Қазақстан Республикасы мен Беларусь Республикасы арасындағы Достық пен ынтымақтастық туралы шартты бекiту туралы

Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 28 қазандағы N 171-I Заңы

1996 жылғы 17 қаңтарда Минскiде қол қойылған Қазақстан Республикасы мен Беларусь Республикасы арасындағы Достық пен ынтымақтастық туралы шарт бекiтiлсiн.

Қазақстан Республикасының
Президентi

Қазақстан Республикасы мен Беларусь Республикасы арасындағы
Достық пен ынтымақтастық туралы
Шарт

(ҚР халықаралық шарттары бюллетені, 1999 ж., N 4, 72-құжат)
(1998 жылғы 2 шілдеде күшіне енді - "Дипломатия жаршысы" ж.,
Арнайы шығарылым N 2, 2000 жылғы қыркүйек, 69 бет)

Бұдан әрі қарай "Уағдаласушы Тараптар" деп аталатын Қазақстан Республикасы мен Беларусь Республикасы, олардың халықтары арасындағы тарихи қалыптасқан байланыстарға, достық қатынастар мен өзара құрметтеу дәстүрлеріне сүйене отырып; тәуелсіз демократиялық мемлекет құруға бекем бел байлай отырып; олардың арасындағы достық пен ынтымақтастық қатынастарының одан әрі дамуы мен нығаюы екі мемлекет халықтарының түпкілікті мүдделеріне сай келеді және бейбітшілік пен қауіпсіздік ісіне қызмет етеді деп санай отырып; өздерінің Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының мақсаттары мен қағидаларына, Хельсинки Қортынды Актісінің ережелеріне және Еуропадағы қауіпсіздік пен ынтымақтастық жөніндегі Ұйымның басқа да құжаттарына адалдығын қуаттай отырып; адам құқығы мен негізгі бостандығын сақтау бейбітшілік пен қауіпсіздікті, демократия мен әділеттілікті нығайтудың ажырамас шарты екендігіне кәміл сене отырып; өздерінің екі жақты қатынастарын жаңа сапалы деңгейге енгізудің және олардың шарттық негізін нығайтудың қажеттілігін тани отырып, төмендегілер жөнінде уағдаласты.

1-бап

Уағдаласушы Тараптар өз қатынастарын достас мемлекеттер ретінде дамытатын болады. Бұл жөнінде олар тәуелсіздікті, мемлекеттік егемендікті, аумақтық тұтастықты және шекаралардың беріктігін өзара құрметтеу, тең құқықтылық және бір-бірінің ішкі істеріне қол сұқпаушылық, күш қолданбау және күш қолданамын деп қоқан-лоққы жасамау, дауларды бейбіт жолмен реттеу, адам құқығы мен негізгі бостандығын сыйлау, халықаралық міндеттемелерді тиянақты түрде орындау қағидаларын және халықаралық құқықтың жалпы таныған басқа да қағидалары мен қалыптарын басшылыққа алуға міндеттенеді.

2-бап

Уағдаласушы Тараптар дүниежүзілік, сондай-ақ аймақтық ауқымда да бейбітшілікті нығайту, тұрақтылық пен қауіпсіздікті көтеру мақсатында өзара әрекет жасайтын болады. Олар жанжалдарды және Уағдаласушы Тараптардың мүдделеріне қатысты басқа да жағдайларды бейбіт жолмен реттеуге жәрдемдесуге күш салатын және осы мақсатта консультациялар өткізетін болады.

3-бап

Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы екінші Уағдаласушы Тарапқа қарсы бағытталған қандай болса да әрекеттерге немесе шараларға қатыспауға әрі оларды қолдамауға және екінші Уағдаласушы Тарапқа қарсы басқыншылық немесе басқа да зорлық әрекеттерді дайындау мен іске асыру мақсатында оның аумағын пайдаланушылыққа жібермеуге міндеттенеді.

4-бап

Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы оның аумағында тұрақты тұратын азаматтар мен азаматтығы жоқ адамдарға, олардың ұлтына, жынысына, тіліне, дініне, саяси немесе басқа да сенімдеріне қарамастан, адам құқы саласындағы жалпы жұрт таныған халықаралық қалыптарға сәйкес азаматтық, саяси, әлеуметтік, экономикалық және мәдени құқықтары мен бостандықтарына кепілдік береді.
Уағдаласушы Тараптар жалпы жұрт таныған адам құқының бір бөлігі ретінде ұлттық азшылыққа жататын азаматтардың құқығын құрметтеу, бейбітшілік, әділеттілік, тұрақтылық пен демократияның елеулі факторы екендігін қуаттайды.
Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы екінші Уағдаласушы Тараптың аумағында тұратын өз азаматының құқығын қорғайды, жалпы жұрт таныған халықаралық құқық қалыптарына сәйкес оларға қорғаушылық пен қолдау көрсетеді.

5-бап

Уағдаласушы Тараптар саяси, экономикалық, әскери, әлеуметтік, ғылыми-техникалық, мәдени, гуманитарлық және экологиялық салаларда тең құқылы және өзара тиімді ынтымақтастықты дамытатын болады.
Уағдаласушы Тараптар осы салалардағы ынтымақтастық туралы тиісті келісімдер жасайды.

6-бап

Бір Уағдаласушы Тараптың екінші Уағдаласушы Тарап аумағында тұрған мемлекеттік мүлкінің, заңды тұлғасы мен азаматтарының мүлкінің құқықтық режимі, егер Уағдаласушы Тараптар арасындағы келісімде басқаша қарастырылмаған болса, мүлік тұрған жердегі Уағдаласушы Тараптың заңдарымен реттелетін болады.
Егер Уағдаласушы Тараптардың бірі екінші Уағдаласушы Тараптың аумағында тұрған оған тиесілі мүлікке үшінші тұлғалардың немесе мемлекеттердің талаптар қойып отырғандығы туралы мәлімдесе, онда екінші Уағдаласушы Тарап осы мүлікті қорғау және сақтау жөнінде барлық қажетті шараларды қабылдауға міндетті және оны бірінші Уағдаласушы Тараптың бұған ресми келісімінсіз оның қатыстылығы туралы мәселені түпкілікті шешкенге дейін ешкімге де бермейтін болады. Уағдаласушы Тараптардың мүдделерін қозғайтын меншік қатынастарының барлық мәселелері жеке келісімдермен реттелуге тиісті.

7-бап

Уағдаласушы Тараптар өзара тиімділік негізінде олардың арасындағы бұрыннан бар экономикалық байланыстар мен сауда-экономикалық қатынастарды тереңдетуге және ұлғайтуға, сондай-ақ олардың шаруашылық субъектілері арасында тікелей байланыстар орнатуға және қаржы-өнеркәсіп топтарын, соның ішінде үшінші елдердің қатысуымен бірлескен кәсіпорындар құруға жәрдемдесетін болады.
Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы екінші Уағдаласушы Тарапқа экономикалық зиян жасауға бейім іс-әрекеттерден бас тартатын болады.
Экономикалық қатынастар мен сауда ынтымақтастығының нақты механизмдері тиісті келісімдермен реттеліп отырады.

8-бап

Уағдаласушы Тараптар көлік, байланыс және коммуникация саласындағы ынтымақтастықты дамытатын болады.

9-бап

Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы жеке келісімдерде қарастырылған шарттар бойынша өздерінің өзен және әуе порттары, темір жолдары мен автомобиль тораптары және құбырлары арқылы екінші Уағдаласушы Тараптың транзиттік операцияларын жүзеге асыруға жәрдемдесетін болады.

10-бап

Уағдаласушы Тараптар валюталық-қаржы қатынастары, төлемдер, бағалы қағаздар қозғалысы мен кедендік мәселелер жөніндегі ынтымақтастық салаларында келісімдер жасасады.

11-бап

Уағдаласушы Тараптар білім беру, информатика, өнер, денсаулық сақтау, спорт, туризм және басқа салалардағы ынтымақтастық пен алмасулардың қажеттілігін мойындайды. Уағдаласушы Тараптар бұл мәселелер бойынша жеке келісімдер жасасады.
Уағдаласушы Тараптар мемлекеттік және жергілікті деңгейлерде шығармашылық ұжымдар, ғылым мен мәдениет қайраткерлері арасындағы тікелей байланыстардың кеңеюіне жәрдемдесетін болады. Олар бір-бірінің аумақтарында өздерінің мәдениет орталықтарын ашу мүмкіндіктерін қарастырады.

12-бап

Уағдаласушы Тараптар іргелі және қолданбалы ғылымдар, озық техника мен технология салаларындағы ынтымақтастықты дамытатын, сондай-ақ екі мемлекеттің де ғалымдарының зерттеушілерінің, ғылыми-зерттеу институттарының, мекемелерінің, Ғылым академиялары мен ғылыми-өндірістік бірлестіктерінің тікелей байланыстары мен бірлескен бастамаларын қолдап отыратын болады.
Уағдаласушы Тараптар интеллектуалдық және өнеркәсіптік меншік құқықтарын қорғау мәселелерінде тікелей және халықаралық ұйымдар шеңберінде ынтымақтасатын болады.

13-бап

Уағдаласушы Тараптар айналадағы орта жағдайын қорғау және жақсарту саласында ынтымақтастықты жүзеге асыратын болады.

14-бап

Уағдаласушы Тараптар қылмысқа қарсы күрес, соның ішінде оның мемлекетаралық және аймақаралық сипаттағы ұйымдасқан нысандарымен күрес, терроризмге, заңсыз көшіп-қонуға, жемқорлыққа, заңсыз қаржы операцияларына, жалған ақша жасауға, есірткі және ақыл-еске әсер еткіш заттардың заңсыз айналымына, қарумен, оқ-дәрімен жарылғыш, улы және радиоактивті заттармен заңсыз операциялар жасауға, сондай-ақ мәдени, тарихи және археологиялық құндылықтардың заңсыз түрде әкелінуін және тасып әкетілуін қоса алғанда, контрабандаға қарсы күрес саласында ынтымақтасатын болады.

15-бап

Уағдаласушы Тараптар өзара мүдделікті білдіретін басқа да салалардағы ынтымақтастық туралы жекелеген келісімдер жасасады.

16-бап

Осы Шарттың ережелері Уағдаласушы Тараптардың өздері қатысушылары болып табылатын өзге де халықаралық шарттардан туындайтын құқықтары мен міндеттемелеріне нұқсан келтірмейді.

17-бап

Уағдаласушы Тараптар осы Шарттың орындалу мәселелері жөнінде тұрақты негізде екі жақты консультациялар және келіссөздер өткізетін болады. Осы мақсатта Аралас Комиссия құрылатын болады, оның құрылу және қызмет ету тәртібі жекелеген құжаттар арқылы белгіленетін болады.
Осы Шарттың нормаларын түсіндіруге және қолдануға қатысты даулар Уағдаласушы Тараптар арасындағы келіссөздер жолымен шешілуге тиісті.

18-бап

Осы Шарттың ережелері Уағдаласушы Тараптардың келісуі бойынша толықтырылуы немесе өзгертілуі мүмкін.

19-бап

Осы Шарт бекітуге жатады және бекіту грамоталарымен алмасқан күні күшіне енеді.

20-бап

Осы Шарт он жыл мерзімге жасалып отыр. Егер Уағдаласушы Тараптардың бір де біреуі оны өзінің бұзғысы келетіні жөнінде осы Шарттың кезекті мерзімі біткенге дейін алты айдан кешіктірмей, жазбаша түрде хабарлау жолымен мәлімдемесе, оның қолданысы әрбір ретте келесі он жылдық мерзімге өздігінен ұзартылады.

21-бап

Осы Шарт Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының 102-бабына сәйкес БҰҰ-ның Хатшылығында тіркелетін болады.

Минск қаласында 1996 жылғы 17 қаңтарда екі данада, әрқайсысы қазақ, белорус және орыс тілдерінде жасалды, сондай-ақ барлық мәтіннің де күші бірдей.

(Қолдары)

О ратификации Договора о дружбе и сотрудничестве между Республикой Казахстан и Республикой Беларусь

Закон Республики Казахстан от 28 октября 1997 г. N 171

Ратифицировать Договор о дружбе и сотрудничестве между Республикой Казахстан и Республикой Беларусь, подписанный 17 января 1996 года в Минске.

Президент
Республики Казахстан

приложение

Договор
о дружбе и сотрудничестве между
Республикой Казахстан и Республикой Беларусь

(Бюллетень международных договоров РК, 1999 г., N 4, ст. 72)
(Вступил в силу 2 июля 1998 года - ж. "Дипломатический курьер",
спецвыпуск N 2, сентябрь 2000 года, стр. 160)

Республика Казахстан и Республика Беларусь, далее именуемые "Договаривающиеся Стороны",
опираясь на исторически сложившиеся связи, дружественные отношения и традиции взаимного уважения между их народами;
исполненные решимости строить на своих территориях независимые демократические государства;
считая, что дальнейшее развитие и укрепление отношений дружбы и сотрудничества между ними отвечает коренным интересам народов обоих государств и служит делу мира и безопасности;
подтверждая свою приверженность целям и принципам Устава Организации Объединенных Наций, положениям Хельсинкского Заключительного Акта и других документов Организации по безопасности и сотрудничеству в Европе;
твердо убежденные в том, что соблюдение прав человека и основных свобод является неотъемлемым условием укрепления мира и безопасности, демократии и справедливости;
признавая необходимость придать новый качественный уровень двусторонним отношениям и упрочить их договорную базу,
договорились о нижеследующем:

Статья 1

Договаривающиеся Стороны будут развивать свои отношения как дружественные государства. В этих отношениях они обязуются руководствоваться принципами взаимного уважения независимости, государственного суверенитета, территориальной целостности и нерушимости границ, равноправия и невмешательства во внутренние дела друг друга, неприменения силы и угрозы силой, мирного урегулирования споров, уважения прав человека и основных свобод, добросовестного выполнения международных обязательств и другими общепризнанными нормами международного права.

Статья 2

Договаривающиеся Стороны будут взаимодействовать в целях укрепления мира, повышения стабильности и безопасности как в глобальном, так и в региональном масштабе. Они будут прилагать усилия для содействия мирному урегулированию конфликтов и иных ситуаций, затрагивающих интересы Договаривающихся Сторон, и проводить с этой целью консультации.

Статья 3

Каждая из Договаривающихся Сторон будет воздерживаться от участия или поддержки каких-либо действий или мероприятий, направленных против другой Договаривающейся Стороны, и не допускать использования ее территории в целях подготовки и осуществления агрессии или иных насильственных действий против другой Договаривающейся Стороны.

Статья 4

Каждая из Договаривающихся Сторон гарантирует гражданам и лицам без гражданства, постоянно проживающим на ее территории, независимо от их национальности, пола, языка, религии, политических или иных убеждений, гражданские, политические, социальные, экономические и культурные права и свободы в соответствии с общепризнанными международными нормами в области прав человека.
Договаривающиеся Стороны подтверждают, что уважение прав граждан, относящих себя к национальным меньшинствам, как части общепризнанных прав человека, является существенным фактором мира, справедливости, стабильности и демократии.
Каждая из Договаривающихся Сторон защищает права своих граждан, проживающих на территории другой Договаривающейся Стороны, оказывает им покровительство и поддержку в соответствии с общепризнанными нормами международного права.

Статья 5


Договаривающиеся Стороны будут развивать равноправное и взаимовыгодное сотрудничество в политической, экономической, военной, социальной, научно-технической, культурной, гуманитарной и экологической областях.
Договаривающиеся Стороны заключат соответствующие соглашения о сотрудничестве в этих областях.

Статья 6

Правовой режим государственного имущества, имущества юридических лиц и граждан одной Договаривающейся Стороны, находящегося на территории другой Договаривающейся Стороны, будет регулироваться законодательством Договаривающейся Стороны места нахождения имущества, если иное не предусмотрено соглашением между Договаривающимися Сторонами.
Если одна из Договаривающихся Сторон заявит о принадлежности ей находящегося на территории другой Договаривающейся Стороны имущества, на которое предъявляют претензии третьи лица или государства, то другая Договаривающаяся Сторона обязана принять все необходимые меры по охране и сохранению такого имущества и не будет передавать его кому-либо без официального согласия на это первой Договаривающейся Стороны до окончательного решения вопроса о его принадлежности. Все вопросы отношений собственности, затрагивающие интересы Договаривающихся Сторон, подлежат урегулированию отдельными соглашениями.

Статья 7

Договаривающиеся Стороны будут способствовать углублению и расширению существующих между ними экономических связей и торгово-экономических отношений на взаимовыгодной основе, а также установлению прямых связей между их субъектами хозяйствования и созданию финансово-промышленных групп, совместных предприятий, в том числе с участием третьих стран.
Каждая из Договаривающихся Сторон будет воздерживаться от действий, способных нанести другой Договаривающейся Стороне экономический ущерб.
Конкретные механизмы экономических отношений и торгового сотрудничества будут урегулированы соответствующими соглашениями.

Статья 8

Договаривающиеся Стороны будут развивать сотрудничество в области транспорта, связи и коммуникаций.

Статья 9

Каждая из Договаривающихся Сторон будет способствовать осуществлению транзитных операций другой Договаривающейся Стороны через свои речные и воздушные порты, железнодорожную и автомобильную сеть и трубопроводы на условиях, предусмотренных отдельными соглашениями.

Статья 10

Договаривающиеся Стороны заключат соглашения в области валютно-финансовых отношений, платежей, движения ценных бумаг и сотрудничества по таможенным вопросам.

Статья 11

Договаривающиеся Стороны признают необходимость сотрудничества и обмена в области образования, информатики, искусства, здравоохранения, спорта, туризма и других сферах. Договаривающиеся Стороны заключат отдельные соглашения по этим вопросам.
Договаривающиеся Стороны будут содействовать расширению прямых контактов между творческими коллективами, деятелями науки и культуры, специалистами на государственном и местном уровнях. Они изучат возможность открытия своих культурных центров на территориях друг друга.

Статья 12

Договаривающиеся Стороны будут развивать сотрудничество в сфере фундаментальных и прикладных наук, передовой техники и технологии, а также поддерживать непосредственные связи и совместные инициативы ученых, исследователей, научно-исследовательских институтов, учреждений, Академий наук и научно-производственных объединений обоих государств.
Договаривающиеся Стороны будут сотрудничать непосредственно и в рамках международных организаций в вопросах охраны прав на интеллектуальную и промышленную собственность.

Статья 13

Договаривающиеся Стороны будут осуществлять сотрудничество в области защиты и улучшения окружающей среды.

Статья 14

Договаривающиеся Стороны будут сотрудничать в сфере борьбы с преступностью, в том числе с ее организованными формами, имеющими межгосударственный и межрегиональный характер, терроризмом, нелегальной миграцией, коррупцией, незаконными финансовыми операциями, фальшивомонетничеством, незаконным оборотом наркотических и психотропных веществ, незаконными операциями с оружием, боеприпасами, взрывчатыми, ядовитыми и радиоактивными веществами, контрабандой, включая незаконный ввоз и вывоз культурных, исторических и археологических ценностей.

Статья 15

Договаривающиеся Стороны будут заключать отдельные соглашения о сотрудничестве в иных областях, представляющих взаимный интерес.

Статья 16

Положения настоящего Договора не затрагивают прав и обязательств Договаривающихся Сторон, вытекающих из других международных договоров, участниками которых они являются.

Статья 17

Договаривающиеся Стороны будут на регулярной основе проводить двусторонние консультации и переговоры по вопросам исполнения настоящего Договора. С этой целью будет создана смешанная комиссия, порядок ее образования и деятельности будет определяться отдельным документом.
Споры относительно толкования и применения норм настоящего Договора подлежат разрешению путем переговоров между Договаривающимися Сторонами.

Статья 18

Положения настоящего Договора могут быть дополнены или изменены по согласию Договаривающихся Сторон.

Статья 19

Настоящий Договор подлежит ратификации и вступает в силу с момента обмена ратификационными грамотами.

Статья 20

Настоящий Договор заключается сроком на десять лет. Его действие автоматически продлевается каждый раз на следующий десятилетний срок, если ни одна из Договаривающихся Сторон не заявит о своем желании денонсировать его путем письменного уведомления, но не позднее чем за шесть месяцев до истечения очередного срока действия настоящего Договора.

Статья 21

Настоящий Договор будет зарегистрирован в Секретариате ООН в соответствии со статьей 102 Устава Организации Объединенных Наций.

Совершено в г. Минске 17 января 1996 г. в двух экземплярах, каждый на казахском, белорусском и русском языках, причем все тексты имеют одинаковую силу.