Обращение Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева к народу "Пять социальных инициатив Президента"

Послание Президента Республики Казахстан от 5 марта 2018 года.

Құрметті қазақстандықтар!

      Наурыз айының еліміздің Тәуелсіздік күнтізбесінде ерекше орны бар.

      Көктемнің алғашқы күнінде біз Алғыс айту күнін атап өтеміз.

      Сонымен бірге, бұл – Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылған күн.

      Ұлыстың ұлы күні Наурыз мейрамы шуақты көктем айының еншісінде. 

      Қымбатты әйелдерімізді де мерекесімен наурыз айында құттықтаймыз.

      Осы ізгі оқиғалардың бәрі Қазақстан халқын біріктіре түседі.

      "Рухани жаңғыру" бағдарламасы да осыған бағытталған.

      Біз елдің бірлігі мен мемлекеттің сындарлы саясатының арқасында барлық сынақтардан абыроймен өттік.

      Ел иесі қазақ халқының маңына ұйысқан барша этностар оны жоғары бағалайды.

      Бүгінде Алматы, Батыс Қазақстан, Жамбыл және Оңтүстік Қазақстан облыстарында "Қазақ еліне мың алғыс" атты монументтер бой көтерген.

      Осынау ізгі бастамалар халқымыздың кең пейілі мен дархан көңілін көрсетеді.

      Жақсылықты жадында сақтай білген елдің рухы қашан да биік.

Уважаемые казахстанцы!

      Март – особый месяц в календаре Независимости.

      В марте мы отмечаем День Благодарности.

      Символично, что – это, одновременно, время создания Ассамблеи народа Казахстана.

      В марте наш народ празднует священный Наурыз мейрамы.

      Также в марте, по традиции, мы чествуем наших дорогих женщин.

      Все эти события консолидируют народ Казахстана.

      Именно благодаря единству народа и выверенной политике государства мы смогли с честью пройти все испытания.

      Сегодня уже в четырех областях Казахстана – Алматинской, Жамбылской, Западно-Казахстанской и Южно-Казахстанской открыты монументы Благодарности казахскому народу.

      Все эти памятники добровольно построены разными этническими группами Казахстана в благодарность земле и народу, поддержавшим их в трудную годину.

      И это вызывает ответную благодарность казахского народа за столь глубокое уважение к нашей национальной истории.

      Это взаимное уважение и доверие создают единство нашего народа.

      Это важное нравственное начинание, которое подтверждает широту души всех казахстанцев.

      Я убежден: благодарность возвышает всех.

      Каждый казахстанец внес свой вклад в рост современного Казахстана.

      Я особо признателен этно-культурным объединениям.

      Вместе – мы прошли очень сложные времена.

      Я благодарен нашему народу, который всегда поддерживал меня в решающие моменты Независимости.

      На всех прошедших президентских выборах народ единодушно поддерживал и избирал меня.

      Это самая высшая награда для меня.

      Именно это придавало сил для работы.

      Я работал, работаю и буду работать над тем, чтобы наш народ уверенно смотрел в завтрашний день.

      Именно поэтому сегодня в Парламенте Республики Казахстан я обращаюсь к моему народу с новыми социальными инициативами.

      Я уже давно обдумывал этот шаг.

      Но Казахстану нужно было накопить силы и средства.

      И вот – время пришло!

      Время предпринять конкретные усилия по укреплению социального единства нашего общества.

      И сделать это через масштабные социальные проекты.

      Государство идет на такие, по существу, кардинальные меры.

      Идея "Казахстан – наш общий дом" должна наполниться новым осязаемым смыслом.

      Учитывая важность новых предложений, я инициировал созыв этого совместного заседания Палат Парламента и Правительства, чтобы обсудить с вами мои новые социальные инициативы, направленные на дальнейшее улучшение благосостояния каждого казахстанца.

      Сразу хочу сказать: все, что будет сегодня предложено – это просчитанная программа.

      Это рациональный, и вместе с тем, оптимистичный проект на благо народа.

      Я убежден: процветающий Казахстан – это, прежде всего, уверенные в себе люди, чувствующие защиту, поддержку и заботу государства и отвечающие ему взаимностью и патриотизмом.

      Поэтому мы открываем сегодня путь к новым масштабным социальным проектам.

      В последние годы мои Послания народу Казахстана были посвящены Третьей модернизации и новым возможностям развития в условиях четвертой промышленной революции.

      Вместе с тем, мы не забывали о социальных обязательствах государства и принимали меры по их выполнению.

      Первое. В 2018 году учителям, перешедшим на обновленное содержание преподавания, будут увеличены должностные оклады на 30 процентов. Это повышение охватит 68 процентов учителей от общего их количества. А после сдачи квалификационных тестов их должностные оклады будут увеличены дополнительно на 50 процентов.

      Второе. Переход на новую систему оплаты труда бюджетников позволил поднять заработную плату в образовании на 29 процентов, здравоохранении на 28 процентов, а также увеличить заработную плату социальным работникам на 40 процентов и стипендии на 25 процентов.

      Третье. За счет роста базовой пенсии и ее индексации с июля 2018 года средний размер пенсии увеличится на 37 процентов по отношению к 2017 году.

      В 2017 году должностные оклады военнослужащих, сотрудников органов внутренних дел повысились на 25 процентов. Это мы сделали, это позволила наша экономика. 

Дорогие друзья!

      Сегодня мы готовы сделать новый, масштабный шаг по пути социальной модернизации.

      Я предлагаю Пять Президентских социальных инициатив.

Первая инициатива: "Новые возможности приобретения жилья для каждой семьи".

      Мы много сделали за последние годы для того, чтобы расширить возможности наших граждан в приобретении жилья.

      За 2017 год введено 11,2 млн м² жилья.

      Это рекордная цифра.

      Однако этого не достаточно.

      До сих пор немало семей не имеют собственного жилья.

      Это проблема исключительной социальной значимости.

      Надо создать все условия для ее решения, повысив доступность жилищной ипотеки для широких масс.

      Нужны механизмы предоставления дешевых ресурсов, когда каждый работающий сможет купить квартиру в кредит и обслуживать этот займ с учетом возможностей семейного бюджета.

      Поэтому я предлагаю запустить программу "7 – 20 – 25". 

      Каждый работающий казахстанец будет иметь возможность получить ипотечный займ в тенге по следующим условиям.

      Ставка вознаграждения по кредиту – не более 7 процентов в год, а не 14-16% как сейчас.

      Если сегодня банки требуют первоначальный взнос до 30%, а иногда и до 50%, то по этой программе первоначальный взнос не должен превышать 20%.

      Срок кредита не 10-15 лет, а до 25 лет, чтобы снизить для людей размеры ежемесячных платежей.

      *** *** ***

      "Жеті – Жиырма – Жиырма бес" бағдарламасы арқылы ипотекалық несиенің: 

      - жылдық мөлшерлемесі 7 проценттен аспайтын;

      - бастапқы жарнасы 20 процентке дейін;

      - мерзімі 25 жылға дейін болады.

      *** *** ***

      Для этого необходимо задействовать возможности Национального банка, банков второго уровня и фондового рынка.

      Нацбанку необходимо создать специальную компанию, которая привлечет не менее 1 триллиона тенге и направит на выкуп новых ипотечных кредитов, предоставленных банками на вышеназванных условиях.

      Реализация программы даст мощный импульс жилищному строительству.

      В итоге, повысится доступность приобретения жилья для миллионов казахстанцев.

      Это так же будет работать на рост экономики, малого и среднего бизнеса, создает новые рабочие места.

      Мечты многих наших граждан станут реальностью!

Вторая инициатива: "Снижение налоговой нагрузки для повышения заработных плат низкооплачиваемых работников".

      Салыстырмалы түрде төмен жалақы алатын қазақстандықтарды қолдау үшін 2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап олардың салық жүктемесін 10 есеге азайтып, 1 процент қана салық салуды ұсынамын.

      *** *** ***

      В целях поддержки работающих казахстанцев с относительно низким размером заработной платы предлагаю с 1 января 2019 года снизить их налоговую нагрузку в 10 раз – до 1%.

      Снижение налоговой нагрузки через индивидуальный подоходный налог надо сделать для тех, кто получает оплату труда не более 25-кратного размера минимального расчетного показателя в месяц.

      При этом необходимо, чтобы высвобождаемые средства от такого снижения были направлены на увеличение оплаты их труда. 

      В результате, у не менее одной трети наемных работников страны, это более 2 миллионов человек, вырастет заработная плата без увеличения нагрузки на работодателей.

      В дальнейшем Правительству нужно изучить возможности внедрения прогрессивной шкалы подоходного налога.

Третья инициатива: "Повышение доступности и качества высшего образования и улучшение условий проживания студенческой молодежи".

      Сегодня в вузах страны обучаются более 530 тысяч молодых людей, из них почти 30% – по грантам, выделяемым государством.

      Для повышения доступа и качества высшего образования предлагаю следующие меры.

      В 2018-19 учебном году надо выделить дополнительно 20 тысяч грантов к 54 тысячам, выделяемым ежегодно.

      Из них 11 тысяч – на обучение бакалавров по техническим специальностям.

      Это позволит подготовить тысячи и тысячи специалистов, которые будут востребованы в новой экономике в условиях четвертой промышленной революции.

      Речь идет, прежде всего, об инженерах, специалистах в области информационных технологий, робототехники, нано-технологий.

      И это тоже забота государства о нашей молодежи.

      Необходимо повысить стоимость новых грантов во всех вузах по техническим и сельскохозяйственным специальностям до уровня грантов в национальных вузах.

      Эти меры будут способствовать увеличению охвата высшим образованием выпускников средних школ, что является общемировым трендом.

      Это вложения в человеческие ресурсы.

      Создавая систему образования по мировым стандартам, нужно уделять должное внимание условиям обучения и проживания студентов.

      Сегодня остро стоит вопрос обеспечения студентов вузов и колледжей общежитиями.

      Для решения этой задачи надо развернуть работу по строительству общежитий вузами, колледжами, девелоперскими компаниями на принципах государственно-частного партнерства.

      Государство, со своей стороны, через Министерство образования и науки будет гарантировать постепенное возмещение части инвестиций, направляемых на строительство общежитий.

      Поручаю до конца 2022 года обеспечить строительство новых студенческих общежитий не менее чем на 75 тысяч мест.

      Это позволит полностью решить вопрос с учетом роста потребности в ближайшие годы.

      *** *** ***

      Қазір жыл сайын бөлінетін 54 мың грантқа қосымша 2018-19 оқу жылында тағы 20 мың грант бөлу керек.

      Оның 11 мыңы жаңа экономикаға қажетті техникалық мамандықтар бойынша бакалаврлық білім беруге тиесілі болады.

      Сонымен бірге, 2022 жылдың соңына дейін студенттерге арнап кемінде 75 мың орындық жатақхана салуды тапсырамын.

      Бұл алдағы жылдарда өсе түсетін сұранысты ескергеннің өзінде жатақхана тапшылығын біржола шешеді. 

      *** *** ***

Четвертая инициатива: "Расширение микрокредитования".

      В рамках проводимой работы по развитию массового предпринимательства среди самозанятого и безработного населения наиболее эффективным является механизм предоставления льготных микрокредитов.

      В 2017 году было выдано 7200 микрокредитов на сумму 32 миллиарда тенге.

      При этом еще 5 тысяч человек, обучившихся по проекту "Бастау Бизнес", не смогли получить микрокредиты на начало собственного дела.

      *** *** ***

      Биыл қазақстандықтарға берілетін шағын несиені былтырғымен салыстырғанда 20 миллиард теңгеге көбейтуді тапсырамын.

      Сонда оның жалпы сомасы жылына 62 миллиард теңге болады.

      Нәтижесінде несие алып, ісін бастайтын азаматтардың саны былтырғыдан 2 есеге артып, 14 мыңға жетеді.

      *** *** ***

      Поручаю в 2018 году выделить дополнительно 20 миллиардов тенге, доведя общую сумму микрокредитования до 62 миллиардов тенге.

      В результате общий охват микрокредитованием составит более 14 тысяч человек, что в два раза превысит уровень 2017 года.

      Эту работу следует активно продолжать и в последующие годы.

      Значимость этой инициативы в том, что она позволит тысячам людей открыть свое собственное дело.

      Хотел бы подчеркнуть, что это особенно важно для сельской местности, для развития предпринимательства на селе.

Пятая инициатива: "Дальнейшая газификация страны".

      За годы независимости добыча газа в стране увеличилась с 8 до 52 миллиардов кубометров в год и будет расти дальше.

      На сегодня уровень газификации населения в стране составляет почти 50%.

      Газифицировано девять областей.

      При этом центральные и северные регионы страны все еще остаются без газа.

      *** *** ***

      Біз Қараөзек (Қызылорда облысы) – Жезқазған – Қарағанды – Теміртау – Астана бағыты бойынша магистральді газ құбырын салуымыз керек.

      Бұл 2 миллион 700 мың адамды газбен қамтамасыз етумен қатар, Арқаның экологиялық жағдайына зор ықпал етеді.

      Астананың өзінде зиянды қалдықтардың ауаға таралуы 6 есеге немесе жылына 35 мың тоннаға азаяды.

      *** *** ***

      Нам надо реализовать проект по строительству магистрального газопровода по маршруту Караозек (Кызылординская область) – Жезказган – Караганда – Темиртау – Астана.

      Для этого требуется привлечь соответствующие средства, в том числе от международных финансовых институтов.

      Это позволит не только обеспечить газом 2,7 миллиона человек, но и создать новые производства малого и среднего бизнеса.

      Также улучшится экология.

      Только в Астане перевод на газ снизит вредные выбросы в атмосферу в 6 раз или на 35 тысяч тонн в год.

      Реализация этого проекта даст возможность в дальнейшем газифицировать и другие регионы.

       

      Вот Пять Президентских инициатив.

      Их реализация позволит создать новые рабочие места и будет способствовать дальнейшему росту экономики страны.

      Поручаю Правительству и Нацбанку детально проработать механизмы их реализации.

      Прошу депутатов Парламента своевременно внести необходимые изменения в законодательство.

      Учитывая абсолютную значимость этих инициатив, требуется широкое обсуждение подходов по их эффективной реализации.

      Также важно провести разъяснительную работу среди населения и бизнеса.

      Партия "Нұр Отан" возьмет под контроль исполнение этих важных для народа мер.

Уважаемые соотечественники!

      Новые меры государства станут ощутимыми для всех казахстанцев, для всех граждан нашей страны.

      Общество получит новую возможность планировать будущее, прочно связав свою судьбу с Казахстаном.

      Считаю, что необходимо закрепить эту программу законодательно.

      Реализация программы наполнит конституционную норму о "социальном государстве" новым конкретным содержанием.

      В современных глобальных условиях национальное единство – это социальное единство, а состоявшееся государство – это социальное государство.

      Мы смотрим вперед, а не назад.

      И я уверен, что вместе мы обязательно сформируем реалистичную, прагматичную казахстанскую модель социального государства и национального благополучия.

Ардақты ағайын!

      Бүгінгі бастамалар еліміз тұтас, қоғамымыз тұрақты болса ғана табысты жүзеге асады.

      Ал, ел бірлігі – ең бірінші, қазақтың бірлігі.

      Жаһандық көштің басында жүретін мерейлі ел болу үшін бірлік пен ынтымақ алдымен өзімізге, қазаққа керек. 

      Тарихтың өзі дәлелдеген бір ақиқат бар – халқымыз бірлікте болса күшейген, бірлігі қашса әлсіреген. 

      Қасқа жолды Қасым хан жұртын жұдырықтай жұмылдыра білгенінің арқасында қазіргі қазақ жерінің негізгі аумағын біріктірді.

      "Ел бірлігі – ел теңдігі" деген – осы!

      "Қазақ ордасының Ликургы" – Әз Тәуке елін татулыққа ұйыта білгендіктен қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған заман орнатты.

      "Байлық – байлық емес, бірлік – байлық" деген сөз сол заманнан қалған қағида.

      Ел басына күн туған кезде барша қазақ Абылай ханның ақ туының астына жиналған соң ғана жерін жаудан тазарта алды.

      "Біріккен жүз бытыраңқы мыңды алады" деп бабаларымыз осыны айтқан. 

      Қазақтың осынау 3 ханы – ел тарихындағы 3 асқар тау, оларды асқақтатқан – ел бірлігі.

      Сонымен бірге, алтыбақан алауыздықтың кесірінен еліміз аңырап, жеріміз қаңырап қалған кездер де аз емес.

      Бұл да – тарихтың ащы сабағы.

      "Өткенге қарап, ертеңіңді түзе" деген өсиет бар, себебі, өткеннің өнегесі – бүгінгі күннің баға жетпес байлығы.

      Осыны жадында тұтып, тарихтан тағылым ала білген халқымыз Тәуелсіздік дәуірінде татулық пен бірліктің, тыныштық пен тұрақтылықтың арқасында талай табыстарға кенелуде.

      Табысымызды еселеп, Тәуелсіздігімізді баянды ете түсу үшін бізге балталаса да бұзылмайтын берік ауызбіршілік керек.

      Берекелі бірлігімізді көздің қарашығындай сақтай алсақ, мерекелі тірлігімізге төнетін қауіп жоқ.

      Ел мен жердің иесі ретінде Қазақстандағы жақсы мен жаманның бәріне қазақ жауапты.

      Осы ұлы жауапкершілікті сезініп, барша ұлыстардың ұйытқысы болып, өзгеге өнеге көрсете білейік.

      Сонда ғана, халқымыздың атын иеленген қасиетті Қазақстанымыз көркейіп, дами береді.

      Еліміздің көңілі жайлы, тұрмысы майлы болады. 

      Осыны үнемі есте тұтып, тың міндеттерді тындырымды жұмысқа ұластырайық!

      Іске сәт!

Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың "Президенттің бес әлеуметтік бастамасы" атты халыққа үндеуі

Қазақстан Республикасы Президентінің 2018 жылғы 5 наурыздағы үндеуі.

Құрметті қазақстандықтар!

      Наурыз айының еліміздің Тәуелсіздік күнтізбесінде ерекше орны бар.

      Біз көктемнің алғашқы күнінде Алғыс айту күнін атап өтеміз.

      Сонымен бірге, бұл – Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылған күн.

      Ұлыстың ұлы күні Наурыз мейрамы шуақты көктем айының еншісінде. 

      Қымбатты әйелдерімізді де мерекесімен наурыз айында құттықтаймыз.

      Осы ізгі оқиғалардың бәрі Қазақстан халқын біріктіре түседі.

      "Рухани жаңғыру" бағдарламасы да осыған бағытталған.

      Біз елдің бірлігі мен мемлекеттің сындарлы саясатының арқасында барлық сынақтардан абыроймен өттік.

      Ел иесі қазақ халқының маңына ұйысқан барша этностар оны жоғары бағалайды.

      Бүгінде Алматы, Батыс Қазақстан, Жамбыл және Оңтүстік Қазақстан облыстарында "Қазақ еліне мың алғыс" атты монументтер бой көтерген.

      Бұл ескерткіштерді еліміздегі түрлі этностық топтар бастарына күн туған кезде бауырына басқан қазақтың жері мен еліне алғыс ретінде өз бастамаларымен тұрғызды.

      Қазақ халқы да оларға ұлттық тарихымызға көрсеткен зор құрметі үшін алғысын білдіреді.

      Осындай өзара құрмет пен сенім мызғымас ел бірлігіне негіз болса, ізгі шаралар халқымыздың кең пейілі мен дархан көңілінің айқын көрінісіне айналуда.

      Жақсылықты жадында сақтай білген елдің рухы қашан да биік.

      Заманауи Қазақстанның өсіп-өркендеуіне әрбір отандасымыз өз үлесін қосты.

      Мен этно-мәдени бірлестіктерге де айрықша ризашылық білдіремін.

      Біз, бәріміз бірге өте күрделі, қилы замандардан өттік.

      Тәуелсіздіктің ең тағдыршешті сәттерінде мені әрдайым қолдаған халқыма да алғыс айтамын.

      Өткен сайлаулардың бәрінде халқымыз мені бірауыздан қолдап, сайлады.

      Мен үшін ең үлкен марапат – осы. 

      Елімнің қолдауы маған жұмыс барысында зор күш-жігер берді. 

      Мен халқымның өз келешегіне сеніммен қарауы үшін еңбек еттім, қазір де, болашақта да осы мақсат жолында жұмыс істей беремін.

      Сол себепті, мен бүгін Қазақстан Республикасы Парламентінің қабырғасынан жаңа әлеуметтік бастамалар көтеріп, халқыма үндеу жариялағалы отырмын.

      Бұл қадам талайдан бері менің көкейімде жүр.

      Бірақ, Қазақстан алдымен бойына күш, қазынасына қаржы жинап, қуатты елге айналуы керек еді.

      Міне, сол күн де туды!

      Бұл – біздің қоғамның әлеуметтік бірлігін нығайту үшін жігерімізді жанып, нақты іске кірісетін сәт.

      Біз оны ауқымды әлеуметтік жобалар арқылы жүзеге асырамыз.

      Мемлекет осындай түбегейлі шараларды қолға алады.

      "Қазақстан – біздің ортақ үйіміз" деген идея жаңа мағынамен толыға түсуге тиіс.

      Жаңа ұсыныстардың маңыздылығын ескеріп, мен әрбір қазақстандықтың әл-ауқатын әрі қарай жақсарта түсуге бағытталған жаңа әлеуметтік бастамаларымды өздеріңізбен талқылау үшін бүгінгі Парламент Палаталары мен Үкіметтің бірлескен отырысын шақырттым.

      Бірден айтайын: бүгін айтылатын ұсыныстың бәрі – есеп-қисабы мұқият жасалған бағдарлама.

      Бұл – елдің игілігіне арналған ұтымды, сонымен қатар, оптимистік жоба.

      Мен өркендеген Қазақстан – ең алдымен мемлекеті өзін қорғап, қолдайтынын, қамқорлық жасайтынын сезінетін, тиісінше елін жан жүрегімен сүйетін, өздеріне сенімді адамдар деп санаймын.

      Сол себепті, біз бүгін жаңа, ауқымды әлеуметтік жобаларға жол ашамыз.

      Соңғы жылдарда менің Қазақстан халқына арналған жолдауларым Үшінші жаңғыру және төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктеріне арналды.

      Сонымен қатар біз мемлекеттің әлеуметтік міндеттемелерін ұмытқанымыз жоқ және оларды орындау жөнінде шаралар қабылдадық.

      Бірінші. 2018 жылы білім берудің жаңартылған мазмұнына көшкен мұғалімдердің лауазымдық жалақылары 30 пайызға өсетін болады. Бұл жалпы мұғалімдердің 68 пайызын қамтиды. Ал, біліктілікті айқындайтын тест тапсырғаннан кейін олардың лауазымдық жалақысы қосымша 50 пайызға өсетін болады.

      Екінші. Бюджет қызметкерлерінің еңбекақы төлемін жаңа жүйеге көшіру білім беру саласында жалақы көлемін 29 пайызға, денсаулық сақтау саласында 28 пайызға, әлеуметтік сала қызметкерлерінің еңбекақысын 40 пайызға көтеріп, студенттер стипендиясын 25 пайызға өсіруге мүмкіндік берді.

      Үшінші. Базалық зейнатақыны өсіру және оны индекстеу есебінен 2018 жылдың шілде айынан бастап орташа зейнетақы мөлшері 2017 жылмен салыстырғанда 37 пайызға артады.

      2017 жылы әскери қызметшілердің, ішкі істер органдары қызметкерлерінің лауазымдық жалақысы 25 пайызға өсті. Біз мұны жасай алдық, оған экономикамыздың мүмкіндігі жетті.

Қымбатты достар!

      Біз бүгін әлеуметтік жаңғыру жолында жаңа, ауқымды қадам жасауға дайынбыз.

      Мен Президенттің бес әлеуметтік бастамасын ұсынамын.

      Бірінші бастама: "Әрбір отбасына баспана алудың жаңа мүмкіндіктерін беру".

      Біз соңғы жылдары қазақстандықтардың баспана алу мүмкіндіктерін кеңейту үшін көп нәрсе жасадық.

      2017 жылы 11,2 миллион шаршы метр тұрғын-үй пайдалануға берілді.

      Бұл – рекордтық көрсеткіш.

      Дегенмен, оның өзі жеткіліксіз, әлі күнге дейін көптеген отбасы баспанасыз жүр.

      Бұл – айрықша әлеуметтік маңызы бар мәселе.

      Оның шешімін тұрғын-үй ипотекасының қалың көпшілікке жаппай қолжетімділігін арттыру арқылы табуға барлық жағдай жасау керек. 

      Жұмыс істейтін әрбір адам несиеге пәтер сатып алып, оны отбасылық бюджетінің мүмкіндіктері аясында төлей алатындай болуы үшін арзан ресурстар ұсынатын тетіктер қажет.

      Сондықтан, мен "7 – 20 – 25" бағдарламасын ұсынамын.

      Жұмыс істейтін әрбір қазақстандық төмендегідей шарттар бойынша теңгемен несие алу мүмкіндігіне ие болады.

      Несие өсімінің мөлшерлемесі қазіргідей 14-16 емес, жылына 7 проценттен аспайтын болады.

      Қазір банктер бастапқы жарнаға баспана құнының 30 процентіне дейін, кейде тіпті 50 процентін салуды талап етсе, бұл бағдарлама бойынша ол 20 проценттен аспауға тиіс. 

      Несие алушының ай сайынғы төлемін азайту үшін оның мерзімі 10-15 емес, 25 жылға дейін болады. 

      Ол үшін Ұлттық банктің, екінші деңгейлі банктер мен қор нарығының мүмкіндіктерін іске қосу керек.

      Ұлттық банк кемінде 1 триллион теңге қаржы тартатын арнайы компания құрып, ол қаржыны банктердің жоғарыда айтылған шарттар бойынша беретін жаңа ипотекалық несиелерін сатып алуға жұмсауы қажет.

      Бағдарламаны жүзеге асыру тұрғын-үй құрылысына зор серпін береді.

      Нәтижесінде миллиондаған қазақстандық үшін баспана алудың қолжетімділігі артады.

      Сонымен қатар, бұл экономиканың, шағын және орта бизнестің өрістеуіне жұмыс істейді, жаңа жұмыс орындарын ашады. 

      Көптеген азаматтардың арманы ақиқатқа айналады!

      Екінші бастама: "Жалақысы төмен жұмысшылардың еңбекақысын көбейту үшін олардың салық жүктемесін азайту".

      Салыстырмалы түрде жалақысы төмен қазақстандықтарды қолдау үшін 2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап олардың салық жүктемесін 10 есеге азайтып, 1 процент қана салық салуды ұсынамын.

      Ай сайын ең төменгі есептік көрсеткіштің 25 еселенген көлемінен аз жалақы алатындарға салынатын жеке табыс салығын азайту арқылы олардың салық жүктемесін жеңілдету керек.

      Ал осылайша салықты азайтудан шығатын қаржы олардың жалақысын көбейтуге жұмсалуы қажет.

      Нәтижесінде, еліміздегі барша жалдамалы жұмыскерлердің кемінде үштен бірінің, бұл 2 миллионнан астам адам, жалақысы жұмыс берушіге салмақ салмай-ақ көбейетін болады.

      Әрі қарай Үкімет табыс салығының прогрессивті шкаласын енгізу мүмкіндігін зерделеуі керек.

      Үшінші бастама: "Жоғары білім алудың қолжетімділігі мен сапасын арттырып, студент жастардың жатақханадағы жағдайын жақсарту".

      Қазір еліміздің жоғары оқу орындарында 530 мыңнан астам жас оқып жатыр, олардың 30 процентке жуығы мемлекет бөлген грантпен білім алуда.

      Жоғары білім алудың қолжетімділігі мен сапасын арттыру үшін төмендегідей шараларды ұсынамын.

      Қазір жыл сайын бөлінетін 54 мың грантқа қосымша 2018-2019 оқу жылында тағы 20 мың грант бөлу керек.

      Оның 11 мыңы техникалық мамандықтар бойынша бакалаврлық білім беруге тиесілі болады.

      Бұл төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы жаңа экономикада зор сұранысқа ие болатын сан мың жаңа маманды даярлауға мүмкіндік береді.

      Мұнда ең алдымен инженерлер, ақпараттық технология, робот техникасы, нанотехнология саласының мамандары туралы сөз болып отыр.

      Бұл да жастарға мемлекет қамқорлығының айқын көрінісі.

      Сонымен бірге, техникалық және ауыл шаруашылығы мамандықтары бойынша барлық жоғары оқу орындары гранттарының құнын ұлттық жоғары оқу орындарының гранттары деңгейіне дейін көтеру керек.

      Аталған шаралар орта мектеп түлектерін жоғары біліммен неғұрлым көбірек қамтуға мүмкіндік береді, бұл – жалпы әлемдік тренд.

      Сонымен бірге, адам ресурстарына салынатын үлкен салым.

      Біз әлемдік стандарттарға сай білім беру жүйесін қалыптастыра отырып, студенттердің білім алуына және тұратын жеріне жағдай жасауға тиісті назар аударуымыз қажет.

      Қазір жоғары оқу орындары мен колледждердің студенттерін жатақханамен қамтамасыз ету мәселесі өте өзекті.

      Бұл міндетті шешу үшін жоғары оқу орындары, колледждер мен девелоперлік компаниялар мемлекет пен жеке меншіктің серіктестігі қағидасымен жатақхана салуды бастауы керек.

      Мемлекет өз тарапынан Білім және ғылым министрлігі арқылы жатақхана құрылысына жұмсалған инвестициялардың белгілі бір бөлігі біртіндеп қайтарылуына кепілдік береді.

      2022 жылдың соңына дейін студенттерге арнап кемінде 75 мың орындық жаңа жатақхана салуды тапсырамын.

      Бұл алдағы жылдарда өсе түсетін сұранысты ескергеннің өзінде жатақхана тапшылығын біржола шешеді.

      Төртінші бастама: "Шағын несие беруді көбейту".

      Өзін-өзі еңбекпен қамтыған және жұмыссыз тұрғындардың арасында жаппай кәсіпкерлікті дамыту үшін атқарылып жатқан жұмыстардың аясында жеңілдетілген шағын несие беру неғұрлым тиімді тетік саналады.

      2017 жылы жалпы сомасы 32 миллиард теңге болатын 7200 шағын несие берілді.

      Алайда, "Бастау Бизнес" жобасы бойынша білім алған тағы 5 мың адам өз ісін бастауға қажетті шағын несиелерді ала алмады.

      Сондықтан, 2018 жылы қосымша 20 миллиард теңге бөліп, шағын несиелердің жалпы сомасын 62 миллиард теңгеге жеткізуді тапсырамын.

      Нәтижесінде шағын несие алатындардың саны 2017 жылмен салыстырғанда 2 есеге артып, 14 мың адамға жететін болады.

      Бұл жұмысты одан кейінгі жылдарда да белсенді жалғастыру керек.

      Бастама мыңдаған адамға өз ісін ашуға мүмкіндік беретіндігімен маңызды.

      Бұл, әсіресе, ауыл-аймақтар үшін, ауылдағы кәсіпкерлікті дамыту үшін айрықша маңызды екенін атап өткім келеді.

      Бесінші бастама: "Елді газбен қамтамасыз етуді жалғастыру".

      Елімізде газ өндіру Тәуелсіздік кезеңінде жылына 8-ден 52 миллиард текшеметрге дейін артты, әрі қарай да өсе түседі.

      Қазір еліміздегі тұрғындардың 50 процентке жуығы газбен қамтамасыз етілген.

      9 облысқа газ тартылған.

      Дегенмен, орталық және солтүстік өңірлер әлі де газсыз отыр.

      Біз Қараөзек (Қызылорда облысы) – Жезқазған–Қарағанды–Теміртау–Астана бағытында магистральді газ құбырын салу жобасын жүзеге асыруымыз керек.

      Оған тиісінше қаражат тарту қажет болады, соның ішінде халықаралық қаржы институттарынан да.

      Бұл 2,7 миллион адамды газбен қамтамасыз етумен қатар, шағын және орта бизнестің жаңа өндірістерін ашуға мүмкіндік береді.

      Сонымен бірге, экология жақсарады.

      Газға көшу тек Астананың өзінде зиянды қалдықтардың ауаға таралуын 6 есеге немесе жылына 35 мың тоннаға азайтады.

      Бұл жобаны жүзеге асыру әрі қарай өзге өңірлерді де газбен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

      Президенттің бес бастамасы – осы.

      Оларды іске асыру жаңа жұмыс орындарын құруға, сол арқылы ел экономикасының әрі қарай дами түсуіне жол ашады.

      Үкімет пен Ұлттық Банкке бастамаларды іске асырудың егжей-тегжейлі тетіктерін жасауды тапсырамын.

      Парламент депутаттарынан заңнамаға қажет өзгерістерді уақтылы енгізуді өтінемін.

      Бастамалардың айрықша маңызды екенін ескерсек, оларды тиімді жүзеге асырудың жолдары кеңінен талқылауды қажет етеді.

      Халық пен бизнес өкілдерінің арасында түсіндіру жұмыстарын жүргізу де маңызды.

      "Нұр Отан" партиясы халқымыз үшін айрықша маңызы бар осы шаралардың тиянақты орындалуын бақылауға алады.

Құрметті отандастар!

      Мемлекеттің жаңа қадамдары бүкіл қазақстандықтарға, еліміздің барша азаматтарына игі әсер етеді.

      Қоғам өз тағдырын Қазақстанмен тығыз байланыстырып, болашағын жоспарлаудың тың мүмкіндігіне ие болады.

      Бағдарламаны заңдық тұрғыдан бекіту қажет деп санаймын.

      Оны іске асыру "әлеуметтік мемлекет" туралы конституциялық норманы жаңа, нақты мазмұнмен байыта түспек.

      Заманауи жаһандық ахуалда ұлттық бірлік – әлеуметтік бірлік, ал қалыптасқан мемлекет – әлеуметтік мемлекет.

      Біз өткенге салауат айтып, келешекке көз тіккен елміз.

      Біз әлеуметтік мемлекет пен ұлттық өркендеудің шынайы, әрі сындарлы қазақстандық моделін міндетті түрде бірге жасайтынымызға сенімдімін.

Ардақты ағайын!

      Бүгінгі бастамалар еліміз тұтас, қоғамымыз тұрақты болса ғана табысты жүзеге асады.

      Ал, ел бірлігі – ең бірінші, қазақтың бірлігі.

      Жаһандық көштің басында жүретін мерейлі ел болу үшін бірлік пен ынтымақ алдымен өзімізге, қазаққа керек.

      Тарихтың өзі дәлелдеген бір ақиқат бар – халқымыз бірлікте болса күшейген, бірлігі қашса әлсіреген. 

      Қасқа жолды Қасым хан жұртын жұдырықтай жұмылдыра білгенінің арқасында қазіргі қазақ жерінің негізгі аумағын біріктірді.

      "Ел бірлігі – ел теңдігі" деген – осы!

      "Қазақ ордасының Ликургы" – Әз Тәуке елін татулыққа ұйыта білгендіктен қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған заман орнатты.

      "Байлық – байлық емес, бірлік – байлық" деген сөз сол заманнан қалған қағида.

      Ел басына күн туған кезде барша қазақ Абылай ханның ақ туының астына жиналған соң ғана жерін жаудан тазарта алды.

      "Біріккен жүз бытыраңқы мыңды алады" деп бабаларымыз осыны айтқан. 

      Қазақтың осынау 3 ханы – ел тарихындағы 3 асқар тау, оларды асқақтатқан – ел бірлігі.

      Сонымен бірге, алтыбақан алауыздықтың кесірінен еліміз аңырап, жеріміз қаңырап қалған кездер де аз емес.

      Бұл да – тарихтың ащы сабағы.

      "Өткенге қарап, ертеңіңді түзе" деген өсиет бар, себебі, өткеннің өнегесі – бүгінгі күннің баға жетпес байлығы.

      Осыны жадында тұтып, тарихтан тағылым ала білген халқымыз Тәуелсіздік дәуірінде татулық пен бірліктің, тыныштық пен тұрақтылықтың арқасында талай табыстарға кенелуде.

      Табысымызды еселеп, Тәуелсіздігімізді баянды ете түсу үшін бізге балталаса да бұзылмайтын берік ауызбіршілік керек.

      Берекелі бірлігімізді көздің қарашығындай сақтай алсақ, мерекелі тірлігімізге төнетін қауіп жоқ.

      Ел мен жердің иесі ретінде Қазақстандағы жақсы мен жаманның бәріне қазақ жауапты.

      Осы ұлы жауапкершілікті сезініп, барша ұлыстардың ұйытқысы болып, өзгеге өнеге көрсете білейік.

      Сонда ғана, халқымыздың атын иеленген қасиетті Қазақстанымыз көркейіп, дами береді.

      Еліміздің көңілі жайлы, тұрмысы майлы болады.

      Осыны үнемі есте тұтып, тың міндеттерді тындырымды жұмысқа ұластырайық!

      Іске сәт!