Қазақстан Республикасының Қылмыстық iс жүргiзу және Азаматтық iс жүргiзу кодекстерiне соттылықтың аражiгiн ажырату мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы

Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 30 желтоқсандағы N 111 Заңы

1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актiлерiне өзгерiстер мен толықтырулар енгiзiлсiн:

1. 1997 жылғы 13 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Қылмыстық iс жүргiзу кодексiне (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1997 ж., N 23, 335-құжат; 1998 ж., N 23, 416-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; N 6, 141-құжат; 2001 ж., N 8, 53-құжат; N 15-16, 239-құжат; N 17-18, 245-құжат; N 21-22, 281-құжат; 2002 ж., N 4, 32, 33-құжаттар; N 17, 155-құжат; N 23-24, 192-құжат; 2003 ж., N 18, 142-құжат; 2004 ж., N 5, 22-құжат; N 23, 139-құжат; N 24, 153, 154, 156-құжаттар; 2005 ж., N 13, 53-құжат; 2005 жылғы 1 желтоқсанда "Егемен Қазақстан" және 2005 жылғы 26 қарашада "Казахстанская правда" газеттерiнде жарияланған "Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық актiлерiне зияткерлiк меншiк құқықтары мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" 2005 жылғы 22 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңы ):

1) 50-баптың бiрiншi бөлiгiнiң 7) тармағындағы "iс-әрекетi жағдайында анықтаушының, тергеушiнiң немесе соттың қаулысымен толықтай немесе тиiстi бөлiгiнде тоқтатыла тұруы мүмкiн." деген сөздер "iс-әрекетi;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 8), 9) тармақтармен толықтырылсын:
"8) тиiстi сараптама жүргiзiлген;
9) осы Кодекстiң 55-тарауында көзделген тәртiппен құқықтық көмек алуға байланысты iс жүргiзу әрекеттерi орындалған жағдайда анықтаушының, тергеушiнiң немесе соттың қаулысымен толықтай немесе тиiстi бөлiгiнде тоқтатыла тұруы мүмкiн.";

2) 70-баптың екiншi бөлiгi мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Қорғаушы ретiнде адвокат қатысады. Күдiктiлердiң, айыпталушылардың, сотталушылардың құқықтары мен мүдделерiн қорғауды адвокатпен қатар күдiктiнiң, айыпталушының, сотталушының жұбайы (зайыбы), жақын туыстары немесе заңды өкiлдерi, кәсiподақтардың және осы бiрлестiктер мүшелерiнiң iстерi бойынша басқа да қоғамдық бiрлестiктердiң өкiлдерi жүзеге асыра алады. Шетелдiк адвокаттардың iске қорғаушылар ретiнде қатысуына, егер бұл Қазақстан Республикасының тиiстi мемлекетпен жасасқан халықаралық шартында өзара негiзде көзделсе, заңнамада белгiленген тәртiппен жол берiледi.";
(Ескерту. 1-баптың 1-тармағы 2) тармақшасының қолданысқа енгізілуі осы Заңның 2-бабынан қараңыз)

3) 71-баптағы "сезiктi немесе айыпталушы", "айыпталушыға", "сезiктiлердiң немесе айыпталушылардың", "айыпталушы", "сезiктiнiң, айыпталушының" деген сөздер тиiсiнше "күдiктi, айыпталушы, сотталушы", "айыпталушыға, сотталушыға", "күдiктiлердiң, айыпталушылардың, сотталушылардың", "айыпталушы, сотталушы", "күдiктiнiң, айыпталушының, сотталушының" деген сөздермен ауыстырылсын;

4) 72-баптағы "сезiктi немесе айыпталушы,", "сезiктiнiң, айыпталушының", "Сезiктi немесе айыпталушы", "сезiктiге, айыпталушыға", "сезiктiге немесе айыпталушыға", "сезiктiнi, айыпталушыны", "сезiктiнiң немесе айыпталушының", "сезiктiмен немесе айыпталушымен" деген сөздер тиiсiнше "күдiктi, айыпталушы, сотталушы,", "күдiктiнiң, айыпталушының, сотталушының", "Күдiктi, айыпталушы немесе сотталушы", "күдiктiге, айыпталушыға, сотталушыға", "күдiктi, айыпталушы, сотталушы", "күдiктiге, айыпталушыға немесе сотталушыға", "күдiктiнi, айыпталушыны, сотталушыны", "күдiктiнiң, айыпталушының, сотталушының", "күдiктiмен, айыпталушымен, сотталушымен" деген сөздермен ауыстырылсын;

5) 290-баптың екiншi бөлiгi мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Облыстық және оған теңестiрiлген соттың соттауына жатқызылған iстердi қоспағанда, барлық қылмыстық iстер аудандық және оған теңестiрiлген соттың соттауына жатады.";

6) 291-баптың төртiншi бөлiгiндегi "наразылықтары, ұсынымдары" деген сөздер "шағымдары, наразылықтары" деген сөздермен ауыстырылсын;

7) 292-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"292-бап. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының соттауына
жататын қылмыстық iстер

1. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты апелляциялық және қадағалау сатысындағы сот ретiнде әрекет жасайды.
2. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қылмыстық iстер жөнiндегi алқасы облыстық және оларға теңестiрiлген соттың заңды күшiне енбеген үкiмдерiне апелляциялық шағымдар, прокурордың наразылықтары бойынша iстердi, сондай-ақ осы соттардың заңды күшiне енбеген қаулыларына жеке шағымдарды, прокурордың наразылықтарын апелляциялық тәртiппен қарайды.
3. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау алқасы:
1) аудандық және оған теңестiрiлген соттардың заңды күшiне енген үкiмдерi мен қаулыларына;
2) облыстық және оған теңестiрiлген соттардың қылмыстық iстер жөнiндегi алқасының апелляциялық тәртiппен шығарған қаулыларына;
3) облыстық және оған теңестiрiлген соттардың iстердi бiрiншi сатыда қарау кезiнде шығарған, заңды күшіне енген үкiмдерi мен қаулыларына;
4) облыстық және оған теңестiрiлген соттардың қадағалау алқаларының қаулыларына;
5) Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қылмыстық iстер жөнiндегi алқасының апелляциялық тәртiппен шығарған қаулыларына қадағалау шағымдары, Қазақстан Республикасы Бас прокурорының наразылықтары бойынша iстердi қарайды.
4. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жалпы отырысы осы Кодекстiң 458-бабының үшiншi бөлiгiнде көрсетiлген негiздер бойынша Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау алқасының қаулысына Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Төрағасының ұсынысы немесе Қазақстан Республикасы Бас прокурорының наразылығы бойынша iстердi қарайды.
5. Осы Кодексте көзделген жағдайларда, Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты тиiстi сот сатысында жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша iстердi қарайды.";

8) 299-бапта:
екiншi бөлiк мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Судья келiп түскен iс бойынша:
1) басты сот талқылауын тағайындау;
2) iстi алдын ала тыңдауды жүргiзу туралы шешiмдердiң бiрiн қабылдайды.";

бесiншi бөлiктегi "қылмыстық iстi соттауға жолдау туралы қаулыны қоспағанда," деген сөздер алып тасталсын;

9) 301-баптың бiрiншi бөлiгiндегi "осы Кодекстiң 299-бабы екiншi бөлiгiнiң 2)-6) тармақтарында көрсетiлген" деген сөздер "iстi қосымша тергеуге қайтару, iс бойынша iс жүргiзудi тоқтата тұру, iстi соттылығы бойынша жiберу, iстi қысқарту, қылмыстық iстердi бiрiктiру туралы" деген сөздермен ауыстырылсын;

10) 302-баптың екiншi бөлiгiнiң бiрiншi абзацындағы "осы Кодекстiң 299-бабының екiншi бөлiгiнде көрсетiлген мәселелердi шешудi қоспағанда" деген сөздер алып тасталсын;

11) 396-баптың бiрiншi бөлiгi мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Тараптар заңды күшiне енбеген сот үкiмдерiне осы тарауда көзделген ережелерге сәйкес апелляциялық тәртiппен шағым жасауы және наразылық бiлдiруi мүмкiн.";

12) 399-баптың бiрiншi бөлiгi мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Бiрiншi сатыдағы соттың үкiмiне шағымдар, наразылықтар апелляциялық тәртiпте үкiм жарияланған күннен бастап он бес тәулiк iшiнде берiлуi мүмкiн, ал қамауда отырған сотталған адам оны өзiне үкiм көшiрмесi табыс етiлген күннен бастап нақ сондай мерзiмде бере алады.";

13) 403-баптың үшiншi бөлiгiндегi "он" деген сөз "он бес" деген сөздермен ауыстырылсын;

14) 408-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"408-бап. Апелляциялық сатыдағы сот отырысын белгiлеу

1. Бiрiншi сатыдағы сот апелляциялық шағымдар жасау мен наразылық бiлдiруге арналған мерзiм бiткен соң және осы Кодекстiң 401-бабының талаптары орындалғаннан кейiн iстi қараудың жоғары тұрған соттың келiсiмiмен белгiленетiн уақыты мен орнын көрсете отырып, iстi тиiстi апелляциялық сатыға жiбередi.
2. Бiрiншi сатыдағы сот iстiң қаралатын уақыты мен орны туралы
тараптарға хабарлайды. Қамауда отырған сотталған адамды сот отырысына шақыру туралы мәселенi апелляциялық сатыдағы сот шешедi.
Қамауда отырған сотталған адамнан оның жағдайын нашарлатуға бағытталған шағымды немесе прокурордың наразылығын қарау кезiнде апелляциялық сатыға қатысу туралы өтiнiш түскен кезде, бiрiншi сатыдағы сот iстi сотталғанның тiкелей қатысуымен не ғылыми-техникалық құралдарды қолдана отырып қарау туралы қаулы шығарып, оны орындау үшiн тиiстi органдарға жiбередi.
3. Апелляциялық отырыстың орны мен уақыты туралы уақтылы хабарланған адамдардың келмеуi iстi қарауға кедергi болмайды. Прокурордың апелляциялық сатыда қатысуы мiндеттi.
Сотталған адамның жағдайын нашарлату туралы мәселе қойылатын, жәбiрленушiнiң (азаматтық талапкердiң) апелляциялық шағымы, прокурордың наразылығы бойынша iс қаралып жатқан не iс бойынша сотқа дейiн iс жүргiзу және бiрiншi сатыда iстi қарау айыпталушының қатысуынсыз жүзеге асырылған жағдайларда қорғаушының апелляциялық сатыда қатысуы мiндеттi. Өзге жағдайларда қорғаушының апелляциялық сатыға қатысуы осы Кодекстiң 71-бабында көзделген тәртiппен жүзеге асырылады.
4. Осы Кодекстiң 396-бабының екiншi бөлiгiне сәйкес үкiмге шағымдану құқығы берiлген адамдар, сондай-ақ үкiм шығарылғаннан кейiн тапсырма алған сотталған (ақталған) адамның қорғаушысы немесе жәбiрленушiнiң өкiлi соттың апелляциялық отырысына барлық жағдайда жiберiледi. Оларға өздерiнiң өтiнiштерi бойынша жасалған шағымдарды немесе наразылықтарды не оларға қарсылықтарды негiздеп сөйлеу үшiн сөз берiледi.";
(Ескерту. 1-баптың 1-тармағы 14) тармақшасының қолданысқа енгізілуі осы Заңның 2-бабынан қараңыз)

15) 409-бапта:
үшiншi бөлiк "мәлiмделсе," деген сөзден кейiн "олар бойынша процеске қатысушылардың пiкiрiн анықтайды, содан кейiн сот" деген сөздермен толықтырылсын;

төртiншi бөлiк мынадай редакцияда жазылсын:
"4. Iстi қарау iске қатысушылардың апелляциялық (жеке) шағымдарының, наразылықтарының себептерi мен дәлелдерiн бiлдiретiн пiкiрлерiн, оларға бiлдiрiлген қарсылықтарды ескере отырып олардың сөз сөйлеу ретiн анықтаудан басталады. Егер айыптаушы тараптың шағымында, наразылығында сотталған (ақталған) адамның жағдайын нашарлату туралы мәселе қойылса, қорғаушы тарап айыптаушы тараптың сөзi тыңдалғаннан кейiн сөйлейдi.";

16) 422-бап мынадай мазмұндағы тоғызыншы бөлiкпен толықтырылсын:
"9. Апелляциялық сатының соты айқын қате жазуларды түзету және түсiнiксiз жағдайларды түсiндiру туралы мәселелердi қарау қажет
болған жағдайда, апелляциялық қаулының мәнiн өзгертпей, қосымша қаулы шығаруға құқылы.";

17) 423-баптың екiншi бөлiгiндегi "жетi" деген сөз "он" деген сөзбен ауыстырылсын;

18) 447-баптың бiрiншi бөлiгiндегi екiншi сөйлем алып тасталсын;

19) 448-баптың төртiншi бөлiгi мынадай редакцияда жазылсын:
"4. Апелляциялық сатының қаулысы ол жарияланған кезден бастап заңды күшiне енедi.";

20) 458 және 459-баптар мынадай редакцияда жазылсын:

"458-бап. Сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қаралуы мүмкiн сот
актiлерi

1. Заңды күшiне енгеннен кейiн:
1) бiрiншi сатыдағы соттардың үкiмдерi мен қаулылары;
2) апелляциялық және қадағалау қаулылары сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қаралуы мүмкiн.
2. Мемлекеттiк және жеке айыптаушының айыптаудан бас тартуына байланысты соттардың осы Кодекстiң 109, 110, 111-баптарында көзделген мәселелер бойынша iстердi қосымша тергеу немесе жаңа сот қарауына жiберу туралы шығарған, заңды күшiне енген қаулылары сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қарауға жатпайды.
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау сатысында ауыр емес қылмыстар туралы заңды күшiне енген үкiмдерi сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қарауға жатпайды.
3. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау алқасының қаулылары қабылданған қаулы адамдардың өмiрi, денсаулығы не Қазақстан Республикасының экономикасы мен қауiпсiздiгi үшiн орны толмас ауыр салдарларға әкеп соқтыруы мүмкiн екенi туралы деректердiң анықталуына байланысты ерекше жағдайларда қайта қаралуы мүмкiн.

459-бап. Заңды күшiне енген сот үкiмдерi мен қаулыларын қайта
қарау негiздерi

1. Iстi тергеу немесе сотта қарау кезiнде азаматтардың конституциялық құқықтары мен бостандықтарын бұзуға жол берiлуi не заңды дұрыс қолданбаудан:
1) кiнәсiздi соттауға;
2) орташа ауыр қылмыс, ауыр немесе аса ауыр қылмыс жасады деп айыпталған адамға қатысты ақтау үкiмiн негiзсiз шығаруға немесе iстi негiзсiз қысқартуға;
3) жәбiрленушiнi сот арқылы қорғалу құқығынан айыруға;
4) сот тағайындаған жазаның қылмыстың ауырлығы мен сотталған адамның жеке басына сай келмеуiне әкеп соғуы заңды күшiне енген үкiмдер мен қаулыларды қайта қарауға негiз болып табылады.
2. Заңды күшiне енген сот актiлерi, егер:
1) сот актiсi мемлекеттiк немесе қоғамдық мүдделердi, мемлекет қауiпсiздiгiн қозғаса не адамдардың өмiрi, денсаулығы үшiн орны толмас ауыр салдарларға әкеп соқтыруы мүмкiн болса;
2) адам өлiм жазасына сотталған үкiм апелляциялық қарау нысанасы болмаса, қайта қаралады.
3. Өлiм жазасы туралы заңды күшiне енген үкiмдер де өлiм жазасын орындауға мораторийдiң күшi жойылғаннан кейiн қайта қаралуы мүмкiн.";

21) 460-бапта:
екiншi бөлiкте:
1) тармақтағы "қылмыстық iстер жөнiндегi алқасы мен" деген сөздер алып тасталсын;

2) тармақтағы "және Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қылмыстық iстер жөнiндегi алқасына" деген сөздер алып тасталсын;

3-1-бөлiк алып тасталсын;

бесiншi бөлiк мынадай редакцияда жазылсын:
"5. Осы Кодекстiң 463-465-баптарында көзделген ережелер прокурордың наразылықтарына қолданылмайды және тiкелей қадағалау сатысында қаралады.
Бұл ретте қадағалау алқасы осы Кодекстiң 459-бабында көзделген қадағалау тәртiбiмен iстi қайта қарау негiздерiнiң бар-жоғы туралы мәселенi шешедi, содан кейiн прокурор наразылығын мәнi бойынша қарайды. Аталған негiздер болмаған кезде қадағалау алқасы iстi сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қараудан бас тарту туралы қаулы шығарады.";

22) мынадай мазмұндағы 462-1-баппен толықтырылсын:

"462-1-бап. Қадағалау шағымын немесе прокурор наразылығын
қайтару

Қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы мынадай негiздер бойынша:
1) қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы осы Кодекстiң 462-бабының талаптарына сай келмесе;
2) заңды күшiне енген осы сот актiсiне қадағалау шағымын немесе прокурор наразылығын осы Кодекстiң 460-бабына сәйкес шағым жасауға құқығы жоқ адамдар берсе;
3) қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы осы Кодекстiң 461-бабының екiншi бөлiгiнде көрсетiлген мерзiм өткеннен кейiн берiлсе;
4) қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы оларды мәнi бойынша қарағанға дейiн керi қайтарып алынса;
5) қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы қадағалау сатысына осы Кодекстiң 291, 292-баптарында белгiленген соттылық тәртiбiн бұза отырып берiлсе;
6) қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы осы Кодекстiң 458-бабына сәйкес сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қарауға жатпайтын сот актiлерiне берiлсе, олар берген адамдарға қайтарылуға тиiс.
Қадағалау шағымын немесе прокурор наразылығын қайтаруға негiз болған кемшiлiктер жойылған жағдайда оларды жалпы негiзде қайта беруге болады.";

23) 463, 464 және 465-баптар мынадай редакцияда жазылсын:

"463-бап. Қадағалау шағымын алдын ала қарау

1. Сот актiсiн қадағалау тәртiбiмен қайта қарау туралы қадағалау шағымы облыстық және оған теңестiрiлген сот төрағасының, Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты Төрағасының тапсырмасы бойынша тиiстi қадағалау алқасының үш судьясынан құралған сотта алдын ала зерделенедi және қаралады. Қажет болған жағдайда қылмыстық iс сұратылуы мүмкiн.
2. Қадағалау шағымы келiп түскен күннен бастап бiр айдың iшiнде, ал iс сұратылған жағдайда - iс келiп түскен күннен бастап бiр айдың iшiнде қаралады.
3. Қадағалау шағымының алдын ала қаралатын күнi туралы шағым берген адамға хабарланады, алайда оның келмеуi iс бойынша сот қадағалауы тәртiбiмен iс жүргiзудi қозғау негiзi бар немесе жоқ екендiгi туралы мәселенi шешуге кедергi болмайды.

464-бап. Қадағалау шағымын алдын ала қараудың нәтижелерi
бойынша қабылданатын қаулылар

1. Сот қадағалау шағымын алдын ала қараудың нәтижелерi бойынша:
1) шағым берiлген сот актiсiн қайта қарау бойынша қадағалау iс жүргiзуiн қозғау және қадағалау шағымын қылмыстық iстi сұрата отырып қадағалау сатысында қарау туралы;
2) шағым берiлген сот актiсiн қайта қарау бойынша қадағалау iс
жүргiзуiн қозғаудан бас тарту туралы;
3) қадағалау шағымын қайтару туралы қаулы шығарады.
2. Соттың қадағалау шағымын алдын ала қарау нәтижелерi бойынша шығарған қаулысында:
1) қаулының шығарылған күнi мен орны;
2) қадағалау шағымын қараған және қаулы шығарған тиiстi сот судьяларының тегi мен аты-жөнi;
3) дау туғызған сот актiсiн көрсете отырып қаулы шығарылған iс;
4) қадағалау шағымын берген адам;
5) қадағалау шағымында келтiрiлген дәлелдер;
6) шағым берiлген сот актiсiн қайта қарау бойынша қадағалау iс жүргiзуiн қозғаудың немесе одан бас тартудың не қадағалау шағымын оларды берген адамдарға қайтарудың негiздерi;
7) осы баптың бiрiншi бөлiгiнде көрсетiлген шешiмдердiң бiрi көрсетiлуге тиiс.
3. Қадағалау шағымын алдын ала қараудың нәтижелерi бойынша шығарылған қаулының көшiрмесi қадағалау шағымын берген адамға жiберiледi.

465-бап. Қадағалау сатысының сот отырысын тағайындау

1. Қадағалау сатысы шағым берiлген сот актiсiн қайта қарау бойынша қадағалау iс жүргiзуiн қозғау туралы соттың қаулысын алғаннан кейiн тараптарға қадағалау шағымының көшiрмесiн, сот отырысын өткiзу күнiн, уақытын, орнын көрсете отырып, iстiң қадағалау сатысында қаралуы туралы хабарлама жiбередi.
2. Қадағалау сатысындағы iс қадағалау iс жүргiзуiн қозғау туралы қаулымен бiрге iс қадағалау сатысына берiлген не прокурор наразылығы келiп түскен күннен бастап бiр айдың iшiнде қаралуға тиiс.";

24) 466-баптағы "және оның орынбасарлары өз құзыретi шегiнде" деген сөздер алып тасталсын;

25) 467-баптың алтыншы бөлiгiнiң 1) тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"1) шағымды (наразылықты) қанағаттандырусыз қалдырады не iстi сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қараудан бас тарту туралы қаулы шығарады;";

26) 471-баптың екiншi бөлiгiнiң 5) тармағындағы "бiлдiруi болып табылады." деген сөздер "бiлдiруi;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 6) тармақпен толықтырылсын:
"6) Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесiнiң соттың сот актiсiн шығару кезiнде қолданған заңын конституциялық емес деп тануы болып табылады.".

2. 1999 жылғы 13 шiлдедегi Қазақстан Республикасының Азаматтық iс жүргiзу кодексiне (Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1999 ж., N 18, 644-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; N 10, 244-құжат; 2001 ж., N 8, 52-құжат; N 15-16, 239-құжат; N 21-22, 281-құжат; N 24, 338-құжат; 2002 ж., N 17, 155-құжат; 2003 ж., N 10, 49-құжат; N 14, 109-құжат; N 15, 138-құжат; 2004 ж., N 5, 25-құжат; N 17, 97-құжат; N 23, 140-құжат; N 24, 153-құжат; 2005 ж., N 5, 5-құжат; N 13, 53-құжат):

1) 28-баптың бiрiншi бөлiгiнiң 2) тармақшасы алып тасталсын;

2) 30-бапта:
бiрiншi бөлiктегi "2)," деген цифр алып тасталсын;

мынадай мазмұндағы 1-2 бөлiкпен толықтырылсын:
"1-2. Әскери соттар Қарулы Күштердiң, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың әскери қызметшiлерiнiң, әскери жиындардан өтiп жүрген азаматтардың әскери басқарудың лауазымды адамдары мен органдарының әрекеттерiне (әрекетсiздiгiне) шағымдануы туралы азаматтық iстердi қарайды. Әскери соттар, егер тараптардың бiрi әскери қызметшi, әскери басқару органдары, әскери бөлiм болып табылса, басқа да азаматтық iстердi қарауға құқылы.";

3) 174-баптың бiрiншi бөлiгiндегi "сотқа арыз түскен сәттен" деген сөздер "iстi сот талқылауына әзiрлеу аяқталған күннен" деген сөздермен ауыстырылсын;

4) 344-бапта:
тақырыбы "ұйғарымына" деген сөзден кейiн "(қаулысына) деген сөзбен толықтырылсын;

бiрiншi бөлiкте:
бiрiншi абзац "ұйғарымы", "ұйғарымына", "ұйғарым" деген сөздерден кейiн тиiсiнше "(қаулысы)", "(қаулысына)", "(қаулы)" деген сөздермен толықтырылсын;

екiншi абзацтағы "қаулылары" деген сөз "ұйғарымдары" деген сөзбен ауыстырылсын;

екiншi бөлiк "ұйғарымдарына", "ұйғарымдарға" деген сөздерден кейiн тиiсiнше "(қаулыларына)", "(қаулыларға)" деген сөздермен толықтырылсын;

үшiншi бөлiк "ұйғарымға" деген сөзден кейiн "(қаулыға)" деген сөзбен толықтырылсын;

төртiншi бөлiктегi "қаулыларына", "қаулы", "он" деген сөздер тиiсiнше "ұйғарымдарына (қаулыларына)", "ұйғарым (қаулы)", "он бес" деген сөздермен ауыстырылсын;

бесiншi бөлiк мынадай редакцияда жазылсын:
"5. Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, апелляциялық сатының жеке шағым, наразылық бойынша шығарылған ұйғарымы (қаулысы) шағымдануға, наразылық бiлдiруге жатпайды және ол шығарылғаннан кейiн дереу заңды күшiне енедi.";

алтыншы бөлiктегi "қаулыны", "қаулының", "қаулы" деген сөздер тиiсiнше "ұйғарымды (қаулыны)", "ұйғарымның (қаулының)", "ұйғарым (қаулы)" деген сөздермен ауыстырылсын;";

5) 384-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"384-бап. Сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қарауға жататын сот
актiлерi

1. Заңды күшiне енгеннен кейiн:
1) бiрiншi сатыдағы соттың шешiмдерi;
2) апелляциялық және қадағалау сатысындағы соттардың қаулылары;
3) бiрiншi сатыдағы соттың iстiң одан әрi жылжуына кедергi келтiретiн ұйғарымдары;
4) iсте тараптар болып табылмайтын адамдардың мүдделерiн қозғайтын сот актiлерi сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қаралуы мүмкiн.
2. Осы баптың бiрiншi бөлiгiнiң 2) тармақшасында көрсетiлген ұйғарымдарды (қаулыларды) қоспағанда, бiрiншi сатыдағы соттың заңды күшiне енген сот бұйрықтары, ұйғарымдары сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қарауға жатпайды.
3. Заңды күшiне енген, талап сомасы бес мың айлық есептiк көрсеткiштен кем болған жағдайда жеке тұлғалардың және талап сомасы жиырма мың айлық есептiк көрсеткiштен кем болған жағдайда заңды тұлғалардың мүлiктiк мүдделерiне байланысты шешiмдер, ұйғарымдар (қаулылар) Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау алқасында қайта қарауға жатпайды.
4. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты қадағалау алқасының қаулылары қабылданған қаулының адамдардың өмiрiне, денсаулығына не Қазақстан Республикасының экономикасы мен қауiпсiздiгiне орны толмас ауыр салдарларға әкеп соқтыруы мүмкiн екенi туралы деректердiң анықталуына байланысты ерекше жағдайларда қайта қаралуы мүмкiн.";

6) 385-бапта:
бiрiншi бөлiктегi "және сот бұйрықтарына" деген сөздер алып тасталсын;

екiншi бөлiкте:
1) тармақшада "азаматтық iстер жөнiндегi алқасы мен" деген сөздер алып тасталсын;

2) тармақшада "және Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының азаматтық iстер жөнiндегi алқасына" деген сөздер алып тасталсын;

4-1-бөлiк алып тасталсын;

бесiншi бөлiк мынадай редакцияда жазылсын:
"5. Осы Кодекстiң 393-395-баптарында көзделген ережелер прокурордың наразылықтарына қолданылмайды және тiкелей қадағалау сатысында қаралады. Бұл ретте қадағалау алқасы осы Кодекстiң 387-бабында көзделген iстi қадағалау тәртiбiмен қайта қарау негiздерiнiң бар-жоғы туралы мәселенi шешедi, содан кейiн прокурор наразылығын мәнi бойынша қарайды. Аталған негiздер болмаған кезде қадағалау алқасы iстi сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қараудан бас тарту туралы қаулы шығарады.";

7) 386-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"386-бап. Iстi қадағалау тәртiбiмен қарайтын соттар

1. Облыстық және оған теңестiрiлген соттың қадағалау алқасы:
1) аудандық және оларға теңестiрiлген соттардың заңды күшiне енген шешiмдерiне, ұйғарымдарына, қаулыларына;
2) облыстық және оған теңестiрiлген соттардың азаматтық iстер жөнiндегi алқасының апелляциялық тәртiппен шығарылған қаулыларына қадағалау шағымдары, прокурор наразылықтары бойынша iстердi қарайды.
2. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау алқасы:
1) бiрiншi сатыдағы соттардың шешiмдерiне, ұйғарымдарына, қаулыларына;
2) облыстық және оған теңестiрiлген соттардың азаматтық iстер жөнiндегi алқасының апелляциялық тәртiппен шығарылған қаулыларына;
3) облыстық және оған теңестiрiлген соттардың қадағалау алқасының қаулыларына;
4) Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының азаматтық iстер жөнiндегi алқасының апелляциялық тәртiппен шығарылған қаулыларына қадағалау шағымдары, Қазақстан Республикасы Бас прокурорының наразылықтары бойынша iстердi қарайды.
3. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жалпы отырысы осы Кодекстiң 384-бабының төртiншi бөлiгiнде көрсетiлген негiздер бойынша Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Төрағасының ұсынысы немесе Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау алқасының қаулысына Қазақстан Республикасы Бас прокурорының наразылықтары бойынша iстердi қарайды.";

8) 392-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"392-бап. Қадағалау шағымын (өтiнiмдi) немесе прокурор
наразылығын қайтару

1. Қадағалау шағымы (өтiнiм) немесе прокурор наразылығы мынадай негiздер бойынша:
1) қадағалау шағымы (өтiнiм) немесе прокурор наразылығы осы Кодекстiң 390, 391-баптарының талаптарына сай келмесе;
2) қадағалау шағымы (өтiнiм) немесе прокурор наразылығы заңды күшiне енген осы сот актiсiне осы Кодекстiң 385-бабына сәйкес шағым жасауға, наразылық бiлдiруге құқығы жоқ адамдар тарапынан берiлсе;
3) қадағалау шағымы (өтiнiм) немесе прокурор наразылығы осы Кодекстiң 388-бабының бiрiншi бөлiгiнде көрсетiлген мерзiм өткеннен кейiн берiлсе және оны қалпына келтiрудiң дәлелдi себептерi болмаса;
4) қадағалау шағымы (өтiнiм) немесе прокурор наразылығы оларды мәнi бойынша қарағанға дейiн керi қайтарып алынса;
5) қадағалау шағымы (өтiнiм) немесе прокурор наразылығы қадағалау сатысына соттылық ережесiн бұза отырып берiлсе;
6) қадағалау шағымы (өтiнiм) немесе прокурор наразылығы осы Кодекстiң 384-бабының екiншi бөлiгiне сәйкес сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қарауға жатпайтын сот актiлерiне берiлсе, олар берген адамдарға қайтарылуға тиiс.
2. Қадағалау шағымын (өтiнiмдi) немесе прокурор наразылығын қайтаруға негiз болған кемшiлiктер жойылған жағдайда оларды жалпы негiзде қайтадан беруге болады.";

9) 393, 394 және 395-баптар мынадай редакцияда жазылсын:

"393-бап. Қадағалау шағымын алдын ала қарау

1. Сот актiсiн сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қарау туралы қадағалау шағымы облыстық және оған теңестiрiлген сот төрағасының, Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты Төрағасының тапсырмасы бойынша тиiстi қадағалау алқасының үш судьясынан құралған сотта алдын ала зерделенедi және қаралады. Қажет болған жағдайда азаматтық iс сұратылуы мүмкiн.
2. Қадағалау шағымы келiп түскен күннен бастап бiр айдың iшiнде, ал iс сұратылған жағдайда - iс келiп түскен күннен бастап бiр айдың iшiнде қаралады.
3. Қадағалау шағымы алдын ала қаралатын күн туралы прокурорға, сондай-ақ шағым берген адамға хабарланады, алайда олардың келмеуi iс бойынша сот қадағалауы тәртiбiмен iс жүргiзудi қозғауға негiз бар немесе жоқ екенi туралы мәселенi шешуге кедергi болмайды.

394-бап. Қадағалау шағымын алдын ала қараудың нәтижелерi
бойынша қабылданатын шешiмдер

1. Қадағалау шағымын алдын ала қараудың нәтижелерi бойынша сот:
1) шағым берiлген сот актiсiн қайта қарау бойынша қадағалау iс жүргiзуiн қозғау және қадағалау шағымын азаматтық iстi сұрата отырып қадағалау сатысында қарау туралы;
2) шағым берiлген сот актiсiн қайта қарау бойынша қадағалау iс жүргiзуiн қозғаудан бас тарту туралы;
3) қадағалау шағымын қайтару туралы қаулы шығарады.
2. Соттың қадағалау шағымын алдын ала қарау нәтижелерi бойынша шығарған қаулысында:
1) қаулының шығарылған күнi мен орны;
2) қадағалау шағымын қараған және қаулы шығарған тиiстi сот судьяларының тегi мен аты-жөнi;
3) дау туғызған сот актiсiн көрсете отырып қаулы шығарылған iс;
4) қадағалау шағымының авторы;
5) қадағалау шағымында келтiрiлген дәлелдер;
6) қадағалау iс жүргiзуiн қозғаудың немесе одан бас тартудың не қадағалау шағымын оларды берген адамдарға қайтарудың негiздерi көрсетiлуге тиiс;
7) қаулының қарар бөлiгiнде осы баптың бiрiншi бөлiгiнде көрсетiлген шешiмдердiң бiрi жазылады.
3. Қадағалау шағымын алдын ала қараудың нәтижелерi бойынша шығарылған қаулының көшiрмесi қадағалау шағымын берген адамға жiберiледi.

395-бап. Қадағалау сатысы сотының отырысын тағайындау

1. Қадағалау сатысы шағым жасалған сот актiсiн қайта қарау бойынша қадағалау iс жүргiзуiн қозғау туралы сот қаулысын алғаннан
кейiн тараптарға қадағалау шағымының көшiрмелерiн, сот отырысы өткiзiлетiн күндi, уақытын, орнын көрсете отырып iстiң қадағалау сатысында қаралатыны туралы хабарлама жiбередi.
2. Қадағалау сатысындағы iс қадағалау iс жүргiзуiн қозғау туралы қаулымен бiрге қадағалау сатысына берiлген не прокурор наразылығы келiп түскен күннен бастап бiр айдың iшiнде қаралуға тиiс.";

10) 396-баптағы "және оның орынбасарлары өз құзыретi шегiнде" деген сөздер алып тасталсын;

11) 398-баптың төртiншi бөлiгi мынадай мазмұндағы 1-1) тармақшамен толықтырылсын:
"1-1) осы Кодекстiң 387-бабында көзделген негiздердiң болмауына байланысты iстi сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қараудан бас тарту туралы;";

12) 402-бап алып тасталсын;

13) 404-баптың 4) тармақшасындағы "күшiн жою негiздер болып табылады." деген сөздер "күшiн жою;" деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 5) тармақшамен толықтырылсын:
"5) Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесiнiң соттың сот актiсiн шығаруы кезiнде қолданған заңын немесе өзге нормативтiк құқықтық актiсiн конституциялық емес деп тануы негiздер болып табылады.".

2-бап. Осы Заң, қажеттi жағдайдың жасалуына қарай, бiрақ 2009 жылғы 1 қаңтардан кешiктiрiлмей қолданысқа енгiзiлетiн 1-баптың 1-тармағының 2) тармақшасын және 14) тармақшасының жетiншi абзацын қоспағанда, ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткеннен кейiн қолданысқа енгiзiледi.

Қазақстан Республикасының
Президентi

О внесении изменений и дополнений в Уголовно-процессуальный и Гражданский процессуальный кодексы Республики Казахстан по вопросам разграничения подсудности

Закон Республики Казахстан от 30 декабря 2005 года N 111

Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

1. В Уголовно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 13 декабря 1997 г. (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., N 23, ст. 335; 1998 г., N 23, ст. 416; 2000 г., N 3-4, ст. 66; N 6, ст. 141; 2001 г., N 8, ст. 53; N 15-16, ст. 239; N 17-18, ст. 245; N 21-22, ст. 281; 2002 г., N 4, ст. 32, 33; N 17, ст. 155; N 23-24, ст. 192; 2003 г., N 18, ст. 142; 2004 г., N 5, ст. 22; N 23, ст. 139; N 24, ст. 153, 154, 156; 2005 г., N 13, ст. 53; Закон Республики Казахстан от 22 ноября 2005 г. "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам прав интеллектуальной собственности", опубликованный в газетах "Егемен Қазақстан" первого декабря 2005 г. и "Казахстанская правда" 26 ноября 2005 г.):

1) часть первую статьи 50 дополнить пунктами 8), 9) следующего содержания:
"8) проведения соответствующей экспертизы;
9) выполнения процессуальных действий, связанных с получением правовой помощи в порядке, предусмотренном главой 55 настоящего Кодекса.";

2) часть вторую статьи 70 изложить в следующей редакции:
"2. В качестве защитника участвует адвокат. Наряду с адвокатом защиту прав и интересов подозреваемых, обвиняемых, подсудимых могут осуществлять супруг (супруга), близкие родственники или законные представители подозреваемого, обвиняемого, подсудимого, представители профсоюзов и других общественных объединений по делам членов этих объединений. Иностранные адвокаты допускаются к участию в деле в качестве защитников, если это предусмотрено международным договором Республики Казахстан с соответствующим государством на взаимной основе, в порядке, определяемом законодательством.";
(Сноска. Введение в действие подпункта 2) пункта 1 статьи 1, смотрите статью 2 настоящего Закона)

3) в статье 71 слова "подозреваемый или обвиняемый", "обвиняемому", "подозреваемых или обвиняемых", "обвиняемый", "подозреваемым или обвиняемым", "подозреваемым, обвиняемым," заменить соответственно словами "подозреваемый, обвиняемый, подсудимый", "обвиняемому, подсудимому", "подозреваемых, обвиняемых, подсудимых", "обвиняемый, подсудимый", "подозреваемым, обвиняемым, подсудимым";

4) в статье 72 слова "подозреваемым или обвиняемым", "подозреваемого, обвиняемого", "Подозреваемый или обвиняемый", "подозреваемому, обвиняемому", "подозреваемому или обвиняемому", "подозреваемого или обвиняемого" заменить соответственно словами "подозреваемым, обвиняемым, подсудимым", "подозреваемого, обвиняемого, подсудимого", "Подозреваемый, обвиняемый или подсудимый", "подозреваемому, обвиняемому, подсудимому";

5) в части второй статьи 290 слова ", а также Верховного Суда Республики Казахстан" исключить;

6) в части четвертой статьи 291 слова "протестам, представлениям" заменить словами "жалобам, протестам";

7) статью 292 изложить в следующей редакции:
"Статья 292. Уголовные дела, подсудные Верховному Суду
Республики Казахстан

1. Верховный Суд Республики Казахстан действует в качестве суда апелляционной и надзорной инстанции.
2. Коллегия по уголовным делам Верховного Суда Республики Казахстан в апелляционном порядке рассматривает дела по апелляционным жалобам, протестам прокурора на не вступившие в законную силу приговоры областного и приравненного к нему суда, а также частные жалобы, протесты прокуроров на не вступившие в законную силу постановления этих же судов.
3. Надзорная коллегия Верховного Суда Республики Казахстан рассматривает дела по надзорным жалобам, протестам Генерального прокурора Республики Казахстан на:
1) вступившие в законную силу приговоры и постановления районных и приравненных к ним судов;
2) постановления коллегий по уголовным делам областных и приравненных к ним судов, вынесенные в апелляционном порядке;
3) вступившие в законную силу приговоры и постановления областных и приравненных к ним судов, вынесенные при рассмотрении дел по первой инстанции;
4) постановления надзорных коллегий областных и приравненных к ним судов;
5) постановления коллегии по уголовным делам Верховного Суда Республики Казахстан, вынесенные в апелляционном порядке.
4. Пленарное заседание Верховного Суда Республики Казахстан по основаниям, указанным в части третьей статьи 458 настоящего Кодекса, рассматривает дела по представлению Председателя Верховного Суда Республики Казахстан или протесту Генерального прокурора Республики Казахстан на постановления надзорной коллегии Верховного Суда Республики Казахстан.
5. В случаях, предусмотренных настоящим Кодексом, Верховный Суд Республики Казахстан в соответствующей судебной инстанции рассматривает дела по вновь открывшимся обстоятельствам.";

8) в статье 299:
часть вторую изложить в следующей редакции:
"2. Судья по поступившему делу принимает одно из следующих решений о:
1) назначении главного судебного разбирательства;
2) проведении предварительного слушания дела.";

в части пятой слова ", кроме постановления о направлении уголовного дела по подсудности," исключить;

9) в части первой статьи 301 слова ", указанных в пунктах 2)-6) части второй статьи 299 настоящего Кодекса" заменить словами "о возвращении дела для дополнительного расследования, приостановлении производства по делу, направлении по подсудности, прекращении дела, соединении уголовных дел";

10) в абзаце первом части второй статьи 302 слова ", помимо решения вопросов, указанных в части второй статьи 299 настоящего Кодекса," исключить;

11) в части первой статьи 396 слова "кроме приговоров Верховного Суда Республики Казахстан," исключить;

12) в части первой статьи 399 слово "десяти" заменить словом "пятнадцати";

13) в части третьей статьи 403 слово "десяти" заменить словом "пятнадцати";

14) статью 408 изложить в следующей редакции:
"Статья 408. Назначение заседания суда апелляционной инстанции

1. Суд первой инстанции по истечении срока для подачи апелляционных жалоб и протеста и после выполнения требований статьи 401 настоящего Кодекса направляет дело в соответствующую апелляционную инстанцию с указанием времени и места рассмотрения дела, устанавливаемых по согласованию с вышестоящим судом.
2. О времени и месте рассмотрения дела суд первой инстанции извещает стороны. Вопрос о вызове в судебное заседание осужденного, содержащегося под стражей, решается судом апелляционной инстанции.
При поступлении от осужденного, содержащегося под стражей, ходатайства об участии в апелляционной инстанции при рассмотрении жалобы или протеста прокурора, направленных на ухудшение его положения, суд первой инстанции выносит постановление о рассмотрении дела при непосредственном участии осужденного либо с использованием научно-технических средств, которое направляет в соответствующие органы для исполнения.
3. Неявка лиц, своевременно извещенных о месте и времени апелляционного заседания, не препятствует рассмотрению дела. Участие прокурора в апелляционной инстанции обязательно.
Участие защитника в апелляционной инстанции обязательно в тех случаях, когда дело рассматривается по апелляционной жалобе потерпевшего (гражданского истца), протесту прокурора, в которых ставится вопрос об ухудшении положения осужденного, либо когда досудебное производство по делу и рассмотрение дела в первой инстанции осуществлялись без участия обвиняемого. В иных случаях участие защитника в апелляционной инстанции осуществляется в порядке, предусмотренном статьей 71 настоящего Кодекса.
4. Лица, которым в соответствии с частью второй статьи 396 настоящего Кодекса предоставлено право обжалования приговора, а также защитник осужденного (оправданного) или представитель потерпевшего, принявшие поручение после вынесения приговора, во всех случаях допускаются в апелляционное заседание суда. По их просьбе им предоставляется слово для выступлений в обоснование поданных жалоб или протеста либо возражений на них.";
(Сноска. Введение в действие подпункта 14) пункта 1 статьи 1, смотрите статью 2 настоящего Закона)

15) в статье 409:
часть третью после слова "заявлены," дополнить словами "выясняет по ним мнение участников процесса, после чего суд";

часть четвертую изложить в следующей редакции:
"4. Рассмотрение дела начинается с установления последовательности выступления участников процесса с учетом их мнения, которые излагают мотивы и доводы своих апелляционных (частных) жалоб, протестов, возражения на них. Если в жалобе, протесте стороны обвинения ставится вопрос об ухудшении положения осужденного (оправданного), сторона защиты выступает после заслушивания выступления стороны обвинения.";

16) статью 422 дополнить частью девятой следующего содержания:
"9. Суд апелляционной инстанции вправе вынести дополнительное постановление при необходимости рассмотрения вопросов об исправлении явных описок и разъяснений неясностей, не изменяя сущности апелляционного постановления.";

17) в части второй статьи 423 слово "семидневный" заменить словом "десятидневный";

18) в части первой статьи 447 второе предложение исключить;

19) часть четвертую статьи 448 изложить в следующей редакции:
"4. Постановление апелляционной инстанции вступает в законную силу с момента его провозглашения.";

20) статьи 458 и 459 изложить в следующей редакции:
"Статья 458. Судебные акты, которые могут быть пересмотрены
в порядке судебного надзора

1. По вступлении в законную силу в порядке судебного надзора могут быть пересмотрены:
1) приговоры и постановления судов первой инстанции;
2) апелляционные и надзорные постановления.
2. Вступившие в законную силу постановления судов, вынесенные в связи с отказом от обвинения государственного и частного обвинителя, по вопросам, предусмотренным статьями 109, 110, 111 настоящего Кодекса, о направлении дел для дополнительного расследования или на новое судебное рассмотрение пересмотру в порядке судебного надзора не подлежат.
В надзорной инстанции Верховного Суда Республики Казахстан вступившие в законную силу приговоры о преступлениях небольшой тяжести пересмотру в порядке судебного надзора не подлежат.
3. Постановления надзорной коллегии Верховного Суда Республики Казахстан могут быть пересмотрены в исключительных случаях в связи с установлением данных о том, что принятое постановление может привести к тяжким необратимым последствиям для жизни, здоровья людей либо для экономики и безопасности Республики Казахстан.

Статья 459. Основания к пересмотру судебных приговоров и
постановлений, вступивших в законную силу

1. Основаниями к пересмотру приговоров и постановлений, вступивших в законную силу, являются допущенные при расследовании или судебном рассмотрении дела нарушения конституционных прав и свобод граждан либо неправильное применение закона, которые повлекли:
1) осуждение невиновного;
2) необоснованное вынесение оправдательного приговора или прекращение дела в отношении лица, обвиняемого в совершении преступления средней тяжести, тяжкого или особо тяжкого преступления;
3) лишение потерпевшего права на судебную защиту;
4) несоответствие назначенного судом наказания тяжести преступления и личности осужденного.
2. Вступившие в законную силу судебные акты пересматриваются, если:
1) судебный акт затрагивает государственные или общественные интересы, безопасность государства либо может привести к тяжким необратимым последствиям для жизни, здоровья людей;
2) приговор, которым лицо осуждено к смертной казни, не был предметом апелляционного рассмотрения.
3. Вступившие в законную силу приговоры о смертной казни могут быть также пересмотрены после отмены моратория на исполнение смертной казни.";

21) в статье 460:
в части второй:
в пункте 1) слова ", коллегию по уголовным делам" исключить;

в пункте 2) слова "и коллегию по уголовным делам Верховного Суда Республики Казахстан" исключить;

часть 3-1 исключить;

часть пятую изложить в следующей редакции:
"5. Правила, предусмотренные статьями 463-465 настоящего Кодекса, на протесты прокурора не распространяются и рассматриваются надзорной инстанцией непосредственно.
При этом надзорная коллегия решает вопрос о наличии оснований к пересмотру дела в порядке надзора, предусмотренных статьей 459 настоящего Кодекса, после чего рассматривает протест прокурора по существу. При отсутствии указанных оснований надзорная коллегия выносит постановление об отказе в пересмотре дела в порядке судебного надзора.";

22) дополнить статьей 462-1 следующего содержания:
"Статья 462-1. Возвращение надзорной жалобы или протеста
прокурора

Надзорная жалоба или протест прокурора подлежат возвращению лицам, их подавшим, по следующим основаниям:
1) надзорная жалоба или протест прокурора не соответствуют требованиям статьи 462 настоящего Кодекса;
2) надзорная жалоба или протест прокурора поданы лицами, которые в соответствии со статьей 460 настоящего Кодекса не имеют права на обжалование вступившего в законную силу данного судебного акта;
3) надзорная жалоба или протест прокурора поданы после истечения срока, указанного в части второй статьи 461 настоящего Кодекса;
4) до рассмотрения надзорной жалобы или протеста прокурора по существу они были отозваны;
5) надзорная жалоба или протест прокурора поданы в надзорную инстанцию с нарушением правил подсудности, установленных статьями 291, 292 настоящего Кодекса;
6) надзорная жалоба или протест прокурора поданы на судебные акты, которые в соответствии со статьей 458 настоящего Кодекса не подлежат пересмотру в порядке судебного надзора.
При устранении недостатков, послуживших основанием для возврата надзорной жалобы или протеста прокурора, они могут быть поданы повторно на общих основаниях.";

23) статьи 463, 464 и 465 изложить в следующей редакции:
"Статья 463. Предварительное рассмотрение надзорной жалобы

1. Надзорная жалоба о пересмотре судебного акта в порядке надзора по поручению председателя областного и приравненного к нему суда, Председателя Верховного Суда Республики Казахстан предварительно изучается и рассматривается судом в составе трех судей соответствующей надзорной коллегии. При необходимости может быть истребовано уголовное дело.
2. Надзорная жалоба рассматривается в течение одного месяца со дня поступления, а в случае истребования дела - в течение одного месяца со дня поступления дела.
3. О дате предварительного рассмотрения надзорной жалобы извещается лицо, подавшее жалобу, однако его неявка не препятствует решению вопроса о наличии или отсутствии оснований для возбуждения производства по делу в порядке судебного надзора.

Статья 464. Постановления, принимаемые по результатам
предварительного рассмотрения надзорной жалобы

1. По результатам предварительного рассмотрения надзорной жалобы суд выносит постановление:
1) о возбуждении надзорного производства по пересмотру обжалуемого судебного акта и рассмотрении надзорной жалобы в надзорной инстанции с истребованием уголовного дела;
2) об отказе в возбуждении надзорного производства по пересмотру обжалуемого судебного акта;
3) о возвращении надзорной жалобы.
2. В постановлении, выносимом судом по результатам предварительного рассмотрения надзорной жалобы, должны быть указаны:
1) дата и место вынесения постановления;
2) фамилии и инициалы судей соответствующего суда, рассмотревших надзорную жалобу и вынесших постановление;
3) дело, по которому вынесено постановление, с указанием оспариваемого судебного акта;
4) лицо, подавшее надзорную жалобу;
5) доводы, приведенные в надзорной жалобе;
6) основания для возбуждения надзорного производства по пересмотру обжалуемого судебного акта или отказа в этом либо для возвращения надзорной жалобы лицам, их подавшим;
7) одно из решений, указанных в части первой настоящей статьи.
3. Копия постановления, вынесенного по результатам предварительного рассмотрения надзорной жалобы, направляется лицу, подавшему надзорную жалобу.

Статья 465. Назначение судебного заседания надзорной инстанции

1. Надзорная инстанция после получения постановления суда о возбуждении надзорного производства по пересмотру обжалуемого судебного акта направляет сторонам копию надзорной жалобы, извещение о рассмотрении дела в надзорной инстанции с указанием даты, времени, места проведения судебного заседания.
2. Дело в надзорной инстанции должно быть рассмотрено в течение одного месяца со дня передачи дела в надзорную инстанцию с постановлением о возбуждении надзорного производства либо поступления протеста прокурора.";

24) в статье 466 слова "и его заместители в пределах своей компетенции" исключить;
25) пункт 1) части шестой статьи 467 изложить в следующей редакции:
"1) оставляет жалобу (протест) без удовлетворения либо выносит постановление об отказе в пересмотре дела в порядке судебного надзора;";

26) часть вторую статьи 471 дополнить пунктом 6) следующего содержания:
"6) признание Конституционным Советом Республики Казахстан неконституционным закона, который был применен судом при вынесении судебного акта.".

2. В Гражданский процессуальный кодекс Республики Казахстан от 13 июля 1999 г. (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1999 г., N 18, ст. 644; 2000 г., N 3-4, ст. 66; N 10, ст. 244; 2001 г., N 8, ст. 52; N 15-16, ст. 239; N 21-22, ст. 281; N 24, ст. 338; 2002 г., N 17, ст. 155; 2003 г., N 10, ст. 49; N 14, ст. 109; N 15, ст. 138; 2004 г., N 5, ст. 25; N 17, ст. 97; N 23, ст. 140; N 24, ст. 153; 2005 г., N 5, ст. 5; N 13, ст. 53):

1) подпункт 2) части первой статьи 28 исключить;

2) в статье 30:
в части первой цифру "2)," исключить;

дополнить частью 1-2 следующего содержания:
"1-2. Военные суды рассматривают гражданские дела об обжаловании военнослужащими Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований, гражданами, проходящими военные сборы, действий (бездействия) должностных лиц и органов военного управления. Военные суды вправе рассматривать и другие гражданские дела, если одной из сторон являются военнослужащий, органы военного управления, воинская часть.";

3) в части первой статьи 174 слова "с момента поступления заявления в суд" заменить словами "со дня окончания подготовки дела к судебному разбирательству";

4) в статье 344:
заголовок после слова "определения" дополнить словом "(постановления)";

в части первой:
абзац первый после слова "определение" дополнить словом "(постановление)";

в абзаце втором слово "Постановления" заменить словом "Определения";

часть вторую после слов "определения", "определений" дополнить соответственно словами "(постановления)", "(постановлений)";

часть третью после слова "определения" дополнить словом "(постановления)";

в части четвертой слова "постановления", "десяти", "постановление" заменить соответственно словами "определения (постановления)", "пятнадцати", "определение (постановление)";

в части пятой:
после слова "Определение" дополнить словом "(постановление)";
слова "протесту не подлежит" заменить словами "опротестованию не подлежит, за исключением случаев, предусмотренных настоящим Кодексом,";

в части шестой слова "постановление", "постановления" заменить соответственно словами "определение (постановление)", "определения (постановления)";

5) статью 384 изложить в следующей редакции:
"Статья 384. Судебные акты, подлежащие пересмотру в порядке
судебного надзора

1. По вступлении в законную силу в порядке судебного надзора могут быть пересмотрены:
1) решения суда первой инстанции;
2) постановления судов апелляционной и надзорной инстанции;
3) определения суда первой инстанции, преграждающие дальнейшее движение дела;
4) судебные акты, затрагивающие интересы лиц, не являющихся сторонами в деле.
2. Вступившие в законную силу судебные приказы, определения суда первой инстанции, за исключением определений (постановлений), указанных в подпункте 2) части первой настоящей статьи, пересмотру в порядке судебного надзора не подлежат.
3. Не подлежат пересмотру в надзорной коллегии Верховного Суда Республики Казахстан вступившие в законную силу решения, определения (постановления), связанные с имущественными интересами физических лиц при сумме иска менее пяти тысяч месячных расчетных показателей и юридических лиц при сумме иска менее двадцати тысяч месячных расчетных показателей.
4. Постановления надзорной коллегии Верховного Суда Республики Казахстан могут быть пересмотрены в исключительных случаях в связи с установлением данных о том, что принятое постановление может привести к тяжким необратимым последствиям для жизни, здоровья людей либо для экономики и безопасности Республики Казахстан.";

6) в статье 385:
в части первой слова "и судебные приказы" исключить;

в части второй:
в подпункте 1) слова ", коллегию по гражданским делам" исключить;

в подпункте 2) слова "и коллегию по гражданским делам Верховного Суда Республики Казахстан" исключить;

часть 4-1 исключить;

часть пятую изложить в следующей редакции:
"5. Правила, предусмотренные статьями 393-395 настоящего Кодекса, на протесты прокурора не распространяются и рассматриваются надзорной инстанцией непосредственно. При этом надзорная коллегия решает вопрос о наличии оснований к пересмотру дела в порядке надзора, предусмотренных статьей 387 настоящего Кодекса, после чего рассматривает протест прокурора по существу. При отсутствии указанных оснований надзорная коллегия выносит постановление об отказе в пересмотре дела в порядке судебного надзора.";

7) статью 386 изложить в следующей редакции:
"Статья 386. Суды, рассматривающие дела в порядке надзора

1. Надзорная коллегия областного и приравненного к нему суда рассматривает дела по надзорным жалобам, протестам прокурора на:
1) вступившие в законную силу решения, определения, постановления районных и приравненных к ним судов;
2) постановления коллегии по гражданским делам областных и приравненных к ним судов, вынесенные в апелляционном порядке.
2. Надзорная коллегия Верховного Суда Республики Казахстан рассматривает дела по надзорным жалобам, протестам Генерального прокурора Республики Казахстан на:
1) решения, определения, постановления судов первой инстанции;
2) постановления коллегии по гражданским делам областных и приравненных к ним судов, вынесенные в апелляционном порядке;
3) постановления надзорной коллегии областных и приравненных к ним судов;
4) постановления коллегии по гражданским делам Верховного Суда Республики Казахстан, вынесенные в апелляционном порядке.
3. Пленарное заседание Верховного Суда Республики Казахстан по основаниям, указанным в части четвертой статьи 384 настоящего Кодекса, рассматривает дела по представлению Председателя Верховного Суда Республики Казахстан или протесту Генерального прокурора Республики Казахстан на постановления надзорной коллегии Верховного Суда Республики Казахстан.";

8) статью 392 изложить в следующей редакции:
"Статья 392. Возвращение надзорной жалобы (ходатайства)
или протеста прокурора

1. Надзорная жалоба (ходатайство) или протест прокурора подлежат возвращению лицам, их подавшим, по следующим основаниям:
1) надзорная жалоба (ходатайство) или протест прокурора не соответствуют требованиям статьи 390, 391 настоящего Кодекса;
2) надзорная жалоба (ходатайство) или протест прокурора поданы лицами, которые в соответствии со статьей 385 настоящего Кодекса не имеют права на обжалование, опротестование вступившего в законную силу данного судебного акта;
3) надзорная жалоба (ходатайство) или протест прокурора поданы после истечения срока, указанного в части первой статьи 388 настоящего Кодекса, и отсутствуют уважительные причины для его восстановления;
4) до рассмотрения надзорной жалобы (ходатайства) или протеста прокурора по существу они были отозваны;
5) надзорная жалоба (ходатайство) или протест прокурора поданы в надзорную инстанцию с нарушением правил подсудности;
6) надзорная жалоба (ходатайство) или протест прокурора поданы на судебные акты, которые в соответствии с частью второй статьи 384 настоящего Кодекса не подлежат пересмотру в порядке судебного надзора.
2. При устранении недостатков, послуживших основанием для возврата надзорной жалобы (ходатайства) или протеста прокурора, они могут быть поданы повторно на общих основаниях.";

9) статьи 393, 394 и 395 изложить в следующей редакции:
"Статья 393. Предварительное рассмотрение надзорной жалобы

1. Надзорная жалоба о пересмотре судебного акта в порядке судебного надзора по поручению председателя областного и приравненного к нему суда. Председателя Верховного Суда Республики Казахстан предварительно изучается и рассматривается судом в составе трех судей соответствующей надзорной коллегии. При необходимости может быть истребовано гражданское дело.
2. Надзорная жалоба рассматривается в течение одного месяца со дня поступления, а в случае истребования дела - в течение одного месяца со дня поступления дела.
3. О дате предварительного рассмотрения надзорной жалобы извещаются прокурор, а также лицо, подавшее жалобу, однако их неявка не препятствует решению вопроса о наличии или отсутствии оснований для возбуждения производства по делу в порядке судебного надзора.

Статья 394. Решения, принимаемые по результатам
предварительного рассмотрения надзорной жалобы

1. По результатам предварительного рассмотрения надзорной жалобы суд выносит постановление:
1) о возбуждении надзорного производства по пересмотру обжалуемого судебного акта и рассмотрении надзорной жалобы в надзорной инстанции с истребованием гражданского дела;
2) об отказе в возбуждении надзорного производства по пересмотру обжалуемого судебного акта;
3) о возвращении надзорной жалобы.
2. В постановлении, выносимом судом по результатам предварительного рассмотрения надзорной жалобы, должны быть указаны:
1) дата и место вынесения постановления;
2) фамилии и инициалы судей соответствующего суда, рассмотревших надзорную жалобу и вынесших постановление;
3) дело, по которому вынесено постановление, с указанием оспариваемого судебного акта;
4) автор надзорной жалобы;
5) доводы, приведенные в надзорной жалобе;
6) основания для возбуждения надзорного производства или отказа в этом либо для возвращения надзорной жалобы лицам их подавшим;
7) в резолютивной части постановления излагается одно из решений, указанных в части первой настоящей статьи.
3. Копия постановления, вынесенного по результатам предварительного рассмотрения надзорной жалобы, направляется лицу, подавшему надзорную жалобу.

Статья 395. Назначение заседания суда надзорной инстанции

1. Надзорная инстанция после получения постановления суда о возбуждении надзорного производства по пересмотру обжалуемого судебного акта направляет сторонам копии надзорной жалобы, извещение о рассмотрении дела в надзорной инстанции с указанием даты, времени, места проведения судебного заседания.
2. Дело в надзорной инстанции должно быть рассмотрено в течение одного месяца со дня передачи дела в надзорную инстанцию с постановлением о возбуждении надзорного производства либо поступления протеста прокурора.";

10) в статье 396 слова "и его заместители в пределах своей компетенции" исключить;

11) часть четвертую статьи 398 дополнить подпунктом 1-1) следующего содержания:
"1-1) об отказе в пересмотре дела в порядке судебного надзора в связи с отсутствием оснований, предусмотренных статьей 387 настоящего Кодекса;";

12) статью 402 исключить;

13) статью 404 дополнить подпунктом 5) следующего содержания:
"5) признание Конституционным Советом Республики Казахстан неконституционным закона или иного нормативного правового акта, который был применен судом при вынесении судебного акта.".

Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его официального опубликования, за исключением подпункта 2) и абзаца седьмого подпункта 14) пункта 1 статьи 1, которые вводятся в действие по мере создания необходимых условий, но не позднее первого января 2009 года.

Президент
Республики Казахстан