Жабайы өсетін өсімдіктерді пайдалану құқығына шектеу (тоқтата тұру) белгілеу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2023 жылғы 20 наурыздағы № 92 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 30 наурызда № 32168 болып тіркелді

"Өсімдіктер дүниесі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-бабы 1-тармағының 7) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Жабайы өсетін өсімдіктерді пайдалану құқығына шектеу (тоқтата тұру) белгілеу қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігінің Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оның Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалғаны туралы мәліметтердің ұсынылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Экология және табиғи ресурстар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің м.а.

Н. Шарбиев

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Ауыл шаруашылығы министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Қаржы министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Мәдениет және спорт министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрлігі

"КЕЛІСІЛГЕН"
Қазақстан Республикасы
Ішкі істер министрлігі

Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2023 жылғы 20 наурыздағы № 92 Бұйрығымен бекітілген

Жабайы өсетін өсімдіктерді пайдалану құқығына шектеу (тоқтата тұру) белгілеу қағидалары 1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Жабайы өсетін өсімдіктерді пайдалану құқығына шектеу (тоқтата тұру) белгілеу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Өсімдіктер дүниесі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-бабы 1-тармағының 7) тармақшасына сәйкес әзірленді және жабайы өсетін өсімдіктерді пайдалану құқығына шектеу (тоқтата тұру) белгілеу тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) жабайы өсетін өсімдіктер – өздеріне етене табиғи жағдайларда өсетін және таралатын өсімдік түрлері;

2) өсімдіктер – тамырлы, мүк тәрізді өсімдіктер, балдырлар, сондай-ақ қыналар мен саңырауқұлақтар;

3) өсімдіктер дүниесі – табиғи жағдайларда өсетін, сондай-ақ белгілі бір аумақта қолдан отырғызылған өсімдік түрлерінің, олардың популяциялары мен қауымдастықтарының жиынтығы;

4) өсімдіктер дүниесін күзету, қорғау, қалпына келтіру және пайдалану саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – өсімдіктер дүниесін күзету, қорғау, қалпына келтіру және пайдалану саласындағы басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган.

3. Өсімдіктер дүниесін сақтау мақсатында мемлекеттік органдар мен жергілікті атқарушы органдар өз құзыреті шегінде:

1) өсімдіктердің жекелеген түрлеріне, олардың популяцияларына, қауымдастықтарына және өсетін жерлеріне, өсімдіктердің гендік қорының сақталуына қатерлер туындаған кезде;

2) аумақтың бірегей түрлік саналуандығын, сондай-ақ сирек кездесетін немесе әдеттегі табиғи ландшафты сақтап тұру үшін;

3) ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды құру немесе кеңейту үшін резервке қойылған, сондай-ақ Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңнамасына сәйкес ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың күзет аймақтарындағы жер учаскелерінде;

4) Қазақстан Республикасының орман заңнамасына сәйкес мемлекеттік орман қоры учаскелерінде;

5) сирек кездесетін және жойылып кету қаупі төнген, эндемиктік және реликтік өсімдік түрлері бар жерлердің, су объектілерінің учаскелерінде;

6) ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін берілген және пайдаланылатын жер учаскелерінде;

7) деградацияға ұшыраған және қалпына келтіру жөніндегі жұмыстарды жүргізуді талап ететін өсімдіктері бар жер учаскелерінде жабайы өсетін өсімдіктерді пайдалану құқығын шектеуді (тоқтата тұруды) белгілейді.

4. Жабайы өсімдіктерді пайдалану құқығын шектеу (тоқтата тұру) мыналарға қатысты белгіленеді:

1) Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы заңнамасына сәйкес табиғи-қорық қорының объектілеріне жатқызылған жабайы өсетін, оның ішінде сирек кездесетін және құрып кету қаупі төнген өсімдіктерді және олардың өсетін жерлерін (ортасын) ;

2) түрлердің (олардың биотоптарының, қауымдастықтарының), түрлердің (түрішілік) әртүрлілігін қолдау, биотоптар мен табиғи объектілерді, сондай-ақ олардың өсетін жерлерін (ортасын) сақтау мақсатында сақталуы қажет өсімдіктердің түрішілік нысандарының түрлерін (олардың биотоптарын, қауымдастықтарын);

3) сирек немесе типтік ландшафттардың сақталуын және тартымдылығын қамтамасыз ету не жердің тозуының алдын алу мақсатында олардың өсімдіктері;

4) ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды құру үшін резервтелген жер учаскелеріндегі, сондай-ақ ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың күзет аймақтарының және селекциялық-тұқым шаруашылығы объектілерінің буферлік аймақтарының, рекреациялық аймақтардың шекараларындағы өсімдіктер қауымдастықтары жатады.

5. Өсімдіктер дүниесі объектілерін сақтау мақсатында жабайы өсімдіктерді пайдалану құқығын шектеу (тоқтата тұру) өсімдіктер дүниесі объектілері ареалдарының (таралу аймақтарының) географиялық, климаттық ерекшеліктерін, олардың қорларының жай-күйін ескере отырып белгіленеді.

6. Жабайы өсімдіктерді пайдалану құқығына шектеулер (тоқтата тұру) белгіленеді:

1) аумағы бойынша: Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында, өңіраралық деңгейде, жекелеген аумақтық бірліктердің не олардың бөліктерінің әкімшілік шекараларында, сондай-ақ жекелеген учаскелерде;

2) уақыт бойынша: белгілі бір мерзімге не тұрақты (қолданылу мерзімін көрсетпей);

3) өсімдіктер дүниесі объектілеріне теріс әсер ету дәрежесі бойынша:

табиғи экожүйелерде бөтен түрлер мен мәдени өсімдіктерді орналастыру үшін;

өсімдіктер дүниесі объектілерімен жұмыс істеу кезінде жекелеген технологияларды, әдістерді, техникалық және химиялық құралдарды қолдануға;

жабайы өсімдіктерді енгізуге, акклиматизациялауға және будандастыруға;

өсімдіктердің жекелеген түрлерін алу көлемін пайдалануға не өзгертуге, табиғи жайылымдар мен шабындықтарды пайдалануға;

4) адам мен жануарларға теріс әсер ету дәрежесі бойынша:

Экологиялық қолайсыз аймақтарда жемістерді, жидектерді, саңырауқұлақтарды, жаңғақтарды, дәрілік және тағамдық өсімдіктерді жинауға (жинауға);

аумақтардың радиоактивті және химиялық залалдану аймақтарында өсімдік шикізатын дайындауға және пайдалануға;

құрамында улы, есірткі және психотроптық заттар бар өсімдіктерді өсіруге, жинауға және жинауға, аллерген өсімдіктерін өсіруге.

2-тарау. Жабайы өсімдіктерді пайдалану құқығын шектеуді (тоқтата тұруды) белгілеу тәртібі

7. Өсімдіктер дүниесі саласындағы жабайы өсімдіктерді пайдалану құқығын шектеу (тоқтата тұру) өсімдіктер дүниесі объектілерін мемлекеттік есепке алу, кадастр және мониторинг деректері, мемлекеттік бақылау және қадағалау органдарының, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың әкімдіктерінің ұсынымдары, ғылыми, жобалау және қоғамдық ұйымдардың ұсынымдары, сондай-ақ қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттар бойынша міндеттемелер негізінде белгіленеді, Қазақстан Республикасы қатысушы болып табылады.

8. Өсімдіктер дүниесі саласындағы жабайы өсімдіктерді пайдалану құқығына шектеулер (тоқтата тұру) белгіленеді:

1) өз құзыретіне жатқызылған уәкілетті орган;

2) мемлекеттік орман қоры аумағында орналасқан өсімдік объектілері бойынша орман шаруашылығы саласындағы уәкілетті органмен;

3) республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар бойынша, табиғи-қорық қорының объектілері бойынша ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы уәкілетті органмен;

4) мемлекеттік орман қоры аумағында орналасқан және ерекше қорғалатын табиғи аумақтардан басқа, табиғи жайылымдар мен шабындықтар жөніндегі агроөнеркәсіптік кешен саласындағы уәкілетті органмен;

5) есiрткi, психотроптық заттар, сол тектестер мен прекурсорлар айналымы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк орган (құрамында есірткі және психотроптық заттар бар өсімдіктер мен шөптерді өсіру, жинау, дайындау саласында);

6) облыстардың әкімдіктерімен (жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың аумағында, қалалар мен өзге де елді мекендердің көгалдандыру екпелерінде) жүзеге асырылады.

9. Жабайы өсімдіктерді пайдалану құқығына шектеулер (тоқтата тұру) белгілеу туралы шешім қабылданған кезде өсімдіктер дүниесін қорғау, қорғау, қалпына келтіру және пайдалану саласындағы уәкілетті орган бір күн ішінде хабардар етіледі.

Об утверждении Правил установления ограничения (приостановления) права пользования дикорастущими растениями

Приказ и.о. Министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 20 марта 2023 года № 92. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 30 марта 2023 года № 32168.

В соответствии с подпунктом 7) пункта 1 статьи 9 Закона Республики Казахстан "О растительном мире" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила установления ограничения (приостановления) права пользования дикорастущими растениями.

2. Комитету лесного хозяйства и животного мира Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа представление в Департамент юридической службы Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его опубликования.

И.о. министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан	Н. Шарбиев
"СОГЛАСОВАН" Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан
"СОГЛАСОВАН" Министерство финансов Республики Казахстан
"СОГЛАСОВАН" Министерство культуры и спорта Республики Казахстан
"СОГЛАСОВАН" Министерство национальной экономики Республики Казахстан
"СОГЛАСОВАН" Министерство внутренних дел Республики Казахстан

Утверждены приказом И.о. министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 20 марта 2023 года № 92

Правила установления ограничения (приостановления) права пользования дикорастущими растениями

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила установления ограничения (приостановления) права пользования дикорастущими растениями разработаны в соответствии с подпунктом 7) пункта 1 статьи 9 Закона Республики Казахстан "О растительном мире" и определяют порядок установления ограничения (приостановления) права пользования дикорастущими растениями.

2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

1) дикорастущие растения – виды растений, произрастающие и распространяющиеся в естественных для них природных условиях;

2) растения – сосудистые, мохообразные растения, водоросли, а также лишайники и грибы;

3) растительный мир – совокупность видов растений, их популяций и сообществ, произрастающих в естественных условиях, а также искусственно высаженных на определенной территории;

4) уполномоченный орган в области охраны, защиты, восстановления и использования растительного мира (далее – уполномоченный орган) – центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство и межотраслевую координацию в области охраны, защиты, восстановления и использования растительного мира.

3. В целях сохранения растительного мира государственные органы и местные исполнительные органы в пределах своей компетенции устанавливают ограничение (приостановление) права пользования дикорастущими растениями:

1) при возникновении угроз отдельным видам растений, их популяциям, сообществам и местам произрастания, сохранению генофонда растений;

2) для поддержания уникального видового разнообразия территории, а также редкого или типичного природного ландшафта;

3) на участках земель, зарезервированных для создания или расширения особо охраняемых природных территорий, а также находящихся в охранных зонах особо охраняемых природных территорий, в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области особо охраняемых природных территорий;

4) на участках государственного лесного фонда в соответствии с лесным законодательством Республики Казахстан;

5) на участках земель, водных объектов с редкими и находящимися под угрозой исчезновения, эндемичными и реликтовыми видами растений;

6) на участках земель, предоставленных и использующихся для проведения научно-исследовательских работ;

7) на участках земель с растениями, подвергшимися деградации и требующими проведения работ по их восстановлению.

4. Ограничения (приостановления) права пользования дикорастущими растениями устанавливаются в отношении:

1) дикорастущих растений, в том числе редких и находящихся под угрозой исчезновения, отнесенных в соответствии с законодательством Республики Казахстан об особо охраняемых природных территориях к объектам природно-заповедного фонда, и мест (среды) их произрастания;

2) видов (их биотопов, сообществ), внутривидовых форм растений, сохранение которых необходимо в целях поддержания видового (внутривидового) разнообразия, сохранения биотопов и природных объектов, а также мест (среды) их произрастания;

3) растительности редких или типичных ландшафтов в целях обеспечения их сохранения и привлекательности либо предупреждения деградации земель;

4) растительных сообществ на участках земель, зарезервированных для создания особо охраняемых природных территорий, а также находящихся в границах охранных зон особо охраняемых природных территорий и буферных зон селекционно-семеноводческих объектов, рекреационных зон.

5. В целях сохранения объектов растительного мира ограничения (приостановления) права пользования дикорастущими растениями устанавливаются с учетом географических, климатических особенностей ареалов (областей распространения) объектов растительного мира, состояния их запасов.

6. Ограничения (приостановления) права пользования дикорастущими растениями устанавливаются:

1) по территории: на всей территории Республики Казахстан, на межрегиональном уровне, в административных границах отдельных территориальных единиц либо их частей, а также на отдельных участках;

2) по времени: на определенные сроки либо постоянно (без указания сроков действия);

3) по степени отрицательного воздействия на объекты растительного мира:

на размещение чужеродных видов и культурных растений в естественных экосистемах;

на применение при обращении с объектами растительного мира отдельных технологий, способов, технических и химических средств;

на интродукцию, акклиматизацию и гибридизацию дикорастущих растений;

на использование либо изменение объемов изъятия отдельных видов растений, использование естественных пастбищ и сенокосов;

4) по степени отрицательного воздействия на человека и животных:

на сбор (заготовку) плодов, ягод, грибов, орехов, лекарственных и пищевых растений в экологически неблагоприятных зонах;

на заготовку и использование растительного сырья в зонах радиоактивного и химического заражения территорий;

на культивирование, сбор и заготовку растений, содержащих ядовитые, наркотические и психотропные вещества, культивирование растений-аллергенов.

Глава 2. Порядок установления ограничения (приостановления) права пользования дикорастущими растениями

7. Ограничения (приостановления) права пользования дикорастущими растениями в области растительного мира устанавливаются на основании данных государственного учета, кадастра и мониторинга объектов растительного мира, представлений государственных контрольных и надзорных органов, акиматов областей, городов республиканского значения, столицы, рекомендаций научных, проектных и общественных организаций, а также обязательств по международным договорам, участником которых является Республика Казахстан.

8. Ограничения (приостановления) права пользования дикорастущими растениями в области растительного мира устанавливаются:

1) уполномоченным органом, отнесенным к его компетенции;

2) уполномоченным органом в области лесного хозяйства по растительным объектам, расположенным на территории государственного лесного фонда;

3) уполномоченным органом в области особо охраняемых природных территорий по особо охраняемым природным территориям республиканского значения, по объектам природно-заповедного фонда;

4) уполномоченным органом в области агропромышленного комплекса по естественным пастбищам и сенокосам, кроме расположенных на территории государственного лесного фонда и особо охраняемых природных территорий;

5) уполномоченным органом в сфере оборота наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов и прекурсоров (в области культивирования, сбора, заготовки растений и трав, содержащих наркотические и психотропные вещества);

6) акиматами областей (на территории особо охраняемых природных территорий местного значения, озеленительным посадкам городов и иных населенных пунктов).

9. При решении об установлении ограничений (приостановлений) права пользования дикорастущими растениями в течение одного дня уведомляется уполномоченный орган в области охраны, защиты, восстановления и использования растительного мира.