ИПС "Әділет"

1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1. 1997 жылғы 13 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., N 23, 335-құжат; 1998 ж., N 23, 416-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; N 6, 141-құжат; 2001 ж., N 8, 53-құжат; N 15-16, 239-құжат; N 17-18, 245-құжат; N 21-22, 281-құжат; 2002 ж., N 4, 32, 33-құжаттар; N 17, 155-құжат; N 23-24, 192-құжат; 2003 ж., N 18, 142-құжат; 2004 ж., N 5, 22-құжат; N 23, 139-құжат; N 24, 153, 154, 156-құжаттар; 2005 ж., N 13, 53-құжат; N 21-22, 87-құжат; N 24, 123-құжат; 2006 ж., N 2, 19-құжат; N 5-6, 31-құжат; N 12, 72-құжат; 2007 ж., N 1, 2-құжат; N 5-6, 40-құжат; N 10, 69-құжат; N 13, 99-құжат):

1) 14-баптың екінші бөлігінде:
бірінші сөйлемдегі "немесе прокурордың" деген сөздер алып тасталсын;

екінші сөйлемдегі "прокурордың" деген сөз "соттың" деген сөзбен ауыстырылсын;

2) 57-баптың үшінші бөлігінде:
төртінші абзацтағы "аудандық (қалалық) және оларға теңестірілген соттар;" деген сөздер "аудандық және оларға теңестірілген соттар жүзеге асырады." деген сөздермен ауыстырылсын;

бесінші абзац алып тасталсын;

3) 59-баптың екінші бөлігінің 3) тармақшасындағы "өзгертуге құқығы бар." деген сөздер "өзгертуге;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 4) тармақпен толықтырылсын:
"4) тергеуші, анықтау органы, прокурор айыпталушыға, сезіктіге қатысты таңдаған үйде қамауда ұстау, қамауға алу түріндегі бұлтартпау шараларына санкция беруге және олардың мерзімдерін ұзартуға құқығы бар.";

4) 109-баптың бесінші бөлігінің үшінші сөйлеміндегі "қалалық (аудандық)" деген сөздер "аудандық және оған теңестірілген" деген сөздермен ауыстырылсын;

5) 110-бап мынадай редакцияда жазылсын:

      "110-бап. Айыпталушыны, сезіктіні қамауға алу түріндегі
                бұлтартпау шарасына санкция беру немесе қамауға алу
                мерзімін ұзарту туралы, қамауға алуға санкция
                беруден бас тарту немесе қамауға алу мерзімін
                ұзартудан бас тарту туралы сот қаулысына
                шағымдану, наразылық білдіру

      1. Айыпталушы, сезікті, олардың қорғаушысы, заңды өкілі, жәбірленуші, оның заңды өкілі, өкілі қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасына санкция беру немесе қамауға алу мерзімін ұзарту туралы, қамауға алуға санкция беруден бас тарту немесе қамауға алу мерзімін ұзартудан бас тарту туралы сот қаулысына судьясы қаулы шығарған сот арқылы облыстық немесе оған теңестірілген сотқа оның жарияланған кезінен бастап үш тәулік ішінде шағымдануға, ал прокурор наразылық білдіруге құқылы. Шағым беру немесе наразылық келтіру, осы Кодекстің 154-бабының алтыншы бөлігінде көзделген жағдайларды қоспағанда, қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасына санкция беру туралы сот қаулысының орындалуын тоқтатпайды және адамды күзетпен ұстаудан босатуға әкеп соқпайды. Соттың қаулысына шағымдануға, наразылық білдіруге белгіленген мерзім өткеннен кейін шағымы, наразылығы бар іс бұл туралы айыпталушыға, сезіктіге, олардың қорғаушысына, заңды өкіліне, жәбірленушіге, оның заңды өкіліне, өкіліне және прокурорға хабар беріле отырып, облыстық немесе оған теңестірілген сотқа кідіріссіз жіберіледі.
      2. Облыстық немесе оған теңестірілген соттың судьясы қылмыстық іс сотқа келіп түскен кезден бастап үш тәуліктен кешіктірмей, айыпталушыға, сезіктіге қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасын қолдануға санкция беру немесе қамауға алу мерзімін ұзарту туралы, айыпталушыны, сезіктіні қамауға алуға санкция беруден бас тарту немесе қамауға алу мерзімін ұзартудан бас тарту туралы сот қаулысының заңдылығын және негізділігін тексеруді жүзеге асырады.
      3. Сот отырысына прокурор және айыпталушының, сезіктінің қорғаушысы қатысады. Отырысқа айыпталушы, сезікті, айыпталушының, сезіктінің заңды өкілі, жәбірленуші, оның заңды өкілі және өкілі де қатыса алады, шағымның, наразылықтың қаралатын уақыты туралы уақтылы хабарланған кезде олардың келмей қалуы соттың шағымды, наразылықты қарауына кедергі келтірмейді.
      4. Сот тараптардың дәлелдемелерін тыңдап, қылмыстық істің материалдарын қарай келіп, мынадай:
      1) аудандық немесе оған теңестірілген соттың қаулысын өзгеріссіз қалдыру туралы;
      2) аудандық немесе оған теңестірілген соттың қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасына берген санкциясының күшін жоя отырып, оның қаулысының күшін жою туралы;
      3) аудандық немесе оған теңестірілген соттың қаулысының күшін жою туралы және айыпталушыға, сезіктіге қатысты қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасына санкция беру туралы;
      4) аудандық немесе оған теңестірілген соттың қаулысының күшін жою және айыпталушыны қамауға алу мерзімін ұзартудан бас тарту не ұзарту туралы дәлелді қаулылардың бірін шығарады.
      Сот қаулысының көшірмесі қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасына санкция беру туралы өтінішпен іс қозғаған қылмыстық қудалау органына, сондай-ақ прокурорға, айыпталушыға, сезіктіге, қорғаушыға, айыпталушының, сезіктінің заңды өкіліне және өкіліне, жәбірленушіге, оның заңды өкіліне және өкіліне, адамды күзетпен ұстау орнының әкімшілігіне жіберіледі және дереу орындалуға тиіс.
      5. Осы баптың бірінші бөлігінде аталған адамдардың жасаған шағымы немесе прокурордың білдірген наразылығы қанағаттандырылмай қалған жағдайда, қамауға алу мерзімінің жаңадан әрбір ұзартылуы кезінде сол адамның немесе прокурордың нақ сол іс бойынша, нақ сол негіздер бойынша жасаған шағымын, білдірген наразылығын қайтадан қаратуға құқығы бар. Қайтадан жасалған шағым, білдірілген наразылық осы бапта көзделген тәртіппен қаралады.
      6. Судья осы бапта көзделген тәртіппен шағымды, наразылықты қараған кезде хаттама жүргізіледі.";

6) 111-баптың бірінші бөлігіндегі "110" деген цифрлар "109" деген цифрлармен ауыстырылсын;

7) 136-баптың үшінші бөлігіндегі "анықтаушының, тергеушінің ұсталған адамға бұлтартпау шарасы ретінде қамауға алуды қолдану туралы прокурор санкцияландырған" деген сөздер "айыпталушыны, сезіктіні қамауға алуға санкция беру туралы сот" деген сөздермен ауыстырылсын;

8) 149-бапта:
бірінші бөліктегі "прокурордың санкциясымен не соттың шешімі бойынша" деген сөздер "соттың санкциясымен" деген сөздермен ауыстырылсын;

үшінші бөлік "153" деген цифрлардан кейін "және 496-499" деген сөздермен толықтырылсын;

9) 150-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"150-бап. Қамауға алу

      1. Қамауға алу бұлтартпау шарасы ретінде соттың санкция беруімен ғана және заңмен екі жылдан артық мерзімге бас бостандығынан айыру түріндегі жаза көзделген қасақана қылмыстар жасаған деп және заңмен үш жылдан артық мерзімге бас бостандығынан айыру түріндегі жаза көзделген абайсызда қылмыстар жасаған деп айыпталушыға, сезіктіге қатысты ғана қолданылады. Ерекше жағдайларда бұл бұлтартпау шарасы заңмен екі жылдан аспайтын мерзімге бас бостандығынан айыру түріндегі жаза көзделген қылмыстар туралы істер бойынша айыпталушыға, сезіктіге қатысты, егер:
      1) оның Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын жері болмаса;
      2) оның жеке басы анықталмаса;
      3) ол бұрын таңдалған бұлтартпау шарасын бұзса;
      4) ол қылмыстық қудалау органдарынан немесе соттан жасырынуға тырысса немесе жасырынса, қолданылуы мүмкін.
      2. Прокурор, тергеуші, анықтау органы қамауға алуды бұлтартпау шарасы ретінде таңдау қажет болған кезде сот алдында қамауға алуға санкция беру туралы өтінішпен іс қозғау туралы қаулы шығарады. Қаулымен бірге өтініштің негізділігін растайтын қылмыстық істің материалдары қоса беріледі.
      Егер өтініш осы Кодекстің 132 және 134-баптарындағы негіздерде және тәртіппен ұсталған сезіктіге қатысты қозғалса, аталған қаулы мен материалдар ұстау мерзімі аяқталғанға дейін он сегіз сағаттан кешіктірілмей прокурорға табыс етілуге тиіс.
      3. Айыпталушыны, сезіктіні қамауға алуға санкция беру туралы тергеушінің немесе анықтау органының өтінішін қолдау туралы мәселені шешу кезінде прокурор күзетпен ұстауға негіздерді қамтитын барлық материалдармен танысуға міндетті және айыпталушыдан, сезіктіден жауап алуға құқылы. Прокурор табыс етілген барлық материалдарды зерделеп, заңда көзделген негіздер болған кезде және неғұрлым жеңіл бұлтартпау шарасын таңдау жолымен осы Кодекстің 139-бабында көзделген зардаптарды жою мүмкіндігі болмаған жағдайда, тергеушінің немесе анықтау органының айыпталушыны, сезіктіні қамауға алуға санкция беру туралы өтінішін қолдау туралы қаулы шығарады. Өтінішті қолдаудан бас тартылған жағдайда, прокурор тергеушінің немесе анықтау органының айыпталушыны, сезіктіні қамауға алуға санкция беру туралы өтінішін қолдаудан бас тарту туралы қаулы шығарады. Прокурор өтінішті қолдаудан бас тартқан кезде айыпталушы, сезікті күзетпен ұстаудан дереу босатылуға тиіс.
      Тергеушінің немесе анықтау органының айыпталушыны, сезіктіні қамауға алуға санкция беру туралы өтінішін қолдаудан бас тарту және күзетпен ұстаудан босату туралы прокурордың қаулысына тергеуші, анықтау органы не өздерінің немесе берілетін құқықтар мен мүдделерді қорғайтын процеске қатысушылар жоғары тұрған прокурорға осы Кодекстің 109-бабының тәртібімен шағым жасай алады.
      4. Тергеушінің, анықтау органының қамауға алуға санкция беру туралы өтінішін қолдау туралы прокурордың қаулысын, сондай-ақ оның негізділігін растайтын материалдарды прокурор ұстау мерзімі аяқталғанға дейін он екі сағаттан кешіктірмей сотқа табыс етуге тиіс.
      Судья қажет болған жағдайда қылмыстық істі сұратуға құқылы.
      5. Қамауға алуға санкция беру құқығы аудандық және оған теңестірілген соттың судьяларына, ал осы Кодекстің 110-бабы төртінші бөлігінің 3) тармағында көзделген жағдайларда - облыстық және оған теңестірілген соттың судьяларына тиесілі.
      6. Қылмыстық қудалау органының айыпталушыны, сезіктіні қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасына санкция беру туралы өтінішпен іс қозғау туралы прокурор қолдаған қаулысы алдын ала тергеу ісі жүргізілген жер бойынша не сезіктінің ұсталған жері бойынша сот отырысында айыпталушының, сезіктінің, прокурордың және қорғаушының қатысуымен материалдар сотқа түскен кезден бастап сегіз сағат ішінде аудандық немесе оған теңестірілген сот судьясының жеке-дара қарауына жатады. Сот отырысына айыпталушының, сезіктінің заңды өкілі, жәбірленуші, оның заңды өкілі және өкілі де қатысуға құқылы. Процеске қатысушыларға сот отырысының орны мен уақыты туралы сот уақтылы хабарлаған жағдайда олардың сотқа келмей қалуы сот отырысын өткізуге кедергі болмайды.
      Сот отырысы барысында хаттама жүргізіледі.
      7. Қамауға алуға санкция беруге байланысты мәселелерді шешу кезінде сот аталған бұлтартпау шарасын таңдау кезінде ескерілетін мән-жайларға қатысты істің материалдарын зерделеумен шектеледі.
      8. Айыпталушы болмаған кезде қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасына санкция беру туралы өтінішті соттың қарауына оған іздестіру жарияланған немесе ол Қазақстан Республикасынан тыс жерде болған және сот отырысының уақыты мен орны туралы тиісінше хабарланған кезде алдын ала тергеу органдарына келуден жалтарған жағдайларда ғана жол беріледі.
      9. Судья отырыстың басында қандай өтініштің қаралуға жататынын хабарлайды, сот отырысына келген адамдарға олардың құқықтары мен міндеттерін түсіндіреді. Содан кейін прокурор айыпталушыны, сезіктіні қамауға алуды бұлтартпау шарасы ретінде таңдаудың қажеттілігін негіздейді, бұдан соң сот отырысына келген басқа да адамдар тыңдалады.
      10. Судья айыпталушыны, сезіктіні қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасына санкция беру туралы өтінішті қарап, айыпталушыны, сезіктіні қамауға алуға санкция беру туралы не қамауға алуға санкция беруден бас тарту туралы қаулы шығарады.
      11. Соттың қаулысы қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасына санкция беру туралы өтінішпен іс қозғаған қылмыстық қудалау органына, сондай-ақ прокурорға, айыпталушыға, сезіктіге, жәбірленушіге кідіріссіз жіберіледі және дереу орындалуға тиіс.
      12. Қылмыстық қудалау органының нақ сол қылмыстық іс бойынша нақ сол бір адамға қатысты қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасына санкция беру туралы өтінішпен сотқа қайтадан жүгінуіне, судья аталған бұлтартпау шарасына санкция беруден бас тарту туралы қаулы шығарғаннан кейін, қамауға алу қажеттігін негіздейтін жаңа мән-жайлар туындаған кезде ғана мүмкін болады.
      13. Егер сотталушы адамға қатысты қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасын таңдау туралы мәселе сотта туындаса, сот бұл туралы шешімді тараптың өтініші бойынша немесе өз бастамасы бойынша қабылдайды, ол туралы қаулы шығарады.
      14. Қылмыстық процесті жүргізуші орган айыпталушының, сезіктінің туыстарына қамауға алуды бұлтартпау шарасы ретінде қолданатыны жөнінде осы Кодекстің 138-бабында белгіленген тәртіппен хабарлауға міндетті.
      15. Айыпталушыны, сезіктіні қамауға алуға санкция беру туралы немесе одан бас тарту туралы соттың қаулысына осы Кодекстің 110-бабында көзделген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.
      16. Аудандық немесе оған теңестірілген соттың қамауға алуға санкция беруден бас тарту туралы қаулысының күші жойылған жағдайларда айыпталушыны, сезіктіні қамауға алуға санкция беру туралы мәселені облыстық немесе оған теңестірілген соттың қарауы осы Кодекстің 110-бабында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.";

10) 152-баптағы "санкцияландырған", "санкция берген" деген сөздер "бекіткен" деген сөзбен ауыстырылсын;

11) 153-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"153-бап. Қамауға алудың мерзімдері, оларды ұзарту тәртібі

      1. Іс бойынша сотқа дейінгі іс жүргізу кезінде қамауға алудың мерзімі, осы Кодексте көзделген ерекше жағдайларды қоспағанда, екі айдан аспауға тиіс.
      2. Тергеуді екі айға дейінгі мерзімде аяқтау мүмкін болмаған жағдайда және бұлтартпау шарасын өзгерту немесе оның күшін жою үшін негіздер болмаған кезде бұл мерзімді тергеушінің аудандық (қалалық) прокурормен және оған теңестірілген өзге де прокурорлармен келісілген дәлелді өтініші бойынша аудандық және оған теңестірілген соттың судьясы - үш айға дейін, ал тергеушінің облыс прокурорымен және оған теңестірілген прокурорлармен және олардың орынбасарларымен келісілген дәлелді өтініші бойынша аудандық және оған теңестірілген соттың судьясы - алты айға дейін ұзартуы мүмкін.
      3. Қамауға алуды алты айдан астам мерзімге ұзартуды тек істің ерекше күрделілігіне орай тергеу бөлімі бастығының облыс прокурорымен және оған теңестірілген прокурорлармен келісілген дәлелді өтініші бойынша аудандық және оған теңестірілген соттың судьясы - тоғыз айға дейін жүзеге асыруы мүмкін.
      4. Қамауға алуды тоғыз айдан астам мерзімге ұзартуға ауыр немесе аса ауыр қылмыстар жасағаны үшін айыпталушы адамдарға қатысты ерекше жағдайларда тергеу бөлімі бастығының облыс прокурорымен және оған теңестірілген прокурорлармен келісілген дәлелді өтініші бойынша аудандық және оған теңестірілген сот судьясының он екі айға дейін ұзартуына жол беріледі. Қамауға алуды тоғыз айдан астам мерзімге ұзарту туралы мәселе облыс прокуратурасының және оған теңестірілген прокуратураның алқасында алдын ала қаралады.
      5. Қамауға алу мерзімін бұдан әрі ұзартуға жол берілмейді, қамауға алынған айыпталушы дереу босатылуға тиіс. Қамауға алу мерзімі айыпталушыға айып тағылған қылмысты жасағандығы үшін қылмыстық заңда көзделген бас бостандығынан айырудың ең жоғары мерзімінен аспауға тиіс.
      6. Қамауға алу мерзімін үш айға дейін ұзарту туралы өтініш аудандық (қалалық) прокурорға және оған теңестірілген өзге де прокурорларға қамауға алу мерзімі аяқталғанға дейін он тәуліктен кешіктірілмей келісім беру үшін табыс етіледі және прокурор өтініш келіп түскен кезден бастап үш тәуліктен аспайтын мерзімде қарайды.
      7. Қамауға алуды үш айдан астам мерзімге ұзарту туралы өтініш келісім беру үшін прокурорға қамауға алу мерзімі аяқталғанға дейін он бес тәуліктен кешіктірілмей табыс етіледі және прокурор ол келіп түскен кезден бастап бес тәуліктен аспайтын мерзімде қарайды.
      8. Қамауға алу мерзімін ұзарту туралы өтінішті қарап, прокурор келісімін білдіреді және оны қамауға алу мерзімін ұзартудың негізділігін дәлелдейтін қылмыстық істің материалдарымен бірге тиісті сотқа кідіріссіз жолдайды не өтінішке жазбаша қарар жазып, келісім беруден дәлелді түрде бас тартады. Прокурор қамауға алу мерзімін ұзарту туралы өтінішті қолдамаған жағдайда айыпталушы қамауға алу мерзімі аяқталғаннан кейін дереу босатылуға тиіс.
      9. Қамауға алу мерзімін үш айға дейін ұзарту туралы өтініш сотқа - қамауға алу мерзімі аяқталғанға дейін жеті тәуліктен кешіктірілмей, қамауға алуды үш айдан астам мерзімге ұзарту туралы өтініш он тәуліктен кешіктірілмей табыс етіледі.
      10. Қамауға алу мерзімін ұзарту туралы өтініш судьяның жеке-дара қарауына жатады. Сот отырысына міндетті түрде прокурор қатысады. Отырысқа айыпталушының қорғаушысы, заңды өкілі, жәбірленуші, оның заңды өкілі және өкілі де қатыса алады, олардың шағымды, наразылықты қарау уақыты туралы уақтылы хабарланған кезде келмей қалуы оларды сотта қарауға кедергі келтірмейді.
      11. Судья отырыстың басында қандай өтініштің қаралуға жататынын хабарлайды, келген адамдарға олардың құқықтары мен міндеттерін түсіндіреді, содан кейін енгізілген өтініш бойынша қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасын қалдыру қажеттігіне қатысты тараптардың дәлелдемелерін тыңдай келіп, мынадай:
      1) айыпталушыны қамауға алу мерзімін ұзарту туралы өтінішті қанағаттандыру туралы;
      2) айыпталушыны қамауға алу мерзімін ұзарту туралы өтінішті қанағаттандырудан бас тарту және бұлтартпау шарасының күшін жою немесе қатаң еместеуіне өзгерту және айыпталушыны күзетпен ұстаудан босату туралы қаулылардың бірін шығарады.
      12. Қамауға алу мерзімін ұзарту туралы өтінішті аудандық және оған теңестірілген соттың судьясы өтініш келіп түскен күннен бастап үш тәуліктен аспайтын мерзімде қарауға тиіс.
      13. Күзетпен ұстау орны әкімшілігінің басшысы айыпталушыны қамауға алу мерзімі аяқталғанға дейін жиырма төрт сағаттан кешіктірмей қылмыстық іс жүргізуінде жатқан органға немесе адамға, сондай-ақ прокурорға ол туралы хабарлауға міндетті. Егер бұлтартпау шарасы ретінде заңмен белгіленген қамауға алу мерзімі аяқталғаннан кейін айыпталушыны босату туралы не бұлтартпау шарасы ретінде оны қамауға алу мерзімін ұзарту туралы тиісті шешім келіп түспесе, күзетпен ұстау орны әкімшілігінің басшысы оны өзінің қаулысымен босатып, оның көшірмесін жиырма төрт сағаттың ішінде қылмыстық іс жүргізуінде жатқан органға немесе адамға және прокурорға жібереді.
      14. Күзетпен ұстау орны әкімшілігінің басшысы осы баптың он үшінші бөлігінің талаптарын орындамаған кезде заңмен белгіленген жауаптылықта болады.
      15. Қамауға алудың мерзімі айыпталушы, сезікті күзетпен ұстауға алынған кезден бастап прокурор істі сотқа жібергенге дейін есептеледі. Адамды сезікті ретінде ұстау уақыты, соттың шешімі бойынша үйде қамауда ұстау және психиатриялық немесе өзге де медициналық мекемеде мәжбүрлі түрде болу уақыты қамауға алу мерзіміне есептеледі. Айыпталушының, оның қорғаушысының, сондай-ақ прокурордың осы Кодекстің 282-бабының тәртібімен қылмыстық істің материалдарымен танысу уақыты қамауға алу мерзімін есептеу кезінде ескерілмейді.
      16. Айыпталушыны, сезіктіні нақ сол бір іс бойынша, сондай-ақ онымен біріктірілген немесе одан бөлектелген қылмыстық іс бойынша қайта қамауға алу жағдайында қамауға алу мерзімі күзетпен ұстауда өткізілген уақыт ескеріле отырып есептеледі.
      17. Іздестірілудегі адамды шет мемлекет Қазақстан Республикасына берген жағдайда қамауға алу мерзімі ол Қазақстан Республикасының аумағына келген күннен бастап есептеледі. Бұл ретте адамды шет мемлекеттің аумағында экстрадициялық қамауға алу тәртібімен күзетпен ұстау уақыты оны берген жағдайда жаза тағайындау кезінде жалпы күзетпен ұстау мерзіміне есептеледі.
      18. Осы бапта белгіленген айыпталушыны қамауға алу мерзімін есептеу мен ұзартудың тәртібі қадағалау сатысында іс жүргізудің нәтижесінде немесе бас бостандығынан айыру түрінде жазасын өтеп жатқан адамға қатысты жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша үкімнің күшін жою және соттың қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасын қолдана отырып, істі жаңа тергеуге жіберуі кезінде де қолданылады.
      19. Сот айыпталушыны қамауға алудың шекті мерзімі аяқталмаған, ал бұлтартпау шарасын өзгерту үшін негіз жоқ істі қосымша тергеу үшін қайтарған кезде сол сот соттың шешімі заңды күшіне енген күннен бастап бір айдың шегінде қамауға алу мерзімін ұзартады.";

12) 154-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"154-бап. Бұлтартпау шарасының күшін жою немесе оны өзгерту

      1. Бұлтартпау шарасы оған қажеттілік болмаған кезде күшін жояды немесе осы Кодекстің 139 және 141-баптарында көзделген бұлтартпау шарасын таңдау үшін негіздер өзгерген жағдайда неғұрлым қатаң немесе жеңіл шараға өзгертіледі.
      2. Бұлтартпау шарасының күшін жою немесе оны өзгерту қылмыстық процесті жүргізетін органның дәлелді қаулысы бойынша жүргізіледі.
      3. Прокурор санкция берген, қолданған, қылмыстық іс бойынша сотқа дейінгі іс жүргізу барысында оның нұсқауы бойынша таңдалған бұлтартпау шарасы тек прокурордың келісімімен күшін жоюы немесе өзгертілуі мүмкін.
      4. Қылмыстық қудалау органының бұлтартпау шарасын өзгерту немесе оның күшін жою туралы қаулысына шағымдану, наразылық білдіру осы Кодекстің 103-109-баптарында көзделген тәртіппен жүргізіледі.
      5. Айыпталушыға, сезіктіге соттың санкциясы бойынша қолданылған қамауға алу, үйде қамауда ұстау түріндегі бұлтартпау шарасының күшін жою немесе оны өзгерту, осы баптың алтыншы бөлігінде көзделген жағдайларды қоспағанда, қылмыстық қудалау органының прокурор қолдаған дәлелді қаулысының негізінде соттың санкциясымен жүргізіледі. Бұлтартпау шарасының күшін жою немесе оны өзгерту туралы қаулы қылмыстық істің материалдары сотқа келіп түскен кезден бастап сот отырысына прокурордың қатысуымен алты сағаттың ішінде судьяның жеке-дара қарауына жатады. Қажет болған жағдайда судья сот отырысына айыпталушының, сезіктінің, олардың қорғаушысының, заңды өкілінің, жәбірленушінің, оның заңды өкілінің, өкілінің қатысуын қамтамасыз етеді.
      6. Айыпталушыға, сезіктіге қатысты қылмыстық қудалау ақтап алу негіздері бойынша сотқа дейінгі іс жүргізу сатысында тоқтатылған кезде қамауға алу немесе үйде қамауда ұстау түріндегі бұлтартпау шарасының күшін жоюды тергеуші, анықтау органы прокурордың келісімімен дереу жүргізеді.
      7. Қамауға алу немесе үйде қамауда ұстау түріндегі бұлтартпау шарасын қолдануға берілген санкцияның күшін жою немесе күшін жоюдан бас тарту туралы соттың қаулысына шағымдану, наразылық білдіру осы Кодекстің 110-бабында көзделген тәртіппен жүргізіледі.";

13) 197-баптың бірінші бөлігінің 15) тармағының "және бұлтартпау шарасы ретінде қолданылған қамауға алудың" деген сөздер алып тасталсын;

14) 267-баптың үшінші бөлігіндегі "прокурордың" деген сөз "соттың" деген сөзбен ауыстырылсын;

15) 283-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"283-бап. Прокурордың іс бойынша бұлтартпау
шарасы туралы шешімі

Айыптау қорытындысымен келіп түскен іс бойынша прокурор дәлелді қаулысымен айыпталушыға бұрын таңдап алынған бұлтартпау шарасының күшін жоюға немесе оны өзгертуге не егер ондай бұлтартпау шарасы қолданылмаған болса, қамауға алудан немесе үйде қамауда ұстаудан басқа, бұлтартпау шарасын таңдауға құқылы. Егер, прокурор қамауға алу немесе үйде қамауда ұстау түріндегі бұлтартпау шарасын жою, өзгерту не таңдап алу қажет деп санаған жағдайда ол тиісінше осы Кодекстің 149, 150, 154-баптарын басшылыққа алады.";

      16) 496-бапта:
      мынадай мазмұндағы 3-1-бөлікпен толықтырылсын:
      "3-1. Қылмыс жасаған деп айыпталушы Қазақстан Республикасы Парламентінің депутатын қамауға алу немесе үйде қамауда ұстау түріндегі бұлтартпау шарасына санкция беру туралы мәселені алдын ала тергеуді жүзеге асыратын адамның Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры қолдаған қаулысының негізінде Астана қаласының аудандық соты шешеді.";

сегізінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"8. Қазақстан Республикасы Парламентінің депутатына қатысты қылмыстық істі тергеудің заңдылығын қадағалауды Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры жүзеге асырады. Қазақстан Республикасы Парламентінің депутатына қатысты осы Кодекске сәйкес прокурор санкция беруге тиіс тергеу іс-әрекеттерін жүргізуге санкцияларды Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры береді. Қазақстан Республикасы Парламентінің депутатына қатысты қамауға алу немесе үйде қамауда ұстау мерзімін осы Кодекстің 153-бабында көзделген тәртіппен Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры қолдаған ұзартуды Астана қаласының аудандық соты жүргізеді. Қамауда ұстауды тоғыз айдан астам мерзімге ұзарту туралы өтінішті Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының қолдауы туралы мәселе Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының алқасында алдын ала қаралады.";

17) 497-бап мынадай мазмұндағы 3-1-бөлікпен толықтырылсын:
"3-1. Қылмыс жасаған деп айыпталушы Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің Төрағасын немесе мүшесін қамауға алу немесе үйде қамауда ұстау түріндегі бұлтартпау шарасына санкция беру туралы мәселені алдын ала тергеуді жүзеге асыратын адамның Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры қолдаған қаулысының негізінде Астана қаласының аудандық соты шешеді.";

18) 498-бап мынадай мазмұндағы 3-1-бөлікпен толықтырылсын:
"3-1. Қылмыс жасаған деп айыпталушы судьяны қамауға алу немесе үйде қамауда ұстау түріндегі бұлтартпау шарасына санкция беру туралы мәселені алдын ала тергеуді жүзеге асыратын адамның Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры қолдаған қаулысының негізінде Астана қаласының аудандық соты шешеді.";

      19) 499-бапта:
      мынадай мазмұндағы 3-1-бөлікпен толықтырылсын:
      "3-1. Қылмыс жасаған деп айыпталушы Қазақстан Республикасының Бас Прокурорын қамауға алу немесе үйде қамауда ұстау түріндегі бұлтартпау шарасына санкция беру туралы мәселені алдын ала тергеуді жүзеге асыратын адамның Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының бірінші орынбасары қолдаған қаулысының негізінде Астана қаласының аудандық соты шешеді.";

төртінші бөлікте:
үшінші сөйлемдегі "мен қамауға алудың" деген сөздер алып тасталсын;

мынадай мазмұндағы төртінші сөйлеммен толықтырылсын:
"Қазақстан Республикасының Бас Прокурорына қатысты қамауға алу немесе үйде қамауда ұстау мерзімін ұзарту Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының бірінші орынбасары өтінішті қолдағаннан кейін осы Кодекстің 153-бабында және 496-бабының сегізінші бөлігінде көзделген тәртіппен жүргізіледі.";

      20) 534-бапта:
      бірінші бөлікте:
      бесінші және алтыншы сөйлемдер мынадай редакцияда жазылсын:
      "Табыс етілген материалдар зерделеніп, ұсталған адамды іздеу жарияланған адам деп санауға жеткілікті негіздер болғанда және осы Кодекстің 532-бабында жазылған негіздер жоқ болған кезде прокурор аудандық және оған теңестірілген сотқа экстрадициялық қамауға алу туралы өтініш енгізеді. Аудандық және оған теңестірілген соттың судьясы осы Кодекстің 150-бабында көзделген ережелер мен мерзімдерді сақтай отырып, өтінішті қарайды және мынадай: экстрадициялық қамау туралы; экстрадициялық қамаудан бас тарту туралы қаулылардың бірін шығарады.";

мынадай мазмұндағы жетінші сөйлеммен толықтырылсын:
"Судьяның осы қаулысына шағымдану, наразылық білдіру және оны апелляциялық қарау осы Кодекстің 110-бабында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.";

үшінші бөліктегі "Адамның" деген сөз "Прокурор адамның" деген сөздермен, "орны ұсыныла отырып, дереу хабарландырылады" деген сөздер "орнын ұсына отырып, дереу хабарлайды" деген сөздермен ауыстырылсын;

бесінші бөліктегі "прокурор" деген сөз "сот" деген сөзбен ауыстырылсын;

алтыншы бөліктегі "қамауды жүзеге асырған прокурордың өтініші бойынша әдеттен тыс қамау мерзімін облыс прокуроры немесе оған теңестірілген прокурор" деген сөздер "прокурордың өтініші бойынша экстрадициялық қамау мерзімін сот" деген сөздермен ауыстырылсын;

жетінші бөліктегі "Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры немесе уәкілетті прокурор" деген сөздер "сот" деген сөзбен ауыстырылсын;

сегізінші бөліктегі "әдеттен тыс қамауды жүзеге асырған" деген сөздер алып тасталсын;

тоғызыншы бөліктегі "әдеттен тыс қамауды жүзеге асырған" деген сөздер алып тасталсын.

2. "Прокуратура туралы" 1995 жылғы 21 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің Жаршысы, 1995 ж., N 24, 156-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., N 12, 184-құжат; 1998 ж., N 15, 208-құжат; 1999 ж., N 8, 247-құжат; N 21, 774-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; N 6, 142-құжат; 2001 ж., N 20, 257-құжат; 2002 ж., N 17, 155-құжат; 2003 ж., N 15, 139-құжат; 2004 ж., N 23, 142-құжат; 2007 ж., 9, 67-құжат; N 10, 69-құжат; N 20, 152-құжат):

1) 21-баптың 1-тармағының 1) тармақшасы алып тасталсын;

2) 38-баптың 1-тармағының 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
"3) қылмыстық қудалау органының айыпталушыны, сезіктіні қамауға алуға және күзетпен ұстауға немесе үйде қамауда ұстауға санкция беру туралы өтінішін қолдайды не қолдаудан бас тартады;";

3) 39-бап алып тасталсын.

3. "Қылмыстың жасалуына сезіктілер мен айыпталушыларды күзетте ұстаудың тәртібі мен шарттары туралы" 1999 жылғы 30 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1999 ж., N 6, 190-құжат; 2001 ж., N 17-18, 245-құжат; 2002 ж., N 15, 147-құжат; 2004 ж., N 23, 142-құжат; N 24, 154-құжат; 2007 ж., N 9, 63-құжат):

5-баптағы "қамауға алу түрінде бұлтартпау шарасын таңдау туралы тергеушінің, анықтаушының прокурор санкция берген қаулысы, прокурордың немесе судьяның қаулысы не соттың қаулысы" деген сөздер "соттың қаулысы" деген сөздермен ауыстырылсын.

2-бап. Осы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік отыз күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті Н. Назарбаев

Статья 1 . Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

1. В Уголовно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 13 декабря 1997 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., N 23, ст. 335; 1998 г., N 23, ст. 416; 2000 г., N 3-4, ст. 66; N 6, ст. 141; 2001 г., N 8, ст. 53; N 15-16, ст. 239; N 17-18, ст. 245; N 21-22, ст. 281; 2002 г., N 4, ст. 32, 33; N 17, ст. 155; N 23-24, ст. 192; 2003 г., N 18, ст. 142; 2004 г., N 5, ст. 22; N 23, ст. 139; N 24, ст. 153, 154,156; 2005 г., N 13, ст. 53; N 21-22, ст. 87; N 24, ст. 123; 2006 г., N 2, ст. 19; N 5-6, ст. 31; N 12, ст. 72; 2007 г., N 1, ст. 2; N 5-6, ст. 40; N 10, ст. 69; N 13, ст. 99):

      1) в части второй статьи 14 :
      в предложении первом слова "или прокурора" исключить;
      в предложении втором слово "прокурора" заменить словом "суда";

      2) в части третьей статьи 57 :
      в абзаце четвертом слово "(городские)" исключить;
      абзац пятый исключить;

3) часть вторую статьи 59 дополнить пунктом 4) следующего содержания:
"4) санкционировать избранную следователем, органом дознания, прокурором в отношении обвиняемого, подозреваемого меру пресечения в виде домашнего ареста, ареста и продлевать их сроки.";

4) в предложении третьем части пятой статьи 109 слова "городского (районного)" заменить словами "районного и приравненного к нему";

      5) статью 110 изложить в следующей редакции:
      "Статья 110. Обжалование, опротестование постановления суда о
                   санкционировании меры пресечения в виде ареста
                   или продлении срока ареста, об отказе в даче
                   санкции на арест или отказе в продлении срока
                   ареста обвиняемого, подозреваемого
      1. Обвиняемый, подозреваемый, их защитник, законный представитель, потерпевший, его законный представитель, представитель вправе обжаловать, а прокурор опротестовать постановление суда о санкционировании меры пресечения в виде ареста или продлении срока ареста, об отказе в даче санкции на арест или отказе в продлении срока ареста в течение трех суток с момента его оглашения в областной или приравненный к нему суд через суд, судья которого вынес постановление. Подача жалобы или принесение протеста не приостанавливает исполнение постановления суда о санкционировании меры пресечения в виде ареста и не влечет освобождение лица из-под стражи, кроме случаев, предусмотренных частью шестой статьи 154 настоящего Кодекса. По истечении срока, установленного для обжалования, опротестования постановления суда, дело с жалобой, протестом незамедлительно направляется в областной или приравненный к нему суд с извещением об этом обвиняемого, подозреваемого, их защитника, законного представителя, потерпевшего, его законного представителя, представителя и прокурора.
      2. Судья областного или приравненного к нему суда не позднее трех суток с момента поступления уголовного дела в суд осуществляет проверку законности и обоснованности постановления суда о санкционировании применения к обвиняемому, подозреваемому в качестве меры пресечения ареста или продлении срока ареста, об отказе в даче санкции на арест или отказе в продлении срока ареста обвиняемого, подозреваемого.
      3. В судебном заседании участвуют прокурор и защитник обвиняемого, подозреваемого. В заседании также могут участвовать обвиняемый, подозреваемый, законный представитель обвиняемого, подозреваемого, потерпевший, его законный представитель и представитель, неявка которых при своевременном извещении о времени рассмотрения жалобы, протеста не препятствует их судебному рассмотрению.
      4. Заслушав доводы сторон, рассмотрев материалы уголовного дела, суд выносит одно из следующих мотивированных постановлений:
      1) об оставлении постановления районного или приравненного к нему суда без изменения;
      2) об отмене постановления районного или приравненного к нему суда с отменой санкционированной им меры пресечения в виде ареста;
      3) об отмене постановления районного или приравненного к нему суда и о санкционировании меры пресечения в виде ареста в отношении обвиняемого, подозреваемого;
      4) об отмене постановления районного или приравненного к нему суда и отказе в продлении либо продлении срока ареста обвиняемого.
      Копия постановления суда направляется в орган уголовного преследования, возбудивший ходатайство о санкционировании меры пресечения в виде ареста, а также прокурору, обвиняемому, подозреваемому, защитнику, законному представителю и представителю обвиняемого, подозреваемого, потерпевшему, его законному представителю и представителю, администрации места содержания лица под стражей и подлежит немедленному исполнению.
      5. В случае оставления жалобы лиц, указанных в части первой настоящей статьи, или протеста прокурора без удовлетворения при каждом новом продлении срока ареста то же лицо или прокурор по тому же делу, по тем же основаниям имеет право на повторное рассмотрение его жалобы, протеста. Повторная жалоба, протест рассматриваются в порядке, предусмотренном настоящей статьей.
      6. При рассмотрении судьей жалобы, протеста в порядке, предусмотренном настоящей статьей, ведется протокол.";

6) в части первой статьи 111 цифры "110" заменить цифрами "109";

7) в части третьей статьи 136 слова "дознавателя, следователя, санкционированное прокурором, о применении к задержанному ареста в качестве меры пресечения" заменить словами "суда о санкционировании ареста обвиняемого, подозреваемого";

      8) в статье 149 :
      в части первой слова "прокурора либо по решению" исключить;
      часть третью после цифр "153" дополнить словами "и 496 - 499";

      9) статью 150 изложить в следующей редакции:
      "Статья 150. Арест
      1. Арест в качестве меры пресечения применяется только с санкции суда и лишь в отношении обвиняемого, подозреваемого в совершении умышленных преступлений, за которые законом предусмотрено наказание в виде лишения свободы на срок свыше двух лет, и в совершении неосторожных преступлений, за которые законом предусмотрено наказание в виде лишения свободы на срок свыше трех лет. В исключительных случаях эта мера пресечения может быть применена в отношении обвиняемого, подозреваемого по делам о преступлениях, за которые законом предусмотрено наказание в виде лишения свободы на срок не свыше двух лет, если:
      1) он не имеет постоянного места жительства на территории Республики Казахстан;
      2) не установлена его личность;
      3) им нарушена ранее избранная мера пресечения;
      4) он пытался скрыться или скрылся от органов уголовного преследования или от суда.
      2. При необходимости избрания в качестве меры пресечения ареста прокурор, следователь, орган дознания выносят постановление о возбуждении перед судом ходатайства о санкционировании ареста. К постановлению прилагаются материалы уголовного дела, подтверждающие обоснованность ходатайства.
      Если ходатайство возбуждается в отношении подозреваемого, задержанного на основаниях и в порядке, установленных статьями 132 и 134 настоящего Кодекса, указанное постановление и материалы должны быть представлены прокурору не позднее чем за восемнадцать часов до истечения срока задержания.
      3. При решении вопроса о поддержании ходатайства следователя или органа дознания о санкционировании ареста обвиняемого, подозреваемого прокурор обязан ознакомиться со всеми материалами, содержащими основания для заключения под стражу, и вправе допросить обвиняемого, подозреваемого. Прокурор, изучив все представленные материалы, выносит постановление о поддержании ходатайства следователя или органа дознания о санкционировании ареста обвиняемого, подозреваемого при наличии оснований, предусмотренных законом, в случае, если нет возможности предотвратить последствия, предусмотренные статьей 139 настоящего Кодекса, путем избрания более мягкой меры пресечения. В случае отказа в поддержании ходатайства прокурор выносит постановление об отказе в поддержании ходатайства следователя или органа дознания о санкционировании ареста обвиняемого, подозреваемого. При отказе прокурора в поддержании ходатайства обвиняемый, подозреваемый подлежит немедленному освобождению из-под стражи.
      Постановление прокурора об отказе в поддержании ходатайства следователя или органа дознания о санкционировании ареста и освобождении из-под стражи обвиняемого, подозреваемого может быть обжаловано следователем, органом дознания вышестоящему прокурору либо участниками процесса, защищающими свои или представляемые права и интересы в порядке статьи 109 настоящего Кодекса.
      4. Постановление прокурора о поддержании ходатайства следователя, органа дознания о санкционировании ареста, а также подтверждающие его обоснованность материалы должны быть представлены прокурором в суд не позднее чем за двенадцать часов до истечения срока задержания.
      В случае необходимости судья вправе истребовать уголовное дело.
      5. Право санкционирования ареста принадлежит судьям районного и приравненного к нему суда, а в случаях, предусмотренных пунктом 3) части четвертой статьи 110 настоящего Кодекса, - судьям областного и приравненного к нему суда.
      6. Постановление органа уголовного преследования о возбуждении ходатайства о санкционировании меры пресечения в виде ареста обвиняемого, подозреваемого, поддержанное прокурором, подлежит рассмотрению единолично судьей районного или приравненного к нему суда в судебном заседании с участием обвиняемого, подозреваемого, прокурора и защитника по месту производства предварительного расследования либо по месту задержания подозреваемого в течение восьми часов с момента поступления материалов в суд. В судебном заседании вправе также участвовать законный представитель обвиняемого, подозреваемого, потерпевший, его законный представитель и представитель. Неявка участников процесса в случае своевременного их извещения судом о месте и времени судебного заседания не препятствует проведению судебного заседания.
      В ходе судебного заседания ведется протокол.
      7. При решении вопросов, связанных с санкционированием ареста, суд ограничивается исследованием материалов дела, относящихся к обстоятельствам, учитываемым при избрании указанной меры пресечения.
      8. Рассмотрение судом ходатайства о санкционировании меры пресечения в виде ареста в отсутствие обвиняемого допускается только в случаях объявления его в розыск или нахождения вне пределов Республики Казахстан и уклонения от явки в органы предварительного следствия при надлежащем уведомлении о времени и месте судебного заседания.
      9. В начале заседания судья объявляет, какое ходатайство подлежит рассмотрению, разъясняет явившимся в судебное заседание лицам их права и обязанности. Затем прокурор обосновывает необходимость избрания в качестве меры пресечения ареста обвиняемого, подозреваемого, после чего заслушиваются другие явившиеся в судебное заседание лица.
      10. Рассмотрев ходатайство о санкционировании меры пресечения в виде ареста обвиняемого, подозреваемого, судья выносит постановление о санкционировании ареста обвиняемого, подозреваемого либо об отказе в санкционировании ареста.
      11. Постановление суда незамедлительно направляется в орган уголовного преследования, возбудивший ходатайство о санкционировании меры пресечения в виде ареста, а также прокурору, обвиняемому, подозреваемому, потерпевшему и подлежит немедленному исполнению.
      12. Повторное обращение органа уголовного преследования в суд с ходатайством о санкционировании меры пресечения в виде ареста в отношении одного и того же лица по тому же уголовному делу после вынесения судьей постановления об отказе в санкционировании указанной меры пресечения возможно лишь при возникновении новых обстоятельств, обосновывающих необходимость ареста.
      13. Если вопрос об избрании меры пресечения в виде ареста в отношении подсудимого возникает в суде, то решение об этом принимает суд по ходатайству стороны или по собственной инициативе, о чем выносит постановление.
      14. О применении ареста в качестве меры пресечения орган, ведущий уголовный процесс, обязан уведомить родственников обвиняемого, подозреваемого в порядке, установленном статьей 138 настоящего Кодекса.
      15. Постановление суда о санкционировании ареста обвиняемого, подозреваемого или об отказе в этом может быть обжаловано в порядке, предусмотренном статьей 110 настоящего Кодекса.
      16. Рассмотрение областным или приравненным к нему судом вопроса о санкционировании ареста обвиняемого, подозреваемого в случаях отмены постановления судьи районного или приравненного к нему суда об отказе в санкционировании ареста осуществляется в порядке, предусмотренном статьей 110 настоящего Кодекса.";

10) в статье 152 слово "санкционированному" заменить словом "утвержденному";

      11) статью 153 изложить в следующей редакции:
      "Статья 153. Сроки ареста, порядок их продления
      1. Срок ареста при досудебном производстве по делу не может превышать двух месяцев, кроме исключительных случаев, предусмотренных настоящим Кодексом.
      2. В случае невозможности закончить расследование в срок до двух месяцев и при отсутствии оснований для изменения или отмены меры пресечения этот срок может быть продлен по мотивированному ходатайству следователя, согласованному с районным (городским) прокурором и приравненными к нему иными прокурорами, судьей районного и приравненного к нему суда - до трех месяцев, а по мотивированному ходатайству следователя, согласованному с прокурором области и приравненными к нему прокурорами и их заместителями, судьей районного и приравненного к нему суда - до шести месяцев.
      3. Продление срока ареста свыше шести месяцев может быть осуществлено судьей районного суда и приравненного к нему суда лишь ввиду особой сложности дела по мотивированному ходатайству начальника следственного отдела, согласованному с прокурором области и приравненными к нему прокурорами, - до девяти месяцев.
      4. Продление срока ареста свыше девяти месяцев допускается в исключительных случаях в отношении лиц, обвиняемых в совершении тяжких или особо тяжких преступлений, судьей районного и приравненного к нему суда по мотивированному ходатайству начальника следственного отдела, согласованному с прокурором области и приравненными к нему прокурорами, - до двенадцати месяцев. Вопрос о продлении срока ареста свыше девяти месяцев предварительно рассматривается на коллегии прокуратуры области и приравненной к ней прокуратуры.
      5. Дальнейшее продление срока ареста не допускается, арестованный обвиняемый подлежит немедленному освобождению. Срок ареста не может превышать максимального срока лишения свободы, предусмотренного уголовным законом за совершение инкриминируемого обвиняемому преступления.
      6. Ходатайство о продлении срока ареста до трех месяцев представляется для согласования районному (городскому) прокурору и приравненным к нему иным прокурорам не позднее десяти суток до истечения срока ареста и рассматривается прокурором в срок не более трех суток с момента поступления ходатайства.
      7. Ходатайство о продлении срока ареста свыше трех месяцев должно быть представлено прокурору для согласования не позднее пятнадцати суток до истечения срока ареста и рассматривается прокурором в срок не более пяти суток с момента его поступления.
      8. Рассмотрев ходатайство о продлении срока ареста, прокурор выражает согласие и незамедлительно направляет его с материалами уголовного дела, подтверждающими обоснованность продления срока ареста, в соответствующий суд либо письменной резолюцией на ходатайстве мотивированно отказывает в согласии. В случае не поддержания прокурором ходатайства о продлении срока ареста обвиняемый подлежит немедленному освобождению по истечении срока ареста.
      9. Ходатайство о продлении срока ареста до трех месяцев представляется в суд не позднее семи суток до истечения срока ареста, о продлении срока ареста свыше трех месяцев - не позднее десяти суток.
      10. Ходатайство о продлении срока ареста подлежит рассмотрению судьей единолично. В судебном заседании обязательно участвует прокурор. В заседании также могут участвовать защитник, законный представитель обвиняемого, потерпевший, его законный представитель и представитель, неявка которых при своевременном извещении о времени рассмотрения жалобы, протеста не препятствует их судебному рассмотрению.
      11. В начале заседания судья объявляет, какое ходатайство подлежит рассмотрению, разъясняет явившимся лицам их права и обязанности, затем, заслушав доводы сторон по внесенному ходатайству на предмет необходимости оставления меры пресечения в виде ареста, выносит одно из следующих постановлений:
      1) об удовлетворении ходатайства о продлении срока ареста обвиняемого;
      2) об отказе в удовлетворении ходатайства о продлении срока ареста обвиняемого и отмене или изменении меры пресечения на менее строгую и освобождении обвиняемого из-под стражи.
      12. Ходатайство о продлении срока ареста подлежит рассмотрению судьей районного и приравненного к нему суда в срок не более трех суток со дня поступления ходатайства.
      13. Руководитель администрации места содержания под стражей обязан не позднее чем за двадцать четыре часа до истечения срока ареста обвиняемого уведомить об этом орган или лицо, в производстве которого находится уголовное дело, а также прокурора. Если по истечении установленного законом срока ареста в качестве меры пресечения соответствующее решение об освобождении обвиняемого либо о продлении срока его ареста в качестве меры пресечения не поступило, руководитель администрации места содержания под стражей освобождает его своим постановлением, копию которого в течение двадцати четырех часов направляет органу или лицу, в производстве которого находится уголовное дело, и прокурору.
      14. При невыполнении требований части тринадцатой настоящей статьи руководитель администрации места содержания под стражей несет ответственность, установленную законом.
      15. Срок ареста исчисляется с момента заключения обвиняемого, подозреваемого под стражу до направления прокурором дела в суд. В срок ареста засчитывается время задержания лица в качестве подозреваемого, время домашнего ареста и принудительного нахождения в психиатрическом или ином медицинском учреждении по решению суда. Время ознакомления с материалами уголовного дела обвиняемым, его защитником, а также прокурором в порядке статьи 282 настоящего Кодекса при исчислении срока ареста не учитывается.
      16. В случае повторного ареста обвиняемого, подозреваемого по одному и тому же делу, а также по соединенному с этим или выделенному из него уголовному делу срок ареста исчисляется с учетом времени, проведенного под стражей.
      17. В случае выдачи Республике Казахстан иностранным государством разыскиваемого лица срок ареста исчисляется со дня его прибытия на территорию Республики Казахстан. При этом время содержания под стражей лица в порядке экстрадиционного ареста на территории иностранного государства в случае его выдачи засчитывается при назначении наказания в общий срок содержания под стражей.
      18. Порядок исчисления и продления срока ареста обвиняемого, установленный настоящей статьей, применяется также при отмене приговора в результате производства в надзорной инстанции или по вновь открывшимся обстоятельствам в отношении лица, отбывающего наказание в виде лишения свободы, и направлении дела на новое расследование с применением судом меры пресечения в виде ареста.
      19. При возвращении судом дела для дополнительного расследования, по которому предельный срок ареста обвиняемого не истек, а оснований для изменения меры пресечения не имеется, этот же суд продлевает срок ареста в пределах одного месяца со дня вступления решения суда в законную силу.";

      12) статью 154 изложить в следующей редакции:
      "Статья 154. Отмена или изменение меры пресечения
      1. Мера пресечения отменяется, когда в ней отпадает необходимость, или изменяется на более строгую или мягкую, когда изменяются основания для избрания меры пресечения, предусмотренные статьями 139 и 141 настоящего Кодекса.
      2. Отмена или изменение меры пресечения производится по мотивированному постановлению органа, ведущего уголовный процесс.
      3. Мера пресечения, санкционированная, примененная прокурором, избранная по его указанию в ходе досудебного производства по уголовному делу, может быть отменена или изменена только с согласия прокурора.
      4. Обжалование, опротестование постановления органа уголовного преследования об изменении либо отмене меры пресечения производятся в порядке, предусмотренном статьями 103 - 109 настоящего Кодекса.
      5. Отмена или изменение меры пресечения в виде ареста, домашнего ареста обвиняемого, подозреваемого, примененной по санкции суда, производится с санкции суда на основании мотивированного постановления органа уголовного преследования, поддержанного прокурором, кроме случаев, предусмотренных частью шестой настоящей статьи. Постановление об отмене или изменении меры пресечения подлежит рассмотрению в течение шести часов с момента поступления материалов уголовного дела в суд судьей единолично в судебном заседании с участием прокурора. В случае необходимости судьей обеспечивается участие в судебном заседании обвиняемого, подозреваемого, их защитника, законного представителя, потерпевшего, его законного представителя, представителя.
      6. При прекращении уголовного преследования на стадии досудебного производства в отношении обвиняемого, подозреваемого по реабилитирующим основаниям отмена меры пресечения в виде ареста или домашнего ареста производится следователем, органом дознания с согласия прокурора немедленно.
      7. Обжалование, опротестование постановления суда об отмене или об отказе в отмене санкции на применение меры пресечения в виде ареста или домашнего ареста производятся в порядке, предусмотренном статьей 110 настоящего Кодекса.";

13) в пункте 15) части первой статьи 197 слова "и ареста, примененного в качестве меры пресечения" исключить;

14) в части третьей статьи 267 слово "прокурора" заменить словом "суда";

      15) статью 283 изложить в следующей редакции:
      "Статья 283. Решение прокурора о мере пресечения по делу
      По делу, поступившему с обвинительным заключением, прокурор вправе мотивированным постановлением отменить или изменить ранее избранную обвиняемому меру пресечения либо избрать меру пресечения, если таковая не была применена, за исключением ареста или домашнего ареста. В случаях, если прокурор усматривает необходимость отмены, изменения либо избрания меры пресечения в виде ареста или домашнего ареста, он руководствуется соответственно статьями 149, 150, 154 настоящего Кодекса.";

      16) в статье 496 :
      дополнить частью 3-1 следующего содержания:
      "3-1. Вопрос о санкционировании меры пресечения в виде ареста или домашнего ареста обвиняемого в совершении преступления депутата Парламента Республики Казахстан разрешается районным судом города Астаны на основании постановления лица, осуществляющего предварительное следствие, поддержанного Генеральным Прокурором Республики Казахстан.";
      часть восьмую изложить в следующей редакции:
      "8. Надзор за законностью расследования уголовного дела в отношении депутата Парламента Республики Казахстан осуществляет Генеральный Прокурор Республики Казахстан. Санкции на производство следственных действий в отношении депутата Парламента Республики Казахстан, которые, согласно настоящему Кодексу, должны санкционироваться прокурором, даются Генеральным Прокурором Республики Казахстан. Продление срока ареста или домашнего ареста в отношении депутата Парламента Республики Казахстан в порядке, предусмотренном статьей 153 настоящего Кодекса, поддержанное Генеральным Прокурором Республики Казахстан, производится районным судом города Астаны. Вопрос о поддержании ходатайства Генеральным Прокурором Республики Казахстан на продление срока ареста свыше девяти месяцев предварительно рассматривается на коллегии Генеральной прокуратуры Республики Казахстан.";

17) статью 497 дополнить частью 3-1 следующего содержания:
"3-1. Вопрос о санкционировании меры пресечения в виде ареста или домашнего ареста обвиняемого в совершении преступления Председателя или члена Конституционного Совета Республики Казахстан разрешается районным судом города Астаны на основании постановления лица, осуществляющего предварительное следствие, поддержанного Генеральным Прокурором Республики Казахстан.";

18) статью 498 дополнить частью 3-1 следующего содержания:
"3-1. Вопрос о санкционировании меры пресечения в виде ареста или домашнего ареста обвиняемого в совершении преступления судьи разрешается районным судом города Астаны на основании постановления лица, осуществляющего предварительное следствие, поддержанного Генеральным Прокурором Республики Казахстан.";

      19) в статье 499 :
      дополнить частью 3-1 следующего содержания:
      "3-1. Вопрос о санкционировании меры пресечения в виде ареста или домашнего ареста обвиняемого в совершении преступления Генерального Прокурора Республики Казахстан разрешается районным судом города Астаны на основании постановления лица, осуществляющего предварительное следствие, поддержанного первым заместителем Генерального Прокурора Республики Казахстан.";
      в части четвертой:
      в предложении третьем слова "и ареста" исключить;
      дополнить предложением четвертым следующего содержания:
      "Продление срока ареста или домашнего ареста в отношении Генерального Прокурора Республики Казахстан производится после поддержания ходатайства первым заместителем Генерального Прокурора Республики Казахстан в порядке, предусмотренном статьей 153 и частью восьмой статьи 496 настоящего Кодекса.";

      20) в статье 534 :
      в части первой:
      предложения пятое и шестое изложить в следующей редакции:
      "После изучения представленных материалов и наличия достаточных оснований полагать, что задержанный является лицом, объявленным в розыск, и при отсутствии оснований, изложенных в статье 532 настоящего Кодекса, прокурор вносит в районный и приравненный к нему суд ходатайство об экстрадиционном аресте. Судья районного и приравненного к нему суда с соблюдением правил и сроков, предусмотренных статьей 150 настоящего Кодекса, рассматривает ходатайство и выносит одно из следующих постановлений: об экстрадиционном аресте; об отказе в экстрадиционном аресте.";
      дополнить предложением седьмым следующего содержания:
      "Обжалование, опротестование и апелляционное рассмотрение данного постановления судьи осуществляются в порядке, предусмотренном статьей 110 настоящего Кодекса.";
      в части третьей слово "уведомляется" заменить словами "прокурор уведомляет";
      в части пятой слово "прокурором" заменить словом "судом";
      в части шестой слова "прокурора, осуществившего арест, может быть продлен прокурором области или приравненным к нему прокурором" заменить словами "прокурора может быть продлен судом";
      в части седьмой слова "Генеральным Прокурором Республики Казахстан или уполномоченным прокурором" заменить словом "судом";
      в части восьмой слова ", осуществившего экстрадиционный арест" исключить;
      в части девятой слова "осуществившего экстрадиционный арест," исключить.

2. В Закон Республики Казахстан от 21 декабря 1995 года "О Прокуратуре" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1995 г., N 24, ст. 156; Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., N 12, ст. 184; 1998 г., N 15, ст. 208; 1999 г., N 8, ст. 247; N 21, ст. 774; 2000 г., N 3-4, ст. 66; N 6, ст. 142; 2001 г., N 20, ст. 257; 2002 г., N 17, ст. 155; 2003 г., N 15, ст. 139; 2004 г., N 23, ст. 142; 2007 г., N 9, ст. 67; N 10, ст. 69; N 20, ст. 152):

1) подпункт 1) пункта 1 статьи 21 исключить;

2) подпункт 3) пункта 1 статьи 38 изложить в следующей редакции:
"3) поддерживает либо отказывает в ходатайстве органа уголовного преследования о санкционировании ареста и содержания под стражей или домашнего ареста обвиняемого, подозреваемого;";

3) статью 39 исключить.

3. В Закон Республики Казахстан от 30 марта 1999 года "О порядке и условиях содержания под стражей подозреваемых и обвиняемых в совершении преступлений" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1999 г., N 6, ст. 190; 2001 г., N 17-18, ст. 245; 2002 г., N 15, ст. 147; 2004 г., N 23, ст. 142; N 24, ст. 154; 2007 г., N 9, ст. 63):
в статье 5 слова "являются постановление следователя, дознавателя, санкционированное прокурором, постановление прокурора или судьи либо постановление суда об избрании меры пресечения в виде ареста, вынесенные" заменить словами "является постановление суда, вынесенное".

Статья 2 . Настоящий Закон вводится в действие по истечении тридцати календарных дней со дня его первого официального опубликования.

Президент
Республики Казахстан Н. Назарбаев

О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам применения мер пресечения в виде ареста, домашнего ареста