Қазақстан Республикасы мен Өзбекстан Республикасы арасындағы Азаматтық, отбасылық және қылмыстық iстер жөнiндегi құқықтық көмек және құқықтық қатынастар туралы шартты бекiту туралы

Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 8 мамырдағы N 229 Заңы

Алматыда 1997 жылғы 2 маусымда қол қойылған Қазақстан Республикасы мен Өзбекстан Республикасы арасындағы Азаматтық, отбасылық және қылмыстық iстер жөнiндегi құқықтық көмек және құқықтық қатынастар туралы шарт бекiтiлсiн.

Қазақстан Республикасының
Президентi

Қазақстан Республикасы мен Өзбекстан Республикасы
арасындағы азаматтық, отбасылық және қылмыстық iстер
жөнiндегi құқықтық көмек және құқықтық қатынастар туралы
ШАРТ

(ҚР халықаралық шарттары бюллетені, 1999 ж., N 5, 94-құжат);
(1998 жылғы 29 қарашада күшіне енді - "Дипломатия жаршысы" ж.,
Арнайы шығарылым N 2, 2000 жылғы қыркүйек, 72 бет)

(Шарт 1998 жылғы 29 қарашада күшіне енді -
Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары
бюллетені, 2004 ж., N 3, 15-құжат)

Бұдан әрi Уағдаласушы Тараптар деп аталатын Қазақстан Республикасы мен Өзбекстан Республикасы,
халықаралық құқықтық көпшiлiкке танылған, қалыптарды басшылыққа ала отырып,
уағдаласушы екi Тарап азаматтарының жеке және мүлiктiк құқықтарының тең құқықтық қорғалуын қамтамасыз етуге ұмтылуға сүйене отырып,
азаматтық, отбасылық және қылмыстық iстер жөнiндегi құқықтық ынтымақтастықты дамытуға зор маңыз бере отырып,
төмендегiлер туралы уағдаласты:

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бөлiм. Құқықтық қорғау

1-бап
Құқықтық қорғауды ұсыну

1. Уағдаласушы бiр Тараптың азаматтары, сондай-ақ оның аймағында тұрақты тұратын басқа да адамдар басқа уағдаласушы Тараптың аумағында өздерiнiң жеке және мүлiктiк құқықтарына қатысты аталған Уағдаласушы Тарап азаматтары пайдаланатын құқықтық қорғауды пайдаланады.
2. Әрбiр Уағдаласушы Тараптың азаматтары, сондай-ақ оның аумағында тұратын басқа да адамдар басқа Уағдаласушы Тараптың соттарына, прокуратурасына, iшкi iстер және құзыретiне азаматтық, отбасылық және қылмыстық iстер жататын /бұдан әрi "әдiлет мекемелерi" деп аталатын/ өзге мекемелерiне кедергiсiз бара алады, онда аталған Уағдаласушы Тарап азаматтарына қолданылатын шарттарда сөз сөйлей, құзаухаттар қозғай, талаптар ұсына және басқа да iс жүргiзу әрекеттерiн жүзеге асырыла алады.
3. Осы Шарт ережелерi осыған сәйкес Уағдаласушы Тараптар аумақтарында олардың заңдарына сәйкес құрылған заңды тұлғаларға, сондай-ақ iс жүргiзу құқық қабiлетi бар басқа ұйымдарға қолданылады.

2-бап
Баждарды төлеуден босату және
шығындардың орнын толтыру

1. Әрбiр Уағдаласушы Тараптың азаматтары, оның аумағында тұрақты тұратын өзге адамдар басқа Уағдаласушы Тарап аумағында сот және нотариалдық баждар мен шығындар төлеуден және олардың орнын толтырудан босатылады, сондай-ақ аталған Уағдаласушы Тарап азаматтарына ұсынылатын шарттар мен көлемде ақысыз заңгерлiк көмектi пайдаланады.
2. Осы баптың 1-тармағында көзделген жеңiлдiктер шешiмнiң орындалуын қосқанда нақты iс бойынша жүзеге асырылатын барлық iс жүргiзу әрекеттерiне қолданылады.

3-бап
Жеке, отбасылық және мүлiктiк жағдай туралы
құжаттар ұсыну

1. Осы шарттың 2-бабында көзделген жеңiлдiктер туралы құжаттарды қозғаған адамның жеке, отбасы және мүлiктiк жағдайы туралы құжаттар негiзiнде ұсынылады. Бұл құжаттарды аумағында аталған адамның тұратын жерi немесе орналасқан жерi бар Уағдаласушы Тараптың құзыреттi мекемелерi бередi.
2. Егер құзаухат қозғаған адамның Уағдаласушы Тарап аумағында тұратын жерi немесе орналасқан жерi болмаса, онда осы баптың 1-тармағында көзделген құжаттарды ол азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптың тиiстi дипломатиялық өкiлдiгi немесе консулдық мекемесi бере алады.
3. Жеңiлдiктер ұсыну туралы шешiм шығаратын әдiлет басқармасы қажет болған жағдайда құжаттарды берген мекемеден қосымша мағлұматтар немесе түсiнiктемелер талап ете алады.

II бөлiм. Құқықтық көмек

4-бап
Құқықтық көмек көрсету

1. Уағдаласушы Тараптардың әдiлет мекемелерi осы Шарттың ережелерiне сәйкес азаматтық, отбасылық және қылмыстық iстер бойынша өзара құқықтық көмек көрсетедi.
2. Әдiлет мекемелерi осы баптың 4-тармағында аталған iстер бойынша басқа мекемелерге де құқықтық көмек көрсетедi.
3. Басқа мекемелер осы баптың 1-тармағында аталған iстер бойынша әдiлет мекемелерi арқылы құқықтық көмек туралы өтiнiштер жолдайды.

5-бап
Құқықтық көмек көлемi

Уағдаласушы Тараптардың әдiлет мекемелерi сұрау салынған Уағдаласушы Тараптың заңдарында көзделген iс жүргiзу және басқа әрекеттердi орындау жолымен бiр-бiрiне құқықтық көмек көрсетедi, оның iшiнде:
а/ банк, қаржылық, заң және iскерлiк құжаттарды қосқанда құжаттарды құру және жолдау, тиiстi құжаттар мен материалдардың түпнұсқаларын немесе куәландырылған көшiрмелерiн ұсыну;
б/ заттар мен құжаттарды тiнту, тауып алу және алуды, мүлiкке тыйым салу, заттай айғақтарды жiберу және беру;
в/ қарау және куәландыру жүргiзу;
г/ сарап жүргiзу;
д/ тараптардан, жәбiрленушiлерден, айыпталушылардан, куәлардан, сарапшылардан жауап алу;
е/ құқық бұзушылық жасауда айыпталған адамдарды, сондай-ақ хабар-ошарсыз кеткен адамдарды iздеу құқық бұзушылық жасауда айыпталушы адамдарды, сондай-ақ үкiмдi орындауға келтiру үшiн адамдарды ұстап беру;
е/ қылмыстық қудалауды ұсыну;
ж/ сот құжаттарын ұсыну;
з/ азаматтық және отбасылық iстер бойынша сот шешiмдерiн, азаматтық талап бөлiгiнде қылмыстық iстер бойынша үкiмдердi атқару жазаларын мойындау және орындау;
и/ құжаттар ұсыну жолымен.

6-бап
Қатынастар тәртiбi

Егер осы Шартта қатынас жасаудың өзге тәртiбi белгiленбесе, құқықтық көмек көрсету кезiнде Уағдаласушы Тараптардың әдiлет мекемелерi бiр-бiрiмен өздерiнiң орталық органдары арқылы қатынасады.

7-бап
Құқықтық көмек көрсету туралы өтiнiш мазмұны

1. Құқықтық көмек көрсету туралы өтiнiште мыналар болуға тиiс:
а/ сұрау салушы әдiлет мекемесiнiң атауы және сұрау салынған әдiлет мекемесiнiң атауы;
б/ құқықтық көмек сұралып отырған iстiң атауы, өтiнiш мақсатын баяндау және сұралып отырған көмектi сипаттау;
в/ тараптардың, куәлардың аты-жөнi, олардың тұратын жерi немесе орналасқан жерi, заңды тұлғалар үшiн олардың атауы және орналасқан жерi;
г/ "в" тармақшасында аталған адамдардың өкiлдерi болған жағдайда олардың аты-жөнi және мекен-жайлары;
д/ орындалуы талап етiлiп отырған нақты процедураны қолдану себептерi және егжей-тегжейлi сипаттамасы;
е/ қылмыстық iстер бойынша, сондай құқық бұзушылықты құрайтын деректердi суреттеу, тиiстi заңдарды баяндау немесе олардың мәтiнi, сондай-ақ егер ол әрекет нәтижесiнде келтiрiлген болса, материалдық залал мөлшерi туралы мағлұматтар;
ж/ қажет болған жағдайда өтiнiш орындалуға тиiс мерзiмдi көрсету.
2. При необходимости к просьбе прилагаются надлежащим образом заверенные копии документов или выписки из них, облегчающие выполнение просьбы, либо необходимые для процессуальных действий, санкционируемых прокурорами.
(7-баптың 2-тармағының қазақша аудармасы жоқ)

3. Құжаттарды беру туралы өтiнiшке, сондай-ақ алушының нақты мекен-жайы және құжаттар атауы көрсетiлу керек.
4. Өтiнiште тиiстi лауазымды адам қол қоюы керек және сұрау салушы әдiлет мекемесiнiң елтаңбалы мөрiмен бекiтiлуi керек.

8-бап
Орындау тәртiбi

1. Құқықтық көмек көрсету туралы өтiнiштi орындау кезiнде сұрау салынған әдiлет мекемесi өз мемлекетiнiң заңдарын қолданады. Өтiнiш берген әдiлет мекемесiнiң өтiнiшi бойынша ол сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың iс жүргiзу қалыптарын да, егер олар сұрау салынған Уағдаласушы Тараптың заңдарына қайшы келмесе, қолдана алады.
2. Егер сұрау салынған әдiлет мекемесi құқықтық көмек көрсету туралы өтiнiштi орындауға құзыреттi болмаса, ол өтiнiштi құзыреттi мекемеге жолдайды және бұл туралы сұрау салған әдiлет мекемесiне хабарлайды.
3. Егер бұған сұрау салынған Уағдаласушы Тараптың заңдары жол берсе, сұрау салған әдiлет мекемесi оның және мүдделi тараптардың өтiнiштiң орындалу уақыты мен орны туралы оған және мүдделi тараптарға хабарлайды.
4. Уағдаласушы Тараптардың әдiлет мекемелерi құқықтық көмек туралы өтiнiштердiң өз уақытында және толық орындалуы үшiн тиiстi шаралар қабылдайды. Өтiнiш орындалған соң әдiлет мекемесi қажет болған жағдайда құқықтық көмек көрсету туралы өтiнiшке қоса берiлген құжаттарды сұрау салған әдiлет мекемесiне қайтарады.
5. Осы Шарттың 19-бабына сәйкес құқықтық көмек көрсетiле алмайтын жағдайда сұрау салынған әдiлет мекемесi сұрау салушы мекемеге құқықтық көмек көрсету туралы өтiнiштi және қоса берiлген құжаттарды қайтарады.

9-бап
Куәларды, азаматтық талапкерлердi, азаматтық
жауапкерлердi, олардың өкiлдерiн,
сарапшыларды шақырту

1. Алдын ала тергеуге немесе бiр Уағдаласушы Тараптың аумағындағы сотта iс қарауға қатысу қажеттiгi жағдайында басқа Уағдаласушы Тараптың аумағындағы куәлар, жәбiрленушiлер, азаматтық жауапкерлер, олардың өкiлдерi, сарапшылар шақырылады.
2. Сұрау салынған Уағдаласушы Тараптың әдiлет мекемесi берген шақыру бойынша сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың әдiлет мекемесiне келген куә, азаматтық талапкер, азаматтық жауапкер және олардың өкiлдерi, сондай-ақ сарапшы өздерiнiң азаматтығына қарамастан, аталған Уағдаласушы Тарап аумағында оның мемлекеттiк шекарасынан өткенге дейiн жасалған қандай да бiр қылмысқа байланысты қылмыстық немесе әкiмшiлiк жауапкершiлiкке тартылмайды, қамауға алынбайды немесе жазаланбайды. Бұл адамдар тергеу мәнi болып табылатын iс бойынша олардың берген көрсетулерi немесе сарапшы ретiнде берген қорытындыларына байланысты қылмыстық немесе әкiмшiлiк жауапкершiлiкке тартылмайды. Қамауға алынбайды немесе жазаланбайды.
3. Осы баптың 2-тармағында аталған адамдар, егер олардан жауап алушы әдiлет мекемесi олардың қатысуы одан әрi қажет емес деп хабарлаған күннен бастап екi жетi өткен соң олар бұл үшiн мүмкiндiгi бола тұра сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың аумағынан кетпесе, осы тармақта көзделген кепiлдiктерiнен айырылады. Бұл мерзiмге бұл адамдардың басқалардың кiнәсiнен сұрау салушы Уағдаласушы Тарап аумағынан кете алмаған уақыты қосылмайды.
4. Уағдаласушы Тараптың куәсiне, сарапшысына, сондай-ақ жәбiрленушi мен оның заңды өкiлiне жұмыстан қол үзген күндер үшiн төленбеген еңбекақыны қосқанда жол жүруге және сұрау салушы мемлекет аумағында болуға байланысты шығындардың орны толтырылады. Сарапшының, сондай-ақ сарап жүргiзгенi үшiн ақы алуға құқығы бар. Шақыруда шақырылған адамдардың қандай төлемдер алуға құқылы екендігi де көрсетiлуге тиiс. Бұндай адамдардың өтiнiшi бойынша сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың әдiлет мекемелерi тиiстi шығындардың орнын толтыруға аванс төлейдi.
5. Бiр Уағдаласушы Тарап аумағында тұратын жәбiрленушiнi, азаматтық талапкердi және азаматтық жауапкердi, куәнi немесе сарапшыны басқа Уағдаласушы Тараптардың әдiлет мекемесiне шақыруда келмеген жағдайда күштеу шараларын қолдану қаупi болмауға тиiс.

10-бап
Құжаттарды беру тәртiбi

1. Егер берiлiп отырған құжаттар осы мемлекеттiң тiлiнде жасалған болса және тиiстi түрде куәландырылған аудармасы болса, сұрау салынған Уағдаласушы Тараптың әдiлет мекемелерi құжаттарды берудi өтiнiшке және аталған Уағдаласушы Тарап аумағында қолданылатын ережелерге сәйкес жүзеге асырады. Олай болмаса, егер ол оларды қабылдауға ерiктi түрде келiссе, құжаттарды алушыға бередi.
2. Тапсыруға арналған құжаттардың аудармасының дұрыстығын растауды өтiнiш беретiн әдiлет мекемесi, не Уағдаласушы Тараптардың бiрiнiң дипломатиялық немесе консулдық өкiлi жүргiзедi.
3. Егер құжаттар өтiнiште көрсетiлген мекен-жай бойынша берiле алмайтын болса, сұрау салынған әдiлет мекемесi өз мемлекетiнiң заңдарына сәйкес мекен-жайды анықтау үшiн қажеттi шаралар қабылдайды. Мекен-жайды анықтау мүмкiн болмаған жағдайда сұрау салынған әдiлет мекемесi бұл жөнiнде сұрау салушы әдiлет мекемесiне хабарлайды және берiлуге тиiс құжаттарды оған қайтарады.

11-бап
Құжаттардың берiлуiн растау

Құжаттардың берiлуiн растау сұрау салынған Уағдаласушы Тарап аумағында қолданылатын ережелерге сәйкес ресiмделедi. Растауда беру әдiсi, орны және уақыты, сондай-ақ құжаттар берiлген адам көрсетiлуге тиiс. Құжаттардың берiлгендiгiн растау сұрау салушы әдiлет мекемесiне жолданады.

12-бап
Дипломатиялық өкiлдiктердiң және консулдық
мекемелердiң өкiлеттiктерi

Уағдаласушы Тараптар өздерiнiң дипломатиялық өкiлдiктерi немесе консулдық мекемелерi арқылы құжаттар беруге және басқа Уағдаласушы Тарап аумағында орналасқан өз азаматтарынан жауап алуға құқылы. Бұл жағдайда күштеу сипатындағы шаралар немесе оларды қолдану қаупi қолданыла алмайды.

13-бап
Құжаттардың жарамдылығы

1. Уағдаласушы бiр Тараптың аумағында мекеме немесе осыған арнайы өкiлеттенген адам олардың құзыреттерi шегiнде және белгiленген нысанда дайындаған немесе куәландырған және елтаңбалық мөрмен бекiткен құжаттар басқа Уағдаласушы Тарап аумағында қандай да бiр арнайы куәландырусыз қабылданады.
2. Уағдаласушы Тараптың бiрiнiң аумағында ресми құжаттар ретiнде қаралатын құжаттар басқа Уағдаласушы Тарап аумағында ресми құжаттың дәлелдi күшiн пайдаланады.

14-бап
Азаматтық хал туралы құжаттарды
және басқа құжаттарды жолдау

1. Уағдаласушы Тараптардың әдiлет мекемелерi өтiнiш бойынша бiр-бiрiне тiкелей аудармасыз және ақысыз азаматтық хал актiлерiн тiркеу туралы куәлiктердi, бiлiмi, еңбек стажы туралы куәлiктердi және өз мемлекеттерi азаматтарының және Уағдаласушы Тараптар аумағында тұрақты тұратын адамдардың жеке немесе мүлiктiк құқықтарына және мүдделерiне қатысты басқа да құжаттарды жолдайды.
2. Осы баптың 1-тармағында аталған құжаттарды Уағдаласушы Тараптардың әдiлет мекемелерi басқа Уағдаласушы Тарап аумағында тұратын мүдделi адамдарға олардың өтiнiштерi бойынша аудармасыз және тiкелей жолдай алады.

15-бап
Мекен-жайларды және басқа мағлұматтарды анықтау

1. Уағдаласушы Тараптардың әдiлет мекемелерi өтiнiш бойынша бiр-бiрiне, егер бұл азаматтардың құқықтарын жүзеге асыру үшiн қажет болса, өз мемлекеттерiнiң заңдарына сәйкес Уағдаласушы Тараптар аумағында тұратын адамдардың мекен-жайларын анықтауда көмек көрсетедi. Бұл жағдайда сұрау салушы әдiлет мекемесi өтiнiште көрсетiлген адамның мекен-жайын анықтауға көмектесе алатын онда бар мағлұматтарды хабарлайды.
2. Уағдаласушы Тараптардың әдiлет мекемелерi сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың әдiлет мекемелерi азаматтық, отбасылық және қылмыстық iстер бойынша мүлiктiк талаптар қойған, сұрау салушы Уағдаласушы Тарап аумағында тұратын адамдардың азаматтық халiн, жұмыс орнын немесе кәсiбiн және табысын анықтауда бiр-бiрiне көмек көрсетедi.
3. Осы бапқа сәйкес құқықтық көмек көрсету кезiнде Уағдаласушы Тараптың әдiлет мекемелерi бiр-бiрiмен өздерiнiң орталық органдары арқылы да, тiкелей де қатынас жасайды.

16-бап
Құқықтық мәселелер жөнiндегi ақпарат

Уағдаласушы Тараптардың әдiлет мекемелерiнiң орталық органдары өтiнiш бойынша бiр-бiрiне олардың мемлекеттерiнде қолданылып жүрген немесе қолданылған заңдар туралы және оларды әдiлет мекемелерiнiң қолдану тәжiрибесi туралы, сондай-ақ құқықтық мәселелер жөнiндегi басқа да ақпараттарды ұсынады.

17-бап
Тiлдер

1. Уағдаласушы Тараптардың әдiлет мекемелерi осы Шартты орындау кезiне бiр-бiрiмен қатынас жасауда қазақ, өзбек және орыс тiлдерiн пайдаланады.
2. Егер осы Шартта өзгеше көзделмесе, сұрау салынған Уағдаласушы Тараптың тiлiнде жолданатын құжаттарға сұрау салушы Уағдаласушы Тарап тiлiне немесе орыс тiлiне жасалған аударма қоса берiледi. Уағдаласушы Тараптар, сондай-ақ қажет болған жағдайларда қазақ және өзбек тiлдерiндегi жазбаша және ауызша аударманы қамтамасыз етедi.
3. Құжаттардың жазбаша аудармасының дұрыстығын растау Уағдаласушы Тарап заңдарына және осы Шарт ережелерiне сәйкес жасалады.

18-бап
Құқықтық көмек көрсетуге байланысты шығындар

Сұрау салынған Уағдаласушы Тарап құқықтық көмек көрсету жөнiндегi шығындардың орнын толтыруды талап етпейдi. Егер осы Шартта өзгеше көзделмесе, Уағдаласушы Тараптар олардың аумақтарында құқықтық көмек көрсету кезiнде пайда болған барлық шығындарды өздерi көтередi.

19-бап
Құқықтық көмек көрсетуден бас тарту

1. Егер құқықтық жәрдем туралы өтiнiштi орындау адам құқықтарының бұзылуына әкеп соғатын, мемлекеттiң егемендiгiне немесе қауiпсiздiгiне залал келтiретiн, не сұрау салынған Уағдаласушы Тараптың заңдарына қайшы келетiн болса, оны қанағаттандырудың толық немесе iшiнара бас тартылуы мүмкiн.
2. Өтiнiштi қанағаттандырудан бас тарту туралы шешiмдi қабылдаған жағдайда сұрау салушы Уағдаласушы Тарап бас тарту себептерiн көрсете отырып, ол жайлы жазбаша түрде хабарлайды.

II тарау. Азаматтық және отбасы iстерi жөнiндегi
құқықтық қатынастар

1-бөлiм. Құзырет

20-бап
Жалпы ережелер

1. Егер осы тараудың II-Ү бөлiмдерiнде өзгеше белгiленбесе, Уағдаласушы Тараптың бiреуiнiң аумағында тұрғылықты жерi бар адамдарға қойылатын талаптар олардың азаматтығына қарамастан, соның аумағында заңды тұлғаны басқару органы, оның өкiлдiгi не филиалы орналасқан осы Уағдаласушы Тараптың соттарына қойылады.
2. Әрбiр Уағдаласушы Тараптың соттары оның аумағында:
а/ жауапкер кәсiпорынның /филиалының/ сауда-саттық, өнеркәсiптiк немесе өзге шаруашылық қызметi жүзеге асырылған;
б/ даудың мәнiсi болып табылатын шарттан туындайтын міндеттемеге орындалған немесе толық не iшiнара орындалуға тиiс болған;
в/ ар-намысын, абыройы мен iскер атағын қорғау туралы талап бойынша талапкердiң тұрақты орны немесе орналасқан жерi болған жағдайда құзыреттi.
3. Жылжымайтын мүлiкке меншiк құқығы және де өзге заттық құқықтар туралы талаптар бойынша тек мүлiк орналасқан жердегi соттар ғана құзыреттi. Жүктердi, жолаушылар мен багажды тасымалдау шартынан туындайтын тасымалдаушыларға қойылатын талаптар оған белгiленген тәртiпте наразылық қойылған көлiк ұйымы басқармасының орналасқан жерiнде қойылады.

21-бап
Шарттық сотқа жататындық

1. Егер тараптардың дауды осы соттарға беру туралы жазбаша келiсiмi болса, Уағдаласушы Тараптардың соттары iстердi басқа жағдайларда да қарай алады. Мұндай 20-баптың 3-тармағынан және осы тараудың II-Ү бөлiмдерiмен белгiленген басқа қалыптардан, сондай-ақ тиiстi Уағдаласушы Тараптың заңдарынан туындайтын ерекше құзыреттiң Тараптардың келiсiмiмен өзгертiлуi мүмкiн емес.
2. Дауды беру туралы келiсiм болған кезде сот жауапкердiң өтiнiшi бойынша iс бойынша сот iсiн тоқтатады.

22-бап
Сот процестерiнiң өзара байланысы

1. Уағдаласушы екi Тараптың да соттарында сол тараптар арасында сол мән туралы және сол негiздер жөнiндегi iс бойынша iс қозғалған жағдайда iстi кейiнiрек қозғаған сот iс жүргiзудi тоқтатады.
2. Уағдаласушы Тараптардың келiсiмi бойынша бұрын iс қозғаған сот, сондай-ақ, егер бұл iс басқа сотта тезiрек әрi жан-жақты қаралады деп танылса, оның iшiнде дәлелдiң көп бөлiгi орналасқан жер бойынша, iс бойынша iс жүргiзу тоқтатылады.
3. Негiзгi талаптағы құқық қатынасынан туындайтын қарсы талап және есепке алу туралы талаптар негiзгi талапты қарап жатқан сотта қаралуға жатады.

23-бап
Құқық қабiлеттiлiгi және әрекет қабiлеттiлiгi

1. Жеке адамның әрекет қабiлеттiлiгi осы адам азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптың заңдарымен айқындалады.
2. Азаматтығы жоқ адамның әрекет қабiлеттiлiгi оның тұрақты тұратын жерi бар елдiң құқығы бойынша айқындалады.
3. Заңды тұлғаның құқық қабiлеттiлiгi ол аумағында құрылған Уағдаласушы Тараптың заңдарымен айқындалады.

24-бап
Әрекет қабiлетi шектеулi немесе әрекет қабiлетi
жоқ деп тану.
Әрекет қабiлеттiлiгiн қалпына келтiру

1. Осы баптың 2 және 3-тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда, адамды әрекет қабiлетi шектеулi немесе әрекет қабiлетi жоқ деп тану туралы iстер бойынша осы адам азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптың соты құзыреттi.
2. Егер бiр Уағдаласушы Тараптың сотына оның аумағында тұрақты тұратын басқа Уағдаласушы Тараптың азаматы болып табылатын адамның әрекет қабiлетi шектеулi немесе әрекет қабiлетi жоқ деп тану негiздерi мәлiм болса, ол бұл адам соның азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптың сотына ол жайлы хабарлайды.
3. Егер әрекет қабiлетi шектеулi немесе әрекет қабiлетi жоқ деп тануға негiздер туралы хабардар етiлген Уағдаласушы Тараптың соты үш ай аралығында iстi бастамаса немесе әрекет қабiлетi жоқ деп тану туралы iстi оның аумағында бұл азаматтың тұрақты тұратын жерi бар Уағдаласушы Тараптың соты қарайтын болады. Адамды әрекет қабiлетi шектеулi немесе әрекет қабiлетi жоқ деп тану туралы iстi оның аумағында бұл азаматтың тұрақты тұратын жерi бар Уағдаласушы Тараптың құзыреттi сотына жiберiледi.
4. Осы баптың 1-3-тармақтарының ережелерi әрекет қабiлетiн қалпына келтiруге де қолданылады.
5. Осы баптың 1-3-тармақтарымен көзделген және кiдiртуге болмайтын жағдайларда адамды не оның мүлкiн қорғауға қажеттi шараларды осы адам тұратын Уағдаласушы Тараптың соты өз бетiнше қабылдай алады. Осы шараларға байланысты қабылданған өкiмдер осы адам азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптың сотына жiберiледi. Бұл өкiмдер, егер осы Уағдаласушы Тараппен өзгеше қаулы етiлсе жойылады.
6. Азаматты шектеулi, әрекет қабiлеттi немесе әрекет қабiлетсiз деп тану туралы iстер әрбiр Уағдаласушы Тараптардың соттары арқылы прокурордың мiндеттi қатысуымен қаралады.

25-бап
Хабар-ошарсыз жоқ болып кеткен деп тану
және қаза болған деп жариялау.
Қайтыс болу фактiсiн анықтау

1. Адамды хабар-ошарсыз жоқ болып кеткен деп тану немесе қаза болған деп жариялау туралы iстер бойынша және қайтыс болу фактiсiн анықтау туралы iстер жөнiндегi соңғы мағлұматтар бойынша адам тiрi болған кезде азаматы болған Уағдаласушы Тараптың соттары, ал басқа адамдарға қатысты адамның соңғы тұратын жерi бойынша әдiлет мекемелерi құзыреттi.
2. Әрбiр Уағдаласушы Тараптың соттары басқа Уағдаласушы Тараптың азаматын және оның аумағында тұратын өзге адамды, оның аумағында тұратын, құқықтары мен мүдделерi осы Уағдаласушы Тараптың заңдарына негiзделген мүдделi адамдардың өтiнiшi бойынша хабар-ошарсыз жоқ болып кеткен немесе қаза болған деп тануы, сондай-ақ оның қайтыс болу фактiсiн анықтауы мүмкiн.
3. Хабар-ошарсыз жоқ болып кеткен деп тану немесе қаза болған деп жариялау туралы iстердi және қайтыс болу фактiсiн анықтау туралы iстердi қарау кезiнде Уағдаласушы Тараптардың соттары өз мемлекетiнiң заңдарын қолданады.

III бөлiм. Отбасы iстерi

26-бап
Неке қию

1. Неке қию шарттары некелесушi адамдардың әрқайсысы үшiн азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптың заңдарымен, ал азаматтығы жоқ адамдар үшiн олардың тұрақты тұратын жерi болып табылатын Уағдаласушы Тараптың заңдарымен белгiленедi. Осыған қоса неке қиюға кедергiлерге қатысты неке аумағында қиылатын Уағдаласушы Тарап заңдарының талаптары сақталуға тиiс.
2. Неке қию түрi неке қиылатын аумақтағы Уағдаласушы Тараптың заңдарымен айқындалады.

27-бап
Ерлi-зайыптылардың құқықтық қатынастары

1. Ерлi-зайыптылардың жеке және мүлiктiк құқықтық қатынастары оның аумағында ортақ тұрғылықты жерi бар Уағдаласушы Тараптың заңдары бойынша белгiленедi.
2. Егер ерлi-зайыптылардың бiреуi бiр Уағдаласушы Тараптың аумағында, ал екiншiсi басқа Уағдаласушы Тараптың аумағында тұратын болса және мұнда ерлi-зайыптылардың екеуiнде де бiр азаматтық болса, олардың жеке және мүлiктiк құқықтық қатынастарды олар азаматтары болып табылатын Уағдаласушы Тараптың заңдарымен белгiленедi.
3. Егер ерлi-зайыптылардың бiреуi бiр Уағдаласушы Тараптың азаматы, ал екiншiсi басқа Уағдаласушы Тараптың азаматы болып табылса және олардың бiреуi бiр Уағдаласушы Тараптың аумағында, ал екiншiсi басқа Уағдаласушы Тараптың аумағында тұратын болса, онда олардың жеке және мүлiктiк құқықтық қатынастары, аумағында олардың ортақ тұрғылықты жерi болған Уағдаласушы Тараптың заңдарымен белгiленедi.
4. Егер осы баптың 3-тармағында аталған адамдардың Уағдаласушы Тараптардың аумағында ортақ тұрғылықты жерi болмаса, iстi мекемесi қарайтын Уағдаласушы Тараптың заңдары қолданылады.
5. Ерлi-зайыптылардың жылжымайтын мүлiкке қатысты олардың құқықтық қатынастары осы мүлiк аумағында орналасқан Уағдаласушы Тараптың заңдары бойынша белгiленедi.
6. Ерлi-зайыптылардың жеке және мүлiктiк құқықтық қатынастары туралы iстер бойынша заңдары осы баптың 1-3, 5-тармақтарына сәйкес қолдануға жататын Уағдаласушы Тараптың мекемелерi құзыреттi.

28-бап
Неке бұзу

1. Неке бұзу туралы iстер бойынша арыз беру сәтiнде ерлi-зайыптылар соның азаматтары болып табылатын Уағдаласушы Тараптың заңдары қолданылады.
2. Егер ерлi-зайыптылардың бiреуi бiр Уағдаласушы Тараптың азаматы, ал екiншiсi басқа Уағдаласушы Тараптың азаматы болып табылса, мекемесi неке бұзу туралы iстi қарайтын Уағдаласушы Тараптың заңдары қолданылады.

29-бап
Уағдаласушы Тараптар әдiлет мекемелерiнiң құзыреттiгi

1. 28-баптың 1-тармағымен көзделген жағдайда неке бұзу туралы iстер бойынша ерлi-зайыптылардың екеуi да аумағында тұратын Уағдаласушы Тараптың мекемелерi құзыреттi. Егер ерлi-зайыптылардың бiреуi бiр Уағдаласушы Тараптың аумағында тұрса, неке бұзу туралы iстер бойынша ерлi-зайыптылар аумақтарында тұратын екi Уағдаласушы Тараптың да мекемелерi құзыреттi.
2. По делам о расторжении брака в случае, предусмотренном пунктом 2 статьи 28, компетентны учреждения юстиции Договаривающейся Стороны, на территории которой проживают оба супруга. Если один из супругов проживает на территории одной Договаривающейся Стороны, а второй - на территории другой Договаривающейся Стороны, по делам о расторжении брака компетентны учреждения юстиции обеих Договаривающихся Сторон, на территориях которых проживают супруги.
(29-баптың 2-тармағының қазақша аудармасы жоқ)

30-бап
Некенi жарамсыз деп тану

1. Некенi жарамсыз деп тану туралы iстер бойынша неке қию кезiнде 26-бапқа сәйкес қолданылған Уағдаласушы Тараптың заңдары қолданылады.
2. Некенi жарамсыз деп тану туралы iстер жөнiндегi мекемелердiң құзыреттiгi 29-бапқа сәйкес белгiленедi.

31-бап
Әкелiктi немесе аналықты анықтау және даулау

Әкелiктi немесе аналықты анықтау және даулау, тууы бойынша бала азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптың заңдарымен белгiленедi.

32-бап
Ата-аналар мен балалар арасындағы
құқықтық қатынастар

1. Ата-аналар мен балалар арасындағы құқықтық қатынастар олар аумағында бiрге тұратын Уағдаласушы Тараптың заңдарымен айқындалады.
2. Егер ата-аналардың не балалардың бiрiнiң тұратын жерi басқа Уағдаласушы Тараптың аумағында болса, онда олардың арасындағы құқықтық қатынастар бала азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптың заңдарымен айқындалады.
3. Кәмелетке толған балалардан алимент өндiрiп алу туралы iстер бойынша аумағында алимент алуға талаптанатын адамның тұратын жерi бар Уағдаласушы Тараптың заңдары қолданылады.
4. Ата-аналар мен балалар арасындағы құқықтық қатынастар туралы iстер бойынша заңдары осы баптың 1, 2, 3 және 4 тармақтарына сәйкес қолдануға жататын Уағдаласушы Тараптың соты құзыреттi.

33-бап
Қамқоршылық пен қорғаншылық

1. Қамқоршылық немесе қорғаншылықты белгiлеу немесе жою қамқоршылық немесе қорғаншылық соған қатысты белгiленетiн немесе жойылатын адам азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптың заңдары бойынша жасалады.
2. Қамқоршы немесе қорғаншы мен қамқорлықтағы немесе қорғаншылықтағы адам арасындағы құқықтық қатынастар мекемесi қамқоршыны немесе қорғаншыны тағайындаған Уағдаласушы Тараптың заңдарымен реттеледi.
3. Қамқорлықты немесе қорғаншылықты қабылдау мiндетi қамқоршы немесе қорғаншы болып тағайындалатын адам азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптың заңдарымен белгiленедi.
4. Бiр Уағдаласушы Тараптың азаматы болып табылатын адамның қамқоршысы немесе қорғаншысы болып, егер ол қамқоршылық немесе қорғаншылық жүзеге асырылатын Тараптың аумағында тұрса, басқа Уағдаласушы Тараптың азаматы сайлануы мүмкiн.

34-бап
Уағдаласушы Тараптар мекемелерiнiң қамқоршылық
және қорғаншылық мәселелерiндегi құзыреттiгi

Қамқоршылық пен қорғаншылықты белгiлеу немесе жою туралы iстер бойынша, егер осы Шартпен өзгеше белгiленбесе, қамқоршылық немесе қорғаншылық соған қатысты белгiленетiн немесе жойылатын адам азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптың мекемелерi құзыреттi.

35-бап
Қамқоршылық пен қорғаншылық бойынша
шаралар қолдану тәртiбi

1. Бiр Уағдаласушы Тараптың аумағында тұратын, жүретiн немесе мүлкi орналасқан басқа Уағдаласушы Тарап азаматының мүдделерiнде қамқоршылық пен қорғаншылық бойынша шаралар қолдану қажеттiлiгi жағдайында осы Уағдаласушы Тараптың мекемесi 34-бапқа сәйкес құзыреттi мекеменi кiдiртусiз хабардар етедi.
2. Кiдiртуге болмайтын жағдайлардан басқа Уағдаласушы Тараптың мекемесi өз заңдарына сәйкес қажеттi уақытша шараларды өзi қабылдай алады. Мұнда ол 34-бапқа сәйкес құзыреттi мекеменi бұл жайлы кiдiртусiз хабардар етуге мiндеттi. Бұл шаралар 34-бапта аталған өзге шешiм қабылдағанға дейiн күшiн сақтайды.

36-бап
Қамқоршылық пен қорғаншылықты беру тәртiбi

1. 34-бапқа сәйкес құзырлы мекеме басқа Уағдаласушы Тараптың мекемесiне, егер қамқоршылық пен қорғаншылықтағы адамның осы Уағдаласушы Тараптың аумағында тұратын жерi, келген жерi немесе мүлкi болған жағдайда қамқоршылық пен қорғаншылықты бере алады. Қамқоршылықты немесе қорғаншылықты беру сауал қоюшы мекеме өзiне қамқоршылықты немесе қорғаншылықты алған және бұл жөнiнде сауал қойылған мекеменi хабарлаған сәттен күшiне енедi.
2. Осы баптың 1-тармағына сәйкес қамқоршылықты немесе қорғаншылықты қабылдаған мекеме оларды өз мемлекетiнiң заңдарына сәйкес жүзеге асырады. Оның қамқоршылықтағы немесе қорғаншылықтағы адамның жеке мәртебесiне қатысты мәселелер бойынша шешiмдер шығаруға құқығы жоқ, бiрақ егер бұл адам азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптың заңдары бойынша қажет болса, некеге отыруға рұқсат бередi.

37-бап
Бала асырап алу

1. Бала асырап алу немесе оны жою бала асырап алу немесе оны жою туралы арыз беру кезiнде бала асырап алушы азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптың заңдарына бойынша белгiленедi.
2. Егер бала басқа Уағдаласушы Тараптың азаматы болып табылса, бала асырап алу немесе оны жою кезiнде заңды өкiлдiң және құзыреттi мемлекеттiк органның келiсiмiн, сондай-ақ егер бұл бала азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптың заңдары бойынша талап етiлетiн болса, баланың келiсiмiн алу қажет.
3. Егер баланы бiреуi бiр Уағдаласушы Тараптың азаматы болып табылатын ерлi-зайыптылар асырап алса, бала асырап алу немесе оны жою екi Уағдаласушы Тараптың да заңдарымен көзделген шарттарға сәйкес жасалуға тиiс.
4. Бала асырап алу немесе оны жою туралы iстер бойынша, бала асырап алу немесе оны жою туралы арыз беру кезiнде асырап алушы азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптың мекемесi құзыреттi, ал осы баптың 3-тармағымен көзделген жағдайда аумағында ерлi-зайыптылардың соңғы тұратын немесе жүретiн жерi болған немесе бар Уағдаласушы Тараптың мекемесi құзыреттi.

IV бөлiм. Мүлiктiк құқықтық қатынастар

38-бап
Меншiк құқығы

1. Жылжымайтын мүлiкке меншiк құқығы жылжымайтын мүлiк аумағында орналасқан Уағдаласушы Тараптың заңдары бойынша белгiленедi. Қандай мүлiктiң жылжымайтын болып табылатындығы туралы мәселе осы мүлiк аумағында орналасқан мемлекеттiң заңдарына сәйкес шешiледi.
2. Мемлекеттiк тiзбелерге енгiзуге жататын көлiк құралына меншiк құқығы көлiк құралын тiркеудi жүзеге асырған орган аумағында орналасқан Уағдаласушы Тараптың заңдары бойынша белгiленедi.
3. Меншiк құқығының пайда болуы мен тоқтатылуы немесе басқа мүлiкке заттық құқық мұндай құқықтың пайда болуына немесе тоқтатылуына негiз болған әрекет немесе басқа жағдай туған сәттегi мүлiк тұрған Уағдаласушы Тараптың заңы белгiлейдi.
4. Меншiк құқығының пайда болуы мен тоқтатылуы немесе келiсiм мәнi болып табылатын мүлiкке басқа да заттық құқық, егер тараптар келiсiмiнде өзгеше көзделмесе, келiсiм жасалған жердiң заңдары бойынша айқындалады.

39-бап
Келiсiм түрi

1. Келiсiм түрi ол жасалған жердiң заңымен айқындалады.
2. Жылжымайтын мүлiк жөнiндегi келiсiм түрiн және оған құқықты мұндай мүлiк аумағында тұрған Уағдаласушы Тараптың заңы айқындайды.

40-бап
Сенiмхат

Сенiмхат түрi мен әрекет мерзiмi сенiмхат берiлген аумақтағы Уағдаласушы Тараптың заңы бойынша айқындалады.

41-бап
Келiсiм жөнiндегi тараптардың құқықтары
мен мiндеттерi

Келiсiм жөнiндегi тараптардың құқықтары мен мiндеттерi егер тараптардың келiсiмiмен өзгеше көзделмесе, ол жасалған жердiң заңы бойынша айқындалады.

42-бап
Залалды өтеу

1. Шарттардан және басқа заңды әрекеттерден туындайтын залалды өтеу туралы мiндеттемелер аумағында залалдың орнын толтыру жөнiндегi талап қою үшiн негiз болған әрекет немесе өзге жағдай болған Уағдаласушы Тараптың заңымен айқындалады.
2. Егер зиян келтiрушi мен жәбiрленушi бiр Уағдаласушы Тараптың азаматтары болса, осы Уағдаласушы Тараптың заңы қолданылады.
3. Осы баптың 1 және 2-тармақтарында аталған iстер жөнiнде аумағында залалдың орнын толтыру туралы талап қою үшiн негiз болған әрекет немесе өзге жағдай болған Уағдаласушы Тараптың соты құзырлы. Жәбiрленушi, сондай-ақ аумағында жауапкердiң мекен-жайы орналасқан Уағдаласушы Тараптың сотына талап қоя алады.

43-бап
Талап мерзiмi

Талап мерзiмi мәселелерi сәйкес құқықтық қатынастарды реттеу үшiн қолданылатын заң бойынша шешiледi.

V тарау. Мұрагерлiк

44-бап
Теңдiк принципi

Әрбiр Уағдаласушы Тараптың азаматтары осы Уағдаласушы Тараптың азаматтары сияқты бiрдей шарттар мен сол көлемдегi заң бойынша немесе өсиет бойынша мүлiкке немесе құқыққа ие.

45-бап
Мұрагерлiк құқығы

1. Осы баптың 2-тармағында көзделген жағдайдан басқа мүлiкке иелiк ету құқығы мұра берушiнiң соңғы тұрған жерiндегi аумақтағы Уағдаласушы Тараптың заңы бойынша айқындалады.
2. Жылжымайтын мүлiкке иелiк ету құқығы аумағында осы мүлiк тұрған жердегi Уағдаласушы Тараптың заңы бойынша айқындалады.

46-бап
Мұраның мемлекетке ауысуы

Егер мұра ету кезiнде қолданылуға жататын Уағдаласушы Тараптың заңы бойынша мемлекет мұрагер болып табылса, жылжитын мұралық мүлiк мұра берушi қайтыс болған кездегi Уағдаласушы Тарапқа ауысады, ал жылжымайтын мұралық мүлiк ол орналасқан аумақтағы Уағдаласушы Тарапқа ауысады.

47-бап
Өсиет

Өсиеттi жасауға және жоюға адамның қабiлетi, сондай-ақ өсиеттiң түрi мен оны жою өсиет қалдырушының акт жасау кезiнде тұрған жерiндегi сол мемлекеттiң құқығы бойынша айқындалады. Әйтсе де өсиет немесе оны жою, егер соңғысы оны жасау жерiнiң құқық талаптарын қанағаттандырса, түрiн сақтамау салдарынан жарамсыз деп танылмайды.

48-бап
Мұрагерлiк туралы iстер жөнiндегi құзырет

1. Жылжитын мүлiкке мұралық туралы iстер жөнiндегi iс жүргiзуге мұра қалдырушының қайтыс болу сәтiнде тұрған жерiндегi аумақтағы Уағдаласушы Тараптың мекемелерi жүргiзуге құзырлы.
2. Жылжымайтын мүлiкке мұралық iстер iс жүргiзуге мүлiк орналасқан аумақтағы Уағдаласушы Тараптың мекемелерi жүргiзуге құзырлы.
3. Осы баптың 1 және 2-тармақтарындағы ережелер, сондай-ақ мұралық туралы iстер жөнiндегi iс жүргiзуге байланысты туындайтын дауларды қарау кезiнде қолданылады.

49-бап
Мұралық туралы iстер жөнiндегi дипломатиялық
өкiлдiктiң немесе консулдық мекеменiң құзыретi

Мұралық туралы iстер, оның iшiнде мұралық даулар бойынша әрбiр Уағдаласушы Тараптың өкiлдерi немесе консулдық мекемелер, егер олар болмаса немесе өкiл тағайындамаса, өз мемлекетiнiң азаматтарының басқа Уағдаласушы Тарап мекемелерiнде арнаулы сенiмхатсыз мұралықтан бас тарту құқығын басқа, ұсынуға құзырлы.

50-бап
Мұраны қорғау жөнiндегi шаралар

1. Уағдаласушы Тараптардың мекемелерi өз заңына сәйкес басқа Уағдаласушы Тараптың азаматтарымен олардың аумағында қалдырылған мұраны қорғауды қамтамасыз ету үшiн немесе оларды басқару үшiн қажеттi шараларды қабылдайды.
2. Осы баптың 1-тармағына сәйкес қабылданған шаралар туралы мұра қалдырушы азаматы болып табылатын Уағдаласушы Тараптың дипломатиялық өкiлдiгi немесе консулдық мекеме осы шараларды жүзеге асыруға қатыса алады.
3. Мұралық туралы iс бойынша iс жүргiзуге құзырлы әдiлет мекемесiнiң, сондай-ақ дипломатиялық өкiлдiктiң немесе консулдық мекеменiң өтiнiшi бойынша осы баптың 1-тармағына сәйкес қабылданған шаралар өзгертiлуi, жойылуы немесе кейiнге қалдырылуы мүмкiн.

51-бап
Мұраны беру

1. Егер жылжитын немесе жылжымайтын мүлiктi сатудан түскен жылжитын мұралық мүлiк немесе ақша сомасы тұратын немесе келген жерi басқа Уағдаласушы Тараптың аумағындағы мұрагерлерге тиiстi болса, онда мұралық мүлiк немесе түскен ақша сомасы осы Уағдаласушы Тараптың дипломатиялық өкiлдiгiне немесе консулдық мекемесiне берiледi.
2. Мұралық туралы iстер жөнiндегi құзырлы мекеме дипломатиялық өкiлдiкке немесе консулдық мекемеге мұралық мүлiктi беру туралы өкiм бередi.
3. Бұл мүлiк, егер:
а/ мұралық мүлiк орналасқан жердегi Уағдаласушы Тараптың заңымен белгiленген мерзiмде мәлiмделген мерзiмде мұра қалдырушының кредиторларының барлық талаптары төленсе немесе қамтамасыз етiлсе;
б/ мұра етуге байланысты барлық алымдар төленсе немесе қамтамасыз етiлсе;
в/ егер бұл қажет болса, құзырлы мекемелер мұралық мүлiктi шығаруға рұқсат берсе, мұрагерлерге берiледi.
4. Ақша сомаларын аудару Уағдаласушы Тараптың аумағында қолданылып жүрген заңға сәйкес жүргiзiледi.

III тарау. Шешiмдердi тану және орындау

52-бап
Шешiмдердi тану және орындау

Уағдаласушы Тараптардың әрбiрi осы Шартпен көзделген шарттар да басқа Уағдаласушы Тараптың аумағында шығарылған заңды күшiне енген мына шешiмдердi таниды және орындайды:
а/ ақша мiндеттерiне /әрi қарай шешiмдер/ қатысты осындай iстер мен нотариалдық актiлер бойынша сотпен бекiтiлген әлемдiк келiсiмдi қоса;
б/ қылмыспен келтiрiлген залалды өтеу бөлiгiндегi қылмыстық iстер жөнiндегi сот үкiмдерi.

53-бап
Орындауды талап етпейтiн шешiмдердi тану

1. Өзiнiң сипаты бойынша орындауды талап етпейтiн әрбiр Уағдаласушы Тараптың әдiлет мекемелерiмен шығарылған және заңды күшiне енген шешiмдерi, егер мына шартта:
а/ сұрау салынған Уағдаласушы Тараптың әдiлет мекемелерi осы iс бойынша бұрын заңды күшiне енген шешiм шығармаса;
б/ осы шартқа сәйкес, ал олармен көзделмеген жағдайда аумағында шешiм танылуға тиiс Уағдаласушы Тараптың заңына сәйкес iс осы Уағдаласушы Тараптың әдiлет мекемесiнiң ерекше құзыретiне жатпаса, басқа Уағдаласушы Тараптың аумағында танылады.
2. Осы баптың 1-тармағының ережелерi қамқоршылық пен қорғаншылық жөнiндегi ережелерге, сондай-ақ азаматтық хал актiлерi жазу органдарымен шығарылған шешiмдерге де қатысты.

54-бап
Шешiмдердi ықтиярсыз орындауды шешу туралы қолдау хат

1. Шешiмдердi ықтиярсыз орындауды шешу туралы қолдау хат шешiм орындалуға жататын Уағдаласушы Тараптың құзырлы сотына берiледi. Ол бiрiншi инстанция iсi бойынша шешiм шығарған сотқа да берiлуi мүмкiн. Бұл сот қолдау хат бойынша шешiм шығаруға құзырлы сотқа қолдау хат жiбередi.
2. Қолдау хатқа мыналар қоса берiледi:
а/ шешiм немесе оның куәландырылған көшiрмесi, сондай-ақ шешiмнiң заңды күшiне енгендiгi және орындалуға жататындығы туралы немесе, егер бұл шешiмнiң өзiн қолданбаса, оның заңды күшiне енгенiнше орындалуға жататындығы туралы ресми құжат;
б/ процеске қатыспаған қарсы шешiм шығарылған тараптың тиiстi тәртiп пен уақытылы сотқа шақырылғандығы жөнiндегi, ал оның iс жүргiзу қабiлетсiздiгi жағдайында оның тиiстi түрде ұсынылғандығы туралы құжат;
в/ оны жөнелту сәтiнде шешiмнiң жартылай орындалуын растайтын құжат;
г/ шарттық қылмыстылық iстер жөнiндегi тараптардың келiсiмiн растайтын құжат.
3. Шешiмдердi ықтиярсыз орындауды шешу туралы қолдау хат пен оған қоса берiлген құжаттар сұрау салынған Уағдаласушы Тараптың немесе орыс тiлiне куәландырылған аудармамен қоса берiледi.

55-бап
Шешiмдердi тану және ықтиярсыз орындау тәртiбi

1. 54-бапта көзделген шешiмдердi тану және ықтиярсыз орындауда шешу туралы қолдау хат аумағында ықтиярсыз орындау жүзеге асырылуға тиiс Уағдаласушы Тараптың соттарымен қаралады.
2. Шешiмдердi тану және ықтиярсыз орындау туралы қолдау хатты қараушы сот осы Шартпен көзделген шарттардың сақталғандығын белгiлеумен шектеледi.
3. Ықтиярсыз орындау тәртiбi аумағында орындау жүзеге асырылуға тиiс Уағдаласушы Тараптың заңы бойынша айқындалады.

56-бап
Шешiмдердi танудан және орындаудан бас тарту

52-бапта көзделген шешiмдердi танудан және ықтиярсыз орындауға шешiм беруден, егер:
а/ шешiм заңды күшiне енгенше орындалуға жататын жағдайлардан басқа ол заңды күшiне енбесе немесе орындалуға жатпаса, аумағында шешiм шығарылған Уағдаласушы Тараптың заңына сәйкес;
б/ жауапкер оған немесе оның өкiлiне уақытында және тиiстi түрде сотқа шақыру тапсырмау салдарынан процеске қатыспаса;
в/ осы Шарттың ережелерiне сәйкес, ал олармен көзделмеген жағдайларда аумағында шешiм танылуға және орындалуға тиiс Уағдаласушы Тараптың заңына сәйкес iс оның мекемесiнiң ерекше құзыретiне жатады;
г/ шарттық қылмыстық туралы тараптардың келiсiмiн растайтын құжат болмаса;
д/ соты шешiмдi тану және орындау туралы қолдау хатты қарайтын Уағдаласушы Тараптың заңымен көзделген ықтиярсыз орындаудың талап мерзiмi өтiп кетсе, бас тартылуы мүмкiн.

IV тарау. Қылмыстық iстер жөнiндегi құқықтық көмек

I бөлiм. Ұстап беру

57-бап
Ұстап беру мiндетi

Уағдаласушы Тараптар осы Шартта көзделген шарттарға сәйкес өтiнiш бойынша сауал қойылған мемлекет олардың аумағындағы ұстап беруге тартылатын құқық бұзушылықтар жауапкершiлiгi үшiн қылмыстық жазаға тарту мақсатында iздестiрiлетiн адамдарды не осындай құқық бұзушылыққа байланысты үкiмдi орындау үшiн ұстап беруге мiндеттенедi.

58-бап
Ұстап беруге соқтыратын құқық бұзушылықтар

1. Осы Шарттың мақсаты үшiн ұстап беруге соқтыратын құқық бұзушылықтар сауал қойылған және сауал қоюшы Уағдаласушы Тараптардың заңдарына сәйкес бiр жылдан жоғары мерзiмге бас бостандығынан айыруға немесе одан да ауыр жазамен жазаланатын құқық бұзушылықтар болып табылады.
2. Осы баптың 1-тармағымен көзделген құқық бұзушылықтарға қатысты шығарылған үкiмдi орындау үшiн ұстап беру, егер жазаның аяқталу мерзiмiне кемiнде алты ай қалса, жүргiзiледi.
3. Қандай да бiр құқық бұзушылық сауал қойылған және сауал қоюшы Уағдаласушы Тараптардың заңдарына сәйкес жазалануға жататын құқық бұзушылық болып табылатынын анықтаған жағдайда:
а/ осы құқық бұзушылықты құрайтын әрекет пен әрекетсiздiк Уағдаласушы Тараптардың заңдарына сәйкес ұқсас құқық бұзушылық санатына жататындығы немесе осы құқық бұзушылық ұқсас терминмен белгiленбейтiндiгi;
б/ сауал қойылған Уағдаласушы Тараппен келтiрiлетiн бүкiл әрекет пен әрекетсiздiктiң жиынтығына назар аударылатындықтан, осы құқық бұзушылықты құрайтын элементтерi анықталатындығы ескерiлмейдi.
4. Егер ұстап беру туралы өтiнiш осы баптың 1-тармағымен көзделген шарттарға сәйкес келмейтiн кейбiр жекелеген құқық бұзушылықтың бәрiне қатысты болмаса, онда талап етiлетiн адамды ұстап беру ең болмағанда осы құқық бұзушылықтың бiрi өзiне ұстап берудi әкеп соқтыратын шартта ғана шешiлуi мүмкiн.

59-бап
Ұстап беруден бас тартуға негiздер

Егер:
а/ ұстап беру талап етiлетiн адам сауал қойылған Уағдаласушы Тараптың азаматы немесе осы мемлекетте оған баспана берiлген адам болса. Осы негiзде ұстап беруден бас тартқан жағдайда сауал қоюшы Уағдаласушы Тарап бұл жөнiнде басқа Уағдаласушы Тарап өтiнсе, ұстап беру туралы өтiнiш түскен адамға қатысты тиiстi шаралар қабылдайды;
б/ сауал қоюшы Уағдаласушы Тараптың заңына сәйкес өтiнiш алған сәтте қылмыстық қудалау қозғалмайды немесе талап немесе кешiрiм мерзiмiнiң өтуiн қоса кез-келген заңды негiз бойынша үкiм орындауға келтiрiлмейдi;
в/ сауал қоюшы Уағдаласушы Тарап аумағында ұстап беру талап етiлетiн адамға қатысты сол құқық бұзушылық үшiн заңды күшiне енген iс бойынша iс жүргiзудi тоқтату туралы үкiм немесе қаулы шығарылса;
г/ ұстап беру туралы өтiнiш түскен құқық бұзушылық оның жалауы мен кеменi немесе құқық бұзушылық жасалған сәттегi оның заңына сәйкес тiркелген әуе кемесiн қоса сауал қоюшы Уағдаласушы Тараптың аумағында бүтiндей немесе жартылай жасалған құқық бұзушылық;
д/ ұстап беру туралы түскен өтiнiшке байланысты құқық бұзушылықты қылмыстық қудалау сауал қоюшы Уағдаласушы Тараптың ерекше құзыретiне енедi;
е/ ұстап беру туралы түскен өтiнiшке байланысты құқық бұзушылықты қылмыстық қудалау сауал қойылған және сауал қоюшы Уағдаласушы Тараптардың заңдарына сәйкес жәбiрленушiнiң шағымы бойынша ғана қозғалуы мүмкiн.

60-бап
Ұстап беру туралы өтiнiш және қажеттi құжаттар

1. Ұстап беру туралы өтiнiш жазбаша түрде жiберiледi және ұстап беру талап етiлетiн адам туралы азаматтығы және тұратын жерi және келген жерi туралы мағлұматтарды қоса қажеттi ақпаратты қамту керек.
2. Ұстап беру туралы өтiнiште барлық жағдайларда:
а/ осы адамның жеке басын анықтауға көмектесетiн кез-келген басқа ақпаратқа суретi немесе өзге бейнелерiн, сондай-ақ егер мұндай болса, қолының саусақтарының таңбасын қоса кез-келген басқа да ақпаратпен талап етiлетiн адамның дәл суреттемесi;
б/ осы құқық бұзушылық анықтаушы тиiстi ереженiң мәтiнi, немесе бұл қажет болса, әрекетiне осы құқық бұзушылық тиетiн сәйкес заңнан үзiндi, және осы құқық бұзушылыққа соқтыратын жазаны суреттеу болу керек.
3. Егер талап етiлетiн адам құқық бұзушылықта айыпталатын болса, ұстап беру туралы өтiнiшке осы адамды қамауға алу /тұтқындауға рұқсат құжат/ қорытындысы туралы қаулының куәландырылған көшiрмесiне жасалу уақыты мен орны, егер мұндай келтiрiлсе, материалдық залал туралы мағлұматтары қоса берiледi.
4. Егер талап етiлетiн адам құқық бұзушылықпен айыпталса, ұстап беру туралы өтiнiшке заңды күшiне енген үкiмнiң куәландырылған көшiрмесi, немесе айыптау бөлiгiн және шығарылған үкiмдi және, егер айыпталған адам жазаның бөлiгiн өтесе, өтелмеген бөлiктiң мағлұматтарын баяндаумен оның куәландырылған көшiрмесi қоса берiледi.
5. Ұстап беру туралы өтiнiш және оған қоса берiлетiн құжатттар осы Шарттың 17-бап ережелерiне сәйкес жасалады.
6. Ұстап беру туралы өтiнiш талап етiлетiн адамның сауал қоюшы Уағдаласушы Тараптың аумағында орналасқан жерi белгiлi болған жағдайларда жiберiледi.

61-бап
Ұстап беру туралы өтiнiшке қатысты шешiм

1. Сауал қоюшы Уағдаласушы Тарап ұстап беру туралы өтiнiштi онымен көзделген заң процедураларына сәйкес қарайды және өз шешiмi туралы сауал қойылған Уағдаласушы Тарапқа кiдiрмей хабарлайды.
2. Өтiнiштi қанағаттандыру туралы шешiм қабылданған жағдайда сауал қоюшы Уағдаласушы Тарап ұстап беру талап етiлетiн адамды қамауға алу шараларын дереу қабылдайды. Бұл адамды кiдiрмей қамауға алу жөнiндегi факт туралы сауал қойылған Уағдаласушы Тарап хабарланады.
3. Ұстап беру туралы өтiнiштi қанағаттандырудан кез-келген толық немесе жартылай бас тарту сәйкес себептермен негiзделедi.

62-бап
Қосымша ақпарат

1. Егер сауал қоюшы Уағдаласушы Тарап ұстап беру туралы өтiнiштiң негiзiне ұсынылған ақпаратты жеткiлiксiз деп есептесе, ол оны белгiлейтiн осындай ақылға сыйымды мерзiмде қосымша ақпарат ұсынуды талап етедi. Сауал қоюшы Уағдаласушы Тарап бiруақытта оның өз шектерiнен кетiп қалу мүмкiндiгiнiң алдын алу үшiн талап етiлетiн адамды бақылауды қамтамасыз етудiң қажеттi шараларын қабылдайды.
2. Осы баптың 1-тармағымен көзделген жағдайда сауал қойылған Уағдаласушы Тарап басқа Уағдаласушы Тарапқа ең төменгi мерзiмде қосымша ақпаратты ұсыну үшiн қажеттi шаралар қабылдайды.

63-бап
Ұстап беру туралы өтiнiштi алғанша ұстай тұру

1. Ұстап беру талап етiлетiн адамның жасырынбақ ойы болған немесе жасырынуға тырысу негiздерi болған жағдайда сауал қойылған Уағдаласушы Тарап сауал қоюшы Тарапқа талап етiлетiн адамды ұстап беру туралы өтiнiш алғанша ұстай тұру туралы өтiнiшпен келе алады. Мұндай өтiнiш қылмыстық полицияның Халықаралық ұйымы арқылы немесе телеграфты, телекстi, телефакстi, электрондық почтаны қоса мәтiнде берудiң техникалық құралдарын тiкелей пайдаланумен берiлуi мүмкiн.
2. Мұндай өтiнiште талап етiлетiн адамды суреттеу, ұстап беру туралы өтiнiш жiберiлетiндiгi туралы арыз, тұтқынға алу /тұтқындауға рұқсат қағаз/ қорытындысы туралы қаулы немесе заңды күшiне енген үкiм, әлi қанша мерзiмдегi бөлiктi атқару керектiгi туралы мағлұматты қоса, осы құқық бұзушылық үшiн тағайындалуы мүмкiн немесе тағайындалған жаза туралы хабарлама, осы iс бойынша фактiлердi қысқаша баяндау және талап етiлетiн адамның тұрған жерi туралы хабарлама болу керек.
3. Сауал қоюшы Уағдаласушы Тарап осындай өтiнiш бойынша өз заңдарына сәйкес шешiм қабылдайды және бұл жөнiнде сауал қойылған Уағдаласушы Тарапқа дереу хабарлайды.
4. Осындай өтiнiш негiзiнде ұсталған адам егер ұстап беру туралы өтiнiш түспесе, сауал қоюшы Уағдаласушы Тараптың заңдарымен көзделген мерзiм өткенше босатылады.
5. Осы баптың 4-тармағына сәйкес адамды босату ұстап беру туралы және растайтын құжаттар туралы келесi өтiнiш алған жағдайда талап етiлетiн адамды ұстап беру мақсатымен қамауға алуға кедергi болмайды.

64-бап
Ұстап беру туралы өтiнiш алғанша қамауға алу

1. Осы Шарттың 63-бабымен көзделген өтiнiш негiзiнде қамауға алынған адам ерекше жағдайда сауал қоюшы Уағдаласушы Тарап заңына сәйкес факсимильдi байланыспен берiлген қамауға алу қорытындысы туралы қаулы көшiрмесi немесе заңды күшiне енген үкiм, не одан айыптау бөлiгiн баяндаудың куәландырылған көшiрмесiн жаңа шығарылған үкiмдi сауал қоюшы Уағдаласушы Тараптың тiлiне немесе орыс тiлiне аудармасы жасалу керек.
2. Осы баптың 1-тармағымен көзделген жағдайда Уағдаласушы Тараптар сауал қойылған Уағдаласушы Тараптың тиiстi ұстап беру туралы және растайтын құжаттарды ұсынуға тиiстi уақыт кезеңiне келiседi. Сауал қоюшы Уағдаласушы Тарап, егер ұстап беру туралы өтiнiш Уағдаласушы Тараптармен келiсiлген уақыт кезеңiне түспесе, қамауға алынған адамды босатады.

65-бап
Ұстап беру талап етiлетiн адамды iздеудi жүзеге асыру

1. Уағдаласушы Тараптар осы Шарттың 58-бабына сәйкес ұстап беруге тартылатын құқық бұзушылықтар жасауда айыпталатын адамдарды iздеу өтiнiшi бойынша мұндай адамдар сауал қоюшы Уағдаласушы Тараптың аумағында болуы мүмкiн негiздерi болған жағдайда ұстап беру туралы өтiнiш алғанша жүзеге асырады.
2. Iздеудi жүзеге асыру туралы өтiнiш осы Шарттың 7 және 17-баптарының ережелерiне сәйкес жасалады және барлық жағдайларда:
а/ оның жеке басы мен тұрған жерiн анықтауға көмек беретiн кез-келген басқа да ақпаратпен бiрге iздейтiн адамды мүмкiндiгiнше толық суреттеудi;
б/ жасалған құқық бұзушылық үшiн iзделiп жатқан адамның құқық бұзушылығын анықтайтын сәйкес ережелердiң мәтiнiн, әрекетiне осы құқық бұзушылық түсетiн тиiстi заңнан үзiндiнi және осы құқық бұзушылыққа соқтыратын жазаны суреттеудi;
в/ қамауға алу қорытындысы туралы /қамауға рұқсат қағаз/ қаулы немесе заңды күшiне енген үкiм туралы ақпаратқа, егер адам жазаның бөлiгiн өтесе, жазаның әлi қанша бөлiгiн өтеу керектiгi туралы мағлұматтарды;
г/ оны тапқан жағдайда адамды ұстау туралы өтiнiш пен ұстап беру туралы өтiнiшi жiберiлгендiгi туралы арызды қамту керек.
3. Iздеудi жүзеге асыру туралы өтiнiшке, iзделетiн адамның, егер мұндайлар болса, қолының саусақтарының iздерi, сондай-ақ талап етiлуi мүмкiн өзге де құжаттар немесе олардың көшiрмелерi қоса берiледi.
4. Сауал қоюшы Уағдаласушы Тарап iздеу туралы өтiнiш алу бойынша өз аумағында iзделетiн адамның орналасқан жерiн анықтауға және оны ұстауға шаралар қабылдайды. Мұндай адамды ұстау фактiсi туралы сауал қойылған Уағдаласушы Тарапқа дереу хабарланады.
5. Осы баптың 3-тармағына сәйкес ұсталған адам, егер оны ұстау туралы өтiнiш ұстаған сәттен отыз сөтке iшiнде түспесе, босатылу керек.
6. Осы баптың 4-тармағына сәйкес адамды ұстап беру және растаушы құжаттар туралы кейiн өтiнiш алған жағдайда ұстап беру мақсатымен қайтадан ұстауға және қамауға алуға кедергi келтiрмейдi.

66-бап
Негiзсiз ұстау және/немесе қамауға алу жауапкершiлiгi

1. Ұстап беру талап етiлетiн адамды негiзсiз ұстау және/немесе қамауға алуды, егер:
а/ осы Уағдаласушы Тараппен ұстап беру туралы өтiнiш және осы Шарттың 63, 64 және 65-баптарымен көзделген мерзiмде тиiстi құжаттар ұсынылмаса;
б/ егер осы Уағдаласушы Тарап ұстап беру талап етiлетiн адам сауал қоюшы Уағдаласушы Тараппен ұсталса немесе қамауға алынса ұстап беру туралы өтiнiштен бас тартса, сауал қойылған Уағдаласушы Тарап жауапты болады.
2. Осы баптың 1-тармағымен көзделген жағдайларда негiзсiз ұстаумен және/немесе қамауға алумен келтiрiлген залалды өтеу Уағдаласушы Тараптардың заңдарына және осы Шартпен көзделген шарттарға сәйкес жүзеге асырылады.

67-бап
Адамды беру

1. Ұстап беру туралы өтiнiштi қанағаттандыру туралы хабар алу бойынша Уағдаласушы Тараптар қысқа мерзiмде талап етiлетiн адамды берудiң уақытын, орнын және жөн-жосығын айқындайды.
2. Талап етiлетiн адамды ұстап беру жөн-жосығы сауал қоюшы және сауал қойылған Уағдаласушы Тараптардың әдiлет мекемелерiнiң өкiлдерiмен қол қойылатын екi данада беру туралы хаттама жасауды енгiзуi керек. Қажет жағдайда сауал қойылған Уағдаласушы Тараптардың өкiлдерiнiң өкiлеттiгi қажет жағдайда талап етiлетiн адамды беру Уағдаласушы Тараптар арасындағы алдын-ала келiсiмге сәйкес тиiстi құжаттармен расталады.
3. Адам сауал қоюшы Уағдаласушы Тарап аумағынан осы Тараппен белгiленген ақылға сыйымды уақыт кезеңi iшiнде қабылданады. Егер адам белгiленген уақыт кезеңiнде қабылданбаса, сауал қоюшы Уағдаласушы Тарап бұл адамды босатады және осы құқық бұзушылыққа байланысты осы адамды беруден бас тартады.
4. Егер оған байланысты емес жағдайлардан қандай да бiр Уағдаласушы Тарап ұстап беруге жататын адамды бере немесе қабылдай алмаса, онда ол бұл жөнiнде басқа Уағдаласушы Тарапқа кiдiртпей хабарлайды. Сауал қоюшы және сауал қойылған Уағдаласушы Тараптар берудiң жаңа мерзiмiн бiрiгiп айқындайды, және бұл жағдайда осы баптың үшiншi тармақ ережелерi қолданылады.

68-бап
Ұстап берудi кейiнге қалдыру немесе уақытша беру

1. Егер ұстап берiлуi талап етiлетiн адам сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың аумағында басқа қылмыс үшiн қылмыстық жауапкершiлiкке тартылса немесе сотталған болса, оны ұстап беру қылмыстық қудалауды тоқтатқанға, үкiмдi орындағанға дейiн немесе жазалаудан босатқанға дейiн кейiнге қалдырылуы мүмкiн.
2. Егер осы баптың 1-тармағымен көзделген берудi кейiнге қалдыру немесе уақытша беру ескiлiк мерзiмiнiң өтiп кетуiне әкелуi немесе ұстап берiлуi талап етiлетiн адамға қатысты тергеуге айтарлықтай зиян тигiзуi мүмкiн болса, онда сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап кейiнге қалдырудың орнына талап етiлетiн адамды сұрау салынатын және сұрау салушы Уағдаласушы Тараптар бiрiге белгiлейтiн жағдайларға сәйкес сұрау салушы Уағдаласушы Тарапқа уақытша бере алады.
3. Уақытша ұстап берiлген адам ол ұстап берiлген қылмыстық iс бойынша әрекеттер жасағаннан кейiн, бiрақ үш айдан кешiктiрiлмей қайтарылуға тиiстi.

69-бап
Ұстап беру туралы үйлесетiн өтiнiштер

Егер Уағдаласушы Тараптардың бiреуi басқа Уағдаласушы Тараптан және қандай да бiр үшiншi мемлекеттен бiр адамды бiр мезгiлде ұстап беру туралы өтiнiш алса, ол ұстап беру туралы қандай өтiнiш қанағаттандыруға тиiс екендiгiн өз қалауы бойынша белгiлейдi.

70-бап
Арнайы ереже

1. Осы Шартқа сәйкес ұстап берiлетiн адамға қатысты, егер сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың келiсiмi болмаса, соған байланысты ұстап берiлген құқық бұзушылықтан басқа, оның берiлгенге дейiн жасаған кез келген құқық бұзушылығы үшiн қылмыстық қудалау, үкiм шығару жүзеге асырылмайды және сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың аумағында оның қандай да бiр жеке еркiндiгiне шек қойылмайды.
2. Егер ұстап берiлген адамның сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың аумағынан кетуге мүмкiндiгi болмаса және бұл адам осыған байланысты ұстап берiлген құқық бұзушылық үшiн жауапкершiлiктен толық босатылғаннан кейiн бiр ай iшiнде кетiп қалмаса, немесе егер бұл адам бұрын кетiп қалып сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың аумағына өз еркiмен қайтып келсе, осы баптың 1-тармағының ережесi қолданылмайды.

71-бап
Қайталанған беру

Егер ұстап берiлген адам ол соған байланысты ұстап берiлген құқық бұзушылық үшiн жауапкершiлiктен оны сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың аумағында толық босатқанға дейiн сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың аумағына қайтып келсе, онда осы адамды қайтадан ұстап беру осы Шарттың 60, 62-баптарымен көзделген құжаттарды бермей-ақ өтiнiш бойынша жүзеге асырылуы мүмкiн.

72-бап
Меншiктi беру

1. Сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың заңдары мүмкiндiк беретiн көлемде, және үшiншi тараптардың тиiстi түрде сақталатын құқықтарын ескере отырып, адамды ұстап беруге әкелетiн құқық бұзушылық нәтижесiнде сатып алынуы мүмкiн, немесе қылмыстық iс бойынша дәлел ретiнде талап етiлуi мүмкiн, сұрау салынатын мемлекетте табылған түгел меншiк, егер ұстап беру рұқсат етiлген болса, сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың өтiнiшi болған кезде берiледi.
2. Егер сұрау салушы Уағдаласушы Тарап өтiнсе, жоғарыда аталған меншiк шарт жасалған адамды ұстап беру бiр себептермен жүзеге асырыла алмайтын болса да, осы Тарапқа берiлуi мүмкiн.
3. Егер аталған меншiк сұрау салынатын Уағдаласушы Тарапқа қылмыстық iс бойынша дәлел ретiнде қажет болса, онда оны беру iс бойынша өндiрiс тоқтатылғанға дейiн кейiнге қалдырылуы мүмкiн.
4. Егер аталған меншiк сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың аумағында қолдануға тыйым салынуға немесе тәркiленуге жататын болса, онда бұл Тараптың оны бермеуi немесе уақытша беруi мүмкiн.
5. Егер сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың заңдары немесе үшiншi тараптардың құқықтарын қорғау мүдделерi саны талап ететiн болса кез келген осындай тәртiпте берiлген меншiк, егер осы Тарап талап ететiн болса, сот талқылауы аяқталғаннан кейiн сұрау салынатын Уағдаласушы Тарапқа қайтарылады.

73-бап
Транзиттiк тасымалдау

1. Егер адам бiр Уағдаласушы Тарапқа үшiншi мемлекеттен басқа Уағдаласушы Тараптың аумағы арқылы ұстап берiлуге тиiс болса, онда осы адамды алатын Тарап басқа Тараптан бұл адамды соның аумағы арқылы транзиттiк тасымалдауға рұқсат сұрайды. Бұл ереже басқа Уағдаласушы Тараптың аумағында самолеттiң қонуы жоспарланбайтын кезде әуе көлiгiн пайдалану ретiнде қолданылмайды.
2. Тиiстi ақпараты бар осындай өтiнiш алған соң сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап өз заңдарымен көзделген шараларға сәйкес осы өтiнiштi қарайды да, егер ол оның негiзiн қалайтын мүдделерiне зиян тигiзбесе ғана, осы өтiнiштi тез арада қанағаттандырады. Уағдаласушы Тараптардың құзыреттi мекемелерi әрбiр жеке ретте транзиттiң тәсiлi, жолы және өзге жағдайлары туралы келiседi.
3. Транзиттiк тасымалдау кезiнде транзит мемлекетi тасымалданатын адамды қамауға ұстаудың заңды мүмкiндiгiн қамсыздандырады және басқа Уағдаласушы Тараптың тасымалданатын адамдарды ертiп жүрген өкiлдерiне қажеттi көмек көрсетедi.
4. Әуе мекемесiнiң жоспарланбаған қонуы жағдайында соның аумағының үстiнен ұшу жүзеге асырылатын Уағдаласушы Тарап басқа Уағдаласушы Тараптың тасымалданатын адамды ертiп жүретiн өкiлдерiнiң өтiнiшiмен осы баптың 1-тармағына сәйкес ұсынылатын транзиттiк тасымалдау туралы өтiнiш алғанға дейiн 48 сағаттың iшiнде бұл адамды тұтқында ұстай алады. Мұндай өтiнiш телеграф, телекс, телефакс, электронды почтаны қоса отырып, мәтiндi берудiң техникалық құралдары арқылы берiлуi мүмкiн.
5. Транзиттiк тасымалдауға байланысты шығындарды сұрау салушы Уағдаласушы Тарап көтередi.

74-бап
Қылмыстық iс бойынша өндiрiс нәтижелерi
туралы хабарландыру

Уағдаласушы Тараптар өздерiне ұстап берiлген адамдарға қарсы қылмысты iс бойынша өндiрiс нәтижелерi туралы бiр-бiрiне хабарлайды. Өтiнiш бойынша соңғы шешiмнiң де көшiрмесi жiберiледi.

II бөлiм. Қылмыстық қудалауды жүзеге асыру

75-бап
Қылмыстық қудалауды жүзеге асыру мүмкiндiгi

1. Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы құқық бұзушылық жасауда күдiктенетiн адамды ұстап беруге мүмкiндiк туғызатын жағдайлар болмаған кезде, немесе егер әдiл сотты жүргiзу мүдделерi талап етсе, сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың заңдарына сәйкес осы адамға қарсы қылмыстық қудалауды жүзеге асыруды басқа Уағдаласушы Тараптан өтiнуi мүмкiн.
2. Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы басқа Уағдаласушы Тараптың өтiнiшiмен, егер адамды ұстап беруге мүмкiндiк туғызатын жағдайлар болмаса, сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың заңдарына сәйкес адам құқық бұзушылықта күдiктенген кезде, өз азаматына немесе оның аумағында тұрақты тұратын өзге адамдарға қарсы қылмыстық қудалауды жүзеге асыра алады.

76-бап
Қылмыстық қудалауды жүзеге асыру туралы өтiнiш
және қажеттi құжаттар

1. Қылмыстық қудалауды жүзеге асыру туралы өтiнiш жазбаша түрде жiберiледi және онда:
а) тергеу немесе соттық талқылау жүргiзуге құзырлы сұрау салушы әдiлет мекемесiнiң және сұрау салынатын әдiлет мекемесiнiң атауы;
ә) жасалған құқық бұзушылықтың орны мен уақытын нақты көрсете отырып, қылмыстық сот iсiн жүргiзудi өткiзу туралы өтiнiш осыған байланысты жiберiлетiн iс-әрекеттiң сипаттамасы;
б) қылмыс жасауда күдiктердi дәлелдейтiн, тергеу нәтижелерiн баяндау;
в) күдiктiнiң жеке басы, азаматтығы және тұратын жерi туралы мейлiнше анық ақпарат;
г) қылмыспен келтiрiлген зиянның көлемi туралы мәлiметтер болуға тиiс.
2. Қылмыстық қудалауды жүзеге асыру туралы өтiнiш:
а) осы iс-әрекет соның негiзiнде қылмыс болып табылатын сұрау салушы Уағдаласушы Тарап заңы ережелерiнiң мәтiнiмен, сондай-ақ қажет болса тергеу жүргiзуде маңызы бар болса заң шығару нормаларының мәтiндерiмен;
ә) жәбiрленушiнiң шағымы бойынша қозғалатын қылмыстық iстер бойынша жәбiрленушiлердiң арызымен, және зиянды өтеу туралы арыздармен;
б) күдiктiнiң сыртқы келбетiнiң сипатын, фото суретiн және өзге бейнелердi қоса отырып, оның жеке басын анықтауға мүмкiндiк туғызатын кез келген ақпаратпен бiрге жiберiледi.
3. Iстегi құжаттардың әрқайсысы сұрау салушы Уағдаласушы Тарап құзыреттi әдiлет мекемесiнiң елтаңба мөрiмен куәландыруға тиiс.
4. Өтiнiш пен соған қоса берiлетiн құжаттар осы шарттың 17-бабының ережелерiне сәйкес ресiмделедi.

77-бап
Түпнұсқалықты растау және куәландыру

Ұлттық заңдармен және осы Шартпен көзделген жағдайлардан басқа, егер Уағдаласушы Тараптар өзге туралы келiспеген болса, қылмыстық қудалауды жүзеге асыру туралы өтiнiшке жауап қайтара отыра берiлген құжаттар мен өзге материалдар түпнұсқалығын анықтауды немесе куәландыруды талап етпейдi.

78-бап
Өтiнiш туралы хабарландыру

Сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап сұрау салушы Уағдаласушы Тарапқа соңғы шешiм туралы хабарлайды. Сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың өтiнiшiмен соңғы шешiмнiң көшiрмесi жiберiледi.

79-бап
Өтiнiштi қанағаттандыруға негiздер

Қылмыстық қудалау туралы өтiнiштiң, егер өтiнiш соған байланысты жiберiлетiн iс-әрекет сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың аумағында жасалған болса ғана ол құқық бұзушылық болып есептелетiн болған жағдайда қанағаттандырыла алады.

80-бап
Бас тартуға негiздер

1. Егер сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап қылмыстық қудалауды жүзеге асыру туралы өтiнiштi қабылдаудан бас тартса, ол сұрау салушы Уағдаласушы Тарапқа бас тарту себептерi туралы хабарлайды.
2. Егер:
а) күдiктi адам сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың азаматы болып табылмаса немесе бұл Уағдаласушы Тарап осы адам аумағында тұрақты тұратын мемлекет болып табылмаса;
ә) өтiнiш соған байланысты жiберiлетiн қылмыс ұстап беруге әкелетiн қылмыс болып табылмаса,
қылмыстық қудалауды жүзеге асыру туралы өтiнiштi қабылдаудан бас тартылуы мүмкiн.

81-бап
Қылмыстық қудалауды жүзеге асырудың
мүмкiн еместiгi

Егер қудалау талап етiлетiн адамға қатысты сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың аумағында заңды күшiне енген үкiм немесе iс бойынша өзге соңғы шешiм шығарылса, қылмыстық қудалауды жүзеге асыру туралы өтiнiш орындалмайды, бұл жайлы сұрау салушы Уағдаласушы Тарап хабарланады. Мұндай жағдайда сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың әдiлет мекемелерi қылмыстық iстi қозғай алмайды, ал олар қозғаған iс тоқтатуға жатады.

82-бап
Күдiктi адамның жағдайы

Күдiктi адам, күдiктiнiң заңды өкiлi немесе жақын туыстары бұл күдiктi адам әдiл соттан жасырынып жүрген немесе қандай да бiр өзге түрде оны жүргiзуге кедергi жасаған реттерден басқа, кез келген Уағдаласушы Тарапқа қылмыстық сот iсiн жүргiзудi өткiзудегi өз мүдделiгiн мәлiмдей алады.

83-бап
Жәбiрленушiнiң құқықтары

Сот iсiн жүргiзудi өткiзу кезiнде сұрау салушы және сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптар қылмыстан жәбiрленушi болып табылатын адам құқықтарының, атап айтқанда оның зиянды өтетуге құқығының өткiзу нәтижесiнде бұзылмауын қамтамасыз етедi. Егер азаматтық талап сот iсiн жүргiзудi өткiзгенге дейiн қанағаттандырылмаған болса, сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап өткiзiлген сот iсiн жүргiзуде талап қоюға рұқсат бередi. Жәбiрленушi қайтыс болған жағдайда бұл ереже оның асырауындағы адамдарға қолданылады.

84-бап
Сот iсiн жүргiзудi өткiзудiң сұрау салушы
Тарап үшiн салдары

Сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап күдiктi адамға қылмыстық қудалауды жүзеге асыру туралы өтiнiш алғаннан кейiн, сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап iс бойынша соңғы шешiм шығарылғаны туралы сұрау салушы Уағдаласушы Тарапқа хабарламайынша, сұрау салынатын Уағдаласушы Тарапқа заң көмегiн көрсетудi қоса отырып, қажеттi тергеуден басқа, сұрау салушы Уағдаласушы Тарап қылмыстық қудалауды уақытша тоқтатады. Хабарлау сәтiнен бастап сұрау салушы Уағдаласушы Тарап тура осы қылмысқа байланысты қылмыстық қудалауды тоқтатады.

85-бап
Сот iсiн жүргiзудi өткiзудiң сұрау салынатын
Уағдаласушы Тарап үшiн салдары

1. Келiсiм бойынша өткiзiлген сот iсiн жүргiзу сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың заңдарымен реттеледi. Өз заңдарына сәйкес күдiктi адамға жаза қою кезiнде сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың әдiлет мекемесi қылмыс құрамының нақты элементтерiне қатысты қажеттi толықтырулар енгiзедi. Осы мемлекетке жарияланған жазалау шарасы сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың заңдарымен көзделген шарадан қатал болмауға тиiс.
2. Сот тергеуiне немесе процедуралық талаптарға байланысты сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың заңдарына сәйкес оның аумағында жасалатын кез келген әрекет, мұндай әрекет сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың заңдарына қаншалықты сай келетiндiгiне қарай егер ол осы мемлекетте немесе осы мемлекеттiң әдiлет мекемесiмен жасалған кезде қандай заңды күшке ие болса, сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың аумағында тура сондай заңды күшке ие.
3. Сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап қылмыстық қудалауды жүзеге асыру туралы өтiнiш бойынша сот тергеуi нәтижесiнде қабылданған шешiм туралы сұрау салушы Уағдаласушы Тарапқа хабарлайды. Осы мақсатпен оның өтiнiшi бойынша кез келген соңғы шешiмнiң көшiрмесi берiледi.

86-бап
Жауапкершiлiктi жеңiлдететiн және ауырлататын
жағдайлар

Уағдаласушы Тараптардың әрқайсысы сот тергеуiн қоса отырып, қылмыстық қудалауды жүзеге асыру кезiнде олар Уағдаласушы Тараптардың қайсысында пайда болғанына қарамастан, Уағдаласушы Тараптардың заңдарымен көзделген жауапкершiлiктi жеңiлдететiн және ауырлататын жағдайларды ескередi.

87-бап
Уақытша шаралар

Сұрау салушы Уағдаласушы Тарап қылмыстық қудалауды жүзеге асыру жөнiндегi өтiнiштi жiберу ниетi туралы жариялаған кезде сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап сұрау салушы осы мақсат үшiн жiберген арнайы өтiнiштi алған соң алдын ала ұстау мен тұтқынға алуды қоса отырып, егер қылмыстық қудалауды жүзеге асыру туралы өтiнiш осыған байланысты жiберілген құқық бұзушылық оның аумағында жасалған болса, сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың заңдарына сәйкес қолданылуы мүмкiн барлық уақытша шараларды қолдана алады.

III бөлiм. Қылмыстық iстер жөнiндегi құқықтық көмек
және құқықтық қатынастар туралы арнайы ережелер

88-бап
Жауап беру немесе тергеу жүргiзуде көмек көрсету
үшiн тұтқындағы адамдарды өткiзу

1. Уағдаласушы Тараптар өз заңдарына сәйкес және тұтқындағы адамдардың келiсiмiмен, тиiстi өтiнiш болған кезде, жауап беру немесе тергеу жүргiзуде көмек көрсету үшiн оларды бiр-бiрiне уақытша бере алады.
2. Осы баптың 1-тармағымен көзделген түрде адамдарды беру Уағдаласушы Тараптар бiрге келiсетiн, бiрақ бiр айдан аспайтын, ал ерекше жағдайларда екi айдан аспайтын мерзiмге жүзеге асырылуы мүмкiн.
3. Егер сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың заңдарына сәйкес қоса берiлетiн адам тұтқында ұсталуға тиiс болса, сұрау салушы Уағдаласушы Тарап бұл адамды тұтқынға ұстайды да осы баптың 2-тармағымен көзделген мерзiмдердi ескере отырып, немесе, егер оның сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың аумағында кейiн де болуы қажет етiлмеген кезде, одан да ерте оны беру туралы өтiнiш соған байланысты берiлген сот тергеуi аяқталғаннан кейiн оны сұрау салынатын Уағдаласушы Тарапқа қайтарады.

89-бап
Ұстап берiлуi талап етiлетiн адамды уақытша
беру мерзiмдерi

1. Осы Шарттың 68-бабына сәйкес ұстап берiлуi талап етiлетiн адамды уақытша беру мерзiмдерi, әдiл сотты жүзеге асыру мүдделерiне қарай және Уағдаласушы Тараптардың заңдарымен рұқсат етiлген тұтқында ұстаудың шектi мерзiмдерiн ескере отырып, Уағдаласушы Тараптармен бiрiге белгiленедi.
2. Осы шарттың 68-бабымен және осы баптың 1-тармағымен көзделген жағдайларда уақытша ұстап берiлетiн адамды тұтқында ұстау мерзiмдерi сұрау салушы және сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптардың заңдарына сәйкес әрбiр қылмыстық iс бойынша жеке ескерiлуге тиiс.

90-бап
Тiнту және тартып алу

Сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың заңдарымен рұқсат етiлетiн шектерде ол осы Шарттың 72-бабымен көзделген жағдайларды сақтау кезiнде қылмыстық iс бойынша дәлелдер ретiнде пайдалану үшiн заттар мен құжаттарды тiнту, тартып алу және сұрау салушы Уағдаласушы Тарапқа беру туралы өтiнiштi орындайды.

91-бап
Құқық бұзушылықтан түскен табыстар

Уағдаласушы Тараптар құқық бұзушылықтан түскен табыстарды табу, тартып алу және тәркiлеуде көмек көрсетедi. Осы Шарттың мақсаттары үшiн "қылмыстан түскен табыстар" тiкелей немесе жанама түрде құқық бұзушылық жасау салдарынан түскен немесе сатылған кез келген күдiктi немесе сотпен белгiленген меншiктi, не құқық бұзушылық жасау нәтижесiнде алынған басқа пайдаларды бiлдiредi.

92-бап
Құқық бұзушылықтардан түскен табыстарға қатысты
көмек көрсету

1. Қылмыстан түскен табыстарға қатысты көмек туралы өтiнiштi сұрау салынатын Уағдаласушы Тарапқа жiбере отырып, сұрау салушы Уағдаласушы Тарап мұндай табыстар сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың юрисдикциясы шектерiнде болуы мүмкiн деп есептейтiн себептер туралы хабарлайды.
2. Осы баптың 1-тармағына сәйкес жiберiлген өтiнiштi алып сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап қылмыстан түскен қандай да бiр табыстар оның юрисдикциясы шектерiнде болып-болмауын анықтауға қажеттi шаралар қолданады және тергеу нәтижелерi туралы сұрау салушы Уағдаласушы Тарапқа хабарлайды.
3. Егер қылмыстан түскен қандай да бiр табыстар сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап юрисдикциясының шектерiнде болса, ол активтердi анықтауға, қаржы операцияларын тергеуге және құқық бұзушылықтан түскен табыстарды тартып алуды қамтамасыз етуге көмектесе алатын басқа ақпаратты немесе куәлiктердi алуға қажеттi шаралар қолданады.
4. Болжалынып отырған қылмыстан түскен табыстар анықталған жағдайда тиiстi өтiнiш болған кезде сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап қандай да бiр операцияларға, сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың соты осы табыстарға қатысты соңғы шешiм қабылданғанға дейiн болжаланып отырған қылмыстан түскен осы табыстарды беруге немесе пайдалануға жол бермеу мақсатымен оның заңдарымен рұқсат етiлген шаралар қолданады.
5. Сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың заңдарымен белгiленген шектерде ол қылмыстан түскен табыстарды тартып алу немесе тәркiлеу туралы сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың соңғы шешiмiн орындауға келтiредi немесе орындалуына рұқсат етедi, немесе сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың өтiнiшiне сәйкес осы табыстарды алуға басқа тиiстi шаралар қолданады.
6. Осы бапта қолдану кезiнде Уағдаласушы Тараптар адал ниеттi үшiншi тараптар құқықтарының сақталуын қамтамасыз етедi, ал қылмыстан түскен табыстарды беру осы Шарттың 72-бабымен көзделген жағдайларды сақтай отырып жүзеге асырылады.

93-бап
Бақыланатын қамсыздандырушылық

1. Уағдаласушы Тараптар өз заңдарының және өз мүмкiндiктерiнiң шеңберiнде айналымына тыйым салынған заттар, құралдар немесе бұйымдардың заңсыз айналуына қатысушы адамдарды анықтау және оларды қылмыстық қудалау мақсатында кез келген үшiншi тараппен келiсiмдердi және шарттарды қоса отырып, өзара тиiмдi шарттар негiзiнде айналымға тыйым салынған заттарды, құралдарды немесе бұйымдарды бақыланатын қамсыздандырушылық әдiсiн тиiстi пайдалануды көздейтiн қажеттi шаралар қолданады.
2. Бақыланатын қамсыздандырушылықтың әдiсiн пайдалану туралы шешiмдер адамдардың өмiрi мен денсаулығына, қоршаған ортаға, құқықтар мен заңмен қорғалатын мүдделерге туғызуы мүмкiн қауiптiң деңгейiн тиiстi түрде ескере отырып, әрбiр жеке жағдайда Уағдаласушы Тараптардың құзыреттi органдарымен қабылданады, және қажет жағдайда тараптар жасаған қаржылық шарттар мен юрисдикцияға қатысты өзара түсiнiсудi ескеруi мүмкiн.
3. Бақыланатын қамсыздандырушылықтары жасалған шарттарға сәйкес, оның iшiнде кез келген үшiншi тараптың қатысуымен жүзеге асырылатын, айналымына тыйым салынған заттардың, құралдар немесе бұйымдардың заңсыз партиялары адамдардың өмiрi мен денсаулығына және қоршаған ортаға туғызуы мүмкiн қауiптiң деңгейiн ескере отырып мұндай заттарды, құралдар немесе бұйымдарды сақтаумен немесе тартып алумен, не толық немесе жартылай ауыстырумен кейiннен тасымалдау үшiн пайдаланылуы мүмкiн.

94-бап
Сұрау салынатын және сұрау салушы Уағдаласушы
Тараптардың соттарына жататын iстердi қарау тәртiбi

Адамдарды немесе адамдар тобын, iстерi сұрау салынатын және сұрау салушы Уағдаласушы Тараптардың соттарында қаралуға тиiс бiрнеше қылмыстар жасауда айыптау кезiнде оларды аумағында алдын ала тергеу аяқталған Уағдаласушы Тараптың соты қарауға құзыреттi. Бұл жағдайда iстер осы Уағдаласушы Тараптың сот iсiн жүргiзу ережелерi бойынша қаралады.

95-бап
Айыптау үкiмдерi туралы хабарлар және
сотталушылық туралы мәлiметтер

1. Уағдаласушы Тараптар айыпталушылардың фотосуреттерi мен қол саусақтарының таңбасын бiрге жiбере отырып, басқа Уағдаласушы Тараптың азаматтарына қатысты өз соттары шығарған заңды күшiне енген айыптау үкiмдерi туралы бiр-бiрiне хабарлап тұруға мiндеттенедi.
2. Уағдаласушы Тараптар, егер адамдар сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың аумағында қылмыстық жауапкершiлiкке тартылатын болса, өз соттарымен бұдан бұрын айыпталған адамдардың сотталушылығы туралы өтiнiш бойынша бiр-бiрiне мәлiметтер хабарлайтын болады.

96-бап
Құпиялылықты сақтау

Тиiстi өтiнiш болған кезде:
а) сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап көмек көрсету, өтiнiштiң және растайтын құжатттардың мазмұны туралы өтiнiштi, сондай-ақ мұндай көмек көрсету фактiсiн құпияда сақтауға қажеттi шаралар қабылдайды. Егер бұл өтiнiш құпиялылықты бұзусыз қанағаттандырылмайтын болса, сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап бұл жайлы сұрау салушы Уағдаласушы Тарапқа хабарлайды, ал ол осыған қарамастан бұл өтiнiштi қанағаттандыру туралы сұраудың керектiгi немесе керек еместiгiн кейiннен белгiлейдi;
ә) сұрау салушы Уағдаласушы Тарап осы куәлiктер және ақпарат өтiнiште көрсетiлген тергеу және сот талқылауын өткiзу үшiн талап етiлетiн жағдайлардан басқа, сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап берген куәлiктер мен ақпаратты құпияда сақтайды.

97-бап
Пайдалануға шек қою

Сұрау салушы Уағдаласушы Тарап сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың келiсiмiнсiз көмек көрсету туралы өтiнiште аталған тергеулер немесе талқылаулардан басқа, қандай да бiр тергеулер немесе толықтырулар үшiн сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап беретiн ақпаратты немесе дәлелдердi пайдаланбайды немесе бермейдi. Алайда айыптау өзгерген жағдайда берiлген материал қойылған айыпқа сәйкес құқық бұзушылық осы Шартқа сәйкес өзара көмек көрсетiлуi мүмкiн құқық бұзушылық болып табылатын деңгейде пайдаланылуы мүмкiн.

98-бап
Куәларды, жәбiрленушiлердi және қылмыстық
процестiң басқа қатысушыларын қорғау

Уағдаласушы Тараптар қажет болған жағдайда, сондай-ақ әдiл сотты жүзеге асыру мүдделерi талап ететiн кезде мұндай iстердi соттарда қарау кезде бiрлескен тергеу жүргiзетiн құқық бұзушылық туралы iстер бойынша куәларды, жәбiрленушiлердi және қылмыстық процеске басқа қатысушыларды қорғауға өз заңдарымен көзделген шаралар қолданады.

99-бап
Тасымалдауға байланысты шығындар

Жауап беруге немесе тергеу өткiзуге көмек көрсету үшiн тұтқындағы адамды уақытша беру кезiнде, осы Шарттың 88-бабымен көзделген тасымалдауға байланысты, осы адамдарды үшiншi мемлекеттердiң аумағы арқылы транзиттiк тасымалдауға шыққан шығындарды сұрау салушы Уағдаласушы Тарап көтередi.

100-бап
Хабар-ошарсыз кеткен адамдарды iздестiру

1. Уағдаласушы Тараптар мұндай адамдар сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың аумағында болуы мүмкiн деп ойлауға негiздер болған кезде өтiнiш бойынша хабар-ошарсыз жоқ болып кеткен адамдарды iздестiрудi жүзеге асырады.
2. Хабар-ошарсыз кеткен адамдарды iздестiру туралы өтiнiш осы Шарттың 7 және 17-баптарының ережелерiне сәйкес жазылады және iзделетiн адамдардың орналасқан жерiн анықтауда көмектесуi мүмкiн кез келген өзге ақпаратпен қатар онда ол адамның жеке басының мүмкiндiгiнше толық сипаттамасы болуға тиiс.
3. Хабар-ошарсыз кеткен адамды iздестiру туралы өтiнiшке, олар болған кезде iздестiрiлетiн адамның фотосуреттерi немесе өзге графикалық бейнелерi, тiс картасы, қол саусақтарының белгiсi, сондай-ақ талап етiлiп қалуы мүмкiн өзге құжаттары немесе олардың көшiрмелерi қоса берiледi.

101-бап
Қылмыстық iстер бойынша құқықтық көмек көрсету
кезiнде Уағдаласушы Тараптар өкiлдерiнiң қатысуы

Уағдаласушы Тараптардың бiреуiнiң әдiлет мекемелерiнiң өкiлдерi басқа Уағдаласушы Тараптың келiсiмiмен қылмыстық iстер бойынша құқықтық көмек көрсету туралы өтiнiштi осы Уағдаласушы Тараптың әдiлет мекемелерi орындаған кезде қатыса алады.

102-бап
Ұстап берiлген адамдарды қаруланған түрде алып бару

1. Уағдаласушы Тараптар ұстап берiлуiне немесе тапсырылуына рұқсат етiлген адамдарды және тергеу жүргiзуде көмек көрсетуге берiлетiн адамдарды олардың аумағынан шығару кезiнде қауiпсiздiктi қамтамасыз ету мақсаттарында мұндай адамдарды сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың құзыреттi әдiлет мекемелерiнiң қарулы өкiлдерi алып баруы мүмкiн деп келiстi. Бұл жайлы сұрау салынатын Уағдаласушы Тарап алдын ала басқа Уағдаласушы Тараппен хабарланады.
2. Сұрау салушы Уағдаласушы Тараптың құзыреттi әдiлет мекемелерiнiң өкiлдерi өз қызмет мiндеттерiн орындаған кезде осы баптың 1-тармағымен көзделген жағдайларда оларға сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың құқық қорғау органдары жұмыскерлерiнiң құқықтық мәртебесi қолданылады. Осыған сәйкес олар мекендеген мемлекеттiң және өз мемлекетiнiң құқықтық қорғауымен пайдаланады, жеке қол сұқпаушылыққа, табельдi атылатын қаруды сақтау, ұстау және пайдалану құқығына ие, және қызметтерiн мекендеу мемлекетiнiң нормативтiк актiлерiне сәйкес орындайды.
3. Осы баптың 2-тармағында аталған құзыреттi әдiлет мекемелерiнiң өкiлдерi жасаған құқық бұзушылықтар туралы iстердi қарау кезiнде, олар азаматтары болып табылатын Уағдаласушы Тарап басқа Уағдаласушы Тарапқа қажеттi көмек пен жәрдем көрсетедi. Мұндай жағдайларда құқық бұзушыларды қылмыстық қудалау Уағдаласушы Тараптардың заңдарына және осы Шарттың ережелерiне сәйкес, олар азаматтары болып табылатын Тарапқа өтiнiш бойынша берiлуi мүмкiн.
4. Құзыреттi әдiлет мекемелерi өкiлдерiнiң табельдi атылатын қарулары, оның оқ-дәрiлерi, арнайы құралдары және жеке қорғану құралдары осы баптың 1-тармағымен көзделген жағдайларда сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың аумағына, нысаны мен мазмұны Уағдаласушы Тараптардың екеуiмен де келiсiлiнуге тиiс арнайы тiзiмдер (рұқсат қағазы) бойынша өткiзiледi және мiндеттi түрде қайта алып шығуға жатады. Қаруды, оқ-дәрiлердi, арнайы құралдарды және жеке қорғану құралдарын алып шығу құзыреттi әдiлет мекемелерi өкiлдерiнiң сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың аумағына кiруi кезiнде кеден органдары куәландырған, аталған тiзiмдердiң (рұқсат қағаздарының) негiзiнде жүзеге асырылады.
5. Осы баптың ережелерi Уағдаласушы Тараптардың аумағы арқылы Тараптарға үшiншi мемлекеттер ұстап берген адамдарды транзиттiк тасымалдау жағдайларына қолданылады. Осы Шарттың 73-бабының 4-тармағымен көзделген жағдайда тасымалданатын адамды ертiп бара жатқан Уағдаласушы Тараптың өкiлдерiнде атылатын қару, оқ-дәрiлер, арнайы құралдар және жеке қорғану құралдары бар екендiгi туралы осы Шарттың 73-бабының 1 және 44-тармақтарына сәйкес берiлетiн транзиттiк тасымалдау туралы өтiнiште хабарланады. Мұндай өтiнiштi алғанға дейiн қару, оқ-дәрiлер, арнайы құралдар және жеке қорғану құралдары сұрау салынатын Уағдаласушы Тараптың құзыреттi мекемелерiне сақтауға өткiзiлуге тиiс.

103-бап
Қылмыстық iстер бойынша көмек көрсету мәселелерi
жөнiндегi қатынастар тәртiбi

Ұстап беру және қылмыстық қудалау мәселелерi жөнiндегi қатынастар Уағдаласушы Тараптардың бас прокурорларымен (прокурорларымен) жүзеге асырылады.
Прокурордың (соттың) санкциясын талап ететiн iс жүргiзу және өзге әрекеттердi орындау мәселелерi жөнiндегi қатынастар Уағдаласушы Тараптардың бас прокурорларымен (прокурорларымен) белгiленген тәртiпте прокуратура органдарымен жүзеге асырылады.

V тарау. Қорытынды ережелер

104-бап
Осы Шартты қолдану мәселелерi

1. Осы Шартты қолдану кезiнде пайда болатын мәселелердi құзыреттi әдiлет мекемелерi өзара келiсiм бойынша шешедi. Қажет болғанда пайда болған келiспеушiлiктi реттеу мақсаттарында Уағдаласушы Тараптардың тиiстi мемлекеттiк органдарының өкiлдерiмен Бiрлескен комиссия құрылуы мүмкiн.
2. Уағдаласушы Тараптар әдiлет мекемелерiнiң орталық органдары осы Шарттың ережелерiн практикада қолдану мәселелерi бойынша ведомство аралық шарттар (келiсiмдер) жасай алады.

105-бап
Басқа халықаралық шарттарға көзқарас

Осы Шарт Уағдаласушы Тараптар қатысушылары болып табылатын басқа халықаралық шарттардың ережелерiн қозғамайды.

106-бап
Толықтырулар мен өзгертулер енгiзу

Осы Шартқа Уағдаласушы Тараптардың екеуiнiң де өзара келiсiмi бойынша, осы Шарттың 107-бабымен көзделген жағдайларға сәйкес күшiне енетiн толықтырулар мен өзгертулер енгiзiлуi мүмкiн.

107-бап
Күшiне ену

Осы Шарт бекiтуге жатады және бекiту грамоталарымен алысу күнiнен бастап он үшiншi күнi күшiне енедi.

108-бап
Қолданылу мерзiмi

Осы шарт күшiне енген күннен бастап бес жыл iшiнде қолданылатын болады және оның қолданылу мерзiмi, егер Уағдаласушы Тараптардың бiрде бiреуi оның қолданылуын тоқтатқысы келетiндiгi туралы басқа Уағдаласушы Тарапқа жазбаша хабарландыру жiбермесе, келесi бес жылдық мерзiмдерге бiрден ұзартылады. Шарт басқа Уағдаласушы Тарап мұндай ескерту алған күнiнен бастап алты ай өткеннен кейiн күшiн жояды.

109-бап
Уақытта қолданылуы

Осы Шарттың күшi бұл күшiне енгенге дейiн пайда болған құқықтық қатынастарға да қолданылады.
Алматы қаласында 1997 жылғы 2 маусымда, екi түпнұсқада, әрқайсысы қазақ, өзбек және орыс тiлдерiнде жасалған және барлық мәтiндер бiрдей күшке ие.

Осы Шарттың ережелерiн талқылау мақсаттары үшiн орыс тiлiндегi мәтiн пайдаланылады.

Қазақстан Республикасы Өзбекстан Республикасы
үшiн үшiн

О ратификации Договора между Республикой Казахстан и Республикой Узбекистан о правовой помощи и правовых отношениях по гражданским, семейным и уголовным делам

Закон Республики Казахстан от 8 мая 1998 года N 229

Ратифицировать Договор между Республикой Казахстан и Республикой Узбекистан о правовой помощи и правовых отношениях по гражданским, семейным и уголовным делам, подписанный в Алматы 2 июня 1997 года.

Президент
Республики Казахстан

приложение

Договор
между Республикой Казахстан и Республикой Узбекистан
о правовой помощи и правовых отношениях по гражданским,
семейным и уголовным делам

(Бюллетень международных договоров РК, 1999 г., N 5, ст. 94);
(Вступил в силу 29 ноября 1998 года - ж. "Дипломатический курьер",
спецвыпуск N 2, сентябрь 2000 года, стр. 165);


(Вступил в силу 29 ноября 1998 года -
Бюллетень международных договоров Республики Казахстан,
2004 г., N 3, ст. 15)

Республика Казахстан и Республика Узбекистан, именуемые в дальнейшем Договаривающимися Сторонами,
руководствуясь общепризнанными нормами международного права,
исходя из стремления обеспечить равную правовую защиту личных и имущественных прав граждан обеих Договаривающихся Сторон,
придавая важное значение развитию правового сотрудничества по гражданским, семейным и уголовным делам,
договорились о нижеследующем:

Раздел I
Общие положения

Часть I
Правовая защита

Статья 1
Предоставление правовой защиты

1. Граждане каждой из Договаривающихся Сторон, а также другие лица, постоянно проживающие на ее территории, пользуются на территории другой Договаривающейся Стороны в отношении своих личных и имущественных прав такой же правовой защитой, как и собственные граждане данной Договаривающейся Стороны.
2. Граждане каждой из Договаривающихся Сторон, а также другие лица, проживающие на ее территории, имеют право свободно и беспрепятственно обращаться в суды, прокуратуру, органы внутренних дел и иные учреждения другой Договаривающейся Стороны, к компетенции которых относятся гражданские, семейные и уголовные дела (далее именуемые "учреждения юстиции"), могут выступать в них, возбуждать ходатайства, предъявлять иски и осуществлять иные процессуальные действия на тех же условиях, что и граждане данной Договаривающейся Стороны.
3. Положения настоящего Договора применяются соответственно к юридическим лицам, учрежденным на территориях Договаривающихся Сторон в соответствии с их законодательством, а также другим организациям, обладающим процессуальной правоспособностью.

Статья 2
Освобождение от уплаты пошлин и
возмещения издержек

1. Граждане каждой из Договаривающихся Сторон, а также другие лица, постоянно проживающие на ее территории, освобождаются на территории другой Договаривающейся Стороны от уплаты и возмещения судебных и нотариальных пошлин и издержек, а также пользуются бесплатной юридической помощью на тех же условиях и в том же объеме, что и собственные граждане данной Договаривающейся Стороны.
2. Льготы, предусмотренные в пункте 1 настоящей статьи, распространяются на все процессуальные действия, осуществляемые по конкретному делу, включая исполнение решения.

Статья 3
Представление документов о личном, семейном
и имущественном положении

1. Льготы, предусмотренные статьей 2 настоящего Договора, предоставляются на основании документов о личном, семейном и имущественном положении лица, возбуждающего ходатайство о льготах. Эти документы выдаются компетентными учреждениями Договаривающейся Стороны, на территории которой имеет местожительство или местопребывание данное лицо.
2. Если лицо, возбуждающее ходатайство, не имеет на территории Договаривающихся Сторон местожительства или местопребывания, то документы, предусмотренные пунктом 1 настоящей статьи, могут быть выданы ему соответствующим дипломатическим представительством или консульским учреждением Договаривающейся Стороны, гражданином которой он является.
3. Учреждение юстиции, выносящее решение по ходатайству о предоставлении льгот, может и в случае необходимости затребовать от учреждения, выдавшего документы, дополнительные данные или необходимые разъяснения.

Часть II
Правовая помощь

Статья 4
Оказание правовой помощи

1. Учреждения юстиции Договаривающихся Сторон оказывают взаимную правовую помощь по гражданским, семейным и уголовным делам в соответствии с положениями настоящего Договора.
2. Учреждения юстиции оказывают правовую помощь и другим учреждениям по делам, указанным в пункте 1 настоящей статьи.
3. Другие учреждения, по делам, указанным в пункте 1 настоящей статьи, направляют просьбы о правовой помощи через учреждения юстиции.

Статья 5
Объем правовой помощи

Учреждения юстиции Договаривающихся Сторон оказывают друг другу правовую помощь путем выполнения процессуальных, оперативно-розыскных и иных действий, предусмотренных законодательством запрашиваемой Договаривающейся Стороны, в том числе:
а) составления и пересылки документов, предоставления оригиналов или заверенных копий соответствующих документов и материалов, включая банковские, финансовые, юридические и деловые документы;
б) проведения обыска, выемки и изъятия предметов и документов, ареста имущества, пересылки и выдачи вещественных доказательств;
в) проведения осмотра и освидетельствования;
г) производства экспертизы;
д) допроса сторон, потерпевших, обвиняемых, свидетелей, экспертов;
е) розыска лиц, обвиняемых в совершении преступлений, а также лиц, пропавших без вести, выдачи лиц, обвиняемых в совершении преступлений, а также для приведения приговора в исполнение;
е) возбуждения уголовного преследования;
ж) предоставления судебных документов;
з) признания и исполнения судебных решений по гражданским и семейным делам, приговоров по уголовным делам в части гражданского иска, исполнительных надписей;
и) путем вручения документов.

Статья 6
Порядок сношений

При оказании правовой помощи учреждения юстиции Договаривающихся Сторон сносятся друг с другом через свои центральные органы, если только настоящим Договором не установлен иной порядок сношений.

Статья 7
Содержание просьбы об оказании правовой помощи

1. Просьба об оказании правовой помощи должна содержать:
а) название запрашивающего учреждения юстиции и название запрашиваемого учреждения юстиции;
б) наименование дела, по которому запрашивается правовая помощь, изложение цели просьбы и описание запрашиваемой помощи;
в) имена и фамилии сторон, потерпевших, свидетелей, подозреваемых, обвиняемых, подсудимых или осужденных, сведения об их местожительстве или местопребывании, гражданстве, роде занятий, для юридических лиц - их наименование и местонахождение;
г) при наличии представителей лиц, указанных в подпункте "в" - их имена, фамилии и адреса;
д) причины применения и подробное описание конкретной процедуры, выполнение которой требуется;
е) по уголовным делам также описание и квалификация совершенного преступления, изложение или текст соответствующих законов, а также данные о размере материального ущерба, если он был причинен в результате деяния;
ж) указание сроков, в течение которых ожидается выполнение просьбы, когда это необходимо.
2. При необходимости к просьбе прилагаются надлежащим образом заверенные копии документов или выписки из них, облегчающие выполнение просьбы, либо необходимые для процессуальных действий, санкционируемых прокурорами.
3. В просьбе о вручении документов должны быть также указаны точный адрес получателя и наименование документов.
4. Просьба должна быть подписана соответствующим должностным лицом и скреплена гербовой печатью запрашивающего учреждения юстиции.

Статья 8
Порядок исполнения

1. При исполнении просьбы об оказании правовой помощи запрашиваемое учреждение юстиции применяет законодательство своего государства. По просьбе учреждения юстиции, от которого исходит просьба, оно может применить и процессуальные нормы запрашивающей Договаривающейся Стороны, если только они не противоречат законодательству запрашиваемой Договаривающейся Стороны.
2. Если запрашиваемое учреждение юстиции не компетентно исполнить просьбу об оказании правовой помощи, оно пересылает просьбу компетентному учреждению и уведомляет об этом запрашивающее учреждение юстиции.
3. По просьбе запрашивающего учреждения юстиции запрашиваемое учреждение юстиции своевременно сообщает ему и заинтересованным сторонам о времени и месте исполнения просьбы о правовой помощи, с тем чтобы они могли присутствовать при исполнении просьбы, если это допускается законодательством запрашиваемой Договаривающейся Стороны.
4. В случае, если точный адрес указанного в поручении лица неизвестен, запрашиваемое учреждение юстиции принимает в соответствии с законодательством Договаривающейся Стороны, на территории которой оно находится, необходимые меры для установления адреса.
5. Учреждения юстиции Договаривающихся Сторон обязаны принять необходимые меры к своевременному и полному исполнению просьб о правовой помощи. После исполнения просьбы учреждение юстиции, в случае необходимости, возвращает запрашивающему учреждению юстиции документы, которые были приложены к просьбе об оказании правовой помощи.
6. В том случае, когда правовая помощь не может быть оказана, согласно статье 19 настоящего Договора, запрашиваемое учреждение юстиции возвращает запрашивающему учреждению юстиции просьбу о правовой помощи и прилагаемые документы.

Статья 9
Вызов свидетелей, потерпевших, гражданских
истцов, гражданских ответчиков, их
представителей, экспертов

1. В случае необходимости для участия в предварительном следствии или рассмотрении дела в суде на территории одной Договаривающейся Стороны могут быть вызваны свидетели, потерпевшие, гражданские истцы, гражданские ответчики, их представители, эксперты, находящиеся на территории другой Договаривающейся Стороны.
2. Свидетель, потерпевший, гражданский истец, гражданский ответчик и их представители, а также эксперт, которые по вызову, врученному учреждением юстиции запрашиваемой Договаривающейся Стороны, явились в учреждения юстиции запрашивающей Договаривающейся Стороны, не могут быть, независимо от своего гражданства, привлечены на территории данной Договаривающейся Стороны к уголовной или административной ответственности, взяты под стражу или подвергнуты наказанию в связи с каким-либо деянием, совершенным до пересечения ее государственной границы. Эти лица не могут быть также привлечены к уголовной или административной ответственности, взяты под стражу или подвергнуты наказанию в связи с их показаниями или заключениями в качестве экспертов по делу, являющемуся предметом разбирательства.
3. Лица, указанные в пункте 2 настоящей статьи утрачивают предусмотренные этим пунктом гарантии, если они не оставят территорию запрашивающей Договаривающейся Стороны, хотя и имеют для этого возможность, до истечения пятнадцати суток с того дня, когда запрашивающее их учреждение юстиции сообщит им, что в дальнейшем в их присутствии нет необходимости. В этот срок не засчитывается время, в течение которого эти лица не по своей вине не могли покинуть территорию запрашивающей Договаривающейся Стороны.
4. Свидетелю, эксперту, а также потерпевшему и его законному представителю запрашивающей Договаривающейся Стороной возмещаются расходы, связанные с проездом и пребыванием в запрашивающем государстве, как и неполученная заработная плата за дни отвлечения от работы. Эксперт имеет также право на вознаграждение за проведение экспертизы. В вызове должно быть указано, какие выплаты вправе получить вызванные лица. По ходатайству таких лиц учреждения юстиции запрашивающей Договаривающейся Стороны выплачивает им аванс на покрытие соответствующих расходов.
5. Вызов потерпевшего, гражданского истца и гражданского ответчика, свидетеля или эксперта, проживающих на территории одной из Договаривающихся Сторон, в учреждение юстиции другой Договаривающейся Стороны не должен содержать угрозы применения средств принуждения в случае неявки.

Статья 10
Порядок вручения документов

1. Учреждение юстиции запрашиваемой Договаривающейся Стороны осуществляет вручение документов в соответствии с просьбой и правилами, действующими на территории данной Договаривающейся Стороны, если вручаемые документы, составлены на языке этого государства или снабжены надлежаще заверенным переводом. В противном случае оно передает документы получателю, если он согласен добровольно их принять.
2. Подтверждение верности перевода документов, предназначенных для вручения, производит учреждение юстиции, от которого исходит просьба, либо дипломатический или консульский представитель одной из Договаривающихся Сторон.
3. Если документы не могут быть вручены по адресу, указанному в просьбе, запрашиваемое учреждение юстиции принимает в соответствии с законодательством своего государства меры, необходимые для установления адреса. В случае, когда установление адреса окажется невозможным, запрашиваемое учреждение юстиции уведомляет об этом запрашивающее учреждение юстиции и возвращает ему документы, подлежащие вручению.

Статья 11
Подтверждение вручения документов

Подтверждение вручения документов оформляется в соответствии с правилами, действующими на территории запрашиваемой Договаривающейся Стороны. В подтверждении должны быть указаны способ, место и время вручения, а также лицо, которому вручены документы. Подтверждение вручения документов направляется запрашивающему учреждению юстиции.

Статья 12
Полномочия дипломатических представительств и
консульских учреждений

Договаривающиеся Стороны имеют право вручать документы и допрашивать собственных граждан, находящихся на территории другой Договаривающейся Стороны, через свои дипломатические представительства или консульские учреждения. При этом не могут применяться меры принудительного характера или угроза их применения.

Статья 13
Действительность документов

1. Документы, которые на территории одной из Договаривающихся Сторон, изготовлены или засвидетельствованы учреждением или специально на то уполномоченным лицом в пределах их компетенции и по установленной форме и скреплены гербовой печатью, принимаются на территории другой Договаривающейся Стороны без какого-либо специального удостоверения.
2. Документы, которые на территории одной из Договаривающихся Сторон рассматриваются как официальные документы, пользуются на территории другой Договаривающейся Стороны доказательственной силой официальных документов.

Статья 14
Пересылка документов о гражданском состоянии
и других документов

1. Учреждения юстиции Договаривающихся Сторон пересылают непосредственно друг другу по просьбе без перевода и бесплатно свидетельства о регистрации актов гражданского состояния, документы об образовании, трудовом стаже и другие документы, касающиеся личных или имущественных прав и интересов граждан своих государств и иных лиц, постоянно проживающих на территории Договаривающихся Сторон.
2. Документы, указанные в пункте 1 настоящей статьи, учреждениями юстиции Договаривающихся Сторон могут пересылаться без перевода и бесплатно непосредственно заинтересованным лицам, проживающим на территории другой Договаривающейся Стороны, по их ходатайствам.

Статья 15
Установление адресов и других данных

1. Учреждения юстиции Договаривающихся Сторон по просьбе оказывают друг другу, в соответствии с законодательством своих государств, помощь в установлении адресов лиц, проживающих на территориях Договаривающихся Сторон, если это требуется для осуществления прав граждан. При этом запрашивающее учреждение юстиции сообщает имеющиеся у него данные, которые могут помочь в установлении адреса лица, указанного в просьбе.
2. Учреждения юстиции Договаривающихся Сторон оказывают друг другу помощь в установлении гражданского состояния, места работы или рода занятий и сведений о доходах лиц, проживающих на территории Договаривающейся Стороны, к которым в учреждениях юстиции запрашивающей Договаривающейся Стороны предъявлены имущественные требования по гражданским, семейным и уголовным делам.
3. При оказании правовой помощи в соответствии с настоящей статьей учреждения юстиции Договаривающихся Сторон сносятся друг с другом как через свои центральные органы, так и непосредственно.

Статья 16
Информация по правовым вопросам

Центральные органы учреждений юстиции Договаривающихся Сторон по просьбе предоставляют друг другу сведения о действующем или действовавшем в их государствах законодательстве и о практике его применения учреждениями юстиции, а также иную информацию по правовым вопросам.

Статья 17
Языки

1. Учреждения юстиции Договаривающихся Сторон в отношениях друг с другом при выполнении настоящего Договора пользуются казахским, узбекским и русским языками.
2. Документы, направляемые на языке запрашивающей Договаривающейся Стороны, сопровождаются переводом на язык запрашиваемой Договаривающейся Стороны или на русский язык, если настоящим Договором не предусмотрено иное. Договаривающиеся Стороны также обеспечивают письменный и устный перевод на казахский и узбекский языки в тех случаях, когда это необходимо.
3. Подтверждение верности письменного перевода документов производится в соответствии с законодательством Договаривающихся Сторон и положениями настоящего Договора.

Статья 18
Расходы, связанные с оказанием правовой помощи

Запрашиваемая Договаривающаяся Сторона не будет требовать возмещения расходов по оказанию правовой помощи. Договаривающиеся Стороны сами несут все расходы, возникшие при оказании правовой помощи на их территориях, если настоящим Договором не предусмотрено иное.

Статья 19
Отказ в оказании правовой помощи

1. В удовлетворении просьбы о правовой помощи может быть отказано полностью или частично, если ее исполнение может повлечь нарушение прав человека, нанести ущерб суверенитету или безопасности государства, либо противоречит законодательству запрашиваемой Договаривающейся Стороны.
2. В случае принятия решения об отказе в удовлетворении просьбы запрашивающая Договаривающаяся Сторона письменно уведомляется об этом с указанием причин отказа.

Раздел II
Правовые отношения по гражданским
и семейным делам

Часть I
Компетенция

Статья 20
Общие положения

1. Если в частях II-V настоящего раздела не установлено иное, иски к лицам, имеющим местожительство на территории одной из Договаривающихся Сторон, предъявляются независимо от их гражданства в суды этой Договаривающейся Стороны, а иски к юридическим лицам предъявляются в суды Договаривающейся Стороны, на территории которой находится орган управления юридического лица, его представительство либо филиал.
2. Суды каждой Договаривающейся Стороны компетентны также в случае, когда на ее территории:
а) осуществляется торговая, промышленная или иная хозяйственная деятельность предприятия (филиала) ответчика;
б) исполнено или должно быть полностью или частично исполнено обязательство из договора, являющегося предметом спора;
в) имеет постоянное местожительство или местонахождение истец по иску о защите чести, достоинства и деловой репутации.
3. По искам о праве собственности и иных вещных правах на недвижимое имущество исключительно компетентны суды по месту нахождения имущества. Иски к перевозчикам, вытекающие из договоров перевозки грузов, пассажиров и багажа, предъявляются по месту нахождения управления транспортной организации, к которой в установленном порядке была предъявлена претензия.

Статья 21
Договорная подсудность

1. Суды Договаривающихся Сторон могут рассматривать дела и в других случаях, если имеется письменное соглашение сторон о передаче спора этим судам. При этом исключительная компетенция, вытекающая из пункта 3 статьи 20 и других норм, установленных частями II-V настоящего раздела, а также законодательства соответствующей Договаривающейся Стороны, не может быть изменена соглашением Сторон.
2. При наличии соглашения о передаче спора, суд по заявлению ответчика передает дело в производство другого суда.

Статья 22
Взаимосвязь судебных процессов

1. В случае возбуждения производства по делу между теми же сторонами, о том же предмете и по тем же основаниям в судах обеих Договаривающихся Сторон, суд возбудивший дело позднее, прекращает производство.
2. По соглашению Договаривающихся Сторон, суд возбудивший дело ранее, также может прекратить производство по делу, если признает, что данное дело будет более быстро и всесторонне рассмотрено в другом суде, в частности, по месту нахождения большей части доказательств.
3. Встречный иск и требование о зачете, вытекающие из того же правоотношения, что и основной иск, подлежат рассмотрению в суде, который рассматривает основной иск.

Часть II
Личный статус

Статья 23
Правоспособность и дееспособность

1. Дееспособность физического лица определяется законодательством Договаривающейся Стороны, гражданином которой является это лицо.
2. Дееспособность лица без гражданства определяется по праву страны, в которой он имеет постоянное местожительство.
3. Правоспособность юридического лица определяется законодательством Договаривающейся Стороны, на территории которой оно было учреждено.

Статья 24
Признание ограниченно дееспособным или
недееспособным. Восстановление дееспособности

1. По делам о признании лица ограниченно дееспособным или недееспособным, за исключением случаев, предусмотренных пунктами 2 и 3 настоящей статьи, компетентен суд Договаривающейся Стороны, гражданином которой является это лицо.
2. В случае, если суду одной Договаривающейся Стороны станут известны основания признания ограниченно дееспособным или недееспособным постоянно проживающего на ее территории лица, являющегося гражданином другой Договаривающейся Стороны, он уведомит об этом суд Договаривающейся Стороны, гражданином которой является данное лицо.
3. Если суд Договаривающейся Стороны, который был уведомлен об основаниях для признания ограниченно дееспособным или недееспособным, в течение трех месяцев не начнет дела или не сообщит свое мнение, дело о признании ограниченно дееспособным или недееспособным будет рассматривать суд той Договаривающейся Стороны, на территории которой этот гражданин имеет местожительство. Решение о признании лица ограниченно дееспособным или недееспособным направляется компетентному суду Договаривающейся Стороны, гражданином которой является это лицо.
4. Положения пунктов 1-3 настоящей статьи применяются соответственно и к восстановлению дееспособности.
5. В случаях, предусмотренных пунктами 2 и 3 настоящей статьи и не терпящих отлагательства, меры, необходимые для защиты лица либо его имущества, может самостоятельно принять суд Договаривающейся Стороны, на чьей территории данное лицо постоянно проживает. Распоряжения, принятые в связи с этими мерами, направляются в суд Договаривающейся Стороны, гражданином которой является данное лицо. Эти распоряжения могут быть отменены, если этой Договаривающейся Стороной будет постановлено иное.
6. Дела о признании гражданина ограниченно дееспособным или недееспособным суды каждой из Договаривающихся Сторон рассматривают с обязательным участием прокурора.

Статья 25
Признание безвестно отсутствующим и объявление умершим.
Установление факта смерти

1. По делам о признании лица безвестно отсутствующим или объявлении умершим и по делам об установлении факта смерти компетентны суды Договаривающейся Стороны, гражданином которой лицо было в то время, когда оно по последним данным было в живых, а в отношении других лиц - учреждения юстиции по последнему месту жительства лица.
2. Суды каждой из Договаривающихся Сторон могут признать гражданина другой Договаривающейся Стороны и иное лицо, проживавшее на ее территории, без вести отсутствующим или умершим, а также установить факт его смерти по ходатайству проживающих на ее территории заинтересованных лиц, права и интересы которых основаны на законодательстве этой Договаривающейся Стороны.
3. При рассмотрении дел о признании безвестно отсутствующим или объявлении умершим и дел об установлении факта смерти суды Договаривающихся Сторон применяют законодательство своего государства. Участие прокурора в рассмотрении таких дел является обязательным.

Часть III
Семейные дела

Статья 26
Заключение брака

1. Условия заключения брака определяются для каждого из лиц, вступающих в брак, законодательством Договаривающейся Стороны, гражданином которого оно является, а для лиц без гражданства законодательством Договаривающейся Стороны, являющейся их постоянным местом жительства. Кроме того, в отношении препятствий к заключению брака должны быть соблюдены требования законодательства Договаривающейся Стороны, на территории которой заключается брак.
2. Форма заключения брака определяется законодательством Договаривающейся Стороны, на территории которой заключается брак.

Статья 27
Правоотношения супругов

1. Личные и имущественные правоотношения супругов определяются по законодательству Договаривающейся Стороны, на территории которой они имеют совместное местожительство.
2. Если один из супругов проживает на территории одной Договаривающейся Стороны, а другой - на территории другой Договаривающейся Стороны и при этом оба супруга имеют одно и то же гражданство, их личные и имущественные правоотношения определяются по законодательству той Договаривающейся Стороны, гражданами которой они являются.
3. Если один из супругов является гражданином одной Договаривающейся Стороны, а второй - другой Договаривающейся Стороны и один из них проживает на территории одной, а второй - на территории другой Договаривающейся Стороны, то их личные и имущественные правоотношения определяются по законодательству Договаривающейся Стороны, на территории которой они имели свое последнее совместное местожительство.
4. Если лица, указанные в пункте 3 настоящей статьи, не имели совместного местожительства на территории Договаривающихся Сторон, применяется законодательство Договаривающейся Стороны, учреждение которой рассматривает дело.
5. Правоотношения супругов, касающиеся их недвижимого имущества, определяются по законодательству Договаривающейся Стороны, на территории которой находится это имущество.
6. По делам о личных и имущественных правоотношениях супругов компетентны учреждения Договаривающейся Стороны, законодательство которой подлежит применению в соответствии с пунктами 1-3, 5 настоящей статьи.

Статья 28
Расторжение брака

1. По делам о расторжении брака применяется законодательство Договаривающейся Стороны, гражданами которой являются супруги в момент подачи заявления.
2. Если один из супругов является гражданином одной Договаривающейся Стороны, а второй - другой Договаривающейся Стороны, применяется законодательство Договаривающейся Стороны, учреждение которой рассматривает дело о расторжении брака.

Статья 29
Компетентность учреждений Договаривающихся Сторон

1. По делам о расторжении брака в случае, предусмотренном пунктом 1 статьи 28, компетентны учреждения юстиции Договаривающейся Стороны, гражданами которой являются супруги в момент подачи заявления. Если на момент подачи заявления оба супруга проживают на территории другой Договаривающейся Стороны, то компетентны также учреждения юстиции этой Договаривающейся Стороны.
2. По делам о расторжении брака в случае, предусмотренном пунктом 2 статьи 28, компетентны учреждения юстиции Договаривающейся Стороны, на территории которой проживают оба супруга. Если один из супругов проживает на территории одной Договаривающейся Стороны, а второй - на территории другой Договаривающейся Стороны, по делам о расторжении брака компетентны учреждения юстиции обеих Договаривающихся Сторон, на территориях которых проживают супруги.

Статья 30
Признание брака недействительным

1. По делам о признании брака недействительным применяется законодательство Договаривающейся Стороны, которое в соответствии со статьей 26 применялось при заключении брака.
2. Компетентность учреждений юстиции Договаривающихся Сторон по делам о признании брака недействительным определяется в соответствии со статьей 29 настоящего Договора.

Статья 31
Установление и оспаривание отцовства
или материнства

Установление и оспаривание отцовства или материнства определяется по законодательству Договаривающейся Стороны, гражданином которой ребенок является по рождению.

Статья 32
Правоотношения между родителями и детьми

1. Правоотношения между родителями и детьми определяются законодательством Договаривающейся Стороны, на территории которой они имеют совместное местожительство.
2. Если местожительство кого-либо из родителей и детей находится на территории другой Договаривающейся Стороны, то правоотношения между ними определяются законодательством Договаривающейся Стороны, гражданином которой является ребенок.
3. Правоотношения между внебрачным ребенком и его матерью и отцом определяются законодательством Договаривающейся Стороны, гражданином которой является ребенок.
4. По делам о взыскании алиментов с совершеннолетних детей, применяется законодательство Договаривающейся Стороны, на территории которой имеет местожительство лицо, претендующее на получение алиментов.
5. По делам о правоотношениях между родителями и детьми компетентен суд Договаривающейся Стороны, законодательство которой подлежит применению в соответствии с пунктами 1, 2, 3 и 4 настоящей статьи.

Статья 33
Опека и попечительство

1. Установление или отмена опеки или попечительства производится по законодательству Договаривающейся Стороны, гражданином которой является лицо, в отношении которого устанавливается или отменяется опека или попечительство.
2. Правоотношения между опекуном или попечителем и лицом, находящимся под опекой или попечительством, регулируются законодательством Договаривающейся Стороны, учреждение которой назначило опекуна или попечителя.
3. Обязанность принять опекунство или попечительство устанавливается законодательством Договаривающейся Стороны, гражданином которой является лицо, назначаемое опекуном или попечителем.
4. Опекуном или попечителем лица, являющегося гражданином одной Договаривающейся Стороны, может быть назначен гражданин другой Договаривающейся Стороны, если он проживает на территории Договаривающейся Стороны, где будет осуществляться опека или попечительство.

Статья 34
Компетентность учреждений Договаривающихся
Сторон в вопросах опеки и попечительства

По делам об установлении или отмене опеки и попечительства компетентны учреждения Договаривающейся Стороны, гражданином которой является лицо, в отношении которого устанавливается или отменяется опека или попечительство, если иное не установлено настоящим Договором.

Статья 35
Порядок принятия мер по опеке и попечительству

1. В случае необходимости принятия мер по опеке или попечительству в интересах гражданина одной Договаривающейся Стороны, местожительство, местопребывание или имущество которого находится на территории другой Договаривающейся Стороны, учреждение этой Договаривающейся Стороны безотлагательно уведомляет учреждение, компетентное в соответствии со статьей 34 настоящего Договора.
2. В случаях, не терпящих отлагательства, учреждение другой Договаривающейся Стороны может само принять необходимые временные меры в соответствии со своим законодательством. При этом оно обязано безотлагательно уведомить об этом учреждение, компетентное в соответствии со статьей 34. Эти меры сохраняют силу до принятия учреждением, указанным в статье 34, иного решения.

Статья 36
Порядок передачи опеки или попечительства

1. Учреждение, компетентное в соответствии со статьей 34, может передать опеку или попечительство учреждению другой Договаривающейся Стороны, в том случае, если лицо, находящееся под опекой или попечительством, имеет на территории этой Договаривающейся Стороны местожительство, местопребывание или имущество. Передача опеки или попечительства вступает в силу с момента, когда запрашиваемое учреждение примет на себя опеку или попечительство и уведомит об этом запрашивающее учреждение.
2. Учреждение, которое в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи приняло опеку или попечительство, осуществляет их в соответствии с законодательством своего государства. Оно не вправе выносить решения по вопросам, касающимся личного статуса лица, находящегося под опекой или попечительством, но может дать разрешение на заключение брака, если это необходимо по законодательству Договаривающейся Стороны, гражданином которой является это лицо.

Статья 37
Усыновление

1. Усыновление или его отмена определяется по законодательству Договаривающейся Стороны, гражданином которой является усыновитель в момент подачи заявления об усыновлении или его отмене.
2. Если ребенок является гражданином другой Договаривающейся Стороны, при усыновлении или его отмене необходимо получить согласие законного представителя и компетентного государственного органа, а также согласие ребенка, если это требуется по законодательству Договаривающейся Стороны, гражданином которой он является.
3. Если ребенок усыновляется супругами, из которых один является гражданином одной Договаривающейся Стороны, а другой - гражданином другой Договаривающейся Стороны, усыновление или его отмена должны производиться в соответствии с условиями предусмотренными законодательством обеих Договаривающихся Сторон.
4. По делам об усыновлении или его отмене компетентно учреждение Договаривающейся Стороны, гражданином которой является усыновитель в момент подачи заявления об усыновлении или его отмене, а в случае, предусмотренном пунктом 3 настоящей статьи, компетентно учреждение той Договаривающейся Стороны, на территории которой супруги имели или имеют последнее местожительство или местопребывание.

Часть IV
Имущественные правоотношения

Статья 38
Право собственности

1. Право собственности на недвижимое имущество определяется по законодательству Договаривающейся Стороны, на территории которой находится недвижимое имущество. Вопрос о том, какое имущество является недвижимым, решается в соответствии с законодательством государства, на территории которого находится это имущество.
2. Право собственности на транспортные средства, подлежащие внесению в государственные реестры, определяются по законодательству Договаривающейся Стороны, на территории которой находится орган, осуществивший регистрацию транспортного средства.
3. Возникновение и прекращение права собственности или иного вещного права на имущество определяется по законодательству Договаривающейся Стороны, на территории которой имущество находилось в момент, когда имело место действие или иное обстоятельство, послужившее основанием возникновения или прекращения такого права.
4. Возникновение и прекращение права собственности или иного вещного права на имущество, являющегося предметом сделки, определяется по законодательству места совершения сделки, если иное не предусмотрено соглашением сторон.

Статья 39
Форма сделки

1. Форма сделки определяется по законодательству места ее совершения.
2. форма сделки по поводу недвижимого имущества и прав на него определяется по законодательству Договаривающейся Стороны, на территории которой находится такое имущество.

Статья 40
Доверенность

Форма и срок действия доверенности определяются по законодательству Договаривающейся Стороны, на территории которой выдана доверенность.

Статья 41
Права и обязанности сторон по сделке

Права и обязанности сторон по сделке определяются по законодательству места ее совершения, если иное не предусмотрено соглашением сторон.

Статья 42
Возмещение вреда

1. Обязательства о возмещении вреда, кроме вытекающих из договоров и других правомерных действий, определяются по законодательству Договаривающейся Стороны, на территории которой имело место действие или иное обстоятельство, послужившее основанием для требования о возмещении вреда.
2. Если причинитель вреда и потерпевший являются гражданами одной Договаривающейся Стороны, применяется законодательство этой Договаривающейся Стороны.
3. По делам, упомянутым в пунктах 1 и 2 настоящей статьи компетентен суд Договаривающейся Стороны, на территории которой имело место действие или иное обстоятельство, послужившее основанием для требования о возмещении вреда. Потерпевший может предъявить иск также в суде Договаривающейся Стороны, на территории которой имеет местожительство ответчик.

Статья 43
Исковая давность

Вопросы исковой давности разрешаются по законодательству, которое применяется для регулирования соответствующего правоотношения.

Часть V
Наследование

Статья 44
Принцип равенства

Граждане каждой из Договаривающихся Сторон могут наследовать на территории другой Договаривающейся Стороны имущество или право по закону или по завещанию на равных условиях и в том же объеме, как и граждане данной Договаривающейся Стороны.

Статья 45
Право наследования

1. Право наследования имущества, кроме случая, предусмотренного пунктом 2 настоящей статьи, определяется по законодательству Договаривающейся Стороны, на территории которой наследодатель имел последнее местожительство.
2. Право наследования недвижимого имущества определяется по законодательству Договаривающейся Стороны, на территории которой находится это имущество.

Статья 46
Переход наследства к государству

Если по законодательству Договаривающейся Стороны, подлежащему применению при наследовании, наследником является государство, то движимое наследственное имущество переходит Договаривающейся Стороне, гражданином которой является наследодатель в момент смерти, а недвижимое наследственное имущество переходит Договаривающейся Стороне, на территории которой оно находится.

Статья 47
Завещание

Способность лица к составлению и отмене завещания, а также форма завещания и порядок его отмены определяются по праву того государства, где завещатель имел местожительство в момент составления акта. Однако завещание или его отмена не могут быть признаны недействительными вследствие несоблюдения формы, если последняя удовлетворяет требованиям права места его составления.

Статья 48
Компетенция по делам о наследстве

1. Производство по делам о наследовании движимого имущества компетентны вести учреждения Договаривающейся Стороны, на территории которой имел местожительство наследодатель в момент своей смерти.
2. Производство по делам о наследовании недвижимого имущества компетентны вести учреждения Договаривающейся Стороны, на территории которой находится имущество.
3. Положения пунктов 1 и 2 настоящей статьи применяются также при рассмотрении споров, возникающих в связи с производством по делам о наследстве.

Статья 49
Компетенция дипломатического представительства или
консульского учреждения по делам о наследстве

По делам о наследовании, в том числе по наследственным спорам, дипломатические представительства или консульские учреждения каждой из Договаривающихся Сторон компетентны представлять, за исключением права на отказ от наследства, без специальной доверенности в учреждениях других Договаривающихся Сторон граждан своего государства, если они отсутствуют или не назначили представителя.

Статья 50
Меры по охране наследства

1. Учреждения Договаривающихся Сторон принимают в соответствии со своим законодательством меры, необходимые для обеспечения охраны наследства, оставленного на их территориях гражданами другой Договаривающейся Стороны, или для управления им.
2. О мерах, принятых согласно пункту 1 настоящей статьи, безотлагательно уведомляется дипломатическое представительство или консульское учреждение Договаривающейся Стороны, гражданином которой является наследодатель. Указанное представительство или учреждение может принимать участие в осуществлении этих мер.
3. По ходатайству учреждения юстиции, компетентного вести производство по делу о наследовании, а также дипломатического представительства или консульского учреждения, меры, принятые в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи, могут быть изменены, отменены или отложены.

Статья 51
Передача наследства

1. Если движимое наследственное имущество или денежная сумма, вырученная от продажи движимого или недвижимого наследственного имущества, подлежит после окончания наследственного производства передаче наследникам, местожительство или местопребывание которых находится на территории другой Договаривающейся Стороны, то наследственное имущество или вырученная денежная сумма передается дипломатическому представительству или консульскому учреждению этой Договаривающейся Стороны.
2. Учреждение, компетентное по делам о наследовании, дает распоряжение о передаче наследственного имущества дипломатическому представительству или консульскому учреждению.
3. Это имущество может быть передано наследникам, если:
а) все требования кредиторов наследодателя, заявленные в срок, установленный законодательством Договаривающейся Стороны, где находится наследственное имущество, оплачены или обеспечены;
б) уплачены или обеспечены все связанные с наследованием сборы;
в) компетентные учреждения дали, если это необходимо, разрешение на вывоз наследственного имущества.
4. Перевод денежных сумм производится в соответствии с действующим на территориях Договаривающихся Сторон законодательством.

Раздел III
Признание и исполнение решений

Статья 52
Признание и исполнение решений

Каждая из Договаривающихся Сторон на условиях, предусмотренных настоящим Договором, признает и исполняет следующие вступившие в законную силу решения, вынесенные на территории другой Договаривающейся Стороны:
а) решения учреждений юстиции по гражданским и семейным делам, включая утвержденные судом мировые соглашения по таким делам и нотариальные акты в отношении денежных обязательств (далее - решения);
б) приговоры судов по уголовным делам в части возмещения ущерба, причиненного преступлением.

Статья 53
Признание решений, не требующих исполнения

1. Вынесенные учреждениями юстиции каждой из Договаривающихся Сторон и вступившие в законную силу решения, не требующие по своему характеру исполнения, признаются на территории другой Договаривающейся Стороны без специального производства при условии, если:
а) учреждения юстиции запрашиваемой Договаривающейся Стороны не вынесли ранее по этому делу решения, вступившего в законную силу;
б) дело, согласно настоящему Договору, а в случаях, не предусмотренных им, согласно законодательству Договаривающейся Стороны, на территории которой решение должно быть признано, не относится к исключительной компетенции учреждения юстиции этой Договаривающейся Стороны.
2. Положения пункта 1 настоящей статьи относятся и к решениям по опеке и попечительству, а также решениям, вынесенным органами записи актов гражданского состояния.

Статья 54
Ходатайство о разрешении принудительного
исполнения решения

1. Ходатайство о разрешении принудительного исполнения решения подается в компетентный суд Договаривающейся Стороны, где решение подлежит исполнению. Оно может быть подано и в суд, который вынес решение по делу в первой инстанции. Этот суд направляет ходатайство суду, компетентному вынести решение по ходатайству.
2. К ходатайству прилагаются:
а) решение или его заверенная копия, а также официальный документ о том, что решение вступило в законную силу и подлежит исполнению или в том, что оно подлежит исполнению до вступления в законную силу, если это не следует из самого решения;
б) документ, из которого следует, что сторона, против которой было вынесено решение, не принявшая участия в процессе, была в надлежащем порядке и своевременно вызвана в суд, а в случае ее процессуальной недееспособности была надлежащим образом представлена;
в) документ, подтверждающий частичное исполнение решения на момент его пересылки;
г) документ, подтверждающий соглашение сторон по делам договорной подсудности.
3. Ходатайство о разрешении принудительного исполнения решения и приложенные к нему документы снабжаются заверенным переводом на язык запрашиваемой Договаривающейся Стороны или на русский язык.

Статья 55
Порядок признания и принудительного
исполнения решений

1. Ходатайства о признании и разрешение принудительного исполнения решений, предусмотренных в статьях 52, 54 рассматриваются судами Договаривающейся Стороны, на территории которой должно быть осуществлено принудительное исполнение.
2. Суд, рассматривающий ходатайство о признании и разрешении принудительного исполнения решения, ограничивается установлением того, что условия, предусмотренные настоящим Договором, соблюдены. В случае, если условия соблюдены, суд выносит решение о принудительном исполнении.
3. Порядок принудительного исполнения определяется по законодательству Договаривающейся Стороны, на территории которой должно быть осуществлено исполнение.

Статья 56
Отказ в признании и исполнении решений

В признании предусмотренных статьей 52 решений и в выдаче разрешения на принудительное исполнение может быть отказано в случаях, если:
а) в соответствии с законодательством Договаривающейся Стороны, на территории которой вынесено решение, оно не вступило в законную силу или не подлежит исполнению, за исключением случаев, когда решение подлежит исполнению до вступления в законную силу;
б) ответчик не принял участия в процессе вследствие того, что ему или его уполномоченному не был своевременно и надлежаще вручен вызов в суд;
в) по делу между этими же сторонами, о том же предмете и по тому же основанию на территории Договаривающейся Стороны, где должно быть признано и исполнено решение, ранее уже было вынесено вступившее в законную силу решение или имеется признанное решение суда третьего государства, либо если учреждением этой Договаривающейся Стороны ранее было возбуждено производство по данному делу;
г) согласно положениям настоящего Договора, а в случаях, не предусмотренных им, согласно законодательству Договаривающейся Стороны, на территории которой решение должно быть признано и исполнено, дело относится к исключительной компетенции ее учреждения;
д) отсутствует документ, подтверждающий соглашение сторон по делу договорной подсудности;
е) истек срок давности принудительного исполнения, предусмотренный законодательством Договаривающейся Стороны, суд которой рассматривает ходатайство о признании и исполнении решения.

Раздел IV
Правовая помощь по уголовным делам

Часть I
Выдача

Статья 57
Обязанность выдачи

Договаривающиеся Стороны обязуются в соответствии с условиями, предусмотренными настоящим Договором, по просьбе выдавать друг другу находящихся на их территориях лиц, которые в запрашивающем государстве разыскиваются в целях привлечения к уголовной ответственности за преступления, влекущие выдачу, либо для исполнения приговора в связи с таким преступлением.

Статья 58
Преступления, влекущие выдачу

1. Для целей настоящего Договора преступлениями, влекущими выдачу, являются преступления, которые в соответствии с законодательством запрашиваемой и запрашивающей Договаривающихся Сторон наказываются лишением свободы на срок свыше одного года или более тяжким наказанием.
2. Выдача для исполнения приговора, вынесенного за совершенные преступления, предусмотренных пунктом 1 настоящей статьи, производится, если до окончания срока наказания остается не менее шести месяцев.
3. При установлении того, является ли какое-либо преступление таким преступлением, которое влечет наказание в соответствии с законодательством запрашиваемой и запрашивающей Договаривающихся Сторон, не имеет значения:
а) относятся ли действия или бездействие, составляющие данное преступление в соответствии с законодательством Договаривающихся Сторон к аналогичной категории преступлений или обозначается ли данное преступление аналогичным термином;
б) различаются ли в соответствии с законодательством Договаривающихся Сторон составляющие элементы данного преступления, так как во внимание принимается вся совокупность действий или бездействия, приводимых запрашивающей Договаривающейся Стороной.
4. Если просьба о выдаче касается нескольких отдельных преступлений, не все из которых соответствуют условиям, предусмотренным пунктом 1 настоящей статьи, то выдача требуемого лица может быть разрешена при условии, что по крайней мере одно из этих преступлений влечет за собой выдачу.

Статья 59
Основания для отказа в выдаче

Выдача не производится, если:
а) лицо, выдача которого требуется, является гражданином запрашиваемой Договаривающейся Стороны или лицом, которому в этом государстве предоставлено убежище;
б) на момент получения просьбы, согласно законодательству запрашиваемой Договаривающейся Стороны, уголовное преследование не может быть возбуждено или приговор не может быть приведен в исполнение по любому законному основанию, включая истечение срока давности или амнистию;
в) на территории запрашиваемой Договаривающейся Стороны за то же преступление в отношении лица, выдача которого требуется, был вынесен приговор или постановление о прекращении производства по делу, вступившие в законную силу;
г) преступление, в связи с которым поступает просьба о выдаче, совершено целиком или частично на территории запрашиваемой Договаривающейся Стороны, включая судно под ее флагом или воздушное судно, зарегистрированное в соответствии с ее законодательством на момент совершения преступления;
д) уголовное преследование за преступление, в связи с которым поступает просьба о выдаче, в соответствии с законодательством запрашиваемой и запрашивающей Договаривающихся Сторон может быть возбуждено только по заявлению потерпевшего.

Статья 60
Просьба о выдаче и необходимые документы

1. Просьба о выдаче направляется в письменном виде и должна содержать необходимую информацию о лице, выдача которого требуется, включая сведения о гражданстве и местожительстве или местопребывании.
2. Просьба о выдаче должна сопровождаться во всех случаях:
а) как можно более точным описанием требуемого лица наряду с любой другой информацией, которая может помочь установить личность этого лица, включая фотографии или иные изображения, а также отпечатки пальцев рук, если таковые имеются;
б) текстом соответствующего положения, квалифицирующего данное преступление, или, когда это необходимо, выдержкой из соответствующего закона, под действие которого подпадает данное преступление, и описанием наказания, которое может повлечь данное преступление.
3. Если требуемое лицо обвиняется в совершении преступления, к просьбе о выдаче прилагается заверенная копия постановления о заключении этого лица под стражу, описание фактических обстоятельств преступления, включая указание времени и места совершения, сведения о материальном ущербе, если таковой был причинен.
4. Если требуемое лицо осуждено за совершение преступления, к просьбе о выдаче прилагается заверенная копия приговора, вступившего в законную силу, или заверенная выписка из него с изложением обвинительной части и вынесенного приговора и данные о неотбытой части наказания, если осужденное лицо уже отбыло часть наказания.
5. Просьба о выдаче и прилагаемые к ней документы составляются в соответствии с положениями статьи 17 настоящего Договора.
6. Просьба о выдаче направляется в тех случаях, когда известно местонахождение требуемого лица на территории запрашиваемой Договаривающейся Стороны.

Статья 61
Решение в отношении просьбы о выдаче

1. Запрашиваемая Договаривающаяся Сторона рассматривает просьбу о выдаче в соответствии с процедурой, предусмотренной ее законодательством, и безотлагательно сообщает о своем решении запрашивающей Договаривающейся Стороне.
2. В случае принятия решения об удовлетворении просьбы, запрашиваемая Договаривающаяся Сторона незамедлительно принимает меры к взятию под стражу лица, выдача которого требуется. О факте взятия под стражу этого лица безотлагательно информируется запрашивающая Договаривающаяся Сторона.
3. Полный или частичный отказ в удовлетворении просьбы о выдаче обосновывается соответствующими причинами.

Статья 62
Дополнительная информация

1. Если запрашиваемая Договаривающаяся Сторона сочтет недостаточной информацию, представленную в обоснование просьбы о выдаче, она может потребовать представить ей дополнительную информацию в течение 15 суток. Одновременно запрашиваемая Договаривающаяся Сторона может принять необходимые меры к обеспечению наблюдения за лицом, выдача которого требуется, чтобы предотвратить возможность его выезда за свои пределы.
2. В случае, предусмотренном пунктом 1 настоящей статьи, запрашивающая Договаривающаяся Сторона принимает необходимые меры, чтобы представить другой Договаривающейся Стороне дополнительную информацию в максимально короткий срок.

Статья 63
Задержание до получения просьбы о выдаче

1. При наличии оснований полагать, что лицо, выдача которого требуется, намерено или пытается скрыться, запрашивающая Договаривающаяся Сторона может обратиться к запрашиваемой Договаривающейся Стороне с ходатайством о задержании требуемого лица до получения просьбы о выдаче. Такое ходатайство может быть передано непосредственно или с использованием технических средств передачи текста, включая телеграф, телекс, телефакс, электронную почту.
2. Такое ходатайство должно содержать описание требуемого лица, заявление о том, что будет направлена просьба о выдаче, сообщение о наличии постановления о заключении под стражу или приговора, вступившего в законную силу, сообщение о наказании, которое может быть назначено или было назначено за данное преступление, включая сведения о том, какую часть срока еще предстоит отбыть, краткое изложение фактов по данному делу и сообщение о местонахождении требуемого лица.
3. Запрашиваемая Договаривающаяся Сторона безотлагательно принимает решение по такому ходатайству в соответствии со своим законодательством и незамедлительно сообщает об этом запрашивающей Договаривающейся Стороне.
4. Лицо, задержанное на основании такого ходатайства, освобождается по истечении срока, предусмотренного законодательством запрашиваемой Договаривающейся Стороны, если не поступает просьба о выдаче.
5. Освобождение лица в соответствии с пунктом 4 настоящей статьи не препятствует повторному задержанию и взятию под стражу с целью выдачи требуемого лица в случае последующего получения просьбы о выдаче и подтверждающих документов.

Статья 64
Взятие под стражу до получения просьбы о выдаче

1. В исключительном случае лицо, задержанное на основании ходатайства, предусмотренного статьей 63 настоящего Договора, может быть в соответствии с законодательством запрашиваемой Договаривающейся Стороны заключено под стражу до получения просьбы о выдаче при наличии переданных факсимильной связью копий постановления о заключении под стражу или приговора, вступившего в законную силу, либо заверенной выписки из него с изложением обвинительной части и вынесенного приговора, сопровождаемых переводом этих документов на язык запрашиваемой Договаривающейся Стороны или на русский язык.
2. В случае, предусмотренном пунктом 1 настоящей статьи, Договаривающиеся Стороны согласовывают период времени, за который запрашивающая Договаривающаяся Сторона должна представить просьбу о выдаче и подтверждающие документы. Запрашиваемая Договаривающаяся Сторона освобождает лицо, заключенное под стражу, если просьба о выдаче не поступит в обусловленный Договаривающимися Сторонами период времени.

Статья 65
Осуществление розыска лица, выдача которого требуется

1. Договаривающиеся Стороны осуществляют по просьбе розыск лиц, обвиняемых в совершении преступлений, влекущих выдачу в соответствии со статьей 58 настоящего Договора, до получения просьбы о выдаче при наличии оснований полагать, что такие лица могут находиться на территории запрашиваемой Договаривающейся Стороны.
2. Просьба об осуществлении розыска составляется в соответствии с положениями статей 7 и 17 настоящего Договора и во всех случаях должна содержать:
а) как можно более полное описание разыскиваемого лица наряду с любой другой информацией, которая может помочь установить его личность и местонахождение;
б) текст соответствующего положения, квалифицирующего преступление, за совершение которого лицо разыскивается, или, когда это необходимо, выдержкой из соответствующего закона, под действие которого подпадает данное преступление, и описание наказания, которое может повлечь данное преступление;
в) информацию о наличии постановления о заключении под стражу или приговора, вступившего в законную силу, включая сведения о том, какую часть срока наказания еще предстоит отбыть, если лицо уже отбыло часть наказания, краткое описание фактических обстоятельств преступления, включая указание времени и места совершения;
г) просьбу о задержании лица в случае его обнаружения и заявление о том, что просьба о выдаче будет направлена.
3. К просьбе об осуществлении розыска прилагаются фотографии и отпечатки пальцев рук разыскиваемого лица, если таковые имеются, а также иные документы или их копии, которые могут потребоваться.
4. Запрашиваемая Договаривающаяся Сторона по получении просьбы о розыске принимает все необходимые меры к установлению местонахождения разыскиваемого лица на своей территории и его задержанию. О факте задержания такого лица немедленно информируется запрашивающая Договаривающаяся Сторона.
5. Лицо, задержанное в соответствии с положениями настоящей статьи, должно быть освобождено, если просьба о его выдаче не поступит в течение тридцати суток с момента задержания.
6. Освобождение лица в соответствии с пунктом 5 настоящей статьи не препятствует повторному задержанию и взятию под стражу с целью выдачи данного лица в случае последующего получения просьбы о выдаче и подтверждающих документов.

Статья 66
Ответственность за необоснованное задержание
и/или заключение под стражу

1. Ответственность за необоснованное задержание и/или заключение под стражу лица, выдача которого требуется, несет запрашивающая Договаривающаяся Сторона, если:
а) этой Договаривающейся Стороной не представлены просьба о выдаче и соответствующие документы в сроки, предусмотренные статьями 63, 64 и 65 настоящего Договора;
б) если эта Договаривающаяся Сторона отказывается от направления просьбы о выдаче, когда лицо, выдача которого требуется, уже задержано или взято под стражу запрашиваемой Договаривающейся Стороной.
2. Возмещение вреда, причиненного необоснованным задержанием и/или взятием под стражу в случаях, предусмотренных пунктом 1 настоящей статьи, осуществляется в соответствии с законодательством Договаривающихся Сторон и условиями, предусмотренными настоящим Договором.

Статья 67
Передача лица

1. По получении уведомления об удовлетворении просьбы о выдаче Договаривающиеся Стороны согласовывают время, место и процедуру передачи требуемого лица.
2. Процедура передачи требуемого лица должна включать составление протокола о передаче в двух экземплярах, подписываемого представителями учреждений юстиции запрашиваемой и запрашивающей Договаривающихся Сторон. При необходимости полномочия представителей запрашивающей Договаривающейся Стороны на получение требуемого лица могут подтверждаться соответствующими документами, согласно предварительной договоренности между Договаривающимися Сторонами.
3. Лицо принимается с территории запрашиваемой Договаривающейся Стороны в течение такого разумного периода времени, который установлен этой Договаривающейся Стороной. Если лицо не принято в течение обусловленного периода времени, запрашиваемая Договаривающаяся Сторона может освободить это лицо и может отказать в выдаче этого лица в связи с данным преступлением.
4. Если по независящим от нее обстоятельствам какая-либо из Договаривающихся Сторон не может передать или принять лицо, подлежащее выдаче, она незамедлительно уведомляет об этом другую Договаривающуюся Сторону. Запрашиваемая и запрашивающая Договаривающиеся Стороны совместно определяют новый срок передачи, и при этом применяются положения пункта 3 настоящей статьи.

Статья 68
Отсрочка в выдаче или передача на время

1. Если лицо, выдача которого требуется, привлекается к уголовной ответственности или осуждено за другое преступление на территории запрашиваемой Договаривающейся Стороны, его выдача может быть отсрочена до прекращения уголовного преследования, приведения приговора в исполнение или до освобождения от наказания.
2. Если отсрочка в выдаче или передача, предусмотренная пунктом 1 настоящей статьи, может повлечь за собой истечение срока давности или нанести серьезный ущерб расследованию в отношении лица, выдача которого требуется, то запрашиваемая Договаривающаяся Сторона может вместо отсрочки передать требуемое лицо запрашивающей Договаривающейся Стороне на время в соответствии с условиями, определяемыми совместно запрашиваемой и запрашивающей Договаривающимися Сторонами.
3. Лицо, выданное на время, должно быть возвращено после проведения действия по уголовному делу, для которого оно было выдано, но не позднее, чем через три месяца.

Статья 69
Совпадающие просьбы о выдаче

Если одна из Договаривающихся Сторон получает просьбы о выдаче одного и того же лица одновременно от другой Договаривающейся Стороны и от какого-либо третьего государства она по своему усмотрению определяет, какая просьба о выдаче должна быть удовлетворена.

Статья 70
Специальное правило

1. В отношении лица, выдаваемого в соответствии с настоящим Договором, не осуществляется уголовное преследование, вынесение приговора, и оно не подвергается какому-либо ограничению личной свободы на территории запрашивающей Договаривающейся Стороны за любое преступление, совершенное им до передачи, кроме преступления, в связи с которым оно было выдано, если на то не будет согласия запрашиваемой Договаривающейся Стороны.
2. Положение пункта 1 настоящей статьи не применяется, если выданное лицо имело возможность покинуть территорию запрашивающей Договаривающейся Стороны и не сделало это в течение одного месяца после окончательного освобождения его от ответственности за преступление, в связи с которым это лицо было выдано, или если это лицо добровольно возвратилось на территорию запрашивающей Договаривающейся Стороны, ранее покинув ее.

Статья 71
Повторная выдача

Если выданное лицо до окончательного освобождения его на территории запрашивающей Договаривающейся Стороны от ответственности за преступление, в связи с которым оно было выдано, возвратится на территорию запрашиваемой Договаривающейся Стороны, то повторная выдача этого лица может быть осуществлена по просьбе без представления документов, предусмотренных статьями 60, 62 настоящего Договора.

Статья 72
Передача собственности

1. В той мере, в какой это позволяет законодательство запрашиваемой Договаривающейся Стороны, и с учетом прав третьих сторон, которые должным образом соблюдаются, вся обнаруженная в запрашиваемом государстве собственность, которая была приобретена в результате преступления, влекущего выдачу лица, или которая может потребоваться в качестве доказательства по уголовному делу, передается при наличии просьбы запрашивающей Договаривающейся Стороны, если выдача разрешена.
2. Вышеупомянутая собственность, если об этом просит запрашивающая Договаривающаяся Сторона, может передаваться этой Договаривающейся Стороне, даже если по каким-либо причинам не может быть осуществлена выдача лица, о котором достигнута договоренность.
3. Если упомянутая собственность необходима запрашиваемой Договаривающейся Стороне в качестве доказательства по уголовному делу, то передача ее может быть отсрочена до окончания производства по делу.
4. Если упомянутая собственность подлежит аресту или конфискации на территории запрашиваемой Договаривающейся Стороны, то эта Договаривающаяся Сторона может задержать ее или передать на время.
5. Если законодательство запрашиваемой Договаривающейся Стороны или интересы защиты прав третьих сторон требуют этого, любая переданная таким образом собственность возвращается запрашиваемой Договаривающейся Стороне бесплатно по окончании судебного разбирательства, если этого требует данная Договаривающаяся Сторона.

Статья 73
Транзитная перевозка

1. Если лицо должно быть выдано одной Договаривающейся Стороне из третьего государства через территорию другой Договаривающейся Стороны, то Договаривающаяся Сторона, которая получает это лицо, запрашивает у другой Договаривающейся Стороны разрешение на транзитную перевозку этого лица через ее территорию. Данное положение не применяется в случае использования воздушного транспорта, когда не планируется посадка на территории другой Договаривающейся Стороны.
2. По получении такой просьбы, которая содержит соответствующую информацию, запрашиваемая Договаривающаяся Сторона рассматривает эту просьбу в соответствии с процедурами, предусмотренными ее законодательством, и удовлетворяет эту просьбу скорейшим образом, если только она не наносит ущерба ее основополагающим интересам. Компетентные учреждения юстиции Договаривающихся Сторон согласуют в каждом отдельном случае способ, маршрут и иные условия транзита.
3. Во время транзитной перевозки государство транзита обеспечивает юридическую возможность содержания перевозимого лица под стражей и оказывает необходимую помощь представителям другой Договаривающейся Стороны, сопровождающим перевозимое лицо.
4. В случае незапланированной посадки воздушного судна, Договаривающаяся Сторона, над территорией которой осуществляется полет, может по просьбе представителей другой Договаривающейся Стороны, сопровождающих перевозимое лицо, содержать это лицо под стражей в течение 48 часов до получения просьбы о транзитной перевозке, представляемой в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи. Такая просьба может быть передана с помощью технических средств передачи текста, включая телеграф, телекс, телефакс, электронную почту.
5. Расходы, связанные с транзитной перевозкой, несет запрашивающая Договаривающаяся Сторона.

Статья 74
Уведомление о результатах производства
по уголовному делу

Договаривающиеся Стороны сообщают друг другу о результатах производства по уголовному делу против выданного им лица. По просьбе высылается и копия окончательного решения.

Часть II
Осуществление уголовного преследования

Статья 75
Возможность осуществления уголовного преследования

1. Каждая из Договаривающихся Сторон может просить другую Договаривающуюся Сторону осуществить уголовное преследование против лица, подозреваемого в совершении преступления в соответствии с законодательством запрашиваемой Договаривающейся Стороны, когда отсутствуют условия, позволяющие выдачу этого лица, или если этого требуют интересы отправления правосудия.
2. Каждая из Договаривающихся Сторон может по просьбе другой Договаривающейся Стороны осуществлять уголовное преследование против собственных граждан или иных лиц, постоянно проживающих на ее территории, когда эти лица подозреваются в совершении преступления в соответствии с законодательством запрашиваемой Договаривающейся Стороны, если отсутствуют условия, позволяющие выдачу лица.

Статья 76
Просьба об осуществлении уголовного преследования
и необходимые документы

1. Просьба об осуществлении уголовного преследования направляется в письменном виде и должна содержать:
а) название запрашивающего учреждения юстиции и запрашиваемого учреждения юстиции, компетентных проводить расследование или судебное разбирательство;
б) описание деяния, в связи с которым направляется просьба о передаче уголовного судопроизводства, включая конкретные указания места и времени совершенного преступления;
в) изложение результатов расследования, обосновывающих подозрения в совершении преступления;
г) достаточно точная информация о личности, гражданстве и местожительстве подозреваемого;
д) сведения о размере ущерба, причиненного преступлением.
2. Просьба об осуществлении уголовного преследования должна сопровождаться:
а) текстом положений закона запрашивающей Договаривающейся Стороны, на основании которого данное деяние признается преступлением, а также при необходимости текстами других законодательных норм, имеющих значение для производства расследования;
б) заявлениями потерпевших по уголовным делам, возбуждаемых по жалобе потерпевшего, и заявлениями о возмещении вреда;
в) любой информацией, позволяющей установить личность подозреваемого, включая описание его внешности, фотографии и иные изображения.
3. Каждый из находящихся в деле документов должен быть удостоверен гербовой печатью компетентного учреждения юстиции запрашивающей Договаривающейся Стороны.
4. Просьба и прилагаемые к ней документы оформляются в соответствии с положениями статьи 17 настоящего Договора.

Статья 77
Засвидетельствование и удостоверение подлинности

За исключением случаев, предусмотренных национальным законодательством и настоящим Договором, если Договаривающиеся Стороны не договорились об ином, документы, прилагаемые к просьбе об осуществлении уголовного преследования, а также документы и иные материалы, представленные в ответ на просьбу, не требуют засвидетельствования или удостоверения подлинности.

Статья 78
Уведомление о просьбе

Запрашиваемая Договаривающаяся Сторона обязана уведомить запрашивающую Договаривающуюся Сторону об окончательном решении. По просьбе запрашивающей Договаривающейся Стороны направляется копия окончательного решения.

Статья 79
Основания для удовлетворения просьбы

Просьба об осуществлении уголовного преследования может быть удовлетворена только в том случае, если деяние, в связи с которым направляется просьба, считалось бы преступлением, как если бы оно было совершено на территории запрашиваемой Договаривающейся Стороны.

Статья 80
Основания для отказа

1. Если запрашиваемая Договаривающаяся Сторона отказывается принять просьбу об осуществлении уголовного преследования, она сообщает запрашивающей Договаривающейся Стороне о причинах отказа.
2. В принятии просьбы об осуществлении уголовного преследования может быть отказано, если:
а) подозреваемое лицо не является гражданином запрашиваемой Договаривающейся Стороны или данная Договаривающаяся Сторона не является государством, на территории которого это лицо постоянно проживает;
б) преступление, в связи с которым направляется просьба, не является преступлением, влекущим выдачу.

Статья 81
Невозможность осуществления
уголовного преследования

Просьба об осуществлении уголовного преследования не выполняется, если в отношении лица, преследование которого требуется, на территории запрашиваемой Договаривающейся Стороны был вынесен приговор, вступивший в законную силу или иное окончательное решение по делу, о чем уведомляется запрашивающая Договаривающаяся Сторона. В таком случае учреждениями юстиции запрашивающей Договаривающейся Стороны уголовное дело не может быть возбуждено, а возбужденное ими дело подлежит прекращению.

Статья 82
Положение подозреваемого лица

Подозреваемое лицо, юридический представитель или близкие родственники подозреваемого могут заявить любой из Договаривающихся Сторон о своей заинтересованности в передаче уголовного судопроизводства, за исключением случаев, когда это подозреваемое лицо скрывается от правосудия или препятствует его отправлению каким-либо иным образом.

Статья 83
Права потерпевшего

При передаче судопроизводства запрашивающая и запрашиваемая Договаривающиеся Стороны обеспечивают, чтобы права лица, являющегося потерпевшим от преступления, в частности его право на возмещение ущерба, не нарушались в результате передачи. Если гражданский иск не был удовлетворен до передачи судопроизводства, запрашиваемая Договаривающаяся Сторона дает разрешение на представление иска в переданном судопроизводстве. В случае смерти потерпевшего, данное положение применяется к его иждивенцам.

Статья 84
Последствия передачи судопроизводства для
запрашивающей Договаривающейся Стороны

После принятия запрашиваемой Договаривающейся Стороной просьбы об осуществлении уголовного преследования подозреваемого лица запрашивающая Договаривающаяся Сторона приостанавливает уголовное преследование, за исключением необходимого расследования, включая оказание юридической помощи запрашиваемой Договаривающейся Стороне, до тех пор, пока запрашиваемая Договаривающаяся Сторона не уведомит запрашивающую Договаривающуюся Сторону о вынесении окончательного решения по делу. С момента уведомления запрашивающая Договаривающаяся Сторона прекращает уголовное преследование в связи с тем же преступлением.

Статья 85
Последствия передачи судопроизводства для
запрашиваемой Договаривающейся Стороны

1. Судопроизводство, переданное по соглашению, регулируется законодательством запрашиваемой Договаривающейся Стороны. При предъявлении обвинения подозреваемому лицу в соответствии со своим законодательством учреждение юстиции запрашиваемой Договаривающейся Стороны вносит необходимые поправки, касающиеся конкретных элементов состава преступления. Мера наказания, объявленная в этом государстве, не должна быть более суровой, чем та, которая предусмотрена законодательством запрашивающей Договаривающейся Стороны.
2. Любое действие в связи с судебным разбирательством или процедурными требованиями, совершаемое на территории запрашивающей Договаривающейся Стороны в соответствии с ее законодательством, насколько такое действие совместимо с законодательством запрашиваемой Договаривающейся Стороны, имеет такую же юридическую силу на территории запрашиваемой Договаривающейся Стороны, какую оно имело бы, если бы было совершено в этом государстве или учреждениями юстиции этого государства.
3. Запрашиваемая Договаривающаяся Сторона уведомляет запрашивающую Договаривающуюся Сторону о решении, принятом в результате судебного разбирательства по просьбе об осуществлении уголовного преследования. С этой целью по ее просьбе передается копия любого окончательного решения.

Статья 86
Смягчающие и отягчающие ответственность обстоятельства

Каждая из Договаривающихся Сторон при осуществлении уголовного преследования, включая судебное разбирательство, учитывает предусмотренные законодательством Договаривающихся Сторон обстоятельства, смягчающие и отягчающие ответственность, независимо от того, на территории какой Договаривающейся Стороны они возникли.

Статья 87
Временные меры

Когда запрашивающая Договаривающаяся Сторона объявляет о своем намерении направить просьбу об осуществлении уголовного преследования, запрашиваемая Договаривающаяся Сторона по получении специальной просьбы, направленной для этой цели запрашивающей Договаривающейся Стороной, может применить все временные меры, включая предварительное задержание, какие могли быть применены в соответствии с законодательством запрашиваемой Договаривающейся Стороны, если бы преступление, в связи с которым направлена просьба об осуществлении уголовного преследования, было совершено на ее территории.

Часть III
Специальные положения о правовой помощи и правовых
отношениях по уголовным делам

Статья 88
Передача лиц, содержащихся под стражей,
для дачи показаний или оказания помощи в
проведении расследования

1. Договаривающиеся Стороны могут в соответствии со своим законодательством и с согласия лиц, содержащихся под стражей, временно передавать их друг другу для дачи показаний или оказания помощи в проведении расследования при наличии соответствующей просьбы.
2. Передача лиц, предусмотренная пунктом 1 настоящей статьи, может осуществляться на срок, оговариваемый совместно Договаривающимися Сторонами, но не более одного месяца, а в исключительных случаях - не более двух месяцев.
3. Если в соответствии с законодательством запрашиваемой Договаривающейся Стороны передаваемое лицо должно содержаться под стражей, запрашивающая Договаривающаяся Сторона содержит это лицо под стражей и возвращает его запрашиваемой Договаривающейся Стороне после завершения судебного разбирательства, в связи с которым была подана просьба о его передаче, с учетом сроков, предусмотренных пунктом 2 настоящей статьи, или еще раньше, если нет необходимости в его дальнейшем пребывании на территории запрашивающей Договаривающейся Стороны.

Статья 89
Сроки передачи на время лица, выдача
которого требуется

1. Сроки передачи на время лица, выдача которого требуется в соответствии со статьей 68 настоящего Договора, определяется совместно Договаривающимися Сторонами, исходя из интересов осуществления правосудия и с учетом разрешенных законодательством Договаривающихся Сторон предельных сроков содержания под стражей.
2. В случаях, предусмотренных статьей 68 настоящего Договора и пунктом 1 настоящей статьи сроки содержания лица под стражей, выдаваемого на время, должны учитываться отдельно по каждому уголовному делу, согласно законодательству соответственно запрашивающей и запрашиваемой Договаривающихся Сторон.

Статья 90
Обыск и изъятие

Запрашиваемая Договаривающаяся Сторона в пределах, допускаемых ее законодательством, выполняет просьбы об обыске, изъятии и передаче запрашивающей Договаривающейся Стороне предметов и документов для использования в качестве доказательств по уголовному делу при соблюдении условий, предусмотренных статьей 72 настоящего Договора.

Статья 91
Доходы от преступления

Договаривающиеся Стороны оказывают друг другу помощь в обнаружении, изъятии и конфискации доходов от преступления. Для целей настоящего Договора "доходы от преступления" означают любую подозреваемую или установленную судом собственность, полученную или реализованную прямо или косвенно вследствие совершения преступления или представляющую собой стоимость собственности, либо другие выгоды, полученные в результате совершения преступления.

Статья 92
Оказание помощи, касающейся доходов
от преступления

1. Запрашивающая Договаривающаяся Сторона, направляя запрашиваемой Договаривающейся Стороне просьбу о помощи, касающейся доходов от преступления, уведомляет о причинах, в силу которых она считает, что таковые доходы могут находиться в пределах юрисдикции запрашиваемой Договаривающейся Стороны.
2. Запрашиваемая Договаривающаяся Сторона, получив просьбу, направленную в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи, принимает необходимые меры к установлению того, находятся ли какие-либо доходы от преступления в пределах ее юрисдикции, и уведомляет запрашивающую Договаривающуюся Сторону о результатах расследования.
3. Если какие-либо доходы от преступления находятся в пределах юрисдикции запрашиваемой Договаривающейся Стороны, она принимает необходимые меры к обнаружению активов, расследованию финансовых операций и к получению другой информации или свидетельств, которые могут помочь обеспечить изъятие доходов от преступления.
4. В случае обнаружения предполагаемых доходов от преступления запрашиваемая Договаривающаяся Сторона, при наличии соответствующей просьбы, принимает разрешенные ее законодательством меры с целью не допустить какие-либо операции, передачу или использование этих доходов от предполагаемого преступления до принятия судом запрашивающей Договаривающейся Стороны окончательного решения в отношении этих доходов.
5. В пределах, установленных законодательством запрашиваемой Договаривающейся Стороны, она приводит в исполнение или санкционирует исполнение окончательного решения запрашивающей Договаривающейся Стороны об изъятии или конфискации доходов от преступления, или принимает другие надлежащие меры для получения этих доходов в соответствии с просьбой запрашивающей Договаривающейся Стороны.
6. При применении настоящей статьи Договаривающиеся Стороны обеспечивают соблюдение прав добросовестных третьих сторон, а передача доходов от преступления осуществляется с соблюдением условий, предусмотренных статьей 72 настоящего Договора.

Статья 93
Контролируемые поставки

1. Договаривающиеся Стороны принимают в рамках своего законодательства и своих возможностей необходимые меры, предусматривающие надлежащее использование метода контролируемой поставки запрещенных к обороту предметов, средств или веществ на основе взаимоприемлемых договоренностей, включая соглашения и договоренности с любой третьей стороной, с целью выявления лиц, участвующих в незаконном обороте предметов, средств или веществ, запрещенных к обращению, и их уголовного преследования.
2. Решения об использовании метода контролируемой поставки принимаются компетентными органами Договаривающихся Сторон в каждом отдельном случае с должным учетом степени возможной опасности для жизни и здоровья людей, окружающей среды, прав и охраняемых законом интересов, и могут, при необходимости, учитывать финансовые договоренности и взаимопонимание в отношении юрисдикции, достигнутые Договаривающимися Сторонами.
3. Незаконные партии предметов, средств или веществ, запрещенных к обращению, контролируемые поставки которых осуществляются в соответствии с достигнутыми договоренностями, в том числе и с участием любой третьей стороны, могут быть использованы для дальнейшей перевозки с сохранением или изъятием, либо полной или частичной заменой таких предметов, средств или веществ с учетом степени их возможной опасности для жизни и здоровья людей и окружающей среды.

Статья 94
Порядок рассмотрения дел, подсудных судам запрашиваемой
и запрашивающей Договаривающихся Сторон

При обвинении лиц или группы лиц в совершении нескольких преступлений, дела о которых подсудны судам запрашиваемой и запрашивающей Договаривающихся Сторон, рассматривать их компетентен суд той Договаривающейся Стороны, на территории которой закончено предварительное расследование. В этом случае дела рассматриваются по правилам судопроизводства этой Договаривающейся Стороны.

Статья 95
Уведомление об обвинительных приговорах и
сведения о судимости

1. Договаривающиеся Стороны обязуются сообщать друг другу о вступивших в законную силу обвинительных приговорах, вынесенных их судами в отношении граждан другой Договаривающейся Стороны, одновременно направляя имеющиеся фотографии и отпечатки пальцев рук осужденных.
2. Договаривающиеся Стороны будут сообщать друг другу по просьбе сведения о судимости лиц, осужденных ранее их судами, если эти лица привлекаются к уголовной ответственности на территории запрашивающей Договаривающейся Стороны.

Статья 96
Соблюдение конфиденциальности

При наличии соответствующей просьбы:
а) запрашиваемая Договаривающаяся Сторона принимает необходимые меры для сохранения в тайне просьбы об оказании помощи, содержании просьбы и подтверждающих документов, а также факта предоставления такой помощи. Если эта просьба не может быть удовлетворена без нарушения конфиденциальности, запрашиваемая Договаривающаяся Сторона информирует об этом запрашивающую Договаривающуюся Сторону, которая впоследствии определяет, следует ли, тем не менее, просить об удовлетворении этой просьбы;
б) запрашивающая Договаривающаяся Сторона сохраняет в тайне свидетельства и информацию, предоставленные запрашиваемой Договаривающейся Стороной, за исключением тех случаев, когда эти свидетельства и информация требуются для проведения расследования и судебного разбирательства, указанных в просьбе.

Статья 97
Ограничение на использование

Запрашивающая Договаривающаяся Сторона без согласия запрашиваемой Договаривающейся Стороны не использует или не передает информацию или доказательства, предоставленные запрашиваемой Договаривающейся Стороной для расследований или судебных разбирательств помимо тех, которые указаны в просьбе о помощи. Однако в случае изменения обвинения предоставленный материал может быть использован, в той степени, в какой преступление, согласно предъявленному обвинению, представляет собой такое преступление, в отношении которого в соответствии с настоящим Договором может быть оказана взаимная помощь.

Статья 98
Защита свидетелей, потерпевших и других участников
уголовного процесса

Договаривающиеся Стороны в случае необходимости принимают предусмотренные их законодательством меры к защите свидетелей, потерпевших и других участников уголовного процесса по делам о преступлениях, по которым ими проводится совместное расследование, а также при рассмотрении таких дел в судах, когда того требуют интересы осуществления правосудия.

Статья 99
Расходы, связанные с перевозкой

Расходы, связанные с перевозкой при временной передаче лиц, содержащихся под стражей, для дачи показаний или оказания помощи в проведении расследования, предусмотренной статьей 88 настоящего Договора, включая расходы на транзитную перевозку этих лиц через территорию третьих государств, покрываются запрашивающей Договаривающейся Стороной.

Статья 100
Розыск лиц, пропавших без вести

1. Договаривающиеся Стороны осуществляют по просьбе розыск лиц, пропавших без вести, при наличии оснований полагать, что такие лица могут находиться на территории запрашиваемой Договаривающейся Стороны.
2. Просьба о розыске лиц, пропавших без вести, составляется в соответствии с положениями статей 7 и 17 настоящего Договора и должна содержать как можно более полное описание личности разыскиваемого лица наряду с любой иной информацией, которая может помочь установить его местонахождение.
3. К просьбе о розыске лица, пропавшего без вести, прилагаются, при их наличии, фотографии или иные графические изображения, зубная карта, отпечатки пальцев рук разыскиваемого лица, а также иные документы или их копии, которые могут потребоваться.

Статья 101
Присутствие представителей Договаривающихся Сторон при
оказании правовой помощи по уголовным делам

Представители учреждений юстиции одной из Договаривающихся Сторон могут с согласия другой Договаривающейся Стороны присутствовать при исполнении просьб об оказании правовой помощи по уголовным делам учреждениями юстиции данной Договаривающейся Стороны.

Статья 102
Вооруженное сопровождение выданных лиц

1. Договаривающиеся Стороны согласились, что в целях обеспечения безопасности при вывозе с их территорий лиц, выдача или передача которых разрешена, и лиц, передаваемых для оказания помощи в проведении расследований, такие лица могут сопровождаться вооруженными представителями компетентных учреждений юстиции запрашивающей Договаривающейся Стороны. Об этом запрашиваемая Договаривающаяся Сторона уведомляется заранее другой Договаривающейся Стороной.
2. На представителей компетентных учреждений юстиции запрашивающей Договаривающейся Стороны в случаях, предусмотренных пунктом 1 настоящей статьи, во время выполнения ими своих служебных обязанностей распространяется правовой статус работников правоохранительных органов запрашиваемой Договаривающейся Стороны. В соответствии с этим они пользуются правовой защитой государства пребывания и своего государства, обладают личной неприкосновенностью, правом хранения и ношения оружия, а также применения табельного огнестрельного оружия, специальных средств в случаях установленных законодательством Договаривающихся Сторон и выполняют свои функции согласно нормативным актам государства пребывания.
3. При расследовании дел о преступлениях, совершенных представителями компетентных учреждений юстиции, упомянутыми в пункте 2 настоящей статьи, Договаривающаяся Сторона, гражданами которой они являются, оказывает необходимую помощь и содействие другой Договаривающейся Стороне. Уголовное преследование лиц, совершивших преступление в таких случаях может быть по просьбе передано Договаривающейся Стороне, гражданами которой они являются, в соответствии с законодательством Договаривающихся Сторон и положениями настоящего Договора.
4. Табельное огнестрельное оружие, боеприпасы к нему, специальные средства и средства индивидуальной защиты представителей компетентных учреждений юстиции в случаях, предусмотренных пунктом 1 настоящей статьи, пропускаются на территорию запрашиваемой Договаривающейся Стороны по специальным спискам (пропускам), форма и содержание которых должны быть согласованы обеими Договаривающимися Сторонами, и подлежат обязательному вывозу обратно. Вывоз оружия, боеприпасов, специальных средств и средств индивидуальной защиты осуществляется на основании упомянутых списков (пропусков), заверенных таможенными органами при въезде представителей компетентных учреждений юстиции на территорию запрашиваемой Договаривающейся Стороны.
5. Положения настоящей статьи распространяются на случаи транзитной перевозки через территории Договаривающихся Сторон лиц, выданных Договаривающимся Сторонам третьими государствами. В случае, предусмотренном пунктом 4 статьи 73 настоящего Договора, о наличии у представителей Договаривающейся Стороны, сопровождающих перевозимое лицо, огнестрельного оружия, боеприпасов, специальных средств и средств индивидуальной защиты сообщается в просьбе о транзитной перевозке, представляемой в соответствии с пунктами 1 и 4 статьи 73 настоящего Договора. До получения такой просьбы оружие, боеприпасы, специальные средства и средства индивидуальной защиты должны быть сданы на хранение компетентным учреждениям запрашиваемой Договаривающейся Стороны, при этом оговариваются условия их хранения.

Статья 103
Порядок сношений по вопросам оказания помощи
по уголовным делам

Сношения по вопросам выдачи и уголовного преследования осуществляются генеральными прокурорами (прокурорами) Договаривающихся Сторон.
Сношения по вопросам исполнения процессуальных и иных действий, требующих санкции прокурора (суда), осуществляется органами прокуратуры в порядке, установленном генеральными прокурорами (прокурорами) Договаривающихся Сторон.

Раздел V
Заключительные положения

Статья 104
Вопросы применения настоящего Договора

1. Вопросы, возникающие при применении настоящего Договора, решаются компетентными учреждениями юстиции по взаимному согласию. При необходимости может быть образована совместная Комиссия из представителей соответствующих государственных органов Договаривающихся Сторон в целях урегулирования возникших разногласий.
2. Центральными органами учреждений юстиции Договаривающихся Сторон могут заключаться межведомственные договоры (соглашения) по вопросам реализации положений настоящего Договора.

Статья 105
Отношение к другим международным договорам

Настоящий Договор не затрагивает положений других международных договоров, участниками которых являются Договаривающиеся Стороны.

Статья 106
Внесение дополнений и изменений

В настоящий Договор по взаимному согласию обеих Договаривающихся Сторон могут вноситься дополнения и изменения, вступающие в силу в соответствии с условиями, предусмотренными статьей 107 настоящего Договора.

Статья 107
Вступление в силу

Настоящий Договор подлежит ратификации и вступит в силу на тридцатый день с даты обмена ратификационными грамотами.

Статья 108
Срок действия

Настоящий Договор будет действовать в течение пяти лет с даты вступления в силу и срок его действия автоматически продлевается на последующие пятилетние периоды, если ни одна из Договаривающихся Сторон не направит другой Договаривающейся Стороне письменное уведомление о своем желании прекратить его действие. Договор утрачивает силу по истечении шести месяцев с даты получения другой Договаривающейся Стороной такого уведомления.

Статья 109
Действие во времени

Действие настоящего Договора распространяется и на правоотношения, возникшие до его вступления в силу.
Совершено в городе Алматы 2 июня 1997 года в двух подлинных экземплярах, каждый на казахском, узбекском и русском языках, причем все тексты имеют одинаковую силу. Для целей толкования настоящего Договора используется текст на русском языке.