Ақпараттандыру туралы

Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 8 мамырдағы N 412-II заңы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 11 қаңтардағы N 217 Заңымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР 11.01.2007 N 217 Заңымен (қолданысқа енгізу тәртібін 46-б. қараңыз).

Осы Заң ақпараттандыру саласындағы қатынастарды, ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелерді дамыту мен қорғауды реттейді, ақпараттандыру саласындағы мемлекеттік органдардың құзыретін, жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен міндеттерін белгілейді.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) ақпараттандыру - ақпараттық технологияларды жеке және заңды тұлғалардың ақпараттық қажеттіктерін қанағаттандыру мақсатында пайдалану негізінде ақпараттық ресурстарды, ақпараттық жүйелерді қалыптастыруға және дамытуға бағытталған ұйымдық, әлеуметтік-экономикалық және ғылыми-техникалық процесс;

2) ақпараттық ресурстар - ақпараттық жүйелерде бар, тиісті бағдарламалық қамтамасыз етумен біріктірілген және ақпаратты пайдаланушылардың мүдделілігін туғызатын электрондық жүйелендірілген ақпарат (ақпараттық деректер базалары);

3) уәкілетті орган - ақпараттандыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруды және қызметті мемлекеттік реттеуді жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

4) ақпараттандыру саласындағы ұлттық оператор - мемлекет бірден-бір қатысушысы болып табылатын, мемлекеттік ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелерді сүйемелдеуді және оларды қалыптастыруды, дамытуды және сүйемелдеуді ұйымдық-техникалық жағынан қолдауды жүзеге асыратын ұйым;

5) ақпараттық жүйе - ақпараттық процестерді іске асыруға арналған ақпараттық технологиялардың, ақпараттық желілердің және оларды бағдарламалық-техникалық жағынан қамтамасыз ету құралдарының жиынтығы;

6) ақпараттық ресурстарды, ақпараттық жүйелерді қорғау - ақпаратты алу, көшірмесін түсіру, тарату, бұрмалау, жою немесе оған тосқауыл қою жөніндегі заңсыз іс-әрекетті қоса алғанда, ақпараттық ресурстарға, ақпараттық жүйелерге заңсыз қол жеткізуді болғызбауға бағытталған құқықтық, экономикалық және ұйымдық-техникалық іс-шаралар кешені;

7) ақпараттық процестер - ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, ақпаратты жасау, жинау, өңдеу, жинақтау, сақтау, іздеу, беру, пайдалану және тарату процестері;

8) ақпараттық қызметтер көрсету - пайдаланушыларға олардың сұратуы бойынша немесе тараптардың келісімі бойынша ақпараттық ресурстарды, ақпараттық жүйелерді беру жөніндегі қызмет;

9) ақпараттық ресурстарды, ақпараттық жүйелерді және ақпараттық қызметтер көрсетуді пайдаланушы - ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелерді Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен немесе тараптардың келісімі бойынша пайдаланатын жеке немесе заңды тұлға, мемлекеттік орган немесе ұйым;

10) ақпараттық жүйелерді иеленуші - ақпараттық жүйелерге меншік құқығын және (немесе) өзге де құқықтарды иеленетін жеке немесе заңды тұлға, мемлекеттік орган немесе ұйым;

11) ақпараттық ресурстарды иеленуші - ақпараттық ресурстарға меншік құқығын және (немесе) өзге де құқықтарды иеленетін жеке немесе заңды тұлға, мемлекеттік орган немесе ұйым;

12) жасырын мәліметтер - мемлекеттік құпияларды құрамайтын, Қазақстан Республикасының заңдарына немесе тараптардың келісіміне сәйкес қол жеткізу шектелген ақпарат;

13) құжатталған ақпарат - материалдық жеткізушіде өзін бірдейлендіруге мүмкіндік беретін реквизиттермен қоса тіркелген ақпарат.

2-бап. Қазақстан Республикасының ақпараттандыру туралы заңдары

Қазақстан Республикасының ақпараттандыру туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгіленсе, халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

3-бап. Осы Заңның қолданылу аясы

1. Осы Заң ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелерді қалыптастыру және пайдалану кезінде, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттік органдар мен ұйымдардың ақпараттандыру саласындағы құқықтарын қорғау кезінде туындайтын қатынастарды реттейді.

2. Осы Заң мемлекеттік және (немесе) мемлекеттік емес ақпараттық ресурстардағы ақпараттың кез келген ақпарат жеткізушілерде және кез келген нысанда болуына байланысты қатынастарды реттемейді.

2-тарау. Ақпараттандыру саласындағы
мемлекеттік реттеу

4-бап. Ақпараттандыру саласындағы мемлекеттік реттеудің мақсаттары мен принциптері

1. Қазақстан Республикасының ақпараттық инфрақұрылымын ақпараттық технологиялар дамуының қазіргі заманғы әлемдік деңгейін ескере отырып қалыптастыру мен дамыту, сондай-ақ елдің әлеуметтік және экономикалық дамуын ақпараттық қамтамасыз ету ақпараттандыру саласындағы мемлекеттік реттеудің мақсаттары болып табылады.

2. Ақпараттандыру саласындағы мемлекеттік реттеу мынадай принциптерге негізделген:

1) ақпараттық қызметтер көрсету рыногының еркін дамуы;

2) ақпараттандыру саласындағы ұлттық қауіпсіздік мүдделерін, жасырын мәліметтерді қорғауды қамтамасыз ету;

3) жеке және заңды тұлғаларды, сондай-ақ мемлекеттік органдар мен ұйымдарды сапалы және тиімді ақпараттық қамтамасыз ету;

4) ақпараттық ресурстарды еркін және тең құқылы алу, тарату және пайдалану жағдайларын жасау.

5-бап. Ақпараттандыру саласындағы мемлекеттік реттеудің негізгі бағыттары

Ақпараттандыру саласындағы мемлекеттік реттеу:

1) ақпараттық қызметтер көрсету рыногын қалыптастыру үшін жағдайлар қамтамасыз етуге;

2) Қазақстан Республикасының ақпараттандыру туралы заңдарын әзірлеуге және жетілдіруге;

3) мемлекеттік ақпараттық ресурстарды, ақпараттық жүйелерді, ақпараттық желілерді қалыптастыруға және дамытуға, Қазақстан Республикасының біртұтас ақпараттық кеңістігінде олардың сыйысымдылығын және өзара іс-қимылын қамтамасыз етуге;

4) мемлекеттік ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелерді тіркеуді жүзеге асыруға;

5) электрондық құжат айналымы жүйесін дамыту, электрондық құжатты және электрондық цифрлық қолтаңбаны қолдану үшін жағдайлар жасауға;

6) ақпараттандыру саласындағы бірыңғай ғылыми-техникалық саясатты ақпараттық технологиялар дамуының әлемдік деңгейін ескере отырып қалыптастыруға және жүзеге асыруға;

7) мемлекеттік ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелерді қорғауды ұйымдастыруға бағытталған.

6-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің ақпараттандыру саласындағы құзыреті

Қазақстан Республикасының Үкіметі:

1) ақпараттандыру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлейді;

2) ақпараттандыру саласындағы бағдарламаларды әзірлеуді және орындауды ұйымдастырады;

3) Қазақстан Республикасының ақпараттандыру туралы заңдарының сақталуын бақылауды қамтамасыз етеді;

4) ақпараттандыру саласындағы мемлекеттік меншікті басқаруды ұйымдастырады, оны пайдалану жөніндегі шараларды әзірлейді және жүзеге асырады, ақпараттық ресурстарға, ақпараттық жүйелерге мемлекеттік меншік құқығын қорғауды қамтамасыз етеді;

5) ақпараттандыру саласындағы уәкілетті органның функцияларын айқындайды;

6) ақпараттандыру саласындағы ұлттық операторды және оның өкілеттігін айқындайды;

7) мемлекеттік ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелерді тіркеу ережелерін белгілейді;

8) ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелердің мемлекеттік тіркелімін жүргізу ережелерін белгілейді.

9) <*>

Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасы 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

7-бап. Ақпараттандыру саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Уәкілетті орган:

1) ақпараттандыру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын іске асырады;

2) ақпараттық қызметтер көрсету рыногының жұмыс істеуі үшін жағдайлар жасауды өз құзыреті шегінде қамтамасыз етеді;

3) өз құзыреті шегінде ақпараттандыру туралы нормативтік құқықтық актілер әзірлейді және қабылдайды;

4) мемлекеттік органдар мен ұйымдарға ақпараттандыру мәселелері бойынша практикалық және әдістемелік көмек көрсетеді;

5) Қазақстан Республикасының ақпараттандыру туралы заңдарының сақталуын бақылауды жүзеге асырады;

6) ақпараттандыру саласындағы бағдарламаларды әзірлейді;

7) мемлекеттік ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелерді тіркейді;

8) табиғи және техногендік сипаттағы төтенше оқиғалар, террористік актілер кезінде ақпараттық ресурстарды, ақпараттық жүйелерді Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес басқаруды жүзеге асырады;

9) ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелердің мемлекеттік тіркелімін жүргізеді.

10) <*>

Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасы 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

8-бап. Ақпараттандыру саласындағы ұлттық оператордың функциялары

Ақпараттандыру саласындағы ұлттық оператор:

1) мемлекеттік ақпараттық жүйелердің өзара іс-қимылын, олардың әлемдік ақпараттық жүйелер мен ақпараттық ресурстарға интеграциялануын қамтамасыз етеді;

2) ведомствоаралық мемлекеттік ақпараттық жүйелерді сүйемелдеуді және пайдалануды жүзеге асырады;

3) жеке және заңды тұлғалардың ақпараттық қажеттіктерін қанағаттандыру мақсатында олардың жалпыға бірдей қолжетімді мемлекеттік ақпараттық ресурстарға қол жеткізуі үшін техникалық жағдайларды ұйымдастыруды қамтамасыз етеді;

4) ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелердің мемлекеттік тіркелімін жүргізуді техникалық қамтамасыз етуді жүзеге асырады.

3-тарау. Ақпараттық ресурстарды қалыптастыру
және пайдалану тәртібі

9-бап. Ақпараттық ресурстардың түрлері

1. Ақпараттық ресурстар мемлекеттік және мемлекеттік емес болуы мүмкін.

2. Мемлекеттік ақпараттық ресурстарға мемлекеттік органдардың немесе ұйымдардың және мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен құрылатын (қолдау көрсетілетін), Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен есепке алынуға және қорғалуға тиіс ақпараттық ресурстары жатады.

3. Мемлекеттік емес ақпараттық ресурстарға жеке және заңды тұлғалардың ақпараттық ресурстары жатады.

10-бап. Ақпараттық ресурстарға меншік құқығы мен өзге де құқықтар

1. Ақпараттық ресурстарға меншік құқығы мен өзге де құқықтардың туындауы және тоқтатылуы үшін негіздер Қазақстан Республикасының заң актілерімен реттеледі.

2. Жеке және заңды тұлғалар мемлекеттік емес ақпараттық ресурстарды иеленушілер болып табылады.

3. Ақпараттық ресурстар бір мезгілде бірнеше иеленушіге тиесілі болуы мүмкін.

4. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, ақпараттық ресурстар тауар болуы мүмкін.

5. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңдарына сәйкес мемлекеттік құпияларға жатқызылған мәліметтері бар мемлекеттік емес ақпараттық ресурстарды иеленушілердің оларға өз қалауы бойынша иелік етуге құқығы жоқ.

11-бап. Мемлекеттік ақпараттық ресурстарды қалыптастыру және пайдалану

1. Мемлекеттік ақпараттық ресурстар жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттік органдар мен ұйымдардың ақпараттық қажеттіктерін қамтамасыз ету мақсатында қалыптастырылады.

Мемлекеттік ақпараттық ресурстарды мемлекеттік органдар мен ұйымдар қалыптастырады, олар Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен олардың пайдаланылуын қамтамасыз етеді.

2. Мемлекеттік ақпараттық ресурстарды жаңартуды (актуалдандыруды) мемлекеттік органдар мен ұйымдар Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңдарында белгіленген тәртіппен жүзеге асырады.

Мемлекеттік органдар мен ұйымдар өз құзыреті шегінде мемлекеттік ақпараттық ресурстарды жинауды, өңдеуді және сақтауды жүзеге асырады.

3. Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жағдайларда, жеке және заңды тұлғалар құжатталған ақпарат пен электрондық құжаттарды мемлекеттік органдарға береді.

4. Мемлекеттік ақпараттық ресурстарды қалыптастыру үшін міндетті түрде берілетін құжатталған ақпарат және электрондық құжаттар түрлерінің тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

12-бап. Жалпыға бірдей қолжетімді ақпараты және қол жеткізу шектелген ақпараты бар мемлекеттік ақпараттық ресурстар

1. Мемлекеттік ақпараттық ресурстарда жалпыға бірдей қолжетімді ақпарат пен қол жеткізу шектелген ақпарат болады.

Қол жеткізу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шектелмеген ақпарат жалпыға бірдей қолжетімді ақпарат болып табылады.

Мемлекеттік құпиялар, коммерциялық, қызметтік, заңмен қорғалатын өзге де құпия, сондай-ақ қол жеткізуге пайдаланушылардың шектеулі тобы ие болатын, не қол жеткізу пайдаланушылардың жекелеген санаттары үшін шектелген басқа да ақпарат қол жеткізу шектелген ақпарат болып табылады.

2. Ақпаратты қол жеткізу санаттарына жатқызу тәртібін, жалпыға бірдей қолжетімді ақпаратты сақтау және пайдалану жағдайларын Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес ақпараттық ресурстарды иеленушілер белгілейді.

3. Ақпаратты қол жеткізу шектелген ақпаратқа жатқызу тәртібі, мұндай ақпаратты сақтау және пайдалану жағдайлары Қазақстан Республикасының заңдарында айқындалады.

13-бап. Мемлекеттік емес ақпараттық ресурстарды қалыптастыру және пайдалану

1. Мемлекеттік емес ақпараттық ресурстарды жеке және заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен өз қаражаты есебінен қалыптастырады, сатып алады (береді).

2. Мемлекеттік емес ақпараттық ресурстарды жеке және заңды тұлғалар өз бетімен немесе Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтін тәртіппен шарттық негізде пайдаланады.

14-бап. Мемлекеттік және мемлекеттік емес ақпараттық ресурстарға қол жеткізу

1. Жеке және заңды тұлғалардың жалпыға бірдей қолжетімді мемлекеттік ақпараттық ресурстарға еркін қол жеткізуге құқығы бар.

Қол жеткізу шектелген мемлекеттік ақпараттық ресурстарға қол жеткізу тәртібі Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес айқындалады.

2. Мемлекеттік құпиялары жоқ мемлекеттік емес ақпараттық ресурстарға қол жеткізу тәртібін ақпараттық ресурстарды иеленушілер осы Заңға қайшы келмейтін тәртіппен айқындайды.

15-бап. Жеке және заңды тұлғалардың өздері туралы мәліметтер бар ақпараттық ресурстарға қол жеткізуі

1. Жеке және заңды тұлғалардың өздері туралы мәліметтер бар ақпараттық ресурстарға еркін қол жеткізуге, сондай-ақ бұл ақпараттың толықтығы мен дұрыстығын қамтамасыз ету мақсатында оны нақтылауға құқығы бар.

2. Мемлекеттік органдар жеке және заңды тұлғалардың құқықтары, бостандықтары мен заңды мүдделері, олардың қауіпсіздігі мәселелері және оларға тікелей қатысты немесе қоғамдық мүддені білдіретін басқа да мәселелер жөніндегі ақпараты бар ақпараттық ресурстарға пайдаланушылардың қол жеткізуін өз құзыреті шегінде қамтамасыз етеді.

3. Осы баптың 1-тармағында аталған ақпараттық ресурстарға жеке және заңды тұлғалардың қол жеткізуін шектеуге Қазақстан Республикасының заң актілерінде көзделген негіздер бойынша жол беріледі.

4. Жеке және заңды тұлғалар туралы құпия мәліметтер бар ақпараттық ресурстарды оларға мүліктік және моральдық зиян келтіру, Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген құқықтары мен бостандықтарын іске асыруын шектеу мақсатында пайдалануға жол берілмейді.

4-тарау. Ақпараттық жүйелерді қалыптастыру және
пайдалану тәртібі

16-бап. Желіаралық қосу

1. Мемлекеттік және мемлекеттік емес ақпараттық жүйелерді иеленушілер Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істейтін әр түрлі ақпараттық жүйелердің арасында деректер алмасу мен беруді ұйымдастыру үшін өзара желіаралық қосу мүмкіндігін деректерді берудің стандартты хаттамаларын пайдалану негізінде қамтамасыз ете алады.

2. Мемлекеттік ақпараттық жүйелермен желіаралық қосуды қамтамасыз ету тәртібі Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленеді.

17-бап. Ақпараттық жүйелердің түрлері

1. Ақпараттық жүйелер мемлекеттік және мемлекеттік емес болуы мүмкін.

2. Мемлекеттік ақпараттық жүйелерге мемлекеттік органдар немесе ұйымдар иеленушілері болып табылатын ақпараттық жүйелер жатады.

Мемлекеттік ақпараттық жүйелер мемлекеттік мүліктің құрамына кіреді.

3. Мемлекеттік емес ақпараттық жүйелерге жеке немесе заңды тұлғалар иеленушілері болып табылатын ақпараттық жүйелер жатады.

18-бап. Ақпараттық жүйелерді қалыптастыру және пайдалану

1. Мемлекеттік ақпараттық жүйелерді мемлекеттік органдар мен ұйымдар мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен қалыптастырады және пайдаланады.

2. Мемлекеттік емес ақпараттық жүйелерді жеке және заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтін тәртіппен өз қаражаты есебінен қалыптастырады және пайдаланады.

19-бап. Ақпараттық жүйелерді пайдалана отырып жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыру тәртібі

Мемлекеттік және мемлекеттік емес ақпараттық жүйелерді пайдалана отырып жедел-іздестіру қызметі Қазақстан Республикасының жедел-іздестіру қызметі туралы заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

5-тарау. Ақпараттық ресурстарды,
ақпараттық жүйелерді қорғау

20-бап. Ақпараттық ресурстарды және ақпараттық жүйелерді қорғаудың мақсаттары

1. Ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелер техникалық қорғау құралдарымен:

1) тұлғаның, мемлекеттің және қоғамның ақпараттық қауіпсіздігі;

2) ақпараттық ресурстардың сыртқа кетуін, ұрлануын, жоғалуын, бұрмалануын, қолдан жасалуын, оларға рұқсатсыз қол жеткізуді, пайдалануды және таратуды, зиян, залал келтіруді болғызбау;

3) ақпараттық жүйелерге заңсыз қол жеткізуді болғызбау;

4) ақпараттық ресурстарда бар, жеке және заңды тұлғалар туралы мәліметтердің құпиялылығын сақтау;

5) қол жеткізу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес шектелген мәліметтерді таратпау мақсаттарында;

6) және Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де мақсаттарда қамтамасыз етіледі.

2. Ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелерді қорғауды қамтамасыз етуге қойылатын талаптарды мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының заңдарында айқындалған құзыреті шегінде белгілейді.

Ескерту. 20-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2006.01.31. N 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

21-бап. Мемлекеттік және мемлекеттік емес ақпараттық ресурстарды қорғау режимі

1. Заңсыз қолданылуы иеленушіге, пайдаланушыға немесе ақпараттық процестерге қатысатын өзге де тұлғаға залал келтіруі мүмкін мемлекеттік және мемлекеттік емес ақпараттық ресурстар қорғалуға тиіс.

2. Мемлекеттік емес ақпараттық ресурстарды қорғау режимін ақпараттық ресурстарды иеленуші белгілейді.

3. Мемлекеттік ақпараттық ресурстарды қорғау режимін және оның сақталуын бақылауды тиісті мемлекеттік органдар жүзеге асырады.

4. Мемлекеттік ақпараттық ресурстарды қалыптастыратын және (немесе) пайдаланатын мемлекеттік органдар мен ұйымдар, жеке және заңды тұлғалар қол жеткізу шектелген ақпараты бар ақпараттық ресурстарды қорғауды қамтамасыз етеді.

22-бап. Қорғау құралдары жоқ ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелерді пайдалану

Егер ақпараттық қызметтер көрсету туралы келісімде өзгеше көзделмесе, қорғау құралдары жоқ және белгіленген талаптарға сәйкестігі расталмаған ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелерді пайдалануға байланысты тәуекелді пайдаланушы мойнына алады.

23-бап. Сертификаттау

1. Мемлекеттік және мемлекеттік емес ақпараттық жүйелер, сондай-ақ оларды қорғау құралдары Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен сертификатталған жабдықтар және бағдарламалық қамтамасыз ету қолданыла отырып қалыптастырылады және пайдаланылады.

2. Қол жеткізу шектелген ақпараты бар және оны өңдейтін мемлекеттік ақпараттық жүйелер Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес міндетті түрде сертификатталуға тиіс.

6-тарау. Қорытынды ережелер

24-бап. Қазақстан Республикасының ақпараттандыру туралы заңдарын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының ақпараттандыру туралы заңдарының бұзылуына кінәлі тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауаптылықта болады.

25-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

Осы Заң 2003 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Об информатизации

Закон Республики Казахстан от 8 мая 2003 года N 412. Утратил силу Законом Республики Казахстан от 11 января 2007 года N 217

Сноска. Закон РК от 8 мая 2003 года N 412 утратил силу Законом РК от 11 января 2007 года N 217 (порядок введения в действие см. ст. 46 ).

ОГЛАВЛЕНИЕ

Настоящий Закон регулирует отношения в сфере информатизации, развитие и защиту информационных ресурсов и информационных систем, устанавливает компетенцию государственных органов, права и обязанности физических и юридических лиц в сфере информатизации.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем
Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) информатизация - организационный, социально-экономический и научно-технический процесс, направленный на формирование и развитие информационных ресурсов, информационных систем на основе использования информационных технологий в целях удовлетворения информационных потребностей физических и юридических лиц;

2) информационные ресурсы - электронная систематизированная информация (информационные базы данных), содержащаяся в информационных системах, объединенная соответствующим программным обеспечением и представляющая интерес для пользователей информации;

3) уполномоченный орган - государственный орган, осуществляющий реализацию государственной политики и государственное регулирование деятельности в сфере информатизации;

4) национальный оператор в сфере информатизации - организация, единственным участником которой является государство, осуществляющая сопровождение и организационно-техническую поддержку формирования, развития и сопровождения государственных информационных ресурсов и информационных систем;

5) информационная система - совокупность информационных технологий, информационных сетей и средств их программно-технического обеспечения, предназначенных для реализации информационных процессов;

6) защита информационных ресурсов, информационных систем - комплекс правовых, экономических и организационно-технических мероприятий, направленных на предотвращение неправомерного доступа к информационным ресурсам, информационным системам, включая незаконные действия по получению, копированию, распространению, искажению, уничтожению или блокированию информации;

7) информационные процессы - процессы создания, сбора, обработки, накопления, хранения, поиска, передачи, использования и распространения информации с использованием информационных технологий;

8) информационные услуги - деятельность по предоставлению информационных ресурсов, информационных систем пользователям по их запросам или по соглашению сторон;

9) пользователь информационных ресурсов, информационных систем и информационных услуг - физическое или юридическое лицо, государственный орган или организация, пользующиеся информационными ресурсами и информационными системами в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, или по соглашению сторон;

10) владелец информационных систем - физическое или юридическое лицо, государственный орган или организация, обладающие правом собственности и (или) иными правами на информационные системы;

11) владелец информационных ресурсов - физическое или юридическое лицо, государственный орган или организация, обладающие правом собственности и (или) иными правами на информационные ресурсы;

12) конфиденциальные сведения - информация, не составляющая государственные секреты, доступ к которой ограничен в соответствии с законодательством Республики Казахстан или по соглашению сторон;

13) документированная информация - информация, зафиксированная на материальном носителе, с реквизитами, позволяющими ее идентифицировать.

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан
об информатизации

Законодательство Республики Казахстан об информатизации основывается на Конституции Республики Казахстан, состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.
Если ратифицированным Республикой Казахстан международным договором установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

Статья 3. Сфера действия настоящего Закона

1. Настоящий Закон регулирует отношения, возникающие при формировании и использовании информационных ресурсов и информационных систем, а также при защите прав физических и юридических лиц, государственных органов и организаций в сфере информатизации.
2. Настоящий Закон не регулирует отношения, связанные с содержанием информации в государственных и (или) негосударственных информационных ресурсах на любых носителях информации и в любой форме.

Глава 2. Государственное регулирование
в сфере информатизации

Статья 4. Цели и принципы государственного регулирования
в сфере информатизации

1. Целями государственного регулирования в сфере информатизации являются формирование и развитие информационной инфраструктуры Республики Казахстан с учетом современного мирового уровня развития информационных технологий, а также информационное обеспечение социального и экономического развития страны.
2. Государственное регулирование в сфере информатизации основано на следующих принципах:
1) свободное развитие рынка информационных услуг;
2) обеспечение интересов национальной безопасности в сфере информатизации, защиты конфиденциальных сведений;
3) качественное и эффективное информационное обеспечение физических и юридических лиц, а также государственных органов и организаций;
4) создание условий свободного и равноправного получения, распространения и использования информационных ресурсов.

Статья 5. Основные направления государственного
регулирования в сфере информатизации

Государственное регулирование в сфере информатизации направлено на:
1) обеспечение условий для формирования рынка информационных услуг;
2) разработку и совершенствование законодательства Республики Казахстан об информатизации;
3) формирование и развитие государственных информационных ресурсов, информационных систем, информационных сетей, обеспечение их совместимости и взаимодействия в едином информационном пространстве Республики Казахстан;
4) осуществление регистрации государственных информационных ресурсов и информационных систем;
5) создание условий для развития системы электронного документооборота, применения электронного документа и электронной цифровой подписи;
6) формирование и осуществление единой научно-технической политики в сфере информатизации с учетом мирового уровня развития информационных технологий;
7) организацию защиты государственных информационных ресурсов и информационных систем.

Статья 6. Компетенция Правительства Республики Казахстан
в сфере информатизации

Правительство Республики Казахстан:
1) разрабатывает основные направления государственной политики в сфере информатизации;
2) организует разработку и выполнение программ в сфере информатизации;
3) обеспечивает контроль за соблюдением законодательства Республики Казахстан об информатизации;
4) организует управление государственной собственностью в сфере информатизации, вырабатывает и осуществляет меры по ее использованию, обеспечивает защиту права государственной собственности на информационные ресурсы, информационные системы;
5) определяет функции уполномоченного органа в сфере информатизации;
6) определяет национального оператора в сфере информатизации и его полномочия;
7) устанавливает правила регистрации государственных информационных ресурсов и информационных систем;
8) устанавливает правила ведения государственного регистра информационных ресурсов и информационных систем;
9) (исключен) <*>
Сноска. В статью 6 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.)

Статья 7. Компетенция уполномоченного органа в сфере
информатизации

Уполномоченный орган:
1) реализует основные направления государственной политики в сфере информатизации;
2) обеспечивает в пределах своей компетенции создание условий для функционирования рынка информационных услуг;
3) разрабатывает и принимает в пределах своей компетенции нормативные правовые акты об информатизации;
4) оказывает практическую и методическую помощь государственным органам и организациям по вопросам информатизации;
5) осуществляет контроль за соблюдением законодательства Республики Казахстан об информатизации;
6) разрабатывает программы в сфере информатизации;
7) регистрирует государственные информационные ресурсы и информационные системы;
8) осуществляет управление в соответствии с законодательством Республики Казахстан информационными ресурсами, информационными системами при чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера, террористических актах;
9) ведет государственный регистр информационных ресурсов и информационных систем;
10) (исключен) <*>
Сноска. В статью 7 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.)

Статья 8. Функции национального оператора в сфере
информатизации

Национальный оператор в сфере информатизации:
1) обеспечивает взаимодействие государственных информационных систем, их интегрируемость в мировые информационные системы и информационные ресурсы;
2) осуществляет сопровождение и эксплуатацию межведомственных государственных информационных систем;
3) обеспечивает организацию технических условий для доступа физических и юридических лиц к общедоступным государственным информационным ресурсам с целью удовлетворения их информационных потребностей;
4) осуществляет техническое обеспечение ведения государственного регистра информационных ресурсов и информационных систем.

Глава 3. Порядок формирования и использования
информационных ресурсов

Статья 9. Виды информационных ресурсов

1. Информационные ресурсы могут быть государственными и негосударственными.
2. К государственным информационным ресурсам относятся информационные ресурсы государственных органов или организаций и создаваемые (поддерживаемые) за счет средств государственного бюджета, подлежащие учету и защите в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
3. К негосударственным информационным ресурсам относятся информационные ресурсы физических и юридических лиц.

Статья 10. Право собственности и иные права
на информационные ресурсы

1. Основания для возникновения и прекращения права собственности и иных прав на информационные ресурсы регулируются законодательными актами Республики Казахстан.
2. Физические и юридические лица являются владельцами негосударственных информационных ресурсов.
3. Информационные ресурсы могут принадлежать одновременно нескольким владельцам.
4. Информационные ресурсы могут быть товаром, за исключением случаев, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.
5. Владельцы негосударственных информационных ресурсов, содержащих сведения, отнесенные к государственным секретам в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственных секретах, не вправе распоряжаться ими по своему усмотрению.

Статья 11. Формирование и использование государственных
информационных ресурсов

1. Государственные информационные ресурсы формируются в целях обеспечения информационных потребностей физических и юридических лиц, государственных органов и организаций.
Государственные информационные ресурсы формируются государственными органами и организациями, которые обеспечивают их использование в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан.
2. Обновление (актуализация) государственных информационных ресурсов осуществляется государственными органами и организациями в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан о государственных закупках.
Государственные органы и организации в пределах своей компетенции осуществляют сбор, обработку и хранение государственных информационных ресурсов.
3. Физические и юридические лица в случаях, установленных законодательством Республики Казахстан, предоставляют документированную информацию и электронные документы государственным органам.
4. Перечень видов документированной информации и электронных документов, предоставляемых в обязательном порядке для формирования государственных информационных ресурсов, определяется Правительством Республики Казахстан.

Статья 12. Государственные информационные ресурсы,
содержащие общедоступную информацию и
информацию с ограниченным доступом

1. Государственные информационные ресурсы содержат общедоступную информацию и информацию с ограниченным доступом.
Общедоступной является информация, доступ к которой не ограничен в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
Информацией с ограниченным доступом являются государственные секреты, коммерческая, служебная, иная охраняемая законом тайна, а также другая информация, доступом к которой обладает ограниченный круг пользователей либо доступ к которой ограничен для отдельных категорий пользователей.
2. Порядок отнесения информации к категориям доступа, условия хранения и использования общедоступной информации определяются владельцами информационных ресурсов в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
3. Порядок отнесения информации к информации с ограниченным доступом, условия хранения и использования такой информации устанавливаются законодательством Республики Казахстан.

Статья 13. Формирование и использование
негосударственных информационных ресурсов

1. Негосударственные информационные ресурсы формируются, приобретаются (передаются) физическими и юридическими лицами за счет их средств в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
2. Негосударственные информационные ресурсы используются физическими и юридическими лицами самостоятельно или на договорной основе в порядке, не противоречащем законодательству Республики Казахстан.

Статья 14. Доступ к государственным и негосударственным
информационным ресурсам

1. Физические и юридические лица имеют право свободного доступа к общедоступным государственным информационным ресурсам.
Порядок доступа к государственным информационным ресурсам с ограниченным доступом определяется в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
2. Порядок доступа к негосударственным информационным ресурсам, не содержащим государственные секреты, определяется владельцами информационных ресурсов в порядке, не противоречащем настоящему Закону.

Статья 15. Доступ физических и юридических лиц
к информационным ресурсам, содержащим
сведения о них

1. Физические и юридические лица имеют право на свободный доступ к информационным ресурсам, содержащим сведения о них, а также уточнение этой информации в целях обеспечения ее полноты и достоверности.
2. Государственные органы в пределах своей компетенции обеспечивают доступ пользователей к информационным ресурсам, содержащим информацию по вопросам прав, свобод и законных интересов физических и юридических лиц, их безопасности и другим вопросам, касающимся их непосредственно или представляющим общественный интерес.
3. Ограничение доступа физических и юридических лиц к информационным ресурсам, указанным в пункте 1 настоящей статьи, допустимо по основаниям, предусмотренным законодательными актами Республики Казахстан.
4. Не допускается использование информационных ресурсов, содержащих конфиденциальные сведения о физических и юридических лицах, в целях причинения им имущественного и морального вреда, ограничения реализации прав и свобод, установленных законами Республики Казахстан.

Глава 4. Порядок формирования и
использования информационных систем

Статья 16. Межсетевое соединение

1. Владельцы государственных и негосударственных информационных систем могут обеспечивать возможность взаимного межсетевого соединения для организации обмена и передачи данных между различными информационными системами на основании использования стандартных протоколов передачи данных, функционирующими на территории Республики Казахстан.
2. Порядок обеспечения межсетевого соединения с государственными информационными системами определяется законодательством Республики Казахстан.

Статья 17. Виды информационных систем

1. Информационные системы могут быть государственными и негосударственными.
2. К государственным информационным системам относятся информационные системы, владельцами которых являются государственные органы или организации.
Государственные информационные системы входят в состав государственного имущества.
3. К негосударственным информационным системам относятся информационные системы, владельцами которых являются физические или юридические лица.

Статья 18. Формирование и использование информационных
систем

1. Государственные информационные системы формируются и используются государственными органами и организациями за счет средств государственного бюджета.
2. Негосударственные информационные системы формируются и используются физическими и юридическими лицами за счет их средств в порядке, не противоречащем законодательству Республики Казахстан.

Статья 19. Порядок осуществления оперативно-розыскной
деятельности с использованием информационных
систем

Оперативно-розыскная деятельность с использованием государственных и негосударственных информационных систем осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан об оперативно-розыскной деятельности.

Глава 5. Защита информационных ресурсов,
информационных систем

Статья 20. Цели защиты информационных ресурсов и
информационных систем

1. Информационные ресурсы и информационные системы обеспечиваются техническими средствами защиты в целях:
1) информационной безопасности личности, государства и общества;
2) предотвращения утечки, хищения, утраты, искажения, подделки, несанкционированного доступа, использования и распространения информационных ресурсов, причинения вреда, ущерба;
3) предотвращения неправомерного доступа в информационные системы;
4) сохранения конфиденциальности сведений о физических и юридических лицах, содержащихся в информационных ресурсах;
5) нераспространения сведений, доступ к которым в соответствии с законодательством Республики Казахстан ограничен;
6) и иных, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.
2. Требования к обеспечению защиты информационных ресурсов и информационных систем, устанавливаются государственными органами в пределах компетенции, определенной законодательством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 20 с изменениями - Законом Республики Казахстан от 31 января 2006 года N 125.

Статья 21. Режим защиты государственных и
негосударственных информационных ресурсов

1. Защите подлежат государственные и негосударственные информационные ресурсы, неправомерное обращение с которыми может нанести ущерб владельцу, пользователю или иному лицу, участвующему в информационных процессах.
2. Режим защиты негосударственных информационных ресурсов устанавливается владельцем информационных ресурсов.
3. Режим защиты государственных информационных ресурсов и контроль за его соблюдением осуществляются соответствующими государственными органами.
4. Государственные органы и организации, физические и юридические лица, формирующие и (или) использующие государственные информационные ресурсы, обеспечивают защиту информационных ресурсов, содержащих информацию с ограниченным доступом.

Статья 22. Использование информационных ресурсов и
информационных систем, не имеющих средств
защиты

Риск, связанный с использованием информационных ресурсов и информационных систем, не имеющих средств защиты и подтверждения соответствия установленным требованиям, несет пользователь, если иное не предусмотрено соглашением о предоставлении информационных услуг.

Статья 23. Сертификация

1. Государственные и негосударственные информационные системы, а также средства их защиты формируются и используются с применением оборудования и программного обеспечения, сертифицированных в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
2. Государственные информационные системы, содержащие и обрабатывающие информацию с ограниченным доступом, подлежат обязательной сертификации в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Глава 6. Заключительные положения

Статья 24. Ответственность за нарушение законодательства
Республики Казахстан об информатизации

Лица, виновные в нарушении законодательства Республики Казахстан об информатизации, несут ответственность, предусмотренную законами Республики Казахстан.

Статья 25. Порядок введения в действие настоящего Закона

Настоящий Закон вводится в действие с 1 июля 2003 года.

Президент
Республики Казахстан