м тереңдікте су өткізбейтін құрылымды болады;

4) оны жүктеу кезінде температураның 45^оС өзгеруін ұстап тұру. Теңіз ортасының, конденсацияның әсері және ылғалдың болуы радиобуйдың жұмыс сипаттамасына әсер етпейді,

5) қолмен сөндірілуі және ажыратылуы;

6) сигналдардың сәулеленуін көрсететін, құралдармен жабдықталады;

7) теңіз толқыны болмаған кезде тік күйінде жүзу және қолайлы орнықтылықты және теңіздің кез келген күйінде жеткілікті жүзушілігі болуы;

8) 20 м биіктіктен ешқандай зақым келтірмей суға лақтыруды көтеру;

9) сары/сарғылт түсті жақсы көрінетін түсті және корпус жабыны немесе түсті сәулесін шағылыстыратын материалдан тілікшесі болады;

10) АРБ еркін қалқып шығуында кеме конструкциясында шатасып қалмайтындай түрде қойылады, итергіш ретінде қолдану үшін жарамды жүзбелі сызықпен жабдықталады;

11) жарық күші 0,75 кд, тәуіліктің қараңғы уақытында АРБ орналасқан жерін көрсету үшін аз уақытқа автоматты қосылатын шаммен жабдықталады.

12) теңіз суының және мұнайдың әсеріне тұрақты болады;

13) күн сәулелерінің ұзақ әсері кезінде бұзылуларға төзімді болады.

519. Қоршаған ортаның келесі жағдайларында АРБ жұмыс қабілеттілігін қамтамасыз ететін конструкциясы болады:

1) -20⁰С –тан +55⁰С дейінгі температурада;

2) мұз басқанда;

3) 50 м/с дейінгі желдің қатынасты жылдамдығында;

4) -30⁰С –тан +70⁰С дейінгі температурада сақтағаннан кейін.

520. АРБ қолмен жергілікті қосқышы болу керек. Сонымен бірге АРБ құрылғыда орнатылғанда оның еркін қалқуын қамтамасыз ететін жүрістік көпірден қашықтан қосылуы көзделеді.

521. АРБ сыртқы жағында мыналар нақты көрсетілуі тиіс:

1) дайындаушы туралы мәлімет;

2) радиожабдық типтік сынақ өткізген, радиожабдық типінің нөмірі немесе оны атауы;

3) радиожабдықтың сериялық нөмірі;

4) шыққан жылы;

5) тоқ түрі және қорек кернеуі;

6) пайдаланылуы туралы ағылшын және орыс тілдеріндегі қысқаша нұсқаулық;

7) аккумулятордың сақтау мерзімінің аяқталу күні;

8) идентификациялық нөмірі (КОСПАС-САРСАТ жүйесінің жолсерікті АРБ үшін) немесе таратқышта бағдарламалаған идентификация коды (ИНМАРСАТ жүйесіндегі жолсерікті АРБ үшін);

9) магнитті компастан бастап қауіпсіз қашықтық;

10) кезекті жағалаулық техникалық қызмет көрсету күні.

522. АРБ конструкциясы оны бір жыл ішінде техникалық қызмет көрсетпей әрекетке дайын күйде табылатындай болады.

523. АРБ қорек көзі ретінде қолданылатын аккумулятор, сақталу мерзімі кемінде екі жыл және оның қалған сақтау мерзімі 12 айдан кем болса ауыстырылуы қажет. Онда шығару күні және оны ең көп сақтаудың мерзімі көрсетіледі.

524. Антеннаның эквивалентіне АРБ әрекетте мерзімді сынау үшін, оған бөтен қорек көзін қосу көзделеді.

525. АРБ конструкциясы 4 м тереңдікке дейін қисайтудың немесе дифференттің кез келген бұрышында жүктеу кезінде еркін қалқып жүзетіндей болу қажет.

526. Спутникті АРБ құрылғысы бөлімшеден қолмен алынғаннан кейін, әрекетке автоматты түрде келтірілмейді.

527. Егер АРБ спутнигі әрекетке қолмен келтірілсе, онда апат туралы хабарды беру ажыратудың осы мақсаты үшін арнайы арналған осы Қағиданың 372-тармағына сәйкес екі тәуелсіз әрекетпен жүзеге асырылады.

Осы арнайы апат туралы хабарды ажыратқыш анық белгіленген және байқаусызда қосылып кетуден қорғалған.

528. АРБ жолсерігі:

1) уақыттың келесі интервалдарын кодтаумен және тіркеумен жұмыс жиілігіндегі сәулеленуді тексеруге ерекше назар аударып, пайдалану тиімділігінің барлық аспектілеріне қатынасына жылсайынғы тексеруден өтеді:

жолаушылар кемесінде – шамамен 3 ай шегінде Жолаушылар куәлігінің қолданылу мерзімінің өту күніне дейін;

жүк кемелерінде - КҚ нысанды радиожабдыққа куәліктің қолданылу мерзімінің өту күніне дейін 3 ай немесе осы куәліктің жылсайынғы қолданылу мерзімінің өтуіне дейін немесе кейін 3 ай.

Тексеру кемеде немесе Кеме қатынасы тіркелімімен танылған жағалаудағы техникалық қызмет көрсету орталығында жүргізіледі,

2) техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді Кеме қатынасы тіркелімімен танылған жағалаудағы техникалық қызмет көрсету орталығында 5 жылдан аспайтын уақыт аралығында өтеді.

§ 10. КОСПАС-САРСАТ жүйесінің спутниктік
авариялық радиобуйы

529. АРБ суптнигі полярлы орбита маңында табылатын, спутникте апат болған кезде, хабардың және жетегінің жапсарлас маяк көмегі арқылы сигналдардың берілуін қамтамасыз ету қажет.

530. Спутниктік жүйелерді қолданбай АРБ тексеруді қамтамасыз етеді.

531. Қорек көзінде кемінде 48 сағат ішінде жолсеріктік АРБ жұмысын қамтамасыз ету үшін жеткілікті сыйымдылығы болады.

532. Апат кезінде хабарлама сигналы АРБ жолсерігімен 406,025+1 МГц жиілікте G1B сәулелену сыныбымен беріледі.

Сигнал жетегі:

1) АЗХ сәулелену сыныбымен 121,5 МГц жиілікте берілуі. Көтергіш жиілік модуляцияның ең төменгі коэффициенті 0,85 амплитудалы-модульденген (толтырудың ең төменгі коэффициенті 33%) болады. Сәуле беруші сигнал амплитудалы-модульденген көтергіш жиіліктен тұрады: сонымен бірге модулдеуші үндестік жиілік секундына 2-ден 4 ретке дейін 1600 және 300 Гц аралығында төменнен жоғары қарай немесе жоғарыдан төмен қарай 700 Гц қалқып өзгереді.

2) 406,025 МГц жиілікте сигналды беру үшін 2 секундтан аспай үзілуі мүмкін кезде тұрақты жұмыс циклді болу.

533. Спутниктік АРБ энергияға тәуелді жадыны қолданумен апат туралы хабарламаның өзгермейтін бөлігін сақтау үшін құрылғы қосылады.

534. АРБ барлық хабарламасының бөлігі ретінде кемелік станцияның алты санды идентификаторы болып табылады.

535. КОСПАС-САРСАТ жүйесінің спутниктік АРБ Қағиданың осы бөлімінде айтылған талаптардан басқа, КОСПАС-САРСАТ ерекшелігінің талаптарына жауап беру және КОСПАС-САРСАТ мақұлданған типті болады.

§ 11. Авариялық УҚТ – радиобуй - орналасқан
жерін көрсеткіш

536. АРБ апат кезінде УҚТ хабарламасын беруді қамтамасыз ету қажет. 9 ГГц жиілігінде жұмыс істеуші, АРБ бірге бір блокта радиолокациялық жауап бергішті (бұдан әрі - РЛЖ) конструктивті біріктіруге рұқсат етіледі. РЛЖ құтқару құралдарының радиолокациялық жауап бергіш талаптарына сәйкес болу қажет.

537. АРБ еркін автоматты қалқитын типті болу қажет апат туралы хабарлама сигналын сәулеленуісіз, оны кеме бортында тексеруді қамтамасыз етеді.

538. Қорек көзі сыйымдылығы шамамен 48 сағат ішінде УҚТ АРБ жұмысын қамтамасыз ету үшін жеткілікті болады.

539. АРБ мынадай талаптарға сәйкес болуы қажет:

1) ЦТШ жүйесіндегі апат кезінде хабарлама сигналдары G2B сәулелену сыныбын қолданумен 156,525 МГц жиілікте беріледі;

2) жиіліктің қатынасты тұрақтылығы 10 10^-6 аспайды;

3) жолақ ені кемінде 16 кГц тең;

4) шығу қуаты кемінде 100 мВт болады;

5) сәулелену тік полярлы болады;

6) көтергіш жиілік астында октаваға модуляциялаумен 6 дБ сипаттамасын алдын-ала түзеумен жиілікті модуляция қолданылады;

7) 1700 Гц жиілікті көтергіш 1300 және 2100 Гц жиілік модуляциясымен қолданылады;

8) 1300 және 2100 Гц жиілік бойынша ауытқу +10 Гц шегінде табылады;

9) модуляция жылдамдығы 1200 Бодты құрайды;

10) модуляция индексі 2,0+10% құрайды;

540. ЦТШ форматы және хабарламаны беру жүйелілігі белгіленген стандарттарға сәйкес болу қажет.

§ 12. Радиолокациялық жауап бергіш
(кемелік және құтқару құралдары)

541. Радиолокациялық жауап бергіш, радиолокациялық станция экрандарында бір-бірінен тең қашықтықта орналасқан, нүктелер сериясы ұсынылатын сигналдарды беру жолымен апатқа шыдаушы бергіш объектілердің орналасқан жерін анықтауды қамтамасыз етеді.

542. Радиолокациялық жауап бергіш осы Қағиданың 518-тармағының 1) – 4), 8) - 10), 12), 13) бойынша тармақшалардың талаптарына жауап беру қажет, сондай-ақ:

1) қалыпты жұмысты анықтау үшін көзбен шолып және дыбыстық, сондай-ақ радиолокациялық жауапбергіш радиолокациялық станциямен жіберілу апатына төзуді ескертетін құралдармен жабдықталады;

2) қолмен қосу және өшіруді қамтамасыз ету. Автоматты түрде қосу көзделеді. Егер кемеде 9 ГГц жиілікпен жұмыс істеуші радиолокациялық станцияны қолданумен сынау жүргізілсе, радиолокациялық жауап бергіштің жұмысы басқа кемелік және авиациялық радиолокациялық станциялардың кедергісінен және қорек көзінің энергиясын шамадан тыс жұмсаудан құтылу үшін бірнеше секундқа дейін шектеледі;

3) дайындық режимінде индикацияны қамтамасыз ету;

4) егер ол қалқитын құтқару құралының құрамды бөлігі болып табылмаса, қалқуға ие болу;

5) қалқымалы құтқару құралын зақымдануды болдырмау үшін тегіс сыртқы беті болады.

543. Радиолокациялық жауапбергіш — 20 дан +55^оС температураға дейін жұмыс істеуді қамтамасыз ететін конструкциясы болады. Ол 30 +65^оС дейінгі температурада сақтау уақытында зақымдалмайды.

544. Жауап бергіштің орнатылған антеннасының биіктігі теңіз деңгейінен ең болмағанда 1 м жоғары болады. Осы талапты орындау үшін қада немесе құтқару қайығын немесе салды карманда орналастыруға арналған басқа құрылғы, сондай-ақ радиолокациялық жауап бергіштің монтажы бойынша үйлестірілген нұсқаулық көзделеді.

545. Тік жазықтықта антеннаның бағытталу диаграммасы және радиолокациялық жауап бергіштің гидродинамикалық сипаттамасы теңіздің қатты толқыны кезінде олардың іздеуші радиолокациялық станциямен сәулеленуіне реакцияны қамтамасыз етеді. Көлденең жазықтықтағы антеннаның бағыттылығының диаграммасы ең көп деңгейде бағытталмаған болады. Беру және қабылдау үшін көлденең поляризацияның антеннасы қолданылады.

546. Радиолокациялық жауап бергіш, антенна 15 м биіктікте орнатылған радиолокациялық станциясының сұранымы кезінде шеткі шама бойынша 5 теңіз милінде қалыпты жұмыс істейді. Радиолокациялық жауап бергіш сондай-ақ 1000 м биіктікте табылатын ұшқыш аппараттың бортында орналасқан, қуаттылығы 100 кВт кем емес импульсте авиациялық радиолокациялық станцияның сұранымында да қалыпты жұмыс істейді.

547. Радиолокациялық жауап бергішке осы Қағиданың 521-тармағындағы (осы Қағиданың 520-тармақтың 5) тармақшасынан басқа) көлемде осы Қағиданың 523-тармағын ескерумен ақпарат, сондай-ақ кеменің атауы және шақыру сигналы салынады.

§ 13. Еркін қалқитын авариялық радиожабдықтың
ажырату және қосу құрылғысы

548. Еркін қалқитын авариялық радиожабдықтың ажырату және қосу құрылғысы оның батып бара жатқан кемеден автоматты ажыратылуын және автоматты қосылуын қамтамасыз етеді.

549. Құрылғыға қойылатын талаптар:

1) кеменің кез келген бағдарында механизм бөлімшесі 4 м тереңдікке жеткенге дейін жұмыс істейтіндей конструкциясы болуы;

2) 30^оС–тан +65^оС дейін температура диапазонында жұмыс қабілеттілігін сақтау;

3) кез келген жұмыс аппаратурасын бұзуы мүмкін бұзушылардың алдын алу үшін, коррозияға тұрақты біріктірілген материалдардан дайындалады. Гальванизация немесе құрылғы бөлімінің металл жабындарының басқа түрлері рұқсат етілмейді;

4) құрылғыны толқынмен жабу кезінде бөлу болмайтындай етіліп дайындалған;

5) тұщы және теңіз суының және мұнайдың әсеріне немесе күн сәулесі ұзақ әсер еткен кезде бұзылуға тұрақты және көрсетілген орталарға кемеде қондырғымен бірге душар болмауы;

6) әдетте кеменің жоғарғы палубында болатын соққы, діріл және басқа қоршаған ортаның экстремальды жағдайларының әсерінен кейін қалыпты жұмысты қамтамасыз етеді;

7) кеме мұздануы мүмкін ауданда табылатын жағдайларда, мұздың құралуын барынша қаншалықты тәжірибелік мүмкін болса минимумға жеткізетін және оның радио жабдық бөліміне әсер етуін болдырмайтын құрылымы болу қажет;

8) радиожабдық бөлгеннен кейін батып бара жатқан кеменің құрылымымен кідірмейтін болып орнатылады;

9) радиожабдықты кемеден қолмен ажырату бойынша анық нұсқаулығымен кестесі болады;

550. Ішкі қорек көзінің болуын және сол және басқа құрылғылардың мәліметтерін енгізуді талап ететін радиожабдықтар үшін, жалғау құрылғысы радиоаппаратураны ажыратуға немесе қосуға кедергі келтірмейді.

551. Ажыратудың автоматты құрылғысының жұмысқа қабілеттілігін радиожабдықты қоспай қарапайым әдіс көмегімен тексеру көзделеді.

552. Механизм бөлімшесінен еркін қалқитын радиожабдықтың қолмен ажырату мүмкіндігі көзделеді.

553. Еркін қалқитын авариялық радиожабдық құрылғысының сыртқы жағындағы ажырату және қосуында оларды кезекті тексеру немесе ауыстырудың мерзімі көрсетіледі.

§ 14. Командалық трансляциялау құрылғысы

554. Командалық трансляциялау құрылғысы жүрістік көпірден кез келген беруді кез келген басқа микрофон постынан үзу мүмкіндігін немесе радиохабарын немесе дыбысты жазуды қамтамасыз ету қажет.

Сондай-ақ, авралды сигнал берудің жалпы кемелік жүйесінің іске қосылуы кезінде радиохабарлау және дауыс жазылу автоматты түрде үзілуі қамтамасыз етіледі.

555. Командалық трансляциялау құрылғысы рұқсат етілмеген қолданудан қорғалуы қажет.

§ 15 Құтқару құралдарының екі жақты радиотелефондық
байланыстың УҚТ аппаратурасы

556. Екі жақты радиотелефондық байланыстың УҚТ-аппаратурасы (бұдан әрі -аппаратура) көмегімен қалқушы құтқару құралдары мен кеме арасындағы апат орнынан, сондай-ақ қалқушы құтқару құралдар мен құтқару бірлігінің арасындағы байланысты қамтамасыз етеді. Алып жүретін (портативті) аппаратура ІЖКЖҚ 416-қосымшасында және осы Қағиданың 558-тармағында көрсетілгеннен айрықшаланатын жиілік шарттарында жұмыс істейтін кеме бортындағы радиобайланысты жүргізу үшін қолданылады.

557. Алып жүретін (портативті) аппаратура өзіне келесі конструкциялық бөліктерді кіргізетін өзімен бірге тұтас (моноблочное) құрылғыны өзімен бірге ұсынады:

1) таратқыш, антеннаны қабылдағыш және қорек көзі;

2) "қабылдау-тапсыру" кнопкалы ауыстырып қосқышымен басқару блогы;

3) микрофон және дауыс үлкейткіш.

558. Алып жүретін (портативті) аппаратураның конструкциясы қамтамасыз етеді:

1) персоналдармен арнайы дайындықсыз әрекетке енгізу;

2) қолғап киген персоналдармен әрекетке енгізу;

3) әрекетке бір қолмен енгізу (каналды таңдаудан басқа);

4) 1 м биіктіктен қатты бетке құлаған жағдайда жұмыс қабілеттілігін сақтау;

5) 1 м тереңдікте 5 мин кем емес су өткізбеушілікті сақтау;

6) аппаратураны суға жүктеу салдарынан температураның жылдам түсуі (45^ОС дейін) кезінде жұмыс қабілеттілігін сақтау;

7) теңіз суының және мұнайдың агрессивті ықпалына тұрақтылығы;

8) қалқымалы құтқару құралдарына зақым келтіретін және персоналдық жарақат алуын тудыруы мүмкін үшкір бұрыштардың болмауын;

9) қолданушының киіміне бекіту мүмкіндігін, сондай-ақ тобықта және мойында бекітуге арналған белбеу. Белбеуде қауіпсіздік мақсаты үшін тиісті әлсіз буын болу қажет;

10) күн сәулесінің әсері кезінде жұмыс қабілеттілігінің бүлінуінің және бұзылуының тұрақтылығы.

Алып жүретін (портативті) аппаратура ашық сары немесе қызғылт сары түске боялады немесе корпус айналасында ашық-сары (қызғылт сары) жолақты таңбасы болады.

559. Аппаратура 156,8 МГц (16 канал) жиілігінде және шамасынша теңіз жылжымалы қызметінің қосымша бір каналында жұмыс істеуді қамтамасыз етеді.

560. Аппаратурада симплексті радиотелефонды каналдар қолданылады.

561. Аппаратураның сәулелену сыныбы G3Е болу қажет.

562. Аппаратура оның қосылғанын көрсететін визуальды индикациясымен екі позициялық сөндіргішпен жабдықталады.

563. Қабылдағыш дауыс қаттылығын реттегішпен жабдықталады.

564. Шуды басатын (демпфер) және каналдарды ауыстырып қосатын орган көзделеді.

565. Каналдарды ауыстырып қосу оңай орындалу қажет және таңдалған канал оңай идентификацияланады.

566. Жарықтандырудың кез келген жағдайында 16 каналға ауыстырып қосу мүмкіндігі көзделеді.

567. Аппаратура қосқаннан кейін кемінде 5 с жоғары емес уақытта жұмыс қалпына келеді.

568. Таратқыштың шығу қуаты 0,25 Вт кем болмау қажет. Егер таратқыштың шығу қуаты 1 Вт асатын болса, онда қуаттылықты 1 Вт дейін немесе онан кіші төмендетуге арналған құрылғы көзделу қажет. Аппаратураны ішкі кемелік байланыстар үшін қолданған кезде таратқыштың шығу қуаттылығы 1 Вт аспайды.

569. Қабылдағыштың сезімталдығы сигнал/шудың 12 дБ қатынасына 2 мкВ нашар болмау қажет.

570. Антеннада көлденең жазықтыққа бағыттылықтың тік поляризациясы және домалақ диаграммасы болу қажет. Антеннаның дұрыс еместігі аппаратураның зақымдалуына әкелмейді.

571. Дауыс үлкейткіштің шығуындағы сигнал қуаты, кеме бортындағы немесе қалқушы құтқару құралындағы қазіргі шу деңгейінде оны естуге жеткілікті болады.

572. Аппаратура -20 +55⁰С дейінгі температура кезінде және сақтаудан кейін -30 +70^оС дейінгі температурасы кезінде жұмыс қабілеттілігін сақтайды.

573. Қорек көзі аппаратураға бекітіліп орнатылған. Сондай-ақ аппаратураның электр энергиясының ішкі көзінен жұмыс істеуі үшін құрылғы көзделеді.

574. Егер пайдалану процесінде энергия көзін ауыстыру (қайта зарядтау) көзделсе, онда аппаратура апат жағдайында қолдану үшін алғашқы элементтердің қосымша батареяларымен жарықтандырылады. Бұл батарея, батареяның пайдаланылмағандығын көрсететін алынбайтын пломбасы (қалпына келмейтін қабы) болады.

Егер пайдалану процесінде энергия көзін ауыстыру көзделмесе, аппаратура алғашқы элементтердің батареяларымен жарықтандырылады. Мұндай аппаратурада батареяның пайдаланылмағандығын көрсететін алынбайтын пломба орнатылады.

Алғашқы элементтердің батареялары 1:9. жұмыс циклімен жоғарғы шығу қуатымен 8 сағат ішінде жұмыс істеуді қамтамасыз ететін жеткілікті сыйымдылығы болады.

Бұл жұмыс циклі беру режимінде 6с, қабылдау режимінде табалдырық деңгейінен жоғары 6с және қабылдағыштың табалдырықтан төмен деңгей режимінде 48 с жұмыс сияқты анықталады. Алғашқы элементтердің батареяларының қызмет ету мерзімі екі жылдан кем болмау қажет. Батареяларда егер олар пайдалануда ауыстырылмайтын болып белгіленсе осы Қағиданың 478-тармағына сәйкес бояу немесе таңба болу қажет.

Апат жағдайында қолдануға арналмаған батареялар, оларды апат жағдайында қолданатын батареялармен шатастырып алмау үшін боялу және таңбалану қажет.

Аппаратураның сыртқы жағында пайдалану бойынша анық қысқа нұсқаулық келтірілуі және алғашқы элементтердің батареяларының қызмет ету мерзімінің өту күні, сондай-ақ атауы және кеменің шақыру сигналы көрсетіледі.

§ 16. Әуе кемелерімен екі жақты радиотелефондық
байланыстың қолға алып жүретін УҚТ аппаратурасы

575. Аппаратура қолға алып жүретін және кеме және әуе кемесі арасындағы апат орнында байланысты қамтамасыз ету қажет.

576. Аппаратура кемінде төмендегілерді қосады:

1) бекітіліп орнатылған таратқыш/қабылдағыш, антенна мен қорек көзін қоса;

2) "қабылдау-беру" кнопкалы ауыстырып қосқышымен жапсарлы блок басқаруды;

3) микрофон және дауыс үлкейткіш.

577. Аппаратура:

1) оқытылмаған персоналмен әрекетке келтірілуі;

2) 1 м биіктіктен қатты бетке құлауды көтеру;

3) үлкен өлшем және көлемді болуы;

4) әуе кемелерін қолданумен іздеу-құтқару операциялары кезінде әдеттегі орнында қоршаған орта шуының деңгейінде жұмыс істейді;

5) тасымалданатын УҚТ-аппаратура құтқару құралдарының екі жақты радиотелефонды байланысынан ажыратылатын түсі болады;

6) амплитудалы модуляцияны қамтамасыз етеді және 121,5 МГц және 123,1 МГц жиіліктерде жұмыс істейді.

7) оның қосылғаны туралы визуальды индикациямен жарықтандырылған, екі позициялы сөндіргіші болуы;

8) көмегімен дыбыстың шығу қуаты өзгеруі мүмкін, қабылдағыштың дауысын қолмен реттейтін органмен жарықтандырылуы;

9) жиіліктің оңай ауысып қосуын қамтамасыз етуі, сонымен бірге жиіліктер оңай ажыратылатын болады;

10) қосылғаннан кейін 5 секундтан кем емес уақытта жұмысқа дайын болуы.

578. Антеннаның үзілуі немесе қысқа тұйықталуы жабдықтың зақымдалуына әкелген жоқ.

579. Көтеретін жиіліктің қуаты 50 мВт және 1,5 Вт аралығында қабылданады.

580. Сигналдың шығу қуаты әуе кемелерін қолданумен іздеу-құтқару операциялары кезінде әдеттегі орнында қоршаған орта шуының деңгейінде есту үшін жеткілікті болады.

581. Беру режимінде қабылдағыштың дыбыс сигналы басылу қажет.

582. Аппаратураның энергия көзі алғашқы пайдалану процесінде ауыстырылатын болуы мүмкін, элементтер жабдығына жапсарласуы қажет. Бұдан басқа электр энергияның ішкі көзінен жұмыс істелуі көзделеді.

583. Алғашқы элементтердің батареяларының сақталу мерзімі екі жылдан кем болмау қажет.

584. Аппаратураның ішкі жағында төменде көрсетілгендер анық көрсетіледі:

1) "апат жағдайында тек әуе кемесімен байланыс үшін" деген жазу;

2) атауы және кеменің шақыру сигналы.

§ 17. Әуе кемелерімен екі жақты радиотелефондық
байланыстың стационарлы УҚТ аппаратурасы

585. Аппаратура кеме және әуе құтқару бірлігі (бірліктері) арасындағы апат жерінен байланысты қамтамасыз ету қажет.

586. Аппаратураға кемінде мыналар кіреді:

1) таратқыш және қабылдағыш;

2) жабдықта немесе одан бөлек орнатылған антенна;

3) "қабылдау-тапсыру" ауыстырып қосқыш кнопкалы микрофон және дауыс үлкейткіш.

587. Аппаратура:

1) оқытылмаған персоналдармен әрекетке келтіру мүмкіндігіне арналған құрал;

2) кеме орнындағы қоршаған орташа шуында жұмыс істеу;

3) амплитудалы модуляцияны қамтамасыз ету және 121,5 МГц және 123,1 МГц жиілігінде жұмыс істеу;

4) оның қосылғанын білдіретін визуальды индикациямен жарықтандырылған екі позициялы сөндіргіш болу;

5) дауыстың шығу қуаты өзгеруі мүмкін. Қабылдағыштың дауысын қолмен реттейтін органмен жабдықталуы;

6) жиіліктің оңай қосылуын қамтамасыз ету, сонымен бірге жиіліктер оңай ажыратылатындай болуы;

7) қосқаннан кейін 5 секундтан кем емес уақыт ішінде жұмысқа дайын болу.

588. Антеннаның үзілуі немесе қысқа тұйықталуы жабдықтың зақымдалуына әкелмейді.

589. Көтергіш жиіліктің қуаты 50мВт және 1,5 Вт аралығында қабылданады.

590. Сигналдың шығу қуаты кемеде әдетте тұратын жерде болатын қоршаған ортаның шу деңгейінде есту үшін жеткілікті болады.

591. Беру режимінде қабылдағыштың шығатын дыбыстық сигналы басылады.

592. Аппаратура қоректі кемелік негізгі электр энергиясы көзінен алады. Бұдан басқа электр энергиямен апатты көзден қоректену мүмкіндігі көзеледі.

593. Жоғарыда көрсетілгенмен бірге, қорек көзі болып пайдалану процесінде ауыстырылатын, алғашқы элементтердің батареялары болады.

594. Алғашқы элементтердің батареяларының сақтау мерзімі екі жылдан кем болмайды.

595. Осы Қағиданың 520-тармағындағы қолданылатын талаптарға қосымша, аппаратураның ішкі жағында мынадайлар анық көрсетіледі:

1) "тек апатты жағдайларда әуе кемесімен байланыс үшін" деген жазу;

2) алғашқы элементтердің батареяларының қызмет көрсету мерзімі, егер ол қабылданса;

3) атау және кеменің шақыру сигналы.

§ 18. ГМССБ радиобайланыс құралдарының
интегралданған жүйесі

596. Радио байланыс құралдарының интегралданған жүйесі (бұдан әрі - РҚИЖ) – радиобайланыстың және қондырғының жекелеген құралдарын қалқан ретінде қолданылатын, яғни олардың жеке басқару тақтайшаларсыз, шығу мәліметтерін қамтамасыз етумен және радиобайланыстың жұмыс посты деп аталын жерден командаларды қабылдайтын жүйе.

Бұл жердегі ГМССБ, егер олар ГМССБ кемедегі барлық жабдықтар мен қондырғыларды және байқауды және жалпы міндеттегі радиобайланыс үшін басқаруды өзіне қосатын болса, радиобайланысының жұмыс постары деп аталады.

597. РҚИЖ ГМССБ функционалды талаптарымен қолданылатын талаптарға жауап беру қажет, сондай-ақ радиобайланыстың әрбір жекелеген жабдықтары және құралдары үшін барлық функционалдық талаптармен қамтамасыз етілуі қажет.

Радиобайланыстың жекелеген жабдықтары және құралдарының түріне ешқандай функционалдық талаптар радио байланыс жүйесінде интегралданған кез келген басқа жабдықтар немесе құралдардың функционалдық талаптардың орындалуына кедергі жасай алмайды.

598. Радио байланыс құралы жүйесіне интегралданған жабдықтарға арналған барлық функционалдық талаптар, осы жабдықтың жеке түрін пайдалану талаптарының тиісті ережелеріне жауап береді.

599. Жұмыста бірлі жарым тоқтап қалу радио байланыс құралының біреуден кем емес аралығын немесе кез келген уақытта радио байланыстың біреуден жоғары емес басқару постын қозғамайды.

600. РҚИЖ:

1) кем дегенде әрқайсысы ГМССБ радио байланыс постының әрбір аралығымен жергілікті желі немесе жалғау жүйесі арқылы байланысқан, радиобайланыстың екі жұмыс постын қосуы;

2) кем дегенде екі басып шығарушы құрылғыны қосуы;

3) кеменің орналасу орны мен уақыты туралы мәліметтерді, осы мәліметтерді қолмен енгізуге қосымша автоматты түрде жаңарту құралының болуы;

4) РҚИЖ кез келген бөлігінде байқаусызда ажырату мүмкіндігін болдырмайтын, электр энергиямен қамтамасыз ететін құралы болу қажет;

5) сигнал беруді қосқышпен, РҚИЖ кез келген бөлігінен бұзылуды байқау құралының болуы;

6) компьютерлік вирустардан қорғауы болу.

601. ГМССБ радиобайланысының жұмыс постары:

1) идентикалық қолданушы интерфейс және әртүрлі қалқандардың әрбір қызметіне идентикалық мүмкіндігі болу;

2) бір бірінен тәуелсіз жұмыс істеу;

3) кем дегенде радиобайланыс құралдарының екі аралығын бір мезгілде жұмыс істеуіне рұқсат етілу;

4) қандай да бір мақсат үшін қолданбайтын, радиобайланыс құралының әрбір аралығы үшін тек арнайы арналған кнопкамен апат туралы хабарламаны тапсыру. Бұл кнопкалар, анық айрықшалануы, байқаусызда қосылудан қорғалуы қажет; хабарламаны беру осы Қағиданың 372-тармағы сигнал беру әрекетке келтірілгендігін көрсететін екі тәуелсіз сигнал беруді қосумен жүзеге асырылады. Апат туралы хабарламаның әрбір кнопкасы локальды желімен және РҚИЖ жалғау жүйесімен электрлі байланыспауы қажет. Кез келген уақытта осы Қағиданың 372-тармағын ескере отырып апат туралы хабарламаны үзу немесе беру мүмкіндігі болады

602. УҚТ-радиоқондырғыны қосу, егер бұл осы Қағиданың 373-тармағына қайшы келмеген жағдайда ғана рұқсат етіледі.

603. Тек жалпы міндеттегі байланыстарға арналған, радиобайланыстың қосымша жұмыс постары, апат туралы хабарлама қызметіне мүмкіндігі болмайды, сондай-ақ апат туралы хабарламаны таратуға кедергі жасамайды.

ГМССБ радиобайланысының жұмыс постары кез келген басқа радиобайланыстың қосымша постарының алдында басымдыққа ие болу қажет.

604. ГМССБ радиобайланысы үшін талап етілмейтін, қосымша қалқандар апат туралы хабарлама және сигнал беру бойынша қызметтердің орындалуына кедергі келтірмейді немесе нашарлатады.

§ 19. Күзеттік хабарлау жүйесі

605. Күзеттік хабарлау жүйесі кеме жағалау бағытына күзет жағдайы туралы кеме күзетіне қауіп немесе оның бұзылғандығы туралы хабарды беру үшін кемелерде орнатылады. Жүйеге оны әрекетке келтіретін, біреуі жүріс көпірде, ал басқасы – күзеттің кемелік жоспарымен анықталған жерде табылатын кем дегенде екі орын жатады. Осы орындардан хабарлауды сөндірілгенге дейін және /немесе алғашқы күйіне қайтып келгенге дейін үздіксіз берілуі жүзеге асырылады. Жүйе жағалауға құзырлы ұйыммен хабарлау үшін жасырын беруді қамтамасыз етеді. Сигналды беру режимі кеменің өзінде сигнал берумен ілеспейді және басқа кемелерге хабарламайды.

606. Күзеттік хабарлау жүйесінің қызметі ГМССБ радиоқондырғысын, жалпы міндеттегі радиобайланыс үшін арналған немесе осы мақсат үшін арнайы арналған жүйе басқа жүйелерді қолдану кезінде жүзеге асырылады.

607. Күзетті хабарлау жүйесі байқаусызда қолданудан қорғалу қажет. Күзетті хабарлау жүйесін қосу қандай да бір қорғаушы пломбаның алдын ала жоюмен немесе кез-келген басқару органымен басқару үшін қақпақтың ашылуымен қоса жүрмейді.

608. Күзетті хабарлау жүйесін әрекетке келтіру радиобайланыс жүйесінің жұмысына, хабарламаны беру радиобайланыстың қандай да бір күйіне келтіруді яғни каналдарды реттеу, жұмыс режимін таңдау немесе мәзірді таңдауды талап етпейтіндей етіп қосу қажет. Күзетті хабарлау жүйесін қосуды басқаратын орган жұмысы, қандай да бір сигнал берудің іске қосылуына немесе кеменің өзінде индикация жұмыс істеуіне әкеп соқтырмайды.

609. Күзетті хабарлау жүйесінің жұмысы Қағиданың осы бөлімімен талап етілетін ГМССБ радиоқондырғысының функционалдық мүмкіндігін нашарлатпайды.

610. Күзетті хабарлау жүйесінің басқару органымен қосылған сигнал, хабарлау ГМССБ апат рәсімдеріне сәйкес құрылмағанын көрсететін жеке код/идентификаторды қосады.

Сигнал кеменің идентификаторын және оларды анықтау күні мен уақытын көрсетіп, ағымдағы координаттарын қосады.

611. Күзетті хабарлау жүйесінің хабарлау сигналдың өзін бермей-ақ оның жұмыс қабілеттілігін тексеру мүмкіндігі болады.

14-бөлім. Навигациялық жабдықтар
47. Жалпы ережелер
§ 1. Жалпы талаптар

612. Қағиданың осы бөлімі навигациялық жабдықтар нормасын және оларға ұсынылатын техникалық талаптарды қамтиды.

613. Навигациялық жабдықтармен комплектеу бойынша осы бөлімнің талаптары жасаудағы жобаланушы кемеге, сондай-ақ 2002 жылғы 1 шілдеде немесе осы күннен кейін жасалған пайдалануға кемелерге қолданылады.

2002 жылғы 1 шілдеге дейін жасалған пайдаланудағы кемелерге, осы Қағиданың 618, 619 және 620-тармақтар талабы қолданылады.

614. Осы Қағидамен көзделген навигациялық жабдықтарды орналастыру ІЖКЖҚ 70-бөліміне сәйкес жүзеге асырылады.

615. Осы Қағиданың 48-бөлімінде айтылған талаптардан басқа, навигациялық жабдықтар сондай-ақ ІЖКЖҚ 71-бөлімінің талаптарын қанағаттандырады.

616. Осы Қағиданың 47-48 тарауларында қолданылатын терминдер және аббревиатуралар мыналарды білдіреді:

1) электронды картографикалық навигациялық – ақпараттық жүйе (бұдан әрі - ЭКНАЖ) – жүйелік электронды навигациялық карталардан (бұдан әрі - ЖЭНК) кеменің орналасу туралы мәліметімен түсетін, навигациялық бергіштерден алынған, кеменің алдын ала және орындаушы төсем жолдарын орындауға мүмкіндік беретін және қажет болған жағдайда қосымша навигациялық ақпаратты бейнелейтін ақпаратта біріктіргіш жүйе;

2) капитанның резервтік көмекшісі – жүрістік вахтаны алып келуші, егер кеме жүргізуші көмегі керек болғанда шақыру қажет кеме жүргізуші.

§ 2 Кемелерді навигациялық жабдықтармен жарықтандыру
нормалары

617. Аралас жүзудің өздігінен жүретін кемелері осы Қағиданың 62-қосымшасына сәйкес навигациялық жабдықтармен жарақталады.

618. Автоматтық радиолокациялық төсем құралдары (бұдан әрі - САРП-ARPA), бұрылу жылдамдығын көрсеткіштер, курспен немесе берілген жол бойынша басқару жүйесі, өлшеу және жылдамдық индикациясына арналған құрылғылар тік және көлденең бағыттар бойынша топыраққа қатысты өткен қашықтық кеме иесінің қарауы бойынша орнатылады.

619. Халықаралық рейстерде жүретін жалпы сыйымдылығы 300 және одан жоғары барлық кемелер және халықаралық рейстерде жүрмейтін сыйымдылығы 500 және одан жоғары жүк кемелері, сондай-ақ өлшемінен тәуелсіз жолаушылар кемесі мынадай қатарда автоматты идентификациялық жүйелермен жабдықталады (бұдан әрі - АИЖ):

1) 2002 жылғы 1 шілдеде және осы күннен кейін салынған кемелер;

2) 2002 жылғы 1 шілдеге дейін халықаралық рейстерде жүретін кемелер: жолаушылар кемесі – 2003 жылғы 1 шілдеден кешікпей; танкерлер – 2002 жылғы 1 шілдеден кейін жабдықтарды және жабдықтауларды алғашқы жыл сайынғы куәландырудан кешіктірмей; сыйымдылығы 300 және одан жоғары, бірақ 1000 кіші, жолаушылар кемесі және танкерлерден басқасы – 2004 жылғы 1 шілдеден немесе 2004 жылғы 24 желтоқсаннан кейін жабдықтарды және жабдықтауларды алғашқы жыл сайынғы куәландырудан кешіктірмей қайсысы бұрын өтетініне қарап.

3) 2002 жылғы 1 шілдеге дейін жасалған жалпы сыйымдылығы 500 және одан жоғары, халықаралық рейстерде жүрмейтін жүк кемелері - 2008 жылғы 1 шілдеден кешіктірмей.

АИЖ орнатпауға рұқсат етіледі, егер: осы 619-тармақтың 2) және 3) тармақшаларында айтылған екі жыл ішінде пайдаланудан шығарылса; кеме жергілікті рейстерде жүреді және кеме ағыны АИЖ ортануды талап етпейтін аудандарды пайдалынлады.

620. 2002 жылғы 1 шілдеге дейін жасалған кемелерде ГНСС жүйесінің қабылдағыш индикаторы немесе кемені пайдалану аудандарында үнемі қолдану үшін жарамды болатын радионавигациялық жүйе орнатылады.

621. 2002 жылғы 1 маусымға дейін жасалған халықаралық рейстерде жүретін жалпы сыйымдылығы 3000 және одан жоғары барлық жолаушылар және жүк кемелері РДР жабдықталуы қажет.

2002 жылғы 1 шілдеге дейін жасалған, халықаралық рейсте жүретін жолаушылар кемесі 2002 жылғы 1 шілдеден кейінгі алғашқы куәландырудан кешікпей РДР жабдықталады.

Халықаралық рейстерде жүрмейтін кемелерде, РДР талап етілмейді.

РДР орнатылмайды, егер оның қазіргі кемелік жабдыққа қосылуы мақсатқа сай еместігі және тәжірибелік мүмкін еместігі дәлелденетін болса.

622. Кеме қатынасының тіркелімі бойынша нақты жүзу шартына байланысты, сенімді радиобайланыстың болуы, ауа райын алудың тұрақтылығы және с.с. осы Қағиданың 62-қосымшасында көрсетілген нормадан ауытқу рұқсат етіледі.

48. Навигациялық жабдыққа қойылатын талаптар
§ 1. Кемелік құралдарда оның бейнелеуін құрайтын
навигациялық ақпаратқа қойылатын талаптар

623. Егер дисплей көп функциональды болса, онда оның жұмыс режимінің және негізгі міндетінің нақты индикациясы көзделеді (бұдан әрі - РЛС, ЭКНАЖ).

624. Электронды навигациялық карталарды және қоршаған жағдайдағы радиолокациялық бейнелерді бір экранда (бұдан әрі - ЭНК) ұсыну кезінде екі бейнелерде тұрақты жалпы тіректік нүктеге жатуы және масштаб, проекциясы және бағдары бойынша келісілген. Кез келген қайта келісу индицирленеді.

625. Дисплейде қашықтықтың келесі шкалалары ұсынылу қажет: 0,25, 0,5, 0,75, 1,5, 3, 6, 12 және 24 миль. Бұлардан басқа және басқа да қашықтық шкаласы орнатылуы мүмкін. Қашықтықтың жұмыс шкаласы индицирленеді.

626. Егер дисплейде қашықтық сақинасы бейнеленсе, онда әрқайсысының масштабы белгіленеді.

627. Дисплейдің жұмыс жолағының шегінде үнемі тек навигациялық ақпарат қана бейнеленеді. Экранға ақпараттық терезелерді, мәзірді және басқа қосымша ақпаратты шығару тек уақытша шама сияқты ғана мүмкін.

628. Радиолокациялық бейне (РЛ), қоса жүретін РЛ – мақсаты және әмбебап автоматты идентификациялық жүйе мақсаты (АИЖ) маңызды нашарламауы, жасырынбайды немесе басқа ұсынылатын ақпаратпен ұзамайды.

629. Тек радиолокациялық бейнелерді және мақсат іздерін сақтау кезінде барлық графикалық ақпараттарды дисплейде уақытша басу мүмкіндігі болу қажет.

630. Радиолокациялық эхосигналдардың және олармен байланысты РЛ- мақсатымен қоса жүретін графикалық символдардың ашықтығын өзгерту мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

Дисплейде барлық бейнеленген ақпараттардың ашықтығы реттеледі. Графикалық ақпараттың және әріпті -сандық мәліметтердің ашықтығы жеке реттеледі.

Курс сызығының ашықтығы толықтай жоғалғанша реттелмейді.

631. РЛЖ экранында векторлық электронды карта ақпараты бейнеленеді. Категориясы және қабаты бойынша ЭКНАЖ бейнелеудің стандартты элементтерін таңдау мүмкіндігі қамтамасыз етіледі, бірақ жеке объектілер бойынша емес. Карталар ақпараты бұл қаншалықты тәжірибелік мүмкін болса, ЭКНАЖ пайдаланылатын – техникалық талаптарына және осы талаптарға сәйкес ұсынылады.

632. ЭНК-ны РЛЖ экранында бейнелеу кезінде оның мәртебесі, сондай-ақ оны түзету және ақпараттары үнемі индицирленеді.

Сонымен бірге радиолокациялық ақпарат басымдыққа ие болады.

633. ЭНК графикалық бейнеленуі РЛЖ экранында бейнеленеді, бірақ елеулі нашарлатпайды, жасырмайды немесе РЛ-мақсаты және АИЖ мақсаттарымен қоса жүретін радиолокациялық бейнелеуді ұзартпайды.

634. Электронды навигациялық карта және оған барлық түзету ЭКНАЖ экранында олардың ақпарат мазмұны нашарламай бейнеленеді.

635. Картографикалық ақпарат басқа ұсынылатын ақпаратпен нашарламайды, жасырынбайды және ұзамайды.

636. Сонымен бірге базалық жүктеме құрылғысында ЭКНАЖ қамтитын тек ЭНК байланысты ақпаратты сақтай отырып бейнелеу құрылғысында барлық қосымша ақпаратты уақытша басу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

637. ЭНК ұсынылатын изобат мәліметтер базасынан изобаттарды қауіпсіз таңдау мүмкіндігі көзделеді. Бұл қауіпсіз изобат бейнелеу құрылғысында белгіленеді.

638. Картада бейнеленген нүктелі тереңдіктерден қауіпсіз тереңдікті таңдау мүмкіндігі қамтамасыз етіледі. Сонымен бірге қауіпсіздікке тең және кіші тереңдіктер айрықшалану қажет.

639. Егер ақпарат ЭНК қамтылғаннан ірі масштабта бейнеленсе немесе өзінің кемесінің орналасу орны бейнелеу құралымен ұсынылғанға қарағанда ЭНК ірірек масштабты алып жатса индикация қамтамасыз етіледі.

640. ЭКНАЖ бейнелеу құралында ұсынылған бейнелеудің ұлғайтылған масштабты аудандары идентификацияланады.

641. Радиолокациялық ақпарат және мақсаттар туралы ақпарат ЭКНАЖ экранында бейнеленеді, бірақ елеулі нашарламайды, жасырынбайды немесе карта ақпаратты кешіктірмейді.

Мүмкіндігінше радилокациялық ақпарат және мақсат туралы ақпарат РЛЖ пайдалану - техникалық талаптарына және осы талаптарға сәйкес ұсынылады.

642. Радиолокациялық ақпарат және мақсаттар туралы ақпарат карта ақпаратынан айрықшаланады. Осы ақпараттың экраннан кеме жүргізушінің бір қимылымен жою мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

643. Қосымша көздерден алынған ақпарат ЭКНАЖ экранында бейнеленеді, бірақ елеулі нашарламайды, жасырынбайды немесе карта ақпаратты кешіктірмейді.

644. Қосымша ақпарат карта ақпаратынан анық айрықшаланады. Осы ақпараттың экраннан кеме жүргізушінің бір қимылымен жою мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

645. Кеме жүргізушінің таңдауы бойынша еркін түрде ақпаратты ұсыну мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

Мұндай жағдайда кеме жүргізуші өзінің кемесіне қатысты мәліметтерді толықтырумен құрастырылған радиолокациялық және картографиялық бейнелеуді жасау мүмкіндігі болу қажет.

646. Ақпаратты ұсыну нысаны, мүмкіндігінше радиолокациялық және картографиялық мәліметтерге ұсынылатын талаптарға сәйкес болу қажет. Бұл жерде облысы бейнелеген өлшемдерге, сондай-ақ терезелерге және акватордың жекелеген участкілері бейнелерінің бұрандасына ғана жіберіледі.

647. Жүрістік көпірді жарықтандыру шарттарына қолданылатын ашықтықты және экранның қарама қарсылығына реттеу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

648. Дисплейді орналасқан жерінде магнит өрісінің әсерінен қорғау көзделеді.

649. Орындаушы төсемді жүзеге асыру үшін қолданылатын Картаны бейнелеу үшін дисплей өрісінің жұмыс өлшемі кемінде 270 х 270 мм тең.

650. Радиолокациялық ақпараттарды бейнелеу үшін арналған дисплей өрісінің жұмыс өлшемі, диаметрі төмендегілерден кем емес диаметрмен домалақ нысаны болады:

1) жалпы сыйымдылығы 500 кіші кемелер үшін 180 мм;

2) жалпы сыйымдылығы 500 жоғары және жалпы сыйымдылығы 10000 жүрдек кемелер үшін 250 мм;

3) жалпы сыйымдылығы 10000 жоғары кемелер үшін 320 мм.

651. Навигациялық ақпараттарды бейнелеу үшін арналған дисплей, Қағидамен бейнелеудің монохромды құралдарын қолдану рұқсат етілетін жағдайларды қоспағанда көп түсті болуы қажет.

652. Көп түсті дисплейлер, көп функционалды дисплейлерді қосқанда 64 түсті қамтамасыз етеді.

Бұлар лаг, эхолот сияқты жекелеген құралдардың дисплейлері үшін қолданбайды.

653. Жүрістік көпірдің дисплейлері 280 х 1024 рұқсат беруді қамтамасыз етеді.

Радионавигация жүйесінің лаг, эхолот қабылдағыш индикаторлары сияқты жекелеген құралдары үшін кіші өлшемді рұқсат ету дисплейлерін қолдауға рұқсат етіледі.

654. Дисплей кем дегенде екі кеме жүргізушімен жүріс көпірінің кез келген орналасуынан отырып және тұрып бір мезгілде ақпаратты оқуды қамтамасыз етеді.

655. Навигациялық ақпаратты ұсыну кемемен және оның міндетімен басқару постындағы экранды орнату орнына сәйкес келу қажет.

656. Басқару органдарының ақпараттық мәліметтері және қызметтері логикалық топтастырылған. Мәлімет олардың маңыздылығы және міндеті бойынша таратылады. Басқа ақпаратпен қатынасы бойынша үнемі бейнеленетін және айрықшаланатын ақпаратты ұсынудың басымдылығы болады. Басым ақпаратты айрықшалану үшін бейнелеудің өлшемдері және түсі, сондай-ақ оның дисплейдегі өлшемі қолданылады.

657. Навигациялық ақпараттарды ұсыну осы ақпараттың параметрлерімен, өлшем бірлігімен, міндетімен, оны алу көздерімен, дұрыстығымен және мүмкін болса бейнелейтін ақпараттың бүтіндігімен сәйкес келеді.

658. Ақпаратты ұсыну экранның жұмыс алаңына анық бөлінеді (мысалы, картаны бейнелеу, радиолокациялық ақпарат) және бір (немесе жоғары) диалогтық алаң (мысалы, мәзір ақпараттық мәліметтер, басқару органдарының қызметтері).

659. Әріптік-сандық мәліметтер, мәтін, шартты белгілер, сондай -ақ графикалық ақпарат (мысалы, радиолокациялық ақпарат) жүрістік көпірдің кез келген жарықтандыруында персоналдардың вахталық жұмыс постарынан анық айрықшаланады.

660. Әріптік – сандық мәліметтерді және мәтінді бейнелеу кезінде анық курсивтік емес шрифт пайдаланылады. Таңбалар өлшемі олардың жүрістік көпірден оқылу мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

661. Мәтіндік хабарламалар жай және бұрмаланбай қабылданады.

662. Пиктограмаларды (иконок) қолданған жағдайда олардың міндеті түрі, орналасуы, және топтасуы бойынша түсінікті болу қажет.

663. Әріптік-сандық таңбалардың, мәтіннің, шартты белгілердің, сондай-ақ экрандарда бейнеленетін графикалық ақпараттардың түсі түрі, орналасуы және топтасуы бойынша қарама қарсы болуы қажет.

664. Бейнелеу түсі және ашықтығы жүрістік көпірдің күндіз, түнде және алакөлеңкеде жарықтандыру шарттарына сәйкес келу қажет. Тәуліктің қараңғы уақытында бейнелеудің түсі және ашықтығы жүрістік көпірдің вахталық персоналдарының көзбен бейімделуіне кедергі келтіруіне рұқсат етілмейді. Ақпаратты түнде ұсыну ашық түспен қараңғы күңгірт астарда қамтамасыз етіледі.

665. Астар түсі және қарама-қарсылығы түсін және бейнелейтін ақпараттың анықтылығын бұрмаламау қажет.

666. Пайдалану ақпараттарын ұсыну үшін қолданылатын шартты белгілер (символдар) осы Қағиданың 71-қосымшасында келтірілген белгіленген халықаралық символдарға сәйкес келуі қажет.

Картографикалық ақпараттарды бейнелеуге арналған шартты белгілер Халықаралық Гидрографикалық Ұйыммен (ХГҰ) белгіленген шарттарға сәйкес келуі қажет

667. Ақпаратты кодтау бейнелеу түсін қолдану есебінен жүзеге асырылады. Мұндай жағдайларда әртүрлі топтардың түсі анық айрықшаланады.

668. Апатты ақпаратты және қауіптің алдын алуын белгілеу үшін қызыл түс қолданылады.

669. Мәліметтерді түспен шамалап кодтау нысанның, өлшемнің және шартты белгілердің бағдарының өзгерісімен толықтырылады.

670. Апатты алдын алу сигнал берудің расталмаған сигналдары үшін ақпарат жыпылықтаушы символдармен бейнеленеді.

671. Ақпараттың әрбір түрі үшін оның көзі, дұрыстығы және мүмкіндігі бойынша ақпараттың бүтіндігі (олардың толықтың деңгейін көрсеткіш) көрсетіледі.

672. Толық көлемде ұсынылмаған, ақпараттың түрлі түсті кодталуын қолданған кезде, сары түспен, ал дұрыс емес ақпарат – қызыл түспен бейнеленеді.

673. Ақпаратты бейнелеу құралының ақаулығы туралы кеме жүргізушіге жылдам ескерту үшін шаралар көзделеді.

674. Ұсынылатын ақпараттың пайдалану жағдайы осы Қағиданың 63-қосымшасында айтылған талаптарға сәйкес келу қажет.

675. Апат және оқиғалар туралы сигнал беру оқиғаның жүйелілігіне сәйкес келуі және сигналдар тізбесінде бейнеленуі қажет. Әртүрлі көздерден авариялық сигнал түскен жағдайда басымдықты орнату мүмкіндігі көзделеді. Расталған сигналдар апатты сигналдар тізбесінен жойылу қажет, бірақ олар берудің жүйелілік тізбесінде сақталады.

676. Әртүрлі навигациялық жүйелерден және жабдықтардан ақпарат бір дисплейде бейнеленген жағдайда, сигналды іске қосу, оның себебі және көзі, сондай-ақ сигнал беру мәртебесі (мысалы, расталған, расталмаған) уақытында экранда біркелкі индикация көзделеді.

677. Радионавигация кезінде қолданылатын қысқартылуы және шартты белгілері бойынша Кеме қатынасы тіркелімінің актісімен белгіленген масштабты шартты белгілер немесе масштабтан тыс таңбалар шамасымен өзінің кемесінің орналасқан жерін ұсыну мүмкіндігі көзделеді. Шартты белгілер өлшемі навигациялық картамен бейнелетін масштабқа сәйкес келу немесе қай өлшемнің үлкендігіне байланысты 6 мм тең болу қажет.

678. Кеме курсын немесе оның орын ауыстыру векторын белгілеуші сызықтың басы, кеменің тұрақты жалпы тіректік нүктесінің күйіне сәйкес нүктеде орналасады.

679. Белгіленген тәртіпте уәкілетті ұйым шығарылған (мемлекеттік гидрографикалық қызметтермен немесе басқа құзырлы ұйымдармен) картографикалық ақпараттың ұсынымы ХКҰ стандарттарына сәйкес келу қажет.

680. Жеке картографикалық ақпараттың ұсынымы, бұл қаншалықты мүмкін болса, ХГҰ талаптарына сәйкес болу қажет. Бұл талаптарға кез келген сәйкес келмеу анық индицирленеді.

681. Кеме жүргізушімен толықтырылған картографикалық ақпараттың ұсынымы, бұл қаншалықты тәжірибелік мүмкін болса, ХГҰ талаптарына сәйкес болу қажет.

682 Әртүрлі масштабтар картасынан экранға шығарылған картографикалық ақпараттың шекарасы анық көрсетіледі.

683. Радиолокациялық бейнелер тиімді қарама қарсылықты қамтамасыз ететін, негізгі түсті қолдана отырып, бейнеленеді. Радиолокациялық мақсаттар бейнесінің эхосигналдары ЭНК астарында бейнеленуде анық көрінеді.

Эхосигналдардың қатысты ашықтығы радиолокациялық бейнелеудің бір және сол негізгі түсінің реңімен айрықшаланады. Жүрістік көпірдегі жарықтандыру шарттарына байланысты бейнелеудің негізгі түсін өзгерту мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

684. Мақсаттар жағдайын болжайтын бейнелеу маневрін ойнатқан кезде шынайы мақсаттардан анық айрықшаланады және жүрістік көпірдегі кез келген шарттарда анық көрінеді.

685. Мақсаттар туралы ақпарат ААС түсетін мақсаттардың және/немесе ақпараттардың радиолокациялық қоса жүруімен ұсынылады.

686. Радиолокациялық мақсаттарды (РЛ) және ААС мәліметтері бойынша мақсаттарды алып жүру радиолокациялық станцияларға ұсынылатын талаптарға сәйкес келу қажет. ААС түсетін мақсаттарды және ақпараттарды радиолокациялық алып жүруді ұсыну осы талаптарға сәйкес болу қажет.

687. Жанасу хаттамалары және радиолокация және АС мақсаттар бойынша мәліметтер форматтары қаншалықты тәжірибелік мүмкін болғанша біркелкі болады.

688. Өңдеу көлемі және радиолокациялық және/немесе ААС мақсаттарының бейнелеу мәліметтері толтыру шегіне келетініне индикация қамтамасыз етіледі.

689. Өңдеу көлемі және алып жүретін радиолокациялық және/немесе ААС мақсаттары шамадан асқанда апатты сигнал беріледі.

690. ААС пассивті мақсаттарын активтендіруді (сүзгілеу) орнату мүмкіндігі көзделеді. Мұндай критерийлер: мақсатқа дейінгі арақашықтық, қысқа жақындау нүктесіне дейінгі дистанция және уақыт(Д_кр и Г_кр), ААС А/В аппаратура сыныбы.

691. ААС пассивті мақсаттарын өңдеу кезінде осындай сүзгілеу қолданылса, онда нақты және тұрақты индикация көзделеді. Мақсаттарды сүзгілеу критерийлерін орнату кеме жүргізушімен оңай жүзеге асырылуы қажет.

692. Ақпараттарды бейнелеу құрылғысынан ААС жекелеген мақсаттарын жою мүмкіндігін болдырмайды.

693. Егер құрылғыларда ААС мақсаттары күзет зонасы кіру кезінде автоматты белсендіру көзделсе, онда бұл зоналар РЛ-мақсаттарды автоматты басып алатын ұқсас зонасы болу қажет, егер олар болса. Көрсетілген зоналар дисплейде графикалық ұсынылады.

694. ААС пассивті мақсаттары егер олардың параметрлері (арақашықтық, дистанция және қысқа жақындалатын нүктеге дейінгі уақыт, ААС аппаратуралар сыныбы) кеме жүргізушімен берілген мәнге жетсе, автоматты түрде белсенді болады.

695. ААС ақпараты белсенді немесе пассивті мақсаттар символымен экранда графикалық түрде ұсынылады.

Мақсаттарды бейнелеудің шартты белгілері радионавигация кезінде қолданылатын қысқартылуы және шартты белгілері Кеме қатынасы тіркелімінің басшылығында келтірілген символдарға сәйкес келу қажет.

696. РЛ мақсаттар және ААС мақсаттардың алып жүретін жолдық бұрыштары және жылдамдығы болжаушы (алдын-ала есептелінген) мақсаттар қозғалысын анық көрсететін векторлар түрінде бейнеленеді. Мәліметтерді алу көздерінен тәуелсіз бұл векторлар барлық мақсаттар үшін бірдей уақыт аралығына жатады.

697. Векторлар символдарын ұсыну ақпаратты алу көзінен тәуелсіз біркелкі болады. Режимді бейнелеу кезінде векторларды ұсыну үнемі және тұрақты индицирленуі қажет: жұмыс тәртібі (қатынасты/шын қозғалыс), тұрақтандыру режимі (суға/топыраққа қатынасты), векторлар ұзындығына сәйкес уақытша интервал.

698. ААС мақсаттарының шартты белгілерінің бағдары оның курсына сәйкес келу қажет. Егер бұл мәліметтер ААС түспейтін болса, онда мақсаттар символы оның жолдық бұрышы бойынша бағдарланады.

ААС аппаратураларынан бұрыштық жылдамдық және/немесе бұрылыстың бағыты туралы мәліметтер түскен жағдайда, ААС мақсаттарының белсенген маневрінің белгісі бейнеленеді.

699. РЛ - мақсаттар және ААС мақсаттарды басқа ақпараттармен бір және сол дисплейде алып жүретін символдарды бейнелеу үшін тұрақты тіректік нүкте қолданылады.

700. Дисплейдің ірі масштаб/аз қашықтық режимінде жұмысы кезінде ААС мақсаттың шынайы масштабтағы кеме контуры түрінде белсенген бейнелеуі қамтамасыз етіледі.

701. ААС белсенді мақсаттарының жүрілген жолын бейнелеу мүмкіндігі көзделеді.

702. Оның мәліметтерін әріптік-сандық түрде бейнелеу үшін таңдалған мақсат, дисплейде арнайы шартты белгі көмегімен белгіленеді. Егер мұндай мақсаттар бірнеше болса, онда олар анық айрықшаланады.

703. Мәліметтерді дисплейде бейнелеу кезінде мақсаттар мәртебесінің анық индикациясы көзделеді(ААС, радиолокациялық, біріктірілген).

704. Әрбір кеме жүргізушімен таңдалған алып жүретін РЛ-мақсаттар бойынша келесі мәліметтер әріптік – сандық түрде ұсынылады: мәліметтерді алу көзі (көздері), мақсатқа дейінгі өлшенген дистанция, мақсатқа өлшенген пеленг, болжау дистанциясы және қысқа жақындайтын нүктеге дейінгі уақыт, курстың шынайы мәні және мақсаттар жылдамдығы. Мақсаттар туралы қосымша ақпарат кеме жүргізушінің өтінімі бойынша ұсынылады.

705. ААС әрбір таңдалған мақсаты бойынша келесі мәліметтер әріптік-сандық түрде ұсынылады: мәліметтерді алу көзі, кеменің идентификаторы, координаттары және олардың сапасы, мақсатқа дейінгі есептелген қашықтық, мақсатқа есептелген пеленг, дистанция және қысқа жақындау нүктесіне дейінгі уақыт, жолдық бұрыштың мәні және топыраққа қатынасты жылдамдық, пайдалану жағдайы, сондай-ақ (ұсынылатын) мақсаттар курсы және бұрылыстың бұрыштық жылдамдығы. Мақсаттар туралы қосымша ақпарат кеме жүргізушінің өтінімі бойынша ұсынылу қажет.

706. Егер ААС мақсаттары бойынша мәліметтердің бір бөлігі түспесе, онда мақсаттар туралы мәлімет жолағында жоқ мәліметтердің көзі көрсетіледі.

707. Мақсаттар бойынша мәліметтер, мәліметтерді бейнелеу үшін басқа мақсат таңдалғанша немесе таңдалған мақсат терезесі жабылғанға дейін үздіксіз бейнеленеді және үздіксіз жаңартылады.

708. Кеме жүргізушінің өтінімі бойынша өзінің кемесінің ААС мәліметтерін бейнелеу мүмкіндігі көзделеді.

709. Әріптік-сандық мәліметтер дисплейде көрсетілген графикалық ақпаратты кешіктіруге рұқсат етілмейді.

710. Сигнал мәртебесінің және сигнал берудің жұмыс істеу критерийлерінің анық индикациясы көзделеді.

711. Қауіпті РЛ-мақсаттардың және ААС мақсаттарының анық индикациясы дистанция немесе қысқа жақындау нүктесіне дейінгі уақыт кеме жүргізушімен белгіленген мәннен кіші болған жағдай ғана көзделеді. Мұндай жағдайда мақсат "Қауіпті мақсат" шартты белгісімен бейнеленеді.

712. Егер кеме жүргізуші РЛ-мақсаттар/ ААС белсенді мақсаттарын қармаудың күзет зонасын белгілесе, онда осы зонаға кіретін мақсаттар және зонаның өзі тиісті шартты белгілермен анық белгіленеді қажет және апатты-сақтандырғыш сигналы беріледі.

713. ААС мақсаттары жоғалған жағдайда "Жоғалған мақсат" арнайы шартты белгі көмегімен оның соңғы орналасқан жері белгіленеді. Сонымен бірге апатты-сақтандырғыш сигналы беріледі. Мақсатты іздеу жаңартылған кезде көрсетілген шартты белгі әдеттегідей автоматты түрде ауысады.

Сигналды квитирлеу экраннан "Жоғалған мақсат" шартты белгісін алып тастауды қамтамасыз етеді.

ААС мақсат үшін мақсаттың жоғалғандығы (қосылған немесе ажыратылған) туралы сигнал беру жағдайының анық индикациясы қамтамасыз етіледі.

714. Қандай жағдай болса да дисплей экранында бірде бір объект екі шартты белгімен бейнеленбеу қажет. Егер алып жүруші РЛ-мақсаттар және ААС белсенді мақсаттары туралы түсетін мәліметтер сәйкес келсе, онда ААС белсенді мақсаттардың шартты белгісі және осы мақсаттың әріптік-сандық автоматты түрде бейнеленеді.

Кеме жүргізуші радиолокациялық ақпараттың, ААС ақпаратының бірігу шартын өзгерту және мақсаттарды радиолокациялық станциялар мәліметтері бойынша немесе ААС хабарламасы бойынша бейнелеу үшін таңдау мүмкіндігі болады.

715. Егер алып жүретін РЛ-мақсаттар және ААС белсенді мақсаты екі әртүрлі мақсаттар (олардың мәліметтері сәйкес келмейді) сияқты идентификацияланса, онда бұл мақсаттар тиісті әртүрлі шартты белгілермен бейнеленеді. Сонымен бірге апатты-сақтандырғыш сигнал беру жұмыс істемеу қажет.

716. ААС ақпаратын ұсыну осы Қағиданың 64-қосымшасында айтылған талаптарға сәйкес келу қажет.

717. Маневрді ойнату процесі дисплейде экранның жұмыс алаңының шегінде өзінің кемесінде орналасқан тиісті шартты белгі көмегімен анық белгіленеді.

718. Навигациялық терминдер және олардың қысқартылуы, радионавигация кезінде қолданылатын қысқартулар және шартты белгілер осы Қағиданың 65-қосымшасында келтірілген терминдер мен қысқартуларға сәйкес қолданылады.

§ 2. "ДЕККА", "ЛОРАН-С" және "ЧАЙКА" радионавигация
жүйелерінің қабылдағыш индикаторларына
қойылатын жалпы талаптар

719. Радионавигация жүйесінің қабылдағыш индикаторлары мыналарды ескере отырып ІЖКЖҚ 473-тарауының талаптарына сәйкес болуы қажет:

1) қабылдағыш индикаторға кіру ІЖКЖҚ 4551-тарауына сәйкес қорғалады;

2) мынадай мүмкіндіктер көзделеді:

жапсарлас бақылау жүйесінің көмегімен қабылдағыш индикаторлардың жұмыс қабілеттілігін тексеру; қабылдағыш индикаторлардың радионавигациялық құралдармен және автоматтандырылған навигациялық кешенмен жанасуы, сонымен бірге мәліметтерді қорытындылау радионавигациялық жабдықтарға арналған жанасудың Халықаралық стандарт форматына сәйкес жүзеге асырылады.

720. Құрамдастырылған қабылдағыш индикаторларды қолдануға рұқсат етіледі.

§ 3. "Декка" фазалық жүйесінің қабылдағыш
индикаторларына қойылатын талаптар

721. "Декка" фазалық орташа қашықтық жүйесінің қабылдағыш индикаторы жылдамдығы 90 км/с (50 тор.) аспайтын кемелерде навигациялық мақсаттарда қолдану үшін арналған.

722. Қабылдағыш индикатор, бір бірінен 180 Гц қашық тұрған, жиілікті таңдауды қамтамасыз етумен жұмыс жиілігінің диапазоны 70 - 72 кГц, 84 - 86 кГц, 112 - 115 кГц, 126-129 кГц жолағында табылады.

723. Қабылдағыш индикатор мынадай сипаттамалармен сигналдарды қабылдауды және өңдеуді қамтамасыз етеді:

1) сигнал деңгейі —25-тен 25 мВ/м (28 - 88 дБ/мкВ/м) дейін;

2) сигнал деңгейінің салыстырмалы өзгеруі - 40 дБ кем емес;

3) сигнал/шудың ең аз ара қатынасы — 20 дБ шу жолағында 20 Гц.

724. Қабылдағыш индикатордың көршілес тізбектер бойынша жұмысы көзделеді.

725. Қабылдағыш индикатор осы Қағиданың 722-тармағында көрсетілген, жиілік жолағының шегінен тыс табылатын басқа сигналдар болған кезде белгіленген жұмыс зонасының шегінде және төмендегілерден аспайтын, кернеулік жолақтары болған кезде қалыпты жұмысты қамтамасыз етеді:

1) жиіліктің әрбір жолағы үшін 1 кГц төмен және жоғары орнату кезінде 80 дБ/мкВ/м;

2) жиіліктің әрбір жолағы үшін 5 кГц төмен және жоғары орнату кезінде 100 дБ/мкВ/м;

3) жиіліктің әрбір жолағы үшін 15 кГц төмен және жоғары орнату кезінде 120 дБ/мкВ/м;

4) жиіліктің әрбір жолағы үшін 35 кГц төмен және жоғары орнату кезінде 140 дБ/мкВ/м.

726. "Декка" тізбегінің сигналдарды қабылдауға сенімді зонасында желі күйін анықтау кезінде (ЖК) қабылдағыш индикатордың аспаптық қателіктері мыналардан аспайды:

1) қозғалмайтын кемеде - +0,05, +0,07, +0,08 жасыл, қызыл және күлгін түске сәйкес дәл жолмен;

Жылдамдығы 50 уз жоғары емес келесі тұрақты курсты кемеде - +0,15, +0,20, +0,25 жасыл, қызыл және күлгін ЖК түске сәйкес дәл жолмен;

727. Индикаторлы құрылғы дәлдік желі бойынша 0,01 фазада дәлдікпен және дөрекі желі бойынша 0,1 фазалық циклден көрсеткіштің оқылуын қамтамасыз етеді.

728. Қабылдағыш индикаторда ЖК өлшеу нәтижелерін географикалық координаттарға құрау мүмкіндігі көзделеді.

Өңдеу кез келген бу станциясы үшін дәлдік жолмен 0,01 жоғары емес қосымша қателікті ендірмейді.

ЖК географиялық координаттарға қайта құру WGS-72 бүкіл әлемдік геодезиялық жүйе координатына негізделеді.

729. WGS-72 жүйесінде есептелген координат навигациялық картада қолданылатын координат жүйесіне қайта құрылу қамтамасыз етіледі. Мұндай жағдайда қолданылатын жүйенің бір мағыналы индикациясы және қайта құруды түзету мағынасы қамтамасыз етіледі.

730. Сондай-ақ, ЖК немесе географиялық координаттар туралы түзетілген ақпараттарды алу үшін түзетулерді қолмен енгізу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі. Сонымен бірге түзетуді енгізу режиміндегі жұмыс туралы, сондай-ақ түзетуге енгізілген мағыналар туралы бір мағыналы индикация қамтамасыз етіледі. Түзетулер тізбек нөмірін ауыстырғанда автоматты түрде алынады.

731. Орны туралы ақпарат ұсынылады:

1) жасыл, қызыл, күлгін ЖК арқылы бір мезгілде тізбек нөмірін, әрбір ЖК үшін зоналар әрпін, дәл жолдың нөмірінің толық есебін белгілеумен. Сондай-ақ фазалық өлшемдердің көп мәнділігін жоюға арналған фазалық төрт есе жиілікті сигнал жіберуін қабылдау арқылы анықталған және/немесе

градус, минут және минуттың жүз бөлігі солтүстік және оңтүстік кеңдікті, шығыстық және батыстық ұақтылықты көрсетумен түрінде географиялық координатты ұсыну арқылы дәл жолдың нөмірі бейнелену қажет. Орынның кеңдігінің және ұзақтығының жуық мәндерін алғашқы енгізу мүмкіндігі көзделу қажет.

732. Сандық дисплейлер үшін әрбір әріпті және санды қалыптастыратын барлық сегменттерді тексеру мүмкіндігі көзделеді. Тексеру кезінде қабылдағыш жұмысы үзілмейді.

733. Сақтандырғыш сигнал беру көзделеді:

1) қолдану үшін жарамды таңдалған тізбектер сигналының жоғы туралы;

2) қабылдағыш индикаторды тексеру қажеттігі туралы хабарлау мақсатында қоректегі үзіліс туралы.

734. Қабылдағыш индикатор көрсетілген талаптар орындалуын қосқаннан кейін 15 минуттан кейін қамтамасыз етіледі.

§ 4. "Лоран-С" и "Чайка" импульсті-фазалық жүйесінің
қабылдағыш индикаторларына қойылатын талаптар

735. "Лоран-С" және "Чайка" импульсті - фазалық жүйесінің қабылдағыш индикаторлары, жылдамдығы 65 км/сағ (35 тор) аспайтын кемелерде навигациялық мақсатта қолдану үшін арналған және келесі пайдалану –техникалық талаптарын қанағаттандыру қажет:

1) ретке келтіру жиілігі - 100 кГц спектрді 90 — 110 кГц шегінде өткізу жолағын қамтамасыз етумен;

2) координатты есептеу үшін қолданылатын уақыттың әр түрлілігі есебінің дәлдігі келесі жұмыстарда 0,3 мкс нашар болмау қажет:

сигналдар өрісінің кернеулігінің өзгерісі 17,8 мкВ/м бастап 316 мкВ/м (25-100 дБ/мкВ/м) дейін;

координатты анықтау үшін қолданылатын, сигналдар деңгейінің динамикалық диапазонның өзгеруі 0 бастап 60 дБ дейін;

бұрылмалы қайта келісу және +2,4 мкс шегіндегі сигнал фазасы;

10 дБ тең сигнал/шудың ең аз қатынасы, сигналдарды іздеу кезіндегі және 4 мкВ/м бастап 5,6 мВ/м (12-75 дБ/мкВ/м) дейінгі диапазонындағы шу деңгейінің өзгеруі;

3) қабылдағыш индикатор осы талаптарға жауап беру қажет:

үйлестіргішке жақын екі кедергінің болуы және 0 дБ сигнал/кедергі қатынасы үшін өткізу жолағына жақын орналасқанда;

кедергі көзі болғанда және сигнал/кедергі қатынасы "Лоран-С" немесе "Чайка" (17,8 мкВ/м) жүйесіндегі ең әлсіз сигналмен салыстырғанда 60 дБ тең. Кедергі 30% амплитуда бойынша 1000 Гц модуль жиілігімен модулденуі қажет. Кедергі жиілігі 50—200 кГц жолақ шегінде жату қажет;

деңгейі ең күшті қолданылатын сигналға тең, қиылыстық кедергінің болуы.

736. Қабылдағыш индикатор жоғарғы және кеңістіктегі радиотолқындардың сигналдарын ажырату қажет және кеңістіктегі толқыннан 37,5 бастап 60 мкс дейін кешіктірумен және 12 бастап 26 дБ дейін алаңның кернеулігімен кедергі болған кезде үйлестіруді жүзеге асырылады.

Қабылдауды және алаң кеңістігін кешіктіру жердегі толқын сигналымен салыстырылып өлшенеді.

737. Үйлестірудің ең көп уақыты осы Қағиданың 734-735-тармақтарымен көзделген жағдайлар кезінде 7,5 мин аспайды, ал қосынды қателігі 0,45 мкс жоғары болмайды.

738. Қабылдағыш индикатор қамтамасыз етіледі:

1) уақыт аралығы әртүрлілігі өлшенген аралықтағы бу станцияларының бу станциясы;

2) 10 мкс дискретпен импульсов 40000—100000 мкс қайталау кезеңдері шегіндегі үйлестіру;

3) кем дегенде алты санды бейнелеу және әрбір таңдалған станцияның пары бойынша 0,1 мкс дейін санап шығаруды алып тастау мүмкіндігі;

4) жүйелілігі және бір мезгілді индикация, кем дегенде, оператормен таңдалған уақыт әр түрлілігінің екі есебін санау;

5) координат орын түзету үшін, түзетулерді қолмен енгізу режимінің жұмысы туралы сигнал беру;

6) координаттар түзетілгендігі туралы сигнал беру, егер радиотолқындардың таралу жылдамдығын бағыт сызығына есептеу үшін қабылданған жылдамдықтан айырмашылығына түзету енгізу мүмкіндігі көзделсе;

7) градус, минут, минуттың ондық және жүздік үлес түрінде солтүстік және оңтүстік ендікті, шығыстық және батыстық ұзақтықты көрсетумен, географиялық координатты бейнелеу. Ендік градустары 2 санмен, ал ұзақтық – үш санмен бейнелену қажет;

8) жолақтан тыс кедергілердің төрт станциялардан кем емес басу мүмкіндігі;

9) негізгі мәліметтерді қолмен енгізу.

739. Төмендегі мүмкіндіктер көзделеді:

1) тізбек нөмірін немесе хабар таратушы таңдаудың автоматты режимін оператормен өзгерту;

2) үйлестіру және олардың сигналын іздеу үшін хабар таратушы станцияны қолмен таңдау.

740. Бағыт сызығының өлшеу нәтижелерін географиялық координаттарын қайта құру WGS-84 координат жүйесіне негізделеді. Қайта құру есебінен қосымша қателіктер 0,1 мкс уақыт әр түрлілігін өлшеудің эквивалентті қателігінен аспайды.

741. WGS-84 жүйесінде есептелген координатты, навигациялық картамен қолданылатын координат жүйесіне қайта құру мүмкіндігі көзделеді. Мұндай жағдайда дисплейде координаттың орналасқан жері көрсетілетін, жүйесін нұсқаумен қайта құрылған координатты индицирленуі қажет.

742. Сақтандырғыш сигнал беруінің болуы қажет:

1) сигналдың жоғалуы туралы;

2) кез келген қолданылатын станцияның жыпылықтауы туралы;

3) жоғарғы жиілікті тербелісті тану кезеңінің қателігін байқау туралы.

743. Қабылдағыш индикатор көрсетілген талаптардың орындалуын қосқаннан кейін 7,5 мин аспайтын уақыт аралығында қамтамасыз етіледі.

§ 5. Радиолокациялық станциялар

744. Жалпы сыйымдылығы 300 және жоғары, сондай-ақ барлық жолаушылар кемесінде ішкі су жолдарында жүзу кезінде талап етілетін РЛС қосымша, осы Қағиданың 745 – 891-тармақтарының талаптарына жауап беретін қосымша РЛС көзделеді. Егер ІЖКЖҚ 479, 480, 495 және 496-тараулардың талаптарына, сондай-ақ осы тараудың 744 – 801-тармақтарының талаптарына жауап беретін болса, кемені бір РЛС жарақтауға рұқсат етіледі.

745. РЛС жүзудің навигациялық қауіпсіздігіне басқа кемелердің, су үсті объектілердің бағытын және навигациялық қоршаулар және жағалаулық желілерге кедергілерді байқау және бейнелеу жолымен соқтығысудан сақтандыру тапсырмаларын шешуге мүмкіндік туғызады.

Көрсетілген мақсаттарға жету үшін РЛС қамтамасыз етеді:

радиолокациялық бейнесигналдарды бейнелеу;

ілеспе мақсаттардың қозғалысының орналасқан жерінің және элементтерінің индикациясы;

орналасқан жерін анықтау құралдарынан алынған және координаттың тіректік жүйесіне келтірілген өзінің кемесінің және өзінің кемесінің тұрақты жалпы нүктесіне координат индикациясын;

ААС алынған мақсаттар туралы ақпаратты бейнелеу.

Сондай-ақ, өзінің кемесінің орналасқан жерін бақылауды қамтамасыз ету үшін, электронды навигациялық картаның мәліметтерін бейнелеу мүмкіндігі көзделеді.

746. РЛС орналасқан жиілік жолағы және ақпаратты бейнелеу құралының типі қолданылатын кеменің типінен тәуелсіз осы Қағидаға 66-қосымша талаптарына жауап беруі қажет.

747. РЛС келесі жиілік диапазондарында жұмыс істеуді қамтамасыз етуі қажет:

1) "X": 9,2 - 9,5 Гц (толқын ұзындығы 3 см) диапазоны – кедергі болмаған кезде жоғарғы рұқсат беруді және сезімталдықты алу үшін;

2) "S": 2,9 - 3,1 Гц (толқын ұзындығы 10 см) диапазоны – сенімді байқау және кедергі болған кезде (жаңбыр, тұман, теңіз толқыны) мақсаттарды алып жүру үшін.

Қолданылатын жиілікті диапазон анық көрсетілуі қажет.

748. Радиолокациялық станция кәдімгі радио кедергі шарттарында дұрыс жұмыс істеп өлшеулерді қамтамасыз ету қажет:

1) 30 м кем емес қателікпен ұзақтық немесе қолданылып жатқан шкаланың қайсысы үлкендігіне байланысты ұзақтығының 1 % ең жоғары мәнінен;

2) 1^о жоғары емес қателікпен пеленг.

749. РЛС мақсаттарды байқау қабілеттілігі кем дегенде 8 рет, 10 ^-4 жоғары емес жалған байқау ықтималдығынан шолу кезінде 10 рет келесі жағдайларда "X" және "S" диапазондарында оның жұмыс процесінде анықталады:

1) кедергінің болмауы;

2) антеннаны орнату биіктігі — 15 м теңіз деңгейінің үстінен.

Осы Қағиданың 67-қосымшасында көрсетілген кедергі болмаған кезде, әртүрлі мақсаттарды байқаудың ең қысқа ұзақтығы.

Сонымен бірге ең аз ұзақтықта мақсаттарды байқау кішірек ашылған штатты антеннаны қолданумен қамтамасыз етіледі.

750. Өзінің кемесінің нөлдік жылдамдығында осы Қағидаға 67-қосымшада көрсетілген тынық теңізде және навигациялық буй теңіз деңгейінің үстінен 15м РЛС антенның биіктігінде, антеннадан 40 м тең ең аз көлденең қашықтықта байқалады.

Ұзақтыққа түзетуді есепке алатын бірнеше антеннаны орнатқан жағдайда әрбір орнатылған антенна үшін автоматты жүргізіледі.

751. РЛС пассивті кедергілер әсер еткен кезде ұзақтықтың барлық жұмыс шкалаларында мақсатты байқау сипаттамасының тұрақтылығын қамтамасыз етеді.

РЛС кіші ұзақтықта пассивті кедергілердің әсер етуі кезінде мақсаттарды бейнелеу сапасын жақсарту үшін құрал көзделеді.

Техникалық құжаттамада келесі жағдайлар үшін байқау осы Қағиданың 67-қосымшасында келтірілген сипаттама мәндерімен салыстырғанда қабілеттілігінің нашарлау мүмкіндігі туралы нұсқау қажет:

1) әлсіз жаңбыр (тұну интенсивтілігі 4 мм/ч дейін) және күшті жаңбыр (тұну интенсивтілігі 16 мм/ч дейін);

2) 2 және 5 балл теңіз толқыны;

3) көрсетілген шарттардың үйлесуі.

РЛС, антеннаның нақты биіктігін және басқа ықпалдардың әсер етуі трактын беретін ұзындықпен айтылған байқау сипаттамасының нашарлауы техникалық құжаттамада нақты көрсетіледі.

752. РЛС конструкциясымен теңізден, жаңбырдан және тұнбалардың басқа түрлерінен, бұлттардан, құмды борандардан, сондай-ақ басқа РЛС жұмыстары кедергілері сияқты жағымсыз эхо-сигналдарды басуды қамтамасыз ететін кедергіден қорғау құралы көзделеді.

Кедергіден қорғауды реттеу автоматты түрде немесе қолмен жүзеге асырылады. Реттеудің құрамдастырған тәсілі рұқсат етіледі.

Радиолокациялық сигналдың күшін қалқып реттеу мүмкіндігі, сондай-ақ сигналды күшейтудің булы деңгейін орнату қамтамасыз етіледі.

Күшейтудің деңгейі орнатылған анық индикация және кедергіден қорғау қамтамасыз етіледі.

753. Радиолокациялық станцияның индикатор экранында мақсаттарды бейнелеу сапасын жақсарту құралы көзделеді.

Радиолокациялық бейнелеу ең аз мүмкінді кіріспен қалқып және үздіксіз жаңартылады.

Радиолокациялық сигналдарды өңдеу принциптері, сондай-ақ мүмкіндіктер және өңдеу шектеулері және мақсаттарды бейнелеу техникалық құжаттамада көрсетіледі.

754. "X" (3 см) диапазонның радиолокациялық станциясы тиісті диапазон жиілігінде жұмыс істеуші радиолокациялық маяктардың – жауап бергіштерді және құтқару (кемелік) радиолокациялық жауап бергіштерді қамтамасыз етеді.

Радиолокациялық жауап бергіштердің сигналдарын байқауды қиындататын, поляризациялау режимін қоса, сигналдарды өңдеу құралын ажырату мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

Сигналдарды өңдеу режимі РЛС индикаторының экранында анық көрсетіледі.

755. Қашықтық және бағы бойынша рұқсат етілетін қабілеттілік 1,5 теңіз милінің қашықтық шкаласында немесе теңіз толқыны болмаған кезде кіші және таңдалынған қашықтық шкаласының номиналынан 50 бастап 100% дейінгі дистанцияларда анықталады.

Сонымен бірге келесі талаптардың орындалуы қамтамасыз етіледі:

бір бағыттың желісінде табылатын екі нүктелі мақсаттар, егер олардың арасындағы дистанция 40 м және жоғарыға тең болса, бөлек бейнеленуі қажет.

өзінің кемесін бірдей жоюда табылатын екі нүктелі мақсаттар, егер олар бағыты бойынша 2,5⁰ таратылған болса, бөлек бейнеленуі қажет.

756. Мақсаттарды анықтау сипаттамасы, егер борттық амплитуда және/немесе кеменің кильдік ауытқуы ± 10⁰ аспаса, нашарламау қажет.

757. РЛС техникалық параметрлерін бақылауды қамтамасыз ететін құралдар көзделеді.

Бақылау зонасында мақсаттар болмаған кезде РЛС сипаттамасын бақылау мүмкіндігі көзделеді.

РЛС күйін қолмен келтіру мүмкіндігі қамтамасыз етіледі. Бұдан басқа күйге келтірудің автоматты құралы да көзделеді.

РЛС сипаттамалардың маңызды нашарлау дерегін оны орнату кезінде алынғандармен салыстырғанда анықтауды қамтамасыз ететін құрал көзделеді.

758. РЛС оны қосқаннан кейін 4 минуттан жоғары емес уақытта жұмыс күйіне ("жұмыс істейді" режимі) келтіріледі.

Электромагнитті энергия эфиріне ("дайындық" режимі) РЛС сәулеленусіз жұмыс режимі көзделеді.

Бұл режимнен РЛС жұмыс" режиміне ауыстырып қосу 5с жоғары емес уақытта жүзеге асырылады.

759. Барлық радиолокациялық өлшеулердің нәтижелері (мақсатқа дейінгі дистанция, қашықтықтың жылжымалы сақиналары, мақсаттар пеленгі, маркер күйі және авто алып жүру мәліметтері) өзінің кемесінің тұрақты жалпы тіректік нүктеге келтіріледі.

Кемеде радиолокациялық станцияның бірнеше антенналарын орнатқан кезде автоматты түрде орындалатын жалпы тіректік нүктемен салыстырғанда антеннаның ығысуын өтейтін құрал көзделеді.

РЛС ақпаратын қолданатын кез келген бергіштің ығысуы, сондай-ақ автоматты түрде ескеріледі.

Қашықтықтың кіші шкалаларында өзінің кемесінің масштабты контурының РЛС экранда бейнеленуі көзделеді. Бұл контурда тұрақты радиолокациялық ақпарат түсетін жалпы тіректік нүктенің күйі және антеннаның күйі көрсетіледі.

РЛС экранда бейнелеуді центрлеу бағыттардың барлық радиолокациялық өлшеулері жүргізілетін, кеменің жалпы тіректік нүктесіне шамалап орындалады.

Қашықтықты өлшеу теңіз мильдерінде жүргізіледі. Қашықтықтың кіші шкалаларында өлшеу нәтижелері метрмен көрсетіледі. Сонымен бірге өлшенген арақашықтықтардың индикациясының бір мәнділігі қамтамасыз етіледі.

РЛС экранындағы барлық РЛ-мақсаттар қашықтықтың желілік шкаласында бейнеленеді.

Мақсаттардың орналасқан жерін өзгерткенде бейнелеуді кешіктіруге рұқсат етілмейді.

760. РЛС қашықтықтың келесі шкалаларында жұмыс істеуді қамтамасыз етеді: 0,25; 0,5; 0,75; 1,5; 3; 6; 12 және 24 теңіз мильдері. Қашықтықтың қосымша шкалаларын қолдануға рұқсат етіледі, соның ішінде метрикалық ірі масштабты шкалалар.

Қашықтықтың таңдалған шкаласы үнемі бейнеленеді.

761. РЛС индикаторы, бірі бірінен тең қашықтықта және қашау басында орналасқан, қашықтықтың жылжымайтын сақиналарын бейнелеуді қамтамасыз ету қажет. Жылжымайтын сақина мен қашықтық арасындағы арақашықтық үнемі бейнеленеді.

Қашықтықтың жылжымайтын сақинасының орналасуы таңдап алынған қашықтықтың 1 % аспайтын қателікпен немесе қайсысы үлкендігіне байланысты 30 м қамтамасыз етіледі.

762. РЛС индикаторда барынша аз екі қашықтықтың жылжымалы сақинасы (әрі-қарай - ҚЖС) сандық өлшеп шығару көзделеді.

Қашықтықтың жылжымалы сақинасы таңдап алынған қашықтықтың 1 % аспайтын қателікпен немесе қайсысы үлкендігіне байланысты 30 м қамтамасыз етіледі.

763. Экранның жұмыс алаңы шеңберінің шеткі шекарасы бойынша өзінің кемесінің тұрақты жалпы тіректік нүктесіне шамалы бағытты анықтауды қамтамасыз етуші шкала азимуттары бейнеленеді.

Азимутты шкала ең кемінде 30^о кейін санға өтуі керек және 5^о және 10^о кейін бөлінуі керек. 1⁰ кейін бөлу егер олар дәл ажыратылатын болса, бейнелену қажет.

764. Диаметральды жазықтықтағы өзінің кемесінің тұмсық бөлігінің бағыты РЛС индикаторының экранында, кеменің тұрақты жалпы тіректік нүктесінен басталатын және экранның азимутты шкаласына дейін жететін курс желісінің электронды белгісімен бейнеленеді.

Курс желісінің электронды белгісін бейнелеу қателігі 0,1⁰ аспау қажет. РЛС антеннасының кеменің жалпы тіректік нүктесіне біршама ығысуын өтейтін түзетулер, егер олар бірнешеу болса, әрбір антенна үшін автоматты түрде енгізіледі.

Экраннан курс желісін белгілеуді қосылған күйге өздігінен қайтып келетін ажыратқыш көмегімен уақытша алып тастау мүмкіндігі көзделу қажет. Курс желісінің белгісін уақытша алуды басқа графикалық символдарды алумен біріктіруге рұқсат етіледі.

765. РЛС индикаторында, кем дегенде азимутальды шкала бойынша 1^о жоғары емес қателікпен кез келген нүктелі объектіде бағытты өлшеуді қамтамасыз ететін екі электронды визира бағыты (әрі-қарай - ЭВБ) көзделеді.

ЭВБ радиолокациялық курстық бұрыштарды және пеленгтерді өлшеуді қамтамасыз етеді. Өлшеу жүргізілуге қатысты тіректік бағыт анық көрсетіледі.

Өзінің кемесінің тұрақты жалпы тіректік нүктесінен ЭВБ негізгі нүктелерінің экранның кез келген нүктесіне және кеме жүргізушінің қарапайым әрекетіне ығысуы қамтамасыз етіледі.

ЭВБ кез келген экран нүктесіне негізгі нүктесін тіркеу мүмкіндігі, сондай-ақ ЭВБ негізгі нүктесін өзінің кемесінің жылдамдығымен ығысу мүмкіндігі көзделеді.

Өлшеудің қажетті нақтылығын қамтамасыз ететін таңдалған объектіге ЭВБ қалқып кіру құрал көзделеді.

Әрбір ЭВБ өлшеу дәлдігін сақтау үшін жеткілікті, сандық есептеуді рұқсат ететін құрылғысы болады.

766. Кем дегенде төрт тәуелсіз параллельді индекстік желілерді олардың ұзындығын қысқарту және осы әрбір желідегі бейнелеуді ажырату мүмкіндігімен бейнелеу көзделеді. Бұдан басқа желілер бағытын және олардың арасындағы арақашықтықты өзгерту мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

767. Экранның жұмыс алаңында кез келген екі нүкте арасындағы қашықтықтарды және бағыттарды өлшеу мүмкіндігі көзделеді.

768. РЛС индикаторында көмегі арқылы экрандағы кез келген нүкте белгіленетін электронды маркер көзделеді. Маркер тұрақты жалпы тіректік нүктеден маркер жеткізілген нүктеге немесе маркер бағытының координаттарына дейінгі арақашықтық пен бағыттарды салыстыруды қамтамасыз ететін санағыш құрылғысы болу қажет. Маркер мақсаттарды таңдау мүмкіндігін, графикалық ақпараттарды салу немесе алуды, сондай-ақ РЛС экранның жұмыс алаңынан тыс орналасқан жұмысының режимдерін таңдауды, оның қызметтерін, параметрлерін және басқарушы мәзірді өзгерту мүмкіндігін қамтамасыз етіледі.

РЛС индикаторының экранында маркердің орнын байқауды қамтамасыз ететін құрал көзделеді.

Маркер көмегі арқылы бағыттарды және арақашықтықтарды өлшеу дәлдігі қашықтықтың жылжымалы сақинасымен және электронды визира бағытымен өлшенгенге сәйкес келу қажет.

769. Өзінің кемесінің курсы туралы мәліметтер гирокомпастан немесе сипаттамасы Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған қалқан типінің талаптарына сәйкес келетін эквивалентті қалқаннан түседі.

Радиолокациялық бейнелеудің шынайы меридианмен салыстырғанда бағдарының қателігі өзінің кемесіне тән кез келген бұрылыстың бұрыштық жылдамдығы кезінде 0,5⁰ жоғары болмайды.

Курс туралы ақпарат гирокомпасымен РЛС жанасуының ұқсастық дәлдігін, рұқсат етумен сандық түрде бейнеленеді.

Курс туралы мәліметтер тұрақты жалпы тіректік нүктемен салыстырылып анықталады.

770. Радиолокациялық станция өзінің кемесінің параметрлерін ескерумен "шынайы қозғалыс" режиміндегі ақпаратты бейнелеуді қамтамасыз етеді.

Өзінің кемесінің бағдарын автоматты жаңарту келесі белгілермен жүргізіледі: индикатор экранында белгілеу орны бойынша, уақыт немесе екі белгілерді ескеру бойынша.

Өзінің кемесінің бағдарын жаңарту, минимум ретінде антеннаның әрбір айналымы үшін жүзеге асырылады.

Радиолокациялық бейнелеудің шынайы меридианға (солтүтік жоғарыға) немесе курс бойынша салыстырмалы бағдарлау мүмкіндігі көзделеді. Бағдар түрі және радиолокациялық бейнелеудің бейнелеу режимі анық және үнемі көрсетіледі.

771. Қашау орталығын экранның кез келген нүктесіне РЛС экранның жұмыс алаңының орталығынан 0,5 радиус шегінде қолмен ығыстыру мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

Қашауды ығыстыру орталығымен бейнелеу режимін таңдау кезінде қашау орталығын экранның кез келген нүктесіне экранның жұмыс алаңының 0,75 радиус шегінде ығыстыру мүмкіндігін көзделеді.

"Шынайы қозғалыс" режимінде, курс бойынша алдынан шолудың ең жоғары зонасын қамтамасыз ету үшін өзінің кемесінің орналасқан жерінің күйін белгілеуді автоматты ығыстыру мүмкіндігі көзделеді.

Сонымен бірге қашау басының бағдарын алдын ала орнату үшін құрал көзделеді.

772. РЛС радиолокациялық бейнелеудің екі тұрақты режимі көзделеді: топырақ жөнінде және су жөнінде.

Таңдалған жүйені жүзеге асыруды қамтамасыз ететін Тұрақтандыру режимі және ақпараттардың қолданыстағы қалқандары РЛС индикаторының экранында анық бейнеленеді.

Жылдамдық қалқаны Кеме қатынасы тіркелімінің тұрақтандыру режиміне тиісті талаптарын қанағаттандырады.

773. Мақсаттар іздерін векторлардың ауыспалы ұзындығымен (экстраполяция уақыты бойынша) экстраполяция уақыт индикациясымен және бейнелеу режимімен бейнелеу қамтамасыз етіледі.

Мақсаттарды сәулелендіруден кейін бейнелеу режимін таңдау мүмкіндігі қамтамасыз етіледі: шынайы және салыстырмалы қозғалыста.

Сәулелендіруден кейінгі іздер мақсаттардың өздерін бейнелеуден анық айрықшаланады.

РЛС антеннасының екі айналымына мақсаттардың масштабталған іздері немесе олардың бұрынғы орналасқан жері, немесе сол және басқа келесі бір мезгілде өзгерулерде бейнелеу мүмкіндігі көзделеді:

қашықтық шкаласының төмендеуі немесе ұлғайтылуы;

қашау орталығының бағытының өзгеруі;

бейнелеу режимінің шынайыдан салыстырмалы қозғалысқа және керісінше өзгеруі.

774. Мақсаттар радио навигацияда қолданылатын қысқартулар және шартты белгілер бойынша осы Қағиданың 65-қосымшасында келтірілген белгіленген шартты белгілерге сәйкес бейнеленеді.

Мақсаттар туралы ақпарат мақсаттарды радиолокациялық алып жүру нәтижесі бойынша және ААС аппаратуралар хабарламаларында мазмұндалатын ақпараттар бойынша алынады.

Бейнеленетін мақсаттардың саны осы Қағидаға 66-қосымшада көрсетілген талаптарға сәйкес болу қажет.

Егер бейнеленетін мақсаттардың саны шекті осы кестеде көрсетілген мәнге жақындап қалса, онда автоматты түрде сақтандырғыш сигнал беру қосылады.

РЛ мақсаттар және ААС мақсаттар туралы өңдеу форматтары және мәліметтерді бейнелеу қаншалықты тәжірибелік мүмкін болғанша қоса атқарылады.

775. РЛ-мақсаттар туралы мәліметтер қабылдау таратқыштан түседі.

Мақсаттар туралы алғашқы ақпарат кедергіден қорғау құралдары көмегімен сүзгіленеді. Мақсаттарды авто алып жүруге қармау қолмен немесе автоматты орындалады.

Мақсаттарды авто алып жүруге қатысты есептеулер, өзінің кемесі жөніндегі олардың орналасқан жерін өлшеуге және оның қозғалысының параметрлеріне негізделеді.

Алып жүру сипаттамасын жақсарту үшін ақпараттардың басқа көздерін де қолдануға рұқсат етіледі.

Мақсаттарды авто алып жүру кем дегенде 3, 6 және 12 теңіз милінің шкаласында қамтамасыз етіледі. Мақсаттарды авто алып жүру қашықтығы 12 теңіз милінен кем болмау қажет.

РЛС эквивалентті теңіз кемелерімен және жоғары жылдамдықты қоса, аралас (өзен-теңіз) жүзу кемелері жөніндегі жылдамдық кезінде мақсаттарды авто алып жүру мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

776. ААС мақсаттары бойынша ақпараттарды өңдеу және ұсыну жөніндегі талаптарға қосымша, саны осы Қағиданың 66-қосымшасында көрсетілген РЛ- мақсаттар бойынша мәліметтерді бейнелеу мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

Мақсаттар саны белгіленген шектерге жақындаған кезде сақтандырғыш сигналы іске қосылады. Өңделуші мақсаттардың шекті саны белгіленген анық түрде асқан кезде РЛС жұмыс қабілеттілігі нашарламау қажет.

777. Осы Қағиданың 66-қосымшасында көрсетілген көлемде РЛ- мақсаттарды қолмен және автоматты қарпу қамтамасыз етіледі. Автоқармау зонасының шекарасын орнатуды қамтамасыз ететін құрал көзделеді.

778. Мақсаттарды қармағаннан кейін бір минуттан соң оның қозғалысының тенденциясы және мақсаттардың 3 минут ішінде орын өзгерту болжамы бейнеленеді.

РЛС авто алып жүру жүйесі барлық алып жүретін мақсаттар бойынша ақпараттарды автоматты жаңартуды қамтамасыз етеді, сонымен бірге антенналардың 10 жүйелілік айналымының, индикатор экранында анық айрықшаланатын бесеуі РЛ-мақсаттарды алып жүруді жалғастырады.

Авто алып жүру жүйесі тегістелген векторларды мақсаттарды орын ауыстыруды есептеу және мақсат маневрінің басталуын ертерек байқау мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

Алып жүру қателіктері, оның ішінде объектіні асырып тастау минимумға мәлімдену қажет.

Авто салып жүру бір немесе барлық мақсаттарды алып тастау мүмкіндігі көзделеді.

Тұрақты қозғалыс кезінде мақсаттар және ақпараттар қалқанының талап етілген дәлдігі мақсаттар қозғалысының ең жоғары дәл анықтамасын қамтамасыз етеді.

30 уз.қоса жылдамдықпен жүретін кемелер үшін, тұрақты алып жүру кезінде 1 минут ішінде авто алып жүру жүйесі мақсаттардың қозғалысы туралы тенденцияларды анықтауды қамтамасыз етіледі, ал 3 минуттан кейін осы Қағиданың 68-қосымшасында көрсетілген қателіктермен қозғалыс параметрлерін анықтайды.

Дәлдіктің маңызды нашарлауы рұқсат етіледі, егер:

қармаудан кейінгі қысқа уақыт аралығында;

өзінің кемесінің маневрі;

мақсаттар маневрінде;

авто алып жүруге кедергі және қалқандардың қателігінің өзгеруі.

Қашықтықты өлшеу қателігі және мақсаттар пеленгі төмендегіден жоғары болмау қажет:

Қашықтық бойынша — 50 м (немесе 1 % мақсатқа дейінгі қашықтықтан);

Бағыт бойынша — 2^о.

Қозғалыс жылдамдығы 30 дан 70 уз. дейін қоса кемелер үшін мақсаттардың 140 уз дейінгі жылдамдығы кезінде жоғарыда көрсетілген дәлдікті қамтамасыз ету қажет.

Тиісті шартты белгімен белгіленуі қажет жылжымайтын нүктелі мақсатты алып жүру нәтижесі бойынша топырақ жөніндегі бейнелеуді тұрақтандыру мүмкіндігі көзделу қажет.

779. ААС аппаратынан түсетін мақсаттар туралы ақпарат, кеме жүргізушімен анықталатын параметрлер бойынша сүзгіден өтеді. ААС мақсаттар пассивті немесе белсенді болады. Белсенді мақсаттар ұқсас РЛ-мақсаттар сияқты қарастырылады.

ААС мақсаттарын бейнелеудің жалпы көлемі осы Қағидаға 66-қосымшада көрсетілген мәндерге сәйкес келу қажет. Мақсаттар көлемінің шектіге жақындаған кезде, сақтандырғыш сигналдың автоматты қосылуы қамтамасыз етіледі.

780. Индикатор экранында артық ақпараттар шықпас үшін, келесі белгілер бойынша ААС пассивті мақсаттары туралы мәліметтерді таңдау мүмкіндігі көзделеді: мақсатқа дейінгі қашықтық, дистанция және ең қысқа жақындасу нүктесіне дейінгі уақыт. (Д_кр и Т_кр), ААС мақсаттарының аппаратураларының сыныбы (А, В) және с.с.

Сонымен бірге ААС мақсаттың қандай да бір бейнесін экраннан алып тастау мүмкіндігі жойылады.

781. АИС пассивті мақсаттарын белсендіру және белсендірген мақсаттарды белсенді емес күйге ауыстыру құралы көзделеді.

Егер РЛС ААС мақсаттарын автоматты белсендіру зонасы көзделсе, онда бұл зоналар авто алып жүрудегі РЛ-мақсаттарын автоматты қармау зонасымен сәйкес келу қажет.

ААС пассивті мақсатының автоматты белсендіру зонасына кіруден басқа, ол алдын ала белгіленген белгілермен автоматты белсендіруі мүмкін (мақсатқа дейінгі қашықтық, дистанция және ең қысқа жақындасу нүктесіне дейінгі уақыт, ААС мақсат аппаратураларының сыныбы цели (А, В).

782. РЛС индикаторының экранында ААС мақсаттары бойынша ақпараттарды ұсыну осы Қағиданың 69-қосымшасына сәйкес келу қажет.

783. РЛС экрандарда ААС мақсаттарын графикалық бейнелеуге арналған шартты белгілер, радионавигацияда қолданылатын қысқартулар және шартты белгілер бойынша осы Қағиданың 65-қосымшасында келтірілген символдарға сәйкес келеді.

ААС мақсаттарының жасырылуы бойынша пассивті сияқты бейнеленеді.

РЛ-мақсаттарды немесе ААС мақсаттарды бағыты және жылдамдығы ұзындықты реттейтін вектор көмегімен бейнеленеді. Осы вектордың ұзындығына сәйкес келетін уақыт және бейнелеуді тұрақтандыру режимі анық және үнемі бейнеленеді.

Экрандағы РЛ-мақсаттардың және ААС мақсаттардың күйі өзінің кемесінің тұрақты жалпы тіректік нүктесіне жатады.

Өзінің кемесінің ең кіші қашықтығындағы ААС белсенді мақсаттарын бейнелеу үшін, оларды масштабты белгімен ұсыну мүмкіндігі көзделеді.

ААС белсенді мақсаттардың жүріп өткен траектория қозғалыстарын бейнелеу мүмкіндігі көзделеді.

784. Кез келген алып жүретін РЛ-мақсаттар немесе ААС мақсаттарды әріптік-сандық форматта ұсыну үшін осы мақсаттар туралы мәліметтерді таңдау мүмкіндігі қамтамасыз етіледі. Таңдалған мақсат РЛС экранында тиісті шартты белгімен бейнеленеді.

Егер бірнеше мақсаттар бойынша мәліметтер сұралса, онда тиесілі және оларды алу көзі (РЛС және ААС) анық бейнеленеді.

мақсаттар туралы хабарландыруға кіреді:

мәліметтер көзі (РЛС немесе ААС);

мақсатқа дейінгі қашықтық;

мақсаттар пеленгі;

мақсаттың жолдық бұрышы (топырақ жөнінде курс);

топырақ жөніндегі мақсат жылдамдығы;

Д_кр дистанцияны және Т_кр.уақыт.

Бұдан басқа ААС мақсатының курсы туралы және оның бұрылысының бұрыштық жылдамдығы туралы ақпарат ұсынылады.

Әрбір таңдалған алып жүретін ААС мақсаттар үшін сондай-ақ кеменің индикаторы –мақсаттар, оны пайдалану жағдайы (жүрісте, зәкірде) және координаттары.

Сондай-ақ кеме иесінің өтініші бойынша басқа қосымша ақпаратты ұсыну мүмкіндігі көзделеді.

Егер ААС мақсаттардан түсетін ақпарат толық болмаса, онда мақсаттар туралы мәліметтер алаңында тиісті тармақтарда "РҰҚСАТНАМА" ("MISSING") деген белгі болады.

Мақсаттар туралы мәліметтер ұсыну үшін басқа мақсат таңдалғанға дейін немесе терезе жабық болғанға дейін бейнеленеді және жаңарады. Өзінің кемесі бойынша мәліметтерді кеме иесінің өтініші бойынша бейнелеуге арналған қызмет көзделеді.

785. Барлық апатты-сақтандырғыш сигналдар үшін оларды беру себебінің нақты индикациясы көзделеді.

Егер алып жүретін РЛ–мақсаттар немесе ААС белсенді мақсаттардың есептелген мәндері Д_кр және Т_кр оларға белгіленген шектерден кіші болса, онда төмендегілер қамтамасыз етіледі:

осы белгілер бойынша сақтандырғыш сигнал беруді қосу;

сигнал беру іске қосылған мақсаттардың нақты индикациясы.

РЛ –мақсаттар немесе ААС белсенді мақсаттар үшін алғашқы мәндер Д_кр. және Т_кр бірдей болу қажет. Сақтандырғыш сигнал беру ААС барлық белсенді мақсаттары үшін міндетті болу қажет.

Кеме иесінің сұранысы бойынша сақтандырғыш сигналдарды беру ААС пассивті мақсаттарына да қолданылады.

Авто алып жүруде және мақсаттарды белсендіруді қармау зонасында белгіленген, бұрын байқалмаған мақсаттар байқалған кезде, бұл мақсаттар анық белгіленеді және сақтандырғыш сигналы беріледі.

Авто алып жүруде табылатын мақсаттардың жоғалғандығы туралы сигнал беру сигналдарын беру көзделеді. Оны тапсырылған жою себептері немесе басқа белгіленген параметр бойынша алып жүруден алып тастағанда сигнал беру сигналы берілмейді. Алып жүруден алып тасталған, мақсаттардың соңғы орналасқан жері РЛС индикатор экранында көрсетіледі.

Мақсаттар жоғалған жағдайда сақтандырғыш сигнал беруді қосу/ажырату жағдайда РЛ-мақсаттар сияқты ААС мақсаттар үшін де қамтамасыз етіледі. Мақсаттардың жоғалғандығы туралы сигналды ажырату және беру туралы анық индикация қамтамасыз етіледі.

ААС ақпараттардың соңғы жоғалған күйі РЛС индикаторының экранында анық көрсетіледі.

ААС ақпараттардың жоғалған мақсаттарының индикациясы осы мақсаттардан ААС хабарламалар жаңарған жағдайда немесе мақсаттардың жоғалғандығы туралы сақтандырғыш сигнал расталғаннан кейін алып тасталады. Жоғалған мақсаттардан ААС алдыңғы хабарландыруларынан ақпараттардың шектелген көлемін қалпына келтіру мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

786. Бір физикалық объектіні екі өз бетінше мақсаттар (РЛ-мақсаттар және ААС мақсаттар) түрінде бейнелеу мүкіндігін жойылады.

Егер тапсырылған біріктіру критерийі бойынша РЛ-мақсаттардың және ААС мақсаттардың ұқсастығы белгіленсе, онда ол, үндемеуі бойынша, ААС белсенді мақсатының шартты белгісімен белгіленуі қажет және оның ААС жүйесіндегі ақпараттары бойынша мәліметтері әріптік-сандық үлгіде бейнеленеді.

"Үндемеу бойынша" режиміндегі мәліметтердің бейнеленуінің нысанының өзгеру және радиолокациялық алып жүретін мақсаттардың мәліметтерін ұсынуды немесе ААС аппаратурасынан түсетін ақпараттар бойынша мәліметтерді таңдау мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

Егер РЛС және ААС жүйелерден түсетін мәліметтер маңызды ажыратылатындай болса, онда олар әртүрлі физикалық объектілерге жататын сияқты қаралады және мақсаттар екі бөлек белгі ретінде бейнеленеді қажет – ААС белсенді мақсаты және алып жүретін РЛ-мақсаттар. Сонымен бірге апатты–сақтандырғыш сигнал беру жұмыс істемеу керек.

787. Жалпы сыйымдылығы 10000 және одан жоғары кемелерде орнатылған радиолокациялық жабдықтар, маневрды ойнату режимін қамтамасыз етеді, яғни өзінің кемесінің оның динамикалық сипаттамасын ескерумен маневрлеу кезінде жақындасу жағдайының өзгеруінің еліктеуі.

РЛС бұл жұмыс режимі анық белгіленеді.

Сонымен бірге маневрды ойнату қамтамасыз етеді:

1) өзінің кемесінің курс және жылдамдығының өзгеруін;

2) маневрдың басталуынан бастап уақытты санау және оған дейінгі кері уақыт есебі;

3) мақсаттарды алып жүру және мақсаттар бойынша мәліметтер индикациясы;

4) алып жүретін барлық РЛ –мақсаттарға және ААС белсенді мақсаттарына қатынасы бойынша жағдайлардың өзгеруінің еліктеуі.

788. Навигациялық міндеттегі әртүрлі желілердің жүзу аудандарының сұлбалық карталарын РЛС экранда қолмен шығару мүмкіндігі қамтамасыз етіледі, оның ішінде өзінің кемесінің желісі, сондай-ақ оның географиялық координат жүйесімен қоса орналасқан жері.

Экраннан барлық түсірілген ақпараттардың кеме жүргізушінің бір қимылымен өшіру мүмкіндігі көзделеді.

Сұлбалық картаға желілерді, шартты белгілерді және тіректік нүктелерді, белгіленген талаптарға сәйкес келетін бейнелеулер жатады.

Көрсетілген қосымша ақпарат радиолокациялық бейнелеулерді кешіктірмеу қажет. Ол жабдықты өшірген кезде сақталу және оның жекелеген блоктарын ауыстырған кезде қалпына келтіріледі.

789. РЛС нақты уақыттағы навигациялық жүзу шарттарын бақылау үшін ЭНК қамтамасыз етеді.

ЭНК бейнелеу МГО стандарттарымен белгіленген форматқа сәйкес келу мүмкіндігі қамтамсыз етіледі.

ЭНК корректурасы бойынша ақпараттарды бейнелеу мүмкіндігі қамтамсыз етіледі.

ЭНК қабаттар немесе категориялары бойынша бейнелеу мүмкіндігі көзделеді, бірақ картаның жеке объектілері бойынша емес.

ЭНК бейнелеу кеменің тұрақты жалпы тіректік нүктесіне байланған сол масштабта және радиолокациялық бейнелеу бағдарындағы координаттың ААС аппаратурасынан түсетін ақпарат жүйесінде болады.

Экраннан ЭНК бейнелеуін кеме жүргізушінің бір қимылымен жою мүмкіндігі көзделеді.

Радиолокациялық ақпараттарды бейнелеу экранға шығарылған барлық басқа мәліметтерге қарағанда басым тұруы қажет. Картографиялық ақпарат радиолокациялық бейнелерді кешіктірмеу және бұрмалау қажет және басқа мәліметтерден анық айрықшалану қажет.

ЭНК бейнелеу жүйесінің кез келген ақаулығы РЛС жұмысына және оған жанасқан ААС аппаратураларын әсер етпеу қажет.

790. Апаттық-сақтандырғыш сигнал беру және индикация осы Қағиданың 51-тарауындағы § 1 талаптарына сәйкес келу қажет.

Ақпаратты жаңартуды тоқтату туралы сигнал беруді, сондай-ақ РЛС жанасқан гирокомпас, лаг, қалқан, антеннаның орналасқан жері, видеосигал, синхросигнал сияқты ақпараттар қалқанының ақаулығы туралы сигнал беруді қамтамасыз ететін құрал көзделеді.

РЛС ақаулығы кезінде резервтік құралға өту көзделу немесе оның функционалды бөліктермен шектеліп жұмыс істеу мүмкіндігі көзделеді.

791. Бірнеше РЛС бірігіп жұмыс істеуі кезінде барлық радиолокациялық жүйенің біреуінде ақаулық пайда болған кезде жұмыс қабілеттілігін қорғау қамтамасыз етіледі.

Бір міндеттегі бірнеше құрылғылардың радиолокациялық жүйесі кезінде олардың коммутация мүмкіндігі көзделеді.

Радиолокациялық ақпараттардың, сондай-ақ әрбір РЛС орнатылған жердегі кемелік радиолокациялық жүйелердің жағдайы туралы мәліметтердің түсу режимінің индикациясы және өңдеу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

792. РЛС басқару органдары олармен жұмыс істеуге қарапайым және ыңғайлы болады.

РЛС қосу/ажырату оның негізгі индикаторын орнату орнынан, сондай-ақ РЛС қосымша орнату орнынан қамтамасыз етіледі.

РЛС басқару қызметі жеке құрылғы түрінде немесе кіруді бағдарламалау құрылғысы көмегімен немесе оларды қиыстырумен жүзеге асырылады (мысалы, экрандық мәзір). Негізгі қызметтермен басқару арнайы құралдармен немесе күйдің тиісті индикациясымен бағдарламалық басқару клавиатурасымен жүзеге асырылады.

Басқарудың негізгі қызметтеріне кіреді:

жұмысқа дайын режимін қосу;

қашықтық шкаласын таңдау;

күшейту коэффициентін реттеу;

жиілікті қолмен келтіру (егер осындай мүмкіндік көзделсе);

жаңбырдан болатын кедергіні басу;

теңіз бетінен кедергіні басу;

ААС сигналдарын өңдеу қызметтерін қосу/ажырату;

апатты–сақтандырғыш сигнал беру сигналын растау;

маркермен басқару;

бағыттарды электронды визилаумен басқару;

қашықтықтың жылжымалы сақиналарымен басқару;

экранның ашықтығын реттеу;

РЛ–мақсаттарды қармау.

Негізгі қызметтермен басқару құралы, РЛС индикаторының негізгі постынан басқа, РЛС дистанциондық басқару постында да орналасуы мүмкін.

793. РЛС конструкциясы оның ең жоғары жұмыс қабілеттілігін және тоқтаулардың диагностикасын қамтамасыз етеді.

Жабдықтың жұмыс уақытын және оның шектелген қызмет ету мерзімі бар жекелеген блоктарын тіркеу құралы көзделеді.

Техникалық құжаттамада жабдыққа техникалық қызмет көрсету бойынша ұсынымдар келтіріледі.

794. Тапсырылған секторлар шегінде жоғары сапалы сәулеленуді автоматты ажырату мүмкіндігі көзделеді.

Осы секторлардың индикациясы қамтамасыз етіледі.

795. РЛС антенналы құрылғысы ол орналасқан кемені пайдалану кезінде желдің жылдамдықтарында қалыпты жұмыс істейді.

Антеннаға бағытталған диаграммалардың бүйірлік жапырақтарының сипаттамалары белгіленген талаптарды қанағаттандырады.

РЛС ол орнатылған кемеге қажетті жиілікпен радиолокациялық ақпараттардың жаңаруын қамтамасыз етеді.

РЛС техникалық қызмет көрсету және кемелік персоналдың антеннаға жақын немесе мачта жұмысы кезінде антеннаның айналуын және электромагниттік сәулеленуді ажыратуды қамтамасыз ететін құрал көзделеді.

796. РЛС орнату бойынша ұсыным станцияның техникалық құжаттамасына кіреді.

Антеннаны орнату кезінде кеменің тұмсығы бойынша тік бағыттан және 22,5^о дейінгі курстық бұрышқа дейін екі борт траверздың артынан көлеңкелік секторлардың болмауы қамтамасыз етіледі.

Антеннаның орналасуы кемелік конструкциялармен және палубтық жүкпен электромагнитті сәулеленуді бейнелеу мүмкіндігін жояды.

Антеннаның орналасу биіктігі теңіз толқынынан кедергі болған кезде кіші қашықтықтарда мақсаттарды байқау қамтамасыз етілуімен таңдалады.

Станциялардың дисплейі визуальды, курстың алды бойынша және оның экраны рульдік рубкадағы жарық көзімен шағылыспауы жағдайына бақылауға кедергі келтірмейтіндей орналасады.

797. Радиолокациялық станциялармен мына қалқандардан стандартты форматта ақпараттарды алу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі:

1) гирокомпасты немесе курс туралы мәліметтерді беру құрылғысы;

2) жылдамдықты және жүріп өткен арақашықтықты өлшеу құрылғысы;

3) координатты анықтайтын электронды құрал;

4) ААС аппаратурасы;

5) толық ақпаратты шығаратын мақұлданған басқа құрал.

798. РЛС анық емес мәліметтерді қолдану мүмкіндігін жоюды қамтамасыз ететін құрал көзделеді. Ақпараттың шынайылығы анық идентификацияланады.

Бұл қаншалықты тәжірибелік мүмкін болса, ішкі қалқандардан түсуші ақпараттардың бүтіндігін тексеру қамтамасыз етіледі. Тексеру бір типті қалқандардан мәліметтерді салыстыру жолымен немесе басқа мүмкінді ақпараттарды қолданумен жүзеге асырылады.

Ақпаратты тексеруге және өңдеуге кешіктіру уақыты ең аз болу қажет.

799. Радиолокациялық стандартты форматта басқа кемелік жүйелерге ақпараттарды тарату мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

РЛС РДР құрылғысында индикатор экранынан радиолокациялы бейнелеуді беру қамтамасыз етіледі.

РЛС істен шығып қалған жағдайда индикацияны қамтамасыз ету үшін РЛС коснтрукциясында кем дегенде бір оқшауланған қалыпты тұйық байланыс көзделеді.

РЛС және онымен жанасқан жүйелер арасында ақаулық және дыбыстық апатты–сақтандырғыш сигналды дистанциондық ажырату мүмкіндігі туралы сигнал беруді қамтамасыз ету үшін екі жақты байланыс көзделген.

800. РЛС жұмысын қамтамасыз етуші кіріс мәліметтерін алуда жаңылу болған жағдайда, тиісті сигнал беру іске қосылады.

"курс тұрақты емес" бағдарындағы режимде жұмыс істеуді жалғастыру мүмкіндігі курс көрсеткіштер қатардан шығып қалған жағдайда көзделеді.

Бейнелеуді тұрақтандыру режимінің өзгеруі 1 мин ішінде курс көрсеткіш қатардан шығып қалған жағдайда автоматты түрде орындалады.

Егер теңізден болған кедергіні автоматты басу меридиан бойынша тұрақтандыру тоқтап қалған кезде мақсаттарды байқауға кедергі келтірсе, онда бұл режим 1 мин ішінде автоматты түрде ажыратылады.

Мақсаттар бақыланатын тек курстық бұрыштарды өлшеу режимі анық көрсетіледі.

Суға қатысты жылдамдықты өлшеу құралы қатардан шығып қалған кезде кеменің жылдамдығы туралы мәліметті қолмен енгізу көзделеді.

Жылдамдықты және топыраққа қатысты жүріп өткен арақашықтықты өлшеу құралы істен шығып қалған кезде су жөніндегі қалқанға жылдамдықты ауыстырып қосу көзделеді.

Кеменің орналасқан жерін анықтайтын электронды құрал істен шығып қалған кезде ЭНК бейнелеу онда тек бейнелеу болған кезде ғана кем дегенде бір тіректік нүктемен белгілі координаттарымен немесе егер кеменің координаттары қолмен енгізілсе ғана жүзеге асырылады.

Сәулелендіру құралы істен шыққан кезде және радиолокациялық сигналдарды экранда қабылдау тек ААС мақсаттарын бейнелеумен жалғасу қажет.

РЛС индикаторының экранында ААС аппаратураларынан сигналдардың болмаған кезде радиолокациялық ақпарат және мақсаттардың мәліметтер базасы бейнеленеді.

РЛС жанасқан кемелік жүйелер істен шыққан кезде оның өздігінен жұмыс істеуі қамтамасыз етіледі.

801. РЛС конструкциясы дайындалған персоналдармен оның пайдалануын қамтамасыз етеді.

Кеме жүргізушілерді үйрету үшін мақсаттардың имитация қызметі көзделеді.

802. РЛС пайдалану бойынша нұсқаулық қарапайым және білікті персоналдармен оңай түсінетін болу қажет. Нұсқаулық орыс тілінде ұсынылады.

Нұсқаулыққа мына мәліметтер кіреді:

ауа райының әртүрлі жағдайларына және станцияны пайдалану жағдайларына ұсынылатын басқару және реттеу құралдарын орнату;

РЛС технико-пайдалану сипаттамалары;

резервтік нұсқалардағы ақаулық және жұмыс пайда болғандағы әрекет;

ақпаратты бейнелеу кезіндегі шектеулер және мақсаттарды алып жүру, дәлдік сипаттамалары және өңдеудегі кешіктіру және ақпараттарды ұсыну;

өзінің курсы бұрыштық жолы және соқтығысуды болдырмау үшін жолдық жылдамдық туралы ақпаратта қолдану;

шарты және біріктіруді шектеу және мақсаттарды бөлек ұсыну;

автоматты белсендіру үшін ААС мақсаттарын таңдау критерийі және оны тоқтату;

ААС мақсаттарын ұсыну әдістері және сонымен бірге ескеру қажет шектеулер;

маневрді ойнауды орындаудың негізгі ережесі, өзінің кемесінің маневрлық сипаттамасын қоса (егер олар болса);

апатты - сақтандырғыш сигнал берудің және индикацияның сигналдар тізбесі;

жабдықтарды орналастыруға және орнатуға талаптар;

бағыттарды және арақашықтықтарды өлшеу дәлдігі;

жабдықты ерекше күйге келтіру және әрекет тәртібі, мысалы, құтқару маяк-жауап бергіштерді байқау үшін;

өңдеу және ақпараттарды ұсыну процесіндегі тұрақты жалпы тіректік нүктенің ролі және негізгі мәні.

803. Кемелік техникалық құжаттамада РЛС жазбасы келтіріледі, оның сипаттамасына әсер ететін факторларды қоса.

Мақсаттарды және қабылданған біріктіру әдістерін немесе ААС және РЛ-мақсаттарды бөлек ұсынуды таңдауды анықтайтын критерийлер жазылады.

Құжаттамада жабдықты орналастыру және орнату бойынша ұсынымдар келтірілу және оның сипаттамасын немесе сенімділігін нашарлататын факторлар көрсетіледі.

Жұмыс режимдерін және басқа ақпараттарды РЛС индикаторының экранында бейнелеу кезінде қолданылатын терминдердің қысқартылуы осы Қағиданың 65-қосымшасында келтірілген қысқартуларға сәйкес келу қажет.

§ 6. Бағытты қашықтан беру құрылғысы

804. Гирокомпаспен жабдықталмаған, халықаралық талаптарға жауап беретін немесе анықтайтын және магнитті курсты беретін арнайы құрылғысы бар жалпы сыйымдылығы 300-ден 500 дейінгі кемелерде кемелерде, басқа навигациялық жабдықтардың жұмысын қамтамасыз ету үшін бағытты қашықтықтан беру (әрі қарай - КБҚ) құрылғысы орнатылады

805. минимум 70⁰ солтүстіктен 70⁰ оңтүстікке дейінгі ендіктерде КБҚ қалыпты жұмысын қамтамасыз етеді, егер бұл диапазон таңдап алынған элементтердің сезімталдығымен – курс қалқанымен шектелмесе.

806. КБҚ әдеттегі су ығыстырушы кемелер сияқты жоғары жылдамдықты кемелерді пайдалану талаптарына жауап беру қажет.

807. КБҚ қалқан курстарының талаптарында айтылған пайдалану шарттарында, тиісті сезімтал элементтермен бірігіп жұмыс істейтін кеме дегенде келесі дәлдіктерді қамтамасыз етеді:

1) курс туралы ақпараттарды жасау қателігі +0,2⁰ жоғары емес;

2) кеме қозғалысының тұрақты жылдамдығы және бағыты кезінде статистикалық қателіктер +1,0⁰ жоғары болмауы;

3) діріл шарттарында өлшенетін динамикалық қателіктер, борттық және кильдік тербелістер, сондай-ақ жылдамдықты өзгерткен кезде +1,5⁰ аспау қажет. Сонымен бірге егер динамикалық қателіктердің амплитудасы +0,5⁰ асса, оның тербеліс жиілігі 0,033 Гц жоғары болу қажет (30с жоғары емес аралықпен).

808. Бағытты беруші трансляциялық құрылғыда ақаулық және электр қорегін берудің тоқтағаны туралы сигнал беру қамтамасыз етіледі.

§ 7. Жүрістік вахтаны өтеуді бақылау жүйесі

809. Кемені басқаратын постыда вахтаны өтеуді бақылау жүйесі (бұдан әрі - ВӨБЖ) кемені басқаратын басты постының жұмысын бақылау және апатқа әкелуі мүмкін капитанның вахталық көмекшісінің қабілетсіздігін байқау үшін арналады.

Бұл капитанның вахталық көмекшісінің немесе резервтік көмекшіні назарын аудару үшін оптикалық және дыбыстық сигналдарды берумен, ал сонан кейін егер – ол оны сезінбесе оларға капитанды немесе резервтік көмекішіге хабарлау жолымен қол жеткізіледі.

810. Жүйенің жұмыс істеуінің үш режимі көзделеді:

1) курс немесе траектория ойынша кемені автоматты басқару жүйесінің оны осы жүйелерді өшіру кезінде автоматты қосумен әрекетінде енгізу кезінде қосылудың автоматты режимі;

2) тұрақты жұмысқа қолмен қосу режимі;

3) жүйе ешқандай шарттарда жұмыс істемейтін, ажыратылған күйі.

811. Жүйені қосу кезінде визуальды (оптикалық) және дыбыстық сигналдарды берудің келесі жүйелілігі сақталады:

1) жүйені қосқаннан кейін капитанның берілген уақыты кезеңінде 3-тен 12 минутқа дейін күту жағдайында қалу қажет, сонан кейін жарықтық сигнлады қосу керек;

2) егер жарықтық сигнал 15 с ішінде қабылданбаса капитанның вахталық көмекшісімен, яғни егер жүйе бұрынғы күйіне қайтып келмесе 1 деңгейлі дыбыстық сигнализация сигналы қосылады;

3) егер кемені басқару постына 1 деңгейлі сигнал беру сигналын беру сәтінен бастап капитанның вахталық көмекшісімен бұрынғы қалпына келмесе, резервтік көмекші және/немесе капитанның келген жерінде қосымша 2 дәрежелі дыбыстық сигнал беру сигналы қосылады;

4) Егер жүйе 2 дәрежелі дыбыстық сигналды қосқаннан кейін 90с ішінде капитанның вахталық көмекшісімен бұрынғы қалпына қайтып келмесе, кеменің барлық штурмандық құрамында 3 дәрежелі дыбыстық сигнализация сигналы қосылады;

5) жолаушылар кемесінде 2 дәрежелі дыбыстық сигнал беру сигналы жоғарыда айтылған барлық бөлмелерде бірден берілуі мүмкін;

6) жалпы сыйымдылығы 3000 жоғары кемелерде 2 және 3 дәрежелі сигнал беру сигналдарын берудің арасындағы уақыт аралығы резервті көмекші және/немесе капитан жүріс көпіріне келіп үлгіруі үшін 3 минутқа дейін ұлғайтылуы мүмкін.

812. СКНХВ бастапқы жағдайына қайтып әкелу немесе дыбыстық сигнализация сигналын өшіру тек жүрістік көпірден ғана мүмкін болады.

Жүйені бастапқы жағдайына келтіру немесе дыбыстық сигнал беру сигналын өшіру оператордың бір қимылымен жүзеге асырылады және осы сәттен бастап келесі толық күту кезеңінің есебі басталады.

Жүйені бастапқы жағдайына қайтару құрылғысын көп ретті іске келтіру күту кезеңінің ұзақтығынан аспайды немесе жарықтық және дыбыстық сигналдардың жүйелілігін өзгертпейді.

813. Жүрістік көпір резервтегі көмекшіні және /немесе капитанды шұғыл шақыру үшін, 2-ші және 3-ші дәрежелі дыбыстық сигнализация сигналын жылдам беру құралымен жабдықталады.

814. Кеменің кез келген пайдаланылу жағдайында сигнал беру сигналдарын беру жүйесі уақыт аралығын 5 % немесе 5 с дәлдікпен есептеу керек, қай уақыт арлығын кішісіне байланысты.

815. СКНХВ бұзылған немесе тоқсыздандыру жағдайында индикациялау көзделеді. Бұл сигнал беру апатты – сақтандырғыш сигнал берудегі немесе байланыстағы жалпы пультте қайталанады.

816. СКНХВ келесі басқару органдары болады:

1) қорғалған рұқсат етілмеген жұмыс режимін таңдау құралы және күту кезеңінің ұзақтығы;

2) "шұғыл шақыру" сигналын қосу құралы, егер ол жүйеде көзделсе;

3) жүрістік көпірдің негізгі постарында және оның қанатында орналасуы қажет жүйені бастапқы күйіне келтіру құралы.

817. Капитанның вахталық көмекшісі үшін жүйенің жұмыс режимінің индикациясы қамтамасыз етіледі.

818. Күту кезеңінің соңында қосылатын визуальды сигнал жылтыр сипатты және жүрістік көпірдің кез келген бөлігінен көрінеді. Визуальды сигналдың түсі түнгі бақылау шартын нашарлатпау қажет, ал оның жарықтығы реттелуі қажет бірақ толық сөндірілгенге дейін емес.

819. Жарықтық сигналды қосқаннан кейін 15 минуттан кейін қосылатын 1-ші дәрежелі дыбыстық сигнал, өзінің үндестілік сипаты болуы қажет немесе үн ауысуы және ол қандай да бір жүрістік көпірдің бөлігінде табылса да вахталық кеме жүргізушінің назарын аудару қажет. Үндестілікті таңдау мүмкіндігі немесе модуляция, сондай-ақ сигналдың дауыс қаттылығы қамтамасыз етілу қажет.

820. Капитан, резервті көмекші және басқа тұлғалар табылатын жердегі 1-ші деңгейлі дыбыстық сигнал қосылғаннан кейін жүйелі түрде қосылатын 2- ші және 3-ші дәрежелі деңгейдегі қосымша дыбыстық сигналдар сигнализациясында сипатты дыбыстау болу қажет және ұйықтаушыны оятатын қатты дауысты болу қажет.

821. СКНХВ кіретін барлық аппаратура, оның жұмысына экипаж мүшелерімен рұқсат етілмеген өзгеріс енгізуден қорғалады.

822. Бастапқы күйге келтіру құрылғысы біркелкі конструкциялы болады, түнгі уақытта жарық болуы және жүрістік көпірде капитанның вахталық көмекшісінің жетегінсіз олардың іске қосылу мүмкіндігін минимумға жеткізетіндей болып орналасады.

823. СКНХВ кемедегі электр энергияның негізгі көзінен қоректенуі қажет. Қателіктерді индикациялау құрал, сондай-ақ шұғыл шақыру сигналын беру құрылғысы (болған жағдайда), қоректі аккумялаторлы батареядан алынады.

824. СКНХВ жарықтық және дыбыстық сигналдарды беру құрылғысын қосу үшін, сондай-ақ бастапқы күйдегі жүйелердің қосымша құрылғыларын стандартты енгізу және шығарулары болады.

§ 8. Эхолот

825. Ішкі су жолдарының шегінде осы Қағиданың 826-829-тармақтарда көрсетілген, ІЖКЖҚ 536-тарауында келтірілгеннен ажыратылатын сипаттамаларымен эхолоттарды пайдалануға рұқсат етіледі.

826. Эхолот кеме түбінің астындағы 1,0 м тереңдіктен бастап, тереңдікті өлшеуді қамтамасыз етеді.

827. Эхолотта мыналар болады:

1) тереңдік диапазонының (1 - 20 м) 0,1 қармайтын кіші тереңдіктің шкаласын;

2) 200 м кем емес ең жоғары тереңдікпен үлкен тереңдіктердің шкаласын.

Тереңдікті өлшеу дәлдігі мыналардан төмен болмау керек:

1) 20 м дейінгі тереңдікте 50 см;

2) 20 м жоғары тереңдіктерде өлшенетін тереңдіктің 2,5 %.

828. Эхолоттың пайдалану - техникалық сипаттамалары кеменің ±10^о дейінгі борттық тербеліс және ±5^о дейінгі кильдік тербеліс кезінде нашарламауы қажет. Борттық тербеліс кезіндегі 10^о үлкен және/немесе 5^о жоғары кильдік тербеліс кезінде, сондай - ақ түптің қатты көлбеу кезінде (15^о жоғары ) немесе жартасты топырақ кезінде көрсеткіштерді жеке өткізу рұқсат етіледі.

829. Графикалық үлгіде тереңдікті бейнелеу масштабы төмендегілерден кіші болмауы қажет:

1) кіші тереңдік шкалаларында –1 м: 5 мм;

2) үлкен тереңдік шкалаларында - 1 м: 0,5 мм.

Ұсынылатын тереңдік жазбасы кем дегенде 15 минут бойлықта көрінуі қажет.

§ 9. Электронды-картографиялық навигациялық-ақпараттық
жүйеге қойылатын талаптар

830. Электронды картографиялық навигациялық-ақпараттық жүйенің пайдалану - техникалық талаптары (бұдан әрі - ЭКНАЖ) ЭКНАЖ барлық жабдықтарына қолданылу қажет, оны осы мақсат үшін арнайы көзделген жұмыс орнында қолдану кезіндегі сияқты, навигациялық жүйенің интегралданған бөлігі болып табылатын көп функциональды жұмыс орнындағыдай осы Қағиданың талаптарына сәйкес келетін барлық кемелерге орнатуға арналған барлық жабдықтарға қолданылады.

831. Пайдалану-техникалық талаптар растровты картографиялық жүйесіндегі (әрі-қарай - РКЖ) ЭКНАЖ жұмыс режиміне және ЭКНАЖ-ды қайталау құралына қолданылады.

832. Картографиялық мәліметтердің құрылымы және форматы, оларды кодтау және бейнелеу ХГО-ның талаптарына сәйкес келеді.

833. ЭКНАЖ осы тарауда айтылған талаптардан басқа, осы Қағиданың 46-тараудың § 1 және 48-тараудың § 1 қолданылатын талаптарды қанағаттандырады.

834. ЭКНАЖ Қазақстан Республикасының Үкіметі атынан оның тапсырмасымен уәкілетті гидрографикалық қызметтермен таралатын және құрылған жүзудің тиімділігін және навигациялық қауіпсізідігін қамтамасыз ету үшін, ЭНКАЖ барлық картографиялық ақпаратын бейнелеу қажет.

835. ЭКНАЖ электронды навигациялық карталардың қарапайым және сенімді түзетуді орнату мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

836. ЭКНАЖ алдын ала және кеменің орналасқан жерін бейнелеумен орындаушы төсемдерді жүзеге асыру үшін қажетті барлық іс-қимылдарды ыңғайлы және жай тәсілмен орындалуын қамтамасыз етеді.

Кеменің орналасқан жері үздіксіз бейнеленеді.

837. ЭКНАЖ бейнелеу құралы сондай-ақ радиолокациялық станцияны, мақсаттарды радиолокациялық алып жүру, универсалды автоматты идентификациялық жүйелердің аппаратуралары үшін де қолданады және орындаушы төсемдерді орындалуы үшін, басқа тиісті мәліметтер қабаттарына да қолданылады.

838. ЭКНАЖ кем дегенде, гидрографикалық қызметпен жарияланған қағаз карта сияқты, осындай сенімділік және навигациялық ақпаратты ұсыну мүмкіндігі болу қажет.

839. ЭКНАЖ – де бейнеленетін навигациялық ақпараттар немесе бұзылған жабдықтарға жататын тиісті апатты сигнал беру немесе индикация көзделеді.

840. ЭКНАЖ растровты картографикалық жүйенің растворты навигациялық картасын бейнелеу режимі үшін қолданылады.

Сонымен бірге, осы Қағиданың 940-тармағында айтылған талаптар орындалады.

841. ЭКНАЖ-де қолдануға жататын картографикалық ақпарат, соңғы шығарылғаны, арнайы түзетумен жаңартылған және гидрографикалық қызметпен немесе басқа тиісті мемлекеттік органмен шығарылуы және МГО стандарттарына сәйкес келуі қажет.

842. ЭНКЖ мазмұны алдағы рейс үшін жаңартылған түзетумен навигациялық картаға тең болуы қажет.

843. ЭНК-дан өзгертілген ЭНК немесе ЭНКЖ ақпараттарының мазмұнын өзгерту мүмкіндігі жойылу қажет.

844.Түзету ЭНК-дан бөлек сақталады.

845. ЭКНАЖ ХГО стандарттарына сәйкес көзделген ЭНК мәліметтеріне арнайы түзетуді қабылдауды қамтамасыз етеді. Бұл түзету ЭНКЖ автоматты түрде енгізілу қажет. Түзетуді алу тәсіліне қарамастан, оны қолдану процесі (енгізу) қолданылатын картаның бейнеленуіне әсер етпейді.

846. ЭКНАЖ түзетуді ЭНК осы түзетуді оларды мәліметтерге түпкілікті қолдану алдында қарапайым тексеру құралдармен қолмен енгізу мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

Қолмен түзету оны бейнелеу кезінде ЭНК ақпаратынан және оның арнайы түзетуінен ерекшеленеді және бейнелеудің анықтылығына әсер етпейді.

847. ЭКНАЖ сақтауды қамтамасыз етеді және талап ету бойынша корректуралық мәліметтерді (корректуре мұрағаты) оларды ЭНКЖ енгізу күнін көрсетумен бейнеленеді.

848. ЭКНАЖ корректуралық мәліметтерді ақпаратын бейнелеу құралына шығаруды қамтамасыз етеді, кеме жүргізушіге оның мазмұнын тексеру мүмкіндігін ұсыну және корректура ЭНКЖ енгізілгендігінде көз жеткізеді.

849. ЭКНАЖ МГО мәліметтерді қорғау жүйесіне сәйкес, кодталмаған ЭНК сияқты, сондай-ақ кодталған ЭНК қабылдауды қамтамасыз етеді.

850. ЭКНАЖ ЭНКЖ барлық ақпаратын бейнелеуді қамтамасыз етеді. Кез келген ЭКНАЖ ЭНК оны ЭНКЖ түзетумен қабылдауды және қайта жасауды қамтамасыз етеді.

ЭКНАЖ сондай-ақ МГО талаптарына сәйкес ЭНК жағалаудағы ЭНКЖ жасалу нәтижесінде алынған, ЭНКЖ қабылдауды қамтамасыз етеді.

851. Алдын ала және орындаушы салулар процесінде бейнеленетін ЭНКЖ ақпараты мына үш категорияға бөлінеді:

1) базалық бейнелеу;

2) стандартты бейнелеу;

3) барлық басқа (қосымша) ақпараттар.

852. ЭКНАЖ-сін бейнелеу құралында базалық бейнелеудің мына картографиялық ақпараты үнемі ұсынылады:

1) жағалау желісі (су толық болған кезде);

2) өзінің кемесі үшін кеме жүргізушімен таңдалған қауіпті изобат;

3) қауіпті изобатпен шектелген, қауіпсіз тереңдік алаңының ішінде табылатын өзінің кемесі үшін кеме жүргізушімен таңдалғанмен қарағанда аз тереңдікпен су астындағы бөлек жатқан қауіптер;

4) қауіпті изобатпен шектелген, қауіпсіз тереңдік алаңының ішінде табылатын, стационарлы қондырғылар, әуе желілері және электр беру және с.с. бөлек жатқан су үстіндегі қауіптер;

5) сандық және сызықтық масштабтар және көрсеткішпен көрсетілген, солтүстікке бағыт;

6) тереңдікті және биіктікті өлшеу бірлігі

7) бейнелеу режимі.

853. Картаны ЭКНАЖ-ды бейнелеу құралына алғашқы шақыру кезінде стандартты бейнелеудің келесі ақпараты бейнеленеді:

1) базалық бейнелеу;

2) құрғату желісі;

3) буй, белес, теңіздің басқа навигациялық жабдықтары және стационарлы қондырғы;

4) фарватерлердің, каналдардың шекаралары;

5) визуальды және радиолокациялық таңбалы объектілер;

6) жүзуге тыйым салынған аудандар және жүзу шектелген аудандар;

7) карталардың масштабының шекаралары;

8) картада орналасқан ескертулер;

9) кеме қозғалыстарын және паромдар маршрутын бөлу жүйелері;

10) архипелажды теңіз дәліздері.

854. Кеме жүргізушінің сұрауы бойынша ЭКНАЖ бейнелеу құралына, өзіне мыналарды қосатын барлық қосымша ақпараттар шақырылады:

1) жеке тереңдіктерді белгілеу;

2) су асты кабельдерінің және құбырларының бағыты;

3) барлық жеке жатқан навигациялық қауіптердің сипаттамалары;

4) теңіздердің навигациялық жабдықтары құралдарының сипаттамалары;

5) теңізбен жүзетіндерді ескерту мазмұны;

6) ЭНК шығару күні;

7) картаның соңғы корректурасының нөмірі;

8) магнитті бұрылу;

9) картографиялық тор;

10) объектілердің атауы.

855. ЭКНАЖ кеме жүргізушінің кез келген уақытта бір қимылымен шақырылған стандартты бейнелеуді көрсетеді.

856. Егер ЭКНАЖ электр тогы сөнгеннен кейін немесе жоғалғаннан кейін бірден қосылатын болса, онда ол соңғы қолмен таңдалған ақпаратты бейнелеуге қайтып келеді.

857. ЭКНАЖ бейнелеу құралына қосымша ақпаратты түсіру және оны жою қарапайым тәсілмен орындалуы қажет. Базалық бейнелеудегі ақпаратты жою мүмкіндігі жойылады.

858. Кеме жүргізушімен таңдалған кез келген картографиялық нүкте (мысалы, курсорды көрсетумен) үшін, ЭКНАЖ талап бойынша осындай нүктемен байланысты, объектілер карталарына түсіру туралы ақпаратты бейнелейді.

859. Карта масштабының өзгеру көмегімен немесе теңіз мильдерінде қашықтық шкала өзгерісінің көмегімен Бейнелеу масштабының тиісті сатылы өзгеру мүмкіндігін қамтамасыз етіледі.

860. Кеме жүргізушімен изобаттан, ЭНКЖ кіретін, қауіпті изобаттан таңдау мүмкіндігі көзделеді. ЭКНАЖ бейнелеу құралында басқа изобаттан қауіпті изобатты белгіленеді, бірақ:

егер кеме жүргізуші қауіпті изобатты бөлмесе, онда ол сөзсіз 30 м орнатылады.

Егер кеме жүргізушімен көрсетілген қауіпті изобат немесе ЭНКЖ мәліметтер базасында изобат бойымен 30 м орнатылатын жоқ болса, онда тұрақты бейнеленетін қауіпті изобат жақын едәуір терең изобат болу қажет;

егер қолданылатын қауіпті изобат оны орнату көзінің мәліметтерінің өзгеру салдарынан жарамсыз болып қалса, онда тұрақтылығы бойынша қауіпті изобат жақын едәуір терең изобатқа орнатылады;

кез келген жоғарыда көрсетілген жағдайларда қауіпті изобатты индикациялау көзделеді.

861. Кеме жүргізушімен қауіпті тереңдікті таңдау мүмкіндігі көзделеді. ЭКНАЖ, бейнелеу үшін қандай тереңдік нүктесі таңдалғанынан тәуелсіз, қауіпті тереңдікке қарағанда тең немесе кіші тереңдікті бөледі.

862. ЭНК және барлық оған барлық корректура қандай да бір ондағы қамтылған ақпараттың бұрмалауынсыз бейнеленеді.

863. ЭКНАЖ ЭНКЖ базасына ЭНК және оған барлық корректура мәліметтерін жүктелу дұрыстығын тексеру құралы көзделген.

864. ЭНК мәліметтері және оларға корректура төменде тізбектелген барлық басқа бейнеленетін ақпараттардан айқын айрықшаланады:

1) өзінің кемесі:негізгі маршруты бойынша уақытты белгілеумен жүріп өткен жолы; запас маршрут бойынша уақытты белгілеумен жүріп өткен жол;

2) курс векторы және салыстырмалы топырақтың жылдамдығы;

3) қашықтықтың жылжымалы маркері және/немесе электронды визир;

4) курсор;

5) оқиға: уақытты белгілеумен есептелген орналасқан жері;

6) уақытты белгілеумен обсервацияланған орналасу жері;

7) уақытты белгілеумен бағыт желісі;

8) уақытты белгілеумен ығыстырылған бағыт желісі;

ағыстың алдында есептелген вектор немесе жылдамдық және уақыт мәні көрсетілген, құйылып - ағылатын ағыс;

ағыстың өлшенген векторы немесе жылдамдық және уақыт мәні көрсетілген, құйылып - ағылатын ағыс;

9) ерекше назар аудару керек (белгіленген қауіптілік), қауіптілік;

10) қауіпсіз желі (навигациялық қауіптермен салыстырғанда "таза" өтетін желі);

11) жолдың жоспарланған желісі және келу нүктесіндегі жылдамдық;

12) жолдық нүкте;

13) жоспарланатын жол желісі бойынша арақашықтық;

14) жоспарланған күні және келу уақыты белгіленген жолдық нүкте;

15) кеме жүргізуші көзінің белгіленген биіктігі үшін көріну қашықтығының шеңбер (сектор) доғасы;

16) маневрды орындау үшін рульдің орын ауыстыру орны және уақыты.

865. ЭКНАЖ индикацияны қамтамасыз етеді, оның ішінде, егер:

1) ақпарат ЭНК қамтылған масштабқа қарағанда, одан ірі масштабта бейнеленеді;

2) өзінің кемесінің орналасқан жері ағымдағы бейнелеу масштабынан қарағанда, ірірек масштабты ЭНК жабылады.

866. ЭКНАЖ бейнелеу құралына радиолокациялық станцияның және/немесе Қағиданың тиісті талаптарына жауап беретін әмбебеап ААЖ аппаратуралар ақпаратын салуға рұқсат етіледі. Басқа навигациялық ақпарат сондай-ақ ЭКНАЖ бейнелеу құралына толықтырылады. Бірақ бұл қосымша ақпарат ЭНКЖ ақпараттық мазмұнын бұрмаланады және одан анық айрықшаланады.

867. РЛС, ААЖ ақпараттарын және басқа навигациялық ақпараттарды кеме жүргізушінің бір қимылымен жою мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

868. ЭКНАЖ ақпараты және қосымша навигациялық ақпарат бір және сол координат жүйесінде бейнеленеді. Қарама қарсы жағдайда тиісті индикация көзделеді.

869. Өзгертілген радиолокациялық ақпарат өзіне радиолокациялық бейнелеуді және/немесе алып жүретін мақсаттар туралы ақпаратты қосады.

870. Егер радиолокациялық бейнелеу ЭКНАЖ бейнелеуге қосылатын болған жағдайда, онда радиолокациялық бейнелеу және бірдей масштаб, картографикалық проекциялы және бағдарлы болады.

871. Координаттарды анықтау құралынан алынған радиолокациялық бейнелеулер және орны, антенна орналасуының түзетулері есепке алу жолымен, кемені басқару жүзеге асырылатын жермен автоматты түрде сыйысады.

872. Әрқашанда "меридиан бойынша" ("солтүстік") бағдармен ЭНКЖ бейнелеу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

Картографикалық бейнелеулердің басқа да бағдары рұқсат етіледі (мысалы, "курс бойынша").

Егер картографикалық бейнелеулердің басқа бағдары бейнеленген жағдайда, онда бағдарды өзгерту, картографикалық ақпараттардың бейнесінің су шайып кетуін болдырмау үшін үлкен интервалмен сатылы түрде жүзеге асырылады.

873. ЭКНАЖ шынайы қозғалыстың режимін қамтамасыз етеді (кемені белгілеу жылжымайтын картамен салыстырылып қозғалады). Бұдан басқа қозғалыстың басқа режимдерін қолдануға рұқсат етіледі.

874. Шынайы қозғалыс режимін қолдану кезінде бейнелеуге өту және келесі ауданды бейнелеуге дайындық ЭКНАЖ бейнелеу құралының шекарасынан кеменің кеме жүргізушімен тапсырылған қашықтыққа келіп белгілегенде автоматты түрде орындалады.

875. Картамен қамтылған, бейнеленетін ауданның шекарасын және ЭКНАЖ бейнелеу құралының шекарасына салыстыру бойынша өзінің кемесінің орналасқан жерін қолмен өзгерту мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

876. Егер ЭКНАЖ бейнелеу құралымен қамтылған аудан, ЭНК масштабта кеме жүргізу үшін тиісті ЭНК жоқ суды қосатын болса, онда бұл су аудандары кеме жүргізушіні қағаз картаға немесе растворты картографикалық жүйелердің режимдегі жұмысқа сілтейтін көрсеткіштері болады.

877. ЭНКЖ картографикалық ақпаратын бейнелеу үшін МГО ұсынылатын түстер және шартты белгілер қолданылады.

878. Осы Қағиданың 876-тармағында көрсетілгеннен басқа түстер және шартты белгілер, осы Қағиданың 50-тарауының §1 қолданылатын талаптарға жауап береді.

879. ЭНКЖ картографикалық ақпаратын бейнелеу кезінде ЭНК масштабында МГО ұсынылатын шартты белгілердің, сандардың және әріптердің белгіленген өлшемдері қолданылады.

880. ЭКНАЖ–де кеме жүргізушімен өзінің кемесінің бейнелеуін қолданылатын картаның масштабында немесе шартты белгі ретінде таңдау мүмкіндігін көздейді.

881. ЭКНАЖ төмендегілерге қажетті, ақпараттарды бейнелеуді қамтамасыз етеді:

1) алдын ала салудың орындалу және қосымша навигациялық тапсырмалардың шешімі;

2) орындаушы төсемдердің орындалуы.

882. Орындаушы төсемнің орындалуына арналған бейнеленетін картаның тиімді өлшемі, кеме дегенде 270 х 270 мм тең.

883. Картографикалық ақпаратты бейнелейтін құралдың түсі және рұқсат етілетін қабілеттілігі ХГҚ ұсынылатын талаптарға жауап береді.

884. ЭКНАЖ – де жүрістік көпірдің әдеттегі жағдайында күндізгі және түнгі уақытта бір кеме жүргізушіден аса бейнеленетін ақпараттың анық және айқын көрінуі қамтамасыз етіледі.

885. Егер стандартты бейнелеуге қосылған, ақпараттар категориясы кеме жүргізушінің қалауымен жойылған жағдайда, онда бұл туралы ақпарат үнемі индицирленеді. Стандартты бейнелеуден жойылған ақпараттар категориясы кеме жүргізушінің сұрауы бойынша қалпына келтіріледі.

886. Алдын ала және орындаушы төсемнің қарапайым және сенімді тәсілмен орындалу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

887. ЭКНАЖ-де кемемен қауіпті изобатты кесіп өтуі туралы немесе жүзуге үшін тыйым салынған ауданға кіруі туралы апатты сигнализация берудің немесе индикациялардың барлық сигналдары үшін, сондай-ақ осы Қағидаға 66-қосымшада көрсетілген апатты сигнал беру және индикация үшін барлық осы аудандар үшін бар масштабтардан ең ірі ЭНКЖ картографикалық мәліметтерін қолданылады.

888. Алдын ала төсемнің, тік сызықты сияқты, қисық сызықты да маршрут участкілерін қоса орындалуы қамтамасыз етіледі.

889. Әріптік - сандық және графикалық түрде алдын ала төсемге өзгеріс енгізу мүмкіндігі, төмендегілерді қоса қамтамасыз етіледі:

1) жолдық нүктелерді толықтыру;

2) жолдық нүктелерді жою;

3) жолдық нүктелердің жағдайын өзгерту.

890. Негізгіге қосымша бір немесе аса өзгерген маршрут бойынша алдын ала төсемнің орындалу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

891. Кеме жүргізуші кеме курсын қауіпті изобаты арқылы қойған индикация қамтамасыз етіледі.

892. Кеме жүргізуші жүзу ауданында жүзуге тыйым салынған немесе ерекше шарттары бар географиялық ауданның шекараларынан онымен салынған қашыққа қарағанда жақын маршрут салғанына индикация қамтамасыз етіледі. Егер кеме жүргізуші курсын теңіздердің немесе оқшауланған қауіптіліктің навигациялық жабдығының стационарлы немесе жүзбелі құрал сияқты нүктелі объектіден бастап онымен орнатылған қашықтықтан жақынырақ салған болса индикация қосылады.

Ерекше шартпен жүзу аудандары болып мыналар саналады:

1) кемелер қозғалысын бөлу зоналары;

2) жағалауда жүзу аудандары;

3) жүзу үшін шектелген аудандар;

4) әрекеттегі ескертулерімен аудандар;

5) теңіздік мұнай кәсіптері мен газ өндіру аудандары;

6) аулақ жүретін аудандар;

7) кеме жүргізушінің анықтамасы бойынша, аулақ жүретін аудандар;

8) әскери оқыту аудандары;

9) гидроаэродомдар ауданы;

10) су асты қайықтары өтетін аудандар;

11) зәкірлік тұрақтар ауданы;

12) теңіз жануарларын және өсімдік мәдениеттерін дамыту бойынша фермалар.

893. Алдын ала төсемді орындау кезінде кеме жүргізушімен, тапсырылған маршруттан шекті рұқсат етілген, апатты сигнал беру сигналы автоматты қосылатын көлденең ауытқуды таңдау мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

894. Орындаушы төсемдерді орындау кезінде таңдалған маршрут және өзінің кемесінің орналасқан жері, егер оның ауданы кеменің жүзу ауданын жабатын болса картографикалық ақпараттарды бейнелеу құралында әрқашанда да бейнеленеді.

895. Орындаушы төсемді орындау кезінде кеменің орналасқан жерін қамтымайтын, аудандарды бейнелеу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі (курс бойынша алдында жатқан аудандарды көру, алдын ала төсемдерді анықтау үшін). Егер көрсетілген операция орындаушы төсемдерді орындайтын сол бейнелеу құралында жүргізілетін болса, онда орындаушы төсемдердің автоматты қызметтері (мысалы, тұрған жерінің ағымдағы координаттарын, сондай-ақ апатты сигнал беру сигналдарын және индикациясын өңдеу) үзілмейді. Өзінің кемесінің ауданы табылатын, кеме жүргізушінің бір қимылымен орындалатын, бейнелеу ауданына жылдам қайтып келу мүмкіндігі көзделеді.

896. ЭКНАЖ, егер кеме жүргізушімен өзінің кемесіне белгіленген уақытпен қауіпті изобатты қиып өткен жағдайда, авариялық сигнал беру сигналын беруді қамтамасыз етеді.

897. ЭКНАЖ, егер оларға белгіленген уақытпен өзінің кемесі жүзуге тыйым салынған аудан шекарасын немесе ерекше жүзу шарты бар географиялық аудан шекарасын қиып өткен жағдайда ғана апатты сигнал беруді немесе индикацияны (кеме жүргізушінің таңдауы бойынша) қамтамасыз етеді.

898. Егер кеменің ауытқуы, кеме жүргізушімен белгіленген, тапсырылған жол желісінен асып кеткен жағдайда ғана апатты сигнал беру сигналы қамтамасыз етіледі.

899. Берілген курс және жылдамдық артынан жалғастыра отырып, кеме жүргізушімен көрсетілген қауіптілікке (мысалы, кедергілер, батып кеткен кеме, шың ), изобат қауіптілігі кіші су қорына дейінгі дистанцияға немесе теңіздердің навигациялық жабдықтарына дейінгі дистанцияға қарағанда өзінің кемесі жақын өтетіндіктен соның индикациясы қамтамасыз етіледі.

900. Кеменің орналасқан жері дәлдігі қауіпсіз кеме жүргізуге жауап беретін, жүйе бойынша үздіксіз бақылау мәліметтері бойынша бейнеленеді. Егер мүмкіндік болса, онда, алғашқыдан тәуелсіз және алғашқы типтен айырмашылығы бар обсервациялық бақылауды алатын басқа жүйе көзделеді. Мұндай жағдайларда ЭКНАЖ екі жүйе бойынша орын анықтаудағы айырмашылықты белгіленеді.

901. ЭКНАЖ-де, егер оның жүрісінде орналасқан жерін, курсын немесе жылдамдығын анықтау құралдарының сигналы болмаған жағдайда ғана, апатты сигнал беру қамтамасыз етіледі. ЭКНАЖ сондай-ақ тек индикация режимінде апатты сигнализацияның барлық сигналдарын немесе орналасқан орнын, курсын және жылдамдығын анықтау құралдарынан индикацияны қайталанады.

902. ЭКНАЖ-де кемемен кеме жүргізуші тапсырған уақыт немесе қашықтық бойынша нүктеге жеткен кезде апатты сигнал беру қамтамасыз етіледі.

903. Орналасқан жерін анықтау жүйесі және ЭНКЖ геодезиялық координаттардың бір жүйесін қолданады. Қарама қарсы жағдайда ЭКНАЖ апатты сигнал береді.

904. Картографикалық ақпараттарды бейнелеу құралдарын да негізгі және артық маршруттар өткелінің бір мезгілде бейнелену мүмкіндігі көзделеді. Негізгі маршрут басқа маршруттардан анық айрықшалануы қажет. Рейс кезінде кеме жүргізуші негізгі маршрутқа толықтыру енгізу немесе оны артыққа ауыстыру мүмкіндікті болу қажет.

905. Бейнелеу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі:

1) қолмен немесе 1–ден 20-ға дейінгі аралықпен автоматты орнатылған, кеменің салынған маршрутындағы уақытша белгілеулер;

2) жеткілікті нүктелер саны, пеленгтердің жылжымалы электронды желілері, қашықтықтың жылжымалы және тіркелген белгілеулері және кеме жүргізу үшін талап етілетін және осы Қағиданың 863-тармағында көрсетілген шартты белгілер;

906. Географиялық координат жүйесіне кез келген нүктені енгізу мүмкіндігі және осы нүктелерді сұрау бойынша бейнелеу көзделеді. Сұрау бойынша сондай-ақ, картографикалық ақпараттарды бейнелеу құралында бейнеленетін кез келген (сипатты белгі, шартты белгілер немесе нүкте) нүктенің географиялық координатын таңдау және алу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

907. Ақпаратты бейнелеу құралында кеменің орналасқан жерін қолмен орнату мүмкіндігі көзделеді. Осы қолмен орындалған координатты әріптік-сандық түрде орнату ақпаратты бейнелеу құралында көрінуі және координаттар кеме жүргізушімен өзгертілмейінше және жадыға автоматты енгізілмейінше сақталуы қажет.

908. ЭКНАЖда алынған пеленгтер және қашықтықтар күйлерін және кеме координаттарының тиісті есептерін енгізу және қолмен салу мүмкіндігі қамтамасыз етілуі тиіс. Алынған координаттарды есептеудің бастапқы нүктесі ретінде қолдану мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

909. ЭКНАЖға орындаушы аралықты орындау кезінде орналасу орнын тұрақты анықтау жүйесінен және қолмен обсервациялау нәтижесінде алынған координаттардың ерекшелену индикациясын қамтамасыз етеді.

910. ЭКНАЖда әрі қарай қосу мақсатында алдыңғы 12 сағат бойы қолданылатын өткен жолды қалпына келтіру және картографиялық мәліметтердің ресми базасын тексеру үшін жеткілікті нақты ең аз ақпарат көлемін сақтау мүмкіндігі көзделеді.

Осы уақыт бойы 1 минут интервалмен мынадай мәліметтер құжаттандырылады:

уақыт, өз кемесінің координаттары, бағыты және жылдамдығы;

салыну орындалған ШТА көзі, баспа атауы, шығару жылы, ақпарат көрсету құралында көрсетілген карта фрагменттері, түзетулер тізілімі.

Сондай-ақ, интервалы 4 сағаттан аспайтын оған жататын уақыт сәттерімен кеме жолы бүкіл рейс бойы тіркелуі тиіс.

Жазылған ақпаратқа өзгерістер енгізу мүмкіндігі болмауы тиіс.

911. ЭКНАЖда алдыңғы 12 сағатта тіркелген мәліметтерді және бүкіл рейс бойы кеменің жолын сақтауды көздейді.

912. ЭКНАЖда орындалатын барлық есептеулердің нақтылығы СЭНК нақтылығына сәйкес болады және мәліметтері ЭКНАЖға еңгізілетін құрылғылардың сипаттамаларынан тәуелсіз болады.

913. Ақпаратты көрсету құралында бейнеленетін немесе ақпарат көрсету құралында объектілер арасында өлшенген пеленгтер және қашықтықтар нақтыығы көрсету құралына рұқсат етілетіннен кем болмайдыс.

914. ЭКНАЖ кемінде келесі есептерді орындайды және көрсетеді:

1) екі географиялық координаттар арасындағы нақты пеленг және қашықтықты;

2) координаттары белгілі нүктеден бастап оның қашықтығы/азимуты нүктелері бойынша географиялық координаттарды;

3) сферофоид, локсодромиядағы және үлкен шеңбердің доғасы қашықтықтары сияқты геодезиялық есептер.

915. ЭКНАЖ–да кемеде, оның негізгі функцияларын автоматты түрде немесе қолмен тексеруге арналған құралдар көзделеді. Бұзылған кезінде істен шыққан блок (модуль) көрсетілген ақпарат көрсетіледі.

916. ЭКНАЖ жұмысында немесе көрсетілетін ақпарат күйінде бұзылулар пайда болған жағдайда осы Қағиданың 70-қосымшасында айтылған ең аз көлемде көрсетілген тиісті апатты сигнал беру немесе индикация көзделеді.

917. ЭКНАЖ еңгізіліп жатқан мәліметтердің көзі ретіндегі кез-келген жабдықтың жұмысын нашарлатпауы қажет.

Осы тараудың талаптарымен салыстырғанда қосымша жабдықты қосу ЭКНАЖ жұмысын нашарлатпауы қажет.

918. ЭКНАЖ орналасу орнын анықтаудың кемелік жүйесіне, гирокомпасқа және жылдамдыққа және өткен жолды анықтау құрылғысына қосылады. Гирокомпаспен жабдықталмаған кемелерде ЭКНАЖ бағыты қашықтан беру құрылғысына қосылады.

919. ЭКНАЖ ішкі жабдық үшін СЭНК ақпаратын беретін құрал ретінде қолданылады.

920. ЭКНАЖды және оның жұмысы үшін қажет барлық жабдықты электр қуатымен қоректендіру электр қуатының негізгі және апатты көздерінен қамтамасыз етіледі.

921. Бір электр қуат көзінен екіншісіне көшу немесе электрмен қоректендірудегі 45 с дейінгі үзіліс жүйені қолмен қайта қосуды қажет етпеуі қажет.

922. ЭКНАЖды істен шыққан кезінде жүзудің навигациялық қауіпсіздігін қамтамасыз ететін тиісті қайталауыш құралдар көзделеді. Ондай құралдардың қасиеттері:

1) ЭКНАЖ істен шыққан жағдайда қауіпті жағдайға өтпеуі үшін оның функциясын өзіне алу;

2) ЭКНАЖ істен шыққан кезінде рейстің барлық қалған бөлігінде жүзудің навигациялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету және қауіпті жағдайда картографиялық навигациялық ақпаратты жоғалтпай қайталау жүйесіне уақытылы өтуді қамтамасыз етуі тиіс.

923. Қайталау құрылғысы графикалық (картографиялық) нысанда жүзудің навигациялық қауіпсіздігі үшін қажет гидрографиялық және географиялық жағдай туралы тиісті ақпаратты көрсетеді.

924. Қайталау құралы мыналарды қоса, алдын ала салу функциясын орындау мүмкіндігін қамтамасыз етеді:

1) ЭКНАЖ-ға алғаш орындалған алдыңғы салуды ауыстыру;

2) алдыңғы салуларға түзетулерді қолмен енгізу немесе оны салу құрылғысынан ауыстыру.

925. Қайталау құралы кемінде келесі функцияларды қамтамасыз ете отырып, ЭКНАЖға алғашқы орындалған орындаушы аралықтарды орындауын өзіне алады:

1) өз кемесінің орналасқан орнын картада автоматты түрде немесе қолмен салу;

2) картадан бағыттарды, ара-қашықтықтарды және пеленгтерді алып тастау;

3) жобаланған жолды көрсету;

4) жол сызығында уақыт белгілерін көрсету;

5) картаға қажетті көлемді нүктелерді, пеленгтер сызықтарын, ара-қашықтық маркерлерін және с.с салу.

926. Егер қайталау құралы электронды құрылғы болса, онда өз картографиялық ақпаратты көрсету құралында, кемінде осы тараудың талаптарына сәйкес болуы тиіс стандартты көрсету құралында көрсетілуі тиіс құралға ұқсас ақпараттарды ұсынуды қамтамасыз етеді.

927. Қайталанатын құралда қолдануға жататын картографиялық ақпарат соңғы баспада және сонымен бірге, ресми түзетулермен ҚР Үкіметімен немесе уәкілетті географиялық қызметімен немесе басқа үкімет органымен шығарылуы қажет. Картографиялық ақпарат МГО талаптарына сәйкес болуы қажет.

ЭНК құрамын өзгерту мүмкіндігі жойылады.

Картаның немесе картографиялық мәліметтердің шығару көзі, сондай-ақ шығару күні көрсетіледі.

928. ЭКНАЖ қайталау құралымен бейнеленетін картографиялық ақпарат алдағы рейске түзетулері жаңартылған болуы қажет.

929. Егер электронды қайталау құрылғысы қолданылатын болса, онда ол мына жағдайларда индикацияны қамтамасыз етеді:

1) ақпарат мәліметтер базасындағы ақпарат масштабынан үлкен күйде көрсетіледі;

2) өз кемесі орналасқан орны қолданылып жатқан көрсету масштабына қарағанда аса ірі масштабты картамен жабылады.

930. Егер электронды қайталау құрылғысындағы көрініс радиолакациялық және басқа навигациялық ақпаратпен қосымшаланса, онда Қағиданың осы тарауының барлық тиісті пайдалану-техникалық талаптары орындалады.

Егер электронды қайталау құралы қолданылса, онда бейнелеу режимі және келесі экран облысын бейнелеу осы Қағиданың 871-875-тармақтарының талаптарына сәйкес болуы қажет.

931. Қайталау құралы кеменің орналасу орнының позициясын және тиісті уақыт белгілерін қоса өз кемесінің нақты жолын жазуды қамтамасыз етеді.

932. Қайталау құралдары қоршаған ортаның ерекше жағдайларында және кемені пайдаланудың қалыпты жағдайларында берікті жұмысты қамтамасыз етеді.

933. Барлық есептердің нақтылығы осы Қағиданың 911-913-тармақтарының талаптарына сәйкес болуы қажет.

934. Егер қайталау құралында электронды құрал қолданылса, жүйе бұзылған кезінде апатты сигнал беруді немесе индикацияны қамтамасыз етуі қажет.

935. Егер қайталау құралында электронды құрылғы қолданылса, онда ол ЭКНАЖ-ға жататын эргономикалық принциптерге сәйкес жобалануы тиіс.

936. Егер қайталау құралында электронды құрылғы қолданылса, онда:

1) түстері және шартты белгілері ЭКНАЖ-дың түстері және шартты белгілеріне қоятын талаптарға сәйкес келеді;

2) бейнеленетін картаның қарқынды көлемі 250x250 мм кем емес немесе 250 мм диаметрлі.

937. Егер электронды құрылғы қолданылса, онда:

1) қайталау құралының электр қорегі ЭКНАЖ-дан тәуелсіз;

2) қоректендіру көздері Қағиданың осы тарауындағы ЭКНАЖ-ға қойылатын пайдалану-техникалық талаптарына сәйкес келеді.

938. Егер қайталау құралында электронды құрылғы қолданылса, онда:

1) кеменің орналасу орнын үздіксіз анықтау мүмкіндігін қамтамасыз ететін жүйелермен жанасуы тиіс;

2) навигациялық датчиктерден кез-келген мәліметтерді қамтамасыз ететін кез-келген жабдықтың жұмысына кедергілер және ауытқулар келтірмеуі тиіс.

939. Егер қайталау элементі ретінде ЭНК картографиялық ақпараттың белгіленген бөлігіне радиолакациялық көріністі салу қолданылса, онда радиолакациялық станция осы Қағиданың 48-тарауының §5 талаптарына жауап береді.

940. Егер ЭКНАЖ жұмысының режимі растровты навигациялық карталарды бейнелеуге арналған растровты картографиялық жүйесінде қолданылатын болса, онда осы Қағиданың 848, 850, 857-860, 878, 888, 884, 886, 890, 891, 895, 896 және 898-тармақтарынан басқа, осы Қағиданың қосымша талаптары орындалады:

1) РКС режимінде жұмыс істеу кезінде түзетілген карталардың тиісті жинағы кемеде және кеме жүргізушіге қол жетімді болады.

Осы карталар жинағы кеме жүргізушіге жалпы навигация туралы ақпаратты ұсыну үшін топографияның, тереңдіктің, навигациялық қауіпті, теңіздердің навигациялық жабдықтарын, картаға салынған маршруттар, кемелердің белгіленген жолдарының ерекшеліктерін жеткілікті бейнелейтін масштабты болуы қажет.

Қағаз карталардың тиісті жинағы кеме бағыты бойынша жатқан аудандарды көру мүмкіндігін қамтамасыз етеді;

2) РКС қолданылатын растровты навигациялық карталар (РНК) соңғы баспада Қазақстан Республикасының Үкіметімен немесе оның тапсырмасы бойынша гидрографиялық қызметпен шығарылуы және МГО стандарттарына сәйкес болуы тиіс. 1984 (WGS-84) немесе РЕ-90 (ПЗ-90)жылғы Бүкіл әлемдік геодезиялық координаттар жүйесі негізінде жасалмаған РНК, РНК (СРНК) жүйесінің мәліметтерімен дұрыс үйлестіру үшін обсервацияланған орналасу орнының координаттарына түзетулер енгізуді қамтамасыз ететін қосымша мәліметтер болады;

3) СРНК құрамы ЭНК алынбаған белгіленген өту бөлігі үшін адекватты және түзетілген болуы қажет;

4) РНК құрамын өзгерту мүмкіндігі жойылады;

5) РКС СРНК барлық геодезиялық ақпаратын бейнелеуді қамтамасыз етеді;

6) алдын ала және орындаушы аралық процесінде бейнеленетін СРНК ақпараты екі санатқа бөлінеді:

карта масштабын, оның бейнесінің масштабын, геодезиялық карталардың жүйесін, тереңдік және биіктікті өлшеу бірліктерін қоса, РНК және оның түзетулерінен тұратын РКС стандартты бейнесі; және

кеме жүргізушінің ескертуі сияқты кез келген басқа ақпаратты;

7) РНК деректеріне қосымша ақпаратты жазу немесе жою (кеме жүргізушінің ескертпесі, РКС бейнесіне ескерту сияқты) жеңіл тәсілмен орындалады. РНК-дан қандай-да бір ақпаратты жою мүмкіндігі жойылады;

8) ЭКНАЖ жабдығы жұмысының индикациясы әрқашан РКС режимінде болуы қажет;

9) СРНК бейнесі "солтүстікке" деген әдеттегі карта сияқты бағытталуы қамтамасыз етіледі;

10) СРНК ақпаратын көрсету үшін МГО ұсынылған түстер және белгілер қолданылады;

11) РКС картаның көрсетілетін шекараларынан аса орналасқан картаның ескертулері оңай және тез көрсету мүмкіндігі болады;

12) кеме жүргізушіде авариялық сигнал беруді іске қосылуына келтіретін нүктелерді, сызықтарды және аудандарды жүргізу мүмкіндігі болуы тиіс. Осы объектілерді көрсету СРНК ақпаратына кедергі болмауы және СРНК ақпараты түрінде нақты белгіленуі қажет;

13) орындауыш аралықты орындау кезінде кеменің орналасу орнын алмайтын басқа аудандардың ақпаратын көрсету құралында бейнелеу мүмкіндігі қамтамасыз етілуі тиіс (мысалы, бағыт бойынша алда жатқан аудандарды көру үшін). Егер көрсетілген әрекеттер орындауыш аралықтар орындалып жатқан көрсету құралында жүргізілсе, онда олар осы Қағиданың 894-тармағында көрсетілген орындауыш аралықтарды автоматты түрде орындау процестерін үзбеу қажет. Кеме жүргізушінің бір әрекетімен ғана орындалуы тиіс өз кемесі орналасқан аудан көрінісіне дереу ауысу мүмкіндігі көзделеді;

14) РКС WGS-84 немесе РЕ-90 (ПЗ-90) геодезиялық координаттар жүйесінде ұсынылған обсервацияланған координаттардың ғана қосылуын қамтамасыз етуі тиіс. Егер координаттар осы жүйелердің бірінде көрсетілмесе РКС сақтандырғыш сигнал беруі тиіс. Егер бейнеленетін ШТА WGS-84 немесе РЕ-90 (ПЗ-90) координаттар жүйесінде ұсыныла алмаса, онда ол тұрақты индикациямен ілеседі;

15) РКС кеме жүргізушінің СРНК ны кеменің орналасу орнының мәліметтерімен қолмен келісуді қамтамасыз етеді;

16) Кеменің кеме жүргізушімен бөлінген ауданның белгіленген уақытта немесе белгіленген қашықтықтағы нүктеге, сызыққа немесе шекараға жақындаған кезінде авариялық сигнал берудің сигналы іске қосылу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі;

17) РКС пайдаланылатын картаның координаттарының геодезиялық жүйесін WGS-84 геодезиялық координаттар жүйесіне және керісінше түрлендіруді қамтамасыз етеді.

18) РКС талаптары ең аз көлемде осы Қағидаға 71-қосымшада көрсетілген ұсынылатын ақпаратқа немесе жабдықтың бұзылуына қатысты авариялық сигнал берудің сигналын беруді немесе индикацияны қамтамасыз етеді.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 1-қосымша

Теңіз аудандары және оларда Кеме қатынасы
тіркелімінің сыныбымен жүзу шарттары

1. Осы қосымшада жүзу шарттары деп жүзу ауданы, пайдалану шегі пайдалану мерзімі және толқынның 3%-дық қамсыздандыруы рұқсат етілген кемелер үшін белгілеу түсіндіріледі.

2. Теңіз аудандарында үнемі пайдалануға олардың сыныбына сәйкес осы Қағидаға 1 – 3-қосымшаларда келтірілген шектеулерде өздігінен жүретін жүкке арналған, өздігінен жүрмейтін сүйреуші, сүйрегіштер және өздігінен жүретін су ығыстырушы кемелерге рұқсат етіледі.

3. Жүзу шарты, өзінің міндеті бойынша қолданбайтын Сүйрегіштердің және мұзжарғыштардың, сондай-ақ өздігінен жүрмейтін техникалық флот кемелерінің және СДПП жүзу шарттары Кеме қатынасы тіркелімінің келісімімен анықталады.

4. Сынып формуласында толқын биіктігінің мәні рұқсат етілген кемелердің жүзу шарты негізгі символға тиісті нормативтен айрықшаланатын болса, Кеме қатынасының тіркелімімен келісілген әдістеме бойынша анықталады.

5. Осы Қағидаға 1 – 3-қосымшаларда көрсетілген шарттарда жолаушылар кемесінің жүзуі кезінде, жел және ауа райындағы толқын биіктігінің жылдамдығы бойынша "Жолаушылар кемесінің теңізде жүзу шарттары" бойынша белгіленген шектеулер орындалады.

6. Осы Қағидаға 1 – 3-қосымшаларда келесі белгілер қабылданған:

1) ЖК – тек өздігінен жүретін жүк кемелері үшін;

2) ӨБ – өздігінен жүрмейтін жүк және сүйрегіштерден басқа;

3) ЖБ – өздігінен жүретін су ығыстырушы жолаушылар кемесінен басқа;

4) ӨС - өздігінен жүрмейтін жүкке арналған сүйретілетін кемелер және сүйрегіштер.

7. "М-СП" сыныптың кемелері "М-ПР" және "О-ПР" сыныпты кемелерді пайдалануға арналған аудандарда пайдалануға болады, "М-ПР" сыныпты кемелер - "О-ПР" сыныптағы кемелерді пайдалануға арналған ауданда.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасының 1-қосымшасына 1-қосымша

Теңіз аудандары және "М-СП сыныпты кемелердің жүзу шарттары

№ р/с	Теңіз атауы	Теңіз ауданының географиялық шекарасы	Толқын биіктігі бойынша қосымша шектеулер h3%, м	Жүзу мерзімі	Кемелердің типі бойынша шектеу
1	Каспий теңізі	Солтүстік 44030' с.ш.; Оңтүстік параллелдер 44030' с.ш. 20-мильдік Ералиево портқа дейінгі жағалау бойындағы жиектегі зона және Махачкала портына дейінгі батыс жиек бойымен	-	Наурыз-қараша	-
		Түрікменбашы (п. Бекдаш) порты ауданындағы теңіздің қиылысы – п.Баку п.Бакуден бастап п. Энзелиге дейін және п. Ералиево бастап п. Түрікменбашы (п. Бекдаш) дейінгі 20-мильдік жағалаулық зона бойы	-	Наурыз-қараша	ГС

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасының 1-қосымшасына 2-қосымша

Теңіз аудандары және "М-ПР 2,5" сыныпты кемелердің жүзу
шарттары

№ пп	Теңіз атауы	Теңіз ауданының географиялық шекарасы	Толқын биіктігі бойынша қосымша шектеулер h3%, м	Жүзу маусымы	Кемелердің типі бойынша шектеулер
1	Каспий теңізі	Солтүстік параллелдер 44030' с.ш.	Толқын биіктігі бойынша қосымша шеутелуер h3%, м	Наурыз-қараша	-

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасының 1-қосымшасына 3-қосымша

Теңіз аудандары және "О-ПР 2,0" сыныпты кемелердің
жүзу шарттары

№ пп	Теңіз атауы	Теңіз ауданының географиялық шекарасы	Толқын биіктігі бойынша қосымша шектеулер h3%, м	Толқын биіктігі бойынша қосымша шектеулер h3%, м	Кемелердің типі бойынша шектеулер
1	Каспий теңізі	Мыс Суюткин Косаның солтүстік сызығы – Тюлень бұғазының оңтүстік ұшына дейін – параллели 450 с.е., 48030' ш.ұ – параллель 450с.е. координаттарымен нүкте. Маңғышлақ шығанағының солтүстік параллелдері 44045' с.ш.	-	Сәуір-қараша	-

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 2-қосымша

Кемелердің басты өлшемдерінің ара қатынасы

Кемелер типтері	Басты өлшемдерінің ең жоғары қатынасы
	L/H	В/H
Құрғақ жүк және құйылатын жүк таситын кемелер	24	3
Жолаушылар тасымалдайтын кемелер	25	4
Сүйреткіштер	18	3
Мұзжарғыштар	18	3,5

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 3-қосымша

Кеме ұзындығына байланысты k1 коэффициентінің мәні

Кеме ұзындығы, м	25	60	100	140
Коэффициент к1	0,0147	0,0147	0,0147	0,0137

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 4-қосымша

Жүк тасымалдауға арналған өздігінен жүретін k3 коэффициентінің
мәні

Толқынның рұқсат етілген биіктігі, м	k3 кеме ұзындығы кезіндегі коэффициент, м
	25	60	100	140
3,5	1,0	1,0	1,0	1,0
3,0	0,914	0,914	0,870	0,843

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 5-қосымша

Корпус байланыстарының қалыңдығы

Байланыс атауы	Кеме ұзындығы, м
	25	60	140
1. Сыртқы қаптама
1) сыртқы қаптама (2) ден 6) дейінгі тармақшаларда айтылған жағдайлардан басқа)	5,0	6,0	9,0
2) балластты және отынды цистерналарды шектейтін сыртқы қаптама	6,0	7,0	9,5
3) су асты қатары	6,0	7,0	10,0
4) кеменің ортаңғы бөлігіндегі сыртқы қаптаманың жоғарғы белі	5,5	9,0	11,0
5) кормаға тұмсықтық перпендикулярдан 0,2 L және негізгі жазықтықтан 0,04 В тұратын аудандағы түп қаптамасы	5,5	7,5	10,5
6) тұмсықтық шеттердегі борт қаптамасы	5,5	7	9,5
2. Палубалар және платформалар төсемі
1) палуба төсемі (2) ден 5) дейінгі тармақшаларда айтылған жағдайлардан басқа)	5,0	6,5	9,5
2) кеменің ортаңғы бөлігіндегі палубалық стрингер	5,5	9,0	11,0
3) қондырғылармен қорғалмаған учаскілеріндегі люкаралық маңдайша, юта және қондырғылар палубасының (корпустың жалпы майысуына қатыспайтын) ауданындағы шеттерінің жоғарғы палуба төсемі. Бак палубасының төсемі	5,0	6,0	6,0
4) қондырғылармен қорғалған учаскілердегі ортаңғы бөлік, палуба және қондырғылар шегіндегі жоғарғы палуба төсемі. Платформалар төсемі	4,5	5,0	5,0
5) жүк танктер ауданындағы кұйылатын жүктерді таситын кемелерінің палуба төсемі	5,5	9,0	10,0
3. Жүк төсемдері
1) Жүк таситын кемелерінің екінші түп төсемі (2) және 3) тармақшаларда айтылған жағдайлардан басқа)	5,0	7,0	7,0
2) жүк алаңдар шегінде кеме-алаң палубаларының және грейферлермен тиеу-түсіру қарастырылса жүк люктерінің астындағы құрғақ жүк таситын кемелердің екінші түп төсемі	8,0	12,0	12,0
3) Жүк танктер орналасқан аудандағы құйылатын жүк таситын кемелердің екінші түп төсемі	6,5	8,0	8,5
4. Аралықтар және ішкі борттар
1) су өткізбейтін аралықтар және ішкі борттарының қаптамасы (2) ден 13) тармақшаға дейінгі тармақшаларда айтылған жағдайлардан басқа)	4,0	5,0	5,0
2) форпик аралығының қаптамасы	4,5	5,5	5,5
3) жүк трюмдар ауданындағы құрғақ жүкті жүктердің ішкі борттарының қаптамасы	5,0	6,5	7,0
4) жүк трюмдар ауданындағы құрғақ жүк таситын кемелердің су өткізбейтін аралықтардың қаптамасы ( асты табақтарынан басқа)	4,5	6,5	6,5
5) жүк трюмдар ауданындағы құрғақ жүк таситын кемелердің су өткізбейтін аралықтарының астыңғы табақтары	5,0	6,5	7,0
6) егер грейферлермен тиеу-түсіру қарастырылса, жүк трюмдарының толық ашылатын, кемелердің жүк трюмдары толық ашылмайтын және жүк трюмдар ауданындағы көлденең аралығының ішкі борттарының асты табақтарының қаптамасы	7,0	10,0	10,0
7) жүк алаң шегіндегі кеме-алаң аралықтарының жоғарғы белдеуі	5,5	9,0	9,0
8) құйылатын жүк таситын кемелердің жүк танктері ауданындағы ішкі борттарының, сондай-ақ жүкпен толтырылған және толтырылмаған бөліктерді шектейтін көлденең аралығының қаптамасы (жоғарғы және төменгі белдеулерден басқа)	5,5	7,0	7,5
9) құйылатын жүк таситын кемелердің ішкі борттарының, сондай-ақ жүк танктері ауданындағы жүкпен толтырылған және толтырылмаған бөліктерді шектейтін көлденең аралығының жоғарғы белдеуі	6,5	8,5	9,0
10) құйылатын жүк таситын кемелердің ішкі борттарының, сондай-ақ жүк танктері ауданындағы жүкпен толтырылған және толтырылмаған бөліктерді шектейтін көлденең аралығының төменгі белдеуі	7,0	8,0	8,5
11) құйылатын жүк таситын кемелердегі жүкпен толтырылған бөліктерді шектейтін көлденең аралықтарының қаптамасы (жоғарғы белдеуден басқа)	5,0	6,5	7,0
12) құйылатын жүк таситын кемелердегі жүкпен толтырылған бөліктерді шектейтін көлденең аралықтарының жоғарғы белдеуі	5,5	8,5	9,0
5. Басқа байланыстар
1) егер тиеу-түсіру қарастырылса кеме-алаңының жүк төсемі және құрғақ жүк тасымалдауға арналған кемелердің екінші түп төсемі астындағы рамалық жинақтың табақты құрылымы және арқалық қабырғасы	6,0	9,0	9,0
2) балластты цистерналар ішіндегі табақты құрылымдар және арқалық жинағы	5,5	7,0	7,0
3) жүк танктер және отынды цистерналар ішіндегі палуба асты жинақ және аралық жинағы	6,0	8,0	8,0
4) жүк люктердің біртекті бойлық комингстері	7,5	10,0	12,0
5) жүк люктерінің көлденең комингтері	5,5	8,0	10,0
6) корпустың жалпы иіліміне қатыспайтын машиналық-отынды бөлім, м, машина бөлімінің кап шахталарының табақтары, қабырғалары және қондырғылары	4,0	4,5	5,0
Ескерту: 1. Осы Қағиданың 4-қосымшаның 1-тармағының 5) тармақшасында қажеттілігі бойынша түп қаптамасының қалыңдығы әрбір шпацияда орнатылған түп жинағы бойлық қаттылық қабырғасынан және көлденең жинақ арқалығынан тұратын корпус ауданында 0,5 мм кем болуы мүмкін. 2. тұмсықтық шеттерінің ысыруы сан тектес пішінді кемелер үшін осы Қағиданың 4-қосымшаның 1-тармағының 5) тармақшасының талаптары алдыңғы жағының көтерілген ауданындағы түптің жазық бөлімінен жоғары кеме 4% ені жағында орналасқан корпус учаскілерін қамтиды. 3. алдыңғы жақ шеттеріндегі сыртқы қаптаманың ең аз қалыңдығының осы Қағиданың 4-қосымшаның 1-тармағының 5) және 6) тармақшалары) талаптары Тн<0,035L ең аз шөккен теңізде пайдалануға рұқсат етілетін кемелерге таралады. Үлкен ең төменгі шөгуі болса тұмсықтық шеттеріндегі сыртқы қаптамасының қалыңдығы "М" сыныпты кемелер үшін ІЖКЖҚ 1 бөлімінің 47-қосымшасының талаптарына сәйкес болып келеді.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 6-қосымша

Тозудың орташа жылдамдығы

Байланыс атауы	Мына сыныпты кемелер үшін тозудың ұсынылған жылдамдығы, ай/жыл,
	М-СП	М-ПР	О-ПР
1. Палубалық төсем
1) Палубалық төсем	0,06	0,04	0,04
2) балластты цистерналар орналасқан аудандағы палубалық төсем	0,07	0,05	0,05
3) бос тиелетін жүктерді таситын кеме-алаңдардың палубалық төсемі	0,15	0,13	0,13
4) құйылатын жүк таситын кемелердің жүк танктер аудандарының палубалық төсемі	0,15	0,13	0,13
5) шикі мұнайды тасымалдайтын құйылатын жүк таситын кемелердің жүк танктері ауданындағы палубалық төсемі	0,21	0,19	0,19
2. Борттық қаптама
1) екінші борт болмаған кезіндегі борт: су үсті	0,08	0,05	0,05
жүкпен толы ватерсызықтан төменгі аудандан	0,10	0,07	0,06
2) екінші борт болған кездегі борт (жүк, отын немесе балластқа арналған екінші борт бөліктері)	0,13	0,10	0,10
су үсті, отынмен толтырылған цистерналар балластпен	0,12	0,08,	0,06
жүкке толтырылған ватерсызықтан төмен, цистерналар отынмен	0,15	0,12	0,11
балластпен толтырылған	0,13	0,08	0,07
3. Түп қаптамасы
1) қаңқалық белдеу және оған жанасатын түп қаптамасының белдеуі	0,12	0,10	0,09
2) түп қаптамасының басқа да белдеулері	0,09	0,07	0,06
3) отынды цистерналар ауданында	0,14	0,11	0,11
4) балластты бөліктер ауданында	0,12	0,08	0,07
5) жүк танктері ауданында	0,14	0,11	0,11
4. Екінші түп төсемі
1) отынды цистерналар ауданында	0,14	0,11	0,11
2) балластты бөліктер ауданында	0,10	0,07	0,06
3) егер жүк операцияларын грейферлермен орындау қарастырылса, трюмдарда	0,17	0,14	0,13
5. Екінші борт қаптамасы
1) бос тиелетін жүктерді тасымалдауға арналмаған кемелердің екінші бортының қаптамасы жоғарғы және ортаңғы белдеулер	0,06	0,05	0,04
төменгі белдеу	0,13	0,08	0,07
отынды цистерналар ауданында	0,14	0,11	0,11
балластты бөліктер ауданында	0,10	0,08	0,07
2) бос тиелетін кемелерді тасымалдайтын кемелердің екінші борттың қаптамасы жоғарғы және ортаңғы белдеулер	0,12	0,09	0,08
төменгі белдеу	0,17	0,14	0,13
6. Бойлық және көлденең аралықтарының қаптамасы
1) Су өткізбейтін аралықтар жоғарғы және ортаңғы белдеулер	0,06	0,05	0,04
төменгі белдеу	0,10	0,08	0,07
2) бос тиелетін жүктер үшін трюмдар арасындағы аралықтар жоғарғы және ортаңғы белдеулер	0,11	0,08	0,08
төменгі белдеу	0,17	0,14	0,13
3) жүк танктері арасындағы аралықтар жоғарғы белдеу	0,16	0,13	0,13
ортаңғы белдеу	0,12	0,09	0,09
төменгі белдеу	0,15	0,13	0,12
4) шикі мұнайды тасымалдайтын кемелердің жүк танктері арасындағы аралықтар жоғарғы белдеу	0,22	0,19	0,19
ортаңғы белдеу	0,16	0,13	0,13
төменгі белдеу	0,21	,0,18	0,17
7. Палубалар төсемі
1) Мыналарды шектейтін бойлық палуба асты арқалықтар, бимстер және палубалардың карлингстері	0,06	0,04	0,04
құрғақ жүк кемелердің жүк трюмдары және кемелік бөлімшелер аудандары		0,13	0,13
жүк танктері		0,19	0,19
шикі отынды тасымалдайтын кемелердің жүк танктері	0,16 0,22	0,13	0,13
отынды цистерналар		0,08	0,07
балластты бөліктер	0,16	0,04	0,04
2) жүк люктердің комингстері	0,12 0,06
8. Борттар және аралықтар жинағы
мыналарды шектейтін бойлық арқалықтар, негізгі және рамалық шпангоуттар борттар және аралықтардың тік бағандары және горизантальды рамалары: құрғақ жүкке арналған жүк трюмдары және кемелік бөлімшелердің аудандары	0,08	0,05	0,05
жүк танкілері	0,16	0,13	0,13
шикі мұнайды тасымалдайтын кемелердің жүк танкілері	0,22	0,19	0,19
отынды цистерналар	0,16	0,13	0,13
балластты бөліктер	0,17	0,11	0,10
9. Түпшенің және екінші түптің жинағы
1) екінші түп болмаған кездегі тік киль, түптің стрингерлер, флорлар және түптің бойлық арқалықтары: жүк трюмдар ауданында	0,10	0,07	0,06
балластты бөліктерде	0,12	0,08	0,07
2) түптің және екінші түп бөліктеріндегі тік киль, түптік стрингерлер, флорлар және бойлық арқалықтары: толтыруға арналмаған	0,10	0,07	0,06
отынды цистерналарда	0,16	0,13	0,13
балластты бөліктерде	0,12	0,08	0,07
Ескерту: 1. Каспий теңіздерінде пайдалануға арналған (сынып формуласындағы негізгі символына қарамастан) кемелер үшін корпус байланыстар тозуының ұсынылатын жылдамдықтары "М-СП" сыныпты кемелерге қойылатын талаптарға сәйкес қабылданады. Басқа да байланыстар үшін тозудың ұсынылатын жылдамдықтары кемінде "М-ПР" сыныпты кемелерге қажет етілетіндей етіп қабылдануы мүмкін.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 7-қосымша

Коэффициент мәндері k

Корпус байланыстарының сипаттамасы	RеН, кезіндегі k МПа
	235	315	355	390
Жалпы иілімде қатысатын және жергілікті жүктемесі жоқ	1,645	1,572	1,585	1,598
Жалпы иілімде қатысатын және жергілікті жүктеме келтіретін	1,410	1,474	1,534	1,591

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 8-қосымша

k_L коэффициентінің мәні

L	50	65	80	95	110	125	140
K1	0,257	0,315	0,366	0,392	0,381	0,370	0,351

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 9-қосымша

Бүйірлік қабырғалардың есептік қысымы

Мидельдің есепті қимасының қатысты тұрақтануы x/L	-0,5					-0,3 x/L 0,2					0,5
Кеме ұзындығы, м	25	40	60	100	1400	25	40	60	100	140	25	40	60	100	140
Палуба атауы	Палуба деңгейіндегі есептік қысымы, кПа
Жоғарғы	5,9	9,7	13,7	18,5	23,3	4,9	5,6	8,5	11,5	14,5	7,6	15,5	22,0	29,8	37,6
1-ші қабаттың	4,7	4,9	5,1	9,2	12,4	4,7	4,9	5,1	6,7	8,4	4,7	4,9	6,8	15,2	20,2
2-ші қабаттың және басқалар.	4,7	4,9	5,1	5,5	5,6	4,7	4,9	5,1	5,5	5,6	4,7	4,9	5,1	5,5	5,6
Ескерту. Егер кеме ұзындығы кестеде көрсетілген мәнмен сәйкес келмейтін болған жағдайда, есепті қысымды кестедегі мәліметтердің сызықты интерполяция жолымен анықтайды.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 10-қосымша

Ашық палубалардағы кемелердің есептік қысымы

Мидельдің есепті қимасының қатысты тұрақтануы x/L	-0,5					-0,3 x/L 0,2					0,5
Кеме ұзындығы, м	25	40	60	100	140	25	40	60	100	140	25	40	60	100	140
Палуба атауы	Палуба деңгейіндегі есепті қысымы, кПа
Жоғарғы	6,1	6,5	9,8	12,9	16,5	6,0	6,0	6,0	8,1	10,1	8,3	12,0	16,0	19,8	27,4
1-ші қабаттың	3,6	3,6	3,7	7,5	9,8	3,6	3,6	3,7	4,7	6,0	4,6	7,5	9,9	12,7	19,2
Ескерту. 1. Егер кеме ұзындығы кестеде көрсетілген мәнмен сәйкес келмейтін болған жағдайда, есепті қысымды кестедегі мәліметтердің сызықты интерполяция жолымен анықтайды. 2. Қондырғылар және рубкалардың ашық жүктелмеген палубалардың екінші және келесі ярустары үшін есепті қысым 1,5 кПа кем болмауы тиіс.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 11-қосымша

Шеткі қабырғалардың есепті қысымы

Қабырғаның орналасқан жері	Артқы (артқы жағы)										Алдыңғы (алдыңғы жақтық)
Қондырғы қабырғасының миделден қатысты тұрақтануы x/L	-0,5					-0,2 x/L < 0					0					0,5
Кеме ұзындығы, м	25	40	60	100	140	25	40	60	100	140	25	40	60	100	140	25	40	60	100
Палуба атауы	Палуба деңгейіндегі есепті қысымы, кПа
Жоғарғы 1-ші ярустың	5,8	6,0	9,2	14,3	25,6	5,8	6,0	6,1	8,0	14,3	11,6	11,9	21,0	39,0	70,0	12,6	6,0	33,0	55,0	98,0
2-ші ярустың	5,8	6,0	6,1	8,8 6,2	18,2	s	6 0	6 1	6	6,5 6,2	11,6	11,9	12,5	19,0	43,5	11,6	11,	22,	39,	68
					15,7						5,8	6,0	6,1	11,0	26,8	5,8	6,0	6,1	19,0 6,2	44,0 0,2
3-ші ярустың	5,8	6,0	6,1	6,2	6,2	5,8	6,0	6,1	6,2	6,2	5,8	6,0	6,1	6,2	6,2	5,8	6,0	6,1
және басқалар.	5,8	6,0	6,1	6,2	6,2	5,8	6,0	6,1	6,2	6,2	5,8	6,0	6,1	6,2	6,2	5,8	6,0	6,1
Ескерту. Егер кеме ұзындығы кестеде көрсетілген мәнмен сәйкес келмейтін болған жағдайда, есепті қысымды кестедегі мәліметтердің сызықты интерполяция жолымен анықтайды. "1-ші ярустың" бағанындағы санында қондырғының (рубканың) астында жатқан ярустың, ал ортақ бөлімі – жоғарыда жатқан ярус үшін есепті қысымы көрсетілген.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 12-қосымша

Жабын табақшаларының ең аз қалыңдығы

Қондырғылар, рубкалар конструкцияларының атауы		Кеме ұзындығы, м
		25	40	60	80	100	120	140
		Табақтардың ең аз қалыңдығы, мм
Жақтардағы қабырға	Корпустың жалпы иіліміне қатысатын қондырғының төменгі қабаты	4,2	4,7	5,3	6,4	7,5	8,3	9,0
	Корпустың жалпы иіліміне қатыспайтын қондырғының төменгі қабаты; бак және юттың сыртқы қаптамасы	4,1	4,4	4,8	5,2	5,6	6,0	6,4
	Қондырғының, рубканың жоғарғы қабаты	4,0	4,2	4,5	4,7	4,9	5,2	5,4
Ақырғы қабырғалар	Қондырғының төменгі қабаты	4,1	4,4	4,8	5,2	5,6	6,0	6,4
	Қондырғының, рубканың жоғарғы қабаты	4,0	4,2	4,5	4,7	4,9	5,2	5,4
Палубалар	Корпустың жалпы иіліміне қатысатын қондырғының төменгі қабаты	4,7	5,3	6,2	7,0	7,7	8,3	9,0
	Корпустың жалпы иіліміне қатыспайтын қондырғының төменгі қабаты; су ығыстырғыш жолаушылар таситын кемелердің бак және юттың палубасы	4,1	4,3	4,6	4,9	5,2	5,5	5,8
	Сүйреткіштер және мұзжарғыштардың бак және ют палубасы	5,0	5,4	5,7	6,0	6,0	6,0	6,0
	Қондырғының, рубканың жоғарғы ярусы	4,0	4,2	4,3	4,5	4,7	4,8	5,0
Ескерту. 1. Табақтар қалыңдықтары болаттан жасалған конструкцияларға жатады. 2. Ескертудегі домалақтау қағидасы ІЖКЖ 47-қосымшада келтірілген 2. Олардың жалғанған ауданындағы палуба төсемінің табағы және қондырғылар қаптамасы ені 300 мм кем емес 1 мм жуандауы тиіс. 3. Кеме ұзындығы кестеде көрсетілген мәндерге сәйкес келмесе, табақтардың ең аз қалыңдығын кестедегі мәліметтердің сызықты интерполяция жолымен анықтайды.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 13-қосымша

Корпус, сүйреткіш, мұзжарғыш байланыстары
табақшаларының қалыңдығы

Байланыстар атауы	Кеме ұзындығы, м
	25	60	100	140
	Байланыстар табақтарының ең аз қалыңдығы, мм
1. Кеменің ортаңғы бөлігіндегі және артқы жақ шеттеріндегі сыртқы қаптама	5,0	6,0	7,5	9,0
2. Кеменің ортаңғы бөлігіндегі ширстрека және палубалық стрингер	6,0	10,0	11,5	13,0
3. Форпиктің сыртқы қаптамасы	6,0	9,0	10,0	11,0
4. Алдыңғы жақ перпендикулярдан артқы жаққа 0,25L тұрақтанатын форпиктен қимаға дейінгі ауданындағы сыртқы қаптама	6,0	7,0	8,5	10,0
5. Кеменің ортаңғы бөлігі және артқы жақ шеттеріндегі сыртқы қаптаманың су үсті белдеуі	6,0	7,0	8,5	10,0
6. Алдыңғы және артқы жақтағы перпендикулярдан 0,15L ұзындықта шеттеріндегі палубаның жоғарғы төсемі	5,5	6,0	6,0	6,0
7. Платформалар төсемі	4,5	6,0	6,0	6,0
8. Су өткізбейтін аралықтардың қаптамасы	5,0	6,0	6,0	6,0
Ескерту. 1. Байланыстар табақтарының ең аз қалыңдықтарының көрсетілген мәндері 550 мм шпацияға сәйкес және нақты шпацияны ескере отырып түзетілуі тиіс. 2. Осы Қағиданың 6-тармағында көрсетілген оның бөліктерінен басқа, жоғарғы палуба төсемінің қалыңдығы 550 мм тең шпация кезінде кеме ұзындығына қарамастан 5,5 мм кем болмауы тиіс. 3. Кеме ұзындығы кестеде көрсетілген мәндерге сәйкес келмесе, табақтардың ең аз қалыңдығын кестедегі мәліметтердің сызықты интерполяция жолымен анықтайды.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 14-қосымша

k₁ коэффициентінің мәні

Кеме ұзындығы, м	25	60	100	140
k1 коэффициенті	0,0130	0,0130	0,0117	0,01102

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 15-қосымша

Жүкке арналған өздігінен жүретін кемелер үшін k₃
коэффициентінің мәні

Толқынның рұқсат етілген биіктігі, м	Мынадай кеме ұзындығы кезіндегі k3 коэффициенті, м
	25	60	100	140
2,5	1,000	1,000	1,000	1,000
2,0	0,915		0,871	0,839

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 16-қосымша

k₁ коэффициентінің мәні

Кеме ұзындығы, м	25	60	100	140
k1 коэффициенті;	0,0154	0,0154	0,0114	0,0089

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 17-қосымша

Өздігінен жүретін жүк кемелер үшін k₃ коэффициентінің мәні

Толқынның рұқсат етілген биіктігі, м	Мынадай кеме ұзындығы кезіндегі k3 коэффициенті, м
	25	60	100	140
2,0	1,0	1,0	1,0	1,0
1,5	0,866	0,866	0,911	0,841

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 18-қосымша

Аралықтар мен палубалардың ең аз өртке төзіміділігі

Үй-жайлар

Категориялар

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Басқару орындары

1

А-04

С

А-60

А-0

А-15

А-60

А-15

А-60

А-60

*

А-60

Дәліздер, вестибюльдер және

2

С

В-0

В-0

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-30

А-02

тамбурлар

В-0

Тұрғын

3

С1

А-02 В-0

В-0

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-30

Палубааралық хабарландырулар

4

А-02 В-0

А-02 В-0

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-30

Қызметтік (өрт қауіпі төмен)

5

С

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-0

А категориялы машиналық бөлімшелер

6

*

А-0

А-0

А-60

*

А-606

Басқа да машиналық

7

А-03

А-0

А-0

*

А-0

Жүк

8

*

А-0

*

А-0

Қызметтік (өрт қауіпі жоғары)

9

А-03

*

А-30

Ашық палубалар

10

-

А-0

Горизантальды тәсілмен тиелетін және түсірілетін жүк

11

*5

1 Каюталардан ішкі жеке санитарлы үй-жайларға шығатын есіктерді жанатын материалдардан орындауға рұқсат етіледі. 2Аралық типін анықтау үшін (осы Қағиданың 55 және 61-тармақтарын). 3Егер үй-жайлар тек бір тағайым бойынша пайдаланылса, олардың арасындағы жабын орнатпай рұқсат етіледі. 4Рульдік, штурмандық бөлімшелерді бөлетін аралықтар және радиорубкалар В типті болуына рұқсат етіледі. 5Аралықтардағы және палубалардағы тесіктерде жеткілікті тығыз жабулары болады. 6Егер қауіпті жүктерді тасымалдау көзделмесе, А-0 типті аралықтарды қолдануға рұқсат етіледі. 7Егер 7 категориялы басқа машиналық үй-жайларда өрт қауіпі аз, яғни сұйық отынмен жұмыс істейтін немесе қысым астында майлауды қолданатын техникалық құрылғылары болмаса, А-0 типті құрылымды қолдануға болады. Шартты белгілер: "*" - болаттан немесе басқа сол тектес металлдан жасалуы тиіс, бірақ олар А типті жабындар бола алмайды.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 19-қосымша

Аралықтар мен палубалардың минималды өртке төзіміділігі

Төмендегі Үй-жайлар

Категория

Жоғарыдағы бөлімше

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Басқару орындары

1

А-0

А-0

А-0

А-0

А-0

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-60

Дәліздер, вестибюльдер және тамбурлар

2

А-0

*

*

А-0

*

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-30

Тұрғын

3

А-60

А-0

*

А-0

*

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-30

Палубааралық хабарландырулар

4

А-0

А-0

А-0

*

А-0

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-30

Қызметтік (өрт қауіпі төмен)

5

А-15

А-0

А-0

А-0

*

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-0

А категориялы машиналық

6

А-60

А-60

А60

А-60

А-60

*

А-607

А-30

А-60

*

А-60

Басқа да машиналық

7

А-15

А-0

А-0

А-0

А-0

А-0

*

А-0

А-0

*

А-0

Жүк

8

А-60

А-0

А-0

А-0

А-0

А-0

А-0

*

А-0

*

А-0

Қызметтік (өрт қауіпі жоғары)

9

А-60

А-0

А-0

А-0

А-0

А-60

А-0

А-0

А-03

*

А-30

Ашық палубалар

10

*

*

*

*

*

*

*

*

*

-

*

Горизантальды тәсілмен тиелетін және түсірілетін жүк

11

А-60

А-30

А-30

А-30

А-0

А-60

А-0

А-0

А-30

*

*5

Ескерту. 17-қосымшаның сілтемелері қосылмалары және шартты белгілерін қараңыз.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 20-қосымша

Аралықтардың ең аз өртке төзіміділігі

Үй-жайлар	Категория	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Басқару орындары	1	А-03	А-0	А-60	А-0	А-15	А-60	А-15	А-60	А-60	*
Дәліздер, вестибюльдер және тамбурлар	2		С	В-0	А-0 В-01	В-0	А-60	А-0	А-60	А-0	*
Тұрғын	3			С	А-0	В-0	А-60	А-0	А-60	А-0	*
Палубааралық хабарландырулар	4				А-0 В-01	А-0 В-01	А-60	А-0	А-60	А-0	*
Қызметтік (өрт қауіпі төмен)	5					С	А-60	А-0	А-60	А-0	*
А категориялы машиналық үй-жайлар	6						*	А-0	А-04	А-60	*
Басқа да машиналық	7							А-02	А-0	А-0	*
Сорғы	8								*	А-60	*
Қызметтік (өрт қауіпі жоғары)	9									А-02	*
Ашық палубалар	10										-
1Аралық типін анықтау үшін осы Қағиданың 64 және 70 тармақтарын ескеру қажет. 2Егер үй-жайларда тек бір тағайым бойынша пайдаланылса, олардың арасындағы жабын орнатылмайды. 3Рульдік, штурмандық бөлімшелерді бөлетін аралықтар және радиорубкалар В-0 типті болуына рұқсат етіледі. 4Аралық арқылы өту кезінде біліктер және кабельдердің нығыздалуы Кеме қатынасының тіркелімімен келісілген типті болуы тиіс. Шартты белгілер: "*" - жабындар болаттан немесе басқа сол тектес металлдан жасалуы тиіс, бірақ олар А типті жабындар бола алмайды.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 21-қосымша

Палубалардың ең аз өртке төзіміділігі

Төмендегі үй-жайлар	Категория	Жоғарыдағы үй-жайлар
		1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Басқару орындары	1	А-0	А-0	А-0	А-0	А-0	А-60	А-0	-	А-0	*
Дәліздер, вестибюльдер және тамбурлар	2	А-0	*	*	А-0	*	А-60	А-0	-	А-0	*
Тұрғын	3	А-60	А-0	*	А-0	*	А-60	А-0	-	А-0	*
Палубааралық хабарландырулар	4	А-0	А-0	А-0	*	А-0	А-60	А-0	-	А-0	*
Қызметтік (өрт қауіпі төмен)	5	А-15	А-0	А-0	А-0	*	А-60	А-0	-	А-0	*
А категориялы машиналық үй-жайлар	6	А-60	А-60	А60	А-60	А-60	*	А-60	А-0	А-60	*
Басқа да машиналық	7	А-15	А-0	А-0	А-0	А-0	А-0	*	А-0	А-0	*
Сорғы	8	-	-	-	-	-	А-04	А-0	*	-	*
Қызметтік (өрт қауіпі жоғары)	9	А-60	А-0	А-0	А-0	А-0	А-60	А-0	-	А-02	*
Ашық палубалар	10	*	*	*	*	*	*	*	*	*	*
Ескерту.Сілтемелер және шартты белгілер осы Қағиданың 18-қосымшасында көрсетілген.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 22-қосымша

Кеменің орнықтылығы және суға батпаушылығы туралы
ақпаратты жасауға нұсқау

1. Осы нұсқауларда кеменің ерекшелігі туралы толық барлығы бейнелейтіндей етіп жасалатын ақпаратқа жалпы талаптар келтірілген.

2. Ақпарат кемені пайдалану уақытында орнықтылығы мен батпайтындығын қамтамасыз ету бойынша шараларды дайындау және жүзеге асыру кезінде капитанға көмек көрсету үшін арналады.

3. Ақпаратта құжатты жасау кезінде қолданылған құжаттамаларға сілтеме болу қажет.

4. Жеке бірліктер жүйесі барлық құжаттар үшін бірдей болу қажет. Шамалардың шартты белгілері (символдар) түсініктемелерімен (ұғындыру) келу қажет

5. Ақпаратта кеменің жалпы мәліметтері келтірілу қажет, оның ішінде:

1) атау, жоба нөмірі, кемені жасау жылы;

2) жазылу порты және тіркеу нөмірі;

3) кеменің типі;

4) кеменің міндеті (кеме қандай жүктерді тасымалдауға арналған);

5) кеме сыныбы;

6) мүмкінді шектеулерді көрсетумен кеменің жүзу ауданы;

7) кеменің өлшемі (ұзындығы, ені, борт биіктігі, жазғы жүк маркасы бойынша тұнуы, осы маркаға сәйкес су ығыстыру және дейдвит);

8) тынық терең судағы кеме жүрісінің жылдамдығы;

9) егер олар болса, қаңқалық килдердің ауданы;

10) кемені қисайту туралы ақпарат қисайту орны, күні, қисайту нәтижесі (бос күйінде салмақты су ығыстыру, кеменің ауырлық орталығының абсциссасы и аппликаты), қисайту нәтижесін келіскен инспекцияның атауы көрсетілетін;

11) басқа мәліметтер Ақпаратты әзірлеушінің қарауы бойынша.

6. Ақпаратта, жүк тиеудің типтік жағдайларына арналған кемемен орнықтылық критерийлерін орындау туралы мәліметтер келтірілуі қажет және оларға кіреді:

1) қосалқы цистерналарды, балласты, жүк бөлмелерін, машина бөлмелерін орналастыру сұлбасы;

2) тиеудің типтік жағдайларында қорларды және цистерна бойынша балластарды бөлуді бейнелейтін қабылданған, ауырлық орталығының және тиісті сәттердің координаттары көрсетілген кестелер.

Тиеудің типтік жағдайлар үшін есептер арнайы бланкілерде орындалады. Бұл бланкілерді келесі мәліметтер келтіріледі:

а) жағдайдың ауызша сипаттамасы (атауы), су ығыстыруға қосатын негізгі құраушы жүктемелерді орналастыру көрсетілетін кеменің эскизі, палубтік жүкті орналастыру сұлбасы;

б) кеме салмағының, оның ауырлық орталығының күйін, жүктеме баптарының жекелеген сәтттерін және мұзданған жағдайдағы кеменің бос күйінде – мұздың салмағын ескерумен есебін шығаруға арналған кесте;

в) сұйық жүктердің және балластардың еркін жоғарғы бетіне әсерін түзету;

г) алғашқы метоорталық биіктіктің және статистикалық орнықтылықтың еркін жоғарғы бетіне әсерін ескерумен сызба диаграммасының мәні;

д) жүк тиеудің осы жағдайы үшін Қағидамен талап етілетін орнықтылық критерийлерінің мәні және осы талаптардың орындалуын тексеру нәтижесі;

3) жүк тиеудің типтік жағдайларының келесі мәліметтерді қамтитын жиынтық кестесі:

а) жүк тиеу жағдайының атауы;

б) су ығыстыру;

в) кемені отырғызу параметрлері;

г) биіктігі және ұзындығы бойынша кеменің ауырлық орталығының күйі;

д) еркін бетке ықпал етуін түзету;

е) еркін жоғарғы бетіне әсерін ескерумен алғашқы метоорталық биіктікті;

ж) алғашқы метоорталық биіктіктің немесе ауырлық орталығы күйінің рұқсат етілген мәндері;

з) нормалаушы параметрлердің мәндері, орнықтылық критерийлері және олардың рұқсат етілген мәндері;

и) құю бұрышы.

7. Ақпаратта типтіктен айрықшаланатын жүк тиеу жағдайлары үшін, орнықтылықты бағалау бойынша материалдар келтірілу қажет. Бұл материалдар капитанға аз уақыт жұмсап, кеменің орнықтылығы Ереже талаптарын қанағаттандыратындығын дәл анықтауға мүмкіндік беру қажет.

Қарастырылатын материалдар құрамына кіру қажет:

1) кеменің су ығыстыруына байланысты ауырлық орталығының жоғарылауының рұқсат етілген қисық мәндерін қамтитын, орнықтылықты бақылау диаграммалары (мысалы, палубтық жүксіз кемелер үшін, мұзданумен орман жүгімен және т.б.)

2) сұйық жүктердің салмағын және ауырлық орталығының күйін анықтауға арналған мәліметтер;

3) еркін жоғарғы бетке ықпал етуін анықтауға арналған кестелер;

4) тасымалданатын жүктердің көлемін және ауырлық орталығының координатын есептеуге арналған, мәліметтер.

Контейнерлерді және ормандарды тасымалдау жағдайы үшін оларды палубта орналастыруға ұсынылатын жоспарлар келтірілу қажет;

5) кеменің отыруын және дифферентін жылдам есептеуге арналған мәліметтер;

6) су ығыстыру (жүк өлшемі)бойынша кеменің орташа шөгуін анықтауға мүмкіндік беретін диаграмма (немесе кесте);

7) типтіктен айрықшаланатын есептерді орындаған кезде, жүк тиеу жағдайы үшін кеменің орнықтылығын бағалау бойынша, 1) – 6) осы тармақта келтірілген қолдану әдістемесі. Сондай-ақ кеменің типтік жағдайлары үшін қолданылатын арнайы бланкіде рәсімделген есептеулердің сандық мысалдары келтірілу қажет;

8) капитанмен өз бетінше есептеулер жүргізуге арналған таза есеп бланкілері.

8. Ақпаратта, осы кемеге қолданылатын батып кетпеу талаптарының мазмұны кіретін, кеменің батып кетпеуі туралы мәліметтер және батып кетпеу есебінің нәтижелері және апаттық орнықтылық сипаттамасы келтірілуі қажет. Симметриялық және симметриялық емес су басып кетуге арналған есептік жағдайлар, төмендегілерді көрсетілетін жеке парақта келтіріледі:

1) суға батып бара жатқан бөлігін және апаттық ватерсызық күйін көрсетумен, кеменің бойлық тілігінің сұлбалық бейнесі;

2) зақымдалған кеменің статикалық орнықтылық диаграммасы.

Батып кетпеу есептерінің нәтижесі, апаттық шөктіру, қисайту, дифферент, көлденең метаорталықтық биіктік және апаттық орнықтылық параметрлерін нормалау туралы мәліметтерді қосу қажет кестеде мәлімденуі қажет. Кестеде сондай-ақ зақымдалған кеме бойынша ұқсас мәліметтер келтірілу қажет.

9. Ақпаратта кеменің орнықтылығын толық бағалауға арналған материалдар, орнықтылық бойынша қандай да бір талаптар қорсыз орындалған жағдайда ұсынылады. Мұндай материалдарға жатады:

1) өзіне әрбір критерий бойынша қиғаш нәтижелеушіні қосатын, рұқсат етілген сәтттердің диаграммасы;

2) тиеудің әрбір типсіз жағдайларында статикалық және динамикалық орнықтылықты мүмкіндігінше тез және нақты жасауға мүмкіндік беретін қисықтар немесе форма орнықтылығының иінді кестесі;

3) статистикалық орнықтылық диаграммасын қолданумен орнықтылық критерийлерін есептеу үшін қажетті, материалдар;

4) құю бұрышының шөгуден немесе кеменің су ығыстыруынан тәуелділігі;

5) жобалаушының қарауы бойынша басқа материалдар, лимиттеуші критерийді анықтау үшін ақпарат;

6) 1) және 5) тармақшаларында көрсетілген, орнықтылық есебінің сандық мысалымен материалдарды қолдану әдістемесі.

10. Ақпараттың жеке бөлімінде талаптардан туындайтын, шектеулер туралы капитанға нұсқау және кеменің ерекшелігін ескерумен, пайдалану процесінде орнықтылықты қамтамасыз ету бойынша ұсыныстар көрсетілу қажет, оның ішінде:

1) осы кеменің орнықтылығын лимиттеуші критерийлер туралы мәліметтер;

2) орнықтылық критерийі жүктің жылжу мүмкіндігін ескермейтінін көрсету қажет және сондықтан жылжуды болдырмау үшін жүкті босату және салуды регламенттейтін құжаттарды басшылық ету қажет;

3) кемеге жүк тиеу кезіндегі шектеулер туралы мәліметтер, палубтық жүкті орналастыру туралы нұсқау;

4) сұйық жүктерді жұмсау бойынша және кемені рейсте балластировкалау бойынша нақты нұсқаулар;

5) құюды болдырмау үшін, жүзу уақытында жабылуы қажет тесіктер тізбесі. Жобалаушының қарауы бойынша осы тесіктердің орналасу сұлбасы келтірілуі мүмкін;

6) жүкті тиеу және түсіру кезіндегі кеменің орнықтылығын бақылау бойынша ұсыныстар;

7) жобалаушының қарауынша басқа да мәліметтер.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 23-қосымша

Көбейткіш m₁

В/Т	2,4 және одан кем	2,6	2,8	3,0	3,2	3,4	3,6	4,0	4,5	5,0	5,5	6,0 және одан аса
m1	1,0	0,96	0,93	0,90	0,86	0,82	0,80	0,80	0,86	0,92	0,97	1,0

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 24-қосымша

Көбейткіш m₂

	0,45 және одан кем	0,5	0,55	0,60	0,65	0,70 және одан аса
m1	0,75	0,82	0,89	0,95	0,97	1,0

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 25-қосымша

Көбейткіш т₃

h0/В	0, 4 және одан кем	0,06	0,08	0,10	0,12	0,14	0,16	0,18	0,20 және одан аса
m3	16,0	19,7	25,4	29,2	31,4	32,5	33,5	34,2	34,8

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 26-қосымша

Шығыңқы кильдердің әсерін ескеруші коэффициент k

100 АК/(LB), %	0	1,0	1,5	2,0	2,5	3,0	3,5	4,0 және одан аса
k	1,00	0,98	0,95	0,88	0,79	0,74	0,72	0,70

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 27-қосымша

Тербеліс амплитудасы

т	0,40	0,60	0,80	1,00	1,20 және одан аса
Өm,град	17	23	29	31	32

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 28-қосымша

К*<1 кезіндегі толқынды 3% қамтамасыз етудегі
рұқсат етілген толқын биіктігі

К*	1,0 және одан аса	1,0-0,5	0,5 және одан кем
h3%	3,5	3,0	2,5

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 29-қосымша

b/h тәуелді k коэффициент мәні

b/h	0,1	0,25	0,5	0,75	1,0	1,5	2,0	3,0
к	0	0,009	0,023	0,037	0,050	0,072	0,089	0,110

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 30-қосымша

Желдік қисайту сәтінің иіні

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 31-қосымша

Шет жақтағы дрейфтің қисаю қостың z иініне қарай судың
қарсыласу күшін ескеретін коэффициент а₁

В/Т	2,5 және одан кем	3,0	4,0	5,0	6,0	7,0	8,0	9,0	10,0 және одан аса
а1	0,40	0,41	0,46	0,60	0,81	1,00	1,20	1,28	1,30

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 32-қосымша

Қисаятын қостың иініне инерция күшінің
әсер етуін ескеретін коэффициент а2

zg /Т	0,15 және одан кем	0,20	0,25	0,30	0,35	0,40	0,45 және одан аса
а2	0,66	0,58	0,46	0,34	0,22	0,10	0

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 33-қосымша

В/Т диапазонындағы х₁ – өлшеусіз көбейткіш

В/Т	2,5 және одан кем	2,5	2,6	2,7	2,8	2,9	3,0	3,1	3,2	3,3	3,4	3,5 және одан аса
х1	0,40	0,98	0,96	0,95	0,93	0,91	0,9	0,88	0,86	0,84	0,82	0,80

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 34-қосымша

Кеменің борттық тербеліс

кезеңінен тәуелді

өлшеусіз көбейткіш s

, с	5 және одан кем	6	7	8	10	12	14 және одан аса
s	0,100	0,093	0,083	0,073	0,053	0,40	0,035

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 35-қосымша

Статискалық тұрақтылық диаграммасы

l=

(

)

Ө_gs- астықтың ығысуынан қиса№ бұрышы, град

Осы Қағиданың 104-тармағының 2) тармақшасына сәйкес нормаланған диаграмманың қалдық алаңы штрихталған;

l₀, l₄₀ - осы Қағидағы 36-қосымшаға нұсқауларына сәйкес анықталатын, астықтың ығысуынанқисаю сәттерінің иықтары.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 36-қосымша

Шартты қисайтушы сәттердің есебі
1 - тарау. Негізгі рұқсат етулер

1. Үйінді астықты тасымалдаушы кемелерде жүктің жоғарғы бетінің жылжуынан қолайсыз қисайту сәтін есептеу кезінде, болжанады:

1) осы Қағиданың 105-тармағының 2) тармақшасына сәйкес штивкалау жүргізілген, барлық шектеуші беттермен көлденеңге 30⁰ кем емес көлбеулеген, толтырылған бөліктерде шектеуші бетке параллель орналасқан бос орын бар және мынадай формуламен есептелген орташа биіктігі бар h_П, мм:

h_П = h_ПС +0,75 (h - 600),

мұндағы h_ПС — 1-қосымшаға сәйкес бостықтың стандартты биіктігі;

h — люк белдеуінің биіктігі (комингстің палуб астындағы бөлігі), мм, люк белдеуінің бойлық биіктігіне немесе қайсы өлшем кішісіне байланысты, люктік бимстің ұшына тең қабылданады.

h_П мәні 100 мм кіші қабылданбау қажет;

2) толтырылған люктер шегінде және люк қақпағы шегіндегі кез келген ашық бос кеңістікке қосымша, орташа биіктігі 150 мм астық биіктігінен люк қақпағының ең төменгі нүктесіне дейін немесе егер ол люк қақпағының көрсетілген нүктесінен төмен орналасса, бойлық комингістің жоғарғы жиегіне дейін өлшенген бос кеңістік бар;

3) осы Қағиданың 105-тармағының 3) тармақшасына сәйкес люк шегінен штивкілеуден босатылған толтырылған бөлікте, астық тиелгеннен кейін палуб астындағы бос кеңістік жағына қарай барлық бағыттарда 30⁰ бұрышпен бос кеңістікпен шекараласатын тесік жиегінен көлденеңге көлбеу болады деп қабылдау керек;

Ескерту. Люк жиегінен бөлік шекарасына (жоғарғы бетті шектеуші) дейінгі бөлік бұрышындағы арақашықтықты люк белдеуінің бойлық сызығынан жүргізілген перпендикуляр немесе люктік бимстің ұштық сызығынан бөліктің шектеуші беттеріне дейінгі, қайсысы үлкендігіне байланысты биіктікке тең деп қабылдау керек.

4) бөліктің ұшындағы штивкілеуден босатылған, толтырылған бөліктегі және осы Қағиданың 105-тармағының 3) тармақшасына сәйкес арнайы қабілетті деп саналатындарды, тиеуден кейін астықтың беті барлық бағыттарда ұштық люктік бимстің төменгі жиегінен көлденең қарай 30⁰ бұрышпен толтырылған зона шегінде көлбеу болады деп есептеу қажет.

2. Осы Қағиданың 104-тармағына сәйкес орнықтылық сипатын қамтамасыз ету үшін, кеменің орнықтылық есебі, ережедегідей, штивкамен толтырылған бөліктегі жүктің ауырлық орталығы, барлық жүк бөлмесінің көлем орталығымен сәйкес келетінін рұқсат етуді ескерумен орындалу қажет. Кеме қатынасының тіркелімі штивкалы толтырылған бөліктегі жүктің ауырлық орталығының биіктігіне палуба астындағы бостықтың жорамал әсер етуін ескеруді рұқсат еткен жағдайда, осы қосымшаның 15-тармағына сәйкес астықтың көлденең ығысуынан көлденең қисайту сәтінің шартты белгісін ұлғайту жолымен астықтың жоғарғы бетіне тік ығысудың қолайсыз әсер етуін өтеу үшін есептеулерге өзгерістерді енгізу қажет.

Барлық жағдайларда штивкамен толтырылған бөліктерде жүк көлемі астықтың үлесті тиеу көлеміне жүктің толық көлемін бөлумен анықталады.

3. Штивкасыз толтырылған бөліктегі астықтың ауырлық орталығы бостықты ескермей барлық жүк бөлмесінің көлемнің орталығы ретінде қабылдану қажет. Барлық жағдайларда жүк көлемі (осы Қосымшаның тармағының 3) немесе 4) тармақшаларындағы қабылдаған рұқсат етулерге сәйкес) жүк көлемін астықтың үлесті тиелетін көлеміне бөлу арқылы анықталады.

4. Аздап толтырылған бөліктерде астықтың тік ығысуына ыңғайсыз әсер ету осы қосымшаның 15-тармағына сәйкес қисайту сәтінің шартты көлемін жоғарылату жолымен ескерілу қажет.

5. Ең жоғарғы ауданды есептеу кезінде бойлық конструктивті элемент құрылуы мүмкін бостық кез келген көлденең беттердің әсер етуі мысалы фланцтер немесе белдіктер есепке алынбайды.

6. Алғашқы және соңғы бостықтардың қосынды ауданы тең болу қажет.

7. Астық үшін өткізбейтін болып табылатын, бойлық конструктивті элементтер астықтың ығысуынан жағымсыз әсерлерді төмендету үшін құрылғы ретінде қолданылатын жағдайларды қоспағанда, олардың барлық биіктігі бойынша тиімді болып қарастырылуы мүмкін. Соңғы жағдайда осы Қағиданың 105-тармағының 6) тармақшасына сәйкес жағдайды ескеру керек.

8. Астықты шартты ығыстырудан кейін бөліктердің көлденең қималарының жазықтығында бостықты соңғы бөлуді төмендегідей қабылдау қажет:

1) осы Қағиданың 36-қосымшасының 2-қосымшасына сәйкес, егер люктік тіліктер ұзындығы шегіндегі бөліктің бөлшегінде бойлық аралығы жоқ болса.

Ескерту. 1. Егер бостықтың ең үлкен ауданы АВ астындағы алғашқы ауданнан кіші астықты ығыстырғаннан кейін АВ астында құралатын болса, яғни АВ·h_П, онда АВ·h_П ауданның артық бөлігі люктің тіліктің ойығындағы СD астында құралатын бостық ауданына жалғанады.

2. Егер бостықтың ең үлкен ауданы СD астындағы алғашқы ауданнан кіші астықты ығыстырғаннан кейін СD астында құралатын болса, онда СD астындағы бостықтың алғашқы ауданының артық бөлігі, көтерілген бортта құралатын бостық ауданына жалғанады.

2) осы Қағиданың 36-қосымшасының 3-қосымшасына сәйкес бойлық аралық болған жағдайда.

Ескерту. 1. Егер бостықтың ең үлкен ауданы АВ астындағы алғашқы ауданнан кіші астықты ығыстырғаннан кейін АВ астында құралатын болса, яғни АВ·h_П аудандар, онда яғни АВ·h_П аудандардың артық бөлігі, люк тілігінің босатылған жартысында құралатын бостық ауданына, яғни СD астына жалғасады.

2. Егер диаметральды аралық осы Қағиданың 105-тармағының 6) тармақшасында көрсетілгендей аралық болып табылса, ол кем дегенде 0,6 м-ге Н немесе J нүктесінің жиегінен, қайсысы төмен орналасқандығына байланысты жазылады.

9. Штивкіден босатылған, толтырылған бөліктер үшін люк периметрінің шегінен тыс осы Қағиданың 105-тармағының 3) тармақшасына сәйкес, қабылдау керек:

1) астықтың беті оны ығыстырғаннан кейін көлденең қарай 25⁰ көлбеу болады. Бірақ, егер бөліктің кез келген тұмсығында, кормасында немесе бөліктің осы бөлшегінің люктің көлденеңіне сыйысатын көлденең қимасының орташа ауданы, ауданға тең немесе кем астықпен толтырылса, осы Қосымшаның 1-тармағында рұқсат етілгенді ескерумен алынуы мүмкін болғанда, онда бөліктің осы бөлшегінде астықты ығыстырғаннан кейін оның бетінің көлбеу бұрышын 15⁰ көлденеңге тең деп қабылдау керек;

2) бөліктің кез келген бөлшегіндегі көлденең қиманың ауданы, оны босатқаннан кейін өзгермейді.

10. Штивкіден босатылған, арнайы бейімделген толтырылған бөліктер үшін осы Қағиданың 114-тармағының 3) тармақшасына сәйкес люктің тұмсығы мен кормасына былай қабылдау керек:

1) астықты ығыстырғаннан кейін, люктің ені шегіндегі астықтың беті көлденеңге 15⁰ көлбеу болады.

2) астықты ығыстырғаннан кейін, люктің тұмсығы және кормасына қарай астықтың беті көлденеңге 25⁰ көлбеу болады.

11. Аздап толтырылған бөліктер үшін, астықтың беті оны ығыстырғаннан кейін, көлденеңге 25⁰ көлбеу болады.

12. Аздап толтырылған бөлікте орнатылған аралық, астық бетінен бөліктің ең жоғары енінен 1/8 асу қажет және осындай қашықтықта астықтың бетінен төмен жазылу қажет.

13. Егер бөлікте орнатылған бойлық аралықтар, оның көлденең шекарасына жетпесе немесе бір бірімен бос аралықтағы бір бірінен бөлінген, бірнеше бөліктерден дайындалған болса, онда бұл аралық немесе оның бөлшектері аралықтың нақты ұзындығына тең ұзындықта немесе оның аралық және кеме борты арасындағы ең үлкен қашықтықтан 2/7 шегерумен жалпы бөлігіне ғана бөліктің барлық ені бойынша астықтың ығысуын болдырмаудың тиімді құралы ретінде танылуы мүмкін.

2-тарау. Астықтың көлденең ығысуынан қисайту сәтінің
мойынын анықтайтын есепті сұлба

14. Есептік қисаю сәтінің мойнын мынадай формула бойынша анықтау,м:

l_о = M_qy /(

D),

мұндағы M_qy — шартты көлемді қисайту сәті, м⁴;

— жүк көлемнің өлшем бірлігі (астық), м³/т;

D — кеменің су ығыстыруы, т.

15. Шартты көлемді қисаю сәтін M_qy мынадай формула бойынша анықтайды, м⁴:

M_qy = C_BCГ M^L_qy;

мұндағы C_BCГ — астықтың жоғарғы бетіндегі тік ығысатын орнықтылыққа қолайсыз әсер етуін ескеруші коэффициент:

бөліктерді штивкамен толтыру үшін C_BCГ =1,06;

аздап толтырылған бөліктер үшін C_BCГ =1,12;

M^L_qy — жиынтық есепті қисаю сәт, м⁴:

M^L_qy =

мұндағы п — бөліктер саны;

M^Lq_yi — i- (i —1, 2 … п) бөліктегі жүктің (астық) көлденең ығысуынан есепті қисаю сәті, м⁴:

M^Lq_yi = F_iy_iL_i,

F_i — жүкпен толық, бөліктің көлденең қимасының ауданы, м²; астықты ығыстыру кезінде F_i ауданы өзгермейді деп болжанады, бөліктің көлденең қимасына ығыстырғаннан кейін астықтың беткі ізі өзімен штивкамен толтырылған бөліктер үшін көлденең қарай 15⁰ және штикасыз толытырылған және аздап толтырлған бөліктер үшін 25 көлбеу тік сызықты ұсынады Ү;

y_i — көлденең ығыстыру мәні,м, астықты ығыстыру кезіндегі бөліктің көлденең қимасының ауырлық орталығының ауданы F_i (қима конфигурациясының өзгеруі);

l_i — i – трюмның ұзындығы.

16. Есепті қисайту сәтінің мойны l₄₀ , м:

l₄₀= 0,8l_0.

	Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 36-қосымша
	1-қосымша

Бостықтың стандартты биіктігінің мәні h_ПС

Люк жиегінен бөлік шекарасына дейінгі арақашықтық, м	Бостықтың стандартты биіктігі, hПС, мм
0,5	570
1,0	530
1,5	500
2,0	480
2,5	450
3,0	440
3,5	430
4,0	430
4,5	430
5,0	430
5,5	450
6,0	470
6,5	490
7,0	520
7,5	550
8,0	590

	Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 36-қосымша
	2-қосымша

Бөліктердің көлденең қима жазықтығындағы бостықтарды бөлу

	Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 36-қосымша
	3-қосымша

Бойлық аралық кезіндегі бостықты бөлу

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 37-қосымша

Жаздық су үсті бортының ең кіші биіктігі, мм

Кеме ұзындығы, м	Кемелер		Кеме ұзындығы, м	Кемелер
	Құрғақ жүк таситын, сүйреткіш, мұзжарғыш, техникалық флот кемелері, жолаушылар тасымалдайтын	Құюға арналған		Құрғақ жүк таситын, сүйреткіш, мұзжарғыш, техникалық флот кемелері, жолаушылар тасымалдайтын	Құюға арналған
30	250	235	90	1070	910
40	340	320	100	1250	1060
50	440	405	ПО	1460	1210
60	570	525	120	1640	1380
70	720	660	130	1820	1550
80	890	780	140	2000	1710

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 38-қосымша

Жүк маркасы белгісінің өлшемі

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 39-қосымша

Артық су асты борты бар кемелердегі жүк маркасы

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 40-қосымша

Ең аз су асты бортымен кемелердегі жүк маркасы

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 41-қосымша

Ұзындығы 100 м дейінгі жазғы немесе қысқы
жүк маркаларының қолданылу кезеңі

Жүзу ауданы	Жүк маркасы әрекетінің уақыты
	қысқы	жазғы
Каспий теңізі	1 желтоқсаннан бастап 15 наурызға дейін	16 наурыздан бастап 31 қарашаға дейін
Қара теңіз	желтоқсаннан бастап 29 (28) қаңтарға дейін	1 наурыздан бастап 31 қарашаға дейін

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 42-қосымша

Жабық кемелердің стандартты ойпаттарының ординаттары S

Кеме ұзындығы, м	Ойпаттылық ординатасы, мм
	Тұмсық	Корма
30 және одан кем	1000	500
40	1170	580
50	1280	630
60	1360	670
70	1410	700
80	1460	730
90	1510	750
100	1550	770
110	1580	790
120	1620	810
130	1660	830
140	1700	850

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 43-қосымша

Артық су асты борты бар "М-ПР"
сыныпты кемелердің жүк маркасы

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 44-қосымша

Ең аз су үсті бортымен "М-ПР"
сыныпты кемелердің жүк маркасы

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 45-қосымша

Артық су үсті борты бар "О-ПР"
сыныпты кемелердің жүк маркасы

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 46-қосымша

Ең аз су үсті бортымен "О-ПР"
сыныпты кемелердегі жүк маркасы

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 47-қосымша

Кемелік үй-жайлардағы стационарлы өрт сөндіру
жүйесін жабдықтау нормалары

Үй-жайлар	Үй-жайлар "+" белгісімен белгіленген көрсетілген өрт сөндіру жүйесінің бірімен сақталады
	Көбікпен сөндіру	Көмір қышқылды	Аэрозольды
1. Авариялық қуат көздерінің үй-жайлардан басқа басқару посттары	-	-	-
2. Авариялық қуат көздерінің үй-жайлар	+	+	+
3. Тұрғын үй-жайлар	-	-	-
4. Осы Қағиданың 40-тармағының 7) тармақшасында атап өткен қызметтік үй-жайлар	-	-	+8
	+2	+	+9
5. Осы Қағиданың 40-тармағының 7) тармақшасында атап өткен қоймалары	+3,6	+	-
6. Осы Қағиданың 40-тармағының 7) тармақшасында атап өткен жүк бөлімшелері	+	-	-
7. Осы Қағиданың 40-тармағының 7) тармақшасында атап өткен жүк танктері	+6	+	+
	-	+7	-
8. Осы Қағиданың 40-тармағының 7) тармақшасында атап өткен жүк үй-жайлары
9. А5 машиналық үй-жайлар	+6	+	+
10. 9 және 11 атап өткеннен басқа, ішкі жану қозғалтқыштардың сөндіргіштері, пайдаланылатын қазандар, машиналық үй-жайлар	+6	+	+9
11. Қуаты кемінде 375 кВт еспелі электр қозғалтқыштар орналасқан үнемі күзетсіз тұратын машиналық бөлмелер
12. Құйылатын жүк таситын кемелердің сорғыларының жүкке арналған бөлмелері
1 Егер әрбір қойманың ауданы 3 м3 аспаса, сұйытылған және сығылған газдардың тұтанатын, сұйықтықтардың, фонарлы, сырлау қоймаларында өрт сөндірудің стационарлы жүйесі болмауы мүмкін. 2 Орташа еселенген шамамен 100:1 көбікпен сөндіру жүйесін қолдану қажет. 3 Контейнерлердің жүк бөлмелерін қорғау үшін көбікпен сөндіру жүйесін қолданбаған жөн. 4 Құрғақ жүктерге арналған бөлмелер мына жағдайларда өрт сөндіру жүйелерімен жабдықталмауы мүмкін: 1) қауіпті жүктерді тасымалдауға арналмаған жалпы сыйымдылығы 2000 кем жүк таситын кемелерде; 2) егер трюмдар тек қана кен, көмір, дән, құрғатылмаған орман материалдарын, жанбайтын жүктерді және өрт қаупі төмен жүктерді тасымалдауға ғана арналса, сонымен бірге, трюмдар болатты люкті жабулармен және трюмдарға шығатын желдеткіш және басқа тесіктерді нәтижелі жабу құралдармен жабдықталуы тиіс. 5 Егер сұйық отынмен жасайтын қазандар осы бөлмеден газөткізбейтін қоршаулармен және платформалармен қоршалмайтындай етіп машиналық бөлменің іінде орнатылса, осындай бөлмеде көрсетілген қазандардан басқа сұйық отынмен жасайтын басқа техникалық құрылғылар болмайтын жағдайларда да барлық бөлмені қорғау үшін көрсетілген өрт сөндіру жүйелері орнатылуы тиіс. 6 1000:1 еселенген көбікпен сөндіру жүйесін қолдану қажет. 7 Тұтанатын сұйықтықтарды таситын кемелер үшін, тез тұтанатын құрғақ жүктерді таситын кемелер, және оларға қызмет ететін кемелер үшін, жалпы сыйымдылығына қарамастан, сондай-ақ тез тұтанатын құрғақ жүктерді таситын басқа да кемелер үшін, сондай-ақ сомалық қуаты 740 кВт асатын басты және қосымша қозғалтқыштары бар басқа да кемелер үшін. 8 Осы Қағиданың 5-бөліміндегі 40- тармағының 7) тармақшасында көрсетілген шаруашылық бөлмелерден басқа. 9 Жарылыстан сақталған орындаудағы генераторларды қолдану қажет. Бу тұтану температурасы 600С және одан жоғары мұнай өнімдерін тасымалдайтын құйылатын жүктерді таситын кемелердің жүкке арналған сорғы бөлімшелері үшін қалыпты орындаудағы генераторларды қолданылуы мүмкін.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 48-қосымша

Стационарлы өрт сөндіруге арналған сорғылар
саны және кран арқылы су жіберу кезіндегі ең
төменгі қысым

Кеменің жалпы сыйымдылығы	Сорғылар саны (егер ол орнатылса, апаттыны қоспағанда)	Крандардың ең төменгі қысымы, МПа
300 кем	1	0,20
300 ден 1000 дейін	1	0,26
1000 нан 4000 дейін	2	0,26
4000 және одан аса	2	0,28

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 49-қосымша

Итерілетін құрамдарға эмпириялық қатынасты анықтау
үшін С_х, С_у, С_z коэффициенттері

Толқын, h , м	Формула
2 20	Cx = -10,2 10-3 T1 (40,5 l2ш -18,81 lш +1)/ В1 Cy= 24,2 10-3 T1(1-1,44 lш)/ В1 Cz = 3,66·10-2 T1(1+5 lш)/ В1
2,5 30	Cx = -1410-3 T1(31 l2ш -13,6 lш +1)/ В1 Cy, = 9,68·10-3 T1(1-1,45 lш)/ В1 Cz = 1,3210-2 T1 (1+6,2 lш)/ В1
3 40	Cx= -3 10-3 T1 (34,1 l2ш -16,59 lш +1)/ В1 Cy = 4,4·10-3 T1(1- lш)/ В1 Cz= 1,32·10-3 T1(1+55 lш)/ В1
3,5 50	Cx = -39,2 10-4 T1 (30,9 l2ш -13,76 lш +1)/ В1 Cy,= 3,3·10-3 T1(1-1,56 lш)/ В1 Cz = 4,84·10-3 T1(1+5,2 lш)/ В1
4 60	Cx,= -1,3 10-4 T1 (133 l2ш -73,3 lш +1)/ В1 Cy,= 2,2·10-3 T1(1-1,6 lш)/ В1 Cz = 2,2·10-3 T1(1+12,2 lш)/ В1
4,5 68	Cx,= -7,5 10-4 T1 (50 l2ш -22,35 lш +1)/ В1 Cy,= 1,67·10-3 T1(1- 0,85lш)/ В1 Cz= 1,35·10-3 T1(1+13,3 lш)/ В1

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 50-қосымша

Кемелерді құтқару құралдарымен жабдықтау нормалары

Кемелердің типтері	Құтқару құралдармен қамтамасыз етілетін адамдар саны, %			Құтқару шеңберлерінің саны
	қайықшалар	салдар	жилеттермен2	барлығы	Оның ішінде
					өздігінен жанатын отпен		Құтқару линегімен
Құрғақ жүк L>85 және мұнай құйғыш	әрбір борттан1100	-	105	10	53	24
Құрғақ жүк: 85 >L>31 м	-	әрбір борттан5100	105	8	43	24
L<31 Буксирлер, мұзжарғыштар және техникалық флот кемелері	әрбір борттан6 100	сол сияқты	105	4	2	2
		-
1 Құрғақ жүк таситын кемелер МКСС талаптарына сәйкес жартылай жабық немесе толық жабық құтқару қайықшаларымен жабдықталуы тиіс. Көрсетілген қайықшалардан басқа жүк тасымалдайтыны кемелерде мыналар болуы мүмкін: кемеде жалпы сыйымдылығы орналасқан жалпы адамдар санының орналасуы үшін жеткілікті, тиісті құрылымды, кеме кормасынан бос құлау тәсілімен түсірілетін бір немесе одан аса құтқару қайықшалары. Сондай-ақ, кеменің әрбір бортында сыйымдылығы осындай бір немесе одан аса құтқару салдар қарастырылуы тиіс. Кемінде бір борттағы салдар түсіретін құрылғылармен қамсыздандырылуы тиіс. Будың тұтану температурасы 600С аспайтын мұнай жүктер үшін кеме құйғыш кемелер өртке тұрақты қайықшалармен жабдықталуы тиіс. 2 Қосымша вахтадағы адамдар санына тең вахталық қызметкерлерге құтқару жилеттері қарастырылуы тиіс. Олар үнемі вахта жүретін орындарда (рульдік рубка, машиналық бөлім) орналасады. 3 Кемінде екі шеңберлер автоматты түрде жасайтын түтіндік шашкаларымен жабдықталады. 4 Кеменің әрбір бортында бір-бірден. 5 Барлық салдардың сыйымдылығы бірдей болуы тиіс. Салдарды борттан бортқа ауыстыру мүмкіндігі болмаған кезде әрбір борттағы салдардың сыйымдылығы кемінде 150% болады. 6 Ұзындығы 85 м кем буксирлер, мұзжарғыштар, техникалық флот кемелерінде құтқарғыш қайықшалар құтқарғыш салдармен ауыстыруға рұқсат етіледі.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 51-қосымша

Техникалық флоттың жүкке арналған, сүйреткіш, кәсіпшілік және өздігінен жүретін кемелерін құтқару құралдарымен жабдықтау нормалары

Кеме ұзындығы, м	Құтқару құралдарымен қамтамасыз етілетін экипаж мүшелерінің саны, %			Құтқарғыш шеңберлер саны, дана.
	әрбір борттан құтқарғыш қайықшалармен	Құтқарғыш салдармен	Құтқарғыш жилеттермен	барлығы	Оның ішінде
					Өздігінен жанатын буймен	Құтқарғыш оңғақпен
<30	50	50	102 + вахталық саны	2	1	1
>30	100	-	102 + вахталық саны	4	1	2
Ескерту. 1. Ұзындығы 30 м кем кемелерде құтқарғыш қайықшаларды құтқарғыш салдармен ауыстыруға болады. 2. Ұзындығы 30 дан бастап 85 м дейінгі кемелерде құтқарғыш қайықшаларды құтқарғыш салдармен ауыстыруға (әрбір борттан адамдардың 100%), сонымен қатар, барлық салдардың сыйымдылығы бірдей болуы қажет. 3. Ұзындығы 85м және одан асатын кемелерде әрбір бортта кемінде бір қайықша болу шартымен құтқарғыш қайықшалардың 50% құтқарғыш салдармен ауыстыруға болады.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 52-қосымша

Теңіз аудандарында пайдаланылатын кемелерді
сигналды құралдармен жабдықтау нормалары

Кемелер типі	Сигналды-ажыратқыш фонарлар											Дыбыс құралдары			Сигналды фигуралар
	топтық	Борттық		кормалық	Жалтыл сары	сүйреуші	Шеңберлі			Күндізгі сигнал беру лам асы	Маневр көрсеткіші	гонг	қоңырау	ысқырық	Қара шар	қара конус	ромб	"а" сигналдату
		жасыл	қызыл				жасыл	ақ	қызыл
Сүйреткіш итергемеліш және балық аулағыштан басқа өздігінен жүретін кемелер	11	1	1	1	12	-	*-	-	-	13	1	14	1	1	-	-	114	-
Сүйреткіш және итергемеліштер	25	1	1	1	-	16	-	-	-	-	-	14	1	1	-	-	15	-
Балық аулағыш	11	1	1	1	28	1	1	19	1	13	1	14	1	1	-	2	-	-
Өздігінен жүрмейтін	-	1	1	17	-	-	-	-	-	13,13	-	14,13	1	113	-	-	15	-
Басқарылу мүмкіндігі жоқ және	-					-	212	1	2+	-	-	-	-	-	2	-	212	-
маневрлеу мүмкіндігі шектелген кемелер									212
Зәкірде және қайырылаған кемелер үшін қосымша құралдар	-					-	-	210	211	-	-	-	-	-	311	-	-	-
1 Ұзындығы 50 ма және одан асатын кемелер үшін - 2 топтық от. 2 Бөлігі су бетінде қалқып жүзетін кемелерге ғана. 3 Жалпы сыйымдылығы 150 ден асатын жолаушылар таситын және қалған кемелер үшін. 4 Ұзындығы 100 м және одан асатын кемелер үшін. 5 Сүйреуші арқан ұзындығы 200 м асатын кезде – 3 топтық фонарлар және ромб. 6 Басқа кемені лагпен итеретін немесе тіркеп сүйрейтін кемелерге қажет емес. 7 Итермелегіш кемелерге қажет емес. 8 Басқа кемелерге жақын балықты әмиянды керме аумен жүргізетін кемелер үшін. 9 Басқа кемелерге жақын жабдықтарды сыпыру кезінде – екі ақ домалақ оттар. 10 Зәкірде тұратын ұзындығы 50 м кем кемелер үшін – 1 а фонарь. 11 Қайырда тұрған кемелер үшін. 12 Су асты жұмыстармен бос емес кемелер үшін. 13 Экипажсыз кемелер үшін қажет етілмейді. 14 Сүйреткіш арқанның ұзындығы 200 м асатын болса.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 53-қосымша

Кемелерді пиротехникалық сигнальды құралдармен
жабдықтау нормалары

Сигналды құралдардың атауы	Саны, шт1
	"М-СП", "М-ПР"	"О-ПР"
Парашютты кемелік зымыран	12	6
Дыбыс зымыраны немесе граната	6
Қызыл фальшфейер (апат)	6	6
Біржұлдызды зымыран (қызыл)	б2
Ақ фальшфейер (күндізгі жарық немесе дыбысты сигнал бергіш болған кезде қажет емес)	б2
1 Командасы жоқ өздігінен жүзетін кемелерде пиротехникалық құралдар қажет емес. 2 Ұсынылады

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 54-қосымша

Теңіз аудандарында жүзу үшін қажетті сигнальды
фонарьлармен жабықтау нормалары

№ р/н	Фонарлар	От түсі	От көрінісінің ең қысқа қашықтығы, ұзындығы L кемелер үшін теңіз мильдер, м			Горизанталды жазықтықтағы жарықтандыру секторы
			L>50	12<Z<50	L<\2	Жарықтандыру бұрышы, град	Көрініс бұрышы
1	Топтық	ақ	6	51	2	225	Кеме тұмсығы бойынша диаметралды жазықтықтағы екі жаққа да 112,5о-тан
2	Оң борттың борт жағы	жасыл	3	2	1	112,5	Тура тұмсық бойынша бағыттан 112,5о оң бортқа қарай
3	Сол борттың борт жағы	Қызыл	3	2	1	112,5	Тура тұмсық бойынша бағыттан 112,5о оң бортқа қарай
4	Екі түсті жалғанған	жасыл, қызыл	-	2	1	22,5	Кеменің тура тұмсығы бойынша бағыттан әрбір бортқа 112,5о-тан: оң борт — жасыл сектор, сол борт —қызыл сектор
5	Жалғанған үш түсті	Жасыл, қызыл, ақ	-	-	12	360	Жасыл сектор — кеменің тура тұмсығы бойынша бағыттан 112,5о оң бортқа қарай; қызыл сектор — кеменің тура тұмсығы бойынша бағыттан 112,5о сол бортқа қарай; ақ сектор - 135о (кеменің кормасы бойынша бағыттан әрбір бортқа 67,5о-тан)
6	Артқы жағы	Ақ	3	2	2	135	Кеменің кормасы бойынша тура бағыттан әрбір бортқа 67,5о-тан
7	Сүйреуші	сары	3	2	2	135	Кеменің кормасы бойынша тура бағыттан әрбір бортқа 67,5о-тан
8	Шеңберлі	Ақ, қызыл, жысыл	3	2	2	360	Барлық көкжиек бойынша
9	Жалтыл шеңберлі	Сары	3	2	2	360	Барлық көкжиек бойынша
10	Тралдаумен және бір-бірінен жақын ара-қашықтықта3 әмиянмен керме аспен балық аулаумен бос емес балық аулағыш кемелердің қосымша шеңберлі фонарлары	Ақ, қызыл, жысыл сары	1	1	1	360	Барлық көкжиек бойынша
11	Сүйретілетін білінбейтін бөліктеп батқан кемелер және объектілер	ақ	3	3	3		Барлық көкжиек бойынша
1 Ұзындығы 20 м кем кемелердегі көріністің минималды қашықтығы – 3 теңіз мильдер; 2 Ақ сектордың ең аз көрініс қашықтығы – 2 теңіз мильдер; 3 Көрініс қашықтығы кемінде 1 теңіз миля, бірақ басқа домалақ фонарлардың көрініс қашықтығынан кем болуы тиіс.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 55-қосымша

Фонарьлардың сипаттамалары

Фонарь	От түсі	Оттың көріну қашықтығы, теңіз мильдер	Горизанталды жазықтықтағы фонарьдың көріну бұрышы
			Сектордың жалпы бұрышы	Сектордың орналасуы
Күндізгі сигнал беру	Ақ	31	Бағытталған әрекеттегі (фонарьдың оты қажет бағытта көрсетіледі)
Маневрді көрсеткіш	Ақ	5	3600	Барлық көкжиек бойынша
1 Ашық атмосферада күндізгі уақыттағы оттың көріну қашықтығы 2 Дыбысты сигналдарды түсті сигналдармен бірге жолдау үшін ұсынылады.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 56-қосымша

Ысқырғыштардың негізігі сипаттамалары

Кеме ұзындығы, м	Негізгі жиіліктердің шектері, Гц	2x10-5 Н/м2 жататын 1/3 октавалық жиілікте 1 м қашықтықтағы дыбыс қысымының деңгейі, дБ,	Естілу қашықтығы, теңіз мильдер*
L>200	70-200	143	2
200 > L>75	130-150	138	1,5
75 > L>20	250-700	130
L < 20	250-700	120	0,5
* Сигналдың естілу қашықтығы дыбыстық қысымның қажетті деңгейін қамтамасыз ететін негізгі және (немесе) бір немесе бірнеше аса жоғары жиілікте 180-700 Гц (+1%) шегіндегі жиіліктер болуы мүмкін жиіліктермен анықталады.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 57-қосымша

"М-СП" және "М-ПР" сыныпты кемелерді авариялық
жабдықтау нормалары

№ р/р	Атауы	Кеме ұзындығына байланысты заттар саны, м			Ескерту
		71 ден 140 дейін	30 дан 70 дейін	30 кем
1	Жеңілдетілген жұмсақ пластырь 3,0x3,0 м, шт.	1	1	-
2	Кенептен істелінген немесе оқу пластырь, 2,0x2,0 м, дана	-	-	1
3	Пластырь жабдығы, комплект	1	1	1	ІЖКЖҚ 382-қосымшасының нормалары бойынша
4	Шпигтелген мат 0,4x0,5 м, дана	2	2	1
5	Сөмкедегі такелажды құрал-саймандар комплектісі	1	1	1	Осы Қағиданың 288-тармағы
6	Сөмкедегі темір ұстаның құрал-саймандар комплектісі	1	1	1	ІЖКЖҚ 381-қосымшасының нормалары бойынша
7	Кемінде 400 кг тез әрекет ететін таңбалы цемент, кг	200	100	50
8	Құрылыс құмы, кг	200	100	50
9	Сұйық шыны (бетонның қатаюын үдеткіш), кг	10	5	2,5
10	Қарағай брусы 100x100x2000 мм, дана	4	2	1
11	Қарағай тақтайы 50x200x4000 мм, дана	2	2	-
12	Қарағай тақтайы 50x200x2000 мм, дана	2	2	1
13	Қайың сынасы 60x200x400 мм, дана	4	4	2
14	Қарағай сынасы 30x200x200 мм, дана	4	4	2
15	Қарағай сынасы 50x150x200 мм, дана	8	8	2
16	Борттық илюминаторлары бар кемелердің қарағайдан жасалған тығыны, дана	2	2	1	Борттық иллюминаторлардың диаметрі бойынша, ұзындығы 400 мм
17	Қарағай тығыны10x30x150 мм, дана	4	4	2
18	Қалыңдығы 10 мм, м2 қылшық жүнді техникалық киіз	1,5	1,5	1,0
19	Қалыңдығы 5 мм, м2 табақты резина	0,5	0,5	0,5
20	Жартылай зығыр кенеп СКПВ, м2	4	2	1
21	Ленталы шайыр кендірі, кг	20	15	10
22	Диаметрі 3 мм аз көміртекті болатты сым, м	1	0,5	0,5
23	Диаметрі 12 мм құрылыс тоғын, ұзындығы 300 мм, дана	4	2	2
24	Құрылыс шегелер 3x70 мм, кг	3	2	2
25	Құрылыс шегелер 6x150 мм, кг	4	3	2
26	Басы алтықырлы бұранда М16х400,дана.	4	2	-
27	Басы алтықырлы бұранда М16х260, дана.	4	2	-
28	Алтықырлы сомын М16, дана.	8	4	-
29	Сомын астындағы тығырық М16, дана.	8	4	-
30	Қою ұнталған темір қызыл бояу, кг	10	5	2,5
31	Техникалық май, кг	5	5	2
32	Ұзындығы 1200 мм көлденең екі тұтқалы ағаш бойынша ара, дана	1	1	1
33	Ұзындығы 615 мм көлденең ағаш бойынша, дана.	1	1	1
34	Құрылыс балтасы, дана.	1	1	1
35	Балтаның сабы (қосымша), дана	1	1	1
36	Салмағы 5 кг ұстаның доғал зілбағасы, дана.	1	1	1
37	Жан-жақты күрек ЖК, шт.	2	2	2
38	Құмға арналған қалақ, дана.	1	1	1
39	Сыйымдылығы 12 л штерті бар мырышталған конусты шелек, дана	2	2	2
40	Ұзындығы 1,7 м жылжымалы металлды тірек, дана	2	2	2
41	Апатты бұрандама қысқыш, дана.	1	1	1	Шпация ұзындығы 600 немесе 900 мм
42	Өрттен сақталған қолмен тасымалданатын аккумуляторлы фонарь, дана	1	1	1
43	Мүйізді ілгек (ағаш қондырғысы бар кемелерде ғана), дана	2	2	2
44	30—40 т/с беретін шлангтары бар ЭСН-16 типті бататын сорғы, дана (сынылады)	1	1	1
45	Цементке арналған өткізбейтін ыдыс 50 кг, дана	Жобалаушы немесе кеме иесі анықтайды
46	Сыйымдылығы 5 кг қызыл бояуды, сұйық шыныны және техникалық майды сақтауға арналған банка, дана	Сол сияқты
47	Инвентарь және жабдықтауды сақтауға арналған жәшік, дана	Сол сияқты
48	Апатты жабдықтауды тіркеу журналы, дана	1	1	1

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 58-қосымша

Такелажды құрал-саймандар жиынтығының нормалары

№ р/н	Атауы	1 комплекттің құрал-саймандар саны, шт.
1	Тұтқасы бар темір ұста балға* 0,5 кг	1
2	Ені 20 мм қашау*	1
3	Ұзындығы 200 мм тіреу	1
4	Ұзындығы 300 мм, ені 200 мм балташылық қашау	1
5	Ұзындығы 200 мм тістеуік*	1
6	Ұзындығы 2000 мм өлшеуіш рулетка	1
7	Ені 20 мм қашау	1
8	Диаметрі 4 мм	1

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 59-қосымша

Жолаушылар кемесінің, жалпы сыйымдылығы 300 және одан жоғары
кемелердің, халықаралық рейстерді жүзеге асыратын кемелердің
радиожабдықтарына арналған талаптар

Радиожабдық (1)	Кемелер үшін саны
	Ішкі су жолдарында	Теңіз аудандарында
		А1	А1 және А2	А1, А2 және АЗ	А1, А2, АЗ, А4
1. Басты УҚТ - радиотелефон станциясы (300,025 - 300,500 МГц)	1	—	—	—	—
2. Пайдаланудағы УҚТ-радиотелефон станциясы (300,025 — 300,500; 336,025 — 336,500 МГц)	1	—	—	—	—
3. Тасымалданатын (шағын) УҚТ-радиотелефон станциясы (300,025 — 300,225 МГц)	2	—	—	—	—
4. УҚТ-радиоқондырғысы (2):
1) ЦТШ кодтау құрылғысы	—	1	1(18)	1(18)	1(18)
2) ЦТШ-ға бақылау жүргізуге арналған қабылдағыш	—	1(18)	1(18)	1(18)	1(18)
3) радиотелефон станциясы	—	1(3,18	1(3,18	1(3,18)	1(3,18)
5. АТ-радиоқондырғы (2,4):	1(14)
1) ЦТШ кодтау құрылғысы	—	—	1(19	1	—
2) ЦТШ-ға бақылау жүргізуге арналған қабылдағыш	—	—	1(18,19,22)	1	—
3) радиотелефон станциясы	—	—	1(5,18,19)	1	—
6. АТ/ҚТ-радиоқондырғы (2):	1(14)
1) ЦТШ кодтау құрылғысы	—	—	—	1(6, 18)	1(18, 21)
2) ЦТШ-ға бақылау жүргізуге арналған қабылдағыш	—	—	—	1(6, 18)	1(18, 21)
3) телефония және ҚӘБ радиоқабылдағышы	—	—	—	1(6,7, 18)	1(7, 18, 21)
4) телефония және ҚӘБ радио хабарын таратқышы	—	—	—	1(6,7, 18)	1(7, 18, 21)
5) дұрыстықты жоғарлату үшін әріп басқыш аппаратура	—	—		1(6, 18)	1(18, 21)
6) Әріп басудың шеткі құрылғысы	—	—		1(6, 18)	1(18)
7. ИНМАРСАТ кемелік жер станциясы	1(14)	—	—	1(4, 18, 20)	1(4, 20)
8. НАВТЕКС қызметінің қабылдағышы	—	1(8)	1(8)	1(8)	1(8)
9. КТШ қабылдағышы	—	1(9,10)	1(9,10)	1(9,10)	1(9,10)
10. ТҚА қабылдау үшін радиотелеграцияның әріп басқыш ҚТ қабылдағышы	—	1(11)	1(11)	1(11)	1(11)
11. КОСПАС — САРСАТ жүйесінің АРБ серігі (12)	—	2(13)	2(13)	2(13)	2
12. УҚТ АРБ	—	1(15)	—	—	—
13. Радиолокациялық жауапкер (кемелік)	—	1(16)	1(16)	1(16)	1(16)
14. Командалық хабарлағыш құрылғы	1	1	1	1	1
15. Құтқарғыш құралдардың радиолокациялық жауапкер	—	2(17)	2(17)	2(17)	2(17)
16. Құтқарғыш құралдардың екі жақты радиотелефон байланысының УҚТ-аппаратурасы	—	3(17)	3(17)	3(17)	3(17)
17. Әуе кемелерімен екі жақты радиотелефон байланысының УҚТ-аппаратурасы (24)	—	1(23)	1(23)	1(23)	1(23)
Күзетке хабарлау жүйесі	—	1(25)	1(25)	1(25)	1(25)
Ескерту: Жақшадағы сандар осы Ереженің 332-тармақтың нөмірлеріне сәйкес келеді.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 60-қосымша

Радиобайланыстың кемелік құралдарының қоректену көздері

Радиожабдық	Қоректену көзі
	негізгі	апаттық	радиоқондырғының резервный қоректену көзі	радиоқұралына орналастырылғанқоректену көзі
1.УҚТ-радиоқондырғысы:
1) ЦТШ кодтау құрылғысы	+	+(1,2)	+	-
2) ЦТШ-ға бақылау жүргізуге арналған қабылдағыш	+	+(1,2)	+	-
3) радиотелефон станциясы	+	+(1,2)	+	-
2. АТ-радиоқондырғы:
1) ЦТШ кодтау құрылғысы	+	+(1,2)	+	-
2) ЦТШ-ға бақылау жүргізуге арналған қабылдағыш	+	+(1,2)	+	-
3) радиотелефон станциясы	+	+(1,2)		-
3. АТ/ҚТ-радиоқондырғы:			+	-
1) ЦТШ кодтау құрылғысы	+	+(1,2)	+	-
2) ЦТШ-ға бақылау жүргізуге арналған қабылдағыш	+	+(1,2)	+	-
3) телефония және ҚӘБ радиоқабылдағышы	+	+(1,2)	+	-
4) телефония және ҚӘБ радио хабарын таратқышы	+	+(1,2)	+	-
5) дұрыстықты жоғарылату үшін әріп басқыш аппаратура	+	+(1,2)	+	-
6) Әріп басудың шеткі құрылғысы	+	+(1,2)	+	-
4. ИНМАРСАТ кемелік жер станциясы	+	+(1,2)	+	+
5. НАВТЕКС қызметінің қабылдағышы	+	+	-	+
6. КТШ қабылдағышы	+	+	-	+
7. ТҚА қабылдау үшін радиотелеграфияның әріп басқыш ҚТ қабылдағышы	+	+	-	+
8. КОСПАС-САРСАТ жүйесінің АРБ серігі	-	-	-	+(3)
9. УҚТ АРБ	-	-	-	+(3)
10. Радиолокациялық жауапкер	-	-	-	+(4)
11. Командалық хабарлағыш құрылғы	+	+	-	-
12. Құтқарғыш құралдардың екі жақты радиотелефон байланысының УҚТ-аппаратурасы	-	-	-	+(6)
13. Әуе кемелерімен екі жақты радиотелефон байланысының УҚТ-аппаратурасы	+ (7)	+ (7)	-	+(6)
14. Күзетке хабарлау жүйесі	+	+	+(8)	-
Ескерту: 1. Жақшадағы сандар осы Қағиданың 326-тармақтың тармақшаларының нөмірлеріне сәйкес келеді.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 61-қосымша

Жүзу ауданына байланысты апат туралы хабарламаны беру

Теңіз аудандары	Радиожабдық
А1	КОСПАС-САРСАТ жүйесінің ЦТШ бар УҚТ-радиоқондырғы, УҚТ АРБ немесе АРБ серігі
А1 және А2	ЦТШ бар УҚТ-радиоқондырғысы, ЦТШ бар АТ-радиоқондырғысы, КОСПАС-САРСАТ жүйесінің АРБ серігі
А1, А2 және А3 (1 нұсқа)	ЦТШ бар УҚТ-радиоқондырғысы, ЦТШ бар АТ-радиоқондырғысы, КОСПАС-САРСАТ жүйесінің АРБ серігі
А1, А2 және А3 (2 нұсқа)	ЦТШ бар УҚТ-радиоқондырғысы, ЦТШ бар АТ-радиоқондырғысы, КОСПАС-САРСАТ жүйесінің АРБ серігі
А1, А2, А3 және А4	ЦТШ бар УҚТ-радиоқондырғысы, ЦТШ бар АТ/ҚТ-радиоқондырғысы ИНМАРСАТ, КОСПАС-САРСАТ жүйесінің АРБ серігі

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 62-қосымша

"Өзен-теңіз" суларында жүзетін өздігінен жүретін
кемелерді навигациялық жабдықтармен жарықтандыру
нормалары

Жабдықтар атауы	Кемелердің жалпы сыйымдылығы
	150 кіші (барлық кеме)	150 және жоғары	300 және жоғары1	500 және жоғары	3000 ижәне жоғары	Ескерту
1. Негізгі магнитті компас 2	1	1	1	1	1	Компас комплектісіне 360о көкжиек бойынша және кез келген электр энергиясы көзінен тәуелсіз пеленгтерді алуды қамтамасыз етуші, пелорустық немесе пеленгаторлы құрлығы кіру қажет
2. Артық магнитті компас	—	1	1	1	1	1Негізгі магниттік компаспен өзара ауысымды болу қажет
3. Курсты қашықтықтан беру құрылғысы дистанционной передачи курса			І3			Гирокомпасы жоқ кемелерде
4. Гироскопиялық немесе анықтау үшін және магниттік емес құралдарымен курсты бейнелеу үшін басқа құрал4	-	-	-	1	1	Гирокомпас комплектісіне репитор немесе 3600 11 доғадағы пеленгтерді алатын басқа құрал
5. Электронды төсем құралдарымен радиолокациялық станция 5: (ЭТҚ)6 Автоалып жүру(САС)6			1	1	2	Бір РЛС 9 ГГц (3 см) диапазонында жұмыс істеу қажет. Станциялар бірі бірінен тәуелсіз жұмыс істеуі қажет.
6. ГНСС қабылдағыш индикаторы6 немесе жүзу ауданы ескерілген жер РНС	1	1	1	1	1	Радионавигацияның қолданбалы жүйесі болжанатын рейс кезеңінде кез келген уақытта қолдану үшін мүмкін болуы қажет.
7. Электронды картографиялық навигациялық- ақпараттық жүйе (ЭКНАЖ)8	1	1	1	1	1	Қайталау құралы көзделу қажет (екінші ЭКНАҚ немесе навигациялық қағаз карталар)
8. Эхолот	-	-	1	1	1
9 Лаг			1	1	1	өлшеу және жылдамдықты шағылыстырудың және суға қатысты қашықтықты өткен басқа құрал
10. Автоматты идентификациялық жүйе аппаратурасы (АИЖ)9	-	-	1	1	1
11. Рейс мәліметтерін тіркеуші (РМТ және РДР-У)10	-	-	-	-	1
12. Ішкі дыбыстық сигналдарды қабылдаушы	1	1	1	1	1	Жабық жүрістік көпірлі кемелерде және бір адаммен басқарылатын кемеде талап етіледі
13. Жүріс вахтасын атқаруды бақылау жүйесі	-	-	1	-1	1	Жүріс вахтасында бір адаммен автоматтандырылған кемеде талап етіледі.
14. Курс және/немесе траектория бойынша кемені автоматты басқару жүйесі	-	-	-	-	1
15. Радиолокациялық шағылыстырғыш (РЛШ)	1	-	-	-	-
16 ВСС арналған түнде көру аппаратурасы	-	1	1	1	1	Тәуліктің қараңғы уақытында жүзетін кемелерде
17. Навигациялық секстан	-	-	1	1	1
18. Хронометр	-	-	1	1	1	Жолаушылар және жалпы сыйымдылығы 300 жоғары арнайы міндеттегі кемелерге екі хронометр талап етіледі.
1 Өлшемінен тәуелсіз, сондай-ақ жолаушылар кемесінде қолданылады. 2 Немесе басқа құрал, кез келген энергия көзінен тәуелсіз курсты анықтау үшін және оның көрсеткішін негізгі басқару постына рулмен беретін және басқа құрал. 3 осы кестенің Егер кемеде курс туралы ақпаратты жабдыққа беруді қамтамасыз ететін гирокомпас орнатылса 5, 7, 8, 10 және 11-тармақтарында көзделгендер талап етілмейді. 4 Осы қосымшаның 5,7,10,11-тармақтарында көзделген курс туралы ақпараттарды жабдыққа беру қамтамасыз етіледі. Апат постындағы курс туралы визуальды ақпарат, егер мұндай болса, гирокомпастың репитерымен қамтамасыз етіледі. 5 РЛС индикаторының радиолокациялық бейнелеуінің ең аз тиімді экраны жалпы сыйымдылығы 500 кіші кемелер үшін - 180 мм, жалпы сыйымдылығы 500 кіші және жоғары кемелер үшін кемінде – 250 мм тең. 6 Егер радиолокациялық төсем құралы орнатылса СЭП және САС талап етілмейді (САРП). 7 Жолаушылар кемесі және өлшемінен тәуелсіз, аса маңызды қауіпті жүктерді тасымалдаушы кемелер. 8 Барлық жобаланатын рейстер ұзақтығында алдын ала және орындаушы төсемдерді орындау үшін, кемеде түзетілген қағаз теңіз навигациялық картасы болса талап етілмейді. 9 халықаралық рейстерде жүрмейтін, жалпы сыйымдылығы 500 және кіші жүк кемелеріне талап етілмейді. 10 Өлшемінен тәуелсіз барлық кемелер РМТ жабдықталуы қажет. 2002 жылғы 1 шілдеге дейін жасалған кемелерде РМТ-У орнатылуы мүмкін. 11 жалпы сыйымдылығы 1600 кіші кемелер қаншалықыты мүмкін болса сонша осындай құралдармен жарықтандырылады.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 63-қосымша

Ұсынылатын ақпараттағы пайдалану жағдайының талаптары

Ақпарат мәртебесі	Сигнал
	визуальды	дыбыстық
Расталмаған апатты сигнал	Қызыл, жарқыл	Қоса жүреді
Расталған апатты сигнал Дұрыс емес ақпарат	Қызыл	Квитирленген
Маңызды сигнал бергіштер (алдын алу), мысалы, толық түрде ұсынылмаған ақпарат	Сары	Жоқ немесе қысқа, егер басқа анықталмаса
Қалыпты жағдай	Талап етілмейді (жасыл түсті қолдану ұсынылады)	Жоқ

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 64-қосымша

ААС ақпаратын ұсынуға арналған талаптар

Қызметі	Ұсынуға жататын оқиғалар		Ұсыным
ААС қосу/ажырату	ААС ажырату мәліметтерін өңдеу., ажыратудың графикалық ұсынымы	ААС қосу мәліметтерін өңдеу., қосудың графикалық ұсынымы.	Әріптік-сандық немесе графикалық
ААС пассивті мақсаттарын сүзгілеу	Сүзгі мәртебесі	Сүзгі мәртебесі	Әріптік-сандық немесе графикалық
ААС мақсаттарын белсендіру		Белсендіру критерийлері	Графикалық
Апатты сигнал Дкр/Ткр	Қосу./ажырату қызметі. Дкр/Ткр критерийі. Пассивті мақсаттар ажыратылған	қосу./ажырату қызметі. Дкр/Ткр критерийі. Пассивті мақсаттар ажыратылған	Әріптік-сандық немесе графикалық
Жоғалған мақсат туралы апатты сигнал	қосу./ажырату қызметі. Жоғалған мақсаттың сүзгісінің критерийлері	қосу./ажырату қызметі. Жоғалған мақсаттың сүзгісінің критерийлері	Әріптік-сандық немесе графикалық
РЛС/ААС мақсаттарын біріктіру	Қосу /ажырату қызметі. Бірігу критерийі. Үндемеу бойынша мақсаттар басымдығы	Қосу /ажырату қызметі. Бірігу критерийі. Үндемеу бойынша мақсаттар басымдығы	Әріптік-сандық

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 65-қосымша

Радиобайланыс және навигация кезінде қолданылатын, шартты
белгілерді қысқартулар бойынша басшылық

1. Осы басшылық Кеме қатынасы тіркелімінің қағидасының қосымшасы болып табылады және Кеме қатынасы тіркелімінің мамандарымен куәландырудың және радио-навигациялық жабдықтарды куәландырудың техникалық құжаттамаларын қарау кезінде қолдануға арналған. Басшылық сонымен бірге жобалау, дайындау, пайдалану және радио-навигациялық жабдықтарды жөндеу мәселелерімен айналысатын мекемелермен де ұсынылуы мүмкін.

2. Басшылық ІЖКЖҚ – бөліміндегі "Радио байланыс құралдары" 66 және 70-бөлімдерінің және АЖКҚ 13 және 14-бөлімдеріне толықтыру болып табылады.

Осы Басшылықта халықаралық тәжірибеде қабылданған терминдер және оның қысқартулары, сондай-ақ куәландыру және пайдаланылатын кемелік радио және навигациялық жабдықтардың техникалық құжаттамаларында кездесетін шартты белгілер көрсетілген.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 65-қосымшасына 1-қосымша

Халықаралық тәжірибеде қабылданған
терминдер және олардың қысқартулары

Қысқарту	Халықаралық термин	Қазақ тіліндегі аудармасы
АСК	Acknowledge	Растау
ACQ	Acquire, Acquisition	Басып алу
AZ	Acquisition zone	Басып алу зонасы
APT	Aft	Корма
ALARM	Alarm	сигнализация
ALT	Altitude	Биіктігі
AM	Amplitude modulation	Амплитудалық модуляция
ANCH	Anchor watch	Зәкірлік вахта
ANT	Antenna	Антенна
SEA	Anti clutter sea	Теңіз толқынынан кедергіні басу
AUD	Audible	Дыбысты
AUTO	Automatic	Автоматты
AFC	Automatic frequency control	Жиілікті автоматты басқару
AGC	Automatic gain control	Автоматты күшейту
AIS	Automatic Identification System	Автоматты идентификациялау жүйесі (АИЖ)
AUX	Auxiliary system/function	Қосымша жүйе/қызмет
AVAIL	Available	Қол жетімділік
BKGND	Background	Шолу
BRG	Bearing	Пеленгілеу
BWW	Bearing waypoint to waypoint	Жолдық нүктеден басқа жолдық нүктеге пеленгілеу
BRILL	Brilliance	Жарықтық
CAL	Calibrate	Калибрлеу
CNCL	Cancel	Жою
CENT	Centre	Орталық
CHG	Change	Өзгеру
СР	Circular polarized	Айнала поляризациялау
CLR	Clear	Тазалау
СРА	Closest point of approach	Қысқа жақындасу нүктесі
CCRS	Consistent common reference point	Тұрақты жалпы тіректік нүкте
CONT	Contrast	Қарама-қарсылық
CORR	Correction	Корректура
CRS	Course	Жолдық бұрыш
COG	Course over the ground	Топыраққа қатысты жолдық бұрыш
CTW	Course through the water	Дрейф ескерілген жолдық бұрыш
CTS	Course to steer	Тапсырылған жолдық бұрыш
CUP	Course up	Жолдық бұрыш бойынша бағдарлау
XTD	Cross track distance	Траверзді қашықтық
CURS	Cursor	Курсор
DG	Dangerous goods	Қауіпті жүктер
DATE	Date	Күні
DR	Dead reckoning	Жолды есептеу
DECR	Decrease	Қысқарту
DEL.	Delete	Жою
DEP	Departure	Отшествие
DPTH	Depth	Тереңдік
DEST	Destination	Белгілеу пункті
DEV	Deviation	Девиация
DGNSS	Differential GNSS	Ғаламдық навигациялық серіктік жүйенің дифференциальды режимі
DSC	Digital selective calling	Сандық іріктеп шақыру
DISP	Display	Дисплей
DIST	Distance	Арақашықтық
DRMS	Distance root mean square	Арақашықтық бойынша орташа квадратты ауытқу
DTG	Distance to go	Тапсырылған арақашықтық
DRIFT	Drift	Дрейф
Е	East	Шығыс
EBL	Electronic bearing lane	Пеленгтің электронды желісі
EPFS	Electronic position fixing system	Орнын анықтаудың электронды жүйесі
ENH	Enhance	Көрінуді ұлғайту
ERR	Error	Қателік
ЕР	Estimated position	Дрейфті ескерумен есептегі орын
ЕТА	Estimated time of arrival	Келудің есепті уақыты
EVENT	Event	Оқиға
EXT	External	Ішкі
FIX	Fix	Орнын анықтау
FM	Frequency modulation	Жиілікті модуляция
FULL	Full	Толық
GAIN	Gain	Күшейту
GDOP	Geometric dilution of precision	Дәлдіктің нашарлауының геометриялық факторы
GNSS	Global navigation satellite system	Ғаламдық серіктік навигациялық жүйе
GC	Great circle	Үлкен шеңбер
GND	Ground	Жердің беті
GRI	Group repetition interval	Қайталаудың топтық интервалы
GZ	Guard zone	Күзетілген зона
GYRO	Gyro	Гирокомпас
HS	Harmful substances	Қауіпті жүктер туралы хабарлама
HUP	Head up	Курс бойынша бағдарлау
HDG	Heading	Курстың лездік мәні
HCS	Heading control system	"Курс бойынша" басқару жүйесі
HL	Heading line	Курс желісі
HF	High frequency	Жоғары жиілік
HSC	High speed craft	Жоғары жылдамдықты кеме
HDOP	Horizontal dilution of precision	Нүктенің нашарлауының көлденең геометриялық факторы
ID	Identification	Идентификация
INCR	Increase	Жоғарылату
IND	Indication	Индикация
INFO	Information	Ақпарат
INF RED	Infrared	Инфрақызыл
INIT	Initialization	Бастауы (бастамасы)
INP	Input	Енгізу
I/O	Input/Output	Енгізу/шығару
IRCS	Integrated Radio Communication System	Радиобайланыстың интегралданған жүйесі
IR	Interference rejection	Кедергіні басу
ISW	Interswitch	Ауыстырып қосу
INT	Interval	Интервал
LAT	Latitude	Ендік
LIM	Limit	Шегі
LOP	Line of position	Бағдар желісі
LOG	Log	Лаг
LR	Long range	Үлкен қашықтық
LON	Longitude	Ұзақтық
LOST TGT	Lost target	Жоғалған мақсат
LF	Low frequency	Төменгі жиілік
MAG	Magnetic	Магнитті
MVR	Manoeuvre	Маневр
MAN	Manual	Қолмен
MAP	Map	Карта
MAX	Maximum	Максимум
MMSI	Maritime mobile services identity number	Теңіз жылжымалы кемесінің идентификациялық нөмірі
MENU	Menu	Мәзір
МР	Maritime pollutant	Теңіз ортасын ластау
MIN	Minimum	Минимум
MSI	Maritime safety information	Қауіпсіздік бойынша ақпарат
MKR	Marker	Маркер
MSTR	Master	Капитан
MF	Medium frequency	Орталық жиіліктер
MISSING	Missing	Қате
MUTE	Mute	Үндемеу
NAV	Navigation	Навигация
N	North	Солтүстік
NORM	Normal	Қалыпты
N UP	North up	Меридиан бойынша бағдарлау
OFF	Off	Ажырату (ажыраған)
OOW	Officer on watch	Вахталық офицер
OFFSET	Offset	Ығыстыру
ON	On	Қосу (қосылған)
OUT	Out/Output	Шығару
OS	Own ship	Өзінің кемесі
PANEL	Panel illumination	Панельдерді жарықтандыру
PI	Parallel index line	Параллельді индекс желісі
PASSV	Passenger vessel	Жолаушылар кемесі
PERM	Permanent	Тұрақты
РОВ	Person overboard	Борт сыртындағы адам
PIN	Personal identification number	Экипаж мүшесінің жеке нөмірі
PILOT	Pilot vessel	Лоцмандық кеме
PORT	Port, port side	Сол жақ борт
POSN	Position	Орын
PDOP	Positional dilution of precision	Орын дәлдігінің нашарлау факторы
PWR	Power	Қорек
PRED	Predicted	Болжанатын
PPC	Predicted point of collision	Қақтығысудың есепті нүктесі
PRF	Pulse repetition frequency	Импульстарды қайталау жиілігі
PPR	Pulse per revolution	Кері импульстардың саны
RACON	Racon	Радиолокациялық маяк-жауап бергіш
RADAR	Radar	Радиолокатор
RAIN	Anti clutter rain	Жаңбырдан болатын кедергіні басу
RGN	Range	Арақашықтық (қашықтық)
RR	Rang rings	Қашықтық сақинасы
RCDS	Raster chart display system	Растворлы карталарды бейнелеу жүйесі
RNC	Raster navigational chart	Растоворлы навигациялық
		карта
ROT	Rate of turn	Бұрылыстың бұрыштық жылдамдығы
RX	Receiver	Қабылдағыш
RM	Relative motion	Салыстырмалы қозғалыс
RPM	Revolution per minute	Айналымдардың минуттағы саны
RMS	Root mean square	Орташа квадраттық ауытқу
ROUTE	Route	Жол
S	South	Оңтүстік
SFCNT	Safety contour	Қауіпсіздік контуры
SAIL	Sailing vessel	Желкенді қайық
SAT	Satellite	Серік
S-BAND	S-band	S-диапазонның жиілік жолағы
SARV	Search and rescue vessel	Құтқару кемелері
SEL	Select	Таңдау
SEQ	Sequence	Жүйелілік
SET	Set	Бұзу
TIME	Ship's time	Кемелік уақыт
SP	Short pulse	Қысқа импульс
SNR	Signal-to-noise ratio	Сигнал/кедергі қатынасы
SIM	Simulation	Қосу
SPD	Speed	Жылдамдық
SDME	Speed and distance measuring equipment	Жылдамдықты және жүріп өткен жолды өлшеу құрылғысы
SOG	Speed over the ground	Топыраққа қатысты жылдамдық
STW	Speed through the water	Суға қатысты жылдамдық
STBY	Standby	Дайындық
STBD	Starboard, starboard side	Оң жақ борт
STN	Station	Станция
SYNC	Synchronization	Үйлестіру
TGT	Target	Мақсат
ТТ	Target tracking	Мақсаттарды алып жүру
TEST	Test	Тексеру (сынау)
TIME	Time	Уақыт
TD	Time difference	Уақыт айырмасы
TOA	Time of arrival	Келу уақыты
TOD	Time of departure	Шығу уақыты
TCPA	Time to CPA	Ең қысқа қашықтықта жақындасу уақыты
TTG	Time to go	Аралық уақыты
TWOL	Time to wheel over line	Бұрылыс желісіне жақындау уақыты
TRK	Track	Кеме жолы
TCS	Track control system	Тапсырылған жол желісі бойынша басқару жүйесі
TMG	Track made good	Тапсырылған жол
TRAIL	Trail	Із
TPL	Transferred line of position	Бағдардың аралас желісі
THD	Transmitting heading device	Курсты тапсыруға арналған құрылғы
TRIAL	Trial	Қосу
TRIG	Trigger pulse	Триггерлік импульс
TM	True motion	Шынайы қозғалыс
TUNE	Tune	Икемдеу
UHF	Ultra high frequency	Астам жиілік
UTC	Universal time coordinated	Әмбебап үйлестірілген уақыт
VRM	Variable range marker	Жылжымалы индекс
VAR	Variation	Бұрылу
VECT	Vector	Вектор
VHF	Very high frequency	Өте жоғары жиілік
VLF	Very low frequency	Өте төмен жиілік
GRND	Vessel aground	Топырақта тұрған кеме
ANCH	Vessel at anchor	Зәкірдегі кеме
VCD	Vessel constrained by draught	Өзінің тұнбасымен сыйыстырылған кеме
DIVE	Vessel engaged in diving operation	Сүңгуір жұмыстармен қамтылған кеме
DRG	Vessel engaged in dredging or underwater operation	Түпті тереңдету жұмыстарымен қамтылған кеме
TOW	Vessel engaged in towing operation	Сүйреу жұмысымен қамтылған кеме
NUC	Vessel not under command	Басқарылмайтын кеме
RIM	Vessel restricted in maneuverability	Маневрлеу мүмкіндігінде шектелген кеме кеме
VTS	Vessel traffic service	Кеме қозғалысымен басқару қызметі
VID	Video	Видео
VDR	Voyage data recorder	Рейстер мәліметтерін тіркеуші
WARNING	Warning	Ескерту
WAT	Water	Су
WPT	Waypoint	Жолдық нүкте
W	West	Батыс
WOL	Wheel over line	Рульді ауыстыруға команда беру желісі
WOT	Wheel over time	Рульді ауыстыруға команда беру уақыты
X-BAND	X-band	Х-диапазонының жиілік жолағы

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 65-қосымшасына 2-қосымша

Шартты белгілер

Атауы	Белгі	Сипаттамасы
1 Өз кемесін белгілеуге арналған шартты белгілер
Өз кемесі		Тұрақты жалпы тіректік нүктедегі орталығымен екі еселі шеңбер. Белгі кеменің орны курс сызығын және мидель шпангоут сызығын кесіп өткендей белгіленген жағдайда қолданылады.
Өз кемесінің масштабты белгісі		Белгі өлшемдеріне бейнелеу масштабына, "курс бойынша" бағдарлауға сәйкес келеді. Орын тұрақты жалпы тіректік нүктеге жатады.
РЛС антенналарын орналастыратын жер		РЛС антеннаның РЛ ақпарат түсетін нүктесінде орналасқан крест
Курс желісі		Ұзындығы азимутальды шкаламен шектелген жаппай сызық. Егер мұндай шкала бейнеленбесе, онда курс сызығының шектелген ұзындығы болу қажет. Сызықтың бастауы жалпы тіректік нүктеде орналасады
Мидель-шпангоут желісі		Орталығы үнемі жалпы тіректік нүктеде орналасатын, тіркелген немесе ауыспалы ұзындықтың жалпы сызығы
Өз кемесінің орнын ауыстыру векторы		Қалыңдығы, курс сызығынан екі есе үлкен үзікті сызық. Үзікті сызықта тиісті уақытша интервалға сәйкес, қысқы көлденең сызықтар орналасуы мүмкін. Суға немесе топыраққа қатысты ауыстыру векторын белгілеу үшін, вектордың аяғында орналасқан, бір немесе екі ұш қолданылады.
Жоспарланатын жол		Жоспарланатын жолдың бөлігі қисық сызықты участкілер ретінде бейнеленеді.
Жүріп өткен жол		Негізгі навигациялық құралдар мәліметтері бойынша жүріп өткен жол жуан сызықпен, ал резервтік құралдар мәліметтері бойынша – жұқа сызықпен бейнеленуі қажет. Жол желілерінде уақытша белгілеулер бейнеленуі қажет.
2 Радиолокациялық мақсаттарды бейнелеуге арналған шартты белгілер
Алып жүретін мақсат, оның ішінде қауіптіні қоса		Жаппай толтырылған немесе толтырылмаған шеңбер. Мақсаттарды орналастыру векторы үзік сызықтармен ұсынылады. Үзік сызықтың ұзындығы оның қалыңдығынан екі есе үлкен. Векторда уақытша белгілеулер бейнеленеді. Қауіпті мақсат қызыл түспен бейнеленеді. Оның ауыстыру – жыпылықтайтын векторы растауды алғанға дейін
Алып жүруге қарпу сатысындағы мақсат		Сегментті шеңбер. Автоматты қамту кезіндегі – жыпылықтайтын, қызыл түсті растауды алғанға дейін.
Жоғалған мақсат		Крестпен сызылған, растауды алғанға дейін жыпылықтайтын шеңбер.
Бөлінген мақсат		Мақсаттарды белгілеу айналасында, бұрыштармен белгіленген, квадрат.
Мақсаттың жүріп өткен жолы		Уақыт кесінділеріне сәйкес, нүктелер
Таңдап алынған алып жүруші мақсат		Таңдалған мақсат маңындағы үлкен R әрпі. Егер мұндай мақсаттар бірнеше болса, онда әрбір әріп санмен ілесіп жүреді.
3 Автоматты идентификациялау жүйелері аппаратураларының мақсаттары үшін шартты белгілер
Пассивті мақсат		Курс немесе мақсаттардың жолдық бұрышы бойынша бағдарланған Сүйір бұрышты үшбұрыш. Белгі орны үшбұрыш биіктігінің жартысында орналасқан нүктеге жатады. Пассивті мақсаттардың өлшемі белсенді мақсаттардан кіші өлшемді болу қажет.
Белсенді мақсат оның ішінде қауіптіні қоса		Курс немесе мақсаттың жолдық бұрышы бойынша бағдарланған үшкір бұрышты үшбұрыш. Мақсаттың орын ауыстыру векторы пунктирленген сызықпен көрсетіледі. Пунктирдің ұзындығы, оның енінен екі есе асады. Кеме бағыты, ұзындығы үшбұрыштың биіктігінен екі есе көп тегіс сызықпен көрсетіледі. Бағыт сызығы үшбұрыштың шыңынан басталады. Мақсаттың бұрылуы қысқа көлденең сызықпен белгіленеді. Қарастырылып жатқан жол қисықсызықты болуы мүмкін. Қауіпті мақсат жалтылдап орын ауыстыру векторымен қызыл түсті күйінде көрсетіледі.
Масштабты белгі		Масштабты белгі мақсат белгісіне қосылуы мүмкін, егер таңдалған масштаб осыған мүмкіндік берсе
Белгіленген мақсат		Өзінің бұрыштарымен белгіленген, шаршы
Жоғалған мақсат		Сызылған үшбұрыш. Крестің тұрақты бағдары болу қажет. Белгі курс мәні бойынша бағдарлану және расталғанға дейін жыпылықтау қажет.
Мақсатпен жүріп өткен жол (мақсаттар ізі)		Уақытша белгілерге сәйкес нүктелер
4. Басқа да шартты белгілер
Картографикалық объектінің бағдары		Ортасындағы крестпен ромб
Виртуальды объектінің бағдары		Ортасындағы крестпен ромб
Бейнеленетін жол		Кружка түріндегі жолдық нүктелерді белгілеумен үзік сызықтар
Резервті жол		Кружка түріндегі жолдық нүктелерді белгілеумен нүктелі желілер
Маневрді қосу		Экрандағы "Т" үлкен әрпі
Тренажер режимі		Экрандағы "S" үлкен әрпі
Курсор		Крест, екі нұсқада болуы мүмкін.
Қашықтық сақинасы		Бірыңғай шеңбер
Қашықтықтың жылжымалы маркері		Шеңбер
Электронды визир		Үзік сызық
Мақсаттарды қарпу зонасы		Зоналар шекарасы жалпы сызықпен белгіленеді.
Оқиғаларды белгілеу		Тиісті жазуымен сызылған тікбұрыш

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 66-қосымша

РЛС арналған талаптар

Кеменің жалпы сыйымдылығы	500 кіші	500 бастап 1000 дейін және 10000 кіші жоғары жылдамдықты кемелер
Экранның жұмыс алаңының ең аз диаметр, мм	180	250
Экранның ең кіші өлшемі, мм	195x195	270x270
Мақсаттарды автоматты қамту	—	—
РЛ мақсаттарды алып жүретін ең аз саны	20	30
Белсенді ААС мақсаттардың ең аз саны саны	20	30
ААС пассивті мақсаттарының ең аз саны саны (белсенді емес)	100	150
Маневрді ойнату	—	—

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 67-қосымша

Кедергі болмаған кездегі әртүрлі мақсаттарды байқаудың
ең қысқа қашықтығы

Мақсаттарды сипаттау	Теңіз деңгейі үстіндегі биіктік, м	Байқау қашықтығы, теңіз мильдері6, диапазонда
		"X"	"S"
Жағалаулық желі	60	20	20
	6	8	8
	3	6	6
Жалпы сыйымдылығы 5000 жоғары кеме	10	11	11
Жалпы сыйымдылығы 500 жоғары кеме	5	8	8
Радиолокациялық шағылдырғышымен шағын өлшемді кемелер1	4	5	3,5
Бұрыштық шағылдырғышпен навигациялық буй 2	3,5	4,9	3,6
Навигациялық буй 3	3,5	4,6	3,0
Радиолокациялық шағылдырғышсыз ұзындығы 10 м шағын өлшемді кеме4	2,0	3,4	3,0
1 Радиолокациялық шағылдырғыштың шашылуының тиімді ауданы "X" диапазоны үшін - 7,5 м2 және "S" диапазон үшін - 1м2 . 2 Бұрыштық шағылдырғыштың ШТА: "X" диапазоны үшін - 10м2 және "S"диапазоны үшін. 3 Навигациялық буйда ШТА болуы тиіс: "X" диапазоны үшін 5 м2 және - "S" диапазоны үшін - 0,5 м2 . фарватер және 1,0 м2 ( "X" диапазонында) және 0,1 м2 ( "S" диапазонында) ШТА бар қоршаулардың буйы үшін 1 м биіктікте оларды анықтау қашықтығы тиісінше 2,0 және 1,0 теңіз милі болуы тиіс. 4 Ұзындығы 10 м кіші көлемді кемелердің ШТА мынадай болуы тиіс: "X" диапазоны үшін – 2,5 м2 және "S" диапазоны үшін - 1,4 м2. 5 Радиолакациялық көрсеткіштер – нүктелі мақсаттар, кемелер – күрделі мақсаттар, ал жағалай сызықтары – таратқыш мақсаттар (оның пішінін ескере отырып таулы жағалау сызықтың орташа жоғарлауы көрсетілген) ретінде танылады. 6.Атмосфералық жағдайлар, мақсат жылдамдығы және оның ракурсы, мақсат корпусының материалы және құрылымы сияқты түрлі факторларға байланысты анықтау қашықтығын өзгертуге болады.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 68-қосымша

ААС белгіленетін мақсаттардың жалпы саны

Алып жүру уақыты, мин	Салыстырмалы курс, град	Салыстырмалы жылдамдық, уз.	Дкр мили	Ткр мин.	Шынайы курс, град	Шынайы жылдамдық, уз.
1 мин: қозғалыс тенденциясы	11	1,5 немесе 10% (қайсысы үлкеніне байланысты)	1
3 мин: мақсаттардың орнын ауыстыру	3	0,8 немесе 1 % (қайсысы үлкеніне байланысты)	0,3	0,5	5	0,5 немесе 1 % (қайсысы үлкеніне байланысты)

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 69-қосымша

РЛС индикаторын экранында ААС мақсаттары бойынша ақпарат

Қызметі	Жұмыстар режимі		Ақпараттарды ұсыну нысаны
ААС Қосу./Ажыр.	ААС сигналын өңдеу қосу./ажыратуды графикалық ұсыну.	ААС сигналын өңдеу қосу./қосуды графикалық ұсыну.	Әріптік-сандық немесе графикалық
ААС пассивті мақсаттарының сүзісі	Сүзгі мәртебесі	Сүзгі мәртебесі	Әріптік-сандық немесе графикалық
Мақсаттарды белсендіру		Критерий активизации	Графикалық
Дкр/ Ткр белгісі бойынша сақтандырғыш сигнал	Қосу./Ажырату. Пассивті мақсаттар қосылды	Қосу./Ажырату. Пассивті мақсаттар қосылды	Әріптік-сандық немесе графикалық
Мақсаттың жоғалғаны туралы сақтандырғыш сигнал	Қосу./Ажырату. — мақсаттардың жоғалу критерийі бойынша	Қосу./Ажырату. — мақсаттардың жоғалу критерийі бойынша	Әріптік-сандық немесе графикалық
РЛС/ААС мақсаттарын біріктіру	Қосу./Ажырату. — біріктіру критерийлері бойынша. Үндемеу бойынша мақсаттардың басымдығы	Қосу./Ажырату. — біріктіру критерийлері бойынша. Үндемеу бойынша мақсаттардың басымдығы	Әріптік-сандық

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 70-қосымша

Авариялық сигнал беруге немесе индикацияға қойылатын талаптар

Қағида тармақтары	Талаптар	Ақпарат
895	Сигнал беру*	Қауіпті изобаттың қиылысы
896	Сигнал беру немесе индикация	Жүзу шарты ерекше аудан
897	Сигнал беру	Маршруттан ауытқу
900	Сигнал беру	Орналасу орнын анықтау жүйесі істен шықты
901	Сигнал беру	Берілген нүктеге жету
902	Сигнал беру	Координаттың әртүрлі жүйелері
915	Сигнал беру немесе индикация	ЭКНАЖдың істен шығуы
859 -тармақтың 3) тармақшасы	Индикация**	Үндеу бойынша қауіпті изобата
864 -тармақтың 1) тармақшасы	Индикация	ЭНК да бар масштабтан асатын масштаб
864-тармақтың 2) тармақшасы	Индикация	Масштабы үлкендеу ЭНК бар
866	Индикация	Түрлі координаттар жүйелері
875	Индикация	ЭНК болмауы
884	Индикация	Стандартты көрсеткіштан өшірілген ақпараттар категориялар
890	Индикация	Алдыңғы төсем қауіпті изобата қиып өтеді
891	Индикация	Алдыңғы төсем көрсетілген ауданды қиып өтеді
895	Сигнал беру	Кеме қауіпті изобатаны қиып өтеді
898	Индикация	Кеме орындаушы аралық режимінде қауіпті ауданды қиып өтеді
914	Индикация	Тексеру жүйенің бұзылуын көрсетеді
* Назар аудару қажет ететіннің күйін дыбыс немесе дыбысты және көзбен шолу құралдарымен хабарлайтын апат сигнализациясы немесе апатты-сақтандырғыш сигнализация жүйесі. ** Жүйенің немесе жабдықтың күйі туралы ақпаратты қамтамасыз ететін көзбен шолып көрсету.

Аралас "өзен-теңіз" суларында жүзетін кемелерді жасау қағидасына 71-қосымша

РКС арналған ең аз талаптар

Қағида тармақтары	Талап	Ақпарат
897	Сигнал беру	Маршруттан ауытқу
939 тармағының 16) тармақшасы	Сигнал беру	Белгіленген нүктеге, сызыққа, ауданға немесе кеме жүргізушісімен белгіленген ауданға жақындау
900	Сигнал беру	Орналасу орнын анықтау жүйесі істен шықты
901	Сигнал беру	Белгіленген нүктеге жақындау
902	Сигнал беру немесе индикация	Түрлі координаттар жүйелері
915	Сигнал беру немесе индикация	РКС режимінің бұзылуы
939 тармағының 8) тармақшасы	Индикация	ЭКНАЖ дың растровты режимде жұмыс істеу
864-тармағының 1) тармақшасы	Индикация	Ақпарат масштабқа сәйкес келмейді
864-тармағының 2) тармақшасы	Индикация	Кеменің орналасу орнының ауданына аса ірі масштабты РНК бар

Об утверждении Правил постройки судов смешанного "река-море" плавания

Приказ Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 14 марта 2011 года № 137. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 11 апреля 2011 года № 6883.

В соответствии с подпунктом 17) пункта 1 статьи 9 Закона Республики Казахстан от 6 июля 2004 года "О внутреннем водном транспорте" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила постройки судов смешанного "река-море" плавания.

2. Комитету транспорта и путей сообщения Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан (Килыбай Н.И.) в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить представление настоящего приказа в Министерство юстиции Республики Казахстан для государственной регистрации.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на Ответственного секретаря Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан Касымбек Ж.М.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр

А. Кусаинов

Утверждены приказом Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 14 марта 2011 года № 137

Правила постройки судов смешанного "река-море" плавания
Часть 1. Корпус
Раздел 1. Конструкция и прочность стального корпуса
1. Общие положения

1. Настоящие Правила постройки судов смешанного "река – море" плавания (далее – Правила) распространяются на самоходные и несамоходные грузовые суда, буксиры, ледоколы, пассажирские водоизмещающие суда, суда технического флота класса "М-СП" и суда всех типов и назначений классов "М-ПР" и "О-ПР", находящиеся в каботажном плавании. Для судов, совершающих международные рейсы, необходимо также выполнение требований международных конвенций.

"О-ПР", "М-ПР" и "М-СП" - буквенные сочетания в основных символах формулы класса судов смешанного "река—море" плавания, определяющие конструктивные особенности судна и условия его эксплуатации в морских районах.

2. Во всех случаях, не оговоренных настоящими Правилами, руководствуются Правилами постройки судов внутреннего водного плавания, утвержденных приказом Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 9 марта 2011 года № 127 (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 6871 от 5 апреля 2011 г.), (далее - ПСВП).

3. Отдельные положения настоящих Правил распространяются на суда, находящиеся в эксплуатации.

Условия плавания судов смешанного "река—море" плавания с классом Регистра судоходства приведены в приложении 1 настоящих Правил.

2. Суда класса "М-СП"

4. Требования настоящей главы распространяются на сухогрузные и наливные суда длиной от 25 до 140 м;

пассажирские суда, буксиры и ледоколы длиной от 25 до 140 м.

Соотношения главных размерений судов, на которые распространяются требования настоящей главы, не должны выходить за пределы, указанные в приложении 2 настоящих Правил.

Для наливных судов с продольными встроенными цилиндрическими грузовыми емкостями или тронковой палубой, включаемыми в эквивалентный брус, под высотой Н понимают высоту до верхней кромки емкости или тронковой палубы.

Применение требований настоящей главы и раздела в целом к судам длиной более 140 м и менее 25 м является предметом специального рассмотрения Регистра судоходства.

5. Осадку носом судна во всех случаях нагрузки следует принимать не менее 1,7 м при L>60 м и не менее 0,9 м при L<25 м. Для промежуточных длин судов минимально допустимая осадка носом определяется линейной интерполяцией.

6. Дополнительный волновой изгибающий момент определяют с помощью следующей зависимости, кНм:

где к₀ - коэффициент, значения которого вычисляют по формуле:

к₁ - коэффициент, значения которого в зависимости от длины судна L определяют согласно приложению 3 настоящих Правил.

к₂ - коэффициент, значения которого в зависимости от L и осадки носом Тн определяют по формуле:

k₃ - коэффициент, значения которого для грузовых самоходных судов в зависимости от длины судна L и принятой допускаемой высоты волны определяется согласно приложению 4 настоящих Правил. Для судов других типов k₃ назначается по согласованию с Регистром судоходства.

L - длина судна, м;

Т - осадка судна, м;

- коэффициент полноты водоизмещения;

h - расчетная высота волны, принимаемая равной 3,5 м.

Значения L, Т и

принимают исходя из расчетного случая состояния нагрузки при определении изгибающего момента на тихой воде.

Дополнительный волновой изгибающий момент принимают постоянным на длине 0,5 L в средней части судна и уменьшающимся к оконечностям до нуля по линейной зависимости.

7. Расчетные местные нагрузки определяют в соответствии с указаниями пунктов 43-58 части 1 ПСВП при полувысоте расчетной волны r = 1,75 м., принимаемой независимо от устанавливаемого судну ограничения по допустимой высоте волны. При этой же полувысоте расчетной волны вычисляют моменты сопротивления поперечного сечения балок набора по формулам, приведенным в главе 6 части 1 ПСВП.

8. Толщины связей корпуса, мм, независимо от результатов не должны быть менее указанных в приложении 5 настоящих Правил с учетом примечаний к приложению 4 и требований пунктов 198–205 ПСВП.

Для наливных судов с продольными цилиндрическими встроенными емкостями отношение радиуса цилиндра R к толщине t надпалубной части цилиндрической оболочки не должно быть более 200, а толщина t не должна быть меньше 14 мм. Толщина t₁ цилиндрической оболочки под палубой принимается не менее 10 мм. Минимальные толщины наружной обшивки в средней части ширстрека и палубного стрингера в средней части корпуса судна принимаются согласно приложению 5 настоящих Правил как для судов с условной длиной L_усл = LН/Н₁, где Н₁ – высота эквивалентного бруса.

Расстояние по вертикали от верхней кромки цилиндрической емкости до палубы в диаметральной плоскости следует принимать не более 1,2R.

9. В случае если предусматривается возможность эксплуатации судна в море при загрузке, обеспечивающей осадку носом менее 3,5 % длины судна, усиление днищевых конструкций согласно пунктов 293–294 ПСВП должно быть выполнено для участка корпуса длиной 0,2 L от носового перпендикуляра.

10. Флоры, устанавливаемые в плоскостях холостых шпангоутов в корму от переборки форпика в той части корпуса, которая указана в пункте 9 настоящих Правил, должны иметь толщину стенки, одинаковую с толщиной стенки флоров, устанавливаемых в плоскостях рамных шпангоутов, и высоту не менее 1/3 высоты двойного дна в этом районе и не менее 2,5 высоты продольных ребер жесткости.

Свободные кромки таких флоров подкрепляют фланцами или поясками.

11. В форпике должно быть не менее трех карлингсов. Высоту стенки карлингсов и рамных бимсов следует принимать не менее 2,5 высот холостых бимсов.

12. Момент сопротивления W площади поперечного сечения холостых бимсов с присоединенными поясками на отдельных участках палубы в районе, указанном в пункте 9 настоящих Правил, должен быть не менее, м³:

W = 5,5·10^-6 dB²₁ (4)

где d - расстояние между бимсами, м;

В₁ - наибольший пролет бимсов, измеренный между карлингсами или между карлингсами и продольной переборкой или бортом, м.

13. Усиления, требуемые пунктом 295 ПСВП, должны быть выполнены на длине от кормовой переборки машинного отделения до кормовой оконечности, включая ахтерпик.

14. В машинном помещении каждый второй шпангоут должен быть рамным.

15. Момент сопротивления W площади поперечного сечения карлингсов с присоединенным пояском для машинного помещения должен быть не менее, м³:

W = 5,8·10^-6а₁d₁², (5)

где а₁ - средняя ширина площади палубы, поддерживаемой карлингсом, м;

d₁ - наибольший пролет карлингса, измеренный между поперечными переборками или центрами пиллерсов и поперечной переборкой, м.

Профиль поперечного сечения бимсов необходимо принимать таким же, как и карлингса.

16. На судах класса "М-СП (лед)" выполняют усиления корпуса в соответствии с требованиями пункта 310 ПСВП, назначенными из условий эпизодического плавания в мелкобитом, подвижном, плавучем льду толщиной не более 0,4 м.

17. В расчетах общей прочности корпуса в конце срока службы судна средние остаточные толщины связей корпуса рекомендуется определять с учетом значений расчетных скоростей изнашивания, приведенных в приложении 6 настоящих Правил.

18. Для пассажирских судов длиной 50 м и более значение изгибающего момента на тихой воде М_ТВ, используемого в пункте 39 ПСВП при определении расчетного изгибающего момента в средней части судна при прогибе и перегибе, должно вычисляться в соответствии с пунктом 25 ПСВП и приниматься по абсолютной величине не менее, определяемого по формуле, кНм:

где

- коэффициент полноты водоизмещения;

к_тв - коэффициент, значения которого определяют по формуле:

- коэффициент, значения которого определяют согласно приложению 7 настоящих Правил;

- коэффициент, значения которого определяют с помощью следующего уравнения:

или принимают согласно приложению 8 настоящих Правил;

к₁ - коэффициент, значения которого определяют согласно приложению 3 настоящих Правил;

коэффициент, значения которого вычисляют по формуле:

к_о, к₂ - коэффициенты, значения которых следует определять согласно пункту 8 настоящих Правил.

Изгибающий момент, определяемый с помощью зависимости (6), принимают постоянным на длине 0,5 L в средней части судна и уменьшающимся к оконечностям до нуля по линейной зависимости.

19. Расчетные давления на стенки и палубы надстроек и рубок судов определяются:

на боковые стенки - по приложению 9 настоящих Правил;

на открытые палубы, не предназначенные для размещения груза - по приложению 10 настоящих Правил;

на концевые стенки - по приложению 11 настоящих Правил.

В приложениях 9-12 настоящих Правил, значения x/L = 0,5 и x/L = 0,5 соответствуют сечениям по носовому и кормовому перпендикулярам при осадке судна по конструктивную ватерлинию, x/L = 0 — миделевому сечению.

Для закрытых палуб, предназначенных для размещения экипажа, пассажиров и оборудования, расчетное давление допускается не менее 5,0 кПа.

20. Толщины листов стенок и палуб надстроек и рубок пассажирских водоизмещающих судов, буксиров и ледоколов независимо от результатов и категории (марки) стали следует принимать не меньше приведенных в приложении 12 настоящих Правил:

1) если шпация принята большей 550 мм, то минимальные толщины листов перекрытий, указанные в приложении 12 настоящих Правил, увеличивают пропорционально увеличению шпации по сравнению со значением 550 мм;

2) если шпация принята меньшей 550 мм, то минимальные толщины листов перекрытий, указанные в приложении настоящих Правил, допускается уменьшать пропорционально уменьшению шпации по сравнению со значением 550 мм. Необходимо чтобы уменьшение толщин не превышало 10 %;

3) если конструкция выполнена из легких сплавов, минимальные толщины ее листовых элементов принимаются не меньшими, чем это требуется для соответствующей конструкции, выполненной из стали.

21. Толщины листов связей корпусов буксиров, ледоколов независимо от результатов расчета и категории (марки) стали допускается не меньше приведенных в приложении 13 настоящих Правил.

22. На буксиры распространяются требования пунктов 356–363 ПСВП. При этом толщина листовых элементов корпусных конструкций во всех случаях следует принимать не меньше толщин, приведенных в приложении 13 настоящих Правил, причем дополнительного увеличения на 1 мм толщины водонепроницаемых переборок, регламентируемого пунктом 361 ПСВП, не требуется.

23. Если соблюдается требование пункта 340 ПСВП, то расчеты общей прочности судов длиной менее 50 м, за исключением пассажирских, допускается не выполнять.

При этом значения коэффициента k₁, входящего в формулу (229) ПСВП, принимаются равными 51,3 для судов длиной L = 50 м и 17,2 для судов длиной L = 25 м, а максимальное значение выражения, стоящего в скобках формулы (229) ПСВП, не ограничивается.

Расчеты местной прочности буксиров и ледоколов выполняются независимо от длины судна.

24. Требования пунктов 339 и 340 ПСВП на пассажирские водоизмещающие суда не распространяются.

3. Суда класса "М-ПР"

25. Осадка сухогрузных и наливных судов носом во всех случаях нагрузки должна быть не менее 1,4 м при L > 60 м и не менее 0,75 м при L > 25 м. Для промежуточных длин судов минимально допустимая осадка носом определяется линейной интерполяцией.

26. В расчетах общей прочности корпуса в конце срока службы судна средние остаточные толщины связей корпуса рекомендуется определять с учетом расчетных скоростей изнашивания, приведенных в приложении 5 настоящих Правил.

27. Дополнительный изгибающий момент следует определять в соответствии с пунктом 8 настоящих Правил, при расчетной высоте волны h=3,0 м. Значения k₁ коэффициента определяются по приложению 14 настоящих Правил. Значения коэффициента k₃ для грузовых самоходных судов определяются по приложению 15 настоящих Правил.

Для судов других типов k₃ определяется по согласованию с Регистром судоходства.

28. Расчетные местные нагрузки определяются в соответствии с указаниями пунктов 43–58 ПСВП при полувысоте расчетной волны r = 1,50 м, принимаемой независимо от устанавливаемого судну ограничения по допустимой высоте волны. При этой же полувысоте расчетной волны вычисляются моменты сопротивления поперечного сечения балок набора, по формулам, содержащимся в главе 6 ПСВП.

29. Для судов длиной 50 м и менее в случае проверки выполнения требования пункта 340 ПСВП значения коэффициента k₁, входящего в формулу (229) ПСВП, должны приниматься равными 67,6 и 22,4 для судов класса "М-ПР 2,5" длиной 50 м и 25 м соответственно.

4. Суда класса "О-ПР",
специальные требования для судов, спроектированных
на ограниченный срок службы

30. Осадка сухогрузных и наливных судов носом во всех случаях нагрузки должна быть не менее 0,9 м при L > 60 м и не менее 0,5 м при L > 25 м. Для промежуточных длин судов минимально допустимая осадка носом определяется линейной интерполяцией.

31. Дополнительный волновой изгибающий момент определяется в соответствии с пунктом 8 настоящих Правил при высоте расчетной волны h = 2 м и значениях коэффициента k₁, принимаемых по приложению 15 настоящих Правил и значениях коэффициента k₃, определяемых для грузовых самоходных судов по приложению 16 настоящих Правил. Для судов других типов k₃ определяются по согласованию с Регистром судоходства.

32. В расчетах общей прочности корпуса в конце срока службы судна средние остаточные толщины связей корпуса рекомендуется определять с учетом расчетных скоростей изнашивания, приведенных в приложении 6 настоящих Правил.

33. Расчетные местные нагрузки определяются в соответствии с указаниями пунктов 43–58 ПСВП при полувысоте расчетной волны r = 1,0 м, принимаемой независимо от устанавливаемого судну ограничения по допустимой высоте волны. При этой же полувысоте расчетной волны вычисляются моменты сопротивления поперечного сечения балок набора по формулам, содержащимся в главе 6 ПСВП.

34. Для судов длиной 50 м и менее в случае проверки выполнения требования пункта 340 ПСВП значения коэффициента k₁, входящего в формулу (230) ПСВП, должны приниматься равными 93,6 для судов длиной L = 50 м и 33,6 для судов длиной L = 25 м.

35. Возможность использования санообразных и других немореходных обводов носовой оконечности для судов смешанного плавания является предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.

36. Для судов, спроектированных на ограниченный срок службы, допускается обоснованное уменьшение размеров отдельных связей, регламентируемых пунктами 10, 14, 17 настоящих Правил.

37. Для судов, спроектированных на ограниченный срок службы, значение допустимого уменьшения размеров связей является предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.

Раздел 2. Конструктивная противопожарная защита
5. Общие требования, определения и пояснения

38. Требования настоящего раздела распространяются только на суда класса "М-СП". Использование жидкого топлива с температурой вспышки паров ниже 60^оС для двигателей, котлов, а также хозяйственных нужд не допускается.

39. Конструктивная противопожарная защита пассажирских судов, независимо от их класса и характера совершаемых рейсов, должна соответствовать требованиям Международной конвенции по охране человеческой жизни на море 1974 года с поправками (далее – СОЛАС-74).

Сноска. Пункт 39 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 28.03.2018 № 198 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

40. В настоящих Правилах применяются следующие определения:

1) Грузовые помещения -

грузовые танки, предназначенные для перевозки грузов, в том числе сливные цистерны;

помещения для сухих грузов, не относящихся к судовым запасам, сухогрузные и рефрижераторные трюмы и твиндеки, предназначенные, в том числе, и для перевозки контейнеров и съемных цистерн, автотранспорта без топлива в баках;

закрытые грузовые помещения с горизонтальным способом загрузки и разгрузки, простирающиеся на значительную часть или всю длину судна;

открытые грузовые помещения с горизонтальным способом загрузки и разгрузки, простирающиеся на значительную часть или всю длину судна, открытые с обеих сторон или с одной стороны и имеющие эффективную по всей длине помещения вентиляцию, через постоянно открытые отверстия в обшивке или в подволоке;

открытая палуба - палуба полностью открытая воздействию окружающей среды сверху и не менее чем с двух сторон;

2) конструкции типа С - конструкции, изготовленные из негорючих материалов, к которым требования по предотвращению прохождения через них дыма и пламени и соблюдению перепада температур не предъявляются;

3) машинные помещения категории А - помещения, в которых расположены:

двигатели внутреннего сгорания, используемые в качестве главных двигателей;

двигатели внутреннего сгорания, используемые для вспомогательных нужд, если их суммарная мощность составляет не менее 375 кВт;

любой котел, работающий на жидком топливе или установка подготовки жидкого топлива, или оборудование, работающее на жидком топливе (генераторы инертных газов, инсинераторы и другие агрегаты);

4) междупалубные средства сообщения - внутренние трапы, лифты и эскалаторы (за исключением тех, которые полностью находятся в машинных помещениях) и их выгородки;

5) непрерывные подволоки или зашивки типа В - подволоки или зашивки типа В, заканчивающиеся у конструкций типа А или В или у наружных поверхностей судна;

6) сливная цистерна - цистерна, предназначенная для сбора вод, использованных для мойки грузовых танков, и загрязненных балластных вод;

7) служебные помещения: хозяйственные помещения и кладовые:

камбузы, помещения для кипятильников, гладильные, сауны и другие объекты функционального назначения, которые имеют топочные устройства, работающие на жидком, твердом, газообразном топливе или оборудованы электрическими нагревательными элементами;

провизионные кладовые, посудомоечные, заготовительные;

кладовые легковоспламеняющихся материалов и веществ - малярные, кладовые воспламеняющихся жидкостей, воспламеняющихся сжиженных и сжатых газов;

кладовые горючих материалов - шкиперские, плотницкие, кладовые кинолент, кладовые прозодежды, бельевые, сушильные;

кладовые негорючих материалов - запчастей, механические и электрические мастерские, не входящие в состав машинных помещений;

8) способ защиты помещений 1С - предполагает выполнение всех внутренних разделительных переборок в виде негорючих перекрытий типа "В" или "С" и установку стационарной системы сигнализации об обнаружении пожара, отвечающей требованиям ПСВП. Автоматические дымовые извещатели и ручные извещатели этой системы располагаются так, чтобы обеспечить обнаружение пожара во всех коридорах, на всех трапах и путях эвакуации в пределах жилых помещений;

9) установка подготовки жидкого топлива - комплекс технических средств и оборудования, используемый для подготовки и подачи топлива к двигателям и/или котлам. Включают в себя топливоперекачивающие и/или топливоподкачивающие насосы, сепараторы, трубопроводы и арматуру, фильтры и подогреватели с давлением топлива более 0,18 МПа.

6. Общие требования для всех типов судов

41. В местах примыкания металлических конструкций типа А к металлическим палубам, переборкам и бортам, а также в местах прохода через металлические конструкции типа А труб, кабелей и каналов вентиляции, предусматривается изоляция негорючими материалами этих примыкающих и проходящих через конструкции типа А конструкций. Общая длина изолируемого участка составляет не менее 500 мм независимо от того, с одной или двух сторон от конструкции типа А наносится изоляция. Длину изолируемого участка допускается уменьшать, если стандартными огневыми испытаниями будет доказана возможность изоляции на меньшем расстоянии.

42. Конструкции типа А, разделяющие два смежных помещения, в одном из которых полностью отсутствует горючая среда, или являющиеся наружными поверхностями надстроек и рубок, по огнестойкости соответствуют требованиям, установленным для конструкций типа А-0.

43. Непрерывные подволоки и зашивки типа В в совокупности с относящимися к ним палубами и переборками допускается принимать как отвечающие полностью или частично требованиям к изоляции и огнестойкости перекрытий типа А, указанных в соответствующих таблицах по огнестойкости.

44. Переборки типа В простираются от палубы до палубы и до наружной обшивки или других ограничивающих конструкций. Однако, если эта ограничивающая конструкция защищена сплошной подволокой или зашивкой типа В, простирающейся в обе стороны от переборки, то допускается чтобы последняя заканчивалась у такой непрерывной подволоки или зашивки.

45. Закрытия отверстий в конструкциях типов А и В должны быть того же типа, что и сами конструкции, в которых эти отверстия устроены.

Закрытия отверстий в конструкциях типа А должны быть непроницаемыми для дыма и пламени в течение 60 мин стандартного испытания на огнестойкость и выполнены из стали или равноценного материала.

Закрытия отверстий в конструкциях типа В должны быть непроницаемыми для пламени в течение 30 мин стандартного испытания на огнестойкость и выполнены из негорючего материала.

В коридорных переборках типа А-0 допускается устанавливать двери типа В.

Все окна и иллюминаторы в переборках внутри жилых и служебных помещений устраивают таким образом, чтобы они не ухудшали противопожарные свойства переборки. Указанное требование не распространяется на остекленные переборки, окна и иллюминаторы в наружной обшивке корпуса, надстроек и рубок и наружные двери в надстройках и рубках.

46. Противопожарные двери в переборках главных вертикальных зон, в выгородках трапов, а также двери в машинные помещения категории А, за исключением водонепроницаемых дверей с механическим приводом, наружных и обычно запертых дверей, должны быть самозакрывающимися. Эти двери должны закрываться при угле наклона до 3,5^о в сторону, противоположную закрыванию. Двери должны иметь устройство, удерживающее их в открытом положении и позволяющее осуществить их освобождение с помощью дистанционного управления или непосредственно с мест, оборудованных по обеим сторонам двери. Устройство, удерживающее двери, должно быть устроено так, чтобы двери автоматически закрывались при повреждении дистанционной системы управления.

Если разрешены двустворчатые двери, открывающиеся в обе стороны, они должны иметь зацепки-стопоры, которые могут быть введены в действие при разблокировании устройства, удерживающего двери в открытом положении.

47. В нижнем углу дверей, установленных в огнестойких переборках (кроме дверей в главных огнестойких переборках), допускается предусматривать отверстие с самозакрывающимся устройством для прокладки пожарных рукавов. Диаметр этого отверстия обеспечивает беспрепятственно прохождение через него соединительных головок рукавов и стволов, применяемых на данном судне, и возможность закрывания дверей при наличии пожарного рукава, протянутого через двери.

48. Устройство вентиляционных отверстий и решеток в дверях типа А не допускается.

49. В нижней половине дверей коридорных переборок, кают и общественных помещений или под ними, за исключением дверей в выгородках трапов, допускается устройство вентиляционных отверстий. Общая полезная площадь таких отверстий не должна превышать 0,05 м², и они должны быть снабжены решеткой из негорючего материала.

50. Допускается чтобы верхняя часть дверей типа В имела остекление, для чего применяются жаростойкие стекла особой выделки или стекла, армированные металлической сеткой. Рамки для крепления стекла изготавливаются из стали или другого негорючего материала. Необходимо чтобы конструкция остекленных дверей удовлетворяла всем требованиям, предъявленным к конструкциям типа В, что подтверждается результатами стандартных испытаний образцов таких дверей на огнестойкость.

51. Петли дверей типов А и В изготавливают из материалов с температурой плавления не ниже 950^о С.

52. Если в перекрытиях типа А или В предусмотрены отверстия для прокладки электрических кабелей, труб, шахт, вентиляционных каналов или для установки узлов системы вентиляции, осветительной арматуры и прочие, принимают меры к сохранению огнестойкости конструкции.

53. Проемы всех дверей, вентиляционные каналы, кольцевые пространства вокруг дымовых труб, световые люки машинных, котельных и насосных помещений имеют устройства для их закрывания. Необходимо чтобы эти устройства проектировались так, чтобы при пожаре было возможно управлять ими с открытой палубы. Требование об управлении закрытиями с открытой палубы не распространяется на двери, закрывание которых достаточно обеспечить извне указанных выше помещений.

54. В световых люках машинных и насосных помещений не устанавливаются стеклянные панели. Устройство окон в конструкциях, ограничивающих машинные помещения, не допускается. Это не исключает возможности применения стекла в ограждениях постов управления, находящихся внутри машинных помещений.

Иллюминаторы, установленные в световых люках, имеют стекла, армированные металлической сеткой.

55. Защита трапов и шахт лифтов в жилых, служебных помещениях и постах управления должна быть выполнена следующим образом:

1) трапы, проходящие только через одну палубу, должны быть защищены не менее чем на одном уровне как минимум перекрытиями типа В-0 и самозакрывающимися дверями. Лифты, проходящие только через одну палубу, выгораживают перекрытиями типа А-0 со стальными дверями на обоих уровнях. Трапы и шахты лифтов, проходящие более чем через одну палубу, выгораживают как минимум перекрытиями типа А-0 и защищают самозакрывающимися дверями на всех уровнях;

2) трапы и шахты лифтов могут быть защищены перекрытиями типа В-0 на судах, жилые помещения которых рассчитаны на 12 человек и менее, а трапы проходят более чем через одну палубу, и имеется не менее двух выходов на открытую палубу на каждом уровне жилых помещений;

3) устройство шахт должно исключать проникновение дыма и пламени из одного междупалубного пространства в другое;

4) если предусматривается устройство, удерживающее двери в открытом положении, оно должно отвечать требованиям пункта 58 настоящих Правил.

56. Один из трапов машинных помещений, удовлетворяющим требованиям пункта 1862 ПСВП, на всем протяжении выходного пути должен иметь непрерывную защиту от огня в виде ограждения этих трапов конструкциями типа А-15.

7. Дополнительные требования для грузовых судов

57. Требования настоящей главы дополняют требования, изложенные в главе 8 настоящих Правил, и распространяются на грузовые суда валовой вместимостью 500 и более.

Валовая вместимость - величина, определяемая в соответствии с приложением 1 к Правилам классификации судов внутреннего водного плавания и судов плавания "река-море", утвержденных уполномоченным органом (далее – Правила классификации).

58. В жилых и служебных помещениях применяют способ защиты 1 С, предусматривающий устройство всех внутренних переборок из негорючих конструкций типов В и С.

59. Минимальная огнестойкость переборок и палуб, разделяющих смежные помещения, должна отвечать требованиям приложений 18 и 19 настоящих Правил соответственно с учетом следующего.

Для определения типа конструкций между смежными помещениями настоящие Правила в зависимости от пожароопасности подразделяют эти помещения на следующие категории:

1 - посты управления в соответствии с подпунктом 18) пункта 941 ПСВП;

2 - коридоры, вестибюли и тамбуры;

3 - жилые помещения в соответствии с подпунктом 11) пункта 971 ПСВП, за исключением коридоров, вестибюлей и тамбуров;

4 - внутренние трапы и лифты (кроме, полностью находящихся в машинных помещениях) и их выгородки. Трап, выгороженный только в одном междупалубном пространстве, рассматривается как часть помещения, от которого он не отделен противопожарной дверью;

5 - служебные помещения (с низкой пожарной опасностью): кладовые горючих материалов площадью менее 2 м², кладовые негорючих материалов, сушильные и прачечные;

6 - машинные помещения категории А; прочие машинные помещения: машинные помещения, кроме перечисленных в категории 6, и специальные электрические помещения;

7 – прочие машинные помещения: машинные помещения, кроме перечисленных в категории 6, и специальные электрические помещения;

8 - грузовые помещения в соответствии с подпунктом 1) пункта 42 настоящих Правил;

9 - служебные помещения (с высокой пожарной опасностью) в соответствии с подпунктом 7) пункта 42 настоящих Правил, кроме перечисленных в категории 5;

10 - открытые палубы: открытые палубные пространства и закрытые прогулочные палубы, не представляющие пожарной опасности, воздушные пространства за пределами надстроек и рубок;

11 - грузовые помещения с горизонтальным способом погрузки и выгрузки, в соответствии с подпунктом 1) пункта 42 настоящих Правил.

60. В постах управления, жилых и служебных помещениях все подволоки, зашивки, предотвращающие тягу заделки и относящийся к ним обрешетник выполняют из негорючего материала.

61. Переборки в жилых и служебных помещениях, которые не требуется выполнять как конструкции типа А или В, выполняются, по крайней мере, как конструкции типа С.

8. Дополнительные требования к нефтеналивным судам

62. Настоящие требования к нефтеналивным судам дополняют требования, изложенные в главе 7 настоящих Правил.

63. Настоящие требования применяются к нефтеналивным судам валовой вместимостью 500 и более, предназначенным для перевозки сырой нефти и нефтепродуктов с температурой вспышки паров 60^оС и ниже. Суда, предназначенные для перевозки нефтепродуктов с температурой вспышки паров выше 60^оС, должны отвечать требованиям настоящей главы.

Суда валовой вместимостью до 500 должны отвечать требованиям раздела 9 ПСВП.

64. Минимальная огнестойкость переборок, разделяющих смежные помещения, должна отвечать требованиям приложения 20 настоящих Правил, минимальная огнестойкость палуб, разделяющих смежные помещения - требованиям приложения 21 настоящих Правил.

Для определения типа конструкции между смежными помещениями настоящие Правила подразделяют эти помещения в зависимости от пожароопасности на следующие категории:

1 - посты управления;

2 - вестибюли, коридоры и тамбуры;

3 - жилые помещения, исключая коридоры, вестибюли и тамбуры;

4 - межпалубные сообщения (внутренние трапы и лифты).

Трап, выгороженный только в одном междупалубном пространстве, рассматривается как часть помещения, от которого он не отделен противопожарной дверью;

5 - служебные помещения (с низкой пожарной опасностью): кладовые горючих материалов площадью менее 2 м², кладовые негорючих материалов, сушильные и прачечные;

6 - машинные помещения категории А;

7 - прочие машинные помещения;

8 - грузовые насосные помещения;

9 - служебные помещения (с высокой пожарной опасностью) в соответствии с подпунктом 6) пункта 42 настоящих Правил, кроме перечисленных в категории 5, а также посты управления грузовыми операциями, помещения инсинераторов;

10 - открытые палубы - открытые палубные пространства, не представляющие пожарной опасности, воздушные пространства за пределами надстроек и рубок.

65. Наружные конструкции надстроек и рубок, выгораживающие жилые помещения (включая навесные палубы, на которых находятся такие помещения), обращенные в сторону грузовой зоны, по всей высоте, а также примыкающие к ним бортовые конструкции на протяжении 3 м на высоте трех ярусов от верхней палубы имеют изоляцию, соответствующую конструкциям типа А-60.

66. Окна и иллюминаторы в наружных стенках, обращенных в сторону грузовой зоны, а также примыкающих к ним бортовых стенках надстроек и рубок на высоте 3 ярусов от верхней палубы на расстоянии 4 % длины судна, но не менее 3 и не более 5 м от конца надстройки или рубки, обращенного в сторону грузовой зоны, должны быть глухого (не открывающегося) типа.

Требование не распространяется на окна рулевой рубки, которые могут быть открывающегося типа, но обеспечивающими газонепроницаемость рубки в закрытом положении.

Указанные иллюминаторы в лобовых переборках первого яруса должны быть со штормовыми крышками, постоянно навешенными на их корпусах. Корпус, рама, штормовая крышка и кольцо для закрепления стекла изготавливаются из стали или другого равноценного материала.

Стекла иллюминаторов должны быть закаленными следующей толщины:

не менее 10 мм при диаметре в свету 200 мм и менее;

не менее 15 мм при диаметре в свету от 300 мм до 350 мм;

не менее 19 мм при диаметре в свету 400 мм.

Диаметр в свету не должен превышать 400 мм. Для промежуточных диаметров в свету (от 200 до 300 мм и от 350 до 400 мм) толщина стекла определяется линейной интерполяцией.

67. В стенках, указанных в пункте 66 настоящих Правил, не допускается установка дверей, за исключением дверей, ведущих в посты управления грузовыми операциями, провизионные и прочие кладовые, не сообщающиеся с другими помещениями. Необходимо чтобы переборки, ограждающие такие посты и кладовые, были типа А-60.

Требование не распространяется на двери рулевой рубки. Эти двери в закрытом положении обеспечивают газонепроницаемость рулевой рубки.

В стенках, указанных в пункте 66 настоящих Правил, допускается установка на болтах съемных листов, закрывающих отверстия для транспортировки демонтированного оборудования.

68. Машинные помещения, посты управления, посты управления грузовыми операциями, жилые и хозяйственные помещения (за исключением изолированных кладовых грузового инвентаря) располагаются в корму от грузовых танков, сливных цистерн, насосных помещений и коффердамов.

Допускается размещение машинных помещений, не относящихся к машинным помещениям категории А, постов управления, жилых и служебных помещений в нос от грузовой зоны при условии, что они отделены от грузовых танков и сливных цистерн коффердамами, насосными помещениями или танками изолированного балласта, и при этом обеспечивается равноценный по сравнению с размещением этих помещений в корму от грузовых танков, сливных цистерн, насосных помещений, коффердамов уровень безопасности.

69. В районе жилых помещений предусматриваются закрытые помещения для курения (курительные).

Эти помещения образовываются конструкциями типа В-15, а отделка выполняется из материалов, медленно распространяющих пламя.

70. Грузовые насосы располагаются в отдельных помещениях, ограниченных газонепроницаемыми переборками. Допускается пересечение конструкций, отделяющих насосные помещения от машинных, валами грузовых насосов, электрическими кабелями. В этом случае отверстия для прохода указанных валов или кабелей оборудуются уплотнениями одобренного типа.

В переборках и палубах, отделяющих насосные помещения от других помещений, допускается установка постоянных газонепроницаемых световых выгородок одобренного типа, не нарушающих огнестойкость этих конструкций.

Палубные световые люки грузовых насосных отделений изготавливаются из стали и закрываются снаружи насосного отделения.

Переборка насосного помещения выполняют с нишей, вдающейся в машинное помещение, высота которой допускается не более 1/2 расчетной высоты борта.

71. Машинные помещения отделяют от грузовых танков и сливных цистерн коффердамами, грузовыми насосными помещениями или танками изолированного балласта.

Грузовой танк или сливная цистерна, примыкающие к машинным помещениям углом, отделяются угловым коффердамом.

Недоступные для осмотра угловые коффердамы заполняют подходящим для этих целей составом.

Помещения для насосов и относящегося к ним оборудования для балластировки отсеков, примыкающих к грузовым танкам и сливным цистернам, а также помещения насосов для перекачки топлива допускается использовать для отделения машинных помещений от грузовых танков и сливных цистерн, если эти помещения имеют уровень пожарной безопасности, требуемый для грузовых насосных помещений.

72. На верхней палубе на расстоянии около 2 м от надстройки, в которой расположены жилые и служебные помещения, устанавливается простирающийся от борта до борта сплошной комингс высотой не менее 150 мм.

73. Применение камбузных плит и другого оборудования, работающего на угле, не допускается.

74. Конструкция и материал привальных брусьев, расположенных во взрывоопасной зоне, исключают вероятность искрообразования при ударах судна о другие плавучие объекты, причальные стенки и стенки шлюзов.

75. Приемные отверстия вентиляции жилых и служебных помещений, а также постов управления располагаются на наружных стенках надстроек или рубок, не обращенных в сторону грузовой зоны, или на бортовой стенке надстройки или рубки на расстоянии, равном, по меньшей мере, 4 % длины судна, но не менее 3 и не более 5 м от конца надстройки или рубки, обращенного в сторону грузовых цистерн.

Отверстия вентиляционных каналов машинных помещений располагаются как можно дальше, от грузовой зоны с учетом требований пункта 2521 ПСВП.

76. На комбинированных судах должны также выполняться следующие требования:

1) сливные цистерны должны быть окружены коффердамами за исключением случаев, когда ограничивающими конструкциями сливных цистерн является обшивка корпуса, настил палубы, переборка насосного отделения или стенка топливной цистерны. Эти коффердамы должны быть отделены от всех выгороженных (закрытых) помещений, включая междудонное пространство и туннели для трубопроводов насосного отделения, непроницаемыми конструкциями. Должны быть предусмотрены средства для заполнения коффердамов водой и их осушения.

Если ограничивающей конструкцией сливной цистерны является переборка грузового насосного отделения, это насосное отделение отделяют от междудонного пространства, туннелей для трубопроводов насосного отделения или другого выгороженного (закрытого) помещения герметичными конструкциями. Однако могут быть допущены отверстия, снабженные газонепроницаемыми крышками, крепящимися болтами;

2) должны быть предусмотрены устройства для отключения трубопроводов, соединяющих насосное отделение со сливными цистернами. В качестве таковых используют клапаны с установленными за ними перекидными фланцами с заглушками или съемные патрубки с соответствующими глухими фланцами.

Устройство для отключения трубопровода размещают вблизи сливной цистерны. Однако если установка этого устройства в указанном месте затруднена, оно может быть размещено в насосном помещении непосредственно у переборки в месте прохода трубопровода.

В дополнение к имеющимся на судне грузовой и осушительной системам предусматриваются независимые насосы и трубопроводы для откачки содержимого сливных цистерн, проложенные по открытой палубе;

3) доступ для зачистки сливных цистерн допускается только с открытой палубы. Люки снабжают герметичными закрытиями. Такие закрытия снабжаются запирающими устройствами, исключающими возможность их несанкционированного открытия;

4) если предусмотрены бортовые грузовые танки, грузовые трубопроводы устанавливают внутри этих танков. По согласованию с Регистром судоходства размещение грузовых трубопроводов допускается в специальных бортовых туннелях, в которых предусматривают возможность надлежащего осушения и вентиляции.

Если бортовые грузовые цистерны не предусматриваются, то грузовые трубопроводы устанавливают в специальных туннелях;

5) должна быть предусмотрена возможность искусственной вентиляции всех грузовых помещений, а также любых смежных с ними помещений. Искусственная вентиляция может обеспечиваться переносными вентиляторами.

В смежных со сливными цистернами грузовых насосных отделениях, туннелях трубопроводов и коффердамах, указанных в подпункте 1) настоящего пункта, предусматривается одобренная стационарная система сигнализации и контроля за воспламеняющимися парами.

Должны быть предусмотрены устройства для замера концентрации паров во всех иных помещениях, расположенных в грузовой зоне, позволяющие выполнять замеры с открытой палубы или легкодоступных мест;

6) вывешивают инструкции по мерам предосторожности при операциях с сухими грузами при наличии остатков нефтепродуктов в сливных цистернах.

Раздел 3. Остойчивость
9. Общие требования

77. Требования настоящего раздела являются обязательными для выполнения на судах, осуществляющих каботажные и международные рейсы.

Для судов, совершающих международные рейсы, обязательными для выполнения являются также требования СОЛАС-74 и Международного кодекса остойчивости судов в неповрежденном состоянии 2008 года, принятым резолюцией MSC (267(85), с поправками.

Сноска. Пункт 77 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 28.03.2018 № 198 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

78. Каждое судно снабжается Информацией об остойчивости и непотопляемости (далее - Информацией), составленной в соответствии с требованиями приложения 22 настоящих Правил. Для судов, совершающих международные рейсы, Информация составляется также на английском языке.

10. Остойчивость судов класса "М-СП" по основному критерию

79. Требования к остойчивости предусматривают расчетные условия плавания при высоте волны (3 %-ной обеспеченности) 3,5 м и скорости ветра до 24 м/с.

80. Остойчивость судов класса "М-СП", за исключением упомянутых в пункте 100 настоящих Правил, по основному критерию обеспечивается с учетом требований пунктов 87-97 настоящих Правил при вариантах загрузки, оговоренных в разделе 12 ПСВП, если ниже не предусматривается иное.

81. Остойчивость сухогрузных судов должна проверяться при следующих вариантах загрузки:

1) судно при осадке по летнюю грузовую марку с полным однородным грузом, равномерно распределенным по трюмам, с полными запасами;

2) судно с полным однородным грузом и 10 % запасов;

3) судно без груза с балластом и полными запасами;

4) судно без груза с балластом и 10 % запасов.

82. Остойчивость наливных судов должна проверяться при следующих вариантах загрузки:

1) судно при осадке по летнюю грузовую марку с полным грузом и полными запасами;

2) судно с полным грузом и 10 % запасов;

3) судно без груза с балластом и полными запасами;

4) судно без груза с балластом и 10 % запасов.

83. Остойчивость контейнеровозов должна проверяться при следующих вариантах загрузки:

1) судно с наибольшим числом контейнеров при массе каждого контейнера с грузом, равной одной и той же части максимальной массы брутто для каждого типа контейнеров, с полными запасами и, если необходимо, с жидким балластом при осадке по летнюю грузовую марку;

2) судно, загруженное так же, как указано в подпункте 1) настоящего пункта, но с 10 % запасов;

3) судно с наибольшим числом контейнеров при массе каждого контейнера с грузом, равной 0,6 максимальной массы брутто для каждого типа контейнеров, с полными запасами и, если необходимо, с жидким балластом;

4) судно, загруженное так же, как указано в подпункте 3) настоящего пункта, но с 10 % запасов;

5) судно с наибольшим числом порожних контейнеров, с балластом и полными запасами;

6) судно, загруженное так же, как указано в подпункте 5) настоящего пункта, но с 10 % запасов.

84. Остойчивость судов, перевозящих лесные грузы на палубе, должна проверяться при следующих вариантах загрузки:

1) судно с лесным грузом с удельным погрузочным объемом м, предусмотренным в техническом задании (если данных об удельном погрузочном объеме нет, то принимается м - 2,32 м³/т), размещенным в трюмах и на палубе, с полными запасами при осадке по летнюю (лесную) грузовую марку. Если при полной загрузке лесом в трюмах и палубе осадка меньше, чем по грузовую марку, допускается прием балласта в днищевые балластные цистерны;

2) судно, загруженное так же, как указано в подпункте 1) настоящего пункта, но с 10 % запасов;

3) судно с лесным грузом, обладающим наибольшим предусмотренным техническим заданием удельным погрузочным объемом и размещенным в трюмах и на палубе, с полными запасами;

4) судно, загруженное так же, как указано в подпункте 3) настоящего пункта, но с 10 % запасов.

85. Остойчивость судов, предназначенных для эксплуатации в условиях отрицательных температур, проверяется с учетом ледовых нагрузок, принимаемых согласно подпункту 3) пункта 1059 и пункта 1071 ПСВП.

86. Начальную метацентрическую высоту судна (с учетом влияния свободных поверхностей) следует принимать не менее 0,15 м.

87. Диаграмма статической остойчивости судна удовлетворяет следующим требованиям:

1) максимальное плечо диаграммы статической остойчивости допускается не менее 0,25 м для судов длиной 80 м и менее, и не менее 0,20 м для судов длиной 105 м и более при угле крена Ө_м > 25^o. Для судов длиной более 80 м, но менее 105 м плечо 1_mах определяется линейной интерполяцией приведенных выше данных;

2) угол заката или угол обрыва диаграммы статической остойчивости допускается не менее 50^o;

3) площадь под кривой восстанавливающих плеч следует принимать не менее:

до угла крена 30^о - 0,055 м-рад;

до угла крена 40^о или до угла заливания (в зависимости от того, какой угол меньше) - 0,09 м-рад;

от угла 30^о до угла 40^о или до угла заливания (в зависимости от того, какой угол меньше) - 0,03 м-рад.

88. Остойчивость судна по основному критерию (критерию погоды) считается достаточной, если в расчетных погодных условиях в соответствии с пунктом 79 настоящих Правил, оно выдерживает динамическое давление ветра, то есть

М_кр < М_доп или К = М_доп/М_кр > 1, (10)

Значения М_кр и М_доп в формуле (10) определяются по схеме, приведенной в главе 60 ПСВП как для судов класса "М", при этом расчетная амплитуда качки судна определяется в соответствии с пунктом 89 настоящих Правил.

89. Амплитуда качки судна с круглой скулой, град, без скуловых килей определяется по формуле

Ө_m = m₁m₂m₃, (11)

где m₁ - множитель, рассчитывается по формуле

т₁ = 1,103-0,5576B/T+0,0764(B/T)² (12)

1-0,4971B/T+0,0691(B/T)²

или принимается согласно приложению 23 настоящих Правил в зависимости от отношения ширины судна В к осадке Т;

m₂ - множитель, рассчитывается по формуле

m₂ = 109,745 -124,4

+ 52,94

² -- 41,68/

+ 5,85/

² (13)

или принимается согласно приложению 24 настоящих Правил в зависимости от коэффициента общей полноты

;

m ₃ - множитель, рассчитывается по формуле

или принимается согласно приложению 25 настоящих Правил в зависимости от отношения

h₀ — начальная метацентрическая высота, м.

90. Если судно имеет скуловые кили, то амплитуда качки определяется по формуле

где коэффициент k в зависимости от а = 100 Ак/(LB) рассчитывается по формуле

или принимается согласно приложению 26 настоящих Правил в зависимости от отношения площади скуловых килей А_К, м², к произведению LB.

91. По согласованию с Регистром судоходства амплитуду качки допускается снижать, но не более чем до минимально допустимых значений, определяемых по схеме, приведенной в главе 60 ПСВП как для судов класса "М", при этом амплитуда качки Ө_m рассчитывается по формуле, град,

или принимается согласно приложению 27 настоящих Правил в зависимости от параметра m.

92. Остойчивость судов, перевозящих навалочные грузы, должна отвечать следующим требованиям:

1) расчетное ускорение при бортовой качке (в долях g) а_расч не превышало 0,3, то есть критерий ускорения

К* = 0,3/а_расч > 1,

где а_расч = 1,1·10^-3 Вm₁²Ө_m;

В - ширина судна по действующую ватерлинию;

m₁ - множитель, определяемый в соответствии с пунктом 1079 ПСВП;

Ө_m - амплитуда качки, определяемая в соответствии с главой 61 ПСВП;

2) в тех случаях, когда К* < 1, допускаемая высота волны 3 %-ной обеспеченности принимается по данным приложения 28 настоящих Правил.

93. Дополнительные требования к остойчивости судов, перевозящих лесные грузы на палубе:

1) метацентрическая высота (с учетом влияния свободных поверхностей) должна быть не менее 0,20 м;

2) максимальное плечо диаграммы статической остойчивости должно быть не менее 0,25 м.

94. Дополнительные требования к остойчивости для судов, перевозящих контейнеры на палубе:

1) метацентрическая высота (с учетом влияния свободных поверхностей) принимается не менее 0,20 м;

2) определенный по диаграмме остойчивости угол крена на установившейся циркуляции или под действием постоянного ветра составляет не более половины угла, при котором палуба входит в воду, во всяком случае, угол крена не превышает 15^о. При этом кренящий момент на установившейся циркуляции следует определять согласно пункту 1103 ПСВП, а от статического действия ветра - в соответствии с пунктом 1108 ПСВП.

В случаях, когда контейнеры размещены только на крышках грузовых люков, вместо угла входа кромки палубы по согласованию с Регистром судоходства принимается угол входа кромки комингса люка.

95. В расчетах остойчивости влияние свободных поверхностей жидкостей в балластных, топливных и других цистернах (танках) может не учитываться, когда выполняется условие

где v - полный объем танка, м³;

b - максимальная ширина танка, м;

- удельный вес жидкости, кН/м³;

D_П - весовое водоизмещение судна порожнем, кН;

- коэффициент общей полноты танка:

I, b, h - максимальная длина, ширина и высота танка, м;

к - коэффициент, рассчитывается по формуле:

к 10² = -0,817 + 6,694 b/h-0,917(b/h)² + 0,017/(b/h) (19)

или принимается согласно приложению 29 настоящих Правил в зависимости от b/h.

11. Пассажирские суда класса "М-СП".
Буксирные суда

96. Остойчивость пассажирских судов проверяется при следующих вариантах загрузки:

1) судно с полным грузом, полным количеством пассажиров с багажом и полными запасами;

2) судно с полным грузом, полным количеством пассажиров с багажом и 10 % запасов;

3) судно без груза, с полным количеством пассажиров с багажом и полными запасами;

4) судно без груза, с полным количеством пассажиров и 10 % запасов;

5) судно без груза и пассажиров и полными запасами;

6) судно без груза и пассажиров и 10 % запасов.

97. Диаграмма статической остойчивости:

1) максимальное плечо диаграммы статической остойчивости l_шах допускается не менее 0,25 м для судов длиной 80 м и менее и 0,20 м для судов длиной 105 м и более при угле крена в > 30^о.

Для промежуточных значений длины судна значение l_шах определяется по формуле:

l_шах = 0,41-0,002L (20)

При наличии у диаграммы статической остойчивости двух максимумов вследствие влияния надстроек или рубок требуется, чтобы первый от прямого положения максимум диаграммы располагался не далее 25^о;

2) предел положительной статической остойчивости (угол заката или угол обрыва диаграммы) следует принимать не менее 60^о; этот предел возможно уменьшить до 50^о при условии, что на каждый градус уменьшения предела положительной статической остойчивости приходится 0,01 увеличения максимального плеча l_шах диаграммы сверх нормативного значения, определенного в соответствии с подпунктом 1) настоящего пункта;

3) для судов, кили которых заложены или модернизация которых начата 1 июля 2002 года или после этой даты, площадь под положительной частью диаграммы статической остойчивости допускается не менее чем 0,055 м·рад до угла крена 30^о и не менее чем 0,09 мрад до угла крена 40^о или угла заливания Ө_r, если этот угол меньше 40^о; дополнительно, площадь под положительной частью диаграммы между углами крена 30^о и 40^о или между углом 30^о и углом заливания Ө_f, если этот угол меньше 40^о, составляет не менее 0,03 м·рад.

98. Остойчивость судов, совершающих международные рейсы с ограничениями, по основному критерию (критерию погоды) считается достаточной, если выполняются следующие требования:

1) судно находится под действием ветpa постоянной скорости, направленного перпендикулярно к его диаметральной плоскости, которому соответствует плечо ветрового кренящего момента l_w1 согласно приложению 30 настоящих Правил;

2) под действием волн судно кренится на подветренный борт от статического угла крена Ө₀, который в любом случае не превышает 16^о, вызванного постоянным ветром и соответствующего первой точке пересечения горизонтальной прямой l_wl и кривой восстанавливающих плеч l = f(Ө), до угла, равного амплитуде бортовой качки Ө_m;

3) на накрененное судно динамически действует порыв ветра, которому соответствует плечо кренящего момента l_w2;

4) для определения критерия погоды вычисляются и сравниваются площади а и в, заштрихованные в приложении 30 настоящих Правил.

Площадь в ограничена кривой l = f(Ө), восстанавливающих плеч, горизонтальной прямой на уровне плеча кренящего момента l_w2 и наименьшим из следующих сопоставляемых углов: крена Ө₂=50^о; заливания Ө_f, опрокидывания Ө_С.

Площадь а ограничена кривой восстанавливающих плеч l = f(Ө), горизонтальной прямой на уровне плеча кренящего момента l_w2 и углом крена, равным Ө₀ - Ө_m;

5) остойчивость судна по критерию погоды К=b/а считается достаточной, если площадь b равна или больше площади а, то есть К > 1;

6) плечо ветрового кренящего момента l_wl принимается постоянным для всех углов и рассчитывается по формуле, м:

l_wl = p_v S z/(100 g D) (21)

где p_v - статическое давление ветра: p_v = 252 Па;

z - приведенное плечо кренящей пары при одновременных крене и боковом дрейфе судна, м;

z = z_П – (1 - a₁ a₂)T (22)

где z_n возвышение центра парусности над основной плоскостью судна,

Т - осадка;

а₁ - коэффициент, учитывающий влияние сил сопротивления воды боковому дрейфу на плечо кренящей пары z, принимается согласно приложению 31 настоящих Правил в зависимости от отношения В/Т (В — ширина судна, м);

а₂ - коэффициент, учитывающий влияние сил инерции на плечо кренящей пары z, определяется согласно приложению 32 настоящих Правил в зависимости от отношения z_g /В (z_g - возвышение центра массы над основной плоскостью судна, м);

S - площадь парусности судна при его посадке с проверяемым вариантом загрузки, м²;

D - водоизмещение судна с проверяемым вариантом загрузки, т;

g - ускорение свободного падения: g=9,81 м/с².

Кренящее плечо l_w2 определяется по формуле

l_w2 = 1,5 l_w1 (23)

99. Амплитуда качки в_т судна с круглой скулой вычисляется по формуле, град:

где k - коэффициент, учитывающий влияние скуловых килей, принимаемый согласно приложению 26 настоящих Правил;

x₁ - безразмерный множитель, определяемый согласно приложению 33 настоящих Правил в зависимости от отношения ширины судна В к осадке Т или в диапазоне В/Т от 2,4 до 3,5 по формуле:

m₂ - безразмерный множитель, определяемый согласно приложению 23 настоящих Правил;

r - параметр:

r = 0,73 + 0,6 (z_g - Т) /Т<l; (26)

s - безразмерный множитель, определяемый согласно приложению 34 настоящих Правил в зависимости от периода бортовой качки судна т, значение которого рассчитывается по формуле, с:

В диапазоне изменения периода качки от 6 до 20с согласно приложению 34 настоящих Правил используется формула:

с - поправочный коэффициент, зависящий от размерений судна:

с = 0,373 + 0,023 В/Т- 0,043L/100; (29)

h - исправленная метацентрическая высота, м (с поправкой на свободные поверхности жидких грузов);

L - длина судна, м.

Амплитуду качки судна с острой скулой следует принимать равной 70 % амплитуды, вычисленной по формуле(24) настоящих Правил.

Расчетные значения амплитуды качки следует округлить до целых градусов.

100. Проверку остойчивости пассажирских судов класса "М-СП" по дополнительным требованиям следует выполнять в соответствии с пунктами 1096 – 1100, 1102 – 1105, 1107 ПСВП.

101. В дополнение к пункту 1123 ПСВП для буксирных судов смешанного плавания проверяется остойчивость при динамическом действии буксирного каната с учетом влияния бортовой качки, то есть выполняется условие:

D(d_доп - d_k) > Mp, (30)

где М_р - кренящий момент, кНм, от динамического действия на судно натянутого буксирного каната, определяемый в соответствии с указаниями пункта 1124 ПСВП;

D - весовое водоизмещение судна при осадке по действующую ватерлинию, кН;

d_доп - плечо допустимого момента, снятое с диаграммы динамической остойчивости при допустимом угле крена, определяемом в соответствии с указаниями так же, как и при проверке остойчивости по основному критерию, м;

d_K - плечо диаграммы динамической остойчивости при расчетной амплитуде качки, принятой в соответствии с указаниями 61 ПСВП для буксиров классов "О-ПР" и "М-ПР" и в соответствии с пунктами 91-93 настоящих Правил для судов класса "М-СП", м.

12. Остойчивость судов, перевозящих зерно насыпью

102. Требования настоящей главы применяются к судам классов "М-СП" и "М-ПР", занятым перевозкой зерна насыпью.

Под термином "зерно" в настоящей главе подразумеваются плоды зерновых культур (пшеницы, ржи, ячменя, овса, кукурузы, риса, сорго), зернобобовых культур (гороха, фасоли, сои, вики, нута, чечевицы) и обработанные плоды этих культур, способность которых к смещению в отсеках аналогична таковой для плодов зерновых злаков в натуральном виде.

103. При выполнении требований настоящей главы Правил Регистр судоходства выдает каждому судну свидетельство о пригодности для перевозки зерна.

Условием выдачи указанного Свидетельства является также наличие на судне дополнения к Информации, включающего

планы загрузки зерна;

кривые или таблицы для определения объема, занимаемого зерном, аппликаты (возвышения) центра тяжести этого объема и условных объемных кренящих моментов. Такие данные представляют для каждого отсека и учитывают влияние временных устройств (щитов, шифтингсбордсов), используемых при перевозке зерна;

таблицы или кривые для определения максимально допустимых кренящих моментов при различных водоизмещениях и различных возвышениях центра тяжести для того, чтобы капитан мог доказать, что требования пункта 104 настоящих Правил выполнены;

краткую инструкцию по загрузке судна, обобщающую требования пункта 105 настоящих Правил;

конкретный пример расчета.

Рекомендуется, чтобы в условиях загрузки были предусмотрены три представляемых удельных погрузочных объема, например, 1,25, 1,50 и 1,75 м³/т.

104. Необходимо чтобы характеристики остойчивости судна, перевозящего зерно насыпью, соответствовали следующим требованиям:

1) угол крена от смещения зерна не превышает 12^о или значения, при котором кромка палубы погружается в воду, в зависимости от того, какое значение меньше;

2) на диаграмме статической остойчивости, в соответствии с приложением 35 настоящих Правил, остаточная площадь между кривой кренящих и кривой восстанавливающих плеч до угла крена 40^о (соответствует максимальной разности между ординатами этих двух кривых) или угла заливания в зависимости от того, какой угол меньше, при всех условиях загрузки не менее 0,075 м рад;

3) начальная метацентрическая высота, с поправкой на влияние свободной поверхности жидкости в танках, должна быть не менее 0,30 м.

105. При погрузке зерна насыпью предусматривается выполнение следующих требований:

1) для выравнивания свободных поверхностей зерна и сведения к минимуму влияния смещения зерна принимаются все необходимые и целесообразные меры по его штивке, под которой понимается выравнивание зерна в грузовых трюмах и/или заполнение им подпалубных пространств с целью предотвращения неконтролируемого смещения зерна в процессе перевозки;

2) необходимо чтобы в любом заполненном отсеке со штивкой зерно насыпью было расштивано таким образом, чтобы заполнились в максимально возможной степени все пространства под палубами и крышками люков;

3) в любом заполненном отсеке без штивки зерно насыпью максимально заполняет пространство люка, но допускается, чтобы находился и под углом естественного откоса вне границ выреза люка. Заполненный отсек отвечает этой категории, если:

Регистр судоходства, выдавая Свидетельство о пригодности для перевозки зерна, освободил судно от выполнения требований по штивке на том основании, что при расчете высоты пустот учтена форма подпалубных пустот, возникающих при свободном ссыпании зерна в отсек, отсек считается специально приспособленным, и в этом случае допускается освобождать от требования по штивке зерна в оконечностях такого отсека.

Под специально приспособленным отсеком понимается любое грузовое помещение, имеющее не менее двух вертикальных или наклонных зернонепроницаемых продольных переборок, находящихся в одной плоскости с продольным комингсом люка или расположенных так, чтобы ограничивать влияние любого поперечного смещения зерна. Если переборки имеют наклон, то угол наклона следует принимать не менее 30^о к горизонту;

4) после погрузки следует разровнять все свободные поверхности зерна в частично заполненных отсеках;

5) если расчет в соответствии с приложением 22 к настоящим Правилам не учитывает влияния неблагоприятного крена, относящегося к смещению зерна, свободная поверхность зерна насыпью в любом частично заполненном отсеке закрепляется с помощью специальных устройств, для того, чтобы предотвратить смещение зерна;

6) в заполненных отсеках со штивкой, заполненных отсеках без штивки и частично заполненных отсеках в необходимых случаях допускается устраивать продольные переборки как средство для снижения влияния неблагоприятного кренящего воздействия от смещения зерна, при условии, что переборка является непроницаемой для зерна, прочность переборок достаточна при воздействии на них пересыпающегося зерна.

Раздел 4. Непотопляемость
13. Общие требования, определения.
Грузовые суда класса "М-СП"

106. Требования настоящего раздела являются обязательными для выполнения на судах, осуществляющих каботажные и международные рейсы. Для судов, совершающих международные рейсы, обязательными для выполнения являются также требования СОЛАС-74.

В настоящих Правилах использованы термины, которые следует понимать следующим образом:

1) грузовая ватерлиния деления на отсеки — ватерлиния, применяемая при делении корпуса на отсеки;

2) самая высокая грузовая ватерлиния деления на отсеки — ватерлиния, соответствующая осадки, разрешенной применимыми правилами деления корпуса на отсеки;

3) длина судна — расстояние между перпендикулярами, восстановленными из крайних точек корпуса на уровне самой высокой грузовой ватерлинии деления на отсеки;

4) ширина судна — наибольшая ширина между наружными кромками шпангоутов на уровне или ниже самой высокой грузовой ватерлинии деления на отсеки;

5) осадка — расстояние по вертикали от основной плоскости до данной грузовой ватерлинии деления на отсеки, измеренное на миделе;

6) палуба переборок — самая верхняя палуба, до которой доведены поперечные водонепроницаемые переборки;

7) предельная линия погружения — линия, проведенная, по меньшей мере, на 76 мм ниже верхней поверхности палубы переборок у борта;

8) предельная длина затопления в заданной точке — у судна с непрерывной палубой переборок наибольшая длина условного отсека с абсциссой центра его объема в рассматриваемой точке числовой оси по длине судна, после затопления которого с коэффициентами проницаемости, указанными в пункте 126 настоящих Правил, при осадке, соответствующей грузовой ватерлинии деления на отсеки, и при отсутствии исходного дифферента аварийная ватерлиния касается предельной линии погружения;

9) машинные помещения — помещения, в которых расположены главные и вспомогательные элементы энергетической установки, мастерские, пункты для приема топлива и другие подобные помещения, а также шахты этих помещений;

10) пассажирские помещения — помещения, предусмотренные для размещения и обслуживания пассажиров, за исключением багажных, кладовых, провизионных и почтовых отделений. Помещения, расположенные ниже предельной линии погружения и предназначенные для размещения и обслуживания экипажа, рассматриваются как пассажирские помещения;

11) дежурная шлюпка – спасательное средство, которое находится в постоянной готовности к немедленному использованию для спасения упавших в воду людей, людей с потерпевшего аварию судна, а также для сбора и буксировки спасательных плотов;

12) индивидуальное теплозащитное средство – мешок или костюм из водонепроницаемого материала с низкой теплопроводностью, предназначенный для восстановления температуры тела человека, побывавшего в холодной воде.

Сноска. Пункт 106 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 28.03.2018 № 198 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

107. Расчетную проверку непотопляемости выполняют для случаев затопления каждого отсека в соответствии с требованиями части 1 ПСВП.

108. Требования к непотопляемости судов обеспечиваются при затоплении:

1) при затоплении одного любого отсека - на нефтеналивных судах и самоходных судах-площадках;

2) при затоплении форпика, ахтерпика, междудонного и/или межбортового отсеков - на сухогрузных судах.

109. В расчетах, подтверждающих выполнение требований к непотопляемости на нефтеналивных судах, учитывают следующее:

1) размеры предполагаемого повреждения по борту следует принимать такими:

длина повреждения — L²/³/3;

глубина повреждения, измеренная от внутренней поверхности наружной обшивки под прямым углом к диаметральной плоскости на уровне, соответствующем летнему надводному борту, - В/5;

размер по вертикали - от основной плоскости вверх без ограничения;

2) размеры предполагаемого повреждения по днищу следует принимать такими:

длина повреждения - L²/³/3 на длине, равной 0,3L от носового перпендикуляра, и 5 м на остальной части днища;

ширина повреждения - не менее 5 м;

размер по вертикали - от основной плоскости 8/15;

3) коэффициенты проницаемости емкостей, предназначенных для перевозки жидких грузов, принимают равными:

0 или 0,95 для емкостей, предназначенных для расходуемых жидких грузов, в зависимости от того, что соответствует более жестким требованиям;

от 0 до 0,95 для емкостей, предназначенных для прочих жидких грузов, с учетом любого количества жидкости, вылившейся из поврежденных емкостей, а также возможности их частичного заполнения. Коэффициент проницаемости частично заполненных емкостей следует определять в зависимости от количества перевозимого в них груза;

4) если расстояние между двумя соседними поперечными непроницаемыми переборками меньше, чем размеры пробоины, указанные в подпунктах 1) и 2) настоящего пункта, или если поперечная переборка имеет уступ длиной более 3,5 м, расположенный в пределах предполагаемого повреждения, то соответствующий отсек присоединяют по усмотрению проектанта к одному из смежных отсеков;

5) если в пределах предполагаемого повреждения расположены трубопроводы, каналы и тоннели, то их конструкция исключает проникновение воды в отсеки, которые считаются незатопленными.

110. При расчетах непотопляемости нефтеналивных судов длиной 100 м и менее по согласованию с Регистром судоходства требования подпункта 1) пункта 117 и пункта 118 настоящих Правил допускается не выполнять, если их соблюдение ведет к существенному ухудшению эксплуатационных качеств судна.

111. Дополнительную проверку из условия затопления нескольких отсеков необходимо производить в случае, когда это предусмотрено техническим заданием на проектирование.

112. Необходимо чтобы в районе грузовых трюмов суда имели двойное дно и двойные борта.

14. Пассажирские суда класса "М-СП"
§ 1. Допустимая длина отсека пассажирских судов

113. В расчетах, подтверждающих выполнение требований к непотопляемости на пассажирских судах, длину предполагаемого повреждения независимо от места его расположения следует принимать равной

3,0 + 0,03, L

где L - длина судна, м.

Остальные размеры, необходимые для расчета, следует принимать согласно пункту 110 настоящих Правил.

114. Наибольшая допустимая длина отсека, абсцисса центра объема которого расположена в какой-либо точке числовой оси по длине судна, определяется умножением предельной длины затопления в рассматриваемой точке на параметр, зависящий от длины судна и называемый фактором деления.

При определении предельной длины затопления l_пр допускается вход в воду предельной линии погружения в районе затопления.

115. Для судна данной длины фактор деления определяется с помощью числового критерия C_s, называемого критерием службы и зависящего от величин Р и Р₁, где Р - полный объем пассажирских помещений ниже предельной линии погружения, м³;

Р₁ — параметр пассажировместимости:

Р₁= f (КN);

К - коэффициент: (31)

К =0,056L;

L – данные, предусмотренные пунктом 113 настоящих Правил;

N - количество пассажиров, допускаемое к перевозке на данном судне. Если произведение K·N больше суммы Р и полного объема фактически имеющихся пассажирских помещений, расположенных выше предельной линии погружения, то параметр Р1 принимается равным или этой сумме, или 2/3·KN в зависимости от того, какая из сопоставляемых величин больше. В противном случае Р₁ = K·N. Если Р₁ больше Р, то:

C_s = 72(М+2 Р₁)/(V+ Р₁ - Р), (32)

и в других случаях:

C_s = 72(М+2 Р₁)/V, (33)

В формулах (32) и (33):

М - объем машинного помещения с добавлением объема постоянных топливных цистерн, расположенных вне двойного дна в нос или в корму от машинного помещения, м³;

V - полный объем судна, ниже предельной линии погружения, м³.

Для судов, не имеющих непрерывной палубы переборок, объемы помещений принимаются до фактической предельной линии погружения, принимаемой при определении предельных длин затопления.

116. Необходимо чтобы форпиковая или таранная переборка были непроницаемой до палубы переборок; эта переборка располагается на расстоянии от носового перпендикуляра не менее 5 % длины судна и не более 3 м плюс 5 % длины судна.

117. На судах длиной 100 м и более одна из главных поперечных переборок в корму от таранной переборки устанавливается на расстоянии от носового перпендикуляра, не превышающем допустимой длины отсека.

118. Деление на отсеки в корму от таранной переборки судов длиной менее 131 м, но не менее 79 м, имеющих значение критерия службы, равное S:

S = 3574 - 25L/ 13, (34)

осуществляется при значении фактора деления, равном единице;

имеющих критерий службы C_s=123 и более - при значении фактора деления, равном В:

В = 30,3/ (L-42)+0,18, (35)

имеющих промежуточное значение критерия службы C_s= S и C_s=123 - при значении фактора деления, равном F:

F = 1-(1-В)(C_s- S)/(123 - S), (36)

119. Деление на отсеки в корму от таранной переборки судов длиной менее 131 м, но не менее 79 м, имеющих значение критерия службы меньше S, а также судов длиной менее 79 м осуществляется при значении фактора деления, равном единице. Отступление от этого положения является предметом специального рассмотрения Регистра судоходства.

120. Нормы пункта 120 настоящих Правил применимы также к судам любой длины, на которых допускается перевозка более 12 пассажиров, но не более или L²/60, или 50 в зависимости от того, какое из сопоставляемых значений меньше.

121. Поперечная переборка имеет уступ, если выполнено одно из следующих условий:

1) суммарная длина двух отсеков, разделенных такой переборкой, не превышает 90 % предельной длины затопления или удвоенной допустимой длины, за исключением случая, когда на судах, имеющих значение фактора деления более 0,9, суммарная длина двух таких отсеков не превышает допустимой длины отсека;

2) в районе уступа предусмотрены дополнительные меры в отношении деления на отсеки для сохранения той же степени безопасности, которая обеспечивается плоской переборкой;

3) длина отсека, поверх которого простирается уступ, не превышает допустимой длины, соответствующей предельной линии погружения, принятой на 76 мм ниже уступа.

§ 2. Предельная длина затопления

122. Расчет предельной длины затопления производится с учетом формы, осадки и других характеристик данного судна.

123. При определении предельной длины затопления применяется единый средний коэффициент проницаемости по всей длине каждой из следующих частей судна, расположенных ниже предельной линии погружения:

1) машинного отделения,

2) части, расположенной в нос от машинного помещения,

3) части, расположенной в корму от машинного помещения.

124. Средний коэффициент проницаемости м всех машинных помещений рассчитывают с помощью формулы:

где а - объем пассажирских помещений, расположенных ниже предельной линии погружения в пределах машинного отделения;

с - объем междупалубных помещений для груза или запасов ниже предельной линии погружения в пределах машинного отделения;

V - полный объем машинного отделения, ниже предельной линии погружения.

§ 3. Остойчивость поврежденного судна

125. Расчеты, подтверждающие выполнение требований к остойчивости поврежденного судна, производится для наихудших в отношении посадки и остойчивости эксплуатационных случаев загрузки, и этими расчетами показывают, что во всех остальных случаях посадка и аварийная остойчивость судна будут лучше.

126. При расчетах аварийной остойчивости принимаются следующие коэффициенты проницаемости:

0,85 - для помещений, занятых судовыми техническими средствами и электрическим оборудованием;

0,6 - для помещений, занятых запасами и грузом;

0,95 - для жилых помещений и помещений для обслуживания пассажиров, пиковых отсеков и пустых грузовых отсеков;

0,98 - для балластных цистерн и других пустых цистерн.

Коэффициент проницаемости цистерн с жидким грузом определяется с учетом замещения груза забортной водой.

127. Требования к остойчивости судна считаются выполненными, если

при затоплении каждого отдельного отсека судна с числом пассажиров 600 человек и менее,

или двух смежных отсеков с учетом размеров повреждения, указанных в пункте 125 настоящих Правил,

или судна с числом пассажиров более 600 человек и коэффициентами проницаемости, определяемыми согласно пункту 126 настоящих Правил,

расчеты покажут, что требования пунктов 128–134 настоящих Правил выполнены.

Необходимо чтобы независимо от требований настоящего пункта Правил, пассажирские суда с числом людей на борту 400 человек и более, кили которых заложены 1 июля 2002 года и позже, отвечали требованиям пунктов 128-136 настоящих Правил, при расположении повреждения в любом месте по длине судна.

§ 4. Требования к посадке и элементам остойчивости
поврежденного судна

128. Метацентрическая высота судна в конечной стадии затопления, определенная методом постоянного водоизмещения, принимается не менее 0,05 м.

129. Угол крена при несимметричном затоплении не допускается превышать:

до принятия мер по спрямлению - 15^о;

после спрямления - 7^о при затоплении одного отсека и 12^о при затоплении двух смежных отсеков. Время спрямления судна не допускается превышать 15 минут.

130. Необходимо чтобы предельная линия погружения не входила в воду; если имеются открытые отверстия, через которые вода может заливать неповрежденные отсеки, аварийная ватерлиния не проходила ближе, чем на 0,3 м от нижних кромок таких отверстий.

131. Протяженность Ө_D диаграммы аварийной остойчивости с положительными плечами принимается не менее 15^о за пределом угла устойчивого равновесия. Эта протяженность снижается до 10^о в случае, если площадь под диаграммой восстанавливающих плеч увеличена в отношении 5/Ө_D.

132. Площадь под кривой диаграммы, измеренная от угла равновесия до меньшего из сопоставляемых значений:

1) угла, при котором происходит прогрессирующее затопление;

2) 22^о (от начала координат диаграммы) в случае затопления одного отсека или 27^о в случае одновременного затопления двух соседних отсеков,

3) должна быть не менее 0,015 м-рад.

133. Остаточное положительное восстанавливающее плечо в пределах протяженности и диаграммы, указанной в пункте 131 настоящих Правил, определяется с учетом наибольшего из следующих кренящих моментов:

1) от скопления пассажиров на одном борту;

2) от спуска с одного борта с помощью шлюпбалок и кранбалок всех спасательных шлюпок и плотов с полным комплектом людей и снабжения;

3) от действия ветровых нагрузок.

Тогда максимальное восстанавливающее плечо будет равно

l_max = М_кр/D, (38)

где Мкр - максимальный кренящий момент, кНм;

D - водоизмещение, кН.

Во всех случаях это восстанавливающее плечо принимают не менее 0,1 м.

134. Кренящие моменты, необходимые для определения остаточного восстанавливающего плеча, следует рассчитывать с учетом следующих допущений:

1) при определении моментов, возникающих от скопления пассажиров, принимают, что: плотность скопления пассажиров составляет четыре человека на 1 м², масса одного человека равна 75 кг, пассажиры распределены на свободных пространствах палуб у одного борта в местах сбора для посадки в спасательные средства и таким образом, чтобы они создавали наибольший кренящий момент;

2) при определении моментов, возникающих при спуске с одного борта с помощью шлюпбалок и кранбалок всех спасательных шлюпок и плотов с полным комплектом людей и снабжения принимают, что: все спасательные и дежурные шлюпки и плоты, установленные на том борту, куда накренено судно после повреждения, вывалены за борт с полным комплектом людей и снабжения и готовыми к спуску, лица, находящиеся вне спасательных средств, не создают ни дополнительный кренящий, ни восстанавливающий моменты;

спасательные средства на борту судна, противоположном накрененному, рассматриваются находящимися, на местах их установки;

3) при определении моментов, возникающих в результате ветровых нагрузок, давление ветра принимается равным 120 н/м², расчетная площадь принимается равной площади парусности до повреждения, а плечо момента вертикальному расстоянию от точки, находящейся на половине средней осадки, соответствующей неповрежденному состоянию, до центра парусности.

Раздел 5. Надводный борт и грузовая марка
15. Общие требования.
Надводный борт и грузовая марка судов класса "М-СП"

135. Требования настоящего раздела распространяются на суда, осуществляющие каботажные рейсы.

Для судов, совершающих международные рейсы, применяются соответствующие требования Международной конвенции о грузовой марке 1966 года, измененной Протоколом 1988 года, с поправками (далее – КГМ 66/88).

На судах, совершающих международные рейсы, кроме грузовой марки, наносимой в соответствии с требованиями КГМ 66/88, допускается наносить грузовую марку для плавания по внутренним водным путям разрядов "М" и "О" с указанием осадок "МС" и "ОС".

Сноска. Пункт 135 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 28.03.2018 № 198 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

136. Высоту наименьшего летнего надводного борта судов, имеющих стандартную седловатость принимают не менее, указанной в приложении 37 настоящих Правил.

Для пассажирских судов длиной 100 м и более, имеющих закрытую надстройку первого яруса, табличный наименьший надводный борт допускается уменьшать на величину

определяемую по формуле, м:

где h_к - наименьшее из следующих сопоставляемых размеров по вертикали, м:

расстояний от палубы переборок до нижних кромок закрытых отверстий, расположенных в наружных стенках закрытой надстройки первого яруса;

высот комингсов, ограждающих люки в палубе надводного борта;

l_н, b_н - длина и ширина надстройки первого яруса, м;

L_s - наибольшая длина части судна, расположенной ниже предельной линии погружения;

B_s - наибольшая ширина части корпуса судна, расположенная, ниже предельной линии погружения.

137. Высота надводного борта на носовом перпендикуляре принимается не менее, суммарного значения ординаты стандартной седловатости и минимального надводного борта на миделе.

138. На бортах судов наносится грузовая марка, размеры которой указаны в приложении 38 настоящих Правил.

139. Грузовую марку судов с избыточным надводным бортом следует наносить согласно приложению 39 настоящих Правил.

Верхнюю кромку горизонтальной линии круга грузовой марки следует размещать на расстоянии, равном высоте избыточного надводного борта, измеренном по вертикали вниз от верхней кромки палубной линии.

Указанное расстояние устанавливается с учетом фактической плотности соленой воды в морском районе плавания судна по формуле:

где

– расстояние между марками соленой и пресной воды, м;

- фактическая плотность соленой воды в районе плавания, т/м³.

В корму от круга грузовой марки следует наносить марки для плавания во внутренних водных бассейнах разрядов "М" и "О" и в прибрежных морских районах с соленой водой, в которых эксплуатируются суда классов "М-ПР" и "О-ПР".

140. Грузовую марку на судах с минимальным надводным бортом следует наносить в соответствии с приложением 40 настоящих Правил.

Верхняя кромка горизонтальной линии круга располагается на расстоянии, равном значению летнего минимального надводного борта, измеренного по вертикали вниз от кромки палубной линии.

В нос от круга следует наносить летнюю грузовую марку (на уровне центра грузовой марки), грузовую марку для пресной воды и зимнюю грузовую марку для судов, эксплуатируемых в Каспийском море.

Для судов длиной более 100 м зимняя грузовая марка не наносится.

Зимнюю грузовую марку необходимо наносить ниже летней грузовой марки на расстоянии, равном 1/48 летней осадки.

В корму от круга следует наносить грузовые марки для плавания в бассейнах разрядов "М" и "О" и в прибрежных морских районах с соленой водой, в которых допускается плавание судов классов "М-ПР" и "О-ПР".

141. Периоды, в течение которых действует летняя или зимняя грузовая марка для судов длиной до 100 м, приведены в приложении 41 настоящих Правил.

142. Ординаты S стандартной седловатости закрытых судов приведены в приложении 42 настоящих Правил. Допускается их также рассчитывать по формулам:

нос

S = 1695,461 - 0,711 L + 0,0127 L ² - 20595,72/L; (41)

корма

S = 766,951 + 0,6 L + 0,305 10 ^-2 L ² - 8639,939/L, (42)

где L - длина судна, м.

Ординаты стандартной седловатости для наливных судов класса "М-СП" определяют в соответствии с главой 77 ПСВП как для наливных судов класса "М".

143. Если седловатость, бак и ют меньше стандартных, то наименьшую высоту надводного борта следует увеличить в соответствии с указаниями пункта 1226 ПСВП. При этом за стандартные принимают ординаты седловатости и размеры бака и юта, указанные в пунктах 143 и 145 настоящих Правил соответственно.

144. За стандартные размеры бака и юта следует принимать:

1) высоту бака над палубой не менее 1500 мм;

2) длину бака не менее 0,07 длины судна и не менее половины ширины судна;

3) высоту юта над палубой не менее половины высоты бака;

4) длину юта не менее 0,03 длины судна, но не менее 2 м.

16. Люки закрытия отверстий судов класса "М-СП"
§ 1. Грузовые люки

145. Высота комингсов грузовых люков, считая от верхней кромки настила палубы в диаметральной плоскости, следует принимать не менее 450 мм.

146. Требования, относящиеся к закрытиям, изложены применительно к стальным механизированным закрытиям, непроницаемость которых обеспечивается с помощью прокладок и задраек. Применение закрытий других типов в каждом отдельном случае является предметом специального рассмотрения Регистра судоходства.

147. Закрытия рассчитывают на весовую нагрузку от груза, который предполагается перевозить на этих закрытиях. Однако, во всех случаях минимальную нагрузку в зависимости от длины судна следует считать возрастающей линейно от 7,35 кПа при длине судна 24 м до 12,15 кПа при длине судна 100 м. Для судов длиной менее 24 и более 100 м весовую нагрузку принимают не зависящей от длины судна и равной указанным выше крайним значениям 7,35 кПа и 12,15 кПа соответственно.

148. При действии на закрытие расчетной нагрузки согласно пункту 147 настоящих Правил, напряжения в элементах закрытия не превышают 0,4 верхнего предела текучести или 0,235 временного сопротивления материала на растяжение (принимается то значение допускаемого напряжения, которое меньше).

149. Стрелку прогиба люковых закрытий следует принимать не больше 0,0028l (l - длина пролетов бимсов или несущих ребер крышки).

150. Толщина стального настила люковых закрытий равна не менее 0,01 расстояния между ребрами жесткости или 6 мм (принимается тот размер, который больше).

151. Узлы механизма закрытия грузовых люков обеспечивают нормальную работу при температуре окружающей среды от - 25 ^оС до + 50 ^оС при крене до 5 ^о и максимальном дифференте на нос или корму от полной загрузки одного концевого трюма.

152. Необходимо чтобы закрытия люков грузовых отсеков нефтеналивных судов были постоянно навешенными (несъемными) и в задраенном состоянии непроницаемыми под внутренним давлением паров перевозимой жидкости не менее 24,5 кПа.

153. Толщина листов стальных крышек люков грузовых отсеков нефтеналивных судов равна допускается не менее 8 мм, а для крышек из легких сплавов не менее 10 мм. Через каждые 400 мм по длине крышки устанавливают ребра жесткости из полосы толщиной, равной толщине крышки, и высотой не менее 80 мм.

§ 2. Сходные люки и прочие отверстия

154. Высоту комингсов сходных люков и рубок принимают не менее 450 мм при расположении их на открытой палубе и не менее 380 мм при расположении на палубах надстроек.

155. Высоту комингсов дверей, ведущих на открытую палубу, принимают не менее 380 мм, а дверей, ведущих на палубу надстроек, не менее 280 мм.

156. Вентиляционные головки приточной и вытяжной вентиляции, подверженные заливанию водой имеют непроницаемые закрытия.

На комингсах съемных вентиляционных головок предусматривают крышки или другие непроницаемые закрытия.

Вентиляционные головки на открытых участках палубы надводного борта имеют прочный стальной комингс высотой не менее 760 мм.

157. Толщина вертикальных листов комингсов сходных люков равна толщине палубы, где расположены сходные люки, но не более 8 мм.

158. Крышки сходных люков и все наружные двери надстроек, рубок и тамбуров должны быть постоянно навешенными и непроницаемыми, их следует изготавливать из стали или материала, не уступающего по огнестойкости древесине, пропитанной огнезащитным составом. Для открывания, закрывания и задраивания крышек и дверей предусматривают быстродействующие приспособления, которыми можно пользоваться с обеих сторон.

Для пассажирских судов требования настоящего пункта распространяются только на крышки сходных люков и наружные двери надстроек, рубок и тамбуров, расположенные на палубе надводного борта.

159. Толщину листов плоских крышек сходных люков, изготовленных из стали, необходимо принимать не менее толщины обшивки или настила, на которых они установлены, но не более 10 мм.

160. Бортовые иллюминаторы пассажирских судов устанавливаются так, чтобы их нижняя кромка находилась не ниже линии, проведенной параллельно палубе надводного борта у борта, самая нижняя точка которой расположена над летней грузовой маркой на расстоянии, равном 0,0255 или 500 мм, в зависимости от того, какое расстояние больше.

161. Необходимо чтобы иллюминаторы в наружной обшивке корпуса ниже палубы надводного борта, в лобовых переборках закрытых надстроек и рубок первого яруса, а также в лобовых переборках закрытых надстроек и рубок второго яруса на 0,25 длины судна от носового перпендикуляра были со штормовыми крышками, постоянно навешенными на корпусных конструкциях. Необходимо чтобы толщина стекла иллюминатора отвечала требованиям пункта 68 настоящих Правил.

162. Иллюминаторы в надстройках и рубках первого и второго ярусов, пассажирских судов, расположенные вне районов и конструкций, указанных в пункте 163 настоящих Правил, имеют навешенные штормовые крышки и толщину стекла не менее 8 мм при диаметре в свету 350 мм и более. Диаметр на свету не превышает 400 мм.

17. Грузовая марка судов классов "М-ПР" и "О-ПР"

163. Грузовую марку судов класса "М-ПР" с избыточным надводным бортом следует наносить согласно приложению 43 настоящих Правил.

Верхнюю кромку горизонтальной линии круга грузовой марки следует размещать на расстоянии, равном высоте избыточного надводного борта, измеренном по вертикали вниз от верхней кромки палубной линии.

В нос от круга грузовой марки следует наносить марку для пресной воды на расстоянии, соответствующем 1/48 осадки, вверх от центра круга. Указанное расстояние устанавливается с учетом фактической плотности соленой воды в морском районе плавания судна по формуле (40) настоящих Правил.

В корму от круга грузовой марки следует наносить марки для плавания во внутренних водных бассейнах разрядов "М", "О" и "Р" и в прибрежных морских районах с соленой водой, в которых эксплуатируются суда класса "О-ПР".

164. Грузовую марку судов класса "М-ПР" с минимальным надводным бортом следует наносить согласно приложению 44 настоящих Правил.

Значение минимального надводного борта определяется по приложениям 159 и 160 части 1 ПСВП, при этом табличные значения увеличивается на 1/48 соответствующей осадки в пресной воде. Указанное увеличение устанавливается с учетом фактической плотности соленой воды в районе плавания судна по формуле (40) настоящих Правил.

В нос от круга следует наносить летнюю грузовую марку (на уровне центра грузовой марки) и грузовую марку для пресной воды.

В корму от круга следует наносить грузовые марки для плавания в бассейнах разрядов "М", "О" и "Р" и в прибрежных морских районах с соленой водой, в которых допускается плавание судов класса "О-ПР".

165. Грузовую марку для судов класса "О-ПР" с избыточным надводным бортом следует наносить согласно приложению 45 настоящих Правил.

Верхнюю кромку горизонтальной линии круга грузовой марки следует размещать на расстоянии, равном высоте избыточного надводного борта, измеренном по вертикали вниз от верхней кромки палубной линии.

В нос от круга грузовой марки следует наносить марку для пресной воды на расстоянии, соответствующем 1/48 осадки, вверх от центра круга. Указанное расстояние допускается устанавливать с учетом фактической плотности соленой воды в морском районе плавания судна по формуле 40 настоящих Правил.

В корму от круга грузовой марки следует наносить марки для плавания по внутренним путям разрядов "О" и "Р".

166. Грузовую марку на судах класса "О-ПР" с минимальным надводным бортом следует наносить в соответствии с приложением 46 настоящих Правил.

Значение минимального надводного борта определяется согласно приложениям 160 и 161 части 1 ПСВП, при этом табличные значения увеличиваются на 1/48 соответствующей осадки в пресной воде. Указанное увеличение устанавливается с учетом фактической плотности соленой воды в районе плавания судна по формуле (40) настоящих Правил.

В нос от круга следует наносить летнюю грузовую марку (на уровне центра грузовой марки) и грузовую марку для пресной воды.

В корму от круга следует наносить грузовые марки для плавания в бассейнах разрядов "О" и "Р".

В нос от круга следует наносить летнюю грузовую марку (на уровне центра грузовой марки) и грузовую марку для пресной воды.

В корму от круга следует наносить грузовые марки для плавания в бассейнах разрядов "О" и "Р".

18. Закрытия отверстий судов классов "М-ПР" и "О-ПР"

167. Закрытия грузовых люков на судах класса "М-ПР" рассчитывают на весовую нагрузку от груза, который предполагается перевозить на этих закрытиях. При этом удельную минимальную нагрузку на закрытия грузовых люков в зависимости от длины судна следует считать возрастающей линейно от 4,90 кПа при длине судна 24 м до 9,81 кПа при длине судна 100 м. Для судов длиной менее 24 и более 100 м удельную весовую нагрузку следует принимать не зависящей от длины судна и равной указанным выше крайним значениям 4,90 кПа и 9,81 кПа соответственно.

168. Необходимо чтобы закрытия грузовых люков и прочих люков и отверстий на открытых участках верхней палубы, тамбуры, входы и другие отверстия в надстройке на главной палубе судов класса "О-ПР" по прочности и непроницаемости соответствовали требованиям для судов класса "М", причем закрытия грузовых люков рассчитывают на весовую нагрузку от груза, который предполагается перевозить на этих закрытиях. При этом минимальную удельную нагрузку на закрытия грузовых люков в зависимости от длины судна следует считать возрастающей линейно от 2,45 кПа при длине судна 24 м до 5,40 кПа при длине судна 100 м. Для судов длиной менее 24 и более 100 м удельную нагрузку следует принимать не зависящей от длины судна и равной указанным выше крайним значениям 2,45 кПа и 5,40 кПа соответственно.

Часть 2.Энергетические установки и системы
Раздел 6. Системы
19. Двигатели внутреннего сгорания, валопроводы

169. Мощность главных двигателей самоходных судов (для буксиров и толкачей - легкачем) при максимальной эксплуатационной осадке скорость хода на тихой глубокой воде обеспечивает не менее 10 узлов.

170. Необходимо чтобы рабочие шейки гребного вала имели антикоррозионную облицовку. Участки вала между облицовками необходимо защищать от воздействия морской воды.

171. Толщину бронзовой облицовки вала s, мм, следует принимать не менее определяемой по формуле:

s = 0,03 d_r + 7,5, (43)

где d_r - действительный диаметр гребного вала, мм.

Толщину облицовки между подшипниками допускается уменьшать до 0,75s.

172. Рекомендуется применение сплошных облицовок. Облицовки, состоящие из отдельных частей, соединяются при помощи сварки или иным одобренным Регистром судоходства способом. Стыки сварных швов рекомендуется располагать вне рабочих мест облицовки.

20. Защита от коррозии

173. Требования настоящей главы распространяются также и на суда классов "М-СП" и "М-ПР".

174. Стальные трубы забортной воды, осушительных и балластных трубопроводов, а также воздушные, измерительные и переливные трубы водяных и балластно-топливных цистерн, газоотводные трубы грузовых цистерн, воздушные трубы коффердамов нефтеналивных судов после гибки и сварки защищают от коррозии способом, одобренным Регистром судоходства.

175. При применении в системах забортной воды донной, бортовой и путевой арматуры из медных сплавов в соединениях со стальными трубопроводами и корпусом судна предусматривается защита от контактной коррозии, одобренная Регистром судоходства.

21. Воздушные и газоотводные трубы

176. Высота воздушных труб, измеряемая от палубы до нижней кромки отверстия, откуда жидкость стекает вниз, составляет не менее 600 мм над палубой надводного борта и 380 мм над палубой надстройки.

177. Выходные концы воздушных труб, расположенных на открытых палубах должны иметь стационарно установленные автоматически действующие устройства, исключающие попадание воды в цистерны.

178. Выходные отверстия дыхательных клапанов газоотводной системы располагаются над главной палубой на высоте не менее 2,0 м и отстоят не менее чем на 5,0 м от рубок, надстроек, мест забора воздуха, электрического оборудования и палубных механизмов, которые создают опасность воспламенения.

179. Необходимо чтобы открытые концы газоотводных труб удовлетворяли следующим требованиям:

1) на судах, предназначенных для перевозки нефтепродуктов с температурой вспышки 60^оС и ниже, выходные концы труб, не снабженных высокоскоростными устройствами, располагаются над главной палубой на высоте не менее 6 м;

2) выходные отверстия газоотводных труб, снабженных высокоскоростными устройствами, обеспечивающими выпуск газовоздушной смеси со скоростью не менее 30 м/с, располагаются над главной палубой, на высоте не менее 2,0 м;

3) выходные отверстия газоотводных труб в обоих предыдущих случаях располагаются на расстоянии не менее 10 м по горизонтали от рубок, надстроек, от места забора воздуха и отверстий, ведущих в закрытые помещения, в которых находятся источники воспламенения, а также от других объектов, которые могут создавать опасность воспламенения;

4) на судах, предназначенных для перевозки нефтепродуктов с температурой вспышки паров выше 60 ^оС, выходные отверстия располагаются над главной палубой на высоте не менее 0,6 м на максимально возможном расстоянии от указанных в подпункте 3) данного пункта объектов, но не менее 3 м.

22. Конструкция и установка арматуры.
Система осушения

180. Отливные отверстия шпигатных труб, за исключением указанных в пункте 2361 ПСВП, идущих из помещений, расположенных ниже палубы надводного борта, а также на палубе надводного борта, снабжают обратными клапанами с принудительным закрытием их из легкодоступных мест, расположенных выше палубы надводного борта.

181. Сточные трубы для осушения помещений закрытых надстроек и рубок могут быть отведены в льяла (колодцы) машинного отделения или трюмов. На этих трубах устанавливаются клапаны, управляемые с места выше палубы переборок, если при заполнении машинного отделения или трюма возможно проникновение воды в указанные помещения.

Раздел 7. Автоматизация,
противопожарное оборудование и системы
23. Суда класса "М-СП"

182. Дополнительно к указанной в приложении 173 ПСВП предусматривается следующая предупредительная сигнализация:

1) о минимальном давлении тяжелого топлива перед форсункой автономных паровых котлов;

2) о минимальном давлении в воздухохранителях систем автоматизации и судового тифона;

3) о максимальной температуре воздуха на выходе из компрессора (на судах I и II групп);

4) о потере питания устройствами экстренной остановки и системами АПС и защиты.

183. Предусматривается сигнализация вызова машинного персонала, приводимая в действие из рулевой рубки.

Необходимо чтобы эта сигнализация была отчетливо слышна в помещениях, в которых находится машинный персонал.

184. В ЦПУ предусматривают индикатор команд по управлению главными двигателями, задаваемых из рулевой рубки системой ДАУ.

24. Общие требования к системам пожаротушения

185. Судовые помещения в дополнение к водопожарной системе оборудуют стационарными системами пожаротушения в соответствии с приложением 47 настоящих Правил.

По согласованию с Регистром судоходства допускается применение других эквивалентных систем.

186. Если два или несколько смежных помещений, представляющих различную пожарную опасность, не разделены между собой герметичными или непроницаемыми переборками или палубами, либо, если жидкое топливо перетекает из одного помещения в другое, и возможность такого перетекания конструктивно не устранена, то выбор огнетушащего вещества и соответственно системы пожаротушения производится применительно к тому помещению, которое представляет наибольшую пожарную опасность, а расчет потребного количества огнетушащего вещества и интенсивность его подачи производится по суммарной площади или объему (соответственно) всех сообщающихся между собой помещений.

Если защищаемые помещения не сообщаются между собой, расчет необходимого количества огнетушащего вещества производится для одного наибольшего помещения.

187. Герметичные и непроницаемые двери рассматриваются как закрытия в разделяющей смежные машинные помещения переборке только в том случае, если они имеют дистанционный привод и у постов, из которых выпускают огнетушащее вещество, имеется сигнализация о полном закрытии этих дверей. Если такая сигнализация отсутствует, расчет и подвод огнетушащего вещества производится исходя из необходимости обеспечения средствами пожаротушения суммарного объема (площади) смежных помещений.

188. Если в помещении, защищаемом системой углекислотного или аэрозольного тушения, имеются воздухохранители, вместимость которых по свободному воздуху составляет более 30 % объема этого помещения (более 10 % для системы тушения хладонами), количество огнетушащего вещества определяется из необходимости защиты расчетного объема защищаемого помещения и избытка свободного объема сжатого воздуха.

Такое увеличение количества огнетушащего вещества допускается не предусматривать, если обеспечен отвод воздуха за пределы защищаемого помещения от предохранительных клапанов и легкоплавких пробок воздухохранителей.

189. В целях предотвращения чрезмерного давления в помещениях, оборудованных системами объемного пожаротушения, при выпуске огнетушащего вещества в необходимых случаях устанавливают клапаны или используют имеющиеся устройства (например, воздушные трубы или вентиляционные каналы).

190. При расчете количества и интенсивности подачи огнетушащего вещества к расчетному объему (или расчетной площади соответственно) защищаемого помещения добавляют суммарный объем (площадь) цистерн для хранения пожароопасных веществ, расположенных в этом помещении, за исключением объема (площади) цистерн, расположенных в двойном дне.

Если защищаемое помещение является машинным категории А, то к расчетному объему необходимо добавляют объем топливных и масляных цистерн, находящихся внутри помещения и граничащих с ним, за исключением цистерн, расположенных в двойном дне. При этом следует добавлять объем одной наибольшей из отдельно расположенных цистерн или двух смежных цистерн. Добавление объема более чем трех цистерн не требуется.

191. Устройство систем обеспечивает поступление огнетушащего вещества во все пространства защищаемого помещения, включая выгороженные в нем участки (например, посты управления, мастерские в машинных помещениях).

192. На судах валовой вместимостью менее 150, на которых размещение станции пожаротушения вне защищаемого помещения затруднено, а также в отдельных случаях на прочих судах, на которых объем отдельных защищаемых помещений не превышает 100 м³ , допускается установка резервуаров с огнетушащим веществом и сосудов под давлением внутри защищаемого помещения при условии обязательного снабжения таких станций надежным устройством для немедленного дистанционного пуска системы в действие извне защищаемого помещения, при этом месторасположение привода дистанционного пуска четко обозначают и имеют освещение от общесудовой и аварийной сети. Резервуары с огнетушащим веществом, обладающим токсическими свойствами, расположенные внутри помещений с постоянным пребыванием в них людей, заключают в стальные газонепроницаемые выгородки, оборудованные автономной принудительной вентиляцией.

193. Прокладки, применяемые в соединениях систем пожаротушения, изготавливают из материалов, стойких к воздействию огнетушащего вещества и морской среды (морской воды и влажного атмосферного воздуха).

194. Для трубопроводов применяются стальные трубы. Как равноценные стальным применяют медные, медно-никелевые или биметаллические (материалом, одного из слоев которых является сталь или медь) трубы.

Необходимо чтобы стальные трубы имели внутреннее и наружное антикоррозионное покрытие.

Пожарные краны, прочее оборудование и арматура систем пожаротушения, обеспечивающие исправное и безопасное действие этих систем, изготавливают из материалов, стойких к воздействию морской среды.

25. Водопожарная система и система пенотушения

195. Количество стационарных пожарных насосов и минимальное давление в месте расположения любого крана при подаче воды через краны, определяемой по формуле (44) настоящих Правил, принимают не менее, указанных в приложении 48 настоящих Правил.

196. На самоходных судах валовой вместимостью 1000 и более дополнительно устанавливают стационарный аварийный пожарный насос, отвечающий требованиям пунктов 2804, 2805, 2807, 2810 ПСВП и настоящей главы.

197. Аварийный пожарный насос не устанавливается, если пожарные насосы и источники энергии для их привода размещены в разных отсеках, имеющих не более одной смежной стальной палубы или переборки, с таким расчетом, что при пожаре в одном из отсеков насосы, расположенные в другом (других) отсеке (отсеках), обеспечивают подачу воды в пожарную магистраль.

198. Суммарная подача стационарных пожарных насосов при давлении у любого крана допускается не менее, указанного в приложении 48 настоящих Правил, равна не менее, м³/ч:

Q = 0,008/m ² , (44)

где m - коэффициент, зависящий от размерений судна:

L, В, Н - главные размерения судна, м.

199. Необходимо чтобы суммарная подача пожарных насосов не превышала 180 м³/ч, если из условия обеспечения одновременной работы других систем, потребляющих воду, не требуется большая подача.

200. При определении суммарной подачи пожарных насосов не принимается в расчет подача насосов, установленных на нефтеналивных судах в носовой части, и аварийного насоса.

201. Каждый стационарный пожарный насос рассчитывают на подачу не менее двух струй воды при наибольшем диаметре насадок стволов, принятом на данном судне.

202. Каждый стационарный пожарный насос, кроме аварийного, имеет подачу, равную не менее 80 % общей требуемой подачи, деленной на требуемое количество пожарных насосов, но не менее 25 м³/ч.

203. Если на судне предусматриваются другие системы пожаротушения, потребляющие воду от стационарных пожарных насосов, подача этих насосов должна быть достаточной для обеспечения работы водопожарной системы с подачей не менее 50 % от подачи, определенной по формуле (44) настоящих Правил, и параллельной работы одной из других систем, потребляющих наибольшее количество воды. Необходимо чтобы в данном случае количество воды для водопожарной системы было достаточным для подачи не менее двух струй самыми большими насадками, однако подача более 90 м³/ч не требуется.

При этом необходимо учесть возможное увеличение расхода воды через каждый кран, вызванное повышением давления в трубопроводах, требуемым для работы других систем пожаротушения, а также требование пункта 202 настоящих Правил.

204. В качестве стационарных пожарных насосов используются санитарные, балластные, осушительные и другие насосы забортной воды, если их подача и напор соответствуют расчетным, при этом они также должны удовлетворять требованиям пункта 205 настоящих Правил.

205. Пожарные насосы, расположенные вне машинных помещений категории А, имеют отдельный приемный кингстон в отсеках, в которых они установлены.

206. Все пожарные насосы, включая аварийный, располагаются в помещениях с положительной температурой.

207. На грузовых судах с периодическим безвахтенным обслуживанием помещений, где расположены пожарные насосы, или когда вахту несет только один человек, предусматривают дистанционный пуск одного из насосов из рубки и из района, где имеется постоянная вахта на стоянке, и подача воды в магистраль без дополнительного открывания клапанов в помещении насосов. В месте дистанционного пуска насоса устанавливают указатель давления воды в магистрали.

208. Пенообразователь для получения пены низкой и средней кратности работает на пресной и морской воде.

Часть 3. Судовые устройства и снабжение
Раздел 8. Рулевое и якорное устройства
26. Рулевое устройство для судов класса "М-СП"

209. Нижнюю шейку баллера руля рекомендуется защищать облицовкой из нержавеющей стали либо другим согласованным с Регистром судоходства способом.

210. Принимают следующие допускаемые напряжения при расчете прочности узлов и деталей рулевого устройства:

0,24 R _eH - для кручения и среза;

0,40 R _eH - для изгиба и изгиба совместно с кручением;

0,60 R _eH - для растяжения и сжатия.

Здесь R _eH - верхний предел текучести материала.

27. Суда класса "М-СП"

211. Якорное снабжение для судов класса "М-СП" следует принимать по нормам, приведенным в приложении 186 ПСВП, при этом масса носовых якорей увеличивается на 20 %, а суммарная длина якорных цепей - на 25 %.

212. Самоходные суда с характеристикой снабжения 1000 м² и более оборудуются кормовым якорным устройством. Масса кормового якоря равна не менее 25 % суммарной массы носовых якорей, а длина якорной цепи - не менее 75 % длины меньшей якорной цепи носового якорного устройства.

213. Необходимо чтобы якорные механизмы обеспечивали одновременное выбирание двух носовых якорей с глубины 33 м при калибре цепей до 16 мм включительно и с глубины 40 м при калибре цепей более 16 мм.

28. Суда класса "М-ПР" и "О-ПР"

214. Якорное снабжение для судов класса "М-ПР" следует принимать по нормам, приведенным в приложении 185 ПСВП. При этом для всех судов с характеристикой снабжения 1000 м² и более, за исключением буксирных, суммарная длина цепей увеличивают по сравнению с табличными значениями на одну смычку (25 м).

215. Якорное снабжение для судов класса "О-ПР" следует принимать по нормам, приведенным в приложении 185 ПСВП. При этом для судов с характеристикой снабжения 1000 м² и более суммарную длину цепей следует увеличить по сравнению с табличным значением не менее чем на одну смычку (25 м).

Раздел 9. Буксирное и сцепное устройства
29. Общие требования, определение расчетной нагрузки и
коэффициента запаса прочности сцепных устройств

216. Буксирные суда оборудуют автоматическими буксирными лебедками, с длиной буксирного каната быть не менее 300 м.

217. Требования настоящей главы применимы для двухшарнирной конструкции сцепного устройства толкаемых составов смешанного плавания, эксплуатирующихся с ограничениями по высоте волны 4,5 м > h _{3 %} > 2,0 м.

Под двухшарнирной конструкцией понимается такая конструкция сцепного устройства, при которой толкач после счаливания с баржей имеет возможность перемещаться относительно баржи с одной степенью свободы (поворот судов состава относительно горизонтальной оси, расположенной перпендикулярно к диаметральной плоскости состава).

218. Необходимо чтобы сцепные устройства толкаемых составов смешанного плавания обладали достаточной прочностью для работы в морских районах при максимальной скорости перекладки рулей или поворотных насадок с борта на борт на полном ходу состава, а также любом курсовом угле движения по отношению к волнению.

219. Расчетные нагрузки, действующие при этом на шарнирное сцепное устройство, принимаются не меньше определенных, по формулам, кН:

1) для продольной нагрузки

для поперечной нагрузки

2) для вертикальной нагрузки

где

— коэффициенты продольной, поперечной и вертикальной нагрузок, определяемые по формулам приложения 49 настоящих Правил в зависимости от параметров

р - плотность воды, т/м³ ;

g — ускорение свободного падения:

g = 9,81 м/с² ;

h - высота волны, м;

- относительные длина, ширина, осадка и водоизмещение толкаемого состава, определяемые выражениями:

L ₁ , B ₁ , T ₁ , D ₁ - соответственно длина, ширина, осадка по конструктивной ватерлинии, м, баржи и ее объемное водоизмещение, м³ ;

L ₂ , B ₂ , T ₂ , D ₂ - соответственно длина, ширина, осадка по конструктивной ватерлинии, м, толкача и его объемное водоизмещение, м³ ;

- длина волны, м;

- курсовой угол (0 ^о -89 ^о - попутное волнение; 91^о-180^о - встречное волнение);

V - скорость движения толкаемого состава;

2b - расстояние между шарнирами сцепа, м;

l _m = l _m2 / (l _m1 +l _m2) – относительное значение расположения оси шарнира сцепного устройства для толкаемых составов 0,10 < l _ш < 0,35;

l _m1 , l _m2 – расстояние от оси шарнира до центра тяжести соответственно баржи и толкача, м.

220. При отличии конструкции сцепного устройства толкаемого состава от двухшарнирного, вычисление расчетных нагрузок на его связи в каждом отдельном случае является предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.

221. Расчет прочности деталей сцепного оборудования производится по допускаемым напряжениям, которые принимают равным 0,63 предела текучести материала.

222. Пробную нагрузку для испытания сцепного оборудования на стенде следует принимать не менее 1,5 расчетной.

При действии пробной нагрузки наибольшие напряжения в деталях сцепного оборудования не превышают 0,95 предела текучести материала.

223. Конструкция сцепных устройств обеспечивает надежное соединение судов при различных случаях их загрузки.

224. При необходимости определения расчетной нагрузки на сцепное устройство при параметрах

отличных от заданных в настоящих Правилах, допускается определение нагрузок расчетным методом по методике, одобренной Регистром судоходства.

30. Конструирование сцепных устройств

225. С целью уменьшения усилий в узлах соединения сцепные устройства располагают на максимально возможном расстоянии от диаметральной плоскости состава.

226. Сцепное устройство обеспечивает сцепку состава без наличия команды на барже. Сцепка осуществляется с местного поста управления или дистанционно из ходовой рубки толкача.

227. Сцепное устройство обеспечивает возможность расцепки судов состава на расчетном волнении при затоплении одного (любого) отсека баржи или толкача и при статическом крене 15^о.

228. Сцепное устройство обеспечивает возможность расцепки состава при ветре и волнении, при нагрузках не менее, рабочих.

229. Если привод системы сцепления является гидравлическим, то в закрытом положении он стопорится механически с дистанционной индикацией на пульте управления.

230. При плавании на волнении исключается взаимный контакт корпусных конструкций секций состава.

Раздел 10. Спасательные средства
31. Общие требования

231. Требования настоящей главы являются обязательными для выполнения на судах, осуществляющих каботажные рейсы. Для судов, совершающих международные рейсы, а также для пассажирских судов класса "М-СП", независимо от характера совершаемых ими рейсов обязательными для выполнения являются требования СОЛАС-74 и Международного кодекса по спасательным средствам, принятого резолюцией MSC 48(66) Комитета по безопасности на море ИМО (далее – МКСС).

Сноска. Пункт 231 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 28.03.2018 № 198 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

232. Необходимо чтобы спасательные средства имели сертификат классификационного общества.

Необходимо чтобы требования, предъявляемые к спасательным средствам, методика их испытаний, размещение на судах соответствовали разделу 45 ПСВП.

233. В случае замены на судах, находящихся в эксплуатации, существующих спасательных средств или устройств, а также при установке на них дополнительных средств или устройств необходимо, чтобы такие средства или устройства отвечали требованиям настоящего раздела.

При замене спасательного средства без замены существующего устройства (или наоборот) разрешается установка спасательного средства или устройства того же типа, что и заменяемое, насколько это целесообразно и технически обосновано.

32. Снабжение спасательными средствами судов
класса "М-СП"

234. Суда снабжают спасательными средствами по нормам, приведенным в приложении 50 настоящих Правил.

235. Судно снабжают дежурной шлюпкой в соответствии с главой 35 настоящих Правил. В качестве дежурной предусматривается одна из спасательных шлюпок, если она соответствует требованиям, предъявляемым к дежурной шлюпке.

236. Судно снабжают линеметательным устройством с четырьмя ракетами и четырьмя линями.

237. Для каждого члена команды дежурной шлюпки предусматривается гидрокостюм.

238. На судне предусматриваются гидрокостюмы на каждого человека, спасающегося в плотах сбрасываемого типа, если на судне отсутствуют устройства, обеспечивающие посадку людей в плоты без попадания их в воду.

33. Снабжение и маркировка спасательных шлюпок
судов класса "М-СП"

239. Необходимо чтобы предметы снабжения имели допуск классификационного общества, прочную удобную упаковку и были, за исключением отпорных крюков, соответствующим образом закреплены на штатных местах в шлюпке, храниться в ящиках и отсеках. Снабжение закрепляется так, чтобы не создавалось препятствий при оставлении судна.

Снабжение спасательной шлюпки включает:

1) достаточное число плавучих весел с уключинами, прикрепленными к шлюпке штертами или цепочками;

2) два отпорных крюка;

3) черпак и два ведра;

4) инструкцию по сохранению жизни;

5) компас со светящейся картушкой или снабженный средствами освещения диаметром, достаточным для нормального считывания показаний, с нактоузом;

6) плавучий якорь с дректовом длиной, равной трем длинам шлюпки, и ниралом. Прочность плавучего якоря, дректова и нирала достаточной при любых морских условиях;

7) два надежных фалиня диаметром не менее 14 мм с разрывным усилием не менее 0,35 веса спасательной шлюпки с полным количеством людей, снабжением и двигателем, длиной не менее двойного расстояния от места расположения спасательной шлюпки на судне до ватерлинии судна при наименьшей эксплуатационной осадке в морской воде или 15 м, в зависимости от того, что больше. Достаточно чтобы один фалинь, прикрепленный к разобщающему устройству, находился в носовой оконечности спасательной шлюпки, а другой прочно крепится к форштевню шлюпки или вблизи него и был готовым к использованию;

8) два топора, по одному в каждой оконечности шлюпки;

9) по 3 л питьевой воды на каждого человека в водонепроницаемых сосудах или только по 2 л на каждого человека в водонепроницаемых сосудах, если на шлюпке имеется опреснитель, который в состоянии опреснить воду из расчета 1 л на каждого человека на 2 дня;

10) нержавеющий ковш со штертом;

11) нержавеющий градуированный сосуд для питьевой воды одобренного типа;

12) пищевой рацион из расчета не менее 10 МДж на каждого человека из числа людей, допускаемых к размещению в спасательной шлюпке, в воздухо- и водонепроницаемой упаковке;

13) четыре парашютные ракеты;

14) шесть фальшфейеров;

15) две плавучие дымовые шашки;

16) водонепроницаемый электрический фонарь, пригодный для передачи сигналов азбуки Морзе, с комплектом запасных батарей и запасной лампочкой в водонепроницаемой упаковке;

17) одно сигнальное зеркало (гелиограф);

18) иллюстрированную таблицу спасательных сигналов в водонепроницаемой упаковке или изготовленную из водостойкого материала;

19) сигнальный свисток или равноценное звукосигнальное средство;

20) аптечку первой помощи в водонепроницаемой упаковке, которая после пользования может быть снова плотно закрыта;

21) шесть таблеток от морской болезни и гигиенический пакет на каждого человека;

22) складной нож, прикрепленный штертом к шлюпке;

23) три консервовскрывателя;

24) два плавучих спасательных кольца, прикрепленных к плавучему линю длиной не менее 30 м;

25) ручной осушительный насос;

26) комплект рыболовных принадлежностей;

27) комплект инструментов и запасных частей для двигателя;

28) переносной огнетушитель, пригодный для тушения горящей нефти;

29) прожектор, обеспечивающий эффективное освещение в ночное время светлоокрашенного объекта шириной 18 м на расстоянии 180 м в течение 6 ч, в том числе непрерывную работу в течение, по крайней мере, 3 ч. Если прожектор установлен стационарно, его установка допускает поворот в горизонтальной плоскости на 360^о и наклоны в вертикальной плоскости на 90^о вверх и 30^о вниз от горизонтали;

30) радиолокационный отражатель;

31) индивидуальные теплозащитные средства в количестве, достаточном для 10 % числа людей, допускаемых к размещению в спасательной шлюпке, но не менее двух.

240. Предметы, указанные в подпунктах 12), 17), 22) и 26) пункта 239 настоящих Правил, допускается исключать из снабжения судов, эксплуатирующихся в бассейне Каспийского моря.

241. Необходимо чтобы на обоих бортах шлюпки в носовой части были нанесены:

1) надписи несмываемой краской, указывающие фактические главные размеры спасательной шлюпки и число людей, допускаемое к размещению в ней;

2) печатными буквами латинского алфавита название и порт приписки судна, которому принадлежит шлюпка. Название судна, которому принадлежит спасательная шлюпка, и ее номер наносятся таким образом, чтобы они были видны сверху.

242. Наружная обшивка корпуса шлюпки, наружная сторона складываемых и жестких закрытий и внутренняя поверхность подтентовой части шлюпки окрашивают в оранжевый цвет. Внутренняя поверхность закрытия или тента окрашивают в цвет, не раздражающий находящихся в шлюпке людей.

34. Снабжение и маркировка спасательных плотов
судов класса "М-СП"

243. Необходимо чтобы предметы снабжения спасательного плота имели допуск и были по возможности компактными, малогабаритными, имели удобную и прочную упаковку, а также соответствующим образом закреплялись на своих штатных местах на плоту.

Необходимо чтобы снабжение каждого спасательного плота содержали, по меньшей мере, следующие предметы:

1) плавучее спасательное кольцо, прикрепленное к плавучему спасательному линю длиной не менее 30 м;

2) нескладной нож с ручкой из плавучего материала, способной удержать его на воде, прикрепленный штертом и хранящийся в кармане с наружной стороны тента вблизи места крепления фалиня к спасательному плоту. Спасательные плоты вместимостью 13 человек и более снабжаются вторым складным ножом;

3) плавучий черпак;

4) две губки;

5) плавучий якорь (с дректовом, способным выдерживать рывки, и ниралом).

Необходимо чтобы якорь был постоянно прикреплен к спасательному плоту так, чтобы при надувании спасательного плота после спуска его на воду он удерживал спасательный плот в наиболее устойчивом положении к ветру. Необходимо чтобы прочность плавучего якоря, его дректова и нирала была достаточной при любых морских условиях. Плавучий якорь оборудуется вертлюгами на обоих концах троса и исключает выворачивание якоря наизнанку между стропами;

6) два плавучих весла (гребка);

7) аптечку первой помощи в водонепроницаемой упаковке, которую можно после употребления снова плотно закрыть;

8) сигнальный свисток или иное равноценное звукосигнальное средство;

9) шесть фальшфейеров;

10) водонепроницаемый электрический фонарь, пригодный для передачи сигналов азбуки Морзе, с запасным комплектом батарей и запасной лампочкой в водонепроницаемой упаковке;

11) инструкцию по сохранению жизни на спасательном плоту;

12) инструкцию по первоначальным действиям;

13) индивидуальные теплозащитные средства в количестве, достаточном для обеспечения не менее 10 % людей из числа допускаемых к размещению на спасательном плоту, но не менее двух.

244. Маркировка на спасательных плотах, имеющих снабжение в соответствии с пунктом 243 настоящих Правил, состоит из надписи "С PACK", выполненной печатными буквами.

245. Снабжение хранится в контейнере, закрепленном внутри спасательного плота, за исключением случаев, когда контейнер является неотъемлемой частью плота, прикреплен к нему постоянно и плавает в воде в течение не менее 30 мин без ущерба для его содержимого.

35. Требования к дежурным шлюпкам

246. Необходимо чтобы дежурные шлюпки отвечали следующим требованиям:

1) имел конструкцию одобренного типа, соответствующий сертификат и маркировку согласно пункту 241 настоящих Правил;

2) надутые шлюпки дополнительно содержали в маркировке номер серии, название организации-изготовителя или торговое название, а также дату изготовления;

3) если дежурная шлюпка жесткой конструкции не имеет полного жесткого закрытия, она имела носовое закрытие, простирающееся не менее чем на 15 % длины шлюпки;

4) полностью закрытая дежурная шлюпка была самовосстанавливающегося типа. Частично закрытая дежурная шлюпка должна быть самоосушающегося типа или оборудована эффективными средствами осушения;

5) закрытие дежурной шлюпки, если необходимо, имел поручень для прохода снаружи закрытия. Частично закрытая шлюпка, кроме того, имела в открытой части леерное ограждение высотой не менее 600 мм;

6) на шлюпке оборудован пост управления, имеющий хороший обзор для рулевого;

7) дежурная шлюпка способна маневрировать при скорости до 6 узлов и сохранять эту скорость в течение не менее 4 часов;

8) дежурные шлюпки обладали достаточной мобильностью и маневренностью на волнении для спасания находящихся в воде людей, сбора спасательных плотов и буксировки самого большого из имеющихся на судне спасательных плотов, нагруженного полным количеством людей и снабжения;

9) дежурная шлюпка оборудована стационарным двигателем или подвесным мотором;

10) дежурные шлюпки были оборудованы стационарными приспособлениями для буксировки, обладающими достаточной прочностью для сбора или буксировки спасательных плотов в соответствии с требованиями подпункта 8) настоящего пункта;

11) плавучесть надутой дежурной шлюпки обеспечивается либо одной трубой плавучести, разделенной, по меньшей мере, на пять отдельных отсеков примерно равного объема, либо двумя отдельными трубами плавучести, каждая объемом, не превышающим 60 % их общего объема;

12) трубы плавучести, образующие борта надутой дежурной шлюпки, должны в надутом состоянии обеспечивать объем не менее 0,17 м ³ на каждого человека из числа людей, допускаемого к размещению на дежурной шлюпке;

13) каждый отсек плавучести надутой шлюпки оборудован невозвратным клапаном для надувания его вручную и средствами для спуска;

14) на нижней поверхности днища и в уязвимых местах наружной поверхности надутой дежурной шлюпки предусмотрены усиленные полосы;

15) если имеется транец, он не вдается в корму более чем на 20 % наибольшей длины надутой дежурной шлюпки;

16) предусмотрены соответствующие пластыри для крепления фалиней в носу и в корме, а также спасательные леера, закрепленные с провесами внутри и снаружи шлюпки;

17) надутая дежурная шлюпка постоянно находится в полностью надутом состоянии;

18) подготовка и спуск дежурных шлюпок производится в течение не более 5 минут.

247. Необходимо чтобы предметы снабжения дежурных шлюпок были одобренного типа, по возможности компактными, малогабаритными, имели удобную и прочную упаковку и закреплены на своих штатных местах в шлюпке.

Необходимо чтобы на каждой дежурной шлюпке были следующие предметы снабжения:

1) не менее двух плавучих и одного рулевого весел. Для каждого весла предусматривается уключина или эквивалентное ей приспособление;

2) отпорный крюк;

3) плавучий черпак и ведро;

4) нож (для надутых шлюпок безопасного исполнения);

5) два плавучих бросательных конца длиной 30 м со спасательными кругами;

6) компас со светящейся картушкой или снабженный средствами освещения диаметром, достаточным для нормального считывания показаний, с нактоузом;

7) плавучий якорь с линем длиной не менее 10 м и достаточной прочности и с канатом для возврата шлюпки;

8) фалинь, закрепленный в носовой части таким образом, чтобы он мог быть быстро отдан, достаточной длины и прочности для спуска на ходу;

9) плавучий линь длиной не менее 50 м достаточной прочности для буксировки плотов;

10) электрофонарь с запасным комплектом батарей и лампочкой в водонепроницаемом исполнении, пригодный для передачи сигналов азбуки Морзе;

11) сигнальный свисток или эквивалентное звукосигнальное средство;

12) аптечка первой помощи в водонепроницаемой упаковке;

13) прожектор с одобренным источником света, способный эффективно освещать светлый предмет шириной 18 м ночью на расстоянии 180 м в течение 6 ч, в том числе в течение 3 ч непрерывно;

14) индивидуальные теплозащитные средства, достаточные для 10 % количества людей, допускаемых к размещению на дежурной шлюпке, или два, в зависимости от того, какое значение больше;

15) радиолокационный отражатель;

16) для надутых шлюпок дополнительно: две губки, ручные меха или насос, комплект ремонтных принадлежностей для заделки проколов в соответствующей упаковке, отпорный крюк в безопасном исполнении.

36. Снабжение спасательными средствами судов
"М-ПР" и "О-ПР"

248. Снабжение спасательными средствами пассажирских судов следует принимать по нормам, установленным для пассажирских судов, эксплуатирующихся в бассейнах разряда "М". При этом необходимо чтобы на судне длиной более 30 м было не менее двух спасательных кругов с самозажигающимся буйком.

249. Снабжение спасательными средствами грузовых, буксирных, промысловых и самоходных судов технического флота принимают по нормам, приведенным в приложении 51 настоящих Правил.

250. Нефтеналивные суда, предназначенные для перевозки нефтегрузов с температурой вспышки не выше 60 ^оС, снабжаются огнезащитными спасательными шлюпками.

251. Снабжение спасательными средствами несамоходных судов следует принимать:

1) для судов класса "М-ПР" - как для грузовых самоходных судов, эксплуатируемых в бассейнах разряда "М";

2) для судов класса "О-ПР" - как для несамоходных судов, эксплуатируемых в бассейнах разряда "М".

252. Снабжение спасательными средствами судов на подводных крыльях следует принимать по нормам, установленным для судов на воздушной подушке, эксплуатируемых в бассейнах разряда "М".

При этом судно снабжают спасательными жилетами на 105 % экипажа и пассажиров.

Спасательные жилеты заменять спасательными нагрудниками не допускается.

Для судов на подводных крыльях длиной более 60 м предусматривают не менее двух спасательных кругов со спасательным линем.

253. Снабжение спасательных шлюпок судов класса "М-ПР" следует принимать в соответствии с пунктом 239 настоящих Правил, за исключением предметов, требуемых подпунктами 12), 17) данного пункта, а спасательных плотов этих судов – в соответствии с главой 34 настоящих Правил в любом районе плавания.

Снабжение спасательных шлюпок и плотов судов класса "О-ПР" следует принимать по нормам для судов, эксплуатирующихся в бассейнах разряда "М".

Раздел 11. Сигнальные средства, навигационное
и аварийное снабжение
37. Общие требования.
Снабжение судов сигнальными средствами

254. Суда смешанного плавания снабжают сигнальными средствами, требуемыми при плавании по внутренним водным путям, и сигнальными средствами, требуемыми при плавании в морских районах в соответствии с положениями Конвенции о международных правилах предупреждения столкновений судов в море 1972 года с поправками (далее – МППСС-72), независимо от характера совершаемого рейса (каботажного или международного).

Сноска. Пункт 254 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 28.03.2018 № 198 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

255. Снабжение судов, эксплуатирующихся в морских районах, сигнальными средствами, за исключением пиротехнических сигнальных средств, следует принимать по нормам, приведенным в приложении 52 настоящих Правил.

256. На самоходных судах классов "М-СП" и "М-ПР" находится комплект запасных электрических фонарей, состоящий из топовых, бортовых, кормового, круговых ("Судно, лишенное возможности управляться" и якорные), буксировочного.

257. Снабжение судов пиротехническими сигнальными средствами следует принимать согласно приложению 53 настоящих Правил, при этом указания пункта 3533 ПСВП на суда смешанного плавания не распространяются.

38. Технические требования к сигнальным средствам

258. Необходимо чтобы сигнальные фонари, требуемые для плавания в морских районах, а также фонари, выполняющие двойную функцию (фонари, использующиеся при плавании на внутренних водных путях и при плавании в морских районах) имели характеристики, приведенные в приложениях 54 и 55настоящих Правил. Необходимо чтобы технические требования к сигнально-отличительным фонарям соответствовали требованиям главы 329 ПСВП с учетом требований приложения 54 настоящих Правил.

259. Основные характеристики сигнально-проблесковых фонарей должны удовлетворять требованиям приложения 55 настоящих Правил.

260. Горизонтальная сила света In одного проблеска сигнально-проблесковых фонарей равна не менее, кд:

I _n =(0,2 + t _n ) I/t _n , (50)

где t _n - длительность проблеска, с;

I - сила света, согласно пункту 3552 ПСВП, кд.

При применении этой формулы для ламп дневной сигнализации сила света I, определенная согласно пункту 3514 ПСВП, увеличивают в 5000 раз.

261. Лампа дневной сигнализации имеет степень защиты IP22-IP13 с питанием от общесудовой сети и от аварийных источников питания согласно пункту 3751 ПСВП, если не имеется собственной аккумуляторной батареи.

Необходимо чтобы лампа дневной сигнализации была безопасна в эксплуатации, легко перемещаема и удобна при ее использовании одним человеком.

262. Фонарь маневроуказания обеспечивает подачу проблесковых световых сигналов в течение всего периода маневра судна.

Продолжительность каждого проблеска и интервал между проблесками равен около 1 с, интервал между последовательными сигналами - не менее 10 с.

263. Основные характеристики свистков соответствуют требованиям приложения 56 настоящих Правил.

264. Колокол или гонг, или иное устройство с аналогичными звуковыми характеристиками обеспечивают уровень звукового давления не менее 110 дБ на расстоянии 1 м.

265. Колокола и гонги изготавливают из коррозионностойкого материала и издают звук чистого тона.

Окраска колокола и гонга не допускается. Диаметр раструба колокола равна не менее 300 мм для судов длиной более 20 м и не менее 200 мм для судов длиной от 12 до 20 м. Рекомендуется применять колокол с механическим приводом "языка", при этом сохраняется возможность звонить в колокол вручную.

Масса "языка" равна не менее 3 % массы колокола.

266. Сигнальные фигуры должны быть черного цвета, при этом диаметр шара равен не менее 0,6 м, а ромб состоит из двух конусов с общим основанием с размерами каждого конуса не менее d/h = 0,60,6 м, где d - диаметр основания конуса, h - высота конуса.

39. Установка сигнальных средств на судне

267. При вертикальной установке фонарей, (один под другим) расстояния между ними равны не менее 2 м, а самый нижний фонарь, за исключением судов, для которых требуется буксировочный фонарь, располагают на высоте не менее 4 м над корпусом судна.

На судах длиной менее 20 м эти расстояния допускается уменьшать до 1 м и 2 м соответственно.

268. Фонари с углом видимости в горизонтальной плоскости 360^о, за исключением якорных фонарей, устанавливаются таким образом, чтобы их огни не закрывались мачтами, стеньгами или надстройками в секторах, превышающих 6^о. При этом фонарь следует рассматривать как круговой источник света диаметром, равным наружному диаметру источника света (нити накаливания лампы).

269. При невозможности выполнения требования пункта 268 настоящих Правил по согласованию с Регистром судоходства допускается для каждого огня устанавливать систему фонарей. Каждая такая система устанавливается на одном горизонтальном уровне, и исключается возможность видимости этих фонарей раздельно с любых направлений.

270. Передний топовый фонарь устанавливают на носовой мачте в диаметральной плоскости судна на высоте, которая не меньше 6 м над главной палубой. Если ширина судна превышает 6 м, то фонарь необходимо устанавливать на высоте не менее ширины судна, однако нет необходимости устанавливать его на высоте более 12 м над главной палубой.

На судах длиной менее 20 м высота установки топового фонаря допускается не менее 2,5 м над планширем.

271. Задний топовый фонарь следует устанавливать в диаметральной плоскости судна. Необходимо чтобы расстояние по вертикали между передним и задним топовым фонарями было не менее 4,5 м. Горизонтальное расстояние между этими фонарями следует принимать не менее 0,5 длины судна, при этом передний необходимо устанавливать на расстоянии не более 0,25 длины судна от форштевня.

272. Бортовые фонари на самоходных судах следует устанавливать позади переднего топового фонаря на высоте от корпуса не более 0,75 высоты расположения переднего топового фонаря.

На судах менее 20 м бортовые фонари допускается устанавливать впереди топового фонаря.

Бортовые фонари на несамоходных судах устанавливаются в передней части корпуса судна.

273. Кормовой фонарь следует устанавливать в диаметральной плоскости судна на планшире фальшборта, леерного ограждения кормы или на задней стенке рубки юта.

На буксирных судах допускается устанавливать кормовой фонарь на дымовой трубе (фальштрубе, стенке рубки) выше буксирного устройства. Во всех случаях кормовой фонарь располагают ниже бортовых отличительных.

274. Круговые фонари с белым огнем (якорные) устанавливают в носовой и кормовой частях судна, при этом высота установки носового белого кругового фонаря над корпусом судна равна не менее 6 м. Кормовой круговой белый фонарь устанавливается ниже такого же носового фонаря не менее, чем на 4,5 м.

Если на судне требуется установка одного кругового фонаря, его следует устанавливать на наиболее видном месте.

Круговые фонари с белым огнем допускается устанавливать как стационарно на специальных стойках, так и с помощью специального подъемного устройства.

275. Два круговых фонаря с красным огнем: ("Судно, лишенное возможности управляться") устанавливают на видном месте вертикально один над другим с учетом требований пунктов 267-269 настоящих Правил стационарно или с помощью подъемного устройства.

276. Буксирные фонари устанавливают выше и/или ниже переднего или заднего топовых фонарей с учетом пункта 267 настоящих Правил.

277. Буксировочный фонарь устанавливают над кормовым фонарем с учетом пункта 267 настоящих Правил.

278. Лампа дневной сигнализации хранится в рулевой или штурманской рубке и всегда готова к использованию.

279. Фонарь маневроуказания располагается в диаметральной плоскости и по возможности на высоте не менее 2 м от переднего топового фонаря, при этом он располагается не менее чем на 2 м выше или ниже заднего топового фонаря.

На судне, которое имеет только один топовый фонарь, фонарь маневроуказания устанавливается на наиболее видном месте на расстоянии не менее 2 м по вертикали выше топового фонаря.

Если предусматривается одновременная подача световых и звуковых сигналов, следует предусматривать также возможность отдельной подачи световых сигналов.

280. Гонг размещают как можно ближе к кормовой оконечности судна в таком месте, где ничто не мешает распространению звука, и подвешивается свободно, чтобы при крене не соприкасается с окружающими предметами.

Для хранения колотушки следует предусматривать специальное гнездо в непосредственной близости к гонгу.

40. Навигационное и аварийное снабжение,
переходные мостики

281. Навигационное снабжение судов смешанного плавания следует принимать в соответствии с требованиями пункта 3608 ПСВП как для судов I и II категорий класса "М".

282. Несамоходные суда смешанного плавания, имеющие на борту людей, снабжают биноклем, ручным лотом и кренометром

283. Аварийное снабжение судов классов "М-СП" и "М-ПР" следует принимать в соответствии с нормами, приведенным в приложении 57 настоящих Правил.

284. Суда класса "О-ПР" снабжают аварийным имуществом по нормам, приведенным в приложении 57 настоящих Правил, при этом суда класса "О-ПР" длиной от 30 до 140 м следует снабжать по норме, установленной для судов класса "М-СП" длиной от 30 до 70 м.

285. На несамоходных судах с экипажем аварийное снабжение по пунктам 1-4, 7-21, 30, 31, 35-48 приложения 57 настоящих Правил допускается не предусматривать.

На несамоходных судах без команды аварийное снабжение допускается не предусматривать.

286. Комплект такелажного инструмента, указанный в приложении 57 настоящих Правил, соответствовал нормам, приведенным в приложении 58 настоящих Правил, при этом инструменты, отмеченные знаком *, на нефтеналивные суда, перевозящие воспламеняющие жидкости с температурой вспышки паров ниже 60^оС, поставляют в искронеобразующем исполнении.

287. На каждом нефтеналивном судне предусматривают средства, обеспечивающие экипажу безопасный доступ на носовую часть судна в любых условиях эксплуатации.

288. Необходимо чтобы доступ был обеспечен с помощью переходного мостика прочной конструкции, который:

1) был шириной не менее 1 м и расположен вблизи от ДП;

2) был оборудован ограждающими леерами высотой не менее 1,1 м на стойках с интервалами не более чем три шпации;

3) имел боковые входы с палубы с интервалами не более чем 40 м;

4) если протяженность открытой палубы превышает 70 м, по всей длине мостика предусмотрены укрытия удобной конструкции с интервалами не более чем 45 м.

Каждое такое укрытие вмещает, по меньшей мере, одного человека и защищает его от воздействия непогоды.

41. Штормтрапы

289. Требования настоящего раздела распространяются на суда класса "М-СП".

290. На каждом самоходном судне у каждого места посадки в коллективные спасательные средства, спускаемые вдоль борта судна, предусматривают посадочный штормтрап.

Данное требование не распространяется на грузовые и пассажирские суда валовой вместимостью менее 500, на которые посадка в спасательные плоты производится с палубы, расположенной на высоте менее 2 м (менее 1,5 м на пассажирских судах) над ватерлинией судна при наименьшей эксплуатационной осадке.

291. На каждом самоходном судне предусматривают лоцманский штормтрап, а также предусматривают средства, позволяющие устанавливать лоцманский штормтрап с любого борта судна.

292. В каждом месте установки лоцманского штормтрапа предусматривается спасательный круг с самозажигающимся буйком, а также, если необходимо, бросательный конец.

293. Необходимо чтобы было обеспечено достаточное освещение лоцманского штормтрапа и пространства за бортом в том месте, где на судно поднимается (сходит) лоцман.

294. Штормтрапы устанавливаются вне районов отливных отверстий и, по возможности, в стороне от острых обводов судна, причем каждая ступенька трапа надежно упирается в борт судна.

Если особенности конструкции судна (например, привальные брусья) не позволяют выполнить это требование, то принимают меры, обеспечивающие безопасную посадку людей.

295. Предусматривают поручни для безопасного прохода людей с палубы к штормтрапу и обратно.

296. Необходимо чтобы штормтрапы соответствовали следующим требованиям:

1) конструкция штормтрапа цельная (не состоять из отдельных отрезков) и иметь такую длину, чтобы достигать уровня воды в месте установки при любых эксплуатационных осадках и дифферентах судна, а также при крене 15^о на противоположный борт;

2) с одного конца штормтрапа предусмотрены приспособления, предназначенные для закрепления штормтрапа;

3) тетивы штормтрапов выполнены из двух манильских канатов без покрытия окружностью не менее 65 мм.

Все концы канатов заделаны с целью предотвращения их раскручивания.

Допускается замена манильских канатов на материал, равноценный по размерам, разрывному усилию, стойкости к воздействию окружающей среды, растяжению и удобству для захвата руками;

4) балясины штормтрапа изготовлены из древесины твердых пород без сучков, острых кромок и сколов или из другого эквивалентного материала и иметь нескользкую поверхность.

Если балясины трапа изготовлены из древесины, то четыре нижние балясины рекомендуется делать из негигроскопичного материала (резины или какого-либо другого) достаточной жесткости и прочности;

5) балясины штормтрапов расположены на равном расстоянии друг от друга, составляющем не менее 300 мм и не более 380 мм, и закреплены таким образом, чтобы они не поворачивались, не опрокидывались и сохраняли горизонтальное положение;

6) длина опорной поверхности балясины между тетивами не менее 400 мм, ширина опорной поверхности - не менее 115 мм, а толщина балясины из древесины без учета нескользящего покрытия - не менее 25 мм;

7) при использовании в конструкции трапа распорок против его скручивания они изготовлены из цельного куска и имеют длину не менее 1800 мм.

Нижняя распорка устанавливается на пятой балясине снизу, а между двумя соседними распорками располагаются не более 9 балясин.

Распорки не располагаются между соседними балясинами, а служат одной из них.

Часть 4. Электрическое оборудование, средства
радиосвязи, навигационное оборудование
Раздел 12. Электрическое оборудование
42. Аварийные электрические установки,
общие требования, суда классов "М-СП", "О-ПР" и "М-ПР"

297. Требования настоящего раздела предъявляются для выполнения на судах, совершающих каботажные рейсы. Для судов, совершающих международные рейсы, обязательными для выполнения являются требования СОЛАС-74.

Сноска. Пункт 297 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 28.03.2018 № 198 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

298. На каждом судне устанавливают аварийный источник электрической энергии, расположенный выше главной непрерывной палубы и вне машинной шахты. Такой источник не требуется на судах, на которых основными источниками электрической энергии являются аккумуляторные батареи, при условии, что, по крайней мере, одна из установленных батарей по емкости и расположению отвечает требованиям, предъявляемым к аварийным источникам.

299. Необходимо чтобы мощность аварийного источника была достаточной для питания всех потребителей, одновременная работа которых требуется для безопасности плавания при исчезновении напряжения от основных источников электрической энергии.

300. Аварийный источник на судах валовой вместимостью 300 и более обеспечивает питание в течение 12 ч следующих потребителей:

1) указанных в приложении 392 ПСВП;

2) аварийного освещения мест размещения аварийного имущества, пожарного инвентаря, снабжения пожарного и установки ручных пожарных извещателей, помещения гирокомпаса, медицинских помещений;

3) навигационного оборудования, указанного в пункте 615 настоящих Правил;

4) электрического привода пожарного насоса, если он питается от аварийного дизель-генератора.

Питание радиооборудования от аварийного источника должно соответствовать требованиям параграфа 3 главы 43 настоящих Правил.

301. На судах, оборудованных аварийным дизель-генератором, дополнительно предусматривается аккумуляторная батарея (кратковременный источник электрической энергии).

Аккумуляторная батарея без подзарядки и без снижения напряжения на ее выводах ниже 0,88 номинального обеспечивает питание в течение 30 мин следующих потребителей:

1) аварийного освещения судов, указанных в пункте 3 приложения 391 ПСВП с учетом подпункта 2) пункта 300 настоящих Правил;

2) сигнально-отличительных фонарей ("Судно, лишенное возможности управляться");

3) системы сигнализации обнаружения пожара (если отсутствует собственная батарея);

4) авральной сигнализации, командной трансляции и предупредительной сигнализации о пуске средств объемного пожаротушения (если отсутствует собственная батарея).

302. Устройство для пуска аварийного дизель - генератора имеет два независимых источника энергии. Необходимо чтобы запас энергии, каждого источника был достаточен для производства, по меньшей мере, трех пусков.

303. Необходимо чтобы на судах классов "О-ПР" и "М-ПР" аварийный источник питания навигационного оборудования и радиооборудования соответствовал требованиям пункта 300 настоящих Правил.

Раздел 13. Средства радиосвязи
43. Комплектация судов средствами радиосвязи
§ 1. Общие требования.
Определения и пояснения

304. Требования настоящей главы Правил распространяются на суда смешанного "река-море" плавания, указанные в пунктах 308 и 310 настоящих Правил, совершающие и не совершающие международные рейсы.

305. Нормами настоящей главы Правил определены технические требования, которым соответствуют средства радиосвязи, и требования к их составу.

306. Нормы настоящего раздела Правил распространяются на проектируемые суда, суда в постройке и эксплуатации, если в соответствующих разделах и главах настоящих Правил не указано иное.

307. Применяемые в разделах 43-48 настоящих Правил, термины и аббревиатуры означают следующее:

1) аварийный радиобуй (далее - АРБ) — станция подвижной службы, излучение которой служит для облегчения поисковых и спасательных операций;

2) время пуска – период времени, необходимый для приведения радиооборудования в действие, считая с момента включения источника электрической энергии;

3) внутренний рейд акватории порта – участок водной поверхности порта в установленных границах, защищенный от волн естественной береговой линией или внешними оградительными сооружениями, обеспечивающий стоянку судов;

4) глобальная морская система связи при бедствии и для обеспечения безопасности (далее – ГМССБ) – международная система радиосвязи, разработанная Международной морской организацией, требования к которой предусмотрены в главе IV "Радиосвязь" СОЛАС-74 и в настоящую часть Правил;

5) идентификаторы ГМССБ – идентификатор в морских подвижных службах, позывной сигнал судна, идентификаторы в системе ИНМАРСАТ или идентификатор серийного номера, которые могут передаваться судовым радиооборудованием и используются для идентификации судна;

6) ИНМАРСАТ — организация, учрежденная Конвенцией о Международной организации морской спутниковой связи, принятой 3 сентября 1976 г., с 9 декабря 1994 г. – Международная организация подвижной спутниковой связи;

7) информация по безопасности на море (далее - ИБМ) — навигационные и метеорологические предупреждения, метеорологические прогнозы и другие срочные сообщения, относящиеся к безопасности, передаваемые для судов;

8) конвенция – Международная Конвенция по охране человеческой жизни на море 1974 г. с поправками;

9) КОСПАС - САРСАТ - международная система поиска и спасения судов и самолетов, терпящих бедствие, использующих систему спутников на околополярных орбитах;

10) международная служба НАВТЕКС — координированная передача и автоматический прием на частоте 518 кГц информации по безопасности на море с помощью узкополосной буквопечатающей телеграфии на английском языке;

11) морской район А1 — район в пределах зоны действия в режиме радиотелефонии по крайней мере одной береговой ультракоротковолновой (далее - УКВ) станции, обеспечивающей постоянную возможность оповещения о бедствии с использованием цифрового избирательного вызова (далее - ЦИВ);

12) морской район А2 — район, за исключением морского района А1, в пределах зоны действия в режиме радиотелефонии по крайней мере одной береговой промежуточно-волновой (далее - ПВ) станции, обеспечивающей постоянную возможность оповещения о бедствии с использованием цифрового избирательного вызова (ЦИВ);

13) морской район A3 — район, за исключением морских районов А1 и А2, в пределах действия геостационарных спутников ИНМАРСАТ, обеспечивающих постоянное оповещение о бедствии;

14) морской район А4 — означает район, находящийся за пределами морских районов Al, A2 и A3;

15) непрерывное наблюдение – непрерываемое радионаблюдение, кроме коротких интервалов, когда возможность радиоприема судна ухудшается или блокируется из-за собственного радиообмена или когда устройства находятся на периодическом техническом обслуживании, ремонте или проверках;

16) помехи – воздействие нежелательной энергии, вызванное одним или несколькими излучениями, радиациями или индукциями, на прием в системе радиосвязи, и проявляющееся в любом ухудшении качества, ошибках или потерях информации, которых можно было бы избежать при отсутствии такой нежелательной энергии;

17) радиосвязь общего назначения – радиообмен служебными и частными сообщениями, не являющимися сообщениями о бедствии, срочности и безопасности;

18) расширенный групповой вызов (далее - РГВ) — служба широковещательной передачи сообщений бедствия, безопасности и срочности через систему подвижной спутниковой системы ИНМАРСАТ;

19) регламент радиосвязи – документ, который является приложением или рассматривается как приложение к последней действующей Международной конвенции электросвязи;

20) система охранного оповещения (далее - СОО) – система, обеспечивающая формирование и передачу с судна в адрес компетентной организации скрытого сигнала или сообщения о нарушении охраны или о том, что судно находится под угрозой;

21) спасательная единица — объект (судно, вертолет и др.), укомплектованный обученным персоналом и оснащенный оборудованием, пригодным для быстрого проведения поисково-спасательных работ;

22) судовая земная станция — подвижная земная станция морской подвижной спутниковой службы, установленная на борту судна;

23) Узкополосная буквопечатающая (далее - УБПЧ) телеграфия – способ связи, использующий автоматическую телеграфную аппаратуру, которая отвечает соответствующим рекомендациям Международного союза электросвязи (далее - МСЭ);

24) УКВ - аппаратура двухсторонней радиотелефонной связи — аппаратура, предназначенная для связи между плавучими спасательными средствами и судном, а также между плавучими спасательными средствами и спасательной единицей;

25) цифровой избирательный вызов (далее - ЦИВ) — способ связи, использующий цифровые коды, который позволяет радиостанции устанавливать связь и передавать информацию другой станции или группе станций и удовлетворяющий соответствующим рекомендациям Международного консультативного комитета по радио.

Сноска. Пункт 307 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 28.03.2018 № 198 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

§ 3. Состав радиооборудования

308. На каждом пассажирском судне, а также на каждом судне валовой вместимостью 300 и более, совершающем международные рейсы, устанавливают радиооборудование в соответствии с приложением 56 настоящих Правил.

Радиооборудование, не предусмотренное настоящей главой, допускается к установке на суда в качестве дополнительного при условии наличия сертификатов Регистра судоходства или по результатам специального рассмотрения вопроса об его допуске Регистром судоходства.

309. При использовании приложения 59 настоящих Правил руководствуются следующим:

1) если судно совершает рейсы в морском районе А1, то в дополнение к радиооборудованию, требуемому приложением 56 настоящих Правил для этого района, в качестве второго независимого средства передачи оповещения о бедствии используется либо вторая УКВ-радиоустановка с ЦИВ (радиостанция без приемника, обеспечивающего ведение непрерывного наблюдения за ЦИВ на 70 канале), либо УКВ АРБ, либо ПВ-радиоустановка с ЦИВ (если судно совершает рейсы в районе, охватываемом береговыми ПВ-станциями с ЦИВ), либо КВ-радиоустановка с ЦИВ, либо судовая земная станция ИНМАРСАТ, либо спутниковый АРБ системы КОСПАС - САРСАТ.

Если судно совершает рейсы в морских районах А2 и A3, то в дополнение к радиооборудованию, требуемому приложением 56 настоящих Правил для этого района, в качестве второго независимого средства передачи оповещения о бедствии могут быть использованы либо дополнительная судовая земная станция ИНМАРСАТ, либо спутниковый АРБ системы КОСПАС-САРСАТ, либо КВ-радиоустановка с ЦИВ (если она не установлена в качестве основной, требуемой приложением 59 настоящих Правил для морских районов А1, А2 и A3).

Если судно совершает рейсы в морских районах А1, А2, А3 и А4, то для этих морских районов в качестве второго независимого средства передачи оповещения о бедствии используют спутниковый АРБ системы КОСПАС-САРСАТ.

Если работоспособность оборудования на судне обеспечивается его дублированием, то второе независимое средство подачи оповещения при бедствии не предусматривается при условии наличия его в дублирующем оборудовании;

2) допускается комбинированная радиоустановка или радиоустановка в виде отдельных устройств;

3) применение непрерывного слухового наблюдения на 16-м канале не ограничивается датой его прекращения;

4) указанное радиооборудование не требуется при наличии ПВ/КВ-радиоустановки;

5) если в радиотелефонной станции не обеспечивается передача и прием сообщений общего назначения на рабочих частотах в диапазоне 1605-4000 кГц или 4000-27500 кГц, то для этих целей предусматривается отдельная радиоустановка или ПВ/КВ - радиоустановка, обеспечивающая передачу и прием радиосообщений общего назначения с использованием радиотелефонии или буквопечатающей телеграфии, или судовая земная станция ИНМАРСАТ;

6) указанное оборудование не требуется при наличии судовой земной станции ИНМАРСАТ;

7) если ПВ/КВ-радиоустановка не обеспечивает передачу и прием радиосообщений общего назначения на рабочих частотах 1605-4000 кГц и 4000-27500 кГц, то для этих целей предусматривается отдельная радиоустановка, обеспечивающая передачу и прием радиосообщений общего назначения с использованием радиотелефонии или буквопечатающей телеграфии;

8) установка приемника обязательна, если судно совершает рейсы в любом районе, где обеспечивается международная служба НАВТЕКС;

9) допускается в составе судовой земной станции ИНМАРСАТ;

10) установка приемника обязательна, если судно совершает рейсы в любом районе, охватываемом геостационарными спутниками ИНМАРСАТ, где международная служба НАВТЕКС не обеспечивается;

11) допускается установка этого приемника вместо приемника РГВ на судах, совершающих рейсы исключительно в районе, где обеспечивается передача информации по безопасности на море с помощью KB буквопечатающей телеграфии;

12) один из спутниковых АРБ системы КОСПАС-САРСАТ свободно всплывающий;

13) допускается установка одного АРБ, если с места, откуда обычно осуществляется управление судном, обеспечивается передача оповещения о бедствии, по крайней мере, двумя отдельными и независимыми средствами, использующими различные виды связи, которые соответствуют району плавания судна;

14) условия оснащения – в соответствии с пунктом 4370 ПСВП;

15) на судах, совершающих рейсы исключительно в морских районах А1, по согласованию с Регистром судоходства допускается установка УКВ АРБ вместо АРБ системы КОСПАС-САРСАТ;

16) судовой радиолокационный ответчик является одним из радиолокационных ответчиков спасательных средств;

17) на судах валовой вместимостью менее 500, не являющихся пассажирскими, достаточно предусмотреть два комплекта УКВ - аппаратуры двухсторонней радиотелефонной связи и один радиолокационный ответчик спасательных средств;

18) если работоспособность оборудования обеспечивается его дублированием, то устанавливают второй комплект такого оборудования;

19) в зависимости от района плавания, по согласованию с Регистром судоходства, допускается вместо дублирующей ПВ-радиоустановки устанавливать судовую земную станцию ИНМАРСАТ;

20) дублирующий комплект судовой земной станция ИНМАРСАТ не требуется, если в качестве дублирующего оборудования установлена ПВ/КВ-радиоустановка;

21) для судов, совершающих эпизодические рейсы в район А4 и оборудованных ПВ/КВ-радиоустановкой, дублирующая ПВ/КВ-радиоустановка заменяется судовой земной станцией ИНМАРСАТ;

22) судно, совершающее рейсы в морских районах А1/А2 и оборудованное судовой земной станцией ИНМАРСАТ, оснащают приемником для наблюдения за ЦИВ на частоте 2187,5 кГц;

23) на каждом пассажирском судне в месте, откуда обычно осуществляется управление судном, предусматривают средства для двусторонней радиосвязи на месте действия для целей поиска и спасаний, использующие авиационные частоты 121,5 МГц и 123,1 МГц;

24) рекомендуется установка двух комплектов, один из которых быть носимый;

25) требуется для всех пассажирских и грузовых судов валовой вместимостью 500 и более, совершающих международные рейсы.

310. На каждом судне валовой вместимостью менее 300, совершающем международные рейсы, а также на каждом судне, не совершающем международные рейсы, устанавливают следующее радиооборудование:

1) на внутренних водных путях – в соответствии с приложением 57 настоящих Правил;

2) при совершении рейсов в морском районе А1:

УКВ-радиоустановка с ЦИВ;

свободно всплывающий спутниковый АРБ системы КОСПАС-САРСАТ;

радиолокационный ответчик;

УКВ-аппаратура двусторонней радиотелефонной связи спасательных средств – 2 комплекта;

командное трансляционное устройство;

3) при совершении рейсов в морских районах А1 и А2 дополнительно к вышеперечисленному составу радиооборудования для морского района А1:

ПВ-радиоустановка с ЦИВ;

приемник службы НАВТЕКС; на судах, постоянно эксплуатируемых вне зоны действия службы НАВТЕКС, устанавливают приемник РГВ;

4) при совершении рейсов в морских районах А1, А2 и А3, а также А1, А2, А3 и А4 дополнительно к перечисленному составу радиооборудования для морского района А:

ПВ-радиоустановка с ЦИВ;

Судовая земная станция ИНМАРСАТ-С с приемником РГВ и приемником спутниковой навигационной системы ГЛОНАСС/GPS;

Приемник службы НАВТЕКС с учетом его применения, как указано в подпункте 3) пункта 310 настоящих Правил.

311. Суда, совершающие рейсы исключительно в пределах внутреннего рейда акватории порта, оснащают оборудованием для морского района А1 в соответствии с пунктом 310 настоящих Правил, за исключением свободно всплывающего спутникового АРБ системы КОСПАС-САРСАТ.

На судах, совершающих рейсы в пределах внешнего рейда акватории порта, устанавливают радиооборудование в соответствии с пунктом 310 настоящих Правил для морского района А1. Вместо спутникового АРБ системы КОСПАС-САРСАТ допускается установка УКВ АРБ, если внешний рейд акватории порта является морским районом А1.

312. Несамоходные суда классов "М-СП", "М-ПР", "О-ПР", предназначенные для буксировки (толкания) их в море, имеющие на борту людей, оснащают радиооборудованием для морского района А1 в соответствии с подпунктом 2) пункта 310 настоящих Правил, за исключением командного трансляционного устройства.

313. На нефтеналивных судах, нефтесборных судах, газовозах и химовозах мощность передатчиков на несущей частоте не превышает 500 Вт в антенне. При этом пиковая мощность передатчика не превышает 1000 Вт.

Необходимо чтобы носимые (портативные) УКВ-радиотелефонные станции, применяемые на вышеуказанных судах, были искробезопасного исполнения.

314. На судах, оснащенных радиооборудованием в соответствии с пунктом 308 настоящих Правил и осуществляющих плавание в морских районах А1, а также А1 и А2, работоспособность радиооборудования обеспечивается с помощью одного из таких способов, как: дублирование оборудования; береговое техническое обслуживание и ремонт; обеспечение квалифицированного технического обслуживания и ремонта в море, или сочетанием этих способов. На судах, оснащенных радиооборудованием в соответствии с пунктом 310 настоящих Правил, работоспособность радиооборудования обеспечивается с помощью берегового технического обслуживания и ремонта.

315. На судах, оснащенных радиооборудованием в соответствии с пунктом 308 настоящих Правил и осуществляющих плавание в морских районах А1, А2 и АЗ, а также А1, А2, АЗ и А4, работоспособность оборудования обеспечивается с помощью сочетания по крайней мере двух таких способов, как: дублирование оборудования, береговое техническое обслуживание и ремонт, обеспечение квалифицированного технического обслуживания и ремонта в море.

На судах, оснащенных радиооборудованием в соответствии с пунктом 310 настоящих Правил, работоспособность радиооборудования обеспечивается с помощью берегового технического обслуживания и ремонта и квалифицированного технического обслуживания и ремонта в море, выполняемого судовым радиоспециалистом с дипломом радиоэлектроника первого или второго класса.

316. Дополнительно к указанным в пунктах 308 и 310 настоящих Правил, суда оснащают оборудованием, используемым в системах оповещения, объективного контроля за соблюдением условий плавания и безопасность судоходства, если такое оборудование является обязательным для судов (или группы судов), эксплуатирующихся в районах действия этих систем.

317. На каждом судне, независимо от способов технического обслуживания и ремонта, предусматривают соответствующие инструменты, запасные части и испытательное оборудование для обеспечения технического обслуживания и ремонта радиооборудования.

Состав и количество запасных частей для каждого вида радиооборудования является предметом специального рассмотрения Регистра судоходства.

318. На каждом судне, совершающем рейсы в морских районах А1, А2 и А3 или А1, А2, А3 и А4, независимо от способов технического обслуживания радиооборудования постоянно находятся описания, принципиальные схемы, руководства по эксплуатации каждого вида оборудования, а также предусматривают легкодоступные инструменты, запасные части и испытательное оборудование, необходимые для проведения технического обслуживания.

319. На судах, совершающих рейсы в морских районах А1 или А1 и А2, объем технической документации, инструментов, измерительных приборов, запасных частей и испытательного оборудования определяется исходя из состава радиооборудования, способов его технического обслуживания и ремонта, и является предметом специального рассмотрения Регистром судоходства.

320. Если работоспособность радиооборудования обеспечивается сочетанием способов, одним из которых является береговое техническое обслуживание и ремонт, то на судах находится соглашение на береговое обслуживание с изготовителем оборудования или с уполномоченным на то предприятием, или представляется письменная декларация/план, из которой (го) можно было бы определить, как будет обеспечиваться береговое техническое обслуживание. При этом обеспечивается возможность технического обслуживания и ремонта радиооборудования в морских районах, в которых эксплуатируются данные суда.

§ 3. Источники питания

321. Условия обеспечения питанием радиооборудования от аварийного источника электрической энергии в случае прекращения ее подачи от основных источников электроэнергии, регламентируются пунктом 325 настоящих Правил.

322. На каждом судне предусматривают резервный источник электрической энергии для питания радиоустановок, обеспечивающих радиосвязь при бедствии и в целях безопасности в случае выхода из строя основного и аварийного судовых источников электрической энергии. Резервный источник или источники энергии обеспечивает одновременную работу УКВ радиоустановки и в зависимости от морского района или морских районов, для которых оборудовано судно, либо ПВ - радиоустановки, либо ПВ/КВ - радиоустановки, либо судовой земной станции ИНМАРСАТ, в течение, по меньшей мере:

1) на судах, имеющих аварийный источник энергии, если такой источник энергии полностью отвечает всем соответствующим требованиям, включая обеспечение электроэнергией радиоустановок – не менее 12 ч;

2) 6 ч на судах, не имеющих аварийного источника электроэнергии, полностью отвечающего всем соответствующим требованиям, включая обеспечение электроэнергией радиоустановок.

Нет необходимости, чтобы резервный источник или источники энергии питали независимые ПВ- и KB- радиоустановки одновременно.

Для судов, совершающих рейсы исключительно в пределах акватории порта, резервный источник электрической энергии обеспечивает одновременную работу радиооборудования в течение, по крайней мере, 1 ч.

323. Необходимо чтобы резервный источник или источник энергии были независимы от судовых энергетических установок и от судовой электрической системы.

Необходимо чтобы резервный источник электрической энергии соответствовал требованиям пунктов 327-333 настоящих Правил.

324. Если для обеспечения надлежащей работы радиоустановки необходимо осуществлять непрерывный ввод информации от судового навигационного или другого оборудования, то предусматриваются средства, обеспечивающие постоянную подачу такой информации в случае аварии главного или аварийного судового источника электроэнергии.

При этом предусматривается световая и звуковая сигнализация о переходе на резервный источник электрической энергии в месте, откуда управляется судно.

325. Судовые средства радиосвязи получают питание согласно приложению 60 настоящих Правил.

326. При использовании приложения 60 настоящих Правил необходимо учитывать, что цифры в скобках означают следующее:

1) на судах, построенных 1 февраля 1995 года или после этой даты, требуется в течение периода времени не менее 12 ч;

2) на судах, построенных 1 февраля 1995 года, требуется в течение периода времени не менее 6 ч;

3) емкость источника электрической энергии является достаточной для обеспечения работы АРБ в течение, по крайней мере, 48 ч;

4) емкость источника электрической энергии достаточна для обеспечения работы в режиме готовности приема сигналов радиолокационной станции в течение 96 ч и, в дополнение к периоду готовности, для работы в режиме излучения ответных сигналов в течение 8 ч при его непрерывном облучении радиолокатором с частотой повторения импульсов 1 кГц;

5) предусмотрено питание также и от аварийного кратковременного (переходного) источника электрической энергии, если такой источник требуется в соответствии с частью 5 ПСВП;

6) емкость источника электрической энергии является достаточной для обеспечения работы в течение 8 ч при наивысшем значении номинальной мощности с рабочим циклом 1:9. Этот рабочий цикл определяется как 6 с - передача, 6 с - прием выше уровня срабатывания шумоподавителя и 48 с - прием ниже уровня срабатывания шумоподавителя;

7) для стационарной УКВ-аппаратуры двусторонней телефонной связи;

8) требуется на судах, на которых скрытый сигнал или сообщение передается радиооборудованием, получающим питание от резервного источника электрической энергии в соответствии с пунктом 326 настоящих Правил.

327. Емкость резервного источника электрической энергии для каждой требуемой в аварийных ситуациях радиоустановки определяется суммой трех значений:

1) 0,5 силы тока, потребляемой для режима передачи;

2) силы тока, потребляемой для режима приема;

3) силы тока, необходимой для питания дополнительных потребителей.

Для учета возможности снижения емкости резервного источника электрической энергии, в процессе его эксплуатации, рекомендуется предусматривать увеличение рассчитанной емкости на 40 %.

328. Емкость резервного источника электрической энергии состоит из перезаряжаемой аккумуляторной батареи или батарей, то для них предусматривается автоматическое зарядное устройство, которое перезаряжает их в течение 10 ч до требуемой минимальной емкости.

329. Необходимо чтобы автоматическое зарядное устройство имело световую сигнализацию включенного состояния.

Предусматривается звуковая и световая сигнализация в месте, откуда обычно управляется судно, срабатывающие, когда зарядное напряжение или ток выходят за пределы, указанные заводом-изготовителем батарей для условий автоматической зарядки. Исключается возможности отключения сигнализаций. Необходимо чтобы была возможность только ручного подтверждения звуковой сигнализации и ее выключения. Сигнализации возвращаются в исходное состояние автоматически при восстановлении нормальных условий зарядки. Отказ сигнализаций не прерывает заряд или разряд батарей.

330. Необходимо чтобы автоматическое зарядное устройство было готовым к работе в течение 5 с после включения или перерыва в электропитании.

331. Автоматическое зарядное устройство имеет такую конструкцию, чтобы оно было защищено от повреждений при обрыве или отсоединении кабелей от батарей, а также при коротком замыкании клемм батарей. Если эта защита обеспечивается электронными средствами, то она автоматически возвращается в исходное состояние после устранения разрыва цепи или короткого замыкания.

332. Емкость аккумуляторной батареи или батарей проверяется с использованием соответствующего метода через интервалы, не превышающие 12 месяцев, и в то время, когда судно не находится в море.

333. Если в качестве резервного источника электрической энергии применяется источник бесперебойного питания, то сигнализации, требуемые пунктом 329 настоящих Правил также срабатывает и при их неисправностях в самой системе.

В случае выхода из строя источника бесперебойного питания предусматривают подключение радиоустановок к основному или аварийному источнику электрической энергии судна.

Номинальный ток зарядного устройства определяется как сумма следующих значений:

0,1 силы тока, потребляемого для передачи;

силы тока, потребляемого для приема;

силы тока, необходимой для питания дополнительных потребителей;

номинального зарядного тока батареи.

44. Размещение радиооборудования и монтаж кабельной сети

334. Требования предъявляются к радиоустановке:

1) располагается так, чтобы вредные помехи механического, электрического или иного источника не мешали ее надлежащему использованию;

2) располагается так, чтобы обеспечивалась электромагнитная совместимость, и исключалось взаимное вредное влияние радиоустановки и другого оборудования и систем;

3) располагается так, чтобы обеспечить ей наибольшую степень безопасности и эксплуатационной надежности;

4) защищается от вредного воздействия воды, резких температурных колебаний других неблагоприятных условий окружающей среды;

5) обеспечивается освещением, не зависимым от основного и аварийного источника электроэнергии, предназначенным для освещения органов управления работой радиоустановки;

6) располагается так, чтобы ни один магнитный компас не находился ближе, чем на предписанном безопасном расстоянии от компаса до установки.

335. Для выполнения требований, касающихся размещения радиооборудования, на каждом судне на ходовом мостике в дополнение к пункту 4382 настоящих Правил и главе 464 ПСВП предусматривают место для управления и эксплуатации оборудования ГМССБ, а также для осуществления внутрисудовой связи при эксплуатации судна - рабочий пост радиосвязи или специальное помещение для размещения радиооборудования в соответствии с пунктом 4381 ПСВП с органами дистанционного управления на ходовом мостике.

336. Рабочий пост радиосвязи так располагают в кормовой части ходового мостика, чтобы вахтенным помощником капитана обеспечивался полный обзор навигационной обстановки в процессе работы с радиооборудованием.

337. В том случае, если рабочий пост радиосвязи отделен от остальной части ходового мостика переборкой, то она делается из стекла или имеет окна.

338. Необходимо чтобы между рабочим постом радиосвязи и остальной частью ходового мостика не было запирающей двери и предусмотрена штора во избежание слепящего эффекта от источников света в ночное время суток.

339. У рабочего поста радиосвязи предусматривают: стол, часы в соответствии с требованиями пункта 4405 ПСВП, рабочее кресло с креплением к палубе, а также основное освещение и освещение от резервного источника электрической энергии.

340. Органы управления радиотелефонных каналов, а также обеспечивающие подготовку и подачу оповещения о бедствии и безопасности в режиме ЦИВ и радиотелефонии УКВ-радиоустановки, располагают в носовой части ходового мостика.

Предусматривают устройства для обеспечения радиосвязи с крыльев ходового мостика, где это необходимо.

Для выполнения вышеуказанного требования применяют носимое УКВ-радиооборудование.

341. ПВ-радиоустановка, ПВ/КВ-радиоустановка, судовая земная станция ИНМАРСАТ, а также УКВ-, ПВ-, ПВ/КВ-радиоустановки и судовая земная станция ИНМАРСАТ, предназначенные для дублирования, располагают на рабочем посту радиосвязи.

342. Если в соответствии с пунктом 4381 ПСВП предусмотрена радиорубка, то после подачи оповещения о бедствии радиоустановками, указанными в пункте 341 настоящих Правил, за исключением УКВ-радиоустановки, радиообмен при бедствии и для обеспечения безопасности осуществляется из радиорубки.

343. Около органов управления радиоустановками устанавливают табличку с позывным сигналом судна, идентификатором судовой станции и другими кодами, применяемыми при эксплуатации оборудования.

344. Приемники международной службы НАВТЕКС, РГВ, ИНМАРСАТ, а также КВ УБПЧ для приема информации по безопасности на море, размещают на рабочем посту радиосвязи.

345. На пассажирских судах дополнительно выполняют следующие требования:

1) панель подачи оповещения о бедствии устанавливают на рабочем посту радиосвязи. На этой панели находится либо одна кнопка, при нажатии которой подается оповещению бедствии с использованием всех радиоустановок, требуемых на судне для этой цели, либо по одной кнопке для каждой отдельной установки. На панели указывается ясно и наглядно, что кнопка или кнопки приведены в действие. Предусматриваются средства для предотвращения непреднамеренного приведения в действие кнопки или кнопок. Если спутниковый аварийный радиобуй – указатель местоположения используется в качестве второго средства подачи оповещения о бедствии, и он не приводится в действие дистанционно, то допускается дополнительный АРБ, установленный вблизи рабочего поста радиосвязи;

2) информация о местоположении судна непрерывно и автоматически поступает ко всему соответствующему оборудованию радиосвязи для включения в первоначальное оповещение о бедствии при приведении в действие кнопки или кнопок на панели подачи оповещения о бедствии;

3) панель сигнализации о приеме оповещения о бедствии устанавливается на рабочем посту радиосвязи. На этой панели предусматривается визуальная и звуковая сигнализации приема оповещений о бедствии и также указывается, через какую радиослужбу были получены эти оповещения.

346. Для выполнения требований пунктов 308 и 309 настоящих Правил в отношении подачи оповещения о бедствии, по меньшей мере, двумя отдельными и независимыми средствами радиосвязи, при подключении радиооборудования к панели подачи оповещения о бедствии, руководствуются приложением 61 настоящих Правил.

347. Радиооборудование, установленное для дублирования на судах, совершающих рейсы в морских районах А1, А2 и А3, а также А1, А2, А3 и А4, не требуется подключать к панели подачи оповещения о бедствии этим оборудованием и оно размещено в непосредственной близости от установленной панели.

348. На ходовом мостике каждого судна в непосредственной близости от радиоустановок вывешивают эксплуатационные процедуры по работе с ЦИВ, а также процедуры по работе с соответствующими радиоустановками в аварийной ситуации.

Кроме того, вывешивают принятые Международной морской организацией "Руководство по эксплуатации оборудования ГМССБ для капитанов судов, терпящих бедствие" и процедуры отмены ложных оповещений о бедствии.

349. Спутниковый аварийный радиобуй, предназначенный в качестве второго независимого средства подачи оповещения о бедствии, и не приводящийся в действие дистанционно, устанавливают вблизи рабочего поста радиосвязи так, чтобы к нему был обеспечен немедленный доступ подачи для подачи оповещения о бедствии, отделяется вручную и легко переносится в любую спасательную шлюпку или любой спасательный плот одним человеком.

350. Свободно всплывающие спутниковый и УКВ-радиобуй, предназначенные для размещения на судне, устанавливают на открытой палубе судна так, чтобы они перемещались в экстремальных условиях эксплуатации и свободно всплывали при затоплении судна. К ним обеспечивают немедленный доступ для отделения и подачи оповещения о бедствии вручную, а также возможность быстрого переноса в любую спасательную шлюпку или любой спасательный плот одним человеком.

351. Вблизи места установки каждого аварийного радиобуя предусматривают хорошо видимый символ радиобуя в соответствии с требованиями СОЛАС-74.

Сноска. Пункт 351 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 28.03.2018 № 198 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

352. Радиолокационные ответчики устанавливают в таких местах, откуда они быстро переносятся в любую спасательную шлюпку или любой спасательный плот, либо в каждой спасательной шлюпке или спасательном плоту устанавливается один радиолокационный ответчик.

На судах, имеющих, по крайней мере, два радиолокационных ответчика и оснащенных спасательными шлюпками, спускаемыми свободным падением, один радиолокационный ответчик находится в спасательной шлюпке, предназначенной для спуска свободным падением, а другой - располагают в непосредственной близости от ходового мостика так, чтобы его возможно было использовать на борту судна и легко перенести в любую другую спасательную шлюпку или плот.

353. Вблизи места установки каждого радиолокационного ответчика предусматривают хорошо видимый символ в соответствии с требованиями конвенции СОЛАС-74.

354. УКВ-аппаратура двусторонней радиотелефонной связи хранится на ходовом мостике или в другом не запираемом, во время рейса судна помещении, если из него обеспечен более быстрый и удобный перенос аппаратуры в любую спасательную шлюпку и к любому спасательному плоту. Аппаратура хранится на видном месте.

355. Стационарная УКВ-аппаратура двусторонней радиотелефонной связи с воздушными судами размещается на ходовом мостике, на видном месте.

356. Вблизи мест хранения и размещения УКВ-аппаратуры двусторонней радиотелефонной связи предусматривают хорошо видимые символы в соответствии с требованиями СОЛАС-74.

Сноска. Пункт 356 в редакции приказа Министра по инвестициям и развитию РК от 28.03.2018 № 198 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

357. Необходимо чтобы в дополнение к главе 467 ПСВП командное трансляционное устройство на каждом пассажирском судне имело не менее трех главных трансляционных линий. Каждая из этих линий, имеет, по меньшей мере, две петли из нераспространяющего горение кабеля, достаточно разнесенные по всей своей длине и подключенные к двум раздельным и независимым усилителям.

358. Минимальный уровень звукового давления при передаче аварийных сообщений, когда судно находится на ходу в обычных условиях:

1) во внутренних помещениях 75 дБ (А) и, по меньшей мере, на 20 дБ (А) выше уровня человеческой речи;

2) на открытых палубах 80 дБ (А) и, по меньшей мере, на 15 дБ (А) выше уровня человеческого речи.

359. В командном трансляционном устройстве принимают меры для предотвращения электрической и акустической обратной связи или иных помех.

45. Антенные устройства

360. На каждом судне для обеспечения работы радиооборудования, указанного в приложении 59 и пункте 310 настоящих Правил, устанавливают следующие антенны:

1) антенны УКВ-радиотелефонных станций;

2) антенна УКВ-приемника для ведения наблюдения за ЦИВ;

3) антенна ПВ-радиотелефонной станции;

4) антенна ПВ-приемника для ведения наблюдения за ЦИВ;

5) антенны ПВ/КВ-радиопередатчика телефонии и УБПЧ (антенна ПВ диапазона и антенна KB диапазона);

6) антенна судовой земной станции ИНМАРСАТ и антенна приемника РГВ;

7) антенны ПВ/КВ-приемника для ведения наблюдения за ЦИВ и ПВ/КВ-радиоприемника телефонии и УБПЧ;

8) антенна приемника НАВТЕКС и приемника KB-буквопечатающей радиотелеграфии для приема ИБМ.

361. Требования к антеннам судовой земной станции ИНМАРСАТ:

1) устанавливается так, чтобы обеспечивалось постоянное слежение за спутником;

2) располагается в верхней части мачты радиолокационной антенны или специально предусмотренной для этих целей мачте;

3) устанавливается в легкодоступном месте с наименьшей вибрацией;

4) располагается в плоскости иной, чем плоскость антенны радиолокационной станции.

362. Для направленных антенн судовой земной станции ИНМАРСАТ предусматривают меры по исключению теневых секторов свыше 60, создаваемых судовыми конструкциями, в радиусе 10 м от антенны.

Для ненаправленных антенн принимают меры по исключению теневых секторов свыше 2^о, создаваемых судовыми конструкциями, в радиусе 1 м от антенны.

363. При установке антенны судовой земной станции ИНМАРСАТ обеспечивают следующие безопасные расстояния до антенн другого назначения и магнитного компаса:

1) до антенны КВ - диапазона – более 5 м;

2) до антенны УКВ - диапазона – более 4 м;

3) до магнитного компаса – более 3 м.

364. Антенну судовой земной станции ИНМАРСАТ- С устанавливают так, чтобы по направлению к носу и к корме судна до – 5^о и в направлениях к левому и правому бортам до – 15^о не было теневых секторов, ухудшающих рабочие характеристики радиооборудования.

365. При установке двух антенн судовой земной станции ИНМАРСАТ-С расстояние между ними в вертикальной плоскости допускается не менее 1 м.

46. Требования к радиооборудованию
§ 1. Общие требования

366. Необходимо чтобы радиооборудование отвечало общим требованиям раздела 69 ПСВП, и дополнительно - требованиям настоящей главы Правил.

367. Количество органов управления, их конструкция, способ функционирования, расположение, устройство и размер обеспечивают простоту и эффективность эксплуатации. Органы управления устраивают так, чтобы свести к минимуму возможность непреднамеренного включения-выключения и изменения настроек радиооборудования.

368. Радиооборудование, предназначенное для подачи оповещения о бедствии, имеет такую конструкцию, чтобы невозможно было случайно или непреднамеренно подать оповещение о бедствии.

Органы управления для аварийной работы радиооборудования закрывают крышкой. При этом выключатели на панели для аварийной работы четко обозначенного цвета.

369. Обеспечивается возможность подготовки и подачи оповещения о бедствии и безопасности с места, откуда обычно осуществляется управление судном.

370. Любое оповещение о бедствии приводит в действие световую и звуковую сигнализации, указывающие, что радиооборудование передает сигнал оповещения о бедствии до того момента, пока не будет вручную прекращена его работа.

371. Радиооборудование включает встроенные средства автоматического ввода данных для корректировки координат судна, даты и времени их определения.

Для оборудования, не имеющего встроенных средств местоопределения, предусматривают специальное устройство сопряжения (интерфейс) с внешней электронной системой местоопределения для выполнения вышеуказанного требования.

Радиооборудование также включает средства ручного ввода информации о координатах судна, дате и времени их определения.

Предусматривается звуковая и световая сигнализации, срабатывающие в том случае, если не получены данные от электронного средства местоопределения, или, в случае ручного ввода, если эти данные не обновлены через 4 ч. Любая информация о местоположении, не обновленная более чем за 23,5 ч., удаляется из памяти.

В судовой земной станции ИНМАРСАТ информация о местоположении, не обновленная более чем за 24 ч., четко обозначается.

372. В радиоустановках подача сообщения о бедствии осуществляется двумя независимыми действиями - поднятие защитного колпачка или крышки считается первым действием, нажатие кнопки подачи оповещения при бедствии считается вторым действием, только с помощью единственной специальной кнопки, четко обозначенной и физически отделенной от органов управления, используемых для нормальной работы оборудования (функциональных кнопок, клавиш клавиатуры) и не предназначенной для других целей, кроме подачи оповещения о бедствии.

Эта кнопка красного цвета с надписью: "БЕДСТВИЕ" ("DISTRESS"), защищена от случайного приведения в действие.

Если для защиты кнопки от непреднамеренной подачи оповещения о бедствии используется непрозрачная крышка или колпачок, то они также обозначаются надписью: "БЕДСТВИЕ" ("DISTRESS").

Кнопка подачи оповещения о бедствии закрывают подпружиненной крышкой или колпачком, постоянно прикрепленными к оборудованию (например, петлями).

Для того чтобы подать оповещение о бедствии, не требуется удаление дополнительных пломб, нарушение целостности крышки или колпачка.

Включение кнопки подачи оповещения о бедствии сопровождается звуковой и световой сигнализацией.

Кнопку подачи оповещения о бедствии нажимают в течение, по крайней мере, 3 с. При этом прерывистые звуковой и световой сигналы включатся немедленно после нажатия на кнопку. Через 3с удержания кнопки в нажатом состоянии начинается передача оповещения о бедствии, а прерывистые звуковая и световая сигнализации - постоянны.

Обеспечивается возможность прерывания повторения передачи оповещения о бедствии. Такое действие не прерывает оповещения о бедствии во время его передачи, но предотвращает повторение передачи сообщения о бедствии.

373. Предусматривается звуковая и световая сигнализация, срабатывающая после приема вызова бедствия или срочности, или вызова, имеющего категорию бедствия.

Необходимо чтобы сигнализация была не отключаемой и имела возможность квитирования вручную.

374. Необходимо чтобы все органы управления позволяли легко производить нормальную настройку, и были легко различаемыми с того места, откуда обычно производится управление оборудованием. Необходимо чтобы органы управления, которые не требуются при обычной эксплуатации, не были легкодоступными.

375. Следует обеспечить достаточную подсветку на самом оборудовании или на рабочем месте оператора, позволяющую различать органы управления и облегчающую снятие показаний индикаторов в любое время. Предусматриваются средства для уменьшения интенсивности света, исходящего от оборудования, который оказывает помеху судовождению.

376. Необходимо чтобы конструкция оборудования была такой, чтобы неправильное использование органов управления не наносило ущерба оборудованию или не причиняло вред персоналу.

377. Необходимо чтобы оборудование безотказно работала продолжительное время в условиях качки, вибрации, влажности и температуры, параметры и значения которых приведены в пунктах 3633-3636 ПСВП.

378. В эксплуатационной документации или на каждом блоке оборудования, который обычно устанавливается вблизи основного компаса или запасного магнитного компаса, четко указывается минимальное безопасное расстояние от магнитных компасов, на котором блок оборудования устанавливается.

379. Оборудование проектируется так, чтобы основные блоки можно было быстро заменить без проведения новой сложной калибровки или настройки.

380. Оборудование проектируется и устанавливается так, чтобы обеспечивался свободный доступ с целью проверки, технического обслуживания и ремонта.

381. Необходимо чтобы оборудование устойчиво работало при наличии колебаний напряжения источников питания на судне в соответствии с пунктом 3632 ПСВП.

382. Необходимо чтобы в оборудование входили средства защиты от влияния чрезмерного тока, напряжения, кратковременных и случайных изменений полярности источника питания в соответствии с пунктом 3632 ПСВП.

383. Если предусмотрено питание оборудования более чем от одного источника электрической энергии, то предусматривают устройства для автоматического переключения с одного источника питания на другой. Эти устройства не входят в состав оборудования, если они предусмотрены в составе судовой системы электропитания.

384. Все судовые УКВ, ПВ и КВ-передатчики рассчитывают на непрерывную работу в течение, по меньшей мере, 6 часов при рабочем цикле с отношением общей длительности излучения к общей длительности пауз 2:1.

§ 2. ПВ-радиоустановка

385. Необходимо чтобы радиоустановка обеспечивала следующие категории вызовов с использованием радиотелефонии и ЦИВ для целей:

1) оповещения о бедствии, обеспечения срочности и безопасности;

2) передачи информации, необходимой для эксплуатации судна;

3) передачи общественной корреспонденции.

386. Радиоустановка обеспечивает радиосвязь в режиме радиотелефонии для целей:

1) оповещения о бедствии, обеспечения срочности и безопасности;

2) передачи информации, необходимой для эксплуатации судна;

3) передачи общественной корреспонденции.

387. Если радиоустановка предназначена только для обеспечения оповещения о бедствии, а также для связи при бедствии и безопасности, то требования подпунктов 2), 3), пункта 385 и подпунктов 2), 3) пункта 386 настоящих Правил не являются обязательными.

388. Радиоустановка включает:

1) передатчик/приемник с антенной;

2) встроенный или выносной(ые) пульты управления с микротелефонной трубкой и встроенным или выносным громкоговорителем;

3) встроенное или выносное устройство ЦИВ;

4) специальный приемник, обеспечивающий непрерывное наблюдение на частоте 2187,5 кГц (ЦИВ).

389. Передатчик обеспечивает работу в диапазоне частот 1605-4000 кГц. Число рабочих частот - не менее двух: 2182 и 2187,5 кГц.

390. Передатчик обеспечивает следующие классы излучений: J3E, НЗЕ и J2B или F1B.

Для передатчиков, изготовленных после 1 июля 2002 года, класс излучения Н3Е не требуется.

391. Предусматривают средства, автоматически предотвращающие перемодуляцию.

392. При нормальной модуляции пиковая мощность огибающей, при классах излучения J2B или F1B принимают не менее 60 Вт.

393. Если средняя выходная мощность превышает 400 Вт, то принимают меры для возможности уменьшения выходной мощности до 400 Вт или/и менее.

394. Радиоустановка обеспечивает работу на частотах 2182 кГц и 2187,5 кГц по истечении одной минуты после включения.

395. Передатчик снабжают стандартным эквивалентом антенны:

С = 300 пФ, R = 4 Ом

396. Приемник обеспечивает настройку в диапазоне частот 1605-4000 кГц дискретно. Допускается использование приемника с настройкой на фиксированные частоты, которых принимают не менее двух: 2182 и 2187,5 кГц.

397. Приемник обеспечивает прием верхней боковой полосы частот с классом излучений J3E, НЗЕ, J2B и F1B.

398. Частота приемника остается в пределах +10 Гц от требуемой частоты после прогрева.

399. Чувствительность приемника для классов излучений J3E и F1B должна быть не хуже 6 мкВ при отношении сигнал/шум на входе приемника 20 дБ. Для ЦИВ коэффициент ошибки на знак не более 10-2 получают при отношении сигнал/шум 12 дБ.

400. Приемник обеспечивает мощность не менее 2 Вт на громкоговоритель и не менее 1 мВт на микротелефонную трубку.

401. Если устройство ЦИВ не является встроенным, то для сигналов цифрового избирательного вызова предусматривают дополнительный выход.

402. Избирательность приемника по соседнему каналу принимают не менее 60 дБ при отстройке помехи на + 6 кГц.

Избирательность по побочным каналам равна не менее 80 дБ.

Интермодуляционная избирательность относительно 1 мкВ равна не менее 70 дБ.

Коэффициент нелинейных искажений не более 7 %.

403. Предусматривается автоматическая регулировка усиления.

404. Устройство ЦИВ обеспечивает декодирование и кодирование форматов ЦИВ, их набор и проверку.

405. Если принятие сообщения не выводятся сразу на печать, то предусматривается достаточный объем памяти, обеспечивающий хранение в памяти устройства ЦИВ не менее 20 принятых сообщений.

Эти сообщения хранятся в памяти устройства до прочтения и удаляются через 48 ч. после их приема.

406. Предусматривается возможность управления радиоустановкой с встроенного или выносного (ых) пультов управления.

При наличии двух выносных пультов управления приоритет обеспечивают пульту управления установленному в месте, откуда обычно осуществляется управление судном.

407. Система управления радиоустановкой обеспечивает:

1) включение вызова бедствия ЦИВ. Подача вызова бедствия ЦИВ должна обладать приоритетом перед другими видами работ;

2) ретрансляцию вызова бедствия ЦИВ в ручном режиме;

3) включение частот 2182 и 2187,5 кГц. Органы настройки и управления на этих частотах четко обозначены.

4) автоматический выбор класса излучения J3E (НЗЕ) при переключении на частоту 2182 кГц;

5) автоматический выбор класса излучения J2B или F1B при переключении на частоту 2187,5 кГц.

408. Переключение классов излучений осуществляется не более чем одним органом управления.

409. Обеспечивается возможность независимой настройки частот приемника и передатчика. Это требование не препятствует использованию приемопередатчиков.

410. Работа органов управления не вызывает нежелательных излучений.

411. Предусматривается индикация в доступной для понимания форме вводимых и принятых форматов ЦИВ. Размер средств отображения информации принимают быть таким, чтобы на нем вмещалось не менее 160 знаков в две строки или более.

412. Предусматривается возможность проверки звуковой и световой сигнализации.

413. Обеспечивается индикация частот передачи и приема.

414. Радиоустановка с ручной настройкой имеет достаточное количество приборов, обеспечивающих точную и быструю настройку.

415. Данные самоидентификации хранятся в памяти устройства ЦИВ, и предусматривается возможность вызова их на индикацию с целью контроля. Исключается возможность несанкционированной замены этих данных.

416. Предусматриваются средства, обеспечивающие периодическую проверку устройства ЦИВ без излучения сигналов.

417. Если для нормальной работы радиоустановки требуется подогрев, то обеспечивается подача питания к цепям, обеспечивающим подогрев при выключении питания радиоустановки.

Выключатель цепей подогрева четко обозначают. Обеспечивается защита от случайного выключения цепей подогрева.

Рабочая температура достигается в течение 30 мин после подачи питания.

418. В том случае, когда требуется задержка подачи питания на любую часть передатчика после его включения, такая задержка обеспечивается автоматически.

§ 3 ПВ/КВ-Радиоустановка

419. Радиоустановка обеспечивает следующие категории вызовов с использованием радиотелефонии и ЦИВ для целей:

1) оповещения о бедствии, обеспечения срочности и безопасности;

2) передачи информации, необходимой для эксплуатации судна;

3) передачи общественной корреспонденции.

420. Радиоустановка обеспечивает радиосвязь в режиме радиотелефонии и УБПЧ для целей:

1) оповещения о бедствии, обеспечения срочности и безопасности;

2) передачи информации, необходимой для эксплуатации судна;

3) передачи общественной корреспонденции.

421. Если радиоустановка предназначена только для обеспечения оповещения о бедствии, а также для связи при бедствии и для обеспечения безопасности, то требования подпунктов 2), 3) пунктов 419 и 420 настоящих Правил, не являются обязательными.

422. Радиоустановка включает:

1) передатчик/приемник с антенной;

2) встроенный или выносной (ые) пульты управления с микротелефонной трубкой и встроенным или выносным громкоговорителем;

3) встроенное или выносное устройство узкополосного буквопечатания;

4) встроенное или выносное устройство ЦИВ;

5) специальный приемник, обеспечивающий непрерывное наблюдение за вызовами ЦИВ на частотах 2187,5, 8414,5 кГц и, по крайней мере, на одной из частот бедствия и обеспечения безопасности в системе ЦИВ: 4207,5, 6312, 12577 или 16804,5 кГц. В любое время приемник обеспечивает возможность выбора любой из этих частот бедствия и обеспечения безопасности в системе ЦИВ.

423. Передатчик обеспечивает работу в диапазоне частот 1,605—27,5 МГц. Число рабочих частот принимают не менее 18: для радиотелефонии - 2182; 4125; 6215; 8291; 12290; 16420 кГц; для УБПЧ - 2174,5; 4177,5; 6268; 8376,5; 12520; 16695 кГц; для ЦИВ - 2187,5; 4207,5; 6312; 8414,5; 12577; 16804,5 кГц.

424. Передатчик обеспечивает следующие классы излучений: J3E, НЗЕ и J2B или F1B.

Для передатчиков, изготовленных после 1 июля 2002 года, класс излучения Н3Е не требуется.

425. Предусматриваются средства, автоматически предотвращающие перемодуляцию.

426. При нормальной модуляции пиковая мощность огибающей при классах излучений J3E и НЗЕ или средняя мощность при классе излучения J2B или F1B равна:

1) не менее 60 Вт на любой частоте в пределах рабочего диапазона частот;

2) не более 400 Вт для ПВ-диапазона;

3) не более 1500 Вт для КВ-диапазона.

427. Если средняя выходная мощность превышает 400 Вт, то предусматривают меры для обеспечения возможности автоматического ее уменьшения до 400 Вт или менее при переключении передатчика на частоты ПВ-диапазона.

428. Радиоустановка обеспечивает работу на частотах 2182 кГц и 2187,5 кГц по истечении одной минуты после включения.

429. Приемник обеспечивает настройку в диапазоне частот 1,605—27,5 МГц дискретно.

Допускается использование приемника с настройкой на фиксированные частоты, которые принимают не менее 18: для радиотелефонии - 2182; 4125; 6215; 8291; 12290 и 16420 кГц; для УБПЧ - 2174,5; 4177,5; 6268; 8376,5; 12520 и 16695 кГц; для ЦИВ - 2187,5; 4207,5; 6312; 8414,5; 12577 и 16804,5 кГц.

430. Приемник обеспечивает прием верхней боковой полосы частот с классом излучений J3E, НЗЕ, J2B и F1B.

431. Частота приемника остается в пределах +10 Гц от требуемой частоты после прогрева.

432. Необходимо чтобы чувствительность приемника для классов излучений J3E и F1B была не хуже 6 мкВ при отношении сигнал/шум на входе приемника 20 дБ. Для УБПЧ и ЦИВ коэффициент ошибки на знак не более 10-2 получают при отношении сигнал/шум 12 дБ.

433. Приемник обеспечивает мощность не менее 2 Вт на громкоговоритель и не менее 1 мВт на микротелефонную трубку.

434. Для сигналов ЦИВ и УБПЧ предусматривают дополнительные выходы в том случае, если устройства ЦИВ и УБПЧ не является встроенными.

435. Избирательность приемника по соседнему каналу равна не менее 60 дБ при отстройке помехи на +6 кГц.

Избирательность по побочным каналам равна не менее 80 дБ.

Интермодуляционная избирательность относительно 1 мкВ равна не менее 70 дБ.

Коэффициент нелинейных искажений не более 7 %.

436. Предусматривается автоматическая регулировка усиления.

437. Устройство ЦИВ обеспечивает декодирование и кодирование форматов ЦИВ, их набор и проверку.

438. Если принятие сообщения не выводятся сразу на печать, то предусматривают достаточный объем памяти, обеспечивающий хранение в памяти устройства ЦИВ не менее 20 принятых сообщений.

Эти сообщения хранятся в памяти устройства до прочтения и удаляются через 48 ч. после их приема.

439. Если используется приемник со сканирующим устройством для несения непрерывного наблюдения на более чем одном канале бедствия ЦИВ, то все выбранные каналы сканируются в течение 2 с, а время наблюдения на каждом канале достаточно для того, чтобы обеспечить обнаружение последовательности точек, которые предшествуют каждому ЦИВ. Сканирование прекращается лишь при определении точек, передаваемых со скоростью 100 Бод.

440. Необходимо чтобы устройство узкополосного буквопечатания обеспечивало работу в режимах циркулярного и избирательного вызовов на одночастотных каналах бедствия, предназначенных для УБПЧ.

441. Устройство УБПЧ включает:

1) средства декодирования и кодирования сообщений;

2) средства составления и проверки сообщений, предназначенных для передачи;

3) средства обеспечения записи полученных сообщений.

442. Данные самоидентификации хранятся в устройстве УБПЧ. Предусматривается защита данных от их легкого изменения.

443. Предусматривается возможность управления радиоустановкой с встроенного или выносного(ых) пультов управления.

При наличии двух выносных пультов управления приоритет обеспечивают пульту управления установленному в месте, откуда обычно осуществляется управление судном.

444. Система управления радиоустановкой обеспечивает:

1) включение вызова бедствия ЦИВ.

Подача вызова бедствия ЦИВ обладает приоритетом перед другими видами работ;

2) подтверждение приема вызова бедствия ЦИВ;

3) ретрансляцию вызова бедствия ЦИВ;

4) включение частот 2182 и 2187,5 кГц.

Органы настройки и управления на этих частотах четко обозначают;

5) автоматический выбор класса излучения J3E (НЗЕ) при переключении на частоту 2182 кГц;

6) автоматический выбор класса излучения J2B или F1B при переключении на частоты бедствия и безопасности ЦИВ и УБПЧ, указанные в пунктах 423 и 429 настоящих Правил;

7) переключение классов излучений осуществляется не более чем одним органом управления;

8) обеспечивается возможность независимой настройки частот приемника и передатчика. Это требование не препятствует использованию приемопередатчиков.

445. Работа органов управления не вызывает нежелательных излучений.

446. Предусматривается индикация в доступной для понимания форме вводимых и принятых форматов ЦИВ. Необходимо чтобы размер средств отображения информации был таким, чтобы на нем вмещалось не менее 160 знаков в две строки или более.

447. Предусматривается возможность проверки звуковой и световой сигнализации.

448. Обеспечивается индикация частот передачи и приема.

449. Радиоустановка с ручной настройкой снабжается достаточным количеством приборов, обеспечивающих точную и быструю настройку.

450. Данные самоидентификации должны хранится в памяти устройства ЦИВ и предусматриваится возможность вызова их на индикацию с целью контроля. Исключается возможность легкой замены этих данных.

451. Предусматривается средства, обеспечивающие периодическую проверку устройства ЦИВ без излучения сигналов.

452. Если для нормальной работы радиоустановки требуется подогрев, то обеспечивается подача питания к цепям, обеспечивающим подогрев при выключении питания радиоустановки.

Выключатель цепей подогрева четко обозначают. Обеспечивается его защита от случайного выключения.

Рабочая температура достигается в течение 30 мин после подачи питания.

453. В том случае, когда необходимо обеспечить задержку подачи питания на любую часть передатчика после его включения, то такая задержка действует автоматически.

§ 4. УКВ-радиоустановка

454. Необходимо чтобы радиоустановка обеспечивала следующие категории вызовов с использованием радиотелефонии и ЦИВ для целей:

1) оповещения о бедствии, срочности и безопасности;

2) передачи информации, необходимой для эксплуатации судна;

3) передачи общественной корреспонденции.

455. Необходимо чтобы радиоустановка обеспечивала радиосвязь в режиме радиотелефонии для целей:

1) оповещения о бедствии, срочности и безопасности;

2) передачи информации, необходимой для эксплуатации судна;

3) передачи общественной корреспонденции.

456. Необходимо чтобы радиоустановка включала:

1) передатчик/приемник с антенной;

2) встроенный или выносной(ые) пульты управления;

3) микрофон с кнопочным переключателем прием/передача, который может быть объединен с телефоном в телефонной трубке;

4) встроенный или выносной громкоговоритель;

5) встроенное или отдельное устройство ЦИВ;

6) специальный приемник для ведения наблюдения за ЦИВ, обеспечивающий непрерывное наблюдение на 70-м канале.

Радиоустановка включает также дополнительные приемники.

457. Устройство ЦИВ обеспечивает работу на 70-м канале и включает:

1) средства декодирования и кодирования сообщений;

2) средства, необходимые для составления сообщения ЦИВ;

3) средства проверки подготовленного сообщения до его передачи;

4) средства отображения информации, содержащиеся в полученном вызове в ясной форме;

7) если принятые сообщения не выводятся сразу на печать, то необходимо предусмотреть достаточный объем памяти, обеспечивающий хранение в памяти устройства ЦИВ не менее 20 принятых сообщений о бедствии.

Эти сообщения хранятся в памяти устройства до прочтения и удаляются через 48 ч после их приема;

8) данные самоидентификации хранятся в памяти устройства ЦИВ и необходимо, чтобы была предусмотрена возможность вызова их на индикацию с целью контроля. Исключается возможность легкой замены этих данных;

9) предусматривают средства, обеспечивающие периодическую проверку устройства ЦИВ без излучения сигналов;

10) при уровне модулированного ЦИВ сигнала на входе подключенного к устройству ЦИВ приемника, равном 1 мкВ, устройство ЦИВ обеспечивает декодирование сообщения с максимально допустимым коэффициентом ошибки, равном 10^-2 (на выходе).

458. Необходимо чтобы радиотелефонная станция, входящая в состав УКВ-радиоустановки, отвечала следующим требованиям:

1) радиостанция предназначается для работы на частотах морской подвижной службы в полосе частот 156-174 МГц, используя излучения типа G3E (радиотелефонные каналы) и G2B (70-й канал ЦИВ). Разнос между частотами был 25 кГц;

2) радиостанция работает: в диапазоне частот 156,3-156,875 МГц на симплексных каналах; в диапазоне частот 156,025-157,425 МГц для передачи и в диапазоне частот 160,625-162,025 МГц для приема на дуплексных каналах;

3) радиостанция имеет достаточное количество каналов, но не менее пяти, в том числе канал 70 (156,525 МГц); канал 6 (156,3 МГц); канал 13 (156,65 МГц); канал 16 (156,8 МГц);

4) максимальная девиация частоты, соответствующая глубине модуляции 100 %, возможно была ближе к +5 кГц, но ни в коем случае не превышает +5 кГц;

5) частотная модуляция имеет предварительную коррекцию 6 дБ на октаву с последующей обратной коррекцией в приемнике;

6) полоса пропускания звуковых частот не превышает 3000 Гц;

7) радиостанция работает на антенну с вертикальной поляризацией. Необходимо чтобы насколько это практически возможно, излучение было ненаправленным в горизонтальной плоскости;

8) номинальная мощность передатчика равна не менее 6 Вт и не более 25 Вт. Передатчик имеет устройство для снижения мощности от 1 до 0,1 Вт, кроме канала 156,525 МГц;

9) средняя мощность любого побочного излучения, обусловленного продуктами модуляции, в любом другом канале Международной морской подвижной службы не превышает предела в 10 мкВт, а средняя мощность любого другого побочного излучения на любой дискретной частоте полосы Международной подвижной службы - 2,5 мкВт;

10) чувствительность приемника при отношении сигнал/шум 20 дБ не хуже 2 мкВ;

11) выход приемника радиостанции рассчитывают на громкоговоритель мощностью не менее 0,5 Вт и микротелефонную трубку. Обеспечивается возможность выключения громкоговорителя без влияния на выходную мощность звука телефонной трубки;

12) при дуплексной работе (излучении) громкоговоритель автоматически отключается. Принимают меры для предотвращения электрической и акустической обратной связи в телефонной трубке;

13) переход с одного канала на другой осуществляется в течение 5 с. Переход с передачи на прием и наоборот не превышает 0,3 с;

14) приемник снабжают органом ручной регулировки силы звука, с помощью которого может быть изменена выходная мощность;

15) на 16-м канале предусматривают устройство, обеспечивающее минимальную мощность 50 мВт на громкоговорителе, когда регулятор громкости стоит в положении: "ноль";

16) на лицевой панели радиостанции предусматривают отключаемый шумоподавитель;

17) предусматривают двухпозиционный выключатель для включения всей УКВ - радиоустановки со световой сигнализацией, указывающей, что радиоустановка включена;

18) предусматривается визуальная индикация, указывающая, что передается несущая частота;

19) радиостанция высвечивает номер канала, на который она настроена. Определение номера канала обеспечивается при всех условиях освещения. Там, где это практически возможно, четко обозначают 16 и 70-й каналы;

20) в комплекте радиостанции рекомендуется предусматривать устройства, позволяющие вести радиосвязь непосредственно с крыльев ходового мостика;

21) радиостанция не должна излучать сигналы во время переключения каналов;

22) работа органа управления передачи/приема не вызывает нежелательных излучений;

23) предусматривают устройства изменения режима передачи на режим приема с помощью переключателя прием/передача. Кроме того, дополнительно предусматривают устройства для работы на дуплексных каналах без органов ручного управления;

24) полоса пропускания приемника по высокой (промежуточной) частоте на уровне 6 дБ достаточна для приема сигнала с максимальной девиацией частоты +5 кГц;

25) коэффициент нелинейных искажений приемника принимают не более 7 %;

26) избирательность приемника по соседнему каналу принимают не менее 75 дБ;

27) интермодуляционная избирательность приемника равна не менее 70 дБ;

28) если отсутствует режим сканирования, то предусматривают устройство, переключающее радиостанцию на 16-й канал при установке микротелефонной трубки в штатное место;

29) переход с симплексной работы на дуплексную и наоборот осуществляется автоматически с переходом на соответствующие каналы;

30) в режиме передачи, при симплексной работе, выходная мощность приемника подавляется;

31) радиотелефонная станция, имеющая устройство для многоканального наблюдения (сканирования), удовлетворяет следующим требованиям:

имеет двухканальный контроль, автоматически сканирующий приоритетный и дополнительный каналы;

если выбор приоритетного канала не предусмотрен, то приоритетным принимают 16-й канал;

номера обоих сканируемых каналов четко обозначают;

необходимо чтобы во время режима сканирования не было возможности передачи;

при отключении устройства сканирования передатчик и приемник автоматически переключаются на выбранный дополнительный канал;

предусматривается возможность ручного переключения на приоритетный канал одним органом управления.

Характеристики сканирования:

приоритетный канал сканируется с частотой не менее одного раза в две секунды;

если на приоритетном канале принимается сигнал, приемник остается на этом канале в течение продолжительности сигнала;

если на дополнительном канале принимается сигнал, сканирование приоритетного канала продолжается таким образом, чтобы прием на дополнительном канале прерывался как можно короче, но не дольше чем 150 мс. Устройство приемника обеспечивает его надежную работу в периоды отслеживания приоритетного канала;

если на приоритетном канале сигнал не принимается, а на дополнительном канале принимается сигнал, то необходимо чтобы продолжительность пребывания на дополнительном канале составляла не менее 850 мс;

обеспечивается индикация канала, на котором принимается сигнал.

§ 5. Приемник расширенного группового вызова

459. Приемник расширенного группового вызова (далее - РГВ) обеспечивает непрерывный прием сообщений следующих видов:

1) сообщения всем судам;

2) сообщения по системе ИНМАРСАТ;

3) сообщения группе судов;

4) индивидуальные сообщения;

5) сообщения с географической адресацией.

460. Приемник РГВ имеет средства для фиксированной настройки на любой из 20 каналов приема, номера которых внесет в память.

Из них четыре следующих канала выделены постоянно:

Частота, МГц 1537,10 1537,70 1537,72 1541,45

Номер канала 10840 11080 11088 12580

461. Необходимо чтобы чувствительность приемника РГВ была не хуже - 23,0 дБ/К.

462. Оборудование обеспечивает вывод на печать принятой информации. Принятые сообщения РГВ хранятся в памяти с индикацией, что сообщение принято, для последующей выдачи на печать, за исключением сообщений, указанных в пунктах 466 и 469 настоящих Правил, которые выводят на печать сразу после их приема.

463. Приемник РГВ выполняют в виде отдельного блока или объединен с другими устройствами. Элементы других устройств, такие как антенна, малошумящий усилитель и преобразователь частоты судовой земной станции, используют в качестве составной части приемника.

464. Предусматривают средства для ручного ввода:

1) данных о местоположении судна, кода зоны НАВАРЕА, в которой находится судно для приема районных групповых вызовов;

2) индивидуального идентификатора (ID) и группового идентификатора (ENID);

3) дополнительно предусматривают автоматический ввод координат судна от навигационного оборудования и автоматическое преобразование их в код географического района.

465. Необходимо чтобы приемник РГВ имел запоминающее устройство с независимым питанием для хранения в течение не менее 6 месяцев данных о выбранных типах принимаемых сообщений, координат судна, зон НАВАРЕА, географических зон и идентификаторов приемника.

466. Необходимо чтобы приемник РГВ воспроизводил специфические звуковые сигналы в случаях приема сообщений с приоритетом: "бедствие", "срочно", а также обеспечивал четкую видимость индикации приема таких сообщений с места, с которого обычно осуществляется управление судном.

Выключение указанных звуковых и визуальных сигналов производится вручную.

467. В оборудовании предусматривается индикация, указывающая, что оно неправильно настроено на несущую частоту расширенного группового вызова или на отсутствие синхронизации.

468. Распечатка принимаемых сообщений производится независимо от ошибок, возникающих на приеме. Печатающее устройство печатает отметки под знаками, принятыми с искажением.

469. Вывод или исключение из печати служебных групп находится под контролем оператора, за исключением тех случаев, когда оборудование не имеет возможность исключения соответствующих навигационных и метеорологических предупреждений, информации по поиску и спасанию и отдельных специальных предупреждений, которые направляются в географический район, в пределах которого находится судно.

470. Оборудование не выводит на печать то же самое сообщение, если оно было принято без ошибок.

471. Печатающее устройство воспроизводит все знаки в соответствии с Международным телеграфным кодом МТК-5, печатает не менее 40 знаков в строке и автоматически производит перенос слова на следующую строку, если оно не помещается полностью на текущей строке. После завершения распечатки сообщения производится пятикратный перевод строки.

472. Необходимо чтобы замена одного источника питания другим или любой перерыв подачи электроэнергии в течение 60 с не требовала повторного ввода вручную оборудования в рабочий режим и приводила к потере полученных сообщений, хранящихся в памяти.

473. Приемник РГВ, кроме требований, изложенных в настоящей части Правил, также удовлетворяет техническим требованиям Международной морской спутниковой организации и быть одобренного ИНМАРСАТ типа.

474. Ненаправленная антенна располагается по возможности в таком месте, где отсутствуют препятствия, затеняющие антенну по направлению к носу и к корме судна до - 5^о и в направлениях к левому и правому бортам до - 15^о, ухудшающих рабочие характеристики оборудования.

Необходимо чтобы на расстоянии 1 м от антенны отсутствовали судовые конструкции и предметы, образующие теневые сектора свыше 2^о.

475. Если применяется стабилизированная направленная антенна, то она располагается по возможности в таком месте, где отсутствуют препятствия, затеняющие антенну по азимуту при угле возвышения более - 5^о и в радиусе 10 м от антенны не создающие теневой сектор более 6^о.

§ 6. Приемник службы НАВТЕКС

476. Необходимо чтобы оборудование включало два радиоприемника, устройство обработки сигналов и одно из следующих устройств:

1) встроенное печатающее устройство;

2) средство отображения информации (дисплей) со стандартным разъемом, обеспечивающим сопряжение с печатающим устройством, и блок энергонезависимой памяти принятых решений;

3) блок энергонезависимой памяти принятых решений, подключенный к интегрированной навигационной системе.

477. Необходимо чтобы приемник службы НАВТЕКС обеспечивал получение информации о районах обслуживания и видах сообщений, исключенных оператором из приема, и/или было всегда доступно средство отображения информации.

478. Необходимо чтобы в комплект оборудования входил один приемник, работающий на частоте 518 кГц Международной службы НАВТЕКС, и второй приемник, который работает одновременно с первым, по меньшей мере, на других частотах, предназначенных для передачи информации службы НАВТЕКС. Необходимо чтобы у приемника, работающего на частоте 518 кГц, был приоритет в представлении принятой информации на средство отображения или к печати. Необходимо чтобы печать или отображение сообщений, принятых одним из приемников, не препятствовали продолжению процесса приема информации обоими приемниками.

479. Необходимо чтобы чувствительность приемника была такой, чтобы для источника с электродвижущей силой 2 мкВ с активным сопротивлением 50 Ом коэффициент ошибок на знак был бы ниже 4 %.

480. Каждый приемник службы НАВТЕКС имеет такую энергонезависимую память, чтобы при отключении электропитания в ней сохранялось не менее 200 сообщений объемом в среднем по 500 знаков (печатных и непечатных). Исключается возможность удаления персоналом любого сохраненного сообщения. При наполнении памяти обеспечивается автоматическое удаление самых старых сообщений и запись новых принятых сообщений.

481. Необходимо чтобы в оборудовании была возможность сохранять в постоянной памяти отдельные отмеченные сообщения. Эти сообщения занимают не более 25 % от объема энергонезависимой памяти, и ни при каких обстоятельствах не вытесняются новыми принятыми сообщениями. Обеспечивается возможность снятия отметки о постоянном хранении сообщений, после чего такое сообщение удаляется в обычном порядке по мере принятия новых сообщений и заполнения памяти оборудования.

482. Оборудование сохраняет в своей памяти не менее 200 идентификаторов сообщений для каждого приемника.

По истечении срока между 60-м и 72-м часами идентификатор сообщения автоматически стирает из памяти устройства. Если количество принятых сообщений превышает объем памяти оборудования, то автоматически удаляются самые старые идентификаторы сообщений.

В приемнике службы НАВТЕКС хранятся в памяти только те идентификаторы сообщений, которые были правильно приняты. Правильно принятыми считаются те сообщения, в которых коэффициент ошибок на знак ниже 4 %.

483. Информация о районах обслуживания и видах сообщений, находящихся в памяти оборудования, не стирается при перерывах в подаче электропитания до 6 ч.

484. В случае приема сообщений по поиску и спасанию срабатывает сигнализация в месте, откуда обычно управляется судно. Эта сигнализация возвращается в исходное состояние только вручную.

485. Средство отображения информации и/или печатающее устройство обеспечивает отображение и/или печать не менее 32 знаков в строке.

486. Если в приемнике службы НАВТЕКС предусмотрено средство отображения информации, то необходимо чтобы оно соответствовало следующим требованиям:

1) индикация о новых принятых сообщениях незамедлительно отображается вплоть до подтверждения персоналом, либо в течение 24 ч после получения;

2) текст новых принятых сообщений также отображается;

3) средство обеспечивает отображение не менее 16 строк текста сообщений;

4) по своим конструктивным параметрам и по размеру средство отображения информации такое, что информация легко считывается с нормального рабочего расстояния и при обычных углах обзора;

5) при отсутствии печатающего устройства средство отображения информации размещают в месте, откуда обычно осуществляется управление судном.

487. Если при автоматическом переводе строки происходит деление слова, то это обозначается в отображаемом и/или в отпечатанном тексте.

488. При отображении принятых сообщений с помощью средства отображения информации обеспечивается четкая индикация конца сообщения с помощью автоматического добавления знака перевода строки или какой-либо другой формы обозначения. После завершения печати принятого сообщения печатающее устройство или устройство, сопряженное с ним, автоматически вставляют знаки перевода строки.

489. Необходимо чтобы оборудование отображала/печатала "звездочку", если принятый знак в сообщении получен в искаженном виде.

490. Если печатающее устройство не является встроенным, то обеспечивается возможность выбора следующей информации для вывода на печатающее устройство:

1) всех сообщений, полученных по мере их приема;

2) всех сообщений, хранящихся в энергонезависимой памяти;

3) всех сообщений, принятых на определенных частотах, из определенных мест или имеющих определенные коды сообщений;

4) всех сообщений, появляющихся на средстве отображения информации в текущий момент; и

5) отдельных выборочных сообщений из тех, которые появляются на устройстве отображения информации.

При этом оборудование имеет стандартное устройство сопряжения, для подключений печатающего устройства.

491. Оборудование оснащают средствами проверки нормальной работы радиоприемника, средствами отображения информации, печатающего устройства и энергонезависимого запоминающего устройства.

492. В комплект оборудования входит, как минимум, одно устройство сопряжения (интерфейс), обеспечивающее сопряжения с другим радио- и навигационным оборудованием и передачу в это оборудование полученных данных.

493. Необходимо чтобы все устройства сопряжения с другим навигационным оборудованием и радиооборудованием удовлетворяли соответствующим международным стандартам.

§ 7. Приемник КВ - буквопечатающей радиотелеграфии
для приема информации по безопасности на море

494. Необходимо чтобы оборудование состояло из радиоприемника, устройства обработки сигнала, печатающего устройства и органов управления автоматической и ручной перестройкой частоты.

495. Необходимо чтобы приемник работал на частотах 4210; 6314; 8416,5; 12579; 16806,5; 19680,5; 22376; 26100,5 кГц. Необходимо предусмотреть возможность дополнительных частот, предназначенных для международной и национальной служб НАВТЕКС (518; 490 и 4209,5 кГц).

496. Предусматривается проверка работоспособности приемника, устройства обработки сигнала и печатающего устройства и средств, обеспечивающих автоматическую перестройку частот, если они предусмотрены.

497. В оборудовании обеспечивается хранение 255 идентификаторов сообщений. По истечении срока между 60 и 72 ч идентификатор сообщения автоматически стирает из памяти устройства. Если количество принятых сообщений превышает емкость памяти, то автоматически стирается наиболее раннее принятое сообщение.

498. Предусматривается звуковая и световая сигнализация в месте, откуда обычно осуществляется управление судном, для индикации приема сообщений по поиску и спасанию. Сигнализация отключается только вручную.

499. Информация о районах обслуживания и видах сообщений, находящихся в памяти оборудования, не стирается при перерывах в подаче электропитания до 6 ч.

500. Чувствительность приемника такая, чтобы для источника электродвижущей силой 6 мкВ коэффициент ошибок на знак был не более 10^-2.

501. Вывод или исключение из печати служебных групп находится под контролем оператора, за исключением тех случаев, когда оборудование не должно иметь возможности исключения соответствующих навигационных и метеорологических предупреждений, информации по поиску и спасанию и отдельных специальных предупреждений, которые передаются береговой радиостанцией в зоне нахождения судна.

502. Обеспечивается получение информации о районах обслуживания и видах сообщений, исключенных оператором из приема.

503. В оборудовании хранятся только идентификаторы правильно принятых сообщений. Сообщение считается правильно принятым, если значение ошибки на знак менее 4 %.

504. Печатающее устройство печатает не менее 32 знаков в строке.

505. Устройство обработки сигналов и печатающее устройство обеспечивают перенос слова на следующую строку, если оно не помещается полностью на строке.

Печатающее устройство автоматически осуществляет перевод строки после окончания выдачи на печать сообщений.

506. Оборудование печатает "звездочку", если знак принят с ошибкой.

507. Если оборудование включает в себя средства, обеспечивающие автоматическую перестройку частоты приемника, то предусматривают часы единого координированного времени с точностью хода +1 с, которые связаны с перепрограммируемым запоминающим устройством, содержащим последовательность частот и расписание передач всех радиостанций, осуществляющих передачу ИБМ на KB с использованием УБПЧ.

§ 8. Судовая земная станция ИНМАРСАТ

508. Судовая земная станция обеспечивает радиосвязь в режиме телефонии и/или передачи данных (неречивых) для целей:

1) оповещения о бедствии, срочности, безопасности и общего назначения;

2) координации действий при поиске и списании, а также

3) передачи информации по безопасности мореплавания.

509. Судовая земная станция не имеет каких-либо внешних органов управления, с помощью которых можно было бы изменить ее идентификационный номер.

510. Обеспечивается возможность подачи оповещения о бедствии в режиме телефонии или в режиме передачи данных с места, откуда обычно осуществляется управление судном, а также с любого другого места, выделенного для подачи оповещения о бедствии. Кроме того, если предусмотрено специальное помещение для осуществления радиосвязи, то в нем предусматривают средства для подачи оповещения о бедствии.

Средства подачи оповещения о бедствии такие, как это требует пункт 372 настоящих Правил.

В случае, если не предусмотрено никаких других средств приема сигналов бедствия, срочности и безопасности или ретрансляции сигналов бедствия, а существующий уровень звуковых сигналов телефонного или печатающего устройства при приеме таких сообщений недостаточен, то судовая земная станция обеспечивает подачу звуковой и световой сигнализации необходимого уровня.

511. Переход с одного источника питания на другой или любой перерыв подачи электрической энергии в течение промежутка времени до 60 с не требует повторного ввода вручную оборудования в рабочий режим и приводить к потере сообщений, хранящихся в памяти.

512. Если судовая земная станция включает в себя устройство расширенного группового вызова, то его характеристики соответствуют требованиям, предъявляемым к оборудованию расширенного группового вызова.

513. Судовая земная станция имеет систему самоконтроля и обеспечивает автоматическое включение звуковой и/или световой сигнализации при:

1) потере слежения антенны за спутником;

2) нарушении работоспособности радиостанции;

3) отсутствии питания или включении резервного источника.

514. Судовая земная станция обеспечивает возможность проверки подачи сигналов бедствия без передачи самих сигналов.

515. Судовая земная станция, кроме требований, изложенных в настоящих Правилах, также удовлетворяет техническим требованиям ИНМАРСАТ и быть одобренного ИНМАРСАТ типа.

§ 9. Общие требования к аварийным радиобуям

516. В дополнение к § 1 главы 45 настоящих Правил, а также применимым требованиям главы 508 ПСВП, аварийные УКВ радиобуи и спутниковые АРБ систем КОСПАС-САРСАТ и ИНМАРСАТ отвечают дополнительным требованиям настоящей главы.

517. АРБ автоматически включается после свободного всплытия. Оборудование, его установка, устройства крепления и отделения надежны и работают в экстремальных судовых условиях.

518. Необходимо чтобы АРБ:

1) легко приводится в действие необученным персоналом и переносится в спасательное средство одним человеком;

2) был оборудован соответствующими средствами защиты от непреднамеренного включения;

3) имел такую конструкцию, чтобы его электрические части были водонепроницаемыми на глубине 10 м в течение не менее 5 мин;

4) выдерживал изменения температуры на 45^оС при его погружении. Воздействие морской среды, конденсация и наличие влаги не влияют на рабочие характеристики радиобуя;

5) включается и выключается вручную;

6) был оборудован средствами, указывающими на излучение сигналов;

7) плавал в вертикальном положении при отсутствии волнения моря и иметь положительную остойчивость и достаточную плавучесть при любом состоянии моря;

8) выдерживал сбрасывание в воду без повреждений с высоты 20 м;

9) был хорошо видимого желтого/оранжевого цвета и имел покрытие корпуса или полосы из светоотражающего материала;

10) был снабжен плавучим линем, пригодным для использования в качестве буксира, который был уложен таким образом, чтобы не запутаться в конструкциях судна при свободном всплытии АРБ;

11) был снабжен лампочкой светосилой 0,75 кд, автоматически включающейся в темное время суток с непродолжительным циклом включения для указания местоположения АРБ;

12) был устойчивым к воздействию морской воды и нефти;

13) был устойчивым к разрушениям при длительном воздействии солнечных лучей.

519. АРБ также имеет конструкцию, обеспечивающую его работоспособность при следующих условиях окружающей среды:

1) температуре от - 20^оС до +55^оС;

2) обледенении;

3) относительной скорости ветра до 50 м/с;

4) после хранения при температуре от -30^оС до +70^оС.

520. АРБ имеет местное ручное включение. При этом предусматривают дистанционное включение с ходового мостика, когда АРБ установлен в устройстве, обеспечивающем свободное его всплытие.

521. На наружной стороне АРБ четко указывают:

1) сведения об изготовителе;

2) номер типа радиооборудования или его наименование, под которым радиооборудование прошло типовые испытания;

3) серийный номер радиооборудования;

4) год выпуска;

5) род тока и напряжение питания;

6) краткая инструкция по эксплуатации на английском и русском языках;

7) дата истечения срока хранения аккумулятора;

8) идентификационный номер (для спутникового АРБ системы КОСПАС-САРСАТ) или код идентификации, запрограммированный в передатчике (для спутникового АРБ системы ИНМАРСАТ);

9) безопасное расстояние от магнитного компаса;

10) дата очередного берегового технического обслуживания.

522. АРБ имеет такую конструкцию, чтобы он находился в готовом к действию состоянии в течение, по крайней мере, года без необходимости его обслуживания.

523. Необходимо чтобы аккумулятор, используемый в качестве источника питания АРБ, имел срок хранения не менее двух лет и заменялся, если оставшийся срок его хранения составляет менее 12 месяцев. На нем указывают дату изготовления и максимальный срок ее хранения.

524. Для периодического испытания АРБ в действии, на эквивалент антенны, предусматривается возможность подключения к нему постороннего источника питания.

525. Необходимо чтобы АРБ имел такую конструкцию, чтобы отделялась и свободно всплывала при погружении на глубину до 4 м при любом угле крена или дифферента.

526. Спутниковый АРБ не приводится автоматически в действие после того, как он был вручную снят из устройства отделения.

527. Если спутниковый АРБ приводится в действие вручную, то подача оповещения о бедствии осуществляется двумя независимыми действиями согласно пункту 372 настоящих Правил, только с помощью специально предназначенного для этой цели выключателя.

Этот специальный выключатель оповещения о бедствии четко обозначен и защищен от непреднамеренного включения.

528. Необходимо, чтобы спутниковые АРБ:

1) проходили ежегодные проверки в отношении всех аспектов эксплуатационной эффективности, обращая особое внимание на проверку излучения на рабочих частотах, кодирование и регистрацию в следующие интервалы времени:

на пассажирских судах – в пределах 3 месяцев до даты истечения срока действия Пассажирского свидетельства;

на грузовых судах - 3 месяцев до даты истечения срока действия свидетельства на радиооборудование или 3 месяцев до или после истечения срока действия ежегодной даты этого свидетельства.

Проверка проводится на судне или в признанном Регистром судоходства береговом центре технического обслуживания;

2) проходили техническое обслуживание и ремонт в признанном Регистром судоходства береговом центре технического обслуживания через промежутки времени, не превышающие 5 лет.

§ 10. Спутниковый аварийный радиобуй системы КОСПАС-САРСАТ

529. Необходимо чтобы, спутниковый АРБ обеспечивал передачу оповещения при бедствии на спутники, находящиеся на околополярных орбитах, и сигналов привода с помощью встроенного маяка.

530. Обеспечивается проверка АРБ без использования спутниковой системы.

531. Источник питания имеет достаточную емкость для обеспечения работы спутникового АРБ в течение, по крайней мере, 48 ч.

532. Сигнал оповещения при бедствии передается спутниковым АРБ на частоте 406,025 МГц ± 1 классом излучения G1B.

Необходимо чтобы сигнал привода:

1) передавался на частоте 121,5 МГц классом излучения АЗХ. Несущая частота была амплитудно-модулированной с минимальным коэффициентом заполнения 33 % и минимальным коэффициентом модуляции 0,85. Излучаемый сигнал состоит из амплитудно-модулированной несущей частоты; при этом модулирующая тональная частота плавно изменяется снизу вверх или сверху вниз на 700 Гц между 1600 и 300 Гц от двух до четырех раз в секунду;

2) имел непрерывный рабочий цикл, который прерывается не более, чем на 2 с для передачи сигнала на частоте 406,025 МГц.

533. В спутниковый АРБ включают устройства для хранения неизменяемой части сообщения о бедствии с использованием энергонезависимой памяти.

534. Частью всех сообщений АРБ являются шесть цифр идентификатора судовой станции.

535. Спутниковый АРБ системы КОСПАС-САРСАТ, кроме требований, изложенных в настоящей главе Правил, также отвечает требованиям спецификации КОСПАС-САРСАТ и быть типа, одобренного КОСПАС-САРСАТ.

§ 11. Аварийный УКВ-радиобуй-указатель местоположения

536. Необходимо чтобы АРБ обеспечивал передачу УКВ-оповещения при бедствии. Конструктивно допускается совмещение в одном блоке с АРБ радиолокационного ответчика (далее - РЛО), работающего на частоте 9 ГГц. Необходимо чтобы РЛО соответствовало требованиям к радиолокационным ответчикам спасательных средств.

537. АРБ автоматически свободно всплывающего типа, обеспечивает его проверку на борту судна без излучения сигнала оповещения о бедствии.

538. Источник питания имеет достаточную емкость для обеспечения работы УКВ АРБ в течение, по меньшей мере, 48 ч.

539. Необходимо чтобы АРБ соответствовал следующим требованиям:

1) сигналы оповещения при бедствии в системе ЦИВ передаются на частоте 156,525 МГц, используя класс излучения G2B;

2) относительная стабильность частоты не превышает 10 10^-6;

3) ширина полосы равна менее 16 кГц;

4) выходная мощность, по меньшей мере, 100 мВт;

5) излучение вертикально поляризованное;

6) используется частотная модуляция с предварительной коррекцией характеристик 6 дБ на октаву (фазовая модуляция) с модулированием поднесущей частоты;

7) используется поднесущая частота 1700 Гц с частотами модуляции 1300 и 2100 Гц;

8) отклонение по частоте 1300 и 2100 Гц находится в пределах +10 Гц;

9) скорость модуляции составляет 1200 Бод;

10) индекс модуляции составляет 2,0+10 %.

540. Необходимо чтобы формат ЦИВ и последовательность передачи сообщения соответствовали установленным стандартам.

§ 12. Радиолокационный ответчик
(судовой и спасательных средств)

541. Необходимо чтобы радиолокационный ответчик обеспечивал определение местоположения объектов, терпящих бедствие, путем передачи сигналов, которые на экранах радиолокационных станций будут представлены серией точек, расположенных на равном расстоянии друг от друга.

542. Необходимо чтобы радиолокационный ответчик соответствовал требованиям подпунктов 1)–4), 8)–10), 12), 13) пункта 517 настоящих Правил, а также:

1) был оборудован визуальными и/или звуковыми средствами для определения нормальной работы, а также предупреждения, терпящих бедствие о том, что радиолокационный ответчик запускается радиолокационной станцией;

2) обеспечивал ручное включение и выключение. Предусматривают средства автоматического включения. Если на судне проводится испытание с использованием радиолокационной станции, работающей на частоте 9 ГГц, работа радиолокационного ответчика ограничивается до нескольких секунд, чтобы избежать помех другим судовым и авиационным радиолокационным станциям и чрезмерного расхода энергии источников питания;

3) обеспечивал индикацию в режиме готовности;

4) обладал плавучестью, если он не является составной частью плавучего спасательного средства;

5) имел гладкую наружную поверхность для предотвращения повреждения плавучего спасательного средства.

543. Радиолокационный ответчик имеет конструкцию, обеспечивающую работоспособность при температуре от - 20 до +55 ^оС. Он не повреждается во время хранения при температурах от - 30 до +65 ^оС.

544. Высота установленной антенны ответчика равна, по крайней мере, на 1 м выше уровня моря. Для выполнения этого требования предусматривают шест или другое устройство для размещения в кармане спасательной шлюпки или плота, а также иллюстрированная инструкция по монтажу радиолокационного ответчика.

545. Диаграмма направленности антенны в вертикальной плоскости и гидродинамические характеристики радиолокационного ответчика обеспечивают их реакцию на облучение поисковыми радиолокационными станциями в условиях сильного волнения моря. Диаграмма направленности антенны в горизонтальной плоскости в максимальной степени ненаправленная. Для передачи и приема используется антенна с горизонтальной поляризацией.

546. Необходимо чтобы радиолокационный ответчик нормально работал на расстоянии по крайней мере, 5 морских миль при запросе радиолокационной станции, антенна которой установлена на высоте 15 м. Необходимо чтобы радиолокационный ответчик также нормально работал на расстоянии не менее 30 морских миль при запросе авиационной радиолокационной станции с мощностью импульса не менее 10 кВт, установленной на борту летательного аппарата, находящегося на высоте 1000 м.

547. На радиолокационный ответчик наносится информация в объеме пункта 520 настоящих Правил (за исключением подпункта 5) пункта 520 настоящих Правил) с учетом требований пункта 522 настоящих Правил, а также название и позывной сигнал судна.

§ 13. Устройства отделения и включения свободно
всплывающего аварийного радиооборудования

548. Необходимо чтобы устройства отделения и включения свободно всплывающего аварийного радиооборудования обеспечивали автоматическое его отделение от тонущего судна и автоматического включения.

549. Требования, предъявляемые к устройствам:

1) иметь такую конструкцию, чтобы механизм отделения срабатывал до достижения глубины 4 м при любой ориентации судна;

2) сохранять работоспособность в диапазоне температур от - 30 ^оС до +65 ^оС;

3) было изготовлено из коррозионно-стойких совместимых материалов так, чтобы предотвратить разрушение, которое может вызвать любое нарушение работы аппаратуры. Не допускается гальванизация или другие виды металлического покрытия частей устройства отделения;

4) было изготовлено так, чтобы не происходило отделение при накрытии устройства волной;

5) быть устойчивым к воздействию пресной и морской воды и нефти, или разрушениям при длительном воздействии солнечных лучей и не подвергаться воздействию указанных сред в месте установки на судне;

6) быть способным обеспечивать нормальную работу после воздействия ударов, вибрации и других экстремальных условий окружающей среды, обычно имеющих место на верхней палубе судов;

7) в случаях, когда судно находится в районах, где может произойти обледенение, имело такую конструкцию, которая насколько это практически возможно сводит до минимума образование льда и предотвращает его влияние на отделение радиооборудования;

8) быть установлено таким образом, чтобы радиооборудование после отделения не задерживалось конструкциями тонущего судна;

9) иметь табличку с четкой инструкцией по отделению радиооборудования от судна вручную.

550. Для радиооборудования, требующего наличия внешнего источника питания или ввода данных, или того и другого, устройства соединения не препятствуют отделению или включению радиоаппаратуры.

551. Предусматривается проверка работоспособности автоматического устройства отделения с помощью простого метода без включения радиооборудования.

552. Предусматривается возможность ручного отделения свободно всплывающего радиооборудования от механизма отделения.

553. На наружной стороне устройства отделения и включения свободно всплывающего аварийного радиооборудования указывается очередной срок их проверки или замены.

§ 14. Командное трансляционное устройство

554. Необходимо чтобы командное трансляционное устройство обеспечивало возможность прерывания с ходового мостика любой передачи с любого другого микрофонного поста или трансляции радиовещания или звукозаписи.

Также необходимо чтобы было обеспечено автоматическое прерывание трансляции радиовещания и звукозаписи при работе общесудовой системы авральной сигнализации.

555. Необходимо чтобы командное трансляционное устройство было защищено от несанкционированного использования.

§ 15 УКВ - аппаратура двухсторонней радиотелефонной
связи спасательных средств

556. С помощью УКВ-аппаратуры двухсторонней радиотелефонной связи (далее - аппаратуры) обеспечивается связь на месте бедствия между плавучими спасательными средствами и судном, а также между плавучими спасательными средствами и спасательной единицей. Носимая (портативная) аппаратура также используется для ведения радиосвязи на борту судна при условии работы на частотах, отличающихся от указанных в приложении 416 ПСВП и пункте 558 настоящих Правил.

557. Носимая (портативная) аппаратура представляет собой единое (моноблочное) устройство, включающее в себя следующие структурные части:

1) передатчик, приемник антенну и источник питания;

2) блок управления с кнопочным переключателем "прием-передача";

3) микрофон и громкоговоритель.

558. Конструкция носимой (портативной) аппаратуры обеспечивает:

1) ввод в действие персоналом без специальной подготовки;

2) ввод в действие персоналом, одетым в перчатки;

3) ввод в действие одной рукой (кроме выбора канала);

4) сохранение работоспособности в случае падения на твердую поверхность с высоты 1 м;

5) сохранение водонепроницаемости на глубине 1 м и не менее 5 мин.;

6) сохранение работоспособности при резком перепаде температуры (до 45^оС) вследствие погружения аппаратуры в воду;

7) стойкость к агрессивному воздействию морской воды и нефти;

8) отсутствие острых углов, которые могут повредить плавучие спасательные средства и вызвать травму персонала;

9) возможность крепления к одежде пользователя, а также ремень для крепления на запястье или на шее. Для целей безопасности на ремне необходимо соответствующее слабое звено;

10) стойкость к разрушению или нарушению к работоспособности при воздействии солнечных лучей.

Носимая (портативная) аппаратура окрашивается в яркий желтый или оранжевый цвет или имеет маркировочную полосу ярко-желтого (оранжевого) цвета вокруг корпуса.

559. Аппаратура обеспечивает работу на частоте 156,8 МГц (канал 16) и, по меньшей мере, на одном дополнительном канале морской подвижной службы.

560. В аппаратуре используются симплексные радиотелефонные каналы.

561. Необходимо чтобы класс излучения аппаратуры был G3Е.

562. Аппаратура снабжается двухпозиционным выключателем с визуальной индикацией, указывающей о ее включении.

563. Приемник снабжается регулятором громкости.

564. Предусматривается орган подавления шума (демпфер) и переключатель каналов.

565. Переключение каналов легко выполняется, и выбранный канал легко идентифицируется.

566. Предусматривается возможность переключения на канал 16 при любых условиях освещения.

567. Аппаратура приводится в рабочее состояние не более чем за 5 с после включения.

568. Выходная мощность передатчика равна не менее 0,25 Вт. Если выходная мощность передатчика превышает 1 Вт, то предусматривается устройство для снижения мощности до 1 Вт или менее. При использовании аппаратуры для внутрисудовой связи выходная мощность передатчика не превышает 1 Вт.

569. Чувствительность приемника не хуже 2 мкВ при отношении сигнал/шум 12 дБ.

570. Антенна имеет вертикальную поляризацию и круговую диаграмму направленности в горизонтальной плоскости. Неисправность антенны не должно приводить к повреждению аппаратуры.

571. Мощность сигнала на выходе громкоговорителя достаточна для того, чтобы его можно было услышать при существующем уровне шума на борту судна или на плавучем спасательном средстве.

572. Аппаратура сохраняет работоспособность при температуре от -20 до +55 ^оС и после хранения при температуре от -30 до +70 ^оС.

573. Источник питания встроен в аппаратуру. Предусматриваются также устройства для работы аппаратуры от внешнего источника электрической энергии.

574. Если в процессе эксплуатации предусматривается замена (перезарядка) источника энергии, то аппаратура снабжается дополнительной (резервной) батареей первичных элементов для использования в случае бедствия. Эта батарея имеет несъемную пломбу (невосстанавливаемую оболочку), которая указывает, что батарея не была использована.

Если в процессе эксплуатации не предусматривается замена источника энергии, аппаратура снабжается батареей первичных элементов. На такой аппаратуре устанавливается несъемная пломба, которая указывает, что батарея не была использована.

Необходимо чтобы батарея первичных элементов имела достаточную емкость, обеспечивающую работу в течение 8 ч при наивысшей выходной мощности с рабочим циклом 1:9.

Этот рабочий цикл определяется как 6 с работы в режиме передачи, 6 с в режиме приема выше порогового уровня и 48 секунд работы в режиме приема ниже порогового уровня приемника. Срок службы батареи первичных элементов не менее двух лет. Батареи имеют окраску или маркировку в соответствии с пунктом 477 настоящих Правил, если они обозначены как незаменяемые в процессе эксплуатации.

Необходимо чтобы батареи, которые не предназначены к использованию в случае бедствия, окрашиваются и маркируются так, чтобы их нельзя было спутать с батареями, предназначенными к использованию в случае бедствия.

На наружной стороне аппаратуры приводится ясно различимая краткая инструкция по эксплуатации и указана дата истечения срока службы батареи первичных элементов, а также название и позывной сигнал судна.

§ 16. Носимая УКВ-аппаратура двусторонней радиотелефонной
связи с воздушными судами

575. Необходимо чтобы аппаратура была носимой и обеспечивала связь на месте бедствия между судном и воздушным судном.

576. Аппаратура, по меньшей мере, включает:

1) встроенный передатчик/приемник, включая антенну и источник питания;

2) встроенный блок управления с кнопочным переключателем "прием-передача";

3) микрофон и громкоговоритель.

577. Необходимо чтобы аппаратура:

1) приводилась в действие необученным персоналом;

2) выдерживала падение на твердую поверхность с высоты 1м;

3) имела наибольшие размеры и массу;

4) работала при окружающем уровне шума, обычно имеющем место при поисково-спасательных операциях с использованием воздушных судов;

5) имела цвет, отличный от носимой УКВ-аппаратуры двусторонней радиотелефонной связи спасательных средств;

6) обеспечивала амплитудную модуляцию и работать на частотах 121,5 МГц и 123,1 МГц;

7) имела двухпозиционный выключатель, снабженный визуальной индикацией о ее включении;

8) была снабжена органом ручной регулировки громкости приемника, с помощью которого может быть изменена выходная мощность звука;

9) обеспечивала легкое переключение частот, при этом частоты должны быть легко различимыми;

10) была готова к работе не позднее 5 с после включения.

578. Обрыв или короткое замыкание антенны не приводили к повреждению оборудования.

579. Мощность несущей частоты принимают между 50 мВт и 1,5 Вт.

580. Выходная мощность сигнала достаточна для прослушивания при окружающем уровне шума, обычно имеющем место при поисково-спасательных операциях с использованием воздушных судов.

581. Необходимо чтобы в режиме передачи выходной звуковой сигнал приемника был подавлен.

582. Источником энергии аппаратуры является встроенная в оборудование батарея первичных элементов, которая заменяема в процессе эксплуатации. Кроме того, предусматривается работа аппаратуры от внешнего источника электрической энергии.

583. Батарея первичных элементов имеет срок хранения не менее двух лет.

584. На внешней стороне аппаратуры четко указывают следующее:

1) надпись: "только для связи с воздушным судном в аварийной ситуации";

2) название и позывной сигнал судна.

§ 17. Стационарная УКВ-аппаратура двусторонней
радиотелефонной связи с воздушными судами

585. Необходимо чтобы аппаратура обеспечивала связь на месте бедствия между судном и воздушной спасательной единицей (единицами).

586. Аппаратура, по меньшей мере, включает:

1) передатчик и приемник;

2) антенну, установленную на оборудовании или отдельно от него;

3) микрофон с кнопочным переключателем "прием-передача" и громкоговоритель.

587. Необходимо чтобы аппаратура:

1) была приспособлена для возможности приведения в действие необученным персоналом;

2) работала при окружающем уровне шума, имеющем место на судах;

3) обеспечивала амплитудную модуляцию и работать на частотах 121,5 МГц и 123,1 МГц;

4) имела двухпозиционный выключатель, снабженный визуальной индикацией о ее включении;

5) была снабжена органом ручной регулировки громкости приемника, с помощью которого может быть изменена выходная мощность звука;

6) обеспечивала легкое переключение частот, при этом частоты были легко различимыми;

7) была готова к работе не позднее 5 с после включения.

588. Обрыв или короткое замыкание антенны не приводят к повреждению оборудования.

589. Мощность несущей частоты принимают между 50 мВт и 1,5 Вт.

590. Выходная мощность сигнала достаточна для прослушивания при окружающем уровне шума, обычно имеющем место на судах.

591. В режиме передачи выходной звуковой сигнал приемника подавляется.

592. Аппаратура получает питание от судового основного источника электрической энергии. Кроме того, имеется возможность питания от аварийного источника питания электрической энергии.

593. Вместо вышеуказанного, источником питания является батарея первичных элементов, которая заменяема в процессе эксплуатации.

594. Батарея первичных элементов имеет срок хранения не менее двух лет.

595. В дополнение к применимым требованиям пункта 520 настоящих Правил, на внешней стороне аппаратуры четко указывают следующее:

1) надпись: "только для связи с воздушным судном в аварийной ситуации";

2) дата истечения срока службы батарей первичных элементов, если применимо;

3) название и позывной сигнал судна.

§ 18. Интегрированная система средств радиосвязи ГМССБ

596. Интегрированная система средств радиосвязи – система, где отдельные средства радиосвязи и установки используются как датчики, то есть без их собственных панелей управления, обеспечивая выходными данными и принимая команды с мест, называемых рабочими постами радиосвязи (далее - ИССР).

Эти места называются рабочими постами радиосвязи ГМССБ, если они включают управление и слежение за всем оборудованием и установками на судне в ГМССБ и для радиосвязи общего назначения.

597. Необходимо чтобы ИССР отвечала требованиям применимым функциональным требованиям ГМССБ, а также обеспечивала все функциональные требования для каждого отдельного оборудования и средства радиосвязи.

Никакие функциональные требования к отдельным видам оборудования и средствам радиосвязи не могут препятствовать выполнению любых других функциональных требований к другому оборудованию или средствам радиосвязи, интегрированным в систему средств радиосвязи.

598. Все функциональные требования к оборудованию, интегрированному в систему средств радиосвязи, отвечают соответствующим положениям эксплуатационных требований к этому отдельному виду оборудования.

599. Единичный отказ в работе не затрагивает более одного датчика средств радиосвязи или более одного рабочего поста радиосвязи в любое время.

600. Необходимо чтобы ИССР:

1) включала, как минимум, два рабочих поста радиосвязи, каждый из которых связан с каждым датчиком средств радиосвязи ГМССБ через локальную сеть или систему соединений;

2) включала, как минимум, два печатающих устройства;

3) имела средства автоматического обновления данных местоположения судна и времени, в дополнение к ручному вводу этих данных;

4) имела такое средство обеспечения электрической энергией, которое исключает возможность непреднамеренного выключения любой части ИССР;

5) имела средства обнаружения неисправности любой части ИССР с включением сигнализации;

6) имела защиту от компьютерных вирусов.

601. Рабочие посты радиосвязи ГМССБ:

1) имеют идентичный пользовательский интерфейс и идентичный доступ к каждой функции различных датчиков;

2) работают независимо друг от друга;

3) допускают одновременную работу, как минимум, двух датчиков средств радиосвязи;

4) передают оповещения о бедствии, подаваемых только специально предназначенной кнопкой для каждого датчика средств радиосвязи, которая не используется ни для какой-либо другой цели. Эти кнопки четко выделяются, защищены от непреднамеренного включения; подача оповещения осуществляется двумя независимыми в соответствии с пунктом 372 настоящих Правил, с включением сигнализации о том, что сигнал тревоги приведен в действие. Каждая кнопка оповещения о бедствии электрически не связана с локальной сетью или системой соединений ИССР. Имеется возможность в любое время прервать или подать оповещение о бедствии с учетом требований пункта 372 настоящих Правил.

602. Включение (интеграция) УКВ-радиоустановки допускается только в тех случаях, если это не противоречит требованиям пункта 372 настоящих Правил.

603. Дополнительные рабочие посты радиосвязи, предназначенные только для связи общего назначения, не могут иметь доступа к функциям оповещения о бедствии, а также не могут препятствовать передаче оповещения о бедствии.

Рабочие посты радиосвязи ГМССБ имеют приоритет перед любыми другими дополнительными постами радиосвязи.

604. Дополнительные датчики, не требуемые для средств радиосвязи ГМССБ, не препятствуют или ухудшают выполнение функций по оповещению о бедствии и сигналам тревоги.

§ 19. Система охранного оповещения

605. Система охранного оповещения устанавливается на судах для передачи в направлении судно – берег оповещения о состоянии охраны, чтобы указать компетентной организации, что охрана судна находится под угрозой или что она была нарушена. Система включает, по меньшей мере, два места приведения ее в действие, одно из которых находится на ходовом мостике, а другое – в месте, определенном судовым планом охраны. Из этих мест осуществляется подача непрерывного оповещения до тех пор, пока оно не будет выключено и/или возвращено в исходное состояние. Система обеспечивает скрытую передачу сигнала для оповещения компетентной организации на берегу. Режим передачи сигнала не сопровождается сигнализацией на самом судне и не оповещает другие суда.

606. Функции системы охранного оповещения реализуются при использовании радиоустановок ГМССБ, других систем, предназначенных для радиосвязи общего назначения, или систем предназначенных специально для этой цели.

607. Необходимо чтобы система охранного оповещения была защищена от непреднамеренного использования. Включение системы охранного оповещения не сопровождается предварительным удалением каких-либо защитных пломб или открыванием крышек для управления любым органом управления.

608. Приведение системы охранного оповещения в действие включает в работу систему радиосвязи так, чтобы передача оповещения не требовала какой-либо настройки системы радиосвязи, то есть настройки каналов, выбора режимов работы или выбора меню. Работа органа управления включения системы охранного оповещения, не должна приводить к срабатыванию какой-либо сигнализации или индикации работы на самом судне.

609. Работа системы охранного оповещения не ухудшает функциональные возможности радиоустановки ГМССБ, требуемые настоящей главой Правил.

610. Сигнал, включенный органом управления системой охранного оповещения, включает индивидуальный код/идентификатор, указывающий на то, что оповещение составлено не в соответствии с процедурами бедствия в ГМССБ.

Сигнал включает идентификатор судна и текущие координаты с указанием даты и времени их определения.

611. Система охранного оповещения имеет возможность проверки ее работоспособности без передачи самого сигнала оповещения.

Раздел 14. Навигационное оборудование
47. Общие положения
§ 1. Общие требования

612. Настоящий раздел Правил содержит нормы навигационного оборудования и технические требования, предъявляемые к нему.

613. Требования настоящего раздела по комплектации навигационным оборудованием распространяются на проектируемые суда, суда в постройке, а также на суда в эксплуатации, построенные 1 июля 2002 года или после этой даты.

На суда в эксплуатации, построенные до 1 июля 2002 года, распространяются требования пунктов 618, 619 и 620 настоящих Правил.

614. Размещение навигационного оборудования, предусмотренного настоящими Правилами, должно осуществляться в соответствии с разделом 70 ПСВП.

615. Кроме требований, изложенных в главе 48 настоящих Правил, навигационное оборудование удовлетворяет также требованиям раздела 71 ПСВП.

616. В главах 47-48 настоящих Правил, применяемые термины и аббревиатуры означают следующее:

1) электронная картографическая навигационно-информационная система (далее - ЭКНИС) - система, объединяющая информацию, поступающую из системной электронной навигационной карты (далее - СЭНК) с данными о местоположении судна, получаемыми от навигационных датчиков, позволяющую выполнять предварительную и исполнительную прокладки пути судна и, при необходимости, отображать дополнительную навигационную информацию;

2) резервный помощник капитана – судоводитель, которого необходимо вызвать, если требуется помощь судоводителю, несущему ходовую вахту.

§ 2. Нормы оснащения судов навигационным оборудованием

617. Самоходные суда смешанного плавания оснащаются навигационным оборудованием в соответствии с приложением 62 настоящих Правил.

618. Средство автоматической радиолокационной прокладки (далее - САРП-ARPA), указатели скорости поворота, системы управления курсом или по заданному пути, устройства для измерения и индикации скорости и пройденного расстояния относительно грунта в прямом и поперечном направлениях устанавливаются по усмотрению судовладельца.

619. Все суда валовой вместимостью 300 и более, совершающие международные рейсы, и грузовые суда валовой вместимостью 500 и более, не совершающие международные рейсы, а также пассажирские суда независимо от размеров оборудуются автоматической идентификационной системой (далее - АИС) в следующие сроки:

1) суда, построенные 1 июля 2002 года и после этой даты;

2) суда, совершающие международные рейсы, построенные до 1 июля 2002 года: пассажирские суда - не позднее 1 июля 2003 года; танкеры - не позднее первого ежегодного освидетельствования оборудования и снабжения после 1 июля 2002 года; суда валовой вместимостью 300 и более, но менее 1000, кроме пассажирских судов и танкеров - не позднее первого освидетельствования оборудования и снабжения после 1 июля 2004 года или 24 декабря 2004 года, смотря по тому, что произойдет раньше;

3) грузовые суда, валовой вместимостью 500 и более, не совершающие международные рейсы, построенные до 1 июля 2002 года - не позднее 1 июля 2008 года.

АИС допускается не устанавливать, если: судно будет выведено из эксплуатации в течение двух лет после срока, указанного в подпунктах 2) и 3) пункта 619 настоящих Правил;

судно совершает местные рейсы и эксплуатируется в районах, где плотность судопотока не требует установки АИС.

620. На судах, построенных до 1 июля 2002 года, устанавливают приемоиндикатор системы ГНСС или систем радионавигации, пригодных для постоянного использования в районах эксплуатации судна.

621. Все пассажирские и грузовые суда валовой вместимостью 3000 и более, совершающие международные рейсы, построенные до 1 июня 2002 года, должны быть оборудованы РДР.

Пассажирские суда, совершающие международные рейсы, построенные до 1 июля 2002 года, должны быть оборудованы РДР не позднее первого освидетельствования после 1 июля 2002 года.

На судах, не совершающих международные рейсы, РДР не требуется.

РДР не устанавливается, если будет доказано, что его подключение к существующему судовому оборудованию является нецелесообразным и практически неосуществимым.

622. По согласованию с Регистром судоходства в зависимости от конкретных условий плавания, наличия надежной радиосвязи, стабильности получения прогнозов погоды и т.п. допускаются отклонения от норм, установленных в приложении 62 настоящих Правил.

48. Требования к навигационному оборудованию
§ 1. Требования к составлению навигационной информации
на судовых средствах ее отображения

623. Если дисплей является многофункциональным, то предусматривается четкая индикация его режима работы и основного назначения (РЛС, ЭКНИС). Выбор режима работы осуществляются простыми действиями судоводителя.

624. При представлении на одном экране электронной навигационной карты (далее - ЭНК) и радиолокационного изображения окружающей обстановки оба изображения относят к постоянной общей опорной точке и согласованы по масштабу, проекции и ориентации. Любое рассогласование индицируется.

625. Необходимо чтобы на дисплее были представлены следующие шкалы дальностей: 0,25, 0,5, 0,75, 1,5, 3, 6, 12 и 24 мили. Кроме них, допускается устанавливать и другие шкалы дальностей. Рабочая шкала дальности индицируется.

626. Если на дисплее отображаются кольца дальностей, то масштаб каждого из них обозначается.

627. В пределах рабочего поля дисплея постоянно отображается только навигационная информация. Выведение на экране информационных окон, меню и другой вспомогательной информации возможно только как временная мера.

628. Радиолокационное (РЛ) изображение, сопровождаемые РЛ-цели и цели универсальной автоматической идентификационной системы (АИС) существенно не ухудшаются, маскируются или затеняются другой представляемой информацией.

629. Необходимо чтобы была возможность временного подавления всей графической информации на дисплее при сохранении только радиолокационного изображения и следов целей.

630. Обеспечивается возможность изменения яркости радиолокационных эхосигналов и связанных с ними графических символов сопровождаемых РЛ- целей.

Яркость всей отображаемой на дисплее информации регулируется. Яркость графической информации и буквенно-цифровых данных регулируется отдельно.

Яркость линии курса не регулируется до полного исчезновения.

631. На экране РЛС отображается информация векторной электронной карты. Обеспечивается возможность отдельного выбора элементов стандартного отображения ЭКНИС по категориям или слоям, но не по отдельным объектам. Насколько это практически возможно, информация карты должна представляться в соответствии с эксплуатационно-техническими требованиями к ЭКНИС и настоящими требованиями.

632. При отображении ЭНК на экране РЛС постоянно индицируется ее статус, а также источник ее корректуры и информации.

Радиолокационная информация при этом имеет приоритет.

633. Графическое изображение ЭНК отображается на экране РЛС, но оно существенно не ухудшает, маскирует или затеняет радиолокационное изображение, сопровождаемые РЛ-цели и цели АИС.

634. Электронная навигационная карта и вся корректура к ней отображаются на экране ЭКНИС без ухудшения их информационного содержания.

635. Картографическая информация существенно не ухудшается, маскируется или затеняется другой представляемой информацией.

636. Обеспечивается возможность временного подавления всей дополнительной информации на устройстве отображения, сохраняя при этом только информацию, связанную с ЭНК, содержащуюся в базовой нагрузке устройства отображения ЭКНИС.

637. Предусматривается возможность выбора безопасной изобаты из базы данных изобат, представляемых ЭНК. Эта безопасная изобата выделяется на устройстве отображения.

638. Обеспечивается возможность выбора безопасной глубины из отображаемых на карте точечных глубин. Необходимо чтобы при этом глубины, равные и меньшие безопасной, выделялись.

639. Обеспечивается индикация, если информация отображается в более крупном масштабе, чем содержащиеся в ЭНК, или если местоположение своего судна охватывается ЭНК более крупного масштаба, чем представляемое средством отображения.

640. Представленные на средстве отображения ЭКНИС районы увеличенного масштаба изображения идентифицируют.

641. Радиолокационная информация и информация о целях могут отображаться на экране ЭКНИС, но существенно не ухудшают, маскируют или затеняют информацию карты.

По возможности радиолокационная информация и информация о целях представляются в соответствии с эксплуатационно-техническими требованиями к РЛС и настоящими требованиями.

642. Радиолокационная информация и информация о целях четко отличаются от информации карты. Обеспечивается возможность удаления этой информации с экрана одним действием судоводителя.

643. Информация от дополнительных источников отображается на экране ЭКНИС, но существенно не ухудшает, маскировать или затенять информацию карты.

644. Дополнительная информация четко отличается от информации карты. Обеспечивается возможность удаления этой информации одним действием судоводителя.

645. Обеспечивается возможность представления информации в произвольной форме по выбору судоводителя.

В этом случае судоводитель имеет возможность создания комбинированного радиолокационного и картографического изображения с дополнением данных, относящихся к своему судну.

646. Необходимо чтобы форма представления информации, по возможности, соответствовала требованиям, предъявляемым к радиолокационным или картографическим данным. Исключения здесь могут относиться только к размерам отображаемой области, а также к окнам и врезкам изображений отдельных участков акваторий.

647. Обеспечивается возможность регулировки яркости и контрастности экрана применительно к условиям освещенности ходового мостика.

648. Предусматривается защита дисплея от воздействия магнитных полей в месте его установки.

649. Размеры рабочего поля дисплея для отображения карты, используемой для осуществления исполнительной прокладки, равна не менее, 270 х 270 мм.

650. Размеры рабочего поля дисплея, предназначенного для отображения радиолокационной информации, имеют форму круга диаметром не менее:

1) 180 мм для судов валовой вместимостью менее 500;

2) 250 мм для судов валовой вместимостью более 500 и высокоскоростных судов валовой вместимостью менее 10000;

3) 320 мм для судов валовой вместимостью более 10000.

651. Необходимо чтобы дисплеи, предназначенные для отображения навигационной информации, были многоцветными, за исключением случаев, когда Правилами допускается применение монохромных средств отображения.

652. Многоцветные дисплеи, включая многофункциональные дисплеи, обеспечивают не менее 64 цветов.

Исключение делается для дисплеев отдельных приборов, таких, как лаг, эхолот.

653. Дисплеи ходового мостика обеспечивают минимальное разрешение 280 х 1024.

Для дисплеев отдельных приборов, таких, как лаг, эхолот, приемоиндикаторы систем радионавигации, допускается применение дисплеев меньшего разрешения.

654. Дисплей обеспечивает возможность чтения информации не менее чем двумя судоводителями одновременно, из положения стоя и сидя, при любых условиях освещенности ходового мостика.

655. Необходимо чтобы представление навигационной информации соответствовало месту установки экрана на посту правления судном и его назначению.

656. Информационные данные и функции органов управления логически сгруппированы. Сведения распределяют по их важности и назначению. Предусматривается приоритетность представления информации, которая должна постоянно отображаться и выделяться по отношению к другой информации. Для выделения приоритетной информации используются размеры и цвет изображения, а также ее размещение на дисплее.

657. Представление навигационной информации сочетается с параметрами, единицами измерения, назначением этой информации, источниками ее получения, достоверностью и, если это возможно, с целостностью отображаемой информации.

658. Представление информации четко распределяется на рабочее поле экрана (например, изображение карты, радиолокационной информации) и одно (или более) диалоговое поле (например, меню, информационные данные, функции органов управления).

659. Буквенно-цифровые данные, текст, условные знаки, а также графическая информация (например, радиолокационная информация) четко различимы с рабочих постов вахтенного персонала при любых условиях освещенности ходового мостика.

660. При отображении буквенно-цифровых данных и текста следует применять четкий, не курсивный шрифт. Размер знаков обеспечивает возможность их считывания с рабочих постов ходового мостика.

661. Текстовые сообщения воспринимаются просто и без искажений.

662. Необходимо чтобы в случаях применения пиктограмм (иконок) их назначение было понятным по виду, расположению и группированию.

663. Необходимо чтобы цвет буквенно-цифровых знаков, текста, условных знаков, а также отображаемой на экранах графической информации были контрастным по виду, расположению и группированию.

664. Цвет и яркость изображения необходимо чтобы соответствовали условиям освещенности ходового мостика днем, ночью и в сумерках. Не допускается, чтобы цвет и яркость изображения в темное время суток нарушали ночную адаптацию глаз вахтенного персонала ходового мостика. Представление информации ночью обеспечивается на темном матовом фоне с легкой подсветкой.

665. Цвет фона и контрастность не должны искажать цвет и четкость отображаемой информации.

666. Необходимо чтобы условные знаки (символы), используемые для представления эксплуатационной информации, соответствовали установленным международным символам, приведенным в приложении 71 настоящих Правил.

Необходимо чтобы условные знаки для отображения картографической информации соответствовали символам, установленным Международной Гидрографической Организацией (далее - МГО).

667. Кодирование информации осуществляется за счет использования цветности изображения. В этих случаях цвет разных групп данных четко различается.

668. Для обозначения аварийной информации и предупреждений об опасности используется красный цвет.

669. Кодирование данных посредством цвета дополняется изменением формы, размеров и ориентации условных знаков.

670. Для неподтвержденных сигналов аварийно-предупредительной сигнализации информация отображается мигающими символами.

671. Для каждого вида информации указывается ее источник, достоверность и, по возможности, характеристика целостности данных (показатель степени их полноты). Недостоверные данные четко обозначаются.

672. При применении цветового кодирования информация, представленная не в полном объеме, отображается желтым цветом, а недостоверная информация - красным.

673. Предусматриваются меры для немедленного предупреждения судоводителя о неисправности средств отображения информации.

674. Эксплуатационное состояние представляемой информации должно соответствовать требованиям, изложенным в приложении 63 настоящих Правил.

675. Необходимо чтобы сигнализация об авариях и происшествиях соответствовала последовательности событий и отражалась в перечне сигналов. Предусматривается возможность установления приоритетности сигналов при поступлении аварийной сигнализации от различных источников. Подтвержденные сигналы исключаются из перечня аварийных сигналов, но они могут сохраняться в перечне последовательности их подачи.

676. В тех случаях, когда информация от различных навигационных систем и оборудования отображается на одном дисплее, предусматривается единообразная индикация на экране времени срабатывания сигнала, его причины и источника, а также статуса сигнализации (например, подтвержденная, не подтвержденная).

677. Обеспечивается возможность представления местоположения своего судна посредством масштабного условного знака или же внемасштабного знака установленного актами Регистра судоходства по сокращениям и условным знакам, используемым в радионавигации. Необходимо чтобы размеры условного знака соответствовали масштабу отображаемой навигационной карты или быть равными 6 мм в зависимости от того, какой размер больше.

678. Начало линии, обозначающей курс судна или вектор его перемещения, располагается в точке, соответствующей положению постоянной общей опорной точки судна.

679. Представление картографической информации, изданной организациями, уполномоченными в установленном порядке (государственными гидрографическими службами или иными уполномоченными организациями), должно соответствовать стандартам МГО.

680. Необходимо чтобы представление частной картографической информации, насколько это практически возможно, соответствовало требованиям МГО. Любое несоответствие этим требованиям четко индицируется.

681. Представление картографической информации, дополненной судоводителем, насколько это практически возможно, необходимо чтобы соответствовало требованиям МГО.

682. Границы выведенной на экран картографической информации, полученные из карт разных масштабов, четко указывают.

683. Радиолокационное изображение отображается, используя основной цвет, обеспечивающий оптимальную контрастность. Эхосигналы изображения радиолокационных целей четко видимы на фоне отображения ЭНК.

Относительная яркость эхосигналов отличается оттенками одного и того же основного цвета радиолокационного изображения. Обеспечивается возможность изменения основного цвета изображения в зависимости от условий освещенности на ходовом мостике.

684. При проигрывании маневра отображение прогнозируемого положения целей четко отличается от отображения реальных целей и четко видим при любых условиях освещенности на ходовом мостике.

685. Информация о целях представляется радиолокационным сопровождением целей и/или информацией, поступающей от аппаратуры АИС.

686. Необходимо чтобы сопровождение радиолокационных (РЛ) целей и целей по данным АИС соответствовало требованиям, предъявляемым к радиолокационным станциям. Необходимо чтобы представление радиолокационного сопровождения целей и информации от АИС соответствовало настоящим требованиям.

687. Насколько это практически возможно, протоколы сопряжения и форматы данных по радиолокационным и целям от ИС бывают единообразными.

688. Обеспечивается индикация того, что объем обработки и отображения данных о сопровождаемых радиолокационных и/или целях АИС подходит к пределу наполнения.

689. Подается аварийный сигнал, когда объем обработки и отображения сопровождаемых радиолокационных и/или целей от АИС превышен.

690. Предусматривается возможность установки критериев активизации (фильтрации) пассивных целей АИС. Такими критериями являются: расстояние до целей, дистанция и время до точки кратчайшего сближения (Д_кр и Г_кр), класс аппаратуры АИС А/В).

691. Если при обработке пассивных целей АИС используется такая фильтрация, то предусматривается четкая и постоянная индикация. Установка критериев фильтрации целей должна быть легко осуществима судоводителем.

692. Исключается возможность удаления отдельных целей АИС с устройства отображения информации.

693. Если в устройствах предусматривается автоматическая активизация при вхождении цели АИС в охранные зоны, то эти зоны должна быть идентичными зонам автоматического захвата РЛ-цели, если они имеются. Указанные зоны должны быть графически представлены на дисплее.

694. Пассивные цели АИС автоматически активизируются, если их параметры (расстояние, дистанция и время до точки кратчайшего сближения, класс аппаратуры АИС) достигнут значений, заданных судоводителем.

695. Информация АИС представляется на экране в графическом виде символами активизированных или пассивных целей.

Необходимо чтобы условные знаки отображения целей соответствовали символам в соответствии с приложением 71 настоящих Правил.

696. Путевой угол и скорость сопровождаемых РЛ-целей и целей АИС отображаются в виде векторов, которые четко показывают прогнозируемое (предвычисленное) движение целей. Независимо от источников получения данных эти векторы относятся к промежуткам времени, одинаковым для всех целей.

697. Представление символов векторов единообразно независимо от источника получения информации. При отображении режим представления векторов постоянно и четко индицируется: режим работы (относительное/истинное движение), режим стабилизации (относительно воды/грунта), временной интервал, соответствующий длине векторов.

698. Необходимо чтобы ориентация условного знака цели АИС соответствовала ее курсу. Если эти данные не поступают от аппаратуры АИС, то символ цели ориентирует по ее путевому углу.

В тех случаях, когда от аппаратуры АИС поступают данные об угловой скорости и/или направлении поворота, отображается признак маневра активизированной цели АИС.

699. Для отображения символов сопровождаемых РЛ-целей и целей АИС с другой информацией на одном и том же дисплее используется постоянная общая опорная точка.

700. При работе дисплея в режиме крупного масштаба/малой дальности обеспечивается отображение активизированной цели АИС в виде контура судна в истинном масштабе.

701. Предусматривается возможность отображения пройденного пути активизированных целей АИС.

702. Цель, выбранная для отображения ее данных в буквенно-цифровой форме, обозначается на дисплее с помощью специального условного знака. Если таких целей несколько, то они четко различаются.

703. При отображении данных на дисплее предусматривается четкая индикация статуса цели (АИС, радиолокационная, объединенная).

704. По каждой выбранной судоводителем сопровождаемой РЛ-цели представляются следующие данные в буквенно-цифровом виде: источник (источники) получения данных, измеренная дистанция до цели, измеренный пеленг на цель, прогнозируемые дистанция и время до точки кратчайшего сближения, истинное значение курса и скорости цели. Дополнительная информация о цели представляется по запросу судоводителя.

705. По каждой выбранной цели АИС представляют следующие данные в буквенно-цифровом виде: источник получения данных, идентификатор судна, координаты и их качество, вычисленное расстояние до цели, вычисленный пеленг на цель, дистанция и время до точки кратчайшего сближения, значения путевого угла и скорости относительно грунта, эксплуатационное состояние, а также (рекомендательно) курс цели и угловая скорость поворота. Дополнительная информация о цели предоставляется по запросу судоводителя.

706. Если по цели АИС не поступает часть данных, то на поле данных о цели указывают источник отсутствующие данные.

707. Данные по цели непрерывно отображаются и непрерывно обновляются до тех пор, пока для отображения данных не будет выбрана другая цель или окно данных по выбранной цели будет закрыто.

708. Предусматривается возможность отображения данных АИС своего судна по запросу судоводителя.

709. Не допускается, чтобы буквенно-цифровые данные затеняли графическую информацию, показанную на дисплее.

710. Предусматривается четкая индикация статуса сигнала и критериев срабатывания сигнализации.

711. Предусматривается четкая индикация опасной РЛ-цели или цели АИС в тех случаях, когда дистанция или время до точки кратчайшего сближения станут меньше значений, установленных судоводителем. В этом случае цель отображается условным знаком "Опасная цель".

712. Если судоводитель установил охранную зону захвата РЛ-целей/активизации целей АИС, то цели, входящие в эту зону, и сама зона четко обозначаются соответствующим условным знаком, и подается аварийно-предупредительный сигнал.

713. В случае потери цели АИС обеспечивается четкое обозначение ее последнего местоположения с помощью специального условного знака: "Потерянная цель". При этом подается аварийно-предупредительный сигнал. При возобновлении слежения за целью указанный условный знак автоматически заменяется на обычный.

Квитирование сигнала обеспечивает снятие с экрана условного знака: "Потерянная цель".

Для целей АИС обеспечивается четкая индикация состояния сигнализации о потере цели (включена или выключена).

714. Необходимо чтобы ни при каких условиях на экране дисплея один объект не отображался двумя условными знаками. Если поступающие данные о сопровождаемой РЛ-цели и активизированной цели АИС совпадают, то автоматически отображаются условный знак активизированной цели АИС и буквенно-цифровые данные этой цели.

Судоводитель имеет возможность изменения условий объединения радиолокационной информации, информации АИС и выбора для отображения цели либо по данным радиолокационной станции, либо по сообщениям от АИС.

715. Если сопровождаемая РЛ-цель и активизированная цель АИС идентифицируются как две различные цели (их данные не совпадают), то эти цели отображаются соответствующими разными условными знаками. При этом аварийно-предупредительная сигнализация не должна срабатывать.

716. Необходимо чтобы представление информации АИС соответствовало требованиям, изложенным в приложении 64 настоящих Правил.

717. Процесс проигрывания маневра четко обозначается на дисплее с помощью соответствующего условного знака, расположенного по корме знака своего судна в пределах рабочего поля экрана.

718. Навигационные термины и их сокращения применяются в соответствии с терминами и сокращениями, предусмотренными в приложении 65 настоящих Правил.

§ 2. Общие требования к приемоиндикаторам систем
радионавигации "ДЕККА", "ЛОРАН-С" и "ЧАЙКА"

719. Необходимо чтобы приемоиндикаторы систем радионавигации соответствовали требованиям главы 473 ПСВП с учетом следующего:

1) вход приемоиндикатора защищен в соответствии с пунктом 4551 ПВСП;

2) предусматривается возможность:

проверки работоспособности приемоиндикатора с помощью встроенной системы контроля;

сопряжения приемоиндикатора с навигационными приборами и автоматизированным навигационным комплексом, при этом вывод данных осуществляется в соответствии с форматом Международного стандарта сопряжения для радио- и навигационного оборудования.

720. Допускается применение комбинированных приемоиндикаторов.

§ 3. Требования к приемоиндикатору фазовой системы "Декка"

721. Приемоиндикатор фазовой системы средней дальности "Декка" предназначен для использования в навигационных целях на судах, скорость которых не превышает 90 км/ч (50 уз.).

722. Диапазон рабочих частот приемоиндикатора находится в полосах 70-72 кГц, 84-86 кГц, 112-115 кГц, 126-129 кГц с обеспечением избирательности частот, от стоящих на 180 Гц друг от друга.

723. Приемоиндикатор обеспечивает прием и обработку сигналов со следующими характеристиками:

1) уровень сигнала - от 25 до 25 мВ/м (28-88 дБ/мкВ/м);

2) относительное изменение уровня сигнала - не менее 40 дБ;

3) минимальное отношение сигнал/шум - 20 дБ в полосе шума 20 Гц.

724. Предусматривается работа приемоиндикатора по смежным цепочкам.

725. Приемоиндикатор обеспечивает нормальную работу в пределах определенной рабочей зоны при наличии других сигналов, находящихся за пределами полосы частот, указанных в пункте 721 настоящих Правил и имеющих напряженность поля, не превышающую:

1) 80 дБ/мкВ/м при отстройке на 1 кГц ниже и выше для каждой полосы частот;

2) 100 дБ/мкВ/м при отстройке на 5 кГц ниже и выше для каждой полосы частот;

3) 120 дБ/мкВ/м при отстройке на 15 кГц ниже и выше для каждой полосы частот;

4) 140 дБ/мкВ/м при отстройке на 35 кГц ниже и выше для каждой полосы частот.

726. Инструментальные погрешности приемоиндикатора при определении линий положения (далее - ЛП) в зоне уверенного приема сигналов цепочки "Декка" не превышают:

1) на неподвижном судне - ±0,05, ±0,07, ±0,08 точной дорожки соответственно для зеленой, красной и фиолетовой ЛП;

2) на судне, следующем постоянным курсом со скоростью не более 50 уз, - ±0,15, ±0,20, ±0,25 точной дорожки соответственно для зеленой, красной и фиолетовой ЛП.

727. Индикаторные устройства обеспечивают считывание показаний с точностью 0,01 фазового цикла по точной сети и 0,1 фазового цикла по грубой сети.

728. В приемоиндикаторе предусматривается возможность преобразования результатов измерений ЛП в географические координаты.

Обработка не вносит дополнительной погрешности более 0,01 точной дорожки для любой пары станций.

Преобразование ЛП в географические координаты основывается на Всемирной геодезической системе координат WGS-72.

729. Обеспечивается возможность преобразования координат, вычисленных в системе WGS-72, в систему координат используемой навигационной карты. В этом случае обеспечивается однозначная индикация используемой системы и значения поправки преобразования.

730. Также обеспечивается возможность ручного ввода поправок для получения скорректированной информации о ЛП или географических координатах. При этом обеспечивается однозначная индикация о работе в режиме ввода поправок, а также о значении введенных поправок. Поправки снимаются автоматически при смене номера цепочки.

731. Информация о месте представляется:

1) посредством зеленой, красной, фиолетовой ЛП одновременно с обозначением номера цепочки, буквы зоны для каждой ЛП, полным отсчетом номера точной дорожки. Также отображается номер точной дорожки, определяемый посредством приема посылки четырехчастотного сигнала для устранения многозначности фазовых измерений, и/или

2) посредством представления географических координат в виде градусов, минут и сотых долей минуты с указанием северной и южной широты, восточной и западной долготы. Предусматривается возможность первоначального ввода приблизительных значений широты и долготы места.

732. Для цифровых дисплеев предусматривается возможность проверки всех сегментов, формирующих каждую букву и цифру. В ходе проверки работа приемника не прерывается.

733. Предусматривается предупредительная сигнализация:

1) об отсутствии сигналов выбранной цепочки, пригодных для использования;

2) о перерывах в питании с целью оповещения о необходимости проверить показания приемоиндикатора.

734. Приемоиндикатор обеспечивает выполнение указанных требований через 15 мин после включения.

§ 4. Требования к приемоиндикатору импульсно-фазовых
систем "Лоран-С" и "Чайка"

735. Приемоиндикатор импульсно-фазовой системы "Лоран-С" и "Чайка" предназначен для использования в навигационных целях на судах, скорость которых не превышает 65 км/час (35 уз) и необходимо чтобы соответствовал следующим эксплуатационно-техническим требованиям:

1) частота настройки - 100 кГц с обеспечением полосы пропускания спектра в пределах 90-110 кГц;

2) точность расчета разностей времени, которые используются для вычисления координат, не хуже 0,3 мкс при следующих условиях работы:

изменение напряженности поля сигналов от 17,8 мкВ/м до 316 мкВ/м (25-100 дБ/мкВ/м);

изменение динамического диапазона уровней сигналов, которые используются для определения координат, от 0 до 60 дБ;

рассогласование огибающей и фазы сигнала в пределах ±2,4 мкс;

минимальное соотношение сигнал/шум, равном 10 дБ, при поиске сигналов и изменении уровня шумов в диапазоне от 4 мкВ/м до 5,6 мВ/м (12-75 дБ/мкВ/м);

3) приемоиндикатор отвечает настоящим требованиям при:

наличии двух помех, близких к синхронным и расположенных близко к полосе пропускания, для соотношения сигнал/помеха 0 дБ;

наличии источника помех и соотношении сигнал/помеха, равном 60 дБ, относительно самого слабого сигнала системы "Лоран-С" или "Чайка" (17,8 мкВ/м). Помеха должна быть модулирована по амплитуде на 30 % с частотой модуляции 1000 Гц. Частота помехи должна лежать за пределами полосы 50—200 кГц;

наличии перекрестной помехи, уровень которой равен самому сильному используемому сигналу.

736. Приемоиндикатор различает сигналы поверхностных и пространственных радиоволн и осуществляет синхронизацию при наличии помехи от пространственной волны, принимаемой с задержкой от 37,5 до 60 мкс и напряженностью поля от 12 до 26 дБ соответственно.

Задержки приема и напряженности поля измеряются относительно сигнала на земной волне.

737. Максимальное время синхронизации не превышает 7,5 мин при условиях, предусмотренных пунктами 734 и 735 настоящих Правил, а суммарная погрешность равна не более 0,45 мкс.

738. Приемоиндикатор обеспечивает:

1) идентификацию пары станций, между которыми измерены разности времени;

2) синхронизацию в пределах периодов повторения импульсов 40000-100000 мкс с дискретностью 10 мкс;

3) отображение по крайней мере шести цифр и возможность снятия отсчета до 0,1 мкс по каждой выбранной паре станций;

4) последовательную или одновременную индикацию, как минимум, двух отсчетов разности времени, выбираемых оператором;

5) сигнализацию о работе режима ручного ввода поправок для коррекции координат места. Поправки индицируются со своим знаком полярности;

6) сигнализацию о том, что координаты скорректированы, если предусмотрена возможность ввода поправок на отличие скорости распространения радиоволн от скорости, принятой для расчета линий положения;

7) отображение географических координат в виде градусов, минут, десятых и сотых долей минуты с указанием северной и южной широты, восточной и западной долготы. Градусы широты отображаются двумя цифрами, а долготы - тремя;

8) возможность подавления внеполосных помех не менее чем от четырех станций;

9) ручной ввод исходных данных.

739. Предусматривается возможность:

1) отмены оператором автоматического режима выбора номера цепочки или ведомой станции;

2) ручного выбора ведомых станций для синхронизации и слежения за их сигналами.

740. Преобразования результатов измерений линий положения в географические координаты основываются на системе координат WGS-84. Дополнительные погрешности за счет преобразования не превышают эквивалентную погрешность измерения разности времени 0,1 мкс.

741. Предусматривается возможность преобразования координат, вычисленных в системе WGS-84, в систему координат используемой навигационной карты. В этом случае на дисплее индицируется режим преобразования координат с указанием системы, в которой указываются координаты местоположения.

742. Необходимо чтобы была предусмотрена предупредительная сигнализация:

1) о потере сигнала;

2) о мерцании любой из используемых станций;

3) об обнаружении ошибки опознавания периода высокочастотного колебания.

743. Приемоиндикатор обеспечивает выполнение указанных требований через промежуток времени, не превышающий 7,5 мин после включения.

§ 5. Радиолокационные станции

744. На судах валовой вместимостью 300 и более, а также на всех пассажирских судах в дополнение к радиолокационным станциям (далее – РЛС), требующейся при плавании на внутренних водных путях, предусматривается дополнительная РЛС, соответствующая требованиям пунктов 744–801 настоящих Правил. Допускается оснащение судна одной РЛС, если она отвечает требованиям глав 479, 480, 495 и 496, части 5 ПСВП, а также требованиям пунктов 744–801 настоящей главы Правил.

745. Необходимо чтобы РЛС обеспечивала решение задач предупреждения столкновений способствовать навигационной безопасности плавания путем обнаружения и отображения положения других судов, надводных объектов и препятствий, средств навигационного ограждения и береговой линии.

Необходимо чтобы для достижения указанных целей РЛС обеспечивала:

отображение радиолокационных видеосигналов;

индикацию местоположения и элементов движения сопровождаемых целей;

индикацию координат своего судна, полученных от средств определения местоположения и приведенных к опорной системе координат, и постоянной общей опорной точке своего судна;

отображение информации о целях, полученных от аппаратуры АИС.

Рекомендуется также предусматривать возможность отображения данных электронной навигационной карты для обеспечения контроля местоположения своего судна.

746. Необходимо чтобы РЛС соответствовала требованиям приложения 66 настоящих Правил независимо от типа судна, на котором она установлена, используемой полосы частот и типа средства отображения информации.

747. Необходимо чтобы РЛС обеспечивала работу в следующих частотных диапазонах:

1) диапазон "X": 9,2 - 9,5 ГГц (длина волны 3 см) - для получения высокого разрешения и чувствительности при отсутствии помех;

2) диапазон "S": 2,9 - 3,1 ГГц (длина волны 10 см) - для уверенного обнаружения и сопровождения целей при наличии помех (дождь, туман, волнение моря).

Используемый частотный диапазон четко указывается.

748. Необходимо чтобы радиолокационная станция удовлетворительно работала в условиях типичных радиопомех и обеспечивала измерение:

1) дальности с погрешностью не более 30 м или 1 % от максимального значения используемой шкалы дальности в зависимости от того, что больше;

2) пеленга с погрешностью не более 1 ^о.

749. Способность РЛС обнаруживать цель, по меньшей мере, 8 раз при 10 обзорах (оборотах антенны) с вероятностью ложного обнаружения не более 10-4, определяется в процессе ее работы в диапазонах "X" и "S" при следующих условиях:

1) отсутствие помех;

2) высота установки антенны - 15 м над уровнем моря.

Минимальные дальности обнаружения различных целей при отсутствии помех указаны в приложении 67 настоящих Правил.

При этом обнаружение целей на минимальной дальности обеспечивается с использованием штатной антенны, имеющей наименьший раскрыв.

750. При нулевой скорости своего судна, отсутствии помех, спокойном море и высоте антенны РЛС 15 м над уровнем моря навигационный буй, указанный в приложении 67 настоящих Правил, обнаруживается на минимальном горизонтальном расстоянии от антенны, равном 40 м. Отображение данной цели обеспечивается до расстояния, равного одной морской миле, без изменения положения органов настройки, за исключением переключателя шкал дальности.

В случае установки нескольких антенн учет поправки к дальности производится автоматически для каждой из установленных антенн.

751. РЛС обеспечивает стабильность характеристик обнаружения целей на всех рабочих шкалах дальности при воздействии пассивных помех.

В РЛС предусматриваются средства для улучшения качества отображения целей при воздействии пассивных помех на малых дальностях.

Необходимо чтобы в технической документации были указания о возможном ухудшении способности обнаружения, по сравнению со значениями характеристик, приведенных в приложении 67 настоящих Правил для следующих условий:

слабый дождь (интенсивность осадков до 4 мм/ч) и сильный дождь (интенсивность осадков до 16 мм/ч);

волнение моря 2 и 5 баллов;

сочетание указанных условий.

Ухудшение характеристик обнаружения, обусловленное длиной передающего тракта РЛС, фактической высотой антенны и влиянием других факторов должно быть четко указано в технической документации.

752. Конструкцией РЛС предусматриваются средства помехозащиты, обеспечивающие подавление нежелательных эхо-сигналов, таких, как отражения от моря, дождя и других видов осадков, облаков, песчаных бурь, а также помехи от работы других РЛС.

Необходимо чтобы регулировка помехозащиты была автоматической или осуществлялась вручную. Допускается комбинированный способ регулировки.

Обеспечивается возможность плавной регулировки усиления радиолокационного сигнала, а также установки порогового уровня усиления сигнала.

Обеспечивается четкая индикация установленных уровней усиления и регулировок помехозащиты.

753. Предусматриваются средства улучшения качества отображения целей на экране индикатора радиолокационной станции.

Радиолокационное изображение плавно и непрерывно обновляется с минимально возможной задержкой.

Принцип обработки радиолокационных сигналов, а также возможности и ограничения обработки и отображения целей указывают в технической документации.

754. Радиолокационная станция диапазона "X" (3 см) обеспечивает обнаружение радиолокационных маяков - ответчиков и спасательных (судовых) радиолокационных ответчиков, работающих в соответствующем диапазоне частот.

Обеспечивается возможность отключения средств обработки сигналов, включая режим поляризации, которые могут затруднять обнаружение сигналов радиолокационных ответчиков.

Режим обработки сигналов четко указывается на экране индикатора РЛС.

755. Разрешающая способность по дальности и направлению определяется на шкале дальности 1,5 морские мили или менее при отсутствии волнения моря, и на дистанциях от 50 до 100 % от номинала выбранной шкалы дальности.

При этом обеспечивается выполнение следующих требований:

две точечные цели, находящиеся на линии одного направления, отображаются раздельно, если дистанция между ними равна 40 м и более.

две точечные цели, находящиеся на одинаковом удалении от своего судна, отображаются раздельно, если они разнесены на 2,5 ^о по направлению.

756. Характеристики обнаружения целей не должны ухудшаться, если амплитуда бортовой и/или килевой качки судна не превышает ± 10 ^о.

757. Предусматриваются средства, обеспечивающие контроль технических параметров РЛС.

Предусматривается возможность контроля характеристик РЛС при отсутствии целей в зоне наблюдения.

Обеспечивается возможность настройки РЛС вручную. Кроме того, могут предусматриваться и автоматические средства настройки.

Предусматриваются средства, обеспечивающие определение факта значительного ухудшения характеристик РЛС по сравнению с полученными при ее установке.

758. РЛС приводится в рабочее состояние (режим: "работа") не более чем через 4 мин после ее включения.

Предусматривается режим работы РЛС без излучения в эфир электромагнитной энергии (режим "подготовка").

Переключение РЛС из этого режима в режим: "работа" осуществляется не более чем за 5 с.

759. Результаты всех радиолокационных измерений (дистанции до целей, подвижные кольца дальности, пеленги целей, положение маркера и данные автосопровождения) приведены к постоянной общей опорной точке своего судна.

В случае установки на судне нескольких антенн радиолокационной станции предусматриваются средства компенсации смещения антенн относительно постоянной общей опорной точки, что производится автоматически.

Смещение любого датчика, информация которого используется в РЛС, также учитывается автоматически.

На малых шкалах дальности предусматривается возможность отображения на экране индикатора РЛС масштабного контура своего судна. В этом контуре указывается положение постоянной общей опорной точки и положение антенны, от которой поступает радиолокационная информация.

Центрирование изображения на экране РЛС выполняется относительно постоянной общей опорной точки судна, от которой производится все радиолокационные измерения направлений.

Измерение дальностей производится в морских милях. На малых шкалах дальности результаты измерения могут указываться в метрах. При этом обеспечивается однозначность индикации измеренных расстояний.

На экране РЛС все РЛ-цели отображаются на линейной шкале дальности. Задержки отображения при изменении местоположения цели не допускаются.

760. РЛС обеспечивает работу на следующих шкалах дальностей: 0,25; 0,5; 0,75; 1,5; 3; 6; 12 и 24 морские мили. Допускается применение дополнительных шкал дальности, в том числе крупномасштабных метрических шкал.

Выбранная шкала дальности должна постоянно отображаться.

761. Индикатор РЛС обеспечивает отображение неподвижных колец дальности, расположенных на равном расстоянии друг от друга и от начала развертки. Необходимо чтобы расстояние между неподвижными кольцами дальности постоянно отображалось.

Положение неподвижных колец дальности обеспечивается с погрешностью, не превышающей 1 % от выбранной шкалы дальности или 30 м, в зависимости от того, что больше.

762. В индикаторе РЛС предусматривается, по меньшей мере, два подвижных кольца дальностей (далее - ПКД) с цифровым отсчетом.

Подвижное кольцо дальности обеспечивает измерение расстояния с погрешностью не более 1 % от выбранной шкалы дальности или 30 м, в зависимости от того, что больше.

763. По крайней границе окружности рабочего поля экрана отображается шкала азимутов, обеспечивающая определение направлений относительно постоянной общей опорной точки своего судна.

Необходимо чтобы азимутальная шкала была оцифрована, по меньшей мере, через 30 ^о и иметь деления через 5 ^о и 10 ^о. Деления через 1 ^о могут отображаться, если они четко различимы.

764. Направление носовой части своего судна в диаметральной плоскости отображается на экране индикатора РЛС электронной отметкой линии курса, которая начинается из постоянной общей опорной точки судна и доходит до азимутальной шкалы экрана.

Погрешность отображения электронной отметки линии курса не должна превышать 0,1 ^о. Поправки, компенсирующие смещение антенны РЛС относительно общей опорной точки судна, автоматически вводятся для каждой антенны РЛС, если их несколько.

Предусматривается возможность временного снятия с экрана отметки линии курса с помощью выключателя с самовозвратом во включенное положение. Допускается совмещать временное снятие изображения отметки линии курса со снятием изображения других графических символов.

765. В индикаторе РЛС предусматривается, по меньшей мере, два электронных визира направлений (далее - ЭВН), обеспечивающих измерение направлений на любой точечный объект с погрешностью не более 1 ^о по азимутальной шкале.

ЭВН обеспечивает измерение радиолокационных курсовых углов и пеленгов. Опорное направление, относительно которого производятся измерения, должно четко указываться.

Обеспечивается возможность смещения исходной точки ЭВН из постоянной общей опорной точки своего судна в любую точку экрана и возвращение ЭВН в постоянную общую опорную точку путем быстрого и простого действия судоводителя.

Обеспечивается возможность фиксации исходной точки ЭВН в любой точке экрана, а также возможность смещения исходной точки ЭВН со скоростью своего судна.

Предусматриваются средства плавного наведения ЭВН на выбранный объект, обеспечивающие необходимую точность измерений.

Каждый ЭВН имеет устройство цифрового отсчета с разрешением, достаточным для сохранения точности измерений.

766. Предусматривается возможность отображения, по меньшей мере, четырех независимых параллельных индексных линий с возможностью уменьшения их длины и отключения отображения каждой из этих линий. Кроме того, обеспечивается возможность изменения направления линий и расстояния между ними.

767. Обеспечивается возможность измерения расстояний и направлений между двумя любыми точками на рабочем поле экрана.

768. В индикаторе РЛС предусматривается электронный маркер, с помощью которого допускается обозначать любую точку на экране. Маркер имеет счетное устройство, обеспечивающее считывание расстояний и направлений от постоянной общей опорной точки до точки, на которую наведен маркер или координат положения маркера. Маркер обеспечивает возможность выбора целей, нанесения или снятия графической информации, а также выбора режимов работы РЛС, его функций, изменения параметров и управляющих меню, расположенных вне рабочего поля экрана.

Предусматриваются средства, обеспечивающие обнаружение места маркера на экране индикатора РЛС.

Необходимо чтобы точность измерения направлений и расстояний с помощью маркера соответствовала точности измерений с помощью подвижного кольца дальности и электронного визира направлений.

769. Данные о курсе своего судна поступают от гирокомпаса или от эквивалентного датчика, характеристики которого соответствуют требованиям к типу датчика, одобренного Регистром судоходства.

Погрешность ориентации радиолокационного изображения относительно истинного меридиана равна не больше 0,5^о при любой угловой скорости поворота, свойственной своему судну.

Информация о курсе отображается в цифровой форме с разрешением, аналогичным точности сопряжения РЛС с гирокомпасом.

Данные о курсе определяются относительно постоянной общей опорной точки судна.

770. Радиолокационная станция обеспечивает отображение информации в режиме: "истинного движения" с учетом параметров движения своего судна.

Автоматическое обновление положения отметки своего судна производится по следующим признакам: по местоположению отметки на экране индикатора, по времени или с учетом обоих признаков.

Обновление положения отметки своего судна осуществляется, как минимум, для каждого оборота антенны.

Предусматривается возможность ориентации радиолокационного изображения относительно истинного меридиана (север вверху) или по курсу. Вид ориентации и режима отображения радиолокационного изображения четко и постоянно указываются.

771. Обеспечивается возможность ручного смещения центра развертки в любую точку экрана в пределах 0,5 радиуса из центра рабочего поля экрана РЛС.

При выборе режима отображения со смещением центра развертки предусматривается возможность смещения центра развертки в любую точку экрана в пределах 0,75 радиуса рабочего поля экрана.

В режиме: "истинного движения" предусматривается возможность автоматического смещения, положения отметки местоположения своего судна для обеспечения максимальной зоны обзора впереди по курсу.

При этом предусматриваются средства для предварительной установки положения начала развертки.

772. В РЛС предусматриваются два режима стабилизации радиолокационного изображения: относительно грунта и относительно воды.

Режим стабилизации и действующие датчики информации, обеспечивающие реализацию выбранного режима, четко отображаются на экране индикатора РЛС.

Необходимо чтобы датчик скорости соответствовал требованиям Регистра судоходства к соответствующему режиму стабилизации.

773. Обеспечивается отображение следов целей (послесвечения) с переменной (по времени экстраполяции) длиной векторов с индикацией времени экстраполяции и режима отображения.

Обеспечивается возможность выбора режима отображения послесвечения целей: в истинном или относительном движении.

Следы послесвечения четко отличаются от изображения самих целей.

За два оборота антенны РЛС обеспечивают возможность отображения либо масштабированных следов целей, либо их прошлого местоположения, либо того и другого одновременно при следующих изменениях:

уменьшении или увеличении шкалы дальности;

изменении положения центра развертки;

изменении режима отображения с истинного на относительное движение и наоборот.

774. Цели отображаются в соответствии с условными знаками (символами) по сокращениям и условным знакам, используемым в радионавигации приведенными в приложении 65 настоящих Правил.

Информацию о целях получают по результатам радиолокационного сопровождения целей и по информации, содержащейся в сообщениях аппаратуры АИС.

Необходимо чтобы количество отображаемых целей соответствовали требованиям, указанным в приложении 66 настоящих Правил.

Если количество отображаемых целей приближается к предельному значению, указанному в этом приложении, то автоматически включается предупредительная сигнализация.

Необходимо чтобы насколько это практически возможно, форматы обработки и отображения данных о РЛ-целях и целях АИС были совместимыми.

775. Данные о РЛ-целях поступают от приемопередатчика РЛС.

Первичная информация о целях отфильтровывается с помощью средств помехозащиты. Захват целей на автосопровождение выполняется вручную или автоматически.

Вычисления, связанные с автосопровождением целей, основываются на измерениях их местоположения относительно своего судна и параметров его движения.

Для улучшения характеристик сопровождения допускается применение и других источников информации.

Автосопровождение целей обеспечивается, по меньшей мере, на шкалах дальностей: 3, 6 и 12 морских миль. Дальность автосопровождения целей должна быть не меньше 12 морских миль.

РЛС обеспечивает возможность автосопровождения целей при их относительных скоростях, эквивалентных морским судам и судам смешанного "река-море" плавания, включая высокоскоростные суда.

776. В дополнение к требованиям по обработке и представлению информации по целям АИС, обеспечена возможность отображения данных по РЛ-целям, количество которых указано в приложении 66 настоящих Правил.

При приближении количества целей к установленному пределу срабатывает предупредительный сигнал. Необходимо чтобы при фактическом превышении установленного предельного количества обрабатываемых целей работоспособность РЛС не ухудшалась.

777. Обеспечивается ручной и автоматический захват РЛ-целей в количестве, указанном в приложении 66 настоящих Правил. Необходимо чтобы были предусмотрены средства, обеспечивающие установку границ зоны автозахвата.

778. Через одну минуту после захвата цели отображается тенденция ее движения и прогноз изменения местоположения цели в течение 3 мин.

Система автосопровождения РЛС обеспечивает автоматическое обновление информации по всем сопровождаемым целям, при этом она должна продолжать сопровождать РЛ-цели, четко различимые на экране индикатора в пяти из 10 последовательных оборотов антенны.

Система автосопровождения рассчитывает сглаженные векторы перемещения целей и обеспечивает возможно раннее обнаружение начала маневра цели.

Ошибки сопровождения, в том числе и возможность переброса объекта сопровождения, сводятся к минимуму.

Предусматривается возможность снятия с автосопровождения одной или всех целей.

При устойчивом движении цели и требуемых точностных характеристиках датчиков информации обеспечивается максимально точное определение параметров движения цели.

Для судов, движущихся со скоростью до 30 уз. включительно, при устойчивом сопровождении в течение 1 мин система автосопровождения обеспечивает определение тенденции относительного движения цели, а через 3 мин - определение параметров движения с погрешностями не более указанных в приложении 68 настоящих Правил.

Допускается значительно ухудшение точности при:

коротком промежутке времени после захвата;

маневре своего судна;

маневре цели;

срыве сопровождения и изменении погрешностей датчиков.

Погрешности измерения дальности и пеленга цели следует принимать не более:

по дальности - 50 м (или 1 % от дальности до цели);

по направлению - 2 ⁰.

Для судов со скоростями движения от 30 до 70 уз. включительно (высокоскоростные суда) обеспечивается указанная выше точность при относительной скорости цели до 140 уз. включительно.

Обеспечивается возможность стабилизации изображения относительно грунта по результатам сопровождения неподвижной точечной цели, которая должна обозначаться соответствующим условным знаком.

779. Информацию о целях, поступающую от аппаратуры АИС, допускается фильтровать по параметрам, определяемым судоводителем. Цели АИС бывают пассивными или активизированными. Активизированные цели рассматриваются как аналогичные РЛ-цели.

Необходимо чтобы общее количество отображаемых целей АИС соответствовала значениям, указанным в приложении 66 настоящих Правил. При приближении количества целей к предельному обеспечивается автоматическое включение предупредительной сигнализации.

780. Для того чтобы на экране индикатора не появлялась излишняя информация, предусматривается возможность отбора данных о пассивных целях АИС по следующим признакам: дальность до цели, дистанция и время до точки кратчайшего сближения (Д_кр и Т_кр), класс аппаратуры АИС цели (А, В) и т. д.

При этом исключается возможность снятия с экрана изображения какой-либо цели АИС.

781. Предусматриваются средства активизации пассивных целей АИС и перевода активизированных целей в не активизированное состояние.

Если в РЛС предусматриваются зоны автоматической активизации целей АИС, то необходимо чтобы эти зоны совпадали с зонами автоматического захвата РЛ-целей на автосопровождение.

Кроме вхождения пассивной цели АИС в зону автоматической активизации, она автоматически активизируется по предварительно установленным признакам (дальность до цели, дистанция и время до точки кратчайшего сближения, класс аппаратуры АИС цели (А, В).

782. Представление информации по целям АИС на экране индикатора РЛС должно соответствовать приложению 69 настоящих Правил.

783. Условные знаки для графического отображения целей АИС на экранах РЛС соответствуют символам, приведенными в приложении 65 настоящих Правил.

По умолчанию цели АИС отображаются как пассивные.

Курс и скорость сопровождаемой РЛ-цели или цели АИС отображаются с помощью вектора регулируемой длины. Время, соответствующее длине этого вектора, и режим стабилизации изображения четко и постоянно отображаются.

Положение на экране РЛ-целей и целей АИС относится к постоянной общей опорной точке своего судна.

Для отображения активизированных целей АИС, находящихся на малом удалении от своего судна, предусматривается возможность их представления масштабным знаком.

Обеспечивается возможность отображения пройденной траектории движения активизированных целей АИС.

784. Обеспечивается возможность выбора любой сопровождаемой РЛ-цели или цели АИС для представления данных об этой цели в буквенно-цифровой форме. Выбранная цель отображается на экране РЛС соответствующим условным знаком.

Если запрашиваются данные по нескольким целям, то их принадлежность и источник их получения (РЛС или АИС) четко отображаются.

Сообщение о цели включает:

источник данных (РЛС или АИС);

дальность до цели;

пеленг цели;

путевой угол цели (курс относительно грунта);

скорость цели относительно грунта;

дистанцию Д_кр и время Т_кр.

Кроме того, представляется информация о курсе цели АИС и ее угловой скорости поворота.

Для каждой выбранной сопровождаемой цели АИС отображается также идентификатор судна - цели, его эксплуатационное состояние (на ходу, якоре) и координаты.

Также предусматривается возможность представления по запросу судоводителя другой дополнительной информации.

Если информация, поступающая от цели АИС, неполная, то в соответствующих пунктах поля данных о цели ставится отметка: "ПРОПУСК" ("MISSING").

Данные о цели отображаются и обновляются до тех пор, пока не будет выбрана для представления данных другая цель или пока окно не будет закрыто.

Предусматривается функция для отображения по запросу судоводителя данных по своему судну.

785. Для всех аварийно-предупредительных сигналов предусматривается четкая индикация причины их подачи.

Если рассчитанные значения Д_кр и Т_кр сопровождаемой РЛ-цели или активизированной цели АИС будут меньше установленных для них пределов, то обеспечивается:

включение предупредительной сигнализации по этим признакам;

четкая индикация целей, по которым сработала сигнализация.

Устанавливаемые пороговые значения Д_кр. и Т'_кр. для РЛ-целей и целей АИС одинаковы. Предупредительная сигнализация обязательна для всех активизированных целей АИС.

По запросу судоводителя подача предупредительных сигналов распространяется и на пассивные цели АИС.

При обнаружении в установленной зоне захвата на автосопровождение и активизацию целей, прежде не обнаруженных, эти цели четко обозначается и подается предупредительный сигнал.

Предусматривается подачи сигнала тревоги при потере цели, находящейся на автосопровождении. В случае снятия ее с сопровождения по признаку заданного удаления или другому установленному параметру, сигнал тревоги не подается. Последнее местоположение цели, снятой с сопровождения, четко указывается на экране индикатора РЛС.

Включение/выключение предупредительной сигнализации в случае потери цели обеспечивается как для РЛ-целей, так и для целей АИС. Обеспечивается четкая индикация об отключении и подача сигнала о потере цели.

Последнее положение потерянной цели АИС четко указывается на экране индикатора РЛС.

Индикация потерянной цели АИС снимается в случае возобновления приема АИС сообщений от этой цели или после подтверждения предупредительного сигнала о потере цели. Обеспечивается возможность восстановления ограниченного объема информации из предыдущих АИС сообщений от потерянной цели.

786. Исключается возможность отображения одного физического объекта в виде двух самостоятельных целей (РЛ-цель и цель АИС).

Если по заданному критерию объединения (тождественности) устанавливается идентичность РЛ-цели и цели АИС, то она, по умолчанию, обозначается условным знаком активизированной цели АИС и ее данные по информации от системы АИС отображается в буквенно-цифровой форме.

Обеспечивается возможность изменения формы отображения данных в режиме: "по умолчанию" и выбора представления данных радиолокационного сопровождения цели или же данных по информации, поступающей от аппаратуры АИС.

Если же данные, поступающие от РЛС и системы АИС, становятся существенно различными, то они рассматриваются как относящиеся к разным физическим объектам, и цели отображаются в виде двух раздельных отметок - активизированная цель АИС и сопровождаемая РЛ-цель. Аварийно-предупредительная сигнализация при этом не должна срабатывать.

787. Радиолокационное оборудование, установленное на судах валовой вместимостью 10000 и более, обеспечивает режим проигрывания маневра, то есть имитации изменения ситуации сближения при маневре своего судна с учетом его динамических характеристик.

Этот режим работы РЛС четко обозначается.

При проигрывании маневра обеспечивается:

1) возможность изменения курса и скорости своего судна;

2) отсчет времени от начала маневра и обратный отсчет времени до него;

3) сопровождение целей и индикация данных по целям;

4) имитация изменения ситуации по отношению ко всем сопровождаемым РЛ-целям и активизированным целям АИС.

788. Обеспечивается возможность нанесения вручную на экран РЛС изображения схематических карт района плавания, различных линий навигационного назначения, в том числе и линий пути своего судна, а также его местоположение в системе географических координат.

Предусматривается возможность удаления с экрана всей нанесенной информации одним действием судоводителя.

Схематическая карта включает в себя линии, условные знаки и опорные точки, изображение которых соответствует установленным требованиям.

Необходимо чтобы указанная дополнительная информация не затеняла радиолокационное изображение. Она сохраняется при выключении оборудования и восстанавливается при замене ее отдельных блоков.

789. РЛС обеспечивает возможность отображения ЭНК для наблюдения за навигационными условиями плавания в реальном времени.

Необходимо чтобы, отображаемая ЭНК соответствовала формату, определенному стандартами МГО.

Обеспечивается возможность отображения информации по корректуре ЭНК.

Предусматривается возможность отображения ЭНК по слоям или по категориям отображения, но не по отдельным объектам карты.

Необходимо, чтобы отображение ЭНК было в той же системе координат, что и информация, поступающая от аппаратуры АИС, привязано к постоянной общей опорной точке судна, в том же масштабе и ориентации, что и радиолокационное изображение.

Обеспечивается возможность удаления с экрана изображения ЭНК одним действием судоводителя.

Отображение радиолокационной информации имеет приоритет перед всеми другими данными, выведенными на экран. Необходимо, чтобы картографическая информация не затеняла или искажала радиолокационное изображение и четко отличалась от других данных.

Необходимо, чтобы любая неисправность системы отображения ЭНК не влияла на работу РЛС и сопряженной с ней аппаратуры АИС.

790. Необходимо чтобы средства аварийно–предупредительной сигнализации и индикации соответствовали требованиям § 1 главы 48 настоящих Правил.

Предусматривают средства, обеспечивающие сигнализацию о прекращении обновления информации, а также сигнализацию о неисправности сопряженных с РЛС датчиков информации, таких, как гирокомпас, лаг, датчик местоположения антенны, видеосигнал, синхросигнал.

В случае неисправности РЛС предусматривается переход на резервные средства или предусматривается возможность работы с ограничением части функциональных ее возможностей.

791. При совместной работе нескольких РЛС обеспечивается защита работоспособности всей радиолокационной системы при появлении неисправностей в одной из них.

При наличии в радиолокационной системе нескольких устройств одного назначения предусматривается возможность их коммутации.

Обеспечивается возможность индикации режима поступления и обработки радиолокационной информации, а также данных о состоянии судовой радиолокационной системы на каждом месте установки РЛС.

792. Органы управления РЛС простые и удобные для работы с ними.

Включение/выключение РЛС обеспечивается как с места установки основного ее индикатора, так и с дополнительного места установки РЛС.

Функции управления РЛС реализовывают в виде отдельного устройства или с помощью средства программируемого доступа (например, экранного меню) или их комбинации. Управление основными функциями осуществляется специальными средствами или клавиатурой программного управления с соответствующей индикацией состояния.

Основные функции управления включают в себя:

включение режима подготовка/работа;

выбор шкалы дальности;

регулировку коэффициента усиления;

подстройку частоты вручную (если такая возможность предусматривается);

подавление помех от дождя;

подавление помех от поверхности моря;

включение/выключение функции обработки сигналов АИС;

подтверждение сигнала аварийно-предупредительной сигнализации;

управление маркером;

управление электронным визиром направлений;

управление подвижными кольцами дальности;

регулировку яркости экрана;

захват РЛ-целей.

Средства управления основными функциями, кроме основного поста индикатора РЛС, размещаются и на посту дистанционного управления РЛС.

793. Конструкция РЛС обеспечивает максимальную ее работоспособность и диагностику отказов.

Предусматривают средства регистрации времени работы оборудования и его отдельных блоков, имеющих ограниченный срок службы.

В технической документации приводят рекомендации по техническому обслуживанию оборудования.

794. Предусматривается возможность автоматического отключения высокочастотного излучения в пределах заданных секторов.

Обеспечивается индикация этих секторов.

795. Антенное устройство РЛС надежно функционирует при скоростях ветра, возможных при эксплуатации судна, на котором оно установлено.

Характеристики боковых лепестков диаграммы направленности антенны удовлетворяют установленным требованиям.

РЛС обеспечивает обновление радиолокационной информации с частотой, необходимой для судна, на котором она установлена.

Предусматривают средства, обеспечивающие отключение вращения антенны и электромагнитного излучения при проведении технического обслуживания РЛС и при работе судового персонала вблизи антенны или на мачтах.

796. Рекомендации по установке РЛС включают в техническую документацию станции.

При установке антенны обеспечивают отсутствие теневых секторов от направления прямо по носу судна и до курсовых углов 22,5^о позади траверза на оба борта. Общая величина секторов затенения сводится к минимуму.

Расположение антенны исключает возможность отражения электромагнитного излучения судовыми конструкциями и палубным грузом.

Высота расположения антенны выбирается с учетом обеспечения обнаружения целей на малых дальностях при наличии помех от волнения моря.

Дисплей станции устанавливают так, чтобы он не препятствовал визуальному наблюдению за обстановкой, впереди по курсу, и его экран не засвечивался источниками света в рулевой рубке.

797. Обеспечивается возможность получения радиолокационной станцией информации в стандартном формате от следующих датчиков:

1) гирокомпаса или устройства передачи данных о курсе;

2) устройства измерения скорости и пройденного расстояния;

3) электронных средств определения координат;

4) аппаратуры АИС;

5) других одобренных средств, вырабатывающих равноценную информацию.

798. В РЛС предусматривают средства, обеспечивающие исключение возможности использования недостоверных данных. Достоверность информации четко идентифицируется.

Насколько это практически возможно, обеспечивается проверка целостности информации, поступающей от внешних датчиков. Проверка осуществляется путем сравнения данных от однотипных датчиков или выполнения других доступных проверок.

Время задержки на проверку и обработку информации должно быть минимальным.

799. Обеспечивается возможность передачи радиолокационной информации в стандартном формате в другие судовые системы.

РЛС обеспечивает передачу радиолокационного изображения с экрана индикатора в устройство РДР.

Для обеспечения индикации в случае выхода РЛС из строя в конструкции РЛС предусмотрен, по меньшей мере, один изолированный нормально замкнутый контакт.

Предусмотрена двухсторонняя связь между РЛС и сопряженными с ней системами для обеспечения передачи сигнала о неисправности и возможности дистанционного отключения звукового аварийно-предупредительного сигнала.

800. В случае сбоя в получении входных данных, обеспечивающих работу РЛС, срабатывает соответствующая сигнализация.

Предусматривается возможность продолжения работы в режиме ориентации: "курс нестабилизированный" в случае выхода из строя курсоуказателей.

Изменение режима стабилизации изображения выполняется автоматически в течение 1 мин после выхода из строя курсоуказателя.

Если автоматическое подавление помех от моря при отказе стабилизации по меридиану (по азимуту) препятствует обнаружению целей, то этот режим автоматически отключается в течение 1 мин.

Режим измерения только курсовых углов, на которых наблюдаются цели, четко указывается.

При выходе из строя средства измерения скорости относительно воды предусматривается ввод данных о скорости судна вручную.

При выходе из строя средств измерения скорости и пройденного расстояния относительно грунта обеспечивается переключение на датчик скорости относительно воды.

При выходе из строя электронного средства определения местоположения судна отображение ЭНК осуществляется только при наличии на нем изображения, по меньшей мере, одной опорной точки с известными координатами или если координаты судна вводятся вручную.

При выходе из строя средств излучения и приема радиолокационных сигналов, на экране продолжается отображение только целей АИС.

При отсутствии сигналов от аппаратуры АИС на экране индикатора РЛС отображается радиолокационная информация и база данных целей.

При выходе из строя судовых систем, сопряженных с РЛС, обеспечивается возможность ее самостоятельной работы.

801. Конструкция РЛС обеспечивает возможность ее эксплуатации подготовленным персоналом.

Для тренировок судоводителей предусматривается функция имитации целей.

802. Необходимо чтобы Инструкция по эксплуатации РЛС была простой и легко понимаемой квалифицированным персоналом. Инструкция представляется на русском языке.

В Инструкцию включаются следующие сведения:

рекомендуемые установки средств управления и регулировки для различных условий погоды и условий эксплуатации станции;

технико-эксплуатационные характеристики РЛС;

действия при появлении неисправностей и работе в резервных вариантах;

ограничения при отображении информации и сопровождении целей, характеристики точности и задержек в обработке и предоставлении информации;

использование информации о своем курсе, путевом угле и путевой скорости для предотвращения столкновений;

условия и ограничения объединения и раздельного представления целей;

критерии выбора целей АИС для автоматической активизации и ее прекращения;

методы представления целей АИС и ограничения, которые следует при этом учитывать;

основные положения выполнения проигрывания маневра, включая учет маневренных характеристик своего судна (если они имеются);

перечень сигналов аварийно-предупредительной сигнализации и индикации;

требования к размещению и установке оборудования;

точность измерения направлений и расстояний;

особая настройка оборудования и порядок действий, например, для обнаружения спасательных маяков-ответчиков;

роль и особое значение постоянной общей опорной точки своего судна в процессе обработки и представления информации.

803. В судовой технической документации приводится описание РЛС, включая указание факторов, влияющих на изменение ее характеристик.

Описывают критерии, определяющие отбор целей и принятый метод объединения или раздельного представления целей АИС и РЛ-целей.

В документации приводят рекомендации по размещению и установке оборудования и указывают факторы, которые могут вызвать ухудшение его характеристик или надежности.

Необходимо чтобы сокращение терминов, используемых при отображении режимов работы и другой информации на экране индикатора РЛС, соответствовали сокращениям, приведенным в приложении 65 настоящих Правил.

§ 6. Устройство дистанционной передачи курса

804. На судах валовой вместимостью от 300 до 500, не оборудованных гирокомпасом, соответствующим международным требованиям, или специальным устройством определения и передачи магнитного курса, устанавливаются устройства дистанционной передачи курса (далее - УПК) для обеспечения работы другого навигационного оборудования.

805. Обеспечивается нормальная работа УПК в широтах, как минимум, от 700 северной до 700 южной, если этот диапазон не ограничивается выбранным чувствительным элементов – датчиком курса.

806. Необходимо чтобы УПК соответствовала требованиям эксплуатации, как обычных водоизмещающих судов, так и высокоскоростных.

807. В условиях эксплуатации, оговоренных в требованиях к датчикам курса, УПК, работающие совместно с соответствующим чувствительным элементом, обеспечивает, по меньшей мере, следующую точность:

1) погрешность преобразования информации о курсе не более ± 0,2^о;

2) статические погрешности при постоянной скорости и направлении движения судна, не более ± 1,0^о;

3) динамические погрешности, измеряемые в условиях вибрации, бортовой и килевой качки, а также при изменении скорости, не превышать ± 1,5^о. При этом, если амплитуда динамической погрешности превышает ± 0,5^о, частота ее колебаний равна не более 0,033 Гц (с периодом не более 30 с).

808. В трансляционном устройстве передачи курса обеспечивается сигнализация о неисправности и прекращении подачи электропитания.

§ 7. Система контроля несения ходовой вахты

809. Система контроля несения вахты (далее - СКНХВ) посту управления судном предназначается для контроля за функционированием главного поста управления судном и выявления недееспособности вахтенного помощника капитана, могущей привести к аварии.

Это достигается подачей оптических и звуковых сигналов для привлечения внимания вахтенного помощника капитана, а затем – если он не реагирует на них – путем оповещения капитана или резервного помощника.

810. Предусматривается три режима функционирования системы:

1) автоматический режим включения при вводе в действие системы автоматического управления судном по курсу или траектории с автоматическим ее выключением при отключении этих систем;

2) режим включения вручную на постоянную работу;

3) отключенное состояние, при котором система не работает ни при каких условиях.

811. При включении системы соблюдается следующая последовательность подачи визуальных (оптических) и звуковых сигналов:

1) после включения система должна оставаться в состоянии ожидания в течение заданного капитаном периода времени от 3 до 12 минут и затем включать световой сигнал;

2) если световой сигнал в течение 15 с не будет принят (квитирован) вахтенным помощником капитана, то есть если система не будет возвращена в исходное состояние, на посту управления судном включается звуковой сигнал тревоги 1-го уровня;

3) если с момента подачи посту управления судном сигнала тревоги 1-го уровня через 15 с система не будет возвращена вахтенным помощником капитана в исходное состояние, дополнительно включается звуковой сигнал тревоги 2-го уровня в месте пребывания резервного помощника и/или капитана;

4) если система в течение 90 с после включения звукового сигнала тревоги 2-го уровня не будет возвращена вахтенным помощником капитана в исходное состояние, включается звуковой сигнал тревоги 3-го уровня во всех помещениях штурманского состава судна;

5) на непассажирских судах звуковой сигнал тревоги 2-го уровня подается сразу во всех упомянутых выше помещениях. В этом случае сигнал тревоги 3-го уровня может не подаваться;

6) на судах валовой вместимостью более 3000 промежуток времени между подачей сигналов тревоги 2-го и 3-го уровня может быть увеличен до 3 мин., чтобы резервный помощник и/или капитан успели прибыть на ходовой мостик.

812. Возврат СКНХВ в исходное состояние или выключение звукового сигнала тревоги возможно только с ходового мостика.

Возврат системы в исходное состояние или выключение звукового сигнала тревоги производится одним действием оператора и с этого момента начинается отсчет следующего полного периода ожидания.

Многоразовое приведение в действие устройства возврата системы в исходное состояние не увеличивает продолжительность периода ожидания или изменяет последовательность световых и звуковых сигналов.

813. Ходовой мостик оборудуют средством немедленной подачи звукового сигнала тревоги 2-го и 3-го уровня для экстренного вызова резервного помощника и/или капитана.

814. Система подачи сигналов тревоги при любых условиях эксплуатации судна отсчитывает промежутки времени с точностью 5 % или 5 с, в зависимости от того, какой промежуток времени меньше.

815. Предусматривается индикация при неисправности или обесточивании СКНХВ. Эта сигнализация дублируется на общем пульте аварийно-предупредительной сигнализации и связи.

816. Необходимо чтобы СКНХВ имела следующие органы управления:

1) защищенные от несанкционированного доступа средства выбора режима работы и продолжительности периода ожидания;

2) средство включения сигнала: "экстренный вызов", если он предусмотрен в системе;

3) средства возврата системы в исходное состояние, которые должны быть размещены на основных постах ходового мостика и на его крыльях.

817. Обеспечивается индикация режима работы системы для вахтенного помощника капитана.

818. Визуальный сигнал, включающийся в конце периода ожидания, имеет проблесковый характер и видимы из любой части ходового мостика. Необходимо чтобы цвет визуального сигнала не ухудшал условия ночного наблюдения, а его яркость регулируется, но не до полного выключения.

819. Звуковой сигнал тревоги 1-го уровня, включающийся на ходовом мостике через 15 с после включения светового сигнала, имеет свою характерную тональность или модуляцию и привлекает внимание вахтенного судоводителя, в какой бы части ходового мостика он не находился. Обеспечивается возможность выбора тональности или модуляции, а также громкости сигнала.

820. Дополнительные звуковые сигналы тревоги 2-го и 3-го уровня, включающиеся последовательного после включения звукового сигнала 1-го уровня, в местах нахождения капитана, резервного помощника и других лиц, могущих оказать помощь вахтенному помощнику капитана, должны иметь характерное звучание и быть достаточно громкими, чтобы разбудить спящего.

821. Вся аппаратура, входящая в СКНХВ, защищается от несанкционированного внесения членами экипажа изменений в ее работу.

822. Устройства возврата в исходное состояние имеют единообразную конструкцию, подсвечиваются в ночное время и устанавливаются на ходовом мостике так, чтобы свести к минимуму возможность их срабатывания без ведома вахтенного помощника капитана.

823. СКНХВ питается от основного источника электрической энергии на судне. Средства индикации неисправностей, а также устройство подачи сигнала экстренного вызова (при наличии), получает питание от аккумуляторной батареи.

824. СКНХВ имеет стандартные вводы и выводы для подключения устройств подачи светового и звуковых сигналов, а также дополнительных устройств системы в исходное состояние.

§ 8. Эхолот

825. За пределами внутренних водных путей допускается эксплуатация эхолотов с характеристиками, отличающимися от приведенных в главе 536 ПСВП, указанными в пунктах 826–829 настоящих Правил.

826. Эхолот обеспечивает измерение глубин под днищем судна, начиная с глубины 1,0 м.

827. Эхолот имеет:

1) шкалу малых глубин, охватывающую 0,1 диапазона глубин (1-20 м);

2) шкалу больших глубин с максимальной глубиной не менее 200 м.

Точность измерения глубин не ниже:

1) 50 см на глубинах до 20 м;

2) 2,5 % измеряемой глубины на глубинах более 20 м.

828. Необходимо чтобы эксплуатационно-технические характеристики эхолота не ухудшались при бортовой качке судна до ±10^о и килевой качке до ±5^о. Допускаются отдельные пропуски показаний при бортовой качке больше 10^о и/или килевой качке больше 5^о, а также сильно наклонном профиле дна (свыше 15^о) или при скалистом грунте.

829. Масштаб отображения глубины в графической форме равен не менее:

1) 1 м : 5 мм - на шкале малых глубин;

2) 1 м : 0,5 мм - на шкале больших глубин.

Представляемая запись глубин видима на протяжении, по меньшей мере, 15 мин.

§ 9. Требования к электронной картографической
навигационно-информационой системе

830. Эксплуатационно-технические требования к электронной картографической навигационно-информационной системе (далее - ЭКНИС) должны применяется ко всему оборудованию ЭКНИС, предназначенному к установке на все суда, подпадающие под требования настоящих Правил, как при ее использовании на специально предусмотренном для этой цели рабочем месте, так и на многофункциональном рабочем месте, являющимся частью интегрированной навигационной системы.

831. Эксплуатационно-технические требования применяются к режиму работы ЭКНИС, режиму работы ЭКНИС в растровой картографической системе (далее - РКС) и к средствам дублирования ЭКНИС.

832. Структура и формат картографических данных, их кодирование и отображение соответствуют требованиям МГО.

833. Необходимо чтобы ЭКНИС, кроме требований, изложенных в настоящей главе, удовлетворяла применимым требованиям § 1 главы 46 и § 1 главы 48 настоящих Правил.

834. Необходимо чтобы ЭКНИС отображала всю картографическую информацию СЭНК для обеспечения эффективной и навигационной безопасности плавания, созданную и распространяемую от имени Правительства РК по его поручению уполномоченными гидрографическими службами.

835. ЭКНИС обеспечивает возможность выполнения простой и надежной корректуры электронных навигационных карт.

836. ЭКНИС обеспечивает выполнение удобным и быстрым способом всех действий, необходимых для осуществления предварительной и исполнительной прокладок с отображением местоположения судна.

Местоположение судна отображается непрерывно.

837. Средство отображения ЭКНИС также используется для отображения информации радиолокационной станции, радиолокационного сопровождения целей, аппаратуры универсальной автоматической идентификационной системы и других соответствующих слоев данных, для обеспечения выполнения исполнительной прокладки.

838. Необходимо чтобы ЭКНИС имела, по меньшей мере, такую же надежность и возможность представления навигационной информации, как и бумажные карты, опубликованные гидрографическими службами.

839. В ЭКНИС предусматривается соответствующая аварийная сигнализация или индикация, относящаяся к отображаемой навигационной информации или неисправностям оборудования.

840. ЭКНИС также применяется для режима отображения растровых навигационных карт растровой картографической системы.

При этом выполняются требования, изложенные в пункте 940 настоящих Правил.

841. Картографическая информация, подлежащая использованию в ЭКНИС, должна быть последнего издания, обновлена официальной корректурой и издана гидрографической службой или иной соответствующей организацией и должна отвечать стандартам МГО.

842. Необходимо чтобы содержание СЭНК было адекватным навигационной карте с обновленной корректурой для предстоящего рейса.

843. Исключается возможность изменения содержания информации ЭНК или СЭНК, трансформированной из ЭНК.

844. Корректура хранится отдельно от ЭНК.

845. ЭКНИС обеспечивает прием официальной корректуры к данным ЭНК, предусмотренной в соответствии со стандартами МГО. Эта корректура автоматически вводится в СЭНК. Независимо от способа получения корректуры, процесс ее применения (ввода) не оказывает влияния на отображение используемой карты.

846. ЭКНИС обеспечивает возможность введения корректуры к данным ЭНК вручную, с простыми средствами проверки этой корректуры перед ее окончательным применением к данным.

Необходимо чтобы ручная корректура при ее отображении отличается от информации ЭНК и ее официальной корректуры, и не влияла на четкость изображения.

847. ЭКНИС обеспечивает хранение и по требованию отображает корректурные данные (архив корректуры) с указанием времени их введения в СЭНК. Эти корректурные данные включают корректуру к каждой ЭНК до тех пор, пока ЭНК не будет заменена новым изданием.

848. ЭКНИС обеспечивает вывод на средство отображения информации корректурных данных, предоставляет возможность судоводителю проверить их содержание и удостовериться в том, что корректура введена в СЭНК.

849. ЭКНИС обеспечивает прием как некодированных ЭНК, так и кодированных ЭНК в соответствии с Системой защиты данных МГО.

850. ЭКНИС обеспечивает отображение всей информации СЭНК. Любая ЭКНИС обеспечивает прием и преобразование ЭНК с ее корректурой в СЭНК.

ЭКНИС также обеспечивает прием СЭНК, полученной в результате преобразования ЭНК в СЭНК на берегу, в соответствии с требованиями МГО.

851. Информация СЭНК, отображаемая в процессе предварительной и исполнительной прокладок, подразделяется на следующие три категории:

1) базовое отображение,

2) стандартное отображение и

3) вся другая (дополнительная) информация.

852. На средстве отображения ЭКНИС постоянно представляется следующая картографическая информация базового отображения:

1) береговая линия (при полной воде);

2) выбранная судоводителем для своего судна опасная изобата;

3) отдельно лежащие подводные опасности с глубинами меньшими, чем выбранная судоводителем для своего судна опасная изобата, которые находятся внутри площади безопасных глубин, ограниченных опасной изобатой;

4) отдельно лежащие надводные опасности, которые находятся внутри площади безопасных глубин, ограниченных опасной изобатой, такие, как стационарные установки, воздушные линии связи и электропередач и т.д.;

5) цифровой и линейный масштабы и направление на север, указанное стрелкой;

6) единицы измерения глубин и высот;

7) режим отображения.

853. При первичном вызове карты на средстве отображения ЭКНИС отображается следующая информация стандартного отображения:

1) базовое отображение;

2) линия осушки;

3) буи, вехи, другие средства навигационного оборудования морей и стационарные установки;

4) границы фарватеров, каналов;

5) визуальные и радиолокационные приметные объекты;

6) районы, запрещенные для плавания, и районы ограниченного плавания;

7) границы масштаба карты;

8) предупреждения, помещенные на карте;

9) системы разделения движения судов и маршруты паромов;

10) архипелажные морские коридоры.

854. По запросу судоводителя на средство отображения ЭКНИС вызывается вся дополнительная информация, включающая в себя:

1) отметки отдельных глубин;

2) положение подводных кабелей и трубопроводов;

3) характеристики всех отдельно лежащих навигационных опасностей;

4) характеристики средств навигационного оборудования морей;

5) содержание предупреждений мореплавателям;

6) дата издания ЭНК;

7) номер последней корректуры карты;

8) магнитное склонение;

9) картографическая сетка;

10) названия объектов.

855. ЭКНИС представляет стандартное отображение, вызванное однократным действием судоводителя, в любое время.

856. Если ЭКНИС включается сразу за выключением или после исчезновения электрического питания, то она возвращается к самому последнему выбранному вручную отображению информации.

857. Нанесение дополнительной информации на средство отображения ЭКНИС и ее удаление выполняются простым способом. Исключается возможность удаления информации, содержащейся в базовом отображении.

858. Для любой выбранной судоводителем географической точки (например, указанием курсора), ЭКНИС по требованию отображает информацию о нанесенных на карту объектах, связанных с такой точкой.

859. Обеспечивается возможность соответствующего ступенчатого изменения масштаба отображения, например, при помощи изменения масштаба карты или путем изменения шкалы дальности в морских милях.

860. Предусматривается возможность выбора судоводителем из изобат, входящих в СЭНК, опасной изобаты. ЭКНИС выделяет опасную изобату из других изобат на средстве отображения, однако:

если судоводитель не выделяет опасную изобату, то она по умолчанию устанавливается в 30 м.

Если указанная судоводителем опасная изобата или устанавливаемая по умолчанию изобата в 30 м отсутствуют в базе данных СЭНК, то отображаемой опасной изобатой по умолчанию принимается ближайшая наиболее глубокая изобата;

если используемая опасная изобата становится непригодной из-за изменения данных источника ее установления, то опасная изобата по умолчанию устанавливается по ближайшей наиболее глубокой изобате;

в любом из вышеуказанных случаев обеспечивается индикация опасной изобаты.

861. Предусматривается возможность выбора судоводителем опасной глубины. ЭКНИС выделяет глубины равные или меньшие, чем опасная глубина, независимо от того, какие точечные глубины выбраны для отображения.

862. ЭНК и вся корректура к ней отображаются без какого-либо искажения содержащейся в них информации.

863. В ЭКНИС предусмотрены средства проверки правильности загрузки в базу СЭНК данных ЭНК и всей корректуры к ним.

864. Данные ЭНК и корректура к ним четко отличаются от всей другой отображаемой информации, перечисленной ниже:

1) свое судно: пройденный путь с отметками времени по основному маршруту; пройденный путь с отметками времени по запасному маршруту;

2) вектор курса и скорости относительно грунта;

3) подвижный маркер дальности и/или электронный визир;

4) курсор;

5) событие: счислимое местоположение с отметкой времени;

ожидаемое местоположение с отметкой времени;

6) обсервованное местоположение с отметкой времени;

7) линия положения с отметкой времени;

8) смещенная линия положения с отметкой времени:

предвычисленный вектор течения или приливно-отливного течения с указанием значения скорости и времени;

измеренный вектор течения или приливно-отливного течения с указанием значения скорости и времени;

9) опасность, на которую следует обратить особое внимание (выделенная опасность);

10) безопасная линия (линия, проходящая "чисто" по отношению к навигационным опасностям);

11) планируемые линия пути и скорость в точку прибытия;

12) путевая точка;

13) расстояние по линии планируемого пути;

14) путевая точка с отметками, планируемых даты и времени прибытия;

15) дуга окружности (сектор) дальности видимости огней для определенной высоты глаз судоводителя;

16) местоположение и время перекладки руля для выполнения маневра.

865. ЭКНИС обеспечивает индикацию в том случае, если:

1) информация отображается в более крупном масштабе, чем масштаб, содержащийся в ЭНК;

2) местоположение своего судна перекрывается ЭНК более крупного масштаба, чем текущий масштаб отображения.

866. На средство отображения ЭКНИС допускается наложение информации радиолокационной станции и/или информации аппаратуры универсальной АИС, отвечающих соответствующим требованиям настоящих Правил. Другая навигационная информация также дополняется в средство отображения ЭКНИС. Однако необходимо чтобы эта дополнительная информация не искажала информационное содержание СЭНК и четко отличалась от нее.

867. Обеспечивается возможность удаления информации РЛС, АИС и другой навигационной информации однократным действием судоводителя.

868. Информация ЭКНИС и дополнительная навигационная информация отображается в одной и той же системе координат. В противном случае предусматривается соответствующая индикация.

869. Преобразованная радиолокационная информация может включать в себя радиолокационное изображение и/или информацию о сопровождаемых целях.

870. В том случае, если радиолокационное изображение дополняется к отображению ЭКНИС, то радиолокационное изображение и картографическая информация имеют одинаковые масштабы, картографические проекции и ориентацию.

871. Радиолокационное изображение и местоположение, полученное от средств определения координат, автоматически совмещается с местом, с которого осуществляется управление судном, путем учета поправок на расположение антенн.

872. Всегда обеспечивается возможность отображения СЭНК с ориентацией: "по меридиану" ("север").

Допускаются и другие ориентации картографического изображения (например, "по курсу").

В том случае, если отображаются другие ориентации картографического изображения, то смена ориентации осуществляется ступенчато с большим интервалом, чтобы избежать размытости изображения картографической информации.

873. ЭКНИС обеспечивает режим истинного движения (отметка судна движется относительно неподвижной карты). Кроме этого, допускается использование других режимов движения.

874. При использовании режима истинного движения переход на отображение и подготовка отображения следующего района выполняется автоматически при подходе отметки судна к заданному судоводителем расстоянию от границы средства отображения ЭКНИС.

875. Обеспечивается возможность ручного изменения границ отображаемого района, охватываемого картой, и местоположения своего судна по отношению к границам средства отображения ЭКНИС.

876. В том случае, если район, охватываемый средством отображения ЭКНИС, включает воды, для которых нет ЭНК в соответствующем для судовождения масштабе, то районы этих вод имеют указание, отсылающее судоводителя к бумажной карте или к работе в режиме растровой картографической системы.

877. Для отображения картографической информации СЭНК используются цвета и условные знаки, рекомендуемые МГО.

878. Цвета и условные знаки иные, чем указаны в пункте 876 настоящих Правил, отвечают применимым требованиям §1 главы 48 настоящих Правил.

879. При отображении картографической информации СЭНК в масштабе оригинала ЭНК используются установленные размеры условных знаков, цифр и букв, рекомендуемые МГО.

880. В ЭКНИС предусматривается возможность выбора судоводителем изображения своего судна в масштабе используемой карты или в виде условного знака.

881. ЭКНИС обеспечивает отображение информации, необходимой для:

1) выполнения предварительной прокладки и решения дополнительных навигационных задач;

2) выполнения исполнительной прокладки.

882. Эффективный размер отображаемой карты для выполнения исполнительной прокладки равен, по меньшей мере 270 х 270 мм.

883. Цветность и разрешающая способность средства отображения картографической информации отвечает рекомендациям МГО.

884. В ЭКНИС обеспечивается возможность четкой и ясной видимости отображаемой информации более чем одним судоводителем в дневное и ночное время в условиях обычного освещения на ходовом мостике.

885. В том случае, если категории информации, включенные в стандартное отображение, удалены по желанию судоводителя, то информация об этом постоянно индицируется. Удаленные из стандартного отображения категории информации восстанавливают по требованию судоводителя.

886. Обеспечивается возможность выполнения предварительной и исполнительной прокладок простым и надежным способом.

887. В ЭКНИС для всех сигналов аварийной сигнализации или индикации о пересечении судном опасной изобаты и входе в запретный для плавания район, а также для сигналов аварийной сигнализации и индикации, указанных в приложении 66 настоящих Правил, используются картографические данные СЭНК наиболее крупного масштаба из всех имеющихся для данного района.

888. Обеспечивается возможность выполнения предварительной прокладки, включая графику как прямолинейных, так и криволинейных участков маршрута.

889. Обеспечивается возможность внесения изменений в предварительную прокладку в буквенно-цифровой и графической форме, включая:

1) дополнение путевых точек;

2) исключение путевых точек;

3) изменение положения путевой точки.

890. Обеспечивается возможность выполнения предварительной прокладки по одному или более измененному маршруту в дополнение к основному. Основной маршрут четко отличается от других маршрутов.

891. Обеспечивается индикация того, что судоводитель проложил курс через опасную изобату судна.

892. Обеспечивается индикация того, что судоводитель проложил маршрут ближе, чем установленная им дистанция от границ запрещенного для плавания района или от границ географического района, для которого существуют особые условия. Индикация также включается в том случае, если судоводитель проложил курс ближе, чем установленная им дистанция от точечного объекта, такого, как стационарное или плавучее средство навигационного оборудования морей или изолированной опасности.

Районами с особыми условиями плавания считаются следующие:

1) зоны разделения движения судов;

2) зоны прибрежного плавания;

3) ограниченные для плавания районы;

4) районы с действующими предупреждениями;

5) районы морских нефтяных промыслов и газодобычи;

6) районы, которые следует избегать;

7) районы, которые следует избегать по определению судоводителя;

8) районы военных учений;

9) районы гидроаэродромов;

10) районы прохождения подводных лодок;

11) районы якорных стоянок;

12) фермы по разведению морских животных и растительных культур.

893. При выполнении предварительной прокладки обеспечивается возможность выбора судоводителем предельно допустимого поперечного отклонения от заданного маршрута, при котором автоматически включается сигнал аварийной сигнализации.

894. При выполнении исполнительной прокладки выбранный маршрут перехода и местоположение своего судна всегда отображается на средстве отображения картографической информации, если его площадь перекрывает район плавания судна.

895. При выполнении исполнительной прокладки обеспечивается возможность отображения районов, не охватывающих местоположение судна (например, для просмотра районов, лежащих впереди по курсу, для уточнения предварительной прокладки). Если указанная операция производится на том же средстве отображения, которое используется для выполнения исполнительной прокладки, то функции автоматического выполнения исполнительной прокладки (например, выработка текущих координат местоположения, а также сигналов аварийной сигнализации и индикации) не прерываются. Предусматривается возможность немедленного возврата к отображению района, в котором находится свое судно, что выполняется однократным действием судоводителя.

896. ЭКНИС обеспечивает подачу сигнала аварийной сигнализации в том случае, если в пределах установленного судоводителем времени свое судно пересечет опасную изобату.

897. ЭКНИС обеспечивает подачу сигнала аварийной сигнализации или индикацию (по выбору судоводителя) в том случае, если в установленное им время свое судно пересечет границы района запрещенного для плавания или границы географического района, для которого существуют особые условия плавания.

898. Обеспечивается подача сигнала аварийной сигнализации в том случае, если отклонение судна от линии заданного пути превысит предел, установленный судоводителем.

899. Обеспечивается индикация того, что, продолжая следовать заданным курсом и скоростью, свое судно пройдет ближе, чем указанная судоводителем дистанция до опасности (например, препятствие, затонувшее судно, скала), запас воды, над которой меньше безопасной изобаты, или дистанция до средства навигационного оборудования морей.

900. Местоположение судна отображается по данным непрерывных обсерваций по системе, точность которой обеспечивает требования к безопасному судовождению. Если имеется возможность, то предусматривается другая система получения обсерваций, не зависимая от первой и предпочтительно отличного от первой типа. В таких случаях ЭКНИС определяет расхождения в местоопределении по обеим системам.

901. В ЭКНИС обеспечивается подача сигнала аварийной сигнализации в том случае, если на ее входе отсутствуют сигналы средств определения местоположения, курса или скорости. ЭКНИС также повторяет, но только в режиме индикации, все сигналы аварийной сигнализации или индикацию от средств определения местоположения, курса и скорости.

902. В ЭКНИС предусмотрена подача сигнала аварийной сигнализации при достижении судном заданной судоводителем точки по времени или расстоянию.

903. Система определения местоположения и СЭНК используют одну и ту же систему геодезических координат. В противном случае, ЭКНИС подает сигнал аварийной сигнализации.

904. Предусматривается возможность одновременного отображения на средстве отображения картографической информации основного и запасных маршрутов перехода. Основной маршрут четко отличается от других маршрутов. В течение рейса судоводитель имеет возможность внесения изменений в основной маршрут или замены его на запасной.

905. Обеспечивается возможность отображения:

1) временных отметок на проложенном маршруте судна, устанавливаемых вручную или автоматически с интервалом от 1 до 120 мин;

2) достаточного количества точек, подвижных электронных линий пеленгов, подвижных и фиксированных отметок дальности и других условных знаков, требуемых для судовождения и указанных в пункте 863 настоящих Правил.

906. Предусматривается возможность ввода в систему географических координат любой точки и отображения этой точки по запросу. По запросу также обеспечивается возможность выбора и снятия географических координат любой точки (характерный признак, условное обозначение или точка), отображаемой на средстве отображения картографической информации.

907. Предусматривается возможность установки местоположения судна на средстве отображения информации вручную. Эта выполненная вручную установка координат в буквенно-цифровой форме высвечивается на средстве отображения информации и сохраняется до тех пор, пока координаты не будут изменены судоводителем и автоматически введены в память.

908. В ЭКНИС обеспечивается возможность ввода и прокладки вручную полученных линий положения пеленгов и дистанций и соответствующего расчета координат судна. Обеспечивается возможность использования полученных координат в качестве точки начала счисления.

909. При выполнении исполнительной прокладки в ЭКНИС обеспечивается индикация расхождений в координатах, полученных от систем непрерывного определения местоположения и в результате ручных обсерваций.

910. В ЭКНИС с целью последующего воспроизведения предусматривается возможность сохранения определенного минимального объема информации, достаточного для восстановления пройденного пути и проверки официальной базы картографических данных, используемых в течение предыдущих 12 ч.

За этот период времени с интервалом в 1 мин документируются следующие данные:

время, координаты, курс и скорость своего судна;

источник ЭНК, на которых выполнялась прокладка, наименование издателя, год издания, отображавшиеся на средстве отображения информации фрагменты карты, перечень корректуры.

Кроме того, в течение всего рейса регистрируется путь судна с относящимися к нему моментами времени с интервалом, не превышающим 4 ч.

Исключается возможность внесения изменений в записанную информацию.

911. В ЭКНИС предусматривается защита регистрируемых данных за предыдущие 12 ч и пути судна за весь рейс.

912. Точность всех расчетов, выполняемых в ЭКНИС, соответствует точности СЭНК и не зависит от характеристик устройств, данные от которых вводятся в ЭКНИС.

913. Точность пеленгов и дистанций, отображаемых на средстве отображения информации или измеренных между объектами на средстве отображения информации, равна не менее, разрешающей способности средства отображения.

914. ЭКНИС выполняет и отображает результаты, по меньшей мере, следующих расчетов:

1) истинного пеленга и дистанции между двумя географическими координатами;

2) географических координат точки по ее дистанции/азимуту от точки с известными координатами;

3) геодезические расчеты, такие как расстояние на сфероиде, локсодромию и дугу большого круга.

915. В ЭКНИС предусмотрены средства для автоматической или ручной проверки на судне главных ее функций. В случае неисправности высвечивается информация с указанием блока (модуля), вышедшего из строя.

916. Для случаев появления неисправности в работе ЭКНИС или состояния отображаемой информации предусматривается соответствующая аварийная сигнализация или индикация, требования к которой в минимальном объеме изложены в приложении 70 настоящих Правил.

917. Необходимо чтобы ЭКНИС не ухудшала работу любого оборудования, служащего источником вводимых данных.

Необходимо чтобы подключение дополнительного оборудования также не ухудшало работу ЭКНИС по сравнению с требованиями настоящей главы.

918. ЭКНИС подключается к судовой системе местоопределения, гирокомпасу и устройству определения скорости и пройденного расстояния. На судах, не оборудованных гирокомпасом, ЭКНИС подключается к устройству дистанционного передачи курса.

919. ЭКНИС служит средством представления информации СЭНК для внешнего оборудования.

920. Питание ЭКНИС и всего оборудования, необходимого для ее работы, электрической энергией обеспечивается от основного и от аварийного источников электрической энергии.

921. Необходимо чтобы переход с одного источника электрической энергии на другой или перерыв в электрическом питании до 45 с не требовали ручного перезапуска системы.

922. Предусматриваются соответствующие дублирующие средства, обеспечивающие навигационную безопасность плавания в случае выхода из строя ЭКНИС. Такие средства способны:

1) взять на себя функции ЭКНИС для того, чтобы ситуация при выходе системы из строя не переросла в критическую;

2) обеспечить навигационную безопасность плавания для всей оставшейся части рейса после выхода из строя ЭКНИС и обеспечить своевременный переход на систему дублирования в критической ситуации без потери картографической навигационной информации.

923. Средство дублирования в графической (картографической) форме отображает соответствующую информацию о гидрографической и географической обстановке, необходимой для навигационной безопасности плавания.

924. Средство дублирования обеспечивает возможность выполнения функций предварительной прокладки, включая:

1) перенос предварительной прокладки, первоначально выполненной на ЭКНИС;

2) внесение в предварительную прокладку поправок вручную или перенос ее с устройства прокладки.

925. Средство дублирования обеспечивает взятие на себя выполнение исполнительной прокладки, первоначально выполнявшейся на ЭКНИС обеспечивая, по меньшей мере, следующие функции:

1) прокладка на карте местоположения своего судна автоматически или вручную;

2) снятие с карты курсов, расстояний и пеленгов;

3) отображение планируемого пути;

4) отображение на линии пути отметок времени;

5) нанесение на карту необходимого количества точек, линий пеленгов, маркеров расстояний и т.п.

926. Если средство дублирования является электронным устройством, то на своем средстве отображения картографической информации оно обеспечивает представление информации, которая, по меньшей мере, эквивалентна той, которая отображается на стандартном средстве отображения, удовлетворяющем требованиям настоящей главы.

927. Необходимо чтобы картографическая информация, подлежащая использованию в дублирующем средстве, была последнего издания и вместе с официальной корректурой издана Правительством РК или уполномоченной гидрографической службой или другим правительственным органом. Необходимо чтобы картографическая информация отвечала требованиям МГО.

Исключается возможность изменения содержания ЭНК.

Указывают источник издания карты или картографических данных, а также дату выпуска.

928. Необходимо чтобы картографическая информация, отображаемая средством дублирования ЭКНИС, была с обновленной корректурой для предстоящего рейса.

929. В случае, если используется электронное средство дублирования, то оно обеспечивает индикацию, когда:

1) информация отображается в большем масштабе, чем содержащаяся в базе данных;

2) местоположение, в котором находится свое судно, перекрывается картой более крупного масштаба, чем используемый масштаб отображения.

930. Если изображение на устройстве отображения электронного средства дублирования дополняется радиолокационной и другой навигационной информацией, то выполняются все соответствующие эксплуатационно-технические требования настоящей главы Правил.

Необходимо чтобы если используется электронное средство дублирования, то режим отображения и отображение следующей экранной области соответствовали требованиям пунктов 871-875 настоящих Правил.

931. Средство дублирования обеспечивает запись истинного пути своего судна, включая позиции местоположения судна и соответствующие отметки времени.

932. Средства дублирования обеспечивают надежную работу при преобладающих условиях окружающей среды и нормальных условиях эксплуатации судна.

933. Необходимо чтобы точность всех расчетов соответствовала требованиям пунктов 911-913 настоящих Правил.

934. Если в средстве дублирования используется электронное устройство, оно должно обеспечивать аварийную сигнализацию или индикацию в случае неисправности системы.

935. Если в средстве дублирования используется электронное устройство, то оно должно быть спроектировано в соответствии с эргономическими принципами, относящимися к ЭКНИС.

936. Если в средстве дублирования используется электронное устройство, то:

1) цвета и условные обозначения соответствуют требованиям к цветам и условным обозначениям ЭКНИС;

2) эффективный размер отображаемой карты не менее 250 x 250 мм или диаметром 250 мм.

937. Если используется электронное устройство, то:

1) электрическое питание средства дублирования независимо от ЭКНИС;

2) источники питания соответствуют эксплуатационно-техническим требованиям, предъявляемым к ЭКНИС в настоящей главе Правил.

938. Если в средстве дублирования используется электронное устройство, то оно:

1) сопрягается с системами, обеспечивающими возможность непрерывного определения местоположения судна;

2) не создает помех и искажений для работы любого оборудования, обеспечивающего входные данные от навигационных датчиков.

939. Если в качестве элемента дублирования используется наложение на определенные части картографической информации ЭНК радиолокационного изображения, то радиолокационная станция отвечает требованиям § 5 главы 48 настоящих Правил.

940. В том случае, если режим работы ЭКНИС применяется в растровой картографической системе для отображения растровых навигационных карт, то выполняются дополнительные требования настоящей главы Правил, за исключением пунктов 848, 850, 857-860, 878, 882, 884, 886, 890, 891, 896, 895, 896 и 898 настоящих Правил:

1) при работе в режиме РКС соответствующий комплект откорректированных карт находится на судне и доступен судоводителю.

Необходимо чтобы этот комплект карт был в масштабе, отражающем достаточные особенности топографии, глубины, навигационные опасности, средства навигационного оборудования морей, нанесенные на карту маршруты, установленные пути движения судов для того, чтобы представить судоводителю информацию об общей навигационной обстановке.

Соответствующий комплект бумажных карт обеспечивает возможность просмотра районов, лежащих впереди по курсу судна;

2) необходимо чтобы растровые навигационные карты (далее - РНК), используемые в РКС, были последнего издания, подготовлены и изданы Правительством Республики Казахстан или по его поручению гидрографической службой, и отвечали стандартам МГО. РНК, которые составлены не на основе Всемирной геодезической системы координат 1984 г. (WGS-84) или РЕ-90 (ПЗ-90), содержат дополнительные данные, обеспечивающие внесение поправок в координаты обсервованных местоположений для их правильного совмещения с данными системной РНК (СРНК);

3) необходимо чтобы содержание СРНК было адекватным и откорректированным для намеченной части перехода, не охваченного ЭНК;

4) исключается возможность изменения содержания РНК;

5) РКС обеспечивает отображение всей картографической информации СРНК;

6) информация СРНК, отображаемая в процессе предварительной и исполнительной прокладок, подразделяется на две категории:

стандартное отображение РКС, состоящее из РНК и ее корректуры, включая масштаб карты, масштаб ее отображения, систему геодезических координат, единицы измерения глубин и высот; и

любую другую информацию, такую, как примечания судоводителя;

7) нанесение или удаление дополнительной к данным РНК информации (такой, как примечания судоводителя, примечания к отображению РКС) выполняется простым способом. Исключается возможность удаления какой-либо информации с РНК;

8) необходимо чтобы всегда была индикация работы оборудования ЭКНИС в режиме РКС;

9) обеспечивается возможность ориентации изображения СРНК как обычной карты - "на север". Допускаются также и другие ориентации;

10) для отображения информации СРНК используются цвета и знаки, рекомендованные МГО;

11) РКС имеет возможность простого и быстрого отображения примечаний карты, расположенных за пределами отображаемого района карты;

12) судоводитель имеет возможность введения точек, линий и районов, которые приводят к срабатыванию сигнала аварийной сигнализации. Необходимо чтобы отображение этих объектов не ухудшали информацию СРНК и четко выделялись на фоне информации СРНК;

13) при выполнении исполнительной прокладки обеспечивается возможность отображения на средстве отображения информации других районов, не охватывающих местоположение судна (например, для просмотра районов, лежащих впереди по курсу). Если указанные действия производятся на том же средстве отображения, на котором выполняется исполнительная прокладка, то необходимо чтобы они не прерывали процессов автоматического выполнения исполнительной прокладки, указанной в пункте 894 настоящих Правил. Предусматривается возможность немедленного возврата к отображению района, в котором находится свое судно, что выполняется однократным действием судоводителя;

14) РКС обеспечивает воспроизведение только тех обсервованных координат, которые представлены в геодезических системах координат WGS-84 или РЕ-90 (ПЗ-90). РКС подает предупредительный сигнал, если координаты представлены ни в одной из этих систем. Если отображаемая РНК не может быть представлена в системах координат WGS-84 или РЕ-90 (ПЗ-90), то это сопровождается постоянной индикацией;

15) РКС обеспечивает возможность судоводителю вручную согласовывать СРНК с данными о местоположении судна;

16) обеспечивается возможность приведения в действие сигнала аварийной сигнализации при подходе судна к точке, линии или к границе выделенного судоводителем района за установленное время или на установленную дистанцию;

17) РКС обеспечивает преобразование геодезической системы координат используемой карты в геодезическую систему координат WGS-84 и обратно.

18) РКС обеспечивает подачу сигнала аварийной сигнализации или индикации в отношении представляемой информации или неисправности оборудования, требования к которой в минимальном объеме изложены в приложении 71 настоящих Правил.

Приложение 1 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Морские районы и условия плавания в них судов
с классом Регистра судоходства Казахстана

1. В настоящем приложении под условиями плавания понимаются устанавливаемые для судов эксплуатационные ограничения по районам плавания, сезонам эксплуатации и допускаемым высотам волн 3 %-ной обеспеченности.

2. К постоянной эксплуатации в морских районах допускаются суда грузовые самоходные, грузовые несамоходные буксируемые, буксиры и пассажирские водоизмещающие самоходные в соответствии с их классом при ограничениях, приведенных в приложениях 1-3 к приложению 1 настоящих Правил.

3. Условия плавания буксиров и ледоколов, используемых не по своему назначению, а также судов технического флота, несамоходных пассажирских судов и СДПП определяются по согласованию с Регистром судоходства.

4. Условия плавания судов, у которых значения допускаемой высоты волны в формуле класса отличаются от нормативных, соответствующих основному символу, определяются по методике согласованной с Регистром судоходства.

5. При плавании пассажирских судов на условиях, указанных в приложениях 1-3 к приложению 1 настоящих Правил, выполняются ограничения по скорости ветра и высотам волн в прогнозах погоды.

6. В приложениях 1-3 к приложению 1 настоящих Правил приняты следующие обозначения:

1) ГС – только для грузовых самоходных судов;

2) КН – кроме грузовых несамоходных судов и буксиров;

3) КП – кроме пассажирских водоизмещающих самоходных судов;

4) НБ – для грузовых несамоходных буксируемых судов и буксиров.

7. Суда класса "М-СП" допускается эксплуатировать в районах, предназначенных для эксплуатации судов классов "М-ПР" и "О-ПР", суда класса "М-ПР" - в районах, предназначенных для эксплуатации судов класса "О-ПР".

Приложение 1 к приложению 1 Правил постройки судов смешанного "река-море" плавания

Морские районы и условия плавания судов класса "М-СП"

№ пп	Наименование моря	Географические границы морского района	Дополни- тельное ограничение по высотам волн h3 %, м	Сезон плавания	Ограни- чение по типам судов
1	Каспийское море	Севернее 44030' с.ш.; Южнее параллели 44030' с.ш. 20-мильная прибрежная зона вдоль побережья до п. Ералиево и вдоль западного побережья до п. Махачкала	-	Март- ноябрь	-
		Пересечение моря в районе п. Туркменбаши (п. Бекдаш) – п. Баку. 20-мильная прибрежная зона вдоль побережья от п. Баку до п. Энзели и от п. Ералиево до п. Туркменбаши (п. Бекдаш)	-	Март- ноябрь	ГС

Приложение 2 к приложению 1 Правил постройки судов смешанного "река-море" плавания

Морские районы и условия плавания судов класса "М-ПР 2,5"

№ пп	Наименование моря	Географические границы морского района	Дополнительное ограничение по высотам волн h3 %, м	Сезон плавания	Ограничение по типам судов
1	Каспийское море	Севернее параллели 44030' с.ш.	-	Март- ноябрь	-

Приложение 3 к приложению 1 Правил постройки судов смешанного "река-море" плавания

Морские районы и условия плавания судов класса "О-ПР 2,0"

№ пп	Наименование моря	Географические границы морского района	Дополни- тельное ограничение по высотам волн h3 %, м	Сезон плавания	Ограничение по типам судов
1	Каспийское море	Севернее линии мыс Суюткина Коса – южная оконечность о. Тюлений – точка с координатами параллели 450 с.ш., 48030' в.д. – параллель 450 с.ш., Мангышлакский залив севернее параллели 44045' с.ш.	-	Апрель- ноябрь	-

Приложение 2 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Соотношения главных измерений судов

Типы судов	Максимальное соотношение главных размерений
	L/H	В/H
Сухогрузные и наливные суда	24	3
Пассажирские суда	25	4
Буксиры	18	3
Ледоколы	18	3,5

Приложение 3 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Значения коэффициента k₁ в зависимости от длины судна

Длина судна, м	25	60	100	140
Коэффициент к1	0,0147	0,0147	0,0147	0,0137

Приложение 4 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Значения коэффициента k₃ для грузовых самоходных судов

Допускаемая высота волны, м	Коэффициент k3 при длине судна, м
	25	60	100	140
3,5 3,0	1,0 0,914	1,0 0,914	1,0 0,870	1,0 0,843

Приложение 5 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Толщина связей корпуса

Наименование связи	Длина судна, м
	25	60	140
1. Наружная обшивка
1) наружная обшивка (за исключением случаев, оговоренных в подпунктах 2) - 6) настоящего пункта;	5,0	6,0	9,0
2) наружная обшивка, ограничивающая балластные и топливные цистерны;	6,0	7,0	9,5
3) скуловой пояс;	6,0	7,0	10,0
4) ширстречный пояс в средней части судна;	5,5	9,0	11,0
5) обшивка днища в районе, отстоящем на 0,2 L в корму от носового перпендикуляра и на 0,04 В от основной плоскости;	5,5	7,5	10,5
6) обшивка борта в носовой оконечности	5,5	7	9,5
2. Настил палуб и платформ
1) настил палубы (за исключением случаев, оговоренных в подпунктах 2) - 5) настоящего пункта;	5,0	6,5	9,5
2) палубный стрингер в средней части судна;	5,5	9,0	11,0
3) настил верхней палубы в оконечностях, в районе межлюковых перемычек, палуб юта и надстроек (не участвующих в общем изгибе корпуса), на участках, не защищенных надстройками. Настил палубы бака;	5,0	6,0	6,0
4) настил верхней палубы за пределами средней части, палуб юта и надстроек (не участвующих в общем изгибе корпуса), на участках, защищенных надстройками. Настил платформ;	4,5	5,0	5,0
5) настил палубы наливных судов в районе грузовых танков.	5,5	9,0	10,0
3. Грузовые настилы
1) настил второго дна грузовых судов (за исключением случаев, оговоренных в подпунктах 2)–3) настоящего пункта;	5,0	7,0	7,0
2) настил второго дна сухогрузных судов под грузовыми люками, если предусмотрена загрузка-разгрузка грейферами, и палуб судов-площадок в пределах грузовой площадки;	8,0	12,0	12,0
3) настил второго дна наливных судов в районе расположения грузовых танков.	6,5	8,0	8,5
4. Переборки и внутренние борта
1) обшивка непроницаемых переборок и внутренних бортов (за исключением случаев, оговоренных в подпунктах 2) - 13) настоящего пункта;	4,0	5,0	5,0
2) обшивка переборки форпика;	4,5	5,5	5,5
3) обшивка внутренних бортов сухогрузных грузов в районе грузовых трюмов;	5,0	6,5	7,0
4) обшивка непроницаемых переборок (за исключением нижних листов) сухогрузных судов в районе грузовых трюмов;	4,5	6,5	6,5
5) нижние листы непроницаемых переборок сухогрузных судов в районе грузовых трюмов;	5,0	6,5	7,0
6) обшивка внутренних бортов судов с полным раскрытием грузовых трюмов, нижние листы внутренних бортов судов с неполным раскрытием грузовых трюмов и поперечных переборок в районе грузовых трюмов, если предусмотрена загрузка-разгрузка грейферами;	7,0	10,0	10,0
7) верхний пояс переборок судов-площадок в пределах грузовой площадки;	5,5	9,0	9,0
8) обшивка внутренних бортов, а также поперечных переборок, разграничивающих заполненные и не заполненные грузом отсеки наливных судов в районе грузовых танков (за исключением верхних и нижних поясьев);	5,5	7,0	7,5
9) верхний пояс внутренних бортов, а также поперечных переборок, разграничивающих заполненные и не заполненные грузом отсеки наливных судов в районе грузовых танков;	6,0	8,5	9,0
10) нижний пояс внутренних бортов, а также поперечных переборок, разграничивающих заполненные и не заполненные грузом отсеки наливных судов в районе грузовых танков;	7,0	8,0	8,5
11) обшивка поперечных переборок, разграничивающих на наливных судах отсеки, заполненные грузом (за исключением верхнего пояса);	5,0	6,5	7,0
12) верхний пояс обшивки поперечных переборок, разграничивающих на наливных судах отсеки, заполненные грузом.	5,5	8,5	9,0
5. Прочие связи
1) листовые конструкции и стенки балок рамного набора под грузовым настилом судов-площадок и настилом второго дна сухогрузных судов под грузовыми люками, если предусмотрена загрузка-разгрузка грейферами;	6,0	9,0	9,0
2) листовые конструкции и балки набора внутри балластных цистерн;	5,5	7,0	7,0
3) подпалубный набор и набор переборок внутри грузовых танков и топливных цистерн;	6,0	8,0	8,0
4) непрерывные продольные комингсы грузовых люков;	7,5	10,0	12,0
5) поперечные комингсы грузовых люков;	5,5	8,0	10,0
6) листы шахт машинно-котельных отделений капов машинного отделения, стенки и надстроек, не участвующих в общем изгибе корпуса	4,0	4,5	5,0
Примечания: 1. Требуемая подпунктом 5) пункта 1 приложения 5 настоящих Правил, толщина обшивки днища допускается уменьшать на 0,5 мм в районе корпуса, в которых днищевой набор состоит из продольных ребер жесткости и балок поперечного набора, установленных на каждой шпации; 2. для судов с санообразной формой обводов носовой оконечности требование подпункта 5) пункта 1 приложения 5 настоящих Правил распространяется на участок корпуса, расположенный на 4 % ширины судна выше плоского участка днища в районе носового подъема; 3. требования к минимальной толщине наружной обшивки в носовой оконечности подпунктов 5) и 6) пункта 1) приложения 5 настоящих Правил распространяются на суда, допускаемые к эксплуатации в море с минимальной осадкой Тн<0,035 L. При больших минимальных осадках толщина наружной обшивки в носовой оконечности принимается в соответствии с требованиями приложения 47 ПСВП для судов класса "М".

Приложение 6 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Средние скорости изнашивания

Наименование связи	Рекомендуемые скорости изнашивания, мм/год, для судов класса
	М-СП	М-ПР	О-ПР
1. Палубный настил
1) палубный настил;	0,06	0,04	0,04
2) палубный настил в районе расположения балластных цистерн;	0,07	0,05	0,05
3) палубный настил судов-площадок, перевозящих навалочные грузы;	0,15	0,13	0,13
4) палубный настил в районе грузовых танков наливных судов;	0,15	0,13	0,13
5) палубный настил в районе грузовых танков наливных судов, перевозящих сырую нефть.	0,21	0,19	0,19
2. Бортовая обшивка
1) борт при отсутствии второго борта: надводный	0,08	0,05	0,05
в районе ниже ватерлинии в полном грузу;	0,10	0,07	0,06
2) борт при наличии второго борта (отсеки двойного борта предназначенные для груза, топлива или балласта):
надводный, цистерны заполнены топливом	0,13	0,10	0,10
балластом	0,12	0,08	0,06
ниже ватерлинии в полном грузу, цистерны заполнены топливом	0,15	0,12	0,11
балластом.	0,13	0,08	0,07
3. Днищевая обшивка
1) скуловой пояс и прилегающий к нему пояс днищевой обшивки;	0,12	0,10	0,09
2) прочие поясья обшивки днища;	0,09	0,07	0,06
3) в районе топливных цистерн;	0,14	0,11	0,11
4) в районе балластных отсеков;	0,12	0,08	0,07
5) в районе грузовых танков.	0,14	0,11	0,11
4. Настил второго дна
1) в районе топливных цистерн;	0,14	0,11	0,11
2) в районе балластных отсеков;	0,10	0,07	0,06
3) в трюмах, если предусматривается выполнение грузовых операций грейферами.	0,17	0,14	0,13
5. Обшивка второго борта
1) обшивка второго борта судов, не перевозящих грузы навалом,
верхний и средний поясься	0,06	0,05	0,04
нижний пояс	0,13	0,08	0,07
в районе топливных цистерн	0,14	0,11	0,11
в районе балластных отсеков;	0,10	0,08	0,07
2) обшивка второго борта судов, перевозящих навалочные грузы
верхний и средний поясься	0,12	0,09	0,08
нижний пояс.	0,17	0,14	0,13
6. Обшивка продольных и поперечных переборок
1) водонепроницаемые переборки верхний и средний поясься	0,06	0,05	0,04
нижний пояс;	0,10	0,08	0,07
2) переборки между трюмами для навалочных грузов
верхний и средний поясься	0,11	0,08	0,08
нижний пояс;	0,17	0,14	0,13
3) переборки между грузовыми танками
верхний пояс	0,16	0,13	0,13
средний пояс	0,12	0,09	0,09
нижний пояс;	0,15	0,13	0,12
4) переборки между грузовыми танками судов, перевозящих сырую нефть
верхний пояс	0,22	0,19	0,19
средний пояс	0,16	0,13	0,13
нижний пояс	0,21	0,18	0,17
7. Набор палуб
1) продольные подпалубные балки, бимсы и карлингсы палуб, ограничивающие:
грузовые трюмы сухогрузных судов и районы судовых помещений	0,06	0,04	0,04
грузовые танки	0,16	0,13	0,13
грузовые танки судов, перевозящих сырую нефть	0,22	019	0,19
топливные цистерны	0,16	0,13	0,13
балластные отсеки;	0,12	0,08	0,07
2) комингсы грузовых люков	0,06	0,04	0,04
8. Набор бортов и переборок
продольные балки, основные и рамные шпангоуты, вертикальные стойки и горизонтальные рамы бортов и переборок, ограничивающие:
грузовые трюмы сухогрузных судов и районы судовых помещений	0,08	0,05	0,05
грузовые танки	0,16	0,13	0,13
грузовые танки судов, перевозящих сырую нефть	0,22	0,19	0,19
топливные цистерны	0,16	0,13	0,13
балластные отсеки	0,17	0,11	0,10
9. Набор днища и второго дна
1) вертикальный киль, днищевые стрингеры, флоры и продольные балки днища при отсутствии второго дна:
в районе грузовых трюмов	0,10	0,07	0,06
в балластных отсеках;	0,12	0,08	0,07
2) вертикальный киль, днищевые стрингеры, флоры и продольные балки днища и второго дна в отсеках двойного дна:
не предназначенных для заполнения	0,10	0,07	0,06
в топливных цистернах	0,16	0,13	0,13
в балластных отсеках	0,12	0,08	0,07
Примечания: Для судов, предназначенных для эксплуатации в бассейне Каспийского моря (независимо от основного символа в формуле класса) рекомендуемые скорости изнашивания связей наружного и внутреннего бортов принимаются в соответствии с требованиями к судам класса "М-СП". Для прочих связей рекомендуемые скорости изнашивания должны приниматься не менее требуемых для судов класса "М-ПР".

Приложение 7 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Значения коэффициента

Характеристика связей корпуса
	235	315	355	390
Участвующие в общем изгибе и не несущие местную нагрузку	1,645	1,572	1,585	1,598
Участвующие в общем изгибе и несущие местную нагрузку	1,410	1,474	1,534	1,591

Приложение 8 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Значения коэффициента k_L

L	50	65	80	95	110	125	140
kL	0,257	0,315	0,366	0,392	0,381	0,370	0,351

Приложение 9 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Расчетные давления на боковые стенки

Относительное отстоя ние x/L расчетного сечения от миделя	- 0,5					- 0,3 < x/L < 0,2					0,5
Длина судна, м	25	40	60	100	140	25	40	60	100	140	25	40	60	100	140
Наименование палубы	Расчетное давление на уровне палуб, кПа
Верхняя	5,9	9,7	13,7	18,5	23,3	4,9	5,6	8,5	11,5	14,5	7,6	15,5	22,0	29,8	37,6
1-го яруса	4,7	4,9	5,1	9,2	12,4	4,7	4,9	5,1	6,7	8,4	4,7	4,9	6,8	15,2	20,2
2-го яруса и др.	4,7	4,9	5,1	5,5	5,6	4,7	4,9	5,1	5,5	5,6	4,7	4,9	5,1	5,5	5,6
Примечание: в случае, когда длина судна не совпадает с указанными в таблице значениями, расчетное давление определяют путем линейной интерполяции табличных данных.

Приложение 10 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Расчетные давления судов на открытые палубы

Относитель- ное отстоя ние x/L расчетного сечения от миделя	-0,5					-0,3 < x/L < 0,2					0,5
Длина судна, м	25	40	60	100	140	25	40	60	100	140	25	40	60	100	140
Наименование палубы	Расчетное давление на палубы, кПа
Верхняя	6,1	6,5	9,8	12,9	16,5	6,0	6,0	6,0	8,1	10,1	8,3	12,0	16,0	19,8	27,4
1-го яруса	3,6	3,6	3,7	7,5	9,8	3,6	3,6	3,7	4,7	6,0	4,6	7,5	9,9	12,7	19,2
Примечания. 1. В случае, когда длина судна не совпадает с указанными в таблице значениями, расчетное давление определяют путем линейной интерполяции табличных данных; 2. для открытых незагруженных палуб второго и последующих ярусов надстроек и рубок расчетное давление следует принимать не менее 1,5 кПа.

Приложение 11 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Расчетные давления на концевые стенки

Месторас положе- ние стенки	Задняя (кормовая)
Относительное отстояние x/L стенки надстройки от миделя	-0,5					-0,2 < x/L < 0
Длина судна, м	25	40	60	100	140	25	40	60	100	140
Наименование палубы	Расчетное давление на уровне палуб, кПа
Верхняя	5,8	6,0	9,2	14,3	25,6	5,8	6,0	6,1	8,0	14,3
1-го яруса	5,8	6,0	6,1	8,8	18,2	S	60	61	6	6,5
				6,2	15,7					6,2
2-го яруса и др.	5,8	6,0	6,1	6,2	6,2	5,8	6,0	6,1	6,2	6,2
3-го яруса и др.	5,8	6,0	6,1	6,2	6,2	5,8	6,0	6,1	6,2	6,2
Примечания: в случае, когда длина судна не совпадает с указанными в таблице значениями, расчетное давление определяют путем линейной интерполяции табличных данных; в числителе строки "1-го яруса" приведены расчетные давления для нижележащего яруса надстройки (рубки), в знаменателе - для вышележащего яруса.

продолжение таблицы

Передняя (носовая)
0					0,5
25	40	60	100	140	25	40	60	100	140
Расчетное давление на уровне палуб, кПа
11,6	11,9	21,0	39,0	70,0	12,6	16,0	33,0	55,0	98,0
11,6	11,9	12,5	19,0	43,5	11,6	11,9	22,0	39,0	68,0
5,8	6,0	6,1	11,0	26,8	5,8	6,0	6,1	19,0	44,0
5,8	6,0	6,1	6,2	6,2	5,8	6,0	6,1
5,8	6,0	6,1	6,2	6,2	5,8	6,0	6,1	6,2	6,2

Приложение 12 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Минимальная толщина листов перекрытий

Наименование конструкции надстроек, рубок		Длина судна, м
		25	40	60	80	100	120	140
		Минимальные толщины листов, мм
Боковые стенки	Нижний ярус надстройки, участвующей в общем изгибе корпуса	4,2	4,7	5,3	6,4	7,5	8,3	9,0
	Нижний ярус надстройки, не участвующей в общем изгибе корпуса; наружная обшивка бака и юта	4,1	4,4	4,8	5,2	5,6	6,0	6,4
	Верхние ярусы надстройки, рубки	4,0	4,2	4,5	4,7	4,9	5,2	5,4
Концевые стенки	Нижний ярус надстройки	4,1	4,4	4,8	5,2	5,6	6,0	6,4
	Верхние ярусы надстройки, рубки	4,0	4,2	4,5	4,7	4,9	5,2	5,4
Палубы	Нижний ярус надстройки, участвующей в общем изгибе корпуса	4,7	5,3	6,2	7,0	7,7	8,3	9,0
	Нижний ярус надстройки, не участвующий в общем изгибе корпуса; палуба бака и юта пассажирских водоизмещающих судов	4,1	4,3	4,6	4,9	5,2	5,5	5,8
	Палуба бака и юта буксиров и ледоколов	5,0	5,4	5,7	6,0	6,0	6,0	6,0
	Верхние ярусы надстройки, рубки	4,0	4,2	4,3	4,5	4,7	4,8	5,0
Примечания: 1. Толщины листов относятся к конструкциям, выполненным из стали; 2. Правило округления приведено в примечании 2 к приложению 47 ПСВП. 3. Листы настила палубы и обшивки надстроек в районе их соединения утолщают на 1 мм на ширине не менее 300 мм; 3. В случае, когда длина судна не совпадает с указанными в таблице значениями, минимальные толщины листов определяют путем линейной интерполяции табличных данных.

Приложение 13 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Толщины листов связей корпусов буксиров, ледоколов

Наименование связей	Длина судна, м
	25	60	100	140
	Минимальные толщины листов связей, мм
1. Наружная обшивка в средней части судна и кормовой оконечности	5,0	6,0	7,5	9,0
2. Ширстрек и палубный стрингер в средней части судна	6,0	10,0	11,5	13,0
3. Наружная обшивка форпика	6,0	9,0	10,0	11,0
4. Наружная обшивка в районе от форпика до сечения, отстоящего на 0,25 L в корму от носового перпендикуляра	6,0	7,0	8,5	10,0
5. Скуловой пояс наружной обшивки в средней части судна и кормовой оконечности	6,0	7,0	8,5	10,0
6. Настил верхней палубы в оконечностях на длине 0,15 L от носового и кормового перпендикуляров	5,5	6,0	6,0	6,0
7. Настил платформ	4,5	6,0	6,0	6,0
8. Обшивка непроницаемых переборок	5,0	6,0	6,0	6,0
Примечания. 1. Приведенные значения минимальных толщин листов связей соответствуют шпации 550 мм и корректируются с учетом фактической шпации. 2. Толщина настила верхней палубы, кроме ее участков, указанных в пункте 6 настоящих Правил, при шпации, равной 550 мм, не принимается менее 5,5 мм независимо от длины судна. 3. В случае, когда длина судна не совпадает с указанными в таблице значениями, минимальные толщины листов связей определяют путем линейной интерполяции табличных данных.

Приложение 14 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Значения коэффициента k₁

Длина судна, м	25	60	100	140
Коэффициент k1	0,0130	0,0130	0,0117	0,01102

Приложение 15 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Значения коэффициента k₃ для грузовых самоходных судов

Допускаемая высота волны, м	Коэффициент k3 при длине судна, м
	25	60	100	140
2,5 2,0	1,000 0,915	1,000 0,887	1,000 0,871	1,000 0,839

Приложение 16 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Значения коэффициента k₁

Длина судна, м	25	60	100	140
Коэффициент k1	0,0154	0,0154	0,0114	0,0089

Приложение 17 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Значения коэффициента k₃ для грузовых самоходных судов

Допускаемая высота волны, м	Коэффициент k3 при длине судна, м
	25	60	100	140
2,0 1,5	1,0 0,866	1,0 0,866	1,0 0,911	1,0 0,841

Приложение 18 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Минимальная огнестойкость переборок и палуб

Помещения

Кате- гории

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Посты управления

1

А-04

С

А-60

А-0

А-15

А-60

А-15

А-60

А-60

*

А-60

Коридоры, вестибюли и тамбуры

2

С

В-0

А-02 В-0

В-0

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-30

Жилые

3

С1

А-02 В-0

В-0

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-30

Междупалубные сообщения

4

А-02 В-0

А-02 В-0

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-30

Служебные (низкая пожарная опасность)

5

С

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-0

Машинные категории А

6

*

А-0

А-0

А-60

*

А-606

Прочие машинные

7

А-03

А-0

А-0

*

А-0

Грузовые

8

*

А-0

*

А-0

Служебные (высокая пожарная опасность)

9

А-03

*

А-30

Открытые палубы

10

-

А-0

Грузовые с горизонталь- ным способом погрузки и выгрузки

11

*5

1Двери из кают во внутренние индивидуальные санитарные помещения допускается выполнять из горючих материалов. 2Для уточнения типа переборки (пункты 55 и 61 настоящих Правил). 3Если помещения используются по одному и тому же назначению, перекрытия между ними допускается не устанавливать. 4Переборки, разделяющие рулевую, штурманскую и радиорубки, допускаются типа В. 5Отверстия в переборках и палубах имеют достаточно плотные закрытия. 6Если не предусматривается перевозка опасных грузов, допускается применять переборки типа А-0. 7Если прочие машинные помещения категории 7 имеют малую пожарную опасность, то есть в них отсутствуют технические средства, работающие на жидком топливе или использующие смазку под давлением, допускается применение конструкций типа А-0. Условное обозначение: "*" - перекрытия, которые изготавливаются из стали или другого равноценного материала, однако допускается, чтобы они были перекрытиями типа А.

Приложение 19 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Минимальная огнестойкость переборок и палуб

Помещения снизу

Кате- гории

Помещения сверху

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Посты управления

1

А-0

А-0

А-0

А-0

А-0

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-60

Коридоры, вестибюли и тамбуры

2

А-0

*

*

А-0

*

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-30

Жилые

3

А-60

А-0

*

А-0

*

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-30

Междупалубные сообще- ния

4

А-0

А-0

А-0

*

А-0

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-30

Служебные (низкая пожарная опасность)

5

А-15

А-0

А-0

А-0

*

А-60

А-0

А-0

А-0

*

А-0

Машинные категории А

6

А-60

А-60

А60

А-60

А-60

*

А-607

А-30

А-60

*

А-60

Прочие машинные

7

А-15

А-0

А-0

А-0

А-0

А-0

*

А-0

А-0

*

А-0

Грузовые

8

А-60

А-0

А-0

А-0

А-0

А-0

А-0

*

А-0

*

А-0

Служебные (высокая пожарная опасность)

9

А-60

А-0

А-0

А-0

А-0

А-60

А-0

А-0

А-03

*

А-30

Открытые палубы

10

*

*

*

*

*

*

*

*

*

-

*

Грузовые с горизонтальным способом погрузки и выгрузки

11

А-60

А-30

А-30

АЗО

А-0

А-60

А-0

А-0

А-30

*

*5

Примечание. Сноски и условное обозначение к приложению указаны в приложении 18 настоящих Правил.

Приложение 20 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Минимальная огнестойкость переборок

Помещения	Кате- гории	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Посты управления	1	А-03	А-0	А-60	А-0	А-15	А-60	А-15	А-60	А-60	*
Коридоры, вестибюли и тамбуры	2		С	В-0	А-0 В-01	В-0	А-60	А-0	А-60	А-0	*
Жилые	3			С	А-0 В-01	В-0	А-60	А-0	А-60	А-0	*
Междупалубные сообщения	4				А-0 В-01	А-0 В-01	А-60	А-0	А-60	А-0	*
Служебные (низкая пожарная опасность)	5					С	А-60	А-0	А-60	А-0	*
Машинные категории А	6						*	А-0	А-04	А-60	*
Прочие машинные	7							А-02	А-0	А-0	*
Насосные	8								*	А-60	*
Служебные (высокая пожарная опасность)	9									А-02	*
Открытые палубы	10										-
1Для уточнения типа переборки необходимо учесть требования пунктов 64 и 70 настоящих Правил. 2Если помещения используются по одному и тому же назначению, перекрытия между ними допускается не устанавливать. 3Переборки, отделяющие рулевую, штурманскую и радиорубки друг от друга, допускаются типа В-0. 4необходимо чтобы уплотнения валов и кабелей при проходе через переборку были одобренные Регистром судоходства типа. Условное обозначение: "*" - перекрытия изготавливаются из стали или другого равноценного материала, однако, допускается чтобы они не были перекрытиями типа А.

Приложение 21 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Минимальная огнестойкость палуб

Помещения снизу	Кате- гории	Помещения сверху
		1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Посты управления	1	А-0	А-0	А-0	А-0	А-0	А-60	А-0	-	А-0	*
Коридоры, вестибюли и тамбуры	2	А-0	*	*	А-0	*	А-60	А-0	-	А-0	*
Жилые	3	А-60	А-0	*	А-0	*	А-60	А-0	-	А-0	*
Междупалубные сообщения	4	А-0	А-0	А-0	*	А-0	А-60	А-0	-	А-0	*
Служебные (низкая пожарная опасность)	5	А-15	А-0	А-0	А-0	*	А-60	А-0	-	А-0	*
Машинные категории А	6	А-60	А-60	А60	А-60	А-60	*	А-60	А-0	А-60	*
Прочие машинные	7	А-15	А-0	А-0	А-0	А-0	А-0	*	А-0	А-0	*
Насосные	8	-	-	-	-	-	А-04	А-0	*	-	*
Служебные (высокая пожарная опасность)	9	А-60	А-0	А-0	А-0	А-0	А-60	А-0	-	А-02	*
Открытые палубы	10	*	*	*	*	*	*	*	*	*	*
Примечание. Сноски и условное обозначение указаны в приложении 18 настоящих Правил.

Приложение 22 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Указания по составлению информации об
остойчивости и непотопляемости судна

1. В настоящих указаниях приведены общие требования к Информации, которая составляется так, чтобы в ней были наиболее полно отражены все особенности судна.

2. Информация предназначается для оказания помощи капитану при подготовке и реализации мероприятий по обеспечению остойчивости и непотопляемости судна во время эксплуатации.

3. Необходимо чтобы в Информации были ссылки на документацию, которая была использована при составлении документа.

4. Необходимо чтобы система физических единиц была единой для всего документа. Условные обозначения величин (символы) сопровождаются пояснениями (расшифрованы).

В Информации приводятся общие данные по судну, в том числе:

1) название, номер проекта, год постройки судна;

2) порт приписки и регистровый номер;

3) тип судна;

4) назначение судна (для перевозки каких грузов предназначено судно);

5) класс судна;

6) район плавания судна с указанием возможных ограничений;

7) размерения судна (длина, ширина, высота борта, осадка по летнюю грузовую марку, соответствующие этой марке водоизмещение и дедвейт);

8) скорость хода судна на тихой глубокой воде;

9) площадь скуловых килей, если они имеются;

10) сведения о креновании судна, в которых указывается место проведения кренования, дата, результаты кренования (весовое водоизмещение порожнем, абсцисса и аппликата центра тяжести судна), наименование учреждения, согласовавшей результаты кренования;

11) другие данные по усмотрению разработчика Информации.

6. В Информации приводятся сведения о выполнении судном критериев остойчивости, которые подготавливаются для типовых случаев загрузки и включают в себя:

1) схему размещения цистерн запасов, балласта, грузовых помещений, машинного отделения;

2) таблицы, иллюстрирующие принятое в типовых случаях загрузки распределение запасов и балласта по цистернам, с указанием массы, координат центра тяжести и соответствующих моментов.

Расчеты для типовых случаев загрузки выполняются на специальных бланках. На этих бланках приводятся следующие данные:

а) словесная характеристика (наименование) случая, эскиз судна, на котором показывается размещение основных составляющих нагрузки, включаемых в водоизмещение, схема размещения палубного груза;

б) таблицы для подсчета массы судна, положения его центра тяжести, моментов отдельных статей нагрузки и судна порожнем, в случае обледенения — с учетом массы льда;

в) поправки на влияние свободных поверхностей жидких грузов и балласта;

г) значение начальной метацентрической высоты и чертеж диаграммы статической остойчивости с учетом влияния свободной поверхности;

д) значение критериев остойчивости, требуемых Правилами для данного случая загрузки и результаты проверки выполнения этих требований;

3) сводную таблицу типовых случаев загрузки, содержащую следующие данные:

а) наименование случая загрузки;

б) водоизмещение;

в) параметры посадки судна;

г) положение центра тяжести судна по высоте и длине;

д) поправки на влияние свободной поверхности;

е) начальную метацентрическую высоту судна с учетом влияния свободных поверхностей;

ж) допускаемые значения начальной метацентрической высоты или положения центра тяжести;

з) значения нормируемых параметров, критерии остойчивости и их допустимые значения;

и) угол заливания.

7. В Информации приводятся материалы по оценке остойчивости для случаев загрузки, отличных от типовых. Эти материалы позволяют капитану с минимальной затратой времени достаточно точно определить, удовлетворяет ли остойчивость судна требованиям Правил.

В состав рассматриваемых материалов входят:

1) диаграммы контроля остойчивости, которые содержат кривые допустимых значений возвышения центра тяжести в зависимости от водоизмещения судна. Диаграмма содержит несколько кривых (например, для судна без палубного груза, с грузом леса, с обледенением и др.);

2) данные, необходимые для определения массы и положения центра тяжести жидких грузов;

3) таблицы для определения поправок на влияние свободных поверхностей;

4) данные, необходимые для вычисления массы и координат центра тяжести перевозимых грузов.

Для случая перевозки контейнеров и леса приводятся рекомендуемые планы их размещения на палубе;

5) данные для быстрого расчета посадки судна и дифферента;

6) диаграмма (или таблица), позволяющая определить среднюю осадку судна по водоизмещению (грузовой размер);

7) методика использования приведенных в подпунктах 1)-6) настоящего пункта, материалов по оценке остойчивости судна для случая загрузки, при выполнении расчетов, отличных от типовых. Приводится также численный пример расчета, оформленный на бланке, который используется для типовых случаев загрузки судна;

8) чистые расчетные бланки для проведения капитаном самостоятельных расчетов.

8. В Информации приводятся сведения о непотопляемости судна, которые включают в себя изложение требований к непотопляемости применительно к данному судну, а также результаты расчетов непотопляемости и характеристики аварийной остойчивости. Расчетные случаи для симметричного и несимметричного затопления приводятся на отдельных листах, на которых показываются:

1) схематическое изображение продольного разреза судна с указанием затопляемого отсека и положения аварийной ватерлинии;

2) диаграмма статической остойчивости поврежденного судна.

Результаты расчетов непотопляемости сводятся в таблицу, в которую необходимо включить данные об аварийной посадке, крене, дифференте, поперечной метацентрической высоте и нормируемых параметрах аварийной остойчивости. В таблице приводятся также аналогичные данные по неповрежденному судну.

9. В Информации представляются материалы для более полной оценки остойчивости судна в тех случаях, когда какие-либо требования по остойчивости выполняются без запаса. К таким материалам относятся:

1) диаграмма допустимых моментов, включающая в себя результирующие кривые по каждому критерию;

2) кривые или таблицы плеч остойчивости формы, позволяющие достаточно быстро и точно для каждого нетипового случая загрузки построить диаграмму статической и динамической остойчивости;

3) материалы, необходимые для вычисления критериев остойчивости с использованием диаграммы статической остойчивости;

4) зависимость угла заливания от осадки или водоизмещения судна;

5) другие материалы по усмотрению проектанта, информации для определения лимитирующего критерия;

6) методика использования указанных в подпунктах 1)–5) настоящего пункта, материалов с численным примером расчета остойчивости.

10. В отдельный раздел Информации выделяют указания капитану об ограничениях, вытекающих из требований Правил, и рекомендации по обеспечению остойчивости в процессе эксплуатации с учетом особенностей судна, в том числе:

1) сведения о критериях, лимитирующих остойчивость данного судна;

2) указание на то, что критерии остойчивости не учитывают возможности смещения груза, и поэтому для предотвращения смещения следует руководствоваться документами, регламентирующими раскрепление и укладку груза;

3) сведения об ограничениях при загрузке судна, указания о размещении палубного груза;

4) конкретные указания по порядку расходования жидких грузов и балластировки судна в рейсе;

5) перечень отверстий, которые закрываются во время плавания для предотвращения заливания. По усмотрению проектанта допускается привести схему расположения этих отверстий;

6) рекомендации по контролю за остойчивостью судна во время загрузки и разгрузки;

7) другие сведения по усмотрению проектанта.

Приложение 23 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Множитель m₁

В/Т	2,4 и менее	2,6	2,8	3,0	3,2	3,4	3,6	4,0	4,5	5,0	5,5	6,0 и более
m1	1,0	0,96	0,93	0,90	0,86	0,82	0,80	0,80	0,86	0,92	0,97	1,0

Приложение 24 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Множитель m₂

	0,45 и менее	0,5	0,55	0,60	0,65	0,70 и более
m2	0,75	0,82	0,89	0,95	0,97	1,0

Приложение 25 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Множитель m₃

	0, 4 и менее	0,06	0,08	0,10	0,12	0,14	0,16	0,18	0,20 и более
m3	16,0	19,7	25,4	29,2	31,4	32,5	33,5	34,2	34,8

Приложение 26 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Коэффициент k, учитывающий влияние скуловых килей

100 АК /(LB), %	0	1,0	1,5	2,0	2,5	3,0	3,5	4,0 и более
k	1,00	0,98	0,95	0,88	0,79	0,74	0,72	0,70

Приложение 27 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Амплитуда качки

m	0,40	0,60	0,80	1,00	1,20 и более
Өm , град	17	23	29	31	32

Приложение 28 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Допускаемая высота волны 3 % обеспеченности волны, при К*<1

К*	1,0 и более	1,0-0,5	0,5 и менее
h 3 %	3,5	3,0	2,5

Приложение 29 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Значения коэффициента k в зависимости от b/h

b/h	0,1	0,25	0,5	0,75	1,0	1,5	2,0	3,0
k	0	0,009	0,023	0,037	0,050	0,072	0,089	0,110

Приложение 30 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Плечо ветрового кренящего момента

Приложение 31 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Коэффициент а₁, учитывающий влияние сил сопротивления
воды боковому дрейфу на плечо кренящей пары

В/Т	2,5 и менее	3,0	4,0	5,0	6,0	7,0	8,0	9,0	10,0 и более
а1	0,40	0,41	0,46	0,60	0,81	1,00	1,20	1,28	1,30

Приложение 32 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Коэффициент а₂, учитывающий влияние сил инерции
на плечо кренящей пары

zg/Т	0,15 и менее	0,20	0,25	0,30	0,35	0,40	0,45 и более
а2	0,66	0,58	0,46	0,34	0,22	0,10	0

Приложение 33 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

х₁ – безразмерный множитель в диапазоне В/Т

В/Т	2,5 и менее	2,5	2,6	2,7	2,8	2,9	3,0	3,1	3,2	3,3	3,4	3,5 и более
х1	0,40	0,98	0,96	0,95	0,93	0,91	0,9	0,88	0,86	0,84	0,82	0,80

Приложение 34 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Безразмерный множитель s
в зависимости от периода бортовой качки судна ф

	5 и менее	6	7	8	10	12	14 и более
s	0,100	0,093	0,083	0,073	0,053	0,40	0,035

Приложение 35 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Диаграмма статической остойчивости

l=f(&)

Ө _qs - угол крена от смещения зерна, град;

заштрихована остаточная площадь диаграммы, нормируемая согласно подпункту 2) пункта 104 настоящих Правил;

l₀, l₄₀ - плечи кренящих моментов от смещения зерна, определяемые в соответствии с указаниями приложения 36 настоящих Правил.

Приложение 36 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Расчет условных кренящих моментов
1. Основные допущения

1. При расчете неблагоприятного кренящего момента от смещения поверхности груза на судах, перевозящих зерно насыпью, предполагается, что:

1) в заполненных отсеках, в которых произведена штивка в соответствии с подпунктом 2) пункта 105 настоящих Правил, под всеми ограничивающими поверхностями, имеющими наклон к горизонтали менее 30^о, существует пустота, которая расположена параллельно ограничивающей поверхности и имеет среднюю высоту, h_П, вычисляемую по формуле, мм:

h_П = h_ПС + 0,75 (h - 600),

где h _ПС — стандартная высота пустоты согласно приложения 1 к приложению 70 настоящих Правил, мм;

h — высота балки люка (подпалубной части комингса), мм, принимается равной высоте продольной балки люка или концевого люкового бимса, в зависимости от того, какой размер меньше.

Значение h_П не принимается менее 100 мм;

2) в пределах заполненных люков и в дополнение к любому открытому пустому пространству в пределах люковой крышки имеется пустое пространство средней высотой 150 мм, измеряемой от поверхности зерна до самой нижней точки люковой крышки или верхней кромки продольного комингса, если она расположена ниже указанной точки люковой крышки;

3) в заполненном отсеке, который освобожден от штивки за пределами люка согласно подпункту 3) пункта 105 настоящих Правил, следует принимать, что поверхность зерна после погрузки будет иметь наклон в сторону свободного пространства под палубой во всех направлениях под углом 30^о к горизонтали от кромки отверстия, граничащего с пустым пространством;

Примечание. Расстояние от кромки люка до границы отсека (ограничивающих поверхностей) в углу отсека следует принимать равным высоте перпендикуляра, проведенного от линии продольной балки люка или линии концевого люкового бимса до ограничивающих поверхностей отсека, в зависимости от того, что больше.

4) в заполненном отсеке, который освобожден от штивки в оконечностях отсека и считается специально приспособленным согласно подпункту 3) пункта 105 настоящих Правил, следует предполагать, что поверхность зерна после погрузки будет иметь наклон во всех направлениях за пределами заполненной зоны под углом 30^о к горизонтали от нижней кромки концевого люкового бимса.

2. Для обеспечения характеристик остойчивости согласно пункту 104 настоящих Правил, расчеты остойчивости судна, как правило, выполняются с учетом допущения, что центр тяжести груза в заполненном отсеке со штивкой совпадает с центром объема всего грузового помещения. В случае, когда Регистр судоходства разрешает учитывать влияние предполагаемых подпалубных пустот на высоту центра тяжести груза в заполненных отсеках со штивкой, в расчеты необходимо ввести поправку, чтобы компенсировать неблагоприятное влияние вертикального смещения поверхности зерна путем увеличения условного, поперечного кренящего момента из-за поперечного смещения зерна согласно главе 3 настоящих Правил.

Во всех случаях масса груза в заполненном отсеке со штивкой определяется делением полного объема грузового отсека на удельный погрузочный объем зерна.

3. Центр тяжести зерна в заполненном отсеке без штивки принимается как центр объема всего грузового помещения без учета пустот. Во всех случаях масса груза определяется делением объема груза (в соответствии с допущениями, принятыми в подпунктах 3) или 4) пункта 1 настоящего Приложения) на удельный погрузочный объем зерна.

4. В частично заполненных отсеках неблагоприятное влияние вертикального смещения зерна учитывается путем увеличения условного объемного кренящего момента согласно пункту 15 настоящего Приложения.

5. При расчете максимальной площади пустоты, которая может образовываться у продольного конструктивного элемента, влияние любых горизонтальных поверхностей, например, фланцев или поясков, не учитывается.

6. Суммарные площади первоначальных и окончательных пустот должны быть равны.

7. Продольные конструктивные элементы, являющиеся непроницаемыми для зерна, допускается рассматривать эффективными по всей их высоте, за исключением тех случаев, когда они используются в качестве устройства для снижения неблагоприятного влияния от смещения зерна. В последнем случае следует учитывать положения подпункта 6) пункта 105 настоящих Правил.

8. После условного смещения зерна окончательное распределение пустот в плоскости поперечных сечений отсеков следует принимать:

1) согласно приложению 2 к приложению 36 настоящих Правил, если часть отсека в пределах длины люковых вырезов не имеет продольной переборки;

Примечания. 1. Если максимальная площадь пустоты, которая может образоваться под АВ после смещения зерна, меньше первоначальной площади пустоты под АВ, то есть площади АВ·h_П , то избыточная часть АВ·h_П площади присоединяется к площади пустоты, образующейся под СD в проеме люкового выреза.

2. Если максимальная площадь пустоты, которая может образоваться под СD после смещения зерна, меньше первоначальной пустоты под СD, то избыточная часть первоначальной площади пустоты под СD присоединяется к площади пустоты, образующейся у поднятого борта.

2) согласно приложению 3 к приложению 36 настоящих Правил при наличии продольной переборки.

Примечания. 1. Если максимальная площадь пустоты, которая может образоваться под АВ после смещения зерна, меньше первоначальной площади пустоты под АВ, то есть площади АВ·h_П , то избыточная часть АВ·h_П площади присоединяется к площади пустоты, образующейся в опущенной половине выреза люка, то есть под СD.

2. Если диаметральная переборка является переборкой, указанной в подпункте 6) пункта 105 части 1 настоящих Правил, она простирается, по меньшей мере, на 0,6 м вниз от кромки точки Н или J в зависимости от того, какая кромка из сопоставляемых расположена ниже.

9. Для заполненных отсеков, которые освобождены от штивки за пределами периметра люка согласно подпункту 3) пункта 105 настоящих Правил следует принимать, что:

1) поверхность зерна, образующаяся после его смещения, имеет наклон 25^о к горизонтали. Однако, если в любой части отсека в носу, в корме или поперек люка, средняя перемещаемая площадь поперечного сечения этой части отсека, не занятая зерном, равна или меньше площади, которая могла быть получена с учетом допущений пункта 1 настоящего Приложения, то угол наклона поверхности зерна после его смещения в этой части отсека следует принимать равным 15^о к горизонтали;

2) площадь поперечного сечения любой части отсека, не занятая зерном, после его смещения не изменяется.

10. Для специально приспособленных заполненных отсеков, которые освобождены от штивки, в нос и корму люка согласно подпункту 3) пункта 105 настоящих Правил следует принимать, что:

1) поверхность зерна в пределах ширины люка, образующаяся после смещения зерна, имеет наклон 15^о к горизонтали;

2) поверхность зерна, образующаяся после его смещения, в нос и корму люка имеет наклон 25^о к горизонтали.

11. Для частично заполненных отсеков следует принимать, что поверхность зерна после его смещения будет иметь наклон в 25^о к горизонтали.

12. Необходимо чтобы переборка, установленная в частично заполненном отсеке, возвышалась над поверхностью зерна на 1/8 максимальной ширины отсека и простиралась вниз от поверхности зерна на такое же расстояние.

13. Если продольные переборки, установленные в отсеке, не достигают его поперечных границ или изготовлены из нескольких частей, отделенных друг от друга свободными пролетами, то эти переборки или их части допускается признавать эффективным средством предотвращения смещения зерна по всей ширине отсека только на длине, равной фактической длине переборки или ее сплошной части за вычетом 2/7 большего из расстояний между переборкой и бортом судна.

2. Расчетная схема определения плеч кренящего
момента от поперечного смещения зерна

14. Плечо l_о расчетного кренящего момента следует определять по формуле, м:

где M_qy — условный объемный кренящий момент, м⁴ ;

— объем единицы массы груза (зерна), м³/т;

D — водоизмещение судна, т.

15. Условный объемный кренящий момент M_qy рассчитывают по формуле, м⁴:

^M_qy = C_BCГ M^L_qy ;

где C _BCГ — коэффициент, учитывающий неблагоприятное влияние на остойчивость вертикального смещения поверхности зерна:

для заполнения отсеков со штивкой C_BCГ = 1,06;

для частично заполненных отсеков C_BCГ = 1,12;

M ^L_qy — суммарный расчетный объемный кренящий момент, м⁴:

где _n — число отсеков;

M^Lq_yi — расчетный кренящий момент от горизонтального смещения груза (зерна) в i-ом отсеке (i — 1, 2...п), м⁴:

M^Lq_yi = F_i y_i L_i ,

F_i — площадь поперечного сечения отсека, м², занятая грузом; предполагается, что при смещении зерна площадь F_i, не изменяется, след поверхности зерна после перемещения на плоскости поперечного сечения отсека представляет собой прямую линию с наклоном 15^о к горизонтали для заполненных отсеков со штивкой и 25^о для заполненных отсеков без штивки и частично заполненных отсеков;

y_i — значение горизонтального перемещения, м, центра тяжести площади F_i поперечного сечения отсека при смещении зерна (изменении конфигурации сечения);

l_i — длина i-ого трюма.

16. Плечо l₄₀ расчетного кренящего момента, м:

l₄₀ = 0,8 l_0.

Приложение 1 к приложению 36 Правил постройки судов смешанного "река-море" плавания

Значения h_ПС стандартной высоты пустоты

Расстояние от кромки люка до границы отсека, м	Стандартная высота пустоты, hПС, мм
0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0 5,5 6,0 6,5 7,0 7,5 8,0	570 530 500 480 450 440 430 430 430 430 450 470 490 520 550 590

Приложение 2 к приложению 36 Правил постройки судов смешанного "река-море" плавания

Распределение пустот в плоскости поперечных сечений отсеков

Приложение 3 к приложению 36 Правил постройки судов смешанного "река-море" плавания

Распределение пустоты при наличии продольной переборки

Приложение 37 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Высота наименьшего летнего надводного борта, мм, судов

Длина судна, м	Суда		Длина судна, м	Суда
	сухогрузные, буксиры, ледоколы, суда технического флота, пассажирские	наливные		сухогрузные, буксиры, ледоколы, суда технического флота, пассажирские	наливные
<30	250	235	90	1070	910
40	340	320	100	1250	1060
50	440	405	110	1460	1210
60	570	525	120	1640	1380
70	720	660	130	1820	1550
80	890	780	>140	2000	1710

Приложение 38 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Размеры знака грузовой марки

Приложение 39 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Грузовая марка на судах с избыточным надводным бортом

Приложение 40 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Грузовая марка на судах с минимальным надводным бортом

Высота минимального летнего надводного борта

Приложение 41 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Периоды, действия летней или зимней грузовой марки
для судов длиной до 100 м

Район плавания	Время действия грузовой марки
	зимней	летней
Балтийское море Каспийское море Черное море	с 1 ноября по 31 марта с 1 декабря по 15 марта с 1 декабря по 29 (28) февраля	с 1 апреля по 31 октября с 16 марта по 31 ноября с 1 марта по 31 ноября

Приложение 42 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Ординаты S стандартной седловатости закрытых судов

Длина судна, м	Ордината седловатости, мм
	Нос	Корма
30 и менее 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140	1000 1170 1280 1360 1410 1460 1510 1550 1580 1620 1660 1700	500 580 630 670 700 730 750 770 790 810 830 850

Приложение 43 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Грузовая марка на судах класса
"М-ПР" с избыточным надводным бортом

Приложение 44 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Грузовая марка на судах класса
"М-ПР" с минимальным надводным бортом

Приложение 45 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Грузовая марка на судах класса
"О-ПР" с избыточным надводным бортом

Приложение 46 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Грузовая марка на судах класса "О-ПР"
с минимальным надводным бортом

Приложение 47 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Нормы снабжения стационарных систем пожаротушения
судовых помещений

Помещение	Помещения защищают одной из указанных систем пожаротушения, отмеченных знаком "+"
	Пенотушение	Углекислотное	Аэрозольное
1. Посты управления, за исключением помещений аварийных источников энергии	-	-	-
2. Помещения аварийных источников энергии	+	+	+
3. Жилые помещения	-	-	-
4. Служебные помещения, перечисленные в подпункте 7) пункта 40 настоящих Правил	-	-	+8
5. Кладовые, перечисленные в подпункте 7) пункта 40 настоящих Правил	+2	+	+9
6. Грузовые помещения, перечисленные в подпункте 1) пункта 40 настоящих Правил	+3,6	+	-
7. Грузовые танки, перечисленные в подпункте 1) пункта 40 настоящих Правил	+	-	-
8. Грузовые помещения, перечисленные в подпункте 1) пункта 40 настоящих Правил	+2	-	-
9. Машинные помещения А5	+6	+	+
10. Глушители двигателей внутреннего сгорания, утилизационные котлы, дымоходы паровых котлов, машинные помещения, кроме перечисленных в пунктах 9 и 11 настоящего Приложения	-	+7	-
11. Машинные помещения без постоянной вахты, в которых расположены гребные электрические двигатели мощностью не менее 375 кВт	+6	+	+
12. Помещения грузовых насосов наливных судов	+6	+	+9
1 Фонарным, малярным, кладовым воспламеняющихся жидкостей, сжиженных и сжатых газов допускается не иметь стационарной системы пожаротушения, если объем каждой кладовой не превышает 3 м3. 2 Следует применять систему тушения пеной средней кратности около 100:1. 3 Для защиты грузовых помещений контейнеров не следует применять систему пенотушения. 4 Помещения для сухих грузов допускается не оборудовать системами пожаротушения в следующих случаях: 1) на грузовых судах валовой вместимостью менее 2000, не приспособленных для перевозки опасных грузов; 2) если трюмы предназначены для перевозки только руды, угля, зерна, невысушенных лесоматериалов, негорючих грузов и грузов с низкой пожарной опасностью, при этом трюмы оборудуются стальными люковыми закрытиями и эффективными средствами закрытия вентиляционных и других отверстий, ведущих в трюмы. 5 Если котлы, работающие на жидком топливе, установлены внутри машинного помещения так, что они не отгорожены от этого помещения газонепроницаемыми выгородками и платформами, в таком помещении устанавливается одна из указанных систем пожаротушения для защиты всего помещения даже в том случае, когда в этом помещении никаких других технических средств, работающих на жидком топливе, кроме указанных котлов, нет. 6 Следует применять систему тушения пеной кратностью 1000:1. 7 Для судов, перевозящих воспламеняющиеся жидкости, и судов, их обслуживающих, судов, перевозящих легковоспламеняющиеся сухие грузы, независимо от валовой вместимости, а также для всех прочих судов, перевозящих легковоспламеняющиеся сухие грузы, независимо от валовой вместимости, а также для всех прочих судов, имеющих суммарную мощность главных и вспомогательных двигателей более 740 кВт. 8 Кроме хозяйственных помещений, указанных в подпункте 7) пункта 40 главы 5 настоящих Правил. 9 Следует применять генераторы во взрывозащищенном исполнении. Для грузовых насосных отделений наливных судов, перевозящих нефтепродукты с температурой вспышки паров 600С и выше, допускается применение генераторов в обычном исполнении.

Приложение 48 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Количество стационарных пожарных насосов и минимальное
давление при подаче воды через краны

Валовая вместимость судна	Число насосов (не считая аварийного, если он устанавливается)	Минимальное давление у кранов, МПа
Менее 300	1	0,20
От 300 до 1000	1	0,26
От 1000 до 4000	2	0,26
4000 и более	2	0,28

Приложение 49 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Эмпирические зависимости для определения коэффициентов
С_х , С_у , С_z для толкаемых составов

Волна,	Формула
2 20	Cx = -10,2 10-3 T1 (40,5 l2ш - 18,81 lш + 1)/ В1 Cy = 24,2 10-3 T1 (1-1,44 lш)/ В1 Cz = 3,66· 10-2 T1 (1 + 5 lш)/ В1
2,5 30	Cx = -14 10-3 T1 (31 l2ш - 13,6 lш + 1)/ В1 Cy, = 9,68·10-3 T1 (1 - 1,45 lш)/ В1 Cz = 1,3210-2 T1 (1 + 6,2 lш)/ В1
3 40	Cx = -3 10-3 T1 (34,1 l2ш - 16,59 lш + 1)/ В1 Cy = 4,4·10-3 T1 (1 - lш)/ В1 Cz = 1,32·10-3 T1 (1 + 55 lш)/ В1
3,5 50	Cx = -39,2 10-4 T1 (30,9 l2ш - 13,76 lш + 1)/ В1 Cy,= 3,3·10-3 T1 (1 - 1,56 lш)/ В1 Cz = 4,84·10-3 T1 (1 + 5,2 lш)/ В1
4 60	Cx,= -1,3 10-4 T1 (133 l2ш - 73,3 lш + 1)/ В1 Cy,= 2,2·10-3 T1 (1 - 1,6 lш)/ В1 Cz = 2,2·10-3 T1 (1 + 12,2 lш)/ В1
4,5 68	Cx,= -7,5 10-4 T1 (50 l2ш - 22,35 lш + 1)/ В1 Cy,= 1,67·10-3 T1(1 - 0,85 lш)/ В1 Cz = 1,35·10-3 T1 (1 + 13,3 lш)/ В1

Приложение 50 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Нормы снабжения судов спасательными средствами

Типы судов	Число людей, обеспечиваемых спасательными средствами, %			Количество спасательных кругов
	шлюпками	плотами	жилетами2	всего	в том числе
					с самоза- жигающимся огнем	со спасатель- ным линем
Сухогрузные L>85 и нефтеналивные	100 с каждого борта1	-	105	10	53	24
Сухогрузные: 85>L>31 м	-	100 с каждого борта5	105	8	43	24
L<31 м	-	То же	105	4	2	2
Буксиры, ледоколы и суда технического флота	100 с каждого борта6	-	105	4	2	2
1 Сухогрузные суда снабжаются полузакрытыми или полностью закрытыми спасательными шлюпками, отвечающими требованиям МКСС. Вместо указанных шлюпок грузовым судам допускается иметь: одну или более спасательных шлюпок, общей вместимостью достаточной для размещения общего количества людей, находящихся на судне. Кроме того, на каждом борту судна предусматривается один или более спасательных плотов такой же вместимости. По меньшей мере, на одном борту плоты обслуживаются спусковыми устройствами. Нефтеналивные суда для нефтегрузов с температурой вспышки паров не выше 60оС снабжаются огнезащитными шлюпками. 2 Дополнительно предусматриваются спасательные жилеты для вахтенного персонала в количестве, равном числу людей на вахте. Они размещаются в местах постоянного несения вахты (рулевая рубка, машинное отделение). 3 Не менее двух кругов снабжаются автоматически действующими дымовыми шашками. 4 По одному на каждом борту судна. 5 Необходимо чтобы все плоты были одинаковой вместимости. При отсутствии возможности перемещения плотов с борта на борт вместимость плотов с каждого борта составляет не менее 150 %. 6 На буксирах, ледоколах, судах технического флота длиной менее 85 м спасательные шлюпки допускается заменять спасательными плотами.

Приложение 51 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Нормы снабжения спасательными средствами грузовых,
буксирных, промысловых и самоходных судов технического флота

Длина судна, м	Число членов экипажа, обеспечиваемых спасательными средствами, %			Количество спасательных кругов, шт.
	спасательным и шлюпками с каждого борта	Спаса- тельными плотами	Спасательны- ми жилетами	всего	в том числе
					с самозажигаю- щимся буйком	со спаса- тельным линем
<30	50	50	102 + число вахтенных	2	1	1
>30	100	-	102 + число вахтенных	4	1	2
Примечания. 1. На судах длиной менее 30 м допускается замена спасательных шлюпок спасательными плотами. 2. На судах длиной от 30 до 85 м допускается замена спасательных шлюпок спасательными плотами (на 100 % людей с каждого борта), причем необходимо чтобы все плоты были одинаковой вместимости. 3. На судах длиной 85 м и более допускается замена 50 % спасательных шлюпок спасательными плотами, при условии, что на каждом борту будет не менее одной шлюпки.

Приложение 52 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Нормы снабжения судов сигнальными средствами,
эксплуатирующихся в морских районах

Типы судов	Сигнально-отличительные фонари
	топо- вый	Бортовые		кормо- вой	Проб- леско- вый желтый	букси- рово- чный	Круговые
		зеле- ный	Крас- ный				зеле- ный	белый	Красный
Суда само- ходные, кроме буксиров, толкачей и рыболовных	11	1	1	1	12	-	-	-	-
Буксиры и толкачи	25	1	1	1	-	16	-	-	-
Рыболовные	11	1	1	1	28	1	1	19	1
Суда несамоходные	-	1	1	17	-	-	-	-	-
Суда, лишенные возможности управляться и ограниченные в возможности маневрировать	-					-	212	1	2 + 212
Дополнительные средства для судов, стоящих на якоре и мели	-					-	-	210	211
1 Для судов длиной 50 м и более – 2 топовых огня. 2 Только для судов на воздушной подушке. 3 Для пассажирских судов и для остальных судов валовой вместимостью более 150. 4 Для судов длиной 100 м и более. 5 При длине буксирного троса более 200 м – 3 топовых фонаря и ромб. 6 Не требуется для судов, толкающих или буксирующих лагом другое судно. 7 Не требуется для толкаемых судов. 8 Для судов, производящих лов рыбы кошельковым неводом вблизи других судов. 9 При выметывании снастей вблизи от других судов – 2 белых круговых огня. 10 Для судов длиной менее 50 м, стоящих на якоре – 1 белый фонарь. 11 Для судов, стоящих на мели. 12 Для судов, занятых подводными работами. 13 Не требуется для судов без экипажей. 14 При длине буксирного троса более 200 м.

продолжение таблицы

Сигнально- отличительные фонари		Звуковые средства			Сигнальные фигуры
Лампа дневной сигнали- зации	маневро- указания	гонг	колокол	свисток	Черный шар	Конус черный	ромб	Сигнальный флаг "а"
13	1	14	1	1	-	-	114	-
-	-	14	1	1	-	-	15	-
13	1	14	1	1	-	2	-	-
13,13	-	14,13	1	113	-	-	15	-
-	-	-	-	-	2	-	212	-
-	-	-	-	-	311	-	-	-

Приложение 53 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Снабжение судов пиротехническими сигнальными средствами

Наименование сигнальных средств	Количество, шт1
	"М-СП", "М-ПР"	"О-ПР"
Ракета парашютная судовая	12	6
Ракета или граната звуковая	6
Фальшфейер красный (бедствия)	6	6
Однозвездная ракета (красная)	б2
Фальшфейер белый (при наличии дневной световой или звуковой сигнализации не требуется)	б2
1 На несамоходных судах без команд пиротехнические средства не требуются. 2 Рекомендуется

Приложение 54 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Нормы снабжения сигнальными фонарями, требуемые
для плавания в морских районах

№ п/п	Фонари	Цвет огня	Минимальная дальность видимости огня, морские мили для судов длиной L, м			Сектор свещения в горизонтальной плоскости
			L>50	12<Z<50	L<\2	Угол освеще- ния, град	Углы видимости
1	Топовый	Белый	6	51	2	225	По 112,5о в обе стороны от диаметральной плоскости по носу судна
2	Бортовой правого борта	Зеленый	3	2	1	112,5	112,5о на правый борт от направления прямо по носу
3	Бортовой левого борта	Красный	3	2	1	112,5	112,5о на левый борт от направления прямо по носу
4	Соединенный двухцветный	Зеленый, красный	—	2	1	225	По 112,5о на каждый борт от направления прямо по носу судна: правый борт — зеленый сектор, левый борт — красный сектор
5	Соединенный трехцветный	Зеленый, красный, белый	—	_	12	360	Зеленый сектор — 112,5о на правый борт от направления прямо по носу судна; красный сектор — 112,5о на левый борт от направления прямо по носу судна; белый сектор - 135о (по 67,5о на каждый борт от направления прямо по корме судна)
6	Кормовой	Белый	3	2	2	135	По 67,5о на каждый борт от направления прямо по корме судна
7	Буксировочный	желтый	3	2	2	135	По 67,5о на каждый борт от направления прямо по корме судна
8	Круговой	Белый, красный, зеленый	3	2	2	360	По всему горизонту
9	Круговой проблесковый	Желтый	3	2	2	360	По всему горизонту
10	Дополнительные круговые фонари для рыболовных судов, занятых тралением и ловом рыбы кошельковыми неводами на близком расстоянии друг от друга3	Белый, красный, желтый	1	1	1	360	По всему горизонту
11	Круговой для буксируемых, малозаметных частично погруженных судов и объектов	Белый	3	3	3	360	По всему горизонту
1 На судах длиной менее 20 м минимальная дальность видимости — 3 морские мили; 2 Минимальная дальность видимости белого сектора — 2 морские мили; 3 Дальность видимости должна быть не менее 1 морской мили, но менее дальности видимости других круговых фонарей.

Приложение 55 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Характеристики фонарей

Фонарь	Цвет огня	Дальность видимости огня, морские мили	Угол видимости фонаря в горизонтальной плоскости
			Общий угол сектора	Расположение сектора
Дневной сигнализации	Белый	31	Направленного действия (огонь фонаря показывается в нужном направлении)
Маневроуказания	Белый	5	360о	По всему горизонту
1 Дальность видимости огня в дневное время при ясной атмосфере 2 Рекомендуется для сопровождения звуковых сигналов световыми сигналами.

Приложение 56 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Основные характеристики свистков

Длина судна, м	Пределы основных частот, Гц	Уровень звукового давления на расстоянии 1 м в 1/3 октавной полосе, дБ, отнесенный к 2 x 10-5 Н/м2	Дальность слышимости, морские мили*
L > 200	70-200	143	2
200 > L > 75	130-150	138	1,5
75 > L > 20	250-700	130	1
L < 20	250-700	120	0,5
* Дальность слышимости сигнала определяется такими частотами, которые могут включать основную и (или) одну или несколько более высоких частот в пределах 180-700 Гц (+1 %), обеспечивающих требуемые уровни звукового давления.

Приложение 57 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Нормы аварийного снабжения судов классов "М-СП" и "М-ПР"

№ пп	Наименование	Количество предметов в зависимости от длины судна, м			Примечание
		от 71 до 140	от 30 до 70	Менее 30
1	Пластырь мягкий облегченный 3,0 x 3,0 м, шт.	1	1	-
2	Пластырь парусиновый или учебный, 2,0 x 2,0 м, шт.	-	-	1
3	Оборудование пластыря, комплект	1	1	1	По нормам приложения 382 ПСВП
4	Мат шпигованный 0,4 x 0,5 м, шт.	2	2	1
5	Комплект такелажного инструмента в сумке	1	1	1	пункт 288 настоящих Правил
6	Комплект слесарного инструмента в сумке	1	1	1	По нормам приложения 381 ПСВП
7	Цемент быстротвердеющий марки не ниже 400, кг	200	100	50
8	Песок строительный, кг	200	100	50
9	Стекло жидкое (ускоритель затвердевания бетона), кг	10	5	2,5
10	Брус сосновый 100 x 100 x 2000 мм, шт.	4	2	1
11	Доска сосновая 50 x 200 x 4000 мм, шт.	2	2	-
12	Доска сосновая 50 x 200 x 2000 мм, шт.	2	2	1
13	Клин березовый 60 x 200 x 400 мм, шт.	4	4	2
14	Клин сосновый 30 x 200 x 200 мм, шт.	4	4	2
15	Клин сосновый 50 x 150 x 200 мм, шт.	8	8	2
16	Пробка сосновая для судов с бортовыми иллюминаторами, шт.	2	2	1	По диаметру бортовых иллюминаторов, длина 400 мм
17	Пробка сосновая 10 x 30 x 150 мм, шт.	4	4	2
18	Войлок технический грубошерстный толщиной 10 мм, м2	1,5	1,5	1,0
19	Резина листовая толщиной 5 мм, м2	0,5	0,5	0,5
20	Парусина полульняная СКПВ, м2	4	2	1
21	Пакля смоляная ленточная, кг	20	15	10
22	Проволока стальная низкоуглеродистая диаметром 3 мм, м	1	0,5	0,5
23	Скоба строительная диаметром 12 мм, длиной 300 мм, шт.	4	2	2
24	Гвозди строительные 3 x 70 мм, кг	3	2	2
25	Гвозди строительные 6 x 150 мм, кг	4	3	2
26	Болты с шестигранной головкой М16 х 400, шт.	4	2	-
27	Болты с шестигранной головкой М16 х 260, шт.	4	2	-
28	Гайки шестигранные М16, шт.	8	4	-
29	Шайбы под гайку М16, шт.	8	4	-
30	Сурик железный густотертый, кг	10	5	2,5
31	Жир технический, кг	5	5	2
32	Пила по дереву поперечная двуручная длиной 1200 мм, шт.	1	1	1
33	Пила-ножовка по дереву поперечная длиной 615 мм, шт.	1	1	1
34	Топор строительный, шт.	1	1	1
35	Топорище для топора (запасное), шт.	1	1	1
36	Кувалда кузнечная тупоносая массой 5 кг, шт.	1	1	1
37	Лопата подборная ЛП, шт.	2	2	2
38	Совок для песка, шт.	1	1	1
39	Ведро оцинкованное конусное со штертом вместимостью 12 л, шт.	2	2	2
40	Упор раздвижной металлический длиной 1,7 м, шт.	2	2	2
41	Струбцина аварийная, шт.	1	1	1	Длина шпации 600 или 900 мм
42	Фонарь ручной аккумуляторный взрывозащищенный, шт.	1	1	1
43	Багор с рогом (только на судах с деревянными надстройками), шт.	2	2	2
44	Насос погружной типа ЭСН-16 в комплекте со шлангами подачей 30—40 т/ч, шт. (рекомендуется)	1	1	1
45	Тара непроницаемая на 50 кг для цемента, шт.	Определяет проектант или судовладелец
46	Банки для хранения сурика, жидкого стекла и технического жира вместимостью 5 кг, шт.	То же
47	Ящик для хранения инвентаря и снабжения, шт.	То же
48	Журнал учета аварийного снабжения, шт.	1	1	1

Приложение 58 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Нормы комплекта такелажного инструмента

№ п/п	Наименование	Количество инструмента на 1 комплект, шт.
1	Молоток* слесарный 0,5 кг с ручкой	1
2	Зубило* шириной 20 мм	1
3	Свайка длиной 200 мм	1
4	Долото плотницкое длиной 300 мм, шириной 200 мм	1
5	Клещи* длиной 200 мм	1
6	Рулетка измерительная длиной 2000 мм	1
7	Стамеска шириной 20 мм	1
8	Бородок диаметром 4 мм	1

Приложение 59 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Требования к радиооборудованию для пассажирских судов,
для судов валовой вместимостью 300 и более, совершающих
международные рейсы

Радиооборудование (1)	Количество для судов
	На внутренних водных путях	В морских районах
		А1	А1 и А2	А1, А2 и АЗ	А1, А2, АЗ, А4
1. Главная УКВ-радиотелефонная станция (300,025 - 300,500 МГц)	1	—	—	—	—
2. Эксплуатационная УКВ-радиотелефонная станция (300,025 — 300,500; 336,025 — 336,500 МГц)	1	—	—	—	—
3. Носимая (портативная) УКВ-радиотелефонная станция (300,025 — 300,225 МГц)	2	—	—	—	—
4. УКВ-радиоустановка (2):
1) кодирующее устройство ЦИВ	—	1	1(18)	1(18)	1(18)
2) приемник для ведения наблюдения за ЦИВ	—	1(18)	1(18)	1(18)	1(18)
3) радиотелефонная станция	—	1(3,18	1(18)	1(3,18)	1(3,18)
5. ПВ-радиоустановка (2,4):	1(14)
1) кодирующее устройство ЦИВ –	—	—	1(19)	1	—
2) приемник для ведения наблюдения за ЦИВ	—	—	1(18,19,22)	1	—
3) радиотелефонная станция	—	—	1(5,18,19)	1	—
6. ПВ/КВ-радиоустановка(2):	1(14)
1) кодирующее устройство ЦИВ –	—	—	—	1(6, 18)	1(18, 21)
2) приемник для ведения наблюдения за ЦИВ	—	—	—	1(6, 18)	1(18, 21)
3) радиоприемник телефонии и УБПЧ	—	—	—	1(6,7, 18)	1(7, 18, 21)
4) радиопередатчик телефонии и УБПЧ	—	—	—	1(6,7, 18)	1(7, 18, 21)
5) буквопечатающая аппаратура повышения верности	—	—		1(6, 18)	1(18, 21)
6) оконечное устройство буквопечатания	—	—		1(6, 18)	1(18)
7. Судовая земная станция ИНМАРСАТ	1(14)	—	—	1(4, 18, 20)	1(4, 20)
8. Приемник службы НАВТЕКС	—	1(8)	1(8)	1(8)	1(8)
9. Приемник РГВ	—	1(9,10)	1(9,10)	1(9,10)	1(9,10)
10. Приемник KB буквопечатающий радиотелеграфии для приема ИБМ	—	1(11)	1(11)	1(11)	1(11)
11. Спутниковый АРБ системы КОСПАС — САРСАТ(12)	—	2(13)	2(13)	2(13)	2
12. УКВ АРБ	—	1(15)	—	—	—
13. Радиолокационный ответчик (судовой)	—	1(16)	1(16)	1(16)	1(16)
14. Командное трансляционное устройство	1	1	1	1	1
15. Радиолокационный ответчик спасательных средств	—	2(17)	2(17)	2(17)	2(17)
16. УКВ-аппаратура двухсторонней радиотелефонной связи спасательных средств	—	3(17)	3(17)	3(17)	3(17)
17. УКВ-аппаратура двухсторонней радиотелефонной связи с воздушными судами (24)	—	1(23)	1(23)	1(23)	1(23)
Система охранного оповещения	—	1(25)	1(25)	1(25)	1(25)
Примечание: Цифры в скобках соответствуют номерам подпунктов пункта 309 настоящих Правил.

Приложение 60 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Источники питания судовых средств радиосвязи

Радиооборудование	источник питания
	основной	аварийный	резервный источник питания радиоустановки	источники питания, встроенные в радиооборудование
1. УКВ-радиоустановка:
1) кодирующее устройство ЦИВ	+	+(1,2)	+	-
2) приемник для ведения наблюдения за ЦИВ	+	+(1,2)	+	-
3) радиотелефонная станция	+	+(1,2)	+	-
2. ПВ-радиоустановка:
1) кодирующее устройство ЦИВ	+	+(1,2)	+	-
2) приемник для ведения наблюдения за ЦИВ	+	+(1,2)	+	-
3) радиотелефонная станция	+	+(1,2)
3. ПВ/КВ-радиоустановка:			+	-
1) кодирующее устройство ЦИВ –	+	+(1,2)	+	-
2) приемник для ведения наблюдения за ЦИВ	+	+(1,2)	+	-
3) радиоприемник телефонии и УБПЧ	+	+(1,2)	+	-
4) радиопередатчик телефонии и УБПЧ	+	+(1,2)	+	-
5) буквопечатающая аппаратура повышения верности	+	+(1,2)	+	-
6) оконечное устройство буквопечатания	+	+(1,2)	+	-
4. Судовая земная станция ИНМАРСАТ	+	+(1,2)	+	+
5. Приемник службы НАВТЕКС	+	+	-	+
6. Приемник РГВ	+	+	-	+
7. приемник КВ буквопечатающей телеграфии для приема ИБМ	+	+	-	+
8. Спутниковый АРБ системы КОСПАС-САРСАТ	-	-	-	+(3)
9. УКВ АРБ	-	-	-	+(3)
10. Радиолокационный ответчик	-	-	-	+(4)
11. Командное трансляционное устройство	+	+	-	-
12. УКВ-аппаратура двухсторонней радиотелефонной связи спасательных средств	-	-	-	+(6)
13. УКВ-аппаратура двухсторонней радиотелефонной связи с воздушными судами	+(7)	+(7)	-	+(6)
14. Система охранного обеспечения	+	+	+(8)	-
Примечания. Цифры в скобках соответствуют номерам подпунктов пункта 326 настоящих Правил.

Приложение 61 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Подача оповещения о бедствии в зависимости от района плавания

Морские районы	Радиооборудование
А1	УКВ-радиоустановка с ЦИВ, УКВ АРБ или спутниковый АРБ системы КОСПАС-САРСАТ
А1 и А2	УКВ-радиоустановка с ЦИВ, ПВ-радиоустановка с ЦИВ, спутниковый АРБ системы КОСПАС-САРСАТ
А1, А2 и А3 (вариант 1)	УКВ-радиоустановка с ЦИВ, ПВ-радиоустановка с ЦИВ, ИНМАРСАТ, спутниковый АРБ системы КОСПАС-САРСАТ
А1, А2 и А3 (вариант 2)	УКВ-радиоустановка с ЦИВ, ПВ-радиоустановка с ЦИВ, спутниковый АРБ системы КОСПАС-САРСАТ
А1, А2, А3 и А4	УКВ-радиоустановка с ЦИВ, ПВ/КВ-радиоустановка с ЦИВ, ИНМАРСАТ, спутниковый АРБ системы КОСПАС-САРСАТ

Приложение 62 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Нормы оснащения навигационным оборудованием
самоходных судов "река-море" плавания

Наименование оборудования	Валовая вместимость судов
	Менее 150 (все суда)	150 и более	300 и более1	500 и более	3000 и более	Примечания
1. Компас магнитный основной2	1	1	1	1	1	В комплект компаса входит пеленгаторное устройство, обеспечивающее пеленгование по горизонту в 360о, независимое от любого источника электрической энергии
2. Компас магнитный запасной	—	1	1	1	1	Необходимо чтобы был взаимозаменяемым с основным магнитным компасом
3. Устройство дистанционной передачи курса			I3			На судах, не имеющих гирокомпаса
4 Компас гироскопический или другое средство для определения и отображения курса немагнитными средствами4	-	-	-	1	1	В комплект гирокомпаса входят репитер или иное средство взятия пеленгов по дуге горизонта 3600 11
5 Радиолокационная станция со средством5: электронной прокладки (СЭП)6 автосопровождения (САС)6			1	1	2	Одна РЛС работает в диапазоне 9 ГГц (3 см). Станции работают независимо друг от друга.
6 Приемоиндикатор ГНСС6 или наземных РНС (с учетом района плавания)	1	1	1	1	1	Используемая система радионавигации доступна для применения в любое время в течение предполагаемого рейса
7. Электронная картографическая навигационно-инфор- мационная система (ЭКНИС)8	1	1	1	1	1	Предусматриваются средства дублирования (вторая ЭКНИС или навигационные бумажные карты)
8. Эхолот	-	-	1	1	1
9 Лаг			1	1	1	Или иное средство измерения и отображения скорости и пройденного расстояния относительно воды
10. Аппаратура автоматической идентификационной системы (АИС)9	-	-	1	1	1
11. Регистратор данных рейса (РДР и РДР-У)10	-	-	-	-	1
12. Аппаратура приема внешних звуковых сигналов	1	1	1	1	1	Требуется на судах с закрытым ходовым мостиком, и на судах, управляемых одним человеком
13. Система контроля несения ходовой вахты	-	-	1	-1	1	Требуется на автоматизированных судах с одним человеком на ходовой вахте
14. Система автоматического управления судном по курсу и/или траектории	-	-	-	-	1
15. Радиолокационный отражатель (РЛО)	1	-	-	-	-
16. Аппаратура ночного видения для ВСС	-	1	1	1	1	На судах, совершающих плавание в темное время суток
17. Секстан навигационный	-	-	1	1	1
18. Хронометр	-	-	1	1	1	На пассажирских и судах специального назначения валовой вместимостью более 300 требуется два хронометра
1 Распространяется также на пассажирские суда, независимо от размера. 2 Или другое средство, независимое от любого источника энергии, для определения курса и передачи его показаний на основной пост управления рулем и другое оборудование. 3 Не требуется, если на судне установлен гирокомпас, обеспечивающий передачу информации о курсе на оборудование, предусмотренное пунктами 5, 7, 8, 10 и 11 настоящего приложения. 4 Обеспечивается передача информации о курсе в оборудование, предусмотренное пунктами 5, 7, 10, 11 настоящего приложения. Визуальная информация о курсе на аварийном посту, если таковой имеется, обеспечивается репитером гирокомпаса. 5 Минимальный эффективный диаметр экрана радиолокационного изображения индикатора РЛС равен не менее 180 мм - для судов валовой вместимостью менее 500; 250 мм - для судов валовой вместимостью 500 и более. 6 СЭП и САС не требуются, если устанавливается средство радиолокационной прокладки (САРП). 7 Пассажирские суда и суда, перевозящие особо важные и опасные грузы, независимо от размера. 8 Не требуется при наличии на судне откорректированных бумажных морских навигационных карт, для выполнения предварительной и исполнительной прокладок на протяжении всего предполагаемого рейса. 9 Не требуется на грузовых судах валовой вместимостью 500 и менее, не совершающих международные рейсы. 10 Все пассажирские суда, независимо от размера, оборудуются РДР. На судах, построенных до 01.07.2002 г., устанавливается РДР-У. 11 Суда валовой вместимостью менее 1600 оснащаются такими средствами, насколько это возможно.

Приложение 63 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Требования эксплуатационного состояние
представляемой информации

Статус информации	Сигнал
	визуальным	звуковой
Аварийный сигнал, не подтвержденный	Красный, проблесковый	Сопровождается
Подтвержденный аварийный сигнал. Недостоверная информация	Красный	Квитированный
Важные сигнализации (предупреждения), например, информация, представленная не в полном объеме	Желтый	Отсутствует или короткий, если не определено иное
Нормальное состояние	Не требуется (рекомендуется использовать зеленый цвет)	Отсутствует

Приложение 64 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Требования для представления информации АИС

Функция	Случаи, подлежащие представлению		Представление
АИС вкл./выкл.	Обработка данных АИС вкл., графическое представление выкл.	Обработка данных АИС вкл., графическое представление вкл.	Буквенно-цифровое или графическое
Фильтрация пассивных целей АИС	Статус фильтра	Статус фильтра	Буквенно-цифровое или графическое
Активизация целей АИС		Критерии активизации	Графическое
Аварийный сигнал о Дкр/Ткр	Функция вкл./выкл. Критерии Дкр/Ткр. Пассивные цели включены	Функция вкл./выкл. Критерии Дкр/Ткр. Пассивные цели включены	Буквенно-цифровое и графическое
Аварийный сигнал о потерянной цели	Функция вкл./выкл. Критерии фильтра потерянной цели	Функция вкл./выкл. Критерии фильтра потерянной цели	Буквенно-цифровое и графическое
Объединение цели РЛС/АИС	Функция вкл./выкл. Критерии объединения. Приоритет цели по умолчанию	Функция вкл./выкл. Критерии объединения. Приоритет цели по умолчанию	Буквенно-цифровое

Приложение 65 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Руководство по сокращениям условным знакам,
используемым в радиосвязи и навигации

1. Настоящее руководство является дополнением к Правилам Регистра судоходства и предназначено для использования работниками Регистра судоходства при рассмотрении технической документации, освидетельствовании и эксплуатации радио- и навигационного оборудования. Руководство рекомендуется также организациям и специалистам, занимающимся вопросами проектирования, изготовления, эксплуатации и ремонта радио- и навигационного оборудования.

2. Руководство является дополнением разделов 66 и 70 ПСВП и разделов 13 и 14 ПССП.

В настоящем Руководстве указаны принятые в международной практике термины и их сокращения, а также условные знаки, встречающиеся в технической документации на судовое радио- и навигационное оборудование, при освидетельствовании и эксплуатации судового радио- и навигационного оборудования.

Приложение 1 к приложению 65 Правил постройки судов смешанного "река-море" плавания

Принятые термины и их сокращения в международной практике

Сокращение	Международный термин	Перевод на русский язык
АСК	Acknowledge	Подтверждение
ACQ	Acquire, Acquisition	Захват
AZ	Acquisition zone	Зона захвата
APT	Aft	Корма
ALARM	Alarm	Тревога
ALT	Altitude	Высота
AM	Amplitude modulation	Амплитудная модуляция
ANCH	Anchor watch	Якорная вахта
ANT	Antenna	Антенна
SEA	Anti clutter sea	Подавление помех от волнения моря
AUD	Audible	Звуковой
AUTO	Automatic	Автоматическое
AFC	Automatic frequency control	Автоматическое управление частотой
AGC	Automatic gain control	Автоматическое усиление
AIS	Automatic Identification System	Автоматическая идентификационная система (АИС)
AUX	Auxiliary system/function	Дополнительная система/функция
AVAIL	Available	Доступность
BKGND	Background	Обзор
BRG	Bearing	Пеленг
BWW	Bearing waypoint to waypoint	Пеленг с путевой точки на другую путевую точку
BRILL	Brilliance	Яркость
CAL	Calibrate	Калибровка
CNCL	Cancel	Отмена
CENT	Centre	Центр
CHG	Change	Изменение
СР	Circular polarized	Круговая поляризация
CLR	Clear	Очистка
СРА	Closest point of approach	Точка кратчайшего сближения
CCRS	Consistent common reference point	Постоянная общая опорная точка
CONT	Contrast	Контраст
CORR	Correction	Корректура
CRS	Course	Путевой угол
COG	Course over the ground	Путевой угол относительно грунта
CTW	Course through the water	Путевой угол с учетом дрейфа
CTS	Course to steer	Заданный путевой угол
CUP	Course up	Ориентация по путевому углу
XTD	Cross track distance	Траверзное расстояние
CURS	Cursor	Курсор
DG	Dangerous goods	Опасные грузы
DATE	Date	Дата
DR	Dead reckoning	Счисление пути
DECR	Decrease	Уменьшение
DEL.	Delete	Удалить
DEP	Departure	Отшествие
DPTH	Depth	Глубина
DEST	Destination	Пункт назначения
DEV	Deviation	Девиация
DGNSS	Differential GNSS	Дифференциальный режим гнсс
DSC	Digital selective calling	Цифровой избирательный вызов
DISP	Display	Дисплей
DIST	Distance	Расстояние
DRMS	Distance root mean square	Среднеквадратическое отклонение по расстоянию
DTG	Distance to go	Заданное расстояние
DRIFT	Drift	Дрейф
Е	East	Восток
EBL	Electronic bearing lane	Электронная линия пеленга
EPFS	Electronic position fixing system	Электронная система определения места -
ENH	Enhance	Увеличение заметности
ERR	Error	Погрешность
ЕР	Estimated position	Счислимое место с учетом дрейфа
ЕТА	Estimated time of arrival	Расчетное время прихода
EVENT	Event	Событие
EXT	External	Внешний
FIX	Fix	Определение места
FM	Frequency modulation	Частотная модуляция
FULL	Full	Полный
GAIN	Gain	Усиление
GDOP	Geometric dilution of precision	Геометрический фактор ухудшения точности
GNSS	Global navigation satellite system	Глобальная спутниковая навигационная система
GC	Great circle	Большой круг
GND	Ground	Поверхность Земли
GRI	Group repetition interval	Групповой интервал повторения
GZ	Guard zone	Охранная зона
GYRO	Gyro	Гирокомпас
HS	Harmful substances	Сообщение об опасных грузах
HUP	Head up	Ориентация по курсу
HDG	Heading	Мгновенное значение курса
HCS	Heading control system	Система управления "по курсу"
HL	Heading line	Линия курса
HF	High frequency	Высокая частота
HSC	High speed craft	Высокоскоростное судно
HDOP	Horizontal dilution of precision	Горизонтальный геометрический фактор ухудшения точности
ID	Identification	Идентификация
INCR	Increase	Увеличение
IND	Indication	Индикация
INFO	Information	Информация
INF RED	Infrared	Инфракрасный
INIT	Initialization	Начало (начинание)
INP	Input	Ввод
I/O	Input/Output	Ввод/Вывод
IRCS	Integrated Radio Communication System	Интегрированная система радиосвязи
IR	Interference rejection	Подавление помех
ISW	Interswitch	Переключение
INT	Interval	Интервал
LAT	Latitude	Широта
LIM	Limit	Предел
LOP	Line of position	Линия положения
LOG	Log	Лаг
LR	Long range	Большая дальность
LON	Longitude	Долгота
LOST TGT	Lost target	Потерянная цель
LF	Low frequency	Низкая частота
MAG	Magnetic	Магнитный
MVR	Manoeuvre	Маневр
MAN	Manual	Ручное
MAP	Map	Карта
MAX	Maximum	Максимум
MMSI	Maritime mobile services identity number	Идентификационный номер морской подвижной службы
MENU	Menu	Меню
МР	Maritime pollutant	Загрязнитель морской среды
MIN	Minimum	Минимум
MSI	Maritime safety information	Информация по безопасности
MKR	Marker	Маркер
MSTR	Master	Капитан
MF	Medium frequency	Средние частоты
MISSING	Missing	Ошибка
MUTE	Mute	Молчание
NAV	Navigation	Навигация
N	North	Север
NORM	Normal	Нормальный (-ое)
N UP	North up	Ориентация по меридиану
OFF	Off	Выключить (-ено)
OOW	Officer on watch	Вахтенный офицер
OFFSET	Offset	Сдвиг
ON	On	Включить (-ено)
OUT	Out/Output	Вывод
OS	Own ship	Свое судно
PANEL	Panel illumination	Освещение панели
PI	Parallel index line	Линия параллельного индекса
PASSV	Passenger vessel	Пассажирское судно
PERM	Permanent	Постоянно
РОВ	Person overboard	Человек за бортом
PIN	Personal identification number	Личный номер члена экипажа
PILOT	Pilot vessel	Лоцманское судно
PORT	Port, port side	Левый борт
POSN	Position	Место
PDOP	Positional dilution of precision	Фактор ухудшения точности места
PWR	Power	Питание
PRED	Predicted	Прогнозируемое
PPC	Predicted point of collision	Расчетная точка столкновения
PRF	Pulse repetition frequency	Частота повторения импульсов
PPR	Pulse per revolution	Число импульсов на оборот
RACON	Racon	Радиолокационный маяк-ответчик
RADAR	Radar	Радиолокатор
RAIN	Anti clutter rain	Подавление помех от дождя
RGN	Range	Расстояние (дальность)
RR	Rang rings	Кольца дальности
RCDS	Raster chart display system	Система отображения растровых карт
RNC	Raster navigational chart	Растровая навигационная карта
ROT	Rate of turn	Угловая скорость поворота
RX	Receiver	Приемник
RM	Relative motion	Относительное движение
RPM	Revolution per minute	Число оборотов в минуту
RMS	Root mean square	Среднеквадратическое отклонение
ROUTE	Route	Путь
S	South	Юг
SFCNT	Safety contour	Контур безопасности
SAIL	Sailing vessel	Парусное судно
SAT	Satellite	Спутник
S-BAND	S-band	Полоса частот S-диапазона
SARV	Search and rescue vessel	Спасательное судно
SEL	Select	Выбор
SEQ	Sequence	Последовательность
SET	Set	Снос
TIME	Ship's time	Судовое время
SP	Short pulse	Короткий импульс
SNR	Signal-to-noise ratio	Отношение сигнал/помеха
SIM	Simulation	Проигрывание
SPD	Speed	Скорость
SDME	Speed and distance measuring equipment	Устройство измерения скорости и пройденного расстояния
SOG	Speed over the ground	Скорость относительно грунта
STW	Speed through the water	Скорость относительно воды
STBY	Standby	Готовность
STBD	Starboard, starboard side	Правый борт
STN	Station	Станция
SYNC	Synchronization	Синхронизация
TGT	Target	Цель
ТТ	Target tracking	Сопровождение цели
TEST	Test	Проверка (испытание)
TIME	Time	Время
TD	Time difference	Разность времени
TOA	Time of arrival	Время прибытия
TOD	Time of departure	Время отбытия
TCPA	Time to CPA	Время сближения на кратчайшее расстояние
TTG	Time to go	Время перехода
TWOL	Time to wheel over line	Время подхода к линии поворота
TRK	Track	Путь судна
TCS	Track control system	Система управления по линии заданного пути
TMG	Track made good	Заданный путь
TRAIL	Trail	След
TPL	Transferred line of position	Смещенная линия положения
THD	Transmitting heading device	Устройство для передачи кур-
TRIAL	Trial	Проигрывание
TRIG	Trigger pulse	Триггерный импульс
TM	True motion	Истинное движение
TUNE	Tune	Настройка
UHF	Ultra high frequency	Сверхвысокая частота
UTC	Universal time coordinated	Универсальное координированное время
VRM	Variable range marker	Подвижный индекс
VAR	Variation	Склонение
VECT	Vector	Вектор
VHF	Very high frequency	Очень высокая частота
VLF	Very low frequency	Очень низкая частота
GRND	Vessel aground	Судно сидящее на грунте
ANCH	Vessel at anchor	Судно на якоре
VCD	Vessel constrained by draught	Судно, стесненное своей осадкой
DIVE	Vessel engaged in diving operation	Судно, занятое водолазными работами
DRG	Vessel engaged in dredging or underwater operation	Судно, занятое дноуглубительными работами
TOW	Vessel engaged in towing operation	Судно, занятое буксировкой
NUC	Vessel not under command	Неуправляемое судно
RIM	Vessel restricted in maneuverability	Судно, ограниченное в возможности маневрирования
VTS	Vessel traffic service	Служба управления движением судов
VID	Video	Видео
VDR	Voyage data recorder	Регистратор данных рейса
WARNING	Warning	Предупреждение
WAT	Water	Вода
WPT	Waypoint	Путевая точка
W	West	Запад
WOL	Wheel over line	Линия подачи команды на перекладку рули
WOT	Wheel over time	Время подачи команды на перекладку руля
X-BAND	X-band	Полоса частот Х-диапазона

Приложение 2 к приложению 65 Правил постройки судов смешанного "река-море" плавания

Условные знаки

Наименование	Знак	Описание
1 Условные знаки для обозначения своего судна
Свое судно		Двойная окружность с центром в постоянной общей опорной точке. Знак применяется и в том случае, когда место судна обозначается как пересечение линии курса и линии мидель шпангоута
Масштабный знак своего судна		Размеры знака соответствуют масштабу изображения, ориентация "по курсу". Место относится к постоянной общей опорной точке
Место расположения антенны РЛС		Крест, расположенный в точке установки той антенны РЛС, от которой поступает РЛ информация
Линия курса		Сплошная линия, длина которой ограничена азимутальной шкалой. Если такая шкала не отображается, то линия курса имеет ограниченную длину. Начало линии располагается в общей опорной точке
Линия мидель-шпангоута		Сплошная линия фиксированной или переменной длины, центр которой располагается в постоянной общей опорной точке
Вектор перемещения своего судна		Пунктирная линия, толщина которой вдвое больше толщины линии курса. На пунктирной линии располагаются короткие поперечные линии, соответствующие определенным временным интервалам. Для обозначения вектора перемещения относительно воды или грунта допускается применять одну или две стрелки, помещенные на окончании вектора
Планируемый путь		Часть планируемого пути может отображаться в виде криволинейных участков
Пройденный путь		Пройденный путь по данным основного навигационного средства отображается толстой линией, а по данным резервного средства - тонкой линией. На линии пути допускается отображать временные отметки
2 Условные знаки для отображения радиолокационных целей
Сопровождаемая цель, в том числе и опасная		Сплошная заполненная или незаполненная окружность. Вектор перемещения цели представляется пунктирной линией. Длина пунктира вдвое больше ее толщины. На векторе допускается отображать временные отметки. Опасная цель отображается красным цветом. Ее вектор перемещения - мигающий до получения подтверждения
Цель в стадии захвата на сопровождение		Сегментарная окружность. При автоматическом захвате - мигающая, красного цвета до получения подтверждения
Потерянная цель		Окружность, перечеркнутая крестом, мигающая до получения подтверждения
Выделенная цель		Квадрат, обозначенный уголками, вокруг отметки цели
Пройденный путь цели		Точки, соответствующие отрезкам времени
Сопровождаемая выбранная цель		Большая буква R около выбранной цели. Если таких целей несколько, то каждая буква сопровождается цифрой
3 Условные знаки для целей аппаратуры автоматической идентификационной системы
Пассивная цель		Остроугольный треугольник, ориентированный по курсу или путевому углу цели. Место знака относится к точке, расположенной на половине высоты треугольника. Размеры пассивной цели меньше размеров активизированной цели
Активизированная цель, в том числе и опасная		Остроугольный треугольник, ориентированный по курсу или путевому углу цели. Вектор перемещения цели отображается пунктирной линией. Длина пунктира вдвое больше его ширины. Курс судна отображается сплошной линией, длина которой вдвое больше высоты треугольника. Линия курса начинается от вершины треугольника. Поворот цели обозначается короткой поперечной линией. Предполагаемый путь может быть криволинейным. Опасная цель отображается красным цветом с мигающим вектором перемещения
Масштабный знак		Масштабный знак допускается добавлять к знаку цели, если выбранный масштаб это позволяет
Выделенная цель		Квадрат, обозначенный своими углами
Потерянная цель		Перечеркнутый треугольник. Крест имеет постоянную ориентацию. Необходимо чтобы знак был ориентированным по последнему значению курса и мигающим - до подтверждения
Путь, пройденный целью (след цели)		Точки, соответствующие временным отметкам
4. Прочие условные знаки
Положение картографического объекта		Ромб с крестом в центре
Положение виртуального объекта		Ромб с крестом в центре
Отображаемый путь		Пунктир с отметками путевых точек в виде кружков
Резервный путь		Точечная линия с отметками путевых точек в виде кружков
Проигрывание маневра		Большая буква "Т" на экране
Режим тренажера		Большая буква "S" на экране
Курсор		Крест, возможен в двух вариантах.
Кольца дальности		Сплошные окружности
Подвижный маркер дальности		Окружность
Электронный визир		Пунктирная линия
Зона захвата целей		Границы зоны обозначаются сплошной линией
Отметка событий		Перечеркнутый прямоугольник с соответствующей надписью

Приложение 66 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Требования к РЛС

Валовая вместимость судна	Менее 500	от 500 до 10000 и высокоскоростных судов менее 10000
Минимальный диаметр рабочего поля экрана, мм	180	250
Минимальный размер экрана, мм	195 x 195	270 x 270
Автоматический захват целей	—	—
Минимальное количество сопровождаемых РЛ-целей	20	30
Минимальное количество активизированных целей АИС	20	30
Минимальное количество пассивных (не активизированных) целей АИС	100	150
Проигрывание маневра	—	—

Приложение 67 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Минимальная дальность обнаружения различных
целей при отсутствии помех

Описание цели5	Высота над уровнем моря, м	Дальность обнаружения, морские мили6, в диапазоне
		"X"	"S"
Береговая линия	60	20	20
	6	8	8
	3	6	6
Суда валовой вместимостью более 5000	10	11	11
Суда валовой вместимостью более 500	5	8	8
Маломерные суда с радиолокационным отражателем 1	4	5	3,7
Навигационный буй с уголковым отражателем 2	3,5	4,9	3,6
Навигационный буй 3	3,5	4,6	3,0
Маломерные суда длиной 10 м без радиолокационного отражателя 4	2,0	3,4	3,0
1 Эффективная площадь рассеяния (далее - ЭПР) радиолокационного отражателя должна быть: 7,5 м2 — для диапазона "X" и 0,5 м3 — для диапазона "S". 2 ЭПР уголкового отражателя составляет: 10 м2 — для диапазона "X" и 1 м2 — для диапазона "S". 3 Навигационный буй имеет ЭПР: 5 м2 — для диапазона "X" и 0,5 м2 — для диапазона "S". Для буев ограждения фарватера и имеющих ЭПР 1,0 м2 (в диапазоне "X") и 0,1 м2 (в диапазоне "S") при высоте 1 м дальность их обнаружения равна 2,0 и 1,0 морских мили соответственно 4 ЭПР маломерного судна длиной 10 м имеет: 2,5 м2 - для диапазона "X" и 1,4 м2 - для диапазона "S". 5 Радиолокационные отражатели принимаются как точечные цели, суда - как сложные цели, а береговая линия - как распределенные цели (указано среднее возвышение скалистой береговой линии с учетом ее профиля). 6 Допускается изменение дальности обнаружения в зависимости от различных факторов, таких, как атмосферные условия, скорости цели и ее ракурса, материала и конструкции корпуса цели.

Приложение 68 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Общее количество отображаемых целей АИС

Время сопровождения, мин	Относи- тельный курс, град	Относительная скорость, уз.	Дкр мили	Ткр мин.	Истинный курс, град	Истинная скорость, уз.
1 мин: тенденция движения	11	1,5 или 10 % (в зависимости от того, что больше)	1
3 мин: перемещение цели	3	0,8 или 1 % (в зависимости от того, что больше)	0,3	0,5	5	0,5 или 1 % (в зависимости от того, что больше)

Приложение 69 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Информация по целям АИС на экране индикатора РЛС

Функция	Режимы работы		Форма представления информации
АИС Вкл./Выкл.	Обработка сигнала АИС вкл./графическое представление выкл.	Обработка сигнала АИС вкл./графическое представление вкл.	Буквенно-цифро- вая или графическая
Фильтрация пассивных целей АИС	Статус фильтра	Статус фильтра	Буквенно- цифровая или графическая
Активизация целей		Критерий активизации	Графическая
Предупредительная сигнализация по признакам Дкр/Ткр	Вкл./Выкл. Пассивные цели включены	Вкл./Выкл. Пассивные цели включены	Буквенно- цифровая и графическая
Предупредительная сигнализация о потере цели	Вкл./Выкл. — по критерию потери цели	Вкл./Выкл. — по критерию потери цели	Буквенно-цифро- вая и графическая
Объединение целей РЛС/АИС	Вкл./Выкл. — по критерию объединения. Приортет цели по умолчанию	Вкл./Выкл. — по критерию объединения. Проритет цели по умолчанию	Буквенно- цифровая

Приложение 70 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Требования к аварийной сигнализации или индикации

Пункт Правил	Требование	Информация
895	Сигнализация*	Пересечение опасной изобаты
896	Сигнализация или индикация	Район с особыми условиями плавания
897	Сигнализация	Отклонение от маршрута
900	Сигнализация	Система местоопределения вышла из строя
901	Сигнализация	Подход к заданной точке
902	Сигнализация	Разные системы координат
915	Сигнализация или индикация	Выход ЭКНИС из строя
подпункт 3) пункта 859	Индикация**	Опасная изобата по умолчанию
подпункт 1) пункта 864	Индикация	Масштаб больше имеющегося в ЭНК
подпункт 2) пункта 864	Индикация	Имеется ЭНК большего масштаба
866	Индикация	Разные системы координат
875	Индикация	Отсутствует ЭНК
884	Индикация	Удаленные из стандартного отображения категории информации
890	Индикация	Предварительная прокладка пересекает опасную изобату
891	Индикация	1У Предварительная прокладка пересекает указанный район
895	Сигнализация	Судно пересекает опасную изобату
898	Индикация	В режиме исполнительной прокладки судно пересечет опасный район
914	Индикация	Проверка показывает неисправность системы
* Сигнализация аварии или система аварийно-предупредительной сигнализации, которая извещает звуковыми, или звуковыми и визуальными средствами о состоянии, требующего внимания. ** Визуальное указание, обеспечивающее информацию о состоянии системы или оборудования.

Приложение 71 к Правилам постройки судов смешанного "река-море" плавания

Минимальные требования к РКС

Пункт Правил	Требование	Информация
897	Сигнализация	Отклонение от маршрута
подпункт 16) пункта 939	Сигнализация	Подход к заданной точке, линии, району или определенному судоводителем участку
900	Сигнализация	Система определения местоположения вышла из строя
901	Сигнализация	Подход к заданной точке
902	Сигнализация или индикация	Разные системы координат
915	Сигнализация или индикация	Неисправность режима РКС
подпункт 8) пункта 939	Индикация	Работа ЭКНИС в растровом режиме
подпункт 1) пункта 864	Индикация	Информация не соответствует масштабу
подпункт 2) пункта 864	Индикация	Имеется РНК более крупного масштаба для района местоположения судна