Об утверждении перечня геологических, геоморфологических и гидрогеологических объектов государственного природно-заповедного фонда республиканского и международного значения, Правил их ограниченного хозяйственного использования на особо охраняемых природных территориях, а также перечня участков недр, представляющих особую экологическую, научную, культурную и иную ценность, отнесенных к категории особо охраняемых природных территорий республиканского значения

Постановление Правительства Республики Казахстан от 18 ноября 2010 года № 1212. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 июля 2018 года № 437 (вводится в действие со дня первого официального опубликования)

      Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 17.07.2018 № 437 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).

      В соответствии с подпунктом 14) статьи 16 Закона Республики Казахстан от 24 июня 2010 года "О недрах и недропользовании" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      1. Утвердить прилагаемые:

      1) перечень геологических, геоморфологических и гидрогеологических объектов государственного природно-заповедного фонда республиканского и международного значения;

      2) Правила ограниченного хозяйственного использования геологических, геоморфологических и гидрогеологических объектов государственного природно-заповедного фонда республиканского и международного значения на особо охраняемых природных территориях;

      3) перечень участков недр, представляющих особую экологическую, научную, культурную и иную ценность, отнесенных к категории особо охраняемых природных территорий республиканского значения.

      2. Признать утратившим силу постановление Правительства Республики Казахстан от 30 июня 2005 года № 657 "Об утверждении перечня геологических, геоморфологических и гидрогеологических объектов государственного природно-заповедного фонда республиканского и международного значения, Правил их ограниченного хозяйственного использования на особо охраняемых природных территориях, а также перечня участков недр, представляющих особую экологическую, научную, культурную и иную ценность, отнесенных к категории особо охраняемых природных территорий республиканского значения" (САПП Республики Казахстан, 2005 г., № 27, ст. 337).

      3. Настоящее постановление вводится в действие со дня первого официального опубликования.

Премьер-Министр


Республики Казахстан

К. Масимов


  Утвержден
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 18 ноября 2010 года № 1212

Перечень
геологических, геоморфологических и гидрогеологических объектов
государственного природно-заповедного фонда республиканского
и международного значения
1. Геологические объекты государственного природно-заповедного
фонда республиканского и международного значения
Акмолинская область

      1. Гора Аютас

      2. Гора Бурабай

      3. Гора Жекебатыр

      4. Гора Кокшетау

      5. Гора Лысая

      6. Гора Улкен Буркитты

      7. Грива у реки Малиновая

      8. Зеленый мыс на озере Зеренда

      9. Каменный остров Жумбактас

      10. Малиновый мыс у озера Зеренда

      11. Пляж великанов на озере Зеренда

      12. Скала Бастион

      13. Скала Окжетпес

      14. Скала Орлиные гнезда

      15. Скала Пахомовка

      16. Скала Три сестры

      17. Смольная сопка

      18. Сопка Пожарная

      19. Сопка Стрекач

Актюбинская область

      20. Аулиинский массив

      21. Богатое местонахождение остатков растений и животных палеогенового и позднемелового возраста у ручья Тыкбутак

      22. Богатое местонахождение остатков цефалопод нижнепермского возраста на реке Актасты

      23. Водорослевые рифовые известняки нижнепермского возраста Актастинского рифа

      24. Известняково-терригенная толща у ручья Буртебай

      25. Кратер в урочище Жаманшин

      26. Отпечатки растений олигоценового возраста на возвышенности Кызылтобе

      27. Палеовулкан Жалгызтау

      28. Пески Кокжиде

      29. Плато Актолагай Южный

      30. Рудопроявление Южный Жамантау

      31. Серпентинитовый меланж (девон-карбон) на реке Алимбет

      32. Скопление раннекарбоновых аммоноидов на Домбарских холмах

      33. Соляной купол Боктыгарын. Граница нижнего - верхнего Маастрихта

      34. Шуылдакский палеовулканический район

Алматинская область

      35. Активные каменные глетчеры Городецкого и Моренный в верховье реки Озерная

Восточно-Казахстанская область

      36. Грязевые вулканы на юго-западной части Таганского месторождения

      37. Выход пермских песчаников у горного массива Улькен-Тектурмас

      38. Гора Ащутас

      39. Гора Белуха

      40. Гора Киин-Кериш

      41. Гора Коронная

      42. Гранитный массив с большим разнообразием драгоценных и полудрагоценных камней участка Дельбегетей

      43. Массив Акжайляу

      44. Массив Пылающие адыры

      45. Мыс Шакельмес

      46. Оползни в Сайканском хребте

      47. Разрез кайнозойских отложений Зайсанской впадины

      48. Редкометальные минералы пегматитовых месторождений района поселка Асубулак

      49. Рудник Кокколь

      50. Тарханский геологический разрез

Жамбылская область

      51. Байжансайский девонско-каменноугольный риф

      52. Кембрий и ордовик по логу реки Батырбай

Западно-Казахстанская область

      53. Гора Айдарлы

      54. Гора Актау

      55. Гора Алмазтау

      56. Гора Большая Ичка

      57. Гора Сантас

      58. Гора Сасай

      59. Гора Шатырлы

      60. Караагашские пески в верховье реки Булдурты

      61. Меловые горы у истоков рек Утва, Булдырты и Калдыгайты

      62. Меловые останцы в верховьях рек Шолаканкаты и Есананкаты

      63. Меловые поднятия у села Семиглавый Map

      64. Пески Ак-Кумы в верховье реки Калдыгайты

      65. Пески Кугузеккумы и Карагандыкумы между рекой Шийли и рекой Жаксыбай

Карагандинская область

      66. Гора Ак-аю

      67. Гора Бугулы

      68. Гора Жирен-Сакал

      69. Гора Коктобе

      70. Гора Тар-кезен

      71. Гора Шанкоз

      72. Искусственное сооружение Калмыцкий вал

      73. Месторождение диоптаза в урочище Алтын-Тобе

      74. Месторождение малахита в урочище Чокпак

      75. Месторождение хризопраза в урочище Сарыкулболды

Кызылординская область

      76. Местонахождение остатков верхнемеловых растений в урочище Кызылжар

      77. Местонахождение остатков палеоген-неогеновых растений в урочище Алтын-Шокысу

      78. Местонахождение отпечатков листьев и остатков морских животных в урочище Кумсуат

Костанайская область

      79. Местонахождение остатков палеоген-неогеновых растений в урочище Жаман-Каинды

      80. Стратотипические разрезы толщ неогена с богатыми остатками позвоночных в долине рек Улы-Жиланшик, Дулугалы, Улькен (возвышенность Турме и Сазынбай)

Мангистауская область

      81. Гора Акмыш

      82. Гора Беки-Баскудук

      83. Гора Босага-Кокосем

      84. Горы Восточный и Западный Каратау

      85. Гора Жармыш-Жапыракты

      86. Гора Караган-Босага

      87. Гора Каракия

      88. Гора Карамая

      89. Гора Каратаушык

      90. Гора Карашек

      91. Гора Карынжарык

      92. Гора Кунанбай

      93. Гора Тущыбек

      94. Гора Тынымбай

      95. Гора Узень

      96. Гора Шайыр-Сарыкез

Павлодарская область

      97. Группа проявлений родипгитов в урочище Сыргалы

      98. Месторождение бирюзы в урочище Алпыс

      99. Месторождение горного хрусталя в урочище Калмаккырган

      100. Проявление агатов в урочище Акшиман

      101. Проявление бирюзы в урочище Тайгын

Северо-Казахстанская область

      102. Айыртауский гранитный массив

      103. Имантауский гранитный массив

      104. Обнажение глин с ядрами крупных морских моллюсков в Александровском логе

      105. Остров Казачий на озере Имантау

      106. Петропавловское Западное обнажение. Остатки фауны рыб и млекопитающих миоценового возраста

      107. Петропавловское Северное обнажение. Остатки фауны беспозвоночных нижнечетвертичного возраста

      108. Реликтовый гранитный массив

      109. Скальное отложение Котелок

      110. Сопка Два брата

      111. Сопка Обозрение

      112. Сопка Острая

      113. Сопка Расколотая

Южно-Казахстанская область

      114. Верхний девон - нижний карбон по реке Жаныкурган

      115. Верхний девон по реке Хатынкамал

      116. Верхний девон с рифовыми постройками в районе станции Тюлькубас

      117. Гора Келиншектау

      118. Гора Мынжылкы

      119. Каратауский юрский бассейн

      120. Карбон в бассейне реки Байсай

      121. Карбон по реке Жертапсай

      122. Карбон по реке Уя

      123. Кембрий и ордовик с обильными остатками трилобитов по реке Арпаозен

      124. Месторождение Аулие

      125. Нижний и средний ордовик в левобережье реки Аксу, в горах Жабаглы

      126. Средний карбон - нижняя пермь в горах Каржантау

2. Геоморфологические объекты государственного
природно-заповедного фонда республиканского и международного
значения
Актюбинская область

      127. Долина реки Айдарлыаша

      128. Карстовый ландшафт на левобережье реки Жаксы-Каргалы

      129. Чинки Шалкарнура с местонахождением костных остатков млекопитающих

Алматинская область

      130. Верховье реки Жарсай

      131. Водопад Мужские и Женские слезы на правом притоке реки Тургень

      132. Гигантский каменный глетчер в верховье долины Иссык

      133. Каньон реки Асы с экзотическими формами рельефа

      134. Чарынский каньон

      135. Озеро Жусалы-коль обвального происхождения

      136. Озеро Иссык (Жасыл-коль) обвального происхождения

      137. Скалы разнообразной окраски, причудливой формы эрозионного размыва и разрушения у правого берега реки Тургень

Восточно-Казахстанская область

      138. Водопад Арасан на реке Арасан

      139. Водопад Кокколь на реке Кокколь

      140. Водопад Язовой на реке Язовая

      141. Геоархитектурный комплекс гранитных останцев "Линейные столбы"

      142. Каскад водопадов на реке Черная Берель

      143. Рахмановский водопад на озере Рахмановское

Западно-Казахстанская область

      144. Водопад Саркырама на реке Саркырама в песках Караагаш

      145. Меловые останцы на плато Общий Сырт

      146. Яр Алебастровый

      147. Яр Белоглинный

      148. Яр Джамбул

      149. Яр Долинный

      150. Яр Красная школа

      151. Яр Полоусов

      152. Яр Сауркин

      153. Яр Упорный

Карагандинская область

      154. Грот Три пещеры

      155. Каменный грот Большая палата

Костанайская область

      156. Чинки Терсекского плато и гора Кызбель-Тау с разрезами терсекской свиты

Мангистауская область

      157. Пещера карстовая Булы-Ойык

      158. Пещера карстовая Караган-Босага

      159. Пещера карстовая Отебай

Павлодарская область

      160. Грот Драверта

      161. Грот Кувшин

      162. Пещера Аулие

      163. Пещера Коныраулие

      164. Ущелье Айманбулак

      165. Ущелье Каменных чудес

      166. Ущелье Рахай

      167. Ущелье Ушсала

Северо-Казахстанская область

      168. Водопад с пещерой на озере Лобанове

      169. Комплекс береговых валов и террас озера Шалкар

      170. Комплекс береговых валов озера Имантау

Южно-Казахстанская область

      171. Водопад в ущелье Кши-Каинды

      172. Каньон реки Аккуз

      173. Каньон реки Аксу

      174. Пещера Актас в долине реки Баялдыр

      175. Пещера Балагайын в ущелье Кенузен

      176. Пещера Бестогай

      177. Пещера Кенес-Тюбе

      178. Пещера с родником Казанбулак

      179. Пещера Шаркойлы

      180. Пещера-шахта Улучурская

      181. Пойма реки Кантаги

      182. Скала Дарбазинские ворота

3. Гидрогеологические объекты государственного
природно-заповедного фонда республиканского и международного значения
Актюбинская область

      183. Подземные воды Кокжиде

Алматинская область

      184. Естественный выход радоновых минеральных вод по тектоническому разлому в ущелье Алма-Арасан

      185. Минеральный сероводородный источник в устье реки Куйгентас левого притока реки Малая Алматинка

      186. Эрозионный перехват истока ручья Терисбутака рекой Тикбутак в урочище Кокжайлау

Восточно-Казахстанская область

      187. Минеральные источники Джеменей

      188. Рахмановские радоновые источники

      189. Термальные и минеральные источники Арасан-Талды

Западно-Казахстанская область

      190. Грязи озера Альжансор

      191. Минеральный источник у села Кабылтобе

Карагандинская область

      192. Группа Карасорских озер

      193. Участок Сфагновое болото

Мангистауская область

      194. Группа родников Акмыш

      195. Родник Кендирли

      196. Родник Тамшалы

      197. Родник Туесу

      198. Родник Унере

      199. Скважина Сауыскан

Павлодарская область

      200. Родник Аулиебулак

      201. Родник Телеубулак

Южно-Казахстанская область

      202. Коксайские озера

  Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 18 ноября 2010 года № 1212

Правила
ограниченного хозяйственного использования геологических,
геоморфологических и гидрогеологических объектов
государственного природно-заповедного фонда республиканского и
международного значения на особо охраняемых природных
территориях
1. Общие положения

      1. Настоящие Правила ограниченного хозяйственного использования геологических, геоморфологических и гидрогеологических объектов государственного природно-заповедного фонда республиканского и международного значения на особо охраняемых природных территориях (далее - Правила) разработаны в соответствии с Законами Республики Казахстан от 7 июля 2006 года "Об особо охраняемых природных территориях" (далее - Закон) и от 24 июня 2010 года "О недрах и недропользовании" и определяют порядок ограниченного хозяйственного использования геологических, геоморфологических и гидрогеологических объектов государственного природно-заповедного фонда республиканского и международного значения (далее - объекты) на особо охраняемых природных территориях (далее - ООПТ).

      2. Ограниченное хозяйственное использование объектов осуществляется в научных, эколого-просветительных, туристских и рекреационных целях и для ограниченной хозяйственной деятельности с учетом сохранения и восстановления объектов, а также с исключением вредного воздействия на них. Ограниченное хозяйственное использование объектов запрещено на территории государственных природных заповедников, а так же в зонах заповедного режима государственных национальных природных парков и государственных природных резерватов в соответствии с Законом.

      3. Ограниченное хозяйственное использование объектов осуществляется физическими и юридическими лицами в соответствии с паспортом ООПТ республиканского и международного значения, на которых они расположены, утверждаемым уполномоченным органом в области ООПТ.

      4. В настоящих Правилах используются следующие основные термины и определения:

      природоохранные учреждения - государственные природные заповедники, государственные национальные природные парки, государственные природные резерваты, государственные региональные природные парки;

      уполномоченный орган в области особо охраняемых природных территорий - государственный орган, осуществляющий функции управления, контроля, охраны и защиты особо охраняемых природных территорий.

2. Порядок ограниченного хозяйственного использования
объектов на ООПТ

      5. Ограниченное хозяйственное использование объектов проводится по разрешениям, выдаваемым природоохранными учреждениями, на территории которых они расположены на виды деятельности, предусмотренные в паспорте ООПТ на основании письменных заявлений в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан в области ООПТ.

      6. В целях регулирования использования объектов, с учетом допустимых норм рекреационной нагрузки и побочных лесных пользований, администрацией природоохранного учреждения ведется журнал выдачи разрешений.

      Журнал нумеруется, прошнуровывается и скрепляется печатью природоохранного учреждения.

      7. За использование объектов физическими и юридическими лицами производится плата в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан.

      8. При ограниченном хозяйственном использовании не допускаются:

      1) размещение и строительство населенных пунктов, объектов промышленности, сельского хозяйства и мелиорации, энергетики, транспорта и связи, военных и оборонных объектов, иных объектов и сооружений, не связанных с целями и функционированием особо охраняемых природных территорий;

      2) складирование и захоронение отходов производства и потребления, а также радиоактивных материалов;

      3) использование водоемов для сброса сточных вод;

      4) применение потенциально опасных химических и биологических веществ, вредных физических воздействий на окружающую среду;

      5) разведка и добыча полезных ископаемых, строительство и эксплуатация подземных сооружений, не связанных с добычей полезных ископаемых;

      6) рубки леса главного пользования, заготовка живицы, второстепенных лесных материалов и древесных соков;

      7) работы, которые могут повлечь изменения естественного облика охраняемых ландшафтов или нарушения устойчивости экологических систем;

      8) строительство зданий и сооружений, дорог общего пользования, трубопроводов, линий электропередачи и прочих коммуникаций;

      9) государственное геологическое изучение и различные изыскательские работы, не связанные с научными изысканиями;

      10) пользование поверхностными и подземными водами для удовлетворения потребностей в воде сельского хозяйства, промышленности, гидроэнергетики, водного транспорта;

      11) сбор коллекций и проведение научных исследований с изъятием из природной среды остатков животных и растений, сланцев, минералов без разрешения уполномоченного органа в области особо охраняемых природных территорий;

      12) нанесение надписей и рисунков на постройки, деревья, камни и скалы;

      13) засорение бытовым мусором и отходами почвенного покрова.

      9. При ограниченном хозяйственном использовании объектов физическими и юридическими лицами, в случае выявления нарушений, оказывающих вредное воздействие на объекты и прилегающие к ним природные комплексы, деятельность указанных физических и юридических лиц приостанавливается или прекращается в соответствии с Законом и законодательством Республики Казахстан об административных нарушениях.

  Утвержден
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 18 ноября 2010 года № 1212

Перечень
участков недр, представляющих особую экологическую, научную,
культурную и иную ценность, отнесенных к категории особо
охраняемых природных территорий республиканского значения
Акмолинская область
Государственный национальный природный парк "Бурабай"

      1. Гора Аютас

      2. Гора Бурабай

      3. Гора Жекебатыр

      4. Гора Кокшетау

      5. Гора Лысая

      6. Гора Улкен Буркитты

      7. Каменный остров Жумбактас

      8. Скала Бастион

      9. Скала Окжетпес

      10. Скала Орлиные гнезда

      11. Скала Пахомовка

      12. Скала Три сестры

Государственный национальный природный парк "Кокшетау"

      13. Водопад с пещерой на озере Лобаново

      14. Грива у реки Малиновая

      15. Зеленый мыс на озере Зеренда

      16. Малиновый мыс у озера Зеренда

      17. Пляж великанов на озере Зеренда

      18. Смольная сопка

      19. Сопка Пожарная

      20. Сопка Стрекач

Алматинская область
Иле-Алатауский государственный национальный природный парк

      21. Активные каменные глетчеры Городецкого и Моренный в верховье реки Озерная

      22. Верховье реки Жарсай

      23. Водопад Мужские и Женские слезы на правом притоке реки Тургень

      24. Гигантский каменный глетчер в верховье долины Иссык

      25. Естественный выход радоновых минеральных вод по тектоническому разлому в ущелье Алма-Арасан

      26. Минеральный сероводородный источник в устье реки Куйгентас левого притока реки Малая Алматинка

      27. Озеро Жусалы-коль обвального происхождения

      28. Озеро Иссык (Жасыл-коль) обвального происхождения

      29. Скалы разнообразной окраски, причудливой формы эрозионного размыва и разрушения у правого берега реки Тургень

      30. Эрозионный перехват истока ручья Терисбутака рекой Тикбутак в урочище Кокжайлау

Чарынский государственный национальный природный парк

      31. Чарынский каньон

Восточно-Казахстанская область
Катон-Карагайский государственный национальный природный парк

      32. Водопад Арасан на реке Арасан

      33. Водопад Кокколь на реке Кокколь

      34. Водопад Язовой на реке Язовая

      35. Гора Белуха

      36. Гора Коронная

      37. Каскад водопадов на реке Черная Берель

      38. Рахмановские радоновые источники

      39. Рахмановский водопад на озере Рахмановское

      40. Рудник Кокколь

Западно-Алтайский государственный природный заповедник

      41. Геоархитектурный комплекс гранитных останцев "Линейные столбы"

Западно-Казахстанская область
Кирсановский государственный природный заказник

      42. Яр Алебастровый

      43. Яр Белоглинный

      44. Яр Джамбул

      45. Яр Долинный

      46. Яр Красная школа

      47. Яр Полоусов

      48. Яр Сауркин

      49. Яр Упорный

Карагандинская область
Каркаралинский государственный национальный природный парк

      50. Гора Жирен-Сакал

      51. Грот Три пещеры

      52. Искусственное сооружение Калмыцкий вал

      53. Каменный грот Большая палата

      54. Озеро Бассейн

      55. Озеро Шайтанколь

      56. Участок Сфагновое болото

Мангистауская область
Устюртский государственный природный заповедник

      57. Гора Босага-Кокосем

      58. Гора Караган-Босага

      59. Гора Карамая

      60. Гора Карынжарык

      61. Гора Кокосем

      62. Родник Кендирли

      63. Родник Унере

Павлодарская область
Баянаульский государственный национальный природный парк

      64. Грот Драверта

      65. Грот Кувшин

      66. Пещера Аулие

      67. Пещера Коныраулие

      68. Родник Аулиебулак

      69. Родник Телеубулак

      70. Ущелье Айманбулак

      71. Ущелье Каменных чудес

      72. Ущелье Рахай

      73. Ущелье Ушсала

Северо-Казахстанская область
Государственный национальный природный парк "Кокшетау"

      74. Айыртауский гранитный массив

      75. Имантауский гранитный массив

      76. Остров Казачий на озере Имантау

      77. Реликтовый гранитный массив

      78. Скальное отложение Котелок

      79. Сопка Два брата

      80. Сопка Обозрение

      81. Сопка Острая

      82. Сопка Расколотая

Южно-Казахстанская область
Аксу-Жабаглинский государственный природный заповедник

      83. Водопад в урочище Кши-Каинды

      84. Каньон реки Аксу

      85. Коксайские ворота

      86. Месторождение Аулие

      87. Скала Дарбазинские ворота

Каратауский государственный природный заповедник

      88. Гора Келиншектау

      89. Гора Мынжылкы

      90. Каньон реки Аккуз

      91. Пещера Актас в долине реки Баялдыр

      92. Пещера Балагайын в ущелье Кенузен

      93. Пещера Бестогай

      94. Пещера с родником Казанбулак

      95. Пещера Шаркойлы

      96. Пойма реки Кантаги

Республикалық және халықаралық маңызы бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының геологиялық, геоморфологиялық және гидрогеологиялық объектілерінің тізбесін, ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда оларды шектеулі шаруашылық мақсатта пайдалану қағидасын, сондай-ақ республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар санатына жатқызылған айрықша экологиялық, ғылыми, мәдени және өзге де құндылықты білдіретін жер қойнауы учаскелерінің тізбесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 18 қарашадағы N 1212 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2018 жылғы 17 шілдедегі № 437 қаулысымен.

      Ескерту. Күші жойылды – ҚР Үкіметінің 17.07.2018 № 437 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 24 маусымдағы Заңының 16-бабының 14) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

      1. Қоса беріліп отырған:

      1) республикалық және халықаралық маңызы бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының геологиялық, геоморфологиялық және гидрогеологиялық объектілерінің тізбесі;

      2) Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардағы республикалық және халықаралық маңызы бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының геологиялық, геоморфологиялық және гидрогеологиялық объектілерін шектеулі шаруашылық мақсатта пайдалану қағидасы;

      3) республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар санатына жатқызылған айрықша экологиялық, ғылыми, мәдени және өзге де құндылықты білдіретін жер қойнауы учаскелерінің тізбесі бекітілсін.

      2. "Республикалық және халықаралық маңызы бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының геологиялық, геоморфологиялық және гидрогеологиялық объектілерінің тізбесін, оларды ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда шектеулі шаруашылық мақсатта пайдалану ережесін, сондай-ақ айрықша экологиялық, ғылыми, мәдени және өзге де құндылықты білдіретін, республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар санатына жатқызылған жер қойнауы учаскелерінің тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 30 маусымдағы № 657 қаулысының (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2005 ж., № 27, 337-құжат) күші жойылды деп танылсын.

      3. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының


Премьер-Министрі

К. Мәсімов


  Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2010 жылғы 18 қарашадағы
№ 1212 қаулысымен
бекітілген

Республикалық және халықаралық маңызы бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының геологиялық, геоморфологиялық және гидрогеологиялық объектілерінің тізбесі
1. Республикалық және халықаралық маңызы бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының геологиялық объектілері
Ақмола облысы

      1. Аютас тауы

      2. Бурабай тауы

      3. Жеке Батыр тауы

      4. Көкшетау тауы

      5. Лысая тауы

      6. Үлкен Бүркітті тауы

      7. Малиновая өзеніндегі жал

      8. Зеренді көліндегі жасыл мүйіс

      9. Жұмбақтас тас аралы

      10. Зеренді көлінің жанындағы қызыл күрең мүйіс

      11. Зеренді көліндегі алыптар жағажайы

      12. Бастион жартасы

      13. Оқжетпес жартасы

      14. Сұңқар ұясы жартасы

      15. Пахомовка жартасы

      16. Үш апалы-сіңлі жартасы

      17. Қарамай шоқысы

      18. Өрт байқау шоқысы

      19. Қашқын шоқысы

Ақтөбе облысы

      20. Әулие алқабы

      21. Тікбұтақ бұлағындағы палеоген және кейінгі бор жасындағы өсімдіктер мен жануарлар қалдықтарының мол орналасқан орны

      22. Ақтасты өзеніндегі төменгі пермь жасындағы цефалопод қалдықтарының мол орналасқан орны

      23. Ақтасты рифінің төменгі пермь жасындағы су балдырларының рифтік әктастары

      24. Бөртебей бұлағындағы әктасты-терриген қабаты

      25. Жаманшы шатқалындағы кратер

      26. Қызылтөбе төбесіндегі олигоцен жасындағы өсімдіктердің таңбалары

      27. Жалғызтау палеожанартауы

      28. Көкжиде құмы

      29. Оңтүстік Ақтолағай үстірті

      30. Оңтүстік Жамантау руда кеніші

      31. Әлімбет өзеніндегі серпентинитті меланж (девон-карбон)

      32. Домбар қырқасындағы ерте карбонды аммоноидтардың жиналуы

      33. Боқтықарын тұз күмбезі. Төменгі - жоғарғы Маастрихт шекарасы

      34. Шуылдақ палеожанартау ауданы

Алматы облысы

      35. Озерная өзенінің жоғарғы сағасындағы Городецкий және Моренный белсенді тас глетчерлері

Шығыс Қазақстан облысы

      36. Таған кен орнының оңтүстік-батыс бөлігіндегі саз балшықты жанартаулар

      37. Үлкен Тектұрмас шатқалындағы пермь құмдарының табылуы

      38. Ашутас тауы

      39. Белуха тауы

      40. Қиын Керіс тауы

      41. Тәжтауы

      42. Делбегетей учаскесінің алуан түрлі қымбат бағалы және жартылай қымбат бағалы тастары мол гранитті алқабы

      43. Ақжайлау алқабы

Жамбыл облысы

      51. Байжансай девон-таскемір рифі

      52. Батырбай өзеніндегі сай бойындағы кембрий мен ордовик

Батыс Қазақстан облысы

      53. Айдарлы тауы

      54. Ақтау тауы

      55. Алмастау тауы

      56. Большая Ичка тауы

      57. Сантас тауы

      58. Сасай тауы

      59. Шатырлы тауы

      60. Бұлдырты өзенінің жоғарғы сағасындағы Қараағаш құмы

      61. Утва, Бұлдырты және Қалдығайты өзендерінің бастауындағы борлы таулар

      62. Шолақаңқаты және Есананқаты өзендерінің жоғарғы сағаларындағы бор қалдықтары

      63. Семиглавый Мар ауылындағы борлы төбешіктер

      64. Қалдығайты өзенінің жоғарғы сағасындағы Аққұм құмы

      65. Шилі өзені мен Жақсыбай өзенінің аралығындағы Көкөзекқұмы және Қарағандықұмы құмдары

Қарағанды облысы

      66. Ақ аю тауы

      67. Бұғылы тауы

      68. Жирен сақал тауы

      69. Көктөбе тауы

      70. Тар кезең тауы

      71. Шаңкөз тауы

      72. Жасанды Қалмақ дуалы кұрылысы

      73. Алтынтөбе шатқалындағы диоптаз кен орны

      74. Шоқпақ шатқалындағы малахит кен орны

      75. Сарықұлболды шатқалындағы хризопраз кен орны

Қызылорда облысы

      76. Қызылжар шатқалындағы жоғарғы бор өсімдіктері қалдықтарының орналасқан орны

      77. Алтын Шоқысу шатқалындағы палеоген-неогенді өсімдіктер қалдықтарының орналасқан орны

      78. Құмсуат шатқалындағы жапырақтар таңбаларының және теңіз жануарлары қалдықтарының орналасқан орны

Қостанай облысы

      79. Жаман Қайыңды шатқалындағы палеоген-неоген өсімдіктері қалдықтарының орналасқан орны

      80. Улы Жыланшық, Дулығалы, Үлкен өзендерінің жазығындағы (Түрме және Сазынбай қырқасы) омыртқалы жануарлардың қалдықтарына бай неоген қабаттарының стратотипикалық қималары

Маңғыстау облысы

      81. Ақмыштауы

      82. Бекі Басқұдық тауы

      83. Босаға Көкөсем тауы

      84. Шығыс және Батыс Қаратау таулары

      85. Жармыш Жапырақты тауы

      86. Қараған Босаға тауы

      87. Қарақия тауы

      88. Қарамая тауы

      89. Қаратаушық тауы

      90. Қарашек тауы

      91. Қарынжарық тауы

      92. Құнанбай тауы

      93. Тұщыбек тауы

      94. Тынымбай тауы

      95. Өзентауы

      96. Шайыр Сарыкез тауы

Павлодар облысы

      97. Сырғалы шатқалындағы родипгиттер көріністерінің тобы

      98. Алпыс шатқалындағы бирюза кен орны

      99. Қалмаққырған шатқалындағы тау хрусталінің кен орны

      100. Ақшиман шатқалындағы агаттар көрінісі

      101. Тайғын шатқалындағы бирюза көрінісі

Солтүстік Қазақстан облысы

      102. Айыртау гранит алқабы

      103. Имантау гранит алқабы

      104. Александров ойпатындағы ірі теңіз моллюскаларының ядролары бар ашық балшықтар

      105. Имантау көліндегі Казачий аралы

      106. Петропавл Батыс ашық жері. Миоцен жасындағы балықтар мен сүт қоректілер фаунасының қалдықтары

      107. Петропавл Солтүстік ашық жері. Төменгі ширек жастағы омыртқасыздар фаунасының қалдықтары

      108. Көне гранит алқабы

      109. Қазан жартасты шөгінділері

      110. Қостау шоқысы

      111. Шолғыншы шоқысы

      112. Сүйір шоқы

      113. Расколотая шоқысы

Оңтүстік Қазақстан облысы

      114. Жаңықорған өзені бойындағы жоғарғы девон-төменгі карбон

      115. Қатынқамал өзені бойындағы жоғарғы девон

      116. Түлкібас станциясы маңындағы рифтік құрылыстары бар жоғарғы девон

      117. Келіншектау тауы

      118. Мыңжылқы тауы

      119. Қаратау юра бассейні

      120. Байсай өзені бассейніндегі карбон

      121. Жертапсай өзені бойындағы карбон

      122. Ұя өзені бойындағы карбон

      123. Арпаөзен өзені бойындағы трилобиттер қалдықтары мол кембрий мен ордовик

      124. Әулие кен орны

      125. Ақсу өзенінің сол жағалауындағы, Жабағылы тауындағы төменгі және орта ордовик

      126. Орта карбон - Қаржантау тауындағы төменгі пермь

2. Республикалық және халықаралық маңызы бар мемлекеттік табиғи қорық қорының геоморфологиялық объектілері
Ақтөбе облысы

      127. Айдарлы аша өзенінің жазығы

      128. Жақсы Қарғалы өзенінің сол жағалауындағы карсттық ландшафт

      129. Сүтқоректілердің сүйек қалдықтары сақталған Шалқарнұра

      жартастары

Алматы облысы

      130. Жарсай өзенінің жоғарғы сағасы

      131. Түрген өзенінің оң сағасындағы Ерлер мен Әйелдер көз жасы сарқырамасы

      132. Есік жазығының жоғарғы сағасындағы алып тас глетчері

      133. Рельефі экзотикалық нысандағы Асы өзенінің каньоны

      134. Шарын каньоны

      135. Жер астынан шыққан Жусалыкөл көлі

      136. Жер астынан шыққан Есік көлі (Жасылкөл)

      137. Түрген өзенінің оң жағалауындағы эрозиялық су шайған және бүлінген ғажап пішіндегі бояуы алуан түрлі жартастар

Шығыс Қазақстан облысы

      138. Арасан өзеніндегі Арасан сарқырамасы

      139. Көккөл өзеніндегі Көккөл сарқырамасы

      140. Язовая өзеніндегі Язовой сарқырамасы

      141. Гранит қалдықтарының "Желілік бағандар" геосәулет кешені

      142. Қара Берел өзеніндегі сарқырамалар каскады

      143. Рахманов көліндегі Рахманов сарқырамасы

Батыс Қазақстан облысы

      144. Қараағаш құмындағы Сарқырама өзеніндегі Сарқырама су құламасы

      145. Жалпы Сырт үстіртіндегі борлы қалдықтар

      146. Алебастр жары

      147. Ақбалшық жары

      148. Жамбыл жары

      149. Долинный жары

      150. Қызылмектеп жары

      151. Полоусов жары

      152. Сауркин жары

      153. Упорный жары

Қарағанды облысы

      154. Үш-үңгір кешені

      155. Үлкен палата тас үңгірі

Қостанай облысы

      156. Терсек үстіртінің жартасы және терсек шоғырының қималары бар Қызбелтау тауы

Маңғыстау облысы

      157. Карстық Булы Ойық үңгірі

      158. Карстық Қараған Босаға үңгірі

      159. Карстық Өтебай үңгірі

Павлодар облысы

      160. Драверт үңгірі

      161. Құмыра үңгірі

      162. Әулие үңгірі

      163. Қоңырәулие үңгірі

      164. Айманбұлақ аңғары

      165. Тас ғажаптары аңғары

      166. Рахай аңғары

      167. Үшсала аңғары

Солтүстік Қазақстан облысы

      168. Лобаново көліндегі үңгірі бар сарқырама

      169. Шалқар көлінің жағалау дауалдары мен жарқабақтарының кешені

      170. Имантау көлінің жағалау дауалдарының кешені

Оңтүстік Қазақстан облысы

      171. Кіші Қайыңды аңғарындағы сарқырама

      172. Аққұз өзенінің каньоны

      173. Ақсу өзенінің каньоны

      174. Баялдыр өзенінің жазығындағы Ақтас үңгірі

      175. Кеңөзен аңғарындағы Балағайын үңгірі

      176. Бестоғай үңгірі

      177. Кеңестөбе үңгірі

      178. Қазанбұлақ бұлағы бар үңгір

      179. Шарқойлы үңгірі

      180. Ұлушыр шахта-үңгірі

      181. Хантағы өзенінің жайылмасы

      182. Дарбаза қақпа жартасы

3. Республикалық және халықаралық маңызы бар мемлекеттік табиғи қорық қорының гидрогеологиялық объектілері
Ақтөбе облысы

      183. Көкжиде жерасты сулары

Алматы облысы

      184. Алма-Арасан шатқалындағы тектоникалық қиынды бойындағы радон минералды суларының табиғи шығымы

      185. Кіші Алматы өзенінің сол жақ сағасындағы Күйгентас өзенінің атырабындағы минералды күкірт қышқылы көзі

      186. Көкжайлау шатқалындағы Тікбұтақ өзенінің Терісбұтақ бұлағының көзін эрозиялық сипатта басып алуы

Шығыс Қазақстан облысы

      187. Жеменей минералды су көздері

      188. Рахманов радон бұлақтары

      189. Арасан-Талды жылы және минералды су көздері

Батыс Қазақстан облысы

      190. Әлжансор көлінің саз балшығы

      191. Қабылтөбе ауылындағы минералды су көзі

Қарағанды облысы

      192. Қарасор көлдерінің тобы

      193. Сфагнов батпағының учаскесі

Маңғыстау облысы

      194. Ақмыш бұлақтарының тобы

      195. Кендірлі бұлағы

      196. Тамшылы бұлағы

      197. Түйесу бұлағы

      198. Өнере бүлағы

      199. Сауысқан ұңғымасы

Павлодар облысы

      200. Әулиебұлақ бұлағы

      201. Тілеубұлақ бұлағы

Оңтүстік Қазақстан облысы

      202. Көксай көлдері

  Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2010 жылғы 18 қарашадағы
№ 1212 қаулысымен
бекітілген

Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда республикалық және халықаралық маңызы бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының геологиялық, геоморфологиялық және гидрогеологиялық объектілерін шектеулі шаруашылық мақсатта пайдалану қағидасы
1. Жалпы ережелер

      1. Осы Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардағы республикалық және халықаралық маңызы бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының геологиялық, геоморфологиялық және гидрогеологиялық объектілерін шектеулі шаруашылық мақсатта пайдалану қағидасы (бұдан әрі - Қағида) Қазақстан Республикасының "Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы" (бұдан әрі - Заң) 2006 жылғы 7 шілдедегі және "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 2010 жылғы 24 маусымдағы Заңдарына сәйкес әзірленді және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда (бұдан әрі - ЕҚТА) республикалық және халықаралық маңызы бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының геологиялық, геоморфологиялық және гидрогеологиялық объектілерін (бұдан әрі - объектілер) шектеулі шаруашылық мақсатта пайдалану тәртібін айқындайды.

      2. Объектілерді шектеулі шаруашылық мақсатта пайдалану объектілерді сақтау мен қалпына келтіруді ескере отырып, сондай-ақ оларға зиянды әсерді жойып, ғылыми, экологиялық-ағарту, туристік және рекреациялық мақсаттарда және шектеулі шаруашылықтағы қызмет үшін жүзеге асырылады. Заңға сәйкес мемлекеттік табиғи қорықтардың аумағында, сондай-ақ мемлекеттік ұлттық табиғи парктер мен мемлекеттік табиғи резерваттардың қорық режимі аймақтарында объектілерді шектеулі шаруашылықта пайдалануға тыйым салынған.

      3. Объектілерді шектеулі шаруашылық мақсатта пайдалануды жеке және заңды тұлғалар олар орналасқан республикалық немесе халықаралық маңызы бар ЕҚТА-тың ЕҚТА саласындағы уәкілетті орган бекітетін паспортына сәйкес жүзеге асырылады.

      4. Осы Қағидада мынадай негізгі терминдер мен анықтамалар пайдаланылады:

      табиғат қорғау мекемелері - мемлекеттік табиғи қорықтар, мемлекеттік ұлттық табиғи парктер, мемлекеттік табиғи резерваттар, мемлекеттік өңірлік табиғи парктер;

      ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы уәкілетті орган - ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды басқару, бақылау, күзету және қорғау функцияларын жүзеге асыратын мемлекеттік орган.

2. ЕҚТА-дагы объектілерді шектеулі шаруашылықта пайдалану тәртібі

      5. Объектілерді шектеулі шаруашылық пайдалану Қазақстан Республикасының ЕҚТА саласындағы заңнамасында белгілеген тәртіппен жазбаша өтініштер негізінде ЕҚТА паспортында көзделген қызмет түрлеріне табиғат қорғау мекемелері орналасқан аумақтағы осы мекемелер беретін рұқсаттар бойынша жүргізіледі.

      6. Объектілерді пайдалануды реттеу мақсатында рекреациялық жүктелім мен жанама орман пайдаланудың жол берілетін нормаларын ескере отырып, табиғат қорғау мекемесінің әкімшілігі рұқсаттар беру журналын жүргізеді.

      Журнал нөмірленеді, жіппен тігіледі және оған табиғат қорғау мекемесінің мөрі басылады.

      7. Объектілерді пайдаланғаны үшін жеке және заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес төлем жасанды.

      8. Шектеулі шаруашылықта пайдалану кезінде:

      1) елді мекендерді, өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы және мелиорация, энергетика, көлік және байланыс, әскери және қорғаныс объектілерін, ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың мақсаттарымен және жұмыс істеуімен байланысты емес өзге де объектілерді және құрылыстарды орналастыруға және салуға;

      2) өндіріс пен тұтыну қалдықтарын, сондай-ақ радиоактивті материалдарды қоймада сақтауға және көмуге;

      3) су айдындарын сарқынды сулар құю үшін пайдалануға;

      4) ықтимал қауіпті химиялық және биологиялық заттарды, қоршаған ортаға зиянды физикалық әсерлерді қолдануға;

      5) пайдалы қазбаларды барлауға және өндіруге, пайдалы қазбаларды өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және пайдалануға;

      6) басты мақсатта пайдалану үшін ағаш кесуге, шайыр, екінші дәрежелі орман материалдары мен ағаш сөлдерін дайындауға;

      7) қорғалатын ландшафттардың табиғи көрінісін өзгертуге немесе экологиялық жүйелердің орнықтылығын бұзуға әкеп соғуы мүмкін жұмыстарға;

      8) үйлер мен құрылыстар, жалпы қолданыстағы жолдар, құбырлар, электр тарату желілерін және өзге де коммуникациялар салуға;

      9) мемлекеттік геологиялық зерттеуге және ғылыми ізденістермен байланысты емес әртүрлі ізденіс жұмыстарына;

      10) ауыл шаруашылығы, өнеркәсіп, гидроэнергетика, су көлігінің суға қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жерүсті және жерасты суларын пайдалануға;

      11) ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы уәкілетті органның рұқсатынсыз табиғи ортадан жануарлар мен өсімдіктердің қалдықтарын, сланецтер, минералдар алып, коллекциялар жинауға және ғылыми зерттеулер жүргізуге;

      12) құрылыстарға, ағаштар, тастар және жартастарға жазулар жазуға және суреттер салуға;

      13) топырақ қабатын тұрмыстық қоқыспен және қалдықпен ластауға жол берілмейді.

      9. Объектілерді жеке және заңды тұлғалар шектеулі шаруашылықта пайдалану кезінде объектілерге және оларға жақын табиғи кешендерге зиянды әсер ететін тәртіп бұзушылықтар анықталған жағдайда көрсетілген жеке және заңды тұлғалардың қызметі Заңға сәйкес тоқтатыла тұрады немесе Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес тоқтатылады.

  Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2010 жылғы 18 қарашадағы
№ 1212 қаулысымен
бекітілген

Республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар санатына жатқызылған айрықша экологиялық, ғылыми, мәдени және өзге де құндылықты білдіретін жер қойнауы учаскелерінің тізбесі
Ақмола облысы
"Бурабай" мемлекеттік Ұлттық табиғи паркі

      1. Аютас тауы

      2. Бурабай тауы

      3. Жеке Батыр тауы

      4. Көкшетау тауы

      5. Лысая тауы

      6. Үлкен Бүркітті тауы

      7. Жұмбақтас тас аралы

      8. Бастион жартасы

      9. Оқжетпес жартасы

      10. Сұңқар ұясы жартасы

      11. Пахомовка жартасы

      12. Үш апалы-сіңлі жартасы

"Көкшетау" мемлекеттік ұлттық табиғи паркі

      13. Лобаново көліндегі үңгірлі сарқырама

      14. Малиновая өзеніндегі жал

      15. Зеренді көліндегі көк мүйіс

      16. Зеренді көлінің жанындағы қызыл күрең мүйіс

      17. Зеренді көліндегі алыптар жағажайы

      18. Қарамай шоқысы

      19. Өрт байқау шоқысы

      20. Қашқын шоқысы

Алматы облысы
Іле Алатауы мемлекеттік ұлттық табиғи паркі

      21. Озерная өзенінің жоғарғы жағындағы Городецкий және Моренный белсенді тас глетчерлері

      22. Жарсай өзенінің жоғарғы сағасы

      23. Түрген өзенінің оң сағасындағы Ерлер мен Әйелдер көз жасы сарқырамасы

      24. Есік жазығының жоғарғы сағасындағы алып тас глетчері

      25. Алма-Арасан шатқалында тектоникалық қиынды бойынша радон минералды суларының табиғи шығымы

      26. Кіші Алматы өзенінің сол жақ сағасындағы Күйгентас өзенінің атырабындағы минералды күкірт қышқылы көзі

      27. Жер астынан шыққан Жусалыкөл көлі

      28. Жер астынан шыққан Есік көлі (Жасылкөл)

      29. Түрген өзенінің оң жағалауындағы эрозиялы су шайған және бүлінген ғажап пішіндегі бояуы алуан түрлі жартастар

      30. Көкжайлау тау алқабындағы Тікбұтақ өзенінің Терісбұтақ бұлағының көзін эрозиялық сипатта басып алуы

Шарын мемлекеттік ұлттық табиғи паркі

      31. Шарын каньоны

Шығыс Қазақстан облысы
Қатон Қарағай мемлекеттік ұлттық табиғи паркі

      32. Арасан өзеніндегі Арасан сарқырамасы

      33. Көккөл өзеніндегі Көккөл сарқырамасы

      34. Язовая өзеніндегі Яз сарқырамасы

      35. Белуха тауы

      36. Тәж тауы

      37. Қара Берел өзеніндегі сарқырамалар каскады

      38. Рахманов радон бұлақтары

      39. Рахманов көліндегі Рахманов сарқырамасы

      40. Көккөл руднигі

Батыс Алтай мемлекеттік табиғи қорығы

      41. Гранит қалдықтарының "Желілік бағандар" геосәулет кешені

Батыс Қазақстан облысы
Кирсанов мемлекеттік табиғи қаумалы

      42. Алебастр жары

      43. Ақбалшық жары

      44. Жамбыл жары

      45. Долинный жары

      46. Қызылмектеп жары

      47. Полоусов жары

      48. Сауркин жары

      49. Упорный жары

Қарағанды облысы
Қарқаралы мемлекеттік ұлттық табиғи паркі

      50. Жирен сақал тауы

      51. Үш үңгір кешені

      52. Жасанды қалмақ дуалы құрылысы

      53. Үлкен палата тас үңгірі

      54. Бассейн көлі

      55. Шайтанкөл көлі

      56. Сфагнов батпақ учаскесі

Маңғыстау облысы
Үстірт мемлекеттік табиғи қорығы

      57. Босаға Көкөсем тауы

      58. Қараған Босаға тауы

      59. Қарамая тауы

      60. Қарынжарық тауы

      61. Көкөсем тауы

      62. Кендірлі бұлағы

      63. Өнере бұлағы

Павлодар облысы
Баянауыл мемлекеттік ұлттық табиғи паркі

      64. Драверта үңгірі

      65. Құмыра үңгірі

      66. Әулие үңгірі

      67. Қоңырәулие үңгірі

      68. Әулиебұлақ бүлағы

      69. Тілеубұлақ бүлағы

      70. Айманбұлақ аңғары

      71. Тас ғажайыптар аңғары

      72. Рахай аңғары

      73. Үшсала аңғары

Солтүстік Қазақстан облысы
"Көкшетау" мемлекеттік ұлттық табиғи паркі

      74. Айыртау гранит алқабы

      75. Имантау гранит алқабы

      76. Имантау көліндегі Казачий аралы

      77. Көне гранит алқабы

      78. Қазан жартасты шөгінділері

      79. Қостау шоқысы

      80. Шолғыншы шоқысы

      81. Сүйір шоқы

      82. Расколотая шоқысы

Оңтүстік Қазақстан облысы
Ақсу-Жабағылы мемлекеттік табиғи қорығы

      83. Кіші Қайыңды шатқалындағы сарқырама

      84. Ақсу өзенінің каньоны

      85. Көксай қақпасы

      86. Әулие кен орны

      87. Дарбаза қақпа жартасы

Қаратау мемлекеттік табиғи қорығы

      88. Келіншектау тауы

      89. Мыңжылқы тауы

      90. Аққұз өзенінің каньоны

      91. Баялдыр өзенінің сағасындағы Ақтас үңгірі

      92. Кеңөзен аңғарындағы Балақайың үңгірі

      93. Бестоғай үңгірі

      94. Қазанбұлақ бұлағы бар үңгір

      95. Шарқойлы үңгірі

      96. Хантағы өзенінің жайылмасы