Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры және ерікті жинақтаушы зейнетақы қорлары үшін қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2020 жылғы 12 қазандағы № 95 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2022 жылғы 24 ақпандағы № 17 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 28 ақпанда № 26967 болып тіркелді

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Бұйрықтың қолданысқа енгізілу тәртібін 4-т. қараңыз.

Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін жетілдіру мақсатында Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры және ерікті жинақтаушы зейнетақы қорлары үшін қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2020 жылғы 12 қазандағы № 95 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21434 болып тіркелген) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры және ерікті жинақтаушы зейнетақы қорлары үшін қойылатын талаптарда:

жоғарғы оң жақ бұрыштағы мәтін мынадай редакцияда жазылсын:

"Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2020 жылғы 12 қазандағы № 95 қаулысымен бекітілді";

2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Талаптарда қолданылатын ұғымдар КЖ/ТҚҚ туралы заңда және "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көрсетілген мағыналарында пайдаланылады.

Талаптардың мақсаттары үшін мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) әдеттегіден тыс операция (мәміле) – клиенттің КЖ/ТҚҚ туралы заңның 10-бабының 2-тармағына сәйкес қаржы мониторингін жүзеге асыратын және қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға, жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жөніндегі өзге де шараларды қабылдайтын уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) айқындаған, сондай-ақ бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры және ерікті жинақтаушы зейнетақы қорлары (бұдан әрі – қор) дербес әзірлеген күдікті операцияны айқындау белгілері ескеріле отырып, КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабының 4-тармағына сәйкес міндетті түрде зерделенуге тиіс операциясы (мәмілесі);

2) клиент – қордың қызметтерін алатын жеке тұлға және (немесе) заңды тұлға;

3) қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату), терроризмді қаржыландыру тәуекелдері (бұдан әрі – КЖ/ТҚ тәуекелдері) – қорды қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату), терроризмді қаржыландыру процестеріне қасақана немесе қасақана емес тарту тәуекелдері (бұдан әрі – КЖ/ТҚ);

4) КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару – қордың КЖ/ТҚ тәуекелдерін анықтау, бағалау, мониторингтеу, сондай-ақ оларды азайту бойынша қабылдайтын шаралар жиынтығы (көрсетілетін қызметтерге, клиенттерге, сондай-ақ клиенттер жүргізетін операцияларға қатысты);

5) ұлттық жария лауазымды адам (бұдан әрі – ҰЖЛА):

жауапты мемлекеттік лауазымды атқаратын адам;

лауазымды адам;

мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілетті адам;

мемлекеттік ұйымда немесе квазимемлекеттік сектор субъектісінде басқарушылық функцияларды орындайтын адам;

6) цифрлық актив - криптография және компьютерлік есептеу құралдарын қолдана отырып электрондық-цифрлық нысанда құрылған, қаржылық құрал болып табылмайтын мүлік, сондай-ақ мүліктік құқықтарды куәландырудың электрондық-цифрлық нысаны;

7) шекті операция – клиенттің ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен жүргізілетін, КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабының 1-тармағына сәйкес қаржы мониторингіне жататын операциясы;

8) шетелдік жария лауазымды адам (бұдан әрі – ШЖЛА):

шет мемлекеттің заң шығарушы, атқарушы, әкімшілік, сот органдарында немесе қарулы күштерінде қандай да бір лауазымды атқаратын тағайындалатын немесе сайланатын адам;

шет мемлекет үшін қандай да бір жария функцияны орындайтын адам;

халықаралық шарттар мәртебесі бар келісімдер негізінде елдер құрған ұйымдарда басшы лауазым атқаратын адам;

9) іскерлік қатынастар – қордың клиентке зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдері жөніндегі қызметке жататын қызметтер ұсынуы бойынша қатынастар.";

3 және 4-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл (бұдан әрі – КЖ/ТҚҚ) мақсатында қор ішкі бақылауды:

1) қордың КЖ/ТҚҚ туралы заңның талаптарын орындауын қамтамасыз ету;

2) қордың ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін КЖ/ТҚ тәуекелдерін және қатар жүретін тәуекелдерді (операциялық, бедел, құқықтық) басқару үшін жеткілікті деңгейде ұстап тұру;

3) қорды, оның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерін КЖ/ТҚ процестеріне тартуды болдырмау мақсатында жүзеге асырады.

Қор осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген ішкі бақылаудан басқа, КЖ/ТҚҚ туралы заңның 12-1 және 13-баптарында көзделген жаппай қырып-жою қаруын таратудың және оны қаржыландырудың алдын алуға, оған кедергі келтіруге және тоқтатуға қатысты нысаналы қаржылық санкциялар жөніндегі талаптардың сақталуын қосымша жүзеге асырады.

4. Қорда КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру шеңберінде қордың ішкі аудит қызметінің КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылаудың тиімділігін бағалауды жүргізуіне қойылатын талаптар қамтылатын ішкі бақылау қағидалары әзірленеді.

Ішкі бақылау қағидалары КЖ/ТҚҚ туралы заңның 11-бабында көзделген бағдарламалардан тұрады, қор оларды Талаптарға сәйкес дербес әзірлейді және олар қордың ішкі құжаты не қордың басқару органы немесе атқарушы органы бекіткен осындай құжаттардың жиынтығы болып табылады.".

6 және 7-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"6. КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) мәліметтерді тіркеу, сондай-ақ КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды іске асыру барысында алынған құжаттар мен ақпаратты сақтау тәртібі;

2) нысаналы қаржы санкцияларын қолдану және КЖ/ТҚҚ туралы заңның 12-бабына сәйкес жасалған терроризмді қаржыландыруға байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесінде (бұдан әрі – Тізбе) және КЖ/ТҚҚ туралы заңның 12-1-бабына сәйкес жасалған жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесінде (бұдан әрі – ЖҚҚТҚ тізбесі) болуы тұрғысынан клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін тексеру тәртібі;

3) Тізбеден және ЖҚҚТҚ тізбесінен клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтер алып тасталған кезде нысаналы қаржы санкцияларын қолдануды тоқтату тәртібі;

4) қор қызметкерлерінің, оның ішінде жауапты қызметкердің, қордың басқару органының және атқарушы органының өздеріне белгілі болған, қор қызметкерлері жол берген КЖ/ТҚҚ туралы заңды, сондай-ақ ішкі бақылау қағидаларын бұзу фактілері туралы хабардар ету тәртібі;

5) қорды (қордың бас ұйымын) бақылайтын заңды тұлға белгілеген КЖ/ТҚҚ жөніндегі талаптарды сипаттау (бар болса);

6) КЖ/ТҚҚ мақсатында қордың ішкі аудит қызметінің ішкі бақылау тиімділігін бағалау нәтижелері бойынша басқарушылық есептілікті дайындау және қордың басқару органы мен атқарушы органына ұсыну, оның ішінде топ (болған кезде) шеңберінде шоғырландырылған негізде ұсыну тәртібі;

7) КЖ/ТҚ тәуекелдерін бағалау нәтижелерін бағалау, айқындау, құжаттамалық тіркеу және жаңарту рәсімі;

8) бөлімшенің КЖ/ТҚ бойынша функцияларының, оның ішінде КЖ/ТҚ мақсатында ішкі бақылауды жүзеге асыру кезінде қордың басқа бөлімшелерімен, филиалдарымен, еншілес ұйымдарымен өзара іс-қимыл жасау рәсімінің, сондай-ақ жауапты қызметкердің функцияларының, өкілеттіктерінің, жауапты қызметкердің қордың басқару органымен және атқарушы органымен өзара іс-қимыл жасау рәсімінің сипаттамасы;

9) қордың Қазақстан Республикасында және сол сияқты одан тысқары жерлерде орналасқан филиалдарының, өкілдіктерінің, еншілес ұйымдарының, егер бұл олардың орналасқан жеріндегі мемлекеттің заңнамасына қайшы келмесе, ішкі бақылау қағидаларын сақтау және іске асыру тәртібі.

7. КЖ/ТҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасына сәйкес жауапты қызметкердің және КЖ/ТҚҚ жөніндегі бөлімше қызметкерлерінің функциялары мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) әзірленген және қордың басқару органымен немесе атқарушы органымен келісілген ішкі бақылау қағидаларының және (немесе) оларға өзгерістердің (толықтырулардың), сондай-ақ қорда олардың сақталуына мониторингтің болуын қамтамасыз ету;

2) КЖ/ТҚҚ туралы заңға сәйкес уәкілетті органға хабарлар ұсынуды ұйымдастыру және олардың ұсынылуын бақылау;

3) клиенттердің операцияларын күдікті ретінде тану және қордың ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен уәкілетті органға хабарлар жіберу қажеттілігі туралы шешімдер қабылдау;

4) уәкілетті органды анықталған клиенттер мен нысаналы қаржылық санкциялар қолдану бойынша қабылданған шаралар туралы хабардар ету;

5) КЖ/ТҚҚ туралы заңда және (немесе) шарттарда көзделген жағдайларда және тәртіппен клиенттердің операциялар жүргізуден бас тарту туралы шешімдер қабылдау не келісу;

6) қордың басқару органына және (немесе) атқарушы органына КЖ/ТҚҚ туралы заңда және (немесе) қордың ішкі құжаттарында көзделген жағдайларда және тәртіппен клиенттермен іскерлік қатынастарды орнату, жалғастыру не тоқтату туралы шешім қабылдау үшін сұратулар жіберу;

7) қордың басқару органын анықталған ішкі бақылау қағидаларын бұзушылықтар туралы қордың ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен хабардар ету;

8) қордың басқару органына есептерді қалыптастыру үшін КЖ/ТҚҚ мақсатында, оның ішінде топ шеңберінде (бар болса) КЖ/ТҚҚ тәуекелдерін басқару жүйесін жақсарту бойынша ұсынылатын шаралар мен ішкі бақылау қағидаларын іске асыру нәтижелері туралы ақпаратты дайындау;

9) қордың КЖ/ТҚ процестеріне тартылу тәуекелін бағалау және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға сұратылып отырған ақпарат беру үшін сандық және сапалық көрсеткіштерді жинау бойынша жыл сайын, есепті жылдан кейінгі жылдың 5 ақпанынан кешіктірмей үйлестіру.";

11 және 12-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"11. Қор КЖ/ТҚ мақсатында ішкі бақылау мәселелері бойынша процестерді автоматтандыру үшін қордың ішкі бақылау талаптарына сәйкес келетін автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді пайдаланады.

12. КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқаруды ұйымдастыру мақсатында қор КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару бағдарламасын әзірлейді.

Тәуекелдерді бағалау нәтижелері "Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабының бірінші бөлігіне сәйкес қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның талап етуі бойынша ұсынылады";

15-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"15. Мәртебесі және (немесе) қызметі КЖ/ТҚ тәуекелін арттыратын клиенттердің типтері мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) жария лауазымды адам, олардың жұбайы (зайыбы) және жақын туыстары;

2) қызметі қолма-қол ақшаның қарқынды айналымымен байланысты заңды тұлғалар және дара кәсіпкерлер, оның ішінде:

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларына арналған лицензиясы негізінде қызметін тек қана айырбастау пункттері арқылы жүзеге асыратын заңды тұлғалар;

айрықша қызметі банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау болып табылатын ұйымдар (екінші деңгейдегі банктер белгілеген КЖ/ТҚҚ бойынша талаптарды сақтайтын екінші деңгейдегі банктердің еншілес ұйымдарын қоспағанда);

микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдар;

тұтынушылардан қолма-қол ақшаны, оның ішінде электрондық терминалдар арқылы қабылдауды жүзеге асыратын қызметтерді (қаржылық қызметтерден басқа) жеткізушілердің агенттері (сенім білдірілген өкілдері);

ойын бизнесін ұйымдастырушылар, сондай-ақ Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде онлайн-казино қызметін көрсететін не одан кіріс алатын тұлғалар;

туристік қызметтерді, сондай-ақ қолма-қол ақшаның қарқынды айналымына байланысты өзге де қызметтерді ұсынатын тұлғалар;

3) инвестициялық портфельді басқарушы брокер-дилерлер (екінші деңгейдегі банктер белгілеген КЖ/ТҚҚ бойынша талаптарды сақтайтын екінші деңгейдегі банктердің еншілес ұйымдарын қоспағанда);

4) "өмірді сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, сақтандыру брокерлері (екінші деңгейдегі банктер белгілеген КЖ/ТҚҚ бойынша талаптарды сақтайтын екінші деңгейдегі банктердің еншілес ұйымдарын қоспағанда);

5) цифрлық активтерді шығару, олардың сауда-саттығын ұйымдастыру, сондай-ақ цифрлық активтерді ақшаға, құндылықтарға және өзге де мүлікке айырбастау бойынша көрсетілетін қызметтерді ұсыну жөніндегі қызметті жүзеге асыратын тұлғалар;

6) қаржы лизингі бойынша қызметтер көрсететін тұлғалар (екінші деңгейдегі банктер белгілеген КЖ/ТҚҚ бойынша талаптарды сақтайтын екінші деңгейдегі банктердің еншілес ұйымдарын қоспағанда);

7) сақтандыру агенттері ретінде қызметті жүзеге асыратын тұлғалар;

8) жылжымайтын мүлікті сатып алу-сату бойынша делдалдық қызметті жүзеге асыратын тұлғалар;

9) қызметі қаруды, жарылғыш заттарды өндірумен және (немесе) сатумен байланысты адамдар;

10) қызметі бағалы металдарды, асыл тастарды не олардан жасалған бұйымдарды өндірумен және (немесе) өңдеумен, сондай-ақ сатып алумен-сатумен байланысты тұлғалар;

11) қорлардың, діни бірлестіктердің ұйымдық-құқықтық нысанындағы коммерциялық емес ұйымдар;

12) Талаптардың 16-тармағында көрсетілген шет мемлекеттерде орналасқан (тіркелген) тұлғалар, сондай-ақ Қазақстан Республикасында орналасқан осындай тұлғалардың филиалдары мен өкілдіктері;

13) сенімхат бойынша олардың өкілдері атынан әрекет ететін зейнетақы төлемдерін алушылар.";

мынадай мазмұндағы 21-1-тармақпен толықтырылсын:

"21-1. Қор:

1) берудің жаңа тетіктерін қоса алғанда, жаңа өнімдер және жаңа іскерлік практика әзірлеуге;

2) жаңа, сол сияқты қолданыстағы өнімдер үшін жаңа немесе дамушы технологияларды пайдалануға байланысты туындауы мүмкін КЖ/ТҚ тәуекелдерін айқындайды және бағалайды.

КЖ/ТҚ тәуекелдерін бағалау жаңа өнімдерді, іскерлік практиканы іске қосқанға дейін немесе жаңа немесе дамушы технологияларды пайдаланғанға дейін жүргізіледі.";

22-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"22. Клиентті тиісінше тексеру бойынша КЖ/ТҚҚ туралы заңның талаптарын іске асыру мақсатында қор клиенттерді (олардың өкілдерін) және бенефициарлық меншік иелерін сәйкестендіру бағдарламасын әзірлейді.

Клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру қордың зейнетақы жарналары салымшысы (оның өкілі), зейнетақы төлемдерін алушы (оның өкілі) туралы мәліметтерді тіркеу және олардың анықтығын тексеру, бенефициарлық меншік иесін анықтау және ол туралы мәліметтерді тіркеу, іскерлік қатынастардың болжамды мақсатын белгілеу және тіркеу, сондай-ақ зейнетақы жарналары салымшысы, зейнетақы төлемдерін алушы және олардың өкілдері туралы Талаптарда көзделген өзге де мәліметтерді алу және тіркеу жөніндегі іс-шараларды жүргізуінен тұрады.

Бенефициарлық меншік иесін анықтау жөніндегі іс-шараларды қор зейнетақы жарналарының салымшысына қатысты, ал ерікті зейнетақы жарналары есебінен қалыптастырылған зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру кезінде осындай зейнетақы төлемдерін алушыға да қатысты жүргізеді.

КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабының 7-тармағына сәйкес қор тәуекелдің жоғары деңгейі берілген клиентке қатысты клиенттерді тиісінше тексерудің күшейтілген шараларын қолданады не оларға қатысты тәуекелдің төмен деңгейі берілген клиенттерді тиісінше тексерудің жеңілдетілген шараларын қолданады.";

мынадай мазмұндағы 22-1-тармақпен толықтырылсын:

"22-1. КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабы 2, 3-1-тармақтарының және 7-бабы 1-тармағының талаптарын ескере отырып, қор:

1) клиент шекті операция (мәміле) жасаған;

2) клиент күдікті операция (мәміле) жасаған (жасауға әрекет жасаған);

3) клиент КЖ/ТҚ типологияларына, схемалары мен тәсілдеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар операция (мәміле) жасаған;

4) клиент ерекше операция (мәміле) жасаған;

5) клиент (оның өкілі), бенефициарлық меншік иесі туралы бұрын алынған деректердің анықтығына күмән келтіру үшін негіздер болған жағдайларда клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіруді, клиенттің тәуекел деңгейін ескере отырып, жасалатын операцияларды қаржыландыру көзі туралы мәліметтерді алу мен тіркеуді қоса алғанда, іскерлік қатынастарды тексеруді және операцияларды зерделеуді жүргізеді, сондай-ақ клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы алынған мәліметтердің анықтығына тексеру жүргізеді.

Клиент белгіленген іскерлік қатынастар шеңберінде операциялар жасау кезінде, егер ол осы тармақтың бірінші бөлігінің 2), 3, 4) және 5) тармақшаларында көзделген жағдайларды, сондай-ақ клиенттің тәуекел деңгейіне және Талаптарға сәйкес бұрын алынған қосымша мәліметтерді жаңарту не алу қажеттігін қоспағанда, осындай іскерлік қатынастарды белгілеу кезінде жүргізілсе, клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру жүргізілмейді.";

24 және 25-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"24. Талаптардың 22-1 және 23-тармақтарына сәйкес алынған мәліметтерді қор клиенттің досьесіне енгізеді, ол қорда клиентпен іскерлік қатынастардың барлық кезеңі ішінде және олар тоқтатылған күннен бастап кемінде бес жыл сақталады.

Қор ішкі құжаттарға сәйкес досье жүргізетін клиенттердің топтары мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) жеке тұлғалар;

2) заңды тұлғалар.

Қор КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабы 6-тармағының 1) тармақшасын қолданған кезде қор клиенттің досьесіне енгізу (қосу) үшін клиенттерін тиісінше тексеру шараларына қор сүйенетін басқа қаржы мониторингі субъектілерінен клиент туралы мәліметтерді дереу алады, сондай-ақ сұрату бойынша оларға, оның ішінде ақпарат, ақпараттық жүйелерден немесе қаржы мониторингінің басқа субъектілерінің дерекқорынан үзінді көшірмелер жататын растайтын құжаттардың көшірмелерін кідіріссіз алады.

25. Клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру процесінде қор мұндай клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің Тізбеде және ЖҚҚТҚ тізбесінде болуына тексеру жүргізеді.

Клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің Тізбеде және ЖҚҚТҚ тізбесінде болуын (Тізбеге және ЖҚҚТҚ тізбесіне енгізілуін) тексеру клиенттің тәуекел деңгейіне байланысты емес және Тізбеге және ЖҚҚТҚ тізбесіне өзгерістер енгізілуіне (Тізбенің және ЖҚҚТҚ тізбесінің жаңартылуына) қарай жүзеге асырылады.

Қор клиентті (оның өкілін) сәйкестендіру және бенефициарлық меншік иесін анықтау процесінде мұндай клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің жария лауазымды тұлғаларға, олардың жұбайлары мен жақын туыстарына тиесілігіне тексеру жүргізеді.

Қор шетелдік жария лауазымды адамға (бұдан әрі – ШЖЛА), оның жұбайына (зайыбына) және жақын туыстарына қатысты:

1) ШЖЛА-ның беделін оның КЖ/ТҚ жағдайларына қатыстылығына қарай бағалауды жүзеге асырады;

2) қордың басшы қызметкерінің мұндай клиенттермен (олардың өкілдерімен) және бенефициарлық меншік иелерімен іскерлік қатынастар орнатуға, оны жалғастыруға рұқсатын алады;

3) клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің қаражат көзін анықтау үшін қолжетімді шаралар қабылдайды;

4) клиенттерді (олардың өкілдерін) және бенефициарлық меншік иелерін тиісінше тексеру жөнінде күшейтілген шаралар қабылдайды.

Тәуекелдің жоғары деңгейі берілген ШЖЛА-ға, оның жұбайына (зайыбына) және жақын туыстарына қатысты қор қосымша осы тармақтың төртінші бөлігінің 1), 2), 3) және 4) тармақшаларында белгіленген шараларды қолданады.

Көші-қон карточкалары туралы мәліметтерді Еуразиялық экономикалық одаққа кіретін мемлекеттердің азаматтарына қатысты алу талап етілмейді.

Қор жеке тұлғаны (заңды тұлғаның басшысын, бенефициарлық меншік иесін) сәйкестендіру кезінде мынадай деректерді белгілейді және тіркейді:

тегі, аты, әкесінің аты (бар болса);

азаматтығы;

туған күні және жері;

заңды мекенжайы;

жеке басты куәландыратын құжаттың және (немесе) оның негізінде сәйкестендіру жүргізілетін өзге де құжаттың деректемелері;

жеке сәйкестендіру нөмірі (жеке тұлғаға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жеке сәйкестендіру нөмірі берілмеген жағдайларды қоспағанда);

қызмет түрі (дара кәсіпкерлер үшін).

Қор заңды тұлға-клиентті сәйкестендіру кезінде мынадай деректерді белгілейді және тіркейді:

атауы;

заңды тұлғаның тіркеу нөмірі және мемлекеттік тіркелген күні, тіркеуші органның атауы (олар бар болса);

орналасқан мекенжайы;

бизнес-сәйкестендіру нөмірі (заңды тұлғаға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бизнес-сәйкестендіру нөмірі берілмеген жағдайларды қоспағанда) не бейрезидент-заңды тұлға шет мемлекетте тіркелген нөмір;

басшы (заңды тұлға-клиенттің атынан әрекет етуге уәкілетті өзге тұлға), қаржылық құжаттарға қол қою құқығы бар тұлға туралы деректер;

қызмет түрі;

бенефициарлық меншік иелері туралы деректер.";

27-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"27. Клиентті, оның өкілін және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру бағдарламасына мыналар кіреді, бірақ олармен шектелмейді:

1) қордың іскерлік қатынастарды орнатудан және (немесе) операция жүргізуден бас тарту, сондай-ақ іскерлік қатынастарды тоқтату туралы шешім қабылдау рәсімін, негіздері мен мерзімдерін қоса алғанда, клиенттерді қызмет көрсетуге қабылдау тәртібі;

2) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру тәртібі, оның ішінде клиенттерді тиісінше тексерудің күшейтілген шаралары;

3) қор клиенттер (олардың өкілдері) арасынан қызмет көрсетілетін немесе қызмет көрсетуге қабылданатын шетелдік жария лауазымды тұлғаларды, олардың жұбайларын және жақын туыстарын анықтауға бағытталған шаралардың сипаттамасы;

4) клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің Тізбеде және ЖҚҚТҚ тізбесінде болуын тексеру тәртібі;

5) іскерлік қатынастарды қашықтан орнату кезінде (клиенттің немесе оның өкілінің жеке қатысуынсыз) сәйкестендіру ерекшеліктері;

6) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін КЖ/ТҚҚ бойынша (бар болса) талаптарды орындау аясында сәйкестендіру процесінде алынған мәліметтермен алмасу ерекшеліктері;

7) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру үшін қажетті мәліметтерді алу мақсатында басқа ұйымдармен өзара іс-әрекеттесу ерекшеліктері;

8) клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтердің дәйектілігін тексеру тәртібі;

9) клиенттің досьесін жүргізу нысанына, мазмұнына және тәртібіне қойылатын талаптар, мәліметтерді жаңарту мерзімділігін көрсетумен досьедегі мәліметтерді жаңартулар;

10) клиенттің тәуекел деңгейін бағалау тәртібі, мұндай тәуекелді бағалау негіздері;

11) КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабы 5-тармағының үшінші және төртінші бөліктеріне сәйкес қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті орган айқындаған нысан мен тәртіп бойынша клиенттердің бенефициарлық меншік иелері туралы мәліметтерді қордың сұратуы бойынша алу және ұсыну тәртібі.

Егер қор КЖ/ТҚҚ туралы заңға сәйкес шарт негізінде өзге тұлғаға клиенттерге (олардың өкілдеріне) және бенефициарлық меншік иелеріне қатысты КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабы 3-тармағының 1), 2), 2-1) және 4) тармақшаларында көзделген шараларды қолдануды тапсырса, қор мұндай тұлғалармен өзара іс-қимыл қағидаларын әзірлейді, олар мыналарды:

қордың сәйкестендіру жүргізу тапсырылған адамдармен шарттар жасасу рәсімін, сондай-ақ осындай шарттар жасасуға уәкілеттік берілген қордың лауазымды адамдарының тізбесін;

сәйкестендіруді жүргізу тапсырылған қор мен тұлғалар арасында жасалған шарттарға сәйкес клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру рәсімін;

сәйкестендіру жүргізу тапсырылған адамдардың клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіруді жүргізу кезінде алынған мәліметтерді қорға ұсыну рәсімі мен мерзімдерін;

қорға алынған мәліметтерді беру рәсімін, мерзімдері мен толықтығын, сондай-ақ анықталған бұзушылықтарды жою бойынша қор қабылдайтын шараларды қоса алғанда, қордың сәйкестендіруді жүргізу тапсырылған тұлғалардың клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру жөніндегі талаптарды сақтауын бақылауды жүзеге асыру рәсімін;

қордың сәйкестендіру жөніндегі талаптарды, оның ішінде рәсімдерді, алынған мәліметтерді қорға берудің мерзімдері мен толықтығын сақтамаған жағдайда, сәйкестендіру жүргізу тапсырылған адамдармен шартты орындаудан біржақты бас тарту туралы шешім қабылдау негіздерін, рәсімі және мерзімдерін;

сәйкестендіру жүргізу тапсырылған тұлғалармен шартты орындаудан біржақты бас тарту туралы шешім қабылдауға уәкілетті қордың лауазымды адамдарының тізбесін;

қорға алынған мәліметтерді беру рәсімін, мерзімдері мен толықтығын қоса алғанда, қорға сәйкестендіру жүргізу тапсырылған тұлғалардың клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру жөніндегі талаптарды сақтамағаны үшін жауапкершілігі туралы ережелерді;

клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру жөніндегі талаптарды орындау мақсатында қордың оларға әдіснамалық көмек көрсету мәселелері бойынша сәйкестендіруді жүргізу тапсырылған адамдармен өзара іс-қимыл жасау рәсімін қамтиды.

Қордың өзара іс-қимыл қағидаларына қосымша талаптар енгізуіне рұқсат етіледі.";

мынадай мазмұндағы 27-1-тармақпен толықтырылсын:

"27-1. Ұсынылған мәліметтердің дәйектілігін тексеру клиент (оның өкілі) ұсынған тиісті құжаттардың түпнұсқаларының немесе нотариат куәландырған көшірмелерінің деректерімен салыстырып тексеру, қолжетімді көздерден (дерекқорлардан) алынған деректермен салыстырып тексеру, мекенжайға баруды қоса алғанда, мәліметтерді басқа да тәсілдермен тексеру арқылы жүзеге асырылады.";

31 және 32-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"31. Клиенттің операцияларын зерделеу дәрежесін қор клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін ескере отырып, сондай-ақ қордың қолда бар КЖ/ТҚ сценарийлерін (схемаларын) және (немесе) күрделі, ерекше, күдікті операциялардың белгілерін ескере отырып айқындайды.

Клиентке тәуекелдің жоғары деңгейі берілген жағдайда, сондай-ақ клиент күдікті операция жасаған жағдайда қор клиент белгілі бір уақыт кезеңінде, бірақ кемінде соңғы айда жүргізетін (жүргізген) операцияларды зерделейді.

32. Клиенттер операцияларының мониторингі және оны зерделеу бағдарламасы мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) КЖ/ТҚҚ туралы заңның 10-бабының 2-тармағына сәйкес уәкілетті орган айқындаған, күдікті операцияларды анықтау белгілерінің негізінде жасалған, сондай-ақ қор дербес әзірлеген күдікті операциялар белгілерінің тізбесі;

2) қор бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) арасында клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы бұрын алынған мәліметтерді жаңарту және (немесе) қосымша мәліметтер алу бойынша міндеттерді Талаптарда көзделген жағдайларда бөлу;

3) қор бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) арасында шекті, күрделі, әдеттегіден тыс, күдікті операцияларды анықтау бойынша міндеттерді бөлу және бөлімшелер (қызметкерлер) арасында беру;

4) жауапты қызметкердің клиент операциясының біліктілігі туралы шешім қабылдау тәртібі, негіздері және мерзімі;

5) күрделі, әдеттегіден тыс операцияларды зерделеу нәтижелері туралы мәліметтерді, сондай-ақ шекті және күдікті операциялар (оның ішінде, операцияның сомасы) туралы мәліметтерді тіркеу (оның ішінде тіркеу тәсілдері) тәртібі;

6) клиент жүйелі түрде және (немесе) айтарлықтай көлемде әдеттегіден тыс және (немесе) күдікті операцияларды жүзеге асырған жағдайда клиентке және оның операцияларына қатысты шаралар қабылдау тәртібі және қабылданатын шаралардың сипаты;

7) уәкілетті органға шекті және күдікті операциялар туралы хабарлар беру тәртібі;

8) шекті және күдікті операцияның анықталғаны туралы қордың басқару органын, атқарушы органын және қордың лауазымды адамдарын хабардар ету (қажет болған кезде) тәртібі.".

2. Қаржы ұйымдарының әдіснамасы және пруденциялық реттеу департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы тармақың 2) тармақшасында көзделген іс-шараның орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

4. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту Агенттігінің Төрағасы

М. Абылкасымова

"КЕЛІСІЛДІ" Қазақстан Республикасының Қаржылық мониторинг агенттігі

О внесении изменений и дополнений в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 12 октября 2020 года № 95 "Об утверждении Требований к Правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма для единого накопительного пенсионного фонда и добровольных накопительных пенсионных фондов"

Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 24 февраля 2022 года № 17. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 28 февраля 2022 года № 26967

Примечание ИЗПИ!
Порядок введения в действие см. п.4

В целях совершенствования нормативных правовых актов Республики Казахстан Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Внести в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 12 октября 2020 года № 95 "Об утверждении Требований к Правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма для единого накопительного пенсионного фонда и добровольных накопительных пенсионных фондов" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21434) следующие изменения и дополнения:

в Требованиях к Правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма для единого накопительного пенсионного фонда и добровольных накопительных пенсионных фондов, утвержденных указанным постановлением:

текст в правом верхнем углу изложить в следующей редакции:

"Утверждены постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 12 октября 2020 года № 95";

пункт 2 изложить в следующей редакции:

"2. Понятия, используемые в Требованиях, применяются в значениях, указанных в Законе о ПОД/ФТ и Законе Республики Казахстан "О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан".

Для целей Требований используются следующие основные понятия:

1) необычная операция (сделка) - операция (сделка) клиента, подлежащая обязательному изучению в соответствии с пунктом 4 статьи 4 Закона о ПОД/ФТ с учетом признаков определения подозрительной операции, определенных уполномоченным органом, осуществляющим финансовый мониторинг и принимающим иные меры по противодействию легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма, финансированию распространения оружия массового уничтожения (далее - уполномоченный орган) в соответствии с пунктом 2 статьи 10 Закона о ПОД/ФТ, а также разработанных единым накопительным пенсионным фондом и добровольными накопительными пенсионными фондами (далее - фонд) самостоятельно;

2) клиент – физическое лицо и (или) юридическое лицо, получающее услуги фонда;

3) риски легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, финансирования терроризма (далее - риски ОД/ФТ) - риски преднамеренного или непреднамеренного вовлечения фонда в процессы легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, финансирования терроризма (далее – ОД/ФТ);

4) управление рисками ОД/ФТ - совокупность принимаемых фондом мер по выявлению, оценке, мониторингу рисков ОД/ФТ, а также их минимизации (в отношении услуг, клиентов, а также совершаемых клиентами операций);

5) национальное публичное должностное лицо (далее – НПДЛ):

лицо, занимающее ответственную государственную должность;

должностное лицо;

лицо, уполномоченное на выполнение государственных функций;

лицо, исполняющее управленческие функции в государственной организации или субъекте квазигосударственного сектора;

6) цифровой актив – имущество, созданное в электронно-цифровой форме с применением средств криптографии и компьютерных вычислений, не являющееся финансовым инструментом, а также электронно-цифровая форма удостоверения имущественных прав;

7) пороговая операция - операция клиента с деньгами и (или) иным имуществом, которая в соответствии с пунктом 1 статьи 4 Закона о ПОД/ФТ подлежит финансовому мониторингу;

8) иностранное публичное должностное лицо (далее – ИПДЛ):

лицо, назначаемое или избираемое, занимающее какую-либо должность в законодательном, исполнительном, административном, судебном органах или вооруженных силах иностранного государства;

лицо, выполняющее какую-либо публичную функцию для иностранного государства;

лицо, занимающее руководящую должность в организациях, созданных странами на основе соглашений, которые имеют статус международных договоров;

9) деловые отношения - отношения по предоставлению фондом клиенту услуг, относящихся к деятельности по привлечению пенсионных взносов и пенсионным выплатам.";

пункты 3 и 4 изложить в следующей редакции:

"3. Внутренний контроль в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма (далее - ПОД/ФТ) осуществляется фондом в целях:

1) обеспечения выполнения фондом требований Закона о ПОД/ФТ;

2) поддержания эффективности системы внутреннего контроля фонда на уровне, достаточном для управления рисками ОД/ФТ и сопряженными рисками (операционного, репутационного, правового);

3) исключения вовлечения фонда, его должностных лиц и работников в процессы ОД/ФТ.

Помимо внутреннего контроля, предусмотренного частью первой настоящего пункта, фонд дополнительно осуществляет соблюдение требований по целевым финансовым санкциям, относящимся к предупреждению, воспрепятствованию и прекращению распространения оружия массового уничтожения и его финансирования, предусмотренных статьями 12-1 и 13 Закона о ПОД/ФТ.

4. В рамках организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ в фонде разрабатываются правила внутреннего контроля, включающие требования к проведению службой внутреннего аудита фонда оценки эффективности внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ.

Правила внутреннего контроля включают в себя программы, предусмотренные статьей 11 Закона о ПОД/ФТ, разрабатываются фондом самостоятельно в соответствии с Требованиями и являются внутренним документом фонда либо совокупностью таких документов, утвержденных органом управления или исполнительным органом фонда.";

пункты 6 и 7 изложить в следующей редакции:

"6. Программа организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ включает, но не ограничивается:

1) порядок фиксирования сведений, а также хранения документов и информации, полученных в ходе реализации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ;

2) порядок применения целевых финансовых санкций и проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника на наличие в перечне организаций и лиц, связанных с финансированием терроризма и экстремизма, составленном в соответствии со статьей 12 Закона о ПОД/ФТ (далее – Перечень) и перечне организаций и лиц, связанных с финансированием распространения оружия массового уничтожения, составленном в соответствии со статьей 12-1 Закона о ПОД/ФТ (далее – Перечень ФРОМУ);

3) порядок прекращения действия целевых финансовых санкций при исключении сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике из Перечня и Перечня ФРОМУ;

4) порядок информирования работниками фонда, в том числе ответственным работником, органа управления и исполнительного органа фонда о ставших им известными фактах нарушения Закона о ПОД/ФТ, а также правил внутреннего контроля, допущенных работниками фонда;

5) описание требований по ПОД/ФТ (при наличии), установленных юридическим лицом, которое имеет контроль над фондом (родительской организацией фонда);

6) порядок подготовки и представления органу управления и исполнительному органу фонда управленческой отчетности, в том числе на консолидированной основе в рамках группы (при наличии), по результатам оценки эффективности внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ службой внутреннего аудита фонда;

7) процедуру оценки, определения, документального фиксирования и обновления результатов оценки рисков ОД/ФТ;

8) описание функций подразделения по ПОД/ФТ, в том числе процедуру взаимодействия с другими подразделениями фонда, филиалами, дочерними организациями при осуществлении внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ, а также функций, полномочий ответственного работника, процедуру взаимодействия ответственного работника с органом управления и исполнительным органом фонда;

9) порядок соблюдения и реализации правил внутреннего контроля филиалами, представительствами, дочерними организациями фонда, расположенными как в Республике Казахстан, так и за ее пределами, если это не противоречит законодательству государства их места нахождения.

7. Функции ответственного работника и работников подразделения по ПОД/ФТ в соответствии с программой организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ включают, но не ограничиваются:

1) обеспечение наличия разработанных и согласованных с органом управления или исполнительным органом фонда правил внутреннего контроля и (или) изменений (дополнений) к ним, а также мониторинга за их соблюдением в фонде;

2) организацию представления и контроль за представлением сообщений в уполномоченный орган в соответствии с Законом о ПОД/ФТ;

3) принятие решений о признании операций клиентов в качестве подозрительных и необходимости направления сообщений в уполномоченный орган в порядке, предусмотренном внутренними документами фонда;

4) информирование уполномоченного органа фонда о выявленных клиентах и принятых мерах по применению целевых финансовых санкций;

5) принятие либо согласование решений об отказе от проведения операций клиентов в случаях и порядке, предусмотренных Законом о ПОД/ФТ и (или) договорами;

6) направление запросов органу управления и (или) исполнительному органу фонда для принятия решения об установлении, продолжении либо прекращении деловых отношений с клиентами в случаях и порядке, предусмотренных Законом о ПОД/ФТ и (или) внутренними документами фонда;

7) информирование органа управления фонда о выявленных нарушениях правил внутреннего контроля в порядке, предусмотренном внутренними документами фонда;

8) подготовка информации о результатах реализации правил внутреннего контроля и рекомендуемых мерах по улучшению систем управления рисками ОД/ФТ и внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ, в том числе в рамках группы (при наличии), для формирования отчетов органу управления фонда;

9) координация по сбору количественных и качественных показателей для оценки риска вовлеченности фонда в процессы ОД/ФТ и передачи запрашиваемой информации в уполномоченный орган по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций ежегодно не позднее 5 февраля года, следующего за отчетным годом.";

пункты 11 и 12 изложить в следующей редакции:

"11. Фонд для автоматизации процессов по вопросам внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ использует автоматизированные информационные системы, соответствующие требованиям внутреннего контроля фонда.

12. В целях организации управления рисками ОД/ФТ фонд разрабатывает программу управления рисками ОД/ФТ.

Результаты оценки рисков предоставляются по требованию уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций в соответствии с частью первой статьи 14 Закона Республики Казахстан "О государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций";

пункт 15 изложить в следующей редакции:

"15. Типы клиентов, чей статус и (или) чья деятельность повышают риск ОД/ФТ, включают, но не ограничиваются:

1) публичные должностные лица, их супруги и близкие родственники;

2) юридические лица и индивидуальные предприниматели, деятельность которых связана с интенсивным оборотом наличных денег, в том числе:

юридические лица, осуществляющие деятельность исключительно через обменные пункты на основании лицензии Национального Банка Республики Казахстан на обменные операции с наличной иностранной валютой;

организации, исключительной деятельностью которых является инкассация банкнот, монет и ценностей (за исключением дочерних организаций банков второго уровня, которые соблюдают требования по ПОД/ФТ, установленные банками второго уровня);

организации, осуществляющие микрофинансовую деятельность;

агенты (поверенные) поставщиков услуг (кроме финансовых), осуществляющие прием от потребителей наличных денег, в том числе через электронные терминалы;

организаторы игорного бизнеса, а также лица, предоставляющие услуги либо получающие доходы от деятельности онлайн-казино за пределами Республики Казахстан;

лица, предоставляющие туристские услуги, а также услуги, связанные с интенсивным оборотом наличных денег;

3) брокеры-дилеры, управляющие инвестиционным портфелем (за исключением дочерних организаций банков второго уровня, которые соблюдают требования по ПОД/ФТ, установленные банками второго уровня);

4) страховые (перестраховочные) организации, страховые брокеры, осуществляющие деятельность по отрасли "страхование жизни" (за исключением дочерних организаций банков второго уровня, которые соблюдают требования по ПОД/ФТ, установленные банками второго уровня);

5) лица, осуществляющие деятельность по выпуску цифровых активов, организации торгов ими, а также предоставлению услуг по обмену цифровых активов на деньги, ценности и иное имущество;

6) лица, предоставляющие услуги по финансовому лизингу (за исключением дочерних организаций банков второго уровня, которые соблюдают требования по ПОД/ФТ, установленные банками второго уровня);

7) лица, осуществляющие деятельность в качестве страховых агентов;

8) лица, осуществляющие посредническую деятельность по купле-продаже недвижимости;

9) лица, деятельность которых связана с производством и (или) торговлей оружием, взрывчатыми веществами;

10) лица, деятельность которых связана с добычей и (или) обработкой, а также куплей-продажей драгоценных металлов, драгоценных камней либо изделий из них;

11) некоммерческие организации в организационно-правовой форме фондов, религиозных объединений;

12) лица, расположенные (зарегистрированные) в иностранных государствах, указанных в пункте 16 Требований, а также расположенные в Республике Казахстан филиалы и представительства таких лиц;

13) получатели пенсионных выплат, от имени которых выступают их представители по доверенности.";

дополнить пунктом 21-1 следующего содержания:

"21-1. Фонд определяет и оценивает риски ОД/ФТ, которые могут возникнуть в связи с:

1) разработкой новых продуктов и новой деловой практикой, включая новые механизмы передачи;

2) использованием новых или развивающихся технологий, как для новых, так и для уже действующих продуктов.

Оценка рисков ОД/ФТ проводится до запуска новых продуктов, деловой практики или использования новых или развивающихся технологий.";

пункт 22 изложить в следующей редакции:

"22. В целях реализации требований Закона о ПОД/ФТ по надлежащей проверке клиента фонд разрабатывает программу идентификации клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников.

Идентификация клиента (его представителя) и бенефициарного собственника заключается в проведении фондом мероприятий по фиксированию и проверке достоверности сведений о вкладчике пенсионных взносов (его представителе), получателе пенсионных выплат (его представителе), выявлению бенефициарного собственника и фиксированию сведений о нем, установлению и фиксированию предполагаемой цели деловых отношений, а также получению и фиксированию иных предусмотренных Требованиями сведений о вкладчике пенсионных взносов, получателе пенсионных выплат и их представителях.

Мероприятия по выявлению бенефициарного собственника проводятся фондом в отношении вкладчика пенсионных взносов, а при осуществлении пенсионных выплат, сформированных за счет добровольных пенсионных взносов, также в отношении получателя таких пенсионных выплат.

Фонд в соответствии с пунктом 7 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ в отношении клиента, которому присвоен высокий уровень риска, применяет усиленные меры надлежащей проверки клиентов, либо применяет упрощенные меры надлежащей проверки клиентов, в отношении которых присвоен низкий уровень риска.";

дополнить пунктом 22-1 следующего содержания:

"22-1. С учетом требований пунктов 2, 3-1 статьи 5 и пункта 1 статьи 7 Закона о ПОД/ФТ фонд проводит идентификацию клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, проверку деловых отношений и изучение операций, включая при необходимости получение и фиксирование сведений об источнике финансирования совершаемых операций, с учетом уровня риска клиента, а также проводит проверку достоверности полученных сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике и устанавливает предполагаемую цель деловых отношений в случаях:

1) совершения клиентом пороговой операции (сделки);

2) совершения (попытки совершения) клиентом подозрительной операции (сделки);

3) совершения клиентом операции (сделки), имеющей характеристики, соответствующие типологиям, схемам и способам ОД/ФТ;

4) совершения клиентом необычной операции (сделки);

5) наличия оснований для сомнения в достоверности ранее полученных данных о клиенте (его представителе), бенефициарном собственнике.

При совершении клиентом операции в рамках установленных деловых отношений, идентификация клиента (его представителя) и бенефициарного собственника не проводится, если она проводилась при установлении таких деловых отношений, за исключением случаев, предусмотренных подпунктами 2), 3), 4) и 5) части первой настоящего пункта, а также необходимости обновления ранее полученных либо получения дополнительных сведений в соответствии с уровнем риска клиента и Требованиями.";

пункты 24 и 25 изложить в следующей редакции:

"24. Сведения, полученные в соответствии с пунктами 22-1 и 23 Требований, вносятся фондом в досье клиента, которое хранится в фонде на протяжении всего периода деловых отношений с клиентом и не менее пяти лет со дня их прекращения.

Группы клиентов, по которым фондом в соответствии с внутренними документами ведутся досье, включают, но не ограничиваются:

1) физические лица;

2) юридические лица.

При применении фондом подпункта 1) пункта 6 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ фонд незамедлительно получает сведения о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике от других субъектов финансового мониторинга, на меры надлежащей проверки клиентов которых полагается фонд, для внесения (включения) в досье клиента, а также по запросу без задержки получает копии подтверждающих документов, к которым, в том числе относятся информация, выписки из информационных систем или баз данных других субъектов финансового мониторинга.

25. В процессе идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника фондом проводится проверка на наличие такого клиента (его представителя) и бенефициарного собственника в Перечне и Перечне ФРОМУ.

Проверка наличия клиента (его представителя) и бенефициарного собственника в Перечне и Перечне ФРОМУ (включения в Перечень и Перечень ФРОМУ) не зависит от уровня риска клиента и осуществляется по мере внесения изменений в Перечень и Перечень ФРОМУ (обновления Перечня и Перечня ФРОМУ).

Фондом в процессе идентификации клиента (его представителя) и выявления бенефициарного собственника проводится проверка на принадлежность такого клиента (его представителя) и бенефициарного собственника к публичным должностным лицам, их супругам и близким родственникам.

Фонд в отношении ИПДЛ, его супруги (супруга) и близких родственников:

1) осуществляет оценку репутации ИПДЛ в отношении причастности его к случаям ОД/ФТ;

2) получает разрешение руководящего работника фонда на установление, продолжение деловых отношений с такими клиентами (их представителями) и бенефициарными собственниками;

3) предпринимает доступные меры для установления источника средств клиента (его представителя) и бенефициарного собственника;

4) предпринимает усиленные меры надлежащей проверки клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников.

В отношении НПДЛ, его супруги (супруга) и близких родственников, которым присвоен высокий уровень риска, фонд дополнительно применяет меры, установленные подпунктами 1), 2), 3) и 4) части четвертой настоящего пункта.

Сведения о миграционных карточках не требуется получать в отношении граждан государств, входящих в Евразийский экономический союз.

Фонд при идентификации физического лица (руководителя юридического лица, бенефициарного собственника) устанавливает и фиксирует следующие данные:

фамилию, имя, отчество (при наличии);

гражданство;

дату и место рождения;

юридический адрес;

реквизиты документа, удостоверяющего личность, и (или) иного документа, на основании которого проводится идентификация;

индивидуальный идентификационный номер (за исключением случаев, когда физическому лицу не присвоен индивидуальный идентификационный номер в соответствии с законодательством Республики Казахстан);

вид деятельности (для индивидуальных предпринимателей).

Фонд при идентификации клиента-юридического лица, устанавливает и фиксирует следующие данные:

наименование;

регистрационный номер и дату государственной регистрации юридического лица, наименование регистрирующего органа (при их наличии);

адрес места нахождения;

бизнес-идентификационный номер (за исключением случаев, когда юридическому лицу не присвоен бизнес-идентификационный номер в соответствии с законодательством Республики Казахстан), либо номер, под которым юридическое лицо-нерезидент зарегистрировано в иностранном государстве;

данные о руководителе (ином лице, уполномоченном действовать от имени клиента-юридического лица), лице, имеющем право подписи на финансовых документах;

вид деятельности;

данные о бенефициарных собственниках.";

пункт 27 изложить в следующей редакции:

"27. Программа идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника включает, но не ограничивается:

1) порядок принятия клиентов на обслуживание, включая процедуру, основания и сроки принятия фондом решения об отказе в установлении деловых отношений и (или) в проведении операции, а также прекращении деловых отношений;

2) порядок идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, в том числе особенности процедур упрощенных и усиленных мер надлежащей проверки клиента;

3) описание мер, направленных на выявление фондом среди клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников, находящихся на обслуживании или принимаемых на обслуживание, публичных должностных лиц, их супругов и близких родственников;

4) порядок проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника на наличие в Перечне и Перечне ФРОМУ;

5) особенности идентификации при дистанционном установлении деловых отношений (без личного присутствия клиента или его представителя);

6) особенности обмена сведениями, полученными в процессе идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, а также хранения и обеспечения конфиденциальности таких сведений, в рамках выполнения групповых требований по ПОД/ФТ (при наличии);

7) особенности взаимодействия с другими организациями в целях получения сведений, необходимых для идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника;

8) порядок проверки достоверности сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике;

9) требования к форме, содержанию и порядку ведения досье клиента, обновления сведений, содержащихся в досье, с указанием периодичности обновления сведений;

10) порядок оценки уровня риска клиента, основания оценки такого риска;

11) порядок получения и представления по запросу фонда сведений о бенефициарных собственниках клиентов по форме и порядке, определенных уполномоченным органом по финансовому мониторингу в соответствии с частями третьей и четвертой пункта 5 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ.

Если фонд в соответствии с Законом о ПОД/ФТ на основании договора поручил иному лицу применение в отношении клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников мер, предусмотренных подпунктами 1), 2), 2-1) и 4) пункта 3 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ, фонд разрабатывает правила взаимодействия с такими лицами, которые включают:

процедуру заключения фондом договоров с лицами, которым поручено проведение идентификации, а также перечень должностных лиц фонда, уполномоченных заключать такие договоры;

процедуру идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника в соответствии с договорами, заключенными между фондом и лицами, которым поручено проведение идентификации;

процедуру и сроки передачи фонду сведений, полученных при проведении идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, лицами, которым поручено проведение идентификации;

процедуру осуществления фондом контроля за соблюдением лицами, которым поручено проведение идентификации, требований по идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, включая процедуру, сроки и полноту передачи фонду полученных сведений, а также меры, принимаемые фондом по устранению выявленных нарушений;

основания, процедуру и сроки принятия фондом решения об одностороннем отказе от исполнения договора с лицами, которым поручено проведение идентификации, в случае несоблюдения ими требований по идентификации, в том числе процедур, сроков и полноты передачи фонду полученных сведений;

перечень должностных лиц фонда, уполномоченных принимать решение об одностороннем отказе от исполнения договора с лицами, которым поручено проведение идентификации;

положения об ответственности лиц, которым фонд поручил проведение идентификации, за несоблюдение ими требований по идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, включая процедуру, сроки и полноту передачи фонду полученных сведений;

процедуру взаимодействия фонда с лицами, которым поручено проведение идентификации, по вопросам оказания им методологической помощи в целях выполнения требований по идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника.

Допускается включение фондом дополнительных условий в правила взаимодействия.";

дополнить пунктом 27-1 следующего содержания:

"27-1. Проверка достоверности представленных сведений осуществляется путем сверки с данными оригиналов или нотариально удостоверенных копий соответствующих документов, представленных клиентом (его представителем), либо сверки с данными из доступных источников (баз данных), либо проверки сведений другими способами.";

пункты 31 и 32 изложить в следующей редакции:

"31. Степень изучения операций клиента определяется фондом с учетом уровня риска клиента (группы клиентов), а также с учетом имеющихся у фонда сценариев (схем) ОД/ФТ и (или) признаков сложных, необычных, подозрительных операций.

В случае присвоения клиенту высокого уровня риска, а также в случае совершения клиентом подозрительной операции фондом изучаются операции, которые проводит (проводил) клиент за определенный период времени, но не менее чем за последний месяц.

32. Программа мониторинга и изучения операций клиентов включает, но не ограничивается:

1) перечень признаков подозрительных операций, составленный на основе признаков определения подозрительной операции, определенных уполномоченным органом в соответствии с пунктом 2 статьи 10 Закона о ПОД/ФТ, а также разработанных фондом самостоятельно;

2) распределение обязанностей между подразделениями (работниками) фонда по обновлению ранее полученных и (или) получению дополнительных сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике в случаях, предусмотренных Требованиями;

3) распределение обязанностей между подразделениями (работниками) фонда по выявлению и передаче между подразделениями (работниками) сведений о пороговых, сложных, необычных, подозрительных операциях;

4) порядок, основания и срок принятия ответственным работником решения о квалификации операции клиента;

5) порядок фиксирования (в том числе способы фиксирования) и хранения сведений о результатах изучения сложных, необычных операций, а также сведений о пороговых и подозрительных операциях (в том числе сумму операции);

6) порядок принятия и описание мер, принимаемых в отношении клиента и его операций в случае осуществления клиентом систематически и (или) в значительных объемах необычных и (или) подозрительных операций;

7) порядок представления в уполномоченный орган сообщений о пороговых и подозрительных операциях;

8) порядок информирования (при необходимости) органа управления, исполнительного органа фонда и должностных лиц фонда о выявлении пороговой и подозрительной операции.".

2. Департаменту методологии и пруденциального регулирования финансовых организаций в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) совместно с Юридическим департаментом государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятия, предусмотренного подпунктом 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на курирующего заместителя Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка.

4. Настоящее постановление вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка

М. Абылкасымова

"СОГЛАСОВАНО"
Агентство Республики Казахстан
по финансовому мониторингу