ИПС "Әділет"

Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі 117-бабының 2-1-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса берілген "Өрт қауіпсіздігі" кәсіптік стандарты бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Өртке қарсы қызмет комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіпте:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеген күннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрі

Ю. Ильин

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Еңбек және халықты

әлеуметтік қорғау министрлігі

Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрі
2022 жылғы 28 желтоқсандағы
№ 350 Бұйрығымен
бекітілген

"Өрт қауіпсіздігі" кәсіптік стандарты 1-тарау. Жалпы ережелер

1. "Өрт қауіпсіздігі" кәсіби стандарты осы кәсіби стандартқа қосымшада көрсетілген кәсіптер бойынша өрт қауіпсіздігі бойынша кәсіби қызмет саласындағы біліктілік пен құзыреттілік деңгейіне, еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын талаптарды айқындауға арналған.

Осы кәсіптік стандарттың негізінде ұйымдар өндірісті, еңбек пен басқаруды ұйымдастырудың ерекшеліктерін, олардың жауапкершілігін ескере отырып, кәсіптік білім беру деңгейін, еңбек функцияларының, білімдері мен дағдыларының тізбесін нақтылай отырып, қызметкерлерге арналған корпоративтік кәсіптік стандарттарды ішкі қолдану үшін әзірлейді.

2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы;

2) еңбек қызметінің түрі – кәсіптерді (кәсіптерді/лауазымдарды) кәсіптік стандартқа біріктіретін технологиялық процестің бөлінген аяқталған кезеңі;

3) еңбек функциясы-еңбек процесінің бір немесе бірнеше міндеттерін шешуге бағытталған өзара байланысты әрекеттер жиынтығы;

4) кәсіптік міндет (міндет) – бірлі-жарым әрекеттерді орындау үшін функцияны ыдыратуға мүмкіндік беретін еңбек функциясының элементі;

5) мамандық – арнайы даярлық нәтижесінде алынған және білім туралы тиісті құжаттармен расталған белгілі бір білімді, іскерлікті және практикалық дағдыларды талап ететін адамның еңбек қызметінің негізгі кәсібі;

6) лауазым – белгілі бір жұмыстардың, міндеттердің, өкілеттіктердің, жауапкершілік дәрежесінің, құқықтар мен міндеттердің, біліктілікке қойылатын талаптардың нормативтік бекітілген жиынтығымен сипатталатын ұйымның институционалдық иерархиясындағы белгілі бір ресми ұстаным;

7) сабақтар – жұмыс орнында жүзеге асырылатын, табыс немесе табыс әкелетін, орындалатын негізгі міндеттер мен міндеттемелердің сәйкес келуінің жоғары дәрежесімен сипатталатын жұмыстар жиынтығы;

8) білім – оқыту және жеке тәжірибе арқылы ақпаратты игерудің нәтижесі, оқыту немесе жұмыс саласына қатысты фактілер, принциптер, теория мен практика жиынтығы; бағаланатын біліктілік компоненті;

9) іскерлік – қызметті жүзеге асыру және міндеттерді шешу мақсатында білімді қолдану және құзыреттілікті көрсету қабілеті (логикалық, интуитивті, шығармашылық және практикалық ойлауды қолдану);

10) құзырет – қызметкердің кәсіптік және еңбек қызметінде білімін, іскерлігі мен тәжірибесін қолдану қабілеті;

11) біліктілік – қызметкердің нақты еңбек функцияларын сапалы орындауға дайындығы, оның білімі, іскерлігі мен дағдыларының дәрежесі;

12) біліктілік деңгейі – күрделілік, еңбек әрекеттерінің стандарттылығы, жауапкершілік және дербестік параметрлері бойынша сараланатын қызметкердің даярлық деңгейіне және құзыретіне қойылатын талаптар жиынтығы. Біліктілік деңгейі ұлттық және салалық біліктілік шеңберлері дескрипторларының деңгейі мен мазмұнына сәйкес келеді;

13) орта буын маманы – орындалатын жұмысты жоспарлау мен ұйымдастыруды (училищелерде, колледждерде және жоғары колледждерде негізгі орта және (немесе) жалпы орта білім беру базасында) қамтитын орындаушының белгілі бір міндеттерін орындауға мүмкіндік беретін техникалық және кәсіптік білім берудің білім беру бағдарламаларын интеграциялауды меңгерген адамдарға берілетін біліктілік;

14) өрт техникасы – өрттің алдын алуға, дамуын шектеуге, оны сөндіруге, адамдар мен материалдық құндылықтарды өрттен қорғауға арналған техникалық құралдар;

15) өрт сөндіру машинасы – өртті сөндіру кезінде пайдалануға арналған жабдығы бар моторлы құрал;

16) өрт сөндіру автомобилі (бұдан әрі – автомобиль) – өрт сөндіру есептобын, өрт-техникалық қару-жарақты, өрт сөндіру құралдарын өрт орнына жеткізуге және оларды өрт ошағына беруге арналған автомобиль;

17) негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобильдері – жеке құрамның өрт орнына есеп айырысу, өрт сөндіру жабдықтары мен өртсөндіргіш құралдарының қорын жеткізуге, сондай-ақ оларды өрт ошақтарына беруге қызмет етеді.

негізгі мақсаттағы өрт сөндіру көліктері екі топқа бөлінеді:

жалпы қолдану – қалаларда және басқа да елді мекендерде өрттерді сөндіру және нысаналы қолдану үшін – әртүрлі мақсаттағы объектілер мен кәсіпорындарда (мұнай базалары, ағаш өңдеу, химия, мұнай-химия, мұнай өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындары, әуежайлар және басқа да арнайы объектілер) өрттерді сөндіру үшін;

18) арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобильдері – шақыру (өрт) орнының байланысы мен жарықтандырылуын ұйымдастыру, биіктікке көтерілу (түсу), түтін мен газдарды шығару, техникалық құралдардың жұмысқа қабілеттілігін қалпына келтіру жөніндегі авариялық-құтқару және арнайы жұмыстардың орындалуын қамтамасыз етуге арналған;

19) қосалқы мақсаттағы өрт сөндіру автомобильдері – жанармай құюды, жүктерді тасымалдауды, өрт техникасын жөндеуді және өзге де жұмыстарды қамтамасыз етеді. Көмекші машиналарға: жедел-қызметтік, автоотын құюшылар, жылжымалы автожөндеу шеберханалары, автобустар, жеңіл автомобильдер, жүк автомобильдері, сондай-ақ тракторлар, автокрандар және көмекші жұмыстарды орындауға арналған басқа да мамандандырылған техника жатады;

20) өрт-техникалық жарақ – өрт жабдықтарынан, қол өрт құрал-саймандарынан, өрт сөндіру құтқару құрылғыларынан және өрт сөндірушілерді жеке қорғау құралдарынан, нақты өрт сөндіру машиналарының мақсатына сәйкес арналған техникалық құрылғылардан тұратын жиынтық;

21) өрт сөндіру жабдығы – өрт сөндіру коммуникацияларының құрамына кіретін жабдық, сондай-ақ осы жабдыққа техникалық қызмет көрсету құралдары мен олардың құрамдас бөліктері.

3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

1) БТБА – Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

2) СБШ – салалық біліктілік шеңбері.

2-тарау. Кәсіптік стандарт паспорты

4. Кәсіптік стандарттың атауы: "Өрт қауіпсіздігі".

5. Кәсіптік стандартты әзірлеу мақсаты: осы кәсіби стандартқа қосымшада көрсетілген кәсіптер бойынша кәсіптік қызметтің мазмұны мен сапасына бірыңғай талаптарды біріздендіру, белгілеу және қолдау, өрт қауіпсіздігі саласындағы мамандарға қойылатын біліктілік талаптарын айқындау.

6. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: негізгі, арнайы және қосалқы мақсаттағы өрт сөндірушілердің автомобиль жүргізушілерінің кәсіптік қызметі саласындағы талаптарды олардың білімі мен дағдылары тұрғысынан белгілейді. Өрт сөндіру автомобилінің жарамды техникалық жай-күйі жедел режимде жүру кезінде қауіпсіздікті және өртте жұмыс істеу және олармен байланысты бірінші кезектегі авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу және зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету кезінде сенімділікті қамтамасыз етеді.

7. Кәсіптік топ: табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларда қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі қызмет.

3-тарау. Кәсіптер карточкалары

8. Кәсіптер тізбесі:

қосалқы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің жүргізушісі, 2 СБШ бойынша біліктілік деңгейі;

негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің жүргізушісі, 3 СБШ бойынша біліктілік деңгейі;

арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің жүргізушісі, 4 СБШ бойынша біліктілік деңгейі.

9. Кәсіптер карточкалары осы кәсіптік стандартқа қосымшада келтіріледі.

"Өрт қауіпсіздігі"
кәсіптік стандартына
қосымша

"Қосалқы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің жүргізушісі"
Кәсіп коды	8332-4-002 "Өрт сөндіру автомобилінің жүргізушісі"
Кәсіп атауы	Қосалқы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің жүргізушісі
СБШ бойынша біліктілік деңгейі	2
БА бойынша біліктілік деңгейі	Жалпы орта білім
БТБА бойынша біліктілік деңгейі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2022 жылғы 15 маусымдағы № 201 бұйрығымен бекітілген Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығына сәйкес 2-тараудың БТБА бойынша 4-5-разряд (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 28475 болып тіркелген)
Кәсіптік білімінің деңгейі	Негізгі орта білім және практикалық тәжірибе және/немесе кәсіптік даярлық (білім беру ұйымы базасындағы қысқа мерзімді курстар немесе кәсіпорында оқыту, белгіленген деңгей).
Еңбек функциялары	1. Жеке құрамды, жабдықтар мен механизмдерді шақыру (өрт) орнына жеткізу.
Еңбек функциялары	2. Төтенше жағдайларды жою орнында көмекші жұмыстарды орындау.
1-еңбек функциясы Жеке құрамды, жабдықтар мен механизмдерді шақыру (өрт) орнына жеткізу	Іскерлік және дағдылар: 1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 13 қарашадағы № 1196 қаулысымен бекітілген Жол жүру қағидаларын сақтауды ескере отырып, "дабыл" сигналы бойынша жинауға және шығуға, қауіпсіздікті қамтамасыз етуге және жеке құрамды ең қысқа мерзімде шақыру (өрт) немесе авариялық-құтқару жұмыстарын орындау орнына жеткізуге жедел ден қою. 2. Арнайы агрегаттармен және механизмдермен жабдықталған қосалқы мақсаттағы өрт сөндіру автомобильмен жұмыс істеу дағдыларын меңгеру. 3. Бекітілген өрт техникасын шығуға және пайдалануға тұрақты дайындық жағдайында ұстауды қамтамасыз ету. 4. Метеорологиялық жағдайларға және шектеулі жолдарға қарамастан жүру орнына ең қысқа маршрутты анықтау.
	Білімі: 1. Өрт сөндіру қосалқы мақсаттағы автомобильдің тактикалық-техникалық сипаттамаларын, мақсатын, құрылғыларын, әрекет ету принциптерін, жұмысы мен қызмет көрсету тәртібін. 2. Өрт сөндіру қосалқы мақсаттағы автомобильдің ақауларын анықтау және жою тәсілдері. 3. Шақыру орнына және жедел тапсырмаларды орындауға барғанда арнайы жарық және дыбыс сигналдарымен жабдықталған қосалқы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін басқару ерекшеліктері. 4. Өрт сөндіру бөлімінің шығу ауданының ерекшеліктері, оның ішінде ең қысқа жол (қозғалыс бағыты). 5. Қосалқы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін қауіпсіз басқару негіздері. 6. Қосалқы мақсаттағы өрт сөндіру автомобиліндегі жол-көлік оқиғаларының себептері. 7. Өрт және басқа да автокөлік техникаларында жұмыс істеу кезінде еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау. 8. Жол-көлік оқиғалары кезінде зардап шеккендерге алғашқы дәрігерге дейінгі көмек көрсету. 9. Қосалқы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің радиостанцияларында радио алмасуды жүргізу.
2-еңбек функциясы Төтенше жағдайларды жою орнында көмекші жұмыстарды орындау	Іскерлік және дағдылар: 1. Жабдықтар мен механизмдерді түсіру (тиеу) үшін өрт орнында қосалқы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін орнату. 2. Төтенше жағдайларды жою орнында көмекші жұмыстарды орындауға арналған жабдықтармен, механизмдермен және жүк көтергіш құрылғылармен жұмыс істеу. 3. Өрттегі жағдай ушыққан жағдайда өрт сөндіруге қосалқы мақсаттағы автокөлікті қауіпсіз жерге шығару мүмкіндігін қамтамасыз ету. 4. Төтенше жағдайларды жою кезінде өрт сөндіру басшылары мен диспетчерлердің өрт сөндіру қосалқы мақсаттағы автомобиль жүйелерінің, тетіктері мен агрегаттарының үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету жөніндегі нұсқауларын жедел орындау. 5. Қоршаған ортаның төмен температурасы жағдайында жұмыс істеу кезінде қосалқы жұмыстарды орындау үшін пайдаланылатын агрегаттарда, жабдықтарда және механизмдерде жұмыс істеу.
	Білімі: 1. Қосалқы жұмыстарды орындауға арналған жабдықтардың, механизмдердің және жүк көтергіш құрылғылардың тактикалық-техникалық сипаттамалары.
Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар	Өзін-өзі ұйымдастыру және тәртіп. Тіл табысушылығы. Ойының ұшқырлығы. Бастамашылық және жауапкершілік.
СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс	Арнайы немесе негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің жүргізушісі
"Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру көлігінің жүргізушісі"
Кәсіп коды	8332-4-002 "Өрт сөндіру автомобилінің жүргізушісі"
Кәсіп атауы	Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің жүргізушісі
СБШ бойынша біліктілік деңгейі	3
БА бойынша біліктілік деңгейі	Жалпы орта білім
БТБА бойынша біліктілік деңгейі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2022 жылғы 15 маусымдағы № 201 бұйрығымен бекітілген Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығына сәйкес 2-тараудың БТБА бойынша 4-5-разряд (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 28475 болып тіркелген)
Кәсіптік білімнің деңгейі	Негізгі орта білім және техникалық және кәсіптік білім (жоғары деңгей) немесе жалпы орта білім және практикалық тәжірибе және / немесе кәсіптік даярлық (бір жылға дейінгі кәсіптік даярлық бағдарламалары бойынша білім беру ұйымының базасындағы курстар немесе кәсіпорында оқыту).
Еңбек функциялары	1. Жеке құрамды шақыру (өрт) орнына жеткізу.
	2. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін өрт орнында көрсетілген позицияға орнату және өртті сөндіру бойынша жұмысты қамтамасыз ету.
	3. Өрт орнында өртсөндіргіш заттардың үздіксіз берілуін қамтамасыз ету.
	4. Желіде жұмыс істеу кезінде туындаған механизмдерді бөлшектеуді талап етпейтін негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің пайдалану ақаулықтарын жою.
	5. Автомобильдің мобильді радиостанциясында жұмыс істеу.
	6. Өрт-құтқару даярлығы бойынша нормативтерді пысықтауды орындау.
1-еңбек функциясы Жеке құрамды шақыру (өрт) орнына жеткізу	Іскерлік және дағдылар: 1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 13 қарашадағы № 1196 қаулысымен бекітілген Жол жүру қағидаларын сақтауды ескере отырып, "дабыл" сигналы бойынша жинауға және шығуға, қауіпсіздікті қамтамасыз етуге және жеке құрамды ең қысқа мерзімде шақыру (өрт) немесе авариялық-құтқару жұмыстарын орындау орнына жеткізуге жедел ден қою. 2. Өрт сөндіру автомобилі жүргізушісінің рұқсатына сәйкес көлік құралдары санатындағы шассиде жасалған барлық типтегі мен маркадағы негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін басқару, арнайы агрегаттармен және механизмдермен жұмыс істеу дағдыларына ие болу. 3. Бекітілген өрт сөндіру техникасын өртті сөндіру бойынша жауынгерлік іс қимылдарды жүргізуге тұрақты дайындық жағдайында ұстау. 4. Күрделі жол, метеорологиялық жағдайларда және шолу және көру мүмкіндігі шектеулі жағдайларда бекітілген өрт сөндіру автомобилін басқару. 5. Жүру орнына ең қысқа маршрутты анықтаңыз.
1-еңбек функциясы Жеке құрамды шақыру (өрт) орнына жеткізу	Білімі: 1. "Өртке қарсы қызметтің жұмыс жарғысын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2017 жылғы 26 маусымдағы № 445 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15422 болып тіркелген) мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының жарғысына сәйкес жеке құрамды автомобильге отырғызу және тасымалдау қағидалары. 2. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің тактикалық-техникалық сипаттамалары, мақсаты, құрылғысы, жұмыс принципі, жұмысы және қызмет көрсету тәртібі. 3. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің ақауларын анықтау және жою тәсілдері. 4. Шақыру орнына және жедел тапсырмаларды орындауға барғанда арнайы жарық және дыбыс сигналдарымен жабдықталған негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін басқару. 5. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін қауіпсіз басқарудың негізгі талаптары. 6. Жол-көлік оқиғалары және олардың алдын алу тәсілдері. 7. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулық.
2-еңбек функциясы Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін өрт орнында көрсетілген позицияға орнату және өртті сөндіру бойынша жұмысты қамтамасыз ету	Іскерлік және дағдылар: 1. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін су көзіне сору жеңқұбырларын қосып және сорғыға су алып одан әрі жеңқұбыр желісіне су бере отырып орнату. 2. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің өрт-техникалық жарақтарымен және өрт-техникалық жабдықтарымен жұмыс істеу. 3. Өрттегі жағдай ушыққан жағдайда негізгі мақсаттағы өрт сөндіруші автомобилін қауіпсіз жерге шығара білу. 4. Өрт сөндіру басшылары мен диспетчерлердің өрт ошағына өртсөндіргіш заттарды беру бойынша негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің жүйелерінің, механизмдері мен агрегаттарының үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету жөніндегі нұсқауларын орындау. 5. Қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, оның ішінде қоршаған ортаның төмен температуралары жағдайында негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің арнайы агрегаттары мен механизмдерінде жұмыс істеу.
	Білімі: 1. Ең жақын су көздерінің және оларға кіреберістердің орналасқан жері, сумен жабдықтау көздерін өрт сөндіру мақсаттары үшін пайдалану мүмкіндігі. 2. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобиліне техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану кезінде еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды сақтау.
3-еңбек функциясы Өрт орнында өртсөндіргіш заттардың үздіксіз берілуін қамтамасыз ету	Іскерлік және дағдылар: 1. Өрт сөндіру басшысының нұсқауларына сәйкес жеңқұбыр желісіндегі су қысымын арттыру. 2. Жанар-жағармай, басқа да пайдалану материалдары мен өрт сөндіргіш заттардың қорларын бақылау және оларды толықтыру қажеттігі туралы уақтылы хабарлау. 3. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін өрттегі жауынгерлік іс- қимылдары жағдайында пайдалану.
	Білімі: 1. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің тактикалық-техникалық сипаттамалары. 2. Қоршаған ауаның төмен температурасы жағдайында сорғының үздіксіз жұмысы.
4-еңбек функциясы Желіде жұмыс істеу кезінде механизмдерді бөлшектеуді талап етпейтін негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің пайдалану ақаулықтарын жою	Іскерлік және дағдылар: 1. Механизмдерді бөлшектеуді талап етпейтін негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің техникалық жай-күйін және желіде жұмыс істеу кезінде туындаған пайдалану ақауларын жоюды тексеру. 2. негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобиліне мерзімді техникалық қызмет көрсетуді, көлемді, ұйымдастыру ерекшелігін және ағымдағы жөндеуді жүргізу. 3. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобиліне бақылау-диагностикалық тексеру жүргізу. 4. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің жұмысы бойынша негізгі пайдалану-техникалық құжаттарды дұрыс ресімдеу.
	Білімі: 1. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің құрылғылары, себептері, белгілері, ақаулықтарды анықтау және жою тәсілдері. 2. негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің аккумуляторлық батареяларының пайдалану қызмет ету мерзімдерін (кепілдік нормаларынан басқа) айқындау әдістемелері. 3. Автомобильге техникалық қызмет көрсету және ағымдағы жөндеу кезінде қолданылатын гараж жабдықтарын пайдалану. 4. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің негізгі пайдалану материалдарының қасиеттері, қолданылуы және сақтау қағидалары, шығыс нормалары және оларды үнемдеу жөніндегі шаралар. 5. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобиліне техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану кезінде еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өрт қауіпсіздігі және өндірістік санитария. 6. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің жұмысын есепке алудың негізгі пайдалану-техникалық құжаттарының бөлімдерін жүргізу, уақтылы толтыру тәртібі.
5-еңбек функциясы Автомобильдің мобильді радиостанциясында жұмыс істеу	Іскерлік және дағдылар: 1. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобиліне орнатылған радиостанцияларда жұмыс істеу.
	Білімі: 1. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінде орнатылған, өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің қаруындағы байланыс құралдары туралы ұсыныстар. 2. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің радиостанцияларында радио алмасуды жүргізу.
6-еңбек функциясы Өрт-құтқару даярлығы бойынша нормативтерді пысықтауды орындау	Іскерлік және дағдылар: 1. Өрт-құтқару даярлығы жөніндегі нормативтерді пысықтау кезінде негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің және өрт-техникалық жарақтарында жұмыс істеу. 2. Негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінде жүргізу шеберлігін (техникасы мен тактикасын) жетілдіру. 3. Елді мекендердің, объектілердің, сумен жабдықтау, электрмен жабдықтау жүйелерінің қарапайым жоспарларымен және схемаларымен, сондай-ақ жедел жоспарлармен және өрт сөндіру карточкаларымен және күзетілетін объектілерге немесе елді мекендерге жасалған төтенше жағдайларды жою сценарийлерімен жұмыс істеу.
	Білімі: 1. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік стандарты ҚР СТ МЕМСТ Р 12.4.026 - 2002 "сигналдық түстер, қауіпсіздік белгілері және сигналдық таңбалау". 2. Жүргізушілердің еңбек психофизиологиясының негіздері.
Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар	Өзін-өзі ұйымдастыру және тәртіп. Тіл табысушылығы. Ойының ұшқырлығы. Бастамашылық және жауапкершілік.
СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс	Арнайы немесе қосалқы маңызы бар өрт сөндіру автомобилінің жүргізушісі
"Арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің жүргізушісі"
Кәсіп коды	8332-4-002 "Өрт сөндіру автомобилінің жүргізушісі"
Кәсіп атауы	Арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің жүргізушісі
СБШ бойынша біліктілік деңгейі	4
БА бойынша біліктілік деңгейі	Жалпы орта білім
БТБА бойынша біліктілік деңгейі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2022 жылғы 15 маусымдағы № 201 бұйрығымен бекітілген Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығына сәйкес 2-тараудың БТБА бойынша 4-5-разряд (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 28475 болып тіркелген)
Кәсіптік білімінің деңгейі	Жалпы орта білім және техникалық және кәсіптік білім (орта буын маманы) жалпы орта білім және практикалық тәжірибе.
Еңбек функциялары	1. Жеке құрамды шақыру (өрт) немесе авариялық-құтқару жұмыстарын орындау орнына жеткізу.
	2. Арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін пайдалану жөніндегі нұсқаулықтарды сақтау.
	3. Мобильді радиостанцияда жұмыс істеу және радио алмасу ережелерін сақтау.
1-еңбек функциясы Жеке құрамды шақыру (өрт) немесе авариялық-құтқару жұмыстарын орындау орнына жеткізу	Іскерлік және дағдылар: 1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 13 қарашадағы № 1196 қаулысымен бекітілген Жол жүру қағидаларын сақтауды ескере отырып, "дабыл" сигналы бойынша жинауға және шығуға, қауіпсіздікті қамтамасыз етуге және жеке құрамды ең қысқа мерзімде шақыру (өрт) немесе авариялық-құтқару жұмыстарын орындау орнына жеткізуге жедел ден қою. 2. Арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін басқару кезінде арнайы агрегаттар мен механизмдерде жұмыс істеу. 3. Жүргізушінің рұқсатына сәйкес барлық типтегі мен маркадағы дайындаушы зауыттың пайдалану жөніндегі нұсқаулығына сәйкес арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінде техникалық қызмет көрсетудің барлық түрлерін орындау. 4. Арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін шығуға және пайдалануға тұрақты дайындық жағдайында ұстауды қамтамасыз ету. 5. Түрлі жол, метеорологиялық жағдайларда және шектеулі жолдарда арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін басқару.
	Білімі: 1. "Өртке қарсы қызметтің жұмыс жарғысын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2017 жылғы 26 маусымдағы № 445 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15422 болып тіркелген) мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының жарғысына сәйкес жеке құрамды автомобильге отырғызу және тасымалдау қағидалары. 2. Арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобильдерінің тактикалық-техникалық сипаттамалары, мақсаты, құрылғысы, жұмыс істеу қағидаты, жұмысы және қызмет көрсету тәртібі. 3. Арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің белгілерін, себептерін, қауіпті салдарын, ақауларын анықтау және жою тәсілдерін. 4. Шақыру орнына және жедел тапсырмаларды орындауға барғанда арнайы жарық және дыбыстық сигналдармен жабдықталған арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін басқару ерекшеліктері. 5. Өрт сөндіру бөлімінің шығу ауданының ерекшеліктері және шақыру орнына ең қысқа қозғалыс бағыты, сондай-ақ жолдар мен өтпелер. 6. Арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобильдерін қауіпсіз басқару. 7. Арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобильдеріндегі жол-көлік оқиғаларының себептері және олардың алдын алу тәсілдері. 8. Өрт және басқа да автокөлік техникаларында жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік. 9. Жол-көлік оқиғалары кезінде зардап шеккендерге алғашқы дәрігерге дейінгі көмек көрсету.
2-еңбек функциясы Арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін пайдалану жөніндегі нұсқаулықтарды сақтау	Іскерлік және дағдылар: 1. Өртсөндіргіш заттарды биіктікке беріңіз. 2. Автосатыларды (автокөтергішті) ұзартуға орнату: алаңның рельефін ескере отырып, автокөлікті дөңгелектермен берік жерге (көпір) қою. 3. Баспалдақтың немесе көтергіш жебенің маневрленуін барынша ұзартуды және қамтамасыз етуді ескере отырып арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін орнату. 4. Арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилін өрттегі жауынгерлік іс- қимылдары және төтенше жағдайларды жою жағдайында тиімді пайдалану. 5. Генератор қондырғысы іске қосылғанға дейін байланыс және жарықтандыру автомобилінің корпусын жерге тұйықтау және корпусқа ток ағуын жасау арқылы қорғаныш ажыратылатын құрылғылардың жұмысын тексеру. 6. Арнайы автомобильдің қызметіндегі агрегаттарды (электр станцияларын, мотопомпаларды) және қондырғыларды пайдалану. 7. Байланыс құралдарын және радио алмасу тәртібін пайдалану. 8. Өрт орнын немесе авариялық-құтқару жұмыстарын жарықтандыруға арналған жарықтандыру аспаптарымен жұмыс істеу. 9. Өртте арнайы өрт жабдықтарын және газ түтінінен қорғау қызметінің автомобилін жарақтандыруды қолдана отырып түтін шығаруға арналған жабдықты іске қосу. 10. Газ-түтіннен қорғау қызметінің автомобилінде орнатылған электр күштік схемамен және электр құралының оқшауламасы бұзылған немесе оның кедергісі төмендеген жағдайда күштік қоректендіруді лезде (0,05 с) ажыратуды қамтамасыз ететін электрондық қорғаумен жұмыс істеу. 11. Иінді көтергіштің қозғалысын бесіктен немесе қашықтағы қашықтан басқару пультінің көмегімен басқарыңыз. 12. Қажетті авариялық-құтқару жабдықтарының, аспаптары мен құралдарының толық жиынтығымен төтенше жағдайлар туындаған жерге құтқарушыларды авариялық-құтқару автомобилімен жедел жеткізу. 13. Авариялық-құтқару автомобилін басқару кезінде салмағы 2-ден 5 тоннаға дейінгі темірбетон және болат конструкцияларды, сыйымдылықтарды және басқа да жүктерді көтеруді жүзеге асыру.
	Білімі: 1. Арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің тактикалық-техникалық сипаттамалары. 2. Арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің тораптары мен агрегаттарының, сондай-ақ қоршаған ауаның төмен температурасы жағдайында автомобильде жинақталатын авариялық-құтқару жабдығының жұмысы. 3. Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 19 наурыздағы № 222 бұйрығымен (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10889 болып тіркелген) бекітілген "Тұтынушылардың электр қондырғыларын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік техникасы" қағидалары мен техникалық сипаттамасы. 4. Қорғаныш құралдарын (диэлектрлік қолғаптар, боттар, кілемшелер) қолдана отырып, электр күштік қондырғының жұмысы кезінде қосу, ажырату және реттеу. 5. Газ-түтіннен қорғау қызметінің автомобилінде өртті сөндіру кезінде жауынгерлік есептоп адамдарының электр тогымен зақымданудың жоғары қауіптілігі. 6. Газ-түтіннен қорғау қызметінің автомобилінде жұмыс істеген кезде газ-түтіннен қорғау аппараттарының және газ-түтіннен қорғау жарақтарының техникалық сипаттамалары. 7. Көтеру және түсіру бұрышының шекті рұқсат етілген мәндеріне жеткен кезде механизмдерді өшіретін автоматты сақтандырғыш құрылғылары бар иінді автокөтергіштегі жұмыстар, ғимаратқа тіреулер. 8. Түтін жоятын автомобильдің мақсаты, өрт кезінде үй-жайлардағы ауа ортасын қалыпқа келтіру тәсілдері түтінді шығару (сору) немесе тыныс алуға жарамды ауаны айдау арқылы. 9. Авариялық-құтқару автомобиліндегі авариялық-құтқару жабдығының, аспаптары мен құралдарының жұмысы мен техникалық сипаттамасы.
3-еңбек функциясы Мобильді радиостанцияда жұмыс істеу және радио алмасу қағидаларын сақтау	Іскерлік және дағдылар: 1. Арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінде орнатылған радиостанцияларда жұмыс істеу.
	Білімі: 1. Арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінде орнатылған, өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің жарағындағы байланыс құралдары. 2. Арнайы мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінде орнатылған радиостанцияларда радио алмасуды жүргізу.
Жеке құзыреттілікке қойылатын талаптар	Өзін-өзі ұйымдастыру. Тіл табысушылығы. Ойының ұшқырлығы. Басқару қабілеті. Бастамашылық және жауапкершілік.
СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланысы	Қосалқы және негізгі мақсаттағы өрт сөндіру автомобилінің жүргізушісі

В соответствии с пунктом 2-1 статьи 117 Трудового кодекса Республики Казахстан ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый профессиональный стандарт "Пожарная безопасность".

2. Комитету противопожарной службы Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан

Ю. Ильин

"СОГЛАСОВАНО"
Министерство труда и
социальной защиты населения
Республики Казахстан

Утвержден
приказом Министра
по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
от 28 декабря 2022 года № 350

Профессиональный стандарт "Пожарная безопасность"

Глава 1. Общие положения

1. Профессиональный стандарт "Пожарная безопасность" предназначен для определения требований к уровню квалификации и компетентности, к содержанию, качеству и условиям труда в области профессиональной деятельности по пожарной безопасности по профессиям, указанным в приложении к настоящему профессиональному стандарту.

На основании настоящего профессионального стандарта организации разрабатывают для внутреннего применения корпоративные профессиональные стандарты на работников с уточнением уровня профессионального образования, перечня трудовых функций, знаний, умений и навыков с учетом особенностей организации производства, труда и управления, их ответственности.

2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

1) отраслевая рамка квалификаций – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;

2) вид трудовой деятельности – выделенный завершенный этап технологического процесса, объединяющий занятия (профессии/должности) в профессиональный стандарт;

3) трудовая функция – набор взаимосвязанных действий, направленных на решение одной или нескольких задач процесса труда;

4) профессиональная задача (задача) – элемент трудовой функции, позволяющий декомпозировать функцию для выполнения единичных действий;

5) профессия – основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретенных в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;

6) должность – определенная формальная позиция в институциональной иерархии организации, характеризующаяся нормативно закрепленной совокупностью определенных работ, задач, полномочий, степени ответственности, прав и обязанностей, требований к квалификации;

7) занятия – набор работ, осуществляемых на рабочем месте, приносящих заработок или доход, характеризующихся высокой степенью совпадения выполняемых основных задач и обязанностей;

8) знание – результат усвоения информации посредством обучения и личного опыта, совокупность фактов, принципов, теории и практики, относящихся к сфере обучения или работы; компонент квалификации, который подвергается оценке;

9) умения – способность применять знания и проявлять компетентность с целью осуществления деятельности и решения задач (применение логического, интуитивного, творческого и практического мышления);

10) компетенция – способность работника применять знания, умения и опыт в профессиональной и трудовой деятельности;

11) квалификация – степень готовности работника, его знаний, умений и навыков к качественному выполнению конкретных трудовых функций;

12) уровень квалификации – совокупность требований к уровню подготовки и компетенции работника, дифференцируемой по параметрам сложности, нестандартности трудовых действий, ответственности и самостоятельности. Уровень квалификации соответствует уровню и содержанию дескрипторов национальной и отраслевых рамок квалификаций;

13) специалист среднего звена – квалификация, присуждаемая лицам, освоившим интегрирование образовательные программы технического и профессионального образования, предоставляющие возможность выполнения определенных обязанностей исполнителя, в которые входят также планирование и организация выполняемой работы (на базе основного среднего и (или) общего среднего образования в училищах, колледжах и высших колледжах);

14) техника пожарная – технические средства, предназначенные для предотвращения, ограничения развития, тушения пожара, защиты людей и материальных ценностей от пожара;

15) машина пожарная – моторизированное средство с оборудованием, предназначенным для использования при тушении пожаров;

16) пожарный автомобиль (далее – автомобиль) - автомобиль, предназначенный для доставки к месту пожара пожарного расчета, пожарно-технического вооружения, огнетушащих средств и подачи их в очаг пожара;

17) пожарные автомобили основного назначения – служат для доставки к месту пожара личного состава расчета, пожарного оборудования и запаса огнетушащих средств, а также для подачи их в очаги пожара.

пожарные автомобили основного назначения делятся на две группы:

общего применения – для тушения пожаров в городах и других населенных пунктах и целевого применения – для тушения пожаров на объектах и предприятиях различного назначения (нефтебазы, предприятия лесоперерабатывающей, химической, нефтехимической, нефтеперерабатывающей промышленности, аэропорты и другие специальные объекты);

18) пожарные автомобили специального назначения – предназначены для обеспечения выполнения аварийно-спасательных и специальных работ по организации связи и освещения места вызова (пожара), подъему (спуск) на высоту, удалению дыма и газов, восстановлению работоспособности технических средств;

19) пожарные автомобили вспомогательного назначения – обеспечивают заправку топливом, подвоз грузов, ремонт пожарной техники и иные работы. К вспомогательным машинам относятся: оперативно-служебные, автотопливозаправщики, передвижные авторемонтные мастерские, автобусы, легковые, грузовые автомобили, а также тракторы, автокраны и другая специализированная техника, предназначенная для выполнения вспомогательных работ;

20) вооружение пожарно-техническое – комплект, состоящий из пожарного оборудования, ручного пожарного инструмента, пожарных спасательных устройств и средств индивидуальной защиты пожарных, технических устройств для конкретных пожарных машин в соответствии с их назначением;

21) оборудование пожарное – оборудование, входящее в состав коммуникаций пожаротушения, а также средства технического обслуживания этого оборудования и их комплектующие.

3. В настоящем профессиональном стандарте используются следующие сокращения:

1) ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

2) ОРК – отраслевая рамка квалификаций.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

4. Наименование профессионального стандарта: "Пожарная безопасность".

5. Цель разработки профессионального стандарта: унификация, установление и поддержание единых требований к содержанию и качеству профессиональной деятельности, определению квалификационных требований к специалистам в сфере пожарной безопасности по профессиям, указанным в приложении к настоящему профессиональному стандарту.

6. Краткое описание профессионального стандарта: устанавливает требования в области профессиональной деятельности водителей автомобилей пожарных основного, специального и вспомогательного назначений в части знаний и навыков, которыми они обладают. Исправное техническое состояние пожарного автомобиля обеспечивает безопасность при движении в оперативном режиме и безотказность при работе на пожаре и проведении связанных с ними первоочередных аварийно-спасательных работ и оказания первой медицинской помощи пострадавшим.

7. Профессиональная группа: деятельность по обеспечению безопасности в чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера.

Глава 3. Карточки профессий

8. Перечень профессий:

водитель пожарного автомобиля вспомогательного назначения, 2 уровень квалификации по ОРК;

водитель пожарного автомобиля основного назначения, 3 уровень квалификации по ОРК;

водитель пожарного автомобиля специального назначения, 4 уровень квалификации по ОРК.

9. Карточки профессий приводятся в Приложении к настоящему профессиональному стандарту.

Приложение
к профессиональному стандарту
"Пожарная безопасность"

Карточка профессии "Водитель пожарного автомобиля вспомогательного назначения"
Код профессии	8332-4-002 "Водитель пожарной машины"
Наименование профессии	Водитель пожарного автомобиля вспомогательного назначения
Уровень квалификации по ОРК	2
Уровень квалификации по КС	Общее среднее образование
Уровень квалификации по ЕТКС	4 – 5 разряд по ЕТКС Главы 2, согласно Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих, утвержденного приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 15 июня 2022 года № 201 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 28475).
Уровень профессионального образования	Основное среднее образование и практический опыт и/или профессиональная подготовка (краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение на предприятии, установленный уровень).
Трудовые функции	1. Доставка личного состава, оборудования и механизмов, к месту вызова (пожара).
Трудовые функции	2. Выполнение вспомогательных работ на месте ликвидации чрезвычайных ситуаций.
Трудовая функция 1 Доставка личного состава, оборудования и механизмов, к месту вызова (пожара)	Умение и навыки: 1. Быстро реагировать на сбор и выезд по сигналу "Тревога", с учетом соблюдения Правил дорожного движения, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 13 ноября 2014 года № 1196, обеспечение безопасности и доставка личного состава в наиболее кратчайшие сроки к месту вызова (пожара) или выполнения аварийно-спасательных работ. 2. Владеть навыками работы со специальными агрегатами и механизмами, которыми укомплектован пожарный автомобиль вспомогательного назначения. 3. Обеспечивать содержание закрепленной пожарной техники в состоянии постоянной готовности к выезду и эксплуатации. 4. Определять кратчайший маршрут к месту следования независимо от метеорологических условий и ограниченных проездов.
	Знания: 1. Тактико-технических характеристик, назначения, устройств, принципов действия, работы и порядка обслуживания автомобиля пожарного вспомогательного назначения. 2. Признаков причин, опасных последствий, способов определения и устранения неисправностей автомобиля пожарного вспомогательного назначения. 3. Особенностей управления автомобилем пожарным вспомогательного назначения, оборудованным специальными световыми и звуковыми сигналами, при следовании к месту вызова и на выполнение оперативных заданий. 4. Особенностей района выезда пожарной части, в том числе кратчайший путь (маршрут движения). 5. Основ безопасного управления автомобилем пожарным вспомогательного назначения. 6. Причин дорожно-транспортных происшествий на автомобиле пожарном вспомогательного назначения. 7. Безопасности и охраны труда при работе на пожарной и другой автотранспортной технике. 8. Оказания первой доврачебной помощи пострадавшим при дорожно-транспортных происшествиях. 9. Ведения радиообмена на радиостанциях автомобиля пожарного вспомогательного назначения.
Трудовая функция 2 Выполнение вспомогательных работ на месте ликвидации чрезвычайных ситуаций	Умения и навыки: 1. Устанавливать автомобиль пожарный вспомогательного назначения на месте пожара под выгрузку (погрузку) оборудования и механизмов. 2. Работать с оборудованием, механизмами и грузоподъемными устройствами, предназначенными для выполнения вспомогательных работ на месте ликвидации чрезвычайных ситуациях. 3. Обеспечивать возможность вывода автомобиля пожарного вспомогательного назначения в безопасное место, в случае осложнения обстановки на пожаре. 4. Оперативно выполнять указания руководителей тушения пожара и диспетчеров по обеспечению бесперебойной работы систем, механизмов и агрегатов автомобиля пожарного вспомогательного назначения при ликвидации чрезвычайных ситуаций. 5. Работать на агрегатах, оборудовании и механизмах, используемых для выполнения вспомогательных работ при работе в условиях низких температур окружающей среды.
	Знания: 1. Тактико-технических характеристик оборудования, механизмов и грузоподъемных устройств, предназначенных для выполнения вспомогательных работ.
Требования к личностным компетенциям	Самоорганизация и дисциплина. Коммуникабельность. Аналитический склад ума. Инициативность и ответственность.
Связь с другими профессиями в рамках ОРК	Водитель пожарного автомобиля специального или основного значения
Карточка профессии "Водитель пожарного автомобиля основного назначения"
Код профессии	8332-4-002 "Водитель пожарной машины"
Наименование профессии	Водитель пожарного автомобиля основного назначения
Уровень квалификации по ОРК	3
Уровень квалификации по КС	Общее среднее образование
Уровень квалификации по ЕТКС	4 – 5 разряд по ЕТКС Главы 2, согласно Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих, утвержденного приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 15 июня 2022 года № 201 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 28475).
Уровень профессионального образования	Основное среднее образование и техническое и профессиональное образование (повышенный уровень) или общее среднее образование и практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии).
Трудовые функции	1. Доставка личного состава к месту вызова (пожара).
	2. Установка автомобиля пожарного основного назначения на указанную позицию на месте пожара и обеспечение работы по тушению пожара.
	3. Обеспечение бесперебойной подачи огнетушащих веществ на месте пожара.
	4. Устранение возникших во время работы на линии эксплуатационных неисправностей обслуживаемого автомобиля пожарного основного назначения, не требующего разборки механизмов.
	5. Работа на мобильной радиостанции автомобиля.
	6. Выполнение отработки нормативов по пожарно-спасательной подготовке.
Трудовая функция 1 Доставка личного состава к месту вызова (пожара)	Умение и навыки: 1. Быстро реагировать на сбор и выезд по сигналу "Тревога", с учетом соблюдения Правил дорожного движения, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 13 ноября 2014 года № 1196, обеспечение безопасности и доставка личного состава в наиболее кратчайшие сроки к месту вызова (пожара) или выполнения аварийно-спасательных работ. 2. Управлять автомобилем пожарным основного назначения всех типов и марок, изготовленных на шасси категории транспортных средств согласно допуску водителя автомобиля пожарного, обладать навыками работы со специальными агрегатами и механизмами. 3. Содержать закрепленную пожарную технику в состоянии постоянной готовности к ведению боевых действий по тушению пожаров. 4. Управлять закрепленным автомобилем пожарным в сложных дорожных, метеорологических условиях и в условиях ограниченной обзорности и видимости. 5. Определять кратчайший маршрут к месту следования.
	Знания: 1. Правил посадки и перевозки личного состава на автомобиле согласно Устава органов государственной противопожарной службы, утвержденного приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан от 26 июня 2017 года № 445 "Об утверждении Устава службы противопожарной службы" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 15422). 2. Тактико-технических характеристик, назначения, устройства, принципа действия, работы и порядка обслуживания автомобиля пожарного основного назначения. 3. Признаков причин, опасных последствий, способов определения и устранения неисправностей автомобиля пожарного основного назначения. 4. Управления автомобилем пожарным основного назначения, оборудованным специальными световыми и звуковыми сигналами, при следовании к месту вызова и на выполнение оперативных заданий. 5. Основных требований безопасного управления автомобилем пожарным основного назначения. 6. Дорожно-транспортных происшествий и способов их предупреждения. 7. Инструкция по безопасности и охране труда.
Трудовая функция 2 Установка автомобиля пожарного основного назначения на указанную позицию на месте пожара и обеспечение работы по тушению пожара	Умение и навыки: 1. Установить автомобиль пожарный основного назначения на водоисточник с присоединением всасывающих рукавов и забором воды в насос с дальнейшей подачей воды в рукавную линию. 2. Работать с пожарно-техническим вооружением и пожарно-техническим оборудованием автомобиля пожарного основного назначения. 3. Уметь выводить автомобиль пожарный основного назначения в безопасное место в случае осложнения обстановки на пожаре. 4. Выполнять указания руководителей тушения пожара и диспетчеров по обеспечению бесперебойной работы систем, механизмов и агрегатов автомобиля пожарного основного назначения по подаче огнетушащих веществ в очаг пожара. 5. Работать на специальных агрегатах и механизмах автомобиля пожарного основного назначения с соблюдением техники безопасности, в том числе в условиях низких температур окружающей среды.
	Знания: 1. Месторасположения ближайших водо-источников и подъездов к ним, возможность использования источников водоснабжения для целей пожаротушения. 2. Соблюдения безопасности и охраны труда при техническом обслуживании, ремонте и применении автомобиля пожарного основного назначения.
Трудовая функция 3 Обеспечение бесперебойной подачи огнетушащих веществ на месте пожара	Умение и навыки: 1. Повышать напор воды в рукавную линию, согласно указаний руководителя тушения пожара. 2. Контролировать запасы горюче-смазочных, других эксплуатационных материалов и огнетушащих веществ и своевременно сообщать о необходимости их пополнения. 3. Использовать автомобиль пожарный основного назначения в условиях боевых действий на пожаре.
	Знания: 1. Тактико-технических характеристик автомобиля пожарного основного назначения. 2. Бесперебойной работы насоса в условиях низких температур окружающего воздуха.
Трудовая функция 4 Устранение возникших во время работы на линии эксплуатационных неисправностей обслуживаемого автомобиля пожарного основного назначения, не требующего разборки механизмов	Умение и навыки: 1. Проверять техническое состояние и устранение возникших во время работы на линии, эксплуатационных неисправностей обслуживаемого автомобиля пожарного основного предназначения, не требующего разборки механизмов. 2. Проводить периодически техническое обслуживание, объем, особенность организации и текущий ремонт автомобиля пожарного основного назначения. 3. Проводить контрольно-диагностический осмотр автомобиля пожарного основного назначения. 4. Правильно оформлять основные эксплуатационно-технические документы по работе автомобиля пожарного основного назначения.
	Знания: 1. Устройства автомобиля пожарного основного назначения, причин, признаков, способов определения и устранения неисправностей. 2. Методики определения эксплуатационных сроков службы (помимо гарантийных норм) аккумуляторных батарей автомобиля пожарного основного назначения. 3. Пользования гаражным оборудованием, применяемым при техническом обслуживании и текущем ремонте автомобиля. 4. Свойств, применения и правил хранения основных эксплуатационных материалов автомобиля пожарного основного назначения, норм расхода и мер по их экономии. 5. Безопасности и охраны труда, пожарной безопасности и производственной санитарии при техническом обслуживании, ремонте и эксплуатации автомобиля пожарного основного назначения. 6. Порядка ведения, своевременного заполнения разделов основных эксплуатационно-технических документов учета работы автомобиля пожарного основного назначения.
Трудовая функция 5 Работа на мобильной радиостанции автомобиля	Умение и навыки: 1. Работать на радиостанциях, установленных на автомобиль пожарный основного назначения.
	Знания: 1. Представления о средствах связи, установленных на автомобиле пожарном основного назначения, находящихся на вооружении подразделений противопожарной службы. 2. Ведения радиообмена на радиостанциях автомобиля пожарного основного назначения.
Трудовая функция 6 Выполнение отработки нормативов по пожарно-спасательной подготовке.	Умение и навыки: 1. Работать на автомобиле пожарном основного предназначения и пожарно-техническом вооружении при отработке нормативов по пожарно-спасательной подготовке. 2. Совершенствовать навыки мастерства (техники и тактики) вождения на автомобиле пожарном основного назначения. 3. Работать с элементарными планами и схемами населенных пунктов, объектов, систем водоснабжения, электроснабжения, а также с оперативными планами и карточками пожаротушения и сценариями ликвидации чрезвычайных ситуаций, составленными на охраняемые объекты или населенные пункты.
	Знания: 1. Государственный Стандарт Республики Казахстан СТ РК ГОСТ Р 12.4.026 - 2002 "Цвета сигнальные, знаки безопасности и разметка сигнальная". 2. Основ психофизиологии труда водителей.
Требования к личностным компетенциям	Самоорганизация и дисциплина. Коммуникабельность. Аналитический склад ума. Инициативность и ответственность.
Связь с другими профессиями в рамках ОРК	Водитель пожарного автомобиля вспомогательного и специального назначения
Карточка профессии "Водитель пожарного автомобиля специального назначения"
Код профессии	8332-4-002 "Водитель пожарной машины"
Наименование профессии	водитель пожарного автомобиля специального назначения
Уровень квалификации по ОРК	4
Уровень квалификации по КС	Общее среднее образование
Уровень квалификации по ЕТКС	4 – 5 разряд по ЕТКС Главы 2, согласно Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих, утвержденного приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 15 июня 2022 года № 201 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 28475).
Уровень профессионального образования	Общее среднее образование и техническое и профессиональное образование (специалист среднего звена) общее среднее образование и практический опыт.
Трудовые функции	1. Доставка личного состава к месту вызова (пожара) или выполнения аварийно-спасательных работ.
	2. Соблюдение инструкций по эксплуатации автомобиля пожарного специального назначения.
	3. Работа на мобильной радиостанции и соблюдение правил радиообмена.
Трудовая функция 1 Доставка личного состава к месту вызова (пожара) или выполнения аварийно-спасательных работ.	Умение и навыки: 1. Быстро реагировать на сбор и выезд по сигналу "Тревога", с учетом соблюдения Правил дорожного движения, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 13 ноября 2014 года № 1196, обеспечение безопасности и доставка личного состава в наиболее кратчайшие сроки к месту вызова (пожара) или выполнения аварийно-спасательных работ. 2. Работать на специальных агрегатах и механизмах при управлении на автомобиле пожарном специального назначения. 3. Выполнять все виды технического обслуживания на автомобиле пожарном специального назначения в соответствии с инструкцией по эксплуатации завода-изготовителя всех типов и марок, согласно допуску водителя. 4. Обеспечивать содержание автомобиля пожарного специального назначения в состоянии постоянной готовности к выезду и эксплуатации. 5. Управлять автомобилем пожарным специального назначения в различных дорожных, метеорологических условиях и ограниченных проездах.
	Знания: 1. Правил посадки и перевозки личного состава на автомобиле согласно Устава органов государственной противопожарной службы, утвержденного приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан от 26 июня 2017 года № 445 "Об утверждении Устава службы противопожарной службы" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 15422). 2. Тактико-технических характеристик, назначения, устройства, принципа действия, работы и порядка обслуживания автомобилей пожарных специального назначения. 3. Признаков, причин, опасных последствий, способов определения и устранение неисправностей автомобиля пожарного специального назначения. 4. Особенностей управления автомобилем пожарным специального назначения, оборудованным специальными световыми и звуковыми сигналами, при следовании к месту вызова и на выполнение оперативных заданий. 5. Особенностей района выезда пожарной части и кратчайший маршрут движения к месту вызова, а также дороги и проезды. 6. Безопасного управления на автомобилях пожарных специального назначения. 7. Причин дорожно-транспортных происшествий на автомобилях пожарных специального назначения и способы их предупреждения. 8. Безопасности при работе на пожарной и другой автотранспортной технике. 9. Оказание первой доврачебной помощи пострадавшим при дорожно-транспортных происшествиях.
Трудовая функция 2 Соблюдение инструкций по эксплуатации автомобиля пожарного специального назначения	Умение и навыки: 1. Подавать огнетущащие вещества на высоту. 2. Устанавливать автолестницы (автоподъемника) на выдвигание: ставить автомобиль колесами на прочный грунт (мостовую), учитывая рельеф площадки. 3. Устанавливать автомобиль пожарный специального назначения с учетом максимального выдвигания и обеспечения маневрирования лестницы или стрелы подъемника. 4. Эффективно использовать автомобиль пожарный специального назначения в условиях боевых действий на пожаре и ликвидации чрезвычайных ситуаций. 5. Заземлять корпус автомобиля связи и освещения до пуска генераторной установки, и проверять работы защитноотключающихся устройств, путем создания утечки тока на корпус. 6. Пользоваться агрегатами (электростанций, мотопомпы) и установки, находящиеся на вооружении специального автомобиля. 7. Пользоваться средствами связи и порядком радиообмена. 8. Работать с осветительными приборами для освещения места пожара или аварийно-спасательных работ. 9. Приводить в действие оборудования для дымоудаления с применением на пожаре специального пожарного оборудования и вооружения автомобиля газодымозащитной службы. 10. Работать с электросиловой схемой, установленной на автомобиле газодымозащитной службы и с электронной защитой, обеспечивающей мгновенное (0,05 с) отключение силового питания в случае пробоя изоляции электроинструмента или понижения его сопротивления. 11. Управлять движениями коленчатого подъемника из люльки или при помощи выносного дистанционного пульта. 12. Оперативно доставлять на аварийно-спасательном автомобиле спасателей к месту возникновения чрезвычайных ситуаций, с полным комплектом необходимого аварийно-спасательного оборудования, приборов и инструментов. 13. Осуществлять подъем железобетонных и стальных конструкций, емкостей и других грузов весом от 2 до 5 тонн при управлении на аварийно-спасательным автомобиле.
	Знания: 1. Тактико-технических характеристик автомобиля пожарного специального назначения. 2. Работы узлов и агрегатов автомобиля пожарного специального назначения, а также аварийно-спасательного оборудования, укомплектованного на автомобиле в условиях низких температур окружающего воздуха. 3. Технического описания и правил техники безопасности при эксплуатации электроустановок потребителей, утвержденных приказом Министра энергетики Республики Казахстан от 19 марта 2015 года № 222 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 10889), при работе на автомобиле связи и освещения. 4. Выполнения включения, отключения и регулировки во время работы электросиловой установки, с применением защитных средств (диэлектрических перчаток, бот, ковриков). 5. Повышенной опасности поражения электрическим током лиц боевого расчета во время тушения пожара на автомобиле газодымозащитной службы. 6. Технических характеристик защитных аппаратов и вооружение газодымозащитников, при работе на автомобиле газодымозащитной службы. 7. Работы на коленчатом автоподъемнике, имеющем автоматические предохранительные устройства, выключающие механизмы при достижении предельно допустимых значений угла подъема и опускания, упоры в здание. 8. Назначения автомобиля дымоудаления, способов нормализации воздушной среды в помещениях при пожаре путем удаления (отсоса) дыма либо нагнетания пригодного для дыхания воздуха. 9. Работы и технической характеристики аварийно-спасательного оборудования, приборов и инструментов на аварийно-спасательном автомобиле.
Трудовая функция 3 Работа на мобильной радиостанции и соблюдение правил радиообмена.	Умение и навыки: 1. Работать на радиостанциях, установленных на автомобиле пожарном специального назначения.
	Знания: 1. Средств связи, установленные на автомобиле пожарном специального назначения, находящиеся на вооружении подразделений противопожарной службы. 2. Ведения радиообмена на радиостанциях, установленных на автомобиле пожарном специального назначения.
Требования к личностным компетенциям	Самоорганизация. Коммуникативные. Аналитические. Управленческие способности. Инициативность и ответственность.
Связь с другими профессиями в рамках ОРК	Водитель пожарного автомобиля вспомогательного и основного назначения

"Өрт қауіпсіздігі" кәсіптік стандартын бекіту туралы