Об утверждении программы управления коммунальными отходами Шетского района на 2024 – 2029 годы

Решение Шетского районного маслихата Карагандинской области от 5 апреля 2024 года № 11/113

      В соответствии с подпунктом 1) пункта 3 статьи 365 Экологического кодекса Республики Казахстан, подпунктом 15) пункта 1 статьи 6 Закона Республики Казахстан "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан", Приказом Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 18 мая 2023 года №154-п "Об утверждении Методических рекомендаций местным исполнительным органам по разработке программы по управлению коммунальными отходами", Шетский районный маслихат РЕШИЛ:

      1. Утвердить программу управления коммунальными отходами Шетского района на 2024-2029 годы согласно приложению к настоящему решению.

      2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Председатель районного маслихата С.Социал

  Приложение к решению
Шетского районного маслихата
от 5 апреля 2024 года
№11/113

Программа по управлению коммунальными отходами для Шетского района Карагандинской области 2024 – 2029гг.

Содержание.

      Содержание

      Введение

      Основные характеристики региона

      Обоснование необходимости разработки программы управления коммунальными отходами на плановый период

      Национальные стратегические, программные документы, планы развития территории и др., в которых заложены мероприятия по управлению коммунальными отходами

      1. Анализ текущего состояния управления коммунальными отходами в Шетском районе Карагандинской области

      1.1 Оценка текущего состояния управления коммунальными отходами в регионе

      Общие сведения по состоянию инфраструктуры в сфере управления коммунальными отходами (раздельный сбор, специализированная техника по транспортировке отходов, мощности по сортировке, переработке, полигоны ТБО и т.п.)

      Сведения о полигонах ТБО

      Морфологический состав коммунальных отходов

      1.2 Анализ управления коммунальными отходами в динамике за последние 3 года

      1. Имеющая нормативная база по образованию и накоплению коммунальных отходов

      1.4 Описание и анализ выделенных средств (местный и республиканский бюджеты, внебюджетные) в динамике за последние три года.

      2. Цели, задачи и целевые показатели

      2.1 Цели и задачи Программы.

      2.2 Пути достижения поставленных целей и задач наиболее эффективными и экономически обоснованными методами.

      2.3 Целевые показатели Программы

      3. Основные направления, пути достижения поставленных целей и задач

      4. Необходимые ресурсы

      5. План мероприятий по реализации программы.

      Введение.

      Программа по управлению коммунальными отходами для Шетского района Карагандинской области на период 2024-2029гг. разрабатывается на основании приказа Министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 18.05.2023г. №154 "Об утверждении Методических рекомендаций местным исполнительным органам по разработке программы по управлению коммунальными отходами".

      Программа разрабатывается в соответствии с Экологическим Кодексом, в частности согласно принципу иерархии, установленному статьей 329 Кодекса.

      В Программе представляется описание (характеристика) коммунальных отходов, образующихся в населенных пунктах Шетского района, включая сведения об объеме и составе, скорости образования, классификации, способах накопления, сбора, транспортировки, сортировки, обезвреживания, восстановления и удаления коммунальных отходов, существующей инфраструктуры по обращению с коммунальными отходами.

      Основные характеристики региона.

      Шетский район расположен в центральной части Карагандинской области, вытянут с севера на юг 365 км и с запада на восток 200 км.

      Рельеф территории представлен мелкосопочником и равниной. Район образован в 1928 году. Районный центр с. Аксу-Аюлы. Расстояние до областного центра -130 км. Территория района составляет -65694 кв. км

      В конце 2023 года Шетский район состоял из 24 сельских округов:

 №

название с/о

1

с/о Аксу-Аюлы

2

пос.Агадырь

3

пос.им. С.Сейфуллина

4

пос.Акжал

5

пос.Мойынты

6

пос.Акшатау

7

пос.Дария

8

с/о Акшокинский

9

с/о Нижние Кайрактинский

10

с/о Талдинский

11

с/о Успенский

12

с/о Шетский

13

с/о Акойский

14

с/о Батыкский

15

с/о Босагинский

16

с/о Бурминский

17

с/о Карима Мынбаева

18

с/о Кеншокинский

19

с/о Кииктинский

20

с/о Коктенкольский

21

с/о Красная поляна

22

с/о Нураталдинский

23

с/о Ортауский

24

с/о Таглинский

      Всего в Шетском районе расположено 60 село.

      Наибольшее количество населения проживает в п. Агадырь (11 018 человек).

      В районе развита добывающая промышленность и сельское хозяйство.

      Основные промышленные предприятия- ТОО "Nova-Цинк", "Бапы-Майнинг", "Крамдс-Кварцит".

      На территории района имеются уникальные месторождения полезных ископаемых, с огромным запасами залежей.

      Геологические запасы вольфрама содержащих руд обеспечить продолжительную обработку месторождения в пределах 20 лет, при добыче и переработке руды 100 тысяч тонн в год, а также имеются месторождения с большими запасами воллостанита, вольфрамо-молибденовых и висмутовых руд.

      На территории Шетского района имеются многочисленные уникальные памятники истории, культуры несущие полную информацию с древнейших времен до современной истории Казахстана.

      Динамика численности населения принята по данным Бюро национальной статистики. В сентябре 2023года численность населения Шетского района составляла 37 279 человек. Из них городское население – 0 человек, сельское население – 37 279 человек.

      Среднегодовая численность населения в Шетском районе за период 2019 – 2023гг. представлена в таблице 1.

      Таблица 1 – Среднегодовая численность населения в Шетском районе за период 2019-2023гг.

Численность населения в Шетском районе

2019

2020

2021

2022

2023

человек

Городское

0

0

0

0

0

Сельское

42215

41729

41200

38204

37 279

      Таким образом в Шетском районе наблюдается убыль населения, которая за 2023год (с января по сентябрь) составила -1,17% (самая большая по Карагандинской области).

      На территории Шетского района имеется 166 многоэтажных жилых домов:

      в селе Аксу-Аюлы 23 дома, всего 2 этажные;

      в поселке Акжал 10 домов, один дом 2 этажный, пять домов 3 этажный, четыре дома 5 этажный;

      в поселке Акадыр 101 дом, из них 87 домов 2-х этажные, 9 домов 3-х этажные, 1 дом 4-х этажный, 4 дома 5 этажный;

      в поселке Мойынты 25 домов, всего 2-х этажных, в микрорайоне №№1, 3, 4, 5, 7 дома пустуют;

      в поселке С. Сейфуллина 8 домов, из них 6 дома 2-х этажных, 2 дома 3-х этажных.

      Обоснование необходимости разработки программы управления коммунальными отходами на плановый период.

      Разработка программы необходима для повышения эффективности, надежности, экологической и социальной приемлемости комплекса услуг по сбору, транспортировке, утилизации, переработке и захоронению твердых бытовых отходов, увеличение доли переработки ТБО, а также обеспечение безопасного захоронения отходов.

      Программа разрабатывается согласно Приказа Министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 18 мая 2023 года № 154-п – "Об утверждении Методических рекомендаций местным исполнительным органам по разработке программы по управлению коммунальными отходами" на плановый период на срок не менее 5 лет.

      Программа разработана на основании следующих нормативных документов:

      Экологический Кодекс Республики Казахстан - № 400-VI от 02.01.2021г. с изменения и дополнениями на 05.09.2023г.

      Об утверждении правил управления коммунальными отходами - Приказ и.о. Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 28 декабря 2021 года № 508.

      Об утверждении Требований к раздельному сбору отходов, в том числе к видам или группам (совокупности видов) отходов, подлежащих обязательному раздельному сбору с учетом технической, экономической и экологической целесообразности - Приказ и.о. Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 2 декабря 2021 года № 482.

      Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления" - Приказ и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-331/2020.

      И другие нормативные документы, действующие на территории Республики Казахстан.

      Национальные стратегические, программные документы, планы развития территории и др., в которых заложены мероприятия по управлению коммунальными отходами.

      Мероприятия по управлению коммунальными отходами рассматриваются в следующих Национальных стратегиях и планах развития:

      "Стратегия достижения углеродной нейтральности" - Указ Президента Республики Казахстан от 2.02.023г.

      Раздел "Управление отходами":

Раздел 3.3.1.4 Управление отходами

      1) сокращение объемов образования отходов;

      2) ускоренное внедрение полного охвата сбором и сортировкой ТБО;

      3) увеличение доли перерабатываемых и компостируемых отходов.

      1. Анализ текущего состояния управления коммунальными отходами в Шетском районе Карагандинской области

      1.1 Оценка текущего состояния управления коммунальными отходами в регионе.

      Общие сведения по состоянию инфраструктуры в сфере управления коммунальными отходами (раздельный сбор, специализированная техника по транспортировке отходов, мощности по сортировке, переработке, полигоны ТБО и т.п.)

      В международной практике ТБО классифицированы на три части, которые соответствуют трем "потокам отходов", входящих в общий состав ТБО, но отличающихся между собой способом переработки и/или захоронения.

      1. Коммунальные отходы.

      2. Опасные ТБО – отходы потребления, образующиеся в результате жизнедеятельности человека, а также отходы производства с аналогичным характером образования, которые по своему составу и свойствам могут быть отнесены к опасным отходам. К ним относятся следующие отходы:

      - использованные батарейки и аккумуляторы;

      - использованное электрическое и электронное оборудование;

      - ртутьсодержащие отходы (люминесцентные лампы и термометры);

      - медицинские и ветеринарные отходы;

      - отходы бытовой химии;

      - отходы, содержащие асбест;

      -другие опасные отходы, образующиеся в результате жизнедеятельности человека.

      3. Другие ТБО - отходы, которые не являются опасными, и в то же время не могут быть отнесены к смешанным, так как для их сбора, вывоза и утилизации требуется применение иных подходов, нежели чем для первого потока. К "Другим ТБО" отнесены следующие отходы:

      - строительные отходы;

      - крупногабаритные отходы;

      - автомобили, подлежащие утилизации;

      - использованные автомобильные шины;

      - отходы от переработки сточных вод.

      Сведения по текущему состоянию управления коммунальными отходами в Шетском районе получены с сайта Бюро национальной статистики https://stat.gov.kz/ru/ информационно аналитической системы Бюро национальной статистики "Талдау" https://taldau.stat.gov.kz/ru а также данных, предоставленных местными исполнительными органами и территориальным подразделением уполномоченного органа в области охраны окружающей среды (Департамент экологии Карагандинской области), данных местных исполнительных органов и других источников.

      Число предприятий и организаций, по сбору и вывозу коммунальных отходов в Шетском районе в 2022 году - 1 предприятие. В 2023 году – 2 предприятия занимающихся сбором и вывозом коммунальных отходов от населения Шетского района.

      Объем собранных и транспортированных коммунальных отходов по Шетскому району в период с 2018 года представлен в таблице 1.1.

      Таблица 1.1 – Объем собранных и транспортированных коммунальных отходов по Шетскому району с 2018 по 2023гг.

Шетский район

2018

2019

2020

2021

2022

2023

Тонны

Собранные коммунальные отходы

2 169

2 169

3 449

7 228

30 691

6 383

      Таблица 1.2 – Население, обслуживаемое мусоровывозящими компаниями.

Параметр

2018

2019

2020

2021

численность населения Шетского района

42480

42215

41726

41200

Население, регулярно обслуживаемое мусоровывозящей организацией

5340

5340

8312

11172

% охвата

12,6

12,6

19,9

27,1

      Предприятия, осуществляющие вывоз коммунальных отходов из населенных пунктов Шетского района:

      КГП на ПХВ "ШетКоммунСервис"

      Осуществляет вывоз коммунальных отходов с территории с.Аксу-Аюлы. Обслуживается 10 площадок сбора отходов. Вывоз осуществляется 1 мусоровозом на полигон ТБО (свалка). Расстояние транспортировки – 3км.

      ТОО "Ауыл абат -ЭЖ"

      Осуществляет обслуживание и вывоз коммунальных отходов в следующих населенных пунктах:

      п.Агадырь – 2 автомобиля. Вывоз осуществляется с 24 площадок, вывоз на полигон ТБО, расстояние вывоза 5 км;

      п.Акжал – 1 автомобиль. Вывоз осуществляется на полигон ТБО на расстоянии 2 км.

      п.Мойынты – 1 автомобиль. Вывоз с 6 площадок сбора отходов. На полигон ТБО, расстояние вывоза – 2 км;

      п.им.С.Сейфуллина-1 автомобиль. Вывоз с 12 площадок. Вывоз осуществляется на полигон ТБО на расстояние 3 км.

      Общее количество контейнеров на площадках сбора отходов составляет 285 штук.

      Таким образом, организованный сбор и вывоз коммунальных отходов от домохозяйств, осуществляется только в поселках, в которых есть многоэтажные жилые дома.

      Какая-либо сортировка отходов при вывозе и приеме на полигоны отсутствует. Контейнеров по сбору опасных отходов не имеется.

      Сведения о полигонах ТБО.

      На территории Шетского района Карагандинской области нет полигонов ТБО, соответствующих экологическим и санитарно-эпидемиологическим требованиям по безопасному размещения и депонированию отходов.

      Ранее на территории района имелись полигоны с экологическим разрешением на воздействие, в настоящее время срок действия разрешений истек.

      Полигон ТБО для пос. Агадырь расположен на расстоянии 2,4 км восточнее поселка и используется с 2015 года, ранее выданное разрешение на природопользование от 13.04.2005 года, в настоящее время срок действия закончился.

      В настоящее время для полигона ТБО пос. Агадырь разработано и согласовано технико-экономическое обоснование. В настоящее время ТОО "BS ARCHI GROUP" ведется разработка проектно-сметной документации на строительство полигона.

      Морфологический состав коммунальных отходов

      Морфологический состав коммунальных отходов для поселка Агадырь по данным ТЭО на строительство полигона ТБО в поселке Агадырь, представлен в таблице 1.3.

      Таблица 1.3 – Морфологический состав ТБО.

№пп

Наименование фракции

% содержания в общем объеме

2

Пластик разного состава

27

4

Стекло

15

5

Металл

3

8

Прочие отходы

55

      1.2 Анализ управления коммунальными отходами в динамике за последние 3 года.

      Объем образования коммунальных отходов на 1 жителя, по имеющимся данным на 2023 год составляет 0,46 кг в день, или 0,68 м3 в год.

      При этом, согласно утвержденных Решением Шетского районного маслихата Карагандинской области от 29 марта 2022 года № 11/140 норма образования и накопления отходов на благоустроенный сектор составляет 1,72 м3, для неблагоустроенного сектора 2,24 м3.

      Вывоз отходов осуществляется ежедневно в 5 поселках Шетского района: пос. Аксу-Аюлы, пос. Агадырь, пос. Акжал, пос. Моинты, пос. им. С. Сейфуллина.

      Расчет потребности в контейнерах для смешанных отходов представлен в таблице.

      Таблица 1.4 – Расчетная потребность в контейнерах для Шетского района Карагандинской области.


название с/о

население

количество контейнеров 0,7 куб.м

фактическое образование

утвержденная норма

1

Аксу-Аюлы пос.

5466

11

36

2

Агадырь пос.

11018

46

151

3

им. С.Сейфуллина пос.

3104

10

32

4

Акжал пос.

3930

9

30

5

Мойынты пос.

2180

6

20

6

Акшатау пос.

11581

19

62

7

Дария пос.

8

Акшокинский с/о

9

Нижние Кайрактинский с/о

10

Талдинский с/о

11

Успенский с/о

12

Шетский с/о

13

Акойский с/о

14

Батыкский с/о

15

Босагинский с/о

16

Бурминский с/о

17

Карима Мынбаева с/о

18

Кеншокинский с/о

19

Кииктинский с/о

20

Коктенкольский с/о

21

Красная поляна с/о

22

Нураталдинский с/о

23

Ортауский с/о

24

Таглинский с/о


ИТОГО

37 279

100

331

      По фактическому положению системы управления отходами выявлены следующие положительные и отрицательные стороны.

      Положительные стороны:

      Осуществляется организованный сбор и вывоз мусора от населения в поселках Аксу-Аюлы, Агадырь, Акжал, им.С.Сефуллина, Мойынты;

      Количество контейнеров для сбора отходов, имеющихся в Шетском районе достаточно, для сбора фактически образующихся отходов;

      Для полигона ТБО разработано и согласовано технико-экономическое обоснование (ТЭО), в разработке проектно-сметная документация.

      Отрицательные стороны:

      Нет полигонов размещения отходов;

      Нет раздельного сбора коммунальных отходов в поселках, обеспеченных организованным вывозом отходов;

      Не предусмотрен сбор и утилизация опасных отходов (батарейки, ртутные лампы);

      Не охвачены организованным сбором отходов сельские округа Шетского района;

      Не решена проблема сбора и использования золошлаковых отходов;

      Не решена проблема сбора и использования органических, сельскохозяйственных (навоза, шкур скота после убоя) и пищевых отходов;

      Не решена проблема строительных отходов;

      Нет пунктов приема вторичного сырья, или решения вопроса приема вторичного сырья от населения поселков и сельских округов;

      Не ведется мониторинг несанкционированных свалок отходов;

      Необходима ликвидация и рекультивация полигонов ТБО, которые не имеют экологических разрешений на воздействие.

      1.3 Имеющая нормативная база по образованию и накоплению коммунальных отходов.

      Действующие решения местных маслихатов по объемам образования отходов и утверждения тарифов на их вывоз:

      Об утверждении норм образования и накопления коммунальных отходов по Шетскому району - Решение Шетского районного маслихата Карагандинской области от 29 марта 2022 года № 11/140.

      Об утверждении тарифа для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов по Шетскому району - Решение Шетского районного маслихата Карагандинской области от 22 декабря 2022 года № 19/196

      Согласно данному решению приняты нормы по образованию отходов для жителей Шетского района, а также для учреждений, предприятий, детских, медицинских и др. учреждений. Принята годовая норма образования коммунальных отходов в кубических метрах, исходя из расчетных единиц (житель, место, сотрудник, посещение и др.).

      Годовая норма образования коммунальных отходов составляет 1,72м3 на 1 жителя благоустроенного домовладения и 2,24м3 на 1 жителя неблагоустроенного домовладения.

      Тариф на вывоз коммунальных отходов составляет 245 тенге с благоустроенного домовладения, 319,07 тенге с 1 жителя неблагоустроенного домовладения. Годовой тариф на вывоз 1 м3 отходов составляет 1709,29 тенге.

      1.4 Описание и анализ выделенных средств (местный и республиканский бюджеты, внебюджетные) в динамике за последние три года.

      В целом по области в планы природоохранных мероприятий и в Плане развития Карагандинской области, есть мероприятия, затрагивающие Шетский район.

      Согласно Плана мероприятий по охране окружающей среды на 2022-2024 годы – решение Карагандинского областного маслихата от 9.12.2021г. №129. Предусмотрены следующие мероприятия по управлению отходами по Карагандинской области и планы финансирования согласно таблице 1.5.

      Таблица 1.5 – Мероприятия с планами финансирования (тыс.тенге) по управлению отходами, предусмотренные в плане мероприятий по охране окружающей среды Карагандинской области.

№п/п

Наименование мероприятия

Ответственные за испол нение

Срок исполнения

2022

2023

2024

Источник финан сирования

-

Строительство полигона ТБО в поселке Акадыр Шетского района с предусмотрением сортировочной линий

Акимат Шетского района

2024



700 000

Областной бюджет

      Система обращения с отходами не охвачена местными планами развития Шетского района.

      О выполнении плана мероприятий. В пос. Агадырь разработано и согласовано технико-экономическое обоснование на строительство полигона. Заключен договор на разработку проектно-сметной документации.

      2. Цели, задачи и целевые показатели

      2.1 Цели и задачи Программы.

      Цель данной программы – предложить способы снижения нагрузки на окружающую среду, образуемую коммунальными отходами, уменьшения количества образования отходов, повышение извлекаемости вторичных ресурсов, повышение эффективности использования коммунальных отходов и уменьшение доли депонируемых на полигонах отходов, и восстановление площадей, подвергнутых изъятию для целей депонирования отходов.

      Управление отходами регламентируется разделом 19 Экологического Кодекса Республики Казахстан.

      Основные принципы в области управления отходами описаны в ст.328:

      - принцип иерархии;

      - принцип близости к источнику;

      - принцип ответственности образователя отходов;

      - расширенных обязательств производителей отходов.

      Принцип иерархии, согласно ст.329 ЭК РК, подразумевает следующие меры по обращению с отходами:

      1. Предотвращение образования отходов;

      2. Подготовка отходов к повторному использованию;

      3. Переработку отходов;

      4. Утилизацию отходов;

      5. Удаление отходов.

      Исходя и цели программы, и принципа иерархии отходов предлагаются следующие задачи программы:

      Сокращение объемов образования коммунальных отходов, за счет уменьшения количества упаковки товаров, оптимизации систем продаж, пропаганды рационального потребления;

      Сортировка отходов "у источника" - повышение эффективности и соответствие экологическому законодательству в области обращения с отходами – на "сухое"/ "мокрое";

      Максимальное доизвлечение полезных компонентов на полигоне;

      Использование органической части отходов для биокомпостирования или получения биогаза или энергетической утилизации;

      Депонирование остаточной части коммунальных отходов, согласно требованиям экологического и эпидемиологического законодательства РК;

      Использование строительных отходов;

      Ликвидация бесхозных свалок.

      2.2 Пути достижения поставленных целей и задач наиболее эффективными и экономически обоснованными методами.

      1. Достижение задачи по сокращению объемов образования коммунальных отходов возможно только на уровне повышения экологической ответственности и финансовой грамотности населения. Т.е. достичь данной цели можно при изменении структуры продаж (включая значительное сокращение числа упаковочных материалов, внедрения оборотной тары, изменения структуры продаж весовых товаров и т.д.) и повышения экологической ответственности населения, когда спонтанные покупки сводятся к минимуму и население также стремиться к сокращению отходов. Это можно достигнуть при внедрении программ по обучению школьников на уроках экологии и естествознания, а также уроках повышения финансовой грамотности. А также необходимо повысить экологическую пропаганду минимизации образования отходов и осознанного потребления среди населения.

      2. Для сбора вторичного сырья от населения необходимо увеличить количество пунктов приема, для того что бы не оформлять земельные участки под пункты приема, можно рассмотреть мобильные точки, на базе автотранспорта и графиком приема.

      3. Для обеспечения населения услугами по организованному вывозу мусора необходимо обустройство контейнерных площадок, согласно СТ РК 3780-2022 и заключение договор с домовладельцами на вывоз мусора - для пос. Агадырь, Аксу-Аюлы, Акжал, им.С.Сейфуллина, Мойынты.

      4. Контейнеров, имеющихся в распоряжении МИО Шетского района в настоящее время достаточно, для обеспечения потребностей населения по организованному вывозу отходов. Необходимо обслуживание и маркировка контейнеров в соответствии с требованиями законодательства по раздельному сбору – нанесение надписей о фракции собираемых в данный контейнер отходов, владельца контейнера и мусоровывозящего предприятия. В дальнейшем, при росте населения или увеличения количества образующихся отходов, необходим дополнительный закуп контейнеров.

      5. Необходим закуп мусоровывозящей техники для предприятий осуществляющей вывоз отходов. Погрузочные устройства техники должны соответствовать конструкции контейнеров. Разные фракции отходов должны вывозиться различными автомашинами, которые обеспечивают требования по обращению с вторичным сырьем. Вывоз отходов с контейнерных площадок должен осуществляется по мере заполнения контейнеров, но, для пищевых отходов, не реже 1 раза в сутки. Вся мусоровывозящая техника должна быть оснащена GPS-трекерами.

      6. Для решения проблемы с золошлаковыми отходами от населения и котельных необходимо заключение договоров с предприятиями по производству шлакоблоков. Для сбора золошлака от населения необходимо устанавливать контейнеры для сбора золошлака на контейнерных площадках, или организовывать специальные площадки с твердым покрытием и ограждением с 3-х сторон и возможностью подъезда как местных жителей, так и погрузочной техники с манипуляторами. В каждом населенном пункте района, с вывозом по мере заполнения, или в конце отопительного сезона.

      7. Учитывая, что в Шетском районе есть здания и сооружения под снос или реконструкцию, необходимо предусмотреть решение переработки строительных отходов необходимо приобретение дробильно-сортировочного комплекса или заключение договора на передачу строительных отходов на соответствующее предприятие, заинтересованное в их использовании.

      8. Необходимо изучение вопроса и принятия решения по утилизации органических (включая навоз) и пищевых отходов методом энергетической утилизации или компостирования. Данное решение должно быть принято для каждого населенного пункта или сельского округа.

      9. Необходимо дальнейшее проектирование и строительство полигона ТБО с мусоросортировочным комплексом в пос. Агадырь.

      10. Для каждого населенного пункта Шетского района необходимо строительство площадки для приема компонентов отходов по "Ташкентскому типу". Прием компонентов отходов по фракциям и вывоз их по мере накопления на сортировочные комплексы со складами хранения вторичного сырья и их последующего использования.

      11. Действующие в настоящее время, но не имеющие разрешения на воздействие и не отвечающие современным требованиям полигоны (свалки) отходов должны быть ликвидированы, площади занимаемые ими, должны быть рекультивированы.

      2.3 Целевые показатели Программы.

      Исходя из целей и задач Программы предлагается установление следующих Целевых показателей программы.

№ пп

Наименование показателя

Ед.изм.

Плановый период

Исх. значение

2024

2025

2026

2027

2028

2029

1

Разработка и проведение мероприятий для детей и подростков о важности сбережения ресурсов на бытовом уровне

Мероприятие на 1 учебное заведение в семестр

0

2

2

2

2

2

2

2

Организация мобильных пунктов сбора вторсырья от населения

Шт.

0

1

1

2

2

3

3

3

Обустройство контейнерных площадок согласно СТ РК 3780-2022 с контейнерами для раздельного сбора отходов в пос. Аксу-Аюлы, Агадырь, Акжал, Мойынты им.С.Сейфуллина,

% от существующих

-

20

40

60

80

100

100

4

Охват населения района организованным вывозом отходов

% от существующих

28

30

40

50

60

70

70

5

Сбор и использование золошлаковых отходов

%

-

10

30

45

60

75

75

6

Сбор и утилизация органических отходов и навоза

%

-

10

15

20

25

30

30

7

Утилизация органических и пищевых отходов на полигонах ТБО с помощью биокомпостирования или энергетической утилизации

% от всего объема органических и пищевых отходов

0

10

15

20

25

30

30

8

Полигон с сортировочной линией и компостными установками в пос. Агадырь

Шт.

0

0

1

1

1

1


9

Обнаружение и ликвидация стихийных свалок коммунальных отходов и их составляющих

% от обнаруженных

-

100

100

100

100

100


10

Рекультивация полигонов ТБО не имеющих разрешений

Шт.

0

2

4

6

8

10


11

Утилизация строительных отходов

% от образования

-

20%

30%

35%

40%

45%


12

Организация площадок для сбора отходов по фракциям в населенных пунктах, не охваченных организованным вывозом отходов

Шт.

-

3

5

10

15

20


13

Организация сбора отходов 1 класса опасности (батарейки, ртутные лампы) от населения

%

-

10

15

20

25

30


      3. Основные направления, пути достижения поставленных целей и задач

      Информация о пунктах приема вторичного сырья от населения должна быть доступна на информационных стендах государственных органов и в центрах оказания гос.услуг (ЦОНах), в общественном транспорте, на общественных зданиях.

      Пропаганда "разумного потребления" недопущения образования дополнительных отходов, сортировки, а также недопустимости разбрасывания мусора должны обязательно входить в программу дополнительного и внешкольного образования. Мероприятия по данной тематике должны организоваться на постоянной основе в образовательных учреждениях.

      Для сбора вторичного сырья у населения (по фракциям) возможно создание стационарного пункта приема в пос. Агадырь, либо мобильные пункты приема с выездом в населенные пункты района. Мобильные пункты приема могут иметь режим работы и выезжать в населенные пункты периодически с предварительным уведомлением населения.

      Необходимо продолжение строительства полигона ТБО оснащенного необходимым оборудованием (сортировочной линией, дробилкой для крупногабаритных и строительных отходов, компостной/инсинераторной установкой) в поселке Агадырь и отвечающего требованиям экологического и санитарно-эпидемиологического законодательства, с возможностью приема на этот полигон предварительно отсортированных отходов с других населенных пунктов Шетского района.

      Для населенных пунктов, в настоящее время обеспеченных организованным вывозом коммунальных отходов необходимо оснащение контейнерных площадок, согласно СТ РК 3780-2022 и установка маркированных контейнеров для раздельного сбора коммунальных отходов.

      Также необходима установка и заключение договора на обслуживание контейнеров для опасных отходов не менее 3-х на каждый из поселков Аксу-Аюлы, Агадырь, Акжал, им. С.Сейфуллина, Моинты.

      При необходимости, дозаключение договоров на организованный вывоз отходов с домовладельцами в поселках Аксу-Аюлы, Агадырь, Акжал, им. С.Сейфуллина, Моинты.

      Для пос. Аксу-Аюлы, Агадырь, Акжал, им. С.Сейфуллина, Моинты необходимо строительство площадок (установка контейнеров) для приема золошлаковых отходов от населения с печным отоплением (в количестве не менее 3-х на поселок, в пределах доступности для населения с печным отоплением) и последующим заключением договора на вывоз золошлака с предприятиями, производящими шлакоблоки.

      Для сельских округов Шетского района, в каждом населенном пункте необходимо устройство площадок для сбора коммунальных отходов по фракциям по "ташкентскому" типу, с твердым покрытием, устройством заграждения и крыши, с обустройством удобного подъезда для техники и доступностью для населения. Площадка приема отходов должна быть обеспечена маркированными контейнерами для сбора фракций отходов: макулатура, металл, пластик, текстиль. А также контейнером для сбора отходов 1 класса опасности (батарейки, ртутьсодержащие лампы). А также иметь возможность приема крупногабаритных отходов. На таких площадках должен находиться представитель мусоровывозящей компании, который будет обеспечивать координацию при сборе фракций отходов, а также сообщать о необходимости вывоза той или иной фракции.

      Для сбора золошлаковых и строительных отходов необходимо обустройство площадок, с твердым покрытием и укрытием с 3-х сторон с возможностью подъезда крупногабаритной и погрузочной техники с манипуляторами, или установкой контейнеров. С вывозом по мере заполнения площадки, но не реже 1 раза в год (по окончании отопительного сезона).

      Для использования и сбора органических (навоза) и пищевых отходов необходимо обустройство компостной установки.

      Необходимо проводить мониторинги по выявлению стихийных несанкционированных свалок с последующей их ликвидацией и рекультивацией территории.

      Также необходима ликвидация полигонов, не соответствующих существующим экологическим и санитарно-эпидемиологическим требованиям и рекультивация территории.

      4. Необходимые ресурсы

      Источниками финансирования Программы могут быть местный бюджет, в том числе в соответствии со статьей 29 Экологического кодекса РК, прямые иностранные и отечественные инвестиции, оператор расширенных обязательств производителей (импортеров) (со средств, поступивших на его банковский счет от производителей и импортеров в виде утилизационного платежа в соответствии с подпунктом 10) пункта 1 статьи 388 Кодекса), гранты отечественных, международных финансовых экономических организаций или стран-доноров, кредиты банков второго уровня, и другие, незапрещенные законодательством Республики Казахстан источники.

      Необходимые ресурсы для каждого мероприятия установлены в "Плане мероприятий по реализации программы".

      5. План мероприятий по реализации программы.

      План мероприятий по реализации программы управления коммунальными отходами для Шетского района на период 2024-2029гг.

№ п/п

Наименование мероприятия

Форма завершения

Ответственные за исполнение

Срок исполнения

Предполагаемые расходы (тыс.тенге)/дополнительные источники (тыс.тенге)

Источники финансирования

Ожидаемый экологический эффект от мероприятия*

2024 год

2025 год

2026 год

2027 год

2028 год

2029 год

1

Организация мобильных пунктов приема вторичного сырья в Шетском районе, с графиком выездов по селам района - 3 единицы

акт ввода в эксплуатацию

предприятия осуще ствляющие прием вторсырья у населения

2024-2025

согласно проекта





Собственные средства предприятий

уменьшение количества коммунальных отходов "у источника"

2

Размещение информационного пакета материалов на информационных стендах, досках объявлений и других информа ционных ресурсах района, включая баннеры и контей нерные площадки

пакет информационных материалов

акимат

2024

Согласно бюджетной заявке

Местный бюджет

подготовительная работа для организации раздельного сбора отходов "у источника"

3

Разработка и проведение меропри ятий о раздельном сборе отходов и "разумном потреб лении" для детей и подростков

отчет

школы и коледжи района

2024-2029

Согласно бюджетной заявке

Местный бюджет

информационная работа для детей

4

Оформление правоустанавливающих документов на землю под контейнерными площадками и площадками сбора золошлаковых и органических отходов

пакет документов

акимат Шетского района

2024-2029

Согласно бюджетной заявке

Местный бюджет

 Исключается риск самопроизвольного переноса площадки

5

Ремонт и обустро йство контейнерных площадок согласно СТ РК 3780-2022 в пос. Агадырь, Аксу-Аюлы, Акжал, им. С.Сейфуллина, Моинты

акт приема в эксплуатацию

акимат района

2024-2029

Согласно бюджетной заявке

Местный бюджет

 Раздельный сбор отходов, соблюдение законодательства

6

Маркировка имеющ ихся контейнеров для раздельного сбора на фракции "сухое"/"мокрое", в соответствии с законодательством и техническими требования на вывоз в пос. Агадырь, Аксу-Аюлы, Акжал, им. С.Сейфуллина, Моинты

акт приема в эксплуатацию

акимат района

2024-2029

Согласно бюджетной заявке

Местный бюджет

изоляция территории временного хранения отходов от почвенного покрова и защита от раздувания

7

Обустройство площадок для приема золошлак овых отходов в пос. Агадырь, Аксу-Аюлы, Акжал, им. С.Сейфуллина, Моинты

акт приема в эксплуатацию

акимат района

2024-2029

Согласно бюджетной заявке

Местный бюджет

предотвращение образования стихийных свалок.

8

Приобретение и установка контей неров для сбора опасных отходов в пос. Агадырь, Аксу-Аюлы, Акжал, им. С.Сейфуллина, Моинты

акт установки

акимат района

2024-2025

Согласно бюджетной заявке

Местный бюджет

 Раздельный сбор отходов

9

Заключение догов оров с лицензиро ванными предприя тиями на обслужи вание контейнеров дляопасных отходов

договор

акимат района

2024-2029

Согласно бюджетной заявке

Местный бюджет

исключение смешивания опасных отходов с остальными фракциями

10

Обустройство площадок для сбора отходов по фракциям в населенных пунктах Шетского района

акт приема в эксплуатацию

акимат, мусоровывозящие компании

2024-2029

Согласно бюджетной заявке

Местный бюджет

сбор фракций коммунальных отходов от населения

11

Строительство компостных устано вок для пищевых и органических отход ов в каждом сельском округе Шетского района

акт приема в эксплуатацию

акимат сельского округа

2024-2029

Согласно бюджетной заявке

Местный бюджет

утилизация органических отходов, производство удобрений

12

Организация площадок для сбора золошлаковых отходов в каждом населенном пункте Шетского района

акт приема в эксплуатацию

акимат сельского округа

2024-2029

Согласно бюджетной заявке

Местный бюджет

предотвращение образования свалок золошлаковых отходов

13

Заключение договора с мусоровывозящими организациями на вывоз отходов по фракциям из населенных пунктов

договор

акимат сельского округа

2024-2029


не требуется

сбор и использование вторичного сырья

14

Заключение договоров на вывоз золошлаковых отходов из населен ных пунктов района

договор

акимат сельского округа

2024-2029


не требуется

вывоз и использование золошлака

15

ликвидация стихийных свалок

акт

акимат, ДЭ

2024-2029

Согласно бюджетной заявке

Местный бюджет

ликвидация стихийных свалок

16

Строительство полигона ТБО в пос.Агадырь с сортировочной линией и компостной установкой

акт приема в эксплуатацию

акимат района

2024-2025

Согласно бюджетной заявке

Областной бюджет

прием, сортировка, доизвлечение и депони рование отходов согласно требованиям законодательства

17

Приобретение дополнительной техники для мусоро вывозящих компан ий для вывоза раздельно собранных фракций коммунальных отходов

акт приема в эксплуатацию

акимат, мусоровывозящие организации

2024-2029

согласно проекта

Собственные средства предприятий

не смешивание раздельно собранных фракций отходов, пригодных для переработки

18

Приобретение дробильных устано вок для строитель ных отходов и передача в довери тельное управление

акт приема в эксплуатацию

акимат

2024-2026

Согласно бюджетной заявке

Местный бюджет

переработка строительных отходов

19

Ликвидация существующих полигонов ТБО, не имеющих разрешен ия на эмиссии и рекультивация земель

акт ликвидации

акимат района

2024-2029

согласно проекта

Местный бюджет

рекультивация земель


Шет ауданының коммуналдық қалдықтарды басқарудың 2024 – 2029 жылдарға арналған бағдарламасын бекіту туралы

Қарағанды облысы Шет аудандық мәслихатының 2024 жылғы 5 сәуірдегі № 11/113 шешімі

      Қазақстан Республикасы Экологиялық кодексінің 365-бабы 3-тармағының 1) тармақшасына, "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабының 1-тармағының 15) тармақшасына, "Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаны әзірлеу жөніндегі жергілікті атқарушы органдарға әдістемелік ұсынымдарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы экология, геология және табиғи ресурстар министрінің 2023 жылғы 18 мамырдағы № 154-п бұйрығына сәйкес, Шет аудандық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

      1. Қарағанды облысы Шет ауданы бойынша коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі 2024-2029 жылдарға арналған бағдарлама осы шешімнің қосымшасына сәйкес бекітілсін.

      2. Осы шешім алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Аудандық Мәслихаттың төрағасы С.Социал

  Шет аудандық мәслихатының
2024 жылғы 5 сәуірдегі
№11//113 шешіміне
қосымша

Қарағанды облысы Шет ауданы бойынша коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі 2024-2029 жылдарға арналған бағдарлама

МАЗМҰНЫ.

      кіріспе

      аймақтың негізгі сипаттамалары.

      жоспарлы кезеңге арналған коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасын әзірлеу қажеттілігінің негіздемесі.

      коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі іс-шаралар құрылған ұлттық стратегиялық, бағдарламалық құжаттар, аумақты дамыту жоспарлары және т.б.

      1. Қарағанды облысының Шет ауданындағы коммуналдық қалдықтарды басқарудың ағымдағы жай-күйін талдау.

      1.1 өңірдегі коммуналдық қалдықтарды басқарудың ағымдағы жай-күйін бағалау.

      коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы инфрақұрылымның жай-күйі бойынша жалпы мәліметтер (бөлек жинау, қалдықтарды тасымалдау жөніндегі мамандандырылған техника, сұрыптау, қайта өңдеу жөніндегі қуаттар, қтқ полигондары және т. Б.)

      ҚТҚ полигондары туралы мәліметтер.

      коммуналдық қалдықтардың морфологиялық құрамы

      1.2 соңғы 3 жылдағы динамикадағы коммуналдық қалдықтарды басқаруды талдау.

      1.3 коммуналдық қалдықтардың түзілуі мен жинақталуы бойынша бар нормативтік базасы.

      1.4 соңғы үш жылдағы динамикада бөлінген қаражатты (жергілікті және республикалық бюджеттер, бюджеттен тыс) сипаттау және талдау.

      2. Мақсаттар, міндеттер және нысаналы көрсеткіштер

      2.1 бағдарламаның мақсаттары мен міндеттері.

      2.2 қойылған мақсаттар мен міндеттерге неғұрлым тиімді және экономикалық негізделген әдістермен қол жеткізу жолдары.

      2.3 бағдарламаның нысаналы көрсеткіштері.

      3. Қойылған мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізудің негізгі бағыттары, жолдары

      4. Қажетті ресурстар

      5. Бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары.

      Қорытынды.

      КІРІСПЕ

      2024-2028 жылдарға арналған Қарағанды облысы Шет ауданының коммуналдық қалдықтарын басқару жөніндегі бағдарламасы "Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаны әзірлеу жөніндегі жергілікті атқарушы органдарға әдістемелік ұсынымдарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің 18.05.2023 ж. №154 бұйрығы негізінде әзірленді.

      Бағдарлама Экологиялық кодекске сәйкес, атап айтқанда Кодекстің 329-бабында белгіленген иерархия қағидатына сәйкес әзірленеді.

      Бағдарламада Шет ауданының елдімекендерінде пайда болатын коммуналдық қалдықтардың сипаты (сипаттамасы), оның ішінде коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу жөніндегі қолданыстағы инфрақұрылым, коммуналдық қалдықтарды жинау, үйінділеу, тасымалдау, сұрыптау, залалсыздандыру, қалпына келтіру және жою тәсілдерінің көлемі мен құрамы, түзілу жылдамдығы, жіктелуі, тәсілдері туралы мәліметтер ұсынылады.

      Аймақтың негізгі сипаттамалары.

      Шет ауданы Қарағанды облысының орталық бөлігінде орналасқан, солтүстіктен оңтүстікке қарай 365 км және батыстан шығысқа қарай 200 км созылған.

      Аумақтың рельефі ұсақ шоқылар мен жазықтармен ұсынылған. Аудан 1928 жылы құрылған. Аудан орталығы Ақсу-Аюлы ауылы. Облыс орталығына дейінгі қашықтық - 130 ш. Аудан аумағы - 65694 ш.ш.

      2023 жылдың соңында Шет ауданы 24 ауылдық округтен тұрды:

 №

а/о атауы

1

Ақсу-Аюлы а/о

2

Ақадыр к.

3

С. Сейфуллин ат.к.

4

Ақжал к.

5

Мойынты к.

6

Ақшатау к.

7

Дария к.

8

Ақшоқы а/о

9

Төменгі Қайрақты а/о

10

Талды а/о

11

Өспен а/о

12

Шет а/о

13

Ақой а/о

14

Батық а/о

15

Босаға а/о

16

Бұрма а/о

17

Кәрім Мыңбаев а/о

18

Кеншоқы а/о

19

Киікті а/о

20

Көктенкөл а/о

21

Красная поляна а/о

22

Нұраталды а/о

23

Ортау а/о

24

Тағылы а/о

      Шет ауданында барлығы 60 ауыл орналасқан.

      Халықтың ең көп саны Ақадыр кентінде тұрады (11 018 адам).

      Ауданда өндіруші өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығы дамыған.

      Негізгі өнеркәсіптік кәсіпорындар - "Nova-Цинк" ЖШС, "Бапы-Майнинг", "Крамдс-Кварцит".

      Аудан аумағында кен орындарының орасан зор қорымен бірегей пайдалы қазбалар кен орындары бар.

      Құрамында кендері бар вольфрамның геологиялық қорлары кен орнын 20 жыл шегінде, жылына 100 мың тонна кен өндіру және өңдеу кезінде ұзақ уақыт өңдеуді қамтамасыз етті, сондай-ақ воллостанит, вольфрам-молибден және висмут кендерінің үлкен қорларымен кен орындары бар.

      Шет ауданының аумағында ежелгі дәуірден бастап Қазақстанның қазіргі тарихына дейін толық ақпарат беретін көптеген бірегей тарихи, мәдени ескерткіштер бар.

      Халық санының динамикасы Ұлттық статистика бюросының мәліметтері бойынша қабылданды. 2023 жылдың қыркүйегінде Шет ауданының халық саны 37 279 адамды құрады. Оның ішінде қала халқы - 0 адам, ауыл халқы – 37 279 адам.

      2019-2023 жылдар кезеңінде Шет ауданындағы халықтың орташа жылдық саны 1-кестеде келтірілген.

      1-кесте. Шет ауданындағы 2019-2023 жылдар кезеңіндегі халықтың орташа жылдық саны.

Шет ауданындағы халық саны

2019

2020

2021

2022

2023

адам

Қалалық

0

0

0

0

0

Ауылдық

42 215

41 729

41 200

38 204

37 279

      Осылайша, Шет ауданында халықтың азаюы байқалады, ол 2023 жылы (қаңтардан қыркүйекке дейін) -1,17% құрады (Қарағанды облысы бойынша ең үлкені).

      Шет ауданының аумағында 166 көпқабатты тұрғын үй бар:

      -Ақсу-Аюлы ауылында 23 үй, барлығы 2 қабатты;

      -Ақжал кентінде 10 үй, бір үй 2 қабатты, бес үй 3 қабатты, төрт үй 5 қабатты;

      -Ақадыр кентінде 101 үй бар, оның ішінде 87 үй 2 қабатты, 9 үй 3 қабатты, 1 үй 4 қабатты, 4 үй 5 қабатты;

      -Мойынты кентінде 25 үй бар, барлығы 2 қабатты, №№1, 3, 4, 5, 7 шағын аудандарында үйлер бос тұр;

      -С. Сейфуллин кентінде 8 үй бар, оның ішінде 6 үй 2 қабатты, 2 үй 3 қабатты.

      Жоспарлы кезеңге арналған коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасын әзірлеу қажеттілігінің негіздемесі.

      Бағдарламаны әзірлеу қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау, тасымалдау, кәдеге жарату, қайта өңдеу және көму жөніндегі қызметтер кешенінің тиімділігін, сенімділігін, экологиялық және әлеуметтік қолайлылығын арттыру, ҚТҚ қайта өңдеу үлесін ұлғайту, сондай-ақ қалдықтарды қауіпсіз көмуді қамтамасыз ету үшін қажет.

      Бағдарлама "Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаны әзірлеу бойынша жергілікті атқарушы органдарға әдістемелік ұсынымдарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің 2023 жылғы 18 мамырдағы № 154-ө бұйрығына сәйкес жоспарлы кезеңге кемінде 5 жыл мерзімге әзірленеді.

      Бағдарлама келесі нормативтік құжаттар негізінде әзірленді:

      Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі - 02.01.2021 ж. № 400-VI 05.09.2023 ж. өзгерістер мен толықтырулармен

      Коммуналдық қалдықтарды басқару қағидаларын бекіту туралы - Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2021 жылғы 28 желтоқсандағы № 508 бұйрығы.

      Техникалық, экономикалық және экологиялық орындылығын ескере отырып, міндетті түрде бөлек жинауға жататын қалдықтарды бөлек жинауға, оның ішінде қалдықтардың түрлеріне немесе топтарына (түрлерінің жиынтығына) қойылатын талаптарды бекіту туралы - Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2021 жылғы 2 желтоқсандағы № 482 бұйрығы.

      "Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2020 жылғы 25 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-331/2020 бұйрығы.

      Және Қазақстан Республикасының аумағында қолданылатын басқа да нормативтік құжаттар.

      Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі іс-шаралар құрылған ұлттық стратегиялық, бағдарламалық құжаттар, аумақты дамыту жоспарлары және т.б.

      Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі іс шаралар келесі Ұлттық стратегиялар мен даму жоспарларында қаралады:

      "Көміртекті бейтараптыққа қол жеткізу стратегиясы" - Қазақстан Республикасы Президентінің 2.02.023 ж. Жарлығы.

      "Қалдықтарды басқару" бөлімі:

3.3.1.4 бөлімі Қалдықтарды басқару

      1) қалдықтардың түзілу көлемін қысқарту;

      2) ҚТҚ жинау және сұрыптаумен толық қамтуды жеделдетіп енгізу;

      3) қайта өңделетін және қордалатын қалдықтардың үлесін ұлғайту.

      1. Қарағанды облысының Шет ауданындағы коммуналдық қалдықтарды басқарудың ағымдағы жай-күйін талдау.

      1.1 Өңірдегі коммуналдық қалдықтарды басқарудың ағымдағы жай-күйін бағалау.

      Коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы инфрақұрылымның жай-күйі бойынша жалпы мәліметтер (бөлек жинау, қалдықтарды тасымалдау жөніндегі мамандандырылған техника, сұрыптау, қайта өңдеу жөніндегі қуаттар, ҚТҚ полигондары және т. б.)

      Халықаралық тәжірибеде ҚТҚ жалпы құрамына кіретін, бірақ қайта өңдеу және/немесе көму тәсілімен ерекшеленетін үш "қалдықтар ағынына" сәйкес келетін үш бөлікке жіктеледі.

      1. Коммуналдық қалдықтар.

      2. Қауіпті ҚТҚ - адам өмірінің нәтижесінде пайда болатын тұтыну қалдықтары, сондай-ақ құрамы мен қасиеттері бойынша қауіпті қалдықтарға жатқызылуы мүмкін түзілу сипаты ұқсас өндіріс қалдықтары. Оларға келесі қалдықтар жатады:

      - пайдаланылған батареялар мен аккумуляторлар;

      - пайдаланылған электр және электрондық жабдық;

      -құрамында сынап бар қалдықтар (люминесцентті шамдар мен термометрлер);

      - медициналық және ветеринариялық қалдықтар;

      - тұрмыстық химия қалдықтары;

      - құрамында асбест бар қалдықтар;

      - адам өмірінің нәтижесінде пайда болатын басқа да қауіпті қалдықтар.

      3. Басқа ҚТҚ - қауіпті емес және сонымен бірге аралас қалдықтарға жатқызуға болмайтын қалдықтар, өйткені оларды жинау, шығару және кәдеге жарату үшін бірінші ағынға қарағанда басқа тәсілдерді қолдану қажет. "Басқа ҚТҚ" келесі қалдықтарды қамтиды:

      - құрылыс қалдықтары;

      - ірі көлемді қалдықтар;

      - кәдеге жаратуға жататын автомобильдер;

      - пайдаланылған автомобиль шиналары;

      - ағынды суларды қайта өңдеуден шыққан қалдықтар.

      Шет ауданындағы коммуналдық қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайы бойынша мәліметтер Ұлттық статистика бюросының сайтынан https://stat.gov.kz/ru / "Талдау" Ұлттық статистика бюросының ақпараттық талдау жүйесінен https://taldau.stat.gov.kz/ru, сондай-ақ жергілікті атқарушы органдар мен қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшесі (Қарағанды облысының экология департаменті) ұсынған деректерден, жергілікті атқарушы органдардың деректері мен басқа да көздерден алынды.

      2022 жылы Шет ауданында коммуналдық қалдықтарды жинау және шығару бойынша кәсіпорындар мен ұйымдардың саны - 1 кәсіпорын. 2023 жылы - Шет ауданының тұрғындарынан коммуналдық қалдықтарды жинаумен және шығарумен айналысатын 2 кәсіпорын.

      2018 жылдан бастап Шет ауданы бойынша жиналған және тасымалданған коммуналдық қалдықтардың көлемі 1.1-кестеде келтірілген.

      1.1-кесте. 2018 жылдан 2023 жылға дейін Шет ауданы бойынша жиналған және тасымалданған коммуналдық қалдықтардың көлемі.

Шет ауданы

2018

2019

2020

2021

2022

2023

Тонна

Жиналған коммуналдық қалдықтар

2 169

2 169

3 449

7 228

30 691

6 383

      1.2-кесте. Қоқыс шығаратын компаниялар қызмет көрсететін халық.

Параметр

2018

2019

2020

2021

Шет ауданының халық саны

42480

42215

41726

41200

Қоқыс шығаратын ұйым үнемі қызмет көрсететін халық

5340

5340

8312

11172

% қамту

12,6

12,6

19,9

27,1

      Шет ауданының елді мекендерінен коммуналдық қалдықтарды шығаруды жүзеге асыратын кәсіпорындар:

      "ШетКоммунСервис" ШЖҚ КМК

      Ақсу-Аюлы кентінің аумағынан коммуналдық қалдықтарды шығаруды жүзеге асырады. 10 қалдықтарды жинау алаңына қызмет көрсетіледі. Шығару ҚТҚ полигонына (полигонға) 1 қоқыс тасушымен жүзеге асырылады. Тасымалдау қашықтығы - 3 км.

      "Ауыл абат-ЭЖ" ЖШС

      Келесі елді мекендерде коммуналдық қалдықтарға қызмет көрсетуді және әкетуді жүзеге асырады:

      Ақадыр кенті - 2 автокөлік. Әкету 24 алаңнан жүзеге асырылады, ҚТҚ полигонына әкету, әкету қашықтығы 5 км;

      Ақжал кенті - 1 автокөлік. Шығару ҚТҚ полигонына 2 км қашықтықта жүзеге асырылады.

      Мойынты кенті - 1 автокөлік. Қалдықтарды жинайтын 6 алаңнан шығару. ҚТҚ полигонына, әкету қашықтығы - 2 км;

      С.Сейфуллин кенті - 1 автокөлік. 12 алаңнан шығару. Шығару ҚТҚ полигонына 3 км қашықтыққа жүзеге асырылады.

      Қалдықтарды жинау алаңдарындағы контейнерлердің жалпы саны 285 дана.

      Осылайша, үй шаруашылықтарынан коммуналдық қалдықтарды жинау және шығару көп қабатты тұрғын үйлері бар кенттерде ғана жүзеге асырылады.

      Полигондарға шығару және қабылдау кезінде қалдықтарды қандай да бір сұрыптау жоқ. Қауіпті қалдықтарды жинауға арналған контейнерлер жоқ.

      ҚТҚ полигондары туралы мәліметтер.

      Қарағанды облысы Шет ауданының аумағында қалдықтарды қауіпсіз орналастыру және сақтау жөніндегі экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкес келетін ҚТҚ полигондары жоқ.

      Бұрын аудан аумағында экологиялық әсер етуге рұқсаты бар полигондар болған, қазіргі уақытта рұқсаттардың қолданылу мерзімі өтіп кеткен.

      Ақадыр кентіне арналған ҚТҚ полигоны кенттен шығысқа қарай 2,4 км қашықтықта орналасқан және 2015 жылдан бастап пайдаланылуда, бұрын 13.04.2005 жылдан бастап табиғатты пайдалануға берілген рұқсат қазіргі уақытта қолданылу мерзімі аяқталды.

      Қазіргі уақытта Ақадыр кентінде ҚТҚ полигоны үшін техникалық-экономикалық негіздеме әзірленіп, келісілді. Қазіргі уақытта "BS ARCHI GROUP" ЖШС полигон құрылысына жобалық-сметалық құжаттама әзірлеуде.

      Коммуналдық қалдықтардың морфологиялық құрамы

      Ақадыр кенті үшін коммуналдық қалдықтардың морфологиялық құрамы Ақадыр кентінде ҚТҚ полигонын салуға ТЭН деректері бойынша 1.3-кестеде келтірілген.

      1.3-кесте. ҚТҚ морфологиялық құрамы.

р/к №

Фракция атауы

жалпы көлемдегі мөлшердің %

2

Әр түрлі құрамдағы пластик

27

4

Шыны

15

5

Металл

3

8

Басқа қалдықтар

55

      1.2 Соңғы 3 жылдағы динамикадағы коммуналдық қалдықтарды басқаруды талдау.

      2023 жылға қолда бар деректер бойынша 1 тұрғынға шаққанда коммуналдық қалдықтардың түзілу көлемі күніне 0,46 кг немесе жылына 0,68 м 3 құрайды.

      Бұл ретте, Қарағанды облысы Шет аудандық мәслихатының 2022 жылғы 29 наурыздағы № 11/140 шешімімен бекітілген, абаттандырылған секторға қалдықтардың түзілу және жинақталу нормасы 1,72 м 3, абаттандырылмаған сектор үшін 2,24 м 3 құрайды.

      Қалдықтарды шығару күн сайын Шет ауданының 5 кентінде жүзеге асырылады: Ақсу-Аюлы кенті, Ақадыр кенті, Ақжал кенті, Мойынты кенті, С. Сейфуллин атындағы кенті.

      Аралас қалдықтарға арналған контейнерлерге қажеттілікті есептеу кестеде келтірілген.

      1.4-кесте. Қарағанды облысы Шет ауданы үшін контейнерлерге есептік қажеттілік.


а/о атауы

халық

контейнерлер саны 0,7 текше метр

нақты болуы

бекітілген норма

1

Ақсу-Аюлы кенті.

5466

11

36

2

Ақадыр к.

11018

46

151

3

С. Сейфуллин ат.к.

3104

10

32

4

Ақжал к.

3930

9

30

5

Мойынты к.

2180

6

20

6

Ақшатау к.

11581

19

62

7

Дария к.

8

Ақшоқы а/о

9

Төменгі Қайрақты а/о

10

Талды а/о

11

Өспен а/о

12

Шет а/о

13

Ақой а/о

14

Батық а/о

15

Босаға а/о

16

Бұрма а/о

17

Кәрім Мыңбаев а/о

18

Кеншоқы а/о

19

Киікті а/о

20

Көктенкөл а/о

21

Красная поляна а/о

22

Нұраталды а/о

23

Ортау а/о

24

Тағылы а/о


БАРЛЫҒЫ

37 279

100

331

      Қалдықтарды басқару жүйесінің нақты жағдайы бойынша келесі оң және теріс жақтары анықталды.

      Оң жақтары:

      -Ақсу-Аюлы, Ақадыр, Ақжал, С. Сефуллин, Мойынты кенттерінде халықтан қоқыстарды жинау және шығару ұйымдастырылған;

      -Шет ауданында бар қалдықтарды жинауға арналған контейнерлердің саны іс жүзінде пайда болған қалдықтарды жинауға жеткілікті;

      -ҚТҚ полигоны үшін жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеуде техникалық-экономикалық негіздеме (ТЭН) әзірленді және келісілді.

      Теріс жақтары:

      -Қалдықтарды орналастыру полигондары жоқ;

      -Қалдықтарды ұйымдастырылған шығарумен қамтамасыз етілген кенттерде коммуналдық қалдықтарды бөлек жинау жоқ;

      -Қауіпті қалдықтарды (батареялар, сынап шамдары) жинау және кәдеге жарату көзделмеген;

      -Шет ауданының ауылдық округтері қалдықтарды жинаумен қамтылмаған;

      -Күл-қож қалдықтарын жинау және пайдалану мәселесі шешілген жоқ;

      -Органикалық, ауылшаруашылық (көң, союдан кейінгі мал терісі) және тамақ қалдықтарын жинау және пайдалану мәселесі шешілген жоқ;

      -Құрылыс қалдықтары мәселесі шешілген жоқ;

      -Қайталама шикізатты қабылдау пункттері немесе кенттер мен ауылдық округтердің тұрғындарынан қайталама шикізатты қабылдау мәселесін шешу жоқ;

      -Рұқсат етілмеген қоқыс үйінділеріне мониторинг жүргізілмейді;

      -Әсер етуге экологиялық рұқсаты жоқ ҚТҚ полигондарын жою және қалпына келтіру қажет.

      1.3 Коммуналдық қалдықтардың түзілуі мен жинақталуы бойынша бар нормативтік базасы.

      Жергілікті мәслихаттардың қалдықтардың пайда болу көлемі және оларды әкетуге арналған тарифтерді бекіту жөніндегі қолданыстағы шешімдері:

      -Шет ауданы бойынша коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормаларын бекіту туралы - Қарағанды облысы Шет аудандық мәслихатының 2022 жылғы 29 наурыздағы № 11/140 шешімі.

      -Шет ауданы бойынша қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге халық үшін тарифті бекіту туралы-Қарағанды облысы Шет аудандық мәслихатының 2022 жылғы 22 желтоқсандағы № 19/196 шешімі

      Осы шешімге сәйкес Шет ауданының тұрғындары үшін, сондай-ақ мекемелер, кәсіпорындар, балалар, медициналық және басқа да мекемелер үшін қалдықтардың пайда болу нормалары қабылданды. Есептік бірліктерге (тұрғын, орын, қызметкер, бару және т.б.) сүйене отырып, текше метрде коммуналдық қалдықтардың пайда болуының жылдық нормасы қабылданды.

      Коммуналдық қалдықтардың пайда болуының жылдық нормасы абаттандырылған үй иесінің 1 тұрғынына 1,72 м 3 және абаттандырылмаған үй иесінің 1 тұрғынына 2,24 м 3 құрайды.

      Коммуналдық қалдықтарды шығару тарифі абаттандырылған үй иесінен 245 теңгені, абаттандырылмаған үй иесінің 1 тұрғынынан 319,07 теңгені құрайды. 1м 3 қалдықты шығаруға жылдық тариф 1709,29 теңгені құрайды.

      1.4 Соңғы үш жылдағы динамикада бөлінген қаражатты (жергілікті және республикалық бюджеттер, бюджеттен тыс) сипаттау және талдау.

      Жалпы облыс бойынша табиғатты қорғау іс-шараларының жоспарларына және Қарағанды облысының даму жоспарына сәйкес Шет ауданына қатысты іс-шаралар бар.

      Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі 2022-2024 жылдарға арналған іс–шаралар жоспарына сәйкес - Қарағанды облыстық мәслихатының 2021.12.9. №129 шешімі. Қарағанды облысы бойынша қалдықтарды басқару бойынша мынадай іс-шаралар және 1.5-кестеге сәйкес қаржыландыру жоспарлары көзделген.

      1.5-кесте. Қарағанды облысының қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шаралар жоспарында көзделген қалдықтарды басқару жөніндегі қаржыландыру (мың теңге) жоспарлары бар іс-шаралар.

р/к №

Іс-шараның атауы

Орындауға жауаптылар

Орындау мерзімі

2022

2023

2024

Қаржыландыру көзі

-

Сұрыптау желілерін көздей отырып, Шет ауданы Ақадыр кентінде ҚТҚ полигонын салу

Шет ауданының әкімдігі

2024



700 000

Облыстық бюджет

      Қалдықтармен жұмыс істеу жүйесі Шет ауданының жергілікті даму жоспарларымен қамтылмаған.

      Іс-шаралар жоспарын орындау туралы. Ақадыр кентінде полигон құрылысына техникалық-экономикалық негіздеме әзірленіп, келісілді. Жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеуге шарт жасалды.

      2. Мақсаттар, міндеттер және нысаналы көрсеткіштер

      2.1 Бағдарламаның мақсаттары мен міндеттері.

      Бұл бағдарламаның мақсаты - коммуналдық қалдықтардан пайда болатын қоршаған ортаға жүктемені азайту, қалдықтардың пайда болу мөлшерін азайту, қайталама ресурстардың өндірілуін арттыру, коммуналдық қалдықтарды пайдалану тиімділігін арттыру және полигондарда депозиттелген қалдықтардың үлесін азайту және қалдықтарды сақтау мақсатында алып қоюға ұшыраған алаңдарды қалпына келтіру тәсілдерін ұсыну.

      Қалдықтарды басқару Қазақстан Республикасы Экологиялық Кодексінің 19-бөлімімен регламенттеледі.

      Қалдықтарды басқару саласындағы негізгі қағидалар 328-бапта сипатталған:

      - иерархия принципі;

      - көзге жақындық принципі;

      - қалдықтарды дайындаушының жауапкершілік принципі;

      - қалдықтарды өндірушілердің кеңейтілген міндеттемелері.

      ҚР ЭК 329-бабына сәйкес иерархия қағидаты қалдықтармен жұмыс істеу жөніндегі мынадай шараларды білдіреді:

      1. Қалдықтардың пайда болуын болдырмау;

      2. Қалдықтарды қайта пайдалануға дайындау;

      3. Қалдықтарды қайта өңдеу;

      4. Қалдықтарды кәдеге жарату;

      5. Қалдықтарды жою.

      Бағдарламаның мақсаттары мен қалдықтар иерархиясы қағидатына сүйене отырып, бағдарламаның келесі міндеттері ұсынылады:

      Тауарларды орау санын азайту, сату жүйелерін оңтайландыру, ұтымды тұтынуды насихаттау есебінен коммуналдық қалдықтардың түзілу көлемін қысқарту;

      Қалдықтарды "көзден" сұрыптау - қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы тиімділікті арттыру және экологиялық заңнамаға сәйкестігі – "құрғақ"/"дымқыл".

      Полигонда пайдалы компоненттерді барынша толық алу;

      Қалдықтардың органикалық бөлігін биоқордалау немесе биогаз алу немесе энергетикалық кәдеге жарату үшін пайдалану;

      ҚР экологиялық және эпидемиологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес коммуналдық қалдықтардың қалдық бөліктерін сақтау;

      Құрылыс қалдықтарын пайдалану;

      Иесіз үйінділерді жою.

      2.2 Қойылған мақсаттар мен міндеттерге неғұрлым тиімді және экономикалық негізделген әдістермен қол жеткізу жолдары.

      1. Коммуналдық қалдықтардың түзілу көлемін қысқарту жөніндегі міндетке халықтың экологиялық жауапкершілігі мен қаржылық сауаттылығын арттыру деңгейінде ғана қол жеткізуге болады. Яғни, бұл мақсатқа сату құрылымы өзгерген кезде (орауыш материалдар санының едәуір азаюын, айналым контейнерлерін енгізуді, салмақ тауарларын сату құрылымының өзгеруін және т.б.) және өздігінен сатып алу минимумға дейін азайған кезде халықтың экологиялық жауапкершілігін арттыру және халық қалдықтарды азайтуға ұмтылған кезде қол жеткізуге болады. Бұған экология және жаратылыстану сабақтарында, сондай-ақ қаржылық сауаттылықты арттыру сабақтарында оқушыларды оқыту бағдарламаларын енгізу арқылы қол жеткізуге болады. Сондай-ақ, халық арасында қалдықтардың пайда болуын және саналы тұтынуды азайтудың экологиялық насихатын арттыру қажет.

      2. Халықтан қайталама шикізат жинау үшін қабылдау пункттерінің санын көбейту қажет, қабылдау пункттері үшін жер учаскелерін ресімдемеу үшін автокөлік базасында және қабылдау кестесінде мобильді нүктелерді қарастыруға болады.

      3. Халықты қоқысты ұйымдасқан түрде шығару жөніндегі қызметтермен қамтамасыз ету үшін ҚР СТ 3780-2022 сәйкес контейнерлік алаңдарды жайластыру және үй иелерімен қоқысты шығару үшін Ақадыр, Ақсу-Аюлы, Ақжал, С.Сейфуллин атындағы., Мойынты кентімен шарт жасасу қажет.

      4. Қазіргі уақытта Шет ауданының ЖАО иелігіндегі контейнерлер халықтың қалдықтарды ұйымдасқан түрде шығару жөніндегі қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін жеткілікті. Бөлек жинау жөніндегі заңнаманың талаптарына сәйкес контейнерлерге қызмет көрсету және таңбалау – осы контейнерге жиналатын қалдықтардың фракциясы, контейнер иесі және қоқыс шығаратын кәсіпорын туралы жазулар жазу қажет. Болашақта халықтың өсуі немесе пайда болған қалдықтардың көбеюі кезінде контейнерлерді қосымша сатып алу қажет.

      5. Қалдықтарды шығаруды жүзеге асыратын кәсіпорындар үшін қоқыс шығаратын техниканы сатып алу қажет. Техниканың тиеу құрылғылары контейнерлердің конструкциясына сәйкес болуы тиіс. Қалдықтардың әр түрлі фракцияларын қайталама шикізатпен жұмыс істеу талаптарын қамтамасыз ететін әр түрлі автомобильдер шығаруы керек. Контейнерлік алаңдардан қалдықтарды шығару контейнерлер толған кезде, бірақ тамақ қалдықтары үшін тәулігіне кемінде 1 рет жүзеге асырылуы тиіс. Барлық қоқыс шығаратын техника GPS-трекерлерімен жабдықталуы керек.

      6. Халықтан және қазандықтардан шыққан күл-қож қалдықтарымен проблеманы шешу үшін қож-блоктарын өндіру жөніндегі кәсіпорындармен шарттар жасасу қажет. Халықтан күл қожын жинау үшін контейнерлік алаңдарда күл қожын жинауға арналған контейнерлер орнату немесе 3 жағынан қатты жабыны мен қоршауы бар және жергілікті тұрғындардың да, манипуляторлары бар тиеу техникасының да кіре алатын арнайы алаңдар ұйымдастыру қажет. Ауданның әрбір елді мекенінде, толтыру шамасына қарай немесе жылыту маусымының соңында әкету.

      7. Шет ауданында бұзуға немесе реконструкциялауға арналған ғимараттар мен құрылыстар бар екенін ескере отырып, құрылыс қалдықтарын қайта өңдеу шешімін көздеу қажет, ұсақтау-сұрыптау кешенін сатып алу немесе құрылыс қалдықтарын оларды пайдалануға мүдделі тиісті кәсіпорынға беру туралы шарт жасасу қажет.

      8. Энергетикалық кәдеге жарату немесе қордалау әдісімен органикалық (көңді қоса алғанда) және тамақ қалдықтарын кәдеге жарату бойынша мәселені зерделеу және шешім қабылдау қажет. Бұл шешім әрбір елді мекен немесе ауылдық округ үшін қабылдануы тиіс.

      9. Ақадыр кентінде қоқыс сұрыптау кешені бар ҚТҚ полигонын одан әрі жобалау және салу қажет.

      10. Шет ауданының әрбір елді мекені үшін "Ташкент типі" бойынша қалдықтардың компоненттерін қабылдау үшін алаң салу қажет. Қалдықтардың құрамдас бөліктерін фракциялар бойынша қабылдау және оларды жинақталуына қарай қайталама шикізатты сақтау қоймалары бар сұрыптау кешендеріне шығару және оларды кейіннен пайдалану.

      11. Қазіргі уақытта жұмыс істеп тұрған, бірақ әсер етуге рұқсаты жоқ және қазіргі заманғы талаптарға сай келмейтін қалдықтар полигондары (үйінділер) жойылуға, олар алып жатқан алаңдар қалпына келтірілуі тиіс.

      2.3 Бағдарламаның нысаналы көрсеткіштері.

      Бағдарламаның мақсаттары мен міндеттеріне сүйене отырып, бағдарламаның мынадай нысаналы көрсеткіштерін белгілеу ұсынылады.

р/к №

Көрсеткіштің атауы

Өлшем бірлігі

Жоспарлы кезең

Шығ. мәні

2024

2025

2026

2027

2028

2029

1

Балалар мен жас өспірімдерге тұрмыстық деңгейде ресурс тарды үнемдеудің маңыздылығы туралы іс-шара лар әзірлеу және өткізу

Семестрде 1 оқу орнына арналған іс-шара

0

2

2

2

2

2

2

2

Халықтан қайта шикізат жинауд ың мобильді пунк ттерін ұйымдастыру

Дана.

0

1

1

2

2

3

3

3

ҚР СТ 3780-2022 сәйкес Ақсу-Аюлы, Ағадыр, Ақжал, им.С. Сейфуллина, Мойынты кенттер інде қалдықтарды бөлек жинауға арналған контейн ерлермен контей нерлік алаңдарды жайластыру.

барының %

-

20

40

60

80

10

10

4

Аудан тұрғындар ын ұйымдастыры лған қалдықтарды шығарумен қамту

барының %

28

30

40

50

60

70

70

5

Күл-қож қалдық тарын жинау және пайдалану

%

-

10

30

45

60

75

75

6

Органикалық қалдықтар мен көңді жинау және жою

%

-

10

15

20

25

30

30

7

Биоқордалау немесе энергети калық кәдеге жарату арқылы ҚТҚ полигондар ында органикал ық және тамақ қалдықтарын кәдеге жарату

органикалық және тамақ қалдықтарының жалпы көлемінің %

0

10

15

20

25

30

30

8

Ақадыр кентінде сұрыптау желісі және қордалау қондырғылары бар полигон.

Дана.

0

0

1

1

1

1

1

9

Коммуналдық қалдықтардың және олардың құрамдас бөлік терінің стихиялық үйінділерін табу және жою

анықталғандардан %

-

100

100

100

100

100

100

10

Рұқсаты жоқ ҚТҚ полигондарын қалпына келтіру

Дана.

0

2

4

6

8

10

10

11

Құрылыс қалдықтарын кәдеге жарату

пайда болудан %

-

20%

30%

35%

40%

45%

45%

12

Қалдықтарды ұйымдастырылған әкетумен қамтылмаған елді мекендердегі фракциялар бойынша қалдықтарды жинауға арналған алаңдарды ұйымдастыру

Дана.

-

3

5

10

15

20

20

13

Тұрғындардан қауіптілігі 1-класты қалдықтарды (батареялар, сынап шамдары) жинауды ұйымдастыру

%

-

10

15

20

25

30

30

      3. ҚОЙЫЛҒАН МАҚСАТТАР МЕН МІНДЕТТЕРГЕ ҚОЛ ЖЕТКІЗУДІҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ, ЖОЛДАРЫ

      Халықтан қайталама шикізатты қабылдау пункттері туралы ақпарат мемлекеттік органдардың ақпараттық стендтерінде және мемлекеттік қызмет көрсету орталықтарында (ХҚКО), қоғамдық көлікте, қоғамдық ғимараттарда қолжетімді болуы тиіс.

      Қосымша қалдықтардың пайда болуына жол бермеуді, сұрыптауды, сондай-ақ қоқысты таратуға жол бермеуді "ақылға қонымды тұтынуды" насихаттау міндетті түрде қосымша және мектептен тыс білім беру бағдарламасына енгізілуі тиіс. Осы тақырып бойынша іс-шаралар білім беру мекемелерінде тұрақты негізде ұйымдастырылуы тиіс.

      Халықтан (фракциялар бойынша) қайталама шикізат жинау үшін Ақадыр кентінде стационарлық қабылдау пунктін немесе ауданның елді мекендеріне баратын мобильді қабылдау пункттерін құруға болады. Мобильді қабылдау пункттерінің жұмыс режимі болуы және халықты алдын ала хабардар ете отырып, мерзімді түрде елді мекендерге шығуы мүмкін.

      Шет ауданының басқа елді мекендерінен осы полигонға алдын ала сұрыпталған қалдықтарды қабылдау мүмкіндігімен Ақадыр кентінде қажетті жабдықтармен (сұрыптау желісі, ірі габаритті және құрылыс қалдықтарына арналған ұсатқыш, қордалы/инсинератор қондырғысы) жарақтандырылған және экологиялық және санитариялық-эпидемиологиялық заңнама талаптарына жауап беретін ҚТҚ полигонын салуды жалғастыру қажет.

      Қазіргі уақытта коммуналдық қалдықтарды ұйымдастырылған әкетумен қамтамасыз етілген елді мекендер үшін ҚР СТ 3780-2022 сәйкес контейнерлік алаңдарды жарақтандыру және коммуналдық қалдықтарды бөлек жинау үшін таңбаланған контейнерлерді орнату қажет.

      Сондай-ақ, Ақсу-Аюлы, Ақадыр, Ақжал, С. Сейфуллин, Мойынты кенттерінің әрқайсысына қауіпті қалдықтарға арналған контейнерлерге қызмет көрсетуге кемінде 3 шарт орнату және жасасу қажет.

      Қажет болған жағдайда Ақсу-Аюлы, Ақадыр, Ақжал, С. Сейфуллин, Мойынты кенттерінде үй иелерімен қалдықтарды ұйымдастырылған әкетуге шарттар жасасу.

      Ақсу-Аюлы, Ағадыр, Ақжал, С. Сейфуллин, Мойынты кенттері үшін пешпен жылытылатын (кентке кемінде 3 адам, пешпен жылытылатын халық үшін қолжетімділік шегінде) және кейіннен қож-блоктарын өндіретін кәсіпорындармен күл қожын әкетуге шарт жасасатын халықтан күл қожының қалдықтарын қабылдау үшін алаңдар салу (контейнерлер орнату) қажет.

      Шет ауданының ауылдық округтері үшін әрбір елді мекенде "ташкент" үлгісіндегі фракциялар бойынша коммуналдық қалдықтарды жинауға арналған, қатты жабыны бар, тосқауыл және шатыр құрылғысы бар, техника үшін ыңғайлы кіреберісті жайластыра отырып және халық үшін қолжетімділігі бар алаңдарды орнату қажет. Қалдықтарды қабылдау алаңы қалдықтардың фракцияларын жинауға арналған таңбаланған контейнерлермен қамтамасыз етілуі тиіс: макулатура, металл, пластик, тоқыма. Сондай-ақ қауіптілігі 1-класты қалдықтарды жинауға арналған контейнермен (батареялар, құрамында сынап бар шамдар). Сондай-ақ ірі көлемді қалдықтарды қабылдау мүмкіндігі бар. Мұндай алаңдарда қалдықтар фракцияларын жинау кезінде үйлестіруді қамтамасыз ететін, сондай-ақ белгілі бір фракцияны шығару қажеттілігі туралы хабарлайтын қоқыс шығаратын компанияның өкілі болуы керек.

      Күл-қож және құрылыс қалдықтарын жинау үшін манипуляторлары бар ірі габаритті және тиеу техникасының кіруіне немесе контейнерлерді орнатуға мүмкіндігі бар қатты жабыны бар және 3 жағынан жабыны бар алаңдарды жайластыру қажет. Алаңның толтырылуына қарай әкетумен, бірақ жылына кемінде 1 рет (жылыту маусымы аяқталғаннан кейін).

      Органикалық (көң) және тамақ қалдықтарын пайдалану және жинау үшін қорда қондырғысын орнату қажет.

      Кейіннен аумақты жоюмен және қалпына кетірумен стихиялық рұқсат етілмеген қоқыс үйінділерін анықтау бойынша мониторинг жүргізу қажет.

      Сондай-ақ қолданыстағы экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкес келмейтін полигондарды жою және аумақты қалпына кетіру қажет.

      4. Қажетті ресурстар

      Бағдарламаны қаржыландыру көздері жергілікті бюджет, оның ішінде ҚР Экологиялық кодексінің 29-бабына сәйкес тікелей шетелдік және отандық инвестициялар, өндірушілердің (импорттаушылардың) кеңейтілген міндеттемелерінің операторы (Кодекстің 388-бабының 1-тармағының 10) тармақшасына сәйкес кәдеге жарату төлемі түрінде оның банктік шотына өндірушілер мен импорттаушылардан түскен қаражаттан), Отандық, халықаралық қаржы экономикалық ұйымдарының немесе донор елдердің гранттары, екінші деңгейдегі банктердің несиелері және Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған басқа да көздер болуы мүмкін.

      Әрбір іс-шара үшін қажетті ресурстар "Бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарында" белгіленген.

      5. БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУ ЖӨНІНДЕГІ ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ.

      Шет ауданы үшін коммуналдық қалдықтарды басқарудың 2024-2029 жылдарға арналған бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары.

р/к №

Іс-шараның атауы

аяқтау нысаны

Орындауға жауаптылар

Орындау мерзімі

Болжамды шығыстар (мың теңге)/қосымша көздер (мың теңге)

Қаржыландыру көздері

Іс-шарадан күтілетін экологиялық әсер*

2024 жыл

2025 жыл

2026 жыл

2027 жыл

2028 жыл

2029 жыл



1

Шет ауданында қайталама шикізатты қабылдаудың ұтқыр пункттерін ұйымдастыру, аудан ауылдары бойынша шығу кестесімен - 3 бірлік

пайдалануға беру актісі

халықтан қайта шикізат қабылдауды жүзеге асыратын кәсіпорындар

2024-2025

жобаға сәйкес





Кәсіпорындардың меншікті қаражаты

"көзде" коммуналдық қалдықтар санын азайту

2

Баннерлер мен контейнерлік алаңдарды қоса алғанда, ақпараттық стендтерде, хабарландыру тақталарында және ауданның басқа да ақпараттық ресурстарында материалдардың ақпараттық пакетін орналастыру

ақпараттық материалдар пакеті

әкімдік

2024

Бюджеттік өтінімге сәйкес

Жергілікті бюджет

"көзден" қалдықтарды бөлек жинауды ұйымдастыру үшін дайындық жұмыстары

3

Балалар мен жасөспірімдер үшін қалдықтарды бөлек жинау және "ақылға қонымды тұтыну" туралы іс-шараларды әзірлеу және өткізу

есеп

аудан мектептері мен колледждері

2024-2029

Бюджеттік өтінімге сәйкес

Жергілікті бюджет

балаларға арналған ақпараттық жұмыс

4

Контейнерлік алаңдар мен күл қож және органикалық қалдықтарды жинау алаңдары астында жерге құқық белгілейтін құжаттарды ресімдеу

құжаттар пакеті

Шет ауданының әкімдігі

2024-2029

Бюджеттік өтінімге сәйкес

Жергілікті бюджет

Алаңды өздігінен ауыстыру қаупі алынып тасталады

5

Ақадыр, Ақсу-Аюлы, Ақжал, им. С. Сейфуллина, Мойынты кенттерінде жинауға арналған контейнерлерді сатып алу және орнату.

пайдалануға қабылдау актісі

аудан әкімдігі

2024-2029

Бюджеттік өтінімге сәйкес

Жергілікті бюджет

Қалдықтарды бөлек жинау, заңнаманы сақтау

6

Заңнамаға және Ақадыр, Ақсу-Аюлы, Ақжал, С. Сейфуллин, Мойынты кенттеріне әкетуге қойылатын техникалық талаптарға сәйкес "құрғақ"/ "дымқыл" фракцияларында жинауға арналған контейнерлерді сатып алу және орнату.

пайдалануға қабылдау актісі

аудан әкімдігі

2024-2029

Бюджеттік өтінімге сәйкес

Жергілікті бюджет

қалдықтарды жер жамылғысынан уақытша сақтау аумағын оқшаулау және ұшырудан қорғау

7

Кентте күл-қож қалдықтарын қабылдауға арналған алаңдарды жайластыру. жинауға арналған контейнерлерді сатып алу және орнату.

пайдалануға қабылдау актісі

аудан әкімдігі

2024-2029

Бюджеттік өтінімге сәйкес

Жергілікті бюджет

табиғи полигондардың пайда болуын болдырмау.

8

Ақадыр, Ақсу-Аюлы, Ақжал, им. С. Сейфуллина, Мойынты кенттерінде қауіпті қалдықтарды жинауға арналған контейнерлерді сатып алу және орнату.

орнату актісі

аудан әкімдігі

2024-2025

Бюджеттік өтінімге сәйкес

Жергілікті бюджет

Қалдықтарды бөлек жинау

9

Қауіпті қалдықтарға арналған контейнерлерге қызмет көрсетуге лицензиясы бар кәсіпорындармен шарттар жасасу

шарт

аудан әкімдігі

2024-2029

Бюджеттік өтінімге сәйкес

Жергілікті бюджет

қауіпті қалдықтарды басқа фракциялармен араластыруды болдырмау

10

Шет ауданының елді мекендеріндегі фракциялар бойынша қалдықтарды жинауға арналған алаңдарды жайластыру

пайдалануға қабылдау актісі

әкімдік, қоқыс шығаратын компаниялар

2024-2029

Бюджеттік өтінімге сәйкес

Жергілікті бюджет

тұрғындардан коммуналдық қалдықтар фракцияларын жинау

11

Шет ауданының әрбір ауылдық округінде тамақ және органикалық қалдықтарға арналған қордалау қондырғыларын салу

пайдалануға қабылдау актісі

ауылдық округ әкімдігі

2024-2029

Бюджеттік өтінімге сәйкес

Жергілікті бюджет

органикалық қалдықтарды кәдеге жарату, тыңайтқыштар өндіру

12

Шет ауданының әрбір елді мекенінде күл қож қалдықтарын жинауға арналған алаңдарды ұйымдастыру

пайдалануға қабылдау актісі

ауылдық округ әкімдігі

2024-2029

Бюджеттік өтінімге сәйкес

Жергілікті бюджет

күл-қож қалдықтарының полигондарының пайда болуын болдырмау

13

Елді мекендерден фракциялар бойынша қалдықтарды әкетуге қоқыс шығаратын ұйымдармен шарт жасасу

шарт

ауылдық округ әкімдігі

2024-2029


талап етілмейді

қайта өңделген шикізатты жинау және пайдалану

14

Ауданның елді мекендерінен күл қож қалдықтарын әкетуге шарттар жасасу

шарт

ауылдық округ әкімдігі

2024-2029


талап етілмейді

күл қожын шығару және пайдалану

15

стихиялық полигондарды жою

акт

әкімдік, ДЭ

2024-2029

Бюджеттік өтінімге сәйкес

Жергілікті бюджет

стихиялық полигондарды жою

16

Ақадыр кентінде сұрыптау желісі мен қордалау қондырғысы бар ҚТҚ полигонын салу

пайдалануға қабылдау актісі

аудан әкімдігі

2024-2025

Бюджеттік өтінімге сәйкес

Жергілікті бюджет 

заңнаманың талаптарына сәйкес қалдықтарды қабылдау, сұрыптау, жете өндіру және сақтау

17

Коммуналдық қалдықтардың бөлек жиналған фракцияларын шығару үшін қоқыс шығаратын компаниялар үшін қосымша техника сатып алу

пайдалануға қабылдау актісі

әкімдік, қоқыс шығаратын ұйымдар

2024-2029

жобаға сәйкес

Кәсіпорындардың меншікті қаражаты

қайта өңдеуге жарамды қалдықтардың бөлек жиналған фракцияларын араластырмау

18

Құрылыс қалдықтары үшін ұсақтау қондырғыларын сатып алу және сенімгерлік басқаруға беру

пайдалануға қабылдау актісі

әкімдік

2024-2026

Бюджеттік өтінімге сәйкес

Жергілікті бюджет

құрылыс қалдықтарын қайта өңдеу

19

Эмиссияларға рұқсаты жоқ қолданыстағы ҚТҚ полигондарын жою және жерді қалпына келтіру

тарату актісі

аудан әкімдігі

2024-2029

жобаға сәйкес

Жергілікті бюджет

жерді қалпына келтіру