ИПС "Әділет"

Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне бағалы қағаздар нарығын реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2024 жылғы 19 шiлдедегi № 40 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2024 жылғы 1 тамызда № 34873 болып тіркелді

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Осы қаулыға қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығын реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесі бекітілсін.

2. Қаржы ұйымдарының әдіснамасы және пруденциялық реттеу департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің ресми интернет-ресурсында ресми жарияланғаннан кейін орналастыруды;

3) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы тармақтың 2) тармақшасында көзделген іс-шараның орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

4. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Қаржы нарығын реттеу және
дамыту Агенттігінің Төрағасы

М. Абылкасымова

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі

Ұлттық статистика бюросы

Қазақстан Республикасының
Қаржы нарығын реттеу және
дамыту
Агенттігінің Басқармасының
2024 жылғы 19 шілдедегі
№ 40 қаулыға
қосымша

Қазақстан Республикасының бағалы нарығын реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесі

1. "Екінші деңгейдегі банктердің, Қазақстан Республикасының бейрезидент - банктері филиалдарының бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыра алатын туынды бағалы қағаздар мен туынды қаржы құралдары базалық активтерінің тізбесін және оларды сатып алу тәртібін, қайталама нарықта мемлекеттік бағалы қағаздармен және мемлекеттік емес бағалы қағаздармен, ұйымдаспаған бағалы қағаздар нарығында туынды қаржы құралдарымен мәмілелер жасау жағдайларын, сондай-ақ екінші деңгейдегі банктер брокерлік қызметті жүзеге асыра алатын өлшем шарттарды белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2007 жылғы 16 шілдедегі № 210 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4892 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

2 тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Базалық активтері осы қаулының 1-тармағында айқындалған туынды қаржы құралдарымен мәмілелер ұйымдастырылмаған нарықта мәмілелер жасау жағдайларын қоспағанда, Қазақстан Республикасының ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында және (немесе) Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15886 болып тіркелген Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 13 қыркүйектегі № 170 қаулысымен бекітілген Банктің пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемелеріне, капиталының мөлшеріне (бұдан әрі – № 170 нормативтер) 8-қосымшаға сәйкес Халықаралық қор биржалары болып танылатын сауда-саттықты ұйымдастырушылар тізімінде көрсетілген халықаралық қор биржалары болып танылатын сауда-саттықты ұйымдастырушылар жүйесінде мынадай жағдайлардың бірін сақталған кезде жасалады:

1) Standard & Poor's агенттігінің халықаралық шәкілі бойынша "ВВВ-" төмен емес рейтингісі немесе Moody's Investors Service және Fitch агенттіктерінің осындай деңгейдегі рейтингісі бар ұйым болып табылатын Қазақстан Республикасының резиденті емес қарсы әріптесі не Standard & Poor's және Fitch рейтингілік агенттіктерінің жіктеуі бойынша "ВВ-" төмен емес немесе Moody's Investors Service рейтингілік агенттігінің жіктеуі бойынша "Ва3" төмен емес рейтингісі не жоғарыда көрсетілген рейтингілік агенттіктердің ұлттық шәкілі бойынша "kzBBB" төмен емес рейтингілік бағасы бар ұйым болып табылатын Қазақстан Республикасының резидент қарсы әріптесі;

2) Bloomberg немесе Reuters ақпараттық талдау жүйелерінде сатып алуға және (немесе) сатуға баға белгілеулері бар, не осындай баға белгілеулері болмаған жағдайда Standard & Poor's агенттігінің халықаралық шәкілі бойынша "ВВВ-" төмен емес рейтингісі немесе Мoody's Investors Service және Fitch агенттіктерінің осындай деңгейдегі рейтингісі бар үш түрлі қарсы әріптестің кемінде үш баға белгілеуі бар;

3) туынды қаржы құралдарының базалық активі Қазақстан Республикасының ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында және (немесе) № 170 нормативтерге 8-қосымшаға сәйкес Халықаралық қор биржалары болып танылатын сауда-саттықты ұйымдастырушылар тізімінде көрсетілген халықаралық қор биржалары болып танылатын сауда-саттықты ұйымдастырушылар жүйесінде айналысқа жіберілген;

4) екінші деңгейдегі банктің аудитін жүзеге асыратын аудиторлық ұйым аудиторлық ұйымның мыналар туралы оң пікірін білдіруді көздейтін есепті ұсынған жағдайда:

екінші деңгейдегі банктің туынды қаржы құралын бағалау әдістемелері;

кредиттік шығындарды, пайыздық мөлшерлемелерді немесе дисконттау мөлшерлемелерін бағалауға қатысты жасалған олқылықтар туралы ақпаратты қоса алғанда, туынды қаржы құралының құнын айқындау кезінде пайдаланылған олқылықтар;

екінші деңгейдегі банк жүргізген стресс тестілеу, сезімталдықты талдау нәтижелері.

Екінші деңгейдегі банктер базалық активі төмендегі ұйымдардың кредиттік тәуекелі болып табылатын туынды бағалы қағаздармен және туынды қаржы құралдарымен брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асырады:

1) Standard & Poors және "Ғitch" рейтингілік агенттіктерінің жіктеуі бойынша халықаралық шәкіл бойынша "ВВ-" төмен емес немесе Moody's Investors Service рейтингілік агенттігінің жіктеуі бойынша "Ва3" төмен емес кредиттік рейтингісі, не жоғарыда көрсетілген рейтингілік агенттіктерінің ұлттық шәкілі бойынша "kzВВВ" төмен емес рейтингілік бағасы бар Қазақстан Республикасының резиденттері;

2) Standard & Poors және Ғitch рейтингілік агенттіктерінің жіктеуі бойынша халықаралық шәкіл бойынша "ВВВ-" төмен емес немесе Moody's Investors Service рейтингілік агенттігінің жіктеуі бойынша "ВВа3" төмен емес рейтингісі бар Қазақстан Республикасының резиденті еместер;

3) туынды қаржы құралдарының базалық активі № 170 нормативтерге 8-қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасының ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында және (немесе) халықаралық қор биржалары танитын, халықаралық қор биржалары танитын сауда-саттықты ұйымдастырушылар тізімінде көрсетілген сауда-саттықты ұйымдастырушылар жүйесінде айналысқа жіберілді.";

3-2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"3-2. "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында және осы қаулының 1, 2 және 3-тармақтарында көзделген қаржы құралдарынан басқа өзге де қаржы құралдарымен (бұдан әрі – өзге де қаржы құралдары) мәмілелерді екінші деңгейдегі банк Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногы туралы заңнамасына сәйкес брокерлік қызмет шеңберінде осындай мәмілелерді жасау ниеті туралы қаржы нарығын мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға (бұдан әрі – уәкілетті орган) хабарлама берген күні мына өлшемшарттарды сақтаған жағдайда жасайды:

1) екінші деңгейдегі банкте уәкілетті органның брокерлік қызметті жүзеге асыруға лицензиясы болса;

2) банктің ағымдағы өтімділік коэффициентінің k4 мәні кем дегенде 0,6 болса.

Екінші деңгейдегі банк клиенттердің есебінен және олардың мүддесі үшін өзге де қаржы құралдарымен мәмілелер жасасуға ниетті болған кезде екінші деңгейдегі банк осы қызметті жүзеге асыра бастаған күннен бастап күнтізбелік 30 (отыз) күн ішінде уәкілетті органды көрсетілген өлшемшарттардың сақталуы туралы ақпаратты көрсете отырып осындай ниеті туралы хабардар етеді.

Екінші деңгейдегі банк көрсетілген өлшемшарттарға сәйкес келмеуді анықтаған жағдайда, осындай сәйкес келмеу фактісі туралы уәкілетті органды тез арада хабардар етеді және аталған сәйкес келмеу анықталған күннен бастап өзге де қаржы құралдарын сатып алу бойынша брокерлік қызмет шеңберінде жаңа мәмілелер жасамайды.".

2. "Инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын ұйымдар үшін пруденциялық нормативтердің түрлерін белгілеу, инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын ұйымдар сақтауы міндетті пруденциялық нормативтердің мәндерін есептеу қағидаларын және әдістемесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 сәуірдегі № 79 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17008 болып тіркелген) мынадай өзгеріс енгізілсін:

Инвестициялық портфельді басқаруды жүзеге асыратын ұйымдар сақтауға тиiстi пруденциялық нормативтердің мәндерін есеп айырысу қағидаларында:

4-2 тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"4-2. Қағидалардың мақсаттары үшін уәкілетті орган мынадай өлшемшарттарға сәйкес келетін рейтингтік агенттіктердің рейтингтік бағаларын таниды:

1) рейтингтік агенттік шыққан елінде реттелуге жатады және рейтингтік агенттіктің бағалауы пруденциялық реттеу шеңберінде танылады;

2) рейтингтік агенттіктің меншікті капиталының ең аз мөлшері кемінде 600 000 000 (алты жүз миллион) теңгеге балама соманы құрайды;

3) объективтілік, тәуелсіздік және жауапкершілік:

рейтингтік агенттік қолданатын әдіснама сенімді болып табылады және тарихи және (немесе) дефолт туралы күтілетін деректер негізінде тексеруге жатады, сондай-ақ рейтинг берілетін тұлғаның өзіне қабылдаған қаржылық міндеттемелерін орындау қабілетін айқындайтын барлық негізгі сандық және сапалық факторлардың толық сипаттамасын, сондай-ақ олардың кредиттік рейтингтерге және кредиттік рейтингтер бойынша болжамдарға әсерін сипаттауды қамтиды;

рейтингтік агенттікті мемлекеттік органдар немесе мемлекеттік органдардағы лауазымды адамдар, квазимемлекеттік сектор субъектілері немесе рейтингтік агенттіктің қызметіне араласпайтын және рейтингтерді беру процестеріне ықпалы жоқ саяси партиялар бақыламайды;

рейтингтік агенттіктің акцияларының кемінде 10 (он) пайызын тікелей иеленетін және рейтингтік агенттіктің рейтингтік қызметіне ықпалы жоқ тұлғаларды қоспағанда, рейтингтік агенттік рейтинг беретін, растайтын немесе қайта қарайтын заңды тұлғалар рейтингтік агенттіктің үлестес тұлғалары болып табылмайды;

рейтингтік агенттіктің рейтингтік әрекеттерге қатысатын рейтингтік талдаушылары рейтингтік әрекеттерді жүзеге асыру күніне дейін соңғы 3 (үш) жыл ішінде рейтинг берілетін тұлғамен еңбек немесе іскерлік қатынастарда тұрмайды және тұрмаған, сондай-ақ рейтинг берілетін тұлғаның немесе рейтинг берілетін тұлғаны бақылауды жүзеге асыратын немесе осындай тұлғаға елеулі ықпал ететін тұлғалардың бағалы қағаздарын, өзге де қаржы құралдарын немесе өзге де мүлкін тікелей немесе жанама, оның ішінде жақын туыстары арқылы иеленбейді;

рейтингтік агенттіктің ішкі аудит немесе ішкі бақылау, оның ішінде рейтингтік агенттіктің директорлар кеңесіне есеп беретін ішкі аудит функцияларын жүзеге асыратын қызметі бар;

рейтингтік агенттікте директорлар кеңесінің кемінде үштен бірі, бірақ кемінде екі мүшесі рейтингтік әрекеттерді, рейтингтік агенттіктің қызметтерін жарнамалауды және клиенттерді тарту жөніндегі өзге де іс-қимылдарды жүзеге асырмайтын тәуелсіз мүшелер болып табылады;

рейтингтік агенттіктің әрбір акционерінің акцияларын тікелей немесе жанама иелену үлесі осы рейтингтік агенттіктің дауыс беретін акцияларының жалпы санының 50 (елу) пайызынан аспайды, егер акционер қаржы ұйымы болып табылған жағдайда, тікелей иелену үлесі 10 (он) пайыздан аспайды;

рейтингтік агенттіктің ішкі рәсімдері ақпаратты заңсыз пайдаланудың және жария етудің алдын алу шараларын көздейді және ақпараттың қорғалуын және құпиялылығын қамтамасыз етеді;

4) ақпараттың ашықтығы және оны жария ету:

рейтингтік агенттік рейтингтік агенттіктің интернет-ресурсында мына:

рейтингтік агенттік рейтингті айқындау кезінде қолданатын әдіснама;

соңғы жыл ішінде берілген кредиттік рейтингтердің, сондай-ақ соңғы аяқталған күнтізбелік жылдың соңындағы жағдай бойынша олардан түскен ақшалай түсімдердің үлесі рейтингтік агенттік түсімінің жылдық көлемінде бес және одан да көп пайызды құраған рейтинг берілетін тұлғалардың және өзге де тұлғалардың тізімі туралы ақпаратты жария етуді қамтамасыз етеді;

5) рейтингтердің сенімділігі:

рейтингтік агенттік рейтингтік қызметті кемінде соңғы 5 (бес) жыл тұрақты негізде жүзеге асырады;

рейтингтік агенттік кредиттік рейтингті берген және қайта қараған ұйымдар саны кемінде отыз, оның ішінде соңғы 3 (үш) жылда кемінде жиырма, оның ішінде кемінде бесеуі қаржы ұйымдары болды;

рейтингтік агенттіктің рейтинг тағайындаумен тікелей айналысатын қызметкерлерінің тиісті білімі, дағдылары мен тәжірибесі бар;

рейтингтік шешім қабылдайтын органның (бұдан әрі – рейтингтік комитет) қатысушысы болып табылатын, рейтингтік шешімдер қабылдау процесіне қатысатын кемінде бір қызметкердің рейтингтік агенттікте не талдамалық агенттікте не зерттеу орталығында не қаржы нарығында қызметті жүзеге асыратын қаржы ұйымында не аудиторлық ұйымда кемінде екі жыл жұмыс тәжірибесі бар;

рейтингтік комитеттің құрамында рейтинг берілетін тұлға және (немесе) оның қаржылық міндеттемелері немесе қаржы құралдары (бұдан әрі – рейтинг объектісі) үшін жетекші рейтингтік талдаушыны, рейтингтік комитеттің төрағасын және қаралып отырған рейтинг объектісі жатпайтын, рейтинг объектілері түрінде маманданған бір рейтингтік талдаушыны қоса алғанда, кемінде бес рейтингтік талдаушы болады (егер рейтингтік агенттік рейтинг объектілерінің әр түріне қатысты рейтингтер беру жөніндегі қызметті жүзеге асырған жағдайда);

рейтингтік агенттік берілген рейтингтерді мониторингтеуді тұрақты негізде жүзеге асырады, сондай-ақ рейтинг берілетін тұлғаның қаржылық жағдайындағы, корпоративтік басқаруындағы немесе қызметінің өзге де аспектілеріндегі өзгерістерге, макроэкономикалық жағдайлардың немесе қаржы нарығы жағдайларының өзгеруіне байланысты өзгеретін факторларға уақтылы ден қоюды қамтамасыз етеді, бұл рейтинг берілген немесе ол соңғы қайта қаралған күннен немесе рейтингтік агенттік қолданылатын әдіснама соңғы қайта қаралған күннен бастап күнтізбелік 1 (бір) жылдан кешіктірілмей рейтингтердің нақты жаңартуларымен расталады;

Осы тармақтың 1), 2), 3), 4) және 5) тармақшаларында белгіленген өлшемшарттарға сәйкес келген кезде рейтингтік агенттік уәкілетті органға рейтингтік агенттіктің осы тармақтың 1), 2), 3), 4) және 5) тармақшаларында белгіленген өлшемдерге сәйкес келуін растайтын құжаттарды қоса бере отырып, пруденциялық реттеу мақсаттары үшін рейтингтік агенттіктің рейтингтік бағаларын қабылдау туралы сұрау салуды жібереді.

Рейтингтік агенттік осы тармақтың 1), 2), 3), 4) және 5) тармақшаларында белгіленген өлшемдерге сәйкес келген кезде уәкілетті орган ресми интернет-ресурста рейтингтік агенттіктің оның рейтингтік бағаларын қабылдау туралы сұрау салуын алған күннен бастап 30 (отыз) жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде рейтингтік агенттік және рейтингтік агенттіктердің халықаралық рейтингтік шкалаларының салыстырмалылығы туралы мәліметтерді жариялайды.

Рейтингтік агенттік қолданатын әдіснамаларды уәкілетті орган рейтингтік агенттік уәкілетті органға алғаш рет жүгінген кезде және жылына кемінде 1 (бір) рет валидациялайды.

Рейтингктік агенттік қолданатын әдіснамаға өзгерістер енгізілген кезде рейтингтік агенттік 10 (он) жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде осындай өзгерістердің себептері мен салдарын көрсете отырып, ақпаратты уәкілетті органға жібереді.".

3. "Бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыратын ұйымдар үшін пруденциялық нормативтердің түрлерін белгілеу, бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыратын ұйымдар сақтауы міндетті пруденциялық нормативтердің мәндерін есептеу қағидаларын және әдістемесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 сәуірдегі № 80 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17005 болып тіркелген) өзгеріс енгізілсін:

Бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыратын ұйымдар сақтауы міндетті пруденциялық нормативтердің мәндерін есептеу қағидаларында:

8-2 тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"8-2. Қағидалардың мақсаттары үшін уәкілетті орган мынадай өлшемшарттарға сәйкес келетін рейтингтік агенттіктердің рейтингтік бағаларын таниды:

1) рейтингтік агенттік шығу елінде реттелуге жатады және рейтингтік агенттіктің бағалауы пруденциялық реттеу шеңберінде танылады;

2) рейтингтік агенттіктің меншікті капиталының ең аз мөлшері кемінде 600 000 000 (алты жүз миллион) теңгеге баламалы соманы құрайды;

3) объективтілік, тәуелсіздік және жауапкершілік:

рейтингтік агенттік қолданатын әдіснама сенімді болып табылады және дефолт туралы тарихи және (немесе) күтілетін деректер негізінде тексерілуге тиіс, сондай-ақ рейтинг берілетін тұлғаның өзіне қабылдаған қаржылық міндеттемелерін орындау қабілетін айқындайтын барлық негізгі сандық және сапалық факторлардың толық сипаттамасын, сондай-ақ олардың кредиттік рейтингтерге және кредиттік рейтингтер бойынша болжамдарға әсерін сипаттауды қамтиды;

рейтингтік агенттікті рейтингтік агенттіктің қызметіне араласпайтын және рейтингтерді беру процестеріне ықпалы жоқ мемлекеттік органдар немесе мемлекеттік органдардағы лауазымды адамдар, квазимемлекеттік сектор субъектілері немесе саяси партиялар бақыламайды;

рейтингтік агенттік акцияларының кемінде 10 (он) пайызын тікелей иеленетін және рейтингтік агенттіктің рейтингтік қызметіне ықпалы жоқ тұлғаларды қоспағанда, рейтингтік агенттік рейтинг беретін, растайтын немесе қайта қарайтын заңды тұлғалар рейтингтік агенттіктің үлестес тұлғалары болып табылмайды;

рейтингтік агенттіктің әрбір акционерінің акцияларын (жарғылық капиталға қатысу үлестерін) тікелей немесе жанама иелену үлесі осы рейтингтік агенттіктің дауыс беретін акцияларының жалпы санының 50 (елу) пайызынан аспайды, акционер қаржы ұйымы болып табылған жағдайда, тікелей иелену үлесі 10 (он) пайыздан аспайды;

рейтингтік агенттіктің ішкі рәсімдері ақпаратты заңсыз пайдаланудың және жария етудің алдын алу шараларын көздейді және ақпараттың қорғалуын және конфиденциалдылығын қамтамасыз етеді;

4) ақпараттың ашықтығы және оны жария ету:

рейтингтік агенттік рейтингтік агенттіктің интернет-ресурсында:

рейтингтік агенттік рейтингті айқындау кезінде қолданатын әдіснама;

соңғы жыл ішінде берілген кредиттік рейтингтердің, сондай-ақ соңғы аяқталған күнтізбелік жылдың соңындағы жағдай бойынша олардан түскен ақшалай түсімдердің үлесі рейтингтік агенттік түсімінің жылдық көлемінің бес және одан да көп пайызын құраған рейтинг берілетін тұлғалардың және өзге де тұлғалардың тізімі туралы ақпаратты жария етуді қамтамасыз етеді;

5) рейтингтердің сенімділігі:

рейтингтік агенттік рейтингтік қызметті кемінде соңғы 5 (бес) жыл тұрақты негізде жүзеге асырады;

рейтингтік шешім қабылдайтын органның (бұдан әрі – рейтингтік комитет) қатысушысы болып табылатын, рейтингтік шешімдер қабылдау процесіне қатысатын кемінде бір қызметкердің рейтингтік агенттікте не талдамалық агенттікте не зерттеу орталығында, не қаржы ұйымында, не аудиторлық ұйымда кемінде екі жыл жұмыс тәжірибесі бар;

Рейтингтік агенттік осы тармақтың 1), 2), 3), 4) және 5) тармақшаларында белгіленген өлшемдерге сәйкес келген кезде уәкілетті орган ресми интернет-ресурста рейтингтік агенттіктің оның рейтингтік бағалрын қабылдау туралы сұрау салуын алған күннен бастап 30 (отыз) жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде рейтингтік агенттік және рейтингтік агенттіктердің халықаралық рейтингтік шкалаларының салыстырмалылығы туралы мәліметтерді жариялайды.

О внесении изменений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам регулирования рынка ценных бумаг

Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 19 июля 2024 года № 40. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 1 августа 2024 года № 34873.

Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить Перечень нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования рынка ценных бумаг, в которые вносятся изменения, согласно приложению к настоящему постановлению.

2. Департаменту методологии и пруденциального регулирования финансовых организаций в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) совместно с Юридическим департаментом государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятия, предусмотренного подпунктом 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на курирующего заместителя Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка.

4. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель Агентства
Республики Казахстан
по регулированию и развитию
финансового рынка

М. Абылкасымова

"СОГЛАСОВАНО"
Бюро национальной статистики
Агентства по стратегическому планированию
и реформам Республики Казахстан

Приложение к постановлению
Правления Агентства
Республики Казахстан
по регулированию и развитию
финансового рынка
от 19 июля 2024 года № 40

Перечень нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования рынка ценных бумаг, в которые вносятся изменения

1. Внести в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 16 июля 2007 года № 210 "Об установлении перечня и порядка приобретения базовых активов производных ценных бумаг и производных финансовых инструментов, с которыми банки второго уровня, филиалы банков-нерезидентов Республики Казахстан могут осуществлять брокерскую и (или) дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг, случаев заключения сделок с государственными ценными бумагами и негосударственными ценными бумагами на вторичном рынке, производными финансовыми инструментами на неорганизованном рынке ценных бумаг, а также критериев, в соответствии с которыми банки второго уровня могут осуществлять брокерскую деятельность" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 4892) следующие изменения:

пункт 2 изложить в следующей редакции:

"2. Сделки с производными финансовыми инструментами, базовые активы которых определены пунктом 1 настоящего постановления, заключаются на организованном рынке ценных бумаг Республики Казахстан и (или) в системе организаторов торгов, признаваемых международными фондовыми биржами, указанных в Списке организаторов торгов, признаваемых международными фондовыми биржами, согласно приложению 8 к Нормативным значениям и методикам расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размера капитала банка, утвержденным постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 13 сентября 2017 года № 170, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15886 (далее – Нормативы № 170), за исключением случаев заключения сделок на неорганизованном рынке при соблюдении одного из следующих условий:

1) контрпартнером - нерезидентом Республики Казахстан является организация, имеющая рейтинг не ниже "ВВВ-" по международной шкале агентства Standard & Poor's или рейтинг аналогичного уровня агентств Moody's Investors Service и Fitch, либо контрпартнером - резидентом Республики Казахстан является организация, имеющая рейтинг по международной шкале не ниже "ВВ-" по классификации рейтинговых агентств Standard & Poor's и Fitch или не ниже "Ва3" по классификации рейтингового агентства Moody's Investors Service, либо рейтинговой оценку не ниже "kzBBB" по национальной шкале вышеуказанных рейтинговых агентств;

2) имеются котировки на покупку и (или) продажу в информационных аналитических системах Bloomberg или Reuters, либо в случае отсутствия таких котировок имеется не менее трех котировок от трех различных контрпартнеров, имеющих рейтинг не ниже "ВВВ-" по международной шкале агентства Standard & Poor's или рейтинг аналогичного уровня агентств Moody's Investors Service и Fitch;

3) базовый актив производных финансовых инструментов допущен к обращению на организованном рынке ценных бумаг Республики Казахстан и (или) в системе организаторов торгов, признаваемых международными фондовыми биржами, указанных в Списке организаторов торгов, признаваемых международными фондовыми биржами, согласно Приложению 8 к Нормативам № 170;

4) при предоставлении аудиторской организацией, осуществляющей аудит банка второго уровня, отчета, предусматривающего выражение положительного мнения аудиторской организации о:

методиках оценки банком второго уровня производного финансового инструмента;

допущениях, использованных при определении стоимости производного финансового инструмента, включая информацию о допущениях, сделанных в отношении оценки кредитных потерь, процентных ставок или ставок дисконтирования;

результатах стресс-тестирования, анализа чувствительности, проведенного банком второго уровня.

Банки второго уровня осуществляют брокерскую и (или) дилерскую деятельность с производными ценными бумагами и производными финансовыми инструментами, базовым активом которых является кредитный риск организаций:

1) резидентов Республики Казахстан, имеющих рейтинг по международной шкале не ниже "BB-" по классификации рейтинговых агентств Standard & Poor's и Fitch или не ниже "Ва3" по классификации рейтингового агентства Moody's Investors Service, либо рейтинговую оценку не ниже "kzBBB" по национальной шкале вышеуказанных рейтинговых агентств;

2) нерезидентов Республики Казахстан, имеющих рейтинг по международной шкале не ниже "BBB-" по классификации рейтинговых агентств Standard & Poor's и Fitch или не ниже "ВВа3" по классификации рейтингового агентства Moody's Investors Service;

3) базовый актив производных финансовых инструментов допущен к обращению на организованном рынке ценных бумаг Республики Казахстан и (или) в системе организаторов торгов, признаваемых международными фондовыми биржами, указанных в Списке организаторов торгов, признаваемых международными фондовыми биржами, согласно приложению 8 к Нормативам № 170.";

пункт 3-2 изложить в следующей редакции:

"3-2. Сделки с иными финансовыми инструментами, помимо финансовых инструментов, предусмотренных Законом Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и пунктами 1, 2 и 3 настоящего постановления (далее – иные финансовые инструменты), заключаются банком второго уровня в рамках брокерской деятельности в соответствии с законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг при условии соблюдения им на дату представления в уполномоченный орган по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций (далее - уполномоченный орган) уведомления о намерении заключения таких сделок одновременно следующих критериев:

1) банк второго уровня обладает лицензией уполномоченного органа на осуществление брокерской деятельности;

2) значение коэффициента текущей ликвидности банка k4 составляет не менее 0,6.

При намерении банка второго уровня заключать сделки с иными финансовыми инструментами за счет и в интересах клиентов, банк второго уровня в течение 30 (тридцати) календарных дней до дня начала осуществления данной деятельности уведомляет уполномоченный орган о таком намерении с указанием информации о соблюдении указанных критериев.

Банк второго уровня в случае выявления несоответствия указанным критериям, незамедлительно уведомляет уполномоченный орган о таком факте несоответствия, и с даты выявления данного несоответствия, не заключает новых сделок в рамках брокерской деятельности по приобретению иных финансовых инструментов.".

2. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 апреля 2018 года № 79 "Об установлении видов пруденциальных нормативов для организаций, осуществляющих деятельность по управлению инвестиционным портфелем, утверждении правил и методики расчета значений пруденциальных нормативов, обязательных к соблюдению организациями, осуществляющими деятельность по управлению инвестиционным портфелем" (зарегистрировано Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 17008) следующее изменение:

в Правилах расчета значений пруденциальных нормативов, обязательных к соблюдению организациями, осуществляющими деятельность по управлению инвестиционным портфелем:

пункт 4-2 изложить в следующей редакции:

"4-2. Для целей Правил уполномоченным органом признаются рейтинговые оценки рейтинговых агентств, соответствующих следующим критериям:

1) рейтинговое агентство подлежит регулированию в стране происхождения и оценки рейтингового агентства признаются в рамках пруденциального регулирования;

2) минимальный размер собственного капитала рейтингового агентства составляет сумму, эквивалентную не менее 600 000 000 (шестистам миллионам) тенге;

3) объективность, независимость и ответственность:

методология, применяемая рейтинговым агентством, является надежной и подлежит проверке на основе исторических и (или) ожидаемых данных о дефолтах, а также содержит подробное описание всех ключевых количественных и качественных факторов, определяющих способность рейтингуемого лица исполнять принятые на себя финансовые обязательства, а также описание их влияния на кредитные рейтинги и прогнозы по кредитным рейтингам;

рейтинговое агентство не контролируется государственными органами или должностными лицами в государственных органах, субъектами квазигосударственного сектора или политическими партиями, которые не вмешиваются в деятельность рейтингового агентства и не имеют влияния на процессы присвоения рейтингов;

юридические лица, которым рейтинговое агентство присваивает, подтверждает или пересматривает рейтинг, не являются аффилированными лицами рейтингового агентства, за исключением лиц, которые прямо владеют менее 10 (десятью) процентами акций рейтингового агентства и не имеют влияния на рейтинговую деятельность рейтингового агентства;

рейтинговые аналитики рейтингового агентства, участвующие в рейтинговых действиях в отношении рейтингуемого лица, не состоят и не состояли в трудовых или деловых отношениях с рейтингуемым лицом в течение последних 3 (трех) лет до даты осуществления рейтингового действия, а также не владеют прямо или косвенно, в том числе через близких родственников, ценными бумагами, иными финансовыми инструментами или иным имуществом рейтингуемого лица или лиц, осуществляющих контроль над рейтингуемым лицом или оказывающих значительное влияние на такое лицо;

рейтинговое агентство имеет службу внутреннего аудита или внутреннего контроля, в том числе осуществляющего функции внутреннего аудита, подотчетную совету директоров рейтингового агентства;

в рейтинговом агентстве как минимум одна треть, но не менее двух членов совета директоров являются независимыми членами, не осуществляющими рейтинговых действий, рекламы услуг рейтингового агентства и иные действия по привлечению клиентов;

доля прямого или косвенного владения акциями каждого акционера рейтингового агентства не превышает 50 (пятидесяти) процентов от общего количества голосующих акций данного рейтингового агентства, в случае, когда акционером является финансовая организация, доля прямого владения не превышает 10 (десяти) процентов;

внутренние процедуры рейтингового агентства предусматривают меры для предотвращения неправомерного использования и раскрытия информации и обеспечивают защиту и конфиденциальность информации;

4) прозрачность и раскрытие информации:

рейтинговое агентство обеспечивает раскрытие на интернет-ресурсе рейтингового агентства следующей информации:

методологии, применяемой рейтинговым агентством при определении рейтинга;

списка кредитных рейтингов, присвоенных за последний год, а также рейтингуемых лиц и иных лиц, доля денежных поступлений от которых составила пять и более процентов в годовом объеме выручки рейтингового агентства по состоянию на конец последнего истекшего календарного года;

5) надежность рейтингов:

рейтинговое агентство осуществляет рейтинговую деятельность на регулярной основе не менее 5 (пяти) последних лет;

количество организаций, которым рейтинговое агентство присваивало и пересматривало кредитный рейтинг составляет не менее тридцати, в том числе за последние 3 (три) года не менее двадцати, из них не менее пяти являлись финансовыми организациями;

персонал рейтингового агентства, непосредственно занимающийся присвоением рейтингов, имеет соответствующее образование, навыки и опыт;

как минимум один работник, участвующий в процессе принятия рейтинговых решений, являющийся участником органа, принимающего рейтинговое решение (далее - рейтинговый комитет), обладает не менее двухлетним опытом работы в рейтинговом агентстве, либо в аналитическом агентстве, либо в исследовательском центре, либо в финансовой организации, либо в аудиторской организации;

в составе рейтингового комитета имеется не менее пяти рейтинговых аналитиков, включая ведущего рейтингового аналитика для рейтингуемого лица и (или) его финансовых обязательств или финансовых инструментов (далее - объект рейтинга), председателя рейтингового комитета и одного рейтингового аналитика, специализирующегося на виде объектов рейтинга, к которому не относится рассматриваемый объект рейтинга (в случае, если рейтинговое агентство осуществляет деятельность по присвоению рейтингов в отношении различных видов объектов рейтинга);

рейтинговое агентство на постоянной основе осуществляет мониторинг присвоенных рейтингов, а также обеспечивает своевременное реагирование на изменяющиеся факторы, связанные с изменениями в финансовом положении, корпоративном управлении или иных аспектах деятельности рейтингуемого лица, изменениями макроэкономических условий или условий финансового рынка, что подтверждается фактическими обновлениями рейтингов не позднее 1 (одного) календарного года с даты присвоения или последнего пересмотра рейтинга или даты последнего пересмотра методологии, применяемой рейтинговым агентством.

При соответствии критериям, установленным подпунктами 1), 2), 3), 4) и 5) настоящего пункта, рейтинговое агентство направляет в уполномоченный орган запрос о принятии рейтинговых оценок рейтингового агентства для целей пруденциального регулирования с приложением документов, подтверждающих соответствие рейтингового агентства критериям, установленным подпунктами 1), 2), 3), 4) и 5) настоящего пункта.

При соответствии рейтингового агентства критериям, установленным подпунктами 1), 2), 3), 4) и 5) настоящего пункта, уполномоченный орган на официальном интернет-ресурсе в срок не позднее 30 (тридцати) рабочих дней со дня получения запроса рейтингового агентства о принятии его рейтинговых оценок публикует сведения о рейтинговом агентстве и сопоставимости международных рейтинговых шкал рейтинговых агентств.

Методологии, применяемые рейтинговым агентством, валидируются уполномоченным органом при первичном обращении рейтингового агентства в уполномоченный орган и не реже 1 (одного) раза в год.

При внесении изменений в методологии, применяемые рейтинговым агентством, рейтинговое агентство в срок не позднее 10 (десяти) рабочих дней направляет информацию в уполномоченный орган с указанием причин и последствий таких изменений.".

3. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 апреля 2018 года № 80 "Об установлении видов пруденциальных нормативов для организаций, осуществляющих брокерскую и (или) дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг, утверждении правил и методики расчета значений пруденциальных нормативов, обязательных к соблюдению организациями, осуществляющими брокерскую и (или) дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 17005) следующее изменение:

в Правилах расчета значений пруденциальных нормативов, обязательных к соблюдению организациями, осуществляющими брокерскую и (или) дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг:

пункт 8-2 изложить в следующей редакции:

"8-2. Для целей Правил уполномоченным органом признаются рейтинговые оценки рейтинговых агентств, соответствующих следующим критериям:

3) объективность, независимость и ответственность:

4) прозрачность и раскрытие информации:

методологии, применяемой рейтинговым агентством при определении рейтинга;

5) надежность рейтингов:

При внесении изменений в методологии, применяемые рейтинговым агентством рейтинговое агентство в срок не позднее 10 (десяти) рабочих дней направляет информацию в уполномоченный орган с указанием причин и последствий таких изменений.".