О проекте Закона Республики Казахстан "О ратификации Конвенции о пересмотре Конвенции (пересмотренной) 1952 года об охране материнства"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 3 декабря 2011 года № 1444

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан «О ратификации Конвенции о пересмотре Конвенции (пересмотренной) 1952 года об охране материнства».

Премьер-Министр
Республики Kазахстан К. Масимов

ЗАКОН
РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН О ратификации Конвенции о пересмотре
Конвенции (пересмотренной) 1952 года об охране материнства

Ратифицировать Конвенцию о пересмотре Конвенции (пересмотренной) 1952 года об охране материнства, принятую в Женеве 88-й сессией Генеральной конференции Международной организации труда 15 июня 2000 года.

Президент
Республики Казахстан

МЕЖДУНАРОДНАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ ТРУДА КОНВЕНЦИЯ 183

Конвенция о пересмотре конвенции (пересмотренной)
1952 года об охране материнства,
принятая на восемьдесят восьмой сессии конференции,
Женева, 15 июня 2000

аутентичный текст

МЕЖДУНАРОДНАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ ТРУДА Конвенция 183 КОНВЕНЦИЯ О ПЕРЕСМОТРЕ КОНВЕНЦИИ
(ПЕРЕСМОТРЕННОЙ) 1952 ГОДА
ОБ ОХРАНЕ МАТЕРИНСТВА

Генеральная конференция Международной организации труда,
созванная в Женеве Административным советом Международного бюро труда и собравшаяся 30 мая 2000 года на свою 88-ю сессию,
отмечая необходимость в пересмотре Конвенции (пересмотренной) и Рекомендации 1952 года об охране материнства, чтобы и далее содействовать равенству всех женщин в сфере труда, а также здоровью и безопасности матери и ребенка, признав тем самым различия в уровнях экономического и социального развития государств-членов, а также разнообразный характер предприятий и различия в уровнях охраны материнства, предусмотренных в национальных законодательстве и практике,
отмечая положения Всеобщей декларации прав человека (1948 г.), Конвенции ООН о ликвидации всех форм дискриминации в отношении женщин (1979 г.), Конвенции ООН о правах ребенка (1989 г.), Пекинской Декларации и Платформы действий (1995 г.), Декларации Международной организации труда о равенстве возможностей и обращения в отношении трудящихся женщин (1975 г.), Декларации Международной организации труда об основополагающих принципах и правах в сфере труда и механизма ее реализации (1998 г.), а также международных трудовых конвенций и рекомендаций, направленных на обеспечение равенства возможностей и обращения для трудящихся женщин и мужчин, в частности Конвенции 1981 года о трудящихся с семейными обязанностями,
принимая во внимание положение трудящихся женщин и необходимость обеспечения защиты беременности, что является общей обязанностью правительств и общества,
постановив принять ряд предложений по пересмотру Конвенции (пересмотренной) и Рекомендации 1952 года об охране материнства, что является четвертым пунктом повестки дня сессии, и
решив придать этим предложениям форму международной конвенции,
принимает сего пятнадцатого дня июня месяца двухтысячного года следующую конвенцию, которая может именоваться Конвенцией 2000 года об охране материнства.

СФЕРА ДЕЙСТВИЯ Статья 1

В целях настоящей Конвенции термин «женщина» означает любое лицо женского пола, без какой бы то ни было дискриминации, а термин «ребенок» означает любого ребенка без какой бы то ни было дискриминации.

Статья 2

1. Настоящая Конвенция применяется ко всем работающим по найму женщинам, включая женщин, занятых нетипичными формами зависимого труда.
2. После консультаций с представительными организациями заинтересованных работодателей и трудящихся каждое государство-член, которое ратифицирует настоящую Конвенцию, может, однако, исключать полностью или частично из сферы действия настоящей Конвенции ограниченные категории трудящихся, если ее применение к ним приводит к возникновению особых проблем существенного характера.
3. Каждое государство-член, пользующееся предусмотренными в предшествующем пункте возможностями, перечисляет в своем первом докладе о применении настоящей Конвенции, представляемом в соответствии со статьей 22 Устава Международной организации труда, исключенные таким образом категории трудящихся и приводит причины для их исключения. В своих последующих докладах государство-член описывает меры, принятые им с целью постепенного распространения сферы действия положений настоящей Конвенции на эти категории.

ОХРАНА ЗДОРОВЬЯ Статья 3

После консультаций с представительными организациями работодателей и трудящихся каждое государство-член принимает надлежащие меры для обеспечения того, чтобы беременные женщины или кормящие матери не должны были выполнять работу, которая, по определению компетентных властей, является вредной для здоровья матери или ребенка, либо, по имеющимся оценкам, представляет существенный риск для здоровья матери или ее ребенка.

ОТПУСК ПО БЕРЕМЕННОСТИ И РОДАМ Статья 4

1. По представлении медицинского свидетельства или после иной надлежащей проверки, предусмотренной национальными законодательством и практикой, удостоверяющих предполагаемый срок родов, женщина, в отношении которой применяется настоящая Конвенция, имеет право на отпуск по беременности и родам продолжительностью не менее 14 недель.
2. Упомянутая выше продолжительность отпуска указывается каждым государством-членом в декларации, сопровождающей ратификацию настоящей Конвенции.
3. Каждое государство-член может впоследствии представить Генеральному директору Международного бюро труда новую декларацию об увеличении продолжительности отпуска по беременности и родам.
4. С учетом необходимости охраны здоровья матери и ребенка отпуск по беременности и родам включает обязательный период продолжительностью в шесть недель после рождения ребенка, если на национальном уровне между правительством и представительными организациями работодателей и трудящихся не согласованы иные сроки.
5. Часть отпуска по беременности и родам, предшествующая родам, продлевается на время, равное периоду, прошедшему между предполагаемым сроком родов и фактической датой родов, без уменьшения продолжительности какой-либо части обязательного послеродового отпуска.

ОТПУСК В СЛУЧАЕ ЗАБОЛЕВАНИЯ ИЛИ ОСЛОЖНЕНИЙ Статья 5

По представлении медицинского свидетельства предоставляется дополнительный отпуск до или после периода, на который приходится отпуск по беременности и родам, в случае заболевания, осложнений или опасности осложнений, причиной которых являются беременность или роды. Характер и максимальная продолжительность такого отпуска может устанавливаться в соответствии с национальными законодательством и практикой.

ПОСОБИЯ Статья 6

1. В соответствии с национальным законодательством или любым иным способом, соответствующим национальной практике, женщинам, отсутствующим на работе в связи с отпуском, указанным в статьях 4 или 5, предоставляются денежные пособия.
2. Денежные пособия устанавливаются на таком уровне, чтобы женщина могла содержать себя и своего ребенка в достойных с санитарно-гигиенической точки зрения условиях и иметь надлежащий уровень жизни.
3. Если в соответствии с национальными законодательством или практикой исчисление денежных пособий, выплачиваемых в связи с указанным в статье 4 отпуском, осуществляется на основе предыдущих заработков, то размер таких денежных пособий устанавливается на уровне не менее двух третей от предыдущих заработков женщины или тех ее заработков, которые принимаются во внимание при исчислении пособий.
4. Если в соответствии с национальными законодательством или практикой для определения размера денежных пособий, выплачиваемых в связи с указанным в статье 4 отпуском, используются другие методы, то размер таких пособий устанавливается в среднем на уровне суммы, получаемой при применении положений предыдущего пункта.
5. Каждое государство-член обеспечивает, чтобы условия, дающие право на денежные пособия, могли удовлетворяться значительным большинством женщин, подпадающих под сферу действия настоящей Конвенции.
6. Если женщина не отвечает условиям, дающим ей право на денежные пособия, устанавливаемые в соответствии с национальным законодательством или любым иным способом, соответствующим национальной практике, то она имеет право на адекватные пособия из фондов социальной помощи при условии проведения проверки доходов, требуемой для выделения такой помощи.
7. Медицинская помощь оказывается женщине и ее ребенку в соответствии с национальным законодательством либо любым иным способом, соответствующим национальной практике. Медицинская помощь включает помощь в период до, во время и после родов, а также в случае необходимости госпитализации.
8. В целях обеспечения защиты положения женщин на рынке труда пособия в связи с отпуском, упомянутым в статьях 4 и 5, выплачиваются из фондов обязательного социального страхования или из общественных фондов либо в соответствии с порядком, определяемом национальными законодательством и практикой. Работодатель не несет индивидуальную ответственность за прямые издержки, связанные с выплатой любых таких денежных пособий работающей у него или у нее по найму женщине, без четко выраженного на то своего согласия, за исключением случаев, когда:
a) это предусматривается национальными законодательством или практикой государства-члена, которые действовали до даты принятия настоящей Конвенции Международной конференцией труда; или
b) это является предметом согласия, достигнутого на национальном уровне между правительством и представительными организациями работодателей и трудящихся.

Статья 7

1. Государство-член, экономика и система социального обеспечения которого развиты недостаточно, считается соблюдающим изложенные выше положения пунктов 3 и 4 статьи 6, если денежные пособия выплачиваются в размере не ниже ставок пособий, выплачиваемых в случае болезни или временной нетрудоспособности, устанавливаемых в соответствии с национальным законодательством.
2. Государство-член, пользующееся предусмотренными в предыдущем пункте возможностями, разъясняет в своем первом докладе о применении настоящей Конвенции, направляемом им в соответствии со статьей 22 Устава Международной организации труда, причины тому и указывает размеры предоставляемых денежных пособий. В своих последующих докладах государство-член указывает, какие меры им приняты с целью постепенного повышения размера пособий.

СОХРАНЕНИЕ МЕСТА РАБОТЫ И НЕДОПУЩЕНИЕ ДИСКРИМИНАЦИИ Статья 8

1.Увольнение работодателем женщины в период ее беременности или отсутствия на работе в связи с отпуском, предусмотренным в статьях 4 или 5, или в период после ее возвращения на работу, устанавливаемый национальным законодательством, является незаконным, за исключением увольнения по причинам, не связанным с беременностью или рождением ребенка и последствиями этого или с кормлением грудного ребенка. Бремя доказывания того, что причины увольнения не связаны с беременностью или родами и с последствиями этого или с кормлением грудного ребенка, возлагается на работодателя.
2. По окончании отпуска по беременности и родам женщине гарантируется право вернуться на свое прежнее или эквивалентное место работы с оплатой труда по прежним ставкам.

Статья 9

1. Каждое государство-член принимает необходимые меры, обеспечивающие, чтобы беременность и роды не служили поводом для дискриминации области занятости, включая доступ к занятости, независимо от положений пункта 1 статьи 2.
2. Указанные в предыдущем пункте меры включают запрещение требовать проведения анализа на беременность или представления справки о проведении такого анализа в момент устройства женщины на работу, за исключением случаев, когда это требуется национальным законодательством в отношении работ:
a) выполнение которых беременными женщинами или кормящими матерями запрещается или ограничивается национальным законодательством; или
b) которые представляют существенный признанный риск для здоровья женщины и ребенка.

КОРМЯЩИЕ МАТЕРИ Статья 10

1. Женщине предоставляется право на один или несколько перерывов в день или на повседневное сокращение рабочего времени для кормления своего ребенка грудью.
2. Срок, в течение которого допускаются перерывы или повседневное сокращение рабочего времени для кормления грудного ребенка, их количество и продолжительность, а также процедура повседневного сокращения рабочего времени определяются в соответствии с национальными законодательством и практикой. Эти перерывы или повседневное сокращение рабочего времени засчитываются как рабочее время и оплачиваются соответствующим образом.

ПЕРИОДИЧЕСКИЙ ПЕРЕСМОТР Статья 11

Каждое государство-член периодически изучает, консультируясь с наиболее представительными организациями работодателей и трудящихся, целесообразность увеличения продолжительности отпуска, указанного в статье 4, и повышения суммы или ставок денежных пособий, указанных в статье 6.

ПРИМЕНЕНИЕ Статья 12

Настоящая Конвенция применяется посредством законодательства, за исключением случаев, когда она применяется с помощью иных средств, таких как коллективные договоры, арбитражные постановления, судебные решения или любым иным образом, соответствующим национальной практике.

ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ Статья 13

Настоящая Конвенция пересматривает Конвенцию (пересмотренную) 1952 года об охране материнства.

Статья 14

Официальные Грамоты о ратификации настоящей Конвенции направляются Генеральному директору Международного бюро труда для регистрации.

Статья 15

1. Настоящая Конвенция имеет обязательную силу только для тех государств-членов Международной организации труда, ратификационные грамоты которых зарегистрированы Генеральным директором Международного бюро труда.
2. Она вступает в силу через 12 месяцев после даты регистрации Генеральным директором ратификационных грамот двух государств-членов Организации.
3. Впоследствии настоящая Конвенция вступает в силу для каждого государства-члена через 12 месяцев после даты регистрации его ратификационной грамоты.

Статья 16

1. Каждое государство-член, ратифицировавшее настоящую Конвенцию, по истечении десяти лет со дня ее первоначального вступления в силу может денонсировать ее заявлением о денонсации, направленным Генеральному директору Международного бюро труда для регистрации. Денонсация вступает в силу через год после даты ее регистрации.
2. Для каждого государства-члена, которое ратифицировало настоящую Конвенцию и в годичный срок по истечении указанных в предыдущем пункте десяти лет не воспользовалось предусмотренным в настоящей статье правом на денонсацию, Конвенция будет оставаться в силе на следующие десять лет, и впоследствии оно сможет денонсировать ее по истечении каждого десятилетия в порядке, предусмотренном в настоящей статье.

Статья 17

1. Генеральный директор Международного бюро труда извещает все государства-члены Международной организации труда о регистрации всех ратификационных грамот и заявлений о денонсации, направленных ему государствами-членами Организации.
2. Извещая государства-члены Организации о регистрации полученной им второй ратификационной грамоты, Генеральный директор обращает их внимание на дату вступления в силу настоящей Конвенции.

Статья 18

Генеральный директор Международного бюро труда направляет Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций для регистрации в соответствии со статьей 102 Устава Организации Объединенных Наций исчерпывающие сведения о всех ратификационных грамотах и заявлениях о денонсации, зарегистрированных им в соответствии с положениями предыдущих статей.

Статья 19

В случаях, когда Административный совет Международного бюро труда считает это необходимым, он представляет Генеральной конференции доклад о применении настоящей Конвенции и рассматривает целесообразность включения в повестку дня Конференции вопроса о ее полном или частичном пересмотре.

Статья 20

1. Если Конференция примет новую конвенцию, полностью или частично пересматривающую настоящую Конвенцию, и если в новой конвенции не предусмотрено иное, то:
a) ратификация каким-либо из государств-членов новой пересматривающей Конвенции влечет за собой автоматически, независимо от положений статьи 16 выше, незамедлительную денонсацию настоящей Конвенции при условии, что новая пересматривающая конвенция вступила в силу;
b) со дня вступления в силу новой пересматривающей конвенции настоящая Конвенция перестает быть открытой для ратификации государствами-членами Организации.
2. Настоящая Конвенция остается в любом случае в силе по форме и содержанию для тех государств-членов, которые ратифицировали ее, но не ратифицировали пересматривающую конвенцию.

Статья 21

Английский и французский тексты настоящей Конвенции имеют одинаковую силу.

Данный аутентичный текст Конвенции был одобрен Генеральной конференцией Международной организации труда на ее восемьдесят восьмой сессии, которая была проведена в Женеве и подписан на закрытии 15 июня 2000 года.
В доказательство чего мы подписали данный документ шестнадцатого июня 2000 года.

Данный аутентичный текст Конвенции был одобрен Генеральной конференцией Международной организации труда на ее восемьдесят восьмой сессии, которая была проведена в Женеве и подписан на закрытии 15 июня 2000 года.
В доказательство чего мы подписали данный документ шестнадцатого июня 2000 года.

Председатель Конференции
Марио Альберто Фламарик

Генеральный директор
Международного Бюро труда
Хуан Сомавиа

Приведенный здесь текст Конвенции является подлинной копией аутентичного текста, подписанного Председателем Международной конференции труда и Генеральным Директором Международного Бюро Труда.

Копия является подлинной и полной по содержанию

За Генерального Директора
Международного Бюро Труда

Джанель Диллер
Юридический советник
Международной организации труда

Международная организация труда
Административный совет

Заявление(декларация)

В соответствии с подпунктом 2 статьи 4 Конвенции о пересмотре Конвенции (пересмотренной) 1952 года об охране материнства (Конвенция 183) имею честь от имени Правительства Республики Казахстан подтвердить, что продолжительность отпуска по беременностям и родам в Республике Казахстан составляет 18 недель (в случае осложненных родов или рождения двух или более детей - 20 недель).

Министр труда и социальной защиты
населения Республики Казахстан Г. Абдыкаликова

Перечень государств-участников Конвенции МОТ № 183

государство	дата ратификации	статус
Албания	24.07.2004	ратифицирована
Австрия	30.04.2004	ратифицирована
Азербайджан	29.10.2010	ратифицирована
Беларусь	10.02.2004	ратифицирована
Белиз	09.11.2005	ратифицирована
Босния и Герцеговина	18.01.2010	ратифицирована
Болгария	06.12.2001	ратифицирована
Куба	01.06.2004	ратифицирована
Кипр	12.01.2005	ратифицирована
Венгрия	04.11.2003	ратифицирована
Италия	07.02.2001	ратифицирована
Латвия	09.02.2009	ратифицирована
Литва	23.09.2003	ратифицирована
Люксембург	08.04.2008	ратифицирована
Мали	05.06.2008	ратифицирована
Республика Молдова	28.08.2006	ратифицирована
Марокко	13.04.2011	ратифицирована
Нидерланды	15.01.2009	ратифицирована
Румыния	23.10.2002	ратифицирована
Сербия	31.08.2010	ратифицирована
Словакия	12.12.2000	ратифицирована
Словения	01.03.2010	ратифицирована

Ратифицировали: 22 ратификация с оговоркой — 0 заявление о возможности применения — 0 денонсировано - 0

"Ананы қорғау туралы 1952 жылғы (қайта қаралған) конвенцияны қайта қарау туралы конвенцияны ратификациялау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 3 желтоқсандағы № 1444 Қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
«Ананы қорғау туралы 1952 жылғы (қайта қаралған) конвенцияны қайта қарау туралы конвенцияны ратификациялау туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасы Парламентінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢЫ Ананы қорғау туралы 1952 жылғы (қайта қаралған) конвенцияны
қайта қаpaу туралы конвенцияны ратификациялау туралы

2000 жылғы 15 маусымда Женевада Халықаралық еңбек ұйымы Бас конференциясының 88-сессиясында қабылданған Ананы қорғау туралы 1952 жылғы (қайта қаралған) конвенцияны қайта қарау туралы конвенция ратификациялансын.

Қазақстан Республикасының
Президенті

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЕҢБЕК КОНФЕРЕНЦИЯСЫ 183-КОНВЕНЦИЯ
Конференцияның сексен сегізінші сессиясында қабылданған
Ананы қорғау туралы 1952 жылғы (қайта қаралған) конвенцияны қайта
қарау туралы конвенция

Женева, 2000 жылғы 15 маусым

тең түпнұсқалық мәтін

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЕҢБЕК КОНФЕРЕНЦИЯСЫ 183-Конвенция АНАНЫ ҚОРҒАУ ТУРАЛЫ 1952 ЖЫЛҒЫ (ҚАЙТА ҚАРАЛҒАН)
КОНВЕНЦИЯНЫ ҚАЙТА ҚАРАУ ТУРАЛЫ КОНВЕНЦИЯ

Халықаралық Еңбек бюросының Әкімшілік кеңесі,
Женевада шақырған және 2000 жылғы 30 мамырда өзінің 88-сессиясына жиналған,
Халықаралық еңбек ұйымының Бас конференциясы еңбек саласында барлық әйелдердің теңдігіне, сондай-ақ ана мен баланың денсаулығы мен қауіпсіздігіне одан әрі жәрдемдесу үшін Ананы қорғау туралы 1952 жылғы Конвенция (қайта қаралған) мен Ұсынымды қайта қарау қажеттігін атап көрсете отырып, сол арқылы мүше мемлекеттердің экономикалық және әлеуметтік даму деңгейіндегі айырмашылықты, сондай-ақ кәсіпорындар сипатының әртүрлілігін және ұлттық заңнама мен тәжірибеде көзделген ананы қорғау деңгейіндегі айырмашылықтарды мойындай отырып,
Адам құқықтарының жалпыға ортақ декларациясының (1948 ж.), Әйелдерге қатысты кемсітушіліктің барлық нысандарын жою туралы БҰҰ конвенциясының (1979 ж.), Бала құқықтары туралы БҰҰ конвенциясының (1989 ж.), Пекин Декларациясы және Іс-әрекет тұғырнамасының (1995 ж.), Халықаралық еңбек ұйымының еңбекші әйелдерге қатысты мүмкіндіктер мен қатынас теңдігі туралы декларациясының (1975 ж.), Халықаралық еңбек ұйымының Еңбек саласындағы негіз қалаушы қағидаттар мен құқықтар және оларды іске асыру механизмдері туралы декларациясының (1998 ж.), сондай-ақ еңбекші әйелдер мен ерлер үшін мүмкіндіктер мен қатынас теңдігін қамтамасыз етуге бағытталған халықаралық еңбек конвенциялары мен ұсынымдарының, атап айтқанда 1981 жылғы Отбасылық міндеттері бар еңбекшілер туралы конвенцияның ережелерін атап көрсете отырып,
еңбекші әйелдердің жағдайын және жүктілігін қорғауды қамтамасыз ету қажеттігі үкімет пен қоғамның жалпы міндеті болып табылатынын ескере отырып,
сессия күн тәртібінің төртінші тармағы болып табылатын Ананы қорғау туралы 1952 жылғы Конвенция (қайта қаралған) мен Ұсынымды қайта қарау туралы бірқатар ұсыныстарды қабылдауға қаулы ете отырып және
бұл ұсыныстарға халықаралық конвенция нысанын беруді ұйғара отырып, екі мыңыншы жылғы он бесінші маусымда Ананы қорғау туралы 2000 жылғы Конвенция деп аталуы мүмкін мына Конвенцияны қабылдайды.

ҚОЛДАНЫЛУ АЯСЫ
1-бап

Осы Конвенцияның мақсатында «әйел» термині қандай да бір кемсітушіліксіз кез келген әйел жынысты адамды, ал «бала» термині қандай да бір кемсітушіліксіз кез келген баланы білдіреді.

2-бап

1. Осы Конвенция тәуелді еңбектің әйелдерге тән емес түрлерімен айналысатын әйелдерді қоса алғанда, жалданып жұмыс істейтін барлық әйелдерге қатысты қолданылады.
2. Осы Конвенцияны ратификациялайтын әрбір мүше мемлекет мүдделі жұмыс берушілер мен еңбекшілердің өкілді ұйымдарымен консультация өткізгеннен кейін, егер Конвенцияның оларға қолданылуы айтарлықтай сипаттағы ерекше проблемалардың туындауына әкеп соғатын болса, еңбекшілердің шектеулі санаттарын осы Конвенцияның қолданылу аясынан толық немесе ішінара алып тастай алады.
3. Алдыңғы тармақта көзделген мүмкіндіктерді пайдаланатын әрбір мүше мемлекет Халықаралық еңбек ұйымы Жарғысының 22-бабына сәйкес ұсынылатын өзінің осы Конвенцияның қолданылуы туралы бірінші
баяндамасында еңбекшілердің осындай тәсілмен алып тасталған санаттарын атап көрсетеді және оларды алып тастаудың себептерін көрсетеді. Өзінің кейінгі баяндамаларында мүше мемлекет осы Конвенция ережелерінің қолданылу аясын осы санаттарға біртіндеп кеңейту мақсатында қабылданған шараларды сипаттайды.

ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ
3-бап

Әрбір мүше мемлекет жұмыс берушілер мен еңбекшілердің өкілді ұйымдарымен консультация өткізгеннен кейін, жүкті әйелдердің немесе бала емізетін аналардың құзырлы биліктің айқындауы бойынша ананың немесе баланың денсаулығына зиянды болып табылатын не қолда бар бағалау бойынша ананың немесе оның баласының денсаулығына айтарлықтай қауіп төндіретін жұмысты орындамауы тиістігін қамтамасыз ету үшін тиісті шараларды қабылдайды.

ЖҮКТІЛІККЕ ЖӘНЕ БОСАНУҒА БАЙЛАНЫСТЫ ДЕМАЛЫС
4-бап

1. Медициналық куәлікті ұсынғаннан кейін немесе ұлттық заңнамада және тәжірибеде көзделген босанудың болжамды мерзімін куәландыратын өзге тиісті тексеруден кейін, өзіне қатысты осы Конвенция қолданылатын әйел жүктілігі мен босануы бойынша ұзақтығы 14 аптадан кем емес демалыс алуға құқылы.
2. Әрбір мүше мемлекет жоғарыда көрсетілген демалыс ұзақтығын осы Конвенцияның ратификациялануын сүйемелдейтін декларацияда көрсетеді.
3. Әрбір мүше мемлекет кейіннен Халықаралық еңбек бюросының Бас директорына жүктілікке және босануға байланысты демалыстың мерзімін арттыру туралы жаңа декларацияны ұсына алады.
4. Ана мен баланың денсаулығын сақтау қажеттігін ескере отырып, егер ұлттық деңгейде үкімет пен жұмыс берушілер мен еңбекшілердің өкілді ұйымдарының арасында өзге мерзім келісілмеген болса, жүктілікке және босануға байланысты демалыс бала туылғаннан кейін ұзақтығы алты апта болатын міндетті кезеңді қамтиды.
5. Жүктілікке және босануға байланысты демалыстың босану алдындағы бөлігі болжамды босану мерзімі мен нақты босанған күні аралығында өткен кезеңге тең уақытқа, босанудан кейінгі міндетті демалыстың қандай да бір бөлігінің мерзімі қысқартылмай ұзартылады.

АУРУ НЕМЕСЕ АСҚЫНУ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ ДЕМАЛЫС
5-бап

Медициналық куәлік ұсынылғаннан кейін жүктілік немесе босану себебінен ауру, асқыну жағдайында немесе асқыну қаупі болған жағдайда, жүктілікке және босануға байланысты демалыс кезеңіне дейін немесе одан кейін қосымша демалыс беріледі. Мұндай демалыстың сипаты және ең ұзақ мерзімі ұлттық заңнамаға және тәжірибеге сәйкес белгіленеді.

ЖӘРДЕМАҚЫЛАР
6-бап

1. Ұлттық заңнамаға немесе ұлттық тәжірибеге сәйкес келетін кез келген өзге тәсілге сәйкес 4 немесе 5-баптарда көрсетілген демалысқа байланысты жұмыста жоқ әйелдерге ақшалай жәрдемақылар беріледі.
2. Ақшалай жәрдемақылар әйелдің өзіне және баласына санитарлық-гигиеналық тұрғыдан лайықты жағдай мен тиісті өмір деңгейін қамтамасыз етерліктей деңгейде белгіленеді.
3. Егер ұлттық заңнамаға немесе тәжірибеге сәйкес 4-бапта көрсетілген демалысқа байланысты төленетін ақшалай жәрдемақыларды есептеу алдыңғы табысының негізінде жүзеге асырылатын болса, онда мұндай ақшалай жәрдемақылардың мөлшері әйелдің алдыңғы табысының немесе жәрдемақыларды есептеу кезінде ескерілетін табысының кемінде үштен екі бөлігі деңгейінде белгіленеді.
4. Егер ұлттық заңнамаға немесе тәжірибеге сәйкес 4-бапта көрсетілген демалысқа байланысты төленетін ақшалай жәрдемақылардың мөлшерін айқындау үшін басқа әдістер қолданылатын болса, онда мұндай жәрдемақылардың мөлшері орта есеппен алдыңғы тармақтың ережелерін қолдану кезінде алынатын сома деңгейінде белгіленеді.
5. Әрбір мүше мемлекет ақшалай жәрдемақы алу құқығын беретін шарттарды осы Конвенцияның қолданылу аясына жататын әйелдердің айтарлықтай көп бөлігі қанағаттандыра алуын қамтамасыз етеді.
6. Егер әйел ұлттық заңнамаға сәйкес немесе ұлттық тәжірибеге сәйкес келетін кез келген өзге тәсілмен белгіленетін ақшалай жәрдемақыларды алу құқығын беретін шарттарға сай келмесе, онда ол мұндай көмекті бөлу үшін талап етілетін кіріске тексеру жүргізген жағдайда, әлеуметтік көмек қорларынан төленетін барабар жәрдемақы алуға құқылы.
7. Медициналық көмек әйелге және оның баласына ұлттық заңнамаға сәйкес не ұлттық тәжірибеге сәйкес келетін кез келген өзге тәсілмен көрсетіледі. Медициналық көмек босануға дейінгі, босану кезіндегі және одан кейінгі кезеңдегі көмекті, сондай-ақ қажет болған жағдайда ауруханаға салуды қамтиды.
8. Әйелдердің еңбек нарығындағы жағдайын қорғауды қамтамасыз ету мақсатында 4 және 5-баптарда аталған демалысқа байланысты жәрдемақылар міндетті әлеуметтік сақтандыру қорларынан немесе қоғамдық қорлардан не ұлттық заңнамада және тәжірибеде айқындалған тәртіпке сәйкес төленеді. Жұмыс беруші өзінде жалданып жұмыс істейтін әйелге кез келген мұндай ақшалай жәрдемақыларды төлеуге байланысты тікелей шығыстарға:
а) бұл мүше мемлекеттің Халықаралық еңбек ұйымының осы Конвенциясын қабылдаған күнге дейін қолданылған ұлттық заңнамасында немесе тәжірибесінде көзделген; немесе
b) бұл үкімет пен жұмыс берушілер мен еңбекшілердің өкілді ұйымдарының арасында ұлттық деңгейде қол жеткізілген келісім мәні болған жағдайларды қоспағанда, өзінің бұған нақты айқын келісімінсіз жеке жауаптылықта болмайды.

7-бап

1. Экономикасы мен әлеуметтік қамсыздандыру жүйесі жеткілікті дамымаған мүше мемлекет, егер ақшалай жәрдемақылар ұлттық заңнамаға сәйкес белгіленетін ауыру немесе еңбекке уақытша жарамсыздық жағдайында төленетін жәрдемақылар ставкасынан төмен емес мөлшерде төленетін болса, жоғарыда 6-баптың 3 және 4-тармақтарында жазылған ережелерді сақтайтын болып есептеледі.
2. Алдыңғы тармақта көзделген мүмкіндіктерді пайдаланатын мүше мемлекет Халықаралық еңбек ұйымы Жарғысының 22-бабына сәйкес жолданған осы Конвенцияның қолданылуы туралы өзінің бірінші баяндамасында оның себептерін түсіндіреді және берілетін ақшалай жәрдемақылардың мөлшерін көрсетеді. Өзінің кейінгі баяндамаларында мүше мемлекет жәрдемақылар мөлшерін біртіндеп арттыру мақсатында қандай шаралар қабылдағанын көрсетеді.

ЖҰМЫС ОРНЫН САҚТАУ ЖӘНЕ КЕМСІТУШІЛІККЕ ЖОЛ БЕРМЕУ
8-бап

1. Жұмыс берушінің әйелді жүктілігі немесе бала тууына және соның салдарына немесе емізілетін баланы тамақтандыруға байланысты емес себептермен жұмыстан босатуын қоспағанда, оның жүктілігі кезеңінде немесе 4 немесе 5-бапта көзделген демалысқа байланысты жұмыста болмаған кезеңінде немесе ұлттық заңнамада белгіленетін оның жұмысқа қайта оралғанынан кейінгі кезеңде жұмыстан босатуы заңсыз болып табылады. Жұмыстан босатудың себебі жүктілікке немесе босануға және соның салдарына немесе емізілетін баланы тамақтандыруға байланысты емес екенін дәлелдеу ауыртпалығы жұмыс берушіге жүктеледі.
2. Жүктілігі және босануы бойынша демалысы аяқталғаннан кейін әйелге еңбекақысының бұрынғы ставкалар бойынша төленуімен, өзінің бұрынғы немесе балама жұмыс орнына қайта оралу құқығына кепілдік беріледі.

9-бап

1. Әрбір мүше мемлекет 2-баптың 1-тармағының ережесіне қарамастан, жұмыспен қамтуға қолжетімділікті қоса алғанда, жүктілік пен босанудың жұмыспен қамту саласындағы кемсітушілікке себеп болмауын қамтамасыз ететін қажетті шараларды қабылдайды.
2. Алдыңғы тармақта көрсетілген шаралар:
а) жүкті әйелдер немесе бала емізетін аналардың орындауына ұлттық заңнамада тыйым салынған немесе шектелген жұмыстарға; немесе
b) ана мен баланың денсаулығына айтарлықтай айқын қауіп төндіретін жұмыстарға қатысты ұлттық заңнамада талап етілген жағдайларды қоспағанда, әйел жұмысқа орналасқан сәтте одан жүктілікке талдау жасауды немесе осындай талдау жасалғаны туралы анықтама ұсынуды талап етуге тыйым салуды қамтиды.

БАЛА ЕМІЗЕТІН АНАЛАР
10-бап

1. Әйелге баласын емізу үшін күніне бір немесе бірнеше үзіліс жасау немесе жұмыс уақытын күнделікті қысқарту құқығы беріледі.
2. Емізілетін баланы тамақтандыруға арналған үзілістерге немесе жұмыс уақытын күнделікті қысқартуға жол берілетін мерзім, оның саны мен ұзақтығы, сондай-ақ жұмыс уақытын күнделікті қысқарту рәсімдері ұлттық заңнамаға және тәжірибеге сәйкес айқындалады. Бұл үзілістер немесе жұмыс уақытын күнделікті қысқарту жұмыс уақыты ретінде есептеледі және оның ақысы тиісті тәсілмен төленеді.

МЕРЗІМДІК ҚАЙТА ҚАРАУ
11-бап

Әрбір мүше мемлекет 4-бапта көрсетілген демалыс ұзақтығын арттырудың және 6-бапта көрсетілген ақшалай жәрдемақылардың сомасын немесе ставкасын арттырудың орындылығын жұмыс берушілер мен еңбекшілердің неғұрлым өкілді ұйымдарымен консультация өткізе отырып, мерзімді зерттеп отырады.

ҚОЛДАНЫЛУЫ
12-бап

Осы Конвенция ұжымдық шарттар, төрелік қаулылар, сот шешімдері сияқты өзге құралдардың көмегімен немесе ұлттық тәжірибеге сәйкес келетін кез келген өзге тәсілмен қолданылатын жағдайларды қоспағанда, заңнама арқылы қолданылады.

ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР
13-бап

Осы Конвенция Ананы қорғау туралы 1952 жылғы (қайта қаралған) конвенцияны қайта қарайды.

14-бап

Осы Конвенцияны ратификациялау туралы ресми грамоталар Халықаралық еңбек бюросының Бас директорына тіркеу үшін жолданады.

15-бап

1. Осы Конвенцияның ратификациялау грамоталарын Халықаралық еңбек бюросының Бас директоры тіркеген Халықаралық еңбек ұйымының мүше мемлекеттері үшін ғана міндетті күші болады.
2. Ол Бас директор Ұйымға мүше екі мемлекеттің ратификациялау грамоталарын тіркеген күннен кейін 12 айдан соң күшіне енеді.
3. Кейіннен осы Конвенция әрбір мүше мемлекет үшін оның ратификациялау грамотасы тіркелген күннен кейін 12 айдан соң күшіне енеді.

16-бап

1. Осы Конвенцияны ратификациялаған әрбір мүше мемлекет оның алғаш күшіне енген күнінен бастап он жыл өткеннен кейін, оны Халықаралық еңбек бюросының Бас директорына тіркеу үшін жолдаған денонсациялау туралы өтінішімен денонсациялай алады. Денонсация тіркелген күнінен кейін бір жылдан соң күшіне енеді.
2. Осы Конвенцияны ратификациялаған және алдыңғы тармақта көрсетілген он жыл өткеннен кейін бір жылдық мерзімде осы бапта көзделген денонсациялау құқығын пайдаланбаған әрбір мүше мемлекет үшін Конвенция келесі он жылға күшінде қалатын болады және кейіннен ол оны әр он жыл өткеннен кейін осы бапта көзделген тәртіпте денонсациялай алады.

17-бап

1. Халықаралық еңбек бюросының Бас директоры өзіне Ұйымға мүше мемлекеттер жолдаған барлық ратификациялау грамоталары мен денонсациялау туралы өтініштердің тіркелгені туралы Халықаралық еңбек ұйымының барлық мүше мемлекеттерін хабардар етеді.
2. Бас директор Ұйымға мүше мемлекеттерді өзі алған екінші ратификациялау грамотасының тіркелгені туралы хабардар ете отырып, олардың назарын осы Конвенцияның күшіне енетін күніне аударады.

18-бап

Халықаралық еңбек бюросының Бас директоры алдыңғы баптардың ережелеріне сәйкес өзі тіркеген барлық ратификациялау грамоталары мен денонсациялау туралы өтініштер жөніндегі толық мәліметтерді Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының 102-бабына сәйкес Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына тіркеу үшін жолдайды.

19-бап

Халықаралық еңбек бюросының Әкімшілік кеңесі қажет деп есептеген жағдайларда, осы Конвенцияның қолданылуы туралы баяндаманы Бас конференцияға ұсынады және оны толық немесе ішінара қайта қарау туралы мәселені Конференцияның күн тәртібіне енгізудің орындылығын қарайды.

20-бап

1. Егер Конференция осы Конвенцияны толық немесе ішінара қайта қарайтын жаңа конвенцияны қабылдаса және егер жаңа конвенцияда өзгеше көзделмесе, онда:
а) мүше мемлекеттердің ішінде қандай да бірінің жаңа қайта қарайтын конвенцияны ратификациялауы, жоғарыдағы 16-баптың ережелеріне қарамастан, жаңа қайта қарайтын конвенция күшіне енген жағдайда, осы Конвенцияны автоматты түрде тез арада денонсациялауға әкеп соқтырады;
b) жаңа қайта қарайтын конвенция күшіне енген күнінен бастап осы Конвенция Ұйымға мүше мемлекеттердің ратификациялауы үшін ашық болуын тоқтатады.
2. Осы Конвенция оны ратификациялаған, бірақ қайта қарайтын конвенцияны ратификацияламаған мүше мемлекеттер үшін кез келген жағдайда нысаны мен мазмұны бойынша күшінде қалады.

21-бап

Осы Конвенцияның ағылшын және француз тілдеріндегі мәтіндерінің күші бірдей.

Конвенцияның осы тең түпнұсқалық мәтінін Халықаралық еңбек ұйымының Бас конференциясы өзінің Женевада өткізілген сексен сегізінші сессиясында мақұлдады және 2000 жылғы 15 маусымда жабылуында қоя қойды.
Осының дәлелі ретінде біз осы құжатқа 2000 жылғы он алтыншы маусымда қол қойдық.

Конвенцияның осы тең түпнұсқалық мәтінін Халықаралық еңбек ұйымының Бас конференциясы өзінің Женевада өткізілген сексен сегізінші сессиясында мақұлдады және 2000 жылғы 15 маусымда жабылуында қол қойды.
Осының дәлелі ретінде біз осы құжатқа 2000 жылғы он алтыншы маусымда қол қойдық.

Конференцияның төрағасы
Марио Альберто Фламарик

Халықаралық еңбек бюросының Бас директоры
Хуан Сомавиа

Конвенцияның осында берілген мәтіні Халықаралық еңбек конференциясының төрағасы және Халықаралық еңбек бюросының Бас директоры қол қойған түпнұсқалық мәтіннің дәл көшірмесі болып табылады.
Көшірме түпнұсқамен дәлме-дәл және мазмұны бойынша толық болып табылады.

Халықаралық еңбек бюросының Бас директоры үшін

Джанель Диллер
Халықаралық еңбек ұйымының заң кеңесшісі

Халықаралық еңбек ұйымы
Әкімшілік кеңсесі

Өтініш (декларация)

Ананы қорғау туралы 1952 жылғы (қайта қаралған) конвенцияны қайта қарау туралы Конвенцияның 4-бабы 2-тармақшасына сәйкес (183-Конвенция) Қазақстан Республикасы Үкіметінің атынан, Қазақстан Республикасында жүктілікке және босануға байланысты демалыс ұзақтығы 18 аптадан (қиналып босанған немесе екі немесе одан да көп бала туған жағдайда - 20 апта) тұратындығын растаймын.

Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты әлеуметтік
қорғау министрі Г. Әбдіқалықова

XEҰ № 183 Конвенцияға қатысушы мемлекеттердің тізбесі

мемлекет	ратификацияланған күні	мәртебесі
Албания	24.07.2004	ратификацияланды
Австрия	30.04.2004	ратификацияланды
Әзірбайжан	29.10.2010	ратификацияланды
Беларусь	10.02.2004	ратификацияланды
Белиз	09.11.2005	ратификацияланды
Босния және Герцеговина	18.01.2010	ратификацияланды
Болгария	06.12.2001	ратификацияланды
Куба	01.06.2004	ратификацияланды
Кипр	12.01.2005	ратификацияланды
Венгрия	04.11.2003	ратификацияланды
Италия	07.02.2001	ратификацияланды
Латвия	09.02.2009	ратификацияланды
Литва	23.09.2003	ратификацияланды
Люксембург	08.04.2008	ратификацияланды
Мали	05.06.2008	ратификацияланды
Молдова Республикасы	28.08.2006	ратификацияланды
Марокко	13.04.2011	ратификацияланды
Нидерланды	15.01.2009	ратификацияланды
Румыния	23.10.2002	ратификацияланды
Сербия	31.08.2010	ратификацияланды
Словакия	12.12.2000	ратификацияланды
Словения	01.03.2010	ратификацияланды

ратификацияланды: 22 ескертпемен ратификацияланды - 0 қолдану мүмкіндігі туралы өтініш - 0 жойылды - 0

2000 жылғы 15 маусымда Женевада өткен Халықаралық Еңбек Ұйымы Конференциясының сексен сегізінші сессиясында қабылданған «1952 жылғы (қайта қаралған) Аналарды қорғау туралы Конвенцияны қайта қарау туралы Конвенция» № 183 Конвенцияның куәландырылған көшірмесінің куәландырылған көшірмесі екенін растаймын.

Қазақстан Республикасының
Сыртқы істер министрлігі
Халықаралық құқық
департаментінің
Басқарма бастығы Б. Пискорский