О внесении изменений и дополнений в постановление Правительства Республики Казахстан от 27 июня 2007 года № 535

Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 января 2010 года № 24. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 21 июля 2022 года № 512.

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 21.07.2022 № 512 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Внести в постановление Правительства Республики Казахстан от 27 июня 2007 года № 535 "Об утверждении Правил экономической оценки ущерба от загрязнения окружающей среды" (САПП Республики Казахстан, 2007 г., № 21, ст. 242) следующие изменения и дополнения:

в Правилах экономической оценки ущерба от загрязнения окружающей среды, утвержденных указанным постановлением:

пункт 7 изложить в следующей редакции:

"7. Косвенный метод экономической оценки ущерба основывается на разнице между фактическим воздействием на окружающую среду и установленным нормативом по всем видам загрязняющих веществ, а также исходя из размера месячного расчетного показателя, уровнях экологической опасности и экологического риска.";

пункт 8 дополнить абзацем следующего содержания:

"Перевод фактической массы загрязнителя в условные тонны осуществляется путем умножения его массы в тоннах на коэффициент опасности (A_i), равной 1/ПДК вещества.";

в пункте 14 слова "либо самовольного размещения отходов" исключить;

в абзаце первом пункта 16 после слов "пользования ими определяется в" дополнить словом "десятикратном";

дополнить пунктом 20 следующего содержания:

"20. Экономическая оценка ущерба от загрязнения окружающей среды, наносимого при возникновении аварий при подготовке и пуске ракеты с космодрома "Байконур" определяется согласно приложению 7 к настоящим Правилам.";

приложение 3 к Правилам изложить в новой редакции согласно приложению 1 к настоящему постановлению;

в приложении 4 к Правилам:

в абзаце седьмом слова "но не более 90 дней," исключить;

в абзаце восьмом слова "утвержденная местными представительными органами на текущий год," исключить;

в приложении 6 к Правилам:

в абзаце втором пункта 16 в формуле 13 слова "С_сбр" заменить словами "30 МРП";

в абзаце девятом слова "С_сбр - ставка платы за сброс 1 условной тонны загрязняющих веществ, утвержденная местными представительными органами на текущий год, тенге/усл.тонна" заменить словами "МРП-месячный расчетный показатель, установленный законодательными актами на соответствующий финансовый год";

дополнить приложением 7 согласно приложению 2 к настоящему постановлению.

2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан	К. Масимов

Приложение 1 к постановлению Правительства Республики Казахстан от 26 января 2010 года № 24 Приложение 3 к Правилам

Расчеты определения экономической оценки ущерба от загрязнения
атмосферного воздуха выбросами от стационарных источников,
загрязнения водных ресурсов, размещения отходов производства и
потребления сверхустановленных нормативов

1. Экономическая оценка ущерба от загрязнения атмосферного воздуха выбросами от стационарных источников сверхустановленных нормативов по i-ому ингредиенту определяется по формуле:

U_i = (С_фактi - C_нормi) х 3600/1000000 х А_i х Т х 2,2 МРП х 10 х К₁ х К₂

где:

U_i - экономическая оценка ущерба от загрязнения атмосферного воздуха от стационарных источников i-ым ингредиентом, тенге;

С_фактi - фактический выброс i-ого загрязняющего вещества, выявленный в ходе государственного либо производственного экологического контроля, г/сек;

C_нормi - норматив выброса i-ого загрязняющего вещества, г/сек;

A_i - коэффициент относительной опасности, определяемый по формуле:

A_i = 1/ПДК_сс., где ПДК_сс. - предельно-допустимая среднесуточная концентрация загрязняющего вещества в атмосферном воздухе;

Т - время работы оборудования за период нанесения ущерба, принимаемое за время, прошедшее с последней проверки, проведенной в ходе государственного либо производственного экологического контроля, (в часах);

МРП - месячный расчетный показатель, установленный законодательными актами на соответствующий финансовый год;

10 - повышающий коэффициент;

К₁ - коэффициент экологической опасности, приложение 1 к настоящим Правилам;

К₂ - коэффициент экологического риска, приложение 2 к настоящим Правилам.

1.1. Экономическая оценка ущерба от загрязнения атмосферного воздуха от сжигания газа на факелах сверхустановленных нормативов по i-у ингредиенту определяется по формуле:

U_i = (С_фактi - C_нормi) х 3600/1000000 х Т х 52 МРП х А_i х 10 х К₁ х К₂

где:

U_i - экономическая оценка ущерба от загрязнения атмосферного воздуха от сжигания газа на факелах i-м ингредиентом, тенге;

С_фактi - фактический выброс i-ого загрязняющего вещества, выявленный в ходе государственного либо производственного экологического контроля, г/сек;

C_нормi - норматив выброса i-ого загрязняющего вещества, г/сек;

Т - время работы оборудования за период нанесения ущерба, принимаемое за время, прошедшее с последней проверки, проведенной в ходе государственного либо производственного экологического контроля, (в часах);

МРП - месячный расчетный показатель, установленный законодательными актами на соответствующий финансовый год;

А_i - коэффициент относительной опасности, определяемый по формуле:

А_i = 1/ПДК_сс, где ПДК_сс - предельно-допустимая среднесуточная концентрация загрязняющего вещества в атмосферном воздухе;

10 - повышающий коэффициент;

К₁ - коэффициент экологической опасности, приложение 1 к настоящим Правилам;

К₂ - коэффициент экологического риска, приложение 2 к настоящим Правилам.

2. Экономическая оценка ущерба от загрязнения водных ресурсов сверх установленных нормативов по i-ому ингредиенту определяется по формуле:

U_i = (С_фактi - С_нормi) х V_факт х N МРП х А_i х 10 х К₁ х К₂

где:

U_i - экономическая оценка ущерба от загрязнения водных ресурсов i-ым ингредиентом (тенге);

С_фактi - фактическая концентрация i-ого загрязняющего вещества в сточных водах, мг/л.;

C_нормi - норматив сброса i-ого загрязняющего вещества, мг/л.;

V_факт - объем водоотведения за период, принимаемый за время, прошедшее с последней проверки, проведенной в ходе государственного либо производственного экологического контроля, млн. куб. м;

N = 30 - для сброса сточных вод в водные объекты;

N = 18 - для сброса сточных вод на накопители, рельеф местности и поля фильтрации.

МРП - месячный расчетный показатель, установленный законодательными актами на соответствующий финансовый год;

A_i - коэффициент относительной опасности, определяемый по формуле:

А_i = 1/ПДК_в, где ПДК_в - предельно-допустимая концентрация загрязняющего вещества в водном объекте данного вида;

10 - повышающий коэффициент;

К₁ - коэффициент экологической опасности, приложение 1 к настоящим Правилам;

К₂ - коэффициент экологического риска, приложение 2 к настоящим Правилам.

3. Экономическая оценка ущерба от размещения i-го вида отходов производства и потребления сверх установленных нормативов определяется по формуле:

U_i = (F_фактi - F_нормi) х Сⁱ_отх х 10 х К₁ х К₂

где:

U_i - экономическая оценка ущерба от размещения i-ого вида отходов производства и потребления, тенге;

F_фактi - фактический объем размещения i-го вида отходов производства и потребления за проверяемый период, тонн;

F_нормi - нормативный объем размещения i-ого вида отходов производства и потребления за проверяемый период, тонн;

Сⁱ_отх - ставка платы за размещение 1 тонны i-го вида отходов производства и потребления, установленная в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан, тенге;

10 - повышающий коэффициент;

К₁ - коэффициент экологической опасности, приложение 1 к настоящим Правилам;

К₂ - коэффициент экологического риска, приложение 2 к настоящим Правилам.

4. Экономическая оценка ущерба от размещения в окружающей среде строительных материалов, хвостов и шламов горного производства, сточных и рудничных вод с превышающим санитарные нормы содержанием искусственных и природных радионуклидов более 0,3 кБк/кг, но не превышающих 10 кБк/кг для альфа-излучающих радионуклидов и 100 кБк/кг для бета-излучающих радионуклидов, не являющихся радиоактивными отходами, относящихся к материалам ограниченного использования и подлежащих к размещению в места захоронения промышленных отходов сверхустановленных нормативов, определяется согласно данному приложению по зеленому индексу.

5. Если проведение инструментального замера неосуществимо, то экономическая оценка ущерба от загрязнения атмосферного воздуха и водных ресурсов по i-ому ингредиенту определяется по формуле:

U_i = (С_фактi - С_нормi) х N МРП х A_i х 10 х К₁ х К₂

где:

U_i - экономическая оценка ущерба от загрязнения атмосферного воздуха и водных ресурсов i-ым ингредиентом, тенге;

С_фактi - фактическая концентрация i-ого загрязняющего вещества за период нанесения вреда окружающей среде, определяется расчетным методом в ходе государственного либо производственного экологического контроля, исходя из отчетных данных природопользователей, а также из показания электронных приборов и т.д., тонн;

С_нормi - норматив выброса либо сброса i-го загрязняющего вещества, тонн;

N = 2,2 - для экономической оценки ущерба от загрязнения окружающей среды выбросами загрязняющих веществ от стационарных источников сверхустановленных нормативов либо без экологического разрешения;

N = 52 для экономической оценки ущерба от загрязнения окружающей среды выбросами загрязняющих веществ от сжигания газа на факелах сверхустановленных нормативов либо без экологического разрешения;

N = 30 для экономической оценки ущерба от загрязнения окружающей среды сбросами загрязняющих веществ в водные объекты сверх установленных нормативов либо без экологического разрешения;

N = 18 - для экономической оценки ущерба от загрязнения окружающей среды сбросами загрязняющих веществ на накопители, рельеф местности и поля фильтрации сверх установленных нормативов либо без экологического разрешения;

МРП - месячный расчетный показатель, установленный законодательными актами на соответствующий финансовый год;

A_i - коэффициент относительной опасности, определяемый по формуле:

А_i = 1/ПДК, где ПДК - предельно-допустимая среднесуточная концентрация загрязняющего вещества в атмосферном воздухе либо предельно-допустимая концентрация загрязняющего вещества в водных ресурсах;

10 - повышающий коэффициент;

К₁ - коэффициент экологической опасности, приложение 1 к настоящим Правилам;

К₂ - коэффициент экологического риска, приложение 2 к настоящим Правилам.

Приложение 2 к постановлению Правительства Республики Казахстан от 26 января 2010 года № 24 Приложение 7 к Правилам

Расчет определения экономической оценки ущерба от загрязнения
окружающей среды, наносимого при возникновении аварий при
подготовке и пуске ракеты с космодрома "Байконур"

Следствием аварийных ситуаций на объектах инфраструктуры космодрома "Байконур" (промышленные предприятия, энергетические объекты, складское хозяйство) являются следующие виды воздействий на окружающую среду:

залповые выбросы загрязняющих веществ в атмосферу;

залповые сбросы загрязняющих веществ со сточными водами;

размещение отходов в окружающей среде, в результате аварии ракеты-носителя.

1.1. Расчет экономической оценки ущерба, нанесенного окружающей среде залповыми выбросами загрязняющих веществ в атмосферу, связанного с аварийными ситуациями осуществляется по формуле:

С_А = Q_i х 2,2 МРП х К^а₁ х К^а₂ (1)

где:

С_А - сумма ущерба, нанесенного атмосферному воздуху залповыми выбросами загрязняющих веществ в атмосферу, тенге;

Q_i - объем аварийного выброса i-го загрязняющего вещества в атмосферу, усл.тонн;

МРП месячный расчетный показатель, установленный законодательными актами на соответствующий финансовый год;

К^а₁ - коэффициент кратности за аварийное (самовольное) загрязнение атмосферы;

К^а₂ - коэффициент кратности, учитывающий экологическую опасность загрязнения атмосферы.

Коэффициент кратности за аварийное (самовольное) загрязнение атмосферы - К^а₁, определяется согласно таблице 1.

Коэффициент кратности, учитывающий экологическую опасность загрязнения атмосферы К^а₂, определяется согласно таблице 2.

1.2. Расчет экономической оценки ущерба, нанесенного окружающей среде аварийными ситуациями, связанными с залповыми сбросами загрязняющих веществ со сточными водами, осуществляется по формуле:

С_В = Q_i x 30 МРП х К^В₁ х К^В₂ (2)

где:

С_В - сумма ущерба, нанесенной окружающей среде залповым сбросом загрязняющих веществ со сточными водами, тенге;

Q_i - объем аварийного сброса i-го загрязняющего вещества со сточными водами, усл.тонн;

МРП - месячный расчетный показатель, установленный законодательными актами на соответствующий финансовый год;

К^В₁ - коэффициент кратности за аварийное (самовольное) загрязнение окружающей среды сбросами загрязняющих веществ;

К^В₂ - коэффициент кратности, учитывающий экологическую опасность загрязнения окружающей среды аварийными сбросами загрязняющих веществ.

1.3. Расчет экономической оценки ущерба, нанесенного окружающей среде размещением отходов вне специально оборудованных мест, в результате аварии ракет-носителя (С_о) определяется по формуле:

C_о = Q_i x Cⁱ_отх x К^о₂ (3)

где:

С_о - сумма ущерба, нанесенного окружающей среде размещением отходов вне специально оборудованных мест, тенге;

Q_i - объем i-го вида отходов, размещенных вне специально оборудованных мест, тонн;

Сⁱ_отх - ставка платы за размещение 1 тонны i-го вида отходов производства и потребления, установленная в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан, тенге;

К^о₂ - коэффициент экологической опасности размещения отходов вне специально оборудованных мест.

Значения коэффициента экологической опасности размещения отходов вне специально оборудованных мест (К^о₂) устанавливаются в зависимости от расположения места хранения отходов по отношению к населенным пунктам, охраняемым территориям, вида хозяйственного использования прилегающих и других участков, определяется согласно таблице 3.

Расчет определения экономической оценки ущерба от загрязнения
окружающей среды, наносимого при аварийных ситуациях на этапе
старта ракеты-носителя и первой фазы ее полета (до 2-х км)

Следствием аварийных ситуаций на этапе старта ракеты-носителя и первой фазы ее полета (до 2-х км) являются следующие виды воздействия на окружающую среду:

залповые выбросы в атмосферу большого объема загрязняющих веществ - продуктов горения компонентов ракетного топлива;

аварийное размещение токсичных отходов - металлического лома, образовавшегося в результате разрушения ракеты-носителя и оборудования стартового комплекса.

2.1. Расчет экономической оценки ущерба, нанесенного окружающей среде, выбросом большого объема загрязняющих веществ - продуктов горения компонентов ракетного топлива, связанного с аварийной ситуацией, осуществляется по формуле:

С_АС = Q_i х 2,2 МРП х К^а₁ х К^а₂ (4)

где:

С_АС - сумма ущерба, нанесенного атмосферному воздуху залповым выбросом в атмосферу загрязняющих веществ - продуктов горения компонентов ракетного топлива, тенге;

Q_i - объем аварийного выброса i-го загрязняющего вещества в атмосферу, усл.тонн;

МРП - месячный расчетный показатель, установленный законодательными актами на соответствующий финансовый год;

К^a₁ - коэффициент кратности за аварийное (самовольное) загрязнение атмосферы, определяется согласно таблице 1;

К^а₂ - коэффициент кратности, учитывающий экологическую опасность загрязнения атмосферы, определяется согласно таблице 2.

2.2. Расчет экономической оценки ущерба, нанесенного окружающей среде размещением отходов вне специально оборудованных мест, имеющей место при аварии ракеты-носителя при старте и на I-ой фазе полета (С_ос), определяется по формуле:

C_oc - Q_{i х} Cⁱ_отх х К^a₂ (5)

где:

Q_i - объем i-го вида отходов, размещенных вне специально оборудованных мест при аварии на старте запуска ракеты-носителя, тонн;

Сⁱ_отх - ставка платы за размещение 1 тонны i-гo вида отходов производства и потребления, установленная в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан, тенге;

К^о₂ - коэффициент экологической опасности размещения отходов вне специально оборудованных мест, определяется согласно таблице 3.

Объем i-го вида отходов, размещенных в окружающей среде в результате аварии на старте запуска ракеты-носителя - Q_i определяется инструментальным или расчетным путем с учетом массы металлической составляющей ракеты-носителя и разрушенного стартового оборудования.

Расчет определения экономической оценки ущерба от загрязнения
окружающей среды, наносимого при аварийной ситуации на этапе
полета ракеты-носителя в околоземном пространстве

Следствием аварийной ситуации на этапе полета ракеты-носителя в околоземном пространстве (верхняя тропосфера, стратосфера и ионосфера) являются следующие виды воздействий на окружающую среду:

залповые выбросы загрязняющих веществ - продуктов сгорания компонентов ракетного топлива в атмосферу;

размещение высокотоксичных отходов - металлолома, возникающего в результате разрушения ракеты-носителя.

3.1. Расчет экономической оценки ущерба, нанесенного окружающей среде залповыми выбросами загрязняющих веществ - продуктов сгорания компонентов ракетного топлива в атмосферу, осуществляется по формуле:

C_aп = Q_i х 2,2 МРП х К^а₁ х К^а₂ (6)

где:

C_aп - сумма ущерба, наносимого залповым выбросом загрязняющих веществ - продуктов сгорания компонентов ракетного топлива в атмосферу при аварии ракеты-носителя в околоземном пространстве, тенге;

Q_i - объем выбросов i-го загрязняющего вещества - продукта сгорания компонентов ракетного топлива при аварии ракеты-носителя в околоземном пространстве, усл.тонн;

МРП - месячный расчетный показатель, установленный законодательными актами на соответствующий финансовый год;

К^а₁ - коэффициент кратности за аварийное (самовольное) загрязнение атмосферы, определяется согласно таблице 1;

К^а₂ - коэффициент кратности, учитывающий экологическую опасность загрязнения атмосферы, определяется согласно таблице 2.

Q_i - объем выброса i-го загрязняющего вещества определяется по формуле:

Q_i = Q^ф_о x _i (6.1)

где:

Q^ф_о - физический объем компонентов ракетного топлива, оставшийся в топливных емкостях ракеты-носителя на момент аварии (тонн);

_i - удельное количество i-го загрязняющего вещества, образующегося при сгорании 1 тонны компонентов ракетного топлива, тонн;

Физический объем компонентов ракетного топлива, оставшийся в топливных емкостях ракеты-носителя на момент аварии (тонн), определяется по формуле:

Q^ф₀ = Q^ф_н - Q^ф_р (6.1.1)

где:

Q^ф_н - физический нормативный объем полной заправки компонентами ракетного топлива ракет-носителей класса, к которому принадлежит аварийная ракета, тонн;

Q^ф_р - физический объем компонентов ракетного топлива, использованного ракеты-носителем до момента аварии (тонн), определяется по формуле:

Q^ф_р = q^ф_р х Т_п (6.1.2)

где:

q^ф_р - удельный нормативный расход компонентов ракетного топлива для обеспечения полета ракеты данного класса, тонн/сек;

Т_п - продолжительность полета аварийной ракеты от старта до момента аварии, сек;

3.2. Расчет экономической оценки ущерба, нанесенного окружающей среде размещением отходов, возникающих в результате аварий ракет-носителей в околоземном пространстве, рассчитывается по формуле:

C_оп = Q_i x Cⁱ_отх x К^о₂ (7)

где:

С_oп - сумма ущерба окружающей среде, наносимого размещением отходов, возникающих в результате аварии ракеты-носителя в околоземном пространстве, тенге;

Q_i - объем i-го вида отходов, образующихся в результате аварии, тонн;

Сⁱ_отх - ставка платы за размещение 1 тонны i-го вида отходов производства и потребления, установленная в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан, тенге;

К^о₂ - коэффициент экологической опасности размещения отходов вне специально оборудованных мест, определяется согласно таблице 3.

Объем отходов, образующихся в результате аварии ракеты-носителя в околоземном пространстве и размещенных в окружающей среде (Q_i) определяется расчетным методом и принимается равным массе металлической составляющей ракеты-носителя. Если аварийная ситуация наступает после отсоединения отделяющихся частей, то при расчете объема отходов численное значение их массы вычитается из общей нормативной массы металлической составляющей ракеты-носителя:

Q_i = Q^н_пi - Q_oi (7.1)

где:

Q^н_пi - нормативная масса металлической составляющей ракеты-носителя класса, к которому принадлежит аварийный ракетоноситель, тонн;

Q_оi - масса отделяющихся частей ракеты-носителя, отсоединившихся от него до наступления аварийной ситуации, тонн.

Расчет определения экономической оценки ущерба от загрязнения
окружающей среды, наносимого при аварийных ситуациях по
траектории полета на активном участке работы первой и второй
ступеней ракеты-носителя над территорией Республики Казахстан

Результатом аварийной ситуации по траектории полета на активном участке работы первой и второй ступеней ракеты-носителя являются следующие виды воздействия на окружающую среду:

загрязнение атмосферного воздуха выбросами компонентов ракетного топлива при их испарении в процессе падения отделяющихся частей и после их приземления, а также выбросами продуктов сгорания компонентов ракетного топлива, если после приземления происходит их возгорание;

загрязнение почвенного покрова при сбросе компонентов ракетного топлива из отделяющейся части при ее разрушении после удара о землю;

загрязнение поверхностных вод при смыве компонентов ракетного топлива и продуктов их распада из мест падения отделяющихся частей в поверхностные водоисточники;

загрязнение опасными отходами - металлическим ломом, возникающим в результате разрушения отделяющихся частей ракеты-носителя.

4.1. Расчет экономической оценки ущерба, нанесенного окружающей среде аварийными ситуациями ракет-носителей в район падения отделяющихся частей ракет-носителей (далее - РПОЧРН) и связанного с загрязнением атмосферы выбросами паров компонентов ракетного топлива (далее - КРТ) и продуктов их распада, осуществляется по формуле:

С^а_рп = Q^aф_pп x МРП х К^а₁ х К^а₂ (8)

где:

С^а_рп - сумма ущерба, нанесенного атмосферному воздуху, в результате испарения компонентов ракетного топлива в РПОЧРН, тенге;

Q^aф_pп - физический объем компонентов ракетного топлива, испарившихся в атмосферу РПОЧРН, кг;

МРП - месячный расчетный показатель, установленный законодательными актами на соответствующий финансовый год;

К^а₁ - коэффициент кратности за аварийное (самовольное) загрязнение атмосферы, определяется согласно таблице 1;

К^а₂ - коэффициент кратности, учитывающий экологическую опасность загрязнения атмосферы, определяется согласно таблице 2.

Расчет физического объема КРТ, испарившегося в атмосферу в РПОЧРН, производится по формуле:

Q^aф_pп = Q^н_pп х К^а_р (8.1)

где:

Q^aф_pп - физический объем КРТ, испарившийся в атмосферу РПОЧРН, кг;

Q^н_pп - физический нормативный объем КРТ, оставшийся в баках отделяющихся частей ракеты-носителя, кг;

К^а_р - коэффициент распределения КРТ по компонентам окружающей среды. Для атмосферы его значение равно 0,2.

Физический объем КРТ, испарившийся в окружающей среде РПОЧРН (Q^aф_рп), равен сумме физических объемов отдельных компонентов (q^Aф_i):

Q^aф_рп = q^Aф_i (9)

4.2. В случае если при приземлении отделяющейся части в РПОЧРН происходит возгорание КРТ, то расчет экономической оценки ущерба, нанесенного атмосфере продуктами их сгорания, осуществляется по формуле:

С_А = Q_i х 2,2 МРП х К^а₁ х К^а₂ (10)

где:

С_А - сумма ущерба, нанесенного атмосферному воздуху залповыми выбросами загрязняющих веществ в атмосферу, тенге;

Q_i - объем аварийного выброса i-го загрязняющего вещества в атмосферу, усл.тонн;

МРП - месячный расчетный показатель, установленный законодательными актами на соответствующий финансовый год;

К^a₁ - коэффициент кратности за аварийное (самовольное) загрязнение атмосферы, определяется согласно таблице 1;

К^а₂ - коэффициент кратности, учитывающий экологическую опасность загрязнения атмосферы, определяется согласно таблице 2.

В этом случае объем аварийного выброса:

Qi = Q^aф_вз x _i (10.1)

где:

_i - удельная норма образования i-гo загрязняющего вещества при сгорании компонентов ракетного топлива, тонн.

При этом физический объем КРТ, сгоревшего при их возгорании после приземления, определяется по формуле:

Q^aф_вз = Q^н_pп x К_вз (10.2)

где:

Q^aф_вз - физический объем КРТ, сгоревший при приземлении отделяющейся части в РПОЧРН, тонн;

Q^н_рп - физический нормативный объем КРТ, оставшийся в баках отделяющихся частей ракеты-носителя, кг;

К_вз - коэффициент сгорания компонентов ракетного топлива при приземлении, его значение равно 0,8.

4.3. Расчет экономической оценки ущерба, наносимого загрязнением поверхностных вод при смыве компонентов ракетного топлива и продуктов их распада из аварийных мест падения отделяющихся частей в поверхностные водоисточники, осуществляется по формуле:

С^рп_в = Q^pп_в х МРП х К^в₁ х К^в₂ (11)

где:

С^рп_в - сумма ущерба, наносимого водным ресурсам сбросами КРТ из мест падения отделяющихся частей ракет-носителей, тенге;

Q^pп_в - физический объем КРТ, сброшенного в водоисточники, кг;

МРП - месячный расчетный показатель, установленный законодательными актами на соответствующий финансовый год;

К^В₁ - коэффициент кратности за аварийное (самовольное) загрязнение окружающей среды сбросами загрязняющих веществ;

К^В₂ - коэффициент кратности, учитывающий экологическую опасность загрязнения окружающей среды аварийными сбросами загрязняющих веществ.

Расчет физического объема КРТ, сброшенного в поверхностные водоисточники из аварийного места падения отделяющейся части ракеты-носителя, осуществляется по следующей формуле:

Q^pп_в = Q^н_pп x К^в_p (11.1)

где:

Q^pп_в - физический объем КРТ, сброшенный в поверхностные водоисточники из места падения отделяющихся частей ракет-носителя, кг;

Q^н_pп - физический нормативный объем КРТ, оставшийся в баках отделяющихся частей ракеты-носителя, кг;

К^в_р - коэффициент распределения КРТ по компонентам окружающей среды. Для аварийных сбросов в водные источники его значение равно 0,4.

Физический объем КРТ, сброшенный в поверхностные водоисточники - Q^оф_рп, равен сумме физических объемов отдельных компонентов (q^cф_i):

Q^оф_рп = q^cф_i. (11.2)

4.4. Ущерб от аварийного размещения жидких отходов - КРТ в окружающей среде на местах падения отделяющихся частей ракеты-носителей определяется по формуле:

C⁰_pп = Q⁰_pп x Cⁱ_oтx х К⁰₂ (12)

где:

С⁰_рп - сумма ущерба, наносимого окружающей среде размещением жидких отходов КРТ не на специально оборудованных местах, тенге;

Q⁰_рп - объем жидких отходов размещенных в окружающей среде, вне границ РПОЧРН, тонн;

Сⁱ_отх - ставка платы за размещение 1 тонны i-го вида отходов производства и потребления, установленная в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан, тенге;

К⁰₂ - коэффициент экологической опасности места размещения отходов, определяется согласно таблице 3.

Объем отходов - КРТ, размещаемых в окружающей среде вне границ РПОЧРН (Q⁰_pп), определяется по формуле:

Q⁰_pп = Q^н_pп х К⁰_р (12.1)

где:

Q^н_pп - физический нормативный объем КРТ, оставшийся в баках отделяющихся частей ракеты-носителя, тонн;

К⁰_р - коэффициент распределения КРТ по компонентам окружающей среды. Для аварийного размещения КРТ в окружающей среде его значение равно 0,4.

4.5. Ущерб от аварийного размещения в окружающей среде чрезвычайно опасных отходов - металлического лома, возникающего в результате разрушения отделяющихся частей ракеты-носителей, определяется по формуле:

С^от_рп = Q^от_рп х Сⁱ_отх х К⁰₂ (13)

где:

С^от_рп - сумма ущерба от аварийного размещения на не специально оборудованных местах опасных отходов, возникающих в результате разрушения отделяющихся частей, тенге;

Q^от_pп - объем опасных отходов на неподготовленной поверхности, тонн;

Сⁱ_отх - ставка платы за размещение 1 тонны i-го вида отходов производства и потребления, установленная в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан, тенге;

К⁰₂ - коэффициент экологической опасности размещения отходов вне специально оборудованных мест, определяется согласно таблице 3.

4.6. Объем опасных отходов, образующихся при разрушении отделяющейся части ракеты-носителя (Q^от_рп), принимается равным нормативному значению ее массы, то есть:

Q^от_pп = Q^оч_н (13.1)

где:

Q^оч_н - масса отделяющейся части ракеты-носителя, тонн.

Таблица 1. Значения коэффициента кратности К^а аварийное
(самовольное) загрязнение среды выбросами (сбросами)
загрязняющих веществ

№ пп	Условия применения коэффициента	Значение коэффициента кратности К1
1	Аварийные (самовольные) выбросы (сбросы) загрязняющих веществ, отнесенные к экстремально высоким	Число, характеризующее превышение ПДК по основному загрязняющему веществу
2	Аварийные (самовольные) выбросы (сбросы) загрязняющих веществ, не отнесенные к экстремально высоким	10

Таблица 2. Значение коэффициента кратности К^а, учитывающего
экологическую опасность загрязнения окружающей среды
аварийными выбросами (сбросами) загрязняющих веществ

№ пп	Условия применения коэффициента	Значение коэффициента кратности К2
1	Аварийные (самовольные) выбросы (сбросы) загрязняющих веществ на территории космодрома "Байконур"	1,5
2	Аварийные (самовольные) выбросы (сбросы) загрязняющих веществ на территории сельхозугодий и непокрытых лесом земель Гослесфонда	3,0
3	Аварийные (самовольные) выбросы (сбросы) компонентой ракетного топлива на территории покрытых лесом земель Гослесфонда, селитебных и особо охраняемых территорий водоохранных зон и акваториях водоемов (включая высохшие), I и II пояса зон санитарной охраны источников питьевого водоснабжения, I и II зоны округов санитарной охраны курортов	5,0
4	Аварийные (самовольные) выбросы продуктов сгорания компонентов ракетного топлива в околоземном пространстве	20

Таблица 3. Значения коэффициента экологической опасности
размещения отходов вне специально оборудованных мест

№ пп	Условия применения коэффициента	Значение коэффициента
1	Размещение отходов на не оборудованных местах в пределах территории космодрома "Байконур"	10
2	Размещение компонентов ракетного топлива на не оборудованных местах территории сельхозугодий и непокрытых лесом земель Гослесфонда: компонентов ракетного топлива; твердых отходов (металлолома).	25,0 5,0
3	Размещение компонентов ракетного топлива на не оборудованных местах на расстоянии менее 10 км от постоянного места проживания населения (зоны возможного воздействия): компонентов ракетного топлива; твердых отходов (металлолома).	50,0 10,0
4	Размещение компонентов ракетного топлива на не оборудованных местах территорий покрытых лесом земель Гослесфонда, особо охраняемых территориях, водоохранных зон и акваториях водоемов (включая высохшие), I и II пояса зон санитарной охраны источников питьевого водоснабжения, I и II зоны округов санитарной охраны курортов: компонентов ракетного топлива; твердых отходов (металлолома).	45,0 20,0

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 27 маусымдағы № 535 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 26 қаңтардағы № 24 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 21 шiлдедегi № 512 қаулысымен.

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Үкіметінің 21.07.2022 № 512 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. "Қоршаған ортаны ластаудан келтірілген залалды экономикалық бағалау ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 27 маусымдағы № 535 қаулысына (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2007 ж., № 21, 242-құжат) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

Көрсетілген қаулымен бекітілген Қоршаған ортаны ластаудан келтірілген залалды экономикалық бағалау ережесінде:

7-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"7. Залалды экономикалық бағалаудың жанама әдісі қоршаған ортаға нақты әсер мен ластаушы заттардың барлық түрлері бойынша белгіленген нормативтер арасындағы айырмаға, сондай-ақ айлық есептік көрсеткіш мөлшеріне, экологиялық қауіптілік пен экологиялық тәуекел деңгейлеріне негізделеді.";

8-тармақ мынадай мазмұндағы абзацпен толықтырылсын:

"Ластаушы заттың нақты массасын шартты тоннаға ауыстыру оның тоннадағы массасын заттың 1/ШЖБК мәніне тең қауіптілік коэффициентіне (А_і) көбейту жолымен жүзеге асырылады.";

14-тармақтағы "не өз бетімен қалдықтарды орналастырудың" деген сөздер алынып тасталсын;

16-тармақтың бірінші абзацындағы "мөлшерінде айқындалады" деген сөздердің алдынан "он еселенген" деген сөздермен толықтырылсын;

мынадай мазмұндағы 20-тармақпен толықтырылсын:

"20. Зымыран дайындау және "Байқоңыр" ғарыш айлағынан ұшыру кезінде авариялар туындаған жағдайда қоршаған ортаның ластануынан келтірілген залалды экономикалық бағалау осы Ережеге 7-қосымшаға сәйкес айқындалады";

Ережеге 3-қосымша осы қаулыға 1-қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын;

Ережеге 4-қосымшада:

жетінші абзацтағы ", бірақ 90 күннен аспайтын" деген сөздер алынып тасталсын;

сегізінші абзацтағы "ағымдағы жылға арнап жергілікті өкілді органдар бекіткен" деген сөздер алынып тасталсын;

Ережеге 6-қосымшада:

16-тармақтың екінші абзацында 13-формуладағы "С_төг" деген сөздер "30 АЕК" деген сөздермен ауыстырылсын;

тоғызыншы абзацтағы "С_төг- ағымдағы жылға жергілікті өкілді органдар бекіткен ластаушы заттардың 1 шартты тоннасының төгіндісіне төлем ставкасы, теңге/шартты тонна" деген сөздер "АЕК - тиісті қаржы жылына арналған заңнамалық актілерде белгіленген айлық есептік көрсеткіш" деген сөздермен ауыстырылсын;

осы қаулыға 2-қосымшаға сәйкес 7-қосымшамен толықтырылсын.

2. Осы қаулы алғаш рет ресми жарияланған күнінен бастап он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 26 қаңтардағы № 24 қаулысына 1-қосымша Ережеге 3-қосымша

Стационарлық көздерден шығарындылармен атмосфералық ауаны
ластаудан, су ресурстарын ластаудан, өндіріс және тұтыну
қалдықтарын белгіленген нормативтерден тыс орналастырудан
келтірілген залалды экономикалық бағалауды анықтау
есептемелері

1. і-лік ингредиент бойынша стационарлық көздерден шығарындылармен атмосфералық ауаны белгіленген нормативтерден тыс ластаудан келтірілген залалды экономикалық бағалау мынадай формула бойынша анықталады:

U_{i =} (С_{іс жүз.і} - С_нормі) х 3600/1000000 х А_і х Т х 2,2 АЕК х 10 х К₁ х К₂

мұндағы:

U_i - стационарлық көздерден атмосфералық ауаны і-ингредиентпен ластаудан келтірілген залалды экономикалық бағалау, теңге;

С_{іс жүз.і} - мемлекеттік не өндірістік экологиялық бақылау барысында айқындалған і-лік ластаушы заттың іс жүзіндегі шығарындысы, г/сек;

С_нормі- і-лік ластаушы зат шығарындысының нормативі, г/сек;

А_і - салыстырмалы қауіптілік коэффициенті, мына формула бойынша анықталады:

А_і - 1/ШЖБШ_от, мұнда ШЖБШ_от - атмосфералық ауадағы заттың шекті жол берілетін орташа тәуліктік шоғырлануы;

Т - мемлекеттік не өндірістік экологиялық бақылау барысында жүргізілген соңғы тексерістен кейінгі уақыт ретінде қабылданатын залал келтіру кезеңіндегі жабдықтың жұмыс уақыты (сағатпен);

АЕК - тиісті қаржы жылына арналған заңнамалық актілерде белгіленген айлық есептік көрсеткіш;

10 - арттыру коэффиценті;

К₁ - экологиялық қауіптілік коэффициенті, осы Ережеге 1-қосымша;

К₂- экологиялық тәуекел коэффициенті, осы Ережеге 2-қосымша.

1.1. і-лік ингредиент бойынша газды алауларда жағудан атмосфералық ауаны белгіленген нормативтерден тыс ластаудан келтірілген залалды экономикалық бағалау мынадай формула бойынша анықталады:

U_i = (С_{іс жүз.і}- С_нормі) х 3600/1000000 х А х Т х 52 АЕК х 10 х К₁ х К₂

мұндағы:

U_і — газды алауларда жағудан атмосфералық ауаны і-ингредиентпен ластаудан келтірілген залалды экономикалық бағалау, теңге;

С_{iс жүз.і} - мемлекеттік не өндірістік экологиялық бақылау барысында айқындалған і-лік ластаушы заттың іс жүзіндегі шығарындысы, г/сек;

С_нормі - і-лік ластаушы зат шығарындысының нормативі, г/сек;

Т - мемлекеттік не өндірістік экологиялық бақылау барысында жүргізілген соңғы тексерістен кейінгі уақыт ретінде қабылданатын залал келтіру кезеңіндегі жабдықтың жұмыс уақыты (сағатпен);

АЕК - тиісті қаржы жылына арналған заңнамалық актілерде белгіленген айлық есептік көрсеткіш;

А_i — салыстырмалы қауіптілік коэффициенті, мына формула бойынша анықталады:

А_i = 1/ШЖБШ_от, мұнда ШЖБШ_от. - атмосфералық ауадағы ластаушы заттың шекті жол берілетін орташа тәуліктік шоғырлануы;

10 - арттыру коэффиценті;

К_і - экологиялық қауіптілік коэффициенті, осы Ережеге 1-қосымша;

К₂- экологиялық тәуекел коэффициенті, осы Ережеге 2-қосымша.

2. і-лік ингредиент бойынша су ресурстарын белгіленген нормативтерден тыс ластаудан келтірілген залалды экономикалық бағалау мына формула бойынша анықталады:

U_i = (С_{іс жүз.і} - С_нормі) х V_{іс жүз.} х 30 АЕК х А_і х 10 х К₁ х К₂

мұндағы:

U_i - і-лік ингредиентпен су ресурстарын ластаудан келтірілген залалды экономикалық бағалау (теңге);

С_{іс жүз.і} - ағынды сулардағы і-лік ластаушы заттың нақты шоғырлануы, мг/л;

С_нормі - і-лік ластаушы зат төгіндісінің нормативі, мг/л;

V_{іс жүз} - мемлекеттік не өндірістік экологиялық бақылау барысында жүргізілген соңғы тексерістен кейін болған уақытта қабылданатын кезеңдегі су ағызу көлемі, млн. текше м;

N = 30 - ағынды суларды су объектілеріне тастау үшін;

N = 18 - жинақтауыштарға, жер бедеріне және сүзу алқаптарына ағынды суларды тастағаны үшін;

АЕК - тиісті қаржы жылына арналған заңнамалық актілерде белгіленген айлық есептік көрсеткіш;

А_і - салыстырмалы қауіптілік коэффициенті, мына формула бойынша анықталады:

А_і = 1/ШЖБШ_з, мұнда ШЖБШ_з - осы түрдегі су объектісіндегі ластаушы заттың шекті жол берілетін шоғырлануы;

10 - арттыру коэффиценті;

К₁ - экологиялық қауіптілік коэффициенті, осы Ережеге 1-қосымша;

К₂- экологиялық тәуекел коэффициенті, осы Ережеге 2-қосымша.

3. Өндіріс және тұтыну қалдықтарының і түрін нормативтерден тыс орналастырудан келтірілген залалды экономикалық бағалау мына формула бойынша анықталады:

U_i = (Ғ_{іс жүз.і} — Ғ _нормі) х С_қал х 10 X К) X К₂

мұндағы:

U_i - өндіріс және тұтыну қалдықтарының і түрін орналастырудан келтірілген залалды экономикалық бағалау, теңге;

Ғ_{іс жүз.і} - тексеріс жүргізу кезеңінде өндіріс және тұтыну қалдықтарының і түрін орналастырудың іс жүзіндегі көлемі, тонна;

Ғ_нормі - тексеріс жүргізу кезеңінде өндіріс және тұтыну қалдықтарының і түрін орналастырудың нормативтік көлемі, тонна;

С_қал - өндіріс және тұтыну қалдықтары і түрінің 1 тоннасын орналастыру үшін Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес белгіленген төлемақы ставкасы, теңге;

10 - арттыру коэффициенті;

К₁ - экологиялық қауіптілік коэффициенті, осы Ережеге 1-қосымша;

К₂ - экологиялық тәуекел коэффициенті, осы Ережеге 2-қосымша.

4. Радиоактивті қалдықтар болып табылмайтын, шектеулі пайдаланылатын материалдарға жататын және белгіленген нормативтерден тыс өнеркәсіптік қалдықтарды көму орындарында орналастырылуға тиіс, құрамында жасанды әрі табиғи радионуклидтер санитарлық нормалардан 0,3 кБк/кг-нан асатын, бірақ альфа сәулесін шығаратын радионуклидтер үшін 10 кБк/кг-нан аспайтын радионуклидтер және бета сәулесін шығаратын радионуклидтер үшін 100 кБк/кг-нан аспайтын радионуклидтер бар құрылыс материалдарын, тау-кен өндірісінің атжалдары мен шламдарын, ағын сулар мен кеніштер суларын қоршаған ортада орналастырудан келтірілген залалды экономикалық бағалау осы қосымшаға сәйкес жасыл индекс бойынша анықталады.

5. Егер құрал-жабдықпен өлшеуді жүзеге асыру мүмкін болмаса, онда і-лік ингредиент бойынша атмосфералық ауаны және су ресурстарын ластаудан залалды экономикалық бағалау мына формула бойынша айқындалады:

U_i=(С_{іс жүз.і} - С_нормі) х N АЕК х А_і x 10 х К₁ х К₂

мұндағы:

U_i - і-лік ингредиент бойынша атмосфералық ауаны және су ресурстарын ластаудан залалды экономикалық бағалау, теңге;

С_{іс жүз.і} — і-лік ластаушы заттың қоршаған ортаға залал келтіру кезеңіндегі іс жүзіндегі шоғырлануы мемлекеттік не өндірістік экологиялық бақылау барысында табиғатты пайдаланушылардың есептік деректерді, сондай-ақ электрондық құралдар көрсеткіштерін және басқаларын негізге ала отырып есептеу әдісімен айқындалады, тонна;

С_нормі - і-лік ластаушы зат шығарындысының не төгіндісінің нормативі, тонна;

N = 2,2 - стационарлық көздерден ластаушы заттардың шығарындыларымен қоршаған ортаны белгіленген нормативтерден тыс не экологиялық рұқсатсыз ластаудан келтірілген залалды экономикалық бағалау үшін;

N = 52 - газды алауларда жағудан ластаушы заттардың шығарындыларымен қоршаған ортаны белгіленген нормативтерден тыс не экологиялық рұқсатсыз ластаудан келтірілген залалды экономикалық бағалау үшін;

N = 30 - су объектілеріне ластаушы заттардың төгінділерімен қоршаған ортаны белгіленген нормативтерден тыс не экологиялық рұқсатсыз ластаудан келтірілген залалды экономикалық бағалау үшін;

N = 18 — жинақтауыштарға, жер бедеріне және сүзу алқаптарына белгіленген нормативтерден тыс не экологиялық рұқсатсыз ластаушы заттардың төгінділерімен қоршаған ортаға келтірілген залалды экономикалық бағалау үшін;

АЕК - тиісті қаржы жылына арналған заңнамалық актілерде белгіленген айлық есептік көрсеткіш;

А_і- - салыстырмалы қауіптілік коэффициенті, мына формула бойынша анықталады:

А_і = 1/ШЖБШ, мұнда ШЖБШ - атмосфералық ауадағы ластаушы заттың шекті жол берілетін орташа тәуліктік шоғырлануы не су ресурстарындағы ластаушы заттың шекті жол берілетін шоғырлануы;

10 - арттыру коэффиценті;

К₁ - экологиялық қауіптілік коэффициенті, осы Ережеге 1-қосымша;

К₂ - экологиялық тәуекел коэффициенті, осы Ережеге 2-қосымша.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 26 қаңтардағы № 24 қаулысына 2-қосымша Ережеге 7-қосымша

"Байқоңыр" ғарыш айлағынан зымыран тасығыштарды ұшыруға
дайындау және ұшыру барысында авариялар туындаған кезде
қоршаған ортаның ластануынан келтірілген залалды
экономикалық бағалауды анықтау есептемесі

"Байқоңыр" ғарыш айлағы инфрақұрылымы объектілеріндегі (өнеркәсіптік кәсіпорындар, энергетика объектілері, қойма шаруашылығы) авариялық жағдай салдары қоршаған ортаға мынадай әсерлердің түрлері болып табылады:

атмосфераға ластаушы заттардың дүркін шығарылуы;

ағынды сулармен ластаушы заттардың дүркін тасталуы;

зымыран тасығыштың авариясы салдарынан қоршаған ортаға қалдықтарды орналастыру.

1.1 Авариялық жағдайға байланысты атмосфераға ластаушы заттардың дүркін шығарылуынан қоршаған ортаға келтірілген залалды экономикалық бағалау есептемесі мына формула бойынша жүзеге асырылады:

С_А = Q_і х 2,2 АЕК х К^а₁ х К₂^а (1)

мұндағы:

С_А — атмосфераға ластаушы заттардың дүркін шығарылуынан атмосфералық ауаға келтірілген залал сомасы, теңге;

Q_і - атмосфераға і-лік ластаушы заттың авариялық шығуының көлемі, шартты тонна;

АЕК - тиісті қаржы жылына арналған заңнамалық актілерде белгіленген айлық есептік көрсеткіш;

К^а₁ — атмосфераны авариялық (өздігінен) ластағаны үшін еселеу коэффициенті;

К^а₂ - атмосфераның ластануының экологиялық қауіптілігін ескеретін еселеу коэффициенті.

Атмосфераны авариялық (өздігінен) ластағаны үшін еселеу коэффициенті - К^а₂, 1-кестеге сәйкес анықталады.

Атмосфераның ластануының экологиялық қауіптілігін ескеретін еселеу коэффициенті - К^а₂, 2-кестеге сәйкес анықталады.

1.2 Авариялық жағдаймен сарқынды сулармен ластаушы заттардың дүркін төгілуіне байланысты қоршаған ортаға келтірілген залалды экономикалық бағалау есептемесі мына формула бойынша жүзеге асырылады:

С_с = Q_і х 30 АЕК х К^с₁ х К^с₂ (2)

мұндағы:

Сс - сарқынды сулармен ластаушы заттардың дүркін төгілуі салдарынан қоршаған ортаға келтірілген залал сомасы, теңге;

Q_і - сарқынды сулармен түскен і-лік ластаушы заттың авариялық төгілу көлемі, шартты тонна;

АЕК - тиісті қаржы жылына арналған заңнамалық актілерде белгіленген айлық есептік көрсеткіш;

К^с₁ - қоршаған ортаны ластаушы заттардың төгінділерімен авариялық (өздігінен) ластағаны үшін еселеу коэффициенті;

К^с₂ - қоршаған ортаны ластаушы заттардың авариялық төгінділерімен ластауының экологиялық қауіптілігін ескеретін еселеу коэффициенті.

1.3 Зымыран тасығыштың авариясы салдарынан қалдықтарды арнайы жабдықталған жерлерден тыс орналастырудан қоршаған ортаға келтірілген залалды экономикалық бағалау есептемесі (С_о) мына формуламен анықталады:

С_қ = Q_і х С^і_қалд х К² (3)

мұнда:

С_қ - қалдықтарды арнайы жабдықталған жерден тыс қалдықтарды орналастырудан қоршаған ортаға келтірілген залал сомасы, теңге;

Q_і - арнайы жабдықталған жерден тыс орналастырылған і түріндегі қалдықтардың көлемі, тонна;

С^і_қалд - Қазақстан Республикасы салық заңнамасына сәйкес белгіленген өндіріс және тұтыну қалдықтарының і-лік түрінің 1 тоннасын орналастырғаны үшін төлемақы ставкасы, теңге;

К^қ₂ - қалдықтарды арнайы жабдықталған жерден тыс орналастырудың экологиялық қауіптілік коэффициенті.

Қалдықтарды арнайы жабдықталған жерден тыс орналастырудың экологиялық қауіптілік коэффициентінің мәні (К^қ₂) 3-кестеге сәйкес сақтау орнының елді мекендерге, қорғау аумақтарына қатысты қалдықтарды сақтау орнының орналасуына, жапсарлас және басқа учаскелерді шаруашылыққа пайдалану түріне байланысты белгіленеді.

Зымыран тасығышты ұшыру мен оны ұшырудың бірінші фазасы
(2 км-ге дейін) кезеңіндегі авариялық жағдай кезінде
қоршаған ортаның ластануынан келтірілген залалды
экономикалық бағалауды анықтау есептемесі

Зымыран тасығышты ұшыру мен ұшудың бірінші фазасы (2 км-ге дейін) кезеңіндегі авариялық жағдай салдары қоршаған ортаға әсер етудің мынадай түрлері болып табылады:

көп көлемді ластаушы заттар - зымыран отыны құрауыштарының жану өнімдерінің атмосфераға дүркін шығарылуы;

зымыран тасығыш пен ұшыру кешені жабдықтарының бүлінуі салдарынан пайда болған улы қалдықтар - металл сынықтарын авариялық орналастыру.

2.1. Көп көлемді ластаушы заттар - зымыран отыны құрауыштарының жану өнімдерінің авариялық жағдайға байланысты дүркін шығарылуы салдарынан қоршаған ортаға келтірілген залалды экономикалық бағалау есептемесі мына формуламен жүзеге асырылады:

С_АЖ = Q_і х 2.2 АЕК х К^а₁ х К^а₂ (4)

мұндағы:

С_АЖ - көп көлемді ластаушы заттар - зымыран отыны құрауыштарының жану өнімдерінің атмосфераға дүркін шығарылуы салдарынан атмосфералық ауаға келтірілген залал сомасы, теңге;

Q_і - атмосфераға і-лік ластаушы заттың авариялық шығуының көлемі, шартты тонна;

АЕК — тиісті қаржы жылына арналған заңнамалық актілерде белгіленген айлық есептік көрсеткіш;

К^а₁ - атмосфераны авариялық (өздігінен) ластағаны үшін еселеу коэффициенті, 1-кестеге сәйкес анықталады;

К^а₂ - атмосфераның ластануының экологиялық қауіптілігін ескеретін еселеу коэффициенті, 2-кестеге сәйкес анықталады.

2.2. Қалдықтарды зымыран тасығышты ұшыру кезеңі мен ұшудың 1 фазасында болған авария кезінде орын алған арнайы жабдықталған жерден тыс орналастырудан қоршаған ортаға келтірілген залалды (С_қо) экономикалық бағалау есептемесі мына формуламен анықталады:

С_қо= Q_іх С^і_қалд х К^а₂ (5)

мұндағы:

Q_і - зымыран тасығышты ұшыру кезеңіндегі авария кезінде арнайы жабдықталған жерден тыс орналастырылған і түріндегі қалдықтардың көлемі, тонна;

С_қалд - Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес белгіленген өндіріс және тұтыну қалдықтарының і-лік түрінің 1 тоннасын орналастырғаны үшін төлемақы ставкасы, теңге/тонна;

К^қ₂ - қалдықтарды арнайы жабдықталған жерден тыс орналастырудың экологиялық қауіптілік коэффициенті, 3-кестеге сәйкес анықталады.

Зымыран тасығышты ұшыру кезеңіндегі авария салдарынан қоршаған ортаға орналастырылған і түріндегі қалдықтардың көлемі - Q_і аспаптық немесе есептік жолмен, зымыран тасығыштың құрайтын металл мен бұзылған сөре жабдықтарының массасын ескере отырып анықталады.

Зымыран тасығыштың жер төңірегіндегі кеңістікте ұшу кезеңіндегі
авариялық жағдай кезінде қоршаған ортаның ластануынан
келтірілген залалды экономикалық бағалауды анықтау
есептемесі

Зымыран тасығыштың жер төңірегіндегі кеңістікте (жоғары тропосфера, стратосфера және ионосфера) ұшу кезеңіндегі авариялық жағдайының салдары қоршаған ортаға әсерлердің мынадай түрлері болып табылады:

ластаушы заттар - зымыран отыны құрауыштарының жану өнімдерінің атмосфераға дүркін шығарылуы;

жоғары уытты қалдықтарды - зымыран тасығыштың бүлінуі салдарынан пайда болатын металл сынықтарын орналастыру.

3.1. Ластаушы заттардың - зымыран отыны құрауыштарының атмосферада жану өнімдерінің атмосфераға дүркін шығарылуымен қоршаған ортаға келтірілген залалды экономикалық бағалау есептемесі мына формуламен жүзеге асырылады:

С_ап = Q_і х 2,2 АЕК х К^а₁ х К^а₂ (6)

мұндағы:

С_ап - зымыран тасығыштың жер теңірегіндегі кеңістікте авариясы кезінде атмосфераға ластаушы заттардың - зымыран отыны құрауыштарының жану өнімдерінің дүркін шығарылуымен келтірілген залал сомасы, теңге;

Q_і - зымыран тасығыштың жер төңірегіндегі кеңістікте авариясы кезінде і-лік ластаушы зат шығарындыларының - зымыран отыны құрауыштарының жану өнімдерінің көлемі, шартты тонна;

АЕК - тиісті қаржы жылына арналған заңнамалық актілерде белгіленген айлық есептік көрсеткіш;

К^а₁ - атмосфераны авариялық (өздігінен) ластағаны үшін еселеу коэффициенті, 1-кестеге сәйкес анықталады;

К^а₂ - атмосфераның ластануының экологиялық қауіптілігін ескеретін еселеу коэффициенті, 2-кестеге сәйкес анықталады.

Q_і - і-лік ластаушы заттың көлемі мына формуламен анықталады:

Q_і = Q^Ф_ох а_і (6.1)

мұндағы:

Q^{іс жүз}_о — авария болған сәтте зымыран тасығыштың отын сақтау сыйымдылығында қалған зымыран отыны құрауыштарының физикалық көлемі (тонна);

а_і - зымыран отыны құрауышының 1 тоннасы жанған кезде түзілетін і-лік ластаушы заттың меншікті мөлшері, тонна;

Q^{іс жүз}_о= Q ^{іс жүз} н - Q^{іс жүз}_р (6.1.1)

мұндағы:

Q ^{іс жүз} н - авариялық зымыран санатына жататын зымыран тасығыштың зымыран отыны құрауыштарымен толық жабдықталуының физикалық нормативті көлемі, тонна;

Q ^{іс жүз} _ш - болған сәтке дейін зымыран тасығыш жұмсаған зымыран отыны құрауышының физикалық көлемі (тонна), мына формуламен анықталады:

Q_і^{іс жүз} _ш = q ^{іс жүз} _p x Т_ұ (6.1.2)

мұндағы:

q ^{іс жүз} _ш - осы санаттағы зымыранды ұшыруды қамтамасыз ету үшін зымыран отыны құрауышының меншікті нормативті шығысы, тонна/сек;

Т_ұ - сөреден авария болған сәтке дейінгі авариялық зымыранның ұшу ұзақтығы, сек;

3.2. Зымыран тасығыштың жер төңірегіндегі кеңістіктегі авариясы салдарынан пайда болған қалдықтарды орналастырудан қоршаған ортаға келтірілген залалды экономикалық бағалау есептемесі мына формуламен есептеледі:

С_жк = Q_і х С^і_қалд х К^о₂ (7)

мұндағы:

С_жк ^_ зымыран тасығыштың жер төңірегіндегі кеңістіктегі авариясы салдарынан пайда болған қалдықтарды орналастырудан қоршаған ортаға келтірілген залалдың сомасы, теңге;

Q_і - авария салдарынан пайда болған і түріндегі қалдықтардың көлемі, тонна;

С^і_қалд - Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес белгіленген өндіріс және тұтыну қалдықтарын орналастырғаны үшін төлемақы ставкасы, теңге/тонна;

К^қ₂ - қалдықтарды арнайы жабдықталған жерден тыс орналастырудың экологиялық қауіптілік коэффициенті, 3-кестеге сәйкес анықталады.

Зымыран тасығыштың жер төңірегіндегі кеңістікте авариясы салдарынан пайда болған және қоршаған ортаға орналастырылған қалдықтардың көлемі (Q_і) есептік әдіспен анықталады және ол зымыран тасығыштың металл құрауышының массасына тең қабылданады. Егер авариялық жағдай бөліну бөлшектері ажырағаннан кейін болса, онда қалдықтардың көлемін есептеген кезде олардың массасының сандық мәні зымыран тасығыштың металл құрауышының жалпы нормативтік массасынан шегеріп тасталады:

Q_і = Q^н_пі - Q_оі (7.1)

мұндағы:

Q^н_пі - авария болған зымыран тасығыш тобына жататын зымыран тасығыштың металл құрауышының нормативтік массасы, тонна;

Q_оі - одан авария болғанға дейін ажыраған зымыран тасығыштың бөліну бөлшектерінің массасы, тонна.

Қазақстан Республикасының аумағының үстінен зымыран тасығыштың
бірінші және екінші сатыларының белсенді жұмыс учаскесінде ұшу
траекториясы бойынша авариялық жағдай кезінде қоршаған ортаның
ластануынан келтірілген залалды экономикалық бағалауды анықтау
есептемесі

Зымыран тасығыштың бірінші және екінші сатыларының белсенді жұмыс учаскесінде ұшу траекториясы бойынша авариялық жағдайдың салдары қоршаған ортаға әсерлердің мынадай түрлері болып табылады:

бөліну бөлшектерінің құлауы барысында және ол жерге түскеннен кейін зымыран отыны құрауыштарының булануы кезінде оның құрауыштарының шығарындыларымен, сондай-ақ егер жерге түскен соң жану басталса, зымыран отыны құрауыштарының жануы өнімдерінің шығарындыларымен атмосфералық ауаның ластануы;

ол жерге соғылғаннан кейін бүлінген кезде бөліну бөлшектерінен тасталған зымыран отыны құрауыштар тасталған кезде топырақ қабатының ластануы;

зымыран отыны мен оның ыдырау өнімдерінің бөліну бөлшектері құлау орнынан шайылып жер үсті су көздеріне түсуі салдарынан жер беті суларының ластануы;

зымыран тасығыштың бөліну бөлшектерінің талқандалуы салдарынан пайда болатын қауіпті қалдықтармен - металл сынықтарымен ластану.

4.1. Зымыран тасығыштың бөліну бөлшектерінің құлау ауданында (бұдан әрі - ЗТББҚА) зымыран-тасығыштың авариялық жағдайымен және атмосфераның зымыран отыны құрауыштары мен оның ыдырау өнімдерінің булары шығарындыларымен ластануына байланысты қоршаған ортаға келтірілген залалды экономикалық бағалау есептемесі мына формуламен жүзеге асырылады:

С^а_қа=Q^аф_қа х АЕК х К^а₁ х К^а₂ (8)

мұндағы:

С^а_қа — атмосфералық ауаға ЗТББКД-да зымыран отыны құрауыштарының булануы салдарынан келтірілген залал сомасы, теңге;

Q^аф_қа - ЗТББҚА-да атмосфераға буланған зымыран отыны құрауыштарының физикалық көлемі, кг;

АЕК - тиісті қаржы жылына арналған заңнамалық актілерде белгіленген айлық есептік көрсеткіш;

К^а₁ — атмосфераны авариялық (өздігінен) ластағаны үшін еселеу коэффициенті, 1-кестеге сәйкес анықталады;

К^а₂ - атмосфераның ластануының экологиялық қауіптілігін ескеретін еселеу коэффициенті, 2-кестеге сәйкес анықталады.

ЗТББҚА-ның атмосферасына буланған ЗОҚ-ның физикалық көлемінің есептемесі мына формула бойынша жүргізіледі:

Q^аф_қа = Q^н_қа х К^а_р (8.1)

мұндағы:

Q^аф_қа - ЗТББҚА-ның атмосферасына буланған ЗОҚ-ның физикалық көлемі, кг;

Q^н_қа - зымыран тасығыштың бөліну бөлшектерінің бактарында қалған ЗОҚ-ның физикалық нормативтік көлемі, кг;

К^а_т - ЗОҚ-ның қоршаған орта құрауыштары бойынша таралу коэффициенті. Атмосфера үшін оның мәні 0,2-ге тең.

ЗТББҚА-ның қоршаған ортасында буланған ЗОҚ-ның физикалық көлемі (Q^аф_қа) жеке құрауыштардың физикалық көлемінің сомасына тең(q^Aф_i);

Q^аф_қа = q^Aф (9)

4.2. Егер ажырайтын бөлшектердің ЗТББҚА-ға түсуі кезінде ЗОҚ жанса, онда олардың жану өнімдерімен атмосфераға келтірілген залалды экономикалық бағалау есептемесі мына формуламен жүзеге асырылады:

С_А = Q_і х 2,2 АЕК х К^а₁ х К₂^а (10)

мұндағы:

С_А - ластаушы заттардың атмосфераға дүркін шығарындыларымен атмосфералық ауаға келтірілген залал сомасы, теңге;

Q_і - атмосфераға і-лік ластаушы заттың авариялық шығарындысының көлемі, шартты тонна;

АЕК — тиісті қаржы жылына арналған заңнамалық актілерде белгіленген айлық есептік көрсеткіш;

К^а₁ - атмосфераны авариялық (өздігінен) ластағаны үшін еселеу коэффициенті, 1-кестеге сәйкес анықталады;

К^а₂ - атмосфераның ластануының экологиялық қауіптілігін ескеретін еселеу коэффициенті, 2-кестеге сәйкес анықталады.

Бұл жағдайда авариялық шығарындының көлемі:

Q_i = Q^аф_жн х а_{і (10.1)}

мұндағы:

а_і - зымыран отыны құрауыштарының жануы кезінде і-лік ластаушы заттың түзілуінің меншікті нормасы, тонна.

Бұл ретте жерге түскен соң тұтанған ЗОҚ-ның жанып кеткен физикалық көлемі мына формуламен анықталады:

Q^аф_вз Q^н_қа х К_жн (10.2)

мұндағы:

Q^аф_жн - ЗТББҚА-да бөліну бөлшектері түскеннен кейін тұтанған ЗОҚ-ның физикалық көлемі, тонна;

Q^н_қа - зымыран тасығыштың бөліну бөлшектерінің бактарында қалған ЗОҚ-ның физикалық нормативтік көлемі, кг;

К_жн - жерге түскен кезде зымыран отыны құрауыштарының жану коэффициенті, оның мәні 0,8-ге тең.

4.3. Бөліну бөлшектері авариялық жағдайда түскен жерден зымыран отыны құрауыштары мен оның ыдырау бөлшектерінің жер үсті су көздеріне шайылып түсуі кезінде жер үсті су көздерінің ластануынан келтірілген залалды экономикалық бағалау есептемесі мына формуламен жүзеге асырылады:

С^қа_с = Q^қа_с х АЕК х К^с₁ х К^с₂ (11)

мұндағы:

С^қа_с - зымыран тасығыштың бөліну бөлшектері түскен жерден ЗОҚ төгінділерімен су көздеріне келтірілген залал сомасы, теңге;

Q^қа_в - ЗОҚ-ның су көздеріне төгілген физикалық көлемі, кг;

АЕК - тиісті қаржы жылына арналған заңнамалық актілерде белгіленген айлық есептік көрсеткіш;

К^с₁ - қоршаған ортаны ластаушы заттардың төгінділерімен авариялық (өздігінен) ластағаны үшін еселеу коэффициенті;

К^с₂ - қоршаған ортаны ластаушы заттардың авариялық төгінділерімен ластауының экологиялық қауіптілігін ескеретін еселеу коэффициенті.

Зымыран тасығыштың бөліну бөлшектері авариялық жағдайда түскен жерден жер үсті су көздеріне тасталған ЗОҚ-ның физикалық көлемі мына формуламен жүзеге асырылады:

Q^қа_с = Q^н_қа х К^С_р (11.1)

мұнда:

Q^қа_с - зымыран тасығыштың бөліну бөлшектері түскен жерден жер үсті су көздеріне төгілген ЗОҚ-ның физикалық көлемі, кг;

Q^н_қа - зымыран тасығыштың бөліну бөлшектерінің бактарында қалған ЗОҚ-ның физикалық нормативтік көлемі, кг;

К^с_т - ЗОҚ-ның қоршаған орта құрауыштары бойынша таралу коэффициенті. Су көздеріне авариялық тастандылар үшін оның мәні 0,4-ке тең.

Жер үсті су көздеріне түскен ЗОҚ-ның физикалық көлемі - Q^оф_қа, жеке құрауыштардың физикалық көлемінің сомасына (q^сф_і) тең:

Q^қа_в = q^сф_і (11.2)

4.4. Зымыран тысығыштың бөліну бөлшектері құлау жерлерінде қоршаған ортаға ЗОҚ - сұйық қалдықтардың авариялық орналасуынан келтірілген залал мына формуламен анықталады:

С^о_қа = Q^о_қа х С^і_қалд х К^о₂ (12)

мұндағы:

С^о_қа - арнайы жабдықталған жерлерден тыс ЗОҚ-ның сұйық қалдықтарын орналастырудан қоршаған ортаға келтірілген залал сомасы, теңге;

Q^о_қа - ЗТББҚА шегінен тыс қоршаған ортада орналастырылған сұйық қалдықтардың көлемі, тонна;

С^і_қалд - Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес белгіленген өндіріс және тұтыну қалдықтарын орналастырғаны үшін төлемақы ставкасы, теңге;

К^к₂ - қалдықтарды орналастыру орнының экологиялық қауіптілік коэффициенті, 3-кесте сәйкес анықталады.

ЗТББҚА шегінен тыс қоршаған ортада орналастырылған қалдықтардың - ЗОҚ-ның көлемі (Q^о_қа) мына формуламен анықталады:

Q^о_қа = Q^н_қа х К^о_р (12.1)

мұндағы:

Q^н_қа - зымыран тасығыштың бөліну бөлшектерінің бактарында қалған ЗОҚ-ның физикалық нормативтік көлемі, кг;

К^қ_т - ЗОҚ-ның қоршаған орта құрауыштары бойынша таралу коэффициенті. ЗОҚ-ны авариялық орналастыру үшін оның мәні 0,4-ке тең.

4.5. Зымыран тасығыштың бөліну бөлшектерінің бүлінуі салдарынан қоршаған ортаға төтенше қауіпті қалдықтарды - металл сынықтарын авариялық орналастыру салдарынан келтірілген залал мөлшері мына формуламен анықталады:

С^қт_қа = Q^от_қа х С^і_қалд х К^о₂ (13)

мұндағы:

С^қт_қа - бөліну бөлшектерінің бүлінуі салдарынан пайда болатын қауіпті қалдықтарды арнайы жабдықталмаған жерлерде авариялық орналастырудан келтірілген залал сомасы, теңге;

С^қт_қа - дайындалмаған жерлердегі орналастырылған қауіпті қалдықтардың көлемі, тонна;

С^і_калд - Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес белгіленген өндіріс және тұтыну қалдықтарын орналастырғаны үшін төлемақы ставкасы, теңге/тонна;

К^к₂ - қалдықтарды арнайы жабдықталған жерден тыс орналастырудың экологиялық қауіптілік коэффициенті, 3-кестеге сәйкес анықталады.

4.6. Зымыран тасығыштың бөліну бөлшектерінің бүлінуі кезінде түзілген қауіпті қалдықтардың көлемі (Q^қт_қа), оның массасының нормативті мәніне тең қабылданады, яғни:

Q^қт_қа = Q^бб_н (13.1)

мұндағы:

Q^бб_н - зымыран тасығыштың бөліну бөлшектерінің массасы, тонна.

1-кесте. Ластаушы заттардың шығарындыларымен (тегінділерімен) авариялық (өздігінен) ластағаны үшін еселеу коэффициентінің
мәні К^а

Р/с №	Коэффициентті қолдану шарты	Еселеу коэффициентінің мәні Ка
1	Экстремалды жоғарыға жатқызылған ластаушы заттардың авариялық (өздігінен) шығарындылары (төгінділері)	Негізгі ластаушы зат бойынша ШЖБК-дан асуды сипаттайтын сан
2	Экстремалды жоғарыға жатпайтын ластаушы заттардың авариялық (өздігінен) шығарындылары (төгінділері)	10

2-кесте. Ластаушы заттардың авариялық шығарындыларымен
(төгінділерімен) қоршаған ортаны ластағаны үшін экологиялық
қауіптілікті ескеретін еселеу коэффициентінің мәні К^а

Р/с №	Коэффициентті қолдану шарты	Еселеу коэффициентінің мәні Ка
1	"Байқоңыр" кешені аумағындағы ластаушы заттардың авариялық (өздігінен) шығарыңдылары (төгінділері)	1,5
2	Ауыл шаруашылығы алқаптарының және Мемлекеттік орман қоры жерінің орман өспеген аумақтарындағы ластаушы заттардың авариялық (өздігінен) шығарындылары (төгінділері)	3,0
3	Мемлекеттік орман қоры жерінің орман өскен аумағындағы, селитебті және су қорғау аймақтарының ерекше қорғалатын аумақтардағы және су айдындарының акваторияларындағы (тартылғандарын қоса алғанда), ауыз сумен жабдықтау көздерінің санитариялық қорғау аймақтарының I және II белдеулеріндегі, курорттарды санитариялық қорғау округтерінің I және II аймақтарындағы зымыран отыны құрауыштарының авариялық (өздігінен) шығарындылары (төгінділері)	5,0
4	Жерге жақын кеңістікте зымыран отыны құрауыштарының жану өнімдерінің авариялық (өздігінен) шығарындылары (төгінділері)	20

3-кесте. Қалдықтарды арнайы жабдықталған жерден тыс
орналастырудың экологиялық қауіптілігі коэффициентінің мәні

Р/с №	Коэффициентті қолдану шарты	Коэффициенттің мәні
1	"Байқоңыр" кешені аумағы шегінде жабдықталмаған орындарда қалдықтарды орналастыру	10
2	Ауыл шаруашылығы алқаптарының және Мемлекеттік орман қоры жерінің орман өспеген аумақтарының жабдықталмаған жерлеріне зымыран отыны құрауыштарын орналастыру: зымыран отыны құрауыштары; қатты қалдықтар (металл сынықтары).	25,0 5,0
3	Халықтың тұрақты тұрғылықты мекенінен кемінде 10 км қашықтықта жабдықталмаған жерлерге (әсер етуі мүмкін аймақтар) зымыран отыны құрауыштарын орналастыру: зымыран отыны құрауыштары; қатты қалдықтар (металл сынықтары).	50,0 10,0
4	Мемлекеттік орман қоры жерінің орман өскен аумақтарының, ерекше қорғалатын аумақтардың, су қорғау аймақтарының және су айдындарының акваторияларындағы (тартылғандарын қоса алғанда), ауыз сумен жабдықтау көздерінің санитариялық қорғау аймақтарының I және II белдеулерінің, курорттарды санитариялық қорғау округтерінің I және II аймақтарының жабдықталмаған жерлеріне зымыран отыны құрауыштарын орналастыру: зымыран отыны құрауыштары; қатты қалдықтар (металл сынықтары).	45,0 20,0