"Құрылыстағы ақпараттық модельдеу. Негізгі ережелер" Қазақстан Республикасының құрылыстағы басшылық құжатын 1.02-04-2018 бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитеті төрағасының 2018 жылғы 10 желтоқсандағы № 253-нқ бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2018 жылғы 14 желтоқсанда № 17950 болып тіркелді

"Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" 2001 жылғы 16 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 20-бабының 23-16) тармақшасына, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 19 қыркүйектегі № 995 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігі туралы ереженің 17-тармағының 443) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған "Құрылыстағы ақпараттық модельдеу. Негізгі ережелер" Қазақстан Республикасының құрылыстағы басшылық құжаты 1.02-04-2018 бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігі Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитетінің Техникалық реттеу және нормалау басқармасы заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде қазақ және орыс тілдерінде Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне ресми жариялау және енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігі Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитетінің интернет-ресурсында орналастыруды;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1), 2), 3) тармақшаларына сәйкес іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігі Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитетінің Құқықтық қамтамасыз ету басқармасына ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитеті төрағасының орынбасарына жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігі Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитетінің төрағасы

М. Жайымбетов

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігі Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитеті төрағасының 2018 жылғы 10 желтоқсандағы № 253-нқ бұйрығымен бекітілген

"Құрылыстағы ақпараттық модельдеу. Негізгі ережелер" Қазақстан Республикасының құрылыстағы басшылық құжаты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы "Құрылыстағы ақпараттық модельдеу. Негізгі ережелер" Қазақстан Республикасының құрылыстағы басшылық құжаты (бұдан әрі – Басшылық құжат ) Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 16 шілдедегі "Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" Заңының 20 бабының 23-16) тармақшасына сәйкес әзірленген және ақпараттық модельді құруды, оны пайдалануды, сондай-ақ құрылысқа мемлекеттік инвестициялар және квазимемлекеттік сектор субъектілері қаражатының есебінен құрылыс объектілерінде ақпараттық модельдеу технологияларын (бұдан әрі – ҚОАМТ) пайдалана отырып, құрылыс объектілеріне арналған инвестициялық жобаларды әзірлеу және іске асыру кезінде барлық мүдделі тараптар үшін деректермен алмасу және сақтау шарттарын қоса отырып, құрылыс объектісі бойынша ақпаратты басқару процесіне қойылатын негізгі қағидаттар мен базалық талаптарды анықтайды.

2. Басшылық құжатта мына түсініктер қолданылады:

1) актив (asset) – ұйым үшін әлеуетті немесе нақты құндылығы бар сәйкестендірілетін зат, нәрсе немесе объект. Осы басшылық құжатта оларға қатысты технологиялық және инженерлік құрал-жабдықтарымен бірге құрылыстардың барлық түрлерін қоса алғандағы құрылыс (жылжымайтын мүлік) объектісі түріндегі физикалық актив ретінде қарастырылады;

2) деректер (data) – тұрақты сақтау, жіберу және өңдеу үшін жарамды нысанда белгілі бір тасымалдаушыда тиянақталған мәліметтердің жиынтығы (адам арқылы немесе автоматты құралдардың көмегімен түсіндіруге және өңдеуге жарамды нысанда ұсынылған фактілер);

3) құрылыс объектісінің өмірлік циклі (life cycle) – құрылыс объектісінің салынуын, пайдаланылуын және тіршілігінің аяқталуын қоса алғанда, жүйелі және өзара байланысты тіршілік ету кезеңдері;

4) құрылыс объектісін салу кезеңі (delivery phase) – құрылыс құжаттамасын дайындауға және құрылысты жүргізуге бағытталған әрекеттерді қамтитын құрылыс объектісінің өмірлік циклінің кезеңі;

5) құрылыс объектісін пайдалану кезеңі (operational phase) – объектіні функционалдық мақсатына қарай және бұрын берілген рұқсатпен белгіленген қауіпсіздік деңгейіне сәйкес пайдалануына байланысты әрекеттерді қамтитын құрылыс объектісінің өмірлік циклінің кезеңі;

6) мүдделі тарап (stakeholder) – жобаның шешімдеріне, қызметіне және нәтижесіне ықпал ете алатын, ықпалға тартыла алатын немесе ықпалға тартыла алады деп есептейтін тұлға, тұлғалар тобы немесе ұйым;

7) тапсырыс беруші (appointing party) – өз немесе мемлекеттік қажеттіліктері үшін, немесе коммерциялық мақсатта ғимараттарды немесе құрылыстарды салу бойынша жобаны іске асыруды орындауға инвестормен өкілеттік берілген (немесе өзі инвестор болып табылатын) жеке немесе заңды тұлға;

8) орындаушы (appointed party) – жұмыстарды, тауарларды, қызметтерді жеткізуші;

9) ақпараттық модель (information model) – құрылымдалған және құрылымдалмаған ақпараттық контейнерлер жиынтығы; құрылымдалған ақпараты бар ақпараттық контейнерлер модельдерден, сипаттамалар мен деректер қорынан тұрады. Құрылымдалмаған ақпараты бар ақпараттық контейнерлер ретінде мәтіндік және графикалық құжаттама, видеожазбалар, аудиожазбалар болып табылады;

10) активтің ақпараттық моделі (asset information model) – активті пайдалану кезеңіндегі ақпараттық модель;

11) тапсырыс берушінің ақпараттық талаптары (EIR; exchange/employer's information requirements) – құрылыс объектісін салуға қажетті жеткізелетін ақпаратқа қойылатын талаптарды сипаттайтын мердігер шартына қосымша;

12) ақпарат (information) – жіберуге, түсіндіруге немесе өңдеуге жарамды нысандандырылған тәсілмен деректерді ұсыну;

13) жіктеу (classification) – құрылыс объектілеріне, құрылымдар, жүйелер мен бұйымдар элементтеріне тән ерекшеліктерінің негізінде санаттар мен ішкі санаттар бойынша құрылыс жұмыстарының және құрылыс элементтерінің (бұйымдарының) әртүрлі аспектілерін жүйелі үлестіру;

14) сәйкестік коды (suitability code) – ұсынылған ақпаратты рұқсат етілген (жол берілген) пайдалануды сипаттайтын метадеректер;

15) жоба тобы (project team) – тапсырыс беруші және барлық жұмыс топтары;

16) жұмыс тобы (delivery team) – жетекші орындаушы және онымен тағайындалған бірлесіп орындаушылар;

17) ақпараттық контейнер (information container) – файл жүйесі немесе қосымшалар деректер қоры иерархиясында ұсынылған атаулы белгіленген деректер жиынтығы;

18) жауапкершілік матрицасы (responsibility matrix) – жобаның жекелеген сатыларын және міндеттерін орындау үшін әрбір орындаушының жауапкершілік деңгейін көрсететін кесте;

19) ақпаратпен алмасу (information exchange) – жобаны іске асырудың алдын ала орнатылған бірнеше кезеңдерінің бірінде деректер дұрыстығының пішімі мен деңгейі туралы талаптарға жауап беретін ақпарат алудың және ұсынудың ретке келтірілген үрдісі;

20) ұйымның басқарушылық есебіне арналған ақпаратқа қойылатын талаптар (OIR; organizational information requirements) – ұйымның мақсаттарына байланысты ақпаратқа қойылатын талаптар;

21) жобалау жұмыстарын орындаудың негізгі жоспар-графигі (MIDP; master information delivery plan) – жобалық ақпаратты дайындау мерзімдерін, ақпаратты ұсынуға жауапты тұлғаларды анықтайтын, сондай-ақ жобалауға пайдаланылатын хаттамалар мен рәсімдерді қамтитын құжат;

22) ҚОАМТ қолдана отырып жобаны орындау жоспары (BEP; BIM execution plan) – тапсырыс берушінің ақпараттық талаптарын (EIR) қанағаттандыру үшін орындаушымен (жетекші орындаушымен) ұсынылатын тәсіл баяндалатын, сондай-ақ құрылатын ақпараттық модельдің (модельдердің) сипаттамалары мен құрылымы туралы негізгі ақпарат қамтылатын құжат;

23) жобалау жұмыстарын орындаудың қосалқы жоспар-графигі (TIDP; task information delivery plan) – жобаның әрбір нақты кіші бөлімі үшін міндеттерді және оларды іске асыру мерзімдерін суреттейтін жоспар-графигі;

24) жобаның ақпараттық моделі (PIM; project information model) – құрылыс объектісін (активті) салу сатысындағы ақпараттық модель;

25) жиынтық ақпараттық модель (federated information model) – жоба бөлімдерін үйлестіруге арналған жекелеген ақпараттық контейнерлерден тұратын ақпараттық модель;

26) жалпы деректер ортасы (CDE; common data environment) – басқарылатын процестің көмегімен ақпараттық модель деректерін жинауға, басқаруға және таратуға бағытталған кез келген жеке алынған жобаға немесе активке арналған ақпараттың бірегей көзі;

27) ақпараттық стандарт (information standard) – жоба қатысушылары арасында деректермен және ақпаратпен алмасу кезінде сақталуы тиіс шарттарды анықтайтын құжат;

28) құрылыс объектілерін ақпараттық модельдеу технологиясы бойынша ұйым стандарты – тиімді бірлескен жұмысты, әзірленіп жатқан құрылыс объектілерінің әзірленіп жатқан ақпараттық модельдерінің сапасын және цифрлық деректердің функционалды үйлесімділігін қамтамасыз ету үшін жобалық, не құрылыс, не пайдалану ұйымына қажетті ақпараттық модельдеу үрдісінің барлық қатысушыларының өзара әрекеттесу ережелерінің жиынтығы;

29) құрылыс объектілерінің ақпараттық модельдеу технологиясы (ҚОАМТ) (аналогы building information modeling) – құрылыс объектісі туралы оның өмірлік циклінің барлық сатыларындағы ақпаратты ұжымдық құру және басқару мүмкіндігін қамтамасыз ететін технологиялардың, өндірістік үрдістер мен регламенттердің жиынтығы;

30) жоба жөніндегі ақпаратқа қойылатын талаптар (PIR; project information requirements) – оның негізгі ережелеріне сүйене отырып, тапсырыс берушінің ақпараттық талаптары (EIR) әзірленетін сауалнама парағы. Осы құжат еркін нысанда құралады және ол сұрақтарды, оларға тапсырыс беруші жобаның нақты кезеңінде ұсынуы тиіс және жобаның кейінгі іске асырылуы үрдісі тәуелді жауаптарды қамтиды;

31) актив жөнідегі ақпаратқа қойылатын талаптар (AIR; asset information requirements) – құрылыс объектісін (активті) пайдалануға қатысты ақпаратқа қойылатын талаптар;

32) тапсырманың орындаушылары (task team) – өз келісімшартының шеңберінде ақпараттық контейнерлерді өндіретін орындаушылар (appointed party).

Тапсырманың орындаушысы, мысалы, сәулеттік, немесе конструкторлық, немесе инженерлік бөлімдерінің бірін және тағы басқаны іске асыруға жауап беруі мүмкін;

33) ғимарат пен құрылыстың жауапты пайдаланушысы – ғимарат пен құрылыстың техникалық жағдайын бақылауды өткізуге, техникалық қызмет көрсетуге және ағымдағы жөндеуге жауапты (пәтерлердің) иелерінен басқа, ғимараттар мен құрылыстардың иелері, кондоминиум және басқа өнеркәсіптік және азаматтық мақсаттағы объектілерді басқаратын жеке және заңды тұлғалар) жеке немесе заңды тұлға;

34) BIM collaboration format; BCF – ҚОАМТ үрдістерінде жұмыс үрдісінің байланыстарын қолдайтын "bcfXML" XML-файлдың ашық форматы;

35) сonstruction operations building information exchange; COBie – құрылыс аяқталғаннан кейін құрылыс объектісін күту және пайдалану бойынша ғимарат пен құрылыстың ақпараттық моделі негізінде алынған ақпаратты тапсыруға арналған деректер форматы;

36) industry foundation classes; IFC – Қазақстан Республикасының ISO 16739-2017 ұлттық стандартына сәйкес түрлі автоматтандырылған жобалау жүйелері және құрылысты басқарудың басқа жүйелері арасында ақпаратпен алмасуға мүмкіндік беретін ашық және бейтарап файлдық формат.

2-тарау. Негізгі бөлім. Модельдеудің негізгі қағидаттары және базалық талаптары

3. ҚОАМТ актив бойынша оның барлық өмірлік циклінің сатыларында ақпаратты құру, құрылымданған сақтау, басқару және пайдалану үшін қазіргі амалын көрсетеді.

4. Құрылыс объектісінің ақпараттық модельдеу үрдісінің қатысушылары ақпараттық модельге олар бастамашылық еткен өзгертулерді уақытылы және келісімді енгізеді.

5. Құрылыс объектілерінің ақпараттық моделін іске асыру кезінде мына қағидаттарды:

жалпы деректер ортасында ортақ жұмыс қағидатын (common data environment; CDE);

ақпараттық модель құрамының тұтастық қағидатын – құрылыс объектісі бойынша ұсынылған ақпараттың толықтығы және келісімділігі;

прагматизм қағидатын сақтау қажет – ақпараттық модельді қалыптастыру және оны қойылған тапсырманы шешу үшін жеткілікті қажетті ақпаратпен толтыру.

6. Ақпараттық модельдеу тапсырыс берушінің ақпараттық талаптарына сәйкес іске асырылады (exchange information requirements; EIR).

7. Құрылыс объектісінің ақпараттық модельдеу үрдісін іске асыру үшін тапсырыс берушімен жобаны басқару бойынша инжинирингтік қызметтерді орындайтын тұлғаларды жұмылдыруға рұқсат беріледі.

8. Құрылыс объектілерін ақпараттық модельдеу үрдісінде құрылған өнертабыстарды, патенттерді және зияткерлік меншіктің басқа объектілерін пайдалану, сондай-ақ құқықтық қорғау Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес жасалады.

9. ҚОАМТ қолдана отырып жобаларды іске асыру кезінде Қазақстан Республикасының заңдарын, Қазақстан Республикасының Президентінің және Үкіметінің актілерін, өзге нормативтік құқықтық актілерін, осы Басшылық құжатын, сондай-ақ активтерді құру және басқару бойынша инвестициялық қызметті реттейтін басқа құқықтық актілерін басшылыққа алу қажет.

3-тарау. Ақпараттық модель

10. ҚОАМТ ақпараттық модельдің шеңберінде өзекті және тексерілген деректерді жинақтай отырып, құрылыс объектісінің барлық өмірлік циклінің кезеңдерін (эскизден бастап пайдалану мен жоюға дейін) қамтуға мүмкіндік береді. Ақпараттық модельді құрудың мақсаты құрылыс объектісінің өмірлік циклінің барлық кезеңдерінде актив және оның құрамдас бөліктері бойынша ақпаратты тиімді басқаруды жасау және қолдау болып табылады.

11. Ақпараттық модель құрамында оның өмір сүруінің барлық мерзімі бойында жаңартылатын құрылыс объектісі туралы инженерлік және қаржылық ақпаратты қамтиды.

Құрылыста ҚОАМТ қолданудың схемалық кескіндемесі осы Басшылық құжаттың 1-қосымшасының 1-суретінде көрсетілген.

12. Активтің ақпараттық моделі (AIM) және жобаның ақпараттық моделі (PIM) құрылымдалған және құрылымдалмаған ақпараттан тұруы мүмкін. Құрылымдалған ақпараттың мысалдары графикалық модельдер, күнтізбелік кестелер және дерекқорлар болып табылады. Құрылымдалмаған ақпараттың мысалдары құжаттама, бейнежазбалар және дыбыс жазбалары болып табылады.

13. Жобаның ақпараттық моделі (PIM) бірте-бірте, алдымен құрылысты жоба алды дайындау кезеңінде тұжырымдама түрінде, одан кейін ілеспелі құжаттамамен бірге жобалау және құрылыс кезеңінде құрылыс объектісін виртуалды бейнелеу ретінде әзірленеді.

Жобаның ақпараттық моделі (PIM) оның ішінде жоба алды құжаттаманы, жобалық-сметалық құжаттаманы, жұмыс және атқарушылық құжаттаманы және ілеспелі құжаттарды қамтиды.

14. Құрылыс кезеңіне тапсырылатын ақпараттық модель заңнамамен белгіленген тәртіпте бекітіледі.

15. Құрылыс аяқталған кезде жобаның ақпараттық моделінен алынатын қажетті ақпарат (PIM) құрылыс объектісін пайдалану кезеңінде пайдаланылатын активтің ақпараттық моделіне (AIM) ауысады.

Ақпаратты өндіру циклінің схемалық бейнеленуі осы Басшылық құжаттың 1-қосымшасының 2-суретінде көрсетілген.

16. Жобаның ақпараттық моделі (PIM) жобаның ұзақ мерзімді мұрағатының бөлімі ретінде және аудит мақсаттарында сақталады.

17. Активтің ақпараттық моделі (AIM) өзінде активті пайдалану кезеңіндегі ақпаратты қамтиды. Ол өзіне активті сапалы пайдалану, сондай-ақ ғимарат пен құрылыстың жауапты пайдаланушымен немесе оператормен қабылданған активті басқарудағы стратегиялық және күнделікті үрдістерді қолдау үшін қажетті деректерді және ақпараттан тұрады.

18. Активтің ақпараттық моделі (AIM) қолданыстағы активтің ақпараттық жүйелерінің деректерінен немесе жаңа активті құру кезінде қалыптасатын жобаның ақпараттық моделінен (PIM) алынған ақпаратты пайдалана отырып құрылуы мүмкін.

Бұл ретте:

1) жобаның ақпараттық моделінен (PIM) активтің ақпараттық моделіне жіберілетін ақпараттық контейнерлер IFC (Industry Foundation Classes) ашық пішімінде болуы мүмкін;

2) активтің ақпараттық моделі (AIM) бір активке де, активтердің жүйелеріне де қатысты болуы мүмкін.

19. Активтің ақпараттық моделі (AIM):

1) құрылыс объектісінің (объектілердің) ерекшелігі туралы бастапқы қысқаша ақпаратты;

2) активті иеленуге және кез-келген ережелерге немесе активке байланысты келісімдерге қатысты ақпаратты;

3) техникалық қызмет көрсету, зерттеу немесе активтің өмірлік циклінің бойында орындалған басқа рәсімдер барысында алынған деректерге қатысты ақпаратты;

4) актив жағдайын бақылау барысында алынған деректерге қатысты ақпаратты қамтуы мүмкін.

Ғимарат пен құрылыстың жауапты пайдаланушысы активтің ақпараттық моделінің (AIM) деректер мен ақпаратты қамту деңгейін, мысалы, әрбір актив активтің бөлек ақпараттық модельдерді қамтитындығын немесе көптеген активтер активтің бір ақпараттық моделінде (AIM) топталғандығын анықтайды.

20. Активтің ақпараттық моделінің (AIM) тұтастығын қолдау үшін ақпаратты басқару үрдісін қамтамасыз ету қажет. Активтің ақпараттық моделінің (AIM) деректерін басқаруға тағайындалған жауапты тұлға "Жалпыға ортақ қолжетімділікте" және "Жарияланған" күйінде жалпы деректер ортасына (CDE) ақпаратты қабылдауға жауапты.

21. Активтің ақпарттық моделінің (AIM) ақпараттық толтырылуы активтің барлық өмірлік циклінің бойында болады.

22. Жалпы деректер ортасын (CDE) ұйымдастыру ақпараттық модельдердің деректерін тиімді басқару үшін қажетті негізгі міндеттерінің бірі болып табылады.

23. Құрылыс объектісінің ақпараттық моделінің деректерін және ақпаратты басқару жалпы деректер ортасы (CDE) арқылы іске асырылатындықтан, тапсырыс беруші мен орындаушы (актив ғимараты мен құрылыстың жауапты пайдаланушысы) арасында ақпаратты ұсыну мен алмасу алгоритмін анықтау талап етіледі.

24. Активтің ақпараттық моделін (AIM) ұсынудың мүмкін нұсқалары:

1-нұсқа: орындаушы жобаның ақпараттық моделін (PIM) және активтің ақпараттық моделін (AIM) ұсынады, сондай-ақ қолданыстағы ақпараттық жүйелерге деректерді кіргізу және шығару үшін функционалдық мүмкіндіктерді ұсынады;

2-нұсқа: орындаушы жобаның ақпараттық моделін (PIM) және активтің ақпараттық моделін (AIM) ұсынады. Ғимарат пен құрылыстың жауапты пайдаланушысы қолданыстағы ақпараттық жүйелерге деректерді кіргізу және шығару үшін функционалдық мүмкіндіктерді ұсынады;

3-нұсқа: пайдаланушы жобаның ақпараттық моделін (PIM) ұсынады және қолданыстағы ақпараттық жүйелерге деректерді кіргізу мен шығарудың функционалдық мүмкіндіктерін қамтамасыз етеді. Қолданыстағы ақпараттық жүйелер активтің ақпараттық моделінің (AIM) толық функционалдылығын қамтамасыз етеді;

4-нұсқа: орындаушы жобаның ақпараттық моделін (PIM) ұсынады. Қолданыстағы ақпараттық жүйелер активтің ақпараттық моделінің (AIM) толық функционалдылығын қамтамасыз етеді. Ғимарат пен құрылыстың жауапты пайдаланушысы қолданыстағы ақпараттық жүйелерге деректерді кіргізу және шығару үшін функционалдық мүмкіндіктерді ұсынады.

4-тарау. Құрылыс объектісінің өмірлік циклі

25. Құрылыс объектісінің өмірлік циклі (бұдан әрі – ҚОӨЦ) мына кезеңдерді қамтиды:

1) құрылыс объектісін құру. Жобалау, құрылыс салу және активті пайдалануға енгізу іске асырылатын өмірлік циклінің бөлігі;

2) құрылыс объектісін пайдалану. Актив пайдаланылатын, оның пайдаланылуы және техникалық қызмет көрсетілуі іске асырылатын өмірлік циклінің бөлігі;

3) құрылыс объектісінің қолданылуының аяқталуы. Құрылыс объектісінің өмірлік циклінің соңғы кезеңі, нәтижесінде объектіні жою (кейіннен кәдеге жарату) арқылы өз қолданылуын тоқтатады.

26. Кезеңдер сатыларға бөлінеді. Құрылыс объектісінің өмірлік циклі осы Басшылық құжатының 2-қосымшасының кестесінде көрсетілген.

27. Жобаның ақпараттық моделі (PIM) және активтің ақпараттық моделі (AIM) құрылыс объектісінің барлық кезеңдерін сүйемелдейді.

28. Ақпараттық модельдерде сақталатын ақпарат құрылыс объекті өмір сүруінің әрбір кезеңінде санды және сапалы өзгереді. Бұл активті салу және басқару үрдісінде берілген ақпаратты қолдану мүмкіндіктеріне ықпал етеді.

29. Құрылыс объектісінің өмірлік циклінің әртүрлі кезеңдерінде ақпараттық модельдерді пайдалана отырып шешілетін мақсаттар мен міндеттер осы Басшылық құжатының 3-қосымшасында көрсетілген. Сипатталған үрдістер құрылыс объектісінің өмірлік циклінің әртүрлі кезеңдерінде пайда бола алатын қосымша рәсімдерді шығармайды.

5-тарау. Бірлескен жұмыс және ақпаратпен алмасу Параграф 1. Ақпараттық контейнерлердің негізінде бірлескен жұмыс

30. Ақпараттық контейнер каталог, файл, файлдар жинағы немесе 2D немесе 3D модельден, сызбадан, құжаттан, кестелерден немесе графикадан, құжаттағы тараудан, қабаттардан немесе символдардан тұратын кез-келген басқа деректер құрылымы болып табылуы мүмкін.

31. Ақпаратты басқару процесі ақпараттық контейнердің негізіндегі бірлескен жұмыстың мынадай қағидаттарының сақталуын қамтамасыз етеді:

1) авторлар өздері бақылауы және тексеруі тиіс интеллектуалды меншіктілік туралы келісімді есепке ала отырып, басқалардан (авторлардан) тексерілген және нақты ақпаратқа ғана сүйене отырып, қажет болған жағдайда, оған сілтемелер көрсету арқылы, ақпаратты біріктіру немесе тікелей алмасу арқылы ақпарат құрады;

2) нақты анықталған ақпараттық талаптарды ұсыну;

3) талаптарға сәйкес тапсырыс берушімен тағайындалуына дейін әрбір жетекші орындаушының ұсынылатын тәсілін, біліктілігін және мүмкіндіктерін қарастыру;

4) осы ақпаратты өндіру, пайдалану және қолдау үшін қажет болатын барлық тұлғалар үшін қауіпсіздік саясатына және қолжетімділік құқықтарын бөлуге сәйкес жалпыға қолжетімді ақпаратты басқару және сақтау үшін жалпы деректер ортасын (CDE) ұсыну;

5) ақпараттық модельдерді әзірлеу осы Басшылық құжатқа сәйкес болуы мүмкін әртүрлі технологияларды пайдалана отырып жүзеге асырылады;

6) ақпараттың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысты процестер рұқсат етілмеген кіру, ақпараттың жоғалуы, бұзылуы, нашарлауы, және қаншалықты мүмкін болуына байланысты, ақпараттың ең ескі күйіне қайтып келуі сияқты мәселелерді шешу мақсатында активтің бүкіл қызмет ету мерзімінің бойында әрекет етуі қажет.

Параграф 2. Ақпаратпен алмасу үшін файлдардың форматтары

32. Ақпараттық модельдеу процесінде деректермен алмасу үшін пішімдерге қойылатын талаптар тапсырыс берушінің ақпараттық талаптарында (EIR) көрсетіледі және ҚОАМТ (BIM execution plan; BEP) қолдана отырып жобаны орындау жоспарында тіркеледі.

ҚОАМТ (ВЕР) қолдана отырып, жобаны орындау жоспарын ресімдеу үлгісі осы Басшылық құжатқа қоса берілетін 4-қосымшада келтірілген.

33. Ақпараттық модельдеу үшін ISO 16739-2017 Қазақстан Республикасының ұлттық стандартының ерекшелігіне сәйкес, IFC ашық пішімінде импортты (экспортты) қолдайтын бағдарламалық қамтамасыз ету пайдаланылады.

34. Ақпараттық модельдеудің деректерімен алмасу үшін негізгі пішім ретінде 2x3 нұсқалы немесе ең жаңа нұсқалы IFC ашық ерекшелігімен халықаралық пішім пайдаланылады.

35. Қажет болған жағдайда, тапсырыс беруші мамандандырылған БҚ түпнұсқалық пішімінде деректерді, оның ішінде кітапханалар объектілерін сұратуға құқылы.

36. Ақпараттық модельдердегі қайшылықтар мен ескертулер туралы ақпаратпен алмасу үшін ақпараттық модельдеу технологиялары бойынша орындалатын жобалардың жұмыс процесінің барысындағы байланысты қамтамасыз ететін BCF (BIM collaboration format) файлдардың ашық пішімі пайдаланылады.

37. Кез-келген басқа да пішімдер, егер олар жобаның мақсатына сәйкес болса, пайдаланылуы мүмкін. Мысалы, COBie (construction operations building information exchange) кестелік пішімі активтің ақпараттық моделіне (AIM) деректер жіберу үшін пайдаланылуы мүмкін.

6-тарау. Жалпы деректер ортасы (CDE)

38. Жалпы деректер ортасы (CDE) барлық жоба қатысушылары үшін өзара тиімді әрекет етуге, тексерілген, келісілген және өзекті деректерді бірнеше рет пайдалануға, сондай-ақ олармен шығындарсыз алмасуға мүмкіндік беретін нақты және келісілген ақпараттың бірыңғай көзі болып табылады. Жалпы деректер ортасына (CDE) түсе отырып, ақпарат төрт бірізді күйден өтеді:

1) "Жұмыс барысында" деректер күйі;

2) "Жалпыға ортақ қолжетімділікте" деректер күйі;

3) "Жарияланған" деректер күйі;

4) "Мұрағат" деректер күйі.

Жалпы деректер ортасының (CDE) құрылымы осы басшылық құжатқа қоса берілетін 1-қосымшаның 3-суретінде көрсетілген.

39. Жалпы деректер ортасында басқарылатын әрбір ақпараттық контейнердің метадеректері болу қажет, оның ішінде:

1) келісілген стандартқа сәйкес тексеру (өңдеу) белгісі;

2) ақпараттың мақсатты қолданылуын көрсететін сәйкестік белгісі.

Ықтимал белгілердің мысалы осы Басшылық құжатқа 5-қосымшада келтірілген.

Параграф 1. "Жұмыс барысында" күйі

40. "Жұмыс барысында" күйі тапсырманы орындаушымен әзірленіп жатқан кезде ақпарат үшін пайдаланылады. Ақпараттық контейнер бұл күйде көрінбейді және басқа тапсырма орындаушыларына қолжетімсіз.

41. "Жалпыға ортақ қолжетімділікте" күйінде деректер мен ақпаратты орналастырар алдында мына әрекеттерді орындау қажет:

1) жобаның кейінгі міндеттерін шешу үшін модельдің жарамдылығын бағалау;

2) ақпаратты үйлестіру;

3) техникалық құрамын тексеру (ақпаратты егжей-тегжейлеу);

4) модельден алынған деректерді (сызбаларды және ілеспе құжаттарды) тексеру;

5) тапсырма орындаушыларының жетекшісімен бекіту.

Тізім құрылыс объектісін ақпараттық модельдеу мақсаттары мен міндеттеріне байланысты толықтырылуы мүмкін.

Параграф 2. "Тексеру/қарастыру/бекітуге" өту

42. "Тексеру/қарастыру/бекітуге" өту ақпараттық контейнерді тиісті жоспар-графикпен және ақпарат өндірудің келісілген стандарттарымен, әдістерімен және рәсімдерімен салыстырады. "Тексеру/қарастыру/бекітуге" өту тапсырманы құрушы орындаушымен орындалуы қажет.

Параграф 3. "Жалпыға ортақ қолжетімділікте" күйі

43. "Жалпыға ортақ қолжетімділікте" күйінің мақсаты жұмыс тобының ішіндегі ақпараттық модельдің конструктивті, бірлесіп әзірленуін қамтамасыз ету болып саналады.

44. "Жалпыға ортақ қолжетімділікте" күйіндегі ақпараттық контейнерлерге олардың жеке ақпаратын қауіпсіздік талаптарының орындалуын есепке ала отырып, үйлестіру мақсатында барлық тиісті орындаушылармен (оның ішінде басқа жұмыс топтарында) назар аударылады. Бұл ақпараттық контейнерлер көру үшін қолжетімді және өңдеу үшін қолжетімсіз. Егер өңдеу қажет болса, ақпараттық контейнер оның авторларымен түзету және қайтадан жіберу үшін "Жұмыс барысында" күйіне қайта оралады.

45. "Жалпыға ортақ қолжетімділікте" күйі сонымен бірге тапсырыс берушіге ұсыну үшін бекітілген және авторизацияға (қол қоюға) даярланған ақпараттық контейнерлерге қолданылады.

Параграф 4. "Қарастыру/авторизациялауға" өту

46. "Қарастыру/авторизацияға" өту ақпаратпен алмасу кезінде іске қосылған барлық контейнерді үйлестіру, толықтығы мен дәлдігін тексеру мақсатында ақпаратқа қойылатын тиісті талаптармен салыстырады. Егер ақпараттық контейнер ақпаратқа қойылатын талаптарға сәйкес болса, оның күйі "Жарияланған" болып өзгереді. Ақпаратқа қойылатын талаптарға жауап бермейтін ақпараттық контейнерлер түзетулер енгізу және қайта қарастыру үшін "Жұмыс барысында" күйіне жұмыс жасау үшін қайта оралады.

47. Рұқсат жобаны іске асырудың келесі, оның ішінде жұмыс және атқарушылық құжаттаманы әзірлеу, құрылыс салу және активтерді басқару сатысында сүйенуге болатын ("Жарияланған" күйіндегі) ақпаратты бұрынғыдай өзгертулерден өтуі мүмкін ("Жұмыс барысында" немесе "Жалпыға ортақ қолжетімділікте" күйлеріндегі) ақпараттан бөліп шығарады.

Параграф 5. "Жарияланған" күйі

48. "Жарияланған" күйі пайдалану үшін, мысалы, жаңа жобаның құрылысы немесе активті пайдалану кезіндегі авторландырылған ақпарат үшін пайдаланылады.

49. Жобаның ақпараттық моделі (PIM) жобаның аяқталу уақытында немесе активтің ақпараттық моделі (AIM) активті пайдалану бойында тек жарияланған және мұрағаттық күйдегі ғана ақпараттан тұрады.

Параграф 6. "Мұрағат" күйі

50. "Мұрағат" күйі ақпараттық модельдеу процесінде "Жұмыс барысында" күйінде және "Жалпыға ортақ қолжетімділікте" күйінде болған барлық ақпараттық контейнерлерді сақтау үшін пайдаланылады. Бұрын жарияланған күйде болған мұрағаттық күйдегі ақпараттық контейнер жобалау, құрылыс салу және активтерді басқару бойынша ақпаратты егжей-тегжейлі пысықтау үшін бұрын пайдаланылуы мүмкін ақпарат болып есесптеледі.

51. "Мұрағат" күйінің барлық материалдарын өңдеу үшін қолжетімділік жабық.

52. Жалпы деректер ортасын (CDE) ұйымдастыру бойынша рәсімдер мен регламенттер деректерді (ақпаратты) кеңістіктік үйлестіруге және оларды барлық мүдделі тараптардың бірлесіп қолдануына қол жеткізу үшін құрылыс объектісінің ақпараттық моделін әзірлеудің итеративті процесін тиімді басқаруды қамтамасыз етеді.

53. Жалпы деректер ортасы (CDE) жергілікті немесе желілік файлдық қойма нысанын қабылдауы, сондай-ақ бұлттық сервис болып есептелуі мүмкін.

54. Жалпы деректер ортасын (CDE) ұйымдастыру үшін тапсырыс беруші немесе жетекші орындаушы жауап береді.

55. Жалпы деректер ортасын (CDE) ұйымдастыру үшін орындаушы жауап беретін жағдайда, ол тапсырыс берушіге кезең-кезеңдік негізде, бекітілген регламенттерге сәйкес "Жарияланған" күйіндегі өзекті деректерді ұсынады.

7-тарау. Жіктеу жүйесі

56. Жіктеу жүйесі ҚОАМТ шеңберіндегі объектілердің аталған санаттары мен кластарының өзара байланысу шарттарын анықтайды.

57. Жіктеу жүйесі құрылыс объектісінің өмірлік циклінің барлық сатыларында ақпараттық модельдеу процесіндегі деректердің ақпараттық сәйкестігі мен тұрақтылығын қамтамасыз етеді.

58. Жіктеу жүйесін қалыптастыру кезінде жүйелік тәсілді ұстану қажет.

59. Жіктеу жүйесіндегі шартты белгілер, деректермен басқарылатын сандық алмасуды қамтамасыз ету мақсатында, бір мағынада адамға түсінікті, және машина оқи алатындай болуы керек.

60. Жіктеу жүйесінің шартты белгілерін әзірлеу үшін әдістемелік негіз ретінде ISO 12006-2-2017 Қазақстан Республикасының ұлттық стандарты пайдаланылуы тиіс.

8-тарау. Жоба және активтер бойынша ақпаратты басқару қызметтері

61. Ақпаратты тиімді басқарудың маңызды аспектілері әрбір міндет бойынша қызметтердің, жауапкершіліктің, өкілеттіктің және жұмыстар көлемдерінің айқын анықтамалары болып табылады.

62. Ақпаратты басқару қызметтері келісім-шарттарға немесе арнайы қызмет көрсетулер тізімін енгізу арқылы, немесе өте жалпы сипаттағы міндеттерге сілтеу арқылы қосылады.

63. Қызметтер ақпараттық модельді (модельдерді) құру процесін іске асыратын жоба қатысушыларының құзырет дәрежесіне, дағдыларына және тәжірибесіне сәйкес анықталады.

64. Ақпарат басқару үшін қызметтер мен міндеттер орындаушының штаттық құрылымында көрсетілген лауазымдардың атаулары мен басқа белгілерге сәйкес болмауы мүмкін.

65. Қызметтер тиісті құжаттарда тіркеледі (ҚОАМТ – ВЕР қолдана отырып, жобаны орындау жоспары; жауапкершілік матрицасы).

66. Әр жоба қатысушысына бір немесе одан астам қызметтер мен тиісті міндеттемелер тағайындауға жол беріледі.

67. Ақпаратты басқаруға қатысты қызметтер құрылыс объектісінің бүкіл өмірлік циклінде орындалады.

68. Құрылыс объектісін құру сатысында ақпаратты басқару қызметтері жұмыс көлемдеріне және жобаның күрделілігіне байланысты. Жобаны іске асыру барысында қызметтерді бөлуді өзгертуге жол беріледі.

69. Құрылыс объектісін пайдалану сатысында ақпаратты басқару қызметтері ғимаратты немесе құрылысты жауапты пайдаланушының өкіліне немесе пайдаланушы ұйымның өкіліне тағайындалуы мүмкін.

70. Құрылыс объектісін пайдалану сатысында ақпаратты басқару қызметтерін қамту активтің ерекшелігіне байланысты.

71. Құрылыс объектісін құру сатысында ақпаратты басқару қызметі ақпарат өндіру рәсімдері мен әдістерін анықтау, сондай-ақ жобаның жалпы деректер ортасын (CDE) құру кезінде жетекші болып табылады.

72. Жоба тобының қатысушылары арасындағы өзара байланыс тапсырыс берушінің ақпараттық талаптарына (EIR) сәйкес жүзеге асырылады.

73. Жұмыс тобы (delivery team) ақпараттық контейнерді құру үшін жауап беретін әртүрлі тапсырма орындаушыларының өкілдерінен қалыптасады. Әр кіші топ үшін жауапты басшылар тағайындалады.

74. Жобаның шеңберінде жекелеген жұмыс түрлерін орындайтын орындаушы өзіне ҚОАМТ (ВЕР) қолдана отырып, жобаны орындау жоспарында және оның құрамындағы жауапкершілік матрицасында бекітілген тиісті міндеттемелері бар бір немесе бірнеше қызметтерді қабылдайды.

75. Жоба қатысушылары (орындаушылар мен бірлесіп орындаушылар) арасында деректермен және ақпаратпен алмасуды бақылауды жүзеге асыру үшін және (немесе) басқа деректермен біріктіру кезінде, жетекші орындаушы жобаның ақпараттық стандартын жасауы қажет. Стандартта жобаның бірыңғай ақпараттық алаңы ретіндегі жалпы деректер ортасының (CDE) шеңберінде жоба қатысушыларының өзара әрекеттесу қағидалары бекітіледі.

9-тарау. Ақпаратқа қойылатын талаптар

76. Тапсырыс беруші өзінің ұйымдастырушылық немесе жобалық мақсаттарын қалыптастыру үшін оның активтеріне қатысты қандай ақпарат талап етілетінін түсінуі қажет. Осы талаптар тапсырыс берушінің жеке ұйымына сүйенуі мүмкін немесе сыртық мүдделі тараптардан алынуы мүмкін.

77. Тапсырыс берушіде осы талаптар арналған басқа ұйымдар мен жекелеген тұлғаларға қалыптастыру мүмкіндігі болуы керек.

Параграф 1. Ұйымның басқарушылық есебі үшін ақпаратқа қойылатын талаптар

78. Ұйымның басқарушылық есебі үшін ақпаратқа қойылатын талаптар (organizational information requirements; OIR) құрылыс объектісін пайдалану сатысында ақпаратты басқару үшін жауап береді. Осы талаптарда ғимарат пен құрылыстың жауапты пайдаланушысына активті басқару үшін қажетті ақпарат, көбінесе активтерді басқару стратегиясы, активке қатысты әрекеттерді жоспарлау, реттеу бойынша қызметтер мен міндеттемелердің тізімі; шешім қабылдау рәсімдері және тағы басқалары көрсетіледі.

Параграф 2. Актив бойынша ақпаратқа қойылатын талаптар

79. Актив бойынша ақпаратқа қойылатын талаптар (AIR) активтерді басқару үшін ақпарат құрудың әкімшілік, коммерциялық және техникалық аспектілерін анықтайды. Әкімшілік және коммерциялық аспектілерге ақпарат басқару бойынша стандарттар, сондай-ақ оны құру үшін қажетті әдістер мен рәсімдер кіреді.

80. AIR техникалық талаптарында активтерге байланысты ұйымның басқарушылық есебі үшін ақпаратқа қойылатын талаптарға (OIR) жауап қалыптастыру үшін қажетті егжей-тегжейлі мәліметтер көрсетіледі. Осы талаптар ұйымдық шешімдерді қабылдауды қолдау үшін активтерді басқару бойынша келісім-шарттарға қосуға болатындай етіп баяндалады.

Параграф 3. Жоба бойынша ақпаратқа қойылатын талаптар

81. Жоба бойынша ақпаратқа қойылатын талаптар (PIR) тапсырыс беруші ұйымының ішіндегі нақты жобаға қатысты стратегиялық мақсаттарға жету үшін қажетті ақпаратты көрсетеді.

82. Жоба бойынша ақпаратқа қойылатын талаптар құрылыс жобасын басқару қажеттілігінен, сондай-ақ құрылған активті әрі қарай басқару қажеттілігінен қалыптасады.

Параграф 4. Тапсырыс берушінің ақпараттық талаптары

83. Тапсырыс берушінің ақпараттық талаптары (EIR) жоба туралы ақпарат өндірудің әкімшілік, коммерциялық және техникалық аспектілерін анықтайды.

84. Әкімшілік және коммерциялық аспектілер ақпарат басқару бойынша стандарттардан, сондай-ақ жұмыс тобын өндіру әдістері мен рәсімдерінен тұрады.

85. EIR талаптарының техникалық аспектілері жоба бойынша ақпаратқа қойылатын талаптарға (PIR) жауап қалыптастыру үшін қажетті егжей-тегжейлі мәліметтерден тұрады.

86. ҚОАМТ шеңберінде жобаның бастамашысы (тапсырыс беруші) жоба қатысушыларына EIR талаптарын ұсынады.

87. Осы талаптарда құрылыс объектісінің ақпараттық моделін құрудың негізгі сатыларының механизмдері көрсетіледі, сондай-ақ осы талаптарды тиімді орындау үшін процестің егжей-тегжейлері ескертіледі.

88. Жобаны іске асыру барысында және құрылыс объектісін пайдалану кезеңінде барлық мүдделі тараптарға қажетті көлемде және мазмұнының толықтығы, нақтылық және құпиялылық шарттарына сәйкес уақытылы ақпарат беру қамтамасыз етіледі.

10-тарау. Ақпарат өндіруді жоспарлау

89. Ақпарат өндіру процесін жоспарлау орындаушының (жетекші орындаушының) қызметі болып табылады.

90. Жобаның барлық қатысушыларының арасындағы өзара байланысты көрсететін схема осы Басшылық құжатқа қоса берілетін 1-қосымшаның 4-суретінде келтірілген.

91. Жобалау жұмыстарын орындаудың негізгі жоспар-графигі (master information delivery plan; MIDP) тапсырыс беруші мен орындаушы (жетекші орындаушы) арасында шарт жасалғаннан кейін тапсырыс берушінің ақпараттық талаптарына (EIR) жауап ретінде қалыптасады.

92. Жобалау жұмыстарын орындаудың негізгі жоспар-графигінде (MIDP) негізгі берілетін ақпараттық материалдар, жоба бойынша ақпарат даярлау мерзімдері және жобаның әр кезеңі үшін орындаушылары саналады.

93. Жобалау жұмыстарын орындаудың негізгі жоспар-графигі (MIDP) тапсырма орындаушыларымен әзірленген қосалқы жоспарлар-графиктердің (TIDP) негізінде жетекші орындаушымен әзірленеді.

94. Жобалау жұмыстарын орындаудың қосалқы жоспар-графигі (TIDP) құрылыс объектісін ақпараттық модельдеу процесінің қандай да бір нақты міндетін шешуге қатысты жоба қатысушыларының міндеттемелерінен тұрады.

95. Жобалау жұмыстарын орындаудың қосалқы жоспар-графигін (TIDP) даярлау үшін тапсырма орындаушыларының басшылары жауап береді.

96. Жобалау жұмыстарын орындаудың қосалқы жоспар-графигінде (TIDP) әрбір ақпараттық контейнер үшін мынадай алаңдар болуы мүмкін:

1) аты және атауы;

2) бастамашылар немесе мирасқорлар;

3) ақпараттың дәрежесі;

4) өндірістің (есептік) ұзақтығы;

5) ақпарат құру үшін жауапты автор.

97. Ақпарат өндіруді жоспарлау процесінің бөлігі шарт жасалғанға дейін орындаушымен (жетекші орындаушымен) орындалады, себебі бұл сол немесе басқа орындаушыны тағайындау кезінде тапсырыс берушімен жүзеге асырылатын бағалау үшін қажет. Шарт жасалғаннан кейін ақпарат өндіру процесін нақтылауға және өте егжей-тегжейлі жоспарлауға жол беріледі.

98. Жоба тобы қабылданған шешімдердің жобаның ақпараттық моделін (PIM) құру бойынша жұмыстар, құрылыс салу немесе активтерді басқару басталғанға дейін ҚОАМТ (ВЕР) қолдана отырып жобаны орындау жоспарына сәйкестігіне тексеруді қамтамасыз етеді.

99. Жобалау жұмыстары басталар алдында барлық қажетті шарттар даярланады және келісіледі, қызметтер мен міндеттемелер анықталады, жобадағы ақпаратты басқару процестері реттеледі, жоба ерекшелігіне сәйкес құзыреті бар мамандармен жұмыс тобы (delivery team) қалыптасады, тиісті стандарттарға негізделген жұмыстарды орындау технологиясы бекітіледі.

100. Ақпарат өндіруді жоспарлау процесінің бөлігі жауапкершілік матрицасы болып табылады. ҚОАМТ шеңберінде жауапкершілік матрицасы ақпаратқа қойылатын талаптарға сәйкес жоба қатысушыларының қызметтері мен міндеттерін анықтайды.

"Құрылыстағы ақпараттық модельдеу. Негізгі ережелер" Қазақстан Республикасының құрылыстағы басшылық құжатына 1-қосымша

1-сурет. Құрылыста ҚОАМТ қолдану

Ескерту - AIM-дан алынған ақпарат қайта құру, күрделі және ағымдағы жөндеу кезінде немесе ұқсас жобаны іске асыру кезінде жобаның жаңа ақпараттық моделін құру кезінде талап етілуі мүмкін.

2-сурет. Ақпаратты өндіру циклі

3-сурет. Жалпы деректер ортасының (CDE) құрылымы

4-сурет. ҚОАМТ шеңберінде жоба қатысушыларының өзара байланысы

Суретке түсіндірме

A Тапсырыс беруші (appointing party) B Жетекші орындаушы (lead appointed party) C Жұмыстардың орындаушылары (appointed party) … (орындаушылардың) ауыспалы саны

1 Жоба тобы (project team) 2 Жұмыс тобы (delivery team) 3 Тапсырманың орындаушылары (task team)

Ақпаратқа қойылатын талаптар және ақпаратпен алмасу

Бірлескен қызметті үйлестіруге арналған ақпарат

"Құрылыстағы ақпараттық модельдеу. Негізгі ережелер" Қазақстан Республикасының құрылыстағы басшылық құжатына 2-қосымша

1-кесте – Құрылыс объектісінің өмірлік циклі

ҚОӨЦ кезеңдері	ҚОӨЦ сатылары
1. Құрылыс объектісін құру	құрылысты жоба алды даярлау (инженерлік іздестірулерді қоса отырып; ЖІЖ)
	құрылысты жобалық даярлау
	құрылыс
	пайдалануға беру
2. Құрылыс объектісін пайдалану	қызмет көрсету
	ағымдағы жөндеу
	күрделі жөндеу
	қайта құру
3. Құрылыс объектісі тіршілігінің аяқталуы	жою

"Құрылыстағы ақпараттық модельдеу. Негізгі ережелер" Қазақстан Республикасының құрылыстағы басшылық құжатына 3-қосымша

ҚОАМТ шеңберінде ақпараттық модельдерді қолдана отырып шешілетін мақсаттар мен міндеттер

Құрылыс объектісінің өмірлік циклінің кезеңдері	Құрылыс объектісінің өмірлік циклінің сатылары	Мақсаттар	ҚОАМТ көмегімен шешілетін міндеттер
Құрылыс объектісін құру	Құрылысты жоба алды даярлау (инженерлік іздестірулерді қоса отырып)	Актив ретінде құрылыс объектісінің мақсаттылығын, өтемділігін, тиімділігін анықтау	1) сәулет-қала құрылысы тұжырымдамаларының нұсқаларын әзірлеу және салыстыру; 2) құрылысқа инвестициялардың негіздемелерін әзірлеу мақсатында көлемді-жоспарлық шешімдерінің техникалық-экономикалық көрсеткіштерін анықтау; 3) келешектегі құрылыс объектісінің орналасқан жерін және инженерлік-геологиялық, сондай-ақ экологиялық жағдайын талдау; 4) (құрылысқа арналған инженерлік іздестірулер); 5) тұжырымдамалық шешімдерді визуалдау
	құрылысты жобалық даярлау	Тапсырыс берушінің талаптарына және қауіпсіздік жөніндегі техникалық регламенттеріне жауап беретін жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеу	1) сызбалар мен ерекшеліктерді шығару; 2) техникалық шешімдерді тексеру және бағалау; 3) кеңістіктік пәнаралық үйлестіру және қайшылықтарға тексеру; 4) жұмыстар көлемін есептеу және сметалық құнын бағалау; 5) инженерлік-техникалық есептемелер; 6) кешендік ірілендірілген желілік графиканы әзірлеу; 7) ақпараттық модельде жобалық шешімдерді визуалдау
Құрылыс объектісін құру	Құрылыс және монтаждық жұмыстарды өндіру	Жобалау құжаттамасына сәйкес құрылыс объектісін құру	1) құрылыс құрылымдарын және бұйымдарды ақпараттық модельдеу; 2) бас құрылыс жоспарын әзірлеу; 3) геодезиялық бөлшектік жұмыстар 4) құрылыстағы геодезиялық бақылау; 5) құрылысты жоспарлау және басқару (құрылыс-монтаждық жұмыстардың көлемдерін, технологиялық реттілігін және орындау мерзімдерін анықтау)
Құрылыс объектісін (қайта құруды/ жаңғыртуды қоса отырып) пайдалану	Қызмет көрсету	Үздіксіз пайдаланушылық тиімділігіне және функционалдылығына кепілдік, сондай-ақ пайдаланушылық шығыстардың азаюы	1) жөндеу жұмыстарының сапасын және орындау мерзімдерін бақылауды қоса отырып, техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді жоспарлау; 2) пайдаланушылық сипаттамаларын бақылау нәтижесінде алынған деректерді басқару; 3) активтерді басқару; 4) бақылаудың автоматтандырылған жүйесінің көмегімен құрылыс объектісінің жағдайын бақылау; 5) төтенше жағдайларды модельдеу және оларға әрекет етудің тиімді сценарийлерін анықтау (оның ішінде қауіпсіз эвакуациялау бағыттарын таңдау және т.б.)
Құрылыс объектісі тіршілігінің аяқталуы	Жою	Экологиялық талаптардың және адамның тіршілік әрекетінің, көзқарасынан құрылыс объектісін жоюды қауіпсіз қамтамасыз ету	1) құрылыс объектісін жою мақсатында қабылданатын шаралар мен әрекеттерге қатысты жұмыстардың көлемдерін есептеу және сметалық құнын бағалау; 2) демонтаж үрдісін еліктеу және визуалдау; 3) демонтаждалатын құрылыстың алаңында өнеркәсіптік қауіпсіздікті және еңбекті қорғауды бақылау

"Құрылыстағы ақпараттық модельдеу. Негізгі ережелер" Қазақстан Республикасының құрылыстағы басшылық құжатына 4-қосымша

ҚОАМТ қолдана отырып жобаны орындау жоспарын ресімдеу үлгісі

(BIM execution plan; BEP)

1. Жоба жөніндегі ақпарат

1.1. Жобаның сипаттамасы

- шарттың нөмірі;

- жобаланатын құрылыс объектісінің атауы (коды; жобаның толық атауы; жобаның қысқартылған атауы);

- жобаланатын құрылыс объектісінің орналасқан жері (әкімшілік орналасуы);

- құрылыс түрі (жаңа құрылыс; реконструкция; техникалық қайта жарақтандыру);

- тапсырыс беруші (объект ғимаратын немесе құрылысын белсенді пайдаланушы);

- жобалау ұйымы (жетекші орындаушы);

- жобалаудың кезеңділігі (бір-/екікезеңдік жобалау; жобалау құжаттамасы/жұмыс құжаттамасы);

- координаттар мен биіктіктер жүйесі.

Жоба шекаралары

- ақпараттық модельдеудің кеңістіктік шекараларын негіздеу;

- жобаланатын объект/объектілер туралы негізгі деректер (тағайындалуы; көлік инфрақұрылымының объектілеріне және басқа объектілерге тиістілігі, қауіпсіздікке ықпал ететін функционалдық-технологиялық ерекшеліктері; қауіпті табиғи процестер мен құбылыстардың, сондай-ақ құрылыс алаңында техногендік әсерлердің ықтималдығы және т.б.);

- жобаның сатылары/кезеңдері;

- құрылыс алаңы (шамамен);

- жобаланатын үй-жайлардың алаңы (шамамен).

1.2. Жобалаудың ерекше шарттары

- жобаланатын құрылыс объектісінің жергілікті шарттарын және жобаның бірегей міндеттерін сипаттау.

- бедер;

- климаттық сипаттама;

- жобаланатын құрылыс объектісіне қолжетімділік шарттары;

- бірегей қасбеттік шешімдер (егер ондайлар бас болса).

1.3. Жобаға қойылатын негізгі талаптар

- жобаға қойылатын негізгі талаптарды сипаттау;

- конструктивтік шешімдер мен тірек және қоршау конструкцияларының материалдарына қойылатын негізгі талаптар (іргетастар, қабырғалар, қаңқа, жабындар және т.б.);

- инженерлік және техникалық жабдықтарға қойылатын негізгі талаптар;

- аумақты көріктендіру бойынша талаптар.

2. Жобаның мақсаттары және талап етілетін көрсеткіштері

2.1. Жобаның мақсаттары

- Жобаның негізгі мақсаттары

2.2. Негізгі тиімділік көрсеткіштері

1-кесте. Жобаны орындау мерзімдері

Жобаның тарауы	Ақпараттық модельді орындау мерзімі	Мемлекеттік сараптама (МС) органдарына тапсыру үшін жобалау құжаттамасының жиынтығын даярлау мерзімі

2-кесте. Ақпараттық модельді құру графигі/мерзімдері

Орындау пайызы (%)/ Объект	5%	10%	20%	30%	40%	50%	60%	70%	80%	90%	100%
Жобалау бөлімі
Жобаның кезеңдері	кк. аа. жжжж.	кк. аа. жжжж.	кк. аа. жжжж.	кк. аа. жжжж.	кк. аа. жжжж.	кк. аа. жжжж.	кк. аа. жжжж.	кк. аа. жжжж.	кк. аа. жжжж.	кк. аа. жжжж.	кк. аа. жжжж.

3. Бірлескен жұмыс

3.1. Жоба бойынша деректерді сақтау құрылымы

3-кесте – Жобаның коды және атауы

Атауы	Тағайындалуы

3.2. Жоба қатысушыларының өзара әрекеттесу құрылымы

Жобалау бөлімдері:

- құрылыс объектісін жобалау бөлімдеріне сәйкес жобаны бөлу қағидатын сипаттау;

- жобалау бөлімдері арасындағы өзара әрекеттесу схемаларын сипаттау.

Жобаны жекелеген ақпараттық модельдерге бөлу:

– секциялар, аймақтар, жекелеп жобаланатын ғимараттар мен құрылыстар, тігінен бөлу (жер үсті және жер асты бөліктері) және басқалары.

3.3. Жоба қатысушылары. Қызметтері мен құзырет салалары

3.3.1. Модельдеуге қатысушылардың арасында міндеттемелерді бөлу

4-кесте – Қызметтері мен міндеттемелері

Жобаның атауы/Файлдың аты	Жобаның бөлімі/бөлігі (пән)	Орындаушы (Т.А.Ә.)	Ескерту

3.4. Жоба үлгілерін анықтау

5-кесте – Жоба үлгілерін пайдалану

Файлдың аты	Үлгі	Үлгіге жол (орналасуы)
Сәулет
Конструкциялар
Инженерлік жүйелер

3.5. Кіріс құжаттамасын даярлау

- Жобаның шығыс материалдарын түгендеу рәсімдері.

3.6. Жобаның файлдарын/папкаларын құру

- Жобаның файлдарын/папкаларын жобаның жалпы деректер ортасына (CDE) орналастыру ережелері.

3.7. Кеңістіктік орналастыру және үйлестіру

6-кесте – Кеңістіктік орналастыру және үйлестіру

Жобаның атауы/Файлдың аты	Координаттар жүйесіндегі базалық нүкте координаттары (x; y)	Балтық биіктіктер жүйесіндегі 1977 ж. базалық нүкте координаттары (z)	Ескерту

4. Ақпараттық модель. Жалпы баптаулар

4.1. Модельге/модельдерге қойылатын талаптар

- Талап етілетін IT-инфрақұрылым.

4.2. Өлшем бірліктері

7-кесте – Өлшем бірліктері

Параметрдің атауы	Өлшем бірліктері	Өлшем бірліктерінің дәлдігі	Белгісі
Ұзындық	Миллиметрлер (мм)	0,00
Аудан	Шарты метрлер (м2)	0,00
Көлем	Текше метрлер (м3)	0,00
Бұрыш	Ондық градустар (°)	0,0
Еңіс	Ондық градустар (°)	0,0
Ақша бірлігі	Ақша бірлігі	0,00
Массалық тығыздығы	Килограмм/текше метр (кг/м3)	0.00

4.3. Мәтіннің стильдері

8-кесте – Мәтіннің стильдері

Мәтін стилінің атауы	Пайдалану саласы	Ескерту

4.4. Сызықтың салмағы

9-кесте – Сызықтың салмағы/аңдатпалар/перспективалар

Ақпараттық модель сызығының салмағы/аңдатпалар/перспективалар
№	1:10	1:х	1:500
1
2

4.5. Сызықтардың үлгілері

10-кесте – Сызықтардың пайдаланылатын үлгілері

Атауы	Пайдаланылуы	Ескерту
Бөлім (жоба пәні)

4.6. Нұсқарлар

11-кесте – Нұсқарлардың түрлері

Нұсқар түрі (атауы)	Пайдаланылуы	Түр параметрлері	Ескерту

4.7. Материалдар

12-кесте – Кітапханалар материалдары

Материалдың атауы	Қысқаша белгісі

4.8. Үлгілер және түрлер

13-кесте – Үлгілер және түрлер

Түр үлгісінің атауы	Тағайындалуы

14-кесте – Ерекшеліктер түрінің үлгісі

Түр үлгісінің атауы	Тағайындалуы

4.9. Беттер

15-кесте – Үйірлердің түрлері

Үйірдің атауы	Тағайындалуы	Файлдың орналасуы	Ескерту

4.10. Өлшемдік стильдері

16-кесте – Өлшемдік стильдері

Атауы	Пайдаланылуы	Түр параметрлері	Ескерту

4.11. Параметрлер

17-кесте – Жобаның жалпы параметрлері

Параметрдің деректері			Тағайындалуы	Элементтер санаттары
Параметрдің аты	Санаты	Деректер түрі
Топтың атауы

4.12. Кезеңдер

- Жобалау кезеңдері.

4.13. Жоба құраушыларының кітапханасы

18-кесте – Үйірлер

Аты	Тағайындалуы	Орналасуы

4.14. Құрылыс объектісінің ақпараттық моделін егжей-тегжейлеу

- құрылыс объектісін 3D-модельде ақпараттық модельдеу процесінің сатылары;

- 2D-сызбаларда ресімделетін графикалық құжаттаманың құрамы.

5. Жұмыстарды ұйымдастыру

5.1. Байланыстар мен мәжілістер

- мәжілістер графигі;

- жоба қатысушыларымен байланысу әдісі;

- мәжілістер хаттамасының нысаны.

5.2. деректермен алмасу ережелері

- деректермен алмасу әдісі;

- деректер мен ақпарат пішімдері;

- атау ережелері.

5.3.1. Модельдер мен деректерді тексеру (нормалық бақылау) ережелері

5.3.2. Құрылыс объектісінің ақпараттық моделін тексеру процестерін құжаттандыру:

- ҚОАМТ бойынша ұйымдастыру стандартына сәйкестікке тексеру;

- ҚОАМТ (ВЕР) қолдана отырып жобаны орындау жоспарына сәйкестікке тексеру;

- қайшылықтар мен өзгерістерге тексеру.

19-кесте – Тексерулер

Тексеру түрі/Жобаның бөлімі (пәні)	Жауапты тұлға Т.А.Ә.	Тексерулер жиілігі	Ескерту

Алғашқы екі тексеру сатыларының қорытындылары бойынша құрылыс объектісінің ақпараттық моделінің ҚОАМТ (жетекші орындаушы) бойынша ұйымдастыру стандартының талаптарына және тапсырыс берушінің ақпараттық талаптарына (EIR) сәйкестігі туралы есептер құрылады.

Тексерудің үшінші сатысынан өтудің қорытындылары бойынша мынадай құжаттар құрылады:

- қайшылықтар журналы;

- өзгерістер журналы.

20-кесте – Қайшылықтарға тексеру параметрлері

Тексеру №	Тексерудің мазмұны	Тексерілуі тиіс ақпараттық модельдің бөлімі	Ескертулер

5.3.3. Құрылыс объектісінің ақпараттық моделін тапсырыс берушіге ұсыну процестерін құжаттандыру

Жобалау ұйымында қабылданған жұмыс қағидаттарына сәйкес.

6. Жобаның ресурстары және ІТ-инфрақұрылымға қойылатын талаптар

6.1. Ақпараттық модельдеу процесіне қатысушылардың пайдаланылатын БҚ-ға қатысты біліктілігі:

Іс-шаралар:

- құрылыс объектісін ақпараттық модельдеу процестерін қайта қарау және келісу;

- құрылыс объектісін ақпараттық модельдеу процесіне қатысушыларды оқыту және біліктілігін арттырудың индивидуалды қажеттілігін анықтау және келісу;

- Тиісті біліктілігі бар маманды тарту.

6.2. Барлық жоба қатысушыларының арасында ақпаратпен алмасу

Жобаның жалпы деректер ортасын (CDE) ұйымдастыру қағидаты:

- жалпы желілік ресурс;

- онлайн портал;

- бұлттық өзара әрекеттесу технологиясы.

6.3. Жабдықтарға және ІТ-инфрақұрылымға қойылатын талаптар

Жабдықтарға және орындаушының (жобалау ұйымының) ІТ-инфрақұрылымына қойылатын талаптар

6.4. Бағдарламалық қамтамасыз ету

21-кесте – Жобаның бағдарламалық қамтамасыз етуі

Бағдарламалық қамтамасыз ету	Ескерту
Негізгі БҚ
	Лицензияның нұсқасы, түрі
Қосымша БҚ
	Лицензияның нұсқасы, түрі

22-кесте – Тапсырма орындаушыларының бағдарламалық қамтамасыз етуі

Тапсырма орындаушыларының атауы	БҚ	Ескерту

"Құрылыстағы ақпараттық модельдеу. Негізгі ережелер" Қазақстан Республикасының құрылыстағы басшылық құжатына 5-қосымша

Күйлер белгілерінің мысалы

Коды	Сипаттамасы
ЖҰМЫС БАРЫСЫНДА (WIP)
S0	Қолжазба
ЖАЛПЫҒА ОРТАҚ ҚОЛЖЕТІМДІЛІКТЕ (Shared)
S1	Үйлестіру үшін жарайды
S2	Танысу үшін жарайды
S3	Талқылаулар мен пікірлер үшін жарайды
S4	Сатыны бекіту үшін жарайды
S6	PIM-де беруге бекіту үшін жарайды
S7	AIM-де беруге бекіту үшін жарайды
ЖАРИЯЛАНҒАНҒА жариялау (WIP to Published)
D1	Құн калькуляциясы үшін жарайды
D2	Тендерге қатысуға өтінім құру үшін жарайды
D3	Орындаушымен орындалған жобалау үшін жарайды
D4	Өндіру/жеткізу үшін жарайды
ЖАРИЯЛАНҒАН
A1, An, etc.	Сатының аяқталуы ретінде бекітілді және қабылданды
B1, Bn, etc.	Ішінара қол қойылғандар (ескертулерімен)
ЖАРИЯЛАНҒАН (пайдалану үшін)
CR	Атқарушылық құжаттама

Ескерту: Қосымша кодтар жобаның ақпараттық моделі (PIM) немесе активтің ақпараттық моделі (AIM) үшін ақпарат беру кезінде, сондай-ақ ілеспе құжаттарға қол қою кезінде енгізілуі мүмкін.

5-сурет – Ақпаратқа қойылатын талаптар

Об утверждении руководящего документа в строительстве Республики Казахстан 1.02-04-2018 "Информационное моделирование в строительстве. Основные положения"

Приказ Председателя Комитета по делам строительства и жилищно-коммунального хозяйства Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 10 декабря 2018 года № 253-нқ. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 14 декабря 2018 года № 17950

В соответствии с подпунктом 23-16) статьи 20 Закона Республики Казахстан от 16 июля 2001 года "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан", подпунктом 443) пункта 17 Положения о Министерстве по инвестициям и развитию Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 19 сентября 2014 года № 995 ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый руководящий документ в строительстве Республики Казахстан 1.02-04-2018 "Информационное моделирование в строительстве. Основные положения".

2. Управлению технического регулирования и нормирования Комитета по делам строительства и жилищно-коммунального хозяйства Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Комитета по делам строительства и жилищно-коммунального хозяйства Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Управление правового обеспечения Комитета по делам строительства и жилищно-коммунального хозяйства Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя председателя Комитета по делам строительства и жилищно-коммунального хозяйства Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель Комитета по делам строительства и жилищно-коммунального хозяйства Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан

М. Жайымбетов

Утвержден приказом председателя Комитета по делам строительства и жилищно-коммунального хозяйства Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 10 декабря 2018 года № 253-нқ

Руководящий документ в строительстве Республики Казахстан "Информационное моделирование в строительстве. Основные положения"

Глава 1. Общие положения

1. Настоящий руководящий документ в строительстве Республики Казахстан "Информационное моделирование в строительстве. Основные положения" (далее – Руководящий документ) разработан в соответствии с подпунктом 23-16) статьи 20 Закона Республики Казахстан от 16 июля 2001 года "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан" и определяет основные принципы и базовые требования к процессу управления информацией по строительному объекту, включая создание информационной модели, ее использование, а также условия обмена и хранения данных и информации для всех заинтересованных сторон при разработке и реализации инвестиционных проектов на строительство объектов с использованием технологии информационного моделирования строительных объектов (далее – ТИМСО) за счет государственных инвестиций в строительство и средств субъектов квазигосударственного сектора.

2. В Руководящем документе используются следующие понятия:

1) актив (asset) – идентифицируемый предмет, вещь или объект, который имеет потенциальную или действительную ценность для организации. В настоящем руководящем документе рассматривается как физический актив, в виде строительного объекта (недвижимости), включая все виды сооружений с относящимся к ним технологическим и инженерным оборудованием;

2) данные (data) – совокупность сведений, зафиксированных на определенном носителе в форме, пригодной для постоянного хранения, передачи и обработки (факты, представленные в форме, приемлемой для интерпретации или обработки человеком, или с помощью автоматических средств);

3) жизненный цикл строительного объекта (life cycle) – последовательные и взаимосвязанные этапы существования строительного объекта, включая его создание, эксплуатацию и завершение существования;

4) этап создания строительного объекта (delivery phase) – этап жизненного цикла строительного объекта, охватывающий действия, направленные на подготовку строительной документации и строительство;

5) этап эксплуатации строительного объекта (operational phase) – этап жизненного цикла строительного объекта, охватывающий действия, связанные с использованием объекта по функциональному назначению и в соответствии с уровнем безопасности, установленным ранее выданным разрешением;

6) заинтересованная сторона (stakeholder) – лицо, группа лиц или организация, которая может воздействовать, подвергаться воздействию или считает, что может подвергаться воздействию решений, деятельности или результата проекта;

7) заказчик (appointing party) – физическое или юридическое лицо, уполномоченное инвестором (или само являющееся инвестором) осуществлять реализацию проекта по строительству зданий или сооружений для собственных или государственных нужд либо в коммерческих целях;

8) исполнитель (appointed party) – поставщик работ, товаров, услуг;

9) информационная модель (information model) – совокупность структурированных и неструктурированных информационных контейнеров. Информационные контейнеры со структурированной информацией включают модели, спецификации, базы данных; контейнеры с неструктурированной информацией включают текстовую и графическую документацию, видеозаписи, звукозаписи;

10) информационная модель актива (asset information model) – информационная модель на этапе эксплуатации актива;

11) информационные требования заказчика (EIR; exchange/employer's information requirements) – приложение к договору подряда, в котором описаны требования к поставляемой информации, необходимой для создания строительного объекта;

12) информация (information) – представление данных формализованным способом, подходящим для передачи, интерпретации или обработки;

13) классификация (classification) – систематизированное распределение различных аспектов строительных работ и строительных элементов (изделий) по категориям и подкатегориям на основе характерных особенностей строительных объектов, элементов конструкций, систем и изделий;

14) код соответствия (suitability code) – метаданные, описывающие разрешенное (допустимое) использование предоставленной информации;

15) команда проекта (project team) – заказчик и все рабочие группы;

16) рабочая группа (delivery team) – ведущий исполнитель и назначенные им соисполнители;

17) информационный контейнер (information container) – именованный фиксированный набор данных, представленный в иерархии файловой системы или хранилища данных приложения;

18) матрица ответственности (responsibility matrix) – таблица, отображающая степень ответственности каждого исполнителя за выполнение отдельных этапов и задач проекта;

19) обмен информацией (information exchange) – упорядоченный процесс получения и предоставления информации, отвечающей требованиям о формате и степени достоверности данных на одной из нескольких предварительно установленных стадий реализации проекта;

20) требования к информации для управленческого учета организации (OIR; organizational information requirements) – требования к информации, связанной с целями организации;

21) основной план-график выполнения проектных работ (MIDP; master information delivery plan) – документ, определяющий сроки подготовки проектной информации, ответственных за предоставление информации лиц, а также включающий используемые для проектирования протоколы и процедуры;

22) план выполнения проекта с применением ТИМСО (BEP; BIM execution plan) – документ, в котором излагается предлагаемый исполнителем (ведущим исполнителем) подход для удовлетворения информационных требований заказчика (EIR), а также содержится основная информация о характеристиках и структуре создаваемой информационной модели (моделей), составе участников процесса и их функциональных обязанностях;

23) вспомогательный план-график выполнения проектных работ (TIDP; task information delivery plan) – план-график, описывающий задачи и сроки их реализации для каждого конкретного подраздела проекта;

24) информационная модель проекта (PIM; project information model) – информационная модель на этапе создания строительного объекта (актива);

25) сводная информационная модель (federated information model) – информационная модель, состоящая из отдельных информационных контейнеров, предназначенная для координации разделов проекта;

26) среда общих данных (CDE; common data environment) – единый источник информации для любого отдельно взятого проекта или актива, предназначенный для сбора, управления и распределения данных информационной модели с помощью управляемого процесса;

27) информационный стандарт (information standard) – документ, определяющий условия, которые должны соблюдаться при обмене данными и информацией между участниками проекта;

28) стандарт организации по технологии информационного моделирования строительных объектов – совокупность правил взаимодействия всех участников процесса информационного моделирования, необходимая проектной, либо строительной, либо эксплуатирующей организации для обеспечения эффективной совместной работы, качества разрабатываемых информационных моделей строительных объектов и функциональной совместимости цифровых данных;

29) технология информационного моделирования строительных объектов (ТИМСО) (аналог building information modeling) – совокупность технологий, производственных процессов и регламентов, обеспечивающих возможность коллективного создания и управления информацией о строительном объекте на всех этапах его жизненного цикла;

30) требования к информации по проекту (PIR; project information requirements) – опросный лист, опираясь на основные положения которого разрабатываются информационные требования заказчика (EIR). Данный документ составляется в свободной форме и содержит вопросы, ответы на которые должен предоставить заказчик на конкретных этапах проекта и от ответа на которые зависит дальнейшая реализация проекта;

31) требования к информации по активу (AIR; asset information requirements) – требования к информации в отношении эксплуатации строительного объекта (актива);

32) исполнители задания (task team) – исполнители (appointed party), в рамках своего контракта производящие информационные контейнеры.

Исполнитель задания может, например, отвечать за реализацию архитектурного, или конструкторского, или одного из инженерных разделов проекта и так далее;

33) ответственный пользователь здания и сооружения – физическое или юридическое лицо (собственники зданий и сооружений, за исключением собственников помещений (квартир), физические и юридические лица, управляющие объектами кондоминиума и иными объектами промышленного и гражданского назначения), ответственное за проведение контроля технического состояния, технического обслуживания и текущего ремонта здания и сооружения;

34) BIM collaboration format; BCF – открытый формат XML-файла "bcfXML", поддерживающий коммуникации рабочего процесса в процессах ТИМСО;

35) сonstruction operations building information exchange; COBie – формат данных для передачи информации, полученной на основе информационной модели здания или сооружения, по обслуживанию и эксплуатации строительного объекта после завершения строительства;

36) industry foundation classes; IFC – открытый и нейтральный файловый формат, позволяющий обмениваться информацией между различными системами автоматизированного проектирования и другими системами управления строительством, согласно национальному стандарту Республики Казахстан ISO 16739-2017.

Глава 2. Основная часть. Основные принципы и базовые требования моделирования

3. ТИМСО представляет собой современный подход к созданию, структурированному хранению, управлению и использованию информации по активу на всех этапах его жизненного цикла.

4. Участники процесса информационного моделирования строительного объекта своевременно и согласованно вносят в информационную модель изменения, которые они инициируют.

5. При осуществлении информационного моделирования строительных объектов следует придерживаться следующих принципов:

принцип совместной работы в среде общих данных (common data environment; CDE);

принцип единства содержания информационной модели – полнота и согласованность представленной информации по строительному объекту;

принцип прагматизма – формирование информационной модели и ее наполнение необходимой информацией, достаточной для решения поставленной задачи.

6. Информационное моделирование осуществляется в соответствии с информационными требованиями заказчика (exchange information requirements; EIR).

7. Для реализации процесса информационного моделирования строительного объекта допускается привлечение заказчиком лица, осуществляющего инжиниринговые услуги по управлению проектом.

8. Использование, а также правовая защита изобретений, патентов и других объектов интеллектуальной собственности, созданных в процессе информационного моделирования строительных объектов, осуществляются в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан.

9. При реализации проектов с применением ТИМСО необходимо руководствоваться законами Республики Казахстан, актами Президента, Правительства Республики Казахстан, иными нормативными правовыми актами, настоящим Руководящим документом, а также иными правовыми актами, регулирующими инвестиционную деятельность по созданию и управлению активами.

Глава 3. Информационная модель

10. ТИМСО позволяет охватить все этапы жизненного цикла строительного объекта (от эскиза до эксплуатации и ликвидации), аккумулируя в рамках информационной модели актуальные и проверенные данные. Целью создания информационной модели является осуществление и поддержание эффективного управления информацией по активу и его составным частям на всех стадиях жизненного цикла строительного объекта.

11. В составе информационной модели содержится как инженерная, так и финансовая информация о строительном объекте, которая обновляется в течение всего срока его существования.

Схематическое изображение применения ТИМСО в строительстве показано на рисунке 1 приложения 1 к настоящему Руководящему документу.

12. Информационная модель актива (AIM) и информационная модель проекта (PIM) могут включать структурированную и неструктурированную информацию. Примерами структурированной информации являются графические модели, календарные графики и базы данных. Примерами неструктурированной информации являются документация, видеозаписи и аудиозаписи.

13. Информационная модель проекта (PIM) разрабатывается постепенно, сначала в виде концепции на стадии предпроектной подготовки строительства, а затем в качестве виртуального отображения строительного объекта на стадии проектирования и строительства с сопутствующей документацией.

Информационная модель проекта (PIM) содержит, в том числе предпроектную документацию, проектно-сметную документацию, рабочую и исполнительную документацию и сопутствующие документы.

14. Информационная модель, передаваемая на стадию строительства, утверждается в установленном законодательством порядке.

15. По завершению строительства, необходимая информация из информационной модели проекта (PIM) переходит в информационную модель актива (AIM), которая будет использоваться на этапе эксплуатации строительного объекта.

Схематическое изображение цикла производства информации показано на рисунке 2 приложения 1 к настоящему Руководящему документу.

16. Информационная модель проекта (PIM) хранится как часть долгосрочного архива проекта и для целей аудита.

17. Информационная модель актива (AIM) содержит в себе информацию стадии эксплуатации актива. Она включает в себя данные и информацию, необходимые для качественной эксплуатации актива, а также для поддержания стратегических и повседневных процессов управления активом, принятых ответственным пользователем здания и сооружения или оператором.

18. Информационная модель актива (AIM) может быть создана из данных информационных систем существующего актива или с использованием информации, полученной из информационной модели проекта (PIM), которая формируется при создании нового актива.

При этом:

1) информационные контейнеры, передаваемые из информационной модели проекта (PIM) в информационную модель актива (AIM), могут быть в открытом формате IFC (Industry Foundation Classes);

2) информационная модель актива (AIM) может относиться как к одному активу, так и к системе активов.

19. Информационная модель актива (AIM) может включать:

1) исходную краткую информацию о специфике строительного объекта (объектов);

2) информацию, касающуюся владения активом и любые правила или соглашения, связанные с активом;

3) информацию, касающуюся данных, полученных в ходе технического обслуживания, обследования или иных процедур, выполненных на протяжении жизненного цикла актива;

4) информацию, касающуюся данных, полученных в ходе мониторинга состояния актива.

Ответственный пользователь здания и сооружения определяет степень охвата данных и информации информационной модели актива (AIM), например, имеет ли каждый актив отдельные информационные модели актива (AIM) или множественные активы сгруппированы в одной информационной модели актива (AIM).

20. Для поддержания целостности информационной модели актива (AIM) необходимо обеспечить процесс управления информацией. Ответственное лицо, назначенное для управления данными информационной модели актива (AIM), отвечает за прием информации в среду общих данных (CDE) в состоянии "В общем доступе" и "Опубликовано".

21. Информационное наполнение информационной модели актива (AIM) происходит в течение всего жизненного цикла актива.

22. Организация среды общих данных (CDE) является одной из ключевых задач, необходимых для эффективного управления данными информационных моделей.

23. Поскольку управление данными и информацией информационной модели строительного объекта осуществляется посредством среды общих данных (CDE), требуется определить алгоритм предоставления и обмена информации между заказчиком (ответственным пользователем здания и сооружения актива) и исполнителем.

24. Возможные варианты предоставления информационной модели актива (AIM):

вариант 1: исполнитель, предоставляет информационную модель проекта (PIM) и информационную модель актива (AIM), а также предоставляет функциональные возможности для ввода и вывода данных в существующие информационные системы;

вариант 2: исполнитель, предоставляет информационную модель проекта (PIM) и информационную модель актива (AIM). Ответственный пользователь здания и сооружения предоставляет функциональные возможности для ввода и вывода данных в существующие информационные системы;

вариант 3: исполнитель, предоставляет информационную модель проекта (PIM) и обеспечивает функциональные возможности ввода и извлечения данных в существующие информационные системы. Существующие информационные системы обеспечивают полную функциональность информационной модели актива (AIM);

вариант 4: исполнитель, предоставляет информационную модель проекта (PIM). Существующие информационные системы обеспечивают полную функциональность информационной модели актива (AIM). Ответственный пользователь здания и сооружения предоставляет функциональные возможности для ввода и вывода данных в существующие информационные системы.

Глава 4. Жизненный цикл строительного объекта

25. Жизненный цикл строительного объекта (далее – ЖЦСО) включает в себя следующие этапы:

1) создание строительного объекта. Часть жизненного цикла, во время которой осуществляется проектирование, строительство и ввод в эксплуатацию актива;

2) эксплуатация строительного объекта. Часть жизненного цикла, во время которой актив используется, осуществляется его эксплуатация и техническое обслуживание;

3) завершение существования строительного объекта. Заключительный этап жизненного цикла строительного объекта, в результате которого объект прекращает существование путем ликвидации (постутилизации).

26. Этапы делятся на стадии. Жизненный цикл строительного объекта показан в таблице приложения 2 к настоящему Руководящему документу.

27. Информационная модель проекта (PIM) и информационная модель актива (AIM) сопровождают все этапы жизненного цикла строительного объекта.

28. Информация, хранящаяся в информационных моделях, количественно и качественно изменяется на каждом этапе существования строительного объекта. Это влияет на возможности использования данной информации в процессе строительства и управления активом.

29. Цели и задачи, решаемые с использованием информационных моделей на различных стадиях жизненного цикла строительного объекта, указаны в приложении 3 к настоящему Руководящему документу. Описанные процессы не исключают дополнительных процедур, которые могут возникнуть на различных этапах жизненного цикла строительного объекта.

Глава 5. Совместная работа и обмен информацией

Параграф 1. Совместная работа на основе информационных контейнеров

30. Информационным контейнером может являться каталог, файл, набор файлов или любая другая структура данных, содержащая 2D или 3D модель, чертеж, документ, таблицы или графики, главы в документе, слои или символы.

31. Процесс управления информацией обеспечивает соблюдение следующих принципов совместной работы на основе информационных контейнеров:

1) авторы создают информацию с учетом соглашений об интеллектуальной собственности, которые они должны контролировать и проверять, опираясь исключительно на проверенную и достоверную информацию от других (авторов), при необходимости, путем указания на нее ссылок, объединения или прямого обмена информацией;

2) предоставление четко определенных информационных требований;

3) рассмотрение предлагаемого подхода, квалификации и возможности каждого ведущего исполнителя до его назначения заказчиком согласно требованиям;

4) предоставление среды общих данных (CDE) для управления и хранения общедоступной информации в соответствии с политикой безопасности и разделением прав доступа для всех лиц, которые будут необходимы для производства, использования и поддержания этой информации;

5) разработка информационных моделей осуществляется с использованием различных технологий, которые могут соответствовать настоящему Руководящему документу;

6) процессы, связанные с обеспечением безопасности информации, должны действовать в течение всего срока службы актива с целью решения таких вопросов как несанкционированный доступ, потеря информации, порча, деградация и, насколько это возможно, возврат к более устаревшему состоянию информации.

Параграф 2. Форматы файлов для обмена информацией

32. Требования к форматам для обмена данными в процессе информационного моделирования указываются в информационных требованиях заказчика (EIR) и фиксируются в плане выполнения проекта с применением ТИМСО (BIM execution plan; BEP).

Пример оформления плана выполнения проекта с применением ТИМСО (BEP) приведен в приложении 4 к настоящему Руководящему документу.

33. Для информационного моделирования используется программное обеспечение, поддерживающее импорт (экспорт) в открытом формате IFC, в соответствии со спецификацией национального стандарта Республики Казахстан ISO 16739-2017.

34. В качестве основного формата для обмена данными информационного моделирования используется международный формат с открытой спецификацией IFC версии 2x3 или более новой версии.

35. В случае необходимости, заказчик имеет право запросить данные в оригинальном формате специализированного ПО, включая объекты библиотек.

36. Для обмена информацией о коллизиях и замечаниях в информационных моделях используется открытый формат файлов BCF (BIM collaboration format), обеспечивающий коммуникацию в ходе рабочего процесса в проектах, выполняемых по технологии информационного моделирования.

37. Любые другие форматы данных могут быть использованы, если они соответствуют цели проекта. Например, табличный формат COBie (construction operations building information exchange) может быть использован для передачи данных в информационную модель актива (AIM).

Глава 6. Среда общих данных (CDE)

38. Среда общих данных (CDE) является единым источником достоверной и согласованной информации для всех участников проекта, позволяющим эффективно взаимодействовать, многократно использовать проверенные, согласованные и актуальные данные, а также обмениваться ими без потерь. Попадая в среду общих данных (CDE) информация проходит четыре последовательных состояния:

1) состояние данных "В работе";

2) состояние данных "В общем доступе";

3) состояние данных "Опубликовано";

4) состояние данных "Архив".

Структура среды общих данных (CDE) показана на рисунке 3 приложения 1 к настоящему руководящему документу.

39. Каждый информационный контейнер, управляемый в среде общих данных, должен иметь метаданные, включая:

1) обозначение ревизии (редакции) в соответствии с согласованным стандартом;

2) обозначение соответствия, отражающее целевое применение информации.

Пример возможных обозначений приведен в приложении 5 к настоящему Руководящему документу.

Параграф 1. Состояние "В работе"

40. Состояние "В работе" используется для информации, пока она разрабатывается исполнителем задания. Информационный контейнер в этом состоянии не видим и не доступен другим исполнителям задания.

41. Перед размещением данных и информации в состоянии "В общем доступе" необходимо осуществить следующие действия:

1) оценка пригодности модели для решения дальнейших задач проекта;

2) координация информации;

3) проверка технического содержимого (детализация информации);

4) проверка данных (чертежей и сопутствующих документов), полученных из модели;

5) утверждение руководителем исполнителей задания.

Список может быть дополнен в зависимости от целей и задач информационного моделирования строительного объекта.

Параграф 2. Переход "проверка/рассмотрение/утверждение"

42. Переход "проверка/рассмотрение/утверждение" сравнивает информационный контейнер с соответствующим планом-графиком и с согласованными стандартами, методами и процедурами производства информации. Переход "проверка/рассмотрение/утверждение" должен выполняться создающим исполнителем задания.

Параграф 3. Состояние "В общем доступе"

43. Цель состояния "В общем доступе" заключается в обеспечении конструктивной, совместной разработки информационной модели внутри рабочей группы.

44. Информационные контейнеры в состоянии "В общем доступе" принимаются во внимание всеми соответствующими исполнителями (в том числе в других рабочих группах) с целью координации их собственной информации с учетом выполнения требований безопасности. Эти информационные контейнеры доступны для просмотра и недоступны для редактирования. Если требуется редактирование, то информационный контейнер возвращается в состояние "В работе" для корректировки и повторной выдачи его авторами.

45. Состояние "В общем доступе" также применимо к информационным контейнерам, которые были утверждены для предоставления заказчику и подготовлены к авторизации (к подписанию).

Параграф 4. Переход "рассмотрение/авторизация"

46. Переход "рассмотрение/авторизация" сравнивает все информационные контейнеры, задействованные при обмене информацией, с соответствующими требованиями к информации с целью координации, проверки полноты и точности. Если информационный контейнер соответствует требованиям к информации, его состояние изменяется на "Опубликовано". Информационные контейнеры, не отвечающие требованиям к информации, возвращаются для работы в состояние "В работе" для внесения поправок и повторного рассмотрения.

47. Разрешение отделяет информацию (в состоянии "Опубликовано"), на которую можно опираться на следующей стадии реализации проекта, включая разработку рабочей и исполнительной документации, строительство или управление активами от информации, которая может по-прежнему претерпевать изменения (в состояниях "В работе" или "Общий доступ").

Параграф 5. Состояние "Опубликовано"

48. Состояние "Опубликовано" используется для информации, которая была авторизована для использования, например, при строительстве нового проекта или эксплуатации актива.

49. Информационная модель проекта (PIM) в момент завершения проекта или информационная модель актива (AIM) в течение эксплуатации актива содержит информацию только в опубликованном или архивном состоянии.

Параграф 6. Состояние "Архив"

50. Состояние "Архив" используется для хранения всех информационных контейнеров, которые были в состоянии "В общем доступе" и состоянии "Опубликовано" в процессе информационного моделирования. Информационный контейнер в архивном состоянии, ранее бывший в опубликованном состоянии, представляет собой информацию, которая ранее могла использоваться для более подробной проработки информации по проектированию, строительству или управлению активами.

51. На все материалы состояния "Архив" доступ для редактирования закрыт.

52. Процедуры и регламенты по организации среды общих данных (CDE) обеспечивают эффективное управление итеративным процессом разработки информационной модели строительного объекта для достижения пространственной координации данных (информации) и их совместного использования всеми заинтересованными сторонами.

53. Среда общих данных (CDE) может принимать форму локального или сетевого файлового хранилища или сервера моделей, а также представлять собой облачный сервис.

54. За организацию среды общих данных (CDE) отвечает заказчик, либо ведущий исполнитель.

55. В случае, когда за организацию среды общих данных (CDE) отвечает исполнитель, он предоставляет заказчику актуальные данные состояния "Опубликовано" на периодической основе, в соответствии с утвержденными регламентами.

Глава 7. Система классификации

56. Система классификации определяет условия взаимосвязи именованных категорий и классов объектов в рамках ТИМСО.

57. Система классификации обеспечивает информационную совместимость и стабильность данных в процессе информационного моделирования на всех этапах жизненного цикла строительного объекта.

58. При формировании системы классификации необходимо придерживаться системного подхода.

59. Условные обозначения в системе классификации должны быть однозначно понятными человеку и машиночитаемыми в целях обеспечения управляемого цифрового обмена данными.

60. В качестве методологической основы для разработки условных обозначений системы классификации используется национальный стандарт Республики Казахстан ISO 12006-2-2017.

Глава 8. Функции управления информацией по проекту и активам

61. Важными аспектами эффективного управления информацией являются четкие определения функций, ответственности, полномочий и объемов работ по каждой задаче.

62. Функции управления информацией включаются в контракты либо посредством внесения специального перечня услуг, либо путем ссылки на обязательства более общего характера.

63. Функции определяются в соответствии с уровнем компетенции, навыками и опытом участников проекта, реализующих процесс создания информационной модели (моделей).

64. Функции и обязанности для управления информацией могут не соответствовать названиям должностей и иным обозначениям, указанным в штатной структуре исполнителя.

65. Функции фиксируются в соответствующих документах (план выполнения проекта с применением ТИМСО – BEP; матрица ответственности).

66. Допускается назначение каждому участнику проекта одной или более функций и соответствующих обязанностей.

67. Функции, касающиеся управления информацией выполняются в течение всего жизненного цикла строительного объекта.

68. Функции управления информацией на этапе создания строительного объекта зависят от объема работ и сложности проекта. Во время реализации проекта допускается изменение распределения функций.

69. Функции управления информацией на этапе эксплуатации строительного объекта могут быть назначены представителю ответственного пользователя здания и сооружения либо представителю эксплуатирующей организации.

70. Охват функций управления информацией на этапе эксплуатации строительного объекта зависит от специфики актива.

71. Функция управления информацией на этапе создания строительного объекта является ведущей при определении процедур и методов производства информации, а также при формировании среды общих данных (CDE) проекта.

72. Взаимодействие между участниками команды проекта осуществляется в соответствии с информационными требованиями заказчика (EIR).

73. Рабочая группа (delivery team) формируется из представителей различных исполнителей задания, отвечающих за создание информационных контейнеров. Для каждой подгруппы назначаются ответственные руководители.

74. В рамках проекта исполнитель, выполняющий определенные виды работ, принимает на себя одну или несколько функций с соответствующими обязанностями, закрепленными в плане выполнения проекта с применением ТИМСО (BEP) и матрице ответственности в его составе.

75. Для осуществления контроля обмена данными и информацией между участниками проекта (исполнителями и соисполнителями) и (или) при интеграции с другими данными, ведущему исполнителю необходимо составить информационный стандарт проекта. В стандарте закрепляются правила взаимодействия участников проекта в рамках среды общих данных (CDE) как единого информационного поля проекта.

Глава 9. Требования к информации

76. Заказчик должен понимать, какая информация требуется в отношении его активов, чтобы формулировать свои организационные или проектные цели. Эти требования могут исходить из собственной организации заказчика или могут быть получены от внешних заинтересованных сторон.

77. Заказчик должен иметь возможность сформулировать эти требования другим организациям и отдельным лицам, для которых они предназначены.

Параграф 1. Требования к информации для управленческого учета организации

78. Требования к информации для управленческого учета организации (organizational information requirements; OIR) отвечают за управление информацией на этапе эксплуатации строительного объекта. В данных требованиях указывается информация, необходимая ответственному пользователю здания и сооружения для управления активом, в частности стратегия управления активом, планирование действий в отношении актива, перечень функций и обязанностей по регулированию; процедуры принятия решений и так далее.

Параграф 2. Требования к информации по активу

79. Требования к информации по активу (AIR) определяют административные, коммерческие и технические аспекты создания информации для управления активами. Административные и коммерческие аспекты включают стандарты по управлению информацией, а также методы и процедуры, необходимые для ее создания.

80. В технических требованиях AIR указываются подробные сведения, необходимые для формирования ответа на требования к информации для управленческого учета организации (OIR), связанной с активами. Эти требования излагаются таким образом, чтобы их можно было включить в контракты по управлению активами для поддержки принятия организационных решений.

Параграф 3. Требования к информации по проекту

81. Требования к информации по проекту (PIR) отражают информацию, необходимую для достижения стратегических целей внутри организации заказчика в отношении конкретного проекта.

82. Требования к информации по проекту формируются как из потребностей управления проектом строительства, так и потребностей последующего управления построенным активом.

Параграф 4. Информационные требования заказчика

83. Информационные требования заказчика (EIR) определяют административные, коммерческие и технические аспекты производства информации о проекте.

84. Административные и коммерческие аспекты включают стандарты по управлению информацией, а также методы и процедуры производства рабочей группой.

85. Технические аспекты требований EIR включают подробные сведения, необходимые для формирования ответа на требования к информации по проекту (PIR).

86. В рамках ТИМСО инициатор проекта (заказчик) предоставляет участникам проекта требования EIR.

87. В данных требованиях указываются механизмы достижения ключевых этапов создания информационной модели строительного объекта, а также оговариваются детали процесса для эффективного выполнения данных требований.

88. В ходе реализации проекта и в период эксплуатации строительного объекта обеспечивается своевременная передача информации всем заинтересованным сторонам в необходимом объеме и согласно условиям полноты содержания, достоверности и конфиденциальности.

Глава 10. Планирование производства информации

89. Планирование процесса производства информации является функцией исполнителя (ведущего исполнителя).

90. Схема, отражающая взаимосвязи между всеми участниками проекта, приведена на рисунке 4 приложения 1 к настоящему Руководящему документу.

91. Основной план-график выполнения проектных работ (master information delivery plan; MIDP) формируется в ответ на информационные требования заказчика (EIR) после заключения договора между заказчиком и исполнителем (ведущим исполнителем).

92. В основном плане-графике выполнения проектных работ (MIDP) перечисляются основные передаваемые информационные материалы, сроки подготовки информации по проекту и исполнители для каждого этапа проекта.

93. Основной план-график выполнения проектных работ (MIDP) разрабатывается ведущим исполнителем на основе вспомогательных планов-графиков (TIDP), разработанных исполнителями заданий.

94. Вспомогательный план-график выполнения проектных работ (TIDP) содержит обязанности участников проекта, касающиеся решения какой-либо конкретной задачи процесса информационного моделирования строительного объекта.

95. За подготовку вспомогательных планов-графиков выполнения проектных работ (TIDP) отвечают руководители исполнителей задания.

96. Во вспомогательном плане-графике выполнения проектных работ (TIDP) для каждого информационного контейнера могут быть следующие поля:

1) имя и название;

2) предшественники или преемники;

3) уровень информации;

4) (расчетная) продолжительность производства;

5) автор информации, ответственный за ее создание.

97. Часть процесса планирования производства информации выполняется исполнителем (ведущим исполнителем) до заключения договора, поскольку это необходимо для оценки, осуществляемой заказчиком, при назначении того или иного исполнителя. Допускается после заключения договора уточнение и более подробное планирование процесса производства информации.

98. Команда проекта обеспечивает проверку принятых решений на соответствие плану выполнения проекта с применением ТИМСО (BEP) до начала работ по созданию информационной модели проекта (PIM), строительства или управления активом.

99. К моменту начала проектных работ подготавливаются и согласовываются все необходимые условия, определяются функции и обязанности, регулируются процессы управления информацией в проекте, формируется рабочая группа (delivery team) со специалистами с компетенцией, соответствующей специфике проекта, утверждается технология выполнения работ, основанная на соответствующих стандартах.

100. Частью процесса планирования производства информации является матрица ответственности. В рамках ТИМСО матрица ответственности определяет функции и обязанности участников проекта в соответствии с требованиями к информации.

Приложение 1 к Руководящему документу в строительстве Республики Казахстан "Информационное моделирование в строительстве. Основные положения"

Рисунок 1. Применение ТИМСО в строительстве

Примечание - Информация из AIM может быть востребована при создании новой информационной модели проекта при реконструкции, капитальном и текущем ремонте или при реализации аналогичного проекта.

Рисунок 2. Цикл производства информации

Рисунок 3. Структура среды общих данных (CDE)

Рисунок 4. Взаимосвязь участников проекта в рамках ТИМСО

Пояснения к рисунку
A Заказчик (appointing party)
B Ведущий исполнитель (lead appointed party)
C Исполнители работ (appointed party)
… Переменное число (исполнителей)
1 Команда проекта (project team)
2 Рабочая группа (delivery team)
3 Исполнители задания (task team)

Требования к информации и обмен информацией

Информация для координации совместной деятельности

Приложение 2 к Руководящему документу в строительстве Республики Казахстан "Информационное моделирование в строительстве. Основные положения"

Таблица 1 - Жизненный цикл строительного объекта

Этапы ЖЦСО	Стадии ЖЦСО
1. Создание строительного объекта	предпроектная подготовка строительства (включая инженерные изыскания; ПИР)
	проектная подготовка строительства
	строительство
	передача в эксплуатацию
2. Эксплуатации строительного объекта	обслуживание
	текущий ремонт
	капитальный ремонт
	реконструкция
3. Завершение существования строительного объекта	ликвидация

Приложение 3 к Руководящему документу в строительстве Республики Казахстан "Информационное моделирование в строительстве. Основные положения"

Цели и задачи, решаемые с использованием информационных моделей в рамках ТИМСО

Этапы жизненного цикла строительного объекта	Стадии жизненного цикла строительного объекта	Цели	Задачи, решаемые с помощью ТИМСО
Создание строительного объекта	Предпроектная подготовка строительства (включая инженерные изыскания)	Определение целесообразности, окупаемости и эффективности создаваемого строительного объекта как актива	1) разработка и сравнение вариантов архитектурно-градостроительных концепций; 2) определение технико-экономических показателей объемно-планировочных решений с целью разработки обоснований инвестиций в строительство; 3) анализ местоположения и инженерно-геологической, а также экологической ситуации будущего строительного объекта; 4) (инженерные изыскания для строительства); 5) визуализация концептуальных решений
	Проектная подготовка строительства	Разработка проектно-сметной документации, отвечающей требованиям заказчика и техническим регламентам о безопасности	1) выпуск чертежей и спецификаций; 2) проверка и оценка технических решений; 3) пространственная междисциплинарная координация и проверка на коллизии; 4) подсчет объемов работ и оценка сметной стоимости; 5) инженерно-технические расчеты; 6) разработка комплексного укрупненного сетевого графика; 7) визуализация проектных решений в информационной модели
Создание строительного объекта	Производство строительных и монтажных работ	Создать строительный объект в соответствии с проектной документацией	1) информационное моделирование строительных конструкций и изделий; 2) разработка строительного генерального плана; 3) геодезические разбивочные работы; 4) геодезический контроль в строительстве; 5) планирование и управление строительством (определение объемов, технологической последовательности и сроков выполнения строительно-монтажных работ)
Эксплуатация (включая реконструкцию/ реставрацию) строительного объекта	Обслуживание	Гарантия непрерывной эксплуатационной эффективности и функциональности, а также снижение эксплуатационных затрат	1) планирование технического обслуживания и ремонта, включая контроль качества и сроков выполнения ремонтных работ; 2) управление данными, полученными в результате мониторинга эксплуатационных характеристик; 3) управление активами; 4) контроль за состоянием строительного объекта при помощи автоматизированной системы мониторинга; 5) моделирование чрезвычайных ситуаций и определение эффективных сценариев реагирования на них (в том числе выбор безопасных маршрутов эвакуации и т.п.)
Завершение существования строительного объекта	Ликвидация	Обеспечение безопасной, с точки зрения экологических требований и безопасности жизнедеятельности человека, ликвидации строительного объекта	1) подсчет объемов работ и оценка сметной стоимости, в отношении мер и действий, предпринимаемых в целях ликвидации строительного объекта; 2) имитация и визуализация процесса демонтажа; 3) мониторинг охраны труда и промышленной безопасности на площадке демонтируемого сооружения

Приложение 4 к Руководящему документу в строительстве Республики Казахстан "Информационное моделирование в строительстве. Основные положения"

Шаблон оформления плана выполнения проекта с применением ТИМСО

(BIM execution plan; BEP)

1. Информация по проекту

1.1.Описание проекта

- номер договора;

- наименование проектируемого строительного объекта (код; полное название проекта; сокращенное название проекта);

- местоположение проектируемого строительного объекта (административное расположение);

- вид строительства (новое строительство; реконструкция; техническое перевооружение);

- заказчик (ответственный пользователь здания и сооружения объекта);

- проектная организация (ведущий исполнитель);

- стадийность проектирования (одно-/двухстадийное проектирование; проектная документация/рабочая документация);

- система координат и высот.

Границы проекта

- обоснование пространственных границ информационного моделирования;

- основные данные о проектируемом объекте/объектах (назначение; принадлежность к объектам транспортной инфраструктуры и другим объектам, функционально-технологические особенности которых влияют на безопасность; возможность опасных природных процессов и явлений, а также техногенных воздействий на территории строительства и т.д.);

- этапы/стадии проекта;

- площадь застройки (приблизительная);

- площадь проектируемых помещений (приблизительная).

1.2. Особые условия проектирования

- описание локальных условий, проектируемого строительного объекта и уникальных задач проекта.

- рельеф;

- климатическая характеристика;

- условия доступа к проектируемому строительному объекту;

- уникальные фасадные решения (если таковые имеются).

1.3. Основные требования к проекту

- описание основных, предъявляемых к проекту требований;

- основные требования к конструктивным решениям и материалам несущих и ограждающих конструкций (фундаменты, стены, каркас, перекрытия и т.д.);

- основные требования к инженерному и техническому оборудованию;

- требования по благоустройству территории.

2. Цели и требуемые показатели проекта

2.1. Цели проекта

- Основные цели проекта

2.2. Ключевые показатели эффективности

Таблица 1. Сроки выполнения проекта

Раздел проекта	Срок выполнения информационной модели	Срок подготовки комплекта проектной документации для сдачи в органы государственной экспертизы (ГЭ)

Таблица 2. График/сроки создания информационной модели

Процент (%) выполнения/Объект	5%	10%	20%	30%	40%	50%	60%	70%	80%	90%	100%
Раздел проектирования
Стадии проекта	чч. мм. гггг.	чч. мм. гггг.	чч. мм. гггг.	чч. мм. гггг.	чч. мм. гггг.	чч. мм. гггг.	чч. мм. гггг.	чч. мм. гггг.	чч. мм. гггг.	чч. мм. гггг.	чч. мм. гггг.

3. Совместная работа

3.1. Структура хранения данных по проекту

Таблица 3 - Код и наименование проекта

Наименование	Назначение

3.2. Структура взаимодействия участников проекта

Разделы проектирования:

- описание принципа разделения проекта, согласно разделам проектирования строительного объекта;

- описание схем взаимодействия между разделами проектирования.

Разделение проекта на отдельные информационные модели:

– секции, зоны, отдельные проектируемые здания или сооружения, вертикальное деление (подземная и наземная части) и др.

3.3. Участники проекта. Функции и области компетенции

3.3.1. Распределение обязанностей между участниками моделирования

Таблица 4 – Функции и обязанности

Наименование объекта/Имя файла	Раздел/Часть проекта (дисциплина)	Исполнитель (Ф.И.О.)	Примечание

3.4. Определение шаблонов проекта

Таблица 5 - Использование шаблонов проекта

Имя файла	Шаблон	Путь к шаблону (расположение)
Архитектура
Конструкции
Инженерные системы

3.5. Подготовка входящей документации

- Процедуры инвентаризации исходных материалов проекта.

3.6. Создание файлов/папок проекта

- Правила размещения файлов/папок проекта в среде общих данных (CDE) проекта.

3.7. Пространственное расположение и координация

Таблица 6 – Пространственное расположение и координация

Наименование объекта/Имя файла	Координаты базовой точки в системе координат (x; y)	Координаты базовой точки в Балтийской системе высот 1977 г. (z)	Примечание

4. Информационная модель. Общие настройки

4.1. Требования к модели/моделям

- Требуемая IT-инфраструктура.

4.2. Единицы измерения

Таблица 7 – Единицы измерения

Наименование параметра	Единицы измерения	Точность единиц измерения	Обозначение
Длина	Миллиметры (мм)	0,00
Площадь	Метры квадратные (м2)	0,00
Объем	Метры кубические (м3)	0,00
Угол	Десятичные градусы (°)	0,0
Уклон	Десятичные градусы (°)	0,0
Денежная единица	Денежная единица	0,00
Массовая плотность	Килограмм/метр кубический (кг/м3)	0.00

4.3. Стили текста

Таблица 8 – Стили текста

Наименование стиля текста	Область использования	Примечание

4.4. Вес линий

Таблица 9 – Вес линий/аннотаций/перспективы

Вес линий информационной модели/аннотаций/перспективы
№	1:10	1:х	1:500
1
2

4.5. Образцы линий

Таблица 10 – Используемые образцы линий

Наименование	Использование	Примечание
Раздел (дисциплина проекта)

4.6. Стрелки

Таблица 11 – Типы стрелок

Тип стрелки (наименование)	Использование	Параметры типа	Примечание

4.7. Материалы

Таблица 12 – Материалы библиотек

Наименование материала	Краткое обозначение

4.8. Шаблоны и виды

Таблица 13 – Шаблоны и виды

Наименование шаблона вида	Назначение

Таблица 14 – Шаблоны вида спецификаций

Наименование шаблона вида	Назначение

4.9. Листы

Таблица 15 – Типы семейств/компоненты

Наименование семейства/компонента	Назначение	Расположение файла	Примечание

4.10. Размерные стили

Таблица 16 – Размерные стили

Наименование	Использование	Параметры типа	Применение

4.11. Параметры

Таблица 17 – Общие параметры проекта

Данные параметра			Назначение	Категории элементов
Имя параметра	Категория	Тип данных
Имя группы

4.12. Стадии

- Стадии проектирования.

4.13. Библиотека компонентов проекта

Таблица 18 – Семейства/компоненты

Имя	Назначение	Расположение

4.14. Детализация информационной модели строительного объекта

- этапы процесса информационного моделирования строительного объекта в 3D-модели;

- состав графической документации, оформляемой в 2D-чертежах.

5. Организация работ

5.1. Коммуникации и совещания

- график совещаний;

- метод связи с участниками проекта;

- форма протокола совещаний.

5.2. правила обмена данными

- метод обмена данными;

- форматы данных и информации;

- правила наименования.

5.3. Правила проверки (нормоконтроля) моделей и данных

5.3.1. Документирование процессов проверки информационной модели строительного объекта:

- проверка на соответствие стандарту организации по ТИМСО;

- проверка на соответствие плану выполнения проекта с применением ТИМСО (BEP);

- проверка на коллизии и изменения.

Таблица 19 – Проверки

Тип проверки/Раздел (дисциплина) проекта	Ответственное лицо Ф.И.О.	Частота проверок	Примечание

По результатам первых двух этапов проверки, составляются отчеты о соответствии информационной модели строительного объекта, требованиям стандарта организации по ТИМСО (ведущий исполнитель) и информационным требованиям заказчика (EIR).

По результатам прохождения третьего этапа проверки составляются следующие документы:

- журнал коллизий;

- журнал изменений.

Таблица 20 – Параметры проверки на коллизии

№ Проверки	Содержание проверки	Раздел информационной модели, подлежащий проверке	Примечания

5.3.2. Документирование процессов предоставления информационной модели строительного объекта заказчику

В соответствии с принятыми в проектной организации принципами работы.

6. Ресурсы проекта и требования к IT-инфраструктуре

6.1. Квалификация участников процесса информационного моделирования, в отношении используемого ПО:

Мероприятия:

- пересмотр и согласование процессов информационного моделирования строительного объекта;

- определение и согласование индивидуальных потребностей в обучении или повышении квалификации участников процесса информационного моделирования строительного объекта;

- привлечение персонала с соответствующей квалификацией.

6.2. Обмен информацией между всеми участниками проекта

Принцип организации среды общих данных (CDE) проекта:

- общий сетевой ресурс;

- онлайн портал;

- облачная технология взаимодействия.

6.3. Требования к оборудованию и IT-инфраструктуре

Требования, предъявляемых к оборудованию и IT-инфраструктуре исполнителя (проектной организации)

6.4. Программное обеспечение

Таблица 21 – Программное обеспечение проекта

Программное обеспечение	Примечание
Основное ПО
	Версия, тип лицензии
Дополнительное ПО
	Версия, тип лицензии

Таблица 22 – Программное обеспечение исполнителей задания

Наименование исполнителей задания	ПО	Примечания

Приложение 5 к Руководящему документу в строительстве Республики Казахстан "Информационное моделирование в строительстве. Основные положения"

Пример обозначений состояния

Код	Описание
В РАБОТЕ (WIP)
S0	Черновик
В ОБЩЕМ ДОСТУПЕ (Shared)
S1	Подходит для координации
S2	Подходит для ознакомления
S3	Подходит для обсуждения и комментариев
S4	Подходит для утверждения этапа
S6	Подходит для утверждения для передачи в PIM
S7	Подходит для утверждения для передачи в AIM
Публикация в Опубликовано (WIP to Published)
D1	Подходит для калькуляции стоимости
D2	Подходит для составления заявки на участие в тендере
D3	Подходит для проектирования, выполненного исполнителем
D4	Подходит для производства/поставки
ОПУБЛИКОВАНО
A1, An, etc.	Утверждено и принято как завершение этапа
B1, Bn, etc.	Частично подписанные (с замечаниями)
ОПУБЛИКОВАНО (для эксплуатации)
CR	Исполнительная документация

Примечание: Дополнительные коды могут быть введены при предоставлении информации для информационной модели проекта (PIM) или информационной модели актива (AIM), а также, в процессе подписания сопутствующих документов.

Рисунок 5 – Требования к информации