"Қазақстан Республикасының Су көлігі кемелерінде радиобайланыс және электр навигациясы құралдарын техникалық пайдалану мен қызмет көрсету қауіпсіздігі ережелерін" бекіту және күшіне енгізу туралы

Бұйрық Қазақстан Республикасы Көлік және Коммуникациялар Министрлігі 1996 жылғы 30 шілдедегі N 173 Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 1998.09.10. N 604 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2023 жылғы 4 қаңтардағы № 1 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 04.01.2023 № 1 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. "Қазақстан Республикасының Су кемелерінде радиобайланыс және

электр навигациясы құралдарын техникалық пайдалану мен қызмет көрсету

қауіпсіздігі ережелері" бекітілсін.

2. Жоғарыда көрсетілген Ережелер 1996 жылғы 01 тамыздан бастап күшіне

енгізілсін.

3. Қазбасөзенфлотының 1986 жылғы 23.04 N"109 бұйрығымен күшіне

енгізілген Су көлігі кемелерінде радиобайланыс және электр навигациясы

құралдарын техникалық пайдалану мен қызмет көрсету қауіпсіздігі ережелері

күшін жойды деп танылсын.

4. Осы Ережелердің енгізілуін бақылау Су көлігі департаментінің

директоры П.Ц. Коваленкоға жүктелсін.

Министр

Қазақстан Республикасының

Көлiк және коммуникациялар министрлiгi

Су көлігінің департаменті

Қазақстан Республикасы

Су көлігінің кемелерінде радио байланысы

және электр радионавигация құралдарын техникалық

пайдалану және қызмет көрсету қауіпсіздігінің

Ережелері

Ереже ҚР Көліккоминнің РӨБ "Қазөзентеңізфлотымен" бұрын қолданылып

жүрген Ережелердің, кеме иелерінен және су көлігі ұйымдарының тәжірибесі

мен ұсыныстарының негізінде әзірленді.

1. Жалпы ережелер

1.1. Ережелердің міндеті және оларды пайдалану тәртібі,

анықтамалар, жалпы талаптар

1.1.1. Осы Ережелер ҚР Су көлігінің кемелерінде радио байланысы, электр радио навигация және магнит компастарын пайдалану кезінде техникалық қызмет көрсету, жөндеу, сақтау, сипаттау және еңбек жағдайы қауіпсіздігінің тәртібін анықтайды. Кеме радио байланысы және электр радио навигация құралдарының құрамына кіретін электр жабдықтарын пайдалану кезінде осы Ережелерден басқа "Кеме электр жабдықтарын техникалық пайдалану Ережелерін","ҚР Су көлігі кемелерінде еңбек қауіпсіздігінің ережелерін" басшылыққа алып отыру қажет.

1.1.2. Осы Ережелерді ҚР Су көлігінің (меншік нысанына қарамастан) қызметі кеме радио байланысы және электр навигациясы жабдықтарын пайдаланумен, құрастырумен, жөндеумен және жобалаумен байланысты барлық қызметкерлері білуге және оларды басшылыққа алуға міндетті (1 қосымша).

1.1.3. Осы Ережелер қағидасының ешқайсысы кеменің мерт болуына, адамдар мен жүктерге қауіп төндіретін апат жағдайларында немесе төтенше жағдайларда радио байланысы және электр радио навигацияның барлық құралдарын пайдалануға кедергі болмайды.

1.1.4. Осы Ережелер талаптарының орындалуы Теңіз және Өзен Регистрі Ережелерінің талаптарын бұзуға немесе әлсіретуге тиіс емес.

Осы Ережелерде көрсетілмеген барлық басқа жағдайларда қызмет көрсетуші персонал көрсетілген Регистрдің Ережелерін және "Радио электрон құралдары мен ЖЖ қондырғыларын сатып алуға, құруға (орнатуға) және пайдалануға рұқсат беру тәртібі туралы" ҚР КжКМ мемлекеттік электр байланысы инспекциясының нұсқаулықтарын басшылыққа алуы тиіс.

1.1.5. Осы Ережелерде кеме радио байланысы, электр радио навигация құралдарын және магнит компастарын пайдалану бойынша жалпы талаптар қамтылады. Осы Ережелерге қосымша ретінде нақты жабдықтар түрлері бойынша зауыт нұсқаулықтарын қатаң басшылыққа алу қажет.

1.1.6. Кеме электр радио навигация құралдарын пайдалану арнайы дайындықтан өткен және белгіленген тәртіппен осы құралдарда жұмыс жасауға жіберілген кеме команда құрамының ішіндегі тұлғаларға рұқсат етіледі.

Кеме радио байланысы және электр радио навигация құралдарына қызмет көрсетуге осы аппаратураны техникалық пайдалану құқығына куәлігі бар тұлғалар жіберіледі.

1.1.7. Радио байланысы және электр радио навигация құралдарына және магнит компастарына қызмет көрсетуге және техникалық күйінің дұрыстығын бақылау жауапкершілігі мыналарға жүктеледі: кәсіпорын бойынша - кәсіпорын басшысы мен оның радио маманына, ал кеме бойынша электр радио навигация құралдары мен магнит компастары бойынша - бірінші штурманға, ал ол штатта болмаса осы міндеттерді орындайтын экипаж мүшесіне (аталмыш тұлғаларда байланыс тораптарымен берілген электр радио навигация құралдарына техникалық қызмет көрсету құқығына куәліктері болуы тиіс), радио байланыс құралдары бойынша - кеме радисіне, ал ол штатта болмаса, оператор телефоншы дайындығы және кеме радио аппаратурасына техникалық қызмет көрсету құқығына куәлігі бар экипаж мүшесіне жүктеледі.

1.1.8. Радио байланысы аппаратураларына және электр радио навигация

құралдары мен магнит компастарына техникалық қызмет көрсетуге жауапты

тұлғаларға мыналар жүктеледі:

а) осы Ережелерге және пайдалану жөніндегі зауыт нұсқаулықтарына

сәйкес жүйелі бақылау және тексеру;

б) аппаратураның техникалық пайдалану мәліметі белгіленген нормалар

мен техникалық талаптарға сәйкестігін бақылау;

в) кемшіліктерді жою осы Ережелерге сай кеме мамандарымен жүргізілуі

мүмкін;

г) вахта журналы мен формулярларды жүйелі жүргізу жауапкершілігі;

д) тапсырыстарды дер кезінде беру және байқалған кемшіліктер және

оларды жою туралы аппаратура формулярына жазу;

е) қолайсыз гидрометеорологиялық жағдайларда аппаратураны қорғау

бойынша шаралар жүргізу;

ж) навигация арасындағы кезеңде аппаратураны жинау мен қайта

құрастыру шараларын жүргізуге қатысу.

1.1.9. Капитанға мыналар жүктеледі:

а) кемеге орнатылғаннан кейін және жөндеуден кейін радио байланысы және электр радио навигация аппаратураларын пайдалануға қабылдауға қатысу;

б) осы Ережелер талаптарының орындалуын қамтамасыз ету мен бақылау;

в) аппаратура әрекетінің дұрыстығын тексеруді жүйелі (жүзу кезінде - күнделікті) қамтамасыз ету;

г) құжаттамалар мен мүлік қорының сақталуына жауапкершілік (міндетті түрде қабылдау-тапсыру актісін құрастыру арқылы оларды жауапты тұлғаға бекіту);

д) аппаратура істен шыққанда оларды жөндеуге тапсырыс беру және осы Ережелермен белгіленген мерзімде жоспарлау-ескерту тексерулерді қамтамасыз ету;

е) Радио байланысы және электр радио навигация құралдарының жұмыс уақытын жүйелі тексеруге жауапкершілік;

ж) жергілікті жағдайларда осы Ережелер жеткіліксіз болғанда пайдалану мен техника қауіпсіздігі бойынша қосымша нұсқаулықтарды дер кезінде алу;

з) радио байланысы және электр радио навигация құралдарына техникалық қызмет көрсету қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

и) байланыс жабдықтары және электр радио навигация құралдарының ағымдағы және орта жөндеуінің Бірыңғай жөндеу ведомостарына (БЖВ) сәйкес навигация аралық жөндеу тапсырыстарын құрастыру.

1.1.10. Кеме иесінің міндеттері:

а) кеме радио байланысы, электр радио навигация құралдарын және магнит компастарының жарамды техникалық күйін және үздіксіз жұмысын кеме жөндеу кәсіпорындарына, порттар мен техникалық жол учаскелеріне тіркелген флоттағы навигация кезеңінде техникалық бақылауды, тексеруді және техникалық қызмет көрсетуді жоспарлы жүргізу жолымен қамтамасыз ету; белгіленген тәртіппен жаңадан орнатылатын және алмастырылатын және орын ауыстырылатын кеме радио байланысы, радиостанса және электр радио навигация құралдарын пайдалану құқығына рұқсат беруді ресімдеу үшін дер кезінде анкета және басқа мәліметтер, тапсырыс беру;

б) флоттағы техникалық қызмет көрсетуді, тексеруді және жөндеуді жоспарлау;

в) кеме иесі кәсіпорындарымен, сондай-ақ мердігерлік кәсіпорындармен жүргізілетін орнату монтаждау және жөндеу жұмыстарының орындалу сапасын тексеру;

г) кемелерде радио байланысы, электр радио навигация құралдарын және магнит компастарын пайдалануға байланысты техникалық құжаттамалардың бар екендігі мен дұрыс жүргізуді тексеру, жаңадан орнатылған радио байланысы, электр радио навигация құралдарын және магнит компастарын қабылдауға қатысу;

д) аппаратураның техникалық күйін және навигация жағдайында оның пайдаланылу жарамдығын тексеру;

е) радио байланысы, электр радио навигация құралдарына қызмет көрсетуге тағайындалатын кеме радио мамандары мен кеме мамандарының білімін тексеру және дипломдар немесе куәліктер беру.

Ескерту: балансында немесе техникалық қызмет көрсетуінде флот бар кәсіпорындардың кадрлар бөлімімен арнайы бағдарлама бойынша радио байланысы, электр радио навигация құралдарына техникалық қызмет көрсетудің кеме жүргізу құрамын оқыту ұйымдастырылады және оқу комбинаттарында жүргізіледі;

ж) радио байланысы және электр радио навигация жаңа аппаратурасын сынауға қатысу;

е) радио байланысы, электр радио навигация құралдарын және магнит компастарына қызмет көрсетуді жақсарту бойынша ұсыныстар беру;

и) істен шыққан радио байланысы, электр радио навигация құралдарын және магнит компастарын бағалауға қатысу және оны тізіммен шығару үшін құжаттар ресімдеу;

к) кемелерді вахталық, аппараттық журналдармен және оперативтік, бланкілік құжаттамалармен қамтамасыз ету.

1.1.11. Кеме иесінің кәсіпорындары мыналарды қамтамасыз етеді:

а) кемелерді радио байланысы мен электр радио навигация аппаратураларын бірінші рет орнату мен монтаждау және ескірген жабдықтарды ауыстыру;

б) навигация аралығында тұрған кемелердегі аппаратураларды кеме мамандарын шақыра отырып, бөлшектеу, жинау, сақтау және қайта құрастыру;

в) навигация аралығында жөндеу жүргізу бекітілген кемелердегі радио байланысы мен электр радио навигация құралдары және магнит экомпастарының навигацияға әзірлігі;

г) барлық кемелердің, олардың меншік нысанына қарамастан, олардың кәсіпорындарында тұрған кезінде радио байланысы мен электр радио навигация құралдары және магнит компастарын бақылау және қажетті жөндеулерді жүргізу;

д) кемелерді радио байланысы мен электр радио навигация құралдары үшін ауысылым қосалқы бөлшек және шамдармен жабдықтау, олардың жұмсалуын бақылау; кемелерді ауысылым қосалқы бөлшек және шамдармен және өлшеу құралдарымен жабдықтаудың жылдық тапсырысын құрастыру;

е) кеме радио байланысы мен электр радио навигация құралдары бойынша оқыту жөнінде қажетті жабдықтармен, оқу құралдарымен және оқу сыныптары мен оқу комбинаттарының сызбасымен жабдықтау;

ж) тіркеу портында кәсіпорын радиомамандарының кемелерге шығу жолымен жабдықтарға жоспарлы техникалық қызмет көрсету, тексеру және бақылау жүргізу;

г) тіркеу портында жылма жыл антенна фидер қондырғылары және радиоаппаратура қоректену көздерін тексеру және кабельді және қоршау аралық қосуларды жөндеу.

1.1.12. Аппаратура әрқашан таза, жарамды күйде ұсталуы қажет және әрқашанда іс-қимылға даяр тұруы тиіс, ол жабдықтарды дұрыс пайдалану, жүйелі техникалық қызмет көрсету, тексеру жолымен болады.

1.1.13. Рейске шығар алдында жауапты тұлғалар радио байланысы мен электр радио навигация құралдары және магнит компастарының техникалық күйін тексеріп, капитанға баяндауы тиіс.

1.1.14. Жүзу кезінде радио байланысы мен электр радио навигация құралдары істен шыққанда аппаратураның жұмысын қалпына келтіру үшін барлық шаралар қабылдануы тиіс.

1.1.15. Аппаратура жұмысында байқалған барлық кемшіліктер, қайсы бір себептермен жасалған өзгертулер, тексерулер, техникалық қызмет көрсетулер мен жөндеулер туралы вахта журналында, аппаратура формулярында және Кемелердегі электр радио навигация камералары мамандарының тапсырысы мен жұмысын есептеу журналына (С-16 нысаны) жазылады.

1.1.16. Радио байланысы мен электр радио навигация құралдарының құрамы мен орналасуын өзгертуге байланысты жұмыстар ҚР Теңіз және Өзен Регистрімен келісілетін жобалар бойынша орындалады.

Өзгерту құжаттарының бір данасы кемеде болуы тиіс.

1.1.17. Радио байланысы мен электр радио навигация құралдарын қабылдау тапсыру кезінде аппаратураны істе, электр қоректену көздерін, монтажын, кеме антенналарын, техникалық құжаттары мен мүлік қорларын тексереді. Тексеру нәтижесі Байланыс және электр радио навигация жабдықтарын қабылдау тапсыру актісіне енгізіледі (С 17-нысан).

1.1.18. Электр радио навигация құралдарының ұзақ уақыт үзілісінен кейін пайдалануға зауыт нұсқаулықтарымен көрсетілген құралдарды алдын ала даярлау және реттеу жұмыстарынан кейін ғана рұқсат етіледі.

1.1.19. ҚР Су көлігі кемелерінде осы Ережелердің орындалуын бақылауды кеме иесінің радиомамандарымен және тәлімгер капитандармен жүзеге асырылады.

1.2. Радио байланысы мен электр радио навигация құралдарына

техникалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру (бақылау, тексеру)

1.2.1. Радио байланысы мен электр радио навигация құралдарына техникалық қызмет көрсету олардың әрдайым іс-қимылға және пайдалану кезінде мүлткісіз жұмысқа әзірлігін қамтамасыз етуге бағытталған шаралар кешенін білдіреді.

1.2.2. Аппаратураларға сапалы техникалық қызмет көрсетуді қамтамасыз ететін барлық шараларды дер кезінде және толық жүргізу мақсатында жылдық техникалық қызмет көрсету, бақылау және тексеру кестелері жасалады.

1.2.3. Аралас жүзу кемелерінде, соның ішінде шетелде, портта тұрған кезде электр радио навигация құралдарына техникалық қызмет көрсету, бақылау және тексеру кеме меншіктілігіне қарамай, флот иесімен немесе капитанның тапсырысымен берілетін профилактикалық кестеге сәйкес жағадағы мамандармен жүргізіледі.

1.2.4. Мыналар техникалық қызмет көрсету, бақылау және тексеру

мақсаты болып табылады:

а) техникалық қызмет көрсету және жөндеудің талап етілген көлемі;

б) аппаратураның тозу дәрежесі;

в) әрбір аппарат түріне арналған техникалық талаптарға техникалық

пайдалану көрсеткіштерінің сәйкестігі.

1.2.5. Аппаратураның техникалық қызмет көрсету, бақылау және тексеру

жүргізіледі:

күнделікті - техникалық қызмет көрсетуге жауапты экипаж мүшелерімен;

айына бір рет - техникалық қызмет көрсетуге жауапты экипаж

мүшелерімен немесе рейс арасындағы тұрақтарда кеме иесі радиомамандарымен.

1.2.6. Техникалық қызмет көрсету, бақылау және тексеру нәтижелері

формулярларға жазылады.

1.2.7. Аппаратураның сыртқы техникалық бақылауын жүргізу электр

қоректендіргіштер сөндірілген кезде жүргізіледі және мыналардың күйі мен

жарамдылығы тексеріледі:

а) қорабтары мен есіктері;

б) қақпақтары мен қоршаулары;

в) каркастары;

г) сырлаулары;

д) бекітулері мен бәсеңдеткіштері;

е) сыртқы штепсель ажыратқыштарының түйісулері;

ж) сақтағыштары мен қорғау автоматтары;

з) сыртқы сымдары;

и) антенна қондырғылары мен фидерлері;

к) щетоктары, щетоқұстағыштары және коллекторлары.

1.2.8. Аппаратураның ішкі техникалық бақылауын жүргізу электр

қоректендіргіштер сөндірілген кезде жүргізіледі және номиналдардың санды

мәндері көрінетін белгілерге сәйкестігі тексеріледі:

а) монтаж сымдары мен олардың бекіністері, пайкілердің механикалық

мықтылығы;

б) бөлшектері, тораптары және қоршау сызбалары;

в) түйісу беттері, штепсель және пышақ ажыратқыштарды;

г) өздігінен бұраудан босауға қарсы құралдарды;

д) ұялар мен шам экрандарының шам бекітулері;

е) индуктивтік катушканың ұстау түйісулерін;

ж) жгуттардағы изоляция мен қорғау шұлықтарын;

з) түйісу беттерін, қосқыштар, жылжығыштар, реле топтары;

и) реттеу органдарының тісті, топсалы, баулы, механикалық

жүргізгіштерін;

к) сельсин берілістерін;

л) реттеу жіберу құралдарының бочкелеріндегі майдың бар екендігін;

м) сым емес кедергілерді;

н) конденсаторларды, трансформаторларды (изоляция ағу массалары

бойынша);

о) аппаратурадағы сақтағыштардың балқымалы тығынын (нұсқаулықтарда

көрсетілген номинал мәндері бойынша);

п) қуат жинағыштардағы электролит деңгейі мен тығыздылығын;

р) сұйық аспалы сезгіш элементі бар гирокомпастағы ұстап тұру

сұйығының мөлшері.

1.2.9. Аппаратура қосылғанда техникалық бақылау жүргізу кезінде

мыналар тексеріледі:

а) барлық өлшеу құралдарының көрсеткіштерінің номиналды мәнге

сәйкестігін тексеру;

б) аппаратура электр қоректенуінің номиналдық режимін орнату;

в) аппаратурадағы бақылау құралдары бойынша барлық каскатты жартылай

өткізгіш құралдарының шамдарын бақылау;

г) әрбір қуат жинақтағышты кернеуде және тұтас батареямен тексеру;

д) аппаратура жұмысын телефон және телеграф режимінде радио байланысы жұмысын, антенна баламасына қою немесе штаттық антенналарды белгіленген жиіліктерге және қалқыма диапазонға қойып тексеру;

е) радио байланысы мен электр радио навигация аппаратураларымен берілетін ақпараттар нәтижелерінің дұрыстығы мен талап етілетін дәлдігін тексеру;

ж) апат берілістері дистанциялық қосылу қондырғылары мен дабылдар мен апат сигналдарын беру автобергіштерін тексеру;

з) каюта қатты сөйлегіштері мен барлық хабар беру желілері бойынша қатты сөйлеу реттегіштерінің жұмысын тексеру.

1.2.10. Электр қорегі сөндірілген кезде жүргізілетін техникалық қызмет көрсетуді орындауда мыналар жүргізіледі:

а) аппаратураны шаңнан, ластан, қышқылданудан тазалау, қоршаудың сыртқы каркастарын тазалау, әйнектерді сүрту, монтаж және ішкі тораптар бөлшектерінен шаң сүрту, түйісулерді, қосқыштарды, релелерді, кескіштерді, қосу реостаттарын, антенна изоляторларын және енгізгіштерді тазалау, щетоктарды, щетоқұстағыштарды, коллекторларды және электр агрегаттары сақиналары, жаңартқыштар мен умформерлерді тазалау;

б) аппаратураны техникалық бақылау және тексеру кезінде байқалған кемшіліктерді жою;

в) осы Ережелермен және зауыт нұсқаулықтарымен көзделген пошипник майлауды ауыстыру, үйкелетін беттерді майлау, тозған бөлшектерді ауыстыру және басқа жұмыстар;

г) қуат жинағыштарды тазалау, электролит құю, апаттық және басқа қуат қондырғыштарды зарядтау;

д) шаң сорғыш арқылы статорларды үрлеу және электр машина жаңартқыш зәкірлерді.

1.2.11. Техникалық қызмет көрсетуді тексерген соң аппаратураны жұмыста сынау және изоляция кедергісін тексеру қажет.

1.3. Техникалық құжаттамалар

1.3.1. Радио байланысы мен электр радио навигация аппаратураларын пайдалану кезінде осыларға қызмет көрсететін тұлғалар мынадай жедел техникалық құжаттамаларды жүйелі жүргізіп, мұқият сақтауы қажет:

а) орнатылған жабдықтардың формулярлары;

б) кеме радиостансасының вахта журналы (С-9 нысан);

в) радио операторлары бар кемелердегі кіріс хат хабарларды тіркеу

журналы (С-2 нысан);

г) радио операторлары бар кемелердегі қызметтік кіріс хат хабарлары

экспедиторлық журналы;

д) кемеде орнатылған радио байланысы мен электр радио навигация

аппартураларының паспорттары (С-13 нысан);

е) ауа райын және бұрқасын болжамдарын қабылдау журналы (С-15

немесе СД-33);

ж) радио байланысы мен электр радио навигация аппаратураларын

пайдалану туралы жасаушы зауыттың техникалық сипаттаулары мен

нұсқаулықтары.

Ескерту: Барлық журналдар тігілуі және флот иесі - кәсіпорынның

мөрімен басылуы тиіс.

1.3.2. Аппаратура формулярына мынадай мәліметтер енгізіледі:

а) монтаж және қайта монтаж туралы;

б) жүргізілген қызмет көрсетулер, тексерулер және бақылаулар туралы;

в) кемшіліктер мен оны жою туралы;

г) ағымдағы және орта жөндеу туралы;

д) бөлшектер мен шамдарды ауыстыру туралы;

е) бөлшектеу мен қайта құрастыру;

ж) аппаратура жұмысы сағатының саны туралы.

Кеме иесінің радио мамандары кемеге әрбір келгенінде жабдық

формулярына тиісті жазулар түсіреді.

1.3.3. Ішкі жүзі кемелеріндегі радио байланысы аппаратураларын пайдалану үшін құжаттамалар тізбесі "ҚР ішкі су жолдарындағы радио байланысы ережелерінде" көрсетілген міндетті құжаттар сақталуы тиіс.

Аралас жүзу кемелерінің теңізге шығу кезіндегі радио байланысы аппаратураларын пайдалану үшін құжаттамалар тізбесі "ҚР теңіз қозғалмалы қызметінің радио байланысы ережелерімен" анықталады.

Электр радио навигация аппаратураларымен жабдықталған кемелер

бортында мынадай техникалық құжаттамалар сақталуы тиіс:

а) қызмет көрсету персоналдарының біліктілігі туралы дипломдар немесе

куәліктер;

б) аппаратураға техникалық қызмет көрсету сызбалары, сипаттаулары,

чертеждер, қондырма кестелері, нұсқаулықтар;

в) лагті түзеу кестелері;

г) магнит компастарының қалдық девиациялары мен радио

пеленгаторлардың радио девиацияларының қисық сызықтары мен кестелері;

д) гирокомпас түзетулерінің журналы.

Барлық кемелерде осы Ережелер сақталуы тиіс.

1.3.4. Барлық құжаттардың сақталуына жауапкершілік капитанға жүктеледі

1.3.5. Үш айда бір рет вахта журналы мен формулярлар кеме иесінің

өкілімен тексеріліп және қол қойылып тұрады.

Кеме құжаттамаларын жүргізу туралы ескертулер вахта журналына

жазылады және келесі тексерулерде сол кемшіліктердің жойылғаны тексеріледі.

1.4. Пайдалануға қабылдау

1.4.1. Кеме иелері мыналарды қамтамасыз етеді:

а) пайдаланудағы кемелердің радио жабдықтарының жылма жыл

куәландырылуын;

б) пайдаланудағы кемелердің радиолокациялық стансалары мен

радиопеленгаторларының куәландырылуы;

в) кемелерге радио байланысы мен электр радио навигация жабдықтарына куәландырылуы актін С-14 нысан бойынша жаңадан береді, егер радио жабдықтар құрамы мен оның техникалық күйі ҚР Теңіз және Өзен Регистрінің Ережелеріне сәйкес болса;

г) кемелерге радио байланысы мен электр радио навигация жабдықтарына алғашқы куәландыру актін С-14 нысан бойынша жаңадан салынған және модернизацияланған кемелерге, егер осы кемелер ҚР Теңіз және Өзен Регистрінің (бұдан әрі ҚР Регистрі) инспекторларымен куәландырылған соң береді.

Кеме радиостансасы өзінің техникалық күйі мен күтіп ұсталуы бойынша кеме пайдалануда болғанда апат және дабыл сигналдарын беруді қамтамасыз ете алмағанда С-14 нысан берілмейді.

1.4.2. УҚТ радиостансасымен жабдықталған кемелерде С-14 нысанмен акті беру екі жылда бір рет жүргізіледі.

1.4.3. Радио байланысы мен электр радио навигация жабдықтарына куәландырылу актін беру актінің соңғы бағанында көрсетіледі.

1.4.4. Аппаратураны пайдалануға тапсырған кезде кеме жөндеу кәсіпорынның немесе байланыс және радио навигация торабының аппаратураны орнатқан, монтаждаған, және іске қосқан мамандары сынақ нәтижесі мәліметтерімен, реттеу тапсыру жұмыстарын орындау кезінде аппаратура жұмысы сағатының саны көрсетілген формулярды толтыруға міндетті.

1.4.5. Аппаратураны пайдалануға қабылдау кеме радио байланысы мен электр радио навигация жабдықтарын пайдалануға қабылдау техникалық актісімен ресімделеді (С-18).

1.4.6. Реттеу тапсыру жұмыстарын орындау кезінде кеме кешенінің жұмсалған қосалқы бөлшектер, шамдар және МҚ кеме кешенінен т.б. аппаратураны пайдалануға тапсыру кезінде реттеу тапсыру жұмыстарын орындау кезінде толықтырылуы тиіс.

1.4.7. Кеме радиостансаларын пайдалану құқығына тұрақты рұқсатты ресімдеу "Радио электрон құралдары мен ЖЖ қондырғыларын сатып алуға, құруға (орнатуға) және пайдалануға рұқсат беру тәртібі туралы" нұсқаулықтарына сәйкес орындалады.

1.5. Радио байланысы және электр радио

навигация құралдарын жөндеу

1.5.1. Навигация аралық жөндеулерді жоспарлау кеме иесі радио байланысы және электр радио навигация жөндеу кәсіпорындарымен мынадай негізде жүзеге асырылады:

а) техникалық күйінің есебі мен бұрын орындалған жөндеу жұмыстарының есебі;

б) техникалық бақылау мен тексеру;

в) радио байланысы және электр радио навигация құралдарының пайдаланылу жұмысын есептеу.

1.5.2. Навигация аралық жөндеулерде аппаратураның барлық кемшіліктері жойылады, оның пайдалану техникалық көрсеткіштері толық қалпына келтіріледі, оны пайдаланудың техникалық сенімділігі қамтамасыз етіледі.

1.5.3. Аппаратураның техникалық күйіне, оны пайдалану мерзіміне, жөндеу жұмыстарының көлеміне байланысты мынадай жөндеу түрлері белгіленеді: ағымдағы және орта.

1.5.4. Күнделікті жөндеуге жауапты элементтерді ағытпауға (аппаратураны қабынан алуға және істен шыққан бөлшектерді ауыстыруға рұқсат етіледі) байланысты кемшіліктерді жою жұмыстары жатады.

1.5.5. Орта жөндеуге аппаратура мен жекелеген бөлшектерін ағытуға, бірнеше тораптар немесе қоршауларды жөндеуге, істен шыққан бөлшектерді ауыстыруға, монтаж жарымы мен электр көрсеткіштерін қалпына келтіруге, трансформатор, дроссельдер және тербеліс контурларын орауға, қондырма органдарының механикалық жөндеуіне байланысты кемшіліктерді жою жұмыстары жатады. Орта жөндеуде 4-5 жылда бір рет болатын, жасаушы зауытпен орындалатын базалық жөндеуді кеңінен пайдалану, бүлінген немесе тозған тораптарды толығынан ауыстыру қажет.

1.5.6. Ағымдағы және орта жөндеулер кеме жөндеудің қысқы кезеңінде жүргізіледі.

1.5.7. Аппаратура ескірген үлгілерге жатқызылғанда және оның жөндеуі жөндеуге тапсырылған құнының 50% артық болғанда, жөндеу жүргізілмейді, ал аппаратура шығарып тасталады.

1.5.8. Жөндеу санаттарына қарамастан аппаратураның техникалық көрсеткіштері олардың номиналдық мәніне сәйкес болуы тиіс.

1.5.9. Аппаратураның және оның бөлшектерінің техникалық көрсеткіштерін тексеру, кемшіліктерді іздеу және жою, агрегаттық және қоршаулық жөндеу әдісінде бөлшектерді алмастыру әрбір аппарат үшін жөндеу жағдайлары ескеріле отырып, әзірленетін технологияға сәйкес жүргізіледі.

1.5.10. Аппаратураны жөндеуге тапсыратын кеме сонымен бірге аппаратура формулярын тапсыруға міндетті.

1.5.11. Кемені жөндеуге қойғанша, дер кезінде кемелік қызмет көрсету персоналы және кеме иесінің радио механиктері жөндеу кезінде жойылуы тиіс барлық кемшіліктерді көрсете отырып жөндеу ведомосын құрастырады.

1.5.12. Жөндеу ведомосы сынақтар нәтижесі және пайдалану журналдары мен формулярлардағы кемшіліктер туралы жазулар, инспекторлық тексеру және қызмет көрсету персоналдарының жеке ескертулерінің негізінде құрастырылады.

1.5.13. Кеме радио байланысы және электр радио навигация құралдарын қоректендіру көздерін жөндеу, сондай-ақ оларға сыртқы сым жүргізу кеме иесі электр цехына жүктеледі. Кемелерге қоректендіру көзін орнатқан кезде кеме иесінің радио мамандары қабылдауы тиіс.

1.5.14. Радио байланысы және электр радио навигация құралдарына техникалық қызмет көрсетуді жүзеге асыратын кеме мамандарының біліктілігін көтеру үшін кеме жөндеу кәсіпорындарымен олар жөндеу және монтаждау іске қосу жұмыстарына қатыстырылады.

1.5.15. Кеме иесі кәсіпорындарында жөндеу жұмыстары біткен соң байланыс және радио навигация тораптарының мамандарының қатысуымен стендіде реттеу тапсыру жұмыстарының толық кешені орындалады.

1.5.16. Флотты пайдалану әзірлігіне тапсырған кезде кемеге жаңадан орнатылған аппаратураға реттеу тапсыру жұмыстарына сәйкес көлемде бекіту және жүріс сынақтары орындалады. Сынақ кезінде аппаратураны қоректендіру көздері жұмыс күйінде болады.

1.5.17. Радио байланысы және электр радио навигация құралдарының бекіту және жүріс сынақтары "ҚР өзен флоты кемелерін жөндеу ережелеріне" сәйкес орындалады.

1.5.18. Жөндеуден кейін радио байланысы және электр радио навигация құралдарын қабылдау флот иесі өкілдерімен және капитанмен жүргізіледі.

Мұнай құю кемелерінде жабдықтарда қабылдау кезінде өрт бақылау инспекциясының өкілдері қатысады.

1.5.19. Жұмыстарды қабылдау кезінде ҚР Регистрінің Ережелерін басшылыққа алу тиіс.

1.6. Бөлшектеп сақтау және қайта жинау

1.6.1. Кемені бір айдан артық мерзімге тұруға немесе жөндеуге қойған кезде барлық радио байланысы және электр радио навигация жабдықтарын "ҚР өзен флоты кемелерін жөндеу ережелеріне" сәйкес ұзақ сақтауға (бөлшектеп сақтауға) қойылады.

1.6.2. Бөлшектеп сақтауға жауапты кемеде радио байланысы және электр радио навигация құралдарына қызмет көрсетуге жауапты тұлғалар мен радио шеберхана кәсіпорындарының өкілдері болып табылады.

1.6.3. Бөлшектеп сақтау алдында барлық радио байланысы және электр радио навигация құралдары нақты істе тексеріледі. Бөлшектеп сақтауға жарамды және толық жинақталған жабдық жатады. Аппаратураның жарамсыз, бүлінген бөлшектері жөндеуге тапсырылуы немесе алмастырылуы тиіс.

1.6.4. Радио байланысы және электр радио навигация құралдарын бөлшектеп сақтауға даярлау кезінде: кнопкаларды, қолдарын, серіппелерін және т.б. босату және ноль жағдайына келтіру; барлық тораптары мен қоршауларын мұқият тексеру; бөлшектер мен тораптардың тотықтану іздерін, механикалық зақымдануын жою; зақымданған сырланған жерлерді сырлау.

1.6.5. Өнеркәсіптен сырланбай шыққан заттарды бөлшектеп сақтау мақсатында сырлауға тыйым салынады.

1.6.6. Аппаратураны бөлшектеп сақтау алдында мұқият кептіру, ол үшін барлық термостаттар мен желдеткіштерін қосу.

1.6.7. Радио байланысы және электр радио навигация құралдарын бөлшектеп сақтау кезінде кеме жөндеу зауыттарының радио шеберхана мамандары аппаратураның техникалық қызмет көрсетілуі жүктелген кеме экипажы мүшелерімен бірлесе отырып, мынадай шараларды орындауға міндетті:

а) аппаратураның алынатын блоктарынан блок аралық монтаж кабельдерінің шеттерін сөндіру және изоляциялау;

б) сақтағыштар мен шамдарды құралдардан алу шамсынақта шамдарды тексеру және оларды сақтау үшін жәшіктерге салу;

в) кемеден жөндеуге жататын барлық радио байланысы және электр радио навигация құралдарын алу және кеме иесінің жөндеу цехына жеткізу;

г) кемеден сақтау температурасы және ылғалдылыққа шектеулері бар токтан ажыратылған радио байланысы және электр радио навигация құралдарын алу және кеме иесінің арнайы жабдықталған температурасы 10-30 градус жылытылатын жайына сақтауға жеткізу;

д) щеткіұстағыштардан щеткілерді алу, коллекторларды, түйісу сақиналарын және барлық жаңартқыштардың түйісу жалғауларын сүрту, оларға жұқа техникалық вазелин жағу және таза қағазбен жабу;

е) шаңнан, ластан, ескі майдан тазалау, қалам, шаңсорғыш, наждак қағазы және уайт-спиритке батырылған марлідегі пемзі порошогі арқылы тотықтану іздерін жою, сыртқы сырланбаған темір бөліктері мен тораптарына сақтау майын ОКБ-122-7 қалың жағу және қағазбен орау. Аппаратура сүртуге уайтспиритті аз мөлшерде аузы тығыз жабылған ыдыспен әкелу қажет;

ж) аппаратураның жекелеген элементтеріне қорғағыш лаксырлау жабуларын және май жағу.

1.6.8. Аппаратураны бөлшектеп сақтау кезінде тиісті майлармен мынадай бөліктері мен бөлшектері өңдеуге жатады:

а) жабу қабаттары жоқ және бар (никелденген, хромдалған, мырышталған) барлық болат бөлшектер, сондай-ақ воронды және кадмийленген бөлшектер;

б) аппаратураның сыртқы сырланбаған бөліктері, болт, бұранда бастары, блок қолдары, темір басқару қолдар мен тежегіштер, құралдардың, сигнал шамдарының, шильдиктердің жиектелуі және лаксырлау жабусыз жазбалар;

в) сырғымалы жылжыту блоктарының, остердің, шестерналардың, втулкалардың бағыттағыштары және лаксырлау жабулары жоқ жүргізгіштер, шаң фильтрлері.

1.6.9. Барлық жағдайларда мыналарға май жағуға болмайды:

а) гальваникалық метал қабаттары бар (никелдеу, хромдау және т.б.) латун және мыс бөлшектер;

б) май жағуы құжаттамаларда айтылмаған аппаратура бөлшектері;

в) пластмассадан, резинадан, эбониттен, ағаштан және текстолиттен әзірленген бөлшектер;

г) қорғағыш лаксырлау қабаттары бар бөлшектер, тораптар мен аппаратура блоктары;

д) электр түйісулері мен жалғаулары, оларға май тиген жағдайда аппаратураның жұмыс істеу қабілеті бұзылады.

1.6.10. Аппаратураны бөлшектеп сақтау кезінде май жағу қыл қалам немесе жұмсақ шүберекпен былай жасалады бөлшектің тазаланған бетіне жұқа май қабаты жағылады, сосын май сүртіледі және сонан соң бөлшекке екінші рет май жағылады; бұл жағдайда бөлшек бетінде май қиқымдары қалмау керек, май тегіс, әрі жұқа жағылуы тиіс.

1.6.11. Аппаратураны бөлшектеп кезінде мүмкін болатын жердің барлығында түйісулерді, қосқыштарды, әртүрлі релелерді парафин қағазымен орау және аппаратураның монтаж сызбасын бүлдірмей жіппен абайлап байлау қажет.

1.6.12. Аппаратураның кабель шеттері мен алынатын блоктары маркирленеді, парафин қағазымен оралады, сонан соң натуралды резина жібімен оралады. Кабель шетіне полихлорвинил үлдірінен қораб кигізіледі.

1.6.13. Кемеден алынатын аппаратура блоктары температурасы 10-30 градус құрғақ, ылғалдығы 46-70% жайларда сақталуы тиіс.

1.6.14. Аппаратураны бөлшектеп сақтаумен бірге мүлік қорлары бөлшектеп сақтауға бақыланады және толықтырылады.

ҚМҚ жәшіктерін түйіскен жерлерінде шпаклевка жағу және парафин қағазымен желімдеуі тиіс, ал жәшік ішіне ылғал тартқыш қапшықтар салу қажет.

1.6.15. Аппаратураны бөлшектеп сақтау кеме капитанымен және зауыт өкілімен қол қойылатын актімен ресімделеді. Актіге кемедегі жарамды аппаратуралар таңбаланған блоктар, сондай-ақ зауыт цехына сақтауға және жөндеуге қабылданған аппаратуралар жазылады.

1.6.16. Радио байланысы және электр радио навигация құралдарын бөлшектеп сақтауға қою уақыты және бөлшектеп сақтаудан алу уақыты туралы кеме иесі кәсіпорындарындағы радио байланысы және электр радио навигация құралдары бойынша жұмыс есебі журналдары мен формулярларда белгі соғылады.

1.6.17. Бөлшектеп сақтаудағы аппаратураның сақталуын бақылау мерзімді тексеру арқылы жүзеге асырылады.

1.6.18. Радио байланысы және электр радио навигация құралдарын бөлшектеп сақтауға радио шеберхана кәсіпорындарының мамандары жауапты болып табылады.

Радио байланысы және электр радио навигация аппаратураларын қайта жинауда қабылдау жұмыстарын регистр қабылдаулары жүктелген электр радио навигация камерасы немесе байланыс цехының (учаскенің) өкілдері қабылдайды.

1.6.19. Радио байланысы және электр радио навигация құралдарын қайта жинау мынадай тәртіппен жүргізіледі:

а) жабдықтардан қорабтарын алу;

б) шаң, ласты, сақтау майларын тазарту, органдарды іске қосу остерін айналдырып олардан майларды байқап сүрту;

в) пайдалану майларын жағу;

г) парафин қағаздарын алу және түйіскіштерді, қосқыштар мен релелерді, фишкелерді, электр машина жаңартқыштарының коллекторларын спиртпен сүрту;

д) монтажды, изоляция кедергілерін және сымдарды тексеру;

е) блоктар және каскадтар изоляциясының кедергісін кедергі картасы бойынша тексеру;

ж) қажет болған жағдайда табиғи кебу немесе құрғақ ауамен кептіру әдісін қолданып, изоляциялау;

з) сақтағыштар, шамдар, щетоктар орнату;

и) аппаратураның блоктары мен тораптарының электр және механикалық жалғауларын құжаттарға сәйкес жүргізу; бұл жағдайда операция кезегін қатаң сақтау, қоректену қосу сымдарының полярлығын сақтау;

к) аппаратура мен агрегатты қосу алдында оларды нұсқаулықтарға және сипаттауларға сәйкес кептіру;

л) аппаратураны жұмысқа қосу алдында оны қосылған кернеу қызуы арқылы қыздыру;

м) "Алғашқы қосу" бөлімі бойынша зауыт нұсқаулықтарына сәйкес аппаратураны қосу, қалыпты кернеумен аппаратура жұмысын тексеру;

н) ҚҚМ жәшіктерінен ылғал тартқыш қапшықтарды алып тастау.

1.7. Қосалқы мүліктер (ҚҚМ)

1.7.1. Кеменің барлық радио байланысы және электр радио навигация құралдарында ҚР Регистрінің талаптарына сәйкес толық комплект қосалқы бөлшектері, деталдар және радиошамдар болуы тиіс.

1.7.2. Рейд кемелерінің радио байланысы және электр радио навигация құралдары кемеде емес, базалық радио шеберханасында сақталуы тиіс.

1.7.3. Қосалқы бөлшектер жасаушы зауытпен жабдықталған жәшіктерде сақталуы тиіс. Әрбір детальда тізімдемеге сәйкес өзінің орны болуы тиіс.

1.7.4. Қосалқы бөлшектер салынған жәшіктерді былай орналастыру тиіс, ең қажетті деталдар аппаратураға жақын болуы, әрі қызмет көрсететін персоналдарға кедергі болмауы тиіс.

1.7.5. Қосалқы бөлшектердің екінші кезегі арнайы бөлінген қоймаларда сақталуы тиіс.

1.7.6. Аппаратураға қызмет көрсететін персонал әрбір жөндеу базасына келген сайын ҚҚМ бар екендігі мен күйін тексеруі және жетіспеген деталдар мен материалдарды толықтырып отыруы тиіс.

1.7.7. Аппаратура кемшіліктерін жойған кезде қосалқы бөлшектердің пайдаланылғаны және оның толықтырылғаны туралы мәліметтер ҚҚМ ведомостарында және аппаратура формулярында белгіленуі тиіс.

1.7.8. Кеме иесі кәсіпорындарының мамандары жыл сайын қысқы кезеңде

ҚҚМ болатын радио шамдар мен жартылай өткізгіш құралдардың жұмыс

жарамдылығын тексеруі тиіс.

Тексеруді шам сынау құралдарымен және жартылай өткізгіш құралдарымен

жүргізеді. Тексеру нәтижелері аппаратура формулярында, ал параметрлері мен

сынау күні шам упаковкасында жазылуы тиіс. Жарамсыз детальдар алмастырылуы

тиіс.

1.7.9. ҚҚМ жәшігінде жарамсыз деталдар мен шамдарды сақтауға тыйым

салынады.

1.8. Радио байланысы және электр радио навигация

құралдарын бөлшектеу және шығынға жазу

1.8.1 Радио байланысы және электр радио навигация құралдарын

бөлшектеу мынадай жағдайларда жүргізіледі:

а) тозған кезде аппаратураны шығынға жазу немесе оны жетілдірілген

түріне алмастыру;

б) кемені күрделі жөндеу немесе оны қайта жабдықтау;

в) кемені жою.

1.8.2. Кеме радио байланысы және электр радио навигация құралдарын бөлшектеу формулярды толтыру арқылы жинақты жүргізілуі тиіс.

1.8.3. Кеме радио байланысы және электр радио навигация жабдықтары баланстан мынадай жағдайда шығынға жазылуы мүмкін:

а) аппаратураның тозуына немесе бүлінуіне (сынуына) байланысты жабдықтың негізгі деталдары жарамсыз болса, оны қалпына келтіру үшін қосалқы бөлшектер болмаса немесе қалпына келтіру пайдасыз болғанда;

б) егер жабдық моралды ескірген және оны жетілдіру экономикалық тиімсіз болғанда (1.5.8. тармақты қара).

1.8.4. Радио байланысы және электр радио навигация құралдарын әрі қарай пайдалануға жарамсыздығы және баланстан оны шығынға жазу туралы шешімді кеме иесінің - кәсіпорынның басшысымен тағайындалатын арнайы комиссия шешеді.

1.8.5. Комиссия тозудың сипаты мен мөлшерін анықтау үшін аппаратура формулярымен танысады, мұқият тексереді және қажетті өлшеулер жасайды.

1.8.6. Комиссия шығынға жазылатын жабдықтарды анықтайды, жабдықтың пайдалануға жарамды деталдары мен тораптарын айқындайды және негізгі құралдарды жою туралы акті құрастырады.

1.8.7. Аппаратураның бүлініп, бөлшектену нәтижесінде істен шыққанда сынулар, сақтау жағдайы болмаған себептері актіде белгіленеді.

1.8.8. Радио байланысы және электр радио навигация құралдарын шығынға жазу жөніндегі комиссияның актісі кеме иесінің қорытынды жасауына беріледі.

1.8.9. Кеме радио байланысы және электр радио навигация құралдарын шығынға жазу ҚР КжКМ Мемлекеттік электр байланысы инспекциясының келісімімен жүргізіледі және радиостансаны жабу актісімен ресімделеді. Актінің бір данасы облыстық МЭИ жіберіледі.

1.8.10. Жабдықты шығынға жазу туралы рұқсат алған соң бөлшектеу, босату, жарамды деталдарын таңдай және металлоломға тапсыру жұмыстары жүргізіледі.

1.9. Радио байланысы және электр радио навигация

аппаратураларына техникалық қызмет көрсету туралы

жалпы ережелер

1.9.1. Радио байланысы және электр радио навигация құралдарына қызмет көрсету жасаушы зауыттың нұсқаулықтарына сәйкес жүргізіледі.

1.9.2. Пайдаланылатын аппаратураның барлық электр сипаттамалары және жұмыс режимдері техникалық шарттарға және аппаратураны пайдалануға қабылдаудағы сынақтар нәтижесіне сәйкес болуы тиіс.

1.9.3. Күнделікті вахта қабылдау кезінде аппаратураның жарамдылығы мен жұмыс қабілеттілігін тексеру қажет.

1.9.4. Аппаратураны қосу алдында басқару қолының жағдайын тексеру қажет, ол бастапқы нөл жағдайында болуы тиіс.

1.9.5. Аппаратураны қосу кезінде накалы мен аноды бір мезгілде қосылмаса, онда накал кернеуін қосу қажет сосын жәйлап анод кернеуін өзінің номиналды мәніне жеткенше қосу қажет. Аппаратураны тоқтатқан кезде ажырату керісінше жүргізіледі.

1.9.6. Аппаратура әрқашанда таза болуы тиіс. Шаңы сүрту токтан ажыратылған кезде жұмсақ шүберекпен немесе щеткамен, ал қиын жерлерде шаңсорғыш арқылы жүргізіледі. Қорабтары жоқ дросселдер, трансформаторлар және басқа деталдар жұмсақ щеткамен сүртуге болады. Реленің жанған түйісулерін этил спиртіне батырылған шүберекпен сүртуге болады. Тазаланған соң барлық металл шаңдары сүртіледі, өйткені электр тізбегінің сынуы мен тұйықтануына әкеледі.

1.9.7. Радио аппаратураның ішін тексергенде және тазалағанда конденсаторлардың остерін, индуктивті катушканың магниттік өзегін, кварц конденсаторларды, бұрауға, нысандарын өзгертуге немесе каркассыз индуктивтік катушканың оралымдары ауыстыруға тыйым салынады.

1.9.8. Аппаратураның метал бөліктерінде тотықтануды болдырмау қажет. Бүлінген сырлар мен лактер жедел қалпына келтірілуі тиіс. Аппаратура панелінің сырты, сондай-ақ каркасы тотығудан сақтау үшін жұқа вазелин қабатымен сүртілуі тиіс.

1.9.9. Аппаратураға ылғал түскенде немесе тершігінде ылғалды жедел жою қажет, аппаратура блоктарын мұқият сүртіп, кептіру қажет, корпусқа қатысты изоляциясын тексеру қажет.

1.9.10. Аппаратура әрқашан берік бекітілуі және бәсеңдетілуі тиіс. Пайдалану кезінде мұқият аппаратураның бүкіл бәсеңдеткіштерін, кварцтерін, генератор шамдарын және т.б. тексеру қажет, босаған бәсеңдеткіштерді тарту және жарамсызын алмастыру қажет.

1.9.11. Аппаратураның механикалық бүлінулері қысқа мерзімде жедел жойылуы тиіс. Барлық қақпақтары, штепсель колодкалары, жоғары жиілік ажыратқыштары, есіктері және т.б. жақсы ораулы бекітулі болуы тиіс. Барлық түйісу жалғаулары қышқылдан тазартылуы және мықтап бекітілуі, ал гайкалары мен бұрандалары, аппаратураның бекіту тораптары мен блоктары мұқият тартулы болуы тиіс. Тумблерді бекітетін гайкаларға баса назар аударылуы тиіс. Сынған немесе жарылған изоляциялары, шам панелдері, платтары алмастырылуға жатады. Барлық кескіштердің аяқтары түйісулерге аса күш салмай енуі тиіс. Жан ған түйісулер алмастырылуға жатады, ал түйісу беттеріне кесу беттеріне тақаулы болуы тиіс.

1.9.12. Кабель мен сым шеттерінде кабель жебе ұштары болуы, ал жұқа кабельдерде - балқытылған және көмкерілген болуы тиіс. Аппаратураның барлық сымдары жақсылап бекітілуі тиіс. Кабель немесе сымның барлық механикалық бүлінулері жедел жойылуы, бүлінген жерлері мұқият изоляциялануы тиіс.

1.9.13. Жоғарғы және төмен тізбек сақтағыштарын сәйкес емес номиналдарға немесе номиналы келсе де басқа түрлерге алмастыруға тыйым салынады.

1.9.14. Пайдалану кезінде ай сайын радио шам және жартылай өткізгіш құралдарының жұмыс режимін зауыт нұсқаулықтарындағы пайдалану жөніндегі кестелерге сәйкес тексеру қажет. Токтың номиналдан өзгешелігі болған кезде кемшіліктер жойылуы тиіс. Баса назар радио шамдардың номиналдық кернеу қызуын ұстауға аударылуы тиіс, өйткені олар артық қызған кезде тез істен шығады. Шамдар ток ажыратылған кезде ғана алмастырылады.

1.9.15. Аппаратураның өлшеу құралдарын әрдайым тексеріп отыру қажет. Кеме жағдайында оларды жөндеуге болмайды, оларды жөндеу үшін байланыс торабының және радио навигация немесе кеме жөндеу кәсіпорындарының шеберханаларына немесе басқа ведомостволардың лабораторияларына тапсыру қажет.

1.9.16. Радио байланысы және электр радио навигация аппаратураларының өлшеу құралдарының барлық металл корпустарында жерге қосу шиналы жалғаулары болуы тиіс. Өлшеу құралының корпусқа изоляция кедергісі кемінде 1 МОм төмен кернеу құралдарына және 5 МОм жоғары кернеу құралдарына болуы тиіс.

1.9.17. Қышқыл қосылған балқыма жасауға қатаң тыйым салынады.

1.10. Электр вакуумды, газ толтырылған және жартылай

өткізгіш құралдарының электрмен қоректендіру көздеріне

техникалық қызмет көрсету туралы

жалпы ережелер

1.10.1. Радио байланысы және электр радио навигация аппаратураларын қоректендіру үшін кеме электрмен қоректендіру (қуат жинақтағыш және электр машина жаңартқыш) көздеріне техникалық қызмет көрсету кеме иесі кәсіпорындарының электр цехтарына және жағадағы өндіріс учаскелеріне (ЖӨУ) жүктеледі.

1.10.2. Радио байланысы және электр радио навигация аппаратураларын электрмен қоректендіру көздеріне навигация кезінде техникалық қызмет көрсету кеме электр механигіне (электр жабдығы жөніндегі механик көмекшісіне), ал ол жоқ кезде электр жабдығына қызмет көрсететін экипаж мүшесіне жүктеледі.

1.10.3. Кеме рейсі кезінде апаттық радиостансаны қоректендіретін қуат жинақтағыштарға техникалық қызмет көрсету кеме радио операторына (радиостанса бастығына) жүктеледі.

1.10.4. Радио операторға (радиостанса бастығына) немесе радио байланысы құралдарына техникалық қызмет көрсететін экипаж мүшесіне апаттық қабылдау тапсыру радиоаппаратурасын қоректендіретін қуат жинақтағыштарға ғана қызмет көрсету жүктеледі.

1.10.5. Радио аппаратураның сенімді жұмысын қамтамасыз ету үшін персонал мұқият таңдауы, мерзімді, бірақ жылына бір реттен сиретпей тексеруі және дер кезінде вакуумдық, газ толтырылған және жартылай өткізгіш құралдарын алмастыруы тиіс.

1.10.6. Апаттық аппаратураларға алдын ала сынақтан өткен және 100-150 сағ. жұмыс жасаған шамдар орнатылуы тиіс. Жұмыс кезінде шамның кепілдік мерзімі өтсе, оның істен шыққанын күтпей оны ауыстыру қажет.

1.10.7. Аппаратураға қондырылатын газотрондар мен тиратрондар алдын ала жаттығудан - нормалды кернеу қызуымен 1 сағ. бойы өткізілуі тиіс.

1.10.8. Газотрондарды жұмысқа әрбір қосқан сайын әуелі кернеу қыздыруын қосып оларды қыздыру қажет. Қыздыру уақыты (жоғары кернеуді қосқанға дейін) паспортта көрсетілгеннен кем болмауы тиіс. Жоғары кернеуді қосу оның жарты мәнін қосып, жәйімен басталуы тиіс. Газотронды сөндірген кезде әуелі жоғары кернеуді, сонан соң қыздыру кернеуін сөндіру қажет.

1.10.9. Газотрондар тігінен, қараңғы жерде сақталуы тиіс. Барлық жағдайда да газотронды анодымен төмен қаратуға болмайды. Газотронның катодын айына бір рет қыздырудың нормалды тогымен қыздыру қажет.

1.10.10. Жартылай өткізгіш құралдармен жұмыс жасаған кезде олардың балқытуы кезінде қызып кетуінен сақтану қажет.

1.10.11. Жазық диодтармен жұмыс жасаған кезде жоғарғы жапырағы июге қатаң тыйым салынады.

1.10.12. Селен бақандарымен жұмыс жасаған кезде оларды істен шығаруы немесе электр көрсеткіштерін төмендетуі мүмкін механикалық бүлінуінен, элементтер бетінің майысуынан, балқу бетінің терең тырналуынан сақтану қажет.

1.10.13. Селен бақандарының жекелеген элементтері істен шыққан кезде бүкіл бақан алмастырылады, өйткені бақанды бөлшектеу және жекелеген элементтерін ауыстыру тек апат жағдайында ғана және ҚҚМ осындай бақан болмаған кезде ғана рұқсат етіледі.

1.10.14. Алты ай бойы жұмыс істемеген селен бақандарын пайдалануға жіберу алдында қалыпқа келтіру үшін әуелі номиналдық мәнінің жартысына 10 минут өзгермелі кернеуге қосу, сонан соң номиналды кернеуге 2 сағатқа қосу қажет.

2. Радио байланысы құралдарын техникалық пайдалану

2.1. Пайдалану қабылдау тапсыру аппаратурасы

2.1.1. Руль рубкасының сыртында орналасқан және кеме жүргізу құрамымен қызмет көрсетілетін радио телефон қабылдау тапсыру аппаратурасын техникалық пайдалану процесінде руль рубкасының ішіндегі радиостансаны дистанциялық басқару жабдығына баса назар аудару қажет. Руль рубкасынан радиостансаның қосу, реттеу, хабарлау, қабылдау және тоқтату кезіндегі жұмысын жүйелі тексеру қажет.

2.1.2. Кемеде арнайы апаттық радиостанса болмаған кезде оның міндетін атқаратын пайдалану апаттық қабылдау тапсыру аппаратурасына қызмет көрсету апат радиостансасын пайдалану талаптарына сәйкес жүзеге асырылады. Бұл жағдайда апаттық қуат жинағыш батареяның күйіне жүйелі бақылау қажет. Әрбір тексерген сайын батарея заряды толығына жету қажет.

Ескерту радиостансада апат батареялары есебінде жалпы кемелік қуат жинағыш батареясы пайдаланылған кезде су асты қанаттары бар кемелерде батарея күйі Кеме қуат жинағыштарын пайдалану және жөндеу жетекшілігіне сәйкес тексеру жүргізіледі.

2.1.3. Жасаушы зауыттың кепілдік мерзімі біткенше аппаратура таңбасын ашуға тыйым салынады.

Бақылау, тексеру, техникалық қызмет көрсету және жөндеу аяқталған соң реттеу қолдары мықтап бекітіледі және радиостанса таңбаланады.

Таратқыш-бергіштер

2.1.4. Әрбір бергіште пайдалануға тапсырағн кезде белгіленген жұмыс режимінің кестесі және берілген жиіліктердің барлық каскадына келтіру кестесі болуы тиіс.

2.1.5. Пайдалану кезінде бергіш корпусы мен түзеткіштің жерге қосылуын мерзімді мұқият тексеру қажет.

2.1.6. Бергіш блоктары өздерінің бөліктеріне қойылып құлыппен мықтап бекітілуі тиіс.

2.1.7. Пайдалану кезінде кез келген рұқсат етілген жиілік диапазонына, соның ішінде барлық белгіленген жиіліктерге бергіштің келтіру мүмкіндігін тексеру қажет.

2.1.8. Бергіште қосу мен сөндіру жасаушы зауыт нұсқауына сәйкес жүргізілуі тиіс.

2.1.9. Бергішті келтіру мен реттеу тек төмен анодтық кернеуде жүргізіледі.

2.1.10. Бергішті келтіру және қайта келтіру кезінде құралдар бойынша ток пен кернеуді тұрақты бақылау және генератор және модулятор шамының қызып кетуін болдырмау қажет.

2.1.11. Жөндеуге, түсіру, көтеруге және басқа себептерге байланысты антеннаның көрсеткішін әрбір өзгерткен сайын антенна контурын соған келтіріп отыру қажет.

2.1.12. Бергіш қалыпты жұмыс істеу үшін желдеткіш қажет болса, күштеу желдеткішінсіз жұмыс жасауға тыйым салынады.

Желдеткіш жоқ болған кезде бергіш жасаушы зауыт нұсқауында көрсетілген мерзімге ғана жұмыс істей алады.

2.1.13. Зауыт нұсқауында көрсетілген мерзімнен артық бергішпен жұмыс істеуге қатаң тыйым салынады.

Бергіштің үздіксіз жұмыс жасағаны кезінде оның негізгі деталдарының, сондай электрмен қоректендіру көздерінің қызып кетуін бақылау қажет. Бергіштің ішкі деталдары ток сөндірілген кезде тексеріледі.

2.1.14. Бергіштің ұзақ жұмыс жасамағаны кезінде пайдалану алдында жайдың температурасын 20 градусқа жеткізіп қыздыруды қосып аппаратураны жақсылап кептіру қажет. Бірінші 2-4 сағ. бергіштің төменгі қуатымен жұмыс жасау қажет.

2.1.15. Бергіштің форсирленген жұмыс режиміне тыйым салынады, тек апат жағдайында ғана рұқсат етіледі.

2.1.16. Бергіштің ретсіз ток шығармауы және сынбауы үшін оның деталдарын ластанудан қорғап отыру қажет, мерзімді түрде оның шаңнан сақтау фильтрлерін сүртіп, кептіріп және минерал майын жағу қажет.

2.1.17. Профилактикалық жұмыстар кезінде күміс түйісулерді тазалау жұмсақ шүберекпен немесе спиртке батырылған замшпен сүртіледі. Түйісулерді аралау арқылы тазалауға қатаң тыйым салынады. Вариометрлердің сырғымалы түйісу қосқыштарының еріндері мен аяқтарындағы ыстар мен ласты тазалау спиртке батырылған таза шүберекпен жасалады.

2.1.18. Бергіштің жиілік тұрақтылығы айына бір рет, ал шкала гардуирленуін жылына бір рет тексеріледі.

Қабылдағыштар

2.1.19. Қабылдағыш пен қораб аралығында саңылау болмайтындай етіп қабылдағышты қораб панеліне мықтап бұрандау қажет.

Қабылдағышты қорабтан шығару мүмкін болатын соқтығу шараларын сақтай отырып жүргізілу қажет.

2.1.20. Қабылдау қондырғысындағы кабель фишкелерінің жалғауларының мықтылығы мерзімді тексерілуі қажет.

2.1.21. Қабылдағышты қосқан соң қызу және анод кернеулерінің номиналды мәніне жалғануын тексеру қажет.

2.1.22. Пайдалану кезінде қабылдағыштың белгіленген келтіргішімен дистанциялық басқаруын жүйелі тексеру қажет. Бұл жағдайда қайта келтірудің басқа белгіленген жиілік уақытының тұрақтылығы тексеріледі.

2.1.23. Қабылдағыштың зауыттық сызбасында салынған кіру тізбегінде бергіштің дуплекс немесе жартылай дуплекс, сондай-ақ радиолокатор жұмыс режимінде оларда индукцияланатын артық кернеуден қорғағыш болмаған жағдайда қабылдағышқа кірер жер жағудың аз потенциалы бар неон шамымен немесе басқа қондырғымен шунтирленуі тиіс.

Радиостансаның УҚТ

2.1.24. Пайдалану кезінде жүйелі түрде блок аралық кабелдің монтажы, ажырату фишкалары мен колодкаларының жалғау беріктігі, кабель сынығының жоқтығы және экранның сапалылығы тексерілуі тиіс.

2.1.25. Радиостансаның барлық блоктары, жалғау кабельдері мен антенна фидерлері мықты бекітілуі тиіс. Аппаратурадағы кабель бекітілетін доғалар кабельдің металл қамшыларына үйкелмеуі үшін мықты бекітілуі тиіс.

2.1.26. Радиостанса бергіші мен қабылдағышын келтіру радиостансаны пайдалану жөніндегі зауыт нұсқаулықтарына сәйкес қатаң жүргізілуі қажет. Бергіш пен қабылдағыштың жиілік тұрақтылығын, бергіш жиілігі девиациясын және микрофон капсулының жұмысын жүйелі тексеру қажет.

2.1.27. Пайдалану кезінде радиостансаның антенна изоляторын тұрақты таза ұстау қажет.

2.1.28. Радиостансаның жиілік модуляциялы (фазалы) УҚТ пайдалану кезінде қоректендіру көзінің тұрақтылығына баса назар аудару қажет.

2.2. Команда хабарлау қондырғылары

2.2.1. Техникалық пайдалану кезінде кеме дауысты сөйлегіш байланысының руль рубкасынан, көпіршеден және палубадан, сондай-ақ енгізілген және шығарылған дауысты сөйлегіштің дауысын реттегіштің дистанциялық қосылу кезіндегі радиохабар аппаратурасының жұмысын жүйелі тексеру қажет.

2.2.2. Радиохабар аппаратурасын жұмыс жаңартқышынан резервтегіге кернеу астында қосуға тыйым салынады.

2.2.3. Ашық палубада орналасқан микрофон постылары және коммутаторлар жұмыс емес кезде жабық болуы тиіс.

2.3. Апаттық радио байланысы аппаратурасы

2.3.1. Апаттық радио байланысы аппаратурасы әрқашанда жұмысқа қосуға даяр болуы тиіс. Осы мақсатта күнделікті апаттық радио байланысы аппаратурасы мен апаттық қуат жинағыш батареясы тексерілуі және вахта журналына белгі соғылуы тиіс.

2.3.2. Апаттық радио байланысы аппаратурасын жөндеуге байланысты барлық жұмыстар порттың кемеде тұрған кезінде ғана жүргізіледі. Жүзу кезінде апаттық радио байланысы аппаратурасын тез қосуға кедергі жасамайтын жұмыстарға ғана рұқсат етіледі.

2.3.3. Апаттық радио байланысы аппаратурасына еркін қол жеткізілу тиіс.

2.3.4. Кеме антеннасы радио байланысын пайдалану құралдармен радиоалмасу жүргізуде қолданылмаған барлық жағдайларда, ол апат бергішке қосылуы тиіс.

2.3.5. Пайдалану кезінде радиостансаның апаттық жарықтандырудың дұрыс жұмыс істеуі тексеріледі.

2.3.6. Осы тарауда көрсетілген талаптар радио байланысы құралдарын пайдалануда техникалық қызмет көрсетулерге таратылады.

Апаттық таратқыш бергіш

2.3.7. Апаттық немесе апаттық бергішті пайдалануды тексеру күнделікті 2182 және 500 кГц аппаратураны балама антеннаға қосқан кезде жүргізіледі.

2.3.8. Бергіш екі жаңартқышпен жабдықталғанда оны тексеру олар кезекпен жұмыс жүргізгенде іске асады. Жаңартқыштарды қайта қосу сектор қайта қосқышының жануын болдырмау үшін бергіштің бас қосқышының сөндірілген жағдайында жүргізілуі тиіс.

2.3.9. Қуат жинағыш батареясын зарядтауды қоспағанда, апаттық бергішті қоректендіру қосқышы дистанциялық қосу жағдайына әрқашан даяр болуы тиіс.

2.3.10. Қажет болмаған жағдайда белгіленген жиілік бекіткіштерін орнынан ауыстыруға қатаң тыйым салынады, өйткені ол бергіштің градуирленуіне әкеліп соқтыруы мүмкін.

Апаттық қабылдағыш

2.3.11. Қабылдағыш монтаждауды техникалық бақылауда қоса салынған конденсаторларды, индуктивті катушканың магниттік тірегін айналдыруға тыйым салынады.

2.3.12. Техникалық бақылау кезінде шамасы номиналды мәнге қатаң сәйкес келетін анодтық және қыздыру кернеуі қажет.

Дабыл және апат сигналдарын автоматты бергіш

2.3.13. Дабыл және апат сигналдарын автоматты бергіштің қас қағымда даярлығын қамтамасыз ету үшін оған қоректендіру көзі және апаттық және пайдалану бергіштердің әрекет тізбектері әрқашан қосылулы болуы тиіс.

2.3.14. Техникалық тексеру кезінде бергішті қосу ажыратылған антеннада және дабыл, апат сигналдары және координата толық циклын өту кезінде апаттық және пайдалану бергіштерінің төмендетілген қуатында жүргізілуі тиіс.

Тексеру кезінде алынған сигналдардың сәйкестігін, импульс ұзақтығын, сондай-ақ минутына 60-80 белгіден аспауы тиіс хабар жылдамдығын бақылау қажет. Серіппелі жүргішті бергіш үшін қайта бұраусыз бес есе сигнал беруді қамтамасыз етілуін тексеру қажет.

2.3.15. Жіберу қайта қосқышы мен сигнал теру қосқышын "Т" немесе "ТБ" жағдайында қалдыруға қатаң тыйым салынады.

2.4. Антенна қондырғылары мен қайта қосқыштар

Антенна қондырғылары

2.4.1. Пайдалану кезінде кеме антенналары мен қоректендіру фидерлерінің жұмыс күйін жүйелі тексеру қажет, мынаны есте сақтау қажет тіпті азғантай бүлінулері қабылдау тапсыру аппаратураның жұмыс тиімділігі мен ұзақтығына әсер ететінін.

2.4.2. Техникалық пайдалану кезінде бергіштердің антенна контурлары белгіленген жиіліктерге алдын ала келтірілетіндіктен және қызмет көрсетуші персонал кейін оларды келтіре алмайтындықтан антенна көрсеткіштерін сақтап отыру үшін барлық шараларды қабылдау тиіс. Пайдалану кезінде бергішті келтіріп қойғаннан соң қосымша антенналарды ілуге немесе алуға тыйым салынады.

2.4.3. Бергіштерінің автоматты ажыратулары бар мұнай құю кемелерінде антенна үзілген кезде оның жарамдылығы жүйелі тексеріліп отырылуы тиіс.

2.4.4. Кеме жүргізушілермен қызмет жасалатын радио телефон аппаратурасы бар кемелерде аппаратураны сөндіргенде автоматты жерге қосу қондырғысын тексеру қажет. Осындай қондырғылары жоқ кемелерде аппаратура сөндірілгеннен кейін антенна қолмен антенна қосқышымен жерге қосылады.

2.4.5. Антенна төмендеткіштердің енгізгіштерге жалғануы, антенна енгізгіш қоршаулардың кеме корпусына жалғануы, сондай-ақ енгізгіштерді кеме персоналының жанасуынан қорғайтын изоляциялы резина немесе пластикалы түтікшелердің бүлінбеуін жүйелі тексеріп отыру қажет. Антенна енгізгіштердің колонкалары берік негізге отырғызылуы және берік бекітілуі, антенна енгізгіштердің қоршаулары жарамды болуы тиіс.

2.4.6. Айына бір рет антенна изоляторы ыстан тазалануы, антенна түйісулерінің антенна колокасына қосуларды және өткіш изоляторларды тотықтанудан және ластанудан тазартылуы және тексеріп отырылуы тиіс. Сызаты бар изоляторлар алмастырылады. Антенна қондырғыларының өту және шетіндегі муфталарда байқалған қышқылдар жедел жойылуы тиіс.

2.4.7. Жүк операцияларын жүргізер алдында антеннаны түсірген кезде төмен ілінген көпір өткелдерінде және әуе желілеріндегі және олардың көтермелерінде антенна арқандарының және изоляторларының бүлінбеуін және арқан мен көтеру фалының бұратылмауын тексеру қажет.

2.4.8. Техникалық пайдалану кезінде антенна жалғауларының жылжымалы бөліктерін шунтирлейтін тосқауылдардың бар екендігін және жарамдылығын тексеру қажет. Тосқауылдарда берік түйісулер болуы тиіс.

Жатқызылатын штырь антенналарындағы шарнирлер ластанудан тазалануы, май жағылуы және жақсы бекітілуі тиіс.

2.4.9. Антенна сымдарында үзілу болмауын жүйелі тексеру қажет. Үзілген сымдарды жалғап, ПОС-40 ерітіндісімен балқыту қажет. Антенна қондырғыларының барлық тізбектерін жөндеу және келтіру кезінде мұздай балқытуларға рұқсат етілмейді.

2.4.10. Антенна енгізгіштер, жоғары жиілік кабелдерінің өту және шеткі ажырату муфталары герметикалыққа тексерілу қажет.

2.4.11. Антеннаны электрге тексерер алдында оларды механикалық бақылау қажет.

2.4.12. Құрғақ ауа райында антенна қондырғыларының изоляция кедергісі 10 МОм болуы, ал ылғалды ауа райында 1 МОм болуы тиіс. УҚТ радиостансалардың антенналары үшін кез келген ауа райында изоляция кедергісі 3 МОм болуы тиіс.

2.4.13. Радиостанса антенналарын радио хабар қабылдағыштарына қосуға

пайдалануға тыйым салынады.

Антенна қайта қосқыштары

2.4.14. Антенна қосқыштар әрқашан жарамды болып тұруы тиіс.

2.4.15. Бергіш жоғары кернеуде тұрғанда беру антенналарын қайта

қосуға қатаң тыйым салынады.

2.4.16. Антенна қондырғыларының түйісулеріндегі және басқа

бөлшектеріндегі тотықтану крокус қағазы немесе ағаш таяқпен және спиртке

батырылған шүберекпен тазартылады. Осы мақсатта N 00 әйнек теріні

пайдалану тек жанасу түйісулері жоқ бөлшектерге ғана болады.

3. Электр навигация құралдарын

техникалық пайдалану

3.1. Радиолокация стансалары

3.1.1. РЛС негізгі құралдары жайғасқан жайларда жұмыс кезінде станса блогынан шығарылатын жылуға қарамай қалыпты температура ұсталуы тиіс.

3.1.2. Ылғал жайда орналасқан РЛС қосу үшін оның құралдарын кептіру қажет. Кептіру 24 сағат болуы тиіс. Кептіру табиғи түрде - құралдары корабиан шығару арқылы, жасанды түрде - жылуды қоу арқылы жүргізіледі.

Жылуды жайдың төменгі температурасы мен станса жайының жоғары ылғалдылығына борт желісінің бар кернеуіне сәйкес қосылады.

3.1.3. Антенна толқындату қондырғысын ылғал тартқыш арқылы кептіріледі. Қажет болса ылғалды кетуру үшін толқындатқышты жартылай бөлшектеу қажет.

3.1.4. Пайдалану кезінде антенна редукторының майы бар екендігін және қалыңдығын тексеру қажет.

3.1.5. РЛС жекелеген элементтерін алмастырған кезде стансаның барлық тізбектері қосылуы тиіс.

3.1.6. РЛС элементтерін қыздыру үшін стансаны алдын ала 10-15 минут бұрын қосу қажет.

3.1.7. Жақында орналасқан басқа РЛС-тың кедергілері байқалған кезде осы толқында жұмыс істеп тұрған РЛС-ті сөндіру қажет, себебі бұл РЛС-тің кристалл араластырғышы істен шығуы мүмкін. Бақа РЛС-тен келген кедергіні экраннан жекелеген көптеген нүктелер экранда тәртіпсіз пайда болғаннан біледі.

Жақын тұрған кемелердің екі РЛС-нің жұмыс жасауына тыйым салынады. Флот жиналған жерлерде РЛС-ті келтіруге тыйым салынады.

3.1.8. Метеорология жағдайының қолайсыздығынан, антеннаның бүйір жапырақтарының кедергісінен, станса қабылдағышының ішкі шуларынан, екінші рет сәулелену және басқа себептермен РЛС индикаторының экранында қате эхо сигналдар мен кедергілердің пайда болғаны жағдайында ВАРУ көмегімен немесе ЖО (жақын объект) арқылы күшейту РЛС қабылдауын азайту қажет, күшейтуді азайтқан кезде қате эхо сигналдар мен кедергілер экранда бейнеленбейді, оның орнына күшті сигналдар ірі заттардан алынған экранда жақсы көрінеді.

3.1.9. Техникалық қызмет көрсетуге жауапты кеме жүргізушілер магнетронды, клистронды және разрядникті алмастыру және келтіруді, электрон шамдарын және кристалдарды алмастыруды білулері керек.

Жоғарыда көрсетілгендерден басқа барлық жағдайларда кемшіліктерді жоюмен байланыс торабының және кеме иесі радио навигация кәсіпорындарының мамандары айналысады.

3.1.10. РЛС техникалық қызмет көрсетуге жауапты кеме жүргізушілердің міндеттері:

а) қоректендіру кернеулерінің тұрақтылығын, яғни олардың көтеріліп кетуін болдырмау үшін бақылау;

б) осы Ережелердің 4 тарауындағы зауыт нұсқаулықтарында көрсетілген алдын алу шараларын сақтау;

в) РЛС таза ұстау; пайдалану нұсқаулығында көрсетілген мерзімдерде механикалық тораптардың майлануын жүргізу; тотықтанудан қорғалмаған барлық деталдар мен айналу механизмдерін майлап тұру;

г) ҚҚМ тек тексерілген электрон шамдарын, жартылай өткізгіш құралдарды, деталдар мен блоктарды сақтау;

д) антенна қондырғыларында механикалық бүлінулер болмауын және

антенна қондырғылары мен толқындатқыш трактыларда ылғал болмауын бақылау.

3.1.11. РЛС қысқы мерзімде немесе кеме жөндеуде бөлшектеп сақтау

кезінде антенна блоктарын, қабылдағыш бергішті, негізгі және шығару

индикаторларын қорабпен қаптау қажет.

3.2. Радио пеленгаторлар

3.2.1. Радио пеленгаторлар радиодевиацияны өтегеннен кейін және

қалдық девиацияны анықтағаннан кейін ғана пайдалануға жіберіледі.

3.2.2. Радиодевиацияны анықтау жылына бір рет мынадай жағдайларда

жүргізіледі:

а) кемеде темір массаларын жылжытқанда;

б) кеме антенналарының орнын алмастырғанда;

в) пеленгаторларды жөндегенде;

г) кемені жөндегенде;

д) жүзу ауданы өзгергенде.

Девиацияның кестедегі және шын мәнінің айырмасы 0,5-0,7 градустан

артық.

3.2.3. Радиодевиацияны анықтау және қажет болғанда оны өтеу байланыс торабы және радио навигация мамандарымен жүргізіледі. Девиация жұмыстарының дер кезінде жүргізілуіне бақылау кеме иесі байланыс және радио навигация бассейіндік торабына жүктеледі.

3.2.4. Радиодевиацияны анықтау алдында мыналар қажет:

а) радиодевиацияны анықтау жерінен 2-3 шақырым радиусында пеленгалай немесе оған жақын жиілікке келтірілуі мүмкін ешқандай антенналар жоқтығын, байланыс және электр бергіш әуе желілерінің жоқтығын тексеру;

б) қисаю бұрышын анықтау, қисаб бұрышы 5 градустан артық болғанда радиодевиацияны анықтауға болмайды;

в) бірнеше радиостансаларды пеленгалау арқылы радиопеленгатордың жарамдығын тексеру;

г) өтеу қондырғысының жұмысын тексеру. Өтеу қондырғысының жарамды жұмысының көрсеткіші пеленгалау кезінде сүйір миниммумның болуы және ноль естілуін тиісті айқындығын қамтамасыз ететін байланыс өтеудің аз мәні болып табылады;

д) жақтарды анықтау сызбасының жарамды жұмысын тексеру;

е) кеме антенналарын аппаратурадан және жерден ажырату, олардың изоляциясын тексеру үшін;

ж) барлық такелажды жолға шығу есебінде бекіту;

з) бір мезгілде есептеуді жүргізу үшін компаспен байланыс орнату;

и) радиодевиацияны анықтау толық су сыйымдылығы мен нол дефференті кезінде болатындықтан кеме шөгуін жүзі алдында тексеру.

3.2.5. Радиодевиацияны анықтау екі әдіспен орындалады: көру (көрінетін объектілер бойынша) және азимуталды (көрінбейтін объектілер бойынша). Алынған мәліметтер бойынша радиодевиацияны анықтаған соң радиодевиация қисығы сызылады. Осы қисықтың ордината мәндері бойынша кесте көмегімен радиодевиация коэффициенттері есептеледі.

3.2.6. Әртүрлі бағыт бұрыштарында қалдық радиодевиация жүйелі тексеріледі.

3.2.7. Радиопеленгаторды жұмысқа әзірлеу алдында мыналар қажет:

а) гониометрдің гирокомпас репитерінің шкаласымен сәйкестігін тексеру;

б) қабылдау гониометр қондырғысына қоректендіру беру және қыздырғыш және қабылдағыш анод шамдарының кернеуін қабылдау гониометр қондырғысының вольтметрі бойынша тексеру, оның жебесі шкаланың сырланған секторы шегінде болуы тиіс;

в) барлық кеме антенналарын корпус пен аппаратурадан ажырату;

г) пеленгалау үшін таңдалған радиостансаға қабылдау гониометр қондырғысын келтіру.

3.2.8. Радиопеленгаторды пайдалану кезінде тотықтанудан сақтау үшін оның сыртқы бөліктерін: рамкасы, сыртқы сымының құбыры және т.б. дер кезінде сырлау қажет. Бұл жағдайда изоляция материалынан жасалған сақина рамасының жоғарғы торабын, сондай-ақ экранның резина қабаттарын, раманың жоғарғы және төменгі тораптарындағы резина және текстолит жапсырмаларын сырлауға тыйым салынады.

3.2.9. Техникалық бақылау, тексеру және техникалық қызмет көрсету кезінде қабылдау гониометр қондырғысы сызбасындағы катушка контурларының өзек тіректерін айналдыруға қатаң тыйым салынады; гониометр көрсеткішін бекітетін бұрандаларды босатуға және оны остен алуға тыйым салынады.

3.3. Эхолоттар

3.3.1. Эхолотқа техникалық қызмет көрсету кеменің штурман құрамымен оның қондырғысымен және пайдалану ережесімен әбден танысқаннан кейін жүргізіледі. Эхолотты келтіру, жекелеген тораптарын жөндеу, реттеу және т.б. кеме иесі мамандарымен орындалады.

3.3.2. Эхолотты монтаждау және пайдалану кезінде эхолот құралдарын өзара байланыстыратын барлық кабель желілерінің берік экрандалуы мен жерге қосылуына баса назар аудару қажет.

3.3.3. Эхолот жұмысы кезінде өзіжазғыш пен тереңдік көрсеткіште бөгде шулардың болмауын тексеру қажет. Өзіжазғыш пен тереңдік көрсеткіште бөгде шулар, сықыр пайда болса эхолотты сөндіріп кедергілерді тексеру және жою қажет.

3.3.4. Жұмыс кезінде күшейткіштегі тиратрон жарқылының және көрсеткіштегі неон шамының нақтылығын тексеру қажет. Бос жіберу немесе бөгде жарқылдар болса, көрсетілген құралдарды жасаушы зауыт нұсқауына сәйкес реттеу қажет.

3.3.5. Құлаққа реле жіберілімдерінің нақтылығын тексеру қажет.

Электрон генераторлы эхолоттар импульс есептегіштермен тексеріледі. Реле жібергіштердің дұрыс жұмыс істемегенінде жасаушы зауыт нұсқауына сәйкес реттеу жүргізілуі тиіс.

3.3.6. Эхолотпен тереңдікті өзгерткен кезде дер кезінде керекті диапазон өлшеміне көші керек. Өлшеуде бос жіберу болмас үшін регулятордың соңғы бөлігінде "күшейту" жұмыс жасау керек және құралдың көрсеткіші кедергілер салдарынан тұрақсыз болғанда аз күшейтуге көшу керек.

3.3.7. Эхолотты өлшеу жұмыстарына және тереңдікті дәл анықтауға пайдаланған кезде жұмыстың басы мен аяғында шкала нолі мен айналымдарды тексеру қажет.

3.3.8. Эхолотты пайдалану кезінде кеменің жүрісі тереңдікті дәл өлшеуге әсер етпейді, себебі судағы дыбыс таратылуы өзен кемелерінің кәдуілгі жылдамдығынан көп есе артық болады. Дегенмен жүріс жылдамдығы жоғары болған кезде корпус дірілінің өсу әсерінен көрсеткіш шкаласында немесе өзіжазғыш лентасында қате тереңдік белгілері пайда болуы мүмкін.

3.3.9. Кеме кері қарай жүру кезінде тереңдік білу мүмкін емес, себебі кеме түбінде үстемелі, турболенттік ауа толған тамшылары көп су ағыны пайда болады.

3.3.10. Кеме шайқалған кезде эхолот көрсеткіші тербеледі, сондықтан тереңдікті есептеуді кеме түзу килде тұрған кезде жасау керек. Қатты шайқалуда көрсеткіштің бос жіберулері байқалады.

3.3.11. Эхолоттың өзіжазғышын қағазсыз қосуға болмайды. Кейбір жағдайларды шалқайтылатын жазу қондырғыларында қағазсыз жазу мүмкін болады.

Қағаз салу кезінде жасаушы зауыт нұсқауы бойынша біраз операциялар жасалуы тиіс.

3.3.12. Эхолотты ұзақ жұмыс істемегеннен кейін қосқанда оны қоректендіру желісіне қоспай тұрып, барлық құралдарын тексеру қажет. Жүру жеңілдігін, өзіжазғыш пен тереңдік көрсеткішті қолмен айналдыру арқылы механикалық зақымдалмауын тексеру қажет. Күшейіткіш пен жіберу релелеріндегі барлық шамдардың бекітілуін тексеру, орнына сигналдық, жарық беру, және бақылау шамдарын қою қажет.

3.3.13. Эхолотты ұзақ жұмыс істемегеннен кейін жаңадан орнатқанда жұмыс бастар алдында оларды реттеу жұмыстары жүргізіледі. Эхолотты реттеу шам алмастырғанда және тереңдікті бұрыс көрсете бастағанда да жүргізіледі.

3.3.14. Кеме слипте тұрған кезде мыналар қажет:

а) дірілдеткіштердің сыртқы жұмыс беттерінен тексеру және ластан, шөптен, тотығудан және т.б. тазалау.

Құмға соғу мен үйкелуден зақым алған кезде дірілдеткіштерді алмастыру қажет;

б) бәсеңдеткіштер мен протекторлар сақиналардың күйін тексеру;

в) кеменің су асты бөлігін тазалау, сырлау, кезінде дірілдеткіштің жұмыс беттерін сырламау және әртүрлі майларды жақпау керек, себебі бұл эхолотты істен мүлдем шығаруы мүмкін. Кеме слипте тұрған кезде сырлау жұмыстары жүргізілгенде дірілдеткіштердің жұмыс беттерін тығыз қағазбен желімдеу қажет;

г) кемені слипке қойған кезде және суға түсірген кезде вибратор орауларындағы изоляция кедергілерін тексеру, бұл кедергі 10 МОм төмен болмауы тиіс;

д) суға түсірген соң вибратордың ішкі жолдарынан ауа шығару;

е) кемені қайта жабдықтағанда немесе жаңа құралдар орнатқанда вибраторлар мен эхолоттың басқа құралдарын орнату талаптары бұзылмауы.

3.3.15. Кемелерді слиптеу кезінде вибраторларды тексеру мен алмастыру жұмыстарын кеме иесінің мамандары жүргізеді.

3.3.16. Эхолотты бөлшектеп сақтауға қойғанда коллекторларды,

өзіжазғыштағы, көрсеткіштегі және қоректендіру агрегатындағы АПР

сақиналарын вазелиннің жұқа қабатын жағу қажет.

3.3.17. Эхолот құралдарын сақтау жайлары құрғақ болуы және ауа

температурасы 10 нан 30 градусқа дейін болуы тиіс.

3.4. Лагтер

3.4.1. Жұмыс кезінде лагты жұмысқа даярлау, қосу және техникалық

қызмет көрсету жасаушы зауыт нұсқаулығына сәйкес жүргізіледі.

3.4.2. Лагты реттеу және оның қалдық түзетулерін анықтау байланыс

және радио навигация торабы мамандарымен, сондай-ақ қажет болғанда

жүргізіледі.

3.5. Гироскопиялық компастар

3.5.1. Гирокомпастың техникалық пайдаланылуы зауыт нұсқаулығына сай

жүргізіледі.

3.5.2. Гирокомпастың негізгі құралдары орнатылған жай ауасының

температурасы 14-25 градус шегінде болуы тиіс.

3.5.3. Гирокомпасты техникалық пайдалану кезінде негізгі құралға және басқа құралдарға тексеру және жөндеу үшін жан жағынан қол жетуі тиіс.

3.5.4. Әрбір кемеде гирокомпасты түзету кеме журналына жазылу тиіс.

3.5.5. Гирокомпасты қосу алдында биіктік бойынша гиросфера жағдайын тексеру қажет. Гирокомпастың қалыпты жұмысы үшін биіктік бойынша гиросфера жағдайы +1,5 мм тербелуі тиіс.

Гиросфераны биіктікке ұстау глицерин немесе спирт құрамына қосу арқылы реттеледі. Егер сезгіш элемент 1,5 мм төмен түссе ұстау сұйығының құрамына глицерин қосылады, егер 1,5 мм жоғары көтерілсе, онда спирт қосылады.

Глицеринді немесе спиртті қосқаннан кейін жәрдем сұйығын жақсылап араластырып, амперметр көрсеткіші бойынша ток күшін тексеру қажет, ток күші нормадан төмен болса, жәрдем сұйығына бура қосылады.

3.5.6. Жәрдем сұйығы қарайған кезде немесе 3000 сағ. жұмыс істегенде оны алмастыру қажет.

3.5.7. Гирокомпасты жүріске қосу кеме рейске шығар алдында оның меридианға табиғи келуі үшін 4 сағ. бұрын қосылады.

3.5.8. Гирокомпастың меридианға келуі қашықтағы заттың пеленгасы немесе бағыт бағаны бойынша анықталады. Гирокомпас жұмысы абсолют шамасы бойынша түзету айырмасы осы гирокомпас түрі үшін белгіленген техникалық нормадан аспаса, қанағаттанарлық болып есептеледі.

3.5.9. Гирокомпас қосу алдында бағыт бағанын зарядтау, ал қаламға сия құю қажет.

3.5.10. Бағытграммада мыналар жазылуы тиіс:

а) кеме кету сәті - күні, уақыты кету пунктінің аты немесе оның координаттары;

б) жүзу аяқталған соң және гирокомпасты тоқтатқан соң - күні, уақыты және бағытбағанын тоқтату орын;

в) лентаны ауыстыру сәтінде - ауыстырылатын және орнатылатын лентада - күні, уақыты, орны және осы кездегі лагтың көрсетуі.

Бағытбағаны, егер жүзу кезінде белдік уақыты өзгермесе белдік уақытымен жұмыс істейді, егер жүзу кезінде уақыт өзгерсе кеме уақытымен жұмыс істейді. Бағытбағанының пайдаланған ленталары кемеде бір жыл бойы сақталуы тиіс.

3.5.11. Гирокомпасты пайдалану кезінде оның техникалық шарттарына сәйкес келетін қалыпты жұмыс жасалуы тиіс.

3.5.12. Әрбір 12 сағат сайын репитерлердің негізгі құралдармен келісуін, электр өлшеу құралдарының көрсеткіштерімен, гиросфера жағдайымен және сигнал жүйесінің жарамдылығын тексеру қажет.

3.5.13. Гирокомпас түзетулерін өзгертетін шекте кеменің жағрапиялық болуы өзгерген кезде пост корректормен шығару қажет.

3.5.14. Әрбір вахтада гирокомпас және магнит компасы көрсеткіштерін салыстыру қажет. Магнит ауысуын ескере отырып, көрсеткіш айырмасы 1 градустан аспауы тиіс, керісінше болғанда навигациялық және астрономиялық әдістермен гирокомпас түзетулерін анықтау үшін жедел шаралар қабылдануы тиіс.

3.5.15. Гирокомпас жұмысындағы барлық байқалған кемшіліктер, оның түзетулерінің өзгеруі, гирокомпасты тоқтату қажеттігі туралы жедел капитанға жеткізілуі тиіс. Гирокомпасты жедел тоқтату оның сезгіш элементтерін алмастыру капитанның рұқсатымен ғана жүргізіледі және вахта журналына жазылады.

3.5.16. Жаңадан орнатылған гирокомпасты немесе жөндеуден, бөлшектеп сақтаудан немесе ұзақ үзілістен келген гирокомпасты сынау оның барлық құралдарын мұқият тексерілген соң зауыт нұсқаулығына сәйкес жүргізіледі.

3.6.17. Гирокомпасты бөлшектеп сақтау қоректендіруді сөндірген соң 1 сағ. 30 минуттан бұрын басталмауы тиіс.

3.5.18. Гирокомпасты бөлшектеп сақтаған кезде:

а) сезгіш элементті шығару, оны спиртпен жуу және оны сақтауға арналған жәшікке салу;

б) резервуардағы жәрдем сұйығы жарады болса, шөлмекке құю, ал егер жарамсыз болса төгіп тастау;

в) гирокомпастың комплекстісіне кіретін арнайы герметикалық жабылатын контейнерге сынапты құю;

г) резервуарды және негізгі құралдың сырланбаған жерлерін спиртке батырылған шүберекпен сүрту, серіппелерге және барлық металл бөліктеріне техникалық вазелинмен жағу; резина бүлінбес үшін барлық саңылаулар резина жапсырмалары вазелин тиюден сақталуы тиіс;

д) барлық репитерлерді және бағытбағандарын алу және оларды сақтау үшін ауа температурасы 10-30 градус. ылғалдылығы 45-70% жайға орналастыру, пелорустағы жалғау муфталарын қақпақпен жабу және тігістерін арнайы жаққышпен бітеу, бағытбағанның сыртындағы металл бөліктеріне арнайы техникалық вазелинді жағу, кабель шеттерін изоляциялық лентамен орау;

е) пелорустардың, кронштейндердің, көпіршедегі, рубкадағы құралдардың сырланбаған металл бөліктеріне техникалық вазелин жағу, құралдарды жабу;

ж) салқын жерде сақталатын құралдарды киізбен қаптау және байлау.

3.6. Магнит компастары

3.6.1. Магнит компастары кемеде бағыт жіптері қатаң диаметралды жазықтықта немесе оған параллелді орналасуы тиіс.

3.6.2. Кемені пайдалану кезінде девиациялық жұмыстар толық бағдарламамен жасалады; нәтижелері орнатылған магнит компастарының жұмыстарын бағалау сыны болып табылады.

3.6.3. Пайдаланудағы кемелерде магнит компастарының мынадай құжаттары болуы тиіс:

1) штурман рубкасында ілінген және девиацияны анықтап, есептеген тұлғамен қол қойылған қалдық девиацияның кестесі;

2) техникалық формуляр;

3) зауыт аттестаты немесе электр радио навигациялық камерада жөндеуден кейінгі магнит компастарының аттестаттары;

4) магнит компастарын пайдалану ережелері.

3.6.4. Магнит компастарын пайдалану ережелері мыналарды көздейді:

1) сыртын тексеру;

2) жұмысының дұрыстығын тексеру;

3) күнделікті техникалық қызмет көрсету және сақтау.

Магнит компасының сыртын тексеру осы компас түріне белгіленген мерзімде жүйелі жүргізіледі, сондай-ақ анда-санда, яғни кеме жүзуге шығар алдында және қалдық девиацияны жою және анықтау алдында жүргізіледі. Магнит компастары жұмысының дұрыстығын анықтау жүзу кезінде магнит компастарының жалпы түзетулерін жүйелі анықтау және осы бағыттағы девиацияны осы бағыт үшін кестеде белгіленген девиациямен салыстыру жолымен жүзеге асырылады.

Магнит компастарына күнделікті техникалық қызмет көрсету және сақтау оның қалыпты жұмысын қамтамасыз ететін маңызды фактор болып табылады және оның бөліктерін тотығудан сақтау үшін сүртіп, майланып отыру қажет. Девиациялық құралдың жұмысын бұзбас үшін оны девиациялау алдында ғана сүртуге рұқсат етіледі.

Магнит компастарын күнделікті күту және оларды сақтау ережелері компастың нақты қондырғысына байланысты және тиісті нұсқаулықтармен және тәлімгермен анықталады.

3.6.5. Компасты тексеру және кемшіліктерін жою.

Компас қазаны ауа тамшыларын анықтау үшін күнде тексеріледі.

Негізгі камерада ауа тамшысын көлемі 1 см 3 артық болса, компасқа қосымша сұйық - күші 43 градус температурасы 15 градус этил спиртінің су ерітіндісі құйылады.

Егер компас қазанын әйнегімен жоғары қаратқанда ішінде сыр немесе сия

қалдығы жүрсе, мұндай компасты жөндеуге тапсыру қажет.

Пеленгаторды тексеру әрбір навигация және девиация жұмыстары алдында

жағадан бақылау кезінде, сондай-ақ байқаусыз құлақтан немесе жарамсыздық

күдігі туғанда жүргізіледі.

Зат нысанасының жібі көзге және сипаумен тексеріледі.

Егер зат нысанасының жібі әлсіз тартылған болса, яғни иіліп немесе

майысып тұрса, жаңасымен алмастырылады.

3.6.6. Магнит компастарында төрттік, қисайған және жарты шеңберді

девиацияны жою және қалдық девиацияны анықтау мынадай жағдайда міндетті

болып табылады:

а) бір бағытта ұзақ жүзуден соң;

б) мұздарда жүзу кезінде;

в) кемені қайраңға отырғызғаннан кейін;

г) электр пісіру жұмыстарын жүргізгеннен кейін;

д) кемені доктан немесе слиптен тапқан соң;

е) жүк ауыстырған соң;

ж) жөндеуден немесе кемені қайта құрастырған соң;

з) кеме жүргізуші құрамы жағынан магнит компастарының дұрыс жұмыс

істеуіне кішкене күдік туғанда.

3.6.7. Электр радио навигация камераларында магнит компастарын

жөндегеннен кейін аттестат беріледі.

4. Радио байланысы және электр радио навигация

құралдарына техникалық қызмет көрсету

қауіпсіздігінің ережелері

4.1. Жалпы ережелер

4.1.1. Осы Ережелердің мақсаты радио байланысы және электр радио навигация құралдарына техникалық қызмет көрсету кезінде еңбек қауіпсіздігінің ережелерін қамтамасыз ету болып табылады.

Барлық кеме радио байланысы және электр радио навигация құралдары осы Ережелерге сәйкес пайдаланылуы тиіс.

4.1.2. Кеме электр жабдықтарының құрамына кіретін радио байланысы және электр радио навигация құралдарын пайдалану кезінде осы Ережелерден басқа Өзен флоты кемелерінің еңбек қауіпсіздігі ережелерін басшылыққа алу тиіс.

4.1.3. Осы Ережелер 1 қосымшада тізбесі көрсетілген барлық тұлғалар үшін міндетті болып табылады.

Ережелерді орындауды бақылау және жауапкершілік

4.1.4. Әрбір кемеде осы Ережелердің орындалуына жауапкершілік капитанға және радио байланысы және электр радио навигация құралдарына техникалық қызмет көрсетуге жауапты тұлғаларға жүктеледі. Кеме экипажының барлық басқа тұлғалары, радио байланысы және электр радио навигация құралдарына техникалық қызмет көрсетуге жіберілген, Жұмысты қабылдау қауіпсіздігі Нұсқаулықтарына орындалуына жауапты болады.

4.1.5. Осы Ережелердің бұзылғанын, аппаратураның немесе қорғау құралдарының бүлінгенін байқаған кеме командасының әрбір мүшесі жедел капитанға жеткізуі қажет. Аппаратура бүлінуі айналадағы адамдарға немесе қондырғының өзіне қауіпті болғанда, ол кемшілікті жоюға (аппаратураны сөндіруі немесе қоршауы) жедел шара қолдану қажет, сонан соң ғана капитанға жеткізеді.

4.1.6. Кемелерде Техника қауіпсіздігі ережелерін сақтауды бақылау флоттың техқызмет көрсетуі бар кәсіпорындардағы техника қауіпсіздігіне жауапты тұлғаларға жүктеледі.

Қызмет көрсету персоналдарына талап қою.

Оны оқыту және білімін тексеру

4.1.7. Кеме радио байланысы және электр радио навигация құралдарына техникалық қызмет көрсету жасы 18 толған медициналық тексеруден өткен, дипломы бар және радио байланысы және электр радио навигация құралдарына пайдалануға құқық беретін куәлігі бар тұлғалар жіберіледі. Қызмет көрсету персоналдары жылына бір рет қайталап медициналық тексеруден өтуі тиіс.

4.1.8. Кеме радио байланысы және электр радио навигация құралдарына техникалық қызмет көрсетуге байланысты кеме экипажының қатардағы құрамы жұмыс істеу қауіпсіздігі әдістеріне оқуы және қолданылып жүрген Өзен көлігінде жұмыс істеудің қауіпсіз әдістерін оқыту және нұсқау жүргізу тәртібі туралы Ережеге сәйкес өтуі тиіс.

4.1.9. Осы Ережелердегі білімін тексеру флот кеме иесі кәсіпорнының білікті комиссиясымен - құрамында кәсіпорынның бас инженері, радио шебері немесе радио жабдығы туралы механик тәлімгері, техника қауіпсіздігі жөніндегі инженер және кәсіподақ комитетінің өкілдері болуы тиіс.

Сонымен бірге өзен флоты кемелерінің электр жабдықтарын пайдалану және жөндеуде техника қауіпсіздігі ережелерінің білімі тексерілуі тиіс.

4.1.10. Осы Ережелердегі білімді тексеру әрбір қызметкер үшін дербес жүргізіледі, тексеру нәтижелері бағасы (өте жақсы, жақсы, қанағаттанарлық, қанағаттанғысыз) көрсетіле отырып, комиссияның барлығының қолы қойылып, арнайы журналға енгізіледі.

4.1.11. Кеме радио байланысы және электр радио навигация құралдарына тікелей техникалық қызмет көрсетуге жіберілген тұлғалардың міндеттері:

а) жеткілікті практикалық тәжірибесі және даярлығы болу, қызмет көрсететін жабдығын жақсы білу; біліктілік тобына сай куәлігі мен атағы болуы тиіс;

б) осы Ережелерді білу, жұмыс қауіпсіздігі әдістері бойынша нұсқаулықтарды білу нұсқаулықтарды білу жұмыс қауіпсіздігі әдістері бойынша нұсқаулықтарды білу;

в) электр қондырғыларымен жұмыс жасаған кезде қауіптерді және электр тогынан болатын бақытсыздықтың алдын алу шараларын білуі қажет;

г) электр тогнан зардап шеккендерге және өндірістік жарақаттарға алғашқы көмек көрсетуде іс жүзінде білу;

д) қорғау құралдарымен және сақтағыш құралдарды пайдалануды білу;

е) өрт сөндіру құралдарын пайдалануды білу;

ж) апат дабылдарындағы өз міндеттерін білу.

4.1.12. Басшы және инженерлік техникалық қызметкерлер белгіленген тәртіппен техника қауіпсіздігі ережелерін білу.

4.1.13. Радио байланысы және электр радио навигация құралдарын мерзімді тексеретін қызметкерлер блокировка мен қоршауларға баса назар аудара отырып, техника қауіпсіздігі талаптарын сақтауды мұқият тексерілуі қажет. Барлық бұзулар жөнінде тексеру актісіне жазылуы және осындай жағдайларды қайталамас үшін шаралар қабылдануы тиіс.

4.1.14. Жұмыстағы әрбір апат немесе бақытсыздық жағдай тиісті

құжаттар құрастырыла отырып, мұқият тексерілуі тиіс.

Еңбек қауіпсіздігі бойынша құжаттамалар

4.1.15. Әрбір кемедегі радио байланысы және электр радио навигация

орнатылған жерлерде мынадай құжаттар болуы тиіс:

а) жоғары кернеулі сымдар қызыл түспен белгіленген принципиалды

орнату сызбасы және қоршау сызбалары;

б) қорғау құралдарының тізімдемесі;

в) осы Ережелер;

г) өрт сөндіру туралы нұсқаулықтар;

д) жұмыстарды қауіпсіз жүргізу жөніндегі нұсқаулықтар.

4.1.16. Жаңа немесе жөнделген кемені, сондай-ақ жаңа орнатылған радио байланысы және электр радио навигация аппаратураларын қабылдау кезінде кеме капитаны кеме иесінен немесе монтаждау ұйымынан аппаратураның электр изоляциясы кедергісінің мәліметтеріне қоса сынау актісін талап етеді.

4.1.17. Нұсқаулықтар жыл сайын, сондай-ақ сызбаларда, жабдықтарда, жұмыс режимінде, жаңа технологияны енгізуде пайдалану жағдайын, шығарылған жетекшілік материалдарды ескере отырып, әрбір өзгерген жағдайында қайта қаралып, бекітілуі тиіс.

Қолданылып жүрген нұсқаулықтарға енгізілген барлық өзгерістер мен толықтырулар оларды орындауы міндетті болатын барлық қызметкерлерге жеткізілуі тиіс.

4.2. Кеме радио байланысы және электр радио навигация

құралдарына техникалық қызмет көрсету қауіпсіздігі

бойынша негізгі талаптар

4.2.1. Жабдықтың ток жүретін изоляцияланбаған барлық бөліктері қызмет көрсету персоналдарының жанасып кетпеуі үшін берік жерге қосылған қорабтармен қоршалуы тиіс.

4.2.2. Жабдықтың ток жүрмейтін бөліктері мен корпустары изоляция бүлінген жағдайда қауіпті кернеуден адамдарды қорғау үшін жерге қосылуы немесе нолденуі тиіс. Жерге қосудың сенімділігі айна бір рет тексеріледі.

4.2.3. Аппаратураның жұмысы кезінде барлық есіктері жабылуы және қорабтары өз орнында болуы тиіс.

Жарамсыз қоршауды жоғары вольт блоктарының жұмыс және қоршау түйісулеріне қатыстырмай аппаратураға қоректендіруді қосуға қатаң тыйым салынады.

Қоршау қондырғыларын тексеру айына бір рет жасалады.

Кернеуі бар жерлерде аппаратураны ашу, кейбір блоктарында, желі учаскелерінде жұмыс жүргізу ерекше жағдайларда, кернеуі 250 В аспайтын және сөндіру мүмкін болмайтын жағдайда жүргізіледі. Бұл жағдайда жұмысты екі адам жүргізеді, біреуі техника қауіпсіздігін бақылайды.

Кернеумен жұмыс жасау мынадай жағдайда:

а) инженердің немесе байланыс технигінің басшылығымен;

б) диэлектр калоштарымен (немесе резина кілемшелерімен), резина диэлектр қолқаптарымен, бас киіммен және жеңі бар киіммен. Жеңі жоқ киіммен, қолы ашық күйде жұмыс жасауға тыйым салынады. Жұмыста қолданылатын барлық құралдардың изоляцияланған қолдары болуы тиіс;

в) араларды, қайрағыштарды және металл метрлерді қолдануға тыйым салынады;

г) жұмыс орнына жақын жердегі сымдар мен металл жерге қосу заттарын изоляция материалымен жабу немесе оларға жанасудан қорғау қажет;

д) жұмыс кезінде әртүрлі фазалардың ток жүретін жерлерін және жерге қосылған заттарды ұстауға, изоляцияланбаған палубада тұрған адамдарды ұстауға олардан металл заттарын алуға болмайды.

4.2.4. Орнатылған аппаратура жанында есік ашылатын жағынан, алынатын қорабтар мен жылжитын панел мен шасси жағынан, сондай-ақ күш қалқандары және электр машинасының ток жүретін жерлеріне тиетін жерлерде диэлектр кілемшелері болуы тиіс.

4.2.5. Радио байланысы және электр радио навигация аппаратураларына ішкі тексеру немесе техникалық қызмет көрсету алдында ток көзін сөндіру, жоғары кернеу тізбегіндегі конденсаторды жерге қосу қажет. Жоғары вольт конденсаторын және фильтр конденсаторын разрядтауды изоляциясы бар қолдары бар жерге қосылған өткізгішпен жүргізу қажет. Жерге қосылмаған өткізгіш жермен қосылады, сосын кернеуі бар түйісумен жалғанады.

4.2.6. Аппаратураның жоғары вольтті және тізбекті жабдығына техникалық қызмет көрсетілгенде жоғары кернеу қондырғысына қолданылып жүрген қызмет көрсету техника қауіпсіздігі ережелерін басшылыққа алынуы тиіс.

4.2.7. Радио байланысы және электр радио навигация аппаратурасына капитан немесе вахта бастығының рұқсатымен фидерді кеме қоректендіру желісінен ажыратқан кезде профилактикалық және жөндеу жұмыстары жүргізіледі. Қоректендіруді ажыратпай аппаратура қақпағын ашуға қатаң тыйым салынады.

4.2.8. Жұмыс бастар алдында аппаратурада кернеу жоғына қауіпсіз конструкциялы бақылау құралдарымен көз жеткізу қажет. Құралдар (ауыстырмалы авометр, вольтметр, индикатор, бақылау шамы) жарамдылыққа тексерілуі тиіс. Кернеу жоғын жоғары кернеу көрсеткішпен тексерген кезде диэлектр қолқаптары және калоштарын пайдалану қажет.

4.2.9. Порт желілерін бақылайтын радио рубкадағы электр қалқандарындағы өлшеу құралдары екі жылда бір рет тексерілді, оларда тексерілген күні көрсетіліп, клеймо қойылады.

4.2.10. Кернеу жоғы тексерілген соң, желіден ажыратылған аппаратурада жұмыс жасайтындардың қауіпсіздігі үшін мыналар қажет:

а) қоректендіру сымдарын қысқарту және жерге қосу;

б) кернеу берілуі мүмкін сақтағыштардың барлық балқымалы тығындарын алу;

в) кернеу қосу қондырғыларына ескерту жазулар "Қосылмасын - адамдар жұмыс істеуде" орнатылуы тиіс.

4.2.11. Аппаратураның кернеу беруді қажет ететін кейбір блоктарын жөндеу және тексеру кезінде арнайы жалғау шлангаларымен пайдалану қажет.

4.2.12. Аппаратурадағы шамдарды алмастыру ажыратылған токта жүргізіледі.

4.2.13. Барлық балқымалы тығындары (сақтағыштарда орнатылған және қорлар) тізбектің жұмыс тогына сәйкес номиналды ток шамасына калибрленуі тиіс.

Сақтағыштардың жанып кеткен барлық балқымалы тығындарын кез-келген қима және материалдың сымымен алмастыруға тыйым салынады.

4.2.14. Жанып кеткен сақтағыштарды алмастыру ажыратылған кернеуде жүргізіледі.

4.2.15. Қоректендіру агрегаты айналып тұрған кезде сақтағыштарды алмастыруға тыйым салынады.

4.2.16. Радио байланысы және электр радио навигация аппаратурасы жайғасқан жайларды мерзімді желдетіліп отыру қажет.

4.2.17. Радио рубканың, хабар беру торабының, штурман рубкасы жайларының жасанды жарықтануы Өзен және көл кемелерінің санитарлық ережелерінде көрсетілген нормаларға сай болуы тиіс.

4.2.18. Тұрақты бақылаусыз аппаратура жұмыс істейтін барлық жайлар құлыпта жабық болуы және кілттері аппаратура үшін жауапты тұлғаларда болуы тиіс.

4.3. Радио байланысы және электр радио навигация

(қабылдау тапсыру және командалық хабар беру радио аппаратуралары)

құралдарына техникалық қызмет көрсету қауіпсіздігі

бойынша арнайы талаптар

4.3.1. Дистанциялық басқарылатын радио аппаратураларын тексеру кезінде бақытсыздық жағдайларын болдырмау үшін жұмыс бастар алдында басқару дистанциялық пульттарында ескерту жазулары орнатылуы және жауапты тұлғалар тұруы қажет.

4.3.2. Радио таратқыштар, РЛС және фидер желілері жұмыс орындарынан қашық болуы, операторлар мен кеме экипажының басқа тұлғаларының сәуле алуын болдырмау үшін берік экрандалуы тиіс. Радио оператордың жұмыс орны жоғары кернеу жиілігі (ЖЖ тракты) ток жүретін бөліктерден кемінде 1 м жазығынан және тігінен қашық болуы тиіс.

4.3.3. Қызмет көрсету персоналының жұмыс орнындағы кернеуліліктің және электр магнит полясы қуат ағынының тығыздығы, сондай-ақ бақылау әдісі мен қорғау құралдарының негізгі әдістері Мемст-қа сәйкес болуы тиіс.

4.3.4. 60 кГц - 300 кГц жиілік диапазонындағы электр магнит полясы

оны құраушылардың кернеулілігімен бағалануы, ал 300 МГц және одан артық

жиілік диапазонында қуат ағыны тығыздылығымен бағаланады.

4.3.5. Жұмыс орындарында және ЭМП әсерімен кәсіби байланысты

персоналдың мүмкін болатын жерлерінде ЭМП рұқсат етілген кернеулілік шегі

жұмыс күні бойынша мынадан артық болмауы тиіс:

- мына жиіліктер үшін электр құрастырушылар бойынша:

В/м

60 кГц дан 3 МГц ға дейін . . . . . . . . . . . . . 50

3 ден 30 МГц ға дейін . . . . . . . . . . . . . . . 20

30 дан 50 МГц ға дейін . . . . . . . . . . . . . . .10

50 ден 100 МГц ға дейін . . . . . . . . . . . . . . 5

- мына жиіліктер үшін магнит құрастырушылар бойынша:

А/м

60 кГц дан 1,5 МГц ға дейін . . . . . . . . . . . . . 5

30 дан 50 МГц ға дейін . . . . . . . . . . . . . . .0,3

4.3.6. 300 МГц-300 ГГц жиілік диапазонында және жұмыс орындарында

және ЭМП әсерімен кәсіби байланысты персоналдың мүмкін болатын жерлерінде

(айналатын және сканирленетін антеннадан сәуле алуды қоспағанда) ЭМП рұқсат

2 2

етілген қуат ағыны тығыздылығы (Вт/м , мкВт/см ) 1 кестеде келтірілген.

Кесте бойынша итерпояциялауға рұқсат етілмейді.

1 кесте

__________________________________________________________________________

Қуат ағынының тығыздылығы | Болу уақыты | Ескерту

2 2

Вт/м | мкВт/см | |

__________________________________________________________________________

0,1 дейін 10 дейін Жұмыс күні 2 сағ. -

0,1-1,0 10-100 аспайды Қалған жұмыс уақытында

қуат ағыны тығыздылығы

2 2

0,1 Вт/м (10мкВт/см )

аспауы тиіс

1,0-10,0 100-1000 20 минуттан аспайды Қорғау көзілдіріктерін

кию жағдайында. Қалған

уақытта қуат ағыны ты.

2

ғыздылығы 0,1 Вт/м

2

(10 мкВт/см ) аспауы

тиіс.

4.3.7. 300 МГц-300 жиілік диапазонында және жұмыс орындарында болу

уақыты және ЭМП әсерімен кәсіби байланысты персоналдың мүмкін болатын

жерлерінде айналатын және сканирленетін антеннадан сәуле алуды есептегенде

ЭМП рұқсат етілген қуат ағыны тығыздылығы 2 кестеде келтірілген. Кесте

бойынша итерпояциялауға рұқсат етілмейді.

2 кесте

__________________________________________________________________________

Қуат ағынының тығыздылығы | Болу уақыты | Ескерту

2 2

Вт/м | мкВт/см | |

__________________________________________________________________________

0,1 дейін 10 дейін Жұмыс күні 2 сағ. -

1,0-10,0 100-1000 аспайды Қалған жұмыс уақытында

қуат ағыны тығыздылығы

2 2

1 Вт/м (100 мкВт/см )

аспауы тиіс.

4.2.8. ЭМП рұқсат етілген кернеулілік сақтауды бақылау жұмыс орындарында және ЭМП әсерімен кәсіби байланысты персоналдың мүмкін болатын жерлерінде қуат ағыны тығыздылығы кернеулілігін өлшеумен жүзеге асырылады.

4.3.9. Өлшеу Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігімен бекітілген әдістеме бойынша жүргізілуі тиіс.

4.3.10. Өлшеуді жүйелі түрде жылына бір рет ағымды санитарлық гигиеналық тексеру тәртібімен, сондай-ақ мынадай жағдайларда жүргізу тиіс:

- электр магнит қуатын шашатын жаңа қондырғыларды пайдалануға қабылдау кезінде;

- электр магнит қуатын шашатын қондырғылар конструкцияларына өзгерістер енгізген кезде;

- ЭМП әсерінен қорғану құралдарының конструкциясын өзгерткен кезде;

- электр магнит қуатын шашатын қондырғыларды қосу сызбасына және қондырғының жұмыс режиміне өзгерістер енгізген кезде;

- электр магнит қуатын шашатын қондырғыларға жөндеу жұмыстары жүргізілгеннен кейін жаңа жұмыс орнын ұйымдастыру кезінде.

ЭМП көздерінің ең үлкен қуатын пайдаланған кезде өлшеу жүргізу қажет.

4.3.11. Егер қуат көзінде бірнеше жұмыс режимі болса, өлшеуді әрбір жұмыс режимінде жүргізу қажет.

4.3.12. Айналатын және сканирленетін антеннадан ЭМП қуат ағыны тығыздылығын өлшеу жұмыс орындарында және ЭМП әсерімен кәсіби байланысты персоналдың мүмкін болатын жерлерінде антенна тоқтатылған кезде жүзеге асырылады.

4.3.13. Өлшеу нәтижелері арнайы журналға немесе аппаратура формулярымен бірге кемеде сақталатын хаттамаға жазылуы тиіс.

4.3.14. Өлшеуді дер кезінде жүргізуге жауапкершілік радиостанса кеме иесіне жүктеледі.

4.3.15. ЭМП әсерінен қорғану құралдары мен әдістері Мемст 12.1.006-84 көрсетілген.

4.3.16. Станса жұмысы кезінде жоғары жиілік полясының аймағында сәуле алудан қорғау үшін РЛС антеннасының қасында адамдардың болуына тыйым салынады.

РЛС антеннасын тексеру және жөндеу кезінде алдын ала жоғары кернеу бергіші сөндірілуі тиіс.

4.3.17. Пайдалану кезінде экрандайтын қондырғылардың бекітілу тығыздылығына бақылау орнатылуы тиіс, себебі дірілдеу нәтижесінде алмалы қорабтардың бекітулері әлсіреп, фланцылардың, толқындатқыштардың тығыздылығы босауы мүмкін.

4.3.18. Радио рубка жайындағы антенна енгізу қоршауларына адам жақындамауы тиіс. Антенна енгізгіштерінің қоршаулары мен изоляциясы тоқсан сайын бір рет тексерілуі тиіс.

4.3.19. Радиостанса жұмыс кезінде мачталарға адамдардың көтерілуі және қандай да бір жұмыстарды атқаруға қатаң тыйым салынады.

4.3.20. Мачталарда жұмыс кезінде антенналар жермен қосылуы тиіс.

Антеннаны түсіру немесе көтеру кезінде адамдардың мачтада болмауы тиіс.

4.3.21. Көпір астынан өту кезінде, тиеу немесе түсіру жұмыстары кезінде радист немесе кеме экипажының басқа мүшесі антенна көтерумен немесе түсірумен айналысқанда радиостансаның сол сәтте қосылу мүмкіндігі болмауы қамтамасыз етілуі тиіс. Дистанциялық басқарылатын радиостансада антеннамен жұмыс кезінде пультта ескерту плакаттары ілініп, жауапты адам тұруы қажет.

4.3.22. Алынып жатырған антеннаның қасында жұмыс істейтін кеме экипаж мүшелері оған қол тигізетін жағдай болғанда вахта бастығынан рұқсат алуы тиіс, ол радисті осы кезде бергішті қоспауы туралы ескертеді. Бұл жағдайда радиорубкада ескерту жазуы ілулі және антенна жерге қосулы болуы тиіс.

4.3.23. РЛС тексеру мен жөндеу екі адаммен жүргізіледі. Бір адам жасауға қатаң тыйым салынады.

4.3.24. Антенна қондырғылары мен толқындатқышты түнгі кездері жөндеуге қатаң тыйым салынады.

4.3.25. Бергішті көтермелейтін трансформаторды тексеру машина тоқтатылған кезде және бірінші тізбек ажыратылған кезде ғана жүргізіледі.

4.3.26. Жұмыс кезінде телеграф кілттерінен қорабты алу, кілтті жөндеу мен реттеуге тыйым салынады. Осы жұмыстар кернеу алған кезде жүргізіледі.

4.4. Электр радио навигация құралдарына (гирокомпастар,

эхолоттар және лагтар) техникалық қызмет көрсету

қауіпсіздігі бойынша арнайы талаптар

4.4.1. Жекелеген блоктары өмірге қауіпті жоғары кернеуде болатын эхолотты пайдалану кезінде осы Ережелерді қатаң сақтау қажет, зауыт нұсқаулықтары мен Өзен кемелеріндегі техника қауіпсіздігі бойынша Ережелерде көрсетілген барлық алдын алу шараларын қабылдау керек.

4.4.2. Вахталарда және арнайы қоршаулар мен трюмдерде орнатылатын гироакустикалық аппаратураның соғу қозғышты импульс генераторларына қызмет көрсету кезінде сы Ережелерде көрсетілген алдын алу шараларын қабылдау тиіс.

4.4.3. Гирокомпасты жөндеу кезінде жәрдем сұйығының улы екенін естен шығармау қажет. Сұйықты даярлау кезінде қорғағыш көзілдірік кию, ал ол бет терісіне және қолға тиген кезде жедел спиртке батырылған мақтамен тамшыны жою қажет.

4.4.4. Гирокомпас резервуарларын ашуға байланысты жұмыстарды орындау кезінде сезгіш элементтерді ілу үшін сынап қолданылатын кезде Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі Бас санитарлық эпидемиологиялық басқармамен бекітілген "Сынапқа, оның қоспаларына және сынап толтырылған құралдарға байланысты жұмыстарды жүргізуге арналған жайларды жобалау, жабдықтау, пайдалану және күтіп ұстау санитарлық ережелерінің" талаптарын басшылыққа алу қажет.

4.4.5. Жіберу релесімен жұмыс жасау кезінде эхолот сөндірілуі тиіс.

Басқару пультінде ескерту жазулары ілінеді.

4.4.6. Шахтада және коффердамда орнатылған лагты жөндеу желі

ажыратылған кезде ғана жүргізіледі.

4.5. Қорғау құралдары

4.5.1. Кемеде радио байланысы және электр радио навигация құралдарына

қызмет көрсету үшін мынадай қорғау құралдарының комплектісі болуы тиіс:

а) диэлектр қолқаптары;

б) диэлектр ботыйлары мен калоштар;

в) жол кілемшесі үшін изоляция резина кілемшелері;

г) қорғау көзілдіріктер;

д) изоляциялы қолы бар электр құралы;

е) изоляциялау қысқышы және сақтағышты алмастыру құралы;

ж) кернеу көрсеткіштер;

г) ауыстырмалы уақытша қорғау жерге қосқыштары, ауыстырмалы қоршаулар

мен қауіп белгілері.

4.5.2. Изоляция материалы ретінде ылғалға тұрақты лакпен жабылмаған ылғал тартқыш материалдарды (бакелит, ағаш және басқалары) қолдануға болмайды.

4.5.3. Байланыс торабы мен кеме иесі кәсіпорындарының мамандары қорғау құралдарының бар екендігін және оларды клеймелеу мерзімі өтпегенін жүйелі тексеруі және кеме бірыңғай кітабына тексеру нәтижесін жазулары тиіс.

4.5.4. Техника қауіпсіздігі ережелерімен белгіленген мерзімде кеме

иесі кәсіпорындары қорғау құралдарын тексеру мен клеймелеуді жүргізеді.

4.5.5. Қорғау құралдарын әрбір пайдалану алдында персоналдың

міндеттері:

а) оның жарамдылығы мен сыртқы зақымдануының болмауын, шаңнан

тазалау;

резина қолқаптарда тесік болмауын тексеру;

б) мөр бойынша осы құралдың қандай кернеуге арналғанын және сынақ

мерзімінің өтіп кетпегенін тексеру.

Сынақ мерзімі өткен қорғау құралдарын пайдалануға болмайды, себебі

бұлар жарамсыз болып есептеледі.

	1 қосымша

Кемелерде радио байланысы және электр радио навигация

құралдарын техникалық пайдалану және қызмет көрсету

қауіпсіздігі ережелерін білу тиіс

өзен флоты қызметкерлерінің

Тізбесі

А. Кеме құрамы

Кеменің команда құрамы, кеме радио операторы немесе оны ауыстыратын

тұлға, кеме жүргізу мамандықтарының тәжірибеленушілері.

Б. Жағадағы құрам

Кеме қатынасы және теңізде жүзу қауіпсіздігі бас инспекциясының

қызметкерлері бассейндік кеме қатынасы инспекцияларының қызметкерлері

капитандар - тәлімгерлер, рейд капитандары, диспетчер аппараты, кеме

иесінің радио байланысы және электр навигация мамандары.

2 қосымша

Кеме электр радио байланысы және радио хабар беру

жабдықтарына қызмет көрсету, қарау және тексеру мерзімділігі

_________________________________________________________________________

| | Кім орындайды |

Жабдық аты |Жұмыстар тізбесі|_____________________________________|

| | Штаттық | Штаттық | Рейд |

| |радиоопер. | радиоопер.|флотының |

| |бар көлiк | жоқ көлiк | кеме. |

| |флоты кеме.|флоты кеме.| лерiнде |

| |лерінде |лерінде | |

__________________|________________|___________|___________|_____________|

1 | 2 | 3 | 4 | 5 |

__________________|________________|___________|___________|_____________|

Күнделікті

Таратқыштар, қа. Аппаратураның сыр. радио Жауапты тұлға

былдағыштар, за. тын тексеру. Аппа. операторы

ряд тарату қон. ратура сыртқы бөл.

дырғылары терінің шаңын таза. сол сол

лау. Қоректенудің

желілік және апат

варианттарында телефон

және телеграф

режимінде жақын жадағы

радиостансамен сол сол

байланысудың қабылдау

тапсыру аппаратурасын

тексеру.

Антенна қондыр. Антенна қондырғысын сол сол

ғысы тексеру

Команда хабар Аппаратураны радио Жауапты тұлға

беру аппаратурасы сырттай тексеру операторы

Айына бір рет

Таратқыштар, қа. Блок ішінің бөлшек радио сол

былдағыштар, за. монтажын тексеру операторы

ряд тарату қон.

дырғылары Микротелефон түтігін сол Жауапты тұлға

және дистанциялық

басқару пультіндегі

қосқыштарды тексеру

Қоршау және жерге сол сол

қосқыш тізбегінің

жарамдылығын тексеру

Кабель жалғауларының сол Жауапты тұлға

беріктігін тексеру

Сақтағыштардың жарамды. сол сол

лығын және олардың

нұсқаулықтарда көрсетілген

номиналға сәйкестігін

тексеру

Бәсеңдеткіштер мен қор. сол сол

пустың бекіту бұранда.

ларының күйін тексеру

Шамдардың және жартылай сол сол

өткізгіштердің режимдерін

бақылау құралдары бойынша

тексеру

Аппаратура блоктарының радио Жауапты тұлға

антенна, жерге операторы

қосу жалғауларын және

клеммаларға металлдан.

дыруды тексеру

Блок іштерін монтаж сол сол

шаңынан тазалау

Реле түйісулерін шаңнан сол сол

және ыстан тазалау,

сақтағыштарды тазалау

Радиостансаның дистан. Жауапты сол

циялық басқарылуын тұлға

тексеру (дистанциялық

қосу, жергілікті және

шығару пультінен радио.

стансаны келтіру, хабар,

қабылдау және қосу)

Таратқыш пен қабылдағыштың сол сол

термостаттарының

жарамдылығын тексеру

Таратқыштарды жұмыс сол сол

жиіліктеріндегі телефон

және телеграф режимдеріне

келтірілуін

тексеру

Деталдар мен блоктардың

ҚҚМ бар екендігін

және күйін тексеру

Антенна қондыр. Түйісулер беріктігін радио Жауапты тұлға

ғысы тексеру операторы

Антеннаның бекітілуі сол сол

мен тартылу күйін

тексеру

Антенна изоляторларын, сол сол

найза тартқыш және

антенна қосқыштарының

енгізгіштерін тазалау

Антеннаның жерге Жауапты Жауапты тұлға

қосылуын тексеру тұлға

Команда беру Блок іштерін монтаж радио сол

аппаратурасы және бөлшек шаңынан операторы

тазалау

Сақтағыштардың жарамды. сол Жауапты тұлға

лығын және олардың

нұсқаулықтарда көрсетілген

номиналға сәйкестігін

тексеру

Хабар беру желілерінің сол сол

жарамдылығын, желілік

сақтағыштарды тексеру

Сырланбаған металл радио жауапты -

бөлшектерге, микрофон операторы тұлға

постыларына, коммутатор

мен герметизацияланған

розеткаларға май жағу

Дауысты сөйлеу, дауыс сол Жауапты тұлға

микрофондары мен ретте.

гіштерді тексеру. Команда

беру аппаратурасының

жұмысын тексеру

Әртүрлі ластанудан сол Жауапты тұлға

мегафон тобы элементтерін

тазалау

Блок ішіндегі монтаж Жауапты тұлға

бөлшектерін қарау

Умформерлер, Щетка және щетка ұста. Жауапты тұлға

жаңартқыштар ғыштардың күйін қарау

және заряд

агрегаттары Монтаж күйін тексеру сол

Коллекторлар мен сақи. сол

наларды тазалау, көмір

шаңын кетіру

Қосу реостатын түйісулерін сол

реле мен күш

кескіштерін, қосқыштарды

тазалау

Апат қуат Электролит деңгейі радио Жауапты тұлға

жинағыштар мен тығыздылығын операторы

тексеру

Түйісулер күйі мен сол сол

беріктігін тексеру

Әрбір батарея қуат радио Жауапты тұлға

жинағыштың кернеуін операторы

жүктеме айырымен

немесе қуат жинағыш

көргішпен өлшеу

Қуат жинағыштың сол сол

сыртын тазалау

Жылына бір рет

Бергіштер, Бергіш шкаласының Жауапты тұлға

қабылдағыштар градуирленуін

тексеру

Қабылдағыштың сол

сезгіштігін

тексеру

Антенна Антенна изоляциясын сол

қондырғысы тексеру

Команда беру Шамдар мен жартылай Жауапты тұлға

аппаратурасы өткізгіштер режимін

тексеру

Команда беру Айналу механизмнің радио Жауапты тұлға

аппаратурасы червяктық берілісін операторы

жүргізгіштің коникалық

берілісін майлау

Хабар желілерінің Жауапты тұлға

изоляция кедергісі

мен жүргізгіш аралық

кедергіні өлшеу (қысқы

кеме жөндеуден кейін)

Умформерлер, Майлау мен подшипник. Жауапты тұлға

жаңартқыштар терді ауыстыру

және заряд

агрегаттары Подшипниктер күйін сол

тексеру

Апат қуат Қуат жинағыштың сол

жинағыштар бақылау заряды

Жылына екі рет

Антенна Антенна фалы блоктарын радио Жауапты тұлға

қондырғылары тазалау және операторы

майлау

Болат фалдарды арнайы сол сол

тотықтануға қарсы

май қабатымен жабу

Умформерлер, Коллекторға щетканы Жауапты тұлға

жаңартқыштар кіргізу, щетка басуды

және заряд реттеу

агрегаттары

3 қосымша

Кеме электр радио навигация жабдықтарына

қызмет көрсету, қарау және тексеру мерзімділігі

_________________________________________________________________________

Жабдық аты | Жұмыстар тізбесі | Мерзімділігі | Кім орындайды

_______________|___________________________|______________|______________

1 | 2 | 3 | 4

_______________|___________________________|______________|______________

Радиолокация Антенна қондырғысы мен тол. күнделікті жауапты тұлға

стансалары қындатқыш трактының сыртын

тексеру

РЛС тексеру -;- -;-

Ылғал тартқыш немесе деги. айына бір рет

дратор жұмысының күйін

тексеру

Антенна қондырғысын тазалау -;- -;-

Индикатор жарық фильтрлерін -;- -;-

уайт спиритке батырылған

марлы шүберекпен сүрту

Құрал ішіндегі монтаж -;- -;-

бөлшектерін тексеру

Станса қоршауларының тізбек -;- -;-

жарамдылығын тексеру

Толқындатқыш тракты фланцысының -;- -;-

жалғану сапасын және

сыртқы қабатының күйін тексеру

Айналу механизмдерінің -;- -;-

жарамдылығын тексеру

Бәсеңдеткіштер күйін тексеру айына бір рет жауапты тұлға

Антенна қондырғысындағы кол. -;- -;-

лекторлардың, электр қозғалтқышы

щеткаларының, сельсин

сақиналарының күйін тексеру

Реле түйісулері мен контакт. -;- -;-

ларды шаң мен ыстан тазалау

Блок ішінің деталдар мен -;- -;-

монтаж шаңынан тазалау

(құрғақ, таза түйінмен және

шаңсорғышпен тазалау керек)

Қалпақтар мен шам баллондары, -;- -;-

фидер фишкаларының изоляторлары

мен изоляция тақтайларын сүрту

ҚҚМ блоктарының мен деталдарының -;- -;-

бар екендігі мен күйін тексеру

Антенна қосқыш тісті берілістер. жарты жылда -;-

дің, механизмдердің шкала инди. бір рет

каторларын, РЛС шестернялары мен

подшипниктерін майлау

Сынақ құралында шам сипатын жылына бір -;-

тексеру рет

Импульс нысандарын және кернеу. -;- -;-

лерді стансаның бақылау ұяларында

тексеру, РЛС келтіруін тексеру

Радио пелен- Рама мен қосымша антеннаны күнделікті жауапты тұлға

гаторлар тексеру

Радио пеленгатордың қосылуы -;- -;-

мен жұмысының жарамдылығын

тексеру

Бәсеңдеткіштердің күйін айына бір рет -;-

тексеру

Рамканың колонкада бекітілу айына бір рет жауапты тұлға

мықтылығы мен тік колонка

рамкасының көтеру лифтінің

жоғын тексеру

Қабылдағыштың футлярға бұралуы, -;- -;-

алдыңғы панел мен футлярдың

арасында саңылау жоғын тексеру

Такелаж бекіту беріктігін тексеру -;- -;-

Рамка изоляторын шаңнан, ыс пен -;- -;-

ылғалдан тазарту

Рамка орауының изоляция -;- -;-

кедергісін тексеру

Құрал іші монтажын тексеру -;- -;-

Блок ішін деталь мен монтаж -;- -;-

шаңынан тазарту

Құралдардағы кинематикалық жарты жылда -;-

түйіндерді майлау бір рет

Тозған деталдар мен түйіндерді -;- -;-

ауыстыру

ҚҚМ сай бар екендігін тексерілу -;- -;-

Радио девиацияны тексеру жылына бір рет жауапты тұлға

Эхолоттар Жазу қондырғысын, АПР контак- жыл сайын жауапты тұлға

торын және түйісу топтарын

тексеру

Өзінқазғышты қағазбен қамтудың күнделікті -;-

дұрыстығын тексеру

Әртүрлі диапазонда көрсеткішпен күнделікті -;-

эхолоттың жұмысын тексеру

Қабылдағыш вибраторлы магниттеу айына бір рет -;-

Күшейіткіш монтаж деталын тексеру -;- -;-

Қосу релесінің түйісулерін тексеру, -;- -;-

тазалау және реттеу

Вибратор кабелдерінің -;- -;-

изоляциясын тексеру

Кинематикалық сызбаны -;- -;-

тексеру және майлау

Лагтар Жылдамдық репитері көрсеткішінің күнделікті жауапты

орталық құрал көрсеткішімен тұлға

келісуін тексеру

Жүйені бақылайтын контактор, айына бір рет -;-

электр элемент қыздырғышының

жұмысын тексеру

Бәсеңдеткіш күйін тексеру -;- -;-

Блок ішін детал және монтаж -;- -;-

шаңынан тазалау

Сағат механизмнің дұрыс -;-

жүруін тексеру

Құрал іші монтаж деталдарын айына бір рет жауапты тұлға

тексеру

Мотор мен сельсин подшипниктерін -;- -;-

тексеру, майлау

Борт сырты оймалары мен құбырларын жауапты тұлға

үрлеу немесе жуу

ҚҚМ деталдарының бар екендігі жарты жылда -;-

мен күйін тексеру бір рет

Мембрана аппараты мен кран -;- -;-

таратқышын тазалау, майлау

Құралдардағы тозған деталдарды -;- -;-

ауыстыру

Құралдардағы подшипниктер мен жылына бір рет -;-

кинематикалық түйіндерді майлау

Гиро- Репитердің негізгі құралмен күнделікті жауапты

компастар келісуін тексеру тұлға

Өлшеу құралдарының көрсеткішін -;- -;-

тексеру

Жәрдем сұйығының деңгейі мен -;- -;-

биіктік бойынша сезгіш элементтің

жағдайы

Сияның болуын, бағыттық және -;- -;-

бағытбағанындағы төрттік

ұштардың келісуі

Бағытбағанының лента тартуын күнделікті -;-

тексеру

Бәсеңдеткіш күйін тексеру айына бір рет

Блок ішін детал және монтаж айына бір рет жауапты

шаңынан тазарту тұлға

Шаң мен ыстан тазалау -;- -;-

Сельсин сақиналарын тазарту -;- -;-

Резина тығыздықтарын графит -;- -;-

және кастор майының араластыру

арқылы арнайы мазь жағу

Барлық құралдар мен блоктардың -;- -;-

бекітулерін тарту

Құрал іші монтаж деталдарын -;- -;-

қарау

ҚҚМ бөлшектерінің бар екендігі жарты жылда -;-

мен күйін тексеру, гирокомпас бір рет

жұмысын бөлшектік тексеру

Оқығандар:

Үмбетова А.М.

Қасымбеков Б.А.

Об утверждении и введении в действие "Правил технической эксплуатации и безопасности обслуживания средств радиосвязи и электронавигации на судах водного транспорта Республики Казахстан"

Приказ Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 30 июля 1996 года № 173 Зарегистрирован Министерством юстиции Республики Казахстан 10.09.1998 г. N 604. Утратил силу приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан от 4 января 2023 года № 1.

Сноска. Утратил силу приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 04.01.2023 № 1 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Приказываю:

1. Утвердить "Правила технической эксплуатации и безопасности обслуживания средств радиосвязи и электронавигации на судах водного транспорта Республики Казахстан".

2. Ввести в действие вышеуказанные Правила с 1 августа 1996 года.

3. Правила технической эксплуатации и безопасности обслуживания средств радиосвязи и электронавигации на судах водного транспорта, введенные в действие приказом Казглавречфлота № 109 от 23.04.86 года, считать утратившим силу.

4. Контроль за внедрением данных Правил возложить на Директора Департамента водного транспорта Коваленко П.Д.

Министр

Правила технической эксплуатации и безопасности обслуживания средств радиосвязи и электронавигации на судах водного транспорта Республики Казахстан 1. Общие положения 1.1. Назначение правил и порядок их применения, определения, общие требования

1.1.1. Настоящие Правила определяют порядок технического обслуживания, ремонта, хранения, списания и обеспечения безопасных условий труда при эксплуатации средств радиосвязи, электрорадионавигации и магнитных компасов на судах водного транспорта РК. При эксплуатации электрооборудования, входящего в состав судовых средств радиосвязи и электрорадионавигации, кроме настоящих Правил, следует руководствоваться "Правилами технической эксплуатации судового электрооборудования", "Правилами безопасности труда на судах водного транспорта РК".

1.1.2. Настоящие Правила обязаны знать и руководствоваться ими все работники водного транспорта РК (независимо от формы собственности), деятельность которых связана с эксплуатацией, монтажом, ремонтом и проектированием судового оборудования радиосвязи и электронавигации (приложение 1).

1.1.3. Ни одно из положений настоящих Правил не может служить препятствием к использованию всех средств радиосвязи и электрорадионавигации при аварийной ситуации или чрезвычайных обстоятельствах, грозящих гибелью судна, людей или груза.

1.1.4. Выполнение требований настоящих Правил не должно приводить к нарушению или ослаблению требований Правил Морского и Речного Регистра.

Во всех случаях, не предусмотренных настоящими Правилами, обслуживающий персонал должен руководствоваться указанными Правилами Регистра и инструкцией государственной инспекции электросвязи МТиК РК "О порядке выдачи разрешений на приобретение, строительство (установку) и эксплуатацию радиоэлектронных средств и ВЧ установок".

1.1.5. Настоящие Правила содержат общие требования по эксплуатации судовых средств радиосвязи, электрорадионавигации и магнитных компасов. В дополнение к настоящим Правилам необходимо строго руководствоваться заводскими инструкциями по эксплуатации конкретных типов оборудования.

1.1.6. Эксплуатация судовых электрорадионавигационных приборов разрешается лицам из числа командного состава судна, прошедшим специальную подготовку и допущенным к работе с этими приборами в установленном порядке.

К техническому обслуживанию судовых средств радиосвязи и электрорадионавигации допускаются лица, имеющие свидетельство на право технического обслуживания этой аппаратуры.

1.1.7. Ответственность за исправное техническое состояние и проведение технического обслуживания средств радиосвязи, электрорадионавигации и магнитных компасов возлагается: по предприятию - на руководителя предприятия и его радиоспециалистов, по судну - по средствам электрорадионавигации и магнитным компасам - на первого штурмана, а если его в штате нет - на члена экипажа, выполняющего его функции (указанные лица должны иметь свидетельства на право технического обслуживания электрорадионавигационных приборов, выданные узлами связи), по средствам радиосвязи - на судового радиста, а если его в штате нет - на члена экипажа, имеющего подготовку оператора-радиотелефониста и свидетельство на право технического обслуживания судовой радиоаппаратуры.

1.1.8. На лиц, ответственных за техническое обслуживание аппаратуры радиосвязи, электрорадионавигации и магнитных компасов, возлагается:

а) систематический осмотр и проверка исправности аппаратуры в соответствии с настоящими Правилами и заводскими инструкциями по эксплуатации;

б) контроль за соответствием технико-эксплуатационных данных аппаратуры установленным нормам и техническим требованиям;

в) устранение неисправностей, которые, согласно настоящим Правилам, могут быть устранены судовыми специалистами;

г) ответственность за систематическое ведение вахтенного журнала и формуляров;

д) своевременная подача заявок и запись в формулярах аппаратуры об обнаруженных неисправностях и их устранении;

е) проведение мероприятий по сбережению аппаратуры в неблагоприятных гидрометеорологических условиях;

ж) участие в проведении мероприятий по консервации и расконсервации аппаратуры в межнавигационный период.

1.1.9. На капитана возлагается:

а) участие в приемке в эксплуатацию аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации после установки на судно и после ремонта;

б) обеспечение и контроль выполнения требований настоящих Правил;

в) обеспечение систематического (а во время плавания - ежедневного) опробования исправности действий аппаратуры;

г) ответственность за сохранность документации и запасного имущества (ЗИП) с закреплением их за ответственным лицом с обязательным составлением акта приема-сдачи;

д) подача заявок на ремонт аппаратуры в случаях выхода ее из строя и обеспечение планово-предупредительных осмотров и проверок в сроки, обусловленные настоящими Правилами;

е) ответственность за систематический учет времени работы средств радиосвязи и электрорадионавигации;

ж) своевременное получение дополнительных инструкций по эксплуатации и технике безопасности, если по местным условиям настоящие Правила являются недостаточными;

з) обеспечение безопасных условий технического обслуживания средств радиосвязи и электрорадионавигации;

и) составление заявок на межнавигационный ремонт в соответствии с Едиными ремонтными ведомостями (ЕРВ) текущего и среднего ремонта оборудования связи и электрорадионавигации.

1.1.10. Судовладелец обязан:

а) обеспечить исправное техническое состояние и бесперебойную работу судовых средств радиосвязи, элекрорадионавигации и магнитных компасов путем планового проведения технических осмотров, проверок и технического обслуживания в навигационный период на флоте, приписанном к судоремонтным предприятиям, портам и техническим участкам пути; в установленном порядке своевременно представлять анкетные и другие данные, также заявки для оформления разрешения на право эксплуатации судовых средств радиосвязи и электронавигационных приборов, как вновь устанавливаемые, так и на заменяемые и подлежащие перестановке радиостанции и электронавигационные приборы;

б) планировать техническое обслуживание, осмотры и ремонты на флоте;

в) контролировать качество выполнения установочно-монтажных и ремонтных работ, производимых предприятиями судовладельца, а также подрядными организациями;

г) проверять наличие и правильность ведения технической документации, связанной с эксплуатацией аппаратуры радиосвязи, электрорадионавигации и магнитных компасов на судах, участвовать в приемке вновь установленного оборудования радиосвязи, электрорадионавигации и магнитных компасов;

д) контролировать техническое состояние аппаратуры и определять пригодность ее к эксплуатации в условиях навигации;

е) проверять знания судовых радиоспециалистов и судовых специалистов, назначаемых для технического обслуживания средств радиосвязи и электрорадионавигации, и выдавать дипломы или свидетельства.

Примечание: Обучение судоводительского состава техническому обслуживанию средств радиосвязи и электрорадионавигации по специальной программе организуется отделами кадров предприятий, у которых находится на балансе или техобслуживании флот, и проводится в учебных комбинатах;

ж) участвовать в испытаниях новой аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации;

з) представлять предложения по улучшению технического обслуживания аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации и магнитных компасов;

и) принимать участие в оценке пришедшего в негодность оборудования радиосвязи, электрорадионавигации и магнитных компасов и оформлять документы для его списания;

к) обеспечивать суда вахтенными и аппаратными журналами, оперативной и бланковой документацией.

1.1.11. Предприятия судовладельца обеспечивают:

а) первичную установку и монтаж аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации на судах и замену устаревшего оборудования;

б) демонтаж, консервацию, хранение и расконсервацию аппаратуры на судах, находящихся в отстое в межнавигационный период с привлечением судовых специалистов;

в) проведение ремонтных работ в межнавигационный период; готовность средств радиосвязи, электрорадионавигации и магнитных компасов к навигации на закрепленных судах;

г) проведение контроля и необходимого ремонта средств радиосвязи, электрорадионавигации и магнитных компасов всех судов, независимо от их принадлежности, во время их нахождения на предприятии;

д) снабжение судов сменно-запасными частями, деталями и лампами для аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации и контроль за их расходованием; составление годовых заявок на снабжение судов запасными частями, деталями, радиолампами и измерительными приборами;

е) снабжение необходимым оборудованием, учебными пособиями и схемами учебных классов и учебных комбинатов по изучению судовых средств радиосвязи и электрорадионавигационных приборов;

ж) проведение плановых технических обслуживаний, осмотров и проверок оборудования на приписном флоте путем периодических выездов радиоспециалистов предприятий на суда;

з) ежегодную проверку и ремонт кабельных и межблочных соединений, антенно-фидерных устройств и источников питания радиоаппаратуры на приписном флоте.

1.1.12. Аппаратура всегда должна содержаться в исправном и безукоризненно чистом состоянии и в любой момент быть готовой к действию, что достигается правильной эксплуатацией, регулярными техническими обслуживаниями, осмотрами и проверками.

1.1.13. Перед выходом в рейс ответственные лица обязаны проверить техническое состояние всей аппаратуры радиосвязи, электрорадионавигации и магнитных компасов и о результатах проверки доложить капитану.

1.1.14. При выходе из строя средств радиосвязи и электронавигации в условиях плавания должны быть приняты все возможные меры для восстановления работоспособности аппаратуры.

1.1.15. О всех ненормальностях, замеченных в работе аппаратуры, изменениях в ней, произведенных по каким-либо причинам, проведенных осмотрах, проверках, технических обслуживаниях и ремонте должны быть сделаны соответствующие записи в вахтенном журнале, формуляре аппаратуры и Журнале заявок и учета работы специалистов электрорадионавигационных камер на судах (форма С-16).

1.1.16. Работы, связанные с изменением состава и расположения аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации, выполняются по проектам, согласованным с Морским и Речным Регистрами РК.

Один экземпляр изменений документации должен находиться на судне.

1.1.17. При приеме сдаче аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации должна производиться проверка аппаратуры в действии, состояние источников электропитания, монтажа, судовых антенн, технической документации и запасного имущества. Результаты проверки заносятся в Акт приема-сдачи оборудования связи и электрорадионавигации (Форма С-17).

1.1.18. Эксплуатация электрорадионавигационных приборов после длительного перерыва разрешается только после выполнения работ, предусмотренных заводскими инструкциями по подготовке и регулировке приборов.

1.1.19. Контроль за соблюдением настоящих Правил на судах водного транспорта РК осуществляется радиоспециалистами судовладельца и капитанами-наставниками.

1.2. Организация технического обслуживания средств радиосвязи и электрорадионавигации (осмотры, проверки)

1.2.1. Техническое обслуживание средств связи и электрорадионавигации включает комплекс мероприятий, направленных на обеспечение постоянной готовности их к действию и безотказной высококачественной работы в процессе эксплуатации.

1.2.2. В целях своевременного и полного проведения всех мероприятий, обеспечивающих качественное техническое обслуживание аппаратуры составляются годовые графики технических обслуживаний, осмотров и проверок.

1.2.3. На судах смешанного плавания, в том числе и загранплавания, при стоянках в портах технические осмотры, проверки, технические обслуживания электрорадионавигационных приборов производятся береговыми специалистами независимо от принадлежности судна в соответствии с графиком профилактики, выдаваемым владельцами флота по заявке капитана.

1.2.4. Целью технических осмотров и проверок является определение:

а) объема требуемых технических обслуживаний и ремонта;

б) степени изношенности аппаратуры;

в) соответствия технико-эксплуатационных параметров техническим требованиям для каждого вида аппаратуры.

1.2.5. Технические осмотры и проверки аппаратуры проводятся:

- ежедневно - членами экипажа, ответственными за техническое

обслуживание аппаратуры;

- один раз в месяц - членами экипажа, ответственными за техническое

обслуживание аппаратуры или радиоспециалистами судовладельца в период

межрейсовых стоянок.

1.2.6. Результаты технических обслуживаний, осмотров и проверок

заносятся в формуляры.

1.2.7. При внешнем техническом осмотре аппаратуры, проводящемся при

выключенном напряжении электропитания, проверяется состояние и исправность:

а) кожухов и дверок;

б) запоров и блокировок;

в) каркасов;

г) окраски;

д) креплений и амортизации;

е) контактов внешних штепсельных разъемов;

ж) предохранителей и защитных автоматов;

з) внешних проводов;

и) антенных устройств и фидеров;

к) щеток, щеткодержателей и коллекторов.

1.2.8. При внутреннем техническом осмотре аппаратуры, проводящемся

при выключенном напряжении электропитания, проверяются состояние,

исправность и соответствие количественных значений номиналам по видимым

признакам:

а) монтажных проводов и их креплений, механической прочности паек;

б) деталей, узлов и блоков схем;

в) контактных поверхностей, штепсельных и ножевых разъемов;

г) средств против самоотвинчивания;

д) креплений ламп в гнездах и ламповых экранов;

е) контактов щупов на катушках индуктивности;

ж) изоляции и защитных чулков на жгутах;

з) контактных поверхностей, переключателей, ползунов, групп реле;

и) зубчатых, шарнирных, ленточных, механических приводов органов

настройки;

к) сельсиновых передач;

л) наличия масла в бачках пускорегулирующих приборов;

м) непроволочных сопротивлений;

н) конденсаторов, трансформаторов (по вытеканию изоляционной массы);

о) плавких вставок предохранителей на аппаратуре (по номинальным

значениям, указанным в инструкциях);

п) уровня и плотности электролита в аккумуляторах;

р) количества поддерживающей жидкости в гирокомпасах с жидкостным

подвесом чувствительного элемента.

1.2.9. Во время технических проверок, выполняемых при включенной

аппаратуре, производятся:

а) проверка соответствия показаний всех измерительных приборов

номинальным значениям;

б) установка номинальных режимов электропитания аппаратуры;

в) контроль исправности ламп и полупроводниковых приборов во всех каскадах по контрольным приборам, имеющимся в аппаратуре;

г) проверка напряжений каждого аккумулятора под нагрузкой и батарей в целом;

д) проверка работы аппаратуры радиосвязи в телефонном и телеграфном режиме, настройка на эквиваленты антенн или штатные антенны на фиксированных частотах и в плавном диапазоне;

е) проверка правильности и требуемой точности результатов выдаваемой информации аппаратурой радиосвязи и электрорадионавигации;

ж) проверка устройств дистанционного включения аварийного передатчика и автоподатчика сигналов тревоги и бедствия;

з) проверка работы каютных громкоговорителей и регуляторов громкости по всем трансляционным линиям.

1.2.10. При выполнении технических обслуживаний, проводящихся при выключенном электропитании, производятся:

а) чистка аппаратуры от пыли, грязи, окислов, очистка внешних каркасов блоков, протирка стекол, удаление пыли с деталей монтажа и внутренних узлов, чистка контактов, переключателей, реле, рубильников, пусковых реостатов, чистка антенных изоляторов и вводов, чистка щеток, щеткодержателей, коллекторов и колец электроагрегатов, преобразователей и умформеров;

б) устранение неисправностей, выявленных при проведении технических осмотров и проверок аппаратуры;

в) смена смазки подшипников, смазка трущихся поверхностей, замена износившихся деталей и другие работы, предусматриваемые настоящими Правилами и заводскими инструкциями;

г) чистка аккумуляторов, доливка электролита, заряд аварийных и других аккумуляторов;

д) продувка статоров и якорей электромашинных преобразователей с помощью пылесоса.

1.2.11. После проведения технических обслуживаний необходимо испытать аппаратуру в работе и проверить сопротивление изоляции.

1.3. Техническая документация

1.3.1. При эксплуатации аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации лица, обслуживающие эту аппаратуру, должны систематически вести и тщательно хранить следующую оперативную техническую документацию:

а) формуляры на установленное оборудование;

б) вахтенный журнал судовой радиостанции (форма С-9);

в) журнал регистрации входящей корреспонденции на судах, где имеются радиооператоры (форма С-2);

г) экспедиторский журнал входящей служебной корреспонденции на судах, где имеются радиооператоры (форма С-3);

д) паспорт на оборудование радиосвязи, радиовещания и электрорадионавигации, установленное на судне (форма С-13);

е) журнал приема прогнозов погоды и штормовых предупреждений (форма С-15 или СД-33);

ж) технические описания и инструкции по эксплуатации оборудования радиосвязи, радиовещания и электрорадионавигации завода-изготовителя.

Примечание: Все журналы должны быть прошиты и опечатаны печатью предприятия-владельца флота.

1.3.2. В формуляр аппаратуры вносятся следующие данные:

а) о монтаже и демонтаже;

б) о производимых осмотрах, проверках и технических обслуживаниях;

в) о неисправностях и их устранении;

г) о текущем и среднем ремонте;

д) о замене деталей ламп;

е) о консервации и расконсервации;

ж) о количестве часов работы аппаратуры.

Радиоспециалисты судовладельца при каждом посещении судна делают

соответствующие записи в формулярах оборудования.

1.3.3. Для эксплуатации аппаратуры радиосвязи на судах внутреннего плавания должна храниться обязательная документация, перечень которой приведен в Правилах радиосвязи на внутренних водных путях РК.

Для судов смешанного плавания при выходе их в море перечень обязательной документации по эксплуатации аппаратуры радиосвязи определяется Правилами радиосвязи морской подвижной службы РК.

Для судов, оборудованных электрорадионавигационной аппаратурой, на

борту должна храниться следующая техническая документация:

а) дипломы или свидетельства о квалификации обслуживающего персонала;

б) схемы, описания, чертежи, графики настроек, инструкции по техническому обслуживанию аппаратуры;

в) таблица поправок лага;

г) кривые и таблицы остаточной девиации магнитных компасов и радиодевиации радиопеленгаторов;

д) журнал поправок гирокомпаса.

На всех судах должны храниться настоящие Правила.

1.3.4. Ответственность за хранение всей документации возлагается на капитана судна.

1.3.5. Не реже одного раза в три месяца вахтенный журнал и формуляры должны проверяться и подписываться представителями судовладельца.

Все замечания по ведению судовой документации записываются в вахтенном журнале и при последующих их просмотрах проверяется устранение отмеченных недостатков.

1.4. Прием в эксплуатацию

1.4.1. Судовладельцы обеспечивают:

а) ежегодное освидетельствование радиооборудования судов, находящихся

в эксплуатации;

б) освидетельствование радиолокационных станций и радиопеленгаторов

на судах, находящихся в эксплуатации;

в) выдачу на суда Акта освидетельствования оборудования радиосвязи и электрорадионавигации по форме С-14 при соответствии состава радиооборудования и его технического состояния Правилам Морского и Речного Регистров РК;

г) выдачу на суда Акта первоначального освидетельствования оборудования радиосвязи и электрорадионавигации (форма С-14) на вновь построенные и модернизированные суда после освидетельствования этих судов инспектором Морского и Речного Регистров РК (в дальнейшем Регистр РК).

Форма С-14 не выдается, если судовая радиостанция по своему техническому состоянию и содержанию не может обеспечить передачу сигналов бедствия и тревоги при нахождении судна в эксплуатации.

1.4.2. На суда, оснащенные только УКВ радиостанцией, выдача акта по форме С-14 производится один раз в два года.

1.4.3. Продление Акта освидетельствования оборудования радиосвязи и электрорадионавигации указывается в последней графе акта.

1.4.4. При сдаче аппаратуры в эксплуатацию специалисты судоремонтного предприятия или узла связи и радионавигации, производившие установку, монтаж и наладку аппаратуры, обязаны заполнить формуляр данными результатов испытаний, а также указать количество часов работы аппаратуры при выполнении регулировочно-сдаточных работ.

1.4.5. Приемка оборудования в эксплуатацию оформляется Актом технической приемки в эксплуатацию судового оборудования связи и электрорадионавигации (форма С-18).

1.4.6. Запасные детали, лампы и т.д. из судового комплекта ЗИП, израсходованные при выполнении регулировочно-сдаточных работ, должны быть пополнены при сдаче аппаратуры в эксплуатацию.

1.4.7. Оформления постоянных разрешений на право эксплуатации судовых радиостанций выполняются судовладельцами в соответствии с инструкцией " О порядке выдачи разрешений на приобретение, строительство (установку) и эксплуатацию радиоэлектронных средств и ВЧ установок" в местной инспекции электросвязи.

1.5. Ремонт средств радиосвязи и электрорадионавигации

1.5.1. Планирование межнавигационных ремонтов осуществляется ремонтными предприятиями радиосвязи и электрорадионавигации судовладельца на основе данных:

а) учета технического состояния и выполненных ранее ремонтных работ;

б) технических осмотров и проверок;

в) эксплуатационного учета работы средств радиосвязи и электрорадионавигации.

1.5.2. При межнавигационных ремонтах устраняются все выявленные неисправности аппаратуры, полностью восстанавливаются ее эксплуатационно- технические параметры, обеспечивается техническая надежность ее использования.

1.5.3. В зависимости от технического состояния аппаратуры, срока ее эксплуатации и объема ремонтных работ устанавливаются виды ремонта: текущий и средний.

1.5.4. К текущему ремонту относятся работы по устранению неисправностей, не связанных с разборкой ответственных элементов (допускается только выемка аппаратуры из кожуха и замена вышедших из строя деталей).

1.5.5. К среднему ремонту относятся работы, связанные с проведением частичной разборки аппаратуры и отдельных блоков, ремонтом одного или нескольких узлов или блоков, заменой неисправных деталей, части монтажа и восстановлением электрических параметров, перемоткой трансформаторов, дросселей и колебательных контуров, механическим ремонтом органов подстройки. При среднем ремонте, производимом, как правило, один раз в 4-5 лет, следует широко использовать поставляемые заводами-изготовителями комплекты базового ремонта, заменяя полностью неисправные или изношенные узлы.

1.5.6. Текущие и средние ремонты должны, как правило, производиться в период зимнего судоремонта.

1.5.7. В тех случаях, когда аппаратура относится к устаревшим образцам и стоимость ремонта превышает 50% ее стоимости на день сдачи в ремонт, ремонт не производится, а аппаратура подлежит списанию.

1.5.8. Независимо от категории ремонта должно быть обеспечено соответствие технических параметров аппаратуры их номинальным значениям.

1.5.9. Проверка технических параметров аппаратуры и ее деталей, отыскание и устранение повреждений, замена деталей при агрегатном и блочном методах ремонта должны производиться в соответствии с технологией ремонта, разрабатываемой для каждого вида аппаратуры с учетом условий ремонта.

1.5.10. Судно, сдающее аппаратуру в ремонт, обязано сдать вместе с аппаратурой формуляр аппаратуры.

1.5.11. Заблаговременно, до постановки судна в ремонт, судовой обслуживающий персонал и радиомеханики судовладельца обязаны составить ведомость ремонта оборудования с указанием всех дефектов, которые должны быть устранены в период ремонта.

1.5.12. Ведомость ремонта составляется на основании результатов испытаний и записей о неисправностях в эксплуатационных журналах и формулярах, замечаний по инспекторским осмотрам и личных замечаний обслуживающего персонала.

1.5.13. Ремонт источников питания судовых средств радиосвязи и электрорадионавигации, а также подводка внешнего монтажа к ним возлагается на электроцехи судовладельца. При установке на суда источники питания должны приниматься радиоспециалистами судовладельца.

1.5.14. Для повышения квалификации судовых специалистов, осуществляющих техническое обслуживание средств радиосвязи и электрорадионавигации, судоремонтным предприятиям рекомендуется привлекать их к участию в ремонте и монтажно-наладочных работах.

1.5.15. По окончании ремонта на предприятиях судовладельца выполняется полный комплекс регулировочно-сдаточных работ на стенде с участием специалистов узлов связи и радионавигации.

1.5.16. При сдаче флота в эксплуатационную готовность выполняется комплекс швартовных и ходовых испытаний в объеме, соответствующем регулировочно-сдаточным работам для вновь устанавливаемой на суда аппаратуры. Во время испытаний все источники питания аппаратуры должны находиться в рабочем состоянии.

1.5.17. Проведение швартовных и ходовых испытаний судовых средств радиосвязи и электрорадионавигации, выполняется в соответствии с "Правилами ремонта судов речного флота в РК".

1.5.18. Приемка оборудования радиосвязи и электрорадионавигации после ремонта производится представителями владельца флота и капитаном.

При приемке оборудования на нефтеналивных судах участвует представитель пожарного надзора.

1.5.19. При приемке работ надлежит руководствоваться Правилами Регистра РК.

1.6. Консервация и расконсервация

1.6.1. При постановке судна на отстой или ремонт на срок свыше одного месяца все оборудование радиосвязи и электрорадионавигации следует переводить на длительное хранение (консервацию) в соответствии с "Правилами ремонта судов речного флота в Республике Казахстан".

1.6.2. Ответственными за консервацию являются лица, за которыми на судне закреплено техническое обслуживание аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации, и представители радиомастерских предприятий.

1.6.3. Перед консервацией вся аппаратура радиосвязи и электрорадионавигации проверяется в действии. Консервации подлежит только исправное и полностью укомплектованное оборудование. Неисправные узлы и блоки аппаратуры должны быть сданы в ремонт или заменены.

1.6.4. При подготовке аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации к консервации следует: освободить и установить в нулевое положение кнопки, ручки, пружины и.т.п.; произвести тщательный осмотр всех блоков и узлов; удалить следы коррозии, устранить механические повреждения деталей и узлов, а места с поврежденной окраской подкрасить.

1.6.5. Закрашивать в целях консервации детали аппаратуры, выпускаемые промышленностью неокрашенными, запрещается.

1.6.6. Перед консервацией следует тщательно просушить аппаратуру, ее отдельные блоки и узлы путем включения термостатов и вентиляторов в аппаратуре.

1.6.7. При консервации средств радиосвязи и электрорадионавигации специалисты радиомастерских судоремонтного предприятия совместно с членом экипажа судна, за которым закреплено техническое обслуживание аппаратуры, обязаны выполнить следующие мероприятия:

а) отключить и изолировать концы кабелей межблочного монтажа от снимаемых блоков аппаратуры;

б) вынуть предохранители и лампы от приборов, проверить лампы на испытателе ламп и уложить их в отдельный ящик для хранения;

в) снять с судна и доставить в ремонтные цехи судовладельца все оборудование радиосвязи и электрорадионавигации, подлежащее ремонту;

г) снять с судна и хранить в отапливаемых, специально оборудованных помещениях судовладельца с температурой 10-30 оС, оборудование радиосвязи и электрорадионавигации, имеющее ограничения по температуре хранения и влажности, в обесточенном состоянии;

д) вынуть щетки из щеткодержателей, протереть коллекторы, контактные кольца и контактные соединения всех преобразователей, покрыть их тонким слоем технического вазелина и обернуть чистой лощеной бумагой;

е) очистить от пыли, грязи, старой смазки, удалить следы коррозии с помощью кисти, пылесоса, наждачной бумаги и порошком пемзы на марле, смоченной уайт-спиритом, густо смазать консервирующей смазкой ОКБ-122-7 и обернуть лощеной бумагой наружные неокрашенные металлические части и металлические узлы. Уайт-спирит для протирки аппаратуры должен приноситься к месту проведения работ в минимальных количествах и в плотно закрытой таре;

ж) нанести на отдельные элементы аппаратуры защитные лакокрасочные покрытия и смазку.

1.6.8. При консервации аппаратуры обработке соответствующими смазками подвергаются следующие ее части и детали:

а) все стальные детали без покрытий и с покрытиями (никелированные, хромированные, оцинкованные), а также вороненые и кадмированные детали;

б) наружные неокрашенные части аппаратуры, головки болтов, винтов, ручки блоков, металлические ручки управления и стопоры, обрамления приборов, сигнальных ламп, шильдиков и надписей без лакокрасочных покрытий;

в) направляющие скользящих частей выдвижных блоков, оси, шестерни, втулки и приводы без лакокрасочных покрытий, пылевые фильтры.

1.6.9. При всех случаях запрещается смазывать:

а) латунные и медные детали, имеющие гальванические металлопокрытия (никелировку, хромирование и т.д.);

б) детали аппаратуры, если допустимость их смазки не оговорена в документации;

в) детали, изготовленные из пластмассы, резины, эбонита, дерева и текстолита;

г) детали, узлы и блоки аппаратуры, имеющие защитные лакокрасочные покрытия;

д) электрические контакты и соединения, так как попадание на них смазки неизбежно сопровождается нарушением работоспособности аппаратуры.

1.6.10. Нанесение смазки при консервации аппаратуры производится при помощи кистей или чистой мягкой ветоши следующим образом: на очищенную поверхность детали наносится тонкий слой смазки, затем смазка удаляется и на деталь вторично наносится новая смазка; при этом на поверхности смазанной детали не должны оставаться комки смазки, а сама смазка должна ложиться на деталь тонким и ровным слоем.

1.6.11. При консервации аппаратуры рекомендуются контакторы, переключатели и различные реле в местах, где это возможно, обертывать парафинированной бумагой и завязывать нитками таким образом, чтобы при этом не нарушить и не повредить монтажа схемы аппаратуры.

1.6.12. Концы кабелей и снимаемых блоков аппаратуры маркируются, обертываются парафинированной бумагой, а затем натуральной резиновой лентой. Желательно на разделанные концы кабелей надеть чехлы из полихлорвиниловой пленки.

1.6.13. Снимаемые с судна блоки аппаратуры должны храниться в сухих помещениях с температурой 10-30 0С при относительной влажности 46-70%.

1.6.14. Одновременно с консервацией аппаратуры осматривается и подвергается пополнению и консервации запасное имущество.

Ящики с ЗИП рекомендуется в местах стыков зашпаклевать и оклеить парафинированной бумагой, а внутрь ящиков заложить мешочки с влагопоглотителем.

1.6.15. Консервация аппаратуры оформляется актом, подписанным капитаном судна и представителем завода. В акте перечисляются оставленная на судне исправная аппаратура, опломбирование блоков, а также аппаратура, принятая для хранения и ремонта в цехе завода.

1.6.16. О времени постановки средств радиосвязи и электрорадионавигации в консервацию и снятия с консервации делаются отметки в формулярах и журналах учета работы по средствам связи и электрорадионавигация на предприятиях судовладельца.

1.6.17. Контроль за сохранностью законсервированной аппаратуры осуществляется путем проведения периодических осмотров.

1.6.18. Ответственными за расконсервацию аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации являются специалисты радиомастерских предприятий.

Расконсервированную аппаратуру радиосвязи и электрорадионавигации принимают представители электрорадионавигационной камеры или цеха (участка) связи, на которых возложена регистровая приемка.

1.6.19. Расконсервацию оборудования радиосвязи и электрорадионавигации следует выполнять в следующем порядке:

а) снять чехлы с оборудования;

б) удалить пыль, грязь, консервационную смазку; при этом, медленно поворачивая органы настройки, снять смазку с осей и других мест и насухо вытереть их сухой чистой ветошью;

в) нанести эксплуатационную смазку;

г) снять парафинированную бумагу и протереть спиртом контакты контакторов, реле, переключателей и фишек, коллекторы электромашинных преобразователей;

д) проверить монтаж, сопротивление изоляции кабелей и проводов;

е) проверить сопротивление изоляции блоков и каскадов по карте сопротивлений;

ж) при необходимости повысить изоляцию методом естественной сушки или обдувом сухим воздухом;

з) установить предохранители, лампы, щетки;

и) провести электрическое и механическое соединения блоков и узлов аппаратуры в соответствии с документацией; при этом строго соблюдать последовательность операций, полярность включения проводов питания;

к) перед включением аппаратуры и агрегатов питания просушить их в соответствии с требованиями инструкций и описаний;

л) перед включением аппаратуры в работу произвести прогрев ее при включенном напряжении накала;

м) включить аппаратуру в соответствии с заводской инструкцией по разделу "Первичный пуск", произвести проверку работы аппаратуры при нормальном напряжении;

н) удалить мешочки с влагопоглотителем из ящиков ЗИП.

1.7. Запасное имущество(ЗИП)

1.7.1. Вся судовая аппаратура радиосвязи и электрорадионавигации должна иметь полный комплект запасных частей, деталей и радиоламп в соответствии с требованиями Регистра РК.

1.7.2. Запасное имущество средств радиосвязи и электрорадионавигации рейдовых судов должно храниться в базовой радиомастерской, а не на судне.

1.7.3. Запасное имущество должно храниться в ящиках, специально оборудованных заводом-изготовителем. Каждая деталь должна иметь свое место в соответствии с описью.

1.7.4. Ящики с запасным имуществом должны быть размещены таким образом, чтобы детали первой необходимости находились вблизи от аппаратуры и в то же время не мешали обслуживающему персоналу в работе.

1.7.5. Запасное имущество второй очереди должно храниться в специально отведенной кладовой.

1.7.6. Обслуживающий аппаратуру персонал обязан периодически проверять состояние и наличие ЗИП, пополнять недостающие детали и материалы при каждом посещении ремонтной базы.

1.7.7. Данные об использовании запасного имущества при устранении неисправностей аппаратуры и о его пополнении отмечаются в ведомостях ЗИП и в формуляре аппаратуры.

1.7.8. Ежегодно специалисты предприятий судовладельца в зимний период производят проверку работоспособности радиоламп и полупроводниковых приборов, находящихся в ЗИП.

Проверку производят с помощью прибора-испытателя ламп и полупроводниковых приборов. Результаты проверки должны фиксироваться в формуляре аппаратуры, а результаты (параметры) и дата испытаний должны быть написаны на упаковке лампы. Неисправные детали должны быть заменены.

1.7.9. Запрещается хранить в ящике ЗИП неисправные детали, лампы

и пр.

1.8. Демонтаж и списание средств радиосвязи и электрорадионавигации

1.8.1. Демонтаж средств радиосвязи и электрорадионавигации

производится в случае:

а) списания аппаратуры в связи с износом или заменой ее на более

совершенную;

б) капитального ремонта судна или его переоборудования;

в) ликвидации судна.

1.8.2. Демонтаж судового оборудования радиосвязи и электрорадионавигации может быть выполнен только комплектно с заполнением формуляров.

1.8.3. Судовое оборудование радиосвязи и электрорадионавигации может быть списано с баланса:

а) если в связи с износом аппаратуры и повреждением (поломкой) основных деталей оборудование пришло в негодность, отсутствуют запасные части для его восстановления или восстановление его нецелесообразно;

б) если оборудование морально устарело и модернизация его экономически не оправдана (см. п.1.5.8.).

1.8.4. Решение о непригодности средств радиосвязи и электрорадионавигации к дальнейшей эксплуатации и необходимости их списания с баланса принимается специальной комиссией, назначаемой руководителем предприятия - владельца судна.

1.8.5. Комиссия обязана ознакомиться с формуляром аппаратуры, произвести тщательный осмотр и необходимые измерения с целью определения характера и размера износа.

1.8.6. Комиссия определяет оборудование, подлежащее списанию, выявляет годные к использованию детали и узлы оборудования и составляет Акт о ликвидации основных средств.

1.8.7. При поврежденном выходе аппаратуры из строя в результате разукомплектования, поломки, необеспеченности хранения причина отмечается в акте.

1.8.8. Составленные комиссией акты на списание оборудования радиосвязи и электрорадионавигации представляются на заключение судовладельца.

1.8.9. Списание судовых радиопередатчиков и радиостанций производится по согласованию с Государственной инспекцией электросвязи МТиК РК и оформляется актом закрытия радиостанции. Один экземпляр акта представляется в областную ГИЭ.

1.8.10. Демонтаж, разборка, отбор годных деталей и сдача металлолома производятся после получения соответствующего разрешения на списание оборудования.

1.9. Общие положения по техническому обслуживанию аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации

1.9.1. Техническое обслуживание аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации должно осуществляться в соответствии с инструкциями заводов-изготовителей.

1.9.2. Все электрические характеристики и рабочие режимы эксплуатируемой аппаратуры должны соответствовать техническим условиям и результатам испытаний при приеме аппаратуры в эксплуатацию.

1.9.3. Ежедневно при приеме вахты необходимо проверить исправность и работоспособность аппаратуры.

1.9.4. Перед пуском аппаратуры необходимо проверить положение ручек управления, которые должны находиться в исходном положении.

1.9.5. При пуске аппаратуры, в которой напряжения накала и анода не включаются одновременно, следует сначала включить напряжение накала, а затем анодное напряжение, постепенно увеличивая его величину до номинального значения. При остановке аппаратуры выключение напряжения производится в обратном порядке.

1.9.6. Аппаратура всегда должна содержаться в чистоте. Удаление пыли следует производить при обесточенной аппаратуре ветошью и волосяными мягкими щетками, а в труднодоступных местах - с помощью пылесоса. Дроссели, трансформаторы и другие детали, не покрытые кожухами, можно протирать только мягкой волосяной щеткой. Чистку обгоревших контактов реле следует производить тряпочкой, смоченной этиловым спиртом. После чистки необходимо тщательно удалить всю металлическую пыль, так как она может привести к пробоям и замыканию электрических цепей.

1.9.7. При внутреннем осмотре и чистке монтажа радиоаппаратуры категорически запрещается поворачивать оси подстроечных конденсаторов, магнетитовые сердечники катушек индуктивности, подстроечные конденсаторы кварца, изменять форму или перемещать витки бескаркасных катушек индуктивности и т.д.

1.9.8. Нельзя допускать появления коррозии на металлических частях аппаратуры. Поврежденная краска и лак должны немедленно восстанавливаться. Внешние панели аппаратуры, а также каркасы необходимо протирать ветошью с легким слоем вазелина для предохранения от коррозии.

1.9.9. При попадании влаги на аппаратуру или ее отпотевании необходимо влагу немедленно удалить, блоки аппаратуры тщательно вытереть и просушить, проверить сопротивление изоляции по отношению к корпусу.

1.9.10. Аппаратура всегда должна быть надежно укреплена и амортизирована. В процессе эксплуатации необходимо тщательно проверить всю амортизацию аппаратуры, кварцев, генераторных ламп и т.д., ослабленную амортизацию подтягивать; негодные амортизаторы заменять.

1.9.11. Механические повреждения в аппаратуре должны устраняться в кратчайший срок. Все крышки, штепсельные колодки, высокочастотные разъемы, дверки и т.д. должны быть хорошо завернуты и закреплены. Все контактные соединения должны быть очищены от окислов и надежно затянуты, а все гайки и винты, крепящие узлы и блоки аппаратуры, тщательно поджать. Особое внимание следует обращать на затяжку гаек, крепящих тумблеры. Подбитые или лопнувшие изоляторы, ламповые панели, платы подлежат замене. Ножки всех рубильников должны входить в контакты без значительных усилий. Обгоревшие контакты следует зачищать, а контактные поверхности плотно прижимать к рубящим поверхностям.

1.9.12. На концах кабелей и проводов должны быть кабельные наконечники, причем в тонких кабелях - спаянные и оклетневанные. Все провода аппаратуры должны быть тщательно закреплены. Всякое механическое повреждение изоляции кабеля или провода необходимо немедленно устранять, поврежденное место - тщательно изолировать.

1.9.13. Не допускается замена предохранителей в цепях высокого и низкого напряжений предохранителями несоответствующих номиналов или других типов, хотя и имеющих тот же номинал.

1.9.14. В процессе эксплуатации следует ежемесячно проверять режимы работы радиоламп и полупроводниковых приборов по таблицам, имеющимся в заводских инструкциях по эксплуатации. В случае отклонения тока от номинального значения необходимо устранить неисправности. Особое внимание следует уделять поддержанию номинального напряжения накала радиоламп, помня, что перекал ведет к быстрому выходу их из строя. Заменять радиолампы следует только при выключенном питании.

1.9.15. Необходимо вести постоянный контроль за измерительными приборами аппаратуры. В судовых условиях не разрешается вскрывать и ремонтировать измерительные приборы, для ремонта их надлежит сдавать в узел связи и радионавигации или в мастерские судоремонтных предприятий, специализированные мастерские или лаборатории других ведомств.

1.9.16. Все металлические корпуса измерительных приборов аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации должны иметь надежные соединения с шинами заземления. Сопротивление изоляции измерительного прибора на корпус должно быть не менее 1 МОм для приборов низкого напряжения и 5 МОм для приборов высокого напряжения.

1.9.17. Категорически запрещается производить пайку с применением кислоты.

1.10. Общие положения по техническому обслуживанию источников электропитания, электровакуумных, газонаполненных полупроводников приборов

1.10.1. Техническое обслуживание судовых источников электропитания (аккумуляторов и электромашинных преобразователей) для питания аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации возлагается на электроцехи предприятий судовладельца и береговые производственные участки (БПУ).

1.10.2. Во время навигации техническое обслуживание источников электропитания аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации возлагается на судового электромеханика (помощника механика по электрооборудованию), а там, где его в штате нет, на члена экипажа, обслуживающего электрооборудование.

1.10.3. Во время рейса судна техническое обслуживание аккумуляторов, питающих только аварийную радиостанцию, возлагается на судового радиооператора (начальника радиостанции).

1.10.4. На радиооператора (начальника радиостанции) или члена экипажа, занимающегося техническим обслуживанием средств радиосвязи, возлагается обслуживание только аккумуляторов, питающих аварийную приемо-передающую радиоаппаратуру.

1.10.5. Для обеспечения надежной работы радиоаппаратуры обслуживающий ее персонал должен производить тщательный подбор, переодическую, но не реже одного раза в год, проверку и своевременную замену вакуумных, газонаполненных и полупроводниковых приборов.

1.10.6. В аварийную аппаратуру следует устанавливать лампы, предварительно испытанные и проработавшие по 100-150 ч.. В случае, если время работы ламп превышает их гарантийные сроки, лампы следует заменить, не дожидаясь выхода их из строя.

1.10.7. Устанавливаемые в аппаратуру газотроны и тиратроны предварительно должны быть подвергнуты тренировке прогреву при нормальном напряжении накала в течение 1 ч..

1.10.8. При каждом включении газотронов в работу следует вначале включить напряжение накала и прогреть их. Время прогрева (до включения высокого напряжения) должно быть не меньше времени, указанного в паспорте. Включение высокого напряжения по возможности надо производить постепенно, начиная с половинного его значения. При включении газотронов следует сначала снимать высокое напряжение, а затем напряжение накала.

1.10.9. Газотроны должны храниться в вертикальном положении в темном месте. Во всех случаях не допускается переворачивание газотронов анодом вниз. Один раз в месяц следует прогревать катоды газотронов нормальным током накала.

1.10.10. При работе с полупроводниковыми приборами следует остерегаться перегрева их во время пайки.

1.10.11. При работе с плоскостными диодами категорически запрещается изгибать верхний лепесток.

1.10.12. При работе с селеновыми столбиками следует избегать их механических повреждений, искривления поверхности элементов, глубоких царапин поверхности сплава, которые могут вывести элементы из строя или существенно ухудшить их электрические параметры.

1.10.13. При выходе из строя отдельных селеновых элементов столба

замене подлежит весь столб, так как разборка столба и смена отдельных

элементов разрешаются только в аварийном случае при отсутствии такого же

столба в ЗИП.

1.10.14. Селеновые столбики, находящиеся более 6 месяцев в нерабочем

состоянии, перед эксплуатацией следует для подформовки включить на 10 мин

на переменное напряжение, равное половине номинального значения, а затем

на 2 ч на номинальное напряжение.

2. Техническая эксплуатация средств радиосвязи 2.1. Эксплуатационная приемо-передающая аппаратура

2.1.1. В процессе технической эксплуатации радиотелефонной приемопередающей аппаратуры, расположенной вне рулевой рубки и обслуживаемой судоводительским составом, следует обращать особое внимание на оборудование дистанционного управления радиостанций из рулевой рубки. Систематически должна проверяться работа радиостанции при запуске, настройке, передаче, приеме и остановке ее из рулевой рубки.

2.1.2. При отсутствии на судне специальной аварийной радиостанции обслуживание эксплуатационно-аварийной приемо-передающей аппаратуры, выполняющей ее функции, должна осуществляться в соответствии с требованиями эксплуатации аварийной радиостанции. При этом следует систематически проверять состояние аварийной аккумуляторной батареи. При каждой проверке заряд аварийной батареи должен быть доведен до полного.

Примечание: На судах с подводными крыльями, на которых в качестве аварийной батареи для радиостанции используется общесудовая аккумуляторная батарея, состояние батареи проверяется в соответствии с Руководством по эксплуатации и ремонту судовых аккумуляторов.

2.1.3. Запрещается вскрытие пломб аппаратуры до окончания срока гарантии завода-изготовителя.

После окончания осмотров, проверок, технических обслуживаний и ремонта ручки настройки надежно стопорятся и радиостанция пломбируется.

Передатчики

2.1.4. Каждый передатчик должен иметь таблицу рабочего режима, установленного при сдаче в эксплуатацию, и таблицу настроек всех каскадов на присвоенные частоты.

2.1.5. В процессе эксплуатации необходимо периодически тщательно проверять заземление корпуса передатчика и выпрямителя.

2.1.6. Блоки передатчика должны быть плотно вставлены в свои отсеки и закреплены замками.

2.1.7. В процессе эксплуатации следует проверять возможность настройки передатчика на любую разрешенную частоту диапазона, в том числе на все фиксированные частоты.

2.1.8. Включение и выключение передатчика, а также техническая проверка его должны производиться согласно заводской инструкции.

2.1.9. Настройку и регулировку передатчика можно производить только при пониженном анодном напряжении.

2.1.10. Во время настройки и перестройки передатчика необходимо постоянно вести контроль токов и напряжений по приборам и не допускать перегрева анодов генераторных и модуляторных ламп.

2.1.11. Необходимо осуществлять подстройку антенного контура при каждом изменении параметров антенны, связанном с ее ремонтом, спуском и подъемом и другими причинами.

2.1.12. Запрещается работа передатчика без принудительной вентиляции, если для его нормальной эксплуатации такая вентиляция необходима.

При отсутствии вентиляции передатчик может работать только в течение времени, указанного в заводской инструкции.

2.1.13. Запрещается непрерывная работа передатчиком сверх времени, установленного заводской инструкцией.

При длительной непрерывной работе передатчика необходимо периодически проверять нагрев его основных деталей, а также источников электропитания (агрегатов, умформеров и т.д.). Проверка нагрева внутренних деталей передатчика производится при выключенном питании.

2.1.14. После длительного перерыва в работе передатчика, особенно, если он находился в сыром неотапливаемом помещении, необходимо, подняв температуру в помещении до +20 0С и включив накал, просушить аппаратуру до полного пропадания следов влажности. Первые 2-4 ч рекомендуется работать при пониженной мощности передатчика.

2.1.15. Работа передатчиков в форсированных режимах категорически запрещается, за исключением аварийных случаев.

2.1.16. Во избежание загрязнения деталей передатчиков, приводящего к нежелательным утечкам тока и пробоям, необходимо периодически промывать противопыльные фильтры с последующей их сушкой и смачиванием в жидком минеральном масле.

2.1.17. Чистку серебряных контактов реле при профилактических работах следует производить чистой суконкой или замшей, смоченной спиртом. Категорически запрещается производить чистку контактов при помощи подпиловки. Следы нагара и грязи на губках и ножках переключателей скользящих контактов вариометров должны удаляться чистой ветошью, смоченной спиртом.

2.1.18. Проверка стабильности частоты передатчика производится один раз в месяц; проверка градуировки шкалы один раз в год.

Приемники

2.1.19. Приемник всегда должен быть плотно привернут к кожуху всеми винтами так, чтобы отсутствовал зазор между передней панелью и кожухом.

Изъятие приемника из кожуха должно производиться с соблюдением всех мер предосторожности для избежания возможных толчков и ударов.

2.1.20. Периодически необходимо проверять надежность соединения фишек кабелей в приемном устройстве.

2.1.21. После включения приемника необходимо проверять соединение его накальных и анодных напряжений номинальным значениям.

2.1.22. В процессе эксплуатации следует систематически проверять дистанционное управление фиксированной настройкой приемника. При этом проверяется стабильность времени перестройки на другие фиксированные частоты.

2.1.23. В случае отсутствия в заводской схеме приемника встроенной защиты входных цепей от перенапряжений, индуктируемых в них во время работы передатчика в режиме дуплекса или полудуплекса, а также радиолокатора, вход приемника должен быть зашунтирован неоновой лампой с небольшим потенциалом зажигания или другим устройством.

УКВ Радиостанции

2.1.24. В процессе эксплуатации периодически должны проверяться межблочный кабельный монтаж, надежность соединения разъемных фишек и колодок, отсутствие изломов кабелей и качество экранировки.

2.1.25. Все блоки радиостанции, соединительные кабели и антенный фидер должны быть надежно укреплены. Хомутики, крепящие кабели на аппаратуре, должны быть подтянуты во избежание трения металлических оплеток кабелей.

2.1.26. Настройку передатчика и приемника радиостанции необходимо производить в строгом соответствии с заводской инструкцией по эксплуатации радиостанции. Систематически следует проверять стабильность частоты передатчика и приемника, девиацию частоты передатчика и работу микрофонного капсюля.

2.1.27. В процессе эксплуатации следует постоянно содержать в чистоте антенный изолятор радиостанции.

2.1.28. В процессе эксплуатации УКВ радиостанций с частотной (фазовой) модуляцией следует обращать особое внимание на стабильность источников питания.

2.2. Командно-вещательные устройства

2.2.1. В процессе технической эксплуатации следует систематически проверять работу аппаратуры радиотрансляции и судовой громкоговорящей связи при дистанционном включении ее из рулевой рубки, мостиков и палубы, а также при введенных и выведенных регуляторах громкости громкоговорителей.

2.2.2. Запрещается производить переключение аппаратуры радиотрансляции с рабочего преобразователя на резервный под нагрузкой.

2.2.3. Размещенные на открытых палубах микрофонные посты и коммутаторы в нерабочем состоянии должны быть закрытыми.

2.3. Аварийная аппаратура радиосвязи

2.3.1. Аварийная аппаратура радиосвязи всегда должна быть готовой к немедленному включению в работу. С этой целью ежедневно должна производиться проверка аварийных средств радиосвязи и аварийной аккумуляторной батареи с соответствующей отметкой в вахтенном журнале.

2.3.2. Все работы по ремонту аварийной аппаратуры должны производиться только во время стоянки судна в порту. Во время плавания разрешается производить только те работы, которые не могут помешать быстрому включению аварийной аппаратуры.

2.3.3. Доступ к аварийной аппаратуре должен быть свободным.

2.3.4. Во всех случаях, когда судовая антенна не используется для ведения радиообмена эксплуатационными средствами радиосвязи, она должна быть подключена к аварийному передатчику.

2.3.5. В процессе эксплуатации следует проверять исправность аварийного освещения радиостанции.

2.3.6. Указанные в настоящей главе требования распространяются на техническое обслуживание эксплуатационных средств радиосвязи в случае использования их в качестве аварийных средств связи.

Аварийный передатчик

2.3.7. Проверка аварийного или эксплуатационно-аварийного передатчика производится ежедневно на частотах 2182 и 500 кГц при включении аппаратуры на эквивалент антенны.

2.3.8. При наличии в комплекте передатчика двух преобразователей его проверка должна производиться при их поочередной работе. Переключение преобразователей должно производиться при выключенном главном переключателе передатчика во избежание обгорания контактов секторного переключателя.

2.3.9. За исключением случаев заряда аккумуляторной батареи переключатель питания аварийного передатчика всегда должен находиться в положении готовности к дистанционному пуску.

2.3.10. Категорически запрещается переставлять без надобности стопоры фиксированных частот, так как это может привести к изменению градуировки передатчика.

Аварийный приемник

2.3.11. При техническом осмотре монтажа приемника категорически запрещается вращать подстроечные конденсаторы, магнетитовые сердечники катушек индуктивности.

2.3.12. При технической проверке необходимо анодное и накальное напряжения, величины которых должны строго соответствовать номинальным значениям.

Автоматический податчик сигналов тревоги и бедствия

2.3.13. Для обеспечения мгновенной готовности автоматического податчика сигналов тревоги и бедствия к нему должны быть всегда подключены источник питания и цепи манипуляции аварийного и эксплуатационного передатчиков.

2.3.14. При технической проверке включение податчика производится при отключенной антенне и пониженной мощности аварийного и эксплуатационного передатчиков на время прохождения полного цикла сигналов тревоги, бедствия и координат.

При проверке необходимо следить за соответствием набранных сигналов, длительностью импульсов, а также за скоростью передачи, которая не должна превышать 60-80 знаков в минуту. Для податчиков с пружинным приводом должно быть проверено обеспечение пятикратной подачи сигналов без повторного завода.

2.3.15. Категорически запрещается оставлять переключатель пуска и выбора сигналов в положении "Т" или "ТБ".

2.4. Антенные устройства и переключатели

Антенные устройства

2.4.1. В процессе технической эксплуатации необходимо систематически следить за исправным состоянием судовых антенных устройств и питающих фидеров, помня, что самые незначительные повреждения антенн резко влияют на эффективность работы приемопередающей аппаратуры и дальность ее действия.

2.4.2. В процессе технической эксплуатации следует применять все меры по сохранению параметров антенн в связи с тем, что антенные контуры передатчиков заранее настраиваются на фиксированные частоты, и обслуживающий персонал в дальнейшем не имеет возможности вести их подстройку. В процессе эксплуатации запрещается подвеска или снятие дополнительных антенн после настройки передатчиков. Запрещается изменение высоты подвеса и любых других параметров антенн.

2.4.3. На нефтеналивных судах, имеющих устройство автоматического отключения передатчика при обрыве антенны, следует систематически проверять его исправность.

2.4.4. На судах с радиотелефонной аппаратурой, обслуживаемой судоводителями, необходимо проверять устройство автоматического заземления антенн при выключении аппаратуры. На тех судах, где нет таких устройств, антенна после выключения аппаратуры должна заземляться вручную антенным переключателем.

2.4.5. Систематически должна проверяться надежность присоединения снижений антенн к вводам, соединения ограждения антенных вводов с корпусом судна, а также сохранность изолирующих резиновых или пластиковых трубок, защищающих вводы от прикосновений судового персонала. Колонки антенных вводов должны устанавливаться на прочном основании и быть надежно закреплены, ограждения антенных вводов должны быть исправными.

2.4.6. Регулярно, не менее одного раза в месяц, следует очищать от копоти антенные изоляторы, проверять и очищать от коррозии и грязи контакты подключения антенн к антенной колонке и проходные изоляторы. Изоляторы с трещинами должны быть заменены. Обнаруженные окислы на переходных и оконечных муфтах антенных устройств должны немедленно удаляться.

2.4.7. При спусках антенн перед производством грузовых операций, проходами под низковисящими мостами и воздушными линиями и их подъемах следует следить за тем, чтобы не были повреждены антенный канатик и изоляторы, чтобы канатик и подъемные фалы не были перекручены.

2.4.8. В процессе технической эксплуатации следует проверять наличие и исправность перемычек, шунтирующих подвижные части антенных соединений. Перемычки должны иметь надежный контакт.

Шарнирные устройства заваливающихся штыревых антенн должны быть очищены от грязи, смазаны и хорошо закреплены.

2.4.9. Периодически следует проверять отсутствие на антенном проводе разорванных прядей. Обнаруженные разорванные пряди провода необходимо срастить и паять припоем ПОС-40.

При ремонте и настройке всех цепей антенных устройств применение холодных спаек не допускается.

2.4.10. Антенные вводы, переходные и оконечные муфты разъемов высокочастотных кабелей должны проверяться на герметичность.

2.4.11. Электрической проверке антенн всегда должен предшествовать их механический осмотр.

2.4.12. Сопротивление изоляции антенных устройств в сухую погоду должно быть не менее 10 МОм, в сырую погоду - не менее 1 МОм. Сопротивление изоляции антенн для УКВ радиостанций должно быть не менее 3 МОм в любую погоду.

2.4.13. Запрещается использовать антенны радиостанции для подключения

радиовещательных приемников.

Антенные переключатели

2.4.14. Антенные переключатели должны постоянно содержаться в

исправном состоянии.

2.4.15. Категорически запрещается производить переключение передающих

антенн при включенном высоком напряжении передатчика.

2.4.16. Удаление коррозии с контактов и других деталей антенных

устройств производится с помощью крокусной бумаги или деревянной палочки и

ветоши, смоченной в спирте. Применение для этой цели стеклянной шкурки N

ОО допускается только для деталей, не имеющих касательного контакта.

3. Техническая эксплуатация средств электронавигации 3.1. Радиолокационные станции

3.1.1. В помещениях, где размещаются основные приборы РЛС, должна поддерживаться нормальная температура независимо от тепла, выделяемого блоками станции при работе.

3.1.2. Перед включением РЛС, находившейся в сыром помещении, следует просушить ее приборы. Сушка должна продолжаться не менее 24 ч. Сушка может быть естественной - путем выдвижения приборов из кожухов, и искусственной - путем включения подогрева.

Подогрев следует включать при пониженной температуре и повышенной влажности в помещении станции в соответствии с имеющимся напряжением бортовой сети.

3.1.3. Антенно-волноводное устройство следует просушить с помощью влагопоглотителя. При необходимости производится частичная разборка волновода для удаления влаги.

3.1.4. В процессе эксплуатации следует периодически проверять наличие и уровень смазки в редукторе антенны.

3.1.5. При проведении работ по замене отдельных элементов РЛС все цепи питания станции должны быть включены.

3.1.6. В связи с тем, что элементы РЛС требуют предварительного подогрева, станцию рекомендуется включать за 10-15 мин. до начала работы.

3.1.7. РЛС необходимо выключить при появлении помех со стороны другой, близко расположенной РЛС, работающей на той же волне, так как зондирующим импульсом этой РЛС может быть выведен из строя кристаллический смеситель. Помеха от другой РЛС проявляется в появлении на экране отдельных многочисленных точек, расположенных по всему экрану в неопределенном порядке.

Одновременная работа двух РЛС рядом стоящих судов запрещается.

Настройка РЛС в местах скопления флота запрещается.

3.1.8. При появлении на экране индикатора РЛС ложных эхо-сигналов и помех, вызванных неблагоприятными метеорологическими условиями, помехами от боковых лепестков антенны, внутренними шумами радиоприемника станции, вторичным излучением и другими причинами, следует уменьшить усиление приемки РЛС при помощи ВАРУ или усиление по БО (ближний объект), так как при уменьшении усиления ложные эхо-сигналы и помехи не дадут изображения, в то время как более сильные сигналы, полученные от крупных предметов, останутся хорошо видными.

3.1.9. Судоводители, ответственные за техническое обслуживание РЛС, должны уметь производить замену магнетрона, замену и настройку клистрона и разрядников, замену электронных ламп и кристаллов.

Во всех случаях, кроме перечисленных выше, устранением повреждений занимаются специалисты узлов связи и радионавигации предприятий судовладельца.

3.1.10. Судоводители, ответственные за техническое обслуживание РЛС обязаны:

а) следить за стабильностью питающих напряжений, не допуская их завышения;

б) соблюдать меры предосторожности, указанные в заводской инструкции в главе 4 настоящих Правил;

в) содержать РЛС в чистоте; производить смазку механических узлов в сроки, указанные в инструкции по эксплуатации; следить за тем, чтобы все детали, не защищенные от коррозии, и механизмы вращения были покрыты смазкой;

г) хранить в ЗИП только проверенные электронные лампы, полупроводниковые приборы, детали и блоки;

д) следить за тем, чтобы антенное устройство не подвергалось

механическим повреждениям, чтобы в антенном устройстве и волноводном

тракте отсутствовала влага.

3.1.11. При консервации РЛС на период зимнего отстоя или судоремонта

блок антенны, приемопередатчик, основной и выносной индикаторы следует

накрыть чехлами.

3.2. Радиопеленгаторы

3.2.1. Радиопеленгатор может быть допущен к эксплуатации только после

компенсации радиодевиации и определения остаточной девиации.

3.2.2. Определение радиодевиации должно производиться не реже одного

раза в год, а также в случаях:

а) перемещения железных масс на судне;

б) изменения расположения судовых антенн;

в) ремонта пеленгатора;

г) ремонта судна;

д) изменения района плавания.

Расхождения между табличными и действительными значениями девиации

более 0,5-0,7 0.

3.2.3. Определение радиодевиации и компенсация ее в случае необходимости производятся специалистами узлов связи и радионавигации. Контроль за своевременным выполнением девиационных работ возлагается на бассейновый узел связи и радионавигации судовладельца.

3.2.4. Перед определением радиодевиации необходимо:

а) убедиться, что в радиусе 2-3 км от места определения радиодевиации нет никаких антенн, воздушных линий связи и электропередач, которые могли бы оказаться настроенными на частоту пеленгования или близкую к ней;

б) проверить угол крена; при угле крена больше 5 0 радиодевиацию определять не следует;

в) убедиться в исправности радиопеленгатора пеленгованием нескольких радиостанций;

г) проверить работу компенсирующего устройства. Показателем исправной работы компенсирующего устройства является наличие острых минимумов при пеленговании и относительно небольших значений компенсационной связи, обеспечивающих надлежащую остроту нулевой слышимости;

д) проверить исправность схемы определения сторон;

е) отключить судовые антенны от аппаратуры и земли и проверить их изоляцию;

ж) закрепить весь такелаж по-походному;

з) установить связь с компасом для производства одновременных отсчетов;

и) проверить осадку судна до выхода в плавание, так как определение радиодевиации должно производиться при полном использовании водоизмещения и нулевом дифференте.

3.2.5. Определение радиодевиации может производиться двумя способами: визуальным (по видимому объекту) и азимутальным (по невидимому объекту). После определения радиодевиации по полученным данным вычерчивается кривая радиодевиации. По значениям ординат этой кривой производится вычисление коэффициентов радиодевиации с помощью таблиц.

3.2.6. Следует систематически производить проверку остаточной радиодевиации на различных курсовых углах.

3.2.7. При подготовке радиопеленгатора к работе необходимо:

а) проверить согласование шкалы гониометра с репитером гирокомпаса;

б) подать питание в приемно-гониометрическое устройство и проверить напряжения накала и анода ламп приемника по вольтметру приемно- гониометрического устройства, стрелка которого должна находиться в пределах закрашенных секторов шкалы;

в) отключить все судовые антенны от аппаратуры и корпуса;

г) настроить приемно-гониометрическое устройство на выбранную для пеленгования радиостанцию.

3.2.8. Во время эксплуатации радиопеленгатора для защиты от коррозии следует своевременно окрашивать его внешние части: рамки, трубы внешней проводки и т.д. При этом запрещается закрашивать верхний узел кольцевых рамок из изолирующего материала, а также резиновые покрытия экрана, резиновые и текстолитовые прокладки в верхнем и нижнем узлах рамок.

3.2.9. Во время проведения технических осмотров, проверок и технических обслуживаний категорически запрещается вращать стержни сердечников катушек контуров в схеме приемно-гониометрического устройства; запрещается отдавать винты, крепящие указатель гониометра, и снимать его с оси.

3.3. Эхолоты

3.3.1. Техническое обслуживание эхолота производится штурманским составом судна после детального ознакомления с его устройством и правилами эксплуатации. Настройка эхолота, ремонт отдельных узлов, регулирование и т.д. выполняются специалистами судовладельца.

3.3.2. При монтаже и эксплуатации эхолота необходимо уделять особое внимание надежному экранированию и заземлению всех кабельных линий, связывающих приборы эхолота между собой.

3.3.3. Во время работы эхолота необходимо следить за отсутствием посторонних шумов в самописце и указателе глубин. При появлении в самописце и указателе глубин посторонних шумов, тресков или скрипов эхолот должен быть выключен для проверки и устранения.

3.3.4. В процессе работы необходимо наблюдать за четкостью вспышек тиратрона в усилителе и неоновой лампы в указателе. В случае пропусков или посторонних вспышек необходимо произвести регулировку указанных приборов в соответствии с инструкцией завода-изготовителя.

3.3.5. Следует проверять на слух четкость срабатывания реле посылок.

Эхолоты с электронным генератором проверяются счетчиками импульсов. В случае ненормальной работы реле посылок необходимо произвести регулировку в соответствии с заводской инструкцией.

3.3.6. При измерении глубин эхолотом необходимо своевременно переходить на нужный диапазон измерения. Для предупреждения пропусков в замерах следует работать на последних делениях регулятора "усиление" и лишь в случае неустойчивых показаний прибора из-за помех переходить на меньшее усиление.

3.3.7. При использовании эхолота для промерных работ или точного определения глубин следует в начале и в конце работы эхолота производить проверку нуля шкалы и оборотов.

3.3.8. При эксплуатации эхолота надо иметь в виду, что ход судна практически не влияет на точность измерения глубин, так как скорость распространения звука в воде значительно превышает обычные скорости хода речных судов. Вместе с тем, при высоких скоростях хода вследствие влияния возрастающей вибрации корпуса на шкале указателя или на ленте самописца могут появиться ложные отметки глубин.

3.3.9. Следует иметь в виду, что замер глубины при заднем ходе судна в большинстве случаев оказывается невозможным, так как при этом под днищем судна образуются интенсивные турбулентные потоки воды, сильно насыщенной пузырьками воздуха.

3.3.10. При качке судна показания эхолота колеблются, поэтому отсчет глубины необходимо производить, когда палуба судна находится на ровном киле. При сильной качке могут наблюдаться пропуски показаний.

3.3.11. Пуск самописца эхолота без бумаги запрещается. В отдельных случаях для опробования механизма разрешается пуск самописца без заправки бумагой при откинутом пишущем устройстве в тех эхолотах, где конструкция дает возможность откинуть пишущее устройство.

При зарядке бумаги в самописец необходимо произвести ряд последовательных операций строго по инструкции завода-изготовителя.

3.3.12. Перед включением эхолота, после длительного перерыва в работе, следует, не включая его в питающую сеть, произвести тщательный осмотр всех его приборов. При этом необходимо убедиться в легкости хода и отсутствии заеданий механических систем самописца и указателя глубин путем проворачивания механизмов вручную; проверить прочность крепления всех электронных ламп в усилителе и в посылочном реле; проверить исправность всех предохранителей, поставить на место все сигнальные, осветительные и контрольные лампы.

3.3.13. До начала эксплуатации вновь устанавливаемых эхолотов, включенных в работу после длительного перерыва, производится их регулировка. Регулировка эхолота должна также производиться при смене ламп и в случаях неправильного показания глубин.

3.3.14. Во время нахождения судна на слипе необходимо:

а) осмотреть и очистить наружные рабочие поверхности вибраторов от грязи, зелени, окислов и т.п.

При обнаружении повреждений пакетов от ударов и трения о грунт вибраторы необходимо заменить;

б) проверить состояние амортизаторов и протекторных колец;

в) следить за тем, чтобы во время работ по очистке, грунтовке и окраске подводной части судна рабочие поверхности вибраторов не закрашивались и не обмазывались различными видами смазок, так как это может привести к резкому снижению диапазона измеряемых эхолотом глубин или полностью вывести эхолот из строя. На время производства окрасочных работ в период нахождения судна на слипе рабочие поверхности вибраторов рекомендуется заклеивать плотной бумагой;

г) проверить сопротивление изоляции обмоток вибраторов перед постановкой судна на слип и после спуска на воду; это сопротивление должно быть не ниже 10 МОм;

д) после спуска на воду выпустить воздух из внутренних полостей вибраторов;

е) следить за тем, чтобы в процессе переоборудования или установки на

судне новых приборов не были нарушены основные требования установки

вибраторов и других приборов эхолота.

3.3.15. Работы по проверке и замене вибраторов во время слипования

судов производятся специалистами судовладельца.

3.3.16. При консервации эхолота следует протереть коллекторы, кольца

АПР в самописце, указателе и агрегате питания и покрыть их тонким слоем

вазелина.

3.3.17. Помещение для хранения приборов эхолота должно быть сухим, с

температурой воздуха от 10 до 30 0С.

3.4. Лаги

3.4.1. Подготовка лага к работе, пуск и техническое обслуживание его во время работы выполняются в соответствии с инструкцией завода- изготовителя.

3.4.2. Регулировка лага и определение его остаточных поправок должны производиться специалистами узлов связи и радионавигации, а также в случае необходимости.

3.5. Гироскопические компасы

3.5.1. Техническая эксплуатация гирокомпаса должна производиться в соответствии с заводской инструкцией.

3.5.2. Температура воздуха в помещении, в котором установлен основной прибор гирокомпаса, должна поддерживаться в пределах 14-25 0С.

3.5.3. В процессе технической эксплуатации гирокомпаса необходимо иметь круговой доступ к основному прибору и свободный доступ ко всем остальным приборам и агрегатам для их осмотра и ремонта.

3.5.4. На каждом судне поправка гирокомпаса должна быть записана в судовой журнал.

3.5.5. Перед пуском гирокомпаса необходимо проверить положение гиросферы по высоте. Для нормальной работы гирокомпаса необходимо, чтобы положение гиросферы по высоте колебалось в пределах + 1.5 мм.

Положение гиросферы по высоте регулируется добавлением в состав поддерживающей жидкости глицерина или спирта. Если чувствительный элемент опустился ниже чем 1,5 мм, то в состав поддерживающей жидкости добавляется глицерин; если поднялся выше чем на 1,5 мм, то спирт.

После добавления глицерина или спирта поддерживающую жидкость необходимо тщательно перемешать и проверить по показаниям амперметров силу проникающего через нее тока. Если сила тока окажется ниже нормы, то в поддерживающую жидкость следует добавить буру.

3.5.6. При потемнении поддерживающей жидкости или через 3000 ч работы поддерживающую жидкость необходимо заменить.

3.5.7. Пуск гирокомпаса в ход следует производить не менее чем за 4 ч до выхода судна в рейс, для того чтобы дать ему возможность естественно прийти в меридиан.

3.5.8. Приход гирокомпаса в меридиан определяется по пеленгам отдаленного предмета или по курсографу. Работа гирокомпаса считается удовлетворительной, если разность поправок по абсолютной величине не превышает нормы, установленной техническими условиями для данного типа гирокомпаса.

3.5.9. Перед пуском гирокомпаса следует зарядить курсограф лентой, а - перья чернилами.

3.5.10. На курсограмме следует записать:

а) момент отхода судна - дату, время и название пункта отхода или его координаты;

б) по окончании плавания и после остановки гирокомпаса - дату, время и место остановки курсографа;

в) в момент смены лент - на сменяемой и устанавливаемой лентах - дату, время, место и показания лага в это время.

Курсограф должен работать по поясному времени, если в течение всего периода плавания поясное время не меняется, и по судовому времени, если во время плавания поясное время меняется. Использованные ленты курсографа должны храниться на судне в течение года.

3.5.11. Во время эксплуатации гирокомпаса необходимо соблюдать нормальный режим его работы, соответствующий техническим условиям.

3.5.12. Через каждые 12 ч необходимо проверять согласование репитеров с основным прибором, показания электроизмерительных приборов, положение гиросферы и исправность сигнальной системы.

3.5.13. При изменении географической широты нахождения судна в пределах, изменяющих поправку гирокомпаса, последнюю следует исключать пост-корректором.

3.5.14. Каждую вахту необходимо сравнивать показания гироскопического и магнитного компасов. Разность показаний с учетом поправки на магнитное склонение не должна превышать 1 0, в противном случае следует принять меры к скорейшему определению поправки гирокомпаса навигационным или астрономическим способом.

3.5.15. О всех замеченных неисправностях в работе гирокомпаса, изменении его поправки, необходимости остановки гирокомпаса следует немедленно доложить капитану. Срочная остановка гирокомпаса, замена его чувствительного элемента могут производиться только с разрешения капитана и фиксируются в вахтенном журнале.

3.5.16. Испытания вновь установленного гирокомпаса или гирокомпаса, включаемого в работу после ремонта, консервации или длительного перерыва, необходимо производить в строгом соответствии с заводской инструкцией после тщательной проверки всех его приборов.

3.5.17. Консервация гирокомпаса может начаться не раньше чем через 1 ч 30 мин после выключения питания.

3.5.18. При консервации гирокомпаса следует:

а) вынуть чувствительный элемент, обтереть его спиртом и уложить в ящик, предназначенный для его хранения;

б) слить из резервуара поддерживающую жидкость, если она годна к дальнейшей работе, в бутыль, если не годна - вылить;

в) ртуть слить в специальный герметически закрывающийся контейнер, входящий в комплект гирокомпаса;

г) протереть резервуар и неокрашенные части основного прибора тряпкой, смоченной спиртом, смазать пружины и все металлические части техническим вазелином; во избежание порчи резины все зазоры, имеющие резиновые прокладки, должны быть защищены от попадания вазелина;

д) снять все репитеры и курсограф и хранить их в помещении с температурой воздуха 10-30 0С при относительной влажности 46-70%, соединительные муфты на пелорусах закрыть крышкой и швы залить специальной замазкой, металлические части снаружи курсографа смазать техническим вазелином, концы кабеля обмотать изоляционной лентой;

е) густо смазать техническим вазелином все неокрашенные металлические части пелорусов, кронштейнов и приборов, находящихся на мостиках, в рубках, приборы накрыть чехлами;

ж) обернуть войлоком и обвязать приборы, хранящиеся в холодном помещении.

3.6. Магнитные компасы

3.6.1. Магнитные компасы устанавливаются на судах так, чтобы курсовые нити располагались строго в диаметральной плоскости или параллельно ей.

3.6.2. В процессе эксплуатации судна девиационные работы производятся

по полной программе; результаты являются критерием для оценки качества

работы установленного магнитного компаса.

3.6.3. На судах, находящихся в эксплуатации, на магнитные компасы

должна быть следующая документация:

1) таблица остаточной девиации, вывешенная в штурманской рубке и

подписанная лицом, определившим и вычислившим девиацию;

2) технический формуляр;

3) заводской аттестат или аттестат на магнитный компас после ремонта

в электрорадионавигационной камере;

4) правила эксплуатации магнитного компаса.

3.6.4. Правила технического обслуживания магнитных компасов

предусматривают:

1) внешние осмотры;

2) контроль за правильностью работы;

3) ежедневное техническое обслуживание и хранение.

Внешний осмотр компасов производится периодически, в сроки, установленные для данного типа компаса, а также эпизодически перед каждым выходом судна в плавание и перед уничтожением и определением остаточной девиации. Контроль за правильностью работы магнитного компаса осуществляется во время плавания путем систематических определений общей поправки магнитного компаса и сличением девиации на данном курсе с девиацией, выбранной из таблицы для этого же курса.

Ежедневное техническое обслуживание и хранение являются важнейшими факторами, обеспечивающими нормальную и надежную работу магнитных компасов, и сводятся к периодической протирке и смазке отдельных частей и деталей компаса с целью предохранения их от коррозии. Некоторые из частей компаса, например девиационный прибор, для того чтобы случайно не нарушить его установку, разрешается протирать и смазывать только перед девиационными работами.

Конкретные правила повседневного ухода за компасами и их хранения зависят от устройства компаса и определяются соответствующими инструкциями и наставлениями.

3.6.5. Проверка компаса и устранение неисправностей.

Котелок компаса проверяется ежедневными внешними осмотрами на обнаружение пузырьков воздуха.

Если объем пузырька воздуха в основной камере обыкновенного котелка превышает 1 см.куб., производится доливка компаса жидкостью - водным раствором этилового спирта крепостью 43 0С при температуре 15 0С.

Если после поворота котелка стеклом вверх окажется, что жидкость в

основной камере содержит взвешенные частицы краски или чернил, то такой

котелок надлежит сдать в ремонт.

Проверка пеленгатора производится обязательно перед началом навигации

и перед девиационными работами при береговых наблюдениях, а также после

случайных падений или возникших подозрениях на неисправность.

Проверка нити предметной мишени производится на глаз и на ощупь.

Если нить предметной мишени натянута слабо, т.е. имеет изгиб или

изломы, то ее необходимо заменить новой.

3.6.6. Уничтожение четвертной, креновой и полукруговой девиации и

определение остаточной девиации у магнитных компасов является

обязательным:

а) после длительного плавания на одном и том же курсе;

б) при плавании во льдах;

в) после посадки судна на мель;

г) после производства электросварочных работ;

д) после нахождения судна в доке или на слипе;

е) после смены груза;

ж) после ремонта или реконструкции судна;

з) при любом сомнении в правильности работы магнитного компаса со

стороны судоводительского состава.

3.6.7. После ремонта магнитного компаса в электрорадионавигационной

камере рекомендуется выдавать на его аттестат.

4. Правила безопасности при техническом обслуживании средств радиосвязи и электрорадионавигации 4.1. Общие положения

4.1.1. Настоящие Правила имеют целью обеспечить безопасные условия труда при техническом обслуживании судовых средств радиосвязи и электрорадионавигации.

Все судовые средства радиосвязи и электрорадионавигации должны эксплуатироваться в соответствии с настоящими Правилами.

4.1.2. При эксплуатации электрооборудования, входящего в состав судовых средств радиосвязи и электрорадионавигации, кроме настоящих Правил, следует руководствоваться Правилами безопасности труда на судах речного флота.

4.1.3. Настоящие Правила являются обязательными для всех лиц, перечень которых приведен в приложении 1.

Ответственность и надзор за выполнением Правил

4.1.4. Ответственность за выполнение настоящих Правил на каждом судне возлагается на капитана и лиц, ответственных за общее техническое состояние и эксплуатацию средств радиосвязи и электрорадионавигации. Все остальные члены судовых экипажей, допущенные к эксплуатации судовых средств радиосвязи и электрорадионавигации, несут ответственность за выполнение Инструкций по безопасным приемам работы.

4.1.5. Каждый член судовой команды, обнаруживший нарушение настоящих Правил, заметивший неисправность аппаратуры или защитных средств, обязан немедленно сообщить об этом капитану. В тех случаях, когда неисправность в аппаратуре представляет опасность для окружающих людей или самой установки, он обязан немедленно принять меры к устранению неисправности (или к отключению или ограждению аппаратуры), а затем доложить капитану.

4.1.6. Надзор за выполнением на судах Правил техники безопасности возлагается на лиц, ответственных за технику безопасности предприятий, у которых находится на техобслуживании флота.

Требования к обслуживающему персоналу.

Обучение его и проверка знаний

4.1.7. К техническому обслуживанию судовых средств радиосвязи и электрорадионавигации допускаются лица, достигшие 18-летнего возраста, прошедшие медицинский осмотр и имеющие диплом или свидетельство на право эксплуатации средств радиосвязи и электрорадионавигации. Обслуживающий персонал обязан проходить повторные медицинские осмотры не реже одного раза в год.

4.1.8. Рядовой состав судового экипажа, связанный с техническим обслуживанием судовых средств радиосвязи и электрорадионавигации, обязан пройти обучение и инструктаж безопасным методам работы в соответствии с действующим Положением о порядке проведения инструктажа и обучения безопасным приемам и методам работы на речном транспорте.

4.1.9. Проверка знаний настоящих Правил должна производиться квалификационной комиссией предприятия-владельца флота в составе главного инженера предприятия, радиомастера или механика-наставника по радиооборудованию, инженера по технике безопасности и представителя комитета профсоюза.

Одновременно должны проверяться и знания правил техники безопасности при эксплуатации и ремонте электрооборудования судов речного флота.

4.1.10. Проверка знаний настоящих Правил для каждого работника должна производиться индивидуально, а результаты проверки заносятся в специальный журнал с обязательным указанием оценки (отлично, хорошо, удовлетворительно, неудовлетворительно) за подписями всех членов комиссии.

4.1.11. Все лица, допущенные к непосредственному техническому обслуживанию судовых средств радиосвязи и электрорадионавигации, обязаны:

а) иметь достаточные практические навыки и теоретическую подготовку, четко знать обслуживаемое оборудование; иметь удостоверение и присвоение соответствующей квалификационной группы;

б) знать настоящие Правила; рядовой состав должен знать инструкции по безопасным методам работы;

в) иметь отчетливое представление об опасностях при работе с электроустановками и мерах предупреждения несчастных случаев, происходящих от электрического тока;

г) уметь практически оказывать первую помощь пострадавшему при поражении электрическим током или при производственных травмах;

д) уметь пользоваться защитными средствами и предохранительными приспособлениями;

е) уметь пользоваться средствами тушения пожара;

ж) знать свои обязанности при аварийных тревогах.

4.1.12. Руководящие и инженерно-технические работники проходят проверку знаний правил техники безопасности в установленном порядке.

4.1.13. Работники, производящие периодические проверки средств радиосвязи и электрорадионавигации, должны тщательно проверять соблюдение требований техники безопасности, обращая особое внимание на исправность блокировок и ограждений. О всех случаях нарушения должны быть сделаны записи в акт проверки и приняты меры к предотвращению подобных нарушений в дальнейшем.

4.1.14. Каждая авария или несчастный случай в работе должны тщательно расследоваться с составлением соответствующих документов.

Документация по безопасности труда

4.1.15. На каждом судне в местах установки аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации должны находиться следующие документы:

а) принципиальные схемы установок с выделением на них ярким цветом проводов, находящихся под высоким напряжением, а также схемы блокировки;

б) опись защитных средств;

в) настоящие Правила;

г) Инструкция по тушению пожара;

д) инструкции по безопасному выполнению работ.

4.1.16. При приемке нового или отремонтированного судна, а также вновь установленной аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации капитан судна обязан потребовать от судовладельца или монтажной организации акты испытаний аппаратуры с данными сопротивления электрической изоляции.

4.1.17. Инструкции должны пересматриваться и утверждаться, как правило, ежегодно, а также при каждом изменении условий эксплуатации с учетом изменений, производимых в схемах, оборудовании, режимах работы, внедрения новой технологии, с учетом издаваемых руководящих материалов.

Все изменения и дополнения, внесенные в действующие инструкции, должны быть доведены до сведения работников, для которых их знание обязательно.

4.2. Основные требования по безопасному техническому обслуживанию судовых средств радиосвязи и электрорадионавигации

4.2.1. Все неизолированные токоведущие части оборудования должны быть ограждены надежно заземленными кожухами, исключающими возможность случайного соприкосновения с ними обслуживающего персонала.

4.2.2. Нетоковедущие части и корпуса оборудования должны быть заземлены или занулены для защиты людей от опасного напряжения при пробое изоляции. Надежность заземления должна проверяться не реже одного раза в месяц.

4.2.3. Во время работы все дверцы аппаратуры должны быть закрыты, а кожухи установлены на свои места.

Работа высоковольтных блоков с неисправной блокировкой и подводка питания к аппаратуре, минуя блокировочные контакты, запрещаются.

Проверка блокировочных устройств должна производиться не реже одного раза в месяц.

Вскрытие аппаратуры и проведение работ в отдельных блоках, участках сети и т.д. под напряжением разрешается в отдельных случаях, когда напряжение, не превышающее 250В, не может быть снято. При этом работы должны производиться двумя лицами, одно из которых контролирует соблюдение техники безопасности.

Работа под напряжением производится:

а) только под руководством инженера или техника связи;

б) в резиновых диэлектрических галошах (или на резиновом коврике), резиновых диэлектрических перчатках, головном уборе и в одежде с опущенными и плотно затянутыми у запястья рукавами. Запрещается работать в одежде без рукавов и с засученными рукавами. Все применяемые для работы инструменты должны иметь надежные изолирующие ручки;

в) не допускается применение ножовок, напильников и металлических метров;

г) находящиеся вблизи рабочего места смежные провода и металлические заземляющие предметы необходимо закрыть изолирующим материалом или оградить от прикосновения к ним;

д) во время работы не следует одновременно касаться рукавами токоведущих частей различных фаз и заземленных предметов; нельзя касаться лиц, стоящих на неизолированной палубе, и брать у них металлические предметы.

4.2.4. Возле установленной аппаратуры должны быть диэлектрические коврики со стороны открывающихся дверей, снимающихся кожухов и выдвигающихся панелей и шасси, а также около силовых щитов и электрических машин со стороны возможного касания к токоведущим частям.

4.2.5. Прежде чем приступить к внутреннему осмотру или техническому обслуживанию аппаратуры радиосвязи и электрорадионавигации, необходимо не только отключить источники тока, но и разрядить конденсаторы в цепях высокого напряжения на землю. Разрядку высоковольтных конденсаторов и конденсаторов фильтра следует производить заземленным проводником, имеющим рукоятку из изолирующего материала. Незаземленный проводник сначала соединяется с землей, а затем с контактом, находящимся под напряжением.

4.2.6. При техническом обслуживании высоковольтных блоков и цепей аппаратуры следует руководствоваться существующими правилами техники безопасности обслуживания установок высокого напряжения.

4.2.7. Аппаратура радиосвязи и электрорадионавигации может быть подвергнута профилактическим и ремонтным работам лишь при отключении соответствующего фидера судовой питающей сети с разрешения капитана или вахтенного начальника. Категорически запрещается открывать крышки аппаратуры, не отключив питания.

4.2.8. Перед началом работ необходимо проверить отсутствие напряжения на аппаратуре контрольным прибором безопасной конструкции. Приборы (переносной авометр, вольтметр, индикатор, контрольная лампа) предварительно должны быть проверены на исправность. При проверке отсутствия напряжения с помощью указателя высокого напряжения необходимо пользоваться резиновыми диэлектрическими перчатками и галошами.

4.2.9. Измерительные приборы на электрических щитах в радиорубках, контролирующие бортовую сеть, проверяются один раз в два года; на них ставится клеймо с датой проверки.

4.2.10. После проверки отсутствия напряжения, для обеспечения безопасности работающих на отключенной от сети аппаратуре, необходимо:

а) питающие провода закоротить и заземлить;

б) снять все плавкие вставки предохранителей, через которые может быть подано напряжение;

в) установить на устройствах включения напряжения предупреждающие надписи: "Не включать - работают люди".

4.2.11. При проверке и ремонте отдельных блоков аппаратуры, требующих подачи напряжения, необходимо пользоваться специальными соединительными шлангами.

4.2.12. Смена ламп в аппаратуре должна производиться только при отключенном питании.

4.2.13. Все плавкие предохранительные вставки (установленные в предохранителях и запасные) должны быть калиброваны на номинальную величину тока, соответствующую рабочему току цепи.

Запрещается замена перегоревших плавких предохранителей проволокой случайного сечения и материала.

4.2.14. Замена перегоревших предохранителей должна производиться только при снятом напряжении.

4.2.15. Запрещается замена предохранителей при вращающемся агрегате питания.

4.2.16. Помещения, в которых располагается аппаратура радиосвязи и электрорадионавигации, должны периодически вентилироваться.

4.2.17. Искусственное освещение помещений радиорубки, трансляционного узла и штурманской рубки должно соответствовать нормам, указанным в Санитарных правилах для речных и озерных судов.

4.2.18. Все помещения, в которых находится действующая аппаратура без постоянного присмотра, должны быть закрыты на замки, ключи от которых должны храниться у лиц, ответственных за аппаратуру.

4.3. Специальные требования по безопасному техническому обслуживанию средств радиосвязи и радионавигации (приемо-передающая и командно-трансляционная радиоаппаратура, радиолокационные станции и радиопеленгаторы)

4.3.1. Во избежание несчастных случаев при проверке и ремонте радиоаппаратуры с дистанционным управлением перед началом работ на дистанционных пультах управления должны быть установлены предупреждающие надписи и находиться ответственные лица.

4.3.2. Радиопередатчики, РЛС и фидерные линии должны быть удалены от рабочих мест, иметь надежную экранировку от облучения операторов и других лиц судового экипажа. Рабочее место радиооператора должно быть удалено от токоведущих частей высокой частоты (ВЧ тракта) не менее чем на 1 м по горизонтали и вертикали.

4.3.3. Предельно допустимые значения напряженности и плотности потока энергии электромагнитного поля (ЭМП) на рабочем месте обслуживающего персонала, а также методы контроля и основные способы и средства защиты должны соответствовать ГОСТ.

4.3.4. Электромагнитное поле (ЭМП) в диапазоне частот 60 кГц-300 МГц должно оцениваться напряженностью его составляющих, а в диапазоне частот 300 МГц и выше плотностью потока энергии.

4.3.5. Предельно допустимая напряженность ЭМП на рабочих местах и в местах возможного нахождения персонала, связанного профессионально с воздействием ЭМП, не должна превышать в течение рабочего дня:

- по электрической составляющей для частот:

В/м

От 60 кГц до 3 МГц ............... 50

От 3 до 30 МГц.................... 20

От 30 до 50 МГц................... 10

От 50 до 300 МГц.................. 5

- по магнитной составляющей для частот:

А/м

От 60 кГц до 1,5 МГц ............ 5

От 30 до 50 МГц....................0,3

4.3.6. Предельно допустимая плотность потока энергии ЭМП (Вт/м2,

мкВт/см2) в диапазоне частот 300 МГц-300 ГГц и время пребывания на

рабочих местах и в местах возможного нахождения персонала, связанного

профессионально с воздействием ЭМП (кроме случаев облучения от вращающихся

и сканирующих антенн) приведены в табл.1. Интерполяция по таблице не

допускается.

Таблица 1

___________________________________________________________________________

Плотность потока энергии ! !

_____________________________! !

! ! Время пребывания ! Примечание

Вт/м2 ! мкВт/см2 ! !

___________!_________________!___________________!_________________________

До 0,1 До 10 Рабочий день -

0,1-1,0 10-100 Не более 2 ч В остальное рабочее

время плотность потока

энергии не должна

превышать 0,1 Вт/м2

(10мкВт/см2)

1,0-10,0 100-1000 Не более 20 мин При условии пользова-

ния защитными очками.

В остальное рабочее

время плотность потока

энергии не должна пре-

вышать 0,1Вт/м2

(10 мкВт/см2)

4.3.7. Предельно допустимая плотность потока энергии ЭМП в диапазоне

частот 300 МГц-300 ГГц и время пребывания на рабочих местах и в местах

возможного нахождения персонала, связанного профессионально с воздействием

ЭМП от вращающихся и сканирующих антенн, приведены в табл.2. Интерполяция

по таблице не допускается.

Таблица 2

___________________________________________________________________________

Плотность потока энергии ! !

____________________________! Время пребывания ! Примечание

! ! !

Вт/м2 ! мкВт/см2 ! !

_____________!______________!__________________!___________________________

До 1,0 До 100 Рабочий день -

1,0-10,0 100-1000 Не более 2 ч В остальное рабочее

время плотность потока

не должно превышать

1 Вт/м2 (100мкВм/см2)

4.3.8. Контроль за соблюдением предельно допустимых значений ЭМП должен осуществляться измерением напряженности и плотности потока энергии ЭМП на рабочих местах и в местах возможного нахождения персонала, подвергающегося в процессе работы воздействию ЭМП.

4.3.9. Измерения должны производиться по методике, утвержденной Министерством здравоохранения Республики Казахстан.

4.3.10. Измерения следует производить периодически не реже одного раза в год в порядке текущего санитарно-гигиенического надзора, а также в следующих случаях:

- при приемке в эксплуатацию новых установок, излучающих электромагнитную энергию;

- при внесении изменений в конструкцию действующих установок, из- лучающих электромагнитную энергию;

- при изменении конструкции средств защиты от воздействия ЭМП;

- при внесении изменений в схему подключения излучающих элементов и режимов работы установок, излучающих электромагнитную энергию;

- при организации новых рабочих мест; после проведения ремонтных работ на установках, излучающих электромагнитную энергию.

Измерения необходимо выполнять при наибольшей используемой мощности источника ЭМП.

4.3.11. В случаях, когда источник имеет несколько рабочих режимов, измерение необходимо проводить в каждом режиме.

4.3.12. Измерения плотности потока энергии ЭМП от вращающихся и сканирующих антенн должны быть проведены при остановленной антенне на рабочих местах и в местах возможного нахождения персонала, подвергающегося в процессе работы воздействию ЭМП.

4.3.13. Результаты измерений фиксируются в специальном журнале или протоколе, который хранится на судне вместе с формуляром на аппаратуру.

4.3.14. Ответственность за своевременное проведение измерений возлагается на судовладельца радиостанции.

4.3.15. Способы и средства защиты от воздействия электромагнитных полей указаны в ГОСТ 12.1.006-84.

4.3.16. Запрещается нахождение людей вблизи от антенны РЛС при работе станции во избежание их облучения в зоне высокочастотного поля.

При осмотре и ремонте антенного устройства РЛС предварительно должно быть снято высокое напряжение с передатчика.

4.3.17. В процессе эксплуатации должен быть установлен повседневный контроль за состоянием крепления и надлежащей плотностью экранирующих устройств, так как под воздействием вибрации возможно ослабление крепления съемных листов кожухов, нарушение плотности фланцев, волноводов и др.

4.3.18. Ограждение антенных вводов в помещении радиорубки должно исключать прикосновение к ним людей. Ограждение и изоляция антенных вводов должны проверяться не реже одного раза в квартал.

4.3.19. Подъем людей на мачты и производство каких-либо работ на мачтах во время работы радиостанции категорически запрещаются.

4.3.20. При работах на мачтах антенны должны быть заземлены.

Запрещается нахождение людей на мачтах во время спуска и подъема антенны.

4.3.21. Должна быть обеспечена невозможность включения радиостанции на передачу в тот момент, когда радист или другой член судовой команды занят спуском или подъемом мачты с антенной при проходе под мостом, погрузке или разгрузке и т.п. На радиостанции с дистанционным управлением на время работы с антенной должна вывешиваться предохранительная надпись на пульте дистанционного управления и находиться ответственное лицо.

4.3.22. Членам судовой команды, производящим судовые работы вблизи снижения антенны, при необходимости касания к ней следует получить разрешение вахтенного начальника, который обязан предупредить радиста, чтобы в это время передатчик не включался в работу. При этом должны быть вывешены предупреждающие надписи в радиорубке и заземлена антенна.

4.3.23. Проверка и ремонт РЛС должны производиться двумя лицами. Категорически запрещается производить проверку и ремонт РЛС одним лицом.

4.3.24. Ремонт антенных устройств и наружных волноводов в ночное время производить запрещается.

4.3.25. Осмотр повышающих трансформаторов к передатчикам разрешается производить только при остановленных машинах и отключенной первичной цепи.

4.3.26. Запрещается снимать во время работы кожухи с телеграфных ключей, ремонтировать и регулировать ключ. Эти работы выполняются при снятом напряжении.

4.4. Специальные требования по безопасному

техническому обслуживанию средств электронавигации

(гирокомпасы, эхолоты и лаги)

4.4.1. При эксплуатации эхолотов, отдельные блоки которых находятся под высоким напряжением, опасным для жизни, необходимо строго соблюдать настоящие Правила, принимать все меры предосторожности, указанные в заводских инструкциях и Правилах по технике безопасности на речных судах.

4.4.2. При техническом обслуживании импульсных генераторов ударного возбуждения гидроакустической аппаратуры, устанавливаемой в шахтах и специальных выгородках и трюмах, следует принимать меры предосторожности, указанные в настоящих Правилах.

4.4.3. При ремонте гирокомпаса следует помнить, что поддерживающая жидкость ядовита. При приготовлении жидкости следует надевать защитные очки, а при попадании ее на кожу лица и рук следует немедленно удалить брызги ватой, смоченной спиртом.

4.4.4. При выполнении работ, связанных со вскрытием резервуаров гирокомпасов, в которых для подвески чувствительных элементов используется ртуть, необходимо руководствоваться требованиями Санитарных правил проектирования, оборудования, эксплуатации и содержания производственных и лабораторных помещений, предназначенных для проведения работ с ртутью, ее соединениями и приборами с ртутным заполнением, утвержденными Главным санитарно-эпидемиологическим управлением Министерства здравоохранения Республики Казахстан.

4.4.5. При работе с посылочным реле эхолот должен быть обесточен. При

этом на пульте управления эхолотом должна быть вывешена предупредительная

надпись.

4.4.6. Ремонт лага, установленного в шахте и коффердаме, должен

производиться только при отключенной сети.

4.5. Защитные средства

4.5.1. Для технического обслуживания средств радиосвязи и

электрорадионавигации на судне необходимо иметь следующий комплект

защитных средств:

а) диэлектрические перчатки;

б) диэлектрические боты или галоши;

в) резиновые изолирующие коврики или дорожки;

г) защитные очки;

д) электроинструмент с изолирующими ручками;

е) изолирующие клещи и приспособления для замены предохранителей;

ж) указатели напряжения;

з) переносные временные защитные заземления, переносные огражде-

ния и знаки опасности.

4.5.2. Материалы, поглащающие влагу (бакелит, дерево и др.), не покрытые влагостойким лаком, в качестве изолирующих материалов применять запрещается.

4.5.3. Специалисты узлов связи или предприятий судовладельца должны периодически проверять наличие защитных средств и сроки их клеймения с записью результатов проверки в судовую единую книгу осмотров судна.

4.5.4. Проверку и клеймение защитных средств проводят предприятия

судовладельца в сроки, установленные Правилами техники безопасности.

4.5.5. Перед каждым употреблением защитного средства персонал обязан:

а) проверить его исправность и отсутствие внешних повреждений,

очистить и отогреть от пыли; резиновые перчатки проверить на отсутствие

проколов;

б) проверить по штампу, для какого напряжения допустимо применение

данного средства и не истек ли срок периодического его испытания.

Пользоваться защитными средствами, срок испытания которых истек,

запрещается, так как такие средства считаются непригодными.

	Приложение 1
	Перечень работников речного флота, обязанных знать

правила технической эксплуатации и безопасности

обслуживания средств радиосвязи

электрорадионавигации на судах

А. Судовой состав

Командный состав судна, судовой радиооператор или лица, его

заменяющие, практиканты судоводительской специальности.

Б. Береговой состав

Сотрудники главной инспекции по безопасности судоходства и

мореплавания, работники бассейновых судоходных инспекций,

капитаны-наставники, капитаны рейдов, диспетчерский аппарат, специалисты

по радиосвязи и электронавигации судовладельца.

Приложение 2

___________________________________________________________________________

! ! Кто выполняет

Наименование ! Перечень работ !

оборудования ! !_______________________________

! !На судах !На судах !На судах

! !транспорт-!транспорт-!рейдового

! !ного флота!ного флота!флота

! !имеющих !не имеющих!

! !штатных !штатных !

! !радиоопе- !радиоопе- !

! !раторов !ратов !

_________________!_________________________!__________!__________!_________

1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5

_________________!_________________________!__________!__________!_________

Ежедневно

Передатчики, Внешний осмотр аппаратуры радио- Ответственное лицо

приемники,зарядно- Очистка от пыли наружных оператор

распределительное частей аппаратуры то же то же

устройство Проверка приемо-передающей

аппаратуры на связь с

ближайшей береговой радио-

станцией в телефонном и

телеграфном режимах при

сетевом и аварийном

вариантах питания то же то же

Антенное Осмотр антенного

устройство устройства то же то же

Командно-вещатель- Внешний осмотр радио- Ответственное лицо

ная аппаратура аппаратуры оператор

1 раз в месяц

Передатчики,прием- Осмотр деталей монтажа то же

ники, зарядно- внутри радиооператор.

распределительное блоков

устройство

Проверка микротелефонной то же Ответственное лицо

трубки переключателей на

пульте дистанционного

управления

Проверка исправности цепей то же То же

блокировки и заземления

Проверка надежности то же Ответственное лицо

кабельных соединений

Проверка исправности то же то же

предохранителей и их

соответствие номиналам,

указанным в инструкциях

Проверка состояния то же то же

амортизаторов и контровки

крепежных винтов корпуса

Проверка режимов ламп и то же Ответственное лицо

полупроводниковых

приборов по контрольным

приборам

гации

Проверка надежности то же Ответственное лицо

присоединения антенны,

заземлений и металлизации

к клеммам блоков аппаратуры

Очистка от пыли монтажа то же Ответственное лицо

внутри блоков

гации

Очистка от пыли и нагара то же то же

контактов реле, чистка

переключателей

Проверка дистанционного Ответственное то же

управления радиостанцией лицо

(дистанционное включение,

настройка, передача,

прием и выключение

радиостанции с местного

и выносного пультов)

Проверка исправности то же то же

термостатов передатчика

и приемника

Проверка настройки Ответственное Ответственное

передатчика на рабочих лицо лицо

частотах в телефонном и

телеграфном режимах

Проверка наличия и То же То же

состояния деталей и

блоков ЗИП

Антенное устрой- Проверка надежности Радио- Ответственное лицо

ство контактов оператор

Проверка состояния То же То же

крепления и натяжения

антенны

Чистка антенных изоляторов, То же То же

вводов грозорубильников и

антенных переключателей

Проверка заземления Ответственное лицо Ответственное

антенны лицо

Командно-вещатель Очистка от пыли деталей Радио- То же

ная аппаратура и монтажа внутри блоков оператор

Проверка исправности То же Ответственное лицо

предохранителей и соот-

ветствия их номиналам,

указанным в инструкциях

Проверка исправности То же То же

трансляционных линий,

проверка линейных

предохранителей

Смазка неокрашенных Радио- Ответственное

металлических деталей, оператор лицо

микрофонных постов,

коммутаторов и

герметизированных розеток

Проверка громкоговорителей, То же Ответственное лицо

микрофонов и регуляторов

громкости. Проверка работы

командно-вещательной

аппаратуры

Очистка элементов То же Ответственное лицо

мегафонной группы от

различных загрязнений

Осмотр деталей монтажа Ответственное

внутри блоков лицо

Умформеры,преоб- Осмотр состояния щеток Ответственное

разователи и за- и щеткодержателей лицо

рядный агрегат

Проверка состояния монтажа То же

Чистка коллекторов и колец, То же

удаление угольной пыли

Чистка контактов пускового То же

реостата, реле и силовых

рубильников, чистка

переключателей

Подтяжка крепежа агрегатов То же

питания

Аварийные акку- Проверка уровня и плотности Радио- Ответственное лицо

муляторы электролита оператор

Проверка состояния и То же То же

надежности контактов

Измерение напряжения Радио- Ответственное лицо

каждого аккумулятора оператор

батареи нагрузочной

вилкой или аккумуляторным

пробником

Наружная чистка То же То же

аккумуляторов

1 раз в год

Передатчики, Проверка градуировки шкалы Ответственное лицо

приемники передатчика

Проверка чувствительности То же

приемника

Антенное Проверка изоляции антенн То же

устройство

Командно- Проверка режимов ламп Ответственное лицо

вещательная и полупроводниковых

аппаратура приборов

Командно- Смазка червячной передачи Радио- Ответственное лицо

вещательная механизма вращения оператор

аппаратура и конической передачи привода

Измерение сопротивления Ответственное лицо

изоляции трансляционных

линий и сопротивления между

проводами (после зимнего

судоремонта)

Умформеры, Смена смазки и подшипников Ответственное лицо

преобразовате- Осмотр состояния подшипников То же

ли и зарядный

агрегат

Аварийные Контрольный заряд аккумуляторов То же

аккумуляторы

2 раза в год

Антенное Чистка и смазка блоков Радио- Ответственное лицо

устройство антенных фалов оператор

Покрытие стальных фалов То же То же

специальной противо-

коррозийной смазкой

Умформеры,преоб- Притирка щеток к коллектору, Ответственное лицо

разователи и за- регулировка нажатия щеток

рядный агрегат

	Приложение 3
	Периодичность технических обслуживаний, осмотров и проверок судового оборудования электрорадионавигации

___________________________________________________________________________

Наименование! ! !Кто

оборудования! !Периодичность!выполняет

! Перечень работ ! !

____________!____________________________________!_____________!___________

____1_______!________________2___________________!_______3_____!_____4_____

Радиолока- Внешний осмотр антенного устройства Ежедневно

Ответственное

ционные и волноводного тракта лицо

станции

Проверка РЛС Ежедневно То же

Проверка состояния влагопоглоти- 1 раз в

телей или работы дегидратора месяц То же

Очистка антенного устройства То же То же

Протирка светофильтров индикаторов

тампоном из марли, слегка смоченной

уайт-спиритом То же То же

Осмотр деталей монтажа внутри

приборов То же То же

Проверка исправности цепей

блокировки станции То же То же

Проверка качества соединения

фланцев волноводного тракта и

состояния наружных покрытий То же То же

Проверка исправности вращающихся

механизмов То же То же

Проверка состояния амортизаторов 1 раз в Ответственное

месяц лицо

Проверка состояния коллекторов,

щеток электродвигателя, колец

сельсинов в антенном устройстве То же То же

Очистка от пыли и нагара контактов

реле и контакторов То же То же

Очистка от пыли деталей и монтажа

внутри блоков (рекомендуется

продукция узлов сухим и сжатым

воздухом с помощью пылесоса) То же То же

Протирка изоляторов, изоляционных

плит, колпачков и баллонов ламп,

фишек фидеров То же То же

Проверка наличия и состояния

деталей и блоков ЗИП То же То же

Смазка механизмов шкал индикаторов,

зубчатой передачи привода антенны, 1 раз в

шестерней и подшипников РЛС полгода То же

Проверка характеристик ламп 1 раз в

на приборе-испытателе год То же

Проверка формы импульсов и

напряжений в контрольных гнездах

станции, проверка настройки РЛС То же То же

Радиопе- Осмотр рамки и вспомогательной Ежедневно Ответственное

ленгаторы антенны лицо

Включение и проверка исправности

работы радиопеленгатора То же То же

Проверка состояния амортизаторов 1 раз в То же

месяц

Проверка прочности закрепления

рамки на колонке и отсутствия 1 раз в Ответственное

повышенного люфта рамки на колонке месяц лицо

вертикальной оси

Проверка плотности привертывания

приемника к футляру, отсутствие

зазора между передней панелью и

футляром То же То же

Проверка надежности закрепления

такелажа То же То же

Очистка изоляторов рамки от пыли,

копоти и влаги То же То же

Проверка сопротивления изоляции

намоток рамки То же То же

Осмотр монтажа внутри приборов То же То же

Очистка от пыли деталей и монтажа

внутри блоков (рекомендуется продувка

узлов сухим сжатым воздухом с помощью

пылесоса) То же То же

Смазка кинематических узлов в 1 раз в То же

приборах полгода

Замена изношенных деталей и узлов То же То же

Проверка наличия в соответствии с

ЗИП То же То же

Проверка радиодевиации 1 раз в год Ответственное

лицо

Эхолоты Осмотр пишущего устройства, Ежегодно Ответственное

контактов АПР и контактных групп лицо

Проверка правильности заправки

самописца бумажной лентой Ежедневно То же

Проверка работы эхолота с

указателем на разных диапазонах Ежедневно То же

Подмагничивание приемного

вибратора 1 раз в То же

месяц

Осмотр деталей монтажа усилителя То же То же

Проверка, чистка и регулировка

контактов посылочного реле То же То же

Проверка изоляции кабелей

вибраторов То же То же

Проверка и смазка кинематической

схемы То же То же

Лаги Проверка согласованности показаний Ежедневно Ответственное

репитеров скорости с показаниями лицо

центрального прибора

Проверка работы контактов, следящих 1 раз в То же

систем, нагрева электроэлементов месяц

Проверка состояния амортизаторов То же То же

Очистка от пыли деталей и монтажа

внутри блоков То же То же

Проверка правильности хода

часового механизма То же То же

Осмотр деталей монтажа внутри 1 раз в Ответственное

приборов месяц лицо

Проверка и смазка подшипников

моторов и сельсинов То же То же

Продувка или промывка забортных Ответственное

отверстий и труб То же лицо

Проверка наличия и состояния 1 раз в

деталей ЗИП полгода То же

Чистка и смазка мембранного

аппарата и кранового

распределителя То же То же

Замена изношенных деталей в

приборах То же То же

Смазка подшипников и

кинематических узлов в приборах 1 раз в год То же

Проверка лага на мерной линии То же То же

Гирокомпасы Проверка согласованности Ежедневно Ответственное

репитеров с основным прибором лицо

Проверка показаний измерительных

приборов То же То же

Проверка уровня поддерживающей

жидкости и положения чувствительного

элемента по высоте То же То же

Проверка наличия чернил,

согласованности курсового и

четвертного перьев в курсографе То же То же

Проверка лентопротяжного

механизма курсографа Ежедневно То же

Проверка состояния амортизаторов 1 раз в То же

месяц

Очистка от пыли деталей и 1 раз в Ответственное

монтажа внутри блоков (рекомендуется месяц лицо

продувка узлов сухим сжатым

воздухом с помощью пылесоса)

Очистка от пыли и нагара То же То же

Протирка колец сельсинов То же То же

Смазка резиновых уплотнений

специальной мазью из смеси

графита и касторового масла То же То же

Подтяжка крепежа всех приборов

и блоков То же То же

Осмотр деталей монтажа внутри

приборов То же То же

Проверка наличия и состояния 1 раз в

деталей ЗИП, детальная проверка полгода То же

работы гирокомпаса

(Специалист: Цай Л.Г.

Корректор: Склярова И.)