Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (41-шығарылым) бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 28 қарашадағы № 446-ө-м Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2012 жылы 14 желтоқсанда № 8185 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2019 жылғы 30 қазандағы № 578 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 30.10.2019 № 578 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 125-бабына сәйкес жұмыстардың белгілі бір түрлерінің күрделілігін белгілеу, жұмысшыларға біліктілік разрядтарын беру және кәсіптерінің дұрыс атауларын айқындау мақсатында БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (41-шығарылым) бекітілсін.

2. Еңбек және әлеуметтік әріптестік департаменті (А.Ә. Сарбасов) осы бұйрықтың заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін және ресми жариялануын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау вице-министрi Е.К. Егемберді жүктелсiн.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

С. Әбденов

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 28 қарашадағы № 446-ө-м бұйрығымен бекітілген

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай
тарифтік-біліктілік анықтамалығы (41-шығарылым)
1–бөлім. Жалпы ережелер

1. Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай анықтамалығы (бұдан әрі - БТБА), 41-шығарылым, "Шыны және шыны бұйымдарының өндірісі" бөлімінен тұрады.

2. Жұмыс разрядтары еңбек жағдайы ескерілмей (еңбектің күрделілік деңгейіне әсер етуші және орындаушының біліктілігіне қойылатын талаптарды арттырушы айрықша жағдайларды қоспағанда), олардың күрделілігі бойынша белгіленді.

3. Әр кәсіп бойынша тарифтік-біліктілік сипаттаманың екі бөлімі бар. "Жұмыс сипаттамасы" бөлімі жұмысшы орындай білуге тиіс жұмыстардың суреттемесін қамтиды. "Білуге тиіс" бөлімінде арнаулы білімге, сондай-ақ ережелерді, нұсқаулықтар мен басшылыққа алатын материалдарды, жұмысшы қолдануға тиісті әдістер мен құралдарды білуіне қатысты жұмысшыға қойылатын негізгі талаптар қамтылған.

4. Тарифтік-біліктілік сипаттамасында жұмысшы кәсібінің осы разрядына анағұрлым тән жұмыстардың тізбесі келтіріледі. Бұл тізбе жұмысшы орындай алатын және орындауға тиісті жұмыстардың барлығын қамти алмайды. Ұйымның әкімшілігі орындау күрделілігі бойынша тиісті разряд жұмысшылары кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамаларында қамтылған жұмыстарға сәйкес келетін жұмыстардың қосымша тізбесін әзірлеп, кәсіподақ комитетімен немесе өкілді органның өзге уәкілетті қызметкерлерімен келісім бойынша бекіте алады.

5. "Жұмыс сипаттамасы" бөлімінде көзделген жұмыстармен қатар, жұмысшы ауысымды қабылдау және тапсыру, жұмыс орнын, айлабұйымдарды, құралдарды жинастыру, сондай-ақ оларды тиісінше ұстау, белгіленген техникалық құжаттаманы жүргізу жөніндегі жұмыстарды орындауға тиіс.

6. "Білуге тиіс" бөлімінде қамтылған теориялық және практикалық білімдермен қатар, жұмысшы: еңбекті қорғау, өндірістік санитария мен өртке қарсы қауіпсіздік жөніндегі ереже мен нормаларды; жеке қорғану құралдарын пайдалану ережесін; орындалатын жұмыс (қызмет) сапасына қойылатын талаптарды; жарамсыздықтың түрлері мен оның алдын алу және жоюдың тәсілдерін; өндірістік дабылдатқышты; жұмыс орнында еңбекті ұтымды ұйымдастыру жөніндегі талаптарды білуге тиіс.

7. Біліктілігі анағұрлым жоғары жұмысшы өзінің тарифтік-біліктілік сипаттамасында санамаланған жұмыстармен қатар, біліктілігі анағұрлым төмен жұмысшылардың тарифтік-біліктілік сипаттамасында көзделген жұмыстарды орындай білуге, сондай-ақ осы кәсіптегі разряды төмен жұмысшыларға басшылық жасай білуге тиіс. Осыған байланысты, анағұрлым төмен разряд кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамасында келтірілген жұмыстар, анағұрлым жоғары тарифтік-біліктілік сипаттамасында, әдетте келтірілмейді.

8. Тарифтік-біліктілік сипаттама жеті разрядтық тарифтік кестеге орай әзірленді.

9. Қызметкердің еңбек қызметін растайтын құжаттарды толтырған кезде, сондай-ақ тарифтік разряды өзгерген кезде, оның кәсібінің атауы БТБА-ға сәйкес жазылады.

10. Тарифтік-біліктілік сипаттамалар ерекше айтылған жағдайлардан басқа, осы бөлімде көрсетілген өндірістер мен жұмыс түрлері бар ұйымдарда, меншік және ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, жұмыстарды тарифтеу және жұмысшыларға біліктілік разрядтарын беру кезінде қолданылады.

11. Қолданылуға ыңғайлы болу мақсатында, БТБА-да алфавиттік көрсеткіш қосымшасында көзделген, онда жұмысшылар кәсіптерінің атауы, разрядтардың диапазондары және беттердің нөмірленуі қарастырылған.

12. "Шыны және шыны бұйымдарының өндірісі" бөлімінде қарастырылған жұмысшы кәсіптері атауларының, олардың БТБА 41-шығарылымы бойынша қолданыстағы атаулары көрсетілген тізбесі 2004 жылғы редакциясында берілген.

2–бөлім. Шыны және шыны бұйымдарының өндірісі

1. Автоклавшы

Параграф 1. Автоклавшы, 3-разряд

13. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі анағұрлым жоғары атоклавшының басшылығымен пакеттелген шыны бұйымдарын және триплекстің басқа да түрлерін қысыммен газ, су және парафиндік автоклавтарда престеу;

шыны бұйымдарын вакуум қаптарға, триплекс пакеттерін этажерканың тік ұяшықтарына салу және автоклавтарға жүктеу;

шыны бұйымдарын автоклавтардан түсіру, этажерканы суыту камерасына беру;

пакеттерді ашу;

қызмет көрсетілетін автоклавтың жұмыс режимін қадағалау.

14. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмыс істеу қағидасы;

престеу технологиялық процесін жүргізу ережесі, пакеттерді этажеркаға салу әдістері мен ережесі, триплекстік ассортименті;

бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі;

ақау түрлері және оның алдын алу мен жою бойынша шаралар.

Параграф 2. Автоклавшы, 4-разряд

15. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пакеттерін, үш қабатты триплекс шыныны және басқа бұйымдарды әр түрлі автоклавтарға престеу;

автоклавты жұмысқа дайындау;

бұйымдарды қолмен автоклавқа салу;

престелген бұйымдармен кассеталарды автоклавқа тиеу;

белгіленген технологиялық режимді және бұйымдардың жылжуын қадағалау;

автоклавта температураны және қысымды реттеу;

автоклавтан шыны бұйымдарын қолмен немесе механизмдердің көмегімен түсіру;

шыны бұйымдарын престеуден кейін керосинмен немесе басқа қажетті ерітіндімен сүрту;

автоклавтарда престеуден кейін түзетілетін ақауы бар бұйымдарды қайта престеу.

16. Білуге тиіс:

автоклавтардың, көтергіш құрылғылардың, тиеу және түсіру механизмдерінің құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

бұйымдарды өңдеу технологиялық процесі, сақтандыру құрылғыларының, қауіпсіздік құралдарының, бақылау-өлшеу аспаптарының әрекет ету қағидасы;

қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарды қауіпсіз пайдалану ережесі;

сигнал беру және бұғаттау жүйесі, жұмыс журналын жүргізу ережесі, ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Электрондық басқару жүйесімен автоклавтарға қызмет көрсету кезінде - 5-разряд.

2. Аэрозольшы

Параграф 1. Аэрозольшы, 3-разряд

17. Жұмыс сипаттамасы:

кейіннен электр пеште қыздырумен термотөзгіш шыныдан тоқ өткізетін қабыршақтың қабатын қолмен салу;

шынының бетін дайындау.

18. Білуге тиіс:

электр пештің құрылысы;

қызмет көрсетілетін жабдықты пайдалану ережесі;

шынының құрамы, тоқ өткізетін қабыршақтың қабатын салу ережесі;

шыныдан бұйымдарды қыздыру ережесі.

Параграф 2. Аэрозольшы, 4-разряд

19. Жұмыс сипаттамасы:

аэрозолдық қондырғыда шыныға тоқ өткізетін қабыршақтың қабатын және мықты кварц шыны бұйымдарына электр контактілері қабатын салу;

аэрозоль және кептіру қондырғыларының жұмысын әр түрлі режимдерде реттеу;

шынының бетіне қабат жағу үшін коллоидты ерітінділер дайындау.

20. Білуге тиіс:

аэрозоль және кептіру қондырғыларының құрылысы;

кварц шынының қасиеттері, газдық қыздыратын элементтерді сынау ережесі мен әдістері;

ақауды түзету тәсілдері.

3. Шыны бұйымдарын қоршаушы

Параграф 1. Шыны бұйымдарын қоршаушы, 2-разряд

21. Жұмыс сипаттамасы:

бекітудің қатты және нүктелік әдістерімен астигматикалық және стигматикалық линзалар үшін дайындамаларды қоршау;

икемді және қатты әдістермен оптикалық шыныдан қарапайым және сфериялық бөлшектерді қоршау;

сфериялық айналарға арналған шынылар дайындау;

қоршау және қажетті температураға дейін қыздыру үшін корпустардың беттерін дайындау;

шыны бұйымдарын қоршауға арналған көмекші материалдарды дайындау;

оптикалық бөлшектерді, линзаларға арналған дайындамаларды және бітейтін массаны қыздырудың температуралық режимін реттеу;

линзаларды өңдеуден кейін бітеу, тазарту және сүрту;

линзаларды рефракция бойынша салу;

оптикалық бөлшектерге бір қабаттық шайыр жастықтарды қолмен немесе арнайы станокта дайындау және жапсыру;

оптикалық бөлшектерді құралға жапсыру;

жабыстырылған блоктарды жоғары жиілікті тоқпен қыздыру, блоктарды суыту және құралдан шешіп алу;

бөлшектерді гипстауға арналған блокты құрастыру;

гипс ерітіндіні дайындау және блоктарды құю;

оптикалық бөлшектердің механикалық немесе термиялық тәсілмен қоршауын және гипсін алып тастау;

оптикалық бөлшектерді, қолданылатын құралды шайыр мен гипстан тазарту;

электр плиталарды, электр пештерді, термостаттарды және суыту шкафтарын пайдалану кезінде қолданылатын оптикалық бөлшектерді және құрылғыларды қыздыру және суыту температурасын анықтау және реттеу.

22. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы, линзаларды қоршауға қойылатын техникалық талаптар;

көзілдірік линзаларының дайындамаларын қоршау тәсілдері мен тәсімдері және қоршауын шешу тәсілдері;

линзалардың қисықтығы бойынша радиуспен қоршау үшін корпусты іріктеу ережесі, шыныны сүрту және қорғаныш лак қабатын салу ережесі;

оптикалық бөлшектерді иілімді және қатты қоршау және гипстеу әдістері;

оптикалық бөлшектерді құрылғыларда ұтымды орналастыру тәсілдері, қолданылатын қоршау массасының құрамдары, оптикалық бөлшектерді иілімді қоршау кезінде қолданылатын негізгі және көмекші материалдардың тізімі мен белгіленуі;

оптикалық бөлшектердің түрі мен мөлшеріне байланысты қоршауға арналған құрылғыларды таңдау ережесі;

қыздыру және суыту процестерін реттеу әдістері;

оптикалық бөлшектерді өңдеу параметрлері туралы негізгі мәліметтер, бұйымдардың ақау түрлері мен себептері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 2. Шыны бұйымдарын қоршаушы, 3-разряд

23. Жұмыс сипаттамасы;

астигматикалық және стигматикалық линзалар үшін иілімді әдіспен дайындамаларды қоршау;

қоршалатын дайындамалардың қисықтығы радиусына сәйкес келетін, қоршау үшін корпустар іріктеу;

қоршауға дейін құрылғылардың корпустарын қыздыру және бекітілген дайындамалармен блоктарды суыту;

корпустың бетінен қоршау массасының артықтарын қоршауға арналған құрылғыны алып тастау;

бифокалды көзілдірік шыныларын дайындау үшін линзаларды қоршау;

оптикалық бөлшектерді мөлшерлер бойынша жиынтықтау;

түйісу пластиналарын таңдау;

оптикалық бөлшектерді және түйісу құралдарын майсыздандыру және тазалау;

оптикалық бөлшектердің түйісетін жерлеріне қорғаныш лакты жағу;

оптикалық түйісуден бөлшектерді алу;

қыздыру және суыту режимін қадағалау.

24. Білуге тиіс:

дайындамалардың көзілдірік линзаларына арналған қоршау тәсілдері;

оптикалық шыныдан бұйымдарды қоршаудың технологиялық операцияларының реттілігі, әр түрлі рефракциялы линзалардың дайындамаларын қоршауға арналған корпустарды іріктеу ережесі;

қоршау массаларының құрамы мен температурасы;

оптикалық бөлшектерді қоршау тәсілдері мен шарттары, оптикалық шынының негізгі түрлері, маркалары мен қасиеттері;

оптикалық шыныдан бұйымдарды қоршауға және қоршауын алуға қойылатын техникалық талаптар;

қоршалған бөлшектерді бақылау тәсілдері, ақаудың себептері мен түрлері, оның алдын алу шаралары.

Оптикалық шыны мен кристалдардан жоғары тоқты бөлшектерді иілімді, қатты және түйісу әдістерімен қоршау кезінде - 4-разряд.

4. Шыны бұйымдарының вакуумшысы

Параграф 1. Шыны бұйымдарының вакуумшысы, 3-разряд

25. Жұмыс сипаттамасы:

термостаттарда вакуумдық жүйенің шыны тарақтарына қол газ жанарғысының термостық колбаларының қосалқыларын дәнекерлеу;

колбалардың қабырғааралық кеңістігінен вакуумдық сорғылармен ауаны сорып шығару;

вакуум деңгейін жоғары жиілікті тоқтармен тексеру;

вакуумдау процесінің температурасы мен қысымын реттеу;

триплекс пакеттерін салуға арналған резеңке қаптардан ауаны сорып шығару;

триплекс пакеттерін олардың максималды толтырылуын ескерумен резеңке қаптарға салу;

резеңке қаптарды қою, вакуумдау және қымтап бекіту;

триплекспен резеңке қаптарды арнайы рамаға ілу (арбаға) және автоклавқа престеуге беру.

26. Білуге тиіс:

шыны бұйымдарын вакуумдаудың технологиялық режимі, вакуум деңгейін анықтау үшін жоғары жиілікті тоқтарды;

аз жылытқыштарын пайдалану ережесі, резеңке қаптарды триплекс пакеттерімен ұтымды толтыру ережесі;

термостық колбалардың, резеңке қаптардың герметикалығын тексеру ережесі.

Параграф 2. Шыны бұйымдарының вакуумшысы, 4-разряд

27. Жұмыс сипаттамасы:

жабыстырылған шыны пакеттерді, шыны блоктарды резеңке қаптарға және термостатқа салу;

резеңке қаптарды вакуумдау;

вакуумдау процесінің температурасын және қысымын реттеу.

28. Білуге тиіс:

вакуумдық қондырғының құрылысы және бөлшектерді резеңке қаптар мен термостаттарға салу ережесі;

бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі.

5. Шыны пісіруші

Параграф 1. Шыны пісіруші, 2-разряд

29. Жұмыс сипаттамасы:

шыныны пісіру үшін силикат-кесекті дайындау: автоклавтың ыдыстарын, қазандықты және басқа аппараттарды жуу және силикат кесекпен және сумен толтыру;

анағұрлым жоғары білікті пісірушінің басшылығымен шыныны пісіру;

30. Білуге тиіс:

автоклавты, қазандықты және шыны пісіретін басқа аппараттарды пайдалану ережесі;

сұйық шыныны пісіруге жіберетін негізгі компоненттердің қасиеттері;

бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі.

Параграф 2. Шыны пісіруші, 3-разряд

31. Жұмыс сипаттамасы:

автоклавта, қазандықтарда және басқа аппараттарда шыныны пісіру процесін жүргізу;

сұйық шыныны пісіру және суыту режимдерін қадағалау және реттеу;

сұйық шынының үлес салмағын айқындау;

сұйық шынының параметрлерін шыны бұйымдарын дайындау үшін қажетті деңгейге дейін жеткізу;

дайын сұйық шыныны ыдыстарға тартып ағызу.

32. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

шыны пісірудің технологиялық процесі;

шыны пісіру үшін қолданылатын негізгі материалдарға және дайын өнімге қойылатын талаптар;

қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарды техникалық пайдалану ережесі;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

6. Винипластшы

Параграф 1. Винипластшы, 3-разряд

33. Жұмыс сипаттамасы:

винипласт бұйымдарын дәнекерлеу шыбықтарымен дәнекерлеу;

винипласт бұйымдарын дәнекерлеуге дайындау;

оларды ылғал мен майдан тазалау;

жүзін станокта немесе егеудің көмегімен алу;

шаблон бойынша жүзін тексеру;

дәнекерлеуге дайындалған бөлшектерді арнайы құрылғыларға орнату.

34. Білуге тиіс:

винипласт бұйымдарын пісіруге дайындау ережесі;

пісіретін жіктің пішіні және пісірудің негізгі технологиялық тәсімдері.

7. Шыны бұйымдарын үрлеуші

Параграф 1. Шыны бұйымдарын үрлеуші, 3-разряд

35. Жұмыс сипаттамасы:

шағын мөлшерлі шыны бұйымдары үшін банкаларды үрлеу;

металл түтікке шыны массасын жинау;

шыны массаны плитада, домалатқышта банканың қажетті пішініне сәйкес орау;

банканы қажетті мөлшерлерге дейін үрлеу, оны кейінгі операцияға беру.

36. Білуге тиіс:

шыны маркалары, әр түрлі мөлшерлі және салмақты шыны бұйымдарын үрлеуге арналған үрленіп істелген түтікке шыны массасын жинау ережесі мен режимдері;

дайын банка домалату, суыту және беру ережесі;

банканың қисықтығының алдын алу тәсімдері.

Параграф 2. Шыны бұйымдарын үрлеуші, 4-разряд

37. Жұмыс сипаттамасы:

шыны бұйымдарының шыны массасымен қарапайым қалыптарды үрлеу, орта және ірі мөлшерлі шыны бұйымдары үшін банкаларды үрлеу;

ұсақ және орта шыны бұйымдары үшін құйғышты үрлеп тазарту;

дайындалатын шыны бұйымдарының мөлшері мен салмағына сәйкес келетін мөлшерде банкаға немесе үрленбелі түтікке шыны массасын жинау;

банканы домалатқышта орау, шыны бұйымдарын одан әрі операция үшін үрлеу және жіберу;

шыны бұйымдарын жасап шығару үшін шыны массасының жарамдылығын анықтау.

38. Білуге тиіс:

шыны өндірісі технологиясының негіздері, пластмассаның қасиеттері;

үрлейтін түтіктің құрылысы, құрал мен құрылғыларды пайдалану ережесі;

шыны бұйымдарын үрлеу әдістері мен тәсімдері, даярланатын бұйымдарға мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттар;

шыны бұйымдарының ақауының алдын алу және жою шаралары.

39. Жұмыс үлгілері:

Үрлеу:

1) диаметрі бойынша 2 миллиметр (бұдан әрі - мм) артық мүмкін шегімен қатты дрот (штабиктер);

2) жазуға және кристалдауға арналған колбалар;

3) домалақ түпті және жайпақ түпті колбалар;

4) түрлі-түсті шыныдан жасалған бұйымдарға арналған құйғыштар;

5) сортты ыдыс бұйымдарына арналған алғашқы және екінші қайтара банкалар;

6) плафондар, қалпақтар, 200 мм дейін диаметрімен шарлар;

7) штанглазды, көрмелік, инъекциялық ерітінділерге арналған тубуспен медикаменттерге арналған шыны сауыттар мен банкалар, биохинолдар, тамызғыштар және 1 литр дейін сыйымдылықпен ұқсас бұйымдар;

8) химиялық стақандар;

9) 3 л дейін сыйымдылықпен шаруашылық ыдыстың шыны бұйымдары;

10) иіссу мен әтірлерге арналған қарапайым пішінді флакондар;

11) биологиялық дақылдарға арналған және бактериялық дақылдарды өсіруге арналған кристаллизациялық шыныаяқтар (Кохо және Петри).

Параграф 3. Шыны бұйымдарын үрлеуші, 5-разряд

40. Жұмыс сипаттамасы:

орта күрделі конфигурациялы және ірі шыны бұйымдарын шыны массасынан үрлеу.

41. Білуге тиіс:

шыны өндірісі технологиясының негіздері, пластмассаның қасиеттері, құрал мен құрылғыларды пайдалану ережесі;

орта күрделі және ірі шыны бұйымдарын үрлеу әдістері мен тәсімдері, үрленетін шыны бұйымдарына байланысты шыны массасын мөлшерлеу әдістері;

даярланатын бұйымдарға мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттар, ақаудың пайда болу себептері және оның алдын алу мен оны жою бойынша шаралар.

42. Жұмыс үлгілері:

Үрлеу:

1) қайнатпаға, кремге, печеньеге, гүлдерге арналған құмыралар, салат салуға арналған ыдыстар және орта мөлшерлі басқа бұйымдар;

2) 150 мм дейін диаметрімен зертханалық құйғыштар;

3) 2 мм дейін диаметрімен мүмкін шегімен қатты дрот (штабиктер);

4) 20 мм дейін диаметрімен түтікті шынылы дрот;

5) диаметрге 1 мм артық мүмкін шегімен барлық түрлі және мақсаттағы капиллярлар;

6) сүзуге арналған колбалар;

7) барлық мөлшерлі қалыпты тегістерге колбалар;

8) радиолампаларға арналған шыны колбалар;

9) 200-ден жоғары 450 мм дейін диаметрімен қақпақтар мен шарлар;

10) несепқабылдағыштар;

11) үштіктердің бұрулары және оларға ұқсас шыны құбырларға арналған фасондық бөлшектер;

12) 200 мм дейін диаметрімен қарапайым конфигурациялы себушілер; күрделі конфигурациялы 150 мм дейін диаметрімен себушілер;

13) рюмка, фужерлер, кемінде 70 мм биіктігімен аяғын вакуумдық қалыптастырумен бокалдар;

14) рюмка, фужерлер, стакандар және 250 миллилитр (бұдан әрі - мл) дейін сыйымдылықпен оларға ұқсас шыны бұйымдары;

15) аккумулятор ыдыстары, химиялық баллондар, бочата және 10 л-ге дейін сыйымдылықпен оларға ұқсас шыны бұйымдары;

16) өлшеуге арналған стақандар (бюкстар);

17) түбінің қалыңдығы 10 метрге дейін (құюмен) және сыйымдылығы 300 мм дейін стақандар;

18) лампы шынылар, "Ұшатын тышқан" түріндегі діңде екі шыныдан тұратын үлгі шамдарға арналған шынылар;

19) шахталық шынылар;

20) жарық техникалық шыны бұйымдары;

21) шаруашылық ыдысының шыны бұйымдары және сыйымдылығы 3-тен жоғары 10 л дейін ұқсас шыны бұйымдары;

22) медикаменттерге, байлау материалдарына арналған шыны банкалар, сыйымдылығы 1 л-ден артық банкалар және штанглазды шыны сауыттар;

23) иіс су мен әтірлерге арналған күрделі конфигурациялы флакондар;

24) анатомиялық цилиндрлар;

25) диаметрі 200 мм дейін түрлі-түсті және жапсырмалы электр шынысы.

Параграф 4. Шыны бұйымдарын үрлеуші, 6-разряд

43. Жұмыс сипаттамасы:

шыны массадан күрделі конфигурациялы шыны бұйымдарын үрлеу.

44. Білуге тиіс:

құрал мен құрылғыларды пайдалану ережесі;

ірі габаритті бұйымдарды және ірі конфигурациялы бұйымдарды үрлеу әдістері мен тәсімдері;

дайындалатын шыны бұйымдарына мемлекеттік стандарттар және техникалық шарттар;

ақаудың пайда болу себептері және оның алдын алу мен оны жою бойынша шаралар.

45. Жұмыс үлгілері.:

Үрлеу:

1) газдарды өндіруге арналған Кипп аппараты;

2) тищенко және Лысенко аппараттары;

3) жеміс-жидектерге, гүлдерге арналған құмыралар, күбілер, графиндар, табандықтар және ірі мөлшерлі басқа шыны бұйымдары;

4) диаметрі 150 мм артық зертханалық құйғыштар;

5) диаметрі 200 мм артық түтікті шынының дроты;

6) 1 мм диаметрге дейін рұқсат етілетін шегімен барлық түрлері және тағайындаудағы капиллярлар;

7) эмаль жолағы бар массивті капиллярлар;

8) генератор лампаларына арналған колбалар;

9) дьюар азық-түлік термостары мен ыдыстарына арналған колбалар;

10) диаметрі 200 мм артық қарапайым конфигурациялы шашыратқыштар; диаметрі 150 мм дейін күрделі конфигурациялы шашыратқыштар;

11) рюмка, фужерлер, сыйымдылығы 250 мм артық ұқсас шыны бұйымдары;

12) қант салғыштар, креманкалар;

13) аккумулятор ыдыстары, химиялық баллондар, бочата және сыйымдылығы 10 л артық оларға ұқсас шыны бұйымдары;

14) түбінің қалыңдығы 10 м артық (құюмен) және сыйымдылығы 300 мм артық стақандар;

15) бір діңде төрт шыныдан тұратын лампы шынылар және бір діңде үш-үштен "Ұшатын тышқан" түріндегі шамдарға арналған шынылар;

16) шаруашылық ыдысының шыны бұйымдары және сыйымдылығы 10 л жоғары ұқсас шыны бұйымдар;

17) су өлшейтін, мұнайөлшейтін, барлық мөлшерлі барометрлік, аэрометриялық, крандық және шприцтік түтіктер;

18) түрлі-түсті шыныға арналған холявалар;

19) өлшейтін цилиндрлар және мензуркалар;

20) тығын астына табандықтағы цилиндрлар;

21) диаметрі 450 мм жоғары шарлар, қақпақтар;

22) май өлшегіштер мен термометрлерге арналған жалпақ шкалалар;

23) диаметрі 200 мм және одан артық түрлі-түсті және жапсырмалы электр шыны.

Параграф 5. Шыны бұйымдарын үрлеуші, 7-разряд

46. Жұмыс сипаттамасы:

пішіні жағынан ерекше күрделі шыны бұйымдарын үрлеу.

47. Білуге тиіс:

шыны өндірісі технологиясының негіздері, ерекше күрделі конфигурациялы және ірі габаритті шыны бұйымдарын үрлеу әдістері мен тәсімдері;

жасап шығарылатын өнімге қойылатын талаптар;

ақаудың пайда болу себептері және оның алдын алу мен оны жою бойынша шаралар.

48. Жұмыс үлгілері:

1) аяғының биіктігі 70 мм артық хрусталь шыныдан жасалған бокалдар, рюмкалар, фужерлер;

2) екі және үш түрлі шыныдан жасалған гутендік бұйымдар;

3) диаметрі 300 мм дейін жапсырма шашыратқыштар; диаметрі 250 мм артық күрделі конфигурациялы шашыратқыштар;

4) қиқымнан жасалған шыны бұйымдар, құмыралар, графиндар, диаметрі 250 мм артық жеміс-жидектерге арналған құмыра.

Бірегей шыны бұйымдарын үрлеу кезінде - 8-разряд.

49. Жұмыс үлгілері:

1) аяғының вакуумдық биіктігі 85 мм артық сыраға арналған бокалдар;

2) құмыралар: биіктігі 400 мм артық гүлдерге арналған, шараптарды, шампанды суытуға арналған, финкосульфидті шынылардан жасалған жеміс-жидектерге арналған;

3) жабыстырылған тұтқасы бар себеттер;

4) екі, үш түрлі шыныдан жасалған суға арналған жиынтықтар;

5) диаметрі 300 мм артық түрлі-түсті шыныдан жасалған жапсырма шашыратқыштар және табақтар;

6) екі, үш түрлі-түсті шыныдан жасалған жәдігерлік бұйымдар.

8. Гильоширшы

Параграф 1. Гильоширшы, 2-разряд

50. Жұмыс сипаттамасы:

гильоширшы машинаның немесе пантографтың көмегімен шыны бұйымдарына суреттер, әріптер салу.

51. Білуге тиіс:

гильоширшы машина мен пантографтың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

қорғаныш мастиканың құрамы мен қасиеттері;

шыны бұйымдарына суреттер, әріптер салу тәртібі;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

9. Сынап дистилляторшысы

Параграф 1. Сынап дистилляторшысы, 2-разряд

52. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті дистилляторшының басшылығымен сынапты химиялық, механикалық және басқа тәсілдермен тазарту процесін жүргізу;

жинағыштарды вакуумсорғының көмегімен сынаппен толтыру;

сынапты азот қышқылымен өңдеу, сумен шаю, сүзу;

ерітінділер мен бояулар жасау;

құрамында сынап мөлшері бар, ақауға шығарылған лампалар мен термометрлерді қайта өңдеуші ұсақтағышқа жүктеу;

шыныны ұсату;

сынапты шыныдан бөлу, жуатын ваннада сумен шаю;

сынапты тазартуға арналған қондырғыларды бөлшектеу, тазарту және құрастыру;

қайта өңдеуші жабдығына ағымдағы жөндеу жасау.

53. Білуге тиіс:

сынаптың және қолданылатын реактивтердің негізгі физикалық–химиялық қасиеттері;

улы заттармен қауіпсіз жұмыс ережесі;

сынапты улау, тазарту және пайдаға асыру процесін жүргізу негіздері;

сынапты шыныдан бөліп алу және ұсату тәсімдері.

Параграф 2. Сынап дистилляторшысы, 3-разряд

54. Жұмыс сипаттамасы:

вакуумдық қондырғыда сынапты дистилляциялау процесін жүргізу;

механикаландырылған вакуум қондырғыларының жұмысын қадағалау;

қызмет көрсетілетін жабдықты жөндеу.

55. Білуге тиіс:

сынапты вакуумдық және дистиллятциялау түрлері мен тәсімдері;

құрылысы, жөндеу ережесі қызмет көрсетілетін жабдықтың, сынапты тазарту, улау және дистиллятциялау технологиялық процестерін жүргізу ережесі.

Параграф 3. Сынап дистилляторшысы, 4-разряд

56. Жұмыс сипаттамасы:

сынапты магнитті-гидравликалық тазарту және демеркуризациялау қондырғыларында сынапты тазарту және дистиллятциялау процесін жүргізу;

қондырғылардың жұмысын жөндеу және реттеу, бақылау-өлшеу аспаптары бойынша процестік барысын қадағалау;

қондырғыда разрядталу мөлшерін, су салқындататын контурға судың берілуін реттеу;

сорғалап ағатын және электр-магниттікті сорғылардың жұмсын қадағалау;

автоматты режимде басқару пультынан сынап шамдарды демеркуризациялау процесін өткізу;

қызмет көрсетілетін жабдықты қарауға және жөндеуге қатысу;

жұмыс журналын жүргізу.

57. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және пайдалану ережесі;

сынапты қоспалардан тазарту сапасына қойылатын талаптар, сынапты тазарту және дистиллятциялау түрлері мен әдістері;

сынап лампаларын демеркурлеу, сынапты тазарту, улау және дистиллятциялау технологиялық процестерін жүргізу ережесі.

10. Уақтаушы-ұсатушы

Параграф 1. Уақтаушы-ұсатушы, 3-разряд

58. Жұмыс сипаттамасы:

шикізат материалдарын, шыны ұсатқышты, эрклезді, таулы хрустальді, полиматериалдарды (полистиролды, поликарбонатты), зімпаралы және корунд кесектерін және уақтау-ұсату агрегаттарындағы басқа материалдарды уақтау және ұсату;

уақтау- ұсату жабдығын жұмысқа дайындау, шикізат материалдарын тиеу және түсіру;

уақтау процесін реттеу;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысын қадағалау.

59. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы, белгіленуі және пайдалану ережесі;

өңделінетін шикізаттық материалдарды ұсатуға, елеуге қойылатын техникалық талаптар;

өңделінетін материалдардың сапасын анықтау ережесі;

материалдардың түрлері және оларға қойылатын талаптар.

Параграф 2. Уақтаушы-ұсатушы, 4-разряд

60. Жұмыс сипаттамасы:

кесек кварцт термоұсақтау пештерінде ұсату, дисктік диірмендерде уақтау, дірілді елеуіште елеу, кептіргіш пештерінде кептіру, гидрокөтергіші бар арбамен тасымалдау;

кесек кварцты термоұсатуға дайындау;

ұсату, кептіру, уақтау және елеу процесін реттеу;

ұсақталған кварцты фракциялар бойынша сұрыптау;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысын қадағалау және оны жөндеуге қатысу.

61. Білуге тиіс:

дисктік диірмендерді, дірілді елеуіштерді, гидрокөтергіші бар арбаларды термоұсақтау және кептіру пештерінің құрылысы;

белгіленуі және пайдалану ережесі, термиялық пештерге қызмет көрсету ережесі;

ұсатуға, кептіруге, уақтау мен себуге қойылатын техникалық талаптар;

бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы және белгіленуі;

орындалатын жұмыстар көлемінде темір ұста жұмыстары.

Параграф 3. Уақтаушы-ұсатушы, 5-разряд

62. Жұмыс сипаттамасы:

сорғалап ағатын ағынға қарсы диірмендерде құмды ұсату процесіне қызмет көрсету;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысын қадағалау, оның жұмысындағы олқылықтарды жою;

ұсақтаудың ұсақтығын реттеу;

шаң ұстау жүйесіне қызмет көрсету.

63. Білуге тиіс:

сорғалап ағатын ағынға қарсы диірмендердің, ауа үрлегіштердің, вакуум көлігінің, шаң ұстау жүйелерінің және басқа қосалқы жабдықтың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

өңделетін материалдардың сапасына қойылатын талаптар;

қызмет көрсетілетін жабдықты техникалық пайдалану ережесі;

жабдықтың жұмысындағы олқылықтардың себептері және оларды жою тәсімдері.

11. Үлдір даярлаушы

Параграф 1. Үлдір даярлаушы, 2-разряд

64. Жұмыс сипаттамасы:

ассортимент бойынша үлдір дайындау;

үлдір орамын жазу;

үлдірді матаға тігу, конвейерді қыздыру және іске қосу;

үлдірдің берілген ылғалдылығын алуды ескерумен конвейердің температурасы мен жылдамдығын реттеу;

үлдірді тазалау;

үлдірлерді берілген мөлшерлер бойынша кесу.

65. Білуге тиіс:

конвейердің құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

үлдірге қойылатын техникалық талаптар, конвейерді қосу алдында үлдірді бекіту (түйістіру) тәсілі;

үлдірді кептірудің температуралық режимін реттеу тәсімі;

берілген ассортиментті алу үшін үлдір дайындау мөлшерлері, бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі;

селикагельдің қасиеттері және белгіленуі.

12. Пештерге тиеуші

Параграф 1. Пештерге тиеуші, 2-разряд

66. Жұмыс сипаттамасы:

вагонеткалар мен қалыптарды біріктіру пешіне тиеуге дайындау;

шихтаны жұмыс орнына жақындату;

шихтаның шығыс бункерге түсуін бақылау;

қалыптарды майлау үшін коалин суспензиясын дайындау;

қалыпқа жаққышпен немесе бүріккіш-пистолетпен біркелкі май жағу;

қалыптарды артық майдан тазарту;

шихтаны мөлшерлеу және қалыптарға төгу;

шихтаны тегістеу;

шихтамен қалыптарды қақпақпен жабу;

вагонетканы траверсті арбаға, шихтамен қалыптарды біріктіруге беру.

67. Білуге тиіс:

бүріккіш-пистолеттердің құрылысы, арбалардың электрқозғалтқыштарын және басып озатын жол кареткаларының басқару ережесі;

қалыптарды майлау тәртібі және оларды тазарту;

қалыптарды майлау үшін суспензиялар дайындау тәсімдері.

Параграф 2. Пештерге тиеуші, 3-разряд

68. Жұмыс сипаттамасы:

вагонеткаларды біріктіру пешіне тиеу;

көбікшыныға арналған шихтамен тиелген қалыптарды, вагонеткаларды тиеу терезесіне беру;

шиберді көтеру және шихтамен қалыптарды біріктіру пешіне итеру, сырғыма тиектердің пештік бағыттаушыларында дұрыс орналасуын қадағалау және бақылау, пештің шиберін жабу;

көбікшыны блоктарын қалыптардан алу және оларды кассеталарға салу;

кассеталарды күйдіру пешінің торына орнату;

блоктарды күйдіру процесін бақылау;

біріктіру қалыптарын тазалау;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы олқылықтарды жою.

69. Білуге тиіс:

көбікшыны өндірісі бойынша желінің құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

блоктарды біріктіру және күйдіру технологиялық процесі;

қалыптардан көбікшыны алу ережесі;

вагонеткаларды біріктіру пешіне тиеу ережесі;

шихтамен қалыптарды біріктіру пешіне жылжыту циклдігінің режимі.

13. Шыныны шынықтырушы

Параграф 1. Шыныны шынықтырушы, 3-разряд

70. Жұмыс сипаттамасы:

ұзындығы 700 мм дейін шыны бұйымдарының және шағын мөлшерді шынының табақтарын шынықтыру:

электр пешінің жұмыс режимін реттеу және шынының пеште ұсталу уақытын қадағалау;

үрлеу камерасында ауаны берілген қысымын ұстау.

71. Білуге тиіс:

электр пештің және үрлеу камерасының құрылысы;

шынының физикалық қасиеттері;

шыныны шынықтырудың технологиялық процесі, табақтар мен шыныдан жасалған бұйымдарды шынықтыру ұзақтығының олардың қалыңдығы мен ауданына байланыстылығы;

үрлеу камерасындағы ауаның қажетті қысымы;

бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 2. Шыныны шынықтырушы, 4-разряд

72. Жұмыс сипаттамасы:

ауданы 0,6 квадрат метр (бұдан әрі – м²) дейін шынының және лзас-500 және лзас-1200 түріндегі көлденең желілерде шыны бұйымдарының табақтарын шынықтыру процесін жүргізу;

өңделген, арнайы, майысқан шыныны және кез келген маркалы булы шыныдан жасалған бұйымдарды шынықтыру;

шынының сапасын бақылау;

шынының түріне, мөлшері мен конфигурациясына байланысты шынықтырудың температура режимін іріктеу;

техникалық шарттарға және нормаларға сәйкес пештердің технологиялық жұмыс режимін қадағалау;

үрлеу камерасында ауаның берілген қысымы мен жылдамдығын ұстау;

журналға бақылауларды жазу.

73. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы, шынының физикалық қасиеттері;

шыныны шынықтырудың технологиялық режимі, бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі;

термоөңдеуге дейін және кейін шыныға қойылатын талаптар, ақау түрлері және оның алдын алу бойынша талаптар.

ауданы 0,6 м² артық шыныдан және кез келген ауданды көліктің барлық түрін шынылауға арналған шыныны шынықтыру кезінде - 5-разряд.

14. Шихта төгуші

Параграф 1. Шихта төгуші, 3-разряд

74. Жұмыс сипаттамасы:

шихтаны, ұсақталатын шыныны, эрклезді шыны қайнатушы пештердің механикалық тиегіштерінің бункерлеріне механикаландырылған тиеу;

шихтаны құмыра тәрізді пештерге қолмен төгу;

ванна пешінде шыны массасының берілген деңгейін қолдау;

тиелетін компоненттердің сапасын бақылау;

шихтаны тиеу жеріне жеткізу;

шыны қайнатушы пештердің ағымдағы жөндеуіне қатысу.

75. Білуге тиіс:

механикалық тиегіштердің, кран-балканың және басқа да жабдықтардың құрылысы және пайдалану ережесі;

шихта мен ұсақталатын шыныға қойылатын техникалық талаптар;

шихта мен ұсақталатын шыныны шыны қайнатушы пештерге төгу ережесі;

шынының маркалары, көтеру-тасу жабдығын пайдалану ережесі.

Параграф 2. Шихта төгуші, 4-разряд

76. Жұмыс сипаттамасы:

шихтаны, ұсақталатын шыныны шыны қайнатушы пештердің механикалық тиегіштерінің бункерлеріне механикаландырылған тиеу;

ұсақталатын шыны мұнарасы мен ұсақтағыштарда шихтаның компоненттерін өңдеу;

төгу кезінде шихта мен ұсақталатын шынының қажетті арақатынасын сақтау;

шыны қайнатушы пештердің ваннасында шыны массасының берілген деңгейін қолдау;

тасымалдаушы жабдыққа қызмет көрсету (элеваторларға, конвейерлерге);

шыны қайнатушы пештерді жөндеуге қатысу.

77. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және пайдалану ережесі;

шихта мен ұсақталатын шыныға қойылатын техникалық талаптар, шихта мен ұсақталатын шынының компоненттерін дайындаудың технологиялық процесі;

шихта мен ұсақталатын шыныны пешке төгу ережесі.

15. Бұраулар даярлаушы

Параграф 1. Бұраулар даярлаушы, 2-разряд

78. Жұмыс сипаттамасы:

престелген плиталардан циркулдық арамен немесе басқа жабдықта берілген мөлшерлі бұралулар кесу;

үлдір - бутафольдың қалдықтарынан бұраулар дайындау;

престе және термостатта бұрауларды престеу;

престеу процесінің температуралық режимі мен қысымын реттеу;

сәйкес шыны бұйымдарына бұраулардың бастапқы шығын есебін жүргізу.

79. Білуге тиіс:

бұраулардың белгіленуі және олардың сапасына қойылатын талаптар;

бұрауларды кесу тәсілдері;

үлдір-бутафольдың қалдықтарынан бұрауларды престеу тәсілдері;

циркулдық араны, престі, термостатты және басқа жабдықты пайдалану ережесі.

Параграф 2. Бұраулар даярлаушы, 3-разряд

80. Жұмыс сипаттамасы:

станокта бұраулар дайындау;

вольфрам сымын дайындау және оны берілген мөлшерлер бойынша кесу;

алюминий фольгасын кесу, оны майсыздандыру;

бұрауларды буландырғыштарға орнату, фольганы бұрауларға салу.

81. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және жұмыс істеу ережесі;

вольфрам сымын және фольганы майсыздандыру технологиясы, бұраулардың сапасына қойылатын талаптар;

фольганы салу және буландырғыштарды дайындау тәсілдері;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

16. Шыны үлдірді даярлаушы

Параграф 1. Шыны үлдірді даярлаушы, 3-разряд

82. Жұмыс сипаттамасы:

шыны лентадан және үрленбелі шыны көпіршіктерден микрон қалыңдығы 3-тен 4 дейін шыны үлдірлерін керу;

әр түрлі маркалы шыны үлдірінің металмен дәнекерін алу;

шығыршыққа тартылған шыны үлдірілерін дәнекер сапасы, қалыңдығы, механикалық және термиялық қаттылығы бойынша сұрыптау;

шыны үлдірін шыны массасының ақаулары бойынша көзбен сұрыптау.

83. Білуге тиіс:

шынының әр түрлі сорттарын жұмсарту температурасы, шыны мен металды кеңейту коэффициенттері;

дәнекердің беріктігін қамтамасыз ететін металмен әр түрлі маркалы шыныны біріктіру ережесі мен тәсілдері;

арнайы бақылау-өлшеу құралының белгіленуі және пайдалану тәсілі.

Параграф 2. Шыны үлдірді даярлаушы, 4-разряд

84. Жұмыс сипаттамасы:

керу және дәнекерлеу қондырғысында қалыңдығы 1,2-ден 3 микронға дейін шыны үлдірін алу процесін жүргізу;

сынап шамымен жарық беру кезінде интерференциялық жолақтарды түсі бойынша орнату камерасында қажетті температураны ұстау;

металл шығыршықтар үшін эмаль жабынын дайындау;

үлдірді металл шығыршыққа дәнекерлеу;

тор үлдірдің тораптарын жинау және шыны үлдірлердің арақашықтықтарын өлшеу;

қызмет көрсетілетін қондырғыны жөндеуге қатысу;

болуы мүмкін ақаудың себептерін айқындау және жою.

85. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін қондырғының құрылысы, шынының әр түрлі сорттарын жұмсарту температурасы;

металмен әр түрлі маркалы шыныны дәнекерлеу ережесі мен тәсілдері, қолданылатын материалдардың маркалары;

тор үлдірдің түйіндерін құрастыру және шыны үлдірдің қашықтықтарын өлшеу тәсілдері;

үлдірді керу бойынша ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 3. Шыны үлдірді даярлаушы, 5-разряд

86. Жұмыс сипаттамасы:

керу және дәнекерлеу қондырғысында қалыңдығы 0,5-тен 1,2 микронға дейін шыны үлдірін алу процесін жүргізу;

қондырғы жұмысының едәуір өнімді режимдерін таңдау және айқындау;

ротаметрлердің көмегімен орнату камерасына қалыптасушы газды беруді реттеу;

хроматографтың көмегімен қалыптасушы газ ортасында сутегі мен оттегінің мөлшерін айқындау;

сұйық сынапты, электрометрлік күшейткішті және әмбебап көпірді пайдаланумен шыны үлдірінің электрлік параметрлерін өлшеу;

қызмет көрсетілетін қондырғыны жөндеу.

87. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін қондырғының құрылымы мен жөндеу ережесі, азот-сутегі қоспасын дайындау процесі;

шыны үлдірдің электрлік параметрлерін өлшеу әдістері;

арнайы бақылау-өлшеу аспабының белгіленуі және пайдалану ережесі.

17. Иризаторшы

Параграф 1. Иризаторшы, 2-разряд

88. Жұмыс сипаттамасы:

иризациялық камераларда шыны бұйымдарын иризациялау;

иризациялық камераларға шыны бұйымдарды салу, оларды қыздырудың температуралық режимін реттеу;

иризациялаудан кейін шыны бұйымдарын иризациялық камерадан түсіру.

89. Білуге тиіс:

иризациялық камераның құрылысы, шыны бұйымдарын иризациялық камераға тиеу тәсілдері;

иризация процесінің мәнісі, қолданылатын реактивтердің құрамы;

шыны бұйымдарын қыздырудың температуралық режимі.

18. Шыны бұйымдарын калибрлеуші

Параграф 1. Шыны бұйымдарын калибрлеуші, 2-разряд

90. Жұмыс сипаттамасы:

қарапайым құрылғылардың көмегімен калибрлеу станогында немесе жартылай автоматта шыны бұйымдарын калибрлеу;

калибрлеу станогы мен жартылай автоматтарды қажетті мөлшерлерге баптау;

микроскоптың көмегімен капиллярларды калибрлеу;

микроскоптық нөмірді, конустықты, капилляр қимасының дөңестігін анықтау.

91. Білуге тиіс:

калибрлеу станогы мен жартылай автоматтардың, микроскоптардың құрылысы және пайдалану ережесі;

калибрленетін бұйымдардың сапасына қойылатын талаптар;

берілген дәлдікпен калибрлердің және микроскоптың көмегімен өлшеу жүргізу ережесі;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 2. Шыны бұйымдарын калибрлеуші, 3-разряд

92. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары дәлдікті калибрлер өлшеу құрылғыларын пайдаланумен шыны бұйымдарын калибрлеу;

өлшеу миркоскопының көмегімен және калибрлеу автоматында капиллярлардың барлық түрлерін калибрлеу;

арнайы кестелерге сәйкес капиллярдың қимасының жарамдылығын айқындау;

өлшеу миркоскопын және калибрлеу автоматын баптау.

93. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін автоматтардың құрылысы мен баптау ережесі;

өлшеу миркоскоптарының құрылысы, оптика негіздері, шыны ақаулары және шыны бұйымдарының ақау түрлері;

тесік тәрізді режимдердің жарамдылығын айқындау ережесі.

19. Тас қалаушы (пеш қалаушы) пештерде кезекші

Параграф 1. Тас қалаушы (пеш қалаушы) пештерде кезекші, 4-разряд

94. Жұмыс сипаттамасы:

шыны қайнатушы пештерге, шыныны күйдіру пештеріне және басқа пеш қондырғыларына қызмет көрсету және ағымдағы жөндеу;

пештердегі анағұрлым жоғары білікті кезекші қалаушының (пеш жасаушының) басшылығымен шыны қайнатушы пештерге және пеш қондырғыларына "ыстық" және "суық" жөндеулер жүргізу;

отқа төзімді кірпіштен массивтерді, атуларды, түптерді және саптамаларды қалау;

газ және ауаағарларды футерлеу кезінде оқшаулайтын отқа төзімді қалау;

ауақыздырғыштардың ұяшықтарын, саптамаларын тазарту;

берілген құрам бойынша арнайы ерітінділерді даярлау.

95. Білуге тиіс:

шыны қайнатушы пештердің және пеш қондырғыларының құрылымдары;

жұмыс істеу қағидасы, қызмет көрсету және жөндеу, шыны қайнатушы пештерден құмыраларды, боттарды алу және орнату тәсілдері;

фасондық, отқа төзімді және термоизоляциялық бұйымдардың түрлері мен маркалары, оларды қабылдау және сақтау тәртібі;

шыны қайнатушы пештердің элементтерін қалау сапасына қойылатын негізгі талаптар.

Параграф 2. Тас қалаушы (пеш қалаушы) пештерде кезекші, 5-разряд

96. Жұмыс сипаттамасы:

шыны қайнатушы пештерге және пеш қондырғыларына "ыстық" және "суық" жөндеулер жасау;

шыны қайнатушы пештердің қабырғаларының, күмбездердің, аркаларының барлық түрлерін отқа төзімді етіп қалау және жөндеу;

саптаманың үстіңгі қатарын қалау;

регенераторлардың жабындарын қалау және жөндеу;

отқа төзімді бұйымдарды жазықтығы бойынша фасондық жону.

97. Білуге тиіс:

шыны қайнатушы пештерді пайдалану кезіндегі шекті температуралары;

шыны қайнатушы пештердің конструкциялық элементтерін қалаудың, жөндеудің сапасына қойылатын талаптар;

отқа төзімді ерітінділердің, толтырмалардың құрамы.

20. Кварц балқытушы

Параграф 1. Кварц балқытушы 4-разряд

98. Жұмыс сипаттамасы:

кейіннен термиялық өңдеумен және суытумен берілген мөлшерлер бойынша салмағы 20 килограмм (бұдан әрі – кг) дейін кварц шыныдан блоктарды балқыту;

салмағы 1 кг дейін оптикалық кварц шыныны балқыту;

балқыту машинасы мен газдық желіні жұмысқа дайындау;

балқыту машинасына жаңғыштар мен қуаттандырғыштарды орнату;

балқыту машинасының қуаттандырғыш бункеріне кварц тозаңын тиеу;

балқыту режимін реттеу;

"Жемді" және оны балқыту машинасында орнатуды дайындау;

жылу сақтайтын муфельді құру;

төс етекті дайындау және орнату және оған кристаллит себу;

балқыту журналын жүргізу.

99. Білуге тиіс:

балқыту машинасының құрылысы және пайдалану ережесі;

төс етекті, "жемді" дайындау процесі және олардың белгіленуі;

кварц шыныны балқытудың технологиялық режимі, жылу сақтайтын муфельді орнату тәсілдері;

бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы және пайдалану ережесі.

Параграф 2. Кварц балқытушы, 5-разряд

100. Жұмыс сипаттамасы:

салмағы 20-дан 40 кг дейін кварц шыныдан блоктарды балқыту;

салмағы 1 кг артық оптикалық кварц шыныны балқыту;

газ желісін және кварц шыныны балқыту мен престеуге арналған қондырғыларды реттеу және жөндеу жұмыстарын басқару;

балқыту режимдерін таңдау.

101. Білуге тиіс:

кварц шынының әр түрлі сорттарын балқыту және вакуум-компрессиялық пеште қайта балқыту технологиялық процесі;

балқыту режимдері және шихтаның құрамына байланысты оларды өзгерту;

кварц шынының құрамы, қасиеттері мен ерекшеліктері;

орындалатын жұмыстар көлемінде электртехниканың негіздері.

Параграф 3. Кварц балқытушы, 6-разряд

102. Жұмыс сипаттамасы:

қуатты жаранғылармен жабдықталған арнайы кварц балқытатын машиналарда салмағы 40 кг артық кварц шыныдан жасалған блоктарды балқыту;

температура мен тозаңды блоктың шеткі бетімен біркелкі бөлуді қамтамасыз ету мақсатында жанарғыларды баптау;

балқыту режимін айқындау;

балқыту процесінің параметрлерін реттеу бойынша автоматиканың жұмысын бақылау;

барлық жүйенің арнайы кварцбалқытатын машиналарын жөндеу.

103. Білуге тиіс:

кварц шынының құрамы, физикалық–химиялық қасиеттері кварц балқытатын машиналардың құрылысы, басқару және жөндеу ережесі;

автомеханикаландырылған процестің аспаптары мен механизмдерінің құрылысы, оларды пайдалану және жөндеу ережесі;

балқыту процесі диаграммасының шифрын ашу (автоматты жазудың), балқытудың технологиялық факторларының балқытатын кварц шынысының сапасына әсері;

кварц шыныны балқыту режимдері және тау хрусталі кесегінің ұсақтығына байланысты оларды түзету, арнайы автоматтандырылған кварц балқытатын машиналарда шынының ірі блоктарын балқыту ерекшеліктері.

21. Крокус пен зімпараны жіктеуші

Параграф 1. Крокус пен зімпараны жіктеуші, 2-разряд

104. Жұмыс сипаттамасы:

маркалары бойынша дөрекі және орта тегістеуге арналған абразивті ұнтақтарды жіктеу;

қоспалардан тазартумен абразивті материалдарды ұсату.

105. Білуге тиіс:

ұсату механизмдерінің, конустардың, тұндығыштардың және абразивті ұнтақтар мен крокусты жіктеуге арналған басқа құрылғылардың құрылысы, қызмет көрсету және басқару ережесі;

тегістеу ұнтақтарын дайындау үшін қолданылатын негізгі материалдардың қасиеттер;

реакцияның қосымша өнімдерін тұндыру кезінде артық реагенттерді табу үшін индикаторлармен жұмыс істеу ережесі;

абразивті материалдарды қоспалардан тазарту тәсілдері, суспензия құру ережесі;

абразивтерді жіктеу және техникалық шарттар.

Параграф 2. Крокус пен зімпараны жіктеуші, 3-разряд

106. Жұмыс сипаттамасы:

ұсақ тегістеуге арналған абразивті ұнтақтарды маркалары бойынша жіктеу,

өңдеудің барлық түрі үшін полиритті дайындау;

абразивті қасиеттері бойынша сорттық құмды жіктеу;

абразивті материалдарды жуатын құрылғыларға тиеу, оларды түсіру жән фракцияларға бөлу;

сорттық орды, жіктеу қондырғыларын және жуатын құрылғылады қажетті күйде ұстау.

107. Білуге тиіс:

крокусты дайындауға арналған материалдардың түрлері және өңдейтін ұнтақтарды дайындау тәсілдері;

крокус пен полиритқа арналған техникалық шарттар, микроұнтақтарды дайындау үшін қолданылатын негізгі материалдардың қасиеттері;

жіктеу қондырғыларының құрылысы және пайдалану ережесі;

абразивті материалдарды бақылау әдістері мен сапасына қойылатын талаптар;

істеп болған абразивті ұнтақтарды механикалық қоспалардан тазарту және оларды майсыздандыру тәсілдері.

22. Құм мен кеуек тасты жіктеуші

Параграф 1. Құм мен кеуек тасты жіктеуші, 2-разряд

108. Жұмыс сипаттамасы:

түйісу кеспегінде пульпаны дайындау;

анағұрлым жоғары білікті құм мен кеуек тасты жіктеушінің басшылығымен құм мен кеуек тасты жіктеу;

судың тартпалы қуаттандырғышын қосу, суды іске қосу; жіктеу тартпасында пульпаның қажетті деңгейі мен тығыздығын қолдау;

түйісу кеспегінің аралстырғышын және құм сорғысын іске қосу, шекқұбырларды шаю.

109. Білуге тиіс:

түйісу кеспегінің белгіленуі және құмның гидравликалық жіктегішінің құрылысы, пульпадағы құм мен судың пайыздық арақатынасы;

пульпаның тығыздығын әлсін-әлсін өлшеу тәртібі;

жұмыстан кейін магистральды тазалау ережесі, резервті сорғыға көшу ережесі.

Параграф 2. Құм мен кеуек тасты жіктеуші, 3-разряд

110. Жұмыс сипаттамасы:

пульпаны дайындау және оны гидрожіктегіштің гидросорғылармен жинау кеспегіне беру;

құммен судың араластырғышқа берілуін реттеу.

111. Білуге тиіс:

араластырғыш-жіктегіштің және қызмет көрсететін басқа жабдықтың құрылысы және пайдалану ережесі;

пульпаның белгіленуі және оны дайындау тығыздығы.

Параграф 3. Құм мен кеуек тасты жіктеуші, 4-разряд

112. Жұмыс сипаттамасы:

құм мен кеуек тасты гидравликалық жіктегіштерде жіктеу;

фракциялар бойынша жіктелген құмды, кеуек тасты ротациялық өңдеу аппараттарына және шыныны тегістеу-өңдеу конвейерлеріне беру.

113. Білуге тиіс:

гидравликалық жіктегіштің құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

құм мен кеуек тасты жіктеу процесінің мәнісі, шыныны тегістеу - өңдеу режимі;

фракциялар бойынша жіктелген құмды, кеуек тасты, шыныны тегістеу-өңдеу жабдығына беру ережесі, жіктелетін құм мен кеуек тастың сапасына қойылатын талаптар.

23. Шыны және шыны бұйымдарын жиынтықтаушы

Параграф 1. Шыны және шыны бұйымдарын жиынтықтаушы, 2-разряд

114. Жұмыс сипаттамасы:

шыныны, шыны бұйымдарын және бөлшектерді берілген қалыңдық пен мөлшерлер бойынша жиынтықтау;

шыны бұйымдарын оптикалық параметрлері бойынша тексерумен ассортименті, мөлшерлері бойынша топтаумен және оларды орау.

115. Білуге тиіс:

шыны бұйымдарын жиынтықтау ережесі, шығарылатын өнімге қолданылатын мемлекеттік стандарттар және техникалық шарттар, бақылау-өлшеу аспаптарын және құрылғыларды пайдалану ережесі;

жиынтықтау кезіндегі ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 2. Шыны және шыны бұйымдарын жиынтықтаушы, 3-разряд

116. Жұмыс сипаттамасы:

нормалары мен атаулары бойынша ажырата отырып, берілген қалыңдығы, мөлшерлері, түсі бойынша өңделген және түрлі-түсті шыныдан жасалған күрделі бұйымдарды жиынтықтау.

117. Білуге тиіс:

шыны бұйымдарын жиынтықтау ережесі, қарапайым және оптикалық шыныдан жасалған бұйымдарға арналған мемлекеттік стандарттар және техникалық шарттар;

оптикалық, бақылау-өлшеу аспаптарын және құрылғыларды пайдалану ережесі;

жиынтықтау кезіндегі ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 3. Шыны және шыны бұйымдарын жиынтықтаушы, 4-разряд

118. Жұмыс сипаттамасы:

жабыстыруға қалыңдығы бойынша оптикалық бөлшектерді жиынтықтау. И38 түріндегі аспаптарда оптикалық бөлшектердің қалыңдығын өлшеу;

объективтерді қалыңдығы бойынша жиынтықтау;

жиынтықталатын өнімнің және ілеспе құжаттаманың есебін жүргізу.

119. Білуге тиіс:

жиынтықталатын өнімге арналған нормативтік құжаттар, бұйымдарды ассортименті және оптикалық параметрлері бойынша іріктеу және жиынтықтау ережесі;

аспаптарды оптикалық параметрлерінің өлшемі бойынша пайдалану ережесі;

жиынтықталатын өнімнің есебін жүргізу ережесі.

24. Шыны өндірісін бақылаушы

Параграф 1. Шыны өндірісін бақылаушы, 3-разряд

120. Жұмыс сипаттамасы:

мемлекеттік стандарттардың талаптарына және техникалық шарттарға сәйкес арнайы аспаптардың және өлшеу құралының көмегімен сыртқы түрі, мөлшері мен нысаны бойынша шыны бұйымдарының сапасын бақылау;

технологиялық процесс сатылары бойынша өткен кезде қарапайым және орта күрделі конфигурациялы жартылай фабрикатты және шыны бұйымдарын бақылау, бракқа шығару және қабылдау;

технологиялық операцияларда ішінара бақылау, күйдіруден кейін шыны бұйымдарын бақылау;

берілген мөлшерлерге және табақтар мен түтіктердің қалыңдығына сәйкес шыны тартатын машиналардан шынының шығуын қадағалау;

шыныны қысқартып кесуді, сындырып алуды тексеру;

түзетілетін және түзетілмейтін ақауды анықтау;

бақылау сынамалары мен үлгілерді іріктеу;

одан әрі өңдеу үшін жартылай фабрикаттардың жарамдылығын анықтау;

шыны және шыны бұйымдарын механикалық қысыммен беріктікке, термотөзгіштікке және тұмшалауға төзімділікке сынау;

бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен алдын ала дайындалған қондырғылар мен құрылғыларда (шкафтарда, камераларда) күрделі шыны бұйымдарына сынақ жүргізу және өлшеу нәтижелерін есепке алу;

бұйымдарды ассортименті, сорттары бойынша сұрыптау, артикулдары мен бағалары бойынша таңбалау;

ақау түрлерін жіктеумен жартылай фабрикаттың, жарамды және ақауға шығарылған өнімнің есебін жүргізу;

жарамды шыны бұйымдарына және ақауға құжаттаманы ресімдеу;

жартылай фабрикаттар мен дайын шыны бұйымдарын қабылдау және тапсыру;

шыны бұйымдарын таңбалаудың, салу мен қатарластырып жинаудың дұрыстығын бақылау.

121. Білуге тиіс:

шыны дайындау технологиясының негіздері, шынылардың маркалары, сорттылығы, тобы, сапасы, шыныны тігінен тарту машиналарының жұмыс істеу қағидасы;

шыны табақтарын кесуге, борттауға және кесіп алуға арналған механизмдер мен құрылғылардың құрылысы, бақыланатын өнім өндірісінің технологиялық процесінің негіздері;

шыны және шыны бұйымдарын механикалық қысыммен және вакуумда беріктікке, термотөзгіштікке және тұмшалауға төзімділікке сынауға арналған барлық жүйелер қондырғыларының құрылысы;

дайындалатын шыны және шыны бұйымдарына арналған мемлекеттік стандарттар, бақылау-өлшеу аспаптарын және құрылғыларды пайдалану ережесі;

ақау түрлері, оның пайда болу себептері және оларды жою шаралары.

122. Жұмыс үлгілері.

1) ампулалар – дөңгелек және цилиндр деңгейлерді сызықтық мөлшерлері бойынша және сезімталдылыққа бақылау;

2) барлық мақсаттағы ареометрлер – бақылау;

3) консерві банкалары, бутылкалар, парфюмерлік ыдыс – бақылау;

4) бюреткалар – бақылау;

5) капиллярлы вискозаметрлер – мөлшерлері мен сапасы бойынша бақылау;

6) колбалар және химиялық стақандар – көзбен бақылау; арнайы электрондық-сәулелік түтіктерге арналған колбалар – бақылау;

7) микробюреткалар – бақылау;

8) бөлгіштері бар пипеткалар – бақылау;

9) тығыз қиюластырылған тығынға арналған ыдыс – бақылау;

10) медициналық араластырғыштар, флакондар, банкалар, шыны сауыттар және дәрі-дәрмектерге арналған ыдыс – бақылау;

11) зертханалық, термотүйісу, мұнай, өнеркәсіптік, техникалық, ауылшаруашылық, инкубаторлық термометрлер - бақылау;

12) термостар, өлшейтін колбалар, шыны изоляторлар, дәріханалық ыдыс, шыны құбырлар, шыны пакеттер, сортты ыдыстың жартылай фабрикаттары және ұқсас бұйымдар - бақылау;

13) түтіктер (дрот) - ішкі және сыртқы диаметрлерді бақылау;

14) шприцтарға арналған цилиндр, медициналық шприцтар – мөлшерлік параметрлерін бақылау және шынының ақауларын табу;

15) штабиктер, шыны ұнтақтарынан таблеткалар - бақылау.

Параграф 2. Шыны өндірісін бақылаушы, 4-разряд

123. Жұмыс сипаттамасы:

мемлекеттік стандарттардың талаптарына және техникалық шарттарға сәйкес күрделі шыны бұйымдарының сапасын бақылау;

дайын өнімнің қабылдау-тапсыру сынауларын жүргізу;

бақылау сынамалары мен үлгілерін іріктеу;

аспаптарды сынаулар жүргізуге дайындау;

шикізатты, материалдарды, шыны бұйымдарының қалыптарын дайындау, желімдеп жапсыру, құрастыру, сіңдіру, орау технологиялық процестерін, орау ыдысының жиынтықтылығы мен өңдеу сапасын бақылау;

ерекше жоғары берікті және арнайы есептеулерді қажет ететін шыны бұйымдарын сынау;

электр қыздыратын аспаптар мен термореттеуіштерді сынау;

бұйымдарды жарық өткізушілікке сынау;

технологиялық регламентпен белгіленгенген өндіріс параметрлерінің сақталуын операция бойынша бақылау;

сынаулардың сызбасын құру және режимдерді іріктеу;

стенділер мен аспаптарды берілген сынаулар режиміне баптау;

бақыланатын шикізаттың, материалдардың, ақау түрлерін жіктей отырып, ақауға шығарылған және жарамды өнімнің саны мен сапасының есебін жүргізу;

бақылау нәтижелерін журналға жазу.

124. Білуге тиіс:

бақыланатын өнім өндірісінің технологиялық процесінің негіздері, шынының маркалары және оның физикалық–химиялық қасиеттері;

шыны бұйымдарының сапасына қойылатын талаптар, бақыланатын технологиялық режимдерге, шыны бұйымдарына, жартылай фабрикаттарға, жиынтықтайтын бұйымдарға, шикізат пен материалдарға қойылатын мемлекеттік стандарттар және техникалық шарттар, шыны және шыны бұйымдарының ішкі және сыртқы ақауларының түрлері;

шыны бұйымдарының әрбір түрін сынау циклі, қысым және кернеу астындағы қондырғыларда қауіпсіз жұмыс ережесі;

сынау кезінде қолданылатын қондырғылардың, жабдықтың және құрылғылардың құрылысы, термометрия негіздері;

ақау түрлері, оның туындау себептері мен жою тәсілдері, бақылау-өлшеу аспаптарының, құралдың, сайманның құрылысы және пайдалану ережесі.

125. Жұмыс үлгілері:

1) күрделі аппараттар мен аспаптар (Гейслер - Эдман, Ромбок – Мор) - соңғы тексеру;

2) күміс жабыны бар фотоэлементтерге арналған бөлшектер – бақылау;

3) сәнделген, алмас қыры бар айналар және кең фацеті бар айналар – бақылау;

4) түссіз, түсті және саптама шыныдан, қарапайым суреттермен сәнделген, алмас қыры бар, алтыны бар бұйымдар - бақылау;

5) сирек кездесетін тотықтармен боялған бұйымдар – бақылау;

6) жарық техникалық күрделі бұйымдар (форвакуумдық вакууметрлердің колбалары, саптама шыныдан мүсінді) – бақылау;

7) микроскопия – бақылау;

8) диаметрі 400-ден жоғары 1000 мм дейін айналы шағылдырғыштар – бақылау;

9) метеорологиялық, зертханалық (бірдей бөлінген) термометрлер – бақылау.

Параграф 3. Шыны өндірісін бақылаушы, 5-разряд

126. Жұмыс сипаттамасы:

ерекше күрделі және жоғары көркем шыны бұйымдарының, ерекше дәл құралдардың, арнайы мақсаттағы шынының сапасын мемлекеттік стандарттардың талаптарына және техникалық шарттарға сәйкес бақылау;

жиынтықтаушы бұйымдарды, дайындамаларды механикалық өңдеудің сапасын, ылғалқорғаныш жабынның технологиялық режимін бақылау;

жаңа технологияны, өнімнің жаңа және тәжірибелі түрлерін меңгеру кезінде технологиялық процесс параметрлерін бақылау;

тәжірибелі және ұсақ сериялы өндірістің шыныдан және кварц қыштан күрделі бұйымдарын соңғы қабылдау және оларды тапсырысшыға тапсыру;

шыны бұйымдарына технологиялық паспорттарды толтыру, қабылдау-тапсыру және тиеу құжаттарын ресімдеу;

поляриметрлерге, полярископтарға, микроскоптарға және қондырғыларды тексеруге арналған басқа құралдарға юстировка жасау;

дайын өнімнің орауы мен таңбалануын бақылау;

жарамды және ақауға шығарылған өнімнің есебін жүргізу;

ақау түрлерін жіктеу.

127. Білуге тиіс:

ерекше күрделі шыны бұйымдарын, аспаптарды, тораптар мен бөлшектерді бақылау әдістері мен тәсілдері;

арнайы және әмбебап құралдың құрылысы, әрекет ету қағидасы және пайдалану ережесі;

бақыланатын аспаптар мен бұйымдардың номенклатурасы, белгіленуі, техникалық шарттар және қойылатын талаптар;

өнімге, жартылай фабрикаттарға, жиынтықтайтын бұйымдарға, шикізат пен материалдарға мемлекеттік стандарттар және техникалық шарттар.

128. Жұмыс үлгілері:

1) диаметрі 1000 мм артық айналы шағылдырғыштар – бақылау;

2) ерекше дәл шыныдан жасалған бұйымдар – бақылау;

3) жарық техникалық және арнайы мақсаттағы техникалық шыны-сапасын, мөлшерлерін бақылау.

25. Кептіру пештері мен барабандарының от жағушысы

Параграф 1. Кептіру пештері мен барабандарының от жағушысы, 2-разряд

129. Жұмыс сипаттамасы:

кептіру қондырғыларының, пештер мен барабандардың оттығына отын салу;

кептірудің қажетті температуралық режимін сақтау;

шикізат пен материалдарды түсіру;

қызмет көрсетілетін оттықтарды тазарту, қож бен күлді алып тастау.

130. Білуге тиіс:

кептіру қондырғыларының, пештер мен барабандардың құрылысы;

кептірудің температуралық режимі;

бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі.

Параграф 2. Кептіру пештері мен барабандарының от жағушысы, 3-разряд

131. Жұмыс сипаттамасы:

кептіру қондырғыларының, пештер мен барабандардың оттығында қатты, сұйық және газ тәрізді отынды жағу процесін жүргізу;

кептіру қондырғыларының, пештер мен барабандардың оттығына отынның, ауаның түсуін және материалдарды механикалық тиеу мен түсіруді реттеу.

132. Білуге тиіс:

кептіру және тасу (конвейердің, элеватордың) жабдығының құрылысы және оны пайдалану ережесі;

шикізат материалдары компоненттерінің қасиеттері, бақылау-өлшеу және реттеуші аппаратураның құрылысы және оны пайдалану ережесі.

26. Шыны бұйымдарын бояушы

Параграф 1. Шыны бұйымдарын бояушы, 2-разряд

133. Жұмыс сипаттамасы:

тік бұрышты пішінді айнаға қорғаныш лакталған жабын мен шағылдырғыш металл қабатты қолмен жағу;

айнаны электролиттік қондырғыда мыстау;

айнаны мыстау үшін ерітіндіні дайындау;

шыны бұйымдарына эмаль жағу;

берілген құрамды эмаль дайындау;

желатин құрамының эмалын және қысылған ауаны бүріккіш-пистолетке және пульфонжуатын конвейердің кептіру секциясына беруді реттеу;

айналар мен шыны бұйымдарын конвейерде және басқа кептіру агрегаттарында кептіру;

шекқұбырлар мен пульверизаторды шаю;

қызмет көрсетілетін конвейердің тазалығын қадағалау.

134. Білуге тиіс:

айнаны лакбояу материалдарымен жабу ережесі мен тәсілдері, бояғыштардың қасиеттері мен түрлері;

эмальдың құрамы және оны дайындау ережесі;

бүріккіш-пистолетке және пульфонжуатын конвейердің құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

эмальдың тығыздығын айқындау, айнаны мыстау үшін ерітіндіні дайындау ережесі;

электролиттік қондырғыны қосу және сөндіру ережесі;

мыстау кезінде тоқтың рұқсат етілетін күші, салпыншақтарды, ұстағыштарды және катодты мыс тотығынан тазарту ережесі;

шыны бұйымдары мен айнаны конвейерде немесе басқа кептіру агрегаттарында кептіру ережесі;

кептіру агрегаттарының құрылысы, айнаның лакбояу жабынының ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 2. Шыны бұйымдарын бояушы, 3-разряд

135. Жұмыс сипаттамасы:

барлық түрлі айнаның бетіндегі лакқұятын машинаға қорғаныш лакбояу жабынын жағу;

мүсінді айнаны эмальмен және басқа қорғағыш материалдарымен жабу;

қорғағыш жабындары мен шағылдыратын металл қабатты кептіру және біріктіру;

электрстатикалық аймақта қорғағыш жабындарын жағу;

шыны бұйымдарын (шыны плиталарын, шыны панельдерді және тағыда басқа (бұдан әрі – тағы басқа) бүріккік-пистолеттен эмальмен жағу. Эмаль шликерін құру;

эмальды мөлшерлегішке жинау, компоненттерді қосу, дайын өнімді араластыру, жұмыс орнына жақындату;

шыны бұйымдарын пульверизация камерасына енгізу, шыны бұйымдарын бояу конвейеріне салу;

компрессорды қосу және сөндіру. Шыны бұйымдарын кептірудің температура режимін қадағалау;

шыны бұйымдарын пульверизация камерасынан алу;

бояуларды берілген рецептілер бойынша қайнату;

берілген құрам бойынша шихтаны іріктеу;

бояуларды пісіру режимін реттеу.

136. Білуге тиіс:

айнаны лакпен, эмальмен және басқа қорғағыш материалдармен жабу ережесі мен тәсілдері, бояғыштардың қасиеттері мен түрлері;

айнаның металл жабынымен әр түрлі маркалы эмальдардың ілінісу қасиеттері, жабындарды кептіру және біріктіру режимі;

кептіру агрегаттарының құрылысы, электр құрылғысының, есу машинасының және жылу өлшеу аппаратурасының жұмыс істеу қағидасы;

компрессорды, бүріккіш-пистолетті қосу және сөндіру, оның жекелеген бөлшектерін майлау ережесі;

эмальдың түрі мен тығыздығына байланысты берілген құрамды эмальды дайындау ережесі;

бояуларды құрастыру рецептілері, бояуларды дайындау (пісіру) тәсілдері;

бояуларға арналған химикаттардың сапасына қойылатын талаптар;

жабу кезінде ақау түрлері және оның алдын алу мен жою бойынша шаралар.

27. Қалыптарды лактаушы

Параграф 1. Қалыптарды лактаушы, 2-разряд

137. Жұмыс сипаттамасы:

шыны бұйымдарын үрлеуге арналған металл қалыптардың ішкі бетіне лак жағу;

рецепт бойынша лак дайындау;

шыны бұйымдарын үрлеуге арналған қалыптарды лактың ескі қабатынан тазалау және шаю;

қалыптың ішінде тегіс жылтыр бет болғанға дейін лак жағу және бүркеу;

лакқа ағаш тозаңының қабатын жағу;

лак жабынын кептіру;

қалыпты лакпен жағу сапасын анықтау.

138. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы, жұмыс кезінде қолданылатын құрал мен құрылғылардың белгіленуі;

шыны бұйымдарын үрлеуге арналған металл қалыптарды кептіру режимдері;

қолданылатын лактардың құрамы мен қасиеттері;

лак жабынының сапасын айқындау әдістері.

28. Шыныны тарту машиналарының машинисі

Параграф 1. Шыныны тарту машиналарының машинисі, 3-разряд

139. Жұмыс сипаттамасы:

шыныны тігінен керу машиналарында созылатын лентаның ернеуінің күйін қадағалау;

шыны лентасында соғуды таңдауға қатысу;

тастарды білікшелердің бірінші және екінші жұбы арқылы өткізу;

шыныны тігінен керу машиналарын қосуға дайындау және қосуға қатысу;

жұмысқа қажетті құралды дайындау;

машина арнасымен алаңшаны соғудан тазарту.

140. Білуге тиіс:

шыныны тігінен керу машиналарының және жасау арнасының құрылысы;

табақтық және түтікшелі шыныны механикаландырылған дайындау қағидасы;

шыны лентасының үзілуін тудыратын себептер және олардың алдын алу тәсілдері.

Параграф 2. Шыныны тарту машиналарының машинисі, 5-разряд

141. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті шыны тарту машинисінің басшылығымен табақтық шыны мен түтіктерді дайындау;

қызмет көрсетілетін машиналарды қосуға дайындауға, қосуға және тоқтатуға қатысу;

шыны және шыны бұйымдарының лентасын тарту барысын қадағалау;

шыныны тарту машинасының шахтасында жылу режимін реттеу және температураның шыны лентасының енімен біркелкі таралуын қамтамасыз ету;

тарту кезінде шыны лентасының және түтік діңінің бұзылуларының алдын алу;

шыны лентасының "соғылуын" жою;

түтік қабырғаларының диаметрі мен қалыңдығының берілген мөлшерлерге сәйкестігін қадағалау;

қайықтар мен басқа құрылғыларды ауыстыру және тазалау.

142. Білуге тиіс:

шыныны тарту машинасының құрылысы;

қызмет көрсетілетін машиналарды пайдалану ережесі;

шыныны тарту машиналарында тігінен тарту әдісімен шыны бұйымдарын дайындау технологиясының негіздері;

көлденең тарту машиналарында түтіктерді дайындау технологиясы;

даярланатын бұйымның сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 3. Шыныны тарту машиналарының машинисі, 6-разряд

143. Жұмыс сипаттамасы:

табақтық шыны мен түтіктерді дайындау;

табақтық шыны мен түтіктерді тарту машиналарын қосу және тоқтату;

берілген қалыңдықты шыныны тарту жылдамдығын реттеу;

газдың, ауаның машина арнасына түсуін және қайық тесігіндегі шыны массасының деңгейін қадағалау;

қайықтың тесігін тегістеу;

дайындау арнасында белгіленген жылу режимін ұстау;

кюльдесактардан, шыны массасын шығару, шыны массаны қыздыратын камерада хальмалау;

шыны тартудың анағұрлым төмен білікті машинистеріне басшылық ету;

қайықтар мен басқа құрылғыларды ауыстыру және тазалау.

144. Білуге тиіс:

табақтық шыны және шыны бұйымдарын машиналық дайындау технологиясы;

табақтық шыны мен түтіктерді тарту машинасының құрылысы және пайдалану ережесі;

лентаның ені бойынша шынының қалыңдығын теңестіру тәсілі;

өңделетін өнімнің сапасына қойылатын талаптар.

Қалыңдығы 3 мм дейін, сондай-ақ қайықтың ені 2,5 м артық болған кезде шыныны тарту процесіне қызмет көрсету кезінде - 7-разряд.

29. Домалатып жазу машинасының машинисі

Параграф 1. Домалатып жазу машинасының машинисі, 3-разряд

145. Жұмыс сипаттамасы:

домалатып жазу машинасының анағұрлым жоғары білікті машинисінің басшылығымен берілген режим бойынша шыныны домалатып жазу процесін жүргізу;

домалатып жазу машиналарын қосу мен май құю бойынша жұмыстарға қатысу;

оны күйдіру пешіне бере отырып, шыны лентасының қозғалысын қадағалау;

күйдіру пешінде жылу және ауа режимін реттеу;

тасымалдаушы құрылғыларға, кесу және сындырып алу механизміне қызмет көрсету;

қызмет көрсетілетін механизмдердің жұмысындағы ақаулықтарды жою.

146. Білуге тиіс:

шыны дайындау технологиясы;

домалатып жазу машинасының құрылысы, шыныны домалату учаскесінде ауа, газ, су коммуникацияларының сызбасы;

шыныны күйдіру режимі.

Параграф 2. Домалатып жазу машинасының машинисі, 5-разряд

147. Жұмыс сипаттамасы:

берілген режим бойынша шыныны домалатып жазу процесін жүргізу;

домалатып жазу машинасын қосу және май құю және оны шынының берілген қалыңдығына баптау;

берілген жылу режимін шыны лентасының қозғалыс аймақтары бойынша ұстау;

қалыптаушы құрылғыны орнату және жөндеу;

майлау және суыту жүйелерінің жұмысын қадағалау;

шынының қалыпталатын лентасы ақауының пайда болуын тудыратын себептерді жою;

қызмет көрсетілетін жабдықты мүлтіксіз күйде ұстау.

148. Білуге тиіс:

домалатып жазу машиналарының құрылысы және пайдалану ережесі, домалату шынысын дайындау технологиясы;

су, газ және ауа коммуникацияларының сызбасы;

бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі;

шынының сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 3. Домалатып жазу машинасының машинисі, 6-разряд

149. Жұмыс сипаттамасы:

термотөзгіш және пішінді шыныны дайындау және күйдіру процесін жүргізу;

домалатып жазу машинасын дайындау және қосу;

машинаның жылдамдығын және лента қалыңдығын реттеу;

қалыптаушы құрылғыны орнату және жөндеу;

лентаны қалыптаушы құрылғыға дайындау, пісірілетін шыныпрофилиттің жігін реттеу;

қалыптаушы құрылғыны істеп тұрған кезінде ауыстыру;

қызмет көрсетілетін жабдықты мүлтіксіз күйде ұстау;

домалатып жазу машинасының анағұрлым төмен білікті машинистеріне басшылық ету.

150. Білуге тиіс:

домалатып жазу машинасының құрылысы және пайдалану ережесі;

қалыптаушы құрылғының құрылысы, пайдалану және баптау, термотөзгіш шыныны дайындау және күйдіру технологиясы;

су, газ және ауа коммуникацияларының сызбасы, бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі;

шынының сапасына қойылатын талаптар.

151. Орта кәсіби білім қажет.

30. Шыны моллирлеушісі

Параграф 1. Шыны моллирлеушісі, 2-разряд

152. Жұмыс сипаттамасы:

шынының және пішінделген рамканың дайындамаларын моллирлеуге дайындау;

шынының дайындамаларын шынының сапасы бойынша тексеру және моллирлеу үшін олардың жарамдылығын айқындау;

шыны дайындамасының ішкі диаметрін өлшеу;

болат калибрлерді типографиялық бояу қабатымен жабу;

калибрлерді шыны дайындамаларына салу;

шыны дайындамаларын пешке тиеу, оларды қызуына қарай жылжыту, пешті қыздыру арнасына беру.

153. Білуге тиіс:

шыныны моллирлеу қағидасы;

шынының физикалық қасиеттері;

моллирлеу процесіне әсер ететін шыны ақаулары;

шыны дайындамаларына қойылатын техникалық талаптар;

калибрлердің бетінің ақаулары;

калибрлерді дайындау процесі;

шыны дайындамаларының ақау түрлері.

Параграф 2. Шыны моллирлеушісі, 3-разряд

154. Жұмыс сипаттамасы:

шағын мөлшерлі шыныдан баллондарды, бөлшектер мен бұйымдарды, тақтайшаларды және барлық маркалы дискілерді, экрандарды моллирлеу процесін жүргізу;

пештер мен қалыптарды моллирлеуге дайындау;

термобу қондырғысын пешке орнату;

шыны бұйымдарын моллирлеу пешіне тиеу;

моллирлеу пешінің, үрлеу құрылғысының жұмысын қадағалау;

моллирлеу және шынықтыру температуралық режимін реттеу;

жартылай автоматты қондырғыларда вакуумдық моллирлеу;

жалпақ-паралллельді нысанды оттегісіз шыныдан дайындамаларды жұқа күйдіру процесін жүргізу;

жұмыс журналында моллирлеу және жұқа күйдіру процесінің температуралық режимін реттеу;

шыны дайындамаларын моллирлеу пешінен түсіру;

моллирлеу және жұқа күйдіруден кейін жабдықты, моллирлеу пештерін және қалыпты тазалау;

улы қалдықтарды жинау және майсыздандыру.

155. Білуге тиіс:

моллирлеу пештерінің құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

әр түрлі құрамды шынының негізгі физикалық-химиялық және оптикалық қасиеттері;

бұйымдарды моллирлеу пешіне жүктеу және одан түсіру тәртібі;

моллирленген бұйымдарға қойылатын техникалық талаптар;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар;

улы қалдықтарды жинау және майсыздандыру әдістері.

Параграф 3. Шыны моллирлеушісі, 4-разряд

156. Жұмыс сипаттамасы:

барлық мөлшерлі фотоэлектронды көбейткіштерге арналған колбаларды, радиолампаларды, айналы шағылдырғыштарды, призмаларды, ауданы 0,8 м² дейін автомобиль шыныларын, түрлі-түсті кинескоптар мен шпицтарға арналған цилиндрларды моллирлеу процесін жүргізу;

сфериялық беттерімен оттегі жоқ шыныдан дайындамаларды жұқа күйдіру процесіне қызмет көрсету;

қызмет көрсетілетін пештерді дайындау және моллирлеуге арналған жабдықты таңдау;

шыны бұйымдарын моллирлеу пешіне тиеу;

шынының жалпақ дайындамаларының теориялық және тәжірибелік салмақтарын есептеу;

плиткаларды дайындамаға бөлу;

шыныдан дайындамаларды көзбен бақылау, оларды ашық ақаулары бойынша сұрыптау және жекелеген ақауларын жою.

157. Білуге тиіс:

шынының әр түрлі маркаларының дайындамаларын моллирлеу;

жұқалап күйдіру технологиясы, шынының жалпақ дайындамаларының теориялық және тәжірибелік салмақтарын есептеу әдістері;

әр түрлі маркалы оттегі жоқ шыныны бөлу тәсілдері;

жүк көтергіш механизмдердің құрылысы және жұмыс істеу қағидасы.

Параграф 4. Шыны моллирлеушісі, 5-разряд

158. Жұмыс сипаттамасы:

панорамдық, ауданы 0,8 м² артық автомобиль шыныларының дайындамаларын және үлкен мөлшерлі бұйымдарды, салмағы 3 кг артық оптикалық бөлшектердің дайындамаларын және күрделі призмаларды моллирлеу процесін жүргізу;

жарық өткізушіліктің қатты қырымен жалпақ параллель және сфериялық қалыпты оттегі жоқ шынының дайындамаларын жұқалап күйдіру;

қызмет көрсетілетін жабдықты жұмысқа дайындау, термобулардың ақаусыздығын, арқан мен сақтандыру тіреулерінің күйін, каретка жүрісінің бірқалыптылығын және такғы басқа тексеру;

моллирлеу пешінің жұмысының оңтайлы режимін анықтау;

моллирлеу мен жұқалап күйдіру технологиялық процесін бақылау;

шыныны ішкі ақаулары бойынша іріктеу;

қисық сызықты конфигурациялы шыны дайындамаларының теориясын және тәжірибелік салмақтарын есептеу.

159. Білуге тиіс:

моллирлеу процесінің әдістері;

электр пештері мен престерді жөндеу тәсілдері;

қисық сызықты конфигурациялы шыны дайындамаларының теориясын және тәжірибелік салмақтарын есептеу әдістері;

моллирлеу мен жұқалап күйдірудің оңтайлы режимдерін таңдау ережесі;

шыныда ішкі ақаулардың пайда болу себептері және оларды жою тәсілдері;

оттегі жоқ шыныға мемлекеттік стандарттар.

Параграф 5. Шыны моллирлеушісі, 6-разряд

160. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы тапсырыстар бойынша және қайта меңгерілетін режимдер бойынша эксперименттік маркалардың оттегі жоқ шынынынан дайындамаларды моллирлеу және жұқалап күйдіру процесін жүргізу;

эксперименттік маркалы шыныныдан дайындамалардың теориялық және тәжірибелік салмақтарын есептеу;

анағұрлым төмен білікті шыны моллирлеушілерге басшылық ету.

161. Білуге тиіс:

әр түрлі моллирлеу және күйдіру пештердің тораптары мен механизмдерінің өзара іс-қимылы, автоматты реттеу аспаптарын баптау және реттеу ережесі;

моллирлеу және жұқалап күйдіру процесінің режимдерін таңдау ережесі;

өткізілетін технологиялық операциялардың шыныны кристалдау процесіне әсері;

оттегісіз шынының механикалық қасиеттері және химиялық тұрақтылығы.

31. Крокусты суспензияны берудегі моторист

Параграф 1. Крокусты суспензияны берудегі моторист, 3-разряд

162. Жұмыс сипаттамасы:

конвейердің өңдеу желісін крокуспен үздіксіз жабдықтауды қамтамасыз ету;

сорғылардың қысымын қадағалау және реттеу;

бойлерге немесе кеспекке су мен будың берілуін реттеу;

крокусты супензияның қажетті тығыздығын қамтамасыз ету;

суспензияны күкірт қышқылымен және темір купороспен қажетті желімтығыздыққа дейін қышқылдау;

бір кеспектен екіншісіне жұмысқа көшу;

резервті кеспектер мен крокустық магистральдарды шаю және елеуіштің көмегімен шаю сапасын бақылау.

163. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және пайдалану ережесі;

крокустың сапасына қойылатын талаптар;

крокус пен күкірт қышқылының шығын нормасы;

темір купоросын күшейткіш ретінде мөлшерлеу.

32. Шыныланған негіздерден блок жинаушы

Параграф 1. Шыныланған негіздерден блок жинаушы, 3-разряд

164. Жұмыс сипаттамасы:

шаю үшін шыныланған негіздерден блокты жинау;

шыныланған өзектер және капиллярларды жуу;

шыны негіздерді шыныланған шыны шығыршыққа толтыру және оларды шыны шығыршықтан біріктіруге арналған шыны цилиндрына ауыстыру.

165. Білуге тиіс:

шыныланған негіздердің сапасын анықтау тәсілдері және цилиндрды толтыру үшін олардың қажетті мөлшері;

шыныланған негіздерді цилиндрға жинау ережесі;

шыныланған негіздер мен капиллярларды шаю және кептіру тәсілдері.

33. Шыны массасын жинаушысы

Параграф 1. Шыны массасын жинаушысы, 3-разряд

166. Жұмыс сипаттамасы:

шыны қайнатушы пештен немесе құмырадан түтікке немесе "темірге" шағын және орта мөлшерлі бұйымдарды үрлеуге арналған белгілі бір тұтқырлықты шыны массасының қажетті мөлшерін жинау;

жинаққа қажетті пішін беру, оны престеуге арналған қалыпқа тапсыру;

түтікке шыны массасын жинау кезінде ақауларды жою.

167. Білуге тиіс:

пластмассаның қасиеттері, бұйымдардың мөлшерлеріне байланысты шыны массасын жинау және мөлшерлеу тәсілдері;

дайындалатын бұйымдардың сапасына қойылатын талаптар, шынының негізгі маркалары;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

168. Жұмыс үлгілері:

1) генератор шамдардың сыналары - шыны массасының жинағы;

2) үрленетін бұйымдарға арналған бөлшектер - шыны массасының жинағы;

3) үенератор шамдардың колбалары - шыны массасының жинағы;

4) карбюраторлар мен спиртовкаларға арналған қақпақтар - шыны массасының жинағы;

5) төс етектерге арналған пластиналар, дөңгелек дайындамалар (линзалар мен дискілер) - шыны массасының жинағы;

6) дөңгелек ампула-деңгейлерге арналған стақандар - шыны массасының жинағы.

Параграф 2. Шыны массасын жинаушы, 4-разряд

169. Жұмыс сипаттамасы:

шыны қайнатушы пештен немесе құмырадан түтікке немесе "темірге" ірі мөлшерлі бұйымдарды үрлеуге арналған белгілі бір тұтқырлықты шыны массасының қажетті мөлшерін жинау;

жинақты жартылай үрлеу автоматының операторына беру, сондай-ақ шыны массасының жинағын престеуге арналған қалыпқа беру;

шыны массасын темір шыбықтан тарту;

престеуге арналған шыны массасының дайындығын анықтау.

170. Білуге тиіс:

пластмассаның қасиеттері, әр түрлі бұйымдарды дайындауға арналған шыны массасын жинау және мөлшерлеу тәсілдері;

дайындалатын бұйымдардың сапасына қойылатын талаптар, шыны массасын жинау кезінде туындайтын ақаудың түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

171. Жұмыс үлгілері:

1) баллондар, калибрленген мойын қылтасы бар үлкен бөтелкелер, бұрандалық мойын қылтасы бар және жонып тығыздалған тығыны бар флакондар, фигуралық шөлмектер және шампан шөлмегі, банкілер және штанглазды ыдысқа кішкентай шыны сауыттар - жартылай автоматта шығаруға арналған шыны массасын жинау;

2) электрондық-сәулелік түтіктерге арналған конустар - шыны массасын жинау;

3) призмалар, Френельдің әр түрлі линзалары, конденсаторлар, престеуге арналған шыны масса шағылыстырғыштар - жинау;

4) көп орынды нысандардағы тығындар, мүсінді тығындар және ұқсас бұйымдар - шыны массасын жинау;

5) тұз сауыттар, қайнатқышқа арналған табақшалар, күл сауыттар, бір орынды нысандардағы тығындар, салпыншақтар, дәрі ішуге арналған кішкене стақандар, косметикалық ыдыс және ұқсастар бұйымдар - престеуге арналған шыны массасын жинау;

6) шыны түтіктер (дроттар) - керу үшін шыны массасын жинау;

7) экрандар және диагоналы бойынша 47 сантиметр (бұдан әрі – см) дейін электрондық - сәуле түтіктерге арналған конустар - престеуге арналған шыны массасын жинау.

Параграф 3. Шыны массасын жинаушы, 5-разряд

172. Жұмыс сипаттамасы:

ірі мөлшерлі сортты ыдыс бұйымдарын үрлеуге арналған шыны массасын жинау;

шыны қайнатушы құмырадан шыны массасын вакуум-жинайтын машинаға жинау және оны престеуге арналған қалыпқа беру;

машинаның вакуум-жинағын орнату және баптау;

бұйымдарды дайындаудың температуралық режимін, вакуумның деңгейін, берілетін су мен ауаның мөлшерін реттеу;

шыныны араластыру кезеңінде араластырғыштың айналымдарының қажетті санын айқындау;

электрондық-сәулелік түтіктердің бөлшектерін престеуге арналған шыны массасын жинау.

173. Білуге тиіс:

пештің ұшу ортасы бойынша вакуум-жинау машинасының құрылғысы, электр қайнату негіздері;

шынының құрамы мен қасиеттері;

дайындалатын шыныға қойылатын техникалық шарттар;

шыны массасының сапасын айқындау тәсілдері;

шыны бұйымдарының пішіні мен мөлшеріне байланысты шыны массасын жинау ережесі;

жиналатын шыны массасындағы ақауларды айқындау әдістері.

174. Жұмыс үлгілері:

1) түрлі-түсті шыныдан жасалған дискілер мен линзалар-престеу үшін шыны массасын жинау;

2) арнайы ЭЛП арналған конустар - шыны массасын жинау;

3) жарық техникалық шынылар - шыны массасын жинау;

4) сорттық ыдыс – аяқтағы бұйымдар, салат салғыштар, табақтар және ірі мөлшерлі басқа бұйымдар;

5) диагоналы бойынша 47 см артық электрондық-сәулелік түтіктердің экрандары мен конустары.

Параграф 4. Шыны массасын жинаушы, 6-разряд

175. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі-түсті бейнесі бар электрондық-сәулелік түтіктерге арналған тәжірибелі және сынақ бұйымдарын дайындауға арналған шыны массасын жинау.

176. Білуге тиіс:

шыны массасының техникалық қасиеттері, жинау мен өңдеу ережесі мен тәсілдері;

ақау түрлері және оларды жою тәсімдері;

берілген шектерде пресс-қалыпты жалпақтығы бойынша бөлудің қажеттігін құруды ескерумен пресс-қалыпқа "тамшыны" салу әдісі.

177. Жұмыс үлгілері:

1) барлық типтегі мөлшерді түрлі-түсті теледидарға арналған кинескоптардың қабыршақтарына арналған экрандар мен конустар-шыны массасын жинау.

34. Шыны автоматтары мен жартылай автоматтарын жөндеуші

Параграф 1. Шыны автоматтары мен жартылай автоматтарын жөндеуші,

4-разряд

178. Жұмыс сипаттамасы:

кесетін механизмдерді, шыныны кесу мен балқытуға арналған жартылай автоматтарды, шыныны кесуге, іріктеуге, сындырып алуға арналған автоматтарды, патрондарды құрумен жартылай автоматтарды, автоматтарды және фацеттік станоктарды, сферо–фрезерлік, арамен кесетін, бөлетін станоктарды, ортаға дәл келтіру автоматтарын және жартылай автоматтарды, сонымен қатар шыны бұйымдарын дәнекерлеу және пісіру стонктары мен жартылай автоматтарды дайындау, жөндеу және профилактикалық байқау;

тораптар мен механизмдері ақауының болмауын тексеру, жұмыс процесінде механизмдерді жөндеп дайындау, қызмет көрсетілетін жабдық пен құрылғыларды ауыстыру;

жабдықты алдын ала қарау, тозуын айқындау, тозған бөлшектерді және механизм тораптарын ауыстыру.

179. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және оған жөндеу жүргізу тәртібі;

қызмет көрсетілетін жабдықты және аспаптарды жөндеу ережесі;

жабдықтың жұмысындағы олқылықтардың себептері, олардың алдын алу және жою тәсімдері.

Параграф 2. Шыны автоматтары мен жартылай автоматтарын жөндеуші,

5-разряд

180. Жұмыс сипаттамасы:

шыны қалыптаушы машиналарды, тегістеу - өңдеу конвейерлерінің тораптарын, ротациялық аппараттарды, флакондарды даярлаумен көлденең жартылай автоматты, электр қосатын аппаратурамен және бақылау - өлшеу аспаптарымен және қондырғылармен вакуумды қондырғыларды дайындау, жөндеу және профилактикалық қарау;

"Витроликоно" автоматты престерін, шыны бұйымдарын орталықтан тебетін қалыптастыру машиналарын және анодты шығаруды пісіру машинасын дайындау;

өңдеу үшін электр муфельдерді дайындау;

қызмет көрсетілетін жабдықты жөндеумен байланысты есептеулерді орындау.

181. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы, жұмыс істеу қағидасы;

электр қосатын аппаратураның, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылымы;

жөнделетін жабдыққа, механизмдер мен түйіндерге жөндеу жасау тәртібі;

күрделі кинематикалық сызбасымен автоматты реттеу ережесі.

Параграф 3. Шыны автоматтарын және жартылай автоматтарын жөндеуші,

6-разряд

182. Жұмыс сипаттамасы:

вакуумдық-үрленбелі шыны қалыптаушы машина-автоматтарын және фидерлік қуаттандырғыштардың механизмдерін дайындау, жөндеу және профилактикалық қарау;

"Вибейк" түріндегі фацетті алу мен тегістеуге арналған автоматтарды жөндеу және реттеу;

қызмет көрсетілетін жабдықты жөндеумен байланысты есептеулерді орындау.

183. Білуге тиіс:

жөнделетін машиналардың, механизмдер мен автоматтардың құрылысы мен құрылымы;

қызмет көрсетілетін жабдықты реттеу және жинақтау, оның механизмдері мен тораптарының өзара іс-қимылының ережесі.

184. Орта кәсіби білім қажет.

Параграф 4. Шыны автоматтарын және жартылай автоматтарын жөндеуші,

7-разряд

185. Жұмыс сипаттамасы:

элеткрондық басқарумен көпсекциялық автоматтарды, "Olivotto" және "Lindner" түріндегі вакуумдық-үрленбелі шыны қалыптаушы автоматтарды дайындау, жөндеу және профилактикалық қарау;

басқарушы компьютермен диалогтық режимде шыны қалыптаушы автоматтың және механикалық қуаттандырғыштың агрегаттары мен түйіндерінің өзара әрекетесу синхрондауын қамтамасыз ету;

прес-үрленбелі шыны қалыптаушы автоматтарды және компьютерлік басқарумен фидерлік қуаттандырғыштардың механизмдерін дайындау, жөндеу және профилактикалық қарау;

жөнделетін автоматтардың жұмыс режимін таңдау және реттеу;

карусельдің айналу жылдамдығын, үрлеу мен суытуға ауаның берілуін, вакуумды және шыны қалыптаушы автоматтардың басқа параметрлерін түзету;

әр түрлі бұйымдарды дайындауға арналған автоматтарды жөндеу.

186. Білуге тиіс:

шыны қалыптаушы автоматқа қызмет көрсету үшін қажетті көлемде компьютермен диалог, шыны бұйымдарының ассортименті мен дайындау жылдамдығына байланысты секция тораптарының жұмыс циклограммасын қалыптастыру ережесі;

жөнделетін автоматтардың, механизмдер мен тармақ агрегаттарының құрылысы және құрылымы;

желі агрегаттарының, тораптары мен механизмдерінің өзара әрекеттестігі, желі агрегаттарының тораптарын жинақтау, құру және реттеу ережесі;

ақау түрлері, оның алдын алу және жою ережесі.

187. Орта кәсіби білім қажет.

35. Целлулоид жағушысы

Параграф 1. Целлулоид жағушысы, 1-разряд

188. Жұмыс сипаттамасы:

жабыстыратын ерітіндінің целлулоидын қалыптарға жағу;

қалыптарды кептіру конвейеріне орнату;

конвейердің кептіретін секциясына ыстық ауаны беру.

189. Білуге тиіс:

жабыстыратын ерітіндінің мөлшерлемесі;

дайындалатын ерітіндінің сапасына қойылатын талаптар.

36. Аспаптарды газдармен және сұйықтықтармен толтырушы

Параграф 1. Аспаптарды газдармен және сұйықтықтармен толтырушы,

2-разряд

190. Жұмыс сипаттамасы:

қарапайым термометрлердің дайындамаларын толтыру: механикалық вакуумды сорғыларды қолданумен немесе қолмен қойма, ванна, бөлмелік термометрлік сұйықтықпен немесе сынаппен;

дайындамалардың барлық түрлерін кептіру шкафтарында кептіру;

кассеталарды спиртпен сүрту, дайындамаларды кассетаға салу және оларды толтырғаннан кейін түсіру;

дайындамаларды капиллярлардың партиялары, диаметрі және микроскопиялық нөмірі бойынша іріктеу;

толтырылмаған дайындамаларды іріктеу, оларды жартылай автоматтарға салу және тасу;

дайындамалардан шыны үрлеуші жанарғының, электр серіппенің көмегімен, сондай-ақ капиллярды дәнекерлеумен соратын қылқанымен артық термометрлік сұйықтықты немесе сынапты төгу.

191. Білуге тиіс:

механикалық сорғылардың жұмыс істеу қағидасы;

кептіру шкафтарында температуралық режимі;

ауаны сорып шығару және термометрлердің қарапайым дайындамаларын сұйықтықпен немесе сынаппен толтыру технологиясы;

толтырғыштарды сүзу ережесі;

дайындамаларды тиеу және түсіру ережесі.

Параграф 2. Аспаптарды газдармен және сұйықтықтармен толтырушы, 3-разряд

192. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары қысым қондырғысында термодайындау капиллярында сынап үсті кеңістікті азотпен, аргонмен немесе басқа инертті газбен толтыру;

май және бусынап сорғының көмегімен сынап үсті кеңістігінен ауаны сорып шығару;

кейіннен дәнекерлеп жапсырумен жоғары қысымды қондырғының цилиндрға дайындамасын дәнекерлеу;

капиллярдан газдың қысымын манометрмен өлшеу;

қарапайым және орта күрделі термометрлерді механикалық вакуумды қондырғыда және қолмен сынаппен және сұйықтықтық толтырғыштармен толтыру;

дайындамалардан дәл мөлшерлеу жартылай автоматында және капиллярды күйдірумен қолмен артық сынап пен термометрлік сұйықтықты төгу;

газдық шыны үрлейтін жанарғыда және арнайы аппаратта капиллярды кесу және дәнекерлеу, нөлдік нүктесін белгілеу;

арнайы құрылғының көмегімен сынап ауыстырып қосқышта контактілердің тұйықталу және тарқау бұрыштарын, сынаптың мөлшерін айқындау.

193. Білуге тиіс:

сынапты төгуді дәл мөлшерлеу жартылай автоматының және жоғары қысымды қондырғының, май және бусорап сорғысының құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

аспаптарды газдармен толтыру технологиясы, сынаптың физикалық-химиялық қасиеттері;

дайындамаларды қар ваннасында немесе термостатта ұстау режимі;

ауаны тазарту және аспаптарды толтыру режимі;

термометрлерді дайындау технологиясы, техникалық шарттарға сәйкес сынап ауыстырып қосқыштың тұйықталу және тарқау бұрыштарын орнату тәсілдері;

физика мен электр техникасы бойынша негізгі мәліметтер.

Параграф 3. Аспаптарды газдармен және сұйықтықтармен толтырушы,

4-разряд

194. Жұмыс сипаттамасы:

терең суытуды қолданумен сутегі қондырғысында сынап ауыстырып қосқыштарын және контактілік термометрлерді сутегімен және инертті газдармен толтыру;

электр пештерінде алдын ала қыздырумен жоғары вакуумдық қондырғыда қысқаша толтыру циклімен күрделі термометрлердің дайындамаларын сынаппен толтыру;

жоғары вакуумды қондырғыны жөндеу және қызмет көрсету. Өлшеу аспаптарын бақылау.

195. Білуге тиіс:

сутегі қондырғысының құрылысы және жұмыс істеу қағидасы, ауыстырып қосқыштарды дайындау технологиясы;

газдардың қасиеттері, ауаны сорып шығару режимі, сынаптың физикалық және химиялық қасиеттері, оны тазарту әдістері;

жоғары вакуумды қондырғының, электр пештерінің құрылысы сызбасы;

электр пештерінде дайындамаларды ұстау режимі, термометрлердің барлық түрлерінің максималды құрылғыларының әрекет ету қағидасы;

электртехниканың негіздері, сұйықтықтық және деформациялық өлшеу аспаптарының әрекет ету қағидасы.

Параграф 4. Аспаптарды газдармен және сұйықтықтармен толтырушы,

5-разряд

196. Жұмыс сипаттамасы:

қосалқы резервуарымен және қашықтан басқарумен автоматты қондырғыда толтырудың ұзақ циклімен ерекше күрделі термометрлердің дайындамаларын сынаппен толтыру;

арнайы аспаптың көмегімен жоғары вакуумның тереңдігін айқындау;

вакуум қондырғыларды жөндеу;

осциллографтар мен тестерлердің жұмысын бақылау.

197. Білуге тиіс:

қашықтан басқаруы бар қондырғының сызбасы, диффузиялық сорғылардың жұмыс істеу қағидасы;

жоғары вакуумды алу тәсілдері;

электрондық және ионизациялық аспаптардың құрылысы және олардың жұмыс істеу қағидасы, электроника негіздері.

37. Шыны салушы

Параграф 1. Шыны салушы, 2-разряд

198. Жұмыс сипаттамасы:

ротациялық аппараттардың клингерлері мен дюранстарын төсеу;

жіктерді гипс ерітіндімен бітеу;

конвейерлік қондырғыларда және ротациялық аппараттарда тегістеу мен өңдеу үшін шетін ұштаумен шыны табақтарының пластиналарын гипстау;

өңдеу кезінде шынының беріктігін қамтамасыз ету;

блоктық пластиналарды қалыңдығы бойынша іріктеу;

пластиналарды кассеталарға салу;

гипс ерітіндіні дайындау;

пластиналарды гипс ерітіндімен құю;

кассеталардың гипсын алу;

бұйымдарды тазалу және жууға тасу.

199. Білуге тиіс:

гипс қондырғысының құрылысы және пайдалану ережесі;

гипстің қасиеттері, шынының табақтарын гипстеу тәсілдері, кассеталарды гипспен құю және бұйымдарды ротациялық үстелге салу ережесі;

гипс балшығының қасиеті, жіктерінің сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 2. Шыны салушы, 3-разряд

200. Жұмыс сипаттамасы:

ротациялық аппараттардың үстелдеріне байканы алдын ала төсеумен конвейердің үстелдеріне шыны табақтарын төсеу;

блоктық пластиналарды қалыңдығы бойынша іріктеу;

жіктерді гипс балшығымен бітеу;

шыны табақтарын кері жағына қою;

үстелдер мен байканы тазалау;

шыныны жууға апару.

201. Білуге тиіс:

шыны табақтарының қалыңдығы мен қисықтығына шектер;

гипстің қасиеттері;

әр түрлі мөлшерлі шыны табақтарын төсеу тәсілдері;

төселген шынының сапасына қойылатын талаптар.

38. Шыны өндірісіндегі күйдіруші

Параграф 1. Шыны өндірісіндегі күйдіруші, 2-разряд

202. Жұмыс сипаттамасы:

қыш және шыны бөлшектерді пештерде күйдіру;

материалдарды жүгіргіштерде тарту, елеуіш арқылы елеу, қыш шихтасын ылғалдау және құрастыру.

203. Білуге тиіс:

бұйымдарды тиеу және түсіру ережесі;

қыш және шыны бөлшектерді күйдіру режимі;

электр оқшаулау қыштың шихтасына арналған массаның құрамы мен мөлшерлемесі.

204. Жұмыс үлгілері:

1) оұшаулағыштар, моншақтар, тығындар және басқа қыш бөлшектер - күйдіру;

2) электростерилизаторларды, моншақтарды, тығындарды дайындауға арналған масса - дайындау.

Параграф 2. Шыны өндірісіндегі күйдіруші, 3-разряд

205. Жұмыс сипаттамасы:

сорттық ыдыс бұйымдарының бетіне арналған бояулардың, алтынның әр түрлі құрылымдарын күйдіру пештерінде күйдіру;

темір купоросты, көмірқышқыл темірді, котрельді шаңды және крокус дайындауға арналған басқа материалдарды тиеу;

крокусты күйдіру процесін жүргізу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша күйдірудің температуралық режимін реттеу;

бұйымдарды тиеу мен түсіруді қадағалау.

206. Білуге тиіс:

күйдіру пештерінің құрылысы, сорттық ыдыс бұйымдары мен крокус үшін күйдіру режимі;

бақылау-өлшеу аспаптарының белгіленуі және олардың көрсеткіштері бойынша күйдіру процесін реттеу ережесі;

күйдіру процесіне қойылатын техникалық талаптар;

ақаудың себептері мен түрлері, оның алдын алу бойынша шаралар.

207. Жұмыс үлгілері:

1) шынылы, эмальданған тақталар (қаптау) - күйдіру;

2) қорғасын жосасы - қорғасын глетіне дейін күйдіру;

3) шприцті цилиндрлар, градусталған шкаламен жағылған бояуымен май өлшеуіштер – бояуды күйдіру;

4) қыш электростерилизаторлар - күйдіру.

Параграф 3. Шыны өндірісіндегі күйдіруші, 4-разряд

208. Жұмыс сипаттамасы:

кварц қыштан бұйымдарды күйдіру және шыны өндірісінде анағұрлым жоғары білікті күйдірушінің басшылығымен кезеңдік әрекеттегі электр пештерінде сіңдіру қабатын күйдіру процесін жүргізу;

бұйымдарды электр пештеріне орнату, пешті құммен герметикалау;

электр пештің және бақылау-өлшеу аспаптарының күйін тексеру;

температуралық күйдіру режимін қадағалау;

бұйымдарды электр пештен алу.

209. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың, бақылау-өлшеу аспаптарының және құралдың құрылысы және пайдалану ережесі;

бұйымдардың сіңдіру қабатын күйдіру режимдері;

бұйымдарды электр пешіне орнату және оларды пештен алу ережесі;

күйдіру кезінде бұйымдардың ақауының пайда болу себептері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 4. Шыны өндірісіндегі күйдіруші, 5-разряд

210. Жұмыс сипаттамасы:

кварцты қыштан жасалған бұйымдарды күйдіру және кезеңдік әрекеттегі электр пештерінде сіңдіру қабатын күйдіру процесін жүргізу;

талдаулар нәтижелері бойынша бұйымдарды күйдірудің ең үлкен температурасын түзету;

бөлудің берілген біркелкілігін және электр пешінде температураның көтерілу жылдамдығын қамтамасыз ету;

электр пешіндегі бұйымдардың күйін және бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін бақылау;

бұйымдарды қоюды өлшеу және есептеу;

өнімді бақылаушыға тапсыру;

технологиялық журналды жүргізу және техпаспорттарды толтыру.

211. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымы, күйдірілетін бұйымдардың ассортименті;

бұйымдарды күйдіру режимдерін есептеу әдістемесі;

бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы және пайдалану ережесі.

39. Жапқыштарды сылаушы

Параграф 1. Жапқыштарды сылаушы, 2-разряд

212. Жұмыс сипаттамасы:

жапқыштарды сылау;

құмыраны құйғаннан кейін құмыра пештерінің жапқыштарын сылау үшін балшық қоспаларды дайындау.

213. Білуге тиіс:

құмыра пешінің құрылысы;

қолданылатын балшықтың түрлері мен қасиеттері.

40. Шыны пакеттер мен шыны блоктарды өңдеуші

Параграф 1. Шыны пакеттер мен шыны блоктарды өңдеуші, 1-разряд

214. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пакеттерін, шыны блоктарды, триплексті өңдеу:

майлықтарды, жабысатын құрамды, мастиканы, резеңкені және басқа материалдарды дайындау;

шыны блоктарына бөз майлықтарды жапсыру;

шыны бұйымдарының беті мен шетін мастикамен жабу және оларға қалқаншалар жапсыру;

сусальдық алтынның, күмістің және басқа металдардың табақтарын смальт дайындау кантореласына жапсыру;

шыны блоктарының бетіне экрандаушы қабатты жағу;

пакеттердің шеттерін майлау құрамымен жағу және қабыршықтың шеттерін резеңкемен жапсыру;

триплекс шынының тесігін ылғалға төзімді мастикамен толтыру;

шыны блоктарының бетін балауыз мастикамен жабу;

шыны пакеттерін қағаз төсей отырып салу;

байкаларды үстелдерден алу;

үстелдердің беттерін конвейерден тазарту;

үстелдерді тазартуға арналған қондырғыны реттеу.

215. Білуге тиіс:

бөз майлықтарды, шыны бұйымдарына сусальдық материалды жапсырудың, шыны пакеттердің шеттерін майлаудың, мастика жағудың әдістері мен тәсімдері;

экрандаушы сұйықтықты, мастиканы және балауыз массасын дайындау ережесі;

шыны пакеттері мен шыны блоктарын өңдеуге қойылатын талаптар, лактың қасиеттері;

үстелдерді тазалау қондырғысын пайдалану ережесі;

резеңке мен бутафолды желімнің сапасына қойылатын талаптар, шыны жиегі мен резеңкенің арасындағы саңылаулардың алдын алу тәсімдері;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 2. Шыны пакеттер мен шыны блоктарды өңдеуші, 2-разряд

216. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пакеттерін және шыны блоктарды өңдеу;

қабыршықты және жабыстыратын құрамды дайындау;

ерітінді, мастика, эмаль дайындау;

шыны пакеттеріне және шыны блоктарына қорғаныш шыны мен қорғаныш қабыршықтарды жапсыру;

қуаттандырғыштарды құммен және экрандаушы сұйықтықпен зарядтау;

форсункаларды баптау, үстелдің бұрылысын қосу, позицияны блоктармен сала бастау, форсункаларды қосу;

шыны блоктарын үстелден алу;

шыны блоктарын кептіру транспортеріне беру;

жабыстырылған шыны блоктарын (жиектрін) мұнай битумды мастикамен, эмальмен, лакпен бояу;

триплекстің шетінен шығып тұратын қабыршықты кардты дисктік щеткамен өңдеу;

триплексі шынысының күйдірілген тесіктерін өңдеу;

бөлшектер мен бұйымдарды қабыршықтың қалдықтарынан тазалау;

целлулоидты бөлшектің бүкіл параметрі бойынша жағу;

электр пышақты орнату;

шынының саңылауын бітеу;

саңылауды күйдіру сапасын тексеру;

триплексті пирамидаға орнату.

217. Білуге тиіс:

шыны блоктары мен шыны пакеттерді қорғағыш қабыршықпен жапсырудың әдістері мен тәсілдері;

жабыстыратын құрамды және экрандаушы сұйықтықтың ерітіндісін дайындау тәсілдері;

майлау үстелінің және көмекші жабдықтың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

шыны блоктарды мұнай битумды мастикамен, эмальмен, лакпен қайнату тәсілдері;

мастика мен эмальдың қасиеттері, кардтық дисктік щетканың және электр пышақтың құрылысы және пайдалану ережесі;

триплекстің саңылауларын өңдеу және тазалау тәсілдері;

бұйымдарды өңдеу сапасына қойылатын талаптар.

41. Көбікшыны өндірісінің автоматты желісінің операторы

Параграф 1. Көбікшыны өндірісінің автоматты желісінің операторы,

4-разряд

218. Жұмыс сипаттамасы:

көбікшыны өндірісі бойынша автоматты желінің анағұрлым жоғары білікті операторының басшылығымен көбікшыны блоктары мен өңдеу тақтайшасын біріктіру және күйдіру процесін жүргізу;

шихта толтырылған қалыптармен платформалар мен вагонеткаларды бірктіру пешіне берудің циклдығын қадағалау;

аспаптардың көрсеткіштері мен берілген температуралық режимді қадағалау;

кристалдаудың температуралық және жылдамдықтық режимдерін реттеу;

газдың біріктіру пешіне және жанарғыларға түсуін бақылау;

технологиялық журналда жазба жүргізу.

219. Білуге тиіс:

біріктіру пештерінің құрылысы, бақылау-өлшеу аспаптарының және біріктіру пештерін автоматты реттеу аспаптарының жұмыс істеу қағидасы;

біріктіру пешінің жекелеген бөліктерін қосу және сөндіру ережесі;

бұйымдарды біріктіру, күйдіру және кристалдау температуралық режимі және технологиясы;

бұйымдарды жентектеу пешінен түсіру ережесі.

Параграф 2. Көбікшыны өндірісінің автоматты желісінің операторы,

5-разряд

220. Жұмыс сипаттамасы:

біріктіру пештерінде шыныблоктарды біріктіру және күйдіру процесін жүргізу;

бақылау-өлшеу аспаптарының және автоматты реттеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша технологиялық режимді бақылау;

автоматты желінің, гидросорғылардың, итергіштің, көтергіштің, блокты тасу механизмінің жұмысының өзара әрекеттестігін реттеу;

автоматты желінің барлық механизмдерінің жұмысын жөндеу;

жұмыс журналын жүргізу.

221. Білуге тиіс:

көбікшынының өндірісінің технологиялық процесі;

біріктіру пештерінің, гидрожүйенің, автоматты желі механизмдерінің құрылысы;

бақылау-өлшеу аспаптарының және біріктіру пештерін автоматты реттеу аспаптарының жұмыс істеу қағидасы.

42. Вакуум соратын механизмдер мен құрылғылардың операторы

Параграф 1. Вакуум соратын механизмдер мен құрылғылардың операторы,

3-разряд

222. Жұмыс сипаттамасы:

шыны табақтарын кейінгі операцияларға беруге арналған вакуумсоратын механизмдердің жұмысын басқару: кесу үстелдеріне, жуатын машинаға, конвейерге, орауға, қорға және тағы басқа;

қосу аппаратын басқару;

шыны табақтарын конвейердің үстелдерінен алуға арналған қысылған ауаның берілуін реттеу;

шыныны қолмен щеткамен гипстің қалдықтарынан тазалау.

223. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және пайдалану ережесі;

шыныны тасу ережесі;

қол және автоматты режимдерде механизмдердің жұмысын реттеу ережесі.

Параграф 2. Вакуум соратын механизмдер мен құрылғылардың операторы,

4-разряд

224. Жұмыс сипаттамасы:

шынының табақтарын технологиялық процесс сатылары бойынша тасу кезінде кранның жұмысын басқару;

барлық механизмдердің: рольгангтың, вакуумсорғының, соратын крандардың үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету және жөндеу;

қысылған ауаның қысымын реттеу;

механизмдерді дайындау, тазарту және майлау.

225. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың, аппаратураның және кран-қойғыштың вакуумдық жүйесінің құрылысы және пайдалану ережесі;

қызмет көрсетілетін жабдықтың циклдығы және әр түрлі режимдерде жұмыс істеу қағидасы;

шыны ақауының түрлері, майлайтын майлардың маркалары.

43. Үрлейтін жартылай автоматтың операторы

Параграф 1. Үрлейтін жартылай автоматтың операторы 2-разряд

226. Жұмыс сипаттамасы:

таза қалыпта қарапайым парфюмерлі және медициналық ыдысты қалыпту арқылы үрленбелі жартылай автоматта шыны массасынан қуыс шыны бұйымдарын дайындау;

таза қалыптардың күйін қадағалау және оларды суытуды реттеу.

227. Білуге тиіс:

үрленбелі жартылай автоматтың құрылысы және оны пайдалану ережесі;

шынының негізгі қасиеттері, дайындалатын бұйымдарға техникалық шарттар;

ақаудың пайда болу себептері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 2. Үрлейтін жартылай автоматтың операторы, 3-разряд

228. Жұмыс сипаттамасы:

алғашқы және таза қалыптарда калибрленген мойын қылтасы бар баллондар мен үлкен бөтелкелерді жүйелі үрлеу арқылы үрленбелі жартылай автоматтағы көпұяшықты қалыпта шыны массасынан қуыс шыны бұйымдарын дайындау;

қалыптардың күйін қадағалау және оларды суытуды реттеу.

229. Білуге тиіс:

фидерлік қуат көзі бар жартылай автоматтың құрылысы және оны пайдалану ережесі;

ақаудың пайда болу себептері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 3. Үрлейтін жартылай автоматтың операторы, 4-разряд

230. Жұмыс сипаттамасы:

үрленбелі жартылай автоматта шыны массасынан қуыс шыны бұйымдарын дайындау: алғашқы қалыпта бұрандалы мойын қылтасы бар және тығынға тығыз қиюластырылған флакондарды, кухтыльдарды фигуралық бөтелкелерді, шаруашылық және штанглазды банкаларды және шыны сауыттарды.

231. Білуге тиіс:

үрленбелі жартылай автоматтың құрылысы және оны пайдалану ережесі;

ақаудың пайда болу себептері және оның алдын алу бойынша шаралар.

44. Шихтаны ұсақтау операторы

Параграф 1. Шихтаны ұсақтау операторы, 5-разряд

232. Жұмыс сипаттамасы:

берілген параметрлермен шихтаны ұсақтау және түйіршіктер алу процесін жүргізу;

технологиялық желінің жабдығын, бақылау-өлшеу аспаптарының және автоматика, коммуникациялар жүйесін жұмысқа дайындау;

технологиялық желіні қосу және тоқтату;

шыны ұсату мұнарасында шыны ұсатуды өңдеу;

түйіршіктерді шихтамен қуаттандыруды реттеу;

вибраторларға, элеваторларға, конвейерлерге және басқа тасушы жабдыққа қызмет көрсету;

түйіршіктеу сапасын бақылау;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы олқылықтарды жою.

233. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

шихтаны және шыны ұстауды өңдеудің технологиялық процесі;

шихтаны араластыру сапасына қойылатын талаптар;

шихтаның құрамына кіретін материалдарды пайдалану ережесі;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы олқылықтарды жою тәсілдері.

45. Дәнекерлер салу машиналарындағы оператор

Параграф 1. Дәнекерлер салу машиналарындағы оператор, 5-разряд

234. Жұмыс сипаттамасы:

шыны бұйымдарына бекіткішті, анодтық шығаруларын және басқа бөлшектерді дәнекерлеп салу жартылай автоматтарда дәнекерлеу процесін жүргізу;

шыныны металдармен және балқымалармен дәнекерлеу;

қызмет көрсетілетін жабдықты жұмысқа дайындау: тораптар мен механизмдерді, жұмыс позицияларын берілген жұмыс режимдеріне реттеу;

дәнекерлер салу жартылай автоматтарын қосу және қызмет көрсету: агрегатты, вакуум сорғыларды, пештің қуаттандырғыштарын қосу, сөндіру; газды беру;

электрвакуум шынысының бұйымдарына дәнекерлеп салынатын анодтық шығарулар мен басқа бөлшектерге қатысты орналасуларын тексерумен бұйымдарды тіреулерге, ұяшықтарға орнату.

235. Білуге тиіс:

дәнекерлер салу машиналарының құрылысы және белгіленуі, сәйкес металдармен және балқымалармен электрвакуумды шынылардың берілген топтарын алу технологиясы;

өңденілетін бөлшектердің маркалары және белгіленуі;

қызмет көрсетілетін дәнекерлер салатын жартылай автоматтардың ақаулықтарын жою тәсілдері;

бақылау-өлшеу аспабын пайдалану ережесі;

ақау түрлері және оны жою ережесі.

Параграф 2. Дәнекерлер салу машиналарындағы оператор, 6-разряд

236. Жұмыс сипаттамасы:

шыны бұйымдарына бекіткішті, анодтық шығаруларын және басқа бөлшектерді дәнекерлеп салу жартылай автоматтарда дәнекерлеу процесін жүргізу;

электр вакуумдық шынылардың, металдар мен балқымалардың әр түрлі топтарын дәнекерлеп салу;

температура режимдерін реттеу;

қызмет көрсетілетін жабдықты, құрылғыларды және құралды жұмысқа дайындау;

әр түрлі құрылымды, түрлі және модельді дәнекерлеп салу автоматтарында жұмыстың едәуір өнімді режимдерін таңдау және орнату;

әр түрлі конфигурациялы бұйымдарды өңдеуге қызмет көрсетілетін жабдықты жөндеу және қайта жөндеу;

құралды ауыстыру;

тораптарды, жұмыс позицияларын агрегаттардың жоғары өнімділігін қамтамасыз ететін ұтымды технологиялық режимдерге және техникалық шарттардың талаптарына реттеу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен дәнекерлеу сапасын анықтау;

ақаудың түрлерін анықтау және жою.

237. Білуге тиіс:

алуан түрлі және модельді дәнекерлеп салу машиналарының құрылымы, дәнекерлеп салу автоматтарын жұмыстың қажетті және едәуір ұтымды режимдерін жөндеу және қайта жөндеу ережесі;

бекіткішті, анодтық шығаруларды және басқа бөлшектерді дәнекерлеп салу технологиялық процесі және техникалық шарттар;

дәнекерлеп салу машиналары мен автоматтардың олқылықтарын жою тәсілдері;

қолданылатын топтар үшін шынылардың, металдар мен балқымалардың негізгі қасиеттері;

маркалары мен технологиясы, арнайы бақылау-өлшеу аспабының белгіленуі және пайдалану ережесі.

46. Филаментмашинадағы оператор

Параграф 1. Филаментмашинадағы оператор, 4-разряд

238. Жұмыс сипаттамасы:

сыртқы диаметрі бойынша 0,05 мм артық шегімен шыны дайындамаларын капиллярларға тарту процесін жүргізу;

бір уақытта тоқ өткізетін қабатпен жабумен әр түрлі диаметрді шыны түтіктерін тарту;

филаментмашинаны жөндеу;

шыныны беруді және температура режимін реттеу;

шыны түтіктеріне май құю;

жабын қабатының қалыңдығын анықтау және шығатын жерінде оны кептіруді қадағалау;

тоқ өткізетін қабаттың кедергі мөлшерін өлшеу.

239. Білуге тиіс:

филаментмашинаның құрылысы, әр түрлі маркалы шыны өңдеудің жылулық режимі;

шыныны жабуға арналған тоқ өткізуші массалардың негізгі қасиеттері және оларға қойылатын техникалық талаптар;

шыны түтіктерін тарту кезінде қолданылатын өлшеу аспаптарының белгіленуі.

Параграф 2. Филаментмашинадағы оператор, 5-разряд

240. Жұмыс сипаттамасы:

сыртқы диаметрі бойынша 0,05 мм дейін шегімен шыны дайындамаларын аса жұқа капиллярларға тарту процесін жүргізу;

филаментмашинаны жөндеу;

шыны түтіктерін жабу үшін қолданылатын тоқ өткізетін массалардың жарамдылығын олардың консистенциясы бойынша анықтау.

241. Білуге тиіс:

шыны түтіктерін тартуға арналған филаментмашинаның құрылымы мен жөндеу ережесі;

шыныны қыздыру және беру температурасын реттеуге арналған құрылғыларды пайдалану ережесі;

кедергі мөлшерінің тоқ өткізетін массалардың құрамына тәуелділігі.

47. Шыны қалыптайтын машиналардың операторы

Параграф 1. Шыны қалыптайтын машиналардың операторы, 2-разряд

242. Жұмыс сипаттамасы:

таза қалыпта қарапайым шыны бұйымдарын, оның ішінде парфюмерлік және медициналық ыдысты және шыны қалыптайтын жартылай автомат-машиналарда дроттың дайындамаларын дайындау процесін жүргізу;

жартылай автоматты қосу, зарядтау;

газ жанарғыларының жалынын реттеу;

шыны бұйымдарының шеттерін оларды қалыптау мен қыздырудан кейін балқыту, бұйымдарды алу;

бұйымдарды автоматты немесе қолмен ала отырып жартылай автоматта шыны дайындамаларын және бөлшектерді балқыту;

таза қалыптардың күйін қадағалау және оларды суытуды реттеу;

шыны бұйымдарын күйдіру пештеріне салу және тасу.

243. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы, пайдалану ережесі;

газ жанарғыларының түсуін, оттегі мен ауаның түсуін реттеу тәсілдері, әр түрлі маркалы шынының негізгі қасиеттері;

жұмсарту температурасы, кеңейту коэффициенті, шыны дайындамаларын балқыту тәсілдері;

шыны бұйымдарының шетін жөндеу және бұйымдарды күйдіру пештеріне салу тәсілдері;

күйдіру пешінің температурасын реттеу ережесі;

дротқа, шыны бұйымдарын қыздыруға және қайта қоюға қойылатын техникалық талаптар;

ақаудың пайда болу себептері, оның алдын алу мен жою бойынша шаралар;

бақылау-өлшеу аспабын пайдалану ережесі.

Параграф 2. Шыны қалыптайтын машиналардың операторы, 3-разряд

244. Жұмыс сипаттамасы:

шыны қалыптайтын жартылай автомат-машиналарда, оның ішінде калибрленген мойын қылтасы бар баллондар мен үлкен бөтелкелерді қара және таза қалыптарда жүйелі үрлеу арқылы көпұяшықты қалыпта бұйымдарды және дроттан дайындамаларды дайындау процесін жүргізу;

газ жанарғыларының жүйесімен жабдықталған арнайы станоктарда тораптар мен бөлшектерді дайындау;

дайындамалармен немесе дротпен шыны қалыптайтын жартылай автомат-машиналарды қосу, зарядтау;

газ жанарғысы жалынының көмегімен шыны бұйымдарын қалыптау;

бұйымдарды өңдеу, вакуумдық-берік дәнекерлермен және ортаға келтірумен бірнеше тораптар мен бөлшектерді дәнекерлеу бойынша бірқатар жүйелі байланысты жұмыстарды орындау;

шыныны металмен дәнекерлеу;

аяқтарды колбаларға дәнекерлеп салу;

шыны қалыптайтын жартылай автомат-машиналарды, қалыптарды майлау күйін, стаккерлер мен конвейерлердің жұмысын қадағалау;

шыны қалыптайтын машиналардың анағұрлым жоғары білікті операторының көрсетуімен ұсақ жөндеу және басқа жұмыстар орындау;

дайындамалар мен бұйымдардың сапасын бақылау.

245. Білуге тиіс:

шыны дайындау технологиясының негіздері, қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы, пайдалану және жөндеу ережесі;

газ жанарғысы жалынын реттеу тәсілдері;

өңделінетін шыны мен металдың негізгі қасиеттері;

шынының әр түрлі түрлерін үрлеу, жазу, тарту, пісіру тәсілдері;

дәнекерлеу сапасын көзбен анықтау, дайындалатын бұйымдардың сапасына қойылатын талаптар;

дайындалатын бұйымдарға мемлекеттік стандарттар.

246. Жұмыс үлгілері:

1) ампулалар - дайындау;

2) шприцтарға поршеньдер - дайындау;

3) әр түрлі мөлшерлі шыны түтіктер, май өлшеуіштердің корпустары, аккумуляторлық ареометрларға пипеткалар, термодайындамалар-мойын қылтасын қалыптау;

4) етіктер, май өлшеуіштер, құйғыштар және термометрлерге арналған капиллярларға шариктер – үрлеп қатайту;

5) шыны бұйымдары – қыздыру және шетін өңдеу;

6) термометрлер - жабу.

Параграф 3. Шыны қалыптайтын машиналардың операторы, 4-разряд

247. Жұмыс сипаттамасы:

шыны қалыптайтын машиналардың анағұрлым жоғары білікті операторының басшылығымен вакуумдық-үрленбелі автоматтарда шыны ыдысты және сорттық ыдысты дайындау процесін жүргізу;

шыны қалыптайтын машиналарда, көлденең жартылай автоматтарда және барабандарда бұйымдарды және дроттан дайындамаларды дайындау;

көлденең жартылай автоматтарды қосу, дайындамалармен немесе дротпен, зарядтау;

шыныны машинаның қалыптарына беру;

айналу жылдамдығын реттеу;

шыны бұйымдарын қалыптау;

шыны бұйымдарын қалыптан алу және оларды күйдіруге немесе кристалдауға беру;

әр түрлі диаметрлі шынының дәнекерлерін және қабырғаның қалыңдығына дәнекерлер орындау;

жартылай автоматтардың жанарғы жалынының көмегімен бұйымдарды қалыптау;

қызмет көрсетілетін жабдықтың және қалыптардың күйін, конвейерлердің жұмысын қадағалау;

бұйымдар мен дайындамалардың сапасын бақылау.

248. Білуге тиіс:

шыны қалыптайтын машиналардың құрылысы және пайдалану ережесі;

қуаттандырғыштың және басқа көмекші құрылғылардың құрылысы, қалыптау режимін және газ жанарғыларының жалынын реттеу ережесі;

дайындалатын бұйымдарға техникалық шарттар және мемлекеттік стандарттар, бөлшектерді бекітулі орнату ережесі;

ортаға келтіру, арнайы бақылау-өлшеу аспаптарының белгіленуі және пайдалану ережесі;

дәнекерді күйдіру режимдері, ақау түрлері және оны жою ережесі.

249. Жұмыс үлгілері:

1) ампулалар және шприцтарға поршеньдер - жартылай автоматтарда дайныдау;

2) май өлшеуіштер - жартылай автоматтарда дәнекерлеу және мойын қылтасын қалыптау;

3) флакондарға, банкаларға, шыны түтіктерге, шприцтарға цилиндрларға арналған дайындамалар - барабандарда дайындау;

4) моллирлеуге арналған дайындамалар – көлденең жартылай автоматта дайындау;

5) сорттық ыдыс және шыны ыдыс - дайындау;

6) әр түрлі мөлшерлі флакондар мен банкалар - дайындау;

7) бұрандалы мойын қылтасы бар тығыз қиюластырылған тығынға флакондар, мүсінді бөтелкелер, шаруашылық, штанглазды банкалар мен шыны сауыттар-үрленбелі жартылай автоматта дайындау;

8) шприцтарға цилиндрлар - дайындау.

Параграф 4. Шыны қалыптайтын машиналардың операторы, 5-разряд

250. Жұмыс сипаттамасы:

шыны ыдысты дайындау процесін жүргізу;

шыны қалыптайтын машиналарда бұйымдарды және дроттан дайындамаларды дайындау;

қызмет көрсететін шыны қалыптайтын машиналардың жұмыс режимін үйлестіру және реттеу;

шыны қалыптайтын машинаға қызмет көрсету және қосу: агрегатты қосу, қалыптардың, домалату мен механизмдердің бекітуін тексеру;

бұйымдарды қалыптау және дәнекерлеу (қабыршақтардың, түрлі-түсті кинескоптардың және арнайы электрондық - сәуле түтіктерінің конустары);

шыныны қалыпқа беру және қыздыру кезінде қалыптардан шыны үгіткішті алып тастау;

қызмет көрсетілетін машиналарда берілген температура режимін реттеу және қолдау;

қалыптар мен басқа тораптарды ауыстыру;

технологиялық процеске сәйкес жұмыстарды жүргізу;

дайындалатын бұйымдардың сапасын қадағалау;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы олқылықтарды жою.

251. Білуге тиіс:

шыны массасынан шыны және одан бұйымдар дайындау технологиясының негіздері;

қызмет көрсетілетін машиналардың құрылысы, жұмыс істеу қағидасы және олардың жұмысындағы олқылықтарды жою тәсілдері;

бұйымдар ақауының түрлері, оның пайда болу себептері және оны жою тәсілдері.

Параграф 5. Шыны қалыптайтын машиналардың операторы, 6-разряд

252. Жұмыс сипаттамасы:

вакуумдық-үрленбелі шыны қалыптайтын машиналарда шыны ыдысты, химия-зертханалық және сорттық ыдысты дайындау процесін жүргізу;

жұмыс режимін таңдау және реттеу және қабырғалардың ішкі және сыртқы диаметрі мен қалыңдығы бойынша қатаң шектерімен автоматты жөндеу;

тамшы беру автоматты жүйесін және алғашқы, таза және мойын қылта қалыптарын майлаудың автоматты жүйелеріне қызмет көрсету және жөндеу;

қызмет көрсетілетін жүрісте ауыстырмалы тораптарды ауыстыру;

аспаптардың көрсеткіштерін қадағалау және карусельдің айналу жылдамдығын, ауаның берілуін, вакуум, суыту деңгейін түзету;

қызмет көрсетілетін автоматты ұсақ жөндеу;

шыны қалыптайтын машиналарға қызмет көрсету және қосу, машинаның жұмыс режимдерін өз бетінше таңдаумен күрделі, сондай-ақ тәжірибелі жұмыстарды орындау;

әр түрлі диаметрді дайындалатын бұйымдардың сапасын және өтулердің геометриясы мен бірқалыптылығын сақтаумен қабырғаның қалыңдығын қадағалау;

шыны қалыптайтын машиналарда ақау мен істемей қалулардың алдын алу.

253. Білуге тиіс:

тораптардың құрылысы, жұмыс істеу қағидасы және өзара әрекеттестігі, қызмет көрсетілетін машиналарды және автоматтарды, сондай-ақ вакуумдық қуаттандырғыштың және басқа көмекші құрылғылардың пайдаланылу ережесі;

бұйымдарды қалыптаудың тұрақты режимін қамтамасыз ету ережесі;

қызмет көрсетілетін автоматты жұмыс күйінде реттеу, карусельдердің, түтіктердің жылдамдығын, ауаның берілуін, вакуумның деңгейін түзету тәсілдері;

әр түрлі бұйымдарды дайындауға арналған қызмет көрсетілетін автоматты жөндеу ережесі;

үрлеу технологиялық процесінің параметрлерін бақылау үшін қолданылатын аспаптардың белгіленуі, және оларды пайдалану ережесі;

дайындалатын бұйымдардың сапасына қойылатын техникалық талаптар;

ақаудың пайда болу себептері және оның алдын алу мен оны жою бойынша шаралар.

254. Жұмыс үлгілері:

1) азық-түлік термосына арналған колбалар - дайындау;

2) түрлі-түсті кинескоптардың конустары және арнайы электрондық-сәулелік түтіктер - қалыптау;

3) сорттық ыдыс және шыны ыдыс - дайындау;

4) дәріханашының ыдысы - дайындау.

Параграф 6. Шыны қалыптайтын машиналардың операторы, 7-разряд

255. Жұмыс сипаттамасы:

басқарушы компьютермен режимде агрегаттардың өзара әрекеттестігін синхрондауын қамтамасыз ету;

электрондық басқаруы бар көпсекциялық автоматтарда (ИС-6-3) шыны массасын медициналық өнеркәсіпке арналған шыны ыдысты дайындау;

жұмыс режимін таңдау, реттеу және қабырғалардың ішкі және сыртқы диаметрі мен қалыңдығы бойынша шектері бар автоматты жөндеу;

автоматқа қызмет көрсету және оған күтім жасау, қолданыстағы автоматта қалыптарды ауыстыру;

аспаптардың көрсеткіштеріне қызмет көрсету және айналу жылдамлығын, ауаның берілуін, салқындатуды түзету;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы олқылықтарды жою.

256. Білуге тиіс:

технологиялық желі механизмдерінің құрылысы, жұмыс істеу қағидасы және өзара әрекеттестігі, шыны қалыптайтын машиналарды пайдалану ережесі;

шыны қалыптайтын машинаға қызмет көрсету үшін қажетті көлемде компьютермен диалог, шыны қалыптайтын машинаның ассортименті мен өнімділігіне байланысты секция тораптары жұмысының қажетті циклограммасын қалыптастыру ережесі;

бұйымдарды қалыптаудың тұрақты режимін қамтамасыз ету ережесі;

қызмет көрсететін автоматты жұмыс күйде реттеу тәсідері, дайындалатын бұйымдардың ассортиментін өзгерту кезінде автоматты жөндеу ережесі;

технологиялық процесті бақылау аспаптарының белгіленуі және пайдалану ережесі;

дайындалатын бұйымдардың сапасына қойылатын техникалық талаптар.

257. Орта кәсіби білім қажет.

48. Көлемді өлшеу қондырғысының операторы

113. Көлемді өлшеу қондырғысының операторы, 2-разряд

258. Жұмыс сипаттамасы:

қарапайым бір орындық өлшеу қондырғыларының көмегімен шыны мен өлшенбейтін ыдыстан аспаптардың дайындамалар көлемін өлшеу процесін жүргізу.

259. Білуге тиіс:

қарапайым бір орындық көлемді өлшеу қондырғыларының құрылысы мен әрекет ету қағидасы, белгілер түсіру тәсілдері;

нормаларды пайдалану ережесі.

260. Жұмыс үлгілері:

1) май өлшеуіштердің, термометрлердің дайындамалары – көлемдерді шамалап өлшеу;

2) өлшенбейтін колбалар, химиялық стақандар - көлемдерді шамалап өлшеу.

Параграф 2. Көлемді өлшеу қондырғысының операторы, 3-разряд

261. Жұмыс сипаттамасы:

көп орындық көлемді өлшеу қондырғыларының көмегімен сұйықтықтардың көлемін дәл өлшеуге арналған аспаптар мен химиялық-зертханалық ыдыстың көлемдерін өлшеу процесін жүргізу;

көлемдерді сынаппен, аналитикалық таразының көмегімен салмақтық әдіспен тексеру.

262. Білуге тиіс:

көлемді өлшеуге арналған көп орындық қондырғыларының құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

көлемді анықтаудың салмақтық тәсілі, аналитикалық таразыда жұмыс істеу тәртібі;

өлшеу аспаптары мен өлшеу ыдысына қойылатын техникалық талаптар.

263. Жұмыс үлгілері:

1) өлшейтін тамызғыштар, бюреткалар, өлшейтін колбалар, цилиндрлар, мензуркалар – көпорындық аппараттарда көлемдерді өлшеу;

2) химиялық-зертханалық ыдыс - салмақтық әдіспен өлшеу.

Параграф 3. Көлемді өлшеу қондырғысының операторы, 4-разряд

264. Жұмыс сипаттамасы:

жартылай автоматтарда шыныдан дәл өлшеу аспаптарының көлемдерін өлшеу процесін жүргізу, дайындамаларды тиеу құрылғысына беру;

өлшенетін сұйықтықтың берілуін бақылау;

көлемді өлшеу жартылай автоматтарына технологиялық күтім жасау мен жөндеуге қатысу.

265. Білуге тиіс:

көлемді өлшеу жартылай автоматтарының құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

бақылау-өлшеу аспаптарын және аспаптарды пайдалану ережесі;

өлшенетін өнімге мемлекеттік стандарттар, ақау түрлері және оны бақылау әдістері.

266. Жұмыс үлгілері:

1) мензуркалар өлшейтін цилиндрлар - жартылай автоматтарда өлшеу;

2) май өлшеуіштердің шкалалары – ПОМ түрлі жартылай автоматтарда өлшеу.

49. ТВЧ қондырғысының операторы

Параграф 1. ТВЧ қондырғысының операторы, 4-разряд

267. Жұмыс сипаттамасы:

берілген технологиялық режимге сәйкес ТВЧ қондырғысына қызмет көрсету;

шыны бұйымдарын қалау, қыздыру, престеу, суыту және түсіру;

құмыраны орнатуға түсіруге қатысу және құятын үстелде шыны массасын құю;

учаскенің электр жабдығына қызмет көрсету. ТВЧ қондырғысының негізгі тораптарын жөндеу;

бақылау-өлшеу аспаптарының жұмысын қадағалау;

геренатордың режимін таңдау;

қондырғыны тиеуді және шыны бұйымдарының шығымын есепке алу.

268. Білуге тиіс:

ТВЧ қондырғысының құрылысы, сызбасы және басқару ережесі;

шыны бұйымдарын қыздыру және престеу режимі;

өлшеу аспаптарын қосу сызбасы және олардың көрсеткіштерінің шекті мәндері;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

50. Фацеттік станоктың операторы

Параграф 1. Фацеттік станоктың операторы, 3-разряд

269. Жұмыс сипаттамасы:

фацеттік станоктарда (жалпақ тегістеу, дөңгелек тегістеу, шпинделдік және конструкциясы жағынан оған ұқсас) шынының тура сызықты табақтарына және қарапайым шыны бұйымдарына фацет жағу процесін жүргізу;

шыны мен айналардың шетін 360-М түрлі станоктарда өңдеу.

270. Білуге тиіс:

фацеттік станоктың құрылысы, әрекет ету қағидасы және пайдалану ережесі, шынының физикалық қасиеттері;

шынының жиектерін өңдеуге техникалық шарттар бойынша шектер, фацеттелген шыныға техникалық шарттар;

фацеттеу кезінде ақау түрлері және оның алдын алу мен жою бойынша шаралар.

Параграф 2. Фацеттік станоктың операторы, 4-разряд

271. Жұмыс сипаттамасы:

фацеттік станоктарда (жалпақ тегістеу, дөңгелек тегістеу, алты шпинделдік және конструкциясы жағынан оған ұқсас) шынының тура сызықты табақтарына және қарапайым шыны бұйымдарына фацет жағу процесін жүргізу;

ағындық желіде шынының табақтарын фацеттеу;

шыны табақтарының және ПОК-2 және ПОК-6 желілерінде айналардың шетін өңдеу;

өңдегіштерге суспензия беруді реттеу;

вакуум сорғыларды ауыстыру.

272. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

шынының жиегін өңдеуге шектер, фацеттеу кезінде ақау түрлері және оның алдын алу мен жою бойынша шаралар.

51. Шыны лентасын қалыптау операторы

Параграф 1. Шыны лентасын қалыптау операторы, 4-разряд

273. Жұмыс сипаттамасы:

шыны лентасын қалыптайтын анағұрлым жоғары білікті оператордың басшылығымен шыны лентасын екі сатылы қалыптау технологиялық қондырғысына қызмет көрсету;

шыны лентасының, бортқалыптайтын машиналардың ұстағыштарының күйі мен жағдайын қадағалау;

шыны лентасының ақауларының немесе деформацияларының алдын алу;

балқыма ваннасының герметизациясын қамтамасыз ету, қорғағыш атмосферасының және графиттік қатайтулардың күйін бақылау;

күйдіру пешінің температура режимін ұстап тұру.

274. Білуге тиіс:

борт қалыптайтын машиналар мен күйдіру пештерінің жұмыс істеу қағидасы мен құрылысы, "балқымалы лента" әдісімен өңделген табақтық шыны өндірісінің технология негіздері;

шыны лентасының берілген геометриясының бұзылуын тудыратын себептерді жою тәсілдері.

Параграф 2. Шыны лентасын қалыптау операторы, 5-разряд

275. Жұмыс сипаттамасы:

шыны лентасын екі сатылы қалыптау технологиялық қондырғысына қызмет көрсету;

балқыма ваннасында шыны лентасының созылуын қадағалау;

газды ауа жастығында шыны лентасын қалыптау режимін, қорғаныш атмосферасын қыздыру торабының жұмысын бақылау;

балқыту ваннасының және газды ауа жастығының аймақтары бойынша қорғағыш атмосфераның шығынын реттеу;

кварц шиберлерді, аражабын блоктарды, артқы батырылатын брусты, шыны массасын беру торабында бүйір шектеушілерді ауыстыру;

балқыту ваннасынан шыны массасын және шыны қайнатушы пештің бөлігін тазарту.

276. Білуге тиіс:

екі сатылы қалыптау қондырғысының құрылысы және пайдалану ережесі;

шыны лентасын қалыптау технологиялық процесі;

дайындалатын табақтық шынының сапасына қойылатын талаптар;

ақау түрлері және оларды жою тәсілдері.

Параграф 3. Шыны лентасын қалыптау операторы, 6-разряд

277. Жұмыс сипаттамасы:

шыны лентасын екі сатылы қалыптау технологиялық қондырғысын басқару;

қорғағыш атмосфераның балқыту ваннасына түсуін, шыны массасының ағуын және шынының үздіксіз лентасының қалыпталуын қадағалау;

шыны лентасының балқу ваннасының осі бойынша орналасуын, шыны массасының шығынын, лентаны тарту жылдамдығын және оның қалыңдығын реттеу;

балқу ваннасының аймақтары бойынша белгіленген жылу режимін қолдау;

кварц шиберлерді, шыны массасын балқу ваннасына беру торабында аражабын арқалықтарын ауыстыру;

балқу ваннасына және газды ауа жастығына қызмет көрсететін анағұрлым төмен білікті шыны қалыптау операторларына басшылық ету.

278. Білуге тиіс:

балқу ваннасының және газды ауа жастығының құрылысы, "балқушы лента" әдісімен өңделген шыны табақты дайындау технологиясы;

қызмет көрсетілетін жабдықты пайдалану ережесі;

шыны лентасын оның қалыңдығы бойынша тегістеу тәсілдері;

қалыптаудың технологиялық параметрлерін реттеу тәсілдері, ақау түрлері және оны жою ережесі.

52. Үрленіп жасалатын бұйымдарды өңдеуші

Параграф 1. Үрленіп жасалатын бұйымдарды өңдеуші, 3-разряд

279. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы құралдар мен құрылғылардың көмегімен ыстық шыны бұйымдарын өңдеу;

шыны бұйымдарын пеште қажетті температураға дейін қыздыру;

шыны бұйымдарын газ жанарғысының жалынында шыныны жұмсарту температурасына дейін қыздыру;

шыны бұйымының шетін ыстық түрде жазу және оны құралмен пішіні бойынша кесу;

шыны бұйымын шетін кескеннен кейін пеште балқыту, технология талаптарына сәйкес конусқа немесе цилиндрге түзету.

280. Білуге тиіс:

шыны бұйымдарын пеште қыздыру ережесі және шыныны жұмсарту деңгейі;

құрал мен құрылғыларды пайдалану ережесі;

қарапайым шыны бұйымдарын өңдеу тәсілдері, ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

281. Жұмыс үлгілері:

Өңдеу:

1) сыйымдылығы 500 мл дейін әр түрлі колбалар;

2) сыйымдылығы 300 мл дейін химиялық стақандар;

3) сыйымдылығы 250 мл дейін цилиндрлар мен мензуркалар.

Параграф 2. Үрленіп жасалатын бұйымдарды өңдеуші, 4-разряд

282. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы құралдар мен құрылғылардың көмегімен орта күрделі ыстық шыны бұйымдарын өңдеу;

шыны бұйымының шетін ыстық түрде жазу және оны құралмен пішіні бойынша кесу;

шыны бұйымын шетін кескеннен кейін пеште балқыту және технология талаптарына сәйкес түзету.

283. Білуге тиіс:

шыны дайындау технологиясы;

шыны бұйымдарын пеште қыздыру ережесі және шыныны жұмсарту деңгейі, орта күрделі шыны бұйымдарын өңдеу тәсілдері;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

284. Жұмыс үлгілері:

Өңдеу:

1) сүт, қайнатпаға арналған, парфюмер флакондарға, қабықты тығынға банкалар;

2) химиялық баллондардың және дәрі-дәрмектерге арналған шыны сауыттардың мойын қылтасы;

3) сыйымдылығы 500 мл және артық әр түрлі колбалар;

4) сыйымдылығы 300 мл және артық химиялық стақандар;

5) шыны қалың қабырғалы түтіктер және бурттармен фасондық бөліктер;

6) сыйымдылығы 250 мл және артық цилиндрлар мен мензуркалар.

Параграф 3. Үрленіп жасалатын бұйымдарды өңдеуші, 5-разряд

285. Жұмыс сипаттамасы:

технология талаптарына сәйкес арнайы құралдар мен құрылғылардың көмегімен күрделі шыны бұйымдарын өңдеу;

шыны бұйымын шетін кескеннен кейін пеште балқыту және үлгіге сәйкес түзету.

286. Білуге тиіс:

шыны бұйымдарын пеште қыздыру ережесі және шыныны жұмсарту деңгейі;

күрделі шыны бұйымдарын өңдеу тәсілдері;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

287. Жұмыс үлгілері:

Өңдеу:

1) бөтелкелер, Эсмарх кружкалары, тығыз қиюластырылған тығынға парфюмер флакондар;

2) дәрі-дәрмектерге және тығыз қиюластырылған тығынға штанглазға арналған шыны сауыттар.

Параграф 4. Үрленіп жасалатын бұйымдарды өңдеуші, 6-разряд

288. Жұмыс сипаттамасы:

техникалық талаптарға және үлгіге сәйкес арнайы құралдар мен құрылғылардың көмегімен ерекше күрделі шыны бұйымдарын өңдеу;

фасондық бөліктерін кертпелеу.

289. Білуге тиіс:

шыны жасау технологиясының негіздері, қолданылатын құралдар мен құрылғыларды пайдалану ережесі;

ерекше күрделі шыны бұйымдарын өңдеу;

шыны бұйымдарының шеттерін қыздыру және өңдеу тәсілдері;

шынының негізгі маркалары, ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

290. Жұмыс үлгілері:

Өңдеу:

1) бокалдар, шағын мөлшерлі аяғы бар құмыралар, креманкалар, рюмкалар, фужерлер – шағын мөлшерлі түбін өңдеу;

2) тұтқасыз құмыралар;

3) диаметрі 200 мм артық шашыратқыштар.

Пішіні бойынша ерекше күрделі шыны бұйымдарын өңдеу бойынша жұмыстарды орындау кезінде - 7-разряд.

291. Жұмыс үлгілері.

1) құмыралар, күбілер, ірі құмыралар, тұтқасы бар графиндар және ірі бұйымдар, аяқтары бар және жабыстырылған тұғырықтарда дайындамалар;

2) диаметрі 70-тен 90 мм дейін бұйымдардың түбін өңдеу;

3) диаметрі 250 мм артық өңдеулері бар күрделі конфигурациялы шашыратқыштар.

Бірегей бұйымдар мен көрме үлгілерін өңдеу бойынша жұмыстарды орындау кезінде - 8-разряд.

292. Жұмыс үлгілері.

1) жеміс-жидектерге арналған құмыралар, Түбінің диаметрі 90 мм артық сыраға арналған бокалдар;

2) цинксульфидті жіппен гутендік жасау бұйымдары және басқа жоғары көркем бұйымдар.

53. Шыны бұйымдарын күйдіруші

Параграф 1. Шыны бұйымдарын күйдіруші, 2-разряд

293. Жұмыс сипаттамасы:

берілген температуралық режимдер бойынша қарапайым шыны бұйымдарын күйдіру процесін жүргізу;

күйдіру пештерін жұмысқа дайындау;

ыстық шыны бұйымдарын кесуден, өңдеуден кейін қабылдау, оларды күйдіру пешіне ауыстыру және тиеу;

муфельді пештерде дроттан сувенирлерді күйдіру;

күйдіру пештерінен күйдірілген шыны бұйымдарын сұрыптау.

294. Білуге тиіс:

күйдіру пештері мен муфельді пештердің әрекет ету қағидасы;

ыстық шыны бұйымдарын пайдалану ережесі;

шыны бұйымдарын күйдіруге тиеу және салу, күйдірудің температуралық режимі.

295. Жұмыс үлгілер:

1) конфигурациясы жағынан қарапайым престелген бөлшектердің дайындамалары - тұрпайы күйдіру;

2) плиткалар, конденсаторлар және басқа ұқсас шыны бұйымдары - күйдіру.

Параграф 2. Шыны бұйымдарын күйдіруші, 3-разряд

296. Жұмыс сипаттамасы:

берілген температуралық режимдер бойынша орта күрделі шыны бұйымдарын күйдіру процесін жүргізу;

күйдіру пештерін жұмысқа дайындау: белгілі бір температураға дейін қыздыру, транспортер лентасын, газсоратын жүйені қосу;

шыны бұйымдарын күйдіру пешіне тиеу;

арнаның ұзындығы бойынша күйдіру температурасын, отын мен ауаны беруді реттеу;

күйдірілген шыны бұйымдарын күйдіру пештерінен түсіру;

күйдірілетін шыны бұйымдарына техникалық құжаттаманы рәсімдеу.

297. Білуге тиіс:

күйдіру пештері мен муфельді пештердің құрылысы;

шыны бұйымдарын салу және түсіру ережесі;

шыны бұйымдарының маркалары, күйдірудің температуралық режимі, жылу өлшейтін аспаптарды пайдалану ережесі;

ақау түрлері және оны жою ережесі.

298. Жұмыс үлгілері:

1) аппараттар мен аспаптарға бөлшектер - күйдіру;

2) сүт шынысынан термометрдердің және шкала ауыстырып қосқыштарының дайындамалары - күйдіру;

3) призмалар, пластиналар - күйдіру;

4) шыны бұйымдары, мүсін өнері - күйдіру;

5) техникалық, химиялық контактілік, метеорологиялық термометрлер – жасанды тозу;

6) электрондық-сәулелік түтіктеріне арналған экрандар мен конустар - күйдіру.

Параграф 3. Шыны бұйымдарын күйдіруші, 4-разряд

299. Жұмыс сипаттамасы:

берілген температуралық режимдер бойынша күрделі шыны бұйымдарын күйдіру процесін жүргізу;

күйдіру пештерін жұмысқа дайындау;

күйдіру температурасын және күйдіру пешіне ауа мен отынның түсуін реттеу;

күйдірілетін шыны бұйымдарын күйдіру пешіне тиеу мен түсіруге қатысу;

техникалық құжаттаманы ресімдеу.

300. Білуге тиіс:

күйдіру пештерінің құрылысы, шыны бұйымдарын күйдіргеннен кейін шыны бұйымдарын күйдіру, түсіру камераларына салу ережесі;

шыны бұйымдарының маркалары, күйдірудің температуралық режимі.

301. Жұмыс үлгілері:

1) астрономиялық дискілер - күйдіру;

2) френель линазалары, жарық техникалық шыныдан бұйымдар - күйдіру;

3) түрлі-түсті теледидарға арналған экрандар мен конустар - күйдіру.

54. Бұйымдарды қыздыруға салушы

Параграф 1. Бұйымдарды қыздыруға салушы, 2-разряд

302. Жұмыс сипаттамасы:

жағуларды жұмысқа дайындау;

шыны бұйымдарын күйдіруге пешке салу;

берілген температуралық режимді сақтау;

шыны бұйымдарының жағуларды күйдірілуін қадағалау

303. Білуге тиіс:

пештердің құрылысы, шынының физикалық қасиеттері;

шыны бұйымдарын күйдіруге пешке салу ережесі;

күйдірудің температуралық режимі.

55. Машиналардан шыныны омырып алушы

Параграф 1. Машиналардан шыныны омырып алушы, 2-разряд

304. Жұмыс сипаттамасы:

табақтардан домалататын оюлы және қаңқа темірленген шынының ернеуін омырып алу;

қажет болған кезде механикаландырылған омырып алу кезінде шыныны тігінен тарту машиналарнда шыны табақтарынан ернеуді қолмен омырып алу және шыны табақтарының механикалық омырып алынуын қадағалау;

шыныны тарту машинасы шихтадан шыққанда шыны түтіктерінің берілген мөлшерлері бойынша кесу және омырып алу;

машинаны соғу кезінде шыны табақтарын іріктеу;

шыны табақтарын транспортерге немесе пирамидаларға орнату;

суытуға арналған түтіктерді жинау;

түтіктерді күйдіруге және кейінгі өңдеуге жіберу.

305. Білуге тиіс:

шыны табағын дайындау технологиясының негіздері, шыныны кесу және омырып алу тәсілдері және қолданылатын құрылғылардың құрылысы, шыныны омырып алу сапасына қойылатын талаптар;

ақау түрлері және оны жою ережесі.

Шыны лентасының ені 2,5 м артық шыныны тігінен тарту машиналарына қызмет көрсету кезінде - 3-разряд.

56. Ареометрлердің белгілеушісі

Параграф 1. Ареометрлердің белгілеушісі, 1-разряд

306. Жұмыс сипаттамасы:

ареометрлерді барлық түрін қыздыру құрылғысының ұяшығына қою;

ареометрдің дайындамаларын шайыр толық балқығанға дейін ұстау;

кірістірілген термометрлермен ареометрдің дайындамаларын суыту.

307. Білуге тиіс:

ареометрлердің түрлері және олардың белгіленуі;

шайырды әр түрлі ареометрлерде балқыту тәсілдері;

қолданылатын шайырдың қасиеттері.

Параграф 2. Ареометрлердің белгілеушісі, 2-разряд

308. Жұмыс сипаттамасы:

ареометрлердің тығыздығын алдын ала белгілеу;

ареометрлердің барлық түрінің дайындамаларын қорғасын немесе шойын бытырасымен және шайырмен толтыру;

берілген тығыздығына жеткізе отырып ерітінділерді құрастыру.

309. Білуге тиіс:

ареометрлердің құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

ерітінділердің тығыздығын анықтау және оларды өзгерту тәсілдері;

қолданылатын бытыраға қойылатын техникалық талаптар;

ақау түрлері және шыны мүкіліктері, химия негіздері.

Параграф 3. Ареометрлердің белгілеушісі, 3-разряд

310. Жұмыс сипаттамасы:

эталондық ареометрлердің және ерітінділердің көмегімен ареометрлердің тығыздығын дәл белгілеу;

түзетулерді ескерумен ерітінділердің тығыздығын өзгерту.

311. Білуге тиіс:

ареометрлерді дәл белгілеу әдістемесі;

ареометрлерді дайындау технологиясы, түзетулерді пайдалану ережесі.

57. Термометрлердің белгілеушісі

Параграф 1. Термометрлердің белгілеушісі, 2-разряд

312. Жұмыс сипаттамасы:

термометрлердің корпустарында температура нүктелерін алдын ала белгілеу;

термометрлердің дайындамаларын су термостатына және қар ваннасына орнату;

су термостатына және қар ваннасына қызмет көрсету.

313. Білуге тиіс:

термометрлердің негізгі толтырғыштарының атауы мен қасиеттері;

термометрлерге белгілер жағу техникасы;

термометрия негіздері, термостаттарды пайдалану ережесі.

Параграф 2. Термометрлердің белгілеушісі, 3-разряд

314. Жұмыс сипаттамасы;

күрделі емес термометрлердің температура нүктелерін дәл белгілеу;

түзетуді ескерумен эталонды термометрді орнату және іріктеу;

термометрдің қабыршығында реперлік белгіні жағу, термометр шкаласын бекіту сапасын бақылау;

термометрдің дайындамаларын ұстау үшін термостатқа орнату;

термометрлерді сүрту және шаю;

май және тұз термостаттарына қызмет көрсету.

315. Білуге тиіс:

термометрлерді дайындау технологиясы, май және тұз термостатын пайдалану ережесі;

эталондық үлгілермен жұмыс істеу ережесі;

бояулардың құрамы мен қасиеттері, ақау түрлері және оның пайда болу себептері.

Параграф 3. Термометрлердің белгілеушісі, 4-разряд

316. Жұмыс сипаттамасы:

селитралық және спирттік термостаттарда көмекші шкаланы пайдаланумен орта күрделі жоғары градустық және төмен градустық термометрлердің температура нүктелерін дәл белгілеу;

термостаттық қоспаларды дайындау;

электр пешінде термометрлердің дайындамаларын алдын ала қыздыру.

317. Білуге тиіс:

термостаттық сұйықтықтардың химиялық және физикалық қасиеттері;

белгі жағу үшін қолданылатын бояулардың құрамы мен қасиеттері;

термостаттарды, электр пештерін пайдалану және қызмет көрсету ережесі;

физика мен электроника негіздері.

Параграф 4. Термометрлердің белгілеушісі, 5-разряд

318. Жұмыс сипаттамасы:

автоматты режимде жұмыс істейтін өрістердің градиентінің жоғары дәлдігімен термостаттар мен криостаттарда ерекше күрделі жоғары дәлдікті термометрлерді белгілеу;

термометрдің калибріне есептеу жүргізу.

319. Білуге тиіс:

жоғары дәлдікті термостаттар мен криостаттарға қызмет көрсету ережесі;

термометрдің калибріне түзетулер есептеу әдістері мен нысандары;

шартты градус бағасының мәндерін есептеу;

жоғары математика бойынша негізгі мәліметтер.

58. Карусель машинасындағы от жағушы

Параграф 1. Карусель машинасындағы от жағушы, 2-разряд

320. Жұмыс сипаттамасы:

карусель түріндегі от жағатын машинада шыны бұйымдарын жылыту;

машинаны жұмысқа дайындау, жанарғыларды сөндіру және жағу;

от жағатын машинада бұйымдарды орнату;

от жағатын машинаның жанарғыларының жұмысын реттеу;

карусель түріндегі от жағатын машинадан балқытылған шыны бұйымдарын түсіру.

321. Білуге тиіс:

карусель түріндегі от жағатын машинаның құрылысы;

әрекет ету қағидасы және реттеу ережесі;

ақау түрлері және оны жою ережесі.

59. Шыны лентасын қысқартып кесуші

Параграф 1. Шыны лентасын қысқартып кесуші, 1-разряд

322. Жұмыс сипаттамасы:

берілген параметрлер бойынша шыныны тігінен тарту машиналарында лентаны қысқартып кесу;

ернеулерін омырып алу;

соғу кезінде ағыту және кесік сызықтарды қосу;

қызмет көрсетілетін машинаны соғу кезінде, сондай-ақ шыны табақтарының механикалық сынуы кезінде шыныны қолмен кесу;

соғу кезінде машинаның астынан шыныны жинау.

323. Білуге тиіс:

табақтарды кесу мен борттауға арналған құрылғылардың құрылысы;

шыны табақтарын пайдалану ережесі.

60. Шыныда торлар мен шинкаларды дәнекерлеуші

Параграф 1. Шыныда торлар мен шинкаларды дәнекерлеуші, 3-разряд

324. Жұмыс сипаттамасы:

торларды дәнекерлеу және шинкаларды дайындау;

қалыңдығы 1 м артық шинкаларды күміс немесе қалайы-қорғасын дәнекерлерімен қалайылау;

қадамы 0,3 қалыңдығы 0,05 мм константандық сымнан торға – сызуларға сәйкес қалыңдығы 0,1 мм дейін мыстан немесе фольгадан 1 мм құрастырылған шинканы дәнекерлеу.

325. Білуге тиіс:

торларды дұрыс дәнекерлеу және сызулар бойынша мүсінді шинкаларды дайындау тәсілдері;

шинкаларды қалайылау тәсілдері, константанды сымға, фольгаға, мыс пен дәнекерге қойылатын техникалық талаптар;

бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі;

электр қыздыратын элементтің меншікті және жалпы кедергісі аспаптарын өлшеу ережесі.

Параграф 2. Шыныда торлар мен шинкаларды дәнекерлеуші, 4-разряд

326. Жұмыс сипаттамасы:

қалыңдығы 1 м дейін шинкаларды күміс немесе қалайы-қорғасын дәнекерлерімен қалайылау;

қалыңдығы 0,3, қадамы 0,05 мм константандық сымнан торға сызуларға сәйкес қалыңдығы 0,1 мм артық мыстан немесе фольгадан 1 мм құрастырылған шинканы дәнекерлеу;

шинкалар дайындау;

флюс дайындау;

тоқ өткізетін қабаты бар шыныда қалыңдығы 0,07-0,1 мм фольгадан шинкаларды қалайылау;

контактілік химиялық электродтарды жағу және оларды металл күйге дейін электр пештерде қалпына келтіру;

фольгадан қалайыланған шинкаларды шыныда күміспен және элктродпен дәнекерлеу.

327. Білуге тиіс:

торларды дұрыс дәнекерлеу және сызулар бойынша мүсінді шинкаларды дайындау тәсілдері;

шинкаларды қалайылау тәсілдері;

флюс дайындау ережесі;

шынының электр кедергісін анықтау тәсілдері, контактілік паста жағу және біріктіру ережесі;

электр пештерді пайдалану ережесі;

электр өлшеу аспаптарының құрылысы және пайдалану ережесі.

61. Басу мен суретті аударушы

Параграф 1. Басу мен суретті аударушы, 1-разряд

328. Жұмыс сипаттамасы:

шыны бұйымдарын мүсәтір спиртінің және канифольдың ерітіндісімен жабу;

шыны бұйымдарына деколь парақтарын жабыстыру;

жабыстыру жерінен қағазды алу;

бұйымдарды мүсәтір спиртінің ерітіндісінде бұйымдарды жуу.

329. Білуге тиіс:

шыны бұйымдарына деколь парақтарын жағу ережесі.

Параграф 2. Басу мен суретті аударушы, 2-разряд

330. Жұмыс сипаттамасы:

филигрленген қағаздан шыны бұйымдарына басуды аудару;

филигрленген қағазды басуға дайындау.

331. Білуге тиіс:

филигрленген қағазды басу және алу тәсілдері;

басылған жазуларға қойылатын техникалық талаптар;

басуды аудару кезінде ақаудың алдын алу бойынша шаралар.

62. Шыныда құм ағызушы

Параграф 1. Шыныда құм ағызушы, 2-разряд

332. Жұмыс сипаттамасы:

құм ағысты аппаратпен шыны бұйымдарына күңгірт бетін (марканың, белгінің) жағу;

құм ағысты аппаратты жұмысқа дайындау.

333. Білуге тиіс:

құм ағысты аппараттың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

шыны бұйымдарына күңгірт бетті жағу тәсілдері;

құмды дайындау ережесі, ақау түрлері және оны жою ережесі.

Ірі шыны бұйымдарын өңдеу кезінде - 3-разряд.

63. Айналдырушы

Параграф 1. Айналдырушы, 2-разряд

334. Жұмыс сипаттамасы:

банканы қажетті мөлшерге дейін үрлеу;

оны банканың қисаю мүмкіндігін жоққа шығаратын түтікті біркелкі бұру арқылы суыту.

335. Білуге тиіс:

банканы үрлеу және суыту тәсілдері;

банканың қисықтығының алдын алу тәсілдері.

Хрусталь, түрлі-түсті және түссіз шыныдан ірі бұйымдарды өндіру кезінде, 3-тен артық банканы бір уақытта өңдеу кезінде - 3-разряд.

64. Шыны сұрыптаушы

Параграф 1. Шыны сұрыптаушы, 1-разряд

336. Жұмыс сипаттамасы:

іріктеп таңдалған тығынды бұйымға байлай отырып сүрту алдында шыны бұйымдарының мойын қылтасына тығынды іріктеу;

смальт үшін жарамдылық деңгейі бойынша сусалды металды іріктеу;

түймелерді престеу үшін шыныны түстері мен мөлшерлері бойынша іріктеу;

ротациялық аппараттың ауданы бойынша шыны жинақтарын таңдау.

337. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы, әрекет ету және пайдалану қағидасы, шыныны іріктеу ережесі;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

65. Шыны және шыны бұйымдарын өңдеуші

Параграф 1. Шыны және шыны бұйымдарын өңдеуші, 3-разряд

338. Жұмыс сипаттамасы:

шыны бұйымдарын өңдеу;

ағаш, киіз, тығынды және басқа өңдейтін шеңберлерде сызаттарды және басқа ақауларын өңдеу, алу;

өңдейтін-жуатын машинада айнаны өңдеу процесіне қызмет көрсету;

өңдейтін жабдықтарды орнату;

өңдейтін суспензияларды беруді реттеу;

шеңберлерге (шайбаларға) май құю;

өңделген беттің сапасын бақылау;

қызмет көрсетілетін жабдықты жөндеу.

339. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және пайдалану ережесі;

қызмет көрсетілетін жабдықты жөндеу ережесі;

шыны бұйымдарын механикалық өңдеудің технологиялық процесі;

шыны бұйымдарының ақауы мен сынуының алдын алу және жою бойынша шаралар.

340. Жұмыс үлгілері:

Өңдеу:

1) графиндердің мойны, тығындардың сабақтары;

2) жоғары рефракциялы және бифокалды астигматикалық және стигматикалық линзалар;

3) периметрі 3 м дейін тік бұрышты шынылар.

Параграф 2. Шыны және шыны бұйымдарын өңдеуші, 4-разряд

341. Жұмыс сипаттамасы:

шыны және шыны бұйымдарын ротациялық аппараттарда және әр түрлі жеке станоктарда өңдеу;

қызмет көрсетілетін жабдықты жұмысқа дайындау;

өңдеуші суспензияны беруді, шыныға өңдеушілердің қысымын реттеу;

өңделінетін беттің сапасын бақылау;

өңдегіштерді, байка мен станоктарды тазалау;

қызмет көрсетілетін жабдықты жөндеу.

342. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және пайдалану ережесі;

шыны бұйымдарын механикалық өңдеу технологиялық процесінің негіздері;

шынының, өңдейтін супензияның қасиеттері және олардың сапасына қойылатын талаптар;

өңделген шыныға техникалық шарттар мен мемлекеттік стандарттар, өңдеу ақауының түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар;

қызмет көрсетілетін жабдықты жөндеу ережесі.

343. Жұмыс үлгілері:

Өңдеу:

1) электрондық – сәулелік түтіктерге арналған экран линзасы;

2) диаметрі 900 мм дейін айна шағылдырғыштар;

3) күрделі алмас өңдеулер;

4) периметрі 3 м және артық тік бұрышты шынылар.

Параграф 3. Шыны және шыны бұйымдарын өңдеуші, 5-разряд

344. Жұмыс сипаттамасы:

шыныны бір жақты және екі жақты өңдеу конвейерлерінде және ерекше күрделі конфигурациялы шыны бұйымдарын әр түрлі станоктарда өңдеу процесін жүргізу;

қызмет көрсетілетін жабдықты жұмысқа дайындау. Өңдеуші құрылғыларды орнату;

өңдеуші суспензияны беруді, шыныға өңдеушілердің қысымын реттеу;

шеңберлерді (шайбаларды) дайындау;

өңделінетін беттің сапасын бақылау;

өңдегіштерді тазалау;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы олқылықтарды жою.

345. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

әрекет ету қағидасы пайдалану ережесі;

әр түрлі конвейерлерде және станоктарда шыныны өңдеудің технологиялық процесі;

өңдеу ақауының түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар;

өңдейтін суспензиялардың қасиеттері, өңделінетін бұйымдарға және қолданылатын материалдарға қойылатын талаптар.

346. Жұмыс үлгілері:

Өңдеу:

1) диаметрі 900 мм артық айна шағылдырғыштар;

2) хрусталь және бастырма шынының бұйымдарында алмас өңдеулер;

3) дайын аспаптардың экрандары.

Параграф 4. Шыны және шыны бұйымдарын өңдеуші, 6-разряд

347. Жұмыс сипаттамасы:

ротациялық аппараттарда ерекше күрделі конфигурациялы шыныны өңдеу процесін жүргізу;

қызмет көрсетілетін жабдықты жұмысқа дайындау;

үстел мен феррасаларды жұмыс күйіне орнату;

өңдеуші суспензияны беруді реттеу;

шынының өңделген бетінің сапасын тексеру;

феррастың киізін шаю.

348. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

шыны өңдеудің технологиялық процесі, өңдейтін суспензиялардың қасиеттері және олардың сапасына қойылатын талаптар;

өңделген шыныға мемлекеттік стандарттар және техникалық шарттар, суспезияны феррасқа беру біркелкілігі мен бір уақыттылығын реттеу ережесі;

өңделінетін беттің сапасын бақылау әдістері мен тәртібі, өңдеу ақауының түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

349. Жұмыс үлгілері.

Өңдеу:

1) хрусталь және бастырма шынының бұйымдарында күрделі алмас өңдеулер.

66. Шыны бұйымдарын қышқылмен өңдеуші

Параграф 1. Шыны бұйымдарын қышқылмен өңдеуші, 3-разряд

350. Жұмыс сипаттамасы:

сорттық ыдысты жартылай механикаландырылған қондырғыларда қышқылдардың ерітінділерімен өңдеу;

сорттық ыдыстың ұсақ бұйымдарын қолмен өңдеу;

күкірт пен балқытушы қышқылдан немесе балқытушы қышқылдың ерітінділерінен өңдеу-қышқыл ерітінділерін дайындау;

әр түрлі шыны бұйымдары үшін өңдеудің оңтайлы режимін анықтау;

өңдеу сапасын бақылау.

351. Білуге тиіс:

шыны бұйымдарын химиялық өңдеу үшін жартылай механикаландырылған қондырғының құрылысы;

бұйымдарды өңдеу технологиясы, қолданылатын қышқылдардың қасиеттері;

өңдеу режимі, өңделген шыны бұйымдарының сапасына қойылатын талаптар;

химиялық өңдеу кезінде ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 2. Шыны бұйымдарын қышқылмен өңдеуші, 4-разряд

352. Жұмыс сипаттамасы:

сорттық ыдысты шыны бұйымдарын химиялық өңдеуге арналған автоматты басқарумен механикаландырылған қондырғыларда өңдеу;

өңдеу режимі мен уақытын сақтау.

353. Білуге тиіс:

шыны бұйымдарын химиялық өңдеу үшін жартылай механикаландырылған қондырғының құрылысы және пайдалану ережесі;

қолданылатын қышқылдардың қасиеттері, өңдеу режимі;

өңделген шыны бұйымдарының сапасына қойылатын талаптар, химиялық өңдеу кезінде ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

67. Ыстық шыныны престеуші

Параграф 1. Ыстық шыныны престеуші 3-разряд

354. Жұмыс сипаттамасы:

тұтас және алмалы-салмалы қалыптарда механикалық және қол престерде шыны массасынан қарапайым бұйымдарды престеу;

престі жұмысқа жөндеу және дайындау.

355. Білуге тиіс:

қол престерінің және прес-автоматтардың құрылысы;

прес-қалыптардың жұмыс режимдерін орнату тәсілдері мен тәсімдері;

престеу үшін қажетті шыны массаның қасиеттері, температурасы, тұтқырлығы;

шыныны прес-қалыпқа мөлшерлеу ережесі;

ақаудың пайда болу себептері және оның алдын алу мен жою бойынша шаралар.

356. Жұмыс үлгілері:

Престеу:

1) генератор лампаларының қосымшалары;

2) линзалар мен дискілерге арналған домалақ дайындамалар;

3) генераторлық шамдардың колбалары;

4) карбюраторларға және спирт шамдарға арналған кішкене қалпақтар;

5) төс етектеріне арналған пластина;

6) дәріханалық ыдысқа арналған тығын;

7) тұз сауыттар, тосапқа арналған табақшалар, күл сауыттар, шыны түтіктер;

8) деңгейлердің дөңгелек ампулаларына арналған кішкене стақандар, дәрілерді қабылдауға арналған кішкене стақандар, косметикалық ыдыс және ұқсас ұсақ шыны бұйымдары.

Параграф 2. Ыстық шыныны престеуші, 4-разряд

357. Жұмыс сипаттамасы:

одан әрі өңделуге тиісті беті бар, тұтас және алмалы-салмалы қалыптарда механикалық және қол престерде өңделген беті бар шыны массасынан орта күрделі бұйымдарды престеу;

престерге қызмет көрсету және жөндеу;

бұйымды, металды, прес-қалыптарды күйдіру деңгейі мен мөлшерлеріне және шыны массасының температурасына байланысты белгіленген престеу режимін таңдау;

пуансонды жіберу уақытын және престеу ұзақтылығын анықтау. "Тамшының" мөлшерін, кесу жерін көзбен анықтау.

358. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін престің құрылысы және пайдалану ережесі;

престің қалыптарының сапасына қойылатын талаптар, шыны дәнекерлеу негіздері және шыны бұйымдарын престеудің технологиялық процесі;

"тамшы" мөлшерін анықтау, кесу жерлері, өңделген беті бар бұйымдарды престеу үшін қажетті шыны масса мөлшерін көзбен анықтау ережесі (кейінгі өңдеусіз);

ақаудың пайда болу себептері және оның алдын алу мен оны жою бойынша шаралар.

359. Жұмыс үлгілері.

Престеу:

1) өңделген таза беті бар қақпақтар және косметикалық банкалар;

2) эксикаторларға арналған 14-19 см мойны бар қақпақтар және барлық мөлшерлерге арналған түймешігі бар қақпақтар;

3) көпұяшықты қалыптардағы тығындар, фигуралық тығындар;

4) сортты ыдыс - қарапайым бұйымдар;

5) шыны шариктер;

6) сыртқы диаметрі 58 мм дейін бес конус тәрізді қосалқыларымен тәрелкелер - пневматикалық престе престеу;

7) экран мөлшері 47 см дейін электрондық – сәулелі түтіктерге арналған экрандар мен конустар.

Параграф 3. Ыстық шыныны престеуші, 5-разряд

360. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы, жарық техникалық және басқа ірі және техникалық күрделі шыны бұйымдарын престеу процесін жүргізу;

орта күрделі сортты ыдысты престеу, өңделген беті бар және кейіннен тегістеу мен өңделуге тиісті беті бар күрделі конфигурациялы шыны бұйымдарын престеу;

шыны блоктарын дайындау бойынша пневматикалық престің жұмысын жөндеу және реттеу;

ыстық шынының анағұрлым жоғары білікті престеушісінің басшылығымен электрондық және автоматты басқарумен престерге қызмет көрсету және жөндеу;

алмалы-салмалы прес-қалыптардың престеуші жұмыстарының берілген жұмыс режимін іріктеу және қолдау.

361. Білуге тиіс:

механикалық, электрондық және автоматты басқарумен престердің құрылысы, пайдалану және жөндеу ережесі;

ірі габаритті бұйымдарды және күрделі конфигурациялы бұйымдарды дайындауға арналған алмалы-салмалы прес-қалыптарға қойылатын талаптар;

ақаудың пайда болу себептері және оның алдын алу мен оны жою бойынша шаралар;

даярланатын бұйымдарға мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттар, әр түрлі маркалы шынылардың құрамы мен қасиеттері.

362. Жұмыс үлгілері:

Престеу:

1) одан әрі өңдеусіз құрылыс блоктары;

2) иіретін дисктер;

3) жарық техникалық бұйымдар;

4) сортты ыдыс: қант салғыштар, май сауыттар, селедка салғыштар, гүлдерге арналған құмыралар; центрифугалау әдісімен әзірленетін шағын және орта мөлшерлі бұйымдар;

5) сыртқы тәрелке диаметрі 58 мм артық қуатты генераторлық шамдарға арналған бес конус тәріздес өсінділермен тәрелкелер - пневматикалы престе престеу;

6) экран мөлшері 47 см және одан артық электрондық – сәулелік түтіктерге арналған экрандар мен конустар;

7) барлық мөлшерлердегі эксикаторлар және оларға қақпақтар.

Параграф 4. Ыстық шыныны престеуші, 6-разряд

363. Жұмыс сипаттамасы:

өңделген беті бар мөлшерлердің барлық түріне арналған түрлі-түсті теледидарға арналған кинескоптардың қабыршақтарының экрандары мен конустарын престеу процесін жүргізу;

күрделі конфигурациялы және центрифугалау әдісімен дайындалатын сортты ыдыстың бұйымдарын престеу;

электрондық және автоматты басқарумен престерге қызмет көрсету және жөндеу;

алмалы-салмалы прес-қалыптардың престеуші жұмыстарының берілген жұмыс режимін іріктеу және ұстау.

364. Білуге тиіс:

механикалық, электрондық және автоматты басқаруы бар престердің құрылысы және жөндеу ережесі;

алмалы-салмалы прес-қалыптарға қойылатын талаптар;

даярланатын бұйымдарға мемлекеттік стандарттар;

әр түрлі маркалы шынылардың құрамы мен қасиеттері;

ақаудың пайда болу себептері және оның алдын алу мен жою бойынша шаралар.

365. Жұмыс үлгілері:

Престеу:

1) сортты ыдыс: жеміс-жидектерге арналған құмыралар, торт салғыштар, шам қойғыш шамдалдар, крюшонницалар; центрифугалау әдісімен әзірленетін ірі мөлшерлі бұйымдар; арнайы тапсырыстар бойынша күрделі конфигурациялы бұйымдар.

68. Шыны ұнтақтан бұйымдарды престеуші

Параграф 1. Шыны ұнтақтан бұйымдарды престеуші, 3-разряд

366. Жұмыс сипаттамасы:

әр түрлі престерде әр түрлі құрамды шыны ұнтақтарынан қарапайым және орта күрделі пішінді шыны бұйымдарын престеу;

шыны ұнтақты престерде брикеттеу;

шыны бұйымдарын аса қарапайым өлшеу құралымен үлгі немесе шаблон бойынша тексеру;

шыны ұнтақты мөлшерлегішке және қалыпқа тиеу;

құрал мен құрылғыларды (қаңылтыр таба) жұмысқа дайындау;

престің механизмдерін басқару және оларды майлау.

367. Білуге тиіс:

автоматты, жартылай автоматты және қол престерінің әрекет ету қағидасы, жұмыс құрамы мен аспаптардың белгіленуі және пайдалану тәсімдері (штампыларды, жастықтарды, пуансондарды, ұстаушыларды, қаңылтыр табаларды, сақтандыратын құрылғыларын және бақылау - өлшеу аспапты);

шыны ұнтақты сақтау ережелері;

шыны ұнтақтың және олардан жасалған шыны бұйымдарының сапасын анықтау тәсілдері.

368. Жұмыс үлгілері:

1) брикеттер - престеу;

2) кинескоптарға арналған оқшаулағыштар - престеу;

3) шыны таблеткалар - престеу.

Параграф 2. Шыны ұнтақтан бұйымдарды престеуші, 4-разряд

369. Жұмыс сипаттамасы:

әр түрлі престерде әр түрлі құрамды шыны ұнтақтарынан прецезиялық және тәжірибелік күрделі шыны бұйымдарын престеу;

дайындалған шыны бұйымдарын әмбебап өлшеу құралымен тексеру;

штамптарды орнату, алу, баптау және құралды ауыстыру;

қызмет көрсетілетін жабдықты реттеу;

шыны бұйымдарының және шыны ұнтақтың сапасын анықтау;

шыны ұнтақты құрастыру.

370. Білуге тиіс:

жабдықтың, құрылғылардың және шыны ұнтақты және олардан шыны бұйымдарын жасауда қолданылатын құралдың құрылысы мен белгіленуі;

әр түрлі құрамды шыны ұнтақты дайындау рецептілері;

шыныұнтақтарының және шыны бұйымдарының сапасын анықтау тәсілдері;

шикізат материалдардың қасиеттері.

371. Жұмыс үлгілері:

1) прецизиялық және тәжірибелік таблеткалар - престеу;

2) тәжірибелік штабиктер - престеу.

69. Шыны пакеттерді престеуші

Параграф 1. Шыны пакеттерді престеуші, 2-разряд

372. Жұмыс сипаттамасы:

плитада шыны пакетті қыздыру;

резеңке шығыршықтарды шыны пакетке салу;

шыны пакетті престе берілген режим бойынша алдын ала престеу.

373. Білуге тиіс:

шыны пакеттерді престеу ережесі;

престеуден кейін бұйымдардың сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 2. Шыны пакеттерді престеуші, 3-разряд

374. Жұмыс сипаттамасы:

термостатты дайындау;

шыны пакеттерін резеңке төсемдермен термостаттың кареткасына салу;

шыны пакеттерін термостатқа тиеу;

ауданы 1 м² дейін, шынының қалыңдығы 12 мм дейін шыны пакеттерді берілген режим бойынша престеу;

герметикті дайындау және шыны пакеттерінің шеттерін герметикпен құю;

құйғаннан кейін шыны пакеттерінің шеткі жақтарын кесу;

престе өңделген "өкшелерді" престеу;

"Өкшелердің" жиектерін өңдеу.

375. Білуге тиіс:

термостатты және престерді пайдалану ережесі;

герметикті дайындау рецептурасы және сапасына қойылатын талаптар;

шыны пакеттерді престеу режимдері;

престеуден кейін ақау түрлері және оның алдын алу шаралары.

Параграф 3. Шыны пакеттерді престеуші, 4-разряд

376. Жұмыс сипаттамасы:

ауданы 1 м² артық және қалыңдығы 12 мм артық шыны пакеттерді берілген режим бойынша престеу.

377. Білуге тиіс:

термостатты және престерді пайдалану ережесі;

престеуден кейін бұйымдардың сапасына қойылатын талаптар.

70. Шыны бұйымдарын қиыстырып келтіруші

Параграф 1. Шыны бұйымдарын қиыстырып келтіруші, 3-разряд

378. Жұмыс сипаттамасы:

банкаларға, графиндарға, парфюмерлік флакондар мен басқа шыны бұйымдарына мойын қылтасына тығындарды қиыстырып келтіру станогында қиыстырып келтіру;

қиыстырып келтіретін шыны бұйымдарын бекітуге арналған құрылғыларды орнату және қиюластыру кезінде олардың ортаға дәл келуін анықтау;

қиыстырып келтіру станогын жөндеу.

379. Білуге тиіс:

қиыстырып келтіру станогының құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

әр түрлі абразивті материалдарды қолдана отырып, қиыстырып келтіру тәсілдері;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

71. Інжу моншақ елеуші

Параграф 1. Інжу моншақ елеуші, 1-разряд

380. Жұмыс сипаттамасы:

інжу моншақтың балқытылған дәндерін анықтау үшін күйдірілген інжу моншақты екі елеуіштен елеу;

інжу моншақты шаю.

381. Білуге тиіс:

інжу моншақты елеу және шаю ережесі.

72. Шыны үгітушісі

Параграф 1. Шыны үгітушісі, 2-разряд

382. Жұмыс сипаттамасы:

шыныны жартылай автоматтарда үгіту;

үгітетін жартылай автоматтарды тиеу және түсіру;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысын қадағалау және үгітілген шыны бөлшектерді бақылау.

383. Білуге тиіс:

шыныны ыстық күйінде үгітетін қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмыс істеу қағидасы;

өңделінетін бөлшектердің түрлері мен белгіленуі.

384. Жұмыс үлгілері:

1) шарлық және цилиндрлік колбалар – кесу және үгіту;

2) конустар – қолмен престеумен жартылай автоматта жазу;

3) бірыңғай түрдегі тәрелкелер – көппозициялық жартылай автоматтарда созу.

Параграф 2. Шыны үгітушісі, 3-разряд

385. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен, машиналарда және газды қыздыруы бар құрылғыларда шыныны үгіту;

үгіту кезінде газдың жалынын өз бетімен реттеу.

386. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы, газ жанарғыларының жүйесін пайдалану ережесі;

өңделінетін шыны бұйымдарының түріне байланысты газ жанарғыларының жалынын реттеу ережесі;

әр түрлі құрамдағы шыныларды жұмсарту температурасы;

шыны бұйымдарын үгіту тәсілдері.

387. Жұмыс үлгілері:

1) аспаптарға арналған баллон – үгіту;

2) шеткі есептеуіштердің колбалары – шыныны "зеңбірек" жанарғысымен қыздырумен бір шпиндельді қол машинада бортты айналдыру;

3) монометрлік лампаларға, катодтық пышақтарға және басқа бұйымдарға арналған тәрелкелер – иінтіректік басқаруы бар құрылғыларға созу, "зеңбірек" жанарғысымен қыздырумен қолдық айналмалы шпиндельде айналдыру.

73. Шыны және шыны бұйымдарына белгі қоюшы

Параграф 1. Шыны және шыны бұйымдарына белгі қоюшы, 2-разряд

388. Жұмыс сипаттамасы:

берілген шектерді ұстаумен барлық мөлшерлі және мақсаттағы айна шағылдырғыштарына және басқа шыны бұйымдарына арналған шыны табақты шаблоны бойынша белгілеу;

сортты ыдыс бұйымдарында, алмас әшекейлеумен хрусталь бұйымдарында бормен, бояумен суреттің сызықтарын белгілеу;

табақ шыныны кесу алдында белгілеу;

шынының ақаулары бойынша сорттын анықтау;

шыны табақтарын кесу үстеліне транспортер жоқ болған кезде салу.

389. Білуге тиіс:

белгі қоятын және өлшейтін құрал мен аспаптардың құрылысы және пайдалану тәсілдері;

шыныны сорттары бойынша пішу ережесі, қолданылатын суреттер;

шыны бұйымдарында сурет сызықтарын белгілеу тәсілдері;

табақтың шынының және шыны бұйымдарының сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 2. Шыны және шыны бұйымдарына белгі қоюшы, 3-разряд

390. Жұмыс сипаттамасы:

кесу алдында сапалық белгілері бойынша өңделген сөре, силикат шыныға белгі қою;

ыстық шыныда табақтың қалыңдығы мен иілуін өлшеу.

391. Білуге тиіс:

белгі қоятын және өлшейтін құрал мен аспаптардың құрылысы;

өңделген, сөре және силикат шыныға арналған мемлекеттік стандарттар;

шыныны сорттары бойынша пішу ережесі.

74. Шыны әшекейлеуші

Параграф 1. Шыны әшекейлеуші, 2-разряд

392. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен және станоктарда шыныдан жасалған бұйымдарға бояулармен, эмальдармен, аспашамдармен, сұйық алтын ерітіндісімен және жібек-трафаретті мөрмен сурет салу;

қышқыл ваннасында немесе пастада өңдеу үшін қорғаныш лакпен немесе балауызбен трафарет бойынша сурет салу;

батыру әдісімен шырша әшекейлерін бояу;

шыныдан жасалған бұйымдарды бояғыштарды салуға дайындау: бетін байқау, тазалау;

бояуларды, эмальдарды, сұйық алтын ерітіндісін дайындау.

393. Білуге тиіс:

шыныдан жасалған бұйымдарға бояулармен, эмальдармен, аспашамдармен, алтынның сұйық ерітіндісімен, қорғаныш лакпен, балауызбен сурет салу процесі;

шыныдан жасалған бұйымдарды суреттер салуға тазалау және дайындау тәсілдері;

бұйымдарды бояудың сапасына қойылатын талаптар;

ақау түрлері және оның алдын алу мен жою бойынша шаралар.

Параграф 2. Шыны әшекейлеуші, 3-разряд

394. Жұмыс сипаттамасы:

шыныдан жасалған бұйымдарға қолмен бояулармен, эмальдармен, аспашамдармен және алтынның сұйық ерітіндісімен орта күрделі суреттерді салу;

күрделі конфигурациялы бұйымдарда беттердің тұтас және ішінара жабындарын бояулармен, алтынның сұйық ерітіндісімен біркелкі жағу;

қышқыл ваннасында немесе пастада өңдеу үшін қорғаныш лакпен немесе балауызбен контурлық және көп жоспарлы күрделі тақырыптық суреттерді салу.

395. Білуге тиіс:

шыныдан жасалған бұйымдарға бояулармен, эмальдармен, аспашамдармен, алтынның сұйық ерітіндісімен, қорғаныш лакпен, балауызбен сурет салу процесі;

бояулар мен суреттердің сапасына қойылатын талаптар;

ақау түрлері және оның алдын алу мен жою бойынша шаралар.

Параграф 3. Шыны әшекейлеуші, 4-разряд

396. Жұмыс сипаттамасы:

шыныдан жасалған бұйымдарға қолмен бояулармен, эмальдармен, қорғағыш лакпен немсе балауызбен (қышқыл ваннасында өңдеу үшін) күрделі композицияны, пейзеждарды, ұлттық ою-өрнектерді салу;

шыныдан жасалған бұйымдарға ультрадыбыспен сурет салу;

бұйымдарды сурет салуға дайындау, бояғыштарды, карбидбордың суспензиясын дайындау.

397. Білуге тиіс:

ультрадыбыс қондырғысының құрылысы және жұмыс істеу қағидасы, ультрадыбыспен сурет салу ережесі;

күрделі суреттер салу тәсілдері, сурет пен қолданылатын материалдарға қойылатын талаптар;

ақау түрлері және оны жою ережесі.

75. Реактивші

Параграф 1. Реактивші, 4-разряд

398. Жұмыс сипаттамасы:

берілген рецептура бойынша айнаны тазартуға арналған шыны мен пастаға күміс пен мыс жалатуға арналған химиялық ерітінділерді белгіленген рецептура бойынша дайындау.

399. Білуге тиіс:

шыныға күміс жалату үшін қолданылатын химиялық реактивтердің құрамы мен қасиеттері;

күміс жалататын ерітіндінің рецептурасы;

айнаны тазартуға арналған пастаны және айнаның қорғаныш жабыны үшін ерітіндіні қалпына келтіру тәсілдері;

химикаттарды және аспаптарды пайдалану ережесі.

76. Отта кесуші

Параграф 1. Отта кесуші, 2-разряд

400. Жұмыс сипаттамасы:

шағын және орта қуыс шыны бұйымдарын отта, газ жанарғылары бар станокта кесу;

шыны бұйымдарын ыдысқа, кассетаға, стеллаждарға төсеу;

кесу сапасын көзбен бақылау.

401. Білуге тиіс:

станоктар мен шыны бұйымдарын кесуге және балқытуға арналған құрылғылардың құрылысы және қызмет көрсету ережесі;

газ жанарғыларының жалынын баптау ережесі;

қуыс шыны бұйымдарын кесуге қойылатын талаптар;

кесу тәсілдері мен тәсімдері;

ақау түрлері және оны жою ережесі.

402. Жұмыс үлгілері:

1) колбалар – газ конусында кабельді сызық бойынша кесу;

2) колбалар, цилиндрлар, шыны түтіктер – қыздырылатын сымда кесу;

3) электронды - сәуле түтіктеріне арналған конустар - кесу;

4) диаметрі 200 мм дейін шашыратқыштар;

5) түссіз шыныдан жасалған сортты ыдыс (рюмка, фужер, бокал, шай ішуге арналған стақандар, су ішуге арналған стақандар) – кесу;

6) шыны бұйымдары (колбалар, мензуркалар, цилиндрлар, стақандар және басқа бұйымдар) – станокта және газ жанарғылары бар машиналарда мойын қылтасын кесу және балқыту;

7) барлық мөлшердегі және рецепті цилиндрлар-диск пышағы бар және газ жанарғысымен станокта кесу және балқыту.

Параграф 2. Отта кесуші, 3-разряд

403. Жұмыс сипаттамасы:

ірі және қалың қабырғалы шыны бұйымдарын кесу;

газ жанарғыларымен станоктарда хрусталь және сапматалы шыныдан ұсақ және орта қуыс бұйымдарды кесу;

станоктарда және жартылай автоматтарда күрделі конфигурациялы шыны бұйымдарын кесу;

әр түрлі шыны бұйымдарын кесу кезінде жартылай автоматты қайта жөндеу;

газоттегі жанарғының жалынында кварц шыныдан әр түрлі бөлшектер мен аспаптарды дайындау;

кварц шыныдан өңдеу: жанарғы жалынында шыбықты майыстыру, қолмен бұрау;

газ жанарғыларының жалынын реттеу;

шыны бұйымдарын ыдысқа салу.

404. Білуге тиіс:

газ жанарғылары бар станоктардың және қолданылатын құрылғылардың құрылысы және пайдалану ережесі;

кварц шыныдан бұйымдарды дайындаудың технологиялық процесі;

өңделінетін және дайындалатын бұйымдарға қойылатын талаптар;

газ жанарғыларының жалынын реттеу тәсілдері;

дайындалатын аспаптар мен бөлшектерге техникалық шарттар мен мемлекеттік стандарттар;

ақау түрлері және оны жою ережесі.

405. Жұмыс үлгілері:

1) моншақтар, кварц шыныдан шырақтар мен шашыратқыштарға арналған шығыршықтар - дайындау;

2) ықшамдау колбаларына арналған дайындамалар - баллондарды кесу, түбін, мойын қылтасын кесу;

3) регенерациялауға арналған колбалар – арнайы станоктарда колбалардың мойын қылтасын кесу;

4) қолмен дайындалған генераторлық колбалар - кесу;

5) су электрондық көбейткіштерге арналған колбалар - кесу;

6) экрандық станокқа арналған конустар және электронды-сәулелік түтіктерге көшу - кесу;

7) тұғырықтар - секторға кесу;

8) диаметрі 200 мм артық шашыратқыштар;

9) сортты ыдыс (хрусталь және саптама шыныдан бұйымдар: рюмка, фужер, бокал, қалың қабырғалы шарап стақаны, сусынға арналған стақан; қарапайым және саптама шыныдан орта мөлшерлі бұйымдар) - кесу;

10) шыны бұйымдары (колбалар, мензуркалар, цилиндрлар, стақандар мен басқа бұйымдар) – станоктар мен жартылай автоматтарда мойын қылтасын кесу және балқыту;

11) шеттері - оттекті-сутегі жанарғының жалынында және арнайы станоктарда жалын кесу;

12) қалың қабырғалы шыны түтіктер және фасондық бөліктер - кесу.

Хрусталь және саптама шыныдан ірі және қалың қабырғалы бұйымдарды кесу кезінде - 4-разряд.

77. Көбікблоктар кесуші

Параграф 1. Көбікблоктар кесуші, 2-разряд

406. Жұмыс сипаттамасы:

көбікблоктарды циркульды арамен және аралап кесетін машинамен кесу;

көбікблоктарды айналмалы үстелден алу және оларды конвейерге салу;

көбікблоктарды конвейердің бір тармағынан екіншісіне қайта қою.

407. Білуге тиіс:

циркульды аралардың және арамен кесетін машинаның құрылысы және пайдалану ережесі;

берілген мөлшерлері бойынша көбікблоктарды кесу тәртібі;

соратын ветиляцияның және пневмокөліктің жұмыс істеу қағидасы.

Параграф 2. Көбікблоктарды кесуші, 3-разряд

408. Жұмыс сипаттамасы:

көбікблоктарды автоматты кесу сызығында аралау;

қызмет көрсетілетін жабдықты блоктың берілген мөлшерлеріне дайындау;

көбікблоктардың сапасын және оны пішу мүмкіндіктерін анықтау;

автоматты кесу сызығының жұмысын қадағалау;

көбікблоктарды айналмалы үстелден алу және оларды транспортерге салу;

блоктарды гидравликалық штабельдеушімен қатарластырып жинау;

гидрожүйеге қызмет көрсету;

жұмыс орнындағы көбікшыны ұнтағы мен қимын жинау;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы олқылықтарды жою.

409. Білуге тиіс:

автоматты кесу тармағының құрылысы және пайдалану ережесі;

көбікблоктарды берілген мөлшерлер бойынша кесу тәртібі;

гидравликалық жүйенің, соратын вентиляцияның және транспортерлердің жұмыс істеу қағидасы;

ақау түрлері және оны жою ережесі.

78. Шыны кесуші

Параграф 1. Шыны кесуші, 1-разряд

410. Жұмыс сипаттамасы:

шыны пластинкаларды қолмен немесе преспен кесу сызығымен кейіннен омырумен трафарет бойынша доңғалақпен немесе алмаспен кесу;

кесілген дайындамаларды қысқыштармен қысу (домалақтау);

кесілген дайындамалардан (банттардан) дөңгелек шыныларды қаққылау (сығу);

шыны пластинкаларын қағазбен жабу.

411. Білуге тиіс:

престің құрылысы және онда жұмыс жасау, кесетін құралды пайдалану ережесі;

шыныны ұстай білу ережесі;

шынының маркалары, шыныны кесу тәсілдері;

ақаудың себептері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 2. Шыны кесуші, 2-разряд

412. Жұмыс сипаттамасы:

табақты және айна шыныны шағын мөлшерлерге қолмен кесу;

плита шыныны пішу;

қайрақпен немесе балғамен көрініп тұрған ақаулары бар жерлерді және үшкір бұрыштарын алып тастай отырып, белгіленген салмағы бар шынының дайындамаларын кесу;

қалың қабырғалы шыны түтіктерін және фасонды бөліктерін электр кесу;

қолмен немесе кесетін машинканың көмегімен оптикалық шыныдан пластиналар мен дротты кесу;

алмас фрездері бар станоктарда өлшейтін дротты аралау және оны дайындамаларға ұсақтау;

шыны массасын бұрап, ұсақтап немесе артық массасын алып тастап дайындау және станокта берілген мөлшерге дейін жеткізу.

413. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмыс істеу қағидасы;

шынының негізгі қасиеттері мен ақаулары;

шыныны кесу және ақауларын алып тастау ережесі;

шыныны кесу сапасына қойылатын техникалық талаптар.

Параграф 3. Шыны кесуші, 3-разряд

414. Жұмыс сипаттамасы:

шаблондар бойынша табақты шыныны берілген мөлшерлерге қолмен кесу;

барлық мөлшер мен қалыңдықтағы табақты шыныны белгілеу және тік бұрышты және дөңгелек қалыпты бөлшектерге кесу;

қарапайым мүсінді айналарды пішу карталарына сәйкес кесу;

пішу машиналарында жиһаз айналарын кесу;

шыны шеттерінің тегіс емес жерлерін тазарта отырып қысқышпен алып тастау;

цилиндрларды белгілеу және шыны кесуге арналған станокта кесу.

415. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың және құралдың құрылысы және пайдалану ережесі;

шынының негізгі қасиеттері;

цилиндрларды станокта кесу ережесі және олардың сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 4. Шыны кесуші, 4-разряд

416. Жұмыс сипаттамасы:

қалыңдығы 8 мм дейін техникалық, сөрелік, өңделмеген және өңдеген шыныны үлгі бойынша қолмен кесу;

жиһазға арналған мүсінді айнаны, шыныны кесу;

пішетін жартылай автомат станокта қиын балқитын, айна шынысын кесу;

шыны кескіштерді баптау;

хрустальды және саптама шыныдан ірі және қалың қабырғалы бұйымдарды кесу.

417. Білуге тиіс:

шынының негізгі қасиеттері, табақ шынының ақаулары;

табақ шыныны үлкен мөлшерлерге ұтымды пішу тәсілдері және жарамды бұйымдардың барынша көп шығымы бар оптикалық шынылар;

бақылау-өлшеу аспаптары мен шаблондарды пайдалану және жөндеу ережесі;

шыны кесудің сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 5. Шыны кесуші, 5-разряд

418. Жұмыс сипаттамасы:

механикаландырылған станоктарда ауданы 1 м 2 артық ірі габаритті табақ шынысын кесу;

өз бетінше белгілей отырып қалыңдығы 8 мм артық сөрелік өңделген шыныны қолмен кесу;

ерекше жұқа шыныны арнайы станокта дәл мөлшерлерге кесу;

шыны кескіштерді баптау.

419. Білуге тиіс:

конвейерлік өңдеу шынысын кесу технологиясы;

шыныны белгілеу және ұтымды пішу ережесі;

шыны кескіштерді баптау ережесі.

79. Шыны бұйымдарын кесуші

Параграф 1. Шыны бұйымдарын кесуші, 1-разряд

420. Жұмыс сипаттамасы:

түтіктердің ұштарын берілген ұзындыққа механикалық кесу;

түтіктерді стеллаждарға, қатарға және сорттайтын үстелге жинау;

көзілдірік линзаларын дөңгелек шаблон бойынша кесу;

линзаларды кесу сызығымен сындырып алу;

линзаларды ыдысқа салу.

421. Білуге тиіс:

кесу станогының, түтіктердің ұштарын кесуге арналған құрылғының жұмыс істеу қағидасы және құрылысы;

линзаларды кесу тәсілдері;

линзаларды кесуге және түтіктерді кесуге қойылатын техникалық талаптар;

бұйымдарды кесу кезінде ақаудың себептері мен түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 2. Шыны бұйымдарын кесуші, 2-разряд

422. Жұмыс сипаттамасы:

кесетін машиналарда, корундтық, алмас, болат дөңгелектерде қуыс шыны бұйымдарын нихром жібімен, алмас циркулымен кесу;

көп орындық престеулерді қолмен шығыршықпен кесу;

арнайы құрылғыларды және кесетін сайманды, көзілдіріктің астигматикалық линзаларын пайдалана отырып сопақ және тік бұрышты шаблондар бойынша әр түрлі кварц бұйымдары мен кесектерді кесу;

кварц бұйымдарын ортасы бойынша тексере отырып, станок столына орнату;

бормашинаның көмегімен немесе қолмен кварц бұйымдарының беттерін құмнан немесе көрінетін ақаулардан тазарту;

кесетін машиналар мен станоктарды жөндеу;

алмас және болат шығыршықтарды түзету.

423. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және пайдалану ережесі;

шынының физикалық қасиеттері туралы негізгі түсініктер, кварц бұйымдарының ішкі және сыртқы қабырғаларын тазалау тәсілдері;

кварц бұйымдарын кесу режимдерін таңдау, қуыс шыны бұйымдарын кесуге қойылатын техникалық талаптар;

көзілдірік линзаларын кесу және сындырып алу тәсілдері, ақаудың себептері мен түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар;

көтеру механизмдерінің көмегімен кварц бұйымдарының орнынан ауыстыру тәртібі мен ережесі.

424. Жұмыс үлгілері:

1) барлық мөлшердегі ұсақ моншақтар және шыны түтіктер - шыны ойыншықтарына арналған бөлшектерге кесу (жұлдызшалар, шаналар, фонариктер, ұшақтар және тағы басқа);

2) ванналар, кварц ыдыстары, муфельдер және басқа бұйымдар - бетін кесу және тазалау;

3) шыны қайнатушы кварц құмыралар - кесу;

4) диаметрі 150 мм дейін дайындамалар (блоктар) - кесу және тазалау;

5) аспашамдарға салпыншақтар, графиндарға, флакондарға тығындар - кесу және тазалау;

6) шыны түтіктері мен капиллярлар – нихром жібімен кесу;

7) цилиндрлар, стақандар, мензуркалар және басқа; - кесу;

8) трмометрлерге арналған сүт шынысынан жасалған шкалалар - кесу;

9) диаметрі әр түрлі қатарлар - кесу.

Параграф 3. Шыны бұйымдарын кесуші, 3-разряд

425. Жұмыс сипаттамасы:

айна шағылдырғыштарына арналған дайындамаларда шынының жиектерін станокта кесу;

ыдыстарға шағылдырғыштардың дайындамаларын жапсыруға арналған мастиканы дайындау;

ультрадыбыстық, электр ұшқындық және басқа қондырғыларды жөндеу;

кескеннен кейін шынының жиектерін тазалау;

оправаның шеңбер пішініне сәйкес келетін үлгі бойынша алмаспен арнайы станокта стигматикалық линзаларды кесу;

линзаның рефракциясын тексеру және кесетін станокта орнату;

станоктарда абразивті шығыршықтың көмегімен колбаларды кесу;

жеке тапсырыстар кезінде кесу тармағы бойынша линзаны сындырып алу;

линзаның мөлшері мен жиілігін тексеру;

алмасты кесетін станоктарға орнату.

426. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және пайдалану ережесі;

шыныны кесу және мастика дайындау тәсілдері;

кварц шынының маркалары, кварц шыныдан дайындамалар мен бұйымдарды өңдеу режимін;

тәсілін таңдау және техникалық шарттар, көтеру механизмдерінің көмегімен кварц бұйымдарын орнынан ауыстыру ережесі;

стигматикалық линзаларды кесуге қойылатын техникалық талаптар, рефракция туралы негізгі мәліметтер;

линзаларды ортаға келтіру және олардың рефракциясын тексеру тәсілдері;

диоптрөлшеуішті, ортаға келтіру аппаратын пайдалану ережесі;

алмастарды орнату, кесетін станокты майлау және жөндеу тәсілдері;

кесу кезіндегі ақаудың себептері, оны табу және жою тәсілдері.

427. Жұмыс үлгілері:

1) диаметрі 150 мм артық дайындамалар (блоктар) - кесу;

2) кварц ыдыстар, муфельдер және басқа ұқсас бұйымдар - кесу;

3) шыныдрот - станоктарда арнайы техника бұйымдары үшін дайындамаларға арнап кесу.

80. Ылғал жұтқыштарды жинаушы

Параграф 1. Ылғал жұтқыштарды жинаушы, 2-разряд

428. Жұмыс сипаттамасы:

полистироль түтіктерді силикагельмен толтыру;

хлорвинил түтіктерін дайындау және ылғалжұтқышты жинау.

429. Білуге тиіс:

ылғал жұту құрылғысының белгіленуі, полистироль түтіктерді силикагельмен толтыру тәртібі;

ылғал жұту құрылғысының жарамдылық мерзімдері;

силикагельдің негізгі қасиеттері және оны сақтау тәсілдері.

81. Шыныдан жасалған аспаптарды жинаушы

Параграф 1. Шыныдан жасалған аспаптарды жинаушы, 1-разряд

430. Жұмыс сипаттамасы:

қарапайым аспаптарды жинау: күрделі емес термометрлерді, ареометрлерді, құм сағаттарын және тағы басқа;

шкалаларды аспаптардың дайындамаларының корпустарына желіммен, нитролакпен, сыммен қолмен және арнайы станоктарда енгізу және бекіту;

сүт шынысынан жасалған шкалаларда саңылауларды аралап кесу;

арнайы станокта шкала пластиналарды кесу;

сымды тотықтан тазарту және оны контактіге оттегі жанарғысында тазалау;

капиллярды шкала пластинасының қылқандарымен және термодайындау корпусына асбестті енгізумен ортасына бекіту;

фольга мен сымды станокта және қолмен кесу;

металл тартпаны аспаптардың ағаш оправасына қағу;

құмды жуу, кептіру және елеу;

пипеткаға резеңке тығындарды, түтіктерді қою.

431. Білуге тиіс:

дайындалатын бұйымдардың ассортименті;

жиналатын аспаптардың құрылысы және белгіленуі, аспаптарды жинау тәсілдері;

ақау түрлері және оны жою ережесі;

қолданылатын материалдардың негізгі қасиеттері.

Параграф 2. Шыныдан аспаптар жинаушы, 2-разряд

432. Жұмыс сипаттамасы:

орта күрделі аспаптарды жинау: термометрлерді, газдалған суға арналған сифондарды;

қарапайым аппараттар мен аспаптарға бөліктерді іріктеу;

резеңке тығындарда саңылауларды бұрғылау, тығын сыналарын кесу, гипспен жабу, лакпен жабу, қабықты тығынның бетінде асбесттік жабынды жапсыру;

шкала пластиналары мен қағаз шкалаларын дәл кесу, оларды температура нүктелері мен тығыздылық нүктелерін ескере отырып, аспаптардың дайындамаларына орнату;

капиллярдан сынапты центрифугада термометр резервуарына айдау;

құмды құм сағатына себу және көлемін секунд өлшеуішпен арнайы аппаратта өлшеу.

433. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмыс істеу қағидасы;

жинау кезінде қолданылатын құрал мен құрылғыларды пайдалану ережесі;

орта күрделі аспаптарды жинау тәсілдері;

аспаптарды жинаудың сапасына қойылатын талаптар;

шыны мен сынаптың физикалық–химиялық қасиеттері.

Параграф 3. Шыныдан аспаптар жинаушы, 3-разряд

434. Жұмыс сипаттамасы:

шыныдан жасалған күрделі аппараттар мен аспаптарды жинау, жиынтықтау және құрастыру;

жинау мен құрастыру кезінде қолданылатын бақылау-өлшеу аспабын жөндеу және реттеу;

жиналған аппарат пен аспапты тексеру, құрау мен жинау ақауларын жою.

435. Білуге тиіс:

жиналатын аппараттар мен аспаптардың атауы, құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

жиналатын аппараттар мен аспаптардың құраушы бөліктері мен бөлшектерінің номенклатурасы және олардың өзара орналасуы;

аппараттар мен аспаптарды жинауға техникалық шарттар;

аппараттар мен аспаптарды жиынтықтау, құрау мен жинау тәсілдері;

шынылардың маркалары және жинау кезінде қолданылатын материалдардың қасиеттері.

436. Жұмыс үлгілері:

1) түтіндік және жанатын газдарға арналған аспираторлар - жинау;

2) медициналық шприцтардың бөлшектері - жинау;

3) ауыстырып қосқыштар - жинау;

4) сұйық және қатты сорғыштарға арналған пипеткалар (Темпель) - жинау;

5) газанализаторлардың сорғыштары - жинау;

6) техникалық контактілік, дизельді, максималды термометрлер және күрделігі жағынан басқа ұқсастары - жинау.

Параграф 4. Шыныдан аспаптар жинаушы, 4-разряд

437. Жұмыс сипаттамасы:

шыныдан жасалған ерекше күрделі аппараттар мен аспаптарды жинау және көп санды аспаптармен аппараттарды құрастыру;

жинау мен құрастыру кезінде қолданылатын бақылау-өлшеу аспабын жөндеу және реттеу.

438. Білуге тиіс:

шыныдан жиналатын аппараттар мен аспаптардың белгіленуі, пайдалану ережесі;

шыныдан аппараттар мен аспаптарды жинаудың конструкциялық ерекшеліктері мен технологиялық реттілігі;

жинақталатын аспаптарға қойылатын техникалық талаптар.

439. Жұмыс үлгілері:

1) болат пен темірде көміртегінің мөлшерін анықтауға арналған аппараттар - жинау;

2) газанализаторлар - жинау.

82. Шыны бұйымдарын жинаушы

Параграф 1. Шыны бұйымдарын жинаушы, 2-разряд

440. Жұмыс сипаттамасы:

поликтарда, рамкаларда, кергіштерде айнаны жинау, жабыстыру, бекіту, безендіру және қоршау;

жекелеген бөліктерден шырша әшекейлерін жинау;

хрустальдан, стеклярустан және моншақтан пішіні жағынан әр түрлі жекелеген салпыншақтардан гирляндалар жинау;

әмбебап аспаптар мен құрылғыларды пайдалана отырып, сәндік шырақтардың қарапайым тораптарын жинау;

айна үшін поликтарды, рамалар мен жақтауларды, сылақтарды, жабыстыратын және басқа материалдарды іріктеу;

айнаны, сепаратор пластиналарын арнайы мастикамен жиектеу;

линзалардың оправасы мен оптикалық элементтерінің арасындағы саңылауларды бітеу;

қосылған жерлерін тазалау;

сымдардың ұштарын жинақтау және дәнекерлеу;

шығару ұштарын қалайылау;

қарапайым сызбалардың сымдарын жинау;

саңылауларды бұрғылау, ойманы қолмен және станоктарда кесу;

патронды жинау, бөлшектеу;

сымдарды патронның клеммаларына қосу;

бұйымдарды ыдысқа салу.

441. Білуге тиіс:

айнаны поликтарда, рамкаларда, кергіштерде, хрусталь және шыны салпыншақтарды дұрыс жинау және безендіру, бекіту, безендіру және қоршау тәсілдері;

жабысатын құрамдарды дайындау тәсілдері;

айнаға арналған техникалық шарттар, қолданылатын материалдар мен дайын бұйымдарға қойылатын талаптар;

шыны бұйымдарын жинау және безендіру тәсілдері;

пневматикалық және электрлік бұрғылармен және бұрғылау станоктарында жұмыс тәсілдері;

дәнекерлеу ережесі, орындалатын жұмыс көлемінже электр техникасының негіздері;

ақау түрлері және оны жою ережесі.

Параграф 2. Шыны бұйымдарын жинаушы, 3-разряд

442. Жұмыс сипаттамасы:

әр түрлі конфигурациялы шыны бұйымдарын жинау және құрастыру;

шыны пакеттерін жинау;

ірі мөлшерлі айнаны жинау, жабыстыру, бекіту және безендіру: бүктемелі айналар, мүсінді айналар;

қабырғаға ілетін айналарды жинау;

техникалық шарттарға сәйкес қолмен және арнайы машиналарда шыныны, шыны бұйымдарын, көбікблоктарды, блоктық пластиналарды әр түрлі желімдермен жабыстыру;

көбікшынының блоктарын мөлшерлері бойынша іріктеу;

суретшілердің күрделі сызулары мен нобайлары бойынша әр түрлі пішінді шыны бұйымдарын жинақтау;

престің және вулканизациялаудың көмегімеен герметикте шыны бұйымдарын жинау;

электр қыздыратын элементтерімен және нормаланған оптикамен әр түрлі мөлшерлі және салмақты триплексті металл рамкалармен және бутварлық бұраумен қоршау;

контактілерді дәнекерлеу, 0,5-тен 0,1 мм дейін дәлдікпен дұрыс беті бойынша бұйымдарды қиыстырып келтіру;

сәндік шырақтарды толық жинау және оларды жануға тексеру;

шыны бұйымдарын, металл жақтауларды, қабыршықты, герметикті, электр қыздыратын элементтерді және тағы басқаларын дайындау;

жабысатын ерітіндіні дайындау;

көбік шынының және жалпақ асбоцементтің блоктарын тегістеу және ысқылау;

марканы жинау үстеліне қою, шынны шектегіштерге орнату, шынылардың арасында қабыршықты салу;

шыны пакеттерін престеуге беру;

ауаның қысымын реттеу;

жүктемемен асбоцементтің жазықтарымен панелінің бүйір қырларын байлау;

шыны бұйымдарын сынау.

443. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың және құрылғылардың құрылысы және пайдалану ережесі;

әр түрлі бұйымдарды жинау мен жабыстырудың технологиялық процесі;

әр түрлі пішінді шыны бұйымдарын қоршау және бекіткіштерді жинау тәсілдері;

жиналатын шыны бұйымдарының сапасына қойылатын талаптар;

ақау түрлері, оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 3. Шыны бұйымдарын жинаушы, 4-разряд

444. Жұмыс сипаттамасы:

электр қыздыратын шыныларды, әр түрлі конструкциялы күрделі электр қыздыратын және термоберік шыны бұйымдарын жинау және құрастыру;

ситалдардан жасалған бұйымдарды жинау үшін бөлшектерді тегістеуші терімен және полимерлеуді пайдаланумен майсыздандыру және өңдеу;

органикалық пасталар мен ерітінділерден рецепт бойынша жабыстыратын полимерлі қоспаны, эмальды, тығындау және бітеу құрамын дайындау;

тығындау қабатын қолмен жағу;

тығындалған жерлерді эмаль қабатымен жабу;

бітейтін құрамды бөлшектерге қолмен көп рет жағу;

бөлшектің шетіне органикалық қорғаныш ерітінділерін жағу;

бөлшектерді күйдіруге тасу;

арнайы техникалық шыныдан шыны пакеттерін жинау;

шыныны, үлбірді, рамкаларды, электр қыздыратын элементтерді дайындау;

үлбір төсеу;

шыны бұйымдарын әр түрлі материалдармен қоршау;

контактілерді дәнекерлеу;

престеу үшін шыны бұйымдарын жинақтау;

бұйымдарды 0,1 мм дейін дәлдікпен геометриялық пішіні бойынша қиыстырып келтіру;

престеу үшін пакеттерді қатарластырып жинау.

445. Білуге тиіс:

арнайы техникалық шыныға;

шыны жартылай фабрикаттарға, арматураға және жұмыста қолданылатын материалдарға қойылатын техникалық талаптар;

электр өлшеу аспаптарының, электр қыздыратын элементтердің құрылысы;

электр параметрлерді өлшеу тәсілдері;

сызуларды оқу ережесі, шыны бұйымдарын әр түрлі материалдармен қоршау және жинау тәсілдері;

органикалық реактивтердің қасиеттері, оларды сақтау тәсілдері мен мерзімдері;

тығындау және бітеу құрамы мен полимерлі қоспаны дайындау тәсілдері;

раковиналарды бітеудің технологиялық режимі;

жиналатын бұйымдарға қойылатын техникалық шарттар;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 4. Шыны бұйымдарын жинаушы, 5-разряд

446. Жұмыс сипаттамасы:

электр қыздыратын шыныларды, әр түрлі конструкциялы ерекше күрделі электр қыздыратын және термоберік шыны бұйымдарын күрделі сызулар бойынша жинау және құрастыру;

полимерлі қоспаны құю;

полимерлеу процесін жүргізу;

аллоскоп пен оптикалық қондырғының көмегімен оптикалық көрсеткіштерді реттеу;

ситалдан жасалған бұйымдарды жинау;

индикатор құралдың көмегімен жинау дәлдігін бақылау;

арнайы қосалқы қабаттар мен электрлік контактілерді пайдалана отырып шыны бұйымдарын термотөзгіш материалдармен және металл арматурамен қоршау;

контактілерді дәнекерлеу;

шыны бұйымдарын престеуге арналған арнайы құрылғыларға жинақтау. 0,1 мм дейін дәлдікпен геометриялық пішіні бойынша бұйымдарды қиыстырып келтіру;

дайын өнімді есепке алу және тапсыру;

технологиялық журналдар мен паспорттарды толтыру.

447. Білуге тиіс:

жиналатын бұйымдарға техникалық шарттар мен сызулар, бұйымдарды жинау мен жабыстырудың технологиялық режимі;

полимерлеу режимдері, ситалдардан жасалған бұйымдарға қойылатын техникалық талаптар;

шыны бұйымдарын қоршау тәсілдері, оптика бойынша бұйымдардың көрсеткіштерін түзету, бақылау-өлшеу аспаптарының және құралдың құрылысы және пайдалану ережесі;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

83. Термостарды жинаушы

Параграф 1. Термостарды жинаушы, 1-разряд

448. Жұмыс сипаттамасы:

термос қабығының жекелеген бөлшектерін жиынтықтау, қатайтатын және амортизациялайтын бөлшектерді төсеу;

термостың пластмасса немесе металл қабығында термос колбасын толық жинақтау;

сыртқы және ішкі колбалардың арасына асбест төсемдерін немесе болат серіппелерді қою арқылы колбалар мен Дьюар ыдыстарын ортаға келтіру.

449. Білуге тиіс:

әр түрлі сыйымдылықтағы және пішіндегі термостарды жинау тәсілдері мен ережесі;

термостарды жинау сапасына қойылатын талаптар, дайын термостарға техникалық шарттар;

термос колбаларын ортаға келтіру үшін қолданылатын материалдардың қасиеттері, термос колбаларын ортаға келтіру қасиеттері.

Параграф 2. Термостарды жинаушы, 2-разряд

450. Жұмыс сипаттамасы:

пластмасса, металл корпусымен термостарды жиынтықтау, жинау және құрастыру;

сувенир термостарды жинау;

жекелеген тораптарды жинау кезінде саңылауларды бұрғылау;

электр қыздырғыштарды орнату;

қайырмалы қақпақты жинау және орнату.

451. Білуге тиіс:

жиналатын тораптардың атауы, олардың өзара орналасуы, жиналатын термостарға жиынтыққа кіретін бөлшектердің ерекшелігі мен мөлшерлері, бұрғылау тәсілдері;

кесетін аспапты пайдалану ережесі;

термостарды жинау сапасын бақылау әдістері.

84. Тигльдер жинаушы

Параграф 1. Тигльдер жинаушы, 4-разряд

452. Жұмыс сипаттамасы:

тигльдерді алдын ала өңдеу;

тапсырысқа сәйкес тигльдік бөлшектерін мөлшері бойынша іріктеу;

пуансонның шығарылымын қиыстырып келтіру және тигльдерді ортаға келтіру;

тигльдерді блоктармен немесе хрустальмен зарядтау;

тигльдерді сөрелерге орнату.

453. Білуге тиіс:

тигльдің құрылысы және оны жинау мен зарядтау ережесі;

түтіктердің әр түрлі диаметрлері үшін тигльдерді жинау, өңдеу дәлдігіне қойылатын талаптар;

хрустальдың түрлері, пуансонның шығарылымы, пуансонның диаметрі бойынша берілген түтіктің диаметріне байланысты тигльдерді жинау кестесі.

85. Шыны бұйымдарын дәнекерлеуші

Параграф 1. Шыны бұйымдарын дәнекерлеуші, 3-разряд

454. Жұмыс сипаттамасы:

шыны блоктарын, шыны түтіктерін дәнекерлеу және бөлшектерді түтіктерге дәнекерлеп жапсыру;

газоттегі жанарғыларда, дәнекерлеу аппараттары мен станоктарда 100 мм дейін диаметрі бар түтіктерді қоса алғанда фасондық бөліктерді дәнекерлеп жапсыру.

455. Білуге тиіс:

дәнекерлеу аппараттарының, станоктардың және газоттегі жанарғылардың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

шыны бұйымдарын дәнекерлеудің технологиялық режимі, жанарғылардың жалынын реттеу тәсілдері;

шыны бұйымдарын дәнекерлеу сапасына қойылатын талаптар.

456. Жұмыс үлгілері:

Дәнекерлеу:

1) крестовиналар;

2) өтулер;

3) ұшайырлар.

Параграф 2. Шыны бұйымдарын дәнекерлеуші, 4-разряд

457. Жұмыс сипаттамасы:

дәнекерлеу станоктарында, газ ауа және газ оттегі жанарғыларының көмегімен диаметрі 100 мм артық шыны түтіктерді және фасондық бөліктерді дәнекерлеу.

458. Білуге тиіс:

газ жанарғыларының және әр түрлі дәнекерлеу станоктарының құрылысы;

газ жанарғыларын жөндеу және шыны бұйымдарын дәнекерлеу процесінің әр түрлі сатыларында олардың жалынын реттеу ережесі;

шынының құрамы, оның термиялық және механикалық қасиеттері;

ақаудың түрлері мен себептері, оның алдын алу және жою әдістері.

459. Жұмыс үлгілері:

Дәнекерлеу:

1) крестовиналар;

2) өтулер;

3) үшайырлар.

Параграф 3. Шыны бұйымдарын дәнекерлеуші, 5-разряд

460. Жұмыс сипаттамасы:

диаметрі 150 мм артық шыны түтіктерді және фасондық бөліктерді дәнекерлеу;

газоттегі және газауа жанарғыларының жалынында технологиялық құбырлар үшін әр түрлі конструкциялы шұралар мен крандарды дәнекерлеу;

ішкі дәнекерді орындау;

шыны блоктарының өндірісі бойынша технологиялық тармақ жабдығына қызмет көрсету: карусель-дәнекерлеу үстел-автоматы, бұйымдарды алу және күйдіру пешіне тиеу механизмдері, жартылай блоктарды дәнекерлеу үстеліне тиеу механизмдері;

дәнекерлеу технологиялық параметрлерін реттеу;

жартыблоктардың шеттерін балқыту, блоктың барлық габариттері бойынша мөлшерлерді дәл сақтау;

дайындалатын бұйымдардың сапасын, газдың біркелкі түсуін және газ жанарғыларының дұрыс жұмыс істеуін қадағалау;

желі ақауы мен істемей қалуының туындауының алдын алу бойынша шаралар қабылдау;

қызмет көрсетілетін жабдықты жөндеуге қатысу.

461. Білуге тиіс:

дәнекерлеу станоктарының және әр түрлі жанарғылардың құрылысы және пайдалану ережесі;

дәнекерлеу жұмыстарын жүргізу үшін құрылғылардың құрылымы мен құрылысы, әр түрлі маркалы шынының құрамы;

термиялық және механикалық қасиеттері, шыныдан арматураға арналған техникалық шарттар;

жөндеу жұмыстарын өз бетімен орындауға қажетті көлемде слесарь ісі мен электр техника;

күрделі сызуларды оқу ережесі;

ақаудың түрлері мен себептері және оның алдын алу бойынша шаралар.

462. Жұмыс үлгілері:

Дәнекерлеу:

1) бұрыштық және әрлі-берлі өтетін шұралар;

2) диафрагмалы және сильфонды түріндегі шұралар;

3) әрлі-берлі өтетін және үшжүрістік крандар.

86. Шыны бұйымдарын бұрғылаушы

Параграф 1. Шыны бұйымдарын бұрғылаушы, 2-разряд

463. Жұмыс сипаттамасы:

бұрғылау станоктарында эксцентрлік шегі бар алмас, түтікті және басқа бұрғылармен шыны бұйымдарында әр түрлі бұрыштармен әр түрлі жазықтықтарда жеткізгішсіз әр түрлі диаметрлі аралық және бітеу саңылауларды бұрғылау және тексеріп қарау;

құралды бұрғылау станогында тексерумен орнату;

бұрғылар мен зенковкаларды қайрау;

бұрғылау режимін таңдау.

464. Білуге тиіс:

бұрғылау станоктары мен құрылғылардың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

бұрғылар мен зенковкаларды іріктеу және қайрау ережесі;

бұрғылау режимі, өңдеу параметрлері туралы негізгі мәліметтер;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 2. Шыны бұйымдарын бұрғылаушы, 3-разряд

465. Жұмыс сипаттамасы:

алмас, түтікті және басқа бұрғылармен әр түрлі бұрыштармен әр түрлі диаметрлі аралық және бітеу саңылауларды шыны бұйымдарында бұрғылау;

саңылауларларды сызулармен және эскиздермен қарастырылған мөлшерлерге дейін жеткізу;

шынының маркасы мен бұйымның геометриясына байланысты бұрғылау режимін реттеу;

бұрғылау сапасын бақылау;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы олқылықтарды жою.

466. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

құралдарды орнату ережесі;

шынының әр түрлі маркаларын бұрғылау тәсілдері;

сызуларды оқу ережесі;

ақау түрлері және оның алдын алу тәсілдері.

87. Сепараторшы

Параграф 1. Сепараторшы, 2-разряд

467. Жұмыс сипаттамасы:

шикізаттық материалдарды сепараттау;

магнитті сепараторды шикізаттық материалдармен тиеу;

сепаратордың жұмысын және материалдарды темір тотықтарынан тазартуды қадағалау.

468. Білуге тиіс:

магнитті сепаратордың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

қосатын құрылғыларды пайдалану ережесі;

шикізаттық материалдарды сепараттау ережесі.

88. Күміс жалатушы

Параграф 1. Күміс жалатушы, 2-разряд

469. Жұмыс сипаттамасы:

қарапайым конфигурациялы шыны және шыны бұйымдарына күміс жалату;

шыны және шыны бұйымдарына күміс жалатуға дайындау;

шыны бұйымдарын күміс жалатушы станокқа қою;

шыныны химиялық ерітінділермен және тазартылған сумен шю.

470. Білуге тиіс:

шыны және шыны бұйымдарына күміс жалатудың технологиялық процесі;

күміс жалату ақауының түрлері және оның алдын алу мен жою бойынша шаралар.

471. Жұмыс үлгілері:

1) мөлшері 200 м дейін шағылдырғыштар - күміс жалату;

2) 30 мм дейін призмалар - күміс жалату;

3) мөлшері 20х25 см дейін шыны және шыны бұйымдары, шырша әшекейлері - күміс жалату;

4) сыйымдылығы 3 л дейін термостар - күміс жалату.

Параграф 2. Күміс жалатушы, 3-разряд

472. Жұмыс сипаттамасы:

орта күрделі шыныға және шыны бұйымдарына күміс жалату;

шыныны химиялық ерітінділермен және тазартылған сумен шаю;

күміс жалатушы үлбірді (амальагаманы) кептіру;

шыны бұйымдарын кептіруді қадағалау және температуралық режимін реттеу;

күміс жалататын ерітінділерді қалыптастыру.

473. Білуге тиіс:

шыныға және шыны бұйымдарына күміс жалатудың технологиялық процесі;

күміс жалату үшін қолданылатын ерітінділердің рецептурасы мен дайындау тәсілдері;

химикаттар мен өңделінетін бұйымдарға арналған техникалық шарттар;

күміс жалату ақауының түрлері және оның алдын алу мен жою бойынша шаралар.

474. Жұмыс үлгілері:

1) мөлшері 10 мм дейін ұсақ бөлшектер - күміс жалату;

2) мөлшері 200 мм артық шағылдырғыштар - күміс жалату;

3) мөлшері 30 мм артық призмалар - күміс жалату;

4) III-V класты кедір-бұдырлы торлар - кеуексіз күміс жалату;

5) дьюар ыдыстары - күміс жалату;

6) мөлшері 20х20 см және 70х55 см артық шыны және шыны бұйымдары - күміс жалату;

7) сыйымдылығы 3л артық термостар - күміс жалату.

Параграф 3. Күміс жалатушы, 4-разряд

475. Жұмыс сипаттамасы:

күрделі конфигурациялы шыныға және шыны бұйымдарына күміс жалату;

күміс жалататын ерітінділерді қалыптастыру;

күміс жалататын станокқа бұйымдарды салу;

шыныны химиялық ерітінділермен және тазартылған сумен шаю;

күміс жалату үлбірін кептіру;

шыны бұйымдарын кептірудің температуралық режимін сақтау.

476. Білуге тиіс:

шыныға және шыны бұйымдарына күміс жалатудың технологиялық процесі, күміс жалату үшін қолданылатын ерітінділердің рецептурасы мен дайындау тәсілдері;

химикаттар мен өңделінетін бұйымдарға техникалық шарттар;

күміс жалату ақауының түрлері және оның алдын алу мен жою бойынша шаралар.

477. Жұмыс үлгілері:

1) мөлшері 10 мм артық бөлшектер - жарық бөлетін химиялық күміс жалату;

2) мөлшері 70х55 см артық шынылар - күміс жалату.

89. Шыны массаны құюшы

Параграф 1. Шыны массаны құюшы, 3-разряд

478. Жұмыс сипаттамасы:

ванна пешінен шыны массасын құю процесін жүргізу;

шыны массасын флюстарға ұсақтау;

құйғыш машина мен транспортердің жұмысын қадағалау;

шыны массасының ағысын суытуға арналған суды беруді реттеу;

құйғыш машинасын тазалау.

479. Білуге тиіс:

құю процесін жүргізу және шыны массасын ұсақтау ережесі;

құйғыш машина мен транспортердің құрылысы;

шыны массасының ағысын суытуға арналған суды беруді реттеу.

90. Шихта құрастырушы

Параграф 1. Шихта құрастырушы, 3-разряд

480. Жұмыс сипаттамасы:

берілген рецептураға сәйкес шихта құрастыру;

шихтаға кіретін шикізат компоненттерін мөлшерлеу және өлшеу;

шихта компоненттерін араластыратын агрегаттарға құю;

шикізат компоненттерінің араластырғышқа түсуін реттеу;

транспортерлердің, элеваторлардың, араластырғыштардың жұмысын қадағалау;

өлшеу дұрыстығын бақылау;

шихтаны араластыру сапасын бақылау мен химиялық талдау үшін сынамалар алу;

дайындалған шихтаны түсіру және оны қор бункерлеріне беру;

материалдарды есепке алу және оларға бастапқы құжаттаманы ресімдеу.

481. Білуге тиіс:

мөлшерлеу, араластыру және тасу жабдығының құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

дайындалатын шихтаның рецептурасы, шихта компоненттерін өлшеу және құю реттілігі, шихтаны араластыру сапасына қойылатын талаптар;

суды, мышьякты, қорғасын қосылыстарын және шихтаның құрамына кіретін басқа улы заттарды ұстай білу ережесі;

шихтаны тасу ережесі.

Параграф 2. Шихта құрастырушы, 4-разряд

482. Жұмыс сипаттамасы:

ағындық – механикаландырылған және автоматтандырылған желілерде шыны қайнататын өндіріс үшін шихта дайындау процесін жүргізу;

шихтаны арнайы жабдықта ұсақтау;

арнайы шыныларды қайнату үшін шихтаны ұсақтау: техникалық (электрвакуумдық), саптама, хрустальды;

кварц кесегін дайындау;

технологиялық желіге кіретін агрегаттардың жұмысын қадағалау және реттеу;

әр түрлі қышқылдарда (балқытушыдан басқа) кварц кесегін сусыздандыру, кептіру, өңдеу;

шихтаның сапасын талдау үшін бақылау сынамалар алу;

қызмет көрсетілетін жабдықты жөндеу;

дайындалған шихтаны есепке алу және құжаттама жүргізу.

483. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы, әрекет ету қағидасы және жөндеу ережесі;

шихтаның құрамы, шикізатты өңдеу реттілігі, шихтаға және шихтаны араластыру сапасына қойылатын техникалық талаптар.

Параграф 3. Шихта құрастырушы, 5-разряд

484. Жұмыс сипаттамасы:

автоматты басқару жүйесімен желілерден шихта дайындау процесіне қызмет көрсету;

І-шы класты улылықты шикізаттық материалдарды пайдаланумен күрделі көпкомпонентті шихтаны (12-14 компонентті) дайындау;

берілген рецептураға сәйкес жекелеген компоненттерді мөлшерлеу, өлшеу;

араластыратын және таситын жабдықтың жұмысын қадағалау;

дайындалған шихтаны есепке алу.

485. Білуге тиіс:

көпкомпонентті шихтаны дайындау технологиялық процесі;

дайындалатын шихтаның рецептурасы;

улы материалдармен жұмыс істеу тәртібі және тәсілдері;

шихтаның сапасына қойылатын талаптар.

91. Шыны қайнатушы

Параграф 1. Шыны қайнатушы, 4-разряд

486. Жұмыс сипаттамасы:

бекітілген режимге сәйкес қарапайым маркалы шыны массасын, силикат-глыбаны, эрклезді, флюстарды қайнату процесін жүргізу;

шихта мен ұсақ шыныны құмыраларға және пештерге уақытында себуді қамтамасыз ету;

шихта мен үгілген шыныны пешке жылжытуды реттеу;

пеште шыны массасының қажетті деңгейін ұстап тұру;

жұмыс камерасының, арналар мен жанарғылардың, ауырлық және үрлеу құрылғыларының күйін қадағалау;

форсункаларды мерзімді тазалау және ауыстыру;

шыны қайнату температурасын және отынның пешке түсуін реттеу;

бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін қадағалау;

құмыраларды пешке орнатуға және алуға қатысу;

пешке ағымдағы жөндеу жасауға қатысу;

шыны қайнатудың негізгі көрсеткіштерінің жазуларын жүргізу;

шыныны табаққа немесе блокқа құюға қатысу.

487. Білуге тиіс:

шыны массасын қайнату технологиясының негіздері, қызмет көрсетілетін пештер мен жабдықтың құрылымы;

шыны қайнататын пештерге қызмет көрсету бойынша технологиялық нұсқаулық, отын мен ауаны пешке беруді реттеу тәсілдері;

термоөлшейтін аспаптардың белгіленуі және қолданылуы, шихтаның құрамы және оның компоненттерінің қасиеттері;

шыны массасының ақау түрлері және олардың алдын алу және жою бойынша шаралар.

Параграф 2. Шыны қайнатушы, 5-разряд

488. Жұмыс сипаттамасы:

автоматты реттеу жүйелерімен жабдықталған құмыра тәрізді және ванна пештерінде хрусталь, саптама, қиын балқитын және ыстыққа төзімді шыныларды, орта күрделі маркалы шыны массасын қайнату процесін жүргізу;

шихта мен үгітілген шыныны пешке уақытында себуді жүргізу;

шихта мен үгітілген шынының жылжуын реттеу;

пеште шыны массасының берілген деңгейін қолдау;

қайнатудың жылулық, газдық және гидравликалық режимін реттеу;

шыны массасының айнасының күйін және барботажды қондырғының жұмысын бақылау;

пештің бақылау нүктелерінен сынамалар алу арқылы қайнату процесін үнемі бақылау;

құмыраларды пешке орнатуды және оларды алуды басқару;

техникалық есептілік пен құжаттаманы жүргізу;

пештерді жөндеуге қатысу.

489. Білуге тиіс:

шыны массасын қайнатудың технология негіздері, қызмет көрсетілетін пештердің және жабдықтың құрылысы және техникалық пайдалану ережесі;

шихтаның құрамы және оны компоненттерінің қасиеттері, ауа мен отын келтіру сызбасы;

бақылау-өлшеу және тіркеу аппаратурасының құрылысы және пайдалану ережесі;

шыны массасының ақаулары және олардың алдын алу және жою бойынша шаралар.

Параграф 3. Шыны қайнатушы, 6-разряд

490. Жұмыс сипаттамасы:

үздіксіз және мерзімді жұмыс істейтін құмыра тәрізді пештер мен ванналарда шынының күрделі, сирек қайталанатын маркаларының шыны массасын қайнату процесін жүргізу;

шыныны электрмен қайнатуды жүргізу;

пешті шихтамен және үгітілген шынымен қуаттандырудың тұрақты режимін қамтамасыз ету;

қайнатудың жылулық, газдық және гидравликалық режимін реттеу;

шыны қайнататын пештің, саптаманың күйін, желдету жүйелерінің жұмысын бақылау;

магистральдарда отын мен ауаның қысымын, түтікте сұйылуын қадағалау;

бақылау сынамаларын алу,

қызмет көрсететін пештердің жұмыс көрсеткіштерінің жазуларын жүргізу, оларды "суық" және "ыстық" жөндеуге қатысу.

491. Білуге тиіс:

әр түрлі құрылымды пештердің құрылысы және оларды пайдалану ережесі;

шыны массасын қайнату технологиялық процесі, тоқ жүктемелерін реттеу ережесі;

қолданылатын шихтаның құрамы және оның компоненттерінің қасиеттері;

әр түрлі маркалы шыныларды қайнатудың технологиялық процесінің ерекшеліктері;

шыны массасының ақаулары және олардың алдын алу және жою бойынша шаралар;

бақылау-өлшеу және тіркеу аппаратурасының құрылысы және пайдалану ережесі;

шыны массасын қосымша электрлік қыздыру жүйесінің құрылысы.

Параграф 4. Шыны қайнатушы, 7-разряд

492. Жұмыс сипаттамасы:

шыны массасын қайнататын технологиялық процесті автоматты басқару жүйесімен (АСУ - ТП) үздіксіз және мерзімді әрекеттегі ванна және құмыра пештерінде ерекше күрделі тәжірибелік, эксперименталдық, арнайы маркалы шыныларды термиялық қалыптау тармағы үшін шыны массасынан қайнату процесін жүргізу;

пештерді шихтамен және шыны үккішпен қуаттандырудың тұрақты режимін қамтамасыз ету;

шынының сынамаларын іріктеу;

пештердің берілген жылулық, газдық және гидравликалық режимін ұстау. АСУ-ТП-да қайнатудың берілген параметрлерін енгізу;

қызмет көрсететін пештердің жұмыс көрсеткіштерінің жазуын жүргізу.

493. Білуге тиіс:

шыны массасын қайнатудың технологиялық процесі;

әр түрлі конструкциялы пештердің құрылысы және оларды пайдалану ережесі;

шыныны қайнату процесін автоматты басқару жүйелерінің құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

шихтаның құрамы мен оның қасиеттері;

шыны массасының ақаулары және олардың алдын алу мен жою бойынша шаралар.

494. Орта кәсіптік білім қажет.

92. Шыны үрлеуші

Параграф 1. Шыны үрлеуші, 2-разряд

495. Жұмыс сипаттамасы:

кварцты және қарапайым шыныдан газ және газ оттегі жанарғының жалынымен үрлеу арқылы қарапайым бұйымдар мен бөлшектерді дайындау;

люминоформен жабылған дроттан бір немесе екі бұрышты түзу газ-разрядты құбырларды, шыныны металлмен жай дәнекерлеп жапсыру, сынап-кварцты лампаларды жинақтау үшін қосалқы орнатқыштарды және сынап лампалардың жанарғылары үшін орнатқыштарды дайындау.

496. Білуге тиіс:

барлық жүйелердің газ жанарғыларын пайдалану ережесі;

шыныны өңдеу мен күйдірудің әртүрлі сатыларында жанарғылардың жалынын реттеу тәсілдері, металдарды (вольфрамды, молибденді, мысты) қыздыру температурасы, шыныны металмен дәнекерлеу ережесі мен тәсілдері;

кварцпен жұмыс істеген кезде қорғаныш құралдарын пайдалану ережесі;

бақылау-өлшеу аспабын пайдалану ережесі.

497. Жұмыс үлгілері:

1) диаметрі 24 мм дейін деңгей ампулалары – дайындау;

2) аппараттарға құйғыштар - дайындау;

3) диаметрі 1 мм дейін металл шығарулар – сұйық шыны жіппен орау;

4) сұйық қоспаны айдауға арналған шарлы дифлегматорлар (Линеман) - дайындау;

5) төрт тәсілден тұратын түсті шыны дроттан жасалған сувенир бұйымдар - дайындау;

6) вакуумдық қондырғыларды электрмен қуаттандыруға арналған оқшаулағыштар - дайындау;

7) термометрге, вискозиметрлерге және сынап барометрлерге арналған капиллярлар - дайындау және күйдіру;

8) электрвакуумдық аспаптардың әр түрлі түрлеріне арналған колбалар - дайындау;

9) колбалар – күмбезді қалыптаумен, саңылауын үрлеумен, штенгельді дәнекерлеумен дайындамалардан әр түрлі маркалы шынылар дайындау;

10) сыйымдылығы 25-50 мл өлшенбейтін колбалар - дайындау;

11) есептеуіштердің колбалары – катодтық ұшын дәнекерлеу;

12) жиналған есептеуіш колбалар (жағылған катодтық қабатпен және дәнекерленіп жабыстырылған анодтың ішкі түтігімен) – мойнын қалыптау;

13) люминоформен жабылмаған дроттан диаметрі 1,3 м дейін шығыршықтар – электродтарды шынылау;

14) ДРП лампалары - шынылау;

15) люминоформен жабылған дроттан тура лампалар - дайындау;

16) көз күрекшелері, катушкалар, көрнекті құралдарына арналған мысқалдар және күрделілік жағынан басқа ұқсас бұйымдар - дайындау;

17) штенгельді металкерамика шамдарының жалғамалары - даярлау және дәнекерлеу;

18) тиратрондарға арналған анод пышақтар - дайындау;

19) өсінділер, түтіктер – тесіктерге дәнекерлеп жапсыру;

20) сұйықтықтардың салыстырмалы салмағын анықтауға арналған пикнометрлер (Реньс) - даярлау;

21) индикаторларды және басқа сұйықтықтарды сақтауға арналған тамызғыштар (Строшейн) - дайындау;

22) диаметрі 16-дан 30 мм дейін шыны түтіктер - дайындау;

23) баяу балқитын шыныдан пулькалар - дайындау;

24) май өлшеуіштерге арналған кішкене етіктер - дайындау;

25) есептеуіш анодтардың ішкі түтіктері - дайындау;

26) диаметрі 2 мм артық дроттық шыныдан оқшаулау түтіктері - дайындау;

27) шырша әшекейлері: Аяз Ата, ірі шарлар, зырылдауық, бас жақтары, дара зымырандар және күрделілігі жағынан оларға басқа ұқсастар - дайындау;

28) 2-ден 4 бұрышқа дейін құрайтын дроттан қарапайым түзу сызықты пішіндер - дайындау;

29) сүт емізіктерінің, резеңке емізіктердің, муфталардың қалыптары - дайындау;

30) шарлар, колбалар, түтіктер - тесіктерді үрлеу;

31) ареометрлердің штенгельдері, сынапқа арналған резервуарлар, термометрлердің кішкене бастары, құм сағаттар - дәнекерлеу.

Параграф 2. Шыны үрлеуші, 3-разряд

498. Жұмыс сипаттамасы:

кварцты және қарапайым шыныдан жасалған газ және газ оттегі жанарғысының жалынымен үрлеу арқылы қарапайым бұйымдар мен әртүрлі конфигурациялы бөлшектерді дайындау;

құрылғыларға мықты вакуумды дәнекерлемесі бар кварц бұйымдарын құрастыру;

бұйымнан алдын ала ауаны тартып шығарып, электродтарды кварц бұйымдарына дәнекерлеу;

шыны бұйымдарын алдын ала өңдеу, шыны және металл тораптары мен бөлшектері бар шынының герметикалық дәнекерін дайындау.

499. Білуге тиіс:

кварц шыныдан әр түрлі конфигурациялы қарапайым бұйымдар мен бөлшектерді дайындау технологиясы;

газ оттегі жанарғыларының және тартып шығаратын қондырғылардың құрылысы және олармен жұмыс істеу ережесі;

электродтарды кварц бұйымдарына дәнекерлеп салу ережесі мен тәсілдері, шынының әр түрлі маркаларының қасиеттері;

дәнекерлемелерді өңдеу мен кесу үшін әр түрлі маркалы шыныны жұмсарту температурасы, металдарды қыздыру температурасы және оларды кеңейту коэффициенті;

шыны мен металды шыныға дәнекерлеп жапсыру тәсілдері мен тәсімдері;

шыны жасытуын қабылдау ережесі;

әр түрлі бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

500. Жұмыс үлгілері:

1) диаметрі 24 мм артық деңгей ампулалары - дайындау;

2) барлық тағайындаудағы ареометрлер - дайындау;

3) салмағы 30 кг аспайтын сынап колбалардың баллондары - жөндеу;

4) люминоформен жабылмаған дроттан шабылған және шеңбер шрифты әріптер мен сандар - дайындау;

5) 25-100 мл олив ыдыстағы бюреткалар - дайындау;

6) жапсырмалар – ауысымды шынымен жабу, сорғылау мен түбін қалыптастыру;

7) волюметрлер (Шателье-Кондло) - дайындау;

8) диаметрі 50 мм дейін құйғыштар, крандар мен шлифтер - дайындау;

9) мөлшері 5 мм дейін әртүрлі типтегі тығындар - дайындау;

10) вакуум кестелерінің бөлшектері, тарақтар, шарлар - дайындау;

11) бес нәрседен тұратын түсті дроттан жасалған сувенир бұйымдар - жасау;

12) шприцтерге канюльдер - дайындау;

13) колба тәрізді тамызғыштар - дайындау;

14) сүт қышқылын анықтау үшін аспаптарға арналған тамызғыштар (Тернер) - дайындау;

15) строшейн тамызғыштары, Паскаль аспаптары, Флоринский құйғыштары, талшыққа арналған құйғыштар - дайындау;

16) барлық термометрлерге арналған капиллярлар - қашау;

17) капиллярлар мен қайықтар - дайындау;

18) жоғары вольтты есептеуіш колбалар - дайындау;

19) электр-сәулелі құбыр үшін колба конустары - шыны аяқтық бүйір шығаруларын қайнату;

20) люминоформен жабылған диаметрі 1,3 м дейін дротты шеңберлер - дайындау;

21) люминоформен жабылмаған диаметрі 1,3 м дейін дротты шеңберлер - дайындау;

22) төменгі вакуумға сынап манометрлерінің кюветтері, төменгі және жоғарғы вакуум үшін вакуумдық коммуникациялар - дайындау;

23) электрод конструкцияларына калибрлі шыныдан жасалатын кішкентай аяқтар - дайындау;

24) күрделі емес химиялық ыдыс - дайындау;

25) капиллярлар мен маңдайшалы кілем шығулары бар электрвакуумды аспаптар - дайындау;

26) диаметрі 30 мм артық барлық тағайындаудағы шыны түтіктер - дайындау;

27) центрифугалы шыны түтіктер - дайындау;

28) қасиет беретін, бейнелі және капиллярлы ыдыстар – дайындау;

29) көлемі 25х35 мм - 30х45 мм таразылауға арналған (бюкстер) стакандар, медициналық қоспалауыштар - дайындау;

30) қарапайым қоспалары бар вакуум кестелері – бөлек бөлшектерін ауыстырып және вакуумын тексеріп жөндеу немесе құрастыру;

31) ГС-60 типтегі есептеуіштер – анод жібін дәнекерлеу және орталықтандыру, қылтаны қалыптау;

32) терезе, ванна, жасанды ұрықтандыруға, сүтке және тағы басқа арналған термометрлер - дайындау;

33) тубустар – колбаны балқыту және кесу;

34) шырша әшекейлері – күрделі бұйымдар - дайындау;

35) үш ішкі шардан тұратын тоңазытқыштар - дайындау;

36) қалыпты шлиф астына қажет және тұмсықты өлшем цилиндрлер - дайындау;

37) сынап-кварцты пен кварц-йодты шамдарды шайқау үшін штенгельдер - дайындау.

Параграф 3. Шыны үрлеуші, 4-разряд

501. Жұмыс сипаттамасы:

кварцты және қарапайым шыныдан газды және газ оттегі жанарғының жалынымен үрлеу арқылы күрделілігі орташа бұйымдар мен әртүрлі конфигурациялы бөлшектерді дайындау;

сыртқы дәнекерлемелерді орындау;

балқыту, ақауларды жою, кварцты шыныдан көпіршіктерді күйдіру, барлық ұзындық бойымен кварц құбырын біркелкі созу және үрлеу;

үрлеуге жарайтын шыны салмағын теріп және қажетті қабырға қалыңдығын ала отырып құбырларды дәнекерлеу;

газды және газ оттегі жанарғының жалынын реттеу;

ұлғайтудың әртүрлі коэффициенттері кезінде шыныға металды дәнекерлеу;

қарапайым шыны бұйымдарының ішкі дәнекерлемелерін орындау;

газды жанарғының жалынымен дайындалатын бұйымдарды күйдіру.

502. Білуге тиіс:

қарапайым және кварцты шыныдан орта күрделі үрлеу жұмыстарының өндіріс технологиясы;

шынының әр түрлі маркаларының құрамы мен қасиеттері;

дайындалатын бұйымдардың жекелеген бөліктерін дәнекерлеу ережесі;

газдық жанарғыларды және бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі;

ақаудың түрлері мен себептері және оның алдын алу мен жою әдістері.

503. Жұмыс үлгілері:

1) Гейслер-Эдман аппараттары - дайындау;

2) 10 шарлы бром әдісімен күкіртті анықтау үшін аппараттар (Лунге-Мейер-Литто) - дайындау;

3) аппараттар (Рорбок-Мор) - дайындау;

4) теңіз суына арналған ареометрлер - дайындау;

5) салмағы 30 кг артық сынап колбалардың баллондары – герметикалық өңдеу мен ақауларды жою;

6) люминоформен жабылған дроттан шабылған және шеңбер шрифты әріптер мен сандар - дайындау;

7) кнефлер бюреткалары - құрастыру;

8) сұйықтарды өлшеу мен сақтауға арналған екіжүріс және үшжүріс кранды бюреткалар – дайындау;

9) диаметрі 50 мм артық құйғыштар - дайындау;

10) диаметрі 5 мм артық барлық типтегі тығындар - дайындау;

11) микроаппараттар гильзалары - дайындау;

12) сүт, кілегей, процезиялық май өлшеуіштері – шкаласы бар корпусты дәнекерлеу;

13) бес қабылдаудан тұратын кварцты шыныдан кәдесый бұйымдар - дайындау;

14) алты қабылдаудан тұратын түсті шыны дроттан жасалған сувенир бұйымдар, қысым ықпалымен жұмыс істеуге арналған шыны фильтрі бар уылдырық құйғыштар - дайындау;

15) электродты изоляторлар - дайындау;

16) түсті шыныдан электрвакуумды аспаптар үшін колбалар - дайындау;

17) арнайы шыныдан колбалар - дайындау;

18) сынап-кварцты шамдарға арналған кварцты колбалар - дайындау;

19) жапсырма шыныдан бейнелі колбалар - дайындау;

20) вакууметрлердің форвакуумды колбалары, күрделі конфигурациялы арнайы кюветтері мен сынап ажыратқыштар - дайындау;

21) терезесі тартылған фотоэлементтердің колбалары - дайындау;

22) екі фурадитті шыны аяқтар балқытылған электронды көбейткіш колбалар – дайындау;

23) электр-сәулелі құбырлар конустары – цилиндрді балқыту;

24) екі және үшжүрісті крандар, кесте үшін торлар мен май аулағыштар - дайындау;

25) люминоформен жабылған диаметрі 1,3 м артық дроттан шеңберлер, сыйымдылығы 50, 100 мл пикнометрлер – дайындау мен құрастыру;

26) сыйымдылығы 5 мл дейін микробюреткалар -дайындау;

27) қалыпты шлифтері бар аспаптарға саптамалар -дайындау;

28) суы сорғалап ағатын сорғыштар - дайындау;

29) сынап-кварцты шамдардың кішкене аяқтары - дайындау;

30) сұйық және сынапты ауыстырылғыш қосқыштар - дайындау;

31) сұйық пен қаттыны жұтуға арналған бір шарлы пипеткалар (Темпель) – дайындау;

32) кварцты шыныдан күрделі химиялық ыдыс -дайындау;

33) көз протездері – 3-ке дейін "ширатылуын" қолданып дайындау;

34) барлық түрдегі көз протездері – "ширатылуды" дайындау;

35) вакуумды кестелер – 3 кранға дейін қондырғысы бар 30 мм дейін диаметрімен құбырларды дайындау мен құрастыру;

36) термоконтакторлар - дайындау;

37) термометрлер: минималды, максималды медициналық резервуарларды қалыптастыру кезінде цилиндрлерге шайбаларды дәнекерлеу;

38) савинов термометрлері, бұлақтық, нан пісіруге арналған - дайындау;

39) бұрмалауынсыз күйдірілетін құбырлар - дайындау;

40) кварцты құбырлар – қабырға диаметрі мен қалыңдығы бойынша қатты калибрлеу және қабырғаны қорғаныш бүркеумен қалыптау;

41) сигналды оттарға арналған бейнелі оюлар, буындар, сөздер, жазықтық шиыршықтар, арнайы шамдар - дайындау;

42) 5-10 шары мен дәнекерленген құбыры бар тоңазытқыштар - дайындау;

43) барлық термомертлерге арналған шайбалар - дәнекерлеу.

Параграф 4. Шыны үрлеуші, 5-разряд

504. Жұмыс сипаттамасы:

кварцты және қарапайым шыныдан күрделі бұйымдар мен әртүрлі конфигурациялы бөлшектерді үрлеп дайындау;

кварцты шыныдан әртүрлі диаметрлі құбырларды, бұйымдардың бірнеше бөлшектерін дәнекерлеу;

ішкі дәнекерлемелерді орындау;

ұлғаюдың әртүрлі коэффициенттері кезінде металды шыныға дәнекерлеу;

жанарғылар жалынын реттеу.

505. Білуге тиіс:

аспаптар мен аппараттар үшін әртүрлі конфигурациялы қарапайым және кварцты шыныдан күрделі бұйымдар мен бөлшектер дайындау технологиясы мен тәсілдері;

әртүрлі жүйелі газды жанарғыларды қолдану ережелері;

әртүрлі маркалы шынылар мен оларға дәнекерленетін металдар құрамы мен қасиеттері, шынының ұлғаю коэффициенттері;

шыны мен кварцтың механикалық және термиялық қасиеттері;

кварц шынысын өңдеудің әртүрлі сатысында жанарғылар жалынын реттеу тәсілдері;

сызбаларды оқу ережесі;

ақау түрлері мен оның алдын алу тәсілдері.

506. Жұмыс үлгілері:

1) литто аппараттары - дайындау;

2) БТИ-2 барбатерлері, сыйымдылығы 5 мл артық микробюреткалар – дайындау;

3) кравезинский бюреткалары - дайындау;

4) Мак-Леод типті вакуумметрлер – калибрлеп дайындау және капиллярлар дайындау;

5) күмістеу мен вакуумға арналған тарақтар, майлы сорғыштарға арналған орталық, форвакуумды камералар, микроманометриялық дозаторлар құбырлары, Коппо-Супергар автоматикалық пипеткалар Коппо-Супергара және іштей дәнекерленген басқа да күрделі бұйымдар – дайындау;

6) дефлагматорлар - дайындау;

7) кварцты лампалар дайындамалары – дайындау;

8) 7 және одан да көп қабылдаудан тұратын түсті шыны дроттан кәдесый бұйымдар - дайындау;

9) түсті кинескоптар - күрделі бөлшектер мен тораптарды дайындау мен құрастыру;

10) күрделі, саны 3-ке дейін қосымша бұтақтары бар электрвакуум аспаптары үшін сынақ колбалар, сынап-кварцты шамдарға шарлы колбалар - дайындау;

11) коллекторлар - дайындау;

12) жоғары вольтты тиротрондар үшін анодтық кішкене аяқтар - дайындау;

13) үш шарлы сұйық пен қаттыны жұту үшін тамшуырлар (Темпель) – дайындау;

14) сынап-кварцты құрылғылар - цилиндрлік катодтарды балқыту және күйдіруді іске қосу;

15) флоринский құрылғылары (ФЛ-3; ФЛ-4) - дайындау;

16) екі қабырғалы көз протездері – 4 және 5 "ширатылуды" қолданып дайындау;

17) күрделі нысанды көз протездер – дәрігер рецебімен дайындау;

18) вакуум жүйелерін құрастыру мен бөліктеуге арналған диаметрі 60 мм дейін шарлы қосындылар - дайындау;

19) сыйымдылығы 2,5 л аспайтын шарлы Дьюар ыдыстар - дайындау;

20) вакуумды кестелер - 3 краннан көп қондырғысы бар диаметрі 30 мм артық құбырларды дайындау мен құрастыру;

21) метостатикалық, метаофологиялық термометрлер - дайындау;

22) экспирациялық психрометрлерге (Асман) арналған топырақ бетінің температурасын анықтау үшін минималды, максималды термометрлер - дайындау;

23) микроаппараттар үшін бұрмалаумен күйдіруге арналған құбырлар - дайындау;

24) бұратын газ тазалайтын құбырлар - дайындау;

25) тоңазытқыштар – шлифтері бар батпырауық және қайтымды - дайындау;

26) майды айыруға арналған аппараттың тоңазытқыштары мен экстракторлары - дайындау;

27) темір кенінде мышьяк құрамын анықтауға арналған аппараттың тоңазытқыштары (Лебедура) – дайындау;

28) корра ұяшықтар - дайындау.

Параграф 5. Шыны үрлеуші, 6-разряд

507. Жұмыс сипаттамасы:

кварцты және қарапайым шыныдан үрлеп аса күрделі бұйымдар мен әртүрлі конфигурациялы бөлшектер дайындау;

бірнеше ішкі және сыртқы дәнекерлемелер орындау;

бітеу таяқшаларды қолданып кварцты шыныдан қалың қабырғалы бұйымдарды дәнекерлеу және екі газ оттегі жанарғылармен дәнекерленген бұйымды бірден балқыту мен қалыптау;

бірнеше ішкі дәнекерлемелерді орындау;

люминоформен жабылған жыпықтатқыш газ-разрядты мөлдір тетіктерді дайындау;

жанарғының жалынын реттеу.

508. Білуге тиіс:

кварцты және қарапайым шыныдан аса күрделі бұйымдарды дайындау технологиясы;

кварцты шыныдан жасалған бұйымдарды өңдеуге арналған жабдық құрылымы, сызбалар мен нобайлардың оқылу ережесі;

түрлі маркалы шынылар мен оларға дәнекерленетін металдардың құрамы мен қасиеттері;

түрлі маркалы шынылардың ұлғаю коэффициенттері;

ақаулардың түрлері мен себептері, олардың алдын алу мен жою тәсілдері.

509. Жұмыс үлгілері.

1) темірдегі көміртекті анықтауға арналған аппараттар - дайындау;

2) түрлі кристалды волометрлер мен қабылдағыш терезелі фотоэлементтер - жөндеу;

3) кеуекті және ұнтақ тәрізді денелердің үлес бетін анықтауға арналған жиынтық бөлшектері (Дерягин аппараты) - дайындау;

4) теңдесі жоқ көркем бұйымдар мен сувенирлер - дайындау;

5) электрвакуум құрылғыларына арналған колбалар, күрделі, сынақ, саны 2-ден астам қосымша бұтақтары бар – дайындау;

6) жоғарывакуумды крандар, шлифтер - дайындау;

7) ішкі тоңазытқыштары бар шиыршықты шамдар -дайындау;

8) микрокапиллярлар – түрлі металдар мен жартылай өткізгіштерді оларға дәнекерлеу мен дайындау;

9) СДП диффузиялық сорғыш пен СДН-1сорғышы - дайындау;

10) жоғарывольтты тиротрондар изобарасының анодтық кішкене аяқтары - дайындау;

11) бисерден катодты бөліп тұратын құбырдағы ішкі бөлгіштер - дәнекерлеу;

12) металл амальгамалары мен олардың тұздарының ерітінділері арасындағы изотоптық алмасу процесін зерттеуге арналған аспаптар - дайындау;

13) физикалық және химиялық аспаптар, кварцты шыныдан аппаратура, микроанализ аппараттарының бөлшектері - дайындау;

14) электрвакуумды аспаптар (қайнар көздерді, қабылдағыштарды, иондарды, массаларды, спектрометрлерді) - ВЭУ диод жүйесін дәнекерлеу;

15) көз протездері – 6 және одан да көп "ширатылуды" қолданып дайындау;

16) ерекше күрделі көз протездері - дәрігер рецебімен дайындау;

17) тегістегіш және бұратын диффузиялық қондырғыға арналған реакторлар - дайындау;

18) эпитаксиалды процестерге арналған реакторлар – станокта дайындау;

19) фланцты тығыз бейінді қима реакторлар - дайындау;

20) ағынды газ (оттегі) астында металдардың катодты тозаңдануына мүмкіндік беретін вакуумдық жүйелер – дайындау;

21) жабдықтарды инертті газбен толтыратын жүйелер - жөндеу;

22) вакуумды жүйелерді құрастыру мен бөлшектеуге арналған диаметрі 60 мм артық шар қосындылары – дайындау;

23) сыйымдылығы 2,5 л артық шарлы Дьюар ыдыстары - дайындау;

24) ГОУ газды анализатордың шар және цилиндрлік құяғыштары бар жұтушы ыдыстар (Вюрц-Штролейн) - дайындау;

25) көміртегі мен сутегін анықтауға арналған шлифі бар құбырлар - дайындау;

26) оңай ұшатын қосындыларды күйдіруге арналған құбырлар - дайындау;

27) түрлі газдармен толтыруға арналған арнайы қондырғылар (аргон, азот, гелий және тағы басқа) - дайындау;

28) диаметрі бойынша байсалды өткелі бар құбырлардан жасалған фигуралар - дайындау;

29) бірнеше жазықтықта көлемді орындалатын күрделі фигуралар, көлемдік шиыршықтар - дайындау.

93. Шыны бұйымдарын кептіруші

Параграф 1. Шыны бұйымдарын кептіруші, 2-разряд

510. Жұмыс сипаттамасы:

шыныбұйымдарды, термосқа арналған колбаларды және қорғайтын қабатпен жабылғаннан кейін айналарды кептіру;

конвейерге бұйымды қондыру және оларды кептіретін камераға тиеу;

кептірудің технологиялық параметрлерін реттеу: температурасын, конвейер қозғалысының жылдамдығын, ауа қысымын;

бұйымдарды конвейерден алып шығару мен ыдысқа салу.

511. Білуге тиіс:

кептіру камералары мен конвейердің құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысын, қысымды, температураны, ауаны реттеу тәсілдері;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

94. Шикізат пен материалдарды кептіруші

Параграф 1. Шикізат пен материалдарды кептіруші, 1-разряд

512. Жұмыс сипаттамасы:

шикізат пен материалдарды кептіру қондырғысына тиеу. Шикізат пен материалдарды кепкеннен кейін түсіру.

513. Білуге тиіс:

кептіру қондырғыларының құрылысы және оларға тиеу ережесі.

Параграф 2. Шикізат пен материалдарды кептіруші, 2-разряд

513. Жұмыс сипаттамасы:

шикізат пен материалдарды кептіру қондырғысында кептіру;

берілген температуралық режимге сәйкес материалдарды кептіру процесін қадағалау;

кептірудің температуралық режимін ұстап тұру.

514. Білуге тиіс:

кептіру қондырғыларының құрылысы, материалды кептірудің температуралық режимі;

бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі.

95. Шыны мен шыны бұйымдарын алушы

Параграф 1. Шыны мен шыны бұйымдарын алушы, 2-разряд

515. Жұмыс сипаттамасы:

созғыш машиналардан ыстық шынықұбырлар мен дроттарды түсіру;

жазық конвейер торынан бұйымдарды түсіру мен олардың қақпағын кесу немесе ыдысқа орнату үшін конвейерге тиеу;

күйдіргіш пештерге шыны бұйымдарын орнату;

кесілген шыны табақтарын салу мен түсіру;

оларды бумаға орнату;

моллирлеу үшін шыны табақтарын қалыпқа салу, қалыптан түсіру және сапасын бақылау орнына орнату;

суыту үшін шыны табақтарын пирамидаға орнату;

мөлшері мен ассортименттері бойынша суытылған шыны табақтарын топтау, жарамды дроттарды іріктеу мен оларды бір байламға буып түю;

жұмыс орнына жәшіктер мен лотоктарды әкелу;

бекітілген орындарға бұйымдарды тасымалдау.

516. Білуге тиіс:

шынының қасиеттері, температура режимдерінің шыны мен шыны бұйымдарының қасиеттеріне әсері;

ыстық бұйымдарды пайдалану ережесі және оларды күйдіру мен ыдысқа салу;

шыныны мөлшерлері бойынша топтау ережесі;

ақау түрлері және оны жою ережесі.

Параграф 2. Шыны мен шыны бұйымдарын алушы, 3-разряд

517. Жұмыс сипаттамасы:

жартылай автоматтағы термоотырғызғыш пленкаға шыны бұйымдарын жинау, орнату мен орау процестерін жүргізу;

қайтып айналған шыны бұйымын жинау және жартылай автомат үстеліне орнату;

жоғарғы және төменгі пакет тігістерін дәнекерлеу;

термоотырғызғыш камераға пакетті салу және ондағы температура режимін реттеу;

пакетті алып тастап, түбіне орнату;

шыны бұйымдарын үрлеушісінен немесе үрленген бұйымдарды ажыратушыдан ыстық шыны бұйымдарын қабылдау және оларды лер торына орнату;

шыны бұйымдарын конвейерден лер торына қайта қою;

шыны табақтарымен пирамиданы қабылдау;

қалыңдығы, мөлшері мен сорты бойынша шыныларды топтау;

табақтарды қарау мен қайтып айналысқа буып-түюге орнату;

түсірілген бұйым сапасын көзбен бақылау.

518. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы, шешіп алынатын бұйымдарға қойылатын талаптар, шыны табақтарын тиеу, түсіру және қайта қою тәсілдері;

шыны табақтарын қалыңдығы, мөлшері мен сорты бойынша топтау тәсілі мен ережесі;

орау материалының шығын нормалары, шыны табақтарымен пирамидаларды тасу мен қайта қою кезінде краншыға сигналдарды беру ережесі.

Параграф 3. Шыны мен шыны бұйымдарын алушы, 4-разряд

519. Жұмыс сипаттамасы:

пакеттеуші автоматпен жабдықтандырылған технологиялық тармақтағы термоотырғызылғыш пленкаға шыны бұйымдарын орау процесін жүргізу;

желіні жұмысқа дайындау;

пакеттеуші автомат үстеліне бұйымның берілген санын орнату;

пакеттерге буып-түю бойынша келесі операцияларға шыны бұйымдарының автоматты түрде жіберілуін қосу;

пакет ұштарының балқу температурасын реттеу;

пакетті түсіру мен оны түбіне орнату;

орау сапасын бақылау;

қызмет көрсетілетін тармақта жұмыс істеу барысындағы ақауларды жою.

520. Білуге тиіс:

технологиялық тармақтың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

пакеттеуші автоматтарды пайдалану ережесі;

шыны бұйымдарын салу мен орауға арналған нормативтік құжаттар;

ақау түрлері және оларды жою тәсілдері.

96. Балқыту қышқылымен шыны өрнекші

Параграф 1. Балқыту қышқылымен шыны өрнекші, 1-разряд

521. Жұмыс сипаттамасы:

қарапайым шыны бұйымдарын өңдеу және анағұрлым жоғары білікті балқыту қышқылымен шыны өрнекшінің басшылығымен шыныны ваннаға батыру арқылы балқыту қышқылымен белгілеу.

522. Білуге тиіс:

балқыту қышқылымен қарапайым шыны бұйымдарын өңдеу тәсілдері;

қышқылдар мен қорғайтын лактардың қасиеттері, қышқылдармен жұмыс істеу ережелері;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

523. Жұмыс үлгілері:

1) қарапайым шыны бұйымдар – маркаларын, таңбаларын, штрихтерін, бөлгіштерін, сандары мен басқа да белгілерін өрнектеу;

2) оптикалық және электрвакуумдық бөлшектерде қалыңдығы 100 микроннан артық штрихтер - өңдеу.

Параграф 2. Балқыту қышқылымен шыны өрнекші, 2-разряд

524. Жұмыс сипаттамасы:

күрделілігі орташа шыны бұйымдарын балқыту қышқылымен өңдеу және ваннаға батыру жолымен белгілеу.

525. Білуге тиіс:

күрделілігі орташа шыны бұйымдарын балқыту қышқылымен өңдеу тәсілдері мен оларды белгілеу;

қышқылдар мен қорғайтын лактардың қасиеттері, қышқылдармен жұмыс істеу ережелері;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

526. Жұмыс үлгілері:

1) қышқылға төзімсіз және қауіпті сорттар мен кедір-бұдырлықтың IV-V кластық қатарына жататын шыныдан жасалатын оптикалық бөлшектер – химиялық өңдеу;

2) күрделілігі орташа және көлемді шыны бұйымдары – маркаларын, таңбаларын, штрихтерін, сандары мен басқа да белгілерін өрнектеу;

3) оптикалық және электрвакуумдық бөлшектерде қалыңдығы 30 микрон және одан көп штрихтер - өңдеу.

Параграф 3. Балқыту қышқылымен шыны өрнекші, 3-разряд

527. Жұмыс сипаттамасы:

өңдеу, күрделі шыны бұйымдарын химиялық жылтырату және балқыту қышқылынан немесе пастадан дайындалған қышқыл ваннаға батыру жолымен белгілеу;

өрнек ерітінділерін дайындау.

528. Білуге тиіс:

күрделі шыны бұйымдарын өңдеу тәсілдері мен олардан белгілеу, қышқылдар мен қорғайтын лактардың қасиеттері;

дайындалатын өрнек қоспасының рецептурасы, қышқылдармен жұмыс істеу ережелері;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

529. Жұмыс үлгілері:

1) алюминий қабықпен жабылған айна - өңдеу;

2) шыны бұйымдары: бюреткалар, микробюреткалар, мановакуумметриялық құбырлар – шеңбер бөлгіштерді өрнектеу;

3) шыны бұйымдар - көпжоспарлы күңгірт жамылғысы бар суреттерді өрнектеу;

4) металл жамылғысы бар оптикалық бөліктердегі фигуралар - өрнектеу;

5) хрусталь – химиялық жылтырату;

6) оптикалық және электрвакуумдық бөлшектерде қалыңдығы 6-30 микроннан артық штрихтер - өңдеу.

Параграф 4. Балқыту қышқылымен шыны өрнекші, 4-разряд

530. Жұмыс сипаттамасы:

балқыту қышқылынан немесе пастадан дайындалған қышқыл ваннаға батыру жолымен контурлы балауыз қабатымен жабылған аса күрделі тематикалық суреттерді, портреттерді, композицияларды, пейзаждар мен ұлттық оюларды өрнектеу.

531. Білуге тиіс:

шыныдан аса күрделі бұйымдарды өрнектеу тәсілдері;

қышқылдар мен қорғайтын лактардың қасиеттері, дайындалатын өрнек қоспасының рецептурасы, қышқылдармен жұмыс істеу ережелері;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

532. Жұмыс үлгілері:

1) аса күрделі конфигурациялы шыны бұйымдары - өңдеу;

2) күрделі бейінді кварцты шыныдан құбырлар мен кварцты жарма - өңдеу;

3) оптикалық және электрвакуумдық бөлшектерде қалыңдығы 6 микронға дейін штрихтер - өңдеу.

97. Шыны түтіктері мен дротты өндіру бойынша тартушы

Параграф 2. Шыны түтіктері мен дротты өндіру бойынша тартушы,

2-разряд

533. Жұмыс сипаттамасы:

дрот шынысын тарту үшін жапсырма дайындау;

жапсырманы жиынтыққа қосу;

шыны түтіктері мен каппилярлардың шыны бұйымдарын үрлеушімен бірігіп тарту.

534. Білуге тиіс:

жапсырма дайындау мен жиынтыққа қосу тәсілдері;

диаметрі мен қабырға қалыңдығы бойынша түрлі мөлшерлі капиллярлар мен шыны түтіктерін тарту процесі;

шынының негізгі маркалары.

Параграф 2. Шыны түтіктері мен дротты өндіру бойынша тартушы,

4-разряд

535. Жұмыс сипаттамасы:

анағұрлым жоғары білікті шыны түтіктері мен дротты өндіру бойынша тартушының басшылығымен тартатын машинада кварцты түтіктерді тарту;

шыны блоктарын (дротты) тартатын әртүрлі жүйелі машиналарға қызмет көрсету;

графит бөлшектер мен элементтерді және пешті құрастыру үшін футерлеуді дайындау;

кварцты блоктар дайындау және пешке тиеу;

мундштукқа құйылатын шыны массасының температурасын бақылау;

мундштуктың айналу жылдамдығы мен тартатын машинаның жүрісін реттеу;

шыны түтіктерін тарту процесінде әртүрлі көмекші операцияларды орындау;

тартатын машиналарын жөндеуге қатысу.

536. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және жұмыс істеу қағидасы;

кварц түтіктері мен дротты тартудың технологиялық процесі;

мундштуктың айналу жылдамдығын, ауаны беруді және тартатын машинаның жүріс жылдамдығын реттеу тәсілдері;

бақылау-өлшеу аспаптары және құралды пайдалану ережесі;

ақау түрлері оның алдын алу тәсілдері.

Параграф 3. Шыны түтіктері мен дротты өндіру бойынша тартушы,

5-разряд

537. Жұмыс сипаттамасы:

ішкі диаметрі 100 мм дейін шеңбер бейінді қалың қабырғалы түтіктерді кварцты блоктардан тарту;

кварцтың жалпақ тілімдері мен бітеу таяқшаларды тарту;

пешті, салқындату жүйесін, ауа мен азоттың берілуін жұмысқа дайындау;

шыны түтіктерін тартатын әртүрлі жүйелі машиналарға қызмет көрсету;

шынының қызу жүйесін анықтау;

пештің қызу режимін және берілген мөлшердегі түтіктерді тарту үшін пештің ыстық зонасына түтіктерді тиеу жылдамдығын реттеу;

тартпаларды, мундштуктар мен шиберлерді ауыстыру бойынша жұмысты басқару.

538. Білуге тиіс:

түтіктер мен дротты тартуға арналған пештердің құрылысы және қызмет көрсету ережесі;

әр түрлі маркалы шынының қасиеттері, кварц шынының қасиеттері;

түтіктерді тартудың технологиялық процесі, шыны түтіктерін, бітеу таяқшаларды (штабиктер) және қалың қабырғалы түтіктерді дайындауға арналған техникалық шарттар;

бақылау-өлшеу аспаптарын және құралды пайдалану ережесі мен белгіленуі;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 4. Шыны түтіктері мен дротты өндіру бойынша тартушы,

6-разряд

539. Жұмыс сипаттамасы:

диаметрі 40 мм артық және 1,0 мм бастап 0,5 мм дейін рұқсат етілетін шыны түтіктерін тарту;

ішкі диаметрі 100 мм артық шеңбер бейінді қалың қабырғалы және жұқа қабырғалы түтіктер мен басқа бейінді түтіктерді (квадратты, тік төрт бұрышты, сопақ және басқ.) кварцты блоктардан тарту;

тарту режимін іріктеу;

сәйкес диаметрлі түтіктерді тарту үшін бастапқы мәліметтерді есептеу;

пешті құрастыру және берілген режимге шығару;

көміртек графитті материалдардан жасалынатын бөлшек пішіндердің геометриялық мөлшерін (матрицаларды, пуансондарды) іріктеу.

540. Білуге тиіс:

кварц түтіктерін тартуға арналған пештердің құрылысы;

әрекет ету қағидасы және қызмет көрсету ережесі, әр түрлі пішінді құбырларды тартудың технологиялық процесі;

шынының маркасына және бұйымның түріне байланысты тарту режимін іріктеу ережесі;

берілген өнімді дайындауға тартатын машиналарды жөндеу ережесі;

пешті жасау ережесі және оны жинауға кететін материалдардың қасиеттері;

бақылау-өлшеу аспаптарының және құралдың әрекет ету қағидасы және құрылысы;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 5. Шыны түтіктері мен дротты өндіру бойынша тартушы,

7-разряд

541. Жұмыс сипаттамасы:

технологиялық процесті автоматты басқару жүйесінің пештерінде рұқсат етілетін диаметрі 0,5 мм артық және одан аз медициналық тағайындаудағы химиялық және термиялық берік шынының шынылы массасынан шыны түтіктерін тарту;

тарту режимін іріктеу;

шыны құрамы мен бұйым ассортиментіне байланысты дайындалатын шыны түтіктерінің технологиялық параметрлерін есептеу;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жөнделуі;

пештердің "ыстық" және "суық" жөнделуіне қатысу мен берілген режимге шығару.

542. Білуге тиіс:

технологиялық процесті автоматты басқару жүйесінің әрекет ету қағидасы және пайдалану ережесі;

бұйымның түріне байланысты созудың технологиялық параметрлерін таңдау ережесі;

берілген диаметрлі және пішінді шыны түтіктерін дайындауға тартатын машиналарды жөндеу тәсілі;

пешті құрастыру және жабдықтау үшін қолданылатын материалдардың қасиеттері;

ақау түрлері және оны жою ережесі.

543. Орта кәсіби білім қажет.

98. Шикізатты орталаушы

Параграф 1. Шикізатты орталаушы, 2-разряд

544. Жұмыс сипаттамасы:

шикізатты (соданы, сульфатты және басқ.) орталайтын қондырғыға түсіру;

қондырғының жұмысын қадағалау;

орталанған шикізатты түсіру.

545. Білуге тиіс:

орталайтын қондырғының құрылысы;

орталанған шикізатқа қойылатын техникалық талаптар.

99. Фацетші

Параграф 1. Фацетші, 2-разряд

546. Жұмыс сипаттамасы:

фацеттік станоктар мен түрлі шайбалар үстінде жалпақ, екі қырлы, жартылай шеңберлі және конусты фацетті шыны бұйымдарға жағу;

түрлі конфигурациялы шыны бұйымдарының жиектерін қайрау;

абразивті материалдар мен шайбаларды дайындау;

өңделген шыны бұйымын жуып шаю.

547. Білуге тиіс:

фацеттік станоктың жұмыс істеу қағидасы және абразивті шығыршықтарды орнату тәсілі;

шайбалардың құрылысы және оларды пайдалану ережесі;

фацеттер жағу тәсілдері;

абразивті материалдардың тәсілдері;

ақау түрлері оның алдын алу тәсілдері.

548. Жұмыс үлгілері:

1) клингерлер, қалтаға және сөмкеге салатын айналар - фацет жағу;

2) домалақ және сопақ қалыпты көзілдірік линзалары – жалпақ, жартылай жалпақ және конустық фацетті жағу;

3) фацетке рұқсат етілетін ± 0,5 мм айна шағылдырғыштары – жиектерінің ұшын шығару.

Параграф 2. Фацетші, 3-разряд

549. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен ағаш пен киізден жасалған шайбалар үстінде және жалпақ тегістеу станокта тік және кең фацетті шыны бұйымына жағу;

жиектерді қайрау;

түрлі типтегі шайбаларда әр түрлі конфигурациялы шыны бұйымдарының жиектерін өңдеу;

жылтыр фацетті шыны бұйымға жағу;

өңделген шыны бұйымын жуып шаю;

шайбаларды жөндеу;

жұмыста қолданылатын абразивті материалдарды дайындау;

су мен абразивті материалдардың берілуін реттеу.

550. Білуге тиіс:

жалпақ тегістеу станогының, шайбалардың құрылысы және оларды пайдалану ережесі;

абразивті материалдардың қасиеттері және олардың маркалануы;

шыны бұйымдарын фацеттеу кезінде рұқсат етілетін ауытқулар, фацеттелген бұйымдарға арналған техникалық шарттар;

көзілдірік линзаларының рефракциясы мен тазалығы туралы жалпы мәліметтер;

ақаудың себептері және оның алдын алу бойынша шаралар.

551. Жұмыс үлгілері.

1) айна - өңделген фацет жағу;

2) айна, әр түрлі конфигурациялы шыны бұйымдары - жиектерін өңдеу;

3) рұқсат етілетін ± 0,05 мм жапсарды қиыстырып келтірумен қосарланған бұйымдар - фацет жағу;

4) периметрі рұқсат етілетін 3 м дейін ± 1 мм бұйымдар - қою және кең фацет жағу.

Параграф 3. Фацетші, 4-разряд

552. Жұмыс сипаттамасы:

шойын және тас шайбаларда шыны мен шыны бұйымдарға жүздерді салу;

"Алмаз" түріндегі айналардың жиектерін өңдеу;

шыны бұйымын қалау, орнату және түсіру;

өңделген шыны бұйымын жуып шаю;

шайбаларды жөндеу;

жұмысқа абразивті материалдарды дайындау;

су мен абразивті материалдардың берілуін реттеу.

553. Білуге тиіс:

әр түрлі конфигурациялы шайбалардың құрылысы және пайдалану ережесі, абразивтердің әр түрлі маркаларын қолданумен фацеттік станоктарда әр түрлі құралмен жүздерді салу тәсілдері;

фацеттелген бұйымдарға арналған техникалық шарттар, фацеттік станокты дәлдікке тексеру тәсілдері;

тау шайбаларын, киізден жасалған шығыршықтың, бояма шайбаның бетін түзету тәсілдері;

ақаудың себептері оның алдын алу бойынша шаралар.

554. Жұмыс үлгілері:

1) табақ периметрі 3 м артық техникалық және жиһаз шынылары - қою және кең фацетті жағу;

2) триплекс шыны, орта мөлшерлі блоктар, жарық техникалық шыны – қуыс бұрғымен қиыстырып келтірумен шеттерін өңдеу.

Параграф 4. Фацетші, 5-разряд

555. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен шойын мен тастан жасалған шайбалар үстінде және фацеттік станокта шыны мен шыныбұйымға кертіктер салу;

бес және одан да көп бұрышы бар күрделі не қисық пішінді немесе шеңбер пішінді шыны бұйымдарының жиектерін қолмен өңдеу;

бұйымдарды қалау, орнату және түсіру;

жұмысқа абразивті материалдарды дайындау;

су мен абразивті материалдардың берілуін реттеу.

556. Білуге тиіс:

фацеттік станоктардың, шайбалардың құрылысы және оларды пайдалану ережесі, тас шайбаларын түзету тәсілдері;

фацеттік станокты дәлдікке тексеру ережесі, абразивті материалдардың қасиеттері, фацеттелген бұйымдарға техникалық шарттар;

ақаудың себептері оның алдын алу бойынша шаралар.

557. Жұмыс үлгілері.

1) есік кенептері – саңылау түсіру.

100. Фидерші

Параграф 1. Фидерші, 4-разряд

558. Жұмыс сипаттамасы:

фидермен шыны қалыптайтын машинаға берілетін шыны масса тамшыларының температуралық режимін, салмағын, конфигурациясын және мөлшерін реттеу;

фидер тораптарын ағымдағы жөндеу.

559. Білуге тиіс:

фидердің құрылысы;

жұмыс істеу қағидасы және пайдалану ережесі;

шыны мен шыны массасының қасиеттері;

ақаудың пайда болу себептері және оның алдын алу мен оны жою бойынша шаралар.

101. Флотаторшы

Параграф 1. Флотаторшы, 2-разряд

560. Жұмыс сипаттамасы:

камераларда пульпаның қажетті деңгейін және берілген температураны ұстап тұру;

реганеттерді беру;

қызмет көрсетілетін жабдықты тазалау;

анағұрлым жоғары білікті флотаторшының басшылығымен жұмыстар орындау.

561. Білуге тиіс:

құмды флотациямен байыту қағидасы;

флотациялық қондырғының құрылысы;

құмды байыту үшін қолданылатын реагенттердің құрамы.

Параграф 2. Флотаторшы, 3-разряд

562. Жұмыс сипаттамасы:

құмның байыту процесін жүргізу;

қызмет көрсетілетін жабдықты жұмысқа дайындау;

сілтілі реагенттерді дайындау;

флотациялық қондырғыға пульпаның үздіксіз түсімін байқау;

флотациялық қондырғы жүктемесін реттеу;

берілген пульпа тығыздығын, температурасын, қысымын, сығылған ауаны қолдау;

қызмет көрсетілетін жабдықты тазалау;

анағұрлым жоғары білікті флотаторшыларға басшылық ету.

563. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және пайдалану ережесі;

құмды байыту технологиялық процесінің негіздері;

байыту процесін бақылау және реттеу ережесі;

құмдарды байыту үшін қолданылатын реагенттердің құрамы, байытудан кейін құмның сапасына қойылатын талаптар;

жабдық жұмысындағы олқылықтарды жою тәсілі.

102. Шыныдан бөлшектерді қалыптаушы

Параграф 1. Шыныдан бөлшектерді қалыптаушы 1-разряд

564. Жұмыс сипаттамасы:

қалыптаушы станоктарда арнайы қалыптарда шыныдан қарапайым бөлшектерді қалыптау.

565. Білуге тиіс:

шынының физикалық қасиеттері;

қалыпты тегістерге қойылатын техникалық талаптар;

қалыптаушы станогына қызмет көрсету ережесі.

566. Жұмыс үлгілері:

1) алмұрт тәрізді, конустық, домалақ түпті және жалпақ түпті колбалардың мойны – мөлшері 14 мм дейін тегістерді қалыптау;

2) аппараттар мен аспаптардың бөлшектеріне муфталар және күрделілігі жағынан ұқсас басқа бұйымдар - мөлшері 14 мм дейін тегістерді қалыптау.

Параграф 2. Шыныдан бөлшектерді қалыптаушы, 2-разряд

567. Жұмыс сипаттамасы:

қалыптаушы станоктарда арнайы қалыптарда орта күрделі шыныдан бұйымдарды қалыптау.

568. Білуге тиіс:

шынының физикалық қасиеттері;

шынының әр түрлі сорттарын балқыту температурасы, қосатын шыны бөлшектерге қойылатын техникалық талаптар;

газ жанарғыларын пайдалану ережесі.

569. Жұмыс үлгілері:

1) конустық, домалақ түпті және жалпақ түпті колбалардың мойны – мөлшері 14-тен жоғары 20 мм дейін тегістерді қалыптау;

2) крандарға арналған муфталар – мөлшері 14-тен жоғары 20 мм дейін тегістерді қалыптау.

Параграф 3. Шыныдан бөлшектерді қалыптаушы, 3-разряд

570. Жұмыс сипаттамасы:

қалыптаушы станоктарда арнайы қалыптарда шыныдан күрделі бұйымдарды қалыптау;

арнайы қалыптарда кейіннен қалыптаумен ванна пешінде түтіктердің кесіктерін қыздыру арқылы шыны түтіктерді қосу;

қалыптаушы станокты жөндеу.

571. Білуге тиіс:

қалыптау станогын басқару және оны реттеу ережесі;

газ жанарғыларын реттеу, оларды жуу және тазарту ережесі;

калибрларды анықтау тәсілдері;

шыны түтіктерінің және қалыпты тегістермен шыныдан жасалған бұйымдар өндірісінің технологиясы;

шынының физикалық қасиеттері, шынылы біріктіргіш бөлшектерге қойылатын техникалық талаптар;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

572. Жұмыс үлгілері:

1) конустық, домалақ түпті және жалпақ түпті колбалардың мойны – мөлшері 20 мм артық қалыпты тегістерді қалыптау;

2) шыны түтіктерден дайындамалар, аппараттар мен аспаптардың муфталары және күрделілігі жағынан қиын басқа бұйымдар – тегістерді қалыптау;

3) Шыны бұрулар, үштіктер және басқа үлгідегі бөліктері – оларды арнайы қалыптарда қалыптау.

103. Қалып ұстаушы

Параграф 1. Қалып ұстаушы, 2-разряд

573. Жұмыс сипаттамасы:

шыны бұйымын үрлеу үшін қалыпты дайындау;

үрленетін шыны бұйымды ашық қалыпқа қабылдау;

қалыпты жабу және ашу.

574. Білуге тиіс:

қалыптың құрылысы, қалыпты пайдалану ережесі.

104. Шыныда сурет басушы

Параграф 1. Шыныда сурет басушы, 3-разряд

575. Жұмыс сипаттамасы:

суретті шыны бұйымдарына аудару;

көшіру үшін шыны пластиналарын дайындау;

көшірме жасау.

576. Білуге тиіс:

көшірме жасау процесі;

сурет басу үшін қолданылатын химикаттардың қасиеттері;

суретті бұйымдарға көшіру тәсілдері, көшірудің сапасына талаптар.

Параграф 2. Шыныда сурет басушы, 4-разряд

577. Жұмыс сипаттамасы:

шыны бұйымдарға суретті мөр басу;

диапозитивтер дайындау;

эмульсиялар мен бояуларды құрастыру және іріктеу;

штанкөзді ыдысқа жібекті графия әдісімен мөр басу;

матрица-торларын дайындау;

тордың майын кетіру, торды рамаға жабыстыру және суретті полюмерлік эмульсиямен жабу;

торды диапозитив үстіне қойып көрсету.

578. Білуге тиіс:

диапозитивтер мен суреттер дайындау процесі;

эмульсиялар мен бояулар құрастыру және іріктеу;

шыны бұйымдарына суреттер жағу тәсілдері.

105. Суретхимгравирлеуші

Параграф 1. Суретхимгравирлеуші, 5-разряд

579. Жұмыс сипаттамасы:

шыныбұйымның бетіне фоторезист жағу;

шыныбұйымның бетін дайындау;

беттің майын кетіру;

фоторезист жағылғаннан кейін шыны бұйымын кептіру;

шыны бұйымын салқындату және жағылған фоторезистке негативті жабыстыру;

шыны үстінде берілген суретті көрсету;

суреттің көрінуі;

суретті илеу;

арнайы ерітіндіде өңдеу;

ащы натр ерітіндісінде тазарту.

580. Білуге тиіс:

фоторезист жағу процесі, шыны бұйымдарының бетін дайындау ережесі;

шыны бұйымдарын өңдейтін ерітінділердің рецептурасы;

шыны бұйымдарын кептіру параметрлері;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

106. Шыныны тегістеуші

Параграф 1. Шыныны тегістеуші, 3-разряд

581. Жұмыс сипаттамасы:

тегістеп жылтырататын станоктарда диаметрі 500 мм дейін шағылыстырғыштарды тегістеу;

тегістеу үшін қажетті зімпараларды таңдау;

құмды қоректендіретін тетіктерді жөндеу.

582. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

шынының маркалары, сорттары мен қасиеттері, шынының ақаулары;

қолданылатын абразивті материалдардың қасиеттері және олардың маркалануы;

өңделінетін шыныға техникалық шарттар.

Параграф 2. Шыныны тегістеуші 4-разряд

583. Жұмыс сипаттамасы:

көлемі 1 м² шыны бетін, диаметрі 500 мм артық 900 мм дейін айна шағылыстырғыштарды тегістеу машиналарда, жартылай автоматтарда, шайбалар мен шеңберлерде және тағы басқа тегістеу;

өңдеуді берілген дәлдікке тексеру;

тегістеу тетіктерді жөндеу, орнату, іріктеу.

584. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

әрекет ету қағидасы және реттеу ережесі;

бұйымдарды тегістеу бойынша жұмыс тәсілдері;

шынының және абразивті материалдардың негізгі физикалық қасиеттері;

бақылау-өлшеу аспабын пайдалану ережесі;

бұйымның тегістелген бөлігіне қойылатын техникалық талаптар;

бұйымдардың сынуы мен ақауының алдын алу бойынша шаралар.

Параграф 3. Шыныны тегістеуші, 5-разряд

585. Жұмыс сипаттамасы:

көлемі 1 м² шыны бетін, диаметрі 900 мм артық айна шағылыстырғыштарды, техникалық шыныдан жасалған бөлшектерді біржақты және екіжақты тегістеу конвейерлерде, ротациялық аппараттарда тегістеу;

абразивті материалдардың берілуін және шыныға әсер ететін олардың қысымын реттеу;

тегістелген шынының сапасын тексеру.

586. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

әрекет ету қағидасы және пайдалану ережесі;

шыныны тегістеу технологиялық процесінің негіздері;

шынының, абразивті материалдардың негізгі физикалық қасиеттері және олардың маркалары, "шикі" және тегістелген шынының сапасына қойылатын талаптар;

тегістеу кезіндегі ақаудың түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар;

жабдықтың автоматты режимде жұмыс істеу ережесі.

107. Шыныны бұйымдарын тегістеуші

Параграф 1. Шыны бұйымдарын тегістеуші, 2-разряд

587. Жұмыс сипаттамасы:

қарапайым шыны бұйымдарды қолмен тегістеу;

шеңберлі тегістеуіш пен жалпақ тегістеуіш станоктарда салалық және жалпақ дайындамаларды дөрекі және орта тегістеу;

сыртқы жырашықтарды, шприцты цилиндрлердің беті мен кесілген жерін тегістеу, шыны поршеньдердегі өзектерін тегістеу;

хрусталь аспаларының дайындамаларын шыны кесектерінен кесіп алып, кейіннен қыр салып тегістеу;

абразивті шеңберлерді қайрау;

тегістеу машиналары мен станоктардағы шыны бұйымдарының қылтасын, түбін, жиектері мен беттерін құю;

тегістелген шыныны жуып шаю.

588. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және пайдалану ережесі;

өңделінетін бұйымдарды тегістеу станогына орнату және шешіп алу ережесі;

шыны бұйымдарының ассортименті және сәндік әшекейлердің түрлері;

өңделінетін шыны бұйымдарына арналған техникалық шарттар;

шыныны тегістеу үшін қолданылатын абразивті ұнтақтардың маркалары мен құрамдары;

шыны бұйымның ішкі бетін тегістеу тәсілдері;

бақылау-өлшеу аспабын пайдалану ережесі;

тегістеу кезінде ақаудың себептері мен түрлері, оның алдын алу бойынша шаралар.

589. Жұмыс үлгілері:

1) цилиндрлі шеңберлі ампулалар – тегістеу мен жалтырату;

2) графитті анодтар - тегістеу;

3) баллондар мен баллондағы белбеулер - сыртқы диаметр бойынша тегістеу;

4) медициналық шприцтерге арналған борттар мен конустар - құю;

5) химиялық құйғыштар - ұштау;

6) асханалық (сорттық) ыдыс, парфюмерлі, кіші және орта мөлшерлі шаруашылық ыдыс, консервілік ыдыс бұйымдардың қылтасын, түбін, жиектері мен беттерін - тегістеу;

7) әр түрлі конфигурациялы кварцты бұйымдар - тегістеу;

8) шыны колбалар - тегістеу;

9) газды анализатордың екіжүрісті крандары - тегістеу;

10) болат пен шойында көміртектің үлесін анықтау үшін кішкентай шыны сауытқа теңестірілген аппараттың крандары - тегістеу;

11) астигматикалық көзілдірікті линзалар - тегістеу;

12) аспаптардың анодтық кішкене аяқтары – кесіктерін кесу мен тегістеу;

13) қыр саны 12 дейін таңбалы дайындамалардан аспалы хрустальдар – оюлар мен тегістеу;

14) шприцті поршеньдер – кесіктер мен өзекшелерін тегістеу;

15) саңыраулы тетіктер мен таяқшалар - ұштау;

16) шприцті цилиндрлер – сыртқы жырашықтарын тегістеу.

Параграф 2. Шыны бұйымдарын тегістеуші, 3-разряд

590. Жұмыс сипаттамасы:

шыны бұйымдарының жазықтарын тегістеу мен жалтырату;

арнайы тегістеу жолымен, яғни алмасты қырлаумен жай және түсті шыныдан жасалған бұйымдарға, айналарға әшекейлер салу;

тегістеу станоктары мен жартылай автоматтардағы шыны бұйымдарының қылтасын, түбін, жиектері мен беттерін құю;

шыны құбырлары мен үлгі бөліктерін тегістеу;

белгілі қалыңдыққа дейін айна шағылыстырғыштардың дайындамаларын сыдыру;

астигматикалық және стигматикалық көзілдірік линзаларды тегістеу арқылы дайындамаларды тегістеу және жетілдіру;

тегістеу үшін пішіндерді іріктеу және оларды станокқа орнату;

феррастың жайғасуының қажетті дәлдігін сақтай отырып, тегістеу дискіге шойын феррастарды бекіту мен іріктеу;

тегістеудің түрлі өткелдеріне сәйкес номерлі абразивті ұнтақтарды іріктеу;

жұмыс процесінде линза қалыңдығын бақылау;

тегістеу тетіктерін орнату мен іріктеу;

өңдеудің берілген дәлдігін тексеру;

хрусталь аспаларының дайындамаларын шыны кесектерінен кесіп алып, кейіннен қыр салып тегістеу;

шприцты цилиндрлердің ішкі бетін алдын ала тегістеу.

591. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдық пен құрылғылардың құрылысы және оларды реттеу ережесі;

өңделінетін шынылардың қасиеттері, шыны бұйымдарын тегістеу үшін қолданылатын абразивтердің маркалары;

шыны бұйымдарының ассортименті және олардың сәндік әшекейлерінің түрлері, абразивті шығыршықтармен тегістеу станогының құрылысы;

абразивті шығыршықтардың сапасына қойылатын талаптар және оларды егеу ережесі;

феррастарды ротациялық аппараттардың тегістеу дисктеріне іріктеу және бекіту ережесі мен тәсілдері, фокустық қашықтықты анықтау тәсілдері;

өлшеу құралын пайдалану тәсілдері;

шыны бұйымдарының ішкі бетін тегістеу тәсілдері;

оправкаларды пайдалану ережесі;

бұйымдардың сынуы мен ақауының алдын алу бойынша шаралар

592. Жұмыс үлгілері:

1) кварцты кішкентай ванналар, ыдыстар, муфельдер және басқа күрделі емес бұйымдар – сыртқы тегістеу;

2) жарық техникалық бұйымдар (жарықтандыратын арматураға арналған қалпақтар) - тегістеу;

3) сортты ыдыс, парфюмерлік ыдыс, Петри шынаяғы, ірі пішінді медициналық бұйымдар мен жарық техникалық және техникалық шыныдан жасалған бұйымдар - құю;

4) күрделілігі 1 және 2 топтарға жататын суретті сортты ыдыс – алмасмен қыр жасап тегістеу;

5) диаметрі 30 мм дейін конустар мен муфталар - тегістеу;

6) бюретты және микробюретты крандар - тегістеу;

7) стигматикалық көзілдірікті линзалар – дайындамаларды өңдеу және тегістеуге жеткізу;

8) ситалды пластиналар – екі жазықтықты жылтырату мен тегістеу;

9) саны 12 артық 36 дейін қыры бар және "пигі" ұзындығы 400 мм дейін тік төртбұрышты және қисықсызықты пішінді таңбаланған дайындамалардан жасалған хрустальды аспалар – қыр жасау мен тегістеу;

10) шприц поршеньдері мен тығындары - орталықсыз тегістеу станоктарында алдын ала тегістеу;

11) шашыратқыш және диаметрі 200 мм дейін жарық фильтрлер;

12) шыны құбырлар мен үлгі бөлшектер - тегістеу;

13) шприцты цилиндрлер – ішкі бетін алдын ала тегістеу.

Параграф 3. Шыны бұйымдарын тегістеуші, 4-разряд

593. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы тегістеу жолымен, яғни алмаспен қыр салу арқылы түссіз, түсті және хрусталь шыныдан жасалған күрделілігі орташа бұйымдарға сәндік әшекей салу;

тегістеу – дайын құрылғылардың бетін жылтырату;

кварцты керамикадан жасалған бұйым үлгілерін станокта жолақтарға кесу, металл плитаға жолақтарды төсеу, оларды бекіту мен гипстеу;

жалпақ тегістеуіш станокта жазықтар мен жолақ қырларын дәлдікпен тегістеу, фацетті шайбада жетілдіру, гипс ерітіндісін жою;

кварцты керамикадан жасалған дайындамалардың ішкі және сыртқы беттерін алмас шеңберімен немесе көшіру арқылы тегістеу;

микрометрмен шыны бұйымдарының өлшемдерін мерзімді өлшеу;

шприцты цилиндрлардың ішкі бетін ақырғы тегістеу;

өзара алмастырғыш шприцтың поршеньдерін тегістеу;

қызмет көрсетілетін жабдықты жөндету;

технологиялық журналда жазба жүргізу.

594. Білуге тиіс:

шыныны тегістеу және өңдеу әдістері мен тәсілдері, шынының, кварцты қыш пен гипстің физикалық қасиеттері;

абразивті шығыршықтармен және шайбалармен тегістеу станогының құрылысы;

белгілі бір диаметрлі абразивті шығыршықтың және шайбаның айналымдар санын орнату ережесі;

цилиндрдің бетін тегістеу ережесі;

кесілетін және жылжытылатын оправкаларды іріктеу ережесі;

шыны ақауларының тереңдігін анықтау тәсілдері;

шыны бұйымдарының ассортименті және олардың сәндік әшекейлерінің түрлері;

жағылатын алмас қырға сәйкес шығыршық жиегінің ұшын шығару бұрышының мөлшері;

бақылау-өлшеу аспабын пайдалану ережесі;

өңделінетін шыны бұйымдарына техникалық шарттар, ақау түрлері.

595. Жұмыс үлгілері:

1) газ өндіруге арналған аппараттар (Киппа) - тегістеу;

2) майларды бөліп алатын аппараттар - тегістеу;

3) колбаларға арналған баллондар (кистрондар үшін) – тегістеу мен жылтырату;

4) барлық сыйымдылықтағы Блинов бюреткалары - тегістеу;

5) сыйымдылығы 500 мл жоғары колбалар - тегістеу;

6) диаметрі 30 мм артық конустар мен муфталар - тегістеу;

7) кварцтан жасалған конустар мен муфталар - тегістеу;

8) медициналық шприцтер мен поршеньдерге арналған цилиндрлар конустары – тегістеу мен жетілдіру;

9) дерягин крандары, шарлы құйғыштар - тегістеу;

10) френель линзалары - тегістеу;

11) микроаппаратура мен Бурлаков аппараттары - тегістеу;

12) хрустальды шыныдан жасалған рюмкалардың, бокалдардың, ваза мен басқа да бұйымдардың кішкентай аяқтары – жалпақ қырларды тегістеу;

13) екіжүрісті краны бар бөлімшелері жоқ тамшуырлар - тегістеу;

14) саны 36 артық қырымен және "пигі" ұзындығы 400 мм артық тік төртбұрышты және қисық сызықты пішінді таңбаланған дайындамалардан жасалған хрустальды аспалар – қыр жасау мен тегістеу;

15) шашыратқыш және диаметрі 300 мм дейін жарық фильтрлер - тегістеу;

16) шыны бұйымдар – күрделілігі 1, 2 және 3 топқа жататын алмас қырының суреттері бар өсімдік және геометриялық оюларды абразивті шеңберлермен ойып істеу;

17) күрделілігі 3 және 4 топқа жататын суреттері бар сортты ыдыс, анағұрлым жоғары топтарға жататын суреттердің бөлек элементтері – алмаспен қыр салып тегістеу;

18) генератор лампаларының табақшалары - тегістеу;

19) шприцты цилиндрлар - ішкі бетін ақырғы тегістеу;

20) сфералық тегістер – жетілдіріп тегістеу;

21) электронды-сәулелі тетіктерге арналған шыны экрандар – тегістеу мен жылтырату.

Параграф 4. Шыны бұйымдарын тегістеуші, 5-разряд

596. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы тегістеу жолымен, яғни алмаспен қыр салу арқылы түссіз, түсті және хрусталь шыныдан жасалған күрделі бұйымдарға сәндік әшекей салу, хрусталь бұйымдардың кішкене аяқтарына жалпақ қыр салу;

түссіз және түсті (жапсырмалы) шыныдан жасалған ірі бұйымдарға жазық пен тістер салу;

арнайы оправаларды қолданумен тегістеу станоктарында цилиндрлік шприцтың ішкі бетіне пасталармен жылтырату мен соңғы рет жетілдіру;

өзара алмастырғыш шприцтың поршень бетін соңғы рет жетілдіру;

алмас қайрақпен кварцты керамикадан жасалған дайындамалардың сыртқы бетін соңғы рет нақты тегістеу мен жетілдіру.

597. Білуге тиіс:

тегістеу жабдығының құрылысы және пайдалану ережесі;

абразивті шығыршықтар мен шайбалардың сапасына қойылатын талаптар;

өңделінетін шынының, абразивті материалдардың және пасталардың қасиеттері;

шыны бұйымдарының ассортименті және олардың сәндік әшекейлерінің түрлері, сурет салу ережесі;

өңделетін шыны бұйымдарға арналған техникалық шарттар, тегістеу кезінде ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

598. Жұмыс үлгілері:

1) күкіртке арналған Штроллейн аппараттары - тегістеу;

2) қысым астында күшті газдарды сақтауға арналған газ өлшеуіш - тегістеу;

3) электронды-оптикалық құралдарына арналған жазық шынылардың дайындамалары - тегістеу;

4) АГО аппараттардың крандары - тегістеу;

5) вакуумдық крандар – тегістеу;

6) альвиола аппаратқа арналған крандар - тегістеу;

7) линзалар - жылтырату;

8) бес иінді нитромерлер - тегістеу мен жылтырату;

9) хрусталь шыныдан жасалған рюмкалардың, бокалдардың, вазалардың және басқа да бұйымдардың кішкене аяқтары – жалпақ қырларды тегістеу;

10) электронды-оптикалық құралдардың ерітінділері мен нысаналардың шыны пластиналары - тегістеу мен жылтырату;

11) шыныдан, кремнийден және басқа кристалдардан жасалған призмалар - тегістеу;

12) диаметрі 300 м артық шашыратқыштар мен жарық фильтрлары - тегістеу;

13) шыны бұйымдар – күрделілігі 4, 5 және 6 топқа жататын белгіленген алмас қырының суреттері бар өсімдік және геометриялық оюларды ойып істеу және шыныны тазалаумен бірге ойма жасайтын станоктарда үлгіден немесе сызбадан бұйымдарға сурет түсіру;

14) күрделілігі 5, 6 және 7 топқа жататын суреттері бар сортты ыдыс – алмаспен қыр салу;

15) барлық типті мөлшердегі түсті теледидарға арналған кинескоптардың қабықша конустары мен экран кесіктері – тегістеу мен жылтырату;

16) электронды-сәулелі тетіктер - жылтырату;

17) медициналық шприцтер – 5 микронға дейін дәлдікпен жетілдіру;

18) барлық типті мөлшердегі түсті теледидарға арналған кинескоптардың қабықша экрандары мен бөлшектері – тегістеу мен жылтырату.

Параграф 5. Шыны бұйымдарын тегістеуші, 6-разряд

599. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы тегістеу жолымен, яғни алмаспен қыр салу арқылы хрусталь шыны мен түсті шыныдан жасалған аса күрделі бұйымдарға теңдесі жоқ көрме суреттерін салу;

оптикалық, сынамалы шыныларды және бұйымдарды тегістеу.

600. Білуге тиіс:

шынының физикалық қасиеттері, шыны бұйымдарының ассортименті және олардың сәндік әшекейлерінің түрлері;

тегістеу жабдығының құрылысы және пайдалану ережесі;

абразивті шығыршықтардың сапасына қойылатын талаптар, күрделі сурет салу тәсілдері;

өңделінетін бұйымдарға арналған техникалық шарттар;

ақау түрлері және оның алдын алу бойынша шаралар.

601. Жұмыс үлгілері:

1) калибр астына оптикалық бөлшектер (сынамалы шыны) - дайындау;

2) математикалық теңдеумен немесе шаблон бойынша берілген асфериялық беті бар линзалар - дайындау;

3) хрусталь шыныдан сортты ыдыс – кең қырын тегістеу;

4) күрделілігі 8, 9 және 10 топқа жататын суреттері бар сортты ыдыс – алмаспен қыр салу;

5) рентгенооптикалық қайта құрушылар үшін экрандар мен стакандарды – тегістеу мен жылтырату.

Жеке өңдеудегі хрусталь және жапсырма шыныдан жасалған көркемділігі жоғары бұйымдарға ерекше көрме суреттерін салу кезінде - 7-разряд

108. Штенгелдеуші

Параграф 1. Штенгелдеуші, 2-разряд

602. Жұмыс сипаттамасы:

жартылай автоматтарда электрвакуумдық құралдарға арналған колба штенгельдерін қолмен тиеу арқылы колбаларды штенгельдеу процесін жүргізу және жартылай автоматтың алып салмалы позициямен штенгельденген колбаларды түсіру;

жұмыс барысында жартылай автоматтың газ жанарғысының жалынын реттеу;

бөлшектің геометриялық талаптарына сәйкес штенгельды ортаға келтіру;

орындалған жұмысты көзбен бақылау.

603. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмыс істеу қағидасы;

штенгельденген колбаларды жүктеу, алу және ортаға келтіру ережесі;

шынының қасиеттері және штенгельдеудің белгіленуі;

шыны ақауының түрлері және штенгельдеудің сапасыз орындалуын тудыратын себептер.

Параграф 2. Штенгелдеуші, 3-разряд

604. Жұмыс сипаттамасы:

арнайы құрылғылар мен жартылай автоматтарда электрвакуумдық құралдар үшін қолмен әр түрлі конфигурациялы колбалардың тұмсықтары мен басқа да бөлшектерін қалыптау арқылы штенгельдеу процесін жүргізу;

газ жанарғыларының жалынын реттеу;

қызмет көрсетілетін жабдықты жөндету;

бақылау-өлшеу аппаратураның көмегімен штенгельдеу процесін бақылау.

605.Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы және жөндеу ережесі;

шынының қолданылатын маркалары, олардың құрамы мен қасиеттері;

шыныны өңдеудің температуралық режимдері;

штенгельдеу кезінде ортаға келтіру тәсілдері;

бақылау-өлшеу аппаратурасын пайдалану ережесі.

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығына (41-шығарылым) қосымшасы

Жұмысшы кәсіптерінің әліпбилік көрсеткіші

Р/с №	Кәсіптің атауы	Разрядтар диапа зоны	Беті
1.	Автоклавшы	3-5	2
2.	Аэрозольшы	3-4	4
3.	Шыны бұйымдарын қоршаушы	2-4	4
4.	Шыны бұйымдарының вакуумшысы	3-4	6
5.	Шыны пісіруші	2-3	7
6.	Винипластшы	3	8
7.	Шыны бұйымдарын үрлеуші	3-8	8
8.	Гильоширшы	2	13
9.	Сынап дистилляторшысы	2-4	13
10.	Уақтаушы-ұсатушы	3-5	15
11.	Үлдір даярлаушысы	2	16
12.	Пештерге тиеуші	2-3	17
13.	Шыныны шынықтырушы	3-5	18
14.	Шихта төгуші	3-4	19
15.	Бұраулар даярлаушы	2-3	20
16.	Шыны үлбірлерді даярлаушы	3-5	21
17.	Иризаторшы	2	22
18.	Шыны бұйымдарын калибрлеуші	2-3	22
19.	Тас қалаушы (пеш қалаушы) пештерде кезекші	4-5	23
20.	Кварц балқытушы	4-6	24
21.	Крокус пен зімпараны жіктеуші	2-4	26
22.	Құм мен кеуек тасты жіктеуші	2-3	27
23.	Шыны бұйымдарын жинаушы	2-4	28
24.	Шыны өндірісін бақылаушы	3-5	29
25.	Кептіру пештері мен барабандарының от жағушысы	2-3	33
26.	Шыны бұйымдарын бояушы	2-3	34
27.	Қалыптарды лактаушы	2	36
28.	Шыны тарту машиналарының машинисі	3,5-7	36
29.	Домалатып жазу машинасының машинисі	3,5-6	38
30.	Шыныны моллирлеушісі	2-6	39
31.	Крокусты суспензияны берудегі моторист	3	42
32.	Шыныланған негіздерден блок жинаушы	3	43
33.	Шыны массаны жинаушы	3-6	43
34.	Шыны автоматтары мен жартылай автоматтарын жөндеуші	4-7	46
35.	Целлулоид жағушысы	1	48
36.	Аспаптарды газдармен және сұйықтықтармен толтырушы	2-5	49
37.	Шыны салушы	2-3	51
38.	Шыны өндірісіндегі күйдіруші	2-5	52
39.	Жапқыштарды сылаушы	2	54
40.	Шыны пакеттер мен шыны блоктарды өңдеуші	1-2	54
41.	Көбікшыны өндірісінің автоматты желісінің операторы	4-5	56
42.	Вакуум соратын механизмдер мен құрылғылардың операторы	3-4	57
43.	Үрлейтін жартылай автоматтың операторы	2-4	58
44.	Шихтаны ұсақтау операторы	5	59
45.	Дәнекерлер салу машиналарындағы оператор	5-6	60
46.	Филантмашинадағы оператор	4-5	61
47.	Шыны қалыптайтын машиналардың операторы	2-7	62
48.	Көлемді өлшеу қондырғысының операторы	2-4	67
49.	ТВЧ қондырғысының операторы	4	69
50.	Фацеттік станоктың операторы	3-4	69
51.	Шыны лентасын қалыптау операторы	4-6	70
52.	Үрленіп жасалатын бұйымдарды өңдеуші	3-8	72
53.	Шикізатты орталаушы	2-4	74
54.	Бұйымдарды қыздыруға салушы	2	76
55	Машиналардан шыныны омырып алушы	2-3	76
56.	Ареометрлердің белгілеушісі	1-3	77
57.	Термометрлердің белгілеушісі	2-5	78
58.	Карусель машинасындағы от жағушы	2	79
59.	Шыны лентасын қысқартып кесуші	1	80
60.	Шыныда торлар мен шинкаларды дәнекерлеуші	3-4	80
61.	Басу мен суретті аударушы	1-2	81
62.	Шыныда құм ағызушы	2-3	82
63.	Айналдырушы	2-3	82
64.	Шыны сұрыптаушы	1	83
65.	Шыны және шыны бұйымдарын өңдеуші	3-6	83
66.	Шыны бұйымдарын қышқылмен өңдеуші	3-4	86
67.	Ыстық шыныны престеуші	3-6	86
68.	Шыны ұнтақтан бұйымдарды престеуші	3-4	90
69.	Шыны пакеттерді престеуші	2-4	91
70.	Шыны бұйымдарын қиыстырып келтіруші	3	92
71.	Інжу моншақ елеуші	1	92
72.	Шыны үгітушісі	2-3	92
73.	Шыны және шыны бұйымдарына белгі қоюшы	2-3	93
74.	Шыны әшекейлеуші	2-4	94
75.	Реактивші	4	96
76.	Отта кесуші	2-4	96
77.	Көбікблоктар кесуші	2-3	98
78.	Шыны кесуші	1-5	99
79.	Шыны бұйымдарын кесуші	1-3	101
80.	Ылғал жұтқыштар жинаушы	2	103
81.	Шыныдан аспаптар жинаушы	1-4	104
82	Шыны бұйымдарын жинаушы	2-5	106
83.	Термостар жинаушы	1-2	110
84.	Тигльдер жинаушы	4	110
85.	Шыны бұйымдарын дәнекерлеуші	3-5	111
86	Шыны бұйымдарын бұрғылаушы	2-3	113
87.	Сепараторшы	2	114
88.	Күміс жалатушы	2-4	114
89.	Шыны массаны құюшы	3	116
90.	Шихта құрастырушы	3-5	116
91.	Шыны қайнатушы	4-7	118
92.	Шыны үрлеуші	2-6	120
93.	Шыны бұйымдарын кептіруші	2	129
94.	Шикізат пен материалдарды кептіруші	1-2	130
95.	Шыны және шыны бұйымдарын алушы	2-4	130
96.	Балқыту қышқылымен шыны өрнекші	1-4	132
97.	Шыны түтіктері мен дротты өндіру бойынша тартушы	2,4-7	134
98.	Шикізатты орталаушы	2	137
99.	Фацетші	2-5	137
100.	Фидерші	4	140
101.	Флотаторшы	2-3	140
102.	Шыныдан бөлшектерді қалыптаушы	1-3	141
103.	Қалып ұстаушы	2	143
104.	Шыныда сурет басушы	3-5	143
105.	Суретхимгравирлеуші	5	144
106.	Шыны тегістеуші	3-5	144
107.	Шыны бұйымдарын тегістеуші	2-7	145
108.	Штенгелдеуші	2-3	152

Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 41)

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 28 ноября 2012 года № 446-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 14 декабря 2012 года № 8185. Утратил силу приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 октября 2019 года № 578.

Сноска. Утратил силу приказом Министра труда и социальной защиты населения РК от 30.10.2019 № 578 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии со статьей 125 Трудового Кодекса Республики Казахстан в целях установления сложности определенных видов работ, присвоения квалификационных разрядов рабочим и определения правильных наименований профессий рабочих, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (выпуск 41).

2. Департаменту труда и социального партнерства (Сарбасов А. А.) в установленном законодательством порядке обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан и его официальное опубликование.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан Егемберды Е. К.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр

С. Абденов

Утвержден приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 28 ноября 2012 года № 446-ө-м

Единый тарифно-квалификационный справочник
работ и профессий рабочих (выпуск 41)
Раздел 1. Общее положение

1. Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (далее - ЕТКС) (выпуск 41), раздел: "Производство стекла и стеклоизделий".

2. Разряды работ установлены по их сложности без учета условий труда (за исключением экстремальных случаев, влияющих на уровень сложности труда и повышающих требования к квалификации исполнителя).

3. Тарифно-квалификационная характеристика каждой профессии имеет два раздела. Раздел "Характеристика работ" содержит описание работ, которые должен уметь выполнять рабочий. В разделе "Должен знать" содержатся основные требования, предъявляемые к рабочему в отношении специальных знаний, а также знаний положений, инструкций и других руководящих материалов, методов и средств, которые рабочий должен применять.

4. В тарифно-квалификационных характеристиках приводится перечень работ, наиболее типичных для данного разряда профессии рабочего. Этот перечень не исчерпывает всех работ, которые может и должен выполнять рабочий. Администрация организации может разрабатывать и утверждать по согласованию с профсоюзным комитетом или иным уполномоченным работниками представительным органом дополнительный перечень работ, соответствующих по сложности их исполнения тем, которые содержатся в тарифно-квалификационных характеристиках профессий рабочих соответствующих разрядов.

5. Кроме работ, предусмотренных в разделе "Характеристика работ", рабочий должен выполнять работы по приемке и сдаче смены, уборке рабочего места, приспособлений, инструментов, а также по содержанию их в надлежащем состоянии, ведению установленной технической документации.

6. Наряду с требованиями к теоретическим и практическим знаниям, содержащимся в разделе "Должен знать", рабочий должен знать: правила по охране труда, производственной санитарии и противопожарной безопасности; правила пользования средствами индивидуальной защиты; требования, предъявляемые к качеству выполняемых работ (услуг); производственную сигнализацию; требования по рациональной организации труда на рабочем месте.

7. Рабочий более высокой квалификации помимо работ, перечисленных в его тарифно-квалификационной характеристике, должен уметь выполнять работы, предусмотренные тарифно-квалификационными характеристиками рабочих более низкой квалификации, а также руководить рабочими более низких разрядов этой же профессии. В связи с этим работы, приведенные в тарифно-квалификационных характеристиках профессий более низких разрядов, в характеристиках более высоких разрядов, как правило, не приводятся.

8. Тарифно-квалификационные характеристики профессий рабочих разработаны применительно к семиразрядной тарифной сетке.

9. При заполнении документов, подтверждающих трудовую деятельность работника, а также при изменении тарифного разряда, наименование его профессии записывается в соответствии с ЕТКС.

10. Тарифно-квалификационные характеристики применяются при тарификации работ и присвоении квалификационных разрядов рабочим в организациях независимо от формы их собственности и организационно-правовых форм, где имеются производства и виды работ, указанные в настоящем разделе, кроме особо оговоренных случаев.

11. В целях удобства пользования, ЕТКС предусматривает алфавитный указатель в приложении, содержащий наименования профессий рабочих, диапазон разрядов и нумерацию страниц.

12. Перечень наименований профессий рабочих, предусмотренных разделом "Производство стекла и стеклоизделий", с указанием их наименований по действовавшему выпуску 41 ЕТКС, указан в редакции 2004 года.

Раздел 2. Производство стекла и стеклоизделий
1. Автоклавщик
Параграф 1. Автоклавщик, 3-й разряд

13. Характеристика работ:

прессование спакетированных стеклоизделий и других видов триплекса под давлением в газовых, водяных и парафиновых автоклавах под руководством автоклавщика более высокой квалификации;

укладка стеклоизделий в вакуумные мешки, пакетов триплекса в вертикальные ячейки этажерки и загрузка в автоклавы;

выгрузка стеклоизделий из автоклавов, подача этажерки в камеру охлаждения;

разборка пакетов;

наблюдение за режимом работы обслуживаемого автоклава.

14. Должен знать:

принцип действия обслуживаемого оборудования;

правила ведения технологического процесса прессования;

приемы и правила укладки пакетов в этажерку, ассортимент триплекса;

правила пользования контрольно-измерительными приборами;

виды брака и меры по его предупреждению и устранению.

Параграф 2. Автоклавщик, 4-й разряд

15. Характеристика работ:

прессование стеклопакетов, трехслойного стекла триплекса и других изделий в автоклавах различных типов;

подготовка автоклава к работе;

укладка изделий в автоклав вручную;

загрузка кассет с подпрессованными изделиями в автоклав;

наблюдение за установленным технологическим режимом и продвижением изделий;

регулирование температуры и давления в автоклаве;

выгрузка стеклоизделий из автоклава вручную или с помощью механизмов;

протирка стеклоизделий после прессования керосином или другим необходимым растворителем;

перепрессование изделий, имеющих исправимый брак после прессования в автоклавах.

16. Должен знать:

устройство и принцип работы автоклавов, подъемных приспособлений, загрузочных и выгрузочных механизмов, технологический процесс обработки изделий;

принцип действия предохранительных устройств, приборов безопасности, контрольно-измерительных приборов;

правила безопасной эксплуатации сосудов, работающих под давлением;

систему сигнализации и блокировки, правила ведения рабочего журнала, виды брака и меры по его устранению.

При обслуживании автоклавов с электронной системой управления - 5 разряд.

2. Аэрозольщик
Параграф 1. Аэрозольщик, 3-й разряд

17. Характеристика работ:

нанесение вручную слоя токопроводящей пленки на изделия из термостойкого стекла с последующим закаливанием в электропечи;

подготовка поверхности стекла.

18. Должен знать:

устройство электропечи;

правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

состав стекла;

правила нанесения слоя токопроводящей пленки;

правила закаливания изделий из стекла.

Параграф 2. Аэрозольщик, 4-й разряд

19. Характеристика работ:

нанесение на аэрозольной установке слоя токопроводящей пленки на стекло и электрических контактов на изделия из прочного кварцевого стекла;

регулирование работы аэрозольной и сушильной установок в различных режимах;

приготовление коллоидных растворов для нанесения слоя на поверхность стекла.

20. Должен знать:

устройство аэрозольной и сушильной установок;

свойства кварцевого стекла;

правила и методы испытания газовых нагревательных элементов, способы исправления брака.

3. Блокировщик стеклоизделий
Параграф 1. Блокировщик стеклоизделий, 2-й разряд

21. Характеристика работ:

блокировка заготовок для астигматических и стигматических линз жестким и точечными методами крепления;

блокировка простых и сферических деталей из оптического стекла эластичным и жестким методами;

подготовка стекла для сферических зеркал;

подготовка поверхностей корпусов для блокировки и разогревание их до требуемой температуры;

подготовка вспомогательных материалов для блокировки стеклоизделий;

регулирование температурного режима нагрева оптических деталей, заготовок для линз и блокировочной массы;

разблокировка, промывка и протирка линз после обработки;

укладка линз по рефракции;

изготовление и наклеивание на оптические детали однослойных смоляных подушек вручную или на специальном станке;

наклеивание оптических деталей на инструмент;

нагревание склеенных блоков током высокой частоты, охлаждение и снятие блоков с инструмента;

сборка блока для гипсования деталей;

приготовление гипсового раствора и заливка блоков;

разблокирование и разгипсование оптических деталей механическим или термическим способом;

очистка оптических деталей, используемого инструмента от смолы и гипса;

установление и регулирование температуры нагрева и охлаждения оптических деталей и применяемых приспособлений при использовании электроплиток, электропечей, термостатов и холодильных шкафов.

22. Должен знать:

устройство и принципы работы обслуживаемого оборудования;

технические требования, предъявляемые к блокировке линз;

способы и приемы блокировки заготовок очковых линз и способы разблокировки;

правила подбора корпуса для блокировки по радиусу кривизны линз;

правила притирки стекла и нанесения защитного лакового слоя;

методы эластичного и жесткого блокирования и гипсования оптических деталей;

способы рационального размещения оптических деталей на приспособлениях, составы применяемой блокировочной массы;

перечень и назначение основных и вспомогательных материалов, используемых при эластичной блокировке оптических деталей;

правила выбора приспособлений для блокировки в зависимости от формы и размеров оптических деталей;

методы регулирования процессов нагревания и охлаждения, основные сведения о параметрах обработки оптических деталей;

причины и виды брака изделий и меры по его предупреждению.

Параграф 2. Блокировщик стеклоизделий, 3-й разряд

23. Характеристика работ:

блокировка эластичным методом заготовок для астигматических и стигматических линз;

подборка корпусов для блокировки, соответствующих радиусу кривизны блокируемых заготовок;

нагревание корпусов приспособлений до блокировки и охлаждение блоков с укрепленными заготовками;

удаление с поверхности корпуса приспособления для блокировки излишков блокировочной массы;

блокировка линз для изготовления бифокальных очковых стекол;

комплектование оптических деталей по размерам;

выбор контактных пластин;

обезжиривание и чистка оптических деталей и контактного инструмента;

нанесение защитного лака на места контакта оптических деталей;

снятие деталей с оптического контакта;

наблюдение за режимом нагревания и охлаждения.

24. Должен знать:

существующие способы блокировки заготовок для очковых линз;

последовательность технологических операций блокировки изделий из оптического стекла;

правила подборки корпусов для блокировки заготовок линз различной рефракции;

состав и температуру размягчения блокировочных масс, приемы и условия блокировки оптических деталей;

основные типы, марки и свойства оптического стекла, технические требования;

предъявляемые к блокировке и разблокировке изделий из оптического стекла, способы контроля блокированных деталей;

причины и виды брака, меры его предупреждения.

При блокировке высокоточных деталей из оптического стекла и кристаллов эластичным, жестким и контактным методами - 4-й разряд.

4. Вакуумщик стеклоизделий
Параграф 1. Вакуумщик стеклоизделий, 3-й разряд

25. Характеристика работ:

пайка отростков термосных колб ручной газовой горелкой к стеклянным гребенкам вакуумной системы в термостатах;

откачивание воздуха из межстенного пространства колб вакуумными насосами;

проверка степени вакуума токами высокой частоты;

регулирование температуры и давления процесса вакуумирования;

откачивание воздуха из резиновых мешков, предназначенных для укладки пакетов триплекса;

укладывание пакетов триплекса в резиновые мешки с учетом максимального их заполнения;

укладывание, вакуумирование и герметизация резиновых мешков;

подвешивание резиновых мешков с триплексом на специальную раму (тележку) и подача на прессование в автоклав.

26. Должен знать:

технологический режим вакуумирования стеклоизделий;

правила пользования токами высокой частоты для определения степени вакуума, газовыми горелками;

правила рационального заполнения резиновых мешков пакетами триплекса;

правила проверки герметичности термосных колб, резиновых мешков.

Параграф 2. Вакуумщик стеклоизделий, 4-й разряд

27. Характеристика работ:

укладывание склеенных стеклопакетов, стеклоблоков в резиновые мешки и термостат;

вакуумирование резиновых мешков;

регулирование температуры и давления процесса вакуумирования.

28. Должен знать:

устройство вакуумной установки и правила загрузки деталей в резиновые мешки и термостаты;

правила пользования контрольно-измерительными приборами.

5. Варщик стекла
Параграф 1. Варщик стекла, 2-й разряд

29. Характеристика работ:

подготовка силикат - глыбы для варки стекла: промывка, заполнение емкостей автоклава, котла и других аппаратов силикат глыбой и водой;

варка стекла под руководством варщика стекла более высокой квалификации.

30. Должен знать:

правила эксплуатации автоклава, котла и других аппаратов для варки стекла;

свойства основных компонентов, идущих на варку жидкого стекла;

правила пользования контрольно-измерительными приборами.

Параграф 2. Варщик стекла, 3-й разряд

31. Характеристика работ:

ведение процесса варки стекла в автоклаве, котле и других аппаратах;

наблюдение и регулирование режимов варки и охлаждения жидкого стекла;

определение удельного веса жидкого стекла;

доведение параметров жидкого стекла до уровня, необходимого для изготовления стеклоизделий;

перекачивание готового жидкого стекла в емкости.

32. Должен знать:

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования;

технологический процесс варки стекла;

требования, предъявляемые к исходным материалам, используемым для варки стекла и к готовой продукции;

правила технической эксплуатации сосудов, работающих под давлением;

виды брака и меры по его предупреждению.

6. Винипластчик
Параграф 1. Винипластчик, 3-й разряд

33. Характеристика работ:

сварка винипластовых изделий сварочными прутами;

подготовка винипластовых изделий к сварке;

очистка их от влаги и масла;

снятие фаски на станке или при помощи напильника;

проверка фаски по шаблону;

установка подготовленных к сварке деталей в специальные приспособления.

34. Должен знать:

правила подготовки винипластовых изделий к сварке;

свойства винипласта, профиль сварного шва и основные технологические приемы сварки.

7. Выдувальщик стеклоизделий
Параграф 1. Выдувальщик стеклоизделий, 3-й разряд

35. Характеристика работ:

выдувание баночки для стеклоизделий малых размеров;

набор стекломассы на металлическую трубку;

закатывание стекломассы на плитке, в катальнике в соответствии с требуемой формой баночки;

додувание баночки до нужных размеров, подача ее на последующую операцию.

36. Должен знать:

марки стекла, правила и режимы набора стекломассы на выдувную трубку для выдувания стеклоизделий различного размера и веса;

правила укатки, охлаждения и подачи готовой баночки;

приемы додувания и охлаждения баночки, способы предупреждения кривизны баночки.

Параграф 2. Выдувальщик стеклоизделий, 4-й разряд

37. Характеристика работ:

выдувание из стекломассы стеклоизделий простых форм, выдувание баночки для стеклоизделий средних и крупных размеров;

выдувание лейки для мелких и средних стеклоизделий;

набор стекломассы на баночку или выдувную трубку в количестве, соответствующем размеру и весу изготавливаемых стеклоизделий;

закатывание баночки в катальнике, раздувание и передача стеклоизделия для дальнейшей операции;

определение пригодности стекломассы для выработки стеклоизделий.

38. Должен знать:

основы технологии производства стекла, свойства стекломассы, устройство выдувной трубки;

правила пользования инструментом и приспособлениями;

приемы и способы выдувания стеклоизделий, государственные стандарты и технические условия на изготавливаемые изделия;

меры по предупреждению и устранению брака стеклоизделий.

39. Примеры работ:

Выдувание:

1) дрот глухой (штабики) с допуском по диаметру свыше 2 миллиметров (далее - мм);

2) колбы для титрования и кристаллизации;

3) колбы круглодонные и плоскодонные;

4) лейки для изделий из цветного стекла;

5) первичная и вторичная баночки для изделий сортовой посуды;

6) плафоны, колпаки, шары диаметром до 200 мм;

7) склянки и банки для медикаментов, штанглазные, выставочные, укладочные с тубусом для инъекционных растворов, биохинола, капельницы и аналогичные изделия емкостью до 1 литра (далее - л);

8) стаканы химические;

9) стеклоизделия хозяйственной посуды емкостью до 3 л;

10) флаконы простой формы для духов и одеколонов;

11) чашки кристаллизационные для биологических культур и для выращивания бактерийных культур (Кохо и Петри).

Параграф 3. Выдувальщик стеклоизделий, 5-й разряд

40. Характеристика работ:

выдувание стеклоизделий средней сложности конфигурации и крупных стеклоизделий из стекломассы.

41. Должен знать:

основы технологии производства стекла, свойства стекломассы;

правила пользования инструментом и приспособлениями, приемы и способы выдувания стеклоизделий средней сложности и крупных;

методы дозировки стекломассы в зависимости от выдуваемых стеклоизделий;

государственные стандарты и технические условия на изготавливаемые изделия;

причины возникновения брака и меры по предупреждению и устранению его.

42. Примеры работ:

Выдувание:

1) вазы для варенья, крема, печенья, цветов, салатники и другие изделия средних размеров;

2) воронки лабораторные диаметром до 150 мм;

3) дрот глухой (штабики) с допуском по диаметру до 2 мм;

4) дрот трубчатого стекла диаметром до 20 мм;

5) капилляры всех видов и назначений с допуском на диаметр свыше 1 мм;

6) колбы для фильтрования;

7) колбы под нормальные шлифы всех размеров;

8) колбы стеклянные для радиоламп;

9) колпаки и шары диаметром свыше 200 до 450 мм;

10) мочеприемники;

11) отводы (колена) тройников и подобные им фасонные детали для стеклянных труб;

12) рассеиватели простой конфигурации диаметром до 200 мм; рассеиватели сложной конфигурации диаметром до 150 мм;

13) рюмки, фужеры, бокалы с вакуумным формованием ножки высотой не менее 70 мм;

14) рюмки, фужеры, стаканы и аналогичные им стеклоизделия емкостью до 250 миллилитров (далее – мл);

15) сосуды аккумуляторные, химические баллоны, бочата и подобные им стеклоизделия емкостью до 10 л;

16) стаканы для взвешивания (бюксы);

17) стаканы с толщиной дна (заливом) до 10 мм и емкостью до 300 мм;

18) стекла ламповые, стекла для фонарей типа "Летучая мышь" по два стекла в стволе;

19) стекла шахтные;

20) стеклоизделия светотехнические;

21)стеклоизделия хозяйственной посуды и аналогичные стенклоизделия емкостью свыше 3 до 10 л;

22) стеклянные банки для медикаментов, для перевязочных материалов, банки и склянки штанглазные емкостью свыше 1 л;

23) флаконы сложной конфигурации для духов и одеколонов;

24) цилиндры анатомические;

25) электростекло цветное и накладное диаметром до 200 мм.

Параграф 4. Выдувальщик стеклоизделий, 6-й разряд

43. Характеристика работ:

выдувание из стекломассы стеклоизделий сложной конфигурации.

44. Должен знать:

правила пользования инструментом и приспособлениями;

приемы и способы выдувания крупногабаритных изделий и изделий сложной конфигурации;

государственные стандарты и технические условия на изготавливаемые стеклоизделия;

причины возникновения брака и меры по его предупреждению и устранению.

45. Примеры работ:

Выдувание:

1) аппараты Киппа для добывания газов;

2) аппараты Тищенко и Лысенко;

3) вазы для фруктов, цветов, кувшины, жбаны, графины, подносы и другие стеклоизделия крупных размеров;

4) воронки лабораторные диаметром свыше 150 мм;

5) дрот трубчатого стекла диаметром свыше 20 мм;

6) капилляры всех видов и назначений с допуском на диаметр до 1 мм;

7) капилляры массивные с эмалевой полоской;

8) колбы для генераторных ламп;

9) колбы для пищевых термосов и сосудов Дьюара;

10) рассеиватели простой конфигурации диаметром свыше 200 мм; рассеиватели сложной конфигурации диаметром свыше 150 мм;

11) рюмки, фужеры, стаканы и аналогичные им стеклоизделия емкостью свыше 250 мм;

12) сахарницы, креманки;

13) сосуды аккумуляторные, химические баллоны, бочата, банки и подобные им стеклоизделия емкостью свыше 10 л;

14) стаканы с толщиной дна (заливом) свыше 10 мм и емкостью свыше 300 мм;

15) стекла ламповые по четыре стекла в стволе и стекла для фонарей типа "Летучая мышь" по три в стволе;

16) стеклоизделия хозяйственной посуды и аналогичные стеклоизделия емкостью свыше 10 л;

17) трубки водомерные, нефтемерные, бюреточные, барометрические, аэрометрические, крановые и шприцевые всех размеров;

18) холявы для цветного стекла;

19) цилиндры и мензурки измерительные;

20) цилиндры на поддоне под пробку;

21) шары, колпаки диаметром свыше 450 мм;

22) шкалы плоские для жиромеров и термометров;

23) электростекло цветное и накладное диаметром 200 мм и более.

Параграф 5. Выдувальщик стеклоизделий, 7-й разряд

46. Характеристика работ:

выдувание особо сложных по форме стеклоизделий.

47. Должен знать:

основы технологии производства стекла, приемы и способы выдувания стеклоизделий особо сложной конфигурации и крупногабаритных;

требования, предъявляемые к вырабатываемой продукции;

причины возникновения брака и меры по его предупреждению и устранению.

48. Примеры работ:

1) бокалы, рюмки, фужеры из хрустального стекла с высотой ножки более 70 мм;

2) гутенские изделия из двух и трех видов стекла;

3) рассеиватели накладные диаметром до 300 мм и рассеиватели сложной конфигурации диаметром свыше 250 мм;

4) стеклоизделия с крошкой, кувшины, графины, вазы для фруктов диаметром более 250 мм.

При выдувании уникальных стеклоизделий - 8-й разряд.

49. Примеры работ.

1) бокалы для пива с вакуумной ножкой высотой более 85 мм;

2) вазы: для цветов высотой более 400 мм, для охлаждения вин, шампанского, для фруктов из финкосульфидных стекол, крюшонницы;

3) корзинки с лепной ручкой;

4) наборы для воды из двух, трех видов стекла;

5) рассеиватели накладные и блюда из цветных стекол диаметром более 300 мм;

6) сувенирные изделия из двух-трех цветных стекол.

8. Гильоширщик
Параграф 1. Гильоширщик, 2-й разряд

50. Характеристика работ:

нанесение при помощи гильоширной машины или пантографа рисунков, цифр и букв на стеклоизделия.

51. Должен знать:

устройство и принцип работы гильоширной машины и пантографа;

состав и свойства защитной мастики, порядок нанесения рисунка;

цифр и букв на стеклоизделия, виды брака и меры по его предупреждению.

9. Дистилляторщик ртути
Параграф 1. Дистилляторщик ртути, 2-й разряд

52. Характеристика работ:

ведение процесса очистки ртути химическим, механическим и другими способами под руководством дистилляторщика ртути более высокой квалификации;

наполнение сборников ртутью при помощи вакуумнасоса;

травление ртути азотной кислотой, промывка водой, фильтрация;

составление растворов и красок;

загрузка бракованных ламп и термометров, содержащих ртуть в утилизаторную дробилку;

дробление стекла;

отделение ртути от стекла, промывание водой в промывочной ванне;

разборка, чистка и сборка установок для очистки ртути;

текущий ремонт утилизаторного оборудования.

53. Должен знать:

основные физико-химические свойства ртути и применяемых реактивов;

правила безопасной работы с токсичными веществами;

основы ведения процесса травления, очистки и утилизации ртути;

способы дробления и отделения ртути от стекла.

Параграф 2. Дистилляторщик ртути, 3-й разряд

54. Характеристика работ:

ведение процесса дистилляции ртути на вакуумной установке;

наблюдение за работой механизированных вакуумных установок;

наладка обслуживаемого оборудования.

55. Должен знать:

виды и способы вакуумной очистки и дистилляции ртути;

устройство, правила наладки обслуживаемого оборудования;

правила ведения технологических процессов очистки, травления и дистилляции ртути.

Параграф 3. Дистилляторщик ртути, 4-й разряд

56. Характеристика работ:

ведение процесса очистки и дистилляции ртути на установках магнитно-гидравлической очистки ртути и демеркуризации;

наладка и регулирование работы установок, наблюдение за ходом процесса по контрольно-измерительным приборам;

регулирование величины разряжения в установке, подачи воды в водоохлаждаемый контур;

наблюдение за работой струйного и электромагнитного насосов;

проведение процесса демеркуризации ртутных ламп в автоматическом режиме с пульта управления;

участие в осмотре и ремонте обслуживаемого оборудования. Ведение рабочего журнала.

57. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, требования;

предъявляемые к качеству очистки ртути от примесей, виды и методы очистки и дистилляции ртути;

правила ведения технологических процессов демеркуризации ртутных ламп, очистки, дистилляции и травления ртути.

10. Дробильщик-размольщик
Параграф 1. Дробильщик-размольщик, 3-й разряд

58. Характеристика работ:

дробление и помол сырьевых материалов, стеклобоя, эрклеза, горного хрусталя, полиматериалов (полистирола, поликарбоната), наждачных и корундовых глыб и других материалов на дробильно-помольных агрегатах;

подготовка дробильно-помольного оборудования к работе, загрузка и выгрузка сырьевых материалов;

размол, просев, сушка, транспортировка сырьевых материалов;

регулирование процесса дробления;

наблюдение за работой обслуживаемого оборудования.

59. Должен знать:

устройство, назначение и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

технические требования, предъявляемые к дроблению, помолу, просеиванию обрабатываемых сырьевых материалов;

правила определения качества обрабатываемых материалов, виды материалов и требования, предъявляемые к ним.

Параграф 2. Дробильщик-размольщик, 4-й разряд

60. Характеристика работ:

дробление кускового кварца в печах термодробления, размол в дисковых мельницах, просев на виброситах, сушка в сушильных печах, транспортировка на тележках с гидроподъемником;

подготовка кускового кварца (очистка от посторонних примесей) к термодроблению;

регулирование процессов дробления, сушки;

помола и рассева;

сортировка по фракциям дробленого кварца;

наблюдение за работой обслуживаемого оборудования и участие в его ремонте.

61. Должен знать:

устройство, назначение и правила эксплуатации печей термодробления и сушки, дисковых мельниц, вибросит, тележек с гидроподъемником;

правила обслуживания термических печей, технические требования, предъявляемые к дроблению, сушке, помолу и рассеву;

устройство и назначение контрольно-измерительных приборов, слесарные работы в объеме выполняемых работ.

Параграф 3. Дробильщик-размольщик, 5-й разряд

62. Характеристика работ:

обслуживание процесса помола песка на струйных противоточных мельницах;

наблюдение за работой обслуживаемого оборудования, устранение неисправностей в его работе;

регулирование тонины помола;

обслуживание системы пылеулавливания.

63. Должен знать:

устройство и принцип действия струйных противоточных мельниц, воздуходувок;

систем вакуумтранспорта, пылеулавливания и другого вспомогательного оборудования;

требования, предъявляемые к качеству обрабатываемых материалов;

правила технической эксплуатации обслуживаемого оборудования;

причины неполадок в работе оборудования и способы их устранения.

11. Заготовщик пленки
Параграф 1. Заготовщик пленки, 2-й разряд

64. Характеристика работ:

заготовка пленки по ассортименту;

разматывание рулона пленки;

подшивка пленки к полотну, разогрев и пуск конвейера;

регулирование температуры и скорости конвейера с учетом получения заданной влажности пленки;

чистка пленки;

резка пленки по заданным размерам.

65. Должен знать:

устройство и принцип действия конвейера;

технические требования, предъявляемые к пленке;

способ крепления (стыковки) пленки перед пуском конвейера;

способы регулирования температурного режима сушки пленки, размеры заготовок пленки для получения заданного ассортимента;

правила пользования контрольно-измерительными приборами, свойства и назначение селикагеля.

12. Загрузчик печей
Параграф 1. Загрузчик печей, 2-й разряд

66. Характеристика работ:

подготовка вагонеток и форм к загрузке в печь спекания;

подвозка шихты к рабочему месту;

контроль за поступлением шихты в расходный бункер;

приготовление коалиновой суспензии для обмазки форм;

равномерное нанесение на форму обмазки кистью или пистолетом-распылителем;

очистка форм от излишка обмазки;

дозировка и засыпка шихты в формы;

разравнивание шихты;

накрывание форм с шихтой крышками;

передача вагонетки на траверсную тележку, форм с шихтой на спекание.

67. Должен знать:

устройство пистолетов-распылителей;

правила управления электродвигателями тележек и кареток обгонного пути;

порядок обмазки форм и их очистка;

способы приготовления суспензии для обмазки форм.

Параграф 2. Загрузчик печей, 3-й разряд

68. Характеристика работ:

загрузка вагонеток в печь спекания;

подача вагонеток, груженных формами с шихтой для пеностекла, к загрузочному окну;

подъем шибера и проталкивание форм с шихтой в печь спекания, наблюдение и контроль за правильным положением ползунов в направляющие печи, закрывание шибера печи;

извлечение блоков пеностекла из форм и укладка их в кассеты;

установка кассет на сетку печи отжига;

контроль за процессом отжига блоков;

очистка форм спекания;

устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

69. Должен знать:

устройство и принцип действия линии по производству пеностекла;

технологический процесс спекания и отжига блоков;

правила извлечения пеностекла из форм;

правила загрузки вагонеток в печь спекания;

режим цикличности продвижения форм с шихтой в печь спекания.

13. Закальщик стекла
Параграф 1. Закальщик стекла, 3-й разряд

70. Характеристика работ:

закалка листов стекла малых размеров и стеклоизделий длиной до 700 мм;

регулирование режима работы электропечи и наблюдение за временем выдержки стекла в печи;

поддержание в обдувочной камере заданного давления воздуха.

71. Должен знать:

устройство электропечи и обдувочной камеры;

физические свойства стекла, технологический процесс закалки стекла;

зависимость продолжительности закалки листов и изделий из стекла от их толщины и площади;

требуемое давление воздуха в обдувочной камере;

правила пользования контрольно-измерительными приборами;

виды брака и меры по его предупреждению.

Параграф 2. Закальщик стекла, 4-й разряд

72. Характеристика работ:

ведение процесса закалки листов стекла площадью до 0,6 квадратных метра (далее - м ² ) и стеклоизделий на горизонтальных линиях типа лзас-500 и лзас-1200 и другое;

закалка полированного, специального, гнутого стекла и изделий из парного стекла любой марки;

контроль качества стекла;

подбор температурного режима закалки в зависимости от вида, размера и конфигурации стекла;

наблюдение за технологическим режимом работы печей в соответствии с техническими условиями и нормалями;

поддержание в обдувочной камере заданного давления и скорости воздуха;

запись наблюдений в журнал

73. Должен знать:

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования;

физические свойства стекла, технологический режим закалки стекла;

правила пользования контрольно-измерительными приборами, требования к стеклу до и после термообработки;

виды брака и требования по его предупреждению.

При закалке листов стекла площадью более 0,6 м ² и стекла для остекления транспорта всех видов (ветровых) любой площади - 5-й разряд.

14. Засыпщик шихты
Параграф 1. Засыпщик шихты, 3-й разряд

74. Характеристика работ:

механизированная загрузка шихты, стеклобоя, эрклеза в бункеры механических загрузчиков стекловаренных печей;

засыпка шихты в горшковые печи вручную;

поддержание заданного уровня стекломассы в ванной печи;

контроль за качеством загружаемых компонентов;

доставка шихты к месту загрузки;

участие в текущем ремонте стекловаренных печей.

75. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации механических загрузчиков, кран-балки и другого оборудования;

технические требования, предъявляемые к шихте и стеклобою;

правила засыпки шихты и стеклобоя в стекловаренную печь, марки стекла;

правила эксплуатации подъемно-транспортного оборудования.

Параграф 2. Засыпщик шихты, 4-й разряд

76. Характеристика работ:

механизированная загрузка шихты, стеклобоя в бункеры механических загрузчиков стекловаренных печей;

обработка компонентов шихты в башне стеклобоя и грануляторах;

соблюдение требуемого соотношения шихты и стеклобоя при засыпке;

поддержание заданного уровня стекломассы в ванной стекловаренной печи;

обслуживание транспортирующего оборудования (элеваторов, конвейеров);

участие в ремонте стекловаренных печей.

77. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, технические требования, предъявляемые к шихте и стеклобою;

технологический процесс подготовки компонентов шихты и стеклобоя, правила засыпки шихты и стеклобоя в печь.

15. Изготовитель жгутов
Параграф 1. Изготовитель жгутов, 2-й разряд

78. Характеристика работ:

нарезка из прессованных плит жгутов заданных размеров на циркульной пиле или другом оборудовании;

изготовление жгутов из отходов пленки-бутафоль;

прессование жгутов на прессе и в термостате;

регулирование температурного режима и давления процесса прессования;

ведение первичного учета расхода жгутов на соответствующие стеклоизделия.

79. Должен знать:

назначение жгутов и требования, предъявляемые к их качеству;

способы резки жгутов, приемы прессования жгутов из отходов пленки-бутафоль;

правила эксплуатации циркульной пилы, пресса, термостата и другого обслуживаемого оборудования.

Параграф 2. Изготовитель жгутов, 3-й разряд

80. Характеристика работ:

изготовление жгутов на станке;

подготовка вольфрамовой проволоки и нарезка ее по заданным размерам;

резка алюминиевой фольги, обезжиривание ее;

установка жгутов на испарители, навивка фольги на жгуты.

81. Должен знать:

устройство и правила работы на обслуживаемом оборудовании;

технологию обезжиривания вольфрамовой проволоки и фольги;

требования предъявляемые к качеству жгутов;

способы навивки фольги и подготовки испарителей, виды брака и меры по его устранению.

16. Изготовитель стеклянной пленки
Параграф 1. Изготовитель стеклянной пленки, 3-й разряд

82. Характеристика работ:

вытягивание стеклянных пленок из стеклянной ленты и выдувных стеклянных пузырей толщиной от 3 до 4 микрон;

получение спая стеклянной пленки различных марок с металлом;

сортировка натянутых на кольца стеклянных пленок по качеству спая, толщине, механической и термической прочности;

визуальная сортировка стеклянной пленки по дефектам стекломассы.

83. Должен знать:

температуру размягчения различных сортов стекла, коэффициенты расширения стекла и металла;

правила и приемы спая стекла различных марок с металлом, обеспечивающих прочность спая;

назначение и способы применения специального контрольно-измерительного инструмента.

Параграф 2. Изготовитель стеклянной пленки, 4-й разряд

84. Характеристика работ:

ведение процесса получения стеклянной пленки толщиной от 1,2 до 3 микрон на установке вытягивания и напаивания;

поддержание необходимой температуры в камере установки по цвету интерференционных полос при освещении ртутной лампой;

приготовление эмалевого покрытия для металлических колец;

напаивание пленки на металлическое кольцо;

сборка узлов сетка-пленка и замер расстояний стекло-ленка;

участие в наладке обслуживаемой установки;

выявление и устранение причин возможного брака.

85. Должен знать:

устройство обслуживаемой установки;

температуру размягчения различных сортов стекла;

правила и способы спая стекла различных марок с металлом;

марки используемых материалов, способы сборки узлов сетка-пленка и замера расстояний стекло-пленка;

виды брака по вытягиванию пленки и меры по его предупреждению.

Параграф 3. Изготовитель стеклянной пленки, 5-й разряд

86. Характеристика работ:

ведение процесса получения стеклянных пленок толщиной от 0,5 до 1,2 микрон на установке вытягивания и напаивания;

выбор и установление наиболее производительных режимов работы установки;

регулирование подачи формиргаза в камеру установки с помощью ротаметров;

определение содержания водорода и кислорода в среде формиргаза с помощью хроматографа;

измерение электрических параметров стеклянной пленки с использованием жидкой ртути, электрометрического усилителя и универсального моста;

наладка обслуживаемой установки.

87. Должен знать:

конструкцию и правила наладки обслуживаемой установки, коэффициенты расширения стекла и металлов;

процесс приготовления азотно-водородной смеси;

методы измерения электрических параметров стеклянной пленки;

назначение и правила применения специального контрольно-измерительного инструмента.

17. Иризаторщик
Параграф 1. Иризаторщик, 2-й разряд

88. Характеристика работ:

иризация стеклоизделий в иризационных камерах;

загрузка иризационной камеры стеклоизделиями, регулирование температурного режима их нагрева;

выгрузка стеклоизделий из иризационной камеры после иризации.

89. Должен знать:

устройство иризационной камеры;

способы загрузки стеклоизделий в иризационную камеру;

сущность процесса иризации, состав применяемых реактивов;

температурный режим нагрева стеклоизделий.

18. Калибровщик стеклоизделий
Параграф 1. Калибровщик стеклоизделий, 2-й разряд

90. Характеристика работ:

калибровка стеклоизделий с помощью простых приспособлений на калибровочном станке или полуавтомате;

настройка калибровочных станков и полуавтоматов на требуемые размеры;

калибровка капилляров с помощью микроскопа;

определение микроскопического номера, конусности, овальности сечения капилляра.

91. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации калибровочных станков, полуавтоматов и микроскопов;

требования, предъявляемые к качеству калибруемых изделий;

методику проведения измерения с помощью калибров и микроскопа с заданной точностью;

виды брака и меры по его устранению.

Параграф 2. Калибровщик стеклоизделий, 3-й разряд

92. Характеристика работ:

калибровка стеклоизделий с применением высокоточных калибров и измерительных устройств;

калибровка всех видов капилляров с помощью измерительного микроскопа и на калибровочном автомате;

определение годности сечения капилляра в соответствии со специальными таблицами;

настройка измерительного микроскопа и калибровочного автомата.

93. Должен знать:

устройство и правила настройки обслуживаемых автоматов;

устройство измерительных микроскопов, основы оптики, дефекты стекла и виды брака стеклоизделий;

правила определения годности щелевидных пережимов.

19. Каменщик (печник) дежурный у печей
Параграф 1. Каменщик (печник) дежурный у печей, 4-й разряд

94. Характеристика работ:

обслуживание и текущий ремонт стекловаренных печей, печей для отжига стекла и других печных установок;

проведение "горячих" и "холодных" ремонтов стекловаренных печей и печных установок под руководством каменщика (печника) дежурного у печей более высокой квалификации;

кладка из огнеупорного кирпича массивов, выстрелов, подов и насадок;

изоляционная огнеупорная кладка при футеровке газо- и воздуховодов;

чистка ячеек, насадок воздухонагревателей;

приготовление специальных растворов по заданному составу.

95. Должен знать:

конструкции, принцип работы, обслуживания и ремонта стекловаренных печей и печных установок;

приемы установки и выемки из стекловаренных печей горшков, ботов, виды и марки фасонных, огнеупорных и термоизоляционных изделий;

порядок их приемки и хранения, основные требования, предъявляемые к качеству кладки элементов стекловаренных печей.

Параграф 2. Каменщик (печник) дежурный у печей, 5-й разряд

96. Характеристика работ:

проведение "горячих" и "холодных" ремонтов стекловаренных печей и печных установок;

огнеупорная кладка и ремонт всех видов стен, сводов, арок стекловаренных печей;

укладка верхнего ряда насадки;

кладка и ремонт перекрытий регенераторов;

теска фасонных огнеупорных изделий по плоскости вручную.

97. Должен знать:

предельные температуры в стекловаренных печахпри их эксплуатации;

требования, предъявляемые к качеству кладки;

ремонта конструктивных элементов стекловаренных печей;

состав огнеупорных растворов, набивок.

20. Кварцеплавильщик
Параграф 1. Кварцеплавильщик, 4-й разряд

99. Характеристика работ:

плавка блоков из кварцевого стекла весом до 20 килограмм (далее – кг) по заданным размерам с последующей термической обработкой и охлаждением;

плавка оптического кварцевого стекла весом до 1 кг;

подготовка к работе плавильной машины и газовой линии;

установка горелок и питателей на плавильной машине;

загрузка кварцевой крупки в бункер питателя плавильной машины;

регулирование режима плавки;

изготовление "приманки" и установки ее на плавильной машине;

установка теплозащитного муфеля;

подготовка и установка подложки и засыпка ее кристаллитом;

ведение журнала плавки.

100. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации плавильной машины;

процесс изготовления подложки, "приманки" и их назначение;

технологический режим плавки кварцевого стекла;

способы установки теплозащитного муфеля;

устройство и правила применения контрольно-измерительных приборов.

Параграф 2. Кварцеплавильщик, 5-й разряд

101. Характеристика работ:

плавка блоков из кварцевого стекла весом от 20 до 40 кг;

плавка оптического кварцевого стекла весом свыше 1 кг;

руководство работами по регулировке и ремонту газовой линии и установок для плавки и прессовки кварцевого стекла;

выбор режимов плавки.

102. Должен знать:

технологический процесс плавки различных сортов кварцевого стекла и переплавки в вакуум-компрессионной печи;

режимы плавки и корректирование их в зависимости от состава шихты;

состав, свойства и особенности кварцевого стекла, основы электротехники в объеме выполняемых работ.

Параграф 3. Кварцеплавильщик, 6-й разряд

103. Характеристика работ:

плавка блоков из кварцевого стекла весом свыше 40 кг на специальных кварцеплавильных машинах, оснащенных мощными горелками;

настройка горелок с целью обеспечения равномерного распределения температуры и крупки по торцовой поверхности блока;

установление режима плавки;

контроль за работой автоматики по регулированию параметров процесса плавки;

наладка специальных кварцеплавильных машин всех систем.

104. Должен знать:

состав, физико-химические свойства кварцевого стекла, устройство;

правила управления и наладки кварцеплавильных машин;

устройство приборов и механизмов автомеханизированного процесса, правила их эксплуатации и ремонта, расшифровку диаграммы (автоматической записи) процесса плавки;

влияние технологических факторов плавки на качество наплавляемого кварцевого стекла;

режимы плавки кварцевого стекла и их корректирование в зависимости от грануляции крупки горного хрусталя;

особенность наплава крупных блоков стекла на специальных автоматизированных кварцеплавильных машинах.

21. Классификаторщик крокуса и наждака
Параграф 1. Классификаторщик крокуса и наждака, 2-й разряд

105. Характеристика работ:

классификация абразивных порошков для грубой и средней шлифовки по маркам;

размельчение абразивных материалов с очисткой от примесей.

106. Должен знать:

устройство, правила обслуживания и управления помольными механизмами, конусами, отстойниками и другими приспособлениями для классификации абразивных порошков и крокуса;

свойства исходных материалов, применяемых для изготовления шлифовальных порошков;

правила работы с индикаторами для обнаружения избыточных реагентов при осаждении побочных продуктов реакции;

способы очистки абразивных материалов от примесей;

правила составления суспензии, классификацию и технические условия на абразивы.

Параграф 2. Классификаторщик крокуса и наждака, 3-й разряд

107. Характеристика работ:

классификация абразивных порошков для мелкой шлифовки по маркам;

изготовление полирита для всех видов полировки;

классификация сортового песка по абразивным свойствам;

загрузка абразивных материалов в промывочные устройства, выгрузка их и распределение по фракциям;

содержание сортовой канавы, классификационных установок и промывочных устройств в требуемом состоянии.

108. Должен знать:

виды материалов для изготовления крокуса и способы приготовления полирующих порошков, технические условия на крокус и полирит;

свойства исходных материалов, применяемых для изготовления микропорошков;

устройство и правила эксплуатации классификационных установок, методы контроля и требования, предъявляемые к качеству абразивных материалов;

способы очистки отработанных абразивных порошков от механических примесей и их обезжиривания.

22. Классификаторщик песка и пемзы
Параграф 1. Классификаторщик песка и пемзы, 2-й разряд

109. Характеристика работ:

приготовление пульпы в контактном чане;

классификация песка и пемзы под руководством классификаторщика песка и пемзы более высокой квалификации;

включение лоткового питателя песка, пуск воды; поддержание необходимого уровня и требуемой плотности пульпы в лотке классификатора;

пуск мешалки контактного чана и пескового насоса, промывка шлангов.

110. Должен знать:

назначение контактного чана и устройство гидравлического классификатора песка;

процентное соотношение песка и воды в пульпе;

порядок периодического замера плотности пульпы, правила чистки магистрали после работы, правила перехода на резервный насос.

Параграф 2. Классификаторщик песка и пемзы, 3-й разряд

111. Характеристика работ:

приготовление пульпы и подача ее гидронасосами в сборный чан гидроклассификатора;

регулирование подачи песка и воды в смеситель.

112. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации смесителя-классификатора и другого обслуживаемого оборудования;

назначение пульпы и плотность ее приготовления.

Параграф 3. Классификаторщик песка и пемзы, 4-й разряд

113. Характеристика работ:

классификация песка и пемзы на гидравлических классификаторах;

передача классифицированных по фракциям песка, пемзы на ротационные шлифовальные аппараты и конвейеры шлифовки-полировки стекла.

114. Должен знать:

устройство и принцип действия гидравлического классификатора;

сущность процесса классификации песка и пемзы, режим шлифовки-полировки стекла;

правила подачи классифицированных по фракциям песка;

пемзы на оборудование для шлифовки-полировки стекла, требования, предъявляемые к качеству классифицируемых песка и пемзы.

23. Комплектовщик стекла и стеклоизделий
Параграф 1. Комплектовщик стекла и стеклоизделий, 2-й разряд

115. Характеристика работ:

комплектование стекла, стеклоизделий и деталей по заданной толщине и размерам;

группировка стеклоизделий по ассортименту, размерам с проверкой по оптическим параметрам и их упаковка.

116. Должен знать:

правила комплектования стеклоизделий, действующие государственные стандарты и технические условия на вырабатываемую продукцию;

правила пользования контрольно-измерительными приборами и приспособлениями;

виды брака при комплектовании и меры по его предупреждению.

Параграф 2. Комплектовщик стекла и стеклоизделий, 3-й разряд

117. Характеристика работ:

комплектование сложных изделий из полированного и цветного стекла по заданной толщине, размерам, цветности с разборкой по нормам и наименованиям.

118. Должен знать:

правила комплектования стеклоизделий, государственные стандарты и технические условия на изделия из простого и оптического стекла;

правила пользования оптическими, контрольно-измерительными приборами и приспособлениями;

виды брака при комплектовании и меры по его предупреждению.

Параграф 3. Комплектовщик стекла и стеклоизделий, 4-й разряд

119. Характеристика работ:

комплектование оптических деталей по толщине под склейку;

измерение толщины оптических деталей на приборах типа И38;

комплектование объективов по толщинам;

ведение учета комплектуемой продукции и сопроводительной документации.

120. Должен знать:

действующие нормативные документы на комплектуемую продукцию;

правила отбора и комплектования изделий по ассортименту и оптическим параметрам;

правила пользования приборами по замеру оптических параметров;

правила ведения учета комплектуемой продукции.

24. Контролер стекольного производства
Параграф 1. Контролер стекольного производства, 3-й разряд

121. Характеристика работ:

контроль качества стеклоизделий в соответствии с требованиями государственных стандартов и технических условий по внешнему виду, размерам и форме с помощью специальных приборов и измерительного инструмента;

контроль, отбраковка и приемка полуфабриката и стеклоизделий простой и средней сложности конфигурации при прохождении их по стадиям технологического процесса;

выборочный контроль на технологических операциях, контроль стеклоизделий после отжига;

наблюдение за выходом стекла из машин вытягивания стекла в соответствии с заданными размерами и толщиной листов и труб;

проверка правильности отбортовки, подрезки и отломки стекла;

установление исправимого и неисправимого брака;

отбор контрольных проб и образцов;

определение пригодности полуфабриката для дальнейшей обработки;

испытание стекла и стеклоизделий на механическую прочность, термостойкость и герметичность под давлением;

проведение испытаний сложных стеклоизделий в заранее подготовленных установках и приспособлениях (шкафах, камерах) с помощью контрольно-измерительных приборов и учет результатов замеров;

сортировка изделий по ассортименту, сортам, маркировка по артикулам и ценам;

ведение учета полуфабриката, годной и бракованной продукции с классификацией видов брака;

оформление документации на годные стеклоизделия и брак;

прием и сдача полуфабрикатов и готовых стеклоизделий;

контроль за правильностью маркировки, укладки и складирования стеклоизделий.

122. Должен знать:

основы технологии выработки стекла, марки стекол, сортность, группы качества;

принцип работы машин вертикального вытягивания стекла, устройство механизмов и приспособлений для подрезки;

отбортовки и отломки листов стекла, основы технологического процесса производства контролируемой продукции;

устройство установок всех систем для испытаний стекла и стеклоизделий на механическую прочность, термостойкость и герметичность под давлением;

требования, предъявляемые к условиям работы на них под давлением и в вакууме;

государственные стандарты на изготавливаемые стекло и стеклоизделия, правила пользования контрольно-измерительными приборами и приспособлениями, виды брака, причины его возникновения и меры предупреждения.

123. Примеры работ.

1) ампулы – контроль уровней круглых и цилиндрических по линейным размерам и на чувствительность;

2) ареометры всех назначений – контроль;

3) банки консервные, бутылки, парфюмерная посуда – контроль;

4) бюретки – контроль;

5) вискозиметры капиллярные – контроль по размерам и качеству;

6) колбы и стаканы химические – визуальный контроль; колбы для специальных электронно-лучевых трубок – контроль;

7) микробюретки – контроль;

8) пипетки с делениями – контроль;

9) посуда под притертую пробку – контроль;

10) смесители медицинские, флаконы, банки, склянки и др. посуда для медикаментов – контроль;

11) термометры лабораторные, термоконтактные, нефтяные, промышленные, технические, сельскохозяйственные, инкубаторные, жиромеры молочные и другие – контроль;

12) термосы, колбы мерные, стеклянные изоляторы, аптекарская посуда, стеклянные трубы, стеклопакеты, полуфабрикаты сортовой посуды и аналогичные изделия – контроль;

13) трубки (дрот) – контроль внутренних и наружных диаметров;

14) цилиндры к шприцам, шприцы медицинские – контроль размерных параметров и выявление дефектов стекла;

15) штабики, таблетки из стеклопорошков – контроль.

Параграф 2. Контролер стекольного производства, 4-й разряд

124. Характеристика работ:

контроль качества сложных стеклоизделий в соответствии с требованиями государственных стандартов и технических условий;

проведение приемо-сдаточных испытаний готовой продукции;

отбор контрольных проб и образцов;

подготовка приборов для проведения испытаний;

контроль сырья, материалов, технологических процессов изготовления форм, склейки, сборки, пропитки, упаковки стеклоизделий, комплектности и качества обработки упаковочной тары;

испытание стеклоизделий, требующих особо повышенной прочности и специальных вычислений;

испытание электрообогревных приборов и терморегуляторов;

испытание изделий на светопропускаемость;

пооперационный контроль за соблюдением параметров производства, установленных технологическим регламентом;

составление схем испытаний и подбор режимов;

настройка стендов и приборов на заданный режим испытаний;

ведение учета количества и качества контролируемых сырья, материалов, годной и бракованной продукции с классификацией видов брака;

запись результатов контроля в журнал.

125. Должен знать:

основы технологического процесса производства контролируемой продукции;

марки стекла и его физико-химические свойства;

требования, предъявляемые к качеству стеклоизделий, государственные стандарты и технические условия на контролируемые технологические режимы, стеклоизделия, полуфабрикаты, комплектующие изделия, сырье и материалы;

виды внешних и внутренних дефектов стекла и стеклоизделий, цикл испытания каждого вида стеклоизделий;

правила безопасной работы на установках под давлением и напряжением;

устройство установок, оборудования и приспособлений, используемых при испытании стеклоизделий, основы термометрии;

виды брака, причины его возникновения и способы устранения;

устройство и правила эксплуатации контрольно-измерительной аппаратуры, инструмента, приборов.

126. Примеры работ:

1) аппараты и приборы сложные (Гейслера - Эдмана, Ромбока – Мора) – окончательная проверка;

2) детали для фотоэлементов с серебряным покрытием – контроль;

3) зеркала, декорированные алмазной гранью и зеркала с широким фацетом – контроль;

4) изделия из бесцветного, цветного и накладного стекла, декорированного простыми рисунками, алмазной гранью, золотом – контроль;

5) изделия, окрашенные редкоземельными окислами – контроль;

6) изделия светотехнические сложные (колбы форвакуумные вакуумметров, фигурные из накладного стекла) – контроль;

7) микроскопия – контроль;

8) отражатели зеркальные диаметром свыше 400 до 1000 мм – контроль;

9) термометры метеорологические, лабораторные (равноделенные) – контроль.

Параграф 3. Контролер стекольного производства, 5-й разряд

127. Характеристика работ:

контроль качества особо сложных и высокохудожественных стеклоизделий, особо точных приборов, стекла специального назначения в соответствии с требованиями государственных стандартов и технических условий;

контроль комплектующих изделий, качества механической обработки заготовок, технологического режима влагозащитного покрытия;

контроль за технологическими параметрами процесса при освоении новых технологий, новых и опытных видов продукции;

окончательная приемка сложных изделий из стекла и кварцевой керамики опытного и мелкосерийного производства и сдача их заказчику;

заполнение технологических паспортов на стеклоизделия, оформления приемо-сдаточных и отгрузочных документов;

юстировка поляриметров, полярископов, микроскопов и другие приборов и установок для проверки установок на бессвильность;

контроль за упаковкой и маркировкой готовой продукции;

ведение учета годной и бракованной продукции;

классификация видов брака.

128. Должен знать:

приемы и методы контроля особо сложных стеклоизделий, приборов, узлов и деталей;

устройство, принцип действия и правила эксплуатации специального и универсального инструмента, номенклатуру, назначение, технические условия и требования, предъявляемые к контролируемым приборам и изделиям, государственные стандарты и технические условия на продукцию, полуфабрикаты, комплектующие изделия, сырье и материалы.

129. Примеры работ:

1) отражатели зеркальные диаметром свыше 1000 мм – контроль;

2) приборы из стекла особо точные – контроль;

3) стекло светотехническое и техническое специального назначения – контроль качества, размеров.

25. Кочегар сушильных печей и барабанов
Параграф 1. Кочегар сушильных печей и барабанов, 2-й разряд

130. Характеристика работ:

загрузка топлива в топки сушильных установок, печей и барабанов;

поддержание необходимого температурного режима сушки. Выгрузка сырья и материалов;

чистка обслуживаемых топок, удаление шлака и золы.

131. Должен знать:

устройство сушильных установок, печей и барабанов;

температурный режим сушки;

правила пользования контрольно-измерительными приборами.

Параграф 2. Кочегар сушильных печей и барабанов, 3-й разряд

132. Характеристика работ:

ведение процесса сжигания твердого, жидкого и газообразного топлива в топках сушильных установок, печей и барабанов;

регулирование поступления топлива, воздуха в топки сушильных установок, печей, барабанов и механической загрузки и выгрузки материалов.

133. Должен знать:

устройство сушильного и транспортного (конвейера, элеватора) оборудования и правила его эксплуатации;

свойства компонентов сырьевых материалов;

устройство контрольно-измерительной и регулирующей аппаратуры и правила пользования ею.

26. Красильщик стеклоизделий
Параграф 1. Красильщик стеклоизделий, 2-й разряд

134. Характеристика работ:

нанесение вручную защитного лакированного покрытия и отражающего металлического слоя на зеркало прямоугольной формы;

омеднение зеркала в электролитической установке;

приготовление раствора для омеднения зеркала;

нанесение эмали на стеклоизделия;

приготовление эмали заданного состава;

регулирование подачи эмали желатинового состава и сжатого воздуха в пистолет-распылитель и в сушильную секцию пульфономоечного конвейера;

сушка зеркал и стеклоизделий на конвейере и в других сушильных агрегатах;

промывка шлангов и пульверизатора;

наблюдение за чистотой обслуживаемого конвейера.

135. Должен знать:

правила и приемы покрытия зеркала лакокрасочными материалами;

свойства и виды красителей;

состав эмали и правила приготовления ее, устройство и принципы работы пистолета-распылителя, пульфономоечного конвейера, определение плотности эмали;

правила приготовления раствора для омеднения зеркала;

правила включения и выключения электролитической установки, допустимую силу тока при омеднении;

правила чистки от окиси меди подвесок, хватков и катода;

правила сушки зеркал и стеклоизделий на конвейере или в других сушильных агрегатах;

устройство сушильных агрегатов, виды брака лакокрасочного покрытия зеркал и меры по его предупреждению.

Параграф 2. Красильщик стеклоизделий, 3-й разряд

136. Характеристика работ:

нанесение защитного лакокрасочного покрытия на лаконаливной машине на поверхность зеркал всех видов;

покрытие фигурного зеркала эмалью и другими защитными материалами;

сушка и запекание защитных покрытий и отражающего металлического слоя;

нанесение защитных покрытий в электростатическом поле;

покрытие стеклоизделий (стеклоплиток, стеклопанелей и тому подобное) эмалью из пистолета-распылителя;

составление эмалевого шликера;

набор эмали в дозатор, добавка компонентов, смешивание, подноска готовой смеси на рабочее место;

ввод стеклоизделий в камеру пульверизации, укладка стеклоизделий на конвейер окраски;

включение и выключение компрессора;

наблюдение за температурным режимом сушки стеклоизделий;

извлечение стеклоизделий из камеры пульверизации;

варка красок по заданным рецептам;

подбор шихты по заданному составу;

регулирование режима варки красок.

137. Должен знать:

правила и приемы покрытия зеркал лаком, эмалью и другими защитными материалами;

свойства и виды красителей, свойства сцепления эмалей различных марок с металлическим покрытием зеркала;

режим сушки и запекания покрытий, устройство сушильных агрегатов;

принципы работы электроустановки, наливочной машины и теплоизмерительной аппаратуры;

правила включения и выключения компрессора, пистолета-распылителя;

смазки частей его отдельных механизмов;

правила подготовки эмали заданного состава в зависимости от типа (марки) и плотности эмали;

рецепты составления красок, способы приготовления (варки) красок, требования, предъявляемые к качеству химикатов для краски;

виды брака при покрытии и меры по его предупреждению и устранению.

27. Лакировщик форм
Параграф 1. Лакировщик форм, 2-й разряд

138. Характеристика работ:

покрытие лаком внутренней поверхности металлических форм для выдувания стеклянных изделий;

приготовление лака по рецепту;

очистка и промывка металлических форм для выдувания стеклянных изделий от старого слоя лака;

нанесение и растирание лака до получения ровной блестящей поверхности внутри формы;

нанесение на лак слоя древесной пыли;

сушка лакового покрытия;

определение качества покрытия формы лаком.

139. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

назначение инструмента и приспособлений, применяемых при работе;

режимы сушки металлических форм для выдувания стеклянных изделий;

состав и свойства применяемых лаков, методы определения качества лакового покрытия.

28. Машинист машин вытягивания стекла
Параграф 1. Машинист машин вытягивания стекла, 3-й разряд

140. Характеристика работ:

наблюдение за состоянием бортов вытягиваемой ленты на машинах вертикального вытягивания стекла;

участие в выборке боя на ленте стекла;

пропуск камней через первую и вторую пару валиков;

подготовка к пуску и участие в пуске машин вертикального вытягивания стекла;

подготовка необходимого для работы инструмента;

уборка от боя площадки над машинным каналом.

141. Должен знать:

устройство машин вертикального вытягивания стекла и выработочного канала;

принцип механизированного изготовления листового и трубчатого стекла;

причины, вызывающие обрывы ленты стекла и способы предупреждения их.

Параграф 2. Машинист машин вытягивания стекла, 5-й разряд

142. Характеристика работ:

изготовление листового стекла и труб под руководством машиниста машин вытягивания стекла более высокой квалификации;

участие в подготовке к пуску, пуске и остановке обслуживаемых машин;

наблюдение за ходом вытягивания ленты стекла и стеклянных труб;

регулирование теплового режима в шахте машины вытягивания стекла и обеспечение равномерного распределения температуры по ширине ленты стекла;

предупреждение разрушения ленты стекла и ствола труб при вытягивании;

устранение "боения" ленты стекла;

наблюдение за соответствием диаметра и толщины стенок труб заданным размерам;

смена и чистка лодочек и других приспособлений.

143. Должен знать:

устройство машин вытягивания стекла;

правила эксплуатации обслуживаемых машин, основы технологии изготовления стеклянных изделий способом вертикального вытягивания на машинах вытягивания стекла;

технологию изготовления труб на машинах горизонтального вытягивания;

требования, предъявляемые к качеству изготавливаемой продукции.

Параграф 3. Машинист машин вытягивания стекла, 6-й разряд

144. Характеристика работ:

изготовление листового стекла и труб;

пуск и остановка машин вытягивания листового стекла и труб;

регулирование скорости вытягивания стекла заданной толщины;

наблюдение за поступлением газа, воздуха в машинный канал и уровнем стекломассы в щели лодочки;

подрезка щели лодочки;

поддержание установленного теплового режима на выработочном канале;

пробивка леток в каменной кладке и выпуск стекломассы из кюльдесаков, хальмовка стекломассы в подогревательной камере;

руководство машинистами вытягивания стекла более низкой квалификации;

смена и чистка лодочек и других приспособлений.

145. Должен знать:

технологию машинного изготовления листового стекла и стеклянных труб;

устройство и правила эксплуатации машин вытягивания листового стекла и труб;

способы выравнивания толщины стекла по ширине ленты, требования к качеству вырабатываемой продукции.

При обслуживании процесса вытягивания стекла толщиной до 3 мм, а также при ширине лодочки свыше 2,5 метров (далее - м) - 7-й разряд.

29. Машинист прокатной машины
Параграф 1. Машинист прокатной машины, 3-й разряд

146. Характеристика работ:

ведение процесса прокатки стекла по заданному режиму под руководством машиниста прокатной машины более высокой квалификации;

участие в работе по пуску и заправке прокатных машин;

наблюдение за движением ленты стекла, передачей ее в печь отжига;

регулирование теплового и воздушного режима в печи отжига;

обслуживание транспортирующих устройств, механизма отрезки и отломки;

устранение неполадок в работе обслуживаемых механизмов.

147. Должен знать:

технологию изготовления стекла;

устройство прокатной машины, схему воздушной, газовой, водяной коммуникаций на участке проката стекла;

режим отжига стекла.

Параграф 2. Машинист прокатной машины, 5-й разряд

148. Характеристика работ:

ведение процесса прокатки стекла по заданному режиму;

пуск и заправка прокатной машины и настройка ее на заданную толщину стекла;

регулирование толщины и скорости движения ленты стекла;

поддержание заданного теплового режима по зонам движения ленты стекла;

установка и наладка формующего устройства;

наблюдение за работой систем смазки и охлаждения;

устранение причин, вызывающих появление брака формируемой ленты стекла;

содержание обслуживаемого оборудования в исправном состоянии.

149. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации прокатных машин;

технологию изготовления прокатного стекла, схему водяной, газовой и воздушной коммуникаций;

правила пользования контрольно-измерительными приборами;

требования, предъявляемые к качеству стекла.

Параграф 3. Машинист прокатной машины, 6-й разряд

150. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления и отжига термостойкого и профильного стекла;

подготовка и пуск прокатной машины;

регулирование толщины ленты и скорости машины;

установка и наладка формующего устройства;

заправка ленты в формующее устройство, регулирование шва свариваемого стеклоприфилита;

смена формующего устройства на ходу;

содержание обслуживаемого оборудования в исправном состоянии;

руководство машинистами прокатной машины более низкой квалификации.

151. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации прокатной машины;

устройство, эксплуатацию и настройку формующего устройства;

технологию изготовления и отжига термостойкого стекла;

схему газовой, водяной и воздушной коммуникаций (свойства и правила эксплуатации природного газа);

правила пользования контрольно-измерительными приборами, требования, предъявляемые к качеству стекла.

152. Требуется среднее профессиональное образование.

30. Моллировщик стекла
Параграф 1. Моллировщик стекла, 2-й разряд

153. Характеристика работ:

подготовка заготовок стекла и профиллированной рамки к моллированию;

проверка заготовок стекла по качеству стекла и определение их пригодности для моллирования;

измерение внутреннего диаметра заготовки стекла;

покрытие стальных калибров слоем типографской краски;

вкладывание калибров в заготовки стекла;

загрузка в печь заготовок стекла, передвижение их по мере разогревания, подача в канал разогрева печи.

154. Должен знать:

принцип моллирования стекла, физические свойства стекла, дефекты стекла;

влияющие на процесс моллирования, технические требования, предъявляемые к заготовкам стекла;

дефекты поверхности калибров, процесс подготовки калибров, виды брака заготовок стекла.

Параграф 2. Моллировщик стекла, 3-й разряд

155. Характеристика работ:

ведение процесса моллирования баллонов, деталей и изделий из стекла малых размеров, плиток и дисков всех марок, экранов;

подготовка печей и форм к моллированию;

установка термопар в печь;

загрузка стеклоизделий в печь моллирования;

наблюдение за работой печи моллирования, обдувочного устройства;

регулирование температурного режима моллирования и закалки;

вакуумное моллирование на полуавтоматических установках;

ведение процесса тонкого отжига заготовок из бескислородного стекла плоско-параллельной формы;

регистрация температурного режима процесса моллирования и тонкого отжига в рабочем журнале;

выгрузка заготовок стекла из печи моллирования;

очистка оснастки, печей моллирования и форм после моллирования и тонкого отжига;

сбор и обезвреживание токсичных отходов.

156. Должен знать:

устройство и принцип действия печей моллирования, основные физико-химические и оптические свойства стекол различного состава;

порядок загрузки изделий в печь моллирования и выгрузки из нее, технические требования, предъявляемые к моллированным изделиям;

виды брака и меры по его предупреждению;

методы сбора и обезвреживания токсичных отходов.

Параграф 3. Моллировщик стекла, 4-й разряд

157. Характеристика работ:

ведение процесса моллирования колб для фотоэлектронных умножителей, радиоламп, зеркальных отражателей, призм, автомобильного стекла площадью до 0,8 м ², цилиндров для цветных кинескопов и шприцев всех размеров;

обслуживание процесса тонкого отжига заготовок из бескислородного стекла со сферическими поверхностями;

подготовка обслуживаемых печей и подбор оснастки для моллирования;

загрузка стеклоизделий в печь моллирования;

расчет теоретических и практических весов плоских заготовок стекла;

разделка плитки на заготовки;

визуальный контроль заготовок из стекла, их сортировка по вскрытым дефектам и устранение отдельных дефектов.

158. Должен знать:

технологию моллирования, тонкого отжига заготовок различных марок стекла;

методы расчета теоретических и практических весов плоских заготовок стекла;

способы разделки бескислородного стекла различных марок;

устройство и принцип действия грузоподъемных механизмов.

Параграф 4. Моллировщик стекла, 5-й разряд

159. Характеристика работ:

ведение процесса моллирования заготовок стекла панорамного, автомобильного площадью свыше 0,8 м², конусных трубок и изделий больших размеров, сложных призм и заготовок оптических деталей весом более 3 кг;

тонкий отжиг заготовок из бескислородного стекла плоскопараллельной и сферической формы с жесткой границей светопропускания;

подготовка обслуживаемого оборудования к работе, проверка исправности термопар, состояния троса и предохранительных упоров, плавности хода каретки и другие;

установление оптимального режима работы печи моллирования;

контроль за технологическим процессом моллирования и тонкого отжига;

сортировка стекла по внутренним дефектам;

расчет теоретических и практических весов заготовок стекла криволинейной конфигурации.

160. Должен знать:

методы процесса моллирования;

способы наладки электропечей и прессов;

методы расчета теоретических и практических весов заготовок стекла криволинейной конфигурации;

правила выбора оптимальных режимов моллирования и тонкого отжига;

причины образования внутренних дефектов в стекле и методы их устранения;

государственные стандарты на бескислородное стекло.

Параграф 5. Моллировщик стекла, 6-й разряд

161. Характеристика работ:

ведение процесса моллирования и тонкого обжига заготовок из бескислородного стекла экспериментальных марок по специальным заказам и по вновь осваиваемым режимам;

расчет теоретических и практических весов заготовок из стекла экспериментальных марок;

руководство моллировщиками стекла более низкой квалификации.

162. Должен знать:

взаимодействие узлов и механизмов печей моллирования и отжига различных типов;

правила настройки и регулирования приборов автоматического регулирования;

правила выбора режимов процесса моллирования и тонкого обжига;

влияние проводимых технологических операций на процесс кристаллизации стекла;

механические свойства и химическую устойчивость бескислородного стекла.

31. Моторист на подаче крокусной суспензии
Параграф 1. Моторист на подаче крокусной суспензии,3-й разряд

163. Характеристика работ:

обеспечение бесперебойного снабжения крокусом полировальной линии конвейера;

наблюдение и регулирование давления насосов;

регулирование подачи воды и пара в бойлер или чан;

обеспечение необходимой плотности крокусной суспензии;

подкисливание суспензии до необходимой клееплотности серной кислотой и железным купоросом;

переход на работу с одного чана на другой;

промывка резервных чанов и крокусных магистралей и контроль качества промывки с помощью сита.

164. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

требования, предъявляемые к качеству крокуса, нормы расхода крокуса и серной кислоты, дозировка железного купороса как ускорителя.

32. Наборщик блока из остеклованных стержней
Параграф 1. Наборщик блока из остеклованных стержней,
3-й разряд

165. Характеристика работ:

набор блока из остеклованных стержней для ромывки;

промывка остеклованных стержней и капилляров. Набивка остеклованных стержней в стеклянное кольцо и перемещение их из стеклянного кольца в стеклянный цилиндр для спекания.

166. Должен знать:

способы определения качества остеклованных стержней и их количества, необходимого для набивки цилиндра;

правила набора остеклованных стержней в цилиндр;

способы промывки и сушки остеклованных стержней и капилляров.

33. Набощик стекломассы
Параграф 1. Набощик стекломассы 3-й разряд

167. Характеристика работ:

набор из стекловаренной печи или из горшка на трубку или "железку"требуемого количества стекломассы определенной вязкости для выдувания изделий малых и средних размеров;

придание набору требуемой формы, подача его в форму для прессования;

устранение дефектов при наборе стекломассы на трубку.

168. Должен знать:

свойства стекломассы, приемы набора и дозировки стекломассы в зависимости от размеров изделий;

требования, предъявляемые к качеству изготавливаемых изделий;

основные марки стекла, виды брака и меры по его предупреждению.

169. Примеры работ:

1) вкладыши генераторных ламп - набор стекломассы;

2) детали для выдувных изделий - набор стекломассы;

3) колбы генераторных ламп - набор стекломассы;

4) колпачки для карбюраторов и спиртовок - набор стекломассы;

5) пластины для подложек, круглые заготовки (линз и дисков) - набор стекломассы;

6) стаканчики для круглых ампул-уровней - набор стекломассы.

Параграф 2. Наборщик стекломассы, 4-й разряд

170. Характеристика работ:

набор из стекловаренной печи или из горшка на трубку или "железку"требуемого количества стекломассы определенной вязкости для выдувания изделий крупных размеров;

подача набора оператору выдувного полуавтомата, а также подача набора стекломассы в форму для прессования;

стягивание стекломассы с железного прутка;

определение готовности стекломассы для прессования.

171. Должен знать:

свойства стекломассы, приемы набора и дозировки стекломассы для изготовления различных изделий;

требования, предъявляемые к качеству изготавливаемых изделий, виды брака, возникающие при наборе стекломассы и меры по его предупреждению.

172. Примеры работ:

1) баллоны, бутыли с калиброванным горлом, флаконы с винтовым горлом и под притертую пробку, кухтыли, фигурные бутылки и бутылки под шампанское, банки и склянки под штанглазную посуду - набор стекломассы для выработки на полуавтомате;

2) конусы для электронно-лучевых трубок - набор стекломассы;

3) призмы, различные линзы Френеля, конденсаторы, отражатели - набор стекломассы для прессования;

4) пробки в многоместных формах, фигурные пробки и аналогичные изделия - набор стекломассы;

5) солонки, блюдца для варенья, пепельницы, пробки в одноместных формах, подвески, стаканчики для приема лекарств, косметическая тара и аналогичные изделия - набор стекломассы для прессования;

6) трубки стеклянные (дроты) - набор стекломассы для вытягивания;

7) экраны и конусы к ним для электронно- лучевых трубок до 47 сантиметров (далее - см) по диагонали - набор стекломассы для прессования.

Параграф 3. Наборщик стекломассы, 5-й разряд

173. Характеристика работ:

набор стекломассы для выдувания изделий сортовой посуды крупных размеров;

набор стекломассы из стекловаренного горшка на вакуум-наборную машину и подача ее в форму для прессования;

установка и настройка вакуум-наборн машины;

регулирование температурного режима изготовления изделий, степени вакуума, количества подаваемой воды и воздуха;

установление необходимого числа оборотов мешалки в период размешивания стекла;

набор стекломассы для прессования деталей электронно-лучевых трубок.

174. Должен знать:

устройство вакуум-наборной машины по центру влета печи;

основы электроварения, состав и свойства стекла;

технические условия на изготавливаемое стекло, способы определения качества стекломассы;

правила набора стекломассы в зависимости от формы и размера стеклоизделия;

методы определения дефектов в набираемой стекломассе.

175. Примеры работ:

1) диски и линзы из цветного стекла - набор стекломассы для прессования;

2) конусы для специальных ЭЛП - набор стекломассы;

3) стекла светотехнические - набор стекломассы;

4) сортовая посуда - изделия на ножке, салатники, подносы и другие изделия крупных размеров;

5) экраны и конусы электронно-лучевых трубок свыше 47 см по диагонали - набор стекломассы.

Параграф 4. Наборщик стекломассы, 6-й разряд

176. Характеристика работ:

набор стекломассы для изготовления опытных и экспериментальных изделий, предназначенных для электронно-лучевых трубок с цветным изображением.

177. Должен знать:

технические свойства, способы и правила набора и обработки стекломассы, причины брака и способы их устранения;

метод укладки "капли" на пресс-форму с учетом создания необходимого распределения по плоскости пресс-формы в заданных пределах.

178. Примеры работ.

1) экраны и конусы для оболочек кинескопов цветного телевидения всех типоразмеров - набор стекломассы.

34. Наладчик стекольных автоматов и полуавтоматов
Параграф 1. Наладчик стекольных автоматов и полуавтоматов,
4-й разряд

179. Характеристика работ:

наладка, ремонт и профилактический осмотр: отрезных механизмов, полуавтоматов для отрезки и оплавки стекла, автоматов для подрезки, отборки, отломки листов стекла, центровочных полуавтоматов с установкой патронов, автоматов и фацетных станков, сферо-фрезерных, распиловочных, делительных станков, центровочных автоматов и полуавтоматов, а также станков и полуавтоматов сварки и приварки стеклоизделий;

проверка исправности узлов и механизмов, подналадка механизмов в процессе работы, смена оснастки и приспособлений обслуживаемого оборудования;

профилактический осмотр оборудования, определение износа, смена изношенных деталей и узлов механизмов.

180. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования и порядок проведения его ремонта;

правила наладки обслуживаемого оборудования и приспособлений;

причины неполадок в работе оборудования, способы их предупреждения и устранения.

Параграф 2. Наладчик стекольных автоматов и полуавтоматов,
5-й разряд

181. Характеристика работ:

наладка, ремонт и профилактический осмотр стеклоформующих машин, узлов шлифовально-полировальных конвейеров, ротационных аппаратов, горизонтального полуавтомата по изготовлению флаконов, вакуумных установок с электропусковой аппаратурой и контрольно-измерительными приборами и ультразвуковых установок;

наладка автоматических прессов "Витроликоно", машин центробежного формования стеклоизделий и машин вварки анодного вывода;

наладка электромуфелей для полирования;

выполнение расчетов, связанных с наладкой обслуживаемого оборудования

182. Должен знать:

устройство, принцип работы обслуживаемого оборудования;

конструкцию электропусковой аппаратуры, контрольно-измерительных приборов;

порядок проведения ремонта налаживаемого оборудования, механизмов и узлов;

правила регулирования автомата со сложной кинематической схемой.

Параграф 3. Наладчик стекольных автоматов и полуавтоматов,
6-й разряд

183. Характеристика работ:

наладка, ремонт и профилактический осмотр вакуумно-выдувных стеклоформующих машин-автоматов и механизма фидерных питателей;

наладка и регулирование автоматов для снятия и шлифовки фацета типа "Вибейк";

выполнение расчетов, связанных с наладкой обслуживаемого оборудования.

184. Должен знать:

устройство и конструкцию налаживаемых машин, механизмов и автоматов;

правила регулирования и монтажа обслуживаемого оборудования, взаимодействия его механизмов и узлов.

185. Требуется среднее профессиональное образование.

Параграф 4. Наладчик стекольных автоматов и полуавтоматов,
7-й разряд

186. Характеристика работ:

наладка, ремонт и профилактический осмотр многосекционных автоматов с электронным управлением, вакуумно-выдувных стеклоформующих автоматов типа "Olivotto" и "Lindner";

обеспечение синхронизации взаимодействия агрегатов и узлов механического питателя и стеклоформующего автомата в диалоговом режиме с управляющим компьютером;

наладка, ремонт и профилактический осмотр пресс-выдувных стеклоформующих автоматов и механизмов фидерных питателей с компьютерным управлением;

выбор и регулирование режима работы налаживаемых автоматов;

корректировка скорости вращения карусели, подачи воздуха на выдувание и охлаждение, вакуума и других параметров стеклоформующих автоматов;

переналадка автоматов для изготовления различных видов изделий.

187. Должен знать:

диалог с компьютером в объеме, необходимом для обслуживания стеклоформующего автомата;

правила формирования циклограммы работы узлов секций в зависимости от ассортимента и скорости изготовления стеклоизделий, устройство и конструкцию налаживаемых автоматов, механизмов и агрегатов линии, взаимодействие агрегатов, узлов и механизмов линии;

правила монтажа, сборки и регулирования узлов агрегатов линии, виды брака;

правила его предупреждения и устранения.

188. Требуется среднее профессиональное образование.

35. Намазчик целлулоида
Параграф 1. Намазчик целлулоида, 1-й разряд

189. Характеристика работ:

нанесение на форматки целлулоида склеивающего раствора;

установка форматок на сушильный конвейер;

подача горячего воздуха в сушильную секцию конвейера.

190. Должен знать:

дозировку склеивающего раствора;

требования, предъявляемые к качеству приготавливаемого раствора.

36. Наполнитель приборов газами и жидкостями
Параграф 1. Наполнитель приборов газами и жидкостями,
2-й разряд

191. Характеристика работ:

наполнение заготовок простых термометров: складских, ванных, комнатных термометрической жидкостью или ртутью с применением механических вакуумных насосов или вручную;

сушка всех типов заготовок в сушильных шкафах;

протирка кассет спиртом, загрузка в кассеты заготовок и выгрузка их после наполнения;

подбор заготовок по партиям, по диаметру капилляров и микроскопическому номеру;

отбор ненаполненных заготовок, укладка и транспортировка их к полуавтоматам;

слив из заготовок лишней термометрической жидкости или ртути с помощью стеклодувной горелки, электроспирали, а также отсасывающим усиком с запайкой капилляра.

192. Должен знать:

принцип работы механических насосов, температурный режим в сушильных шкафах;

технологию откачки воздуха и наполнения простых заготовок термометров жидкостью или ртутью;

правила фильтрации наполнителей, правила загрузки и выгрузки заготовок.

Параграф 2. Наполнитель приборов газами и жидкостями,
3-й разряд

193. Характеристика работ:

наполнение азотом, аргоном или другим инертным газом надртутного пространства в капилляре термозаготовки на установке высокого давления;

откачивание воздуха из надртутного пространства с помощью масляного и парортутного насоса;

пайка заготовки к цилиндру установки высокого давления с последующей отпайкой;

измерение давления газа в капилляре манометром;

наполнение ртутью и жидкостными наполнителями на механической вакуумной установке и вручную термозаготовок простых и средней сложности термометров;

слив из заготовок лишней ртути и термометрической жидкости на полуавтомате точной дозировки и вручную с выжигом капилляра;

отрезка и запайка капилляра на газовой стеклодувной горелке и на специальном аппарате, отметка нулевой точки;

определение количества ртути, угла замыкания и размыкания контактов в ртутном переключателе при помощи специального приспособления.

194. Должен знать:

устройство и принцип работы полуавтомата точной дозировки слива ртути и установки высокого давления, масляного и парортутного насосов;

технологию наполнения приборов газами;

физико-химические свойства ртути, режим выдержки заготовок в снеговой ванне или термостате;

режим очистки воздуха и наполнения приборов;

технологию изготовления термометров, приемы установки угла замыкания и размыкания ртутного переключателя согласно техническим условиям;

основные сведения по физике и электротехнике.

Параграф 3. Наполнитель приборов газами и жидкостями,
4-й разряд

195. Характеристика работ:

наполнение водородом и инертными газами заготовок ртутных переключателей и контактных термометров на водородной установке с применением глубокого охлаждения;

наполнение ртутью заготовок сложных термометров с коротким циклом наполнения на высоковакуумной установке с предварительным подогревом в электропечах;

наладка и обслуживание высоковакуумной установки;

контроль за измерительными приборами.

196. Должен знать:

устройство и принципы работы водородной установки;

технологию изготовления переключателей, свойства газов, режим откачивания воздуха, физические и химические свойства ртути;

методы ее очистки, схему устройства высоковакуумной установки, электропечей, режим выдержки заготовок в электропечах;

принцип действия максимальных устройств всех видов термометров;

основы электротехники, принцип действия жидкостных и деформационных измерительных приборов.

Параграф 4. Наполнитель приборов газами и жидкостями,
5-й разряд

197. Характеристика работ:

наполнение ртутью заготовок особо сложных термометров с запасным резервуаром и длительным циклом наполнения на автоматической установке с дистанционным управлением;

определение глубины высокого вакуума с помощью специального прибора;

наладка вакуумных установок;

контроль за работой осциллографов и тестеров.

198. Должен знать:

схему установки с дистанционным управлением;

принцип работы диффузионных насосов;

способы получения высокого вакуума;

устройство электронных и ионизационных приборов и принцип их действия;

основы электроники.

37. Настильщик стекла
Параграф 1. Настильщик стекла, 2-й разряд

199. Характеристика работ:

настил клингеров и дюрансов ротационных аппаратов;

заделка швов гипсовым раствором;

загипсовка пластин листов стекла с заточкой торца для шлифовки и полировки на конвейерных установках и ротационных аппаратах;

обеспечение устойчивости стекла при обработке;

подбор блочных пластин по толщине;

укладка пластин в кассеты;

приготовление гипсового раствора;

заливка пластин гипсовым раствором;

разгипсовка кассет;

очистка и переноска изделий на мойку.

200. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации гипсовой установки;

свойства гипса;

способы загипсовки листов стекла;

правила заливки кассет гипсом и укладки изделий на ротационный стол;

свойства гипсовых растворов, требования, предъявляемые к качеству швов.

Параграф 2. Настильщик стекла, 3-й разряд

201. Характеристика работ:

настил листов стекла на столы ротационных аппаратов, на столы конвейера с предварительной настилкой байки;

подбор блочных пластин по толщине;

заделка швов гипсовым раствором;

перекладка листов стекла на обратную сторону;

очистка столов и байки;

переноска стекла на мойку.

202. Должен знать:

допуски на толщину и кривизну листов стекла;

свойства гипса;

приемы укладки листов стекла разных размеров;

требования, предъявляемые к качеству поверхности настланного стекла.

38. Обжигальщик в производстве стекла
Параграф 1. Обжигальщик в производстве стекла, 2-й разряд

203. Характеристика работ:

обжиг керамических и стеклянных деталей в печах;

размалывание материалов в бегунах, просеивание через сита, увлажнение и составление керамической шихты.

204. Должен знать:

правила загрузки и выгрузки изделий, режим обжига керамических и стеклянных деталей;

состав и дозировку массы для шихты электроизоляционной керамики.

205. Примеры работ.

1) изоляторы, бусы, втулки и другие керамические детали - обжиг;

2) масса электроизоляционная для изготовления электростерилизаторов, бус, втулок - приготовление.

Параграф 2. Обжигальщик в производстве стекла, 3-й разряд

206. Характеристика работ:

обжиг в обжигательных печах различных конструкций красок, золота на поверхности изделий сортовой посуды;

загрузка в обжигательные печи железного купороса, углекислого железа, котрельной пыли и других материалов для приготовления крокуса. Ведение процесса обжига крокуса;

регулирование температурного режима обжига по показаниям контрольно-измерительных приборов;

наблюдение за загрузкой и выгрузкой изделий.

207. Должен знать:

устройство обжигательных печей, режим обжига для изделий сортовой посуды и крокуса;

назначение контрольно-измерительных приборов и правила регулирования процесса обжига по их показаниям;

технические требования, предъявляемые к процессу обжига, причины и виды брака, меры по его предупреждению.

208. Примеры работ:

1) плитки стеклянные эмалированные (облицовочные) - обжиг;

2) сурик свинцовый - обжиг до свинцового глета;

3) цилиндры шприцевые, жиромеры с нанесенной краской градуировочной шкалой - обжиг краски;

4) электростерилизаторы керамические - обжиг.

Параграф 3. Обжигальщик в производстве стекла, 4-й разряд

209. Характеристика работ:

ведение процесса обжига изделий из кварцевой керамики и выжигания пропиточного слоя в электропечах периодического действия под руководством обжигальщика в производстве стекла более высокой квалификации;

установка изделий на под электропечи, герметизация печи песком;

проверка состояния электропечи и контрольно-измерительной аппаратуры;

наблюдение за температурным режимом обжига;

извлечение изделий из электропечи.

210. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, контрольно-измерительных приборов и инструмента;

режимы обжига и выжигания пропиточного слоя изделий;

правила установки изделий в электропечь и извлечения их из печи;

причины возникновения брака изделий при обжиге и меры по его предупреждению.

Параграф 4. Обжигальщик в производстве стекла, 5-й разряд

211. Характеристика работ:

ведение процесса обжига изделий из кварцевой керамики и выжигания пропиточного слоя в электропечах периодического действия;

корректирование максимальной температуры обжига изделий по результатам анализов и усадки;

обеспечение заданной равномерности распределения и скорости подъема температуры в электропечи;

контроль за состоянием изделий в электропечи и показаниями контрольно-измерительных приборов;

замер и расчет усадки изделий;

сдача продукции контролеру;

ведение технологического журнала и заполнение техпаспортов.

212. Должен знать:

конструкцию обслуживаемого оборудования;

ассортимент обжигаемых изделий;

методику расчета режимов обжига изделий;

устройство и правила применения контрольно-измерительных приборов.

39. Обмазчик заслонов
Параграф 1. Обмазчик заслонов, 2-й разряд

213. Характеристика работ:

обмазка заслонов;

подготовка глиняного раствора для обмазки заслонов горшковой печи после отлива горшков.

214. Должен знать:

устройство горшковой печи;

виды и свойства применяемой глины.

40. Обработчик стеклопакетов и стеклоблоков
Параграф 1. Обработчик стеклопакетов и стеклоблоков, 1-й разряд

215. Характеристика работ:

обработка стеклопакетов, стеклоблоков, триплекса;

заготовка салфеток, клеящего состава, мастики, резины, и других материалов;

наклейка на стеклоблоки бязевых салфеток;

покрытие мастикой поверхности и края стеклоизделий и наклейка их на щиток;

наклейка листов сусального золота, серебра и других металлов на канторели для выработки смальты;

нанесение на поверхность стеклоблоков экранирующего слоя;

намазка края пакетов триплекса смазочным составом и оклейка резиной краев пленки;

заполнение паза стекла триплекс влагостойкой мастикой;

покрытие поверхности стеклоблоков восковой мастикой;

укладка стеклопакетов с перекладкой бумагой;

снятие байки со столов;

очистка поверхности столов конвейера;

регулирование установки для очистки столов.

216. Должен знать:

приемы и способы наклейки бязевых салфеток, сусального металла на стеклоизделия, намазки края стеклопакетов, нанесения мастики;

правила приготовления экранирующей жидкости, мастики и восковой массы, требования к отделке стеклопакетов и стеклоблоков, свойства лака, правила эксплуатации установки для очистки столов;

требования, предъявляемые к качеству резины и бутафольного клея, способы предупреждения зазоров между кромкой стекла и резиной;

виды брака и меры по его предупреждению.

Параграф 2. Обработчик стеклопакетов и стеклоблоков, 2-й разряд

217. Характеристика работ:

обработка стеклопакетов и стеклоблоков;

заготовка пленки и склеивающего состава;

приготовление раствора, мастики, эмали;

наклейка защитных стекол и защитной пленки на стеклоблоки и стеклопакеты;

зарядка питателей песком и экранирующей жидкостью;

настройка форсунок, включение поворота стола, закладка позиции блоками, включение форсунок;

снятие стеклоблоков со стола;

подача стеклоблоков к транспортеру сушки;

окраска склеенных стеклоблоков (обойм) нефтебитумной мастикой, эмалью, лаком;

обработка пленки, выступающей за края триплекса, кардной дисковой щеткой;

обработка обожженных пазов стекла триплекса;

очистка деталей и изделий от остатков пленки. Выжигание целлулоида по всему периметру детали;

установка электроножа;

пазовка стекла;

проверка качества выжига паза;

установка триплекса в пирамиду.

218. Должен знать:

приемы и способы наклейки защитной пленки на стеклоблоки и стеклопакеты;

способы приготовления склеивающего состава и раствора экранизирующей жидкости;

устройство и принцип работы обмазочного стола и вспомогательного оборудования;

приемы и правила окраски стеклоблоков (обойм) нефтебитумной мастикой, эмалью, лаком;

способ варки мастики, свойства мастики и эмали;

устройство и правила пользования кардной дисковой щеткой и электроножом;

способы обработки и очистки пазов триплекса, требования, предъявляемые к качеству обработки изделий.

41. Оператор автоматической линии по производству пеностекла
Параграф 1. Оператор автоматической линии по производству
пеностекла, 4-й разряд

219. Характеристика работ:

ведение процесса спекания и отжига пеностеклянных блоков и облицовочной плитки под руководством оператора автоматической линии по производству пеностекла более высокой квалификации;

наблюдение за цикличностью подачи платформ и вагонеток с формами, заполненными шихтой, в печь спекания;

наблюдение за показаниями приборов и заданным температурным режимом;

регулирование температурных и скоростных режимов кристаллизации;

контроль за поступлением газа к печи спекания и горелкам;

ведение записей в технологическом журнале.

220. Должен знать:

устройство печей спекания, принципы действия контрольно-измерительных приборов и приборов автоматического регулирования печей спекания;

правила включения и выключения отдельных секций печи спекания, температурный режим и технологию спекания, отжига и кристаллизации изделий;

правила выгрузки изделий из печи спекания.

Параграф 2. Оператор автоматической линии по производству
пеностекла, 5-й разряд

221. Характеристика работ:

ведение процесса спекания и отжига пеноблоков в печах спекания;

наблюдение за технологическим режимом по показаниям контрольно-измерительным приборов и приборов автоматического регулирования;

регулирование взаимодействия работы механизмов автоматической линии, гидронасосов, толкателя, подъемника, механизма переноса блока;

наладка работы всех механизмов автоматической линии;

ведение рабочего журнала.

222. Должен знать:

технологический процесс производства пеностекла;

устройство печей спекания, гидросистемы, механизмов автоматической линии;

принцип действия контрольно-измерительных приборов и приборов автоматического регулирования печей спекания.

42. Оператор вакуумприсосных механизмов и приспособлений
Параграф 1. Оператор вакуумприсосных механизмов и
приспособлений, 3-й разряд

223. Характеристика работ:

управление работой вакуумприсосных механизмов для подачи листов стекла на последующие операции: на столы резки, моечную машину, конвейер, упаковку, в запас и тому подобное;

управление пусковой аппаратурой;

регулирование подачи сжатого воздуха для снятия листов стекла со столов конвейера;

очистка стекла от остатков гипса вручную щеткой.

224. Должен знать:

конструкцию и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

правила транспортировки стекла;

правила управления работой механизмов в ручном и автоматическом режимах.

Параграф 2. Оператор вакуумприсосных механизмов и
приспособлений, 4-й разряд

225. Характеристика работ:

управление работой крана-перекладчика при транспортировке листов стекла по стадиям технологического процесса;

наладка и обеспечение бесперебойной работы всех механизмов: рольганга, вакуумнасоса, перекладчика и присосных кранов. Регулирование давления сжатого воздуха;

подналадка, чистка и смазка механизмов.

226. Должен знать:

конструкцию и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, аппаратуры и вакуумной системы крана-перекладчика;

цикличность и правила работы обслуживаемого оборудования в различных режимах, виды брака стекла, марки смазочных масел.

43. Оператор выдувного полуавтомата
Параграф 1. Оператор выдувного полуавтомата, 2-й разряд

227. Характеристика работ:

изготовление из стекломассы полых стеклоизделий на выдувном полуавтомате путем формования простой парфюмерной и медицинской посуды на чистовой форме;

наблюдение за состоянием чистовых форм и регулирование их охлаждения.

228. Должен знать:

устройство выдувного полуавтомата и правила его эксплуатации, основные свойства стекла;

технические условия на изготавливаемые изделия;

причины возникновения брака и меры по его предупреждению.

Параграф 2. Оператор выдувного полуавтомата, 3-й разряд

229. Характеристика работ:

изготовление из стекломассы полых стеклоизделий на выдувном полуавтомате в многоячеечной форме путем последовательного выдувания баллонов и бутылей с калиброванным горлом на черновой и чистовой формах;

наблюдение за состоянием форм и регулированием их охлаждения.

230. Должен знать:

устройство полуавтомата с фидерным питанием и правила его эксплуатации;

причины возникновения брака и меры по его предупреждению.

Параграф 3. Оператор выдувного полуавтомата, 4-й разряд

231. Характеристика работ:

изготовление из стекломассы полых стеклоизделий на выдувных полуавтоматах: флаконов с винтовым горлом и под притертую пробку, кухтылей, фигурных бутылок, хозяйственных и штанглазных банок и склянок на черновой форме.

232. Должен знать:

устройство выдувного полуавтомата и правила его эксплуатации;

причины возникновения брака и меры по его предупреждению.

44. Оператор гранулирования шихты
Параграф 1. Оператор гранулирования шихты, 5-й разряд

233. Характеристика работ:

ведение процесса гранулирования шихты и получения гранул с заданными параметрами;

подготовка оборудования технологической линии, системы контрольно-измерительных приборов и автоматики, коммуникаций к работе;

пуск и остановка технологической линии;

обработка боя стекла в башне стеклобоя;

регулирование питания грануляторов шихтой;

обслуживание вибраторов, элеваторов, конвейеров и другого транспортирующего оборудования;

контроль за качеством гранулирования;

устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

234. Должен знать:

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования;

технологический процесс обработки шихты и стеклобоя, требования, предъявляемые к качеству смешивания шихты;

правила обращения с материалами, входящими в состав шихты;

способы устранения неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

45. Оператор на вварочных машинах
Параграф 1. Оператор на вварочных машинах, 5-й разряд

235. Характеристика работ:

ведение процесса вварки в стеклоизделия фиксатора, анодных выводов и других деталей огневым способом на вварочных полуавтоматах;

спай стекла с металлами и сплавами;

подготовка обслуживаемого оборудования к работе: регулирование узлов и механизмов, рабочих позиций на заданные режимы работы;

пуск и обслуживание вварочных полуавтоматов; включение, выключение агрегата, вакуумных насосов, питателей печи; подача газа;

установка изделий на упоры, в гнезда с выверкой их положений относительно анодных выводов и других деталей, ввариваемых в изделия из электровакуумного стекла.

236. Должен знать:

устройство и назначение вварочных машин, технологию получения спаев заданных групп электровакуумных стекол с соответствующими металлами и сплавами;

марки обрабатываемых изделий и назначение ввариваемых деталей;

способы устранения неисправностей обслуживаемых вварочных полуавтоматов, правила пользования контрольно-измерительный инструментом виды брака и способы его устранения.

Параграф 2. Оператор на вварочных машинах, 6-й разряд

237. Характеристика работ:

ведение процесса вварки в стеклоизделия фиксаторов, анодных выводов и других деталей всевозможных конфигураций огневым способом на вварочных автоматах;

спай различных групп электровакуумных стекол, металлов и сплавов;

регулирование температурных режимов;

подготовка обслуживаемого оборудования, приспособлений и инструмента к работе;

выбор и установление наиболее производительных режимов работы на вварочных автоматах различных конструкций, типов и моделей;

наладка и переналадка обслуживаемого оборудования на обработку изделий различной конфигурации;

смена инструмента;

регулирование узлов, рабочих позиций на рациональные технологические режимы, обеспечивающие высокую производительность агрегатов и требования технических условий;

определение качества спая при помощи контрольно-измерительных приборов;

выявление и устранение причин брака.

238. Должен знать:

конструкцию вварочных машин различных типов и моделей;

правила наладки и переналадки вварочных автоматов на требуемые и более рациональные режимы работы;

технические условия и технологический процесс вварки фиксаторов, анодных выводов и других деталей;

способы устранения неисправностей вварочных машин и автоматов;

основные свойства, марки и технологию для применяемых групп стекол, металлов и сплавов;

назначение и правила применения специального контрольно-измерительного инструмента.

46. Оператор на филаментмашине
Параграф 1. Оператор на филаментмашине, 4-й разряд

239. Характеристика работ:

ведение процесса перетяжки стеклозаготовок на капилляры с допуском по наружному диаметру свыше 0,05 мм;

протягивание стеклянных трубок различного диаметра с одновременным покрытием их токопроводящим слоем;

наладка филаментмашины;

регулирование подачи стекла и температурного режима;

заправка стеклянных трубок;

определение толщины слоя покрытия и наблюдение за просушкой его на выходе;

измерение величины сопротивления токопроводящего слоя.

240. Должен знать:

устройство филаментмашины, тепловой режим обработки стекла различных марок;

основные свойства токопроводящих масс для покрытия стекла и технические требования, предъявляемые к ним;

назначение измерительных приборов, применяемых при протягивании стеклянных трубок.

Параграф 2. Оператор на филаментмашине, 5-й разряд

241. Характеристика работ:

ведение процесса перетяжки стеклозаготовок на тончайшие капилляры с допуском по наружному диаметру до 0,05 мм;

наладка филаментмашины;

определение пригодности токопроводящих масс, применяемых для покрытия стеклотрубок, по их консистенции.

242. Должен знать:

конструкцию и правила наладки филаментмашины для протяжки стеклянных трубок;

правила пользования приспособлениями для регулирования температуры нагрева и подачи стекла;

зависимость величины сопротивления от состава токопроводящих масс.

47. Оператор стеклоформирующих машин
Параграф 1. Оператор стеклоформирующих машин, 2-й разряд

243. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления простых стеклоизделий, в том числе парфюмерной и медицинской посуды на чистой форме и заготовок из дрота на стеклоформующих машинах-полуавтоматах;

пуск, зарядка полуавтомата;

регулирование пламени газовых горелок;

оправка края стеклоизделий после их формования и отопки, съем изделий;

оплавка стеклянных заготовок и деталей на полуавтомате с автоматическим или ручным съемом изделий;

наблюдение за состоянием чистовых форм и регулирование их охлаждения;

укладка и транспортировка стеклоизделий в отжигательные печи.

244. Должен знать:

устройство, правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

способы регулирования пламени газовых горелок;

поступления кислорода и воздуха, основные свойства стекла различных марок, температуру размягчения;

коэффициент расширения, способы оплавки стеклянных заготовок;

правила оправки края стеклоизделий и укладки изделий в обжигательные печи;

правила регулирования температуры отжигательной печи, технические требования;

предъявляемые к дроту, к отопке и перестановке стеклоизделий;

причины возникновения брака, меры по его предупреждению и устранению;

правила пользования контрольно-измерительным инструментом.

Параграф 2. Оператор стеклоформирующих машин, 3-й разряд

245. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления изделий и заготовок из дрота на стеклоформующих машинах-полуавтоматах, в том числе в многоячеечной форме путем последовательного выдувания на черновой и чистовой формах баллонов и бутылей с калиброванным горлом;

изготовление узлов и деталей на специальных станках, оборудованных системой газовых горелок;

пуск, зарядка стеклоформующей машины-полуавтомата заготовками или дротом;

формование стеклоизделий с помощью пламени газовой горелки;

выполнение ряда последовательно связанных работ по обработке изделий, спаю нескольких узлов и деталей с вакуумно-прочными спаями и центровкой;

спай стекла с металлом;

вварка ножек в колбы;

наблюдение за состоянием смазки стеклоформующих машин-полуавтоматов, форм, за работой стаккеров и конвейеров;

выполнение мелкого ремонта и других работ по указанию оператора стеклоформующих машин более высокой квалификации;

контроль качества изделий и заготовок.

246. Должен знать:

основы технологии изготовления стекла;

устройство, правила эксплуатации и наладки обслуживаемого оборудования;

способы регулирования пламени газовых горелок;

основные свойства обрабатываемого стекла и металла;

приемы раздувания, обкатки, перетяжки, сварки различных видов стекла;

определение на глаз качества спая, требования, предъявляемые к качеству изготавливаемых изделий;

государственные стандарты на изготавливаемые изделия.

247. Примеры работ:

1) ампулы - изготовление;

2) поршни к шприцам - изготовление;

3) пробирки разных размеров, корпуса жиромеров, пипетки к аккумуляторным ареометрам, термозаготовки - формовка горла;

4) сапожки, жиромеры, воронки и шарики в капиллярах для термометров - раздутие;

5) стеклоизделия - отопка и отделка края;

6) термометры - закрышка.

Параграф 3. Оператор стеклоформирующих машин, 4-й разряд

248. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления стеклотары и сортовой посуды на вакуумно-выдувных автоматах под руководством оператора стеклоформующих машин более высокой квалификации;

изготовление изделий и заготовок из дрота на стеклоформующих машинах, горизонтальных полуавтоматах и барабанах;

пуск, зарядка горизонтальных полуавтоматов заготовками или дротом;

подача стекла в формы машины;

регулирование скорости вращения;

формование стеклоизделий;

извлечение стеклоизделий из форм и подача их на отжиг или кристаллизацию;

выполнение спаев стекла различного диаметра и толщины стенки;

формование изделий с помощью пламени горелок полуавтоматов;

наблюдение за состоянием смазки обслуживаемого оборудования и форм, работой конвейеров;

контроль качества изделий и заготовок.

249. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации стеклоформующих машин;

устройство питателя и других вспомогательных приспособлений;

правила регулирования режима формования и пламени газовых горелок, технические условия и государственные стандарты на изготавливаемые изделия;

правила установки крепления, центровка деталей, назначение и правила применения специального контрольно-измерительного инструмента;

режимы отжига спая, виды брака и способы его устранения.

250. Примеры работ.

1) ампулы и поршни к шприцам - изготовление на полуавтоматах;

2) жиромеры - спайка на полуавтоматах и формовка горла;

3) заготовки для флаконов, баночек, пробирок, цилиндров к шприцам - изготовление на барабанах;

4) заготовки для моллирования - изготовление на горизонтальном полуавтомате;

5) сортовая посуда и стеклотара - изготовление;

6) флаконы и баночки разных размеров - изготовление;

7) флаконы с винтовым горлом, под притертую пробку, фигурные бутылки, хозяйственные, штанглазные банки и склянки - изготовление на выдувном полуавтомате;

8) цилиндры к шприцам - изготовление.

Параграф 4. Оператор стеклоформирующих машин, 5-й разряд

251. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления стеклотары;

изготовление изделий и заготовок из дрота на стеклоформующих машинах;

наладка и регулирование режима работы обслуживаемых стеклоформующих машин;

обслуживание и пуск стеклоформующей машины: осмотр агрегата, проверка крепления форм, раскаток и механизмов;

формование и сварка изделий (конусов оболочек, цветных кинескопов и специальных электронно-лучевых трубок);

подача стекла в форму и удаление стеклобоя из форм при разогреве их;

регулирование и поддержание заданного температурного режима обслуживаемых машин;

замена форм и других узлов;

ведение работ в соответствии с технологическим процессом;

наблюдение за качеством изготавливаемых изделий;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

252. Должен знать:

основы технологии изготовления стекла и изделий из стекломассы;

устройство, принцип работы, правила эксплуатации обслуживаемых машин и способы устранения неисправностей в их работе;

виды брака изделий, причины его возникновения и способы устранения.

Параграф 5. Оператор стеклоформирующих машин, 6-й разряд

253. Характеристика работ:

ведение процесса изготовления стеклотары, химико-лабораторной и сортовой посуды на вакуумно-выдувных стеклоформующих автоматах;

выбор и регулирование режима работы и наладка автомата с жесткими допусками по внутреннему и наружному диаметру и толщине стенок;

обслуживание и наладка автоматической системы подачи капли и автоматической системы смазки черновых, чистовых и горловых форм;

замена сменных узлов обслуживаемого автомата на ходу;

наблюдение за показаниями приборов и корректировка скорости вращения карусели, подачи воздуха, степени вакуума, охлаждения;

мелкий ремонт обслуживаемого автомата;

обслуживание и пуск стеклоформующих машин, выполнение сложных, а также опытных работ с самостоятельным подбором режимов работы машины;

наблюдение за качеством изготавливаемых изделий различных диаметров и толщины стенки с соблюдением геометрии и плавности переходов;

предупреждение брака и простоя стеклоформующих машин.

254. Должен знать:

устройство, принцип работы и взаимодействие узлов;

правила эксплуатации обслуживаемых машин и автоматов, а также вакуумного питателя и других вспомогательных приспособлений;

правила обеспечения стабильного режима формования изделий;

способы регулирования обслуживаемого автомата в рабочем состоянии, корректировки скорости вращения карусели, трубок, скорости подачи воздуха, степени вакуума;

правила наладки обслуживаемого автомата для изготовления различных видов изделий, назначение приборов, используемых для контроля параметров технологического процесса выдувания и правила пользования ими;

технические требования, предъявляемые к качеству изготавливаемых изделий, причины возникновения брака и меры по его предупреждению и устранению.

255. Примеры работ.

1) колбы для пищевого термоса - изготовление;

2) конусы оболочек цветных кинескопов и специальные электронно-лучевые трубки - формование;

3) сортовая посуда и стеклотара - изготовление;

4) посуда аптекарская - изготовление.

Параграф 6. Оператор стеклоформирующих машин, 7-й разряд

256. Характеристика работ:

обеспечение синхронизации взаимодействия агрегатов и узлов механического питателя и стеклоформующей машины в режиме с управляющим компьютером;

изготовление стеклянной тары для медицинской промышленности из стекломассы на многосекционных автоматах (ИС-6-3) с электронным управлением;

выбор, регулирование режима работы и наладка автомата на заданные допуски по внутреннему и наружному диаметру и толщине стенок;

обслуживание автомата и уход за ним, замена форм на действующем автомате;

наблюдение за показаниями приборов и корректировка скорости вращения, подачи воздуха, охлаждения;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

257. Должен знать:

устройство, принцип работы и взаимодействие механизмов технологической линии;

правила эксплуатации стеклоформующих машин, диалог с компьютером в необходимом для обслуживания стеклоформующей машины объеме;

правила формирования требуемой циклограммы работы узлов секций в зависимости от ассортимента и производительности стеклоформующей машины;

правила обеспечения стабильного режима формования изделий, способы регулирования обслуживаемого автомата в рабочем состоянии;

правила переналадки автомата при изменении ассортимента изготавливаемых изделий, назначение и правила пользования приборами контроля технологического процесса;

технические требования, предъявляемые к качеству изготавливаемых изделий.

258. Требуется среднее профессиональное образование.

48. Оператор установки вымерения объема
Параграф 1. Оператор установки вымерения объема, 2-й разряд

259. Характеристика работ:

ведение процесса вымерения объемов заготовок приборов из стекла и немерной посуды с помощью простых одноместных установок вымерения.

260. Должен знать:

устройство и принцип действия простых одноместных установок вымерения объема, способы нанесения меток, правила пользования нормалями.

261. Примеры работ:

1) заготовки жиромеров, термометров – примерное вымерение объемов;

2) колбы немерные, стаканы химические - примерное вымерение объемов.

Параграф 2. Оператор установки вымерения объема, 3-й разряд

262. Характеристика работ:

ведение процесса вымерения объемов приборов и химико-лабораторной посуды, предназначенной для точного отмеривания объемов жидкостей с помощью многоместных установок вымерения объема;

проверка объемов ртутью, весовым методом с помощью аналитических весов.

263. Должен знать:

устройство и принцип действия многоместных установок для вымерения объема;

весовой способ определения объема;

порядок работы на аналитических весах;

технические требования, предъявляемые к измерительным приборам и мерной посуде.

264. Примеры работ:

1) пипетки мерные, бюретки, мерные колбы, цилиндры, мензурки - вымерение объемов на многоместных аппаратах;

2) посуда химико-лабораторная - вымерение весовым методом.

Параграф 3. Оператор установки вымерения объема, 4-й разряд

265. Характеристика работ:

ведение процесса вымерения объемов точных измерительных приборов из стекла на полуавтоматах, подача заготовок в загрузочное устройство;

контроль подачи вымеряющей жидкости;

участие в техническом уходе и ремонте полуавтомата вымерения объема.

266. Должен знать:

устройство и принцип работы полуавтомата вымерения объема;

правила эксплуатации контрольно-измерительного оборудования и приборов;

государственные стандарты на вымеряемую продукцию, виды брака и методы его контроля.

267. Примеры работ:

1) Мензурки, мерные цилиндры – вымерение на полуавтоматах;

2) Шкалы жиромеров – вымерение на полуавтомате типа ПОМ.

49. Оператор установки ТВЧ
Параграф 1. Оператор установки ТВЧ, 4-й разряд

268. Характеристика работ:

обслуживание установки ТВЧ в соответствии с заданным технологическим режимом;

укладка, нагрев, прессовка, охлаждение и выгрузка стеклоизделий;

участие в установке, выгрузке горшка и отлив стекломассы на литейном столе;

обслуживание электрооборудования участка;

ремонт основных узлов установки ТВЧ;

наблюдение за работой контрольно-измерительных приборов;

подбор режима генераторов;

учет загрузки установки и выхода стеклоизделий.

269. Должен знать:

устройство, схему и правила управления установкой ТВЧ;

режим нагрева и прессовки стеклоизделий;

схему включения измерительных приборов и предельные значения их показаний;

виды брака и меры по его предупреждению.

50. Оператор фацетного станка
Параграф 1. Оператор фацетного станка, 3-й разряд

270. Характеристика работ:

ведение процесса нанесения фацета на прямолинейные листы стекла и простые стеклоизделия на фацетных (плоскошлифовальных, круглошлифовальных, шпиндельных и аналогичных им по конструкции) станках;

обработка края стекла и зеркал на станках типа 360-М.

271. Должен знать:

устройство, принцип действия и правила эксплуатации фацетного станка;

физические свойства стекла, допуски по техническим условиям на обработку кромки стекла;

технические условия на фацетированное стекло, виды брака при фацетировании и меры по его предупреждению и устранению.

Параграф 2. Оператор фацетного станка, 4-й разряд

272. Характеристика работ:

ведение процесса нанесения фацета на фигурные листы стекла и крупные стеклоизделия на фацетных (плоскошлифованных, круглошлифованных, шестишпиндельных и аналогичных им по конструкции) станках;

фацетирование листов стекла на поточной линии. Обработка края листов стекла и зеркал на линиях ПОК-2 и ПОК-6;

регулирование подачи суспензии на полировальники. Замена вакуумных присосов.

273. Должен знать:

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования;

допуски на обработку кромки стекла, виды брака при фацетировании и меры по его предупреждению.

51. Оператор формования ленты стекла
Параграф 1. Оператор формования ленты стекла, 4-й разряд

274. Характеристика работ:

обслуживание технологической установки двухстадийного формования ленты стекла под руководством оператора формования ленты стекла более высокой квалификации;

наблюдение за состоянием и положением ленты стекла, захватов бортоформующих машин;

предупреждение появлений дефектов или деформаций ленты стекла;

обеспечение герметизации ванны расплава, контроль состояния защитной атмосферы и графитовых уплотнителей;

поддержание температурного режима печи отжига.

275. Должен знать:

принцип работы и устройство бортоформующих машин и печей отжига;

основы технологии производства полированного листового стекла методом "плавающей ленты", способы устранения причин;

вызывающих нарушение заданной геометрии ленты стекла.

Параграф 2. Оператор формования ленты стекла, 5-й разряд

276. Характеристика работ:

обслуживание технологической установки двухстадийного формования ленты стекла;

наблюдение за вытягиванием ленты стекла в ванне расплава;

контроль за режимом формования ленты стекла на газовоздушной подушке, работой узла подогрева защитной атмосферы;

регулирование расхода защитной атмосферы по зонам ванны расплава и газовоздушной подушки;

замена кварцевых шиберов, перекрывных блоков, заднего смачиваемого бруса, боковых ограничителей в узле подачи стекломассы;

очистка стекломассы из ванны расплава и студочной части стекловаренной печи.

277. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации установки двухстадийного формования;

технологический процесс формования ленты стекла;

требования, предъявляемые к качеству изготавливаемого листового стекла, виды дефектов и способы их устранения.

Параграф 3. Оператор формования ленты стекла, 6-й разряд

278. Характеристика работ:

управление технологической установкой двухстадийного формования ленты стекла;

наблюдение за поступлением защитной атмосферы в ванну расплава, за растеканием стекломассы и формованием непрерывной ленты стекла;

регулирование положения ленты стекла по оси ванны расплава, расхода стекломассы, скорости вытягивания ленты и ее толщины;

поддержание установленного теплового режима по зонам ванны расплава;

замена кварцевых шиберов, перекрывных балок в узле подачи стекломассы в ванну расплава;

руководство операторами формования ленты стекла более низкой квалификации, обслуживающими ванну расплава и газовоздушную подушку.

279. Должен знать:

устройство ванны расплава и газовоздушной подушки, технологию изготовления полированного листового стекла методом "плавающей ленты";

правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, способы выравнивания толщины ленты стекла по ее ширине;

способы регулирования технологических параметров формования, виды брака и способы его устранения.

52. Отдельщик выдувных изделий
Параграф 1. Отдельщик выдувных изделий, 3-й разряд

280. Характеристика работ:

отделка простых горячих стеклоизделий с помощью специальных инструментов и приспособлений;

разогрев стеклоизделий в печи до нужной температуры;

нагревание стеклоизделий на пламени газовой горелки до температуры размягчения стекла;

развертка в горячем виде края стеклоизделия и вырезка его по форме инструментом;

оплавка стеклоизделия в печи после резки края, правка на конус или цилиндр в соответствии с требованиями технологии.

281. Должен знать:

правила нагревания стеклоизделий в печи и степень размягчения стекла;

правила пользования инструментом и приспособлениями;

способы отделки простых стеклоизделий, виды брака и меры по его предупреждению.

282. Примеры работ:

Отделка:

1) колбы различной емкости до 500 мл;

2) стаканы химические емкостью до 300 мл;

3) цилиндры и мензурки емкостью до 250 мл.

Параграф 2. Отдельщик выдувных изделий, 4-й разряд

283. Характеристика работ:

отделка горячих стеклоизделий средней сложности с помощью инструментов и приспособлений;

развертка в горячем виде края стеклоизделия и вырезка его по форме;

оплавка стеклоизделий в печи после резки края и правка в соответствии с требованиями технологии.

284. Должен знать:

технологию изготовления стекла;

правила нагревания стеклоизделий в печи и степень размягчения стекла, способы отделки стеклоизделий средней сложности;

виды брака и меры по его предупреждению.

285. Примеры работ:

Отделка:

1) банки молочные, для варенья, парфюмерные флаконы, под корковую пробку;

2) горло химических баллонов и склянок для медикаментов;

3) колбы различные емкостью 500 мл и более;

4) стаканы химические емкостью 300 мл и более;

5) трубы стеклянные толстостенные и фасонные части с буртами;

6) цилиндры и мензурки емкостью 250 мл и более.

Параграф 3. Отдельщик выдувных изделий, 5-й разряд

286. Характеристика работ:

отделка сложных стеклоизделий при помощи специальных инструментов и приспособлений в соответствии с требованиями технологии;

оплавка стеклоизделий в печи после резки края и правка согласно образцу.

287. Должен знать:

правила нагревания стеклоизделий в печи и степень размягчения стекла, способы отделки сложных стеклоизделий;

виды брака и меры по его предупреждению.

288. Примеры работ:

Отделка:

1) бутылки, кружки Эсмарха, парфюмерные флаконы под притертую пробку;

2) склянки для медикаментов и штанглаза под притертую пробку.

Параграф 4. Отдельщик выдувных изделий, 6-й разряд

289. Характеристика работ:

отделка особо сложных стеклоизделий при помощи специальных инструментов и приспособлений в соответствии с техническими требованиями и согласно образцу;

разбуртовка фасонных частей.

290. Должен знать:

основы технологии выработки стекла;

правила пользования применяемыми инструментами и приспособлениями;

способы отделки особо сложных стеклоизделий, отопки и отделки края стеклоизделий, основные марки стекла;

виды брака и меры по его предупреждению.

291. Примеры работ:

Отделка:

1) бокалы, вазы на ножке малых размеров, креманки, рюмки, фужеры - отделка донышка малого размера;

2) графины без ручек;

3) рассеиватели диаметром свыше 200 мм.

При выполнении работ по отделке особо сложных по форме стеклоизделий - 7-й разряд.

292. Примеры работ:

1) кувшины, жбаны, крупные вазы, графины с ручкой и крупные изделия, изготовляемые на ножках и лепных поддонах;

2) отделка донышка на изделиях диаметром от 70 до 90 мм;

3) рассеиватели сложной конфигурации с отделками диаметром свыше 250 мм.

При выполнении работ по отделке уникальных изделий и выставочных образцов - 8-й разряд.

293. Примеры работ:

1) вазы для фруктов, бокалы для пива с диаметром донышка более 90 мм;

2) изделия гутенской выработки, с цинксульфидной нитью и другие высокохудожественные изделия.

53. Отжигальщик стеклоизделий
Параграф 1. Отжигальщик стеклоизделий, 2-й разряд

294. Характеристика работ:

ведение процесса отжига простых стеклоизделий по заданным температурным режимам;

подготовка печей отжига к работе;

прием горячих стеклоизделий после подрезки, отделки, перемещение и загрузка их в печь для отжига;

отжиг в муфельных печах сувениров из дрота;

выборка отожженных стеклоизделий из печей отжига.

295. Должен знать:

принцип действия печей отжига и муфельных печей, правила обращения с горячими стеклоизделиями;

загрузки и укладки стеклоизделий на отжиг, температурный режим отжига.

296. Примеры работ:

1) заготовки опрессованных простых по конфигурации деталей – грубый отжиг;

2) плитки, конденсаторы и другие аналогичные стеклоизделия - отжиг.

Параграф 2. Отжигальщик стеклоизделий, 3-й разряд

297. Характеристика работ:

ведение процесса отжига стеклоизделий средней сложности по заданным температурным режимам;

подготовка печей отжига к работе: разогрев до определенной температуры, включение ленты транспортера, газоотсасывающей системы;

загрузка стеклоизделий в печь отжига;

регулирование температуры отжига по длине канала, подачи топлива и воздуха;

выгрузка отожженных стеклоизделий из печей отжига;

оформление технической документации на отжигаемые стеклоизделия.

298. Должен знать:

устройство печей отжига и муфельных печей;

правила укладки и выгрузки стеклоизделий, марки стеклоизделий, температурный режим отжига;

правила пользования теплоизмерительными приборами виды брака и способы его устранения.

299. Примеры работ:

1) детали к аппаратам и приборам - отжиг;

2) заготовки термометров и переключателей шкал из молочного стекла - отжиг;

3) призмы, пластины - отжиг;

4) стеклоизделия, скульптура - отжиг;

5) термометры технические, химические контактные, метеорологические и др. - искусственное старение;

6) экраны и конусы для электронно-лучевых трубок - отжиг.

Параграф 3. Отжигальщик стеклоизделий, 4-й разряд

300. Характеристика работ:

ведение процесса отжига сложных стеклоизделий по заданным температурным режимам;

подготовка печей отжига к работе;

регулирование температуры отжига и поступления в печь отжига топлива и воздуха;

участие в загрузке и выгрузке отжигаемых стеклоизделий из печей отжига;

оформление технической документации.

301. Должен знать:

устройство печей отжига, правила укладки стеклоизделий в камеры отжига, выгрузки стеклоизделий после отжига, марки стеклоизделий, температурный режим отжига.

302. Примеры работ:

1) диски астрономические - отжиг;

2) линзы Френеля, изделия из светотехнического стекла - отжиг;

3) экраны и конусы для цветного телевидения - отжиг.

54. Откладчик изделий в опечки
Параграф 1. Откладчик изделий в опечки, 2-й разряд

303. Характеристика работ:

подготовка опечков к работе;

откладка стеклоизлелий на отжиг в опечки;

соблюдение установленного температурного режима отжига;

наблюдение за отжигом стеклоизделий в опечках.

304. Должен знать:

устройство опечков, физические свойства стекла;

правила откладки стеклоизделий на отжиг в опечки;

температурный режим отжига.

55. Отломщик стекла от машин
Параграф 1. Отломщик стекла от машин, 2-й разряд

305. Характеристика работ:

отламывание бортов у листов прокатного узорчатого и армированного стекла;

отламывание при необходимости вручную борта от листов стекла на машинах вертикального вытягивания стекла при механизированном отламывании и наблюдение за механическим отламыванием листов стекла;

подрезка и отламывание по заданным размерам стеклянных труб по выходе из шахты машины вытягивания стекла;

выборка листов стекла при боении машины;

установка листов стекла на транспортер или в пирамиды;

укладка труб для охлаждения;

подача труб на отжиг и последующую обработку.

306. Должен знать:

основы технологии изготовления листового стекла;

способы подрезки и отламывания стекла и устройство применяемых приспособлений, требования, предъявляемые к качеству отламывания стекла;

виды брака и способы его устранения.

При обслуживании машин вертикального вытягивания стекла с шириной ленты стекла свыше 2,5 м - 3-й разряд.

56. Отметчик ареометров
Параграф 1. Отметчик ареометров, 1-й разряд

307. Характеристика работ:

вставка ареометров всех видов в гнезда нагревательного устройства;

выдержка заготовок ареометра до полного расплавления смолки;

охлаждение заготовок ареометров с встроенными термометрами в снеговой ванне.

308. Должен знать:

виды ареометров и их назначение, приемы расплавления смолки в ареометрах различных видов;

свойства применяемой смолки.

Параграф 2. Отметчик ареометров, 2-й разряд

309. Характеристика работ:

предварительная отметка плотности ареометров;

загрузка заготовок ареометров всех видов свинцовой или чугунной дробью и смолкой;

составление растворов с доведением их до заданной плотности.

310. Должен знать:

устройство ареометров и принцип их работы;

способы определения плотности растворов и их корректировки, технические требования, предъявляемые к применяемой дроби;

виды брака и дефекты стекла, основы химии.

Параграф 3. Отметчик ареометров, 3-й разряд

311. Характеристика работ:

точная отметка плотности ареометров с помощью эталонных ареометров и растворов;

корректировка плотности растворов с учетом поправок.

312. Должен знать:

методику точной отметки ареометров, технологию изготовления ареометров, правила пользования поправками.

57. Отметчик термометров
Параграф 1. Отметчик термометров, 2-й разряд

313. Характеристика работ:

предварительная отметка температурных точек на корпусах термометров;

установка заготовок термометров в водяной термостат и в снеговую ванну;

обслуживание водяного термостата и снеговой ванны.

314. Должен знать:

наименование и свойства основных наполнителей термометров;

технику нанесения меток на термометры, основы термометрии;

правила эксплуатации термостатов.

Параграф 2. Отметчик термометров, 3-й разряд

315. Характеристика работ:

точная отметка температурных точек несложных термометров;

установка и подбор эталонного термометра с учетом поправки;

нанесение реперной метки на оболочке термометра, контроль качества крепления шкалы термометра;

установка заготовок термометров в термостат для выдержки;

протирка и промывка термометров;

обслуживание масляных и солевых термостатов.

316. Должен знать:

технологию изготовления термометров;

правила эксплуатации масляного и солевого термостата;

правила работы с эталонными термометрами;

состав и свойства красок, виды брака и причины его возникновения.

Параграф 3. Отметчик термометров, 4-й разряд

317. Характеристика работ:

точная отметка температурных точек средней сложности высокоградусных и низкоградусных термометров с использованием вспомогательной шкалы на селитровом и спиртовом термостатах;

приготовление термостатных смесей;

предварительный подогрев заготовок термометров в электропечи.

318. Должен знать:

химические и физические свойства термостатных жидкостей;

состав и свойства красок, применяемых для нанесения меток;

правила эксплуатации и обслуживания термостатов, электропечей, основы физики и электротехники.

Параграф 4. Отметчик термометров, 5-й разряд

319. Характеристика работ:

отметка высокоточных термометров особой сложности на термостатах и криостатах с высокой точностью градиента полей, работающих в автоматическом режиме;

ведение расчета на калибр термометра.

320. Должен знать:

правила обслуживания высокоточных термостатов и криостатов;

методы и формы расчета поправок на калибр термометра;

расчета значения цены условного градуса;

основные сведения по высшей математике.

58. Отопщик на карусельной машине
Параграф 1. Отопщик на карусельной машине, 2-й разряд

321. Характеристика работ:

отопка стеклоизделий на отопочной машине карусельного типа;

подготовка машины к работе, включение и зажигание горелок;

установка изделий на отопочной машине;

регулирование работы горелок отопочной машины;

снятие оплавленных стеклоизделий с отопочной машины карусельного типа.

322. Должен знать:

устройство, принцип действия и правила регулирования отопочной машины карусельного типа;

виды брака и способы его устранения.

59. Отрезчик ленты стекла
Параграф 1. Отрезчик ленты стекла 1-й разряд

323. Характеристика работ:

подрезка ленты у машин вертикального вытягивания стекла по заданным размерам;

отломка бортов;

отключение во время боения и включение отрезных линий;

ручная отрезка стекла при боении обслуживаемой машины, а также при неисправности механической отломки листов стекла;

уборка стекла из-под машин во время боения.

324. Должен знать:

устройство приспособлений для подрезки и отбортовки листов;

правила обращения с листами стекла.

60. Паяльщик сеток и шинок на стекле
Параграф 1. Паяльщик сеток и шинок на стекле, 3-й разряд

325. Характеристика работ:

пайка сеток и изготовление шинок;

лужение шинок толщиной свыше 1мм серебряным или оловянно-свинцовыми припоями;

припаивание к сетке из константановой проволоки толщиной 0,05 мм с шагом 0,3 - 1мм комбинированной шинки из меди или фольги толщиной до 0,1мм в соответствии с чертежами.

326. Должен знать:

приемы правильной пайки сеток и изготовления фигурных шинок по чертежам;

приемы лужения шинок, технические требования;

предъявляемые к константановой проволоке, фольге, меди и припою;

правила пользования контрольно-измерительными приборами;

правила замера приборами удельного и общего сопротивления электрообогревательного элемента.

Параграф 2. Паяльщик сеток и шинок на стекле, 4-й разряд

327. Характеристика работ:

лужение шинок толщиной до 1 мм серебряным и оловянно-свинцовым припоями;

припаивание к сетке из константановой проволоки толщиной 0,05 мм с шагом 0,3 - 1 мм комбинированной шинки из меди или фольги толщиной свыше 0,1 мм в соответствии с чертежами;

изготовление шинок;

приготовление флюса;

лужение шинок из фольги толщиной 0,07 - 0,1 мм на стекле с токопроводящим слоем;

нанесение контактных химических электродов и восстановление их в электропечах до металлического состояния;

припой серебром и электродом на стекле облуженных шинок из фольги.

328. Должен знать:

приемы правильной пайки сеток и изготовления фигурных шинок по чертежам;

приемы лужения шинок;

правила приготовления флюса, способы определения электрического сопротивления стекла;

правила нанесения и запекания контактной пасты;

правила эксплуатации электропечей;

устройство и правила пользования электроизмерительными приборами.

61. Переводчик печати и рисунка
Параграф 1. Переводчик печати и рисунка, 1-й разряд

329. Характеристика работ:

покрытие стеклоизделий раствором нашатырного спирта и канифоли;

наклеивание листочков деколя на стеклоизделия;

снятие бумаги с места наклейки;

промывка изделий в растворе нашатырного спирта.

330. Должен знать:

правила нанесения листочков деколя на стеклоизделия.

Параграф 2. Переводчик печати и рисунка, 2-й разряд

331. Характеристика работ:

перевод печати с филигранной бумаги на стеклоизделия;

подготовка к печати филигранной бумаги.

332. Должен знать:

приемы печати и снятия филигранной бумаги;

технические требования, предъявляемые к отпечатанным надписям;

меры по предупреждению брака при переводе печати.

62. Пескоструйщик по стеклу
Параграф 1. Пескоструйщик по стеклу, 2-й разряд

333. Характеристика работ:

нанесение матовой поверхности (марки, клейма) пескоструйным аппаратом на стеклоизделия;

подготовка пескоструйного аппарата к работе.

334. Должен знать:

устройство и принцип работы пескоструйного аппарата;

способы нанесения равномерной матовой поверхности на стеклоизделия;

правила приготовления песка, виды брака и способы его устранения.

При обработке крупных стеклоизделий - 3-й разряд.

63. Повертальщик
Параграф 1. Повертальщик, 2-й разряд

335. Характеристика работ:

додувание баночки до нужных размеров;

охлаждение ее путем равномерного поворота трубки, исключающее возможность искривления баночки.

336. Должен знать:

приемы додувания и охлаждения баночки;

способы предупреждения кривизны баночки.

При производстве крупных изделий из хрустального, цветного и бесцветного стекла, при обработке более 3-х баночек одновременно - 3-й разряд.

64. Подборщик стекла
Параграф 1. Подборщик стекла, 1-й разряд

337. Характеристика работ:

подбор пробки к горлу стеклоизделий перед притиркой с привязкой подобранной пробки к изделию;

подбор сусального металла по степени пригодности для смальты;

подбор стекла по цветам и размерам для прессования пуговиц;

подбор комплектов стекла по площади ротационного аппарата.

338. Должен знать:

устройство, принцип действия и эксплуатации обслуживаемого оборудования;

правила подбора стекла, виды брака и меры по его предупреждению.

65. Полировщик стекла и стеклоизделий
Параграф 1. Полировщик стекла и стеклоизделий, 3-й разряд

339. Характеристика работ:

полировка стеклоизделий;

подполировка, снятие царапин и других дефектов на деревянных, войлочных, пробковых и других полирующих кругах;

обслуживание процесса полировки зеркал на полировально-моечной машине;

установка полирующих приспособлений;

регулирование подачи полирующих суспензий;

заправка кругов (шайб);

контроль качества полированной поверхности;

подналадка обслуживаемого оборудования.

340. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

правила подналадки обслуживаемого оборудования, технологический процесс механической полировки стеклоизделий;

меры по предупреждению и устранению боя и брака стеклоизделий.

341. Примеры работ:

Полирование:

1) горло графинов, стебли пробок;

2) линзы астигматические и стигматические высокой рефракции и бифокальные;

3) стекла прямоугольные с периметром листа до 3 м.

Параграф 2. Полировщик стела и стеклоизделий, 4-й разряд

342. Характеристика работ:

полировка стекла и стеклоизделий на ротационных аппаратах и индивидуальных станках различных типов;

подготовка обслуживаемого оборудования к работе;

регулирование подачи полирующей суспензии, давления полировальников на стекло;

контроль качества обрабатываемой поверхности. Очистка полировальников, байки и станков;

наладка обслуживаемого оборудования.

343. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

основы технологического процесса механической полировки стеклоизделий, свойства стекла;

полирующей суспензии и требования, предъявляемые к их качеству, технологические условия и государственные стандарты на полированное стекло;

виды брака полировки и меры по его предупреждению, правила наладки обслуживаемого оборудования.

344. Примеры работ:

Полирование:

1) линзы экрана для электронно-лучевых трубок;

2) отражатели зеркальные диаметром до 900 мм;

3) разделки алмазные сложные;

4) стекла прямоугольные с периметром листа от 3 м и более.

Параграф 3. Полировщик стекла и стеклоизделий, 5-й разряд

345. Характеристика работ:

ведение процесса полировки стекла на конвейерах односторонней и двухсторонней полировки и стеклоизделий особо сложной конфигурации на станках различных типов;

подготовка обслуживаемого оборудования к работе;

установка полирующих приспособлений;

регулирование подачи полирующей суспензии и давления полировальников на стекло;

заправка кругов (шайб);

проверка качества полировальной поверхности;

очистка полировальников;

устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

346. Должен знать:

устройство, принцип действия и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

технологический процесс полировки стекла на конвейерах и станках различного типа;

виды брака полировки и меры по его предупреждению, свойства полирующих суспензий;

требования, предъявляемые к обрабатываемым изделиям и применяемым материалам.

347. Примеры работ:

Полирование:

1) отражатели зеркальные диаметром свыше 900 мм;

2) разделки алмазные на изделиях из хрустального и накладного стекла;

3) экраны готовых приборов.

Параграф 4. Полировщик стекла и стеклоизделий, 6-й разряд

348. Характеристика работ:

ведение процесса полировки особо сложной конфигурации стекла на ротационных аппаратах;

подготовка обслуживаемого оборудования к работе;

установка в рабочее положение стола и феррас;

регулирование подачи полирующей суспензии;

проверка качества полированной поверхности стекла;

промывка войлока феррас.

349. Должен знать:

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования;

технологический процесс полировки стекла;

свойства полирующих суспензий и требования, предъявляемые к их качеству;

государственные стандарты и технические условия на полированное стекло;

способы регулирования равномерности и одновременности подачи суспензии под феррасы;

методы и порядок контроля качества полируемой поверхности, виды брака полировки и меры по его предупреждению.

350. Примеры работ:

Полирование:

1) разделки алмазные особо сложные на хрустальном и накладном стекле.

66. Полировщик стеклоизделий кислотой
Параграф 1. Полировщик стеклоизделий кислотой, 3-й разряд

351. Характеристика работ:

полировка сортовой посуды растворами кислот на полумеханизированных установках;

полировка мелких изделий сортовой посуды вручную;

приготовление полировочно-кислотных растворов из серной и плавиковой кислот или из плавиковой кислоты;

определение оптимального режима полировки для различных стеклоизделий;

контроль качества полировки.

352. Должен знать:

устройство полумеханизированной установки для химической полировки стеклоизделий;

технологию полировки изделий, свойства применяемых кислот, режим полировки;

требования, предъявляемые к качеству полированных стеклоизделий;

виды брака при химической полировке и меры по его предупреждению.

Параграф 2. Полировщик стеклоизделий кислотой, 4-й разряд

353. Характеристика работ:

полировка сортовой посуды на механизированных установках с автоматическим управлением для химической полировки стеклоизделий;

соблюдение режима и времени полировки.

354. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации механизированной установки для химической полировки стеклоизделий, свойства применяемых кислот;

режим полировки, требования, предъявляемые к качеству полированных стеклоизделий;

виды брака при химической полировке и меры по его предупреждению.

67. Прессовщик горячего стекла
Параграф 1. Прессовщик горячего стекла, 3-й разряд

355. Характеристика работ:

прессование из стекломассы простых изделий на механических и ручных прессах в сплошных и разъемных формах;

наладка и подготовка пресса к работе.

356. Должен знать:

устройство ручных прессов и пресс-автоматов;

способы и приемы установления режимов работы пресс-форм, свойства, температуру, вязкость стекломассы, требуемые для прессования;

правила дозировки стекла в пресс-форму, причины возникновения брака и меры по его предупреждению и устранению.

357. Примеры работ:

Прессование:

1) вкладыши генераторных ламп;

2) заготовки круглые для линз и дисков;

3) колбы генераторных ламп;

4) колпачки для карбюраторов и спиртовок;

5) пластины для подложек;

6) пробки для аптекарской посуды;

7) солонки, блюдца для варенья, пепельницы, пробирки;

8) стаканчики для круглых ампул уровней, стаканчики для приема лекарств, косметическая тара и аналогичные мелкие стеклоизделия.

Параграф 2. Прессовщик горячего стекла, 4-й разряд

358. Характеристика работ:

прессование из стекломассы изделий средней сложности с поверхностью, подлежащей дальнейшей полировке, и с полированной поверхностью на механических и ручных прессах в сплошных и разъемных формах;

обслуживание и наладка прессов;

выбор установленного режима прессования в зависимости от размеров и степени отжига изделия, металла, пресс-форм и температуры стекломассы;

определение времени опускания пуансона и продолжительности прессования;

визуальное определение размера "капли", места обреза.

359. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого пресса, требования, предъявляемые к качеству форм для пресса;

основы стекловарения и технологический процесс прессования стеклоизделий, определение размера "капли", мест обреза;

правила определения на глаз количества стекломассы, требуемого для прессования изделий с полированной поверхностью (без последующего полирования);

причины возникновения брака и меры по его предупреждению и устранению.

360. Примеры работ:

Прессование:

1) колпачки и косметические баночки с чистой полированной поверхностью;

2) крышки для эксикаторов с горлом 14-19 см и крышки с кнопкой для всех размеров;

3) пробки в многоячеечных формах, фигурные пробки;

4) сортовая посуда - изделия простой формы;

5) стеклошарики;

6) тарелочки с пятью конусообразными отростками с наружным диаметром до 58 мм - прессование на пневматическом прессе;

7) экраны и конусы для электронно-лучевых трубок размером экрана до 47 см.

Параграф 3. Прессовщик горячего стекла, 5-й разряд

361. Характеристика работ:

ведение процесса прессования специальных, светотехнических и других крупных и технически сложных стеклоизделий;

прессование сортовой посуды средней сложности, прессование стеклоизделий сложной конфигурации с полированной поверхностью и с поверхностью, подлежащей последующему шлифованию и полированию;

наладка и регулирование работы пневматического пресса по изготовлению стеклоблоков;

обслуживание и наладка прессов с электронным и автоматическим управлением под руководством прессовщика горячего стекла более высокой квалификации;

подбор и поддержание заданного режима работы прессующих частей разъемных пресс-форм.

362. Должен знать:

устройство, правила эксплуатации и наладки прессов с механическим, электронным и автоматическим управлением;

требования, предъявляемые к разъемным пресс-формам для изготовления крупногабаритных изделий и изделий со сложной конфигурацией;

причины возникновения брака и меры по его предупреждению и устранению;

государственные стандарты и технические условия на изготавливаемые изделия;

состав и свойства различных марок стекол.

363. Примеры работ.

Прессование:

1) блоки строительные без дальнейшей обработки;

2) диски прядильные;

3) изделия светотехнические;

4) сортовая посуда: сахарницы, масленки, селедочницы, вазы для цветов; изделия, изготавливаемые методом центрифугирования, малых и средних размеров;

5) тарелочки с пятью конусообразными отростками для мощных генераторных ламп с наружным диаметром свыше 58 мм - прессование на пневматическом прессе;

6) экраны и конусы для электронно-лучевых трубок размером экрана 47 см и выше;

7) эксикаторы всех размеров и крышки к ним.

Параграф 4. Прессовщик горячего стекла, 6-й разряд

364. Характеристика работ:

ведение процесса прессования экранов и конусов оболочек кинескопов для цветного телевидения всех типоразмеров с полированной поверхностью;

прессование изделий сортовой посуды сложной конфигурации и изготавливаемых методом центрифугирования;

обслуживание и наладка прессов с электронным и автоматическим управлением;

подбор и поддержание заданного режима работы прессующих частей разъемных пресс-форм.

365. Должен знать:

устройство и правила наладки прессов с механическим, электронным и автоматическим управлением;

требования, предъявляемые к разъемным пресс-формам;

государственные стандарты на изготавливаемые изделия;

состав и свойства различных марок стекол, причины возникновения брака и меры по предупреждению и устранению его.

366. Примеры работ:

Прессование:

1) сортовая посуда: вазы для фруктов, подсвечники, тортницы, крюшонницы; изделия крупных размеров, изготавливаемые методом центрифугирования; изделия сложной конфигурации по спецзаказам.

68. Прессовщик изделий из стеклопорошка
Параграф 1. Прессовщик изделий из стеклопорошка, 3-й разряд

367. Характеристика работ:

прессование стеклоизделий простой и средней сложности форм из стеклопорошков различных составов на прессах различных типов;

брикетирование стеклопорошка на прессах;

проверка стеклоизделий по образцу или шаблону простейшим мерительным инструментом;

загрузка стеклопорошка в дозатор и форму;

подготовка инструмента и приспособлений (противней) к работе;

управление механизмами пресса и их смазка.

368. Должен знать:

принцип действия автоматических, полуавтоматических и ручных прессов;

назначение и способы применения рабочего инструмента и приспособлений (штампов, подушек, пуансонов, держателей, противней, предохранительных устройств и контрольно-измерительного инструмента);

правила хранения стеклопорошка;

способы определения качества стеклопорошков и стеклоизделий из них.

369. Примеры работ:

1) брикеты - прессование;

2) изоляторы для кинескопов - прессование;

3) стеклотаблетки - прессование.

Параграф 2. Прессовщик изделий из стеклопорошка, 4-й разряд

370. Характеристика работ:

прессование сложных прецизионных и экспериментальных стеклоизделий из стеклопорошков различного состава на прессах различных типов;

проверка изготовленных стеклоизделий универсальным мерительным инструментом;

установка, снятие, настройка штампов и смена инструмента;

регулирование обслуживаемого оборудования;

определение качества стеклоизделий и стеклопорошка;

составление стеклопорошка.

371. Должен знать:

устройство и назначение оборудования, приспособлений и инструмента, применяемого при изготовлении стеклопорошка и изделий из стеклопорошка;

рецепты приготовления стеклопорошков различного состава;

способы определения качества стеклопорошков и стеклоизделий;

свойства сырьевых материалов.

372. Примеры работ:

1) таблетки прецизионные и экспериментальные - прессование;

2) штабики экспериментальные - прессование.

69. Прессовщик стеклопакетов
Параграф 1. Прессовщик стеклопакетов, 2-й разряд

373. Характеристика работ:

подогревание стеклопакета на плите;

накладывание резиновых колец на стеклопакет;

предварительное прессование стеклопакета на прессе по заданному режиму.

374. Должен знать:

правила прессования стеклопакетов;

требования, предъявляемые к качеству изделий после прессования.

Параграф 2. Прессовщик стеклопакетов, 3-й разряд

375. Характеристика работ:

подготовка термостата;

укладка стеклопакетов на каретку термостата с резиновыми прокладками;

загрузка стеклопакетов в термостат;

прессование стеклопакетов площадью до 1 м², толщиной стекла до 12 мм по заданному режиму;

приготовление герметика и заливка торцов стеклопакетов герметиком;

обрезка торцевых сторон стеклопакетов после заливки. Прессование полированных "каблуков" на прессе;

обработка кромки "каблуков".

376. Должен знать:

правила эксплуатации термостата и прессов, рецептуру приготовления и требования, предъявляемые к качеству герметика;

режимы прессования стеклопакетов, виды брака изделий после прессования и меры его предупреждения.

Параграф 3. Прессовщик стеклопакетов, 4-й разряд

377. Характеристика работ:

прессование стеклопакетов площадью свыше 1 м² и толщиной свыше 12 мм по заданному режиму.

378. Должен знать:

правила эксплуатации термостата и прессов, режимы прессования стеклопакетов;

требования, предъявляемые к качеству изделий после прессования.

70. Притирщик стеклоизделий
Параграф 1. Притирщик стеклоизделий, 3-й разряд

379. Характеристика работ:

притирка на притирочном станке пробок под горло к банкам, графинам, парфюмерным флаконам и другим стеклоизделиям;

установка приспособлений для крепления притираемых стеклоизделий и определение их центричности при притирке;

наладка притирочного станка.

380. Должен знать:

устройство и принцип действия притирочного станка;

приемы притирки с применением различных абразивных материалов;

виды брака и меры по его устранению.

71. Просевщик бисера
Параграф 1. Просевщик бисера, 1-й разряд

381. Характеристика работ:

просев обожженного бисера через два сита для определения заплавленных и оплавленных зерен бисера;

промывка бисера.

382. Должен знать:

правила просева и промывки бисера.

72. Развальцовщик стекла
Параграф 1. Развальцовщик стекла, 2-й разряд

383. Характеристика работ:

развальцовка стекла на полуавтоматах;

загрузка и выгрузка развальцовочных полуавтоматов;

наблюдение за работой обслуживаемого оборудования и контроль развальцованных стеклянных деталей.

384. Должен знать:

принцип работы обслуживаемого оборудования горячей развальцовки стекла;

виды и назначение обрабатываемых деталей.

385. Примеры работ:

1) колбы шаровые и цилиндрические - обрезка и развальцовка;

2) конусы - развертка на полуавтомате с опрессовкой вручную;

3) тарелочки массовых типов - растяжка на многопозиционных полуавтоматах.

Параграф 2. Развальцовщик стекла, 3-й разряд

386. Характеристика работ:

развальцовка стекла вручную, на машинах и приспособлениях с газовым подогревом стекла;

самостоятельное регулирование пламени газовой горелки при развальцовке.

387. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования;

правила пользования системой газовых горелок;

правила регулирования пламени газовых горелок в зависимости от вида обрабатываемых стеклоизделий;

температуру размягчения стекол различного состава;

приемы развальцовки стеклоизделий.

388. Примеры работ:

1) баллон для приборов - развальцовка;

2) колбы торцевых счетчиков - развертка бортика на ручной одношпиндельной машине с разогревом стекла горелкой "пушка";

3) тарелочки для монометрических ламп, катодных ножей и других изделий - растяжка на приспособления с рычажным управлением, развертка вручную на вращающемся шпинделе с подогревом горелкой "пушка", развальцовка.

73. Разметчик стекла и стеклоизделий
Параграф 1. Разметчик стекла и стеклоизделий, 2-й разряд

389. Характеристика работ:

разметка по шаблону листового стекла для зеркальных отражателей всех размеров и назначений и других стеклоизделий с выдерживанием заданных допусков;

разметка линий рисунка мелом, краской на изделиях сортовой посуды, хрустальных изделиях с алмазной разделкой;

разметка листового стекла перед резкой;

определение сортности стекла по дефектам;

укладка при отсутствии транспортера листов стекла на стол резчика.

390. Должен знать:

устройство и способы применения разметочного и измерительного инструмента и приспособлений;

правила раскроя стекла по сортам, применяемые рисунки;

приемы разметки линий рисунка на стеклоизделиях;

требования, предъявляемые к качеству листового стекла и стеклоизделий.

Параграф 2. Разметчик стекла и стеклоизделий, 3-й разряд

391. Характеристика работ:

разметка витринного полированного, силикатного стекла по качественным признакам перед резкой;

замер толщины и прогиба листа на горячем стекле.

392. Должен знать:

устройство разметочного и измерительного инструмента и приспособлений;

государственные стандарты на витринное полированное и силикатное стекло;

правила раскроя стекла по сортам.

74. Разрисовщик по стеклу
Параграф 1. Разрисовщик по стеклу, 2-й разряд

393. Характеристика работ:

нанесение вручную и на станках на изделия из стекла массовых рисунков без трафарета красками, эмалями, люстрами, раствором жидкого золота и шелко-трафаретной печатью;

нанесение рисунка по трафарету защитным лаком или воском для травления в кислотной ванне или пасте;

окрашивание елочных украшений путем окунания;

подготовка изделий из стекла к нанесению красителей: осмотр, очистка поверхности;

подготовка красок, эмалей, раствора жидкого золота.

394. Должен знать:

процесс нанесения рисунка на изделия из стекла красками, эмалями, люстрами, раствором жидкого золота, защитным лаком, воском;

приемы очистки и подготовки изделий из стекла к нанесению рисунков;

требования, предъявляемые к качеству окрашивания изделий;

виды брака и меры по его предупреждению и устранению.

Параграф 2. Разрисовщик по стеклу, 3-й разряд

395. Характеристика работ:

нанесение вручную на изделия из стекла рисунков средней сложности красками, эмалями, люстрами и раствором жидкого золота;

равномерное нанесение вручную красками, раствором жидкого золота сплошных и частичных покрытий поверхностей на изделиях со сложной конфигурацией;

выполнение контурных и многоплановых сложных тематических рисунков защитным лаком или воском для травления в кислотной ванне или пасте.

396. Должен знать:

процесс нанесения рисунка на изделия из стекла красками, люстрами, эмалями, раствором жидкого золота, защитным лаком, воском;

требования, предъявляемые к качеству красок и рисунков;

виды брака и меры по его предупреждению и устранению.

Параграф 3. Разрисовщик по стеклу, 4-й разряд

397. Характеристика работ:

нанесение вручную на изделия из стекла красками, эмалями, защитным лаком или воском (для травления в кислотной ванне) сложных композиций, пейзажей, национальных орнаментов;

нанесение рисунка на изделия из стекла ультразвуком;

подготовка изделий к нанесению рисунков, подготовка красителей, суспензии карбидбора.

398. Должен знать:

устройство и принцип действия ультразвуковой установки;

правила нанесения рисунка ультразвуком;

приемы нанесения сложных рисунков, требования, применяемые к рисунку и применяемым материалам;

виды брака и способы его устранения.

75. Реактивщик
Параграф 1. Реактивщик, 4-й разряд

399. Характеристика работ:

приготовление по установленной рецептуре химических растворов для серебрения и омеднения стекла и пасты для зачистки зеркала.

400. Должен знать:

состав и свойства химических реактивов, применяемых для серебрения стекла;

рецептуру серебрильного раствора;

способы восстановления раствора для защитного покрытия зеркала и пасты для очистки зеркала;

правила обращения с химикатами и приборами.

76. Резчик на огне
Параграф 1. Резчик на огне, 2-й разряд

401. Характеристика работ:

резка мелких и средних полых стеклоизделий на огне, на станках с газовыми горелками;

укладка стеклоизделий в тару, кассеты, на стеллажи. Визуальный контроль качества отрезки.

402. Должен знать:

устройство и правила обслуживания станков и приспособлений для резки и оплавки стеклоизделий;

правила настройки пламени газовых горелок, требования, предъявляемые к резке полых стеклоизделий, способы и приемы подрезки;

виды брака и способы его устранения.

403. Примеры работ:

1) колбы - обрезка кабеля по ранту на газовом конусе;

2) колбы, цилиндры, трубки стеклянные - резка на накаливаемой проволоке;

3) конусы для электронно-лучевых трубок - резка;

4) рассеиватели диаметром до 200 мм;

5) сортовая посуда из бесцветного стекла (рюмка, фужер, бокал, стакан чайный, стакан для воды) - резка;

6) стеклоизделия (колбы, мензурки, цилиндры, стаканы и другие изделия) - резка и оплавка горла на станке и машинах с газовыми горелками;

7) цилиндры всех размеров и рецептов - резка и оплавка на станке с дисковым ножом и газовой горелкой.

Параграф 2. Резчик на огне, 3-й разряд

404. Характеристика работ:

резка крупных и толстостенных стеклоизделий;

резка мелких и средних полых изделий из хрустального и накладного стекла на станках с газовыми горелками;

резка стеклоизделий сложной конфигурации на станках и полуавтоматах;

переналадка полуавтомата при резке стеклоизделий разного вида;

изготовление из кварцевого стекла в пламени газокислородной горелки различных деталей и приборов;

обработка кварцевого стекла: гибка, ручная скрутка прутка в пламени горелки;

регулирование пламени газовых горелок;

укладка стеклоизделий в тару.

405. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации станков с газовыми горелками и применяемых приспособлений, технологический процесс изготовления изделий из кварцевого стекла;

требования, предъявляемые к обрабатываемым и изготавливаемым изделиям;

способы регулирования пламени газовых горелок, технические условия и государственные стандарты на изготавливаемые приборы и детали;

виды брака и способы его устранения.

406. Примеры работ:

1) бусы, серьги для светильников и рассеивателей из кварцевого стекла - изготовление;

2) заготовки деталей для колб локации - резка баллонов, обрезка дна, горловин;

3) кинескопы для регенерации - обрезка горловин, колб на специальных станках;

4) колбы генераторные ручного изготовления - резка;

5) колбы для фотоэлектронных умножителей - обрезка;

6) конусы для экранного станка и переход к электронно-лучевым трубкам - резка;

7) поддоны - резка на сектора;

8) рассеиватели диаметром свыше 200 мм;

9) сортовая посуда (изделия из хрустального и накладного стекла: рюмка, фужер, бокал, стакан винный тонкостенный, стакан для напитка др); изделия средних размеров из простого и накладного стекла) - резка;

10) стеклоизделия (колбы, мензурки, цилиндры, стаканы и другие изделия) - резка и оплавка горла на станках и полуавтоматах;

11) торцы - обрезка в пламени кислородно-водородной горелки и на спецстанках;

12) трубы толстостенные стеклянные и фасонные части - резка.

При резке крупных и толстостенных изделий из хрустального и накладного стекла - 4-й разряд.

77. Резчик пеноблоков
Параграф 1. Резчик пеноблоков, 2-й разряд

407. Характеристика работ:

опиловка пеноблоков на циркульных пилах и опиловочной машине;

снятие пеноблоков с вращающегося стола и укладка их на конвейер;

перекладка пеноблоков с одной ветки конвейера на другую.

408. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации циркульных пил и опиловочной машины;

порядок распиловки пеноблоков по заданным размерам;

принцип работы вытяжной вентиляции и пневмотранспорта.

Параграф 2. Резчик пеноблоков, 3-й разряд

409. Характеристика работ:

опиловка пеноблоков на автоматической линии резки;

наладка обслуживаемого оборудования на заданные размеры блока;

определение качества пеноблока и возможности его раскроя;

наблюдение за работой автоматической линии резки;

снятие пеноблоков с вращающего стола и укладка их на транспортер;

штабелирование блоков гидравлическим штабелировщиком;

обслуживание гидросистемы;

уборка рабочего места от пеностекольной мелочи и крошки;

устранение неполадок в работе обслуживаемого оборудования.

410. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации автоматической линии резки;

порядок распиловки пеноблоков по заданным размерам;

принцип работы гидравлической системы, вытяжной вентиляции и транспортеров;

виды брака и способы его устранения.

78. Резчик стекла
Параграф 1. Резчик стекла, 1-й разряд

411. Характеристика работ:

надрезка пластинок стекла роликом или алмазом по трафарету с последующей колкой по линии надреза вручную или под прессом;

ощипка (кругление) надрезанных заготовок щипцами;

выбивание (выдавливание) круглых стекол из надрезанных заготовок (бантов);

прокладка пластинок стекла бумагой.

412. Должен знать:

устройство пресса и правила работы на нем;

правила пользования режущим инструментом, правила обращения со стеклом, марки стекла, приемы резки стекла;

причины брака и меры по его предупреждению.

Параграф 2. Резчик стекла, 2-й разряд

413. Характеристика работ:

резка вручную листового и зеркального стекла на малые размеры;

раскрой плиточного стекла;

нарезка заготовок стекла определенного веса с удалением мест с видимыми дефектами и острых углов на точиле или молотком;

электрорезка толстостенных стеклянных труб и фасонных частей;

нарезка пластин и дрота из оптического стекла вручную или с помощью резной машинки;

надпиловка мерного дрота на станках с алмазными фрезами и колка его на заготовки;

подготовка и доведение массы стекла отщипыванием, сколкой или снятием избыточной массы на станке до заданной величины.

414. Должен знать:

принцип действия обслуживаемого оборудования, основные свойства и дефекты стекла;

правила резки стекла и удаления дефектов;

технические требования, предъявляемые к качеству резки стекла.

Параграф 3. Резчик стекла, 3-й разряд

415. Характеристика работ:

резка вручную листового стекла всех видов по шаблонам на заданные размеры;

разметка и резка вручную листового стекла всех размеров и толщин на детали прямоугольной и круглой формы;

резка согласно картам раскроя простых фигурных зеркал;

резка мебельных зеркал на раскройных машинах;

удаление неровностей края стекла клещами с зачисткой;

разметка и резка цилиндров холявы на станке для резки стекла.

416. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и инструмента;

основные свойства стекла, правила резки цилиндров холяв на станке и требования, предъявляемые к их качеству.

Параграф 4. Резчик стекла 4-й разряд

417. Характеристика работ:

резка вручную по шаблону технического, витринного, неполированного и полированного стекла толщиной до 8 мм;

резка фигурных зеркал, стекла для мебели;

резка тугоплавкого, зеркального стекла на раскройных станках-полуавтоматах;

самостоятельная разметка листов стекла;

настройка стеклорезов;

резка крупных и толстостенных изделий из хрустального и накладного стекла.

418. Должен знать:

основные свойства стекла, дефекты листового стекла;

способы рационального раскроя листового стекла на большие размеры и оптические стекла с максимальным выходом годных изделий;

правила применения и наладки контрольно-измерительного инструмента и шаблонов;

требования, предъявляемые к качеству резки стекла.

Параграф 5. Резчик стекла, 5-й разряд

419. Характеристика работ:

резка крупногабаритного листового стекла площадью более 1 м 2 на механизированных станках;

резка вручную витринного полированного стекла толщиной свыше 8 мм с самостоятельной разметкой;

резка особо тонкого стекла на точные размеры на специальном станке;

настройка стеклорезов.

420. Должен знать:

технологию резки стекла конвейерной обработки;

правила разметки и рационального раскроя стекла;

правила настройки стеклорезов.

79. Резчик стеклоизделий
Параграф 1. Резчик стеклоизделий, 1-й разряд

421. Характеристика работ:

механическая отрезка концов труб по заданной длине;

укладка труб на стеллажи, в штабеля и на сортировочный стол;

обрезка очковых линз на обрезном станке по круглому шаблону;

подломка линз по линии обреза;

укладка линз в тару.

422. Должен знать:

принцип работы и устройство обрезного станка;

приспособления для отрезки концов труб;

способы обрезки линз, технические требования, предъявляемые к обрезке линз и отрезке труб;

причины и виды брака при отрезке изделий и меры по его предупреждению.

Параграф 2. Резчик стеклоизделий, 2-й разряд

423. Характеристика работ:

резка полых стеклоизделий на отрезных машинах, корундовых, алмазных, стальных кругах, нихромовой нитью, алмазным циркулем;

резка вручную роликом многоместных прессовок;

обрезка разнообразных кварцевых изделий и бруса с применением специальных приспособлений и режущего инструмента, очковых астигматических линз на обрезном станке по овальным и прямоугольным шаблонам;

установка кварцевых изделий на стол станка с выверкой по центру;

очистка поверхностей кварцевых изделий от песка или видимых дефектов при помощи бормашины или вручную;

наладка отрезных машин и станков;

правка алмазных и стальных кругов.

424. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, основные понятия о физических свойствах стекла, способы зачистки внутренних и наружных стенок кварцевых изделий;

выбор режимов обрезки кварцевых изделий;

технические требования, предъявляемые к резке полых стеклоизделий;

приемы обрезки и подломки очковых линз, причины и виды брака и меры по его предупреждению;

порядок и правила переноски кварцевых изделий при помощи подъемных механизмов.

425. Примеры работ:

1) бусы-горошек всех размеров и стеклянные трубки - резка на детали для стеклянных игрушек (звезды, саночки, фонарики, самолеты и другие);

2) ванночки, сосуды кварцевые, муфели и другие изделия - обрезка и очистка поверхности;

3) горшки стекловаренные кварцевые - обрезка;

4) заготовки (блоки) диаметром до 150 мм - обрезка и зачистка;

5) подвески к люстрам, пробки к графинам, флаконам - обрезка и зачистка;

6) стеклотрубы и капилляры - резка нихромовой нитью;

7) цилиндры, стаканы, мензурки и др. - обрезка;

8) шкалы для термометров из молочного стекла - обрезка;

9) штабики разного диаметра - резка.

Параграф 3. Резчик стеклоизделий, 3-й разряд

426. Характеристика работ:

обрезка на станке кромок стекла на заготовках для зеркальных отражателей;

приготовление мастики для наклейки заготовок отражателей на чаши;

наладка ультразвуковых, электроискровых и других установок;

зачистка кромок стекла после обрезки;

обрезка стигматических линз на специальном станке алмазом по шаблону, соответствующему форме ободков оправы;

проверка рефракции линзы и установка на обрезном станке;

обрезка колб с помощью абразивного круга на станках;

подломка линзы по линии обреза при индивидуальных заказах;

проверка размера и чистоты линзы;

установка алмаза в обрезные станки.

427. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

способы резки стекла и приготовления мастики, марки кварцевого стекла;

выбор режима, способы и технические условия обработки заготовок и изделий из кварцевого стекла;

правила переноски кварцевых изделий при помощи подъемных механизмов, технические требования, предъявляемые к обрезке стигматических линз;

основные сведения о рефракции, способы центровки линз и проверки их рефракции;

правила пользования диоптримером, центровочным аппаратом;

приемы установки алмазов, смазки и наладки обрезного станка;

причины брака при резке, способы его обнаружения и устранения.

428. Примеры работ:

1) заготовки (блоки) диаметром свыше 150 мм - обрезка;

2) сосуды кварцевые, муфели и другие аналогичные изделия - обрезка;

3) стеклодрот - резка на заготовки для изделий спецтехники на станках.

80. Сборщик влагопоглотителей
Параграф 1. Сборщик влагопоглотителей, 2-й разряд

429. Характеристика работ:

заполнение полистирольных трубок силикагелем;

подготовка хлорвиниловых трубок и сборка влагопоглотителя.

430. Должен знать:

назначение влагопоглотительного устройства;

порядок заполнения полистирольной трубки силикагелем;

сроки годности влагопоглотительного устройства, основные свойства силикагеля и способы его хранения.

81. Сборщик приборов из стекла
Параграф 1. Сборщик приборов из стекла, 1-й разряд

431. Характеристика работ:

сборка простых приборов: несложных термометров, ареометров, песочных часов и так далее;

вставка и крепление шкал к корпусам заготовок приборов клеем, нитролаком, проволокой вручную и на специальных станках;

пропиловка пазов на шкалах из молочного стекла;

подрезка шкальных пластин на специальном станке;

очистка проволоки от окиси и приваривание ее к контакту на кислородной горелке;

крепление капилляра по центру усиками шкальной пластины и вставкой асбеста в корпус термозаготовки;

резка фольги и проволоки на станке и вручную;

набивка металлического ушка к деревянной оправе приборов;

промывка, сушка и просев песка;

вставка в пипетку резиновых пробок, трубок, груш.

432. Должен знать:

ассортимент изготавливаемых изделий;

устройство и назначение собираемых приборов, приемы сборки приборов, виды брака и способы его устранения;

основные свойства применяемых материалов.

Параграф 2. Сборщик приборов из стекла, 2-й разряд

433. Характеристика работ:

сборка приборов средней сложности: термометров, сифонов для газированной воды;

подборка частей к простым аппаратам и приборам;

сверление отверстий в резиновых пробках, нарезка пробковых вкладышей, закрытие гипсом, покрытие лаком, наклейка асбестовой прокладки на поверхности корковой пробки;

точная обрезка шкальных пластин и бумажных шкал, установка их в заготовки приборов с учетом температурных точек и точек плотности;

перегонка ртути из капилляра в резервуар термометра на центрифуге;

насыпка песка в песочные часы и вымерение объема по секундомеру на специальном аппарате.

434. Должен знать:

принцип действия обслуживаемого оборудования;

правила пользования инструментом и приспособлениями, применяемыми при сборке;

приемы сборки приборов средней сложности;

требования, предъявляемые к качеству сборки приборов;

физико-химические свойства стекла и ртути.

Параграф 3. Сборщик приборов из стекла, 3-й разряд

435. Характеристика работ:

сборка, комплектование и монтаж сложных аппаратов и приборов из стекла;

наладка и регулирование применяемого при сборке и монтаже контрольно-измерительного инструмента;

проверка собранного аппарата и прибора, устранение дефектов монтажа и сборки.

436. Должен знать:

наименование, устройство и принцип работы собираемых аппаратов и приборов;

номенклатуру составных частей и деталей собираемых аппаратов и приборов и их взаимное расположение;

технические условия на сборку аппаратов и приборов, приемы комплектования, сборки и монтажа аппаратов и приборов;

марки стекол и свойства материалов, применяемых при сборке.

437. Примеры работ:

1) аспираторы для дымовых и горючих газов - сборка

2) детали медицинских шприцев - сборка);

3) переключатели - сборка;

4) пипетки газовые для жидких и твердых поглотителей (Темпеля)- сборка;

5) поглотители газоанализаторов - сборка;

6) термометры технические контактные, дизельные, максимальные и другие аналогичные по сложности - сборка.

Параграф 4. Сборщик приборов из стекла, 4-й разряд

438. Характеристика работ:

сборка особо сложных аппаратов и приборов из стекла и монтаж аппаратов с большим количеством приборов;

наладка и регулирование применяемого при сборке и монтаже контрольно-измерительного инструмента.

439. Должен знать:

назначение, правила эксплуатации собираемых аппаратов и приборов из стекла;

конструктивные особенности и технологическую последовательность монтажа аппаратов и приборов из стекла;

технические требования, предъявляемые к монтируемым приборам.

440. Примеры работ:

1) аппараты для определения содержания углерода в стали и железе - сборка;

2) газоанализаторы - сборка.

82. Сборщик стеклоизделий
Параграф 1. Сборщик стеклоизделий, 2-й разряд

441. Характеристика работ:

сборка, склеивание, крепление, оформление и обрамление зеркал на поликах, рамах, подрамниках;

сборка елочных украшений из отдельных частей;

сборка гирлянд из различных по форме отдельных подвесок из хрусталя, стекляруса и бус;

сборка простых узлов декоративных светильников с применением универсальных приспособлений и инструмента;

подбор поликов, рам и подрамников для зеркал, замазки, склеивающих и других материалов;

окантовка зеркал, сепараторных пластин специальной мастикой;

промазывание зазоров между оправой и оптическими элементами линз;

зачистка мест соединения;

монтаж и пайка наконечников проводников;

лужение концов выводов;

сборка проводов простых схем;

сверление отверстий, нарезание резьбы вручную и на станках;

сборка, разборка патрона;

присоединение проводов к клеммам патрона;

укладка изделий в тару.

442. Должен знать:

приемы правильной сборки и оформления, крепления и обрамления зеркал на поликах, рамках и подрамниках, хрустальных и стеклянных подвесок;

способы приготовления клеящих составов, технические условия на зеркала;

требования, предъявляемые к применяемым материалам и готовым изделиям;

приемы сборки и оформления стеклоизделий;

способы крепления деталей, приемы работы пневматическими и электрическими дрелями и на сверлильных станках;

правила пайки, основы электротехники в объеме выполняемой работы, виды брака и способы его устранения.

Параграф 2. Сборщик стеклоизделий, 3-й разряд

443. Характеристика работ:

сборка и монтаж стеклоизделий различной конфигурации;

сборка стеклопакетов;

сборка, склеивание, крепление и оформление зеркал крупных размеров: трельяжей, фигурных зеркал;

сборка настенных зеркал;

склеивание стекла, стеклоизделий, пеноблоков, блочных пластин различными клеями вручную и на специальных машинах в соответствии с техническими условиями;

подборка блоков пеностекла по размерам;

монтаж стеклоизделий разнообразных форм по сложным чертежам и эскизам художников;

монтаж стеклоизделий на герметике с помощью пресса и вулканизации;

обрамление бутварным жгутом и металлическими рамками триплекса различного размера и веса с электрообогревательными элементами и нормированной оптикой;

пайка контактов, подгонка изделий по правильной поверхности с точностью от 0,5 до 0,1 мм;

полная сборка декоративных светильников и проверка их на горение;

подготовка стеклоизделий, металлических рамок, пленки, герметика, электронагревательных элементов и другие;

приготовление склеивающего раствора;

шлифовка и притирка блоков пеностекла и плоского асбоцемента;

укладка рамки на стол сборки, установка стекла на ограничители, прокладка пленки между стеклами;

подача стеклопакетов на подпрессовку;

регулирование давления воздуха;

обвязка боковых граней панели полосками асбоцемента под нагрузкой;

испытание стеклоизделий.

444. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования и приспособлений;

технологический процесс сборки и склейки различных изделий;

приемы сборки креплений и обрамления стеклоизделий различных форм;

требования, предъявляемые к качеству собираемых стеклоизделий;

виды брака, меры по его предупреждению.

Параграф 3. Сборщик стеклоизделий, 4-й разряд

445. Характеристика работ:

сборка и монтаж электрообогревательных стекол, сложных электрообогревательных и термостойких стеклоизделий различных конструкций;

обезжиривание и обработка шлифшкуркой деталей для сборки изделий из ситаллов и с применением полимеров;

приготовление по рецепту склеивающей полимерной смеси, эмали, шпаклевочного и герметизирующего состава из органических паст и растворов;

нанесение вручную на детали шпаклевочного слоя;

покрытие мест шпаклевки слоем эмали;

многоразовое нанесение вручную на детали герметизирующего состава;

нанесение органических защитных растворов на торец детали;

транспортировка деталей на обжиг;

сборка стеклопакетов из специального технического стекла;

подготовка стекла, пленки, рамок, электрообогревательных элементов, прокладка пленки;

обрамление стеклоизделий различными материалами;

пайка контактов;

монтаж стеклоизделий для прессовки;

подгонка изделий по геометрической форме с точностью до 0,1 мм;

укладка пакетов для подпрессовки.

446. Должен знать:

технические требования, предъявляемые к специальному техническому стеклу;

стеклополуфабрикатам, арматуре и материалам, используемым в работе;

устройство электроизмерительных приборов, электронагревательных элементов;

способы замера электропараметров;

правила чтения чертежей, приемы сборки и обрамления стеклоизделий различными материалами, свойства органических реактивов;

способы и сроки их хранения, способы приготовления шпаклевочного и герметизирующего состава и полимерной смеси;

технологический режим заделки раковин, технические условия на собираемые изделия;

виды брака и меры по его предупреждению.

Параграф 4. Сборщик стеклоизделий, 5-й разряд

447. Характеристика работ:

сборка и монтаж электрообогревательных стекол разнообразных форм по сложным чертежам, особо сложных электрообогревательных и термостойких стеклоизделий различных конструкций;

заливка полимерной смеси;

ведение процесса полимеризации;

регулирование оптических показателей при помощи аллоскопа и оптической установки;

сборка изделий из ситаллов;

контроль точности сборки при помощи индикаторного инструмента;

обрамление стеклоизделий термостойкими материалами и металлической арматурой с применением специальных подслоев и электрических контактов;

пайка контактов;

монтаж стеклоизделий в специальные приспособления для прессовки;

подгонка изделий по геометрической форме с точностью до 0,1 мм;

учет и сдача готовой продукции;

заполнение технологических журналов и паспортов.

448. Должен знать:

технические условия и чертежи на собираемые изделия, технологический режим сборки и склейки изделий;

режимы полимеризации, технические требования;

предъявляемые к изделиям из ситаллов, приемы обрамления стеклоизделий, исправление показателей изделий по оптике;

устройство и правила применения контрольно-измерительных приборов и инструмента:

виды брака и меры по его предупреждению.

83. Сборщик термосов
Параграф 1. Сборщик термосов, 1-й разряд

449. Характеристика работ:

комплектование отдельных деталей оболочки термоса, укладка уплотняющих и амортизирующих деталей;

полный монтаж термосной колбы в пластмассовой или металлической оболочке термоса;

центровка колб и сосудов Дьюара путем установки между наружными и внутренними колбами асбестовых прокладок или стальных пружинок.

450. Должен знать:

способы и правила монтажа термосов разных емкостей и форм;

требования, предъявляемые к качеству монтажа термосов, технические условия на готовые термосы;

свойства материалов, применяемых для центровки термосных колб;

правила центровки термосных колб.

Параграф 2. Сборщик термосов, 2-й разряд

451. Характеристика работ:

комплектование, сборка и монтаж термосов с пластмассовым, металлическим корпусом;

сборка сувенирных термосов;

сверление отверстий при сборке отдельных узлов;

установка электроподогревателей;

монтаж и установка откидной крышки.

452. Должен знать:

наименование собираемых узлов, их взаимное расположение, спецификацию и размеры деталей, входящих в комплектацию на собираемые термосы;

приемы сверления;

правила пользования режущим инструментом;

методы контроля качества сборки термосов.

84. Сборщик тиглей
Параграф 1. Сборщик тиглей, 4-й разряд

453. Характеристика работ:

предварительная сборка тиглей;

подбор деталей тигля по размеру в соответствии с заказом;

подгонка выпуска пуансона и центровка тиглей;

зарядка тиглей блоками или хрусталем;

установка тиглей на стеллажи.

454. Должен знать:

устройство тигля и правила его сборки и зарядки;

требования, предъявляемые к точности сборки, расточки тиглей для разных диаметров труб;

виды хрусталя, таблицу сборки тиглей по выпуску пуансона, диаметру очка и пуансона в зависимости от диаметра заданной трубы.

85. Сварщик стеклянных изделий
Параграф 1. Сварщик стеклянных изделий, 3-й разряд

455. Характеристика работ:

сварка стеклянных блоков, стеклянных труб и приварка деталей к трубам;

приварка фасонных частей к трубами диаметром до 100 мм включительно на газокислородных горелках, сварочных аппаратах и станках.

456. Должен знать:

устройство и принцип действия сварочных аппаратов, станков и газокислородных горелок;

технологический режим сварки стеклянных изделий, способы регулирования пламени горелок;

требования, предъявляемые к качеству сварки стеклянных изделий.

457. Примеры работ:

Сварка:

1) крестовины;

2) переходы;

3) тройники.

Параграф 2. Сварщик стеклянных изделий, 4-й разряд

458. Характеристика работ:

сварка стеклянных труб и фасонных частей диаметром свыше 100 мм при помощи газовоздушных и газокислородных горелок, на сварочных станках.

459. Должен знать:

устройство газовых горелок и сварочных станков различных типов;

правила наладки газовых горелок и регулирования их пламени на различных стадиях процесса сварки стеклянных изделий;

состав стекла, его термические и механические свойства;

виды и причины брака и методы его предупреждения и устранения.

460. Примеры работ:

Сварка:

1) крестовины;

2) переходы;

3) тройники.

Параграф 3. Сварщик стеклянных изделий, 5-й разряд

461. Характеристика работ:

сварка стеклянных труб и фасонных частей диаметром свыше 150 мм;

сварка вентилей и кранов различных конструкций для технологических трубопроводов в пламени газовоздушных и газокислородных горелок;

выполнение внутренних спаев;

обслуживание оборудования технологической линии по производству стеклоблоков: карусельно-сварочного стола-автомата, механизмов съема и загрузки изделий в отжигательную печь, механизмов загрузки полублоков в сварочный стол;

регулирование технологических параметров сварки;

оплавление кромок полублоков, точное соблюдение размеров по всем габаритам блока;

наблюдение за качеством изготавливаемых изделий, состоянием смазки, равномерным поступлением газа и правильностью работы газовых горелок;

принятие мер по предупреждению возникновения брака и простоя линии;

участие в ремонте обслуживаемого оборудования.

462. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации сварочных станков и горелок разных типов;

конструкцию и устройство приспособлений для проведения сварочных работ;

состав, термические и механические свойства стекла различных марок;

технические условия на арматуру из стекла;

слесарное дело и электротехнику в объеме, необходимом для самостоятельного выполнения ремонтных работ;

правила чтения сложных чертежей;

виды и причины брака и меры по его предупреждению.

463. Примеры работ.

Сварка:

1) вентили угловые и проходные;

2) вентили диафрагмового и сильфонного типа;

3) краны проходные и трехходовые.

86. Сверловщик стеклоизделий
Параграф 1. Сверловщик стеклоизделий, 2-й разряд

464. Характеристика работ:

сверление и зенкование сквозных и глухих отверстий различных диаметров без доводки в различных плоскостях под различными углами в стеклоизделиях алмазными, трубчатыми и другими сверлами с допуском на эксцентричность на сверлильных станках;

установка инструмента на сверлильном станке с выверкой;

заточка сверл и зенковок;

выбор режима сверления.

465. Должен знать:

устройство и принцип действия сверлильных станков и приспособлений;

правила подбора и заточки сверл и зенковок, режим сверления;

основные сведения о параметрах обработки;

виды брака и меры по его устранению.

Параграф 2. Сверловщик стеклоизделий, 3-й разряд

466. Характеристика работ:

сверление в стеклоизделиях сквозных и глухих отверстий различных диаметров под различными углами победитовыми, алмазными, трубчатыми и другими сверлами и ультразвуком;

доводка отверстий до размеров, предусмотренных чертежами и эскизами;

регулирование режима сверления в зависимости от марки стекла и геометрии изделия;

контроль качества сверления;

устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования.

467. Должен знать:

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования;

правила установки инструментов, приемы сверления различных марок стекла;

правила чтения чертежей, виды брака и способы его устранению.

87. Сепараторщик
Параграф 1. Сепараторщик 2-й разряд

468. Характеристика работ:

сепарация сырьвых материалов;

загрузка магнитного сепаратора сырьвыми материалами;

наблюдение за работой сепараторов и очисткой материалов от окислов железа.

469. Должен знать:

устройство и принцип действия магнитного сеператора;

правила обращения с пусковыми приспособлениями;

правила сепарации сырьвых материалов.

88. Серебрильщик
Параграф 1. Серебрильщик, 2-й разряд

470. Характеристика работ:

серебрение стекла и стеклоизделий простой конфигурации;

подготовка стекла и стеклоизделий к серебрению;

укладка стеклоизделий на серебрильный станок;

промывка стекла химическими растворами и дистиллированной водой.

471. Должен знать:

технологический процесс серебрения стекла и стеклоизделий;

виды брака серебрения и меры по его предупреждению и устранению.

472. Примеры работ.

1) отражатели размером до 200 м - серебрение;

2) призмы до 30 мм - серебрение;

3) стекла и стеклоизделия размером до 20х25 см, елочные украшения - серебрение;

4) термосы емкостью до 3 л - серебрение.

Параграф 2. Серебрильщик, 3-й разряд

473. Характеристика работ:

серебрение стекла и стеклоизделий средней сложности;

промывка стекла химическими растворами и дистиллированной водой;

сушка серебрильной пленки (амальгамы);

наблюдение и регулирование температурного режима сушки стеклоизделий;

составление серебрильных растворов.

474. Должен знать:

технологический процесс серебрения стекла и стеклоизделий, рецептуру и способы приготовления растворов;

применяемых для серебрения, технические условия на химикаты и обрабатываемые стеклоизделия;

виды брака серебрения и меры по его предупреждению и устранению.

475. Примеры работ:

1) детали мелкие размером до 10 мм - серебрение;

2) отражатели размером свыше 200 мм - серебрение;

3) призмы размером свыше 30 мм - серебрение;

4) сетки III-V классов шероховатости - беспористое серебрение;

5) сосуды Дьюара - серебрение;

6) стекла и стеклоизделия размером свыше 20х20 см и 70х55 см - серебрение;

7) термосы емкостью свыше 3 л - серебрение.

Параграф 3. Серебрильщик, 4-й разряд

476. Характеристика работ:

серебрение стекла и стеклоизделий сложной конфигурации;

составление серебрильных растворов;

укладка изделий на серебрильный станок;

промывка стекла химическими растворами и дистиллированной водой;

сушка серебрильной пленки;

соблюдение температурного режима сушки стеклоизделий.

477. Должен знать:

технологический процесс серебрения стекла и стеклоизделий, рецептуру и способы приготовления растворов, применяемых для серебрения;

технические условия на химикаты и обрабатываемые стеклоизделия;

виды брака серебрения и меры по его предупреждению и устранению.

478. Примеры работ:

1) детали размером свыше 10 мм - светоделительное химическое серебрение;

2) стекла размером свыше 70х55 см - серебрение.

89. Сливщик стекломассы
Параграф 1. Сливщик стекломассы, 3-й разряд

479. Характеристика работ:

ведение процесса слива стекломассы из летки ванной печи;

гранулирование стекломассы на флюсы;

наблюдение за работой разливочной машины и транспортера;

регулирование подачи воды для охлаждения струи стекломассы;

чистка разливочной машины.

480. Должен знать:

правила ведения процесса слива и гранулирования стекломассы;

устройство разливочной машины и транспортера;

правила регулирования подачи воды для охлаждения струи стекломассы.

90. Составщик шихты
Параграф 1. Составщик шихты, 3-й разряд

481. Характеристика работ:

составление шихты согласно заданной рецептуре;

дозировка и взвешивание сырьевых компонентов, входящих в шихту;

засыпка компонентов шихты в смесительные агрегаты;

регулирование поступления сырьевых компонентов в смесители;

наблюдение за работой транспортеров, элеваторов, смесителей;

контроль правильности взвешивания;

отбор проб для химического анализа и контроля качества перемешивания шихты;

выгрузка приготовленной шихты и подача ее в бункер запаса;

учет материалов и оформление на них первичной документации.

482. Должен знать:

устройство и принцип действия дозировочного, смесительного и транспортирующего оборудования;

рецептуру приготовляемой шихты, последовательность взвешивания и засыпки компонентов шихты;

требования, предъявляемые к качеству смешивания шихты;

правила обращения с содой, мышьяком, соединениями свинца и другими ядовитыми веществами, входящими в состав шихты;

правила транспортировки шихты.

Параграф 2. Составщик шихты, 4-й разряд

483. Характеристика работ:

ведение процесса приготовления шихты для стекловаренного производства на поточно-механизированных и автоматизированных линиях;

гранулирование шихты на специальном оборудовании;

приготовление шихты для варки специальных стекол: технического (электровакуумного), накладного, хрустального;

приготовление кварцевой крупки;

наблюдение и регулирование работы агрегатов, входящих в технологическую линию;

обезвоживание, сушка, травление кварцевой крупки в различных кислотах (кроме плавиковой);

отбор контрольных проб для анализа качества шихты;

подналадка обслуживаемого оборудования;

учет приготовленной шихты и ведение документации.

484. Должен знать:

устройство, принцип действия и правила подналадки обслуживаемого оборудования;

состав шихты, последовательность обработки сырья;

технические требования, предъявляемые к шихте и качеству смешивания шихты.

Параграф 3. Составщик шихты, 5-й разряд

485. Характеристика работ:

обслуживание процесса приготовления шихты на линиях с автоматизированной системой управления;

приготовление сложной многокомпонентной шихты (12-14 компонентов) с применением сырьевых материалов I-го класса токсичности;

дозировка, взвешивание отдельных компонентов согласно заданной рецептуре;

наблюдение за работой смесительного и транспортирующего оборудования;

учет приготовленной шихты.

486. Должен знать:

технологический процесс приготовления многокомпонентной шихты, рецептуру приготавливаемой шихты;

порядок и приемы работы с токсичными материалами;

требования, предъявляемые к качеству шихты.

91. Стекловар
Параграф 1. Стекловар, 4-й разряд

487. Характеристика работ:

ведение процесса варки стекломассы простых марок, силикат-глыбы, эрклеза, флюсов в соответствии с утвержденным режимом;

обеспечение своевременной засыпки шихты и стеклобоя в горшки и печи;

регулирование продвижения шихты и стеклобоя в печь;

поддержание необходимого уровня стекломассы в печи;

наблюдение за состоянием рабочей камеры, каналов и горелок, тяговых и дутьевых приспособлений;

периодическая чистка и замена форсунок;

регулирование температуры варки стекла и поступления топлива в печь;

наблюдение за показаниями контрольно-измерительной аппаратуры;

участие в установке и выемке горшков в печь;

участие в проведении текущего ремонта печи;

ведение записей основных показателей стекловарения;

участие в разливе стекла в лист или блок.

488. Должен знать:

основы технологии варки стекломассы, конструкции обслуживаемых печей и оборудования;

технологическую инструкцию по обслуживанию стекловаренных печей;

способы регулирования подачи в печь топлива и воздуха;

назначение и применение термоизмерительных приборов;

состав шихты и свойства ее компонентов;

причины брака стекломассы и меры по предупреждению и устранению их.

Параграф 2. Стекловар, 5-й разряд

489. Характеристика работ:

ведение процесса варки стекломассы средней сложности марок, хрустального, накладного, тугоплавкого и жаропрочного стекол в горшковых и ванных печах, оборудованных системами автоматического регулирования;

проведение своевременной засыпки шихты и стеклобоя в печь;

регулирование продвижения шихты и стеклобоя;

поддержание заданного уровня стекломассы в печи;

регулирование теплового, газового и гидравлического режима варки;

контроль за состоянием зеркала стекломассы и работой барботажной установки;

постоянный контроль за процессом варки путем отбора проб из контрольных точек печи;

руководство установкой горшков в печи и их выемкой;

ведение технической отчетности и документации;

участие в ремонте печей.

490. Должен знать:

основы технологии варки стекломассы, устройство и правила технической эксплуатации обслуживаемых печей и оборудования;

состав шихты и свойства ее компонентов, схему подвода топлива и воздуха;

устройство и правила пользования контрольно-измерительной и регистрирующей аппаратурой, дефекты стекломассы и меры по их предупреждению и устранению.

Параграф 3. Стекловар, 6-й разряд

491. Характеристика работ:

ведение процесса варки стекломассы сложных, редко повторяющихся марок стекла в ванных и горшковых печах непрерывного и периодического действия;

ведение электроварки стекла;

обеспечение стабильного режима питания печи шихтой и стеклобоем;

регулирование заданного теплового, газового и гидравлического режима варки стекла;

контроль за состоянием стекловаренной печи, насадок, работой вентиляционных систем;

наблюдение за давлением воздуха и топлива в магистралях, разрежением в трубе;

отбор контрольных проб;

ведение записей показателей работы обслуживаемых печей, участие в их "горячем" и "холодном" ремонте.

492. Должен знать:

устройство печей различных конструкций и правила их эксплуатации, технологический процесс варки стекломассы;

правила регулирования токовых нагрузок;

состав применяемой шихты и свойства ее компонентов, особенности технологического процесса варки стекол различных марок;

дефекты стекломассы и меры по их предупреждению и устранению;

правила пользования и устройство контрольно-измерительной и регистрирующей аппаратуры;

устройство системы дополнительного электроподогрева стекломассы.

Параграф 4. Стекловар, 7-й разряд

493. Характеристика работ:

ведение процесса варки стекломассы для линии термического формования, особо сложных опытных, экспериментальных, специальных марок стекла в ванных и горшковых печах непрерывного и периодического действия с автоматизированной системой управления технологическим процессом (АСУ-ТП) варки стекломассы;

обеспечение стабильного режима питания печей шихтой и стеклобоем;

отбор проб стекла;

поддерживание заданного теплового, газового и гидравлического режима печей;

ввод заданных параметров варки стекломасссы в АСУ-ТП;

ведение записей показателей работы обслуживаемых печей.

494. Должен знать:

технологический процесс варки стекломассы, устройство печей различной конструкции и правила их эксплуатации;

устройство и принцип действия автоматических систем управления процессом варки стекла, состав шихты и ее свойства, дефекты стекломассы и меры по их предупреждению и устранению.

495. Требуется среднее профессиональное образование.

92. Стеклодув
Параграф 1. Стеклодув, 2-й разряд

496. Характеристика работ:

изготовление простейших изделий и деталей из кварцевого и простого стекла выдуванием на пламени газовой и газокислородной горелки;

изготовление прямых газоразрядных трубок с одним или двумя углами из дрота, покрытого люминофором, простых спаев стекла с металлом, вспомогательных креплений для сборки ртутно-кварцевых ламп и креплений для горелок ртутных ламп.

497. Должен знать:

правила пользования газовыми горелками всех систем;

способы регулирования пламени горелок на разных стадиях обработки и отжига стекла;

температуру нагрева металлов (вольфрама, молибдена, меди);

правила и приемы спая стекла с металлом, правила применения защитных средств при работе с кварцем;

правила пользования контрольно-измерительным инструментом.

498. Примеры работ:

1) ампулы уровней диаметром до 24 мм - изготовление;

2) воронки к аппаратам - изготовление;

3) выводы металлические диаметром до 1 мм - обмотка жидкой стеклянной нитью;

4) дифлегматоры шаровые для перегонки жидкой смеси (Линемана) - изготовление;

5) изделия сувенирные из цветного стеклодрота, состоящие из четырех приемов (гусенок, утенок и другие аналогичные) - изготовление;

6) изоляторы для электропитания вакуумных установок - изготовление;

7) капилляры для термометров, вискозиметров и ртутных барометров - заготовка и отжиг;

8) колбы для различных типов электровакуумных приборов - изготовление;

9) колбы - изготовление из заготовок стекла разных марок с формовкой купола, продуванием отверстия, приваркой штенгеля;

10) колбы немерные емкостью 25-50 мл - изготовление;

11) колбы счетчиков - запайка катодного вывода;

12) колбы счетчиков собранные (с нанесенным катодным слоем и впаянной внутренней трубкой анода) - формовка горловины;

13) круги диаметром до 1,3 м из дрота, не покрытого люминофором - изготовление;

14) лампы ДРП - остекление электродов;

15) лампы прямые газоразрядные из дрота, покрытого люминофором - изготовление;

16) лопатки глазные, катушки, золотники для наглядных пособий и другие аналогичные по сложности изделия - изготовление;

17) надставки штенгельные металлокерамических ламп – изготовление и напайка;

18) ножи анодные для тиратронов - изготовление;

19) отростки, трубки - приварка к отверстиям;

20) пикнометры для определения удельного веса жидкостей (Реньс) - изготовление;

21) пипетки со шлифом к капельницам для хранения индикаторов и других жидкостей (Строшейна) - изготовление;

22) пробирки диаметром свыше 16 до 30 мм - изготовление;

23) пульки из тугоплавкого стекла - изготовление;

24) сапожки для жиромеров - изготовление;

25) трубки внутренние анодов счетчиков - изготовление;

26) трубки изоляционные из дротового стекла диаметром свыше 2 мм - изготовление;

27) украшения елочные: Дед Мороз, крупные шары, юла, верхушки, одинарные ракеты и другие аналогичные им по сложности - изготовление;

28) фигуры простые прямолинейной формы из дрота, образующие свыше 2 до 4 углов – изготовление;

29) формы молочных сосок, пустышек, муфт - изготовление;

30) шары, колбы, трубки - продувка отверстий;

31) штенгели у ареометров, резервуары для ртути, головки термометров, песочные часы - запайка.

Параграф 2. Стеклодув, 3-й разряд

499. Характеристика работ:

изготовление простых изделий и деталей различных конфигураций из кварцевого и простого стекла выдуванием на пламени газовой и газокислородной горелки;

сборка кварцевых изделий с вакуумпрочным впаем в приборы;

заварка электродов в кварцевые изделия с применением предварительной откачки воздуха из изделий;

предварительная обработка изделий из стекла и изготовление герметичных спаев стекла со стеклянными и металлическими узлами и деталями.

500. Должен знать:

технологию изготовления простых изделий и деталей различных конфигураций из кварцевого стекла;

устройство газокислородных горелок и откачивающих установок и правила работы с ними;

правила и способы заварки электродов в кварцевые изделия, свойства различных марок стекла;

температуру размягчения стекла различных марок для обработки и резки спаев;

температуру нагрева металлов и коэффициент расширения их, способы и приемы впаев стекла и металла в стекло;

правила приема отжига стекла;

правила пользования различным контрольно-измерительным инструментом;

виды брака и меры по его устранению.

501. Примеры работ:

1) ампулы уровней диаметром свыше 24 мм - изготовление;

2) ареометры всех назначений - изготовление;

3) баллоны ртутных колб весом до 30 кг - ремонт;

4) буквы и цифры рубленого и круглого шрифта из дрота, не покрытого люминофором - изготовление;

5) бюретки с оливой емкостью 25-100 мл - изготовление;

6) вкладыши - покрытие переходным стеклом, откачка и формирование донышка;

7) волюметры (Шателье-Кондло) - изготовление;

8) воронки диаметром до 50 мм, краны и шлифы - изготовление;

9) втулки всех типов размером до 5 мм - изготовление;

10) детали вакуумных схем, гребенки, шары - изготовление;

11) изделия сувенирные из цветного дрота, состоящие из 5 предметов - изготовление;

12) канюли к шприцам - изготовление;

13) капельницы колбообразные - изготовление;

14) капельницы к приборам для определения кислотности молока (Тернера) - изготовление;

15) капельницы Строшейна, приборов Паскаля, воронок Флоринского, воронок для волокна - изготовление;

16) капилляры для всех термометров - развертка;

17) капилляры и лодочки - изготовление;

18) колбы высоковольтных счетчиков - изготовление;

19) конусы колб для электронно-лучевых трубок - вварка чашечных боковых выводов;

20) круги диаметром до 1,3 м из дрота, покрытого люминофором - изготовление;

21) круги диаметром свыше 1,3 м из дрота, не покрытого люминофором - изготовление;

22) кюветы ртутных манометров для низкого вакуума, вакуумные коммуникации для низкого и высокого вакуума - изготовление;

23) ножки из калиброванного стекла для электродной конструкции - изготовление;

24) посуда химическая несложная - изготовление;

25) приборы электровакуумные с капиллярами и коваровыми выводами с перемычками - изготовление;

26) пробирки всех назначений диаметром свыше 30 мм - изготовление;

27) пробирки центрифужные - изготовление;

28) сосуды сообщающиеся, фигурные и капиллярные - изготовление;

29) стаканчики для взвешивания (бюксы) размером 25х35 мм - 30х45 мм, смесители медицинские - изготовление;

30) схемы вакуумные с простыми соединениями - сборка или ремонт с заменой отдельных деталей и проверкой на вакуум;

31) счетчики типа ГС-60 - запайка и центровка анодной нити, формовка горловины;

32) термометры оконные, ванные, для искусственного осеменения, для молока и тому подобное) - изготовление;

33) тубусы - приварка к колбе и обрезка;

34) украшения елочные - сложные изделия - изготовление;

35) холодильники с 3 внутренними шарами - изготовление;

36) цилиндры мерные с носиком и под нормальный шлиф - изготовление;

37) штенгели для откачки ртутно-кварцевых и кварцево-иодных ламп - изготовление.

Параграф 3. Стеклодув, 4-й разряд

502. Характеристика работ:

изготовление средней сложности изделий и деталей различных конфигураций из кварцевого и простого стекла выдуванием на пламени газовой и газокислородной горелки;

выполнение наружных спаев;

проплавка, удаление дефектов, выжигание пузырей из кварцевого стекла, равномерное вытягивание и раздутие кварцевой трубки по всей длине;

запайка трубок с набором массы стекла с последующим поддувом и получением необходимой толщины стенки;

регулирование пламени газовой и газокислородной горелок;

впайка металлов в стекла при различных коэффициентах расширения;

выполнение внутренних спаев в изделиях из простого стекла;

отжиг изготавливаемых изделий в пламени газовой горелки.

503. Должен знать:

технологию производства средней сложности выдувных работ из простого и кварцевого стекла, состав и свойства различных марок стекла;

правила спайки отдельных частей изготавливаемых изделий;

правила пользования газовыми горелками и контрольно-измерительным инструментом, виды и причины брака;

методы его предупреждения и устранения.

504. Примеры работ:

1) аппараты Гейслера-Эдмана - изготовление;

2) аппараты для определения серы бромным методом с десятью шарами (Лунге-Мейера-Литто) - изготовление;

3) аппараты (Рорбока-Мора) - изготовление;

4) ареометры для морской воды - изготовление;

5) баллоны ртутных колб весом свыше 30 кг - обработка герметическая и устранение дефектов;

6) буквы и цифры рубленого и круглого шрифта из дрота, покрытого люминофором - изготовление;

7) бюретки Кнефлера - сборка;

8) бюретки с двухходовым и трехходовым краном для хранения и отмеривания жидкостей - изготовление;

9) воронки диаметром свыше 50 мм - изготовление;

10) втулки всех типов диаметром свыше 5 мм - изготовление;

11) гильзы к микроаппаратам - изготовление;

12) жиромеры молочные, сливочные, процезионные - пайка корпуса со шкалой;

13) изделия сувенирные из кварцевого стекла, состоящие из 5 приемов - изготовление;

14) изделия сувенирные из цветного стеклодрота, состоящие из 6 приемов, икроворонки со стеклянным фильтром для работы под давлением - изготовление;

15) изоляторы электродные - изготовление;

16) колбы для электровакуумных приборов из цветного стекла - изготовление;

17) колбы из специального стекла - изготовление;

18) колбы кварцевые для ртутно-кварцевых ламп - изготовление;

19) колбы фигурные из накладного стекла - изготовление;

20) колбы форвакуумные вакууметров, специальные кюветы сложной конфигурации и ртутные выключатели - изготовление;

21) колбы фотоэлементов с втянутым окошком - изготовление;

22) колбы электронных умножителей с вваркой двух фурадитовых чашечек - изготовление;

23) конусы электронно-лучевых трубок - приварка цилиндра;

24) краны двух- и трехходовые, ловушки и маслоуловители для схем - изготовление;

25) круги диаметром свыше 1,3 м из дрота, покрытого люминофором, пикнометры емкостью 50, 100 мл - изготовление и сборка;

26) микробюретки емкостью до 5 мл - изготовление;

27) насадки к прибору с нормальными шлифами - изготовление;

28) насосы водоструйные - изготовление;

29) ножки ртутно-кварцевых ламп - изготовление;

30) переключатели жидкостные и ртутные - изготовление;

31) пипетки для жидких и твердых поглотителей с одним шаром (Темпеля) - изготовление;

32) посуда химическая сложная из кварцевого стекла - изготовление;

33) протезы глазные - изготовление с использованием до 3 "скруток";

34) протезы глазные всех видов - изготовление "скруток";

35) схемы вакуумные - изготовление и сборка из трубок диаметром до 30 мм с установкой до 3 кранов;

36) термоконтакторы - изготовление;

37) термометры: минимальные, максимальные, медицинские – впайка шайб в цилиндры при формовании резервуара;

38) термометры Савинова, родниковые, для хлебопечения - изготовление;

39) трубки для сожжения без отводов - изготовление;

40) трубки кварцевые - раскалибровка по диаметру и толщине стенки и нанесение защитных покрытий на станке;

41) фигуры орнаментов, слог, слова, плоскостные спирали, специальные лампы для сигнальных огней - изготовление;

42) холодильники с 5-10 шарами и с впаянной трубкой - изготовление;

43) шайбы всех термометров - впайка.

Параграф 4. Стеклодув, 5-й разряд

505. Характеристика работ:

изготовление сложных изделий и деталей различных конфигураций из кварцевого и простого стекла выдуванием;

резка, рифление кварцевого стекла;

спайка нескольких деталей изделия, трубок различных диаметров из кварцевого стекла;

выполнение внутренних спаев;

впайка металлов в стекла при различных коэффициентах расширения;

регулировка пламени горелок.

506. Должен знать:

технологию и способы изготовления сложных изделий и деталей из кварцевого и простого стекла различной конфигурации для приборов и аппаратов;

правила пользования газовыми горелками различных систем, состав и свойства стекла различных марок и спаиваемых с ними металлов;

коэффициенты расширения стекла, механические и термические свойства стекла и кварца;

способы регулирования пламени горелок на различных стадиях обработки кварцевого стекла, правила чтения чертежей;

виды брака и способы его предупреждения.

507. Примеры работ:

1) аппараты Литто - изготовление;

2) барбатеры БТИ-2, микробюретки емкостью свыше 5 мл - изготовление;

3) бюретки Кравезинского - изготовление;

4) вакуумметры типа Мак-Леода - изготовление калибровкой и изготовление капилляров;

5) гребенки для серебрения и вакуума, центры для масляных насосов, форвакуумные камеры, трубки микроманометрических дозаторов, автоматические пипетки Коппо-Супергара и другие сложные изделия с внутренними впаями - изготовление;

6) дефлагматоры - изготовление;

7) заготовки кварцевых ламп - изготовление;

8) изделия сувенирные из дрота цветного стекла, состоящие из 7 и более приемов - изготовление;

9) кинескопы цветные - изготовление и сборка сложных деталей и узлов;

10) колбы опытные для электровакуумных приборов, сложные, с количеством отростков до 3, колбы шаровые для ртутно-кварцевых ламп - изготовление;

11) коллекторы - изготовление;

12) ножки анодные для высоковольтных тиротронов - изготовление;

13) пипетки для жидких и твердых поглотителей с 3 шарами (Темпеля) - изготовление;

14) Приборы ртутно-кварцевые - заварка цилиндрических катодов и вводов поджига;

15) приборы Флоринского (ФЛ-3; ФЛ-4) - изготовление;

16) протезы глазные двустенные - изготовление с использованием 4 и 5 "скруток";

17) протезы глазные сложных форм - изготовление по рецепту врача;

18) соединения шаровые диаметром до 60 мм для сборки и разборки вакуумных систем - изготовление;

19) сосуды Дьюара шаровые емкостью до 2,5 л - изготовление;

20) схемы вакуумные - изготовление и сборка из трубок диаметром свыше 30 мм с установкой свыше 3 кранов;

21) термометры метостатические, метаофологические - изготовление;

22) термометры минимальные, максимальные для определения температуры поверхности почвы к экспирационному психрометру (Асмана) - изготовление;

23) трубки для сожжения с отводом для микроаппаратов - изготовление;

24) трубки газоочистительные с отводом - изготовление;

25) холодильники - змеевиковые и обратимые со шлифами - изготовление;

26) Холодильники и экстракторы к аппарату для экстрагирования жиров - изготовление;

27) холодильники к аппарату для определения содержания мышьяка в железной руде (Лебедура) - изготовление;

28) ячейки Корра - изготовление.

Параграф 5. Стеклодув, 6-й разряд

508. Характеристика работ:

изготовление особо сложных изделий и деталей различной конфигурации из кварцевого и простого стекла выдуванием;

выполнение нескольких наружных и внутренних спаев;

сварка толстостенных изделий из кварцевого стекла с применением штабика и одновременной проваркой и формовкой свариваемого изделия двумя газокислородными горелками;

выполнение нескольких внутренних спаев;

изготовление мигающих газоразрядных прозрачных трубок, покрытых люминофором;

регулирование пламени горелок.

509. Должен знать:

технологию изготовления особо сложных изделий из кварцевого и простого стекла;

устройство оборудования для обработки изделий из кварцевого стекла;

правила чтения чертежей и эскизов, состав и свойства стекла различных марок и спаиваемых с ними металлов;

коэффициенты расширения стекла различных марок;

виды и причины брака, методы его предупреждения и устранения.

510. Примеры работ:

1) аппараты для определения углерода в железе - изготовление;

2) волометры и фотоэлементы с приемными окнами любых кристаллов - монтаж;

3) детали на комплект для определения удельных поверхностей пористых и порошкообразных тел (аппарат Дерягина) - изготовление;

4) изделия и сувениры уникальные художественные - изготовление;

5) колбы для электровакуумных приборов, опытные, сложные, с количеством отростков свыше 2 - изготовление;

6) краны высоковакуумные, шлифы - изготовление;

7) лампы спиральные с внутренними холодильниками - изготовление;

8) микрокапилляры - изготовление с впаями в них различных металлов и полупроводников;

9) насосы диффузионные СДП и насос СДН-1 - изготовление;

10) ножки анодные изобара высоковольтных тиротронов - изготовление;

11) перегородки внутренние в трубах, отделяющих бисер от катода - впай;

12) приборы для исследования процессов изотопного обмена между амальгамами металлов и растворами их солей - изготовление;

13) приборы физические и химические, аппаратура из кварцевого стекла, детали к аппаратам микроанализа - изготовление;

14) приборы электровакуумные (источников, приемников, ионов, масс, спектрометров) - впаивание диодной системы ВЭУ;

15) протезы глазные - изготовление с применением 6 и более "скруток";

16) протезы глазные особо сложные - изготовление по рецепту врача;

17) реакторы для диффузионных установок со шлифом и отводами - изготовление;

18) реакторы для эпитаксиальных процессов - изготовление на станке;

19) реакторы профильного сечения с фланцевым уплотнением - изготовление;

20) системы вакуумные, позволяющие вести катодное распыление металлов при проточном газе (кислород) - изготовление;

21) системы наполнения инертными газами оборудования - ремонт;

22) соединения шаровые диаметром свыше 60 мм для сборки и разборки вакуумных систем - изготовление;

23) сосуды Дьюара шаровые емкостью свыше 2,5 л - изготовление;

24) сосуды поглотительные с шаровой и цилиндрической воронками газоанализатора ГОУ (Вюрца - Штролейна) - изготовление;

25) трубки для определения углерода и водорода со шлифом - изготовление;

26) трубки для сожжения легколетучих соединений - изготовление;

27) установки специальные для заполнения любыми газами (аргон, азот, гелий и друугие) - изготовление;

28) фигуры из трубок с плавным переходом по диаметру - изготовление;

29) Фигуры сложные объемного исполнения в нескольких плоскостях, объемные спирали - изготовление.

93. Сушильщик стеклоизделий
Параграф 1. Сушильщик стеклоизделий, 2-й разряд

511. Характеристика работ:

сушка стеклоизделий, колб для термосов и зеркал после покрытия защитным слоем;

установка изделий на конвейер и подача их в сушильную камеру;

регулирование технологических параметров сушки: температуры, скорости движения конвейера, давления воздуха;

снятие изделий с конвейера и укладка их в тару.

512. Должен знать:

устройство и принцип работы сушильных камер и конвейера;

способы регулирования режимов работы обслуживаемого оборудования;

давления, воздуха, температуры, виды брака и меры по его предупреждению.

94. Сушильщик сырья и материалов
Параграф 1. Сушильщик сырья и материалов, 1-й разряд

513. Характеристика работ:

загрузка сырья и материалов в сушильные установки;

выгрузка сырья и материалов после сушки.

514. Должен знать:

устройство сушильных установок и правила их загрузки.

Параграф 2. Сушильщик сырья и материалов, 2-й разряд

515. Характеристика работ:

сушка сырья и материалов в сушильных установках;

наблюдение за процессом сушки материалов в соответствии с заданным температурным режимом;

поддержание температурного режима сушки.

516. Должен знать:

устройство сушильных установок, температурный режим сушки материала;

правила пользования контрольно-измерительными приборами.

95. Съемщик стекла и стеклоизделий
Параграф 1. Съемщик стекла и стеклоизделий, 2-й разряд

517. Характеристика работ:

снятие горячих стеклотрубок и дрота с тянульных машин;

снятие изделий с сетки горизонтального конвейера и укладка их на конвейер для подачи на отрезку колпачка или в тару;

укладка стеклоизделий в печи отжига;

укладка и снятие нарезанных листов стекла;

установка их в стопы;

накладывание листов стекла на форму для моллирования, снятие с форм и установка на место контроля качества;

установка листов стекла в пирамиды для охлаждения;

группировка охлажденных листов стекла по размерам и ассортименту, отбор годного дрота и увязка его в пучки;

подноска ящиков и лотков к рабочему месту;

транспортировка изделий в установленные места.

518. Должен знать:

свойства стекла, влияние температурных режимов на свойства стекла и стеклоизделий;

правила обращения с горячими изделиями и укладка их в печи отжига и тару;

правила группировки стекла по размерам;

виды брака и способы его устранения.

Параграф 2. Съемщик стекла и стеклоизделий, 3-й разряд

519. Характеристика работ:

ведение процессов съема, укладки и упаковки стеклоизделий в термоусадочную пленку на полуавтоматах;

съем стеклоизделий с поворотного круга и укладка их на стол полуавтомата;

сварка верхнего и нижнего швов пакета;

подача пакета в термоусадочную камеру и регулирование в ней температурного режима;

снятие пакета и установка его на поддон;

прием горячих стеклоизделий от выдувальщика стеклоизделий или отдельщика выдувных изделий и укладка их на сетку леера;

перекладка стеклоизделий с конвейера на сетку леера;

прием пирамиды с листами стекла;

группировка стекла по толщинам, размерам и сортам;

осмотр листов и установка их в стопы на поворотный круг;

визуальный контроль качества снимаемых изделий.

520. Должен знать:

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования;

требования, предъявляемые к снимаемым изделиям;

приемы погрузки, разгрузки и перестановки листов стекла;

подбор и правила группировки листов стекла по толщине, размеру и сорту;

нормы расхода упаковочного материала;

правила подачи сигналов крановщику при транспортировке и перестановке пирамид с листами стекла.

Параграф 3. Съемщик стекла и стеклоизделий, 4-й разряд

521. Характеристика работ:

ведение процесса упаковка стеклоизделий в термоусадочную пленку на технологической линии, оснащенной пакетирующим автоматом;

подготовка линии к работе;

установка заданного количества изделий на стол пакетирующего автомата;

включение автоматической подачи стеклоизделий на последующие операции по упаковке в пакеты;

регулирование температуры оплавки краев пакета;

снятие пакета и установка его на поддон;

контроль качества упаковки;

устранение неисправностей в работе обслуживаемой линии.

522. Должен знать:

устройство и принцип действия технологической линии;

правила эксплуатации пакетирующих автоматов;

нормативные документы на укладку и упаковку стеклоизделий;

причины брака и способы их устранения.

96. Травильщик стекла плавиковой кислотой
Параграф 1. Травильщик стекла плавиковой кислотой, 1-й разряд

523. Характеристика работ:

травление простых стеклоизделий и обозначений на них плавиковой кислотой путем погружения их в ванну под руководством травильщика стекла плавиковой кислотой более высокой квалификации.

524. Должен знать:

способы травления простых стеклоизделий плавиковой кислотой, свойства кислот и защитных лаков;

правила обращения с кислотами, виды брака и меры по его предупреждению.

525. Примеры работ:

1) стеклоизделия простые - вытравливание марки, клейма, штрихов, делений, цифр и других обозначений;

2) штрихи толщиной свыше 100 микрон на оптических и электровакуумных деталях - травление.

Параграф 2. Травильщик стекла плавиковой кислотой, 2-й разряд

526. Характеристика работ:

травление плавиковой кислотой стеклоизделий средней сложности и обозначений на них путем погружения в ванну.

527. Должен знать:

способы травления плавиковой кислотой стеклоизделий средней сложности и обозначений на них, свойства кислот и защитных лаков;

правила обращения с кислотами, виды брака и меры по его предупреждению.

528. Примеры работ:

1) детали оптические из кислотонеустойчивых и налетоопасных сортов стекла IV-V классов шероховатости - химическая обработка;

2) стеклоизделия средней сложности и объемные - вытравливание марки, клейма, штрихов, цифр и других обозначений;

3) штрихи толщиной 30 микрон и более на оптических и электровакуумных деталях - травление.

Параграф 3. Травильщик стекла плавиковой кислотой, 3-й разряд

529. Характеристика работ:

травление, химическая полировка сложных стеклоизделий и обозначений на них путем погружения в кислотную ванну, приготовленную из плавиковой кислоты или пасты;

приготовление травильных растворов.

530. Должен знать:

способы травления сложных стеклоизделий и обозначений из них, свойства кислот и защитных лаков;

рецептуру приготавливаемой травильной смеси;

правила обращения с кислотами, виды брака и меры по его предупреждению.

531. Примеры работ:

1) зеркало, покрытое алюминиевой пленкой - травление;

2) стеклоизделия: бюретки, микробюретки, мановакуумметрические трубки - вытравливание круговых делений;

3) стеклоизделия - травление многоплановых рисунков матового покрытия;

4) фигуры на оптических деталях с металлическими покрытиями - травление;

5) хрусталь - химическая полировка;

6) штрихи толщиной свыше 6-30 микрон на оптических и электровакуумных деталях - травление.

Параграф 4. Травильщик стекла плавиковой кислотой, 4-й разряд

532. Характеристика работ:

травление покрытых слоем воска контурных, особо сложных тематических рисунков, портретов, композиций, пейзажей и национальных орнаментов путем погружения в кислотную ванну, приготовленную из плавиковой кислоты или пасты.

533. Должен знать:

способы травления особо сложных изделий из стекла, свойства кислот и защитных лаков;

рецептуру приготавливаемой травильной смеси;

правила обращения с кислотами, виды брака и меры по его предупреждению.

534. Примеры работ:

1) стеклоизделия особо сложной конфигурации - травление;

2) трубы из кварцевого стекла сложного профиля и кварцевая крупка - травление;

3) штрихи с толщиной до 6 микрон на оптических и электровакуумных деталях - травление.

97. Тянульщик по выработке стеклянных труб и дрота
Параграф 1. Тянульщик по выработке стеклянных труб и дрота, 2-й разряд

535. Характеристика работ:

изготовление лепки для вытягивания дротового стекла;

присоединение лепки к набору;

вытягивание совместно с выдувальщиком стеклоизделий стеклянных трубок и капилляров.

536. Должен знать:

способы изготовления лепки и соединения ее с набором;

процесс вытягивания стеклотрубок и капилляров различных размеров по диаметру и толщине стенок;

основные марки стекла.

Параграф 2. Тянульщик по выработке стеклянных труб и дрота,
4-й разряд

537. Характеристика работ:

вытягивание кварцевых труб на тянульной машине под руководством тянульщика по выработке стеклянных труб и дрота более высокой квалификации;

обслуживание машин различных систем по вытягиванию стеклоблоков (дрота);

подготовка графитовых деталей и элементов, футеровки для сборки печи;

подготовка кварцевых блоков и загрузка их в печь;

контроль температуры стекломассы, поступающей на мундштук;

регулирование скорости вращения мундштука и хода тянульной машины;

выполнение различных вспомогательных операций в процессе вытягивания стеклянных трубок;

участие в наладке тянульных машин.

538. Должен знать:

устройство и принцип действия обслуживаемого оборудования;

технологический процесс вытягивания кварцевых труб и дрота;

способы регулирования скорости вращения мундштука, подачи воздуха и скорости хода тянульной машины;

правила пользования контрольно-измерительными приборами и инструментом;

виды брака и способы его предупреждения.

Параграф 3. Тянульщик по выработке стеклянных труб и дрота,
5-й разряд

539. Характеристика работ:

вытягивание из кварцевых блоков толстостенных труб круглого профиля с наружным диаметром до 100 мм;

вытягивание кварцевых пластин и штабиков;

подготовка к работе печи, системы охлаждения и подачи воздуха и азота;

обслуживание машин различных систем по вытягиванию стеклянных трубок;

определение системы разогрева стекла;

регулирование режима нагрева печи и скорости подачи трубки в горячую зону печи для вытягивания трубок заданных размеров;

руководство работой по замене лотков, мундштуков и шиберов.

540. Должен знать:

устройство и правила обслуживания печи для вытягивания труб и дрота;

свойства стекла различных марок, свойства кварцевого стекла;

технологический процесс вытягивания трубок;

технические условия на изготовление стеклянных трубок;

глухих палок (штабиков) и толстостенных труб;

назначение и правила пользования контрольно-измерительными приборами и инструментом;

виды брака и меры по его устранению.

Параграф 4. Тянульщик по выработке стеклянных труб и дрота,
6-й разряд

541. Характеристика работ:

вытягивание стеклянных трубок с диаметром свыше 40 мм и с допусками по диаметру от 1,0 до 0,5 мм;

вытягивание из кварцевых блоков толстостенных и тонкостенных труб круглого профиля с наружным диаметром свыше 100 мм и труб других профилей (квадратных, прямоугольных, овальных и другие);

выбор режима вытягивания;

расчет исходных данных для вытягивания труб соответствующего диаметра;

сборка печи и вывод ее на заданный режим;

подбор геометрических размеров формующих деталей (матриц, пуансонов) из углеграфитовых материалов.

542. Должен знать:

устройство, принцип действия и правила обслуживания печи для вытягивания кварцевых трубок;

технологический процесс вытягивания труб различного профиля;

правила подбора режима вытягивания в зависимости от марки стекла и вида изделий;

способы наладки тянульных машин на изготовление заданной продукции;

правила сборки печи и свойства материалов, идущих на ее сборку;

принцип действия и устройство контрольно-измерительных приборов и инструмента;

виды брака и меры по его устранению.

Параграф 5. Тянульщик по выработке стеклянных труб и дрота,
7-й разряд

543. Характеристика работ:

вытягивание стеклянных трубок из стекломассы химически и термически стойкого стекла медицинского назначения с допусками по диаметру от 0,5 мм и менее в печах с автоматизированной системой управления технологическим процессом;

выбор режима вытягивания;

расчет технологических параметров изготовления стеклянных трубок в зависимости от состава стекла и ассортимента изделий;

наладка обслуживаемого оборудования;

участие в "холодных" и "горячих" ремонтах печей и вывод их на заданный режим.

544. Должен знать:

принцип действия и правила пользования автоматизированной системой управления технологическим процессом;

правила выбора технологических параметров вытягивания в зависимости от вида изделия;

способы наладки тянульных машин на изготовление стеклянных трубок заданного диаметра и профиля;

свойства материалов, применяемых для сборки и оснастки печи;

виды брака и способы его устранения.

545. Требуется среднее профессиональное образование.

98. Усреднильщик сырья
Параграф 1. Усреднильщик сырья, 2-й разряд

546. Характеристика работ:

загрузка сырья (соды, сульфата и другие) в усреднительную установку;

наблюдение за работой установки;

выгрузка усредненного сырья.

547. Должен знать:

устройство усреднительной установки;

технические требования, предъявляемые к усредненному сырью.

99. Фацетчик
Параграф 1. Фацетчик, 2-й разряд

548. Характеристика работ:

нанесение на стеклоизделия плоского, двугранного, полукруглого и конического фацета на фацетных станках и шайбах различных типов;

заточка кромок на стеклоизделиях различной конфигурации;

подготовка абразивных материалов и шайб;

промывка обработанных стеклоизделий.

549. Должен знать:

принцип работы фацетного станка и способ установки абразивных кругов;

устройство шайб и правила пользования ими;

приемы нанесения фацетов, свойства абразивных материалов;

виды брака и способы его предупреждения.

550. Примеры работ:

1) клингеры, карманные и сумочные зеркала - нанесение фацета;

2) линзы очковые круглой и овальной формы - нанесение плоского, полукруглого и конического фацета;

3) отражатели зеркальные с допуском на фацет ± 0,5 мм – заточка кромок.

Параграф 2. Фацетчик, 3-й разряд

551. Характеристика работ:

нанесение крутого и широкого фацета на стеклоизделия на плоскошлифовальном станке и вручную на деревянных и войлочных шайбах;

заточка кромок;

обработка кромки стеклоизделий различной конфигурации на шайбах различных типов;

нанесение полированного фацета на стеклоизделия;

промывка обработанных стеклоизделий;

наладка шайб;

подготовка используемых для работы абразивных материалов;

регулировка подачи воды и абразивных материалов.

552. Должен знать:

устройство плоскошлифовального станка, шайб и правила их эксплуатации;

свойства абразивных материалов и их маркировку, допускаемые отклонения при фацетировании стеклоизделий;

технические условия на фацетированные изделия, общие сведения о рефракции и чистоте очковых линз;

причины брака и меры по его предупреждению.

553. Примеры работ:

1) зеркала - нанесение полированного фацета;

2) зеркала, стеклоизделия различной конфигурации - обработка кромок;

3) изделия сдвоенные с подгонкой стыка с допуском ± 0,05 мм - нанесение фацета;

4) изделия с периметром до 3 м, с допуском ± 1 мм - нанесение крутого и широкого фацета.

Параграф 3. Фацетчик, 4-й разряд

554. Характеристика работ:

нанесение фасок на стекло и стеклоизделия на чугунных и каменных шайбах;

обработка кромки зеркал типа "Алмаз";

укладка, установка и снятие стеклоизделий;

промывка обработанных изделий;

подачи воды и абразивных материалов.

наладка шайб;

подготовка абразивных материалов для работы регулирование;

555. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации шайб различной конфигурации, приемы нанесения фасок различным инструментом на фацетных станках с применением различных марок абразивов;

технические условия на фацетированные изделия, способы проверки фацетных станков на точность;

способы правки поверхности горного камня, липовой шайбы, войлочного круга;

причины брака и меры по его предупреждению.

556. Примеры работ:

1) стекла технические и мебельные с периметром листа свыше 3 м - нанесение крутого и широкого фацета;

2) стекло триплекс, блоки средних размеров, светотехническое стекло - обработка краев с подгонкой под щуп.

Параграф 4. Фацетчик, 5-й разряд

557. Характеристика работ:

нанесение пазов на стекло и стеклоизделия вручную на чугунных и каменных шайбах и фацетных станках;

обработка вручную кромок стеклоизделий сложной и неправильной формы, имеющих пять и более углов или форму круга;

укладка, установка и снятие изделий;

подготовка абразивных материалов;

регулирование подачи воды и абразивных материалов.

558. Должен знать:

устройство фацетных станков, шайб и правила их эксплуатации;

способы правки каменных шайб, правила проверки фацетного станка на точность;

свойства абразивных материалов, технические условия на фацетированные изделия;

причины брака и меры по его предупреждению.

559. Примеры работ:

1) полотна дверные - нанесение паза.

100. Фидерщик
Параграф 1. Фидерщик, 4-й разряд

559. Характеристика работ:

регулирование температурного режима, веса, конфигурации и количества подаваемых фидером в стеклоформующие машины капель стекломассы;

смазка и чистка фидеров;

текущий ремонт узлов фидера.

560. Должен знать:

устройство, принцип действия и правила эксплуатации фидера;

свойства стекла и стекломассы;

причины возникновения брака и меры по его предупреждению и устранению.

101. Флотаторщик
Параграф 1. Флотаторщик, 2-й разряд

561. Характеристика работ:

поддержание необходимого уровня пульпы в камерах и заданной температуры;

подача реагентов;

чистка обслуживаемого оборудования;

выполнение работы под руководством флотаторщика более высокой квалификации.

562. Должен знать:

принцип обогащения песка флотацией;

устройство флотационной установки, состав применяемых для обогащения песка реагентов.

Параграф 2. Флотаторщик, 3-й разряд

563. Характеристика работ:

ведение процесса обогащения песка;

подготовка обслуживаемого оборудования к работе;

приготовление щелочных реагентов;

наблюдение за непрерывным поступлением пульпы во флотационную установку;

регулирование нагрузки флотационной установки;

поддержание заданной плотности пульпы, температуры, давления сжатого воздуха;

чистка обслуживаемого оборудования;

руководство флотаторщиками более низкой квалификации.

564. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, основы технологического процесса обогащения песка;

правила контроля и регулирования процесса обогащения;

состав применяемых для обогащения песка реагентов;

требования, предъявляемые к качеству песка после обогащения;

способы устранения неполадок в работе оборудования.

102. Формовщик деталей из стекла
Параграф 1. Формовщик деталей из стекла, 1-й разряд

565. Характеристика работ:

формование простых деталей из стекла в специальных формах на формовочных станках.

566. Должен знать:

физические свойства стекла, технические требования, предъявляемые к нормальным шлифам, правила обслуживания формовочного станка.

567. Примеры работ:

1) горла у колб грушевидных, конических, круглодонных и плоскодонных - формование шлифов размером до 14 мм;

2) муфты к деталям аппаратов и приборов и другие аналогичные по сложности изделия - формование шлифов размером до 14 мм.

Параграф 2. Формовщик деталей из стекла, 2-й разряд

568. Характеристика работ:

формование изделий из стекла средней сложности в специальных формах на формовочных станках.

569. Должен знать:

физические свойства стекла;

температуру плавки различных сортов стекла, технические требования, предъявляемые к стеклянным соединительным деталям;

правила пользования газовыми горелками.

570. Примеры работ:

1) горла у колб конических, круглодонных и плоскодонных - формование шлифов размером свыше 14 до 20 мм;

2) муфты для кранов - формование шлифов размером свыше 14 до 20 мм.

Параграф 3. Формовщик деталей из стекла, 3-й разряд

571. Характеристика работ:

формование сложных изделий из стекла в специальных формах на формовочных станках;

соединение стеклянных труб посредством разогрева отрезков труб в ванной печи с последующим формованием их в специальных формах;

наладка формовочного станка.

572. Должен знать:

правила управления формовочным станком и его наладки;

правила регулирования газовых горелок, их промывки и прочистки;

способы установки калибров, технологию производства стеклянных труб и изделий из стекла с нормальными шлифами, физические свойства стекла;

технические требования, предъявляемые к стеклянным соединительным деталям;

виды брака и меры по его устранению.

573. Примеры работ:

1) горла колб конических, круглодонных и плоскодонных – формование нормальных шлифов размером свыше 20 мм;

2) заготовки из стеклотрубок, муфты к деталям аппаратов и приборов и другие аналогичные по сложности изделия - формование шлифов;

3) отводы стеклянные, тройники и другие фасонные части - формование их в специальных формах.

103. Формодержатель
Параграф 1. Формодержатель, 2-й разряд

574. Характеристика работ:

подготовка формы для выдувания стеклоизделия;

прием выдуваемого стеклоизделия в раскрытую форму;

закрытие и раскрытие формы.

575. Должен знать:

устройство формы, правила пользования формой.

104. Фотопечатник на стекле
Параграф 1. Фотопечатник на стекле, 3-й разряд

576. Характеристика работ:

перевод рисунка на стеклоизделия;

подготовка пластин стекла для копирования. Копирование.

577. Должен знать:

процесс копирования, свойства химикатов, используемых для фотопечати;

способы перевода рисунка на изделия;

требования к качеству копирования.

Параграф 2. Фотопечатник на стекле, 4-й разряд

578. Характеристика работ:

нанесение фотопечати на стеклоизделия;

изготовление диапозитивов;

составление и подборка эмульсии и краски;

нанесение печати методом шелкографии на штанглазную посуду;

изготовление сеток-матриц;

обезжиривание сетки, приклеивание сетки на рамки и покрытие ее фотополюмеризирующей эмульсией;

экспонирование сетки над диапозитивом.

579. Должен знать:

процесс изготовления диапозитивов и фотографии, составление и подбор эмульсий и красок;

способы нанесения рисунков на стеклоизделия.

105. Фотохимгравировщик
Параграф 1. Фотохимгравировщик, 5-й разряд

580. Характеристика работ:

нанесение на поверхность стеклоизделий фоторезиста;

подготовка поверхности стеклоизделий;

обезжиривание поверхности;

сушка стеклоизделий после нанесения фоторезиста;

охлаждение стеклоизделий и приклеивание негатива на нанесенный фоторезист;

экспонирование заданного рисунка на стекле;

проявление рисунка;

задубливание рисунка;

травление в специальном растворе;

промывка в растворе едкого натра.

581. Должен знать:

процесс нанесения фоторезиста, правила подготовки поверхности стеклоизделий;

рецептуру растворов для обработки стеклоизделий;

параметры сушки стеклоизделий, виды брака и меры по его устранению.

106. Шлифовщик стекла
Параграф 1. Шлифовщик стекла, 3-й разряд

582. Характеристика работ:

шлифование отражателей диаметром до 500 мм на шлифовально-полировальных станках;

подбор необходимых для шлифования наждаков;

наладка пескопитающего приспособления.

583. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования, марки, сорта и свойства стекла;

дефекты стекла, свойства применяемых абразивных материалов и их маркировку;

технические условия на обрабатываемое стекло.

Параграф 2. Шлифовщик стекла, 4-й разряд

584. Характеристика работ:

шлифование поверхности стекла размером до 1 м ² , зеркальных отражателей диаметром свыше 500 мм до 900 мм на шлифовальных машинах, полуавтоматах, шайбах и кругах и тому подобное;

проверка заданной точности обработки;

наладка, установка и подбор шлифовальных приспособлений.

585. Должен знать:

устройство, принцип действия и правила регулирования обслуживаемого оборудования;

приемы работ по шлифованию изделий, основные физические свойства стекла и абразивных материалов;

правила пользования контрольно-измерительным инструментом,;

технические требованияпредъявляемые к шлифованной части изделия;

меры по предупреждению боя и брака изделий.

Параграф 3. Шлифовщик стекла, 5-й разряд

586. Характеристика работ:

шлифование поверхностей стекла размером свыше 1 м ² , зеркальных отражателей диаметром свыше 900 мм, деталей из технического стекла на конвейерах односторонней и двухсторонней шлифовки, ротационных аппаратах; регулирование подачи абразивных материалов и давления их на стекло;

проверка качества шлифованной поверхности стекла.

587. Должен знать:

устройство, принцип действия и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

основы технологического процесса шлифовки стекла;

основные физические свойства стекла, абразивных материалов и их марки, требования, предъявляемые к качеству "сырого" и шлифованного стекла;

виды брака при шлифовке и меры по его предупреждению;

правила работы оборудования в автоматическом режиме.

107. Шлифовщик стеклоизделий
Параграф 1. Шлифовщик стеклоизделий, 2-й разряд

588. Характеристика работ:

шлифование простых стеклоизделий вручную;

грубое и среднее шлифование сферических и плоских заготовок на круглошлифовальных и плоскошлифовальных станках;

шлифование наружных канавок, торца и поверхности шприцевых цилиндров, шлифование стержня в стеклянных поршнях;

вырезание из кусков стекла заготовок хрустальных подвесок с последующим гранением и шлифованием;

заточка абразивных кругов;

заправка горла, дна, края и поверхности стеклоизделия на шлифовальных машинах и станках;

промывание шлифованных стеклоизделий.

589. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования;

правила установки в шлифовальный станок и снятия обрабатываемых изделий, ассортимент стеклоизделий и виды декоративных украшений;

технические условия на обрабатываемые стеклоизделия, марки и составы абразивных порошков, применяемых для шлифования стекла;

приемы шлифования внутренней поверхности стеклоизделия;

правила пользования контрольно-измерительным инструментом, причины и виды брака при шлифовании, меры его предупреждения.

590. Примеры работ:

1) ампулы цилиндрические круглые - шлифование и полирование;

2) аноды графитовые - шлифование;

3) баллоны и пояски на баллонах - шлифование по наружному диаметру;

4) бортики и конусы цилиндров для медицинских шприцев - заправка;

5) воронки химические - заточка;

6) горло, дно, края и поверхности изделий столовой (сортовой) посуды, парфюмерной, хозяйственной тары малых и средних размеров, консервной тары - шлифование;

7) изделия кварцевые различной конфигурации - шлифование;

8) колбы стеклянные - шлифование;

9) краны двухходовые к газоанализаторам - шлифование;

10) краны к уравнительным склянкам аппарата для определения содержания углерода в стали и чугуне - шлифование;

11) линзы очковые астигматические - шлифование;

12) ножки анодные приборов - обрезка и шлифовка торца;

13) подвески хрустальные из штампованных заготовок с числом граней до 12 - гравирование и шлифование;

14) поршни шприцевые - шлифование торцов и стержней;

15) трубки и палки глухие - заточка;

16) цилиндры шприцевые - шлифование наружных канавок.

Параграф 2. Шлифовщик стеклоизделий, 3-й разряд

591. Характеристика работ:

шлифование и полирование плоскости стеклоизделий;

нанесение на изделия из простого и цветного стекла, на зеркала украшений путем специального шлифования - алмазным гранением;

заправка горла, дна, края и поверхности стеклоизделий на шлифовальных станках и полуавтоматах;

шлифование стеклянных труб и фасонных частей;

обдирка заготовок зеркальных отражателей до заданной толщины;

шлифование и доводка заготовок под шлифовку астигматических и стигматических очковых линз;

подбор форм для шлифования и установка их на станок;

подбор и крепление чугунных феррас на шлифовальном диске с соблюдением требуемой точности расположения феррас;

подбор абразивных порошков соответствующих номеров для различных переходов шлифования;

контроль толщины линзы в процессе работы;

установка и подбор шлифовальных приспособлений;

проверка заданной точности обработки;

вырезание из кусков стекла заготовок хрустальных подвесок с последующим гранением и шлифованием граней;

предварительное шлифование внутренней поверхности шприцевых цилиндров.

592. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования и приспособлений и правила их регулирования;

свойства обрабатываемых стекол, марки применяемых абразивов для шлифования стеклоизделий, ассортимент стеклоизделий и виды их декоративных украшений;

устройство шлифовального станка с абразивными кругами, требования к качеству абразивных кругов и правила их заточки;

правила и способы подбора и крепления феррас на шлифовальные диски ротационных аппаратов, способы определения фокусного расстояния;

приемы использования измерительного инструмента, приемы шлифования внутренней поверхности стеклоизделий;

правила пользования оправками, меры по предупреждению боя и брака изделий.

593. Примеры работ:

1) ванночки кварцевые, сосуды, муфели и другие несложные изделия - наружное шлифование;

2) изделия светотехнические (колпаки для осветительной арматуры) - шлифование;

3) сортовая посуда, парфюмерная тара, чашки Петри, медицинские изделия крупных размеров и изделия из светотехнического и технического стекла - заправка;

4) сортовая посуда с рисунками 1 и 2 групп сложности - шлифование алмазным гранением;

5) конусы и муфты диаметром до 30 мм - шлифование;

6) краны бюреточные и микробюреточные - шлифование;

7) линзы очковые стигматические - шлифование и доводка заготовок под шлифовку;

8) пластины ситалловые - шлифование и полирование двух плоскостей;

9) подвески хрустальные из штампованных заготовок прямоугольной и криволинейной формы с числом граней свыше 12 до 36 и "пик" длиной до 400 мм - гравирование и шлифование;

10) пробки и поршни к шприцам - предварительное шлифование на бесцентро-шлифовальных станках;

11) рассеиватели и светофильтры диаметром до 200 мм;

12) трубы стеклянные и фасонные части - шлифование;

13) цилиндры шприцевые - предварительное шлифование внутренней поверхности.

Параграф 3. Шлифовщик стеклоизделий, 4-й разряд

594. Характеристика работ:

нанесение на изделия средней сложности из бесцветного, цветного с нацветом и хрустального стекла украшений путем специального шлифования - алмазным гранением;

шлифование – полирование поверхностей готовых приборов;

резка на станке образцов изделий из кварцевой керамики на полоски, укладка полосок на металлическую плиту, закрепление их и загипсовка;

точное шлифование плоскости и граней полосок на плоскошлифовальном станке, доводка на фацетной шайбе, удаление гипсового раствора;

шлифование внутренней и наружной поверхности заготовок из кварцевой керамики алмазным кругом или по копиру;

периодический замер размеров стеклоизделий микрометром;

окончательное шлифование внутренней поверхности шприцевых цилиндров;

шлифование поршней взаимозаменяемых шприцев;

наладка обслуживаемого оборудования;

ведение записей в технологическом журнале.

595. Должен знать:

методы и способы шлифования и полирования стекла;

физические свойства стекла, кварцевой керамики и гипса, устройство шлифовального станка с абразивными кругами и шайбами;

правила установки числа оборотов определенного диаметра абразивного круга и шайбы;

приемы шлифования внутренней поверхности цилиндра;

правила подбора разрезных и раздвижных оправок;

способы определения глубины залегания дефектов стекла;

ассортимент стеклоизделий и виды их декоративных украшений, величину угла заточки кромки круга в соответствии с наносимой алмазной гранью;

правила пользования контрольно-измерительным инструментом, технические условия на обрабатываемые стеклоизделия, виды брака.

596. Примеры работ:

1) аппараты для добывания газов (Киппа) - шлифование;

2) аппараты для зкстрагирования жиров - шлифование;

3) баллоны для колб (для кистронов) - шлифование и полирование;

4) бюретки Блинова всех емкостей - шлифование;

5) колбы емкостью от 500 мл и выше - шлифование;

6) конусы и муфты диаметром свыше 30 мм - шлифование;

7) конусы и муфты из кварца - шлифование;

8) конусы цилиндров для медицинских шприцев и поршней – шлифование и доводка;

9) краны Дерягина, воронки шаровые - шлифование;

10) линзы Френеля - шлифование;

11) микроаппаратура и аппараты Бурлакова - шлифование;

12) ножки рюмок, бокалов, ваз и других изделий из хрустального стекла - шлифование плоских граней;

13) пипетки без подразделения с двухходовым краном - шлифование;

14) подвески хрустальные из штампованных заготовок прямолинейной и криволинейной формы с числом граней свыше 36 и "пик" длиной свыше 400 мм - гранение и шлифование;

15) рассеиватели и светофильтры диаметром до 300 мм - шлифование;

16) стеклоизделия - гравирование растительного и геометрического орнамента с рисунками алмазной гранью 1, 2 и 3 группы сложности абразивными кругами;

17) сортовая посуда с рисунками 3 и 4 групп, отдельные элементы рисунков более высоких групп - шлифование алмазным гранением;

18) тарелочки генераторных ламп - шлифование;

19) цилиндры шприцевые - окончательное шлифование внутренней поверхности;

20) шлифы сферические - шлифование с доводкой;

21) экраны стеклянные для электронно-лучевых трубок - шлифование и полирование.

Параграф 4. Шлифовщик стеклоизделий, 5-й разряд

597. Характеристика работ:

нанесение на сложные изделия из цветного, с нацветом и из хрустального стекла украшений путем специального шлифования алмазным гранением, нанесение плоских граней на ножки хрустальных изделий;

шлифование плоскостей и зубцов крупных изделий из бесцветного и цветного (накладного) стекла;

полирование и окончательная доводка внутренней поверхности шприцевых цилиндров пастами на шлифовальных станках с применением специальных оправок;

окончательная доводка поверхности поршня взаимозаменяемого шприца;

окончательное точное шлифование и доводка наружной поверхности заготовок из кварцевой керамики вручную алмазным бруском.

598. Должен знать:

устройство и правила эксплуатации шлифовального оборудования, требования, предъявляемые к качеству абразивных кругов и шайб;

свойства обрабатываемого стекла, абразивных материалов и паст;

ассортимент стеклоизделий и виды их декоративных украшений;

правила размещения рисунка, технические условия на обрабатываемые стеклоизделия;

виды брака при шлифовании и меры по его предупреждению.

599. Примеры работ:

1) аппараты Штроллейна для серы - шлифование;

2) газомеры для хранения агрессивных газов под давлением - шлифование;

3) заготовки плоских стекол для электронно-оптических приборов – шлифование;

4) краны аппарата АГО - шлифование;

5) краны вакуумные - шлифование;

6) краны к аппарату Альвиола - шлифование;

7) линзы - полирование;

8) нитромеры пятиколенчатые - шлифование и полирование;

9) ножки рюмок, бокалов, ваз и других изделий из хрустального стекла - шлифование плоских граней;

10) пластины стеклянные растров и мишеней электронно-оптических приборов - шлифование и полирование;

11) призмы из стекла, кремния и других кристаллов - шлифование;

12) рассеиватели и светофильтры диаметром более 300 мм - шлифование;

13) стеклоизделия - гравирование растительного и геометрического орнамента с рисунками алмазной грани 4, 5 и 6 групп сложности с разметкой и перенесением рисунка с эскиза или чертежа на изделия на гравировальных станках с дистировкой стекла;

14) сортовая посуда с рисунками 5, 6, и 7 групп сложности – алмазное гранение;

15) торцы экранов и конусов оболочек кинескопов для цветного телевидения всех типоразмеров - шлифование и полирование;

16) трубки электронно-лучевые - полирование;

17) шприцы медицинские - доводка с точностью до 5 микрон;

18) экраны оболочек кинескопов и деталей для цветного телевидения всех типоразмеров - шлифование и полирование.

Параграф 5. Шлифовщик стеклоизделий, 6-й разряд

600. Характеристика работ:

нанесение на особо сложные изделия из хрустального стекла и стекла с нацветом уникальных выставочных рисунков путем специального шлифования - алмазным гранением;

Шлифование оптических, опытных стекол и изделий.

601. Должен знать:

физические свойства стекла, ассортимент стеклоизделий и виды их декоративных украшений;

устройство и правила эксплуатации шлифовального оборудования, требования, предъявляемые к качеству абразивных кругов;

приемы нанесения сложных рисунков, технические условия на обрабатываемые изделия;

виды брака и меры по его предупреждению.

602. Примеры работ:

1) детали оптические под калибр (пробное стекло) - изготовление;

2) линзы с асферической поверхностью, заданной математическим уравнением или по шаблону - изготовление;

3) сортовая посуда из хрустального стекла - шлифование широкой грани;

4) сортовая посуда с рисунками 8, 9, и 10 групп сложности – алмазное гранение;

5) экраны и стаканы для рентгенооптических преобразователей - шлифование и полирование.

При нанесении на высокохудожественные изделия из хрустального и накладного стекла уникальных выставочных рисунков в индивидуальной обработке - 7-й разряд.

108. Штенгелевщик
Параграф 1. Штенгелевщик, 2-й разряд

603. Характеристика работ:

ведение процесса штенгелевания колб для электровакуумных приборов на полуавтоматах с ручной загрузкой штенгелей колб и снятие заштенгелеванных колб со съемной позиции полуавтомата;

регулирование пламени газовых горелок полуавтомата в процессе работы;

центровка штенгеля в соответствии с геометрическими требованиями на деталь;

визуальный контроль выполняемой работы.

604. Должен знать:

принцип работы обслуживаемого оборудования;

правила загрузки, снятия и центровки заштенгелеванных колб, свойства стекла и назначение штенгелевания;

виды брака стекла и причины, вызывающие некачественное выполнение штенгелевания.

Параграф 2. Штенгелевщик, 3-й разряд

605. Характеристика работ:

ведение процесса штенгелевания с формовкой носика колб различной конфигурации и других деталей для электровакуумных приборов вручную, на специальных приспособлениях и полуавтоматах;

регулирование пламени газовых горелок;

подналадка обслуживаемого оборудования;

контроль за процессом штенгелевания с помощью контрольно-измерительной аппаратуры.

606. Должен знать:

устройство и правила подналадки обслуживаемого оборудования, применяемые марки стекла, их состав и свойства;

температурные режимы обработки стекла;

способы центровки при штенгелевании, правила пользования контрольно-измерительной аппаратурой.

Приложение к Единому тарифно-квалификационному справочнику работ и профессий рабочих (выпуск 41)

Алфавитный указатель профессий рабочих

№ п/п	Наименование профессии	Диапазон разрядов	Страница
1.	Автоклавщик	3-5	2
2.	Аэрозольщик	3-4	4
3.	Блокировщик стеклоизделий	2-4	4
4.	Вакуумщик стеклоизделий	3-4	6
5.	Варщик стекла	2-3	7
6.	Винипластчик	3	8
7.	Выдувальщик стеклоизделий	3-8	8
8.	Гильоширщик	2	13
9.	Дистилляторщик ртути	2-4	13
10.	Дробильщик-размольщик	3-5	15
11.	Заготовщик пленки	2	16
12.	Загрузчик печей	2-3	17
13.	Закальщик стекла	3-5	18
14.	Засыпщик шихты	3-4	19
15.	Изготовитель жгутов	2-3	20
16.	Изготовитель стеклянной пленки	3-5	20
17.	Иризаторщик	2	22
18.	Калибровщик стеклоизделий	2-3	22
19.	Каменщик (печник) дежурный у печей	4-5	23
20.	Кварцеплавильщик	4-6	24
21.	Классификаторщик крокуса и наждака	2-3	26
22.	Классификаторщик песка и пемзы	2-4	27
23.	Комплектовщик стекла и стеклоизделий	2-4	28
24.	Контролер стекольного производства	3-5	29
25.	Кочегар сушильных печей и барабанов	2-3	33
26.	Красильщик стеклоизделий	2-3	33
27.	Лакировщик форм	2	35
28.	Машинист машин вытягивания стекла	3,5-7	36
29.	Машинист прокатной машины	3,5-6	37
30.	Моллировщик стекла	2-6	39
31.	Моторист на подаче крокусной суспензии	3	42
32.	Наборщик блока из остеклованных стержней	3	42
33.	Наборщик стекломассы	3-6	43
34.	Наладчик стекольных автоматов и полуавтоматов	4-7	45
35.	Намазчик целлулоида	1	47
36.	Наполнитель приборов газами и жидкостями	2-5	47
37.	Настильщик стекла	2-3	50
38.	Обжигальщик в производстве стекла	2-5	51
39.	Обмазчик заслонов	2	53
40.	Обработчик стеклопакетов и стеклоблоков	1-2	53
41.	Оператор автоматической линии по производству пеностекла	4-5	55
42.	Оператор вакуумприсосных механизмов и приспособлений	3-4	56
43.	Оператор выдувного полуавтомата	2-4	57
44.	Оператор гранулирования шихты	5	58
45.	Оператор на вварочных машинах	5-6	58
46.	Оператор на филаментмашине	4-5	60
47.	Оператор стеклоформующих машин	2-7	61
48.	Оператор установки вымерения объема	2-4	66
49.	Оператор установки ТВЧ	4	67
50.	Оператор фацетного станка	3-4	67
51.	Оператор формования ленты стекла	4-6	68
52.	Отдельщик выдувных изделий	3-8	70
53.	Отжигальщик стеклоизделий	2-4	72
54.	Откладчик изделий в опечки	2	74
55.	Отломщик стекла от машин	2-3	74
56.	Отметчик ареометров	1-3	75
57.	Отметчик термометров	2-5	76
58.	Отопщик на карусельной машине	2	77
59.	Отрезчик ленты стекла	1	78
60.	Паяльщик сеток и шинок на стекле	3-4	78
61.	Переводчик печати и рисунка	1-2	79
62.	Пескоструйщик по стеклу	2-3	80
63.	Повертальщик	2-3	80
64.	Подборщик стекла	1	80
65.	Полировщик стекла и стеклоизделий	3-6	81
66.	Полировщик стеклоизделий кислотой	3-4	83
67.	Прессовщик горячего стекла	3-6	84
68.	Прессовщик изделий из стеклопорошка	3-4	87
69.	Прессовщик стеклопакетов	2-4	88
70.	Притирщик стеклоизделий	3	89
71.	Просевщик бисера	1	90
72.	Развальцовщик стекла	2-3	90
73.	Разметчик стекла и стеклоизделий	2-3	91
74.	Разрисовщик по стеклу	2-4	92
75.	Реактивщик	4	93
76.	Резчик на огне	2-4	94
77.	Резчик пеноблоков	2-3	95
78.	Резчик стекла	1-5	96
79.	Резчик стеклоизделий	1-3	98
80.	Сборщик влагопоглотителей	2	101
81.	Сборщик приборов из стекла	1-4	101
82.	Сборщик стеклоизделий	2-5	103
83.	Сборщик термосов	1-2	107
84.	Сборщик тиглей	4	107
85.	Сварщик стеклянных изделий	3-5	108
86.	Сверловщик стеклоизделий	2-3	110
87.	Сепараторщик	2	110
88.	Серебрильщик	2-4	111
89.	Сливщик стекломассы	3	112
90.	Составщик шихты	3-5	113
91.	Стекловар	4-7	114
92.	Стеклодув	2-6	117
93.	Сушильщик стеклоизделий	2	126
94.	Сушильщик сырья и материалов	1-2	126
95.	Съемщик стекла и стеклоизделий	2-4	127
96.	Травильщик стекла плавиковой кислотой	1-4	128
97.	Тянульщик по выработке стеклянных труб и дрота	2,4-7	130
98.	Усреднильщик сырья	2	133
99.	Фацетчик	2-5	133
100	Фидерщик	4	136
101	Флотаторщик	2-3	136
102	Формовщик деталей из стекла	1-3	137
103	Формодержатель	2	138
104	Фотопечатник на стекле	3-4	139
105	Фотохимгравировщик	5	139
106	Шлифовщик стекла	3-5	140
107	Шлифовщик стеклоизделий	2-7	141
108	Штенгелевщик	2-3	147