Бір мемлекеттің басқа мемлекеттің аумағында тұрақты тұратын азаматтардың құқықтық мәртебесі туралы шартты бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 1999 жылғы 30 желтоқсан N 20-ІІ.

Мәскеуде 1998 жылғы 28 сәуірде жасалған бір мемлекеттің басқа

мемлекеттің аумағында тұрақты тұратын азаматтарының құқықтық мәртебесі

туралы шарт бекітілсін.

Қазақстан Республикасының

Президенті

Бiр мемлекеттің басқа мемлекеттің аумағында тұрақты

тұратын азаматтарының құқықтық мәртебесi туралы

Шарт

Бұдан әрi Тараптар деп аталатын Беларусь Республикасы, Қазақстан Республикасы, Қырғыз Республикасы мен Ресей Федерациясы

достастық қатынастарды олардың арасында одан әрi дамыту мақсатында,

өз азаматтарының мүдделерi үшiн Тараптардың әрқайсысының аумағында олардың тұруына тең жағдайларды қамтамасыз етуге ұмтыла және, осыған орай, бiр Тараптың басқа Тарап аумағында тұрақты тұратын азаматтарына осы басқа Тарап азаматының құқықтық мәртебесiне барынша жақындатылған құқықтық

мәртебе беруге тiлек бiлдiре отырып,

мына төмендегiлер туралы уағдаласты:

1-бап

1. Осы Шарттың мақсаты үшiн:

а) "тұрақты тұрғын" бiр Тараптың басқа Тарап аумағында осы басқа

Тарап берген рұқсаттың негiзiнде тұрақты тұратын азаматын бiлдiредi;

б) "Азаматтық Тарабы" тұрақты тұрғын азаматы болып табылатын Тарапты

бiлдiредi;

в) "Тұру Тарабы" тұрақты тұрғын тұрақты тұратын аумақтың Тарабын

бiлдiредi.

2-бап

1. Осы Шартқа сәйкес тұрақты тұрғынның мәртебесiн куәландыратын Тараптардың танитын рұқсаты тұру Тарабының құзыретті органдары беретiн құжат немесе тұру Тарабының құзыреттi органдарының тұрақты тұрғынның жеке басын және азаматтығын куәландыратын және азамат Тарабының заңдарына сәйкес берiлетiн құжаттарға қоятын белгi болып танылады.

2. Тараптар дипломатиялық арналар бойынша осы баптың 1-бабында көрсетiлген құжаттар үлгiлерiмен алмасады.

3. Тұрақты тұрғынның оқуға, жұмысқа, емделуге, iссапарға, әскери қызметке және басқа да осындай жағдайларға байланысты тұру Тарабы аумағының шегiнен тыс жерлерге шығуы оның осы Шартпен айқындалған құқықтық мәртебесiне ықпал етпейдi.

3-бап

Тұрақты тұрғын азаматтық Тарабымен құқықтық байланысты сақтайды, оның қамқоршылығын және қорғаншылығын пайдаланады.

Тұрақты тұрғын тұру Тарабының заңдарын және басқа нормативтiк құқықтық актiлерiн сақтауға, сондай-ақ салт-дәстүрлерi мен әдет-ғұрыптарын құрметтеуге мiндеттi.

4-бап

Тұру Тарабының азаматтары сияқты тұрақты тұрғындар да осындай құқықтар мен еркiндiктердi пайдаланады, осы Шартпен және Тараптардың Конституцияларымен белгiленген осындай мiндеттер көтередi.

Осы Шарт күшiне енгеннен кейiн шетел азаматтары үшiн тұру Тарабында белгiленуi мүмкiн құқықтардағы шектеулер немесе қосымша мiндеттер бiр Тараптың басқа Тарап аумағында тұратын азаматына қолданылмайды.

Тұрақты тұрғын тұру Тарабында жалпыға бiрдей әскери мiндеттiлiк

көтермейдi және тұру Тарабының заңымен мынадай құқықтарды жүзеге асырудан

шектелуi мүмкiн:

а) тұру Тарабының жоғарғы мемлекеттiк қызметтерiне және сайланбалы

мемлекеттiк органдарына сайлауға және сайлануға;

б) тұру Тарабы жүргiзетiн референдумдарға (халықтық дауыс беруге)

қатысуға;

в) тағайындалуы тұру Тарабының азаматы болуды көздейтiн тұру

Тарабының өкiлдi, заң шығарушы, атқарушы және сот билiгi органдарындағы

қызметтерге тұруға.

5-бап

Кiру, тұру және шығу шарттары мен тәртiбiне байланысты шетел азаматтары үшiн тұру Тарабында белгiленген немесе белгiленуi мүмкiн шектеулер тұрақты тұрғынға қолданылмайды.

6-бап

1. Азаматтық Тарабының оқу мекемесiнде тұрақты тұрғынға берiлген бiлiм деңгейi және (немесе) бiлiктiлiгi туралы мемлекеттiк үлгiдегi құжаттар олардың берiлген күндерiне қарамастан тұру Тарабының аумағында танылады.

2. Осы баптың 1-тармағында көрсетiлген құжаттар тұрақты тұрғынға кез келген Тараптың аумағында орналасқан оқу мекемесiнде түсу құқығын бередi, және құжаттарда көрсетiлген мамандық бойынша жұмысқа алу кезiнде жарамды.

7-бап

Егер Тараптар арасында басқа Шартпен өзгеше көзделмесе, тұру Тарабының заңдарына сәйкес белгiленген шарттармен тұрақты тұрғын тұру Тарабы аумағындағы мемлекеттiк меншiктi жекешелендiруге қатысады.

8-бап

1. Осы Шартқа қатысушылар болып табылмайтын мемлекеттермен Тараптардың мемлекеттiк шекараларынан өтуге құқық беретiн құжаттарды тұру Тарабының аумағында азаматтық Тараптың дипломатиялық өкiлдiктерi немесе консулдық мекемелерi тұру Тарабының тиiстi органдарының келiсулерi бойынша бередi.

2. Азаматтық Тарабының және тұру Тарабының заңдарында көзделген шығуға шектеулер тұрақты тұрғынға қолданылады. Тараптар азаматтық Тарабының немесе тұру Тарабының заңдарына сәйкес белгiленген шығуына шектеулер қолданылатын тұрақты тұрғындардың осы Шарттың қатысушылары болып табылмайтын мемлекеттерге шығуына жол бермеу шараларын қолданатын болады.

9-бап

1. Тұрақты тұрғынның әрекет қабiлеттiлiгi азаматтық Тарабының заңдары бойынша анықталады.

2. Тұрақты тұрғынның азаматтық-құқықтық мәмiлелерге қатысты әрекет қабiлеттiлiгi тұру Тарабының заңдары бойынша анықталады.

3. Тұрақты тұрғынның әрекет қабiлеттiлiгiн шектеу немесе қалпына келтiру жөнiндегi iстер бойынша, сондай-ақ тұрақты тұрғынды хабарсыз жоқ болған деп тану немесе қайтыс болды деп жариялау жөнiндегi iстер бойынша және тұрақты тұрғынның қайтыс болу фактiсiн анықтау жөнiндегi iстер бойынша тұру Тарабының құзыреттi органдары азаматтық Тарабының дипломатиялық өкiлдiктерiне немесе консулдық мекемесiне хабарлайды.

10-бап

1. Асырап алушы, қамқоршы немесе қорғаншы тұрақты тұрғын болған, ал бала асырап алу немесе оны жоюға қатысты қамқоршылық немесе қорғаншылық белгiленуi немесе жойылуы жүзеге асырылуға тиiстi тұру Тарабының адамы болып табылса, бала асырап алу немесе оны жою, қамқоршылық пен қорғаншылықты тағайындау немесе жою осы Тараптың заңдарымен реттелiнедi.

2. Тұрақты тұрғынға қатысты бала асырап алу немесе оны жою жүзеге

асырылған жағдайда, қамқоршылық және қорғаншылық белгiленедi немесе

жойылады, азаматтық Тарабының заңдары қолданылады.

11-бап

Осы Шарт бекiтiлген немесе олардың арасында жасалған немесе жасалуы

мүмкiн осы Шартпен көзделгендiгiне қарағанда, бұдан анағұрлым қолайлы

белгiленген тәртiп Тараптардың заң ережелерiне және халықаралық шарттарға

залал келтiрмейдi.

12-бап

Осы Шартты қолдануға немесе түсiндiруге байланысты туындайтын даулар

мен пiкiр алшақтықтары Тараптар арасында консультация немесе келiссөз

жолымен шешiледi.

13-бап

1. Осы Шарт бекiтуге жатады. Бекiту грамоталары осы Шарттың депозитарийiнiң тағайындауымен Интеграциялық Комитетке сақтауға берiледi.

2. Осы Шартқа қол қоймаған кез келген Тәуелсiз Мемлекеттер Достастығына қатысушы-мемлекет осы Шартқа қосылу туралы грамотасын депозитарийге өткiзiп оған қосыла алады.

14-бап

1. Осы Шарт сақтауға төртiншi бекiту грамотасын өткiзген күннен бастап отызыншы күнi күшiне енедi.

2. Осы Шартты бекiтетiн немесе ол күшiне енгеннен кейiн оған қосылатын әрбiр мемлекет үшiн осы мемлекет өзiнiң бекiту грамотасын сақтауға тапсырған күннен бастап отызыншы күнi күшiне енедi.

15-бап

Осы Шарттың кез келген Тарабы бұл туралы депозитарийге жазбаша хабарлама жолдай отырып одан шыға алады. Осындай хабарламаны депозитарий алған күннен бастап он екi ай өткеннен кейiн Осы Тарапқа қатысты осы Шарттың күшi тоқтатылады. Бiр түпнұсқа данасы орыс тiлiнде 1998 жылғы 8 сәуiрде Мәскеу қаласында жасалды.

Түпнұсқа данасы осы Шартқа, оның куәландырылған көшiрмесiне қол

қойған әрбiр мемлекетке жолдайтын Беларусь Республикасының, Қазақстан

Республикасының, Қырғыз Республикасы мен Ресей Федерациясының Интеграциялық

Комитетiнде сақталады.

Беларусь Қазақстан Қырғыз Ресей

Республикасы Республикасы Республикасы Федерациясы

үшін үшін үшін үшін

Оқығандар:

Қасымбеков Б.А.

Икебаева Ә.Ж.

О ратификации Договора о правовом статусе граждан одного государства, постоянно проживающих на территории другого государства

Закон Республики Казахстан от 30 декабря 1999 года № 20-II

Ратифицировать Договор о правовом статусе граждан одного государства, постоянно проживающих на территории другого государства, совершенный в Москве 28 апреля 1998 года.

     Президент
Республики Казахстан 

Договор
о правовом статусе граждан одного государства,
постоянно проживающих на территории другого государства <*>

Сноска. Ратификационная грамота Республикой Казахстан депонирована 12 апреля 2000 года.

Республика Беларусь, Республика Казахстан, Кыргызская Республика и Российская Федерация, именуемые в дальнейшем Сторонами,
в целях дальнейшего развития дружественных отношений между ними,
стремясь в интересах своих граждан к обеспечению равных условий их проживания на территории каждой из Сторон и, в этой связи, желая предоставить гражданам одной Стороны, постоянно проживающим на территории другой Стороны, правовой статус, максимально приближенный к правовому статусу граждан этой другой Стороны,
договорились о нижеследующем:

Статья 1

1. Для целей настоящего Договора:
а) "постоянный житель" означает гражданина одной Стороны, постоянно проживающего на территории другой Стороны на основании разрешения, выданного этой другой Стороной;
б) "Сторона гражданства" означает Сторону, гражданином которой является постоянный житель;
в) "Сторона проживания" означает Сторону, на территории которой постоянно проживает постоянный житель.

Статья 2

1. Признаваемым Сторонами разрешением, удостоверяющим статус постоянного жителя в соответствии с настоящим Договором, является документ, выдаваемый компетентными органами Стороны проживания или отметка, проставляемая компетентными органами Стороны проживания в документах, удостоверяющих личность и гражданство постоянного жителя и выдаваемых в соответствии с законодательством Стороны гражданства.
2. Стороны обмениваются образцами документов, указанных в пункте 1 настоящей статьи, по дипломатическим каналам.
3. Выезд постоянного жителя за пределы территории Стороны проживания в связи с учебой, работой, лечением, командировкой, военной службой и в других подобных случаях, не влияет на его правовой статус, определяемый настоящим Договором.

Статья 3

Постоянный житель сохраняет правовую связь со Стороной гражданства, пользуется ее покровительством и защитой.
Постоянный житель обязан соблюдать законы и другие нормативные правовые акты, а также уважать традиции и обычаи Стороны проживания.

Статья 4

Постоянный житель пользуется такими же правами и свободами, и несет такие же обязанности, что и граждане Стороны проживания с изъятиями, установленными настоящим Договором и Конституциями Сторон.
На гражданина одной Стороны, постоянно проживающего на территории другой Стороны, не распространяются ограничения в правах или дополнительные обязанности, которые могут быть установлены для иностранных граждан в Стороне проживания после вступления в силу настоящего Договора.
Постоянный житель не несет в Стороне проживания всеобщую воинскую обязанность и может быть ограничен законом Стороны проживания в осуществлении следующих прав:
а) избирать и быть избранным на высшие государственные должности и в выборные государственные органы Стороны проживания;
б) участвовать в референдумах (в народном голосовании), проводимых Стороной проживания;
в) занимать должности в органах представительной, законодательной, исполнительной и судебной власти Стороны проживания, а также иные должности, назначение на которые предполагает наличие гражданства Стороны проживания.

Статья 5

На постоянного жителя не распространяются ограничения, которые установлены или могут быть установлены для иностранных граждан в Стороне проживания, связанные с условиями и порядком въезда, проживания и выезда.

Статья 6

1. Документы государственного образца об уровне образования и (или) квалификации, выданные постоянному жителю в учебном заведении Стороны гражданства, признаются на территории Стороны проживания независимо от даты их выдачи.
2. Документы, указанные в пункте 1 настоящей статьи, дают право постоянному жителю поступать в учебные заведения, расположенные на территории любой из Сторон, и действительны при приеме на работу по указанной в документах специальности.

Статья 7

Постоянный житель участвует в приватизации государственной собственности на территории Стороны проживания на условиях, установленных в соответствии с законодательством Стороны проживания, если иное не определено другим договором между Сторонами.

Статья 8

1. Документы, дающие право на пересечение государственных границ Сторон с государствами, не являющимися участниками настоящего Договора, выдаются дипломатическими представительствами или консульскими учреждениями Стороны гражданства на территории Стороны проживания по согласованию с соответствующими органами Стороны проживания.
2. На постоянного жителя распространяются ограничения на выезд, предусмотренные законодательством Стороны гражданства и Стороны проживания. Стороны будут предпринимать меры к недопущению выезда в государства, не являющиеся участниками настоящего Договора, постоянных жителей, в отношении которых действуют ограничения на выезд, установленные в соответствии с законодательством Стороны гражданства или Стороны проживания.

Статья 9

1. Дееспособность постоянного жителя определяется по законодательству Стороны гражданства.
2. Дееспособность постоянного жителя в отношении гражданско-правовых сделок определяется по законодательству Стороны проживания.
3. По делам об ограничении или восстановлении дееспособности постоянного жителя, а также по делам о признании постоянного жителя безвестно отсутствующим или объявлении умершим и по делам об установлении факта смерти постоянного жителя, компетентные органы Стороны проживания информируют дипломатическое представительство или консульское учреждение Стороны гражданства.

Статья 10

1. Усыновление или его отмена, установление или отмена опеки или попечительства в случае, когда усыновителем, опекуном или попечителем является постоянный житель, а лицо в отношении которого осуществляется усыновление или его отмена, устанавливается или отменяется опека или попечительство, является гражданином Стороны проживания, регулируется законодательством этой Стороны.
2. В случае, когда в отношении постоянного жителя осуществляется усыновление или его отмена, устанавливается или отменяется опека и попечительство, применяется законодательство Стороны гражданства.

Статья 11

Настоящий Договор не наносит ущерба положениям законодательства Сторон и международным договорам, которые заключены или могут быть заключены между ними, устанавливающими режим более благоприятный, чем тот, который предусмотрен настоящим Договором.

Статья 12

Споры и разногласия, возникающие в связи с применением или толкованием настоящего Договора, решаются путем консультаций или переговоров между Сторонами.

Статья 13

1. Настоящий Договор подлежит ратификации. Ратификационные грамоты сдаются на хранение Интеграционному Комитету, который назначается депозитарием настоящего Договора.
2. Любое государство-участник Содружества Независимых Государств, не подписавшее настоящий Договор, может присоединиться к нему, сдав депозитарию грамоту о присоединении к настоящему Договору.

Статья 14

1. Настоящий Договор вступает в силу на тридцатый день со дня сдачи на хранение четвертой ратификационной грамоты.
2. Для каждого государства, которое ратифицирует настоящий Договор или присоединится к нему после его вступления в силу, он вступает в силу на тридцатый день со дня сдачи на хранение этим государством своей ратификационной грамоты.

Статья 15

Любая Сторона настоящего Договора может выйти из него, направив об этом депозитарию письменное уведомление. Действие настоящего Договора прекращается в отношении этой Стороны по истечении двенадцати месяцев со дня получения депозитарием такого уведомления.

     Совершено в г. Москве 28 апреля 1998 года в одном подлинном 
экземпляре на русском языке. 
     Подлинный экземпляр хранится в Интеграционном Комитете Республики 
Беларусь, Республики Казахстан, Кыргызской Республики и Российской 
Федерации, который направит каждому государству, подписавшему настоящий 
Договор, его заверенную копию.
     
                                * * *