Ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларының ерікті зейнетақы жарналарын тарту қағидаларын және талаптарын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2023 жылғы 26 маусымдағы № 59 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 1 шiлдеде № 33005 болып тіркелді

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы қаулы 01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі

Қазақстан Республикасы Әлеуметтік кодексінің 42-бабының 1-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларының ерікті зейнетақы жарналарын тарту қағидалары және талаптары бекітілсін.

2. Мына:

1) "Ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларының ерікті зейнетақы жарналарын тарту қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2013 жылғы 27 тамыздағы № 213 қаулысының (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8798 болып тіркелген);

2) "Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне қаржы нарығын реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 28 қазандағы № 265 қаулысымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14733 болып тіркелген) бекітілген Қазақстан Республикасының қаржы нарығын реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілері тізбесінің 10-тармағының күші жойылсын деп танылсын.

3. Бағалы қағаздар нарығы департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы тармақтың 2) тармақшасында көзделген іс-шараның орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

5. Осы қаулы 2023 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту Агенттігінің Төрағасы

М. Абылкасымова

Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту Агенттігінің Басқармасының 2023 жылғы 26 маусымдағы № 59 Қаулымен бекітілген

Ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларының ерікті зейнетақы жарналарын тарту қағидалары және талаптары

1-тарау. Жалпы ережелер

Осы Ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларының ерікті зейнетақы жарналарын тарту қағидалары және талаптары (бұлан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасы Әлеуметтік кодексінің (бұдан әрі – Әлеуметтік кодекс) 42-бабының 1-тармағына сәйкес әзірленген және ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларының ерікті зейнетақы жарналарын тарту тәртібі мен талаптарын белгілейді.

1. Қағидалардың мақсаттары үшін мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) ерікті жинақтаушы зейнетақы қоры (бұдан әрі – Қор) – ерікті зейнетақы жарналарын тарту құқығымен инвестициялық портфельді басқару қызметін қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның лицензиясы негізінде жүзеге асыратын бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушы;

2) ерікті зейнетақы жарналары – Қазақстан Республикасының заңнамасында және ерiктi зейнетақы жарналары есебiнен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шартта айқындалатын тәртiппен зейнетақы төлемдерiн алушының пайдасына Қорға ерікті зейнетақы жарналары салымшыларының өзінің бастамасы бойынша салатын ақшасы;

3) ерікті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарт – бiр тараптан Қор және екiншi тараптан салымшы (зейнетақы төлемдерiн алушы) жасасатын, ерікті зейнетақы жарналарына, жинақтарына және ерiктi зейнетақы жарналары есебiнен зейнетақы төлемдерін алуға байланысты құқықтық қатынастарды орнату, өзгерту немесе тоқтату туралы шарт;

4) ерікті зейнетақы жарналарының салымшысы – ерiктi зейнетақы жарналары есебiнен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шартқа сәйкес зейнетақы төлемдерiн алушының пайдасына ерiктi зейнетақы жарналарын өзiнiң меншiктi қаражаты есебiнен жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға;

5) зейнетақы қағидалары – Қордың басқару органы бекіткен Қордың ішкі құжаты;

6) уәкілетті орган – қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау мен қадағалау жөніндегі уәкілетті орган.

2-тарау. Ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларының ерікті зейнетақы жарналарын тарту тәртібі және талаптары

2. Қор қызметті уәкілетті орган берген ерікті зейнетақы жарналарын тарту құқығымен инвестициялық портфельді басқаруға лицензия негізінде жүзеге асырады және ерікті зейнетақы жарналарын Қағидаларда, Қордың зейнетақы қағидаларында және ерікті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шартта белгіленген тәртіппен және талаптармен тартады.

3. Қор ерікті зейнетақы жарналарын тарту барысында:

1) ерікті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарт жасасуға ниеттенген тұлғаларға жинақтаушы зейнетақы жүйесінің жұмыс істеу және инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызмет мәселелері бойынша консультациялық қызметтер көрсетеді;

2) Қордың зейнетақы қағидаларында бекітілген тізбеге сәйкес құралдарды пайдалана отырып, өзінің қызметі туралы ақпаратты таратады;

3) әлеуетті салымшылармен олардың есебінен ерікті зейнетақы жарналарын зейнетақы төлемдерін алушының пайдасына не егер ол жеке тұлға болса, салымшының пайдасына жүзеге асыру үшін тарту мақсатында ғана өзара әрекет жасайды;

4) ерікті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарт жасасуға ниеттенген тұлғаларды Қордың зейнетақы қағидаларымен және ерікті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарттың талаптарымен таныстырады;

5) Қордың зейнетақы қағидаларында көзделген өзге де іс-шараларды жүзеге асырады.

4. Қор Қағидалардың 3-тармағында көзделген іс-шараларды жүзеге асыру үшін Қордың атқарушы органы бекіткен оқыту бағдарламасы бойынша оқудан өткен Қордың қызметкерлерін ғана жібереді.

5. Қордың қызметкерлерін Қағидалардың 3-тармағында көзделген іс-шараларды жүзеге асыруға жіберуге арналған оқыту бағдарламасын Қордың атқарушы органы бекітеді және онда мыналар қамтылады:

1) жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қызметін және Қордың инвестициялық портфелін басқару жөніндегі қызметті реттейтін Қазақстан Республикасының заңнамасын зерделеу;

2) ерікті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарт жасасуға ниеттенген салымшыларға Қордың қызметі туралы дәйексіз ақпарат бергені үшін Қордың және оның қызметкерлерінің жауапкершілігін түсіндіру;

3) ерікті зейнетақы жарналарын тарту құқығымен инвестициялық портфельді басқару қызметі шеңберінде Қор жасайтын бизнес-процестерді зерделеу;

4) Қордың атқарушы органының шешіміне сәйкес өзге ережелер.

6. Қағидалардың 3-тармағында көзделген іс-шараларды жүзеге асыру кезінде ерікті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарт жасасуға тартылған тұлғаларға:

1) ерікті зейнетақы жарналарының салымшысына (алушысына) ерікті зейнетақы жарналарынан инвестициялық кіріс алуға кепілдік берілмейтіні;

2) салымшылардың (алушылардың) ерікті зейнетақы жарналары есебінен қалыптастырылған зейнетақы жинақтарын инвестициялау нәтижесінде инвестициялық кіріс алынуы да, сондай-ақ инвестициялық шығын келтірілуі де мүмкін екені;

3) алушы зейнетақы төлемдерін алу құқығын иелену сәтіндегі инфляция деңгейі ескеріле отырып нақты енгізілген зейнетақы жарналары мөлшерінде зейнетақы жарналарының сақталуы бойынша мемлекеттің кепілдігі ерікті зейнетақы жарналарының салымшыларына (алушыларына) қолданылмайтыны;

4) Қордан зейнетақы төлемдерін алу құқығы Әлеуметтік кодекстің 223-бабына сәйкес туындайтыны түсіндіріледі.

7. Қордың меншікті активтері бойынша бюджет сметасында ерікті зейнетақы жарналарын тартуға арналған шығыстардың жеке бабы көзделеді.

8. Қордың атқарушы органы ерікті зейнетақы жарналарын тартуды:

1) зейнетақы Қағидаларына ерікті зейнетақы жарналарын тарту барысында салымшылар (алушылар) мен Қордың арасындағы құқықтық қатынастардың ерекшеліктерін айқындайтын іс-шараларды енгізу;

2) Қағидалардың 3-тармағында көзделген іс-шараларды жүзеге асыруға жіберілген Қор қызметкерлерінің іс-әрекеттерін айқындайтын жан-жақты бизнес-процестерді әзірлеу;

3) Қағидалардың 3-тармағында көзделген іс-шараларды жүзеге асыруға жіберілген Қор қызметкерлерінің лауазымдық нұсқаулықтарына халыққа Қордың және (немесе) басқа қаржы ұйымдарының қызметі туралы дәйексіз ақпарат бергені үшін олардың жауапкершілігі айқындалатын ережелерді енгізу;

4) Қағидалардың 3-тармағында көзделген іс-шараларды жүзеге асыруға жіберілген Қор қызметкерлерінің іс-әрекеттеріне Қордың ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен тұрақты тексерулер жүргізу;

5) жеке және заңды тұлғалардың Қағидалардың 3-тармағында көзделген іс-шараларды жүзеге асыруға жіберілген Қор қызметкерлерінің іс-әрекеттеріне шағымдарын қарау және оларды қанағаттандыру бойынша шаралар қабылдау жолымен бақылайды.

9. Қордың атқарушы органының тарапынан ерікті зейнетақы жарналарын тартуға бақылау жасау нәтижелері Қордың басқару органына Қордың ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен жіберіледі.

Об утверждении Правил и условий привлечения добровольными накопительными пенсионными фондами добровольных пенсионных взносов

Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 26 июня 2023 года № 59. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 1 июля 2023 года № 33005.

Примечание. Вводится в действие с 01.07.2023 в соответствии с пунктом 5 настоящего приказа.

В соответствии с пунктом 1 статьи 42 Социального Кодекса Республики Казахстан Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые Правила и условия привлечения добровольными накопительными пенсионными фондами добровольных пенсионных взносов.

2. Признать утратившими силу:

1) постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 августа 2013 года № 213 "Об утверждении Правил привлечения добровольными накопительными пенсионными фондами добровольных пенсионных взносов" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 8798);

2) пункт 10 Перечня нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования финансового рынка, в которые вносятся изменения, утвержденного постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 октября 2016 года № 265 "О внесении изменений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам регулирования финансового рынка" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 14733).

3. Департаменту рынка ценных бумаг в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) совместно с Юридическим департаментом государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятия, предусмотренного подпунктом 2) настоящего пункта.

4. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на курирующего заместителя Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка.

5. Настоящее постановление вводится в действие с 1 июля 2023 года и подлежит официальному опубликованию.

Председатель Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка

М. Абылкасымова

Утверждены постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 26 июня 2023 года № 59

Правила и условия привлечения добровольными накопительными пенсионными фондами добровольных пенсионных взносов

Глава 1. Общие положения

Настоящие Правила и условия привлечения добровольными накопительными пенсионными фондами добровольных пенсионных взносов (далее - Правила) разработаны в соответствии с пунктом 1 статьи 42 Социального Кодекса Республики Казахстан (далее – Социальный Кодекс) и устанавливают порядок и условия привлечения добровольными накопительными пенсионными фондами добровольных пенсионных взносов.

1. Для целей Правил используются следующие понятия:

1) добровольный накопительный пенсионный фонд (далее – Фонд) – профессиональный участник рынка ценных бумаг, осуществляющий на основании лицензии уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций деятельность по управлению инвестиционным портфелем с правом привлечения добровольных пенсионных взносов;

2) добровольные пенсионные взносы – деньги, вносимые вкладчиками добровольных пенсионных взносов по своей инициативе в Фонд в пользу получателя пенсионных выплат в порядке, определяемом законодательством Республики Казахстан и договором о пенсионном обеспечении за счет добровольных пенсионных взносов;

3) договор о пенсионном обеспечении за счет добровольных пенсионных взносов – договор, заключаемый Фондом, с одной стороны, и вкладчиком (получателем пенсионных выплат), с другой стороны, об установлении, изменении или прекращении правоотношений, связанных с добровольными пенсионными взносами, накоплениями и получением пенсионных выплат за счет добровольных пенсионных взносов;

4) вкладчик добровольных пенсионных взносов – физическое или юридическое лицо, осуществляющее за счет своих собственных средств добровольные пенсионные взносы в пользу получателя пенсионных выплат в соответствии с договором о пенсионном обеспечении за счет добровольных пенсионных взносов;

5) пенсионные правила – внутренний документ Фонда, утвержденный органом управления Фонда;

6) уполномоченный орган – уполномоченный орган по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций.

Глава 2. Порядок и условия привлечения добровольными накопительными пенсионными фондами добровольных пенсионных взносов

2. Фонд осуществляет деятельность на основании лицензии на управление инвестиционным портфелем с правом привлечения добровольных пенсионных взносов, выданной уполномоченным органом, и привлекает добровольные пенсионные взносы в порядке и на условиях, установленных Правилами, пенсионными правилами Фонда и договором о пенсионном обеспечении за счет добровольных пенсионных взносов.

3. В процессе привлечения добровольных пенсионных взносов Фонд:

1) оказывает консультационные услуги лицам, намеренным заключить договор о пенсионном обеспечении за счет добровольных пенсионных взносов, по вопросам функционирования накопительной пенсионной системы и деятельности по управлению инвестиционным портфелем;

2) распространяет информацию о своей деятельности с использованием средств согласно перечню, утвержденному пенсионными правилами Фонда;

3) взаимодействует с потенциальными вкладчиками исключительно в целях привлечения для осуществления за его счет добровольных пенсионных взносов в пользу получателя пенсионных выплат либо в пользу вкладчика, если он является физическим лицом;

4) осуществляет ознакомление лиц, намеренных заключить договор о пенсионном обеспечении за счет добровольных пенсионных взносов, с пенсионными правилами Фонда и условиями договора о пенсионном обеспечение за счет добровольных пенсионных взносов;

5) осуществляет иные мероприятия, предусмотренные пенсионными правилами Фонда.

4. Для осуществления мероприятий, предусмотренных пунктом 3 Правил, Фондом допускаются только работники Фонда, прошедшие обучение по программе обучения, утвержденной исполнительным органом Фонда.

5. Программа обучения работников Фонда для их допуска к осуществлению мероприятий, предусмотренных пунктом 3 Правил, утверждается исполнительным органом Фонда и включает в себя:

1) изучение законодательства Республики Казахстан, регулирующего деятельность накопительной пенсионной системы и деятельность по управлению инвестиционным портфелем Фонда;

2) разъяснение ответственности Фонда и его работников за предоставление вкладчикам, желающим заключить договор о пенсионном обеспечении за счет добровольных пенсионных взносов, недостоверной информации о деятельности Фонда;

3) изучение бизнес–процессов, совершаемых Фондом в рамках деятельности по управлению инвестиционным портфелем с правом привлечения добровольных пенсионных взносов;

4) иные положения в соответствии с решением исполнительного органа Фонда.

6. При осуществлении мероприятий, предусмотренных пунктом 3 Правил, лицам, привлекаемым для заключения договора о пенсионном обеспечении за счет добровольных пенсионных взносов, разъясняется, что:

1) вкладчику (получателю) добровольных пенсионных взносов не гарантируется получение инвестиционного дохода на добровольные пенсионные взносы;

2) в результате инвестирования пенсионных накоплений вкладчиков (получателей), сформированных за счет добровольных пенсионных взносов, может быть получен как инвестиционный доход, так и инвестиционный убыток;

3) гарантия государства по сохранности пенсионных взносов в размере фактически внесенных пенсионных взносов с учетом уровня инфляции на момент приобретения получателем права на пенсионные выплаты не распространяется на вкладчиков (получателей) добровольных пенсионных взносов;

4) право на пенсионные выплаты из Фонда возникает в соответствии со статьей 223 Социального Кодекса.

7. В смете бюджета Фонда по собственным активам предусматривается отдельная статья расходов на привлечение добровольных пенсионных взносов.

8. Контроль за привлечением добровольных пенсионных взносов осуществляется исполнительным органом Фонда путем:

1) включения в пенсионные Правила мероприятий, определяющих особенности правоотношений между вкладчиками (получателями) и Фондом в процессе привлечения добровольных пенсионных взносов;

2) разработки детальных бизнес–процессов, определяющих действия работников Фонда, допущенных к осуществлению мероприятий, предусмотренных пунктом 3 Правил;

3) включения в должностные инструкции работников Фонда, допущенных к осуществлению мероприятий, предусмотренных пунктом 3 Правил, положений, определяющих их ответственность за предоставление населению недостоверной информации о деятельности Фонда и (или) других финансовых организаций;

4) проведения регулярных проверок действий работников Фонда, допущенных к осуществлению мероприятий, предусмотренных пунктом 3 Правил, в порядке, предусмотренном внутренними документами Фонда;

5) рассмотрения жалоб физических и юридических лиц на действия работников Фонда, допущенных к осуществлению мероприятий, предусмотренных пунктом 3 Правил, и принятия мер по их удовлетворению.

9. Результаты контроля со стороны исполнительного органа Фонда за привлечением добровольных пенсионных взносов доводятся до органа управления Фонда в порядке, предусмотренном внутренними документами Фонда.