Об утверждении программы по управлению коммунальными отходами по Казалинскому району на 2024-2028 годы

Решение от 28.10.2024 №301, Маслихат Казалинского района

      В соответствии с подпунктом 1) пункта 3 статьи 365 Экологического кодекса Республики Казахстан, Казалинский районный маслихат РЕШИЛ:

      1. Утвердить программу по управлению коммунальными отходами по Казалинскому району на 2024-2028 годы согласно приложению к настоящему решению.

      2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Председатель Казалинского районного маслихата Г. Алиш

  Приложение к решению
Казалинского райнного маслихата
от 28 октября 2024 года № 301

Программа по управлению коммунальными отходами Казалинкого района на 2024 – 2028 годы

Термины и определения

      Биоразлагаемые отходы - отходы, которые способны подвергаться анаэробному или аэробному разложению, в том числе садовые и парковые отходы, а также пищевые отходы, сопоставимые с отходами пищевой промышленности, макулатура.

      Захоронение отходов – складирование отходов в местах, специально установленных для их безопасного хранения в течение неограниченного срока, без намерения их изъятия.

      Коммунальные отходы - отходы потребления, включающие:

      1) смешанные отходы и раздельно собранные отходы домашних хозяйств, включая, помимо прочего, бумагу и картон, стекло, металлы, пластмассы, органические отходы, древесину, текстиль, упаковку, использованное электрическое и электронное оборудование, батареи и аккумуляторы;

      2) смешанные отходы и раздельно собранные отходы из других источников, если такие отходы по своему характеру и составу сходны с отходами домашних хозяйств.

      Крупногабаритные отходы – отходы потребления и хозяйственной деятельности (бытовая техника, мебель и другое), утратившие свои потребительские свойства и по своим размерам исключающие возможность транспортировки на специализированных транспортных средствах.

      Отходы потребления - отходы, образующиеся в результате жизнедеятельности человека, полностью или частично утратившие свои потребительские свойства продукты и (или) изделия, их упаковка и иные вещества или их остатки, срок годности либо эксплуатации которых истек независимо от их агрегатного состояния, а также от которых собственник самостоятельно физически избавился либо документально перевел в разряд отходов потребления.

      Отходы электронного и электрического оборудования – отнесенное к отходам, непригодное или вышедшее из употребления электронное и электрическое оборудование, в том числе его узлы, части, детали.

      Пищевые отходы - отходы, сопоставимые с отходами пищевой промышленности, образующиеся в результате производства и потребления продуктов питания.

      Полигон захоронения отходов - специально оборудованное место постоянного размещения отходов без намерения их изъятия, соответствующее экологическим, строительным и санитарно-эпидемиологическим требованиям.

      Раздельный сбор отходов - сбор отходов раздельно по видам или группам в целях упрощения дальнейшего специализированного управления ими.

      Сбор отходов - деятельность по организованному приему отходов от физических и юридических лиц специализированными организациями в целях дальнейшего направления таких отходов на восстановление или удаление.

      Строительные отходы - отходы, образующиеся в процессе сноса, разборки, реконструкции, ремонта (в том числе капитального) или строительства зданий, сооружений, промышленных объектов, дорог, инженерных и других коммуникаций.

      Твердые бытовые отходы - коммунальные отходы в твердой форме.

      Транспортировка отходов - деятельность, связанная с перемещением отходов с помощью специализированных транспортных средств между местами их образования, накопления в процессе сбора, сортировки, обработки, восстановления и (или) удаления.

      Уничтожение отходов – способ удаления отходов путем термических, химических или биологических процессов, в результате применения которого существенно снижаются объем и (или) масса и изменяются физическое состояние и химический состав отходов, но который не имеет в качестве своей главной цели производство продукции или извлечение энергии.

      Управление отходами - операции, осуществляемые в отношении отходов с момента их образования до окончательного удаления.

      Централизованная система сбора твердых бытовых отходов– система, организуемая местными исполнительными органами в рамках обеспечения физических и юридических лиц независимо от форм собственности и вида деятельности, проживающих (находящихся) и (или) осуществляющих свою деятельность в жилых домах либо отдельно стоящих зданиях (сооружениях) и не имеющих на праве собственности контейнерных площадок и контейнеров, а также имеющих на праве собственности контейнерные площадки и контейнеры, расположенные на землях общего пользования, услугами по сбору, транспортировке твердых бытовых отходов.

Паспорт Программы

Наименование

Программа по управлению коммунальными отходами Казалинского района Кызылординской области на 2024- 2028 гг.

Основание для разработки

Экологический кодекс Республики Казахстан от 2 января 2021 года № 400-VI ЗРК.
Методические рекомендации местным исполнительным органам по разработке Программы по управлению коммунальными отходами, приказ № 154п от 18.05.2023г. Министерства экологии и природных ресурсов РК.

Государственный орган, ответственный за разработку Программы

КГУ "Казалинский районный отдел жилищно- коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог"

Цель Программы

Организация регулярного вывоза коммунальных отходов и создание необходимой инфраструктуры для эффективного управления отходами в соответствии с требованиями экологического законодательства

Задачи Программы

1. Повышение осведомленности населения о рациональной системе сбора, утилизации и переработки твердых бытовых отходов, включая раздельный сбор, предотвращения несанкционированного сжигания коммунальных отходов и пр.
2. Организация регулярного вывоза коммунальных отходов
3. Внедрение раздельного сбора коммунальных отходов
4. Развитие системы переработки и утилизации коммунальных отходов
5. Экологический рациональное управление полигонами

Ожидаемые результаты

Повышена осведомлҰнность населения по правильному обращению с отходами
Организован регулярный вывоз коммунальных отходов Создана инфраструктура для сбора и транспортировки ТБО (контейнеры, контейнерные площадки, мусоровозы) Внедрен раздельный сбор отходов
Увеличена доля утилизации и переработки отходов Уменьшены объемы отходов, направляемых на захоронение Обеспечено безопасное захоронение отходов

Объем финансирования

*Объем финансирования будет уточняться и определятся в зависимости от количества бюджетных средств, выделенных местным исполнительным органам на финансирование мероприятий в сфере обращения с коммунальными отходами в Казалинском районе в рамках плана мероприятий по охране окружающей Кызылординской области на 2025-2027 гг.

 
Исполнители

Акимат Казалинского

района,

Акимат

г.

Казалы

ВВЕДЕНИЕ


      Казалинский район — административная единица в составе Кызылординской области Казахстана. Районный центр — посҰлок Айтеке-Би.

      Казалинский район расположен в Кызылординской области. Район расположен 44°51’00’ северной широты и 61°59’24’ восточной долготы, на западе граничит с Аральским районом. Рельеф равнинный. Климат континентальный. Средняя температура января −9—13°С, июля 26— 28°С. Годовое количество атмосферных осадков 100—150 мм. По территории протекает река Сырдарья. Почвы серобурые и бурые, такыры, солончаковые и песчаные (Приаральские Каракумы, Кызылкумы)[4]. По территории района проходит автомобильная трасса Самара — Шымкент и железная дорога Оренбург — Ташкент (участок Кандыагаш — Арыс).

      Казалинский район состоит из 19 сельских округов, в которых находятся 42 сельских населҰнных пунктов, 1 городской администрации, 1 поселковой администрации.Численность населения района составляет 79 159 человека:

      Казалинская городская администрация (город Казалинск); Поселковая администрация Айтеке би (поселок городского типа Айтеке би); Акжонский сельский округ (село Майдаколь); Алгинский сельский округ (село Туктибаев); Арандинский сельский округ (село Аранды, село Кожабахы); Арыкбалыкский сельский округ (село имени Жанкожа батыра); Басыкаринский сельский округ (село Басыкара); Бозкольский сельский округ (село Бозколь); Бирликский сельский округ (село Бирлик); Карашенгельский сельский округ (село Шитубек, село Жалантос батыр, станция Кубек, село Уйрек); Кумжиекский сельский округ (разъезд Алтай, село Кожаказган, село Мадениет, разъезд Ойында, село Пиримов, село Тапа); Кызылкумский сельский округ (село Ажар, село Каукей); Майдакульский сельский округ (село Бекарыстан би); Майлыбасский сельский округ(село Аксуат, село Байкожа, село Бирлик, село Майлыбас, разъезд 99, разъезд 101, разъезд 102); Муратбаевский сельский округ( село Муратбаев); Уркендеуский сельский округ(село Жанкент), Сарбулакский сельский округ(село Сарбулак); Сарыкольский сельский округ(село Абай, село Жубан); Тасарыкский сельский округ(село Лакалы, село Тасарык, село Тасоткель); Шакенский сельский округ(село Шакен, село Шили, село Шолкум).Кольарыкский сельский округ(село имени Актан батыра);

      Описание мероприятий по управлению коммунальными отходами: Система управления с коммунальными отходами включают в себя потребителей (физических и юридических лиц),

      организаций, представляющих услуги сбора, вывоза, переработки, утилизации и удаления коммунальных отходов, местных исполнительных органов и других уполномоченных органов. Согласно принципа "загрязнитель платит" все расходы, связанные с управлением коммунальными отходами обязаны возместить потребители-источники образования коммунальных отходов. Из этого следует, что единственным источником модернизации и развития системы управления с коммунальными отходами являются средства, оплачиваемые потребителями за предоставленные услуги.

      Отсутствие приборов учета, позволяющие измерить потребленные услуги сбора, вывоза, переработки и удаления коммунальных отходов с территории населенного пункта, требует наличия норм накопления коммунальных отходов от всех объектов образования коммунальных отходов (население, объекты социального назначения и т.д.)

      Норма накопления коммунальных отходов – это количество коммунальных отходов, образуемых от населения и хозяйствующих субъектов определенного населенного пункта на расчетную единицу (человек) в единицу времени (день, год).

      Функционал нормы накопления:

      1. Защита интересов потребителей через:

      а) расчет затрат только на определенную норму, а не на количество абонентов.

      б) повышение качества услуг путем усиления конкуренции на данном рынке услуг.

      2. Защита интересов услугодателей через:

      а) определение норм на объекты, по которым вообще не существовали нормы, что является основой договорных отношений;

      б) заинтересованность бизнеса, инвестиционная привлекательность в предоставлении данных видов услуг, работ;

      в) сокращение числа несанкционированных свалок ТБО.

      Нормы накопления коммунальных отходов являются основным фактором, влияющим на систему управления коммунальными отходами населенного пункта. Достоверная информация о количестве накапливающихся коммунальных отходов на одну расчетную единицу позволяет планировать объем образования коммунальных отходов в будущем, с учетом которого организовывать всю цепочку обращения с коммунальными отходами в населенном пункте.

      Важность достоверных норм накопления коммунальных отходов высока: завышение приводит к излишним производственным мощностям, а занижение не обеспечивает необходимых санитарных условий в районе (образование несанкционированных свалок), устойчивого финансового состояния предприятий сферы обращения с коммунальными отходами.

      Утверждение фактических норм накопления коммунальных отходов обеспечит прямой экономический эффект предприятиям, занимающимся санитарной отчисткой района. Введение в систему управления обращения с коммунальными отходами новых норм приведет к росту доходов вышеназванных предприятий. Таким образом, новые нормы позволяют приблизить тарифы к экономически обоснованному уровню и будут способствовать развитию инфраструктуры в сфере обращения с коммунальными отходами и повысит инвестиционную привлекательность данной сферы.

      Основными нормативно-правовыми документами является Экологический Кодекс Республики Казахстан, Типовые правила расчета норм образования и накопления коммунальных отходов, утвержденные Приказом Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 01 сентября 2021 года № 347, Методика расчета тарифа для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов утвержденная Приказом Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 14 сентября 2021 года № 377.

      Разработка Программы управления отходами на 2023 год связана в соответствии с пп.1 п 4. ст.365 Экологического Кодекса Республики Казахстан, местные исполнительные органы районов, городов районного и областного значения организуют разработку программ по управлению коммунальными отходами. Программа управления отходами становится основным стратегическим документом по обращению с отходами.

      Программа управления отходами является неотъемлемой частью экологического разрешения. Настоящая Программа управления отходами разрабатывается на 2024-2028 годы и содержит сведения об объеме и составе образуемых отходов, способах их накопления, сбора, транспортировки, обезвреживания, восстановления и удаления, а также описание предлагаемых

      мер по сокращению образования отходов, увеличению доли их повторного использования, переработки и утилизации.

1.1. АНАЛИЗ ТЕКУЩЕЙ СИТУАЦИИ ПО УПРАВЛЕНИЮ КОММУНАЛЬНЫМИ ОТХОДАМИ В КАЗАЛИНСКОМ РАЙОНЕ

1.1 Оценка текущего состояния управления отходами

      Управление коммунальными отходами является важной частью инфраструктуры городов и населенных пунктов, и оно напрямую влияет на качество окружающей среды и здоровье жителей. Этот раздел предназначен для проведения оценки текущего состояния управления отходами в районе. Анализ состояния позволит выявить проблемы и недостатки в системе управления отходами и определить области для улучшения.

Существующая инфраструктура.

      В сельских округах отсутствуют существующие объекты и системы сбора, транспортировки и обработки отходов.

      Для поэтапного решения вопросов, связанных с обращением с твердыми бытовыми отходами, проведены предварительные работы по выбору испрашиваемых земельных участков по поселку Айтеке би, городу Казалы и 19 сельскому округу района, приняты положительные заключения областной земельной комиссии на земельные участки общей площадью 28,5 гектар с постоянным посещением земельных участков для строительства объектов по размещению и утилизации отходов производства и потребления право землепользования установлено постановлением акимата области от 11 декабря 2015 года №264. Жители самостоятельно вывозят мусор на определенные места для складирования отходов без какого-либо учета.

      Несмотря на отрицательное влияние на окружающую среду и здоровье человека, некоторыми жильцами отходы пластика, шкуры, текстиля сжигаются в бытовых печках.

      Местные жители не осведомлены об опасных свойствах таких отходов при сжигании в бытовых печках.

      На данный момент у жителей района отсутствуют металлические контейнеры для сбора ТБО, поэтому они вынуждены складировать собственные отходы в своих частных территориях. Также отсутствует компания, занимающаяся вывозом отходов на полигон. Все эти обстоятельства не дают возможность произвести расчеты норм согласно Типовых правил расчета норм образования и накопления от 1 сентября 2021 года № 347. Глава 2,пункты указанные ниже:

      11. Перед началом замера отходы в контейнере разравниваются организацией, осуществляющей сбор и вывоз коммунальных отходов и с помощью мерной линейки определяется объем отходов;

      12. Масса накапливающихся отходов определяется путем взвешивания заполненных контейнеров и последующего вычитания массы порожнего контейнера организацией, осуществляющей сбор и вывоз коммунальных отходов;

      13. При полном заполнении кузова специальной техники (мусоровоза) общим объемом образованных и накопленных коммунальных отходов одного участка и невозможности дальнейшей загрузки с других участков, допускается определение массы отходов проводить путем взвешивания загруженной и порожней машины на автомобильных весах;

      В связи с этим для расчета норм накопления были использованы следующие исходные данные:

      * Анкетные данные , опрос у населения по хранению,управлению,утилизации и объемов накопления собственных отходов;

      * Статистические данные по колличеству населения и домов предоставленны от КГУ

      "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог" Казалиского района;

Морфологический состав ТБО

      Исследование морфологического состава ТБО в Казалинском районе не проводилось.

      Согласно исследованию по определению оптимальной системы обращения с бытовыми отходами в 2020 г. НАО "Международный центр зеленых технологий и инвестиционных проектов", средние показатели морфологического состава ТБО в крупных городах РК следующие:

      -пищевые отходы - 37,2 %

      -пластик - 16,2%

      -макулатура -11,1 %

      -стекло – 8,9%

      -текстиль – 2,5%

      -черные и цветные металлы – 1,8%

      -остатки коммунальных отходов после удаления компонентов (мелкий строительный мусор, камни, уличный смет и т.п.) – 18,2 %.

      Согласно данному исследованию, во многих городах основной фракцией в составе коммунальных отходов являются биоразлагаемые (пищевые) отходы.

      Морфологический состав отходов в сельских районах отличается от городской местности. В сельских районах органическая часть отходов, как правило, скармливаются домашним животным, отходы бумаги и картона, дерево и другие материалы сжигаются с целью отопления.

      Сельские населенные пункты отличаются тем, что здесь образуются сельскохозяйственные отходы, включая отходы от животных. Для развития системы переработки отходов в сельской местности и их использования в сельском хозяйстве и на приусадебных участках в качестве удобрения для посевных площадей, необходимо уделить особое внимание.

      Для более эффективного управления отходами и определения точного состава коммунальных отходов, рекомендуется провести исследование, направленное на анализ морфологического состава отходов. Данное исследование может помочь в развитии отрасли управления отходами и определении наилучших практик по утилизации сельскохозяйственных отходов.

      Нормы образования и накопления коммунальных отходов и тарифы

      Нормы образования и накопления коммунальных отходов в Казалинском районе принято маслихатом от 07 сентября 2022 года № 268.

      Согласно данному документу, среднегодовой показатель нормы образования для благоустроенных и неблагоустроенных домовладений на 1 жителя составляет - 0,7635 м3.

Таблица 1. Тариф для нсаеления на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов по Казалинскому району

Наименование

Расчетная единица

Стоимость в месяц (тенге) без НДС

Домовладения благоустроенные

1 житель в месяц

193,93

Домовладения неблагоустроенные

1 житель в месяц

232,72

Годовой тариф на единицу (объем)

1 м3

2327,25

      Данный тариф был утвержден решением Казалинского районного маслихата от от 03 июня 2024 года № 253.

      Тариф на услуги по сбору, транспортировке, сортировке и вывозу твердых бытовых отходов по казалинскому району пересмотрен в соответствии с письмом № 2-1005-24-00228, представленным прокуратурой Казалинского района от 6 марта 2024 года. По итогам проведенной работы по проведению расчетов тарифа на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО для жителей Казалинского района Кызылординской области исполнитель рассчитал экономически обоснованные тарифы на следующие виды деятельности:

      1. для благоустроенных домов тариф на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО без учета НДС в месяц-в размере 193, 93 тенге.

      2. для неблагоустроенных домов тариф на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО без учета НДС в месяц-в размере 232,72 тенге.

      1.2 Оценка существующей системы управления коммунальными отходами сбор, накопление и раздельный сбор отходов

      Доступ населения к услугам по сбору и вывозу мусора только крупный и подходит только в небольших городах. Для сельской местности характерно отсутствие или недостаточная степень этих услуг. Сбор и накопление коммунальных отходов в Казалинском районе осуществляется следующими способами:

      Сбор отходов в благоустроенных домах села Айтеке би производится в контейнерах, расположенных на контейнерных площадках. В селе Айтеке би около 852 контейнернов. Твердые отходы ежедневно транспортируются из контейнеров в места временного захоронения мусора.

      В частном секторе поселка Айтеке би сбор отходов производится по приглашению жителей, в контейнерах, расположенных в частном секторе, или бесконтактным способом. Для частного сектора нет установленного времени и графика вывоза отходов, осуществляется по просьбе жителей.

      В остальных 19 сельских округах области сбор и вывоз отходов не производится организованно. ТБО собирают во дворах, сжигают в печах и вывозят в несанкционированные места. Акиматы сельских округов один раз в квартал организуют вывоз отходов местными сельскохозяйственными предприятиями (рисоводство). Фермы обеспечивают транспорт для сбора и вывоза отходов.

Таблица 2. Учет мусорных контейнеров по району

Наименование насленного пункта

Количество контейнеров

Размер (вместимость)

1

Село Айтеке би

852 штук железо

0,750 м/куб



358 штук пластмассовых

0,250 м/куб



120 штук пластмассовых

120 литр



105 штук для специальных опасных ламп




1435 (1261 испльзуют)


2

Город Казалы

150 штук железо

0,750 м/куб



25 штук для специальных опасных ламп

-



10 штук сетка

0,750 м/куб



185 штук

0,750 м/куб

3

Сельский округ имени Г.Муратбаева

13штук железо

0,750 м/куб

4

Алгинский сельский округ

18штук железо

0,750 м/куб

5

Акжонский сельский округ

24штук железо

0,670 м/куб

6

Арандинский сельский округ

18штук железо

0,480 м/куб

7

Бирликский сельский округ

10штук железо

500 кг

8

Майдакольский сельский округ

24штук железо

0,750 м/куб

9

Кумжиекский сельский округ

11штук железо

0,580 м/куб

10

Арыкбалыкский сельский округ

13 штук

0,480 м/куб

11

Сарыкольский сельский округ

11 штук

0,480 м/куб

12

Уркендеуский сельский округ

13 штук

0,480 м/куб

13

Кольарыкский сельский округ

16 штук


14

Бозкольский сельский округ

14 штук


15

Майлыбасский сельский округ

13 штук


16

Басыкаринский сельский округ

12 штук


17

Кызылкумский сельский округ

14 штук


18

Карашенгельский сельский округ

12 штук


19

Сарыбулакский сельский округ

12 штук


20

Тасарыкский сельский округ

13штук железо

0,480 м/куб

21

Шакенский сельский округ

12штук железо



Всего:

1893


      * информация представлена отделом ЖКХ по Казалинскому району По результатам анализа на контейнерных площадках выявлено:

      -отсутствие твердого покрытия, что способствует проникновению в почву инфильтрата.

      -отсутствие ограждения с трех сторон и навеса в соответствии с требованиями законодательства.

      -использование старых, ржавых, помятых контейнеров (0,750м3) для смешанного складирования отходов.

      -сжигание отходов в контейнерах без вывоза.

      -использование сетчатых контейнеров для раздельного сбора не по назначению. В контейнеры складируются все отходы без сортировки, то есть осуществляется смешанное складирование отходов.

Раздельный сбор отходов

      На контейнерных площадках поселка Айтеке би имеются сетчатые контейнеры для пластиковых отходов в количестве 358 штук. В городе Казалы в округе установлено 10 сетчатых контейнеров для сбора пластиковых отходов. В сетчатые контейнеры жители собирают отходы в смешанном виде, а не сортируют. Отходы из сетчатых контейнеров поселка Айтеке би также вывозятся на места временного захоронения. В городе Казалы отходы из сетчатых контейнеров вывозятся силами акимата села на места временного захоронения или сжигаются.

      В поселке Айтеке би Казалинского района ИП "Жалгасбек Досмукасан" организует сортировку мусора по получению вторичных материальных ресурсов. В Казалинском районе низкий охват сбором и вывозом ТБО. Отсутствие организованного сбора и вывоза твердых бытовых отходов может привести к росту несанкционированных свалок.

      Несоответствие контейнерных площадок требованиям законодательства, недостаточное количество контейнеров и их износ, сжигание отходов в контейнерах создают антисанитарные условия.

Транспортировка отходов

      С контейнерных площадок благоустроенных домов пос.Айтеке би вывоз и транспортировка ТБО осуществляется ежедневно утром в места временного захоронения отходов. Для частного сектора установленного графика объезда и транспортировки нет. Вывоз с частного сектора осуществляется по вызову жильцов.

      С остальных 19 с/о вывоз коммунальных не осуществляется. ТБО накапливаются во дворах, сжигаются в печи, и вывозятся на несанкционированные места самими жителями.

      Согласно ЭК РК (статья 337) субъекты предпринимательства, планирующие или осуществляющие предпринимательскую деятельность по сбору, сортировке и транспортировке отходов, восстановлению и уничтожению неопасных отходов, должны подать уведомление о начале деятельности в МЭГПР РК.

Сортировка, переработка отходов

      В Казалинском районе нет мусоросортировочной сети. Все отходы вывозятся на временные захоронения без сортировки. Тем не менее, предприниматель Д. Жалгасбек, получивший полигон в доверительное управление, выполняет сортировку своими собственными прессовыми аппаратами. Около 1800-2000 тонн отходов, не подлежащих захоронению на полигоне в год, перебираются вручную в г. Шымкент.

      На 2024-2026 годы через механизм финансирования акционерного общества" Жасыл Даму " планируется реализация 1 проекта в области сортировки и переработки отходов по району. В представленном проекте от района принял участие индивидуальный предприниматель Жалгасбек Д., который передал документы на приобретение линии сортировки твердых бытовых отходов на сумму 109 млн тенге, документы по 1 этапу проекта были представлены и приняты в АО "Фонд развития промышленности". По 2 этапу сдаются соответствующие документы. Если данный проект будет реализован, то через сортировочную сеть отходы твердых бытовых отходов в районе, не подлежащие захоронению на полигоне, будут сортироваться от 5000 до 10000 тонн в год.

      При анализе не выявлено специализированных предприятий, осуществляющих сортировку и переработку вторичного сырья в Казалинском районе.

      В приложении 1 представлен список компаний, осуществляющих деятельность в сфере управления отходами города Кызылорда.

      Захоронение отходов

      Приоритетным методом обращения с бытовыми отходами в Казалинском районе является их захоронение на полигонах и свалках.

      В целях защиты от распространения отходов территория мест временного захоронения огорожена.

1.3 Анализ системы управления отдельными видами отходов.

      Отходы ртуть содержащих ламп

      Контейнеры для ртутьсодержащих ламп в Казалинском районе Есть в поселке Айтеке би и в городе Казалы. В поселке Айтеке би в количестве 105 штук, а в городе Казалы-25шт. Контейнеры в поврежденном состоянии требуют ремонта и замены.

      Так как контейнеры не пригодны к использованию, жители ими не пользуются. Отходы РСО и источники питания, образующиеся у физических лиц, накапливаются во дворах, или общем потоке попадают на свалки, нанося вред окружающей среде.

      В других сельских округах (19 с/о) контейнеры отсутствуют.

      У акимата Казалинского района отсутствуют данные по объему образования, сбора и переработки РСО районе.

      Согласно закону РК "Об энергосбережении и повышении энергоэффективности", от 13 января 2012 года № 541-IV местные исполнительные органы городов республиканского значения, столицы и местные исполнительные органы районов (городов областного значения) ответственны за организацию утилизации ртутьсодержащих энергосберегающих ламп, бывших в употреблении у населения.

      Отходы электрического и электронного оборудования.

      Образующиеся у физических лиц ОЭЭО в частном секторе накапливаются во дворах или выносятся в места временного захоронения отходов. Из благоустроенных домов выносятся на общую контейнерную площадку.

      Согласно статье 365 ЭК РК установлено, что опасные составляющие коммунальных отходов (ОЭЭО, ртутьсодержащие отходы, батарейки, аккумуляторы и прочие опасные компоненты) должны собираться раздельно и передаваться на восстановление специализированным предприятиям.

      У акимата Казалинского района отсутствуют данные по объему сбора и утилизации ОЭЭО в районе.

      Крупногабаритные и строительные отходы

      Особенностью сельских населенных пунктов является то, что крупногабаритные и строительные отходы длительное время накапливаются во дворах, повторно используются или размещаются на стихийных свалках.

      На территории пос. Айтеке би крупногабаритные и строительные отходы не собираются раздельно, отсутствуют специальные места для их сбора.

      Согласно экологическому законодательству, физические лица, осуществляющие строительство или ремонт недвижимых объектов, должны производить самостоятельный вывоз строительных отходов в специальные места, организованные МИО.

      В целях сокращения образования несанкционированных свалок, согласно ЭК РК МИО должны организовать специальные места сбора строительных и крупногабаритных отходов и определить специализированную компанию по транспортировке.

      Пищевые отходы

      На практике в сельских районах значительная пищевых отходов скармливаются животным. Кроме того, смет с улиц, садовые отходы, древесные и другие материалы сжигаются с целью отопления.

      В Казалинском районе методы обращения с данными видами такие же: пищевые отходы используются в качестве корма для животных, садовые отходы подвергаются процессу сжигания.

      В благоустроенном секторе пос.Айтеке би раздельный сбор пищевых отходов не предусмотрен. Пищевые отходы в смешанном виде собираются в контейнерах. Также пищевые отходы образовательных учреждений, детских садов, медицинских учреждений и других организаций также в смешанном виде вывозятся на временные места захоронения отходов.

1.4. Расчет (прогноз) объемов образования коммунальных отходов на 2024 - 2028 гг.

      Прогноз объемов образования коммунальных отходов до 2028 года был проведен с учетом прогноза роста населения. Для прогноза роста количества жителей Казалинского района были использованы данные Бюро национальной статистики. Естественный прирост население по району в среднем составит 470 человек исходя из данных за последние 3 года.

      В таблице 3 приведен прогноз образования отходов согласно росту количества населения района.

Таблица 3 . Прогноз образования коммунальных отходов с учетом роста количества населения Казалинского района до 2028 года

Наименование

Фактическое количество населения/образован
иеотходов

Планируемое количество населения/
образованиеТБО

Год

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Население, чел.

77
343

77
791

77
732

78 517

79
159

79 629

80
099

80
569

81
039

Норма образования на одного жителя, м3

0,977*

0,7635*
*

Образование ТБО,тонн

1 000

7 000

7 280

10 455

10
542

10 629

10
716

10
803

10
890

      *Норма образования - 0,977 м3 (2018- август 2022 гг.)

      ** Норма образования - 0,7635 м3 с августа 2022 г.

      Фактическое образования отходов в Казалинском районе соответствуют нормам образования, действующим до августа 2022 года.

      Для расчета прогноза роста образования коммунальных отходов были использованы новые нормы образования отходов. По расчетам видно, что объемы коммунальных отходов в любом случае будут ежегодно расти. При норме образования отходов на одного жителя 190,2 кг/год объем отходов составит около 7500 тонн, при норме 165,3 кг/год к 2028 году объем отходов составит около 10 000 тонн в год.

      В данном случае необходимо отметить, что новые нормы образования, действующие с августа 2022 года рассчитаны не совсем корректно, очень низкие. Так как образование отходов в сельских населенных пунктах среднем в РК составляет 200-250 кг/год на одного жителя. Поэтому необходимо пересчитать нормы образования ТБО в Казалинском районе.

     


      Рисунок 1 –Прогноз образования коммунальных отходов с учетом роста количества населения Казалинского района на 2023-2028 гг.

      В связи ростом количества населения необходимо усилить работу по созданию эффективной системы управления коммунальными отходами в Казалинском районе в соответствии с требованиями экологического законодательства.

1.5. Выводы по анализу текущей ситуации по управлению коммунальными отходами

      По итогам проведенного анализа текущей ситуации по управлению коммунальными отходами в Казалинском районе было выявлено, что население в с/о не охвачено сбором и вывозом коммунальных отходов, в поселке отходы сжигают в контейнерах, отсутствует необходимая инфраструктура для раздельного сбора ТБО, низкая осведомленность населения по обращению с отходами и пр.

      В рамках Программы необходимо в Казалинском районе организовать рациональную и экологически безопасную системы управления коммунальными отходамив соответствии с требованиями экологического законодательства и решить следующие наиболее проблемные вопросы:

      -отсутствие организованного сбора и вывоза отходов

      -несоответствие контейнерных площадок санитарным требованиям и нормам.

      -износ контейнеров, использование старых, ржавых, помятых контейнеров для смешанного складирования отходов в пос. Айтеке би

      -отсутствие на некоторых контейнерных площадках контейнеров для раздельного сбора вторичных ресурсов в пос.Айтеке би

      -отсутствие инфраструктуры для сбора и транспортировки ТБО (мусоровозы, сортировочная линия).

      -отсутствие системы сбора опасных составляющих коммунальных отходов у населения (РСО, ОЭЭО, медицинские).

      -отсутствие полигонов ТБО, соответствующих санитарным нормам и требованиям

      -наличия множества мест временного складирования отходов

      -низкая осведомленность населения в сфере обращения с отходами.

      -неприменение населением утвержденного тарифа

      -неконтролируемое размещение коммунальных отходов населением и юридическими лицами в несанкционированные места

      -несанкционированное сжигание отходов в контейнерах и пр.

1.6. Анализ сильных и слабых сторон, возможностей и угроз в секторе управления коммунальными отходами

      Для объективного анализа системы управления коммунальными отходами необходимо четкое определение ее сильных и слабых сторон, а также существующих возможностей и угроз.

Таблица 4. Анализ сильных и слабых сторон, возможностей и угроз

Сильные стороны

Слабые стороны

Наличие целевых показателей и

Низкая осведомленность населения по

индикаторов в програмных документах

обращению с отходами.

района.

Отсутствие организованной системы

Наличие в районе специализированных

сбора и вывоза ТБО

предприятий по сбору и

Отсутствие оплаты за утвержденный тариф

транспортировке ТБО.

со стороны населения

Планирование строительства нового

Низкая доля переработки отходов.

полигона с сортирвочной линией.

Не соответствие мест временного


захоронения коммунальных отходов


санитарным нормам и требованиям.

Возможности

Угрозы

Привлечение местного бизнеса и

Увеличения количества

повышение их заинтересованности в

несанкционированных свалок.

сборе и переработке ТБО.

Частое возгорание мест временного

Привлечение инвесторов для развития

захоронения отходов

инфраструктуры по управлению

Быстрое заполнение нового полигона.

отходами


Наличие современных технологий,


широкого ассортимента установок для


обращения с различными видами


вторичного сырья.


      В целях устранения слабых сторон и предотвращения угроз необходимо комплексное решение многих вопросов, включающих проблемы отсутствия системы сбора и транспортировки ТБО, несоответствие действующих мест временного захоронения отходов санитарным нормам и увеличения количества несанкционированных свалок, низкой осведомленности населения и другие.

ЦЕЛЬ, ЗАДАЧИ И ЦЕЛЕВЫЕ ПОКАЗАТЕЛИ ПРОГРАММЫ УПРАВЛЕНИЯ ОТХОДАМИ

      1.4. Цель и задачи

      Согласно ЭК РК (статье 365, пункт 5) МИО сел, поселков, сельских округов реализуют государственную политику в области управления коммунальными отходами посредством:

      1)стимулирования раздельного сбора органических коммунальных отходов и их восстановления, в том числе путем компостирования;

      2)организации регулярного вывоза коммунальных отходов;

      3)обеспечения соблюдения экологических требований при управлении коммунальными отходами;

      4)предотвращения и пресечения несанкционированного сжигания коммунальных отходов.

      Для реализации государственной политики в области управления коммунальными отходами в Программе установлены цели, задачи и целевые показатели.

      Целью Программы является организация регулярного вывоза коммунальных отходов и создание необходимой инфраструктуры для эффективного управления отходами в соответствии с требованиями экологического законодательства

      Задачи Программы:

      1. Повышение осведомленности населения о рациональной системе сбора, утилизации и переработки твердых бытовых отходов, включая раздельный сбор, предотвращения несанкционированного сжигания коммунальных отходов и пр.

      2. Организация регулярного вывоза коммунальных отходов

      3. Внедрение раздельного сбора

      4. Развитие системы переработки и утилизации коммунальных отходов

      5. Экологический рациональное управление полигонами

1.5. Целевые показатели

      Целевые показатели программы управления отходами должны быть конкретными, измеримыми, достижимыми, актуальными и ограниченными по времени (критерии SMART). Целевые показатели для программы управления отходами: Уменьшение общего объема отходов, отправляемых на свалку: Цель: снижение общего объема отходов, направляемых на полигон, на 20% к концу 5-летнего периода. Измерение: количество тонн отходов, ежегодно отправляемых на свалку.

      Цель: достижение стандартной практики раздельного сбора и сортировки отходов на 95% территории района за 5 лет. Измерение: процент площади с организованным отдельным сбором. Сокращение выбросов парниковых газов: Цель: обеспечение соответствия всем действующим законодательным нормам и стандартам в области управления отходами. Измерение: проверка соответствия и результаты проверки.

      Целевые показатели должны быть адаптированы к конкретным целям и задачам программы управления отходами и должны постоянно контролироваться и оцениваться для обеспечения достижения установленных целей. Национальным проектом "Жасыл Қазахстан" утвержден план развития Кызылординской области на 2021-2025 годы "доля утилизации твердых бытовых отходов в связи с их образованием".

      В плане увеличена доля утилизации твердых бытовых отходов (далее-ТБО) с декомпозицией Министерства экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан, с изменением плана на 2021г-19,2%, 2022г-24,5%, 2023г-27,5%, 2024г-30,1%, 2025г-33,6% по Кызылординской области включены.

      В этой связи, на 2022 год проект образования твердых бытовых отходов составляет 18300 тонн, из него проект утилизации (сортировки)-2520 тонн-13,7%, на 2023 год-17900 тонн, с него утилизация (сортировка) - 3439 тонн-19,2%, на 2024 год-18150 тонн, с него утилизация (сортировка) - 4280 тонн-23,5% , На 2025 год планируется отсортировать 18450 тонн, из них утилизацию (сортировку) 5212 тонн-28,2% отходов.

      - для достижения вышеуказанных работ организуется привлечение юридических и физических лиц к работе по сортировке и утилизации твердых бытовых отходов. Лист согласования плановых значений целевых индикаторов плана развития Кызылординской области на 2021-2025 годы (таблица 5).

Таблица 5. Лист согласования

Целевой идикатор

Е д и н и ц а
и з м е р е н и е

2 0 2 1
г о д

2 0 2 2
г о д

2 0 2 3
г о д

2 0 2 4
г о д

2 0 2 5
г о д

К о н к р е т н о

п л а н

п л а н

п л а н

п л а н

1

Доля утилизации (сортировки ) бытовых отходов в связи с их образование м

%

8 , 5

1 3 , 7

1 9 , 2

2 3 , 5

2 8 , 2

      Показатели, установленные в рамках национального проекта "Жасыл Қазақстан", утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 12 октября 2021 года №731, в связи с образованием твердых бытовых отходов с декомпозицией Министерства экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан, вновь утверждены и увеличены показатели доли их утилизации до 2025 года. План на 2022 год планируется собрать 164 000 тонн отходов и переработать 40 200 тонн отходов. Процентная доля-24,5%.План на 2023 год планируется собрать 166 000 тонн отходов и переработать 45 700 тонн отходов. Процентная доля- 27,5%. Процентная доля-24,5%. План на 2024 год планируется собрать 168 000 тонн отходов и переработать 50 600 тонн отходов. Процентная доля-30,1%. План на 2025 год планируется собрать 170 000 тонн отходов и переработать 57 120 тонн отходов. Процентная доля-33,6%.

Таблица 6. накопленная, отсортированная, процентная доля отходов по Казалинскому району на 2022-2025 годы.

Казалинский район

2022год

2023год

2024год

2025год

В комплекте

18300

17900

18150

18450

Обработанный, отсортированный

2520

3439

4280

5212

Процентная доля

13,7

19,2

23,5

28,2

2.ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ, ПУТИ ДОСТИЖЕНИЯ ПОСТАВЛЕННЫХ ЦЕЛЕЙ И СООТВЕТСТВУЮЩИЕ МЕРЫ

2.1 Повышение осведомленности населения о рациональной системе сбора, утилизации и переработки твердых бытовых отходов, включая раздельный сбор, предотвращения несанкционированного сжигания коммунальных отходов

      Для организации рациональной и экологически безопасной системы управления коммунальными отходами важна осведомленность и поддержка населения.

      Повышение осведомленности населения о рациональной системе сбора, утилизации и переработки ТБО, включая раздельный сбор находится в компетенции местного исполнительного органа района. Работа с населением - долгосрочный процесс, который необходимо проводить на постоянной основе.

      В этой связи акимату Казалинского района необходимо проводить данную работу на ежегодной основе в рамках Закона "О государственном социальном заказе, государственном заказе на реализацию стратегического партнерства, грантах и премиях для неправительственных организаций в Республике Казахстан" (далее - Закон). Одним из основных сфер реализации государственного социального заказа - охрана окружающей среды (ст.5). Государственные гранты предоставляются на основе конкурсного отбора неправительственным организациям (далее – НПО), включенным в Базу данных неправительственных организаций (ст. 6-1).

      При проведении осведомительной работы НПО разработает

      План информационной работы с населением по обращению с коммунальными отходами.

      Первоочередное внимание будет сосредоточено на ключевых группах заинтересованной общественности:

      -образовательные учреждения: педагогический состав, технический персонал, ученики;

      -детские сады: воспитатели и дети;

      -юридические лица: медицинские учреждения, дома культуры, торговые центры, магазины;

      -волонтеры, группы активистов и НПО;

      -сотрудники местных исполнительных органов;

      -работающее и неработающее (домохозяйки, пенсионеры, дети)

      План информационной работы должен включать в себя:

      -Информирования населения по внедрению раздельного сбора органических коммунальных отходов и их восстановления, в том числе путем компостирования;

      -Распространение брошюр о компостировании пищевых отходов в домах;

      -Информирование по предотвращению несанкционированного сжигания коммунальных отходов;

      -Информирование о созданных специальных местах для сбора РСО, ОЭЭО, медицинских, строительных и крупногабаритных отходов, образующихся у физических лиц (жителей);

      -Информирование населения по заключению публичных договоров, оплате за услуги по сбору и транспортировке ТБО согласно утвержденным тарифам;

      -Публикации в местных СМИ о способах безопасного обращения с отходами. В местных газетах и журналах предлагается разместить статьи, направленные на ознакомление общественности о проблеме, связанной с управлением отходами, и с требованиями, по правильному обращению с отходами;

      -Экологические акции в школах, разъясняющие порядок сортировки отходов на дому и раздельное складирование в контейнеры для пластика, стекла и макулатуры в пос.Теренозек;

      -Проведение ежегодного социологического опроса в целях оценки уровня удовлетворенности населения экологическим качеством жизни;

      -Ознакомительные визиты на полигон ТБО пос.Айтеке би и сортировочной линий (после запуска) для школьников;

      -Создание волонтерских клубов в школах с целью пропаганды и общественного контроля за деятельностью обращением с отходами в поселке и с/о и др.

      Акимат района, поселка и с/о будут играть ключевую роль в повышении осведомленности населения, распространении информации и поддержке инициатив по предотвращению образования отходов, а также создании соответствующих условий для сбора, вывоза и переработки отходов. Все мероприятия должны проводиться в сотрудничество с отделами акимата по культуре и спорту, ЖКХ, местными общественными объединеньями и т.д.

2.2 Организация регулярного вывоза коммунальных отходов

      Для обеспечения доступа сельского населения к услугам регулярного вывоза коммунальных отходов необходимо выполнить:

      -закуп специализированного транспорта для сбора и регулярного вывоза коммунальных отходов;

      -определить компаний по сбору и транспортировке ТБО посредством проведения конкурса (тендера);

      -разработать и внедрить систему сбора оплаты услуг за транспортировку отходов согласно утвержденным тарифам физическими лицами, пользующиеся централизованной системой сбора ТБО на основании публичных договоров;

      -своевременный и экономически обоснованный пересмотр, индексация тарифов на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО;

      Закуп специализированного транспорта для сбора и регулярного вывоза коммунальных отходов

      Для организации регулярного вывоза коммунальных отходов (статья 365 пункт 5 ЭК РК) из с/о необходимо провести закуп специализированного транспорта для сбора и вывоза коммунальных отходов (в количестве 3-4 ед.). Создание и функционирование необходимой инфраструктуры для субъектов предпринимательства по управлению отходами входит в компетенцию местных исполнительных органов районов (ст.365 ЭКРК). Приобретение инфраструктуры по сбору, транспортировке, обезвреживанию, использованию и переработке отходов возможно в рамках Плана мероприятий по охране окружающей среды области (согласно ст.29 ЭК РК), местного бюджета, с привлечением частных инвестиций.

      Согласно приложению 4 ЭК РК в План мероприятий по охране окружающей среды в сфере управления отходами можно включатьть:

      •внедрение технологий по сбору, транспортировке, обезвреживанию, использованию и переработке любых видов отходов, в том числе бесхозяйных;

      •строительство, реконструкция заводов, цехов и производств, приобретение и эксплуатация установок:

      -полигонов для складирования любых видов отходов;

      -по сбору, транспортировке, переработке, сортировке, утилизации и захоронению отходов;

      -по сбору и переработке вторичных материальных ресурсов;

      -по получению сырья или готовой продукции, связанных с извлечением полезных компонентов из отходов (переработкой хвостов обогащения, вскрышных и вмещающих пород, золошлаков, металлургических шлаков, техногенных минеральных образований);

      Согласно статье 29 ЭК РК закуп специализированного транспорта для сбора и вывоза коммунальных отходов (в количестве 4 ед.) необходимо провести в рамках Плана мероприятий по ООС Кызылординской области на 2025-2027.

      Организовать регулярный вывоз коммунальных отходов в Казалинском районе предлагается по следующей схеме

      В пос. А й т е к е б и , вывоз ТБО будет проводиться ежедневно. При этом согласност.58 Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления" сроки хранения отходов в контейнерах при температуре 0оС и ниже – не более трех суток, при плюсовой температуре – не более суток.

      Из с/о Казалинского района отходы будут вывозиться согласно утвержденному графику путем объезда улиц сельских округов (например, один раз в неделю).

      Для обеспечения своевременного сбора и транспортировки отходов необходимо закупить специализированный транспорт в количестве 4 единицы.

      Для эксплуатации специализированного транспорта необходимо определить компанию по сбору и транспортировке ТБО на основе конкурса и передать на доверительное управление транспортное средство.

Определение компаний по сбору и транспортировке ТБО

      Согласно ст. 367 ЭК РК определение участников рынка по сбору ТБО осуществляется посредством проведения конкурса (тендера) в соответствии с главой 4 Закона РК "О государственных закупках".

      После выбора компании для выполнения услуг по сбору и вывозу коммунальных отходов из поселка Айтеке би и сельских округов, необходимо установить общие правила, условия и график предоставления этих услуг. При определении компании согласно требованиям экологического законодательства, необходимо установить следующие минимальные требования к потенциальным участникам конкурса по сбору и транспортировке ТБО:

      1)наличие регистрации в государственном электронном реестре разрешений и уведомлений, субъектов предпринимательства в сфере управления отходами в соответствии с требованиями статьи 337 Кодекса;

      2)иметь подкласс 38110 "Сбор неопасных отходов", 38210 "Обработка и удаление неопасных отходов" по общему классификатору видов экономической деятельности;

      3)наличие транспортных средств, оснащенные спутниковыми навигационными системами, в собственности и (или) в аренде;

      4)наличие на праве собственности и/или аренды отапливаемые производственные помещения для стоянки, хранения, технического обслуживания и ремонта автотранспортных средств;

      5)располагать квалифицированным управленческим и техническим персоналом для оказания услуг по вывозу коммунальных отходов;

      6)субъекты предпринимательства, осуществляющие сбор и транспортировку ТБО, должны иметь договор с субъектами предпринимательства, осуществляющие сортировку отходов при доставке на сортировочный комплекс, либо производить сортировку самостоятельно;

      7)субъекты предпринимательства, осуществляющие сбор и транспортировку ТБО, должны иметь договор с субъектами предпринимательства, осуществляющие восстановление и удаление неопасных отходов, а также в случае при доставке на сортировочный комплекс опасных составляющих коммунальных отходов;

      8)субъекты предпринимательства, осуществляющие сбор и транспортировку ТБО, при доставке к субъектам предпринимательства, осуществляющим захоронение, договор с оператором полигона на прием отходов".

      Для повышения качества услуг по сбору и вывозу ТБО необходимо заключение долгосрочных контрактов на управление коммунальными отходами на конкурентной основе. Долгосрочные контракты позволять субъектам по сбору и вывозу ТБО вкладывать собственные средства в развитие компаний. По результатам долгосрочных контрактов можно увидеть и оценить результаты выполненных работ. Рассмотреть варианты заключения контрактов минимум на 5 лет.

      Разработка и внедрение системы сбора оплаты услуг за транспортировку отходов согласно утвержденным тарифам физическими лицами, пользующимися централизованной системой сбора ТБО на основании публичных договоров.

      Для обеспечения своевременного сбора оплаты за услуги по сбору и вывозу отходов акимату совместно со специализированной компанией по сбору и вывозу отходов (победитель конкурса) необходимо разработать и внедрить систему сбора утвержденного тарифа среди населения.

      Для охвата всего населения Казалинского района сбором тарифа предлагается разместить договор публичной оферты на сайтах специализированной компании. Затем на основании договора проводить сбор оплаты путем обхода каждого жилого дома с предоставлением талона об оплате или другим способом.

      Также в акимату Казалинского района необходимо рассмотреть возможность создания единого расчетно-финансового центра для всех коммунальных услуг, что увеличит прозрачность и собираемость средств.

      Своевременный и экономически обоснованный пересмотр, индексация тарифов на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО.

      Тариф на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО для Казалинского района действует с 2023 года. За неблагоустроенные дома (один житель платит 252,42 тенге в месяц), за благоустроенные дома (один житель платит 210,35 тенге в месяц).

      В законодательных актах РК не регламентированы сроки пересмотра и утверждения тарифов. Поэтому во многих городах и населенных пунктах тариф не пересматривается по 5-7 лет. Вследствие чего экономическое состояние специализированной компании ухудшается, компании работают в убыток, нет возможности повышения заработной платы сотрудникам и т.д. Такой риск существует и для Казалинского района.

      В июне 2023 года совместно с МЭПР РК и Агентством по защите и развитию конкуренции РК принята Дорожная карта по развитию конкуренции в сфере управления ТБО, где для формирования справедливого тарифа для бизнеса и населения необходимо пересматривать тариф на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО 1 раз в 2 года.

      Поэтому Программа включает меру по своевременному и экономически обоснованному пересмотру, индексация и утверждение тарифов с учетом современных реалий и инфляционных процессов в стране и районе.

      Своевременный пересмотр тарифов позволит сбалансировать деятельность выбранной специализированной организаций и предъявлять соответствующие требования к качеству их услуг.

2.3 Внедрение раздельного сбора отходов в Казалинском районе

      Для внедрения системы раздельного сбора необходимо выполнение следующих мер:

      -закуп контейнеров для внедрения раздельного сбора ТБО (сухая и мокрая фракции);

      -приведение в соответствие санитарным-эпидемиологическим требованиям контейнерных площадок и контейнеров для сбора ТБО в пос. Айтеке би;

      -приведение в соответствие с требованиями законодательства контейнеров для РСО в пос. Айтеке би;

      -организация специальных мест для сбора КГО и строительных отходов, образующихся у населения.

Закуп и установка контейнеров для раздельного сбора ТБО

      На сегодняшний день в поселке Айтеке би установлено 1435 контейнеров для комбинированного сбора и накопления отходов. Также в поселке Айтеке би установлены 120 пластамассовых 120-литровых штук и 10 решеток для раздельного сбора пластика в городе Казалы. Данное количество контейнеров для сухой фракции ТБО является недостаточным для охвата всех жителей поселка раздельным сбором.

      Согласно требованиям экологического законодательства раздельный сбор отходов у источника образования является обязательным требованием. В соответствии со ст. 321 ЭК РК раздельный сбор осуществляется по следующим фракциям:

      1)"сухая" (бумага, картон, металл, пластик и стекло);

      2)"мокрая" (пищевые отходы, органика и иное).

      Для внедрения системы раздельного сбора отходов МИО обеспечивает (приказ и.о. МЭГПР РК от 2 декабря 2021 года № 482) установку необходимого количества контейнеров для раздельного сбора (не менее 2) на контейнерных площадках, что определяется исходя из численности населения, норм накопления отходов, сроков их хранения и других необходимых факторов.

      Согласно требованиям законодательства необходимо внедрить раздельный сбор ТБО. мусоровывозящей компаний необходимо наблюдать заполняемость контейнеров, при необходимости дополнить количество контейнеров или увеличить количество вывозов. Так как утвержденные нормы образования для Казалинского района очень низкие.

      В поселке Айтеке би на сегодняшний день уже установлено около 1435 контейнеров, из них используются 1261. Согласно действующей практике, в поселке Айтеке би в частном секторе контейнеры устанавливаются из расчета 1 контейнер 1 двор. При этом стоит отметить, что данные контейнеры устанавливаются силами и на средства самих жителей.

      Для организации централизованного вывоза ТБО в посҰлке Айтеке би предлагаем контейнеры установить из расчета 2 контейнера (сухая и мокрые фракции) на 4 двора в частном секторе с ежедневным графиком вывоза.

      Предварительный расчет необходимого количества контейнеров приведен в Плане мероприятий. Точное количество контейнеров будет уточнено после определения мест размещения контейнеров, утверждения графика вывоза, а также учета мнения населения.

      Средняя норма накопления по Казалинскому району по неблагоустроенному сектору (частные дома)

Наименование сельских округов

Годовая норма м3 на 1
человека

Кол-во планируемого образуемого объема м3
ТБО в год

1

кент Айтеке би

1,19

5488,87

2

город Казалинск

1,11

1740,79

3

а/о Акжонский

1,15

757,11

4

а/о Алгинский

1,14

1740,79

5

а/о Арандинский

1,16

1244,38

6

а/о Арыкбалыкский

1,09

768,53

7

а/о Басыкаринский

1,29

504,74

8

а/о Бозкольский

1,26

776,07

9

а/о Бирликский

1,18

1161,65

10

а/о Карашенгельский

1,31

2314,64

11

а/о Кольарыкский

1,19

970,64

12

а/о Кумжиекский

1,16

864,69

13

а/о Кызылкумский

1,24

970,64

14

а/о Майдакульский

1,02

757,11

15

а/о Майлыбасский

1,18

757,11

16

а/о Муратбаевский

1,13

1740,79

17

а/о Уркендеуский

1,26

1244,38

18

а/о Сарбулакский

1,11

768,53

19

а/о Сарыкольский

1,28

504,74

20

а/о Тасарыкский

1,29

776,07

21

а/о Шакенски

1,15

1161,65

ВСЕГО


40187,28

      Как видно из таблицы нормы разнятся по сельским округам, это связано с индивидуальным подходом к накоплению отходов местных жителей.

      Каждый контейнер для раздельного сбора отходов будет промаркирован (надпись) на казахском и русском языках, включая:

      -информационную наклейку/надпись о собираемом виде (фракции) отходов;

      -данные о собственнике контейнера (наименование, телефон);

      -организации, обслуживающей контейнер.

      В случае нанесения маркировки на цветные контейнеры, она будет выполнятся контрастным цветом.

      Также необходимо обеспечить раздельный вывоз раздельно собранных отходов для дальнейшего восстановления на специализированных предприятиях.

      Приведение в соответствие санитарным-эпидемиологическим требованиям контейнерных площадок для сбора ТБО

      В пос. Айтеке би установлены 20 контейнерных площадок для сбора ТБО. Контейнерные площадки не соответствуют санитарным-эпидемиологическим требованиям установленным Санитарным правилам "Санитарно-эпидемиологические требования к сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления".

      Акимату пос. Айтеке би необходимо провести инвентаризацию контейнерных площадок, определить точное количество площадок, которое требует ремонта, обеспечить площадки достаточным количеством контейнеров для сухой и мокрой фракции.

      Контейнерные площадки на центральных улицах и на территории юридических лиц, госучреждений в поселке и во всех с/о необходимо обеспечить твердым покрытием и оградить с трех сторон на высоту, исключающую возможность распространения (разноса) отходов ветром, но не менее 1,5 м. Контейнерные площадки должны быть размещены на расстоянии не менее 25 м от жилых и общественных зданий и иметь подъездные пути для транспорта.

      Организация раздельного сбора и восстановления опасных составляющих коммунальных отходов.

      Опасные составляющие коммунальных отходов (электронное и электрическое оборудование, ртутьсодержащие отходы, батарейки, аккумуляторы и прочие опасные компоненты) должны собираться раздельно и передаваться на восстановление специализированным предприятиям (ст. 365 ЭК РК).

      Ртуть содержащие отходы (РСО)

      Для организации системы сбора РСО у населения МИО осуществляют:

      –контроль за установкой и обслуживанием специальных универсальных контейнеров, устанавливаемых для сбора РСО, образовывавшихся у населения;

      –контроль и организацию деятельности органов управления объектом кондоминиума, которые обязаны обеспечивать меры по сохранности специальных универсальных контейнеров, осуществлять взаимодействие со специализированным предприятием, обслуживающим контейнера, обеспечивать свободный доступ к ним, вести разъяснительную работу с жильцами, не допускать складирование в контейнер посторонних предметов, наклеивание на контейнер посторонних реклам, объявлений и т.д.;

      –организацию переработки ртутьсодержащих энергосберегающих ламп, находившихся в употреблении у населения путем выделения средств для приобретения работ (услуг) специализированных предприятий на реализацию комплекса мер по демеркуризации для населения и на ремонт (замену) контейнеров для РСО.

      Приобретение работ (услуг) специализированных предприятий на реализацию комплекса мер по демеркуризации для населения и на ремонт (замену) контейнеров для РСО МИО будет проводить посредством конкурса (тендера) в соответствии с ЭК РК, Главой 4 Закона Республики Казахстан "О государственных закупках" и Правилами управления коммунальными отходами, приказ и.о. МЭГПР РК от 28 декабря 2021 года № 508.

      В настоящее время в поселке Айтеке би установлено 105 специальных универсальных контейнеров для сбора ртутьсодержащих отходов. Данные контейнеры требует ремонта или замены. В этой связинеобходимо провести ремонт (замену) контейнеров в пос. Айтеке би согласноутвержденному бюджету на 2023-2024 гг.

Электронное и электрическое оборудование

      МИО должны принимать меры, направленные на увеличение доли раздельного сбора ОЭЭО от населения, включая, но не ограничиваясь проведением информационных компаний, конкурсов, лекций.

      Для организации системы сбора опасных составляющих коммунальных отходов у населения необходимо принятие следующих мер:

      *Создание стационарных или передвижных пунктов/точек сбора опасных бытовых отходов, таких как батарейки, электронное и электрическое оборудование.

      *Обеспечение информирования населения об организованных пунктах приема отходов и пропаганды безопасного обращения с ними.

      *Укрепление сотрудничества с АО "Жасыл Даму", осуществляющим функции оператора расширенной ответственности производителя с целью покрытия части расходов на сбор и утилизацию отходов.

      Для сбора ОЭЭО необходимо предусмотреть стационарные пункты приема. Пункты приема могут быть созданы в магазинах (отделах магазинов, торговых точках), осуществляющих реализацию указанных товаров.

      Внедрение раздельного сбора опасных составляющих коммунальных отходов и создание пунктов вторичного сырья позволит достичь целевой показатель по раздельному сбору.

Раздельный сбор и восстановление опасных составляющих коммунальных отходов у юридических лиц

      Опасные оставляющие коммунальных отходов образующиеся у юридических лиц вне зависимости от вида деятельности, также должны собираться раздельно и передаваться на восстановление специализированными организациями (предприятиям) (ст. 365 ЭК РК).

      Все государственные учреждения и бюджетные организации Казалинского района должны будут заключить договоры на услуги по управлению с опасными отходами. Акимату пос.Айтеке би и акиматам с/о необходимо провести профилактическую работу с юридическими лицами и государственными учреждениями.

Организация раздельного сбора органических коммунальных отходов и их восстановления, в т.ч. пут      ем компостирования.

      Стимулирование раздельного сбора органических коммунальных отходов и их восстановления, в том числе путем компостирования находятся в компетенции МИО районов (ст. 365 ЭК РК).

      Также согласно п. 19 Правил управления коммунальными отходами МИО районов, сел, поселков, сельских округов проводят информационные кампании для населения по внедрению компостирования органических отходов в секторе индивидуальной жилой застройки (частный сектор).

      Компостирование представляет собой технологию переработки отходов, которая основана на их естественном биоразложении. По этой причине компостирование широко применяется для переработки отходов, имеющих органическое происхождение. Сегодня существуют технологии компостирования как пищевых отходов, так и для неразделенного потока.

      Компостирование органических отходов может происходить как непосредственно в домашних хозяйствах, так и централизованно. Непосредственно в домашних хозяйствах компостирование происходит либо просто в компостных ямах, либо с применением специальных компостирующих аппаратов.

      Особенностью Казалинского района является образования органических отходовот животноводства. Данные виды отходов захораниваются на временных местах

      захоронения ТБО в каждом сельском округе совместно с коммунальными отходами. На полигоне ТБО пос. Айтеке би необходимо предусмотреть компостную установку. Органические отходы будут вывозиться на специально оборудованную площадку, где и будет происходить закладка компоста. В последствии такой компост можно использовать для нужд в сельском хозяйстве и на приусадебных участках в качестве удобрения для посевных площадей и при рекультивации мест временного хранения отходов.

      В организациях и учреждениях (например, в школах), где образуется достаточно большое количество биоразлагаемых отходов и имеется подсобное хозяйство, компостирование может производиться в индивидуальном порядке.

      Также необходимо в рамках государственного социального заказа и деятельности МИО проводить широкую осведомительную работу среди населения и юридических лиц по применению компостирования.

Организация специальных мест для сбора КГО и строительных отходов, образующихся у населения.

      Согласно пункту 19 Требовании к раздельному сбору отходов приказ и.о. МЭГПР от 2 декабря 2021 года № 482 МИО организуют место площадью не менее 12 м2 с покрытием и ограждением для строительных и крупногабаритных отходов, образующихся у физических лиц (жителей).

      Физические и юридические лица, осуществляющие строительство или ремонт недвижимых объектов, согласно пункту 17 Требований к раздельному сбору отходов приказ и.о. МЭГПР от 2 декабря 2021 года № 482 производят самостоятельный вывоз строительных и крупногабаритных отходов в специальные места, организованные местными исполнительными органами.

      Акимату пос. Айтеке би и акиматам с/о необходимо в дальнейшем определить специально организованные места для сбора КГО и строительных отходов от населения. Специальные места для строительных и КГО можно разместить вблизи полигонов ТБО.

      Сбор строительных отходов необходимо осуществлять, как правило, одним из следующих способов: сбор в мешки с последующей их загрузкой в бортовой или самосвальный автомобиль; складирование отходов навалом с последующей перегрузкой в бортовой или самосвальный автомобиль.

2.4 Развитие системы переработки и утилизации коммунальных отходов

      Для развития системы переработки и утилизации коммунальных отходов будут выполнены следующие мероприятия:

      -Усиление взаимодействия с представителями местного бизнес сообщества по выявлению возможностей и заинтересованности путем проведения встреч, круглых столов и др.

      -Усиление взаимодействия МИО со специализированными предприятиями по восстановлению отходов расположенными в г. Кызылорда.

Усиление взаимодействия с представителями местного бизнес сообщества по выявлению возможностей и заинтересованности.

      Для развития системы утилизации и переработки коммунальных отходов в Казалинском районе необходимо усиление взаимодействия со всеми предприятиями, которые осуществляют деятельность на территории района.

      Поддержка и содействие МИО инициативам бизнеса дает возможность развивать переработку отходов на местах.

      Необходимо проводить различные встречи, круглые столы по взаимодействию МИО и бизнеса, и других заинтересованных сторон для обсуждения предложении в сфере управления отходами, установки пунктов приема вторичного сырья и контейнеров, для привлечения инвестиций и создания мощностей по переработке и утилизации раздельно собранного вторичного сырья, КГО и строительных отходов, биоразлагаемых отходов, опасных составляющих коммунальных отходов и пр.

Усиление взаимодействия МИО со специализированными предприятиями по восстановлению отходов

      Для увеличения доли переработки отходов необходимо раздельно собранные фракции из пос. Айтеке би и извлеченное вторичное сырье (бумага, картон, пластик, стекло и др.)) на сортировке полигона ТБО необходимо направлять для переработки на существующие специализированные предприятия в г. Кызылорда.

      В последующем предлагается организовать и рассмотреть возможности переработки полученного сырья до готовой продукции в самом Казалинском районе с привлечением заинтересованного бизнеса.

2.5 Экологическое рациональное управление полигонами

      Обеспечение безопасного захоронения коммунальных отходов является важной задачей для охраны окружающей среды, т.к. в Казалинском районе, преобладающим способом обращения с коммунальными отходами является их захоронение.

      На сегодняшний день захоронение коммунальных отходов в Казалинском районе осуществляется на местах временного захоронения коммунальных отходов. Всего в Казалинском районе 10 мест временного захоронения отходов. Данные места специально выделены акиматами поселков. Территории мест временного захоронения огорожены в целях защиты от разброса отходов.

      Одной из важных стратегических задач является уменьшение количества свалок и обеспечение того, чтобы имеющиеся полигоны или новые планирующиеся к строительству полигоны соответствовали экологическим и санитарным нормам.

      Для уменьшения количества мест временного захоронения отходов планируется:

      -строительство полигона ТБО с установкой сортировочной линии в поселке

      -закрытие и постепенная рекультивация действующих мест временного захоронения отходов

      Данные меры направлены на улучшение управления отходами, снижение загрязнения окружающей среды и обеспечение устойчивого использования земельных ресурсов в Казалинском районе.

Информация О ситуации по полигонам ТБО в Казалинском районе

      В Казалинском районе 21 населенных пункта. Полигонов твердо-бытовых отходов (далее – ТБО) – 1 .

      Из 1 полигона ТБО акты на землю имеются на 1 ТБО, зарегистрировано в юстиции 1.

      В целях улучшения экологической обстановки в поселке Айтеке би, являющемся центром Казалинского района, в 2015 году из областного бюджета выделено 22 894,0 тыс. тенге на строительство полигона по приемке и обезвреживанию твердых бытовых отходов, строительство которого полностью завершено к концу года.

      С 2016 года по сегодняшний день функционирует типовой полигон захоронения бытовых отходов. Типовой полигон, находящийся на балансе аппарата акима поселка Айтеке би, передается по договору доверительного управления предпринимателям и юридическим лицам путем государственных закупок.

      Право постоянного землепользования на земельные участки для строительства объекта полигона установлено постановлением акимата области от 11 декабря 2015 года №264. Для поэтапного решения вопросов, связанных с управлением твердыми бытовыми отходами, в 2015 году из областного бюджета выделено 22 894,0 тыс. тенге на строительство полигона захоронения твердых бытовых отходов на земельном участке площадью 5 га, переданном в поселок Айтеке би.

      С 2016 года по сегодняшний день действует типовой полигон захоронения бытовых отходов. На 2019 год в г. Казалы направлены бюджетные заявки на сумму 4850,0 тыс. тенге и на сумму 25535,0 тыс. тенге, необходимые для разработки технико

      -экономического обоснования на строительство полигонов размещения твердых бытовых отходов, отвечающих санитарно-экологическим требованиям последнего образца в г. Муратбаев, Басыкара, Кумжиек, Карашенгель, Көларык, Оркенды, Арыкбалык.

      По данным заявкам в 2019 году в г. Казалы из районного бюджета выделено 4850,0 тыс. тенге. На основании процедуры государственных закупок ТОО "Мунайгазинженеринг" было признано победителем, 22 апреля 2019 года на основании договора №24 были выполнены работы, проектирующим учреждением в соответствии с письмом от 22 июля 2019 года № 136/1/19 указано, что предоставленный земельный участок не соответствует санитарно-эпидемиологическим правилам и Экологическому кодексу Республики Казахстан. В соответствии с этим, отделом строительства, архитектуры и градостроительства Казалинского района, акиматом города Казалы проведены исследования, которые выявили отсутствие на территории города Казалы земельного участка, соответствующего санитарно- эпидемиологическим правилам и Экологическому кодексу Республики Казахстан.

      Время эксплуатации полигона в поселке Айтеке би 20 лет, объем захоронения (массы) отходов полигона 392 тыс. 025,6 тонн, на сегодняшний день захоронено 69 тыс. 810 тонн отходов, на остальные годы объем захоронения отходов на полигоне 322 тыс. 215,6 тонн. Полигон находится в 6 км от поселка Айтеке би. Доля охвата населения услугами по сбору и транспортировке ТБО по району составляет 57 процентов.

      1. Услугами по сбору и вывозу отходов занимается ТОО "Казалинский Коркем Сервис" в поселке Айтеке би (мусор юридических и физических лиц), 4 единицы техники в том числе; 2 специальных автотранспорта, 2-ЗИЛ автотранспорта. В ТОО "Учебный центр Автотех" 5 единиц техники в том числе; 5-ЗИЛ ММЗ, а железнодорожные вокзалы и центральные рынки вывозят мусор самостоятельно, 2 трактора техники. Производство в г. Казалы в АПК "Казалы келісім", техника; 2-Газ 53, 1 - трактор МТЗ с прицепом.

      2. Количество заключенных договоров с указанными учреждениями: 1) по ТОО" Казалинский Коркем Сервис " физические лица 640, юридические лица 90, предприниматели 171, всего 901 человек. Это партнерство работает через контейнер для мусора. 2) по ТОО "Учебный центр Автотех " 20 физических лиц, 16-юридических лиц и предпринимателей, всего 36 лиц. Данное товарищество занимается чистотой улиц поселка, средства выделяются из бюджета. 3). В АПК "Казалы келісім" 81 физическое лицо, юридическое лицо -6, предприниматель-6, всего 93 человека. Это заведение занимается чистотой всех улиц города. Средства выделяются из местного бюджета.

      3. В общем районе размещено 1827 контейнеров для размещения отходов, в том числе 243 контейнера для установки ртутьсодержащих ламп в количестве 130 штук и раздельного сбора мусора. Из них многоэтажных жилых домов установлено 53 шт.

      4. площадь земель, предоставленных для строительства полигонов по району, составляет 28,5 га. Из них в поселке Айтеке би предоставлено 5 га, в городе Казалы-3,5 га, в остальных 20 населенных пунктах-1 га, получен государственный акт. Право постоянного землепользования на земельные участки для строительства объекта полигона установлено постановлением акимата области от 11 декабря 2015 года №264.

      5. в 2023 году по району образовалось 17900 тонн отходов, из которых Отсортировано 19,2 процента.

      На 2023 год объем отходов, перевезенных на полигон, составил 17900 тонн.

      Современное состояние полигона удовлетворительное, работает в своей степени. Заполняемость 52 процента.

      Полигон находится на балансе акимата поселка Айтеке би, доверительным управляющим является индивидуальный предприниматель Жалгасбек Д.

      В дальнейшем планируется строительство мусоросортировочного комплекса при полигоне по управлению отходами.

      Анализ управления отходами в динамике за последние три года

      В связи отсутствием учета образования и самостоятельного вывоза мусора жителями определить объемы штучных изделий, таких как пластиковые отходы, стеклотара и других отходов не представляется возможным.

      Учитывая то, что населением не ведется учет образования отходов штучных изделий, количественные и качественные показатели таких отходов при разработке Программы управления отходов, учитываться не будут. Тем временем, в ходе анкетирования населения сельских округов были определены виды и способы утилизации отходов на долю жителей. Эти данные использованы при определении целей и задач настоящей Программы.

      Жители населенных пунктов указывают примерный объем образования золы и навоза. При этом, более чем три четверти золы и более половины объема навоза используется в быту в виде удобрения, твердого топлива в бытовых печках и т.д.

      На территории Казалинского района организации, занимающиеся сбором и транспортировкой мусора, отсутствуют. Во всех сельских округах осуществляется самовывоз ТБО населением.

      Отсутствуют контейнера для раздельного сбора и хранения ТБО.

      Анализ мероприятий по управлению отходами

      Мероприятия по управлению отходами за последние 3 года не проводились.

      Описание и анализ выделенных средств в динамика за последние три года

      В период с 2021 по 2023 годы из районного бюджета и областного бюджета не выделялись денежные средства на сбор отходов, а также на открытие промышленных площадок по сельским населенным пунктам.

3. НЕОБХОДИМЫЕ РЕСУРСЫ

      Бюджет Программы: Указание общего бюджета, выделенного на реализацию Программы управления отходами. Это включает в себя как начальное финансирование, так и ожидаемые дополнительные расходы на всем протяжении выполнения Программы.

      Источники финансирования: государственные бюджеты, местные налоги, гранты и другие.

      Финансирование на инвестиции: Указание финансирования, выделенного на инвестиционные проекты, такие как строительство сборочных пунктов, перерабатывающих заводов и приобретение необходимой техники.

      Источником финансирования мероприятий Программы по управлению отходами являются местный бюджет, областной бюджет.

      Человеческие ресурсы:

      Персонал: Определение необходимого числа сотрудников, их квалификации и роли в реализации Программы.

      Обучение и развитие персонала: Описание планов по обучению и развитию персонала для обеспечения успешной реализации Программы.

      Инфраструктура:

      Инфраструктура для сбора и транспортировки отходов: Указание состояния и планов по модернизации инфраструктуры для сбора, транспортировки и временного хранения отходов.

      Инфраструктура для переработки и утилизации: Описание состояния и планов по строительству и модернизации перерабатывающих заводов и соответствующей инфраструктуры.

      Технологические ресурсы:

      Техническое оборудование: Указание необходимого технического оборудования для эффективной реализации Программы.

      Информационные системы: Описание информационных систем и программного обеспечения, необходимых для мониторинга и управления управлением отходами.

      Партнерские отношения:

      Партнеры и сотрудничество: Указание на партнерские отношения с организациями, предприятиями и НПО, которые могут предоставить дополнительные ресурсы или экспертизу.

      Гражданское общество: Описание мер для вовлечения общественности и добровольцев в реализацию Программы.

      Временные рамки:

      График выполнения: Установление временных рамок для реализации ключевых этапов Программы, включая начало и завершение проектов и мероприятий.

      Мониторинг и оценка: Описание системы мониторинга и оценки для постоянного контроля за прогрессом и результатами.

4. МОНИТОРИНГ РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ

      Контроль за реализацией Программы по управлению коммунальными отходами осуществляется на постоянной основе заместителем первого руководителя МИО, ответственного за реализацию государственной политики в области управления коммунальными отходами. Контроль за реализацией Программы будет осуществляться на основе мониторинга выполнения плана мероприятий.

      Мониторинг Программы осуществляется путем формирования отчета о реализации Программы. В отчете излагается описание реализованных мероприятий, достигнутые результаты, фактические объемы финансовых средств, направленных на их реализацию, а также причины невыполнения мероприятий и отсутствия результатов, запланированных на отчетный период.

      В целях информирования населения и общественности на Интернет-ресурсе акимата Казалинского района будут размещаться отчеты о реализации Программы, промежуточный, раз в полгода до 15 июля текущего отчетного и годовой до 30 января следующего года. Годовой отчет формируется по итогам предыдущего года.

5. ОЖИДАЕМЫЙ СОЦИАЛЬНО-ЭКОНОМИЧЕСКИЙ ЭФФЕКТ

      Реализация Программы улучшит экологическую ситуацию Казалинском районе и повысит целевые показатели района и деятельности МИО в сфере управления коммунальными отходами.

      В процессе реализации Программы в целях создания эффективной системы управления коммунальными отходами будут реализованы следующие меры:

      *Повышена осведомленность населения о правильном обращении с коммунальными отходами;

      *100% охват сбором и вывозом коммунальных отходов;

      *Определена компания по сбору и транспортировке ТБО;

      *Обновлена инфраструктура для раздельного сбора отходов

      *Закуплен специализированный транспорт для организации регулярного вывоза коммунальных отходов;

      *Строительство полигонов ТБО с сортировочными линиями, соответствующих требованиям законодательства;

      *Осуществление закрытия территории, мест временного захоронения коммунальных отходов в Казалинском районе;

      Таким образом, реализация комплекса мероприятий в рамках настоящей Программы позволит создать эффективную систему управления коммунальными отходами в Сырдарьинском районе, увеличит количество сбора, сортировки и переработки ТБО и позволит минимизировать негативное влияние отходов на окружающую среду, соответственно повысит целевые показатели города.

      В целом Программа будет способствовать существенному улучшению качества и условий жизни граждан Казалинского района.

6. ПЛАН МЕРОПРИЯТИЙ ПО РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ

      Для достижения целей и выполнения задач разработан ПЛАН мероприятий по реализации Программы, который приведен ниже.

      План мероприятий сгруппирован по задачам и показателями, указаны сроки и ответственные исполнители. План мероприятий обеспечивает комплексный подход и координацию работ всех ответственных исполнителей Программы с целью достижения ожидаемых результатов.

      Мероприятия по строительству, включая разработку типовой технической и проектной документации, включенные в Программу, должны предусматривать использование наилучших доступных техник, обеспечивающих энергосбережение и повышение энергетической эффективности деятельности в сфере управления коммунальными отходами,

      Корректировка Плана мероприятий осуществляется по мере необходимости, при наличии обоснованных предложений по результатам мониторинга. По результатам мониторинга, в случае обнаружившейся невозможности достижения поставленных целей, задач и целевых показателей определяются иные мероприятия и принимаются меры по выявленным проблемным вопросам.

      По результатам мониторинга Отдел ЖКХ выносит решения, нацеленные на:

      -повышение эффективности реализации запланированных мероприятий (определению иных мероприятий) в целях достижения установленных целей и задач Программ;

      -принятие мер по выявленным проблемным вопросам.

      Отдел ЖКХ как заказчик Программы осуществляет следующие функции:

      формирует и обеспечивает единый централизованный комплексный подход к решению задач в сфере управления коммунальными отходами на территории Казалинского района, координируя действия всех исполнителей Программы;

      1)взаимодействует с Акиматом Казалинского района по финансовым затратам на реализацию Программы за счет бюджетных средств.

      2)осуществляет взаимодействие с акиматом поселка и акиматами с/о по вопросам реализации мероприятий Программы;

      3)осуществляет мониторинг реализации мероприятий Программы, выносит результаты мониторинга для обсуждения на заседаниях Общественного совета;

      4)осуществляет корректировку мероприятий, целевых показателей, затрат на реализацию мероприятий Программы, в том числе на основании поступивших предложений с обоснованием необходимости внесения соответствующих изменений в Программу;

      5) участвует в проверках хода реализации мероприятий Программы;

      6)размещает Программу, а также информацию о ходе реализации мероприятий Программы на официальном сайте акимата Казалинского района.

      План мероприятий по реализации Программы по управлению коммунальными отходами Казалинского района на 2024-2028 гг. годы

№ п/п

Мероприятия

Срок выполнения

Средства для
реализации
мероприятий

Примечание

1

2

3

4

5

1

Своевременная разработка нормативных документов

2024 год

Не требует финансирования


2

Проведение мониторинга в течение 2 лет для выявления обьемов и ведением учета по перерабатываемым отходам (пластмасса, стеклотара, бумага)

2024-2025 год

МБ


3

Определение необходимого числа внештатных сотрудников, проводящих мониторинговые данные по образованию и накоплению объҰмов отходов

2025 год

МБ


4.

Оплата труда внештатным сотрудникам, проводящим мониторинговые данные по образованию и накоплению объҰмов отходов

2025-2026 год

МБ


5

Корректировка ПУО на основании мониторинговых данных за последние 2 года

2026 год (4 квартал)

МБ


6

Приобретение специализированной техники для вывоза отходов ТБО в количестве 1 ед.

2025 год

ОБ, МБ


7

Проведение мероприятий разъяснительного характера о недопустимости несанкционированного размещения отходов в необорудованных местах населением

2024-2028 год

Не требует финансирования


8

Сбор, транспортировка и утилизация отходов производства и потребления, проведение мероприятий направленных на предотвращение загрязнения окружающей среды

2025-2028 год

Не требует
финансирования МИО


  Приложение 1

      База данных субъектов предпринимательства, участников рынка ТБО, осуществляющих сбор, сортировку, транспортировку, переработку, захоронение ТБО на территории г. Кызылорда, а также, наличие данных субъектов в реестре МЭПР РК

Наименование

Сфера деятельности

Город

ФИО

Адрес

Телефон

Е-mail

Наличие в реестре МЭПР

 
1

ТОО
"ТемірЖас- Group"

Сбор и утилизация не опасных и нефть содержащих отходов;
•Утилизация шин и автопокрышек
•Утилизация аккумуляторов
•Масла отработанные
•Лом металлов
•Производственные отходы строительного характера
•Использованная упаковка
•Отходы эмульсий и смесей нефтепродуктов
•Отходы лакокрасочных средств
•Пластик, пластиковая тара из-под пестицидов, от дезинфицирующих и моющих средств
•Тара металлическая, загрязненная ЛКМ, нефтепродуктами, химическими реагентами
•Бытовая техника, оргтехника, потерявшая свои потребительские свойства
•Медицинские отходы (класса Б, В).

г.Кызылорда

Руководитель Керимбердиев Нурлан Жасаралович

Трасса Кызылорда- Кумколь 116км.

8 (747) 561-02-
10
8 (777) 561-02-
10

temirjas@mai l.​ru

ДА

 
2

ТОО
"AkDiEr"

•Повторное применение отходов;
•Транспортировка отходов;
•Ликвидация загрязнений;
•Очистка резервуаров, бочек;
•Сбор и утилизация металлолома; Сбор и утилизация металлолома;

г.Кызылорда

Руководитель Шагатаева Айдана Болатбековна

Желтоксан, 11е, 1Б

8 (7242) 702-
500
8 (702) 800-60-
50

too_akdier@m ail.​ru

ДА

 
3

ТОО "EcoOil Group"

Сбор неопасных отходов

Кызылорда

Руководитель Куанышбаев Кайрат Балтабекович

ул. Хон Бен До, д.
150

8(777)256-44-
11


 
НЕТ

 
4

ТОО "Серпін LTD"

Сбор, обработка и удаление отходов; утилизация отходов

г.Кызылорда

Руководитель Данышманов Береке Ишенбаевич

ул.Коркыт Ата,257



 
ДА

 
5

ТОО "Ком хоз Жаңақорған"

Сбор опасных и неопасных отходов;

г.Кызылорда

Руководитель Садвакасов Нурлан Шамшидинов
ич

п.Жанакорган, ул. Курмангазы дом 25

87781423316


 
НЕТ

 
6

ТОО "Барша- К"

контроль над сбором и распределением отходов

г.Кызылорда

Руководитель Султанов Мухамед Абусагатови ч

ул. Шевченко,64

275062

muha_sul@ma il.​ru

ДА

 
7

ТОО "Тандем Петролеум"

контроль над сбором и распределением отходов

г.Кызылорда

Руководитель Оспанов Жанболат
Амантаевич

Микрорайон Саулет, Ул Жетибай
Ондирбаев, 15

87021115444
87053589846

aitbay.seidulda yev@​mail.​ru tandem.petrole
ym@​mail.​ru

ДА

 
8

ТОО
"Gangnam Service"

Рекультивация и прочие услуги в области удаления отходов

г.Кызылорда

Руководитель Жумаев Азизхан Бахытович

мкр. Астана 11

270173, 27-
27-90

abzal22- 79@​mail.​ru

НЕТ

9

ТОО
"Куанышбек"

Сбор и сортировка отходов

г.Кызылорда

Руководитель Мадинова Зоя

Аральский район, г.Аральск, Айманова 21 А


tookuanyshbek @​mail.​ru

ДА

10

ТОО "Тимур company"

Утилизация нефтесодержащих отходов

г.Кызылорда

Руководитель Бельгибаев
Сергей Олегович

Хон Бом До 20

87242259192


НЕТ

12

ТОО "ММБ- МЕТАЛЛ"

Прием и переработка металла. ПриҰм черного и цветного лома

г.Кызылорда


улица Кирпично- Заводская, 2



НЕТ

13

ТОО
"Smart Rubber"

Утилизация шин

г.Кызылорда

Акпанбето вСерик Абдрахманович

ул. Каратогай 43,

8 (707) 250-
00-87
8 (701) 250-00-
87


НЕТ

14

ТОО
"Карахан и-2010"


г.Кызылорда

Жумаев Азизхан Бахытжанович


87013341244


ДА

  Приложение 2

      Методика определения показателей Программы по управлению коммунальными отходами Казалинском районе на 2024-2028 гг.

Наименование целевого показателя

Периодичность и сроки формирования
целевых показателей

Обоснование

Описание методики расчетов

1

Охват населения сбором и вывозом ТБО

По истечении одного года с момента утверждения Программы.

Показатель соответствует Концепции по переходу РК к Зеленой экономике и необходим для определения доли населения, имеющей доступ к услугам по сбору и вывозу ТБО.

Показатель можно получить путем деления количества жителей (количество человек) согласно выставленным счетам на общее количество населения района.

2

Охват раздельным сбором

По истечении одного

Показатель соответствует

Показатель формируется путемделения количества раздельно собранной сухой фракции ТБО (пластик, картон и отходы бумаги, стекло, металлические банки) в тоннах на общее количество образования ТБО (коммунальных отходов) в тоннах, выражая результат в процентах. Показатель по отдельным опасным видам отходов также формируется путем деления количества раздельно собранных опасных отходов (РСО, ОЭЭО и медицинские), на общий расчетный объем образования опасных отходов исходя из морфологического состава ТБО, выражая результат в процентах.


(населения или города):
- по фракциям
- отдельным опасным видам отходов
(медицинских и ртутьсодержащих, ОЭЭО

года с момента утверждения Программы

Национальному проекту
"Зеленый Казахстан".

3

Доля переработки и утилизации ТБО (от объема образования)

По истечении одного года с момента утверждения Программы.

Показатель соответствует Концепции по переходу РК к "зеленой" экономике и Национального проекта "Жасыл Казахстан".

Показатель получают путем деления количества всех переработанных и вторично использованных твердых бытовых отходов города (включая опасные составляющие коммунальных отходов), в том числе раздельно собранных отходов, отсортированных на полигоне и вторичных ресурсов, на общее количество всех образовавшихся ТБО (коммунальных отходов) в районе, выражая результат в процентах.

4

Закрытие и рекультивация полигона ТБО в соответствии с экологическими требованиями

По истечении одного года с момента утверждения Программы.

Показатель соответствует Концепции по переходу РК к зеленой экономике

Показатель предполагает количество объектов, по которым завершены работы по рекультивации и ликвидации.


Қазалы ауданының 2024-2028 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламасын бекіту туралы

Қызылорда облысы Қазалы аудандық мәслихатының 2024 жылғы 28 қазандағы №301 шешімі

      Қазақстан Республикасы Экологиялық кодексінің 365-бабының 3-тармағының 1) тармақшасына сәйкес, Қазалы аудандық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

      1. Қазалы ауданының 2024-2028 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламасы осы шешімнің қосымшасына сәйкес бекітілсін.

      2. Осы шешім оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазалы аудандық мәслихатының төрағасы Ғ.Әліш

  Қазалы аудандық мәслихатының
2024 жылғы 28 қазандағы
№ 301 шешіміне қосымша

Қазалы ауданының 2024-2028 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламасы

Мазмұны

      Терминдер және анықтамалар

      Биоыдырайтын қалдықтар - анаэробты немесе аэробты ыдырауға қабілетті қалдықтар, соның ішінде бау-бақша және саябақ қалдықтары, сондай-ақ тамақ өнеркәсібінің қалдықтарымен салыстырылатын тамақ қалдықтары, макулатура.

      Қалдықтарды көму – қалдықтарды алу ниетінсіз, шектеусіз мерзім аралығында қауіпсіз сақтау үшін арнайы бекітілген орындарда жинау.

      Коммуналдық қалдықтар – тұтыну қалдықтары, құрамына кіретіндер:

      1) аралас қалдықтар және қағаз бен картон, шыны, металл, пластмасса, органикалық қалдықтар, ағаш, тоқыма, қораптар, пайдаланылған электрлік және электрондық жабдықтар, батареялар мен аккумляторлар секілді үй шаруашылығында бөлек жиналған қалдықтар;

      2) аралас қалдықтар және өзінің сипаты мен құрамы бойынша үй шаруашылығындағы қалдықтарға ұқсас болып келетін басқа көздерден бөлек жиналған қалдықтар.

      Ірі көлемді қалдықтар – шаруашылық әрекет барысында (тұрмыстық техника, жиһаз және басқалары) өзінің тұтынушылық қасиетін жойған және өзінің көлемі бойынша тек мамандандырылған көлік құралдарымен ғана тасымалдау мүмкіндігі бар тұтыну қалдықтары.

      Тұтыну қалдықтары – адамның тіршілігі барысында түзілген қалдықтар, толық немесе ішінара өзінің тұтынушылық қасиетін жойған өнімдер және (немесе) бұйымдар, олардың қораптары және басқа заттар немесе олардың қалдықтары, агрегатты күйіне қарамастан, пайдалану мерзімі немесе жарамдылық мерзімі өтіп кеткен, сонымен қатар, меншік иесінің өз бетінше немесе құжат арқылы тұтыну қалдығы разрядына өткізілген қалдықтар.

      Электрондық және электрлік жабдық қалдықтары – Жарамсыз немесе қолданыстан шыққан, қалдық қатарына жатқызылатын электрондық және электрлік жабдықтар, сонымен қатар, оның тораптары, бөліктері, бөлшектері.

      Тамақ қалдықтары - тамақ өнімдерін өндіру және тұтыну нәтижесінде түзілетін тамақ өнеркәсібінің қалдықтарымен салыстырылатын қалдықтар.

      Қалдықтарды көму полигондары - қалдықтарды алу ниетінсіз, арнайы жабдықталған, экологиялық, құрылыс және санитарлық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкес келетін орынға тұрақты орналастыру.

      Қалдықтарды бөлек жинау - ары қарай мамандандырылған басқаруды жеңілдету мақсатында түрлері немесе топтары бойынша бөлек жиналған қалдықтар.

      Қалдықтарды жинау – жеке және заңды тұлғалардан мамандандырылған ұйымдарға ары қарай қайта қалпына келтіруге немесе жоюға бағыттау мақсатында қалдықтарды қабылдауды ұйымдастыру бойынша іс-әрекеттер.

      Құрылыс қалдықтары - ғимараттарды, құрылыстарды, өнеркәсіптік нысандарды, жолдарды, инженерлік және басқа коммунакциялардың құрылысы немесе оларды бұзу, сұрыптау, қайта жабдықтау, жөндеу (соның ішінде капиталдық) барысында түзілетін қалдықтар.

      Тұрмыстық қатты қалдықтар - қатты күйдегі коммуналдық қалдықтар.

      Қалдықтарды тасымалдау – жинау, сұрыптау, қайта өңдеу, қалпына келтіру және (немесе) жою барысында түзілген, жинақталған қалдықтарды мамандандырылған көлік құралдары көмегі арқылы тасымалдаумен байланысты іс-әрекеттер.

      Қалдықтар жою – термикалық, химиялық немесе биологиялық үдерістер нәтижесінде көлемі маңызды түрде төмендейтін және (немесе) қалдықтардың физикалық жай-күйі мен химиялық құрамы өзгеретін, бірақ өнім өндіру немесе энергия алу мақсатында қолданылмайтын қалдықтарды жою тәсілі.

      Қалдықтарды басқару - қалдықтар түзілгеннен бастап, соңғы жойғанға дейінгі жүзеге асырылатын операциялар.

      Тұрмыстық қатты қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесі – меншік нысаны және іс-әрекет түріне қарамастан, тұрғын үйлерде және (немесе) жеке тұрған ғимараттарда (құрылыстарда) тұратын немесе өзінің іс-әрекетін жүзеге асыратын, сонымен қатар, меншік иелігінде контейнерлік алаңдары мен контейнерлері жоқ, немесе жалпы пайдаланылатын жерде тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау және тасымалдау қызметін жүзеге асыру үшін контейнерлік алаңдары мен контейнерлері бар жеке және заңды тұлғаларды қамтамасыз ету мақсатында жергілікті атқарушы органмен ұйымдастырылатын жүйе.

      Бағдарлама Паспорты

Атауы

Қазалы ауданының 2024-2028 жылдарға арналаған коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламасы

Бағдарламаны әзірлеуге негіз

Қазақстан Республикасының 2021 жылғы 2 қаңтардағы № 400-VI ҚРЗ Экологиялық кодексі.
Жергілікті атқарушы органдарға коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі Бағдарламаны әзірлеу бойынша әдістемелік ұсынымдар, ҚР Экология және табиғи ресурстар министрлігінің 18.05.2023 ж. №154п бұйрығы.

Бағдарламаны әзірлеуге жауапты мемлекеттік орган

"Қазалы аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" КММ

Бағдарламаның Мақсаты

Коммуналдық қалдықтарды тұрақты әкетуді ұйымдастыру және экологиялық заңнама талаптарына сәйкес коммуналдық қалдықтарды тиімді басқару үшін қажетті инфрақұрылымды құруды ұйымдастыру.

Бағдарламаның Міндеттері

1.Бөлек жинауды қоса алғанда, қатты тұрмыстық қалдықтарды жинаудың, кәдеге жаратудың және қайта өңдеудің ұтымды жүйесі туралы халықтың хабардарлығын арттыру, рұқсатсыз коммуналдық қалдықтарды өртеудің алдын-алу туралы ақпараттандыру;
2.Коммуналдық қалдықтарды тұрақты әкетуді ұйымдастыру; 3.Коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды енгізу; 4.Коммуналдық қалдықтарды қайта өңдеу және кәдеге жарату жүйесін дамыту;
5.Полигонды экологиялық тұрғыдан тиімді басқару

Күтілетін нәтижелер

Қалдықтарды дұрыс өңдеу бойынша халықтың хабардарлығы артты;
Тұрақты түрде коммуналдық қалдықтарды шығару ұйымдастырылды;
ҚТҚ жинау және тасымалдау үшін инфрақұрылым құрылды (контейнерлер, контейнерлік алаңдар, қоқыс таситын көліктер); Қалдықтарды бөлек жинау енгізілді;
Қалдықтарды кәдеге жарату және қайта өңдеу үлесі ұлғайды; Көмуге жіберілетін қалдықтардың көлемі азайтылды; Қалдықтарды қауіпсіз көму қамтамасыз етілді.

Қаржыландыру көлемі

Қаржыландыру көлемі 2025-2027 жылдарға арналған Қазалы ауданында коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы іс-шараларды қаржыландыруға жергілікті атқарушы органдарға бөлінген бюджет қаражатының санына қарай есептелетін және айқындалатын болады.

 
Бағдарлама орындаушылары

Қазалы қалалық әкімшілігі (Қазалы қаласы); 2.Әйтеке би кенттік әкімшілігі; 3.Ақжон ауылдық округі; 4.Алға ауылдық округі ; 5.Аранды ауылдық округі; 6.Арықбалық ауылдық округі ; 7.Басықара ауылдық округі; 8.Бозкөл ауылдық округі ; 9.Бірлік ауылдық округі; 10.Қарашеңгел ауылдық округі; 11.Құмжиек ауылдық округі ; 12.Қызылқұм ауылдық округі ; 13.Майдакөл ауылдық округі. 14.Майлыбас ауылдық округі; 15.Мұратбаев ауылдық округі; 16.Өркендеу ауылдық округі, 17.Сарбұлақ ауылдық округі; 18.Сарыкөл ауылдық округі; 19.Тасарық ауылдық округі; 20.Шәкен ауылдық округі .21.Көларық ауылдық округі
Коммуналдық қалдықтарды жинау, әкету, қалпына келтіру және көму жөніндегі субъектілер, мемлекеттік мекемелер, әлеуметтік объектілер, заңды тұлғалар, жеке кәсіпкерлер, ҮЕҰ, халық және т.б. мүдделі тараптар.

Кезең

Кезең 5 жыл: 2024 – 2028 ж.ж.

Кіріспе

     


      Қазалы ауданы — Қазақстанның Қызылорда облысы құрамындағы әкімшілік бірлік. Аудан орталығы-Әйтеке би кенті. Қазалы ауданы Қызылорда облысында орналасқан. Аудан 44°51'00' солтүстік ендікте және 61°59'24' шығыс бойлықта орналасқан, батысында Арал ауданымен шектеседі. Жер бедері тегіс. Климаты континентальды. Қаңтардың орташа температурасы-9-13°С, шілде 26-28°с. атмосфералық жауын-шашынның жылдық мөлшері 100-150 мм. аумақ бойынша Сырдария өзені ағып жатыр. Топырақ сұр және қоңыр, такыр, сортаң және құмды (Арал маңындағы Қарақұм, Қызылқұм) [4]. Аудан аумағы бойынша Самара — Шымкент автомобиль жолы және Орынбор — Ташкент темір жолы (Қандыағаш — Арыс учаскесі) өтеді. 1867 жылы Ресей империясының Сырдария облысы құрылды, Қазалы қаласы осы облыстың Қазалы уезінің әкімшілік орталығына айналды. 1958 жылы 10 қарашада аудан орталығы Қазалы қаласынан Новоказалинск кентіне көшірілді. Қазалы ауданының аумағында Жалаңтөс бахадур, Әйтеке, Жанқожа, Ақтан, Ашабай және Сырлыбай, Жылқыайдар мен Жетес, Үмбет пен Еркімбет және т.б. ұлы батырлар мен билер өмір сүрді. Аудан аумағында Орақ-батыр, Жанқожа-батыр кесенелері орналасқан.Қазалы ауданы 19 ауылдық округтен тұрады, онда 42 ауылдық елді мекен, 1 қалалық әкімшілік, 1 кенттік әкімшілік бар.Аудан халқының саны 78 517 адамды құрайды:

      1. Қазалы қалалық әкімшілігі (Қазалы қаласы);

      2. Әйтеке би кенттік әкімшілігі (Әйтеке би қалалық үлгідегі кент);

      3. Ақжон ауылдық округі (Майдакөл ауылы);

      4. Алға ауылдық округі (Түктібаев ауылы);

      5. Аранды ауылдық округі (Аранды ауылы, Қожабахы ауылы);

      6. Арықбалық ауылдық округі (Жанқожа батыр атындағы ауыл);

      7. Басықара ауылдық округі ауылдық округі (Басықара ауылы);

      8. Бозкөл ауылдық округі (Бозкөл ауылы);

      9. Бірлік ауылдық округі (Бірлік ауылы);

      10. Қарашеңгел ауылдық округі (Шитүбек ауылы, Жалантос батыр ауылы, Кубек станциясы, Өрек ауылы);

      11. Құмжеке ауылдық округі (Алтай разъезі, Қожақазған ауылы, Мәдениет ауылы, Ойында разъезі, Пиримов ауылы, тапа ауылы);

      12. Қызылқұм ауылдық округі (Ажар ауылы, Кәукей ауылы);

      13. Майдакөл ауылдық округі (Бекарыстан би ауылы).

      14. Майлыбас ауылдық округі(Ақсуат ауылы, Байқожа ауылы, Бірлік ауылы, Майлыбас ауылы, разъезд 99, разъезд 101, разъезд 102);

      15. Мұратбаев ауылдық округі( Мұратбаев ауылы);

      16. Өркендеу ауылдық округі(Жанкент ауылы),

      17. Сарбұлақ ауылдық округі(Сарыкөл ауылы);

      18. Сарыкөл ауылдық округі(Абай ауылы, Жұбан ауылы);

      19. Тасарық ауылдық округі(Лақалы ауылы, Тасарық ауылы, Тасөткел ауылы);

      20. Шәкен ауылдық округі (Шәкен ауылы, Шили ауылы, Шолқұм ауылы).

      21. Көларық ауылдық округі (Ақтан батыр атындағы ауыл);

      Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі іс-шаралардың сипаттамасы: коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесіне тұтынушылар (жеке және заңды тұлғалар), коммуналдық қалдықтарды жинау, әкету, қайта өңдеу, кәдеге жарату және жою қызметтерін ұсынатын ұйымдар, жергілікті атқарушы органдар және басқа да уәкілетті органдар кіреді. "Ластаушы" қағидатына сәйкес коммуналдық қалдықтарды басқаруға байланысты барлық шығындарды коммуналдық қалдықтардың пайда болу көздері-тұтынушылар өтеуге міндетті. Бұдан шығатыны, коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін модернизациялау мен дамытудың жалғыз көзі тұтынушылардың көрсетілген қызметтер үшін төлейтін қаражаты болып табылады.

      Елді мекен аумағынан коммуналдық қалдықтарды жинаудың, әкетудің, қайта өңдеудің және жоюдың тұтынылған қызметтерін өлшеуге мүмкіндік беретін есепке алу аспаптарының болмауы коммуналдық қалдықтардың пайда болуының барлық объектілерінен (халық, әлеуметтік мақсаттағы объектілер және т. б.) коммуналдық қалдықтардың жинақталу нормаларының болуын талап етеді

      Коммуналдық қалдықтардың жинақталу нормасы-бұл белгілі бір елді мекеннің тұрғындары мен шаруашылық жүргізуші субъектілерінен уақыт бірлігіне (күн, жыл) есепті бірлікке (адамға) түзілетін коммуналдық қалдықтардың мөлшері.

      Жинақтау нормаларының функционалы:

      1. Арқылы тұтынушылардың мүдделерін қорғау:

      а) абоненттер санына емес, тек белгілі бір нормаға арналған шығындарды есептеу.

      б) осы қызметтер нарығындағы бәсекелестікті күшейту жолымен көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру.

      2. Көрсетілетін қызметті берушілердің мүдделерін қорғау:

      а) шарттық қатынастардың негізі болып табылатын нормалар мүлдем болмаған объектілерге арналған нормаларды анықтау;

      б) Бизнестің мүдделілігі, осы қызмет түрлерін, жұмыстарды ұсынудағы инвестициялық тартымдылық;

      в) рұқсат етілмеген ҚТҚ полигондарының санын азайту.

      Коммуналдық қалдықтардың жинақталу нормалары елді мекеннің коммуналдық қалдықтарын басқару жүйесіне әсер ететін негізгі фактор болып табылады. Бір есептік бірлікке жиналатын коммуналдық қалдықтардың мөлшері туралы сенімді ақпарат болашақта коммуналдық қалдықтардың пайда болу көлемін жоспарлауға мүмкіндік береді, соның есебінен елді мекенде коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеудің барлық тізбегін ұйымдастыруға мүмкіндік береді.

      Коммуналдық қалдықтарды жинаудың сенімді нормаларының маңыздылығы жоғары: артық өндіріс қуаттылығына алып келеді, ал кемшілік ауданда қажетті санитарлық жағдайларды (рұқсат етілмеген полигондардың пайда болуы), коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы кәсіпорындардың тұрақты қаржылық жағдайын қамтамасыз етпейді.

      Коммуналдық қалдықтарды жинаудың нақты нормаларын бекіту ауданды санитарлық тазартумен айналысатын кәсіпорындарға тікелей экономикалық тиімділікті қамтамасыз етеді. Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеуді басқару жүйесіне жаңа нормаларды енгізу жоғарыда аталған кәсіпорындардың кірістерінің өсуіне әкеледі. Осылайша, жаңа нормалар тарифтерді экономикалық негізделген деңгейге жақындатуға мүмкіндік береді және коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы инфрақұрылымды дамытуға ықпал етеді және осы саланың инвестициялық тартымдылығын арттырады.

      Негізгі нормативтік-құқықтық құжаттар Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі, Қазақстан Республикасы Экология, Геология және табиғи ресурстар министрінің 2021 жылғы 01қыркүйектегі № 347 бұйрығымен бекітілген Коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормаларын есептеудің үлгілік қағидалары, экология министрінің бұйрығымен бекітілген қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге халық үшін тарифті есептеу әдістемесі болып табылады, Қазақстан Республикасының геологиясы және табиғи ресурстары жөніндегі 2021 жылғы 14 қыркүйектегі № 377 бұйрығымен бекітілген.

      Қалдықтарды басқарудың 2023 жылға арналған бағдарламасын әзірлеу пп сәйкес байланысты.1 б 4. Қазақстан Республикасы Экологиялық Кодексінің 365-бабы, аудандардың, аудандық және облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаларды әзірлеуді ұйымдастырады. Қалдықтарды басқару бағдарламасы қалдықтарды басқарудың негізгі стратегиялық құжатына айналады.

      Қалдықтарды басқару бағдарламасы экологиялық рұқсаттың ажырамас бөлігі болып табылады.

      1. ҚАЗАЛЫ АУДАНЫНДАҒЫ КОММУНАЛДЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ БОЙЫНША АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ

      1.1 Коммуналдық қалдықтардың түзілу, жинау және қайта өңдеу көлемі

      Коммуналдық қалдықтарды басқару қалалар мен елді мекендердің инфрақұрылымының маңызды бөлігі болып табылады және ол қоршаған ортаның сапасы мен тұрғындардың денсаулығына тікелей әсер етеді. Бұл бөлім аудандағы қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайын бағалауға арналған. Жағдайды талдау қалдықтарды басқару жүйесіндегі проблемалар мен кемшіліктерді анықтайды және жақсарту аймақтарын анықтайды.

      Қолданыстағы инфрақұрылым.

      Ауылдық округтерде қалдықтарды жинау, тасымалдау және өңдеу объектілері мен жүйелері жоқ. Қатты тұрмыстық қалдықтармен жұмыс істеуге байланысты мәселелерді кезең-кезеңімен шешу үшін Әйтеке би кенті, Қазалы қаласы және ауданның 19 ауылдық округі бойынша сұралып отырған жер учаскелерін таңдау бойынша алдын ала жұмыстар жүргізілді, қалдықтарды орналастыру және кәдеге жарату объектілерін салу үшін жер учаскелеріне тұрақты түрде баратын жалпы ауданы 28,5 гектар жер учаскелеріне облыстық жер комиссиясының оң қорытындылары қабылданды өндіріс және тұтыну жер пайдалану құқығы облыс әкімдігінің 2015 жылғы 11 желтоқсандағы №264 қаулысымен белгіленген. Тұрғындар қалдықтарды есепке алмай-ақ, қалдықтарды жинау үшін белгілі бір орындарға қоқысты өз бетінше шығарады.

      Қоршаған ортаға және адам денсаулығына теріс әсер еткеніне қарамастан, кейбір тұрғындар тұрмыстық пештерде пластик, тері, тоқыма қалдықтарын жағады. Жергілікті тұрғындар тұрмыстық пештерде жағу кезінде мұндай қалдықтардың қауіпті қасиеттері туралы білмейді.

      Қазіргі уақытта аудан тұрғындарында ҚТҚ жинауға арналған металл контейнерлер жоқ, сондықтан олар өздерінің жеке аумақтарында өз қалдықтарын жинауға мәжбүр. Сондай-ақ полигонға қалдықтарды шығарумен айналысатын компания жоқ. Осы жағдайлардың барлығы 2021 жылғы 1 қыркүйектегі № 347 білім беру және жинақтау нормаларын есептеудің үлгілік қағидаларына сәйкес нормаларды есептеуге мүмкіндік бермейді. 2-тарау, төменде көрсетілген тармақтар:

      Өлшеуді бастамас бұрын контейнердегі қалдықтарды коммуналдық қалдықтарды жинауды және әкетуді жүзеге асыратын ұйым тегістейді және өлшеуіш сызғыштың көмегімен қалдықтардың көлемі айқындалады;

      Жиналатын қалдықтардың массасы толтырылған контейнерлерді өлшеу және кейіннен коммуналдық қалдықтарды жинау мен әкетуді жүзеге асыратын ұйымның бос контейнердің массасын шегеру жолымен айқындалады;

      Арнайы техниканың (қоқыс тасығыштың) шанағын бір учаскенің түзілген және жинақталған коммуналдық қалдықтарының жалпы көлемімен толық толтырған және басқа учаскелерден одан әрі тиеу мүмкін болмаған кезде қалдықтардың массасын автомобиль таразыларында тиелген және бос машинаны өлшеу жолымен анықтауға жол беріледі;

      Осыған байланысты жинақтау нормаларын есептеу үшін келесі бастапқы деректер пайдаланылды: Сауалнама деректері, халықтың өз қалдықтарын сақтау,басқару,кәдеге жарату және жинақтау көлемі бойынша сауалнамасы; Қазалы ауданының "тұрғын үй- коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" КММ- ден тұрғындар мен үйлердің саны бойынша статистикалық деректер берілген;

      ҚТҚ морфологиялық құрамы

      Қазалы ауданында ҚТҚ морфологиялық құрамын зерттеу жүргізілмеген.

      2020 жылы "Халықаралық жасыл технологиялар және инвестициялық жобалар орталығы" КЕАҚ тұрмыстық қалдықтармен жұмыс істеудің оңтайлы жүйесін анықтау жөніндегі зерттеуге сәйкес, ҚР ірі қалаларында ҚТҚ морфологиялық құрамының орташа көрсеткіштері келесі болып табылады:

      -тамақ қалдықтары-37,2 %

      -пластик-16,2%

      -макулатура -11,1 %

      -шыны-8,9%

      -тоқыма – 2,5%

      -қара және түсті металдар – 1,8%

      -компоненттерді алып тастағаннан кейін коммуналдық қалдықтардың қалдықтары (ұсақ құрылыс қоқыстары, тастар, көше сметалары және т.б.) – 18,2%.

      Осы зерттеуге сәйкес, көптеген қалаларда коммуналдық қалдықтардың негізгі фракциясы биологиялық ыдырайтын (тамақ) қалдықтары болып табылады.

      Ауылдық жерлердегі қалдықтардың морфологиялық құрамы қалаға қарағанда өзгеше. Ауылдық жерлерде, қалдықтардың органикалық бөлігі үй жануарларына беріледі, қағаз және картон қалдықтары, ағаш және басқа материалдар жылыту мақсатында жағылады.

      Қалдықтарды басқару саласын дамыту үшін және де ҚТҚ-ның нақты құрамын анықтау үшін ұзақ мерзімді перспективада морфологиялық құрамға зерттеу жүргізу ұсынылады.

      Коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормалары мен тарифтері

      Қазалы ауданы бойынша коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталуының нормалары Қазалы аудандық мәслихаттың 2022 жылғы 07 қыркүйектегі № 268 шешімі қабылданды. Осы құжатқа сәйкес, жайлы және жайлы емес үй шаруашылықтары үшін бір тұрғынға шаққанда қалдықтардың орташа жылдық түзілу нормасы 0,7635 м3 құрайды.

      Кесте 1. Қазалы ауданы бойынша халық үшін қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге арналған тариф мөлшері

Атауы

Есептік бірлік

Теңге (қосылған құн салығынсыз)

Жайлы үйлер

1 тұрғын айына

193,93

Жайлы емес үйлер

1 тұрғын айына

232,72

Бір бірлігіне (көлем) жылдық тариф

1 текше метр

2327,25

      Қазалы аудандық мәслихатының 2024 жылғы 03 маусымдағы № 253 шешімімен бекітілген.

      Қазалы ауданы бойынша тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және қызметтеріне халық үшін тариф 2024 жылғы 6 наурыздағы Қазалы аудан прокуратурасы ұсынған № 2-1005-24-00228 хатқа сәйкес қайта қаралды.

      Қызылорда облысы Қазалы ауданының тұрғындары үшін ҚТҚ жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге арналған тарифтің есептеулерін жүргізу бойынша жүргізілген жұмыстың қорытындысы бойынша орындаушы келесі қызмет түрлеріне экономикалық негізделген тарифтерді есептеді:

      1. Жайлы үйлер үшін ҚҚС есептемегенде ҚТҚ жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге арналған тариф айына-193, 93 теңге мөлшерінде.

      2. Жайлы емес үйлер үшін ҚҚС есептемегенде ҚТҚ жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге арналған тариф айына-232,72 теңге мөлшерінде.

      1.2 Қолданыстағы коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін бағалау. Қалдықтарды жинау, жинақтау және бөлек жинау

      Халықтың қоқыс жинау және шығару қызметтеріне қол жетімділігі тек ірі және шағын қалаларда ғана қолайлы. Ауылдық жерлерге бұл қызметтердің болмауы немесе жеткіліксіз дәрежесі тән.

      Қазалы ауданында коммуналдық қалдықтарды жинау және жинақтау келесі жолдармен жүзеге асырлады:

      Әйтеке би кентінде жайлы үйлерде қалдық жинау, контейнер алаңдарында орналасқан контейнерлерде жүргізіледі. Әйтеке би кентінде 852 дана темір контейнер бар. Қатты қалдықтар күнделікті контейнерлерден уақытша қоқыс көму орындарына тасымалданады.

      Әйтеке би кентінің жеке секторында, қалдық жинау тұрғындардың шақыруы бойынша, жеке секторда орналасқан контейнерлерде немесе контейнерсіз әдіспен жүргізіледі. Жеке сектор үшін қалдық алып кетудің белгіленген уақыты және кестесі жоқ, тұрғындардың өтініші бойынша жүзеге асырылады.

      Облыстың қалған 19 ауылдық округінде қалдықтарды жинау және шығару, ұйымдастырылған түрде жүргізілмейді. ҚТҚ аулаларда жиналады, пеште жағылады және рұқсат етілмеген жерлерге шығарылады. Шаруа қожалықтары қалдықтарды жинау және шығару үшін көлікпен қамтамасыз етеді.

      Кесте 2. Аудан бойынша қоқыс контейнерлер есебі

Елді мекен атауы

Контейнер саны

Көлемі (сиымдылы ғы)

1

Әйтеке би кенті

852 дана темір

0,750 м/кубтік



358 дана пластмассалық

0,250 м/кубтік



120 дана пластмассалық

120 литрлік



105 дана арнайы қауіпті лампалар салатын




1435 (1261 пайдалануда)


2

Қазалы қаласы

150дана темір

0,750 м/кубтік



25 дана арнайы қауіпті лампалар салатын

-



10 дана сетка

0,750 м/кубтік



185 дана

0,750 м/кубтік

3

Ғ.Мұратбаев ауылдық округі

13 дана темір

0,750 м/кубтік

4

Алға ауылдық округі

18 дана темір

0,750 м/кубтік

5

Ақжона ауылдық округі

24 дана темір

0,670 м/кубтік

6

Аранды ауылдық округі

18 дана темір

0,480 м/кубтік

7

Бірлік ауылдық округі

10 дана темір

500 келілік

8

Майдакөл ауылдық округі

24 дана темір

0,750 м/кубтік

9

Құмжиек ауылдық округі

11 дана темір

0,580 м/кубтік

10

Арықбалық ауылдық округі

13 дана

0,480 м/кубтік

11

Сарыкөл ауылдық округі

11 дана

0,480 м/кубтік

12

Өркендеу ауылдық округі

13 дана

0,480 м/кубтік

13

Көларық ауылдық округі

16 дана


14

Бозкөл ауылдық округі

14 дана


15

Майлыбас ауылдық округі

13 дана


16

Басықара ауылдық округі

12 дана


17

Қызылқұм ауылдық округі

14 дана


18

Қарашенгел ауылдық округі

12 дана


19

Сарыбұлақ ауылдық округі

12 дана


20

Тасарық ауылдық округі

13 дана темір

0,480 м/кубтік

21

Шакен ауылдық округі

12 дана темір



Барлығы:

1913


      Талдау нәтижелері бойынша контейнерлік алаңдарда келесі кемшіліктер анықталды:

      -инфильтраттың топыраққа енуіне ықпал ететін қатты жабынның болмауы.

      -заңнама талаптарына сәйкес, үш жағынан қоршаудың және шатырдың болмауы.

      -қалдықтарды аралас сақтау үшін ескі, тот басқан, мыжылған контейнерлерді (0,750 м/кубтік) пайдалану.

      -қалдықтарды контейнерлерде шығарусыз жағу.

      -көздеген мақсатынан басқа мақсаттарда бөлек жинау үшін торлы ыдыстарды пайдалану.

      Қалдықтарды бөлек жинау

      Әйтеке би кентінің контейнерлік алаңдарында 358 дана пластик қалдықтарына арналған торлы контейнерлер бар. Қазалы қаласында округте пластик қалдықтарын жинауға арналған 10 торлы контейнер орнатылған. Торлы контейнерлерге тұрғындар қалдықтарды аралас түрде жинайды, сұрыптамайды. Әйтеке би кентінің торлы контейнерлерінен шыққан қалдықтар да уақытша көму орындарына шығарылады.

      Қазалы қаласында торлы контейнерлерінен қалдықтарды ауыл әкімдігінің күшімен уақытша көму орындарына әкетеді немесе өртейді.

      Қазалы ауданы Әйтеке би кентінде ЖК "Жалғасбек Досмұқасан" қайталама материалдық ресурстарды алу бойынша қоқыс сұрыптауды ұйымдастырады.

      Қазалы ауданында ҚТҚ жинау және әкетумен қамту төмен. Тұрмыстық қатты қалдықтарды ұйымдасқан түрде жинау мен шығарудың болмауы, рұқсат етілмеген полигондардың өсуіне әкелуі мүмкін. Контейнерлік алаңдардың заңнама талаптарына сәйкес келмеуі, контейнерлердің жеткіліксіз саны және олардың тозуы, контейнерлердегі қалдықтарды жағу антисанитариялық жағдай туғызады.

      Қалдықтарды тасымалдау

      Әйтеке би кентінде жайлы үйлердің контейнерлік алаңдарынан ҚТҚ шығару және тасымалдау күн сайын таңертең қалдықтарды уақытша көму орындарына жүзеге асырылады.Жеке сектордан әкету, тұрғындардың шақыруы бойынша жүзеге асырылады.

      Қалған 19 ауылдық округтарда коммуналдық әкету жүзеге асырылмайды. ҚТҚ аулаларда жиналады, пеште жағылады және рұқсат етілмеген орындарға тұрғындардың өздері шығарады.

      ҚР ЭК-не сәйкес (337-бап) қалдықтарды жинау, сұрыптау және тасымалдау, қауіпті емес қалдықтарды қалпына келтіру және жою бойынша кәсіпкерлік қызметті жоспарлайтын немесе жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілері қызметтің басталғаны туралы ҚР ЭТРМ- не хабарлама беруі тиіс.

      Қалдықтарды сұрыптау, қайта өңдеу

      Қазалы ауданында қоқыс сұрыптау желісі жоқ. Барлық қалдықтар сұрыптаусыз уақытша жерлеу орындарына шығарылады. Дегенмен полигонды сенімгерлікке алған кәсіпкер Д. Жалғасбек өзінің жеке нығыздағыш аппараттарымен сұрыптау жұмыстарын атқаруда. Жылына 1800-2000 тоннадай полигонға көмуге жатпайтын қалдықтарды қолмен сұрыптап Шымкент қаласына өткізуде.

      2024-2026 жылға "Жасыл Даму" акционерлік қоғамының қаржыландыру механизмі арқылы аудан бойынша қалдықтарды сұрыптау және өңдеу саласында жобаны іске асыру жоспарлануда.

      Ауданнан ұсынылған жобаға жеке кәсіпкер Д. Жалғасбек қатысып, тұрмыстық қатты қалдықтарды сұрыптау желісін алуға 109 млн теңгеге құжаттарын тапсырып, жобаның 1 этапы бойынша құжаттары "Өнеркәсіпті дамыту қоры" АҚ-на ұсынылып қабылданды. 2 этапы бойынша тиісті құжаттары тапсырылуда.

      Осы жоба іске асып қаржыландырылса, сұрыптау желісі арқылы аудандағы тұрмыстық қатты қалдықтардың полигонға көмуге жатпайтын қалдықтары жылына 5000 нан 10000 тоннаға дейін сұрыпталатын болады.

      Талдау кезінде Қазалы ауданында қайталама шикізатты сұрыптауды және қайта өңдеуді жүзеге асыратын мамандандырылған кәсіпорындар анықталған жоқ.

      1-қосымшада Қызылорда қаласында ҚТҚ жинау, тасымалдау, сұрыптау және қалпына келтіру жөніндегі қызметті жүзеге асыратын мамандандырылған компаниялардың дерекқоры ұсынылған.

      Қалдықтарды көму

      Қазалы ауданында тұрмыстық қалдықтармен жұмыс істеудің басым әдісі оларды полигондар мен қоқыс алаңдарына көму болып табылады.

      Қалдықтардың таралуынан қорғау мақсатында, уақытша көму орындарының аумақтары қоршалған.

      1.3 Қалдықтардың жекелеген түрлерін басқару жүйесін талдау Құрамында сынап бар шамдардың қалдықтары

      Қазалы ауданында құрамында сынап бар шамдарға арналған контейнерлер

      Әйтеке би кентінде және Қазалы қаласында бар. Әйтеке би кентінде саны 105 дана, ал Қазалы қаласында 25дана. Бұзылған күйдегі контейнерлер жөндеуді және ауыстыруды қажет етеді.

      Контейнерлер пайдалануға жарамсыз болғандықтан, тұрғындар оларды пайдаланбайды. Құрамында сынап бар қалдықтар аулаларда жиналады немесе полигондарға түсіп, қоршаған ортаға зиян келтіреді.

      Қалған 19 ауылдық округтерде құрамында сынабы бар қалдықтарға арналған контейнерлер жоқ.

      Қазалы ауданы әкімдігінде аудандағы құрамында сынап бар қалдықтарды өндіру, жинау және қайта өңдеу көлемі бойынша деректер жоқ.

      ҚР "Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы" 2012 жылғы 13 қаңтардағы № 541-IV Заңына сәйкес Республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары және аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдары халық арасында пайдалануда болған құрамында сынап бар энергия үнемдейтін шамдарды кәдеге жаратуды ұйымдастыруға жауапты.

      Электр және электрондық жабдықтардың қалдықтары

      Жеке тұлғаларда пайда болатын жеке сектордағы электр және электрондық жабдықтардың қалдықтары аулаларда жиналады немесе қалдықтарды уақытша көму орындарына шығарылады. Жайлы үйлерден жалпы контейнерлік алаңға шығарылады.

      ҚР ЭК 365-бабына сәйкес коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктері (электр және электрондық жабдықтардың қалдықтары, құрамында сынабы бар қалдықтар, батареялар, аккумуляторлар және басқа да қауіпті компоненттер) бөлек жиналып, мамандандырылған кәсіпорындарға қалпына келтіруге берілуге тиіс.

      Қазалы ауданы әкімдігінде электр және электрондық жабдықтардың қалдықтарын жинау және кәдеге жарату көлемі бойынша деректер жоқ.

      Ірі және құрылыс қалдықтары

      Ауылдық елді мекендердің ерекшелігі-үлкен көлемді және құрылыс қалдықтары ұзақ уақыт бойы аулаларда жиналады, қайта пайдаланылады немесе стихиялық полигондарға орналастырылады.

      Әйтеке би кентінің аумағында ірі көлемді және құрылыс қалдықтары бөлек жиналмайды, оларды жинауға арналған арнайы орындар жоқ.

      Экологиялық заңнамаға сәйкес жылжымайтын объектілерді салуды немесе жөндеуді жүзеге асыратын жеке тұлғалар құрылыс қалдықтарын ЖАО ұйымдастырған арнайы орындарға өз бетінше әкетуге тиіс.

      ҚР ЭК сәйкес рұқсат етілмеген қоқыс үйінділерінің түзілуін қысқарту мақсатында ЖАО Құрылыс және ірі габаритті қалдықтарды жинайтын арнайы орындарды ұйымдастырып, тасымалдау жөніндегі мамандандырылған компанияны айқындауы тиіс.

      Тамақ қалдықтары

      Іс жүзінде ауылдық жерлерде азық-түлік қалдықтары жануарларға беріледі. Сонымен қатар, көше сметалары, бақша қалдықтары, ағаш және басқа материалдар жылыту мақсатында жағылады.

      Қазалы ауданында бұл түрлермен жұмыс істеу әдістері бірдей: тамақ қалдықтары жануарларға жем ретінде пайдаланылады, бақша қалдықтары өртеу процесіне ұшырайды.

      Әйтеке би кенті жайлы секторда тамақ қалдықтарын бөлек жинау көзделмеген. Аралас тағам қалдықтары контейнерлерде жиналады. Сондай-ақ, білім беру мекемелерінің, балабақшалардың, медициналық мекемелердің және басқа да ұйымдардың тамақ қалдықтары аралас түрде уақытша көму орындарына шығарылады.

      1.4. 2024 - 2028 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтардың түзілу көлемін есептеу

      2028 жылға дейін коммуналдық қалдықтардың пайда болу көлемінің болжамы халықтың өсу болжамын ескере отырып жүргізілді. Қазалы ауданы тұрғындарының санының өсуін болжау үшін, Ұлттық статистика бюросының деректері пайдаланылды. Табиғи өсім аудан бойынша соңғы 3 жылдағы деректерге сүйене отырып, орташа есеппен 470 адамды құрайды.

      3-кестеде халық санының өсуін ескере отырып, қалдықтардың пайда болу болжамы келтірілген.

      Кесте 3. Халықтың өсуін ескере отырып Қазалы ауданындағы коммуналдық қалдықтардың 2028 жылға дейінгі түзілу болжамы.

Атауы

Халықтың нақты саны / қалдықтардың түзілуі

Халықтың жоспарланған саны / ҚТҚ түзілуі

Жылы

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Халық саны

77 343

77 791

77 732

78 517

79 159

79 629

80 099

80 569

81 039

Қалдықтардың түзілу нормасы,
бір тұрғынға, м3

0,977*

0,7635**

ҚТҚ түзілуі, тонна, тонн

1 000

7 000

7 280

10 455

10 542

10 629

10 716

10 803

10 890

      *қалдықтардың түзілу нормасы - 0,977 м3/год (2018- тамыз 2022 ж.)

      ** қалдықтардың түзілу нормасы - 0,7635 м3/год (2022 ж. қыркүйегінен)

      Қазалы ауданындағы қалдықтардың нақты түзілуі 2022 жылдың тамызына дейін қолданыстағы бекітілген қалдықтардың түзілу нормаларын сәйкес келеді.

      Коммуналдық қалдықтардың түзілуінің өсу болжамын есептеу үшін қалдықтардың түзілуінің жаңа нормалары қолданылды. Есептеулер бойынша, коммуналдық қалдықтардың көлемі қалай болғанда да жыл сайын арта түсетіні анық. Бір тұрғынға шаққанда 190,2 кг/жылына қалдықтардың түзілу қарқыны кезінде қалдықтардың көлемі шамамен 7500 тоннаны құрайды, 165,3 кг/жыл болса, 2028 жылға қарай қалдықтардың көлемі жылына шамамен 10 000 тоннаны құрайды.

      Бұл ретте, 2022 жылдың тамызынан бастап қолданысқа енгізілетін жаңа түзілу нормасы дұрыс есептелмегенін, олардың өте төмен екендігін атап өткен жөн. Өйткені Қазақстан Республикасындағы ауылдық елді мекендердегі қалдықтардың түзілуі бір тұрғынға орта есеппен жылына 200-250 кг құрайды. Сондықтан Қазалы ауданында қатты тұрмыстық қалдықтардың түзілу нормаларын қайта есептеу қажет.

     


      1 –сурет-Қазалы ауданының халқының санының өсуін ескере отырып, 2024- 2028 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтардың пайда болу болжамы.

      Халық санының өсуіне байланысты экологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес, Қазалы ауданында коммуналдық қалдықтарды басқарудың тиімді жүйесін құру жөніндегі жұмысты күшейту қажет.

      1.5 Коммуналдық қалдықтарды басқару бойынша ағымдағы жағдайды талдау бойынша қорытындылар

      Қазалы ауданында коммуналдық қалдықтарды басқару бойынша ағымдағы жағдайды талдау қорытындысы бойынша, халықтың коммуналдық қалдықтарды жинаужәне әкетумен қамтылмағаны, ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі мамандандырылған ұйым және қажетті инфрақұрылым жоқ екендігі анықталды. Бағдарлама шеңберінде Қазалы ауданында экологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес коммуналдық қалдықтарды басқарудың ұтымды және экологиялық қауіпсіз жүйелерін ұйымдастыру және келесідей проблемалық мәселелерді шешу қажет:

      -қалдықтарды жинау мен шығарудың ұйымдастырылмауы;

      -контейнерлік алаңдардың санитарлық талаптар мен нормаларға сәйкес келмеуі;

      -контейнерлердің тозуы, қалдықтарды Әйтеке би кентіне араластыру үшін ескі, тот басқан, мыжылған контейнерлерді пайдалану;

      -кейбір контейнерлік алаңдарда, Әйтеке би кентіне қайталама ресурстарды бөлек жинауға арналған контейнерлердің болмауы;

      -ҚТҚ жинау және тасымалдау үшін инфрақұрылымның болмауы (қоқыс таситынкөліктер, сұрыптау желісі);

      -тұрғындарда коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін жинау жүйесінің болмауы (құрамында сынабы бар қалдықтар, электр және электрондық қоршау қалдықтары, медициналық қалдықтар);

      -санитарлық нормалар мен талаптарға сәйкес келетін ҚТҚ полигондарының болмауы;

      -қалдықтарды уақытша жинайтын көптеген орындардың болуы;

      -халықтың қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы хабардарлығы төмен;

      -халықтың бекітілген тарифті қолданбауы;

      -коммуналдық қалдықтарды халық пен заңды тұлғалардың рұқсатсыз орындарға бақылаусыз орналастыруы.

      1.6. Коммуналдық қалдықтарды басқару секторындағы күшті және әлсіз жақтарын, мүмкіндіктері мен қауіптерін талдау

      Коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін объективті талдау үшін оның күшті және әлсіз жақтарын, сондай-ақ бар мүмкіндіктер мен қауіптерді нақты анықтау қажет.

      Кесте 4. Күшті және әлсіз жақтарын, мүмкіндіктері мен қауіптерін талдау

Күшті жақтары

Әлсіз жақтары

Ауданның бағдарламалық құжаттарында нысаналы көрсеткіштер мен индикаторлардың болуы.
Сұрыптау желісі бар жаңа полигон құрылысын жоспарлау.

Қалдықтармен жұмыс істеу бойынша халықтың хабардарлығының төмендігі. ҚТҚ жинау мен әкетудің ұйымдастырылған жүйесінің болмауы.
Халық тарапынан бекітілген тариф үшін төлемнің болмауы.
Қалдықтарды қайта өңдеудің төмен үлесі Коммуналдық қалдықтарды уақытша көму орындарының санитарлық нормалар мен талаптарға сәйкес келмеуі.

Мүмкіндіктер

Қауіптер

Жергілікті бизнесті тарту және олардың ҚТҚ жинауға және өңдеуге қызығушылығын арттыру.
Қалдықтарды басқару инфрақұрылымын дамыту үшін инвесторларды тарту. Заманауи технологиялардың, қайталама шикізаттың әртүрлі түрлерімен жұмыс істеуге арналған қондырғылардың кең ассортиментінің болуы.

Рұқсат етілмеген полигондар санын көбейуі. Қалдықтарды уақытша көму орындарының жиі жануы.
Жаңа полигонды жылдам толтыру.

      Әлсіз жақтарын жою және қауіптердің алдын алу мақсатында ҚТҚ жинау және тасымалдау жүйесінің болмауы, қалдықтарды уақытша көмудің қолданыстағы орындарының санитарлық нормаларға сәйкес келмеуі және рұқсат етілмеген қоқыс үйінділерінің санын ұлғайту, халықтың хабардарлығының төмендігі және т.б. проблемаларды қамтитын көптеген мәселелерді кешенді шешу қажет.

2. ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ МАҚСАТЫ, МІНДЕТТЕРІ ЖӘНЕ НЫСАНАЛЫ КӨРСЕТКІШТЕРІ

      2.1. Мақсаты мен міндеттері

      Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексіне (365-бап, 5-тармақ) сәйкес кенттердің, қалалардың, ауылдық округтердің жергілікті өзін-өзі басқару органдары коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы мемлекеттік саясатты:

      1) органикалық коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды және оларды қалпына келтіруді, оның ішінде компосттау жолымен ынталандыру;

      2) коммуналдық қалдықтарды жүйелі түрде шығаруды ұйымдастыру;

      3) коммуналдық қалдықтарды өңдеу кезінде экологиялық талаптардың сақталуын қамтамасыз ету;

      4) коммуналдық қалдықтарды рұқсатсыз жағудың алдын алу және жолын кесу.

      Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру үшін Бағдарламада мақсаттар, міндеттер мен көрсеткіштер белгіленген.

      Бағдарламаның мақсаты коммуналдық қалдықтарды жүйелі түрде шығаруды ұйымдастыру және экологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес Қазалы ауданында қалдықтарды тиімді басқару үшін қажетті инфрақұрылымды құру болып табылады.

      Бағдарламаның міндеттері:

      1. Бөлек жинауды қоса алғанда, қатты тұрмыстық қалдықтарды жинаудың, кәдеге жаратудың және қайта өңдеудің ұтымды жүйесі туралы халықтың хабардарлығын арттыру, рұқсатсыз коммуналдық қалдықтарды өртеудің алдын-алу туралы ақпараттандыру;

      2. Коммуналдық қалдықтарды тұрақты әкетуді ұйымдастыру;

      3. Коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды енгізу;

      4. Коммуналдық қалдықтарды қайта өңдеу және кәдеге жарату жүйесін дамыту;

      5. Полигонды экологиялық тұрғыдан тиімді басқару.

      2.2. Нысаналы көрсеткіштер

      Қалдықтарды басқару бағдарламасының нысаналы көрсеткіштері нақты, өлшенетін, қол жеткізуге болатын, өзекті және уақыт бойынша шектеулі болуы тиіс (SMART критерийлері). Қалдықтарды басқару бағдарламасы үшін нысаналы көрсеткіштер:

      Полигонға жіберілетін қалдықтардың жалпы көлемін азайту:

      Мақсаты: полигонға жіберілетін қалдықтардың жалпы көлемін 5 жылдық кезеңнің соңына қарай 20%-ға азайту.

      Өлшеу: жыл сайын полигонға жіберілетін тонна қалдықтардың саны.

      Мақсаты: 5 жыл ішінде аудан аумағының 95% - на қалдықтарды бөлек жинау мен сұрыптаудың стандартты тәжірибесіне қол жеткізу.

      Өлшеу: ұйымдастырылған бөлек алымы бар аумақтың пайызы. Парниктік газдар шығарындыларын азайту:

      Мақсаты: қалдықтарды басқару саласындағы барлық қолданыстағы заңнамалық нормалар мен стандарттарға сәйкестікті қамтамасыз ету.

      Өлшеу: сәйкестікті тексеру және тексеру нәтижелері.

      Мақсатты көрсеткіштер қалдықтарды басқару бағдарламасының нақты мақсаттары мен міндеттеріне бейімделуі керек және белгіленген мақсаттарға қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін үнемі бақыланып, бағалануы керек.

      "Жасыл Қазақстан" ұлттық жобасымен "Тұрмыстық қатты қалдықтардың түзілуіне байланысты оларды кәдеге жарату үлесі" 2021-2025жылдарға Қызылорда облысының даму жоспары бекітілген.

      Жоспарда Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министірлігінің декомпозициясымен тұрмыстық қатты қалдықтардың (бұдан әрі-ТҚҚ) түзілуіне байланысты оларды кәдеге жарату үлесі өсіріліп, Қызылорда облысы бойынша кәдеге жарату 2021ж-19,2%, 2022ж-24,5%, 2023ж-27,5%, 2024ж-30,1%, 2025ж-33,6% болып жоспарға өзгеріс енгізілген.

      Осыған орай, 2022 жылға тұрмыстық қатты қалдықтардың түзілу жобасы 18300 тонна, одан кәдеге жарату (сұрыптау) жарату жобасы 2520 тонна-13,7%, 2023 жылға 17900 тонна, одан кәдеге жарату (сұрыптау) 3439 тонна-19,2%, 2024 жылға 18150 тонна, одан кәдеге жарату (сұрыптау) 4280 тонна-23,5% , 2025 жылға 18450 тонна, одан кәдеге жарату (сұрыптау) 5212 тонна-28,2% қалдықтардың сұрыпталуы жоспарлануда.

      -жоғарыдағы жұмыстарға қол жеткізу үшін тұрмыстық қатты қалдықтарды сұрыптап кәдеге жарату жұмыстарына заңды және жеке тұлғаларды тарту ұйымдастырылады.

      2021-2025 жылдарға арналған Қызылорда облысының даму жоспары мақсатты индикаторларының жоспарлы мәндеріне келісу парағы (8-кесте).

      Кесте 5 . Келісу парағы

Мақсатты идикатор

Өлшем бірлік

2021 жыл

2022 жыл

2023 жыл

2024 жыл

2025 жыл

Нақты

жоспар

жоспар

жоспар

жоспар

1

Тұрмыстық қалдықтардың түзілуіне байланысты оларды кәдеге (cұрыптау) жарату үлесі

%

8,5

13,7

19,2

23,5

28,2

      Қазақсатан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы №731 қаулысымен бекітілген "Жасыл Қазақстан" ұлттық жобасы аясында белгіленген көрсеткіштер Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министірлігінің декомпозициясымен тұрмыстық қатты қалдықтардың түзілуіне байланысты оларды кәдеге жарату үлесінің 2025 жылдарға дейінгі көрсеткіштері қайта бекітіліп, арттырылды.

      2022 жылғы жоспар 164000 тонна қалдық жинақталып 40200 тонна қалдық өңделеді деп жоспарлануда. Пайыздық үлесі-24,5%.2023 жылғы жоспар 166000 тонна қалдық жинақталып 45700 тонна қалдық өңделеді деп жоспарлануда. Пайыздық үлесі-27,5%. Пайыздық үлесі-24,5%. 2024 жылғы жоспар 168000 тонна қалдық жинақталып 50600 тонна қалдық өңделеді деп жоспарлануда. Пайыздық үлесі-30,1%. 2025 жылғы жоспар 170000 тонна қалдық жинақталып 57120 тонна қалдық өңделеді деп жоспарлануда. Пайыздық үлесі-33,6%.

      Кесте 6. 2022-2025 жылғы Қазалы ауданы бойынша қалдықтардың жинақталған, сұрыпталған, пайыздық үлесі.

Қазалы ауданы

2022жыл

2023жыл

2024жыл

2025жыл

Жинақталған

18300

17900

18150

18450

Өңделген, сұрыпталған

2520

3439

4280

5212

Пайыздық үлесі

13,7

19,2

23,5

28,2

      3. БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУДЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ, ҚОЙЫЛҒАН МАҚСАТТАРҒА ҚОЛ ЖЕТКІЗУ ЖОЛДАРЫ ЖӘНЕ ТИІСТІ ШАРАЛАР

      3.1 Халықтың қатты тұрмыстық қалдықтарды жинаудың, кәдеге жаратудың және қайта өңдеудің ұтымды жүйесі туралы хабардарлығын арттыру, оның ішінде бөлек жинау

      Коммуналдық қалдықтарды басқарудың ұтымды және экологиялық қауіпсіз жүйесін ұйымдастыру үшін халықтың хабардарлығы мен қолдауы өте маңызды.

      ҚТҚ жинаудың, кәдеге жаратудың және өңдеудің ұтымды жүйесі туралы халықтың хабардарлығын арттыру ауданның жергілікті атқарушы органының құзыретінде болады. Халықпен жұмыс-ұзақ мерзімді процесс, оны тұрақты негізде жүргізу қажет.

      Осыған байланысты ауданының әкімдігі бұл жұмысты "Қазақстан Республикасындағы үкіметтік емес ұйымдар үшін мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс, стратегиялық әріптестікті іске асыруға мемлекеттік тапсырыс, гранттар мен сыйлықақылар туралы" заң шеңберінде жыл сайын жүргізуі қажет. Мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты іске асырудың негізгі бағыттарының бірі-ол қоршаған ортаны қорғау (5-бапқа сәйкес). Мемлекеттік гранттар, үкіметтік емес ұйымдардың дерекқорына енгізілген, үкіметтік емес ұйымдарға (бұдан әрі – ҮЕҰ) конкурстық іріктеу негізінде беріледі (6-1-бап).

      ҮЕҰ ақпараттандыру жұмыстарын жүргізу кезінде коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу бойынша, халықпен ақпараттық жұмыс жоспарын әзірлейді. Мүдделі жұртшылықтың негізгі топтарына басымдық беріледі, олар:

      -білім беру мекемелері: педагогикалық құрам, техникалық персонал, оқушылар;

      -балабақшалар: тәрбиешілер мен балалар;

      -заңды тұлғалар: медициналық мекемелер, мәдениет үйлері, сауда орталықтары, дүкендер;

      -еріктілер, белсенді топтар және ҮЕҰ;

      -жергілікті атқарушы органдардың қызметкерлері;

      -жұмыс істейтін және жұмыс істемейтін (үй шаруасындағы әйелдер, зейнеткерлер, балалар)

      Ақпараттық жұмыс жоспары мыналарды қамтуы қажет:

      -Жария шарттар жасасу бойынша халықты хабардар ету. Бекітілген тарифтерге сәйкес ҚТҚ жинау және тасымалдау жөніндегі қызметтер үшін ақы төлеу;

      -Жергілікті БАҚ-та қалдықтарды қауіпсіз өңдеу тәсілдері туралы жарияланымдар. Жергілікті газеттер мен журналдарда қалдықтарды басқару мәселесі және қалдықтарды дұрыс басқару талаптары туралы халықты оқытуға бағытталған мақалалар жариялау ұсынылады;

      -Тұрғын үйлерге тамақ қалдықтарын компосттау туралы брошюраларды тарату;

      -Коммуналдық қалдықтарды рұқсатсыз жағудың алдын алу туралы ақпарат;

      -Құрамында сынабы бар, электр және электрондық жабдықтардың қалдықтарды, жеке тұрғындарда түзілетін медициналық, құрылыс және ірі габаритті қалдықтарды жинау үшін құрылған, арнайы орындар туралы хабардар ету;

      -Мектептердегі үй қалдықтарын сұрыптау тәртібін түсіндіретін экологиялық акциялар жүргізу;

      -Халықтың экологиялық өмір сапасына қанағаттану деңгейін бағалау мақсатында жыл сайынғы әлеуметтік сауалнама жүргізу;

      -Әйте ке би кенті ҚТҚ полигонына және оқушыларға арналған сұрыптау желілеріне (іске қосылғаннан кейін) таныстыру сапарлары;

      -Кентте және ауылдық округтерде қалдықтармен жұмыс істеу қызметін насихаттау және қоғамдық бақылау мақсатында мектептерде волонтерлік клубтар құру және т. б.

      Аудан, кент және ауылдық округ әкімдігі халықтың хабардарлығын арттыруда, ақпарат таратуда және қалдықтардың пайда болуын болдырмау жөніндегі бастамаларды қолдауда, сондай-ақ қалдықтарды жинау, әкету және қайта өңдеу үшін тиісті жағдайлар жасауда түйінді рөл атқаратын болады. Барлық іс-шаралар әкімдіктің мәдениет және спорт бөлімдерімен, ТКШ, жергілікті қоғамдық бірлестіктермен және т. б. ынтымақтастықта өткізілуі тиіс.

      3.2 Коммуналдық қалдықтарды тұрақты әкетуді ұйымдастыру

      Ауыл тұрғындарының коммуналдық қалдықтарды шығару бойынша тұрақты қызметтерге қолжетімділігін қамтамасыз ету үшін мыналар қажет:

      -коммуналдық қалдықтарды жинау және әкету үшін мамандандырылған көлікті (4 дана) сатып алу;

      -ҚТҚ жинау және тасымалдау жөніндегі компанияларды конкурс (тендер) өткізу арқылы айқындау;

      -Жария шарттар негізінде ҚТҚ жинаудың орталықтандырылған жүйесін пайдаланатын жеке тұлғалардың бекітілген тарифтерге сәйкес, қалдықтарды тасымалдау үшін қызметтерге ақы төлеу жүйесін әзірлеу және енгізу;

      -ҚТҚ жинау, тасымалдау, сұрыптау және көму тарифтерін уақтылы және экономикалық негізделген қайта қарау, индекстеу;

      -Орталықтандырылған ҚТҚ жинау және әкету жүйесін пайдалану кезінде, конкурс (тендер) нәтижелері бойынша ЖАО айқындаған мамандандырылған ұйымдармен ҚТҚ тасымалдауға міндетті шарт жасасу бойынша, тұрғын үйлерде немесе жеке тұрған ғимараттарда қызметін жүзеге асыратын ЗТ және ЖК-мен профилактикалық жұмыс.

      Коммуналдық қалдықтарды жинау және шығару үшін мамандандырылған көлік сатып алу.

      Коммуналдық қалдықтарды Әйтеке би кентіне және ауылдық округтерге тұрақты түрде шығару үшін, қалдықтарды жинау және шығару үшін көлік сатып алу қажет.

      Әйтеке кентінде ҚТҚ шығару күн сайын жүргізілуі тиіс. Бұл ретте "өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларының 58 – бабына сәйкес қалдықтарды 0оС және одан төмен температурада контейнерлерде сақтау мерзімдері – үш тәуліктен аспайды, оң температурада-бір тәуліктен аспайды.

      Қазалы ауданының а / о қалдықтары бекітілген кестеге сәйкес ауылдық округтердің көшелерін айналып өту жолымен (мысалы, аптасына бір рет) әкетілетін болады.

      Қалдықтар ауылдық округтерден бекітілген кестеге сәйкес жеке сектор көшелерін айналып өту жолымен (мысалы, аптасына бір рет) әкетілетін болады.

      Қалдықтарды уақтылы жинау мен тасымалдауды қамтамасыз ету үшін 3-4 бірлік көлемінде мамандандырылған көлік сатып алу қажет.

      Мамандандырылған көлікті пайдалану үшін конкурс негізінде ҚТҚ жинау және тасымалдау жөніндегі компанияны анықтап, көлік құралын басқаруға беруі қажет.

      ҚТҚ жинау және тасымалдау жөніндегі компанияларды айқындау

      ҚР ЭК 367-бабына сәйкес, ҚТҚ жинаудың орталықтандырылған жүйесін Инвестициялар және даму министрлігі "мемлекеттік сатып алу туралы" ҚР Заңының 4- тарауына сәйкес, ҚТҚ нарығына қатысушыларды айқындау бойынша конкурс (тендер) өткізу арқылы ұйымдастырады.

      Экологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес, ҚТҚ жинау және тасымалдау бойынша конкурсқа қатысушыларға мынадай ең төменгі талаптар белгіленді:

      1)Кодекстің 337-бабының талаптарына сәйкес қалдықтарды басқару саласындағы кәсіпкерлік субъектілерінің Рұқсаттар мен хабарламалардың мемлекеттік электрондық тізілімінде тіркелуінің болуы;

      2)Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші бойынша 38110 "қауіпті емес қалдықтарды жинау", 38210 "қауіпті емес қалдықтарды өңдеу және жою" болуы;

      3)меншігінде немесе жалға алынған спутниктік навигация жүйелерімен жабдықталған көлік құралдарының болуы;

      4)меншік және/немесе жалға алу құқығындағы көліктерді қоюға, сақтауға, оларға техникалық қызмет көрсетуге және жөндеуге арналған жылытылатын өндірістік жердің болуы;

      5)коммуналдық қалдықтарды шығару бойынша қызмет көрсету үшін білікті басқарушы және техникалық персоналдың болуы;

      6)ҚТҚ жинауды және тасымалдауды жүзеге асыратын шаруашылық жүргізуші субъектілер қалдықтарды сұрыптау кешеніне жеткізген кезде сұрыптауды жүзеге асыратын, немесе сұрыптауды өздері жүзеге асыратын, шаруашылық жүргізуші субъектілермен келісімге отыруы қажет;

      7)қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауды және тасымалдауды жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілері қауіпті емес қалдықтарды шығаруды және орналастыруды жүзеге асыратын, шаруашылық жүргізуші субъектілермен келісімі болуы керек, сондай-ақ сұрыптау кешеніне коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін жеткізген жағдайда кәсіпкерлік субъектілерімен шарты болуы тиіс;

      8)көмуді жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілеріне жеткізу кезінде ҚТҚ жинауды және тасымалдауды жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілері полигон операторымен қалдықтарды қабылдауға арналған шарты болуы тиіс.

      ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі қызметтердің сапасын арттыру үшін, ұзақ мерзімді келісімшарттар жасау қажет. Ұзақ мерзімді келісімшарттар ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі субъектілерге компанияларды дамытуға, өз қаражатын салуға мүмкіндік береді. Ұзақ мерзімді келісімшарттардың нәтижелері бойынша, орындалған жұмыстардың нәтижелерін көруге және бағалауға болады. Кем дегенде 5 жылға келісімшарт жасау нұсқаларын қарастыру қажет.

      Жария шарттар негізінде ҚТҚ жинаудың орталықтандырылған жүйесін пайдаланатын жеке тұлғалардың бекітілген тарифтерге сәйкес қалдықтарды тасымалдау үшін қызметтерге ақы төлеу жүйесін әзірлеу және енгізу.

      Қалдықтарды жинау және әкету жөніндегі қызметтер үшін, төлемді уақтылы жинауды қамтамасыз ету үшін, әкімдік қалдықтарды жинау және әкету жөніндегі мамандандырылған компаниямен (конкурс жеңімпазы) бірлесіп халық арасында бекітілген тарифті жинау жүйесін әзірлеп, енгізуі қажет.

      Қазалы ауданының барлық тұрғындарын тариф жинаумен қамту үшін жария оферта шартын мамандандырылған компанияның сайттарына орналастыру ұсынылады. Содан кейін, шарт негізінде төлем талонын ұсына отырып немесе басқа тәсілмен әрбір тұрғын үйді айналып өту арқылы төлем жинауды жүргізу.

      Сондай-ақ, Қазалы ауданы әкімдігіне барлық коммуналдық қызметтер үшін бірыңғай есеп айырысу-қаржы орталығын құру мүмкіндігін қарастыру қажет, бұл қаражаттың ашықтығы мен жиналуын арттырады.

      ҚТҚ жинау, тасымалдау, сұрыптау және көму тарифтерін экономикалық және уақтылы қайта қарау, индекстеу

      Қазалы ауданы үшін ҚТҚ жинау, тасымалдау, сұрыптау және көму тарифі 2023 жылдан бастап қолданыста. Жайлы емес үйлер үшін (бір тұрғын айына 252,42 теңге) төлейді, ал жайлы үйлер үшін (бір тұрғын айына 210,35 теңге) төлейді.

      Қазақстан Республкасының заңнамалық актілерінде тарифтерді қайта қарау және бекіту мерзімдері регламенттелмеген. Сол себептен көптеген қалалар мен елді мекендерде тариф 5-7 жылдан кейін қайта қаралмайды. Соның салдарынан, мамандандырылған компанияның экономикалық жағдайы нашарлайды, компаниялар шығынмен жұмыс істейді, қызметкерлердің жалақысын көтеру мүмкіндігі жоқ болады. Қазалы ауданы үшін де осындай тәуекел бар.

      2023 жылғы маусымда, ҚР Экология және табиғи ресурстар министрлігімен және ҚР Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігімен бірлесіп, ҚТҚ басқару саласындағы бәсекелестікті дамыту жөніндегі жол картасы қабылданды, онда бизнес пен халық үшін әділ тарифті қалыптастыру үшін ҚТҚ жинау, тасымалдау, сұрыптау және көму тарифін 2 жылда 1 рет қайта қарау қажет.

      Сондықтан бағдарлама, елдегі және аудандағы қазіргі заманғы шындықтар мен инфляциялық процестерді ескере отырып, тарифтерді уақтылы қайта қарау, индекстеу және бекіту жөніндегі шараны қамтиды.

      Тарифтерді уақтылы қайта қарау таңдалған мамандандырылған ұйымдардың қызметін теңестіруге және олардың қызметтерінің сапасына тиісті талаптар қоюға мүмкіндік береді.

      3.3 Қалдықтардың бөлек жинауын енгізуі

      Бөлек жинау жүйесін енгізу үшін келесі шараларды орындау қажет:

      -қатты тұрмыстық қалдықтарды (құрғақ және дымқыл фракциялар) бөлек жинауды енгізу үшін контейнерлерді сатып алу;

      -Әйтеке би елді мекендегі қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға арналған контейнер алаңдарын санитарлық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкес келтіру;

      -Әйтеке би кентіндегі құрамында сынабы бар қалдықтар үшін орналасқан контейнерлерді заң талаптарына сәйкестендіру;

      -тұрғындар түзетін ірі көлемдегі және құрылыс қалдықтарын жинау үшін арнайы орындар ұйымдастыру.

      -Қоғамдық орындарда (сауда орталықтары, пошта бөлімшелері, Халыққа қызмет көрсету

      ҚТҚ бөлек жинауға арналған контейнерлерді сатып алу және орнату

      Бүгінгі таңда Әйтеке би кентінде қалдықтарды аралас жинау және жинақтау үшін 1435 дана контейнер орнатылды. Сондай-ақ, Әйтеке би кентінде 120литрлік 120 дана пластамассалық және Қазалы қаласында пластикті бөлек жинауға арналған 10 тор орнатылды. ҚТҚ құрғақ фракциясына арналған контейнерлердің бұл саны кенттің барлық тұрғындарын бөлек алыммен қамту үшін жеткіліксіз болып табылады.

      Экологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес қалдықтарды білім көзінен бөлек жинау міндетті талап болып табылады. ҚР ЭК 321-бабына сәйкес бөлек алым мынадай фракциялар бойынша жүзеге асырылады: 1) "құрғақ" (қағаз, картон, металл, пластик және шыны); 2)" Дымқыл " (тамақ қалдықтары, органикалық заттар және басқалар). Қалдықтарды бөлек жинау жүйесін енгізу үшін ЖАО (ҚР ЭГТРМ м.а. 2021 жылғы 2 желтоқсандағы № 482 бұйрығы) халық санына, қалдықтарды жинақтау нормаларына, оларды сақтау мерзімдеріне және басқа да қажетті факторларға сүйене отырып айқындалатын контейнерлік алаңдарда бөлек жинауға арналған контейнерлердің қажетті санын (кемінде 2) орнатуды қамтамасыз етеді. Заңнаманың талаптарына сәйкес ҚТҚ бөлек жинауды енгізу қажет.

      Қоқыс шығаратын компаниялар контейнерлердің толымдылығын байқауы керек, қажет болған жағдайда контейнерлер санын толықтыруы немесе шығару санын көбейтуі керек. Себебі Қазалы ауданы үшін бекітілген Білім беру нормалары өте төмен. Әйтеке би кентінде бүгінгі таңда 1435 контейнер орнатылды, оның 1261 пайдалануда. Қолданыстағы тәжірибеге сәйкес, Әйтеке би кентінде жеке секторда контейнерлер 1 контейнер 1 Аула есебінен орнатылады. Айта кету керек, бұл контейнерлер күшпен және тұрғындардың өз қаражатына белгіленеді.

      Әйтеке би кентінде ҚТҚ орталықтандырылған әкетуді ұйымдастыру үшін күнделікті әкету кестесі бар жеке сектордағы 4 аулаға 2 контейнер (құрғақ және дымқыл фракциялар) есебінен контейнерлер орнатуды ұсынамыз. Контейнерлердің қажетті санын алдын-ала есептеу іс-шаралар жоспарында келтірілген. Контейнерлердің нақты саны контейнерлерді орналастыру орындары анықталғаннан, әкету кестесі бекітілгеннен, сондай-ақ халықтың пікірі ескерілгеннен кейін нақтыланатын болады.

      Кесте 7. Қазалы ауданы бойынша абаттандырылмаған сектор бойынша жинақтаудың орташа нормасы (жеке үйлер)

Ауылдық округтердің атауы

Жылдық норма м3 1 адамға

Жылына м3 ҚТҚ жоспарланатын көлемінің саны

1

Әйтеке би кенті

1,19

5488,87

2

Қазалы қаласы

1,11

1740,79

3

Ақжона

1,15

757,11

4

Алға

1,14

1740,79

5

Аранды

1,16

1244,38

6

Арықбалық

1,09

768,53

7

Басықара

1,29

504,74

8

Бозкөл

1,26

776,07

9

Бірлік

1,18

1161,65

10

Қаращенгел

1,31

2314,64

11

Көларық

1,19

970,64

12

Құмжиек

1,16

757,11

13

Қызылқұм

1,24

757,11

14

Майдакөл

1,02

1740,79

15

Майлыбас

1,18

970,64

16

Ғ.Муратбаев

1,13

757,11

17

Өркендеу

1,26

757,11

18

Сарбұлақ

1,11

768,53

19

Сарыкөл

1,28

1244,38

20

Тасарық

1,29

768,53

21

Шәкен

1,15

504,74

Барлығы


40187,28

      Кестеден көрініп тұрғандай нормалар ауылдық округтер бойынша әр түрлі, бұл жергілікті тұрғындардың қалдықтарын жинауға жеке көзқараспен байланысты.

      Қалдықтарды бөлек жинауға арналған әрбір контейнер, оның ішінде қазақ және орыс тілдерінде таңбаланатын болады:

      -қалдықтардың жиналатын түрі (фракциясы) туралы ақпараттық жазба;э

      -контейнер иесі туралы деректер (атауы, телефоны);

      -контейнерге қызмет көрсететін ұйымдар.

      Түсті контейнерлерге таңбалау қолданылған жағдайда, ол қарама-қарсы түспен орындалады.

      Сондай-ақ, мамандандырылған кәсіпорындарда одан әрі қалпына келтіру үшін бөлек жиналған қалдықтарды бөлек шығаруды қамтамасыз ету қажет.

      Әйтеке би кентіне ҚТҚ жинауға арналған контейнерлік алаңдарды санитарлық- эпидемиологиялық талаптарға сәйкестендіру.

      Әйтеке би кентіне ҚТҚ жинауға арналған 20 контейнерлік алаң орнатылған болатын. Кейбір контейнерлік алаңдар, "өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар"санитариялық қағидаларында белгіленген санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкес келмейді.

      Әйтеке би кентінің әкімдігі контейнерлік алаңдарды түгендеп, жөндеуді қажет ететін алаңдардың нақты санын анықтап, алаңдарды құрғақ және дымқыл фракция үшін жеткілікті контейнерлермен қамтамасыз етуі қажет.

      Контейнерлік алаңдарды қатты жабынмен қамтамасыз ету және қалдықтарды желмен тарату мүмкіндігін болдырмау үшін, үш жағынан кемінде 1,5 метр қоршауы қажет. Контейнерлік алаңдар кемінде 25 м қашықтықта тұрғын және қоғамдық ғимараттардан орналастырылуы қажет, және де көлік үшін кірме жолдары болуы тиіс.

      Коммуналдық қалдықтардың қауіпті компоненттерін бөлек жинауды және қалпына келтіруді ұйымдастыру.

      ҚР ЭК 365-бабына сәйкес, коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктері (электрондық және электр жабдықтары, құрамында сынабы бар қалдықтар, батареялар, аккумуляторлар және басқа да қауіпті компоненттер) бөлек жиналып, мамандандырылған кәсіпорындарға қалпына келтіруге берілуі тиіс.

      Құрамында сынап бар қалдықтар

      Құрамында сынап бар қалдықтарды жинау жүйесін ұйымдастыру үшін, ЖАО:

      -тұрғындарда пайда болған құрамында сынап бар қалдықтарды жинау үшін орнатылатын арнайы әмбебап контейнерлерді орнату мен оларға қызмет көрсетуді бақылау;

      -кондоминиум объектісін басқару органдарының қызметін бақылау және ұйымдастыру, олар арнайы әмбебап контейнерлерді сақтау жөніндегі шараларды қамтамасыз етуге, контейнерге қызмет көрсететін мамандандырылған кәсіпорынмен өзара іс-қимылды жүзеге асыруға, оларға еркін қол жеткізуді қамтамасыз етуге, тұрғындармен түсіндіру жұмыстарын жүргізуге, контейнерге бөгде заттарды сақтауға, контейнерге бөгде жарнамаларды, хабарландыруларды және т. б. жапсыруға жол бермеуге міндетті;

      -халық үшін демеркуризациялау жөніндегі шаралар кешенін іске асыруға және құрамында сынап бар қалдықтарға арналған контейнерлерді жөндеуге (ауыстыруға) мамандандырылған кәсіпорындардың жұмыстарын сатып алу үшін қаражат бөлу жолымен халық арасында пайдалануда болған құрамында сынап бар энергия үнемдейтін шамдарды қайта өңдеуді ұйымдастыру.

      Халық үшін демеркуризация жөніндегі шаралар кешенін іске асыруға және құрамында сынабы бар қалдықтарға арналған контейнерлерді жөндеуге (ауыстыруға), мамандандырылған кәсіпорындардың жұмыстарын сатып алуға "Мемлекеттік сатып алу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 4-тарауына және коммуналдық қалдықтарды басқару қағидаларына сәйкес конкурс (тендер) арқылы жүргізілетін болады,

      Қазіргі уақытта Әйтеке би кентіне құрамында сынап бар қалдықтарды жинауға арналған 1 0 5 арнайы әмбебап контейнер орнатылды. Бұл контейнерлер жөндеуді немесе ауыстыруды қажет етеді. Осыған байланысты 2023-2024 жылдарға арналған бекітілген бюджетке сәйкес Әйтеке би кентіне контейнерлерге жөндеу (ауыстыру) жүргізу қажет.

      Электрондық және электр жабдықтары

      ЖАО ақпараттық науқандарды, конкурстарды, дәрістерді өткізуді қоса алғанда, бірақ олармен шектелмей, халықтан электр және электрондық жабдық қалдықтарын бөлек жинау үлесін ұлғайтуға бағытталған шаралар қабылдауы тиіс.

      Тұрғындардан коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін жинау жүйесін ұйымдастыру үшін мынадай шараларды қабылдау қажет:

      Батареялар, электронды және электр жабдықтары сияқты қауіпті тұрмыстық қалдықтарды жинайтын стационарлық немесе жылжымалы пункттер/пункттер құру.

      Қалдықтарды қабылдаудың ұйымдастырылған пункттері туралы халықты хабардар етуді және олармен қауіпсіз жұмыс істеуді насихаттауды қамтамасыз ету.

      Қалдықтарды жинауға және кәдеге жаратуға арналған шығыстардың бір бөлігін жабу мақсатында, өндірушінің кеңейтілген жауапкершілік операторының функцияларын жүзеге асыратын "Жасыл Даму" АҚ-мен ынтымақтастықты нығайту.

      Электр және электрондық жабдықтардың қалдықтарын жинау үшін стационарлық қабылдау пункттерін қарастыру қажет. Қабылдау пункттері көрсетілген тауарларды өткізуді жүзеге асыратын дүкендерде (дүкендер бөлімдерінде, сауда нүктелерінде) құрылуы мүмкін.

      Коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін бөлек жинауды енгізу және қайталама шикізат пункттерін құру бөлек жинау бойынша нысаналы көрсеткішке қол жеткізуге мүмкіндік береді.

      Заңды тұлғалардан коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін бөлек жинау және қалпына келтіру

      ҚР ЭК 365-бабына сәйкес, қызметтің түріне қарамастан, заңды тұлғаларда пайда болатын қауіпті коммуналдық қалдықтарды бөлек жинап, мамандандырылған ұйымдар (кәсіпорындар) қалпына келтіруге беруі тиіс.

      Қазалы ауданының барлық мемлекеттік мекемелері мен бюджеттік ұйымдары қауіпті қалдықтарды басқару жөніндегі қызметтерге шарт жасасуға тиіс. Әйтеке би кенті әкімдігі мен ауылдық округ әкімдіктері заңды тұлғалармен және мемлекеттік мекемелермен алдын алу жұмыстарын жүргізуі қажет.

      Органикалық коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды және оларды қалпына келтіруді, оның ішінде компосттау жолымен ұйымдастыру.

      Органикалық коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды және оларды қалпына келтіруді ынталандыру, оның ішінде компосттау жолымен аудандардың ЖАО құзыретіне жатады (ҚР ЭК 365-бабы).

      Сондай-ақ, аудандардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің ЖАО коммуналдық қалдықтарды басқару қағидаларының 19-тармағына сәйкес жеке тұрғын үй құрылысы секторында (жеке сектор) органикалық қалдықтарды компосттауды енгізу бойынша халыққа ақпараттық кампаниялар жүргізеді.

      Компосттау-бұл табиғи биологиялық ыдырауға негізделген қалдықтарды қайта өңдеу технологиясы. Осы себепті, компосттау органикалық шыққан қалдықтарды өңдеу үшін кеңінен қолданылады. Бүгінгі таңда, тамақ қалдықтарын да, бөлінбеген ағынды да компосттау технологиялары бар.

      Органикалық қалдықтарды компосттау тікелей үй шаруашылығында да, орталықтан да болуы мүмкін. Тікелей үй шаруашылықтарында, компосттау тек компост шұңқырларында немесе арнайы компост машиналарын қолдану арқылы жүзеге асырылады. Қазалы ауданының ерекшелігі – мал шаруашылығының органикалық қалдықтарының түзілуі. Қалдықтардың бұл түрлері әр ауылдық округтегі тұрмыстық қалдықтармен бірге уақытша қатты тұрмыстық қалдықтарды көму орындарында көміледі.Қатты тұрмыстық қалдықтар полигоны компост жасайтын қондырғы мен қамтамасыз етілуі керек. Органикалық қалдықтар компост алаңына тасымалданады. Кейіннен мұндай компост ауыл шаруашылығы мақсаттарында және шаруашылық учаскелерінде егін алқаптары үшін тыңайтқыш ретінде және уақытша қалдықтарды сақтау орындарын қалпына келтіру үшін пайдаланылуы мүмкін.

      Әйтеке би кенті ҚТҚ полигонында компост қондырғысын қарастыруға болады. Тамақ қалдықтары, компост салынатын арнайы жабдықталған алаңға шығарылады. Кейіннен мұндай компостты ауыл шаруашылығының қажеттіліктері үшін және қалдықтарды уақытша сақтау орындарын қалпына келтіру үшін пайдалануға болады.

      Биологиялық ыдырайтын қалдықтардың көп мөлшері пайда болатын және қосалқы шаруашылық бар ұйымдар мен мекемелерде (мысалы, мектептерде) компосттау жеке-жеке жүргізілуі мүмкін немесе арнайы полигонадғы алаңға жеткізілуі мүмкін.

      Сондай-ақ, мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс және ЖАО қызметі шеңберінде халық пен заңды тұлғалар арасында компосттауды қолдану бойынша кеңінен хабардар ету жұмыстарын жүргізу қажет.

      Халықта түзілетін ірі габаритті қалдықтар мен құрылыс қалдықтарын жинау үшін арнайы орындарды ұйымдастыру

      Қалдықтарды бөлек жинауға қойылатын талаптың 19-тармағына сәйкес, ЭГТРМ м. а. 2021 жылғы 2 желтоқсандағы № 482 бұйрығы, ЖАО жеке тұлғаларда (тұрғындарда) түзілетін құрылыс және ірі габаритті қалдықтар үшін жабыны мен қоршауы бар ауданы кемінде 12 м2 болатын орынды ұйымдастырады.

      Жылжымайтын объектілерді салуды немесе жөндеуді жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар қалдықтарды бөлек жинауға қойылатын талаптың 17-тармағына сәйкес, экология геология және табиғи ресурстар министрлігінің 2021 жылғы 2 желтоқсандағы № 482 бұйрығы Құрылыс және ірі габаритті қалдықтарды жергілікті атқарушы органдар ұйымдастырған арнайы орындарға дербес әкетуді жүргізеді.

      Әйтеке би кенті әкімдігі мен ауылдық округ әкімдіктері бұдан әрі халықтан ірі габаритті қалдықтар мен құрылыс қалдықтарын жинау үшін арнайы ұйымдастырылған орындарды айқындауы қажет. Құрылыс және ірі көлемді қалдықтар үшін арнайы орындарды ҚТҚ полигондарына жақын орналастыруға болады.

      Құрылыс қалдықтарын жинау, әдетте, келесі әдістердің бірімен жүзеге асырылуы керек: қаптарға жинау, содан кейін оларды борттық немесе самосвалды автомобильге тиеу; қалдықтарды үйіп жинау, содан кейін борттық немесе самосвалды автомобильге қайта тиеу.

      3.4 Коммуналдық қалдықтарды қайта өңдеу және кәдеге жарату жүйесін дамыту

      Коммуналдық қалдықтарды қайта өңдеу және кәдеге жарату жүйесін дамыту үшін мынадай іс-шаралар орындалатын болады:

      -коммуналдық қалдықтардың морфологиялық құрамы бойынша зерттеулер жүргізу

      -кездесулер және т. б. өткізу арқылы мүмкіндіктер мен қызығушылықтарды анықтау бойынша жергілікті бизнес қоғамдастық өкілдерімен өзара іс-қимылды күшейту.

      -ЖАО-ның Қызылорда қаласында орналасқан қалдықтарды қалпына келтіру жөніндегі мамандандырылған кәсіпорындармен өзара іс-қимылын күшейту.

      Мүмкіндіктер мен қызығушылықты анықтау бойынша жергілікті бизнес қоғамдастық өкілдерімен өзара іс-қимылды күшейту.

      Қазалы ауданында коммуналдық қалдықтарды кәдеге жарату және қайта өңдеу жүйесін дамыту үшін, аудан аумағында қызметін жүзеге асыратын барлық кәсіпорындармен өзара іс-қимылды күшейту қажет.

      ЖАО-ның бизнес бастамаларына қолдау көрсету және жәрдемдесу жергілікті жерлерде қалдықтарды қайта өңдеуді дамытуға мүмкіндік береді.

      Қалдықтарды басқару саласындағы ұсынысты талқылау, қайталама шикізат пен контейнерлерді қабылдау пункттерін орнату, инвестицияларды тарту және бөлек жиналған қайталама шикізатты, ірі габаритті қалдықтарды және құрылыс қалдықтарын, биологиялық ыдырайтын қалдықтарды, коммуналдық қызметтің қауіпті компоненттерін қайта өңдеу және кәдеге жарату жөніндегі қуаттарды құру үшін ЖАО мен бизнестің және басқа да мүдделі тараптардың өзара іс-қимылы бойынша түрлі кездесулер өткізу қажет.

      ЖАО-ның Қызылорда қаласындағы қалдықтарды қалпына келтіру жөніндегі мамандандырылған кәсіпорындармен өзара іс-қимылын күшейту

      Қалдықтарды қайта өңдеу үлесін ұлғайту үшін Әйтеке би кентінен бөлек жиналған фракциялар және ҚТҚ полигонын сұрыптау кезінде алынған қайталама шикізат (қағаз, картон, пластик, шыны және т.б.) Қызылорда қаласындағы қолданыстағы мамандандырылған кәсіпорындарға қайта өңдеу үшін жіберілуі қажет.

      Кейіннен мүдделі бизнесті тарта отырып, Қазалы ауданының өзінде алынған шикізатты дайын өнімге дейін өңдеуді ұйымдастыру және қарастыру ұсынылады.

      3.5 Полигонды экологиялық тұрғыдан тиімді басқару

      Коммуналдық қалдықтарды қауіпсіз көмуді қамтамасыз ету қоршаған ортаны қорғау үшін маңызды міндет болып табылады. Өйткені, Қазалы ауданында коммуналдық қалдықтарды өңдеудің басым тәсілі оларды көму болып табылады.

      Бүгінгі күні, Қазалы ауданында коммуналдық қалдықтарды көму уақытша көму орындарында жүзеге асырылады. Қазалы ауданында барлығы 3 орын бар. Бұл орындарды кент әкімдіктері арнайы бөлді. Уақытша көму орындарының аумақтары қалдықтардың таралуынан қорғау мақсатында қоршалған.

      Маңызды стратегиялық міндеттердің бірі полигондардың санын азайту және қолданыстағы полигондардың немесе құрылысқа жоспарланған жаңа полигондардың экологиялық және санитарлық нормаларға сәйкес келуін қамтамасыз ету болып табылады. Қалдықтарды уақытша көму орындарының санын азайту үшін: -кентте сұрыптау желісін орната отырып, ҚТҚ полигонын салу - қалдықтарды уақытша көмудің қолданыстағы орындарын жабу және біртіндеп қалпына келтіру Бұл шаралар қалдықтарды басқаруды жақсартуға, қоршаған ортаның ластануын азайтуға және Қазалы ауданында жер ресурстарын тұрақты пайдалануды қамтамасыз етуге бағытталған.

      Ақпарат Қазалы ауданындағы ҚТҚ полигондары бойынша жағдай туралы

      Қазалы ауданында 21 елді мекен бар . Қатты тұрмыстық қалдықтар полигондары (бұдан әрі-ҚТҚ) – 1 . ҚТҚ-ның 1 полигонынан жерге актілер 1 ҚТҚ-да бар, Әділет Мнистрлігінде 1-уі тіркелген.

      Қазалы ауданының орталығы болып табылатын Әйтеке би кентінде экологиялық жағдайды жақсарту мақсатында, тұрмыстық қатты қалдықтарды қабылдап сұрыптау және залалсыздандыру жою полигон құрылысына 2015 жылы облыстық бюджеттен 22 894,0 мың теңге қаржы бөлініп, жыл аяғында құрлысы толығымен аяқталған.

      2016 жылдан бастап бүгінгі күнге дейін тұрмыстық қалдықтарды көму типтік полигоны жұмыс жасайды.

      Әйтеке би кенті әкімі аппаратының теңгеріміндегі типтік полигонды мемлекеттік сатып алу арқылы заңды және кәсіпкерлерге сенімгерлік басқаруға келісім шарт арқылы беріліп келеді.

      Полигон объектісін салу үшін жер учаскелеріне тұрақты жер пайдалану құқығы Облыс әкімдігінің 2015 жылғы 11 желтоқсандағы №264 қаулысымен белгіленген.

      Тұрмыстық қатты қалдықтарды басқаруға байланысты мәселелерді кезең-кезеңімен шешу үшін, 2015 жылы Әйтеке би кентіне берілген 5 гектар жер учаскесіне тұрмыстық қатты қалдықтарды көму полигоны құрылысына облыстық бюджеттен 22894,0 мың теңге қаржы бөлініп, жыл аяғында толығымен аяқталған.

      2016 жылдан бастап бүгінгі күнге дейін тұрмыстық қалдықтарды көму типтік полигоны жұмыс жасауда.

      2019 жылға Қазалы қаласына 4850,0 мың теңге және Ғ. Мұратбаев, Басықара, Құмжиек, Қарашенгель, Көларық, Өркендеу, Арықбалық ауылдық округтеріне соңғы үлгідегі санитариялық - экологиялық талаптарға сай келетін тұрмыстық қатты қалдықтарды орналастыру полигондары құрылысына техникалық экономикалық негіздеме әзірлеу үшін қажетті 20685,0 мың теңге, барлығы 25535,0 мың теңге қаржыға бюджеттік өтінімдер жолданды.

      Осы өтінімдер бойынша 2019 жылы Қазалы қаласына аудандық бюджеттен 4850,0 мың теңге қаржы бөлінді. Мемлекеттік сатып алу процедурасы негізінде КБ

      "МұнайГазИнженеринг" ЖШС-гі жеңімпаз болып танылып, 2019 жылдың 22 сәуірінде №24 келісім-шарт негізінде жұмыстар атқарылып, жобалаушы мекеме 2019 жылғы 22 шілдедегі № 136/1/19 хатына сәйкес, берілген жер учаскесі санитариялық-эпидемиологиялық ережеге және Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексіне сай келмейтіндігін көрсеткен.

      Осыған сәйкес, Қазалы ауданының құрылыс, сәулет және қала құрылысы бөлімі, Қазалы қаласы әкімдігі тарапынан зерттеу, зерделеу жұмыстары жүргізіліп, Қазалы қаласының аумағында санитариялық-эпидемиологиялық ережеге және Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексіне сай келетін жер учаскесінің жоқ екенін анықтаған.

      Әйтеке би кентіндегі полигонның пайдалану уақыты 20 жыл, полигонның қалдықтарды көму (массасы) көлемі 392 мың 025,6 тонна, бүгінгі күнге 69 мың 810тонна қалдық көмілген, қалған жылдарға полигонда қалдықтарды көму көлемі 322 мың 215,6 тонна. Полигон Әйтеке би кентінен 6 км қашықтықта орналасқан. Аудан бойынша халықты ТҚҚ жинау және тасымалдау қызметімен қамту үлесі 57 пайызды құрайды.

      1. Қалдықтарды жинау және шығару қызметімен Әйтеке би кентіндегі (заңды және жеке тұлғалардың қоқыстарын) "Қазалы Көркем Сервис" ЖШС-і, 4 техника оның ішінде; 2 арнайы автокөлік, 2-ЗИЛ автокөлігі бар. "Автотех оқу орталығы" ЖШС-де 5 техника оның ішінде; 5-ЗИЛ ММЗ, ал Теміржол вокзалы мен Орталық базарлар қоқыстарын өздері шығарады, техникасы 2 трактор. Қазалы қаласында "Қазалы келбеті" АӨК-де шығарады, техникасы; 2- Газ 53, 1-МТЗ тракторы тіркемесімен.

      2. Аталған мекемелермен келісім шарт жасасқандар саны:

      1) "Қазалы Көркем Сервис" ЖШС-і бойынша жеке тұлғалар 640, заңды тұлғалар 90, кәсіпкерлер саны-171, барлығы 901 тұлға. Бұл серіктестік қоқыс контейнері арқылы жұмыс жасайды.

      2) "Автотех оқу орталығы" ЖШС -і бойынша 20 жеке тұлға, 16-заңды тұлғалар мен кәсіпкерлермен шартқа отырған, барлығы 36 тұлға. Осы аталған серіктестік кенттің көшелерінің тазалығымен айналысады, Қаржысы бюжеттен бөлінеді.

      3). "Қазалы келбеті" АӨК-де 81 жеке тұлға, заңды тұлға -6, кәсіпкер-6, барлығы 93 тұлға. Бұл мекеме қаланың барлық көшелерінің тазалығымен айналысады. Қаржысы жергілікті бюджеттен бөлінеді.

      3. Жалпы ауданда қалдықтарды салатын 1827 контейнер орналастырылған, оның ішінде 130 дана құрамында сынабы бар шамдар салатын және қоқыстарды бөлек жинайтын 243 контейнерлер бар. Оның ішінде көпқабатты тұрғын үйлер 53 дана орнатылған.

      4. Аудан бойынша полигондар құрылысын салу берілегн жер көлемі 28,5 гектар. Оның ішінде Әйтеке би кентіне 5 га, Қазалы қаласына 3,5 га, қалған 20 елді мекніне 1 гектардан жер берілген, мемлекеттік актісі алынған. Полигон объектісін салу үшін жер учаскелеріне тұрақты жер пайдалану құқығы Облыс әкімдігінің 2015 жылғы 11 желтоқсандағы №264 қаулысымен белгіленген.

      5. 2023 жылы аудан бойынша түзілген қалдықтар 17900 тонна, одан сұрыпталғаны 19,2 пайыз.

      6. 2023 жылға полигонға тасымалданған қалдықтар көлемі 17900 тонна.

      7. Полигонның қазіргі жағдайы қанағаттанарлық, өз дәрежесінде жұмыс жасауда. Толтырылуы 52 пайыз.

      8. Полигон Әйтеке би кенті әкімдігінің теңгерімінде, сенімгерлікпен басқарушысы жеке кәсіпкер Д. Жалғасбек.

      9. Алдағы уақытта қалдықтарды басқару бойынша полигон жанынан қоқыстарды сұрыптау кешені құрылысын салу жоспарлануда.

      Соңғы үш жылдағы динамикадағы қалдықтарды басқаруды талдау

      Тұрғындардың қоқыстың пайда болуы мен өздігінен шығарылуын есепке алмауына байланысты пластикалық қалдықтар, шыны ыдыстар және басқа да қалдықтар сияқты дана бұйымдардың көлемін анықтау мүмкін емес.

      Халық даналық бұйымдар қалдықтарының түзілуін есепке алмайтындығын ескере отырып, қалдықтарды басқару бағдарламасын әзірлеу кезінде мұндай қалдықтардың сандық және сапалық көрсеткіштері ескерілмейді. Сонымен қатар, сауалнама барысында ауылдық округтер тұрғындарының үлесіне Қалдықтарды кәдеге жарату түрлері мен тәсілдері анықталды. Бұл деректер осы Бағдарламаның мақсаттары мен міндеттерін анықтауда қолданылады.

      Елді мекендердің тұрғындары күл мен көңдің пайда болуының шамамен көлемін көрсетеді. Бұл ретте күлдің төрттен үшінен астамы және көң көлемінің жартысынан астамы тұрмыста тыңайтқыш, тұрмыстық пештерде қатты отын және т. б. түрінде пайдаланылады.

      Қалдықтарды басқару жөніндегі іс-шараларды талдау

      Соңғы 3 жылда қалдықтарды басқару бойынша іс-шаралар өткізілген жоқ.

      Соңғы үш жылдағы динамикаға бөлінген қаражатты сипаттау және талдау

      2021-2023 жылдар аралығында аудандық бюджеттен және облыстық бюджеттен қалдықтарды жинауға, сондай-ақ ауылдық елді мекендер бойынша өнеркәсіп алаңдарын ашуға ақшалай қаражат бөлінбеді.

      4.ҚАЖЕТТІ РЕСУРСТАР

      Бағдарлама бюджеті: қалдықтарды басқару бағдарламасын іске асыруға бөлінген жалпы бюджетті көрсету. Бұл бағдарламаны орындау барысында бастапқы қаржыландыруды да, күтілетін қосымша шығындарды да қамтиды.

      Қаржыландыру көздері: мемлекеттік бюджеттер, жергілікті салықтар, гранттар және басқалар.

      Инвестицияларды қаржыландыру: құрастыру пункттерін, қайта өңдеу зауыттарын салу және қажетті техниканы сатып алу сияқты инвестициялық жобаларға бөлінген қаржыландыруды көрсету.

      Қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаның іс-шараларын қаржыландыру көзі жергілікті бюджет, облыстық бюджет болып табылады.

      Адами ресурстар:

      Қызметкерлер: қызметкерлердің қажетті санын, олардың біліктілігін және бағдарламаны іске асырудағы рөлін анықтау.

      Персоналды оқыту және дамыту: бағдарламаны сәтті жүзеге асыруды қамтамасыз ету үшін персоналды оқыту және дамыту жоспарларының сипаттамасы.

      Инфрақұрылым:

      Қалдықтарды жинауға және тасымалдауға арналған инфрақұрылым: қалдықтарды жинауға, тасымалдауға және уақытша сақтауға арналған инфрақұрылымды жаңғыртудың жай-күйі мен жоспарларын көрсету.

      Қайта өңдеу және кәдеге жарату инфрақұрылымы: қайта өңдеу зауыттары мен тиісті инфрақұрылымды салу және жаңғырту жөніндегі жай-күйі мен жоспарларының сипаттамасы.

      Технологиялық ресурстар:

      Техникалық жабдық: бағдарламаны тиімді іске асыру үшін қажетті техникалық жабдықты көрсету.

      Ақпараттық жүйелер: қалдықтарды бақылау және басқару үшін қажетті Ақпараттық жүйелер мен бағдарламалық жасақтаманың сипаттамасы.

      Серіктестік қатынастар:

      Серіктестер және ынтымақтастық: қосымша ресурстар немесе сараптама ұсына алатын ұйымдармен, кәсіпорындармен және ҮЕҰ-мен серіктестік қатынастарды көрсету.

      Азаматтық қоғам: бағдарламаны жүзеге асыруға жұртшылық пен еріктілерді тарту шараларының сипаттамасы.

      Уақыт шеңбері:

      Орындалу кестесі: жобалар мен іс-шаралардың басталуы мен аяқталуын қоса алғанда, бағдарламаның негізгі кезеңдерін іске асыру үшін уақыт шеңберін белгілеу.

      Мониторинг және бағалау: прогресс пен нәтижелерді үздіксіз бақылау үшін мониторинг және бағалау жүйесінің сипаттамасы.

      5.БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУ МОНИТОРИНГІ

      Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаның іске асырылуын бақылауды коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруға жауапты ЖАО бірінші басшысының орынбасары тұрақты негізде жүзеге асырады. Бағдарламаның іске асырылуын бақылау іс-шаралар жоспарының орындалуын мониторингтеу негізінде жүзеге асырылатын болады.

      Бағдарламаның мониторингі Бағдарламаны іске асыру туралы есепті қалыптастыру жолымен жүзеге асырылады. Есепте іске асырылған іс-шаралардың сипаттамасы, қол жеткізілген нәтижелер, оларды іске асыруға бағытталған қаржы қаражатының нақты көлемі, сондай-ақ іс-шаралардың орындалмау себептері және есепті кезеңге жоспарланған нәтижелердің болмауы баяндалады.

      Халықты және жұртшылықты ақпараттандыру мақсатында, Қазалы ауданы әкімдігінің Интернет-ресурсында бағдарламаны іске асыру туралы есептер аралық, жарты жылда бір рет ағымдағы есепті жылдың 15 шілдесіне дейін және келесі жылдың 30 қаңтарына дейін жыл сайын орналастырылатын болады. Жылдық есеп өткен жылдың қорытындысы бойынша қалыптастырылады.

      6.КҮТІЛЕТІН ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӘСЕР

      Бағдарламаны іске асыру Қазалы ауданының экологиялық жағдайын жақсартады және ауданның нысаналы көрсеткіштерін және коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы ЖАО қызметін арттырады.

      Бағдарламаны іске асыру процесінде коммуналдық қалдықтарды басқарудың тиімді жүйесін құру мақсатында мынадай шаралар іске асырылатын болады:

      Коммуналдық қалдықтарды дұрыс өңдеу туралы халықтың хабардарлығы артты;

      Коммуналдық қалдықтарды жинау және шығарумен 100% қамту;

      ҚТҚ жинау және тасымалдау компаниясы анықталады;

      Қалдықтарды бөлек жинауға арналған инфрақұрылым жаңартылды және коммуналдық қалдықтарды тасымалдау үшін мамандандырылған көлік сатып алынады;

      Заңнаманың талаптарына сәйкес келетін сұрыптау желілері бар 1 ҚТҚ полигонын салу;

      Қазалы ауданында коммуналдық қалдықтарды уақытша көму орындарының аумағын жабуды жүзеге асыру;

      Осылайша, осы бағдарлама шеңберінде іс-шаралар кешенін іске асыру Қазалы ауданында коммуналдық қалдықтарды басқарудың тиімді жүйесін құруға мүмкіндік береді, ҚТҚ жинау, сұрыптау және қайта өңдеу санын ұлғайтады және қалдықтардың қоршаған ортаға теріс әсерін барынша азайтуға мүмкіндік береді, тиісінше қаланың нысаналы көрсеткіштерін арттырады.

      Жалпы, бағдарлама Қазалы ауданы азаматтарының өмір сүру сапасы мен жағдайын айтарлықтай жақсартуға ықпал ететін болады.

      7.БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУ ЖӨНІНДЕГІ ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ

      Мақсаттарға қол жеткізу және міндеттерді орындау үшін бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары әзірленді, ол төменде келтірілген.

      Іс-шаралар жоспары міндеттер мен көрсеткіштер бойынша топтастырылған, мерзімдері мен жауапты орындаушылар көрсетілген. Іс-шаралар жоспары күтілетін нәтижелерге қол жеткізу мақсатында Бағдарламаның барлық жауапты орындаушыларының жұмыстарына кешенді көзқарас пен үйлестіруді қамтамасыз етеді.

      Бағдарламаға енгізілген үлгілік техникалық және жобалық құжаттаманы әзірлеуді қоса алғанда, құрылыс жөніндегі іс-шаралар энергия үнемдеуді және коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы қызметтің энергетикалық тиімділігін арттыруды қамтамасыз ететін ең үздік қолжетімді техникаларды пайдалануды көздеуге тиіс,

      Іс-шаралар жоспарын түзету мониторинг нәтижелері бойынша негізделген ұсыныстар болған кезде қажеттілігіне қарай жүзеге асырылады. Мониторинг нәтижелері бойынша қойылған мақсаттарға, міндеттерге және нысаналы көрсеткіштерге қол жеткізу мүмкін болмаған жағдайда өзге де іс-шаралар айқындалады және анықталған проблемалық мәселелер бойынша шаралар қабылданады.

      Мониторинг нәтижелері бойынша, ТКШ бөлімі мыналарға бағытталған шешімдер шығарады:

      1)бағдарламалардың белгіленген мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізу мақсатында жоспарланған іс-шараларды іске асырудың тиімділігін арттыру;

      2)анықталған проблемалық мәселелер бойынша шаралар қабылдау.

      ТКШ бөлімі Бағдарламаның тапсырыс берушісі ретінде келесі функцияларды жүзеге асырады:

      1)бағдарламаның барлық орындаушыларының іс-қимылын үйлестіре отырып, Қазалы ауданының аумағында коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы міндеттерді шешуге бірыңғай орталықтандырылған кешенді тәсілді қалыптастырады және қамтамасыз етеді;

      2)бюджет қаражаты есебінен бағдарламаны іске асыруға арналған қаржылық шығындар бойынша Қызылорда облысының әкімдігімен өзара іс-қимыл жасайды.

      3)бағдарламаның іс-шараларын іске асыру мәселелері бойынша кент әкімдігімен және а/о әкімдіктерімен өзара іс-қимылды жүзеге асырады;

      4)бағдарлама іс-шараларының іске асырылуына мониторингті жүзеге асырады, қоғамдық кеңестің отырыстарында талқылау үшін мониторинг нәтижелерін шығарады;

      5)бағдарламаға тиісті өзгерістер енгізу қажеттілігін негіздей отырып, іс-шараларды, нысаналы көрсеткіштерді, бағдарлама іс-шараларын іске асыруға арналған шығындарды түзетуді, оның ішінде келіп түскен ұсыныстар негізінде жүзеге асырады;

      6)бағдарлама іс-шараларының іске асырылу барысын тексеруге қатысады;

      7)бағдарламаны, сондай-ақ бағдарлама іс-шараларының іске асырылу барысы туралы ақпаратты Қазалы ауданы әкімдігінің ресми сайтында орналастырады.

      Қазалы ауданынының 2024-2028 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасын іске асыру іс-шаралар жоспары

№ п/п

Іс-шаралар

Мерзімі орындау

Іс-шараларды іске асыруға арналған қаражат

Ескерту

1

2

3

4

5

1

Уақытылы әзірлеу нормативтік құжаттар

2024 жыл

Қаржыландыруды қажет етпейді


2

Қайта өңделетін қалдықтардың (пластмасса, шыны ыдыстар, қағаз)көлемін анықтау және есепке алуды жүргізу үшін 2 жыл ішінде мониторинг жүргізу

2024-2025 жыл

МБ


3

Қалдықтардың пайда болуы мен жинақталуы бойынша мониторингтік деректерді жүргізетін штаттан тыс қызметкерлердің қажетті санын анықтау

2025 жыл

МБ


4

Қалдықтардың пайда болуы мен жинақталуы бойынша мониторингтік деректерді жүргізетін штаттан тыс қызметкерлерге еңбекақы төлеу

2025-2026 жыл

МБ


5

Соңғы 2 жылдағы мониторингтік деректер негізінде түзету

2026 жыл (4 квартал)

МБ


6

1 бірлік мөлшерінде ҚТҚ қалдықтарын шығару үшін мамандандырылған техниканы сатып алу.

2025 жыл

ОБ, МБ


7

Туралы түсіндіру сипаттағы іс-шаралар өткізу жол берілмейді рұқсатсыз қалдықтарды орналастыру халық жабдықталмаған орындарда

2024-2028 жыл

Қаржыландыруды қажет етпейді


8

Жинау, тасымалдау және Қалдықтарды кәдеге жарату өндіріс және
тұтыну,
іс-шаралар өткізу бағытталған алдын алу
қоршаған ортаның ластануы

2024-2028 жыл

МИО Қаржыландыруды қажет етпейді


      Қосымша 1

      Қызылорда қаласының аумағында ҚТҚ жинауды, сұрыптауды, тасымалдауды, қайта өңдеуді, көмуді жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілерінің, ҚТҚ нарығына қатысушылардың деректер базасы, сондай-ақ осы субъектілердің ҚР Экология және табиғи ресурстар министрлігі реестрінде болуы

Атауы

Саласы

қала

ФИО

Адрес

Телефон

Е-mail

Экология министрл ігінің реестрінд е болуы

 
1

ТОО
"ТемірЖас- Group"

•Қауіпті емес және құрамында мұнай бар қалдықтарды жинау және кәдеге жарату; * Шиналар мен шиналарды қайта өңдеу * Батареяларды қайта өңдеу * Пайдаланылған майлар * Металл сынықтары * Құрылыс сипатындағы Өндірістік қалдықтар * Пайдаланылған қаптама * Мұнай өнімдерінің эмульсиялары мен қоспаларының қалдықтары * Бояу өнімдерінің қалдықтары * Дезинфекциялаушы және жуғыш заттардан жасалған Пластик, пестицидтерден жасалған пластик ыдыстар * ЛКМ, мұнай өнімдерімен ластанған металл ыдыс, химиялық реагенттермен * Тұтынушылық қасиеттерін жоғалтқан Тұрмыстық техника, ұйымдастыру техникасы Медициналық қалдықтар (В, В класы)

Кызылорда қаласы

Басшысы Керимбердиев
Нурлан Жасаралович

Трасса Кызылорд
а- Кумколь 116км.

8 (747) 561-02-
10
8 (777) 561-02-
10

temirjas@mai
l.​ru

ДА

 
2

ТОО
"AkDiEr"

•* Қалдықтарды қайта қолдану; * Қалдықтарды тасымалдау; * Ластануды жою; * Резервуарларды, бөшкелерді тазалау; Металл сынықтарын жинау және кәдеге жарату; металл сынықтарын жинау және
кәдеге жарату;

Кызылорда қаласы

Басшысы Шагатаева
Айдана Болатбековна

Желтоксан,
11е,1Б

8 (7242) 702-
500
8 (702) 800-60-
50

too_akdier@m
ail.​ru

ДА

 
3

ТОО "EcoOil
Group"

Қауіпті емес қалдықтарды жинау

Кызылорда
қаласы

Басшысы Куанышбае
Кайрат Балтабекович

ул. Хон Бен До, д.
150

8(777)256-44-
11


 
НЕТ

 
4

ТОО "Серпін LTD"

Қауіпті емес қалдықтарды жинау қалдықтарды жинау, өңдеу және
жою; қалдықтарды кәдеге жарату

Кызылорда қаласы

Басшысы Данышманов
Береке Ишенбаевич

ул.Коркыт Ата,257



 
ДА

 
5

ТОО "Ком хоз Жаңақорған"

Қауіпті және қауіпті емес қалдықтарды жинау;

Кызылорда қаласы

Басшысы Садвакасов Нурлан
Шамшидинови ч

п.Жанакорган, ул. Курмангазы дом 25

87781423316


 
НЕТ

 
6

ТОО "Барша-
К"

Қауіпті және қауіпті емес қалдықтарды жинау; қалдықтарды жинау мен бөлуді
бақылау

Кызылорда қаласы

Басшысы Султанов Мухамед
Абусагатович

ул. Шевченко,64

275062

muha_sul@ma il.​ru

ДА

 
7

ТОО "Тандем Петролеум"

қалдықтарды жинау мен таратуды бақылау

Кызылорда қаласы

Басшысы
Оспанов Жанболат Амантаевич

Микрорайон Саулет, Ул Жетибай Ондирбаев, 15

87021115444
87053589846

aitbay.seidulda yev@​mail.​ru tandem.petrole ym@​mail.​ru

ДА

 
8

ТОО
"Gangnam Service"

Қалдықтарды жою саласындағы
Рекультивация және өзге де қызметтер

Кызылорда қаласы

Басшысы Жумаев Азизхан Бахытович

мкр. Астана 11

270173, 27-
27-90

abzal22- 79@​mail.​ru

НЕТ

 
9

ТОО
"Куанышбек"

Қалдықтарды жинау және сұрыптау

Кызылорда қаласы

Басшысы Мадинова Зоя

Аральский район, г.Аральск,
Айманова 21 А


 
tookuanyshbek @​mail.​ru

ДА

 
10

ТОО "Тимур company"

Құрамында мұнай бар қалдықтарды кәдеге жарату

Кызылорда қаласы

Басшысы Бельгибаев
Сергей Олегович

Хон Бом До 20

87242259192


 
НЕТ

12

ТОО "ММБ- МЕТАЛЛ"

Металды қабылдау және өңдеу. Қара және түсті сынықтарды қабылдау

Кызылорда қаласы


 
улица Кирпично- Заводская, 2



НЕТ

 
13

ТОО
"Smart Rubber"

Дөңглекті қайта өңдеу

Кызылорда қаласы

Басшысы Акпанбетов
Серик Абдрахманович

ул. Каратогай 43,

8 (707) 250-
00-87
8 (701) 250-00-
87


 
НЕТ

 
14

ТОО
"Карахани- 2010"


 
Кызылорда қаласы

Басшысы Жумаев Азизхан
Бахытжанович


 
87013341244


 
ДА

  Қосымша 2

      Қазалы ауданының коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі 2024-2028 жылдарға арналған бағдарламасының көрсеткіштерін айқындау әдістемесі

Нысаналы Көрсеткіштің атауы

Нысаналы көрсеткіштерді қалыптастыру кезеңділігі мен
мерзімдері

Негіздеме

Есептеу әдістемесінің сипаттамасы

1

Халықты ҚТҚ жинау және әкетумен қамту

Бағдарлама бекітілген сәттен бастап бір жыл өткен соң.

Көрсеткіш ҚР-ның Жасыл экономикаға көшуі жөніндегі Тұжырымдамаға сәйкес келеді және ҚТҚ жинау және әкету жөніндегі қызметтерге қолжетімділігі бар халықтың
үлесін айқындау үшін қажет.

Көрсеткішті тұрғындардың санын (адамдар санын) берілген шоттарға сәйкес жалпы аудан халқының санына бөлу арқылы алуға болады.

2

Бөлек алыммен қамту (Халық немесе қала):
-фракциялар бойынша
-қалдықтардың жекелеген қауіпті түрлеріне (Медициналық және құрамында сынап бар, электр және электрондық жабдықтардың қалдықтары)

Бағдарлама бекітілген сәттен бастап бір жыл өткен соң

Көрсеткіш "жасыл Қазақстан" ұлттық жобасына сәйкес келеді.

Көрсеткіш жеке жиналған ҚТҚ құрғақ фракциясының (пластик, картон және қағаз қалдықтары, шыны, металл банкалар) санын тоннамен ҚТҚ (коммуналдық қалдықтар) түзілуінің жалпы санына тоннамен бөлу арқылы қалыптастырылады, нәтижені пайызбен көрсетеді.
Қалдықтардың жекелеген қауіпті түрлері бойынша көрсеткіш, сондай-ақ бөлек жиналған қауіпті қалдықтардың (РСО, ЭЭО және медициналық) мөлшерін ҚТҚ морфологиялық құрамын негізге ала отырып , нәтижені пайызбен көрсете отырып, қауіпті қалдықтардың түзілуінің жалпы есептік көлеміне бөлу жолымен қалыптасады.

3

ҚТҚ қайта өңдеу және кәдеге жарату үшін (түзілу көлемінен)

Бағдарлама бекітілген сәттен бастап бір жыл өткен соң.

Көрсеткіш ҚР-ның "жасыл" экономикаға көшуі жөніндегі тұжырымдамаға және "Жасыл Қазақстан" ұлттық жобасына сәйкес келеді.

Көрсеткіш қаланың барлық қайта өңделген және қайта пайдаланылған қатты тұрмыстық қалдықтарының (коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін қоса алғанда), оның ішінде полигонда сұрыпталған бөлек жиналған қалдықтардың және қайталама ресурстардың санын ауданда пайда болған барлық қатты тұрмыстық қалдықтардың (коммуналдық қалдықтардың) жалпы санына бөлу арқылы алынады, нәтижені пайызбен көрсетеді.

4

Экологиялық талаптарға сәйкес ҚТҚ полигонын жабу және рекультивациялау

Бағдарлама бекітілген сәттен бастап бір жыл өткен соң.

Көрсеткіш ҚР-ның жасыл экономикаға көшуі жөніндегі Тұжырымдамаға сәйкес келеді

Көрсеткіш рекультивация және жою жұмыстары аяқталған объектілердің санын болжайды.