Сапаға сыртқы бақылауды жүргiзу тәртiбін әзiрлеу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2012 жылғы 26 қыркүйектегі № 441 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2012 жылы 19 қазанда № 8034 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2021 жылғы 28 сәуірдегі № 406 бұйрығымен.

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Қаржы министрінің 28.04.2021 № 406 (06.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

"Аудиторлық қызмет туралы" Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 20 қарашадағы Заңының 19-бабы 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Сапаға сыртқы бақылауды жүргізу тәртiбін әзiрлеу қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік, аудиторлық қызмет әдіснамасы департаменті (А.О. Төлеуов) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлiгiнде мемлекеттік тiркелуiн және кейіннен оның заңнамада белгіленген тәртіппен ресми бұқаралық ақпарат құралдарында жариялануын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

Б. Жәмішев

Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2012 жылғы 26 қыркүйектегі № 441 бұйрығымен бекітілген

Сапаға сыртқы бақылауды жүргiзу тәртiбін әзiрлеу қағидалары
1. Жалпы ережелер

1. Сапаға сыртқы бақылауды жүргiзу тәртiбін әзiрлеу қағидалары (бұдан әрi - Қағидалар) "Аудиторлық қызмет туралы" Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 20 қарашадағы Заңының 19-бабы 3-тармағына сәйкес кәсiби аудиторлық ұйымдардың аудиторлық ұйымдар сапасына сыртқы бақылауды жүргiзу тәртiбін әзiрлеу бірыңғай қағидаларын айқындау мақсатында әзірленді.

2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) сапаға сыртқы бақылау – кәсіби аудиторлық ұйымдармен өз мүшелеріне қатысты жүзеге асырылатын аудиторлар мен аудиторлық ұйымдардың аудит стандарттарының талаптарын сақтауына бағытталған сапаны бақылау;

2) бақылаушы – кәсiби аудиторлық ұйымның атқарушы басқару органы оның құрамына кірушілердің аудиторлардың арасынан тағайындайтын тұлға, оның міндетіне сапаға сыртқы бақылауды жүзеге асыру кіреді.

3. Сапаға сыртқы бақылаудың мақсаты аудит жөніндегі қызметтердi қамтамасыз ету және сапасын тұрақты түрде арттырып отыру үшін жағдай жасау болып табылады.

4. Сапаға сыртқы бақылауды өз қызметін аудитор ретінде жүзеге асыратын аудиторлармен жүргiзіледі.

5. Сапаға сыртқы бақылау келесі түрлерге бөлінеді:

1) жоспарлы;

2) жоспардан тыс.

6. Сапаға жоспардан тыс сыртқы бақылаудың негізі келесі болып табылады:

1) аудиторлық ұйымның арызына байланысты қайталама тексеру;

2) келіп түскен шағымдар және алынған ақпараттар бойынша аудиторлық қызмет саласында реттеу мен аудиторлық және кәсiби ұйымдардың қызметiне бақылауды жүзеге асыратын уәкiлеттi мемлекеттiк органның (бұдан әрi - уәкiлеттi мемлекеттiк орган) өтініші;

3) аудиторлық ұйымның "3", "2" баға алуы кәсiби аудиторлық ұйымның шешімімен айқындалатын мерзімге анықталған кемшіліктердің жойылғанын растау мақсатында.

7. Әрбір аудиторлық ұйым бойынша сапаға жоспарлы сыртқы бақылауды жүргізу мерзімін сәйкес кәсіби аудиторлық ұйыммен бекітілген ішкі жоспарға сәйкес анықталады. Бұл ретте бақылаушылардың сапаға сыртқы бақылауды жүргізу мерзімі 10 жұмыс күнінен аспауы, ал сапаға сыртқы бақылаудың нәтижелері бойынша бағаны анықтау үшін – кемінде екі ай болуы тиіс.

2. Сапаға сыртқы бақылауды жүргізу тәртiбін әзiрлеу қағидалары

8. Аудиторлық ұйымдардың сапасына сыртқы бақылауды жүргізу тәртібі:

1) сапаға сыртқы бақылау рәсімдерін ұйымдастыру бойынша мәселелерді;

2) сапаға сыртқы бақылау рәсіміне қатысқан бақылаушының не басқа адамдарды шеттетудің (өздігінен бас тартудың) негізі;

3) сапаға сыртқы бақылауды жүргізудің бағдарламасы мен кезеңдерін;

4) онда құрылтайшы және құқық белгілеуші құжаттар, лицензиялар, аудиторлардың біліктілік куәліктері, аудиторлардың біліктілігін арттыру бойынша құжаттар, кадрлық құрам жөніндегі құжаттар, аудит сапасына сыртқы бақылау жөніндегі ішкі құжаттар, орындалған аудиторлық тапсырмалар бойынша жұмыс құжаттары қамтылатын аудиторлық ұйымның сапасына сыртқы бақылауды жүргізу барысында тексеруге жататын құжаттарының тізбесін;

5) сапаға сыртқы бақылауға ұшырайтын аудит жөніндегі жобаларды іріктеу өлшемдерін;

6) аудиторлық ұйымның сапасына ішкі бақылау жүйесін, "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" 2009 жылғы 28 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңы талаптарының сақталуын, сондай-ақ аудиторлық қызмет туралы заңнама талаптарының сақталуын тексеру мәселелерін;

7) жекелеген аудиторлық тапсырмалардың сапасын тексеру мәселелерін;

8) сапаға сыртқы бақылауды жүргізу барысында кәсіби ұйымға қол жетімділік берілген ақпаратты қорғау бойынша шараларды;

9) бақылаушылардың есептілігі мен аудиторлық ұйымның сапаға сыртқы бақылаудан өту нәтижелерін ресімдеуді қамтиды.

Ескерту. 8-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы министрінің 2014.09.17 № 401 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

9. Аудиторлық ұйымдардың және олардың клиенттерінің мүдделерінің қорғалуын қамтамасыз ету мақсатында Аудиторлық ұйымдардың сапасына сыртқы бақылауды жүргізудің тәртібі келесілерді қосатын аудиторлық ұйымның құқықтарын қамтиды:

1) өз клиенттерін оларда сапаға бақылау жүргізілетіні туралы сапаға бақылау жүргізілгенге дейін кемінде 30 күнтізбелік күн бұрын жазбаша хабардар ету;

2) жұмыс сапасына сыртқы тексеру жүргізу мерзімі, бақылаушылардың кандидатуралары бойынша кәсіби аудиторлық ұйымға уәжделген қарсылықтарын ұсыну;

3) тексеру нәтижелері туралы кәсіби ұйымның қорытындысын сапаға сыртқы бақылау аяқталғаннан кейінгі 30 жұмыс күні ішінде алуға;

4) кәсіби аудиторлық ұйымның қорытындысына сот тәртiбiнде шағым жасау.

10. Аудиторлық ұйымдардың сапасына сыртқы бақылауды жүргізудің тәртібі аудиторлық ұйымның келесілерді қосатын міндеттемелерін қамтиды:

1) аудит бойынша қызметтердің сапасына сыртқы бақылауды уақтылы және толық жүргізу үшін бақылаушыларға қажетті жағдай жасау;

2) кәсіби аудиторлық ұйымның бақылаушыларына қажетті құжаттар мен ақпараттарды (аудитор үшін – сапаға сыртқы бақылау жүргізу кезінде қатысуы) толық көлемде, уақтылы беруге жан-жақты көмек көрсету мақсатында сапаға сыртқы бақылауды жүргізу кезіне аудиторлық ұйымның жауапты адамын (аудиторды) тағайындау;

3) жұмыстың сапасына сыртқы бақылауды жүзеге асыру үшін қажетті құжаттар мен ақпараттарды, қажет болған жағдайда кәсіби аудиторлық ұйымның бақылаушыларының ауызша және жазбаша сұратулары бойынша толық түсініктемелер мен түсіндірмелерді толық көлемде ұсыну;

4) жүргізілген сапаға сыртқы бақылау нәтижелері бойынша аудиторлық ұйым "4" бағасынан төмен баға алған жағдайда кәсіби аудиторлық ұйымға кемшіліктерді жою бойынша іс-шаралар жоспарын, сондай-ақ оны орындау бойынша есептерді екі ай ішінде ұсыну.

11. Жүргізілген сапаға сыртқы бақылау нәтижелері бойынша сапаға сыртқы бақылауды жүргізу тәртібінде Қағидалар қосымшасына сәйкес аудиторлық ұйымның аудит бойынша қызметін бағалау өлшемі және бағаның анықталатын цифрлық баламасы көзделген.

12. Жүргізілген сапаға сыртқы бақылау нәтижесінде айқындалған аудиторлық ұйымның бағасы кәсіби аудиторлық ұйымның сайтында жарияланады.

13. Аудит бойынша қызметтердің сапасын арттыру мақсатында бірнеше рет (екі рет) "2" бағасының болуы аудиторлық ұйымды кәсіби аудиторлық ұйымнан шығару үшін жеткілікті негіз болып табылады.

14. Жүргізілген сапаға сыртқы бақылаудың нәтижелері бойынша аудиторлық ұйымдар "3" және (немесе) "2" бағаларын бірнеше рет (екі рет) алған жағдайда кәсіби аудиторлық ұйымның уәкілетті мемлекеттік органға аудиторлық ұйымды жауапқа тарту туралы жазбаша өтінішпен жүгінуіне негіз болып табылады.

15. Сапаға сыртқы бақылауды жүргізу тәртібінде, кәсіби ұйымға кіру туралы өтініш берген аудиторлық ұйым бұдан бұрын сапаға сыртқы бақылаудың нәтижелері бойынша аудиттің Халықаралық стандарттарын бұзуға жол бергені үшін осы немесе басқа кәсіби ұйымнан шығарылған болса, онда оның құжаттарын алдын ала тексеріс жүргізу мәселелері көзделген.

Сапаға сыртқы бақылауды жүргiзу тәртiбін әзiрлеу қағидаларына қосымша

р/р	Бағалауды тұжырымдау	Баға
1.	Аудиторлық ұйымның қызметі аудиттің сапасын қажетті деңгейде қамтамасыз ету үшін жеткілікті және Халықаралық аудит стандарттарының талаптарын сақталуына бағытталған	5
2.	Аудиторлық ұйым жекелеген кемшіліктерді қоспағанда Халықаралық аудит стандарттарының талаптарын қолданады	4
3.	Аудиторлық ұйымға аудиторлық қызметтерді сапалы қамтамасыз ету үшін, анықталған кемшіліктерге байланысты, парасатты ұйымдық реформалар өткізу қажет. Анықталған кемшіліктер Халықаралық аудит стандарттары талаптарының толық сақталмауы туралы айтуға мүмкіндік береді	3
4.	Аудиторлық ұйымның қызметі Халықаралық аудит стандарттарына сәйкес келмейді	2

Об утверждении Правил разработки порядка проведения внешнего контроля качества

Приказ Министра финансов Республики Казахстан от 26 сентября 2012 года № 441. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 октября 2012 года № 8034. Утратил силу приказом Министра финансов Республики Казахстан от 28 апреля 2021 года № 406.

Сноска. Утратил силу приказом Министра финансов РК от 28.04.2021 № 406 (вводится в действие с 06.07.2021).

В соответствии с пунктом 3 статьи 19 Закона Республики Казахстан от 20 ноября 1998 года "Об аудиторской деятельности" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила разработки порядка проведения внешнего контроля качества.

2. Департаменту методологии бухгалтерского учета и финансовой отчетности, аудиторской деятельности Министерства финансов Республики Казахстан (Тулеуов А.О.) обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан и его последующее опубликование в официальных средствах массовой информации в установленном законодательством порядке.

3. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования.

Министр

Б. Жамишев

Утвержден приказом Министра финансов Республики Казахстан от 26 сентября 2012 года № 441

Правила
разработки порядка проведения внешнего контроля качества
1. Общие положения

1. Правила разработки порядка проведения внешнего контроля качества (далее - Правила) разработаны в соответствии с пунктом 3 статьи 19 Закона Республики Казахстан от 20 ноября 1998 года "Об аудиторской деятельности" в целях определения единых правил разработки профессиональными аудиторскими организациями порядка проведения внешнего контроля качества аудиторских организаций.

2. В настоящих Правилах используются следующие понятия:

1) внешний контроль качества - контроль качества на соблюдение аудиторами и аудиторскими организациями требований стандартов аудита, осуществляемый профессиональной аудиторской организацией в отношении своих членов;

2) контролер - лицо, назначаемое исполнительным органом управления профессиональной аудиторской организации из числа аудиторов, входящих в ее состав, в обязанности которого входит осуществлять внешний контроль качества.

3. Целью внешнего контроля качества является создание условий для обеспечения и постоянного повышения качества услуг по аудиту.

4. Внешний контроль качества проводится аудиторами, осуществляющими свою деятельность в качестве аудитора.

5. Внешний контроль качества делится на следующие виды:

1) плановые;

2) внеплановые.

6. Основаниями внепланового внешнего контроля качества являются:

1) повторная проверка, связанная с заявлением аудиторской организации;

2) обращение уполномоченного государственного органа, осуществляющего регулирование в области аудиторской деятельности и контроль за деятельностью аудиторских и профессиональных организаций (далее - уполномоченный государственный орган), по полученной информации и поступившим жалобам;

3) получение аудиторской организацией оценки "3", "2" с целью подтвердить устранение выявленных недостатков в срок, определяемый решением профессиональной аудиторской организации.

7. Сроки проведения планового внешнего контроля качества по каждой аудиторской организации определяются соответствующей профессиональной аудиторской организацией в соответствии с утвержденным внутренним планом. При этом, сроки проведения проверки внешнего контроля качества контролерами не должны превышать более 10 рабочих дней, а для определения оценки по результатам внешнего контроля качества - более двух месяцев.

2. Правила разработки порядка проведения
внешнего контроля качества

8. Порядок проведения внешнего контроля качества аудиторских организаций включает:

1) вопросы по организации процедуры внешнего контроля качества;

2) основания отвода (самоотвода) контролера либо других лиц, участвующих в процедуре внешнего контроля качества;

3) программу и этапы проведения внешнего контроля качества;

4) перечень документов аудиторской организации, подлежащих проверке в ходе внешнего контроля качества, который включает учредительные и правоустанавливающие документы, лицензии, квалификационные свидетельства аудиторов, документы по повышению квалификации аудиторов, документы по кадровому составу, внутрифирменные документы по контролю качества аудита, рабочую документацию по выполненным аудиторским заданиям;

5) критерии отбора проектов по аудиту, подвергающихся внешнему контролю качества;

6) вопросы проверки системы внутреннего контроля качества аудиторской организации, соблюдения требований Закона Республики Казахстан от 28 августа 2009 года "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма", а также соблюдения требований законодательства об аудиторской деятельности;

7) вопросы проверки качества отдельных аудиторских заданий;

8) меры по обеспечению защиты информации, доступ к которой получен профессиональной организацией в ходе проведения внешнего контроля качества;

9) отчетность контролеров и оформление результатов прохождения аудиторской организацией внешнего контроля качества.

Сноска. Пункт 8 с изменением, внесенным приказом Министра финансов РК от 17.09.2014 № 401 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

9. В целях обеспечения защиты интересов аудиторских организаций и их клиентов порядок проведения внешнего контроля качества аудиторских организаций содержит права аудиторской организации, которые включают:

1) направление письменного уведомления своим клиентам не менее чем за 30 календарных дней до проведения контроля качества о том, что у нее будет проведен контроль качества;

2) представление в профессиональную аудиторскую организацию письменных мотивированных возражений по сроку проведения внешней проверки качества работы, кандидатурам контролеров;

3) получение в течение 30 рабочих дней после завершения внешнего контроля качества заключения профессиональной организации о результатах проверки;

4) обжалование заключения профессиональной аудиторской организации в судебном порядке.

10. Порядок проведения внешнего контроля качества аудиторских организаций содержат обязанности аудиторской организации, которые включают:

1) создание контролерам необходимых условий для своевременного и полного проведения внешнего контроля качества услуг по аудиту;

2) назначение на время проведения внешнего контроля качества ответственного сотрудника аудиторской организации (аудитора), в целях оказания контролерам профессиональной аудиторской организации всестороннего содействия в своевременном предоставлении в полном объеме необходимой документации и информации (для аудитора - присутствовать во время проведения внешнего контроля качества);

3) представление в полном объеме документации и информации, необходимых для осуществления внешней проверки качества работы, в случае необходимости представления по устным и письменным запросам контролеров профессиональной аудиторской организации исчерпывающих пояснений и комментарий;

4) предоставление аудиторской организацией в профессиональную аудиторскую организацию плана мероприятий по устранению недостатков, а также отчетов по его исполнению в случае получения аудиторской организацией по результатам проведенного внешнего контроля качества, оценки меньше чем "4" в течении двух месяцев.

11. По результатам проведенного внешнего контроля качества в качества в порядке проведения внешнего контроля качества предусматриваются критерии оценки качества услуг по аудиту аудиторской организации и цифровой эквивалент оценки, которые определяются по формулировке оценки, согласно приложению к Правилам.

12. Оценка аудиторской организации, определенная в результате проведенного внешнего контроля качества, размещается на сайте профессиональной аудиторской организации.

13. В целях повышения качества услуг по аудиту наличие неоднократной (два раза) оценки "2" является достаточным основанием для исключения аудиторской организации из профессиональной аудиторской организации.

14. По результатам проведенного внешнего контроля качества неоднократное (два раза) получение аудиторскими организациями оценок "3" и (или) "2" является основанием для обращения профессиональной аудиторской организации в уполномоченный государственный орган с заявлением о привлечении к ответственности аудиторской организации.

15. В порядке проведения внешнего контроля качества предусматриваются вопросы проведения предварительной проверки документов аудиторской организации, подавшей заявление о вступлении в профессиональную организацию, в случае исключения ее ранее из данной или другой профессиональной организации за допущенные нарушения Международных стандартов аудита по итогам внешнего контроля качества.

Приложение к Правилам разработки порядка проведения внешнего контроля качества

№ п/п	Формулировка оценки	Оценка
1.	Деятельность аудиторской организации достаточна для обеспечения качества аудита на должном уровне и направлена на соблюдение требований Международных стандартов аудита	5
2.	Аудиторская организация, за исключением отдельных недостатков, соблюдает требования Международных стандартов аудита	4
3.	Аудиторской организации, в связи с наличием выявленных недостатков, необходимо провести серьезные организационные реформы для обеспечения качества аудиторских услуг. Выявленные недостатки позволяют говорить о неполном соблюдении требований Международных стандартов аудита	3
4.	Деятельность аудиторской организации не соответствует Международным стандартам аудита	2