-------------------Бұйрықтан үзінді---------------- Мемлекеттік кіріс министрінің 2002 жылғы 9 сәуірдегі N 416 бұйрығы
"Салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының K010209_ Кодексiн (Салық Кодексiн) қолданысқа енгiзу туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 12 шiлдедегi Заңына сәйкес
БҰЙЫРАМЫН:
Күшiн жоғалтқан жекелеген бұйрықтарының тiзбесi:
33. "Қосылған құн салығын есептеудiң және төлеудiң тәртiбi туралы" Қазақстан Республикасының Қаржы министрлiгi Бас салық инспекциясының 1995 жылғы 26 маусымдағы N 37 Нұсқаулығына өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасының Қаржы министрлiгi Салық комитетiнiң 1998 жылғы 22 мамырдағы N 39 V980083_ бұйрығы. -----------------------------------------------------
ІІ бөлімде:
5-тармақ мынадай мазмұндағы екінші және үшінші абзацтармен толықтырылсын:
"Делдалдық көмек қаражаттарының есебінен қызмет көрсетілген, жұмыс жасалған жағдайда, бұл қызметтердің, жұмыстардың құны жалпы қабылданған тәртіппен қосылған құн салығына жатқызылады.
Тауарлар, оның ішінде салық органының шешімі бойынша шектелген, аукциондардың лотосы ретінде қойылғандары, олардың сатып алушыға өткізілген фактісі пайда болған жағдайда, жалпы қабылданған ретте қосарланған құн салығын салуға жатқызылады. Мұндай жағдайда салық төлеуші тауарларды жөнелтуді жүргізген тұлға болып табылады. Бұл орайда салық салынатын айналыстың мөлшері осы Нұсқаулықтың 17-тармағына сәйкес айқындалады."
ІІІ бөлімде:
9а-тармағының бірінші абзацы алынып тасталып, мынадай мазмұндағы мәтінмен ауыстырылсын:
"Қазақстан Республикасының аумағында кәсіпкер салығын төлеушілер болып табылатын және тіркелмеген бейрезиденттермен есеп айырысуды жүзеге асырып келген шетелдік заңды тұлғалар төлейді.";
Үшінші абзац алынып тасталып, мынадай мазмұндағы мәтінмен ауыстырылсын:
"Қосылған құнның салығын төлеу аталған осы бейрезиденттер осы тіркелмеген бейрезиденттерге немесе басқа тұлғаларға аударған қаражаттарының есебінен жүргізіледі. Салық салынатын айналыс бейрезиденттің сатып алушы төлеушілердің қосылған құн салығынан алатын кірісі болып табылады.";
VI бөлімде:
19а тармақтың екінші абзацы мынадай мазмұнында толықтырылсын:
"Негізгі қор ретінде сатып алынған жеңіл автомобильдердің жоғалуы, бұзылуы кезінде, сонымен қатар, ғимараттың қираған кезінде, олардың қалдық сомасына қосымша құн салығы салынбайды, егер көрсетілген мүлік бұрынырақ қосымша құн салығымен сатып алынса.";
22-тармақтың бірінші абзацы мынадай мазмұндағы мәтінмен толықтырылсын:
"Егер ғимараттың құрылысын мердігерлік ұйым жүзеге асырған және бұл орайда тапсырысшы мердігерлік ұйымды құрылыс материалдарымен қамтамасыз етуге міндеттенген жағдайда бұдан бұрын қосылған құн салығын төлеген, аталған құрылыс материалдарын тапсырып беру қосылған құн салығы есептелмеген баға бойынша жүргізіледі. Бұдан әрі орындалған жұмыстардың актілері төленгенін қабылдауға байланысты, құрылыста пайдаланылған материалдардың есебіне бұрын жатқызылған қосылған құн салығы алдын ала тежеуге және салынып жатқан (салынған) объектінің құнына енгізуге жатады.";
22-тармақтың екінші абзацы мынадай мазмұндағы сөйлеммен толықтырылсын:
"Салықтың аталған сомасын алдын ала тежеу объектінің құрылысына тауарлардың (жұмыстардың, қызметтердің) жөнелтілуіне қарай жүргізіледі.";
23-тармақ мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:
"Қазақстан Республикасының кедендік аумағынан ұқсату үшін әкетілген тауарлар, егер олардың "Қазақстан Республикасының кедендік аумағынан тысқары өңдеу кеден аумағында жүзеге асырылған жағдайында қосылған құн салығы салынатын объекті болып табылмайды".
Алыс-беріс шикізатынан өндірілген тауарларды ұқсату жөніндегі қызметтерге ақы төленген жағдайда бұл тауарлардың құны салық салынатын объект ретінде қаралады."
IX бөлімде:
31-тармақта:
7-тармақша мынадай мазмұндағы мәтінмен толықтырылсын:
"Бұл жеңілдік геологиялық барлау ұйымдарына, сонымен қатар геологиялық барлау және геологиялық іздестіру жөнінде қызмет көрсетуші қосалқы мердігерлерге қолданылады.
Геологиялық барлау және геологиялық іздестіру жұмыстарына мыналар жатады:
- жер қойнауының жай-күйіне мониторинг жүргізу, сейсмикалық болжам жасау;
- геологиялық, географиялық, гидрогеологиялық, инженерлік-геологиялық, геоэкологиялық түсірімдер;
- пайдалы қазбалардың болашағын анықтау мақсатында республика аумағының геологиялық құрылымын зерделеу;
- теңіз геологиялық-геофизикалық, ғылыми және тақырыптық зерттеулер;
- ғылыми-геологиялық зерттеулер;
- жер қойнауын пайдаланудың ақпараттық негізі болып табылатын мемлекеттік геологиялық карталарды жасау;
- пайдалы қазбалардың кен орындарын іздестіру және барлау, оларға баға беру;
- геологиялық барлау және геологиялық іздестіру жұмыстарын жүргізу үшін қажетті заттарды тасымалдау;
- геологиялық барлау және геологиялық іздестіру жұмыстарына қатысты лабораториялық, топография-геодезиялық, карто жасайтын, бұрғылау, кен ұңғылау және басқа жұмыстар;
- пайдалы қазбалар өндірілетін кен орнын дайындауға байланысты жұмыстар.
Бұл орайда арнаулы, ілеспе жұмыстарды және шығындарды, олардың көлемі мен құнын қоса, геологиялық жұмыстардың нақты түрлерінің тізбесі есептеліп, зерттеудің және геологиялық объект ерекшеліктерінің ғылыми-техникалық мүмкіндіктердің геологиялық жұмыстарды жүргізуге қойылатын геологиялық әдістемелік талаптардың жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғау жөніндегі талаптардың мақсаттарын ескере отырып, әрбір геология (ғылыми-геологиялық) объектінің жобалық-сметалық құжаттары айқындалады. Арнаулы жұмыстардың жекелеген түрлері (сызба-рәсімдеу, сараптау және т.б.) басқа да мамандандырылған кәсіпорындардың күштерімен орындалуы мүмкін және барлау және геологиялық іздестіру жұмыстарының үлесі болып табылады. Бұл жұмыстардың орындалу қажеттігі геологиялық объектінің жобалау-сметалық құжаттарында негізделеді және көрсетіледі. Бұл орайда жеңілдік геологиялық барлау ұйымы мен осы жұмыстардың орындалуына арналған шарттар тікелей жасалғанда ғана қолданылады."
11-тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"Тауарларды немесе жолаушыларды халықаралық тасымалдауға байланысты қызмет көрсету және жұмыстарды орындау жөніндегі айналыстар.
Қазақстан Республикасы қатысушы болып табылатын халықаралық шарттарда қарастырылған жағдайларды қоспағанда халықаралық тасымалдауға байланысты төменде аталған жұмыстар мен қызметтер қосылған құн салығынан босатылады:
- Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына мүше мемлекеттердің Қазақстан Республикасының кеден аумағынан экспортталатын (импортталатын) тауарларды тасымалдауға (оның ішінде құбырлы тасымал), тиеуге, түсіруге, қайта тиеуге байланысты қызметтер, Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына мүше мемлекеттерден (өзге де жағдайлар көздейтін халықаралық келісімдер жасалған елдерді қоспағанда) тысқары шығарылатын транзиттік жүктерді қамдауға байланысты қызметтер олар бірыңғай халықаралық тасымалдау құжаттарымен рәсімделген жағдайда ғана.
Тауарларды тасымалдауда құбырлы тасымал көлігі пайдаланылған кезде жеңілдікті пайдалану үшін негіздеме тауар берушімен оны Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына мүше мемлекеттерден тысқары (өзге де жағдайлар көздейтін халықаралық келісімдер жасалған елдерді қоспағанда) тасымалдауға жасалған келісім-шарт (шарт), тасымалдауға арналған тауардың алынғанын растайтын құжаттар, сондай-ақ тауарды сатып алушының қабылдаған (өткізген) актісі болып табылады:
- халықаралық қатынаста, оның ішінде Қазақстан Республикасының аумағында почтаны және жолаушылар мен олардың жүктерін тасымалдау жөніндегі қызметтер, олар бірыңғай халықаралық тасымалдау және қайта тасымалдау құжаттарымен рәсімделген жағдайда ғана;
- шетелдік әуе кемелерін жүргізу (шетелдік кемелерді жүргізу үшін штурмандар беру);
- халықаралық қатынастарға техникалық, коммерциялық, аэронавигациялық және аэроайлақ қызметін көрсету (Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына мүше басқа да мемлекеттердің жүзеге асыратын қатынастарын қоспағанда);
- жанар-жағар материалдар жөнінде салық төлеуден босату жөніндегі жағдайлар айтылатын әуе қатынастары туралы жасалған халықаралық келісімдерге сәйкес ресми тасымалдаушы болып тағайындалған шетелдік компаниялардың жүзеге асыратын халықаралық қатынастарындағы ұшақтарға май құю қосылған құн салығынсыз баға бойынша жүргізіледі."
Х бөлімде:
33-тармақтың төртінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
"Алыс шетелдерге тауарларды экспорттау кезінде нөлдік ставканы қолдану үшін негіз - салық төлеуші тіркелген орын бойынша салық органына мынадай құжаттарды тапсыру болып табылады:
а) экпортталатын тауарларды беруге шетелдік тұлғамен жасалған келісім-шарт (шарт);
б) экспорт режимінде тауар шығаруды жүзеге асырған кеден органының және Қазақстан Республикасының кеден аумағының сыртына тауар шығарылған өткізу кенті орналасқан қызмет аймағындағы кеден органының белгілері қойылған жүк кеден декларациясы.
Құбырлы өткізу көлігін немесе электр өткізу желілерін пайдалану не толық емес мезгілдік декларациялау рәсімдерін қолдану арқылы экспорт режимінде тауарлар әкетілген жағдайда, кедендік рәсімдеуді жүргізген кеден органының белгілері бар толық жүк кеден декларациясы тапсырылады;
в) Қазақстан Республикасының және тауар транзитпен өтетін мемлекеттердің шекаралық кеден органдарының белгілері бар, жүктің алыс шетелдің шекарасынан өткенін растайтын тауармен жүретін құжаттардың көшірмелері. Мұндай құжаттар коносамент, халықаралық актокөлікпен тасымалдау туралы халықаралық автокөлік жүкпарағы, халықаралық авиация жүкпарағы және теміржол жүкпарағы болып табылады.
Экспорт режиміндегі тауарлар құбырлы өткізу көлігін немесе электр өткізу желілерін пайдалану арқылы әкетілген жағдайда жүкпен жүретін құжаттар көшірмелерінің орнына мұнайды қабылдау-өткізу актісі тапсырылады;
г) экспортталатын тауарларды беруге арналған келісім-шарт бойынша есеп айырысу жүргізілгенін растайтын құжаттар. Бұл құжаттар мыналар: - ақшалай түрде төленген кезде - тауарларды өткізу кірҚС сомасын өтеу құжаттар тапсырылмайынша жүргізілмейді.
Жанама салықтарды алу "арналған орны" қағидаты бойынша жүзеге асырылатын, Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына мүше - елдерге тауарларды экспорттауға қатысты нөлдік ставканы қолдану үшін, жоғарыда аталған құжаттар, сондай-ақ экспорт режимінде Қазақстан Республикасының кеден аумағынан әкетілген тауарлар импортталған елде рәсімделген жүк кедендік декларациясының көшірмесі тапсырылады."
ХІ бөлімде:
34а-тармағы мынадай мазмұнда толықтырылсын:
"Дипломатиялық өкілдіктер мен олардың қызметшілері, олардың бірге тұратын отбасы мүшелерін қоса, Қазақстан Республикасының аумағында сатып алған тауарлар мен қызмет түрлері қосылған құн салығы ескерілетін бағалар бойынша төленуге тиіс.
Дипломаттық және оларға теңестірілген Қазақстан Республикасында тіркелген өкілеттіктер бюджеттен қосылған құн салығының сомасын қайтарып алу мақсатында Қазақстан Республикасының өнім берушілері жазып берген шотфактураларда белгіленген деректерді тоқсан сайын жиынтық ведомоста (уақыты мен шот-фактураның нөмірі, алынған шот-фактураның төленген фактісін растайтын төлем құжатының уақыты мен нөмірі, өнім берушінің атауы, мәміленің жалпы сомасы, қосылған құн салығының сомасы) көрсете отырып, оларды есепті тоқсаннан кейінгі бір айдың ішінде Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігіне есепті кезеңдегі шот-фактураның көшірмесімен бірге жасауға тиіс. Аталған ақпаратты Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі алдын ала тексергеннен кейін жиынтық ведомостар мен шотфактуралардың көшірмелері Алматы қаласы бойынша салық комитетіне тапсырылады, ол министрліктен ақпарат алынған күннен бастап 90 күннің ішінде салықтың орнын толтыруды жүзеге асырады.
Бюджеттен орнын толтыруға жататын салықтың сомасын Алматы қаласы бойынша салық комитеті тиісті дипломатиялық және оларға теңестірілген өкілеттіктердің шоттарына аударатын болады.
Егер шот-фактураларда қосылған құн салығы жеке жолмен көрсетілмеген болса, салық бойынша орнын толтыру құқығы оның шот-фактурада қосылған құн салығын қосқаны туралы тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) берушіден растау құжаты алынған жағдайда ғана болуы мүмкін.
Қосылған құн салығы сомасының орны толтырылғаны жөніндегі есептер Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігіне жанама салықтар (қосылған құнға және акциздерге салынатын салықтар) бойынша жеңілдіктер беру кезінде өзара қатынас қағидаты сақталғаны жөнінде жауап нотасын берген дипломатиялық өкілеттіктердің орнын толтыруы ретінде қабылданады. Егер біреуі Қазақстан Республикасы болып табылатын мемлекеттер арасындағы дипломатиялық нота алмасулар жүрмесе, Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі қосылған құн сомасының орны толтырылғаны туралы есеп айырысуды қабылдамайтын болады."
ХІІІ бөлімнің бірінші бөлігі 38-тармақ болып саналсын.
XVI бөлімде:
43-тармақ мынадай мазмұндағы мәтінмен толықтырылсын:
"Мемлекеттік резервтен алынған тауарлар бойынша қосылған құн салығына есептеуге жатқызу үшін негіз:
- N Р-27-нысанының тауарларына ақы төлеу үшін хабарлама;
- жіберілген тауарлардың жалпы құнын қосылған құн салығының сомасына бөле отырып, Материалдық резервтер жөніндегі комитеттің Р-28а-нысанын іс жүзіндегі орындауының жүктеу құжаты;
- тауарларды алушының тауарларға ақы төлеуі жөніндегі төлем тапсырысы болып табылады.
Егер мемлекеттік резервтен Қазақстан Республикасында қосылған құн салығын төлеушілер болып табылмайтын бұрын өнім берушілер сатып алған тауарлар түсірілсе, аталған құжатта қосылған құн салығының сомасы көрсетілмейді және "ҚҚС-сыз" деген белгі соғылады.
Жалға алынған негізгі қорлардың, оның ішінде орындалған жөндеуі бойынша қосылған құн салығының сомасы жалпы қабылданған тәртіпте есепке алуға жатады. Егер жөнделетін негізгі қорларды жөндеуге арналған шығындар жалға алу құнына енгізілген жағдайда, сондай-ақ жалға алу шартының мерзімі біткен немесе одан бас тартылған жағдайда, жөндеудің қосылған құнға салық салынатын объект ретінде қаралады."
45а-тармағындағы "кәсіпкерлік қызметтен (жылдық табыстың жиынтығынан шегерісті арттыру көзделінсе)" деген сөз алып тасталсын.
XVIII бөлімде:
53-тармақ мынадай мазмұндағы мәтінмен толықтырылсын:
"Салық төлеуші, егер тоқсан үшін ай сайынғы төлем 500 айлық есеп айырысу көрсеткішінен асып кетсе - салық қызметі органдарына есепті айдан кейінгі 15-күннен кешіктірмей және егер тоқсан үшін орташа төлем 500 айлық есеп айырысу көрсеткішінен кем болса - есепті тоқсаннан кейінгі айдың 15- күнінде тоқсан сайын ҚҚС жөнінде декларация тапсырады.
Ай сайынғы төлемнің мөлшерін салық төлеуші соңғы тоқсанның деректеріне қарай өзінше белгілейді.
Демалыс (жұмыс істемейтін) немесе мереке күндерінде болған декларацияларды тапсыру мерзімі демалыс немесе мереке күннен кейінгі бірінші жұмыс күніне ауыстырылады."
ХХІІ бөлім мынадай редакцияда жазылсын:
"ХХII-бөлiм. Қосылған құн салығы жөніндегі
әкімшілік ережелері
66. Қосылған құн салығын дұрыс есептей және бюджетке уақытында төлеу үшін жауапкершілік салық төлеушілерге және олардың лауазымды тұлғаларына жүктеледі.
Қосылған құн салығын есептеу тәртібінің және уақытында төленуінің бұзылғаны үшін салық төлеушілерге Қазақстан Республикасының салық заңдарында белгіленген шаралар және Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген әкімшілік айыппұлдар қолданылады.
67. Қосылған құн салығын және (немесе) айыппұл шараларын төлеудің мерзімдерін ұзартуды салық төлеуші Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1997 жылғы 18 сәуірдегі қаулысымен белгіленген реттегі жазбаша өтініші бойынша және Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің 1997 жылғы 28 сәуірдегі N 115 бұйрығына сәйкес салық органымен келісілген төлемдердің орнын толтыру кестесі бойынша тапсырады.
Қосылған құн салығын төлеудің мерзімін ұзарту салық төлеушіні үстеме ақыны төлеуден босатпайды. Салық төлеуші қарыздарының орнын толтыру кестесін бұзған жағдайда, төлеудің мерзімін ұзарту шарасы тоқтатылады және қарыз белгіленген тәртіп бойынша төлетіледі.
68. Негіздемесі жеткіліксіз, белгіленген мерзімде декларация тапсырмаған заңды немесе жеке тұлғаға төленуге тиісті, бірақ декларация бойынша төленбеген соманың 5 проценті мөлшерінде айыппұл салынады. Бұл орайда 5 процент мөлшеріндегі айыппұл мерзімі өткен күндердің санына қарамастан қолданылады.
Мысалы: ҚҚС жөніндегі декларацияда салықтың сомасы 130000 теңге мөлшерде белгіленген, іс жүзінде 100000 теңге төленген. Салық төлеуші декларацияны белгіленген мерзімнен кейін тапсырылған. Салықтың төленбеген 30000 теңге сомасына 5 процент мөлшерінде айыппұл салынады, бұл 1500 теңгені құрайды (30000х5:100).
69. Салық төлеушіні тіркеу орны бойынша салық органы, егер салық төлеуші декларация тапсырудың мерзімі жеткенге дейін өтініш берген болса, бір жылдан аспайтын кезеңге декларацияны ұзарта алады.
Декларацияны тапсыру мерзімін ұзарту салық төлеудің мерзімін өзгертпейді. Егер белгіленген мерзімге дейін қосылған құн салығын төлемесе, онда салықты уақытында төлемегені үшін мерзімі өткен әрбір күнге үстемеақы есептеледі.
70. Салық төлеушінің салық органы тексергенге дейін салық жылы бойында бұрын берілген декларацияға өз бетімен өзгеріс енгізуге және бұл туралы салық органына хабардар етуге құқығы бар.
Бюджетке қосымша төленуге тиісті салық сомалары бойынша салық төлеуші тіркеу орны бойынша салық органына анықтау жүргізілетін есепті кезең үшін қосымша декларация тапсырады. Бұл декларацияларда тиісті мерзімдер бойынша бұрын берген декларациялармен салыстырғанда анықталған айырмашылықтардың сомасы ғана көрсетіледі.
Мұндай жағдайда одан тәртіп бұзылған сәттен бастап оның анықталған сәтіне дейінгі бюджеттің кірісіне төленуге тиісті айыппұл шаралары қолданылмайды.
71. Осы Нұсқаулықтың 58-тармағына сәйкес салық төлеушінің қалауы бойынша бір салық жылының ішінде қосылған құн салығы бойынша ағымдағы он күндік төлемдердің мөлшері алдағы тоқсандағы салық сомасының тоғыздан бір бөлігі мөлшерінде немесе ағымдағы он күндіктің іс жүзіндегі айналысы бойынша айқындалады.
Салық төлеуші салық органына салық жылында ағымдағы төлемдерді төлеудің өзі таңдап алған әдісі туралы жазбаша түрде хабарлауға міндетті. Салық төлеушілердің жеке шотында ағымдағы төлемдерді есептеу, егер салық төлеуші ағымдағы он күндік төлемдерді алдыңғы тоқсан бойынша салықтың тоғыздан бір сомасы мөлшерінде төлейтінін таңдап алған жағдайда жүргізіледі. Егер салық төлеуші төлемдердің аталған әдісін таңдап алған жағдайда ағымдағы төлемдердің жарналары белгіленген мерзімдерде орындалмаса, онда салық төлеушінің жеке шоты бойынша ағымдағы он күндік төлемдердің аударылған сомалары негізінде үстемеақы есептеледі.
Үстемеақыны есептеу келесі ағымдағы төлемді өтеудің немесе біржола есеп айырысудың (ҚҚС бойынша декларация тапсырудың) мерзіміне дейінгі әрбір ағымдағы төлем бойынша жүргізіледі.
Мысалы: Алдағы тоқсанда салық төлеушінің бюджетке төлеген қосылған құн салығы мыналарды құраған: қаңтар - 25000 теңге, ақпан - 25000 теңге, наурыз - 30000 теңге. Алдыңғы тоқсанда төленген салық сомасы - 80000 теңгені құраған. Салық төлеуші ағымдағы он күндік төлемдердің өтемін алдағы тоқсан үшін салық сомасының 1/9 мөлшерінде жүргізеді. Сөйтіп, бір ағымдағы төлемнің мөлшері 8900 теңгені құрайды. Сәуір айы ішінде ағымдағы төлемдерді салық төлеуші белгіленген мерзімде төлемеген.
Үстемеақыны есептеу мынадай түрде жүргізіледі: бір күн үшін кері қаржыландыру ставкасы 0,27%-ті (65%х1,5:365) құрайды. 13 сәуірден 23 сәуірге дейінгі мерзім бойынша үстемеақы 2643 теңгені (8900х0,27%х11күн:100), 24 сәуірден 3 мамырға дейінгі мерзім бойынша 2403 теңгені (8900х0,27%10күн:100), 4 мамырдан 15 мамырға дейінгі мерзім бойынша 2884 теңгені (8900х0,27%х12күн:100) құрайды. Жиынтығы 7930 теңге сомасында үстемеақы есептеледі.
Ағымдағы он күндік төлем бойынша артық төленген жағдайда ағымдағы он күндік төлемнің келесі мерзімі бойынша көлемді айқындау кезінде есептеледі.
Ағымдағы он күндік төлемдердің кем болған фактісі салық органдарының жекелеген тексерулер жүргізілуі кезінде анықталады. Мұндай факт анықталған жағдайда салық органы төмендетілген соманың 100 проценті мөлшерінде айыппұл салады және оны төлеудің мерзімін көрсете отырып, есептелген салық сомасы туралы хабарлама жазып береді.
Салық төлеуші ағымдағы он күндік үшін іс жүзіндегі айналыс бойынша ағымдағы он күндіктің төлемдерін төлеу әдісін таңдап алған жағдайда жеке шот бойынша ағымдағы он күндік төлемдерді, демек ағымдағы он күндік төлемдерді уақытында жасамағаны және төмендеткені үшін үстемеақы салық төлеушінің іс-әрекетін құжаттар арқылы тексеру актілерінің нәтижелері бойынша ғана жүргізіледі.
72. Жеткілікті төлемеуге әкеліп соқтырған, ҚҚС жөніндегі декларацияда салық мөлшерінің төмендетілгені үшін салық төлеушіге салықтың төмендетілген сомасының 100 проценті мөлшерінде айыппұл салынады.
100 процент мөлшеріндегі айыппұл әрбір есепті кезең үшін бюджетке
төленетін салық сомасының жете төленбеген және төленуге тиісті сомасына қолданылады. Мысалы: Кәсіпорында 1996 жылдың 1 қарашасынан 1997 жылдың 1 наурызына дейінгі кезеңге құжаты тексеру жүргізілген. Кәсіпорын ай сайын қосылған құн салығы бойынша есеп беріп тұрған тексеру басталғанда кәсіпорында қосылған құн салығы бойынша артық төлеу байқалған жоқ. Тексерілген кезеңде барлық ҚҚС сомасы 10000 теңгеге кеміген болып шықты. Есепті кезеңдерге бөлгенде жете төленбеген сомалар мынадай түрде айқындалды: ___________________________________________________________________________ Кезеңдер | Салық төлеушінің | Салық органының |Тексеру нәтижесі | мәліметі бойынша | мәліметі бойынша| жететөленбегені | бюджетке төлеуге | бюджетке төлеуге| (+),кемітілгені | жататын ҚҚС | жататын ҚҚС | (-), теңге | сомасы (теңге) | сомасы (теңге) | ___________________________________________________________________________ 1996 жылғы қараша + 300000 + 300000 - 1996 жылғы желтоқсан + 400000 + 405000 + 5000 1997 жылғы қаңтар - 700000 - 730000 - 30000 1997 жылғы ақпан + 500000 + 515000 + 15000 ___________________________________________________________________________ Тексеру жүргізілген + 500000 + 490000 - 10000 барлық кезеңде ___________________________________________________________________________
Келтірілген мысалда 100 проценттік мөлшердегі айыппұл және үстемақы 1996 жылдың желтоқсан айы үшін тексерудің нәтижесі бойынша жете төленбеген салықтың сомасына және осы есепті кезең үшін жете төлемеуге әкеліп соқтырған жағдайда қолданылады. Осыған байланысты бұл сомаға 100 процент мөлшерінде айыппұл салынады және үстемеақы есептеледі.
1997 жылдың ақпан айының басында тексеру деректерін есептегенде қосылған құн салығының сомасы кемітілгені үшін 25000 теңге есептелген. Демек, ақпан айы үшін төленген қосымша есептелген салықтың сомасы бюджетке түсетін түсімнің кемуіне әкеліп соқтырмаған. Осыған байланысты 100 процент мөлшеріндегі айыппұл аталған сомаға қолданылмайды.
Өйткені, тұтастай алғанда тексерудің нәтижелері бойынша қосылған құн салығының сомасы 10000 теңгеге кеміген, желтоқсан айы үшін қосымша есептелген сома өндіріп алынбайды, ал есептелген айыппұл мен үстемеақыны салық төлеуші бюджетке айып шараларын төлеу туралы хабарлама алған күннен бастап 5 банк күні ішінде бюджетке аударуға міндетті.
2-мысал: Кәсіпорында 1996 жылдың 1 қарашасынан 1997 жылдың 1 наурызына дейінгі кезеңде құжатты тексеру жүргізілген. Кәсіпорын ай сайын қосылған құн салығы бойынша есеп беріп тұрған. Бүкіл тексеру кезеңінде тексеру нәтижелері бойынша аударылған салық сомасынан тыс деп саналатын салық сомасының мөлшері 18000 теңгеге кеміген. ___________________________________________________________________________ Кезеңдер | Салық төлеушінің | Салық органының |Тексеру нәтижесі | мәліметі бойынша | мәліметі бойынша| жететөленбегені бюджетке төлеуге | бюджетке төлеуге|(+), кемітілгені | жататын ҚҚС | жататын ҚҚС | (-), теңге | сомасы (теңге) | сомасы (теңге) | ___________________________________________________________________________ 1996 жылғы қараша - 100000 - 50000 + 50000 1996 жылғы желтоқсан - 80000 + 20000 + 100000 1997 жылғы қаңтар - 40000 - 50000 - 10000 1997 жылғы ақпан - 75000 - 35000 + 40000 ___________________________________________________________________________ Тексеру жүргізілген - 295000 - 115000 + 180000 барлық кезеңде ___________________________________________________________________________
Аталған кәсіпорын екінші мысалда аударылған салық сомасынан тыс деп саналатын салық сомасының мөлшері 295000 теңгені құрайды. Тексерудің нәтижесі бойынша бұл сома 135000 теңгеге кеміген. Тексеру барысында 180000 теңге сомасында салық кем есептелген. Алайда желтоқсан айы үшін ҚҚС бойынша декларацияда салық мөлшерінің кемітілуі кем төлеуге соқтырған жоқ, сондықтан айыппұл шарасы салық төлеушіге қолданылмайды.
73. Қазақстан Республикасында қосылған құн салығын төлеуші болып табылмайтын адамға қосылған құн салығымен қоса салық шот-фактурасын жазғаны үшін аталған шот-фактурада көрсетілген және бюджетке аударылуға тиісті, бірақ аударылмаған салық сомасының 100 проценті көлемінде айыппұл салынады.
Фактілерді тексеру жүргізілуінің нәтижесінде Қазақстан Республикасында ҚҚС төлеуші болып табылмайтын өнім берушілер берген салық шот-фактурасы бойынша қосылған құн салығы жөніндегі есептемеге енгізу уақытша тежеледі және тауарлардың (жұмыстарды, қызметтердің) құнын ұлғайтуға жатқызылады. Бұл орайда тексеру нәтижелері бойынша жеткілікті төлемеуге әкеліп соқтырған декларациядағы салықтың мөлшері төмендетілгені анықталса жете төленбеген сомаға 100 процент мөлшерінде айыппұл салынады
және салықты уақытында төлемегені үшін үстемеақы есептеледі." 1-Қосымшаға: Қосымша құн салығы бойынша декларацияны жолдарымен толтыру жөніндегі Нұсқаулықта: "Нұсқау" сөзінің аты "Басшылық" сөзімен ауыстырылсын. "Есеп кезеңіндегі Қосымша құн салығымен Есеп айырысу" бөліміндегі жетінші абзацтағы: "сіздерде шығындар жиналып қалса" сөзінен кейін "тауарларды сатудан (жұмыстар, қызметтер)" сөзімен толықтырылсын. "сомасын көрсетіңіз" сөзінен кейін "осындай" сөзімен толықтырылсын. "Қосымша" бөліміндегі: "Қосымша А" абзацындағы соңғы сөйлем алынып тасталсын. Қосымша құн салығы бойынша Декларацияны толтырудың қысқа нысанмен толтыру жөніндегі Нұсқаулықта: "Нұсқау" сөзінің аты "Басшылық" сөзімен ауыстырылсын. "Есеп кезеңіндегі Қосымша құн салығымен Есеп айырысу" бөліміндегі бесінші абзацтағы "14" сан "15б" санымен ауыстырылсын, "15" саны "14" санымен ауыстырылсын. Жетінші абзацтағы: "сіздерде шығындар жиналып қалса" сөзінен кейін "тауарларды сатудан (жұмыстар, қызметтер)" сөзімен толықтырылсын. "сомасын көрсетіңіз" сөзінен кейін "осындай" сөзімен толықтырылсын. "Қосымша" бөліміндегі: "Қосымша А" абзацындағы соңғы сөйлем алынып тасталсын. Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі Әдістемелік Кеңесінің мәжілісінде КЕЛІСІЛГЕН 1998 жыл 12 мамыр N 28