О проекте Закона Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам разграничения подсудности"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 31 марта 2005 года N 292

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам разграничения подсудности".

Премьер-Министр
Республики Казахстан

проект

Закон Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в некоторые
законодательные акты Республики Казахстан
по вопросам разграничения подсудности"

Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

1. В Уголовно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 13 декабря 1997 г. (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., N 23, ст. 335; 1998 г., N 23, ст. 416; 2000 г., N 3-4, ст. 66; N 6, ст. 141; 2001 г., N 8, ст. 53; N 15-16, ст. 239; N 17-18, ст. 245; N 21-22, ст. 281; 2002 г., N 4, ст. 32, 33; N 17, ст. 155; N 23-24, ст. 192; 2003 г., N 18, ст. 142; 2004 г., N 5, ст. 22; N 23, ст. 139; N 24, ст. 153, 154, 156):

1) часть первую статьи 50 дополнить пунктами 8), 9) следующего содержания:
"8) проведения соответствующей экспертизы;
9) выполнения процессуальных действий, связанных с получением правовой помощи в порядке, предусмотренном главой 55 настоящего кодекса.";

2) часть вторую статьи 70 изложить в следующей редакции:
"2. В качестве защитника допускается адвокат. Наряду с адвокатом защиту прав и интересов подозреваемых и обвиняемых могут осуществлять супруг (супруга), близкие родственники или законные представители обвиняемого, представители профсоюзов и других общественных объединений по делам членов этих объединений. Иностранные адвокаты допускаются к участию в деле в качестве защитников, если это предусмотрено международным договором Республики Казахстан с соответствующим государством на взаимной основе, в порядке, определяемом законодательством.";

3) в части второй статьи 290 слова ", а также Верховного Суда Республики Казахстан" исключить;

4) в части четвертой статьи 291 слова "протестам, представлениям" заменить словами "жалобам, протестам";

5) в статье 292:
в части первой слово "первой" исключить;
часть вторую исключить;
части третью, четвертую и 4-1 изложить в следующей редакции:
"3. Коллегия по уголовным делам Верховного Суда Республики Казахстан в апелляционном порядке рассматривает дела по апелляционным жалобам, протестам прокурора на не вступившие в законную силу приговоры областного и приравненного к нему суда, а также частные жалобы, протесты прокуроров на не вступившие в законную силу постановления этих же судов.
4. Надзорная коллегия Верховного Суда Республики Казахстан рассматривает дела по надзорным жалобам, протестам Генерального Прокурора Республики Казахстан на приговоры и постановления судов первой инстанции, апелляционные постановления, а также предварительные и надзорные постановления коллегии областного и приравненного к нему суда, Верховного Суда Республики Казахстан.
4-1. Пленарное заседание Верховного Суда Республики Казахстан по основаниям, указанным в части третьей статьи 458 настоящего Кодекса рассматривает дела по протесту Генерального Прокурора Республики Казахстан на постановления надзорной коллегии Верховного Суда Республики Казахстан.";

6) в части второй статьи 299:
пункт 2) изложить в следующей редакции:
"2) о проведении предварительного слушания дела.";
пункты 3), 4), 5), 6) исключить;

7) в части первой статьи 301 слова ", указанных в пунктах 2)-6) части второй статьи 299 настоящего кодекса" заменить словами "о возвращении дела для дополнительного расследования, о приостановлении производства по делу, о направлении по подсудности, о прекращении дела, о соединении уголовных дел";

8) часть пятую статьи 302 изложить в следующей редакции:
"5. Главное судебное разбирательство должно обеспечить полное, всестороннее и объективное исследование всех обстоятельств дела, и окончено в срок не свыше двух месяцев. В исключительных случаях этот срок может быть продлен мотивированным постановлением суда. Каждое продление срока не должно превышать одного месяца.";

9) в части первой статьи 396 слова "кроме приговоров Верховного Суда Республики Казахстан," исключить;

10) в части первой статьи 399 слово "десяти" заменить словом "тридцати";

11) в части третьей статьи 403 слово "десяти" заменить словом "тридцати";

12) в статье 408:
часть первую дополнить вторым предложением следующего содержания:
"Дата рассмотрения дела должна быть определена с таким расчетом, чтобы дело могло быть тщательно изучено, а стороны имели реальную возможность воспользоваться правом участия в заседании апелляционной инстанции.";
абзац второй части второй изложить в следующей редакции:
"При поступлении от осужденного, содержащегося под стражей, ходатайства об участии в апелляционной инстанции при рассмотрении жалобы или протеста прокурора, направленных на ухудшение его положения, суд первой инстанции выносит постановление о рассмотрении дела при непосредственном участии осужденного либо с использованием научно-технических средств, которое направляет в соответствующие органы для исполнения.";
часть третью дополнить абзацем следующего содержания:
"Участие адвоката в апелляционной инстанции обязательно в тех случаях, когда дело рассматривается по апелляционной жалобе потерпевшего (гражданского истца), протесту прокурора, в которых ставится вопрос об ухудшении положения осужденного, либо когда досудебное производство по делу и рассмотрение дела в первой инстанции осуществлялись без участия обвиняемого. В иных случаях участие адвоката в апелляционной инстанции осуществляется в порядке, предусмотренном статьей 71 настоящего Кодекса.";

13) в статье 409:
часть третью после слов "если они заявлены," дополнить словами "выясняет по ним мнение участников процесса, после чего, суд";
часть четвертую изложить в следующей редакции:
"4. Рассмотрение дела начинается с установления последовательности выступления участников процесса, с учетом их мнения, которые излагают мотивы и доводы своих апелляционных (частных) жалоб, протестов, возражения на них. Если в жалобе, протесте стороны обвинения ставится вопрос об ухудшении положения осужденного (оправданного), сторона защиты выступает после заслушивания выступления стороны обвинения.";

14) статью 422 дополнить частью девятой следующего содержания:
"9. Суд апелляционной инстанции вправе вынести дополнительное постановление при необходимости рассмотрения вопросов об исправлении явных описок и разъяснений неясностей, не изменяя сущности апелляционного постановления.";

15) в части второй статьи 423 слово "семидневный" заменить словом "десятидневный";

16) в части первой статьи 447 второе предложение исключить;

17) часть четвертую статьи 448 изложить в следующей редакции:
"4. Постановление апелляционной инстанции вступает в законную силу с момента его провозглашения.";

18) статьи 458 и 459 изложить в следующей редакции:

"Статья 458. Судебные акты, подлежащие пересмотру в
порядке судебного надзора

1. По вступлении в законную силу в порядке судебного надзора могут быть пересмотрены:
1) приговоры и постановления судов первой инстанции;
2) апелляционные и надзорные постановления.
2. Вступившие в законную силу оправдательные приговоры; постановления судов, вынесенные в связи с отказом от обвинения государственного и частного обвинителя; по вопросам, предусмотренным статьями 109, 110, 111 настоящего Кодекса; о направлении дел для дополнительного расследования или на новое судебное рассмотрение, пересмотру в порядке судебного надзора не подлежат.
Не подлежат пересмотру в надзорной инстанции Верховного Суда Республики Казахстан вступившие в законную силу обвинительные приговоры о преступлениях небольшой тяжести.
3. Пересмотр постановлений надзорной коллегии Верховного Суда Республики Казахстан с рассмотрением на пленарном заседании Верховного Суда Республики Казахстан допускаются в исключительных случаях по протесту Генерального Прокурора Республики Казахстан, внесенным в связи с установлением данных о том, что принятое коллегией постановление может привести к тяжким необратимым последствиям для жизни, здоровья людей либо для экономики и безопасности Республики Казахстан.
4. При отсутствии оснований, указанных в статье 459 настоящего Кодекса, надзорные жалобы и протесты, поданные по мотивам чрезмерной мягкости наказания, не могут быть приняты к производству надзорной коллегии.

Статья 459. Основания к пересмотру в порядке судебного надзора
вступивших в законную силу приговоров и
постановлений

Основаниями к пересмотру в порядке судебного надзора вступивших в законную силу приговоров, постановлений являются допущенные при их вынесении нарушения конституционных прав и свобод человека, неправильное применение закона либо существенное нарушение норм процессуального права, а также когда судебный акт затрагивает государственные или общественные интересы, безопасность государства либо может привести к тяжким необратимым последствиям для жизни, здоровья людей.
В порядке надзора подлежат пересмотру приговоры о смертной казни, а также приговоры, по которым применено пожизненное лишение свободы.";

19) в статье 460:
в части второй:
в пункте 1) слова ", коллегию по уголовным делам" исключить;
в пункте 2) слова "и коллегию по уголовным делам Верховного Суда Республики Казахстан" исключить;
части 3-1 и пятую исключить;

20) статьи 463, 464, 465 и 466 изложить в следующей редакции:

"Статья 463. Предварительное рассмотрение надзорной жалобы
или протеста прокурора

1. Надзорная жалоба или протест прокурора о пересмотре судебного акта в порядке надзора по поручению председателя областного и приравненного к нему суда, Председателя Верховного Суда Республики Казахстан предварительно изучается и рассматривается судом в составе трех судей надзорных коллегий областного и приравненного к нему суда или Верховного Суда Республики Казахстан. При необходимости может быть истребовано уголовное дело.
2. Жалоба или протест прокурора рассматривается в течение одного месяца со дня поступления, а в случае истребования дела - в течение месяца со дня поступления дела.
3. О дате предварительного рассмотрения надзорной жалобы или протеста извещаются прокурор, а также лицо, подавшее жалобу, однако их неявка не препятствует решению вопроса о наличии или отсутствии оснований для возбуждения производства по делу в порядке судебного надзора.

Статья 464. Решения, принимаемые по результатам
предварительного рассмотрения надзорной жалобы
или протеста прокурора

1. По результатам предварительного рассмотрения надзорной жалобы или протеста прокурора суд выносит постановление:
1) о возбуждении надзорного производства по пересмотру обжалуемого судебного акта и рассмотрении надзорной жалобы, протеста прокурора в надзорной инстанции с истребованием уголовного дела;
2) об отказе в возбуждении надзорного производства по пересмотру обжалуемого судебного акта;
3) о возвращении надзорной жалобы или протеста прокурора.
2. В постановлении, выносимом судом по результатам предварительного рассмотрения надзорной жалобы или протеста прокурора, должно быть указано:
1) дата и место вынесения постановления;
2) фамилии и инициалы судей соответствующего суда, рассмотревших жалобу, протест и вынесших постановление;
3) дело, по которому вынесено постановление с указанием оспариваемого судебного акта;
4) лицо, подавшее надзорную жалобу, протест;
5) доводы, приведенные в жалобе, протесте;
6) основания для возбуждения надзорного производства по пересмотру обжалуемого судебного акта или отказа в этом либо для возвращения надзорной жалобы, протеста прокурора лицам их подавшим;
7) одно из решений указанных в части первой настоящей статьи.
3. Надзорная жалоба или протест прокурора подлежат возвращению лицу их подавшему, по следующим основаниям:
1) надзорная жалоба или протест прокурора не соответствуют требованиям статьи 462 настоящего Кодекса;
2) надзорная жалоба или протест прокурора поданы лицами, которые в соответствии со статьей 460 настоящего Кодекса не имеют права на обжалование, опротестование вступившего в законную силу данного судебного акта;
3) надзорная жалоба или протест прокурора поданы после истечения срока, указанного в части второй статьи 461 настоящего Кодекса;
4) до рассмотрения надзорной жалобы или протеста прокурора по существу они были отозваны;
5) надзорная жалоба или протест прокурора поданы в надзорную инстанцию с нарушением правил подсудности, установленных статьями 291, 292 настоящего Кодекса;
6) надзорная жалоба или протест прокурора поданы на судебные акты, которые в соответствии со статьей 458 настоящего Кодекса не подлежат пересмотру в порядке судебного надзора;
7) надзорная жалоба или протест прокурора поданы по основаниям, не предусмотренным статьей 459 настоящего Кодекса.
При устранении недостатков, послуживших основанием для возврата надзорной жалобы или протеста они могут быть поданы повторно на общих основаниях.
4. Копия постановления, вынесенного по результатам предварительного рассмотрения надзорной жалобы или протеста прокурора, направляется лицу, подавшему надзорную жалобу или протест.

Статья 465. Назначение судебного заседания надзорной инстанции

1. Надзорная инстанция после получения постановления суда о возбуждении надзорного производства по пересмотру обжалуемого судебного акта направляет сторонам копию надзорной жалобы или протеста прокурора, извещение о рассмотрении дела в надзорной инстанции с указанием даты, времени, места проведения судебного заседания.
2. Дело в надзорной инстанции должно быть рассмотрено в течение месяца со дня его поступления в суд либо со дня передачи дела в надзорную инстанцию с постановлением о возбуждении надзорного производства по пересмотру обжалуемого судебного акта. При наличии уважительных причин срок рассмотрения дела может быть продлен мотивированным постановлением суда.

Статья 466. Приостановление исполнения приговора,
постановления суда

1. До рассмотрения надзорной жалобы или протеста прокурора в судебном заседании, суд вправе принять решение о приостановлении обжалуемого, опротестованного судебного акта до окончания производства в надзорной инстанции, если об этом имеется ходатайство в надзорной жалобе или протесте.
2. Постановление о приостановлении исполнения судебного акта обжалованию, опротестованию не подлежит и незамедлительно направляется для исполнения в соответствующий суд, если судебный акт не обращен к исполнению, либо в орган, ведающий его исполнением.
3. Исполнение оправдательных приговоров или постановлений о прекращении дела приостановлению не подлежат.
4. Постановление о приостановлении исполнения обжалованного, опротестованного акта отменяется судом в постановлении по итогам
предварительного рассмотрения или вынесенного по существу надзорной жалобы или протеста прокурора.";

21) часть вторую статьи 471 дополнить пунктом 6) следующего содержания:
"6) признание Конституционным Советом Республики Казахстан неконституционным закона, который был применен судом при вынесении судебного акта.".

2. В Гражданский процессуальный кодекс Республики Казахстан от 13 июля 1999 г. (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1999 г., N 18, ст. 644; 2000 г., N 3-4, ст. 66; N 10, ст. 244; 2001 г., N 8, ст. 52; N 15-16, ст. 239; N 21-22, ст. 281; N 24, ст. 338; 2002 г., N 17, ст. 155; 2003 г., N 10, ст. 49; N 14, ст. 109; N 15, ст. 138; 2004 г., N 5, ст. 25; N 17, ст. 97; N 24, ст. 153):

1) подпункт 2) части первой статьи 28 исключить;

2) в статье 30:
в части первой цифру "2)" исключить;
дополнить частью 1-2 следующего содержания:
"1-2. Военные суды рассматривают гражданские дела об обжаловании военнослужащими Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований, гражданами, проходящими военные сборы, действий (бездействий) должностных лиц и органов военного управления. Военные суды вправе рассматривать и другие гражданские дела, если одной из сторон является военнослужащий, органы военного управления, воинские учреждения.";

3) в части второй статьи 264 слово "пятнадцати" заменить словом "тридцати";

4) в части третьей статьи 334 слова "пятнадцати дней после вынесения судом решения в окончательной форме" заменить словам "тридцати дней после оглашения судом решения";

5) в статье 344:
в абзаце втором части первой слово "Постановления" заменить словом "Определения";
в части четвертой слова "постановления", "постановление", "десяти" заменить соответственно словами "определения", "определение", "тридцати";
в части пятой слова "Определение", "протесту" заменить соответственно словами "Постановление суда", "опротестованию"; после слов "не подлежит" дополнить словами ", за исключением случаев, предусмотренных настоящим кодексом,";
в подпунктах 1), 2), 3) части шестой слова "постановления" заменить словами "определения";

6) статью 384 изложить в следующей редакции:

"Статья 384. Судебные акты, подлежащие пересмотру в
порядке судебного надзора

1. По вступлении в законную силу в порядке судебного надзора могут быть пересмотрены:
1) решения суда первой инстанции и апелляционные постановления;
2) рассматривавшиеся в апелляционном порядке определения суда первой инстанции и апелляционные постановления, препятствующие дальнейшему движению дела;
3) судебные акты, затрагивающие интересы лиц, не являющихся сторонами в деле.
2. Вступившие в законную силу судебные приказы, определения суда первой инстанции, за исключением определений, постановлений, указанных в подпункте 2) части 1 настоящей статьи, пересмотру в порядке судебного надзора не подлежат.
3. Пересмотр постановлений надзорной коллегии Верховного Суда Республики Казахстан и рассмотрение на пленарном заседании Верховного Суда Республики Казахстан допускаются в исключительных случаях по протесту Генерального Прокурора Республики Казахстан, внесенным в связи с установлением данных о том, что принятое коллегией постановление может привести к тяжким необратимым последствиям для жизни, здоровья людей либо для экономики и безопасности Республики Казахстан.";

7) в статье 385:
в части второй:
в подпункте 1) слова ", коллегию по гражданским делам" исключить;
в подпункте 2) слова "и коллегию по гражданским делам Верховного Суда Республики Казахстан" исключить;
части 4-1 и пятую исключить;

8) статьи 386, 387 изложить в следующей редакции:

"Статья 386. Суды, рассматривающие дела в порядке надзора

1. Надзорная коллегия областного и приравненного к нему суда рассматривает дела по надзорным жалобам, протестам прокурора на:
1) вступившие в законную силу решения районных и приравненных к ним судов;
2) апелляционные постановления коллегии по гражданским делам этого суда.
2. Надзорная коллегия Верховного Суда Республики Казахстан рассматривает дела по надзорным жалобам, протестам Генерального Прокурора Республики Казахстан на:
1) решения, постановления коллегии по гражданским делам Верховного Суда Республики Казахстан, вынесенные при рассмотрении дел по первой инстанции;
2) постановления коллегии по гражданским делам Верховного Суда Республики Казахстан, вынесенные при рассмотрении дел в апелляционном порядке;
3) постановления или определения надзорной коллегии областного и приравненного к нему суда.
3. Пленарное заседание Верховного Суда Республики Казахстан по основаниям, указанным в части третьей статьи 384 настоящего кодекса рассматривает дела по протесту Генерального Прокурора Республики Казахстан на постановления надзорной коллегии Верховного Суда Республики Казахстан.

Статья 387. Основания к пересмотру в порядке судебного
надзора, вступивших в законную силу судебных актов

Основаниями к пересмотру в порядке судебного надзора вступивших в законную силу решений, постановлений являются допущенные при их вынесении нарушения конституционных прав и свобод человека, существенное нарушение норм материального или процессуального права, по делам связанным с имущественными интересами физических лиц при сумме иска более десяти тысяч месячных расчетных показателей и юридических лиц на сумму более тридцати тысяч месячных расчетных показателей, либо когда судебный акт затрагивает государственные или общественные интересы, безопасность государства.";

9) статью 392 исключить;

10) статьи 393, 394, 395 и 396 изложить в следующей редакции:

"Статья 393. Предварительное рассмотрение жалобы или
протеста прокурора

1. Надзорная жалоба или протест прокурора о пересмотре судебного акта в порядке судебного надзора по поручению председателя областного и приравненного к нему суда, Председателя Верховного Суда Республики Казахстан предварительно изучается и рассматривается судом в составе трех судей надзорных коллегий областного и приравненного к нему суда или Верховного Суда Республики Казахстан. При необходимости может быть истребовано гражданское дело.
2. Жалоба или протест прокурора рассматривается в течение одного месяца со дня поступления, а в случае истребования дела - в течение месяца со дня поступления дела.
3. О дате предварительного рассмотрения надзорной жалобы или протеста извещаются прокурор, а также лицо, подавшее жалобу, однако их неявка не препятствует решению вопроса о наличии или отсутствии оснований для возбуждения производства по делу в порядке судебного надзора.

Статья 394. Решения, принимаемые по результатам
предварительного рассмотрения надзорной жалобы
или протеста прокурора

1. По результатам предварительного рассмотрения надзорной жалобы или протеста прокурора суд выносит постановление:
1) о возбуждении надзорного производства по пересмотру обжалуемого судебного акта и рассмотрении надзорной жалобы, протеста прокурора в надзорной инстанции с истребованием гражданского дела;
2) об отказе в возбуждении надзорного производства по пересмотру обжалуемого судебного акта;
3) о возвращении надзорной жалобы или протеста прокурора.
2. В постановлении, выносимом судом по результатам предварительного рассмотрения надзорной жалобы или протеста прокурора, должно быть указано:
1) дата и место вынесения постановления;
2) фамилии и инициалы судей соответствующего суда, рассмотревших жалобу, протест и вынесших постановление;
3) дело, по которому вынесено постановление с указанием оспариваемого судебного акта;
4) автор надзорной жалобы, протеста;
5) доводы, приведенные в жалобе, протесте;
6) основания для возбуждения надзорного производства или отказа в этом либо для возвращения надзорной жалобы, протеста прокурора лицам, их подавшим;
7) в резолютивной части постановления излагается одно из решений указанных в части первой настоящей статьи.
3. Надзорная жалоба или протест прокурора подлежат возвращению лицу их подавшему, по следующим основаниям:
1) надзорная жалоба или протест прокурора не соответствуют требованиям статьи 391 настоящего Кодекса;
2) надзорная жалоба или протест прокурора поданы лицами, которые в соответствии со статьей 385 настоящего Кодекса не имеют права на обжалование, опротестование вступившего в законную силу данного судебного акта;
3) надзорная жалоба или протест прокурора поданы после истечения срока, указанного в части первой статьи 388 настоящего Кодекса и отсутствуют уважительные причины для его восстановления;
4) до рассмотрения надзорной жалобы или протеста прокурора по существу они были отозваны;
5) надзорная жалоба или протест прокурора поданы в надзорную инстанцию с нарушением правил подсудности;
6) надзорная жалоба или протест прокурора поданы на судебные акты, которые в соответствии с частью второй статьи 384 настоящего Кодекса не подлежат пересмотру в порядке судебного надзора;
7) надзорная жалоба или протест прокурора поданы по основаниям, не предусмотренным статьей 387 настоящего Кодекса.
При устранении недостатков, послуживших основанием для возврата надзорной жалобы или протеста они могут быть поданы повторно на общих основаниях.
4. Копия постановления, вынесенного по результатам предварительного рассмотрения надзорной жалобы или протеста прокурора, направляется автору надзорной жалобы или протеста.

Статья 395. Назначение судебного заседания надзорной инстанции

1. Надзорная инстанция после получения постановления суда о возбуждении надзорного производства по пересмотру обжалуемого судебного акта направляет сторонам копии надзорной жалобы или протеста прокурора, извещение о рассмотрении дела в надзорной инстанции с указанием даты, времени, места проведения судебного заседания.
2. Дело в надзорной инстанции должно быть рассмотрено в течение месяца со дня его поступления в суд либо со дня передачи дела в надзорную инстанцию с постановлением о возбуждении надзорного производства. При наличии уважительных причин срок рассмотрения дела может быть продлен мотивированным постановлением суда.

Статья 396. Приостановление исполнения судебного акта

1. До рассмотрения надзорной жалобы или протеста прокурора в судебном заседании, суд вправе принять решение о приостановлении обжалуемого, опротестованного судебного акта до окончания производства в надзорной инстанции, если об этом имеется ходатайство в надзорной жалобе или протесте.
2. Постановление о приостановлении исполнения судебного акта обжалованию, опротестованию не подлежит и незамедлительно направляется для исполнения в соответствующий суд, если судебный акт не обращен к исполнению, либо в орган, ведающий его исполнением.
3. Постановление о приостановлении обжалованного, опротестованного акта отменяется судом в постановлении по итогам предварительного рассмотрения или вынесенного по существу надзорной жалобы или протеста прокурора.";

11) статью 402 исключить;

12) статью 404 дополнить подпунктом 5) следующего содержания:
"5) признание Конституционным Советом Республики Казахстан неконституционным закона, который был применен судом при вынесении судебного акта.".

Президент
Республики Казахстан

"Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық актiлерiне соттарда қаралатын iстердiң аражігiн ажырату мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 31 наурыздағы N 292 Қаулысы

Қазақстан Республикасының Yкiметi ҚАУЛЫ ЕТЕДI:
"Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық актілерiне соттарда қаралатын iстердiң аражiгiн ажырату мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламентi Мәжiлiсiнiң қарауына енгiзiлсiн.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

жоба

"Қазақстан Республикасының кейбiр заң
актілерiне соттарда қаралатын iстердiң аражігін
ажырату мәселелерi бойынша өзгерiстер мен
толықтырулар енгiзу туралы"
Қазақстан Республикасының Заңы

Қазақстан Республикасының төмендегі заң актілерiне өзгерiстер мен толықтырулар енгізілсiн:

1. 1997 жылғы 13 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Қылмыстық iс жүргiзу кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., N 23, 335-құжат; 1998 ж., N 23, 416-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; N 6, 141-құжат; 2001 ж., N 8, 53-құжат; N 15-16, 239-құжат; N 17-18, 245-құжат; N 21-22, 281-құжат; 2002 ж., N 4, 32, 33-құжаттар; N 17, 155-құжат; N 23-24, 192-құжат; 2003 ж., N 18, 142-құжат; 2004 ж., N 5, 22-құжат; N 23, 139-құжат; N 24, 153, 154, 156-құжаттар):
1) 50-баптың бiрiншi бөлiгі мынадай мазмұндағы 8), 9) тармақтармен толықтырылсын:
"8) тиiстi сараптама жүргiзу;
9) осы кодекстің 55-тарауында көзделген тәртiппен құқықтық көмек алуға байланысты іс жүргізу әрекеттерін жүргізу қажет болған жағдайда сот iс бойынша басты cот талқылауын дәлелдi қаулысымен тоқтата тұруы мүмкiн.";
2) 70-баптың екiншi бөлiгі мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Адвокаттың қорғаушы ретiнде қатысуына жол беріледi. Адвокатпен қатар сезiктiнiң және айыпталушының құқықтары мен мүдделерін қорғауға айыпталушының жұбайына (зайыбына), жақын туыстарына немесе заңды өкiлдерiне, өз бiрлестіктерi мүшелерінің iстерi бойынша кәсiподақтың және басқа да қоғамдық бiрлестiктердiң өкілдеріне қорғаушы ретiнде қатысуға жол беріледi. Шетелдiк адвокаттарға, егер ол Қазақстан Республикасының тиiсті мемлекетпен халықаралық шартында өзара негiзде көзделсе, заңдарда белгiленген тәртіппен iске қорғаушы ретiнде қатысуға жол берiледi.";
3) 290-баптың екiншi бөлігіндегі ", сондай-ақ Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының" деген сөздер алынып тасталсын;
4) 291-баптың төртiншi бөлігіндегі "наразылықтары, ұсынымдары" деген сөздер "шағымдары, наразылықтары" деген сөздермен ауыстырылсын;
5) 292-бапта:
бiрiншi бөліктегі "бiрiншi" деген сөз алынып тасталсын;
екiншi бөлiк алынып тасталсын;
үшінші, төртiншi, 4-1-бөліктep мынадай редакцияда жазылсын:
"3. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қылмыстық iстер жөніндегi алқасы облыстық және оларға теңестiрiлген соттардың заңды күшіне енбеген үкiмдерiне апелляциялық шағымдар, прокурордың наразылықтары бойынша iстердi, сондай-ақ осы соттардың заңды күшiне енбеген қаулыларына жеке шағымдарды, прокурордың наразылықтарын апелляциялық тәртіппен қарайды.
4. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау алқасы Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының бiрiншi сатыдағы соттардың үкімдерi мен қаулыларына, облыстық және оған теңестiрiлген соттың, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты алқаларының апелляциялық қаулыларына, сондай-ақ алдын ала және қадағалау тәртiбiмен қабылдаған қаулыларына қадағалау шағымдары және наразылықтары бойынша iстерді қарайды.
4-1. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жалпы отырысы осы Кодекстiң 458-бабының үшіншi бөлiгiнде көрсетiлген негiздер бойынша Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау алқасының қаулысына наразылықтары бойынша iстердi қарайды.";
6) 299-баптың екiншi бөлiгiнде:
2) тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"iсті алдын ала тыңдауды өткiзу туралы шешiмдердiң бiрiн қабылдайды.";
3), 4), 5), 6) тармақтар алынып тасталсын.
7) 301-баптың бiрiншi бөлігіндегi "осы Кодекстiң 299-бабы екiншi бөлiгiнiң 2)-6) тармақтарында көрсетілген" деген сөздер "iстi қосымша тергеуге қайтару туралы, iс бойынша iс жүргiзудi тоқтата тұру туралы, iстi қай соттың қарауына жататынына орай жiберу туралы, iсті қысқарту туралы, қылмыстық iстердi бiрiктiру туралы" деген сөздермен ауыстырылсын;
8) 302-баптың бесiншi бөлiгi мынадай редакцияда жазылсын:
"5. Басты сот талқылауы iстің барлық мән-жайын жан-жақты, толық және әдiл зерттеу үшiн қажетті ақылға сыйымды мерзiмде, бiрақ екі айдан аспайтын уақытта аяқталуға тиiс. Бұл мерзiм соттың дәлелдi қаулысымен ерекше жағдайларда ұзартылуы мүмкiн. Мерзiмнiң әр ұзартылуы бiр айдан аспауға тиiс.";
9) 396-баптың бiрiншi бөлігіндегi "Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының үкiмдерiн қоспағанда" деген сөздер алынып тасталсын;
10) 399-баптың бiріншi бөлiгiндегi "он" деген сөз "отыз" деген сөзбен ауыстырылсын;
11) 403-баптың үшінші бөлiгіндегi "он" деген сөз "отыз" деген сөзбен ауыстырылсын;
12) 408-бапта:
бiрiншi бөлiк мынадай мазмұндағы екінші сөйлеммен толықтырылсын:
"Iстi апелляциялық сатыда қарау күні істің апелляциялық сатыда мұқият зерделенуi, ал тараптар апелляциялық сатының отырысына қатысуға нақты мүмкiндiк алатындай мерзiм есепке алына отырып белгіленуге тиiс.";
екiншi бөлiктiң екiншi абзацы мынадай редакцияда жазылсын:
"Қамауда отырған сотталғаннан оның жағдайын нашарлатуға бағытталған шағымды немесе прокурордың наразылығын қарау кезiнде апелляциялық сатыға қатысу туралы өтінiш түскен жағдайда бiрiншi сатыдағы cот iстi сотталғанның тiкелей қатысуымен не ғылыми-техникалық құралдарды қолдана отырып қарау туралы қаулы шығарып, оны орындау үшiн тиiсті органға жiбередi.";
үшінші бөлiк мынадай мазмұндағы абзацпен толықтырылсын:
"Сотталған адамның жағдайының нашарлағаны туралы мәселе қойылған жәбiрленушiнiң (азаматтық талапкердiң) апелляциялық шағымы, прокурордың наразылығы бойынша іс қаралып жатқан кезде не іс бойынша сотқа дейiн iс жүргiзу және iсті бiрiншi сатыда қарау айыпталушының қатысуынсыз жүргізiлген жағдайларда адвокаттың апелляциялық сатыға қатысуы мiндеттi. Өзге жағдайларда адвокат апелляциялық сатыға осы Кодекстің 71-бабымен көзделген тәртiп бойынша қатыса алады.";
13) 409-бапта:
үшiншi бөлiк "eгep олар мәлімделсе," деген сөздерден кейiн "олар бойынша процеске қатысушылардың пiкiрiн анықтайды, содан кейiн сот" деген сөздермен толықтырылсын;
төртiншi бөлiк мынадай редакцияда жазылсын:
"4. Iсті қарау iске қатысушылардың өздерiнiң апелляциялық (жеке) шағымдарының, наразылықтарының уәждерi мен дәлелдерiн, пікірлерін бiлдiре баяндауы, оларда бiлдiрiлген қарсылықтар ескерiле отырып сөз сөйлеу ретін анықтаудан басталады. Егер айыптаушы тараптың шағымында, наразылығында сотталғанның (ақталғанның) жағдайының нашарлағаны туралы мәселе қойылса, қорғаушы тарап айыптаушы тараптың сөзi тыңдалғаннан кейiн сөйлейдi.";
14) 422-бап мынадай мазмұндағы тоғызыншы бөлiкпен толықтырылсын:
"9. Апелляциялық сатының соты айқын қате жазуларды түзету және түсiнiксiз жағдайларды түсiндiру туралы мәселенi қарау қажет болған жағдайда апелляциялық қаулының мәнiн өзгертпей, қосымша қаулы шығаруға құқылы.";
15) 423-баптың екiншi бөлігіндегі "жетi" деген сөз "он" деген сөзбен ауыстырылсын;
16) 447-баптың бiрiншi бөлiгiндегі екiншi сөйлем алынып тасталсын;
17) 448-баптың төртiншi бөлiгі мынадай редакцияда жазылсын:
"4. Апелляциялық сатының қаулысы ол жарияланған сәттен бастап заңды күшіне енеді.";
18) 458 және 459-баптар мынадай редакцияда жазылсын:

"458-бап. Сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қарауға жататын
сот aктілepi

1. Заңды күшіне енгеннен кейiн:
1) бiрiншi сатыдағы соттардың үкiмдерi мен қаулылары;
2) апелляциялық және қадағалау қаулылары сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қаралуы мүмкiн.
2. Заңды күшіне енген ақтау үкiмдерi, сондай-ақ соттардың мемлекеттік және жеке айыптаушының осы Кодекстің 109, 110, 111-баптарында көзделген мәселелер бойынша айыптаудан бас тартуына байланысты шығарылған iсті қосымша тергеу жүргiзу үшiн немесе жаңадан қарауға жiберу туралы қаулылары сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қарауға жатпайды.
Аса ауыр емес қылмыстар туралы заңды күшіне енген айыптау үкiмдерi Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау алқасында қайта қарауға жатпайды.
3. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты қадағалау алқасының қаулысын Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жалпы отырысында қайта қарауға алқа қабылдаған қаулы адамдардың өмiрi, денсаулығы не Қазақстан Республикасының экономикасы мен қауiпсiздігі үшiн орны толмас ауыр салдарға әкеп соғуы мүмкiн екені туралы мәлiметтердiң анықталуына байланысты Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының наразылығы бойынша ерекше жағдайларда жол берiледi.
4. Осы Кодекстiң 459-бабында көрсетiлген негiздер болмаған жағдайда жаза тым жеңiл деген уәжбен берiлген қадағалау шағымы және наразылық қадағалау алқасының өндiрiсiне қабылданбауы тиiс.";

459-бап. Заңды күшіне енген үкiмдер мен қаулыларды сот
қадағалауы тәртiбiмен қайта қараудың негiздерi

Заңды күшіне енген үкiмдердi, қаулыларды сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қарауға оларды шығару кезiнде адамның конституциялық құқықтары мен бостандықтарын бұзуға жол берiлуi, заңның дұрыс қолданылмауы не процессуалдық құқық нормаларының не дәуiр бұзылуы, сондай-ақ сот актiсiнiң мемлекеттің немесе қоғамның мүдделерiн қозғауы не адамдардың өмiрiне, денсаулығына орны толмас ауыр зардап әкелуi мүмкiн екендiгі негiз болып табылады.
Өлiм жазасы туралы үкiмдер және өмiр бойы бас бостандығынан айыру жазасы қолданылған үкiмдер қадағалау тәртiбiмен қайта қаралуға жатады.";
19) 460-бапта:
екiншi бөлiкте:
1) тармақтағы "қылмыстық iстер жөнiндегi алқасы мен" деген сөздер алынып тасталсын;
2) тармақтағы "және Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қылмыстық iстер жөніндегі алқасына" деген сөздер алынып тасталсын;
3-1 және бесiншi бөлiктер алынып тасталсын;
20) 463, 464, 465 және 466-баптар мынадай редакцияда жазылсын:

"463-бап. Қадағалау шағымын немесе прокурордың наразылығын
алдын ала қарау

1. Cот актiсiн қадағалау тәртiбiмен қайта қарау туралы қадағалау шағымы немесе прокурордың наразылығы облыстық және оған теңестiрiлген сот төрағасының, Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты Төрағасының тапсыруы бойынша алдын ала зерделенедi әрi облыстық және оған теңестiрiлген соттың немесе Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау алқаларының үш судьясының құрамында сотта қаралады. Қажет болған жағдайда қылмыстық iс сұратылуы мүмкiн.
2. Шағым немесе прокурордың наразылығы түскен күннен бастап бiр айдың iшінде, ал iс сұратылған жағдайда - iс түскен күннен бастап бiр айдың iшiнде қаралады.
3. Қадағалау шағымын немесе прокурордың наразылығын алдын ала қарау күнi туралы прокурорға, сондай-ақ шағымды берген адамдарға хабарланады, алайда олардың келмеуi iс бойынша iс қозғауға негiздiң бар немесе жоқ екендiгi туралы мәселенi сот қадағалауы тәртiбiмен шешуге кедергі болмайды.

464-бап. Қадағалау шағымын немесе прокурордың наразылығын
алдын ала қараудың нәтижелерi бойынша қабылданатын
шешiмдер

1. Қадағалау шағымын немесе прокурордың наразылығын алдын ала қараудың нәтижелерi бойынша сот:
1) шағым беріліп отырған сот актiсiн қайта қарау бойынша қадағалау iсiн қозғау және қадағалау шағымын, прокурордың наразылығын қылмыстық iстi алдыра отырып қадағалау сатысында қарау туралы;
2) шағым беріліп отырған сот актiсiн қайта қарау бойынша қадағалау iсiн қозғаудан бас тарту туралы;
3) қадағалау шағымын немесе прокурордың наразылығын керi қайтару туралы қаулы шығарады.
2. Соттың қадағалау шағымын немесе прокурордың наразылығын алдын ала қараудың нәтижелерi бойынша шығарған қаулысында:
1) қаулының шығарылған күнi мен орны;
2) шағымды, наразылықты қараған және қаулы шығарған тиiстi сот судьяларының тегi мен аты-жөні;
3) дауланып отырған сот актiсi көрсетiле отырып қаулы шығарылған iс;
4) қадағалау шағымының, наразылықтың иесi;
5) шағымда, наразылықта келтiрiлген дәлелдер;
6) шағымдалып отырған сот актісiн қайта қарау немесе бұдан бac тарту не қадағалау шағымын, прокурордың наразылығын оларды берген адамдарға қайтару жөнiнде қадағалау iсiн қозғаудың негiздерi;
7) осы баптың бiрiншi бөлiгiнде көрсетілген шешiмдердiң бiрi жазылады.
3. Қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы оны берген адамға мынадай негiздер бойынша керi қайтаруға жатады:
1) қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы осы Кодекстің 462-бабының талаптарына сәйкес келмесе;
2) қадағалау шағымын немесе прокурор наразылығын заңды күшiне енген осы сот актiсiне осы Кодекстің 460-бабына сәйкес шағым беруге, наразылық келтiруге құқығы жоқ адамдар берсе;
3) қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы осы Кодекстің 461-бабының екiншi бөлiгiнде көрсетілген мерзiм өткеннен кейiн берілсе;
4) қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы олар мәнi бойынша қаралғанға дейiн қайтарылып алынса;
5) қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы қадағалау сатысына соттардың қарауына жататын iстердiң осы Кодекстің 291, 292-баптарында белгiленген тәртібi бұзыла отырып берілсе;
6) осы Кодекстің 458-бабына сәйкес сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қарауға жатпайтын сот актілерiне қадағалау шағымы берілсе немесе прокурор наразылығы келтiрiлсе;
7) қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы осы Кодекстiң 459-бабымен көзделмеген негiздер бойынша берілсе.
Қадағалау шағымын және прокурор наразылығын қайтаруға негiз болған кемшiлiктер жойылған жағдайда олар жалпы негізде қайта берiлуi мүмкін.
4. Қадағалау шағымын немесе прокурордың наразылығын алдын ала қараудың нәтижелерi бойынша қабылданған қаулы көшiрмесi қадағалау шағымының немесе наразылықтың иесiне жiберiледi.

465-бап. Қадағалау сатысының сот отырысын тағайындау

1. Қадағалау сатысы соттың қадағалау iсiн қозғау туралы қаулысын алғаннан кейiн тараптарға қадағалау шағымының немесе прокурор наразылығының көшiрмелерiн жiбередi, оларға iстiң қадағалау сатысында қаралатыны, сот отырысының күнi, уақыты мен орны туралы хабарлайды.
2. Іс қадағалау сатысына түскен күннен бастап бір айдың iшiнде немесе iс қадағалау iсiн қозғау туралы қаулымен бiрге қадағалау сатысына берiлген күннен бастап бiр айдың ішінде қаралуға тиiс. Дәлелдi себептер болған жағдайда iсті қарау мерзiмi соттың дәлелдi қаулысымен ұзартылуы мүмкін.

466-бап. Сот үкiмiнiң, қаулысының орындалуын тоқтата тұру

1. Қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы сот отырысында қарағанға дейiн сот шағым берілiп отырған, наразылық келтiрiлген сот актiсiн, егер қадағалау шағымында немесе наразылықта бұл туралы өтiнiш болса, қадағалау сатысында iс жүргiзу аяқталғанға дейiн тоқтата тұру туралы шешiм қабылдауға құқылы.
2. Сот актiсінің орындалуын тоқтата тұру туралы қаулы шағым беруге, наразылық келтiруге жатпайды, егер сот актісi орындауға жiберiлмесе ол орындау үшiн тиiсті сотқа не оны орындайтын органға дереу жiберіледi.
3. Ақтау үкiмдерi немесе iстi қысқарту туралы қаулылар тоқтата тұруға жатпайды.
4. Сот алдын ала қараудың қорытындылары немесе қадағалау шағымын немесе прокурор наразылығын мәнi бойынша қарау туралы қаулы шығара отырып, шағым берiлген, наразылық келтiрiлген актіні тоқтата тұру туралы қаулының күшін жояды.";
21) 471-баптың екiншi бөлiгi мынадай мазмұндағы 6) тармақпен толықтырылсын:
"6) Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесiнiң соттың сот актісін шығару кезінде қолданған заңды конституциялық емес деп тануы.".

2. 1999 жылғы 13 шілдедегi Қазақстан Республикасының Азаматтық iс жүргiзу кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентiнің Жаршысы, 1999 ж., N 18, 644-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; N 10, 244-құжат; 2001 ж., N 8, 52-құжат; N 15-16, 239-құжат; N 21-22, 281-құжат; N 24, 338-құжат 2002 ж., N 17, 155-құжат; 2003 ж., N 10, 49-құжат; N 14, 109-құжат; N 15, 138-құжат; 2004 ж., N 5, 25-құжат; N 17, 97-құжат; N 24, 153-құжат):
1) 28-баптың бiрiншi бөлігінің 2) тармақшасы алынып тасталсын;
2) 30-бапта:
бiрiншi бөлiкте 2) саны алынып тасталсын;
мынадай мазмұндағы 1-2 бөлiкпен толықтырылсын:
"1-2. Әскери соттар Қарулы Күштердiң, басқа да әскерлер мен әскери құрылымдардың әскери қызметшілерінің, әскери шақыруларға қатысып жүрген азаматтардың лауазымды адамдардың және әскери басқару органдарының әрекеттерiне (әрекетсiздігіне) шағымдану туралы азаматтық iстердi қарайды. Әскери соттар, егер тараптардың бiрi әскери қызметшi, әскери басқару органдары, әскери мекемелер болып табылса, онда басқа да азаматтық iстердi қарауға құқылы.";
3) 264-баптың екiншi бөлігіндегі "он бec" деген сөздер "отыз" деген сөзбен ауыстырылсын;
4) 334-баптың үшінші бөлігіндегi "сот түпкiлiктi түрде шешiм шығарғаннан кейiн он бес күн" деген сөздер "cот шешiмдi жариялағаннан кейiн отыз күн" деген сөздермен ауыстырылсын;
5) 344-бапта:
бiрiншi бөлiктiң екiншi абзацындағы "қаулылары" деген сөз "ұйғарымдары" деген сөзбен ауыстырылсын;
үшінші бөлiктегі "қаулыларына", "қаулы", "он" деген сөздер тиiсiнше "ұйғарымдарына", "ұйғарым", "отыз" деген сөздермен ауыстырылсын;
бесiншi бөлiктегi "ұйғарым", "наразылық білдiруге" деген сөздер тиiсiнше "сот қаулысы", "наразылық келтiруге" деген сөздермен ауыстырылсын; "ұйғарым" деген сөзден кейiн "осы кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда" деген сөздермен толықтырылсын;
алтыншы бөлiктiң 1) тармақшасындағы "қаулыны" деген сөз "ұйғарымды" деген сөзбен, 2), 3) тармақшалардағы "қаулының" деген сөздер "ұйғарымның" деген сөздермен ауыстырылсын;
6) 384-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"384-бап. Сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қарауға жататын сот
актілері

1. Заңды күшіне енгеннен кейiн:
1) бiрiншi сатыдағы соттың шешімдерi және апелляциялық қаулылар;
2) бiрiншi сатыдағы соттың апелляциялық тәртiппен қаралған ұйғарымдары және iстің әрi қарай жылжуына кедергi келтiретiн апелляциялық қаулылар;
3) істе тарап болып табылмайтын адамдардың мүдделерін қозғайтын сот актілері сот қадағалау тәртібімен қайта қаралуы мүмкін.
2. Заңды күшіне енген сот бұйрықтары, бірінші сатыдағы соттың ұйғарымдары, осы баптың бірінші бөлігінің 2) тармақшасында көрсетілген ұйғарымдарды, қаулыларды қоспағанда, сот қадағалауы тәртібімен қайта қарауға жатпайды.
3. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты қадағалау алқасының қаулысын қайта қарауға және Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жалпы отырысында қарауға алқа қабылдаған қаулы адамдардың өмірі, денсаулығы не Қазақстан Республикасының экономикасы мен қауiпсiздiгi үшін орны толмас ауыр салдарға әкеп соғуы мүмкiн екенi туралы мәлiметтердің анықталуына байланысты Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының наразылығы бойынша ерекше жағдайларда жол беріледi.";
7) 385-бапта:
екiншi бөлiкте:
1) тармақшада "азаматтық iстер жөнiндегi алқасы мен" деген сөздер алынып тасталсын;
2) тармақшада "және Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының азаматтық iстер жөнiндегі алқасына" деген сөздер алынып тасталсын;
4-1 және бесiншi бөлiктер алынып тасталсын;
8) 386, 387-баптар мынадай редакцияда жазылсын:

"386-бап. Iстi қадағалау тәртiбiмен қарайтын соттар

1. Облыстық және оған теңестiрілген соттың қадағалау алқасы:
1) аудандық және оларға теңестірілген соттардың заңды күшіне енген шешiмдерiне;
2) осы соттың азаматтық iстер жөнiндегi алқасының апелляциялық қаулыларына қадағалау шағымдары, прокурор наразылықтары бойынша iстердi қарайды.
2. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау алқасы:
1) Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының азаматтық iстер жөнiндегi алқасының iстердi бiрiншi саты бойынша қарау кезiнде шығарған шешiмдерiне, қаулыларына, ұйғарымдарына;
2) Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының азаматтық iстер жөнiндегi алқасының iстердi апелляциялық тәртiппен қарау кезiнде шығарған қаулыларына;
3) облыстық және оған теңестiрілген соттың қадағалау алқасының қаулыларына немесе ұйғарымдарына қадағалау шағымдары бойынша iстердi қарайды.
3. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жалпы отырысы осы Кодекстiң 384-бабының үшінші бөлiгiнде көрсетiлген негiздер бойынша Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау алқасының қаулысына наразылықтары бойынша iстердi қарайды.

387-бап. Заңды күшіне енген сот актілерiн сот қадағалауы
тәртiбiмен қайта қарау негiздерi

Шешімдер мен қаулыларды шығару кезiнде адамның конституциялық құқықтары мен нормаларының бұзылуы, талап сомасы он мың айлық есептік көрсеткiш сомасынан асқан жағдайда жеке тұлғалардың және талап сомасы отыз мың айлық есептiк көрсеткіш сомасынан асқан жағдайда заңды тұлғалардың мүлiктік мүдделеріне байланысты iстер бойынша материалдық немесе процессуалдық құқық нормаларының едәуiр бұзылуы, не cот актiсінің мемлекеттік немесе қоғамдық мүдделердi, мемлекет қауiпсiздiгiн қозғауы заңды күшіне енген шешімдер мен қаулыларды сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қарау үшін негiз болып табылады.";
9) 392-бап алынып тасталсын;
10) 393, 394, 395 және 396-баптар мынадай редакцияда жазылсын:

"393-бап. Шағымды немесе прокурор наразылығын алдын ала қарау

1. Қадағалау шағымы немесе прокурордың наразылығы облыстық және оған теңестірілген сот төрағасының, Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты Төрағасының тапсыруы бойынша алдын ала зерделенеді әрi облыстық және оған теңестiрiлген соттың немесе Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қадағалау алқаларының үш судьясының құрамында сотта қаралады. Қажет болған жағдайда азаматтық iс сұратылуы мүмкiн.
2. Шағым немесе прокурордың наразылығы түскен күннен бастап бір айдың iшiнде, ал іс сұратылған жағдайда - іс түскен күннен бастап бiр айдың iшiнде қаралады.
3. Қадағалау шағымын немесе прокурордың наразылығын алдын ала қарау күнi туралы прокурорға, сондай-ақ шағымды берген адамдарға хабарланады, алайда олардың келмеуі іс бойынша іс қозғауға негiздiң бар немесе жоқ екендiгi туралы мәселенi cот қадағалауы тәртiбiмен шешуге кедергi болмайды.

394-бап. Қадағалау шағымын немесе прокурор наразылығын алдын
ала қараудың нәтижелерi бойынша қабылданатын шешiмдер

1. Қадағалау шағымын немесе прокурордың наразылығын алдын ала қараудың нәтижелерi бойынша сот:
1) шағым берiліп отырған сот актiсiн қайта қарау бойынша қадағалау iсiн қозғау және қадағалау шағымын, прокурордың наразылығын азаматтық iстi алдыра отырып қадағалау сатысында қарау туралы;
2) шағым беріліп отырған сот актісін қайта қарау бойынша қадағалау iсін қозғаудан бас тарту туралы;
3) қадағалау шағымын немесе прокурордың наразылығын керi қайтару туралы қаулы шығарады.
2. Соттың қадағалау шағымын немесе прокурордың наразылығын алдын ала ажыраудың нәтижелерi бойынша шығарған қаулыларында:
1) қаулының шығарылған күнi мен орны;
2) шағымды, наразылықты қараған және қаулы шығарған тиiсті сот судьяларының тегi мен аты-жөнi;
3) дауланып отырған сот актісі көрсетiле отырып қаулы шығарылған іс;
4) қадағалау шағымының, наразылықтың иесi;
5) шағымда немесе наразылықта келтiрiлген дәлелдер;
6) қадағалау iсiн қозғау немесе бұдан бас тарту не қадағалау шағымын, прокурордың наразылығын оларды берген адамдарға қайтару негiздерi көрсетiлуге тиiс;
7) қаулының қарар бөлігінде осы баптың бiрiншi бөлiгiнде көрсетілген шешiмдердiң бiрi жазылады.
3. Қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы оларды берген адамға мынадай негiздер бойынша керi қайтаруға жатады:
1) қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы осы Кодекстiң 391-бабының талаптарына сәйкес келмесе;
2) қадағалау шағымын немесе прокурор наразылығын заңды күшiне енген осы сот актiсiне осы Кодекстiң 385-бабына сәйкес шағым беруге, наразылық келтiруге құқығы жоқ адамдар берсе;
3) қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы осы Кодекстiң 388-бабының бiрiншi бөлiгінде көрсетiлген мерзiм өткеннен кейiн берілсе және оны қалпына келтiру үшiн дәлелдi себептер болмаса;
4) қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы олар мәнi бойынша қаралғанға дейiн қайтарылып алынса;
5) қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы қадағалау сатысына соттардың қарауына жататын iстердiң тәртiбi бұзыла отырып берілсе;
6) осы Кодекстiң 384-бабының екiншi бөлігіне сәйкес сот қадағалауы тәртiбiмен қайта қарауға жатпайтын сот актілерiне қадағалау шағымы берiлсе немесе прокурор наразылығы келтiрілсе;
7) қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы осы Кодекстiң 387-бабымен көзделмеген негiздер бойынша берiлсе.
Қадағалау шағымын немесе наразылықты қайтаруға негіз болған кемшiлiктер жойылған жағдайда олар жалпы негiзде қайта берiлуi мүмкiн.
4. Қадағалау шағымын немесе прокурордың наразылығын алдын ала қараудың нәтижелерi бойынша қабылданған қаулы көшiрмесi қадағалау шағымының немесе наразылықтың иесiне жiберіледi.

395-бап. Қадағалау сатысының сот отырысын тағайындау

1. Қадағалау сатысы соттың қадағалау iсiн қозғау туралы қаулысын алғаннан кейiн тараптарға қадағалау шағымының, прокурор наразылығының көшiрмелерiн жiбередi, оларға iстiң қадағалау сатысында қаралатыны, сот отырысының күнi, уақыты мен орны туралы хабарлайды.
2. Қадағалау сатысындағы iс ол сотқа түскен күннен бастап не iс қадағалау iсiн қозғау туралы қаулымен бiрге қадағалау сатысына берiлген күннен бастап бiр айдың ішінде қаралуға тиiс. Дәлелдi себептер болған жағдайда iстi қарау мерзiмi соттың дәлелдi қаулысымен ұзартылуы мүмкiн.

396-бап. Сот актiсінің орындалуын тоқтата тұру

1. Қадағалау шағымы немесе прокурор наразылығы сот отырысында қаралғанға дейiн сот шағым берілiп отырған, наразылық келтiрiлген сот актiсiн, егер қадағалау шағымында немесе наразылықта бұл туралы өтiнiш болса, қадағалау сатысында iс жүргiзу аяқталғанға дейiн тоқтата тұру туралы шешiм қабылдауға құқылы.
2. Сот актiсінің орындалуын тоқтата тұру туралы қаулы шағым беруге, наразылық келтiруге жатпайды, егер сот актiсi орындауға жіберiлмесе ол орындау үшін тиiстi сотқа не оны орындайтын органға дереу жiберiледi.
3. Сот алдын ала қараудың қорытындылары немесе қадағалау шағымын немесе прокурор наразылығын мәнi бойынша қарау туралы қаулы шығара отырып, шағым берiлген, наразылық келтiрiлген актіні тоқтата тұру туралы қаулының күшін жояды.";
11) 402-бап алынып тасталсын;
12) 404-бапта:
4) тармақшада "күшін жою" деген сөздерден кейін нүктелі үтiр қойылып, "негiздер болып табылады" деген сөздер алынып тасталсын;
мынадай мазмұндағы 5) тармақшамен толықтырылсын:
"5) Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесiнің сот актiсiн шығару кезiнде сот қолданған заңды конституциялық емес деп тануы негіз болып табылады.".

Қазақстан Республикасының
Президенті