Қазақстан Республикасында алғашқы көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2019 жылғы 26 тамыздағы № ҚР ДСМ-114 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2019 жылғы 27 тамызда № 19290 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 15 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-269/2020 бұйрығымен.

      Ескерту. Күші жойылды – ҚР Денсаулық сақтау министрінің 15.12.2020 № ҚР ДСМ-269/2020 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Қазақстан Республикасы Кодексінің 7-бабы 1-тармағының 6) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасында алғашқы көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Медициналық көмекті ұйымдастыру департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

      3) осы бұйрықты мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметті ұсынуды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрі Л. М. Ақтаеваға жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Министр Е. Биртанов

  Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрінің
2019 жылғы 26 тамыздағы
№ ҚР ДСМ-114 бұйрығымен
бекітілген

Қазақстан Республикасында алғашқы көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Қазақстан Республикасында алғашқы көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты (бұдан әрі – Стандарт) Қазақстан Республикасында алғашқы көмек көрсету тәртібін және базалық іс-шараларды белгілейді.

      2. Осы Стандарттарда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

      1) алғашқы көмек – шұғыл жағдайлар кезінде оқиға орнында зардап шегушінің өзі (өзіне-өзі көмек көрсету) немесе жақын жерде орналасқан басқа адам (өзара көмек) жүргізетін адамның өмірін құтқаруға және асқынулардың алдын алуға арналған жедел базалық іс-шаралар кешені;

      2) жедел медициналық көмек – денсаулыққа келетін елеулі зиянды болдырмау және (немесе) өмірге төнген қатерді жою үшін шұғыл медициналық көмекті талап ететін аурулар мен жай-күй туындаған кезде, сондай-ақ кейіннен транспланттау үшін ағзаларды (ағзалардың бөлігін) тасымалдау қажет болған кезде медициналық көмек ұсыну нысаны болып табылады.

2-тарау. Алғашқы көмек көрсету жөніндегі тәртіп және базалық іс-шаралар

      1. Алғашқы көмек көрсететін адам алғашқы көмек көрсету үшін жағдайды бағалау және қауіпсіз жағдайларды қамтамасыз ету жөніндегі мынадай іс-шараларды жүргізеді:

      1) өз өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін факторларды айқындау;

      2) зардап шегушінің өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін факторларды айқындау;

      3) өмір мен денсаулық үшін қауіп төндіретін факторларды жою;

      4) зардап шегушіге зақым келтіретін факторлардың әрекетін тоқтату;

      5) зардап шеккендердің санын бағалау;

      6) зардап шегушінің орнын ауыстыру.

      2. Алғашқы көмек көрсететін адам зардап шегушінің жай-күйіне мынадай өлшемшарттар бойынша бағалау жүргізеді:

      1) зардап шегушінің өміріне қауіп төндіретін қан кетудің болуын айқындау;

      2) санасын айқындау;

      3) тыныс алуды айқындау.

      3. Алғашқы көмек көрсететін адам 103 нөмірі бойынша жедел медициналық көмек бригадасын және қажеттілігіне қарай 112 нөмірі бойынша басқа шұғыл әрекет ету қызметтерін шақырады және зардап шегуші мынадай деректерді береді:

      1) зардап шегушінің тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), жасы және жынысы;

      2) зардап шегушінің жай-күйі бойынша деректер және жазатайым оқиғаның, жарақаттанудың немесе аурудың мән-жайлары;

      3) мекенжайы мен телефоны, сондай-ақ зардап шегушінің орналасқан жеріне жету бойынша болжамды деректер.

      4. Әртүрлі шұғыл жағдайлар кезінде зардап шегушіге алғашқы көмек көрсету тәртібі осы Стандартқа қосымшаға сәйкес Алгоритмдер бойынша ұсынылады.

  20 __жылғы "__" _____ №
Қазақстан Республикасында
алғашқы көмек көрсетуді
ұйымдастыру стандартына
қосымша

Алғашқы көмек көрсету тәртібі

Бұрынғы қалпына келтіру (қырынан жатқызу)



Базалық реанимация



Тыныс жолдарына бөгде дененің түсуі



      Ескерту: егер зардап шеккен адам есінен айырылса, базалық реанимация жүргізу.

Сыртқы қан кету



Жарақаттар



      Ескерту:

      1. Омыртқа жарақаты кезінде басын бір деңгейде корпуспен бекіту керек, барлық уақытта оны қолмен ұстап тұру керек.

      2. Егер зардап шегуші денесінің кеуде немесе іш бөлігінде бөгде заттар болса, кеуде / іш жарақатын алған кезде-ұстамауға және оларды алуға тырыспау қажет.

      3. Егер жарақат алған кезде ішкі мүшелер көрінетін болса-ылғалды матамен, содан кейін полиэтиленмен жабу, қол астындағы заттармен нығыздап байлау.

      4. Ұзақ қан кеткен кезде қолда бар құралдарды (іш белбеуі, сөмкеден белбеу, галстук, мата) пайдалана отырып, қан кету орнынан жоғары бұрап қою керек.

      5. Сынық болған жағдайда зардап шегушіні ЖМК бригадасы келгенге дейін бастапқы қалыпта ұстау.

Зардап шегушіні тасымалдау



Термиялық күйік



Үсік шалу



      Ескерту:

      1. Дененің зақымдалған бөлігін жууға, жақпамай, май, спирт сүртуге болмайды.

      2. Дененің зақымдалған бөлігіне ыстық заттарды (грелка, жылытқыш және т. б.) салуға болмайды.

      3. Алкогольді ішімдіктерді қолдануға болмайды.

Удың түсу жолына байланысты уланулар



      Ескерту:

      1. Мұнай өнімдерімен, қышқылдармен, сілтілермен уланған кезде құстырмау және ішті айдатқыш заттар бермеу.

      2. Қажет болған жағдайда адсорбциялаушы препараттарды (белсендірілген көмір және т. б.) қабылдау.

Талып қалу



      Ескерту: зардап шегушіні тік отырғызу үшін көтеруге болмайды.

Кеуде тұсының ауырсынуы



Құрысу



Шағу



      Ескерту:

      1. Улы жыландар шаққан кезде уды соруға, кесу жасауға немесе бұрауларды қолдануға болмайды.

      2. Жабайы аралар/аралар шаққан жерлерден олардың бізгегін мұқият алып тастау керек.

      3. Шаққан орны іскен жағдайда суық компресс басу керек.

Об утверждении Стандарта организации оказания первой помощи в Республике Казахстан

Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 26 августа 2019 года № ҚР ДСМ-114. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 27 августа 2019 года № 19290. Утратил силу приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-269/2020.

      Сноска. Утратил силу приказом Министра здравоохранения РК от 15.12.2020 № ҚР ДСМ-269/2020 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      В соответствии с подпунктом 6) пункта 1 статьи 7 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить прилагаемый Стандарт организации оказания первой помощи в Республике Казахстан.

      2. Департаменту организации медицинской помощи Министерства здравоохранения Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства здравоохранения Республики Казахстан;

      3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа представление в Юридический департамент Министерства здравоохранения Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения Республики Казахстан Актаеву Л. М.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр Е. Биртанов

  Утвержден
приказом Министра
здравоохранения
Республики Казахстан
от 26 августа 2019 года № ҚР ДСМ - 114

Стандарт организации оказания первой помощи в Республике Казахстан

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящий Стандарт организации оказания первой помощи в Республике Казахстан (далее – Стандарт) устанавливает порядок и базовые мероприятия по оказанию первой помощи в Республике Казахстан.

      2. В настоящих Стандартах используются следующие понятия:

      1) первая помощь — комплекс срочных базовых мероприятий для спасения жизни человека и предупреждения осложнений при экстренных состояниях, проводимых на месте происшествия самим пострадавшим (самопомощь) или другим лицом, находящимся поблизости (взаимопомощь);

      2) скорая медицинская помощь – форма предоставления медицинской помощи при возникновении заболеваний и состояний, требующих экстренной медицинской помощи для предотвращения существенного вреда здоровью и (или) устранения угрозы жизни, а также при необходимости транспортировки органов (части органов) для последующей трансплантации.

Глава 2. Порядок и базовые мероприятия по оказанию первой помощи

      1. Лицо, оказывающее первую помощь, проводит следующие мероприятия по оценке обстановки и обеспечению безопасных условий для оказания первой помощи:

      1) определение угрожающих факторов для собственной жизни и здоровья;

      2) определение угрожающих факторов для жизни и здоровья пострадавшего;

      3) устранение угрожающих факторов для жизни и здоровья;

      4) прекращение действия повреждающих факторов на пострадавшего;

      5) оценка количества пострадавших;

      6) перемещение пострадавшего.

      2. Лицо, оказывающее первую помощь, проводит оценку состояния пострадавшего по следующим критериям:

      1).определение наличия кровотечения, угрожающего жизни пострадавшего;

      2) определение сознания;

      3) определение дыхания;

      3. Лицо, оказывающее первую помощь, вызывает бригаду скорой медицинской помощи по номеру 103 и по необходимости другие службы экстренного реагирования по номеру 112 и передает следующие данные со слов пострадавшего:

      1) фамилия, имя, отчество (при его наличии), возраст и пол пострадавшего;

      2) данные по состоянию пострадавшего и обстоятельства несчастного случая, травмы или заболевания;

      3) адрес и телефон, а также ориентировочные данные по проезду к месту нахождения пострадавшего.

      4. Порядок оказания первой помощи пострадавшему при различных видах экстренных состояний предоставляется по Алгоритму оказания первой помощи согласно приложению к настоящему Стандарту.

  Приложение
к Стандарту организации
оказания первой помощи
в Республике Казахстан
от 26 августа 2019 года № ҚР ДСМ - 114

Алгоритм оказания первой помощи

Восстановительное (боковое) положение

     


Базовая реанимация

     


Наличие инородного тела в дыхательных путях

     


      Примечание: если пострадавший потерял сознание, перейти к алгоритму проведение базовой реанимации.

Наружное кровотечение

     


Травмы

     


      Примечание:

      1. При травме позвоночника необходимо зафиксировать голову на одной линии с корпусом, все время поддерживая ее руками.

      2. В случае если есть посторонние предметы в грудной или брюшной части тела пострадавшего, при травме грудной клетки/живота – не трогать и не пытаться извлечь их.

      3. В случае если при травмах видны внутренние органы – закрыть влажной тканью, затем полиэтиленом, наложить тугую повязку из подручных средств.

      4. При продолжительном кровотечении, наложить жгут выше места кровотечения используя подручные средства (брючный ремень, ремень от сумки, галстук, ткань).

      5. При наличии перелома, зафиксировать пострадавшего в исходном положении, до приезда бригады СМП.

Транспортировка пострадавшего

     


Термический ожог

     


Обморожение

     


      Примечание:

      1. Нельзя растирать пораженные участки тела, втирать мази, масла, спирт.

      2. Нельзя прикладывать к пораженным участка тела горячие предметы (грелка, обогреватель и др.).

      3. Противопоказано употреблять алкогольные напитки.

Отравления в зависимости от пути попадания яда

     


      Примечание:

      1. Не вызывать рвоту и не давать слабительные средства при отравлении нефтепродуктами, кислотами, щелочью.

      2. При необходимости принять адсорбирующие препараты (активированный уголь и др.).

Обморок

     


      Примечание: нельзя поднимать пострадавшего в вертикальное положение.

Боль в груди

     


Судороги

     


Укусы

     


      Примечание:

      1. При укусах ядовитых змей нельзя отсасывать яд, делать надрез или применять жгуты.

      2. В местах укуса ос/пчел аккуратно удалить жало.

      3. В случае обнаружения отеков на месте укуса наложить холодный компресс.