СОГЛАШЕНИЕ ПО СУБСИДИЯМ И КОМПЕНСАЦИОННЫМ МЕРАМ

Соглашение

Члены настоящим договариваются о следующем:

ЧАСТЬ I: ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

СТАТЬЯ 1

Определение субсидии

1.1 Для целей настоящего Соглашения считается, что субсидия существует когда:

(а)(1) оказывается финансовое содействие правительством или любым публичным органом (далее в настоящем Соглашении — "правительство") в пределах территории члена, т.е. когда:

(i) правительство практикует прямой перевод денежных средств (например, в виде дотаций, займов или покупки акций) или принимает на себя обязательства по переводу таких средств (например, гарантии по займам);

(ii) правительство отказывается от взимания или не взимает причитающиеся ему доходы (например, налоговые льготы, такие, как налоговые кредиты)¹;

(iii) правительство предоставляет товары или услуги помимо общей инфраструктуры, или закупает товары;

(iv) правительство осуществляет платежи в механизмы финансирования или поручает, либо предписывает частному лицу выполнять одну или несколько функций из числа указанных в подпунктах (i)-(iii), которые обычно возлагаются на правительство, причем на условиях, которые фактически не отличаются от обычной практики правительств;

или

(а)(2) существует любая форма поддержки доходов и цен в смысле статьи ХVI ГАТТ 1994;

и

(b) таким образом предоставляется преимущество.

_________________________

¹ В соответствии с положениями статьи ХVI ГАТТ 1994 (примечание к статье ХVI) и положениями Приложений I—III настоящего Соглашения, освобождение экспортируемого товара от пошлин и налогов, взимаемых с аналогичного товара, предназначенного для внутреннего потребления, или уменьшение таких пошлин и налогов в размере, не превышающем фактически начисленной суммы, не рассматривается как субсидия.

1.2 Субсидия, в соответствии с определением, содержащимся в пункте 1, подпадает под положения части II или положения частей III или V только в том случае, если такая субсидия является специфической в соответствии с положениями статьи 2.

СТАТЬЯ 2

Специфичность

2.1 Для того, чтобы определить, является ли субсидия, как она определена в пункте 1 статьи 1, специфической для предприятия или отрасли промышленности либо группы предприятий или отраслей (далее в настоящем Соглашении — "определенные предприятия") в пределах юрисдикции субсидирующего органа, применяются следующие принципы:

(а) если субсидирующий орган или законодательство, в соответствии с которым действует субсидирующий орган, четко ограничивает доступ к субсидии только определенных предприятий, такая субсидия рассматривается как специфическая;

(b) если субсидирующий орган или законодательство, в соответствии с которым действует субсидирующий орган, устанавливает объективные критерии или условия², определяющие право на получение и размер субсидий, специфичность не существует, при условии, что право на получение является автоматическим, и что такие критерии и условия строго выполняются. Критерии и условия должны быть четко оговорены в законе, инструкции, акте или других официальных документах таким образом, чтобы их можно было проверить;

(с) если, несмотря на видимость неспецифичности, вытекающей из применения принципов, изложенных в пунктах (а) и (b), имеются основания полагать, что данная субсидия в действительности может быть специфической, то могут быть приняты во внимание другие факторы. К таким факторам относятся: использование программы субсидирования ограниченным числом определенных предприятий, преимущественное использование определенными предприятиями, предоставление непропорционально больших сумм субсидий некоторым предприятиям, а также способ использования дискретности, которой обладает субсидирующий орган при принятии решения о предоставлении субсидии³. Применяя этот подпункт, следует учитывать степень диверсификации экономической деятельности в пределах юрисдикции субсидирующего органа, а также продолжительность времени, в течение которого действует данная программа субсидирования.

________________________

² В данном контексте объективные критерии и условия означают критерии, которые являются нейтральными, не создают преимуществ для некоторых предприятий по сравнению с другими, являются экономическими по характеру и горизонтальными по способу применения, как, например, число занятых или размер предприятий.

³ В этом отношении должна, в частности, приниматься во внимание информация о частоте отказов или одобрений заявок на субсидирование и мотивы соответствующих решений.

2.2 Субсидия, использование которой ограничено определенными предприятиями, расположенными в обозначенном географическом регионе, находящемся под юрисдикцией субсидирующего органа, является специфической. Подразумевается, что введение или изменение компетентными правительственными органами на всех уровнях универсально применяемых ставок налогов для целей настоящего Соглашения не рассматривается как специфическая субсидия.

2.3 Любая субсидия, подпадающая под положения статьи 3, рассматривается как специфическая.

2.4 Любое определение специфического характера субсидии в соответствии с положениями настоящей статьи должно основываться на позитивных доказательствах.

ЧАСТЬ II: ЗАПРЕЩЕННЫЕ СУБСИДИИ

СТАТЬЯ 3

Запрет

3.1 С учетом исключений, предусмотренных Соглашением по сельскому хозяйству, предоставление следующих субсидий в значении статьи 1, запрещается:

(а) субсидии, увязанные по закону или фактически⁴ в качестве единственного или одного из нескольких условий с результатами экспорта, включая перечисленные в Приложении I⁵;

_________________________

⁴ Эта норма выполняется при наличии фактов, свидетельствующих о том, что предоставление субсидии, не будучи легально обусловлено результатами экспорта, в действительности связано с фактическим или ожидаемым экспортом или экспортной выручкой. Сам по себе факт, что субсидия предоставляется предприятию, занимающемуся экспортом, не может сам по себе служить основанием для того, чтобы считать ее экспортной субсидией в значении настоящего положения.

(b) субсидии, увязанные по закону или фактически в качестве единственного или одного из нескольких условий с использованием отечественных товаров вместо импортных.

________________________

⁵. Меры, указанные в Приложении I как не являющиеся экспортными субсидиями, не запрещаются этим и другими положениями настоящего Соглашения.

3.2 Член не предоставляет и не сохраняет субсидии, упомянутые в пункте 1.

СТАТЬЯ 4

Меры по защите прав

4.1 Во всех случаях, когда какой-либо член имеет основание считать, что запрещенная субсидия предоставляется или сохраняется другим членом, такой член может обратиться к такому другому члену с просьбой о проведении консультаций.

4.2 Просьба о консультациях, предусмотренных в пункте 1, включает изложение имеющихся доказательств наличия и характера субсидии, о которой идет речь.

4.3 По получении просьбы о консультациях, предусмотренных в пункте 1, член, который предположительно предоставляет или сохраняет указанную субсидию, как можно скорее приступает к ведению таких консультаций. Цель консультаций состоит в уточнении обстоятельств данной ситуации и достижении совместно согласованного решения.

4.4 Если в течение 30 дней⁶ с момента получения просьбы о консультациях никакого совместно согласованного решения не достигнуто, любой член, являющийся стороной таких консультаций, может передать дело в Орган по разрешению споров (ОРС) для немедленного создания третейской группы, если только путем консенсуса ОРС не решит не создавать такую группу.

______________________________

⁶ Любой срок, указанный в настоящей статье, может быть продлен по взаимному согласию.

4.5 После создания третейская группа может попросить содействия Постоянной группы экспертов⁷ (далее в Соглашении — "ПГЭ") в определении того, является ли данная мера запрещенной субсидией. По получении просьбы ПГЭ немедленно рассматривает доказательства наличия и характера данной меры и предоставляет возможность члену, применяющему или сохраняющему данную меру, представить доказательства того, что данная мера не является запрещенной субсидией. ПГЭ представляет свое заключение третейской группе в течение срока, определенного этой группой. Заключения ПГЭ по вопросу о том, является ли данная мера запрещенной субсидией или нет, принимаются третейской группой без изменения.

4.6 Третейская группа представляет окончательный доклад сторонам спора. Доклад направляется всем членам в течение 90 дней с даты образования и определения полномочий такой группы.

_____________________________

⁷ Как установлено в статье 24.

4.7 Если будет установлено, что рассматриваемая мера является запрещенной субсидией, третейская группа рекомендует субсидирующему члену отказаться от предоставления субсидии без задержки. Третейская группа определяет в своей рекомендации предельный срок, в течение которого данная мера должна быть отменена.

4.8 В течение 30 дней после направления доклада третейской группы всем членам, ОРС одобряет доклад, если только какая-либо из сторон спора официально не уведомит ОРС о своем решении обратиться с апелляцией или ОРС примет решение консенсусом не утверждать доклад.

4.9 В случае обжалования доклада третейской группы Апелляционный орган принимает решение в течение 30 дней с даты, когда сторона спора официально заявила о намерении подать апелляцию. Если Апелляционный орган считает, что он не может представить доклад в течение 30 дней, он уведомляет ОРС в письменном виде о причинах задержки, а также об оценочном сроке, в течение которого доклад будет представлен. Ни в каком случае разбирательство не должно продолжаться более 60 дней. Доклад Апелляционного органа одобряет ОРС и безусловно принимается всеми сторонами спора, если только ОРС путем консенсуса решит не принимать доклад Апелляционного органа в течение 20 дней с даты его направления членам⁸.

4.10 В случае, если рекомендация ОРС не выполняется в срок, установленный третейской группой, который начинается с даты принятия доклада третейской группы или доклада Апелляционного органа, ОРС дает разрешение члену, подавшему жалобу, принять соответствующие⁹ ответные меры, если только ОРС путем консенсуса не примет решение отклонить просьбу.

4.11 В случае, если сторона спора потребует арбитража в соответствии с пунктом 6 статьи 22 Договоренности о разрешении споров ("ДРС"), арбитр должен решить, являются ли ответные меры соответствующими¹⁰.

4.12 В целях разрешения споров в соответствии с положениями настоящей статьи, все сроки, за исключением специально предписанных в настоящей статье, будут составлять половину сроков, предписанных Договоренностью о разрешении споров.

___________________________

⁸ Если заседание ОРС не планируется в течение этого срока, то оно должно быть созвано для этой цели.

⁹ Это выражение не означает разрешения принимать несоразмерные ответные меры в свете того факта, что субсидии, рассматриваемые в этих положениях, являются запрещенными.

¹⁰ Это выражение не означает разрешения принимать несоразмерные ответные меры в свете того факта, что субсидии, рассматриваемые в этих положениях, являются запрещенными.

ЧАСТЬ III: СУБСИДИИ, ДАЮЩИЕ ОСНОВАНИЕ ДЛЯ ПРИНЯТИЯ МЕР

СТАТЬЯ 5

Неблагоприятные последствия

Никакой член не должен путем использования любой субсидии, упомянутой в пунктах 1 и 2 статьи I, вызывать неблагоприятные последствия для интересов другого члена, а именно:

(а) наносить ущерб отечественной промышленности другого члена¹¹;

(b) аннулировать или сокращать выгоды, прямо или косвенно извлекаемые другими членами по ГАТТ 1994, в частности выгоды от уступок, закрепленных согласно статье II ГАТТ 1994¹²;

(с) серьезно ущемлять интересы другого члена¹³.

Настоящая статья не применяется к субсидиям, сохраняемым в отношении сельскохозяйственных товаров, как это предусмотрено статьей 13 Соглашения по сельскому хозяйству.

_____________________

¹¹ Выражение "ущерб для отечественной промышленности" применяется здесь в том же смысле, в каком оно используется в части V.

¹² Выражение "аннулировать или сокращать" используется в настоящем Соглашении в том же смысле, что и в соответствующих положениях ГАТТ 1994, а сам факт "аннулирования или сокращения” устанавливается в соответствии с практикой применения этих положений.

¹³ Выражение "серьезно ущемлять интересы другого члена" используется в настоящем Соглашении в том же смысле, что и в пункте I статьи XVI ГАТТ 1994, и включает угрозу серьезного ущемления интересов.

СТАТЬЯ 6

Серьезное ущемление интересов

6.1 Серьезное ущемление интересов в смысле пункта (с) статьи 5 будет считаться существующим в случае:

(а) если общая величина субсидирования в стоимости товара ¹⁴ превышает 5%¹⁵;

(b) субсидий на покрытие эксплуатационных убытков отрасли промышленности;

(с) субсидий на покрытие эксплуатационных убытков предприятия, исключая единовременные меры, которые не являются повторяемыми и не могут повторяться для данного предприятия, и которые предоставляются только для того, чтобы дать время для реализации долгосрочных решений и избежать острых социальных проблем;

(d) прямого списания задолженности, например, списания задолженности государству, и субсидий на погашение долга¹⁶.

6.2 Несмотря на положения пункта 1, серьезное ущемление интересов не должно устанавливаться, если субсидирующий член докажет, что данная субсидия не имела последствий, перечисленных в пункте 3.

6.3 Серьезное ущемление интересов в смысле пункта (с) статьи 5 может возникнуть в любом случае, когда применение субсидии влечет за собой одно или несколько из следующих последствий:

(а) результатом субсидии является вытеснение или затруднение импорта аналогичного товара другого члена на рынок субсидирующего члена;

(b) результатом субсидии является вытеснение или затруднение экспорта аналогичного товара другого члена на рынок какой-либо третьей страны;

(с) результатом субсидии являются: значительное занижение цены субсидированного товара по сравнению с ценой аналогичного товара другого члена на одном и том же рынке, либо значительное сдерживание роста цен, падение цен или падение продаж на одном и том же рынке;

(d) результатом субсидии является увеличение доли субсидирующего члена на мировом рынке того или иного сырьевого товара¹⁷ по сравнению со средней долей, которую он имел за предшествующий трехлетний период, и это увеличение является устойчивой тенденцией на протяжении периода, когда осуществлялось субсидирование.

______________________

¹⁴ Общая стоимость субсидирования должна рассчитываться в соответствии с положениями Приложения IV.

¹⁵ Поскольку предполагается принятие специальных многосторонних правил в отношении гражданской авиатехники, порог субсидирования, указанный в настоящем подпункте, к гражданской авиатехнике не применяется.

¹⁶ Члены признают, что в тех случаях, когда основанное на роялти финансирование программ гражданской авиатехники не возмещается полностью из-за снижения продаж ниже прогнозируемого уровня, то это само по себе не означает серьезного ущемления интересов в целях настоящего подпункта.

¹⁷ Если к торговле данными сырьевыми товарами не применяются другие, специфические правила, согласованные на многосторонней основе.

6.4 Для целей пункта 3(b), вытеснение или затруднение экспорта должны включать любой случай, когда при условии соблюдения положений пункта 7 будет доказано, что имело место неблагоприятное изменение относительных долей рынка для несубсидируемого аналогичного товара (за репрезентативный период, достаточный для доказательства четких тенденций в развитии рынка данного товара, который в обычных условиях должен составлять не менее года). "Изменение в относительных долях рынка" включает любую из следующих ситуаций: (а) увеличение доли рынка субсидированного товара; (b) доля рынка субсидированного товара остается неизменной в обстоятельствах, при которых в отсутствие субсидии она должна была бы снизиться; (с) доля рынка субсидированного товара падает, но более медленными темпами, чем это происходило бы при отсутствии субсидирования.

6.5 Для целей пункта 3(с) ценовое занижение должно включать все случаи, в которых такое ценовое занижение доказано путем сравнения цен субсидированного товара с ценами аналогичного несубсидированного товара, поставляемого на один и тот же рынок. Сравнение должно проводиться на одном и том же уровне торговой операции и за сравнимые периоды времени, при этом во внимание должны приниматься любые другие факторы, влияющие на сопоставимость цен. Однако, если такое прямое сравнение невозможно, то наличие ценового занижения может быть установлено на основе средних экспортных цен.

6.6 Каждый член, в отношении которого выдвигается утверждение о серьезном ущемлении интересов на его рынке, при условии соблюдения положений пункта 3 Приложения V, должен предоставить сторонам спора, возникающего в рамках статьи 7, и третейской группе, создаваемой в соответствии с пунктом 4 статьи 7, всю относящуюся к делу информацию, которая может быть получена в отношении изменений долей рынка сторон спора, а также цен соответствующих товаров.

6.7 Вытеснение или затруднение, приводящие к серьезному ущемлению интересов, не возникают, согласно пункту 3, при наличии¹⁸ в течение соответствующего периода времени одного из следующих обстоятельств:

(а) запрет или ограничение экспорта аналогичного товара из члена, подавшего жалобу, либо запрещение или ограничение импорта из члена, подавшего жалобу, на рынок заинтересованной третьей страны;

(b) решение импортирующего правительства, практикующего монополию торговли или государственную торговлю данным товаром, по некоммерческим причинам переориентировать импорт из члена, подавшего жалобу, на другую страну или страны;

(с) стихийные бедствия, забастовки, перебои на транспорте или другие форс-мажорные обстоятельства, оказывающие серьезное воздействие на производство, качество, количество или цены товара, имеющегося в наличии для экспорта из члена, подавшего жалобу;

(d) наличие договоренностей, ограничивающих экспорт из члена, подавшего жалобу;

(е) добровольное сокращение возможности экспорта данного товара из члена, подавшего жалобу (включая, в частности, ситуацию, когда фирмы в члене, подавшем жалобу, автономно переориентировали экспорт данного товара на новые рынки);

(f) несоответствие стандартам и другим административным требованиям в импортирующей стране.

6.8 В отсутствие обстоятельств, перечисленных в пункте 7, наличие серьезного ущемления интересов определяется на основе информации, предоставленной третейской группе или самостоятельно полученной этой группой, включая информацию, предоставленную в соответствии с положениями Приложения V.

6.9 Данная статья не применяется к субсидиям, сохраняемым в отношении сельскохозяйственных товаров, как это предусмотрено статьей 13 Соглашения по сельскому хозяйству.

_______________________

¹⁸ Тот факт, что некоторые обстоятельства, упоминаются в настоящем пункте, само по себе не предоставляет таким обстоятельствам никакого юридического статуса ни в рамках ГАТТ 1994, ни по настоящему Соглашению. Подобные обстоятельства не должны быть единичными, случайными или в каком-то ином отношении незначительными.

СТАТЬЯ 7

Меры по защите прав

7.1 За исключением ситуаций, предусмотренных статьей 13 Соглашения по сельскому хозяйству, во всех случаях, когда член имеет основания полагать, что какая-либо субсидия, упомянутая в статье 1, предоставленная или сохраняемая другим членом, влечет за собой ущерб для отечественной промышленности, аннулирование или сокращение выгод, либо серьезное ущемление его интересов, то такой член может обратиться к соответствующему другому члену с просьбой о проведении консультаций.

7.2 Просьба о консультациях, предусмотренных в пункте 1, включает изложение имеющихся доказательств в отношении: (а) существования и характера данной субсидии и (b) ущерба для отечественной промышленности, аннулирования или сокращения выгод, либо серьезного ущемления интересов¹⁹ члена, обратившегося с просьбой о консультациях.

7.3 По получении просьбы о консультациях в соответствии с пунктом 1, член, который предположительно предоставляет или сохраняет такую практику субсидирования, как можно скорее вступает в подобные консультации. Цель консультаций - прояснение фактической стороны ситуации и достижение взаимно согласованного решения.

7.4 Если консультации не приводят к достижению взаимно согласованного решения в течение 60 дней²⁰, любой член, участвующий в таких консультациях, может передать дело в Орган по разрешению споров (ОРС) для создания третейской группы, если только ОРС путем консенсуса решит не создавать такую группу. Состав и полномочия подобной группы определяются в течение 15 дней с даты ее создания.

7.5 Третейская группа рассматривает дело и представляет свой окончательный доклад сторонам спора. Доклад направляется всем членам в течение 120 дней с даты определения состава и полномочий группы.

7.6 В течение 30 дней после направления доклада третейской группы всем членам, его одобряет ОРС²¹ , если только одна из сторон спора официально не уведомит ОРС о своем решении апеллировать, или ОРС путем консенсуса решит не одобрять доклад.

7.7 В случае обжалования доклада третейской группы, Апелляционный орган принимает решение в течение 60 дней с даты, когда сторона спора официально известила о намерении апеллировать. Если Апелляционный орган считает, что он не сможет представить доклад в течение 60 дней, он информирует ОРС в письменном виде о причинах задержки и об оценочном сроке представления доклада. Ни при каких обстоятельствах разбирательство не должно длиться более 90 дней. Доклад Апелляционного органа одобряется ОРС и безусловно принимается сторонами спора, если только ОРС путем консенсуса решит не одобрять доклад Апелляционного органа в течение 20 дней после его направления членам²² .

______________________

¹⁹ В случае, если просьба относится к субсидии, которая предположительно ведет к серьезному ущемлению интересов в смысле положений пункта 1 статьи 6, имеющиеся доказательства серьезного ущемления интересов могут ограничиваться лишь имеющимся доказательством соответствия или несоответствия условиям пункта 1 статьи 6.

²⁰ Любые периоды времени, упомянутые в настоящей статье, могут быть продлены по взаимному согласию сторон.

²¹ Если заседание ОРС не запланировано в этот период, то такое заседание созывается для этой цели.

²² Если заседание ОРС не запланировано в этот период, то такое заседание созывается для этой цели.

7.8 В случае одобрения доклада третейской группы или доклада Апелляционного органа, в котором установлено, что субсидия имеет неблагоприятные последствия для интересов другого члена в значении статьи 5, член, предоставляющий или сохраняющий такую субсидию, должен предпринять соответствующие меры для устранения этих неблагоприятных последствий, либо отменить субсидию.

7.9 Если член не предпринимает соответствующие меры для устранения неблагоприятных последствий субсидии, либо отмены субсидии в течение шести месяцев с даты, когда ОРС одобрил доклад третейской группы или доклад Апелляционного органа, и в отсутствие соглашения по компенсации, ОРС разрешает члену, подавшему жалобу, принять ответные меры, соразмерные со степенью и характером установленных неблагоприятных последствий, если только ОРС путем консенсуса не решит отклонить данную просьбу.

7.10 В случае, если одна из сторон спора требует арбитража согласно пункту 6 статьи 22 Договоренности о разрешении споров, арбитр определяет, являются ли ответные меры соразмерными со степенью и характером установленных неблагоприятных последствий.

ЧАСТЬ IV: СУБСИДИИ, НЕ ДАЮЩИЕ ОСНОВАНИЯ ДЛЯ ПРИНЯТИЯ МЕР

СТАТЬЯ 8

Определение субсидий, не дающих основания для принятия мер

8.1 Следующие субсидии рассматриваются как не дающие основания для принятия мер²³:

(а) субсидии, которые не являются специфическими в смысле статьи 2;

(b) субсидии, являющиеся специфическими в смысле Статьи 2, но которые соответствуют всем условиям, предусмотренным нижеследующими пунктами 2(а), 2(b) или 2(с).

8.2 Несмотря на положения частей III и V, следующие субсидии считаются субсидиями, не дающими оснований для принятия мер:

(а) помощь на исследовательскую деятельность, осуществляемую фирмами, а также высшими учебными заведениями и научными организациями на контрактной основе с фирмами, при условии, что^{24,25 ,26} такая помощь покрывает²⁷ не более 75% стоимости промышленных

____________________

²³ Признается, что государственная помощь в различных целях широко предоставляется членами, и что сам по себе факт, что подобная помощь может не подпадать под определение субсидий, не дающих основания для принятия мер согласно положениям настоящей статьи, сам по себе не ограничивает возможность членов предоставлять такую помощь.

²⁴ Поскольку предполагается, что гражданская авиатехника будет предметом специальных многосторонних правил, положения этого подпункта не применяются к этому товару.

²⁵ Не позднее, чем через 18 месяцев с даты вступления в силу Соглашения о ВТО, Комитет по субсидиям и компенсационным мерам, предусмотренный статьей 24 (далее в настоящем Соглашении - "Комитет"), рассматривает действие положений подпункта 2(а) с целью внесения всех необходимых изменений, улучшающих их действие. При рассмотрении возможных изменений Комитет должен внимательно рассмотреть определения категорий, перечисленных в настоящем подпункте с учетом опыта членов в реализации исследовательских программ, а также работы, проводимой в этой области другими соответствующими международными учреждениями.

²⁶ Положения настоящего Соглашения не применяются к фундаментальным научным исследованиям, независимо проводимым высшими учебными или научными учреждениями. Термин "фундаментальные исследования" означает расширение общих научных и технических знаний, не связанных с промышленными или коммерческими целями.

исследований²⁸ или 50% стоимости разработок на доконкурентной стадии^{29 30};

_________________________

²⁷ Допустимый уровень помощи, не дающий основания для принятия мер, упомянутый в данном подпункте, устанавливается по отношению к общей сумме соответствующих расходов, понесенных за период осуществления конкретного проекта.

²⁸ Термин "промышленные исследования" означает запланированные исследования или важнейшие исследования, направленные на открытие новых знаний в расчете на то, что таки знания могут оказаться полезными в разработке новых товаров, процессов или услуг, а также для существенного улучшения существующих товаров, процессов или услуг.

²⁹ Термин "разработки на доконкурентной стадии" означает перевод результатов промышленных исследований в план, чертеж или макет новых, модифицированных или улучшенных товаров, технологических процессов или услуг, предназначенных для продажи или использования, включая создание первого прототипа, непригодного для коммерческого использования. Он может также включать формулировку концепции и дизайн альтернативных товаров, способов или услуг, а также первоначальные демонстрационные либо пилотные проекты, при условии, что они не могут быть приспособлены или использованы для промышленного применения или коммерческой эксплуатации. Он не распространяется на текущие и периодические изменения в существующих товарах, производственных линиях, процессах обработки, услугах и других обычных операциях, даже если такие изменения приводят к улучшению.

³⁰ В случае программ, объединяющих промышленные исследования и доконкурентные разработки, допустимый уровень помощи, не дающей основания для принятия мер, не должен быть выше обычной средней допустимых уровней для этих двух категорий, рассчитанной с учетом всех соответствующих расходов, указанных в (i)-(v) настоящего подпункта.

и при условии, что она предоставляется исключительно на покрытие:

(i) расходов на персонал (исследователи, техники и другой вспомогательный персонал, занятый исключительно исследовательской деятельностью);

(ii) расходов на инструменты, оборудование, землю и сооружения, используемые исключительно и постоянно (за исключением продажи на коммерческой основе) для исследовательской деятельности;

(iii) расходов на консультационные и эквивалентные услуги, используемые исключительно для исследовательской деятельности, включая покупку результатов научных исследований, технических знаний, патентов и пр.;

(iv) дополнительных накладных расходов, понесенных непосредственно в результате исследовательской деятельности;

(v) других текущих расходов (на материалы, обеспечение и т.п.), понесенных непосредственно в результате исследовательской деятельности;

(b) помощи неблагополучным регионам на территории члена, которая предоставляется в общих рамках регионального развития³¹, является неспецифической (в смысле статьи 2) и распределяется между соответствующими регионами при условии, что:

(i) каждый неблагополучный регион должен представлять собой четко обозначенную компактную административную и экономическую зону;

(ii) такой регион рассматривается как неблагополучный на основе нейтральных и объективных критериев³², показывающих, что трудности региона возникают в силу не только временных обстоятельств; такие критерии должны быть четко определены в законах, правилах или других официальных документах с тем, чтобы их можно было проверить;

(iii) критерии включают измерение экономического развития, которое основано как минимум на одном из следующих показателей:

_____________________

³¹ "Общие рамки регионального развития" означают, что региональные программы субсидирования являются частью внутренне последовательной и универсально применяемой политики регионального развития, и что субсидии на региональное развитие не предоставляются отдельным географическим пунктам, не оказывающим или практически не оказывающим влияния на развитие региона.

³² "Нейтральные и объективные критерии" означают критерии, которые не предоставляют определенным регионам льготы сверх того, что необходимо для устранения или сокращения различий между регионами в рамках политики регионального развития. В этом отношении региональные программы субсидирования должны включать максимальные суммы помощи, которые могут быть предоставлены по каждому субсидируемому проекту. Такие максимальные суммы должны быть дифференцированы в зависимости от уровня развития регионов, которым оказывается помощь, и выражены в виде расходов на инвестиции или расходов на создание рабочих мест. В пределах этих сумм помощь должна распределяться достаточно широко с тем, чтобы избежать преимущественного использования субсидий или предоставления непропорционально больших сумм определенным предприятиям, как это предусмотрено в статье 2.

доход на душу населения или доход на домашнее хозяйство, либо размер ВВП на душу населения, который не должен превышать 85% среднего показателя для данной территории;

уровень безработицы, который должен составлять по крайней мере 110% от среднего показателя для данной территории;

измеренных за трехлетний период; такое измерение, однако, может быть комплексным и может учитывать другие факторы;

(с) содействие в адаптации существующих производственных мощностей³³ к новым требованиям в отношении охраны окружающей среды, налагаемым законодательством и/или нормативными актами, которые влекут за собой дополнительные ограничения и усиление финансового бремени для фирм, при условии, что такое содействие:

(i) является единовременной, неповторяющейся мерой; и

(ii) составляет не более 20% расходов по адаптации; и

(iii) не покрывает расходов на замену и эксплуатацию субсидируемого оборудования, которые должны полностью ложиться на предприятия; и

(iv) непосредственно связано и пропорционально планируемому фирмой сокращению загрязнения и не покрывает экономии на производственных расходах, которая может быть достигнута; и

(v) доступно для всех фирм, которые могут перейти на новое оборудование и/или производственные процессы.

8.3 О программе субсидирования, к которой относятся положения пункта 2, Комитет уведомляется до ее реализации в соответствии с положениями части VII. Любое такое уведомление должно быть достаточно точным для того, чтобы другие члены могли оценить соответствие программы условиям и критериям, предусмотренным соответствующими положениями пункта 2. Члены также ежегодно представляют в Комитет обновления таких уведомлений, предоставляя, в частности, информацию об общей сумме расходов по каждой программе и об изменениях в ней. Другие члены имеют право запрашивать информацию об отдельных субсидиях, входящих в программу³⁴,о которой направлено уведомление.

______________________

³³ Термин "существующие производственные мощности" означает производственные мощности, находящиеся в эксплуатации, по крайней мере, два года до введения новых требований по охране окружающей среды.

³⁴ Признается, что ничто в этом положении об уведомлении не требует предоставления конфиденциальной информации, включая конфиденциальную деловую информацию.

8.4 По получении запроса от члена, Секретариат рассматривает уведомление, предоставленное в соответствии с пунктом 3, и, в случае необходимости, запрашивает дополнительную информацию от субсидирующего члена о рассматриваемой программе, о которой направлялось уведомление. Секретариат представляет Комитету доклад о своих выводах. По получении просьбы, Комитет незамедлительно рассматривает выводы Секретариата (или, если рассмотрение Секретариатом не запрашивалось, то само уведомление) с целью определения, действительно ли не были соблюдены условия и критерии, изложенные в пункте 2. Процедура, предусмотренная настоящим пунктом, завершается самое позднее на первом очередном заседании Комитета, которое проводится после уведомления о программе субсидирования, при условии, что между таким уведомлением и очередным заседанием Комитета пройдет не менее двух месяцев. По получении запроса изложенная в настоящем пункте процедура также применяется при рассмотрении существенных изменений программы в ходе ежегодного обновления сведений, указанных в пункте 3.

8.5 По просьбе члена решение, вынесенное Комитетом в соответствии с пунктом 4, или неспособность Комитета вынести такое решение, а также нарушение в отдельных случаях условий, изложенных в программе, о которой направлено уведомление, передаются в арбитраж, решения которого являются обязательными. Арбитражный орган представляет свои заключения членам в течение 120 дней с даты передачи дела данному арбитражному органу. За исключением иных случаев, предусмотренных в настоящем пункте, к арбитражу, проводимому в соответствии с настоящим пунктом, применяются положения Договоренности о разрешении споров.

СТАТЬЯ 9

Консультации и разрешенные средства защиты прав

9.1 Если в процессе реализации программы, указанной в пункте 2 статьи 8, несмотря на соответствие программы критериям, изложенным в указанном пункте, любой член имеет основания полагать, что программа влечет за собой серьезные неблагоприятные последствия для его отечественной промышленности, как, например, трудно устранимый ущерб, то такой член может обратиться к члену, который предоставляет или сохраняет данную субсидию, с просьбой о проведении консультаций.

9.2 Получив просьбу о консультациях в соответствии с пунктом 1, член, предоставляющий или сохраняющий данную программу субсидирования, в кратчайший срок начинает такие консультации. Целью консультаций является внесение ясности в ситуацию и достижение взаимоприемлемых решений.

9.3 Если взаимоприемлемое решение, предусмотренное в пункте 2, не достигнуто в течение 60 дней с момента получения просьбы о консультациях, член, обратившийся с такой просьбой, может передать дело на рассмотрение Комитета.

9.4 В случае, если дело передается в Комитет, последний незамедлительно рассматривает относящиеся к делу факты и доказательства наличия последствий, указанных в пункте 1. Если Комитет установит наличие таких последствий, он может рекомендовать субсидирующему члену изменить данную программу таким образом, чтобы устранить указанные последствия. Комитет представляет свои заключения в течение 120 дней с даты направления дела на его рассмотрение в соответствии с пунктом 3. Если рекомендации не выполняются в течение 6 месяцев, то Комитет разрешает члену, обратившемуся с просьбой о консультациях, принять соответствующие ответные меры, соразмерные с характером и масштабами установленных последствий.

ЧАСТЬ V: КОМПЕНСАЦИОННЫЕ МЕРЫ

СТАТЬЯ 10

Применение статьи VI ГАТТ 1994³⁵

Члены предпринимают все необходимые меры с целью обеспечения того, чтобы обложение компенсационной пошлиной³⁶ любого товара с территории любого члена, ввезенного на территорию другого члена, осуществлялось в соответствии с положениями статьи VI ГАТТ 1994 и условиями настоящего Соглашения. Компенсационные пошлины могут быть введены только после расследования, начатого³⁷ и проведенного в соответствии с положениями настоящего Соглашения и Соглашения по сельскому хозяйству.

______________________

³⁵ Положения частей II и III могут применяться параллельно с положениями части V; однако в отношении последствий какой-либо конкретной субсидии на внутреннем рынке импортирующего члена возможна только одна форма защиты (либо компенсационная пошлина, если соблюдаются требования части V, либо ответная мера в по статьям 4 или 7). Положения частей III и V не применяются в отношении мер, которые рассматриваются как не дающие основания для принятия мер в соответствии с положениями части IV. Однако меры, указанные в пункте 1(а) статьи 8, могут стать объектом расследования с целью определения, являются ли они специфическими в смысле статьи 2. Кроме того, в случае субсидии, указанной в пункте 2 статьи 8, предоставляемой в рамках программы, уведомление о которой не было представлено в соответствии с пунктом 3 статьи 8, могут быть использованы положения частей III или V; однако такая субсидия не должна рассматриваться как дающая основания для принятия мер при условии, что она соответствует стандартам, перечисленным в пункте 2 статьи 8.

³⁶ Термин "компенсационная пошлина" следует понимать как означающее специальную пошлину, взимаемую в целях нейтрализации субсидии, предоставленной прямо или косвенно на производство, обработку или экспорт любого товара, как это предусмотрено в пункте 3 статьи VI ГАТТ 1994.

³⁷ Термин "начало” здесь и далее означает процедурные действия, которыми член официально открывает расследование, как это предусмотрено статьей 11.

СТАТЬЯ 11

Начало процедуры и последующее расследование

11.1 За исключением предусмотренного в пункте 6, расследование с целью определения существования, уровня и влияния любой предполагаемой субсидии начинается по письменному заявлению отечественной промышленности, либо от ее имени.

11.2 Заявление, упомянутое в пункте 1, включает достаточные доказательства существования (a) субсидии и, если возможно, ее размера, (b) ущерба в смысле статьи VI ГАТТ 1994, как он толкуется в настоящем Соглашении, и (c) причинно-следственной связи между субсидированным импортом и предполагаемым ущербом. Простое утверждение, не подкрепленное соответствующими доказательствами, не может рассматриваться как достаточное для выполнения требований настоящего пункта. Заявление содержит следующую разумно доступную для заявителя информацию:

(i) личность заявителя и описание объема и стоимости отечественного производства аналогичного товара заявителем. Если письменное заявление сделано от имени отечественной промышленности, оно должно определять отрасль, от имени которой подано заявление, путем включения списка всех известных отечественных производителей аналогичного товара (или ассоциаций отечественных производителей аналогичного товара) и, в той степени в которой возможно, описание объема и стоимости отечественного производства аналогичного товара, приходящихся на таких производителей;

(ii) полное описание предположительно субсидированного товара, название страны или стран происхождения или экспорта, личность каждого известного экспортера или иностранного производителя и список известных импортеров данного товара;

(iii) доказательства существования, величины и характера субсидии;

(iv) доказательства того, что предполагаемый ущерб отечественной промышленности вызван субсидированным импортом в силу воздействия субсидии; эти доказательства включают информацию об изменении объема предположительно субсидированного импорта, влиянии этого импорта на цены аналогичного товара на внутреннем рынке и последующем влиянии импорта на отечественную промышленность, основанную на соответствующих показателях и индексах, характеризующих состояние отечественной промышленности, таких как перечисленные в пунктах 2 и 4 статьи 15.

11.3 Компетентные органы проверяют точность и адекватность доказательств, приведенных в заявлении, с целью определения их достаточности для начала расследования.

11.4 Расследование не начинается в соответствии с пунктом 1, пока компетентные органы не убедятся на основе проверки степени поддержки или несогласия с заявлением, выраженной³⁸ отечественными производителями аналогичного товара, что заявление подано отечественной

промышленностью или от ее имени³⁹. Заявление считается поданным "отечественной промышленностью или от ее имени", если его поддерживают те отечественные производители, на долю которых приходится более 50% общего производства аналогичного товара, произведенного той частью отечественной промышленности, которая высказалась в поддержку или против заявления. Однако расследование не начинается, если на долю отечественных производителей, ясно высказавшихся в поддержку заявления, приходится менее 25% общего производства аналогичного товара, произведенного отечественной промышленностью.

_______________________

³⁸ В случае отраслей, насчитывающих исключительно большое число производителей, компетентные органы могут определять поддержку и несогласие, используя статистически обоснованные выборочные методы.

³⁹ Членам известно, что на территории некоторых членов наемные рабочие отечественных производителей аналогичного товара, или их представители могут подавать или поддерживать заявление о расследовании, указанное в пункте 1.

11.5 До принятия решения о начале расследования, компетентные органы избегают разглашения заявления с просьбой о начале подобного расследования.

11.6 Если, при особых обстоятельствах, соответствующие компетентные органы принимают решение о начале расследования без получения письменного заявления от отечественной промышленности или от ее имени с просьбой о начале такого расследования, они приступают к нему только при наличии достаточных доказательств существования субсидии, ущерба, а также причинно-следственной связи между ними, как это указано в пункте 2, для оправдания начала расследования.

11.7 Доказательства как субсидии и так и ущерба должны рассматриваться одновременно (а) при принятии решения о том, начинать или не начинать расследование и (b) в дальнейшем в ходе расследования, начиная с даты не позже самой ранней даты, когда в соответствии с положениями настоящего Соглашения могут быть введены временные меры.

11.8 В случаях, когда товары не импортируются непосредственно из страны происхождения, а экспортируются в импортирующий член из промежуточной страны, положения настоящего Соглашения применяются полностью, и для целей настоящего Соглашения сделка или сделки рассматриваются как заключенные между страной происхождения и импортирующим членом.

11.9 Заявление с просьбой о расследовании согласно пункту 1 отклоняется, и расследование немедленно прекращается, как только соответствующие компетентные органы удостоверятся в отсутствии достаточных доказательств субсидирования или ущерба для оправдания продолжения процедуры. Расследование немедленно прекращается в случаях, когда размер субсидии является de minimis, или когда объем субсидированного импорта, фактического или потенциального, либо ущерб является незначительными. Для целей настоящего пункта размер субсидии должна рассматриваться как минимальный, если субсидия составляет менее 1% стоимости товара.

11.10 Расследование не должно препятствовать процедуре таможенной очистки.

11.11 За исключением особых обстоятельств расследования завершаются в течение одного года и ни в каком случае не превышают срока в 18 месяцев с момента их начала.

СТАТЬЯ 12

Доказательства

12.1. Заинтересованным членам и всем сторонам, заинтересованным в расследовании, направляются уведомления об информации, которая требуется компетентным органам, и предоставляется возможность направлять в письменном виде все доказательства, которые, по их мнению, имеют отношение к указанному расследованию.

12.1.1 Экспортерам, иностранным производителям или заинтересованным членам, получающим вопросники, используемые в компенсационном расследовании, предоставляется, по крайней мере, 30 дней для ответа⁴⁰. Необходимо уделять должное внимание любой просьбе о продлении указанного 30-дневного срока, и при наличии основания такое продление должно предоставляться, когда это практически возможно.

12.1.2 С учетом требований о защите конфиденциальной информации, доказательства, представленные в письменном виде заинтересованным членом или заинтересованной стороной, немедленно предоставляются другим заинтересованным членам или заинтересованным сторонам, участвующим в расследовании.

12.1.3 Сразу же после начала расследования компетентные органы предоставляют полный текст письменного заявления, полученного в соответствии с пунктом 1 статьи II, известным экспортерам⁴¹ и властям экспортирующего члена, а также, по их просьбе, другим вовлеченным заинтересованным сторонам. Должное внимание должно уделяться защите конфиденциальной информации, как это предусмотрено в пункте 4.

______________________________

⁴⁰ Как правило, установленные для экспортеров сроки отсчитываются с даты получения вопросника, который в этих целях считается полученным в течение недели с даты его направления респонденту или соответствующим дипломатическим представителям экспортирующего члена, либо, в случае отдельной таможенной территории-члена ВТО, официальному представителю экспортирующей территории.

⁴¹ При этом понимается, что если число вовлеченных экспортеров особенно велико, полный текст заявления с предоставляется только властям экспортирующего члена или соответствующим торговым ассоциациям, которые затем должны направить копии заинтересованным экспортерам.

12.2 Заинтересованные члены и заинтересованные стороны также имеют право при наличии оправдывающих обстоятельств представить информацию в устном виде. В случаях, когда такая информация предоставляется устно, данные заинтересованные члены и заинтересованные стороны должны затем кратко изложить свои аргументы в письменном виде. Любое решение органов расследования может основываться только на такой информации и аргументах, которые в письменном виде находятся в распоряжении данных органов, и которые были доступны заинтересованным членам и заинтересованным сторонам, принимающим участие в расследовании. При этом должное внимание должно уделяться защите конфиденциальной информации.

12.3 Компетентные органы, когда это практически возможно, своевременно предоставляют всем заинтересованным членам и заинтересованным сторонам возможность ознакомиться со всей информацией, которая относится к их случаям и не является конфиденциальной, как это определено в пункте 4, и которая используется компетентными органами в ходе компенсационного расследования, и подготовить свои представления на основе этой информации.

12.4 Любая информация, которая по своему характеру является конфиденциальной (например, потому, что ее раскрытие означало бы представление существенных конкурентных преимуществ конкуренту, или потому, что ее раскрытие имело бы существенные неблагоприятные последствия для лица, предоставляющего информацию, или для лица, от которого лицо, представившее эту информацию, ее получило), или которая предоставляется на конфиденциальной основе сторонами расследования, при наличии весомых оснований рассматривается компетентными органами как таковая. Такая информация не подлежит раскрытию без специального разрешения представившей ее стороны⁴².

___________________

⁴² Членам известно, что на территории некоторых членов раскрытие может быть произведено только в соответствии с жестко ограниченным распоряжением о защите информации.

12.4.1 Компетентные органы требуют от заинтересованных членов или заинтересованных сторон, предоставляющих конфиденциальную информацию, предоставления ее неконфиденциального резюме. Это резюме должно быть достаточно подробным, чтобы обеспечить разумное понимание существа информации, представленной конфиденциально. В исключительных обстоятельствах подобные члены или стороны могут указать, что такая информация не допускает краткого изложения. В таких исключительных обстоятельствах должны быть изложены причины, по которым предоставление резюме не представляется возможным.

12.4.2 Если компетентные органы сочтут, что просьба о конфиденциальности не оправдана, и если источник информации не хочет делать эту информацию гласной или разрешить ее раскрытие в обобщенной или сокращенной форме, компетентные органы могут не принимать во внимание подобную информацию, если только им не будет убедительно доказано из соответствующих источников, что информация является точной⁴³.

______________________

⁴³ Члены согласны с тем, что просьбы о конфиденциальности не должны произвольно отклоняться. Члены также согласны в том, что органы расследования могут обратиться с просьбой об исключении из режима конфиденциальности только в отношении информации, относящейся к процедуре расследования.

12.5 За исключением обстоятельств, предусмотренных в пункте 7, компетентные органы в ходе расследования убеждаются в точности информации, представленной заинтересованными членами или заинтересованными сторонами, на которой основываются их выводы.

12.6 Органы, проводящие расследование, могут вести расследование на территории других членов при условии, что они своевременно уведомили данного члена, и если данный член не возражает против расследования. Кроме того, органы, проводящие расследование, могут вести расследование в помещениях фирмы и могут изучать документы фирмы, если: (а) фирма согласна на это, и (b) данный член уведомлен и не возражает против этого. Процедуры, предусмотренные в Приложении VI, применяются к расследованиям в помещении фирм. С учетом ограничений, налагаемых требованием о защите конфиденциальной информации, компетентные органы предоставляют результаты подобных расследований фирмам, которых это касается, или обеспечивают их раскрытие для таких фирм в соответствии с пунктом 8, а также могут предоставлять такие результаты в распоряжение заявителей.

12.7 В случаях, когда любой заинтересованный член или заинтересованная сторона отказывают в доступе или не предоставляют необходимую информацию в течение разумного периода времени или существенно затрудняют расследование, предварительные и окончательные определения, утвердительные или отрицательные, могут быть вынесены на основе имеющихся фактов.

12.8 До вынесения окончательного определения компетентные органы информируют всех заинтересованных членов и заинтересованные стороны о наиболее важных рассматриваемых фактах, которые являются основой для решения вопроса о введении окончательных мер. Такое раскрытие информации должно происходить достаточно заблаговременно, для того, чтобы стороны могли защитить свои интересы.

12.9 Для целей настоящего Соглашения "заинтересованные стороны" включают:

(i) экспортера или иностранного производителя, или импортера товара, в отношении которого ведется расследование, или торговую или деловую ассоциацию, большинство членов которой являются производителями, экспортерами или импортерами данного товара; и

(ii) производителя аналогичного товара в импортирующем члене или торговую или деловую ассоциацию, большинство членов которой производят аналогичный товар на территории импортирующего члена.

Этот перечень не препятствует членам разрешать включение в число "заинтересованных сторон" отечественные или иностранные стороны, помимо упомянутых выше.

12.10 Компетентные органы обеспечивают промышленным потребителям товара, в отношении которого проводится расследование, и репрезентативным организациям потребителей в случаях, когда данный товар широко представлен в розничной торговле, возможность предоставлять информацию, относящуюся к расследованию и касающуюся субсидирования, ущерба и причинно-следственной связи между ними.

12.11 Компетентные органы должным образом учитывают трудности, испытываемые заинтересованными сторонами, особенно малыми предприятиями, в предоставлении требуемой информации и оказывают им любую посильную помощь.

12.12 Вышеизложенные процедуры не ставят целью препятствовать властям любого члена действовать незамедлительно в том, что касается начала расследования, вынесения предварительных или окончательных определений утвердительного или отрицательного характера, или применения временных или окончательных мер, согласно соответствующим положениям настоящего Соглашения.

СТАТЬЯ 13

Консультации

13.1 В максимально короткие сроки после принятия заявления, предусмотренного статьей 11, но в любом случае до начала расследования, членам, товары которых могут стать предметом такого расследования, направляется предложение провести консультации с целью уточнения ситуации по вопросам, указанным в пункте 2 статьи 11, и достижения взаимосогласованного решения.

13.2 Кроме того, на протяжении всего периода расследования, членам, товары которых являются предметом расследования, предоставляется разумная возможность продолжать консультации с целью уточнения фактических обстоятельств и достижения взаимосогласованного решения⁴⁴.

13.3 Без ущерба для обязательства предоставлять разумные возможности для консультации, положения, касающиеся консультаций, не ставят целью препятствовать компетентным органам любого члена действовать незамедлительно в отношении начала расследования, принятия предварительных или окончательных определений утвердительного или отрицательного характера, или применения временных или окончательных мер в соответствии с положениями настоящего Соглашения.

13.4 Член, который намеревается начать расследование или ведет такое расследование, по просьбе члена или членов, товары которых являются предметом подобного расследования, разрешает доступ к неконфиденциальной информации, включая неконфиденциальное резюме конфиденциальных данных, используемых для начала или проведения расследования.

____________________

⁴⁴ В соответствии с положениями настоящего пункта особенно важно, чтобы никакое утвердительное определение, предварительное или окончательное, не делалось без предоставления разумных возможностей для консультаций. Такие консультации могут стать основой для процедур в соответствии с положениями частей II, III или Х.

СТАТЬЯ 14

Расчет размера субсидии как льготы, предоставленной ее получателю

Для целей части V любой метод, используемый органом расследования, для расчета льготы, предоставленной получателю субсидии в соответствии с пунктом 1 статьи 1, должен быть определен национальным законодательством или нормативными актами данного члена, а их применение в каждом конкретном случае должно быть транспарентным и адекватно объяснимым. Кроме того, любой такой метод должен соответствовать следующим принципам:

(а) участие правительства в капитале компании не рассматривается как предоставление льготы, если решение об инвестициях не может быть расценено как не отвечающее обычной инвестиционной практике (включая предоставление рискового капитала) частных инвесторов на территории данной страны-члена;

(b) правительственный заем не рассматривается как предоставление льготы, если отсутствует разница между суммой, которую фирма-получатель кредита уплачивает по государственному кредиту, и суммой, которую оно уплатило бы за сопоставимый коммерческий кредит, который фирма фактически может получить на рынке. В подобном случае льготой считается разница между этими двумя суммами;

(с) гарантирование кредита правительством не рассматривается как предоставление льготы, если отсутствует разница между суммой, которую фирма-получатель гарантии уплачивает за кредит, гарантированный правительством, и суммой, которую она уплатило бы за сопоставимый коммерческий кредит без государственной гарантии. В подобном случае льготой считается разница между этими двумя суммами, с поправкой на разницу в комиссионных;

(d) поставки правительством товаров или услуг, либо правительственные закупки товаров не рассматриваются как льгота, если только товары или услуги не поставляются правительством за менее, чем адекватную плату, либо закупки не осуществляются за более, чем адекватную плату. Адекватность оплаты определяется относительно существующих рыночных условий для данных товаров и услуг в стране поставки или закупки (включая цену, качество, доступность, ликвидность, транспортировку и прочие условия покупки или продажи).

СТАТЬЯ 15

Определение ущерба⁴⁵

15.1 Определение ущерба для целей Статьи VI ГАТТ 1994 должно основываться на утвердительных доказательствах и одновременно включать объективное изучение как (а) объема субсидированного импорта и влияния субсидированного импорта на цены внутреннего рынка на аналогичные товары⁴⁶ так и (b) последующего воздействия этого импорта на отечественных производителей таких товаров.

15.2 В отношении объема субсидированного импорта органы, проводящие расследование, устанавливают, имело ли место значительное увеличение субсидированного импорта либо в абсолютном выражении, либо по отношению к производству или потреблению в импортирующем члене. В отношении влияния субсидированного импорта на цены органы, проводящие расследование, рассматривают, имело ли место значительное занижение цен субсидированного импорта по сравнению с ценой аналогичного товара импортирующего члена, или вызвал ли такой импорт любым другим образом снижение цен в существенной степени, либо воспрепятствовал ли он повышению цен, которое произошло бы в его отсутствие, в существенной степени. Ни один, ни несколько из этих факторов не могут быть решающими для принятия решения.

___________________

⁴⁵ В настоящем Соглашении термин "ущерб" воспринимается как означающий, если не определено иное, материальный ущерб отечественной промышленности, угрозу материального ущерба отечественной промышленности или материальное сдерживание в создании такой промышленности и должен толковаться в соответствии с положениями настоящей статьи.

⁴⁶ В настоящем Соглашении термин "аналогичный товар" ("подобный товар") трактуется как означающий товар, который является идентичным, т.е. подобным во всех отношениях рассматриваемому товару, или, в отсутствие такого товара, другой товар, который хотя и не является сходным во всех отношениях, имеет характеристики, близкие к тем, которыми обладает рассматриваемый товар.

15.3 Если компенсационное расследование проводится в отношении импорта из нескольких стран одновременно, органы, проводящие расследование, могут кумулятивно оценивать влияние такого импорта только в том случае, если они установят, что (а) размер субсидирования, выявленный в отношении импорта из каждой страны, превышает de minimis, определенный в пункте 9 статьи 11, а объем импорта из каждой страны не является незначительным, и (b) кумулятивная оценка влияния импорта является уместной в свете условий конкуренции между импортными товарами и условий конкуренции между импортными товарами и аналогичным отечественным товаром.

15.4. Изучение влияния субсидированного импорта на отечественную промышленность включает оценку всех относящихся к делу экономических факторов и показателей, имеющих отношение к состоянию отрасли, включая фактическое и потенциальное снижение производства, продаж, рыночной доли, прибыли, производительности, доходов по инвестициям или использования производственных мощностей; факторов, влияющих на внутренние цены; фактического и потенциального негативного влияния на движение наличности, товарные запасы, занятость, заработную плату, рост, возможность мобилизации капитала или инвестиций и, в случае сельского хозяйства, изучение вопроса о том имело ли место увеличение расходов по правительственным программам субсидирования. Данный список не является исчерпывающим. Ни один, ни несколько из этих факторов не могут быть решающими для принятия решения

15.5 Должно быть доказано, что вследствие влияния субсидий⁴⁷ субсидированный импорт причиняет ущерб в смысле настоящего Соглашения. Определение причинно-следственной связи между субсидированным импортом и ущербом отечественной промышленности основывается на изучении всех относящихся к делу доказательств, которые имеются у компетентных органов. Компетентные органы также рассматривают любые известные факторы, помимо субсидированного импорта, которые одновременно наносят ущерб отечественной промышленности, и ущерб, причиняемый этими другими факторами, не должен приписываться субсидированному импорту. Факторы, которые могут учитываться в подобных случаях, включают, inter alia, объем и цены несубсидированного импорта данного товара, сокращение спроса или изменения в структуре потребления, ограничительную торговую практику и конкуренцию между иностранными и отечественными производителями, технический прогресс, показатели экспорта и производительность отечественной промышленности.

____________________________

⁴⁷ Как это изложено в пунктах 2 и 4.

15.6 Влияние субсидированного импорта оценивается по отношению к отечественному производству аналогичного товара, если имеющиеся данные позволяют выделить данное производство на основе таких критериев, как производственный процесс, продажи производителей и прибыль. Если такое отдельное выделение данного производства невозможно, то влияние субсидированного импорта оценивается на основе изучения производства возможно более узкой группы или номенклатуры товаров, включающей аналогичный товар, по которой необходимая информация может быть получена.

15.7 Определение наличия угрозы материального ущерба основывается на фактах, а не только на предположениях, гипотезах или отдаленной возможности. Изменение обстоятельств, которое могло бы создать ситуацию, в которой субсидия причинила бы ущерб, должно быть явно предсказываемым и неизбежным. Определяя наличие угрозы материального ущерба, органы расследования должны учитывать, в числе прочих, такие факторы, как:

(i) характер данной субсидии или субсидий и их вероятное воздействие на торговлю;

(ii) значительный темп роста субсидированного импорта на внутренний рынок, указывающий на вероятность значительного увеличения импорта;

(iii) наличие значительных свободных или неизбежное значительное увеличение мощностей у экспортера, указывающие на вероятность значительного увеличения субсидированного экспорта на рынок импортирующего члена с учетом возможности других экспортных рынков поглотить любой дополнительный экспорт;

(iv) поступает ли импорт по ценам, которые будут оказывать значительное понижающее или сдерживающее влияние на внутренние цены и вероятность дальнейшего увеличения спроса на импорт; и

(v) запасы товара, в отношении которого ведется расследование.

Ни один из этих факторов в отдельности не может быть решающим для принятия решения, но совокупность рассматриваемых факторов должна привести к выводу, что продолжение субсидируемого экспорта является неизбежным, и что, если только не будут приняты защитные меры, это причинит материальный ущерб.

15.8 В отношении случаев, когда существует угроза ущерба от субсидированного импорта, вопрос о применении компенсационных мер рассматривается и решается с особым вниманием.

СТАТЬЯ 16

Определение отечественной промышленности

16.1 Для целей настоящего Соглашения термин "отечественная промышленность", за исключением предусмотренного в пункте 2, должен толковаться как относящийся ко всем отечественным производителям аналогичных товаров или тем из них, чье совокупное производство данных товаров составляет основную часть общего отечественного производства этих товаров, исключая случаи, когда производители связаны⁴⁸ с экспортерами или импортерами или сами являются импортерами из других стран предположительно субсидированного товара или аналогичного товара. В подобных случаях термин "отечественная промышленность" может толковаться как относящийся к остальной части производителей.

_________________________

⁴⁸ Для целей настоящего пункта производители рассматриваются как связанные с экспортерами или импортерами только в том случае, если (а) один из них прямо или косвенно контролирует другого; либо (b) оба они прямо или косвенно контролируются третьим лицом; либо (с) вместе они прямо или косвенно контролируют третье лицо, при условии, что имеются основания полагать или подозревать, что влияние подобной связи таково, что она может заставить соответствующего производителя действовать отлично от несвязанных производителей. Для целей настоящего пункта считается, что один контролирует другого, если первый, на основании закона или фактически, может влиять на второго, ограничивая или направляя его деятельность.

16.2 В исключительных обстоятельствах территория любого члена может быть в отношении данного производства разделена на два и более конкурентных рынка, и производители внутри каждого рынка могут рассматриваться как отдельная промышленность, если (а) производители в рамках такого рынка продают все или практически все производство данного товара на этом рынке, и (b) спрос на этом рынке не удовлетворяется в сколько-нибудь значительной степени производителями данного товара, находящимися в других местах территории. В подобных обстоятельствах наличие ущерба может быть констатировано даже при отсутствии ущерба для основной части отечественной промышленности при условии, что субсидированный импорт концентрируется на подобном изолированном рынке и, кроме того, наносит ущерб производителям всей или практически всей аналогичной продукции на таком рынке.

16.3 Если под отечественной промышленностью понимаются производители, находящиеся в определенной зоне, т.е. в пределах рынка, как он определен в пункте 2, компенсационные пошлины взимаются только с товаров, предназначенных для конечного потребления в данной зоне. Если конституционный закон импортирующего члена не разрешает взимание компенсационных пошлин на такой основе, импортирующий член может взимать компенсационные пошлины без ограничения только в том случае, если (а) экспортерам была предоставлена возможность прекратить экспорт в соответствующую зону по субсидируемым ценам или дать другие гарантии в соответствии со статьей 18, и адекватные гарантии с их стороны не были даны незамедлительно, и (b) такие пошлины не могут взиматься только с товаров конкретных производителей, осуществляющих поставки в данную зону.

16.4 Если две или более страны в соответствии с пунктом 8(а) статьи ХХIV ГАТТ 1994 достигли такого уровня интеграции, что они имеют характерные черты единого общего рынка, данная промышленность во всей интеграционной зоне рассматривается как отечественная промышленность, упомянутая в пунктах 1 и 2.

16.5 Положения пункта 6 статьи 15 применяются к настоящей статье.

СТАТЬЯ 17

Временные меры

17.1 Временные меры могут применяться только в том случае, если:

(а) расследование начато в соответствии с положениями статьи 11, уведомление об этом было опубликовано, и заинтересованным членам и заинтересованным сторонам были обеспечены адекватные возможности, чтобы предоставить информацию и высказать свои соображения;

(b) в соответствии с предварительным определением утвердительного характера субсидия существует, и что субсидированный импорт наносит ущерб отечественной промышленности; и

(с) соответствующие компетентные органы считают, что такие меры необходимы для предотвращения ущерба в период расследования.

17.2 Временные меры могут принимать форму временных компенсационных пошлин, гарантированных денежными депозитами или долговыми обязательствами на сумму, равную предварительно рассчитанному размеру субсидирования.

17.3 Временные меры не вводятся ранее, чем через 60 дней с даты начала расследования.

17.4 Применение временных мер ограничено возможно более коротким периодом, не превышающим четырех месяцев.17.5 При применении временных мер соблюдаются соответствующие положения статьи 19.

СТАТЬЯ 18

Обязательства

18.1 Процедура может⁴⁹ быть приостановлена или завершена без введения временных мер или компенсационных пошлин после получения удовлетворительного добровольного обязательства, в соответствии с которым:

(а) правительство экспортирующего члена соглашается отменить или ограничить субсидию, либо принять другие меры в отношении последствий субсидирования; или

(b) экспортер соглашается пересмотреть свои цены таким образом, что органы расследования убеждаются в устранении неблагоприятных последствий субсидирования. Повышение цен по таким обязательствам не должно превышать необходимого для компенсации размера субсидии. Желательно, чтобы повышение цен было меньше чем размер субсидии, если такое повышение достаточно для устранения ущерба, причиняемого отечественной промышленности.

_______________________

⁴⁹ Слово "может" не должно толковаться как допускающее одновременное продолжение процедуры и выполнение обязательства, за исключением случаев, предусмотренных в пункте 4.

18.2 Компетентные органы не добиваются принятия обязательств и обязательства не принимаются, если только компетентные органы импортирующего члена не вынесут предварительного утвердительного определения субсидирования и ущерба, причиняемого такой субсидией, и, в случае обязательств со стороны экспортеров, не получат согласия экспортирующего члена.

18.3 Предложенные обязательства не должны приниматься, если компетентные органы импортирующего члена считают их принятие непрактичным, например, если число фактических или потенциальных экспортеров слишком велико, либо по другим причинам, включая общеполитические соображения. В случае необходимости и там, где это практически осуществимо, компетентные органы сообщают экспортеру причины, по которым принятие обязательства было сочтено неприемлемым, и по мере возможности предоставляют экспортеру возможность высказать свои соображения.

18.4. Если обязательство принимается, расследование по вопросам субсидирования и ущерба, тем не менее, доводится до конца, если этого желает экспортирующий член, или если такое решение принимается импортирующим членом. В случае вынесения отрицательного определения в отношении наличия субсидирования или ущерба, обязательство автоматически теряет силу, за исключением случаев, когда такое определение в значительной степени является результатом наличия обязательства. В таких случаях заинтересованные компетентные органы могут потребовать, чтобы обязательство продолжало действовать в течение разумного периода времени, согласующегося с положениями настоящего Соглашения. В случае подтверждения наличия субсидирования и ущерба обязательство продолжает действовать в соответствии с его условиями и положениями настоящего Соглашения.

18.5 Ценовые обязательства могут быть предложены компетентными органами импортирующего члена, но принятие таких обязательств не должно навязываться никакому экспортеру. Тот факт, что правительства или экспортеры не предлагают взять на себя подобные обязательства или не соглашаются на предложение сделать это, никаким образом не влияет на рассмотрение дела. Однако компетентные органы вправе прийти к выводу, что угроза ущерба более вероятна в случае продолжения субсидированного импорта.

18.6 Компетентные органы импортирующего члена могут потребовать от любого правительства или экспортера, от которых было принято обязательство, периодически предоставлять информацию, касающуюся выполнения такого обязательства, и разрешать проверку соответствующих данных. В случае нарушения обязательства компетентные органы импортирующего члена в соответствии с положениями настоящего Соглашения могут предпринимать экстренные меры, которые могут состоять в незамедлительном применении временных мер на основе наилучшей имеющейся информации. В таких случаях окончательные пошлины могут взиматься в соответствии с настоящим Соглашением с товаров, выпущенных в обращение не более чем за 90 дней до введения таких временных мер, за исключением того, что такие ретроактивные пошлины, не должны взиматься с импортных товаров, ввезенных до нарушения обязательства.

СТАТЬЯ 19

Введение и взимание компенсационных пошлин

19.1 Если после разумных усилий, предпринятых с целью завершения консультаций, любой член выносит окончательное определение о наличии и размере субсидии и о том, что благодаря влиянию субсидии субсидированный импорт причиняет ущерб, он может ввести компенсационную пошлину в соответствии с положениями настоящей статьи, если данная субсидия или субсидии не будут отозваны.

19.2 Решение о том, вводить или не вводить компенсационную пошлину в случаях, когда все требования для введения выполнены, а также решение о том, должен ли размер вводимой компенсационной пошлины равняться полному размеру субсидии или быть меньше ее, являются решениями, принимаемыми компетентными органами импортирующего члена. Желательно, чтобы введение имело умеренный характер на территории всех членов, чтобы пошлина была меньше размера субсидии, если такая меньшая пошлина достаточна для устранения ущерба отечественной промышленности, а также чтобы были установлены процедуры, которые позволили бы соответствующим компетентным органам должным образом учитывать представления отечественных заинтересованных сторон⁵⁰, чьи интересы могли бы быть неблагоприятно затронуты введением компенсационной пошлины.

19.3 Когда компенсационная пошлина вводится в отношении любого товара, то такая компенсационная пошлина взимается в каждом случае в соответствующих размерах, на недискриминационной основе с импорта такого товара из всех источников, в отношении которых было установлено наличие субсидий и причинение ущерба, за исключением импорта из таких источников, которые отказались от использования любых рассматриваемых субсидий, или из источников, чьи обязательства были приняты в соответствии с условиями настоящего Соглашения. Любой экспортер, поставки которого подверглись обложению окончательной компенсационной пошлиной, но в отношении которого расследование не проводилось по иным причинам, чем отказ от сотрудничества, вправе требовать ускоренного пересмотра с тем, чтобы органы расследования незамедлительно установили величину индивидуальной компенсационной пошлины для данного экспортера.

19.4 Никакая компенсационная пошлина не взимается⁵¹ с импортного товара в размере, превышающем установленный размер субсидии, исчисленный в размере субсидирования на единицу субсидированного и экспортированного товара.

___________________________

⁵⁰ Для целей настоящего пункта выражение "местные заинтересованные стороны" включает потребителей и промышленников, использующих импортные товары, в отношении которых ведется расследование.

⁵¹ В настоящем Соглашении термин "взимание" означает окончательное юридическое введение или взыскание пошлины или налога.

СТАТЬЯ 20

Обратная сила

20.1 Временные меры и компенсационные пошлины применяются только к товарам, которые поступают в потребление после вступления в силу решения, принятого соответственно на основе пункта 1 статьи 17 и пункта 1 статьи 19, с учетом исключений, предусмотренных в настоящей статье.

20.2 В случае вынесения окончательного определения о наличии ущерба (но не угрозы ущерба или материального сдерживания в создании промышленности) или в случае вынесения окончательного определения о наличии угрозы ущерба, когда воздействие субсидированного импорта в отсутствие временных мер привело бы к вынесению определения о наличии ущерба, компенсационные пошлины могут быть введены с учетом положения об обратной силе на период, в течении которого временные меры применялись, если таковые были приняты.

20.3 Если величина окончательной компенсационной пошлины больше суммы, гарантированной денежным депозитом или долговым обязательством, разница между ними не взыскивается. Если величина окончательной пошлины меньше суммы, гарантированной денежным депозитом или долговым обязательством, излишняя сумма возвращается, или долговое обязательство аннулируется в кратчайший срок.

20.4 За исключением предусмотренного в пункте 2, в случае вынесения определения о наличии угрозы ущерба или материального сдерживания в создании промышленности (но когда ущерб еще не причинен), окончательная компенсационная пошлина может быть введена только с даты вынесения определения о наличии угрозы ущерба или материального сдерживания, и любой денежный депозит, внесенный в период применения временных мер, возвращается, а любое долговое обязательство аннулируется в кратчайший срок.

20.5 Если вынесенное окончательное определение является отрицательным, то любой денежный депозит, внесенный в период применения временных мер, должен быть возвращен, а любое долговое обязательство аннулировано в кратчайший срок.

20.6 В критических обстоятельствах, когда в отношении данного субсидированного товара компетентные органы устанавливают, что ущерб, который трудно устранить впоследствии, вызван массированным импортом в течение относительно короткого периода времени товара, в отношении которого выплачиваются или предоставляются субсидии в нарушение положений ГАТТ 1994и настоящего Соглашения, и если для предотвращения повторения такого ущерба будет сочтено необходимым обложить такой импорт компенсационными пошлинами с учетом положения об обратной силе, то окончательные компенсационные пошлины могут взиматься с импорта, поступившего в обращение не более чем за 90 дней до даты введения временных мер.

СТАТЬЯ 21

Сроки действия и пересмотр компенсационных пошлин и обязательств

21.1 Компенсационная пошлина действует только в течение такого периода времени и в таком размере, которые необходимы для нейтрализации субсидирования, причиняющего ущерб.

21.2 Компетентные органы пересматривают необходимость продолжения взимания пошлины, там где это оправдано, по их собственный инициативе, либо, по истечении разумного периода времени с даты введения окончательной компенсационной пошлины, по просьбе любой заинтересованной стороны, которая предоставит позитивную информацию, подтверждающую необходимость пересмотра. Заинтересованные стороны имеют право запрашивать у компетентных органов рассмотрения того, необходимо ли продолжение взимания пошлины для нейтрализации субсидирования, вероятно ли продолжение или возобновление причинения ущерба в случае, если пошлина будет отменена или изменена, или и того, и другого вместе. Если в результате пересмотра на основе настоящего пункта компетентные органы определят, что применение компенсационной пошлины больше не является оправданным, оно должно быть немедленно прекращено.

21.3 Независимо от положений пунктов 1 и 2, действие любой окончательной компенсационной пошлины прекращается не позднее чем через 5 лет с даты введения (или с даты последнего пересмотра на основе пункта 2, если такой пересмотр касается одновременно вопросов субсидирования и причинения ущерба, или на основе этого пункта), если в ходе пересмотра, начатого ранее этой даты по их собственной инициативе или на основе должным образом обоснованного запроса, сделанного отечественной промышленностью или от ее имени в течение разумного периода времени до этой даты, органы расследования не определят, что прекращение действия пошлины скорее всего привело бы к продолжению или возобновлению субсидирования и причинения ущерба⁵². До получения результатов подобного пересмотра взимание пошлины может оставаться в силе.

_____________________

⁵² Когда сумма компенсационной пошлины взимается на ретроспективной основе, тот факт, что в результате последней оценки было решено не взимать пошлину, сам по себе не означает требования от компетентных органов прекратить взимание окончательной пошлины.

21.4 Положения статьи 12, касающиеся доказательств и процедуры применяются к любому пересмотру, проводимому на основании настоящей статьи. Подобный пересмотр проводится быстро и обычно завершается в течение 12 месяцев с даты начала пересмотра.

21.5 Положения настоящей статьи применяются mutatis mutandis к обязательствам, принятым по статье 18.

СТАТЬЯ 22

Публичное уведомление и объяснение вынесенных определений

22.1 Когда компетентные органы убеждаются, что имеются достаточные доказательства, оправдывающие начало расследования в соответствии со статьей 11, член или члены, товары которых являются объектами таких расследований, и другие известные органам расследования заинтересованные стороны уведомляются об этом, а соответствующее уведомление публикуется.

22.2 Публичное уведомление о начале расследования содержит или делает доступной в виде отдельного доклада⁵³, адекватную информацию о следующем:

(i) название экспортирующей страны или стран и соответствующего товара;

(ii) дата начала расследования;

(iii) описание практики субсидирования или практики, которая должна быть расследована;

(iv) краткое изложение факторов, на которых базируется обвинение в причинении ущерба;

(v) адрес, по которому следует направлять представления заинтересованных членов и заинтересованных сторон; и

(vi) сроки, в которые заинтересованные члены и заинтересованные стороны могут изложить их точку зрения.

_______________________

⁵³ Если компетентные органы представляют информацию и объяснения в соответствии с положениями настоящей статьи в отдельном докладе, то они обеспечивают доступность такого доклада для публики.

22.3 Публичные уведомления делаются о вынесении любого предварительного или окончательного определения, как утвердительного, так и отрицательного, о любом решении, касающемся принятия обязательства по статье 18, о прекращении действия такого обязательства, о прекращении действия окончательной компенсационной пошлины. Каждое подобное уведомление в достаточно подробной форме содержит или делает доступными в виде отдельного доклада выводы и заключения, сделанные на основе всех фактов и правовых норм, которые рассматриваются органами расследования как материальные. Все такие уведомления и доклады направляются члену или членам, товары которых являются предметами таких определений и обязательств, а также другим заинтересованным сторонам, о которых известно, что они имеют интерес в данном деле.

22.4 Публичное уведомление о введении временных мер содержит или представляет в виде отдельного доклада достаточно подробное объяснение предварительных определений относительно существования субсидии и причинения ущерба, а также ссылки на все факты и правовые нормы, на основе которых аргументы были приняты или отклонены. Такое уведомление или доклад, должным образом учитывая требования о защите конфиденциальной информации, в частности содержит:

(i) названия поставщиков или, когда это практически нецелесообразно, соответствующих стран-поставщиков;

(ii) описание товара, достаточное для таможенных целей;

(iii) установленный размер субсидии и основания, которые привели к вынесению определения о существовании субсидии;

(iv) соображения, относящиеся к определению наличия ущерба, как это предусмотрено статьей 15;

(v) основные доводы, которые привели к вынесению данного определения.

22.5 Публичное уведомление о завершении или приостановлении расследования в случае вынесения утвердительного определения, предусматривающего введение окончательной пошлины или принятие обязательства, содержит или представляет в виде отдельного доклада всю относящуюся к делу информацию о фактах и правовых нормах и основаниях, приведших к введению окончательных мер или принятию обязательств, должным образом учитывая требование о защите конфиденциальной информации. В частности, уведомление или доклад содержат информацию, описанную в пункте 4, а также основания для принятия или отклонения соответствующих аргументов или утверждений, представленных заинтересованными членами или экспортерами и импортерами.

22.6 Публичное уведомление о завершении или приостановлении расследования в связи с принятием обязательства по статье 18 включает или другим образом представляет в виде отдельного доклада неконфиденциальную часть обязательства.

22.7 Положения настоящей статьи применяются mutatis mutandis к началу и завершению пересмотров, осуществляемых в соответствии со статьей 21, и решениям по статье 20 о ретроактивном введении пошлин.

СТАТЬЯ 23

Судебный пересмотр

Каждый член, чье национальное законодательство содержит положения о компенсационных мерах, обеспечивает наличие судебных, арбитражных или административных органов или процедур, предназначенных, inter alia, для быстрого рассмотрения административных действий, касающихся окончательных определений и пересмотра определений в смысле статьи 21. Такие органы или процедуры являются независимыми от компетентных органов, ответственных за данное определение или пересмотр, и обеспечивают всем заинтересованным сторонам, которые участвовали в административном разбирательстве и прямо и индивидуально затронуты данными административными действиями, доступ к их пересмотру.

ЧАСТЬ VI: ОРГАНЫ

СТАТЬЯ 24

Комитет по субсидиям и компенсационным мерам и вспомогательные органы

24.1 Настоящим учреждается Комитет по субсидиям и компенсационным мерам, состоящий из представителей от каждого члена. Комитет избирает своего председателя и проводит заседания не реже двух раз в год, либо, как это предусмотрено соответствующими положениями настоящего Соглашения, по просьбе любого члена. Комитет выполняет обязанности, возложенные на него настоящим Соглашением или членами, и предоставляет членам возможность консультироваться по любым вопросам, касающимся функционирования Соглашения или содействия осуществлению его целей. Секретариат ВТО осуществляет функции секретариата Комитета.

24.2 Комитет может создавать соответствующие вспомогательные органы.

24.3 Комитет учреждает Постоянную группу экспертов (ПГЭ) в составе пяти независимых высококвалифицированных специалистов в области субсидий и торговых отношений. Экспертов избирает Комитет, при этом один из них ежегодно заменяется. По запросу ПГЭ может оказывать содействие третейской группе, предусмотренной в пункте 5 статьи 4. Комитет может также запрашивать консультативное заключение относительно существования и характера любой субсидии.

24.4 ПГЭ может получать консультации от любого члена и может давать консультативные заключения о характере любой субсидии, намечаемой к введению или уже применяемой данным членом. Подобные консультативные заключения будут конфиденциальными и не могут использоваться в процедурах на основании статьи 7.

24.5 Выполняя свои функции, Комитет и любой из вспомогательных органов могут консультироваться и запрашивать информацию у любого источника, который они считают уместным. Однако, прежде чем Комитет или вспомогательный орган запросят информацию у источника, находящегося в юрисдикции любого члена, они поставят об этом в известность соответствующий член.

ЧАСТЬ VII: УВЕДОМЛЕНИЕ И НАБЛЮДЕНИЕ

СТАТЬЯ 25

Уведомления

25.1 Члены согласны в том, что без ущерба для положений пункта 1 статьи XVI ГАТТ 1994 их уведомления о субсидиях предоставляются не позднее 30 июня каждого года и соответствуют положениям пунктов 2-6.

25.2 Члены уведомляют о любой субсидии, как определено в пункте 1 статьи 1, которая является специфической в понимании статьи 2, и предоставлена или действует на их территории.

25.3 Содержание уведомлений должно быть достаточно подробным, чтобы другие члены могли оценить торговые последствия и понять каким образом действуют программы субсидирования, по которым представлены уведомления. В связи с этим и без ущерба для содержания и формы вопросника по субсидиям⁵⁴, члены обеспечивают содержание в уведомлениях следующей информации:

(i) форма субсидии (т.е. дотация, кредит, налоговые льготы и т.д.);

(ii) субсидия в расчете на единицу продукции или, в случаях, когда это невозможно, общая сумма или годовая сумма ассигнований, предусмотренных на такую субсидию (с указанием, по возможности, среднего размера субсидии на единицу продукции в предшествующем году);

(iii) цели политики и/или цели субсидии;

(iv) срок действия субсидии и/или других связанных с ней сроков;

(v) статистические данные, позволяющие оценить воздействие субсидии на торговлю.

__________________________

⁵⁴ Комитет учреждает Рабочую Группу для пересмотра содержания и формы вопросника, который приведен в BISD 9S/193-194.

25.4 Если информация по определенным подпунктам пункта 3 не содержится в уведомлении, то объяснение этого предоставляется в самом уведомлении.

25.5 Если субсидии предоставляются по определенным товарам или секторам, то в уведомлениях должна представляться информация с разбивкой по товарам и секторам.

25.6 Члены, которые считают, что на их территории отсутствуют меры, требующие уведомления в соответствии с пунктом 1 статьи XVI ГАТТ 1994 и настоящим Соглашением, информируют об этом Секретариат в письменном виде.

25.7 Члены признают, что уведомление о любой мере не предрешает ни ее правового статуса по ГАТТ 1994 и настоящему Соглашению, ни последствий по настоящему Соглашению, ни характера самой меры.

25.8 Любой член в любое время может запросить в письменном виде информацию о характере и величине любой субсидии, предоставленной или сохраняемой другим членом (включая любую субсидию, упомянутую в части IV), или объяснение причин, по которым определенная мера рассматривалась как не требующая уведомления.

25.9 Получившие такой запрос члены предоставляют такую информацию как можно быстрее и в исчерпывающем виде и по запросу должны быть готовы предоставить запрашивающему члену дополнительную информацию. В частности, они предоставляют достаточно подробные сведения, позволяющие другому члену оценить их соответствие условиям настоящего Соглашения. Любой член, который считает, что такая информация не была предоставлена, может обратить на это внимание Комитета.

25.10 Любой член, который считает, что о любой мере другого члена, оказывающей такое же воздействие как субсидия, не было направлено уведомление в соответствии с положениями пункта 1 статьи XVI ГАТТ 1994 и настоящего Соглашения, может обратить на это внимание такого члена. Если после этого уведомление о предполагаемой субсидии не будет незамедлительно представлено, то такой член может сам уведомить Комитет о предполагаемой субсидии.

25.11 Члены незамедлительно представляют Комитету доклады обо всех предварительных или окончательных действиях в связи с компенсационными пошлинами. Подобные доклады должны быть доступны в Секретариате для проверки другими членами. Члены также представляют раз в полгода доклады о любых действиях в связи с компенсационными пошлинами за предшествующие шесть месяцев. Полугодовые доклады представляются в согласованной стандартной форме.

25.12 Каждый член уведомляет Комитет о том, (а) какие органы власти обладают компетенцией открывать и проводить расследования по статье 11, и (b) о национальных процедурах открытия и проведения подобных расследований.

СТАТЬЯ 26

Наблюдение

26.1 Комитет рассматривает новые и полные уведомления, представляемые на основании пункта 1 статьи XVI ГАТТ 1994 и пункта 1 статьи 25 настоящего Соглашения, на специальных заседаниях, которые проводятся один раз в три года. Уведомления с текущей информацией, представляемые в промежуточные годы (уточняющие уведомления), рассматриваются на каждом очередном заседании Комитета.

26.2 Комитет рассматривает доклады, представляемые согласно пункту 11 статьи 25, на каждом очередном заседании Комитета.

ЧАСТЬ VIII: РАЗВИВАЮЩИЕСЯ СТРАНЫ-ЧЛЕНЫ

СТАТЬЯ 27

Специальный и дифференцированный режим для развивающихся стран-членов

27.1 Члены признают, что субсидии могут играть важную роль в программах экономического развития развивающихся стран-членов.

27.2 Запрет, содержащийся в пункте 1(а) статьи 3, не применяется в отношении:

(а) развивающихся стран-членов, указанных в Приложении VII;

(b) других развивающихся стран-членов в течение восьми лет с даты вступления в силу Соглашения о ВТО при условии выполнения положений пункта 4.

27.3 Запрет, содержащийся в пункте 1(b) статьи 3, не применяется к развивающимся странам-членам в течение 5 лет и не применяется в отношении наименее развитых стран-членов в течение восьми лет с даты вступления в силу Соглашения о ВТО.

27.4 Любая развивающаяся страна-член, упомянутая в пункте 2(b), отменяет свои экспортные субсидии в течение восьмилетнего периода, желательно прогрессирующим образом. Однако развивающаяся страна-член не увеличивает уровень своих экспортных субсидий⁵⁵ и устраняет их в течение более короткого периода времени, чем это предусмотрено в настоящем пункте, когда использование таких экспортных субсидий не соответствует потребностям ее развития. Если развивающаяся страна-член считает необходимым применять такие субсидии по истечении 8-летнего периода, не позднее, чем за год до истечения этого периода, она начнет консультации с Комитетом, который после изучения потребностей данной развивающейся страны-члена в области экономики, финансов и развития должен принять решение относительно того, оправдано ли продление этого периода. Если Комитет решит, что продление оправдано, то заинтересованная развивающаяся страна-член ежегодно консультируется с Комитетом с целью выяснения необходимости сохранения субсидий. Если такое решение не будет принято Комитетом, то развивающаяся страна-член отменяет остающиеся экспортные субсидии в течение двух лет с момента окончания последнего предоставленного ей периода.

_______________________

⁵⁵ Для развивающейся страны-члена, не предоставляющей экспортные субсидии на дату вступления в силу Соглашения о ВТО, настоящий пункт применяется исходя из уровня экспортных субсидий, предоставленных в 1986 г.

27.5 Развивающаяся страна-член, достигшая конкурентоспособности по экспорту какого-либо товара, отменяет экспортные субсидии по такому товару/товарам в течение двух лет. Однако развивающаяся страна-член, указанная в Приложении VII, которая достигла конкурентоспособности по экспорту одного или более товаров, отменяет экспортные субсидии на такие товары постепенно в течение восьми лет.

27.6 Экспорт какого-либо товара является конкурентоспособным, если доля экспорта данного товара из развивающейся страны-члена достигла по меньшей мере 3,25% мировой торговли данным товаром за два следующих один за другим календарных года. Конкурентоспособность экспорта определяется либо: (а) на основе уведомления развивающейся страны-члена, достигшей экспортной конкурентоспособности, либо (b) на основе расчета, сделанного Секретариатом по просьбе любого члена. Для целей настоящего пункта товар определяется по заголовкам разделов номенклатуры Гармонизированной системы описания и кодирования товаров. Комитет рассматривает действие данного положения через пять лет после вступления в силу Соглашения о ВТО.

27.7 Положения статьи 4 не применяются к развивающейся стране-члену в случае, когда экспортные субсидии соответствуют положениям пунктов 2-5. В таком случае применяются положения статьи 7.

27.8 Субсидия, предоставляемая развивающейся страной-членом, заранее не рассматривается в духе пункта 1 статьи 6 как причиняющая серьезное ущемление интересов, как оно определен в настоящем Соглашении. Наличие подобного серьезного ущемления интересов в обстоятельствах, определенных в пункте 9, должно быть подтверждено позитивными доказательствами в соответствии с положениями пунктов 3-8 статьи 6.

27.9 В отношении субсидий, дающих основание для введения мер, которые предоставлены или сохранены развивающейся страной-членом, кроме упомянутых в пункте 1 статьи 6, меры не могут быть разрешены или приняты по статье 7, если только не будет установлено, что такая субсидия аннулирует или сокращает тарифные уступки или другие обязательства по ГАТТ 1994, и таким образом вытесняет или затрудняет импорт аналогичного товара из другого члена на рынок субсидирующей развивающейся страны-члена, или если только не будет причинен ущерб отечественной промышленности импортирующего члена.

27.10 Любое компенсационное расследование в отношении товара, происходящего из развивающейся страны-члена, завершается, как только соответствующие компетентные органы установят, что:

(а) общий уровень субсидий, предоставленных по данному товару, не превышает 2% стоимости в расчете на единицу продукции;

(b) объем субсидированного импорта составляет менее 4% общего импорта аналогичного товара в импортирующий член при условии, что импорт из развивающихся стран-членов, чьи индивидуальные доли в общем объеме импорта составляют менее 4%, в совокупности не превышает 9% общего объема импорта аналогичного товара в импортирующий член.

27.11 Для развивающихся стран-членов, в рамках значения пункта 2(b), которые отменят экспортные субсидии до истечения восьмилетнего периода с даты вступления в силу Соглашения о ВТО, и для развивающихся стран-членов, упомянутых в Приложении VII, значение, указанная в пункте 10(а), составляет 3%, а не 2%. Это положение применяется с даты уведомления Комитета об отмене экспортных субсидий и до тех пор, пока экспортные субсидии не будут предоставляться уведомляющей развивающейся страной-членом ВТО. Срок действия настоящего положения истекает через восемь лет после даты вступления в силу Соглашения о ВТО.

27.12 При определении de minimis в соответствии с пунктом 3 статьи 15 используются положения пунктов 10 и 11.

27.13 Положения части III не применяются к прямому списанию долгов, субсидиям на покрытие расходов на социальные нужды в любой форме, включая отказ от правительственных доходов, а также другой перевод долгов, когда подобные субсидии предоставляются в рамках и прямо связаны с программой приватизации развивающейся страны-члена, при условии, что и такая программа, и предусмотренные ею субсидии применяются в течение ограниченного периода времени, что Комитет уведомлен об их применении, и что конечным результатом программы является приватизация соответствующего предприятия.

27.14 По просьбе заинтересованного члена, Комитет предпринимает рассмотрение конкретной практики экспортных субсидий развивающейся страны-члена с целью изучения соответствия этой практики потребностям ее развития.

27.15 По просьбе заинтересованной развивающейся страны-члена, Комитет предпринимает рассмотрение конкретной компенсационной меры с целью изучения ее соответствия положениям пунктов 10 и 11 в той степени, в которой они применяются к данной развивающейся стране-члену.

ЧАСТЬ IX: ПЕРЕХОДНЫЕ ДОГОВОРЕННОСТИ

СТАТЬЯ 28

Существующие программы

28.1 Программы субсидирования, которые были начаты на территории любого члена до даты подписания таким членом Соглашения о ВТО и которые не соответствуют положениям настоящего Соглашения:

(а) уведомления о них направляются в Комитет не позднее, чем 90 дней с даты вступления в силу Соглашения о ВТО в отношении такого члена; и

(b) приводятся в соответствие с положениями настоящего Соглашения в течение трех лет с даты вступления в силу Соглашения о ВТО для такого члена, и до этого времени они не подпадают под действие положений части II.

28.2 Никакой член не расширяет сферу действия подобной программы, и ни одна подобная программа не возобновляется после истечения срока ее действия.

СТАТЬЯ 29

Переход к рыночной экономике

29.1 Члены, находящиеся в процессе перехода от планово-централизованной к рыночной экономике свободного предпринимательства могут применять программы и меры, необходимые для такого перехода.

29.2 Программы субсидирования таких членов, подпадающие под действие статьи 3 и уведомления о которых направлены в соответствии с пунктом 3, прекращаются или приводятся в соответствие со статьей 3 в течение периода в семь лет с даты вступления в силу Соглашения о ВТО. В таком случае, статья 4 не применяется. Кроме того, в течение того же периода:

(а) программы субсидирования, подпадающие под действие пункта 1(d) статьи 6, не рассматриваются как дающие основания для принятия мер в соответствии со статьей 7;

(b) в отношении других субсидий, дающих основания для принятия мер, применяются положения пункта 9 статьи 27.

29.3 О программах субсидирования, подпадающих под действие статьи 3, сообщается Комитету в возможно короткий срок после даты вступления в силу Соглашения о ВТО. Дальнейшие уведомления по подобным субсидиям могут быть сделаны в течение двух лет с даты вступления в силу Соглашения о ВТО.

29.4 В исключительных обстоятельствах Комитет может разрешить членам, упомянутым в пункте 1, отступать от программ и мер, уведомления о которых ими были направлены, а также их сроков, если такие отступления считаются необходимыми для целей процесса перехода к рыночной экономике.

ЧАСТЬ Х: РАЗРЕШЕНИЕ СПОРОВ

СТАТЬЯ 30

Положения статьей XXII и XXIII ГАТТ 1994, как они развиты и применяются в рамках Договоренности о разрешении споров, применяются к консультациям и разрешению споров в рамках настоящего Соглашения, за исключением специально оговоренных случаев.

ЧАСТЬ XI: ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

СТАТЬЯ 31

Временное применение

Положения пункта 1 статьи 6 и положения статей 8 и 9 применяются в течение 5-летнего периода, начиная с даты вступления в силу Соглашения о ВТО. Не позднее, чем за 180 дней до завершения этого периода, Комитет рассматривает действие данных положений с целью определения, следует ли продлить их применение на дальнейший период, либо в существующем, либо в измененном виде.

СТАТЬЯ 32
Другие заключительные положения

32.1 Не могут быть предприняты никакие конкретные действия против субсидии другого члена, кроме тех действий, которые соответствуют положениям ГАТТ 1994, как они толкуются настоящим Соглашением⁵⁶.

_________________________

⁵⁶ Настоящий пункт не имеет целью препятствовать мерам, принимаемым там, где это уместно, на основе других соответствующих положений ГАТТ 1994.

32.2 Оговорки не могут быть сделаны в отношении любого из положений настоящего Соглашения без согласия других членов.

32.3 При условии соблюдения пункта 4, положения настоящего Соглашения применяются к расследованиям и пересмотрам существующих мер, начатых по заявлениям, которые были поданы на дату или после даты вступления в силу Соглашения о ВТО в отношении данного члена.

32.4 Для целей пункта 3 статьи 21, существующие компенсационные меры считаются введенными на дату не позднее даты вступления в силу для данного члена Соглашения о ВТО, за исключением случаев, когда национальное законодательство любого члена, действующее на эту дату, уже включает оговорку подобного рода, предусматриваемую указанным пунктом.

32.5 Каждый член принимает все необходимые меры общего или частного характера для обеспечения, не позднее даты вступления в силу для него Соглашения о ВТО, соответствия его законов, нормативных актов и административных процедур положениям настоящего Соглашения в той мере, как они могут применяться к данному члену.

32.6 Каждый член информирует Комитет о всех изменениях в его законах и нормативных актах, касающихся настоящего Соглашения, а также об изменениях в их применении.

32.7 Комитет ежегодно рассматривает выполнение и действие настоящего Соглашения, принимая во внимание его цели. Комитет ежегодно информирует Совет по торговле товарами об изменениях в течение отчетного периода.

32.8 Приложения к настоящему Соглашению составляют его неотъемлемую часть.

ПРИЛОЖЕНИЕ I

ИЛЛЮСТРАТИВНЫЙ ПЕРЕЧЕНЬ ЭКСПОРТНЫХ СУБСИДИЙ

(а) Предоставление правительствами прямых субсидий фирме или промышленности, обусловленное результатами экспорта.

(b) Программы, допускающие удержание валюты, либо любая подобная практика, которая влечет за собой выплату премии при экспорте.

(с) Внутренние транспортные и фрахтовые тарифы для экспортных отгрузок, устанавливаемые или взимаемые правительствами на более льготных условиях по сравнению с перевозками на внутреннем рынке.

(d) Предоставление правительствами или их организациями прямо или косвенно через правительственные программы импортных или отечественных товаров или услуг для использования в производстве экспортных товаров на условиях более благоприятных, чем условия предоставления аналогичных или непосредственно конкурирующих товаров или услуг для производства товаров для внутреннего потребления, если (применительно к товарам) такие условия являются более благоприятными, чем коммерческие условия, доступные⁵⁷ для их экспортеров на мировом рынке.

(е) Полное или частичное освобождение от уплаты, уменьшение или отсрочка прямых налогов⁵⁸ или отчислений на социальное страхование, уплачиваемых или подлежащих уплате промышленными или торговыми предприятиями⁵⁹, в связи с экспортом.

(f) Специальные вычеты, прямо связанные с экспортом или с результатами экспорта, превышающие вычеты, предоставленные в отношении производства для внутреннего потребления, которые применяются при расчете базы прямого налогообложения.

_________________________

⁵⁷ Термин "доступные коммерческие условия" означает, что выбор между отечественными и импортными товарами не ограничивается и определяется только коммерческими соображениями.

⁵⁸ Для целей настоящего Соглашения термин "прямые налоги" означает налоги на заработную плату, прибыль, проценты, рентные поступления, роялти и другие формы дохода, а также налоги на недвижимость. Термин "импортные сборы" означает таможенные пошлины, прочие сборы и налоги, не перечисленные в данной сноске, которые взимаются с импорта. Термин "косвенные налоги" означает налог на продажи, акцизы, налоги с оборота и на добавленную стоимость, франшизы, почтовый сбор, налог на передачу в собственность, на товарные запасы и оборудование, пограничные сборы и все прочие налоги, кроме прямых налогов и импортных сборов. Под налогами "предварительной стадии" понимаются те косвенные налоги, которые взимаются с товаров и услуг, прямо или косвенно используемых в процессе изготовления товара. Под "кумулятивными" косвенными налогами понимаются многоступенчатые налоги, взимаемые там, где нет механизма последующего кредитования налога, если товары и услуги, облагаемые налогом на одной стадии производства, используются на последующих стадиях производства. "Уменьшение" налогов включает возврат или скидку с налогов. "Уменьшение или возврат" включает полное или частичное освобождение или отсрочку уплаты импортных сборов.

⁵⁹ Члены признают, что отсрочка не обязательно приравнивается к экспортной субсидии там, где, например, взимаются подлежащие уплате проценты. Члены подтверждают принцип, согласно которому в качестве цен товаров по сделкам между предприятиями-экспортерами и иностранными покупателями, находящимся под их или под одним и тем же контролем, следует в налоговых целях использовать цены, назначаемые между независимыми предприятиями. Любой член может обратить внимание другого члена на административную и другую практику, которая может противоречить этому принципу и которая ведет к значительной экономии на прямых налогах в экспортных сделках. В таких обстоятельствах члены обычно стремятся разрешать разногласия, используя возможности существующих соглашений о двойном налогообложении или других специфических международных механизмов, без ущерба для прав и обязательств членов по ГАТТ 1994, включая право на консультации, вытекающие из предыдущего предложения. Пункт (е) не предназначен для ограничения введения любым членом мер с целью избежания двойного налогообложения иностранного источника дохода, полученного его предприятиями или предприятиями другого члена.

(g) Освобождение от уплаты или уменьшение косвенных налогов в отношении производства и распределения экспортных товаров в большей мере по сравнению с налогами, которые взимаются с производства и распределения аналогичных товаров при продаже для внутреннего потребления.

(h) Освобождение от уплаты, уменьшение или отсрочка кумулятивных косвенных налогов предварительной стадии на товары и услуги, использованные в производстве экспортных товаров, в большей мере, чем освобождение, уменьшение и отсрочка аналогичных кумулятивных косвенных налогов предварительной стадии на товары или услуги, использованные в производстве аналогичных товаров, продаваемых для внутреннего потребления; при условии, однако, что освобождение, уменьшение или отсрочка кумулятивных косвенных налогов предварительной стадии в отношении экспортных товаров может применяться даже, если такое освобождение, уменьшение или отсрочка не применяются к аналогичным товарам, продаваемым для внутреннего потребления, если кумулятивные косвенные налоги предварительной стадии взимаются с материалов, использованных в производстве экспортных товаров (с нормальными скидками на отходы)⁶⁰. Толкование настоящей статьи осуществляется в соответствии с руководством по порядку потребления материалов в производственном процессе в Приложении II.

_____________________

⁶⁰ Пункт (h) не применяется к системам налога на добавленную стоимость и пограничным налоговым сборам; проблема чрезмерного уменьшения налогов на добавленную стоимость регулируется исключительно пунктом (g).

(i) Уменьшение или возврат импортных сборов сверх тех, которые взимаются с импортного сырья и материалов, потребленных при производстве экспортной продукции (с нормальными скидками на отходы); при условии, однако, что в конкретных случаях предприятие может использовать отечественные сырье и материалы в том же количестве и обладающие таким же качеством и характеристиками, как импортные сырье и материалы, в качестве их заменителя с целью воспользоваться этим положением, если импорт и соответствующие экспортные операции осуществляются в течение разумного периода времени, не превышающего два года. Толкование настоящей статьи осуществляется в соответствии с руководством по порядку потребления материалов в производственном процессе (Приложение II) и руководством по порядку вынесения определения в отношении системы возврата импортных сборов при замещении, как экспортных субсидий (Приложение III).

(j) Предоставление правительствами (или специальными институтами, контролируемыми правительствами) программ гарантирования или страхования экспортных кредитов, программ страхования или гарантирования от увеличения стоимости экспортных товаров или программ страхования или гарантирования валютных рисков с использованием ставок премий, недостаточных для покрытия долгосрочных операционных расходов и убытков по этим программам.

(k) Предоставление правительствами (или специальными институтами, контролируемыми и/или действующими под руководством правительств) экспортных кредитов по ставкам ниже тех, которые они фактически должны уплачивать за использованные средства (или должны были бы уплатить при обращении к международному рынку капиталов для получения кредитов с тем же сроком погашения и другими кредитными условиями и выраженных в той же валюте, что и экспортный кредит), или уплата ими всех или части расходов, понесенных экспортерами или финансовыми учреждениями в связи с получением кредита в той мере, в какой они используются для обеспечения материальных преимуществ в области условий, на которых предоставляются экспортные кредиты.

Условленно, однако, что если член является стороной международной договоренности по официальным экспортным кредитам, сторонами которой с 1 января 1979 г. являются, по крайней мере, двенадцать членов-учредителей настоящего Соглашения (или последующей договоренности, одобренной указанными членами), либо, если член применяет на практике положения о процентных ставках соответствующей договоренности, практика экспортного кредитования, отвечающая этим положениям, не будет рассматриваться как экспортная субсидия, запрещенная настоящим Соглашением.

(l) Любые другие расходы за государственный счет, представляющие собой экспортную субсидию в смысле статьи XVI ГАТТ 1994.

ПРИЛОЖЕНИЕ II

РУКОВОДСТВО ПО ПОРЯДКУ ПОТРЕБЛЕНИЯ МАТЕРИАЛОВ В ПРОИЗВОДСТВЕННОМ ПРОЦЕССЕ⁶¹

I

1. Системы скидок (возвратов) с косвенных налогов могут разрешать освобождение, снижение или отсрочку кумулятивных косвенных налогов предварительной стадии, взимаемых с материалов, потребленных в процессе производства экспортного товара (с нормальными скидками на отходы). Аналогичным образом системы возврата могут разрешать снижение или возврат импортных сборов, взимаемых с материалов, которые потребляются в процессе производства экспортного товара (с нормальными скидками на отходы).

_____________________

⁶¹ Материалами, потребляемыми в производственном процессе, являются материалы, физически входящие в конечную продукцию, энергия, топливо и нефть, используемые в производственном процессе, а также катализаторы, которые потребляются в процессе их использования с целью создания экспортного товара.

2. Иллюстративный перечень экспортных субсидий в Приложении I к настоящему Соглашению в пунктах (h) и (i) ссылается на термин "материалы, которые потребляются в производстве экспортного товара". В соответствии с пунктом (h), системы скидок с косвенных налогов могут представлять собой экспортную субсидию в той мере, в какой они ведут к освобождению, снижению или отсрочке платежа кумулятивных косвенных налогов предварительной стадии сверх суммы таких налогов, фактически взимаемых с "материалов, которые были потреблены в производстве экспортного товара". В соответствии с пунктом (i), системы возврата могут представлять собой экспортную субсидию в той мере, в какой они ведут к снижению или возврату импортных сборов сверх тех, которые взимаются с материалов, потребленных в производстве экспортного товара. Оба пункта предусматривают, что нормальные скидки на отходы должны учитываться в выводах, касающихся потребления материалов в производстве экспортного товара. Пункт (i) предусматривает также замещение там, где это уместно.

II

При рассмотрении вопроса о потреблении материалов в производстве экспортного товара, как части компенсационного расследования в соответствии с настоящим Соглашением, органы расследования должны исходить из следующего:

1. Если предполагается, что система скидок с косвенных налогов или система возврата становится субсидией в силу чрезмерных скидок или чрезмерного возврата косвенных налогов или импортных сборов на материалы, потребленные в производстве экспортного товара, органы расследования сначала должны установить, действительно ли правительство экспортирующего страны-члена имеет и применяет систему или процедуру, позволяющую проверить, какие материалы потребляются в производстве экспортного товара и в каком объеме. Если установлено, что такая система или процедура применяется, то органы расследования изучают такую систему или процедуру для того, чтобы определить, является ли она разумной, эффективной для данной цели и основанной на общепризнанной коммерческой практике в стране экспорта. Органы расследования могут счесть необходимым в соответствии с пунктом 6 статьи 12 провести определенные практические тесты с целью проверки информации и подтверждения того, что данная система или процедура эффективно применяются.

2. Если такая система или процедура отсутствует, если она не разумна, либо если введена и считается разумной, но установлено, что она не применяется или применяется неэффективно, экспортирующий член должен продолжить изучение на основе фактических затрат материалов с целью определить, были ли осуществлены чрезмерные выплаты. Если органы расследования считают это необходимым, дальнейшее изучение должно проводиться в соответствии с пунктом 1.

3. Органы расследования должны рассматривать материалы как физически включенные, если такие материалы используются в производственном процессе и физически присутствуют в экспортном товаре. Члены отмечают, что материалы необязательно должны присутствовать в конечном товаре в том же виде, в каком они поступили в производственный процесс.

4. При определении суммы конкретных затрат материалов, потребленных в производстве экспортного товара, следует принимать во внимание "нормальные скидки на отходы" и рассматривать подобные отходы как потребленные в процессе производства экспортного товара. Термин "отходы" касается той части данных материалов, которые не выполняют самостоятельной функции в производстве экспортного товара, не потребляются в процессе производства экспортного товара (в том числе по причине его неэффективности) и не восстанавливаются, не утилизируются или не продаются тем же самым производителем.

5. При определении, является ли скидка на отходы "нормальной", органы расследования должны учитывать производственный процесс, средний опыт промышленности в стране экспорта и другие соответствующие технические факторы. Органам расследования следует иметь в виду, что важным вопросом является вопрос о правильности расчета компетентными органами экспортирующего члена стоимости отходов в тех случаях, когда эта сумма включается в скидки или возврат налогов или пошлин.

ПРИЛОЖЕНИЕ III

РУКОВОДСТВО ДЛЯ КЛАССИФИКАЦИИ СИСТЕМ ВОЗВРАТА ИМПОРТНЫХ СБОРОВ В КАЧЕСТВЕ ЭКСПОРТНЫХ СУБСИДИЙ

I

Система возврата импортных сборов может допускать возмещение или возврат импортных сборов на материалы, потребленные в процессе производства другого товара, и когда экспорт данного товара содержит отечественные материалы, обладающие тем же качеством и теми же характеристиками, как и замещаемые ими импортные материалы. В соответствии с пунктом (i) Иллюстративного перечня экспортных субсидий в Приложении I, системы возврата импортных сборов при замещении могут представлять собой экспортную субсидию в той мере, в какой они ведут к чрезмерному возврату импортных сборов, взысканных первоначально с импортированных материалов, по которым запрашивается возврат.

II

При рассмотрении в соответствии с настоящим Соглашением системы возврата импортных сборов в ходе компенсационного расследования, органы расследования должны основываться на следующем:

1. Пункт (i) Иллюстративного перечня обусловливает, что отечественные материалы могут заменять импортные материалы в производстве товара для экспорта при условии, что такие материалы равны по количеству, а также имеют те же качества и характеристики, что и замещаемые импортные материалы. Наличие системы или процедуры контроля является важным фактором, поскольку это позволяет правительству экспортирующего члена гарантировать и доказывать, что количество материалов, по которому запрашивается возврат импортных сборов, не превышает количества подобных экспортированных товаров в какой бы то ни было форме, и что возврат импортных сборов не превышает суммы сборов, первоначально взысканных с данных импортных материалов.

2. Если возникает подозрение, что система возврата импортных сборов при замещении представляет собой субсидию, органам расследования следует вначале установить, имеет и применяет ли экспортирующий член систему или процедуру контроля. Если установлено, что такая система или процедура применяются, органы расследования должны изучить данные процедуры контроля с тем, чтобы убедиться, что они являются разумными, эффективными с точки зрения поставленной цели и основываются на общепринятой торговой практике в стране экспорта. В той степени, в которой установлено, что процедуры отвечают подобным критериям и эффективно применяются, это должно означать, что никакой субсидии не существует. Органы расследования могут счесть необходимым провести в соответствии с пунктом 6 статьи 12 определенные практические тесты с целью проверить информацию или убедиться в том, что процедуры контроля эффективно применяются.

3. В том случае, если процедуры контроля отсутствуют, если они не являются разумными, либо если подобные процедуры существуют и считаются разумными, но было обнаружено, что они в действительности не применяются или применяются неэффективно, то может иметь место субсидия. В таких случаях необходимо, чтобы экспортирующий член продолжил изучение, основанное на соответствующих фактических сделках, с целью выявления наличия чрезмерных платежей. В случае, если органы расследования сочтут это необходимым, дальнейшее рассмотрение проводится в соответствии с пунктом 2.

4. Наличие положений о возврате импортных сборов при замещении, согласно которым экспортерам разрешается выбирать конкретные импортные поставки, по которым запрашивается возврат сборов, само по себе не следует рассматривать как подтверждение существования субсидии.

5. Возврат импортных сборов считался бы чрезмерным в смысле пункта (i) в тех случаях, когда правительства выплачивали проценты на денежные средства, возмещаемые в соответствии с их системами возврата импортных сборов; при этом чрезмерной считалась бы сумма фактически уплаченных или подлежащих уплате процентов.

ПРИЛОЖЕНИЕ IV

РАСЧЕТ ОБЩЕЙ СТОИМОСТИ СУБСИДИРОВАНИЯ (ПУНКТ 1(А) СТАТЬИ 6)⁶²

1. Любой расчет размера субсидии для целей пункта 1(а) статьи 6 производится на основе расходов правительства, осуществляющего субсидирование.

2. За исключением предусмотренного в пунктах 3-5, при определении того, превышает ли общий уровень субсидирования 5% стоимости товара, стоимость соответствующего товара рассчитывается как общая стоимость продаж предприятия-получателя субсидии⁶³ за последние 12 месяцев, по которым имеются данные о продажах, предшествующие периоду, когда предоставлялось субсидирование⁶⁴.

3. Если субсидия связана с производством или продажей данного товара, стоимость товара рассчитывается как общая стоимость продаж этого товара предприятием-получателем за последние 12 месяцев, по которым имеются данные о продажах, предшествующие периоду, когда предоставлялось субсидирование.

______________________

⁶² По мере необходимости членам следует выработать договоренность по вопросам, которые не обозначены в настоящем Приложении или требуют уточнения для целей пункта 1(а) статьи 6.

⁶³ Предприятие-получатель - это предприятие, находящееся на территории субсидирующего члена.

⁶⁴ В случае субсидий налогового характера, стоимость товара рассчитывается как общая стоимость продаж предприятия-получателя в финансовом году, в котором подобная налоговая субсидия была предоставлена.

⁶⁵ Начальный период становления включает случаи, когда финансовые обязательства по разработке данного товара или созданию мощностей для производства товаров, пользующихся субсидией, уже приняты, хотя производство еще не началось.

4. Если предприятие-получатель находится в начальном периоде становления, то серьезное ущемление интересов считается существующим, если общий уровень субсидирования превышает 15% общей суммы капиталовложений. Для целей настоящего пункта начальный период становления не должен выходить за пределы первого года производства⁶⁵.

5. Если предприятие-получатель расположено в стране с инфляционной экономикой, стоимость товара рассчитывается как общая сумма продаж предприятия-получателя (или продаж соответствующего товара, если субсидия является связанной) в предшествующий календарный год, скорректированная с учетом темпов инфляции за 12 месяцев, предшествующих месяцу, в котором должна быть предоставлена субсидия.

6. При определении общего уровня субсидирования в данном году субсидии, предоставленные по различным программам и различными органами власти на территории члена, суммируются.

7. Субсидии, предоставленные до даты вступления в силу Соглашения о ВТО, выгоды от которых относятся к будущему производству, включаются в общий уровень субсидирования.

8. Субсидии, не дающие основания для принятия мер согласно соответствующим положениям настоящего Соглашения, не включаются в расчет суммы субсидии для целей пункта 1(а) статьи 6.

ПРИЛОЖЕНИЕ V

ПРОЦЕДУРЫ ПОЛУЧЕНИЯ ИНФОРМАЦИИ, КАСАЮЩЕЙСЯ СЕРЬЕЗНОГО УЩЕМЛЕНИЯ ИНТЕРЕСОВ

1. Каждый член сотрудничает в сборе доказательств, которые изучаются третейской группой на основе процедуры, предусмотренной в пунктах 4-6 статьи 7. Сразу после обращения к положениям пункта 4 статьи 7, стороны спора и любая третья заинтересованная страна-член уведомляют ОРС об организации, ответственной за выполнение данного положения на их территории, а также о процедурах, предусматриваемых для исполнения запросов на предоставление информации.

2. В случаях, когда споры передаются в ОРС согласно пункту 4 статьи 7, ОРС по получении запроса начинает процедуру с целью получения от правительства субсидирующего члена информации, необходимой для установления существования и определения размера субсидирования, общей стоимости продаж предприятий, пользующихся субсидиями, а также информации, необходимой для анализа неблагоприятных последствий, вызванных субсидированным товаром⁶⁶. Эта процедура при необходимости может включать направление вопросов правительству субсидирующего члена и члена, подавшего жалобу, с целью получения информации, а также для уточнения и детализации информации, которой стороны спора располагают благодаря процедурам уведомления, предусмотренным частью VII⁶⁷.

_______________________

⁶⁶ В случаях, когда должно быть доказано наличие серьезного ущемления интересов.

⁶⁷ Процесс сбора информации ОРС осуществляется с учетом необходимости защиты информации, которая по своему характеру является конфиденциальной или предоставлена на конфиденциальной основе любым членом, вовлеченным в этот процесс.

3. В случаях воздействия на рынки третьих стран, сторона спора имеет право собирать информацию, в том числе направляя правительству третьей страны-члена вопросы, необходимые для анализа неблагоприятных последствий, которая иначе не может быть получена от члена, подавшего жалобу, или от субсидирующего члена. Это требование следует выполнять таким образом, чтобы излишне не обременять третью страну-член. В частности, от такого члена не требуется специально для этой цели проводить анализ рынка или цен. Должна предоставляться информация, которая уже имеется в распоряжении или может быть легко получена этим членом (например, самая последняя статистика, которая уже подготовлена статистическими службами, но еще не опубликована; данные таможни о стоимости импорта и объявленной стоимости данных товаров и т.д.). Однако, если одна из сторон спора предпринимает подробное изучение рынка за свой счет, задача лица или предприятия, осуществляющего такое изучение, должна облегчаться властями третьей страны-члена, и такому лицу или предприятию открывается доступ ко всей информации, которая обычно не рассматривается правительством как конфиденциальная.

4. ОРС назначает представителя, уполномоченного для облегчения процесса сбора информации. Единственная цель этого представителя состоит в том, чтобы обеспечивать постоянное обновление информации, необходимой для облегчения последующего быстрого рассмотрения предмета спора на многостороннем уровне. В частности, представитель имеет право предложить наиболее эффективные способы запроса необходимой информации, а также содействовать сотрудничеству сторон.

5. Процесс сбора информации, охарактеризованный в пунктах 2-4, завершается в течение 60 дней с даты передачи спора в ОРС согласно пункту 4 статьи 7. Информация, полученная в ходе этого процесса, предоставляется третейской группе, создаваемой ОРС в соответствии с положениями части Х. В эту информацию следует включать, inter alia, данные, касающиеся размера данной субсидии (и там, где это целесообразно, общую стоимость продаж предприятий, получающих субсидии), цены субсидированного товара, цены несубсидированного товара, цены других поставщиков на данный рынок, изменения в предложении субсидированного товара на данном рынке и изменения в рыночных долях. Кроме того, следует включать в нее опровергающие доказательства, а также такую дополнительную информацию, которую третейская группа сочтет уместной в процессе подготовки заключения.

6. Если субсидирующий член и/или третья страна-член не сотрудничают в процессе сбора информации, то член, подавший жалобу, представляет свои обоснования наличия серьезного ущемления интересов, основанные на имеющихся в ее распоряжении доказательствах, а также факты и обстоятельства, относящиеся к отказу сотрудничать со стороны субсидирующего члена и/или третьей страны-члена. Если информация не может быть получена из-за отказа сотрудничать со стороны субсидирующего члена и/или третьей страны-члена, то третейская группа имеет право завершить составление документа, полагаясь в силу необходимости на имеющуюся информацию.

7. При вынесении определения третейской группе следует делать неблагоприятные выводы из фактов отказа в сотрудничестве любой стороны, вовлеченной в процесс сбора информации.

8. Принимая решение об использовании имеющейся информации или неблагоприятных выводов, третейская группа учитывает мнение представителя ОРС, назначенного согласно пункту 4, в отношении обоснованности любого запроса об информации, а также усилия сторон удовлетворить эти запросы в духе сотрудничества и своевременно.

9. Ничто в процессе сбора информации не ограничивает возможности третейской группы запрашивать такую дополнительную информацию, которую она считает необходимой для должного разрешения спора, и которая недостаточно запрашивалась и использовалась в течение процесса. Однако в обычном случае третейской группе не следует запрашивать дополнительную информацию для завершения дела, если такая информация поддержала бы позицию конкретной стороны, и отсутствие подобной информации в деле является результатом необоснованного отказа этой стороны в сотрудничестве в процессе сбора информации.

ПРИЛОЖЕНИЕ VI

ПРОЦЕДУРЫ РАССЛЕДОВАНИЯ НА МЕСТЕ В СООТВЕТСТВИИ С ПУНКТОМ 6 СТАТЬИ 12

1. После начала расследования компетентные органы экспортирующего члена и известные заинтересованные предприятия должны быть проинформированы о намерении провести расследование на месте.

2. Если в исключительных обстоятельствах в группу, ведущую расследование, намечается включение неправительственных экспертов, то об этом следует уведомить предприятия и компетентные органы экспортирующего члена. Таких неправительственных экспертов следует подвергать эффективным санкциям в случае нарушения требования о соблюдении конфиденциальности.

3. Нормальной практикой должно стать получение ясно выраженного согласия соответствующих предприятий в экспортирующем члене до окончательного согласования срока посещения.

4. Сразу же по получении согласия соответствующих предприятий органы расследования должны сообщить компетентным органам экспортирующего члена названия и адреса предприятий, которые они намереваются посетить, а также согласованные даты.

5. Данные предприятия должны быть достаточно заблаговременно уведомлены о посещении.

6. Визиты с целью пояснения вопросников должны предприниматься только по просьбе предприятий-экспортеров. В случае такой просьбы органы расследования могут предоставить себя в распоряжение предприятия. Такой визит может состояться только в том случае, если (а) компетентные органы импортирующего члена уведомят представителей правительства данного члена, и (b) последние не будут возражать против посещения.

7. Поскольку главная цель проведения расследования на месте состоит в проверке предоставленной информации или получении более подробных сведений, его следует проводить после того, как будут получены ответы на вопросник, если только заинтересованное предприятие не соглашается с обратным порядком, а правительство экспортирующего члена уведомляется органами расследования об ожидаемом визите и не возражает против этого; более того, должно стать нормальной практикой до посещения извещать данное предприятие об общем характере информации, подлежащей проверке, а также любой другой информации, которую потребуется предоставить, хотя это не исключает запроса на местах о предоставлении дальнейших подробностей в свете полученной информации.

8. Ответы на запросы или на вопросы, поставленные компетентными органами или предприятиями экспортирующих членов, имеющие важное значение для успешного проведения расследования на месте, следует по возможности направлять до начала посещения.

ПРИЛОЖЕНИЕ VII

РАЗВИВАЮЩИЕСЯ СТРАНЫ-ЧЛЕНЫ, УКАЗАННЫЕ В ПУНКТЕ 2(а) СТАТЬИ 27

Развивающиеся страны-члены, не подпадающие под действия положений пункта 1(а) статьи 3, в соответствии с условиями пункта 2(а) статьи 27, включают:

(а) наименее развитые страны, которые в качестве таковых определены ООН и являются членами ВТО;

(b) каждую из следующих развивающихся стран, являющихся членами ВТО, на которые должно быть распространено действие положений, применяемых к другим развивающимся странам-членам в соответствии с пунктом 2(b) статьи 27, когда их ВНП на душу населения достигнет 1000 долл. в год⁶⁸: Боливия, Камерун, Конго, Кот-д'Ивуар, Доминиканская Республика, Египет, Гана, Гватемала, Гайана, Индия, Индонезия, Кения, Марокко, Никарагуа, Нигерия, Пакистан, Филиппины, Сенегал, Шри-Ланка и Зимбабве.

___________________

⁶⁸ Включение развивающихся стран-членов в перечень, содержащийся в пункте (b), основывается на последних данных Всемирного банка о размерах ВНП на душу населения.

СУБСИДИЯЛАР МЕН ӨТЕМАҚЫ ШАРАЛАРЫ ЖӨНІНДЕГІ КЕЛІСІМ

Келісім

Мүшелер осымен төмендегі туралы келіседі:

I БӨЛІМ: ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-БАП
Субсидия анықтамасы

1.1 Осы Келісімнің мақсаттары үшін келесілер болғанда субсидия бар деп саналады:

(а)(1) үкіметпен немесе кез келген көпшілік органымен (бұдан әрі осы Келісімде – "үкімет") мүшенің аумағы шегінде қаржылық жәрдем көрсетілген жағдайда, яғни:

(i) үкімет ақшалай қаражатты тікелей аударуды қолданса (мысалы, демеу қаржылар, қарыздар немесе акциялар сатып алу түрінде) немесе мұндай қаражатты аудару бойнша міндеттемені (мысалы, қарыздар бойынша кепілдік) өзіне алса;

(ii) үкімет өзіне тиесілі кірістерді (мысалы, салықтық кредиттер сияқты салықтық жеңілдіктерді) өндіріп алудан бас тартса немесе алмаса¹;

(iii) үкімет жалпы инфрақұрылымнан басқа тауарларды немесе қызметтерді ұсынса немесе тауарларды сатып алса;

(iv) үкімет қаржыландыру тетіктеріне төлемдерді жүзеге асырса, немесе үкіметтердің әдеттегі практикаларынан еш айырмашылығы жоқ шарттармен әдетте үкіметке жүктелетін, (i)-(iii) тармақшаларында көрсетілген функциялардың ішінен бір немесе бірнеше функцияны орындауды жеке тұлғаға тапсырса, не бұйырса;

немесе

(а)(2) 1994 ж. ГАТТ-тың ХVI бабының мағынасында кірістер мен бағаларды қолдаудың кез келген нысаны бар болған жағдайда;

және

(b) осылайша басымдық берілсе.

1.2 1-тармақтағы анықтамаға сәйкес субсидия 2-баптың ережелеріне сәйкес ерекше болып табылса ғана, мұндай субсидия ІІ бөлімнің ережелеріне немесе III не V бөлімдердің ережелеріне қатысты болады.

_______________________

¹ 1994 ж. ГАТТ-тың ХVI бабының ережелеріне (ХVI бапқа ескерту) және осы Келісімнің І-ІІІ қосымшаларының ережелеріне сәйкес, экспортталатын тауарды ішкі тұтынуға арналған ұқсас тауарға салынатын баждар мен салықтан босату, немесе мұндай баж бен салықтарды нақты есептелген сомадан аспайтын мөлшерде азайту субсидия ретінде қарастырылмайды.

2-БАП
Ерекшелік

2.1 1-баптың 1-тармағында айқындалғандай, субсидияның кәсіпорын не өнеркәсіп саласы немесе кәсіпорындар не салалар тобы (бұдан әрі осы Келісімде – "белгілі бір кәсіпорындар") үшін ерекше болып табылатынын анықтау үшін субсидиялайтын органның заң құзырлығы шегінде мынадай қағидаттар қолданылады:

(а) егер субсидиялайтын орган немесе субсидиялайтын орган оған сәйкес әрекет ететін заңнама субсидияға белгілі бір кәсіпорындардың ғана қол жетімділігін нақты шектейтін болса, мұндай субсидия ерекше болып қарастырылады;

(b) егер субсидиялаушы орган немесе субсидиялаушы орган оған сәйкес әрекет ететін заңнама субсидияларды алу құқығы мен олардың мөлшерін айқындайтын объективті өлшемдерді немесе талаптарды² белгілейтін болса, онда алу құқығы автоматты болып табылған, және мұндай өлшемдер мен талаптар қатаң орындалатын жағдайда ерекшелік болмайды. Өлшемдер мен талаптар заңда, нұсқаулықта, актіде немесе өзге де ресми құжаттарда оларды тексеруге болатындай етіп анық көрсетілуі тиіс;

(с) егер (а) және (b) тармақтарында жазылған қағидаттарды қолданудан туындайтын ерекше емес екендігіне қарамастан, субсидия шын мәнінде ерекше бола алады деген негіздеме болса, назарға басқа да факторлар алынуы мүмкін. Мұндай факторларға мыналар жатады: субсидиялау бағдарламасын белгілі бір кәсіпорындардың шектелген санының пайдалануы, белгілі бір кәсіпорындарға субсидиялардың пропорционалды емес үлкен сомаларын беру, сондай-ақ субсидия беру туралы шешім қабылдау кезінде субсидиялайтын орган ие дискреттілікті пайдалану тәсілі³. Осы тармақшаны пайдаланғанда субсидиялайтын органның заң құзырлығы шегінде экономикалық қызметті әртараптандыру дәрежесін, сондай-ақ осындай субсидия бағдарламасының әрекет ету уақытының ұзақтығын ескеру қажет.

2.2 Субсидиялайтын органның заң құзырлығындағы белгіленген географиялық өңірде орналасқан белгілі бір кәсіпорындардың пайдалануы шектелген субсидия ерекше болып табылады. Барлық деңгейдегі өкілетті үкіметтік органдардың осы Келісім мақсаттары үшін әмбебап қолданылатын салықтық ставкаларды енгізуі немесе өзгертуі ерекше субсидия ретінде ретінде қаралмайды деп түсіну керек.

2.3 3-баптың ережесіне қатысты қолданылатын кез келген субсидия ерекше болып қаралады.

2.4 Осы баптың ережелеріне сәйкес субсидияның ерекшелік фактісін белгілеу сипаттағы кез келген анықтамасы оң дәлелдемелерге негізделуі тиіс.

___________________________

² Осы мәнмәтінде объективті өлшемдер мен шарттар бейтарап болып келетін, кейбір кәсіпорындар үшін басқа кәсіпорындармен салыстырғанда басымдықтарды жасамайтын, сипаты жағынан экономикалық және пайдалану әдісі бойынша сатылас бағытты болып келетін өлшемдер жатады, мысалы, жұмыспен қамтылғандар саны немесе кәсіпорындардың мөлшері.

³ Осы қатынаста, негізінен, субсидиялауға келіп түскен сұранымдар бойынша рұқсат бермеу немесе мақұлдау жиілігі және тиісті шешімдердің уәжі туралы ақпарат назарға алынуы тиіс.

ІІ БӨЛІМ: ТЫЙЫМ САЛЫНҒАН СУБСИДИЯЛАР

3-БАП
Тыйым салу

3.1 Ауыл шаруашылығы жөніндегі келісімде көзделген тыйым салуларды есепке ала отырып, 1-бап мәніндегі келесі субсидияларды ұсынуға тыйым салынады:

(а) жалғыз немесе бірнеше шарттардың бірі ретінде І қосымшада⁵ аталғандарды қоса алғанда, экспорт нәтижелерімен заң бойынша немесе нақты⁴ байланысқан субсидиялар;

(b) импорттық тауарлардың орнына отандық тауарларды пайдаланумен жалғыз немесе бірнеше шарттардың бірі ретінде заң бойынша немесе нақты байланысқан субсидиялар.

3.2 Мүше 1-тармақта аталған субсидияларды бермейді және сақтамайды.

_________________________

⁵ І қосымшада экспорттық субсидиялар болып табылмайды деп көрсетілген шараларға осы Келісімнің осы және басқа ережелерімен тыйым салынбайды.

⁴ Бұл норма субсидияларды беру экспорт нәтижелерімен заңды түрде шартталмай, шындығында нақты немесе күтілетін экспортпен немесе экспорттық түсіммен байланысты екендігі туралы куәландыратын фактілердің болуы кезінде орындалады. Субсидия экспортпен айналысатын кәсіпорынға беріледі деген фактінің өзі осы ереже мәнінде оны экспорттық субсидия деп санау үшін негіз бола алмайды.

4-БАП
Құқықтарды қорғау жөніндегі шаралар

4.1 Қандай да бір мүшенің тыйым салынған субсидияны басқа мүше береді немесе сақтайды деп санауға негізі бар болған барлық жағдайларда мұндай мүше консультация жүргізу туралы өтінішпен осындай басқа мүшеге жүгіне алады.

4.2 1-тармақта көзделген консультациялар туралы өтініште сөз болып отырған субсидияның бар болуы мен сипаты туралы бар дәлелдемелер көрсетіледі.

4.3 1-тармақта көзделген консультациялар туралы өтінішті алғаннан кейін көрсетілген субсидияны береді немесе сақтайды деп болжанатын мүше мұндай консультацияларды жүргізуге шұғыл түрде кіріседі. Консультациялардың мақсаты берілген жағдайдың ахуалын нақтылау және бірлесіп келісілген шешімге қол жеткізу болып табылады.

4.4 Егер консультациялар туралы өтініш алған сәттен бастап 30 күн ішінде⁶ ешқандай бірлесіп келісілген шешімге қол жеткізілмесе, мұндай консультациялардың тарабы болып табылатын кез келген мүше, егер Дауларды шешу жөніндегі орган (ДШО) консенсус арқылы мұндай топ құрмауды шешпесе, шұғыл түрде аралық топ құру үшін істі ДШО-ға беруі мүмкін.

4.5 Құрылғаннан кейін аралық топ Тұрақты сарапшылар тобынан⁷ (бұдан әрі Келісімде – "ТСТ") бұл шараның тыйым салынған субсидия болып табылатынын анықтауға жәрдемдесуді сұрауы мүмкін. ТСТ сұрауды алғаннан кейін осы шараның бар болуының және оның сипатының дәлелдемелерін шұғыл түрде қарайды және осы шараны қолданатын немесе сақтайтын мүшеге осы шараның тыйым салынған субсидия болып табылмайтындығының дәлелдемелерін ұсыну мүмкіндігін береді. ТСТ аралық топқа осы топ белгілеген мерзім ішінде өз қорытындысын ұсынады. ТСТ-ның берілген шараның тыйым салынған субсидия болып табылатыны немесе табылмайтыны туралы мәселе жөніндегі қорытындыларын аралық топ өзгеріссіз қабылдайды.

4.6 Аралық топ дау тараптарына соңғы баяндамасын ұсынады. Баяндама мұндай топ құрылған және оның өкілеттіктері айқындалған күннен бастап 90 күн ішінде барлық мүшелерге жіберіледі.

4.7 Егер қарастырылып отырған шара тыйым салынған субсидия болып табылатыны анықталса, аралық топ субсидиялайтын мүшеге кешіктірмей субсидия ұсынудан бас тартуды ұсынады. Аралық топ өз ұсынымында осы шара алынып тасталуы тиіс шекті мерзімді белгілейді.

4.8 Егер даудың қандай да бір тарабы апелляцияға жүгіну туралы өз шешімі туралы ДШО-ға ресми түрде хабарламаса немесе ДШО консенсуспен баяндаманы бекітпеу туралы шешім қабылдаса ғана, аралық топтың баяндамасын барлық мүшелерге жібергеннен кейін 30 күн ішінде ДШО баяндаманы мақұлдайды.

4.9 Аралық топтың баяндамаға шағым жасауы жағдайында Апелляциялық орган дау тарабы апелляция беретіні туралы ресми түрде өтініш білдірген күннен бастап 30 күн ішінде шешім қабылдайды. Егер Апелляциялық орган баяндаманы 30 күн ішінде ұсына алмайды деп санаса, ол ДШО-ға кешіктіру себептері туралы, сондай-ақ баяндама ұсынылатын шамаланған мерзім туралы жазбаша түрде хабарлайды. Ешбір жағдайда іс 60 күннен артық созылмауы тиіс. Егер ДШО консенсус арқылы Апелляциялық органның баяндамасын ол мүшелерге жіберілген күннен бастап 20 күн ішінде қабылдамау туралы шешім қабылдамаса, Апелляциялық органның баяндамасын ДШО мақұлдайды және оны даудың барлық тараптары қабылдайды⁸.

4.10 ДШО ұсынымы аралық топ белгілеген, аралық топтың баяндамасын немесе Апелляциялық органның баяндамасын қабылдау күнінен басталатын мерзімде орындалмаған жағдайда, ДШО консенсус арқылы өтініштен бас тарту туралы шешім қабылдамаса ғана, ДШО шағым берген мүшеге тиісті жауапты шараларды қабылдауға рұқсат береді⁹.

4.11 Егер дау тарабы Дауларды шешу жөніндегі Уағдаластықтың ("ДШУ") 22-бабының 6-тармағына сәйкес арбитражды талап етсе, арбитр жауапты шаралар тиісті болып табылатынын шешуі қажет¹⁰.

4.12 Осы баптың ережелеріне сәйкес дауларды шешу мақсатында, осы бапта арнайы жазылған мерзімдерді қоспағанда, барлық мерзімдер Дауларды шешу туралы Уағдаластықта жазылған мерзімдердің жартысын құрайды.

___________________________

⁶ Осы бапта көрсетілген кез келген мерзім өзара келісім бойынша ұзартылуы мүмкін.

⁷ 24-бапта белгіленгендей.

⁸ Егер ДШО отырысы осы мерзім ішінде жоспарланбаса, онда ол осы мақсат үшін шақырылуы тиіс.

⁹ Бұл осы ережелерде қарастырылатын субсидиялар тыйым салынған болып табылатыны туралы фактіге байланысты, өлшемдес емес жауап шараларды қабылдауға рұқсат беруді білдірмейді.

¹⁰ Бұл осы ережелерде қаралатын субсидиялар тыйым салынған болып табылатыны туралы фактіге байланысты, өлшемдес емес жауап шараларды қабылдауға рұқсат беруді білдірмейді.

ІІІ БӨЛІМ: ШАРАЛАР ҚАБЫЛДАУҒА НЕГІЗ БЕРЕТІН СУБСИДИЯЛАР

5-БАП
Қолайсыз салдарлар

Ешбір мүше І баптың 1 және 2-тармақтарында аталған кез келген субсидияны пайдалану арқылы басқа мүшенің мүдделері үшін қолайсыз салдарларды туғызбауы тиіс, атап айтқанда:

(а) басқа мүшенің отандық өнеркәсібіне зардабын тигізу¹¹;

(b) 1994 ж. ГАТТ бойынша басқа мүшелер тікелей немесе жанама түрде алатын пайданы, атап айтқанда, 1994 ж. ГАТТ-тың ІІ бабына сәйкес бекітілген жеңілдіктерден түсетін пайданы жою немесе қысқарту¹²;

(с) басқа мүшенің мүдделеріне едәуір қысым келтіру¹³.

Осы бап Ауыл шаруашылығы жөніндегі келісімнің 13-бабында көзделгендей, ауыл шаруашылығы тауарларына қатысты сақталатын субсидияларға қатысты қолданылмайды.

________________________

¹¹ Бұл жерде "Отандық өнеркәсіп үшін шығын" деген сөз V бөлімде қолданылатын мағынасында қолданылады.

¹² Осы Келісімде "жою немесе қысқарту" деген сөз тіркесі 1994 ж. ГАТТ-тың тиісті ережелеріндегі мағынасында қолданылады, ал "жою немесе қысқарту" деген фактінің өзі осы ережелерді қолдану практикасына сәйкес белгіленеді.

¹³ Осы Келісімде "басқа мүшенің мүдделеріне елеулі нұқсан келтіру" деген сөз тіркесі 1994 ж. ГАТТ-тың XVI І бабының І тармағындағы мағынада қолданылады және мүдделерге елеулі нұқсан келтіру қаупін қамтиды.

6-БАП
Мүдделерге едәуір қысым келтіру

6.1 5-баптың (с) тармағындағы мағынада мүдделерге едәуір қысым келтіру келесі жағдайда бар деп саналады:

(а) егер субсидиялаудың жалпы көлемі тауар құнының¹⁴ 5%-ынан асса¹⁵;

(b) өнеркәсіп саласының эксплуатациялық шығындарын өтеуге арналған субсидиялар жағдайында;

(с) қайталанбайтын және осы кәсіпорын үшін қайталана алмайтын, және ұзақ мерзімді шешімдерді іске асыруға уақыт беру және жіті әлеуметтік проблемаларға жол бермеу үшін ғана ұсынылатын бір жолғы шараларды қоспағанда, кәсіпорынның эксплуатациялық шығындарын өтеуге арналған субсидиялар жағдайында;

(d) қарызды тікелей есептен шығару, мысалы, мемлекеттік қарызды есептен шығару және қарызды өтеуге арналған субсидиялар¹⁶ жағдайында.

6.2 Егер субсидиялайтын мүше осы субсидияның 3-тармақта аталған салдарлары болмағанын дәлелдесе, 1-тармақтың ережелеріне қарамастан, мүдделерге едәуір қысым келтіру орнатылмауы тиіс.

6.3 5-баптың (с) тармағы мағынасында мүдделерге едәуір қысым келтіру субсидияларды қолдану төмендегі салдарлардың біреуіне немесе бірнешеуіне әкелетін кез келген жағдайда туындауы мүмкін:

(а) субсидияның нәтижесі басқа мүшенің ұқсас тауарын субсидиялайтын мүшенің нарығынан шығару немесе оның импортын қиындату болып табылады;

(b) субсидияның нәтижесі басқа мүшенің ұқсас тауарын қандай да бір үшінші елдің нарығынан шығару немесе оған экспортын қиындату болып табылады;

(с) субсидияның нәтижесі: бір нарықта субсидияланған тауар бағасын басқа мүшенің ұқсас тауарының бағасымен салыстырғанда едәуір төмендету, немесе бір нарықта бағаның өсуін, бағаның төмендеуін немесе сатудың төмендеуін едәуір ұстап тұру болып табылады;

(d) субсидияның нәтижесі қандай да бір шикізат тауарының¹⁷ әлемдік нарығында субсидиялайтын мүшенің үлесін оның алдыңғы үш жыл кезеңіндегі орташа үлесімен салыстырғанда ұлғайту болып табылады, және бұл ұлғайту субсидиялау жүзеге асырылған кезең ішінде тұрақты қарқын болып табылады.

6.4 3(b) тармағының мақсаттары үшін, 7-тармақтың ережелерін сақтау кезінде субсидияланбайтын ұқсас тауар үшін нарықтың салыстырмалы үлестерінің қолайсыз өзгеруінің орын алғаны дәлелденген жағдайда, экспортты шығару немесе қиындату кез келген жағдайды қамтуы тиіс (әдеттегі жағдайларда кемінде бір жылды құрауы тиіс осы тауар нарығының дамуындағы нақты үрдістерді дәлелдеу үшін жеткілікті репрезентативті кезең ішінде). "Нарықтың салыстырмалы үлестеріндегі өзгеріс" келесі жағдайлардың кез келгенін қамтиды: (а) субсидияланған тауар нарығының үлесін ұлғайту; (b) субсидияланған тауар нарығының үлесі субсидия болмаған кезде ол төмендеуі тиіс болатын жағдайларда өзгеріссіз қалады; (с) субсидияланған тауар нарығының үлесі төмендейді, бірақ субсидиялау болмаған кездегіден анағұрлым баяу қарқынмен.

6.5 3(с) тармағының мақсаттары үшін бағаны төмендету мұндай бағаның төмендетілуі субсидияланған тауар бағаларын бір нарыққа жеткізілетін субсидияланбаған ұқсас тауарлардың бағаларымен салыстыру арқылы дәлелденген барлық жағдайларды қамтуы тиіс. Салыстыру сауда операциясының бір деңгейінде және салыстырылатын уақыт кезеңі үшін жүргізілуі тиіс, және осы ретте бағаларды салыстыруға әсер ететін кез келген басқа факторлар назарға алынуы тиіс. Алайда, мұндай тікелей салыстыру мүмкін болмаса, онда бағаны төмендетудің бар болуы орташа экспорттық бағалардың негізінде белгіленуі мүмкін.

6.6 V қосымшаның 3-тармағының ережелері сақталған жағдайда оған қатысты оның нарығында мүдделеріне едәуір қысым келтірілгені туралы пайымдау шығарылған әрбір мүше 7-баптың шеңберінде туындайтын дау тараптарына және 7-баптың 4-тармағына сәйкес құрылатын аралық топқа дау тараптарының нарығы үлестерінің, сондай-ақ тиісті тауарлар бағаларының өзгерістеріне қатысты алынуы мүмкін іске қатысты барлық ақпаратты ұсынуы тиіс.

6.7 Мүдделерге едәуір қысым келтіруге әкелетін шығару немесе қиындату тиісті уақыт кезеңі ішінде төмендегі жағдайлардың біреуі болған кезде¹⁸ 3-тармаққа сәйкес туындамайды:

(а) шағым берген мүшеден ұқсас тауардың экспортына тыйым салу не шектеу, немесе шағым берген мүшеден мүдделі үшінші елдің нарығына импортқа тыйым салу не шектеу;

(b) сауда монополиясын немесе осы тауардың мемлекеттік саудасын практикалайтын импорттаушы үкіметтің коммерциялық емес себептер бойынша импортты шағым берген мүшеден басқа елге немесе елдерге қайта бейімдеуі туралы шешімі;

(с) табиғи апаттар, ереуілдер, көліктің істемеуі немесе шағым берген мүшеден экспорттау үшін бар тауардың өндірісіне, сапасына, санына немесе бағасына едәуір әсер ететін форс-мажорлық жағдайлар;

(d) шағым берген мүшеден экспортты шектейтін келісулердің болуы;

(е) шағым берген мүшеден берілген тауар экспортының мүмкіндігін ерікті түрде қысқарту (атап айтқанда, шағым берген мүшедегі фирмалар осы тауар экспортын жаңа нарықтарға автономды түрде қайта бейімдеген жағдайды қоса алғанда);

(f) импорттаушы елдегі стандарттарға және өзге де әкімшілік талаптарға сәйкес келмеу.

6.8 7-тармақта аталған жағдайлар болмаған кезде мүдделерге едәуір қысым келтірілуі V қосымшаның ережелеріне сәйкес ұсынылған ақпаратты қоса алғанда, аралық топқа ұсынылған немесе осы топ өз бетінше алған ақапараттың негізінде анықталады.

6.9 Осы бап Ауыл шаруашылығы жөніндегі келісімнің 13-бабында көзделгендей, ауыл шаруашылығы тауарларына қатысты сақталатын субсидияларға қатысты қолданылмайды.

______________________________

¹⁴ Субсидиялаудың жалпы құны IV қосымшаның ережелеріне сәйкес есептелуі тиіс.

¹⁵ Азаматтық авиатехникаға қатысты арнайы көп жақты қағидалардың қабылдануы болжанатындықтан, осы тармақшада көрсетілген субсидиялау шегі азаматтық авиатехникаға қатысты қолданылмайды.

¹⁶ Мүшелер азаматтық авиатехника бағдарламаларын роялтиге негізделген қаржыландыру сатудың болжамды деңгейінен төмен түсуіне байланысты толық өтелмеген жағдайларда, осының өзі осы тармақшаның мақсатында мүдделерге елеулі нұқсан келтіруді білдірмейтінін растайды.

¹⁷ Егер осы шикізат тауарларының саудасына көп жақты негізде келісілген басқа ерекше қағидалар қолданылмаса.

¹⁸ Кейбір жағдайлардың осы тармақта аталуы мұндай жағдайларға 1994 ж. ГАТТ шеңберінде де, осы Келісім бойынша да ешбір заңды мәртебе бермейді. Мұндай жағдайлар жалғыз, кездейсоқ немесе мардымсыз болмауы тиіс.

7-БАП
Құқық қорғау шаралары

7.1 Ауыл шаруашылығы жөніндегі келісімнің 13-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда, мүшенің 1-бапта айтылған, басқа мүше ұсынған немесе сақтайтын қандай да бір субсидия отандық өнеркәсіп үшін шығын келтіруге, кірісті жоюға немесе қысқартуға не оның мүдделеріне едәуір қысым келтіруге әкеледі деп санауға негізі болған барлық жағдайларда мұндай мүше консультация жүргізу туралы өтінішпен басқа мүшеге жүгіне алады.

7.2 1-тармақта көзделген консультациялар туралы өтініште (а)осы субсидияның болуы мен сипатына және (b) отандық өнеркәсіп үшін шығынға, пайданы жоюға не қысқартуға немесе консультациялар туралы өтінішпен жүгінген мүшенің мүдделеріне едәуір қысым келтіруге¹⁹ қатысты бар дәлелдемелер қамтылады.

7.3 1-тармаққа сәйкес консультациялар туралы өтініш алғаннан кейін мұндай субсидиялау практикасын береді немесе сақтайды деп болжанатын мүше мұндай консультацияларға шұғыл түрде кіріседі. Консультациялардың мақсаты – нақты тараптың жағайды түсіндіруі және өзара келісілген шешімге қол жеткізу.

7.4 Консультациялар 60 күн ішінде²⁰ өзара келісілген шешімге қол жеткізуге әкелмеген жағдайда, егер Дауларды шешу жөніндегі орган (ДШО) консенсус арқылы мұндай топ құрмауды шешсе, мұндай консультацияларға қатысатын кез келген мүше аралық топ құру үшін істі ДШО-ға тапсыруы мүмкін.

7.5 Аралық топ істі қарайды және дау тараптарына өзінің соңғы баяндамасын ұсынады. Баяндама топтың құрамы мен өкілеттіктері анықталған күннен бастап 120 күн ішінде барлық мүшелерге жіберіледі.

7.6 Егер дау тараптарының біреуі ДШО-ға өзінің апелляцияға беру туралы шешімі жөнінде ресми түрде хабарламаса, немесе ДШО консенсус арқылы баяндаманы мақұлдамауды шешсе, аралық топтың баяндамасы барлық мүшелерге жіберілгеннен кейін 30 күн ішінде ДШО²¹ оны мақұлдайды.

7.7 Аралық топтың баяндамасына шағымдану жағдайында Апелляциялық орган дау тарабы апелляцияға беру туралы ресми түрде хабарлаған күннен бастап 60 күн ішінде шешім қабылдайды. Егер Апелляциялық орган баяндаманы 60 күн ішінде ұсына алмайды деп санаса, ол ДШО-ға кешіктіру себептері және баяндаманы ұсынудың шамалаған мерзімі туралы жазбаша түрде хабарлайды. Бірақ ешбір жағдайда іс 90 күннен артық созылмауы тиіс. ДШО Апелляциялық органның баяндамасы мүшелерге жіберілгеннен кейін 20 күн ішінде консенсус жолымен оны мақұлдамау туралы шешім қабылдамаса, Апелляциялық органның баяндамасын ДШО мақұлдайды және дау тараптары қабылдайды²² .

7.8 5-баптың мағынасында басқа мүшенің мүдделері үшін субсидияның қолайсыз салдарлары бар деп белгіленген аралық топ баяндамасы немесе Апелляциялық топ баяндамасы мақұлданған жағдайда мұндай субсидияны ұсынатын немесе сақтайтын мүше осы қолайсыз салдарларды жою үшін тиісті шаралар қабылдауы немесе субсидияны алып тастауы тиіс.

7.9 ДШО аралық топ баяндамасын немесе Апелляциялық орган баяндамасын мақұлдаған күннен бастап алты ай ішінде мүше субсидияның қолайсыз салдарларын жою немесе субсидияны алып тастау үшін тиісті шаралар қабылдамаған жағдайда, және өтемақы төлеу жөніндегі келісім болмаған кезде, ДШО консенсус жолымен өтініштен бас тарту туралы шешім қабылдамаса, шағым берген мүшеге белгіленген қолайсыз салдарлардың деңгейі мен сипатына өлшемдес жауап шараларды қабылдауға рұқсат етеді.

7.10 Дау тараптарының біреуі Дауларды шешу жөніндегі Уағдаластықтың 22-бабының 6-тармағына сәйкес арбитражды талап еткен жағдайда, арбитр жауап шаралардың белгіленген қолайсыз салдарларының деңгейі мен сипатына өлшемдес болып келетіндігін анықтайды.

_____________________________

¹⁹ Егер өтініш 6-баптың 1-тармағының ережелері мағынасында мүдделерге елеулі нұқсан келтіруге әкеледі деп болжанса, мүдделерге елеулі нұқсан келтірудің бар дәлелдемелері 6-баптың 1-тармағының талаптарына сәйкестік немесе сәйкессіздік дәлелдемелерімен ғана шектелуі мүмкін.

²⁰ Осы бапта аталған кез келген уақыт аралықтары тараптардың өзара келісімі бойынша ұзартылуы мүмкін.

²¹ Егер ДШО отырысы осы кезеңге жоспарланбаса, онда мұндай отырыс осы мақсат үшін шақырылады.

²² Егер ДШО отырысы осы кезеңге жоспарланбаса, онда мұндай отырыс осы мақсат үшін шақырылады.

IV БӨЛІМ: ШАРАЛАР ҚАБЫЛДАУҒА НЕГІЗ БЕРМЕЙТІН СУБСИДИЯЛАР

8-БАП

Шаралар қабылдауға негіз бермейтін субсидиялардың анықтамасы:

8.1 Келесі субсидиялар шаралар қабылдауға негіз бермейтін субсидиялар ретінде қарастырылады²³:

(а) 2-бап мағынасында ерекше болып табылмайтын субсидиялар;

(b) 2-бап мағынасында ерекше болып табылатын, бірақ төмендегі 2(а), 2(b) немесе 2(с) тармақтарында көзделген барлық талаптарға сәйкес келетін субсидиялар.

8.2 III және V бөлімдердің ережелеріне қарамастан, келесідей субсидиялар шаралар қабылдау үшін негіз бермейтін субсидиялар болып саналады:

(а) фирмалар, сондай-ақ жоғарғы оқу орындары және ғылыми ұйымдар фирмалармен келісімшарттық негізде жүзеге асыратын жағдайларда^{24,25 ,26};

мұндай көмек²⁷ өнеркәсіптік зерттеулер²⁸ құнының 75%-ынан аспайтын немесе бәсекеге дейінгі сатыда^29,30 әзірленімдер құнының 50%-ын жабады деген шартпен зерттеу қызметіне көмек;

және ол тек келесіні жабу үшін ғана берілген жағдайда:

(i) персоналға арналған шығыстар (зерттеушілер, техниктер және тек қана зерттеу қызметімен айналысатын басқа да көмекші персонал);

(ii) зерттеу қызметі үшін ғана және тұрақты түрде қолданылатын (коммерциялық негізде сатуды қоспағанда) құралдарға, жабдықтарға, жерге және құрылыстарға арналған шығыстар;

(iii) ғылыми зерттеулер нәтижелерін, техникалық білімді, патенттерді және басқаларын сатып алуды қоса алғанда, тек зерттеу қызметі үшін ғана қолданылатын консультациялық және баламалық қызметерге арналған шығыстар;

(iv) зерттеу қызметі нәтижесінде тікелей жұмсалған қосымша үстеме шығыстар;

(v) зерттеу қызметі нәтижесінде тікелей жұмсалған басқа да ағымдағы (материалдарға, қамтамасыз етуге және т.б. арналған) шығыстар;

(b) өңірлік дамудың жалпы шеңберінде берілетін³¹ мүшенің аумағындағы қолайсыз өңірлерге көмек ерекше емес (2-бабының мағынасында) болып табылады және мынадай жағдайларда тиісті өңірлер арасында бөлінеді:

(i) әрбір қолайсыз өңір нақты белгіленген ықшам әкімшілік және экономикалық аймақты көрсетуі тиіс;

(ii) мұндай өңір қиындықтары тек уақытша жағдайдан туындап отырмағанын көрсететін, бейтарап және объективті өлшемдер негізінде³² қолайсыз өңір ретінде қарастырылады; мұндай өлшемдер заңдарда, ережелерде немесе басқа да ресми құжаттарда оларды тексеруге болатындай нақты анықталуы тиіс;

(iii) өлшемдер кем дегенде мынадай көрсеткіштердің біріне негізделген экономикалық даму өлшемін қамтиды:

халықтың жан басына табысы немесе үй шаруашылығымен байланысты табысы не халықтың жан басына шаққандағы ІЖӨ мөлшері, осы аумақ үшін орташа 85% көрсеткіштен аспауы тиіс;

жұмыссыздық деңгейі, осы аумақ үшін орташа көрсеткіштің кем дегенде 110%-ын құрауы тиіс;

үш жыл кезеңге өлшенген; алайда мұндай өлшем кешенді болуы және басқа да факторларды ескеруі мүмкін;

(с) қолданыстағы өндірістік қуаттардың³³ заңнамамен және/немесе нормативтік актілермен қойылатын қоршаған ортаны қорғауға қатысты жаңа талаптарға бейімделуіне ықпал ету, егер ол:

(i) бір жолғы, қайталанбайтын шара болып табылса; және

(ii) бейімделу бойынша шығыстардың көп дегенде 20% құраса; және

(iii) кәсіпорынға толығымен тиесілі, субсидияланған жабдықтарды айырбастау және пайдалану шығыстарын жаппаса; және

(iv) фирма жоспарлап отырған ластануды қысқартуға тікелей байланысты және пропорционалды болса және қол жеткізілуі мүмкін өндірістік шығыстар үнемін жаппаса; және

(v) жаңа жабдыққа және/немесе өндірістік процестерге ауысуы мүмкін барлық фирмалар үшін қол жетімді болған жағдайда.

8.3 Комитет 2-тармақ ережелері жататын субсидиялау бағдарламасы туралы VII бөлім ережелеріне сәйкес ол іске асырылғанға дейін хабарланады. Мұндай кез келген хабарлама басқа мүшелер бағдарламаның 2-тармақтың тиісті ережелерімен көзделген талаптар мен өлшемдеріне сәйкестігін жеткілікті бағалай алатындай нақты болуы тиіс. Сондай-ақ, мүшелер жыл сайын Комитетке әрбір бағдарлама бойынша шығыстардың жалпы сомасы мен ондағы өзгерістер туралы ақпаратты көрсете отырып, мұндай хабарламалардың жаңаруын ұсынып отырады. Басқа мүшелер ол туралы хабарлама жіберілген бағдарламаға³⁴ кіретін жекелеген субсидиялар туралы ақпарат сұрауға құқылы.

8.4 Мүшеден сұрату алғаннан кейін Хатшылық 3-тармаққа сәйкес ұсынылған хабарламаны қарайды және қажет болған жағдайда субсидиялайтын мүшеден ол туралы хабарлама жіберілген қарастырылып отырған бағдарлама туралы қосымша ақпарат сұрайды. Хатшылық Комитетке өз тұжырымдары туралы баяндама ұсынады. Өтінішті алғаннан кейін Комитет 2-тармақта көрсетілген талаптар мен өлшемдердің шынында да сақталмағанын анықтау мақсатында Хатшылықтың тұжырымдарын (немесе Хатшылық қарауды сұратпаса, онда хабарламаның өзін) шұғыл қарайды. Осы тармақта көзделген рәсім, мұндай хабарлама мен Комитеттің кезекті отырысы арасында кемінде екі ай өткен жағдайда, ең кеш дегенде, субсидиялау бағдарламасы туралы хабарламадан кейін өткізілетін Комитеттің бірінші кезекті отырысында аяқталады. Сұрау алынғаннан кейін осы тармақта көрсетілген рәсім 3-тармақта көрсетілген мәліметтерді жыл сайын жаңарту барысында да бағдарламаның едәуір өзгерістерін қарау кезінде қолданылады.

8.5 Мүшенің өтініші бойынша 4-тармаққа сәйкес Комитет шығарған шешім немесе Комитеттің мұндай шешім шығаруға қабілетсіздігі, сондай-ақ жекелеген жағдайларда хабарлама жіберілген бағдарламада көрсетілген талаптардың бұзылуы шешімі міндетті болып табылатын арбитражға тапсырылады. Арбитражды орган істі осы арбитражды органға берген күннен бастап 120 күн ішінде өз қорытындыларын мүшелерге ұсынады. Осы тармақта көзделген басқа жағдайларды санамағанда, осы тармаққа сәйкес өткізілетін арбитражға Дауларды шешу туралы Келісімнің ережелері қолданылады.

____________________________

²³ Мүшелер әр түрлі мақсаттардағы мемлекеттік көмекті кеңінен ұсынады, және мұндай көмек осы баптың ережелеріне сәйкес шаралар қабылдауға негіз бермейтін субсидиялардың анықтамасына қатысты бола алмайды деген фактінің өзі мүшелердің мұндай көмек ұсыну мүмкіндігін шектемейді деп танылады.

²⁴ Азаматтық авиатехника арнайы көп жақты қағидалардың мәні болып табылады деп болжанатындықтан, осы тармақшаның ережелері осы тауарға қатысты қолданылмайды.

²⁵ 24-бапта көзделген Субсидиялар және өтемақы шаралары комитеті (бұдан әрі осы Келісімде – "Комитет") ДСҰ Келісімі күшіне енген күннен бастап 18 айдан кешіктірмей, олардың әрекетін жақсартатын барлық қажетті өзгерістерді енгізу мақсатында 2(а) тармақшасы ережелерінің күшін қарастырады. Комитет болуы мүмкін өзгерістерді қарастыру кезінде мүшелердің зерттеу бағдарламаларын іске асырудағы тәжірибесін, сондай-ақ осы салада басқа тиісті халықаралық мекемелер жүргізетін жұмысты есепке ала отырып, осы тармақшада аталған санаттардың анықтамаларын мұқият қарауы тиіс.

²⁶ Осы Келісімнің ережелері жоғарғы оқу немесе ғылыми мекемелер тәуелсіз жүргізген іргелі ғылыми зерттеулерге қатысты қолданылмайды. "Іргелі зерттеулер" термині өнеркәсіптік және коммерциялық мақсаттармен байланысты емес жалпы ғылыми және техникалық білімді кеңейтуді білдіреді.

²⁷ Осы тармақшада аталған шараларды қабылдау үшін негіз бермейтін көмектің жол берілетін деңгейі нақты жобаны жүзеге асыру кезеңінде жұмсалған тиісті шығыстардың жалпы сомасына қатысты белгіленеді

²⁸"Өнеркәсіптік зерттеулер" деген термин осындай білімнің жаңа тауарларды, процестерді немесе қызмет көрсетулерді әзірлегенде пайдалы болуы мүмкін жаңа білімдерді ашуға, сондай-ақ қазіргі тауарларды, процестерді немесе қызмет көрсетулерді елеулі түрде жақсартуға бағытталған жоспарланған зерттеулерді немесе аса маңызды зерттеулерді білдіреді..

²⁹ "Бәсекеге дейінгі сатыдағы әзірлемелер" деген термин коммерциялық пайдалану үшін жарамсыз бірінші прототипін жасауды қоса алғанда, сатуға немесе пайдалануға арналған өнеркәсіп зерттеулерінің жоспарға, сызбаға немесе жаңа түрлендірілген немесе жақсартылған тауарлардың, технологиялық процестердің немесе қызмет көрсетулердің нәтижелерін көшіруді білдіреді. Ол, сондай-ақ тұжырымдаманың тұжырымын және баламалы тауарлардың, тәсілдердің немесе қызметтердің дизайндарын, сондай-ақ олар өндірістік қолдану немесе коммерциялық пайдалану үшін бейімделмеген немесе пайдалануы мүмкін емес жағдайда, бастапқы көрсету жобаларын не пилоттық жобаларды қамтуы мүмкін. Ол қолданыстағы тауарларға, өндірістік желілерге, өңдеу процестеріне, қызмет көрсетулерге және басқа да жай операцияларға, тіпті осындай өзгерістер жақсартуға алып келсе де, ағымдағы және кезеңдік өзгерістерге қолданылмайды.

³⁰ Өнеркәсіптік зерттеулер мен бәсекелестікке дейінгі әзірлемелерді біріктіретін бағдарламалар жағдайында шаралар қабылдау үшін негіз бермейтін көмектің жол берілетін деңгейі, осы екі санат үшін осы (i) және (v) тармақшасында көрсетілген барлық тиісті шығыстарды ескере отырып есептелген, жол берілетін жай орташа деңгейлерден жоғары болмауы тиіс.

³¹ "Өңірлік дамудың жалпы шеңбері" деген субсидиялаудың өңірлік бағдарламалары ішкі дәйекті және әмбебап қолданылатын өңірлік даму саясатының бөлігі болып табылады және өңірлік дамуға арналған субсидиялар өңірдің дамуына әсер етпейтін немесе іс жүзінде әсері жоқ жекелеген географиялық пункттер болып табылмайды дегенді білдіреді.

³² "Бейтарап және объективті өлшемдер" деген өңірлік даму саясаты шеңберінде өңірлер арасындағы айырмашылықтарды жою немесе қысқарту үшін қажетті белгілі бір өңірлер үшін одан артық жеңілдіктер берілмейтін өлшемдерді білдіреді. Осыған қатысты субсидиялаудың өңірлік бағдарламалары субсидияланатын әрбір жоба бойынша берілуі мүмкін барынша жоғары сомаларды қамтуы тиіс. Осындай барынша жоғары сомалар оларға көмек көрсетілетін өңірлердің даму деңгейіне байланысты саралануы және инвестицияларға арналған шығыстар немесе жұмыс орындарын құруға арналған шығыстар түрінде көрсетілуі тиіс. Осы сомалардың шегінде көмек осы заңның 3-бабында көзделгендей субсидияларды басымдықпен пайдалану немесе белгілі бір кәсіпорындарға барабар емес үлкен сомаларды берудің алдын алу үшін жеткілікті түрде кеңінен бөлінуі тиіс.

³³ "Қолданыстағы өндірістік қуаттар" деген ең кемінде қоршаған ортаны қорғау жөніндегі жаңа талаптар енгізілгенге дейін екі жыл бұрын пайдалануда болған өндірістік қуаттарды білдіреді

³⁴ Хабарлама туралы осы ережеде құпия іскерлік ақпаратты қоса алғанда, құпия ақпаратты ұсыну талап етілмейді.

9-БАП

Консультациялар және құқықтарды қорғаудың рұқсат етілген құралдары

9.1 Егер бағдарламаның көрсетілген тармақта айтылған өлшемдерге сәйкестігіне қарамастан, 8-баптың 2-тармағында көрсетілген бағдарламаны іске асыру процесінде кез келген мүшенің бағдарлама оның отандық өнеркәсібі үшін қиын жойылатын зиян сияқты едәуір қолайсыз салдарларға әкеледі деп санауға негізі болса, онда мұндай мүше консультация өткізу туралы өтінішпен осы субсидияны ұсынатын немесе сақтайтын мүшеге жүгіне алады.

9.2 1-тармаққа сәйкес консультациялар туралы өтініш алғаннан кейін осы субсидиялау бағдарламасын ұсынатын немесе сақтайтын мүше ең қысқа мерзім ішінде мұндай консультацияларды бастайды. Консультациялардың мақсаты мәселеге ашықтық енгізу және өзара қолайлы шешімдерге қол жеткізу болып табылады.

9.3 2-тармақта көзделген өзара қолайлы шешімге консультациялар туралы өтініш алынған сәттен бастап 60 күн ішінде қол жеткізілмесе, мұндай өтінішпен жүгінген мүше істі Комитеттің қарауына бере алады.

9.4 Іс Комитетке тапсырылған жағдайда соңғысы іске қатысты, 1-тармақта көрсетілген салдарлардың бар болу фактісі мен дәлелдемелерін дереу қарайды. Егер Комитет мұндай салдарлардың бар екенін анықтаса, ол субсидиялаушы мүшеге осы бағдарламаны көрсетілген салдарлар жойылатындай етіп өзгертуді ұсына алады. Комитет 3-тармаққа сәйкес іс оның қарауына жіберілген күннен бастап 120 күн ішінде өз қорытындыларын ұсынады. Егер ұсынымдар 6 ай ішінде орындалмаса, онда Комитет консультациялар туралы өтінішпен жүгінген мүшеге белгіленген салдарлардың сипаты мен ауқымына өлшемдес тиісті жауап шараларды қабылдауға рұқсат береді.

V БӨЛІМ: ӨТЕМАҚЫ ШАРАЛАРЫ

10-БАП

1994 ж. ГАТТ-тың VI бабын қолдану³⁵

Мүшелер кез келген мүше аумағынан басқа мүше аумағына әкелінген кез келген тауарға өтемақы бажын³⁶ салу 1994 ж. ГАТТ-тың VI бабының ережелеріне және осы Келісім талаптарына сәйкес жүзеге асырылуын қамтамасыз ету мақсатында барлық қажетті шараларды қабылдайды. Өтемақы баждары осы Келісімнің және Ауыл шаруашылығы жөніндегі келісімнің ережелеріне сәйкес басталған³⁷ және жүргізілген тексеруден кейін ғана енгізілуі мүмкін.

___________________________

³⁵ ІІ және ІІІ бөлімдердің ережелері V бөлімнің ережелерімен қатар түрде қолданылуы мүмкін; алайда, импорттаушы мүшенің ішкі нарығындағы қандай да бір нақты субсидияның салдарларына қатысты қорғаудың бір ғана нысаны болуы мүмкін (егер V бөлім талаптары сақталса, өтемақы бажы немесе 4 немесе 7 баптар бойынша жауап шарасы). III және V бөлімдердің ережелері IV бөлім ережелеріне сәйкес шаралар қабылдау үшін негіз бермейтіндер ретінде қаралатын шараларға қатысты қолданылмайды. Алайда, 8-баптың 1(а) тармағында көрсетілген шаралар олардың 2-бап мағынасында ерекше болып табылатынын анықтау мақсатында тексеру объектісі болуы мүмкін. Бұдан басқа, 8-баптың 3-тармағына сәйкес ол туралы хабарлама ұсынылмаған бағдарлама шеңберінде берілетін 8-баптың 2-тармағында көрсетілген субсидия жағдайында, III немесе V бөлім ережелері қолданылуы мүмкін; алайда, мұндай субсидия 8-баптың 2-тармағында аталған стандарттарға сәйкес келген жағдайда ол шаралар қабылдау үшін негіз беретін деп қарастырылмауы тиіс.

³⁶ "Өтемақы бажы" терминін 1994 ж. ГАТТ –тың VI бабының 3-тармағында көзделгендей кез келген тауарды өндіруге, өңдеуге немесе оның экспортына тікелей немесе жанама берілетін субсидияны бейтараптандыру мақсатында алынатын арнайы бажды білдіреді деп түсіну қажет.

³⁷ Осы жерде және одан әрі "бастау" термині мүше 11-бапта көзделгендей тексеруді ресми түрде ашатын рәсімдік әрекеттерді білдіреді.

11-БАП

Рәсімнің басталуы және кейінгі тексеру

11.1 6-тармақтағыны қоспағанда, кез келген болжамды субсидияның бар болуын, деңгейін және ықпалын анықтау мақсатындағы тексеру отандық өнеркәсіптің жазбаша өтініші бойынша немесе оның атынан басталады.

11.2 1-тармақта аталған өтініште (a) субсидияның бар болуының және егер мүмкін болса, оның мөлшерінің, (b) осы Келісімде түсіндірілетіней, 1994 ж. ГАТТ-тың VI бабының мағынасындағы шығынның, және (c) субсидияланған импорт пен болжамды шығын арасындағы себеп-салдарлық байланыстың жеткілікті дәлелдері қамтылады. Тиісті дәлелдермен бекітілмеген қарапайым пайымдау осы тармақ талаптарын орындау үшін жеткілікті болып қарастырыла алмайды. Өтініште өтініш беруші үшін қисынды қол жетімді мынадай ақпарат қамтылады:

(i) өтініш берушінің жеке тұлғасы және өтініш берушінің ұқсас тауарды отандық өндірудің көлемі мен құнының сипаттамасы. Егер жазбаша өтініш отандық өнеркәсіп атынан жазылса, ол ұқсас тауарды барлық белгілі отандық өндірушілерінің (немесе ұқсас тауарды отандық өндірушілерінің қауымдастықтарының) тізімін және мүмкін деңгейде осындай өндірушілерге келетін ұқсас тауарлардың отандық өндірісінің көлемі мен құнының сипаттамасын енгізу арқылы оның атынан өтініш берілген саланы анықтауы тиіс;

(ii) болжамды субсидияланған тауардың толық сипаттамасы, шығарылған немесе экспорт елінің немесе елдерінің атауы, әрбір белгілі экспорттаушының немесе шетелдік өндірушінің жеке тұлғасы және осы тауарды белгілі импорттаушыларының тізімі;

(iii) субсидияның бар болуының, көлемі мен сипатының дәлелдемелері;

(iv) отандық өнеркәсіптің болжамды зияны субсидияның ықпал етуіне байланысты субсидияланған импорттан туындағанының дәлелдемелері; бұл дәлелдемелер болжамды субсидияланған импорт көлемінің өзгеруі, осы импорттың ішкі нарықтағы ұқсас тауар бағасына әсері және кейіннен импорттың 15-баптың 2 және 4-тармақтарында аталғандай отандық өнеркәсіп жағдайын сипаттайтын тиісті көрсеткіштер мен индекстерге негізделген отандық өнеркәсіпке әсері туралы ақпаратты қамтиды.

11.3 Өкілетті органдар олардың тексеруді бастау үшін жеткіліктілігін анықтау мақсатында өтініште келтірілген дәлелдемелердің дәлдігі мен барабарлығын тексереді.

11.4 1-тармаққа сәйкес, өкілетті органдар ұқсас тауарды отандық өндірушілері білдірген³⁸ өтінішті қолдау немесе онымен келіспеу дәрежесін тексеру негізінде өтініштің отандық өнеркәсіптен немесе оның атынан³⁹ берілгеніне көз жеткізгенше дейін тексеру басталмайды. Егер өтінішті оның үлесін өтінішті қолдаған немесе оған қарсы болған отандық өнеркәсіп бөлігі өндірген ұқсас тауардың жалпы өндірісінің 50%-ынан артық құрайтын отандық өндірушілер қолдаса, ол "отандық өнеркәсіптен немесе оның атынан берілген" деп саналады. Алайда, егер өтінішті қолдаған отандық өндірушілер үлесі отандық өнеркәсіп өндірген ұқсас тауардың жалпы өндірісінің 25%-нан кем құраса, тексеру басталмайды.

11.5 Тексеруді бастау туралы шешім қабылданғанға дейін өкілетті органдар мұндай тексеруді бастау туралы өтініштің жариялануына жол бермейді.

11.6 Егер ерекше жағдайларда тиісті өкілетті органдар отандық өнеркәсіптен немесе оның атынан тексеруді бастау туралы жазбаша өтінішті алмай тексеруді бастау туралы шешім қабылдаса, олар тексеруді бастауын ақтау үшін 2-тармақта көрсетілгендей, субсидияның, шығынның, сондай-ақ олардың арасындағы себеп-салдарлық байланыстың болуының жеткілікті дәлелдемелері болған кезде ғана оған кіріседі.

11.7 Субсидияның да, және шығынның да дәлелдемелері (а) тексеруді бастау немесе бастамау туралы шешім қабылдау кезінде және (b) келешекте осы Келісімнің ережелеріне сәйкес уақытша шаралар енгізілуі мүмкін ең ерте күннен бастап кешіктірмей тексеру барысында бір мезгілде қаралуы тиіс.

11.8 Тауарлар тікелей шыққан елден импортталмай, аралық елден импорттаушы мүшеге экспортталған жағдайларда, осы Келісім ережелері толық қолданылады, және осы Келісім мақсаттары үшін келісім немесе келісімдер шыққан елі мен импорттаушы мүше арасында жасалған келісімдер ретінде қарастырылады.

11.9 Тиісті өкілетті органдар рәсімнің жалғасуын ақтау үшін субсидиялау немесе шығын дәлелдемелерінің жоқ екеніне көз жеткізгенде, 1-тармаққа сәйкес тексеру туралы өтініштен бас тартылады және тексеру дереу тоқтатылады. Субсидия мөлшері de minimis болып табылған, немесе нақты не ықтимал субсидияланған импорт көлемі немесе шығын аз болған жағдайда, тексеру дереу тоқтатылады. Егер субсидия тауар құнының 1%-ынан кем болса, осы тармақ мақсаттары үшін субсидия мөлшері ең төмен болып қарастырылуы тиіс.

11.10 Тексеру кедендік тазалау рәсіміне кедергі келтірмеуі тиіс.

11.11 Ерекше жағдайларды санамағанда, тексерулер бір жыл ішінде аяқталады және ешбір жағдайда олар басталған сәттен бастап 18 ай мерзімінен аспайды.

______________________________

³⁸ Өндірушілердің көп саны есептелетін салалар жағдайында құзырлы органдар статистикалық негізделген таңдау әдістерін қолдана отырып, қолдау мен келіспеуді анықтай алады.

³⁹ Мүшелерге кейбір мүшелердің аумағында ұқсас тауардың отандық өндірушілерінің жалдамалы жұмысшылары немесе олардың өкілдері 1-тармақта көрсетілген тексеру туралы өтініш бере алатыны белгілі.

12-БАП

Дәлелдемелер

12.1. Мүдделі мүшелерге және тексеруге мүдделі барлық тараптарға өкілетті органдарға қажетті ақпарат туралы хабарламалар жіберіледі, және олардың пікірі бойынша көрсетілген тексеруге қатысы бар барлық дәлелдемелерді жазбаша түрде жіберу мүмкіндігі беріледі.

12.1.1 Өтемдік тексеруде қолданылатын сауалнамаларды алатын экспорттаушыларға, шетелдік өндірушілерге немесе мүдделі мүшелерге жауап үшін кемінде 30 күн беріледі⁴⁰. Көрсетілген 30 күндік мерзімді ұзарту туралы кез келген өтінішке тиісті көңіл бөлу қажет, және негіз бар болған кезде мұндай ұзарту мүмкін болған жағдайда берілуі тиіс.

12.1.2 Құпия ақпаратты қорғау туралы талаптарды есепке ала отырып, мүдделі мүше немесе мүдделі тарап жазбаша түрде ұсынған дәлелдемелер тексеруге қатысатын басқа мүдделі мүшелерге немесе мүдделі тараптарға дереу ұсынылады.

12.1.3 Өкілетті органдар тексеру басталғаннан кейін бірден белгілі экспорттаушыларға⁴¹ және экспорттаушы мүшенің биліктеріне, сондай-ақ олардың сұрауы бойынша басқа да тартылған мүдделі тараптарға ІІ баптың 1-тармағына сәйкес алынған жазбаша өтініштің толық мәтінін ұсынады. 4-тармақта көзделгендей, құпия ақпаратты қорғауға тиісті көңіл бөлінуі тиіс.

12.2 Мүдделі мүшелер мен мүдделі тараптар сонымен қатар ақтайтын жағдайлар бар болған кезде ақпаратты ауызша түрде ұсынуға құқылы. Мұндай ақпарат ауызша ұсынылған жағдайларда осы мүдделі мүшелер мен мүдделі тараптар өздерінің дәлелдемелерін жазбаша түрде қысқаша жазып көрсетулері тиіс. Тексеру органдарының кез келген шешімі жазбаша түрде осы органдардың құзіретінде болатын, және тексеруге қатысатын мүдделі мүшелер мен мүдделі тараптарға қол жетімді болатын осындай ақпарат пен дәлелдемелерге ғана негізделуі мүмкін. Осы ретте құпия ақпаратты қорғауға тиісті көңіл бөлінуі тиіс.

12.3 Өкілетті органдар, мүмкін болған кезде, барлық мүдделі мүшелер мен мүдделі тараптарға олардың жағдайына жататын, және 4-тармақта белгіленгендей құпия болмайтын, және өтемдік тексеру барысында өкілетті органдар пайдаланатын барлық ақпаратпен танысу және осы ақпараттың негізінде өз пікірлерін дайындау мүмкіндігін уақтылы береді.

12.4 Өзінің сипаты жағынан құпия болып табылатын (мысалы, оның ашылуы бәсекелеске едәуір бәсекелі басымдықтар беруді, немесе оның ашылуы ақпаратты ұсынған тұлға үшін немесе осы ақпаратты ұсынған тұлғаға берген тұлға үшін едәуір қолайсыз салдарлардың туғызуын білдіретін болса) немесе тексеру тараптары құпия негізде ұсынатын кез келген ақпаратты салмақты негіздер болған кезде өкілетті органдар құпия ретінде қарастырады. Мұндай ақпарат оны ұсынған тараптың арнайы рұқсатынсыз ашылуы тиіс емес⁴².

12.4.1 Өкілетті органдар құпия ақпаратты ұсынатын мүддеі мүшелерден немесе мүдделі тараптардан оның құпия емес түйіндемесін ұсынуды талап етеді. Бұл түйіндеме құпия түрде ұсынылған ақпараттың мәнінің дұрыс түсінілуін қамтамасыз ететіндей жеткілікті толық болуы тиіс. Ерекше жағдайларда мұндай мүшелер немесе тараптар мұндай ақпарат қысқаша жазылмайтынын көрсете алады. Мұндай ерекше жағдайларда түйіндемені ұсыну мүмкін емес екенінің себептері көрсетілуі тиіс.

12.4.2 Егер өкілетті органдар құпиялылық туралы өтініш ақталмаған деп санаса, және егер ақпарат көзі осы ақпаратты ашық еткісі келмесе, немесе оның жалпылама немесе қысқартылған нысанда ашылуына рұқсат бергісі келмесе, өкілетті органдарға тиісті көздерден ақпараттың нақты⁴³ екені дәлелденбеген жағдайда, олар мұндай ақпаратты назарға алмауы мүмкін.

12.5 7-тармақта көзделген жағдайларды санамағанда, өкілетті органдар тексеру барысында олардың тұжырымдары негізделетін мүдделі мүшелер немесе мүдделі тараптар ұсынған ақпараттың дәлдігіне көз жеткізеді.

12.6 Тексеру жүргізетін органдар, олар басқа мүшеге уақтылы хабарлаған жағдайда және осы мүше тексеруге қарсылық білдірмесе, тексеруді басқа мүшенің аумағында жүргізуі мүмкін. Бұдан басқа, егер: (а) фирма оған келіскен жағдайда және (b) осы мүшеге хабарланса және ол оған қарсылық білдірмесе, тексеру жүргізетін органдар тексеруді фирманың үй-жайларында жүргізуі және фирманың құжаттарын зерттеуі мүмкін. VI қосымшада көзделген рәсімдер фирмалардың үй-жайларындағы тексерулерге қатысты қолданылады. Құпия ақпаратты қорғау туралы талаптармен салынатын шектеулерді есепке ала отырып, өкілетті органдар мұндай тексерулердің нәтижелерін оған қатысы бар фирмаларға ұсынады немесе 8-тармаққа сәйкес мұндай фирмалар үшін олардың ашылуын қамтамасыз етеді, сондай-ақ мұндай нәтижелерді өтініш иелерінің өкіміне бере алады.

12.7 Кез келген мүдделі мүше немесе мүдделі тарап қажетті ақпаратты беруден бас тартса, немесе белгілі бір уақыт ішінде бермесе, немесе тексеруге едәуір қиындықтар туғызса, жағымды немесе теріс, алдын ала және соңғы ұйғарымдар қолда бар фактілердің негізінде шығарылуы мүмкін.

12.8 Соңғы ұйғарым шығарылғанға дейін өкілетті органдар барлық мүдделі мүшелер мен мүдделі тараптарға соңғы шараларды енгізу туралы мәселені шешу үшін негіз болып табылатын, қарастырылатын неғұрлым маңызды фактілер туралы ақпарат береді. Ақпараттың мұндай ашылуы тараптар өздерінің мүдделерін қорғай алуы үшін жеткілікті алдын ала болуы тиіс.

12.9 Осы Келісім мақсаттары үшін "мүдделі тараптар":

(i) оған қатысты тексеру жүргізілетін тауарды экспорттаушыны немесе шетелдік өндірушіні немесе импорттаушыны, немесе мүшелерінің көбі осы тауарды өндірушілер, экспорттаушылар немесе импорттаушылар болып табылатын сауда немесе іскерлік қауымдастықты; және

(ii) импорттаушы мүшедегі ұқсас тауарды өндірушіні немесе мүшелерінің көбі импорттаушы мүше аумағында ұқсас тауарды өндіретін іскерлік қауымдастықты қамтиды.

Бұл тізбе мүшелерге "мүдделі тараптар" санына жоғарыда аталғаннан басқа отандық немесе шетелдік тараптарды қосуға рұқсат беруге кедергі жасамайды.

12.10 Өкілетті органдар оған қатысты тексеру жүргізілетін тауардың өнеркәсіптік тұтынушыларына және осы тауар бөлшек саудада кеңінен ұсынылған жағдайларда тұтынушылардың репрезентативты ұйымдарына тексеруге жататын және субсидиялауға, зиянға және олардың арасындағы себеп-салдарлық байланысқа қатысы бар ақпаратты ұсыну мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

12.11 Өкілетті органдар мүдделі тараптар, әсіресе шағын кәсіпорындар бастан кешіретін, талап етілетін ақпаратты ұсынудағы қиындықтарды тиісті түрде ескереді және оларға кез келген қисынды көмек көрсетеді.

Жоғарыда айтылған рәсімдер басқа мүшелердің билігіне тексеруді бастауға, жағымды немесе теріс сипаттағы алдын ала немесе соңғы ұйғарымдар шығаруға, немесе осы Келісімнің тиісті ережелеріне сәйкес уақытша немесе соңғы шаралар қабылдауға қатысты шұғыл әрекет етуге кедергі келтіруді мақсат етпейді.

____________________________

⁴⁰ Әдетте, экспорттаушылар үшін белгіленген мерзімдер осы мақсаттарда респондентке немесе экспорттаушы мүшенің тиісті дипломатиялық өкілдеріне немесе ДСҰ-ға мүшенің жеке кедендік аумағы жағдайында экспорттаушы аумақтың ресми өкіліне жіберілген күннен бастап бір апта ішінде алынған деп саналатын сауалнаманы алған күннен бастап есептеледі.

⁴¹ Осы ретте тартылған экспорттаушылардың саны ерекше көп болса, өтініштің толық мәтіні экспорттаушы мүшенің билігіне немесе тиісті сауда қауымдастықтарына ғана ұсынылады, олар кейіннен көшірмелерді мүдделі экспорттаушыларға жіберуі тиіс.

⁴² Мүшелерге кейбір мүшелердің аумағында ашу ақпаратты қорғау туралы қатаң шектелген өкімге сәйкес жүргізілуі мүмкін екені белгілі.

⁴³ Мүшелер құпиялылық туралы өтініштерден ерікті түрде бас тартылмауы тиіс екенімен келіседі. Сондай-ақ, мүшелер тексеру органдары тексеру рәсіміне жататын ақпаратты ғана құпиялылық режимінен алып тастау туралы өтінішпен жүгіне алатынымен де келіседі.

13-БАП

Консультациялар

13.1 11-бапта қарастырылған өтінішті қабылдағаннан кейін барынша қысқа мерзімде, тергеу басталғанға дейінгі кез келген жағдайда, тауарлары осы тексерудің мәні болуы мүмкін мүшелерге 11-баптың 2-тармағында көрсетілген мәселелер бойынша ахуалды нақтылау және өзара келісілген шешімге қол жеткізу мақсатында консультациялар жүргізу ұсынысы жіберіледі.

13.2 Бұдан басқа, тексерудің бүкіл кезеңі ұзақтығында тауарлары тексеру мәні болып табылатын мүшелерге іс жүзінде мән-жайларды нақтылау және өзара келісілген шешімге қол жеткізу⁴⁴ мақсатында консультацияны жалғастырудың ақылға қонымды мүмкіндігі ұсынылады.

13.3 Міндеттемелер үшін залалсыз консультацияларға ақылға қонымды мүмкіндіктер беру, консультацияға қатысты ережелер кез келген мүшенің өкілетті органдарына тексеруді бастауға, жағымды немесе теріс сипаттағы алдын ала немесе түпкілікті ұйғарымдарды қабылдауға, немесе осы Келісімнің ережелеріне сәйкес уақытша немесе түпкілікті шараларды қолдануға қатысты дереу әрекет етуге кедергі келтірмейді.

13.4 Тексеруді бастауға ниет білдірген немесе осындай тексеруді жүргізетін мүше тауарлары осыған ұқсас тексерудің мәні болып табылатын мүшенің немесе мүшелердің өтініші бойынша тексеруді бастау немесе жүргізу үшін пайдаланылатын құпия деректердің құпия емес түйіндерін қоса алғанда, құпия емес ақпаратқа қол жеткізуге рұқсатын береді.

____________________________

⁴⁴ Осы тармақтың ережелеріне сәйкес ешқандай жағымды ұйғарымның консультациялар үшін ақылға қонымды мүмкіндіктерді ұсынбай, алдын ала немесе түпкілікті жасалмағаны айрықша маңызды. Мұндай консультациялар II, III немесе Х бөлімнің ережелеріне сәйкес рәсімдер үшін негіз болуы мүмкін.

14-БАП

Субсидиялардың мөлшерін оның алушысына берілетін жеңілдік ретінде есептеу

V бөлімнің мақсаттары үшін тексеру органы пайдаланатын кез келген әдіс 1-баптың 1-тармағына сәйкес субсидияларды алушыға берілетін жеңілдікті есептеу үшін ұлттық заңнамамен немесе осы мүшенің нормативтік актілерімен айқындалуы тиіс, ал оларды әрбір нақты жағдайда қолдану транспарентті және баламалы түсіндірілген болуы тиіс. Бұдан басқа, кез келген осындай әдіс мынадай қағидаттарға сәйкес келуі тиіс:

(а) үкіметтің компанияның капиталына қатысуы инвестициялар туралы шешім осы мүше-елдің аумағында жеке инвесторлардың (тәуекел капиталын ұсынуды қоса алғанда) жай инвестициялық практикасына жауап бермейтін ретінде бағаланбайтын болса, жеңілдікті беру ретінде қарастырылмайды;

(b) үкіметтік қарыз кредитті алушы-фирманың мемлекеттік кредит бойынша төлейтін сомасы мен фирма нарықта іс жүзінде алуы мүмкін салыстырмалы коммерциялық кредит үшін төлей алатын сома арасында айырмашылық болмаса, жеңілдік беру ретінде қарастырылмайды. Осыған ұқсас жағдайда жеңілдік осы екі сома арасындағы айырмашылық деп саналады;

(с) үкіметтің кредитке кепілдік беруі кепілдікті алушы-фирма үкімет кепілдік берген кредит үшін төлейтін сома және ол мемлекеттік кепілдіксіз салыстырмалы коммерциялық кредит үшін төлейтін сома арасында айырмашылық болмаса, жеңілдік беру ретінде қарастырылмайды. Осыған ұқсас жағдайда жеңілдік комиссиялыққа түзетуді ескеріп осы екі сома арасындағы айырмашылық деп саналады;

(d) үкіметтің тауарларды немесе қызметтерді жеткізу, не тауарларды үкіметтік сатып алу тауарлар немесе қызметтерді үкімет баламалы төлемнен аз мөлшерде жеткізбегенде, не сатып алуды баламалы төлемнен көп мөлшерде жүзеге асырмағанда ғана жеңілдік ретінде қарастырылмайды. Төлемнің баламалылығы елге осы тауарлар мен қызметтерді жеткізу немесе сатып алу үшін (сатып алу немесе сатудың бағасын, сапасын, қолжетімділігін, өтімділігін, тасымалдауды және өзге талаптарды қоса алғанда) қолданыстағы нарықтық жағдайлармен салыстырылып айқындалады.

15-БАП

Зиянды анықтау⁴⁵

15.1 1994 ж. ГАТТ-тың VI бабының мақсаттары үшін зиянды анықтау жағымды дәлелдерге негізделуі және бір уақытта (а) субсидияланған импорттың көлемі мен ұқсас тауарларға⁴⁶ ішкі нарықтың бағаларына субсидияланған импорттың әсер етуін, сонымен бірге (b) осындай тауарлардың отандық өндірушілеріне осы импорттың кейіннен әсер етуін дәйекті зерттеуді құрауы тиіс.

15.2 Тексеруді жүргізетін органдар субсидияланған импортының көлеміне қатысты субсидияланған импорттың едәуір ұлғаюы не абсолюттік мәнде, не импорттаушы мүшедегі өндіріске немесе тұтынуға қатынасы бойынша орын алатындығын анықтайды. Субсидияланған импорттың бағаға әсер етуіне қатысты тексеруді жүргізетін органдар импорттаушы мүшенің ұқсас тауарының бағасымен салыстырғанда субсидияланған импорт бағаларының айтарлықтай төмендеуі орын алғандығын, немесе осындай импорт кез келген басқаша түрдегі бағалардың елеулі дәрежеде төмендеуін тудыратындығын, не елеулі дәрежеде ол болмаған кезде бағалардың жоғарылауына кедергі келтіретіндігін қарастырады. Осы факторлардың не біреуі, не бірнешеуі шешім қабылдау үшін шешуші болуы мүмкін емес.

15.3 Егер өтемдік тексеру бірнеше елден импортқа қатысты бір мезгілде жүргізілсе, тексеруді жүргізетін органдар осындай импорттың әсерін, егер олар (а) әр елдің импортына қатысты анықталған субсидиялау мөлшері 11-баптың 9-тармағында белгіленген de minimis-тан асады деп белгілеген, ал әр елдің импорт көлемі азғантай болып табылмағанын (b) импортқа әсерін кумулятивті бағалау импортталған тауарлардың арасындағы бәсекелестік жағдайлары мен импортталған тауарлар мен ұқсас отандық тауарлар арасында бәсекелестіктің шарттары орынды болып табылатындығын анықтаған жағдайда кумулятивті есептей алады.

Отандық өнеркәсіпrе субсидияланған импорттың әсерін зерттеу нақты әрі әлеуетті төмендетуді қоса алғанда өндірістің, сатудың, нарықтық үлесінің, пайданың, өнімділігінің, инвестициялар бойынша кірістердің немесе өндірістік қуаттарды пайдаланудың төмендеуін; ішкі бағаларға әсер ететін факторларды; қолма-қол ақшаның қозғалысына, тауарлық қорларға, жұмыспен қамтуға, жалақыға, өсуге, капитал немесе инвестицияларды жұмылдыру мүмкіндігіне нақты және әлеуетті теріс әсер етуін, және ауыл шаруашылығы жағдайында, үкіметтік субсидиялау бағдарламалары бойынша шығыстардың ұлғаюы орын алғандығын қоса отырып, мәселені зерттеуге қатысы бар саланың жай-күйіне қатысты барлық экономикалық факторлар мен көрсеткіштерді бағалауды қамтиды. Осы тізім түбегейлі болып табылмайды. Осы факторлардың не біреуі, не бірнешеуі шешім қабылдау үшін шешуші болуы мүмкін емес.

15.5 Субсидиялардың⁴⁷ әсер етуі салдарынан субсидияланған импорт осы Келісімнің мағынасында зиян келтіретіні дәлелденген болуы тиіс. Субсидияланған импорт пен отандық өнеркәсіптке келген зиян арасындағы себеп-салдарлық байланысты айқындау өкілетті органдарда бар іске қатысты дәлелдемелердің барлығын зерттеуге негізделеді. Өкілетті органдар сонымен қатар, субсидияланған импорттан басқа, бір мезгілде отандық өнеркәсіпке зиян келтіретін кез келген мәлім болған факторларды да қарастырады, және осындай басқа факторлар келтіретін зиян субсидияланған импорттың есебіне қосымша жазылмауы тиіс. Осыған ұқсас жағдайларда ескерілуі мүмкін факторлар inter alia осы тауардың субсидияланбаған импортының, көлемін және бағасын, тұтыну құрылымындағы сұраныстың азаюы немесе өзгеруі, шетелдік және отандық өндірушілер арасындағы шектеулі сауда практикасы мен бәсекелестікті, техникалық прогресті, экспорт көрсеткіштері мен отандық өнеркәсіптің өнімділігін қамтиды.

15.6 Субсидияланған импорттың әсері қолда бар деректер өндірістік процесс, өндірушілердің сатылымы мен пайдасы сияқты осындай өлшемдер негізінде осы өндірісті жеке бөліп алуға мүмкіндік беретін болса, ұқсас тауардың отандық өндірісіне қатысы бойынша бағаланады. Егер осы өндірісті осылай жеке бөліп алу мүмкін болмаса, онда субсидияланған импорттың әсері ол бойынша қажетті ақпарат алынуы мүмкін ұқсас тауарды қамтитын ең аз топ немесе тауарлар номенклатурасын өндірісін зерттеу негізінде бағаланады,

15.7 Материалдық зиян қаупінің болуын анықтау тек болжамдарға, гипотезаларға немесе қашықтатылған мүмкіндіктерге ғана емес, фактілерге негізделеді. Субсидияға зиян келтіруі мүмкін ахуалды жасауы мүмкін мән-жайлардың өзгеруі анық болжамды әрі шарасыз болуы тиіс. Материалдық зиян қаупінің болуын анықтай отырып, тексеру органдары басқа факторлардың арасында мынадайларды ескеруі тиіс:

(i) осы субсидияның немесе субсидиялардың сипаты және олардың саудаға ықтимал әсері;

(ii) импорттың елеулі ұлғаю ықтималдылығына көрсететін ішкі нарықта субсидияланған импорттың өсуінің елеулі қарқыны;

(iii) басқа экспорттық нарықтардың кез келген қосымша экспортты сіңіру мүмкіндігін ескере отырып, импорттаушы мүшенің нарығында субсидияланған экспорттың біршама ұлғаю ықтималдығына көрсететін экспорттаушыда еркін қуаттардың бар болуы немесе шарасыз елеулі ұлғаюы;

(iv) импорттың ішкі нарықтағы бағаларға едәуір төмендетуші немесе тежеуші әсер көрсететін, немесе және импортқа сұранысты одан әрі ұлғайту мүмкіндігі бар бағалармен келуі; және

(v) оған қатысты тексеру жүргізілетін тауардың қорлары.

Жеке алғанда, осы факторлардың бірде-біреуі шешім қабылдау үшін шешуші болуы мүмкін емес, алайда қаралып отырған факторлардың жиынтығы субсидияланатын экспортты жалғастыру шарасыз болып табылатыны, және тек қорғау шаралары қабылданбайтын болса, бұл материалдық зиян келтіреді деген тұжырымға алып келуі тиіс.

15.8 Субсидияланған импорттан келетін зиян қаупі болған жағдайларға қатысты өтемақы шараларын қолдану туралы мәселе ерекше назар қойылып қарастырылады және шешіледі.

____________________________

⁴⁵ Осы Келісімде "зиян" термині егер өзгеше белгіленбесе, отандық өнеркәсіптің материалдық зияны, отандық өнеркәсіптің материалдық зиян қаупін немесе осындай өнеркәсіпті құруда материалдық тежеуді білдіретін ретінде қабылданады және осы баптың ережелеріне сәйкес түсіндірілуге тиіс.

⁴⁶ Осы Келісімде "ұқсас тауар" термині ("осыған ұқсас тауар") термині бірдей болып табылатын тауар білдіретін ретінде, яғни қарастырылып отырған тауардың осыған ұқсас барлық қатынастарында, немесе осындай тауардың жоқтығы, барлық қатынастарға ұқсас болып табылмайтын басқа тауар, қарастырылып отырған тауарды иеленетін соларға жақын сипаттамалары бар ретінде түсіндіріледі.

⁴⁷ 2 және 4-тармақтарда баяндалғандай.

16-БАП

Отандық өнеркәсіпті айқындау

16.1 Осы Келісімнің мақсаттары үшін "отандық өнеркәсіп" термині 2-тармақта көзделгенді қоспағанда, ұқсас тауарлардың отандық өндірушілеріне, немесе өндірушілер экспорттаушылармен немесе импорттаушылармен байланысты⁴⁸ немесе өздері болжамды түрде субсидияланған тауардың немесе ұқсас тауардың басқа елдерінің импорттаушылары болып табылған жағдайларды қоспағанда, осы тауарларының жиынтық өндірісі жалпы отандық өндірісінің негізгі бөлігін құрайтын барлық отандық өндірушілерге қатысты деп түсіндірілуі тиіс. Осыған ұқсас жағдайларда "отандық өнеркәсіп" термині өндірушілердің қалған бөлігіне қатысты деп түсіндірілуі мүмкін.

16.2 Ерекше жағдайларда кез келген мүшенің аумағы осы өндіріске қатысты екі немесе одан да көп бәсекелік нарыққа бөлінуі мүмкін, және әр нарықтың ішінде өндірушілер (а) осы нарық шеңберінде өндірушілер осы нарықта аталған тауардың барлық өндірісін немесе барлығына жуық сатса және (b) осы нарықта сұраныс аумақтың басқа жерлерінде тұратын осы тауардың өндірушілерімен біршама елеулі дәрежеде қанағаттандырылмаса, жеке өнеркәсіп ретінде қарастырылуы мүмкін. Осындай жағдайларда зиянның болуы тіпті отандық өнеркәсіптің негізгі бөлігі үшін зиян болмаған кезде, субсидияланған импорт осындай оқшауланған нарықта шоғырланған жағдайда , және содан басқа, осындай нарықта барлық немесе барлығына жуық ұқсас өнімнің өндірушілеріне зиян келтіруі мүмкін деген жағдайда белгіленуі мүмкін.

16.3 Егер отандық өнеркәсіп ретінде белгілі бір аймақта тұратын, яғни 2-тармақта айқындалғандай нарық шеңберінде тұратын өндірушілер түсіндірілсе, өтемдік баждар осы аймақта түпкілікті тұтынуға арналған тауарлардан ғана өндіріліп алынады. Егер импорттаушы мүшенің конституциялық заңы осындай негізде өтемдік баждарды өндіріп алуға рұқсат бермесе, импорттаушы мүше (а) экспорттаушыларға субсидияланатын бағалар бойынша тиісті аймаққа экспортты тоқтату немесе 18-бапқа сәйкес басқа да кепілдіктер беру мүмкіндігі ұсынылған және олардың тарапынан баламалы кепілдіктер дереу берілмеген, және (b) осындай баждар осы аймаққа жеткізуді жүзеге асыратын нақты өндірушілердің тауарларынан ғана өндіріліп алынбаған жағдайда ғана өтемдік баждарды шектеусіз өндіріп ала алады.

16.4 Егер екі немесе одан көп елдер 1994 ж. ГАТТ-тың ХХIV бабының 8(а) тармағына сәйкес ортақ жалпы нарыққа тән сипатқа ие болатын интеграцияның осындай деңгейіне қол жеткізсе, осы өнеркәсіп бүкіл ықпалдастыру аймағында 1 және 2-тармақтарда аталған отандық өнеркәсіп ретінде қарастырылады.

16.5 15-баптың 6-тармағының ережелері осы бапқа қолданылады.

___________________________

⁴⁸ Осы тармақтың мақсаттары үшін өндірушілер осындай байланыстың әсерінен тиісті өндірушіні байланысты емес өндірушілерден өзгеше әрекет етуге мәжбүрлейді деп ойлау немесе күдіктену негізі бар болса, егер (а) олардың бірі тікелей немесе жанама түрде екіншісін бақылаған; не (b) олардың екеуі тікелей немесе жанама түрде үшінші тұлғамен бақыланған; не (с) олар бірге тікелей немесе жанама түрде үшінші тұлғаны бақылаған жағдайда, экспорттаушылармен немесе импорттаушылармен байланысты ретінде қарастырылады. Осы тармақтың мақсаттары үшін, егер біріншісі заң негізінде немесе іс жүзінде екіншісіне оның қызметін шектей немесе бағыттай отырып ықпал жасаса, біреуі екіншісін бақылайды деп саналады.

17-БАП

Уақытша шаралар

17.1 Уақытша шаралар мына жағдайларға ғана қолданылуы мүмкін, егер:

(а) тексеру 11-баптың ережелеріне сәйкес басталса, бұл туралы хабарлама жарияланса, және мүдделі мүшелер мен мүдделі тараптарға ақпаратты ұсыну және өз ой-пікірін айту үшін баламалы мүмкіндіктер қамтамасыз етілген болса;

(b) жағымды сипаттағы алдын ала ұйғарымға сәйкес субсидия бар болса, және субсидияланған импорт отандық өнеркәсіпке зиян келтірсе; және

(с) тиісті өкілетті органдар мұндай шаралар тексеру кезеңінде зиянның алдын алу үшін қажет деп санаса.

17.2 Уақытша шаралар алдын ала есептелген субсидиялау мөлшеріне тең сомаға ақшалай депозиттер немесе борыштық міндеттемелермен кепілдік берілген уақытша өтемдік баждардың нысанын қабылдауы мүмкін.

17.3 Уақытша шаралар тексеру басталған күннен бастап 60 күн өткеннен ерте енгізілмейді.

17.4 Уақытша шараларды қолдану төрт айдан аспайтын қысқарақ кезеңмен шектелуі мүмкін. Уақытша шараларды қолдану кезінде 19-баптың тиісті ережелері сақталады.

18-БАП

Міндеттемелер

18.1 Рәсім мыналарды көздейтін қанағаттандырарлық ерікті міндеттемені алғаннан кейін уақытша шараларды немесе өтемдік баждарды енгізбей-ақ тоқтатылуы немесе аяқталуы мүмкін⁴⁹:

(а) экспорттаушы мүшенің үкіметі субсидиялаудан бас тартуға немесе шектеуге, не субсидиялау салдарларына қатысты басқа шараларды қабылдауға келіседі; немесе

(b) экспорттаушы өз бағаларын тексеру органдары субсидиялаудың қолайсыз салдарларының жойылғандығына көздері жететіндей қайта қарауға келіседі. Осындай міндеттемелер бойынша бағаларды көтеру өтемақы үшін қажетті субсидия мөлшерін арттырмауы тиіс. Мүмкіндігінше, бағаларды арттыру осындай жоғарылату отандық өнеркәсіпке келтірілетін зиянды жою үшін жеткілікті болса, субсидия мөлшеріне қарағанда, мейлінше аз болғандығы қаланады.

18.2 Өкілетті органдар міндеттемелерді қабылдауға ұмтылмайды, және егер импорттаушы мүшенің өкілетті органдары субсидиялаудың және осындай субсидия келтірілетін зиянның алдын ала жағымды ұйғарымын шығарып, және экспорттаушылар тарапынан міндеттемелер жағдайында экспорттаушы мүшенің келісімін алмаған жағдайда, міндеттемелерді қабылданбайды.

18.3 Ұсынылған міндеттемелер егер импорттаушы мүшенің өкілетті органдары оларды қабылдау пайдасыз деп есептесе, мысалы, егер нақты немесе әлеуетті экспорттаушылардың саны тым үлкен болса, не жалпы саяси ой-пікірді қоса алғанда, басқа да себептер бойынша, қабылданбауы тиіс. Қажет болған жағдайда және бұл іс жүзінде жүзеге асуы мүмкін болса, өкілетті органдар экспорттаушыға олардың себебінен міндеттемелер қабылдау қолайсыз деп саналған себептерін хабарлайды, және мүмкіншілігіне қарай экспорттаушыға өз ой-пікірін айту мүмкіндігін береді.

18.4. Алайда, егер міндеттеме қабылданса, субсидиялау мен зиян келтіру мәселелері бойынша тексеру экспорттаушы мүше қалаған жағдайда, немесе осындай шешімді импорттаушы мүше қабылдаса, аяғына дейін жеткізіледі. Субсидиялау немесе зиян келтірудің бар-жоғына қатысты теріс ұйғарым шығарылған жағдайда, мұндай ұйғарым айтарлықтай дәрежеде осындай міндеттеменің бар болуының нәтижесі болып табылған жағдайларды қоспағанда, міндеттеме автоматты түрде күшін жояды. Мұндай жағдайларда, мүдделі өкілетті органдар міндеттеменің осы Келісімнің ережелерімен сәйкес келетін ақылға қонымды уақыт ішінде қолданылуын жалғастыратындай етіп талап ете алады. Субсидиялау мен зиянның бар-жоғы расталған жағдайда, міндеттеме оның шарттары мен осы Келісімнің ережелеріне сәйкес қолданылуын жалғастырады.

18.5 Баға міндеттемелері импорттаушы мүшенің өкілетті органдарымен ұсынылуы мүмкін, алайда осындай міндеттемелерді қабылдау ешқандай экспорттаушыға мәжбүрленбеуі тиіс. Үкіметтің немесе экспорттаушылардың осыған ұқсас міндеттемелерді өзіне алуды ұсынбауы, немесе оны орындау жөнінде ұсынысқа келіспеуі ешқандай түрде істі қарауға әсерін тигізбейді. Алайда, өкілетті органдар субсидияланған импортты жалғастырған жағдайда зиян қаупі неғұрлым ықтимал деген тұжырымға келуге құқылы.

18.6 Импорттаушы мүшенің өкілетті органдары міндеттемені қабылдаған кез келген үкіметтен немесе экспорттаушыдан осындай міндеттемені орындауға қатысты ақпаратты мерзімді түрде беруін және тиісті деректерді тексеруге рұқсат беруін талап етуі мүмкін. Міндеттемені бұзған жағдайда, импорттаушы мүшенің өкілетті органдары осы Келісімнің ережелеріне сәйкес таңдаулы қолда бар ақпарат негізінде уақытша шараларды дереу қолдану түрінде шұғыл шараларды қабылдауы мүмкін. Мұндай жағдайларда, түпкілікті баждар осы Келісімге сәйкес мұндай ретроактивті баждар міндеттемені бұзғанға дейін әкелінген импорттық тауарлардан өндіріле алмауын қоспағанда, осындай уақытша шараларды енгізгенге дейін 90 күннен аспайтын мерзімде айналымға шығарылған тауарлардан өндіріліп алынуы мүмкін.

____________________________

⁴⁹ "Мүмкін" сөзі 4-тармақта көзделген жағдайларды қоспағанда, рәсімнің бір мезгілде жалғастырылуына және міндеттеменің орындалуына жол беретін ретінде түсіндірілмеуі тиіс.

19-БАП

Өтемақы баждарын енгізу және өндіріп алу

19.1 Егер консультацияны аяқтау мақсатында қолданылған орынды күш-жігерден кейін кез келген мүше субсидияның бар-жоғы және көлемі туралы, және субсидияның әсерінен субсидиялаушы импорт зиян келтіретіні туралы қорытынды ұйғарым шығарса, ол осы субсидия немесе субсидиялар қайтарылып алмаса, осы баптың ережелеріне сәйкес өтемақы бажын енгізе алады.

19.2 Енгізу туралы барлық талаптар орындалған жағдайда өтемақы бажын енгізу немесе енгізбеу туралы шешім, сондай-ақ енгізілетін өтемақы бажының мөлшері субсидияның толық көлеміне тең келуі немесе одан аз болуы туралы шешім импорттаушы мүшенің өкілетті органдары қабылдайтын шешімдер болып табылады. Енгізу мөлшері азырақ баж отандық өнеркәсіпке зиянды жоюға жеткілікті болса, баж субсидия мөлшерінен кем болуы, оны енгізу барлық мүшелердің аумағында жай сипатта болуы, сонымен қатар мүдделі өкілетті органдарға өтемақы бажын енгізу арқылы мүдделеріне жағымсыз әсер келетін отандық мүдделі тараптардың⁵⁰ ұсыныстарын тиісінше ескеруге мүмкіндік бере алатын рәсімдердің белгіленгені қаланады.

19.3 Өтемақы бажы кез келген тауарға қатысты енгізілгенде, мұндай өтемақы бажы әр жағдайда сәйкес мөлшерде, кез келген қарастырылатын субсидияларды пайдаланудан бас тартқан немесе міндеттемелері осы Келісімнің шарттарына сәйкес қабылданған көздерден импортты есепке алмағанда, субсидиялар мен зиян келтірудің бар-жоғы анықталған мұндай тауардың барлық көздерінен келген импорттан дискриминацияламайтын негізде өндіріліп алынады, Жеткізілімдерінен қорытынды өтемақы бажы өндіріліп алынған, бірақ ынтымақтастықтан бас тартудан басқа себетермен оған қатысты тексеру жүргізілмеген кез келген экспортер тексеру органдары осы экспортер үшін жеке өтемақы бажының шамасын белгілеу үшін жеделдетіп қайта қарауды талап етуге құқылы.

19.4 Импорттық тауардан субсидияланған және экспортталған тауардың бірлігіне субсидиялау мөлшерінде есептелген, субсидияның белгіленген мөлшерінен асатын мөлшерде ешбір өтемақы бажы өндіріп алынбайды⁵¹.

______________________________

⁵⁰ Осы тармақтың мақсаттары үшін "жергілікті мүдделі тараптар" сөз тіркесі тергеу жүргізіліп жатқан импорттық тауарларды пайдаланатын тұтынушылар мен өнеркәсіп иелерінен тұрады.

⁵¹ Осы Келісімде "өндіріп алу" термині баж немесе салықты қорытынды заңды енгізу немесе өндіріп алу дегенді білдіреді.

20-БАП

Кері күш

20.1 Уақытша шаралар мен өтемақы баждары 17-баптың 1-тармағы және 19-баптың 1-тармағы негізінде қабылданған шешім күшіне енгеннен кейін тұтынуға енетін тауарларға ғана қатысты, осы бапта қарастырылған ерекшеліктерді ескерумен қолданылады.

20.2 Зиян келтірілгені (бірақ өнеркәсіп құруда зиян келтіру немесе материалдық тежеу қауіпі емес) туралы қорытынды ұйғарым шығарылған жағдайда, немесе субсидияланған импорттың ықпалы уақытша шаралардың болмауы кезінде зиянның бар-жоғы туралы қорытынды ұйғарымды шығаруға әкелсе, өтемақы баждары, кері күш туралы ережені ескере отырып, уақытша шаралар енгізілген жағдайда, олар қолданылған кезеңге енгізілуі мүмкін.

20.3 Егер қорытынды өтемақы баждың мөлшері ақшалай депозитпен немесе қарыз міндеттемесімен кепілдендірілген сомадан көп болса, олардың арасындағы айырмашылық өндірілмейді. Егер қорытынды баж шамасы ақшалай депозитпен немесе қарыз міндеттемесімен кепілдендірілген сомадан аз болса, артық сома қайтарылады немесе қарыз міндеттемесі ең қысқа мерзімде күшін жояды.

20.4 2-тармақта қарастырылғанды есепке алмағанда, өнеркәсіп құруда зиян келтіру немесе материалдық тежеу қаупінің болуы туралы ұйғарым шығарылған жағдайда (бірақ зиян әлі келтірілмегенде), қорытынды өтемақы бажы зиян келтіру немесе материалдық тежеу қаупінің болуы туралы ұйғарым шығарылған күннен бастап қана енгізіле алады, және уақытша шараларды қолдану кезеңінде төленген кез келген ақшалай депозит қайтарылады, ал кез келген қарыз міндеттемесі ең қысқа мерзімде күшін жояды.

20.5 Егер шығарылған қорытынды ұйғарым теріс болса, уақытша шараларды қолдану кезінде төленген кез келген ақшалай депозит қайтарылуы тиіс, ал кез келген қарыз міндеттемесі ең қысқа мерзімде күшін жоюы керек.

20.6 Қиын жағдайларда, осы субсидияланған тауарға қатысты өкілетті органдар кейін жою қиынға соғатын зиян оған қатысты субсидиялар 1994 ж. ГАТТ-тың және осы Келісімнің шарттарын бұза отырып ұсынылған немесе төленген тауарды салыстырмалы қысқа уақыт мерзімінде көптеп импорттаудан болған деп анықтаса, және егер осындай залалдың қайталануын болдырмау үшін кері күш туралы ережені ескере отырып, мұндай импортқа өтемақы бажын салу қажет деп танылса, мұндай өтемақы баждары уақытша шара енгізілген күнге дейін 90 күнге дейін айналымға түскен импорттан өндіріліп алынады.

21-БАП

Өтемақы баждары мен міндеттемелердің әрекет ету мерзімі және қайта қарау

21.1 Өтемақы бажы зиян келтіретін субсидиялауды бейтараптандыру үшін қажетті уақыт мерімінде және көлемде ғана әрекет етеді.

21.2 Өкілетті органдар бажды өндіріп алуды жалғастыру қажеттілігін орынды болса, өз бастамасы бойынша, не болмаса қорытынды өтемақы бажын енгізген күннен ақылға қонымды уақыт кезеңі өткеннен кейін қайта қарау қажеттілігін растайтын оң ақпаратты берген кез келген мүдделі тараптың өтініші бойынша қайта қарайды. Мүдделі тараптар өкілетті органдардан субсидиялауды бейтараптандыру үшін бажды өндіріп алуды жалғастыру қажеттігін, егер баж алып тасталса немесе өзгертілсе, немесе екеуі де бірге орындалса зиян келтіруді жалғастыру немесе қайта бастаудың ықтималдығын қарастыруды сұрай алады. Егер қайта қарау нәтижесінде осы тармақ негізінде өкілетті органдар өтемақы бажын қолдану енді расталмаған деп таныса, ол бірден тоқтатылады.

21.3 1 және 2-тармақтардың ережелеріне қарамастан, кез келген қорытынды өтемақы бажының әрекеті енгізілген күннен бастап 5 жылдан кешіктірмей тоқтатылады (немесе 2-тармақ негізінде соңғы қайта қараған күннен бастап, егер ондай қайта қарау субсидиялау және зиян келтіру мәселелеріне біруақытта қатысты болса, немесе осы тармаққа негізделсе), егер өз бастамасы бойынша, немесе отандық өнеркәсіп жасаған, не оның атынан тиісінше негізделген сұрау негізінде осы күннен бұрын басталған күнге дейін ақылға қонымды уақыт кезеңінде қайта қарау барысында тексеру органдары баждың әрекетін тоқтату субсидиялау және зиян келтіруді жалғастыру немесе қайта жандандыруға әкелетінін анықтамаса⁵². Осындай қайта қарау нәтижелерін алғанға дейін бажды өндіріп алу күшінде қалуы мүмкін.

21.4 12-баптың дәлелдемелер мен рәсімге қатысты қағидалары осы бап негізінде жүргізілетін кез келген қайта қарауда қолданылады. Мұндай қайта қарау тез жүргізіледі және әдетте қайта қарау басталған күннен бастап 12 ай ішінде аяқталады.

21.5 Осы баптың ережелері 18-бапта қабылданған міндеттемелерге mutatis mutandis қолданылады.

_________________________________

⁵² Өтемақы бажының сомасы ретроспективті негізде өндіріп алынғанда, соңғы бағалау нәтижесінде бажды өндіріп алмау туралы шешім қабылданғаны туралы факт өкілетті органдардан қорытынды бажды өндіріп алуды тоқтату талабы дегенді білдірмейді.

22-БАП

Жариялы хабарлама және шығарылған ұйғарымдарды түсіндіру

22.1 Өкілетті органдар 11-бапқа сәйкес тексерудің басталуын растайтын жеткілікті дәлелдер бар екендігіне көзі жеткенде, осындай тексеру объектісі болып табылатын мүше немесе мүшелер, және тексеру органдарына белгілі басқа мүдделі тараптар ол туралы хабардар етіледі, ал тиісті хабарлама жарияланады.

22.2 Тексеруді бастау туралы жариялы хабарлама келесі туралы дұрыс ақпаратты құрайды, немесе жеке баяндама⁵³ түрінде қол жетімді етеді:

(i) экспорттаушы ел немесе елдер және тиісті тауардың атауы;

(ii) тексеру басталатын күн;

(iii) субсидиялау практикасының немесе тексерілетін практиканың сипаттамасы;

(iv) зиян келтіру туралы айып негізделетін факторлардың қысқаша мазмұндамасы;

(v) мүдделі мүшелер мен мүдделі тараптардың ұсыныстарын жіберуі тиіс мекенжай; және

(vi) мүдделі мүшелер мен мүдделі тараптар өз көзқарасын баяндай алатын мерзім.

22.3 Жариялы хабарламалар кез келген растайтын немесе теріске шығаратын, 18-бап бойынша міндеттеме қабылдауға қатысты кез келген шешім туралы, осындай міндеттеменің күшін жою туралы, қорытынды өтемақы бажының әрекетін тоқтату туралы алдын ала немесе соңғы ұйғарым шығару жөнінде жасалады. Әрбір осындай хабарлама тексеру органдары материалдық деп қарастыратын фактілер мен құқықтық нормалар негізінде жасалған қорытындылар мен тұжырымдамаларды жеткілікті егжей-тегжейлі нысанда көрсетеді, немесе жеке баяндама түрінде қол жетімді етіледі. Барлық мұндай хабарламалар мен баяндамалар тауарлары осындай ұйғарымдар мен міндеттемелердің тақырыбы болған мүшеге немесе мүшелерге, сондай-ақ осы іске қызығушылығы белгілі басқа мүдделі тараптарға жіберіледі.

22.4 Уақытша шара енгізу туралы жариялы хабарлама субсидияның және зиян келтірудің бор-жоғына қатысты алдын ала анықтамалардың жеткілікті егжей-тегжейлі түсініктемесін, дәйектер қабылданған немесе қабылдаудан бас тартылған барлық фактілер мен құқықтық нормаларға сілтемелер көрсетеді немесе жеке баяндама түрінде беріледі. Мұндай хабарлама немесе баяндама құпия ақпаратты қорғау туралы талапты тиісінше ескере отырып, мыналардан тұрады:

(i) жеткізушілердің атауы немесе бұл шын мәнінде жөн болмағанда тиісті жеткізуші-елдердің атауы;

(ii) кеден мақсаттары үшін жеткілікті тауардың сипаттамасы;

(iii) субсидияның белгіленген мөлшері мен субсидияның бар-жоғы туралы ұйғарым шығаруға әкелген негіздер;

(iv) 15-баппен қарастырылғандай зиянды анықтауға қатысты пікірлер;

(v) осы ұйғарымды шығаруға әкелген негізгі дәлелдер.

22.5 Қорытынды бажды енгізу немесе міндеттеме қабылдауды көздейтін жағымды ұйғарым шығарылған жағдайда тексерудің аяқталуы немесе тоқтатыла тұруы туралы жариялы хабарлама құпия ақпаратты қорғау туралы талапты тиісінше ескере отырып, қорытынды шараларды енгізу немесе міндеттеме қабылдауға әкелген фактілер және құқықтық нормалар мен негіздер туралы іске қатысы бар ақпаратты құрайды, немесе жеке баяндама түрінде беріледі. Атап айтқанда хабарлама немесе баяндама 4-тармақта сипатталған ақпараттан, мүдделі мүшелер немесе экспортерлер және импортерлер ұсынған тиісті дәйектер мен пайымдауларды қабылдау немесе бас тартудың негіздерінен тұрады.

22.6 18-бап бойынша міндеттемелерді қабылдауға байланысты тексеруді аяқтау немесе тоқтата тұру туралы жариялы хабарлама жеке баяндама түрінде міндеттемелердің құпия емес бөлігінен тұрады немесе басқаша түрде ұсынады.

22.7 Осы баптың ережелері mutatis mutandis 21-бапқа сәйкес жүзеге асырылатын қайта қарауды бастау мен аяқтауға, және бажды ретроактивті енгізу туралы 20-бап бойынша шешімдерге қолданылады.

________________________________

⁵³ Егер өкілетті органдар осы баптың ережелеріне сәйкес ақпарат пен түсініктемені жеке баяндамада берсе, осы баяндаманың жұртшылыққа қол жетімдігін қамтамасыз етеді.

23-БАП

Сотта қайта қарау

Ұлттық заңнамасында өтем шаралары туралы қағидалары бар әрбір мүше 21-бап мағынасында қорытынды ұйғарымдар және ұйғарымдарды қайта қарауға қатысты әкімшілік әрекеттерді тез қарастыруға inter alia арналған сот, төрелік немесе әкімшілік органдар немесе рәсімдердің болуын қамтамасыз етеді. Мұндай органдар немесе рәсімдер осы ұйғарым немесе қайта қарауға жауапты өкілетті органдардан тәуелсіз болып табылады, және әкімшілік талқылауға қатысқан, және осы әкімшілік әрекеттер тура және жеке қатысы бар барлық мүдделі тараптарға оларды қайта қарауға қол жетуді қамтамасыз етеді.

VI БӨЛІМ: ОРГАНДАР

24-БАП

Субсидиялар және өтем шаралары жөніндегі комитет және қосалқы органдар

24.1 Осымен әр мүшенің өкілдерінен тұратын Субсидиялар және өтем шаралары жөніндегі комитет құрылады. Комитет өз төрағасын сайлайды және жылына екі реттен сирек емес отырыстар өткізеді, не болмаса осы Келісімнің тиісті ережелерімен қарастырылғандай кез келген мүшенің өтініші бойынша отырыс өткізеді. Комитет осы Келісіммен немесе мүшелермен жүктелген міндеттерді орындайды, және мүшелерге Келісімнің қызметіне немесе оның мақсаттарын жүзеге асыруға көмектесуге қатысты кез келген мәселе бойынша консультация алу мүмкіндігін ұсынады. ДСҰ хатшылығы Комитет хатшылығының қызметтерін жүзеге асырады.

24.2 Комитет тиісті қосалқы органдарды құра алады.

24.3 Комитет субсидия және сауда қатынастары саласындағы бес тәуелсіз жоғары білікті мамандардан тұратын Сарапшылардың тұрақты тобын (СТТ) құрады. Сарапшыларды Комитет сайлайды, сонымен бірге олардың біреуі жыл сайын ауыстырылып отырады. Сұрау бойынша СТТ 4-баптың 5-тармағында қарастырылған аралық топқа көмек көрсете алады. Комитет кез келген субсидияның бар болуы, және сипатына қатысты консультативтік қорытындыны сұрай алады.

24.4 СТТ кез келген мүшеден консультация ала алады және енгізілуі көзделген немесе осы мүше қолданып жүрген кез келген субсидияның сипаты туралы консультативтік қорытынды бере алады. Мұндай консультативтік қорытындылар құпия болады, және 7-бапқа негізделген рәсімдерде пайдаланыла алмайды.

24.5 Өз қызметтерін орындай отыра Комитет, және кез келген қосалқы орган өздері орынды деп санайтын кез келген көзден ақпарат сұрата және консультация ала алады. Алайда Комитет немесе қосалқы орган кез келген мүшенің юрисдикциясындағы көзден ақпарат сұратар алдында тиісті мүшені ол туралы хабардар етеді.

VII БӨЛІМ: ХАБАРЛАМА ЖАСАУ ЖӘНЕ БАҚЫЛАУ

25-БАП

Хабарламалар

25.1 Мүшелер субсидиялар туралы хабарламалары 1994 ж. ГАТТ-тың XVI бабының 1-тармағының ережелеріне зардабын тигізбей, әр жылдың 30 маусымынан кешіктірілмей берілетінімен, және 2-6-тармақтардың ережелеріне сәйкес келетінімен келіседі.

25.2 Мүшелер 1-баптың 1-тармағында белгіленгендей 2-бапта ерекше деп ұғынылатын және олардың аумағында берілген немесе әрекет ететін кез келген субсидия туралы хабардар етеді.

25.3 Хабарламаның мазмұны басқа мүшелер сауда салдарын бағалай алатындай және хабарлама берілген субсидиялау бағдарламалары қалай әрекет ететінін түсінетіндей толық болуы тиіс. Осыған байланысты және субсидиялар бойынша сауалнаманың⁵⁴ мазмұны мен пішіні үшін зардабын тигізбей, мүшелер хабарламада келесі ақпараттың болуын қамтамасыз етеді:

(i) субсидия нысаны (яғни дотация, несие, салықтық жеңілдіктер және т.б.);

(ii) өнім бірлігіне есептелген субсидия, немесе ол мүмкін болмаған жағдайда осындай субсидияға қарастырылған қаржы бөлудің жалпы сомасы немесе жылдық сомасы (мүмкіндігінше, алдағы жылы өнім бірлігіне субсидияның орташа мөлшерін көрсете отырып);

(iii) саясаттың мақсаттары және/немесе субсидияның мақсаттары;

(iv) субсидияның әрекет ету мерзімі және/немесе онымен байланысты басқа мерзімдер;

(v) субсидияның саудаға әсерін бағалауға мүмкіндік беретін статистикалық деректер.

25.4 Егер 3-тармақтың белгілі бір тармақшалары бойынша хабарламада ақпарат болмаса, осының түсініктемесі хабарламаның өзінде ұсынылады.

25.5 Егер субсидиялар белгілі бір тауарлар немесе секторлар бойынша ұсынылса, хабарламада тауарлар мен секторлар бойынша бөлініп берілген ақпарат болуы тиіс.

25.6 Аумағында 1994 ж. ГАТТ-тың XVI бабының 1-тармақшасына және осы Келісімге сәйкес хабарлама жасауды талап ететін шаралар жоқ деп есептейтін мүшелер, ол туралы Хатшылықты жазбаша түрде хабардар етеді.

25.7 Мүшелер кез келген шара туралы хабарлама 1994 ж. ГАТТ және осы Келісім бойынша құқықтық мәртебесін, не осы Келісім бойынша салдарын, не шараның өзінің сипатын шешпейтінін мойындайды.

25.8 Кез келген мүше кез келген уақытта басқа мүше ұсынған немесе сақтаған кез келген субсидияның (оның ішінде IV бөлімде аталған кез келген субсидияның) сипаты мен мөлшері туралы ақпаратты, немесе шараның хабарлауды талап етпейтін ретінде қаралуының себебін түсіндіруді жазбаша түрде сұрай алады.

25.9 Мұндай сұрау алған мүшелер мүмкіндігінше тез уақытта және толыққанды түрде осынай ақпаратты береді, және сұрау бойынша сұратқан мүшеге қосымша ақпаратты беруге дайын болулары тиіс. Атап айтқанда, олар басқа мүшеге олардың осы Келісімнің шарттарына сәйкестігін бағалауға мүмкіндік беретін толық ақпарат береді. Мұндай ақпарат берілмеді деп есептеген кез келген мүше Комитеттің назарын осыған аудара алады.

25.10 Басқа мүшенің субсиядия сияқты әсер ете алатын кез келген шарасы туралы хабарлама 1994 ж. ГАТТ-тың XVI бабының 1-тармағының және осы Келісімнің ережелеріне сәйкес жіберілмеді деп есептеген кез келген мүше осы мүшенің назарын осыған аудара алады. Егер бұдан кейін болжамды субсидия туралы хабарлама бірден берілмесе, мұндай мүше Комитетті болжанып отырған субсидия туралы өзі хабардар ете алады.

25.11 Мүшелер Комитетке өтемақы баждарына байланысты барлық алдын ала немесе соңғы әрекеттер туралы баяндамаларын бірден ұсынады. Мұндай баяндамалар Хатшылықта басқа мүшелер тексеру үшін қол жетімді болуы тиіс. Мүшелер сондай-ақ жарты жылда бір рет алдыңғы алты айдағы өтемақы баждарына байланысты кез келген әрекеттер туралы баяндама ұсынады. Жартыжылдық баяндамалар келісілген стандартты нысанда ұсынылады.

25.12 Әрбір мүше Комитетті а) 11-бап бойынша тексеруді ашу және жүргізу өкілеттігіне қандай билік органдары ие екені туралы, және (b) осындай тексеруді ашу және жүргізудің ұлттық рәсімдері туралы хабардар етеді.

_______________________________

⁵⁴ Комитет BISD 9S/193-194-те берілген сауалнаманың мазмұны мен нысанын қайта қарау үшін Жұмыс Тобын құрады.

26-БАП

Бақылау

26.1 Комитет 1994 ж. ГАТТ-тың XVI бабының 1-тармағы және осы Келісімнің 25-бабының 1-тармағы негізінде ұсынылатын жаңа және толық хабарламаларды үш жылда бір рет жүргізілетін арнайы отырыстарда қарастырады. Аралық жылдарда ұсынылатын ағымдағы ақпараты бар хабарламалар (нақтылайтын хабарламалар) Комитеттің әрбір кезекті отырысында қарастырылады.

26.2 Комитет 25-баптың 11-тармағына сәйкес ұсынылатын баяндамаларды Комитеттің әрбір кезекті отырысында қарастырады.

VIII БӨЛІМ: ДАМУШЫ МҮШЕ-ЕЛДЕР

27-БАП

Дамушы мүше-елдерге арналған арнайы және сараланған режим

27.1 Мүшелер субсидия дамушы мүше-елдердің экономикалық даму бағдарламаларында маңызды рөл атқара алатынын мойындайды.

27.2 3-баптың 1(а)-тармағында көрсетілген тыйым мыналарға қолданылмайды:

(а) VII қосымшада көрсетілген дамушы мүше-елдерге;

(b) 4-тармақтың қағидалары орындалған жағдайда ДСҰ Келісімі күшіне енген сәттен бастап сегіз жыл бойы басқа дамушы мүше-елдерге.

27.3 3-баптың 1(b)-тармағында көрсетілген тыйым дамушы мүше-елдерге ДСҰ Келісімі күшіне енген күннен бастап 5 жыл ішінде қолданылмайды және неғұрлым аз дамыған мүше-елдерге қатысты сегіз жыл ішінде қолданылмайды.

27.4 2(b)-тармағында аталған кез келген дамушы мүше-ел сегіз жылдық кезеңде, мүмкіндігінше үдемелі түрде, өз экспорттық субсидияларын алып тастайды. Алайда дамушы мүше-ел өз экспорттық субсидияларының деңгейін арттырмайды⁵⁵ және мұндай экспорттық субсидияларды пайдалану оның даму қажеттіліктеріне сәйкес келмеген кезде, оларды осы тармақта көзделген уақыттан қысқарақ кезеңде жояды. Егер дамушы мүше-ел 8 жылдық кезең аяқталғаннан кейін осындай субсидияны қолдану қажет деп есептесе, осы кезең аяқталғанға кемінде бір жыл қалғанда Комитетпен консультацияны бастайды, ол осы дамушы мүше-елдің экономика, қаржы және даму салаларындағы қажеттіліктерін зерттегеннен кейін бұл кезеңді ұзартудың орындылығына қатысты шешім қабылдауы керек. Егер Комитет ұзарту орынды деп тапса, мүдделі дамушы мүше-ел жыл сайын Комитетпен субсидияны сақтау қажеттілігі анықтау жөнінде кеңеседі. Егер Комитет мұндай шешім қабылдамаса, онда дамушы мүше-ел соңғы берілген кезең аяқталған сәттен бастап екі жыл ішінде қалған экспорттық субсидияларды алып тастайды.

27.5 Қандай да бір тауарды экспорттау бойынша бәсекеге қабілеттілікке қол жеткізген дамушы мүше-ел екі жыл ішінде сол тауар/тауарлар бойынша экспорттық субсидияларды алып тастайды. Алайда VII қосымшада көрсетілген, бір немесе бірнеше тауарды экспорттау бойынша бәсекеге қабілеттілікке қол жеткізген дамушы мүше-ел сегіз жыл ішінде біртіндеп осы тауарларға экспорттық субсидияларды алып тастайды.

27.6 Қандай да бір тауарды экспорттау егер осы тауардың дамушы мүше-елден экспорты бірінен кейін бірі келетін екі күнтізбелік жылда осы тауардың әлемдік саудасының кемінде 3,25%-на жетсе, бәсекеге қабілетті деп есептеледі. Экспорттың бәсекеге қабілеттілігі былайша анықталады: не (а) экспорттық бәсекеге қабілеттілікке жеткен дамушы елдің хабарламасы негізінде, не болмаса (b) кез келген мүшенің өтініші бойынша Хатшылық жасаған есеп негізінде. Осы тармақтың мақсаттары үшін тауар Тауарлардың үйлестірілген сипаттау және кодтау жүйесінің бөлімдерінің атаулары бойынша анықталады. Комитет осы ереженің күшін ДСҰ Келісімі күшіне енгеннен кейін бес жылдан кейін қарастырады.

27.7 4-баптың ережелері экспорттық субсидиялар 2-5-тармақтардың ережелеріне сәйкес келген жағдайда дамушы мүше-елге қолданылмайды. Бұл жағдайда 7-баптың ережелері қолданылады.

27.8 Дамушы мүше-ел ұсынатын субсидия 6-баптың 1-тармағы мағынасында осы Келісімде белгіленгендей мүдделерге елеулі нұқсан келтіретін ретінде алдын ала қарастырылмайды. Осындай 9-тармақта белгіленген жағдайларда мүдделерге елеулі нұқсан келтірудің болуы 6-баптың 3-8-тармақтарының ережелеріне сәйкес оң дәлелдермен расталуы керек.

27.9 6-баптың 1-тармағында аталғандардан басқа, дамушы мүше-елде ұсынылған немесе сақталған шараларды қолдану үшін негіз беретін субсидияларға қатысты шаралар тек қана мұндай субсидия 1994 жылғы ГАТТ бойынша тарифтік шегінулерді немесе басқа міндеттемелерді жоятыны немесе қысқартатыны анықталмаған жағдайда, және осылайша ұқсас тауардың басқа мүше-елден субсидиялайтын дамушы мүше-ел нарығына импортты шеттетсе немесе қиындатса, немесе импорттаушы мүшенің отандық өнеркәсібіне зиян келтірілмесе ғана, 7-бап бойынша рұқсат етіле немесе қабылдана алмайды.

27.10 Дамушы мүше-елде шығатын тауарға қатысты кез келген өтемақы тексерулері тиісті өкілетті органдар мыналарды анықтаған сәттен бастап аяқталады:

(а) осы тауар бойынша берілген субсидиялардың жалпы деңгейі өнім бірлігіне есептелген құнның 2%-нан аспайтыны;

(b) егер дамушы мүше-елдерден импорт импорттың жалпы көлемінде жеке үлестері 4%-дан кемін, қосындысында импорттаушы мүшеге ұқсас тауардың импортының жалпы көлемінің 9%-нан аспаса субсидияланған импорт көлемі импорттаушы елге ұқсас тауардың жалпы импортының 4%-нан кемін құрайтыны,.

27.11 2(b)-тармағының мағынасы шеңберінде ДСҰ Келісімі күшіне енген күннен бастап сегіз жылдық кезең ақталғанға дейін экспорттық субсидияларын алып тастайтын дамушы мүше-елдер үшін және VII қосымшасында аталған дамып келе жатқан мүше-елдер үшін 10(а)-тармағында көрсетілген мән 2% емес, 3%-ды құрайды. Бұл ереже Комитетке экспорттық субсидияларды алып тастау туралы хабарлама берген күннен бастап және экспорттық субсидиялар хабарлама беруші ДСҰ-ның дамушы мүше-елі ұсынбағанға дейін қолданылады. Осы ереженің әрекет ету мерзімі ДСҰ Келісімі күшіне енген күннен бастап сегіз жылдан кейін аяқталады.

27.12 de minimis-ті анықтаған кезде 15-баптың 3-тармағына сәйкес 10 және 11-тармақтардың ережелері пайдаланылады.

27.13 ІІІ бөлімнің ережелері қарызды тура тізімнен шығаруға, үкіметтік кірістерден бас тартуды қоса алғанда кез-келген нысандағы әлеуметтік қажеттіліктерге шығыстарды өтеуге, сондай ақ, осы бағдарлама да, онымен қарастырылған субсидиялар да шектеулі уақыт кезеңінде берілетін жағдайда, Комитет олардың қолданылуы туралы хабардар болса және бағдарламаның қорытынды нәтижесі тиісті кәсіпорынды жекешелендіру болса, мұндай субсидиялар дамушы мүше-елдің жекешелендіру бағдарламасы аясында және тура соған байланысты берілетін жағдайда қарызды басқаша аударуды қосқан кезде берілетін субсидияларға қолданылмайды.

27.14 Мүдделі мүшенің өтініші бойынша Комитет осы практиканың оның даму қажеттіліктеріне сәйкестігін зерттеу мақсатында дамушы мүше-елдің нақты экспорттық субсидия практикасын қарастырады.

27.15 Мүдделі дамушы мүше-елдің өтініші бойынша Комитет 10 және 11-тармақтарының ережелеріне сәйкес осы дамушы мүше-елде қолданылатын дәрежеде зерттеу мақсатында нақты өтемақы шараларын қарастыруды жүзеге асырады.

________________________________

⁵⁵ ДСҰ Келісімі күшіне енген күніне экспорттық субсидиялар ұсынбайтын дамушы мүше-елдер үшін осы тармақ 1986ж. берілген экспорттық субсидиялар деңгейінен шығып қолданылады.

IX БӨЛІМ: АУЫСПАЛЫ уағдаластықтар

28-БАП
Қолданыстағы бағдарламалар

28.1 ДСҰ Келісіміне қол қойған күнге дейін кез-келген мүшенің аумағында басталған және осы Келісімнің ережелеріне сәйкес келмейтін субсидиялау бағдарламалары:

(а) олар туралы хабарламалар мұндай мүшеге қатысты ДСҰ Келісімі күшіне енген күннен бастап 90 күннен кеш емес Комитетке жіберіледі; және

(b) мұндай мүше үшін ДСҰ Келісімі күшіне енгеннен бастап үш жылдың ішінде осы Келісімнің ережелеріне сәйкес келтіріледі, және бұл уақытқа дейін олар II бөлім ережелерінің қолданылу аясына жатқызылады.

28.2 Ешқандай мүше мұндай бағдарламаның әрекет жасау өрісін кеңейтпейді және мұндай бағдарламаның ешқайсысы оның қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін жаңарып отырмайды.

29-БАП
Нарықтық экономикаға көшу

29.1 Жоспарлы-орталықтандырылған экономикадан еркін кәсіпкерлікті нарықтық экономикаға көшү үрдісіндегі мүшелер, мұндай көшу талап ететін бағдарламалар мен шараларды қолданыла алады.

29.2 3-баптың аясына жататын және олар туралы 3-тармаққа сәйкес хабарламалар берілген мұндай мүшелердің субсидиялау бағдарламалары тоқтатылады, немесеДСҰ Келісімі күшіне енген күнінен бастап жеті жылдық мерзім ішінде 3-бапқа сәйкес келтіріледі. Бұл жағдайда 4-бап қолданылмайды. Сонымен қатар, сол мерзім ішінде:

(а) 6-баптың 1(d)-тармағының аясына жатқызылатын субсидиялау бағдарламалары 7-бапқа сәйкес шара қолдануға негіз беретіндер ретінде қарастырылмайды;

(b) шара қолдануға негіз беретін басқа субсидияларға қатысты 27-баптың 9-тармағының ережелері қолданылады.

29.3 3-баптың аясына жататын субсидиялау бағдарламалары туралы ДСҰ Келісімінің күшіне енген күннен кейін мүмкіндігінше қысқа мерзім ішінде Комитетке хабарлама беріледі. Мұндай субсидиялар бойынша кейінгі хабарламалар ДСҰ Келісімі күшіне енген күннен бастап екі жылдың ішінде жасалады.

29.4 Ерекше жағдайларда Комитет 1-тармақта көрсетілген мүшелерге хабарламалар жолданған бағдарламалар мен шаралардан, сонымен қатар олардың мерзімдерінен нарықтық экономикаға көшу үрдісінің мақсатында ондай шегінулер қажет деп саналатын жағдайда, шегінуге рұқсат бере алады.

Х БӨЛІМ: ДАУЛАРДЫ ШЕШУ

30-бап

Дауларды шешу туралы Уағдаластықтың шеңберінде дамытылған және қолданылатын 1994 ж. ГАТТ-тың XXII және XXIII баптарының ережелері, осы Келісімнің шеңберінде арнайы алдын-ала айтылған жағдайларды қоспағанда, консультациялар мен дауларды шешу үшін қолданылады.

XI БӨЛІМ: ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

31-БАП
Уақытша қолдану

6-баптың 1-тармағының ережелері және 8 бен 9-баптардың ережелері ДСҰ Келісімі күшіне енген күннен бастап 5-жылдық мерзім ішінде қолданылады. Бұл мерзімнің аяқталуына 180 күн қалған мерзімнен кешіктірмей, Комитет осы ережелердің күшін оның осы немесе өзгертілген күйінде кейінгі мерзімге ұзарту қажеттілігін анықтау мақсатында қарастырады.

32-БАП
Басқа қорытынды ережелер

32.1 Осы Келісімде⁵⁶ түсіндірілгендей, 1994 ж. ГАТТ ережелеріне сәйкес келетін әрекеттерден басқа, басқа мүшенің субсидиларына қарсы ешқандай нақты әрекеттер қолданыла алмайды.

32.2 Басқа мүшелердің келісімінсіз осы Келісімдегі кез-келген ережеге қатысты ескертулер жасала алмайды.

32.3 4-тармақтың сақталу жағдайында, осы Келісім ережелері бұл мүшеге қатысты ДСҰ Келісімі күшіне енген күні немесе одан кейінгі күнге берілген өтініштер бойынша басталған, қолданыстағы шараларды тексеру мен қайта қарауға,қатысты қолданылады.

32.4 21-баптың 3-тармағының мақсаттары үшін қолданыстағы өтемақы шаралары осы мүше үшін ДСҰ Келісімі күшіне енген күнінен кешіктірмей, сол күнге қолданылатын кез-келген мүшенің ұлттық заңнамасы аталған тармақпен көзделген осындай ескертуді қамтитын жағдайларды қоспағанда, енгізілген болып есептеледі.

32.5 Әр мүше оған қатысты ДСҰ Келісімі күшіне енген күннен кешіктірмей олар өзіне қатысты қолданылатын дәрежеде, өз заңдарының, нормативтік актілері мен әкімшілік рәсімдердің осы Келісімнің ережелеріне сәйкес келуін қамтамасыз ету үшін жалпы немесе жеке сипаттағы барлық қажетті шараларды, қолданады.

32.6 Әр мүше осы Келісімге қатысы бар, өзінің заңдары мен кормативтік актілеріндегі өзгерістер мен оларды қолданудағы өзгерістер туралы Комитетке хабарлайды.

32.7 Комитет жыл сайын осы Келісімнің мақсаттарын ескере отырып, оның орындалуы мен күшін қарастырады. Комитет жыл сайын есепті кезең ішіндегі өзгерістер жайында Тауарлармен сауда жөніндегі Кеңесті хабардар етеді.

32.8 Осы Келісімдегі Қосымшалар оның ажырамас бөлігін құрайды.

__________________________

⁵⁶ Осы тармақ 1994 ж. ГАТТ-тың басқа тиісті ережелерінің негізінде қолданылатын орынды шараларға бөгет болуды мақсат етіп қоймайды.

I ҚОСЫМША

ЭКСПОРТТЫҚ СУБСИДИЯЛАРДЫҢ иллюстрациялық тізбесі

(а) Үкіметтердің экспорт нәтижелерімен шартталған фирмалар немесе өндіріске тікелей субсидияларды беруі.

(b) Валютаны ұстап қалуға жол беретін бағдарламалар, немесе экспорт кезінде сыйақыны төлеуді қарастыратын кез-келген ұқсас практика.

(с) Ішкі нарықтағы тасымалдаумен салыстырғанда қарағанда біршама жеңілдетілген шарттарда үкіметтер белгілейтін немесе өндіріп алатын экспорттық тиеп-жөнелтуге арналған ішкі көліктік және фрахт тарифтері.

(d) Әлем нарығында олардың экспортерлары үшін қолжетімді⁵⁷ коммерциялық шарттарға қарағанда одан да қолайлы шарттар болған жағдайда, тауарларды ішкі тұтыну үшін ұқсас немесе тікелей бәсекелес тауарлар мен қызметтерді берудің шарттарына қарағанда анағұрлым қолайлы шарттармен экспорттық тауарларды өндіру мақсатында үкіметтермен немесе олардың ұйымдарымен үкіметтік бағдарламалар арқылы импортталған немесе отандық тауарлар немесе қызметтерді беруі.

(е) экспортқа байланысты өндірістік немесе сауда кәсіпорындары⁵⁸ төлейтін немесе төлеуге тиіс тікелей салықтарды⁵⁹, немесе әлеуметтік сақтандыруға кететін аударымдарды төлеуден толықтай немесе жартылай босату, азайту немесе мерзімін кейінге шегеру.

(f) Тікелей салық салу базасын есептеген кезде қолданылатын, ішкі тұтыну үшін өндіріске қатысты ұсынылған алымдардан асатын, экспортпен немесе экспорт нәтижелерісмен тікелей немесе жанама байланысқан арнайы алымдар.

(g) Ішкі тұтыну үшін сату кезінде ұқсас тауарларды өндіру мен таратудан алынатын салықтарға қарағанда, экспортқа шығатын тауарларды өндіру мен таратудан алынатын жанама салықтарды төлеуден босату немесе азайту.

(h) Экспорттық тауарларды өндіруде қолданылатын тауарлар мен қызметтерге салынатын алғашқы кезеңнің кумулятивті жанама салықтарын ішкі тұтыну үшін сатылатын ұқсас тауарларды өндіруде қолданылған тауарлар мен қызметтерге салынатын ұқсас алғашқы кезеңнің кумулятивті жанама салықтарын төлеуден босату, азайту немесе кейінге шегеруге қарағанда жоғары деңгейде төлеуден босату, азайту немесе кейінге шегеру; бірақ Экспорттық тауарларды өндіруде қолданылатын тауарлар мен қызметтерге салынатын алғашқы кезеңнің кумулятивті жанама салықтарын төлеуден босату, азайту немесе кейінге шегеру егер алғашқы кезеңнің кумулятивті жанама салықтары экспорттық тауарларды (қалдықтарға салынатын қалыпты жеңілдіктері бар) өндіру барысында қолданылған материалдардан алынатын болса⁶⁰, ішкі тұтыну үшін сатылатын ұқсас тауарларды өндіруде қолданылған тауарлар мен қызметтерге салынатын ұқсас алғашқы кезеңнің кумулятивті жанама салықтарын төлеуден босату, азайту немесе кейінге шегеру қолданылмаған жағдайда да болатын шартпен. Осы бапты түсіндіру II Қосымшада берілген өндірістік процессте материалдарды тұтыну тәртібі бойынша нұсқаулыққа сәйкес жүзеге асырылады.

(i) Экспорттық (қалдықтарға салынатын қалыпты жеңілдіктері бар) өнімді өндіруге кеткен импорттық шикізат пен материалдарынан алынатын импорттық алымдардың үстінен алынатын алымдардың азаюы немесе қайтарылуы; бірақ импорт пен тиісті экспорт операциялары екі жылдан аспайтын қисынды уақыт мерзімінің ішінде қолданылса, нақты жағдайларда кәсіпорын импорттық шикізат пен материалдар сияқты ұқсас мөлшерде, ұқсас сапа мен қасиеттері бар отандық шикізат пен материалдарды алмастырушы ретінде қолдануы мүмкін. Осы бапты түсіндіру өндірістік процесте материалдарды тұтыну тәртібі бойынша нұсқаулыққа (II Қосымша) және экспорттық субсидиялар сияқты айырбастау кезінде импорттық алымдарды қайтару жүйесіне қатысты ұйғарым беру тәртібі бойынша нұсқаулыққа (III Қосымша) сәйкес жүзеге асырылады.

(j) Үкіметтердің (немесе үкіметтер бақылайтын арнайы институттардың) экспорттық кредиттерді кепілдендіру немесе сақтандыру бағдарламаларын, экспорттық тауардың бағасын көтеруден сақтандыру немесе кепілдендіру бағдарламаларын, немесе бұл бағдарламалар бойынша ұзақ мерзімді операциялық шығындар мен зияндарды төлеу үшін жеткіліксіз сыйақы ставкаларын қолданып валюталық тәуекелден сақтандыру немесе кепілдендіру бағдарламаларын беруі.

(k) Үкіметтердің (немесе үкіметтер бақылайтын және/немесе үкіметтін қарамағында істейтін арнайы институттардың) пайдаланылған қаражат үшін олар шындығында төлеуге тиіс (немесе халықаралық капитал нарығына жүгінген кезде ұқсас төлеу мерзімі мен басқа несиелік шарттары, және экспорттық несиеге ұқсас валютада төлеулері тиіс болатын болса) төлемдерден төмен экспорттық кредиттерді беруі, немесе экспорттық кредиттер берілетін шарттар саласындағы материалдық артықшылықтарды қамтамасыз ету үшін қолданылаын деңгейде несие алуға байланысты экспорттаушылар немесе қаржы мекемелерінің көтерген шығыстарын толықтай немесе жартылай өтеуі. Алайда, мүше осы Келісімнің (немесе көрсетілген мүшелермен мақұлданған кейінгі уағдаластықтың) кем дегенде 12 құрылтайшы мүшесі 1979 жылғы 1 қаңтарынан бастап тараптары болып табылатын ресми экспорттық несиелеу бойынша халықаралық уағдаластықтың тарабы болып табылса, немесе мүше тиісті уағдаластықтың пайыздық ставкалары туралы ережелерін іс жүзінде қолданса, осы ережелерге сәйкес келетін экспорттық несиелеу тәжірибесі, осы Келісіммен тиым салынған экспорттық субсидия ретінде қарастырылмайтыны келісілді.

(l) 1994 ж. ГАТТ-тың XVI бабы мағынасында экспорттық субсидия болып саналатын, мемлекет есебінен кез-келген басқа шығыстар.

___________________________

⁵⁷ "Қолжетімді коммерциялық шарттар" термині отандық немесе импорттық тауарлардың арасында таңдау шектелмейтіні, және тек коммерциялық түсініктермен анықталатынын білдіреді.

⁵⁸ Мүшелер, мысалы, төленуі тиіс пайыздар алынатын жерде шегерім экспорттық субсидияға теңелуі міндетті емес екенін мойындайды. Мүшелер, солардың бақылауында немесе бір бақылаудың астында болатын экспорттаушы-кәсіпорын мен шетелдік сатып алушылар арасындағы мәмілелер бойынша тауарлардың бағасы ретінде, салық мақсатында тәуелсіз кәсіпорындар арасында белгіленген бағаны пайдаланған жөн деген қағидатты растайды. Кез келген мүше басқа мүшенің назарын осы қағидатқа қайшы келетін, және экспорттық мәмілелердегі тікелей салықтардың айтарлықтай үнемделуіне әкелетін әкімшіліктік және басқа тәжірибеге аударуы мүмкін. Мұндай жағдайда мүшелер әдетте, алдыңғы сөйлемнен шығатын консультацияларға құқықты қоса алғанда, 1994 ж. ГАТТ бойынша мүшелердің құқықтары мен міндеттемелеріне нұқсан келтірместен, қолданыстағы қосарланған салық салу туралы келісімдердің немесе өзге айырықша халықаралық тетіктердің мүмкіндіктерін пайдалана отырып, , келіспеушіліктерді шешуге ұмтылады. (е) тармағы кез келген мүшемен, оның кәсіпорындарымен немесе басқа мүшенің кәсіпорындарымен алынған шетелдік кіріс көзіне қосарланған салық салынуына жол бермеу мақсатында шара енгізуді шектеуге арналмаған.

⁵⁹ Осы Келісімнің мақсаттарында "тікелей салықтар" жалақы, кіріс, пайыздар, ренттік түсімдер, роялти мен басқа кіріс нысандарына, сонымен қатар жылжымайтын мүлік үшін салынатын салықтарды білдіреді. "Импорт алымдары" термині кедендік баж салығын, импорттан алынатын осы нұсқауда көрсетілмеген басқа алымдар мен салықтарды білдіреді. "Жанама салықтар" термині тікелей салықтар мен импорттық алымдарды қоспағанда, сатуға салынатын салық, акциздер, айналымнан алынатын және қосылған құн салықтары, франшизалар, пошталық алым, меншікке беру, тауарлық қор мен құрал-жабдыққа салынатын салық, шекара алымдары мен басқа да салықтарды білдіреді. "Алғашқы кезең" салықтары деген тауарды өндіру кезінде тікелей немесе жанама қолданылатын тауарлар мен қызметтерден алынатын салықтарды білдіреді. "Кумулятивті" жанама салықтар деген өндірістің бір кезеңінде салық салынатын тауарлар мен қызметтер, өндірістің кейінгі сатыларында қолданылатын, кейін несиелеу механизмі жоқ кезде алынатын көпсатылы салықтарды білдіреді. Салықтардың "азаюы" салықтың қайтарылуы немесе одан алынған жеңілдікті білдіреді. "Азаю немесе қайтару" импорт алымдарын төлеуден толық немесе жартылай босату немесе кейінге шегеруді қамтиды.

⁶⁰ (h) тармағы қосылма құн салығы жүйесіне және кедедік салық алымдарына қолданылмайды; қосылма құн салығының шамадан тыс азаюы тек қана (g) тармағымен реттеледі.

II ҚОСЫМША

ӨНДІРІСТІК ПРОЦЕСТЕ МАТЕРИАЛДАРДЫ ТҰТЫНУ ТӘРТІБІ БОЙЫНША НҰСҚАУЛЫҚ⁶¹

I

1. Жанама салықтардан жеңілдіктер (қайтарымдар) жүйесі экспорттық тауарды (қалдықтарға қалыпты жеңілдіктермен) өндіру процесінде тұтынылатын материалдардан алынатын, алдын ала сатыдағы кумулятивті жанама салықтардан босатуды, азайтуды немесе кейінге қалдыруды рұқсат етуі мүмкін. Қайтарым жүйелері осыған ұқсас түрде экспорттық тауарды өндіру процесінде тұтынылатын материалдардан алынатын импорт алымдарын азайтуға немесе қайтаруға рұқсат етуі мүмкін (қалдықтарға қарапайым жеңілдіктермен).

2. Осы Келісімнің І Қосымшасында экспорттық субсидиялардың иллюстративті тізбесі (h) және (i) тармақтарында "экспорттық тауар өндірісінде тұтынылатын материалдар" терминіне сілтеме жасайды. (h) тармағына сәйкес жанама салықтардан жеңілдіктер жүйесі "экспорттық тауар өндірісінде тұтынылған материалдардан" нақты алынатын осындай салық сомасынан үстеме алдын ала сатыдағы кумулятивті жанама салықтардан босатуға, азайтуға немесе төлемді кейінге шегеруге әкеп соғатын экспорттық субсидияны білдіруі мүмкін. (i) тармақшасына сәйкес, қайтарым жүйесі экспорттық тауар өндірісінде тұтынылған материалдардан алынатын алымдардан үстеме импорттық алымдарды азайтуға немесе қайтаруға әкеп соғатын экспорттық субсидияны білдіруі мүмкін. Екі тармақ қалдықтарға қалыпты жеңілдіктер экспорттық тауар өндірісінде материалдарды тұтынуға қатысты қорытындыларда ескерілуі тиіс екендігін көздейді. (i) тармағы сондай-ақ қажет болғанда, алмастыруды көздейді.

II

Осы Келісімге сәйкес өтемдік тексерудің бөлігі ретінде экспорттық тауар өндірісінде материалдарды тұтыну туралы мәселені қарастыру кезінде тексеру органдары келесілерге сүйенуі тиіс:

1. Егер жанама салықтардан жеңілдіктер жүйесі немесе қайтарым жүйесі экспорттық тауар өндірісінде тұтынылған материалдарға жанама салықтарға немесе импорттық алымдарға шамадан тыс жеңілдіктерге немесе шамадан тыс қайтарымға орай субсидияға айналғаны болжанса, тексеру органдары алдымен экспорттаушы мүше-елдің үкіметі шынымен де экспорттық тауар өндірісінде қандай материалдар және қандай көлемде тұтынылатындығын тексеруге мүмкіндік беретін жүйесі немесе рәсімі бар болуын және оны қолдануын анықтауы тиіс. Егер мұндай жүйе немесе рәсім қолданылатындығы анықталса, онда тексеру органдары оның осы мақсат үшін орынды, тиімді болып табылатындығын және экспорт еліндегі жалпыға ортақ коммерциялық практикаға негізделгенін анықтау үшін мұндай жүйені немесе рәсімді зерттейді. Тексеру органдары 12 баптың 6 тармағына сәйкес ақпаратты тексеру және осы жүйенің немесе рәсімнің тиімді қолданылуын растау мақсатында белгілі бір практикалық тестілер жүргізуді қажет деп есептеуі мүмкін.

2. Егер мұндай жүйе немесе рәсім жоқ болса, егер ол орынды болмаса, немесе енгізілген болып орынды деп танылса, бірақ оның қолданылмайтындығы немесе тиімсіз қолданылатындығы анықталса, экспорттаушы мүше шамадан тыс төлемдердің жүзеге асырылатындығын анықтау мақсатында материалдардың нақты шығындары негізінде зерттеуді жалғастыру тиіс. Егер тексеру органдары оны қажет деп тапса, әрі қарай зерттеу 1 тармаққа сәйкес жүргізілуі тиіс.

3. Тексеру органдары мұндай материалдар өндірістік процесте пайдаланылса және экспорттық тауарда бар болса, материалдарды нақты енгізілген ретінде қарастыруы тиіс. Мүшелер материалдардың өндірістік процеске келіп түскен күйінде түпкілікті тауарда қатысу міндетті емес екенін атап көрсетеді.

4. Экспорттық тауар өндірісінде тұтынылған материалдардың нақты шығындарының сомасын анықтау кезінде "қалдықтарға қалыпты жеңілдікті" назарға алу және осындай қалдықтарды экспорттық тауарды өндіру процесінде тұтынылған қалдық ретінде қарастыру керек. "Қалдықтар" термині осы материалдардың экспорттық тауар өндірісінде жеке қызмет орындамайтын, экспорттық тауар өндірісі процесінде тұтынылмайтын (соның ішінде тиімсіздігі себебінен) және қалпына келтірілмейтін, пайдаға асырылмайтын немесе өндірушінің өзі сатпайтын бөлігіне қатысты болады.

5. Қалдықтар жеңілдігінің "қалыпты" екендігін анықтау кезінде, тексеру органдары өндірістік процесті, экспорт еліндегі орташа өнеркәсіп тәжірибесін және басқа да тиісті техникалық факторларды ескерулері тиіс. Тексеру органдары экспорттаушы мүшенің өкілетті органдарының сома салықтардың немесе баж салығының жеңілдіктеріне немесе қайтарымына енгізілген жағдайларда, қалдықтар құнын дұрыс есептеуі туралы мәселе маңызды мәселе болып табылатындығын ескеруі тиіс.

__________________________

⁶¹ Өндірістік процесте тұтынылатын материалдар соңғы өнімге нақты кіретін материалдар, өндірістік процесте пайдаланылатын энергия, отын және мұнай, сондай-ақ экспорттық тауарды жасау мақсатында оларды пайдалану процесінде тұтынылатын катализаторлар болып табылады.

III ҚОСЫМША

ЭКПОРТТЫҚ СУБСИДИЯ РЕТІНДЕ ИМПОРТТЫҚ АЛЫМДАРДЫ ҚАЙТАРУ ЖҮЙЕСІН ЖІКТЕУГЕ АРНАЛҒАН НҰСҚАУЛЫҚ

I

Импорттық алымдарды қайтару жүйесі басқа тауарды өндіру процесінде тұтынылған материалдарға және осы тауардың экспорты құрамында алмастырылған импорттық материалдар сияқты сапасы және сипаттамалары бар отандық тауарлар болған кезде, импорттық алымдардың орнын толтыруға немесе қайтаруға жол беруі мүмкін. I Қосымшадағы Экспорттық субсидиялардың иллюстративті тізбесінің (i) тармағына сәйкес, алмастыру кезінде импорттық алымдарды қайтару жүйелері қайтару сұратылған импортталған материалдардан бастапқыда алынған импорттық алымдарды шамадан тыс қайтаруға әкеп соғатын экспорттық субсидияны білдіруі мүмкін.

II

Осы Келісімге сәйкес өтемдік тексеру барысында импорттық алымдарды қайтару жүйесін қарастыру кезінде тексеру органдары келесілерді негізге алуы тиіс:

1. Иллюстративті тізбенің (i) тармағы экспортқа арналған тауар өндірісіндегі импорттық материалдарды мұндай материалдар саны бойынша тең, ал сапасы мен сипаттамалары алмастырылатын импорттық материалдар сияқты болатын жағдайда отандық тауарлар алмастыру мүмкін екендігін көрсетеді. Бақылау жүйесінің немесе рәсімінің болуы маңызды фактор болып табылады, өйткені бұл экспорттаушы мүшенің үкіметіне импорттық алымды қайтару сұратылған материалдардың саны осыған ұқсас экспортталған тауарлардың санынан қандай да болмасын нысанда аспайтындығын, және импорттық алымдарды қайтару бастапқыда осы импорттық материалдардан алынған алым сомасынан аспайтындығына кепілдік беруіне және дәлелдеуіне мүмкіндік береді.

2. Егер алмастыру кезінде импорттық алымдарды қайтару жүйесі субсидияны білдіретініне күмән туған кезде, тексеру органдары алдымен экспорттаушы мүшеде бақылау жүйесі немесе рәсімі бар екенін және қолданылатынын анықтауы тиіс. Егер мұндай жүйе немесе рәсім қолданылатындығы анықталса, онда тексеру органдары осы бақылау рәсімдерінің алға қойлыған мақсаттары тұрғысынан орынды, тиімді болып табылатындығына және экспорт еліндегі жалпыға ортақ сауда практикасына негізделетіндігіне көз жеткізуі үшін зерттеуі тиіс. Рәсімдер осындай өлшемдерге жауап береді және тиімді қолданылатындығы анықталғанның деңгейіне орай, бұл ешқандай субсидияның жоқтығын білдіруі тиіс. Тексеру органдары 12 баптың 6 тармағына сәйкес ақпаратты тексеру немесе бақылау рәсімдерінің тиімді қолданылуына көз жеткізу үшін белгілі бір практикалық тестілер жүргізуді қажет деп тануы мүмкін.

3. Егер бақылау рәсімдері болмаған жағдайда, егер олар орынды болмаса немесе егер осындай рәсімдер бар болса және орынды деп саналса, бірақ шындығында олардың қолданылмайтындығы немесе тиімсіз қолданылатындығы анықталса, субсидия орын алуы мүмкін. Бұл жағдайларда экспорттаушы мүшенің шамадан тыс төлемдердің болуын анықтау мақсатыда тиісті нақты мәмілеге негізделген зерттеуді жалғастыруы керек. Егер тексеру органдары мұны қажетті деп таныса, әрі қарай қарастыру 2 тармаққа сәйкес жүргізіледі.

4. Алмастыру кезінде импорттық алымдарды қайтару туралы ереженің болуы субсидияның қолданылуын растау ретінде қарастырмау керек, оған сәйкес экспорттаушыларға алымдарды қайтару сұранатын нақты импорттық жеткізілімдерді таңдауға рұқсат етіледі.

5. Үкіметтер импорттық алымдарды қайтару жүйелеріне сәйкес орны толтырылатын ақша қаражатына пайыздар төлеген жағдайларда (i) тармағының мағынасында импорттық алымдарды қайтару шамадан тыс болып есептелетін еді; бұл ретте нақты төленген немесе төлеуге тиесілі пайыздардың сомасы шамадан тыс болып есептелінеді.

IV ҚОСЫМША

ЖАЛПЫ СУБСИДИЯЛАУ ҚҰНЫН ЕСЕПТЕУ
(6)⁶² БАПТЫҢ 1(А) ТАРМАҒЫ

1. 6 баптың 1(а) тармағының мақсаттары үшін субсидия мөлшерін кез келген есептеу субсидиялауды жүзеге асыратын үкімет шығыстары негізінде жүргізіледі.

2. 3-5 тармақтарда көзделгендерді қоспағанда, субсидиялаудың жалпы деңгейі тауар құнының 5% артық болуын анықтау кезінде, тиісті тауардың құны субсидия берілген кезеңнің алдындағы сауда туралы деректер бар соңғы 12 айдағы субсидия алушы⁶³ кәсіпорын саудасының жалпы құны ретінде есептеледі⁶⁴.

3. Егер субсидия осы тауардың өндірісімен немесе саудасымен байланысты болса, тауардың құны алушы кәсіпорынның субсидия ұсынылған кезеңге дейін сауда туралы деректер бар соңғы 12 айдағы осы тауарды жалпы сату құны ретінде есептелінеді.

4. Егер алушы кәсіпорын бастапқы қалыптасу кезеңінде болса, онда егер субсидиялаудың жалпы деңгейі жалпы капитал салымы сомасының 15% асатын болса, мүдделеріне елеулі нұқсан келтірілді деп есептеледі. Осы тармақтың мақсаттары үшін бастапқы қалыптасу кезеңі өндірістің бірінші жыл шеңберінен шықпауы тиіс⁶⁵.

5. Егер алушы кәсіпорын экономикасы инфляциялық елде орналасқан болса, тауардың құны алушы кәсіпорынның субсидия берілуі тиіс айдың алдындағы 12 айдағы инфляция қарқыны ескеріліп түзетілген, алдыңғы күнтізбелік жылдағы жалпы сауда сомасы ретінде (егер субсидия байланысты болып табылса, тиісті тауардың саудасы ретінде) есептелінеді.

6. Осы жылы жалпы субсидиялау деңгейін анықтау кезінде мүшенің аумағында түрлі бағдарламалар және түрлі билік органдары ұсынған субсидиялар жинақталады.

7. ДСҰ Келісімі күшіне енгізілгенге дейін ұсынылған, пайдасы болашақ өндіріске жатқызылған субсидиялар жалпы субсидия деңгейіне қосылады.

8. Осы Келісімнің ережелеріне сәйкес шаралар қабылдауға негіз бермейтін субсидиялар 6 баптың 1(а) тармағының мақсаттары үшін субсидия сомасын есептеуге кірмейді.

_______________________

⁶² Қажеттілігіне қарай мүшелер осы Қосымшада айтылмаған немесе 6 баптың 1(а) тармағының мақсаттары үшін нақтылауды талап ететін мәселелер бойынша келісім жасауы керек.

⁶³ Алушы кәсіпорын – бұл субсидиялаушы мүшенің аумағында орналасқан кәсіпорын.

⁶⁴ Салық сипатындағы субсидия жағдайында тауардың құны алушы кәсіпорынның осындай салық субсидиясы ұсынылған қаржы жылындағы жалпы саудасының құны ретінде есептеледі.

⁶⁵ Бастапқы қалыптасту кезеңіне осы тауарды әзірлеу немесе субсидияны пайдаланатын тауарлар өндірісі үшін қуат жасау бойынша қаржылық міндтеттемелер қабылданған, бірақ өндіріс әлі басталмаған жағдайлар кіреді.

V ҚОСЫМША

МҮДДЕЛЕРГЕ ЕЛЕУЛІ НҰҚСАН КЕЛТІРУГЕ ҚАТЫСТЫ
АҚПАРАТ АЛУ РӘСІМДЕРІ

1. Әрбір мүше 7 баптың 4-6 тармақтарында көзделген рәсім негізінде аралық топ зерттейтін дәлелдемелерді жинақтауда ынтымақтастықпен қатысады. 7 баптың 4 тармағының ережелеріне сүйенгеннен кейін бірден дау тарабы мен кез келген үшінші мүдделі мүше-ел ДШО-ға олардың аумағында осы ережені орындауға жауапты ұйым туралы, сондай-ақ ақпарат ұсыну жөніндегі сұрауларды орындау үшін қарастырылған рәсімдер туралы хабарлайды.

2. 7 баптың 4 тармағына сәйкес дау ДШО-ға берілген жағдайда, ДШО сұрау алғаннан кейін субсидиялаушы мүшенің үкіметінен субсидиялаудың қолданылуын және мөлшерін, субсидия пайдаланатын кәсіпорын саудасының жалпы құнын анықтауға қажетті ақпаратты, сондай-ақ субсидияланған тауарлар туғызған қолайсыз салдарды талдауға қажетті ақпарат алу үшін рәсімді бастайды⁶⁶. Қажет болған жағдайда бұл рәсімге ақпарат алу мақсатында, сондай-ақ VII⁶⁷ бөлімде көзделген хабарландыру рәсімдерінің арқасында дау тараптарында бар ақпаратты нақтылау үшін субсидиялаушы мүшенің және арыз берген мүшенің үкіметіне сұрақтар жіберу кіруі мүмкін.

3. Үшінші елдердің нарығына ықпал ету жағдайларында, дау тарабы ақпарат жинауға құқылы, оның ішінде арыз берген мүшеден немесе субсидиялаушы мүшеден басқаша түрде алу мүмкін емес, қолайсыз салдарын талдауға қажетті сұрақтарды үшінші мүше елге жібере алады. Бұл талапты үшінші мүше-елге шамадан тыс қиындық туғызбайтын етіп орындау керек. Атап айтқанда, мұндай мүшеден арнайы осы мақсатта нарыққа немесе бағаларға талдау жүргізу талап етілмейді. Оның иелігінде бар немесе осы мүше оңай алуы мүмкін ақпарат ұсынылуы тиіс (мысалы, статистикалық қызмет дайындап қойған, бірақ әлі жарияланбаған соңғы статистика; кеденнің импорттың құны және осы тауарлардың жарияланған құны туралы деректері және т.с.с). Алайда, егер дау тараптарының бірі өз есебінен нарықты зерттеуді бастаған болса, мұндай зерттеуді жүзеге асыратын тұлғаның немесе кәсіпорынның міндетін үшінші мүше-елдің билігі жеңілдетуі тиіс, және осындай тұлғаға немесе кәсіпорынға әдетте үкімет құпия ретінде қарастырмайтын барлық ақпаратқа қол жеткізе алады.

4. ДШО ақпарат жинақтау процесін жеңілдетуге уәкілетті өкілді тағайындайды. Осы өкілдің бірден-бір мақсаты дау нысанын көпжақты деңгейде әрі қарай жылдам қарастыруды жеңілдетуге қажетті ақпараттың үнемі жаңартылып отыруын қамтамасыз ету болып табылады. Атап айтқанда, өкіл қажетті ақпаратты сұратудың ең тиімді тәсілдерін ұсынуға, сондай-ақ тараптардың ынтымақтасуына ықпал етуге құқылы.

5. 2-4 тармақтарда сипатталған ақпаратты жинақтау процесі 7 баптың 4 тармағына сәйкес ДШО-ға дау тапсырылған күннен бастап 60 күн ішінде аяқталады. Осы процесс барысында алынған ақпарат Х бөлімнің ережелеріне сәйкес ДШО құрған аралық топқа ұсынылады. Бұл ақпаратқа, inter alia, осы субсидияның мөлшеріне қатысты деректерді (және орынды болған жағдайда, субсидия алатын кәсіпорындардың жалпы сауда құнын), субсидияланған тауардың бағасын, субсидияланбаған тауардың бағасын, осы нарықтағы басқа жеткізушелердің бағаларын, осы нарықтағы субсидияланған тауар ұсынысындағы өзгерістерді және нарықтық үлестегі өзгерістерді қосу керек. Сонымен қатар, оған теріске шығаратын дәлелдерді, сондай-ақ аралық топ қорытынды дайындау процесінде орынды деп таныған қосымша ақпаратты қосу керек.

6. Егер субсидиялаушы мүше және/немесе үшінші мүше-ел ақпаратты жинау процесінде ынтымақтастықпен қатыспаса, онда арыз берген мүше иелігіндегі дәлелдерге негізделген, мүдделеріне елеулі нұқсан келтірудің болуына өз негіздемелерін, сондай-ақ субсидиялаушы мүше және/немесе үшінші мүше елдің тарабынан ынтымақтастық жасаудан бас тартуына жататын фактілер мен жағдайларды ұсынады. Егер ақпарат субсидиялаушы мүшенің және/немесе үшінші мүше-елдің тарабынан ынтымақтасудан бас тартуға байланысты алынбаған болса, онда аралық топ қажеттілігіне орай қолдағы бар ақпаратқа сүйене отырып, құжатты жасауды аяқтауға құқылы.

7. Аралық топ ұйғарым шығару кезінде ақпарат жинақтау процесіне тартылған кез келген тараптың ынтымақтасудан бас тару фактілерінен қолайсыз қорытындылар жасауы керек.

8. Қолдағы бар ақпаратты немесе қолайсыз қорытындыларды пайдалану туралы шешім қабылдай отырып, аралық топ 4 тармаққа сәйкес тағайындалған ДШО өкілінің ақпарат туралы кез келген сұратудың негізділігіне, сондай-ақ тараптардың осы сұратуды ынтықмақтастықта және уақтылы қанағаттандыруға күш салуына қатысты пікірін ескереді.

9. Ақпарат жинақтау процесінде ештеңе аралық топтың дауды тиісті шешуге қажетті деп санайтын және процесс бойы жеткілікті сұратылмаған және пайдаланылмаған қосымша ақпаратты сұрату мүмкіндігін шектей алмайды. Алайда әдеттегі жағдайда ақпарат нақты тараптың позициясын қолдайтын болса және осындай ақпараттың істе болмауы осы тараптың ақпаратты жинау процесінде ынтымақтасудан негіздемесіз бас тарту нәтижесі болып табылса, аралық топқа істі аяқтау үшін қосымша ақпаратты сұрату керек емес.

______________________________

⁶⁶ Мүдделерге елеулі нұқсан келтірудің дәлелденуі тиіс жағдайларда.

⁶⁷ ДШО ақпаратты жинау процесін өзінің сипаты бойынша құпия болып табылатын немесе осы процеске тартылған кез келген мүше құпия түрде ұсынған ақпаратты қорғау қажеттілігін ескере отырып жүзеге асырады.

VI ҚОСЫМША

12 БАПТЫҢ 6 ТАРМАҒЫНА СӘЙКЕС СОЛ ЖЕРДЕ ТЕКСЕРУ РӘСІМДЕРІ

1. Тексеру басталғанан кейін экспорттаушы мүшенің өкілетті органдарына және белгілі мүдделі кәсіпорындарға сол жерде тексеру жүргізу ниеті туралы хабарландырылуы тиіс.

2. Егер айрықша жағдайларда тексеру жүргізетін топқа үкіметтік емес сарапшыларды тарту көзделетін болса, онда бұл туралы экспорттаушы мүшенің кәсіпорындарына және құзыретті органдарына хабарлау керек. Құпиялылықты сақтау туралы талап бұзылған жағдайда, мұндай үкіметтік емес сарапшыларды тиімді жазалау керек.

3. Келу мерзімін түпкілікті келіскенге дейін экспорттаушы мүшедегі тиісті кәсіпорындардың анық келісімін алу қалыпты практика болуы тиіс.

4. Тиісті кәсіпорындардың келісімін алғаннан кейін тексеру органдары экспорттаушы мүшенің құзыретті органдарына баруға ниет білдірген кәсіпорындардың атауы мен мекенжайын, сондай-ақ келісілген күндерін дереу хабарлауы тиіс.

5. Осы кәсіпорындарға келу туралы алдын-ала хабарландырылуы тиіс.

6. Сауалнаманы нақтылау мақсатындағы сапарлар экспорттаушы кәсіпорындардың өтініші бойынша ғана қабылдануы тиіс. Мұндай өтініш жағдайдында тексеру органдары кәсіпорындардың қарамағында болады. Мұндай сапар егер (а) импорттаушы мүшенің өкілетті органдары осы мүше үкіметінің өкілдеріне хабарласа және (b) соңғылары бұған қарсы болмаса ғана өткізіледі.

7. Сол жерде тексеру жүргізудің басты мақсаты ұсынылған ақпаратты тексеру немесе толығырақ мәліметтер алу болғандықтан, егер мүдделі кәсіпорын кері тәртіпке келісім бермесе, ал экспорттаушы мүшенің үкіметіне тексеру органдары күтілетін сапар туралы хабарласа және ол қарсы болмаса, оны сауалнамаға жауаптар алынғаннан кейін жүргізу керек; оған қоса, келуге дейін осы кәсіпорынға тексеруге тиесілі ақпараттың, сондай-ақ ұсыну талап етілен кез келген басқа ақпараттың жалпы сипаты туралы хабарлау қалыпты практикаға айналуы тиіс, бірақ бұл сол жерде алынған ақпарат аясында әрі қарай толық ақпарат сұратуды жоққа шығармайды.

8. Сұратуға немесе сол жерде сәтті тексеру жүргізу үшін маңызы бар, өкілетті органдар немесе экспорттаушы мүшелердің кәсіпорындары қойған сұрақтың жауаптарын мүмкіндігінше келуде дейін жіберген жөн.

VII ҚОСЫМША
27 БАПТЫҢ 2(а) ТАРМАҒЫНДА КӨРСЕТІЛГЕН ДАМУШЫ МҮШЕ-ЕЛДЕР

3 баптың 1(а) тармағының ережелеріне жатқызылмаған дамушы мүше-елдерге 27 баптың 2(а) тармағының шарттарына сәйкес, келесілер кіреді:

(а) БҰҰ анықтаған және ДСҰ мүшелері болып табылатын неғұрлым аз дамыған елдер;

(b) ДСҰ мүшелері болып табылатын, халықтың жан басына шаққандағы ЖҰӨ жылына 1000 долл. жеткен кезде 27 баптың 2(b) тармағына сәйкес басқа дамушы мүше-елдерге қолданылатын ережелердің әрекеті таралуы тиіс, келесі дамушы елдердің әрқайсысы⁶⁸: Боливия, Камерун, Конго, Кот-д'Ивуар, Доминикан Республикасы, Египет, Гана, Гватемала, Гайана, Үндістан, Индонезия, Кения, Марокко, Никарагуа, Нигерия, Пәкістан, Филиппин, Сенегал, Шри-Ланка және Зимбабве.

__________________________

⁶⁸ (b) тармағындағы дамушы мүше-елдерді тізбеге енгізу Дүниежүзілік банктің жан басына шаққандағы ЖҰӨ мөлшері туралы соңғы деректеріне негізделген.