Об утверждении Правил сертификации и выдачи сертификата типа

Постановление Правительства Республики Казахстан от 20 июня 2011 года № 678. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 29 декабря 2016 года № 901.

      Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 29.12.2016 № 901 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

      Примечание РЦПИ.

      В соответствии с Законом РК от 29.09.2014 г. № 239-V ЗРК по вопросам разграничения полномочий между уровнями государственного управления см. приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 16 октября 2015 года № 994.


      В соответствии с подпунктом 10) статьи 13 Закона Республики Казахстан от 15 июля 2010 года "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
      1. Утвердить прилагаемые Правила сертификации и выдачи сертификата типа.
      2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования.

      Премьер-Министр
      Республики Казахстан                       К. Масимов

Утверждены        
постановлением Правительства
Республики Казахстан   
от 20 июня 2011 года № 678

Правила сертификации и выдачи сертификата типа

1. Общие положения

      1. Настоящие Правила сертификации и выдачи сертификата типа (далее - Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 10) статьи 13 Закона Республики Казахстан от 15 июля 2010 года "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" и Приложения 8 к Конвенции о международной гражданской авиации (Чикаго, 1944 года).
      2. Правила определяют порядок сертификации и выдачи сертификата типа.
      3. Термины и определения, используемые в настоящих Правилах:
      1) держатель сертификата типа - заявитель (разработчик), получивший от уполномоченного органа в сфере гражданской авиации сертификат типа на образец воздушного судна;
      2) эксплуатант - физическое или юридическое лицо, занимающееся эксплуатацией гражданских воздушных судов или предлагающее свои услуги в этой области;
      3) изготовитель - юридическое лицо, осуществляющее производство воздушного судна;
      4) заявка - письменное обращение заявителя в уполномоченный орган в сфере гражданской авиации для получения сертификата типа на образец воздушного судна;
      5) заявитель - юридическое лицо, обратившееся в уполномоченный орган в сфере гражданской авиации для получения сертификата типа;
      6) заводские испытания - доведение образца воздушного судна, его характеристик и эксплуатационной документации до соответствия требованиям сертификационного базиса;
      7) разработчик - юридическое лицо, осуществляющее разработку воздушного судна;
      8) сертификат типа - документ, подтверждающий соответствие нормам летной годности конструкции типа гражданского воздушного судна;
      9) исключен постановлением Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      10) исключен постановлением Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      11) эксплуатационная документация - документация, регламентирующая летную и техническую эксплуатацию воздушного судна и компонента, включая техническое обслуживание, и содержащая эксплуатационные ограничения, процедуры и рекомендации;
      12) эксплуатационные испытания - испытания образца воздушного судна в процессе его эксплуатации на земле и в воздухе в различных климатических условиях;
      13) государственные испытания – демонстрация соответствия образца воздушного судна нормам летной годности.
      Сноска. Пункт 3 с изменениями, внесенным постановлением Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      3-1. За сертификацию типа гражданского воздушного судна взимается сбор в порядке и размере, определяемом Кодексом Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс). Сертификация типа гражданского воздушного судна осуществляется после уплаты в государственный бюджет указанного сбора.
     Сноска. Правила дополнены пунктом 3-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (вводится в действие с 01.01.2014).
      4. Уполномоченный орган в сфере гражданской авиации взаимодействует с уполномоченными органами гражданской авиации договаривающихся государств в области нормирования летной годности и процедур сертификации воздушного судна в соответствии с международными стандартами в рамках соглашений (договоров), заключенных с государствами-учредителями.
      5. Настоящие Правила не отменяют действие документов, выданных в установленном порядке и удостоверяющих летную годность воздушных судов, которые были допущены к эксплуатации в гражданской авиации государств-учредителей до введения в действие настоящих Правил.
      6. Гражданские воздушные суда, созданные на авиационных предприятиях в Республике Казахстан, после прохождения заводских, государственных и государственных испытаний на соответствие действующим нормам летной годности Республики Казахстан перед их серийным производством подлежат сертификации уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.
      Сноска. Пункт 6 в редакции постановления Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      7. В процессе серийного производства держатель Сертификата типа организовывает хранение комплектов рабочей конструкторской документации и обеспечивает авторский контроль серийного производства, сохранения стабильности свойств материалов, технологических процессов, постоянства характеристик деталей и узлов для серийно изготавливаемых экземпляров сертифицированного образца.
      8. До начала проведения заводских испытаний образца воздушного судна разработчик и изготовитель оформляют формуляр, паспорт или эквивалентный им документ, удостоверяющие соответствие данного экземпляра рабочей конструкторской документации. Государственные испытания воздушного судна начинаются только при наличии указанных документов.
      Сноска. Пункт 8 в редакции постановления Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      9. Заводские испытания образца воздушного судна проводятся по готовности экземпляра воздушного судна, его компонентов и систем к проведению испытаний.
      10. Заявитель направляет в уполномоченный орган в сфере гражданской авиации уведомление, отчеты о метрологическом обеспечении и техническую документацию о готовности образца воздушного судна к проведению заводских испытаний.
      11. Заводские испытания проводятся в целях:
      1) доведения конструкции образца воздушного судна, его характеристик и эксплуатационной документации до соответствия нормам летной годности в ожидаемых условиях эксплуатации;
      2) установления типовой конструкции особо ответственных функциональных систем воздушного судна (планер, шасси, система управления, аэродинамические характеристики, тормозная, гидравлическая и другие системы), влияющих на летную годность;
      3) установления возможности предъявления воздушного судна для проведения государственных испытаний.
      Сноска. Пункт 11 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      12. Программа заводских испытаний, включая лабораторные, стендовые, наземные, летные и специальные испытания, разрабатываются и утверждаются разработчиком, и в течение 15 календарных дней с момента ее регистрации, согласуется уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.
      Сноска. Пункт 12 в редакции постановления Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      13. Исключен постановлением Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      14. Исключен постановлением Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      15. Если установлено, что при выявленных несоответствиях и недостатках образца воздушного судна дальнейшее проведение заводских испытаний связано с риском, уполномоченный орган в сфере гражданской авиации принимает решение о приостановке испытаний. Заводские испытания возобновляются после устранения заявителем выявленных несоответствий и представления подтверждающих документов.
      16. Эксплуатационные испытания образца воздушного судна проводятся разработчиком в различных климатических условиях в соответствии с графиком, разработанным и утвержденным разработчиком.
      Государственные испытания образца воздушного судна проводятся в соответствии с планом, утвержденным разработчиком с участием уполномоченного органа в сфере гражданской авиации. О сроках проведения государственных испытаний разработчик оповещает уполномоченный орган за пять календарных дней до начала испытаний. По результатам государственных испытаний уполномоченным органом и разработчиком готовится в произвольной форме совместное заключение.
      Сноска. Пункт 16 в редакции постановления Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      17. По завершению заводских, государственных и эксплуатационных испытаний заявитель направляет в уполномоченный орган в сфере гражданской авиации следующие документы:
      1) таблицу соответствия образца воздушного судна нормам летной годности, скорректированную по результатам заводских и эксплуатационных испытаний, утвержденных разработчиком;
      2) комплект эксплуатационной документации, уточненный по результатам заводских, государственных и эксплуатационных испытаний;
      3) уведомление о том, что контрольный и текущие комплекты рабочей конструкторской документации образца воздушного судна (указываются номера комплектов) откорректированы по результатам заводских и эксплуатационных испытаний, отражают типовую конструкцию образца воздушного судна, пригодны для серийного производства образца воздушного судна данного типа, утверждены и хранятся у разработчика и изготовителя.
      Сноска. Пункт 17 в редакции постановления Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      18. Эксплуатант вводит какие-либо изменения в конструкцию и эксплуатационную документацию только по согласованию этих изменений с держателем Сертификата типа.
      19. На воздушные суда распространяются требования к охране окружающей среды, установленные Приложением 16 к Конвенции о международной гражданской авиации (Чикаго, 1944 года.)
      20. Требования к охране окружающей среды включаются в сертификационные нормы воздушного судна в качестве самостоятельных разделов.
      21. Соответствие образца воздушного судна требованиям к охране окружающей среды удостоверяется Сертификатом типа воздушного судна по шуму на местности.

2. Порядок сертификации

      22. Для проведения сертификационных работ и выдачи сертификата типа заявитель подает в уполномоченный орган в сфере гражданской авиации заявку с представлением следующих документов:
      1) копии свидетельства или справки о государственной регистрации (перерегистрации) юридического лица;
      2) руководство по летной эксплуатации;
      3) формуляры;
      4) чертежи (эскизы) основных силовых узлов, в том числе узлов крепления крыла, оперения, двигателя, шасси, с указанием основных размеров и марки материала;
      5) схемы топливной и тормозной систем, электрооборудования, системы управления;
      6) фотографии образца (спереди, сбоку, сзади);
      7) результаты заводских, государственных и эксплуатационных испытаний образца воздушного судна;
      8) техническую документацию с кратким описанием схем, систем, основных характеристик, ожидаемых условий эксплуатации и ограничений, в диапазоне которых будет сертифицирован образец, а также перечень глав, разделов и пунктов норм летной годности, распространяемых на данный образец, специальных технических условий, касающихся его летной годности и требований к охране окружающей среды;
      9) копию документа, подтверждающего уплату сбора за сертификацию типа гражданского воздушного судна.
      Уполномоченный орган в сфере гражданской авиации проводит сертификацию образца воздушного судна.
      По результатам проведенных работ уполномоченный орган в сфере гражданской авиации составляет акт о соответствии (несоответствии) образца воздушного судна нормам летной годности согласно приложению 3 к настоящим Правилам в двух экземплярах с указанием фактического состояния образца воздушного судна, выводов, рекомендаций и заключения о возможности (невозможности) выдачи сертификата типа, один экземпляр акта передается заявителю. При несоответствии образца воздушного судна нормам летной годности на основании акта о несоответствии уполномоченный орган в сфере гражданской авиации отказывает заявителю в выдаче сертификата типа с выдачей заявителю заключения о невозможности выдачи.
      Сноска. Пункт 22 в редакции постановления Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (порядок введения в действие см. п. 2).

3. Выдача сертификата типа

      23. Уполномоченный орган в сфере гражданской авиации на основании положительных результатов заводских, государственных и эксплуатационных испытаний, устанавливающих соответствие типовой конструкции образца воздушного судна нормам летной годности, в течение 15 (пятнадцати) календарных дней с момента получения акта о соответствии образца воздушного судна нормам летной годности выдает сертификат типа.
      Сноска. Пункт 23 в редакции постановления Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      24. Сертификат типа выдается по форме согласно приложению 1 к настоящим Правилам. К Сертификату типа прилагается карта данных согласно приложению 2 к настоящим Правилам, которая содержит информацию о типовой конструкции образца, эксплуатационных ограничениях и других условиях, касающихся летной годности образца. Сертификат типа выдается на неограниченный срок.
      25. В случае снятия с эксплуатации образца воздушного судна решением уполномоченного органа в сфере гражданской авиации Сертификат типа на данный образец аннулируется.
      26. Сертификат типа, который выдан иностранным государством, признается уполномоченным органом Республики Казахстан при условии, что требования, в соответствии с которыми он выдан или ему придана сила, отвечают стандартам, установленным Республикой Казахстан.
      26-1. В случае изменения утвержденной конструкции типа (типовой конструкции) гражданского воздушного судна или его эксплуатационно-технической документации, влияющего на летную годность, этот тип воздушного судна подлежит дополнительной сертификации уполномоченным органом в сфере гражданской авиации для получения дополнения к сертификату типа. Дополнительная сертификация осуществляется в порядке, изложенном в пункте 22.
      Сноска. Правила дополнены пунктом 26-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Приостановление действия сертификата типа

      27. Уполномоченный орган в сфере гражданской авиации приостанавливает действие Сертификата типа в случае выявления недостатков, угрожающих безопасности полетов.
      В случае приостановления действия Сертификата типа уполномоченный орган в сфере гражданской авиации указывает причину приостановления и устанавливает срок, на который приостанавливается действие Сертификата типа.
      28. В случае приостановления действия Сертификата типа уполномоченный орган в сфере гражданской авиации незамедлительно информирует о принятом решении разработчика и эксплуатантов, эксплуатирующих данный тип воздушного судна, а также службу аэронавигационной информации.
      29. Возобновление действия Сертификата типа осуществляется уполномоченным органом в сфере гражданской авиации только после устранения разработчиком выявленных недостатков и проведения заводских, государственных и эксплуатационных испытаний, подтверждающих соответствие образца воздушного судна требованиям норм летной годности.
      Сноска. Пункт 29 в редакции постановления Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Приложение 1    
к Правилам сертификации и
выдачи сертификата типа

Форма

                                 Герб
_____________________________________________________________________
                   Наименование уполномоченного органа

                         СЕРТИФИКАТ ТИПА
                              № _______

      Настоящий сертификат выдан ____________________________________
                         (наименование организации/юридического лица)
      Удостоверяется, что типовая конструкция _______________________
                           (наименование образца авиационной техники)
соответствует нормам летной годности гражданских воздушных судов.
      Основные эксплуатационные ограничения и характеристики типа
содержатся в карте данных, которая является неотъемлемой частью
настоящего сертификата.

      МП                      Руководитель уполномоченного органа
                              _________________   __________________
                                  (подпись)            (Ф.И.О.)

      Дата выдачи: "___" _________ 20__ г.

Приложение 2    
к Правилам сертификации и
выдачи сертификата типа

Форма

                          Карта данных

                         Общие сведения

1. Тип воздушного судна _____________________________________________
2. Модель воздушного судна __________________________________________
3. Изготовитель _____________________________________________________
4. Место изготовления _______________________________________________
5. Особенности изготовления _________________________________________
6. Минимальный состав экипажа _______________________________________
7. Максимальное число пассажиров ____________________________________
8. Максимальное количество багажа ___________________________________
9. Максимальное количество груза ____________________________________

                     Геометрические данные

1. Размах крыла, м __________________________________________________
2. Площадь крыла, кв. м _____________________________________________
3. САХ, м ___________________________________________________________
4. Сужение крыла ____________________________________________________
5. Угол установки крыла, град. ______________________________________
6. Угол поперечного V крыла, град. __________________________________
7. Тип профиля крыла и относительная толщина, % _____________________
8. Площадь элеронов, кв. м ______ размах элеронов, м ________________
9. Площадь закрылков, кв. м _______ размах закрылков, м _____________
10. Размах горизонтального оперения, м ______________________________
11. Площадь горизонтального оперения, кв. м _________________________
12. Плечо горизонтального оперения, м _______________________________
13. Угол установки стабилизатора, град. _____________________________
14. Площадь руля высоты, кв. м ______________________________________
15. Угол отклонения руля высоты, град.: вверх _______ вниз __________
16. Площадь вертикального оперения, кв. м ___________________________
17. Плечо вертикального оперения, м _________________________________
18. Площадь руля направления, кв. м _________________________________
19. Углы отклонения руля направления, град.: влево ______ вправо ____
20. Длина фюзеляжа, м _______________________________________________
21. Ширина / высота фюзеляжа по кабине пилота, м ____________________
22. Колея / база шасси, м ___________________________________________
23. Размер колес, мм: основного ______ носового (хвостового) ________

                         Весовые данные

1. Вес пустого воздушного судна, кг _________________________________
2. Центровка пустого, % САХ _________________________________________
3. Максимальный взлетный вес, кг ____________________________________
4. Посадочный вес, кг _______________________________________________
5. Диапазон полетных центровок, % САХ _______________________________
6. Заправка топлива, кг _____________________________________________
7. Заправка масла ___________________________________________________
8. Полезная нагрузка, кг ____________________________________________

                        Силовая установка

1. Тип и модель двигателя ___________________________________________
2. Максимальная мощность, л.с. ______________________________________
3. Обороты двигателя, об/мин ________________________________________
4. Диаметр воздушного винта, м ______________________________________
5. Угол установки лопастей, град. ___________________________________
6. Статическая тяга винта, кг _______________________________________
7. Особенности силовой установки (наличие редуктора, доработки
двигателя и т.д.) ___________________________________________________

                      Летные характеристики

1. Длина разбега в штиль, м _________________________________________
2. Максимальная скорость горизонтального полета, км/ч _______________
3. Крейсерская скорость, км/ч _______________________________________
4. Скороподъемность у земли, м/с ____________________________________
5. Скорость сваливания, км/ч ________________________________________
6. Скорость отрыва при взлете, км/час _______________________________
7. Скорость посадочная, км/час ______________________________________

      Приложение 3        
к Правилам сертификации и выдачи
сертификата типа      

Форма           

Утверждаю           
Руководитель         
уполномоченного органа     
в сфере гражданской авиации  
либо лицо им уполномоченное  
_____________________________ 
(подпись, Ф.И.О.)        
«____» __________ 20 __ г.

                                    Акт
          о соответствии (несоответствии) образца воздушного
                       судна нормам летной годности

      Сноска. Правила дополнены приложением 3 в соответствии с постановлением Правительства РК от 31.12.2013 № 1513 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      В соответствии с приказом _____________________________________
                     (наименование уполномоченного органа в сфере гражданской авиации)
от «___» ________ 20 __ года № ____ комиссией в составе:
      Председатель: _________________________________________________
                                 (Ф.И.О., должность)
      Члены комиссии: _______________________________________________
                                 (Ф.И.О., должность)
                      _______________________________________________
                                 (Ф.И.О., должность)

      По результатам экспертизы эксплуатационной документации и
оценки летной годности образца воздушного судна
_____________________________________________________________________

Текст заключения: ___________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

      Председатель: _________________________________________________
                            (Ф.И.О.)              (подпись)
      Члены комиссии: _______________________________________________
                            (Ф.И.О.)              (подпись)
                      _______________________________________________
                            (Ф.И.О.)              (подпись)

      С актом ознакомлен:
      Руководитель организации по ТО и PAT __________________________
                                             (Ф.И.О.)     (подпись)

Сертификаттау және үлгі сертификатын беру қағидасын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 20 маусымдағы № 678 Қаулысы. Күші жойылды – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 29 желтоқсандағы № 901 қаулысымен.

      Ескерту. Күші жойылды – ҚР Үкіметінің 29.12.2016 № 901 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледi) қаулысымен.
      РҚАО-ның ескертпесі.
      ҚР мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату мәселелері бойынша 2014 жылғы 29 қыркүйектегі № 239-V ҚРЗ Заңына сәйкес ҚР Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 16 қазандағы № 994 бұйрығын қараңыз.
      "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 15 шілдедегі Заңының 13-бабының 10) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
      1. Қоса беріліп отырған Сертификаттау және үлгі сертификатын беру қағидасы бекітілсін.
      2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн еткен соң қолданысқа енгізіледі.
 

Қазақстан Республикасының
 


Премьер-Министрі
 

К. Мәсімов
 



Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2011 жылғы 20 маусымдағы
№ 678 қаулысымен
бекітілді

Сертификаттау және үлгі сертификатын беру қағидасы
1. Жалпы ережелер

      1. Осы Сертификаттау және үлгі сертификатын беру қағидасы (бұдан әрі - Қағида) "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 15 шілдедегі Заңының 13-бабының 10) тармақшасына және Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияға (Чикаго, 1944 ж.) 8-қосымшаға сәйкес әзірленді.
      2. Қағида сертификаттау және үлгі сертификатын беру тәртібін айқындайды.
      3. Осы Қағидада пайдаланылатын терминдер мен анықтамалар:
      1) үлгі сертификатын ұстаушы - азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органнан әуе кемесінің үлгісіне үлгі сертификатын алған өтініш беруші (әзірлеуші);
      2) пайдаланушы - азаматтық әуе кемелерін пайдаланумен айналысатын немесе осы салада өз қызметтерін ұсынатын жеке немесе заңды тұлға;
      3) дайындаушы - әуе кемесін шығаруды жүзеге асыратын заңды тұлға.
      4) өтінім - өтініш берушінің әуе кемесінің үлгісіне үлгі сертификатын алу үшін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға жазбаша өтініш;
      5) өтініш беруші - азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға жазбаша өтініш;
      6) зауыттық сынақ - әуе кемесінің үлгісін, оның сипаттамаларын және пайдалану құжаттамасын сертификаттық базис талаптарына сәйкестікке дейін келтіру;
      7) әзірлеуші - әуе кемесін жасауды жүзеге асыратын заңды тұлға;
      8) үлгі сертификаты - азаматтық әуе кемесінің үлгісі конструкциясының ұшуға жарамдылығы нормаларына сәйкестігін растайтын құжат;
      9) алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      10) алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      11) пайдалану құжаттамасы - әуе кемесінің және компонентінің, техникалық қызмет көрсетуді қоса алғанда, ұшу және техникалық пайдаланылуын регламенттейтін және пайдалану шектеулерінен, рәсімдері мен ұсынымдарынан тұратын құжаттама;
      12) пайдалану сынағы - жерде, әуеде және әртүрлі климатикалық жағдайларда пайдалану процесі кезіндегі әуе кемесінің сынақ үлгісі;
      13) мемлекеттік сынау – әуе кемесі үлгісінің ұшуға жарамдылық нормаларының талаптарына сәйкестігін көрсету.
      Ескерту. 3-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
       3-1. Азаматтық әуе кемесінің үлгісін сертификаттағаны үшін "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінде (Салық кодексі) айқындалатын тәртіппен және мөлшерде алым алынады. Азаматтық әуе кемесінің үлгісін сертификаттау мемлекеттік бюджетке көрсетілген алым төленгеннен кейін жүзеге асырылады.
      Ескерту. Қағида 3-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (01.01.2014 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
       4. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган уағдаласушы мемлекеттердің азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органдарымен құрылтайшы мемлекеттермен жасалған келісімдер (шарттар) шеңберінде халықаралық стандарттарға сәйкес әуе кемесінің ұшуға жарамдылығын және сертификаттау рәсімдерін нормалау саласында өзара іс-қимыл жасайды.
      5. Осы Қағида белгіленген тәртіппен берілген және осы Қағида қолданысқа енгізілгенге дейін құрылтайшы мемлекеттердің азаматтық авиациясында пайдалануға рұқсат етілген әуе кемелерінің ұшуға жарамдылығын куәландыратын құжаттардың қолданысын жоймайды.
      6. Қазақстан Республикасының авиациялық кәсіпорындарында жасалған азаматтық әуе кемелері Қазақстан Республикасының қолданыстағы ұшуға жарамдылық нормаларына сәйкестігі тұрғысынан зауыттық, мемлекеттік және пайдаланып сынаудан өткеннен кейін оларды сериялық өндірістің алдында азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган сертификаттауға тиіс.
      Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
       7. Сериялы шығару процесінде Үлгі сертификатын ұстаушы жұмыс бабындағы конструкторлық құжаттама кешендерін сақтауды ұйымдастырады және сериялы шығаруды, материалдар қасиетінің, технологиялық процестердің тұрақтылығын, сертификатталған үлгінің сериялы дайындалатын даналары үшін бөлшектер мен тораптар сипаттамаларының тұрақтылығын сақтауды ұйымдастырады.
      8. Әуе кемесінің үлгісін зауыттық сынауды жүргізу басталғанға дейін әзірлеуші мен жасап шығарушы аталған дананың жұмыс бабындағы конструкторлық құжаттамаға сәйкестігін куәландыратын формуляр, паспорт немесе оларға балама құжатты ресімдейді. Әуе кемесін мемлекеттік сынау көрсетілген құжаттар болған жағдайда ғана басталады.
      Ескерту. 8-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
       9. Әуе кемесінің үлгісін зауыттық сынақтар әуе кемесі данасының, оның компоненттері мен жүйелерінің сынақ жүргізуге дайындығы бойынша жүргізіледі.
      10. Өтініш беруші азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға метрологиялық қамтамасыз ету туралы хабарлама, есептер және әуе кемесі үлгісінің зауыттық сынақтар жүргізуге дайындығы туралы техникалық құжаттама жібереді.
      11. Зауыттық сынақтар:
      1) әуе кемесі үлгісінің, оның сипаттамаларын және пайдалану құжаттамасын күтілетін пайдалану жағдайындағы ұшуға жарамдылығы нормаларына сәйкестікке жеткізу;
      2) әуе кемесінің ұшуға жарамдылығына әсер ететін айрықша жауапты функционалдық жүйелерінің (планер, шасси, басқару жүйесі, аэродинамикалық сипаттамалар, тежегіш, гидравликалық және басқа да жүйелер) үлгі конструкциясын белгілеу;
      3) мемлекеттік сынауды жүргізу үшін әуе кемесін әкелу мүмкіндігін белгілеу мақсатында жүргізіледі.
      Ескерту. 11-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
       12. Зертханалық, стендтік, жер үстіндегі, ұшудағы және арнайы сынауды қоса алғанда, зауыттық сынаудың бағдарламасын әзірлеуші әзірлейді және ол тіркелген сәттен бастап күнтізбелік 15 күн ішінде азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органмен келісіледі.
      Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      13. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      14. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      15. Егер әуе кемесі үлгісінің анықталған сәйкессіздіктері мен кемшіліктері кезінде зауыттық сынақтарды одан әрі жүргізу қатермен байланысты екендігі белгіленсе, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган сынақтарды тоқтата тұру туралы шешім қабылдайды. Зауыттық сынақтар өтініш беруші анықталған сәйкессіздіктерді жойып, растау құжаттарын ұсынғаннан кейін қайта жаңартылады.
      16. Әуе кемесінің үлгісін пайдаланып сынауды әзірлеуші әзірлеген және бекіткен кестеге сәйкес әзірлеуші әртүрлі климаттық жағдайларда өткізеді.
      Әуе кемесінің үлгісін мемлекеттік сынау азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның қатысуымен әзірлеуші бекіткен жоспарға сәйкес жүргізіледі. Мемлекеттік сынау жүргізілетін мерзімдер туралы әзірлеуші сынау басталғанға дейін күнтізбелік бес күн бұрын уәкілетті органды хабардар етеді. Мемлекеттік сынаудың нәтижесі бойынша уәкілетті орган мен әзірлеуші еркін нысанда бірлескен қорытынды дайындайды.
      Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
       17. Зауыттық, мемлекеттік және пайдаланып сынау аяқталғаннан кейін өтініш беруші азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға мынадай құжаттарды:
      1) әуе кемесі үлгісінің өтініш беруші бекіткен ұшуға жарамдылық нормаларына сәйкестігінің зауыттық және пайдаланып сынау нәтижелері бойынша түзетілген кестесін;
      2) зауыттық, мемлекеттік және пайдаланып сынау нәтижелерi бойынша нақтыланған пайдалану құжаттамасының жиынтығын;
      3) әуе кемесi үлгiсiнiң жұмыс бабындағы конструкторлық құжаттамасының бақылау және ағымдағы жиынтықтары (жиынтықтардың нөмiрлерi көрсетiледi) зауыттық және пайдаланып сынау жұмыстарының нәтижелерi бойынша түзетiлгенi, әуе кемесi үлгiсiнiң үлгiлiк конструкциясын көрсететiнi, осы үлгiдегi әуе кемесiнiң үлгiсiн сериялық шығару үшiн жарамды екенi, бекiтiлгенi және өтiнiш берушi мен дайындаушыда сақталатыны туралы хабарламаны жібереді.
      Ескерту. 17-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
       18. Пайдаланушы конструкцияға және пайдалану құжаттамасына қандай да бір өзгерістерді осы өзгерістерді тек Үлгі сертификатын ұстаушымен келісім бойынша ғана енгізеді.
      19. Әуе кемелеріне Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияға (Чикаго, 1944 жыл) 16-қосымшада белгіленген қоршаған ортаны қорғауға қойылатын талаптар қолданылады.
      20. Қоршаған ортаны қорғауға қойылатын талаптар әуе кемесінің сертификаттау нормаларына дербес бөлімдер ретінде енгізіледі.
      21. Әуе кемесі үлгісінің қоршаған ортаны қорғауға қойылатын талаптарға сәйкестігі жергілікті жердегі шуыл бойынша әуе кемесінің Үлгі сертификатымен куәландырылады.
 

2. Сертификаттау тәртібі

      22. Сертификаттау жұмыстарын жүргiзу және үлгi сертификатын беру үшiн өтiнiш берушi азаматтық авиация саласындағы уәкiлеттi органға мынадай құжаттарды:
      1) заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәлігінің немесе анықтаманың көшірмелерін;
      2) ұшуда пайдалану жөніндегі нұсқауды;
      3) формулярларды;
      4) материалдың негiзгi мөлшерi мен маркасы көрсетiлген негiзгi күш тораптарының, оның iшiнде қанатын бекiту, тiрек тораптарының, қозғалтқыштың, шассидiң сызбаларын (эскиздерiн);
      5) отын және тежегiш жүйесiнiң, электр жабдығының, басқару жүйесiнiң схемаларын;
      6) үлгiнiң фотосуреттерiн (алдынан, жанынан, артынан);
      7) әуе кемесінің үлгісін зауыттық, мемлекеттік және пайдаланып сынау нәтижелері;
      8) схемалар, жүйелер, негiзгi сипаттамалар, пайдаланудың межеленген шарттары мен диапозонында үлгi сертификатталатын шектеулер қысқаша баяндалған техникалық құжаттаманы, сондай-ақ ұшуға жарамдылық нормаларының осы үлгiге қолданылатын тарауларының, бөлiмдерi мен тармақтарының, оның ұшуға жарамдылығына қатысты арнайы техникалық шарттардың және қоршаған ортаны қорғауға қойылатын талаптардың тiзбесi;
      9) азаматтық әуе кемесінің үлгісін сертификаттағаны үшін алымның төленгенін растайтын құжаттың көшірмесін ұсына отырып өтiнiш бередi.
      Азаматтық авиация саласындағы уәкiлеттi орган әуе кемесінің үлгісін сертификаттауды жүргізеді.
      Жүргізілген жұмыстардың нәтижесi бойынша азаматтық авиация саласындағы уәкiлеттi орган осы Қағидаға 3-қосымшаға сәйкес екi данада әуе кемесі үлгісінің ұшуға жарамдылық нормаларына сәйкестiгi (сәйкессіздігі) туралы акт жасайды, онда әуе кемесі үлгісінің нақты жай-күйі, тұжырымдар, ұсынымдар және Үлгі сертификатын беру мүмкiндiгi (мүмкiн еместiгi) туралы қорытынды көрсетiледі, актінің бір данасы өтініш берушіге беріледі. Әуе кемесінің үлгісі ұшуға жарамдылық нормаларына сәйкес болмаған жағдайда, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган сәйкессіздік туралы актінің негізінде өтініш берушіге үлгі сертификатын беруден бас тартып, өтініш берушіге берудің мүмкін еместігі туралы қорытынды береді.
      Ескерту. 22-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) қаулысымен.
 

3. Үлгі сертификатын беру

      23. Азаматтық авиация саласындағы уәкiлеттi орган зауыттық, мемлекеттік және пайдаланып сынаудың әуе кемесі үлгiсінiң үлгiлiк конструкциясының ұшуға жарамдылық нормаларына сәйкестiгiн белгiлейтiн оң нәтижелерінің негiзiнде әуе кемесі үлгісінің ұшуға жарамдылық нормаларына сәйкестігі туралы актіні алған сәттен бастап күнтiзбелiк 15 (он бес) күн iшiнде үлгi сертификатын бередi.
      Ескерту. 23-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
       24. Үлгі сертификаты осы Қағидаға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша беріледі. Үлгі сертификатына осы Қағидаға 2-қосымшаға сәйкес деректер картасы қоса беріледі, ол үлгінің үлгілік конструкциясы, үлгінің ұшуға жарамдылығына қатысты пайдалануды шектеу және басқа да шарттар туралы ақпаратты қамтиды. Үлгі сертификаты шектелмеген мерзімге беріледі.
      25. Әуе кемесінің үлгісін пайдаланудан алынған жағдайда азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның шешімімен осы үлгіге Үлгі сертификаты күшін жояды.
      26. Шетелдік мемлекет берген үлгі сертификатын беруге немесе оған күш беруге негіз болған талаптар Қазақстан Республикасы белгіленген стандарттарға сай келеді деген шартпен оны Қазақстан Республикасының уәкілетті органы таниды.
      26-1. Азаматтық әуе кемесі үлгісінің бекітілген конструкциясы (үлгілік конструкциясы) немесе пайдалану-техникалық құжаттамасы өзгеріп, ол ұшуға жарамдылығына әсер еткен жағдайда, әуе кемесінің бұл түрін үлгі сертификатына қосымша алу үшін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган қосымша сертификаттауға тиіс. Қосымша сертификаттау 22-тармақта баяндалған тәртіппен жүргізіледі.
      Ескерту. Қағида 26-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
 

4. Үлгі сертификатының қолданысын тоқтата тұру

      27. Ұшу қауіпсіздігіне қауіп төндіретін кемшіліктер табылған жағдайда азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган үлгі сертификатының қолданысын тоқтата тұрады.
      Үлгі сертификатының күші тоқтатыла тұрған жағдайда азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган тоқтата тұру себебін көрсетіп, үлгі сертификатының қолданысы тоқтатыла тұратын мерзімді белгілейді.
      28. Үлгі сертификатының қолданысы тоқтатыла тұрған жағдайда азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган қабылданған шешім туралы әуе кемесінің осы үлгісін пайдаланатын әзірлеуші мен пайдаланушы, сонымен сондай-ақ аэронавигациялық ақпарат қызметіне дереу хабарлайды.
      29. Анықталған кемшiлiктердi әзiрлеушi жойып, әуе кемесi үлгісінiң ұшуға жарамдылық нормаларының талаптарына сәйкестiгiн растайтын зауыттық, мемлекеттік және пайдаланып сынау өткiзілгеннен кейiн ғана Үлгi сертификатының қолданысын қалпына келтiрудi азаматтық авиация саласындағы уәкiлеттi орган жүзеге асырады.
      Ескерту. 29-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
 


Сертификаттау және үлгі
сертификатын беру қағидасына
1-қосымша

      Нысан
      Елтаңба
      ________________________________________________
      Уәкілетті органның атауы
 

ҮЛГІ СЕРТИФИКАТЫ

      № ______
      Осы сертификат________________________________берілді
      (ұйымның/заңды тұлғаның атауы)
       ________________________________үлгілік конструкциясы
      (әуе кемесі үлгісінің атауы)
      азаматтық әуе кемелерінің ұшуға жарамдылығы нормаларына сәйкестігін куәландырады.
      Үлгінің негізгі пайдалану шектеулері мен сипаттамаларын ол осы сертификаттың ажырамас бөлігі болып табылатын деректер картасында қамтылады.
       МО Уәкілетті органның басшысы
       _________ __________
       (қолы) (Т.А.Ә.)
      Берілген күні: 20__ж. "__" _______
 


Сертификаттау және үлгі
сертификатын беру қағидасына
2-қосымша

      Нысан
 

Деректер картасы
Жалпы мәліметтер

      1. Әуе кемесінің үлгісі________________________________
      2. Әуе кемесінің моделі________________________________
      3. Дайындаушы__________________________________________
      4. Дайындау орны_______________________________________
      5. Дайындаудың ерекшеліктері___________________________
      6. Экипаждың ең аз құрамы______________________________
      7. Жолаушылардың ең көп саны___________________________
      8. Багаждың ең көп саны________________________________
      9. Жүктің ең көп саны__________________________________
 

Геометриялық деректер

      1. Қанаттың құлашы, м _________________________________
      2. Қанаттың алаңы, шаршы м ____________________________
      3. ОАХ, м _____________________________________________
      4. Қанаттың тарылуы____________________________________
      5. Қанат қондырғысының бұрышы, градус__________________
      6. Көлденең V қанатының бұрышы, градус ________________
      7. Қатаң бейінінің үлгісі және салыстырмалы қалыңдығы, %__________
      8. Элерондардың алаңы, шаршы м ___________элерондардың құлашы, м __________
      9. Закрылкалардың алаңы, шаршы м _______________закрылкалардың құлашы, м _________
      10. Келденең қанаттанудың құлашы, м ___________________
      11. Көлденең қанаттанудың алаңы, шаршы м ______________
      12. Көлденең қанаттанудың иығы, м _____________________
      13. Тұрақтандырғыш орнату бұрышы, градус ______________
      14. Жоғары руль алаңы, шаршы м ________________________
       15. Жоғары рульдің ауытқу бұрышы, градус: жоғары _______________ төмен ___________
      16. Тігінен қанаттану алаңы, шаршы м __________________
      17. Тігінен қанаттану иығы, м _________________________
      18. Бағыттау рулінің алаңы, шаршы м ____________________
      19. Бағыттау рөлінің ауытқу бұрышы, градус: солға ______________ оңға ______
      20. Фюзеляждың ұзындығы, м ____________________________
      21. Фюзеляждың ұшқыш кабинеті бойынша ені/биіктігі, м__________
      22. Шассидің колеясы/базасы, м ______________________
       23. Дөңгелектердің мөлшері, мм: негізгі _______________басындағы (ұшынлағы)___________________________________
 

Салмақ деректері

      1. Бос әуе кемесінің салмағы, кг ______________________
      2. Бос центровка, % ОАХ _______________________________
      3. Ең көп ұшу салмағы, кг _____________________________
      4. Қону салмағы, кг ___________________________________
      5. Ұшу центровкаларының диапазоны, % ОАХ ______________
      6. Отын құю, кг _______________________________________
      7. Май құю ____________________________________________
      8. Пайдалы жүктеме, кг ________________________________
 

Күш қондырғысы

      1. Қозғалтқыштың үлгісі мен моделі ____________________
      2. Ең жоғары қуаты, а.к. ______________________________
      3. Қозғалтқыштың айналымы, айн./мин.___________________
      4. Әуе бұрандасының диаметрі, м _______________________
      5. Қалақ қондырғысының бұрышы, градус _________________
      6. Бұранданың статикалық тартуы, кг ___________________
       7. Күш қондырғысының ерекшеліктері (редуктордың, қозғалтқышты пысықтаудың және т.б. болуы)____________________________
 

Ұшу сипаттамалары

      1. Тымық күндегі екпіннің ұзындығы, м _________________
      2. Көлденең ұшудың ең жоғары жылдамдығы, км/сағ._______
      3. Крейсер жылдамдығы, км/сағ._________________________
      4. Жерден көтерілу жеделдігі, м/с _____________________
      5. Құлау жылдамдығы, км/сағ.___________________________
      6. Ұшу кезінде жерден алшақтау жылдамдығы, км/сағ._____
      7. Қону жылдамдығы, км/сағ.____________________________
 


Сертификаттау және үлгi
сертификатын беру қағидасына
3-қосымша

      Ескерту. Қағида 3-қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 31.12.2013 № 1513 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
       Нысан
      Бекiтемiн
      Азаматтық авиация саласындағы
      уәкiлеттi органның басшысы
      не ол уәкiлеттiк берген адам
      _____________________________
      (қолы, Т.А.Ә.)
      20__ жылғы "___" ____________
 

Әуе кемесi үлгiсiнiң ұшуға жарамдылық нормаларына сәйкестiгi
(сәйкес еместігі) туралы
акті

      _____________________________________________________________________
      (азаматтық авиация саласындағы уәкiлеттi органның атауы)
      20__ жылғы "___" № _____ бұйрығына сәйкес мынадай құрамдағы комиссия:
      Төраға: _______________________________________________________
      (Т.А.Ә., лауазымы)
      Комиссия мүшелерi: ____________________________________________
      (Т.А.Ә., лауазымы)
      ____________________________________________
      (Т.А.Ә., лауазымы)
      Әуе кемесі үлгісінің пайдалану құжаттамасын сараптау және ұшуға
      жарамдылығын бағалау нәтижелері бойынша _____________________________
      Қорытындының мәтiнi: ________________________________________________
      _____________________________________________________________________
      _____________________________________________________________________
      Төраға: _______________________________________________________
       (Т.А.Ә.) (қолы)
       Комиссия мүшелерi: ____________________________________________
       (Т.А.Ә.) (қолы)
       ____________________________________________
       (Т.А.Ә.) (қолы)
      Актiмен таныстым:
      АТ және ТҚ Ж бойынша ұйым басшысы
       _____________________________________________
       (Т.А.Ә.) (қолы)