Еңбектi қорғау жөнiндегi қағидалар мен нұсқауларды әзiрлеу мен бекiту тәртiбi туралы Ереженi және еңбектi қорғау жөнiндегi қағидалар мен нұсқауларды әзiрлеу жөнiндегi әдiстемелiк сiлтемелердi бекiту туралы

Қаулы Қазақстан Республикасы Еңбек Министрлiгiнiң 28 маусым 1994 ж. N 60. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің ведомстволық нормативтік актілерді тіркеу бөлімінде 1994 жылғы 28 маусымда тіркелді. Тіркеу N 3. Күші жойылды - ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2004 жылғы 2 желтоқсандағы N 278-ө (V043323) бұйрығымен.

Еңбектi қорғау жөнiндегi қағидалар мен нұсқауларды әзiрлеу кезiнде бiрыңғай дәйектер мен талаптарды қамтамасыз ету және нормативтiк база жасау мақсатында Қазақстан Республикасының Еңбек министрлiгi қаулы етедi:

1. Еңбектi қорғау жөнiндегi қағидалар мен нұсқауларды әзiрлеу мен бекiту тәртiбi туралы Ереже және еңбектi қорғау жөнiндегi қағидалар мен нұсқауларды әзiрлеу жөнiндегi әдiстемелiк сiлтемелер 1 және 2-қосымшаларға сәйкес бекiтiлсiн.

2. Қазақстан Республикасы Еңбек министрлiгiнiң Еңбек қорғау жөнiндегi департаментi Қазақстан Республикасының министрлiктерiмен, ведомстволарымен және басқа да атқару билiгiнiң органдарымен, бiрлесiп, бұрынғы КСРО-ның министрлiктерi мен ведомстволары бекiткен еңбектi қорғау жөнiндегi қолданылып жүрген ережелердi қайта қарап, жаңасын жасауды ұйымдастырсын.

3. КСРО Мемеңбеккомы мен ВЦСПС Секретариатының 5.12.1985 жылы бекiткен "Еңбектi қорғау жөнiндегi нұсқаулар әзiрлеу туралы Ереженiң" күшi жойылды деп танылсын.

Қазақстан Республикасының
Еңбек министрi

Қазақстан Республикасы
Еңбек министрлiгiнiң
1994 жылғы 28 маусымдағы
N 60 қаулысына
1 қосымша

Еңбектi қорғау жөнiндегi қағидалар мен нұсқауларды
әзiрлеу мен бекiтудiң тәртiбi
ЕРЕЖЕ

Бұл Ереже еңбектi қорғау жөнiндегi ережелер мен нұсқауларды әзiрлеу, келiсу, бекiту, есебiн алу, басып шығару, тарату, күшiн жою тәртiбiн сол сияқты олардың сақталуына қадағалау мен бақылау жасау тәртiбiн белгiлейдi.
Ереже министрлiктерге, ведомстволарға, атқару билiгiнiң басқа да орталық органдарына, сол сияқты еңбектi қорғау жөнiнде ережелер мен нұсқаулар әзiрлейтiн меншiк түрлерi мен ұйымдық-құқықтық нысандарына қатыссыз кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар үшiн мiндеттi болып табылады.
Еңбектi қорғау жөнiндегi Ереже еңбек қауiпсiздiгi құрылыс және санитарлық нормалар мен ережелерi стандарттары жүйесiндегi стандарттардың, сол сияқты бұрынғы КСРО-ның, Қазақстан Республикасының қадағалаушы және бақылаушы органдары бекiткен қауiпсiздiк нормаларының, ережелерiнiң қолданылуын жоққа шығармайды, және де ол бұл құжаттарға қайшы келмеуi тиiс.

1. Жалпы ережелер

1.1. Осы Ережеде пайдаланылған ұғымдар.
1.1.1. Еңбектi қорғау жөнiндегi нормативтiк акт - еңбек процесiнде жұмыскерлердiң жұмыс қабiлетi мен денсаулығын сақтауға, қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге бағытталған, құқықтық, ұйымдық-техникалық, санитарлық-гигиеналық және емдеу - алдын алу талаптарының комплексiн белгiлейтiн, құзырлы орган бекiткен акт.

Еңбектi қорғау жөнiндегi нормативтiк актiлерге
мыналар жатады:
- еңбек қауiпсiздiгi стандарттары Жүйесiндегi стандарттар:
- стандарттау, метрология және сертификаттау жөнiндегi мемлекет-аралық Кеңес бекiткен - мемлекеттiк стандарттар (ГОСТ); тиiстi министрлiктер, ведомстволар, атқару билiгiнiң басқа да орталық органдары бекiткен - салалық стандарттар (ГОСТ); кәсiпорындар бекiткен - кәсiпорындар стандарттары (СТП);
- Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгiнiң санитарлық-эпидемиологиялық Бас басқармасы бекiткен санитарлық ережелер, нормалар, гигиеналық нормативтер, эргономикалық, физиологиялық және басқа да талаптар;
- Қазақстан Республикасы Еңбек министрлiгiнiң Еңбектi қорғау жөнiндегi департаментiнiң келiсiмi бойынша атқару билiгiнiң орталық органдары мен тиiстi қадағалаушы және бақылаушы органдар бекiткен еңбектi қорғау жөнiндегi салалық бағыттағы ережелер мен нұсқаулар;
- министрлiктердiң, ведомстволардың келiсiмi бойынша Қазақстан Республикасы Еңбек министрлiгiнiң Еңбектi қорғау жөнiндегi департаментi бекiткен салааралық бағыттағы еңбектi қорғау жөнiндегi ережелер мен нұсқаулар;
- ұйымдық-әдiстемелiк құжаттар: Қазақстан Республикасының атқару билiгiнiң тiстi орталық органдары бекiткен (ұсыныстар мақұлданады) ережелер, әдiстемелiк сiлтемелер.
1.1.2. Еңбектi қорғау жөнiндегi ереже - жоба, құрылыс, салу, өндiрiстiк процестердi, жұмыстардың жекелеген түрлерiн ұйымдастыру мен жүзеге асыру, өндiрiстiк жабдықтарды, қондырғыларды, агрегаттарды, машиналарды, аппараттарды пайдалану кезiнде, сол сияқты негiзгi материалдарды, дайын өнiмдердi, заттарды, өндiрiс қалдықтарын және т.б. тасымалдау, сақтау, қолдану кезiнде орындалуы мiндеттi еңбектi қорғау жөнiндегi талаптарды белгiлейтiн нормативтiк акт.
Еңбектi қорғау жөнiндегi ереже салааралық және салалық бағытта болуы мүмкiн.
1.1.3. Еңбектi қорғау жөнiндегi нұсқау-өндiрiс мекен-жайларында, кәсiпорын аумағында, құрылыс алаңдарында жұмыстар атқару кезiнде және осы жұмыстар жүргiзiлетiн немесе қызметтiк мiндеттер орындалатын өзге де жерлерде еңбектi қорғау жөнiндегi талаптарды белгiлейтiн нормативтiк акт.
Еңбектi қорғау жөнiндегi нұсқаулар үлгiлiк (салалық)<*> және кәсiпорындардың, учаскелер мен нақты жұмыс орнының қызметшiлерiне<**> арналған болуы мүмкiн.
<*>Ескерту. бұдан әрi - үлгiлiк нұсқаулар.
<**>Ескерту. бұдан әрi - қызметшiлерге арналған нұсқаулық.

2. Еңбектi қорғау жөнiндегi ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу және бекiту

2.1. Еңбектi қорғау жөнiндегi ережелердi әзiрлеу бойынша жұмыстардың жүргiзiлуiн үйлестiрудi Қазақстан Республикасы Еңбек министрлiгiнiң Еңбектi қорғау жөнiндегi департаментi жүзеге асырады.
Еңбектi қорғау жөнiндегi салааралық ережелердiң әзiрленуiн ұйымдастыруды Қазақстан Республикасы Еңбек министрлiгiнiң Еңбектi қорғау жөнiндегi департаментi, салалық ережелердi - атқару билiгiнiң тиiстi орталық органдары жүзеге асырады.
Олардың бағыттамаларына қатысты ережелер мен нұсқауларды әзiрлеу үшiн атқару билiгi орталық органдарының, мемлекеттiк қадағалау және бақылау органдарының, кәсiпорындардың, ғылыми-зерттеу және жобалау-конструкторлық институттардың өкiлдерiнен салалық немесе салааралық комиссиялар құрылады. Комиссияны атқару билiгi орталық органының немесе мемлекеттiк қадағалау және бақылау органының басшысы (орынбасары) басқарады.
Еңбектi қорғау жөнiндегi ережелер мен нұсқауларды әзiрлеу және басып шығару бойынша жұмыстарды тапсырыс берушi қаржыландырады.
2.2. Еңбектi қорғау жөнiндегi ережелердi әзiрлеуде ұйымдық-әдiстемелiк бiрлiкке жету мақсатында мынадай тәртiп қарастырылады:
- еңбектi қорғау жөнiндегi ережелердi жасауға арналған Техникалық тапсырмаларды әзiрлеу және бекiту (осы Ереженiң 1,2,3 қосымшалары);
- тапсырыс берушi мен ұйымның - әзiрлеушiнiң арасындағы жасалым жұмысы үшiн ақы төлеу туралы шарт жасау;
- ережелер жобаларын әзiрлеу және оны ережелер жобасы ұсыныс-пiкiрлердi бiлу үшiн жiберiлетiн ұйымдар (кәсiпорындар) тiзбесiне сәйкес жан-жаққа жiберу (осы Ереженiң 4-қосымшасы);
- ұсыныс-пiкiрлер жиынтығын құрастыру (осы Ереженiң 5-қосымшасы);
- ережелер жобасы бойынша әр алуан пiкiрлер туралы анықтамалар құрастыру (осы Ереженiң 6-қосымшасы), түпкiлiктi редакциясын әзiрлеу;
- ережелердiң жобасы келiсiлуi тиiс (осы Ереженiң 7-қосымшасы) ұйымдардың (кәсiпорындардың) тiзбесiне сәйкес келiсу, сөйтiп жобаны бекiтуге ұсыну;
- бекiту және тiркеу (есебiн алу);
- басып шығару (көбейту);
- ережелердi тарату;
2.3. Ережелердi әзiрлеуге арналған Техникалық тапсырмада мынадай тарамдар қаралады:
- ережелердi әзiрлеудiң негiзi;
- орындалу мерзiмi;
- ережелердi әзiрлеудiң мақсаттары мен мiндеттерi;
- ережелер белгiлеген негiзгi талаптардың тiзбесi;
- еңбектi қорғау жөнiндегi басқа нормативтiк актiлермен өзара байланысы;
- ақпарат көзi;
- жұмыстардың кезеңдерi және олардың орындалу мерзiмдерi;
- бiрге орындаушы - ұйымдар атқарған жұмыстар;
- қосымша талаптар.
2.4. Еңбектi қорғау жөнiндегi ережелердi әзiрлеуге арналған техникалық тапсырманы Қазақстан Республикасы атқару өкiметiнiң тиiстi орталық органдары мен Қазақстан Республикасы Еңбек министрлiгi Еңбектi қорғау департаментiнiң келiсiмi бойынша әзiрлемешi-ұйым бекiтедi.
2.5. Еңбектi қорғау жөнiндегi салааралық ережелердi мүдделi министрлiктердiң, ведомстволардың, кәсiпорындардың келiсiмi бойынша Қазақстан Республикасы Еңбек министрлiгi Еңбектi қорғау департаментi, ал салалық ережелердi - Қазақстан Республикасы Еңбек министрлiгi Еңбектi қорғау департаментiнiң келiсiмi бойынша атқару өкiметiнiң тиiстi орталық органдары, қадағалау және бақылау органдары бекiтедi.
Еңбектi қорғау жөнiндегi ережелер белгiлi бiр мерзiмге қолдануға немесе мерзiмiне шек қойылмай бекiтiледi.
2.6. Үлгiлiк нұсқауларды тиiстi кәсiподақ органдарымен бұрын кеңесулер жүргiзiлгеннен кейiн министрлiктер, ведомстволар, республиканың атқару өкiметiнiң басқа да орталық органдары бекiтедi.
Үлгiлiк нұсқаулардың қолданылуы еңбектi қорғау жөнiндегi ережелердiң қолданылу мерзiмiн есепке алып белгiленедi.
2.7. Еңбектi қорғау жөнiндегi салааралық және салалық ережелердiң талаптары Қазақстан Республикасының қадағалау және бақылау органдарымен, - олардың құзырына қатысты мәселелер бөлiгiнде, - келiсiлуi тиiс.
2.8. Еңбектi қорғау жөнiндегi нұсқаулар еңбектi қорғау жөнiндегi салааралық және салалық ережелердiң негiзiнде әзiрленуi және оларға қайшы келмеуi тиiс.

3. Еңбектi қорғау жөнiндегi ережелер мен нұсқауларды есепке алу, басып шығару, тарату және қолданылуын тоқтату тәртiбi

3.1. Еңбектi қорғау жөнiндегi салааралық және салалық ережелердi есепке алуды, сондай-ақ оларды жүйелеудi Қазақстан Республикасы Еңбектi министрлiгiнiң Еңбектi қорғау департаментi жүзеге асырады.
3.2. Үлгiлiк нұсқаулардың есебiн алу тәртiбiн Қазақстан Республикасының тиiстi министрлiктерi, ведомстволары және атқару өкiметiнiң басқа да орталық органдары белгiлейдi.
3.3. Қызметшiлер үшiн бекiтiлген нұсқаулар кәсiпорынның еңбектi қорғау қызметiнiң есеп жүргiзу журналында ескерiледi (осы Ереженiң 8-қосымшасы).
3.4. Қазақстан Республикасы Еңбек министрлiгiнiң Еңбектi қорғау департаментi салааралық қолдануға арналған еңбектi қорғау жөнiндегi өздерi бекiткен ережелердi басып шығарады және таратады.
3.5. Министрлiктер, ведомстволар, атқару өкiметiнiң басқа да орталық органдары салалық қолданысты еңбектi қорғау ережелерiн басып шығарады, сол сияқты өздерiне ведомстволық бағыныстағы кәсiпорындар мен мүдделi ұйымдарды қолданылып жүрген ережелер, нұсқаулар мен басқа да нормативтiк актiлер туралы хабардар етедi.
3.6. Еңбектi қорғау жөнiндегi ережелер басқа салаға Еңбектi қорғау департаментiнiң келiсiмi бойынша қолданылуы мүмкiн. Бұл жағдайда тиiстi министрлiктiң, ведомствоның, ережелердi салада пайдалануға мүдделi атқару өкiметiнiң басқа да органының басшысы аталған ережелердi аталмыш салада қолдану туралы бұйрық (өкiм) шығаруы тиiс.
3.7. Үлгiлiк нұсқауларды көбейтудi (басып шығаруды) тиiстi министрлiктер, ведомстволар, атқару өкiметiнiң басқа да орталық органдары, ал қызметшiлерге арналған нұсқауларды кәсiпорын басшысы ұйымдастырады. Үлгiлiк нұсқаулар жеке дәптершелер немесе жинақтар түрiнде, ал қызметшiлерге арналған нұсқаулар дәптершелер (қолға беру үшiн), жинақтар немесе бiр жақты парақтар түрiнде (жұмыс орындарында немесе өндiрiс учаскелерiнде iлiп қою үшiн) көбейтiлуi (басып шығарылуы) мүмкiн.
3.8. Еңбектi қорғау жөнiндегi ережелердiң күшiн оларды бекiткен тиістi министрлiктер, ведомстволар, атқару өкiметiнiң басқа орталық органы жояды. Ережелердiң қолданылу мерзiмiнiң аяқталуына дейiн тоғыз ай бұрын бұл ережелердiң қолданылу мерзiмiн ұзарту немесе оларды тоқтату жөнiнде шешiм қабылданады.
3.9. Еңбектi қорғау жөнiндегi салааралық немесе салалық ережелердiң күшiн жою туралы Қазақстан Республикасы Еңбек министрлiгiнiң Еңбектi қорғау департаментi аталған ережелердiң қолдануына немесе күшiн жою мерзiмi бiткенге дейiн үш айдан кешiктiрмей хабарлама жасайды.

4. Еңбектi қорғау жөнiндегi ережелер мен нұсқаулардың сақталуын қадағалау және бақылау

4.1. Еңбектi қорғау жөнiндегi салааралық ережелердiң сақталуын қадағалау мен бақылауды оған арнаулы өкiлеттi, Еңбектi қорғау туралы Заңның 8 тармағына сәйкес өз қызметiнде кәсiпорындардың, мекемелердiң, ұйымдардың және олардың жоғары тұрған органдарына бағынышсыз мемлекеттiк органдар мен инспекциялар жүзеге асырады.
4.2. Министрлiктер, ведомстволар, атқару өкiметiнiң басқа да орталық органдар өздерiне бағынышты кәсiпорындарға, мекемелерге, ұйымдарға қатысты еңбектi қорғау жөнiндегi салалық ережелер мен үлгiлiк нұсқаулардың сақталуына iшкi ведомстволық бақылау жасайды.
4.3. Қызметшiлерге арналған нұсқаулардың орындалуына бақылау жасау кәсiпорындардың және олардың құрылымдық бөлiмшелерiнiң (қызметтердiң) басшыларына, цехтардың (учаскелердiң) басшыларына, сол сияқты бригадирлерге жүктеледi. Нұсқаулардың талаптарының орындалуын барлық бақылау түрiнде тексеру керек.

Қазақстан Республикасының
Еңбек министрлiгiнiң
1994 жылғы 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқаулардың
әзiрлеу мен бекiтудiң тәртiбi
туралы Ережеге
1-қосымша

Мiндеттiлiктi

Техникалық тапсырманың бiрiншi бетiнiң нысаны

Келiсiлген Бекiтемiн
---------------- ------------------
қызметi, ұйымның қызметi, ұйымның
аты аты

инициалы, инициалы,
фамилиясы фамилиясы

қолы, қолы,
датасы датасы

Еңбектi қорғау жөнiндегi Ережелердi әзiрлеуге арналған
ТЕХНИКАЛЫҚ ТАПСЫРМА

--------------------------------------
ережелердiң аты
Орындаушы______________________________________
жетекшi әзiрлеушi-ұйымның аты
Бiрге орындаушылар ____________________________
бiрге әзiрлеушi-ұйымдардың
-----------------------------------------------
(кәсiпорындардың) аттары

Қазақстан Республикасының
Еңбек министрлiгiнiң
1994 жылғы 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
Еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу мен бекiтудiң
тәртiбi туралы
Ережеге
2-қосымша

Техникалық тапсырманың келесi беттерiнiң нысаны

1. Ережелердi әзiрлеуге арналған негiз

-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------

2. Орындау мерзiмi

басталуы ___________ 199___ ж.
аяқталуы ___________ 199___ ж.

3. Ережелердiң әзiрлеудiң мақсаты мен мiндеттерi

-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------

4. Әзiрленген объектiнiң сипаттамасы

-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------

5. Ережелер белгiлеген негiзгi талаптардың тiзбесi

-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------

6. Еңбектi қорғау жөнiндегi басқа да нормативтiк актiлермен
өзара байланыс

-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------

7. Ақпарат көздерi

-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------

8. Жұмыс кезеңдерi мен оларды орындау мерзiмдерi

-----------------------------------------------------------------
Кезең | Жұмыс аты | Ұйым (кәсiпорын) | Орындау мерзімдерi | Жұмыс
нөмiрi| | орындаушы | ------------------ |кезеңi
| | | басталуы |аяқталуы |немен
| | | | |аяқта.
| | | | |лады
-----------------------------------------------------------------

9. Ұйымдар (кәсiпорындар) - бiрге орындаушылар атқарған
жұмыстар

-----------------------------------------------------------------
Кезең | Жұмыс аты | Ұйым (кәсiпорын) |Орындау мерзiмдерi.|Жұмыс
нөмiрi| | орындаушы |басталуы | аяқталуы|кезеңi
| | | | |немен
| | | | |аяқтал
| | | | |ады
-----------------------------------------------------------------

10. Қосымша сiлтемелер

-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------

Қазақстан Республикасының
Еңбек министрлiгiнiң
1994 ж. 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу мен бекiтудiң
тәртiбi туралы
Ережеге
3-қосымша

Техникалық тапсырманың соңғы бетiнiң нысаны

----------------------------------------- инициалы,
жетекшi ұйым-әзiрлеушiнiң басшысы қолы фамилиясы
(басшының орынбасары) және оның атауы

----------------------------------------- инициалы,
бөлiмше-әзiрлеушiнiң басшысы қолы фамилиясы

----------------------------------------- инициалы,
әзiрлеменiң (тақырыптың) жетекшiсi, қолы фамилиясы
қызметi

----------------------------------------- инициалы,
Орындаушылар, қызметтерi қолы фамилиясы

Бiрге орындаушылар

----------------------------------------- инициалы,
басшысы (басшының орынбасары), ұйымның қолы фамилиясы
атауы

----------------------------------------- инициалы,
бөлiмше-әзiрлеушiнiң жетекшiсi қолы фамилиясы

----------------------------------------- инициалы,
әзiрлеменiң (тақырыптың) жетекшiсi, қолы фамилиясы
қызметi

----------------------------------------- инициалы,
орындаушылар, қызметтерi қолы фамилиясы

Келiсiлген

-----------------------------------------
басшы (басшының орынбасары) ұйымның атауы

Қолы инициалы,
фамилиясы

Қазақстан Республикасының
Еңбек министрлiгiнiң
1994 ж. 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу мен бекiтудiң
тәртiбi туралы
Ережеге
4-қосымша

Ой-пiкiр бiлу үшiн ережелер жобасы жiберiлетiн ұйымдардың /кәсiпорындардың/
ТIЗБЕСI

-----------------------------------------------------------------
(ережелер жобасының атауы)
-----------------------------------------------------------------
Ұйымның /кәсiпорынның/ атауы | әдрiсi | Даналар саны
-----------------------------------------------------------------
1 | 2 | 3
-----------------------------------------------------------------

------------------------------ инициалы,
жетекшi ұйым - әзiрлеушiнiң қолы фамилиясы
бөлiмше басшысы

Қазақстан Республикасының
Еңбек министрлiгiнiң
1994 ж. 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу мен бекiтудiң
тәртiбi туралы
Ережеге
5-қосымша

Ой-пiкiрлер жиыны

ережелердiң __________________ арналған редакциясының жобасының редакциялау нөмiрi

____________
санаты

-----------------------------------------------------------------
ережелер жобасының атауы
-------------------------------------------------------------------
лит. Рет | Тараудың, |Министрлiктiң, | Ескертпелер | Жетекшi ұйым -
NN | Тараушаның|ведомствоның, | мен (немесе)| әзiрлеушiнiң
|тармақтың, |ұйымның (кәсi. | ұсыныстар | тұжырымы
|тармақшаның|порынның) атауы| |
|қосымшаның |хаттың N 9 мен | |
|нөмiрi |датасы | |
-------------------------------------------------------------------
1 2 3 4 5
-------------------------------------------------------------------
ТЕКСТ

---------------------------------- инициалы,
бөлiмше - әзiрлеушiнiң басшысы қолы фамилиясы

---------------------------------- инициалы,
әзiрлеменiң (тақырыптың) жетекшiсi қолы фамилиясы
қызметi

--------------------------------- инициалы,
жауапты орындаушы, қызметi қолы фамилиясы

Қазақстан Республикасының
Еңбек министрлiгiнiң
1994 ж. 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу мен бекiтудiң
тәртiбi туралы
Ережеге
6-қосымша

_________ ережелердiң жобасы бойынша пiкiр айырмашылықтары санаты

-------------------------------------------------------------------
ережелердiң атауы
-------------------------------------------------------------------
Тараудың, Тараушаның, |Мүдделi министрлiктiң |Жетекшi министрлiк.
Тармақтың, Тармақшаның|(ведомствоның) және оның | (ведомствоның)
Қосымшаның нөмiрi |қысқаша техникалық-экономи.| тұжырымы
|калық негiздемесi, хаттың |
|нөмiрi мен датасы, хатқа |
|қол қойған адамның қызметi |
-------------------------------------------------------------------
1 | 2 | 3
-------------------------------------------------------------------

----------------------------------------
басқарма (бөлiм) бастығы жетекшi
министрлiктiң, ведомство-әзiрлеушiнiң атауы

қолы инициалы,
фамилиясы

Қазақстан Республикасының
Еңбек министрлiгiнiң
1994 ж. 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу мен бекiтудiң
тәртiбi туралы
Ережеге
7-қосымша

Ережелердiң жобасы келiсiлетiн ұйымдардың (кәсiпорындардың)
ТIЗБЕСI

-------------------------------------------------------------------
ережелер жобасының атауы
-------------------------------------------------------------------
Ұйымның (кәсiпорынның) атауы | Әдрiсi
-------------------------------------------------------------------
1 | 2
-------------------------------------------------------------------

------------------------------------------- қолы инициалы,
жетекшi ұйым - әзiрлеушiнiң бөлiмше басшысы фамилиясы

Қазақстан Республикасының
Еңбек министрлiгiнiң
1994 ж. 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу мен бекiтудiң
тәртiбi туралы
Ережеге
8-қосымша

Қызметшiлерге арналған еңбектi қорғау жөнiндегi нұсқауларға есеп жүргiзетiн журналдың нысаны

-------------------------------------------------------------------
NN | Есепке |Нұсқау.| Нұсқау. | Нұсқау. | Нұсқау. | Есеп | Есеп
|алынған |дың |дың бекi. |дың белгi.|ты тек. |жүргiз.|жүргiз.
|датасы |атауы |тiлген да.|ленiмi |серудiң |ген ада|ген
| | |тасы |(нөмiрi) |жоспарлық|мның |адамның
| | | | |мерзiмi |қызметi|қолы
| | | | | |фамилия|
| | | | | |сы мен |
| | | | | |инициалы
-------------------------------------------------------------------
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8
-------------------------------------------------------------------

Қазақстан Республикасы
Еңбек министрлiгiнiң
1994 жылғы 28 маусымдағы
N 60 қаулысына
қосымша

Еңбектi қорғау жөнiндегi ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу бойынша
ӘДIСТЕМЕЛIК СIЛТЕМЕЛЕР

Әдiстемелiк сiлтемелер еңбектi қорғау жөнiндегi ережелер мен нұсқаулардың құрылымына, мазмұнына, рәсiмделуi мен белгiленуiне, сол сияқты олардың тексеру, қайта қаралу, сақталуы мен олармен кәсiпорындардың қамтамасыз етiлу тәртiбiне талаптар қояды.

1. Еңбектi қорғау жөнiндегi ережелердi әзiрлеу

1.1. Еңбектi қорғау жөнiндегi ережелер мен нұсқаулар ССБТ стандарттарының талаптары, құрылыс және санитарлық нормалар мен ережелер, қауiпсiздік нормалары, гигиеналық және эргономикалық нормативтер сақталынып, ғылымның, техниканың, өндiрiс пен еңбектiң озық тәжiрибелерi ескерiлiп әзiрленедi.
1.2. Еңбектi қорғау жөнiнде Ереже<*> мынадай тараулардан тұрады:
<*>Ескерту: Бұдан әрi - ереже.
- жалпы талаптар;
- өндiрiстiк (технологиялық) процестерге талаптар;
- өндiрiстiк үй-жайларға талаптар;
- өндiрiстiк алаңдарға талаптар (өндiрiстiк үй-жайлардан тыс орындалатын процестер үшiн);
- негiзгi материалдарға, дайындамалар мен жартылай фабрикаттарға талаптар;
- өндiрiс құрал-жабдықтарына талаптар;
- өндiрiс құрал-жабдықтарын орналастыру мен жұмыс орындарын ұйымдастыруға талаптар;
- негiзгi материалдарды, дайындамаларды, жартылай фабрикаттарды, дайын өнiмдер мен өндiрiс қалдықтарын сақтау мен тасымалдау тәсiлдерiне қойылатын талаптар;
- еңбек пен демалыс режимдерi;
- ережелердi бiлуге кәсiби iрiктеу мен тексеруге қойылатын талаптар;
- қорғаныс құралдарын қолдануға қойылатын талаптар;
- ережелердi бұзғаны үшiн жауапкершiлiк.
1.2.1. "Жалпы талаптар" тарауында мыналар болуы тиiс:
- ережелердi қолдану мен тарату туралы мәлiметтер;
- ГОСТ 12.0.003.. ССБТ. Қауiптi сәйкес белгiленген өндiрiс процестерiне тән қауiптi және зиянды өндiрiстiк факторлардың тiзбесi, - "және зиянды өндiрiс факторлары, Жiктемеге";
- стандарттар жол беретiн (санитарлық нормалар бойынша) өндiрiс процестерiне тән қауiптi және зиянды өндiрiс факторларының шоғырлану деңгейлерi мен басқа да параметрлерi;
- өндiрiс процестерiн ұйымдастыруға қойылатын қауiпсiздiк талаптары;
- қоршаған табиғи ортаны қорғау туралы талаптар;
- өндiрiс процестерiне қойылатын өрт-жарылыс қауiптерi талаптары;
- техникалық құжаттамаларда ескерiлуге тиiстi қауiпсiздiк талаптары.
1.2.2. "Өндiрiстiк (технологиялық) процестерiне қойылатын талаптар" тарауында:
- қызметшiлерге зиянды ықпал ететiн негiзгi материалдармен дайындамалармен, жартылай фабрикаттармен, дайын өнiмдермен және өндiрiс қалдықтарымен, қызметшiлердiң тiкелей қатынас болдырмайтын шаралар;
- қауiптi және зиянды өндiрiстiк факторлардың пайда болуына байланысты технологиялық процестер мен операцияларды, аталған факторлар жоқ немесе аз түрде бар процестермен және операциялармен ауыстыру жөнiндегi шаралар;
- комплекстi механикаландыру, автоматтандыру, қауiптi және зиянды өндiрiстiк факторлар бар болғанда технологиялық процестер мен операцияларды қашықтықтан басқару;
- құрал-жабдықтарды герметизациялау;
- қызметшiлердiң қорғаныс құралдарын қолдану;
- бiр сарындылық пен гиподтықтың сол сияқты еңбектiң ауырлығын шектеу мақсатында еңбек пен демалысты тиiмдi ұйымдастыру;
- Жекелеген технологиялық операцияларда қауiптi және зиянды өндiрiстiк факторлардың пайда болуы туралы қазiргi заманғы мәлiмдеу тәсiлдерi;
- қызметшiлердiң қорғанысы мен өндiрiс құрал-жабдықтарының апатқа ұшырамауын қамтамасыз ететiн технологиялық процестердi бақылау мен басқару жүйесi;
- қауiптi және зиянды өндiрiстiк факторлардың көзi болып табылатын өндiрiс қалдықтарын дер уақытында аластау мен залалсыздандыру қарастырылады.
1.2.3. "Өндiрiс үй-жайларына қойылатын талаптар" тарауында құрылыстық нормалар мен ережелер (СНКП) және өндiрiс үй-жайлары мен жұмыс орындарында қауiптi және зиянды өндiрiстiк факторлардың жол берiлетiн деңгейлерi, сол сияқты жарық, температуралық режим, ылғалдылық және аталмыш ереже жүретiн өндiрiстiк процестерге тән басқа да өндiрiстiк факторлар жөнiндегi санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтер келтiрiледi.
1.2.4. "Өндiрiс алаңдарына қойылатын талаптар" (өндiрiс үй-жайларынан тыс орындалатын процестер үшiн)" тарауында СН и П (құрылыс нормалары мен ережелерi) талаптары, сол сияқты Қазақстан Республикасының қадағалау және бақылау органдары бекiткен нормалар мен ережелердiң талаптары келтiрiледi.
1.2.5. "Негiзгi материалдарға, дайындамалар мен жартылай фабрикаттарға қойылатын талаптар" тарауында негiзгi материалдардың, дайындамалардың, жартылай фабрикаттардың қолданылуы кезiнде қызметшiлердiң еңбегiнiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету үшiн ескерiлуге қажет ерекшелiктерi, сол сияқты оларды қауiпсiз пайдалану жөнiндегi талаптар көрiнiс табады.
1.2.6. "Өндiрiс құрал-жабдықтарына қойылатын талаптар" тарауында ГОСТ 12.2.003" ССБТ, Өндiрiс жабдықтары қауiпсiздiктiң жалпы талаптарына" сәйкес бекiтiлген өндiрiс құрал-жабдықтарына қойылатын жалпы талаптар қарастырылады. Қауiпсiздiктiң нақты талаптары стандарттарда құрал-жабдықтардың жекелеген топтары мен түрлерiне белгiленедi.
1.2.7. "Өндiрiс құрал-жабдықтарын орналастыру мен жұмыс орындарын ұйымдастыруға қойылатын талаптар" тарауында өндiрiс құрал-жабдықтарын, коммуникацияларды, негiзгi материалдарды, дайындамаларды, жартылай фабрикаттарды, дайын өнiмдер мен өндiрiс үй-жайларында (өндiрiс алаңдарында) өндiрiс қалдықтарын орналастыру, құрылыс нормалары мен ережелерiне және технологиялық жобалау нормаларына сәйкес құрал-жабдықтар бiрлiктерiнiң, құрал-жабдықтар мен өндiрiс ғимараттарының қабырғаларының аралығындағы арақашықтықтарға қойылатын талаптар, сол сияқты нақты өндiрiстiк процестерге, өндiрiс құрал-жабдықтары мен жұмыс орындарына арналған мемлекеттiк стандарттардың қауiпсiздiгi талаптары қарастырылады.
1.2.8. "Негiзгi материалдарды, дайындамаларды, жартылай фабрикаттарды, дайын өнiмдер мен өндiрiс қалдықтарын сақтау мен тасымалдау тәсiлдерiне қойылатын талаптар" тарауында жұмыстардың орындалуының қауiптiлiгiн болдыртпайтын тиеу-түсiру жұмыстарын механикаландыру мен автоматтандыру құралдарын сақтау және тасымалдаудың тәсiлдерi мен қырымдары қарастырылады.
1.2.9. "Еңбек және демалыс режимдерi" тарауында аталмыш ереже жүретiн өндiрiстiк процестерге арналған еңбек пен демалыстың мүмкiн режимдерi;
жылдың суық кезiнде ашық ауада болғанда, қызметшiлерге қауiптi және зиянды өндiрiс факторларының әсер етуiне байланысты үзiлiстер және демалыс пен тамақ қабылдау үшiн үзiлiстер белгiлеу;
ауысым ұзақтығын және т.б. шектеу жөнiнде ұсыныстар берiледi.
1.2.10. "Кәсiби iрiктеу мен ережелiк бiлiмдерiн тексеруге қойылатын талаптар" тарауында қызметшiлердiң өндiрiс процестерiне қатысуына жiберiлу шарттары қарастырылуы тиiс:
- атқарылатын жұмыстардың сипатына орай өндiрiс процестерiне қатысуға жiберiлетiн адамдардың физиологиялық, психо-физиологиялық, психологиялық, жағынан сәйкес келуi, ал кейбiр жағдайларда антролометрикалық ерекшелiктерi;
- қызметшiлердiң денсаулығының жай-күйiн оларды жұмысқа жiберу кезiнде, сондай-ақ мерзiмдi түрде тексеру қызметшiлердiң денсаулығының жай-күйiне мерзiмдi түрде бақылау жасау Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгi белгiлеген тәртiпте өндiрiс процесiндегi қауiптi және зиянды факторлардың қатысына орай айқындалады;
- өндiрiс процесiне қатысуға жiберiлетiн адамдарда жұмыс сипатына сай кәсiби даярлығы (мұның iшiнде еңбек қауiпсiздiгi бойынша да) болуы тиiс;
- қызметшiлердiң бiлiмiн тексеру оларды жұмысқа жiберер кезде, сондай-ақ мерзiмдi түрде жүргiзiледi;
- оқудың тәртiбi мен түрлерi және бiлiмдердi тексеру ГОСТ 12.0.004. "ССБТ. Еңбек қауiпсiздiгiне оқытуды ұйымдастыру. Жалпы ережелердiң" талаптарына сәйкес болуы тиiс.
1.2.11. "Қызметшiлердiң қорғаныс құралдарын қолдануға қойылатын талаптар" тарауында:
- жұмыс аймағынан қауiптi және зиянды заттар мен материалдардың аулақ болуын;
- зиянды факторлардың әсерiн қолданылып жүрген санитарлық нормалар белгiлеген деңгейге дейiн төмендетiлуiн;
- қолданылған технологиялар мен жұмыс жағдайынан пайда болатын қауiптi және зиянды өндiрiстiк факторлардың әсерiнен қызметшiлердi қорғауды;
- технологиялық процестер бұзылған жағдайларда пайда болатын қауiптi және зиянды өндiрiстiк факторлардың әсерiнен қызметшiлердiң қорғалуын қамтамасыз ететiн тәсiлдер мен шаралар көрсетiлуi тиiс.
1.2.12. "Ережелердi бұзғаны үшiн жауапкершiлiк" тарауында қолданылып жүрген заңдарда қарастырылған ережелердiң талаптарын сақтамағаны үшiн лауазымды адамдар мен жұмысшылардың жауапкершiлiгi мазмұндалады.
1.3. Ережелердiң талаптарының мазмұны әртүрлi түсiнiктi болдыртпас үшiн қысқа әрi анық болуы тиiс. Ережелерде мiндеттi түрдегi талаптарды айту кезiнде "тиiс", "болады", "қажет" және бұлардан тарайтын сөздер қолданылады.
1.4. Ережелерде ГОСТ 12.0.002. "ССБТ. Терминдер мен белгiлеулер" белгiлеген терминдер қолданылуы тиiс.
1.5. Қазақстан Республикасының еңбектi қорғау жөнiндегi ережелерi мен нұсқауларының белгiленiмi Қазақстан Республикасының (ЕКЕ, ЕКН) индексiнiң; салааралық (СА) және салалық (С) қолдануға бөлiнiстен; реттiк тiркеу нөмiрi мен бекiтiлген жылынан тұрады.
Мысалы: ЕКЕСА-001-94 "Электр дәнекерлеу жұмыстарын iстеу кезiндегi еңбектi қорғау жөнiндегi "Ережелер" мұндағы ЕКЕ-еңбектi қорғау жөнiндегi ережелер, РК-Қазақстан Республикасы СА-салааралық, 001-тiркеу нөмiрi, 94-ережелердiң бекiтiлген жылы.
1.6. Еңбектi қорғау жөнiндегi Ереженiң мұқабасы мен алғы бетiн рәсiмдеу осы Әдiстемелiк сiлтемелердiң 1-4-қосымшаларында келтiрiлген.

2. Еңбектi қорғау жөнiндегi нұсқауларды әзiрлеу

2.1. Еңбектi қорғау жөнiндегi нұсқаулар<*> жекелеген кәсiп қызметшiлерi үшiн (электр дәнекерлеушiлер, станокшылар, слесарлар, электр монтерлерi, жинаушылар, лаборанттар, сауыншылар және басқа) сол сияқты, жұмыстың жекелеген түрлерiне арналып (биiктегi, монтаждау, баптау-iске қосу, жұмысы жөндеу жұмыстары, сынақтар жүргiзу және басқа) әзiрленуi мүмкiн.
<*>Ескерту: Бұдан әрi - нұсқау.
2.2. Жарылыс жұмыстарымен, электр қондырғылары мен құрылымдары, жүккөтергiш машиналар, котель қондырғылары, ыдыстар қызметiмен шұғылданатын қызметшiлер, қысым астында жұмыс iстейтiндер мен және басқалар үшiн нұсқаулардың Қазақстан Республикасының қадағалау және бақылау органдары бекiткен еңбектi қорғау жөнiндегi салааралық және салалық нормативтiк актiлерiнде белгiленген еңбек қауiпсiздiгi жөнiндегi талаптары аталған актiлердiң негiзiнде әзiрленiп, осы органдар белгiлеген тәртiпте бекiтiледi.
2.3. Қызметшiлерге арналған нұсқаулар аталмыш кәсiпорында пайдаланылатын құрал-жабдықты жасаушы-зауыттардың пайдалану және жөндеу жөнiндегi құжаттамасында айтылған үлгi нұсқаудың, қауiпсiздiк талаптарының, сол сияқты өндiрiстiң нақты, жағдайлары ескерiлген технологиялық құжаттамасының негiзiнде әзiрленедi. Салада үлгiлiк нұсқаулар болмағанда, қызметшiлерге аталмыш учаскедегi немесе жұмыс орнындағы нақты еңбек жағдайлары ескерiлiп осы әдiстемелiк сiлтемелердiң 2.2-тармағында көрсетiлген құжаттардың негiзiнде арналған нұсқаулар әзiрленедi.
2.4. Қызметшiлерге арналған нұсқауларды оқып-үйренудi кәсiпорын басшысы қамтамасыз етедi. Нұсқау талаптары қызметшiлер үшiн мiндеттi болып табылады. Бұл талаптардың орындалмауы еңбек тәртiбiн бұзу ретiнде қаралуы тиiс.

3. Үлгi нұсқауларды әзiрлеу

3.1. Үлгi нұсқаудың талаптары:
- аталмыш салада қолданылып жүрген құжаттарды талдау;
- технологиялық процестердi зерттеу;
- аталмыш кәсiпке (жұмыс түрiне) тән еңбек жағдайларын зерттеу;
- аталмыш кәсiп адамдарының /аталмыш жұмыспен шұғылданушылардың/ жұмыс орындауы үшiн сипаты бар қауiптi және зиянды өндiрiстiк факторларды анықтау;
- аталмыш кәсiп үшiн типтiк, мейлiнше ықтимал өндiрiстiк жарақат жағдайлары мен кәсiби сырқаттар және олардың себептерiне талдау жасау;
- жұмысты қауiпсiз атқарудың алдыңғы қатарлы тәжiрибесiн оқып-үйрену;
- жұмысты орындаудың мейлiнше қауiпсiз әдiстерi мен жолдарын айқындау;
- еңбек пен демалыстың бекiтiлген режимдерi негiзiнде құрылуы керек.
3.2. Аталмыш саланың үлгi нұсқауы ретiнде министрлiктiң, ведомствоның, аталған нұсқауды бекiткен атқару өкiметiнiң басқа да орталық органының келiсiмi бойынша тиiстi мамандық (жұмыс түрi) қызметшiлерiне арналған басқа саланың үлгi нұсқауы пайдаланылуы да мүмкiн. Бұл жағдайда мемлекеттiк өкiметтiң орталық органының басшысы аталған үлгi нұсқауды аталмыш салада қолдану туралы бұйрық (өкiм) шығаруы тиiс.
3.3. Үлгi нұсқаудың мұқабасы мен алғы бетiнiң рәсiмделуi осы әдiстемелiк сiлтемелердiң 5,6-қосымшаларына сай болуы тиiс.

4. Қызметшiлерге арналған нұсқауларды әзiрлеу

4.1. Кәсiптер мен жұмыстардың жекелеген түрлерi бойынша қызметшiлерге арналған нұсқаулар бөлiмшелердiң басшыларының, бас мамандар қызметiнiң (бас технолог, бас механик, бас энергетик, бас металлург және т.б.), еңбек пен еңбекақыны ұйымдастыру қызметтерiнiң қатысуымен еңбектi қорғау қызметi жасаған тiзбеге сәйкес әзiрленедi.
Тiзбе жұмыстар мен жұмысшылар мамандықтарының Бiрыңғай тарифтiк-квалификациялық анықтамалығына сәйкес кәсiпорында бекiтiлген штаттық кесте мен белгiленген тәртiпте бекiтiлген қызметшiлердiң лауазымдарының Квалификациялық анықтамалығының негiзiнде әзiрленедi.
Тiзбенi кәсiпорын басшысы бекiтiп, кәсiпорынның барлық құрылымдық бөлiмшелерiне (қызметтерiне) таратылады.
4.2. Қызметшiлерге арналған нұсқаулар кәсiпорын басшысының бұйрықтары мен өкiмдерiнiң негiзiнде жасалады.
4.3. Қызметшiлерге арналған нұсқауларды цехтардың (цехсыз құрылымда учаскелердiң), бөлiмдердiң, лабораториялардың және кәсiпорынның басқа да тиiстi бөлiмшелердiң басшылары әзiрлейдi.
4.4. Кәсiпорынның еңбектi қорғау қызметi қызметшiлерге арналған нұсқаулардың дер уақытында әзiрленуiне, тексерiлуiне және қайта қаралуына үнемi бақылау жасайды, әзiрлеушiлерге әдiстемелiк көмек көрсетуге, олардың қажеттi үлгi нұсқаулардың, ССБТ стандарттардың, сол сияқты еңбектi қорғау жөнiндегi басқа да нормативтiк актiлердiң болуына жәрдем беруi тиiс.
4.5. Нұсқауларды жасауға қажеттi әзiрлiк жұмыстары мыналардан тұрады.
- технологиялық процестi зерттеу, қалыпты жағдай кезiнде және ықтимал режимнен ауытқыған кезде пайда болатын мүмкiн қауiптi және зиянды өндiрiстiк факторларды табу, сол сияқты аталған факторлардан қорғану шаралары мен құралдарын айқындау;
- қолданылатын жабдықтардың, тетiктер мен аспаптардың қауiпсiздiк талаптарына сәйкестiгiн анықтау;
- еңбектi қорғау мәселелерi бойынша материалдарды iрiктеу, олар нұсқауларды әзiрлеу кезiнде пайдаланылуы мүмкiн;
- қорғаныс құралдарының құрастырмалық ерекшелiктерi мен тиiмдiлiгiн зерттеу, олар тиiстi жұмыстарды орындау кезiнде пайдаланылуы мүмкiн;
- сала кәсiпорындарындағы апаттар мен бақытсыз жағдайлардың нәтижелерi бойынша тиiстi министрлiктiң, ведомствоның, мемлекеттiң басқару органының ақпараттық хаттарын, өкiмдерi мен бұйрықтарын зерттеу;
- кәсiпорындағы аталмыш мамандыққа (жұмыс түрiне) тән өндiрiстiк жарақаттың, апат жағдайларының және кәсiби сырқаттардың себептерiне талдама жүргiзу;
- жұмыстардың қауiпсiз әдiстерi мен тәсiлдерiн, олардың жүйесiн, сол сияқты нұсқауға кiретiн техникалық және ұйымдық шараларды белгiлеу;
4.6. Нұсқауға кiретiн еңбектi қорғау жөнiндегi нормативтiк актiлердiң талаптары қызметшiнiң нақты жұмыс орнына және еңбегiнiң iс жүзiндегi жағдайларына орай қолданылатындай етiп мазмұндалуы тиiс.
4.7. Iске қосылған жаңа өндiрiстер үшiн қызметшiлерге арналған уақытша нұсқаулар жасауға жол берiледi. Уақытша нұсқаулар технологиялық процестердiң (жұмыстардың) қауiпсiз жүруiн және құрал-жабдықтардың қауiпсiз пайдаланылуын қамтамасыз етуi тиiс. Уақытша нұсқаулар әзiрлеуге қызметшiлер үшiн тұрақты нұсқаулар әзiрлеу кезiнде қойылатын талаптар қойылады. Уақытша нұсқаулар мамандықтар бойынша да, сондай-ақ жұмыс түрлерi бойынша да аталған өндiрiстердi мемлекеттiк қабылдау комиссиясы пайдалануға қабылдаған мерзiмге дейiн жасалады.
4.8. Қызметшiлерге арналған нұсқауларды тиiстi сайланбалы кәсiподақ органымен және еңбектi қорғау қызметiнiң алдын ала ақылдасулар өткiзгеннен кейiн кәсiпорын басшысы бекiтедi.

5. Нұсқаулардың құрылымы мен мазмұны

5.1. Әрбiр нұсқауға атау мен нөмiр берiлуi тиiс. Атауында оның қандай мамандыққа немесе жұмыс түрiне арналғанын қысқаша көрсету керек.
Үлгi нұсқаулардың атауы, мысалы, мынадай - "Технологиялық құрал-жабдықтарды жөндеу бойынша слесарға арналған еңбектi қорғау жөнiндегi үлгi нұсқау", "Жер қазба жұмыстарын жүргiзу кезiндегi еңбектi қорғау жөнiндегi үлгi нұсқау", деген секiлдi болуы мүмкiн. Қызметшiлерге арналған нұсқаулардың, атауы, мәселен, мынадай - "Газ дәнекерлеушiге арналған еңбектi қорғау жөнiндегi нұсқау", "Биiкте жұмыс атқару кезiндегi еңбектi қорғау жөнiндегi нұсқау" деген секiлдi болуы мүмкiн.
5.2. Нұсқаулардың талаптарын технологиялық процестердiң жүйесiне және оларда аталмыш жұмыс орындалатын жағдайлар ескерiлуiне сәйкес мазмұндалуы керек.
5.3. Үлгi нұсқау мен қызметшiлерге арналған нұсқау мынадай тараулардан тұруы тиiс:
- қауiпсiздiктiң жалпы талаптары;
- жұмыс басталар алдындағы қауiпсiздiк талаптары;
- апаттық жағдайлардағы қауiпсiздiк талаптары;
- жұмыс аяғындағы қауiпсiздiк талаптары.
Ескертпе: Қажет болған жағдайда нұсқауға қосымша тараулар енгiзуге болады. Мысалы, үлгi нұсқауларда тиiстi ережелердi, директивалық органдардың сiлтемелерiн, аталмыш үлгi нұсқаудың негiзiнде жасалған қызметшiлерге арналған нұсқауларды қауiпсiздiк талаптарын мазмұнының әдiстемелiк ерекшелiктерiн көрсететiн "Кiрiспе" тарауы болуы мүмкiн. Осы тарауда нұсқауларды әзiрлеу кезiнде ескерiлген нормативтiк актiлерге сiлтемелер жасалуы, осы актiлердiң тiзбесi, сол сияқты күшi жоғалған актiлердiң тiзбесi берiлуi мүмкiн.
5.3.1. "Қауiпсiздiктiң жалпы талаптары" тарауында:
- адамдардың мамандығы бойынша өз бетiнше жұмыс iстеуiне немесе тиiстi жұмысты орындауына жiберiлу шарттары (жасы, жынысы, денсаулығының жай-күйi, нұсқамалардан өтуi және т.б.);
- Iшкi тәртiп ережелерiн сақтау қажеттiгi туралы сiлтемелер;
- еңбек және демалыс режимдерiн орындау жөнiндегi талаптар;
- қызметшiге әсер ететiн қауiптi және зиянды өндiрiстiк факторлардың сипаттамасы;
- мемлекеттiк белгiленiмдерi, салалық стандарттар мен техникалық шарттары аталмыш мамандыққа арналған арнаулы киiмдердiң, арнаулы аяқ киiмдер мен басқа да жеке қорғаныс құралдарының берiлуiнiң нормалары;
- өрт-жарылыс қауiпсiздiгi жөнiндегi талаптар;
- қызметкердiң жарақаттануы және құрал-жабдықтардың, қондырғылар мен аспаптардың бұзықтығы жағдайлары туралы әкiмшiлiкке мәлiмдеу тәртiбi;
- алғашқы жәрдем көрсету (дәрiгерге дейiн) туралы сiлтемелер;
- жұмыс орындау кезiнде қызметшi бiлуi және сақтауы тиiс жеке гигиеналық ереже;
- нұсқау талаптарын бұзғаны үшiн қызметшiнiң жауапкершiлiгi көрiнiс табуы тиiс.
5.3.2. "Жұмыс басталар алдындағы қауiпсiздiк талаптары" тарауында:
- жұмыс орнын, жеке қорғаныс құралдарын дайындау тәртiбi;
- құрал-жабдықтардың, қондырғылар мен аспаптардың, қоршаулардың, сигнализацияның, жер бетiндегi блокты және басқа да құрылғылардың, желдеткiштердiң, жергiлiктi жарықтандырудың және т.б. дұрыстығын тексеру тәртiбi;
- негiзгi материалдардың (дайындамалардың, жартылай фабрикаттардың) болуы мен жай-күйiнiң тәртiбi;
- үздiксiз жұмыс жағдайында ауысымды қабылдау тәртiбi;
- өндiрiстiк санитария талаптары жазылуы тиiс.
5.3.3. "Жұмыс уақытындағы қауiпсiздiк талаптары" тарауында:
- Жұмысты қауiпсiз атқарудың жолдары мен тәсiлдерi, технологиялық құрал-жабдықтарды, құрылғылар мен аспаптарды пайдалану ережесi;
- негiзгi материалдарды (шикiзатты, дайындаманы, жартылай фабрикатты) қауiпсiз пайдалану талаптары;
- көлiк құралдарын, ыдыс-қораптарды және жүк көтергiш тетiктердi қауiпсiз пайдалану ережелерi;
- жұмыс орнын қауiпсiз ұстау жөнiндегi сiлтемелер;
- нормативтiк технологиялық режимнен ауытқудың негiзгi түрлерi мен оларды жоюдың әдiстерi;
- апаттық жағдайларды болдырмауға бағытталған iс-әрекеттер;
- қызметшiлердiң қорғаныс құралдарын пайдалануға қойылатын талаптар мазмұндалуы тиiс.
5.3.4. "Апаттық жағдайлардағы қауiпсiздiк талаптары" тарауында:
- апаттар мен жағымсыз зардаптарға апаруы мүмкiн жағдайлардың пайда болуы кезiндегi қызметшiлердiң iс-қимылдары;
- жарақаттану, улану және кенеттен сырқаттану кезiнде зардап шегушiлерге дәрiгерлiк көмек көрсету жөнiндегi iс-әрекеттер көрiнiс табуы тиiс.
5.3.5. "Жұмыстың аяғындағы қауiпсiздiк талаптары" тарауында:
- құрал-жабдықтарды, құрылғыларды, машиналарды, тетiктер мен аппаратураларды қауiпсiз iстен ажырату, тоқтату, бөлшектеу, тазалау мен майлау тәртiбi, ал үздiксiз процесс кезiнде - оларды ауысымға өткiзу тәртiбi;
- жұмыс орнын өткiзу тәртiбi;
- өндiрiс қалдықтарын жинау тәртiбi;
- өндiрiстiк санитария мен жеке гигиеналық сақтау талаптары;
- жұмыс уақытында байқалған барлық кемшiлiктер туралы басшыға мәлiм ету тәртiбi көрiнiс табуы тиiс.
5.4. Қызметшiлерге арналған нұсқауларда аталмыш кәсiпорында қолданылатын қызметшiлерге арналған нұсқаулардан басқа әлде бiр нормативтiк актiлерге сүйеншiлiк болмауы тиiс. Аталған нормативтiк актiлердiң талаптарын қызметшiлерге арналған нұсқауларды әзiрлеушiлер ескеруi тиiс. Қажет болған жағдайда бұл актiлердiң талаптарын қызметшiлерге арналған нұсқауларда мазмұндап қайта дамыту керек.
5.5. Нұсқауларда жекелеген талаптардың ерекше мәнiн атап көрсететiн сөздер (мысалы, "үзiлдi-кесiлдi", "ерекше", "мiндеттi", "қатаң", "сөзсiз" және т.б.) қолданылмауы тиiс, өйткенi нұсқаулардың барлық талаптарын қызметшiлер бiрдей-тең дәрежеде орындауы тиiс.
5.6. Нұсқау текстiсiнде сөздерi әрiптiк қысқартулармен (аббревиатурамен) ауыстыруға аббревиатуарамен толық таратып жазған жағдайда жол берiледi.
5.7. Егер жұмыстың орындалу қауiпсiздiгi белгiлi бiр нормаларға қатысты болса, онда олар нұсқауда көрсетiлуi тиiс (саңылаулар көлемi, арақашықтық және т.б.).
5.8. Қызметшiлерге арналған нұсқаудың мұқабасының, бiрiншi және соңғы беттерiнiң рәсiмделуi осы әдiстемелiк сiлтемелердiң 7, 8, 9-қосымшаларына сай болуы тиiс.

6. Еңбектi қорғау жөнiндегi ережелер мен нұсқауларды тексеру, қайта қарау тәртiбi

6.1. Әзiрлеушi - ұйымдар, министрлiктер, ведомстволар, мемлекеттiк басқару органдары жүйелi түрде 5 жылда бiр реттен кем емес ережелердiң - қолданылып жүрген мемлекеттiк стандарттардың, санитарлық нормалар мен ережелердiң және гигиеналық нормативтердiң талаптарына сәйкес келетiндiгiн тексерiп және қажет болған жағдайда оларды жаңарту жөнiнде ұсыныстар әзiрлеуi тиiс.
Еңбектi қорғау жөнiндегi ережелер мен нұсқауларды бұрынғы КСРО, Ресейдiң тиiстi органдары бекiткенiн-ескеру керек.
Мамандықтар немесе жұмыс түрлерi бойынша аса жоғары қауiптiлiкке қатысты қызметшiлерге арналған нұсқаулар үш жылда бiр реттен кем емес тексерiлуi тиiс.
6.2. Ережелермен нұсқаулар осы әдiстемелiк сiлтемелердiң 6.1. - тармағында көрсетiлген мерзiм бiткенге дейiн:
Заң актiлерi, мемлекеттiк стандарттар мен КСРО-нiң бұрынғы бақылаушы, Ресейдiң федералдық қадағалау органдары бекiткен басқа да нормативтiк құжаттары қайта қаралған кезде;
- Жоғарыда тұрған органдардың нұсқаулары бойынша;
- Жаңа техника мен технологияны енгiзген кезде;
- өндiрiстiк жарақат, апат, соқтығысты зерттеп-тексеру нәтижелерi бойынша қайта қаралады.
6.3. Үлгi нұсқаулардың iс-әрекетiн, қолданылуын және қайта қаралуын тексерудi осы нұсқауларды әзiрлеушi - ұйым, ал қызметшiлерге арналған нұсқауларды - бөлiмше - әзiрлеушi жүргiзедi.
Нұсқаулардың дер уақытында тексерiлуi мен қайта қаралуына осы ұйымдардың және бөлiмше - әзiрлеушiлердiң басшылары жауапкершiлiкте болады.
6.4. Егер осы Әдiстемелiк сiлтемелердiң 6.1.-тармағында көрсетiлген мерзiм iшiнде сала қызметшiлерiнiң еңбек жағдайлары өзгермеген болса, онда тиiстi министрлiктiң ведомствоның, мемлекеттiк басқару органының басшысы бұйрықпен (өкiммен) үлгi нұсқаудың қолданылуын келесi мерзiмге ұзартады, бұл жөнiнде үлгi нұсқаудың бақылама данасының алғы бетiне жазбаша белгi жасайды.
Егер аталған мерзiм iшiнде кәсiпорында қызметшiлердiң еңбек жағдайы өзгермеген болса, онда қызметшiлерге арналған нұсқаудың мерзiмi кәсiпорын бойынша бұйрықпен (өкiммен) келесi мерзiмге ұзартылады, бұл жөнiнде нұсқаудың бiрiншi бетiне жазба белгi жасалады ("Қайта қаралды" деген штамп басылады, нұсқауды қайта қарауға жауапты адамның қолы мен датасы қойылады).
6.5. Қызметшiлерге арналған нұсқаулар:
- осы Әдiстемелiк сiлтемелердiң 6.2. - тармағындағы айтылған;
- үлгi нұсқауды қайта қараған;
- технологиялық процесс немесе жұмыс жағдайы өзгерген, сол сияқты құрал-жабдықтардың, материалдардың, аппаратуралардың, құрылғылар мен аспаптардың жаңа түрлерiн пайдаланған жағдайларда қайта қаралуы тиiс.
6.6. Қолдарды рәсiмдеу, қайта қаралған нұсқауларды келiсу мен бекiту осы Әдiстемелiк сiлтемелердiң 5-тарауында қарастырылған тәртiпте жүргiзiледi.

7. Кәсiпорындарды еңбектi қорғау жөнiндегi ережелер мен және нұсқаулармен қамтамасыз ету тәртiбi

7.1. Министрлiктер, ведомстволар және атқару өкiметiнiң басқа да орталық органдары еңбектi қорғау жөнiндегi қолданылып жүрген ережелер, нұсқаулар мен басқа да нормативтiк актiлер туралы хабардар етедi, сондай-ақ ведомстволық бағыныстағы кәсiпорындар мен мүдделi ұйымдарды олармен қамтамасыз етуге қызметтер көрсетедi.
7.2. Кәсiпорындар басшылары кәсiпорынның мүдделi бөлiмшелерiнiң (қызметтерiнiң) барлық қызметшiлерi мен басшыларын нұсқаулармен қамтамасыз етедi.
7.3. Кәсiпорынның бөлiмше (қызмет) басшыларына нұсқауларды есеп жүргiзу журналында нұсқауды бергендiгi туралы тiркеу жасатып, еңбектi қорғау қызметi бередi (осы Әдiстемелiк сiлтемелердiң 10-қосымшасы).
7.4. Кәсiпорынның бөлiмше (қызмет) басшысында барлық мамандықтар және аталмыш бөлiмшенiң барлық жұмыс түрi бойынша қызметшiлерге арналған нұсқаулардың бөлiмшеде қолданылып жүрген жиынтығы, сол сияқты кәсiпорын басшысы бекiткен осы нұсқаулардың тiзбесi үнемi сақталуы тиiс.
7.5. Әрбiр учаске басшысында (мастер, прораб және т.б.) барлық мамандықтар мен жұмыс түрлерi бойынша аталмыш учаскеде жұмыс iстейтiн қызметшiлерге арналған қолданылып жүрген нұсқаулар жиынтығы болуы тиiс.
7.6. Нұсқаулар қызметшiлерге алғашқы нұсқаулықтан өту кезiнде оқып-үйрену үшiн жеке нұсқаулық картiшкесiне қол қойдырып, қолына берiлуi не жұмыс орындарында немесе учаскелерде iлiнуi мүмкiн, не қызметшiлерге қолайлы өзге жерде сақталады.
7.7. Нұсқаулардың тұратын орнын олармен танысудың ыңғайлылығы мен қолына оңай тиюiн қамтамасыз ету қажеттiлiгiн ескерiп, бөлiмше (қызмет) басшысы белгiлейдi.

Қазақстан Республикасы
Еңбек министрлiгiнiң
1994 жылғы 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу бойынша
Әдiстемелiк сiлтемелерге
1-қосымша

ҮЛГI

Еңбектi қорғау жөнiндегi салааралық Ережелердiң мұқабасы

---------------------------------------------------------
| Қазақстан Республикасының Еңбек министрлiгi |
| |
| |
| металды жабындар өндiрiсi кезiндегi |
| еңбектi қорғау |
| |
| |
| ЕРЕЖЕСI |
| |
| |
| ЕКЕ РК СА-001-94 |
| |
| |
| |
| Алматы қ., 1994 ж. |
| |
|_________________________________________________________|

Қазақстан Республикасы
Еңбек министрлiгiнiң
1994 жылғы 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу бойынша Әдiстемелiк
сiлтемелерге
2-қосымша

ҮЛГI

Еңбектi қорғау жөнiндегi Салааралық Ережелердiң алғы бетi

-------------------------------------------------------------------
Қазақстан Республикасының Еңбек министрлiгi

Қажет болған жағдайларда Б Е К I Т I Л Г Е Н
Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасы
қадағалау және бақылау Еңбек министрлiгiнiң
органдарымен қаулысы

КЕЛIСIЛГЕН Қаулының датасы мен нөмiрi

Металды жабындар өндiрiсi кезiндегi
еңбектi қорғау

ЕРЕЖЕСI

ЕКЕ РКСА-001-94

Ереже 01.10.94-тен қолданысқа
енедi.
-------------------------------------------------------------------

Қазақстан Республикасы
Еңбек министрлiгiнiң
1994 жылғы 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу бойынша Әдiстемелiк
сiлтемелерге
3-қосымша

ҮЛГI

Еңбектi қорғау жөнiндегi салалық Ережелердiң мұқабасы
-----------------------------------------------------------
Қазақстан Республикасының Байланыс министрлiгi

Қазақстан Республикасы Байланыс
министрлiгiнiң көлiктегi
еңбектi қорғау

ЕРЕЖЕСI

ЕКЕ РК С-01-001-94

Алматы қ, 1994 ж.

----------------------------------------------------------

Қазақстан Республикасы
Еңбек министрлiгiнiң
1994 жылғы 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу бойынша Әдiстемелiк
сiлтемелерге
4-қосымша

ҮЛГI

Еңбектi қорғау жөнiндегi салалық Ережелердiң алғы бетi
----------------------------------------------------------------
Қазақстан Республикасының Байланыс министрлiгi

КЕЛIСIЛГЕН БЕКIТIЛГЕН
Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасының
Еңбек министрлiгiнiң Байланыс министрлiгiнiң
қаулысы бұйрығы

Қаулының датасы Бұйрықтың датасы
мен нөмiрi мен нөмiрi

Қазақстан Республикасы Байланыс министрлiгiнiң
көлiктегi еңбектi қорғау

ЕРЕЖЕСI

ЕКЕ РК С-01-001-94

Ереже 01.10.94-тен қолданысқа
енгiзiледi.

------------------------------------------------------------------

Қазақстан Республикасы
Еңбек министрлiгiнiң
1994 жылғы 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу бойынша Әдiстемелiк
сiлтемелерге
5-қосымша

ҮЛГI

Еңбектi қорғау жөнiндегi ҮЛГI нұсқаудың мұқабасы
---------------------------------------------
| ---------------------- |
| министрлiктiң атауы |
| |
| |
| ҮЛГI НҰСҚАУ |
| |
| --------------------- |
| атауы |
| |
| ЕКН РК-01-001-94 |
| |
| |
| ---------------------------- |
| шығарылған жерi мен жылы |
|---------------------------------------------|

Қазақстан Республикасы
Еңбек министрлiгiнiң
1994 жылғы 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу бойынша Әдiстемелiк
сiлтемелерге
6-қосымша

ҮЛГI

Еңбектi қорғау жөнiндегi үлгi нұсқаудың алғы бетi

-------------------------------------------------------------------
_________________________________
министрлiктiң атауы

КЕЛIСIЛГЕН БЕКIТIЛГЕН

Тиiстi кәсiподақ Министрлiктiң, бұйрығы
органы Бұйрықтың датасы мен
нөмiрi

Еңбектi қорғау жөнiндегi

ҮЛГI НҰСҚАУ

_________________________________
атауы

ЕКН РК -01-001-94

Үлгi нұсқау 01.10.94-тен
қолданысқа енедi
------------------------------------------------------------------

Қазақстан Республикасы
Еңбек министрлiгiнiң
1994 жылғы 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу бойынша Әдiстемелiк
сiлтемелерге
7-қосымша

ҮЛГI

Қызметшiлерге арналған еңбектi қорғау жөнiндегi
нұсқаудың мұқабасы
---------------------------------------------
| __________________________ |
| кәсiпорынның атауы |
| |
| Қызметшiлерге арналған еңбектi |
| қорғау жөнiндегi |

| НҰСҚАУ |
| |
| ------------------------------ |
| атауы |
| ------------------------------ |
| белгiленiмi |
| ------------------------------ |
| шығарылған жерi мен орны |
---------------------------------------------

Қазақстан Республикасы
Еңбек министрлiгiнiң
1994 жылғы 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу бойынша Әдiстемелiк
сiлтемелерге
8-қосымша

ҮЛГI

Қызметшiлерге арналған еңбектi қорғау жөнiндегi нұсқаудың
бiрiншi бетi

-------------------------------------------------------------------
________________________________
кәсiпорынның атауы

КЕЛIСIЛГЕН БЕКIТIЛГЕН

Тиiстi сайланбалы Кәсiпорынның бас
кәсiподақ ұйымы инженерi

қолы, датасы

Қызметшiлерге арналған
еңбектi қорғау жөнiндегi

НҰСҚАУ

-------------------------------
атауы
-------------------------------
белгiленiмi

ТЕКСТ

------------------------------------------------------------------

Қазақстан Республикасы
Еңбек министрлiгiнiң
1994 жылғы 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу бойынша Әдiстемелiк
сiлтемелерге
9-қосымша

ҮЛГI

Қызметшiлерге арналған еңбектi қорғау жөнiндегi нұсқаудың
соңғы бетi

-------------------------------------------------------------------
ТЕКСТ

--------------------------- --------------------------
бөлiмше - әзiрлеушiнiң қолы, фамилиясы мен
басшысы инициалы

КЕЛIСIЛГЕН

Еңбектi қорғау бөлiмiнiң -------------------------
бастығы қолы, фамилиясы мен
инициалы
Бас технолог --------------------------
қолы, фамилиясы мен
инициалы
Бас энергетик --------------------------
қолы, фамилиясы мен
инициалы

Датасы
-------------------------------------------------------------------

Қазақстан Республикасы
Еңбек министрлiгiнiң
1994 жылғы 28 маусымдағы
N 60 қаулысымен бекiтiлген
еңбектi қорғау жөнiндегi
ережелер мен нұсқауларды
әзiрлеу бойынша Әдiстемелiк
сiлтемелерге
10-қосымша

ҰСЫНЫЛЫП ОТЫРҒАН

Кәсiпорынның бөлiмшелер (қызмет) қызметшiлерiне арналған еңбектi қорғау жөнiндегi нұсқаулар берудiң есебiн жүргiзетiн журналдың нысаны

-------------------------------------------------------------------
NN | Нұсқау.| Нұсқау.| Нұсқау.| Нұсқау | Берiлген | Алушы.|Нұсқауды
| дың бе.|дың бел.|дың |берiлген|даналардың|ның қыз|алушының
|рiлген |гiленiмi|атауы |бөлiмше |саны |метi, |қолы
|датасы |(нөмiрi)| |(қызмет)| |фамилия|
| | | | | |сы мен |
| | | | | |инициалы|
-------------------------------------------------------------------
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8
-------------------------------------------------------------------

Об утверждении Положения о порядке разработки и утверждения правил и инструкций по охране труда и Методических указаний по разработке правил и инструкций по охране труда

Постановление Министерства труда Республики Казахстан от 28 июня 1994 года N 60. Зарегистрировано в Министерстве юстиции РК 4.08.1994 г. N 3. Утратило силу - приказом Министра труда и социальной защиты населения РК от 2 декабря 2004 г. N 278-п (V043323). Отменено - постановлением Правительства РК от 9 февраля 2005 года N 124 (P050124)

В целях обеспечения единых принципов и требований при разработке правил и инструкций по охране труда и создания нормативной базы Министерства труда Республики Казахстан постановляет:

1. Утвердить Положение о порядке разработки и утверждения правил и инструкций по охране труда и Методические указания по разработке правил и инструкций по охране труда согласно приложениям 1 и 2.
2. Департаменту охраны труда Министерства труда Республики Казахстан совместно с министерствами, ведомствами и другими органами исполнительной власти Республики Казахстан организовать разработку новых и пересмотр действующих правил по охране труда, утвержденных министерствами и ведомствами бывшего СССР.

3. Признать утратившим силу "Положение о разработке Инструкций по охране труда", утвержденного Госкомтрудом СССР и Секретариатом ВЦСПС от 5.12.1985 г.

Министр труда
Республики Казахстан

Приложение 1
к постановлению Министерства
труда Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

П О Л О Ж Е Н И Е
о порядке разработки и утверждения
правил и инструкций по охране труда

Настоящее Положение устанавливает порядок разработки, согласования, утверждения, учета, издания, распространения, отмены правил и инструкций по охране труда, а также надзор и контроль за их соблюдением.
Положение является обязательным для министерств, ведомств, других центральных органов исполнительной власти, а также для предприятий, учреждений, организаций независимо от их организационно-правовых форм и видов собственности, разрабатывающих правила и инструкции по охране труда.
Правила по охране труда не исключают действия стандартов Системы стандартов безопасности труда (ССБТ), строительных и санитарных норм и правил, а также правил, норм безопасности, утвержденных надзорными и контролирующими органами бывшего СССР, Республики Казахстан, и не должны противоречить этим документам.

1. Общие положения

1.1. Понятия, используемые в настоящем Положении.
1.1.1. Нормативный акт по охране труда - акт, устанавливающий комплекс правовых, организационно-технических, санитарно-гигиенических и лечебно-профилактических требований, направленных на обеспечение безопасности, сохранения здоровья и работоспособности работников в процессе труда, утвержденный компетентным органом.
К нормативным актам по охране труда относятся:
- стандарты Системы стандартов безопасности труда (ССБТ), утверждаемые: государственные стандарты (ГОСТ) - Межгосударственным Советом по стандартизации, метрологии и сертификации, отраслевые стардарты (ОСТ) - соответствующими министерствами, ведомствами, другими центральными органами исполнительной власти; стандарты предприятия (СТП) - предприятиями;
- санитарные правила, нормы, гигиенические нормативы, эргономические, физиологические и другие требования, утверждаемые Главным санитарно-эпидемиологическим управлением Министерства здравоохранения Республики Казахстан;
- правила и инструкции по охране труда отраслевого назначения, утверждаемые центральным органом исполнительной власти и соответствующим надзорным и контролирующим органом по согласованию с Департаментом охраны труда Министерства труда Республики Казахстан;
- правила и инструкции по охране труда межотраслевого назначения, утверждаемые Департаментом охраны труда Министерства труда Республики Казахстан по согласованию с министерствами, ведомствами;
- организационно-методические документы: положения, методические указания, утверждаемые (рекомендации - одобряются) соответствующими центральными органами исполнительной власти Республики Казахстан.
1.1.2. Правила по охране труда - нормативный акт, устанавливающий требования по охране труда, обязательные для исполнения при проектировании, строительстве, организации и осуществлении производственных процессов, отдельных видов работ, эксплуатации производственного оборудования, установок, агрегатов, машин, аппаратов, а также при транспортировании, хранении, применении исходных материалов, готовой продукции, веществ, отходов производства и т.д.
Правила по охране труда могут быть межотраслевого и отраслевого назначения.
1.1.3. Инструкция по охране труда - нормативный акт, устанавливающий требования по охране труда при выполнении работ в производственных помещениях, на территории предприятия, на строительных площадках и в иных местах, где производятся эти работы или выполняются служебные обязанности.
Инструкции по охране труда могут быть типовые (отраслевые<*>) и для работников предприятий, участков и конкретного рабочего места <**>.
* Сноска. В дальнейшем - типовые инструкции.
** Сноска. В дальнейшем - инструкции для работников.

2. Разработка и утверждение правил и инструкций
по охране труда

2.1. Координация проведения работ по разработке правил по охране труда осуществляется Департаментом охраны труда Министерства труда Республики Казахстан.
Организация разработки межотраслевых правил по охране труда осуществляется Департаментом охраны труда при Министерстве труда Республики Казахстан, отраслевых правил - соответствующими центральными органами исполнительной власти.
Для разработки правил и инструкций в зависимости от их назначения создаются отраслевые или межотраслевые комиссии из представителей центральных органов исполнительной власти, органов государственного надзора и контроля, предприятий, научно-исследовательских и проектно-конструкторских институтов. Комиссию возглавляет руководитель (заместитель) центрального органа исполнительной власти или органа государственного надзора и контроля.
Финансирование работ по разработке и изданию правил и инструкций по охране труда осуществляет заказчик.
2.2. В целях достижения организационно-методического единства в разработке правил по охране труда предусматривается следующий порядок:
- подготовка и утверждение Технического задания на разработку правил по охране труда (приложения 1, 2, 3 к настоящему Положению);
- заключение договора об оплате работ за разработку между заказчиком и организацией-разработчиком;
- разработка проектов правил и рассылка его на отзыв в соответствии с перечнем организаций (предприятий), которым должен быть разослан проект правил на отзыв (приложение 4 к настоящему Положению);
- составление сводки отзывов (приложение 5 к настоящему Положению);
- составление справки о разногласиях по проекту правил (приложение 6 к настоящему Положению), подготовка окончательной редакции;
- согласование в соответствии с перечнем организаций (предприятий), с которыми должен быть согласован проект правил (приложение 7 к настоящему Положению) и представление проекта на утверждение;
- утверждение и регистрация (учет);
- издание (размножение);
- рассылка правил.
2.3. В Техническом задании на разработку правил предусматриваются следующие разделы:
- основания для разработки правил;
- срок выполнения;
- цели и задачи разработки правил;
- характеристика объекта разработки;
- перечень основных требований, устанавливаемых правилами;
- взаимосвязь с другими нормативными актами по охране труда;
- источник информации;
- этапы работ и сроки их выполнения;
- работы, выполняемые организациями-соисполнителями;
- дополнительные требования.
2.4. Техническое задание на разработку правил по охране труда утверждает организация-разработчик по согласованию с соответствующим центральным органом исполнительной власти Республики Казахстан и Департаментом охраны труда Министерства труда Республики Казахстан.
2.5. Межотраслевые правила по охране труда утверждаются Департаментом охраны труда Министерства труда Республики Казахстан по согласованию с заинтересованными министерствами, ведомствами, предприятиями, а отраслевые правила - соответствующими центральными органами исполнительной власти, надзорными и контролирующими органами, по согласованию с Департаментом охраны труда Министерства труда Республики Казахстан.
Правила по охране труда утверждаются на определенный срок действия или без ограничения этого срока.
2.6. Типовые инструкции утверждаются министерствами, ведомствами, другими центральными органами исполнительной власти республики после проведения предварительных консультаций с соответствующими профсоюзными органами.
Действие типовых инструкций устанавливается с учетом срока действия соответствующих правил по охране труда.
2.7. Требования межотраслевых и отраслевых правил по охране труда должны быть согласованы с надзорными и контролирующими органами Республики Казахстан в части вопросов, относящихся к их компетенции.
2.8. Инструкции по охране труда должны разрабатываться на основе межотраслевых и отраслевых правил по охране труда и не противоречить им.

3. Порядок учета, издания, распространения и отмены
правил и инструкций по охране труда

3.1. Учет межотраслевых и отраслевых правил по охране труда, а также их систематизацию осуществляет Департамент охраны труда Министерства труда Республики Казахстан.
3.2. Порядок учета типовых инструкций устанавливается соответствующими министерствами, ведомствами и другими центральными органами исполнительной власти Республики Казахстан.
3.3. Утвержденные инструкции для работников учитываются службой охраны труда предприятия в журнале учета (приложение 8 к настоящему Положению).
3.4. Департамент охраны труда Министерства труда Республики Казахстан издает и распространяет утвержденные им правила по охране труда межотраслевого применения.
3.5. Министерства, ведомства, другие центральные органы исполнительной власти осуществляют издание правил по охране труда отраслевого применения, а также информирование подведомственных им предприятий и заинтересованных организаций о действующих правилах, инструкциях и других нормативных актов по охране труда.
3.6. Действие отраслевых правил по охране труда может быть распространено на другую отрасль по согласованию с Департаментом охраны труда. В этом случае руководителем соответствующего министерства, ведомства, другого органа исполнительной власти, заинтересованного в использовании правил в отрасли, должен быть издан приказ (распоряжение) о распространении действия упомянутых правил на данную отрасль.
3.7. Размножение (издание) типовых инструкций организуют соответствующие министерства, ведомства, другие центральные органы исполнительной власти, а инструкций для работников - руководитель предприятия. Типовые инструкции могут быть размножены (изданы) в виде отдельных брошюр или сборников, инструкции для работников - в виде брошюр (ля выдачи на руки), сборников или односторонних листов (для вывешивания на рабочих местах или производственных участках).
3.8. Отмену правил по охране труда осуществляют соответствующее министерство, ведомство, другой центральный орган исполнительной власти, их утвердивший. Не позднее чем за девять месяцев до окончания срока действия правил принимается решение о продлении срока действия этих правил, либо об их отмене.
3.9. Информацию об отмене межотраслевых и отраслевых правил по охране труда осуществляет Департамент охраны труда Министерства труда Республики Казахстан не позднее чем за 3 месяца до окончания срока действия или отмены указанных правил.

4. Надзор и контроль за соблюдением правил
и инструкций по охране труда

4.1. Надзор и контроль за соблюдением межотраслевых правил по охране труда осуществляют специально уполномоченные на то государственные органы и инспекции, не зависящие в своей деятельности от руководителей предприятий, учреждений, организаций и их вышестоящих органов в соответствии с п. 8 Закона об охране труда.
4.2. Министерства, ведомства, другие центральные органы исполнительной власти осуществляют внутриведомственный контроль за соблюдением отраслевых правил и типовых инструкций по охране труда в отношении подчиненных им предприятий, учреждений, организаций.
4.3. Контроль за выполнением инструкций для работников возлагается на руководителей предприятий и их структурных подразделений (служб), руководителей цехов (участков), а также на бригадиров. Выполнение требований инструкций следует проверять при осуществлении всех видов контроля.

Приложение 1
к Положению о порядке разработки
и утверждения правил и инструкций
по охране труда, утвержденному
постановлением Министерства труда
Республикой Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

Обязательное

Форма первой страницы Технического задания

СОГЛАСОВАНО УТВЕРЖДАЮ

_____________________________ _______________________________
должность, наименование должность, наименование
организации организации

инициалы, инициалы,
фамилия фамилия

подпись подпись

Дата Дата

ТЕХНИЧЕСКОЕ ЗАДАНИЕ
на разработку Правил по охране труда
___________________________________
наименование правил

Исполнитель_________________________________________________________
наименование ведущей организации-разработчика

Соисполнители_______________________________________________________
наименование организации (предприятий)-соисполнителей

Приложение 2
к Положению о порядке разработки
и утверждения правил и инструкций
по охране труда, утвержденному
постановлением Министерства труда
Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

Форма последующих страниц Технического задания

1. Основание для разработки правил ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

2. Срок выполнения
начало__________________199____г.
окончание_______________199____г.

3. Цели и задачи разработки правил
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

4. Характеристика объекта разработки
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

5. Перечень основных требований, устанавливаемых правилами
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

6. Взаимосвязь с другими нормативными актами по охране труда
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

7. Источники информации
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

8. Этапы работ и сроки их выполнения
--------------------------------------------------------------------
Номер!Наименование!Организация ! Сроки выполнения !Чем
этапа! работы !(предприятие)!---------------------!заканчивается
! !-исполнитель ! начало ! окончание !этап работы
--------------------------------------------------------------------

9. Работы, выполняемые организациями
(предприятиями)-соисполнителями
--------------------------------------------------------------------
Номер!Наименование!Организация ! Сроки выполнения ! Чем
этапа! работы !(предприятие)!-------------------!заканчивается
! !-исполнитель ! начало ! окончание!этап работы
-------------------------------------------------------------------

10. Дополнительные указания
--------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------

Приложение 3
к Положению о порядке разработки
и утверждения правил и инструкций
по охране труда, утвержденному
постановлением Министерства труда
Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

Форма последней страницы Технического задания ( G940003a )

___________________________________ подпись инициалы,
руководитель (зам. руководителя) фамилия
ведущей организации-разработчика
и ее наименование

___________________________________ подпись инициалы,
руководитель подразделения-разработчика фамилия
___________________________________ подпись инициалы,
руководитель разработки (темы), фамилия
должность

___________________________________ подпись инициалы,
исполнители, должности фамилия

СОИСПОЛНИТЕЛИ

___________________________________ подпись инициалы,
руководитель (зам. руководителя) фамилия
наименование организации

___________________________________ подпись инициалы,
руководитель подразделения-разработчика фамилия

___________________________________ подпись инициалы,
руководитель разработки (темы), фамилия
должность

___________________________________ подпись инициалы,
исполнители, должности фамилия

СОГЛАСОВАНО
__________________________________
руководитель (зам.руководителя),
наименование организации

подпись инициалы,
фамилия

Приложение 4
К Положению о порядке разработки
и утверждения правил и инструкций
по охране труда, утвержденному
постановлением Министерства труда
Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

П Е Р Е Ч Е Н Ь
организаций (предприятий), которым
рассылается проект правил на отзыв

____________________________________________________________________
(наименование проекта правил)
--------------------------------------------------------------------
Наименование организации ! Адрес ! Количество экземпляров
(предприятия) ! !
--------------------------------------------------------------------
1 ! 2 ! 3
--------------------------------------------------------------------

___________________________ подпись инициалы,
руководитель подразделения фамилия
ведущей организации-разработчика

Приложение 5
к Положению о порядке разработки
и утверждения правил и инструкций
по охране труда, утвержденному
постановлением Министерства труда
Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

СВОДКА ОТЗЫВОВ

на______________редакцию проекта___________________правил
номер редакции категория

____________________________________________________________________
наименование проекта правил

--------------------------------------------------------------------
N !Номер раздела, !Наименование ! Замечания ! Заключение
п/п!подраздела, !министерства, ! и (или) !ведущей организации
!пункта, !ведомства, ! предложения !разработчика
!подпункта, !организации ! !
!приложения !(предприятия) ! !
! !N письма и дата! !
--------------------------------------------------------------------

Т Е К С Т

_________________________________подпись инициалы,
руководитель подразделения-разработчика фамилия

_________________________________подпись инициалы,
руководитель разработки (темы), фамилия
должность

__________________________________подпись инициалы,
ответственный исполнитель, должность фамилия

Приложение 6
к Положению о порядке разработки
и утверждения правил и инструкций
по охране труда, утвержденному
постановлением Министерства труда
Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

С П Р А В К А
о разногласиях по проекту ___________правил
категория

____________________________________________________________________
наименование правил

--------------------------------------------------------------------
Номер раздела, !Предложение заинтересованного!Заключение ведущего
подраздела, !министерства (ведомства) и !министерства
пункта, !его краткое технико-экономич.!(ведомства)
подпункта, !обоснование, номер письма и !-разработчика
приложения !дата, должность лица, подпис.!
!письмо !
--------------------------------------------------------------------


-------------------------------
Начальник управления (отдела),
наименование ведущего
министерства, ведомства-разработчика

подпись инициалы,
фамилия

Приложение 7
к Положению о порядке разработки
и утверждения правил и инструкций
по охране труда, утвержденному
постановлением Министерства труда
Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

ПЕРЕЧЕНЬ
организаций (предприятий), с которыми
согласовывается проект правил
____________________________________________________________________
наименование проекта правил

--------------------------------------------------------------------
Наименование организации (предприятия)! Адрес
--------------------------------------------------------------------

______________________________ подпись инициалы,
руководитель подразделения ведущей фамилия
организации-разработчика

Приложение 8
к Положению о порядке разработки
по утверждению правил и инструкций
по охране труда, утвержденному
постановлением Министерства труда
Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

Форма журнала
учета инструкций по
охране труда для работников
--------------------------------------------------------------------
NN !Дата !Наименов.!Дата !Обознач.!Плановый!Должность,!Подпись
п/п !учета!инструкц.!утвержд. !(номер) !срок !фамилия и !лица,
! ! !инструкц.!инструк.!проверки!инициалы !производ.
! ! ! ! !инструк.!лица, !учет
! ! ! ! ! !производ. !
! ! ! ! ! !учет !
--------------------------------------------------------------------

Приложение
к постановлению Министерства труда
Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

МЕТОДИЧЕСКИЕ УКАЗАНИЯ
по разработке правил и инструкций
по охране труда

Методические указания устанавливают требования к построению, содержанию, оформлению и обозначению правил и инструкций по охране труда, а также порядок их проверки, пересмотра, хранения и обеспечения ими предприятий.

1. Разработка правил по охране труда

1.1. Правила и инструкции по охране труда разрабатываются с учетом достижений науки, техники, передового опыта организации производства и труда, с соблюдением требований стандартов ССБТ, строительных и санитарных норм и правил, норм безопасности, гигиенических и эргономических нормативов.
1.2. Правила по охране труда<*> содержат следующие разделы:
Сноска. В дальнейшем - правила.
- общие требования;
- требования к производственным (технологическим) процессам;
- требования к производственным помещениям;
- требования к производственным площадкам (для процессов, выполняемых вне производственных помещений);
- требования к исходным материалам, заготовкам и полуфабрикатам;
- требования к производственному оборудованию;
- требования к размещению производственного оборудования и организации рабочих мест;
- требования к способам хранения и транспортирования исходных материалов, заготовок, полуфабрикатов, готовой продукции и отходов производства;
- режимы труда и отдыха;
- требования к профессиональному отбору и проверке знаний правил;
- требования к применению средств защиты;
- ответственность за нарушение правил.
1.2.1. В разделе "Общие требования" должны быть изложены:
- сведения о применении и распространении правил;
- перечень основных и вредных производственных факторов, характерных для производственных процессов, установленных в соответствии с ГОСТ 12.0.003 "ССБТ. Опасные и вредные производственные факторы. Классификация";
- допускаемые стандартами (санитарными нормами) уровни концентрации и другие параметры опасных и вредных производственных факторов, свойственных производственным процессам;
- требования безопасности, предъявляемые к организации производственных процессов;
- требования об охране окружающей природной среды;
- требования пожаро- и взрывобезопасности, предъявляемые к производственным процессам;
- требования к безопасности, которые должны учитываться в технической документации.
1.2.2. В разделе "Требования к производственным (технологическим) процессам" предусматриваются:
- меры, исключающие непосредственный контакт работников с исходными материалами, заготовками, полуфабрикатами, готовой продукцией и отходами производства, оказывающими вредное воздействие на работников;
- мероприятия по замене технологических процессов и операций, связанных с возникновением опасных и вредных производственных факторов, процессами и операциями, при которых указанные факторы отсутствуют или обладают меньшей интенсивностью;
- комплексная механизация, автоматизация, применение дистанционного управления технологическими процессами и операциями при наличии опасных и вредных производственных факторов;
- герметизация оборудования;
- применение средств защиты работников;
- рациональная организация труда и отдыха с целью профилактики монотонности и гиподинамии, а также ограничение тяжести труда;
- способы своевременного уведомления о возникновении опасных и вредных производственных факторов на отдельных технологических операциях;
- системы контроля и управления технологическими процессами, обеспечивающие защиту работников и аварийное отключение производственного оборудования;
- своевременное удаление и обезвреживание отходов производства, являющихся источниками опасных и вредных производственных факторов.
1.2.3. В разделе "Требования к производственным помещениям" приводятся строительные нормы и правила (СНиП) и допустимые уровни опасных и вредных производственных факторов в производственных помещениях и на рабочих местах, а также требования санитарных правил и гигиенических нормативов по освещенности, температурному режиму, влажности и другим производственным факторам, присущим производственным процессам, на которые распространяются данные правила.
1.2.4. В разделе "Требования к производственным площадкам (для процессов, выполняемых вне производственных помещений)" приводятся требования СНиП, а также требования норм и правил, утвержденных надзорными и контролирующими органами Республики Казахстан.
1.2.5. В разделе "Требования к исходным материалам, заготовкам и полуфабрикатам" отражаются особенности исходных материалов, заготовок, полуфабрикатов, которые необходимо учитывать при их применении для обеспечения безопасности труда работников, а также требования по безопасному обращению с ними.
1.2.6. В разделе "Требования к производственному оборудованию" предусматриваются общие требования безопасности к производственному оборудованию, установленные в соответствии с ГОСТ 12.2.003 и "ССБТ. Оборудование производственное. Общие требования безопасности". Конкретные требования безопасности устанавливаются в стандартах на отдельные группы и виды оборудования.
1.2.7. В разделе "Требования к размещению производственного оборудования и организации рабочих мест" устанавливаются требования по размещению производственного оборудования, коммуникаций, исходных материалов, заготовок, полуфабрикатов, готовой продукции и отходов производства в производственных помещениях (на производственных площадках), к расстоянию между единицами оборудования, оборудованием и стенами производственных зданий, сооружений в соответствии со СНиП и нормами технологического проектирования, а также требования безопасности государственных стандартов на конкретные производственные процессы, производственное оборудование и рабочие места.
1.2.8. В разделе "Требования к способам хранения и транспортирования исходных материалов, заготовок, полуфабрикатов, готовой продукции и отходов производства" предусматриваются способы и устройства для хранения и средства механизации и автоматизации погрузочно-разгрузочных работ и транспортирования, исключающие опасность выполнения работ.
1.2.9. В разделе "Режимы труда и отдыха" излагаются рекомендации по: организации оптимальных режимов труда и отдыха для производственных процессов, на которые распространяются данные правила; установлению перерывов, связанных с воздействием на работников опасных и вредных производственных факторов, пребыванием их на открытом воздухе в холодное время года, и перерывов для отдыха и приема пищи; ограничению продолжительности смены и т.д.
1.2.10. В разделе "Требования к профессиональному отбору и проверке знаний правил" должны быть изложены условия допуска работников к участию в производственных процессах:
- соответствие физиологических, психо-физиологических, психологических, и в отдельных случаях, антропометрических особенностей лиц, допускаемых к участию в производственных процессах, характеру выполняемых работ;
- проверке состояния здоровья работников проводится как при допуске их к работе, так и периодически.
Периодичность контроля за состоянием здоровья работников определяется в зависимости от опасных и вредных факторов производственного процесса в порядке, установленном Министерством здравоохранения Республики Казахстан;
- лица, допускаемые к участию в производственном процессе, должны иметь профессиональную подготовку (в том числе по безопасности труда), соответствующую характеру работы;
- проверка знаний работников проводится как при допуске их к работе, так и периодически;
- порядок и виды обучения и проверка знаний правил должны соответствовать требованиям ГОСТ 12.0.004. "ССБТ. Организация обучения безопасности труда. Общие положения".
1.2.11. В разделе "Требования к применению средств защиты работников" должны быть указаны способы и меры, обеспечивающие:
- удаление опасных и вредных веществ и материалов из рабочей зоны;
- снижения уровня воздействия вредных факторов до величины, установленной действующими санитарными нормами;
- защиту работников от воздействия опасных и вредных производственных факторов, сопутствующих применяемой технологии и условиям работы; защиту работников от воздействия опасных и вредных производственных факторов, возникающих в случаях нарушения технологического процесса.
1.2.12. В разделе "Ответственность за нарушение правил" излагается ответственность должностных лиц и рабочих за несоблюдение требований правил, предусмотренных действующим законодательством.
1.3. Изложение требований правил должно быть кратким и четким, исключающим возможность различного толкования. При изложении обязательных требований в правилах применяются слова "должен", "следует", "необходимо" и производные от них.
1.4. В правилах должны применяться термины, установленные ГОСТ 12.0.002 "ССБТ. Термины и определения".
1.5. Обозначение правил и инструкций по охране труда Республики Казахстан состоит из индекса (ПОТ, ИОТ) РК - Республика Казахстан; разделения на межотраслевое (М) и отраслевое (О) применение; порядкового регистрационного номера и года утверждения.
Пример: ПОТ РК М-001-94 "Правила по охране труда при производстве электросварочных работ", где ПОТ - правила по охране труда, РК - Республика Казахстан, М - межотраслевые, 001 - регистрационный номер, 94 - год утверждения правил.
Пример: ПОТ РК 0-01-001-94 "Правила по охране труда при сооружении мостов и труб", где ПОТ - правила по охране труда, РК - Республика Казахстан, 0 - отраслевые, 01 - код отрасли, 001 - регистрационный номер, 94 - год утверждения правил.
Пример: ТОИ РК-01-001-94 "Типовая отраслевая инструкция по охране труда для слесаря по ремонту технологического оборудования", где ТОИ - типовая отраслевая инструкция, РК - Республика Казахстан, 01 - код отрасли, 001 - регистрационный номер, 94 - год утверждения типовой инструкции.
1.6. Оформление обложки и титульного листа Правил по охране труда приведено в приложениях 1-4 к настоящим Методическим указаниям.

2. Разработка инструкций по охране труда

2.1. Инструкции по охране труда<*> могут разрабатываться как для работников отдельных профессий (электросварщики, станочники, слесари, электромонтеры, уборщицы, лаборанты, доярки и др.), так и на отдельные виды работ (работа на высоте, монтажные, наладочные, ремонтные работы, проведение испытаний и др.).
Сноска. В дальнейшем - инструкция.
2.2. Инструкции для работников, занятых взрывными работами, обслуживанием электрических установок и устройств, грузоподъемных машин, котельных установок, сосудов, работающих под давлением, и для других работников, требования безопасности труда которых установлены в межотраслевых и отраслевых нормативных актах по охране труда, утвержденных надзорными контролирующими органами Республики Казахстан, разрабатываются на основе указанных актов и утверждаются в порядке установленном этими органами.
2.3. Инструкции для работников разрабатываются на основе типовых инструкций, требований безопасности, изложенных в эксплуатационной и ремонтной документации заводов-изготовителей оборудования, используемого на данном предприятии, а также в технологической документации предприятия с учетом конкретных условий производства. При отсутствии в отрасли типовых инструкций инструкции для работников разрабатываются на основе документов, указанных в п. 2.2 настоящих Методических указаний, с учетом конкретных условий труда на данном участке или рабочем месте.
2.4. Изучение инструкций для работников обеспечивается руководителем предприятия. Требования инструкций являются обязательными для работников. Невыполнение этих требований должно рассматриваться как нарушение трудовой дисциплины.

3. Разработка типовых инструкций

3.1. Требования типовой инструкции должны быть сформулированы на основе:
- анализа документов, действующих в данной отрасли;
- изучения технологического процесса;
- изучения условий труда, характерных для данной профессии (вида работ);
- определения опасных и вредных производственных факторов, характерных для выполнения работ лицами данной профессии (занятых на данных работах);
- анализа типичных, наиболее вероятных для данной профессии (вида работ) случаев производственного травматизма и профессиональных заболеваний и их причин;
- изучения передового опыта безопасного выполнения работ;
- определения наиболее безопасных методов и приемов выполнения работ;
- утвержденных режимов труда и отдыха.
3.2. В качестве типовой инструкции данной отрасли может быть использована типовая инструкция другой отрасли для работников соответствующих профессий (видов работ) с согласия министерства, ведомства, другого центрального органа исполнительной власти, утвердившего указанную инструкцию. В этом случае руководителем центрального органа государственной власти должен быть издан приказ (распоряжение) о распространении действия упомянутой типовой инструкции на данную отрасль.
3.3. Оформление обложки и титульного листа типовой инструкции должно соответствовать приложениям 5, 6 к настоящим Методическим указаниям.

4. Разработка инструкций для работников

4.1. Инструкции для работников по профессиям и на отдельные виды работ разрабатываются в соответствии с перечнем, который составляется службой охраны труда при участии руководителей подразделений, служб главных специалистов (главного технолога, главного механика, главного энергетика, главного металлурга и др.), службы организации труда и заработной платы.
Перечень разрабатывается на основе утвержденного на предприятии штатного расписания в соответствии с Единым тарифно-квалификационным справочником работы профессий рабочих и Квалификационным справочником должностей служащих, утвержденными в установленном порядке.
Перечень утверждается руководителем предприятия и рассылается во все структурные подразделения (службы) предприятия.
4.2. Разработка инструкции для работников осуществляется на основании приказов и распоряжений руководителя предприятия.
4.3. Инструкции для работников разрабатываются руководителями цехов (участков при бесцеховой структуре), отделов, лабораторий и других соответствующих им подразделений предприятия.
4.4. Служба охраны труда предприятия должна осуществлять постоянный контроль за своевременной разработкой, проверкой и пересмотром инструкций для работников, оказывать методическую помощь разработчикам, содействовать им в приобретении необходимых типовых инструкций, стандартов ССБТ, а также других нормативных актов по охране труда.
4.5. Подготовительная работа, необходимая для разработки инструкций, должна включать:
- изучение технологического процесса, выявление возможных опасных и вредных производственных факторов, возникающих при нормальном его протекании и при отклонениях от оптимального режима, а также определение мер и средств защиты от указанных факторов;
- определения соответствия требованиям безопасности применяемых оборудования, приспособлений и инструмента;
- подбор материалов по вопросам охраны труда, которые могут быть использованы при разработке инструкций;
- изучение конструктивных особенностей и эффективности средств защиты, которые могут быть использованы при выполнении соответствующих работ;
- изучение информационных писем, распоряжений и приказов соответствующего министерства, ведомства, органа государственного управления по результатам аварий и несчастных случаев на предприятиях отрасли;
- проведение анализа причин производственного травматизма, аварийных ситуаций и профессиональных заболеваний для данной профессии (вида работ) на предприятии;
- определение безопасных методов и приемов работ, их последовательности, а также технических и организационных мероприятий, подлежащих включению в инструкцию;
- определение режимов труда и отдыха на основе утвержденных норм.
4.6. Требования нормативных актов по охране труда, включаемые в инструкции, должны быть изложены применительно к конкретному рабочему месту и реальным условиям труда работника.
4.7. Для вводимых в действие новых производств допускается разработка временных инструкций для работников. Временные инструкции должны обеспечивать безопасное ведение технологических процессов (работ) и безопасную эксплуатацию оборудования. К разработке временных инструкций предъявляются те же требования, что и при разработке постоянных инструкций для работников. Временные инструкции разрабатываются как по профессиям, так и по видам работ на срок до приемки указанных производств в эксплуатацию государственной приемочной комиссией.
4.8. Инструкции для работников утверждаются руководителем предприятия после проведения предварительных консультаций с соответствующими выборным профсоюзным органом и службой охраны труда, а в случае необходимости и с другими заинтересованными службами и должностными лицами по усмотрению службы охраны труда.

5. Построение и содержание инструкций

5.1. Каждой инструкции должно быть присвоено наименование и номер. В наименовании следует кратко указать, для какой профессии или вида работ она предназначена.
Наименования типовых инструкций могут быть, например, такими, как "Типовая инструкция по охране труда для слесаря по ремонту технологического оборудования", "Типовая инструкция по охране труда при проведении земляных работ". Наименования инструкций для работников могут быть, например, такими, как "Инструкция по охране труда для газосварщика", "Инструкция по охране труда при выполнении работ на высоте".
5.2. Требования инструкций следует излагать в соответствии с последовательностью технологического процесса и с учетом условий, в которых выполняется данная работа.
5.3. Типовая инструкция и инструкция для работников должны содержать следующие разделы:
- общие требования безопасности;
- требования безопасности перед началом работы;
- требования безопасности во время работы;
- требования безопасности в аварийных ситуациях;
- требования безопасности по окончании работы.
Примечание: При необходимости в инструкции можно включать дополнительные разделы. Например, в типовых инструкциях может быть предусмотрен раздел "Введение", отражающий соответствующие положения, указания директивных органов, особенности методики изложения требований безопасности в инструкциях для работников, разрабатываемых на основе данной типовой инструкции. В этом же разделе могут быть приведены ссылки на нормативные акты, которые учтены при разработке инструкций, дан перечень этих актов, а также перечень актов утративших силу.
5.3.1. В разделе "Общие требования безопасности" должны быть отражены:
- условия допуска лиц к самостоятельной работе по профессии или к выполнению соответствующей работы (возраст, пол, состояние здоровья, проведение инструктажей и т.п.);
- указания о необходимости соблюдения правил внутреннего распорядка;
- требования по выполнению режимов труда и отдыха;
- характеристики опасных и вредных производственных факторов, воздействующих на работника;
- нормы выдачи для данной профессии спецодежды, спецобуви и других средств индивидуальной защиты с указанием обозначений государственных, отраслевых стандартов и технических условий на них;
- требования по обеспечению пожаро- и взрывобезопасности;
- порядок уведомления администрации о случаях травмирования работника и неисправности оборудования, приспособлений и инструмента;
- указания об оказании первой (доврачебной) помощи;
- правила личной гигиены, которые должен знать и соблюдать работник при выполнении работы;
- ответственность работника за нарушение требований инструкций.
5.3.2. В разделе "Требования безопасности перед началом работы" должны быть изложены:
- порядок подготовки рабочего места, средств индивидуальной защиты;
- порядок проверки исправности оборудования, приспособлений и инструмента, ограждений, сигнализации, блокированных и других устройств, защитного заземления, вентиляции, местного освещения и т.п.;
- порядок проверки наличия и состояния исходных материалов (заготовки, полуфабрикаты);
- порядок приема смены в случае непрерывной работы;
- требования производственной санитарии.
5.3.3. В разделе "Требования безопасности во время работы" должны быть изложены:
- способы и приемы безопасного выполнения работ, правила использования технологического оборудования, приспособлений и инструментов;
- требования безопасного обращения с исходными материалами (сырье, заготовки, полуфабрикаты);
- правила безопасной эксплуатации транспортных средств, тары и грузоподъемных механизмов;
- указания по безопасному содержанию рабочего места;
- основные виды отклонений от нормативного технологического режима и методы их устранения;
- действия, направленные на предотвращение аварийных ситуаций;
- требования к использованию средств защиты работников.
5.3.4. В разделе "Требования безопасности в аварийных ситуациях" должны быть изложены:
- действия работников при возникновении аварий и ситуаций, которые могут привести к нежелательным последствиям;
- действия по оказанию медицинской помощи пострадавшим при травмировании, отравлении и внезапном заболевании.
5.3.5. В разделе "Требования безопасности по окончании работы" должны быть изложены:
- порядок безопасного отключения, остановки, разборки, очистки и смазки оборудования, приспособлений, машин, механизмов и аппаратуры, а при непрерывном процессе - порядок передачи их по смене;
- порядок сдачи рабочего места;
- порядок уборки отходов производства;
- требования соблюдения личной гигиены и производственной санитарии;
- порядок извещения руководителя о всех недостатках, обнаруженных во время работы.
5.4. Инструкции для работников не должны содержать ссылок на какие-либо нормативные акты, кроме ссылок на другие инструкции для работников, действующие на данном предприятии. Требования упомянутых нормативных актов должны быть учтены разработчиками инструкций для работников. При необходимости требования этих актов следует воспроизводить в инструкциях для работников в изложении.
5.5. В инструкциях не должны применяться слова, подчеркивающие особое значение отдельных требований (например, "категорически", "особенно", "обязательно", "строго", "безусловно" и т.п.), так как все требования инструкции должны выполняться работниками в равной степени.
5.6. Замена слов в тексте инструкции буквенным сокращением (аббревиатурой) допускается при условии полной расшифровки аббревиатуры.
5.7. Если безопасность выполнения работы обусловлена определенными нормами, то они должны быть указаны в инструкции (величина зазоров, расстояния и т.п.).
5.8. Оформление обложки, первой и последней страниц инструкции для работников должно соответствовать приложениям 7, 8, 9 к настоящим Методическим указаниям.

6. Порядок проверки, пересмотра правил и
инструкций по охране труда

6.1. Организации-разработчики, министерства, ведомства, органы государственного управления должны систематически, не реже одного раза в 5 лет, проверять правила на соответствие требованиям действующих государственных стандартов, санитарных норм и правил и гигиенических нормативов и при необходимости разрабатывать предложения по их обновлению.
Учесть, что правила и инструкции по охране труда были утверждены соответствующими бывшими органами СССР, России.
Проверка инструкций для работников по профессиям или по видам работ, связанным с повышенной опасностью, должна проводиться не реже одного раза в 3 года.
6.2. Правила и инструкции должны пересматриваться до истечения срока, указанного в п. 6.1. настоящих Методических указаний:
- при пересмотре законодательных актов, государственных стандартов и других нормативных документов, утвержденных бывшими контролирующими органами СССР, федеральными надзорами России;
- по указанию вышестоящих органов;
- при внедрении новой техники и технологии;
- по результатам расследования производственного травматизма, аварий, катастроф.
6.3. Проверку действия, применение и пересмотр типовых инструкций проводит организация-разработчик этих инструкций, а инструкций для работников - подразделение-разработчик.
Ответственность за своевременную проверку и пересмотр инструкций несут руководители этих организаций и подразделений-разработчиков.
6.4. Если в течение срока, указанного в п. 6.1 настоящих Методических указаний, условия труда работников в отрасли не изменились, то приказом (распоряжением) соответствующего министерства, ведомства, органа государственного управления действие типовой инструкции продлевается на следующий срок, о чем делается запись на титульном листе контрольного экземпляра типовой инструкции.
Если в течение указанного срока условия труда работников на предприятии не изменились, то приказом (распоряжением) по предприятию действие инструкции для работников продлевается на следующий срок, о чем делается запись на первой странице инструкции (ставится штамп "Пересмотрено", дата и подпись лица, ответственного за пересмотр инструкции).
6.5. Инструкции для работников должны пересматриваться в случаях:
- изложенных в п. 6.2 настоящих Методических указаний;
- пересмотра типовой инструкции;
- изменения технологического процесса или условий работы, а также при использовании новых видов оборудования, материалов, аппаратуры, приспособлений и инструментов.
6.6. Оформление подписей, согласование и утверждение пересмотренных инструкций производится в порядке, предусмотренном разделом 5 настоящих Методических указаний.

7. Порядок обеспечения предприятий правилами
и инструкциями по охране труда

7.1. Министерства, ведомства и другие центральные органы исполнительной власти информируют о действующих правилах, инструкциях и других нормативных актах по охране труда, а также оказывают услуги в обеспечении ими подведомственных предприятий и заинтересованных организаций.
7.2. Руководители предприятий обеспечивают инструкциями всех работников и руководителей заинтересованных подразделений (служб) предприятий.
7.3. Выдача инструкций руководителям подразделений (служб) предприятия должна производиться службой охраны труда с регистрацией в журнале учета выдачи инструкций (приложение 10 к настоящим Методическим указаниям).
7.4. У руководителя подразделения (службы) предприятия должен постоянно храниться комплект действующих в подразделении (службе) инструкций для работников всех профессий и по всем видам работ данного подразделения (службы), а также перечень этих инструкций, утвержденных руководителем предприятия.
7.5. У каждого руководителя участка (мастер, прораб и т.д.) должен быть в наличии комплект действующих инструкций для работников, занятых на данном участке, по всем профессиям и видам работ.
7.6. Инструкции работникам могут быть выданы на руки под расписку в личной карточке инструктажа для изучения при первичном инструктаже, либо вывешены на рабочих местах или участках, либо храниться в ином месте, доступном для работников.
7.7. Местонахождение инструкций определяет руководитель подразделения (службы) с учетом необходимости обеспечения доступности и удобства ознакомления с ними.

Приложение 1
к Методическим указаниям по
разработке правил и инструкций
по охране труда, утвержденным
постановлением Министерства труда
Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

О Б Р А З Е Ц

Обложка межотраслевых Правил по охране труда
------------------------------------------------
! Министерство труда Республики Казахстан !
! !
! !
! !
! П Р А В И Л А !
! !
! по охране труда при производстве !
! металлических покрытий !
! !
! ПОТ РК М-001-94 !
! !
! !
! г.Алматы, 1994 г. !
------------------------------------------------

Приложение 2
к Методическим указаниям по
разработке правил и инструкций
по охране труда, утвержденным
постановлением Министерства
труда Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

О Б Р А З Е Ц

Титульный лист Межотраслевых Правил по охране труда

-------------------------------------------------------
! Министерство труда Республики Казахстан !
! !
! СОГЛАСОВАНО УТВЕРЖДЕНО !
! В необходимых случаях Постановление !
! с надзорными и контролирующими Министерства !
! органами Республики Казахстан труда !
! Республики Казахстан !
! Дата и номер !
! постановления !
! П Р А В И Л А !
! по охране труда при производстве !
! металлических покрытий !
! !
! ПОТ РК М-001-94 !
! Правила вводятся в действие !
! с 01.10.94 г. !
------------------------------------------------------

Приложение 3
к Методическим указаниям по
разработке правил и инструкций
по охране труда, утвержденным
постановлением Министерства
труда Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

О Б Р А З Е Ц

Обложка отраслевых Правил по охране труда

--------------------------------------------
! Министерство связи Республики Казахстан !
! !
! П Р А В И Л А !
! по охране труда на транспорте !
! Министерства связи Республики !
! Казахстан !
! !
! ПОТ РК 0-01-001-94 !
! !
! г. Алматы, 1994 г. !
---------------------------------------------

Приложение 4
к Методическим указаниям по
разработке правил и инструкций
по охране труда, утвержденным
постановлением Министерства
труда Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

О Б Р А З Е Ц

Титульный лист отраслевых Правил по охране труда
------------------------------------------------
! Министерство связи Республики Казахстан !
! !
! СОГЛАСОВАНО УТВЕРЖДЕНО !
! Постановление Приказ Министерства !
! Министерство труда связи !
! Республики Казахстан Республики Казахстан !
! !
! Дата и номер Дата и номер !
! постановления приказа !
! !
! П Р А В И Л А !
! по охране труда на транспорте !
! Министерства связи Республики !
! Казахстан !
! ПОТ РК 0-01-001-94 !
! Правила вводятся в действие !
! с 01.10.94 !
------------------------------------------------

Приложение 5
к Методическим указаниям по
разработке правил и инструкций
по охране труда, утвержденным
постановлением Министерства
труда Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

О Б Р А З Е Ц

Обложка Типовой инструкции по охране труда

------------------------------------------------------
! !
! _____________________________________________ !
! наименование министерства !
! !
! !
! ТИПОВАЯ ИНСТРУКЦИЯ !
! !
! -------------------------------------- !
! наименование !
! ТОИ РК-01-001-94 !
! !
! !
! -------------------------------------------- !
! место и год выпуска !
! !
------------------------------------------------------

Приложение 6
к Методическим указаниям по
разработке правил и инструкций
по охране труда, утвержденным
постановлением Министерства
труда Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

О Б Р А З Е Ц

Титульный лист типовой инструкции по охране труда

-----------------------------------------------------
! !
! ------------------------------------------ !
! наименование министерства !
! СОГЛАСОВАНО УТВЕРЖДЕНО !
! Соответствующий Приказ Министерства !
! профсоюзный орган Дата и номер приказа!
! !
! !
! ТИПОВАЯ ИНСТРУКЦИЯ !
! по охране труда !
! _____________________________ !
! наименование !
! ТОИ РК-01-001-94 !
! !
! Типовая инструкция вводится в действие !
! с 01.10.94 !
-----------------------------------------------------

Приложение 7
к Методическим указаниям по
разработке правил и инструкций
по охране труда, утвержденным
постановлением Министерства
труда Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

О Б Р А З Е Ц

Обложка инструкции по охране труда для работников
-----------------------------------------------------
! !
! ---------------------------------------- !
! наименование предприятия !
! !
! И Н С Т Р У К Ц И Я !
! по охране труда для !
! !
! ------------------------------------- !
! наименование !
! !
! ------------------------------------ !
! обозначение !
! !
! ------------------------------------ !
! место и год выпуска !
! !
-----------------------------------------------------

Приложение 8
к Методическим указаниям по
разработке правил и инструкций
по охране труда, утвержденным
постановлением Министерства
труда Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

О Б Р А З Е Ц

Первая страница инструкции по охране труда для работников

------------------------------------------------------------
! !
! ----------------------------------------------- !
! наименование предприятия !
! !
! СОГЛАСОВАНО УТВЕРЖДАЮ !
! Соответствующий выборный Главный инженер !
! профсоюзный орган предприятия !
! подпись, дата !
! !
! И Н С Т Р У К Ц И Я !
! по охране труда для !
! !
! -------------------------------------------- !
! наименование !
! !
! -------------------------------------------- !
! обозначение !
! !
! Т Е К С Т !
!__________________________________________________________!

Приложение 9
к Методическим указаниям по
разработке правил и инструкций
по охране труда, утвержденным
постановлением Министерства
труда Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

О Б Р А З Е Ц

Последняя страница по охране труда для работников

---------------------------------------------------------
! !
! Т Е К С Т !
! !
! ------------------------ ---------------------- !
! руководитель подразделения подпись, фамилия и !
! - разработчика инициалы !
! !
! С О Г Л А С О В А Н О !
! Начальник отдела охраны _____________________ !
! труда подпись, фамилия и !
! инициалы !
! Главный технолог _____________________ !
! подпись, фамилия и !
! инициалы !
! Главный энергетик _____________________ !
! подпись, фамилия и !
! инициалы !
! Дата !
---------------------------------------------------------

Приложение 10
к Методическим указаниям по
разработке правил и инструкций
по охране труда, утвержденным
постановлением Министерства
труда Республики Казахстан
от 28 июня 1994 г. N 60

РЕКОМЕНДУЕМОЕ

Форма журнала учета выдачи инструкций по охране труда
для работников подразделений (служб) предприятия
--------------------------------------------------------------------
NN !Дата !Обозначение!Наимен. !Подразд.!Кол-во!Должность !Подпись
п/п!выдачи !(номер) !инструк.!(служба)!выдан.!фамилия и !получат.
!инструк!инструкции ! !которому!экзем.!инициалы !инструк.
! ! ! !выдана ! !получател.!
! ! ! !инструк.! ! !
--------------------------------------------------------------------