О Программе по усилению государственного регулирования оборота нефтепродуктов на территории Республики Казахстан

Постановление Правительства Республики Казахстан от 2 марта 2000 года N 339

Правительство Республики Казахстан постановляет:
1. Утвердить прилагаемые:
Программу по усилению государственного регулирования оборота нефтепродуктов на территории Республики Казахстан (далее - Программа).
Перечень мероприятий по реализации программы.
2. Создать межведомственную группу для координации работы центральных и местных исполнительных органов по реализации Программы согласно приложению.
3. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан
Утверждена
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 2 марта 2000 года N 339

Программа

по усилению государственного регулирования
оборота нефтепродуктов на территории
Республики Казахстан

Цель программы

Обеспечение максимально полного поступления налоговых платежей от оборота бензина и дизельного топлива (далее - нефтепродукты) на основе упорядочения всей системы взаимосвязей между производителями, потребителями и государственными органами.
Защита казахстанских производителей нефтепродуктов с обязательным повышением качества и конкурентоспособности отечественной продукции.

Задачи программы

Для реализации целей предусматривается решить следующие задачи:
Организация полного государственного контроля над оборотом нефтепродуктов и сбором соответствующих налогов в бюджет на основе ведения системы балансов производства и реализации нефтепродуктов и других мер организационного характера с момента определения плательщиками акцизов организаций розничной торговли структурными подразделениями Министерства энергетики, индустрии и торговли и Министерства государственных доходов Республики Казахстан путем осуществления тематических и рейдовых проверок.
Создание экономических условий для повышения рентабельности и заинтересованности легальных субъектов рынка нефтепродуктов и снижения эффективности в нелегальном секторе.
Упорядочение рынка нефтепродуктов с учетом усиления контроля за

импортом и создания условий для повышения конкурентоспособности

отечественных производителей.

Совершенствование налоговой и таможенной политики в сфере оборота

нефтепродуктов.

Введение лицензирования деятельности организаций оптовой торговли

нефтепродуктами.

Совершенствование нормативной и правовой базы и, в первую очередь, в

сфере борьбы с контрабандой и правонарушениями в сфере оборота

нефтепродуктов.

Развитие необходимой инфраструктуры, информационно-технологического

обеспечения контрольных служб Министерства государственных доходов

Республики Казахстан, Министерства энергетики, индустрии и торговли

Республики Казахстан, а также Министерства внутренних дел Республики

Казахстан.

Основные мероприятия программы

Создание системы контроля оборота бензина и дизельного топлива.

Совершенствование налогообложения субъектов рынка нефтепродуктов.

Взаимодействие и координация государственных органов (Министерство государственных доходов Республики Казахстан, Министерство энергетики, индустрии и торговли Республики Казахстан, Министерство внутренних дел Республики Казахстан), осуществляющих контроль в сфере оборота нефтепродуктов.
Совершенствование нормативной и правовой базы.
Совершенствование региональной политики в системе государственного регулирования оборота нефтепродуктов, обеспечение заинтересованности местных органов власти в полном поступлении акцизов для использования собранных средств на содержание и строительство автомобильных дорог.

Источники финансирования

В части повышения качества налогового администрирования финансирование будет производится за счет сметы расходов Министерства государственных доходов Республики Казахстан, предусмотренных Законом Республики Казахстан от 11 ноября 1999 года N 473-1 Z990473_ "О республиканском бюджете на 2000 год".

Техническое обеспечение - за счет средств хозяйствующих субъектов,

занятых на рынке нефтепродуктов.

Ожидаемый конечный результат реализации программы

Выполнение мероприятий программы позволит обеспечить:

1) рост объемов налоговых поступлений в результате переноса части

акцизного сбора на организации, реализующие нефтепродукты;

2) поэтапное и постепенное вытеснение "Теневого" рынка бензина и

дизельного топлива легальным;

3) косвенное регулирование ценообразования для поддержки

эффективности деятельности отечественных производителей нефтепродуктов.

1. Основные положения программы

1.1. Введение

Главными приоритетами Программы являются:

1. Экономический - максимизация поступления доходов в бюджет от

оборота нефтепродуктов.

2. Социальный - повышение конкурентоспособности отечественных производителей нефтепродуктов, создание механизмов, защищающих потребителей от значительных конъюнктурных колебаний.

1.2. Специфика рынка нефтепродуктов и анализ проблемы
Нефтеперерабатывающая отрасль имеет ряд характерных особенностей, выделяющих ее как особый сектор экономики, определяющий большой спектр социальных, экономических и политических интересов, как государства, так и общества в целом.
Высокая доля неофициального оборота
В первом полугодии 1999 года при среднеквартальной оценке емкости рынка бензина в республике - не менее 560 тыс. тонн, в государственный бюджет поступало ежеквартально акцизных поступлений, соответствующих 200 тыс. тоннам бензина. При этом выработка бензинов всех марок отечественными нефтеперерабатывающими заводами составила не менее 300 тыс. тонн. Доля неофициального оборота бензина на рынке республики оценивается в 50%, тогда как в развитых странах она не превышает 10%.
Основными причинами преобладания нелегального рынка над легальным являются:
1) Неурегулированность движения бензина и дизельного топлива от производителя к конечному потребителю и как следствие - отсутствие действенного контроля на промежуточных этапах.
2) Высокий уровень контрабанды вследствие преобладания бесконтрольной реализации нефтепродуктов.
3) Отсутствие оперативных связей с приграничными государствами и странами-членами Таможенного союза.
4) Отсутствие единой автоматизированной системы учета объемов производства и реализации нефтепродуктов.
Низкая конкурентоспособность отечественных нефтеперерабатывающих заводов
В 1999 году рост мировых цен на сырую нефть привел к ситуации, когда нефтедобывающие компании предпочитают отгружать нефть на экспорт, создавая тем самым дефицит сырья на внутреннем рынке. Результатом является неполная загруженность отечественных нефтеперерабатывающих заводов из-за отсутствия сырья и сравнительно низкая доля казахстанской продукции (около 50%) на внутреннем рынке бензина. Выходом из сложившейся ситуации является построение сбалансированной комплексной системы механизмов государственного регулирования, в частности, установления квот на экспорт нефти в зависимости от объемов ее поставок на внутренний рынок. Задачами регулирования являются увеличение налоговых поступлений в бюджет, создание условий для повышения эффективности и конкурентоспособности отечественных нефтеперерабатывающих организаций через косвенное регулирование ценообразования, обеспечение стабильности внутреннего рынка и экономической безопасности страны.

2. Основные мероприятия программы

2.1. Основные механизмы государственного регулирования оборота нефтепродуктов
Основными механизмами регулирования рынка нефтепродуктов в республике являются:
ставки экспортно-импортных пошлин на готовую продукцию;
квоты импорта нефтепродуктов и экспорта сырой нефти;
ставки акцизов.
Использование данных механизмов должно носить комплексный взаимоувязанный характер и обеспечивать интересы государства. Вместе с тем применение каждого отдельно взятого механизма имеет свои особенности. Применение экспортно-импортных пошлин обусловливается нормами межгосударственных договоров, в первую очередь, между странами Таможенного союза. Решение об утверждении предельной стоимости переработки на нефтеперерабатывающих заводах принимается антимонопольными органами страны при наличии доминирующего положения хозяйствующего субъекта, оказывающего услуги по переработке нефти. Квоты импорта нефтепродуктов и экспорта сырой нефти отражают интересы внутреннего рынка и привязаны к объему продукции. Ставки акцизов изменяются с учетом динамики мировой конъюнктуры и должны исчисляться в национальной валюте. Защита интересов государственного бюджета предполагает обеспечение сбалансированности всех основных механизмов регулирования и отклонение либо изменение функционирования одного элемента должно вызывать адекватное изменение других элементов. Падение объемов производства отечественных производителей должно приводить к изменению импортных пошлин, квот импорта нефтепродуктов и экспорта сырой нефти, активному акцизному регулированию всего рынка нефтепродуктов. При завышении цен производимой продукции отечественными нефтеперерабатывающими заводами, со стороны государства должно происходить адекватное реагирование по насыщению рынка республики импортными нефтепродуктами. При этом защита интересов бюджета должна обеспечиваться через повышение уровня налоговых поступлений из розничной сферы, а также доходами от импортных таможенных пошлин. Механизмом, требующим наиболее системного научно-методологического обеспечения и в то же время определяющим в значительной степени исполнение доходной части государственного бюджета, является формирование ставок акцизов.

2.2. Совершенствование налогообложения
Снижение ставки акциза на бензин до 50 евро в марте 1999 года (Постановление Правительства Республики Казахстан от 12.03.99 г. N 230 P990230_ ) и последующее установление ставки акцизов на бензин в национальной валюте - 5000 тенге (Постановление Правительства Республики Казахстан от 22.04.99г. N 445 P990445_ ) коренным образом не изменяют сложившуюся сложную экономическую ситуацию в нефтеперерабатывающем секторе промышленности.
Определяющими хозяйствующими субъектами рынка нефтепродуктов в республике являются:
нефтеперерабатывающие заводы;
организации оптовой торговли;
организации розничной торговли. При этом проведение акцизной политики государства в настоящее время сосредоточено только на нефтеперерабатывающих заводах.
В настоящее время требуется принципиально новый подход к исчислению и порядку уплаты акциза, который:
позволит увеличить поступления в доходную часть бюджета;
обеспечит эффективное использование и пополнение оборотного капитала производителям нефтепродуктов;
исчисляется в национальной валюте тенге и не привязан к изменениям курса евро, экю либо другой валюты;
распределяет ответственность за уплату акциза между всеми участниками процессов производства и реализации нефтепродуктов.
Реформирование акцизного сбора на нефтепродукты необходимо начать с поэтапного распределения ставки акциза между нефтеперерабатывающими заводами и организациями розничной торговли. Реальность такого подхода обусловлена проведенной паспортизацией автозаправочных станций и возможностью введения методики контроля каждой заправочной колонки. При этом учитывается тот факт, что основная часть неофициального оборота приходится именно на розничную сферу и в этом секторе рынка нефтепродуктов скрыты резервы расширения налогооблагаемой базы.
Распределение ставки акциза между нефтеперерабатывающими заводами и организациями розничной торговли будет способствовать повышению экономической эффективности деятельности отечественных производителей. Вместе с тем снижение цены выпускаемых на нефтеперерабатывающих заводах нефтепродуктов, вследствие изменения ставки акциза, должно сбалансировать вероятные процессы повышения уровня цен в розничной торговле автозаправочных станций. Приемлемым сочетанием ставок акцизов на начальном этапе является 90% полной ставки для нефтеперерабатывающих заводов и 10% для розничной торговли. Ставки акцизов должны исчисляться в национальной валюте - тенге и в последующем обеспечивать перенос части акцизной нагрузки на розничную сферу, а впоследствии и на оптовую. При базовой ставке акциза оценка предполагаемых поступлений в 2000 году от акцизов на бензин и дизельное топливо, распределенных между организациями- производителями и организациями сферы реализации, составляет 12 млрд. тенге (приложение к Программе).
Трудность оперативного распространения акцизного регулирования на оптовую торговлю обусловлена фактом отсутствия у 50% оптовых фирм собственных хранилищ нефтепродуктов, что усложняет задачу мониторинга объемов реализации через оптовую сеть. Для последующего вовлечения данной сферы под контроль государства и распространения акцизного обложения на оптовую торговлю необходима разработка механизма лицензирования деятельности организаций оптовой реализации, при котором предусматривается четкое регламентирование критериев создания и функционирования оптовых компаний. Такими критериями должны стать наличие собственных хранилищ, электронного учета, выделенного канала для автоматизированной передачи данных лицензиару, а в перспективе и наличие акцизного поста.
Введение лицензирования организаций оптовой торговли позволит пресечь деятельность хозяйствующих субъектов, зарегистрированных как транспортные или торговые организации, но фактически занимающихся спекулятивными операциями с бензином и дизельным топливом. Необходимо учесть, что часть хозяйствующих субъектов республики приобретает нефтепродукты для нужд производства (ТЭЦ). Имеют место факты бартерных операций с бензином и дизельным топливом, проведения взаимозачетов с использованием нефтепродуктов. Разработка нормативной правовой базы по определению юридических лиц, имеющих право деятельности на рынке нефтепродуктов республики, с четким регламентированием их функционирования позволит создать систему государственного контроля в данной сфере.
Для усиления государственного регулирования в розничном секторе необходимо проведение комплекса мероприятий по введению регистрационно-разрешительной системы на рынке нефтепродуктов, когда любая деятельность хозяйствующего субъекта, не зарегистрированная в налоговом органе, считается незаконной и со стороны государства возможно применение предусмотренных законом санкций.
Паспорт автозаправочной станции, содержащий квалификационные характеристики автозаправочной станции, будет являться регистрационным документом хозяйствующего субъекта в налоговых органах и даст право на занятие соответствующим видом деятельности. При этом будет разрешено функционирование только стационарных автозаправочных станций, что при жестком контроле обеспечит ограничение незарегистрированного оборота в розничной торговле бензином и дизельным топливом, позволит осуществить создание цивилизованной системы автосервиса в республике. Ведение единого реестра всех автозаправочных станций страны, в который будут внесены данные паспортизации, обеспечит создание автоматизированной системы деятельности фискальных органов страны.
С целью пресечения сокрытия реальных объемов реализации, а также обеспечения нормального режима функционирования стационарных автозаправочных станций посредством ограждения данных организаций от излишних проверок со стороны государственных органов, необходимо введение контрольно-измерительных приборов (счетчиков) с пломбами налоговых органов на каждой заправочной станции. Представляется возможным контролировать показания счетчиков налоговыми органами с целью корректировки налоговых сборов в зависимости от колебания объемов реализации и соблюдения правил безопасности и качества реализуемой продукции.

2.3. Создание системы контроля над оборотом бензина и дизельного топлива
Необходимость усиления контроля над оборотом нефтепродуктов предполагает реализацию следующего комплекса мер.
Введение лицензирования деятельности организации оптовой торговли нефтепродуктами.
Разрешение оптовой торговли только с зарегистрированных оптовых складов и хранилищ.
Установление порядка, при котором нефтепродукты с нефтеперерабатывающих заводов, а также импорт отгружаются только зарегистрированным и имеющим лицензию крупнооптовым торговым организациям, отвечающим следующим требованиям:
наличие собственных хранилищ;
наличие электронного учета;
наличие выделенного канала для автоматизированной передачи данных лицензиару;
наличие акцизного поста.
Определение порядка, при котором предписывается не производить отгрузку бензина и дизельного топлива, как на экспорт, так и внутри республики без соответствующей регистрации сделки в налоговых органах и внесения ее в единую электронную базу данных.
Введение идентификации и определения критериев оптовых партий.
Введение регистрационно-разрешительной системы для розничной торговли с автозаправочных станций.
Разработка и утверждение квалификационных требований к автозаправочным станциям.
Установка на автозаправочных станциях измерительных приборов для измерения массы, температуры, объема, уровня и плотности горюче-смазочных материалов в соответствии с действующими нормативными актами.
Установка на автозаправочных станциях счетчиков для измерения объемов реализации бензина и дизельного топлива с пломбами налоговых органов.
Ведение баланса нефтепродуктов, в частности, - баланс производства и оборота, баланс оптовой торговли, баланс розничной торговли. Использовать для ведения баланса декларации производства и оборота, данные акцизных постов, показания контрольно-измерительных приборов, в том числе и по учету качественного состава сырой нефти, поставляемой на нефтеперерабатывающие заводы.
Разработка и утверждение порядка регистрации договоров (контрактов) купли-продажи (поставки) оптовых партий нефтепродуктов в налоговых органах и создания единой электронной базы данных.
Утверждение единой транспортной накладной с целью усовершенствования контроля за движением оптовых партий нефтепродуктов, с введением данных накладной в единую электронную базу данных для контроля фискальными органами.

2.4. Совершенствование нормативной правовой базы
Ввиду особой роли рынка нефтепродуктов в экономике республики, сфера оборота бензина и дизельного топлива должна регулироваться нормативными правовыми актами. Для обеспечения комплексного государственного регулирования на рынке бензина и дизельного топлива необходимо принятие нормативного правового акта, регламентирующего всю сферу обращения нефтепродуктов. Таким нормативным правовым актом должен стать Закон Республики Казахстан "О государственном регулировании производства и оборота нефтепродуктов".
В целях усиления эффекта действия данного Закона необходимо параллельно внести изменения и дополнения в нормативные правовые акты, регламентирующие правонарушения в сфере оборота нефтепродуктов на территории Республики Казахстан.

2.5. Региональная политика
С целью осуществления государственного контроля над оборотом нефтепродуктов на местах предполагается постепенное разделение поступлений от акцизов с розничной торговли между республиканским и местным бюджетами. При этом необходимо разработать механизм обеспечения заинтересованности местных органов власти в максимально полном поступлении акцизных сборов, в том числе через использование названных средств для содержания и строительства автомобильных дорог в регионе.

3. Механизм реализации программы
Программой предусматривается поэтапное выполнение Перечня мероприятий по ее реализации и увязка их с общегосударственной политикой в области подъема и развития промышленного производства и обеспечения высокой доходности бюджета. Мероприятия по реализации Программы будут реализовываться после принятия Закона Республики Казахстан "О государственном регулировании производства и оборота нефтепродуктов".

4. Ресурсное обеспечение программы
Финансирование Программы в части налогового администрирования (компьютеризация, организация информационного обеспечения и базы данных и т.д.) будет осуществляться за счет сметы расходов Министерства государственных доходов, предусмотренных Законом Республики Казахстан от 11 ноября 1999 года N 473-1 Z990473_ "О республиканском бюджете на 2000 год", в части технического обеспечения (приобретение и установка счетчиков, операционно-компьютерных систем на автозаправочных станциях) -

за счет средств хозяйствующих субъектов.

5. Основные ожидаемые результаты

Реализация Программы позволит:

построить систему эффективного государственного контроля за оборотом

нефтепродуктов;

обеспечить поступление в 2000 году 9-12 млрд. тенге от акцизов на

бензин и дизельное топливо (на 25% больше чем ожидаемые поступления в 1999

году);

поддержать отечественных производителей нефтепродуктов через

косвенное регулирование процессов ценообразования;

обеспечить преобладание контролируемого государством рынка

нефтепродуктов над неофициальным.

Приложение к Программе

-------------------------------------------------------------------------

Виды !Платель-!Ожидаемый ! I - III кв.

нефте- !щики !объем !--------------------------------------------

продуктов!акциза !реализации!Реализация! Ставки ! Сумма

! ! (тонн) ! (тонн) ! акцизов ! акциза

! ! ! !-----------!(млн.тг.)

! ! ! ! тенге ! % !

-------------------------------------------------------------------------

1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7

-------------------------------------------------------------------------

Бензин НПЗ 2268216 1701162 4500 90 7655, 2

АЗС 2268216 1701162 500 10 850, 6

Итого х х х 5000 100 8505, 8

Дизтопливо НПЗ 1602264 1201698 540 90 648, 9

АЗС 1602264 1201698 60 10 72, 1

Итого х х х 600 100 721

Всего х х х х х 9226, 8

--------------------------------------------------------------------------

продолжение таблицы

--------------------------------------------------------------------------

IV кв. ! Общая ! Справочно

--------------------------------! сумма !-------------------------------

Реализация! Ставки ! Сумма ! акциза ! Цена 1 л. ! Сумма акциза

(тонн) ! акцизов !акциза !(млн.тг.)!(данные за ! в 1 литре

!------------!(млн.тг.! !окт. 99 г. ! I-III кв., IV кв.

! тенге ! % ! ! ! (тг) !------------------

! ! ! ! ! !1-3 кв. ! 4 кв.

--------------------------------------------------------------------------

8 ! 9 ! 10 ! 11 ! 12 ! 13 ! 14 ! 15

--------------------------------------------------------------------------

567054 4000 80 2268, 2 9923, 4 28 3, 4 3

567054 1000 20 567, 1 1417, 7 43 0, 4 0, 8

х 5000 100 2835, 3 11341, 1 х 3, 8 3, 8

400566 480 80 192, 3 841, 2 19 0,46 0,41

400566 120 20 48, 1 120, 2 21 0,06 0,11

х 600 100 240, 4 961, 4 х 0,52 0,52

х х х 3075, 7 12302, 5 х х х

--------------------------------------------------------------------------

- данные Агентства Республики Казахстан по регулированию естественных

монополий, защите конкуренции и поддержке малого бизнеса

Утвержден

постановлением Правительства

Республики Казахстан

от 2 марта 2000 года N 339

Перечень

мероприятий по реализации программы по усилению

государственного регулирования оборота нефтепродуктов

на территории Республики Казахстан

Сноска. Внесены изменения - постановлением Правительства РК от 27

июля 2000 г. N 1152

P001152_

.

1. Совершенствование нормативной правовой базы

---------------------------------------------------------------------------

N ! Наименование мероприятия !Форма завершения! Сроки !Ответственные

п/п ! ! !исполнения!за исполнение

---------------------------------------------------------------------------

1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5

---------------------------------------------------------------------------

1.1. Разработка и принятие Закон Республики III МГД, МФ, МЮ,

Закона "О государственном Казахстан квартал МЭИТ

регулировании оборота 2000 г.

нефтепродуктов"

1.2. Введение регистрационно- Закон "О внесении III МЭИТ, МГД,

разрешительной системы изменений и квартал МФ, МЮ

деятельности по оптовой дополнений в Указ 2000 г.

реализации нефтепродуктов Президента

Республики Казахстан

"О лицензировании"

1.3. Внесение изменений и Закон Республики III МВД, МГД

дополнений в нормативные Казахстан квартал

правовые акты (за "О внесении 2000 г.

правонарушения в сфере изменений и

торговли нефтепродуктами) дополнений в

некоторые

законодательные акты

Республики Казахстан"

1.4. Внесение изменений в Приказ Министра II МФ, МГД

бюджетную классификацию финансов квартал

по отражению налоговых Республики 2000 г.

поступлений от оборота Казахстан

бензина и дизельного

топлива

2. Создание системы контроля над оборотом нефтепродуктов

---------------------------------------------------------------------------

1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5

---------------------------------------------------------------------------

2.1. Введение порядка Постановление III МЭИТ, Комитет

регистрации и Правительства квартал стандартиза-

квалификационных Республики 2000 г. ции,

требований к АЗС, в Казахстан метрологии и

которых предусмотрена сертификации

установка на АЗС (КСМС МЭИТ),

счетчиков для МГД

измерения объемов

реализации нефтепродуктов

с пломбами налоговых

органов

2.2. Установление порядка Постановление III квартал МЭИТ, МГД,

реализации нефтепродуктов Правительства 2000 г. АМБ

с НПЗ на территории Республики

Республики Казахстан Казахстан

2.3. Введение идентификации Постановление III квартал МЭИТ, МГД

оптовых фирм, а также Правительства 2000 г.

определения оптовых Республики

партий нефтепродуктов Казахстан

2.4. Введение акцизных постов Приказ Министра I квартал МГД, областные

налоговых органов на НПЗ государственных 2000 г. налоговые

доходов комитеты

2.5. Проведение оперативной Акты по Постоянно МГД, МВД,

работы по пресечению материалам МЭИТ,

правонарушений на рынке проверок областные

нефтепродуктов налоговые

комитеты

2.6. Введение единой формы Приказ Министра III МГД, МЭИТ

накладных для отпуска государственных квартал

нефтепродуктов с НПЗ доходов 2000 г.

2.7. Введение системы Приказ Министра II-III МЭИТ, МГД,

балансов производства энергетики, кварталы АМБ

и оборота нефтепродуктов, индустрии и 2000 г.

оптовой торговли, торговли

розничной торговли

2.8. Разработка новых правил Приказ Министра III МЭИТ, МГД,

розничной торговли энергетики, квартал АМБ

индустрии и 2000 г.

торговли

2.9. Разработка и утверждение Приказ Министра III МГД, МЭИТ

порядка регистрации государственных квартал

договоров (контрактов) доходов 2000 г.

купли-продажи оптовых

партий нефтепродуктов

2.10. Разработка и утверждение Приказ Министра III МЭИТ, МГД,

требований к АЗС энергетики, квартал АМБ

индустрии и 2000 г.

торговли

2.11. Разработка и утверждение Приказ КСМС МЭИТ II КСМС МЭИТ,

формы свидетельства о и АЧС квартал АЧС

соответствии АЗС

требованиям стандартов и

пожарной безопасности

---------------------------------------------------------------------------

3. Совершенствование налогооблажения

---------------------------------------------------------------------------

1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5

---------------------------------------------------------------------------

3.1. Поэтапное распределение Постановление I-III, МГД, МФ,

ставки акциза между всеми Правительства IV кварталы МЭИТ, МЮ

субъектами рынка Республики 2000 г.

нефтепродуктов Казахстан

3.2. Совершенствование ставок Постановление Постоянно в МГД, МФ,

акцизов на бензин и Правительства течение МЭИТ

дизельное топливо в Республики года

розничной торговле Казахстан

нефтепродуктами

---------------------------------------------------------------------------

4. Региональная политика

---------------------------------------------------------------------------

1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5

--------------------------------------------------------------------------

4.1. Обеспечение равных Нормативный Постоянно МЭИТ, АМБ,

экономических и иных правовой акт МГД

условий для

производителей

нефтепродуктов по

регионам

4.2. Рассмотреть вопрос Предложения III МФ,

распределения квартал руководители

поступлений от акцизов 2000 г. местных

за бензин и дизельное исполнительных

топливо с розничной органов

торговли между

республиканским и

местными бюджетами

---------------------------------------------------------------------------

Приложение

к постановлению Правительства

Республики Казахстан

от 2 марта 2000 года N 339

Состав

межведомственной группы для координации работы по

реализации программы по усилению государственного

регулирования оборота нефтепродуктов на территории

Республики Казахстан

Ахметов Даниал Кенжетаевич - Заместитель Премьер-Министра

Республики Казахстан, руководитель

Школьник Владимир Сергеевич - Министр энергетики, индустрии и

торговли Республики Казахстан,

заместитель руководителя

Какимжанов Зейнулла Халидоллович - Министр государственных доходов

Республики Казахстан, заместитель

руководителя

Члены группы:

Тлеубердин Алтай Аблаевич - Председатель Агентства Республики

Казахстан по регулированию

естественных монополий, защите

конкуренции и поддержке малого

бизнеса

Котенко Наталья Леонидовна - заведующая Экономическим отделом

Канцелярии Премьер-Министра

Республики Казахстан

Жамишев Болат Бидахметович - первый вице-Министр финансов

Республики Казахстан

Мусина Лилия Сакеновна - вице-Министр сельского хозяйства

Республики Казахстан

Аймаков Бауржан Жанабекович - директор департамента Министерства

финансов Республики Казахстан

Баймурзин Даулетхан Калымович - директор департамента Министерства

государственных доходов Республики

Казахстан

Демеу Айдар Сагадатович - и.о. директора департамента

Министерства энергетики, индустрии

и торговли Республики Казахстан

Абдрахманова Сауле Нигметжановна - заместитель директора департамента

Агентства Республики Казахстан по

регулированию естественных монополий,

защите конкуренции и поддержке

малого бизнеса

Амрин Аскар Кеменгерович - заместитель директора департамента

Министерства юстиции Республики

Казахстан

(Специалисты: Умбетова А.М.,

Склярова И.В.)

Қазақстан Республикасының аумағында Мұнай өнімдерінің айналымын мемлекеттік реттеуді күшейту жөніндегі бағдарлама туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің ҚАУЛЫСЫ 2000 жылғы 2 наурыз N 339

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған мыналар бекітілсін:

Қазақстан Республикасының аумағында Мұнай өнімдерінің айналымын

мемлекеттік реттеуді күшейту жөніндегі бағдарлама (бұдан әрі - Бағдарлама).

Бағдарламаны жүзеге асыру жөніндегі іс-шаралар тізбесі.

2. Бағдарламаны жүзеге асыру жөніндегі орталық және жергілікті

атқарушы органдардың жұмысын үйлестіру үшін қосымшаға сәйкес

ведомствоаралық топ құрылсын.

3. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді.

Қазақстан Республикасының

Премьер-Министрі

Қазақстан Республикасы Үкіметінің

2000 жылғы 2 наурыздағы

N 339 қаулысымен бекітілген

Қазақстан Республикасының

аумағында мұнай өнімдерінің айналымын

мемлекеттік реттеуді күшейту жөніндегі

бағдарлама

М А З М Ұ Н Ы

ПАСПОРТЫ

1. БАҒДАРЛАМАНЫҢ НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕРІ

1.1. Кіріспе

1.2. Мұнай өнімдері рыногының ерекшеліктері және проблеманы талдау

2. БАҒДАРЛАМАНЫҢ НЕГІЗГІ ІС-ШАРАЛАРЫ

2.1. Мұнай өнімдерінің айналымын мемлекеттік реттеудің негізгі

тетіктері

2.2. Салық салуды жетілдіру

2.3. Бензин мен дизельдік отын айналымын бақылау жүйесін жасау

2.4. Нормативтік құқықтық базаны жетілдіру

2.5. Аймақтық саясат

3. БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУ ТЕТІГІ

4. БАҒДАРЛАМАНЫ РЕСУРСТЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

5. КҮТІЛЕТІН НӘТИЖЕЛЕР

ҚОСЫМШАЛАР

БАҒДАРЛАМАНЫҢ МАҚСАТЫ

Өндiрушiлер, тұтынушылар және мемлекеттiк органдар арасындағы өзара байланыстардың бүкiл жүйесiн тәртiпке келтiру негізiнде бензин мен дизельдiк отын (бұдан әрi - мұнай өнiмдерi) айналымынан салық төлемдерiнiң барынша толық түсуiн қамтамасыз ету.
Отандық өнiмнiң сапасы мен бәсекелестiк қабiлетiн мiндеттi түрде арттырумен қазақстандық мұнай өнімдерiн өндiрушiлердi қорғау

БАҒДАРЛАМАНЫҢ МIНДЕТТЕРI

Мақсаттарды iске асыру үшiн мынадай мiндеттердi шешу көзделедi:

- Мұнай өнiмдерi айналымы мен оларды сату баланстары жүйесiн жүргізу және тақырыптық және рейдтiк тексерулер жолымен Қазақстан Республикасы Энергетика, индустрия және сауда министрлiгі және Мемлекеттiк кiрiс министрлiгi құрылымдық бөлiмшелерi бөлшек сауда ұйымына акциз төлеушiлер айқындау сәтiмен ұйымдастыру сипатындағы басқа да шаралар негізiнде мұнай өнiмдерi өндiрiсi және айналымынан бюджетке тиiстi салықтарға толық мемлекеттiк бақылауды ұйымдастыру.
- Мұнай өнiмдерi рыногы заңды субъектiлерiнiң рентабельдiлiгi мен мүдделiлiгiн арттыру және заңсыз сектордағы тиiмдiлiктi төмендету үшiн экономикалық жағдайлар жасау.
- Импортқа бақылаудың күшейтiлуi мен отандық өндiрушiлердiң бәсекелiк

қабiлетiн арттыру үшiн жағдай жасалуы ескерiлiп мұнай өнiмдерi рыногын

ретке келтiру.

- Мұнай өнiмдерi айналымы саласындағы салық және кеден саясатын

жетiлдiру.

- Мұнай өнiмдерiнiң көтерме саудасымен айналысушы ұйымдарға

лицензиялау қызметiн енгізу.

- Бiрiншi кезекте мұнай өнiмдерi айналымы саласындағы контрабандаға

және тәртіп бұзушылықтарға қарсы күрес саласында нормативтiк және құқықтық

базаны жетiлдiру.

- Қазақстан Республикасы Мемлекеттiк кiрiс министрлiгiнiң, Қазақстан

Республикасы Энергетика, индустрия және сауда министрлiгiнiң, сондай-ақ

Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлiгінiң бақылау қызметтерiн

ақпараттық-технологиялық қамтамасыз етудiң қажеттi инфрақұрылымын дамыту.

БАҒДАРЛАМАНЫҢ НЕГIЗГI ІС-ШАРАЛАРЫ

- Бензин мен дизельдiк отын айналымына бақылау жүйесiн жасау.

- Мұнай өнiмдерi рыногы субъектiлерiне салық салуды жетiлдіру.

- Мұнай өнiмдерi айналымы саласында бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттiк органдардың (Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк кірiс министрлiгі, Қазақстан Республикасының Энергетика, индустрия және сауда министрлiгi, Қазақстан Республикасының Iшкi iстер министрлiгi) өзара iс-қимыл жасауы және үйлестіру.
- Нормативтiк және құқықтық базаны жетiлдiру.
- Мұнай өнiмдерi айналымын мемлекеттік реттеу жүйесiнде аймақтық

саясатты жетiлдiру, жиналған қаржыларды автокөлiк жолдарын ұстауға және

салуға пайдалану үшiн акциздердiң толық түсуiне жергiлiкті өкiмет

органдарының мүдделiлiгін қамтамасыз ету.

ҚАРЖЫЛАНДЫРУ КӨЗДЕРI

Салық әкiмшiлiгi сапасын арттыру бөлiгiнде қаржыландыру "2000 жылға

арналған республикалық бюджет туралы" Қазақстан Республикасының 1999 жылғы

11 қарашадағы N 473-1

Z990473_

Заңында көзделген Қазақстан Республикасы

Мемлекеттік кiрiс министрлiгiнiң шығындар сметасы есебiнен жүргiзiлетiн

болады.

Техникалық қамтамасыз ету - мұнай өнiмдерi рыногындағы шаруашылық

жүргізушi субъектiлер қаражаты есебiнен.

БАҒДАРЛАМАНЫ IСКЕ АСЫРУДАН КYТIЛЕТIН ТҮПКI НӘТИЖЕЛЕР

Бағдарламаның iс-шараларын орындау мыналарды қамтамасыз етуге

мүмкiндiк бередi:

1) мұнай өнiмдерiн сатушы ұйымдарға акциз алымының бөлiгін көшiру

нәтижесiнде түсетiн салық түсiмдерi көлемiнiң өсуi;

2) бензин мен дизельдiк отынның заңды рыногының көлеңкелi рыногын

кезең-кезеңiмен және бiртiндеп ығыстыруы;

3) отандық мұнай өнiмдерiн өндiрушiлердiң тиiмдi қызметiне қолдау

көрсету үшiн баға құрауды жанама реттеу.

1. БАҒДАРЛАМАНЫҢ НЕГIЗГI ЕРЕЖЕЛЕРI

1.1. Кiрiспе

Бағдарламаның негізгі басымдықтары мыналар болып табылады:

1. Экономикалық - мұнай өнiмдерi айналымынан бюджетке түсетiн

кiрiстердi барынша арттыру.

2. Әлеуметтiк - отандық мұнай өнiмдерiн өндiрушiлердiң бәсекелiк

қабiлетiн арттыру, тұтынушыларды бағаның конъюнктуралық едәуiр

ауытқуларынан қорғайтын тетiктер жасау.

1.2. Мұнай өнімдерi рыногының ерекшелiктерi және проблеманы

талдау

Мұнай өңдеу өнеркәсiбi саласы мемлекет пен қоғамның тұтас алғанда, әлеуметтiк, экономикалық және саяси мүдделерiнiң үлкен ауқымын айқындайтын экономиканың ерекше секторы ретiнде оны бөлектейтiн бiрқатар сипаттамалары бар.

Ресми емес айналымының жоғары үлесi
1999 жылдың бiрiншi жартыжылдығында республикадағы бензин рыногының сыйымдылығы орташа тоқсандық бағалануы кемiнде 560 мың тонна құраса, мемлекеттiк бюджетке тоқсан сайын 200 мың тонна бензинге сәйкес акциздiк түсiмі түсiп отырды. Мұның өзiнде, отандық мұнай өңдеу зауыттарының барлық

маркадағы өндiрген бензинi кемiнде 300 мың тоннаны құрады. Республика

рыногындағы бензиннiң ресми емес айналымының үлесi 50% деп бағалануда ал

дамыған елдерде ол 10%-тен аспайды.

Заңсыз рыноктың заңды рыноктан басым болуының басты себептерi мыналар:

1) өндiрушiден тұтынушыға бензин мен дизельдiк отын қозғалысының

реттелмеуi және аралық кезеңдерде пәрмендi бақылаудың болмауы

салдарынан;

2) мұнай өнiмдерiн бақылаусыз сату салдарынан контрабанданың жоғары

деңгейде болуы;

3) Шектес мемлекеттермен Кеден одағына мүше елдермен жедел

байланыстың болмауы;

4) мұнай өнiмдерiн сату мен өндiру көлемiн есепке алудың бiрыңғай

автоматтандырылған жүйесiнiң жоқтығы.

Отандық мұнай өңдеу зауыттарының бәсеке қабілетiнiң төмендiгi

1999 жылы шикi мұнайға дүние жүзiнде бағаның өсуi мұнай өңдеу компанияларының мұнайды экспортқа жөнелтуді қолайлы көрген жағдайға жеткiздi, сөйтiп iшкi рынокта шикiзат тапшылығын туғызды. Нәтижесiнде шикiзат жоқтығынан отандық мұнай өңдеу зауыттарының жүктемесi салыстырмалы түрде төмен болып, бензиннiң iшкi рыногында қазақстандық өнiм үлесi төмендедi (50 %-ке жуық).
Қалыптасқан жағдайдан шығудың мүмкiндiгі - мемлекеттік реттеу тетiктерiнің теңдестiрiлген кешендi жүйесiн құру болып табылады, атап айтқанда мұнайды iшкi рынокқа жөнелту көлемiне байланысты оны экспортқа шығаруға квота қойылуы тиiс. Реттеудiң мiндеттерi - баға құрауды жанама

реттеу, iшкi рыноктың тұрақтылығы мен елдің экономикалық қауiпсiздiгiн

қамтамасыз ету арқылы отандық мұнай өңдеушi ұйымдар тиiмдiлiгi мен

бәсекелестiк қабiлетiн көтеру үшiн жағдай жасау, бюджетке салық түсiмдерiн

арттыру болып табылады.

2. БАҒДАРЛАМАНЫҢ НЕГIЗГІ IС-ШАРАЛАРЫ

2.1. Мұнай өнімдерiнiң айналымын мемлекеттік

реттеудiң негізгi тетiктерi

Республикада мұнай өнiмдерi рыногын реттеудiң негiзгі тетiктерi

мыналар болып табылады:

дайын өнiмге экспорт-импорт баждарының ставкалары;

мұнай өнiмдерi импорты мен шикi мұнай экспортының квоталары;

акциздер ставкалары.

Осы тетiктердi пайдалану кешендi өзара байланысты сипатта болып, мемлекет мүдделерiн қамтамасыз етуi тиiс. Сонымен бiрге әрбiр тетiктi жеке қолданудың өзiндiк ерекшелiктерi бар.
Экспорттық-импорттық баждарды қолдану бiрiншi кезекте Кеден одағы елдердiң арасында мемлекетаралық шарттардың баптарынан туындайды. Мұнай өңдеу зауыттарында шикi мұнайды өңдеу құнының шектi нормасын белгiлеу туралы шешімдi мұнайды өңдеу жөнiнде қызметтер көрсететiн басым жағдайдағы шаруашылық жүргiзушi субъектi болса, елдің монополияға қарсы органдары қабылдайды. Мұнай өнiмдерi импорты мен шикi мұнай экспортының квоталары iшкi рыноктың мүдделерiн бiлдiрiп, өнiм көлемiмен байланыстырылады. Акциздер ставкалары әлемдегi конъюнктура өзгерiсi ескерiлiп өзгертiледi және ұлттық валютада есептеуi тиiс.
Мемлекеттiк бюджет мүдделерiн қорғау реттеудің барлық негiзгі тетіктерiн теңдестiрудi қамтамасыз етуiн және бiр элементтiң функциясының өзгеруi басқа элементтердiң тиiсiнше өзгеруiн көздейдi. Отандық өндiрушілер өндiрiсi көлемiнің құлдырауы импорт баждарының, мұнай өнiмдерi импортының және шикi мұнай экспортының квоталарының өзгеруiне, мұнай өнiмдерi бүкiл рыногын акциздеп белсендi реттеуге әкеп соғуы тиiс. Отандық мұнай өңдеу зауыттары өндiрiлетiн өнiм бағасын көтерген кезде мемлекет тарапынан республика рыногын импортталған мұнай өнімдерімен қанықтыру жөнiнде тиiсті әрекет жасалуы тиiс. Мұның өзiнде, бюджет мүдделерiн қорғау бөлшек сауда саласынан салық түсiмдерi, сондай-ақ импорттық кеден баждарынан кiрiстер деңгейiн арттыру арқылы қамтамасыз етілуi тиiс.
Неғұрлым жүйелi ғылыми-әдiстемелiк қамтамасыз етудi талап ететiн және сонымен бiр мезгiлде мемлекеттiк бюджеттiң кiрiс бөлiгiнiң едәуiр деңгейде атқарылуын айқындайтын тетiк - акциздер ставкаларын қалыптастыру болып табылады.

2.2. Салық салуды жетiлдiру

1999 жылғы наурызда (Қазақстан Республикасы Үкiметiнің 1999 жылғы 12 наурыздағы N 230 қаулысы) бензин акцизiнiң ставкасын 50 евроға дейiн төмендету және кейін бензин акцизiнің ставкасын ұлттық валютада - 5000 теңгеде белгiленуi (Қазақстан Республикасы Yкiметінің 1999 жылғы 22 сәуiрдегi N 445 қаулысы) өнеркәсiптiң мұнай өңдеу секторында қалыптасқан

күрделi экономикалық жағдайды түбегейлi өзгертпейдi.

Республикадағы мұнай өнiмдерi рыногында мыналар жағдайды айқындайтын

шаруашылық жүргiзушi субъектілер болып табылады:

мұнай өңдеу зауыттары;

көтерме сауда ұйымдары;

бөлшек сауда ұйымдары.

Мұның өзiнде, мемлекеттiң акциздiк саясатын жүргiзу қазiргі уақытта

тек қана мұнай өңдеу зауыттарында шоғырланған.

Қазiргi уақытта акциздi есептеу мен төлеу тәртiбiне принциптi түрде

жаңа көзқарас талап етiлуде, оған мыналар кiредi:

бюджеттiң кiрiс бөлiгi түсiмiн арттыруға мүмкiндiк бередi;

мұнай өнiмдерiн өндiрушiлерге айналымдағы капиталды тиiмдi

пайдаланып, толықтыруды қамтамасыз етедi;

ұлттық валюта теңгемен есептеліп, евро, экю немесе басқа да валюта

бағамдарының өзгерiсiне байланыстырылмайды;

мұнай өнімдерi өндiрiсi мен сату процестерiне барлық қатысушылар

арасында акциз төлеу жауапкершілiгiн бөлiседi.

Мұнай өнiмдерiне акциз алымын реформалауды мұнай өңдеу зауыттары мен бөлшек сауда ұйымдары арасында акциз ставкаларын кезең-кезеңiмен бөлуден бастау қажет. Мұндай көзқарастың қолайлығы автожанармай құю станцияларды паспорттау жүргізiлуiмен және әрбiр май құю құбырын бақылау әдiстемесiн енгізу мүмкіндiгімен айқындалуда. Мұның өзiнде ресми емес айналымның негізгі бөлiгі нақ сол бөлшек саудаға келiп, мұнай өнiмдерi рыногының осы секторында салық салынатын базаны кеңейтудiң резервтерi жасырылуда.

Акциздi мұнай өңдеу зауыттары мен бөлшек сауда ұйымдары арасында бөлу отандық өндiрушiлер қызметінiң экономикалық тиiмділігін арттыруға жәрдемдеседi. Сонымен бiрге, акциз ставкаларының өзгеруi салдарынан, мұнай өңдеу зауыттарында шығарылатын мұнай өнiмдерi бағасының төмендеуi автожанармай құю станциялардың бөлшек саудасындағы баға деңгейінің көтерiлуi процесiн теңдестiруi тиiс. Бастапқы кезеңде акциздердiң ставкаларын мұнай өңдеу зауыттарында толық ставкасы - 90 % және бөлшек саудада 10 % ету қолайлы үйлестіру болып табылады. Акциздердің ставкалары ұлттық валюта - теңгемен есептелiп, кейiн акциздiң бiр бөлiгінiң бөлшек саудаға, содан кейiн көтерме саудаға ауысуын қамтамасыз етуi тиiс. Акциздiң базалық ставкасы кезiнде өндiрушi ұйымдар мен сату саласындағы ұйымдар арасындағы бөлiнетін 2000 жылғы бензин мен дизельдiк отынға акциздерден болжамды түсiмдер бағасы 12 млрд.теңге (Бағдарламаға қосымша) құрайды.
Акциздiк реттеудi көтерме саудаға жедел тарату қиындығы көтерме саудамен айналысатын фирмалардың 50 %-де мұнай өнiмдерiн сақтайтын өз қоймаларының болмауы фактiсiмен айқындалуда, мұның өзi көтерме желi арқылы сату көлемiнiң мониторингін жүргізу мiндетiн орындауды күрделендiруде. Осы саланы кейiн мемлекет бақылауына тарту және акциздiк салымды көтерме саудаға тарату үшiн көтерме сату ұйымдарының лицензиялау қызметi тетігін әзiрлеу қажет, онда көтерме сауда компанияларын құру мен жұмыс iстеуiнiң өлшемдерiн жіті реттеу көзделедi. Өзiнiң қоймасы болуы, лицензиарға мәлiметтердi автоматтандырылған түрде беруге арналған арна бөлініп, электрондық есепке алу, ал болашақта және акциз постының болуы да осындай өлшемдер болады.
Көтерме сауда ұйымдарын лицензиялауды енгізу көлiк немесе сауда ұйымдары ретiнде тiркелген, бiрақ iс жүзiнде бензин мен дизельдiк отын алыпсатарлық операцияларымен айналысатын шаруашылық жүргізушi субъектiлердiң қызметін тыюға мүмкiндiк туғызады. Республиканың шаруашылық жүргiзушi субъектілерiнiң бiр бөлiгі мұнай өнiмдерін өндiрiс мұқтаждары үшiн (ЖЭС) сатып алатынын ескеру қажет. Мұнай өнiмдерiн пайдаланып бензин мен дизельдiк отынмен бартерлiк операцияларын, өзара есептемелер жүргізу орын алуда. Республикадағы мұнай өнiмдерi рыногында қызметін жүргізуге құқығы бар заңды тұлғаларды олардың жұмыс iстеуiн жiті реттеп айқындау жөнінде нормативтiк құқықтық базаны әзiрлеу осы саладағы мемлекеттік бақылау жүйесiн құруға мүмкiндiк бередi.
Бөлшек сауда секторындағы мемлекеттік реттеудi күшейту үшiн салық органында тіркелмеген шаруашылық жүргізушi субъектiнiң кез келген қызметi заңсыз деп саналып, мемлекеттiң тарапынан заңда көзделген санкциялар қолданылуы мүмкiн мұнай өнiмдерi рыногында тiркеу-рұқсат ету жүйесiн енгiзу жөнiнде iс-шаралар кешенiн жүргізу қажет.
Автожанармай құю станциясының бiлiктiлiк сипаттамасы бар автожанармай құю станция паспорты шаруашылық жүргiзушi субъектiнiң салық органдарында тiркелу құжаты болып табылып, тиiстi қызмет түрiмен айналысуға құқық бередi. Мұның өзінде, тек қана тұрақты автожанармай құю станциялардың жұмыс iстеуiне рұқсат етілетiн болады, яғни қатаң бақылауға алынуы бензин мен дизельдiк отынның тiркелмеген бөлшек сауда айналымын шектеудi қамтамасыз етiп, республикада автоқызмет көрсетудiң өркениеттi жүйесiн жүзеге асыруға мүмкiндiк бередi. Оған паспорттаудың мәлiметтерi енгiзiлетiн елдiң барлық автомай құю станцияларының бiрыңғай тізiлiмiн енгізу елдiң фискалдық органдарының автоматтандырылған жүйесiн құруды қамтамасыз етедi.
Нақты сатылған көлемiн жасырудың жолын кесу, сондай-ақ мемлекеттік органдар тарапынан артық тексерулерден осы ұйымдарды қорғау арқылы тұрақты автожанармай құю станцияларының қалыпты жұмыс iстеу режимiн қамтамасыз ету мақсатында әрбiр автомай құю станциясында салық органдарының пломбалары бар бақылау-өлшеу приборларын (есептегіштер) қондыру қажет. Сату көлемiнiң ауытқуына қарай салық алымдарына түзету енгiзу және сатылатын өнiмнің

сапасы, қауiпсiздiк ережелерінің сақталуын тексеру мақсатында салық

органдарының есептегiштер көрсеткіштерін бақылауы мүмкiн.

2.3. Бензин мен дизельдiк отын айналымын бақылау жүйесiн құру

Мұнай өнiмдерi айналымын бақылауды күшейту қажеттiгi мынадай шаралар

кешенiн iске асыруды көздейдi.

- Мұнай өнiмдерi көтерме саудасымен айналысатын ұйымдарды

лицензиялау қызметiн енгiзу.

- Көтерме саудаға көтерме қоймалар мен сақтау орындарында

тiркелгеннен кейiн ғана рұқсат ету.

- Ол бойынша мұнай өңдеу зауыттарынан, сондай-ақ тек қана тiркелген

және лицензиясы бар iрi көтерме сауда ұйымдарына мұнай өнiмдерінің

импорты жөнелтiлетiн тәртiп белгiлеу олар мынадай талаптарға жауап

беруi тиiс:

өз қоймасы болуы;

электрондық есепке алынуы;

лицензиарға автоматтандырылған мәлiметтер беру арнасының бөлiнуi;

акциз постының болуы.

- Салық органдарында тиiсiнше тiркеп, оны бiрыңғай электрондық

мәлiметтер базасына енгізусiз бензин мен дизельдiк отынды экспортқа

да, республика ішінде де жөнелтуге рұқсат етiлмейтін тәртiп айқындау.

- Көтерме сауда партияларының өлшемдерiн айқындау және теңестірудi

енгiзу.

- Автожанармай құю станцияларда бөлшек саудаға арналған

тiркеу-рұқсат ету жүйесiн енгізу.

- Автожанармай құю станцияларға қойылатын бiлiктiлiк талаптарын

әзiрлеу және бекiту.

- Салмағын, температурасын, көлемiн, жанар-жағармай материалдары

деңгейi мен тығыздығын қолданыстағы нормативтiк актiлерге

сәйкестігiне өлшеуге арналған өлшеу приборларын автожанармай құю

станцияларда қондыру.

- Салық органдарының пломбаларымен бензин және дизельдiк отын

сату көлемiн өлшеу үшiн автожанармай құю станцияларда есептегіштер

қондыру.

- Мұнай өнімдерi өндiрiсi балансын жүргізу, атап айтқанда - өндiрiсi

мен айналымы балансын, көтерме сауда балансын, бөлшек сауда

балансын. Өндiрiсi мен айналымы балансы декларациясын жүргiзу үшiн

акциздiк постылардың мәлiметтерiн, бақылау-өлшеу приборларының

көрсеткiштерiн, соның ішінде мұнай өңдеу зауыттарына жiберiлетiн шикі

мұнайдың сапалық құрамының есептерiн пайдалану.

- Салық органдарында мұнай өнiмдерiнің көтерме партияларын сатып

алу-сату (беру) шарттарын (келiсiм-шарттарын) тiркеу тәртiбiн және

бiрыңғай электрондық мәлiметтер базасын құруды жасау және бекіту.

- Мұнай өнiмдерiнiң көтерме партияларының қозғалысын бақылауды

жетiлдiру мақсатында фискалдық органдар бақылауға арналған бiрыңғай

электрондық мәлiметтер базасына iлеспе құжаттардың мәлiметтерiн

енгiзiп бiрыңғай көлiктiк iлеспе құжаттарды бекiту. Бензин мен

дизельдiк отынды босатудың көлiктiк iлеспе құжаттарының бiрыңғай

нысанын енгізу мұнай өнiмдерiнiң қозғалысын есепке алу мен бақылауды

қамтамасыз етуге мүмкіндік бередi.

2.4. Нормативтiк құқықтық базаны жетілдiру

Республика экономикасындағы мұнай өнiмдерi рыногының айрықша ролi ескерiліп, бензин және дизель отыны өндiрiсi мен айналымы саласын нормативтiк құқықтық актiлермен реттеу қажет. Осы салада кешендi мемлекеттiк реттеудi қамтамасыз ету үшiн мұнай өнiмдерiнiң өндiрiсi мен айналымының бүкiл саласын реттейтiн нормативтiк құқықтық акт қабылдау қажет. "Мұнай өнiмдерiн өндiру және айналымын мемлекеттік реттеу туралы" Заң осындай нормативтiк құқықтық акт болуы тиiс.
Осы заңның қолданылуы тиiмдiлiгін күшейту мақсатында Қазақстан Республикасы аумағында мұнай өнiмдерiнiң айналымы саласындағы тәртiп бұзушылықтарды реттейтiн нормативтiк құқықтық актiлерге сонымен бiр мезгiлде өзгерiстер мен толықтырулар енгізу қажет.

2.5. Аймақтық саясат

Жергiлiктi жерлерде мұнай өнiмдерiнiң айналымын мемлекеттiк бақылауды

жүзеге асыру мақсатында республикалық және жергілiктi бюджеттер арасында

бөлшек сауда акциздерiнен түскен түсiмдердi бiрте-бiрте ажырату көзделуде.

Мұның өзiнде, акциз алымдарының барынша толық түсуiне жергілiкті өкiмет

органдарының мүдделi көзқарасын қамтамасыз ету тетiгiн жасау қажет, соның

iшiнде аймақтағы автомобиль жолдарын салу мен ұстауға арналған аталған

қаражатты пайдалану арқылы да.

3. БАҒДАРЛАМАНЫ IСКЕ АСЫРУ ТЕТIГI

Бағдарламада оны iске асыру жөнiндегі Іс-шаралар тiзбесiн

кезең-кезеңiмен орындау және өнеркәсiптегі өндiрiстi көтеру мен дамыту

және бюджеттiң жоғары кiрiсiн қамтамасыз етудi жалпы мемлекеттiк саясатпен

ұштастыру көзделедi.

Бағдарламаны iске асыру жөнiндегі Iс-шаралар "Мұнай өнiмдерiн өндiру

және айналымын мемлекеттiк реттеу туралы" Қазақстан Республикасының Заңы

қабылданғаннан кейiн iске асырылатын болады.

4. БАҒДАРЛАМАНЫ РЕСУРСТЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

Салық әкiмшiлiгiн жүргізу (компьютерлендiру, ақпараттық қамтамасыз етудi және мәлiметтер базасын ұйымдастыру және т.с.с.) бөлiгінде "2000 жылға арналған республикалық бюджет туралы" 1999 жылғы 11 қарашадағы N 473-1 Қазақстан Республикасы Заңында көзделген Қазақстан Республикасы

Мемлекеттiк кiрiс министрлiгінің шығындар сметасы есебiнен, ал техникалық

қамтамасыз ету бөлiгiнде (автожанармай құю станцияларда есептеуiштер,

операциялық-компьютерлiк жүйелердi сатып алу және орнату ) - шаруашылық

жүргізушi субъектiлер қаражаты есебiнен жүргізiлетiн болады.

5. КҮТІЛЕТІН НЕГІЗГІ НӘТИЖЕЛЕР

Бағдарламаны іске асыру мыналарға мүмкіндік береді:

мұнай өнімдерінің айналымын тиімді мемлекеттік бақылаудың жүйесін

құруға;

2000 жылы бензин мен дизельдік отынға акциздерден 9-12 млрд.теңге

түсімін (1999 жылмен салыстырғанда күтілген түсімнен 25 %-ке артық)

қамтамасыз ету;

баға құрау процестерін жанама реттеу арқылы отандық мұнай өнімдерін

өндірушілерді қолдау;

мемлекет бақылайтын мұнай өнімдері рыногының ресми емес рыноктан

басым болуын қамтамасыз ету.

Бағдарламаға қосымша

---------------------------------------------------------------------------

Мұнай ! Акциз ! Күтілетін ! І-ІІІ тоқсандар

өнімдерінің!төлеушілер!сату көлемі!---------------------------------------

түрлері ! ! (тонна) ! сату ! Акциздер ! Акциздер

! ! ! (тонна) ! ставкасы !сомасы (млн.

! ! ! ! ! теңге)

! ! ! !---------------!

! ! ! ! теңге ! % !

---------------------------------------------------------------------------

Бензин ! МӨЗ ! 2268216 ! 1701162 ! 4500 ! 90 ! 7655,2

!--------------------------------------------------------------

! АМС ! 2268216 ! 1701162 ! 500 ! 10 ! 850,6

---------------------------------------------------------------------------

Жиынтығы ! Х ! Х ! Х ! 5000 ! 100 ! 8505,8

---------------------------------------------------------------------------

Дизель ! МӨЗ ! 1602264 ! 1201698 ! 540 ! 90 ! 648,9

отыны !--------------------------------------------------------------

! АМС ! 1602264 ! 1201698 ! 60 ! 10 ! 72,1

---------------------------------------------------------------------------

Жиынтығы ! Х ! Х ! Х ! 600 ! 100 ! 721

---------------------------------------------------------------------------

Барлығы ! Х ! Х ! Х ! Х ! Х ! 9226,8

---------------------------------------------------------------------------

таблицаның жалғасы:

---------------------------------------------------------------------------

ІV тоқсан !Акциздердің! Анықтамалық

---------------------------------! жалпы !----------------------------

Сату ! Акциздер ! Акциз ! сомасы !1 литр үшін!1 литрдегі акциз

(тонна)! ставкасы ! сомасы !млн. теңге)!баға (1999 !сомасы І-ІІІ

!--------------! (млн. ! ! жылдың !тоқсандар, IV

! теңге ! % ! теңге) ! !қазаны үшін! тоқсан

! ! ! ! !мәліметтер,!----------------

! ! ! ! ! теңге) ! І-ІІІ ! IV

! ! ! ! ! ! тоқсан.! тоқсан

! ! ! ! ! ! дар !

---------------------------------------------------------------------------

567054 ! 4000 ! 80 ! 2268,2 ! 9923,4 ! 28 ! 3,4 ! 3

---------------------------------------------------------------------------

567054 ! 1000 ! 20 ! 567,1 ! 1417,7 ! 43 ! 0,4 ! 0,8

---------------------------------------------------------------------------

Х ! 5000 ! 100 ! 2835,3 ! 11341,1 ! Х ! 3,8 ! 3,8

---------------------------------------------------------------------------

400566 ! 480 ! 80 ! 192,3 ! 841,2 ! 19 ! 0,46 ! 0,41

---------------------------------------------------------------------------

400566 ! 120 ! 20 ! 48,1 ! 120,2 ! 21 ! 0,06 ! 0,11

---------------------------------------------------------------------------

Х ! 600 ! 100 ! 240,4 ! 961,4 ! Х ! 0,52 ! 0,52

---------------------------------------------------------------------------

Х ! Х ! Х ! 3075,7 ! 12302,5 ! Х ! Х ! Х

---------------------------------------------------------------------------

- Қазақстан Республикасының Табиғи монополияларды реттеу,

бәсекелестікті қорғау және шағын бизнесті қолдау жөніндегі

агенттігінің мәліметтері

Қазақстан Республикасы Үкіметінің

2000 жылғы 2 наурыздағы

N 339 қаулысымен

бекітілген

Қазақстан Республикасының аумағында мұнай өнімдерінің айналымын

мемлекеттік реттеуді күшейту туралы бағдарламаны жүзеге асыру жөніндегі

іс-шаралар

ТІЗБЕСІ

1. Нормативтік құқықтық базаны жетілдіру

---------------------------------------------------------------------------

N ! Іс-шараның атауы ! Аяқтау нысаны !Орындалу!Орындауға

р/с! ! ! мерзімі! жауап.

! ! ! ! тылар

---------------------------------------------------------------------------

1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5

---------------------------------------------------------------------------

1.1!"Мұнай өнімдерінің айналы.!Қазақстан Республикасы. ! 2000 !МКМ,ҚарМ,

!мын мемлекеттік реттеу ту.!ның Заңы ! жылдың !ӘдМ,ЭИСМ

!ралы" Заңды әзірлеу және ! ! ІІІ !

!қабылдау ! !тоқсаны !

! ! ! !

---------------------------------------------------------------------------

1.2!Мұнай өнімдерін көтерме !Қазақстан Республикасы ! 2000 !ЭИСМ,МКМ,

!сату жөніндегі қызметтің !Президентінің "Лицензия.! жылдың !ҚарМ,ӘдМ

!тіркеу-рұқсат ету жүйесін !лау туралы" Жарлығына !ІІI тоқ.!

!енгізу !өзгерістер мен толықты. !саны !

! !рулар енгізу туралы" ! !

! !Заңы ! !

---------------------------------------------------------------------------

1.3!Құқықтық-нормативтік акті.!"Қазақстан Республикасы.! 2000 !ІІМ, МКМ

!лерге өзгерістер мен то. !ның кейбір заң актілері.! жылдың !

!лықтырулар енгізу (Мұнай !не өзгерістер мен толық.!ІІI тоқ.!

!өнімдерімен сауда жасауда.!тырулар енгізу туралы" !саны !

!ғы құқық бұзушылықтары !Қазақстан Республикасы. ! !

!үшін) !ның Заңы ! !

---------------------------------------------------------------------------

1.4!Бензин мен дизель отыны !Қазақстан Республикасы ! 2000 !ҚарМ, МКМ

!өндірісі мен айналымынан !Қаржы Министрінің ! жылдың !

!салық түсімдерін көрсету !бұйрығы !ІІ тоқ. !

!жөніндегі бюджет жіктеме. ! !саны !

!сіне өзгерістер енгізу ! ! !

---------------------------------------------------------------------------

2. Мұнай өнімдерінің айналымын бақылау жүйесін құру

---------------------------------------------------------------------------

2.1!Салық органдарының пломба.!Қазақстан Республикасы ! 2000 !ЭИСМ,

!ларымен мұнай өнімдерінің !Үкіметінің қаулысы ! жылдың !Стандарт.

!өткізу көлемін өлшеу үшін ! !ІІІ тоқ.!тау,метр.

!АЖС-да есептегіштерді ор. ! !саны !ология

!натуды көздейтін АЖС-на ! ! !және сер.

!біліктілік талаптары мен ! ! !тифика.

!тіркеу тәртібін енгізу ! ! !циялау

! ! ! !комитеті

! ! ! !(ЭИСМ

! ! ! !СМСК),МКМ

---------------------------------------------------------------------------

2.2!Қазақстан Республикасы ау.!Қазақстан Республикасы ! 2000 !ЭИСМ,МКМ,

!мағындағы МӨЗ-на мұнай !Үкіметінің қаулысы ! жылдың !МБА

!өнімдерін сатудың тәртібін! !ІІI тоқ.!

!белгілеу ! !саны !

---------------------------------------------------------------------------

2.3!Көтерме сауда фирмалардың !Қазақстан Республикасы ! 2000 !ЭИСМ,МКМ,

!теңестірмесін енгізу, сон.!Үкіметінің қаулысы ! жылдың !

!дай-ақ мұнай өнімдерінің ! !ІІI тоқ.!

!көтерме партияларын айқын.! !саны !

!дау ! ! !

---------------------------------------------------------------------------

2.4!МӨЗ-на салық органдарының !Мемлекеттік кіріс Мини. ! 2000 !МКМ,облыс.

!акциздік посттарын енгізу !стрінің бұйрығы ! жылдың !тық салық

! ! !1 тоқса.!комитет.

! ! !ны !тері

---------------------------------------------------------------------------

2.5!Мұнай өнімдері рыногындағы!Тексеру материалдары ! Тұрақты!МКМ,ІІМ,

!құқық бұзушылықтың жолын !бойынша актілер ! !ЭИСМ,

!кесу жөнінде жедел жұмыс ! ! !облыстық

!жүргізу ! ! !салық ко.

! ! ! !митеттері

---------------------------------------------------------------------------

2.6!МӨЗ-нан мұнай өнімдерін !Мемлекеттік кіріс Мини. ! 2000 !МКМ,ЭИСМ

!босату үшін ілеспе жүк құ.!стрінің бұйрығы ! жылдың !

!жаттамасының бірыңғай ны. ! !ІІI тоқ.!

!санын енгізу ! !саны !

---------------------------------------------------------------------------

2.7!Мұнай өнімдерін өндіру мен!Энергетика, индустрия ! 2000 !ЭИСМ,МКМ,

!оның айналымына, көтерме !және сауда Министрінің ! жылдың !МБА

!саудаға, бөлшек саудаға !бұйрығы ! ІІ-ІІІ !

!баланстар жүйесін енгізу ! !тоқсан-ы!

---------------------------------------------------------------------------

2.8!Бөлшек сауданың жаңа ере. !Энергетика, индустрия ! 2000 !ЭИСМ,МКМ

!желерін әзірлеу !және сауда Министрінің ! жылдың !МБА

! !бұйрығы !ІІI тоқ.!

! ! !саны !

---------------------------------------------------------------------------

2.9!Мұнай өнімдерінің көтерме !Мемлекеттік кіріс Мини. ! 2000 !МКМ,ЭИСМ

!партияларының сатып алу- !стрінің бұйрығы ! жылдың !

!сату шарттарының (келісім-! !ІІI тоқ.!

!шарттарының) тіркеу тәрті.! !саны !

!бін әзірлеу және бекіту ! ! !

---------------------------------------------------------------------------

2.10!АЖС-на талаптарды әзірлеу!Энергетика, индустрия !2000 ж. !ЭИСМ,МКМ,

!және бекіту !және сауда Министрінің !ІІI тоқ.!МБА

! !бұйрығы !саны !

---------------------------------------------------------------------------

2.11!Стандарттар және өрт қау.!ЭИСМ СМСК және ТЖА бұй. !2000 ж. !ЭИСМ СМСК

!іпсіздігі талаптарына !рығы !ІІ тоқ. !ТЖА

!АЖС-ың сәйкестігі туралы ! !саны !

!куәлік нысанын әзірлеу ! ! !

!және бекіту ! ! !

---------------------------------------------------------------------------

3. Салық салуды жетілдіру

---------------------------------------------------------------------------

3.1!Мұнай өнімдері рыногінің !Қазақстан Республикасы ! 2000 !МКМ,ҚарМ,

!бүкіл субъектілері арасын.!Үкіметінің қаулысы ! жылдың !ЭИСМ,ӘдМ

!да акциз ставкаларын ке. ! !І-ІІІ,ІV!

!зең-кезеңімен бөлу ! ! тоқсан.!

! ! ! дары !

---------------------------------------------------------------------------

3.2!Мұнай өнімдерінің бөлшек !Қазақстан Республикасы !Жыл бойы!МКМ,ҚарМ,

!саудасында бензин мен ди. !Үкіметінің қаулысы !тұрақты !ЭИСМ

!зельдік отынға акциздер ! ! түрде !

!ставкаларын жетілдіру ! ! !

---------------------------------------------------------------------------

4. Аймақтық саясат

---------------------------------------------------------------------------

4.1!Аймақтар бойынша мұнай !Нормативтік құқықтық !Тұрақты !ЭИСМ,МБА,

!өнімдерін шығарушылар үшін! акті ! !МКМ

!экономикалық және өзге де ! ! !

!тең жағдайларымен қамтама.! ! !

!сыз ету ! ! !

---------------------------------------------------------------------------

4.2!Республикалық және жергі. ! Ұсыныс ! 2000 !ҚарМ,жер.

!лікті бюджет арасында бен.! ! жылдың !гілікті

!зин мен дизель отыны бөл. ! !ІІІ тоқ.!атқарушы

!шек саудасынан түскен ак. ! !саны !органдар.

!циздерді бөлу туралы мәсе.! ! !дың бас.

!лені қарау ! ! !шылары

---------------------------------------------------------------------------

Қазақстан Республикасы Үкiметiнің

2000 жылғы 2 наурыздағы N 339

қаулысына қосымша

Қазақстан Республикасының аумағында мұнай өнiмдерiнiң

айналымын мемлекеттiк реттеудi күшейту жөнiндегі

бағдарламаны iске асыру бойынша жұмысты

үйлестiруге арналған ведомствоаралық топтың

құрамы

Ахметов - Қазақстан Республикасы Премьер-

Даниал Кенжетайұлы Министрiнің орынбасары, басшы

Школьник - Қазақстан Республикасының Энергетика,

Владимир Сергеевич индустрия және сауда министрi,

басшының орынбасары

Кәкiмжанов - Қазақстан Республикасының

Зейнолла Халидоллаұлы Мемлекеттiк кiрiс министрi,

басшының орынбасары

Топ мүшелерi:

Тiлеубердин - Қазақстан Республикасы Табиғи

Алтай Абылайұлы монополияларды реттеу, бәсекелестiктi

қорғау және шағын бизнестi қолдау

жөнiндегi агенттiгiнiң төрағасы

Котенко - Қазақстан Республикасы Премьер-

Наталья Леонидовна Министрi Кеңсесiнiң Экономика

бөлiмiнің меңгерушiсi

Жәмішев - Қазақстан Республикасы Қаржы

Болат Бидахметұлы бiрiншi вице-министрi

Мусина - Қазақстан Республикасы Ауыл

Лилия Сәкенқызы шаруашылығы вице-министрi

Аймақов - Қазақстан Республикасы Қаржы

Бауыржан Жаңабекұлы министрлiгiнiң департамент директоры

Баймұрзин - Қазақстан Республикасы Мемлекеттiк

Дәулетхан Қалымұлы кiрiс министрлiгiнiң департамент

директоры

Демеу - Қазақстан Республикасы Энергетика,

Айдар Сағадатұлы индустрия және сауда министрлiгінiң

департамент директорының мiндетiн

атқарушы

Әбдiрахманова - Қазақстан Республикасының Табиғи

Сәуле Нығметжанқызы монополияларды реттеу бәсекелестiктi

корғау және шағын бизнестi қолдау

жөнiндегi агенттiгі департамент

директорының орынбасары

Әмiрин - Қазақстан Республикасының Әдiлет

Асқар Кемеңгерұлы министрлігі департамент директорының

орынбасары

|

Оқығандар:

Қобдалиева Н.М.

Орынбекова Д.К.