"Автомобильдің техникалық жағдайын диагностикалау" кәсіби стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2013 жылғы 20 қарашадағы № 906 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2013 жылы 19 желтоқсанда № 8968 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2016 жылғы 25 ақпандағы № 224 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Инвестициялар және даму министрінің м.а. 25.02.2016 № 224 бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 15 мамырдағы Еңбек кодексінің 138-5-бабының 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған «Автомобильдің техникалық жағдайын диагностикалау» кәсіби стандарты бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің Кадр және әкімшілік жұмыс департаменті (Е.Е. Хасенов):
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде заңнамада белгіленген тәртіппен мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін, бұқаралық ақпараттар құралдарында ресми жариялануын, соның ішінде Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің интернет-ресурсында және Қазақстан Республикасы мемлекеттік органдарының интранет-порталында орналастыруды;
3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он күнтізбелік күн ішінде «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» Шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік мекемесінің «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға көшірмесін жолдауды;
4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін бес жұмыс күні ішінде мемлекеттік тіркеу туралы және бұқаралық ақпарат құралдарында жариялауға жіберу туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.
4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр А. Жұмағалиев

«КЕЛІСІЛДІ»
Қазақстан Республикасының
Еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау министрі
_____________ Т. Дүйсенова
2013 жылғы 26 қараша

Қазақстан Республикасы
Көлік және коммуникация министрінің
2013 жылғы 20 қараша
№ 906 бұйрығымен
бекітілген

«Автомобильдің техникалық жағдайын диагностикалау» кәсіби
стандарты

1. Жалпы бөлім

1. «Автомобильдің техникалық жағдайын диагностикалау» кәсіби стандарты (бұдан әрі - КС) «Автокөлік құралдарын техникалық қызмет көрсету және жөндеу» кәсіптік қызмет саласындағы біліктілік деңгейіне, құзыретіне, мазмұнына, сапасына және еңбек жағдайларына қойылатын талаптарды анықтайды және:
1) еңбек саласы мен кәсіби білім беру саласының өзара қарым-қатынасын реттеуге;
2) даярлау, біліктілікті арттыру және кәсіби қайта даярлау бағдарламаларын әзірлеу талаптарын регламенттеуге;
3) персоналды аттестаттау және сертификаттау кезінде қызметкерлердің құзыреттерін бағалау талаптарын регламенттеуге арналған.
2. КС негізгі пайдаланушылары:
1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;
2) ұйымдардың басшылары, ұйымдардың персоналын басқару бөлімшелерінің басшылары мен мамандары;
3) білім берудің мемлекеттік бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;
4) мамандардың кәсіби даярлығын бағалау және біліктілігіне сәйкестігін растау саласындағы мамандар болып табылады.
3. КС негізінде біліктілік сипаттамалары, лауазымдық нұсқаулықтар, ұйымдардың үлгілік оқыту бағдарламалары, үлгілік оқыту жоспарлары, ұжымдық стандарттар әзірленеді.
4. Осы КС мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:
1) біліктілік – қызметкердің еңбек қызметінің белгілі бір түрі шеңберінде нақты функцияларды сапалы орындауға дайындығы;
2) біліктілік деңгейі – күрделілігі, еңбек қызметтерінің стандартты еместігі, жауапкершілігі мен дербестігі параметрлері бойынша жіктелетін қызметкерлердің құзыретіне қойылатын талаптар жиынтығы;
3) еңбек мәні – белгілі бір еңбек құралдарының көмегімен өнім жасау мақсатында қызметкердің іс-қимылы бағытталатын зат;
4) еңбек құралдары – қызметкердің еңбек мәнін бастапқы күйден өнімге айналдыру үшін пайдаланатын құралдары;
5) еңбек қызметінің түрі – еңбек функциялары мен оларды орындауға қажеттi құзыреттiлiктердiң тұтас жиынымен құралған кәсіби қызмет саласының құрамдас бөлігі;
6) еңбек функциясы – бизнес-үдеріспен анықталатын және оларды орындауга қажетті құзыреттердің болуын болжамайтын еңбек қызметінің біріктірілген және дербес жиынтығын көрсететін еңбек қызметі түрлерінің бір бөлігі;
7) кәсіби қызмет саласы – ортақ интеграциялық негiзi (мiндетi, нысандары, технологиялары, соның iшiнде еңбек құралдары ұқсас немесе жақын) бар және ұқсас еңбек функциялары мен оларды орындайтын құзыреттiлiктерiнiң болжалды жиынынан тұратын саланың еңбек қызметi түрлерiнiң жиынтығы;
8) кәсіби стандарттың бірлігі – осы қызмет түрі үшін тұтас, аяқталған, қатысымды дербес және маңызды болып табылатын нақты еңбек функциясының ашық сипаттамасы тұратын кәсіби стандарттың құрылымдық элементі;
9) кәсіп – арнайы дайындықтың, жұмыс тәжірибесінің нәтижесінде пайда болған арнайы теориялық білім мен практикалық дағдылар кешенін білуді талап ететін еңбек қызметінің түрі;
10) құзыреттілік – еңбек қызметінде білімін, білігі және тәжірибесін қолдану қабілеті;
11) лауазым – қызметтік өкілеттіктер және қызметтік міндеттер шеңберін жүктейтін жұмыс берушінің құрылымдық бірлігі;
12) міндет – нақты бір еңбек мәндері мен құралдарын пайдалана отырып еңбек функциясын іске асырумен және нәтижеге қол жеткізумен байланысты іс-қимыл жиынтығы;
13) сала – өндіретін өнім, өндіріс технологиясы, негізгі қорлар мен жұмыс істейтіндердің кәсіби біліктері ортақ ұйымдар жиынтығы;
14) салалық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - СБШ)– салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы;
15) ұлттық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - ҰБШ)– еңбек нарығында танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы;
16) функционалдық карта – бiр немесе өзге де кәсiби қызмет саласы шеңберінде белгілі бір қызмет түрiн орындайтын қызметкердің еңбек функциялары мен мiндеттерiнiң құрылымдық сипаттамасы.

2. КС паспорты

5. КС паспорты мынаны анықтайды:
1) экономикалық қызмет түрі (кәсіптік қызмет саласы):
Экономикалық қызметтің түрін жалпы жіктеуші (бұдан әрі - ҚР МЖ 03-2007) «45.20 Автокөлік құралдарын техникалық қызмет көрсету және жөндеу»;
2) экономикалық қызмет түрінің (кәсіптік қызмет саласының) негізгі мақсаты:
автокөлік құралдарын келесі жөндеуге дейінгі ресурсын анықтау;
3) осы КС 1-қосымшасына сәйкес біліктілік деңгейлері бойынша еңбек қызметінің (кәсіптің) түрлері.

3. Еңбек қызметі түрілерінің (кәсіптің) карточкалары 1-параграф «Автокөлік құралдарының техникалық күйінің
диагностикасы инженері»

6. Еңбек қызмет түрінің (кәсіптің) карточкасы мынадан тұрады:
1) біліктілік деңгейі: ҰБШ бойынша – 4, 5, СБШ бойынша – 4, 5;
2) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыныптауышы базалық тобы бойынша (бұдан әрі – ҚР МС 01-2005): 2145 «Машина жасаушы технологтар, инженер-механиктер»;
3) лауазымның (кәсіптің) ықтимал атаулары: автомобильдерді диагностикалау постының инженері, автокөлікті диагностикалау инженері;
4) атқарылатын еңбек қызметінің жиынтық сипаттамасы - субъектімен келесі жөндеуге дейінгі техникалық жағдайын және қалған ресурсын бағалау үшін автокөлік техникасын диагностикалау бойынша шараларды ұйымдастыру мен іске асыруды жүзеге асыру;
5) ықтимал жұмыс орындары, жұмысшының кәсіптік білімі мен оқуына қойылатын талаптар, біліктілікті растайтын сертификаттардың қажеттілігі, практикалық жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар, жұмысқа рұқсат берудің ерекше талаптары осы КС 2-қосымшасының «Кәсіп бойынша ықтимал жұмыс орындары. Автокөлік құралдарының техникалық күйінің диагностикасы инженерінің еңбек жағдайына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар» деген 1-кестесінде келтірілген.

4. КС бірліктерінің тізбесі

7. КС бірліктерінің тізбесі осы КС 3-қосымшасының 1-кестесінде келтірілген және шифр мен КС бірліктері атауларынан тұрады.

5. КС бірліктерінің сипаттамасы

8. КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 4-қосымшасында келтірілген.

6. Осы КС негізінде берілетін сертификаттардың түрлері

9. Осы КС негізінде мамандардың кәсіптік дайындығын бағалау және біліктілік сәйкестігін растау саласындағы ұйымдармен сертификаттар беріледі.
10. Осы КС негізінде берілетін сертификаттардың түрлері сертификат алу үшін игеру қажет болатын осы КС 3-қосымшасында көзделген КС бірліктерінің тізбесіне сәйкес анықталады.

7. КС әзірлеушілері, келісу парағы, сараптамасы және тіркелуі

11. КС әзірлеушісі Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі болып табылады.
12. КС келісу парағы осы КС 5-қосымшасында келтірілген.

«Автомобильдің техникалық
жағдайын диагностикалау»
кәсіби стандартына
1-қосымша

Біліктілік деңгейлері бойынша еңбек қызметінің (кәсіптің)
түрлері

Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының процестерін ескерумен кәсіптің атауы	ҚР 01-2005 МС сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разряды
Автокөлік құралдарының техникалық күйін диагностикалау және бағалау	Автокөлік құралдарының техникалық күйінің диагностикасы инженері	Инженер-механик	4-5	-

Ескертпе: БТБА – Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы.

«Автомобильдің техникалық
жағдайын диагностикалау»
кәсіби стандартына
2-қосымша

1-кесте

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары. Автокөлік құралдарының
техникалық күйінің диагностикасы бойынша инженерінің еңбек
жағдайларына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары ( ұйымдар)		Жүктер және жолаушыларды тасымалдау бойынша автокөлік ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		-
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		-
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіптік білім алу және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4 (автокөлік құралдарының техникалық күйінің диагностикасы инженер)	Тиісті мамандығы бойынша техникалық білімі (орта арнайы немесе орта кәсіптік) және практикалық жұмыс тәжірибесі		СБШ 3-деңгейінде 3 жыл
5 (автокөлік құралдарының техникалық күйінің диагностикасы II санатты инженер )	Тиісті мамандығы бойынша техникалық білімі (орта арнайы немесе орта кәсіптік) және практикалық жұмыс тәжірибесі		СБШ 4-деңгейінде 3 жыл
	Тиісті мамандығы бойынша техникалық білімі (жоғары немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) және практикалық жұмыс тәжірибесі		Жұмыс тәжірибесіз
5 (автокөлік құралдарының техникалық күйінің диагностикасы бойынша I санатты инженер)	Тиісті мамандығы бойынша техникалық білімі (жоғары немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) және практикалық жұмыс тәжірибесі		СБШ 5 деңгейінде 2 жыл

«Автомобильдің техникалық
жағдайын диагностикалау»
кәсіби стандартына
3-қосымша

КС бірліктерінің тізімі

1-кесте

«Автокөлік құралдарының техникалық күйінің диагностикасы
бойынша инженері» еңбек қызметінің (кәсіптің) түрі

Шифрі	Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірлігінің) атауы
Ф1	Автокөлік құралдарының ақауын табу бойынша күрделі технологиялық операцияларды орындауға қатысу
Ф 2	Бақылау-диагностикалық жабдықтарын монтаж бен баптауға қатысу
Ф 3	Автокөлік құралдарын диагностикалау технологиясын сақтауын бақылау
Ф 4	Бақылау-диагностикалық жабдықтарын техникалық жағдайын және жинақтауын бақылау
Ф 5	Диагностикалау нәтижелері мен қалған жұмыс ресурсы туралы мәліметтерді белгілей отырып және кәсіпорынның техникалық қызмет көрсету басшылығына хабарлай отырып автокөлік құралдарының техникалық күйін диагностикалау құжаттамаларын жүргізу
Ф 6	Автокөлік құралдарының техникалық күйін диагностикалау бойынша жоспарлық тапсырмалардың орындалуын бақылау
Ф 7	Автакөлік құралдарының техникалық күйін бағалауға арналған стационарлы және жылжымалы бақылау-диагностикалық құралдардың тиімді пайдаланылуын қамтамасыз ету
Ф 8	Кәсіпорындардың бақылау-диагностикалық құралдарының персоналын біліктілігін жоғарылату үшін білім беруді ұйымдастыру
Ф 9	Автокөлік құралдарын техникалық қызмет көрсету және жөндеудің барлық түрлеріндегі диагностикалық жұмыс тізбесін, автокөлік құралдарының келесі жөндеуге дейін ресурсын анықтау
Ф10	Диагностикалаудың алдыңғы қатарлы технологияларын және бақылау-диагностикалық жабдықтарын неғұрлым орынды пайдалану әдістерін енгізу
Ф 11	Диагностикалау посттарын жобалауға және автокөлік құралдарының, агрегаттар мен тораптардың техникалық күйін диагностикалаудың технологиялық процестерін әзірлеуге қатысу
Ф 12	Автокөлік құралдарының диагностикаланған саны және оның анықталған қалған ресурсы туралы есебін кәсіпорындағы техникалық қызмет басшылығына ұсыну

Ескертпе: Ф – функция.

«Автомобильдің техникалық
жағдайын диагностикалау»
кәсіби стандартына
4-қосымша

КС бірліктерінің сипаты

1-кесте

«Автокөлік құралдарының техникалық күйінің диагностикасы
бойынша инженері» еңбек қызметінің (кәсібінің) түрі

Шифрі	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер	Шеберлігі және дағдылары	Білім
Ф 1	Автокөлік құралдары, автокөлік құралдарының жабдықтары, тораптары және агрегаттары	Бақылау-диагностикалық жабдықтар	М 1-1 Бақылау- диагностикалық жабдықтарды іріктеу	Диагностикалаудың қажетті техникалық құралдарын таңдау дағдылары	Бар бақылау-диагностикалық аспаптардың арналуын және олардың жұмыс принциптерін, еңбекті қорғау ережелері мен нормаларын, қауіпсіздік техникасын, өндірістік санитария және өртке қарсы қорғанысты білу
			М 1-2 Автокөлік құралдарының ақауларын табу бойынша күрделі техникалық операцияларды орындау	Автокөлік құралдарының ақаулығын табу бойынша қажетті технологиялық операцияларды таңдау дағдылары	Автокөлік құралдарының ақаулығын табу бойынша күрделі операциялардың орындалу тәсілдерін білу
Ф 2	Бақылау-диагностикалық жабдықтар	Бақылау-диагностикалық жабдықтардың баптау аспаптары мен құралдары	М 2-1 Бақылау- диагностикалық жабдықтарды монтаж бен баптауды орындау	Автокөлік құралдарының диагностикалау құралдарын монтаждау, пайдалану және қызмет көрсету дағдылары	Автокөлік құралдарының техникалық диагностикасын жүргізу технологияларын, лау-диагностикалық жабдықтың пайдаланылуы және жөнделуі бойынша нұсқауларын білу
			М 2-2 Бақылау- диагностикалық жабдықтары жұмыстары дұрыстығын калибрлеу және тексеру
Ф 3	Автокөлік құралдарының диагностикалау процесі	Диагностикалауды өткізу технологиясын регламенттейтін нормативтік-техникалық құжаттар	М 3-1 Автокөлік құралдарының техникалық күйін диагностикалау жұмысын жүргізуді бақылау	Автокөлік құралдарының диагностикалау құралын техникалық пайдалану дағдылары	Диагностикалауды жүргізілуін регламентейтін нормативтік техникалық құжаттаманы білу
			М 3-2 Техникалық стандарттарға сәйкестігін тексеру		Техникалық стандарттарды және регламенттерді білу
Ф 4	Бақылау- диагностикалық жабдықтар	Бақылау- диагностикалық жабдықтардың күйін техникалық тексеру құралдары	М 4-1 Бақылау- диагостикалық жабдықтардың дұрыстығын және техникалық күйін бақылау	Автокөлік құралдарының диагностикалау құралдарын пайдалану, қызмет көрсету және жөндеу бойынша дағдылары	Бар бақылау-диагностикалық жабдықтың техникалық сипаттамаларын және нормативтік көрсеткіштерін білу
			М 4-2 Бақылау- диагностикалық жабдықтардың жинақталуын тексеру	Аспаптарды, техникалық құралдар мен жабдықтарды түгендеу бойынша дағдылары	Бар бақылау-диагностикалық жабдықты жеткізіп тұрудың жинақталуын және диагностикалау жүргізу кезінде материалдар мен қосалқы бөлшектердің шығыс нормаларын білу
Ф 5	Автокөлік құралдарының техникалық күйін диагностикалау бойынша құжаттама	Есептеу техникасы, коммуникация және байланыс құралдары	М 5-1 Диагностикалау қорытындылары туралы, автокөлік құралдарының техникалық күйі туралы, жөндеуге дейінгі қалған жұмыс ресурсы туралы деректерді тіркеу	Статистикалық деректермен жұмыс жасау және есептеуіш техника құралдарының көмегімен деректерді өңдеу дағдылары	Диагностикалау деректерінің негізінде автокөлік құралдарының қалған жұмыс ресурсын анықтау тәсілдерін, еңбекті қорғау нормаларын қауіпсіздік техникасын, өндірістік санитария және өртке қарсы қорғанысты білу
			М 5-2 Автокөлік кәсіпорындарының техникалық қызметіне есеп беру түрінде алынған деректерге қол қою және тапсыру	Кәсіпорын қызметінің стратегиясына әсер ететін деректері бар техникалық құжаттаманы дайындау дағдылары
Ф 6	Автокөлік құралдарын диагностикалау процесі	Автокөлік құралдарының техникалық күйін диагностикалау бойынша жоспарлық тапсырмалар, есептеу техникасы, коммуникация және байланыс құралдары	М 6-1 Кәсіпорынның автокөлік құралдарын диагностикалаудың жоспарлық тапсырмаларын құру және беру	Автокөлік құралдарын диагностикалауда іс-шараларды жоспарлау дағдылары	Өндірісті жоспарлау мен басқару әдістерін және еңбекті нормалау принциптерін, еңбекті нормалау саласындағы нормативтік техникалық құжаттаманы білу
			М 6-2 Жоспарлық тапсырмалардың орындалу жағдайын тексеру	Автокөлік құралдарын диагностикалау процесін басқару дағдылары	Автокөлік құралдарының диагностикалау процесін ұйымдастыру, бақылау және жедел басқару әдістерін білу
Ф 7	Автокөлік құралдарының диагностикалаудағы стационарлы және жылжымалы бақылау- диагностикалық құралдары	Есептеу техникасы, коммуникация және байланыс құралдары,автокөлік құралдарын диагностикалаудан өткізген нәтижелерін қамтитын құжаттама	М 7-1 Стационарлы және жылжымалы бақылау- диагностикалық құралдар жұмысын талдау	Автокөлік құралдарын диагностикалауының өндірістік көрсеткіштерін талдау дағдылары	Бақылау-диагностикалық құралдарын тиімді пайдаланылуын қамтамасыз ету әдістерін білу
			М 7-2 Кәсіпорынның стационарлы және жылжымалы бақылау-диагностикалық құралдарын қолдану тиімділігін арттыру туралы ұсыныстарды әзірлеу	Автокөлік құралдарын диагностикалаудың технологиялық процесінің рационализация мен жаңарту дағдылары	Бақылау -диагностикалық құралдардың тиімділігін арттыру мақсатында оларды жаңарту тәсілдерін білу
Ф 8	Кәсіпорындардың бақылау-диагностикалық құралдары персоналының біліктілік деңгейі	Есептеу техникасы, коммуникация және байланыс құралдары	М 8-1 Персоналдың біліктілігін жоғарылату іс-шараларын өткізу	Кәсіпорын қызметкерлерін техникалық оқытуын жоспарлау, ұйымдастыру және өткізу дағдылары	Персоналдың үздіксіз білім алу әдістерін және техникалық оқыту принциптерін, еңбекті қорғау ережелерін және нормаларын, қауіпсіздік техникасын, өндірістік санитария және өртке қарсы қорғаныс ережелерін білу
			М 8-2 Өткізілген іс-шаралардың нәтижелерін тексеру	Персоналды бағалау бойынша іс-шараларды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізу дағдылары	Персоналды бағалау әдістері және біліктілігін арттыру амалдарын білу
Ф 9	Автокөлік құралдарын диагностикалау процесі	Есептеу техникасы, коммуникация және байланыс құралдары автокөлік құралдарының өткізілген диагностика нәтижелерін қамтитын құжаттама	М 9-1 Автокөлік құралдарының өткізілген диагностика нәтижелерін талдау	Автокөлік құралдарын диагностикалау нәтижелерін өңдеу процессін ұйымдастыру және басқару бойынша дағдылары	Диагностикалау деректері негізінде автокөлік құралдарының қалған жұмыс ресурсын анықтау процесін басқару әдістерін жетік білу
			М 9-2 Талдау негізінде автокөлік құралдарын техникалық қызмет көрсету және жөндеу кезіндегі диагностикалық жұмыстар тізбесін әзірлеу және автокөлік құралдарының қалған жұмыс ресурсын анықтау	Кәсіпорындағы автокөлік құралдарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу кезінде диагностикалық жұмыстарын іріктеу дағдылары	Кәсіпорындағы автокөлік құралдарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу процесстерін және осы процесстің шеңберінде қажетті диагностикалық жұмысты жетік білу
			М 9-3 Нәтижелерді кәсіпорынның ішкі басшылық құжаттары түрінде ресімдеу және оларға қол қою	Кәсіпорындағы ішкі басқарушы құжаттары түрінде нәтижелерді рәсімдеу дағдылары
Ф 10	Автокөлік құралдарын диагностикалау процесі	Есептеу техникасы, коммуникация және байланыс құралдары	М 10-1 Ғылыми-техникалық ақпараттарды талдау, автокөлік құралдарының диагностикалау құралдарын дамыту үрдісін зерттеу	Ғылыми-техникалық ақпараттарды талдау, автокөлік құралдарының диагностикалау құралдарын дамыту үрдісін анықтау бойынша дағдылары	Ғылыми-техникалық ақпараттарды қазіргі заманғы талдау әдістерін білу
			М 10-2 Кәсіпорынның диагностикалау жабдықтарын автокөлік құралдарын диагностикалау құралдарының қазіргі заманғы дамыту деңгейіне және бәсекелестікке қабілеттілік деңгейіне сәйкестікті талдау	Кәсіпорынның диагностикалау жабдықтарын автокөлік құралдарын диагностикалау құралдарының қазіргі заманғы дамыту деңгейіне және бәсекелестікке қабілеттілік деңгейіне сәйкестігін анықтау дағдылары	Қазіргі заманғы тенденцияның есебімен автокөлік құралдарын диагностикалау құралын жаңғырту және жаңарту принциптерін білу
Ф 11	Автокөлік құралдарын диагностикалау процессі	Есептеу техникасының, коммуникация және байланыс құралдары	М 11-1 Кәсіпорынның автокөлік құралдарын диагностикалау посттарын жобалау	Кәсіпорынның автокөлік құралдарын диагностикалау посттарын жобалау бойынша дағдылары	Автокөлік құралдарының диагностикалауын өткізуге жауапты кәсіпорынның инфрақұрылымдық объектілерін жобалау әдістерін білу
			М 11-2 Автокөлік құралдарының, агрегаттар мен тораптардың техникалық күйін диагностикалаудың технологиялық процестерін әзірлеу	Автокөлік құралдарының техникалық жағдайын диагностикалаудың технологиялық процесстерін әзірлеу бойынша дағдылары	Автокөлік құралдарының техникалық жағдайын диагностикалаудың технологиялық процесстерін әзірлеу әдістерін білу
Ф 12	Автокөлік құралдарын диагностикалау процесі	Есептеу техникасы, коммуникация және байланыс құралдары, автокөлік құралдарының өткізілген диагностикалау нәтижелерін қамтитын құжаттама	М 12-1 Диагностикадан өткен автокөлік құралдардың санының және олардың қордағы қалдықтарын табу есебін құру	Кәсіпорын қызмет стратегиясына әсер ететін деректерді қамтитын техникалық құжаттамаларды жасауды басқару мен қадағалау бойынша дағдылары	Диагностикаланған автокөлік құралдарының есебін ұйымдастыру әдістерін және автокөлік құралдарының қалған жұмыс ресурсын білу
			М 12-2 Автокөлік құралдарының диагностикаланған саны және оның анықталған қалған ресурсы туралы есебіне қол қою

Ескертпе: М – міндет.

«Автомобильдің техникалық
жағдайын диагностикалау»
кәсіби стандартына
5-қосымша

Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі

Осы КС ___________________________________________________ тіркелді.
Кәсіптік стандарттардың реестріне № ______________________ тіркелді.
Хат (хаттама) № ___________ Күні _________________________

Об утверждении профессионального стандарта "Диагностика технического состояния автомобилей"

Приказ Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 20 ноября 2013 года № 906. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 декабря 2013 года № 8968. Утратил силу приказом и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 25 февраля 2016 года № 224

Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра по инвестициям и развитию РК от 25.02.2016 № 224 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

В соответствии с пунктом 3 статьи 138-5 Трудового кодекса Республики Казахстан от 15 мая 2007 года, ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемый профессиональный стандарт «Диагностика технического состояния автомобилей».
2. Департаменту кадровой и административной работы Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан (Хасенов Е.Е.) обеспечить:
1) в установленном законодательством порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
2) после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан, официальное опубликование в средствах массовой информации, в том числе размещение его на интернет-ресурсе Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан и на интранет-портале государственных органов Республики Казахстан;
3) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан, направление копии на официальное опубликование в информационно-правовую систему «Әділет» республиканского государственного предприятия на праве хозяйственного ведения «Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики Казахстан»;
4) представление в Юридический департамент Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан сведений о государственной регистрации и о направлении на опубликование в средствах массовой информации в течение 5 рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа оставляю за собой.
4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр А. Жумагалиев

«СОГЛАСОВАН»:
Министр труда и социальной
защиты населения
Республики Казахстан
___________ Т. Дуйсенова
26 ноября 2013 года

Утвержден
приказом Министра транспорта и
коммуникаций Республики Казахстан
от 20 ноября 2013 года № 906

Профессиональный стандарт
«Диагностика технического состояния автомобилей»

1. Общие положения

1. Профессиональный стандарт «Диагностика технического состояния автомобилей» (далее – ПС) определяет в области профессиональной деятельности «Техобслуживание и ремонт автотранспортных средств» требования к уровню квалификации, компетенции, содержанию, качеству и условиям труда и предназначен для:
1) регулирования взаимодействия трудовой сферы и сферы профессионального образования;
2) регламентации требований для разработки программ подготовки, повышения квалификации и профессиональной переподготовки;
3) регламентации требований для оценки компетенций работников при аттестации и сертификации персонала.
2. Основными пользователями ПС являются:
1) выпускники организаций образования, работники;
2) руководители организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;
3) специалисты, разрабатывающие государственные образовательные программы;
4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
3. На основе ПС разрабатываются квалификационные характеристики, должностные инструкции, типовые учебные программы, типовые учебные планы, корпоративные стандарты организаций.
4. В настоящем ПС применяются следующие термины и определения:
1) квалификация – готовность работника к качественному выполнению конкретных функций в рамках определенного вида трудовой деятельности;
2) квалификационный уровень – совокупность требований к компетенциям работников, дифференцируемых по параметрам сложности, нестандартности трудовых действий, ответственности и самостоятельности;
3) предмет труда – предмет, на который направлены действия работника с целью создания продукта при помощи определенных средств труда;
4) средства труда – средства, используемые работником для преобразования предмета труда из исходного состояния в продукт;
5) вид трудовой деятельности – составная часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;
6) трудовая функция – составная часть вида трудовой деятельности, представляющая собой интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения;
7) область профессиональной деятельности – совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;
8) единица профессионального стандарта – структурный элемент ПС, содержащий развернутую характеристику конкретной трудовой функции, которая является целостной, завершенной, относительно автономной и значимой для данного вида трудовой деятельности;
9) профессия – род трудовой деятельности, который требует владения комплексом специальных теоретических знаний и практических навыков, приобретенных в результате специальной подготовки, опыта работы;
10) компетенция – способность применять знания, умения и опыт в трудовой деятельности;
11) должность – структурная единица работодателя, на которую возложен круг должностных полномочий и должностных обязанностей;
12) задача – совокупность действий, связанных с реализацией трудовой функции и достижением результата с использованием конкретных предметов и средств труда;
13) отрасль – совокупность организаций, для которых характерна общность выпускаемой продукции, технологии производства, основных фондов и профессиональных навыков работающих;
14) отраслевая рамка квалификаций (далее - ОРК) – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;
15) национальная рамка квалификаций (далее - НРК) – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых на рынке труда;
16) функциональная карта – структурированное описание трудовых функций и задач, выполняемых работником определенного вида деятельности в рамках той или иной области профессиональной деятельности.

2. Паспорт ПС

5. Паспорт ПС определяет следующее:
1) вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности):
Общий классификатор видов экономической деятельности (далее - ГК РК 03-2007) «45.20 Техобслуживание и ремонт автотранспортных средств»;
2) основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности:
определение ресурса автотранспортных средств до очередного ремонта;
3) виды трудовой деятельности (профессии) по квалификационным уровням согласно приложению 1 к настоящему ПС.

3. Карточки видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1 «Инженер по диагностике технического
состояния автотранспортных средств»

6. Карточка вида трудовой деятельности (профессии) содержит:
1) квалификационный уровень: по НРК – 4,5; по ОРК – 4,5;
2) базовая группа по Государственному классификатору занятий Республики Казахстан (далее – ГК РК 01 – 2005): 2145 «Инженеры-механики и технологи машиностроения»;
3) возможные наименования должности (профессии): инженер поста диагностики автомобилей, инженер по диагностике автотранспорта;
4) обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности - осуществление субъектом организации и реализации мер по диагностированию автотранспортной техники для оценки технического состояния и остаточного ресурса до очередного ремонта;
5) возможные места работы, требования к профессиональному образованию и обучению работника, необходимость сертификатов, подтверждающих квалификацию, требования к практическому опыту работы, особые условия допуска к работе приведены в таблице 1 «Возможные места работы по профессии. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы» приложения 2 к настоящему ПС.

4. Перечень единиц ПС

7. Перечень единиц ПС приведен в таблице 1 приложения 3 к настоящему ПС и содержит шифр и наименование единицы ПС.

5. Описание единиц ПС

8. Описание единиц ПС приведено в приложении 4 к настоящему ПС.

6. Виды сертификатов, выдаваемых на основе ПС

9. Организациями в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов выдаются сертификаты на основе настоящего ПС.
10. Виды сертификатов, выдаваемые на основе настоящего ПС, определяются в соответствии с перечнем единиц ПС, освоение которых необходимо для получения сертификата, предусмотренным в приложении 3 настоящего ПС.

7. Разработчики, лист согласования,
экспертиза и регистрация ПС

11. Разработчиком ПС является Министерство транспорта и коммуникаций Республики Казахстан.
12. Лист согласования ПС приведен в приложении 5 к настоящему ПС.

Приложение 1
к Профессиональному стандарту
«Диагностика технического
состояния автомобилей»

Виды трудовой деятельности (профессии)
по квалификационным уровням

Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно ГК РК 01-2005	Квалификационный уровень ОРК	Разряд по ЕТКС
Диагностирование и оценка технического состояния автотранспортных средств	Инженер по диагностике технического состояния автотранспортных средств	Инженер-механик	4-5	-

Примечание: ЕТКС - Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих.

Приложение 2
к Профессиональному стандарту
«Диагностика технического
состояния автомобилей»

Таблица 1

Возможные места работы по профессии.
Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы инженера по диагностике технического
состояния автотранспортных средств

Возможные места работы по профессии (организации)		Автотранспортные организации по перевозке грузов и пассажиров
Вредные и опасные условия труда		-
Особые условия допуска к работе		-
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4 (инженер по диагностике технического состояния автотранспортных средств)	Техническое (среднее специальное или среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности и практический опыт работы		3 года на 3 уровне ОРК
5 (инженер II категории по диагностике технического состояния автотранспортных средств)	Техническое (среднее специальное или среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности и практический опыт работы		3 года на 4 уровне ОРК
	Техническое (высшее или послевузовское) образование по соответствующей специальности		Без опыта работы
5 (инженер I категории по диагностике технического состояния автотранспортных средств)	Техническое (высшее или послевузовское) образование по соответствующей специальности и практический опыт работы		2 года на 5 уровне ОРК

Приложение 3
к Профессиональному стандарту
«Диагностика технического
состояния автомобилей»

Перечень единиц ПС

Таблица 1

Вид трудовой деятельности (профессии)
«Инженер по диагностике технического состояния
автотранспортных средств»

Шифр	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
Ф 1	Участие в выполнении сложных технологических операций по обнаружению неисправностей автотранспортных средств
Ф 2	Участие в монтаже и наладке контрольно-диагностического оборудования
Ф 3	Контроль за соблюдением технологии диагностирования автотранспортных средств
Ф 4	Контроль за техническим состоянием и комплектностью контрольно-диагностического оборудования
Ф 5	Ведение документации по диагностированию технического состояния автотранспортных средств, с отметкой результатов диагностирования и сведений об остаточном ресурсе работы и с уведомлением руководства технической службы организации
Ф 6	Контроль за выполнением плановых заданий по диагностированию технического состояния автотранспортных средств
Ф 7	Обеспечение эффективного использования стационарных и передвижных контрольно-диагностических средств, предназначенных для оценки технического состояния автотранспортных средств
Ф 8	Организация обучения по повышению квалификации персонала контрольно-диагностических средств организации
Ф 9	Определение перечня диагностических работ при всех видах технического обслуживания и ремонта автотранспортных средств, определение ресурса автотранспортных средств до очередного ремонта
Ф 10	Внедрение передовой технологии диагностирования и способов наиболее целесообразного использования контрольно-диагностического оборудования
Ф 11	Участие в проектировании постов диагностики и в разработке технологических процессов диагностирования технического состояния автотранспортных средств, агрегатов и узлов
Ф 12	Представление руководству технической службы организации отчета о количестве продиагностированной автотранспортных средств и ее выявленном остаточном ресурсе

Примечание: Ф – функция.

Приложение 4
к Профессиональному стандарту
«Диагностика технического
состояния автомобилей»

Описание единиц ПС

Таблица 1

Вид трудовой деятельности (профессии)
«Инженер по диагностике технического состояния
автотранспортных средств»

Шифр	Предметы труда	Средства труда	Задачи	Умения и навыки	Знания
Ф 1	Автотранспортные средства, оборудование, узлы и агрегаты автотранспортных средств	Контрольно-диагностическое оборудование	З 1-1 Подбор контрольно-диагностического оборудования	Навыки выбора необходимых технических средств диагностирования	Знание назначения имеющихся контрольно-диагностических приборов и принципов их работы, правил и норм охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты
			З 1-2 Выполнение сложных технологических операций по обнаружению неисправностей автотранспортных средств	Навыки выбора необходимых технологических операций по обнаружению неисправностей автотранспортных средств	Знание способов выполнения сложных операций по обнаружению неисправностей автотранспортных средств
Ф 2	Контрольно- диагностическое оборудование	Инструменты и средства наладки контрольно-диагностического оборудования	З 2-1 Выполнение монтажа и наладки контрольно-диагностического оборудования	Навыки по монтажу, эксплуатации и обслуживанию средств диагностирования автотранспортных средств	Знание технологии проведения технической диагностики автотранспортных средств, инструкций по эксплуатации и ремонту контрольно-диагностического оборудования
			З 2-2 Калибровка и проверка правильности работы контрольно-диагностического оборудования
Ф 3	Процесс диагностирования автотранспортных средств	Нормативные технические документы, регламентирующие технологию проведения диагностирования	З 3-1 Наблюдение за проведением работ по диагностике технического состояния автотранспортных средств	Навыки технической эксплуатации средств диагностирования автотранспортных средств	Знание нормативной технической документации, регламентирующей проведение диагностирования
			З 3-2 Проверка соответствия техническим стандартам		Знание технических стандартов и регламентов
Ф 4	Контрольно- диагностическое оборудование	Технические средства проверки состояния контрольно-диагностического оборудования	З 4-1 Контроль за исправностью и техническим состоянием контрольно-диагностического оборудования	Навыки по эксплуатации, обслуживанию и ремонту средств диагностирования автотранспортных средств	Знание технических характеристик и нормативных показателей имеющегося контрольно-диагностического оборудования
			З 4-2 Проверка комплектности контрольно-диагностического оборудования	Навыки по проведению инвентаризации инструментов, технических средств и оборудования	Знание комплектации поставки имеющегося контрольно-диагностического оборудования и норма расхода материалов и запасных частей при проведении диагностирования
Ф 5	Документация по диагностированию технического состояния автотранспортных средств	Средства вычислительной техники, коммуникаций и связи	З 5-1 Фиксирование данных о результатах диагностирования, о техническом состоянии автотранспортных средств и об остаточном ресурсе работы до ремонта	Навыки работы с статистическими данными и обработки данных с помощью средств вычислительной техники	Знание методов определения остаточного ресурса работы автотранспортных средств на основе данных диагностирования, правил и норм охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты
			З 5-2 Подпись и передача полученных данных в виде отчета в техническую службу автотранспортной организации	Навыки подготовки технической документации, содержащей данные влияющие на стратегию деятельности организации
Ф 6	Процесс диагностирования автотранспортных средств	Плановые задания по диагностированию технического состояния автотранспортных средств, средства вычислительной техники, коммуникаций и связи	З 6-1 Составление и выдача плановых заданий диагностированию автотранспортных средств организации	Навыки по планированию мероприятий по диагностированию автотранспортных средств	Знание методов планирования и управления производством и принципов нормирования труда, нормативной технической документации в области нормирования труда
			З 6-2 Проверка состояния выполнения плановых заданий	Навыки управления процессом диагностирования автотранспортных средств	Знание методов организации, контроля и оперативного управления процессом диагностирования автотранспортных средств
Ф 7	Стационарные и передвижные контрольно-диагностические средства диагностирования автотранспортных средств	Средства вычислительной техники, коммуникаций и связи, документация содержащая результаты проведенного диагностирования автотранспортных средств	З 7-1 Анализ работы стационарных и передвижных контрольно-диагностических средств	Навыки анализа производственных показателей диагностирования автотранспортных средств	Знание методов обеспечения эффективного использования контрольно-диагностических средств
			З 7-2 Выработка предложений по повышению эффективности применения имеющихся в организации стационарных и передвижных контрольно-диагностических средств	Навыки рационализации и модернизации технологического процесса диагностирования автотранспортных средств	Знание способов модернизации контрольно-диагностических средств с целью повышения их эффективности
Ф 8	Уровень квалификации персонала контрольно-диагностических средств организации	Средства вычислительной техники, коммуникаций и связи	З 8-1 Проведение мероприятий по повышению квалификации персонала	Навыки по планированию, организации и проведению технического обучения работников организации	Знание методов непрерывного образования и принципов технического обучения персонала, правил и норм охраны труда, техники безопасности, производственной санитарии и противопожарной защиты
			З 8-2 Проверка результатов проведенных мероприятий	Навыки по планированию, организации и проведению мероприятий по оценке персонала	Знание методов оценки персонала и способов повышения квалификации
Ф 9	Процесс диагностирования автотранспортных средств	Средства вычислительной техники, коммуникаций и связи, документация содержащая результаты проведенного диагностирования автотранспортных средств	З 9-1 Анализ результатов проведенного диагностирования автотранспортных средств	Навыки по организации и управлению процессом обработки результатов диагностирования автотранспортных средств	Знание в совершенстве методов управления процессом определения остаточного ресурса работы автотранспортных средств на основе данных диагностирования
			З 9-2 Выработка на основе анализа перечня диагностических работ при техническом обслуживании и ремонте автотранспортных средств и определение остаточного ресурса работы имеющейся автотранспортных средств	Навыки подбора диагностических работ при техническом обслуживании и ремонте автотранспортных средств имеющейся в организации	Знание в совершенстве процесса технического обслуживания и ремонта автотранспортных средств организации и необходимых диагностических работ в рамках этого процесса
			З 9-3 Оформление результатов в виде внутренних руководящих документов организации и их подпись	Навыки оформления результатов в виде внутренних руководящих документов организации
Ф 10	Процесс диагностирования автотранспортных средств	Средства вычислительной техники, коммуникаций и связи	З 10-1 Анализ научно-технической информации, изучение тенденций развития средств диагностирования автотранспортных средств	Навыки по анализу научно-технической информации, определению тенденций развития средств диагностирования автотранспортных средств	Знание современных методов анализа научно технической информации
			З 10-2 Анализ соответствия диагностического оборудования организации современному уровню развития средств диагностики автотранспортных средств и уровню конкурентоспособности	Навыки по определению соответствия диагностического оборудования организации современному уровню развития средств диагностики автотранспортных средств и уровню конкурентоспособности	Знание принципов модернизации и обновления средств диагностирования автотранспортных средств с учетом современных тенденций
Ф 11	Процесс диагностирования автотранспортных средств	Средства вычислительной техники, коммуникаций и связи	З 11-1 Проектирование постов диагностики автотранспортных средств организации	Навыки по проектированию постов диагностики автотранспортных средств организации	Знание методов проектирования объектов инфраструктуры организации, отвечающих за проведение диагностирования автотранспортных средств
			З 11-2 Разработка технологических процессов диагностирования технического состояния автотранспортных средств, агрегатов и узлов	Навыки по разработке технологических процессов диагностирования технического состояния автотранспортных средств	Знание методов разработки технологических процессов диагностирования технического состояния автотранспортных средств
Ф 12	Процесс диагностирования автотранспортных средств	Средства вычислительной техники, коммуникаций и связи, документация содержащая результаты проведенного диагностирования автотранспортных средств	З 12-1 Составление отчета о количестве продиагностированной автотранспортных средств и ее выявленном остаточном ресурсе	Навыки по управлению и контролю за составлением технической документации, содержащей данные, влияющие на стратегию деятельности организации	Знание методов организации учета продиагностированной автотранспортных средств и остаточного ресурса работы автотранспортных средств
			З 12-2 Подпись отчета о количестве продиагностированной автотранспортных средств и ее выявленном остаточном ресурсе

Примечание: З – задача.

Приложение 5
к Профессиональному стандарту
«Диагностика технического
состояния автомобилей»

Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан

Настоящий ПС зарегистрирован ___________________________________
Внесен в Реестр профессиональных стандартов рег. № _____________
Письмо (протокол) № ___________ Дата ____________________