"Қазақстанның экспорттық-кредиттік агенттігі үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру, сондай-ақ резервтер қалыптастыру және олар бойынша актуарлық есеп-қисаптап жүргізу қағидаларын бекіту туралы"

Қазақстан Республикасы Сауда және интеграция министрінің 2024 жылғы 29 наурыздағы № 160-НҚ бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2024 жылғы 1 сәуірде № 34206 болып тіркелді.

      "Сауда қызметін реттеу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 10-3) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған Қазақстанның экспорттық-кредиттік агенттігі үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру, сондай-ақ резервтерді қалыптастыру және олар бойынша актуарлық есеп-қисаптар жүргізу қағидалары бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Сауда және интеграция министрлігінің Экспортты ілгерілету департаменті заңнамада белгіленген тәртіпте:

      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

      2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Сауда және интеграция министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Сауда және интеграция вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Сауда және интеграция министрі 		А. Шаккалиев

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Қаржы нарығын реттеу және

      дамыту агенттігі

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы

      Қаржы министрлігі

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы

      Ұлттық экономика министрлігі

  Қазақстан Республикасы
Сауда және интеграция
Бірінші вице-министрі
2024 жылғы 29 наурыздағы
№ 160-НҚ Бұйрықпен
бекітілген

Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттік үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру, сондай-ақ резервтер қалыптастыру және олар бойынша актуарлық есеп-қисаптар жүргізу қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттік үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру, сондай-ақ резервтер қалыптастыру және олар бойынша актуарлық есеп-қисаптар жүргізу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Сауда қызметін реттеу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 10-3) тармақшасына сәйкес әзірленді және Қазақстанның экспорттық-кредиттік агенттігі (бұдан әрі – ЭКА) үшін тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру, сондай-ақ резервтерді қалыптастыру және олар бойынша актуарлық есеп айырысулар жүргізу тәртібін айқындайды.

2-тарау. Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру

      2. ЭКА Директорлар кеңесі мен Басқармасы тәуекелдерді басқару мен ішкі бақылаудың барабар жүйесінің болуын қамтамасыз етеді және ЭКА қызметкерлерінің тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау саласындағы өз міндеттерін орындауы үшін жағдайлар жасайды.

      3. ЭКА Директорлар кеңесі тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау мақсаттары үшін андеррайтинг, активтер мен пассивтерді басқару, сақтандыру және кепілдік жағдайларын реттеу мәселелері бойынша алқалы органдар құру туралы шешім қабылдайды.

      Алқалы органдар қызметінің тәртібін және оның құрамын ЭКА Директорлар кеңесі айқындайды.

      Алқалы органдардың мүшелері:

      1) алқалы органның Төрағасы мен Хатшысына алқалы орган қарастыратын мәселелер бойынша оларда мүдделер қақтығысының туындағаны туралы немесе мұндай қақтығыстың туындау мүмкіндігі туралы өздеріне белгілі болған бойда оның туындауының негізін қоса алғанда, дереу хабардар етеді;

      2) өздерінің мүдделері (немесе олармен байланысты тұлғалар) мен ЭКА мүдделері арасында қақтығыстың туындауына әкеп соқтыратын немесе әкелуі мүмкін жағдайларға жол бермейді және іс-әрекеттерден аулақ болады;

      3) мүшелердің жеке мүдделілігі бар мәселелер бойынша дауыс беруден бас тартады;

      4) Қазақстан Республикасының заңнамасына және ЭКА ішкі құжаттарына сәйкес мүдделер қақтығысын болғызбау және реттеу жөнінде шаралар қабылдайды.

      4. Андеррайтинг мәселелері жөніндегі алқалы органның негізгі функцияларына:

      1) ЭКА Директорлар кеңесі белгілеген лимиттер шегінде ерікті сақтандыру, қайта сақтандыру, кепілдік беру шарттарын жасасу жөнінде шешімдер қабылдау;

      2) ЭКА Директорлар кеңесі белгілеген лимиттер шегінде ерікті сақтандыру, қайта сақтандыру, кепілдік беру шарттарына енгізілетін негізгі және қосымша талаптардың тізбесін айқындау;

      3) ерікті сақтандыру, қайта сақтандыру және кепілдік беруге жасалған шарттар шеңберінде айыппұлдар сомасын ұстап қалу, күшін жою немесе өзгерту туралы шешімдер қабылдау;

      4) ерікті сақтандыру, қайта сақтандыру және кепілдік беруге жасалған шарттар шеңберінде кредиттік және кепілдік құжаттаманы өзгертуге келісім беру жөнінде шешімдер қабылдау;

      5) сақтандыру немесе қайта сақтандыру тарифін есептеу кезінде немесе кепілдіктер беру кезінде сыйлықақы мөлшерін пайдалану үшін ЭКА-ның ішкі жіктелімі бойынша елдердің санаттарын белгілеу;

      6) сақтандыру және қайта сақтандыру қызметі, кепілдік беру мәселелері бойынша мониторингтік есептерді, талдамалық есептер мен шолуларды, құрылымдық бөлімшелердің ұсынымдарын қарау;

      7) Қазақстан Республикасының заңнамасына, ЭКА Жарғысына және ішкі құжаттарына қайшы келмейтін сақтандыру және қайта сақтандыру қызметіне, кепілдік беру жөніндегі қызметке, сақтандыру портфелі мен берілген кепілдіктердің портфелін басқаруға қатысты өзге де мәселелер бойынша шешімдер қабылдау жатады.

      5. Активтер мен пассивтерді басқару мәселелері жөніндегі алқалы органның негізгі функциялары:

      1) ЭКА инвестициялық шешімдерін қабылдау;

      2) бұрын алынған сақтандыру сыйлықақыларын қайтару/сторналау туралы шешім қабылдау;

      3) ЭКА Директорлар кеңесі бекіткен лимиттер шеңберінде сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру жөнінде шешім қабылдау;

      4) контрагент-банктерге (контрагенттерге) барынша жоғары лимиттер белгілеу жөнінде шешімдер қабылдау;

      5) ЭКА беретін кредиттер, қаржылық көмек және кепілдіктер бөлігінде, сондай-ақ ЭКА-ны қарыздық қаржыландыру бойынша ұсынымдарды қарау және ұсыну;

      6) Банктердің/контрагенттердің қаржылық жағдайын талдауды қарау;

      7) ЭКА ішкі құжаттарына сәйкес брокерді/дилерді/кастодианды таңдау бойынша шешім қабылдау;

      8) Қазақстан Республикасының заңнамасына, ЭКА Жарғысына және ішкі құжаттарына қайшы келмейтін ЭКА активтері мен міндеттемелерін басқаруға қатысты өзге де мәселелер бойынша шешімдер қабылдау.

      6. Сақтандыру және кепілдік жағдайларын реттеу мәселелері жөніндегі алқалы органның негізгі функциялары:

      1) іс-шаралар жоспарын бекітуді, ЭКА жауапты құрылымдық бөлімшелеріне тапсырмалар беруді, сақтандыру және кепілдік төлемдерін жүзеге асырудан бас тартуды алдын ала мақұлдауды қоса алғанда, сақтандыру және кепілдік жағдайлары бойынша шешімдер қабылдау;

      2) ерікті сақтандыру және қайта сақтандыру шарттары, кепілдік шарттары бойынша ЭКА кредиторлық және дебиторлық берешегіне байланысты мәселелерді қарау және оларды реттеу жөнінде шешімдер қабылдау;

      3) сақтандыру және кепілдік дауларын сотқа дейінгі және сот тәртібімен реттеу, сондай-ақ атқарушылық іс жүргізу мәселелерін қарау және олар бойынша шешімдер қабылдау;

      4) Қазақстан Республикасының заңнамасына, ЭКА Жарғысына және ішкі құжаттарына қайшы келмейтін ЭКА қатысуымен дауларды реттеу мәселелеріне қатысты өзге де мәселелер бойынша шешімдер қабылдау.

      7. Ішкі бақылау жүйесі тәуекелдерді, активтер мен міндеттемелерді басқару тиімділігін, активтердің сақталуын, қаржылық есептіліктің толықтығын, дұрыстығын және уақтылығын, сондай-ақ ақпараттық қауіпсіздікті қоса алғанда, қызметін қамтамасыз ету үшін ЭКА қабылдайтын ұйымдастыру, саясат, рәсімдер мен әдістер жүйесі болып табылады.

      8. ЭКА қызметтің барлық аспектілері бойынша тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесінің жұмыс істеу тиімділігін тексеру және объективті бағалау үшін ішкі аудит жүргізуді қамтамасыз етеді.

      9. ЭКА штатында актуарлық қызметті жүзеге асыруға қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның лицензиясы бар актуарийдің болуы міндетті.

      10. ЭКА қаржылық тұрақтылықты бақылау мақсатында ай сайынғы негізде капиталдың жеткіліктілік нормативін есептейді.

      Капиталдың жеткіліктілік нормативі ЭКА меншікті капиталының ЭКА міндеттемелеріне қатынасы ретінде есептеледі және кемінде екі бірлікті құрайды.

      11. ЭКА осы Қағидалардың 10-тармағына сәйкес меншікті капиталдың жеткіліктілігі нормативінің сақталуы туралы ақпаратты есепті тоқсаннан кейінгі айдың 25 (жиырма бесінші) күнінен кешіктірмей және есепті жылдан кейінгі жылдың отызыншы сәуірінен кешіктірмей сауда қызметін реттеу саласындағы уәкілетті органға (бұдан әрі – уәкілетті орган) ұсынады.

      Ескерту. 11-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Сауда және интеграция министрінің 23.05.2024 № 227-нқ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-параграф. Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау

      12. ЭКА сақтандыру, қайта сақтандыру, кепілдік және өзге де қызметіне байланысты орнықтылық пен тәуекелдерді басқару мен ішкі бақылауды қамтамасыз ету шеңберінде:

      1) сақтандыру, қайта сақтандыру және кепілдік беру андеррайтингінің болуын;

      2) сақтандыру және кепілдік төлемдері бойынша лимиттерді бекітуді;

      3) қайта сақтандыру жөніндегі саясатты бекітуді;

      4) комплаенс-тәуекелді басқару саясатын бекітуді;

      5) уақытша бос ақша қаражатын осы Қағидаларға сәйкес орналастыруды;

      6) сақтандыру резервтерін (міндеттемелерін) қалыптастыруды қамтамасыз етеді.

      13. Директорлар кеңесі ЭКА ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін қамтамасыз ету, ішкі аудит қызметінің функционалдық және ұйымдастырушылық тәуелсіздігін қамтамасыз ету мақсатында:

      1) ішкі аудитті ұйымдастыру жөніндегі қағидаларды бекітеді;

      2) ішкі аудит қызметі туралы ережені бекітеді;

      3) ішкі аудиттің жылдық жоспары мен бюджетін бекітеді;

      4) ішкі аудит қызметінің басшысы мен қызметкерлерін тағайындайды.

      14. Ішкі аудит қызметі туралы ереже мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

      1) ішкі аудит қызметінің ұйымдастырушылық мәртебесі;

      2) ішкі аудит қызметінің миссиясы, міндеттері мен функциялары;

      3) ішкі аудит қызметінің құқықтары мен міндеттері;

      4) ішкі аудит қызметі басшысының және қызметкерлерінің кәсіби сапасына қойылатын талаптар.

      15. Ішкі аудитті ұйымдастыру жөніндегі ережелер мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

      1) бағалау өлшемшарттарын көрсете отырып, тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау, корпоративтік басқару жүйесін бағалау әдістемесін қамтитын ішкі аудитті жоспарлау және жүзеге асыру тәртібі мен рәсімдері;

      2) ЭКА құрылымдық бөлімшелерімен өзара іс-қимыл жасау және ақпарат алмасу тәртібі.

      16. Ішкі аудит мәселелері жөніндегі алқалы орган:

      1) ішкі аудитті ұйымдастыру жөніндегі қағидаларды, ішкі аудит қызметі туралы ережелерді, жылдық жоспарды, бюджетті және оқыту жоспарын әзірлеуді қамтамасыз етеді және келіседі;

      2) ЭКА және оның қызметкерлерінің ішкі аудитті ұйымдастыру жөніндегі қағидаларды сақтауына мониторинг пен бақылауды жүзеге асырады;

      3) ішкі аудит қызметі басшысының және қызметкерлерінің кандидатурасын іріктеуді жүзеге асырады.

      17. Ішкі аудит қызметі ішкі бақылау жүйесіне, тәуекелдерді басқару жүйесіне, корпоративтік басқарудың жай-күйіне объективті баға беру және оларды жетілдіру бойынша ұсынымдар беру мақсатында құрылады.

      18. Ішкі аудит қызметі өз қызметінде ЭКА Жарғысын, ЭКА ішкі аудит қызметі туралы ережені, Ішкі аудитті ұйымдастыру жөніндегі ережені, сондай-ақ ЭКА қызметін реттейтін ішкі құжаттарды басшылыққа алады.

      19. Ішкі аудит қызметі ішкі аудит жоспарын жасайды.

      Ішкі аудит жоспары ЭКА мақсаттарына сәйкес ішкі аудиттің басым бағыттарын айқындайтын тәуекелге бағдарланған тәсілге негізделеді.

      20. Ішкі аудит қызметінің міндеттеріне:

      1) ішкі бақылау жүйесінің және тәуекелдерді басқару жүйесінің жұмыс істеуі;

      2) Директорлар кеңесі үшін ішкі аудит қызметінің жұмысы туралы есептілікті дайындау;

      3) бухгалтерлік есепте немесе ішкі аудитте сыртқы немесе ішкі аудиторлар анықтаған кез келген елеулі кемшіліктер мәселелерін қарау және талқылау кіреді.

      21. Ішкі аудит қызметінің негізгі функциялары:

      1) ішкі аудит қызметінің қағидаларын, ережесін, бюджетін, қызмет жоспарын, аудиторлық қорытындысын әзірлеу және Директорлар кеңесіне бекітуге ұсыну;

      2) ішкі бақылау жүйесі мен тәуекелдерді басқару жүйесінің тиімділігін тексеру және бағалау, сондай-ақ ішкі бақылау жүйесі мен тәуекелдерді басқару жүйесін үнемі жетілдіруге жәрдемдесу;

      3) Директорлар кеңесіне ішкі аудитті жетілдіру жөнінде ұсыныстар беру;

      4) активтер мен міндеттемелерді басқару бөлігінде қабылданған басқару шешімдерін бағалау;

      5) корпоративтік басқару, ұйымның операциялық қызметі және оның ақпараттық жүйелері саласындағы тәуекелдерді бақылаудың барабарлығы мен тиімділігін бағалау;

      6) ЭКА ішкі құжаттарында көзделген ішкі аудит қызметінің құзыреті шегіндегі функциялар болып табылады.

      22. Ішкі аудит қызметі өз функцияларын жүзеге асыру үшін қажетті барлық материалдарға, мәліметтерге, құжаттарға (файлдарға), ақпаратқа, оның ішінде оқшауланған есептеу желілерінде және дербес компьютерлік жүйелерде оларға өзгерістер енгізу құқығынсыз қол жеткізе алады.

      23. Ішкі аудит қызметінің басшысы:

      1) Директорлар кеңесіне жылына кемінде бір рет ұйымдастырушылық тәуелсіздік және ішкі аудиттің объективтілігі фактісін растайды;

      2) ішкі аудит қызметінің қызметіне араласу фактілері туралы ақпаратты Директорлар кеңесінің назарына жеткізеді.

      24. Ішкі аудит қызметінің қызметкерлері:

      1) Қазақстан Республикасының экспорттық-кредиттік агенттік туралы, Акционерлік қоғамдар туралы, Бағалы қағаздар нарығы туралы, Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасының талаптарын сақтайды;

      2) ішкі аудиттің халықаралық кәсіби стандарттарын басшылыққа алады;

      3) алаяқтық нәтижесінде есептіліктің бұрмалануын анықтайды;

      4) аудиторлық шешімдер мен дәлелдемелерді құжаттайды;

      5) өз өкілеттіктерін жүзеге асыру кезінде алынған ақпараттың құпиялылығын сақтайды;

      6) алынған аудиторлық дәлелдемелерді бағалау барысында ЭКА-ның негізгі қызметіне сәйкес келмейтін мәмілелерді (операцияларды) тексеру рәсімдерін орындайды, бұл ретте, мәміленің (операцияның) ЭКА мақсаттарына сәйкестігі (мақсатының болмауы) алаяқтық тұрғысынан бағаланады.

      25. Ішкі аудит қызметінің басшысы мен қызметкерлері бір мезгілде өзге құрылымдық бөлімшелердің басшысы және (немесе) қызметкерлері, сондай-ақ алқалы органдардың мүшелері бола алмайды.

      26. ЭКА қызметкерлері ішкі аудит қызметіне мынадай мәмілелер (операциялар) туралы хабарлайды:

      1) 3 000 (үш мың) айлық есептік көрсеткіштен астам мөлшерде сақтандыру төлемін жүзеге асыру;

      2) заңдылығына күмән туғызатын басқа да мәмілелер (операциялар).

2-параграф. Сақтандыру, қайта сақтандыру және кепілдік беру андеррайтингі

      27. Директорлар кеңесі сақтандыру, қайта сақтандыру және кепілдік беру андеррайтингімен байланысты тәуекелді тиімді басқару мақсатында андеррайтинг жөніндегі ішкі құжатты бекітеді.

      28. Андеррайтингтік шешім қабылдау құрылымдық бөлімшелердің ұсынымдары негізінде ЭКА ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

      29. Директорлар кеңесі сақтандыру, қайта сақтандыру және кепілдік беру шарттарын жасасу туралы шешімдер қабылдау жөніндегі алқалы органдардың лимиттерін бекітеді.

      30. Ерікті сақтандыру, қайта сақтандыру және кепілдік беру шарттарын жасасу туралы шешімдер қабылдау жөніндегі алқалы органдардың лимиттері ерікті сақтандыру, қайта сақтандыру және кепілдік беру шарттарының жиынтығына белгіленеді, олар бойынша сақтанушылардың не пайда алушылардың жеке немесе заңды тұлғаның (бір-бірімен байланысты заңды/жеке тұлғалар) міндеттемелерін орындамауы кезінде туындайтын залалдарға байланысты мүліктік мүдделері (оның ішінде кепілдік беру шеңберінде) сақтандыру/кепілдік беру объектісі болып табылады.

      Байланысты заңды/жеке тұлғалар деп (өздеріне берілген өкілеттіктер шегінде бақылау-қадағалау функцияларын жүзеге асыратын мемлекеттік органдарды қоспағанда) шешімдерді анықтау және (немесе) бір-бірінің (тұлғалардың бірі), оның ішінде жасалған мәміленің күші бойынша қабылданған шешімдеріне тікелей және (немесе) жанама ықпал ету мүмкіндігі бар жеке немесе заңды тұлғалар түсініледі. Егер осы жеке немесе заңды тұлғаның ЭКА алдында берешегі бар болса, берешек сомасы ерікті сақтандыру, қайта сақтандыру, кепілдік беру шарттарын жасасу бойынша лимиттер есебіне енгізіледі.

      31. ЭКА осы Қағидалардың 29 және 30-тармақтарына сәйкес ерікті сақтандыру, қайта сақтандыру және кепілдік беру шарттарын жасасу туралы шешімдер қабылдау жөніндегі лимиттердің сақталуы туралы ақпаратты есепті тоқсаннан кейінгі айдың 25 (жиырма бесінші) күнінен кешіктірмей және есепті жылдан кейінгі жылдың отызыншы сәуірінен кешіктірмей уәкілетті органға ұсынады.

      32. Ерікті сақтандыру, қайта сақтандыру, кепілдік беру (оның ішінде шарттар жиынтығы) шарты бойынша ерікті сақтандыру, қайта сақтандыру, кепілдік беру (міндеттемелер көлемі бөлігінде) шартына өзгерістер енгізу және жасасу күніне ЭКА-ны өз ұстауында қалдырылатын жауапкершіліктің шекті көлемі сақтандыру, қайта сақтандыру, кепілдік беру шарттары бойынша ЭКА активтерінің баланстық құнының 25%-нан аспауға тиіс.

      Ерікті сақтандыру, қайта сақтандыру және кепілдік беру шарттарының жиынтығы деп сақтанушылардың не пайда алушылардың (оның ішінде кепілдік беру шеңберінде) бір жеке немесе заңды тұлғаның (бір-бірімен байланысты заңды/жеке тұлғалардың) міндеттемелерін орындамауы кезінде туындайтын залалдарға байланысты мүліктік мүдделері сақтандыру/кепілдік беру объектісі болып табылатын екі және одан да көп шарттар түсініледі.

      33. ЭКА осы Қағидалардың 32-тармағына сәйкес ерікті сақтандыру, қайта сақтандыру, кепілдік беру шарты бойынша (оның ішінде шарттар жиынтығы) ЭКА өз ұстауында қалдырылатын жауапкершіліктің шекті көлемдерінің сақталуы туралы ақпаратты есепті тоқсаннан кейінгі айдың 25 (жиырма бесінші) күнінен кешіктірмей және есепті жылдан кейінгі жылдың отызыншы сәуірінен кешіктірмей уәкілетті органға ұсынады.

3-параграф. Сақтандыру және кепілдік төлемдері

      34. Директорлар кеңесі төлем тәуекелдерін басқару шеңберінде сақтандыру және кепілдік төлемдерінің лимиттерін бекітеді, олар бойынша шешім қабылдау Директорлар кеңесінің, активтер мен пассивтерді басқару жөніндегі кеңестің, басқарманың, төлемдер жөніндегі бөлімшенің және ЭКА-ның басқа да органдарының құзыретіне жатады.

      35. Сақтандыру және кепілдік төлемдерін жүзеге асыру тәртібі ЭКА Директорлар кеңесі бекіткен ішкі құжатпен айқындалады.

      36. ЭКА осы Қағидалардың 34 және 35-тармақтарына сәйкес сақтандыру және кепілдік төлемдерінің лимиттерінің сақталуы туралы ақпаратты есепті тоқсаннан кейінгі айдың 25 (жиырма бесінші) күнінен кешіктірмей және есепті жылдан кейінгі жылдың отызыншы сәуірінен кешіктірмей уәкілетті органға ұсынады.

4-параграф. Қайта сақтандыру

      37. Директорлар кеңесі қайта сақтандыру тәуекелін тиімді басқару мақсатында қайта сақтандыру жөніндегі саясатты бекітеді.

      38. ЭКА қаржылық тұрақтылықты бақылау мақсатында мынадай талаптарды ескере отырып сақтандыру тәуекелдерін қайта сақтандыру үшін:

      1) қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган белгілеген пруденциялық нормативтерді сақтайтын Қазақстан Республикасының резидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына;

      2) осы Қағидалардың 39-тармағында көрсетілген танылатын рейтингтік агенттіктердің халықаралық немесе ұлттық шкаласы бойынша қайта сақтандырушының "BBB-" төмен емес рейтингтік бағасы бар Қазақстан Республикасының бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына, Қазақстан Республикасының бейрезидент экспорттық-кредиттік агенттіктеріне беруді жүзеге асырады.

      Аталған талаптар экспортты сақтандыру қолдауын жүзеге асыру жөніндегі функцияларды іске асыратын халықаралық қаржы ұйымдарына қолданылмайды.

      39. ЭКА Standard & Poor's (Стандард энд Пурс), Moody's (Мудис), Fitch (Фитч), A.M. Best (Эй. Эм. Бест), АКРА (Талдамалық кредиттік рейтинг агенттігі), Эксперт РА агенттіктерінің және олардың еншілес рейтингтік ұйымдарының рейтингтік бағаларын мойындайды.

      40. ЭКА осы Қағидалардың 37, 38 және 39-тармақтарына сәйкес қайта сақтандыру жөніндегі талаптардың сақталуы жөніндегі ақпаратты есепті тоқсаннан кейінгі айдың 25 (жиырма бесінші) күнінен кешіктірмей және есепті жылдан кейінгі жылдың отызыншы сәуірінен кешіктірмей уәкілетті органға ұсынады.

5-параграф. Комплаенс

      41. Комплаенс бойынша бөлімшенің функциялары мен өкілеттіктері Қазақстан Республикасының заңнамасында және ЭКА Директорлар кеңесі бекіткен ішкі құжаттарда белгіленеді.

      42. Комплаенс-тәуекелді тиімді басқару мақсатында Директорлар кеңесі:

      1) ұйымда комплаенс-тәуекелді басқаруды жалпы бақылауды жүзеге асырады;

      2) комплаенс-тәуекелді басқару жөніндегі саясатты бекітеді;

      3) комплаенс-тәуекелді басқаруды ұйымдастыру мен үйлестіруге жауапты комплаенс-бақылаушы лауазымына тағайындайды;

      4) жылына кемінде бір рет ұйымдағы комплаенс-тәуекелді басқарудың тиімділігін бағалайды;

      5) комплаенс-тәуекелдерді басқару мәселелерін тиімді және жедел шешуді қамтамасыз етуді қоса алғанда, комплаенс-тәуекелдерді басқару жөніндегі саясаттың іске асырылуына бақылауды жүзеге асырады.

6-параграф. Уақытша бос ақша қаражатын орналастыру

      43. ЭКА мынадай талаптарды ескере отырып, уақытша бос ақша қаражатын орналастыруды жүзеге асырады:

      1) банктік шоттары мен салымдарына, сондай-ақ Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) халықаралық шкаласы бойынша "В" кем емес ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі не басқа халықаралық рейтингтік агенттіктердің (Moody’s (Мудис), Fitch (Фитч)) бірінің, Қазақстан Даму Банкінің ұқсас деңгейі бар екінші деңгейдегі банктер шығарған борыштық бағалы қағаздарына немесе:

      банк шоттары мен салымдарына, сондай-ақ Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) халықаралық шкаласы бойынша "А-"-тен төмен емес шетел валютасындағы ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа халықаралық рейтингтік агенттіктердің бірінің (Moody’s (Мудис), Fitch (Фитч)) осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент-бас банктері резидент-еншілес банктер болып табылатын Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінің борыштық бағалы қағаздарына;

      2) Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "BBB-" төмен емес ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа халықаралық рейтингтік агенттіктердің бірінің (Moody’s (Мудис), Fitch (Фитч)) осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған борыштық бағалы қағаздарға;

      3) Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі мен Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі шығарған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздарына (оның ішінде басқа мемлекеттердің заңнамасына сәйкес эмитенттелген) немесе Қазақстан Республикасы Үкіметінің сөзсіз және қайтарымсыз кепілдігімен қамтамасыз етілген бағалы қағаздарға;

      4) Қазақстан Республикасының және Standard & Poor's (Стандарт энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "BBB-" төмен емес рейтингтік бағасы немесе басқа халықаралық рейтингтік агенттіктердің бірінің (Moody's (Мудис), Fitch (Фитч) осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар (эмитенті бар) басқа мемлекеттердің заңнамасына сәйкес шығарылған Қазақстан Республикасы заңды тұлғаларының мемлекеттік емес борыштық бағалы қағаздарына (бұл талап суброгация шеңберінде экспорттық-кредиттік агенттік алған бағалы қағаздарға қолданылмайды);

      5) Standard & Poor's (Стандарт энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "BBB-" төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің (Moody’s (Мудис), Fitch (Фитч)) осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар шет мемлекеттердің орталық үкіметтері шығарған мемлекеттік мәртебесі бар борыштық бағалы қағаздарға;

      6) уәкілетті мемлекеттік органның лицензиясы болған кезде тазартылған бағалы металдар;

      7) Standard & Poor's (Стандарт энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "BBB-" төмен емес рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар шетелдік эмитенттер шығарған мемлекеттік емес борыштық бағалы қағаздарға;

      8) "кері РЕПО" операциялары;

      9) Қазақстан Республикасының және басқа мемлекеттердің заңнамасына сәйкес "Самұрық-Қазына" Ұлттық әл-ауқат қоры", "Бәйтерек" Ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамдары шығарған борыштық бағалы қағаздарға;

      10) "Бағалы қағаздардың орталық депозитарийі" акционерлік қоғамының, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің шоттарына.

      11) ЭКА ішкі құжаттарының талаптарына жауап беретін туынды қаржы құралдарына.

      44. ЭКА ақшалай қаражатты орналастырудың мынадай лимиттерін сақтайды:

      1) Standard & Poor's (Стандарт энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "ВВ-" төмен емес ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар немесе Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) халықаралық шкаласы бойынша "А-"-тен төмен емес шетел валютасындағы ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа халықаралық рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент-бас банктері резидент-еншілес банктер болып табылатын екінші деңгейдегі банктерінің бірінде және осы банктің үлестес тұлғаларында, Қазақстанның Даму Банкінде бағалы қағаздарға инвестициялардың ("кері РЕПО" операцияларын ескере отырып) жиынтық баланстық құны, салымдары мен ақшасы ЭКА-ның меншікті капиталының 20%-нан аспайды;

      2) Standard & Poor's (Стандарт энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "В"-тан "В+"-қа дейінгі ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар екінші деңгейдегі банктерінің бірінде және осы банктің үлестес тұлғаларында, Қазақстанның Даму Банкінде бағалы қағаздарға инвестициялардың ("кері РЕПО" операцияларын ескере отырып) жиынтық баланстық құны, салымдары мен ақшасы ЭКА-ның меншікті капиталының 10%-нан аспайды;

      3) Standard & Poor's (Стандарт энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "BBB-" төмен емес немесе басқа халықаралық рейтингтік агенттіктердің бірінің (Moody’s (Мудис), Fitch (Фитч)) осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бір халықаралық қаржы ұйымына бағалы қағаздарға инвестициялардың ("кері РЕПО" операцияларын ескере отырып) жиынтық баланстық құны, салымдары мен ақшасы ЭКА меншікті капиталының 20%-нан аспайды;

      4) екінші деңгейдегі банк болып табылмайтын бір заңды тұлғаның және Standard & Poor's (Стандарт энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "BBB-" төмен емес рейтингтік бағасы немесе басқа халықаралық рейтингтік агенттіктердің бірінің (Moody’s (Мудис), Fitch (Фитч)) осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар аталған заңды тұлғаның үлестес тұлғасы болып табылмайтын немесе Қазақстан Республикасы Үкіметінің кепілдігі бар заңды тұлғаның бағалы қағаздарға инвестициялардың ("кері РЕПО" операцияларын ескере отырып) жиынтық баланстық құны, салымдары мен ақшасы ЭКА меншікті капиталының 10%-нан аспайды (бұл талап суброгация шеңберінде экспорттық-кредиттік агенттік алған бағалы қағаздарға қолданылмайды);

      5) мемлекеттік мәртебесі бар, "BBB-" төмен емес тәуелсіз рейтингі бар бір шет мемлекеттің орталық үкіметі шығарған бағалы қағаздарға инвестициялардың ("кері РЕПО" операцияларын ескере отырып) жиынтық баланстық құны ЭКА меншікті капиталының 10%-нан аспайды;

      6) тазартылған бағалы металдарға жиынтық орналастыру ЭКА меншікті капиталының 5%-нан аспайды;

      7) Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "BBB-" төмен емес рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бір шетелдік эмитент шығарған мемлекеттік емес борыштық бағалы қағаздарға инвестициялардың жиынтық баланстық құны – ЭКА меншікті капиталының 10%-нан аспайды;

      8) Қазақстан Республикасының және басқа мемлекеттердің заңнамасына сәйкес "Самұрық-Қазына" Ұлттық әл-ауқат қоры", "Бәйтерек" Ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамдары шығарған борыштық бағалы қағаздарға ("кері РЕПО" операцияларын ескере отырып) инвестициялардың баланстық құны – әрбір акционерлік қоғам үшін ЭКА меншікті капиталының 10%-нан аспайды;

      9) "Бағалы қағаздардың орталық депозитарийі" акционерлік қоғамының шоттарындағы ақша қаражатының жиынтық баланстық құны – ЭКА меншікті капиталының 20%-нан аспайды;

      10) туынды қаржы құралдары ЭКА меншікті капиталының 5%-нан аспайды.

      45. ЭКА орталық контрагенттің қатысуымен жасалған "кері РЕПО" операцияларын жүзеге асырады және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің, Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің бағалы қағаздарын шектеусіз сатып алады.

      46. ЭКА осы тараудың талаптарын ескере отырып, Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істейтін қор биржасының ресми тізіміне енгізілген немесе ашық саудаға жіберілген Қазақстан Республикасы заңды тұлғаларының мемлекеттік емес борыштық бағалы қағаздарын "Астана" халықаралық қаржы орталығының аумағында жұмыс істейтін қор биржасында сатып алады.

      47. ЭКА осы Қағидалардың 43, 44, 45 және 46-тармақтарына сәйкес уақытша бос ақша қаражатын орналастыру жөніндегі талаптардың сақталуы жөніндегі ақпаратты есепті тоқсаннан кейінгі айдың 25 (жиырма бесінші) күнінен кешіктірмей және есепті жылдан кейінгі жылдың отызыншы сәуірінен кешіктірмей уәкілетті органға ұсынады.

3-тарау. Резервтерді қалыптастыру және олар бойынша актуарлық есеп-қисаптар жүргізу

      48. ЭКА-дағы актуарлық практика осы Қағидаларға және актуарлық практиканы жүзеге асырудың халықаралық қағидаттарына (стандарттарына) сәйкес жүзеге асырылады.

      49. Сақтандыру және қайта сақтандыру шарттары бойынша, сондай-ақ кепілдіктер бойынша міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету үшін ЭКА резервтерді (бұдан әрі – Міндеттемелер) қалыптастырады. Міндеттемелердің құрамы, оларды қалыптастыру әдістері мен қағидалары, сондай-ақ нысандары Директорлар кеңесі бекіткен ішкі құжатпен айқындалады.

      50. Міндеттемелердің құрамы, оларды қалыптастыру әдістері мен қағидалары келесі талаптарға сәйкес келеді:

      1) болашақ сақтандыру төлемдерінің міндеттемелері және оларға қызмет көрсету бойынша, алдыңғы есепті кезеңдерде болған немесе мәлімделген және болашақта осы үшін жеткілікті мөлшерде болуы немесе мәлімделуі мүмкін сақтандыру жағдайлары мен кепілдіктер жөніндегі талаптар бойынша қалыптастырылады;

      2) Міндеттемелерді есептеу әдістері жалпы қабылданған әлемдік актуарлық практикаға сәйкес келеді;

      3) Міндеттемелерді есептеу әдістері сақтандыру, қайта сақтандыру және атап айтқанда, қайта сақтандырушылардың залалдардағы және (немесе) шығыстардағы үлестеріне кепілдік беру шарттарын орындауға байланысты ықтимал болашақ кірістерді бағалауды ескереді;

      4) Міндеттемелер сақтандыру, қайта сақтандыру және кепілдік беру шарттарының міндеттемелері номинацияланған валюталар бағамын ескереді.

      51. ЭКА осы Қағидалардың 49 және 50-тармақтарына сәйкес қалыптастырылған міндеттемелер туралы ақпаратты есепті тоқсаннан кейінгі айдың 25 (жиырма бесінші) күнінен кешіктірмей және есепті жылдан кейінгі жылдың отызыншы сәуірінен кешіктірмей уәкілетті органға береді.

      52. ЭКА-дағы актуарлық практика мыналарды қамтиды:

      1) Директорлар кеңесі бекіткен ішкі құжаттарда көзделген тәртіппен және шарттарда актуарлық қорытынды жасау;

      2) тарифтерді есептеу әдіснамасын әзірлеу, сондай-ақ ерікті сақтандыру және қайта сақтандыру, кепілдік беру шарттары бойынша сыйлықақылар мөлшерлемесін есептеу;

      3) консультациялық қызметтер көрсету және актуарлық есеп айырысу мәселелері бойынша ұсынымдар беру;

      4) актуарлық есеп айырысулар бөлігінде ЭКА-ның қаржылық орнықтылығы мен төлем қабілеттілігін бағалауға байланысты мәселелер;

      53. ЭКА актуарий есептеген көлемде қалыптастырылған Міндеттемелерге ие.

      54. Актуарий түрлі сценарийлер бойынша стресс-тестілеуді жүзеге асырады, қалыптастырылған Міндеттемелердің барабарлығына тест жүргізеді.

      55. ЭКА осы Қағидалардың 54-тармағының талаптарын сақтау жөніндегі ақпаратты есепті тоқсаннан кейінгі айдың 25 (жиырма бесінші) күнінен кешіктірмей және есепті жылдан кейінгі жылдың отызыншы сәуірінен кешіктірмей уәкілетті органға ұсынады.

      56. ЭКА-ның тарифтерді белгілеу, ретке келтіру және түзету жөніндегі қызметіне қойылатын негізгі талаптар Директорлар кеңесі бекіткен Тарифтік саясатта белгіленеді.

Об утверждении Правил формирования системы управления рисками и внутреннего контроля, а также формирования резервов и проведения по ним актуарных расчетов для Экспортно-кредитного агентства Казахстана

Приказ Министра торговли и интеграции Республики Казахстан от 29 марта 2024 года № 160-НҚ. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 1 апреля 2024 года № 34206.

      В соответствии с подпунктом 10-3) статьи 7 Закона Республики Казахстан "О регулировании торговой деятельности" ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить прилагаемые Правила формирования системы управления рисками и внутреннего контроля, а также формирования резервов и проведения по ним актуарных расчетов для Экспортно-кредитного агентства Казахстана.

      2. Департаменту продвижения экспорта Министерства торговли и интеграции Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства торговли и интеграции Республики Казахстан.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра торговли и интеграции Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр торговли и интеграции
Республики Казахстан 		А. Шаккалиев

      "СОГЛАСОВАН"
Агентство по регулированию
и развитию финансового рынка
Республики Казахстан

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство финансов
Республики Казахстан

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство национальной экономики
Республики Казахстан

  Утверждены приказом
Министр торговли и интеграции
Республики Казахстан
от 29 марта 2024 года № 160-НҚ

Правила формирования системы управления рисками и внутреннего контроля, а также формирования резервов и проведения по ним актуарных расчетов для Экспортно-кредитного агентства Казахстана

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящие Правила формирования системы управления рисками и внутреннего контроля, а также формирования резервов и проведения по ним актуарных расчетов для Экспортно-кредитного агентства Казахстана (далее - Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 10-3) статьи 7 Закона Республики Казахстан "О регулировании торговой деятельности" и определяют порядок формирования системы управления рисками и внутреннего контроля, а также формирования резервов и проведения по ним актуарных расчетов для Экспортно-кредитного агентства Казахстана (далее – ЭКА).

Глава 2. Формирование системы управление рисками и внутреннего контроля

      2. Совет директоров и Правление ЭКА обеспечивают наличие адекватной системы управления рисками и внутреннего контроля и создают условия для исполнения работниками ЭКА своих обязанностей в области управления рисками и внутреннего контроля.

      3. Совет директоров ЭКА для целей управлению рисками и внутреннего контроля принимает решение о создании коллегиальных органов по вопросам андеррайтинга, управления активами и пассивами, урегулирования страховых и гарантийных случаев.

      Порядок деятельности коллегиальных органов и его состав определяются Советом директоров ЭКА.

      Члены коллегиальных органов:

      1) незамедлительно уведомляют Председателя и Секретаря коллегиального органа, о возникновении у них конфликта интересов по вопросам, которые рассматриваются коллегиальным органом или о возможности возникновения такого конфликта включая и основание для его возникновения, как только им станет об этом известно;

      2) воздерживаются от действий и не допускают ситуаций, которые приведут или потенциально способны привести к возникновению конфликта между их интересами (или связанных с ними лиц) и интересами ЭКА;

      3) воздерживаются от голосования по вопросам, по которым у членов имеется личная заинтересованность;

      4) принимают меры по предотвращению и урегулированию конфликта интересов в соответствии с законодательством Республики Казахстан и внутренними документами ЭКА.

      4. Основными функциями коллегиального органа по вопросам андеррайтинга являются:

      1) принятие решений по заключению договоров добровольного страхования, перестрахования, гарантирования, в пределах лимитов, установленных Советом директоров ЭКА;

      2) определение перечня основных и дополнительных условий, включаемых в договора добровольного страхования, перестрахования, гарантирования, в пределах лимитов, установленных Советом директоров ЭКА;

      3) принятие решений об удержании, отмене или изменении суммы штрафов, в рамках заключенных договоров добровольного страхования, перестрахования и гарантирования;

      4) принятие решений по предоставлению согласий на изменение кредитной и залоговой документации, в рамках заключенных договоров добровольного страхования, перестрахования и гарантирования;

      5) установление категорий стран по внутренней классификации ЭКА, для использования при расчете страхового или перестраховочного тарифа, или размера вознаграждения при предоставлении гарантий;

      6) рассмотрение мониторинговых отчетов, аналитических отчетов и обзоров, рекомендаций структурных подразделений по вопросам страховой и перестраховочной деятельности, гарантирования;

      7) принятие решений по иным вопросам, касающихся страховой и перестраховочной деятельности, деятельности по гарантированию и управления страховым портфелем и портфелем выданных гарантий, не противоречащих законодательству Республики Казахстан, Уставу и внутренним документам ЭКА.

      5. Основными функциями коллегиального органа по вопросам управления активами и пассивами являются:

      1) принятие инвестиционных решений ЭКА;

      2) принятие решения о возврате/сторнировании ранее полученных страховых премий;

      3) принятие решения по осуществлению страховых выплат, в рамках лимитов, утвержденных Советом директоров ЭКА;

      4) принятие решений по установлению сверх максимальных лимитов на банки-контрагенты (контрагенты);

      5) рассмотрение и предоставление рекомендаций в части кредитов, финансовой помощи и гарантий, выдаваемых ЭКА, а также по заемному финансированию ЭКА;

      6) рассмотрение анализа финансового состояния банков/контрагентов;

      7) принятие решение по выбору брокера/дилера/кастодиана в соответствии с внутренними документами ЭКА;

      8) принятие решений по иным вопросам, касающихся управления активами и обязательствами ЭКА, не противоречащих законодательству Республики Казахстан, Уставу и внутренним документам ЭКА.

      6. Основными функциями коллегиального органа по вопросам урегулирования страховых и гарантийных случаев являются:

      1) принятие решений по страховым и гарантийным случаям, включая утверждение плана мероприятий, дача поручений ответственным структурным подразделениям ЭКА, предварительное одобрение отказов в осуществлении страховых и гарантийных выплат;

      2) рассмотрение вопросов, связанных с кредиторской и дебиторской задолженностью ЭКА по договорам добровольного страхования и перестрахования, договорам гарантий, и принятие решений по их урегулированию;

      3) рассмотрение и принятие решений по вопросам урегулирования страховых и гарантийных споров в досудебном и судебном порядке, а также исполнительном производстве;

      4) принятие решений по иным вопросам, касающимся вопросов урегулирования споров с участием ЭКА, не противоречащих законодательству Республики Казахстан, Уставу и внутренним документам ЭКА.

      7. Система внутреннего контроля представляет собой систему организации, политики, процедур и методов, принимаемых ЭКА для обеспечения деятельности, включая эффективность управления рисками, активами и обязательствами, сохранности активов, полноты, достоверности и своевременности финансовой отчетности, а также информационной безопасности.

      8. ЭКА для проверки и объективной оценки эффективности функционирования системы управления рисками и внутреннего контроля по всем аспектам деятельности обеспечивает проведение внутреннего аудита.

      9. В штате ЭКА обязательно наличие актуария, имеющего лицензию уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций на осуществление актуарной деятельности.

      10. ЭКА в целях контроля финансовой устойчивости, на ежемесячной основе рассчитывает норматив достаточности капитала.

      Норматив достаточности капитала рассчитывается как соотношение собственного капитала ЭКА к обязательствам ЭКА и составляет не менее двух единиц.

      11. ЭКА не позднее 25 (двадцать пятого) числа месяца, следующего за отчетным кварталом и не позднее тридцатого апреля года, следующего за отчетным годом, представляет в уполномоченный орган в области регулирования торговой деятельности (далее – уполномоченный орган) информацию о соблюдении норматива достаточности собственного капитала согласно пункту 10 настоящих Правил.

      Сноска. В пункт 11 внесено изменение на государственном языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом Министра торговли и интеграции РК от 23.05.2024 № 227-нқ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Управление рисками и внутренний контроль

      12. В рамках обеспечения устойчивости и управления рисками и внутреннего контроля, связанными со страховой, перестраховочной, гарантийной и иной деятельностью ЭКА обеспечивает:

      1) наличие андеррайтинга страхования, перестрахования, гарантирования;

      2) утверждение лимитов по страховым и гарантийным выплатам;

      3) утверждение политики по перестрахованию;

      4) утверждение политики управлению комплаенс-риском;

      5) размещение временно свободных денежных средств в соответствии с настоящими Правилами;

      6) формирование страховых резервов (обязательств).

      13. Совет директоров в целях обеспечения эффективности системы внутреннего контроля ЭКА, обеспечения функциональной и организационной независимости службы внутреннего аудита:

      1) утверждает правила по организации внутреннего аудита;

      2) утверждает положение о службе внутреннего аудита;

      3) утверждает годовой план и бюджет внутреннего аудита;

      4) назначает руководителя и работников службы внутреннего аудита.

      14. Положение о службе внутреннего аудита включает, но не ограничивается следующим:

      1) организационный статус службы внутреннего аудита;

      2) миссию, задачи и функции службы внутреннего аудита;

      3) права и обязанности службы внутреннего аудита;

      4) требования к профессиональным качествам руководителя и работников службы внутреннего аудита.

      15. Правила по организации внутреннего аудита включают, но не ограничивается следующим:

      1) порядок и процедуры планирования и осуществления внутреннего аудита, в том числе включающие методику оценки системы управления рисками и внутреннего контроля, корпоративного управления с указанием критериев оценки;

      2) порядок взаимодействия и обмена информацией со структурными подразделениями ЭКА.

      16. Коллегиальный орган по вопросам внутреннего аудита:

      1) обеспечивает разработку и согласовывает правила по организации внутреннего аудита, положения о службе внутреннего аудита, годового плана, бюджета и плана обучения;

      2) осуществляет мониторинг и контроль за соблюдением ЭКА и ее работниками правил по организации внутреннего аудита;

      3) осуществляет отбор кандидатуры руководителя и работников службы внутреннего аудита.

      17. Служба внутреннего аудита создается в целях предоставления объективной оценки состояния системы внутреннего контроля, системы управления рисками, корпоративного управления и рекомендаций по их совершенствованию.

      18. Служба внутреннего аудита в своей деятельности руководствуется уставом ЭКА, положением о службе внутреннего аудита ЭКА, Правилами по организации внутреннего аудита, а также внутренними документами, регламентирующими деятельность ЭКА.

      19. Служба внутреннего аудита составляет план внутреннего аудита.

      План внутреннего аудита основывается на риск-ориентированном подходе, определяющем приоритетные направления внутреннего аудита в соответствии с целями ЭКА.

      20. В задачи службы внутреннего аудита входит рассмотрение и обсуждение следующих вопросов:

      1) функционирование системы внутреннего контроля и системы управления рисками;

      2) подготовка отчетности для совета директоров о деятельности службы внутреннего аудита;

      3) любые существенные недостатки в бухгалтерском учете или внутреннем аудите, выявленные внешними или внутренними аудиторами.

      21. Основными функциями службы внутреннего аудита являются:

      1) разработка и предоставление на утверждение совету директоров правил, положения, бюджета, плана деятельности службы внутреннего аудита, аудиторского заключения;

      2) проверка и оценка эффективности системы внутреннего контроля и системы управления рисками, а также содействие в постоянном совершенствовании системы внутреннего контроля и системы управления рисками;

      3) предоставление рекомендаций совету директоров по совершенствованию внутреннего аудита;

      4) оценка принятых управленческих решений в части управления активами и обязательствами;

      5) оценка адекватности и эффективности контроля за рисками в сфере корпоративного управления, операционной деятельности организации и ее информационных систем;

      6) функции в пределах компетенции службы внутреннего аудита, предусмотренные внутренними документами ЭКА.

      22. Служба внутреннего аудита имеет доступ ко всем материалам, сведениям, документам (файлам), информации необходимых для осуществления своих функций, в том числе находящихся в локальных вычислительных сетях и автономных компьютерных системах, без права внесения в них изменений.

      23. Руководитель службы внутреннего аудита:

      1) не менее одного раза в год подтверждает совету директоров факт организационной независимости и объективности внутреннего аудита;

      2) доводит до сведения совета директоров информацию о фактах вмешательства в деятельность службы внутреннего аудита.

      24. Работники службы внутреннего аудита:

      1) соблюдают требования законодательства Республики Казахстан об экспортно-кредитном агентстве, об акционерных обществах, о рынке ценных бумаг, о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма;

      2) руководствуются международными профессиональными стандартами внутреннего аудита;

      3) выявляют искажения отчетности в результате мошенничества;

      4) документируют аудиторские решения и доказательства;

      5) соблюдают конфиденциальность информации, полученной при осуществлении своих полномочий;

      6) в ходе оценки полученных аудиторских доказательств выполняют процедуры проверки сделок (операций), несоответствующих основной деятельности ЭКА, при которых оценивается соответствие сделки (операции) целям ЭКА (отсутствие цели) на предмет мошенничества.

      25. Руководитель и работники службы внутреннего аудита не могут одновременно являться руководителем и (или) работниками иных структурных подразделений, а также быть членами коллегиальных органов.

      26. Работники ЭКА информируют службу внутреннего аудита о следующих сделках (операциях):

      1) осуществлении страховой выплаты в размере более 3 000 (трех тысяч) месячных расчетных показателей;

      2) других сделках (операциях), вызывающих сомнения в их законности.

Параграф 2. Андеррайтинг страхования, перестрахования гарантирования

      27. Совет директоров в целях эффективного управления риском, связанным с андеррайтингом страхования, перестрахования и гарантирования утверждает внутренний документ по андеррайтингу.

      28. Принятие андеррайтингового решения осуществляется на основании рекомендаций структурных подразделений в порядке, предусмотренном внутренними документами ЭКА.

      29. Совет директоров утверждает лимиты коллегиальных органов по принятию решений о заключении договоров страхования, перестрахования и гарантирования.

      30. Лимиты коллегиальных органов по принятию решений о заключении договоров добровольного страхования, перестрахования и гарантирования устанавливаются на совокупность договоров добровольного страхования, перестрахования и гарантирования, объектом добровольного страхования/гарантирования по которым являются имущественные интересы страхователей либо выгодоприобретателей (в том числе в рамках гарантирования), связанные с убытками, возникающими при неисполнении обязательств одним и тем же физическим или юридическим лицом (юридическими/физическими лицами, связанных между собой).

      Под связанными юридическими/физическими лицами понимаются физические или юридические лица (за исключением государственных органов, осуществляющих контрольные и надзорные функции в рамках предоставленных им полномочий), имеющие возможность прямо и (или) косвенно определять решения и (или) оказывать влияние на принимаемые друг другом (одним из лиц) решения, в том числе в силу заключенной сделки. В случае, если данное физическое или юридическое лицо уже имеет задолженность перед ЭКА, сумма задолженности включается в расчет лимитов по заключению договоров страхования, перестрахования, гарантирования.

      31. ЭКА не позднее 25 (двадцать пятого) числа месяца, следующего за отчетным кварталом и не позднее тридцатого апреля года, следующего за отчетным годом, представляет в уполномоченный орган информацию о соблюдении лимитов по принятию решений о заключении договоров добровольного страхования, перестрахования и гарантирования согласно пунктам 29 и 30 настоящих Правил.

      32. Предельный объем ответственности, оставляемый на собственном удержании ЭКА по договору добровольного страхования, перестрахования, гарантирования (в том числе совокупности договоров) на дату заключения и внесения изменений в договор добровольного страхования, перестрахования, гарантирования (в части объема обязательств) не должен превышать по договорам страхования, перестрахования, гарантирования 25 % от балансовой стоимости активов ЭКА.

      Под совокупностью договоров добровольного страхования, перестрахования и гарантирования, понимается два и более договора по которым объектом добровольного страхования/гарантирования являются имущественные интересы страхователей либо выгодоприобретателей (в том числе в рамках гарантирования), связанные с убытками, возникающими при неисполнении обязательств одним и тем же физическим или юридическим лицом (юридическими/физическими лицами, связанных между собой).

      33. ЭКА по договору добровольного страхования, перестрахования, гарантирования (в том числе совокупности договоров) согласно пункту 32 настоящих Правил не позднее 25 (двадцать пятого) числа месяца, следующего за отчетным кварталом и не позднее тридцатого апреля года, следующего за отчетным годом, представляет в уполномоченный орган информацию о соблюдении предельных объемов ответственности, оставляемых на собственном удержании.

Параграф 3. Страховые и гарантийные выплаты

      34. Совет директоров в рамках управления рисками выплат утверждает лимиты страховых и гарантийных выплат, принятие решения по которым относится к компетенции совета директоров, совета по управлению активами и пассивами, правления, подразделения по выплатам и других органов ЭКА.

      35. Порядок осуществления страховых и гарантийных выплат определяется внутренним документом, утвержденным Советом директоров ЭКА.

      36. ЭКА не позднее 25 (двадцать пятого) числа месяца, следующего за отчетным кварталом и не позднее тридцатого апреля года, следующего за отчетным годом, представляет в уполномоченный орган информацию о соблюдении лимитов страховых и гарантийных выплат согласно пунктам 34 и 35 настоящих Правил.

Параграф 4. Перестрахование

      37. Совет директоров в целях эффективного управления риском перестрахования утверждает политику по перестрахованию.

      38. ЭКА в целях контроля за финансовой устойчивостью осуществляет передачу страховых рисков на перестрахование с учетом следующих требований:

      1) страховым (перестраховочным) организациям-резидентам Республики Казахстан, соблюдающим пруденциальные нормативы, установленные уполномоченным органом по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций;

      2) страховым (перестраховочным) организациям-нерезидентам Республики Казахстан, экспортно-кредитным агентствам-нерезидентам Республики Казахстан, имеющим рейтинговую оценку перестраховщика не ниже "BBB-" по международной или национальной шкале признаваемых рейтинговых агентств, указанных в пункте 39 настоящих Правил.

      Данные требования не распространяется на международные финансовые организации, реализующие функции по осуществлению страховой поддержки экспорта.

      39. ЭКА признаются рейтинговые оценки агентств Standard & Poor's (Стандард энд Пурс), Moody’s (Мудис), Fitch (Фитч), A.M. Best (Эй. Эм. Бест), АКРА (Аналитическое кредитное рейтинговое агентство), Эксперт РА, их дочерних рейтинговых организаций.

      40. ЭКА не позднее 25 (двадцать пятого) числа месяца, следующего за отчетным кварталом и не позднее тридцатого апреля года, следующего за отчетным годом, представляет в уполномоченный орган информацию по соблюдению требований по перестрахованию согласно пунктам 37, 38 и 39 настоящих Правил.

Параграф 5. Комплаенс

      41. Функции и полномочия подразделения по комплаенсу устанавливаются законодательством Республики Казахстан и внутренними документами, утвержденными Советом директоров ЭКА.

      42. Совет директоров в целях эффективного управления комплаенс - риском:

      1) осуществляет общий контроль за управлением комплаенс-риском в организации;

      2) утверждает политику по управлению комплаенс-риском;

      3) назначает на должность комплаенс-контролера, ответственного за организацию и координацию управления комплаенс-риском;

      4) не реже одного раза в год оценивает эффективность управления комплаенс-риском в организации;

      5) осуществляет контроль за реализацией политики по управлению комплаенс-рисками, включая обеспечение эффективного и оперативного решения вопросов управления комплаенс-рисками.

Параграф 6. Размещение временно свободных денежных средств

      43. ЭКА осуществляет размещение временно свободных денежных средств с учетом следующих требований:

      1) на банковские счета и вклады, а также долговые ценные бумаги, выпущенные банками второго уровня, с долгосрочным кредитным рейтингом не ниже "В" по международной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других международных рейтинговых агентств (Moody’s (Мудис), Fitch (Фитч)), Банке Развития Казахстана либо:

      на банковские счета и вклады, а также долговые ценные бумаги банков второго уровня, которые являются дочерними банками-резидентами Республики Казахстан, родительские банки-нерезиденты Республики Казахстан которых имеют долгосрочный кредитный рейтинг в иностранной валюте не ниже "А-" по международной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других международных рейтинговых агентств (Moody’s (Мудис), Fitch (Фитч));

      2) на счета и вклады, а также долговые ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями, имеющих долгосрочный рейтинг не ниже "BBB-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других международных рейтинговых агентств (Moody’s (Мудис), Fitch (Фитч));

      3) в государственные ценные бумаги Республики Казахстан (в том числе эмитированные в соответствии с законодательством других государств), выпущенные Министерством финансов Республики Казахстан и Национальным Банком Республики Казахстан или ценные бумаги, обеспеченные безусловной и безотзывной гарантией Правительства Республики Казахстан;

      4) в негосударственные долговые ценные бумаги юридических лиц Республики Казахстан, выпущенные в соответствии с законодательством Республики Казахстан и других государств, имеющие (эмитент которых имеет) рейтинговую оценку не ниже "BBB-" по международной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других международных рейтинговых агентств (Moody’s (Мудис), Fitch (Фитч)) (данное требование не относится к ценным бумагам, полученным экспортно-кредитным агентством в рамках суброгации);

      5) в долговые ценные бумаги, имеющие статус государственных, выпущенные центральными правительствами иностранных государств, имеющих суверенный рейтинг не ниже "BBB-" по международной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств;

      6) аффинированные драгоценные металлы, при наличии лицензии уполномоченного государственного органа;

      7) в негосударственные долговые ценные бумаги, выпущенные иностранными эмитентами, имеющие рейтинговую оценку не ниже "BBB-" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств;

      8) операции "обратное РЕПО";

      9) долговые ценные бумаги, выпущенные акционерными обществами "Фонд национального благосостояния "Самрук-Казына", "Национальный управляющий холдинг "Байтерек", в соответствии с законодательством Республики Казахстан и других государств;

      10) на счета акционерного общества "Центральный депозитарий ценных бумаг", Национального Банка Республики Казахстан;

      11) производные финансовые инструменты, отвечающие требованиям внутренних документов ЭКА.

      44. ЭКА соблюдает следующие лимиты размещения денежных средств:

      1) суммарная балансовая стоимость инвестиций в ценные бумаги (с учетом операций "обратное РЕПО"), вклады и деньги в одном банке второго уровня, имеющем долгосрочный кредитный рейтинг не ниже "ВВ-" по международной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или являющемся дочерним банком-резидентом Республики Казахстан, родительский банк-нерезидент Республики Казахстан которого имеет долгосрочный кредитный рейтинг в иностранной валюте не ниже "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и аффилированных лицах данного банка, Банке Развития Казахстана составляет не более 20% от собственного капитала ЭКА;

      2) суммарная балансовая стоимость инвестиций в ценные бумаги (с учетом операций "обратное РЕПО"), вклады и деньги в одном банке второго уровня, имеющем долгосрочный кредитный рейтинг от "В" до "В+" по международной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и аффилированных лицах данного банка составляет не более 10% от собственного капитала ЭКА;

      3) суммарная балансовая стоимость инвестиций в ценные бумаги, вклады и деньги (с учетом операций "обратное РЕПО") в одну международную финансовую организацию не ниже "BBB-" по международной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других международных рейтинговых агентств (Moody’s (Мудис), Fitch (Фитч)), не более 20% от собственного капитала ЭКА;

      4) суммарная балансовая стоимость инвестиций в ценные бумаги (с учетом операций "обратное РЕПО") и деньги в одном юридическом лице, не являющимся банком второго уровня и аффилированным лицом данного юридического лица имеющего рейтинговую оценку не ниже " BBB-" по международной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других международных рейтинговых агентств (Moody’s (Мудис), Fitch (Фитч)) либо имеющих гарантию Правительства Республики Казахстан (данное требование не относится к ценным бумагам, полученным Экспортно-кредитным агентством Казахстана в рамках суброгации) составляет не более 10% от собственного капитала ЭКА;

      5) суммарная балансовая стоимость инвестиций в ценные бумаги (с учетом операций "обратное РЕПО"), имеющие статус государственных, выпущенные центральным правительством одного иностранного государства, имеющих суверенный рейтинг не ниже "BBB-" составляет не более 10 % от собственного капитала ЭКА;

      6) суммарное размещение в аффинированные драгоценные металлы составляет не более 5 % от собственного капитала ЭКА;

      7) суммарная балансовая стоимость инвестиций в негосударственные долговые ценные бумаги, выпущенные одним иностранным эмитентом, имеющим рейтинговую оценку не ниже "BBB-" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств – не более 10% от собственного капитала ЭКА;

      8) балансовая стоимость инвестиций в долговые ценные бумаги (с учетом операций "обратное РЕПО"), выпущенные акционерными обществами "Фонд национального благосостояния "Самрук-Казына", "Национальный управляющий холдинг "Байтерек", в соответствии с законодательством Республики Казахстан и других государств – не более 10% от собственного капитала ЭКА на каждое акционерное общество;

      9) суммарная балансовая стоимость денежных средств на счетах акционерного общества "Центральный депозитарий ценных бумаг" – не более 20 % от собственного капитала ЭКА;

      10) производные финансовые инструменты не более 5 % от собственного капитала ЭКА.

      45. ЭКА осуществляет операции "обратное РЕПО", заключенной с участием центрального контрагента и приобретает ценные бумаги Национального Банка Республики Казахстан, Министерства финансов Республики Казахстан без установления лимитов.

      46. ЭКА с учетом требований настоящей главы приобретает негосударственные долговые ценные бумаги юридических лиц Республики Казахстан, включенных в официальный список фондовой биржи, осуществляющей деятельность на территории Республики Казахстан или допущенных к публичным торгам на фондовой бирже, функционирующей на территории Международного финансового центра "Астана".

      47. ЭКА не позднее 25 (двадцать пятого) числа месяца, следующего за отчетным кварталом и не позднее тридцатого апреля года, следующего за отчетным годом, представляет в уполномоченный орган информацию по соблюдению требований по размещению временно свободных денежных средств согласно пунктам 43, 44, 45 и 46 настоящих Правил.

Глава 3. Формирование резервов и проведения по ним актуарных расчетов

      48. Актуарная практика в ЭКА осуществляется в соответствии с настоящими Правилами и международными принципами (стандартами) осуществления актуарной практики.

      49. Для обеспечения исполнения обязательства по договорам страхования и перестрахования, а также по гарантиям, ЭКА формирует резервы (далее – Обязательства). Состав Обязательств, методы и правила их формирования, а также формы определяются внутренним документом, утвержденным Советом директоров.

      50. Состав Обязательств, методы и правила их формирования соответствуют следующим требованиям:

      1) формируются по обязательствам будущих страховых выплат и их обслуживанию, по страховым случаям и требованиям по гарантиям, которые произошли или были заявлены в предшествующие отчетные периоды и могут произойти или быть заявлены в будущем, в достаточном для этого размере;

      2) методы расчета Обязательств соответствуют общепринятой мировой актуарной практике;

      3) методы расчета Обязательств учитывают оценку возможных будущих доходов, связанных с исполнением договоров страхования, перестрахования и гарантирования в частности долей перестраховщиков в убытках и (или) расходах;

      4) Обязательства учитывают курсы валют, в которых номинированы обязательства договоров страхования, перестрахования и гарантирования.

      51. ЭКА не позднее 25 (двадцать пятого) числа месяца, следующего за отчетным кварталом и не позднее тридцатого апреля года, следующего за отчетным годом, представляет в уполномоченный орган информацию о сформированных обязательствах согласно пунктам 49 и 50 настоящих Правил.

      52. Актуарная практика в ЭКА включает в себя:

      1) составление актуарного заключения в порядке и на условиях, предусмотренных внутренними документами, утвержденных Советом директоров;

      2) разработку методологии исчисления тарифов, а также расчет ставок премий по договорам добровольного страхования и перестрахования, гарантирования;

      3) оказание консультационных услуг и предоставление рекомендаций по вопросам актуарных расчетов;

      4) вопросы, связанные с оценкой финансовой устойчивости и платежеспособности ЭКА в части актуарных расчетов.

      53. ЭКА имеет сформированные Обязательства в объеме, рассчитанном актуарием.

      54. Актуарий осуществляет стресс-тестинг по различным сценариям, проводит тест на адекватность сформированных Обязательств.

      55. ЭКА не позднее 25 (двадцать пятого) числа месяца, следующего за отчетным кварталом и не позднее тридцатого апреля года, следующего за отчетным годом, представляет информацию в уполномоченный орган информацию по соблюдению требований пункта 54 настоящих Правил.

      56. Основные требования к деятельности ЭКА по установлению, упорядочению и корректировке тарифов устанавливаются в Тарифной политике, утвержденной Советом директоров.