Рақымшылық жасау туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2022 жылғы 2 қарашадағы № 152-VII ҚРЗ

Осы Заң ізгілік қағидаты басшылыққа алына отырып қабылданды.

1-бап. Рақымшылық жасау қолданылатын адамдар

Осы Заң 2022 жылғы 4 – 7 қаңтар аралығында Қазақстан Республикасының аумағында жаппай тәртіпсіздіктерге байланысты не олардың жолын кесу кезінде, 2014 жылғы 3 шілдедегі Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің мынадай баптарында:

102-бапта (Қажеттi қорғаныс шегiнен шығу кезiнде жасалған адам өлтіру);

103-бапта (Қылмыс жасаған адамды ұстап алу үшiн қажеттi шаралар шегінен шығу кезiнде жасалған адам өлтiру);

104-бапта (Абайсызда қазаға ұшырату);

106-баптың (Денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтiру) бірінші және екінші бөліктерінде;

107-бапта (Денсаулыққа қасақана ауырлығы орташа зиян келтiру);

112-бапта (Қажеттi қорғаныс шегiнен шығу кезiнде денсаулыққа ауыр зиян келтiру);

113-бапта (Қылмыс жасаған адамды ұстап алу кезiнде денсаулыққа ауыр зиян келтiру);

114-бапта (Денсаулыққа абайсызда зиян келтiру);

115-бапта (Қорқыту);

119-бапта (Қауiптi жағдайда қалдыру);

131-бапта (Қорлау);

132-бапта (Кәмелетке толмаған адамды қылмыстық құқық бұзушылықтар жасауға тарту);

149-бапта (Тұрғынжайға қолсұғылмаушылықты бұзу);

155-бапта (Бейбіт жиналысты ұйымдастыруға, өткізуге немесе оған қатысуға кедергі жасау);

157-бапта (Ереуiлге қатысуға немесе ереуілге қатысудан бас тартуға мәжбүрлеу);

187-бапта (Ұсақ-түйек жымқыру);

188-бапта (Ұрлық);

191-бапта (Тонау);

196-бапта (Көрiнеу қылмыстық жолмен табылған мүлiктi иемдену немесе өткізу);

200-бапта (Автомобильдi немесе өзге де көлiк құралын жымқыру мақсатынсыз құқыққа сыйымсыз иеленіп алу);

202-бапта (Бөтеннің мүлкін қасақана жою немесе бүлдiру);

204-бапта (Бөтеннің мүлкін абайсызда жою немесе бүлдіру);

207-бапта (Ақпараттық жүйенің немесе телекоммуникациялар желісінің жұмысын бұзу);

252-бапта (Жекеше күзет қызметтерi қызметшiлерiнiң өкiлеттiктерiн асыра пайдалануы);

269-1-бапта (Күзетілетін объектіге заңсыз кіру);

272-баптың (Жаппай тәртiпсiздiк) бірінші бөлігінде, егер бұл іс-әрекетті кәмелетке толмаған адам жасаса;

272-баптың (Жаппай тәртiпсiздiк) екінші және үшінші бөліктерінде;

273-бапта (Терроризм актiсi туралы көрiнеу жалған хабарлау);

274-бапта (Көрінеу жалған ақпарат тарату);

287-бапта (Қаруды, оқ-дәрiлердi, жарылғыш заттарды және жарылыс құрылғыларын заңсыз иемдену, беру, өткiзу, сақтау, тасымалдау немесе алып жүру);

288-бапта (Қаруды заңсыз жасау);

291-бапта (Қаруды, оқ-дәрілердi, жарылғыш заттар мен жарылыс құрылғыларын жымқыру не қорқытып алу);

293-бапта (Бұзақылық);

294-бапта (Тағылық);

345-бапта (Көлiк құралдарын басқаратын адамдардың жол жүрісі немесе көлiк құралдарын пайдалану қағидаларын бұзуы);

350-бапта (Көлiк құралдарын немесе қатынас жолдарын қасақана жарамсыздыққа келтiру);

371-бапта (Салғырттық);

378-бапта (Билік өкiлiн қорлау);

379-бапта (Билік өкіліне бағынбау);

380-бапта (Билік өкiлiне қатысты күш қолдану);

381-бапта (Прокурордың қызметiне кедергi жасау және оның заңды талаптарын орындамау);

384-бапта (Құжаттарды заңсыз алып қою, құжаттарды, мөртабандарды, мөрлердi жымқыру, жою, бүлдіру немесе жасыру);

389-бапта (Өзiнше билiк ету);

400-бапта (Бейбіт жиналыстарды ұйымдастыру және өткізу тәртібін бұзу);

401-бапта (Соғыс уақытында немесе төтенше жағдай кезінде тыйым салынған ереуiлге басшылық ету, ұйымның жұмысына кедергi жасау);

402-бапта (Сот заңсыз деп таныған ереуілге қатысуды жалғастыруға арандататын әрекеттер);

414-бапта (Көрiнеу заңсыз ұстап алу, күзетпен қамауға алу немесе күзетпен ұстау);

415-бапта (Айғақтар беруге мәжбүрлеу);

432-бапта (Қылмысты жасырып қалу);

433-бапта (Қылмыстық құқық бұзушылықты жасыру);

434-бапта (Қылмыс туралы хабарламау);

441-бапта (Бөлімді немесе қызмет орнын өз бетімен тастап кету);

453-бапта (Қызметке салғырт қарау) көзделген қылмыстық құқық бұзушылықтарды жасаған адамдарға қолданылады.

2-бап. Рақымшылық жасау қолданылмайтын адамдар

Осы Заңның күші:

1) террористік қылмыстар жасаған;

2) экстремистік қылмыстар жасаған;

3) азаптаулар жасаған;

4) кәмелетке толмағандардың жыныстық тиіспеушілігіне қарсы қылмыстар жасаған адамдарға, мұндай қылмысты кәмелетке толмаған адам он төрттен он сегіз жасқа дейінгі кәмелетке толмаған адамға қатысты жасаған жағдайды қоспағанда;

5) мемлекетке опасыздық жасаған;

6) сыбайлас жемқорлық қылмыстар жасаған;

7) жаппай тәртіпсіздіктер ұйымдастыруды жасаған адамдарға, мұндай қылмысты кәмелетке толмаған адам жасаған жағдайды қоспағанда;

8) жаза қылмыстардың қайталануы немесе қылмыстардың қауiптi қайталануы кезінде тағайындалған адамдарға қолданылмайды.

3-бап. Рақымшылық жасауды қолдану шарттары, тәртібі және осы Заңды іске асыру жөніндегі шаралар

1. Рақымшылық жасауға жататын адамдарға қатысты іс жүргізуде жатқан қылмыстық теріс қылықтар, онша ауыр емес, ауырлығы орташа қылмыстар туралы қылмыстық істер қылмыстық процесті жүргізетін органның осы Заңның 1-бабында көрсетілген қылмыстық құқық бұзушылықтар бөлігінде аталған адамдарды қылмыстық жауаптылықтан босата отырып, тоқтатуына жатады.

2. Рақымшылық жасауға жататын сотталғандар осы Заңның 1-бабында көрсетілген қылмыстық теріс қылықтар, онша ауыр емес, ауырлығы орташа қылмыстар жасағаны үшін жазадан (негізгі және қосымша) немесе оны одан әрі өтеуден босатылады.

3. Рақымшылық жасауға жататын адамдарға осы Заңның 1-бабында көрсетілген ауыр қылмыстар жасағаны үшін сот тағайындаған негізгі жазасы – төрттен үшке, аса ауыр қылмыстар бойынша жартысына қысқартылады.

Бұл ретте, егер сотталған адамның осы Заң қолданысқа енгізілген күнге жазасын өтеуіне бір жылдан аспайтын уақыт қалса, негізгі жазасы оның бүкіл өтелмеген мерзіміне қысқартылады.

4. Осы Заңның 1-бабында көрсетілген онша ауыр емес, ауырлығы орташа қылмыстар үшін жазасын өтеген немесе оны одан әрі өтеуден босатылған рақымшылық жасауға жататын адамдардан сотталғандығы алынады.

5. Қылмыстық процесті жүргізетін органдар, сондай-ақ жазаны орындайтын мекемелер мен органдар осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап алты ай ішінде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен оның орындалуын қамтамасыз ету шараларын қабылдайды.

6. Қазақстан Республикасының Үкіметі және облыстардың, республикалық маңызы бар қалалар мен астананың жергілікті атқарушы органдары мекемелерден босатылған еңбекке жарамды адамдарды жұмысқа орналастыруды қамтамасыз ету, оларға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әлеуметтік және өзге де көмек көрсету, сондай-ақ рақымшылық жасау бойынша жазадан босатылған белгiлi бiр тұрғылықты жері жоқ адамдарды өмірлік қиын жағдайда қалған адамдарды әлеуметке қосуға арналған орталықтарға орналастыру жөнінде шаралар қабылдайды.

4-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

Осы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгiзiледi.

Қазақстан Республикасының Президенті

Қ. ТОҚАЕВ

Об амнистии

Закон Республики Казахстан от 2 ноября 2022 года № 152-VII ЗРК

Руководствуясь принципом гуманизма, принят настоящий Закон.

Статья 1. Лица, в отношении которых применяется амнистия

Настоящий Закон распространяется на лиц, совершивших на территории Республики Казахстан с 4 по 7 января 2022 года уголовные правонарушения, связанные с массовыми беспорядками, либо при их пресечении, предусмотренные следующими статьями Уголовного кодекса Республики Казахстан от 3 июля 2014 года:

статьей 102 (Убийство, совершенное при превышении пределов необходимой обороны);

статьей 103 (Убийство, совершенное при превышении мер, необходимых для задержания лица, совершившего преступление);

статьей 104 (Причинение смерти по неосторожности);

частями первой и второй статьи 106 (Умышленное причинение тяжкого вреда здоровью);

статьей 107 (Умышленное причинение средней тяжести вреда здоровью);

статьей 112 (Причинение тяжкого вреда здоровью при превышении пределов необходимой обороны);

статьей 113 (Причинение тяжкого вреда здоровью при задержании лица, совершившего преступление);

статьей 114 (Неосторожное причинение вреда здоровью);

статьей 115 (Угроза);

статьей 119 (Оставление в опасности);

статьей 131 (Оскорбление);

статьей 132 (Вовлечение несовершеннолетнего в совершение уголовных правонарушений);

статьей 149 (Нарушение неприкосновенности жилища);

статьей 155 (Воспрепятствование организации, проведению мирного собрания или участию в нем);

статьей 157 (Принуждение к участию в забастовке или к отказу от участия в забастовке);

статьей 187 (Мелкое хищение);

статьей 188 (Кража);

статьей 191 (Грабеж);

статьей 196 (Приобретение или сбыт имущества, заведомо добытого преступным путем);

статьей 200 (Неправомерное завладение автомобилем или иным транспортным средством без цели хищения);

статьей 202 (Умышленное уничтожение или повреждение чужого имущества);

статьей 204 (Неосторожное уничтожение или повреждение чужого имущества);

статьей 207 (Нарушение работы информационной системы или сетей телекоммуникаций);

статьей 252 (Превышение полномочий служащими частных охранных служб);

статьей 269-1 (Незаконное проникновение на охраняемый объект);

частью первой статьи 272 (Массовые беспорядки), если это деяние совершено несовершеннолетним;

частями второй и третьей статьи 272 (Массовые беспорядки);

статьей 273 (Заведомо ложное сообщение об акте терроризма);

статьей 274 (Распространение заведомо ложной информации);

статьей 287 (Незаконные приобретение, передача, сбыт, хранение, перевозка или ношение оружия, боеприпасов, взрывчатых веществ и взрывных устройств);

статьей 288 (Незаконное изготовление оружия);

статьей 291 (Хищение либо вымогательство оружия, боеприпасов, взрывчатых веществ и взрывных устройств);

статьей 293 (Хулиганство);

статьей 294 (Вандализм);

статьей 345 (Нарушение правил дорожного движения или эксплуатации транспортных средств лицами, управляющими транспортными средствами);

статьей 350 (Умышленное приведение в негодность транспортных средств или путей сообщения);

статьей 371 (Халатность);

статьей 378 (Оскорбление представителя власти);

статьей 379 (Неповиновение представителю власти);

статьей 380 (Применение насилия в отношении представителя власти);

статьей 381 (Воспрепятствование деятельности прокурора и неисполнение его законных требований);

статьей 384 (Незаконное изъятие документов, похищение, уничтожение, повреждение или сокрытие документов, штампов, печатей);

статьей 389 (Самоуправство);

статьей 400 (Нарушение порядка организации и проведения мирных собраний);

статьей 401 (Руководство запрещенной забастовкой, воспрепятствование работе организации в военное время или условиях чрезвычайного положения);

статьей 402 (Действия, провоцирующие к продолжению участия в забастовке, признанной судом незаконной);

статьей 414 (Заведомо незаконные задержание, заключение под стражу или содержание под стражей);

статьей 415 (Принуждение к даче показаний);

статьей 432 (Укрывательство преступления);

статьей 433 (Укрытие уголовного правонарушения);

статьей 434 (Недонесение о преступлении);

статьей 441 (Самовольное оставление части или места службы);

статьей 453 (Халатное отношение к службе).

Статья 2. Лица, в отношении которых не применяется амнистия

Действие настоящего Закона не распространяется на лиц:

1) совершивших террористические преступления;

2) совершивших экстремистские преступления;

3) совершивших пытки;

4) совершивших преступления против половой неприкосновенности несовершеннолетних, за исключением случая совершения такого преступления несовершеннолетним в отношении несовершеннолетнего в возрасте от четырнадцати до восемнадцати лет;

5) совершивших государственную измену;

6) совершивших коррупционные преступления;

7) совершивших организацию массовых беспорядков, за исключением случая совершения этого преступления несовершеннолетним;

8) наказание которым назначено при рецидиве преступлений или опасном рецидиве преступлений.

Статья 3. Условия, порядок применения амнистии и меры по реализации настоящего Закона

1. Находящиеся в производстве уголовные дела об уголовных проступках, преступлениях небольшой, средней тяжести в отношении лиц, подпадающих под амнистию, подлежат прекращению органом, ведущим уголовный процесс, в части уголовных правонарушений, указанных в статье 1 настоящего Закона, с освобождением указанных лиц от уголовной ответственности.

2. Осужденные, подпадающие под амнистию, освобождаются от наказания (основного и дополнительного) или дальнейшего его отбывания за совершение уголовных проступков, преступлений небольшой, средней тяжести, указанных в статье 1 настоящего Закона.

3. Лицам, подпадающим под амнистию, назначенное судом основное наказание за совершение тяжких преступлений, указанных в статье 1 настоящего Закона, сокращается на три четверти, по особо тяжким преступлениям – наполовину.

При этом, если осужденному на день введения в действие настоящего Закона осталось отбывать наказание не более одного года, основное наказание сокращается на весь его неотбытый срок.

4. С лиц, подпадающих под амнистию, отбывших наказание за преступления небольшой, средней тяжести, указанные в статье 1 настоящего Закона, или освобожденных от его дальнейшего отбывания, снимается судимость.

5. Органы, ведущие уголовный процесс, а также учреждения и органы, исполняющие наказание, в установленном законодательством Республики Казахстан порядке принимают меры к обеспечению исполнения настоящего Закона в течение шести месяцев со дня введения его в действие.

6. Правительство Республики Казахстан и местные исполнительные органы областей, городов республиканского значения и столицы принимают меры по обеспечению трудоустройства трудоспособных лиц, освобожденных из учреждений, оказанию им социальной и иной помощи в соответствии с законодательством Республики Казахстан, а также размещению не имеющих определенного места жительства освобожденных от наказания по амнистии в центрах для ресоциализации лиц, оказавшихся в трудной жизненной ситуации.

Статья 4. Порядок введения в действие настоящего Закона

Настоящий Закон вводится в действие со дня его первого официального опубликования.

Президент Республики Казахстан

К. ТОКАЕВ