О проекте Закона Республики Казахстан "О донорстве крови и ее компонентов"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 23 декабря 2003 года N 1297

Правительство Республики Казахстан постановляет:
Внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О донорстве крови и ее компонентов".

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Проект

Закон Республики Казахстан
О донорстве крови и ее компонентов

Настоящий Закон определяет правовые, экономические и социальные основы донорства крови и ее компонентов в Республике Казахстан, защиту прав донора, устанавливает комплекс мер по организации донорства крови и ее компонентов.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Основные понятия, используемые
в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:
донорство крови и ее компонентов (далее - донорство) - добровольное участие доноров в охране здоровья граждан путем дачи крови или ее компонентов для лечения, изготовления соответствующих препаратов крови или использования в научных исследованиях;
донор - лицо, которое сдает кровь и ее компоненты для лечебных целей;
донорская функция - это добровольный акт донора, включающий медицинское освидетельствование и выполнение процедуры дачи крови и ее компонентов для медицинских целей;
реципиент - это пациент, которому производится переливание донорской крови или ее компонентов;
переливание крови и ее компонентов - введение крови и ее компонентов в сосудистое русло реципиента;
компоненты крови - составные части крови, выделенные в виде плазмы и клеток крови;
препараты крови - лечебные средства, полученные при переработке компонентов крови;
консервирующие растворы - это среды, предназначенные для хранения и поддержания жизнедеятельности клеток крови вне организма;
уполномоченный орган - это центральный исполнительный орган Республики Казахстан, осуществляющий руководство в области охраны здоровья граждан.

Статья 2. Законодательство о донорстве

1. Законодательство Республики Казахстан о донорстве основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из норм настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.
2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

Статья 3. Принципы донорства

Донорство осуществляется на основе следующих принципов:
1) сознательное волеизъявление донора;
2) добровольность дачи крови и ее компонентов;
3) гарантирование сохранения здоровья донора;
4) обеспечение государственных гарантий, социальной защиты и соблюдения прав доноров;
5) ответственность медицинских работников за вред, причиненный здоровью граждан.

Статья 4. Защита государством прав донора

1. Должностные лица организаций здравоохранения обязаны проинформировать донора об условиях, порядке взятия крови и ее компонентов и гарантиях сохранения его здоровья при сдаче крови и ее компонентов.
2. При нанесении вреда здоровью донора, связанного со сдачей крови и ее компонентов, возмещение ущерба осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 5. Полномочия государственных органов
в области донорства

1. Правительство Республики Казахстан:
1) определяет единую государственную политику в области донорства и меры по ее осуществлению;
2) в соответствии с настоящим Законом выдает разрешения на вывоз донорской крови и ее компонентов за пределы Республики Казахстан.
2. Уполномоченный орган:
1) проводит единую государственную политику развития донорства;
2) определяет порядок поощрения доноров;
3) осуществляет руководство по организации пунктов сдачи крови и ее компонентов в случаях возникновения чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, как в мирное, так и в военное время на территории Республики Казахстан в установленном законодательством порядке;
4) укрепляет материально-техническую базу республиканской организации здравоохранения, осуществляющей деятельность в области службы крови;
5) определяет порядок и осуществляет контроль за заготовкой, хранением, переливанием крови и ее компонентов, препаратов крови, консервирующих растворов, выпускаемых соответствующими государственными организациями здравоохранения;
6) осуществляет контроль за качеством донорской крови, ее компонентов, препаратов и консервирующих растворов, выпускаемых соответствующими государственными организациями здравоохранения;
7) определяет порядок медицинского обследования донора.

Статья 6. Полномочия местных представительных и
исполнительных органов в области донорства

1. Областные (города республиканского значения, столицы) представительные органы:
1) реализуют единую государственную политику в области донорства;
2) вправе принимать решение о предоставлении дополнительного поощрения донорам;
3) обеспечивают мероприятия, способствующие функционированию и развитию местных государственных организаций здравоохранения, осуществляющих заготовку, хранение крови, ее компонентов, препаратов и консервирующих растворов.
2. Областные (города республиканского значения, столицы) исполнительные органы:
1) проводят единую государственную политику развития донорства и меры по ее осуществлению;
2) укрепляют материально-техническую базу местных организаций здравоохранения, осуществляющих деятельность в области службы крови;
3) осуществляют контроль над исполнением мероприятий, способствующих функционированию и развитию государственных организаций здравоохранения, осуществляющих заготовку, хранение крови, ее компонентов, препаратов и консервирующих растворов.

Статья 7. Общественные объединения

Общественные объединения в соответствии с учредительными документами могут принимать участие в пропаганде и развитии донорства.

Статья 8. Организации здравоохранения,
осуществляющие заготовку, консервацию,
хранения крови и ее компонентов

1. Заготовку, консервацию, хранение крови и ее компонентов осуществляют государственные организации здравоохранения, имеющие соответствующую лицензию.
2. Организации здравоохранения, осуществляющие заготовку, консервацию, хранение крови и ее компонентов, несут ответственность за нарушение порядка заготовки, переработки, хранения крови, ее компонентов, препаратов и консервирующих растворов в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Глава 2. Донорство крови и ее компонентов

Статья 9. Порядок взятия крови и
ее компонентов у донора

1. Донорами могут быть дееспособные граждане Республики Казахстан, лица без гражданства и иностранные граждане в возрасте от 18 лет, прошедшие соответствующее медицинское обследование.
2. Кровь и ее компоненты, применяемые в лечебных целях, могут быть получены только от человека.
3. Взятие от донора крови и ее компонентов допустимо только при условии, если здоровью донора не будет причинен вред.

Статья 10. Медицинское обследование донора

1. Медицинское обследование донора перед взятием крови и ее компонентов в государственных организациях, заготавливающих кровь и ее компоненты, проводится бесплатно. Порядок медицинского обследования донора осуществляется в порядке, установленном уполномоченным органом.
2. Справка о состоянии здоровья и результаты флюорографии для дачи крови и ее компонентов выдаются в медицинских организациях по месту жительства бесплатно.

Статья 11. Порядок обмена донорской кровью,
ее компонентами, препаратами из донорской
крови и вывоз их за пределы Республики
Казахстан

1. Вывоз донорской крови и ее компонентов за пределы Республики Казахстан осуществляется по решению Правительства Республики Казахстан только для обмена на компоненты и препараты крови, которые не производятся в Республике Казахстан, а также в случаях оказания экстренной помощи гражданам Республики Казахстан, находящимся за границей, и гуманитарной помощи.
2. Продажа донорской крови и ее компонентов в другие государства в целях извлечения прибыли запрещается.

Глава 3. Права и обязанности донора и работодателя

Статья 12. Права донора

Донор имеет право на:
1) сдачу крови и ее компонентов безвозмездно или за денежную компенсацию, в размерах, установленных настоящим Законом;
2) доступ к информации о результатах медицинского обследования состояния здоровья и возможных влияниях сдачи крови и ее компонентов на организм;
3) получение гарантий за сдачу крови и ее компонентов в порядке, установленном настоящим Законом.

Статья 13. Обязанности донора

Гражданин, давший согласие стать донором крови и ее компонентов, обязан сообщить известные ему сведения о перенесенных им заболеваниях и заболеваниях, которыми он страдает, а также об употреблении им наркотических средств, психотропных веществ и прекурсоров.
Утаивание донором обстоятельств, препятствующих использованию его крови и ее компонентов, влечет ответственность, установленную законодательными актами Республики Казахстан.

Статья 14. Обязанности работодателя по созданию
условий, обеспечивающих развитие
донорства

Работодатели, независимо от форм собственности, командиры (начальники) войсковых частей, администрации организаций образования в соответствии с законодательством Республики Казахстан обязаны:
1) оказывать содействие государственным организациям здравоохранения в привлечении граждан в ряды доноров;
2) предоставлять необходимые помещения для взятия крови;
3) беспрепятственно освобождать от работы работника, являющегося донором, в день обследования и сдачи крови;
4) предоставлять работнику, являющемуся донором, установленные настоящим Законом гарантии.

Глава 4. Гарантии и компенсации,
предоставляемые донору

Статья 15. Гарантии, предоставляемые донору

В день обследования и сдачи крови или ее компонентов работник, являющийся донором, освобождается от работы в организации, независимо от формы собственности, с сохранением за ним средней заработной платы за этот день.
Военнослужащий, являющийся донором, на время выполнения донорской функции, освобождается от несения нарядов, вахт.
Студенты, учащиеся, являющиеся донорами, на время выполнения донорской функции освобождаются от учебно-воспитательного процесса.

Статья 16. Компенсация, предоставляемая донору

1. Донор, осуществляющий донорскую функцию безвозмездно, для восполнения объема своей крови и энергетических затрат организма после дачи крови и ее компонентов по выбору получает бесплатное питание либо его денежный эквивалент в размере 0,25 месячного расчетного показателя.
2. Донору, сдающему кровь и ее компоненты за плату, выплачивается денежная компенсация в размерах:
1) за одну кроводачу (450 + 10 мл крови) - 2 месячных расчетных показателя;
2) за плазмодачу при двухкратном плазмаферезе (500 + 40 мл плазмы) - 4 месячных расчетных показателя;
3) за иммунную плазмодачу при двухкратном плазмаферезе (500 + 40 мл иммунной плазмы) - 7 месячных расчетных показателей;
4) за изоиммунную плазмодачу при двухкратном плазмаферезе (500 + 40 мл за изоиммунную плазму) - 8 месячных расчетных показателей.

Президент
Республики Казахстан

"Қан мен оның компоненттерiнiң донорлығы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 23 желтоқсандағы N 1297 қаулысы

Қазақстан Республикасының Yкiметi қаулы етеді:
"Қан мен оның компоненттерiнiң донорлығы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламентi Мәжiлiсiнiң қарауына енгізiлсiн.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрi

Жоба

Қазақстан Республикасының Заңы Қан мен оның компоненттерiнiң донорлығы туралы

Осы Заң Қазақстан Республикасындағы қан мен оның компоненттерi донорлығының құқықтық, экономикалық және әлеуметтiк негiздерiн, донордың құқықтарын қорғауды белгiлейдi, қан мен оның компоненттерiнiң донорлығын ұйымдастыру жөнiндегi шаралар кешенiн белгiлейдi.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:
қан мен оның компоненттерiнiң донорлығы (бұдан әрi - донорлық) - емдеу, тиiсті қан препараттарын дайындау немесе ғылыми зерттеулерде пайдалану үшiн қан немесе оның компоненттерiн тапсыру жолымен азаматтардың денсаулығын сақтауға донорлардың ерiкті түрде қатысуы;
донор - емдiк мақсат үшiн қан мен оның компоненттерiн тапсыратын адам;
донорлық функция - бұл медициналық куәландыруды және медициналық мақсат үшiн қан мен оның компоненттерiн тапсыру рәсiмдерiн орындауды қамтитын донордың ерiктi актiсi;
реципиент - оған донорлық қан мен оның компоненттерiн құю жүргізілетін пациент;
қан мен оның компоненттерiн құю - қан мен оның компоненттерiн реципиенттiң қан тамырларына енгiзу;
қанның компоненттерi - қанның плазмасы мен клеткалары түрiнде бөлiнген қанның құрамдас бөлiгi;
қан препараттары - қанның компоненттерiн өңдеу кезiнде алынған емдiк заттар;
консервациялау ерiтiндiлерi - бұл қан клеткаларын организмнен тыс сақтау және тiршiлік әрекетiн ұстап тұруға арналған орта;
уәкiлеттi орган - бұл азаматтардың денсаулығын сақтау саласындағы басшылықты жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының орталық атқарушы органы.

2-бап. Донорлық туралы заңнама

1. Қазақстан Республикасының донорлық туралы Заңы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актілерінің нормаларынан тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарда осы Заңда қамтылғаннан өзгеше ережелер белгiлеген болса, онда халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.

3-бап. Донорлық қағидаттары

Донорлық мынадай қағидаттар негiзiнде жүзеге асырылады:
1) донордың саналы түрде ерiк бiлдiруi;
2) қан және оның құрамдас бөлiктерiн тапсырудың еркiндiлiгi;
3) донордың денсаулығы сақталуына кепiлдiк беруi;
4) донорлардың мемлекеттiк кепiлдiктерiн, әлеуметтiк қорғалуын және құқықтарының сақталуын қамтамасыз ету;
5) азаматтардың денсаулығына келтiрген зияны үшiн медицина қызметкерлерiнiң жауапкершiлiгi.

4-бап. Донорлардың құқықтарын мемлекеттiң қорғауы

1. Денсаулық сақтау ұйымдарының лауазымды тұлғалары донорды қан мен оның компоненттерiн алудың шарттары мен тәртiбi және қан мен оның компоненттерiн тапсыру кезiнде оның денсаулығын сақтау кепiлдiктерi туралы хабардар етуге мiндеттi.
2. Қан мен оның компоненттерiн тапсыруға байланысты донордың денсаулығына зиян келтiрiлген жағдайда залалды өтеу Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

5-бап. Донорлық саласындағы мемлекеттiк органдардың
өкiлеттiгi

1. Қазақстан Республикасының Үкiметi:
1) донорлық саласындағы бiрыңғай мемлекеттiк саясат пен оны жүзеге асыру жөнiндегi шараларды белгілейдi;
2) осы Заңға сәйкес қан мен оның компоненттерiн Қазақстан Республикасынан тыс әкетуге рұқсат бередi.
2. Уәкiлеттi орган:
1) донорлықты дамытудың бiрыңғай мемлекеттiк саясатын жүргізеді;
2) донорларды көтермелеу тәртiбiн белгiлейдi;
3) заңнамада белгiленген тәртiппен Қазақстан Республикасының аумағында бейбiт кездегi сияқты, соғыс кезiнде де табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше оқиғалар туындаған жағдайларда қан мен оның компоненттерiн тапсыру пункттерiн ұйымдастыру жөнiндегi басшылықты жүзеге асырады;
4) қан құю қызметi саласындағы қызметтi жүзеге асыратын республикалық денсаулық сақтау ұйымының материалдық-техникалық базасын нығайтады;
5) тиiстi мемлекеттiк денсаулық сақтау ұйымдары шығаратын қан мен оның компоненттерiн, қан препараттарын, консервациялау ерiтiндiлерiн дайындаудың, сақтаудың, қан құюдың, тәртiбiн белгілейдi және бақылауды жүзеге асырады;
6) тиiстi мемлекеттiк денсаулық сақтау ұйымдары шығаратын донорлық қан мен оның компоненттерiнiң, препараттардың және консервациялау ерiтiндiлерiнiң сапасын бақылауды жүзеге асырады;
7) донордың медициналық тексерiлу тәртiбiн айқындайды.

6-бап. Донорлық саласындағы жергiлiктi өкілді және
атқарушы органдардың өкiлеттiгi

1. Облыстық (республикалық маңызы бар қалалар, астана) өкiлдi органдар:
1) донорлық саласындағы бiрыңғай мемлекеттiк саясатты iске асырады;
2) донорларға қосымша көтермелеулер беру туралы шешiм қабылдауға құқылы;
3) қан мен оның компоненттерiн, препараттарды және консервациялау ерiтiндiлерiн дайындауды, сақтауды жүзеге асырушы жергiлiктi мемлекеттiк денсаулық сақтау ұйымдарының жұмыс iстеуi мен дамуына мүмкiндiк беретiн iс-шараларды қамтамасыз етедi.
2. Облыстық (республикалық маңызы бар қалалар, астана) атқарушы органдар:
1) донорлықты дамыту және оны жүзеге асыру жөнiндегi шаралардың бiрыңғай мемлекеттiк саясатын жүргiзедi;
2) қан құю қызметi саласындағы қызметтi жүзеге асыратын жергiлiктi денсаулық сақтау ұйымдарының материалдық-техникалық базасын нығайтады;
3) қан, оның компоненттерiн, препараттарды, консервациялау ерiтiндiлерiн дайындауды, сақтауды жүзеге асырушы мемлекеттiк денсаулық сақтау ұйымдарының жұмыс iстеуi мен дамуына жәрдемдесетiн iс-шаралардың орындалуын бақылауды жүзеге асырады.

7-бап. Қоғамдық бiрлестiктер

Қоғамдық бiрлестiктер құрылтай құжаттарына сәйкес донорлықты насихаттау мен дамытуға қатыса алады.

8-бап. Қан мен оның компопенттерiн дайындауды,
консервациялауды, сақтауды жүзеге асыратын
денсаулық сақтау ұйымдары

1. Қан мен оның компоненттерiн дайындауды, консервациялауды, сақтауды тиiсті лицензиясы бар мемлекеттiк денсаулық сақтау ұйымдары жүзеге асырады.
2. Қан мен оның құрамдас бөлiктерiн дайындауды, консервациялауды, сақтауды жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары қанды, оның компоненттерiн, препараттар мен консервациялау ерiтiнділерiн дайындау, сақтау тәртiбiн бұзғандығы үшiн Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жауап бередi.

2-тарау. Қан мен оның компоненттерiнiң донорлығы

9-бап. Донордан қан мен оның компоненттерiн алу тәртiбi

1. Тиiстi медициналық тексеруден өткен Қазақстан Республикасының 18-ден асқан iс-әрекетке қабілеттi азаматтары, азаматтығы жоқ адамдар мен шетел азаматтары донор бола алады.
2. Емдiк мақсатта қолданылатын қан мен оның компоненттерi тек адамнан ғана алынуы мүмкiн.
3. Егер донордың денсаулығына зиян келтiрілмейтiн жағдайда ғана донордан қан мен оның компоненттерiн алуға жол беріледi.

10-бап. Донорды медициналық тексеру

1. Қан мен оның компоненттерiн дайындайтын мемлекеттiк ұйымдарда қан мен оның компоненттерiн алу алдында донорды медициналық тексеру тегiн жүргiзiледi. Донорды медициналық тексеру тәртiбi уәкілеттi орган белгiлеген тәртiппен жүзеге асырылады.
2. Тұратын жерi бойынша медицина ұйымдарында қан мен оның компоненттерiн беру үшiн денсаулығының жай-күйi туралы анықтама мен флюорографияның нәтижелерi тегiн берiледi.

11-бап. Донорлық қанды донорлық қаннан дайындалған оның
компоненттерiн, препараттарды айырбастау және
оларды Қазақстан Республикасынан тыс әкету
тәртiбi

1. Қазақстан Республикасынан тыс қан мен оның компоненттерiн әкету Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң шешiмi бойынша тек Қазақстан Республикасында өндiрілмейтiн қан мен оның компоненттерiне және препараттарына айырбастау үшiн, сондай-ақ шетелдегi Қазақстан Республикасының азаматтарына шұғыл көмек және гуманитарлық көмек көрсеткен жағдайларда ғана жүзеге асырылады.
2. Пайда табу мақсатында қан және оның құрамдас бөлiктерiн басқа мемлекеттерге сатуға тыйым салынады.

3-тарау. Донордың және жұмыс берушiнiң құқықтары мен мiндеттерi

12-бап. Донордың құқықтары

Донор:
1) ақысыз немесе осы Заңмен белгiлеген мөлшердегi ақшалай өтемге қан мен оның компоненттерiн тапсыруға;
2) денсаулық жағдайын медициналық тексеру және қан мен оның компоненттерiн тапсырудың организмге ықтимал әсерлерiнiң нәтижелерi туралы ақпаратқа қол жеткiзуге;
3) осы Заңда белгiленген тәртiппен қан мен оның компоненттерiн тапсыруға кепiлдiк алуға құқылы.

13-бап. Донордың мiндеттерi

1. Қан мен оның компоненттерiн тапсыруға келiсiм берген азамат бұрын ауырған ауруы және зардап шегетiн ауруы туралы, сондай-ақ есiрткi құралдарды, психотроптық заттар мен прекурсорларды пайдалануы туралы өзiне белгiлi мәлiметтердi хабарлауға мiндеттi.
2. Қан мен оның компоненттерiн оның пайдалануына кедергi келтiретiн мән-жайларды донордың жасыруы Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiнде белгiленген жауапкершiлiкке әкеп соғады.

14-бап. Донорлықты дамытуды қамтамасыз ететiн
жағдайларды жасау жөніндегi жұмыс берушілердiң
мiндеттерi

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес меншiк нысанына қарамастан жұмыс берушiлер, әскери бөлiмдердiң командирлерi (бастықтары), бiлiм беру ұйымдарының әкiмшiлiктерi:
1) донорлар қатарына азаматтарды тартуға мемлекеттiк денсаулық сақтау ұйымдарына көмек көрсетуге;
2) қан aлу үшiн қажеттi үй-жайларды беруге;
3) тексеру және қан тапсыру күндерi донор болып табылатын қызметкердi жұмыстан кедергiсiз босатуға;
4) осы Заңда белгiленген кепiлдiктердi донор болып табылатын қызметкерге беруге мiндеттi.

4-тарау. Донорға берiлетiн кепiлдiктер мен өтемдер

15-бап. Донорға берiлетiн кепілдіктер

Донор болып табылатын қызметкер медициналық тексеру әрi қан мен оның компоненттерiн тапсыру күнi меншiк нысанына қарамастан осы күн үшiн орташа жалақысы сақтала отырып, ұйымдардағы жұмысынан босатылады.
Донор болып табылатын әскери қызметшi донорлық қызметтi орындау уақытында нарядтардан, кезекшiлiк атқарудан босатылады.
Донор болып табылатын студенттер, оқушылар донорлық қызметтi орындау кезiнде оқу-тәрбие процестерден босатылады.

16-бап. Донорға ұсынылатын өтем

1. Өтеусiз донор қан мен оның құрамдас бөлiктерiн тапсырғаннан кейiн таңдауы бойынша өзiнiң қан мөлшерi мен организмiнiң энергетикалық шығындарының орнын толтыру үшiн тегiн тамақ немесе оның 0,25 есептiк көрсеткiш мөлшерiндегi ақшалай баламасын алады.
2. Ақылы донорға тапсырған қан мен оның құрамдас бөлiктерi үшiн ақшалай өтемақы мынадай мөлшерде төленедi:
1) бiр рет қан тапсырғаны yшiн (450+10 мл қан) - 2 айлық есептiк көрсеткiш;
2) екi реттiк плазмаферезде плазма тапсырғаны үшiн (500+40 мл плазма) - 4 айлық есептiк көрсеткiш;
3) екi реттiк плазмаферезде иммундық плазма тапсырғаны үшiн (500+40 мл иммундық плазма) - 7 айлық есептiк көрсеткiш;
4) екi реттiк плазмаферезде изоиммундық плазма тапсырғаны үшiн (500+40 мл изоиммундық плазма үшiн) - 8 айлық есептiк көрсеткіш.

Қазақстан Республикасының
Президентi