О проекте Закона Республики Казахстан "О ратификации Соглашения между Правительством Республики Казахстан и Правительством Латвийской Республики о поощрении и взаимной защите инвестиций"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 30 сентября 2005 года N 972

      Правительство Республики Казахстан  ПОСТАНОВЛЯЕТ:
      внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О ратификации Соглашения между Правительством Республики Казахстан и Правительством Латвийской Республики о поощрении и взаимной инвестиций".

       Премьер-Министр
   Республики Казахстан

Проект      

Закон Республики Казахстан
 
  О ратификации Соглашения между Правительством
Республики Казахстан и Правительством Латвийской
Республики о поощрении и взаимной защите инвестиций

      Ратифицировать Соглашение между Правительством Республики Казахстан и Правительством Латвийской Республики о поощрении и взаимной защите инвестиций, совершенное в Астане 8 октября 2004 года.

       Президент
Республики Казахстан

Соглашение
между Правительством Республики Казахстан
и Правительством Латвийской Республики
о поощрении и взаимной защите инвестиций

      Правительство Республики Казахстан и Правительство Латвийской Республики в дальнейшем именуемые "Стороны",
      признавая необходимость защищать инвестиции инвесторов одной Стороны на территории другой Стороны на недискриминационной основе;
      желая содействовать расширению экономического сотрудничества в сфере инвестиций физических и юридических лиц одной Стороны на территории другой Стороны;
      признавая то, что договоренность о режиме, предоставляемом таким инвестициям, будет стимулировать поток частного капитала и экономическое развитие государств Сторон;
      соглашаясь с тем, что стабильная основа для инвестиций внесет вклад в максимальное увеличение эффективного использования экономических ресурсов и улучшит жизненный уровень,
      согласились о нижеследующем:

Статья 1
Определения

      В целях настоящего Соглашения,
      1. Термин "инвестиция" означает любой вид активов, вкладываемых или вложенных инвесторами одной Стороны в предпринимательских целях в соответствии с национальным законодательством государства другой Стороны на территории последней, а также вытекающие отсюда права, и в частности, но не исключительно, может включать:
      (а) движимое и недвижимое имущество и имеющие отношение к нему имущественные права, такие как аренда, ипотека, права удержания имущества и заклады;
      (б) доли, акции, долговые обязательства и любая другая форма участия в компании;
      (в) денежные требования или любое исполнение согласно контракту, имеющее экономическую ценность;
      (г) права интеллектуальной собственности, включая авторские права, торговые марки, патенты, промышленные образцы и технические процессы, ноу-хау, коммерческие секреты, торговые названия и гуд-вилл;
      (д) деловые концессии, которые предоставляются в соответствии с законом или согласно договору, включая концессии для поиска, разработки, извлечения или использования природных ресурсов.
      Изменение в форме вложенных инвестиций, произошедшее о соответствии с законодательством государства, принимающего на своей территории инвестиции, не препятствует применению положений настоящего Соглашения в целях защиты интересов инвесторов в отношении приобретаемых в этой связи ими прав.
      2. Термин "инвестор" означает любое физическое или юридическое лицо, которое осуществляет инвестиции на территории другой Стороны:
      (а) в отношении Республики Казахстан:
      (i) "физическое лицо" - гражданин Республики Казахстан, или лицо, постоянно проживающее на ее территории, правомочное в соответствии с законодательством Республики Казахстан осуществлять инвестиции;
      (ii) "юридическое лицо" - юридическое лицо или организацию, не обладающую статусом юридического лица, созданные или зарегистрированные в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
      (б) в отношении Латвийской Республики:
      (i) "физическое лицо" - гражданин и не-гражданин в соответствии с законами и положениями Латвийской Республики, и согласно Протоколу к настоящему Соглашению в отношении определения понятия "не-гражданин".
      (ii) "юридическое лицо" - предприятие (компанию) или общественную организацию, ассоциацию, учреждение, зарегистрированные или учрежденные в соответствии с законами и положениями Латвийской Республики.
      3. Термин "доходы" означает средства, полученные в результате осуществления инвестиции, включая прибыль, проценты, доходы с капитала, дивиденды, роялти, лицензионные вознаграждения и другие платежи.
      4. Термин "территория" означает территорию государства Стороны, включая сухопутную территорию, внутренние и территориальные воды и воздушное пространство над ними, а также морские зоны вне территориального моря, включая морское дно и недра, над которыми государство Стороны осуществляет суверенные права или юрисдикцию в соответствии с национальным законодательством и международным правом в целях разведки и эксплуатации природных ресурсов таких областей.

Статья 2
Поощрение и защита инвестиции

      1. Каждая Сторона поощряет и создает благоприятные условия на своей территории для инвестиций инвесторов другой Стороны и допускает такие инвестиции в соответствии с национальным законодательством своего государства.
      2. Каждая Сторона на своей территории предоставляет инвестициям и доходам от инвестиций инвесторов другой Стороны справедливое и равноправное обращение, а также полную и постоянную защиту и безопасность.
      3. Ни одна Сторона на своей территории не ухудшает необоснованными, дискриминационными или произвольными мерами увеличение, управление, сохранение, использование, владение и продажу или другое распоряжение инвестицией инвесторами другой Стороны.

Статья 3
Правовой режим

      1. Каждая Сторона предоставит инвесторам другой Стороны и их инвестициям и доходам от инвестиций режим не менее благоприятный, чем режим, который она предоставляет национальным инвесторам либо инвесторам третьих стран и их инвестициям в отношении расширения, управления, поддержания, использования, владения и продажи или другого распоряжения инвестицией.
      2. Каждая Сторона предоставит инвесторам другой Стороны и их инвестициям и доходам от инвестиций режим, который является наиболее благоприятным из оговоренных в пункте 1 настоящей Статьи.

Статья 4
Освобождение

      Положения настоящего Соглашения не должны толковаться, как обязывающие Сторону предоставить инвесторам другой Стороны и их инвестициям и доходам от инвестиций существующую или будущую выгоду любого режима, преференцию или привилегию, являющиеся результатом
      (а) членства в зоне свободной торговли, таможенного союза, валютного союза, общего рынка и любого международного соглашения, участником которого является государство любой Стороны и приводящего к таким союзам или подобным организациям;
      (б) любого международного соглашения или национального законодательства государства Стороны, относящегося полностью или главным образом к налогообложению.

Статья 5
Экспроприация и компенсация

      1. Любая Сторона не должна экспроприировать или национализировать прямо или косвенно инвестиции инвестора другой Стороны или принимать любые подобные меры (далее именуемые - экспроприация) за исключением принимаемых:
      (а) в общественных целях;
      (б) недискриминационным способом;
      (в) в соответствии с надлежащей законной процедурой;
      (г) с выплатой быстрой, адекватной и эффективной компенсации в соответствии с пунктами 2 и 3 настоящей Статьи.
      2. Компенсация должна:
      (а) быть выплачена без задержки. В случае задержки любой убыток, связанный с валютным курсом, являющийся результатом этой задержки будет нести принимающая Сторона;
      (б) равняться справедливой рыночной стоимости экспроприированных инвестиций непосредственно, прежде чем экспроприация произошла. Справедливая рыночная стоимость не должна отражать какое-либо изменение в стоимости вследствие того, что об экспроприации стало публично известно ранее;
      (в) быть полностью реализуемой и свободно переводимой;
      (г) включать процент по коммерческой ставке, установленной на рыночной основе для валюты платежа со дня экспроприации до даты фактического платежа.
      3. Инвестор любой Стороны, который заявляет о том, что пострадал от экспроприации другой Стороны должен иметь право на срочный пересмотр его дела, включая оценку его инвестиций и выплату компенсации в соответствии с положениями настоящей Статьи, судебным органом или другим компетентным и независимым органом последней Стороны.

Статья 6
Компенсация убытков

      1. Инвестору Стороны, который понес убытки в связи с его инвестициями на территории другой Стороны вследствие войны или другого вооруженного конфликта, национального чрезвычайного положения, революции, восстания, гражданских беспорядков или любого другого подобного события на территории последней Стороны, должен быть предоставлен последней Стороной, что касается реституции, возмещения, компенсации или любого другого урегулирования, режим не менее благоприятный, чем тот, который она предоставляет своим инвесторам или инвесторам любого третьего государства, какой является наиболее благоприятным для инвестора.
      2. Любому инвестору Стороны, который в любом из случаев, упомянутых в пункте 1, несет убытки вследствие:
      (а) конфискации его инвестиции или ее части силами или властями другой Стороны, или
      (б) разрушения инвестиции или ее части силами или властями другой Стороны, которое не требовалось необходимостью ситуации, должна быть в любом случае предоставлена последней Стороной реституция или компенсация, которая в любом случае должна быть быстрой, адекватной и эффективной. При этом компенсация должна быть осуществлена в соответствии с пунктами 2 и 3 Статьи 5.

Статья 7
Переводы

      1. Каждая Сторона в соответствии с национальным законодательством своего государства, обеспечит инвесторам другой Стороны перевод на свою территорию и с нее их инвестиций и переводимых платежей, относящихся к инвестициям. Такие платежи должны включать, в частности, но не исключительно:
      (а) первоначальный капитал и дополнительные суммы для поддержания или увеличения вклада;
      (б) доходы;
      (в) выручку, полученную от полной или частичной продажи или ликвидации инвестиций;
      (г) платежи, осуществляемые согласно контракту, включая в оплату ссуды;
      (д) компенсацию, выплачиваемую в соответствии со Статьями 5 и 6;
      (е) платежи, вытекающие из спора;
      (ж) зарплату и другие вознаграждения персоналу, нанятому за границей и работающему в связи с инвестициями.
      2. Каждая Сторона обеспечит осуществление перевода, упомянутого в пункте 1 настоящей Статьи, в свободно конвертируемой валюте по действующему на день перевода рыночному валютному курсу той Стороны, на территории которой осуществлены инвестиции.
      3. При отсутствии рынка обмена для иностранной валюты, курсом, который будет применяться, должен быть самый последний валютный курс для перевода валюты в Специальные Права Заимствования.
      4. Без ущерба для пунктов 1, 2 и 3 настоящей Статьи любая Сторона может ограничить перевод путем справедливого, недискриминационного и добросовестного применения законодательства своего государства относящегося к:
      (а) банкротству, неплатежеспособности или защите прав кредиторов;
      (б) выпуску, торговле или операциям с ценными бумагами, фьючерсам, опционам, или производным;
      (в) правонарушениям;
      (г) финансовой отчетности или ведению учета переводов когда, необходимо содействие осуществлению закона или финансовым контрольным органам;
      (д) обеспечению исполнения приказов или судебных решений в судебных или административных процессах.

Статья 8
Суброгация

      1. Если Сторона или назначенный орган производит платеж своим инвесторам согласно гарантии, предоставленной в отношении инвестиций на территории другой Стороны, последняя Сторона должна признать:
      (а) переуступку, согласно закону или в соответствии с юридической сделкой в этом государстве, любого права или требования инвестора к предыдущей Стороне или назначенному ею органу, также как и то,
      (б) что предыдущая Сторона или назначенный ею орган имеет право в силу суброгации осуществлять права и заявлять требования такого инвестора и должна принять обязательства в отношении инвестиций.
      2. Права или требования, перешедшие в силу суброгации, не должны превышать первичные права или требования инвестора.

Статья 9
Споры между инвестором и Стороной

      1. Любые споры между инвестором и Стороной относительно толкования или применения настоящего Соглашения должны быть, по возможности, разрешены путем консультаций через дипломатические каналы.
      2. В случае, если спор не был разрешен в течение трех (3) месяцев со дня, когда он был заявлен в письменной форме, спор может быть, по выбору инвестора представлен:
      (а) в компетентный суд Стороны, на территории которой инвестиции были осуществлены;
      (б) в арбитраж при Международном Центре по Урегулированию Инвестиционных Споров (далее - МЦУИС), созданный в соответствии с Конвенцией об урегулировании инвестиционных споров между государствами и физическими или юридическими лицами других государств, открытой для подписания в городе Вашингтоне 18 марта 1965 года (далее именуемый "Центр"), при условии, что и спорящая Сторона и Сторона инвестора являются сторонами этой Конвенции; или
      (в) в арбитраж Дополнительного органа МЦУИС при условии, что спорящая Сторона или Сторона инвестора являются стороной этой Конвенции; или
      (г) в любой специально созданный арбитражный суд, который, если иначе не согласовано сторонами, должен быть создан согласно Арбитражному регламенту Комиссии ООН по праву международной торговли (ЮНСИТРАЛ).
      3. Ни одна из Сторон, которая является стороной спора, не может выдвигать возражение на любой стадии арбитражного процесса или выполнения арбитражного решения в силу того факта, что инвестор, который является стороной спора, получил возмещение, покрывающее часть или все его убытки на основании страхования.
      4. Арбитражный суд, созданный согласно настоящей Статье, должен принимать решения на основе национального законодательства государства Стороны, которая является стороной спора, положений настоящего Соглашения, а также применимых норм международного права.
      5. Арбитражное решение должно быть окончательным и обязательным для обеих сторон спора. Обе Стороны должны обеспечить принудительное исполнение решения.

Статья 10
Разрешение споров между Сторонами

      1. Споры между Сторонами относительно толкования или применения настоящего Соглашения, по возможности, разрешаются путем переговоров и консультаций.
      2. Если спор не может быть разрешен таким образом в пределах трех (3) месяцев, он по требованию любой из Сторон будет представлен в Арбитражный Суд в соответствии с положениями настоящей Статьи.
      3. Арбитражный Суд должен учреждаться по каждому отдельному делу следующим образом. В течение двух (2) месяцев после получения просьбы об арбитраже, каждая Сторона должна назначить одного члена суда. Эти два члена должны выбрать гражданина третьего Государства, который по одобрению двух Сторон должен быть назначен Председателем Суда (далее именуемый "Председатель"). Председатель должен быть назначен в течение двух (2) месяцев со дня назначения других двух членов.
      4. Если в течение периодов, указанных в пункте 3 настоящей Статьи необходимые назначения не были сделаны, просьба произвести назначения может быть направлена Президенту Международного Суда. Если окажется, что он является гражданином одной из Сторон, или же, если иное препятствует в выполнении указанной функции, должен быть приглашен вице-президент, чтобы произвести назначения. Если вице-президент также окажется гражданином одной из Сторон или иное препятствует в выполнении указанной функции, то следующий по старшинству член Международного Суда, который не является гражданином одной из Сторон, будет приглашен, чтобы произвести назначение.
      5. Арбитражный Суд должен принять решение большинством голосов. Такое решение является обязательным. Каждая Сторона должна нести расходы по оплате услуг своего арбитра и его представительства на арбитражных слушаниях. Оплата услуг Председателя и остальные расходы должны нестись в равных частях обеими Сторонами. Арбитражный Суд может, однако решить что большую часть затрат понесет одна из двух Сторон, и это решение является обязательным для обеих Сторон. Арбитражный Суд должен определить собственную процедуру.

Статья 11
Применение других правил и специальных обязательств

      1. Когда вопрос регулируется одновременно настоящим Соглашением и другим международным соглашением, участниками которого являются государства Сторон, ничто в настоящем Соглашении не должно препятствовать любой Стороне или любому из инвесторов, который владеет инвестициями на территории другой Стороны, в использовании преимуществ положений, являющихся наиболее благоприятными в его случае.
      2. Если режим, предоставляемый одной Стороной инвестициям инвесторов другой Стороны в соответствии с национальным законодательством ее государства или условиями, определенными в других Договорах, является более благоприятным, чем режим, предоставляемый согласно настоящему Соглашению, то будет предоставлен более благоприятный режим.

Статья 12
Применимость настоящего Соглашения

      Настоящее Соглашение должно применяться к инвестициям, осуществленным на территории одной из Сторон, в соответствии с национальным законодательством ее государства инвесторами другой Стороны до, а также после вступления в силу настоящего Соглашения, но не должно применяться к любому спору, возникшему относительно инвестиций или любому требованию, которое было разрешено до вступления в силу настоящего Соглашения.

Статья 13
Общие исключения

      1. Ничто в настоящем Соглашении не должно толковаться как ограничение Стороны от принятия любых мер, необходимых для защиты интересов безопасности ее государства во время войны или вооруженного конфликта.
      2. При условии, что такие меры не применяются произвольным или незаконным способом или не составляют скрытое ограничение на международную торговлю или инвестиций, ничто в настоящем Соглашении не должно истолковываться как ограничивающее Сторону от принятия или поддержания мер, включая меры по охране окружающей среды:
      (а) необходимые для поддержания общественного порядка;
      (б) необходимые для защиты жизни или здоровья людей, животных или растений.
      3. Положения настоящей Статьи не должны применяться к Статье 5, Статье 6 или пункту 1 (д) Статьи 7 настоящего Соглашения.

Статья 14
Транспарентность

      1. Каждая Сторона без задержки издает, или иным образом делает публично доступными свои законы, положения, процессуальные нормы и административные решения, судебные решения общего применения, а также международные соглашения, которые могут повлиять на инвестиции инвесторов другой Стороны на территории предыдущей Стороны.
      2. Ничто в настоящем Соглашении не должно требовать от Стороны предоставлять или разрешать доступ к любой конфиденциальной или составляющей собственность информации, включая информацию относительно отдельных инвесторов или инвестиций, раскрытие которой препятствовало бы соблюдению законов или противоречило бы ее законам, охраняющим конфиденциальность, или наносит ущерб законным коммерческим интересам отдельных инвесторов.

Статья 15
Консультации

      Стороны должны по требованию любой из Сторон проводить консультации по рассмотрению выполнения настоящего Соглашения и изучении любого вопроса, который может исходить из настоящего Соглашения. Такие консультации должны проводиться между компетентными органами Сторон в месте и во время согласованные через соответствующие каналы.

Статья 16
Вступление в силу и прекращение действия

      1. По взаимному согласию Сторон в настоящее Соглашение могут вноситься изменения и дополнения, которые оформляются отдельными протоколами, являющимися неотъемлемыми частями настоящего Соглашения.
      2. Настоящее Соглашение, а также изменения и дополнения, внесенные в соответствии с пунктом 1 настоящей Статьи, вступают в силу с даты последнего письменного уведомления о выполнении Сторонами внутригосударственных процедур, необходимых для вступления его в силу.
      3. Настоящее Соглашение заключается сроком на десять лет и после этого его действие продлевается на такие же сроки до тех пор, пока одна из Сторон не получит письменное уведомление другой Стороны о ее намерении прекратить действие Соглашения через 12 месяцев.
      4. В отношении инвестиций, осуществленных до прекращения действия настоящего Соглашения, положения статей 1-15 настоящего Соглашения будут применяться в течение десяти лет после даты прекращения действия Соглашения.

      Совершено в городе Астана 8 октября 2004 года в двух экземплярах каждый на казахском, латышском и русском языках, причем все тексты имеют одинаковую силу. В случае различного толкования положений настоящего Соглашения за основу принимается текст на русском языке.

       За Правительство                          За Правительство
   Республики Казахстан                       Латвийской Республики

ПРОТОКОЛ
к Соглашению между Правительством
Республики Казахстан и Правительством Латвийской
Республики о поощрении и взаимной защите инвестиций

      При заключении Соглашения между Правительством Республики Казахстан и Правительством Латвийской Республики о поощрении и взаимной защите инвестиций нижеподписавшиеся представители Сторон согласились о следующих положениях, которые составляют неотъемлемую часть Соглашения:
      Правительство Республики Казахстан принимает к сведению заявление Правительства Латвийской Республики, что понятие "не-гражданин" относительно к подпункту (i) подпункту (б) пункта 2 статьи 1 означает лиц, которые в соответствии с законом Латвийской Республики "О бывших гражданах СССР" не имеют гражданства Латвии или любого другого государства и не являются лицами без гражданства (апатридом), но имеют право на паспорт не-гражданина, выдаваемого Латвийской Республикой.

       За Правительство                          За Правительство
    Республики Казахстан                     Латвийской Республики

"Қазақстан Республикасының Yкiметi мен Латвия Республикасының Yкiметi арасындағы Инвестицияларды көтермелеу және өзара қорғау туралы келiсiмдi бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 30 қыркүйектегі N 972 Қаулысы

      Қазақстан Республикасының Үкiметi  ҚАУЛЫ ЕТЕДI:
      "Қазақстан Республикасының Үкiметi мен Латвия Республикасының Үкiметi арасындағы Инвестицияларды көтермелеу және өзара қорғау туралы келiсiмдi бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісiнiң қарауына енгiзiлсiн.

       Қазақстан Республикасының
      Премьер-Министрі

жоба  

Қазақстан Республикасының Заңы Қазақстан Республикасының Yкiметi мен Латвия Республикасының Yкiметi арасындағы Инвестицияларды көтермелеу және өзара қорғау туралы келiсiмдi бекіту туралы

      2004 жылғы 8 қазанда Астанада жасалған Қазақстан Республикасының Үкiметі мен Латвия Республикасының Үкiметі арасындағы Инвестицияларды көтермелеу және өзара қорғау туралы келiсiм бекiтiлсiн.

       Қазақстан Республикасының
      Президентi

  Қазақстан Республикасының Yкiметi мен Латвия Республикасының Үкіметi арасындағы Инвестицияларды көтермелеу және өзара қорғау туралы келiсiм

      Бұдан әрi "Тараптар" деп аталатын Қазақстан Республикасының Yкiметi мен Латвия Республикасының Үкiметi;
      бiр Тарап инвесторларының инвестицияларын екiншi Тарап аумағында кемсiтпеушiлiк негiзде қорғау қажеттiлiгiн тани отырып;
      бiр Тараптың жеке және заңды тұлғаларының екiншi Тарап аумағында инвестициялар саласындағы экономикалық ынтымақтастығын ұлғайтуға жәрдемдесудi ниет ете отырып;
      мұндай инвестицияларға ұсынылатын режим туралы уағдаластық Тараптар мемлекеттерiнiң жеке капитал ағыны мен экономикалық дамуын ынталандыратынын тани отырып;
      инвестициялар үшiн тұрақты негiздiң экономикалық ресурстарды тиiмдi пайдалануды барынша ұлғайтуға және өмiр деңгейiн жақсартуға үлес қосатынына келiсе отырып;
      төмендегiлер туралы келiстi:

  1-бап
Айқындамалар

      Осы Келiсiмнiң мақсатында,
      1. "Инвестиция" терминi бiр Тараптың инвесторлары екiншi Тарап мемлекетiнiң ұлттық заңнамасына сәйкес кәсiпкерлiк мақсатта соңғысының аумағында салатын немесе салған активтерiнiң кез келген түрiн, сондай-ақ бұдан туындайтын құқықтарды бiлдiредi және атап айтқанда, бiрақ айрықша емес мыналарды:
      (а) жылжымалы және жылжымайтын мүлiк пен жал, ипотека, мүлiктi ұстап қалу құқығы мен салу сияқты қатысы бар мүлiктiк құқықтарды;
      (б) үлестер, акциялар, борыштық мiндеттемелер және компанияға қатысудың кез келген басқа да нысанын;
      (в) ақша талап етудi немесе экономикалық құндылығы бар келiсiм-шартқа сәйкес кез келген орындауды;
      (г) авторлық құқықтарды, сауда маркаларын, патенттердi, өнеркәсiптiк үлгiлер мен техникалық процестердi, ноу-хауды, коммерциялық құпияларды, сауда атауларын және гуд-виллдердi қоса алғанда, зияткерлiк меншiк құқықтарын;
      (д) табиғи ресурстарды iздеуге, әзiрлеуге, алуға немесе пайдалануға арналған концессияларды қоса алғанда, заңға сәйкес немесе шартқа сай ұсынылатын iскер концессияларды қамтуы мүмкiн.
      Өз аумағына инвестицияларды қабылдайтын мемлекеттiң заңнамасына сәйкес болған, салынған инвестициялар нысанындағы өзгерiс инвесторлардың мүдделерiн осыған байланысты алынатын олардың құқығына қатысты қорғау мақсатында осы Келiсiмнің ережелерiн қолдануға кедергі жасамайды.
      2. "Инвестор" терминi екiншi Тараптың аумағында инвестицияларды жүзеге асыратын кез келген жеке немесе заңды тұлғаны бiлдiредi.
      (а) Қазақстан Республикасына қатысты:
      "жеке тұлға" - Қазақстан Республикасының азаматы немесе оның аумағында тұрақты тұратын, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес инвестицияларды жүзеге асыруға құқықты тұлға;
      "заңды тұлға" - заңды тұлға немесе Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құрылған немесе тiркелген заңды тұлға болып табылмайтын ұйым.
      (б) Латвия Республикасына қатысты:
      "жеке тұлға" - азамат және Латвия Республикасының заңдары мен ережелерiне сәйкес және осы Келісiмнiң "азамат емес" ұғымын айқындауға қатысты Хаттамасына сәйкес азамат емес.
      "заңды тұлға" - Латвия Республикасының заңдары мен ережелерiне сәйкес тiркелген немесе құрылған кәсiпорын (компания) немесе қоғамдық ұйым, қауымдастық, мекеме.
      3. "кiрiс" терминi пайданы, пайыздарды, капиталдан түскен кiрiстердi, девиденттердi, роялтидi, лицензияланған сыйақылар мен басқа да төлемдердi қоса алғанда, инвестицияларды жүзеге асыру нәтижесiнде алынған қаражатты білдiредi.
      4. "аумақ" терминi Тарап мемлекетiнің құрлық аумақты, iшкi және аумақтық сулар мен оның үстіндегi әуе кеңiстiгiн, сондай-ақ Тараптың мемлекеті мұндай облыстардың табиғи ресурстарын барлау және пайдалану мақсатында ұлттық заңнама мен халықаралық құқықтарға сәйкес егемендi құқықтар мен заңи құзыретiн жүзеге асыратын теңiз түбi мен жер қойнауын қоса алғанда, аумақтан тыс теңiздегi теңiз аймақтарын қамтитын аумағын бiлдiредi.

  2-бап
Инвестицияларды көтермелеу және қорғау

      1. Әрбiр Тарап өзiнiң аумағында екiншi Тарап инвесторларды көтермелейдi әрi олардың инвестициялары үшiн қолайлы жағдайлар жасайды және өз мемлекетінің ұлттық заңнамасына сәйкес мұндай инвестицияларға рұқсат бередi.
      2. Әрбiр Тарап өз аумағында екiншi Тарап инвесторларының инвестицияларына және инвестицияларынан түсетiн кiрiстерге әдiл және тең құқылы айналым, сондай-ақ толық және тұрақты қорғау мен қауiпсiздiктi ұсынады.
      3. Тараптардың ешбiреуi де өз аумағында екiншi Тарап инвесторларының инвестициясын негiзсiз, кемсітiлетiн немесе өз бетiнше шаралармен ұлғайтуды, басқаруды, сақтауды, пайдалануды, иеленудi және сатуды нашарлатпайды немесе басқа да билiктер жүргiзбейдi.

  3-бап
Құқықтық режим

      1. Әрбiр Тарап екiншi Тараптың инвесторларына және олардың инвестициялары мен инвестицияларынан түсетiн кiрiстерiне ол ұлттық инвесторларға не үшiншi елдiң инвесторлары мен олардың инвестицияларына инвестицияларды  ұлғайтуға,  басқаруға, қолдауға, пайдалануға иелiк ету және сатуға немесе басқа да билiк жүргізуге қатысты ұсынған режимнен қолайлылығы кем емес режимдi ұсынады.
      2. Әрбiр Тарап екiншi Тараптың инвесторларына және олардың инвестициялары мен инвестицияларынан түсетiн кiрiстерiне осы Келiсiмнiң 1-тармағында айтылғандардан неғұрлым қолайлы болып табылатын режимдi ұсынады.

  4-бап
Босату

      Осы Келiсiмнiң ережелерi Тарапты екiншi Тараптың инвесторлары мен олардың инвестицияларына және инвестицияларынан түсетiн кiрiстерiне бар немесе келешектегi кез келген режимнiң пайдасын, преференцияны; немесе
      (а) еркiн сауда аймағындағы, кеден одағындағы, валюталық одақтағы, жалпы рыноктағы және кез келген Тараптың мемлекетi қатысушысы болып табылатын және мұндай одақтарға немесе осындай ұйымдарға алып келетін кез келген халықаралық келiсiмдегi мүшелiктiң;
      (б) кез келген халықаралық келiсiмнiң немесе толықтай немесе басты түрде салық салуға қатысты Тарап мемлекетiнiң ұлттық заңнамасының нәтижесi болып табылатын артықшылықты ұсынуға мiндеттеу ретiнде түсiндiрiлмеуi тиiс.

  5-бап
Экспроприация және өтемақы

      1. Кез келген Тарап екiншi Тарап инвесторының инвестицияларын тiкелей немесе жанама экспроприациялауға немесе ұлттандыруға немесе мына қабылданатындарды қоспағанда, кез келген мұндай шараларды (бұдан әрi - экпроприация деп аталатын) қабылдауға тиiс емес:
      (а) қоғамдық мақсатта;
      (б) кемсiтпеушiлiк тәсiлмен;
      (в) тиiстi заңды рәсiмге сәйкес;
      (г) осы Баптың 2 және 3-тармақтарына сәйкес тез, барабар және тиiмдi өтемақы төлей отырып.
      2. Өтемақы:
      (а) кiдiрiссiз төленуi тиiс. Кiдiрiс болған жағдайда, бұл кiдiрiстiң нәтижесi болып табылатын валюталық бағамға байланысты кез келген залалды қабылдаушы тарап мойнына алады;
      (б) тiкелей экспроприацияға дейiн экспроприацияланған инвестициялардың әдiл рыноктық құнымен теңесуi тиiс. Әдiл рыноктық құн экспроприация туралы бұрын көпшiлiкке белгiлi болғаны салдарынан құнның қандай да бiр өзгерiсiн көрсетпеуi тиiс;
      (в) толықтай сатылатын және еркiн аударылатын болуы;
      (г) нақты төлем күнiне дейiн экспроприация күнiнен бастап төлем валютасы үшiн рыноктық негiзде белгiленген коммерциялық ставка бойынша пайызды қамтуы тиiс.
      3. Екiншi Тараптың экспроприациясынан зардап шеккенi туралы мәлiмдеген кез келген Тараптың инвесторы осы Баптың ережелерiне сәйкес оның инвестицияларын бағалау мен өтемақы төлеудi қоса алғанда, соңғы Тараптың сот органы немесе басқа да құзыреттi және тәуелсiз органы арқылы оның iсiн жедел қайта қарауына құқығы болуы тиiс.

  6-бап
Залалдарды өтеу

      1. Екiншi Тараптың аумағындағы соғыстың немесе басқа да қарулы қақтығыстың, ұлттық төтенше жағдайдың, төңкерiстiң, көтерiлiстiң, азаматтық тәртiпсiздiктердiң немесе кез келген басқа да осындай оқиғаның салдарынан аталған Тараптың аумағындағы оның инвестицияларына байланысты залал шеккен Тараптың инвесторына соңғы Тарап реституцияға, өтеуге, өтемақыға немесе кез келген басқа да реттеуге қатысты, инвестор үшiн неғұрлым қолайлы болып табылатын, ол өз инвесторларына немесе кез келген үшiншi мемлекеттiң инвесторына ұсынатыннан қолайлылығы кем емес режимдi ұсынуға тиiс.
      2. Тараптың кез келген инвесторы 1-тармақта айтылған мыналардың салдарынан болған кез келген жағдайлардағы шығындарды өтейдi:
      (а) екiншi Тараптың күштерiмен немесе билiгiмен оның инвестициясын немесе оның бөлiгiн тәркiлеуi;
      (б) қажеттiлігi талап етiлмеген жағдайда, екiншi Тараптың күштерi немесе билiгi инвестициялары немесе оның бөлiгi бұзылса кез келген жағдайда соңғы Тарап кез келген жағдайда тез, барабар және тиiмдi болатын реституция немесе өтемақы ұсынуы тиiс. Бұл ретте өтеу 5-баптың 2 және 3-тармақтарына сәйкес жүзеге асырылуы тиiс.

  7-бап
Аударымдар

      1. Әрбiр Тарап өз мемлекетiнiң ұлттық заңдарына сәйкес екiншi тараптың инвесторларын өз аумағында және одан олардың инвестициялары мен инвестицияларға қатысты аударылатын төлемдер аударымын қамтамасыз етедi. Мұндай төлемдер жекелей алғанда мыналарды қамтиды, бiрақ айрықша емес:
      (а) салымды ұстау немесе ұлғайтуға арналған бастапқы капитал және қосымша сомалар;
      (б) кiрiстер;
      (в) инвестицияларды толық немесе бөлiгiн сатудан немесе жоюдан түскен түсiм;
      (г) несие төлемiн қоса алғанда, келiсiм-шартқа сәйкес жүзеге асырылатын төлемдер;
      (д) 5 және 6-баптарына сәйкес төленетiн өтемақы;
      (e) даудан туындайтын төлемдер;
      (ж) шет елдерде жалға алынған және инвестициялармен байланысты жұмыс iстейтiн персоналға жалақы және басқа да сыйақылар.
      2. Әрбiр Тарап осы Баптың 1-тармағында айтылған аударымды аумағында инвестиция жүзеге асырылған Тараптың аударым күнi қолданыстағы нарықтық валюталық бағаммен еркiн айырбасталатын валютамен жүзеге асыруды қамтамасыз етедi.
      3. Шетел валютасы үшін айырбас рыногы жоқ болмаған кезде қолданылатын бағам валютаны Арнайы Қарыз алу Құқықтарына аудару үшiн ең соңғы валюта бағамы болуы тиiс.
      4. Кез келген Тарап әдiл, кемсiтушiлiксiз және өз мемлекетiнiң мыналарға:
      (а) банкроттыққа, төлем қабiлетсiздiгiне немесе кредит берушiлердiң құқықтарын қорғауға;
      (б) бағалы қағаздарды шығаруға, сатуға немесе олармен жасалатын операцияларға, фьючерстерге, опциондарға немесе туындыларға;
      (в) құқық бұзушылықтарға;
      (г) қаржылық есеп беруге және заңды жүзеге асыруға немесе қаржылық бақылау органдарына жәрдемдесу қажет аударымдар есебiн жүргiзуге;
      (д) сот немесе әкiмшiлiк процестерде бұйрықтарды немесе сот шешiмдерiн орындауды қамтамасыз етуге қатысты заңнамасын адал қолдану жолымен осы Баптың 1, 2 және 3-тармақтары үшiн залалсыз, аударымды шектей алады.

  8-бап
Суброгация

      1. Егер Тараптар немесе тағайындалған орган инвестицияларға қатысты ұсынылған кепiлдiктерге сәйкес екiншi Тараптың аумағында өз инвесторларына төлем жүргізсе, соңғы Тарап мыналарды:
      (а) бұл мемлекеттегi заңға немесе заңды мәмiлеге сәйкес инвестордың алдыңғы Тарапқа немесе ол тағайындаған органға, сондай-ақ ол сияқты кез келген құқығына немесе талабына жол берудi;
      (б) алдыңғы Тарап немесе ол тағайындаған орган суброгация күшiмен мұндай инвестордың құқығын жүзеге асыруға және талаптарын мәлiмдеуге құқылы екенiн және инвестицияларға қатысты мiндеттемелердi қабылдауға тиiс екендiгiн мойындауы тиiс.
      2. Суброгация күшiне көшкен құқықтар немесе талаптар инвестордың бастапқы құқығынан немесе талабынан аспауы тиіс.

  9-бап
Инвестор мен Тарап арасындағы даулар

      1. Инвестор мен Тарап арасындағы осы Келiсiмдi түсiндiруге немесе қолдануға қатысты кез келген даулар дипломатиялық арналар арқылы мүмкiндiгiнше консультациялар жолымен шешiлуi тиіс.
      2. Егер дау жазбаша нысанда мәлімденген күннен бастап үш (3) айдың iшiнде шешiлмеген жағдайда, ол инвестордың таңдауы бойынша:
      (а) аумағында инвестициялар жүзеге асырылған Тараптың құзырлы сотына;
      (б) дауласушы Тарап пен инвестор Тарабы бұл Конвенцияның тараптары болып табылуы шартымен, 1965 жылғы 18 наурызда Вашингтон қаласында қол қою үшін ашылған, мемлекеттер мен басқа мемлекеттердiң жеке немесе заңды тұлғаларының арасындағы инвестициялық дауларды реттеу туралы Конвенцияға сәйкес құрылған Инвестициялық Дауларды реттеу жөнiндегi Халықаралық Орталықтың (бұдан әрi - ИДРХО) жанындағы төрелiк сотқа; немесе
      (в) дауласушы Тарап немесе инвестор Тарабы бұл Конвенцияның тарабы болып табылуы шартымен, ИДРХО Қосымша органының төрелiк сотына; немесе
      (г) егер тараптармен өзгеше келiсiлмесе, БҰҰ-ның Халықаралық сауда құқығы жөнiндегi комиссиясының Арбитраждық регламентiне (ЮНСИТРАЛ) сәйкес құрылуы тиiс кез келген арнайы құрылған төрелiк сотқа ұсынылуы мүмкiн.
      3. Даудың тарабы болып табылатын Тараптардың бiрде бipeуi төрелiк процестің немесе төрелiк шешiмдi орындаудың кез келген кезеңiнде даудың тарабы болып табылатын инвестор сақтандыру негiзiнде өз шығынының бөлігін немесе барлығын жабатын өтем алу фактiсiне байланысты төрелiк шешiмдi орындауға қарсылық бiлдiре алмайды.
      4. Осы Бапқа сәйкес құрылған төрелiк сот даудың Тарабы болып табылатын Тарап мемлекетiнiң ұлттық заңнамасының, осы Келiсiм ережелерiнiң, сондай-ақ қолданатын халықаралық құқық нормаларының негiзiнде шешiм қабылдауы тиiс.
      5. Төрелiк шешiм даудың екi тарабы үшiн түпкiлiктi және мiндеттi болуы тиiс. Екі Тарап шешiмдi мәжбүрлеп орындауды қамтамасыз етуi тиiс.

  10-бап
Тараптар арасындағы дауларды шешу

      1. Тараптар арасындағы осы Келiсiмдi түсiндiру немесе қолдануға қатысты даулар мүмкiндiгiнше келiссөздер және консультациялар жолымен шешiледi.
      2. Егер дау бұлайша шешiлмесе Тараптардың кез келгенiнiң талабы бойынша ол осы Баптың ережелерiне сәйкес үш (3) айдың шегiнде Төрелiк сотқа берiлетін болады.
      3. Төрелiк сот әрбiр жекелеген iс бойынша мынадай үлгіде құрылуы тиiс. Төрелiк сот туралы өтiнiштi алғаннан кейiн екi (2) ай iшiнде әрбiр Тарап соттың бiр мүшесiн тағайындау тиiс. Бұл екi мүше екi Тараптың мақұлдауы бойынша Соттың Төрағасы (бұдан әрi - "Төраға" деп аталатын) болып тағайындалатын, үшiншi Мемлекеттiң азаматын сайлауы тиiс.
      Төраға басқа екi мүше тағайындалған күннен бастап екi (2) айдың iшiнде тағайындалуы тиiс.
      4. Егер осы Баптың 3-тармағында көрсетiлген кезең iшiнде қажеттi тағайындаулар жасалмаса, тағайындау жүргiзу туралы өтiнiш Халықаралық Соттың Президентiне жiберiлуi мүмкiн. Егер ол Тараптардың бiрiнiң азаматы болып шықса немесе егер көрсетiлген функцияны орындауға өзге де кедергiлер болса, тағайындау жүргізу үшiн Вице-президент шақырылуы тиiс. Егер Вице-президент те Тараптардың бiрiнiң азаматы болып шықса немесе егер көрсетiлген функцияны орындауға өзге де кедергiлер болса, онда Халықаралық Соттың Тараптардың бiрiнiң азаматы болып табылмайтын келесi аға мүшесi тағайындау жүргізу үшiн шақырылатын болады.
      5. Төрелiк сот шешiмдi басым дауыспен қабылдауы тиiс. Мұндай шешiм мiндеттi болып табылады. Әрбiр Тарап төрелiк тыңдауларда өз төрешiсiнiң және оның өкiлдiгiнiң қызметтерiне ақы төлеу жөнiндегi шығыстарды мойнына алуы тиiс. Төрағаның қызметiне ақы төлеу мен басқа да шығыстарды екi Тарап тең бөлiкте көтеруi тиiс. Төрелiк Сот шығындардың ауқымды бөлiгiн екi Тараптың бiрi өтейдi деп шеше алады және бұл шешiм екi Тарап үшiн мiндеттi болып табылады. Төрелiк сот өз рәсiмiн айқындауы тиiс.

  11-бап
Басқа да ережелер мен арнайы мiндеттемелердi қолдану

      1. Мәселе осы Келiсiммен және Тараптар мемлекеттерi қатысушылары болып табылатын басқа да халықаралық келiсiммен бiр мезгілде реттелген кезде кез келген Тарапқа немесе екiншi Тараптың аумағында инвестицияларға иелiк ететiн инвесторлардың кез келгенiне осы Келiсiмде оның жағдайында барынша қолайлы болып табылатын ережелер басымдығын пайдалануға ештеңе кедергi келтiрмеуi тиiс.
      2. Егер бiр Тараптың екiншi Тарап инвесторларының инвестицияларына оның мемлекетiнiң ұлттық заңнамасына немесе басқа да Шарттарда айқындалған шарттарға сәйкес ұсынған режимi осы Келiсiмге сәйкес ұсынылған режимнен гөрi қолайлы болып табылса, онда неғұрлым қолайлы режим ұсынылатын болады.

  12-бап
Осы келiсімнiң қолданушылығы

      Осы Келiсiм Тараптар мемлекеттерiнiң бiрiнiң аумағында оның мемлекетiнiң ұлттық заңнамасына сәйкес екіншi Тараптың инвесторлары жүзеге асырған инвестицияларға, сондай-ақ осы Келiсiм күшiне енгенге дейiн, сондай-ақ кейiн қолданылуы тиiс, бiрақ осы Келiсiм күшiне енгенге дейiн реттелген инвестицияларға немесе кез келген талапқа қатысты туындаған кез келген дауға қолданылмауы тиiс.

  13-бап
Жалпы ерекшелiктер

      1. Осы келiсiмде ештеңе Тараптың соғыс немесе қарулы қақтығыс уақытында оның мемлекетiнiң қауiпсiздiгі мүдделерiн қорғауға қажеттi кез келген шараларды қабылдауға шектеу ретiнде түсiндiрiлмеуi тиiс.
      2. Мұндай шаралар өз бетiнше немесе заңсыз тәсiлдермен қолданылмайтын немесе халықаралық сауда немесе инвестицияларды жасырын шектеудi құрамайтын жағдайда осы Келiсiмде ештеңе Тарапты қоршаған ортаны қорғау жөнiндегi мына шараларды қамтитын шараларды қабылдауға немесе қолдауға шектеу ретiнде түсiндiрiлмеуi тиіс:
      (а) қоғамдық тәртiптi ұстауға қажетті;
      (б) адамдардың, жануарлар мен өсiмдiктердiң өмiрi немесе денсаулығына қажеттi.
      3. Осы Келiсiмнiң ережелерi оның 5-бабына, 6-бабына немесе 7-бабының 1-тармағына (д) қолдануы тиiс емес.

  14-бап
Ашықтық

      1. Әрбiр Тарап өзiнiң заңдарын, ережелерiн, iс жүргiзу нормалары мен әкiмшiлiк шешiмдерiн, жалпы қолданыстағы сот шешiмдерiн, сондай-ақ екiншi Тарап инвесторларының алдыңғы Тарап аумағындағы инвестицияларына әсер етуi мүмкiн халықаралық келiсiмдердi кiдiрiссiз басады немесе өзге де тәсiлмен көпшiлiкке қол жетiмдi етедi.
      2. Осы Келiсiмде ештеңе де Тараптан ашылуы заңдардың сақталуына кедергі жасайтын немесе құпиялықты қорғайтын оның заңдарына қайшы келетiн немесе жекелеген инвесторлардың заңды коммерциялық мүдделерге залал келтiретiн жекелеген инвесторларға немесе инвестицияларға қатысты ақпаратты қоса алғанда, кез келген құпия немесе меншiктiлiктi құрайтын ақпаратты ұсынуды немесе қол жетiмдiлiкке рұқсатты талап етпеуi тиiс.

  15-бап
Консультация

      Тараптар кез келген Тараптың талабы бойынша осы Келiсiмнiң орындалуын қарау бойынша консультациялар және осы Келiсiмнен туындауы мүмкiн кез келген мәселенi зерделеу жүргiзуi тиiс. Мұндай консультациялар Тараптардың құзыреттi органдарының арасында тиiстi арналар арқылы келiсiлген орында және уақытта жүргізiлуi тиiс.

  16-бап
Күшіне енуi және қолданылуының тоқтатылуы

      1. Осы Келiсiмге Тараптардың өзара келiсiмi бойынша осы Келiсiмнiң ажырамас бөлiгi болып табылатын жеке хаттамалармен рәсiмделетiн өзгерiстер мен толықтырулар енгiзiлуi мүмкiн.
      2. Осы Келiсiм, сондай-ақ осы Баптың 1-тармағына сәйкес енгiзiлген өзгерiстер мен толықтырулар Тараптардың оның күшiне енуi үшiн қажеттi мемлекетiшiлiк рәсiмдердi орындағаны туралы соңғы жазбаша хабарламасы күнінен бастап күшiне енедi.
      3. Осы Келiсiм он жыл мерзiмге жасалады және бұдан кейiн оның қолдануы Тараптардың бiрi екiншi Тараптан оның Келiсiмнiң қолданылуын 12 айдан соң тоқтату ниетi туралы жазбаша хабарлама алғанға дейiн осындай мерзiмге ұзартылады.
      4. Осы Келiсiмнiң 1-15-баптарының ережелерi Келiсiмнiң қолданылуы тоқтатылғанға дейiн жүзеге асырылған инвестицияларға қатысты Келiсiмнiң қолданылуы тоқтатылған күннен кейiн он жыл бойы қолданылатын болады.
      2004 жылғы 8 қазан Астана қаласында екi данада, әрқайсысы қазақ, латыш және орыс тiлдерiнде жасалды, әрi барлық мәтiндердiң күшi бiрдей. Осы Келiсiмнiң ережелерi әртүрлi түсiнiлген жағдайда орыс тiлiндегi мәтiн негізге алынады.

       Қазақстан Республикасының             Латвия Республикасының
      Үкіметі үшiн                          Үкіметі үшiн

  Қазақстан Республикасының Yкiметi мен Латвия Республикасының
Yкiметi арасындағы Инвестицияларды көтермелеу және
өзара қорғау туралы келiсiмге
ХАТТАМА

      Қазақстан Республикасының Yкiметi мен Латвия Республикасының Үкiметi арасындағы Инвестицияларды көтермелеу және өзара қорғау туралы келiсiмге жасасу кезiнде Тараптардың төменде қол қойған өкiлдерi Келiсiмнiң ажырамас бөлiгiн құрайтын мына ережелер туралы келiстi:
      Қазақстан Республикасының Үкiметi 1-баптың 2-тармағы (б) тармақшасына қатысты "азамат емес" ұғымы "КCPO-ның бұрынғы азаматтары туралы" Латвия Республикасының заңына сәйкес Латвияның немесе кез келген басқа мемлекеттің азаматтығы жоқ және азаматтығы және адамдар (апатрид) болып табылмайтын, бiрақ Латвия Республикасы беретiн азамат емес паспортына құқығы бар адамдарды бiлдiретінi туралы Латвия Республикасы Үкiметiнiң мәлiмдемесiн назарға алады.

       Қазақстан Республикасының             Латвия Республикасының
      Yкiмет үшін                           Yкiмет үшін