Кейбір нормативтік құқықтық актілерге банктік қызметті реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 6 мамырдағы № 79 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2014 жылы 20 маусымда № 9530 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 30 мамырдағы № 147 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 30.05.2016 № 147 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

РҚАО-ның ескертпесі!
Қаулының қолданысқа енгізілу тәртібін 6-тармақтан қараңыз.

Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтың актілерін жетілдіру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының «Екінші деңгейдегі банктер үшін пруденциалдық нормативтер есеп айырысуларының нормативтік мәні мен әдістемесі туралы нұсқаулықты бекіту туралы» 2005 жылғы 30 қыркүйектегі № 358 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 3924 тіркелген) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:
көрсетілген қаулымен бекітілген Екінші деңгейдегі банктер үшін пруденциалдық нормативтер есеп айырысуларының нормативтік мәні мен әдістемесі туралы нұсқаулықта:
1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Банктердің жарғылық капиталының ең аз мөлшері мынадай тәртіппен белгіленеді:
жаңадан құрылатын банктер үшін – 5 000 000 000 (бес миллиард) теңге мөлшерінде;
тұрғын үй құрылыс жинақ банктері үшін – 3 000 000 000 (үш миллиард) теңге мөлшерінде.»;
мынадай мазмұндағы 1-1 және 1-2-тармақтармен толықтырылсын:
«1-1. «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасы Заңының
30-бабы 2-тармағының 2) тармақшасында немесе 52-5-бабы 1-тармағының
1) және 2) тармақшаларында көзделген банк операцияларын жүзеге асыруға лицензиясы бар банктің меншікті капиталының ең аз мөлшері мынадай тәртіппен белгіленеді:
2016 жылғы 1 қаңтардан бастап 30 000 000 000 (отыз миллиард) теңге мөлшерінде;
2017 жылғы 1 қаңтардан бастап 50 000 000 000 (елу миллиард) теңге мөлшерінде;
2018 жылғы 1 қаңтардан бастап 75 000 000 000 (жетпіс бес миллиард) теңге мөлшерінде;
2019 жылғы 1 қаңтардан бастап 100 000 000 000 (бір жүз миллиард) теңге мөлшерінде.
Банктің меншік капиталының ең аз мөлшері бойынша пруденциалдық норматив мына талаптарды бір мезгілде орындаған кезде орындалды деп саналады:
банктің меншікті капиталының нақты мөлшері:
2014 жылғы 1 қаңтарда меншікті капиталының мөлшері 5 000 000 000 (бес миллиард) теңгеден кем болған банктер үшін 5 000 000 000 (бес миллиард) теңгеден аз емес;
басқа банктер үшін 10 000 000 000 (он миллиард) теңгеден аз емес болғанда;
«Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызмет туралы» 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасы Заңының 30-бабы
2-тармағының 2) тармақшасында немесе 52-5-бабы 1-тармағының 1) және
2) тармақшаларында көзделген банк операцияларын жүзеге асыруға байланысты міндеттемелердің мөлшері қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) белгілеген лимиттерден аспайды.
1-2. 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасы Заңының 30-бабы 2-тармағының 2) тармақшасында немесе
52-5-бабы 1-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көзделген банк операцияларын жүзеге асыруға лицензиясы жоқ банктің меншікті капиталының ең аз мөлшері 10 000 000 000 (он миллиард) теңге мөлшерінде белгіленеді.
Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі үшін меншік капиталының ең аз мөлшері 5 000 000 000 (бес миллиард) теңге мөлшерінде белгіленеді.»;
2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Банк акционерлерден меншiктi акцияларды, егер мұндай сатып алу уәкілетті орган белгiлеген кез келген пруденциалдық нормативтерді және басқа да сақталуы мiндеттi нормалар мен лимиттердi бұзуға алып келмейтiн жағдайда ғана сатып алады.»;
3-тармақтың алтыншы бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
«Осы Нұсқаулықтың мақсаттары үшін Standard&Poor's агенттігінің ұзақ мерзімді кредиттік рейтингілік бағаларынан басқа уәкілетті орган Moody's Investors Service және Fitch агенттіктерінің (бұдан әрі - басқа рейтингілік агенттіктер) ұзақ мерзімді кредиттік рейтингілік бағаларында таниды.»;
5-тармақтың 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
«2) мерзімсіз қаржы құралдарын шығарған банктің бастамасы бойынша ғана мерзімінен бұрын, бірақ оларды шығарған күннен бастап бес жыл мерзім өткеннен ерте емес өтелуі тиіс, егер мұндай өтеу уәкілетті органның жазбаша растауына сәйкес соңынан банктің осы Нұсқаулықта белгіленген пруденциалдық нормативтердің мәндерін бұзуына әкелмейтін жағдайда;»;
35-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«35. Банктің меншікті капиталына қатысты міндеттемелері бойынша оның бір заемшыға келетін банк тәуекелінің мөлшеріне қатысы:
бас банктің күмәнді және үмітсіз активтерін иемденуші еншілес ұйымдарды (кЗ.1) қоспағанда, банкпен айрықша қатынастармен байланысты тұлғалар қарыз алушылар үшін - 0,10 аспауы тиіс. Банкпен айрықша қатынастармен байланысты қарыз алушылар бойынша, күмәнді және үмітсіз активтерін иемденуші еншілес ұйымдарды қоспағанда, тәуекелдердің жиынтық сомасы банктің меншікті капиталының мөлшерінен аспауы тиіс;
басқа қарыз алушылар үшін (кЗ) - 0,25 (оның ішінде бланктік қарыздар, қарыз алушы алдындағы не банктің ағымдағы және содан кейінгі екі ай ішінде қарыз алушыға талаптары туындауы мүмкін үшінші тұлғалардың пайдасына қарыз алушы үшін қамтамасыз етілмеген шартты міндеттемелер бойынша, осы Нұсқаулықтың 35-1-тармағында көрсетілген тиісті қарыз алушылардың міндеттемелері бойынша, сондай-ақ Қазақстан Республикасының тәуелсіз рейтингінің бір тармағынан темен болмайтын Standard&Poor's агенттігінің рейтингісі немесе одан басқа рейтингілік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингісі бар Қазақстан Республикасының резиденттеріне және Standard&Poor's агенттігінің «А» рейтингінен төмен емес рейтингісі немесе одан басқа рейтингілік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингісі бар резидент еместерге талаптарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының оффшор аймақтарда тіркелген немесе азаматтары болып табылатын резидент еместерінің міндеттемелері бойынша 0,10 аспайды) аспайды.
Әрқайсысының мөлшері банктің меншікті капиталының 10 (он) пайызынан асатын банктің бір қарыз алушыға қатысты тәуекелдерінің жиынтық сомасы бас банктің күмәнді және үмітсіз активтерін иеленуші еншілес ұйымдарды қоспағанда, банктің меншікті капиталының мөлшерінен бес еседен аса аспайды.
«Стресстік активтер қоры» акционерлік қоғамының арнайы қаржы компаниясына берілген секьюритилендірілген кредиттердің жиынтық сомасы банктің меншікті капиталының мөлшерінен аспайды.»;
45-1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«45-1. Банкте есепті кезең ішінде кредиторлар мен салымшылар алдында мерзімі өткен міндеттемелер болған не Қазақстан Республикасының ақша төлемі мен аударымы туралы заңнамасының нормаларын бұзу фактілері болған кезде, өтімділік нормативтері орташа айлық негізде айқындалатын өтімділік коэффициенттерінің есептік мәндеріне қарамастан орындалмаған болып есептеледі.»;
45-1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«45-1. Өтімділік нормативтері орташа айлық негізде айқындалатын өтімділік коэффициенттерінің есептік мәндеріне қарамастан, мынадай жағдайларда:
1) банкте есепті кезең ішінде кредиторлар мен салымшылар алдында мерзімі өткен міндеттемелер болған не Қазақстан Республикасының ақша төлемі мен аударымы туралы заңнамасының нормаларын бұзу фактілері болған кезде;
2) банк жеке тұлғалардың жаңадан тартылған (теңгемен және шетел валютасымен) депозиттері бойынша депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйымның директорлар кеңесі белгілейтін және оларды сақтау үшін банктерге ұсынылатын ең жоғары (ұсынылатын) сыйақы мөлшерлемелерін асырған кезде орындалмаған болып есептеледі.»;
47-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«47. Ашық валюталық позиция - жеке шет мемлекеттің (шет мемлекеттер тобының) немесе тазартылған бағалы металдардағы валютасындағы банктің талаптарының (міндеттемелерінің) сол шетел валютасындағы немесе тазартылған бағалы металдардағы міндеттемелерінің (талаптарының) шегінен асып кетуі.
Ұзын валюталық позиция - бұл талаптар (активтер мен шартты талаптардың жиынтық сомасы) банктің сол шетел валютасындағы немесе тазартылған бағалы металдардағы міндеттемелерінің (міндеттемелер мен шартты міндеттемелердің жиынтық сомасы) шегінен асып кететін жеке шет мемлекеттің (шет мемлекеттер тобының) немесе тазартылған бағалы металдардағы валютасындағы ашық валюталық позиция.
Қысқа валюталық позиция - ірі міндеттемелер (міндеттемелер мен шартты міндеттемелердің жиынтық сомасы) банктің сол шетел валютасындағы немесе тазартылған бағалы металдардағы талап етулері (активтер мен шартты талаптардың жиынтық сомасы) шегінен асып кететін жеке шет мемлекеттің (шет мемлекеттер тобының) немесе тазартылған бағалы металдардағы валютасындағы ашық валюталық позиция.
Валюталық позициялар есебіне мөлшері валюталардың айырбас бағамының (тазартылған бағалы металдар құнының) өзгеруімен белгіленетін, теңгемен көрсетілген талаптар (активтер мен шартты талаптардың жиынтық сомасы), міндеттемелер (міндеттемелер мен шартты міндеттемелердің жиынтық сомасы) енгізіледі.
Мөлшері бір шетелдік валютадан артық айырбас бағамының өзгеруімен анықталатын, теңгемен көрсетілген талаптар (активтер, шартты және ықтимал талаптардың жиынтық сомасы), міндеттемелер (міндеттемелер, шартты және ықтимал міндеттемелердің жиынтық сомасы) осы Нұсқаулықтың 48-тармағында белгіленген ашық валюталық позицияның мейлінше төмен лимитін иеленетін шетел валютасындағы валюталық позициялар есебіне енгізіледі.
Әрбір шетелдік валюта бойынша және әрбір тазартылған бағалы металл бойынша ашық валюталық позиция жеке есептеледі.
Жекелеген шет мемлекеттердің (шет мемлекеттер топтарының) валюталары (тазартылған бағалы металдары) бойынша валюта ашық позицияларын есептеу кезінде бірінші кезекте активтер шоттарында халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес қалыптасқан резервтерді шегергенде және банктің міндеттемелері шоттарында ашылған әрбір шетел валютасы (тазартылған бағалы металы) бойынша шоттардың сальдосы есептеледі.
Одан кейін халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес қалыптасқан арнайы резервтерді шегергенде, шартты талаптар шоттарында және шартты міндеттемелер шоттарында ашылған осы шетел валютасы (тазартылған бағалы металы) бойынша шоттар сальдосы анықталады.
Міндеттемелерден (талаптардан) шетел валютасындағы (тазартылған бағалы металдағы) талаптардың (міндеттемелердің) асып кетуін көрсететін сальдо өзара жиынтықталады, ал алынған нәтиже банктің шетел валютасы (тазартылған бағалы метал) бойынша ашық позициясының мөлшерін және түрін анықтайды.
Шартты талаптар шоттарында және шартты міндеттемелер шоттарында ашылған жекелеген шет мемлекеттің (шет мемлекеттер тобының) валютасындағы туынды қаржы құралдары бойынша банктің ашық ұзын және (немесе) қысқа позициясы банктің меншікті капиталы мөлшерінің 30 (отыз) пайызынан аспауы тиіс.
Банктің ашық ұзын және (немесе) қысқа позициясын есептеу мақсаттары үшін туынды қаржы құралдарының тізбесіне банктер жасаған мәміле споты енгізілмейді.
Туынды қаржы құралдары бойынша банктің ашық ұзын және (немесе) қысқа позициясын есептеу мақсаттары үшін олар бойынша Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі қарсы агенті болып табылатын туынды қаржы құралдарымен мәмілелер, екі күн және одан аз валюталау күнімен валюталық құралдармен операциялар, екі күн және одан аз валюталау күнімен валюталық своптар операциялары, базалық активтері ұлттық валютадан тұрмайтын валюталық жұп болып табылатын туынды қаржы құралдары енгізілмейді.
Банктің валюталық нетто-позициясы банктің барлық шетелдік валюталары бойынша ұзын позициясының жиынтық сомасы мен барлық шетелдік валюталары (тазартылған бағалы металдары) және барлық шетелдік валюталар бойынша қысқа позициясының жиынтық сомасы арасындағы айырма ретінде есептеледі.
Шетел валютасында көрсетілген талаптар және міндеттемелер осы талаптар және міндеттемелер көрсетілген (белгіленген) шетел валюталары бөлігіндегі валюта позициясы есебіне енгізіледі.
Мәмілені жасаған күн болып табылмайтын, болашақ валюталау күні бар валюталық операцияларды жүргізу кезінде осы сияқты валюталық операциялар осындай мәмілені жасаған күннен бастап валюталық позиция есебіне енгізіледі.»;
53-6, 53-7 және 53-8-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:
««53-6. Қазақстан Республикасының Үкіметі құрылтайшысы болып табылатын банктерді қоспағанда, банктер меншікті және тартылған қаражатын ішкі активтерге есепті айдың ішінде ішкі активтердің орташа айлық шамасының меншікті капиталдың орташа айлық шамасының, реттелген борыштың орташа айлық шамасының, мерзімсіз қаржы құралдарының орташа айлық шамасының, банктің шетел валютасында шығарған борыштық бағалы қағаздарын қоспағанда, банк шығарған борыштық бағалы қағаздардың орташа айлық шамасының және ішкі міндеттемелердің орташа айлық шамасының сомасына қатынасы 1-ден кем болмайтындай етіп орналастырады.
53-7. Банктің ішкі активтері активтерді (ақша) және Қазақстан Республикасының резиденттеріне талаптарды (орналастырылған салымдар, берілген қарыздар, үлестік және борыштық бағалы қағаздар, дебиторлық берешек), Қазақстан Республикасының резиденттері заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қатысуды, материалдық емес активтерді және тазартылған бағалы металдарды, Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан (тұрған) жылжымалы және жылжымайтын мүлікті білдіреді.
Банктің ішкі міндеттемелері Қазақстан Республикасының резиденттерi алдындағы реттелген борышты қоспағанда, Қазақстан Республикасының резиденттерi алдындағы міндеттемелерді, Қазақстан Республикасының резиденттерiндегі мерзімсіз қаржы құралдарын, банк шығарған, Қазақстан Республикасының резиденттерiндегі борыштық бағалы қағаздарды және кастодиандық шарт негізінде банк қабылдаған қаражаттың инвестицияланбаған қалдықтарын білдіреді.
53-8. Банктің қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарына сәйкес қалыптастырылған резервтерді есепке алғанда есептелген ішкі активтерінің, ішкі міндеттемелерінің, реттелген борыштың, мерзімсіз қаржы құралдарының және банк шығарған борыштық бағалы қағаздардың орташа айлық шамалары мерзімі өткен берешек, есептелген сыйақы, дисконттар, сыйлықақылар, оң (теріс) түзетулер ескеріле отырып, банктің ішкі активтерінің, ішкі міндеттемелерінің жалпы сомасының, реттелген борыштың, мерзімсіз қаржы құралдарының және банк шығарған борыштық бағалы қағаздардың тиісті есепті айдың жұмыс күндерінің санына қатынасы ретінде есептеледі.
Меншікті капиталдың орташа айлық шамасы есепті кезеңнің әрбір жұмыс күніндегі жағдай бойынша меншікті капитал сомасының тиісті есепті кезеңнің жұмыс күндерінің санына қатынасы ретінде есептеледі.
Банктер қаражатының бөліктерін ішкі активтерге орналастыру бойынша коэффициентті есептеу мақсаттары үшін меншікті капитал бухгалтерлік баланстың деректеріне сәйкес, Қазақстан Республикасының резидент емес еншілес ұйымдарына инвестицияларды қоспағанда, мынадай мөлшерлерде пайдаланылады:
жүйе құрайтын банктерді қоспағанда банктер үшін:
2014 жылғы 1 қазаннан бастап – 0,7-ге көбейтілген баланстық меншікті капиталдың мәні;
жүйе құраушы банктер үшін:
2015 жылғы 1 қаңтардан бастап – 0,3-ке көбейтілген баланстық меншікті капиталдың мәні;
2015 жылғы 1 қазаннан бастап - 0,7-ге көбейтілген баланстық меншікті капиталдың мәні.»;
мынадай мазмұндағы 6-4-тараумен толықтырылсын:
«6-4. Банктің несие портфеліндегі жұмыс істемейтін қарыздардың ең жоғары үлесінің лимиті
53-10. Банктің несие портфеліндегі жұмыс істемейтін қарыздардың ең жоғары үлесінің лимиті к11 коэффициентімен сипатталады, 0,10-нан аспайтын мөлшерде белгіленеді және есепті күнге жұмыс істемейтін қарыздардың банктің несие портфеліне қатынасы ретінде есептеледі.
53-11. Осы Нұсқаулықтың 53-10-тармағында көрсетілген коэффицентті есептеу мақсаттары үшін:
жұмыс істемейтін қарыздар ретінде есепті күнге олар бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде күнтізбелік тоқсан күннен жоғары негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша мерзімі өткен берешегі бар қарыздар (жеке кәсіпкерлерге берілетін қарыздарды, заңды тұлғаларға берілетін қарыздарды қоса, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне берілетін қарыздарды қоса, банктерге және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға, жеке тұлғаларға берілетін қарыздар және «кері «РЕПО» операциясы) түсініледі;
несие портфелі ретінде есепті күнге ол бойынша қалыптастырылған резервтерді есептемегенде несие портфелі (жеке кәсіпкерлерге берілетін қарыздарды, заңды тұлғаларға берілетін қарыздарды қоса, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне берілетін қарыздарды қоса, банктерге және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға, жеке тұлғаларға берілетін қарыздар және «кері «РЕПО» операциясы) түсініледі.».
Ескерту. 1-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 16.07.2014 № 152 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.11.2014 № 222 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.
2. Күші жойылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 30.05.2016 № 144 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
3. Осы қаулы қолданысқа енгізілген күні туынды қаржы құралдары бойынша банктің ашық ұзын және (немесе) қысқа позициясының лимиттерінен асып түскен екінші деңгейдегі банк үшін туынды қаржы құралдары бойынша банктің ашық ұзын және (немесе) қысқа позициясына қойылатын талаптарды осы қаулы қолданысқа енгізілген күннен бастап 3 (үш) айға дейінгі мерзімде орындау осы қаулының 5-тармағында көрсетілген талаптарға сәйкес келетін іс-шаралар жоспарымен белгіленген мәндерді сақтау болып табылады.
4. Осы қаулы қолданысқа енгізілген күннен бастап келесі есепті күнге банктер қаражатының бөліктерін ішкі активтерге орналастыру бойынша коэффициентінің нормативінен асып түскен екінші деңгейдегі банк үшін банктер қаражатының бөліктерін ішкі активтерге орналастыру бойынша коэффициентінің талаптарын осы қаулы қолданысқа енгізілген күннен бастап 3 (үш) айға дейінгі мерзімде орындау осы қаулының 5-тармағында көрсетілген талаптарға сәйкес келетін іс-шаралар жоспарымен белгіленген мәндерді сақтау болып табылады.
5. Осы қаулының мақсаттары үшін іс-шаралар жоспарына мынадай
талаптар қойылады:
1) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен мақұлданады;
2) нормативті мәндердің болжамынан, осы болжамның негіздемесінен және банк қызметіне теріс ықпалдардан тұрады;
3) іс-шаралар жоспарын орындауға жауапты лауазымды тұлғалар
бойынша ақпараттан тұрады.
6. Осы қаулы мыналарды:
осы қаулының 2014 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілетін 1-тармағының отыз сегізінші – елу үшінші абзацтарын, осы қаулының 2-тармағының он бірінші – жиырма тоғызыншы абзацтарын;
осы қаулының 2014 жылғы 1 қазаннан бастап қолданысқа енгізілетін 1-тармағының отыз төртінші – отыз жетінші абзацтарын, елу төртінші – алпыс бесінші абзацтарын, осы қаулының 2-тармағының қырық бірінші – елу үшінші абзацтарын;
осы қаулының 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-тармағының үшінші – он тоғызыншы абзацтарын, алпыс алтыншы – жетпіс бірінші абзацтарын, осы қаулының 2-тармағының елу төртінші – елу тоғызыншы абзацтарын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Осы қаулының 1-тармағының отыз екінші және отыз үшінші абзацтары 2013 жылғы 28 тамыз - 2014 жылғы 30 қыркүйек аралығында туындаған қатынастарға қолданылады.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.11.2014 № 222 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Ұлттық Банк
Төрағасы Қ. Келімбетов

О внесении изменений и дополнений в некоторые нормативные правовые акты по вопросам регулирования банковской деятельности

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 6 мая 2014 года № 79. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 20 июня 2014 года № 9530. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 30 мая 2016 года № 147

Сноска. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка РК от 30.05.2016 № 147 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие приказа см. п.6

В целях совершенствования нормативных правовых актов Республики Казахстан Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Внести в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 30 сентября 2005 года № 358 «Об утверждении Инструкции о нормативных значениях и методике расчетов пруденциальных нормативов для банков второго уровня» (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 3924) следующие изменения и дополнения:
в Инструкции о нормативных значениях и методике расчетов пруденциальных нормативов для банков второго уровня, утвержденной указанным постановлением:
пункт 1 изложить в следующей редакции:
«1. Минимальный размер уставного капитала банка устанавливается в следующем порядке:
для вновь создаваемых банков в размере 5 000 000 000 (пяти миллиардов) тенге;
для жилищных строительных сберегательных банков в размере 3 000 000 000 (трех миллиардов) тенге.»;
дополнить пунктами 1-1 и 1-2 следующего содержания:
«1-1. Минимальный размер собственного капитала банка, имеющего лицензию на осуществление банковских операций, предусмотренных подпунктом 2) пункта 2 статьи 30 или подпунктами 1) и 2) пункта 1 статьи 52-5 Закона Республики Казахстан от 31 августа 1995 года «О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан», устанавливается в следующем порядке:
с 1 января 2016 года в размере 30 000 000 000 (тридцати миллиардов) тенге;
с 1 января 2017 года в размере 50 000 000 000 (пятидесяти миллиардов) тенге;
с 1 января 2018 года в размере 75 000 000 000 (семидесяти пяти миллиардов) тенге;
с 1 января 2019 года в размере 100 000 000 000 (ста миллиардов) тенге.
Пруденциальный норматив по минимальному размеру собственного капитала банка считается выполненным, при одновременном выполнении следующих условий:
фактический размер собственного капитала банка составляет:
не менее 5 000 000 000 (пяти миллиардов) тенге для банков, размер собственного капитала которых на 1 января 2014 года составлял менее 5 000 000 000 (пяти миллиардов) тенге;
не менее 10 000 000 000 (десяти миллиардов) тенге для других банков;
размер обязательств, связанных с осуществлением банковских операций, предусмотренных подпунктом 2) пункта 2 статьи 30 или подпунктами 1) и 2) пункта 1 статьи 52-5 Закона Республики Казахстан от 31 августа 1995 года «О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан», не превышает лимитов, установленных уполномоченным органом по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций (далее - уполномоченный орган).
1-2. С 1 января 2016 года минимальный размер собственного капитала банка, не имеющего лицензию на осуществление банковских операций, предусмотренных подпунктом 2) пункта 2 статьи 30 или подпунктами 1) и 2) пункта 1 статьи 52-5 Закона Республики Казахстан от 31 августа 1995 года «О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан», устанавливается в размере 10 000 000 000 (десяти миллиардов) тенге.
Минимальный размер собственного капитала для жилищного строительного сберегательного банка устанавливается в размере 5 000 000 000 (пяти миллиардов) тенге.»;
пункт 2 изложить в следующей редакции:
«2. Банк выкупает у акционеров собственные акции при условии, что такой выкуп не приведет к нарушению любого из пруденциальных нормативов и других обязательных к соблюдению норм и лимитов, установленных уполномоченным органом.»;
часть шестую пункта 3 изложить в следующей редакции:
«Для целей настоящей Инструкции, помимо долгосрочных кредитных рейтинговых оценок агентства Standard&Poor's, уполномоченным органом также признаются долгосрочные кредитные рейтинговые оценки агентств Moody's Investors Service и Fitch (далее - другие рейтинговые агентства).»;
подпункт 2) пункта 5 изложить в следующей редакции:
«2) подлежат досрочному погашению только по инициативе банка, выпустившего бессрочные финансовые инструменты, но не ранее истечения пяти лет со дня их выпуска, при условии, что такое погашение в соответствии с письменным подтверждением уполномоченного органа впоследствии не приведет к нарушению банком установленных настоящей Инструкцией значений пруденциальных нормативов;»;
пункт 35 изложить в следующей редакции:
«35. Отношение размера риска банка на одного заемщика по его обязательствам к собственному капиталу банка не превышает:
для заемщиков, являющихся лицами, связанными с банком особыми отношениями, за исключением дочерних организаций, приобретающих сомнительные и безнадежные активы родительского банка (k3.1), - 0,10. Совокупная сумма рисков по заемщикам, связанным с банком особыми отношениями, за исключением дочерних организаций, приобретающих сомнительные и безнадежные активы родительского банка не должна превышать размера собственного капитала банка;
для прочих заемщиков (k3) - 0,25 (в том числе, не более 0,10 по бланковым займам, необеспеченным условным обязательствам перед заемщиком либо за заемщика в пользу третьих лиц, по которым у банка могут возникнуть требования к заемщику в течение текущего и двух последующих месяцев, по обязательствам соответствующих заемщиков, указанных в пункте 35-1 настоящей Инструкции, а также по обязательствам нерезидентов Республики Казахстан, зарегистрированных или являющихся гражданами оффшорных зон, за исключением требований к резидентам Республики Казахстан с рейтингом агентства Standard&Poor's или рейтингом аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств не более чем на один пункт ниже суверенного рейтинга Республики Казахстан и к нерезидентам с рейтингом не ниже «А» агентства Standard&Poor's или рейтингом аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств).
Совокупная сумма рисков банка на одного заемщика, размер каждого из которых превышает 10 (десять) процентов от собственного капитала банка, за исключением дочерних организаций, приобретающих сомнительные и безнадежные активы родительского банка, не превышает размер собственного капитала банка более чем в пять раз.
Совокупная сумма секьюритизированых кредитов, переданных специальной финансовой компании акционерного общества «Фонд стрессовых активов», не превышает размера собственного капитала банка.»;
пункт 45-1 изложить в следующей редакции:
«45-1. При наличии у банка в течение отчетного периода просроченных обязательств перед кредиторами и вкладчиками либо фактов нарушения норм законодательства Республики Казахстан о платежах и переводах денег, нормативы ликвидности считаются невыполненными, независимо от расчетных значений коэффициентов ликвидности, определяемых на среднемесячной основе.»;
пункт 45-1 изложить в следующей редакции:
«45-1. Нормативы ликвидности, независимо от расчетных значений коэффициентов ликвидности, определяемых на среднемесячной основе, считаются невыполненными при следующих обстоятельствах:
1) при наличии у банка в течение отчетного периода просроченных обязательств перед кредиторами и вкладчиками либо фактов нарушения норм законодательства Республики Казахстан о платежах и переводах денег;
2) при превышении банком максимальных (рекомендуемых) ставок вознаграждения по вновь привлеченным депозитам физических лиц (в тенге и в иностранной валюте), устанавливаемых советом директоров организации, осуществляющей обязательное гарантирование депозитов, и рекомендуемых банкам для их соблюдения.»;
пункт 47 изложить в следующей редакции:
«47. Открытая валютная позиция - это превышение требований (обязательств) банка в валюте отдельного иностранного государства (группы иностранных государств) или аффинированном драгоценном металле над обязательствами (требованиями) банка в той же иностранной валюте или аффинированном драгоценном металле.
Длинная валютная позиция - это открытая валютная позиция в валюте отдельного иностранного государства (группы иностранных государств) или аффинированном драгоценном металле, требования (совокупная сумма активов и условных требований) в которой превышают обязательства (совокупную сумму обязательств и условных обязательств) банка в этой же иностранной валюте или аффинированном драгоценном металле.
Короткая валютная позиция - это открытая валютная позиция в валюте отдельного иностранного государства (группы иностранных государств) или аффинированном драгоценном металле, обязательства (совокупная сумма обязательств и условных обязательств) в которой превышают требования (совокупную сумму активов и условных требований) банка в этой же иностранной валюте или аффинированном драгоценном металле.
В расчет валютных позиций включаются требования (совокупная сумма активов и условных требований), обязательства (совокупная сумма обязательств и условных обязательств), выраженные в тенге, размер которых определяется изменением обменного курса валют (стоимости аффинированных драгоценных металлов).
Требования (совокупная сумма активов, условных и возможных требований), обязательства (совокупная сумма обязательств, условных и возможных обязательств), выраженные в тенге, размер которых определяется изменением обменного курса более чем одной иностранной валюты, включаются в расчет валютных позиций по иностранной валюте, имеющей наименьший лимит открытой валютной позиции, установленных пунктом 48 настоящей Инструкции.
По каждой иностранной валюте и по каждому аффинированному драгоценному металлу открытая валютная позиция рассчитывается отдельно.
При расчете открытых валютных позиций по валютам отдельных иностранных государств (групп иностранных государств) (аффинированным драгоценным металлам) в первую очередь рассчитывается сальдо счетов по каждой иностранной валюте (аффинированному драгоценному металлу), открытых на счетах активов, за вычетом резервов, сформированных в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности, и на счетах обязательств банка.
Затем определяется сальдо счетов по этой же иностранной валюте (аффинированному драгоценному металлу), открытых на счетах условных требований и на счетах условных обязательств, за вычетом резервов, сформированных в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности.
Сальдо, отражающее превышение требований (обязательств) в иностранной валюте (аффинированном драгоценном металле) над обязательствами (требованиями), взаимно суммируется, а полученный результат определяет размер и вид открытой позиции банка по иностранной валюте (аффинированному драгоценному металлу).
Открытая длинная и (или) короткая позиция банка по производным финансовым инструментам в валюте отдельного иностранного государства (группы иностранных государств), открытых на счетах условных требований и на счетах условных обязательств, не должны превышать 30 (тридцати) процентов размера собственного капитала банка.
Для целей расчета открытой длинной и (или) короткой позиции банка в перечень производных финансовых инструментов не включаются спот сделки заключенные банками.
Для целей расчета открытой длинной и (или) короткой позиции банка по производным финансовым инструментам не включаются сделки с производными финансовыми инструментами, контрагентом по которым является Национальный Банк Республики Казахстан, обменные операции с валютными инструментами с датой валютирования два дня и менее, операции валютный своп с датой валютирования два дня и менее, производные финансовые инструменты, базовым активом которых является валютная пара, не содержащая национальную валюту.
Валютная нетто-позиция банка рассчитывается как разница между совокупной суммой длинных позиций банка по всем иностранным валютам (аффинированным драгоценным металлам) и совокупной суммой коротких позиций по всем иностранным валютам (аффинированным драгоценным металлам).
Требования и обязательства, выраженные в иностранной валюте, включаются в расчет валютной позиции в части иностранных валют, в которых данные требования и обязательства выражены (фиксированы).
При проведении валютных операций, содержащих будущую дату валютирования, не являющуюся датой заключения сделки, подобные валютные операции включаются в расчет валютной позиции, начиная с даты заключения такой сделки.»;
пункты 53-6, 53-7 и 53-8 изложить в следующей редакции:
«53-6. Банки, за исключением банков, учредителем которых является Правительство Республики Казахстан, размещают собственные и привлеченные средства во внутренние активы в течение отчетного месяца так, чтобы отношение среднемесячной величины внутренних активов к сумме среднемесячной величины собственного капитала, среднемесячной величины субординированного долга, среднемесячной величины бессрочных финансовых инструментов, среднемесячной величины выпущенных банком долговых ценных бумаг, за исключением долговых ценных бумаг, выпущенных банком в иностранной валюте, и среднемесячной величины внутренних обязательств было не менее 1.
53-7. Внутренние активы банка представляют собой активы (деньги) и требования (размещенные вклады, выданные займы, долевые и долговые ценные бумаги, дебиторская задолженность) к резидентам Республики Казахстан, участие в уставном капитале юридических лиц - резидентов Республики Казахстан, нематериальные активы и аффинированные драгоценные металлы, движимое и недвижимое имущество, расположенное (находящееся) на территории Республики Казахстан.
Внутренние обязательства банка представляют собой обязательства перед резидентами Республики Казахстан, за исключением субординированного долга перед резидентами Республики Казахстан, бессрочных финансовых инструментов, находящихся у резидентов Республики Казахстан, выпущенных банком долговых ценных бумаг, находящихся у резидентов Республики Казахстан, и неинвестированных остатков средств, принятых банком на основании кастодиального договора.
53-8. Среднемесячные величины внутренних активов, рассчитанные с учетом резервов, сформированных в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности, внутренних обязательств банка, субординированного долга, бессрочных финансовых инструментов и выпущенных банком долговых ценных бумаг, рассчитываются как отношение общей суммы внутренних активов, внутренних обязательств банка, субординированного долга, бессрочных финансовых инструментов и выпущенных банком долговых ценных бумаг с учетом просроченной задолженности, начисленного вознаграждения, дисконтов, премий, положительных (отрицательных) корректировок к количеству рабочих дней в соответствующем отчетном месяце.
Среднемесячная величина собственного капитала рассчитывается как отношение суммы собственного капитала по состоянию за каждый рабочий день отчетного периода к количеству рабочих дней соответствующего отчетного периода.
Для целей расчета коэффициента по размещению части средств банков во внутренние активы используется собственный капитал согласно данным бухгалтерского баланса, за вычетом инвестиций в дочерние организации нерезидентов Республики Казахстан, в следующих размерах:
для банков, за исключением системообразующих банков:
с 1 октября 2014 - значение балансового собственного капитала умноженное на 0,7;
для системообразующих банков:
с 1 января 2015 года - значение балансового собственного капитала умноженное на 0,3;
с 1 октября 2015 года - значение балансового собственного капитала умноженное на 0,7.»;
дополнить главой 6-4 следующего содержания:
«6-4. Лимит максимальной доли неработающих займов в ссудном портфеле банка
53-10. Лимит максимальной доли неработающих займов в ссудном портфеле банка характеризуется коэффициентом к11, устанавливается в размере не более 0,10 и рассчитывается как отношение неработающих займов на отчетную дату к ссудному портфелю банка.
53-11. Для целей расчета коэффициента, указанного в пункте 53-10 настоящей Инструкции:
под неработающими займами понимаются займы (займы банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, займы физическим лицам, включая займы индивидуальным предпринимателям, займы юридическим лицам, включая займы субъектам малого и среднего предпринимательства, и операции «обратное РЕПО») на отчетную дату, с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше девяноста календарных дней без учета сформированных резервов по ним;
под ссудным портфелем понимается ссудный портфель (займы банкам и организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций, займы физическим лицам, включая займы индивидуальным предпринимателям, займы юридическим лицам, включая займы субъектам малого и среднего предпринимательства, и операции «обратное РЕПО») на отчетную дату без учета сформированных резервов по нему.».
Сноска. Пункт 1 с изменениями, внесенными постановлениями Правления Национального Банка РК от 16.07.2014 № 152 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 21 ноября 2014 года № 222 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
2. Утратил силу постановлением Правления Национального Банка РК от 30.05.2016 № 144 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
3. Для банка второго уровня, имеющего на дату введения в действие настоящего постановления превышение лимитов открытой длинной и (или) короткой позиции банка по производным финансовым инструментам, выполнением требований к открытой длинной и (или) короткой позиции банка по производным финансовым инструментам будет являться представление в Национальный Банк плана мероприятий и соблюдение значений, установленных указанным планом мероприятий, требования к которому установлены пунктом 5 настоящего постановления. План мероприятий действует в течение 3 (трех) месяцев с даты введения в действие настоящего постановления.
4. Для банка второго уровня, имеющего на следующую отчетную дату с даты введения в действие настоящего постановления превышение норматива коэффициента по размещению части средств банков во внутренние активы, выполнением требований коэффициента по размещению части средств банков во внутренние активы будет являться представление в Национальный Банк плана мероприятий и соблюдение значений, установленных указанным планом мероприятий, требования к которому установлены пунктом 5 настоящего постановления. План мероприятий действует в течение 3 (трех) месяцев с даты введения в действие настоящего постановления.
5. Для целей настоящего постановления к плану мероприятий устанавливаются следующие требования:
1) одобряется Национальным Банком Республики Казахстан;
2) содержит прогноз нормативных значений, обоснование данного прогноза и негативные влияния на деятельность банка;
3) содержит информацию по ответственным должностным лицам за исполнение плана мероприятий.
6. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования, за исключением:
абзацев с тридцать восьмого по пятьдесят третий пункта 1 настоящего постановления, абзацев с одиннадцатого по двадцать девятый пункта 2 настоящего постановления, которые вводятся в действие с 1 июля 2014 года;
абзацев с тридцать четвертого по тридцать седьмой, абзацев с пятьдесят четвертого по шестьдесят пятый пункта 1 настоящего постановления, абзацев с сорок первого по пятьдесят третий пункта 2 настоящего постановления, которые вводятся в действие с 1 октября 2014 года;
абзацев с третьего по девятнадцатый, абзацев с шестьдесят шестого по семьдесят первый пункта 1 настоящего постановления, абзацев с пятьдесят четвертого по пятьдесят девятый пункта 2 настоящего постановления, которые вводятся в действие с 1 января 2016 года.
Действие абзацев тридцать второго и тридцать третьего пункта 1 настоящего постановления распространяется на отношения, возникшие с 28 августа 2013 года по 30 сентября 2014 года.
Сноска. Пункт 6 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 21 ноября 2014 года № 222 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Председатель
Национального Банка К. Келимбетов