Жасанды құрылысжайларды техникалық пайдалану, қызмет көрсету және жөндеу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2019 жылғы 3 шілдедегі № 477 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2019 жылғы 5 шілдеде № 18984 болып тіркелді.

"Теміржол көлігі туралы" 2001 жылғы 8 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабы 2-тармағының 34-38) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Жасанды құрылысжайларды техникалық пайдалану, қызмет көрсету және жөндеу қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің Көлік комитеті заңнамамен белгіленген тәртіпте:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде қазақ және орыс тілдерінде Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне ресми жариялау және енгізу үшін "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Индустрия және инфрақұрылымдық даму вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

Р. Скляр

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ішкі істер министрлігі

Қазақстан Республикасының Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2019 жылғы 3 шілдедегі № 477 бұйрығымен бекітілген

Жасанды құрылысжайларды техникалық пайдалану, қызмет көрсету және жөндеу қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Жасанды құрылысжайларды техникалық пайдалану, қызмет көрсету және жөндеу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Теміржол көлігі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабы 2-тармағы 34-38) тармақшасына сәйкес әзірленген және жасанды құрылыстарды техникалық пайдалану, қызмет көрсету және жөндеу тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) жасанды құрылыс – темір жол қиылысында су бөгеттерімен, басқа да темір жолдарымен, автожолдармен, терең шатқалдармен, тау жоталарымен, салынған қала аумақтарымен салынып жатқан, сондай-ақ адамдардың темір жолдар арқылы қауіпсіз өтуін қамтамасыз ету және күрделі жағдайларда жер төсемінің тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін тұрғызылатын құрылыс;

2) су өткізу құбыры – су шығыны аз болған кезде су ағынын өткізу үшін темір жол үйіндісінің денесіне салынатын жасанды құрылыс;

3) теміржол көпірі – кедергі үстіндегі темір жолды жалғастыру үшін қызмет ететін жасанды құрылыс;

4) теміржол тоннелі – биіктік немесе контурлық кедергі арқылы темір жолды жалғастыру үшін қызмет ететін жасанды құрылыс;

5) темiржолдар – жылжымалы құрамның жүруi жүзеге асырылатын жылжымайтын мүлiк объектiлерi (магистральдық, станциялық, кiрме жолдар);

6) ұлттық инфрақұрылым операторы – акцияларының бақылау пакеті Ұлттық теміржол компаниясына тиесілі, магистральдық теміржол желісін пайдалануды, күтіп-ұстауды, жаңғыртуды, салуды жүзеге асыратын жəне магистральдық теміржол желісі қызметтерін көрсететін, сондай-ақ əскери тасымалдарды бірінші кезекте қамтамасыз етуді жүзеге асыратын заңды тұлға.

2-тарау. Жасанды құрылысжайларды техникалық пайдалану тәртібі

3. Пайдаланылатын жайластыру құрылғыларына мыналар жатады:

1) көпірлердегі паналар, тоннельдердегі камералар мен қуыстар, конустар мен үйінділер;

2) тоннельдерді қарап тексеруге арналған жылжымалы төсеніш сатылар, ауа өткізгіштері бар қызметтік-тұрмыстық, компрессорлық станциялар;

3) жарықтандыру, хабарландыру сигналын беру, телефон байланысы, электрлендірілген желілерде және электр беру желілері болған кезде көпірлердің металды конструкцияларын жерге туйықтау, жол өткелдері мен жаяу жүргіншілер көпірлеріндегі түйіспелі тораптарды қоршау;

4) коммуникацияларды төсеуге арналған құрылғылар, бақылау –габариттік құрылғылар, бөгегіш бағдаршамдар;

5) паналандыру бағдаршамдары және табандықтарды немесе ажыратылатын көпірлердегі бағыттауыштарды алып тастайтын сақтандырушы тұйықтар;

6) автомобиль жолдары өтетін жол өткелдері алдындағы габариттік қақпалар мен жол белгілері, осы жол өткелдер тіректерінің қоршаулары;

7) қар тазалағыштарға арналған нұсқағыштар, кеменің жүруіне сигнал беру, өртке қарсы құралдар, сондай-ақ жергілікті жағдайларға байланысты жасанды құрылыстарды қалыпты пайдалануға және поездардың, автокөліктің, жаяу жүргіншілердің, кеме жүруінің қауіпсіз қозғалысына қажетті құрылғылар.

4. Жасанды құрылыстарды техникалық пайдалану тексерудің мынадай түрлерін қамтиды:

1) ағымдағы және мерзімді тексерулер;

2) тексеру және сынау;

3) арнайы бақылау.

5. Тексеру жүргізу кезінде жасанды құрылыстардың әлсіз элементтеріне, сондай-ақ олардың жүк көтергіштігін айтарлықтай төмендететін элементтер мен тораптарға ерекше назар аудару қажет.

6. Жасанды құрылыстарды тексеруді Ұлттық инфрақұрылым операторының қызметкерлері жүргізеді.

Поездар қозғалысының қауіпсіздігіне қауіп төндіретін ақаулар анықталған кезде, Ұлттық инфрақұрылым операторының қызметкері Теміржол көлігіндегі сигнал беру жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес қауіпті орынды қоршайды, Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2011 жылғы 18 сәуірдегі № 209 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6954 болып тіркелген) және ақауларды жоюға шаралар қабылдайды.

7. Жасанды құрылыстарға қызмет көрсетуді Ұлттық инфрақұрылым операторының басшылығы белгілейді.

8. Жасанды құрылыстарды ұстау кезінде Ұлттық инфрақұрылым операторының қызметкерлері:

1) көпір төсемінің барлық элементтерінің (көпір бөренелерінің, металл көлденең діңгектердің, балластсыз көпір төсемінің темірбетон плиталарының, қорғау құралдарының, теңестіру аспаптарының, теңестіру рельстерінің жай-күйін қадағалайды);

2) табақшалы бұрандарды, балластсыз көпір төсемінің плиталарын, айдап кетуге қарсы (күзет) бұрыштарды және брустарды, контррельстерді (контррельстерді), теңестіруші аспаптарды бекітуді тексереді және тартады;

3) рельс жолын, теңестіру құралдарын, көпір төсемдерін, өту деңгейіндегі аралық құрылыстардың элементтерін балшықтан, қардан және мұздан тазартады;

4) баспалдақтарды және конустардың құламалары мен көпірлердің және құбырлардың жанындағы үйінділер мен баспалдақтарды көктемгі су өтпесі алдында қардан және мұздан тазартады;

5) көктемгі су мен мұз өткелінің өтуін қадағалайды, судың деңгейін, конустар мен үйінділер еңістерінің бекіністерінің жай-күйін, жолдарда, белдіктер қораптарында, ферма астындағы алаңдарда, жол жиектерінде және кюветтерде судың тұрып қалуын қадағалайды;

6) тексеру құралдарының, өртке қарсы мүкәммалдың жарамды жағдайын қадағалайды, бөшкелерді сумен және жәшіктерді құммен толтырады;

7) тоннельдерде камералар мен қуыстарды тазалықта ұстайды, оларды әктеу жүргізеді, жолда пайда болатын мұздақтарды орайды және жинайды, қаптау жағдайын бақылайды, штоленнен шығу жағдайын және қысқы уақытта олардың жеткілікті деңгейде жылытып оралуын тексереді;

8) көпірлердің немесе тоннельдердің шектеріндегі және жақындардың бекітілген учаскелерінде бұрандарды бекітіп, майлайды, балдақтарды шығарады, айдап әкетуге қарсы бекіністерді бекітеді, рельстерді және балшықтан бекітуді тазартады, балластты қабаттың бетін, жер төсемінің жиектерін және су бұру құрылғыларын тазалықта ұстайды, шөпті уақтылы төгеді.

9. Жасанды құрылыстарға кіреберістердегі жол учаскесінің әрбір жағынан ұзындығын Ұлттық инфрақұрылым операторының басшысы белгілейді.

10. Ұлттық инфрақұрылым операторының қызметкерлері журнал жүргізеді (еркін нысанда), онда кезекшілікті қабылдау және тапсыру туралы жазбадан басқа жолдың жоғарғы құрылысын, жасанды құрылыстарды қарау және тексеру нәтижелерін енгізеді, сондай-ақ кезекшілік кезінде орындалған жұмыстарды көрсетеді.

11. Ағымдағы қарап тексерулердің мақсаты:

1) жасанды құрылысжайлардың жалпы жай-күйін бақылау;

2) жоюды талап ететін барлық ақауларды анықтау;

3) қажетті жөндеу жұмыстарының көлемін анықтау;

12. Ағымдағы тексеруге жасанды құрылыстардың мынадай құрамдас бөліктері жатады:

1) темір жолы;

2) көпір төсемі;

3) аралық құрылыстар;

4) тірек бөліктері, тіректер;

5) порталдар және тоннельдерді өңдеу;

6) құбырлардың бастары мен буындары;

7) бекітпені, науаларды, реттеу және жағалауды бекіту құрылыстарын қоса алғанда, үйіндінің, арнаның конустары.

13. Жасанды құрылыстарды ағымдағы тексеруді Ұлттық инфрақұрылым операторының қызметкерлері өздеріне бекітіліп берілген учаскелерде жүзеге асырады.

14. Көпір, тоннель шебері немесе оның басшылығымен жасанды құрылыстар жөніндегі бригадир бекітілген учаске шегінде әрбір жасанды құрылыс үшін Ұлттық инфрақұрылым операторының басшысы белгілейтін мерзімде, оның жай-күйіне байланысты, мынадай талаптарды ескере отырып, жасанды құрылыстарды ағымдағы тексеруді жүргізеді:

1) теміржол тоннельдері, металл, темірбетон және тас көпірлер мен құбырларды жарамды жағдайда үш айда бір рет, ал ағаш көпірлер мен құбырларды, сондай-ақ жаяу жүргіншілер көпірлері мен тоннельдерді - айына бір рет қарау қажет;

2) әлсіз және ақаулы жасанды құрылысжайлар үшін поездар қозғалысының қауіпсіздігіне қауіп төндіретін ақауларды жойғанға дейін, сондай-ақ жөндеудегі құрылыстар үшін үздіксіз бақылауға дейін тексерудің неғұрлым жиі мерзімдері белгіленеді;

3) жүк көтергіштігі бойынша төмен класпен есептелген аралық құрылыстар екі айда бір реттен кем емес тексеріледі;

4) дәнекерлеумен күшейтілген аралық құрылыстарды, сондай-ақ Қазақстанның солтүстік жағдайларында орналасқан және солтүстікте орындалатын конструкцияларға қойылатын қазіргі заманғы талаптарға жауап бермейтін көпірлердің аралық құрылыстарын қыс мезгілінде айына кемінде бір рет қарау қажет. Сыртқы ауа температурасы минус 30°С төмен болған кезде ең үлкен динамикалық әсер етуге ұшыраған ескі аралық құрылыстардың жекелеген элементтерін (жүріс бөлігінің бойлық және көлденең арқалықтары, аспаларды бекіту тораптары) ұшу құрылыстарының жай-күйіне байланысты Ұлттық инфрақұрылым операторының басшылығы белгілейтін неғұрлым жиі мерзімде қарау қажет.

15. Көктемгі су тасқыны кезінде Ұлттық инфрақұрылым операторының қызметкерлері поездардың үздіксіз және қауіпсіз қозғалысын қамтамасыз ету үшін жасанды құрылыстарды тексеріп, тексереді.

16. Қатты жауын-шашын байқалған учаскелерде нөсер кезеңінің басталуына дейін және ол аяқталғаннан кейін, сондай-ақ 4 балл және одан жоғары күшпен жер сілкінісінен кейін Ұлттық инфрақұрылым операторының қызметкерлері жасанды құрылыстарды қосымша қарап шығады.

17. Жасанды құрылыстарды ағымдағы тексеру нәтижелерін анықталған ақаулықтарды сипаттай отырып және қажетті жөндеу жұмыстарының көлемін көрсете отырып, ұлттық инфрақұрылым операторының қызметкерлері еркін нысандағы журналға енгізеді.

18. Барлық жасанды құрылыстарды мерзімді тексеруді Ұлттық инфрақұрылым операторының басшылығы құрылыстардың жай – күйіне байланысты, бірақ жылына кемінде екі рет – көктемде (жоғары су өткеннен кейін) және күзде жүргізеді.

19. Кезеңдік қарап тексеру кезінде аспаптық өлшеу қажет болған жағдайда өндіріспен жасанды құрылыстардың жалпы жай-күйі егжей-тегжейлі тексеріледі.

Тиісті сапаны қамтамасыз ету үшін электрлендірілген учаскелердегі жаяу жүргіншілер көпірлері мен жол өтпелерін мерзімді қарап шығуды түйіспе желісінен және жоғары вольтты желі сымдарынан кернеуді міндетті түрде алып тастай отырып жүзеге асыру қажет.

20. Мерзімді тексерулердің нәтижелері анықталған ақауларды санамалау және талап етілетін жөндеу жұмыстарының көлемі мен мерзімдері көрсетіле отырып, актімен ресімделеді. Көрсетілген актілерге тексеру жүргізген Ұлттық инфрақұрылым операторының басшылары қол қояды.

21. Жасанды құрылыстарды мерзімді тексеру нәтижелері бойынша анықталған ақаулар мен кемшіліктерді жою жөніндегі іс-шаралар әзірленеді.

22. Ұлттық инфрақұрылым операторының басшылары жасанды құрылыстарды тексереді.

23. Жүк көтергіштігі бойынша өтпелі металл аралық құрылыстары бар үлкен және орташа көпірлер жылына кемінде бір рет тексеріледі (ал қажет болған жағдайда – сынаққа), қалған үлкен және орташа көпірлер бес жылда кемінде бір рет тексеріледі (ал қажет болған жағдайда – сынаққа).

Барлық қалған жасанды құрылыстар кемінде 10 жылда бір рет тексеріледі.

24. Герметикалық тұйық қорапты элементтері бар болтосвардтық аралық құрылыстар пайдаланудың бірінші жылында қорапты элементтердің ішкі қуыстарын герметизациялау сапасын анықтау үшін мақсатты тексеруге жатады.

25. Тіректердің су асты бөлігін тексеруді арнайы мамандандырылған ұйым 10 жылда кемінде бір рет жүргізеді.

26. Жасанды құрылысжайларды сынау жаңадан салынған ірі құрылыстарды, сондай-ақ жаңа және тәжірибелік конструкцияларды пайдалануға қабылдау кезінде, пайдалану процесінде конструкцияда ақаулар туындаған кезде (оның ішінде авариялардан кейін) жүргізіледі.

27. Ұлттық инфрақұрылым операторының басшылары поездардың қозғалыс жылдамдығын және жасанды құрылыстар бойынша өткізу жүктемесін шектеу туралы шешімдер қабылдайды.

28. Нашар және ақаулы жасанды құрылысжайларды, сондай-ақ конструкциялардың тәжірибелі және жаңа түрлерін арнайы бақылау жүргізу қажет, олардың мақсаты:

1) поездар қозғалысының қауіпсіздігіне қатер төндіретін бұзылулардың, әлсіз және ақаулы конструкциялардың алдын алу;

2) жаяу жүргіншілер көпірлерімен немесе тоннельдермен және автожол жолдары арқылы автокөлікті өткізу;

3) ақаулықтардың пайда болу себептерін анықтау;

4) конструкциялардың конструктивтік, құрылыстық және пайдалану кемшіліктерін оларды уақтылы жою және конструкциялардың осындай түрін одан әрі дайындау кезінде жол бермеу үшін анықтау.

29. Ақаулы жасанды құрылыстарды бақылауды жасанды құрылыстың конструкциясы мен жай-күйін, сондай-ақ пайдалану шарттарын (поездар қозғалысының қарқындылығы, климаттық және ауа райы жағдайлары, су тасқыны сипаты) ескере отырып, тексеруді жүргізген Ұлттық инфрақұрылым операторы белгілейді.

30. Арнайы бақылаулар қажет әлсіз және ақаулы жасанды құрылысжайларға жатқызу керек:

1) әлсіз – өзінің жай-күйі мен жүк көтергіштігі (беріктігі мен орнықтылығы) бойынша айналыстағы поездардың өтуін қамтамасыз етпейтін, сондай-ақ жекелеген бөліктердің немесе элементтердің тұрақтандырылмаған деформациясы (көпірлер тіректерінің шөгуі, қисаюы мен шоғыры, тоннельдер қаптамасының деформациясы, құбырлар буынының шөгуі) немесе жүк түсірумен аралық құрылыстар мен көпір тіректерінің (оның ішінде жаяу жүргіншілер) жоғары майысуы мен тербелістері бар жасанды құрылыстар;

2) ақаулық – конструкцияның көтергіш қабілетін одан әрі дамытуы мүмкін ақаулықтары бар жасанды құрылыстар (сығылған элементтердің қисаюы және олардың жалғағыш торының ақаулығы, созылған элементтердегі немесе иілетін элементтердің созылған аймағындағы жарықтар, дәнекерленген аралық құрылыстардағы жарықтар, металдың тотығуы, әлсіз бетон, жұмыс арматурасының жарылуы, тіректердің шайылуы).

3-тарау. Жасанды құрылысжайларға қызмет көрсету тәртібі

31. Жасанды құрылысжайларға қызмет көрсету жөніндегі жұмыстардың мақсаты ақаулардың пайда болуының алдын алу және олардың ерте даму сатысында пайда болған зақымдануларды жою болып табылады.

32. Жасанды құрылысжайларға қызмет көрсету жөніндегі негізгі жұмыстарға:

1) жолдың жоғары құрылысын жасанды құрылысжайлар шегінде және оларға кіреберістерде күтіп-ұстау;

2) көпір төсемінің элементтерін ластанудан тазарту, тегістейтін аспаптарды және ажырасу аралықтарының рельстік құлыптарын тазалау және майлау, түйіспелерді реттеу және маусымдық теңестіру рельстерін ауыстыру, жолдың жоғары құрылысын бұрыштан бекіту;

3) бұрандарды тарту және ауыстыру және көпір төсемінің ақаулы элементтерін жеке (іріктеп) ауыстыру, көпір бөренелерін шіруден және механикалық тозудан қорғау;

4) аралық құрылыстарды және ферма астындағы алаңдарды ластанудан тазарту;

5) тірек бөліктерін тазалау, майлау, түзету және қорғаныс футлярларын жөндеу;

6) құбырларды, науаларды, суағар құдықтарын, арналарды қоқыстар мен тесіктерден тазарту;

7) құрылыстарды қысқа дайындау – шағын көпірлер құбырларының саңылауларын қалқандармен жабу, тоннельдегі науалардың жылуын жөндеу;

8) тайғаққа қарсы құрылғылар мен салқындату қондырғыларын күтіп-ұстау;

9) көктемгі суды өткізуге дайындау-арнаны қардан тазарту, тіректердің айналасындағы мұздың сынуы;

10) су тасқыны мен мұз өткелін өткізу;

11) металл конструкциялардың жекелеген орындарын ішінара бояу (олардың толық бояуы жаңартылғанға дейін);

12) жалғыз тойтарма шегелер мен бұрандарды ауыстыру, көпірлердің металл конструкцияларындағы жарықтарды жапсырмалармен бұрғылау және жабу;

13) тас қалаудың жіктерін тігу және массивтік конструкциялардағы жарықтарды бітеу, төгінділерді жөндеу, жекелеген түскен және сыйысатын тастар мен блоктарды орнына қою;

14) ағаш конструкциялардағы тығыздықтардың болмауын жою, бұрандарды тарту және майлау, беттік шіріктерді ағыту және ағашты зарарсыздандыра отырып жарықтарды бітеу;

15) конустардың, үйінді еңістерінің және реттеу құрылыстарының, сутартқыштардың және олардың бекіністерінің жергілікті зақымдануларын түзету;

16) өртке қарсы мүкәммалды күтіп-ұстау, су мен құм қорын толықтыру, бөшкелер мен жәшіктерді жөндеу;

17) тоннельдің бетінде және ішінде сутартқыш құралдарын тазалау және ұстау, тоннельдерде мұздарды тесу;

18) қарап тексеру құрылғылары мен пайдалану құрылғыларын күтіп-ұстау;

19) жаяу жүргіншілер көпірлері мен тоннельдердің төсеніштері мен сатыларын жөндеу;

20) кеме қатынасы өзендері арқылы көпірлерде кеме қатынасы сигнализациясы құрылғыларын жарамды күйде күтіп-ұстау;

21) жарықтандыруды күтіп-ұстау және жөндеу;

22) күзетілетін жасанды құрылыстарда бекеттік үйшіктерді, қорғаныс құрылыстарын, өтпелі көпірлерді, төсемелерді, үйінді еңістерімен баспалдақтарды, аумақ пен тыйым салынған аймақтардың қоршауларын күтіп-ұстау.

33. Жасанды құрылысжайларға қызмет көрсету жөніндегі жұмыстар жарты айлық кестелер бойынша орындалады, олар ағымдағы және мерзімдік қарап тексеру нәтижелерін ескере отырып, маусымдық жоспарлы жұмыстар негізінде жасалады.

34. Жасанды құрылысжайларды күтіп-ұстау бригадаларына арналған жартылай айлық кестелерді көпір шебері, ал жол бригадаларына жол бригадаларымен бірлесіп жол шебері құрайды. Кестелерде белгіленген жылдамдықтармен поездар қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз етуге байланысты кезек күттірмейтін жұмыстарды орындау, сондай-ақ ақаулардың туындауының алдын алу үшін жоспарлы жұмыстарды орындау көзделеді.

4-тарау. Жасанды құрылысжайларды жөндеу тәртібі

35. Жөндеу жасанды құрылысжайлардың элементтерін жаңартуға, олардың берікті сипаттамаларын қолдауға және қызмет ету мерзімін ұзартуға бағытталған жұмыстарды қамтиды:

1) көпір бөренелерін жаппай ауыстыру;

2) балластсыз плиталар мен көпір төсемінің элементтерін ауыстыру;

3) бояуды жаңарту, балластты қабықтардың гидрооқшаулағышын ауыстыру;

4) ақаулы аралық құрылыстарды ауыстыру;

5) тоннельдерді қайта төсеу және жекелеген тозған элементтерді немесе құрылыстардың бөліктерін ауыстыру жөніндегі жұмыстар;

6) құрылыстардың әлсіз элементтері мен бөліктерін күшейту;

7) габаритсіздікті жою;

8) құрылыстарды ішінара қайта орналастыру;

9) мұз қатумен күрес жөніндегі іс-шаралар;

10) пневмо үрлеуге арналған қарау айлабұйымдарын, компрессорлық станциялар мен ауаөтпелерді орнату, құрылыстарды күтіп-ұстау мен пайдалану жағдайларын жақсартуға арналған электр аспабы мен құрылғыларды қосуға арналған нүктелерді орнату, оның ішінде көпір бригадаларына арналған қосалқы және өндірістік үй-жайларды орнату. Жасанды құрылысжайларды жөндеу жөніндегі жұмыстардың кезеңділігі мен көлемі осы Қағидаларға қосымшада келтірілген.

36. Жөндеу жөніндегі жұмыстардың мерзімдері мен көлемі әрбір нақты жағдайда жол кластары мен олардың даму перспективаларын ескере отырып, қарап тексеру мен тексеру негізінде жасанды құрылысжайлардың нақты жай-күйі бойынша белгіленеді. Жасанды құрылысжайларды жөндеу кезінде ағымдағы күтіп-ұстауға қатысты қажетті жұмыстар бір мезгілде жүргізіледі.

37. Жасанды құрылыстарды жөндеу жөніндегі жұмыстар жасанды құрылыстарды мерзімді тексеріп-қарау нәтижелерін ескере отырып, ұлттық инфрақұрылым операторының басшылығы бекіткен жылдық жұмыс жоспарлары негізінде көпір немесе тоннель шебері әзірлейтін айлық жоспарлар бойынша жүзеге асырылады.

38. Жасанды құрылыстарды жөндеу бойынша жұмыстарды мамандандырылған бригадалар орындайды.

39. Көпірлер мен тоннельдерді жөндеу бойынша еңбекті көп қажет ететін және күрделі жұмыстарды жүргізу үшін мамандандырылған құрылыс-жөндеу ұйымдарын тарту ұсынылады.

40. Аралық құрылыстарды ауыстырумен көпірлерді жөндеу тіректерді жөндеумен кешенде жүргізіледі. Металл аралық құрылыстарды ауыстыру және көпір бөренелерін жаппай ауыстыру кезінде балластсыз көпір төсемі темір-бетон плиталарға салынады.

41. Тұтас тасымалданатын металл аралық құрылыстар мен металл тірек бөліктерін жөндеу стационарлық (зауыттық) жағдайларда оларды көпірден алып тастай отырып және тұрақты аралық құрылыстар мен тірек бөлшектерімен ауыстыра отырып жүргізілуі тиіс.

42. Жолды жөндеу кезінде көпірлердің аралық құрылыстарын көтеру, құбырларды ұзарту және жасанды құрылысжайларда қажетті жұмыстар толық көлемде орындалады. Жолды жөндеу кезінде көпірлерде жолдың жоғары құрылысын көтермейді, көтерілетін аралық құрылыстарды ағаш бөренелерге және ағаш қоршаулар құрылғыларына орнатпайды.

43. Көпір және жол шеберлері жол машиналарының жұмысымен туындаған ықтимал зақымдануларды анықтау мақсатында немесе оларды балластты қабаттар бойынша жұмыс жағдайында өткеннен кейін көпірді тексеріп қарауды жүргізеді, ал зақымданулар болған жағдайда – оларды жою және поездар қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдайды.

44. Мамандандырылған ұйымдар орындайтын жөндеу жұмыстарының дайындығы мен жүргізілуін техникалық қадағалауды көпір, тоннель шебері немесе ұлттық инфрақұрылым операторының басшылығы тағайындайтын қызметкерлер жүзеге асырады.

45. Техникалық қадағалауды жүзеге асыратын қызметкер жұмыс сапасын, олардың жобаға сәйкестігін бақылайды, поездар қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі барлық қағидалармен мен талаптардың және жұмыс кезеңінде жобада белгіленген пайдалану режимінің сақталуын бақылайды.

46. Орындалған жұмыстардың кезеңдерін іріктеп қабылдауды, олардың толықтығы мен сапасын бағалауды Ұлттық инфрақұрылым операторы жүргізеді.

Жасанды құрылысжайларды техникалық пайдалану, қызмет көрсету және жөндеу қағидаларына қосымша

Жасанды құрылысжайларды күрделі жөндеудің мерзімділігі және жұмыстар көлемі

Жасанды құрылысжайлардың түрлері	Жөндеу жұмыстарының атауы	Мерзімділігі (жыл)	Жөндеу жұмыстарының орташа көлемі
1	2	3	4
1. Көпірлер, жол өткелдері, эстакадалар, виадуки, тоннельдер, құбырлар, селағызғыштар, жаяу жүргіншілер көпірлері
1) Көпір төсемі	Ағаш көпір білеулерін жаппай ауыстыру	12-15	100 %
	Ығысуға қарсы (күзеттік) ағаш білеулерді ауыстыру	8-10	100 %
	Ағаш төсемді ауыстыру	4-5	100 %
	Темірбетонды тақталы төсемді ауыстыру	8-10	Тақталардың жалпы санының 25 % -ін ауыстыру
	Темірбетонды тақталы балластсыз төсемді ауыстыру	25-30	100 %
	Металды көпір төсемін (металды көлденең жақтауларды) ауыстыру	25-30	100 %
	Жанама бұрыштарды (жанама рельстерді) және күзеттік бұрыштықтарды ауыстыру	Көпір төсемін ауыстырғанда	Құрылымдардың 25 % -не дейінгі жаңарту арқылы
	Рельстерді ауыстыру, балласт пен шпалдарды тазалау және ауыстыру	Жолды жөндеу нормалары бойынша
	Автожол көпірлеріндегі ағаш төсемді ауыстыру	3-5	100 %
	Жаяу жүргіншілер көпірлерінің төсемінің астындағы ағаш білеулерді және автожол көпірлеріндегң көлденең жақтауларды ауыстыру	8-10	100 %
	Асфальт жамылғысын ауыстыру: автожол көпірлерінде	5-7	100 %
	Жаяу жүргіншілер көпірлерінде	7-10	100 %
2) Металды аралық құрылыстар және тіректер	Тіректік бөліктері бар металды аралық құрылыстарды және тіректі ауыстыру	50-60	100 %
	Жоғары берікті бұрандамаларға орнату арқылы және ақаулы тойтармаларды жоғары берікті бұрандамалармен ауыстыру арқылы зақымданған элементтерді ауыстыру	25-30	Аралық құрылыста металл массасының 5-7 %
	Тіректі бөліктер элементтерін ішінара ауыстыру	25-30	50 %
	Ұзындығы 33 метрден астам аралық құрылыстарды күшейту	Қажеттігіне қарай	Аралық құрылыста металл массасының 15 %-не дейін металл қосу арқылы
	Майлы немесе полимерлік лактік сырлық жамылғылармен:	Қажеттігіне қарай
	қалыпты жағдайларында	6-10	100 %
	қолайсыз жағдайларда	5-7	100 %
	ауаның зиянды қоспалармен асыра газдалғанында және ауа –райы ылғалды немесе жауын шашынның мол аудандарда	3-5	100 %
	Тұздарды және минералды тыңайтқыштарды тасымалдау телімдерінде	60	100 %
	Металды тіректерді ауыстыру немесе бетондау (монолиттендіру)	60	100 %
3) Темірбетонды, бетонды және тастан жиылған аралық құрылыстар және болат құрылымдардың темірбетонды элементтері	Гидрооқшауларды ауыстыру	15-20	100 %
	Қорғау қабатын жөндеу	25	Беттердің 15 %
	Инъектирлеу немесе жарықтарды бітеудің басқа түрі	25	Беттердің 15 %
	Аралық құрылыстардың ернеулерін биіктету	Қажеттігіне қарай	100 %
	Темірбетонды аралық құрылыстарды ауыстыру	70	100 %
	Тастан немесе бетоннан тұрғызылған аралық құрылыстарды ауыстыру	70-80	100 %
	Бетонды және тастан жиылған аралық құрылыстарды күшейту	Қызмет мерзімі кезінде бір рет	Арнайы жоба бойынша
4) Ағаш аралық құрылымдар және тіректер	Зақымданған элементтерді ауыстыру	5	Ағаш көлемінің 25 %
	Зарарсыздандыру	5	100 %
		20	100 %
5) Тас, бетонды және темірбетонды тіректер	Күрделенген құрылымдармен ауыстыру, тас және кірпіш тіректерді ішінара қайта қалау	30-40	Қалау көлемінің 25 %
	Тас, кірпіш немесе бетонды қалауды инъектирлеу немесе цементтеу	30-40	Қалау көлемінің 30 %
	Бетонды және шойтасты-бетондық тіректерді жөндеу	30-40	Қалау көлемінің 10 %
	Темірбетонды және бетонды беттерді торкреттеу немесе басқа түрлерімен жөндеу	30-40	Беттердің 30 - 50 %
	Темірбетонды "қаптауларды" құрылғылау	35-40	Сыртқы бетінің 100 %
	Зақымданған фермаасты тастарды жөндеу және ауыстыру	35-40	Тас қалауы көлемінің 50 %
	Жағалық тіреулерді ұзарту және биіктету	40	Арнайы жоба бойынша 100 %
	Қолда барларын бұзып және жаңаларын орнатып, соның ішінде көпір осін ығыстыра отырып тіректерді ауыстыру	80-100	Техникалық экономикалық негіздемелерге сәйкес арнайы жоба бойынша
2. Құбырлар мен науалар	Бастарын қайта қалау	15-20	Қалау көлемінің 20 %
	Жекелеген буындардың отыруларын түзету	40-50	Буындардың жалпы санының 20 %
	Құбырлар мен олардың науаларының ішкі беттерін жөндеу	50	Жалпы бетінің 50 %
	Жер төсемін қайта құрылғылауға байланысты құбырларды ұзарту	Құбырлар қызметінің мерзімі кезінде бір рет	Жоба бойынша
	Металды (қырланған) құбырларды темірбетондылармен ауыстыру	40	100 %
	Ағаш құбырларды күрделенгендерімен ауыстыру	15	100 %
	Тас, бетонды және темірбетонды құбырларды ауыстыру	100	100 %
3. Тоннельдер	Тоннельдер құрылымдарының қаптамаларын ішінара қайта қалау : қалыпты жағдайларда	40-50	Қалау көлемінің 20 %
	қолайсыз жағдайларда	30	Қалау көлемінің 20 %
	Қалыпты жағдайда пайдаланылатын тоннельдердің қаптамаларының астына цемент ерітіндісін нығыздап енгізу	35-40	Ұзындығының 50 % дейін
	Бетонды, темірбетонды, кірпіш немесе тас қаптаманың беттерін жөндеу	30	Ішкі беттерінің 50 %
	Құрғатқыш құрылыстарды ауыстыру және қайта құру	60	Ұзындығының 75 %
	Тоннельдердің су бұру және құрғатқыш құрылыстарын жөндеу	12	100 %
	Тоннельдерді (жаңа құрғатқыш штольняларды, су атқыштарды, науаларды құру) құрғату	Қажет болғанда	Арнайы жоба бойынша
4. Тас, бетонды және темірбетонды селағызарлар, дюкерлер және дөңес төбешіктердегі құрылыстар	Желдету құрылғылау, қалауды ішінара қайта төсеу	Қажеттігіне қарай 40-50	Арнайы жобамен қалау көлемінің 20 %
	Науалардың, селағызарлардың және тезағызарлардың беттерін жөндеу	20	Жұмыстық беттерінің 50 %
	Тас массивтер беттерін жөндеу	35-40	Беттерінің 50 %
	Тас және бетонды массивтерді цементтеу	40 - 50 %	Қалау көлемінің 20 %
5.Тіреу қабырғалары және реттеуші құрылыстар	Тас және кірпіш қалауды ішінара қайта қалау, бетонды және шойтасты-бетондық құрылыстарды жөндеу	20-25	Қалау көлемінің 30 %
6. Жасанды құрылысжайларды және жағаларды бекіту	Қосақталған немесе жеке төсемді немесе темірбетонды және бетонды жабынның тақталарын	10	10 % -ке дейін жаңа материалдарды қосу арқылы
	Тез қайырланатын арналарды тазалау	3-5	Арналар ұзындығының 50 %
	Шайылуға бейім тіректерді бекіту	5	Материалдардың 50 % -не дейін қоса отырып
	Мұз қабыршақтары бар суағызарларда мұздың қабыршақтануына қарсы құрылыстарды салу	10	Арнайы жоба бойынша
7. Көпірлер мен тоннельдердің пайдаланылатын жайластыру құрылғыларын жөндеу	Жарықтандыруды, хабарландыру, бөгеу және су қатынасы сигнал беруінің, пневмоүрлеуді, желдетуді тоннельдердегі науаларды электрмен жылыту, аймақтардың қоршауларын, көпір (тоннель) бригадаларының қызметтік бөлмелерін, байқау құрылғыларын және көпірлер жанындағы габариттік қақпаларды жөндеу және құрылғылау	10	Материалдар көлемінің 50 %-тын қосу арқылы

Об утверждении Правил технической эксплуатации, обслуживания и ремонта искусственных сооружений

Приказ Министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан от 3 июля 2019 года № 477. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 5 июля 2019 года № 18984.

В соответствии с подпунктом 34-38) пункта 2 статьи 14 Закона Республики Казахстан от 8 декабря 2001 года "О железнодорожном транспорте" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила технической эксплуатации, обслуживания и ремонта искусственных сооружений.

2. Комитету транспорта Министерства индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр

Р. Скляр

"СОГЛАСОВАН"
Министерство внутренних дел
Республики Казахстан

Утверждены приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан от 3 июля 2019 года № 477

Правила технической эксплуатации, обслуживания и ремонта искусственных сооружений

Глава 1.Общие положения

1. Настоящие Правила технической эксплуатации, обслуживания и ремонта искусственных сооружений (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 34-38) пункта 2 статьи 14 Закона Республики Казахстан от 8 декабря 2001 года "О железнодорожном транспорте" и определяют порядок технической эксплуатации, обслуживания и ремонта искусственных сооружений.

2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

1) искусственное сооружение – сооружение, возводимое на пересечениях железной дороги с водными преградами, другими железными дорогами, автодорогами, глубокими ущельями, горными хребтами, застроенными городскими территориями, а также возводимое для обеспечения безопасного перехода людей через железнодорожные пути и обеспечения устойчивости земляного полотна в сложных условиях;

2) водопропускная труба – искусственное сооружение, укладываемое в теле железнодорожной насыпи для пропуска водного потока при небольших расходах воды;

3) железнодорожный мост – искусственное сооружение, служащее для продолжения железнодорожного пути над препятствием;

4) железнодорожный тоннель – искусственное сооружение, служащее для продолжения железнодорожного пути через высотное или контурное препятствие;

4) железнодорожные пути – объекты недвижимого имущества (магистральные, станционные, подъездные пути), по которым осуществляется перемещение подвижного состава;

6) национальный оператор инфраструктуры – юридическое лицо, контрольный пакет акций которого принадлежит Национальной железнодорожной компании, осуществляющее эксплуатацию, содержание, модернизацию, строительство магистральной железнодорожной сети и оказывающее услуги магистральной железнодорожной сети, а также осуществляющее первоочередное обеспечение воинских перевозок.

Глава 2. Порядок технической эксплуатации искусственных сооружений

3. К эксплуатационным обустройствам относятся:

1) убежища на мостах, камеры и ниши в тоннелях, конусов и насыпи;

2) передвижные подмостки для осмотра тоннелей, служебно – бытовые компрессорные станции с воздухопроводами;

3) освещение, оповестительная сигнализация, телефонная связь, заземление металлических конструкций мостов на электрифицированных линиях и при наличии линий электропередачи, ограждение контактной сети на путепроводах и пешеходных мостах;

4) устройства для прокладки коммуникаций, контрольно – габаритные устройства, заградительные светофоры;

5) светофоры прикрытия и предохранительные тупики либо сбрасывающие башмаки или стрелки на разводных мостах;

6) габаритные ворота и дорожные знаки перед путепроводами через автомобильные дороги, ограждения опор этих путепроводов;

7) указатели для снегоочистителей, судоходная сигнализация, противопожарные средства, а также устройства, необходимые по местным условиям для нормальной эксплуатации искусственных сооружений и безопасности движения поездов, автотранспорта, пешеходов, судоходства.

4. Техническая эксплуатация искусственных сооружений включает следующие виды осмотров:

1) текущие и периодические осмотры;

2) обследования и испытания;

3) специальные наблюдения.

5. При проведении осмотров особое внимание необходимо обращать на слабые элементы искусственных сооружений, а также на элементы и узлы, существенно снижающие их грузоподъемность.

6. Осмотр искусственных сооружений производится работниками Национального оператора инфраструктуры.

При выявлении неисправностей, угрожающих безопасности движения поездов, работник Национального оператора инфраструктуры ограждает опасное место согласно Инструкции по сигнализации на железнодорожном транспорте, утвержденный приказом Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 18 апреля 2011 года № 209 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6954) и принимает меры к устранению неисправностей.

7. Обслуживание искусственных сооружений устанавливается руководством Национального оператора инфраструктуры.

8. Работники Национального оператора инфраструктуры при содержании искусственных сооружений:

1) следят за состоянием всех элементов мостового полотна (мостовых брусьев, металлических поперечин, железобетонных плит безбалластного мостового полотна, охранных приспособлений, уравнительных приборов, уравнительных рельсов);

2) проверяют и подтягивают лапчатые болты, шпильки плит безбалластного мостового полотна, крепление противоугонных (охранных) уголков и брусьев, контруголков (контррельсов), уравнительных приборов;

3) очищают от грязи, снега и льда железнодорожный путь, уравнительные приборы, мостовое полотно, элементы пролетных строений в уровне проезда;

4) очищают от снега и льда лестницы и сходы по откосам конусов и насыпей у мостов и труб перед проходом весенних вод;

5) следят за проходом весенних вод и ледохода, ведут наблюдения за уровнем воды, за состоянием укреплений конусов и откосов насыпей, застоем воды на путях, коробах поясов, на подферменных площадках, обочинах и в кюветах;

6) следят за исправным состоянием смотровых приспособлений, противопожарного инвентаря, наполняют бочки водой и ящики песком;

7) содержат в чистоте камеры и ниши в тоннелях, производят их побелку, скалывают и убирают наледи, образующиеся на пути, следят за состоянием обделки, проверяют состояние выходов из штолен и достаточность отепления их в зимнее время;

8) на пути в пределах мостов или тоннелей и на прикрепленных участках подходов закрепляют и смазывают болты, добивают костыли, подкрепляют противоугоны, очищают рельсы и скрепления от грязи, содержат в чистоте поверхность балластного слоя, обочины земляного полотна и водоотводные устройства, своевременно выпалывают траву.

9. Длина участка пути на подходах к искусственным сооружениям с каждой стороны, устанавливается руководителем Национального оператора инфраструктуры.

10. Работники Национального оператора инфраструктуры ведут журнал (произвольной формы), в котором, помимо записи о приеме и сдаче дежурств, заносят результаты осмотров и проверок верхнего строения пути, искусственных сооружений, а также указывают выполненные работы во время дежурства.

11. Целью текущих осмотров являются:

1) наблюдение за общим состоянием искусственных сооружений;

2) выявление всех неисправностей требующих устранения;

3) определение объема необходимых ремонтных работ.

12. К текущему осмотру относятся следующие составные части искусственных сооружений:

1) железнодорожный путь;

2) мостовое полотно;

3) пролетные строения;

4) опорные части опоры;

5) порталы и обделка тоннелей;

6) оголовки и звенья труб;

7) конусы насыпи, русла, включая укрепления, лотки, регуляционные и берегоукрепительные сооружения.

13. Текущие осмотры искусственных сооружений осуществляют работники Национального оператора инфраструктуры на закрепленных за ними участках.

14. Мостовой, тоннельный мастер или под его руководством бригадир по искусственным сооружениям производят текущий осмотр искусственных сооружений в пределах закрепленного участка в сроки, устанавливаемые руководителем Национального оператора инфраструктуры для каждого искусственного сооружения в зависимости от его состояния, с учетом следующих требований:

1) при исправном состоянии железнодорожные тоннели, металлические, железобетонные и каменные мосты и трубы нужно осматривать один раз в три месяца, а деревянные мосты и трубы, а также пешеходные мосты и тоннели – один раз в месяц;

2) для слабых и дефектных искусственных сооружений до устранения неисправностей, угрожающих безопасности движения поездов, а также для сооружений, находящихся в ремонте, устанавливаются более частые сроки осмотров вплоть до непрерывного наблюдения;

3) пролетные строения, рассчитанные с низким классом по грузоподъемности, осматриваются не реже одного раза в два месяца;

4) пролетные строения, усиленные сваркой, а также пролетные строения мостов, находящиеся в северных условиях Республики Казахстана и не отвечающие современным требованиям к конструкциям северного исполнения, необходимо осматривать в зимнее время не реже одного раза в месяц. Отдельные элементы старых пролетных строений, подверженные наибольшим динамическим воздействиям (продольные и поперечные балки проезжей части, узлы прикрепления подвесок) при температуре наружного воздуха ниже минус 30°С необходимо осматривать в более частые сроки, устанавливаемые руководством национального оператора инфраструктуры в зависимости от состояния пролетных строений.

15. В период ливней и пропуска весеннего паводка работники Национального оператора инфраструктуры осматривают и проверяют искусственные сооружения, для обеспечения бесперебойного и безопасного движения поездов.

16. На участках, где наблюдаются сильные ливни, перед наступлением ливневого периода и после его окончания, а также после землетрясений силой 4 балла и более, проводятся дополнительные осмотры искусственных сооружений работниками Национального оператора инфраструктуры.

17. Результаты текущего осмотра искусственных сооружений с описанием обнаруженных неисправностей и указанием объема необходимых ремонтных работ заносятся работниками национального оператора инфраструктуры в журнал произвольной формы.

18. Периодические осмотры всех искусственных сооружений производятся руководством Национального оператора инфраструктуры в зависимости от состояния сооружений, но не реже двух раз в год – весной (после прохода высоких вод) и осенью.

19. При периодическом осмотре детально проверяется общее состояние искусственных сооружений с производством в случае надобности инструментальных измерений.

Для обеспечения надлежащего качества периодические осмотры пешеходных мостов и путепроводов на электрифицированных участках необходимо осуществлять с обязательным снятием напряжения с контактной сети и проводов высоковольтной линий.

20. Результаты периодических осмотров оформляются актами, с перечислением выявленных дефектов и указанием объема и сроков требуемых ремонтных работ. Указанные акты подписываются руководителями Национального оператора инфраструктуры, производившими осмотр.

21. По результатам периодических осмотров искусственных сооружений разрабатываются мероприятия по устранению выявленных неисправностей и недостатков.

22. Руководители Национального оператора инфраструктуры производят осмотры искусственных сооружений.

23. Большие и средние мосты со сквозными металлическими пролетными строениями по грузоподъемности подвергаются обследованию (а в необходимых случаях – испытаниям) не реже одного раза в год, остальные большие и средние мосты подвергаются обследованию (а в необходимых случаях – испытаниям) не реже одного раза в пять лет.

Все остальные искусственные сооружения обследуются не реже одного раза в 10 лет.

24. Болтосварные пролетные строения с герметически замкнутыми коробчатыми элементами в первый год эксплуатации подвергаются целевому обследованию, для определения качества герметизации внутренних полостей коробчатых элементов.

25. Обследование подводной части опор производится не реже одного раза в 10 лет подводно-ремонтной специализированной организацией.

26. Испытания искусственных сооружений производятся при приемке в эксплуатацию вновь построенных крупных сооружений, а также новых и опытных конструкций, при возникновении в процессе эксплуатации дефектов в конструкции (в том числе после аварий).

27. Руководители Национального оператора инфраструктуры принимают решения об ограничениях скорости движения поездов и пропускаемой нагрузки по искусственным сооружениям, направленные на обеспечение безопасности движения поездов.

28. За слабыми и дефектными искусственными сооружениями, а также за опытными и новыми типами конструкций необходимо вести специальные наблюдения, целью которых является:

1) предупреждение расстройств, слабых и дефектных конструкций, угрожающих безопасности движения поездов;

2) пропуску пешеходов по пешеходным мостам или тоннелям и автотранспорта по автодорожным путепроводам;

3) уточнение причин появления неисправностей;

4) выявление конструктивных, строительных и эксплуатационных недостатков для своевременного их устранения и недопущения при дальнейшем изготовлении такого типа конструкций.

29. Наблюдения за дефектными искусственными сооружениями устанавливаются Национальным оператором инфраструктуры производившей обследование, с учетом конструкции и состояния искусственного сооружения, а также условий эксплуатации (интенсивность движения поездов, климатические и погодные условия, характер паводка).

30. К слабым и дефектным искусственным сооружениям, за которыми необходимы специальные наблюдения, следует относить:

1) к слабым – искусственные сооружения, не обеспечивающие по своему состоянию и грузоподъемности (прочности и устойчивости) пропуска обращающихся поездов, а также имеющие не стабилизировавшиеся деформации отдельных частей или элементов (просадки, крены и пучение опор мостов, деформации обделок тоннелей, просадки звеньев труб) или повышенные прогибы и колебания пролетных строений и опор мостов (в том числе пешеходных) под нагрузкой;

2) к дефектным – искусственные сооружения, имеющие неисправности, дальнейшее развитие которых может понизить несущую способность конструкции (искривление сжатых элементов и неисправность их соединительной решетки, трещины в растянутых элементах или в растянутой зоне изгибаемых элементов, трещины в сварных пролетных строениях, коррозия металла, слабый бетон, оголение рабочей арматуры, подмывы опор).

Глава 3. Порядок обслуживания искусственных сооружений

31. Работы по обслуживанию искусственных сооружений имеют цель предупреждения появлений неисправностей и устранения уже появившихся повреждений на ранней стадии их развития.

32. К основным работам по обслуживанию искусственных сооружений относятся:

1) содержание верхнего строения пути в пределах искусственных сооружений и на подходах к ним;

2) очистка элементов мостового полотна от загрязнений, очистка и смазка уравнительных приборов и рельсовых замков разводных пролетов, регулировка стыков и замена сезонных уравнительных рельсов, закрепление верхнего строения пути от угона;

3) подтягивание и замена болтов и одиночная (выборочная) замена дефектных элементов мостового полотна, защита мостовых брусьев от загнивания и механического износа;

4) очистка от загрязнений пролетных строений и подферменных площадок;

5) очистка, смазка, выправка опорных частей и ремонт защитных футляров;

6) очистка труб, лотков, водобойных колодцев, русл от наносов и зарослей;

7) подготовка сооружений к зиме – закрытие отверстий труб малых мостов щитами, ремонт утеплений лотков в тоннелях;

8) содержание противоналедных устройств и охлаждающих установок;

9) подготовка к пропуску весенних вод – очистка русл от снега, отколка льда вокруг опор;

10) пропуск паводка и ледохода;

11) частичная окраска отдельных мест металлических конструкций (до возобновления полной их окраски);

12) замена одиночных заклепок и болтов, засверливание и перекрытие трещин накладками в металлических конструкциям мостов;

13) расшивка швов каменной кладки и заделка трещин в массивных конструкциях, ремонт сливов, постановка на место отдельных выпавших и сместившихся камней и блоков;

14) устранение не плотностей в деревянных конструкциях, подтяжка и смазка болтов, стеска поверхностной гнили и заделка трещин с антисептированием древесины;

15) исправление местных повреждений конусов, откосов насыпи и регуляционных сооружений, водоотводов и их укреплений;

16) содержание противопожарного инвентаря, пополнение запаса воды и песка, ремонт бочек и ящиков;

17) очистка и содержание водоотводных приспособлений на поверхности и внутри тоннелей, отколка наледей в тоннелях;

18) содержание смотровых приспособлений и эксплуатационных обустройств;

19) ремонт настила и ступеней пешеходных мостов и тоннелей;

20) содержание в исправности устройств судоходной сигнализации на мостах через судоходные реки;

21) содержание и ремонт освещения;

22) содержание на охраняемых искусственных сооружениях постовых будок, оборонительных сооружений, переходных мостиков, настилов, лестниц по откосам насыпи, территории и ограждения запретных зон.

33. Работы по обслуживанию искусственных сооружений выполняются по полумесячным графикам, которые составляются на основании сезонных плановых работ с учетом результатов текущих и периодических осмотров.

34. Полумесячные графики для бригад по содержанию искусственных сооружений составляет мостовой мастер, а для путевых бригад – дорожный мастер совместно с бригадирами пути. В графиках предусматривается выполнение неотложных работ, связанных с обеспечением безопасности движения поездов с установленными скоростями, а также выполнение плановых работ для предупреждения возникновения неисправностей.

Глава 4. Порядок ремонта искусственных сооружений

35. Ремонт включает работы, направленные на обновление элементов искусственных сооружений, поддержание их прочностных характеристик и продление срока службы:

1) сплошную замену мостовых брусьев;

2) замену безбалластных плит и элементов мостового полотна;

3) возобновление окраски, замену гидроизоляции балластных корыт;

4) замену дефектных пролетных строений;

5) перекладку обделки тоннелей и работы по замене отдельных износившихся элементов или частей сооружений;

6) усиление слабых элементов и частей сооружений;

7) устранение негабаритности;

8) частичное переустройство сооружений;

9) мероприятия по борьбе с наледями;

10) устройство смотровых приспособлений, компрессорных станций и воздухопроводов для пневмообдувки, установку точек для подключения электроинструмента и устройств, для улучшения содержания и условий эксплуатации сооружений, в том числе устройство подсобных и производственных помещений для мостовых бригад. Периодичность и объемы работ по ремонту искусственных сооружений приведены в приложении к настоящим Правилам.

36. Сроки и объемы работ по ремонту в каждом конкретном случае устанавливаются по фактическому состоянию искусственных сооружений на основании осмотров и обследований с учетом классов пути и перспектив их развития. При ремонте искусственного сооружения одновременно производятся необходимые работы, относящиеся к текущему содержанию.

37. Работы по ремонту искусственных сооружений, осуществляются по месячным планам, разрабатываемым мостовым или тоннельным мастером на основе утвержденных руководством Национального оператора инфраструктуры годовых планов работ с учетом результатов периодических осмотров искусственных сооружений.

38. Работы по ремонту искусственных сооружений выполняются специализированными бригадами.

39. Для проведения трудоемких и сложных работ по ремонту мостов и тоннелей рекомендуется привлекать специализированные строительно-ремонтные организации.

40. Ремонт мостов с заменой пролетных строений производится в комплексе с ремонтом опор. При замене металлических пролетных строений и сплошной смене мостовых брусьев, безбалластное мостовое полотно укладывается на железобетонных плитах.

41. Ремонт цельноперевозимых металлических пролетных строений и металлических опорных частей следует производить в стационарных (заводских) условиях со снятием их с моста и заменой постоянными пролетными строениями и опорными частями.

42. При ремонте пути выполняются в полном объеме работы по подъемке пролетных строений мостов, удлинению труб и необходимые работы на искусственных сооружениях. При ремонте пути не производят подъемку верхнего строениями пути на мостах, не устанавливают поднимаемые пролетные строения на деревянные брусья и устройства деревянных ограждений за устоями.

43. Мостовой и дорожный мастера проводят осмотр моста с целью выявления возможных повреждений, вызванных работой путевых машин или после их прохождения в рабочем состоянии по балластным корытам, а при наличии повреждений – принимают меры по их устранению и обеспечению безопасности движения поездов.

44. Технический надзор за подготовкой и проведением ремонтных работ, выполняемых специализированными организациями, осуществляется мостовым, тоннельным мастером или работниками, назначаемыми руководством Национального оператора инфраструктуры.

45. Работник, осуществляющий технический надзор, следит за качеством работ, за их соответствием проекту, контролирует соблюдение всех правил и требований по обеспечению безопасности движения поездов и установленного проектом режима эксплуатации на период работ.

46. Выборочная приемка этапов выполненных работ, оценка их полноты и качества производится Национальным оператором инфраструктуры.

Приложение к Правилам технической эксплуатации, обслуживания и ремонта искусственных сооружений

Периодичность и объемы работ по ремонту искусственных сооружений

Виды искусственных сооружений	Наименование ремонтных работ	Периодичность (лет)	Средние объемы ремонтных работ
1	2	3	4
1. Мосты, путепроводы, эстакады, виадуки, тоннели, трубы, пешеходные мосты
1) Мостовое полотно	Сплошная смена деревянных мостовых брусьев	12-15	100 %
	Смена деревянных противоугонных (охранных) брусьев	8-10	100 %
	Смена деревянного настила	4-5	100 %
	Смена настила из железобетонных плит	8-10	25 % от общего количества плит
	Замена безбалластного полотна из железобетонных плит	25-30	100 %
	Замена металлического мостового полотна (металлических поперечин)	25-30	100 %
	Замена контруголков (контррельсов) и охранных уголков	При смене мостового полотна	С добавлением до 25 % конструкций
	Замена рельсов, очистка и замена балласта и шпал	По нормам ремонта пути
	Смена деревянного настила на автодорожных мостах	3-5	100 %
	Смена деревянных брусьев под настилом пешеходных мостов и поперечин на автодорожных мостах	8-10	100 %
	Смена асфальтового покрытия на мостах: автодорожных	5-7	100 %
	пешеходных	7-10	100 %
2) Металлические пролетные строения и опоры	Замена металлических пролетных строений с опорными частями и опор	50-60	100 %
	Замена поврежденных элементов с постановкой их на высокопрочные болты и с заменой дефектах заклепок высокопрочными болтами	25-30	5-7 % от массы металла пролетных строений
	Частичная замена элементов опорных частей	25-30	50 %
	Усиление пролетных строений длиной более 33 метров	При необходимости	С добавлением до 15 % металла от массы пролетного строения
	Окраска масляными или полимерными лакокрасочными покрытиями: в нормальных условиях; в неблагоприятных условиях; при загазованности воздуха вредными примесями и в районах с влажным климатом или большим количеством атмосферных осадков; на участках перевозки солей и минеральных удобрений Замена или бетонирование (омоноличивание) металлических опор	При необходимости 6-10 5-7 3-5 60 60	100 % 100 % 100 % 100 % 100 %
3) Железобетонные, бетонные и каменные пролетные строения и железобетонные элементы стальных конструкций	Замена гидроизоляции	15-20	100 %
	Ремонт защитного слоя	25	15 % поверхностей
	Инъектирование или другой вид заделки трещин	25	15 % поверхностей
	Наращивание бортов пролетных строений	При необходимости	100 %
	Замена пролетных строений из железобетона	70	100 %
	Замена пролетных строений из камня или бетона	70-80	100 %
	Усиление бетонных и каменных пролетных строений	Один раз за срок службы	По специальному проекту
4) Деревянные пролетные строения и опоры	Замена поврежденных элементов	5	25 % объема древесины
	Антисептирование	5	100 %
		20	100 %
5) Каменные, бетонные и железобетонные опоры	Замена на капитальные конструкции Частичная перекладка каменных и кирпичных опор	30-40	25 % объема кладки
	Инъектирование или цементация каменной, кирпичной или бетонной кладки	30-40	30 % объема кладки
	Ремонт бетонных и бутобетонных опор	30-40	10 % объема кладки
	Торкретирование или другие виды ремонта поверхностей железобетонных и бетонных опор	30-40	30 - 50 % поверхностей
	Устройство железобетонных "рубашек"	35-40	100 % наружной поверхности
	Ремонт и замена поврежденных подферменных камней	35-40	50 % объема кладки камней
	Удлинение и наращивание устоев	40	100 % по специальному проекту
	Замена опор с разборкой существующих и сооружением новых, в том числе и со смещением оси моста	80-100	по специальному проекту при соответствии технико-экономического обоснования
2. Трубы и лотки	Перекладка оголовков	15-20	20 % объем кладки
	Исправление просадок отдельных звеньев	40-50	20 % от общего числа звеньев
	Ремонт внутренних поверхностей труб и их лотков	50	50 % общей поверхности
	Удлинение труб в связи с переустройством земляного полотна	Один раз за срок службы труб	По проекту
	Замена металлических (гофриророванных) труб на железобетонные	40	100 %
	Замена деревянных труб на капитальные	15	100 %
	Замена каменных, бетонных и железобетонных труб	100	100 %
3. Тоннели	Частичная перекладка обделки тоннелей: в нормальных условиях	40-50	20 % объема кладки
	в неблагоприятных условиях	30	20 % объема кладки
	Нагнетание цементного раствора за обделку тоннелей, эксплуатируемых в нормальных условиях	35-40	На протяжении 50 % длины
	Ремонт поверхностей бетонной, железобетонной, кирпичной или каменной обделки	30	50 % внутренних поверхностей
	Замена и устройство вновь дренажных сооружений	60	На протяжении 75 % длины
	Ремонт водоотводных и дренажных сооружений тоннелей	12	100 %
	Осушение (устройство новых дренажных штолен, скважин, лотков) тоннелей	При необходимости	По специальному проекту
4. Каменные, бетонные и железобетонные селеспуски, дюкеры и косогорные сооружения	Устройство вентиляции Частичная перекладка кладки	При необходимости 40-50	По специальному проекту 20 % объема кладки
	Ремонт поверхностей лотков, селеспусков и быстротоков	20	50 % рабочих поверхностей
	Ремонт поверхностей каменных массивов	35-40	50 % поверхности
	Цементация каменных и бетонных массивов	40 - 50 %	20 % объема кладки
5. Подпорные стены и регуляционные сооружения	Частичная перекладка каменной и кирпичной кладки, ремонт бетонных и бутобетонных сооружений	20-25	30 % объема кладки
6. Укрепления искусственных сооружений и берегов	Ремонт двойного и одиночного мощения или покрытия из железобетонных и бетонных плит	10	С добавлением 10 % новых материалов
	Очистка сильно заносимых русел	3-5	50 % длины русел
	Укрепление опор, подверженных размывам	5	С добавлением 50 % материалов
	Устройство противоналедных сооружений на водотоках с наледями	10	По специальному проекту
7. Ремонт эксплуатационных обустройств мостов и тоннелей	Ремонт и устройство освещения, оповестительной, заградительной и судоходной сигнализации, пневмообдувки, вентиляции, электрообогрева лотков в тоннелях, ограждения зон, служебных помещений мостовых и тоннельных бригад, смотровых устройств и габаритных ворот у мостов	10	С добавлением 50 % объема материалов