Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне электрондық ақша мәселелері бойынша өзгеріс пен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 21 шілдедегі № 466-IV Заңы

1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгеріс пен толықтырулар енгізілсін:

1. 2001 жылғы 30 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2001 ж., № 5-6, 24-құжат; № 17-18, 241-құжат; № 21-22, 281-құжат; 2002 ж., № 4, 33-құжат; № 17, 155-құжат; 2003 ж., № 1-2, 3-құжат; № 4, 25-құжат; № 5, 30-құжат; № 11, 56, 64, 68-құжаттар; № 14, 109-құжат; № 15, 122, 139-құжаттар; № 18, 142-құжат; № 21-22, 160-құжат; № 23, 171-құжат; 2004 ж., № 6, 42-құжат; № 10, 55-құжат; № 15, 86-құжат; № 17, 97-құжат; № 23, 139, 140-құжаттар; № 24, 153-құжат; 2005 ж., № 5, 5-құжат; № 7-8, 19-құжат; № 9, 26-құжат; № 13, 53-құжат; № 14, 58-құжат; № 17-18, 72-құжат; № 21-22, 86, 87-құжаттар; № 23, 104-құжат; 2006 ж., № 1, 5-құжат; № 2, 19, 20-құжаттар; № 3, 22-құжат; № 5-6, 31-құжат;№ 8, 45-құжат; № 10, 52-құжат; № 11, 55-құжат; № 12, 72, 77-құжаттар; № 13, 85, 86-құжаттар; № 15, 92, 95-құжаттар; № 16, 98, 102-құжаттар; № 23, 141-құжат; 2007 ж., № 1, 4-құжат; № 2, 16, 18-құжаттар; № 3, 20, 23-құжаттар; № 4, 28, 33-құжаттар; № 5-6, 40-құжат; № 9, 67-құжат; № 10, 69-құжат; № 12, 88-құжат; № 13, 99-құжат; № 15, 106-құжат; № 16, 131-құжат; № 17, 136, 139, 140-құжаттар; № 18, 143, 144-құжаттар; № 19, 146, 147-құжаттар; № 20, 152-құжат; № 24, 180-құжат; 2008 ж., № 6-7, 27-құжат; № 12, 48, 51-құжаттар; № 13-14, 54, 57, 58-құжаттар; № 15-16, 62-құжат; № 20, 88-құжат; № 21, 97-құжат; № 23, 114-құжат; № 24, 126, 128, 129-құжаттар; 2009 ж., № 2-3, 7, 21-құжаттар; № 9-10, 47, 48-құжаттар; № 13-14, 62, 63-құжаттар; № 15-16, 70, 72, 73, 74, 75, 76-құжаттар; № 17, 79, 80, 82-құжаттар; № 18, 84, 86-құжаттар; № 19, 88-құжат; № 23, 97, 115, 117-құжаттар; № 24, 121, 122, 125, 129, 130, 133, 134-құжаттар; 2010 ж., № 1-2, 1, 4, 5-құжаттар; № 5, 23-құжат; № 7, 28, 32-құжаттар; № 8, 41-құжат; № 9, 44-құжат; № 11, 58-құжат; № 13, 67-құжат; № 15, 71-құжат; № 17-18, 112, 114-құжаттар; № 20-21, 119-құжат; № 22, 128, 130-құжаттар; № 24, 146, 149-құжаттар; 2011 ж., № 1, 2, 3, 7, 9-құжаттар; № 2, 19, 25, 26, 28-құжаттар; № 3, 32-құжат; № 6, 50-құжат; № 8, 64-құжат):

1) мынадай мазмұндағы 169-2-баппен толықтырылсын:

«169-2-бап. Электрондық ақшаны шығару, пайдалану және өтеу
талаптарын бұзу

1. Эмитенттің өзі қабылдаған міндеттемелердің сомасына сәйкес келмейтін сомаға электрондық ақша шығаруы, -
үш жүз айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады.
2. Осы баптың бiрiншi бөлiгiнде көзделген әкiмшiлiк жаза қолданылғаннан кейiн бiр жыл iшiнде қайталап жасалған сондай іс-әрекеттер, -
алты жүз айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады.
3. Эмитенттің электрондық ақша иесін сәйкестендірмей, бір жүз айлық есептік көрсеткіштен асатын сомаға электрондық ақша шығаруы, сондай-ақ бір операцияның ең жоғарғы сомасы бойынша белгіленген шектеулерден асатын сомаға операциялар жасаған кезде эмитенттің электрондық ақша жүйесіндегі электрондық ақшаны пайдалануға жол беруі, -
екі жүз айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады.
4. Осы баптың үшiншi бөлiгiнде көзделген әкiмшiлiк жаза қолданылғаннан кейiн бiр жыл iшiнде қайталап жасалған сондай іс-әрекеттер, -
бес жүз айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады.
5. Азаматтық-құқықтық мәмілелер бойынша ақы төлеу кезінде дара кәсіпкердің немесе заңды тұлғаның жеке тұлғалардан алған электрондық ақшасын эмитенттің өтемеуі, уақтылы және толық өтемеуі, -
бір жүз айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады.
6. Осы баптың бесiншi бөлiгiнде көзделген әкiмшiлiк жаза қолданылғаннан кейiн бiр жыл iшiнде қайталап жасалған сондай іс-әрекеттер, -
екі жүз айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады.»;

2) 572-баптың бірінші бөлігі «169,» деген цифрлардан кейін «169-2,» деген цифрлармен толықтырылсын.

2. «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» 2008 жылғы 10 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Кодексіне (Салық кодексі) (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2008 ж., № 22-І, 22-ІІ, 112-құжат; 2009 ж., № 2-3, 16, 18-құжаттар; № 13-14, 63-құжат; № 15-16, 74-құжат; № 17, 82-құжат; № 18, 84-құжат; № 23, 100-құжат; № 24, 134-құжат; 2010 ж., № 1-2, 5-құжат; № 5, 23-құжат; № 7, 28, 29-құжаттар; № 11, 58-құжат; № 15, 71-құжат; № 17-18, 112-құжат; № 22, 130, 132-құжаттар; № 24, 145, 146, 149-құжаттар; 2011 ж., № 1, 2, 3-құжаттар; № 2, 21, 25-құжаттар; № 4, 37-құжат; № 6, 50-құжат):

1) 248-баптың бірінші бөлігінің 8) тармақшасы «төлем карточкаларымен» деген сөздерден кейін «және электрондық ақшамен» деген сөздермен толықтырылсын;

2) 250-баптың 2-тармағының 7) тармақшасы «төлем карточкаларымен,» деген сөздерден кейін «электрондық ақшамен,» деген сөздермен толықтырылсын.

3. «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» 1995 жылғы 30 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің Жаршысы, 1995 ж., № 3-4, 23-құжат; № 12, 88-құжат; № 15-16, 100-құжат; № 23, 141-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1996 ж., № 2, 184-құжат; № 11-12, 262-құжат; № 19, 370-құжат; 1997 ж., № 13-14, 205-құжат; № 22, 333-құжат; 1998 ж., № 11-12, 176-құжат; 1999 ж., № 20, 727-құжат; 2000 ж., № 3-4, 66-құжат; № 22, 408-құжат; 2001 ж., № 8, 52-құжат; № 10, 123-құжат; 2003 ж., № 15, 138, 139-құжаттар; 2004 ж., № 11-12, 66-құжат; № 16, 91-құжат; № 23, 142-құжат; 2005 ж., № 14,55-құжат; № 23, 104-құжат; 2006 ж., № 4, 24-құжат; № 13, 86-құжат; 2007 ж., № 2, 18-құжат; № 3, 20-құжат; № 4, 33-құжат; 2009 ж., № 8, 44-құжат; № 13-14, 63-құжат; № 17, 81-құжат; № 19, 88-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; 2011 ж., № 1, 2-құжат; № 5, 43-құжат):
8-бап мынадай мазмұндағы з-2) тармақшамен толықтырылсын:
«з-2) Қазақстан Республикасының аумағында электрондық ақшаны шығарудың, пайдаланудың және өтеудің тәртібін, сондай-ақ электрондық ақша эмитенттеріне және электрондық ақша жүйелеріне қойылатын талаптарды белгілейді;».

4. «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1995 ж., № 15-16, 106-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1996 ж., № 2, 184-құжат; № 15, 281-құжат; № 19, 370-құжат; 1997 ж., № 5, 58-құжат; № 13-14, 205-құжат; № 22, 333-құжат; 1998 ж., № 11-12, 176-құжат; № 17-18, 224-құжат; 1999 ж., № 20, 727-құжат; 2000 ж., № 3-4, 66-құжат; № 22, 408-құжат; 2001 ж., № 8, 52-құжат; № 9, 86-құжат; 2002 ж., № 17, 155-құжат; 2003 ж., № 5, 31-құжат; № 10, 51-құжат; № 11, 56, 67-құжаттар; № 15, 138, 139-құжаттар; 2004 ж., № 11-12, 66-құжат; № 15, 86-құжат; № 16, 91-құжат; № 23, 140-құжат; 2005 ж., № 7-8, 24-құжат; № 14, 55, 58-құжаттар; № 23, 104-құжат; 2006 ж., № 3, 22-құжат; № 4, 24-құжат; № 8, 45-құжат; № 11, 55-құжат; № 16, 99-құжат; 2007 ж., № 2, 18-құжат; № 4, 28, 33-құжаттар; 2008 ж., № 17-18, 72-құжат; № 20, 88-құжат; № 23, 114-құжат; 2009 ж., № 2-3, 16, 18, 21-құжаттар; № 17, 81-құжат; № 19, 88-құжат; № 24, 134-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; № 7, 28-құжат; № 17-18, 111-құжат; 2011 ж., № 3, 32-құжат; № 5, 43-құжат; № 6, 50-құжат):
8-баптың 6-тармағы мынадай мазмұндағы 3-3) тармақшамен толықтырылсын:
«3-3) электрондық ақшаны шығару, өткізу, сатып алу және өтеу, сондай-ақ электрондық ақшамен жасалатын операциялар бойынша ақпаратты жинау және өңдеу жөнінде қызметтер көрсету;».

5. «Ақша төлемi мен аударымы туралы» 1998 жылғы 29 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1998 ж., № 11-12, 177-құжат; № 24, 445-құжат; 2000 ж., № 3-4, 66-құжат; 2003 ж., № 4, 25-құжат; № 10, 49, 51-құжаттар; № 15, 138-құжат; 2004 ж., № 23, 140-құжат; 2005 ж., № 14, 55-құжат; 2006 ж., № 11, 55-құжат; 2008 ж., № 23, 114-құжат; 2009 ж., № 17, 81-құжат; № 19, 88-құжат; 2010 ж., № 7, 28-құжат):

1) 3-бапта:
17) тармақша «құжатын беру» деген сөздерден кейін «не электрондық ақша беру» деген сөздермен ауыстырылсын;
мынадай мазмұндағы 26), 27), 28), 29), 30), 31), 32), 33) және 34) тармақшалармен толықтырылсын:
«26) электрондық ақша – электрондық нысанда сақталатын және электрондық ақша жүйесінде жүйенің басқа да қатысушылары төлем құралы ретінде қабылдайтын электрондық ақша эмитентінің шартсыз және қайтарылмайтын ақшалай міндеттемесі;
27) электрондық ақша жүйесі - электрондық ақшамен төлемдерді және өзге де операцияларды жүзеге асыруды қамтамасыз ететін бағдарламалық-техникалық құралдардың, құжаттаманың және ұйымдастыру-техникалық іс-шаралардың жиынтығын;
28) электрондық ақша жүйесінің қатысушысы – жасалған шартқа сәйкес электрондық ақшаның белгілі бір жүйесі шеңберінде электрондық ақшаны шығару, беру, қабылдау, пайдалану, сатып алу, өткізу немесе өтеу жөніндегі құқық немесе міндеттеме туындайтын жеке немесе заңды тұлға;
29) электрондық ақша жүйесінің операторы (бұдан әрі – оператор) – электрондық ақша пайдаланылатын операцияларды жүзеге асыру кезінде қалыптастырылатын ақпаратты жинауды, өңдеуді және беруді қоса алғанда, электрондық ақша жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз ететін электрондық ақша жүйесінің қатысушысы;
30) электрондық ақшаны өтеу – электрондық ақшаның иесі ұсынған не оны иесі ұсынбай, Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда өтелуге тиіс электрондық ақшаны номиналдық құны бойынша тең ақша сомасына айырбастау жөнінде эмитент жүзеге асыратын операция;
31) электрондық ақшаны пайдалану – азаматтық-құқықтық мәмілелер бойынша төлемдер және (немесе) электрондық ақшаға меншік құқығының ауысуына байланысты өзге де операциялар жүргізу мақсатында электрондық ақша жүйесінде электрондық ақшаны оның иесі – жеке тұлғаның электрондық ақша жүйесінің басқа қатысушысына беруі;
32) электрондық ақшаны шығару – эмитенттің электрондық ақшаны жеке тұлғаларға және электрондық ақша эмитентінің агенттеріне оның номиналдық құны бойынша тең ақша сомасына айырбастау арқылы беруін көздейтін операция;
33) электрондық ақша эмитенті (бұдан әрі – эмитент) – Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерінің талаптарына сәйкес электрондық ақша жүйесінде электрондық ақшаны шығаруды және өтеуді жүзеге асыратын екінші деңгейдегі банк;
34) электрондық ақша эмитентінің агенті (бұдан әрі – агент) – эмитентпен жасалған шарттың негізінде электрондық ақшаны кейіннен жеке тұлғаларға өткізу үшін эмитенттен және ақша иелерінен - жеке тұлғалардан оны сатып алу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын заңды тұлға.»;

2) 7-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы 5-1) тармақшамен толықтырылсын:
«5-1) электрондық ақшаны беру;»;

3) 23-баптың 1-тармағының 1) тармақшасы «не электрондық ақшаны беру» деген сөздермен толықтырылсын;

4) 24-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Егер төлем қолма-қол ақшаны пайдаланбай, ақша аудару арқылы жүргiзiлсе, онда ақша аудару аяқталған сәтте төлем аяқталады.
Егер төлем қолма-қол ақшаны пайдаланбай, төлем құжатын беру арқылы жүргiзiлсе, онда пайдасына төлем жасалатын тұлға ақшаны алған сәтте төлем аяқталады.
Егер төлем электрондық ақша беру арқылы жүргізілсе, онда пайдасына төлем жасалатын тұлға электрондық ақшаны алған кезде төлем аяқталады. Қабылданған электрондық ақшаның сомасы туралы, оның басқа тұлға-бенефициардың пайдасына түскенін растайтын ақпараттың электрондық ақша жүйесінде көрсетілуі электрондық ақшаны алу кезі болып табылады.»;

5) мынадай мазмұндағы 3-1-тараумен толықтырылсын:

«3-1-тарау. Электрондық ақша

36-1-бап. Электрондық ақшаны шығару және өткізу

1. Электрондық ақша шығаруды эмитент өзіне қабылдайтын міндеттемелердің номиналдық құнына тең ақша сомасында жеке тұлғалардан немесе агенттерден ақша алғаннан кейін растама бере отырып, жүзеге асырады.
Эмитент өзі шығарған электрондық ақшаны оның теңгедегі номиналдық құнына сәйкес өтеу жөнінде шартсыз және қайтарылмайтын ақшалай міндеттеме қабылдайды.
2. Эмитент электрондық ақшаны шығару кезінде комиссиялық сыйақы, сондай-ақ шарттың талаптарына сәйкес эмитент көрсететін қосымша қызметтер үшін ақы алуға құқылы.
3. Мыналар:
1) эмитенттен, агенттен немесе өзге де жеке тұлғалардан электрондық ақша алған жеке тұлғалар;
2) агенттер;
3) азаматтық-құқықтық мәмілелер бойынша төлемақы ретінде жеке тұлғалардан электрондық ақша алған дара кәсіпкерлер немесе заңды тұлғалар электрондық ақша иелері болып табылуы мүмкін.
Электрондық ақша иесінің құқықтары электрондық ақшаны алған сәттен бастап туындайды.
4. Электрондық ақша эмитентінің және иесінің – жеке тұлғаның арасындағы қатынастар Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес олардың арасында жасалған шарт негізінде туындайды.
5. Эмитент пен жеке тұлға арасында жасалатын шартта:
1) эмитенттің атауы, орналасқан жері және банктік деректемелері;
2) электрондық ақша шығару не сатып алу талаптары;
3) электрондық ақшаны пайдалану үшін белгіленетін шектеулерді қоса алғанда, электрондық ақшаны пайдалана отырып операцияларды жүзеге асыру талаптары;
4) электрондық ақша иесінің электрондық ақшаны пайдалана отырып, операциялар жүргізуге арналған құқықтарын куәландыру тәртібі;
5) иесінің электрондық ақшаны өтеуге ұсыну тәртібі мен тәсілдері және оны өтеу тәртібі;
6) операцияларды жүргізу үшін электрондық ақшаны пайдалану кезінде электрондық ақша эмитенті және иесі арасында ақпарат алмасу тәртібі, оның ішінде эмитентке электрондық тасығыштың жоғалғаны немесе оны уәкілетті емес тұлғаның пайдаланғаны туралы хабарлау тәртібі мен мерзімдері;
7) электрондық ақша иесінің электрондық ақшаны пайдалану жөніндегі өтінішін қарау тәртібі, сондай-ақ электрондық ақшаны пайдалану кезінде туындайтын дауларды шешу тәртібі;
8) комиссиялық сыйақы төлеу, сондай-ақ қосымша қызметтер көрсеткені үшін ақы төлеу мөлшері және тәртібі;
9) тараптардың құқықтары мен міндеттері;
10) тараптардың өз міндеттемелерін орындамағаны немесе тиісті дәрежеде орындамағаны үшін жауапкершілігі;
11) шартты өзгерту және бұзу тәртібі, сондай-ақ оны қолдану мерзімі қамтылуы тиіс.
Тараптардың келісімі бойынша шартқа өзге де талаптар енгізілуі мүмкін.
6. Эмитент тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің бір жүз еселенген мөлшерінен асатын сомаға электрондық ақша шығарылған жағдайда электрондық ақша иесін сәйкестендіруді жүзеге асыруға міндетті.
Электрондық ақша иесі – жеке тұлғаны сәйкестендіру үшін мынадай құжаттар ұсынылады:
1) жеке басын куәландыратын құжат;
2) салық төлеушінің куәлігі.
7. Эмитенттер Қазақстан Республикасының аумағында шығаратын электрондық ақша Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында ғана номиналдануы (көрсетілуі) тиіс.
8. Жеке тұлғаларға электрондық ақшаны өткізуді не жеке тұлғалардан электрондық ақшаны сатып алуды тараптардың құқықтары мен міндеттері, электрондық ақшаны өткізу және сатып алу тәртібі мен талаптары айқындалатын эмитентпен жасалған шарт негізінде агент жүзеге асырады.
9. Эмитенттің өзі не эмитентпен жасалған тиісті шарттың негізінде өзге де заңды тұлға оператор болуы мүмкін.
10. Эмитент операторға электрондық ақша иелерімен, оның ішінде агенттермен эмитенттің атынан және оның тапсырмасы бойынша шарттар жасасуға уәкілеттік беруге құқылы.
11. Иелері мен оларға тиесілі электрондық ақша сомалары туралы мәліметтерді, сондай-ақ электрондық ақшаны пайдаланып жасалған операциялар туралы мәліметтерді эмитент тұлғаларға «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 50-бабында көзделген негіздер бойынша және шекте береді.

36-2-бап. Электрондық ақшаны пайдалану және өтеу

1. Электрондық ақшаны оның иесі – жеке тұлға азаматтық-құқықтық мәмілелер бойынша төлемді жүзеге асыру мақсатында, сондай-ақ оның эмитенті айқындаған және Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін талаптарда өзге де операцияларды жүргізу үшін пайдаланады.
2. Дара кәсіпкердің және (немесе) заңды тұлғаның электрондық ақшаны азаматтық-құқықтық мәмілелер жасау кезінде төлемақы ретінде қабылдауы эмитентпен не электрондық ақша жүйесінің қатысушысы болып табылатын өзге де банкпен жасалған шарт негізінде жүзеге асырылады.
Азаматтық-құқықтық мәмілелер жасау кезінде электрондық ақша жүйесінде электрондық ақша алған дара кәсіпкерде немесе заңды тұлғада эмитентке қабылданған төлем сомасында ақшаны талап ету құқығы туындайды.
3. Эмитент электрондық ақша жүйесінің жұмыс істеуін осы Заңда, «Ақпараттандыру туралы» Қазақстан Республикасының Заңында және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында белгіленген талаптарды және шектеулерді ескере отырып, қамтамасыз етуге міндетті.
Эмитент электрондық ақша иесінің алдында электрондық ақша жүйесіне санкциясыз енген, сондай-ақ эмитенттің тиісті бағдарламалық қамтамасыз ету жұмысында (жұмыс істеуінде) қателесу орын алған немесе іркіліс болған жағдайларда электрондық ақша иесіне келтірілген зиян үшін олардың арасында жасалған шарттардың талаптарына сәйкес жауапты болады.
4. Электрондық ақшаның иесі – сәйкестендірілген жеке тұлға жүргізетін бір операцияның ең жоғары сомасы тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің бес жүз еселенген мөлшеріне тең сомадан аспауы тиіс.
Электрондық ақшаның иесі – сәйкестендірілмеген жеке тұлға жүргізетін бір операцияның ең жоғары сомасы тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің бір жүз еселенген мөлшеріне тең сомадан аспауы тиіс.
Осы тармақтың бірінші бөлігінің талаптары электрондық ақшаны өтеу жөніндегі операцияларға қолданылмайды.
5. Электрондық ақшаны өтеуді эмитент оның номиналдық құны бойынша тең ақша сомасын электрондық ақшаның иесі – жеке тұлғаның банк шотына аудару не оған қолма-қол ақша беру арқылы жүзеге асырады.
6. Егер эмитент пен дара кәсіпкер немесе заңды тұлға арасында жасалған шартта өзге мерзім көзделмесе, эмитент дара кәсіпкер немесе заңды тұлға жеке тұлғалардан азаматтық-құқықтық мәмілелер бойынша ақы төлеу кезінде алған электрондық ақшаны өз пайдасына электрондық ақша түскен күннен бастап үш жұмыс күні ішінде өтеуді жүзеге асыруға міндетті.
Дара кәсіпкер немесе заңды тұлға алған электрондық ақша аудару кезінде ақшаны қайтару үшін осы Заңда көзделген негіздер бойынша немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген негіздер бойынша жасалған азаматтық-құқықтық мәміле бұзылған жағдайда, оны ақы төлеуші – жеке тұлғаға қайтару кезінде өтеуге жатпайды.
Дара кәсіпкерлер немесе заңды тұлғалар иелері болып табылатын электрондық ақшаны өтеу заңды тұлғаның немесе дара кәсіпкердің банк шотына оның номиналдық құны бойынша тең ақшалай сомасын аудару жолымен жүзеге асырылады.».

2-бап. Осы Заң 2012 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 2-тармағын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Осы Заңның 1-бабы 5-тармағы 5) тармақшасының жиырма жетінші, жиырма сегізінші, жиырма тоғызыншы абзацтары 2012 жылғы 1 қаңтардан бастап мынадай редакцияда қолданыста болады деп белгіленсін:
«Электрондық ақша иесі – жеке тұлғаны сәйкестендіру үшін жеке басын куәландыратын құжат табыс етіледі.».

Қазақстан Республикасының
Президенті Н. Назарбаев

О внесении изменения и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам электронных денег

Закон Республики Казахстан от 21 июля 2011 года № 466-IV

ПРЕСС-РЕЛИЗ

Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие настоящего Закона РК см. ст. 2.

Статья 1. Внести изменение и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:
1. В Кодекс Республики Казахстан об административных правонарушениях от 30 января 2001 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2001 г., № 5-6, ст. 24; № 17-18, ст. 241; № 21-22, ст. 281; 2002 г., № 4, ст. 33; № 17, ст. 155; 2003 г., № 1-2, ст. 3; № 4, ст. 25; № 5, ст. 30; № 11, ст. 56, 64, 68; № 14, ст. 109; № 15, ст. 122, 139; № 18, ст. 142; № 21-22, ст. 160; № 23, ст. 171; 2004 г., № 6, ст. 42; № 10, ст. 55; № 15, ст. 86; № 17, ст. 97; № 23, ст. 139, 140; № 24, ст. 153; 2005 г., № 5, ст. 5; № 7-8, ст. 19; № 9, ст. 26; № 13, ст. 53; № 14, ст. 58; № 17-18, ст. 72; № 21-22, ст. 86, 87; № 23, ст. 104; 2006 г., № 1, ст. 5; № 2, ст. 19, 20; № 3, ст. 22; № 5-6, ст. 31; № 8, ст. 45; № 10, ст. 52; № 11, ст. 55; № 12, ст. 72, 77; № 13, ст. 85, 86; № 15, ст. 92, 95; № 16, ст. 98, 102; № 23, ст. 141; 2007 г., № 1, ст. 4; № 2, ст. 16, 18; № 3, ст. 20, 23; № 4, ст. 28, 33; № 5-6, ст. 40; № 9, ст. 67; № 10, ст. 69; № 12, ст. 88; № 13, ст. 99; № 15, ст. 106; № 16, ст. 131; № 17, ст. 136, 139, 140; № 18, ст. 143, 144; № 19, ст. 146, 147; № 20, ст. 152; № 24, ст. 180; 2008 г., № 6-7, ст. 27; № 12, ст. 48, 51; № 13-14, ст. 54, 57, 58; № 15-16, ст. 62; № 20, ст. 88; № 21, ст. 97; № 23, ст. 114; № 24, ст. 126, 128, 129; 2009 г., № 2-3, ст. 7, 21; № 9-10, ст. 47, 48; № 13-14, ст. 62, 63; № 15-16, ст. 70, 72, 73, 74, 75, 76; № 17, ст. 79, 80, 82; № 18, ст. 84, 86; № 19, ст. 88; № 23, ст. 97, 115, 117; № 24, ст. 121, 122, 125, 129, 130, 133, 134; 2010 г., № 1-2, ст. 1, 4, 5; № 5, ст. 23; № 7, ст. 28, 32; № 8, ст. 41; № 9, ст. 44; № 11, ст. 58; № 13, ст. 67; № 15, ст. 71; № 17-18, ст. 112, 114; № 20-21, ст. 119; № 22, ст. 128, 130; № 24, ст. 146, 149; 2011 г., № 1, ст. 2, 3, 7, 9; № 2, ст. 19, 25, 26, 28; № 3, ст. 32; № 6, ст. 50; № 8, ст. 64):
1) дополнить статьей 169-2 следующего содержания:
"Статья 169-2. Нарушение требований выпуска, использования и погашения электронных денег
1. Выпуск эмитентом электронных денег на сумму, не соответствующую сумме принятых на себя обязательств, -
влечет штраф в размере трехсот месячных расчетных показателей.
2. Те же действия, совершенные повторно в течение года после наложения административного взыскания, предусмотренного частью первой настоящей статьи, -
влекут штраф в размере шестисот месячных расчетных показателей.
3. Выпуск эмитентом электронных денег на сумму, превышающую сто месячных расчетных показателей, без идентификации владельца электронных денег, а также допущение эмитентом использования электронных денег в системе электронных денег при совершении операций на сумму, которая превышает установленные ограничения по максимальной сумме одной операции, -
влекут штраф в размере двухсот месячных расчетных показателей.
4. Те же действия, совершенные повторно в течение года после наложения административного взыскания, предусмотренного частью третьей настоящей статьи, -
влекут штраф в размере пятисот месячных расчетных показателей.
5. Непогашение, несвоевременное и неполное погашение эмитентом электронных денег, полученных индивидуальным предпринимателем или юридическим лицом от физических лиц при оплате по гражданско-правовым сделкам, -
влекут штраф в размере ста месячных расчетных показателей.
6. Те же действия, совершенные повторно в течение года после наложения административного взыскания, предусмотренного частью пятой настоящей статьи, -
влекут штраф в размере двухсот месячных расчетных показателей.";
2) часть первую статьи 572 после цифр "169," дополнить цифрами "169-2,".

2. В Кодекс Республики Казахстан от 10 декабря 2008 года "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс) (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2008 г., № 22-I, 22-II, ст. 112; 2009 г., № 2-3, ст. 16, 18; № 13-14, ст. 63; № 15-16, ст. 74; № 17, ст. 82; № 18, ст. 84; № 23, ст. 100; № 24, ст. 134; 2010 г., № 1-2, ст. 5; № 5, ст. 23; № 7, ст. 28, 29; № 11, ст. 58; № 15, ст. 71; № 17-18, ст. 112; № 22, ст. 130, 132; № 24, ст. 145, 146, 149; 2011 г., № 1, ст. 2, 3; № 2, ст. 21, 25; № 4, ст. 37; № 6, ст. 50):
1) подпункт 8) части первой статьи 248 дополнить словами "и электронными деньгами";
2) подпункт 7) пункта 2 статьи 250 после слов "платежными карточками," дополнить словами "электронными деньгами,".

3. В Закон Республики Казахстан от 30 марта 1995 года "О Национальном Банке Республики Казахстан" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1995 г., № 3-4, ст. 23; № 12, ст. 88; № 15-16, ст. 100; № 23, ст. 141; Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1996 г., № 2, ст. 184; № 11-12, ст. 262; № 19, ст. 370; 1997 г., № 13-14, ст. 205; № 22, ст. 333; 1998 г., № 11-12, ст. 176; 1999 г., № 20, ст. 727; 2000 г., № 3-4, ст. 66; № 22, ст. 408; 2001 г., № 8, ст. 52; № 10, ст. 123; 2003 г., № 15, ст. 138, 139; 2004 г., № 11-12, ст. 66; № 16, ст. 91; № 23, ст. 142; 2005 г., № 14, ст. 55; № 23, ст. 104; 2006 г., № 4, ст. 24; № 13, ст. 86; 2007 г., № 2, ст. 18; № 3, ст. 20; № 4, ст. 33; 2009 г., № 8, ст. 44; № 13-14, ст. 63; № 17, ст. 81; № 19, ст. 88; 2010 г., № 5, ст. 23; 2011 г., № 1, ст. 2; № 5, ст. 43):
статью 8 дополнить подпунктом з-2) следующего содержания:
"з-2) устанавливает порядок выпуска, использования и погашения электронных денег, а также требования к эмитентам электронных денег и системам электронных денег на территории Республики Казахстан;".

4. В Закон Республики Казахстан от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1995 г., № 15-16, ст. 106; Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1996 г., № 2, ст. 184; № 15, ст. 281; № 19, ст. 370; 1997 г., № 5, ст. 58; № 13-14, ст. 205; № 22, ст. 333; 1998 г., № 11-12, ст. 176; № 17-18, ст. 224; 1999 г., № 20, ст. 727; 2000 г., № 3-4, ст. 66; № 22, ст. 408; 2001 г., № 8, ст. 52; № 9, ст. 86; 2002 г., № 17, ст. 155; 2003 г., № 5, ст. 31; № 10, ст. 51; № 11, ст. 56, 67; № 15, ст. 138, 139; 2004 г., № 11-12, ст. 66; № 15, ст. 86; № 16, ст. 91; № 23, ст. 140; 2005 г., № 7-8, ст. 24; № 14, ст. 55, 58; № 23, ст. 104; 2006 г., № 3, ст. 22; № 4, ст. 24; № 8, ст. 45; № 11, ст. 55; № 16, ст. 99; 2007 г., № 2, ст. 18; № 4, ст. 28, 33; 2008 г., № 17-18, ст. 72; № 20, ст. 88; № 23, ст. 114; 2009 г., № 2-3, ст. 16, 18, 21; № 17, ст. 81; № 19, ст. 88; № 24, ст. 134; 2010 г., № 5, ст. 23; № 7, ст. 28; № 17-18, ст. 111; 2011 г., № 3, ст. 32; № 5, ст. 43; № 6, ст. 50):
пункт 6 статьи 8 дополнить подпунктом 3-3) следующего содержания:
"3-3) выпуском, реализацией, приобретением и погашением электронных денег, а также предоставлением услуг по сбору и обработке информации по операциям с электронными деньгами;".

5. В Закон Республики Казахстан от 29 июня 1998 года "О платежах и переводах денег" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1998 г., № 11-12, ст. 177; № 24, ст. 445; 2000 г., № 3-4, ст. 66; 2003 г., № 4, ст. 25; № 10, ст. 49, 51; № 15, ст. 138; 2004 г., № 23, ст. 140; 2005 г., № 14, ст. 55; 2006 г., № 11, ст. 55; 2008 г., № 23, ст. 114; 2009 г., № 17, ст. 81; № 19, ст. 88; 2010 г., № 7, ст. 28):
1) в статье 3:
подпункт 17) дополнить словами "либо передачи электронных денег";
дополнить подпунктами 26), 27), 28), 29), 30), 31), 32), 33) и 34) следующего содержания:
"26) электронные деньги - безусловные и безотзывные денежные обязательства эмитента электронных денег, хранящиеся в электронной форме и принимаемые в качестве средства платежа в системе электронных денег другими участниками системы;
27) система электронных денег - совокупность программно-технических средств, документации и организационно-технических мероприятий, обеспечивающих осуществление платежей и иных операций с электронными деньгами;
28) участник системы электронных денег - физическое или юридическое лицо, у которого в соответствии с заключенным договором возникает право или обязательство по выпуску, передаче, приему, использованию, приобретению, реализации или погашению электронных денег в рамках определенной системы электронных денег;
29) оператор системы электронных денег (далее - оператор) - участник системы электронных денег, обеспечивающий функционирование системы электронных денег, включая осуществление сбора, обработки и передачи информации, формируемой при осуществлении операций с использованием электронных денег;
30) погашение электронных денег - операция, осуществляемая эмитентом по обмену электронных денег, предъявленных владельцем электронных денег либо подлежащих погашению без их предъявления владельцем в случаях, предусмотренных законами Республики Казахстан, на равную по их номинальной стоимости сумму денег;
31) использование электронных денег - передача электронных денег в системе электронных денег их владельцем - физическим лицом другому участнику системы электронных денег в целях осуществления платежа по гражданско-правовым сделкам и (или) иных операций, связанных с переходом права собственности на электронные деньги;
32) выпуск электронных денег - операция, предусматривающая выдачу эмитентом электронных денег физическим лицам и агентам эмитента электронных денег путем обмена на равную по их номинальной стоимости сумму денег;
33) эмитент электронных денег (далее - эмитент) - банк второго уровня, осуществляющий выпуск и погашение электронных денег в системе электронных денег в соответствии с требованиями нормативных правовых актов Национального Банка Республики Казахстан;
34) агент эмитента электронных денег (далее - агент) - юридическое лицо, осуществляющее деятельность по приобретению электронных денег у эмитента и владельцев - физических лиц для последующей их реализации физическим лицам на основании договора, заключенного с эмитентом.";
2) пункт 1 статьи 7 дополнить подпунктом 5-1) следующего содержания:
"5-1) передача электронных денег;";
3) подпункт 1) пункта 1 статьи 23 дополнить словами ", либо передачи электронных денег";
4) пункт 2 статьи 24 изложить в следующей редакции:
"2. Если платеж без использования наличных денег производится путем перевода денег, то завершение платежа происходит в момент завершения перевода денег.
Если платеж без использования наличных денег производится путем выдачи платежного документа, то завершение платежа происходит в момент получения денег лицом, в пользу которого совершается платеж.
Если платеж производится путем передачи электронных денег, то завершение платежа происходит в момент получения электронных денег лицом, в пользу которого совершается платеж. Отражение информации о сумме принятых электронных денег в системе электронных денег, свидетельствующее об их поступлении в пользу другого лица - бенефициара, является моментом получения электронных денег.";
5) дополнить главой 3-1 следующего содержания:
"Глава 3-1. Электронные деньги
Статья 36-1. Выпуск и реализация электронных денег
1. Выпуск электронных денег осуществляется эмитентом после получения денег от физических лиц или агентов в сумме, равной номинальной стоимости принимаемых на себя обязательств, с предоставлением подтверждения.
Эмитент принимает на себя безусловное и безотзывное денежное обязательство по погашению выпущенных им электронных денег в соответствии с их номинальной стоимостью в тенге.
2. При выпуске электронных денег эмитент вправе взимать комиссионное вознаграждение, а также плату за дополнительные услуги, оказываемые эмитентом в соответствии с условиями договора.
3. Владельцами электронных денег могут являться:
1) физические лица, получившие электронные деньги от эмитента, агента или иных физических лиц;
2) агенты;
3) индивидуальные предприниматели или юридические лица, получившие электронные деньги от физических лиц в качестве оплаты по гражданско-правовым сделкам.
Права владельца электронных денег возникают с момента получения электронных денег.
4. Отношения между эмитентом и владельцем электронных денег - физическим лицом возникают на основании договора, заключенного между ними в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан.
5. Договор, заключаемый между эмитентом и физическим лицом, должен содержать:
1) наименование, место нахождения и банковские реквизиты эмитента;
2) условия выпуска либо приобретения электронных денег;
3) условия осуществления операций с использованием электронных денег, включая устанавливаемые ограничения на использование электронных денег;
4) порядок удостоверения прав владельца электронных денег на проведение операций с использованием электронных денег;
5) порядок и способы предъявления владельцем электронных денег к погашению и порядок их погашения;
6) порядок обмена информацией между эмитентом и владельцем электронных денег при использовании электронных денег для совершения операций, в том числе порядок и сроки уведомления эмитента об утере электронного носителя или его использовании неуполномоченным лицом;
7) порядок рассмотрения обращения владельца электронных денег по использованию электронных денег, а также порядок разрешения споров, возникающих при использовании электронных денег;
8) размер и порядок уплаты комиссионного вознаграждения, а также платы за дополнительные услуги;
9) права и обязанности сторон;
10) ответственность сторон за неисполнение или ненадлежащее исполнение своих обязательств;
11) порядок изменения и расторжения договора, а также срок его действия.
По соглашению сторон в договор могут быть включены иные условия.
6. Эмитент обязан осуществить идентификацию владельца электронных денег в случае выпуска электронных денег на сумму, превышающую стократный размер месячного расчетного показателя, установленного на соответствующий финансовый год законом о республиканском бюджете.
Примечание РЦПИ!
С 01.01.2012 предусмотрена новая редакция абзацев 27 - 29 подпункта 5) пункта 5 (см. ст. 2 настоящего Закона).
Для идентификации владельца электронных денег - физического лица представляются следующие документы:
1) документ, удостоверяющий личность;
2) свидетельство налогоплательщика.
7. Электронные деньги, выпускаемые эмитентами на территории Республики Казахстан, должны быть номинированы (выражены) только в национальной валюте Республики Казахстан.
8. Реализация электронных денег физическим лицам либо приобретение электронных денег у физических лиц осуществляется агентом на основании договора, заключенного с эмитентом, в котором определяются права и обязанности сторон, порядок и условия реализации и приобретения электронных денег.
9. Оператором может являться сам эмитент либо иное юридическое лицо на основании соответствующего договора, заключенного с эмитентом.
10. Эмитент вправе уполномочить оператора заключать договоры с владельцами электронных денег, в том числе с агентами от имени и по поручению эмитента.
11. Сведения о владельцах и суммах принадлежащих им электронных денег, а также сведения об операциях, совершенных с использованием электронных денег, выдаются эмитентом лицам по основаниям и в пределах, которые предусмотрены статьей 50 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан".
Статья 36-2. Использование и погашение электронных денег
1. Электронные деньги используются их владельцем - физическим лицом в целях осуществления платежа по гражданско-правовым сделкам, а также для проведения иных операций на условиях, определенных их эмитентом и не противоречащих законодательству Республики Казахстан.
2. Прием электронных денег индивидуальным предпринимателем и (или) юридическим лицом в качестве оплаты при совершении гражданско-правовых сделок осуществляется на основании договора, заключенного с эмитентом либо иным банком, являющимся участником системы электронных денег.
У индивидуального предпринимателя или юридического лица, получившего электронные деньги в системе электронных денег при совершении гражданско-правовых сделок, возникает право денежного требования к эмитенту в сумме принятого платежа.
3. Эмитент обязан обеспечить функционирование системы электронных денег с учетом требований и ограничений, установленных настоящим Законом, Законом Республики Казахстан "Об информатизации" и иными законами Республики Казахстан.
Эмитент несет ответственность перед владельцем электронных денег в соответствии с условиями заключенных между ними договоров за ущерб, причиненный владельцу электронных денег в случаях несанкционированного доступа к системе электронных денег, а также возникновения ошибок или сбоев в работе (функционировании) соответствующего программного обеспечения эмитента.
4. Максимальная сумма одной операции, совершаемой идентифицированным владельцем электронных денег - физическим лицом, не должна превышать сумму, равную пятисоткратному размеру месячного расчетного показателя, установленного на соответствующий финансовый год законом о республиканском бюджете.
Максимальная сумма одной операции, совершаемой неидентифицированным владельцем электронных денег - физическим лицом, не должна превышать сумму, равную стократному размеру месячного расчетного показателя, установленного на соответствующий финансовый год законом о республиканском бюджете.
Требования части первой настоящего пункта не распространяются на операции по погашению электронных денег.
5. Погашение электронных денег осуществляется эмитентом путем перечисления равной по их номинальной стоимости суммы денег на банковский счет владельца электронных денег физического лица либо выдачи ему наличных денег.
6. Эмитент обязан осуществить погашение электронных денег, полученных индивидуальным предпринимателем или юридическим лицом от физических лиц при оплате по гражданско-правовым сделкам, в течение трех рабочих дней со дня поступления электронных денег в их пользу, если иной срок не предусмотрен договором, заключенным между эмитентом и индивидуальным предпринимателем или юридическим лицом.
Электронные деньги, полученные индивидуальным предпринимателем или юридическим лицом, не подлежат погашению при их возврате физическому лицу - плательщику по основаниям, предусмотренным настоящим Законом для возврата денег при переводах, или в случае расторжения совершенной гражданско-правовой сделки по основаниям, предусмотренным законодательством Республики Казахстан.
Погашение электронных денег, владельцами которых являются индивидуальные предприниматели или юридические лица, осуществляется путем перевода равной по их номинальной стоимости суммы денег на банковский счет индивидуального предпринимателя или юридического лица.".

Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после его первого официального опубликования, за исключением пункта 2 статьи 1, который вводится в действие с 1 января 2012 года.
Установить, что абзацы двадцать седьмой, двадцать восьмой, двадцать девятый подпункта 5) пункта 5 статьи 1 настоящего Закона с 1 января 2012 года действуют в следующей редакции:
"Для идентификации владельца электронных денег - физического лица представляется документ, удостоверяющий личность.".

Президент
Республики Казахстан Н. НАЗАРБАЕВ