"Нормативтік құқықтық актілер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2002 жылғы 6 наурыз N 298-ІІ

1-бап. "Нормативтік құқықтық актілер туралы" 1998 жылғы 24 наурыздағы Z980213_ Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1998 ж., N 2-3, 25-құжат; 2001 ж., N 20, 258-құжат) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:
1) 1-бапта:
10) тармақша "табылмайтын" деген сөзден кейін ", Қазақстан Республикасының Конституциясы K951000_ мен заң актілерінің негізінде және соларды орындау үшін шығарылған," деген сөздермен толықтырылсын;
мынадай мазмұндағы 12) тармақшамен толықтырылсын:
"12) нормативтік құқықтық актілердің ресми мәтіндерін кейіннен жариялау - Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне сәйкестік сараптамасынан өткен нормативтік құқықтық актілерді баспа басылымында жариялау.";
2) 2-бапта:
1-тармақта "қабылдау," деген сөзден кейін "тіркеу," деген сөзбен толықтырылсын;
4-тармақтың 3) тармақшасында ", ережелер" деген сөз алып тасталсын;
3) 3-бапта:
2-тармақтың 8) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
"8) мәслихаттардың нормативтік құқықтық шешімдері, әкімияттардың нормативтік құқықтық қаулылары, әкімдердің нормативтік құқықтық шешімдері.";
мынадай мазмұндағы 5 және 6-тармақтармен толықтырылсын:
"5. Орталық атқарушы органдар мен Қазақстан Республикасының Президентіне тікелей бағынатын және есеп беретін мемлекеттік органдардың аумақтық органдарының, сондай-ақ жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын, әкім уәкілеттік берген жергілікті атқарушы органдардың нормативтік құқықтық актілер шығаруға құқығы жоқ.
6. Мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдар қабылдайтын жеке қолданылатын құқықтық актілер нормативтік құқықтық актілер болып табылмайды.";
4) 4-бапта:
2-тармақтың 8) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
"8) мәслихаттардың нормативтік құқықтық шешімдері, әкімияттардың нормативтік құқықтық қаулылары, әкімдердің нормативтік құқықтық шешімдері.";
5-тармақта "шешімдері" деген сөзден кейін ", әкімияттардың нормативтік құқықтық қаулылары" деген сөздермен, "шешімдерінің" деген сөздің алдынан "құқықтық" деген сөзбен толықтырылсын;
5) 6-бап мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Әр түрлі деңгейдегі нормативтік актілердің нормаларында қайшылықтар болған кезде неғұрлым жоғары деңгейдегі актінің нормалары қолданылады.
2. Заңдар нормаларының Қазақстан Республикасы кодекстерінің нормаларымен алшақтығы болған жағдайларда олар кодекстерге тиісті өзгерістер енгізілгеннен кейін ғана қолданылуы мүмкін.
3. Бір деңгейдегі нормативтік құқықтық актілердің нормаларында қайшылықтар болған кезде қолданысқа кейінірек енгізілген актінің нормалары қолданылады.";
6) 14-баптың 3-тармағының екінші бөлігіндегі "(үштен аспайтын)" деген сөздер алып тасталсын;
7) 17-баптың 4-тармағының бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:
"Нормативтік құқықтық актінің баптары жекелеген құқық нормаларын қамтитын тармақтарға, ал тармақтар - тармақшаларға бөлінуі мүмкін. Баптардың, тармақтар мен тармақшалардың ішінде бөліктер-құқықтың қисынды аяқталған, абзацтармен бөлінген жекелеген нормалары болуы мүмкін.
Мәтіннің мағыналық жағынан тұтастығы бар, бірінші жолда азат жолмен бөлініп көрсетілетін және кіші әріппен басталатын бөлігі, бөліктің бас әріппен басталатын бірінші абзацын қоспағанда, абзац деп саналады. Абзацтар (бөліктің бірінші және соңғы абзацтарынан басқасы) нүктелі үтірмен аяқталады.";
8) 22-бапта:
1-тармақ мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
"Конституциялық заңдар мен кодекстердің, сондай-ақ оларға өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөніндегі заң актілерінің жобалары бойынша ғылыми сараптама жүргізу міндетті.";
мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:
"1-1. Қабылдау салдары экологиялық, оның ішінде радиациялық қауіпсіздікке, қоршаған ортаны қорғауға қатер төндіретін заң актілері мен өзге де нормативтік құқықтық актілердің жобаларына міндетті экологиялық сараптама жүргізілуге тиіс.";
9) 25-бапта:
2-тармақ, кейінгі тармақшалардың рет саны өзгертіле отырып, 1) тармақша болып белгіленетін мынадай жаңа тармақшамен толықтырылсын:
"1) кодекстер үшін - осы Заңмен.
Кодекстер, оларға өзгерістер мен толықтырулар Қазақстан Республикасы Парламенті Палаталарының бөлек отырыстарында өз кезегімен қарау арқылы кемінде екі оқылымда қабылданады;";
10) 28-бапта:
мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:
"1-1. Нормативтік құқықтық актіге дәл сол түрдегі соңғы құрылымдық бөліктен кейін енгізілетін жаңа құрылымдық бөліктерге кейінгі рет сандары беріледі.";
2-тармақтағы "Қолданылып жүрген актіге қосымша құрылымдық бөліктер" деген сөздер "Нормативтік құқықтық актінің құрылымдық бөліктерінің арасына дәл сол түрдегі қосымша құрылымдық бөліктер" деген сөздермен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 4-тармақпен толықтырылсын:
"4. Нормативтік құқықтық актінің құрылымдық бөлігіне осы құрылымдық бөлік мәтіні мазмұнының жартысынан асатын көлемде өзгерістер мен толықтырулар енгізілген кезде, оның жаңа редакциясы қабылданады.";
11) 29-баптың 1-тармағының 5) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
"5) әкімияттың қаулыларына, әкімнің шешімдеріне - әкім;"
12) 30-34-баптар мынадай редакцияда жазылсын:
"30-бап. Нормативтік құқықтық актілерді ресми жариялаудың міндеттілігі
1. Барлық заңдар, Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттар жарияланады. Азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен міндеттеріне қатысты нормативтік құқықтық актілердің ресми жариялануы оларды қолданудың міндетті шарты болып табылады.
Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы және Қазақстан Республикасының Президенті мен Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілер жинағы ресми басылымдар болып табылады.
2. Нормативтік құқықтық актілерді ресми жариялауды Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен конкурстық негізде мұндай құқық алған мерзімді баспа басылымдары да жүзеге асырады.
Нормативтік құқықтық актілердің ресми мәтіндерін кейіннен жариялауды баспа басылымдары Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін тәртіппен және олар жариялайтын мәтіндер Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне сәйкестік сараптамасынан өткізілген жағдайда жүзеге асырады.
Нормативтік құқықтық актілердің мәтіндерін кейіннен жариялауды жүзеге асыру құқығын беру тәртібі осы баптың 1-тармағының екінші бөлігінде аталған, нормативтік құқықтық актілердің мәтіндерін кейіннен ресми жариялау қажеттілігі туралы өз бетінше шешім қабылдайтын ресми басылымдарға қолданылмайды.
3. Құқық қолдану тәжірибесінде нормативтік құқықтық актілердің ресми жарияланымдары пайдаланылуы тиіс.
4. Нормативтік құқықтық актілердің бейресми жариялануына олар ресми жарияланғаннан кейін ғана жол беріледі.
31-бап. Заң актілерін ресми жариялау
1. Қазақстан Республикасының заң актілері Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысында, сондай-ақ осы Заңның 30-бабында белгіленген тәртіппен басқа да баспа басылымдарында ресми жарияланады.
2. Заң актілерін ресми жариялау Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында таратылатын мерзімді баспа басылымдарында ғана жүзеге асырылады.
32-бап. Қазақстан Республикасы Президентінің жарлықтары мен
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулыларын ресми жариялау
1. Қазақстан Республикасы Президентінің жарлықтары, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулылары Қазақстан Республикасының Президенті мен Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілер жинағында, сондай-ақ осы Заңның 30-бабында белгіленген тәртіппен басқа да баспа басылымдарында ресми жарияланады.
2. Қазақстан Республикасы Президентінің жарлықтарын, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулыларын ресми жариялау Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында таратылатын мерзімді баспа басылымдарында ғана жүзеге асырылады.
33-бап. Қазақстан Республикасы орталық атқарушы және өзге де
орталық мемлекеттік органдарының нормативтік құқықтық
актілерін ресми жариялау
1. Орталық атқарушы және өзге де орталық мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық актілері осы Заңның 30-бабында белгіленген тәртіппен мерзімді баспа басылымдарында жарияланады.
2. Орталық атқарушы және өзге де орталық мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық актілерін ресми жариялау Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында таратылатын мерзімді баспа басылымдарында ғана жүзеге асырылады.
34-бап. Мәслихаттардың нормативтік құқықтық шешімдерін,
әкімияттардың нормативтік құқықтық қаулылары мен
әкімдердің нормативтік құқықтық шешімдерін ресми жариялау
1. Мәслихаттардың нормативтік құқықтық шешімдерін, әкімияттардың нормативтік құқықтық қаулылары мен әкімдердің нормативтік құқықтық шешімдерін ресми жариялау осы Заңның 30-бабында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.
2. Мәслихаттардың нормативтік құқықтық шешімдерін, әкімияттардың нормативтік құқықтық қаулылары мен әкімдердің нормативтік құқықтық шешімдерін ресми жариялау тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында таратылатын мерзімді баспа басылымдарында жүзеге асырылады.";
13) мынадай мазмұндағы 35-1-баппен толықтырылсын:
"35-1-бап. Орталық және жергілікті мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық актілерінің жариялануын бақылау
1. Орталық және жергілікті мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық актілерінің жариялануын бақылауды Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі мен оның аумақтық органдары жүзеге асырады.
2. Орталық және жергілікті мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық актілерінің жариялануын бақылауды жүзеге асыру тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.";
14) 36-бапта:
мынадай мазмұндағы 3-1, 3-2-тармақтармен толықтырылсын:
"3-1. Нормативтік құқықтық актінің едәуір көлемді болуына байланысты оның мәтіні мерзімді баспа басылымының бірнеше нөмірінде жарияланса, нормативтік құқықтық акт мәтінінің қорытынды бөлігі жарияланған күн ресми жарияланған күні болып есептеледі.
Нормативтік құқықтық актілер мерзімді баспа басылымдарында мемлекеттік тілде және орыс тілінде бір мезгілде жариялануға тиіс.
3-2. Азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен міндеттеріне қатысты нормативтік құқықтық актілерді ресми жариялау оларды қолданысқа енгізудің міндетті шарты болып табылады.";
4-тармақта "олардың" деген сөздің алдына сызықша белгісі қойылып, "актінің өзінде көрсетілген" деген сөздерден кейін ", ал мемлекеттік тіркеуге жататындары мемлекеттік тіркеуден ерте емес" деген сөздермен толықтырылсын;
15) 38-бапта:
2-тармақтың 4) тармақшасындағы "келісілмесе" деген сөзден кейінгі үтірдің орнына нүктелі үтір қойылып, "мұндай актіні тіркеуден бас тартылуы мүмкін." деген сөздер алып тасталсын және тармақ мынадай мазмұндағы 5) тармақшамен толықтырылсын:
"5) мемлекеттік тіркеу ережелерінде белгіленген тәртіпті бұза отырып қабылданса, мұндай актіні тіркеуден бас тартылуы мүмкін.";
4-тармақтағы "тәртібін" деген сөз "ережесін" деген сөзбен ауыстырылсын;
16) 40-бапта:
1-тармақ мынадай мазмұндағы сөйлеммен толықтырылсын:
"Нормативтік құқықтық актінің немесе оның жекелеген нормаларының

қолданылуын тоқтата тұру жеке нормативтік құқықтық актімен жүзеге 
асырылады.";
     мынадай мазмұндағы 3-тармақпен толықтырылсын:
     "3. Басқа нормативтік құқықтық актінің қолданылуын тоқтату немесе 
тоқтата тұру туралы нормативтік құқықтық актіні мемлекеттік тіркеу және 
(немесе) жариялау осы Заңда көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.".
     2-бап. Осы Заң, 2002 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 
1-баптың 12)-13) тармақшаларын қоспағанда, жарияланған күнінен бастап 
қолданысқа енгізіледі.
     
     Қазақстан Республикасының
             Президенті 
     
     Мамандар:
       Қасымбеков Б.А. 
       Багарова Ж.А. 
     
      
      

О внесении изменений и дополнений в Закон Республики Казахстан "О нормативных правовых актах"

Закон Республики Казахстан от 6 марта 2002 года N 298.

Статья 1. Внести в Закон Республики Казахстан от 24 марта 1998 г. Z980213_ "О нормативных правовых актах" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1998 г., N 2-3, ст. 25; 2001 г., N 20, ст. 258) следующие изменения и дополнения:
1) в статье 1:
подпункт 10) дополнить словами ", издаваемые на основе и во исполнение K951000_ Конституции и законодательных актов Республики Казахстан";
дополнить подпунктом 12) следующего содержания:
"12) последующее опубликование официальных текстов нормативных правовых актов - опубликование в печатном издании нормативных правовых актов, прошедших экспертизу на соответствие эталонному контрольному банку нормативных правовых актов Республики Казахстан.";
2) в статье 2:
в пункте 1 после слова "принятия" дополнить словом "регистрации,";
в подпункте 3) пункта 4 слово ", правила" исключить;
3) в статье 3:
подпункт 8) пункта 2 изложить в следующей редакции:
"8) нормативные правовые решения маслихатов, нормативные правовые постановления акиматов, нормативные правовые решения акимов.";
дополнить пунктами 5 и 6 следующего содержания:
"5. Территориальные органы центральных исполнительных органов и государственных органов, непосредственно подчиненных и подотчетных Президенту Республики Казахстан, а также местные исполнительные органы, уполномоченные акимом, финансируемые из местных бюджетов, не вправе издавать нормативные правовые акты.
6. Принимаемые государственными органами и должностными лицами правовые акты индивидуального применения не являются нормативными правовыми актами.";
4) в статье 4:
подпункт 8) пункта 2 изложить в следующей редакции:
"8) нормативные правовые решения маслихатов, нормативные правовые постановления акиматов, нормативные правовые решения акимов.";
в пункте 5 после слова "маслихатов" дополнить словами ", нормативных правовых постановлений акиматов"; после слов "и нормативных" дополнить словом "правовых";
5) статью 6 изложить в следующей редакции:
"1. При наличии противоречий в нормах нормативных актов разного уровня действуют нормы акта более высокого уровня.
2. Нормы законов в случаях их расхождения с нормами кодексов Республики Казахстан могут применяться только после внесения в кодексы соответствующих изменений.
3. При наличии противоречий в нормах нормативных правовых актов одного уровня действуют нормы акта, позднее введенные в действие.";
6) в части второй пункта 3 статьи 14 слова "(не более трех)" исключить;
7) часть первую пункта 4 статьи 17 изложить в следующей редакции:
"Статьи нормативного правового акта могут подразделяться на пункты, содержащие отдельные нормы права, а пункты - на подпункты. Внутри статей, пунктов и подпунктов могут быть части - логически законченные отдельные нормы права, выделяемые абзацами.
Абзацем считается часть текста, представляющая собой смысловое единство, выделяемая отступом в первой строке и начинающаяся со строчной буквы, кроме первого абзаца части, который начинается с заглавной буквы. Абзацы заканчиваются точкой с запятой (кроме первого и последнего абзацев части).";
8) в статье 22:
пункт 1 дополнить частью второй следующего содержания:
"По проектам конституционных законов и кодексов, а также законодательных актов по внесению изменений и дополнений в них проведение научной экспертизы обязательно.";
дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:
"1-1. Проекты законодательных и иных нормативных правовых актов, последствия от принятия которых создают угрозу экологической, в том числе радиационной, безопасности, охране окружающей среды, подлежат обязательной экологической экспертизе.";
9) в статье 25:
пункт 2 дополнить новым подпунктом, обозначив его подпунктом 1), изменив нумерацию последующих подпунктов:
"1) для кодексов - настоящим Законом.
Кодексы, изменения и дополнения в них принимаются не менее чем в двух чтениях путем последовательного рассмотрения на раздельных заседаниях Палат Парламента Республики Казахстан;";
10) в статье 28:
дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:
"1-1. Новым структурным частям, включаемым в нормативный правовой акт за последней структурной частью того же вида, присваиваются последующие порядковые номера.";
в пункте 2 слова "в действующий акт дополнительных структурных частей" заменить словами "между структурными частями нормативного правового акта дополнительных структурных частей того же вида";
дополнить пунктом 4 следующего содержания:
"4. При внесении изменений и дополнений в структурную часть нормативного правового акта в объеме, превышающем половину содержания текста такой структурной части, принимается ее новая редакция.";
11) подпункт 5) пункта 1 статьи 29 изложить в следующей редакции:
"5) постановления акимата, решения акима - акимом";
12) статьи 30-34 изложить в следующей редакции:
"Статья 30. Обязательность официального опубликования нормативных
правовых актов

1. Все законы, международные договоры, участником которых является Республика Казахстан, публикуются. Официальное опубликование нормативных правовых актов, касающихся прав, свобод и обязанностей граждан, является обязательным условием их применения.
Официальными изданиями являются Ведомости Парламента Республики Казахстан и Собрание актов Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.
2. Официальное опубликование нормативных правовых актов осуществляется также периодическими печатными изданиями, получившими такое право на конкурсной основе, в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.
Последующее опубликование официальных текстов нормативных правовых актов осуществляется печатными изданиями в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан, и при условии прохождения экспертизы на соответствие публикуемых ими текстов эталонному контрольному банку нормативных правовых актов Республики Казахстан.
Порядок предоставления права на осуществление последующего опубликования текстов нормативных правовых актов не распространяется на официальные издания, указанные в части второй пункта 1 настоящей статьи, самостоятельно принимающие решения о необходимости последующего официального опубликования текстов нормативных правовых актов.
3. В правоприменительной практике должны использоваться официальные публикации нормативных правовых актов.
4. Неофициальное опубликование нормативных правовых актов допускается только после их официального опубликования.

Статья 31. Официальное опубликование законодательных актов

1. Законодательные акты Республики Казахстан официально публикуются в Ведомостях Парламента Республики Казахстан, а также в других печатных изданиях в порядке, определяемом статьей 30 настоящего Закона.
2. Официальное опубликование законодательных актов может осуществляться только в периодических печатных изданиях, распространяемых на всей территории Республики Казахстан.

Статья 32. Официальное опубликование указов Президента Республики
Казахстан и постановлений Правительства Республики
Казахстан

1. Указы Президента Республики Казахстан, постановления Правительства Республики Казахстан официально публикуются в Собрании актов Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан, а также в других печатных изданиях в порядке, определяемом статьей 30 настоящего Закона.
2. Официальное опубликование указов Президента Республики Казахстан, постановлений Правительства Республики Казахстан осуществляется только в периодических печатных изданиях, распространяемых на всей территории Республики Казахстан.

Статья 33. Официальное опубликование нормативных правовых актов
центральных исполнительных и иных центральных
государственных органов Республики Казахстан

1. Нормативные правовые акты центральных исполнительных и иных центральных государственных органов публикуются в периодических печатных изданиях в порядке, определяемом статьей 30 настоящего Закона.
2. Официальное опубликование нормативных правовых актов центральных исполнительных и иных центральных государственных органов осуществляется только в периодических печатных изданиях, распространяемых на всей территории Республики Казахстан.

Статья 34. Официальное опубликование нормативных правовых решений
маслихатов, нормативных правовых постановлений акиматов и
нормативных правовых решений акимов

1. Официальное опубликование нормативных правовых решений маслихатов, нормативных правовых постановлений акиматов и нормативных правовых решений акимов осуществляется в порядке, предусмотренном статьей 30 настоящего Закона.
2. Официальное опубликование нормативных правовых решений маслихатов, нормативных правовых постановлений акиматов и нормативных правовых решений акимов осуществляется в периодических печатных изданиях, распространяемых на территории соответствующей административно-территориальной единицы.";
13) дополнить статьей 35-1 следующего содержания:
"Статья 35-1. Контроль за опубликованием нормативных правовых актов
центральных и местных государственных органов

1. Контроль за опубликованием нормативных правовых актов центральных и местных государственных органов осуществляют Министерство юстиции Республики Казахстан и его территориальные органы.
2. Порядок осуществления контроля за опубликованием нормативных правовых актов центральных и местных государственных органов определяется Правительством Республики Казахстан.";
14) в статье 36:
дополнить пунктами 3-1, 3-2 следующего содержания:
"3-1. Если из-за значительного объема нормативного правового акта его текст публикуется в нескольких номерах периодического печатного издания, то днем официального опубликования считается день опубликования заключительной части текста нормативного правового акта.
Нормативные правовые акты должны публиковаться в периодических печатных изданиях на государственном и русском языках одновременно.
3-2. Обязательным условием введения в действие нормативных правовых актов, касающихся прав, свобод и обязанностей граждан, является их официальное опубликование.";
пункт 4 после слов "указанные в самом акте" дополнить словами ", а подлежащие государственной регистрации - не раньше государственной регистрации";
15) в статье 38:
пункт 2 дополнить подпунктом 5) следующего содержания:
"5) принят с нарушением порядка, установленного правилами государственной регистрации.";
в пункте 4 слово "Порядок" заменить словом "Правила";
16) в статье 40:
пункт 1 дополнить предложением следующего содержания:
"Приостановление действия нормативного правового акта или его

отдельных норм осуществляется отдельным нормативным правовым актом.";
     дополнить пунктом 3 следующего содержания:
     "3. Государственная регистрация и (или) опубликование нормативного 
правового акта о прекращении или приостановлении действия другого 
нормативного правового акта осуществляются в порядке, предусмотренном 
настоящим Законом.".
     Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие со дня опубликования, 
за исключением подпунктов 12)-13) статьи 1, которые вводятся в действие с 
1 января 2002 года.
     Президент
     Республики Казахстан 
 
(Специалисты: Умбетова А.М.,
              Склярова И.В.)