Об утверждении Инструкции по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил

Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 20 декабря 2024 года № 1475.

В соответствии с подпунктом 281) пункта 15 Положения о Министерстве обороны Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 2 июня 2022 года № 357, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую Инструкцию по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил.

2. Начальнику Тыла Вооруженных Сил Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) направление настоящего приказа в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан в электронном виде в течение пяти рабочих дней со дня его подписания на государственном и русском языках в соответствии с требованиями пункта 10 Правил ведения Государственного реестра нормативных правовых актов Республики Казахстан, Эталонного контрольного банка нормативных правовых актов Республики Казахстан, утвержденных приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 11 июля 2023 года № 472 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 33059);

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства обороны Республики Казахстан после его первого официального опубликования;

3) направление сведений в Юридический департамент Министерства обороны Республики Казахстан об исполнении подпунктов 1) и 2) пункта 2 настоящего приказа в течение десяти календарных дней после дня первого официального опубликования настоящего приказа.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя Министра обороны Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ довести до заинтересованных должностных лиц и структурных подразделений.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр обороны Республики Казахстан генерал-полковник

Р. Жаксылыков

Утверждена приказом Министра обороны Республики Казахстан от 20 декабря 2024 года № 1475

Инструкция по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил

Общие положения

1. Настоящая Инструкция по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил (далее - Инструкция) детализирует порядок организации и обеспечения хранения имущества вещевой службы на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил Республики Казахстан.

2. Основными мероприятиями, обеспечивающими сохранность вещевого имущества, техники и имущества вещевой службы, являются:

правильное размещение, рациональное планирования, устройство, оборудование и специализация помещений склада по видам вещевой, техники и имущества, постоянное поддержание в помещениях склада чистоты и порядка;

создание оптимальных условий хранения для каждого вида вещевого имущества, техники и имущества;

тщательный контроль количества и качества вещевого имущества, техники и имущества поступающих и хранимых на складе;

правильная организация хранения вещевого имущества, техники и имущества и своевременное проведение мероприятий, обеспечивающих их сохранность (освежение, подработка, борьба с вредителями, техническое обслуживание, консервация техники);

правильная организация учета хранимых вещевого имущества, техники и имущества и отпуска их со склада в соответствии с руководящими документами;

четкая организация противопожарной охраны, строгое соблюдение правил охраны труда и техники безопасности.

3. В настоящей Инструкции используются следующие понятия:

войсковой склад – объект тыла, состоящий из одного или нескольких хранилищ, предназначенных для приема, хранения, освежения, сортировки, комплектования, учета и выдачи материальных средств;

специальная одежда военнослужащих – собирательное наименование предметов инвентарного вещевого имущества личного (индивидуального) и коллективного пользования, предназначенных для ношения военнослужащими при выполнении специфических задач, обусловленных особенностями их военно-профессиональных и функциональных обязанностей (специальностью), характером и условием воинского труда;

расконсервация военной техники:

1) комплекс операций по удалению средств противокоррозионной защиты;

2) мероприятия, проводимые при снятии военной техники с хранения: разгерметизация, удаление консервационных смазок и масел, ингибиторов, защитных оболочек и упаковки, комплектация съемным оборудованием, приведение аккумуляторных батарей в рабочее состояние;

дезинсекция – уничтожение насекомых – переносчиков возбудителей инфекционных болезней. Существуют физические, химические и биологические способы дезинсекции, основным является химический, обработка инсектицидами;

дератизация – комплекс мер по борьбе с грызунами – источниками или переносчиками возбудителей инфекционных болезней, либо наносящими экономический ущерб: уничтожение их химическими, механическими и биологическими методами; упорядочение сбора и удаления мусора; оборудование непроницаемых для грызунов мест хранения;

смазки – пластичные (консистентные) смазки – густые, мазеобразные продукты, предназначенные для смазывания узлов трения, сочетающие свойства твердого тела и жидкости, что определяет область их применения;

снаряжение – комплект предметов, состоящий на снабжении военнослужащих и предназначенный для ношения ими личного оружия и имущества;

моющие средства – многокомпонентные смеси веществ, водные растворы которых применяют для очистки поверхности различных тел от загрязнений;

обмундирование – собирательное название предметов форменной одежды военнослужащих, имеет ряд отличительных признаков: установленные цвет, конструкцию (покрой), качество материала, знаки различия и другие элементы военной атрибутики;

имущество (далее – вещевое имущество) – вещевое имущество, Боевые Знамена воинских частей, банно-прачечный инвентарь (оборудование), моющие и ремонтные материалы, швейно-обувное оборудование и инструменты, средства и предметы гигиены, оборудование и инвентарь для комнат бытового обслуживания, для вещевых ремонтных мастерских, средства ухода за обмундированием и обувью, бланки и книги (карточки) учета и отчетности по вещевой службе, палатки, брезенты, мягкие контейнера, ветошь, оборудование (за исключением оборудования, относящегося к техническим средствам вещевой службы) и материалы для ремонта вещевого имущества и банно-прачечного обслуживания, материалы и запасные части к указанному оборудованию;

ростовка – процентное соотношение размеров, ростов и полноты предметов обмундирования, обуви и снаряжения, установленное для заготовки, хранения и распределения;

паспорт – документ, содержащий основные сведения и отражающий качество, характеристики и возможности сооружений, объектов, вооружения, техники и различных материальных средств;

регламентные работы (регламент) – периодическое техническое обслуживание определенных видов военной техники (техники тыла). Устанавливается эксплуатационной документацией по наработке (в часах, циклах работы, километрах пробега), календарному или комбинированному принципу. Отмечаются в формуляре (паспорте) изделия или комплектующего элемента;

емкость базы хранения – показатель, характеризующий способность базы хранения обеспечить хранение определенного количества материальных средств при условиях нормальной деятельности (соблюдение установленных проходов, высоты хранения, норм нагрузки на 1 кв. м площади, обеспечение сохранности имущества, пожарной безопасности) устанавливается в натуральных единицах измерения хранимых материальных средств;

хранилище – помещение для хранения продовольствия, вещевого и других видов имущества, горючего, масел, смазок и специальных жидкостей в таре, а также технических и материальных средств;

консервация технических средств – это защита поверхностей деталей и конструкционных материалов от коррозии, старения и биологических повреждений в процессе хранения и транспортирования с применением средств защиты, обеспечивающих длительную сохранность технических средств;

хранение технических средств – это этап эксплуатации, в течение которого технические средства содержатся в специально отведенных местах в заданном состоянии с сохранением их в этом состоянии в течение установленного срока;

механизация погрузочно-разгрузочных работ – применение различных механизмов, устройств и приспособлений при погрузке и разгрузке, ускоряет процесс погрузки и разгрузки, сокращает время простоев транспортных средств, улучшает условия труда и повышает его производительность, снижает потребность в рабочей силе;

техника тыла – разновидность военной техники, объектов технического обеспечения по службам тыла, к ней относятся: средства заправки, перекачки, транспортирования, хранения, очистки, подогрева и контроля качества ракетного топлива, горючего и смазочных материалов; средства аэродромно-технического и инженерно-аэродромного обеспечения; технические средства приготовления и транспортирования пищи, полевого хлебопечения; технические средства для подвоза и хранения продовольствия, хлеба и воды, а также заготовки мяса, муки, макаронных изделий и круп; подвижные мастерские и комплекты по ремонту вещевого имущества, для химической чистки обмундирования; технические средства медицинской, ветеринарно-санитарной служб, а также средства для ремонта и обслуживания техники служб тыла.

4. Мероприятиями, обеспечивающими выполнение требований ГОСТа 19159-85 (далее – ГОСТ), предъявляемых к организации хранения и сбережения имущества, являются:

правильное размещение, рациональное планирование, устройство, оборудование и специализация помещений склада по видам хранимого имущества и техники, постоянное поддержание в помещениях склада чистоты и порядка;

рациональная планировка и оборудование территории склада, а также постоянное поддержание в чистоте и порядке, исправность ограждений и надежная охрана склада;

тщательная проверка количества и качества принимаемого на хранение имущества;

точный учет хранимого имущества в соответствии с требованиями руководящих документов;

правильное размещение и укладка имущества при приеме, хранении и перевозке;

широкое внедрение в практику хранения и содержания имущества в контейнерах, на поддонах и в пакетах;

создание необходимых условий хранения для каждого вида имущества (температура окружающего воздуха, относительная влажность, вентиляция и освещение помещений) и соблюдение санитарно-гигиенических требований;

постоянное наблюдение за качественным состоянием хранимого имущества и своевременное проведение мероприятий, обеспечивающих его сохранность (перекладка, очистка, просушка, техническое обслуживание, переконсервация и опробование технических средств, борьба с вредителями вещевого имущества);

правильная организация отпуска имущества и своевременное освежение запасов;

надлежащая организация общей и противопожарной охраны, строгое соблюдение правил пожарной безопасности;

обеспечение эффективной и экономически обоснованной механизации погрузочно-разгрузочных и транспортных работ;

правильный подбор, расстановка, обучение и воспитание кадров.

5. Упаковка и консервация поступающего на склады имущества соответствует требованиям ГОСТов, Национальных стандартов и технических условий на это имущество. Способы упаковки отпускаемого со складов имущества определяются специальными инструкциями.

6. Организация размещения и хранения вещевого имущества на складах и хранилищах, кроме требований, предъявляемых ГОСТами и Национальными стандартами, должна обеспечивать боевую готовность и способность складов и хранилищ в кратчайшие сроки с наименьшими затратами сил и средств производить массовую отгрузку и выдачу имущества войскам.

Глава 1. Оборудование и содержание складов и хранилищ

Параграф 1. Размещение вещевых складов

7. Участки для размещения складов выбираются в соответствии с указаниями по выбору участков для строительства военных городков Министерства обороны Республики Казахстан.

8. Участок размещения центрального, регионального (флотского) склада разбивается на три части:

техническая территория, предназначенная для размещения на ней складских хранилищ с подъездными путями, погрузочно-разгрузочных площадок и пожарных водоемов;

административно-хозяйственная территория для размещения управления склада, караульного помещения, пожарного депо и других административно-хозяйственных зданий;

жилой городок для размещения жилых домов, клуба, бани и торгово-бытовых зданий.

9. Обязательными элементами склада являются:

хранилища для складирования и хранение имущества;

подъездные пути: железнодорожные, автомобильные и внутрискладские дороги;

площадки, рампы, эстакады для погрузки и выгрузки имущества;

ограждение, которое может быть кирпичное, бетонное, каменное, деревянное и из колючей проволоки на столбах;

контрольно-пропускные пункты;

ремонтно-зарядные станции;

площадка для опробования в работе технических средств вещевой службы (при их хранении);

гараж для автотракторной техники и другие административные и хозяйственные здания, обеспечивающие жизнедеятельность склада;

система электроснабжения и освещения;

система водоснабжения и канализации;

система телефонной связи;

автоматическая система охранной и пожарной сигнализации;

метеорологический пункт оборудуется согласно приложения 1 к настоящей Инструкции и обеспечивает ежедневный контроль температуры и влажности наружного воздуха.

Параграф 2. Размещение хранилищ

10. Хранение вещевого имущества организовывается только в надлежаще оборудованных хранилищах, которые строятся по действующим типовым проектам, под навесами и на бунтовых площадках открытого типа.

11. Хранилища железобетонные, бетонные, кирпичные, деревянные. По конструкции и расположению хранилища подразделяются на наземные, полуподземные и подземные, одноэтажные и многоэтажные; прирельсовые и не прирельсовые; отапливаемые (теплые), утепленные и не отапливаемые (холодные).

12. Хранилища размещаются и оборудуются с таким расчетом, чтобы обеспечить:

удобство работ по приему и отпуску имущества с максимальным применением средств механизации;

удобные подъезды автомобильного транспорта и примыкание железнодорожной ветки;

правильную и рациональную укладку грузов;

поддержание оптимальных условий и режима хранения;

защиту от проникновения в хранилища грунтовых вод;

пожарную безопасность.

13. Крыши, стены, полы, люки, окна и двери хранилищ строятся плотными, без щелей и зазоров, чтобы внутрь помещений не проникали атмосферные осадки, пыль и грызуны.

Двери снизу на высоту 60 сантиметр (далее – см) обиваются листовой сталью. В оконных проемах вмонтироваются металлические решетки с ячейками не более 150 х 150 миллиметров (далее – мм) с диаметром прута не менее 10 мм (прутки свариваются между собой в каждом перекрестии), а с внутренней стороны обиваются металлической сеткой и защищаются от проникновения прямых солнечных лучей.

14. Хранилища оборудуется с достаточным количеством дверей (ворот) для беспрепятственной разгрузки хранимого имущества. Для проветривания хранилища оборудуются вторыми решетчатыми дверьми обитыми металлической сеткой или сваренных из металлических прутьев согласно приложения 2 к настоящей Инструкции.

Каждому хранилищу присваивается порядковый номер который обозначается, как правило, на торцевых стенах хранилища, при хранении имущества в бунтах - на специальной стойке устанавливается табличка с порядковым номером согласно приложения 3 к настоящей Инструкции.

Полы складских помещений асфальтовый, бетонный и деревянные.

Для обеспечения работы средств механизации асфальтовые и бетонные полы выдерживает нагрузку 1 тонну на метр квадрат (далее - т/м²) площади пола.

Для отвода дождевой воды с наружной стороны вокруг складских помещений, навесов и площадок устраиваются отмостки с канавами.

15. Электропроводка в хранилищах отвечает требованиям приказа Министра энергетики РК от 20 марта 2015 года № 230 "Об утверждении Правил устройства электроустановок". Электролампочки обязательно защищаются стеклянными плафонами и металлической сеткой. Каждое хранилище имеет наружный рубильник, заключенный в металлический ящик. Для централизованного отключения электроэнергии от всех хранилищ устанавливается один общий рубильник.

Все хранилища молниезащиту, оборудованную в соответствии с правилами по молниезащите зданий и сооружений и защите от статического электричества.

16. Внешний вид вещевого склада оборудуется согласно приложения 4 к настоящей Инструкции, внутреннее устройство обеспечивает хранение готовых предметов обмундирования на вешалках (плечиках), раздельное хранение нового имущества и имущества, бывшего в употреблении, отдельное хранение грязного белья, ветоши, мыла, соды и смазки, лыжного и спортивного имущества.

Для этой цели на складе предусмотрены, следующие кладовые:

расходная кладовая для нового обмундирования и обуви;

кладовая для имущества, бывшего в употреблении и фонда сборов;

кладовая для хранения палаточного фонда;

кладовая для хранения грязного белья;

кладовая для хранения мыла, соды, смазки, ремонтных материалов;

кладовая для хранения лыж и спортивного инвентаря;

кладовая для хранения ветоши и выбракованного имущества;

распаковочная.

Исходя из номенклатуры хранимого имущества, а также особенностей его хранения оборудоваться дополнительные кладовые (для хранения запасов).

Все кладовые оборудованы соответствующими стеллажами, отделены перегородками с таким расчетом, чтобы исключалась возможность смешения имущества.

В расходной кладовой для нового имущества оборудуются прилавок и примерочная. Прилавок имеет сверху гладкую поверхность, а с внутренней стороны - выдвигающиеся ящики для хранения фурнитуры и знаков различия.

В примерочном: зеркало, стол, стул (табурет), приспособление для снимания обуви, ростомер, стопомер, коврик, щетки, вешалки, наглядные пособия по размещению знаков различия и подгонке одежды и обуви.

Параграф 3. Внутреннее оборудование складских помещений

17. Основу внутреннего оборудования складских помещений составляют стеллажи. Назначение стеллажей заключается в создании нормальных условий, обеспечивающих сохранность вещевого имущества при его хранении на стационарных центральных, региональных (флотских) и войсковых складах.

По конструкции стеллажи делятся на каркасные, полочные, напольные, клеточные и специальные одно, двух и трехъярусные, а по материалам, из которых они изготовлены, на металлические, деревянные и комбинированные.

Стеллажное оборудование (стеллажи) отвечает следующим, требованиям:

соответствовать размерам и виду хранимого имущества;

выдерживать полную расчетную нагрузку, не давая перекосов, оседании и значительного прогиба;

быть удобным для широкого применения механизмов при перемещении и обработке имущества: приеме, выдаче, перекладке и счете;

иметь простую конструкцию, обеспечивающую возможность легкой сборки, разборки и изменения размеров стеллажей;

иметь небольшую массу и быть компактным при возможно большей вместимости;

деревянные конструкции стеллажного оборудования изготавливается из доброкачественной древесины (без признаков червоточины, гнили и плесени, с влажностью не более 20%), поверхность деталей тщательно обстригается, а доски для полок прошлифованы;

устанавливать стеллажное оборудование необходимо от наружных стен не менее 0,75 метра (далее – м), от кровли - 1 м, нижняя полка от пола хранилища - не менее 0,2 м между проходами и между стеллажами - не менее 1 м, а центральный проход - 3,5 м; поперечные проходы (от ворот к воротам) оставляются по ширине коробки ворот;

стеллажи имеет порядковые номера, номера полок (ярусов, клеток) и рамки для стеллажных ярлыков.

18. Кроме стеллажного оборудования в каждом хранилище имеется шкаф или щит для хозяйственного инвентаря и инструмента, весы товарные, а там, где выдается фурнитура - весы аналитические, тележки для перемещения имущества и переносные лестницы-стремянки.

Параграф 4. Конструкция стеллажей и их размещение в складском помещении

19. Наиболее удобными для хранения всех предметов вещевого имущества в упакованном виде на поддонах и пакетах являются стеллажи каркасные (металлические и комбинированные) шахтного типа, которые изготавливаются согласно приложения 5 к настоящей Инструкции. Данный тип стеллажей позволяет применять погрузочно-разгрузочные механизмы почти на всех операциях выгрузки, укладки, снятия и отгрузки (выдачи) имущества. Такие стеллажи бывают двухъярусными, и трехъярусными. Глубина секций (шахт) кратной 800 или 1000 мм (ширина поддона). Погрузчик с поддоном входит в секции (шахту), свободно двигаться по ней и в нужном месте устанавливать поддон с имуществом. Ширина центрального прохода не менее 3,5 м, что обеспечивает свободный разворот погрузчика с грузом; расстояние стеллажа от стен 0,75 м. Ширина секции (шахты) в направляющих составляет 1230 мм (1200 мм - поперечный размер поддона, 30 мм - зазор между поддоном и направляющей).

20. При отсутствии (временном) погрузочно-разгрузочных механизмов работа с имуществом в каркасном стеллаже производиться так же, как в стеллаже с полками, только полками будут служить поддоны. Каркасные стеллажи применяться на всех складах, включая и войсковые, где есть средства механизации погрузочно-разгрузочных работ.

21. Стеллажи полочные двухъярусные продольного размещения удобны для хранения имущества в упакованном и распакованном виде. Расстояние между полками по высоте (2 м) позволяет работать в стеллаже в полный рост. Ширина проходов дает возможность применять все виды погрузочно-разгрузочных средств (электротележкой можно подвозить имущество непосредственно к полке, где оно будет храниться, а электропогрузчиком подавать на полку).

Такие стеллажи наиболее приемлемы на центральных, региональных (флотских) складах.

22. Стеллажи полочные поперечного размещения изготавливаются согласно приложения 6 к настоящей Инструкции, и применяются в основном на войсковых складах.

Такие стеллажи предназначены для хранения имущества в распакованном виде или в потребительской таре, коробках, бандеролях, связках, пачках. Устанавливаются они, как правило, в поперечном направлении относительно продольной осевой линии хранилища.

Стеллажи полочные облегченной конструкции бывают деревянные, металлические или из другого материала разборные.

Такие стеллажи предназначены для хранения имущества в распакованном виде или в потребительской таре на войсковых складах. Габаритные размеры и конструкции стеллажей (по числу полок, расстоянию между ними) зависят от размеров помещения и вида хранимого на этих стеллажах имущества.

23. Клеточный стеллаж отличается от стеллажа полочного облегченной конструкцией и тем, что за счет дополнительных перегородок образовались отдельные гнезда (клетки).

Эти стеллажи предназначены для хранения головных уборов и мелких предметов - пуговиц, предметов фурнитуры, звездочек.

24. Стеллаж шкафного типа, размеры стеллажей зависят от габаритов помещения, где они устанавливаются. Такие стеллажи предназначены для хранения на плечиках предметов верхнего обмундирования: курток, кителей, мундиров с брюками, пальто, плащей и используются на войсковых складах, где имущество в основном хранится в распакованном виде.

25. Для хранения отдельных предметов имущества изготавливается напольные стеллажи согласно приложения 7 к настоящей Инструкции, на стойках высотой 25—30 см от пола.

Напольные стеллажи отличаются от полочных и клеточных простотой конструкции, обеспечивающей возможность легкой сборки, разборки и изменения их размеров.

Параграф 5. Документация и хозяйственный инвентарь хранилища

26. Каждое хранилище оборудуется:

хозяйственным инвентарем, который укомплектовывается согласно приложения 8 к настоящей Инструкции, для работ по вскрытию и упаковке тары, этот инструмент хранят в специальных шкафах или на досках в специальных гнездах. После использования инструмент должен быть очищен от грязи, вытерт сухой тряпкой и отлажен;

измерительные приборы: весы, линейки и метры, мерные столы, штангели;

инвентарь для поддержания чистоты (метлы, веники, щетки);

огнетушители по 1 штуке (далее – шт.) на 300 м² площади;

пожарный инвентарь на щитах, устанавливаемых вне хранилищ укомплектовывается согласно приложения 9 к настоящей Инструкции;

термометр и психрометр для измерения соответственно температуры и относительной влажности воздуха;

доска документации.

27. На доске документации размещаются:

план хранилища со схемой расстановки в хранилище стеллажного оборудования и размещения хранящегося на нем имущества;

паспорт хранилища;

график измерения температуры и влажности;

инструкция о мерах пожарной безопасности и действиях при возникновении пожара;

о порядке выдачи имущества, о правилах хранения имущества в данном хранилище и о режиме хранения;

инструкции по технике безопасности;

порядок клеймения имущества;

нормы погрузки вещевого имущества на транспорт (по роду хранимого имущества);

журнал посещения склада (хранилища) - для записи замечаний лиц, проверяющих хранилище;

сроки хранения имущества.

Параграф 6. Организация работы в складских помещениях

28. В хранилищах по хранению имущества вещевой службы не допускается:

хранить имущество, не значащееся по учету или в описи инвентаря хранилища;

хранить зажигательные приборы, горючие и смазочные материалы;

хранить промасленную ветошь и паклю в шкафах и ящиках;

загружать хранилища имуществом сверх установленных норм.

29. Все измерительные приборы содержаться в полной исправности, зачехленными и иметь клейма, установленные метрологической службой. Все имеющейся весы с паспортом, в которые заносятся их характеристика, время проверок, ремонта и клеймения.

Использование показаний неисправных весов и измерительных инструментов не допускается.

30. В каждом хранилище ставится рабочий стол с письменными принадлежностями для записей заведующим хранилищем (начальником склада, кладовщиком) производимых операций по приему, выдаче и учету имущества.

К осмотру и проверке учетных карточек допускаются лица, имеющие право проверки состояния имущества и его учета.

Допуск к картотеке посторонних лиц, а также сообщение им сведений о наличии имущества не допускается.

31. Начальник склада сдает склад под охрану ежедневно по окончании работы.

Перед сдачей под охрану он производит уборку помещений, выключает свет, закрывает ставни окон, закрывает дверь на замок и опечатывает ее. Ключи от склада сдает дежурному по части в опечатанном виде, а печать хранит у себя.

При приеме склада от караула начальник склада осматривает все помещение с внешней стороны, обращает внимание на исправность крыши, проверяет целостность печати и замка. После вскрытия склада, перед началом работы, начальник склада тщательно осматривает все помещения с внутренней стороны.

Во время работы начальник склада следить за сохранностью имущества и не допускает посторонних лиц в кладовые.

Параграф 7. Содержание складских помещений

32. Чистота в хранилищах является важнейшим условием сохранности имущества. Пыль и грязь портят имущество, создают благоприятные условия для развития плесени, гнили, появления ржавчины и различных вредителей. Поэтому хранилища, а также вся территория склада содержится в чистоте и в образцовом порядке.

Для поддержания внутреннего порядка в хранилищах:

не допускать чистки хранимых предметов в хранилищах;

тщательно собирать мусор и подметать полы ежедневно по окончании работ в помещениях складов с применением древесных опилок, смоченных водой или влажных тряпок, щеток, веников.

33. Периодически, не менее двух раз в месяц, следует производить тщательную уборку всех помещений (снимать паутину, удалять пыль со стен, потолков, окон, дверей и других находящихся в помещении хранилища предметов, после чего полы необходимо подметать и мыть).

Во время уборки имущество закрывается для предохранения от пыли.

Мусор убирается в специальные ящики, устанавливаемые на расстоянии 20 м от хранилища. Ежедневно к концу дня мусорные ящики очищаются от мусора, который вывозится за пределы технической территории склада, где сжигается или зарывается в землю.

34. Загромождение в хранилищах проходов, выходов и подступов к пожарному инвентарю не допускается. Освободившаяся тара и упаковка ежедневно выносятся из хранилища, а затем вывозятся в места для хранения тары. Выходные двери (ворота) закрываются только снаружи.

При излишней сухости в помещениях на пол рекомендуется ставить сосуды с водой, а в проходах пол поливать из лейки, особенно там, где хранятся кожа и кожевенные изделия.

Излишняя влажность в хранилищах устраняется проветриванием.

В ясную погоду помещения проветривается, открывается все окна, двери и вентиляционные отверстия. При проветривании следует, чтобы в помещения не проникали прямые, солнечные лучи и пыль.

Хранилища для проветривания можно открывать только в том случае, когда влажность наружного воздуха меньше влажности в них.

35. Территория вокруг хранилища всегда содержится в чистоте. Особое внимание обращать на очистку участка от мусора, щепок, сухой травы, а также на очистку водоотводных лотков, канавок и на поддержание в должном порядке зеленых насаждений.

Зимой подъезды к хранилищам необходимо систематически очищать от снега. Периодически следует сбрасывать снег с крыш. Весной необходимо очищать от снега и льда крыши, желоба и водосточные трубы, отмостки вокруг зданий хранилища, водоотводные лотки и канавки. Летом во избежание загрязнения хранилищ пылью территорию вокруг них следует поливать водой.

Параграф 8. Механизация погрузочно-разгрузочных транспортных работ

36. Для улучшения условий труда складских рабочих и повышения производительности труда вещевые склады оснащаются механизмами для погрузочно-разгрузочных и транспортных работ.

37. Средства механизации отпускаются в пределах штатно-табельной потребности и установленных норм по годовым заявкам складов теми довольствующими органами, на которые возложено их обеспечение.

38. Механизация на складах проводится комплексной и охватывать все виды работ, связанные с приемкой, разгрузкой, транспортировкой, укладкой и обработкой грузов.

Эффективность комплексной механизации на вещевых складах зависит, прежде всего, от правильного выбора механизмов, создания необходимых условий для эффективного их использования. С этой целью на каждом вещевом складе, исходя из местных условий, разрабатывается схема механизации, которой определяется, на каких участках работы механизируются, и какие механизмы при этом используются.

Для каждого хранилища на основе имеющейся схемы механизации погрузочно-разгрузочных работ отрабатывается и внедряется конкретная схема механизации погрузочно-разгрузочных работ с применением штатно-табельных средств механизации. По мере поступления более совершенных механизмов, внедрения рационализаторских предложений и накопления опыта комплексное использование средств механизации должно постоянно совершенствоваться.

Схемы механизации на центральных, региональных (флотских) складах утверждаются начальниками складов, на складе части - заместителем командира части по тылу (по материально-техническому обеспечению).

На каждом складе организовывается, и строго проводиться:

учет работы механизмов;

плановый профилактический ремонт всех средств механизации по графикам, заместителем командира по тылу;

осмотр технического состояния средств механизации проводится не реже двух раз в год, с оформлением актов (в произвольной форме).

39. Средства механизации, имеющиеся на складах, подразделяются на две группы: стационарные и подвижные.

К стационарным средствам механизации относятся: козловые и мостовые электрические краны, краны - балки; грузовые лифты и подъемники; электротали; транспортеры конвейерного типа.

Подвижные средства механизации подразделяются на основные и средства малой механизации.

К основным средствам механизации относятся: автомобильные подъемные краны; автомобильные погрузчики; электропогрузчики; гидравлические краны; электротележки; тягачи аккумуляторные с прицепными тележками; электроштабелеры.

К средствам малой механизации относятся тележки грузовые.

Подвижные средства механизации используются в любом месте складской территории.

Параграф 9. Краткая техническая характеристика средств механизации

40. Краны козловые, являются самоходными и предназначены для перемещения грузов только в пределах подкрановой площадки, ограниченной пролетом крана, консолями (при их наличии) и длиной подкранового пути.

41. Мостовые электрические краны и краны - балки так же, как и козловые краны, являются самоходными. Тележка с грузоподъемным механизмом движется по рельсам, уложенным по верхнему поясу несущих балок. Катки ферм крана передвигаются по рельсам, уложенным на эстакадах или кронштейнах, прикрепленных к колонкам помещения. Управление кранами может производиться из кабины крановщика или с пола с помощью пульта. Мостовые краны и краны - балки различаются по грузоподъемности, длине пролета и назначению.

42. Грузовые лифты и подъемники предназначены для подъема или опускания грузов в многоэтажных складских помещениях, для чего они оборудуются грузовой кабиной или площадкой. Управление лифтами и подъемниками кнопочное, устанавливается вне кабины (на стене помещения).

43. Тали электрические применяются как в козловых кранах, имеющих в качестве механизма подъема груза не ферму, а двутавровую балку, так и непосредственно в хранилищах, оборудованных двутавровыми балками.

Транспортеры конвейерного типа предназначены для перемещения упакованных грузов. Линии некоторых транспортеров прокладываются с изменением направления, для чего в комплектах предусмотрены секции с углом поворота 45 и 90°. Участки конвейера устанавливаться под углом для подъема или спуска грузов. Предельные углы наклона секций конвейера указываются в технической документации каждого конвейера.

44. В зависимости от конструкции рабочего полотна существует большое многообразие транспортеров конвейерного типа. Линии их монтируются из отдельных секций. Общая длина линии ограничивается наличием моторных и безмоторных секций.

Автомобильные погрузчики предназначены как для погрузочно-разгрузочных работ, так и для внутри складского транспортирования и штабелирования грузов. Автомобильные погрузчики для выполнения указанных работ снабжаются съемным навесным оборудованием: захватами для различных форм грузов, грузовыми вилками, крановой без блочной стрелой, ковшом. Они используются для транспортирования грузов, уложенных на поддоны, а также для погрузки и разгрузки контейнеров.

Автомобильные краны предназначены для механизации строительно-монтажных и погрузочно-разгрузочных работ.

Гидравлический кран предназначен для механизации погрузки и выгрузки грузов из кузова грузового автомобиля, устанавливается на автомобиле между кузовом и кабиной.

Электротележки предназначены для транспортирования грузов в производственных и складских помещениях с твердым и ровным покрытием.

Электроштабелеры предназначены для трехстороннего штабелирования грузов в складских помещениях с твердым и ровным покрытием полов.

Электропогрузчики предназначены для погрузочно-разгрузочных работ в производственных и складских помещениях с твердым и ровным покрытием полов. Эффективность использования электропогрузчиков значительно повышается при предварительном пакетировании штучных грузов с применением стандартных поддонов.

Параграф 10. Виды контейнеров и поддонов

45. Для внедрения средств механизации погрузочно-разгрузочных работ применяются контейнеры и поддоны. Контейнеры бывают мягкие и жесткие.

46. Металлический сборно-разборный контейнер изготавливаются согласно приложения 10 к настоящей Инструкции, вместимостью 100 комплектов имеет размеры 1700х2100х1300 мм.

Передняя и верхняя стенки съемные.

Контейнер изготавливается из уголка 45х45 мм на подвижных роликах из подшипников или на шаровых опорах.

Съемные стенки имеют запорные устройства. Стенки обрешечены металлическим прутком и обтянуты металлической сеткой.

47. Мягкий контейнер из специальной ткани на 25 комплектов изготавливаются согласно приложения 11 к настоящей Инструкции, имеет размеры 1200х800х950 мм, состоит из днища прямоугольной формы, двух боковых, двух торцовых стенок, трех внутренних и одного верхнего клапана. С помощью веревки через металлические кольца производится зашнуровка контейнера. Для захвата контейнера крюком подъемника имеются четыре петли. Мягкие контейнеры защищают имущество от радиоактивной пыли.

48. Для перевозки и хранения в штабелях имущества в мягкой таре применяются стоечные разборные поддоны согласно приложения 12 к настоящей Инструкции.

Поддон состоит из плоского деревянного ящика, четырех металлических втулок, укрепленных по углам и предназначенных для закрепления двух металлических П-образных стоек, вставленных концами в гнезда втулок.

49. Поддон стоечный складной металлический изготавливаются согласно приложения 13 к настоящей Инструкции, имеет деревянное днище и две П-образные металлические стойки. Верхняя обвязка выполнена в виде раздвижных штанг, которые при разборке поддона укладываются вдоль стойки и крепятся к ней. К верхней части стоек приварены кронштейны, которые также являются шарнирами.

50. На стандартном поддоне размером 1200х800 мм смонтирован складывающийся деревянный ящик. Стенки ящика по очереди (сначала А, потом Б, В и Г) складываться во внутрь. Петли у стенок выше одна другой на толщину стенки. Для того чтобы стенки не отклонялись наружу и имущество не пылилось, поддон-ящик сверху закрывается крышкой, гранями которой является металлический уголок. Ящик обвязывается двумя лентами. При перевозке пустых поддонов стенки складываются, а крышка укладывается сверху.

Глава 2. Порядок хранение имущества

Параграф 1. Укладка вещевого имущества в контейнеры и пакеты

51. Правильная укладка вещевого имущества в контейнеры и пакеты позволяет рациональнее использовать полезную площадь (объем) складских помещений и транспорта.

52. В металлический сборно - разборный контейнер вместимостью 100 комплектов, на дно контейнера устанавливаются ящики с обувью и головными уборами по сезону. На ящики укладываются куртки полевые утепленные с меховым воротником и брюки утепленные, выше - куртки и брюки, нательное белье. На верхний ярус укладываются вещевые мешки, плащ - палатки, ремни поясные и брючные, фляги, котелки, портянки, полотенца.

Допускается плащ - палатки, ремни поясные и брючные, портянки, полотенца, котелки и фляги хранить в вещевом мешке.

Параграф 2. Укладка швейных изделий

53. Обмундирование, теплые вещи и белье хранятся на стеллажах в фабричной упаковке, уложенные в упаковочные мешки, коробки, ящики или пачки по артикулам, сортам, материалам, а обмундирование, по размерам, ростам и цвету кантов.

Пачки плотно перевязывают тесьмой, шнуром, шпагатом. Упаковка обеспечивает сохранность внешнего вида швейных изделий.

54. Пальто укладывают спинкой вниз. Левую полу накладывают на правую, совмещая линии полузаноса. Рукава расправляют и укладывают вдоль изделия. Затем изделие перегибают поперек спинкой внутрь.

55. Плащ-палатки складывают два раза вдоль и два раза поперек и укладывают в пачки по пять шт. Пачки перевязывают крест-накрест.

56. Полушубки и куртки складывают по длине лицевой стороной внутрь, накладывая воротник на лицевую сторону спинки. Рукава расправляют и складывают вдоль изделия. Затем изделие перегибают по длине еще раз и укладывают в пачки по пять шт. воротниками в одну и другую сторону. Пачки перевязывают в двух местах на расстоянии 1/3 длины пачки от концов.

57. Утепленные брюки ватные перегибают по шву слонки, складывают передними половинками внутрь и укладывают в пачки по пять шт. низками в одну и другую сторону. Пачки перевязывают в двух местах на расстоянии 1/3 длины пачки от концов.

58. Мундиры, кители, тужурки укладывают спинкой вниз, вкладывая внутрь сложенные брюки (юбки) поясом к пройме, левую полочку накладывают на правую, при этом клапаны боковых карманов полностью располагается на передней части изделий. Рукава укладывают на полочки вдоль изделия. Затем изделие перегибают поперек по линии талии полочками внутрь.

59. Брюки навыпуск складывают по заутюженным сгибам, совмещая шаговые швы, и перегибают поперек.

60. Шапки-ушанки хранят в ящиках по пятьдесят четыре шт.

61. Фуражки хранят в ящиках с перегородками или на специальных клеточных стеллажах. Фуражки укладывают в ящики по тридцать шесть шт.

62. Шапки меховые с козырьком укладывают в круглые картонные коробки и хранят на стеллажах.

63. Юбки складывают пополам по длине передним полотнищем внутрь, перегибают поперек и укладывают в пачки по десять шт. Пачки перевязывают крест-накрест.

64. Халаты, куртки (без подкладки) застегивают и укладывают передом вниз, боковые стороны от плечевых швов до низа перегибают и укладывают на спинку. Рукава расправляют и укладывают вдоль спинки. Изделие перегибают поперек в сторону спинки и укладывают в пачки по десять шт. Пачки перевязывают крест-накрест.

65. Комбинезоны, полукомбинезоны укладывают спинкой вниз, рукава накладывают на лиф поперек изделия, затем лиф перегибают по линии талии и накладывают на передние половинки брюк. Нижнюю часть брюк перегибают на лиф, уравнивая низки брюк с первым сгибом. Затем изделие перегибают по длине и укладывают по пять комплектов в пачки. Пачки перевязывают крест-накрест.

66. Рубахи фланелевые и форменные перегибают по боковым сторонам вдоль изделия на перед. Рукава накладывают на перед изделия по диагонали. Боковые части воротника накладывают на его среднюю часть, воротник перегибают поперек в два сгиба и укладывают в пачки по десять шт. Пачки перевязывают в двух местах на расстоянии 1/3 длины пачки от концов.

67. Рабочее платье для матросов укладывают: рубахи спинкой вниз, перегибают по боковым сторонам вдоль изделия на перед рукава накладывают на перед по диагонали. Воротник перегибают на перед изделия. Сложенные брюки накладывают на рубаху, затем ее перегибают поперек в два сгиба, нижнюю часть накладывают на верхнюю, закрывая брюки, и укладывают в пачки по пять комплектов. Пачки перевязывают в двух местах на расстоянии 1/3 длины пачки от концов.

68. Верхние рубашки застегивают и укладывают передом вниз, боковые стороны от плечевых швов до низа перегибают и складывают на спинку. Рукава расправляют и укладывают вдоль спинки. Изделие перегибают поперек посередине в сторону спинки и укладывают в полиэтиленовый мешок. Десять изделий укладывают в картонную коробку.

69. Фартуки перегибают два раза вдоль и один раз поперек. Грудку, бретели и завязки вкладывают в середину изделия и укладывают в пачки. Пачки перевязывают крест-накрест.

70. Нательное и теплое белье складывают передом вниз и на спинку накладывают рукава, затем укладывают в пачки. Пачки перевязывают в двух местах на расстоянии 1/3 длины пачки от концов.

71. Кальсоны перегибают по среднему шву передними половинками внутрь. Выступающие части среднего и шагового швов перегибают на заднюю половинку, затем изделие перегибают поперек по середине длины. Укладка кальсон идентична укладке рубах.

72. Майки укладывают передом вниз, боковые стороны перегибают и укладывают на спинку, затем изделие перегибают поперек и укладывают в пачки. Пачки перевязывают в двух местах на расстоянии 1/3 длины пачки от концов.

73. Трусы перегибают по среднему шву передними половинками внутрь, а затем вдоль по середине задних половинок и укладывают в пачки. Пачки перевязывают в двух местах на расстоянии 1/3 длины пачки от концов.

74. Подворотнички, галстуки, нарукавники, рукавицы, перчатки упаковывают в расправленном виде и укладывают в пачки:

подворотнички по сто шт. в пачке;

нарукавники по сорок пар в пачке;

рукавицы, перчатки по двадцать пар в пачке;

галстуки укладывают по пятьдесят шт. в картонные коробки.

75. Простыни, пододеяльники и наволочки перегибают один раз вдоль и три раза поперек и укладывают:

пододеяльники по десять шт. в пачке;

простыни по двадцать шт. в пачке;

тюфячные наволочки по десять шт. в пачке.

Все пачки перевязывают в двух местах на расстоянии 1/3 длины пачки от концов.

76. Наволочки подушечные перегибают пополам и укладывают в пачки по сорок шт. Пачки перевязывают в двух местах на расстоянии 1/3 длины пачки от концов.

77. Одеяла складывают с перегибом один раз по длине и дважды по ширине и укладывают в пачки по пять шт. Пачки перевязывают крест-накрест.

78. Погоны для офицеров, военнослужащих по контракту и солдат (каждую пару) складывают лицевой стороной внутрь, укладывают в пачки по 10 пар и перевязывают в двух местах.

79. На центральных, региональных и флотских вещевых складах разрешается хранение имущества в фабричной упаковке.

80. Предметы одежды, бывшие в употреблении, перед укладкой на длительное хранение обязательно подвергают чистке или стирке, а в необходимых случаях, по заключению органов санитарного надзора, дезинфекции н дезинсекции, а неисправное имущество ремонту.

81. Такие предметы, как шапки, фуражки, рубашки верхние, хранят в клеточных стеллажах.

82. Предметы верхней одежды для категории офицеров, и военнослужащих, проходящих службу по контракту целесообразно хранить подвешенными на плечиках в закрытых стеллажах шкафного типа. Изделия развешивают на плечики комплектно или поштучно.

Параграф 3. Хранение тканей, швейных изделий, ветоши и ваты

83. Ткани и швейные изделия хранятся в сухих складских помещениях с крепкими деревянными, асфальтовыми или бетонными полами и достаточно высокими потолками.

При хранении тканей и изделий помещения вентилируются для устранения сырости, соблюдать чистоту и правильно размещать предметы.

84. Ткани и швейные изделия укладывается на хранение только после осмотра и проверки, когда установлено отсутствие в них признаков влажности, гниения и загрязнения. При обнаружении данных признаков, применяются меры по их устранению. Ткани и изделия, на которых обнаружены признаки гниения, после очистки и обработки хранят отдельно в сухих помещениях.

85. Ткани и швейные изделия разрешается хранить в штабелях, высота которых не превышает 2 м. Для предупреждения порчи их необходимо систематически просматривать и перекладывать не менее двух раз в год (весной и осенью). При перекладке изделия, лежавшие внизу, следует класть наверх, а верхние вниз.

86. При укладке тканей в фабричной упаковке (кипа, тюк, ящик) высота штабеля не должна доходить до потолка хранилища на расстояние 0,5 м.

87. Ткани и изделия из них следует укладывать в местах, удаленных от солнечного света (окон); окна в хранилищах окрашивается в белый (желтый) цвет.

Ткани и изделия из них хранятся в контейнерах и пакетах.

88. При хранении вещевое имущество повреждено грызунами (мышами, крысами), насекомыми (молью, кожеедом, древесными жучками), плесневыми и гнилостными грибками, а также в результате процессов коррозии и старения.

89. Для борьбы с грызунами и насекомыми применяются химические и биологические средства.

Истребление грызунов и насекомых проводится специалистами-дератизаторами.

Параграф 4. Хранение хлопчатобумажных, льняных тканей и изделий из них

90. Хлопчатобумажные и льняные ткани укладываются на стеллажи по каждому виду и артикулу отдельно, причем в целях лучшей устойчивости штабеля и лучшей циркуляции воздуха куски рекомендуется укладывать в клетку, оставляя между профилями кусков промежутки 3 - 5 см.

91. При хранении хлопчатобумажных и льняных тканей, а также изделий из них особенно опасны сырость и повышенная влажность, вызывающие загнивание тканей или химическое разрушение их в результате действия хлора и других агрессивных веществ, оставшихся после пропиток и крашения.

92. Хлопчатобумажные и льняные ткани с противогнилостной и водоотталкивающей пропиткой, импрегнированные, с обрезинкой требуют специальных условий хранения, установленного ГОСТа по хранению этих тканей.

Параграф 5. Хранение шерстяных тканей, войлочных и меховых изделий

93. Перед укладкой на хранение шерстяные ткани, а также войлочные и меховые материалы и изделия необходимо тщательно осматривать и очищать от пыли, если некоторые из них поражены молью, то вся партия изделий и материалов тщательно выколачивается, а после этого очищается щеткой. Пораженные молью предметы хранятся в отдельных помещениях и проводится осмотр не реже одного раза в месяц.

94. Для предохранения шерстяных материалов и меховых изделий от порчи соблюдаются следующие условия:

укладывать их на хранение только в сухом состоянии, без признаков загрязнения и поражения молью в сухих и хорошо вентилируемых помещениях;

просушивать и перекладывать с одного места на другое при длительном хранении не менее двух раз в год (весной и осенью);

постоянно поддерживать в помещении установленную влажность и температуру.

95. Шерстяные ткани, шерстяные и меховые изделия при их укладке для предохранения от моли рекомендуется перекладывать нафталином в мешочках. Одновременно нафталин в мешочках укладывается в места хранения (укладки) материалов.

Перекладку этого имущества производить одновременно на всех стеллажах в таком порядке, чтобы ткани и изделия, находящиеся внизу, были переложены наверх, а верхние вниз.

96. В процессе хранения шерстяных тканей, шерстяных и меховых изделий необходимо как можно один раз в месяц осуществлять проверку, поочередно вынимая из стеллажа по несколько кусков и изделий для проверки. Если будут замечены моль, плесень и другие вредители, то ткани и изделия в этом месте следует полностью перебрать, развернуть, выколотить вне помещений, просушить и вычистить щетками, а затем перенести в другое хранилище, с тем чтобы их можно было быстро выдать в эксплуатацию.

97. Имущество, вновь поступающее на хранение, до приема осматривается и в случае малейшего подозрения на наличие моли или других насекомых размещается в особом изолированном хранилище и принимаются меры для уничтожения вредителей.

98. Шерстяную и меховую одежду, бывшую в носке, на хранение в склад принимается только сухой и тщательно очищенной от грязи, пыли и других видов загрязнений; тщательно очищаются карманы.

99. Шерстяные камвольные и суконные ткани необходимо укладывать на стеллажах по видам и артикулам отдельно и возможно плотнее во избежание проникновения моли между кусками этих тканей.

Параграф 6. Хранение палаток, брезентов и веревочных изделий

100. Палатки, брезенты и веревочные изделия необходимо хранить в чистых, вентилируемых помещениях разложенными на стеллажах, в штабелях, сумках и ящиках. Помещение исправным, во время хранения этих предметов исключается возможность их повреждения увлажнением. Деревянные и металлические части хранятся под навесом, но при строгом соблюдении условий защиты их от пыли, дождя и снега.

101. При укладке и перекладке тканевых частей палаток и брезентов их необходимо полностью развертывать и проветривать. Обнаруженные повышенную влажность, гниль или плесень немедленно удаляется путем просушки и чистки.

102. При получении палаток от поставщиков или складов проверяется комплектность и их качественное состояние. Палатки целесообразно хранить в фабричной упаковке, при этом мягкие текстильные части палаток рекомендуется хранить на стеллажах в свернутом виде, упакованными в брезенты и перевязанными веревкой. Между палатками при укладке их на стеллажи остаются небольшие промежутки для проветривания.

103. Веревочные оттяжки и вазики следует хранить уложенными в такелажный мешок. Деревянные стойки, колья, гребни, хранятся уложенными на стеллажи и связанными в пачки, детали металлических каркасов, собранные в зажимы, на напольных стеллажах. Металлические колья хранятся в специальных сумках и ящиках фабричной упаковки. Оконные рамы, подрамники и железные листы для дымоходов хранить уложенными в кассеты на поддонах.

Сумки, ящики с металлическими кольями, а кассеты с рамами, подрамниками и железными листами при недостаточной площади ставить один на другой штабелями высотой до 1,5 м. Кассеты с рамами ставиться всегда только вертикально.

104. Палатки, бывшие в употреблении, перед укладкой на хранение разбираются на составные части, каждая часть осматривается. Загрязнения и ржавчина удаляются, части имеющие повышенную влажность просушиваются, части имеющие повреждения ремонтируются. Осмотренные и приведенные в порядок части палаток складываются отдельно в свернутом виде.

105. Железные и чугунные печки для отопления палаток, искра улавливатели и трубы к ним перед укладкой на хранение очищаются от золы, сажи и ржавчины, для предохранения от коррозии они смазываются техническим вазелином, тавотом или олифой.

Печки хранятся уложенными комплектно в ящики или поставленными вертикально в собранном виде на полу или стеллажах. Трубы и искра улавливатели укладываются для хранения на стеллажи.

106. Некоторые металлические части прибора для установки палаток и каркасов для предохранения от коррозии окрашиваются.

В случае нарушения целости окраски она восстанавливается. Окраска производится только после удаления ржавчины. Ржавчина удаляется промывкой керосином с последующим вытиранием детали насухо.

107. Все части палаток рекомендуется укладывать на хранение отдельно по их качественному состоянию, а именно: новые, бывшие в эксплуатации, целые и отремонтированные; бывшие в эксплуатации, но требующие ремонта и негодные. Тканевые части, сильно пораженные гнилостными бактериями и грибками, хранятся отдельно.

Прорезиненные части палаток хранятся с соблюдением условий, необходимых для хранения прорезиненных изделий.

108. Тканевые части уложенных палаток покрывается брезентом для защиты их от пыли и действия прямых солнечных лучей. Все уложенные на хранение части палаток не менее двух раз в год перекладываются и осматриваются для проверки наличия влаги, коррозии и гниения. Обнаруженные недостатки устраняются.

При перекладывании тканевых частей палаток, они развертываются и проветриваются. При обнаружении повышенной влажности или затхлого запаха, но без явных признаков плесени, их следует развесить и высушить. В случае обнаружения на льняной или хлопчатобумажной ткани наметов или других частях палатки явно выраженной плесени (гнили) эти места высушиваются и очищаются щеткой. Сильно пораженные плесенью места промываются водой или удаляется плесень с поверхности мокрой тряпкой, а затем для дезинфекции промывается 1-2%-ным раствором формалина, с последующей промывкой водой и просушкой.

109. Палатки и брезенты, бывшие в употреблении, проверяются не реже одного раза в месяц на наличия гнили и разрушения ткани.

Такие изделия после приведения их в порядок, выдаются для пользования в первую очередь.

Параграф 7. Хранение ветоши и ваты

110. Ветошь и вата хранятся в мешках из льняных или хлопчатобумажных тканей, уложенных на стеллажах так, чтобы между ними оставались промежутки для свободного доступа воздуха. Хранить эти материалы необходимо в сухом состоянии, а мешки следует периодически перекладывать, чтобы нижние перемещались наверх, а верхние вниз. Независимо от этого не менее двух раз в год, весной в летом, ветошь и вату необходимо перекладывать в чистые мешки и тщательно просушивать и проветривать. Если обнаруживаются признаки порчи ветоши и ваты, то их нужно немедленно вынуть из мешков для просушки и улучшить проветривание помещения.

В целях предупреждения порчи шерстяной ветоши молью необходимо в кладовых и помещениях склада поддерживать образцовую чистоту; при перекладке мешков стеллажи следует пересыпать нафталином; нафталин также кладут внутрь мешков. Мешки с ветошью всегда исправны и завязаны. При наличии следов моли мешок с ветошью необходимо из кладовой удалить, вынуть из него содержимое, перебрать, вычистить, пересыпать нафталином и хранить в особом помещении.

Параграф 8. Хранение кожевенных материалов и изделий из них

111. Для обеспечения нормального хранения кожевенных материалов и изделий из них отводятся складские помещения в каменных строениях с потолками, предохраняющими от резких перепадов температуры, или в полуподвальных помещениях каменных зданий. Использование для этих целей деревянных помещений под железными крышами допускается при изолированных потолках.

Порча кожи и изделий из нее при хранении чаще всего возникает из-за несоблюдения условий температуры и влажности. В случае повышения температуры в складском помещении выше 30°С необходимо делать искусственное увлажнение воздуха путем поливки пола водой или разбрызгивания ее пульверизатором. При повышении влажности кожи и изделий из нее необходимо их подсушивать проветриванием непосредственно в помещениях или на открытом воздухе, в тени.

Поддержание в коже влажности до 13-20 % позволяет хранить ее установленный срок без признаков порчи.

112. При длительном хранении кож допускается их поджировка. Кожи, окрашенные в черный цвет, можно жировать сапожной и амуничной мазью. Для кож неокрашенных и цветных, за исключением хромовых, применяется ворвань или нейтральное минеральное масло, а также амуничная смазка. Кожи хромового дубления, не поджировываются.

113. Повышенная влажность кожи при отсутствии свободного доступа к ней воздуха способствует образованию плесени, которая имеет вид темно-бурых, зеленовато-желтых или белых пятен. Развитие плесени обычно начинается с бахтармы вплоть до проникновения плесневого грибка сквозь кожу на лицевую сторону. Плесень может распространяться и на другие предметы и в значительной степени повреждать кожу. Поэтому необходимо внимательно следить за состоянием кожевенных материалов и изделий из них и принимать профилактические меры против плесневения.

Поддержание нормальной влажности воздуха в хранилищах обеспечение постоянного доступа к предметам из кожи свежего воздуха, переборка и перетирка их способствуют предотвращению развития плесени.

114. При появлении плесени следует немедленно проветрить кладовые, пересмотреть все заплесневевшие изделия, перетереть щетками места, имеющие признаки плесени, просушить изделия, после чего прожировать их. Чистка предметов в помещении хранилищ запрещается.

115. На прожированных кожах иногда появляются белые пятна из-за разложения жиров с выделением жирных кислот. Сам по себе белый налет не разрушает кожу, но, будучи гигроскопичным, может способствовать появлению плесени. Поэтому белый налет удаляется щетками и тряпками с последующей смазкой амуничной мазью. Дезинфекция кладовых в таких случаях не производится.

116. Кожевенные материалы, обувь и кожаные изделия просматриваются и перекладываются (не менее двух раз в год), причем изделия, лежащие внизу, кладется наверх.

117. Кожевенные материалы, на всех складах следует хранить в фабричной упаковке рассортированными по видам и сортам в следующем порядке:

кожи жесткие (подошвенные, стелечные, шорно-седельные) укладываются в пачках, рулонах или же 5-10 кож плашмя на дощатом помосте-стеллаже, высота штабеля не более 1,5 м;

верхние, мягкие юфтевые кожи (юфть яловая, конская, юфть натуральная яловая, конская, юфть шорно-седельная, сыромять) в пачках по 15-20 кож плашмя (врастил) при высоте штабеля не более 1 м;

верхние хромовые кожи (хромовый опоек; выросток, полукожник, шевро, шеврет, лайка, замша) в фабричной упаковке в пачках при высоте штабеля не более 0,75 м,

ремонтные материалы (штампованные подметки) укладываются на стеллажи связанными в пачки, в мешках, ящиках или рогожных кулях; эти предметы рассортировывается по размерам.

При укладке пачек с кожами необходимо оставлять промежутки между ними для свободного доступа воздуха. На хранение принимается кожевенные фабрикаты, имеющие в момент поступления на склад содержание влаги не более 16 %. Цветные и натуральные кожи хранятся отдельно от черных и от сильно жированных кож.

118. Обувь кожаная юфтевая (сапоги, полусапоги, ботинки) хранится рассортированной по видам, типам и категориям, размерам и полнотам, а также в зависимости от материала, из которого она сшита.

119. Сапоги кирзовые на маслобензостойкой подошве допускается укладывать в штабеля высотой не более 1 м. В этом случае сапоги укладывается так, чтобы между краями резиновых подошв помещались кирзовые голенища. Такой способ предохраняет резиновые подошвы от действия жиров, находящихся в юфтевых передах.

120. Обувь хранится в фабричных картонных коробках, которые укладываются на стеллажи в штабеля высотой не более 1 м.

121. Хранение кожаной, резиновой обуви и резиновых перчаток в фабричной упаковке в контейнерах и пакетах при установлении тщательного контроля (особенно в весеннее время и осенью) за появлением плесени.

122. Обувь валяная и войлочные стельки хранятся уложенными в клеточные стеллажи, рассортированными по размерам; стельки хранятся в пачках по десять пар. Перед укладкой валяные изделия очищают от пыли, вытряхивают, пересыпают нафталином и другими веществами, предохраняющими их от повреждения молью. На стеллажных клетках валенки укладывают головками поочередно в одну и другую сторону. Головки валенок нельзя укладывать друг на друга во избежание их смятия. Высота штабеля не более 1 м.

123. Материалы из искусственной кожи и изделия из них под влиянием атмосферных и других факторов в процессе длительного хранения на складах в результате старения изменяет свое первоначальное качество. Поэтому соблюдается определенные условия их хранения.

Обувь на резиновой, подошве или с голенищами из искусственной кожи защищается от воздействия солнечного света. Не допускается проветривание и открывание двери склада ранее чем через 2-3 часа после грозы вследствие наличия в воздухе повышенного содержания озона.

124. Снаряжение хранится на стеллажах рассортированным по видам, категориям, ростам.

125. Овчинно-шубные и меховые изделия (бекеши, тулупы) хранятся расправленными, сложенными вдвое, пола с полой мехом наружу, с вывернутыми рукавами, рассортированными по размерам. Эти изделия укладываются в клеточные стеллажи.

126. Все овчинно-шубные и меховые изделия перед укладкой на хранение тщательно переложены нафталином в мешочках или другими противомольными средствами.

127. Кожаная спецодежда (пальто, куртка, шаровары, перчатки, шлемы) хранится рассортированной по размерам, уложенной в клеточные стеллажи. Предметы кожаной спецодежды складываются следующим образом:

пальто в куртки складываются вдоль, пола с полой подкладкой вверх; кожаное обмундирование рекомендуется хранить в висячем положении, на плечиках, при этом следует проверять его состояние не менее одного раза в месяц;

брюки складываются вдвое по шаговому шву, кожей вверх;

перчатки в пачках по десять пар;

шлемы в пачках по десять шт., уложенные один в другой.

Параграф 9. Хранение резиновых и резинотехнических изделий

128. Резиновые изделия хранят в подвальных или полуподвальных помещениях, а при отсутствии их разрешается временно хранить в сухих, защищенных от солнечных лучей помещениях. Для предупреждения порчи резиновых изделий следует соблюдать меры, указанные в пункте 135. В помещениях для хранения резины асфальтированные или деревянные полы и естественная вентиляция (через воздушные стенные каналы и фрамуги окон). Температура и относительная влажность на складах регулируются проветриванием помещений. Относительная влажность в хранилищах 50-80%.

129. При обнаружении в помещении плесени необходимо провести дезинфекцию 2%-ным раствором формалина и проветрить его. Если плесень обнаружена и на резине, то пораженное место следует промыть водой с последующей дезинфекцией 1-2%-ным раствором формалина. Рабочие, работающие с формалином, обеспечиваются очками; дезинфекция изделий производится на открытом воздухе или в хорошо проветриваемых помещениях. После очистки резиновые изделия протираются мягкой тканью и пересыпаются тальком.

130. Резиновые изделия, на склад поступают чистыми и сухими. В случае необходимости их нужно очистить от пыли, плесени и промыть водой с помощью волосяных щеток и ветоши. Пятна нефтепродуктов с поверхности резиновых изделий удаляют чистой тряпкой с мыльной водой, после чего очищенное место насухо вытирают.

131. Резиновые изделия горючи. Помещения, где они хранятся, обязательно оборудуются электрическим освещением, при этом электропроводка должна иметь надежную изоляцию.

132. В помещениях для хранения резины хранить предметы и материалы, особенно керосин, бензин, бензол, кислоты, щелочи, жиры и минеральные масла.

При хранении резиновых изделий в отапливаемых помещениях находятся на расстоянии не менее 1 м от отопительных приборов.

133. Резиновые изделия хранятся на напольных и каркасных стеллажах. При проветривании воздушный зазор между стеллажами и полом должен быть не менее 20 см. Соприкосновение резины с металлом не допускается. Металлические каркасы стеллажей окрашивается краской. Количество ярусов стеллажей определяется размерами резиновых изделий, их видом и высотой хранилища.

134. Если на потолке хранилища имеется электропроводка, то расстояние между верхним ярусом стеллажа и потолочным перекрытием должно быть не менее 1 м, а во всех других случаях не менее 0,5 м.

135. Все резиновые изделия следует хранить уложенными по наименованиям, типам, размерам, категориям и срокам изготовления.

На каждой партии одного наименования должен быть ярлык с указанием наименования, размера, даты изготовления и даты поступления резины на склад.

136. Выдача резиновых изделий со склада производится в порядке срока их поступления в хранилище, причем при выдаче проверяется целость резины, ее эластичность, чистота поверхности, наличие на поверхности талька.

137. С прибывшими на склад в зимнее время резиновыми изделиями следует обращаться осторожно, не бросать их, не подвергать сжатию, так как резина при резком охлаждении становится ломкой и хрупкой.

138. Резиновые шланги и рукава со спиралью раскладывают на стеллажах во всю длину в один ряд; шланги и рукава без спирали хранятся свернутыми в бухты.

Резиновые трубки хранятся в бухтах и укладываются на стеллажах штабелем высотой до 0,5 м или подвешиваются на кронштейнах, предварительно они покрываются тальком.

При осмотре резинотканевых рукавов проверяется, нет ли на поверхности рукавов или внутри грязи, остатков масла или посторонних предметов. Тщательно проверяются проволочная спираль и наружная поверхность рукавов для выявления разрывов, переломов и других повреждений. Рукава, хранящиеся свыше гарантийного срока, испытываются не реже одного раза в год комиссией, назначенной начальником склада. Гидравлическому испытанию подвергаются 2% рукавов каждого диаметра из имеющихся на хранении. В последующие годы испытаниям подвергаются по 2% рукавов соответствующего типа, ранее не подвергавшихся испытаниям.

139. Резиновая подошвенная пластина в листах укладывается в штабеля высотой не более 1,5 м.

140. Галоши и резиновая обувь хранятся в ящиках, в фабричной упаковке, строго по типам и размерам.

Резиновые перчатки хранятся в фабричной упаковке в закрытых коробках.

141. Резиновый и другие клеи на органических растворителях хранятся в отдельных несгораемых кладовых, по возможности в подвальных или полуподвальных помещениях, изолированных от резиновых изделий и материалов. Температура в помещении для хранения клея не выше 20° С.

Отпуск клея со склада допускается только в фабричной упаковке; вскрытие банок и развеска его на складе не разрешаются.

142. Галоши и боты диэлектрические хранятся отдельно со строгим учетом срока хранения. Проверка диэлектрических свойств этой обуви производится потребителем непосредственно перед выдачей.

Параграф 10. Хранение технических средств, технологического оборудования, запасных частей, инструмента и инвентаря

143. Основной задачей хранения является сбережение технических средств от вредного воздействия окружающей среды и сохранение их в том состоянии, которое они имели до постановки на хранение.

Различают два вида хранения технических средств кратковременное - до одного года; длительное - свыше одного года.

144. На кратковременное хранение технические средства ставятся в тех случаях, когда они не используются вследствие отсутствия работ, ожидания транспортов или ремонта.

Длительному хранению подвергаются все технические средства неприкосновенного запаса (НЗ), резерва, а также текущего снабжения, но не планируемые к использованию в ближайший год.

145. При кратковременном хранении требуется главным образом защита технических средств от атмосферного воздействия.

При постановке на длительное хранение необходимо провести ряд подготовительных работ и создать наиболее благоприятные условия для защиты технических средств от порчи во время хранения.

146. Работы по подготовке имущества к хранению в воинских частях производятся обслуживающим персоналом, закрепленным за этим имуществом или специально назначенными командами, а на центральных, региональных и флотских складах-личным составом отделов хранения с привлечением специалистов.

147. Хранящиеся на центральных, региональных, флотских и войсковых складах технические средства вещевой службы находятся в исправном для работы состоянии.

148. Постоянная готовность технических средств обеспечивается:

правильным хранением материальной части;

периодическим опробованием ее в работе;

своевременной заменой предметов, входящих в их комплекты, на которые истекли установленные сроки хранения;

своевременным производством профилактических, капитальных ремонтов в установленные сроки, а также расконсервацией и консервацией технических средств.

149. Технические средства размещаются в хранилищах под навесами и на площадках хранения согласно схемам, утвержденным начальником склада, заместителем командира воинской части (соединения) по тылу.

При размещении технических средств необходимо учесть:

удобство работ по приему (выдаче) техники, уходу за ней, контролю за ее качественным состоянием;

наиболее рациональное использование площади и объема хранилища;

возможность эффективного использования средств механизации;

соблюдение противопожарных норм, быструю эвакуацию имущества в случае пожара, стихийного бедствия или угрожаемого положения;

состояние и оснащенность хранилища, условия хранения каждого вида;

назначение технических средств и их категорийность;

количество размещаемой техники, сроки поступления ее и освежения.

150. Хранение технических средств производится в хранилищах или под навесом, а при их отсутствии - на открытых площадках.

151. При хранении материальной части технических средств под навесом или на открытой площадке все их переносное оборудование, инвентарь, принадлежности, инструмент и запасные части, перевозимые в кузовах буксирующих автомобилей и транспортных автоприцепов, хранятся в закрытых помещениях подготовленными к погрузке на транспортные средства.

152. При длительном хранении технических средств вещевой службы складские помещения следует выделять в первую очередь для хранения наиболее ценного оборудования и предметов (электрооборудования, двигателей, запасных частей, лабораторного оборудования).

Между автомобилями (прицепами) необходимо оставлять проходы шириной 0,8 м, между их рядами 2,5-3 м, между оборудованием и стеной 0,5-0,8 м.

153. Дышла всех автоприцепов при установке их на хранение приподнимается так, чтобы они были расположены параллельно раме. Для этого под переднюю часть дышла ставится соответствующей высоты деревянная или металлическая подпорка, или козелки. Для экономии площади дышла можно ставить вертикально (вверх), при этом их следует надежно закреплять.

154. Технические средства на открытых площадках укрывается чехлами-полотнищами из влагостойкой армированной бумаги; при отсутствии чехлов-полотнищ разрешается хранить технические средства под бунтовыми брезентами. В зимнее время, а также в дождливые дни весной, летом и осенью необходимо особенно тщательно следить за тем, чтобы снег и влага не попадали на хранимые предметы, и не допускать обледенения брезентов.

155. К каждому техническому средству, кроме общих требований к условиям их хранения, предъявляются еще и специфические требования. Поэтому при закладке на хранение технических средств необходимо обеспечить строгое выполнение всех требований к хранению, указанных в инструкциях к каждому техническому средству.

156. Поступающее на склад оборудование (специальное технологическое и вспомогательное) распаковывается для проверки комплектности, исправности деталей, состояния смазки и окраски частей.

157. Оборудование должно храниться в сухих помещениях по группам, типам и назначению. К каждой машине и станку должен быть свободный, доступ для осмотрам и передвижения при выдаче, оборудования со склада.

158. Отдельные узлы и детали, комплектующие оборудование укладываются внутрь барабанов или на станинах на видных местах. Технические паспорта, инструкции н чертежи хранятся при оборудовании в отдельных ящиках или брезентовых сумках.

При хранении оборудования особое внимание следует обратить на предохранение его от коррозии, при этом шлифованные и шаброванные поверхности тщательно смазывается антикоррозионной смазкой.

159. Оборудование и детали к нему осматриваются не реже четырех раз в год и подлежат переконсервации два раза в год-весной после зимнего хранения и осенью для подготовки к зимнему хранению.

160. При выдаче оборудования со склада необходимо тщательно проверить по паспорту и по карточке учета наличие запасных частей и инструмента.

161. Запасные части на стеллажах и на полу хранятся раздельно по типам, видам оборудования и по принадлежности к какому-то одному типу или виду, на стеллаже (в отсеке) сосредоточены все запасные части только одного вида оборудования.

162. Большие цилиндрические шестерни хранятся в штабелях на полу группами по назначению, мелкие шестерни на стеллажах в стойках. Для создания большей устойчивости штабелей между шестернями прокладываются общие деревянные прокладки.

163. Каждая вновь поступившая на склад партия запасных частей подвергается проверке. Обнаруженная коррозия на запасных частях удаляется, а на окрашенных поверхностях в случае нарушения окраска восстанавливается. При обнаружении неисправностей на запасных частях, поступивших с завода-изготовителя, необходимо вызвать представителя завода и составить акт-рекламацию.

164. Инструмент, поступающий на склад в заводской упаковке (в парафинированной бумаге с вазелином), хранится в этой упаковке. Заводская смазка проверяется на части инструмента (5% общего количества). При обнаружении коррозии весь инструмент пересматривается и вновь смазывается.

165. Инструмент не имеющий укупорки, перед укладкой на долговременное хранение подлежит тщательному осмотру. При появлении коррозии инструмент от нее очищен, после чего хорошо смазан.

166. Инструмент размещается на стеллажах штабелями (стопками). Специальные ящики-футляры с инструментом укладываются на стеллажах крест-накрест для удобства выдачи и проветривания.

167. Режущие инструменты (напильники, сверла, резцы, фрезы) укладываются по наименованиям и размерам рядами в стопки на полочно-клеточных стеллажах.

При обнаружении коррозии на напильниках они тщательно очищаются стальными щетками, промываются керосином, просушиваются и обертываются в парафинированную или промасленную бумагу.

Громоздкий инструмент (точило, тиски) укладывается на полу на деревянных брусьях.

168. Измерительный инструмент со шлифованными поверхностями (штангенциркули, микрометры) хранится в отапливаемых помещениях,

Инструмент осматривается не реже четырех раз в год.

169. При обнаружении открытой коррозии или коррозии под смазкой и высыхании смазки необходимо снять старую смазку и удалить коррозию, после чего смазать инструмент свежей антикоррозионной смазкой.

Два раза в год (весной после зимнего хранения и осенью для подготовки к зимнему хранению) весь инструмент подлежит тщательному осмотру.

170. Все виды металлических эмблем, звезд, звездочек, нагрудных знаков, украшений, пуговиц и другой фурнитуры хранятся в заводской упаковке в сухом помещении.

Все нагрудные знаки, жетоны, позолоченные и посеребренные изделия хранятся в сухом отапливаемом помещении.

Параграф 11. Хранение швейно-обувного и прачечного оборудования

171. Швейно-обувное и прачечное оборудование хранится в светлых и сухих помещениях. При поступлении оборудования на склад необходимо тщательно проверить комплектность его по спецификации, исправность, состояние смазки и окраски поверхностей. Допускается сохранять заводскую смазку, за исключением тех случаев, когда имеются следы коррозии.

При обнаружении коррозии поверхность очищается от старой смазки, удаляется коррозия и поверхность снова смазывается свежей смазкой.

172. Швейно-обувное и прачечное оборудование устанавливается группами по назначению и типам (швейные машины в одной группе, прессы для ремонта) и хранится только в собранном виде (комплектно).

173. Тяжелые обувные машины (прессы) и прачечное оборудование устанавливаются на полу на деревянных подкладках с обеспечением горизонтальности установки. Чтобы избежать неравномерности нагрузки на отдельные узлы машины, горизонтальность установки проверяется по уровню.

174. Швейные машины хранят на напольных стеллажах в два яруса с прокладкой между ярусами деревянных брусьев.

Головки швейных машин хранятся на полочных стеллажах или специальных стендах.

175. При хранении швейных и обувных машин, прачечного оборудования необходимо особое внимание обращать на предохранение от коррозии обработанных и неокрашенных поверхностей.

Направляющие машины, ходовые винты и валики всегда равномерно смазывается. Приводные ремни при хранении необходимо обязательно ослабить.

176. Паспорт и формуляр хранятся при машине. В карточке учета машины указывается основные учетные данные (по паспорту), спецификация, принадлежности и инструмент (по формуляру), характеристика состояния машины.

177. Швейные и обувные машины, прачечное оборудование осматриваются не реже четырех раз в год. Разборку и сборку оборудования (в случае необходимости) разрешается производить только в присутствии знающего машины техника.

178. При выдаче оборудования со склада необходимо тщательно проверить по паспорту и по карточке учета наличие запасных частей и инструмента. В тару вместе с машинами укладываются паспорт и спецификация запасных частей и инструмента.

Параграф 12. Хранение резинотехнических изделий

179. Для хранения резинотехнических изделий отводятся хранилища подвального или полуподвального типа, каменные, желательно отапливаемые. При отсутствии отопления в холодное время года в помещениях утепляются двери- обиваются войлоком, а окна забиваются плотными щитами. Резинотехнические изделия хранятся при температуре 0-20° С и относительной влажности воздуха 40-70% на расстоянии от нагревательных приборов не менее 1 м.

Освещение хранилищ должно быть электрическим, причем проводка должна иметь надлежащую изоляцию.

При хранении резинотехнических изделий не допускать:

проникновения солнечного света, сквозняков в хранилище;

длительного хранения резинотехнических изделий в одном положении.

180. Резинотехнические изделия укладываются по наименованиям, типам, размерам, категориям (сортам) и срокам изготовления, а при невозможности установления времени выпуска по срокам поступления на склад.

181. Перед укладкой на хранение резинотехнических изделий необходимо:

осмотреть их тщательно и очистить от пыли сухой и чистой ветошью;

удалить масляные пятна ветошью, смоченной в мыльной воде;

промыть сильно загрязненные резинотехнические изделия в теплой воде и насухо протереть чистой ветошью;

продезинфицировать места, пораженные плесенью, в 1-2%-ном растворе формалина, а затем припудрить тальком.

182. Изменение цвета и появление пятен от неравномерно выступившей серы не служат показателем потери качества резинотехнических изделий.

183. Ремни хранятся по размерам и типам на полках или стеллажах в затемненном помещении, при температуре от 0 до +20°С на расстоянии не менее 1 м от печей и других нагревательных приборов.

При хранении ремни не допускается к подверганию воздействия масел, нефти, керосина.

Ремни клиновидные по внешнему виду удовлетворяется следующим требованиям:

рабочие поверхность гладкая, без складок, трещин, выпуклостей, торчащих нитей и срывов дрезины;

эластичные ремни хранятся в закрытом помещении скатанными в рулоны при относительной влажности воздуха 50-65% и температуре воздуха от +5 до +15°С. Ремни защищается от воздействия тепла нагревательных приборов и солнечных лучей.

184. Рукава резинотканевые паропроводные, напорные, и всасывающие хранятся в помещении, защищенном от воздействия солнечных лучей и других источников тепла и сквозняков.

Рукава с металлической спиралью хранятся в расправленном виде уложенными горизонтально в штабеля на специальных полках.

Рукава паропроводные и напорные хранятся в бухтах с минимальным радиусом изгиба 300-500 мм (в зависимости от внутреннего диаметра рукава). Рукава с изломами не скручиваются в бухты.

185. При хранении рукава не допускается к подверганию воздействие масел, керосина, бензина и других растворителей.

Параграф 13. Хранение моющих средств

186. Помещения для хранения хозяйственного и туалетного мыла имеет потолочные перекрытия и деревянные, бетонные или асфальтовые полы. При отсутствии таких хранилищ разрешается хранить мыло в крытых помещениях, не имеющих потолочных перекрытий, но в штабелях, укрытых брезентами.

187. Хозяйственное и туалетное мыло хранится в исправных ящиках, сложенных в штабели высотой не более 2 м. Ширина проходов между штабелями не менее 0,8 м. При хранении на поддонах масса пакета не должна превышать грузоподъемности электропогрузчика. Ширина проходов между штабелями должна обеспечивать возможность работы электропогрузчика.

188. Хозяйственное мыло хранится в не отапливаемых сухих помещениях. Туалетное мыло хранится при температуре не ниже -5° С.

189. Хозяйственное мыло различается и хранится по содержанию в нем жирных кислот (60% и 72%). На каждый штабель вешается ярлык, в котором указывается название мыла, дата поступления на хранение, количество ящиков, общая масса нетто.

190. Перед укладкой в штабели проверяется исправность тары. В случае неисправности ящиков они ремонтируются до укладки их в штабели.

191. Туалетное и хозяйственное мыло независимо от сроков хранения и усыхания отпускается и принимается не по фактической массе, а по количеству кусков мыла и их номинальной массе, установленной при его изготовлении на предприятии.

192. Мыло отпускается в порядке очередности поступления его на склад.

193. Зубная паста хранится в не отапливаемых сухих помещениях в исправных коробках, сложенных в штабели высотой не более 2 м.

194. Кальцинированная сода хранится в сухих закрытых помещениях с естественной вентиляцией. Кальцинированная сода гигроскопична, поэтому помещение для хранения должно часто проветриваться. Кальцинированная сода в хранилищах складируется в штабели на деревянных настилах или поддонах. На настилах кальцинированная сода хранится в 4-5-слойных мешках бумажных в штабелях высотой не более 1,5 м. Ширина проходов между штабелями не менее 0,8 м. При хранении на поддонах масса пакета не должна превышать грузоподъемности используемого погрузчика. Ширина проходов между штабелями должна обеспечивать работу погрузчика. Перед укладкой мешков в штабели проверяется исправность тары и прочность заделки (завязки, зашивки) мешков. Мешки, непригодные для хранения, заменяются новыми.

Содовая корка, образующаяся в мешках при длительном хранении, не понижает качества соды. При хранении соды в течение двух лет общая щелочность уменьшается на 13-15% и доходит до 80% вместо 95%, предусмотренных действующими ГОСТами. Настоящие изменения качественных показателей соды не служат основанием для браковки ее при выдаче после длительного хранения.

Нормы естественной убыли массы кальцинированной соды и стирального порошка при перевозках железнодорожным транспортом составляют 0,45%, морским и речным транспортом - 0,85%. На каждую перевалку соды с железной дороги на морской или речной транспорт или наоборот нормы естественной убыли массы соды повышаются на 30%. на каждую перегрузку соды из судна в судно на 20%, при перевалке из вагона в вагон - на 30%.

195. Стиральный порошок, сухие красители хранятся в заводской упаковке в неотапливаемых, сухих, хорошо проветриваемых помещениях на деревянном настиле в отдельных штабелях высотой не более 1,5 м.

196. Пергидроль технический (перекись водорода) относится к сильнодействующим ядовитым веществам, хранится под навесом или в закрытых помещениях, в закрытых бутылях, обязательно защищенных от воздействия прямых солнечных лучей. Бутыли с пергидролью для хранения устанавливаются в группы по четыре ряда в один ярус до 100 бутылей в каждой группе. Ширина проходов между группами не менее 0,8 м.

При отпуске пергидроля необходимо принимать все меры предосторожности и не допускать попадания его на открытые части тела.

197. Вспомогательные моющие вещества ОП-7 в ОП-10 хранятся в закрытых помещениях (неотапливаемых), под навесами, в железных исправных бочках в штабелях высотой для 100-кг бочек в 4 яруса, для бочек большей вместимости в 3 яруса, пробками вверх. Между ярусами для устойчивости прокладываются доски, а под крайние бочки каждого яруса к доскам надежно прибиваются клинообразные деревянные подкладки.

Перед укладкой бочек в штабели проверяется пригонка пробок (при обнаружении течи на резьбу пробки накладывается пенька, и пробка завертывается до тех пор, пока не прекратится течь).

К хранению химических материалов допускаются лица, сдавшие специальный техминимум по изучению и знанию свойств химических материалов.

198. Оцинкованные корыта, тазы, ведра, баки для кипячения белья и стиральные доски хранятся в закрытых неотапливаемых помещениях с естественной вентиляцией из дощатых настилах штабелями высотой до 2 м или на стеллажах пачками, связанными проволокой, в зависимости от размера и массы по 5-10 шт., вложенными друг в друга. Проходы между штабелями не менее 0,8 м. Нельзя хранить оцинкованную посуду в помещении, где хранятся кислоты, щелочи и различные черные металлы.

199. Утюги электрические хранятся на стеллажах в заводской упаковке, смазанными легким слоем нейтральной смазки.

200. Пояса банные (мочалки) хранятся в сухих проветриваемых помещениях на напольных стеллажах в штабелях высотой до 2 м, или на стеллажах связанными в пачки, или в упаковке, в которой они поступили от поставщика. Во избежание появления гнили и порчи запрещается хранить подмоченные мочалки. Мочалки с признаками гнили и влажные из штабелей изымаются и просушиваются.

Параграф 14. Организация хранения вещевого имущества под навесом и на бунтовых площадках

201. При недостатке хранилищ временное хранение имущества может быть организовано под навесом или на открытых бунтовых площадках.

Навесы и бунтовые площадки оборудуются на сухом, не затапливаемом водой месте, удаленном от зданий и сооружений на расстояние обеспечивающее пожарную безопасность.

Площадки твердо покрываются с углом наклона 5-7° в одну или две стороны и подъездные пути, а навесы, кроме того, одну-три стены со стороны господствующих ветров.

Для удобства вкатывания оборудования, строятся прочные отлогие мостки.

Во избежание сырости и проникновения весной и осенью воды на площадках и вокруг них делаются канавки для стока воды.

При наличии в данной местности заносов или сильных ветров, несущих пыль, мусор и мелкие камни, вокруг площадки устанавливаются ветрозащитные шиты.

202. В полевых условиях, когда отсутствуют помещения для приспособления под склады, допускается временное хранение имущества в бунтах, автомобилях, автоприцепах.

203. Район, отводимый для размещения склада в полевых условиях, должен удовлетворять следующим условиям:

быть сухим, с твердым грунтом и низким уровнем грунтовых вод;

быть удобным для организации защиты, охраны и обороны;

иметь естественную маскировку;

иметь подъездные пути для автотранспорта.

В районе размещения склада оборудуются:

укрытия и бунтовые площадки для хранения имущества;

погрузочно-разгрузочные площадки;

площадки прибывающего и убывающего транспорта;

контрольно-пропускные пункты;

блиндажи или другие укрытия для управления склада;

убежища, окопы, щели для укрытия личного состава;

аппарели или другие укрытия технических средств вещевой службы, автомобилей и механизмов;

окопы для круговой обороны;

посадочная площадка для вертолетов;

основные и запасные подъездные пути;

площадка для специальной обработки зараженного имущества.

204. В зависимости от рельефа местности, состояния грунта, глубины залегания грунтовых вод, а также наличия сил, средств и времени укрытия для имущества на складах устраиваются:

укрытия в естественных складках местности для хранения имущества в бунтах (штабелях) с обвалованием грунтом или без него;

полузаглубленные укрытия с обвалованием грунтом для хранения имущества в бунтах (штабелях);

укрытия котлованного типа без покрытия;

укрытия котлованного типа с покрытием;

укрытия закрытого типа из готовых элементов.

205. В овраге, лощине или балке для хранения имущества в бунтах устраиваются площадки, на которых укладываются бунты, и к ним подводятся грунтовые дороги для въезда и выезда автотранспорта. Площадка под бунт должна иметь размеры 10х5 м и быть рассчитана на укладку в среднем трех вагонов имущества.

Бунтовые площадки располагаются по обе стороны дороги на расстоянии 25 - 40 м одна от другой. В одном пункте может устраиваться до 12 бунтовых площадок.

Под бунтовые площадки выбирается сухой, ровный или с незначительным уклоном участок земли по возможности вблизи железнодорожных подъездных путей с учетом подъездов автотранспорта.

206. Имущество, предназначенное для хранения в бунтах, укладывается на деревянные настилы (полы), устраиваемые из подручного лесоматериала (из досок, подтоварника). Доски пола настилаются на поперечные деревянные площадки так, чтобы между настилом и грунтом оставалось пространство 20 - 30 см. Настил (пол) перед укладкой на него имущества должен быть тщательно подготовлен, очищен от снега, грязи, мусора и пыли.

Имущество можно укладывать только на сухой настил сверху имущества покрывается бунтовыми брезентами, при этом на них не должно быть складок или впадин, в которых может накапливаться вода (грязь, снег). Нижние концы брезента закрепляются так, чтобы они не касались земли.

В сухое время года брезенты необходимо приоткрывать для проветривания имущества. Периодически в течение всей зимы, а во время снегопада или метели сразу по окончании их брезент очищают от снега и льда. Весной и во время дождей принимаются меры к недопущению скопления воды на бунтовых брезентах, под бунтами и возле них.

207. Укрытие с обжалованием грунтом для бунтового хранения устраивается на среднепересеченной и равнинной местности. Укрытие представляет собой площадки с проезжей дорогой, по обе стороны которой располагаются бунты вокруг площадки устраивается земляной вал высотой около 3 м за счет вынутого грунта. Поверх бунтов на земляных валах закрепляется маскировочное покрытие.

208. Полузаглубленное укрытие с обвалованием грунтом устраивается в виде траншеи шириной 3 м и глубиной 1-1,1 м длина траншеи зависит от количества укрываемых запасов имущества. За счет вынутого грунта по обе стороны траншеи создаются валы высотой 1,3-1,4 м. Крутизна откосов траншеи и земляных валов устраивается в зависимости от категории грунта. Траншеи с торцевых сторон оборудуются аппарелями, а при значительной длине устраиваются боковые аппарели. В траншее отрываются водоотводные каналы и водосборные колодцы. Над траншеей укрепляются маскировочные покрытия.

209. Укрытия котлованного типа без покрытия по своему устройству отличаются от полузаглубленного тем, что котлован отрывается на глубину (2-2,5 м) и с обеих сторон котлована устраивается невысокий (40-50 см) вал из грунта, на котором закрепляются маскировочные покрытия.

210. Укрытие котлованного типа с покрытием создает лучшую защиту от поражающих факторов оружия массового поражения, атмосферных осадков и пыли.

Укрытие представляет собой котлован шириной по низу 3 м. Длина его зависит от объема хранимого имущества. С торцевых сторон, а при значительной длине и сбоку устраиваются аппарели.

Траншея имеет покрытие в один накат бревен диаметром 14-16 см и длиной 5 м.

Основное помещение отделяется от аппарельных входов противопыльными занавесями.

211. Укрытие закрытого типа обладает наиболее хорошими защитными свойствами от всех видов оружия и представляет собой остов, заглубленный в грунт. Остовы укрытий изготавливаются из местных материалов, деревянных стандартных элементов, из сборных железобетонных элементов и из волнистой стали.

Укрытие из деревянных элементов представляет собой котлован в котором на расстоянии 100 см одна от другой установлены рамы из бревен диаметром 18-20 см. Перекрытие состоит из одного наката бревен того же диаметра. Поверх наката уложен рулонный материал и насыпан грунт толщиной 50 см. Вдоль стенки остова укрытия устраиваются напольные стеллажи, по торцам его - аппарельные ходы, оборудованные дверями легкого типа и противопыльными занавесями.

Для укрытий автомобилей с имуществом устраиваются аппарели заглубленного или полузаглубленного типа (одиночные или групповые).

212. Основные требования к организации хранения имущества в полевых условиях следующие:

тщательное укрытие на всех этапах подвоза и хранения имущества от воздействия атмосферных осадков, подпочвенной влаги, радиоактивных и отравляющих веществ и бактериальных средств;

систематический контроль качественного состояния имущества;

комплектное хранение имущества;

размещение автотранспорта с имуществом в укрытиях (аппарелях, котлованах, траншеях, щелях, оврагах, выработках).

Приложение 1 к Инструкции по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил

Метеорологический пункт

Приложение 2 к Инструкции по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил

Внутренние решетчатые двери хранилища

Приложение 3 к Инструкции по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил

Образец таблички с порядковым номером на открытых площадок

Приложение 4 к Инструкции по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил

Внешний вид типового вещевого склада

Приложение 5 к Инструкции по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил

Стеллаж каркасный (металлические и комбинированные) шахтного типа

Размещение имущества в пакетах и на поддонах в каркасном стеллаже шахтного типа

Схема размещения каркасных стеллажей шахтного типа

Приложение 6 к Инструкции по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил

Стеллаж полочный трехъярусный поперечного размещения

Приложение 7 к Инструкции по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил

Напольный стеллаж

Приложение 8 к Инструкции по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил

Хозяйственный инвентарь хранилища

Приложение 9 к Инструкции по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил

Противопожарный щит

Приложение 10 к Инструкции по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил

Металлический сборно-разборный контейнер на 100 комплектов вещевого имущества

Приложение 11 к Инструкции по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил

Мягкий контейнер из синтетической ткани на 25 комплектов вещевого имущества

Приложение 12 к Инструкции по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил

Стоечный разборный поддон

Приложение 13 к Инструкции по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил

Поддон стоечный складной

Приложение 14 к Инструкции по организации и обеспечению хранения военного имущества (имущества вещевой службы) на центральных, региональных, флотских и войсковых складах Вооруженных Сил

Пакет, сформированный из ящиков

Пакет, сформированный на транспортируемых брусках

Пакет, сформированный из специальных ящиков без транспортируемых брусков

Пакет, сформированный из шести ящиков с двухблочной укладкой на транспортируемых брусках с поперечной обвязкой тремя металлическими лентами

Пакет, сформированный из 10 связок пласт резины на двух транспортируемых брусках

Пакет, сформированный из 15 ящиков

Пакет, сформированный на поддоне из ящиков - 10 ящиков

Пакет, сформированный на поддоне из кип и пакет, сформированный на поддоне из тюков

Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2024 жылғы 20 желтоқсандағы № 1475 бұйрығы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 2 маусымдағы № 357 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі туралы ереже 15-тармағының 281) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулық бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Тыл бастығы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрінің 2023 жылғы 11 шілдедегі № 472 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33059 болып тіркелген) бекітілген Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізілімін, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкін жүргізу қағидалары 10-тармағының талаптарына сәйкес қол қойылған күнінен бастап бес жұмыс күні ішінде электрондық түрде мемлекеттік және орыс тілдерінде Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

2) осы бұйрықты алғашқы ресми жарияланғанынан кейін Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күннен кейін күнтізбелік он күн ішінде осы бұйрықтың 2-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Заң департаментіне жіберуді қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

4. Осы бұйрық мүдделі лауазымды адамдарға және құрылымдық бөлімшелерге жеткізілсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі генерал-полковник

Р. Жақсылықов

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2024 жылғы 20 желтоқсандағы № 1475 бұйрығымен бекітілген

Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулық

Жалпы ережелер

1. Осы Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулық (бұдан әрі – Нұсқаулық) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймасында киім-кешек қызметінің мүлкін сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету тәртібін нақтылайды.

2. Киім-кешек қызметінің заттай мүлкін, техникасы мен мүлкін сақтауды қамтамасыз ететін негізгі іс-шаралар:

зат, техника мен мүлік түрі бойынша қойма үй-жайын дұрыс орналастыру, ұтымды жоспарлау, жайластыру, жабдықтау және мамандыру, қойма үй-жайын ұдайы таза және реттілікте ұстау;

әрбір заттай мүлік, техника мен мүлік түрі үшін оңтайлы сақтау жағдайын жасау;

қоймаға түсетін және сақталатын заттай мүліктің, техника мен мүлік саны мен сапасын мұқият бақылау;

заттай мүлікті, техника мен мүлік сақтауды дұрыс ұйымдастыру және олардың сақталуын қамтамасыз ететін (жаңарту, өңдеу, зиянкестерге қарсы күрес, техникалық қызмет көрсету, техниканы консервациялау) іс-шараларды уақтылы жүргізу;

сақталатын заттай мүлікті, техника мен мүлікті есепке алуды және оларды басшылық құжаттамаға сәйкес қоймадан беруді дұрыс ұйымдастыру;

өртке қарсы күзетті нақты ұйымдастыру, еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы қағидаларын қатаң сақтау болып табылады.

3. Осы Нұсқаулықта мынадай ұғымдар қолданылады:

әскери қойма – материалдық құралдарды қабылдау, сақтау, жаңарту, сұрыптау, жиынтықтау, есепке алу және беру үшін арналған бір немесе бірнеше сақтау орнынан тұратын тыл объектісі;

әскери қызметшілердің арнайы киімі – әскери қызметшілер әскери-кәсіби және функционалдық міндеттеріне (мамандығына), әскери еңбек сипаты мен шартына негізделген ерекше міндеттерді орындау кезінде кию үшін арналған жеке (дербес) және ұжымдық қолданылатын мүкәммалдық заттай мүлік заттарының жинақтау атауы;

әскери техниканы консервациялаудан алу:

1) коррозияға қарсы құралдардан тазарту операциясының кешені;

2) әскери техниканы сақтаудан алу кезінде жүргізілетін іс-шара: герметикалығын ашу, консервациялау жақпаймайы мен майдан, ингибитордан тазарту, қорғаныш қаптамасын және орамын ашу, салынбалы жабдықпен жиынтықтау, аккумулятор батареясын жұмыс күйіне келтіру;

дезинсекциялау – инфекциялық ауру қоздырғышы – тасушы жәндіктерді жою. Дезинсекцияның физикалық, химиялық және биологиялық тәсілі бар, негізгісі химиялық, инсектицидпен өндеу болып табылады;

дератизациялау – инфекциялық ауру қоздырғышы – тасушы көзі немесе экономикалық залал келтіруші кеміргіштерге қарсы күрес шаралары кешені; оларды химиялық, механикалық және биологиялық әдіспен жою; қоқысты жинау мен шығаруды реттеу; кеміргіш түспейтін сақтау орнын жабдықтау;

жақпамай – созылмалы (консистентті) жақпамай –үйкеліс торабын, қолдану саласын айқындайтын қатты дене мен сұйықтық қасиетін үйлестіру үшін арналған қоймалжын, жақпамай өнімі;

жарақ – әскери қызметшілерді жабдықтауда болатын заттар жиынтығы және жеке қару мен мүлікті алып жүру үшін арналған;

жуғыш заттар – әртүрлі дене қабатын ластанудан тазарту үшін қолданылатын көп компонентті заттар қоспасы, су ерітіндісі;

киім-кешек – әскери қызметшілердің нысанды киім заттарының жинақтау атауы, бірқатар айырым белгісі бар: белгіленген түс, материал конструкциясы (пішу), сапасы, айырым белгілері мен әскери атрибутиканың басқа да элементтері;

киім-кешек қызметінің заттар (одан әрі – заттай мүлік) – заттай мүлік, әскери бөлімдердің Жауынгерлік Туы, монша-кір жуу құралы (жабдығы), жуу және жөндеу материалы, тігін-аяқ киім жабдығы мен керек-жарағы, гигиена құралы мен заттары, тұрмыстық қызмет көрсету бөлмесіне, затты жөндеу шеберханасына жабдық пен құрал, киім-кешек пен аяқ киімді күтіп-ұстау құралы, киім-кешек қызметі бойынша есепке алу және есептілік бланкі мен кітап (карточка) шатыр, кенеп, жұмсақ контейнер, заттай мүлікті жөндеу және монша-кір жуу қызметін көрсету үшін арналған ескі заттар, жабдық (киім-кешек қызметінің техникалық құралына жататын жабдықты қоспағанда) пен материал, осы жабдыққа материал мен қосалқы жабдық;

өлшем – жасау, сақтау мен бөлу үшін белгіленген киім-кешек, аяқ киім мен жарақ өлшемінің, бойы мен толықтығының проценттік арақатынасы;

паспорт – өндіруші кепілдігін куәландыратын, өнімнің негізгі параметрі мен сипаттамасының (қасиетінің) мәнін, құрылысжай (объекті) мүмкіндігін, сондай-ақ сертификаттау және кәдеге жарату туралы мәліметті қамтитын құжат;

регламенттік жұмыс (регламент) – белгілі бір әскери техника (тыл техникасына) түріне кезеңдік техникалық қызмет көрсету. Атқарым (сағатта, қолданыс циклінде, жүріс километрінде), күнтізбелік немесе аралас қағидат бойынша пайдалану құжаттамасында белгіленеді;

сақтау базасының сыйымдылығы – сақтау базасының қалыпты қызмет жағдайында (белгіленген өтпежолды, сақтау биіктігін, 1 ш. М алаңға жүктеме нормаларын сақтау, мүліктің сақталуын, өрт қауіпсізідігін қамтамасыз ету) сақталатын материалдық құралдар өлшемінің табиғи бірлікте белгіленетін белгілі бір мөлшердегі материалдық құралдарды сақтауды қамтамасыз ететін мүмкіндігін сипаттайтын көрсеткіш;

сақтау орны – азық-түлік, заттай және басқа да мүлік түрін, ыдыстағы жанармай, май, жақпамай мен арнайы сұйықтық, сондай-ақ техникалық және материалдық құралдар сақталатын үй-жай;

техникалық құралдарды консервациялау – бөлшектердің және құрастырма материалдың сыртқы қабатын техникалық құралдың ұзақ сақталуын қамтамасыз ететін қорғаныш құралы қолданылып, сақтау және жеткізу процесінде коррозиядан, ескіруден және биологиялық зақымдаудан қорғау;

техникалық құралдарды сақтау – техникалық құралдар белгіленген мерзім ішінде осы жай-күйде сақталатын арнайы бөлінген жерде ұсталатын пайдалану кезеңі;

тиеу-түсіру жұмысын механикаландыру – тиеу және түсіруде әртүрлі механизмді, жабдық пен құралды қолдану тиеу және түсіру процесін жылдамдатады, көлік құралының бос тұрып қалу уақытын қысқартады, еңбек жағдайын жақсартады және оның өнімділігін арттырады, жұмыс күшіне қажеттілікті азайтады;

тыл техникасы – тыл қызметі бойынша әскери техника, техникалық қамтамасыз ету объектілері түрі, оларға: зымыран отынын құю, айдау, жеткізу, сақтау, тазарту, жылыту және сапасын бақылау құралдары, жанар және жағармай материалы, әуеайлақ-техникалық және инженерлік-әуеайлақтық қамтамасыз ету құралдары, тағам жасау және жеткізу, далалық нан пісіру техникалық құралдары, азық-түлік, нан және су жеткізу және сақтау, сондай-ақ ет, ұн, макарон өнімін және жарма дайындау техникалық құралдары, заттай мүлікті жөндеу, киім-кешекті химиялық тазарту жылжымалы шеберханасы мен жиынтығы, медициналық, ветеринариялық-санитариялық қызметтің техникалық құралдары, сондай-ақ тыл қызметтері техниканы жөндеу және қызмет көрсету құралдары жатады.

4. Мүлікті сақтау мен күтіп-сақталуын ұйымдастыруға қойылатын МЕМСТ 19159-85 (одан әрі – МЕМСТ) талаптарын орындауды қамтамасыз ететін іс-шаралар:

сақталатын мүлік пен техника түрі бойынша қойма үй-жайын дұрыс орналастыру, ұтымды жоспарлау, жайластыру, жабдықтау және мамандандыру, қойма үй-жайын ұдайы таза және реттілікте ұстау;

қойма аумағын ұтымды жоспарлау және жабдықтау, сондай-ақ таза және реттілікте ұстау, қойма қоршауын және сенімді күзетін ақаусыз болу;

сақтауға қабылданатын мүлік саны мен сапасын мұқият бақылау;

басшылық құжаттамаға сәйкес сақталатын мүліктің нақты есебін жүргізу;

мүлікті қабылдау, сақтау және жеткізу кезінде дұрыс орналастыру мен салу;

контейнердегі, тұғырықтағы және пакеттегі мүлікті сақтау мен ұстауды практикаға кеңінен ендіру;

әрбір мүлік түрі үшін қажетті сақтау (үй-жайдың қоршаған ауа температурасы, салыстырмалы ылғалдығы, желдетуі мен жарық түсірілуі) жағдайын жасау және санитариялық-гигиеналық талаптарды сақтау;

сақталатын мүліктің сапалық жай-күйін ұдайы қадағалау және оның сақталуын қамтамасыз ететін іс-шараларды уақтылы жүргізу (техникалық құралды қайта салу, тазарту, техникалық қызмет көрсету, қайта консервациялау және сынау, заттай мүлік зиянкестеріне қарсы күрес);

мүлікті беруді дұрыс ұйымдастыру және қорын уақтылы жаңарту;

жалпы және өртке қарсы күзетті тиісті ұйымдастыру, өрт қауіпсіздігі қағидаларын қатаң сақтау;

тиеу-түсіру және көлік жұмысын тиімді және үнемді негізделген механикаландыруды қамтамасыз ету;

кадрды дұрыс іріктеу, орналастыру, оқытып-үйрету және тәрбиелеу болып табылады.

5. Қоймаға түсетін мүлікті орау және консервациялау МЕМСТ, Ұлттық стандарттар және осы мүлікке техникалық шарттар талаптарына сәйкес келеді. Қоймадан берілетін мүлікті орау арнайы нұсқаулықтарда айқындалады.

6. Заттай мүлікті қоймада және сақтау орнында орналастыру мен сақтауды ұйымдастыру МЕМСТ-да, Ұлттық стандарттарда қойылған талаптардан басқа, қойманы және сақтау орнының жауынгерлік әзірлігін және қысқа мерзімде күштер мен құралдардың аз шығынымен жаппай тиеу және әскерге мүлік беру мүмкіндігін қамтамасыз етуге тиіс.

1-тарау. Қойманы және сақтау орнын жабдықтау және ұстау

1-параграф. Мүлік қоймасын ұйымдастыру

7. Қойманы орналастыру учаскесі Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің әскери қалашықтарын салу үшін учаске таңдау бойынша нұсқауға сәйкес таңдалады.

8. Орталық, өңірлік (флоттық) қойма орналасқан учаске үш бөлікке бөлінеді:

кірмежолы, тиеу-түсіру алаңы мен өрт сөндіру су тоғаны бар сақтау орындарын орналастыру үшін арналған техникалық аумақ;

қойма әкімшілігін, қарауылдық үй-жайды, өрт сөндіру депосын және басқа да әкімшілік-шаруашылық ғимарат орналастырылатын әкімшілік-шаруашылық аумақ;

тұрғын үй, клуб, монша және сауда-тұрмыстық ғимарат орналасқан тұрғын қалашық.

9. Қойманың міндетті элементі:

мүлік салынатын және сақталатын сақтау орны;

кірмежол: теміржол, автомобиль және қоймаішілік жол;

мүлік түсірілетін және тиелетін алаң, рампа, эстакада;

кірпіштен, бетоннан, тастан, ағаштан және бағанадағы тікен сымнан болуы мүмкін қоршау;

бақылау-өткізу пункті;

жөндеу-зарядтау станциясы;

киім-кешек қызметінің техникалық құралын (сақтағанда) қолданыста сынап көру алаңы;

қойма тіршілігін қамтамасыз ететін автотрактор техникасы және әкімшілік және шаруашылық ғимарат үшін гараж;

электрмен жабдықтау және жарық беру жүйесі;

сумен жабдықтау және кәріз жүйесі;

телефон байланысы жүйесі;

автоматты күзет және өрт дабылдамасы жүйесі;

метеорологиялық пункт осы Нұсқаулыққа 1-қосымшаға сәйкес жабдықталады және сыртқы ауа температурасын және ылғалдылығын күнделікті бақылауды қамтамасыз етеді.

2-параграф. Сақтау орнын орналастыру

10. Заттай мүлікті сақтау тек қолданыстағы үлгілік жоба бойынша салынатын тиісті жабдықталған сақтау орнында, қалқа астында және ашық түрдегі тең қойылатын алаңда ұйымдастырылады.

11. Сақтау орны темір-бетон, бетон, кірпіш, ағаш болады. Сақтау орнының конструкциясы және орналасуы бойынша жерүсті, жартылай көмілген және жерасты, бір қабатты және көп қабатты, рельс жанындағы және рельс жанында емес, жылытылатын (жылы), жылытылған және жылытылмайтын (суық) болып бөлінеді.

12. Сақтау орны:

қамтамасыз ету механикаландыру құралын барынша қолданылатын мүлікті қабылдау және беру жұмысының қолайлығын;

автомобиль көлігінің қолайла кірмежолын және теміржол тармағының келуін;

жүкті дұрыс және ұтымды салуды;

оңтайлы сақтау жағдайы мен режимін сақтауды;

жерасты суының сақтау орнына түсуінен қорғауды;

өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ететіндей есеппен орналастырылады және жабдықталады.

13. Сақтау орнының шатыры, қабырғасы, едені, люгі, терезесі мен есігі қатты, саңылаусыз болуға және үй-жай ішіне атмосфералық жауын-шашынның, шаңның және кеміргіштердің түсуін болдырмауға тиіс.

Есік төменнен 60 сантиметр (одан әрі – см) биіктікке дейін қаңылтыр болатпен қапталады. Терезеге ұяшығы 150х150 миллиметрден (одан әрі – мм) аспайтын шыбық диаметрі кемінде 10 мм (шыбық әрбір айқаста өзара бұрап біріктіріледі) металл тор, ал ішкі жағына металл тор қойылады және күн сәулесінің тікелей түсуінен қорғалады.

14. Сақтау орнында қажет болғанда үй-жайды кідіріссіз толтыру үшін жеткілікті есік (қақпа) саны болады. Сақтау орнын желдету үшін осы Нұсқаулыққа 2-қосымшаға сәйкес металл тормен қапталған немесе металл шыбық дәнекерленген екінші торлы есікпен жабдықталады.

Әрбір сақтау орнына реттік нөмір беріледі, ол осы Нұсқаулыққа 3-қосымшаға сәйкес сақтау орнының алдыңғы қабырғасына, мүлік теңде сақталғанда теңнің арнайы тұғырына ілінеді.

Қойма үй-жайының едені – асфальт, бетон және ағаш.

Механикаландыру құралының қолданысын қамтамасыз ету үшін асфальт және бетон еден еденнің шаршы метр (одан әрі – т/м2) алаңына 1 тонна жүктемені көтереді.

Жаңбыр суын ағызу үшін қойма үй-жайы, қалқа және алаң маңында арығы бар көпірше жасалады.

15. Сақтау орнындағы электр сымы электр қондырғысын орнату және ақаусыз жай-күйде ұстау Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 20 наурыздағы № 230 "Электр қоңдырғыларын орнату қағидаларын бекіту туралы" бұйрығының талаптарына сәйкес келеді. Электр шам міндетті түрді плафонмен және металл тормен қорғалады. Әрбір сақтау орнында сыртта металл жәшікпен қапталған рубильник болады. Барлық сақтау орнын электр энергиядан орталықтандырып ажырату үшін бір ортақ рубильник орнатылады.

Барлық сақтау орнында ғимаратты және құрылысжайды найзағайдан қорғау және статикалық электрлендіруден қорғау жөніндегі қағидаларға сәйкес жабдықталған найзағайдан қорғау болады.

16. Әскери бөлімнің мүлік қоймасы осы Нұсқаулыққа 4-қосымшаға сәйкес дайын киім-кешекті ілгіште сақтау, жаңа мүлікті бұрын қолданылған мүліктен бөлек сақтау, кір киімді, ескі затты, сабын, сода мен жақпамайды, шаңғылық және спорттық мүлікті жеке сақтауды қамтамасыз етілетіндей орналастырылады.

Осы мақсат үшін қоймада мынадай сақтай орны көзделген:

жаңа киім-кешек пен аяқ киім беретін сақтау орны;

бұрын қолданылған және жиын қорының мүлкін сақтау орны;

шатыр қорын сақтау орны;

кір киімді сақтау орны;

сабынды, соданы, жақпамайды, жөндеу материалын сақтау орны;

шаңғы және спорттық керек-жарақты сақтау орны;

ескі затты және ақаулыққа жатқызылған мүлікті сақтау орны;

қаптау орны.

Сақталатын мүлік номенклатурасы, сондай-ақ оны сақтау ерекшелігі негізінде қосымша сақтау орны (қорды сақтау үшін) жабдықталады.

Барлық сақтау орны тиісті стеллажбен жабдықталған, мүліктің араласып кетуін болдырмайтын есеппен аралықпен бөлінген.

Беретін сақтау орнында жаңа мүлік үшін сөре мен киіп көретін жер жабдықталады. Сөренің үсті жазық, ал ішкі жағы фурнитура мен айырым белгілері сақталатын жылжымалы жәшік болады.

Киіп көретін жерде айна, орындық (сәкі), аяқ киім шешетін жабдық, бой өлшегіш, табан өлшегіш, кілемше, щетка, ілгіш, айырым белгілерін орналастыру және киім мен аяқ киімді дәлдеп пішу бойынша көрнекі құрал болады.

3-параграф. Қойма үй-жайын ішінен жабдықтау

17. Қойма үй-жайын ішінен жабдықтау негізін стеллаж құрайды. Стеллаждың мақсаты стационарлық орталық, өңірлік (флоттық) және әскери қоймада сақтау кезінде заттай мүліктің сақталуын қамтамасыз ететін қалыпты жағдай жасауды қамтиды.

Стеллаж конструкциясы бойынша каркасты, сөрелік, едендік, ұяшықты және бір, екі және үш қатарлы арнайы, ал жасалған материалы бойынша металл, ағаш және аралас болып бөлінеді.

Стеллаж жабдығы (стеллаж):

сақталатын мүлік көлеміне және түріне сәйкес келу;

қисаюға, отырып қалу мен елеулі иілуге жол бермей толық есептік жүктемені сақтау;

мүлікті қозғау және өңдеу кезінде механизмді кеңінен қолдану үшін қолайла болу: қабылдау, беру, қайта салу және есептеу;

конструкциясы стеллажы жеңіл жинауды, бөлшектеу мен көлемін өзгертуді қамтамасыз ететін қарапайым болу;

сыйымдылығы барынша үлкен кезде шағын массаның және жинақы болу;

стеллаж жабдығының ағаш конструкциясын сапалы ағаштан жасау (ылғалдығы 20 %-дан аспайтын шіру, көгеру және зең басу белгісінсіз), бөлшектің сыртқы қабаты мұқият сүргіленеді, ал сөре үшін тақтай сүргіленген болу;

стеллаж жабдығы сыртқы қабырғадан кемінде 0,75 метр (одан әрі – м), төбеден 1 м, төменгі сөре сақтау орнының еденінен өтпе арасы кемінде 0,2 м мен стеллаж арасы кемінде 1 м, ал орталық өтпежол 3,5 м, көлденең өтпежол (қақпадан қақпаға дейін) қақпа қорабының ені бойынша аралық болу қажет;

стеллажда реттік нөмірі, сөре (ярус, тор) нөмірі және стеллаж жапсырмасы үшін рамка болу талаптарына сәйкес келеді.

18. Әрбір сақтау орнында стеллаж жабдығынан басқа, шаруашылық құрал және керек-жарақ шкафы немесе қалқаны, тауар таразысы, ал фурнитура беретін жерде аналитикалық таразы, мүлікті тасу үшін арба және тасымалданатын баспалдақ-саты болады.

4-параграф. Стеллаж конструкциясы және қоймалық үй-жайда оны орналастыру

19. Шахмат түріндегі каркасты (металл және аралас) стеллаж осы Нұсқаулыққа 5-қосымшаға сәйкес барлық заттай мүлік затын оралған түрінде тұғырда және пакетте сақтау үшін анағұрлым қолайлы болап табылады, ол тіпті барлық мүлікті түсіру, салы, алу және тиеу (беру) операциясында тиеу-түсіру механизмін қолдануға мүмкіндік береді. Мұндай стеллаж екі және үш қабатты болады. Секция (шахта) тереңдігі 800 немесе 1000 мм еселенген (тұғыр ені) болады. Тұғырлы тиегіш секцияға (шахтаға) еркін кіреді, онда еркін қозғалады және керек жерде мүлік тиелген тұғырды тоқтата алады. Орталық өтпежол ені кемінде 3,5 м, ол жүк тиелген тиегіштің еркін бұрылуын қамтамасыз етеді, қабырғадан стеллаж арасы 0,75 м. Бағыттаушы секция (шахта) ені 1230 мм (тұғырдың көлденең көлемі1200 м, тұғыр мен бағыттаушы арасындағы саңылау 30 мм).

20. Каркасты стеллажда мүлікпен жұмыстың тиеу-түсіру механизмі болмағанда сөрелі стеллажда сиқты жүргізіледі, бірақ тұғыр сөре ретінде қолданылады. Каркасты стеллаж тиеу-түсіру механизмі құралдары бар әскери қойманы қоса алғанда, барлық қоймада қолданылады.

21. Ұзыннан орналастырылатын екі қабатты сөрелік стеллаж орамадағы және орамасы ашылған түрдегі мүлікті сақтау үшін қолайлы. Сөрелер арасы биіктігі бойынша (2 м) стеллажда тұрған бойда жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Өтпежол ені барлық тиеу-түсіру құралдарын (электр арбамен мүлік сақталатын сөреге тікелей әкелуге, электр тиегішпен сөреге жеткізуге болады) қолдануға болады.

Мұндай стеллаж орталық, өңірлік (флоттық) қоймада анағұрлым оңтайлы.

22. Осы Нұсқаулыққа 6-қосымшаға сәйкес екі және үш қабатты сөрелік стеллаж негізінен әскери қоймада қолданылады.

Мұндай стеллаж мүлікті орамасы ашылған түрде немесе тұтынушы ыдысында, қорапта, бандерольде, байламда, бумада сақтау үшін арналған. Ол сақтау орнының ұзын осьтік сызығына қатысты бағытта ұзыннан орнатылады.

Каркасы жеңіл сөрелік стеллаж ағаштан, металлдан немесе жиналмалы басқа материалдан болады.

Мұндай стеллаж мүлікті әскери қоймада орамасы ашылған түрде немесе тұтынушы ыдысында сақтау үшін арналған. Стеллаж көлемінің габариті мен конструкциясы үй-жай көлеміне және осы стеллажда сақталатын мүлік түріне байланысты болады.

23. Ұяшықты стеллаж конструкциясы жеңіл сөрелік стеллаждан қосымша аралық есебінен жеке ұяшықтар болуымен ерекшеленеді.

Бұл стеллаж бас киім мен ұсақ заттар – түймені, фурнитура заттарын, жұлдызшалар сақтау үшін арналған.

24. Шкаф түріндегі стеллаж көлемі орнатылатын үй-жай габаритіне байланысты. Мұндай стеллаж ілгішке ілінген сырт киім заттарын: күртеше, кител, шалбары бар мундир, пальто, плащ сақтау үшін арналған және мүлік негізінен орамасы ашылған түрде сақталатын әскери қоймада қолданылады.

25. Мүліктің жеке заттарын сақтау үшін осы Нұсқаулыққа 7-қосымшаға сәйкес еденнен биіктігі 25 – 30 см тұғырда едендік стеллаж жасалады.

Едендік стеллаж сөрелік және ұяшықты стеллаждан жеңіл жиналатын, бөлшектелетін және көлемін өзгертетін қарапайым конструкциямен ерекшеленеді.

5-параграф. Сақтау орнының құжаттамасы және шаруашылық керек-жарағы

26. Әрбір сақтау орны:

осы Нұсқаулыққа 8-қосымшаға сәйкес ыдысты ашу және орау жұмысы үшін керек-жарақ жиынтығымен, бұл керек-жарақ арнайы шкафта немесе арнайы ұяшықта тақтада сақталады. Керек-жарақ қолданылғаннан кейін ол тазартылуға, құрғақ шүберекпен сүртілуге және орнына қойылуға тиіс;

өлшеу аспабымен: таразы, сызғыш пен метр, өлшегіш үстел, штангель;

тазалықты ұстау үшін құралмен (сыпыртқы, сыпырғыш, щетка);

300 м2 алаңға 1 данадан өртсөндіргішпен;

сақтау орнында осы Нұсқаулыққа 9-қосымшаға сәйкес орнатылатын қалқандағы өрт сөндіру құралымен;

ауа температурасын және салыстырмалы ылғалдығын өлшейтін термометрмен және психрометрмен;

құжаттама тақтасымен жабдықталады.

27. Құжаттама тақтасында:

сақтау орнында стеллаж жабдығы және онда мүлікті орналастыру схемасы бар сақтау орнының жоспары;

сақтау орнының паспорты;

температураны және ылғалдықты өлшеу кестесі;

өрт қауіпсіздігі шаралары туралы және өрт шыққанда әрекет ету нұсқаулығы;

мүлік беру тәртібі туралы, осы сақтау орнында мүлікті сақтау қағидалары және сақтау режимі туралы;

қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқаулық;

мүлікке таңба қою тәртібі;

мүлікті көлікке тиеу нормасы (сақталатын түлік түрі бойынша);

сақтау орнын тексеретін адамдардың ескертуін жазу үшін қоймаға (сақтау орнына) келу журналы;

мүлікті сақтау мерзімі болады.

6-параграф. Қоймалық үй-жайда жұмысты ұйымдастыру

28. Сақтау орнында мүлікті сақтау бойынша:

сақтау орнының есебінде немесе тізілімінде жоқ мүлікті сақтауға;

өртегіш аспапты, жанар және жағармай материалын сақтауға;

шкафта және жәшікте майланған ескі затты және кендірді сақтауға;

сақтау орнын белгіленген нормадан тыс жүктеуге жол берілмейді.

29. Барлық өлшеу аспабы толық ақаусыз, тысталған күйде ұсталады және метрологиялық қызмет белгілеген таңбалауы болады. Барлық бар таразыда паспорты болады, оған оның сипаттамасы, тексеру, жөндеу және таңбалау уақыты енгізіледі.

Ақаулы таразының және өлшеу керек-жарағының көрсеткішін қолдануға жол берілмейді.

30. Әрбір сақтау орнында мүлікті қабылдау, беру мен есепке алу операциясын жүргізетін сақтау орнының меңгерушісі (қойма бастығы, қоймашы) жазба жасауы үшін жазу керек-жарағы бар жұмыс үстелі қойылады.

Есептік карточканы қарап-тексеруге және тексеруге мүлік жай*күйін және оны есепке алуды тексеру құқығы бар адам жіберіледі.

Картотекаға бөгде адамды жіберуге, сондай-ақ мүліктің болуы туралы мәліметті хабарлауға жол берілмейді.

31. Қойма бастығы күн сайын жұмыс аяқталғаннан кейін қойманы күзетуге тапсырады.

Күзетуге тапсыру алдында ол үй-жайды жинайды, жарығын өшіреді, терезе жақтауын жабады, есікті құлыптайды және оған мөр қояды. Қойма кілтін мөр қойылған түрде бөлім бойынша кезекшіге тапсырады, ал мөрді өзінде сақтайды.

Қойманы қарауылдан қабылдағанда қойма бастығы сыртқы жағынан барлық үй-жайда қарап-тексереді. Шатырдың ақаусыздығына назар аударады, мөрдің және құлыптың бүтіндігін тексереді. Қойманы ашқаннан кейін жұмыс басталар алдында қойма бастығы барлық үй-жайды ішкі жағынан мұқият қарап-тексереді.

Жұмыс уақытында қойма бастығы мүліктің сақталуын қадағалайды және сақтау орнына бөгде адамның кіруіне жол бермейді.

7-параграф. Қойма үй-жайын күтіп-ұстау

32. Сақтау орнындағы тазалық мүліктің сақталуының маңызды шарты болып табылады. Шаң мен лас мүлікті бүлдіреді, зеңнің, шіріктің көбеюі, таттың және әртүрлі зиянкестің пайда болуы үшін қолайлы жағдай жасайды. Сондықтан сақтау орны, сондай-ақ қойманың барлық аумағы тазалықта және үлгілі түрде күтіп-ұсталады.

Сақтау орнында ішкі тәртіпті ұстау үшін:

сақтау орнында сақталатын заттарды тазартуға жол берілмесін;

қойма үй-жайында жұмыс аяқталғаннан кейін суға малынған ағаш жоңқасын немесе ылғалды шүберекті, щетканы, сыпырғышты қолданып, күн сайын қоқыс мұқият жиналсын және еден сыпырылсын.

33. Айына кемінде екі рет кезең-кезеңімен барлық үй-жайды мұқият жинау (өрмелеу жерін алу, қабырғаның, төбенің, терезенің, есіктің және сақтау орнының үй-жайындағы басқа да заттардың шаңын сүрту, одан кейін еденді сыпыру және жуу керек) қажет.

Жинау кезінде мүлік шаңнан сақтандыру үшін жабылады.

Қоқыс сақтау орнынан 20 м аралықта орнатылатын арнайы жәшікке жиналады. Күн сайын күннің соңына қарай қоқыс жәшіктері қоқыстан тазартылады, ол қойманың техникалық аумағы шегінен тыс жерге әкетіледі, онда өртеледі немесе жерге көміледі.

34. Сақтау орнында өтпе жолды, шығатын жолды және өрт сөндіру құрал-жабдығына қол жететін жерді үйіп тастауға жол берілмейді. Босаған ыдыс пен қаптама күн сайын сақтау орнынан шығарылады, одан кейін ыдысты сақтайтын орынға әкетіледі. Шығатын есік (қақпа) тек сырттан жабылады.

Үй-жайда артық құрғақтық болған кезде еденге су құйылған ыдысты қою, ал өтпе жолдағы еденге, әсіресе былғары мен былғарыдан жасалған бұйымға құйғыштан су құю ұсынылады.

Сақтау орнында артық ылғалдылық желдетумен кетіріледі.

Ауа райы ашық болғанда үй-жай желдетіледі, барлық терезе, есік пен желдету саңылауы ашылады. Желдету кезінде үй-жайға тура күн сәулесі мен шаңның түспеуін қадағалау керек.

Сақтау орнын желдету үшін сыртқы ауаның ылғалдылығы ондағы ылғалдылықтан аз болған жағдайда ғана ашуға болады.

35. Сақтау орны айналасындағы аумақ ұдайы тазалықта күтіп-ұсталады. Учаскені қоқыстан, жоңқадан, құрғақ шөптен тазалауға, сондай-ақ су бұратын науашаны, жыраны тазалауға және жас екпені тиісті түрде ұстауға ерекше назар аударылады.

Қыста сақтау орнына кірме жолды жүйелі түрде қардан тазарту қажет. Шатырдан қарды кезең-кезеңімен лақтыру керек. Көктемде шатырды, аспалы науаша мен су ағызатын құбырды, сақтау орнының ғимараттары айналасындағы көпіршені, су бұрғыш науаша мен жыраны қар мен мұздан тазарту қажет. Жазда сақтау орнының шаңмен ластануын болдырмау үшін олардың айналасына су құю керек.

8-параграф. Тиеу-түсіру жеткізу жұмысын механикаландыру

36. Қойма жұмысшыларының еңбек жағдайын жақсарту және еңбек өнімділігін арттыру үшін киім-кешек қоймасы тиеу-түсіру және жеткізу жұмысына арналған механизммен жарақтандырылады.

37. Механикаландыру құралын штаттық-табельдік қажеттілік және белгіленген норма шегінде қойманың жылдық өтінімі бойынша оларды қамтамасыз ету жүктелген жабдықталым органы береді.

38. Қоймада механикаландыру кешенді жүргізіледі және жүкті қабылдауға, түсіруге, жеткізуге, реттеп салуға және өңдеуге байланысты жұмыстың барлық түрі қамтылады.

Киім-кешек қоймасында кешенді механикаландырудың тиімділігі ең алдымен механизмді дұрыс таңдауға, оны тиімді пайдалану үшін қажетті жағдай жасауға байланысты. Осы мақсатта әрбір киім-кешек қоймасында жергілікті жағдайға сүйеніп, механикаландыру схемасы әзірленеді, онымен қандай учаскеде жұмыс механикаландырылатыны және бұл ретте қандай механизмнің пайдаланылатыны айқындалады.

Әрбір сақтау орны үшін қолданыстағы тиеу-түсіру жұмысын механикаландыру схемасы негізінде механикаландырудың штаттық-табельдік құралын қолданып, тиеу-түсіру жұмысын механикаландырудың нақты схемасы пысықталады және ендіріледі. Анағұрлым жетілдірілген механизмнің түсуіне, рационализаторлық ұсыныстың ендірілуіне және тәжірибенің жинақталуына қарай механикаландыру құралын кешенді пайдалану ұдайы жетілдірілуге тиіс.

Орталық, өңірлік (флоттық) қоймада механикаландыру схемасын қойма бастықтары, бөлім қоймасында – бөлім командирінің тыл (материалдық-техникалық қамтамасыз ету) жөніндегі орынбасары бекітеді.

Әрбір қоймада мыналар ұйымдастырылады және қатаң жүргізіледі:

механизм жұмысын есепке алу;

командирдің тыл жөніндегі орынбасары бекіткен кесте бойынша барлық механикаландыру құралын жоспарлы профилактикалық жөндеу;

механикаландыру құралының техникалық жай-күйін қарап-тексеру актіні ресімдеумен жылына екі реттен сиретпей жүргізіледі (еркін нысанда).

39. Қоймада бар механикаландыру құралы екі топқа: стационарлық және жылжымалы болып бөлінеді.

Стационарлық механикаландыру құралына: төрт тағанды және көпірлі электр краны, арқалық-кран; жүк лифті мен көтергіш; электр талі; конвейер түріндегі транспортер жатады.

Жылжымалы механикаландыру құралы негізгі және шағын механикаландыру құралы болып бөлінеді.

Негізгі механикаландыру құралына: автомобильді көтергіш кран, автомобильді тиегіш; электр тиегіші; гидравликалық кран; электр арбасы; тіркеме арбасы бар аккумулятор тартқышы; электр штабелері жатады.

Шағын механикаландыру құралына жүк арбасы жатады.

Жылжымалы механикаландыру құралы қойма аумағының кез келген жерінде пайдаланылады.

9-параграф. Негізгі механикаландыру құралының қысқаша техникалық сипаттамасы

40. Төрт тағанды кран өздігінен жүретін болып табылады және кранның аралығымен, консольмен (бар болса) және кран асты жолының ұзындығымен шектелген кран асты алаңы шегінде ғана жүкті жылжыту үшін арналған.

41. Көпірлі электр краны мен арқалық-кран төрт тағанды кран сияқты өздігінен жүретін болып табылады. Жүк көтергіш механизмі бар арбаша негізгі арқалықтың жоғарғы жиегі бойынша салынған рельс бойынша жылжиды. Кран фермасының катогы үй-жай колонкасына бекітілген эстакадада немесе кронштейнде салынған рельс бойынша жылжиды. Кранды басқару краншы кабинасынан немесе еденнен пульт арқылы жүргізілуі мүмкін. Көпірлі кран мен арқалық-кран жүк көтергіштігі, аралық ұзындығы мен арналуы бойынша ажыратылады.

42. Жүк лифті мен көтергіш көпқабатты қойма үй-жайында жүкті көтеру немесе түсіру үшін арналған, ол үшін олар жүк кабинасымен немесе алаңшамен жабдықталады. Лифт пен көтергішті басқару – батырма арқылы, кабинадан тыс (үй-жай қабырғасында) орнатылады.

43. Электр талі жүкті көтеру механизмі ретінде фермасы емес қос таврлы арқалығы бар төрт тағанды кранда, сондай-ақ тікелей қос таврлы арқалықпен жабдықталған сақтау орнында қолданылады.

Конвейер түріндегі транспортер буып-түйілген жүкті жылжыту үшін арналған. Бірқатар транспортердің сызықтары бағыттың өзгеруімен салынады, ол үшін жиынтықта бұрылу бұрышы 45 және 90° секциялар көзделген. Конвейер учаскелері жүкті көтеру немесе түсіру үшін бұрышпен орнатылады. Конвейер секциясы еңісінің шекті бұрышы әрбір конвейердің техникалық құжаттамасында көрсетіледі.

44. Жұмыс төсемінің конструкциясына байланысты конвейер түріндегі транспортердің көп түрі бар. Оның сызықтары жекелеген секциядан салынады. Сызықтың жалпы ұзындығы моторлы және моторсыз секцияның болуымен шектеледі.

Автомобильді тиегіш тиеу-түсіру жұмысы үшін де, қойма ішінде жеткізу және жүкті штабельге қою үшін де арналған. Автомобильді тиегіш көрсетілген жұмысты орындау үшін алынбалы-салынбалы аспалы жабдықпен: жүктің әртүрлі пішіндері үшін қармауышпен, жүк айырымен, блоксыз жебесі бар кранмен, шөмішпен жабдықталады. Олар тұғырға салынған жүкті жеткізу үшін, сондай-ақ контейнерді тиеу және түсіру үшін пайдаланылады.

Автомобильді кран құрылыс-монтаждау және тиеу-түсіру жұмысын механикаландыру үшін арналған.

Гидравликалық кран жүк автомобилінің шанағынан жүкті тиеу мен түсіруді механикаландыру үшін арналған, шанақ пен кабина арасында автомобильде орнатылады.

Электр арбашасы жабыны қатты және тегіс өндірістік және қоймалық үй-жайда жүкті жеткізу үшін арналған.

Электр штабелері еден жабыны қатты және тегіс қоймалық үй-жайда жүкті үш жақты штабельге қою үшін арналған.

Электр тиегіші еден жабыны қатты және тегіс өндірістік және қоймалық үй-жайда тиеу-түсіру жұмысы үшін арналған. Электр тиегішін пайдалану тиімділігі стандартты тұғырықты қолданып, бір данадан жүкті алдын ала пакетке салу кезінде арттырылады.

10-параграф. Контейнер мен тұғырық түрлері

45. Тиеу-түсіру жұмысын механикаландыру құралын ендіру үшін контейнер мен тұғырық қолданылады. Контейнер жұмсақ және қатты болады.

46. Осы Нұсқаулыққа 10-қосымшаға сәйкес сыйымдылығы 100 жиынтық көлемі 1700х2100х1300 мм металл жиналмалы контейнер жасалады.

Алдыңғы және жоғарғы қабырғалары алынбалы-салынбалы.

Контейнер мойынтіректен жылжымалы роликте немесе шарлы тіреуіште 45х45 мм бұрыштан жасалады.

Алынбалы-салынбалы қабырғалардың бекітпе құрылғысы бар. Қабырғалар металл шыбықпен торланған және металл тормен қапталған.

47. Осы Нұсқаулыққа 11-қосымшаға сәйкес 25 жиынтыққа арнайы матадан жасалған жұмсақ контейнер жасалады, көлемі 1200х800х950 мм, тікбұрышты пішіндегі түптен, екі бүйірлі, екі сыртқы қабырғадан, үш ішкі және бір жоғарғы клапаннан тұрады. Контейнерді көтергіш ілгегімен ұстап алу үшін төрт топса бар. Жұмсақ контейнер мүлікті радиоактивті шаңнан қорғайды.

48. Мүлікті жұмсақ ыдыста жеткізу және штабельде сақтау үшін осы Нұсқаулыққа 12-қосымшаға сәйкес бағаналы бөлшектелетін тұғырық қолданылады.

Тұғырық тегіс ағаш жәшіктен, бұрыштары бекітілген және төлке ұяшығына ұшымен орнатылған екі металл П тәріздес бағананы бекіту үшін арналған төрт металл төлкеден тұрады.

49. Осы Нұсқаулыққа 13-қосымшаға сәйкес бағаналы жиналмалы металл тұғырықтың ағаш түбі және екі П тәріздес металл бағанасы бар. Жоғарғы қаптамасы жылжымалы штанга түрінде орындалған, ол тұғырықты бөлшектеу кезінде бағана бойымен реттеп қойылады және оған бекітіледі. Бағананың жоғарғы бөлігіне кронштейн дәнекерленеді, ол да топса болып табылады.

50. Көлемі 1200х800 мм стандартты тұғырықта жиналмалы ағаш жәшік орнатылады. Жәшік қабырғалары кезекпен (алдымен А, одан кейін Б, В және Г) ішке реттеп салынады. Қабырға жанындағы топса қабырға қалыңдығымен бірінен бірі жоғары орналасады. Қабырғаның сыртқа қарай түспеуі және мүліктің шаң баспауы үшін тұғырық жәшік жоғарыдан қақпақпен жабылады, оның жиектері металл бұрыштық болып табылады. Жәшік екі таспамен байланады. Бос тұғырықты тасымалдау кезінде қабырғалар жиналады, ал қақпағы жоғарыдан салынады.

2-тарау. Мүлікті сақтау тәртібі

1-параграф. Заттай мүлікті контейнерге және пакетке реттеп салу

51. Заттай мүлікті контейнерге және пакетке дұрыс реттеп салу қойма үй-жайының және көліктің пайдалы ауданын (көлемін) ұтымды пайдалануға мүмкіндік береді.

52. Мүлік сыйымдылығы 100 жиынтық жиналмалы металл контейнерге осы Нұсқаулыққа 16-қосымшаға сәйкес мынадай болып реттеп салынады. Контейнер түбіне аяқ киім мен бас киім (қыста құлақшын және жазда пилотка) бар жәшіктер орнатылады. Жәшіктің үстіне тері жағасы бар астары жылы далалық күртеше және астары жылы шалбар, одан жоғары – күртеше мен шалбар, іш киім реттеп салынады. Жоғарғы қабатқа киім-кешек қапшығы, плащ жамылғы, белдік және шалбар белбеуі, құты, бақыраш, шұлғау, сүлгі реттеп салынады.

Плащ жамылғыны, белдік және шалбар белбеуін, шұлғауды, сүлгіні, бақыраш пен құтыны киім-кешек қапшығында сақтауға жол беріледі.

2-параграф. Тігін бұйымын реттеп салу

53. Киім-кешек, жылы киім мен іш киім буып-түйетін қапшыққа, қорапқа, жәшікке немесе бумаға артикул, сұрып, материал бойынша, ал киім-кешек өлшемі, бойы және жиек түсі бойынша салынған стеллажда зауыттық қаптамада сақталады.

Бума тоқыма баумен, баумен, арқанмен қатты байланады. Қаптама тігін бұйымының сыртқы түрінің сақталуын қамтамасыз етеді.

54. Пальто артқы жағымен төмен қаратылып салынады. Жартылай бүктеу сызығы біріктіріліп, сол жақ етегі оң жақ етегінің үстіне салынады. Жеңі жазылып, бұйымның бойымен салынады. Одан кейін бұйым артқы жағымен ішке қарай көлденең бүктеліп салынады.

55. Плащ жамылғы екі рет бойлай және екі рет көлденең жиналады және бес данадан бумаға реттеп салынады. Бума айқастырылып байланады.

56. Қысқа тон мен күртешенің жағасын артқы жағының сыртына салып, ішке алдыңғы жақпен ұзындығы бойынша реттеп салынады. Жеңі жазылып, бұйымның бойымен реттеп салынады. Одан кейін бұйым тағы бір рет ұзындығы бойынша бүктеледі және жағасымен бір жаққа және екінші жаққа бес данадан бумаға реттеп салынады. Бума шетінен 1/3 ұзындықпен аралықта екі жерден байланады.

57. Астары жылы мақта шалбар тігісі бойынша бүктеледі, ішке алдыңғы жартымен жиналады және бір жаққа және екінші жаққа төменгі жағымен бес данадан бумаға реттеп салынады. Бума шетінен 1/3 ұзындықпен аралықта екі жерден байланады.

58. Мундир, китель, тужурка ішіне ойыққа белбеумен бүктелген шалбарды (юбканы) салып, артқы жағымен төмен қаратып реттеп салынады, сол жақ етегі оң жақ етегінің үстіне салынады, бұл ретте жанындағы қалтаның клапаны толығымен бұйымның алдыңғы бөлігінде орналастырылады. Жеңі бұйым бойымен етегіне реттеп салынады. Одан кейін бұйым етегімен ішке белдің сызығымен көлденең бүктеледі.

59. Балағы түсіңкі шалбар адым басатын тігісті біріктіріп, үтіктеліп бүктелген жерден жиналады және көлденең бүктеледі.

60. Құлақшын елу төрт данадан жәшікте сақталады.

61. Фуражка аралығы бар жәшікте немесе арнайы ұяшықтары бар стеллажда сақталады. Фуражкалар отыз алты данадан жәшікке реттеп салынады.

62. Күнқағары бар тері құлақшын дөңгелек картон қорапқа реттеп салынады және стеллажда сақталады.

63. Юбка ішке алдыңғы матасымен ұзындығы бойынша екі бүктеліп жиналады, көлденең бүктеледі және он данадан бумаға реттеп салынады. Бума айқастырылып байланады.

64. Халат, күртеше (астары жоқ) түймесі салынып, алдыңғы жағымен төмен қаратылып салынады, иықтағы тігістен төменге дейін бүйірлі жақтары бүктеледі және артқы жағына реттеп салынады. Жеңі жазылып, артқы жақ бойымен реттеп салынады. Бұйым артқы жағымен көлденең бүктеледі және он данадан бумаға реттеп салынады. Бума айқастырылып байланады.

65. Комбинезон, қысқа комбинезон артқы жағымен төмен қаратылып реттеп салынады, жеңдері бұйым бойымен көкірекшеге салынады, одан кейін көкірекше бел сызығы бойынша бүктеледі және шалбардың алдыңғы бөлігіне жиналады. Шалбардың төменгі жағын бірінші бүктелген жермен теңестіріп, шалбардың төменгі бөлігі көкірекшеге бүктеледі. Одан кейін бұйым ұзындығы бойынша бүктеледі және бумаға бес жиынтықтан реттеп салынады. Бума айқастырылып байланады.

66. Фланель және нысанды жейде алдыңғы жағымен бұйым бойымен бүйірлі жақтармен бүктеледі. Жеңдері диагональ бойынша бұйымның алдыңғы жағына салынады. Жағаның бүйірлі бөліктері оның ортаңғы бөлігіне салынады, жағасы көлденең екі бүктеліп, он данадан бумаға реттеп салынады. Бума шетінен 1/3 ұзындықпен аралықта екі жерден байланады.

67. Матростарға жұмыс жейдесі: жейде артқы жағымен төмен қаратылып реттеп салынады, бұйым бойымен бүйірлі жақтармен бүктеледі, жеңінің алдыңғы жағына диагональ бойынша салынады. Жағасы бұйымның алдыңғы жағына бүктеледі. Жиналған шалбар жейденің үстіне салынады, одан кейін ол көлденең екі жерден бүктеледі, төменгі жағы шалбарды жауып, жоғарғы жағына салынады және бес жиынтықтан бумаға реттеп салынады. Бума шетінен 1/3 ұзындықпен аралықта екі жерден байланады.

68. Сыртқы жейде түймесі салынып, алдыңғы жағымен төмен қаратылып реттеп салынады, иықтағы тігістен төменгі жаққа дейін бүйірлі жақтары бүктеліп, артқы жағымен жиналады. Жеңдері жазылып, артқы жақ бойымен реттеп салынады. Бұйым артқы жаққа ортасынан көлденең бүктеледі және полиэтиленді қапқа салынады. Он бұйым картон қорапқа реттеп салынады.

69. Алжапқыш екі рет бойлай және бір рет көлденең бүктеледі. Кеуде жағы, бауы мен байламы бұйымның ортасына жиналады және бумаға реттеп салынады. Бума айқастырылып байланады.

70. Іш киім мен жылы іш киім алдыңғы жағымен төмен қаратылып реттеп салынады және артқы жағына жеңдері салынады, одан кейін бумаға салынады. Бума шетінен 1/3 ұзындықпен аралықта екі жерден байланады.

71. Кальсон ішке қарай алдыңғы бөлікпен ортаңғы тігіс бойынша бүктеледі. Ортаңғы және адым басатын тігістің шығып тұратын бөліктері артқы жаққа бүктеледі, одан кейін бұйым ұзындықтың ортасынан көлденең бүктеледі. Кальсонды реттеп салу жейдені реттеп салуға ұқсас.

72. Майка алдыңғы жағымен төмен қаратылып реттеп салынады, бүйірлі жақтары бүктеліп, артқы жағына салынады, одан кейін бұйым көлденең бүктеледі және бумаға реттеп салынады. Бума шетінен 1/3 ұзындықпен аралықта екі жерден байланады.

73. Трусы ішке қарай алдыңғы жағымен ортаңғы тігіс бойынша, одан кейін артқы бөліктердің ортасынан бүктеледі және бумаға реттеп салынады. Бума шетінен 1/3 ұзындықпен аралықта екі жерден байланады.

74. Жаға астары, галстук, жеңқап, биялай, қолғап жазылған түрде буып-түйіледі және бумаға салынады:

жаға астары бумада жүз данадан;

жеңқап бумада қырық жұптан;

биялай, қолғап бумада жиырма жұптан;

галстук картон қорапқа елу данадан салынады.

75. Жайма, көрпе тысы мен жастық тысы бір рет бойлай және үш рет көлденең бүктеліп салынады:

көрпе тысы бумада он данадан;

жайма бумада жиырма данадан;

төсеніш жастық тысы бумада он данадан.

Барлық бума шетінен 1/3 ұзындықпен аралықта екі жерден байланады.

76. Жастық тысы екі бүктеліп, бумаға қырық данадан реттеп салынады. Бума шетінен 1/3 ұзындықпен аралықта екі жерден байланады.

77. Көрпе ұзындығы бойынша бір рет және ені бойынша екі рет бүктеліп жиналады және бумаға бес данадан реттеп салынады. Бума айқастырылып байланады.

78. Офицерлер, келісімшарт бойынша әскери қызметшілер мен сарбаздар үшін погондар (әр жұп) беткі жағымен ішке қарай жиналады, бумаға 10 жұптан салынады және екі жерден байланады.

79. Орталық, өңірлік және флоттық киім-кешек қоймасында мүлікті зауыттық қаптамада сақтауға жол беріледі.

80. Бұрын пайдаланылған киім заттары ұзақ мерзім сақтауға салынар алдында тазартылуға немесе жуылуға, ал қажет болған жағдайда санитариялық қадағалау органының қорытындысы бойынша дезинфекциялануға және дезинсекциялануға, ал ақаулы мүлік жөнделуге тиіс.

81. Құлақшын, фуражка, сыртқы жейде сияқты заттар ұяшықтары бар стеллажда сақталады.

82. Офицерлер мен келісімшарт бойынша қызмет өткеретін әскери қызметшілер санаты үшін сыртқы киім заттарын шкаф түріндегі жабық стеллажда ілгішке іліп сақтау орынды болады. Бұйым жиынтықтап немесе даналап ілгішке ілінеді.

3-параграф. Матаны, тігін бұйымын, ескі шүберек пен мақтаны сақтау

83. Мата мен тігін бұйымы ағаш, асфальт немесе бетон едені берік және төбесі жеткілікті биік құрғақ қойма үй-жайында сақталады.

Мата мен бұйымды сақтау кезінде үй-жай ылғалдылықты кетіру үшін желдетіледі, тазалық сақталады және заттар дұрыс орналастырылады.

84. Мата мен тігін бұйымы қарап-тексерілгеннен кейін ғана онда ылғалдылық, шіру мен ластану белгілерінің болмауы анықталғанда сақтауға реттеп салынады. Осы белгілер анықталған кезде оларды жою шаралары қолданылады. Шіру белгілері анықталған мата мен бұйым тазартылғаннан және өңделгеннен кейін құрғақ үй-жайда бөлек сақталады.

85. Мата мен тігін бұйымын биіктігі 2 м аспайтын штабельде сақтауға жол беріледі. Бүлінудің алдын алу үшін оларды жүйелі түрде қарап тұру және жылына кемінде екі рет (көктемде және күзде) орнын ауыстыру қажет. Астында жатқан бұйымның орнын ауыстыру кезінде оны үстіне, ал үстінде жатқанды астына салу керек.

86. Матаны зауыттық қаптамада (үйінді, тең, жәшік) салған кезде штабель биіктігі 0,5 м қашықтықта сақтау орнының төбесіне дейін жетпеуге тиіс.

87. Мата мен одан жасалған бұйымды күн сәулесінен (терезеден) алыс жерге салу керек; сақтау орнындағы терезе ақ (сары) түске боялады.

Мата мен одан жасалған бұйым контейнерде және пакетте сақталады.

88. Сақтау кезінде заттай мүлік кеміргіштермен (тышқанмен, егеуқұйрықпен), жәндіктермен (күйе, тері жегіш, ағаш қоңыз), зеңмен және қаракүйемен, сондай-ақ тат басу мен ескіру процесі нәтижесінде зақымдалады.

89. Кеміргіштер мен жәндіктерге қарсы күресу үшін химиялық және биологиялық құралдар қолданылады.

Кеміргіштер мен жәндіктерді жоюды дератизатор мамандар жүргізеді.

4-параграф. Мақта-мата, зығыр мата мен одан жасалған бұйымды сақтау

90. Мақта-мата және зығыр мата әрбір түрі мен артикул бойынша бөлек стеллажға реттеп салынады, бұл ретте штабельдің жақсы орнатылуы және ауаның жақсы айналымы мақсатында кесек арасында 3-5 см бос орын қалдырып, кесекті ұяшыққа салу ұсынылады.

91. Мақта-мата және зығыр матаны, сондай-ақ одан жасалған бұйымды сақтау кезінде матаның шіруінен немесе хлордың және сіңу мен бояудан кейін қалған басқа да агрессивті заттардың әсері нәтижесінде химиялық бұзылудан пайда болатын дымқыл мен артық ылғалдылық әсіресе қауіпті болады.

92. Шіруге қарсы және су өткізбейтін сіңіргіші бар кіріктірілген резеңкеленген мақта-мата және зығыр мата осы матаны сақтау бойынша МЕМСТ-да белгіленген арнайы сақтау жағдайын қажет етеді.

5-параграф. Жүн матаны, киіз және тері бұйымды сақтау

93. Жүн матаны, сондай-ақ киіз және тері материал мен бұйымды сақтауға салар алдында мұқият қарап шығу және шаңнан тазарту қажет, егер олардың кейбіреуіне күйе түссе, онда бұйым мен материалдың барлық партиясы мұқият қағылады, одан кейін щеткамен тазартылады. Күйе түскен заттар бөлек үй-жайда сақталады және айына бір реттен сиретпей қарап-тексеру жүргізіледі.

94. Жүн материал мен тері бұйымды бүлінуден сақтандыру үшін мынадай шарттар сақталады:

оны тек құрғақ түрде, ластану және күйе түсу белгілерінсіз құрғақ және жақсы желдетілетін үй-жайда сақтауға қою;

кептіру және ұзақ мерзім сақтау кезінде жылына кемінде екі рет орнын ауыстыру (көктемде және күзде);

үй-жайда белгіленген ылғалдылық пен температураны ұдайы ұстап тұру.

95. Жүн матаны, жүн және тері бұйымды реттеп салу кезінде күйеден сақтандыру үшін нафталин бар қапшықта оның орнын ауыстыру ұсынылады. Сонымен қатар қапшықтағы нафталин материал сақталатын (салынатын) жерге реттеп салынады.

Осы мүлік бір уақытта барлық стеллажда астындағы мата мен бұйым үстіне, ал үстіндегілер астында болатындай реттілікпен реттеп салынады.

96. Жүн матаны, жүн және тері бұйымды сақтау процесінде мүмкіндігінше айына бір рет тексеру үшін стеллаждан бірнеше кесек пен бұйымды кезек-кезек шығарып, тексеруді жүзеге асыру қажет. Егер күйе, зең және басқа да зиянкес байқалса, онда осы жерде мата мен бұйымды толығымен қопару, жайып қою, үй-жайдан тыс жерде қағу, кептіру және щеткамен тазалау, одан кейін оларды жылдам пайдалануға беретіндей етіп басқа сақтау орнына орналастыру керек.

97. Сақтауға жаңадан түсетін мүлік қабылданғанға дейін қарап-тексеріледі және күйенің немесе басқа да жәндіктің болуына күдік туындаған жағдайда ерекше оқшауланған сақтау орнында орналастырылады және зиянкесті жою шаралары қабылданады.

98. Бұрын киілген жүн және тері киім қоймаға сақтауға тек құрғақ және кірден, шаңнан және ластанудың басқа түрінен мұқият тазартылған түрде қабылданады, қалталары мұқият тазартылады.

99. Мауыты және шұға жүн матаны түрі мен артикулы бойынша бөлек стеллажға және осы матаның кесектері арасына күйенің түсуін болдырмау үшін мүмкіндігінше тығыз реттеп салу қажет.

6-параграф. Шатырды, брезентті және арқан бұйымын сақтау

100. Шатырды, брезентті және арқан бұйымын таза, желдетілетін үй-жайда стеллажға, штабельге, сөмке мен жәшікке реттеп салып сақтау қажет. Үй-жай ақаусыз, осы заттарды сақтаған уақытта оларды ылғалдың тиюіне жол берілмейді. Ағаш және металл бөлігі қалқа астында, бірақ оларды шаңнан, жаңбырдан және қардан қорғау шарттарын қатаң сақтаумен сақталады.

101. Шатыр мен брезенттің мата бөліктерін реттеп салу кезінде оларды толық ашып, желдету қажет. Анықталған жоғары ылғалдылық, шіріген және көгерген жері дереу кептіру және тазалау арқылы кетіріледі.

102. Шатырды өнім берушіден немесе қоймадан алған кезде олардың жиынтылығы және сапалы жай-күйі тексеріледі. Шатыр зауыттық орамда сақталады, бұл ретте шатырдың жұмсақ мата бөлігін брезентке оралған және арқанмен байланған, оралған күйде стеллажда сақтау ұсынылады. Шатырды стеллажға қойған кезде олардың арасынан желдету үшін шағын аралық қалдырылады.

103. Арқан тартқыш пен қақпақшаны такелажды қапқа салынған түрде сақтау керек. Ағаш тұғырық, қазықша, ескіш стеллажға реттеп салынып, бумаға байланып, ал металл каркас бөлшектері еденге қойылған стеллажда қысқышпен жиналып сақталады. Металл қазықша арнайы сөмкеде және зауыттық қаптамада сақталады. Терезе рамасы, рама асты, түтіндікке арналған темір табақшалар тұғырықта таспаға оралып сақталады.

Сөмке, металл қазықшасы бар жәшік, рамасы, рама асты, темір табақшасы бар кассета көлемі жетпеген кезде бірінің үстіне бірі биіктігі 1,5 м дейін штабельге қойылады. Рамасы бар кассета тек тігінен қойылады.

104. Пайдалануда болған шатыр сақтауға қоюдан бұрын құрамдас бөлікке бөлшектеліп, әрбір бөлігі қарап тексеріледі. Ластанған және тат басқан, жоғары ылғалдылығы бар бөліктері кептіріледі, ақауы бар бөлігі жөнделеді. Қарап тексерілген және ретке келтірілген шатыр бөлігі жиналған күйде бөлек сақталады.

105. Шатырды жылытуға арналған темір және шойын пештер, ұшқын ұстағыш пен оларға құбыр сақтауға қоюдан бұрын күлден, күйеден, таттан тазартылады, тат басудан сақтау үшін оларға техникалық вазелин, қою жағармай немесе олифа жағылады.

Пештер жиынтықта жәшікке салынған немесе жиналған күйде тігінен еденде немесе стеллажда сақталады. Құбыр немесе ұшқын ұстағыш стеллажға сақтауға қойылады.

106. Шатыр мен каркасты орнатуға арналған құралдың кейбір металл бөлігі таттан сақтау үшін боялады.

Бояудың тұтастығы бұзылған жағдайда ол қалпына келтіріледі. Бояу татты кетіргеннен кейін жағылады. Тат керосинмен жуылады, кейіннен бөлшекті құрғатып сүртеді.

107. Шатырдың барлық бөлігін оның сапалық жай-күйі бойынша бөлек сақтау ұсынылады, атап айтқанда: жаңа, пайдалануда болған, тұтас және жөнделген; пайдалануда болған, бірақ жөндеуді қажет етеді және жарамсыз. Бактериялар мен зең зақымдаған мата бөлігі бөлек сақталады.

Шатырдың резеңке бөлігі резеңке бұйымды сақтауға қажетті шарттарды сақтаумен сақталады.

108. Салынған шатырдың мата бөлігі оларды шаңнан және күн сәулесінің түсуінен қорғау үшін брезентпен жабылады. Сақтауға салынған шатырдың барлық бөлігі жылына кемінде екі рет ылғалдың, таттың, шірудің болуын тексеру үшін қарап тексеріледі. Анықталған кемшіліктер жойылады.

Шатырдың мата бөлігін ауыстырып қойған кезде оларды ашып қарайды және кептіреді. Жоғары ылғал немесе көмескі иіс анықталған кезде оларды іліп, кептіру қажет. Кенептен немесе мақта-матадан матада немесе шатырдың басқа да бөлігінде өңез (шірік) пайда болған кезде сол жер кептіріледі және щеткамен тазартылады. Өңез қатты зақымдаған жері сумен жуылады немесе беткі жағынан сулы шүберекпен өңез сүртіледі, одан кейін 1-2% формалин ерітіндісімен жуылады, кейіннен сумен жуылып, кептіріледі.

109. Пайдалануда болған шатыр мен брезент айына бір реттен сиретпей матаның шіруі мен бұзылуына тексеріледі.

Осындай бұйым оларды ретке келтіргеннен кейін пайдалануға бірінші кезекте беріледі.

7-параграф. Ескі шүберек пен мақтаны сақтау

110. Ескі шүберек пен мақта зығыр немесе мақта-мата қапта сақталады, олардың арасында ауаның өтуі үшін орын қалдырылып, стеллажға реттеп салынады. Осы материалдарды құрғақ жай-күйде, ал қапты кезең-кезеңімен төменгісін үстіне, үстіңгіні астына ауыстырып сақтау қажет. Оған қарамастан, жылына екі рет, көктемде және жазда ескі шүберек пен мақтаны таза қапқа салып, мұқият кептіріп, желдету қажет. Егер ескі шүберек пен мақтаның бүліну белгісі анықталса, оларды қаптан кептіру үшін алып шығу және үй-жайды желдетуді жақсарту қажет.

Жүннен жасалған ескі шүберектің күйемен бүлінуінің алдын алу үшін қоймада және қойма үй-жайында тазалықты ұстау қажет, қаптардың орнын ауыстырған кезде стеллажға нафталин сеуіп, сондай-ақ нафталинді қап ішіне де салу қажет. Ескі шүберек салынған қап үнемі ақаусыз, байланған күйде болады. Күйе белгісі болғанда ескі шүберек салынған қап қоймадан шығарылады, оның ішіндегі заттарды алып, іріктеп, тазалап, нафталин сеуіп, ерекше үй-жайда сақталады.

8-параграф. Былғары материалды және одан жасалған бұйымды сақтау

111. Былғары материалды және одан жасалған бұйымды қалыпты сақтауды қамтамасыз ету үшін оларға температураның күрт өзгеруінен сақтандаратын төбесі бар тас құрылыста немесе тас ғимараттың ішінара жертөле үй-жайында қойма үй-жайы бөлінеді. Осы мақсат үшін темір шатыр астында ағаштан үй-жайды төбесі оқшауланған болған кезде пайдалануға жол беріледі.

Былғарының және одан жасалған бұйымның сақтау кезінде бұзылуы температура мен ылғалдылық шарттарын сақтамау нәтижесінде туындайды. Қойма үй-жайында температура 30°С-тан асқан жағдайда еденге су шашу немесе оны бүріккішпен шашырату арқылы жасанды ылғалдату қажет. Былғарының және одан жасалған бұйымның ылғалдылығын жоғарылату үшін оларды тікелей үй-жайда немесе ашық ауада көлеңке жерде желдетіп кептіру қажет.

Былғарыда ылғалды 13-20 % дейін ұстау оның бұзылмай белгіленген мерзімде сақталуына мүмкіндік береді.

112. Былғары ұзақ сақтаған кезде оны майлауға жол беріледі. Қара түске боялған былғарыны етікке және амуниция жақпамайымен майлауға болады. Хромдалғаннан басқа, боялмаған және түрлі түсті былғары үшін балық майы немесе бейтарап минералды май, сондай-ақ амуниция жақпамайы қолданылады. Хромдалған былғарыға май жағылмайды.

113. Ауа еркін өтпегенде былғарының жоғары ылғалдылығы жасыл-сары және ақ түсті зеңнің болуына ықпал етеді. Зең былғарының сыртқы бетіне зең саңырауқұлағының өтуінен басталады. Зең басқа да заттарға таралып, былғарыны айтарлықтай зақымдауы мүмкін. Сондықтан былғары материалдың және одан жасалған бұйымның жай-күйін мұқият қарап, зеңге қарсы профилактикалық шара қолдану қажет.

Сақтау орнында қалыпты ауа ылғалдылығын ұстау, былғарыдан жасалған заттарға таза ауаның ұдайы кіруін қамтамасыз ету, оларды іріктеу зеңнің пайда болуына жол бермейді.

114. Зең пайда болған кезде қойманы желдету, барлық зең басқан бұйымды қайта қарап-тексеру, зең белгісі бар жерін щеткамен тазалау, бұйымды кептіру, одан кейін оларды майлау қажет. Қойма үй-жайында заттарды тазалауға жол берілмейді.

115. Майланған былғарыда кейде май қышқылының бөлінуімен ақ дақтар пайда болуы мүмкін. Ақ дақ былғарыны зақымдамайды, бірақ зеңнің пайда болуына ықпал етеді. Сондықтан ақ дақты щеткамен немесе шүберекпен кетіріп, кейіннен амуниция майын жағу қажет. Осындай жағдайда қойманы дезинфекциялау жүргізілмейді.

116. Былғары материал, аяқ-киім мен былғары бұйымды қарап-тексеріп, орнын ауыстырып (жылына кемінде екі рет), астындағы бұйымды үстіне шығарып қою қажет.

117. Барлық қоймада былғары материалды зауыттық қаптамада мынадай тәртіппен түрі бойынша іріктеп сақтау қажет:

қатты былғары (табанға, ұлтараққа, әбзел ер-тоқымға арналған) бумада, орамада немесе тақтай стеллажда 5-10 теріден жалпақ жағымен реттеп салынады, штабель биіктігі 1,5 м аспайды;

сыртқы, жұмсақ күдері былғары (сиыр, жылқы терісінен күдері, сиыр, жылқы терісінен табиғи күдері, әбзел ер-тоқымға арналған күдері, иленбеген тері) бумада 15-20 былғарыдан жалпақ жағымен штабель биіктігі 1 м аспайды;

сыртқы хром былғары (хром былғары, бұзау терісі, ішінара тері, шевро, шеврет, лайка, күдері тері) зауыттық қаптамада бумамен штабель биіктігі 0,75 м аспайды;

жөндеу материалы (қалыпталған ұлтан) бумаға байланып, қапта, жәшікте немесе қанарда реттеп салынады, осы заттар көлеміне қарай іріктеп салынады.

Былғары буманы реттеп салу кезінде олардың арасынан ауаның өтуі үшін орын қалдыру қажет. Қоймаға түскен сәтте ылғалдылығы 16 %-дан аспайтын былғары фабрикаттар ғана қоймаға қабылданады. Түрлі-түсті және табиғи былғары қара былғарыдан және қатты майланған былғарыдан бөлек сақталады.

118. Былғары күдеріден аяқ киім (етік, қонышы қысқа етік, бәтеңке) түріне, типі мен санатына, өлшемі мен толықтығына, сондай-ақ тігілген материалына байланысты іріктеп салынып, сақталады.

119. Май-бензинге төзімді табаны бар керзі етікті биіктігі 1 м аспайтын штабельге реттеп салуға жол беріледі. Осындай жағдайда етік резеңке табанның жиегіне керзі қоныш келетіндей етіп орналастырылады. Осындай тәсіл резеңке табанды күдеріде болатын майдың әсерінен қорғайды.

120. Аяқ киім фабрикалық картон қорапта сақталады, олар стеллажға биіктігі 1 м штабельге қойылады.

121. Контейнер мен пакетте фабрикалық қаптамада былғары, резеңке аяқ киім мен резеңке қолғапты сақтауға зеңнің пайда болуын мұқият бақылау кезінде (әсіресе көктемде және күзде) жол беріледі.

122. Жүннен басылған аяқ киім мен киіз ұлтарақ өлшемі бойынша іріктеп салынып, ұяшықты стеллажда сақталады, ұлтарақ он жұптан бумада сақталады. Реттеп салу алдында жүннен басылған бұйым шаңнан тазартылады, қағылады, нафталин және күйе түсуден сақтайтын басқа да заттар себіледі. Ұяшықты стеллажда пима басы екі жаққа қаратылып қойылады. Пима басын бір-бірінің үстіне қойып салуға болмайды. Штабель биіктігі 1 м аспайды.

123. Жасанды былғарыдан материал және одан жасалған бұйым қоймада ұзақ сақтау процесінде атмосфералық және басқа да фактор әсерінен ескіру нәтижесінде өзінің бастапқы сапасын жоғалтады. Сондықтан оларды сақтаудың белгіленген шарттары сақталады.

Резеңке табаны немесе жасанды былғарыдан қонышы бар аяқ киім күн көзінің әсерінен қорғалады. Ауада озонның жоғары болуына байланысты нөсерден кейін 2-3 сағат өтпей қойма есігін желдетуге және ашуға жол берілмейді.

124. Керек-жарақ стеллажда түріне, санатына, көлеміне қарай іріктеп қойылады.

125. Қой терісінен тігілген тон және тері бұйымы (бекеша, тұлып) екіге бүктеліп, терісі сыртына қаратылып, жеңін шығарып, өлшемі бойынша іріктеліп қойылады. Осы бұйым ұяшықты стеллажға қойылады.

126. Барлық қой терісінен тігілген тон және тері бұйымы сақтауға қою алдында қапшыққа нафталин және басқа да күйеге қарсы құрал салып сақталады.

127. Былғары арнайы киім (пальто, күртеше, шаровары, қолғап, дулыға) ұяшықты стеллажда өлшемі бойынша салынады. Былғары арнайы киім заттары мынадай тәсілмен салынады:

пальто мен күртеше бүктеледі, етегі мен астары сыртына қаратылады, былғары киім-кешекті ілгішке ілінген күйде сақталады, бұл ретте оның жай-күйін айына бір реттен сиретпей тексеру қажет;

шалбар терісі сыртына қаратылып, тігісінен екіге бүктеледі;

қолғап бумада он жұптан салынады;

дулыға бумада он данадан, бірінің ішіне бірі салынады.

9-параграф. Резеңке және резеңке-техникалық бұйымды сақтау

128. Резеңке бұйым жертөледе немесе жартылай жертөле үй-жайында сақталады, ол болмаған кезде оларды құрғақ, күн сәулесі түспейтін үй-жайда сақтауға жол беріледі. Резеңке бұйымның бүлінуін болдырмау үшін 135-тармақта көрсетілген шараларды сақтау қажет. Резеңкені сақтауға арналған үй-жайда асфальтталған немесе ағаш еден және табиғи желдету (қабырғадағы немесе терезедегі саңылау арқылы) болады. Қоймадағы температура мен салыстырмалы ылғалдылық үй-жайды желдетумен реттеледі. Сақтау орнындағы салыстырмалы ылғалдылық 50-80 %.

129. Үй-жайда зең анықталған кезде 2 % формалин ерітіндісімен дезинфекцияланады және желдетіледі. Зең резеңкеде анықталса, онда зақымдалған жерін сумен жуып, кейіннен 1-2 % формалин ерітіндісімен дезинфекцияланады. Формалинмен жұмыс істейтін жұмысшылар көзілдірікпен қамтамасыз етіледі, бұйымды дезинфекциялау ашық ауада немесе жақсы желдетілетін үй-жайда жүргізіледі. Тазалағаннан кейін резеңке бұйым жұмсақ матамен сүртіледі және тальк себіледі.

130. Резеңке бұйым қоймаға таза және құрғақ күйінде түседі. Қажет болған жағдайда оларды шаңнан, зеңнен тазартып, щеткамен және ескі шүберекпен жуу қажет. Резеңке бұйымның үстінен мұнай өнімінің дақтары сабынды сумен таза шүберекпен кетіріледі, одан кейін тазартылған орны құрғатып сүртіледі.

131. Резеңке бұйым тез жанғыш болып табылады. Олар сақталатын үй-жай міндетті түрде электр жарығымен жабдықталады, бұл ретте электр сымын сыртынан берік оқшаулау қажет.

132. Резеңке сақталатын үй-жайда заттар мен материалды, әсіресе бензин, керосин, бензол, қышқыл, сілті, майлар мен минералды майларды сақтауға жол берілмейді.

Жылытылатын үй-жайда резеңке бұйымды сақтау кезінде жылыту аспабынан кемінде 1 м аралықта орналасады.

133. Резеңке бұйым еден үстінде және қаңқалы стеллажда сақталады. Желдету кезінде стеллаж бен еден арасындағы ауа саңылауы кемінде 20 см болуға тиіс. Резеңкенің металлмен жанасуына жол берілмейді. Стеллаждың металл қаңқасы бояумен боялады. Стеллаж қабаты резеңке бұйымның өлшемімен, оның түрімен және биіктігімен айқындалады.

134. Егер сақтау орнының төбесінде элетр сымы болса, онда стеллаждың жоғары қабаты мен төбе жабыны арасында кемінде 1 м, ал басқа жағдайда кемінде 0,5 м аралық болуға тиіс.

135. Барлық резеңке бұйым атауы, типі, өлшемі, канаты мен шығарылған мерзімі бойынша реттеп салынып сақталады.

136. Бір атаудың әрбір партиясында резеңке атауын, өлшемін, шығарылған күнін және қоймаға түскен күнін көрсетіп затбелгі болуға тиіс.

137. Қоймадан резеңке бұйымды беру олардың сақтау орнына түскен мерзімі тәртібімен жүргізіледі, бұл ретте беру кезінде резеңкенің тұтастығы, оның икемділігі, үстіңгі бетінің таза болуы, беткі жағында талбктың болуы тексеріледі.

138. Қысқы уақытта қоймаған түскен резеңке бұйымды абайлап қолдану қажет, оларды лақтыруға, қысуға болмайды, өйткені күрт суыған кезде резеңке сынғыш болады.

Резеңке шлангі мен шиыршықты құбыртүтік стеллажға бір қатарға ұзына бойы қойылады, шланг пен шиыршықты құбыртүтік бухтаға оралып сақталады.

Резеңке түтік бухтада сақталады және стеллажға биіктігі 0,5 м дейін штабельге реттеп қойылады немесе кронштейнге ілінеді, оларға алдын ала тальк себіледі.

Резеңке-мата құбыртүтікті қарап-тексеру кезінде құбыртүтіктің үстінде немесе ішінде кірдің, май қалдығы мен бөгде заттың болуы тексеріледі. Үзілуді, қиылуды және басқа да зақымды анықтау үшін сымды шиыршық және құбыртүтіктің үсті мұқият тексеріледі. Кепілдік мерзімінен артық сақталатын құбыртүтікті қойма бастығы тағайындаған комиссия жылына бір реттен сиретпей тексереді. Сақтауда тұрған құбыртүтіктің әрбір диаметрінің 2 %-ы гидравликалық сыналады. Кейінгі жылдары бұрын сынауда болмаған тиісті типтің құбыртүтігінің 2 %-ы сыналады.

139. Резеңке табан пластинасы биіктігі 1,5 м штабельге реттеп салынады.

140. Галош пен резеңке аяқ киім жәшікте фабрикалық қаптамада типі мен өлшемі бойынша сақталады.

Резеңке қолғап жабық қорапта фабрикалық қаптамада сақталады.

141. Резеңке және органикалық еріткіштегі басқа да желім бөлек жанбайтын қоймада, мүмкіндігінше жертөле немесе ішінара жертөле үй-жайында резеңке бұйымнан және материалдан оқшауланған жерде сақталады. Желімді сақтау үшін үй-жайдағы температура 20° С-тан аспайды.

Қоймадан желімді тек фабрикалық қаптамада беріледі, банканы ашуға және оны қоймада іліп қоюға жол берілмейді.

142. Диэлектрлі галош пен боты сақтау мерзімін қатаң ескеріп бөлек сақталады. Осы аяқ киімнің диэлектрлі қасиетін тұтынушы тікелей беру алдында тексереді.

10-параграф. Техникалық құралды, технологиялық жабдықты, қосалқы бөлшекті, құрал-сайман мен мүкәммалды сақтау

143. Сақтаудың негізгі міндеті техникалық құралды қоршаған ортаның әсерінен сақтау және оларды сақтауға қою алдында болған күйінде сақтау болып табылады.

Техникалық құралды сақтаудың екі түрі бар, қысқа мерзімді – бір жылға дейін, ұзақ – бір жылдан астам.

144. Қысқа мерзімді сақтауға техникалық құрал жұмыстың болмауынан, көлікті немесе жөндеуді күтуіне байланысты пайдаланылмаған жағдайда қойылады.

Ұзақ сақтауға барлық жұмсалмайтын қор (ЖҚ), резерв, сондай-ақ ағымдағы жабдықталымдағы, бірақ таяу жылы пайдалануға жоспарланған техникалық құрал қойылады.

145. Қысқа мерзімді сақтау кезінде ең бастысы техникалық құралдарды атмосфералық әсер етуден қорғау талап етіледі.

Ұзақ мерзімді сақтауға қою кезінде бірқатар дайындық жұмысын жүргізу және техникалық құралды сақтау кезінде бүлінуден қорғау үшін анағұрлым қолайлы жағдай жасау қажет.

146. Мүлікті әскери бөлімде сақтауға қоюға дайындау жұмысын осы мүлік бекітіліп берілген қызмет көрсетуші персонал немесе арнайы тағайындалған команда, ал орталық, өңірлік және флоттық қоймада мамандарды тартумен сақтау бөлімінің жеке құрамы жүргізеді.

147. Орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймада сақталатын киім-кешек қызметінің техникалық құралы жұмысқа ақаусыз дайын жай-күйде болады.

148. Техникалық құралдың ұдайы әзірлігі:

материалдық бөлігін дұрыс сақтаумен;

оны жұмыста кезең-кезеңімен сынап көрумен;

олардың жиынтығына кіретін, белгіленген сақтау мерзімі өткен заттарды уақтылы ауыстырумен;

белгіленген мерзімде профилактикалық, күрделі жөндеуді уақытылы жүргізумен, сондай-ақ техникалық құралды консервациядан алумен және қоюмен қол жеткізіледі.

149. Техникалық құрал сақтау орнында қалқа астында және сақтау алаңында қойма бастығы, әскери бөлім (құрама) командирінің тыл жөніндегі орынбасары бекіткен схемаға сәйкес орналастырылады.

Техникалық құралды орналастырған кезде:

техниканы қабылдау (беру), оны күтіп-ұстау, оның жай-күйін бақылау жұмысының ыңғайлы болуын;

сақтау орнының алаңы мен көлемін анағұрлым ұтымды пайдаланумен;

механикаландыру құралын тиімді пайдалану мүмкіндігін;

өртке қарсы нормалардың сақталуын, өрт, зілзала немесе қатер төнген жағдайда мүлікті жылдам эвакуациялауды;

сақтау орнының жай-күйін және жарақтандырылуын, әрбір түрін сақтау шарттарын;

техникалық құралдың арналуын және оның санатын;

орналасатын техника санын, оның түсу және жаңарту мерзімін ескеру қажет.

150. Техникалық құрал сақтау орнында немесе қалқа астында, ал олар болмаған кезде ашық алаңда сақталады.

151. Техникалық құралдың материалдық бөлігін қалқа астында немесе ашық алаңда сақтаған кезде сүйреп тартатын автомобиль шанағында және көлік автотіркемесінде жеткізілетін оның алып жүрілетін барлық жабдығы, мүкәммалы, керек-жарағы мен қосалқы бөлшегі көлік құралына тиеуге дайын күйде жабық үй-жайда сақталады.

152. Зат қызметінің техникалық құралдарын ұзақ сақтау кезінде бірінші кезекте анағұрлым бағалы жабдық пен затты (электр жабдығы, қозғалтқыш, қосалқы бөлшектер, зертхана жабдығы) сақтау үшін қойма үй-жайын бөлу керек.

Автомобиль (тіркеме) арасында ені 0,8 м, олардың қатары арасында 2,5-3 м, жабдық пен қабырға арасында 0,5-0,8 м өтпежол қалдыру керек.

153. Барлық автотіркеменің тертесі сақтауға қойған кезде жақтауға қатар орналасатындай етіп көтеріліп қойылады. Бұл үшін тертенің алдыңғы жағына тиісті биіктікте ағаш немесе металл тіреу немесе таған қойылады. Алаңды үнемдеу үшін тертені тігінен (жоғары) қою керек, бұл ретте оларды сенімді бекіту керек.

154. Ашық алаңдағы техникалық құралдар армирленген қағаздан жасалған ылғалға төзімді кенеп-тыспен бүркемеленеді; кенеп-тыс болмаған кезде техникалық құралдарды тең кенебімен жабуға жол беріледі. Қысқы уақытта, сондай-ақ көктемде, жазда және күзде жаңбырлы күндері сақтаудағы заттарға қар мен ылғалдың түсуін болдырмауды мұқият қадағалау керек және кенептің қатуына жол бермеу керек.

155. Әрбір техникалық құралға оларды сақтауға қойылатын жалпы талаптардан басқа, оларға тән талаптар қойылады. Сондықтан техникалық құралдарды сақтауға қою кезінде әрбір техникалық құралға нұсқаулықта көрсетілген сақтауға қойылатын барлық талаптың қатаң түрде орындалуын қамтамасыз ету қажет.

156. Қоймаға түскен жабдық (арнайы технологиялық және қосалқы) жиынтықталуын, бөлшектерінің ақаусыздығын, бөлшектерінің майлану және боялу жай-күйін тексеру үшін ораудан алынады.

157. Жабдық тобы, түрі және арналуы бойынша құрғақ үй-жайда сақталуға тиіс. Әрбір машинаға және станокқа қарап-тексеру және жабдықты қоймадан беру кезінде оның қозғалысы үшін еркін қолжетімділік болуға тиіс.

158. Жабдықтың жиынтықтаушы жеке торабы мен бөлшегі барабан ішіне немесе көрінетін жерге тұғырға салынады. Техникалық паспорт, нұсқаулық және сызба жабдықталған жеке жәшікте немесе кенеп сөмкеде сақталады.

Жабдықты сақтау кезінде оны таттанудан қорғауға ерекше назар аудару керек. Бұл ретте тегістелген және қырналған бетіне таттануға қарсы жақпамай мұқият жағылады.

159. Оның жабдығы мен бөлшектері жылына төрт реттен сиретпей қарап-тексеріледі және жылына екі рет қысқы сақтаудан кейін көктемде және қысқа сақтауға дайындалу кезінде күзде қайта сақталуға тиіс.

160. Қоймадан жабдықты беру кезінде қосалқы бөлшектері мен құралының болуын паспорт бойынша және есепке алу карточкасы бойынша мұқият тексеру керек.

161. Қосалқы бөлшектер стеллажда және еденде жабдық типі, түрі бойынша және қандай да бір типке немесе түрге тиесілігі бойынша бөлек сақталады, стеллажда (бөлікте) тек жабдықтың бір түрінің барлық қосалқы бөлшегі сақталады.

162. Үлкен цилиндрлі тістегеріш еденде арналу тобы бойынша штабельде, ұсақ тістегеріш тұғырдағы стеллажда сақталады. Штабельдердің мықты орнығуы үшін тістегеріш арасына тұтас ағаш төсем салынады.

163. Қоймаға жаңа келіп түскен қосалқы бөлшектердің әрбір тобы тексеріледі. Қосалқы бөлшектердің анықталған таттануы тазартылады, ал боялған бет қайта боялады. Жасаушы зауыттан түскен қосалқы бөлшектерде ақаулық анықталғанда зауыттың өкілін шақырып, наразылық актісін жасау қажет.

164. Зауыттық қаптамада (вазелин жағылған парафин қағазда) түскен құрал осы қаптамада сақталады. Құрал бөлшегіндегі жақпамай (жалпы саннан 5%) тексеріледі. Таттану анықталған кезде барлық құрал қайта тексеріліп, қайта майланады.

165. Қаптамасы жоқ құрал ұзақ сақтауға қояр алдында мұқият қарап-тексеріледі. Таттанған кезде құрал тазартылып, содан кейін мұқият майланады.

166. Құрал стеллажға штабельмен (топтап) орналастырылады. құрал салынған арнайы қорап-жәшік беру және желдету ыңғайлы болу үшін стеллажға айқастырылып салынады.

167. Кесетін құрал (егеу, бұрғы, кескіш, фреза) атауы және өлшемі бойынша сөрелі-ұяшықты стеллажда топтастырылып қатарға салынады.

Егеудің таттанғаны анықталса, ол болат қылшақпен мұқият тазаланып, керосинмен жуылады, кептіріліп, парафин немесе майланған қағазға оралады.

Үлкен құрал (қайрақ, қысқыш) еденге ағаш бөренеге салынады.

168. Беті тегістелген өлшеу құралы (штангенциркуль, микрометр) жылытылатын үй-жайда сақталады. Құрал жылына төрт реттен сиретпей қарап-тексеріледі.

169. Ашық таттану немесе жақпамай астының таттануы жақпамайдың кебуі анықталған кезде ескі жақпамайды сүртіп, таттануды кетіріп, содан кейін құралды жаңа таттануға қарсы жақпамаймен майлау керек.

Жылына екі рет (қысқы сақтаудан кейін көктемде және қысқы сақтауға дайындау кезінде күзде) барлық құрал мұқият қарап-тексеріледі.

170. Барлық металл эмблема, жұлдыз, жұлдызша, төсбелгі, әшекей, түйме және басқа да фурнитура түрі құрғақ үй-жайда зауыттық қаптамада сақталады.

Барлық төсбелгі, жетон, алтын жалатылған және күміс жалатылған бұйым құрғақ жылытылатын үй-жайда сақталады.

11-параграф. Тігін-аяқ киім және кір жуу жабдығын сақтау

171. Тігін-аяқ киім және кір жуу жабдығы жарық және құрғақ үй-жайда сақталады. Жабдық қоймаға түскенде арналуы бойынша оның жиынтықталуын, ақаусыздығын, майлану және бетінің боялу жай-күйін мұқият тексеру керек. Таттану ізі болған жағдайды қоспағанда, зауыттық жақпамаймен сақтауға жол беріледі.

Таттану анықталған кезде үстіңгі бет ескі жақпамайдан тазартылады, таттану тазаланады және үстіңгі бетке жаңа жақпамай жағылады.

172. Тігін-аяқ киім және кір жуу жабдығы арналуы және типі бойынша (тігін машинасы бір топқа, жөндеуге арналған баспақ) топталып орналастырылып, жиналған күйде (жиынтықта) сақталады.

173. Ауыр аяқ киім машинасы (баспақ) және кір жуу жабдығы еденге ағаш төсемге көлденең қойылып орнатылады. Машинаның жеке тораптарына жүктеменің тең болмауын болдырмау үшін көлденең тұруы деңгейлікпен тексеріледі.

174. Тігін машинасы қатар арасына ағаш бөрене салынып, едендегі стеллажға екі қатар етіп қойылып сақталады.

Тігін машинасының бастиегі сөрелі стеллажда немесе арнайы стендіде сақталады.

175. Тігін және аяқ киім машинасын, кір жуу жабдығын сақтау кезінде өңделген және боялмаған бетін таттанудан сақтауға ерекше назар аудару керек.

Машинаның тігін бөлігі, негізгі бұрандасы мен білікшесі әрқашан бірдей етіп майланады. Жетекті белбеуді сақтау кезінде босату керек.

176. Паспорт пен формуляр машинада сақталады. Машинаны есепке алу карточкасында машинаның негізгі есепке алу деректері (паспорт бойынша), арналуы, керек-жарағы мен құралы (формуляр бойынша), жай-күйінің сипаттамасы көрсетіледі.

177. Тігін және аяқ киім машинасы, кір жуу жабдығы жылына төрт реттен сиретпей қарап-тексеріледі. Жабдықты бөлшектеуге және жинауға (қажет болған кезде) тек машинаны білетін техниктің қатысуымен жүргізуге жол беріледі.

178. Жабдықты қоймадан берген кезде паспорты мен есепке алу карточкасы бойынша қосалқы бөлшектер мен құралдың болуын мұқият тексеру керек. Ыдысқа машинамен бірге паспорт пен қосалқы бөлшектер мен құралдың ерекшелігі салынады.

12-параграф. Резеңке-техникалық бұйымды сақтау

179. Резеңке-техникалық бұйымды сақтау үшін тастан жасалған, жылытылатын жертөле немесе жартылай жертөле түріндегі сақтау орны бөлінеді. Жылдың суық мезгілінде үй-жайда жылу болмаған кезде есік кигізбен қапталады, ал терезе қалың қалқанмен тығыздалады. Резеңке-техникалық бұйым 0-20°С температурада және ауаның салыстырмалы ылғалдығы 40-70% кезінде жылыту аспабынан кемінде 1 м аралықта сақталады.

Сақтау орнына жарық беру электрлі, бұл ретте сым тиісті түрде оқшауланған болуға тиіс.

Резеңке-техникалық бұйымды сақтау кезінде:

сақтау орнына күн сәулесінің түсуіне;

резеңке-техникалық бұйымды бір күйде ұзақ сақтауға жол бермеу керек.

180. Резеңке-техникалық бұйым атауы, типі, өлшемі, санаты (сұрпы) және жасалу мерзімі бойынша, ал шығарылған күнін анықтау мүмкін болмаған кезде қоймаға түскен күні бойынша салынады.

181. Резеңке-техникалық бұйымды сақтауға салу кезінде:

оны мұқият қарап-тексеру және шаңнан құрғақ әрі таза шүберекпен тазалау;

май дағын сабынды суға малынған шүберекпен кетіру;

қатты кірлеген резеңке-техникалық бұйымды жылы суда жуып, таза шүберекпен құрғатып сүрту;

зеңмен залалданған жерін 1-2%-ды формалин ерітіндісімен дезинфекциялау, содан кейін тальк себу қажет.

182. Түсінің өзгеруі және тең түспеген күкірт дағының пайда болуы резеңке-техникалық бұйым сапасының жоғалу көрсеткіші болып табылмайды.

183. Белбеу өлшемі мен түрі бойынша қараңғыланған үй-жайда сөреде немесе стеллажда 0-ден +20°С-қа дейін температурады пештен және басқа да жылыту аспабынан кемінде 1 м аралықта сақталады.

Белбеуді сақтау кезінде май, мұнай, керосин әсеріне ұшырауына жол берілмейді.

Сыртқы түрі сына тәрізді белбеу мынадай талаптарға сәйкес келеді:

негізгі беті тегіс, қатпарсыз, сызатсыз, дөңестелмеген, шығып тұрған жібі жоқ және дрезинасы үзілмеген;

жұмсақ белбеу орамға оралып, жабық үй-жайда ауаның салыстырмалы ылғалдығы 50 – 65% және ауа температурасы +5-тан +15°С-қа дейін сақталады. Белбеу жылыту аспабы және күн сәулесі жылуының әсер етуінен қорғалады.

184. Резеңке-мата бу өткізгіш, ағынды және соратын құбыртүтік күн сәулесінің және басқа да жылу көзінің, өтпе желдің әсерінен қорғалған үй-жайда сақталады.

Металл серіппесі бар құбыртүтік арнайы сөреде көлденең қатарланып салынып жайылған түрде сақталады.

Бу өткізгіш және ағынды құбыртүтік ең төменгі бүгу радиусы 300-500 мм (құбыртүтіктің ішкі диаметріне байланысты) бухтада сақталады. Кесілген жері бар құбыртүтік бухтаға оралмайды.

185. Құбыртүтікті сақтау кезінде майдың, керосиннің, бензиннің және басқа да ерітіндінің әсеріне ұшыруына жол берілмейді.

13-параграф. Жуу құралдарын сақтау

186. Кір және иіс сабынды сақтауға арналған үй-жайдың төбе жабыны және ағаш, бетон немесе асфальт едені болады. Осындай сақтау орны болмаған кезде сабынды төбе жабыны жоқ жабық үй-жайда, бірақ кенеппен жабылған штабельде сақтауға жол беріледі.

187. Кір және иіс сабын биіктігі 2 м аспайтын штабельге жиналған ақаусыз жәшікте сақталады. Штабель арасындағы өтпежол ені кемінде 0,8 м. Тұғырықта сақтау кезінде пакет салмағы электр тиегіштің жүк көтергіштігінен аспауға тиіс. Штабель арасындағы өтпежол ені электр тиегіштің жұмыс істеу мүмкіндігін қамтамасыз етуге тиіс.

188. Кір сабын жылытылмайтын құрғақ үй-жайда сақталады. Иіс сабын -5°С төмен емес температурада сақталады.

189. Кір сабын онда бар май қышқылының құрамы (60% және 72%) бойынша бөлініп, сақталады. Әрбір штабельге сабынның атауы, сақтауға түскен күні, жәшік саны, жалпы нетто салмағы көрсетілген жапсырма қағаз ілінеді

190. Штабельге салар алдында ыдыстың ақаусыздығы тексеріледі. Жәшіктің ақауы анықталған жағдайда ол штабельге салғанға дейін жөнделеді.

191. Кір және иіс сабын сақтау және кебу мерзіміне қарамастан, нақты салмағы бойынша емес, сабын кесегі және кәсіпорында жасау кезінде белгіленген номиналды массасы бойынша босатылады және қабылданады.

192. Сабын қоймаға түсу кезектілігі тәртібімен босатылады.

193. Тіс пастасы биіктігі 2 м аспайтын штабельге жиналған ақаусыз қорапта жылытылмайтын үй-жайда сақталады.

194. Кальцийлендірілген ұнтақ табиғи желдетілетін құрғақ жабық үй-жайда сақталады. Кальцийлендірілген ұнтақ ылғал жұтқыш, сондықтан сақтауға арналған үй-жай жиі желдетілуге тиіс. Кальцийлендірілген ұнтақ сақтау орнында ағаш төсемдегі немесе тұғырықтағы штабельге қойылады. Кальцийлендірілген ұнтақ төсемде 4-5 қабатты қағаз қапта биіктігі 1,5 м аспайтын штабельде сақталады. Штабель арасындағы өтпежолдың ені кемінде 0,8 м. Тұғырықта сақтау кезінде пакет салмағы тиегіштің жүк көтергіштігінен аспауға тиіс. Штабель арасындағы өтпежол ені тиегіштің жұмыс істеу мүмкіндігін қамтамасыз етуге тиіс. Қапты штабельге салар алдында ыдыстың ақаусыздығы және қапты бітеу (байлау, тігу) беріктігі тексеріледі. Сақтауға жарамсыз қап жаңасымен ауыстырылады.

Ұзақ сақтау кезінде қалыптасқан ұнтақ қиыршығы ұнтақ сапасын төмендетпейді. Ұнтақты екі жыл бойы сақтаған кезде жалпы сілтілік 13 – 15%-ға төмендейді және қолданыстағы МЕМСТ-та көзделген 95%-дың орнына 80%-ға дейін жетеді. Ұнтақтың сапалық көрсеткішіндегі осы өзгеріс ұзақ сақтаудан кейін оны беру кезінде пайдаланбауға негіз болып табылмайды.

Теміржол көлігімен жеткізу кезінде кальцийлендірілген ұнтақ пен кір жуатын ұнтақ салмағының нақты кему нормасы 0,45%-ды, теңіз және өзен көлігімен 0,85%-ды құрайды. Ұнтақты теміржол көлігінен теңіз немесе өзен көлігіне немесе керісінше әрбір ауыстыруда ұнтақ салмағының нақты кему нормасы 30%-ға, ұнтақты кемеден кемеге әрбір ауыстырып тиеуде 20%-ға, вагоннан вагонға ауыстыруда 30%-ға артады.

195. Кір жуатын ұнтақ, құрғақ бояғыштар ағаш төсемдегі биіктігі 1,5 м аспайтын жеке штабельде жылытылмайтын, құрғақ, жақсы желдетілетін үй-жайда зауыттық қаптамада сақталады.

196. Техникалық пергидроль (сутегі тотығы) қатты әсер ететін уландырғыш затқа жатады, күн сәулесінің тура түсуінен қорғалған қалқа астында немесе жабық үй-жайда жабық бөтелкеде сақталады. Пергидроль бар бөтелке сақтау үшін әрбір топта 100 бөтелкеге дейін бір қатарға төрт қатардан топтап қойылады. Топ арасындағы өтпежол кемінде 0,8 м.

Пергидрольді босату кезінде барлық сақтық шарасын сақтау және оның дененің ашық тұсына тиюіне жол бермеу керек.

197. ОП-10-дағы ОП-7 қосалқы жуатын зат жабық үй-жайда (жылытылмайтын), қалқа астында, ақаусыз темір бөшкеде биіктігі 100 кг бөшке үшін 4 қатарға, сыйымдылығы үлкен бөшке үшін 3 қатарға тығыны жоғары қаратылып штабельде сақталады. Қатар арасына орнықты болу үшін тақтай, ал әрбір қатардағы шеткі бөшкенің астындағы тақтайға сына тәрізді ағаш төсем сенімді қағылады.

Бөшкені штабельге қояр алдында тығынның қатты тығындалуы тексеріледі (ағу анықталған кезде тығынның бұрамасына көбік жағылып, тығын ағу тоқтағанға дейін бұралады).

Химиялық заттарды сақтауға қоюға химиялық заттардың құрамын зерделеу және білу бойынша арнайы техникалық минимум тапсырған адамдар жіберіледі.

198. Кірді қайнатуға арналған мырышталған астау, леген, шелек, бак және кір жуатын тақтай табиғи желдетілетін жабық жылытылмайтын үй-жайда биіктігі 2 м дейін тақтай төсемдегі штабельде немесе өлшемі мен салмағына қарамастан, 5 – 10 данадан бір-біріне салынған, сыммен байланған бумада стеллажда сақталады. Штабель арасындағы өтпежол кемінде 0,8 м. Қышқыл, сілті және әртүрлі қара металл сақталатын үй-жайда мырышталған ыдысты сақтауға болмайды.

199. Электр үтік бейтарап жақпамайдың жұқа қабаты жағылып, зауыттық қаптамада стеллажда сақталады.

200. Монша белдікшесі (жөкесі) құрғақ желдетілетін үй-жайда еденге қойылатын стеллажда биіктігі 2 м дейін штабельде немесе стеллажда ол жеткізушіден түскен бумаға немесе қаптамаға оралған күйінде сақталады. Шіру мен бүлінуді болдырмау үшін суланған жөкені сақтауға тыйым салынады. Шіру белгісі бар және дымқыл жөке штабельден алынып, кептіріледі.

14-параграф. Қалқа астында және тең қойылатын алаңда заттай мүлікті сақтауды ұйымдастыру

201. Сақтау орны жетіспеген кезде мүлікті уақытша сақтау қалқа астында немесе ашық тең қойылатын алаңда ұйымдастырылуы мүмкін.

Қалқа мен тең қойылатын алаң құрғақ, су кірмейтін, ғимарат пен құрылысжайдан өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ететін қашықтықта орналасқан жерде жабдықталады.

Алаң бір немесе екі жаққа 5-7° еңіс бұрышымен және кіреберіс жолмен, ал қалқа одан басқа қатты жел жағынан бір-үш қабырғамен мықтап жабылады.

Жабдықты домалату ыңғайлы болу үшін мықты жайпақ шағын көпір салынады.

Көктемде және күзде ылғалды және судың кіруін болдырмау үшін алаңда және оның айналасына су ағатын арна жасалады.

Осы жергілікті жерде бұрқасын немесе шаң, қоқыс және қатты тас әкелетін қатты жел болған кезде желден қорғайтын қалқан орнатылады.

202. Далалық жағдайда қойма ретінде пайдалану үшін үй-жай болмаған жағдайда мүлікті теңде, автомобильде, автотіркемеде сақтауға жол беріледі.

203. Далалық жағдайда қойманы орналастыру үшін бөлінген аудан мынадай шарттарға сәйкес келуге тиіс:

құрғақ, топырағы қатты және жерасты суы деңгейі төмен болуға;

қорғауды, күзетуді және қорғанысты ұйымдастыру үшін ыңғайлы болуға;

табиғи бүркемесі болуға;

автокөлік үшін кіреберіс жолы болуға.

Қойманы орналастыру ауданында мыналар жабдықталады:

мүлікті сақтауға арналған таса және тең қойылатын алаң;

тиеу-түсіру алаңы;

келетін және кететін көлік алаңы;

бақылау-өткізу пункті;

блиндаж немесе қойманы басқару үшін басқа да таса;

жеке құрамның бүркемеленуі үшін пана, жертаса, саңылау;

зат қызметі техникалық құралдарының, автомобилі мен механизмдерінің аппарелі немесе басқа да тасасы;

айнала қорғаныс жертасасы;

ұшаққа арналған қону алаңы;

негізгі және қосалқы кіреберіс жол;

залалданған мүлікті арнайы өңдеу үшін алаң.

204. Жергілікті жер бедеріне, топырақтың жай-күйіне, жерасты суларының орналасуына, сондай-ақ күштердің, құралдардың және мүлікті бүркемелеуге уақыттың болуына байланысты қоймада:

топырақ үйілген немесе онсыз теңде (штабельде) мүлікті сақтау үшін жергілікті жердің табиғи қойнауында таса;

мүлікті теңде (штабельде) сақтау үшін топырақ үюмен жартылай тереңдетілген таса;

бүркемесіз қазандық түріндегі таса;

бүркемесі бар қазандық түріндегі таса;

дайын элементтерден жабық түрдегі таса орнатылады.

205. Теңдегі мүлікті сақтау үшін жырада, алқапта немесе сайда алаң орнатылады, оған тең қойылады, автокөліктің кіріп-шығуы үшін қаражол жүргізіледі. Теңге арналған алаңның көлемі 10х5 м және орта есеппен алғанда үш вагон мүлікті салуға есептелуге тиіс.

Тең қойылатын алаң жолдың екі жағына бір-бірінен 25 – 40 м қашықтықта орналасады. Бір пунктте 12 тең қойылатын алаңға дейін орнатылуы мүмкін.

Тең қойылатын алаң ретінде құрғақ, тегіс немесе шамалы еңісі бар, автокөліктің кіретін жолын ескеріп, мүмкіндігінше жақын жердегі кіреберіс теміржол бар жер учаскесі таңдалады.

206. Теңде сақталатын мүлік қолда бар ағаш материалынан (тақтайдан, тауар төсемінен) жасалатын ағаш төсемге (еденге) қойылады. Еден тақтайы көлденең ағаш алаңға төсем мен топырақ арасында 20-30 см кеңістік қалатындай төселеді. Төсем (еден) оған мүлікті қояр алдында мұқият дайындалып, қардан, кірден, қоқыстан және шаңнан тазартылады.

Мүлік тек құрғақ төсемге қойылады, мүлік үсті теңге арналған кенеппен жабылады. Бұл ретте онда су (кір, қар) жиналатын қыртыс және ойдым жер болмауға тиіс. Кенептің төменгі шеті жерге тимейтіндей бекітіледі.

Жылдың құрғақ мезгілінде кенеп мүлікті желдету үшін ашып қойылады. Қыс бойы кезең-кезеңімен, ал қар жауған немесе боран соққан кезде бірден кенеп қар мен мұздан тазартылады. Көктемде және жаңбыр жауған уақытта теңге жабылған кенепке, тең астына және оның маңайына судың жиналуын болдырмау үшін шаралар қабылданады.

207. Теңді сақтау үшін топырақ үюмен таса орташа ойлы-қырлы және жазық жерде орнатылады. Таса кіреберіс жолы бар, екі жағынан тең орналасқан алаң болып табылады. Алаң айналасына қазылған топырақ есебінен шамамен 3 м биіктікте топырақ үйіндісі жасалады. Теңнен жоғары топырақ үйіндісіне бүркемелейтін жабын бекітіледі.

208. Топырақ үюмен жартылай тереңдетілген таса ені 3 м және тереңдігі 1-1,1 м траншея түрінде салынады, траншея ұзындығы мүліктің тасаға қойылатын мөлшеріне байланысты болады. Қазылған топырақ есебінен траншеяның екі жағына биіктігі 1,3-1,4 м топырақ үйіндісі жасалады. Траншея және топырақ үйіндісі жиегінің еңістігі топырақ санатына байланысты орнатылады. Траншея сыртқы жағынан аппарельмен жабдықталады, ал ұзын болған кезде бүйіріне аппарель орнатылады. Траншеяда су ағызатын арна мен су жинайтын құдық орнатылады. Траншея үстіне бүркемелейтін жабын бекітіледі.

209. Жабынсыз қазандық түріндегі құрылымы жағынан тереңдікке (2-2,5 м) қазылуына және қазандықтың екі жағынан бүркемелеу жабыны бекітілетін биік емес (40-50 см) топырақ үйілуімен жартылай тереңдетілген қазандықтан ерекшеленеді.

210. Жабыны бар қазандық түріндегі таса жаппай қырып-жоятын қарудың зақымдаушы факторынан, атмосфералық жауын-шашыннан және шаңнан жақсы қорғайды.

Таса төменгі жағынан ені 3 м болатын қазандық болып табылады. Оның ұзындығы сақталатын мүлік көлеміне байланысты болады. Сыртқы жағынан, ал айтарлықтай ұзын болған кезде бүйір жағынан аппарель орнатылады.

Траншеяның диаметрі 14-16 см және ұзындығы 5 м бөренеден бір қатар жүргізілген жабыны болады.

Негізгі үй-жай аппарельдік кіреберістен шаңнан қорғайтын пердемен бөлінеді.

211. Жабық түрдегі таса қарудың барлық түрінен анағұрлым жақсы қорғайтын қасиетке ие және топыраққа тереңдетіп көмілген тіреуді білдіреді. Таса тіреуі жергілікті заттардан, стандартты ағаш элементтерден, құрастырмалы темір бетон элементтерден және ирек болаттан жасалады.

Ағаш элементтерден таса қазандықты білдіреді, онда 100 см аралықта диаметрі 18-20 см бөренеден бірінен соң бірі орнатылған жақтауды білдіреді. Жабын сол диаметрдегі бір қатар төселген бөренеден болады. Қатар үстіне орам материалы салынып, қалыңдығы 50 см топырақ үйіледі. Таса тіреуі қабырғасы бойымен еденге қойылатын стеллаж, ал сырт жағынан жеңіл және шаң кіргізбейтін пердесі бар есікпен жабдықталған аппарельдік кіреберіс орнатылады.

Мүлкі бар автомобильді бүркемелеу үшін тереңдетілген немесе жартылай тереңдетілген аппарель (жеке немесе топтық) орнатылады.

212. Далалық жағдайда мүлікті сақтауды ұйымдастыруға қойылатын негізгі талаптар мынадай:

жеткізу мен сақтаудың барлық кезеңінде мүлікті атмосфералық жауын-шашыннан, топырақ асты ылғалынан, радиоактивті және уландырғыш заттардың және бактериялық құралдардың әсерінен мұқият бүркемелеу;

мүліктің сапалық жай-күйін жүйелі бақылау;

мүлікті жиынтықта сақтау;

мүлік бар автокөлікті тасаға (аппарельде, қазандықта, траншеяда, саңылауда, жырада, қазылған жерде) орналастыру.

	Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі
	нұсқаулыққа 1-қосымша

Метеорологиялық пункт

	Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі
	нұсқаулыққа 2-қосымша

Сақтау орнының ішкі торлы есігі

	Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі
	нұсқаулыққа 3-қосымша

Ашық алаңда реттік нөмірі бар тақтайша үлгісі

	Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі
	нұсқаулыққа 4-қосымша

Үлгілік киім-кешек қоймасының жалпы түрі

	Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі
	нұсқаулыққа 5-қосымша

Шахмат түріндегі каркасты стеллаж (металл және құрастырылған)

Шахмат түріндегі каркасты стеллажда мүлікті пакетте және тұғырықта орналастыру

Шахмат түріндегі каркасты стеллажды орналастыру схемасы

	Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі
	нұсқаулыққа 6-қосымша

Ұзыннан орналастырылатын үш қабатты сөрелік стеллаж

	Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі
	нұсқаулыққа 7-қосымша

Едендік стеллаж

Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулыққа

8-қосымша

Сақтау орнының шаруашылық құралы

	Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі
	нұсқаулыққа 9-қосымша

Өртке қарсы қалқан

	Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі
	нұсқаулыққа 10-қосымша

100 жиынтық заттай мүлікке жиналмалы металл контейнер

	Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі
	нұсқаулыққа 11-қосымша

25 жиынтық заттай мүлікке синтетикалық матадан жұмсақ контейнер

	Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі
	нұсқаулыққа 12-қосымша

Жиналмалы бағаналы тұғырық

	Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі
	нұсқаулыққа 13-қосымша

Жиналмалы бағаналы тұғырық

	Қарулы Күштердің орталық, өңірлік, флоттық және әскери қоймаларында әскери мүлікті (киім-кешек қызметінің мүлкін) сақтауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету жөніндегі
	нұсқаулыққа 14-қосымша

Жәшіктен құралған пакет

Жеткізу брусынан құралған пакет

Жеткізу брусы жоқ арнайы жәшіктен құралған пакет

Металл таспамен көлденең байламы бар жеткізу брусында қос блокты жиналған алты жәшіктен құралған пакет

Екі жеткізу брусында 10 пласт-резеңке бумадан құралған пакет

15 жәшіктен құралған пакет

Тұғырықта 10 жәшіктен құралған пакет

Тұғырықта бумадан құралған пакет және тұғырықта тюктан құралған пакет