Қазақстан Республикасы Қаржылық мониторинг агенттігі Төрағасының 2022 жылғы 28 ақпандағы № 19 және Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2022 жылғы 28 ақпандағы № 69/НҚ "Ақша аударымы қызметін көрсететін пошта операторлары үшін қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптарды бекіту туралы" бірлескен бұйрығына өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Қаржылық мониторинг агенттігі Төрағасының 2022 жылғы 13 қыркүйектегі № 29 және Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2022 жылғы 15 қыркүйектегі № 330/НҚ бірлескен бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 17 қыркүйекте № 29650 болып тіркелді

БҰЙЫРАМЫЗ:

1. Қазақстан Республикасы Қаржылық мониторинг агенттігі Төрағасының 2022 жылғы 28 ақпандағы № 19 және Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2022 жылғы 28 ақпандағы № 69/НҚ "Ақша аударымы қызметін көрсететін пошта операторлары үшін қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптарды бекіту туралы" бірлескен бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26982 тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"Ақша аударымы қызметін көрсететін пошта операторлары үшін қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптарды бекіту туралы";

1-тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Осы бірлескен бұйрықтың 1-қосымшасына сәйкес Ақша аударымы қызметін көрсететін пошта операторлары үшін қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар бекітілсін.";

көрсетілген бірлескен бұйрықпен бекітілген Ақша аударымы қызметін көрсететін пошта операторлары үшін қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар осы бұйрықтың қосымшасына сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

2. Қазақстан Республикасы Қаржылық мониторинг агенттігі (бұдан әрі – Агенттік) заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бірлескен бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бірлескен бұйрықты Қазақстан Республикасы Қаржылық мониторинг агенттігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы бірлескен бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі	Б. Мусин
Қазақстан Республикасының Қаржылық мониторинг агенттігінің төрағасы	Ж. Элиманов

Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2022 жылғы 15 қыркүйектегі № 330/НҚ мен Қазақстан Республикасының Қаржылық мониторинг агенттігінің төрағасы 2022 жылғы 13 қыркүйектегі № 29 Бірлескен бұйрыққа қосымша

Ақша аударымы қызметін көрсететін пошта операторлары үшін қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар

1. Осы Ақша аударымы қызметін көрсететін пошта операторлары үшін қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар (бұдан әрі – Талаптар) Қазақстан Республикасы "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Заңының (бұдан әрі – КЖ/ТҚҚ туралы Заң) 11-бабының 3-2-тармағына және Ақшаны жылыстатуға қарсы күрестің қаржылық шараларын әзірлеу тобының (ФАТФ) халықаралық стандарттарына сәйкес әзірленді.

2. Осы Талаптарда қаржы мониторингі субъектілеріне ақша аударымы қызметін көрсететін пошта операторлары (бұдан әрі – Субъектілер) жатады.

3. Қазақстан Республикасының осы Талаптарда пайдаланылатын ұғымдар КЖ/ТҚҚ туралы Заңда және "Пошта туралы" Заңда көрсетілген мағыналарда қолданылады.

4. Осы Талаптардың мақсаттары үшін мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) ақша аударымы қызметтері – қолма-қол ақшаны, чектерді, басқа да ақша құралдарын немесе басқа да жинақтау құралдарын қабылдауды, сондай-ақ коммуникация, жолдау, аударым арқылы немесе клирингтік желі арқылы алушыға қолма-қол ақшамен немесе басқа нысанда тиісті соманы төлеуді көздейтін қаржылық қызметтер;

2) бөлінген байланыс арнасы – Субъектімен электрондық өзара іс-қимыл жасау үшін пайдаланылатын уәкілетті мемлекеттік органның желісі;

3) қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату), терроризмді және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыру (бұдан әрі – КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ) тәуекелдері – Субъектілерді КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру немесе өзге де қылмыстық әрекет процестеріне әдейі немесе абайсызда тарту мүмкіндігі;

4) ҚМ-1 нысаны – КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 10-бабының 2-тармағына сәйкес қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмдi қаржыландыруға, жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы iс-қимыл (бұдан әрі – КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ) саласындағы қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті орган бекітетін қаржы мониторингі субъектілері қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы мәліметтер мен ақпарат нысаны;

5) мiнсiз iскерлiк бедел – кәсiпқойлықты, адалдықты растайтын фактiлердiң болуы, алынбаған немесе жойылмаған сотталғандығының болмауы, оның ішінде қаржы ұйымының, банк және (немесе) сақтандыру холдингінің басшы қызметкері лауазымын атқару және қаржы ұйымының ірі қатысушысы (ірі акционері) болу құқығынан өмір бойына айыру түрінде қылмыстық жаза қолдану туралы заңды күшіне енген сот шешімінің болмауы;

6) уәкілетті орган – КЖ/ТҚҚ туралы Заңға сәйкес қаржы мониторингiн жүзеге асыратын және КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ жөніндегі өзге де шараларды қабылдайтын мемлекеттiк орган.

5. Ішкі бақылау мынадай мақсаттарда жүзеге асырылады:

1) Субъектілердің КЖ/ТҚҚ туралы Заңның талаптарын орындауын қамтамасыз ету;

2) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін басқару үшін жеткілікті деңгейде ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін қолдау болып табылады;

3) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін азайту мақсатында жүзеге асырылады.

6. Субъектілер КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру шеңберінде қамтамасыз етеді:

1) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында ұйымның ішкі аудит қызметінің не ішкі аудит жүргізуге уәкілетті өзге органның ішкі бақылау тиімділігін бағалауды, сондай-ақ басқару органының немесе атқарушы органның тәуелсіз аудит жүргізуге шешімі болған жағдайда тәуелсіз аудитті жүргізуін қамтитын талаптарға сәйкес ұйымның басқару органының немесе атқарушы органының ішкі бақылау қағидаларын әзірлеуі және қабылдауы;

2) бөлінген байланыс арнасының болуы.

7. Ішкі бақылау қағидалары (бұдан әрі – ІБҚ) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ-ға бағытталған жұмыстың ұйымдастырушылық негіздерін реттейтін және КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында Субъектілердің іс-қимыл тәртібін белгілейтін құжат болып табылады.

8. ІБҚ КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ-ға бағытталған жұмыстың ұйымдастырушылық негіздерін регламенттейтін және субъектілердің іс-қимыл тәртібін белгілейтін КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 11-бабының 3-тармағында көзделген бағдарламаларды қамтиды.

9. ІБҚ Субъектілердің басшы қызметкерлерінің немесе қаржы мониторингі субъектісінің тиісті құрылымдық бөлімше басшысының деңгейінен төмен емес өзге де басшыларының арасынан, ішкі бақылау қағидаларының іске асырылуына және сақталуына жауапты адамды тағайындау туралы талапты, сондай-ақ, оның ішінде мінсіз іскерлік беделінің болуы туралы талапты қоса алғанда, қаржы мониторингі субъектілерінің ішкі бақылау қағидаларының іске асырылуына және сақталуына жауапты қызметкерлеріне қойылатын өзге де талаптарды көздейді.

10. Қазақстан Республикасының КЖ/ТҚҚ туралы заңнамасына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген жағдайда, Субъектілер ресми жарияланған кезден бастап күнтізбелік 30 (отыз) күн ішінде ІБҚ-ға тиісті өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізеді.

2-тарау. Тиісті құрылымдық бөлімше басшысының деңгейінен төмен емес Субъектілердің өзге де басшыларының немесе Субъектілердің басшы қызметкерлер ішінен ІБҚ-ды іске асыруға және сақтауға жауапты тұлғаны тағайындау туралы талапты, сондай-ақ Субъектілердің ІБҚ-ды іске асыруға және сақтауға жауапты қызметкерлеріне, оның ішінде мінсіз іскерлік беделдің болуы туралы өзге де қойылатын талаптарды қоса алғанда КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы

11. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы мынадай рәсімдерді қамтиды:

1) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында ішкі бақылауды жүзеге асыру үшін Субъект пайдаланатын автоматтандырылған ақпараттық жүйелер мен бағдарламалық қамтамасыз етулерді қолдану;

2) клиенттерге іскерлік қатынастар орнатудан бас тартқан және іскерлік қатынастарды тоқтатқан, ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операциялар жүргізуден бас тартқан және ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операцияларды тоқтату жөнінде шаралар қолданған жағдайларда тоқтатылады;

3) Субъекті зерделеуге жататын күрделі, ерекше ірі операцияны күдікті операция ретінде танығанда;

4) уәкілетті органға мәліметтерді, ақпаратты және құжаттарды беру үшін пайдаланылатын автоматтандырылған ақпараттық жүйелердегі және бағдарламалық қамтамасыз етудегі жұмыстың нұсқаулары мен регламенттерін қоса алғанда, жеке тұлғаға іскерлік қатынастар орнатудан бас тарту, клиентпен іскерлік қатынастарды тоқтату, ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операциялар жүргізуден бас тарту фактілерін, қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы мәліметтер мен ақпаратты, уәкілетті органға беру;

Қаржы мониторингіне жататын және уәкілетті органға жіберілетін операцияларды Құжаттамалық тіркеу Субъект белгілеген тәртіппен жүзеге асырылады;

5) Субъект қызметкерлерінің өздеріне белгілі болған, Субъект қызметкерлері жол берген Қазақстан Республикасының КЖ/ТҚҚ, ІБҚ туралы заңнамасын бұзу фактілері туралы басшыны хабардар ету;

6) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында ІБҚ-ны іске асыруға және сақтауға жауапты тұлғаны ұйымның басқа бөлімшелерімен, персоналымен, филиалдарымен, уәкілетті органдармен және олардың лауазымды тұлғаларымен өзара іс-қимылы;

7) ұйымды бақылайтын заңды тұлға белгілеген КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ (болған жағдайда) бойынша талаптарды орындау;

8) ұйымның ішкі аудит қызметінің не ішкі аудит жүргізуге уәкілетті өзге органның КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында ішкі бақылау тиімділігін бағалау, сондай-ақ басқару органының немесе атқарушы органның тәуелсіз аудит жүргізуге шешімі болған жағдайда тәуелсіз аудит жүргізу нәтижелері бойынша басқару есептілігін ұйымды бақылайтын заңды тұлғаның дайындауы және органдар мен уәкілетті тұлғаларға ұсынуы;

9) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру, оның ішінде рәсімдердің ерекшеліктері жеңілдетілген және күшейтілген шараларды қолдану, клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін, бейрезидент-заңды тұлғаны, заңды тұлға құрмай өзге де шетелдік құрылымды тиісінше тексеру;

10) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру типологияларына, схемалары мен тәсілдеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар клиент операциясын күдікті ретінде тану;

11) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін бағалау нәтижелерін бағалау, айқындау, құжаттамалық тіркеу және жаңарту;

12) бақылау шараларын, КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін басқару және КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ зааңдастыру тәуекелдерін төмендету жөніндегі рәсімдерді әзірлеу;

13) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелінің дәрежесін ескере отырып, өз клиенттерін сыныптау;

14) барлық құжаттар мен мәліметтерді, оның ішінде біржолғы операциялар бойынша, сондай-ақ клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің досьесін және онымен хат алмасуды қоса алғанда, клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін тиісінше тексеру нәтижелері бойынша алынған мәліметтер клиентпен (оның өкілімен) және бенефициарлық меншік иесімен іскерлік қатынастар тоқтатылған күннен бастап немесе біржолғы мәміле жасалған күннен кейін кемінде бес жыл, оларды сотта дәлелдеме ретінде пайдалану мүмкіндігін ескере отырып, олар уәкілетті органға, сондай-ақ өздерінің құзыретіне сәйкес өзге де мемлекеттік органдарға уақтылы қолжетімді болуы үшін Субъектінің КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бойынша қосымша шараларды бағдарламаға енгізуіне жол беріледі.

Субъектілер субъектілердің басшы қызметкерлерінің немесе тиісті құрылымдық бөлімше басшысының деңгейінен төмен емес субъектілердің өзге де басшыларының қатарынан ІБҚ–ны іске асыруға және сақтауға жауапты тұлғаны (бұдан әрі – жауапты қызметкер), сондай-ақ ІБҚ-ны іске асыруға және сақтауға жауапты субъектілердің қызметкерлерін (бұдан әрі – КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ жөніндегі бөлімше қызметкері) тағайындайды.

Жауапты қызметкер лауазымына:

жоғары білімі;

пошта саласында кемінде екі жыл жұмыс өтілі;

мінсіз іскерлік беделі бар тұлға тағайындалады.

КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ жөніндегі бөлімшенің қызметкері лауазымына:

жоғары білімі;

пошта саласында кемінде бір жыл жұмыс өтілі;

мінсіз іскерлік беделі бар тұлға тағайындалады.

12. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасына сәйкес жауапты лауазымды тұлғаның не құрылымдық бөлімшенің функциялары:

1) ІБҚ әзірлеу және келісу, оларға Субъект басшысымен өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу, сондай-ақ ІБҚ іске асыру және сақтау мониторингі;

2) КЖ/ТҚҚ туралы Заңға сәйкес уәкілетті органға қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы мәліметтер мен ақпарат беруді ұйымдастыру және бақылау;

3) клиенттердің операцияларын күдікті деп тану туралы шешімдер қабылдау;

4) клиенттердің операцияларын КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру типологияларына, схемалары мен тәсілдеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар операцияларға күрделі, ерекше ірі және басқа да ерекше операцияларға жатқызу туралы шешімдер қабылдау;

5) клиенттер операцияларын тоқтата тұру не жүргізуден бас тарту туралы және операциялар туралы ақпаратты уәкілетті органға жіберу қажеттігі туралы шешімдер қабылдау;

6) клиенттермен іскерлік қатынастарды орнату, жалғастыру не тоқтату туралы шешімдер қабылдау;

7) Субъектінің басшысына клиенттермен іскерлік қатынастарды орнату, жалғастыру не тоқтату туралы шешімдер қабылдау үшін сұрау салулар жіберу;

8) клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің операциясына қатысты қабылданған шешімдерді құжаттамалық тіркеу;

9) ІБҚ іске асыру нәтижесінде алынған деректер негізінде клиент досьесін қалыптастыру;

10) анықталған ІБҚ бұзушылықтары туралы Субъект басшысын хабардар ету;

11) тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін жақсарту жөнінде шаралар қабылдау;

12) өз функцияларын жүзеге асыру кезінде алынған мәліметтердің құпиялылығын қамтамасыз ету;

13) КЖ/ТҚҚ туралы заңнаманың орындалуын бақылауды жүзеге асыру үшін уәкілетті органға ақпарат ұсыну;

14) уәкілетті органға оның сұрау салуы бойынша ақпарат, мәліметтер мен құжаттар беру;

15) ІБҚ іске асыру нәтижелері және Субъект басшысына есептер қалыптастыру үшін КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін басқару және КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ ішкі бақылау жүйесін жақсарту бойынша ұсынылатын шаралар туралы ақпарат дайындау;

16) барлық құжаттар мен мәліметтерді сақтау жөніндегі шараларды қамтамасыз ету.

13. Жүктелген функцияларға сәйкес Субъектілер:

1) өкілеттіктерді жүзеге асыру кезінде алынған мәліметтердің құпиялылығын қамтамасыз етеді;

2) Қазақстан Республикасының КЖ/ТҚҚ туралы заңнамасының орындалуын бақылауды жүзеге асыру үшін тиісті мемлекеттік органдарға ақпарат береді;

3) КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 10-бабының 3-1-тармағына сәйкес уәкілетті органға оның сұрау салуы бойынша қажетті ақпаратты, мәліметтер мен құжаттарды ұсынады.

Субъектілерге КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ бойынша жауапты қызметкердің немесе бөлімшенің қосымша функцияларын және өкілеттіктерін қосуға рұқсат етіледі.

14. КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 11-бабының 5-тармағына сәйкес клиенттерді ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен жасалатын операцияларды тоқтату бойынша қабылданған шаралар туралы, іскерлік қатынастарды орнатудан бас тарту туралы, сондай-ақ ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен жасалатын операцияларды жүргізуден бас тарту туралы хабардар етуді қоспағанда, клиенттерді және өзге тұлғаларды осындай клиенттерге және өзге де тұлғаларға қатысты қабылданатын КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ бойынша шаралар туралы хабардар етуге тыйым салынады.

15. Филиалдарда, өкілдіктерде және өзге де оқшауланған құрылымдық бөлімшелерде осы Талаптардың 12-13-тармақтарында көзделген функциялар мен өкілеттіктер толық немесе ішінара жүктелген қызметкерлер болған кезде мұндай қызметкерлердің КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ мәселелері бойынша қызметін үйлестіруді жауапты қызметкер жүзеге асырады.

Егер Субъект бас ұйым болып табылған жағдайда жауапты қызметкер ІБҚ-ға шоғырландырылған негізде өзгерістер және (немесе) толықтырулар әзірлеуді, енгізуді жүзеге асырады, сондай-ақ оларды құрылымдық бөлімшелердің (филиалдардың, еншілес ұйымдардың, өкілдіктердің) орындауын қамтамасыз етеді.

16. Жауапты қызметкердің, сондай-ақ осы Талаптардың 12-тармағында көзделген функциялар жүктелген КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ жөніндегі бөлімше қызметкерлерінің функциялары тәуелсіз аудиттің, ішкі аудит қызметінің не ішкі аудит жүргізуге уәкілетті өзге органның функцияларымен, сондай-ақ ұйымның операциялық (ағымдағы) қызметін жүзеге асыратын өлімшелердің функцияларымен қоса атқарылмайды.

3-тарау. Технологиялық жетістіктерді пайдалану тәуекелін қоса алғанда, клиенттердің тәуекелдерін және көрсетілген қызметтерді қылмыстық мақсаттарда пайдалану тәуекелдерін ескеретін, КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін (тәуекелдің төмен, жоғары деңгейлері) басқару бағдарламасы

17. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін басқаруды ұйымдастыру мақсатында Субъектілер клиенттердің тәуекелдерін және технологиялық жетістіктерді пайдалану тәуекелін қоса алғанда, көрсетілетін қызметтерді қылмыстық мақсаттарда пайдалану тәуекелдерін ескеретін КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін басқару бағдарламасын әзірлейді.

КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін басқару бағдарламасы мыналарды қамтиды, бірақ онымен шектелмейді:

1) Субъектінің КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін басқаруды ұйымдастыру тәртібі, оның ішінде оның құрылымдық бөлімшелері (бар болса) бөлінісінде;

2) клиенттің тәуекел деңгейіне, сондай-ақ Субъектінің қызметтерінің (өнімдерінің) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдеріне ұшырау дәрежесіне қатысты тәуекелдердің негізгі санаттарын (клиенттің түрі, елдік тәуекел және көрсетілетін қызметтердің/өнімдердің тәуекелі және (немесе) оны ұсыну тәсілі бойынша) ескере отырып, КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ тәуекелдерін бағалау әдістемесін;

3) алдын алу іс-шараларының тізбесін, оларды жүргізу тәртібі мен мерзімдерін, қабылданған шараларға сәйкес нәтижелерді бақылауды көздейтін клиенттердің тәуекелдеріне және субъект өнімдерінің (көрсетілетін қызметтерінің) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдеріне ұшырау дәрежесіне тұрақты мониторингті, талдауды және бақылауды жүзеге асыру тәртібі;

4) клиенттердің тәуекелдер деңгейлерін қайта қарау үшін беру тәртібін, мерзімдері мен негіздерін қамтиды.

Субъектілер жыл сайынғы негізде КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚ заңдастыру тәуекелдерін бағалау есебіндегі ақпаратты және тәуекелдердің ерекше санаттарын ескере отырып, КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚ заңдастыру тәуекелдеріне Субъектілер қызметтерінің ұшырағыштық дәрежесін бағалауды жүзеге асырады: клиенттердің типі бойынша тәуекел, елдік (географиялық) тәуекел, көрсетілетін қызметтің және (немесе) оны ұсыну тәсілінің тәуекелі.

Субъектілер қызметтерінің (өнімдерінің) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдеріне ұшырау дәрежесін бағалау клиенттердің операцияларын сәйкестендіру және мониторингілеу рәсімдерін өзгертуді, қызметтерді (өнімдерді) ұсыну шарттарын өзгертуді, қызметтерді (өнімдерді) ұсынудан бас тартуды қоса алғанда, анықталған тәуекелдерді барынша азайтуға бағытталған ықтимал іс-шараларды сипаттаумен сүйемелденеді.

Тәуекелдерді бағалау нәтижелері Субъектілер мүшелері болып табылатын тиісті мемлекеттік органдардың және коммерциялық емес ұйымдардың талап етуі бойынша ұсынылады.

18. Мәртебесі және (немесе) қызметі КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелін арттыратын клиенттердің түрлеріне жатады, бірақ олармен шектелмейді:

1) жария лауазымды адамдар, олардың жұбайы (зайыбы) мен жақын туыстары, сондай-ақ аталған адамдар бенефициарлық иеленушілері болып табылатын заңды тұлғалар;

2) азаматтығы жоқ адамдар;

3) Қазақстан Республикасында тіркелген немесе болатын мекенжайы жоқ Қазақстан Республикасының азаматтары;

4) КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 12 және 12-1-баптарында көзделген террористік қызметке қатысы бар адамдардың тізіміне (бұдан әрі – Тізім) және (немесе) терроризмді және экстремизмді қаржыландырумен байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесіне, сондай-ақ жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландырумен байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесіне (бұдан әрі – Тізбелер) енгізілген ұйымдар мен адамдар, сондай-ақ аталған адамдардың бенефициарлық меншік иелері;

Тізім және Тізбелер уәкілетті органның ресми интернет-ресурсында орналастырылады.

5) қорлардың, діни бірлестіктердің ұйымдық-құқықтық нысанындағы коммерциялық емес ұйымдар болып табылады;

6) осы Талаптардың 20-тармағында көрсетілген шет мемлекеттерде орналасқан (тіркелген) тұлғалар, сондай-ақ Қазақстан Республикасында орналасқан осындай тұлғалардың филиалдары мен өкілдіктері;

7) оған қатысты алынған деректердің дұрыстығына күмән келтіруге негіз бар клиент;

8) клиент операцияның не пайдаланылуы Субъектілердің әдеттегі практикасынан ерекшеленетін стандартты емес немесе ерекше күрделі есептеу схемаларының асығыс жүргізілуін талап етеді;

9) өзіне қатысты Субъект бұрын күдік келтірген клиент;

10) клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі КЖ/ТҚҚ туралы заңда көзделген клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін тиісінше тексеру рәсімдерінен жалтаруға бағытталған іс-әрекеттерді жасайды.

11) сыбайлас жемқорлықтың немесе өзге де қылмыстық әрекеттің деңгейі жоғары болған жағдайларда жол беріледі.

19. Мәртебесі және (немесе) қызметі КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелін төмендететін клиенттердің түрлері мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары, сондай-ақ оларға бақылауды мемлекеттік органдар жүзеге асыратын заңды тұлғалар;

2) акциялары Қазақстан Республикасы қор биржасының және (немесе) шет мемлекеттің қор биржасының ресми тізіміне енгізілген ұйымдар;

3) Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан не Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық ұйымдар;

4) осы Талаптардың 20-тармағында көрсетілген шет мемлекеттерде орналасқан (тіркелген) тұлғалар, сондай-ақ Қазақстан Республикасында орналасқан осындай тұлғалардың филиалдары мен өкілдіктері жатады.

20. Субъектілер осы тармақта көрсетілген шет мемлекеттерде қызмет жүргізуге, осындай шет мемлекеттердің клиенттеріне қызметтер (өнімдер) ұсынуға және осындай шет мемлекеттердің қатысуымен ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операцияларды жүзеге асыруға байланысты елдік (географиялық) тәуекелді бағалауды жүзеге асырады.

Операциялары КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелін арттыратын шет мемлекеттер мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті орган жасайтын ақшаны жылыстатуға қарсы күрестің қаржылық шараларын әзірлеу тобының (ФАТФ) ұсынымдарын орындамайтын не жеткіліксіз орындайтын мемлекеттердің (аумақтардың) тізбесіне енгізілген шет мемлекеттер (аумақтар);

БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің қарарларымен қабылданған халықаралық санкциялар (эмбарго) қолданылатын шет мемлекеттер (аумақтар);

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің 2020 жылғы 24 ақпандағы № 8 "Банктік және сақтандыру қызметінің, бағалы қағаздар рыногына кәсіби қатысушылардың қызметінің және бағалы қағаздар рыногындағы лицензияланатын өзге де қызмет түрлерінің, акционерлік инвестициялық қорлар қызметінің және микроқаржы қызметін жүзеге асыратын ұйымдар қызметінің мақсаттары үшін офшорлық аймақтардың тізбесін белгілеу туралы" қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 20095 тіркелген) сәйкес офшорлық аймақтар тізбесіне енгізілген шет мемлекеттер (аумақтар);

басқа факторлар (сыбайлас жемқорлық деңгейі, есірткінің заңсыз өндірісі, айналымы және (немесе) транзиті туралы мәліметтер, халықаралық терроризмді қолдау туралы мәліметтер және басқалар) негізінде КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастырудың жоғары тәуекелін білдіретін Субъектілер ретінде айқындалған шет мемлекеттер (аумақтар).

БҰҰ-ның және халықаралық ұйымдардың деректері бойынша осындай мемлекеттердің (аумақтардың) тізбелеріне сілтемелер уәкілетті органның ресми интернет-ресурсында орналастырылады.

21. Операциялары КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелін төмендететін шетел мемлекеттері мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

халықаралық стандарттарды орындайтын және ақшаны жылыстатуға қарсы күрестің қаржылық шараларын әзірлеу тобының (ФАТФ) мәліметтеріне сәйкес КЖ/ТҚҚ тиімді жүйесі бар шет мемлекеттер (аумақтар).

22. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелін арттыратын Субъектілердің қызметтеріне (өнімдеріне) мыналар кіреді, бірақ олармен шектелмейді:

шекті мәннен асатын ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операция;

клиенттің Кимберлий процесінің мерзімі өткен сертификатын ұсынуы;

клиентпен іскерлік қатынастар ерекше жағдайларда жүзеге асырылады (мысалы, субъект пен клиент арасындағы түсініксіз географиялық қашықтық);

белгісіз немесе байланысты емес үшінші тұлғалардың атынан немесе пайдасына операция жасау;

қолма-қол есеп айырысуды қоса алғанда, анонимдік банк шоттарына немесе анонимдік, ойдан шығарылған есімдерді пайдалануға байланысты операциялар жасау;

экономикалық мағынасы немесе құқықтық мақсаты жоқ операцияларды жасау;

клиенттің өзіне тән емес жиілікпен немесе осы клиент үшін ерекше ірі сомаға операциялар жасауы.

23. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелін арттыратын өнімді (қызметті) ұсыну тәсілдері мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

клиенттің (оның өкілінің) жеке қатысуынсыз операцияны жүзеге асыру;

клиентке (оның өкіліне) қатысты клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін тиісті тексеру шараларын қолдану үшін үшінші тараптардың қызметтерін пайдалану.

24. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелін төмендететін өнімді (қызметті) ұсыну тәсілдері мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

клиенттің жеке қатысуымен операцияны жүзеге асыру.

Субъектілердің уәкілетті органмен келісім бойынша қосымша тәуекел факторларын енгізуіне жол беріледі.

25. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін басқару бағдарламасын іске асыру шеңберінде Субъектілер осы Талаптардың 17-тармағында көрсетілген санаттар мен тәуекел факторларын, сондай-ақ Субъектілер белгілейтін тәуекелдердің өзге де санаттарын ескере отырып, клиенттерді сыныптау бойынша шаралар қабылдайды.

Клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін Субъектілер Субъектілерде бар клиент (клиенттер) туралы мәліметтерді талдау нәтижелері бойынша белгілейді және төмен және жоғары деген екі деңгейден кем емес тәуекел деңгейін айқындау шәкілі бойынша бағаланады.

Осы Талаптардың 18-24-тармақтарында көрсетілген тәуекелдер санаттары мен факторларын пайдалана отырып тәуекелдерді бағалау операциялар (іскерлік қатынастар) мониторингінің нәтижелері негізінде клиенттерге (клиенттер тобына) қатысты жүргізіледі.

Клиент (клиенттер тобы) тәуекелінің деңгейін қайта қарауды Субъектілер клиент (клиенттер тобы) туралы мәліметтердің жаңартылуына және операциялар (іскерлік қатынастар) мониторингінің нәтижелеріне қарай жүзеге асырады.

26. Субъектілер КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін анықтайды және бағалайды:

1) берудің жаңа тетіктерін қоса алғанда, жаңа өнімдер мен жаңа іскерлік тәжірибені әзірлеу;

2) жаңа және бұрыннан бар өнімдер үшін жаңа немесе дамып келе жатқан технологияларды пайдалану.

КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдерін бағалау жаңа өнімдерді, іскерлік практиканы іске қосқанға немесе жаңа немесе дамушы технологияларды пайдаланғанға дейін жүргізіледі.

4-тарау. Клиенттерді сәйкестендіру бағдарламасы

27. Клиентті (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру бағдарламасы Субъектілердің клиент (оның өкілі) туралы мәліметтерді тіркеу және олардың анықтығын тексеру, бенефициарлық меншік иесін анықтау және ол туралы мәліметтерді тіркеу, клиент (оның өкілі) туралы бұрын алынған мәліметтерді жаңарту, іскерлік қатынастардың болжамды мақсатын белгілеу және тіркеуден, сондай-ақ клиент және олардың өкілдері туралы Заңда көзделген өзге де мәліметтерді алу және тіркеу жөніндегі іс-шаралардан тұрады, мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) іскерлік қатынастарды орнатудан және (немесе) операцияны жүргізуден бас тарту, сондай-ақ іскерлік қатынастарды тоқтату рәсімі мен негіздерін қоса алғанда, клиенттерді қабылдау тәртібі;

2) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру тәртібі, оның ішінде клиентті (оның өкілін) бенефициарлық меншік иесін тиісінше тексерудің оңайлатылған және күшейтілген шараларын қолдану рәсімдерінің ерекшеліктері, Субъектінің жеке тұлғаны клиенттің бенефициарлық меншік иесі деп тану туралы шешім қабылдау тәртібі;

3) қызмет көрсететін немесе қызмет көрсетуге қабылданатын жеке тұлғалар, жария лауазымды адамдар, олардың жұбайлары мен жақын туыстары арасында, сондай-ақ көрсетілген тұлғалар бенефициарлық меншік иелері болып табылатын клиенттердің заңды тұлғалары арасында Субъектіні анықтауға және осындай клиенттерді қызмет көрсетуге (ұйымның басшы қызметкерінің жазбаша рұқсатын ала отырып) қабылдауға бағытталған шаралардың сипаттамасы;

4) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін Тізімде, және Тізбелерде тексеру тәртібі;

5) іскерлік қатынастарды қашықтықтан белгілеу кезінде сәйкестендіру ерекшеліктері (клиенттің немесе оның өкілінің жеке қатысуынсыз);

6) Талаптарды орындау шеңберінде клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру процесінде алынған мәліметтер алмасу ерекшеліктері;

7) басқа ұйымдардан мәліметтер алу, оның ішінде өздерінің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің пайдасына немесе атынан операциялар жасалатын жеке және заңды тұлғаларды сәйкестендіру арқылы клиенттерді сәйкестендіру ерекшеліктері;

8) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру мақсатында қосымша ақпарат көздерінің, оның ішінде мемлекеттік органдар ұсынатын ақпарат көздерінің сипаттамасы;

9) клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтердің анықтығын тексеру тәртібі;

10) клиент досьесінің нысанына, мазмұнына және жүргізу тәртібіне, мәліметтерді жаңарту кезеңділігін көрсете отырып, досьедегі мәліметтерді жаңартуға (жылына кемінде 1 рет) қойылатын талаптары;

11) сәйкестендіру жүргізу кезінде алынған ақпаратқа субъект қызметкерлерінің қол жеткізуін қамтамасыз ету рәсімін қамтиды;

12) клиенттің тәуекел деңгейін бағалау тәртібі, осындай тәуекелді бағалау негіздері.

Егер Субъект КЖ/ТҚҚ туралы Заңға сәйкес шарт негізінде өзге тұлғаға, не шетелдік қаржы ұйымына субъектінің клиенттеріне қатысты КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 5-бабы 3-тармағының 1), 2), 2-1), 2-2) және 4) тармақшаларында көзделген шараларды қолдануды тапсырса, Субъект мынадай тұлғалармен өзара іс-қимыл жасау қағидаларын әзірлейді:

Субъектілердің сәйкестендіруді жүргізу тапсырылған тұлғалармен шарттар жасасу рәсімін, сондай-ақ осындай шарттар жасасуға уәкілетті ұйымның лауазымды тұлғалардың тізбесін бекіту туралы;

ұйым мен сәйкестендіруді жүргізу тапсырылған тұлғалар арасындағы шарттарға сәйкес клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру рәсімі;

сәйкестендіруді жүргізу тапсырылған тұлғалар сәйкестендіруді жүргізу кезінде алынған мәліметтерді ұйымға беру рәсімі мен мерзімдері;

сәйкестендіру жүргізу тапсырылған тұлғалардың ұйымға алынған мәліметтерді беру рәсімін, мерзімдері мен толықтығын қоса алғанда, сәйкестендіру жөніндегі талаптарды сақтауын бақылауды Субъектінің жүзеге асыру рәсімі, сондай-ақ анықталған бұзушылықтарды жою жөнінде Субъект қабылдайтын шаралар;

сәйкестендіру жөніндегі талаптарды, оның ішінде рәсімдерді, ұйымға алынған мәліметтерді беру мерзімдері мен толықтығын сақтамаған жағдайда, Субъектінің сәйкестендіру жүргізу тапсырылған адамдармен шартты орындаудан біржақты бас тарту туралы шешім қабылдау негіздері, рәсімі және мерзімдері;

сәйкестендіру жүргізу тапсырылған тұлғалармен шартты орындаудан біржақты бас тарту туралы шешім қабылдауға уәкілетті ұйымның лауазымды тұлғалардың тізбесі;

Субъект сәйкестендіру жүргізуді тапсырған тұлғалардың сәйкестендіру жөніндегі талаптарды сақтамағаны үшін, ұйымға алынған мәліметтерді беру рәсімін, мерзімдері мен толықтығын қоса алғанда, олардың жауапкершілігі туралы ережелер;

ұйымның сәйкестендіру жөніндегі талаптарды орындау мақсатында оларға әдіснамалық көмек көрсету мәселелері бойынша сәйкестендіруді жүргізу тапсырылған адамдармен өзара іс-қимыл жасау рәсімі;

КЖ/ТҚҚ/ЖҚҚТҚ заңдастырудың ықтимал тәуекелдерін анықтау рәсімі.

КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 5-бабы 10-тармағына сәйкес, ақшаны жылыстатуға қарсы күрестің қаржылық шараларын әзірлеу тобының (ФАТФ) ұсынымдарын орындамайтын және (немесе) жеткілікті орындамайтын мемлекетте (аумақта) басқа Субъект немесе шетелдік қаржы ұйымы тіркелген, болған жағдайда Субъектілер КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 5-бабының 6, 6-1 және 8-тармақтарда көзделген іс-әрекеттерді жасауға құқығы жоқ.

28. Субъектілер клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін тиісті тексеруді жүргізу кезінде оларды келесі міндеттемелер бойынша сәйкестендіреді:

1) сенімді, тәуелсіз бастапқы құжаттарды, деректерді немесе ақпаратты қолдана отырып, клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру және клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің жеке басын растау;

2) бенефициарлық меншік иесін анықтау және бенефициарлық меншік иесінің жеке басын тексеру үшін ақылға қонымды шаралар қабылдау, бұл Субъектіге бенефициарлық меншік иесінің кім екенін білетініне сенуге мүмкіндік береді. Заңды тұлғалар мен заңды тұлға құрмаған шетелдік құрылымдар үшін бұл Субъектінің басқару құрылымы мен клиенттің меншігі туралы ақпарат алуын қамтуы керек;

3) іскерлік қатынастардың мақсаттары мен болжамды сипаты туралы ақпаратты түсіну және қажет болған кезде алу;

4) жасалатын мәмілелердің Субъектілердің клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі, оның шаруашылық қызметі және тәуекелдердің сипаты туралы, оның ішінде қажет болған жағдайда қаражат көзі туралы мәліметтерге сәйкестігіне көз жеткізу үшін тұрақты негізде іскерлік қатынастарға тиісті тексеру жүргізу және осындай қатынастар шеңберінде жасалған мәмілелерге толық талдау жасау;

5) баламалы немесе ұқсас лауазымдарды атқаратын заңды тұлға құрмаған шетелдік құрылымдарға, жеке деректерге қатысты.

29. Субъектілердің клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін тиісінше тексеруі үшін қажетті құжаттар тізбесі:

заңды тұлғаның құжаттарына қол қоюға уәкілетті лауазымды тұлғаның (тұлғалардың) жеке басын куәландыратын, сондай-ақ ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операциялар жасауға сенімхатсыз клиент атынан іс-әрекеттер жасауға арналған құжат (құжаттар);

клиент өкілінің клиенттің атынан ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операциялар жасауға, оның ішінде клиенттің құжаттарына қол қоюға өкілеттіктерін растайтын құжаттар;

егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, бейрезидент жеке тұлғаның Қазақстан Республикасының аумағына келу, кету және болу құқығына Қазақстан Республикасының уәкілетті органдарында тіркелгенін куәландыратын құжат.

Субъектілер клиентке (оның өкіліне) және бенефициарлық меншік иесіне тиісінше тексеру жүргізген кезде клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтерді клиенттің (оның өкілінің) таңдауы бойынша ұсынылатын түпнұсқалардың не құжаттардың нотариат куәландырған көшірмелерінің не апостиль қоя отырып, құжаттардың көшірмелерінің негізінде немесе Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда белгіленген заңдастырылған тәртіппен құжаттық түрде тіркейді.

30. КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 6-бабының талаптарын ескере отырып, субъектілер іскерлік қатынастар орнатылғанға дейін клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіруді жүргізеді.

31. КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 7-бабы 1-тармағының талаптарын ескере отырып, Субъектілер клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіруді, жасалатын операцияларды қаржыландыру көзі туралы мәліметтерді қажет болған кезде алуды және тіркеуді қоса алғанда, іскерлік қатынастарды тексеруді және операцияларды зерделеуді жүргізеді, сондай-ақ клиенттің тәуекел деңгейін ескере отырып, клиент туралы алынған мәліметтердің анықтығына тексеру жүргізеді:

1) клиент шекті операция (мәміле) жасаған кезде;

2) клиент күдікті операция (мәміле) жасаған (жасауға әрекет жасаған) жағдайларда;

3) клиент ерекше операция (мәміле) жасаған жағдайларда;

4) клиент КЖ/ТҚҚ типологияларына, схемалары мен тәсілдеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар операцияны (мәмілені) жасаған жағдайларда тоқтатылады.

Клиент белгіленген іскерлік қатынастар шеңберінде операция (мәміле) жасаған кезде, егер ол осы тармақтың бірінші бөлігінің 2), 3) және 4) тармақшаларында көзделген жағдайларды, сондай-ақ клиенттің тәуекел деңгейі мен осы талаптарға сәйкес бұрын алынған не қосымша мәліметтер алу қажеттілігін қоспағанда, осындай іскерлік қатынастар орнатылған кезде жүргізілсе, клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру жүргізілмейді.

Қатысудың бақылау үлесі бар тұлға, бенефициарлық меншік иесі анықталмаған немесе меншік құқығындағы үлес арқылы бақылауды жүзеге асыратын жеке тұлғалар болмаған жағдайда, Субъектілер бенефициарлық меншік иелерінің жеке басын заңды тұлғаны немесе заңды тұлға құрмаған шетелдік құрылымдарды бақылауды жүзеге асыратын жеке тұлғаның жеке деректерін пайдалана отырып тексереді.

Клиент – заңды тұлғаның, заңды тұлға құрмаған шетелдік құрылымдардың жарғылық капиталына қатысу үлестерінің не орналастырылған (артықшылықты және қоғам сатып алғанды шегергенде) акцияларының жиырма бес пайызынан астамы тікелей немесе жанама түрде тиесілі тұлға заңнамада белгіленген тәртіппен бенефициарлық меншік иесі болып танылады.

Жарғылық капиталға қатысу негізінде бенефициарлық меншік иесін анықтау мүмкін болмаған жағдайда, клиентті өзгеше түрде бақылауды жүзеге асыратын не оның мүддесінде клиент ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операциялар жасайтын тұлға бенефициарлық меншік иесі деп танылады.

32. Клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру шеңберінде осы Талаптардың 29-тармағына сәйкес алынған құжаттар мен мәліметтерді Субъектілер құжаттамалық тіркейді және клиенттің досьесіне енгізеді.

Ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен жасалатын операциялар, оның ішінде қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы құжаттар мен мәліметтер және күдікті операцияларды, сондай-ақ барлық күрделі, ерекше ірі және басқа да ерекше операцияларды Субъект клиентпен іскерлік қатынастардың бүкіл кезеңі ішінде және клиентпен іскерлік қатынастар тоқтатылған күннен бастап кемінде 5 (бес) жыл сақтауға тиіс.

Субъектілер КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 5-бабы 6-тармағының 1) тармақшасын қолданған кезде олар клиенттің досьесіне енгізу (қосу) үшін басқа Субъектілерінен клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтерді дереу алады, сондай-ақ сұрау салу бойынша оларға, оның ішінде клиентке (оның өкіліне) және бенефициарлық меншік иесіне тиісті тексеру шараларына Субъектілер сүйенетін ақпарат, ақпараттық жүйелерден немесе басқа Субъектілердің дерекқорларынан үзінді көшірмелер жататын растайтын құжаттардың көшірмелерін кідіріссіз алады.

Субъектілер клиенттің досьесін олар ІБҚ-ға сәйкес берген тәуекелінің деңгейіне қарай ол туралы мәліметтерді тіркеу арқылы қалыптастырады. клиентке төмен деңгей берілген жағдайда оған қатысты тиісті тексерудің жеңілдетілген шаралары жүргізіледі және КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 5-бабы 3-тармағының 1), 2), 2-1), 2-2) және 4) тармақшаларында көзделген мәліметтер тізбесі тіркеледі.

Клиентке тәуекелдің жоғары деңгейі берілген жағдайда қосымша мәліметтерге КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 5-бабының 5-тармағында көзделген мәліметтер (салықтық резиденттігі, қызмет түрі және жасалатын операцияларды қаржыландыру көзі туралы мәліметтер) жатады.

Клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін тиісінше тексерудің күшейтілген шаралары КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелінің жоғары деңгейі кезінде қолданылады.

Клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін тиісінше тексерудің оңайлатылған шаралары КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелінің төмен деңгейі кезінде қолданылады.

33. Клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру процесінде субъектілер Тізімде және Тізбелерде осындай клиенттің (бенефициарлық меншік иесінің) болуына тексеру жүргізеді.

Клиенттің (бенефициарлық меншік иесінің) Тізімде және Тізбелерде болуын тексеру (Тізімге және Тізбелерге енгізу) клиенттің тәуекел деңгейіне байланысты емес және оларға өзгерістердің (жаңартулардың) енгізілуіне қарай жүзеге асырылады.

Субъектілер клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру процесінде осындай клиенттің (бенефициарлық меншік иесінің) жария лауазымды тұлғаға, оның жұбайына (зайыбына) және жақын туысына тиесілігіне тексеру жүргізіледі.

КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелінің жоғары деңгейі бар клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтерді жаңарту жарты жылда кемінде 1 (бір) рет жүзеге асырылады.

Клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы қосымша мәліметтерді жаңарту мерзімділігі және (немесе) алу қажеттілігі клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейі және (немесе) клиент пайдаланатын субъектінің қызметтерінің (өнімдерінің) КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдеріне ұшырау дәрежесі ескеріле отырып белгіленеді.

Клиентке іскерлік қатынастар орнатудан және ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операциялар жүргізуден бас тартқан жағдайда, КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 5-бабы 3-тармағының 1), 2), 2-1), 2-2), 4) және 6) тармақшаларда көзделген шараларды қолдану мүмкін болмаған жағдайда, сондай-ақ ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операцияларды тоқтату жөнінде шаралар қолдану кезінде Субъектілер уәкілетті органға мұндай факт туралы ҚМ-1 нысаны бойынша хабарлама жібереді.

КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 5-бабы 3-тармағының 6) тармақшасында көзделген шараларды қолдану мүмкін болмаған жағдайда, сондай-ақ клиент жасайтын операцияларды зерделеу процесінде клиент іскерлік қатынастарды КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ мақсатында пайдаланады деген күдік туындаған жағдайда, субъектілер клиентпен іскерлік қатынастарды тоқтатады. Егер іскерлік қатынастар жоғарыда көрсетілген негіздер бойынша тоқтатылса, Субъектілер уәкілетті органға ҚМ-1 нысаны бойынша хабарлама жібереді.

5-тарау. Клиенттердің күрделі, ерекше ірі операцияларын зерделеуді қоса алғанда, клиенттердің операцияларын мониторингтеу және зерделеу бағдарламасы

34. КЖ/ТҚҚ туралы Заңның клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін тиісінше тексеру жөніндегі, сондай-ақ қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы хабарламаларды анықтау және уәкілетті органға жіберу жөніндегі талаптарын іске асыру мақсатында Субъект клиенттердің операцияларын мониторингтеу және зерделеу бағдарламасын әзірлейді.

35. Клиенттердің операцияларын мониторингтеу және зерделеу бағдарламасы мыналарды қамтиды:

1) КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 10-бабының 2-тармағына сәйкес уәкілетті орган бекітетін күдікті операцияларды айқындау белгілері негізінде жасалған ерекше және күдікті операциялар белгілерінің тізбесі, сондай-ақ Субъектілермен дербес әзірлеуі;

2) КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 4-бабының 5-тармағына сәйкес уәкілетті орган бекітетін КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру типологияларына, схемалары мен тәсілдеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар клиенттің операциясын анықтау рәсімін қамтиды;

3) клиент жүйелі түрде және (немесе) елеулі көлемде әдеттен тыс және (немесе) күдікті операцияларды жүзеге асырған жағдайда, Субъектілердің клиентке және оның операцияларына қатысты қабылдайтын шараларды қабылдау тәртібі және сипаттау;

4) жария лауазымды тұлғалар, олардың жұбайы (зайыбы) және жақын туыстары болып табылатын, сондай-ақ, олардың жүзеге асырылу нысанына және ақша қаражатының және (немесе) осындай клиенттердің басқа меншігінің шығу көзін анықтауды қоса алғанда, олар жасалған не жасалуы мүмкін сомасына қарамастан көрсетілген тұлғалар бенефициарлық меншік иелері болып табылатын клиенттерге қызмет көрсетуге қабылданған қаржылық операциялардың тұрақты күшейтілген мониторингін жүзеге асыру тәртібі.

Субъект жауапты қызметкерді не КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ бойынша бөлімше қызметкерлерін тағайындаған жағдайда, клиенттердің операцияларын мониторингтеу және зерделеу бағдарламасы қосымша қамтиды, бірақ онымен шектелмейді:

1) осы Талаптарда көзделген жағдайларда клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы бұрын алынған және (немесе) қосымша мәліметтерді жаңарту бойынша Субъектінің бөлімшелері (қызметкерлері) арасында міндеттерді бөлу;

2) шектік, ерекше және күдікті операциялар туралы мәліметтерді анықтау және бөлімшелер (қызметкерлер) арасында беру бойынша Субъектінің бөлімшелері (қызметкерлері) арасындағы міндеттерді бөлу;

3) шекті, ерекше және күдікті операциялар анықталған кезде Субъект бөлімшелерінің өзара іс-қимыл тетігінің сипаттамасы;

4) жауапты қызметкердің клиент операциясының біліктілігі туралы шешім қабылдау тәртібі, негіздері және мерзімі;

5) клиенттің операциясын жүргізуден бас тарту туралы (клиенттің, бенефициарлық меншік иесінің тізбеде болуына байланысты бас тартуды қоспағанда), сондай-ақ клиентпен іскерлік қатынастарды тоқтату туралы шешім қабылдау бойынша бөлімшелердің (қызметкерлердің) өзара іс-қимыл жасау тәртібі;

6) Тізімде және Тізбелерде тұрған клиенттерді және бенефициарлық меншік иелерін анықтау бойынша, сондай-ақ осындай клиенттерді ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операциялар жүргізуден бас тарту, осындай клиенттерге қызмет көрсету не онымен іскерлік қатынастарды тоқтату бойынша Субъект бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) өзара іс-қимыл жасау тәртібі;

7) Субъектінің лауазымды адамдарына шекті және күдікті операцияның, Тізімнен және Тізбелерден клиенттерді анықтау туралы ақпарат беру тәртібі (қажет болған кезде).

36. Клиент операцияларын зерделеу жиілігін Субъектілер клиенттің тәуекел деңгейін және (немесе) клиент пайдаланатын Субъектілер қызметтерінің ҚЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыру тәуекелдеріне ұшырау дәрежесін, клиенттің операцияларды (операцияларды) жасауын (жасауға әрекет жасауын) ескере отырып, сондай-ақ КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 4-бабының 5-тармағына сәйкес уәкілетті орган бекітетін ҚЖ/ТҚҚ заңдастыру типологияларын, схемалары мен тәсілдерін ескере отырып айқындайды.

Клиентке тәуекелдің жоғары деңгейі берілген жағдайда, сондай-ақ клиент күдікті операция жасаған жағдайда Субъектілер клиент жүргізетін (жүргізген) операцияларды субъект айқындайтын операцияны жүргізгенге дейінгі кезеңде, бірақ әдетте бір айдан аспайтын мерзімде зерделейді.

37. Егер осы Талаптардың 22-тармағында көрсетілген операцияларды зерделеу нәтижелері бойынша Субъектілерде клиенттің операциялары КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚ заңдастыруға байланысты деп пайымдауға негіз болған жағдайда клиенттің операциялары күдікті деп танылады.

Субъектілер клиент операциясын күдікті операция ретінде тану (танымау) туралы шешімді клиенттің (оның өкілінің) және операцияны жүзеге асыратын бенефициарлық меншік иесінің мәртебесі мен қызметін сипаттайтын өзінің иелігіндегі мәліметтер мен құжаттардың, сондай-ақ клиенттің қаржы-шаруашылық қызметі, қаржылық жағдайы және іскерлік беделі туралы ақпараттың негізінде дербес қабылдайды.

Бұл ретте операцияны жасау уақыты мен осындай операцияны күдікті деп тану уақыты арасындағы айырма қаржы мониторингі Субъектісінің ішкі бақылау қағидаларына сәйкес клиенттің операциясын зерделеу жиілігін айқындайтын уақыт аралығынан аспауға тиіс.

Субъектілер уәкілетті органға бөлінген байланыс арналары арқылы электрондық тәсілмен тиісті шешім қабылдаған (іс-әрекет жасаған) күннен кейінгі жұмыс күнінен кешіктірмей ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен күдікті операция жасалғаны туралы хабарламалар ұсынады.

Субъектілер ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен жасалған, олар жүргізілгенге дейін күдікті деп танылмаған операциялар туралы хабарларды операция күдікті деп танылғаннан кейін жиырма төрт сағаттан кешіктірмей уәкілетті органға ұсынады.

6-тарау. КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ саласында Субъектілерді даярлау және оқыту бағдарламасы

38. КЖ/ТҚҚ туралы Заңның 11-бабы 8-тармағына сәйкес, КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚІ саласында Субъектілерді даярлау және оқыту бағдарламасы (бұдан әрі – Оқыту бағдарламасы) уәкiлеттi орган қаржы мониторингі субъектілерінің КЖ/ТҚҚ туралы заңнамасын сақтауына мемлекеттік бақылауды өз құзыреті шегінде жүзеге асыратын мемлекеттiк органдармен келiсу бойынша бекiтілген қаржы мониторингі субъектілеріне КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚІ саласында даярлау және оқыту бойынша қойылатын талаптарға сәйкес әзірленеді.

Оқыту бағдарламасының мақсаты Субъектілер жұмыскерлерінің КЖ/ТҚҚ туралы заңнаманың, сондай-ақ ІБҚ-ның талаптарын және КЖ/ТҚ/ЖҚҚТҚҚІ саласындағы Субъектінің өзге де ішкі құжаттарын орындауы үшін қажетті білім алуы және дағдыларды қалыптастыруы болып табылады.

_________________________________________________________

О внесении изменений в совместный приказ Председателя Агентства Республики Казахстан по финансовому мониторингу от 28 февраля 2022 года № 19 и Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан от 28 февраля 2022 года № 69/НҚ "Об утверждении Требований к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма для операторов почты, оказывающих услуги по переводу денег"

Совместный приказ Председателя Агентства Республики Казахстан по финансовому мониторингу от 13 сентября 2022 года № 29 и Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан от 15 сентября 2022 года № 330/НҚ. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 17 сентября 2022 года № 29650

ПРИКАЗЫВАЕМ:

1. Внести в совместный приказ Председателя Агентства Республики Казахстан по финансовому мониторингу от 28 февраля 2022 года № 19 и Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан от 28 февраля 2022 года № 69/НҚ "Об утверждении Требований к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма для операторов почты, оказывающих услуги по переводу денег" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 26982) следующие изменения:

заголовок изложить в следующей редакции:

"Об утверждении Требований к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения для операторов почты, оказывающих услуги по переводу денег";

пункт 1 изложить в следующей редакции:

"1. Утвердить Требования к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения для операторов почты, оказывающих услуги по переводу денег, согласно приложению 1 к настоящему совместному приказу.";

Требования к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма для операторов почты, оказывающих услуги по переводу денег, утвержденные указанным совместным приказом, изложить в новой редакции, согласно приложению к настоящему приказу.

2. Агентству Республики Казахстан по финансовому мониторингу (далее – Агентство) в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего совместного приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего совместного приказа на интернет-ресурсе Агентства.

3. Настоящий совместный приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан	__________Б. Мусин
Председатель Агентства Республики Казахстан по финансовому мониторингу	__________Ж. Элиманов

Приложение к совместному приказу Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан от 15 сентября 2022 года № 330/НҚ и Председатель Агентства Республики Казахстан по финансовому мониторингу от 13 сентября 2022 года № 29

Требования к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения для операторов почты, оказывающих услуги по переводу денег

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Требования к правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения для операторов почты, оказывающих услуги по переводу денег (далее – Требования) разработаны в соответствии с пунктом 3-2 статьи 11 Закона Республики Казахстан "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма" (далее – Закон о ПОД/ФТ) и Международными стандартами Группы разработки финансовых мер борьбы с отмыванием денег (ФАТФ).

2. В настоящих Требованиях к субъектам финансового мониторинга относятся операторы почты, оказывающие услуги по переводу денег (далее – Субъекты).

3. Понятия, используемые в Требованиях, применяются в значениях, указанных в Законе о ПОД/ФТ и Законе Республики Казахстан "О почте".

4. Для целей Требований используются следующие основные понятия:

1) услуги перевода денег – финансовые услуги, которые предусматривают прием наличных денег, чеков, других денежных инструментов или других средств сбережения, а также выплату соответствующей суммы наличными или в другой форме получателю посредством коммуникации, послания, перевода или через клиринговую сеть;

2) выделенный канал связи – сеть уполномоченного государственного органа, используемая для электронного взаимодействия с Субъектом;

3) риски легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения (далее – ОД/ФТ/ФРОМУ) – возможность преднамеренного или непреднамеренного вовлечения Субъектов в процессы легализации ОД/ФТ/ФРОМУ или иную преступную деятельность;

4) форма ФМ-1 – форма сведений и информации об операции, подлежащей финансовому мониторингу, предусмотренными Правилами представления субъектами финансового мониторинга сведений, утверждаемых уполномоченным органом по финансовому мониторингу в сфере противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения (далее – ПОД/ФТ/ФРОМУ), в соответствии с пунктом 2 статьи 10 Закона о ПОД/ФТ;

5) безупречная деловая репутация – наличие фактов, подтверждающих профессионализм, добросовестность, отсутствие неснятой или непогашенной судимости, в том числе отсутствие вступившего в законную силу решения суда о применении уголовного наказания в виде лишения права занимать должность руководящего работника финансовой организации, банковского и (или) страхового холдинга и являться крупным участником (крупным акционером) финансовой организации пожизненно;

6) уполномоченный орган – государственный орган, осуществляющий финансовый мониторинг и принимающий иные меры по ПОД/ФТ/ФРОМУ в соответствии с Законом о ПОД/ФТ.

5. Внутренний контроль осуществляется в целях:

1) обеспечения выполнения Субъектами требований Закона о ПОД/ФТ;

2) поддержания эффективности системы внутреннего контроля на уровне, достаточном для управления рисками легализации ОД/ФТ/ФРОМУ;

3) минимизации рисков легализации ОД/ФТ/ФРОМУ.

6. В рамках организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ/ФРОМУ Субъектами обеспечивается:

1) разработка и принятие правил внутреннего контроля органом управления или исполнительным органом в соответствии с Требованиями, включающими проведение службой внутреннего аудита организации либо иным органом, уполномоченным на проведение внутреннего аудита, оценки эффективности внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ/ФРОМУ, а также независимого аудита, в случае наличия решения органа управления или исполнительного органа организации на проведение независимого аудита;

2) наличие выделенного канала связи.

7. Правила внутреннего контроля (далее – ПВК) являются документом, который регламентирует организационные основы работы, направленные на ПОД/ФТ/ФРОМУ и устанавливает порядок действий Субъектов в целях ПОД/ФТ/ФРОМУ.

8. ПВК включают в себя программы, предусмотренные пунктом 3 статьи 11 Закона о ПОД/ФТ, который регламентирует организационные основы работы, направленные на ПОД/ФТ/ФРОМУ и устанавливает порядок действий Субъектов.

9. ПВК предусматривают назначение лица, ответственного за реализацию и соблюдение ПВК из числа руководящих работников Субъектов или иных руководителей Субъектов не ниже уровня руководителя соответствующего структурного подразделения, а также иные требования, предъявляемые к работникам Субъектов, ответственным за реализацию и соблюдение правил внутреннего контроля, в том числе о наличии безупречной деловой репутации.

10. В случае внесения изменений и (или) дополнений в законодательство Республики Казахстан о ПОД/ФТ, с момента официального опубликования Субъекты в течение 30 (тридцати) календарных дней вносят в ПВК соответствующие изменения и (или) дополнения.

Глава 2. Программа организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ/ФРОМУ, включая требование о назначении лица, ответственного за реализацию и соблюдение ПВК, из числа руководящих работников Субъектов или иных руководителей Субъектов не ниже уровня руководителя соответствующего структурного подразделения, а также иные требования, предъявляемые к работникам Субъектов, ответственным за реализацию и соблюдение ПВК, в том числе о наличии безупречной деловой репутации

11. Программа организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ/ФРОМУ включает процедуры:

1) применения автоматизированных информационных систем и программных обеспечений, используемых Субъектом для осуществления внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ/ФРОМУ;

2) отказа клиентам в установлении деловых отношений и прекращения деловых отношений, отказа в проведении операции с деньгами и (или) иным имуществом, и принятия мер по замораживанию операций с деньгами и (или) иным имуществом;

3) признания Субъектом сложной, необычно крупной операции, подлежащей изучению, в качестве подозрительной операции;

4) предоставления сведений и информации об операциях, подлежащих финансовому мониторингу, фактов отказа физическому лицу в установлении деловых отношений, прекращения деловых отношений с клиентом, отказа в проведении операции с деньгами и (или) иным имуществом в уполномоченный орган, включая указания и регламенты работы в автоматизированных информационных системах и программном обеспечении, используемых для передачи сведений, информации и документов в уполномоченный орган.

Документальное фиксирование операций, подлежащих финансовому мониторингу и направляемых в уполномоченный орган, осуществляется в порядке, установленном Субъектом;

5) информирования работниками Субъекта руководителя о ставших им известными фактах нарушения законодательства Республики Казахстан о ПОД/ФТ, ПВК, допущенных работниками Субъекта;

6) взаимодействия лица, ответственного за реализацию и соблюдение ПВК с другими подразделениями, персоналом организации, филиалами, уполномоченными органами и их должностными лицами, при осуществлении внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ/ФРОМУ;

7) выполнения требований по ПОД/ФТ/ФРОМУ (при наличии), установленных юридическим лицом, которое имеет контроль над организацией;

8) подготовки и представления органам и уполномоченным лицам юридическим лицом, имеющим контроль над организацией, управленческой отчетности по результатам оценки эффективности внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ/ФРОМУ службой внутреннего аудита организации либо иным органом, уполномоченным на проведение внутреннего аудита, а также проведения независимого аудита, в случае наличия решения органа управления или исполнительного органа организации на проведение независимого аудита;

9) идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, в том числе особенности процедур применения упрощенных и усиленных мер проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, юридического лица-нерезидента, иной иностранной структуры без образования юридического лица;

10) признания операции клиента, имеющей характеристики, соответствующие типологиям, схемам и способам легализации ОД/ФТ/ФРОМУ в качестве подозрительной;

11) оценки, определения, документального фиксирования и обновления результатов оценки рисков легализации ОД/ФТ/ФРОМУ;

12) разработки мер контроля, процедуры по управлению рисками легализации ОД/ФТ/ФРОМУ и снижению рисков легализации ОД/ФТ/ФРОМУ;

13) классификации своих клиентов с учетом степени риска легализации ОД/ФТ/ФРОМУ;

14) хранения всех документов и сведений, в том числе по разовым операциям, а также, полученных по результатам надлежащей проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, включая досье клиента (его представителя) и бенефициарного собственника и переписку с ним, не менее пяти лет со дня прекращения деловых отношений с клиентом (его представителем) и бенефициарным собственником или после даты разовой сделки, с учетом возможности их использования в качестве доказательства в суде, чтобы они могли быть своевременно доступны уполномоченному органу, а также иным государственным органам в соответствии с их компетенцией.

Допускается включение Субъектом в программу дополнительных мер по организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ/ФРОМУ.

Субъекты назначают лицо, ответственное за реализацию и соблюдение ПВК (далее – ответственный работник) из числа руководящих работников Субъектов или иных руководителей Субъектов не ниже уровня руководителя соответствующего структурного подразделения, а также работников Субъектов, ответственных за реализацию и соблюдение ПВК (далее – работник подразделения по ПОД/ФТ/ФРОМУ).

На должность ответственного работника назначается лицо, имеющее:

высшее образование;

стаж работы не менее двух лет в области почты;

безупречную деловую репутацию.

На должность работника подразделения по ПОД/ФТ/ФРОМУ назначается лицо, имеющее:

высшее образование;

стаж работы не менее одного года в области почты;

безупречную деловую репутацию.

12. Функции ответственного должностного лица либо структурного подразделения в соответствии с программой организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ/ФРОМУ включают:

1) разработку и согласование ПВК, внесение изменений и (или) дополнений к ним с руководителем Субъекта, а также мониторинг реализации и соблюдения ПВК;

2) организацию и контроль по представлению сведений и информации об операциях, подлежащих финансовому мониторингу в уполномоченный орган в соответствии с Законом о ПОД/ФТ;

3) принятие решений о признании операций клиентов подозрительными;

4) принятие решений об отнесении операций клиентов к сложным, необычно крупным, к операциям, имеющим характеристики, соответствующие типологиям, схемам и способам легализации ОД/ФТ/ФРОМУ;

5) принятие решений о приостановлении либо об отказе от проведения операций клиентов и необходимости направления информации об операциях в уполномоченный орган;

6) принятие решений об установлении, продолжении либо прекращении деловых отношений с клиентами;

7) направление запросов руководителю Субъекта для принятия решений об установлении, продолжении либо прекращении деловых отношений с клиентами;

8) документальное фиксирование решений, принятых в отношении операции клиента (его представителя) и бенефициарного собственника;

9) формирование досье клиента на основании данных, полученных в результате реализации ПВК;

10) информирование руководителя Субъекта о выявленных нарушениях ПВК;

11) принятие мер по улучшению системы управления рисками и внутреннего контроля;

12) обеспечение конфиденциальности сведений, полученных при осуществлении своих функций;

13) предоставление информации в уполномоченный орган для осуществления контроля за исполнением законодательства о ПОД/ФТ;

14) предоставление в уполномоченный орган по его запросу информации, сведений и документов;

15) подготовка информации о результатах реализации ПВК и рекомендуемых мерах по улучшению системы управления рисками ОД/ФТ/ФРОМУ и внутреннего контроля ПОД/ФТ/ФРОМУ для формирования отчетов руководителю Субъекта;

16) обеспечение мер по хранению всех документов и сведений.

13. Субъекты в соответствии с возложенными функциями:

1) обеспечивают конфиденциальность сведений, полученных при осуществлении полномочий;

2) предоставляет информацию соответствующим государственным органам для осуществления контроля за исполнением законодательства Республики Казахстан о ПОД/ФТ;

3) предоставляют в уполномоченный орган по его запросу необходимую информацию, сведения и документы в соответствии с пунктом 3-1 статьи 10 Закона о ПОД/ФТ.

Допускается включение Субъектами дополнительных функций и полномочий ответственного работника либо подразделения по ПОД/ФТ/ФРОМУ.

14. В соответствии с пунктом 5 статьи 11 Закона о ПОД/ФТ запрещается информировать клиентов и иных лиц о мерах по ПОД/ФТ/ФРОМУ, принимаемых в отношении таких клиентов и иных лиц, за исключением информирования клиентов о принятых мерах по замораживанию операций с деньгами и (или) иным имуществом, об отказе в установлении деловых отношений, а также об отказе от проведения операций с деньгами и (или) иным имуществом.

15. При наличии в филиалах, представительствах и иных обособленных структурных подразделениях работников, на которых полностью или частично возложены функции и полномочия, предусмотренные пунктами 12, 13 настоящих Требований, координацию деятельности по вопросам ПОД/ФТ/ФРОМУ таких работников осуществляет ответственный работник.

В случае, если Субъект является головной организацией, ответственный работник осуществляет разработку, внесение изменений и (или) дополнений в ПВК на консолидированной основе, а также обеспечивает их выполнение структурными подразделениями (филиалами, дочерними организациями, представительствами).

16. Функции ответственного работника, а также работников подразделения по ПОД/ФТ/ФРОМУ, на которых возложены функции, предусмотренные пунктом 12 настоящих Требований, не совмещаются с функциями службы внутреннего аудита либо иного органа, уполномоченного на проведение внутреннего аудита, а также функциями подразделений, осуществляющих операционную (текущую) деятельность организации.

Глава 3. Программа управления рисками (низкий, высокий уровни риска) легализации ОД/ФТ/ФРОМУ, учитывающая риски клиентов и риски использования услуг в преступных целях, включая риск и использования технологических достижений

17. В целях организации управления рисками легализации ОД/ФТ/ФРОМУ Субъекты разрабатывают программу управления рисками легализации ОД/ФТ/ФРОМУ, учитывающую риски клиентов и риски использования услуг в преступных целях, включая риск использования технологических достижений.

Программа управления рисками легализации ОД/ФТ/ФРОМУ включает, но не ограничивается:

1) порядок организации управления рисками легализации ОД/ФТ/ФРОМУ Субъекта, в том числе в разрезе его структурных подразделений (при наличии);

2) методику оценки рисков легализации ОД/ФТ/ФРОМУ с учетом основных категорий рисков (по типу клиента, страновому риску и риску услуг/продуктов, и (или) способа ее (его) предоставления) в отношении уровня риска клиента, а также степени подверженности услуг (продуктов) Субъекта рискам легализации ОД/ФТ/ФРОМУ;

3) порядок осуществления регулярного мониторинга, анализа и контроля за рисками клиентов и степенью подверженности продуктов (услуг) Субъекта рискам легализации ОД/ФТ/ФРОМУ, предусматривающий перечень предупредительных мероприятий, порядок и сроки их проведения, контроль за результатами в соответствии с принятыми мерами;

4) порядок присвоения, сроки и основания для пересмотра уровней рисков клиентов.

Субъекты на ежегодной основе осуществляет оценку степени подверженности услуг Субъектов рискам легализации ОД/ФТ/ФРОМУ, с учетом информации из отчета рисков легализации ОД/ФТ/ФРОМУ и следующих специфических категорий рисков: риск по типу клиентов, страновой (географический) риск, риск услуги и (или) способа ее (его) предоставления.

Оценка степени подверженности услуг (продуктов) Субъектов рискам легализации ОД/ФТ/ФРОМУ сопровождается описанием возможных мероприятий, направленных на минимизацию выявленных рисков, включая изменение процедур идентификации и мониторинга операций клиентов, изменение условий предоставления услуг (продуктов), отказ от предоставления услуг (продуктов).

Результаты оценки рисков предоставляются по требованию соответствующих государственных органов и некоммерческих организаций, членами которых являются Субъекты.

18. Типы клиентов, чей статус и (или) чья деятельность повышают риск легализации ОД/ФТ, включают, но не ограничиваются:

1) публичные должностные лица, их супруги и близкие родственники, а также юридические лица, бенефициарными владельцами которых являются указанные лица;

2) лица без гражданства;

3) граждане Республики Казахстан, не имеющие адреса регистрации или пребывания в Республики Казахстан;

4) организации и лица, включенные в список лиц, причастных к террористической деятельности (далее – Список) и (или) в перечень организации и лиц, связанных с финансированием терроризма и экстремизма, а также в перечень организации и лиц, связанных с финансированием распространения оружия массового уничтожения (далее – Перечни), предусмотренные статьями 12 и 12-1 Закона о ПОД/ФТ, а также организации и лица, бенефициарными собственниками которых являются указанные лица либо, находящиеся под контролем и действующие в интересах указанных лиц;

Список и Перечни размещаются на официальном интернет-ресурсе уполномоченного органа.

5) некоммерческие организации в организационно-правовой форме фондов, религиозных объединений;

6) лица, расположенные (зарегистрированные) в иностранных государствах, указанных в пункте 20 настоящих Требований, а также расположенные в Республике Казахстан филиалы и представительства таких лиц;

7) клиент, в отношении которого имеются основания для сомнения в достоверности полученных данных;

8) клиент настаивает на поспешности проведения операции либо на нестандартных или необычно сложных схемах расчетов, использование которых отличаются от обычной практики Субъектов;

9) клиент, в отношении которого Субъектом ранее были высказаны подозрения;

10) клиент (его представитель) и бенефициарный собственник совершает действия, направленные на уклонение от процедур надлежащей проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, предусмотренных Законом о ПОД/ФТ;

11) с повышенным уровнем коррупции или иной преступной деятельностью.

19. Типы клиентов, чей статус и (или) чья деятельность понижают риск легализации ОД/ФТ/ФРОМУ, включают следующие факторы, но не ограничиваются:

1) государственные органы Республики Казахстан, а также юридические лица, контроль над которыми осуществляется государственными органами;

2) организации, акции которых включены в официальный список фондовой биржи Республики Казахстан и (или) фондовой биржи иностранного государства;

3) международные организации, расположенные на территории Республики Казахстан либо участником которых является Республика Казахстан;

4) лица, расположенные (зарегистрированные) в иностранных государствах, указанных в пункте 21 настоящих Требований, а также расположенные в Республике Казахстан филиалы и представительства таких лиц.

20. Субъекты осуществляют оценку странового (географического) риска, связанного с ведением деятельности в иностранных государствах, указанных в настоящем пункте, предоставлением услуг (продуктов) клиентам из таких иностранных государств и осуществлением операций с деньгами и (или) иным имуществом с участием таких иностранных государств.

Иностранные государства, операции с которыми повышают риск легализации ОД/ФТ/ФРОМУ, включают следующие факторы, но не ограничиваются:

иностранные государства (территории), включенные в перечень государств (территорий), не выполняющих либо недостаточно выполняющих рекомендации Группы разработки финансовых мер борьбы с отмыванием денег (ФAТФ), составляемый уполномоченным органом по финансовому мониторингу;

иностранные государства (территории), в отношении которых применяются международные санкции (эмбарго), принятые резолюциями Совета Безопасности ООН;

иностранные государства (территории), включенные в перечень офшорных зон, в соответствии с постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 24 февраля 2020 года № 8 "Об установлении Перечня офшорных зон для целей банковской и страховой деятельности, деятельности профессиональных участников рынка ценных бумаг и иных лицензируемых видов деятельности на рынке ценных бумаг, деятельности акционерных инвестиционных фондов и деятельности организаций, осуществляющих микрофинансовую деятельность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 20095);

иностранные государства (территории), определенные Субъектами в качестве представляющих высокий риск легализации ОД/ФТ/ФРОМУ на основе других факторов (сведений об уровне коррупции, незаконного производства, оборота и (или) транзита наркотиков, сведений о поддержке международного терроризма и другое).

Ссылки на перечни таких государств (территорий) по данным ООН и международных организаций размещаются на официальном интернет-ресурсе уполномоченного органа.

21. Иностранные государства, операции с которыми понижают риск легализации ОД/ФТ/ФРОМУ, включают следующие факторы, но не ограничиваются:

иностранные государства (территории), выполняющие международные стандарты и имеющие эффективную систему ПОД/ФТ в соответствии со сведениями Группы разработки финансовых мер борьбы с отмыванием денег (ФAТФ).

22. Услуги (продукты) Субъектов, повышающие риск легализации ОД/ФТ/ФРОМУ, включают следующие факторы, но не ограничиваются:

операции с деньгами и (или) иным имуществом, превышающие пороговое значение;

представление клиентом просроченного сертификата Кимберлийского процесса;

деловые отношения с клиентом осуществляются при необычных обстоятельствах (например, слишком большое необъяснимое географическое расстояние между Субъектом и клиентом);

совершение операции от имени или в пользу неизвестных или несвязанных третьих лиц;

совершение операций, связанных с анонимными банковскими счетами или с использованием анонимных, вымышленных имен, включая наличные расчеты;

совершение операций, не имеющих экономического смысла или правовой цели;

совершение клиентом операций с несвойственной ему частотой или на необычно крупную для данного клиента сумму.

23. Способы предоставления продукта (услуги), повышающими риск легализации ОД/ФТ/ФРОМУ, включают следующие факторы, но не ограничиваются:

осуществление операции без физического присутствия клиента (его представителя);

использование услуг третьих сторон для применения мер надлежащей проверки клиента в отношении клиента (его представителя) и бенефициарного собственника.

24. Способы предоставления продукта (услуги), понижающими риск легализации ОД/ФТ/ФРОМУ, включают следующие факторы, но не ограничиваются:

осуществление операции при личном присутствии клиента.

Допускается включение Субъектами дополнительных факторов риска по согласованию с уполномоченным органом.

25. В рамках реализации программы управления рисками легализации ОД/ФТ/ФРОМУ Субъектами принимаются меры по классификации клиентов с учетом категорий и факторов риска, указанных в пункте 17 настоящих Требований, а также иных категорий рисков, устанавливаемых Субъектами.

Уровень риска клиента (группы клиентов) устанавливается Субъектами по результатам анализа имеющихся у Субъектов сведений о клиенте (клиентах) и оценивается по шкале определения уровня риска, которая состоит не менее, чем из двух уровней низкий и высокий.

Оценка рисков с использованием категорий и факторов рисков, указанных в пунктах 18-24 настоящих Требований, проводится в отношении клиентов (групп клиентов) на основе результатов мониторинга операций (деловых отношений).

Пересмотр уровня риска клиента (группы клиентов) осуществляется Субъектами по мере обновления сведений о клиенте (группе клиентов) и результатов мониторинга операций (деловых отношений).

26. Субъекты определяют и оценивают риски легализации ОД/ФТ/ФРОМУ, возникающие при:

1) разработке новых продуктов и новой деловой практики, включая новые механизмы передачи;

2) использовании новых или развивающихся технологий как для новых, так и для уже существующих продуктов.

Оценка рисков легализации ОД/ФТ/ФРОМУ проводится до запуска новых продуктов, деловой практики или использования новых или развивающихся технологий.

Глава 4. Программа идентификации клиентов

27. Программа идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника заключается в проведении Субъектами мероприятий по фиксированию и проверке достоверности сведений о клиенте (его представителе), выявлению бенефициарного собственника и фиксированию сведений о нем, обновлению ранее полученных сведений о клиенте (его представителе), установлению и фиксированию предполагаемой цели деловых отношений, а также получению и фиксированию иных предусмотренных Законом сведений о клиенте и их представителях, включает, но не ограничивается:

1) порядок принятия клиентов, включая процедуру и основания для отказа в установлении деловых отношений и (или) в проведении операции, а также прекращения деловых отношений;

2) порядок идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, в том числе особенности процедур применения упрощенных и усиленных мер надлежащей проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, порядок принятия Субъектом решения о признании физического лица бенефициарным собственником клиента;

3) описание мер, направленных на выявление Субъектом среди физических лиц, находящихся на обслуживании или принимаемых на обслуживание, публичных должностных лиц, их супругов и близких родственников, а также среди юридических лиц клиентов, чьими бенефициарными собственниками являются указанные лица, и принятие таких клиентов на обслуживание (с получением письменного разрешения руководящего работника организации);

4) порядок проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника на наличие в Списке и Перечнях;

5) особенности идентификации при дистанционном установлении деловых отношений (без личного присутствия клиента или его представителя);

6) особенности обмена сведениями, полученными в процессе идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, в рамках выполнения Требований;

7) особенности идентификации клиентов путем получения сведений от других организаций, в том числе идентификации физических и юридических лиц, в пользу или от имени которых (его представителя) и бенефициарного собственника совершаются операции;

8) описание дополнительных источников информации, в том числе предоставляемых государственными органами, в целях идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника;

9) порядок проверки достоверности сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике;

10) требования к форме, содержанию и порядку ведения досье клиента, обновления сведений (не реже 1 раза в год), содержащихся в досье, с указанием периодичности обновления сведений;

11) процедуру обеспечения доступа работников субъекта к информации, полученной при проведении идентификации;

12) порядок оценки уровня риска клиента, основания оценки такого риска.

Если Субъект в соответствии с Законом о ПОД/ФТ на основании договора поручил иному лицу, либо иностранной финансовой организации применение в отношении клиентов субъекта мер, предусмотренных подпунктами 1), 2), 2-1), 2-2) и 4) пункта 3 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ, Субъект разрабатывает правила взаимодействия с такими лицами, которые включают:

процедуру заключения Субъектами договоров с лицами, которым поручено проведение идентификации, а также перечень должностных лиц организации, уполномоченных заключать такие договора;

процедуру идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника в соответствии с договорами между организацией и лицами, которым поручено проведение идентификации;

процедуру и сроки передачи организации сведений, полученных при проведении идентификации лицами, которым поручено проведение идентификации;

процедуру осуществления Субъектом контроля за соблюдением лицами, которым поручено проведение идентификации, требований по идентификации, включая процедуру, сроки и полноту передачи организации, полученных сведений, а также меры, принимаемые Субъектом по устранению выявленных нарушений;

основания, процедуру и сроки принятия Субъектом решения об одностороннем отказе в исполнении договора с лицами, которым поручено проведение идентификации, в случае несоблюдения ими требований по идентификации, в том числе процедур, сроков и полноты передачи организации полученных сведений;

перечень должностных лиц организации, уполномоченных принимать решение об одностороннем отказе от исполнения договора с лицами, которым поручено проведение идентификации;

положения об ответственности лиц, которым Субъект поручил проведение идентификации, за несоблюдение ими требований по идентификации, включая процедуру, сроки и полноту передачи организации полученных сведений;

процедуру взаимодействия организации с лицами, которым поручено проведение идентификации по вопросам оказания им методологической помощи в целях выполнения требований по идентификации;

процедуру выявления возможных рисков легализации ОД/ФТ/ФРОМУ.

В соответствии с пунктом 10 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ Субъекты не вправе совершать действия, предусмотренные пунктами 6, 6-1 и 8 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ, в случае регистрации, пребывания или нахождения другого Субъекта, или иностранной финансовой организации в государстве (территории), которое не выполняет и (или) недостаточно выполняет рекомендации Группы разработки финансовых мер борьбы с отмыванием денег (ФАТФ).

28. Субъекты при проведении надлежащей проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника идентифицируют их по следующим обязательствам:

1) идентификация клиента (его представителя) и бенефициарного собственника и подтверждение личности клиента с использованием надежных, независимых первичных документов, данных или информации;

2) определение бенефициарного собственника и принятие разумных мер по проверке личности бенефициарного собственника, которые позволяет Субъекту считать, что ему известно, кто является бенефициарным собственником. Для юридических лиц и иностранных структур без образования юридического лица это должно включать получение информации Субъектом о структуре управления и собственности клиента;

3) понимание и, когда это необходимо, получение информации о целях и предполагаемом характере деловых отношений;

4) проведение на постоянной основе надлежащей проверки деловых отношений и полный анализ сделок, совершенных в рамках таких отношений для того, чтобы убедиться в соответствии проводимых сделок сведениям Субъектов о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике, его хозяйственной деятельности и характере рисков, в том числе, когда необходимо, об источнике средств;

5) в отношении иностранных структур без образования юридического лица юридических образований, личных данных, занимающих эквивалентные или похожие должности.

29. Перечень документов, необходимых для надлежащей проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника Субъектами:

документ (-ы), удостоверяющий (-ие) личность должностного (-ых) лица (лиц), уполномоченного (-ых) подписывать документы юридического лица, а также, на совершение действий от имени клиента без доверенности на совершение операций с деньгами и (или) иным имуществом;

документы, подтверждающие полномочия представителя клиента на совершение операций с деньгами и (или) иным имуществом от имени клиента, в том числе на подписание документов клиента;

документ, удостоверяющий регистрацию в уполномоченных органах Республики Казахстан на право въезда, выезда и пребывания физического лица-нерезидента на территории Республики Казахстан, если иное не предусмотрено международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан.

Субъекты при проведении надлежащей проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника документально фиксируют сведения о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике на основании представляемых по выбору клиента (его представителя) оригиналов либо нотариально засвидетельствованных копий документов, либо копий документов с проставлением апостиля или в легализованном порядке, установленном международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан.

30. С учетом требований статьи 6 Закона о ПОД/ФТ Субъекты проводят идентификацию клиента (его представителя) и бенефициарного собственника до установления деловых отношений.

31. С учетом требований пункта 1 статьи 7 Закона о ПОД/ФТ Субъекты проводят идентификацию клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, проверку деловых отношений и изучение операций, включая при необходимости получение и фиксирование сведений об источнике финансирования совершаемых операций, с учетом уровня риска клиента, а также проводит проверку достоверности полученных сведений о клиенте в случаях:

1) совершения клиентом пороговой операции (сделки);

2) совершения (попытки совершения) клиентом подозрительной операции (сделки);

3) совершения клиентом необычной операции (сделки);

4) совершения клиентом операции (сделки), имеющей характеристики, соответствующие типологиям, схемам и способам легализации (отмывания) преступных доходов и финансирования терроризма.

При совершении клиентом операции (сделки) в рамках установленных деловых отношений, идентификация клиента (его представителя) и бенефициарного собственника не проводится, если она проводилась при установлении таких деловых отношений, за исключением случаев, предусмотренных подпунктами 2), 3) и 4) части первой настоящего пункта, а также необходимости обновления, ранее полученных либо получения дополнительных сведений в соответствии с уровнем риска клиента и настоящих Требований.

В случае неустановления лица, имеющего контрольную долю участия, бенефициарного собственника, или отсутствия физических лиц, осуществляющих контроль посредством доли в правах собственности, Субъекты проверяют личность бенефициарных собственников с использованием личных данных физического лица, осуществляющего контроль над юридическим лицом или иностранной структурой без образования юридического лица.

Бенефициарным собственником в установленном законодательством порядке признается лицо, которому прямо или косвенно принадлежат более двадцати пяти процентов долей участия в уставном капитале либо размещенных (за вычетом привилегированных и выкупленных обществом) акций клиента – юридического лица, иностранной структурой без образования юридического лица.

В случае невозможности установления бенефициарного собственника на основании участия в уставном капитале бенефициарным собственником признается лицо, осуществляющее контроль над клиентом иным образом либо в интересах которого клиентом совершаются операции с деньгами и (или) иным имуществом.

32. Документы и сведения, полученные в соответствии с пунктом 29 настоящих Требований в рамках идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, документально фиксируются и вносятся (включаются) Субъектами в досье клиента.

Документы и сведения об операциях с деньгами и (или) иным имуществом, в том числе подлежащих финансовому мониторингу, и подозрительных операциях, а также результаты изучения всех сложных, необычно крупных и других необычных операций подлежат хранению Субъектом на протяжении всего периода деловых отношений с клиентом и не менее 5 (пяти) лет со дня прекращения деловых отношений с клиентом.

При применении Субъектами подпункта 1) пункта 6 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ они незамедлительно получают сведения о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике от других субъектов финансового мониторинга для внесения (включения) в досье клиента, а также по запросу без задержки получает копии подтверждающих документов, к которым, в том числе относятся информация, выписки из информационных систем или баз данных других Субъектов, на меры надлежащей проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника которого полагаются Субъекты.

Субъекты формируют досье клиента путем фиксирования сведений о нем в зависимости от уровня его риска, присвоенного ими в соответствии с их ПВК. В случае присвоения клиенту низкого уровня в отношении него проводятся упрощенные меры надлежащей проверки и фиксируется перечень сведений, предусмотренный подпунктами 1), 2), 2-1), 2-2) и 4) пункта 3 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ.

В случае присвоения клиенту высокого уровня риска к дополнительным сведениям относятся сведения, предусмотренные пунктом 5 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ (сведения о налоговом резидентстве, роде деятельности и источнике финансирования совершаемых операций).

Усиленные меры надлежащей проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника применяются при высоком уровне риска легализации ОД/ФТ/ФРОМУ.

Упрощенные меры надлежащей проверки клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников применяются при низком уровне риска легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма.

33. В процессе идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника Субъектами проводится проверка на наличие такого клиента в Списке и Перечнях.

Проверка наличия клиента (бенефициарного собственника) в Списке и Перечнях (включения в Список и Перечни) не зависит от уровня риска клиента и осуществляется по мере внесения в них изменений (обновления).

Субъекты в процессе идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника проводится проверка на принадлежность такого клиента к публичному должностному лицу, его супруге (супругу) и близкому родственнику.

Обновление сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике с высоким уровнем риска легализации ОД/ФТ/ФРОМУ осуществляется не реже 1 (одного) раза в полугодие.

Периодичность обновления и (или) необходимость получения дополнительных сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике устанавливаются с учетом уровня риска клиента (группы клиентов) и (или) степени подверженности услуг (продуктов) Субъекта, которыми пользуется клиент, рискам легализации ОД/ФТ/ФРОМУ.

В случае отказа клиенту в установлении деловых отношений и проведении операции с деньгами и (или) иным имуществом, в случае невозможности принятия мер, предусмотренных подпунктами 1), 2), 2-2), 4) и 6) пункта 3 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ, а также принятия мер по замораживанию операций с деньгами и (или) иным имуществом, Субъекты направляют в уполномоченный орган сообщение о таком факте по Форме ФМ-1.

В случае невозможности принятия мер, предусмотренных подпунктом 6) пункта 3 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ, а также в случае возникновения в процессе изучения операций, совершаемых клиентом, подозрений о том, что деловые отношения используются клиентом в целях ОД/ФТ/ФРОМУ, Субъекты прекращают деловые отношения с клиентом. Если деловые отношения прекращены по вышеобозначенным основаниям, Субъекты направляют в уполномоченный орган сообщение по Форме ФМ-1.

Глава 5. Программа мониторинга и изучения операций клиентов, включая изучение сложных, необычно крупных операций клиентов

34. В целях реализации требований Закона о ПОД/ФТ по надлежащей проверке клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, а также по выявлению и направлению в уполномоченный орган сообщений об операциях, подлежащих финансовому мониторингу, Субъекты разрабатывают программу мониторинга и изучения операций клиентов.

35. Программа мониторинга и изучения операций клиентов включает:

1) перечень признаков необычных и подозрительных операций, составленный на основе признаков определения подозрительных операций, утверждаемых уполномоченным органом в соответствии с пунктом 2 статьи 10 Закона о ПОД/ФТ, а также разработанных Субъектами самостоятельно;

2) процедуру выявления операции клиента, имеющей характеристики, соответствующие типологиям, схемам и способам легализации ОД/ФТ/ФРОМУ, утвержденным уполномоченным органом в соответствии с пунктом 5 статьи 4 Закона о ПОД/ФТ;

3) порядок принятия и описание мер, принимаемых Субъектами в отношении клиента и его операций в случае осуществления клиентом систематически и (или) в значительных объемах необычных и (или) подозрительных операций;

4) порядок осуществления постоянного усиленного мониторинга финансовых операций, принятых на обслуживание клиентов, являющихся публичными должностными лицами, их супругом (супругой) и близкими родственниками, а также чьими бенефициарными собственниками являются указанные лица независимо от формы их осуществления и суммы, на которую они совершены либо могут или могли быть совершены, включая установление источника происхождения денежных средств и или иного имущества таких клиентов.

В случае назначения Субъектом ответственного работника либо работников подразделения по ПОД/ФТ/ФРОМУ, программа мониторинга и изучения операций клиентов дополнительно включает, но не ограничивается:

1) распределение обязанностей между подразделениями (работниками) Субъекта по обновлению ранее полученных и (или) получению дополнительных сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике в случаях, предусмотренных настоящими Требованиями;

2) распределение обязанностей между подразделениями (работниками) Субъекта по выявлению и передаче между подразделениями (работниками) сведений о пороговых, необычных и подозрительных операциях;

3) описание механизма взаимодействия подразделений Субъекта при выявлении пороговых, необычных и подозрительных операциях;

4) порядок, основания и срок принятия ответственным работником решения о квалификации операции клиента;

5) порядок взаимодействия подразделений (работников) по принятию решения об отказе в проведении операции клиента (за исключением отказа в связи с нахождением клиента, бенефициарного собственника в Перечне), а также о прекращении деловых отношений с клиентом;

6) порядок взаимодействия подразделений (работников) Субъекта по выявлению клиентов и бенефициарных собственников, находящихся в Списке и Перечнях, а также по отказу в проведении операции с деньгами и (или) иным имуществом, таких клиентов, обслуживании таких клиентов либо прекращению деловых отношений с ним;

7) порядок информирования (при необходимости) должностных лиц Субъекта о выявлении пороговой и подозрительной операции, клиентов из Списка и Перечней.

36. Частота изучения операций клиента определяется Субъектами с учетом уровня риска клиента и (или) степени подверженности услуг Субъектов, которыми пользуется клиент, рискам легализации ОД/ФТ/ФРОМУ, совершения (попытки совершения) клиентом операций (операции) с деньгами, а также с учетом типологий, схем и способов легализации ОД/ФТ/ФРОМУ, утверждаемых уполномоченным органом в соответствии с пунктом 5 статьи 4 Закона о ПОД/ФТ.

В случае присвоения клиенту высокого уровня риска, а также в случае совершения клиентом подозрительной операции Субъектами изучаются операции, которые проводит (проводил) клиент за период до проведения операции, определяемый Субъектом, но как правило не более одного месяца.

37. Операции клиента признаются подозрительными в случае, если по результатам изучения операций, указанных в пункте 22 настоящих Требований, у Субъектов имеются основания полагать, что операции клиента связаны с легализацией ОД/ФТ/ФРОМУ.

Решение о признании (непризнании) операции клиента в качестве подозрительной операции Субъектами принимается самостоятельно на основании имеющейся в его распоряжении сведении и документов, характеризующих статус и деятельность клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, осуществляющего операцию, а также информации о финансово-хозяйственной деятельности, финансовом положении и деловой репутации клиента.

При этом разница между временем совершения операции и временем признания такой операции подозрительной не может превышать промежуток времени, определяющий частоту изучения операции клиента в соответствии с правилами внутреннего контроля субъекта финансового мониторинга.

Субъекты представляют в уполномоченный орган сообщения о совершении подозрительной операции с деньгами и (или) иным имуществом, не позднее рабочего дня, следующего за днем принятия Субъектами соответствующего решения (совершения действия) электронным способом посредством выделенных каналов связи.

Сообщения о совершенных операциях с деньгами и (или) иным имуществом, которые не были признаны подозрительными до их проведения, представляются Субъектами в уполномоченный орган не позднее двадцати четырех часов после признания операции подозрительной.

Глава 6. Программа подготовки и обучения Субъектов в сфере ПОД/ФТ/ФРОМУ

38. Программа подготовки и обучения Субъектов в сфере ПОД/ФТ/ФРОМУ (далее – Программа обучения) разрабатывается в соответствии с Требованиями к субъектам финансового мониторинга по подготовке и обучению в сфере ПОД/ФТ/ФРОМУ, утверждаемыми уполномоченным органом по согласованию с государственными органами, осуществляющими в пределах своей компетенции государственный контроль за соблюдением субъектами финансового мониторинга законодательства Республики Казахстан о ПОД/ФТ, в соответствии с пунктом 8 статьи 11 Закона о ПОД/ФТ.

Целью Программы обучения является получение работниками Субъектов знаний и формирование навыков, необходимых для исполнения ими требований законодательства Республики Казахстан о ПОД/ФТ, а также ПВК и иных внутренних документов Субъекта в сфере ПОД/ФТ/ФРОМУ.

_______________________________