Бонитердің (сыныптаушының), техник-ұрықтандырушының және эмбриондарды транспланттау (ауыстырып салу) жөніндегі маманның біліктілігін арттыру курстарының үлгілік бағдарламаларын және олардың сағат көлемін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің м.а. 2023 жылғы 5 мамырдағы № 174 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 11 мамырда № 32471 болып тіркелді

"Асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 13-бабы 1-тармағының 4-8) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Мыналар:

1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес Бонитердің (сыныптаушының) біліктілігін арттыру курстарының үлгілік бағдарламасы және олардың сағат көлемі;

2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес Техник-ұрықтандырушының біліктілігін арттыру курстарының үлгілік бағдарламасы және олардың сағат көлемі;

3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес Эмбриондарды транспланттау (ауыстырып салу) жөніндегі маманның біліктілігін арттыру курстарының үлгілік бағдарламасы және олардың сағат көлемі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Мал шаруашылығы департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оның Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің міндетін атқарушы

Ә. Тамабек

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ғылым және жоғары білім министрлігі

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің міндетін атқарушы 2023 жылғы 5 мамырдағы № 174 бұйрығына 1-қосымша

Бонитердің (сыныптаушының) біліктілігін арттыру курстарының үлгілік бағдарламасы және олардың сағат көлемі

Курстың атауы	Курстың мазмұны	Оқыту нәтижесі	Оқу түрі	Көлемі, сағатпен
1	2	3	4	5
Ауыл шаруашылығы жануарларын бонитирлеу жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру	Ауыл шаруашылығы жануарларын бонитирлеу бойынша білімін арттыру	Тиісті сынып бере отырып, жануарлардың асыл тұқымды құндылығының деңгейін шаруашылыққа пайдалы белгілер кешені (тұқымдылығы, өнімділік сапасы, сыртқы тұрпаттық-бітімдік ерекшеліктері) бойынша анықтай білу	теориялық	1
	Ауыл шаруашылығы жануарларының өсімін молайтудың генетикалық негіздері	Ауыл шаруашылығы жануарларының тұқым қуалайтын фенотиптік белгілері (доминантты және рецессивті гендер) қағидаттарын білу	теориялық	1
	Ауыл шаруашылығы жануарларының тұқымдарымен селекциялық-асыл тұқымдық жұмысты жақсарту жөніндегі бірінші кезектегі шаралар. Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы қолданыстағы заңнамасы	Селекциялық-асыл тұқымдық жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыра білу	теориялық	1
	Селекциялық және асыл тұқымдық жұмыстың ақпараттық базасында (ақпараттық-талдамалық жүйеде) асыл тұқымдық есепке алуды ұйымдастыру және жүргізу. Ауыл шаруашылығы жануарлары тұқымдарының стандарттарына қойылатын талаптар	Селекциялық және асылдандыру жұмыстарының ақпараттық базасында асылдандыру есебін жүргізе білу. Ауыл шаруашылығы жануарлары тұқымдарының стандарттарына қойылатын талаптар	теориялық	1
	Ауыл шаруашылығы жануарларын іріктеу және таңдау қағидаттары	Ауыл шаруашылығы жануарларын өз өнімділігі мен ұрпағының сапасы бойынша бағалау көрсеткіштері негізінде іріктеуді және таңдауды өз бетінше жүргізе білу	теориялық	1
	Ауыл шаруашылығы жануарларын өсіру әдістері	Ауыл шаруашылығы жануарларының асыл тұқымдық және өнімділік сапасын тиімді және жылдам жақсарту үшін оларды өсіру әдістерін білу	теориялық	1
	Өсімді молайту кезіндегі табынның құрылымы	Ауыл шаруашылығы жануарларының өсімін молайту кезінде табын құрылымының тиімділігін анықтай білу	теориялық	2
	Ауыл шаруашылығы жануарларын азықтандыру негізгі қағидаттары	Ауыл шаруашылығы жануарларын азықтандырудың, нормалаудың, рационды құрудың және азық тарату технологиясының негізгі қағидаттарын сақтау	теориялық	2
	Ауыл шаруашылығы жануарларын бонитирлеуді жүргізу	Ауыл шаруашылығы жануарларын бонитирлеу кезінде олардың шаруашылыққа пайдалы белгілеріне егжей-тегжейлі бағалау жүргізе білу	практикалық	2
	Нақты ауыл шаруашылығы жануарлардың мысалында селекцияланатын белгілері бойынша іріктеу және таңдау	Нақты ауыл шаруашылығы жануарлардың мысалында олардан қажетті сапалы ұрпақ алу мақсатында селекцияланатын белгілері бойынша іріктеу мен таңдау жүргізе білу	практикалық	2
	Ауыл шаруашылығы жануарларын бонитирлеу кезінде заманауи аспаптармен және жабдықтармен танысу және олардың тиімділігі	Бонитирлеу кезінде заманауи аспаптарды және жабдықтарды қолдана және пайдалана білу және олардың тиімділігі	практикалық	2
	Ауыл шаруашылығы жануарларының рационын құру және азықтандыру	Ауыл шаруашылығы жануарларын азықтандыру үшін олардың түріне, тұқымына және жыныстық-жас топтарына байланысты рацион құра білу	практикалық	2
	Тестілеу өткізу	Тестілеу өткізу. Бонитердің (сыныптаушының) біліктілігін арттыру курстарынан өткені туралы сертификат беру	тестілеу	2
Теориялық дағдылар				10
Практикалық дағдылар				8
Қорытынды бақылау				2
Барлығы				20 сағат

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің міндетін атқарушы 2023 жылғы 5 мамырдағы № 174 бұйрығына 2-қосымша

Техник-ұрықтандырушының біліктілігін арттыру курстарының үлгілік бағдарламасы және олардың сағат көлемі

Курстың атауы	Курстың мазмұны	Оқыту нәтижесі	Оқу түрі	Көлемі, сағатпен
1	2	3	4	5
Ауыл шаруашылығы жануарларын қолдан ұрықтандыру жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру	Өсімін молайту деңгейін жоспарлау және бақылау	Ауыл шаруашылығы жануарларының өсімін молайту органдарының құрылымы мен физиологиясының ерекшеліктерін білу	теориялық	2
	Репродуктивті дисфункцияның негізгі нысандары, айырмашылықтары және олардың даму себептері	Репродуктивті дисфункцияның негізгі нысандарын, олардың айырмашылықтары мен себептерін білу	теориялық	2
	Ауыл шаруашылығы жануарларының өсімін молайтуға қолданылатын гормондық препараттар	Аналықтардың жыныстық құмарлықтарын синхрондауға арналған препараттарды пайдалана және қолдана білу	теориялық	2
	Синхрондау хаттамалары	Ауыл шаруашылығы жануарларына арналған препараттарды, гормондарды қолдана білу. Әрекет ету және тиімділік қағидаттары	теориялық	2
	Ауыл шаруашылығы жануарларын ректалды зерттеу технологиясы	Пальпация және ультрадыбыстық зерттеу әдістерімен ерте жүктілікті анықтау	практикалық	4
	Ауыл шаруашылығы жануарларын қолдан ұрықтандыруды жүргізу	Ауыл шаруашылығы жануарларын қолдан ұрықтандыру технологиясын білу	практикалық	6
	Аналық жыныс мүшелерінің ультрадыбыстық диагностикасы	Репродуктивтік дисфункцияны анықтау үшін ультрадыбыстық диагностиканы жүргізе білу. Өсімін молайту органдарының патологиясын диагностикалау, буаздық мерзімін анықтай білу	практикалық	4
	Тестілеу өткізу	Тестілеу өткізу. Техник-ұрықтандырушы ның біліктілігін арттыру курстарынан өткені туралы сертификат беру	тестілеу	2
Теориялық дағдылар				8
Практикалық дағдылар				14
Қорытынды бақылау				2
Барлығы				24 сағат

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің міндетін атқарушы 2023 жылғы 5 мамырдағы № 174 бұйрығына 3-қосымша

Эмбриондарды транспланттау (ауыстырып салу) жөніндегі маманның біліктілігін арттыру курстарының үлгілік бағдарламасы және олардың сағат көлемі

Курстың атауы	Курстың мазмұны	Оқыту нәтижесі	Оқу түрі	Көлемі, сағатпен
1	2	3	4	5
Ауыл шаруашылығы жануарлары эмбриондарын транспланттау (ауыстырып салу) жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру	Ауыл шаруашылығы жануарлары эмбриондарын транспланттау (ауыстырып салу) жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру	Асаовуляция деңгейіне, жұмыртқаның ұрықтануына және эмбриондардың сапасына әсер ететін факторларды білу	теориялық	2
	Өнімділік деңгейінің толыққанды эмбриондардың шығуына корреляциялық тәуелділігі	Сапалы эмбриондарды алу үшін донорларды анықтай білу	теориялық	2
	Асаовуляция. Эмбриондарды жуу және алу. Эмбриондардың сапасына әсер ететін негізгі факторлар	Эмбриондарды жуу және алу тәсілдерін білу. Ауыл шаруашылығы жануарларда асаовуляцияны ынталандыру үшін гормоналды препараттарды пайдалана білу Эмбрион өнімділігін төмендету бойынша сыртқы және ішкі факторларды анықтау дағдыларын білу	теориялық	6
	Эмбриондарды морфологиялық бағалау. Эмбриондарды транспланттау (ауыстырып салу) және криоконсервациялау технологиясының толыққандылық көрсеткіштері	Эмбриондарды морфологиялық бағалау тәжірибесін алу. Эмбриондарды транспланттау (ауыстырып салу) және криоконсервациялау технологиясын білу	практикалық	6
	Реципиенттерге эмбриондарды транспланттау (ауыстырып салу)	Эмбриондарды транспланттау (ауыстырып салу) үшін реципиенттерді таңдай білу	практикалық	6
	Тестілеу өткізу	Тестілеу өткізу. Эмбриондарды транспланттау (ауыстырып салу) жөніндегі маманның біліктілігін арттыру курстарынан өткені туралы сертификат беру	тестілеу	2
Теориялық дағдылар				10
Практикалық дағдылар				12
Қорытынды бақылау				2
Барлығы				24 сағат

Об утверждении Типовых программ курсов повышения квалификации бонитера (классификатора), техника-осеменатора и специалиста по трансплантации (пересадке) эмбрионов и объемов их часов

Приказ и.о. Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 5 мая 2023 года № 174. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 11 мая 2023 года № 32471

В соответствии с подпунктом 4-8) статьи 13 Закона Республики Казахстан "О племенном животноводстве" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить:

1) Типовую программу курсов повышения квалификации бонитера (классификатора) и объем их часов согласно приложению 1 к настоящему приказу;

2) Типовую программу курсов повышения квалификации техника-осеменатора и объем их часов согласно приложению 2 к настоящему приказу;

3) Типовую программу курсов повышения квалификации специалиста по трансплантации (пересадке) эмбрионов и объем их часов согласно приложению 3 к настоящему приказу.

2. Департаменту животноводства Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан после официального опубликования.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра сельского хозяйства Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Исполняющий обязанности Министра сельского хозяйства Республики Казахстан

Ә. Тамабек

"СОГЛАСОВАН"
Министерство науки и высшего образования
Республики Казахстан

Приложение 1 к приказу исполняющий обязанности министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 5 мая 2023 года № 174

Типовая программа курсов повышения квалификации бонитера (классификатора) и объем их часов

Наименование курса	Содержание курса	Результаты обучения	Вид занятия	Время проведения, в часах
1	2	3	4	5
Организация мероприятий по бонитировке сельскохозяйственных животных	Повышение знаний по бонитировке сельскохозяйственных животных	Умение определять уровень племенной ценности животных по комплексу хозяйственно- полезных признаков (породность, продуктивные качества, экстерьерно-конституциональные особенности) с присвоением соответствующего класса	теоретические	1
	Генетические основы воспроизводства сельскохозяйственных животных	Знание принципов наследственности фенотипических признаков сельскохозяйственных животных (доминантные и рецессивные гены)	теоретические	1
	Первоочередные меры по улучшению селекционно-племенной работы с породами сельскохозяйственных животных. Действующее законодательство Республики Казахстан в области племенного животноводства	Умение организовать проведение селекционно-племенной работы	теоретические	1
	Организация и ведение племенного учета в информационной базе селекционной и племенной работы (инфомационной-аналитической системе). Требования к стандартам пород сельскохозяйственных животных	Умение проводить племенной учет в информационной базе селекционной и племенной работы. Требования к стандартам пород сельскохозяйственных животных	теоретические	1
	Принципы отбора и подбора сельскохозяйственных животных	Умение самостоятельно проводить отбор и подбор сельскохозяйственных животных на основе показателей оценки по собственной продуктивности и качеству потомства	теоретические	1
	Методы разведения сельскохозяйственных животных	Владение методами разведения сельскохозяйственных животных для эффективного и быстрого улучшения их племенных и продуктивных качеств	теоретические	1
	Структура стада при воспроизводстве	Умение определять эффективность структуры стада при воспроизводстве сельскохозяйственных животных	теоретические	2
	Основные принципы кормления сельскохозяйственных животных	Соблюдение основных принципов кормления сельскохозяйственных животных, нормирования, составления рациона и технология раздачи кормов	теоретические	2
	Проведение бонитировки сельскохозяйственных животных	Умение проводить детализированную оценку хозяйственно-полезных признаков сельскохозяйственных животных, при их бонитировке	практические	2
	Отбор и подбор по селекционируемым признакам на примере конкретных сельскохозяйственных животных	Умение проводить отбор и подбор по селекционируемым признакамна примере конкретных сельскохозяйственных животных с целью получения от них потомства с желательными качествами	практические	2
	Ознакомление с современными приборами и оборудованием и их эффективность при бонитировке сельскохозяйственных животных	Умение владеть и пользоваться современными приборами и оборудованием и их эффективность при бонитировке	практические	2
	Составление рациона и кормления сельскохозяйственных животных	Умение составлять рацион для кормления сельскохозяйственных животных в зависимости от вида, породы и половозрастных групп	практические	2
	Проведение тестирования	Проведение тестирования. Выдача сертификата о прохождении курсов повышения квалификациии бонитера (классификатора)	тестирование	2
Теоретические навыки				10
Практические навыки				8
Итоговый контроль				2
Итого				20 часов

Приложение 2 к приказу исполняющий обязанности министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 5 мая 2023 года № 174

Типовая программа курсов повышения квалификации техника-осеменатора и объем их часов

Наименование курса	Содержание курса	Результаты обучения	Вид занятия	Объем, в часах
1	2	3	4	5
Организация мероприятий по искусственному осеменению сельскохозяйственных животных	Планирование и контроль уровня воспроизводства	Знание особенностей строения и физиологии органов воспроизводства сельскохозяйственных животных	теоретические	2
	Основные формы репродуктивной дисфункции, различия и причины их развития	Знание основных форм репродуктивной дисфункции, различий и причин их развития	теоретические	2
	Гормональные препараты, используемые в воспроизводстве сельскохозяйственных животных	Умение использовать и применять препараты для синхронизации половой охоты маток	теоретические	2
	Протоколы синхронизации	Умение применять препараты, гормоны для сельскохозяйственных животных. Принцип действия и эффективность	теоретические	2
	Технология ректального исследования сельскохозяйственных животных	Определение ранней стельности методами пальпации и ультразвукового исследования	практические	4
	Проведение искусственного осеменения сельскохозяйственных животных	Владение технологией искусственного осеменения сельскохозяйственных животных	практические	6
	Ультразвуковая диагностика половых органов самок	Умение проводить ультразвуковую диагностику для определения репродуктивной дисфункции. Диагностирование патологии органов воспроизводства, определение сроков стельности	практические	4
	Проведение тестирования	Проведение тестирования. Выдача сертификата о прохождении курсов повышения квалификации техника - осеменатора	тестирование	2
Теоретические навыки				8
Практические навыки				14
Итоговый контроль				2
Итого				24 часа

Приложение 3 к приказу исполняющий обязанности министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 5 мая 2023 года № 174

Типовая программа курсов повышения квалификации специалиста по трансплантации (пересадке) эмбрионов и объем их часов

Наименование курса	Содержание курса	Результаты обучения	Вид занятия	Объем, в часах
1	2	3	4	5
Организация мероприятий по трансплантации (пересадке) эмбрионов сельскохозяйственных животных	Организация мероприятий по трансплантации (пересадке) эмбрионов сельскохозяйственных животных	Знание факторов, влияющих на уровень суперовуляции, оплодотворяемость яйцеклеток и качество эмбрионов	теоретические	2
	Корреляционная зависимость уровня продуктивности на выход полноценных эмбрионов	Умение выявлять доноров для получения от них качественных эмбрионов	теоретические	2
	Суперовуляция. Вымывание и получение эмбрионов. Основные факторы, влияющее на качество эмбрионов	Знание способов вымывания и получения эмбрионов. Умение применять гормональные препараты для стимуляции суперовуляции у сельскохозяйственных животных. Приобретение навыков определения внешних и внутренних факторов по снижению эмбриопродуктивности	теоретические	6
	Морфологическая оценка эмбрионов. Показатели полноценности технологии трансплантации (пересадки) и криоконсервации эмбрионов	Получение опыта морфологической оценки эмбрионов. Знание технологии трансплантации (пересадки) и криоконсервации эмбрионов	практические	6
	Трансплантация (пересадка) эмбрионов реципиентам	Умение подбора реципиентов для трансплантации (пересадки) эмбрионов	практические	6
	Проведение тестирования	Проведение тестирования. Выдача сертификата о прохождении курсов повышения квалификации специалиста по трансплантации (пересадке) эмбрионов	тестирование	2
Теоретические навыки				10
Практические навыки				12
Итоговый контроль				2
Итого				24 часа