Еңбек және кәсіптер саласындағы кемсітушіліктер туралы 1958 жылғы Конвенцияны Қазақстан Республикасының бекітуі туралы

Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 20 шілде N 444 Заңы

Женевада 1958 жылғы 25 маусымда қабылданған еңбек және кәсіптер саласындағы кемсітушіліктер туралы 1958 жылғы Конвенция бекітілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

111 Конвенция
Еңбек және кәсiптер саласындағы кемсiтушiлiктер туралы
конвенция
(Женева қ., 1958 жылғы 25 маусымда)

Халықаралық Еңбек Бюросының Әкiмшілік Кеңесi Женевада шақырған және 1958 жылдың 4 маусымында өзiнiң қырық екiншi сессиясына жиналған
Халықаралық Еңбек Ұйымының Бас Конференциясы,
сессияның күн тәртібінiң төртiншi тармағы болып саналатын еңбек және кәсiптер саласындағы кемсiтушiлiктер туралы бiрқатар ұсыныстар қабылдау жөнiнде қаулы ете отырып,
осы ұсыныстарға халықаралық конвенция нысанын берудi ұйғара отырып,
Филадельфиялық декларация нәсiлiне, сенiмiне немесе жынысына қарамастан барлық адамдардың бостандық пен қадiр-қасиет, экономикалық тұрақтылық және тең мүмкiндiктер жағдайында өзiнiң материалдық әл-ауқатын жақсартуға және рухани жетiлуге құқылы екенiн жариялайтынын назарға ала отырып,
одан әрi, кемсiтушiлiктер жалпыға бiрдей декларацияда жарияланған адам құқықтарын бұзушылық деп санай отырып,
бiр мың тоғыз жүз елу сегiзiншi жылдың маусым айының осы жиырма бесi күнi, Еңбек және кәсiптер саласындағы кемсiтушiлiктер туралы 1958 жылғы конвенция деп аталатын, төмендегi Конвенцияны қабылдайды:

1-бап

1. Осы Конвенцияның мақсатында «кемсiтушiлiк» деген термин:
а) нәсiлiне, өңiне, жынысына, дiнiне, саяси көзқарасына, шетелдiк тегiне немесе әлеуметтiк тегiне қарай жасалатын еңбек және қызмет саласындағы мүмкiндiктер немесе өтiнiштер теңдiгiн бұзуға немесе жоюға соқтыратын қандай да болсын айырмашылық жол бермеушiлiк немесе артықшылық;
б) еңбек және қызмет саласында өтiнiш жасау немесе мүмкiндiк теңдiгiн бұзуға немесе жоюға соқтыратын, тиiстi Мүше кәсiпкерлер мен еңбекшiлердiң уәкiлеттi ұйымдары бар жерлерде, олармен және басқа да тиiстi ұйымдармен кеңесе отырып айқындайтын қандай да болсын айырмашылық, жiбермеушiлiк немесе артықшылық дегендi бiлдiредi.
2. Ерекше талаптарға негiзделген белгiлi бiр жұмысқа қатысты айырмашылық, жол бермеушiлiк немесе артықшылық кемсiтушiлiк болып саналмайды.
3. Осы Конвенция мақсатында «еңбек» және «кәсiптер» терминдерi кәсiптiк оқуға кiрудi, жұмысқа кірудi және басқа iстермен шұғылдануды, сондай-ақ еңбекақы мен еңбек шарттарына қол жеткiзудi бiлдiредi.

2-бап

Осы Конвенция қолданылатын Ұйымның Әрбiр Мүшесi ұлттық жағдайлармен және тәсiлдер практикасымен қабысатын кемсiтушiлiктiң кез келген түрiн жою мақсатында, еңбек пен қызметке қатысты мүмкiндiктер мен өтiнiштер теңдiгiн мадақтауларға бағытталған саясатты, айқындап, жүргiзуге мiндеттенедi.

3-бап

Осы Конвенцияны қолданатын Ұйымның Әрбiр Мүшесi ұлттық жағдайлар мен тәжiрибеге сәйкес тәсiлдер арқылы:
а) бұл саясаттың қабылдануына жәрдемдесу және оны сақтау iсiнде кәсiпкерлер мен еңбекшiлер ұйымдарының, сондай-ақ басқа да тиiстi органдардың ынтымақтастығын қамтамасыз етуге;
b) осы саясаттың қабылдануы мен оны сақтауды қамтамасыз ете алатын заңдарды енгізуге және сондай білім беру бағдарламаларын мадақтауға;
с) осы саясатқа сәйкес келмейтiн кез келген заң ережелерiн жоюға және түрлi әкiмшiлiк нұсқаулықтарын немесе тәжiрибелердi өзгертуге;
d) мемлекеттік билiктiң тiкелей бақылаумен еңбек саласында белгiленген саясатты жүргiзуге;
е) мемлекеттік билiк басшылығымен кәсiби бағдар беру, кәсiби оқыту және жұмысқа орналастыру жөніндегі мекемелер қызметiнде белгiлi саясаттың сақталуын қамтамасыз етуге;
f) Конвенцияны қолдану жөніндегі жыл сайынғы баяндамада жоғарыда аталған саясатқа сәйкес өткiзiлген шараларды және осы шаралардың көмегiмен қол жеткен нәтижелердi көрсетуге ұмтылады.

4-бап

Күдiктi екендiгi немесе оның мемлекет қауiпсiздiгiне зиян келтiретiн қызметпен шұғылданатындығы негiздi дәлелденген адамға егер мүдделi адамның ұлттық саясатқа сәйкес құрылған құзыреттi органдарға жүгiнуге құқығы болған ретте кемсiтушілiк деп саналмайды.

5-бап

1. Халықаралық Еңбек Конференциясы қабылдаған басқа конвенциялар мен кепiлдемелерде көзделген қорғау мен жәрдем жөніндегі айрықша шаралар кемсiтушiлiкке жатпайды.
2. Ұйымның Әрбiр Мүшесi кәсiпкерлер мен еңбекшiлердiң өкiлеттi ұйымдары бар жерлерде, солардың консультациясы бойынша жынысына, жасына, кемтарлығына, отбасы жағдайына немесе әлеуметтiк немесе мәдениеттiлiк деңгейiне қарай ерекше қорғалуға немесе көмекке мұқтаж деп саналатын адамдардың айрықша мұқтаждықтарын қанағаттандыруға бағытталған кез келген ерекше шаралар кемсiтушiлiк болып саналмайтынын белгiлей алады.

6-бап

Осы Конвенцияны бекiткен Ұйымның Әрбiр Мүшесi Халықаралық Еңбек Ұйымы Жарғысының ережелерiне сәйкес оны метрополиядан тыс аумақтарда қолдануға мiндеттенедi.

7-бап

Осы Конвенцияны бекіту жөніндегі ресми құжаттар тiркеу үшiн Халықаралық Еңбек Бюросының Бас Директорына жiберiледi.

8-бап

1. Бұл Конвенция бекіту туралы құжаттарын Бас Директор тiркеген Халықаралық Еңбек Ұйымының Мүшелерiн ғана байланыстырады.
2. Ол Ұйымның екi Мүшесiн бекіту туралы құжаттарды Бас Директор тiркегеннен кейiн он екi ай өткен соң күшiне енедi.
3. Кейiннен осы Конвенция Ұйымның Әрбiр Мүшесi жөнiнде оның құжаттары тiркелген күннен кейiн он екi ай өткен соң күшiне енедi.

9-бап

1. Ұйымның осы Конвенцияны бекiткен кез келген Мүшесi оның бастапқы күшiне енген сәтiнен он жыл кезең өткеннен кейiн Халықаралық Еңбек Бюросының Бас Директорына жiберiлген және ол тiркеген күшiн жою туралы акт арқылы оның күшiн жоя алады. Күшiн жою туралы акт тiркелгеннен кейiн бiр жыл өткен соң бұзуына болады.
2. Ұйымның осы Конвенцияны бекiткен, алдыңғы тармақта айтылған он жыл кезең өткеннен кейiн бiр жыл мерзiмде осы бапта көзделген күшiн жою құқығын пайдаланбаған әрбiр Мүшесi келесi он жыл кезеңге байланыстырылған болады және кейiннен бұл Конвенцияны осы бапта белгiленген тәртiппен әрбiр он жылдық кезең өткеннен кейiн күшiн жоя алады.

10-бап

1. Халықаралық Еңбек Бюросының Бас Директоры Халықаралық Еңбек Ұйымының барлық Мүшелерiне бекіту туралы барлық құжаттардың және ол Ұйым Мүшесiнен алған күшiн жою туралы актiлердiң тiркелгенi туралы хабарлайды.
2. Бекіту туралы өзi алған екiншi құжаттың тiркелгенi туралы Ұйым Мүшелерiне хабарлай отырып, Бас Директор олардың назарын осы Конвенцияның күшiне енген күнiне аударады.

11-бап

Халықаралық Еңбек Бюросының Бас Директоры Бiрiккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының 102-бабына сәйкес тiркеу үшiн бекіту туралы барлық құжаттарға және алдыңғы баптардың ережелерiне сәйкес өзi тiркеген күшiн жою туралы актiлерге қатысты толық мәлiметтердi Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас Хатшысына жiбередi.

12-бап

Халықаралық Еңбек Бюросының Әкiмшiлiк Кеңесi қажет деп есептеген әрбiр жолы Бас Конференцияға осы Конвенцияның қолданылуы туралы баяндама табыс етедi және оны толық немесе iшiнара қайта қарау туралы мәселенi Конференцияның күн тәртібіне енгізу-енгiзбеу қажеттiгiн шешедi.

13-бап

1. Конференция осы Конвенцияны толық немесе iшiнара қайта қарайтын жаңа конвенцияны қабылдаған және жаңа конвенцияда керiсiнше жәйт көзделмеген жағдайда:
а) Ұйымның қандай да болсын Мүшесiнiң жаңа, қайта қарайтын конвенцияны бекітуi, 9-баптың ережелерiне қарамастан жаңа, қайта қарайтын конвенция күшiне енген жағдайда, осы Конвенция өзiнен-өзi дереу күшiн жояды.
б) жаңа қайта қарайтын конвенция күшiне енген күнiнен бастап, осы Конвенция Ұйым Мүшелерiнiң бекітуi үшiн жабық болады.
2. Осы Конвенция Ұйымның оны бекiткен, бiрақ жаңа, қайта қарайтын конвенцияны бекiтпеген мүшелерiне қатысты тұрғыда нысаны мен мазмұны жөнiнен қалай дегенмен күшiнде қалады.

14-бап

Осы Конвенцияның ағылшынша және французша мәтiндерiнiң күшi бiрдей.

О ратификации Республикой Казахстан Конвенции 1958 года о дискриминации в области труда и занятий

Закон Республики Казахстан от 20 июля 1999 года № 444-I

Ратифицировать Конвенцию 1958 года о дискриминации в области труда и занятий, принятую в Женеве 25 июня 1958 года.

Президент Н. Назарбаев Республики Казахстан

Конвенция 111

Конвенция
о дискриминации в области труда и занятий

Генеральная Конференция Международной Организации Труда,
созванная в Женеве Административным Советом Международного Бюро Труда и собравшаяся 4 июня 1958 года на свою сорок вторую сессию,
постановив принять ряд предложений о дискриминации в области труда и занятий, что является четвертым пунктом повестки дня сессии,
решив придать этим предложениям форму международной конвенции,
принимая во внимание, что в Филадельфийской декларации провозглашается, что все люди, независимо от расы, веры или пола, имеют право на осуществление своего материального благосостояния и духовного развития в условиях свободы и достоинства, экономической устойчивости и равных возможностей,
считая далее, что дискриминация представляет собой нарушение прав, провозглашенных во Всеобщей декларации прав человека,
принимает сего двадцать пятого дня июня месяца тысяча девятьсот пятьдесят восьмого года нижеследующую Конвенцию, которая будет именоваться Конвенцией 1958 года о дискриминации в области труда и занятий:

Статья 1

1. В целях настоящей Конвенции термин "дискриминация" включает:
а) всякое различие, недопущение или предпочтение, проводимое по признаку расы, цвета кожи, пола, религии, политических убеждений, иностранного происхождения или социального происхождения, приводящее к уничтожению или нарушению равенства возможностей или обращения в области труда и занятий;
b) всякое другое различие, недопущение или предпочтение, приводящее к уничтожению или нарушению равенства возможностей или обращения в области труда и занятий, определяемой соответствующим Членом по консультации с представительными организациями предпринимателей и трудящихся, где таковые существуют, и с другими соответствующими органами.
2. Любое различие, недопущение или предпочтение в отношении определенной работы, основанной на специфических требованиях таковой, не считается дискриминацией.
3. В целях настоящей Конвенции термин "труд" и "занятия" включают доступ к профессиональному обучению, доступ к труду и к различным занятиям, а также оплату и условия труда.

Статья 2

Каждый Член Организации, для которого настоящая Конвенция находится в силе, обязуется определить и проводить национальную политику, направленную на поощрение, совместимыми с национальными условиями и практикой методами, равенства возможностей и обращения в отношении труда и занятий с целью искоренения всякой дискриминации в отношении таковых.

Статья 3

Каждый Член Организации, для которого настоящая Конвенция находится в силе, обязуется методами, соответствующими национальным условиям и практике:
а) стремиться обеспечить сотрудничество организаций предпринимателей и трудящихся, а также других надлежащих органов в деле содействия принятию и соблюдению этой политики;
b) ввести такое законодательство и поощрять такие образовательные программы, которые смогут обеспечить принятие и соблюдение этой политики;
с) отменять всякие законодательные положения и изменять всякие административные инструкции или практику, несовместимые с этой политикой;
d) проводить установленную политику в области труда под непосредственным контролем государственной власти;
е) обеспечивать соблюдение установленной политики в деятельности учреждений по профессиональному ориентированию, профессиональному обучению и трудоустройству под руководством государственной власти;
f) указывать в своем ежегодном докладе о применении Конвенции на мероприятия, проведенные согласно упомянутой политике, и на достигнутые с помощью этих мероприятий результаты.

Статья 4

Любые меры, направленные против лица, в отношении которого имеются обоснованные подозрения или доказано, что оно занимается деятельностью, подрывающей безопасность государства, не считаются дискриминацией при условии, что заинтересованное лицо имеет право обращения в компетентный орган, созданный в соответствии с национальной практикой.

Статья 5

1. Особые мероприятия по защите и помощи, предусмотренные в других принятых Международной Конференцией Труда конвенциях и рекомендациях, не считаются дискриминацией.
2. Каждый Член Организации может по консультации с представительными организациями предпринимателей и трудящихся, где таковые существуют, установить, что любые другие особые мероприятия, направленные на удовлетворение особых нужд лиц, которые по соображениям пола, возраста, физической неполноценности, семейных обстоятельств или социального или культурного уровня обычно признаются нуждающимися в особой защите или помощи, не будут считаться дискриминацией.

Статья 6

Каждый Член Организации, ратифицировавший настоящую Конвенцию, обязуется применять ее на территориях вне метрополии в соответствии с положениями Устава Международной Организации Труда.

Статья 7

Официальные документы о ратификации настоящей Конвенции направляются Генеральному Директору Международного Бюро Труда для регистрации.

Статья 8

1. Настоящая Конвенция связывает только тех Членов Международной организации Труда, чьи документы о ратификации зарегистрированы Генеральным директором.
2. Она вступает в силу через двенадцать месяцев после того, как Генеральный Директор зарегистрирует документы о ратификации двух Членов Организации.
3. Впоследствии настоящая Конвенция вступает в силу в отношении каждого Члена Организации через двенадцать месяцев после даты регистрации его документа о ратификации.

Статья 9

1. Любой Член Организации, ратифицировавший настоящую Конвенцию, может по истечении десятилетнего периода с момента ее первоначального вступления в силу денонсировать ее посредством акта о денонсации, направленного Генеральному Директору Международного Бюро Труда и зарегистрированного им. Денонсация вступает в силу через год после регистрации акта о денонсации.
2. Каждый Член Организации, ратифицировавший настоящую Конвенцию, который в годичный срок по истечении упомянутого в предыдущем пункте десятилетнего периода не воспользуется своим правом на денонсацию, предусмотренным в настоящей статье, будет связан на следующий период в десять лет и впоследствии сможет денонсировать настоящую Конвенцию по истечении каждого десятилетнего периода в порядке, установленном в настоящей статье.

Статья 10

1. Генеральный Директор Международного Бюро Труда извещает всех Членов Международной Организации Труда о регистрации всех документов о ратификации и актов о денонсации, полученных им от Членов Организации.
2. Извещая Членов Организации о регистрации полученного им второго документа о ратификации, Генеральный Директор обращает их внимание на дату вступления Конвенции в силу.

Статья 11

Генеральный Директор Международного Бюро Труда направляет Генеральному Секретарю Организации Объединенных Наций для регистрации в соответствии со статьей 102 Устава Организации Объединенных Наций полные сведения относительно всех документов о ратификации и актов о денонсации, зарегистрированных им в соответствии с положениями предыдущих статей.

Статья 12

Каждый раз, когда Административный Совет Международного Бюро Труда считает это необходимым, он представляет Генеральной Конференции доклад о применении настоящей Конвенции и решает, следует ли включать в повестку дня Конференции вопрос о ее полном или частичном пересмотре.

Статья 13

1. В случае, если Конференция примет новую конвенцию, полностью или частично пересматривающую настоящую Конвенцию, и если в новой конвенции не предусматривается обратное, то:
а) ратификация каким-либо Членом Организации новой, пересматривающей конвенции влечет за собой автоматически, независимо от положений статьи 9, немедленную денонсацию настоящей Конвенции, при условии, что новая, пересматривающая конвенция вступила в силу;
б) начиная с даты вступления в силу новой, пересматривающей конвенции, настоящая Конвенция закрыта для ратификации ее Членами Организации.
2. Настоящая Конвенция остается во всяком случае в силе по форме и содержанию в отношении тех Членов Организации, которые ее ратифицировали, но не ратифицировали новую, пересматривающую конвенцию.

Статья 14

Английский и французский тексты настоящей Конвенции имеют одинаковую силу.